/


Ncipft Tabula EpiRolafli Bcati Hietonymiprcf bytcri redačtaf^ in certu ordinead diRinčtarum k
■ ^ cundum matcrias per Theodoru Laclium auditore apoRolicum ca^ uidehcettantum qux in hoc fe

JL--  cundo uoluminc continentut.Nam prima pars tabuJacalteri uolumini prxponitur*

E)iui Hiieronymi epiftola^3*ertius fccundaj partis tračtatus coutinens epiRolares expo(itiones cjuorudam
PialmoR.’ 8č cantici cantico^ fecundu Origenem e gracco tradučtum.

Bcati Hfronymi ptefbyten epiftola ad Cyprianum prcf bytc^ pfaltnu očtuagefimuočlauu qui Moyfi in«
fcribitur uidelicetpfalmus Domine refugiu fačtus es nobis cxponentis. Prius te Cypriane. C*i.

Beati Hiero. ad prlcipia uirgine expofitio pfaImi,xliiii.Eručtauit cor meurln cuius prieipio fe excu(at q? mu
lieri fcnbat.fide fcemiariu attollittilluftrrs ueceris 8C  noui teRi mulieres enumeras. Scio me Pricipia. (Lili.

Beati Hieronymi prefbyteri expofitio pfalmi.xli.$icut ceruus defiderat ad fontes aquarum ad renatos in ui
gslia pafchac habita. ©mnc pfalterium. (Jar.vi.

Expofitio p(almi.cxvii.uidelfcet Confitemini domino quonia bonustper modu concionis habita ad Ncophi
tas in die fačto palčhx:ubi etia acriter inuehit in iudxos. In omni pfalmo C. v/.

BtiHicronymi prefbyteri ad Marcella de pfaim.o,cxxvi.uidclicct.Nifi domtus acdificauerit domu. Vbipa
ne doloris 6C  filios excuflb^ /čcundu hebraica ueritate interpreta^. Beatus Paphilus martyr Car.vi.

EpiRolaris plogus beati Rieronymi ad Damafil papa in expofitioe caniici Ipithalamii cantico^ fecundu
©rigenetcuius dočtrina 8i  eloquentia laudibus effert. BeatiRimo papac E)amafo <2ar.yii.

Trailatio dao^ tračlatuu uel homelia^ (Drigenis in Gatico catico^ e grarco in latinu.Vbi primo ponit? ip
Hus ©rigenis prxfatio de catico ipio catico^. De cantico (£.yii.

Homelia prima ex origene tradučla. Ofculetur mcab €.vii.

Homdiafecundaexorigenetradučta. Ab eo loco. Gar.ix.

Cotnetariu i catica caricoie i qtuor Iibrosuel homelias diRičtu:qgf in quodaexep!arinoicbti Hiero.repperi
prxnotatu:qd pbare uidcEeiusafiertioi libro uiro^illuRriutubi feqtuor homelias in catica catico^ (čripfif
(ecomemorar.Scd 6C  i uetuRo 8C  pbato uolumie hoc ipfu cometariu ©rigeis ifčribiE::fcd minimeduabusprx
fcriptis ex ©rigcne tradučtis coucnit:q et fupfluo tradučtae uel poftrepetitx fuiRet$egaxigiE inqrat. Epi>
thalamiu. Ca.xi, Homelia pria. ©fculeturme Car.xv.

Homelia fecunda. Euiča fum Gar.xyiii.

Homelia tertia. Eccees Gar.xxv , »

Homelia quarta. Surgeueni Car.xxxii,

EpiRola beati hieronymi ad(£yprianu:iri qua primo ponitqd apud hebrxos diffcrantuel fignificent min
&men:Sč exponit finepfalmidxxxvm. Frater chariffime Car.xxxv.

Tračtatus qrtus iecudx partis cotines (ermones Bcati Hicronymi aliqbus diebus feRis accomodatos.

Srmo  de natiuitate dominica i ipfius diei comedatione. Vbi aliq’de crucis trophceo. Hodie uerus.C.xxxv.
Sermo de Epiphania cxpones grxcu uocabuIu:3C de (aluatoris baptifmo pertračtas:cui accomodat & expo
nit p(almu.xxviii.Afferte domino. fDies epiphanio^. Car.xxxv*

Sermo de quadragefima ad abRinentiam tuitans. Vbi etia de tentatione faluatoris & myRico exitu de xgy
ptotračlatur. . C^uo miles Car.xxxvi.

Sermo eiufde t uigilia paičhas de imolatioe agni typici:ubi q habent" i exodo.xii.c.deiipfo agno tpe ac modo
maducadi myRice iterpretatf’ d očes tpe efus agni etia a ppriis uxoribas abRinedu. Foodie fres. C.xxxvi.

Beati Hieronymi fermo de dominico palchx illius diei gloria attolenstSč docens ieptimu i očtauu:8č labba/
tumindiedominieuimutatum. Nonqueo ’ Ca r.xxxvii.

Aiius fermo Beati Hicro.de refurrečtioe dominica Jn quo&dxmonu metu & defideriu prm i defčefu chri
Ri ad iferos contcplaE :3l  paRione quo<j ac relurrečtione ipfius ueteris teRi figuris annunciata declarat.

Exultacaclum. _ €ar.xxxvii.

Bti hicrotiymi fermo ad paula 8C  iuRochiu ac reliqs uirgies de afluptioe gloriofiflime dei genitncis fvdarix
femp uirgisti quo poRprxfatione qRione pponestan cu corpore fit aflupta Sl  temeredefinirenoaudesifolu/
ta reliquit.(SeRa ipfius poR afcenfu domini conteplatftplurima d/cit ad gloria eiufde uirgis Marix: multa de
myfterio icarnatiois eloquit r :Sč ad extremu ad ipfius imitatione uirgies exhortatf. Gogitis me C.xxxyiii.
Beati hieronymi de aRumptione item fermo;qui'annunciationis:incarnationis ac uirginitatis attollit ifignia.*
Scientesfratrcs Car.xlii.

Tračtatus bcati hieronymi ad EuRochium de uinculis beati petritdeclarans unde folemnitas ipfa habuerit
initium:8Cexponit pfaImu.cxxxviii.DomineprobaRi meioRedens illu ipfi beato apoflolo principi couenire.
SatpiRimo rogatu. __ G.xliii.

Tračtatus quintus fecundx partis de hebraicis locis noibuš Sč interpretatioe hebrxoRi noium.

Eibellus de hebraicis locis uel loco^ diRantiistque beatus hierony mus Eufebiu imitatus feripfituoca ipfa p
lrasalphabetidiRiguensificurplogusidicat. Eufebius ^ . G«xliiii»

BpiRola fub noie paulx5C EuRochii adlMarcella hottatoriatut urbe (ecedes migret in iudxa.*ubi ciuitate la
fta hierufale Sl  bethleemiticu rus miriš effert prxconiis my fteria in illis recefestSc ab ipugnatioc defed^. Ad
retnu cučta fačtapegrinatiois loca p 4 ‘udxa breui epilogo cocludestquxex Riliclegatia hieronymi e e con
citur, Menfuramcharitas. ^ A  ^

Tra&atus Beati Hicronvmi de dece tentarionibilsifraelmci popu!itqutbuS donimuirritauit in defeito: ubi

' P |jqu Z ž Wfa d fŽs abto Htorafrno ampKus noffe deltderat:requirat i epiltola ad Damafu dcMcjchifc/
decfcK ad Datdanu de tetra cprostriffionistK in funebri de obitu fadte pauteajuaji pnores tter quacfttones

ustcris teftamcntnaltcraintcr funebres inuenies« . , , r r T  *

fvpiftola beati Hieronimi ad paula urbica de alphabetč hebraco^tinfinuans umufcuiulčjj Iitteras len ,deme

tiinterpretatione:.atc$ ad ftudia feripturajp cxhortans* Nudiufccrrius. Cardiuf.

jjjeati Hieronymi ad Marcella de decem noibustquibus apud hebracos dicitur deus:& fingula noia btmeex

Jponcnris. ; Nonagefirnumpfaimum. ** - i/i!

" Eiufdeadeande ISferccIla triauerbahebraicaexpluribusexponetisuidelicetAHeluia Amen:Maratha:ub.
fone reddit are in alia lingua.Lxx.iterprctibus ucl apoftolis redučta no fuerint.^ Nupcu panter CJiiii.i
tiufdeadeadeadfignificetSJiapLlmalaririeqainfineptalmcjpferibitf:docesOrigeneponipro femp uel
fepiterno.Et de tribus !ibris:quofy alte§z apud hcbracos in fine libroip fabnečlič. C|_ua;accepis. <£»ly*
Beati Hieronymi ad ®ardanu dc diuerfis generibus mufico^z fcilicct ®rgano Tuba fiflula: citharatiabucat
bucciuazpfalteriorrimpano SC choro quaz in (cripturis memoranturroftedens qualis eorum forma fuerit apud
hebrjEostSi auid myflice fpiritaliterq; Ggnsficent. (Sogoratc <Sar«lv.

Beati Hicronv; ad fUarctlla epiRoladn qua uitiofa expofitione Rheticii (Sallici in catica canttco^ reprehen
dir eo maxime q>: Iharfis urbe pro Tharfo-Ophas pro petro (it interpreratustdoces hebraica ueritate ,p Thar
fislapidctpro^pbasrpeciesaufi fsgnificari. NupcumRheticii Car.Iyi»

Cncipitquintus tračlatus fccunda: partis principaIis»Ybi de feriptoribus grardsatq; latinis diuerfis interpre
tibus ac oprimo modo interpretandi adfribendi genere tračlat.

Argumetu in Isbru uirojjz illuftriu cx ejaiftola bu Hieronymi ad Sefideriu excerptu. Scripfi Iib^» CJvu
Liber de uiris illuftfibus editus a bto f*iieronymo:cui quaz addidittIGenadius anerituntf»Simo petrus.(S»IvJ*
Beati hieronymi ad defideriutque ad loca farita uifeda SC  tnutuu afpcčtu iuitat: SC  qua:da de opufculis fuis :
Sl  maxime de libro u ir oaz illuftriu eIoquit:qd ipfi libro fnbdidimus. Ledto fermone. Car.lxvn.

Beati hieronymi ad aJefideriu dc prarcipuis ecclefiafticis fcriptoribusSC cometariistubi fingulo^z cffert igenia
infinuansin quo qui(cp dcfeccrit. Yisnunc (Car,lxvii.

Beati hieronymi ad Magnu oratore urbis Roma; fatiffacientis illius qusftioni cur facculariu littera^z utere^
tur:exeplis:ubi imitamento Pauli apoftoli S i  oium fere apoft olico^ tračtato^ docet philofopho^ ac poetaRz
pr^ievtim ad cofirmatione noftro^ dogmatu pofle deduci* Sebefium Gar.fxyiiu

Bri Hicronymi ad Pamachiu de optimo genere interpretandi»Ybi primu cotra Ruffinu Kcazteros obtradla
tores innehit: qui fchedas epiftolac Epiphanii e graeco tradučbe pecunia redemptas falfitatis arguebant: often
dens no folu gentiliu fcd-lacrx fcriptura* apofloloR: fimulcp SC  cuageliffa^ <3C.lxx.mcerpretu exeplonon uerbu
de uerbo:(cd fenfu e lenfu deberetrafferri. Paulus apoftolus Gar.lxvm

Btl hierony mi ad Sunnia Sl  fretcla infinuaris in fingulis pene plalmis in quo»Ixx«irerpretu edirio ab hebran»
ca ueritite dncordctrac docetis quid in fingulis potius fit fequendu. DilečliOimis Oar«Ixx;v.

Brati fpamafi papa;ad (ančlfi Hieronymu petentis pfaberm fecundu ediuone«lxx,interpretu conuerti atqj
emendari. IPamafusepiTcopus ddxxy*

Seari Hieronymi ad fančtu damafu papa refp6liua;ubi (aggeritde gloria patri SC  Allduiain fme pfalmoip
apud romana ecclefia cocinendo, Beatiflimo ' Car.Ixxv;

Beati hieronymi ad paula SC  Euftochiu de pfalterio quod rurfiis fecundu»Ixx«editiotre correxeratt addita ab
illis uel ex hebraris obeliš afterifrifq? diftmgucns, Pfalteriu C.Ixxy.

Beati hieionprni ad Sophroniu de nona editionc pfalterii fecundu hebraica ueritatembi olum pfalmo^z uni
cum tefiatur elle uolumen* Bcioquofdam» <£.lxxvi.

£>< ati Hieronymi ad Paulam SC  Luftochium de fingulispfa!mistqui ad fingula domini faluatoris fefta perti
neant:KquipfaImi&quandolegidebeann Q uiame ■

f IT ^t^rt arCCJ 3m CO ‘ atlone ec ^ ltlonis  Aquilaecum hebreis propter quod opus epiftolare olflcium intermi/

Ad Paulinu ac duaba qftioibus:qbus prsepeditus »terpretatioisofficio rclpodef nopotuit»Voce me.G»lxxvi«
cun em ■ aufinum dc opere Didymi de Ipiritu {ančlo:quem iple propter imperitiam cuiufila qui de fpi

rin!«^ Cmnm V  C.lxx>.

fr  ja^niomatnSčh.iodoriepilcoporumpoftulantium exarchiuisEufebiicazlarienfis martyriIogium
P * , Sominofandto (f.[xxv,i.

a  “p« ' !er0ri) m!  ' C  P° n f u  at te Ran tis E u le biu m cacfarienlem ex annalibus impetraris a Conftantino augu
„1 S 1 “f 7 ™” P erfcr 'P ( ', (T ^o? numeras tantuscft:ut ultra qumq, milfa ftuaulisdiebus prattcrd.t

calčljdas ianuarii pohintaiciibZ'^”^ “““‘cms lant^ctuut ati'^quin(j mtiia lingulisdiebus pneter di£
C"d  a faluatoris ex hebrato traditu:que abcuagclilla tvlatthaco fcriptu:

fallerenoflbnt rrin^iP °T a ” rc pp erim :quianiles quafda fabulascotinereuidebaf qus fimpli

ar i no uiudignu putans in tanta fermonu'Hieronymi maicflate leuia conmifcen;

quia

ciores


quia audoritati euangelica? in chanaga!ilxx initiu figno$> $aluatoris fuifle teftanti repugnare uidefjSCideo

non immerito a beatopapa fielafiouer apocrypha c6putat'’,xv.dinc4ada romana

Hieronymi ad paulinu m de omnibus diuinae hiftorix libris.Vbi pceplis SC rationibus inftruit eum in fcrip
turis faridis h ne prarceptore 8C interprete non pofie proficere:8C p fingulos pcurrens libros fumatim myftcria

referat feriptura^fe praeuiu fpondens ac fociu ftudiop fi facculu derefib rit. Frater ambrofius £.Txxvii.

Incipit tertia pats principalis epiftolaf^ fiue tračlatau beati Hieronymi de moiibus atca uirtutibus: quibus
chriftiana conuetfatio inftitu icu r. dC  ipfa in plures fubdiuiditur epidoias fiue tradatus: inter quos ille

prxponitur:in quo de uirtutibusac uitiisin genere tradarur.

feati Hieronymi ad amicu queda:uel ficut in aliis repperi uoluinibus ad (Stefiphonte de hoie pfedotubi in
teriore hoiem exterioreq;  demoftrattdoces eius uita i fui audoris fapia p ea q creata fut contcplatione cofifte
re.Excitatquocj alum ad meditatione cafus ac reparationis huanx ftati in ip(o occafu i mulieris femine.i.in

ftoria narrat cofutatiois hebrxi:3C caufa retardatx tndidx ac huanx explicat ignoratix. (cce ite^i C.lxxix.

Beati Hieronymi ad Ctefiphote urbicu epiftola q infčtibit? de obedietia:fčia:iurameto:uindida:i q oflendit
falure non ta in ablutione corporeap baptifmu cohfteretgin fadificatione aix p uerbu dei.Proide horraf ad
ledioneeuageliiSC fcientia fcriptura^.^uonia fine fcia madato^ ipoflibilee nofle qd fiat iftruit de obedie
ti a madato^roftedens utriufcp teftameti exeplis benefadi meritu uno crimie trafgreffionis admitti. Muha d
eledis 8C reprobistmulta d iudicio futuro fabnedestac monesme breue tepus piis optbus redimedu.Er T fine
determiat qftione de iurameto:doces no licer feruis dni exeplo iurare..Prxfumptione mea <ZJxxxv.

Beati Hieronymi de tribus uirtutibus fortitudine:fapia:SC prudetia tradatus:qua^ pr/ori terra:medix or/
bis terra^:cxtremx cxlu in feriptuns afcribitur:qux ad diuina refert iapientia:cuius coparatione qcP fatnum
eftillifapientiusefthoibusnibietiaexponitilluddepfalmo:cduxitnubesabextremisterrx:docensp nubes
fandos inteliigi. Tres quodainmodo (£.lxxxyii,

Ad Caftorina materteta epiftola de odio fugiendo St  pace confequenda:in qua prxcatur:ut ueteri rancore
dopefito fibi reconcilietur. Soannesidem • (S.lxxxviii.

$iquis  ad inftitutione chriftianx couerfationis plura fčire defiderat:requirat tradatu bea tfHieronymi ere
dulitatis ac conuerfationis chriftianx:que in prima parte interepiftolas de fide locaui:quo nia etia de fide fra
dabat.Incipit autem Dauid gloriofus:8č habet primo uolumine cpiftola$i fo!io.xiii.

Prxmifiis his qux ad inftitutione ac pcrfedione humana generaliter conuenire uidentur fubiicicnda funt q
figiliatim unicukp xtati graduicp conueniunt:ubi fpiritualiter de uirtutibus ptradaf «It fecundu naturx ordi
nem primxxtatis prxmittenda funt.

$ecudus liber fiue tradatus tertix partis pricipalis epiflola^ bti Hieronymi de iflitutione puerilis xtatis.

Beati Hieronymi ad Athleta de iftitutione filix docentis qliter educandatcui nutrici comittenda fit:quomo/
do in timore domini SC  bonis moribus ibuendatK a quali prxceptorc fu erudiendatmonentis eam gradiufcu
lam a fuco:a frequentia uiro^tabalneistmuficalautiokiiconuiuio St  uino cohiberi.In uilioribus operibus ma*
nuum ac moderatis ieiuniis exerceri:ledionibus diuino^i ac probato^ audo^ inflitui:ac docentis in qmbus
potiflimulibrisdebeatobledari. Beatusapoftolus tE.Ixxxviii.

BeatiHieronymi de honorandis parentibus tradatustubi monet filios prxcepto legis honorar?parcnt>s:q
primi funt illis caufa nafčedirmatrescolere:qux conceptu partu atq? educatione graue exhibuerint filiis famu
IatumJllis uiciflim iferuireteo^ obfequi imperio exepIo Maehabxi:qui dum genitrici paruittipfius fiiafu efi:
mattyr effedus. Farentum meritis d  .xc.

Incipit tertius tradatus tertix partis principalis de inftitutioneconuerfationeac diftindione clencorum.

Epiftola beati Hieronymi ad Nepotianum de uita clericorum. Fetiš a me €.xci.

Argumentum in eandem. Ixordiens. C.xc.

Epiftola bti Heronymi ad ©ceanu de uita clerico^. V bi ad eo^ iftitutione pponit epiftola Pauli ad Timo
theu de epifčopotut ex illo cxteri gradus clerico^ difcat quo uiuere debeat, Monet illos fcemina^ uitare con/
fortiatoftedes ex illa^i couerfatioe ct  fi cognatioe iugant'’ qtu piculi imineat* Sophronius Eufebius C.xciii.

Beati Hieronymi ad euagriu epiftola qliter prefbyter SC diaconusdifFerat:qofteditprefbrm diacono i ho/
nore loge prxftare.Et in primitiua ecclcfia eunde fuifle epifcopu SC prefbytc^.Bed in fcifmatis remediu unu
fuifle prxpofitum:SC in hoc orbis potius q urbis fequendam con(uetudinem:8Chinc excerptus eft tcx:in decre.
xc.dif,c«legimus. Eegimusin (£*xciiu

Incipit quartus liber fiue tradatus tertix partis pricipalis epiftola^ beati Hieronymi decorredione uit<£  ?-
co i lu ^ ra don e prxIatommfiuepixfidentium. #  . r

tputola bcatiHieronymi ad Rufhcum narbonenfem epifcopu de uita SC conuerfatione epifcopi SC feptem
gfadibusclericorumiflicommiflis. ’ Sufficerequidem ' Lr,!

e m
(I «xciiii.
v

faxcihu



cLv&Č***


Argumentum in eandem. fimilitudinehufc libro fubiecimus:qae et

T ra&atus beati Auguftini de paftoribus,($^ue Pj"°P tcI ; tota tfcvft

iq uibufdaexcp!aribusintcrbeatiHicronyniiepiftolisinucni^ . P C.xcvii.

Argumentu in ipfum tračlatum dc paftoi 1  us. uirginali.Et prio de uifginibus dco dicaris.

ptabus ad Mautitum filiam infčribituncuius fummatmm fabucttut argamcntum. ^.uantam Ca*.

Epiftola bu' Hicro.ad Euftochiu de ^ginitate feruadatcuius fumariu fubncit argumetu. f udi fiI,a Jr*!«
Argumentom in eandem Exordiens

ikliud srputncnturn# ]^iof<icj?hxc ^ ^ #

g)c fuprafcnpto hbello meminit beatus Hierony mus i prima epiftola ad Demetriade narrans quanta ap

confciosculparfibiconflaritinuidiamfubhisuabis. it ••

Argumentum fuperioris libelli. __ Anteannos «cxyii«

Epiftola prima ad demetriade uirginem dc continentia uirginali feruanda. Ititcr omnes v>.cxvu*
Argumentom in eandem. Laudaturus ... . r 5«

fncipie alia epiftola ad Demccriadem fubnomine Hieronytui infcripta de uirginitate SC  uita penecta«bi 1U'

G.XXf«

mo# .

Argumentum in eandcm. ©fficium fuum L,.xx*

Alfud argumentum in candem. Nota^apl^rifcp ^ _ C«cxxi.

Epiftola beati Auguftini ad Iuliana Demeti iadis uirginis matre de priori libello ad Demetriade feriptotubi
il!u tancj gratte dei aducrfante:8č bonu uirginalis fančlitatis naturae SC  Iibero arbitrio attribuente carpit SC  da
nat:quarda ipfius libclli uerba inlerens SC  arguens:que libru ipfe fulpicatur a Pellagio feriptu ad uirgine.Hac
aut epiftola uelut Antidotu quoddam ad uencnu.ipH libello fubiecimus:maxime ut beatu Hieronymu haere/
fiscalumniapurgaremus. IDominae debitis . C>cxxvi*

Jncipit epiftola ad matrem SC  filiam in gallia commorantes. . Primumuosfčiie <Lcxxviii«

Argumentum in candem. fnterpeifatus G.cxxyiii»'

Epiftola beati hieronymi ad Marcellam de laudibus Afellae uirginisrad eius exemplum re!iquas prouocas«
Nemo reprehendat. G«c xxix«

fncipit fextus liber fiue traeftatus tettix  partis principalis de ftatu ac continentia coniugali.

Ad Celantia de modo rečic uiuenditin qua illaerudit ad obferuantia mandato^ dei uide licct illo^ duorp q
bus clauditur tota iufticia:quo§i unum prohibettaltcij: iubet.Docet humilitate;pacem:mi(erfcordia:continen
tiaq$ fečlari.dontraria uero fuperbia:mendaciu:odiutmdctračh’oneqj uitare. Et conuenit ha;c epiftola omni
fexui gradui & setati lic« Ipecialiter coniugatacJn qua lila hortatur ad propolitu cotinentie ac uiduitatisjofte
densquibusartibusacftudifsinfcribatur. Vetus feripturae, C,cxxix.

Adlnnocentium papam de muliere fepties percufia:qua: ad acetnplura contmentias coniugalis iftic inlcribi

<£,cxxxiu
€xixxiu

C.cxxxiii,
C.cxxxi/i«
C.cxxxiiii«
C.cxxxiiii*
C.cxxxvi,
G.CXXXVle

tafobucuur. Saspe&multum *

Argumentum ineandem. Marcellam illuftrem. G^:xxxviii.

totu mnndf^ 3 , v S  ° daUUS  P r ^ncipaTis epiftolarum beati Hieroaytniiqui inferibitur de contem/:

P^rounai&uuacontemplauuaaelaudeheremi,

diumiTQ.reIia,^h!’! 1 L rn -j d n ond2cp;f c opG_e x h o rtatorfaTquaillahortatur:utdomocognatfs

tamenta de(čribeiK*uWi.t'i e< kv' Itatu . ru ? a f CCl ^ at: P rr ’ cu ‘^abitationis in urbibus (čruis dei SC d*monu te>

temu ac (olitudine-ad citirat i  U re P ccrc '°'“ aC  'F^opatustde periculo illius ftatusediflerensK be

rernuacioiitudine.adexiremufutu 9! iudiciciureptefentans. ® uatoamore <e.„r

d&er de opXufe fuSnjb a 'a ria: n t -' n  “ na " la ‘ ionc  P“^aneacnec tetro refpiciat. Ht in fine inči [

opnlculis fuis SC duabus quxftiombus, Vtrum labbato ieiunandum fin 8C cuchariftia fumenda quo /

tur. Saepcame

Argumentum in eandem, K>efčribft grande

Incipit feptimus tračlatus de ftatu SC continentia uiduati«
Epiftola beati Hieronymi ad Furiam de uiduitate feruanda.
Argumentum in candem. Furiam ad

Ad Saluinam de morte Ncbridii. Tereor ne

Argumentum in eandem. Saluinam illuftrem
Ad Geruntiam demonogamia. fn uetere uia
Argumentum ineandem. geruntiam.

Obiecras

*Ss*

1^'i,

ali',• 5 ’ 0 '’

‘»nam >

VlX,

*■**££

Jns< juamjjpjj

3  5^

C*xvu.

„ r  C C xviu
ta Keaa.$ifo

^♦XXf,

C.xx,

&cxxi,

tnade/cnprorubi

ucnrccarpit&Ji

11  ‘id uirgme.Hac
^cronymuhkte/
<T.«xyii
€*cxxviii.
Ccxxviii.'
iquas prouocas,
€*cxxix«

cetilloiydudiyq
icordiaicontinen
rccpiftola omnI
acuiduitatisjofte
(£.cxs!ix.
jgalisiftic tnfcribj
(£,cxxxi<'
d,dxxii.

f,cxxxi«.

C.cxxxiiu

Ccxxxii»i;

Ccxxxiiij*

C.cxxxv|«

C.cxxxvi.

» tn ’ ,0P ici«*


dccon'

tem/

inutdomocognatis

<  dlrr df drmonutC'

htus cdiflercns&hc
GiCxL

i.u.Ennfincinct /

" -'rada (JM'

Mie, Nonopmtitpihi  Car.cxli.

Ad Marceli!fcnbit SC fecular ju occopatjbnu aeftus & huanae mutabilitatis uices defcribestad fededil e X  ur*
t>e6č rcllqndu fetulu cxhortac♦Bechlee& locosortusdomtci magnispraecons efleres.Ambrofias quo C»cxli«
Beati hieronymi ad Exuperantium exhortatoria:ut abieda milina Ideali ac fpretu connubio deo nulitec.

Interomnia ^ <|ar.cxl

Beati Hicronymiad Praeiidium diaconum de ratione caerei pafčhal/s perrundantem let ibitt& folutione 6i>
rnifTa ad contemptum ueculi SC  heremiticam uitam hortaturilblicitudines fkcuh SC  detraeto^. deicubens ralu
nias:ac de naturis quarudam ferarum edifterens* Hieronymus prsefidio <tar,cxhi.

Beati hieronynu’ad Ruffinum prel byterum:cuius ad orientem gratulatur aducutum: cui uiiatn 'uirtuteff’
Bonofi quondam contubcrnalis fai defcribit:qui farculo contemptoad heremum uolaueratiubi pl ura de la udi
bus heremi 8C aitx  conremplatiu* ponuntur. Pius deum (Xur..  xlrii.

Paulinus &  Thcrafia ad $ ebaftianu heremi cultorejcuius uita Hcliae SC  hclifeo ac filiis pphetaipt&miftcri u
faudat motiachi fristilli uidu mlftratis:& utrorucp oronu fuftragiu poftulat, Bando & merito <J.cx!mi.

tišine  hortat ut relida feculi militia plena difcritr.is seterno regi icipiat militarejperene praimm fulčeptu /
rus ncc eu aut auri cupiditastnec Bos retardet actatis quaj tanq fcenu funt occafura. Et fr ignocus (£.cxhiii,
f piftola beati hicronymi de teftamento (|eruntii:monet quafda uirgines deo dicatatas a patre (Jerur.tio j s e
ftameto cxha:redatas:qa2e cu fororibus in teflametaria caula ipfu arbitru delegeratiut repudiata propter chri
ilupatris hxreditate no requiranttcu fuerint fepultarcu chriftotdices duplex eflefepulehru: unu quo corpus
codit :aliud quo uetus ho cum adibus fuis fpoliatus exuitur. (Jtundi mei (£ar.cxi v.

Vide ad hunc tradatum pertinentem aliam epiftolam ad Iulianum de pignoribus.fn qua illum de amiflis \i
bcrisconfolacur ad contemptum muadi:SC<f hrifti militiam cohortatur:qua: habetur prima inter funebres epi
ftolasrubi meliuscadit*

Ojjonia poitpra:cepta qmaxime coducit fado^t uiro^t exeplapra:ponere:quibusreligiofa mensad imita
tione uirtutis fetucntius exdtedideo poft fuperiores epiftolas de mudi conteptu SCheremi laudibusprtecipui
heremi cultoris pauli primi heremitse uita a bto hierony mo cofcripta fubiicit. fnter multos. dar*cxlyn
Jradatus Nonus tertise partss principalis Ipiftola^t btiHieronymi de uita:ftatu:Sč regula monacho^t.
Spiftola btt Hiero*ad Paulinu hortatoria ad coucriione monaftica Siftudiu fcriptura^Bonus ho Ccxlviu
Argumcntumineandem, ^audatusapaulino <Ear.cxlv;i.

(^ualis autem Si  cuius fanditatis fuerit ifte paulinus:qui poftea fuit nolanae epifcopus urbisbeatus (žtego
rius libro dialogorum oftendit:qui etiam aliqua iui ingemi monumenra reliquit;licut Gennadius teftatur li/
bro uiroRi illuftrium:ex quo excerptum eft fubfcripturo argumentum*

Atgumentum in eandem. Paulinus nolas <E»cxlvif«

Epiftola beati Hieronymi ad Ruflicum monachum de uita mohaftica# Nihil €.cxlviii«

Argumentum in eandem. ^ufiicurnGallum ^ _ C»cx!.vni.

fermo Beati Hieronymi ad fratres de uigilia^ faditateiubi in eos iuehes qui faeras uigilias fupfluas ac infru
ftuofas putat illa^i antiquitate audoritate at<| uulitate teftimoniis8C exeplis feriptura^ oftedu: qux quonia
adomnem fed praecipue ad monaftica pertinet difciplinamjhuic tradatui inleruntur, Dignumeft C.cl.

Sequitur regula monachorum ex uariis epiitolis atq; tradatibus beatiWieronymi excerpta:6C per quedam
lupum de oliueto hifpanu monachum in certis capitulis rubricifcp difi:inda:quam Martinus quintus ponti/
fcx maxi mus approbauit.lt fua balla fčripra ipiius ordmis ptofeiioribus obferuada tradidit ficut exempiunj
buli* infra fubiedumoftcndit: ... Martinus epifcopus _ t

® uonia ad humana inftitutione ualidiora funt cxep!a q uerba:8^planius pot opere docere 9 uerbotmer iro
inftituta ac prascepta monacho^ fuperioribus epiftolis digefta beatoip Nilarionis SC Malchi monachoip exe>
pla fubduntur:quo§t uitas ac res geitas beatusi4ieronymus confcripfit. Inprologo jC.clxv.

Ipiftola beati-Hieronymi de uita captiui monachi. Q uinauali , . C.clxix.

jradatus decimus tertia: parus principalis de amicitia:quae poft fingulos ftatus inlerit :quia oi ftatui conue
nit Si :Etati:ubi SC  familiares qua:da ad amičos inferuntur epiftok« ... D  o*

Beati Hieronymi ad f lorentiu de ortu amicitiae:ubi illius effert uirtutes:8č miierationem in paupcresdvUi^
numquoq5fanditatisextollit. Q__uantus .... rt  * wXX *

Beati Hieronymi adf lorentiu de uiciftitudine litterarum inuitans:5d libros quofdam tranrcnbi K lita mtjf
tidcpofcens. fnea

^5eati?)ieronymi ad Iulianum diaconum (e Mcufans de Tilcntio litteraji polliccnspracteriam

ri®*

f u m ctic

querit? ubi docet quado pergamenoiy ufus ac notne mccepennBonofij quafi ii p&Čtu  eflertfli qua e Jočete' uc
primittmatre SC  domu illof^ attolltt* No debet ... r

Beati hieronymi ad chryfogonu monachu Aquilegk:quaerens inipib ortu amicitk confuetudine filetiolit
terai^eflenegicda, (^uicirca ^ G»clxxif.

iti Hierony mi ad Antoniu monachu:illi fupbi x  er ime ipinges:q? dece fterpellatusepiftolis no retponderit:
ubi qureda de humilitate SC corrario iupbk uitio defenbir, Dominus nr €.clxxii.

Beati hieronymi ad Iheodofiu SC cacteros anachoritas fuffragiu orationu IplorastUt ex feculi tenebris libe /
retur.ubidefehumiIIimeloqui(f* 'C^uaudle. -- • ##  &clxxii,

Vide in hoc genere fiue tradaru ad Ruftinu epiftolaiin qua illu tuc amicu dulcibus affat? eIoquiis: exbortas
ad pfeueratia charitastquonia amicitia qux  definere ponuera nunq fuit:!ncipit plus deu:qua iter epiftolas de
eonteptu mudi 8daudibus heretni inferuimus:quia de uita bonofi heremitas ptračlat*

Tradatusundecimus tertk partis principalis de fidis amicisSC detradoribus#

Bti Hieronymi ad Afeila de fidis amicis:qui cora bladiebani?: SC pod tergu detrabebaniadaf^ pauk SčMe
Ianiseillic6fortiuiputates:quaanauihierofolymapges'c6(črip(it, Sitibipute (Lclxxii,

Iti bieronymi ad uirgines hemonefes:qua^ (čripta pričat'’ :ficet fe fateat indignutabi SCcotra Iiuore hoium
de occultis indicantiu loquitf, (£harta:ex!guitas (Lcfxxiii.

Iti hieronytni ad Marcella de Onafbtubi iuehit cotra detradores:S£ eos qui oe qd hieronymus reprehende^
debat in uitiiscotrafediduputabant. Medici quos (E.clxxiii.

Btihieronymiad Marcella cotra detradores:qui eu temeritatis accufabat ppter emedatione euagelio^ (eri
ptura^tSC q. uirginu cu maribus cofoma reprehederat: Foft priote S.clxxiu.

Mic Hiirvhvfmiie ntm  mfnlifn«* «

Bti hieronymi ad Marcella de aegrotatioe bleGllae:qua p flagellu segritudis muliebre fucu ac fecularia cote /
pfifle:ac in timore dei coepifle pficere glodat', Abraha tentat". C«clxxri/.

Iti hieronymiad Marcella i aduerfis probata:iftitues ad toleratiapaflionu illas oftedes no efle codignas ad
futura g!oria:quac reuelanda crat in ea, Magnarn humilitatem dar.clxxiiii,

Beati Hieronymi ad uirginem exulem confolatoriaioftendens malapraefentia fpem cerram cflefuturorumt
8C in cundis pene rebus humanis diffieile lequi kticiam :nifi triftitiaante prxcefferit:8C  omnes pene fandos
tribulatione probatos ab Abel iufto exordiens:SC per ueteris teftamenti exempla rccurrens:bonos SCiuftos mo
lorum periecutionem femper iuftinuifle demonftr at, Si dcus ac C»clxxv»

Bti hieronymi ad amicu a^grotu c6foIatoria:qua docet hoicm a deo p flagclla curari:q iftar paretis amore p
difčiplinaipendit:8C ad fimilimdine medici medelap tormeta largitur dt  melius eflefijpnae difčiplinat iudicio
hutniliari:q cu mudo danaritpr^ferti cu ipfe fidelis maderator farcina fecundu uires iponattdas in letatioe p,
uetu ut fuftiere poflimus:qd bti lob exeplo delaratreuius patietia efFert SC  coparat,C^uaq certiflime €,clxxvi»
Bti hieronymi hortatoria de perferendis obprobriis:quae in quibufdam exemplaribusad Occanum inferibi
tur:qua docet teftimonio feripturarum beatos efle qui uariis tentationibus comprobantur.illos ifceliccs q hu
mana laude aucupaturtfed multo ifceliciores q iuftos uiros faeculu eotenetes irrideuillos cofideratione Salua /
toris:q pro nobis tata fuftinuiuad toRratia paifionu ac de tradionu inuitas, Diuerfo^ Car,ciXxix,

Tradatus,xiii,terti^ partis principalisiin quo funebres epiftok SC epithaphia defundo^ inferutur; quibus
SC  eorum uita laudatur:8C fuperftites confolantur,

Beati Hieronimi epitaphiu Nepotiani prefbyteri ad Heliodo^ epifcoputin quo illius ante SC pofl: facerdo^
tiu religiocp ddcribiturtde uiciffitudie quoqj tey humana^tde repetino SC ifcelici principu exitu:de calamita/
te tepo^rclade exercituu romanc^ SC uaftatione prouincia 5 t:quafi tragicus fermo petfcribitur:8C ad extremu
Heliodorusepifcopus Nepotiani auunculusconfolatur, Crandes materias. Car»clxxx.

BeatiHieronymi ad paula colblatoria fup dormitioc blefilk fil ix  luac exemplis SCaudoritatibus coprobans
defundos no e(Ie lugendostnec mouere quenq cxcmpla debere co^ qui in ueteri teflameio fiios plaxere: qub
niam ad inferos nouerant ante Chrifti aduentu deičenfuros.Paula quoqj dolore nimio confternata arguit: SC
confoladfilia induces loquente SC matre flere phibente, C^uisdabit. (Iar.clxxxii.

Beati hieronymi ad Tyrafiu de obitu filite cololatoriatubi docet gratuladu:q> dominus depofitu repofčere di
gnatus eft fuu:qd mudi piculis cafibufc^ rubtraxerit:c]d ex labore ad requie SC  cruna ad colcruatione gaudio^
adduxerit,Vbi docet dominu laza^ plaxi(Te no mortuu:(ed ad uitre huius mileria fufcitadumtoftendit quoqj
hoies no ta pro orbitate SC  folitudieq iudicio dilFidetiac lugere defudos, Benedido 8C Car,clxxxiiii,

leati Hieronymiad Iulianu confolatoria de filiis SC uxore defundistdicens illum in comparatione lob um
bra quanda SC ludu Iuftinuifle certaminis:queetiam euangelicis fermonibus 8C apoftolo^texempIo ad conte
ptum kculi SC Chrifti militiam exhortatur. Filius meus C,clxxxiiii,

Beati Hieronymi ad Pamachiu conlolatoria de dormitione Paulina: uxoris:ubi eius conuerlationem mona/
cbalemterogadonem elemofynarum:generis dignitatem:8C Pauk ac Euftochiu aftiniratetn pr^cipius effert
pracconiis, Sanato uulneri - dar,clxxxv.

ipiphanium

fl«. C/Usav\j 2 aa_

sw  - Jk<44 k <&** v$_ k 4

• ' »V' '' v  C'-' V '-'C '-k ž^fteAySkW«_ jUuJ „ .

£5^

C jgrvv/V^CA- iM -  r ,v

g  — ■' • * >■-

.^„4 £®j^L j\^Sb  XC-.-.V^-Vv^v-

j k-2u^^i- V^-©' v 'jiu »oeuv' v j^-«~ , j* 4  ^"^ r ',i^--

; c uuvGGaa«-  Vs-^' -•<* "■•; -'- • o~ * s ^.\s^_  fia.'x -f^t

) CLC_ Vi_$lA
^ <^n-x^>e^SA_e i
~' ’ ' *■*■  • » XC: ( J*a^uM

’-— - e^u-^4^

<^jaO^  : ,wftAvw:5 ■«^t_o<-A>'X^-^_ OGL^/S^/u«!^© , "wx_xrtX/ 6

' , oiv. .^r. n

/ U_ <*£> vM ^ ..v. • G G tiiA^ ;  C^>_4 u* •- ._; ,-.- _

MW^-44-%v—

Ck^v*. ^0^1^-'

"k4^' v ~ ( <44

GxA_ . 4SS.

» :  <&—4- Stfo4-

-— ©tK^-CL  -vvvrrvvAAVU.ci’?

/1

!  \ • r»

JV\A^ 1 .4 vAAM- Wc/‘ '-*-^'w^w' 00WV-. “^V

\ , 4 <-CrWiH* • -

° * “* i 4 -^Arcjejfl^uuAjvS 11

F ; -'- *•

j-ip.  **- ••*.«,* •***.*-* ;* • - " •*.

^ >^- v •-« %.:&:,  ; -?n

kcc/uft-e^s/^S

4k-<&

~^ Cr k^^ <KAA V

, , *€K n ©^0-WJiA^w

^nA^ji  kvkk-cos^ 4>

W^G , ,,

vw^|*W4

ik2^gaA;

r^-vJU- '^« rv ^ A ^ ”~

..k44^ :  W-~* iv^-Jr-

_ CaA. •

SUjs/tA-Lama.

. Ij-'-h£c_  • 4M " J ’^‘!»ij

-J n -J (!>,_()_/■. '

. >xv ¥*-*r" J *~© n ~

-C-1C-

/TA~a»V&

V°^ • ^-'1

°&x-

/WJL.

^^LI^TVVaa-. M,

vvk. _ -_

W. 497;

r a^JD ^ -v~ k-wS ^

4 '4o^-- - - n^jA^UA. ^

>s ^ ^

a .-A -vvcr-u 7^ T

- l^U-A- ca-  tA-.^-XJo^y-<3 «M

. 0  ^Ja^vvv-^j oL <*

'•V^rOAfl-

&4U- -^k^rxk-

",\v^-aa^)  \3®^- q '' v 4XA- « 4Ž9-

;VnJw^,  \>CAe_ 0>A. «4^2 •

,^-<cx«»>-u*- < 4 r u 1  «^£-9  •

. * JJ r ^M_!.  #4}

^ ^ al i^.^/,^. *&<,^,ivr~jK..  l kkkWkk vX!  . ^•?^'*

jtvu: č-4^a-a  £ftkc4_ • ~" ' ^* ' r " * !  ’ * ’

c8-4j^c4k v%a -'


!  4.~j^° rt ;e>  o

^'VvvvN-^-^Viu

CW,^.

C- fl'

^ 4 ^.».». A-. A^> ; '7 J 2fiJ>(". Ž i i c

• 4f4s-''^4 - vajz_ CU>A- <> ? 0<.

. c  ^ 4 , Tn f  ~ n n ^<m.

Qk*L k^4^- ^ -  >:  ^'"' r - v ^— J0  .

W--A'A-i ~ Oo/U .^ / 0.

•f_* a!*L. 4 *Cu-.'" < -©^^- / AV'-^- — 4> ik-vvva 4 «IX-£A- ■Waa>

.(^ . rcLe • -Oo^vv. i _/ v ^ ^ ^ Gk-..""*

^•-^■vvj^vvOL  ^ l Wi-©' -- ^a.“uL k 4‘ , »' ^ » ■J^vsia. ^^vSacji-^-- ev.‘;5j|e-»._. 4-4-C \jcnL Ga- .

bois&ois Tctrohi
,'NuniflBSJfitOn.

rc/Iigni fjicftus rs i
codicibus non.i^r
ftac6fuctudmč:u
condncntur.Q u
KincipioExaudi
očlogcfimurnom
titulunvOratiop
cumdiucscfTittp
paupcratcftndu

mushoicm ad ir
illumtaafmlu 8
Cjualis crcarijs fii

concidctit:2(
P c ftentd

^ymoIoai

' e gimus: kd

c °ntincri: a r
Paoficfi*

> 4 dct

don »uir>

^ : ‘

I

dam Pfalmorum 82 Cantici canticorum fecundunaOrigenem e gra:co tradučlum. t  4

Beati Hieronymi pref byteri epiftola ad Cyprianum prefbytcram f p(almum,Ixxxix* qui Moyfi infčribi
tunuidelicetpfalmusjDomine refugium fačlus es nob is  exponentis.

RIVS Te Cypriane pra:fbytcroru ftudiofiflime^de illo^ numero fuper quibus au
diuit Moy(es elige prefbyteros?quos tu ipfe (cis dignos efleltantu epiftolis nouerat
5C  beati uiti uocabulum con(ecututqui legem dei die ac nočle meditatur.Nunc aut

Numeross82>DeuteronomiuI(ed undecim quocp pfalmos ab očlogehmononotcuius principi um eltdJomine
refugiu fačlus es nobismfcp ad nonagefimpnonm qui infčribitur pfaimus in cofcflioc.^uod aute in pl;erifqj
codicibus nonagefimufočlauus habet dtuiu pfalmusDauidsin bebraico no teneč: Hanc habete fcriptura fan
člacofiietudinemt oes pfalmi qui cuius fin trti tu los no habenfehis deputenf: quo& in prioribus pfalmis noia
continentur.C^jLiattuor autpiaimi funtsaui habentoratiois rituluC(extu(decimus qui infčribitur oratioDauid
& incipmExaudi domine iuditia meam«Ec očlogefiimu(quintusdhiclina domine? fimiliterOratio Dauid.Et
očtogefimufiionus qui nune in mani busedlDomine refugiu fačlus es nobis.fft centcfimufprimus:qui habet
titulumOratio pauperistcu anxius fueritf 82 in confpečlu domini efTuderit pršcem (ua B)auidr& pauperVqu i
cum diues cflettpro nobžs pauper fačlus efttrefertur ad Chr idu:qui (edit (uper pullu afinagiuxta Zachariam
pauper atq; mafuetus.Moy(es aut per quem dominus legem deditteuius ore audiuimus loquetem deutfacia^
mus hoiem ad imaginem 82 fimilitudine nodramldatimcp infer tur:82 fecit deus hoiem ad imaginem dei fecit
illumimafculu 82 fceminam creauit illos.ab initio conditiois hois ufip ad mortem 82  refarrečlioem oia explicat
qualis creatus fiequato uiuat tempore:quid agat in fecuIo:quem fručlu uita: habeatippter quid laborct:quo
ire contendat.82quonia qui (čribit homo efttmb p(bna eius de omni generis humani coditionctedatur.Sunt
autem qui huncpfalmu (iue oratione ad ifraeliticu populum referant:quo in (olitudinc oflfenderit deum atque
concideritf8C non meruerit terram^pmiflionis intrare:proq; patribus ingrefli (unt filiiYS2 rurfum placatum ex
pečlcnt dcum:q, in-Chridi compleatur aduentu. ©ratio iuxtagramaticosomniS fermo Ioquetiumed: cuius
jethymologia ficexplicant. 0ratio edoris ratio.In (čripturis aut lančlisdifficile oratiocm iuxta hunc fenfum
legimus: (ed eam qua: ad prarces 82 obfecrauoes ptinet. Aiunt hebraei uno pfalmoru uolumine quinqj libros
contincrija primo u(q; ad quadragcfimu:82 a quadrageftmoprimo ufčp ad (eptuagefimuprimumj82 a (čptua/
gefimofecudo ufip ad očlogefimuočlauu;82 ab očlogefimonono$qui quarti libri initium ed:82 que nune dific
rimus n(q; ad centefimuquintum Jn quorum oium fine duplex amen pofitu ed?quod.lxx,tranferunt fiat fiat:
82 a ccntefimo(exto ufq? ad finemin(lar»xii. / pphetarutqui 82 ipfi cum^pprios libellos ediderintjunius nomine
uoluminiscontinetur.1 llud autquod penepraeterinaflerens inter«XkMoyfi pfalmos etia nonagefimuočtauu
ee: in quo pofitum ed*Exaltate dominum deum noftru:82 adorate fčabellum pedu eius. Moy(es^2 Aaron in
faccrdotibus eius:5^Samucl in eis qui inuocant nomen illiustV idetur noffra: (čntcntiac cotrairelquo Moyfi fit
quirSamuele nominat:quem multa pod tpa fuifle cognouimus.Guius qua:dionis facilis folutio efb^phetaru
nomen efTeSamueIistqui tanti meriti fuittut cuMoy fc ponerctutdnHieremia.Si (lctcrintJvIoy (es 82 Samuel
iuxtaillud exemplu quando homo dei loquitur mSamaria ad altare: Harc dicit dominus.Ecce filius nafcctur
domurDauidtlofias nomen cius.Sciamus c|uoq; errare cos qui omnes pfalmos Dauid arbitrantui :52  no coi u

I

\

luni fačtus cft nobis-in generatione & generatione. Pro habitatioc SC  lcfugio in hebraicomaon ponitunquod
magis hltatione q refugiu Ibnar.NIanaturus autttifticid;8C genus deploraturus humanu/a laudibus dei Icipitj
ut qcqd poflea boiaccidit aducrfoRiaio crcatoris duritiajled cius qui creatus eft culpa acadifle uideaf« (|>_ui
fuftmcc tepeflatcmtuel pctra: ucl tečti quxrit refugm^uc hoftisp(eqt:ad muros urbiu cofugitjfeffas  uiator
ta folc q pulueretumbras quasrit folauu(& feuififima beftialicethois fanguinem fitiaticupit SC  nitif utcuqj po
tueric prariens uitare difcnmcndta SC  ho a principio coditiois fue deo utic adiutorcfat cu illius fitgratia: q> crea
tus eflhlliufq?mi{ericordiat q-> fubiiJlit SC  uiui$nihil boni opis agere pot abfq 3  eotq ita libc^ coceTler it  arbitriu v

pora:& ante lege SC  in lege SC  ieuagelii gratia. Vndc SC  apoftolus dicit:(£ratia falui fačli eftisp fidciSC  hocnon
cx uobis^ed ex dono dci^: oes epiilola:ciusi lalutatiois principio no prius paee habet SC  fic gratiamt led ante
gratia SC  fic pacetut donatis nobis peccatis noftrisipace domini co(eqmur« Ante q motes nafceretur$& parturi
ref ca:tora terra SC  orbisia fieculo ukp i ieculu tu cs deu(|Lxx. Ante q motes firmarcnt^ figeret? terra SC  orbis:
a fieculo et ulquc in fieculum tu es deus.Hunc locum quidam praua diflenfioue fubuertut?maxime hi qui uo/
lunt ante fuifle animafiquam homo in fexti diei numerocondcrctur.Ita enim legunt'atquc difhnguunt.Domi
ne refugfum fačlus cs nobis a generatione in gencrationelprius q motes firmaretupiet figeretur terra et orbis*
ut.fic61equat? a fieculo ufq; ad ficculu tu es deus.$ic enidhcerut ♦ Si domius anteq motes tirmarenf^ figeret?
terra orbifip terra^refugiu fuit hoiumicrgo fuerut aix icadeftibus antcq hoiumcorporafirmarent?»Nosau
tem ut ppoluimus ledionetrta debemus dill:inguere:ante q motes firmaren£j& figeret terra SC  orbis terrsi^ta
fieculo uiq; i fieculu tu es deufiut non refugiu nrm fuerit ante coditione muduqui necdu cramustfed q?deus ab
atcrno ufi-p in Sternu fit fcmper deus.Pro eo eniq> latinus iterprespoiuit a fieculo ufq? in ficculumj& hebrai>
ce dicitur olamtrcdius interpretabim ur a (empiterno ufcp in fempiterniUiJimile quid SC  in pucrbiis experfo/

filio fuent.Crcado aut cius cjui prius no eratscoditionis cxordiu ♦ Pot iuxta legis tropologia hoc qd /  d Kante q
motes firmaretur-žSč figeret terra SC  orbis terra^ fignifiearel q? ante q aia: nra fublimia dogmata firmareturt
SC  terra corpis nfi figeret fine flabilirct? a deo1& orbis terraig q hebraice df Thcbehgrace fignificatius dicitur

apud cu fiacicmusillud aut qcfi SC  hebraicu habecSč oes alii iterpretesiante q montes nafčerentur:& parturire
tur terraimanifefte ad tropologiamos trahir t Neq? eni motes SC  terra natiuitate parturitioneq 3  recipiuttled co/
dition£%Ex quo l:qdo demoftratunfančtos quoq? exceliafip uirtutestdei iemp mifericordia p>crearn(£6ucrris
hoiem ufq^ ad cotritionc:& dicis?rcuertimini filii-AdaX.xx|neauertas hoiem i humilitatdSčipfi^Couertimini
filii hoiumtiuxta hebraicu/qd’dicit? hoc e*o deus q hoiem codidifhb: SC  ab initio eius cs rcfiigiumtSi

hitatiotcouertes eu ufip ad cotritioneifecifti cu atq; plafmafthut coteretur in m or tet SC  uas tuum extremo uita^
iua tpe fragereturjcui cu imineat i(la coditiosut ortus itereati & qlogo uixerit tpettame fine difloluatur extreo.
quotidie ci ioqris p ^pheta^Reuertimini filirAdatq ura culpa offedifhs deur SC  de imortalibusfadieffis mor
tales.Pracipietis eni audire noluiftis ipcrncDe oi ligno qd eft i paradifo comcdes * de ligno aut fčix  boni SC  ma
li ne comedas 'n quocuq; eni die guflaueris de eotmorte moricris.Porro iuxta illud quoddxx« traftuleruntfne
auertas hoiem in hurrulitatcj<5£ dixiftKC6uertimini filii hoium? hunc habet {enfum:Obiecro ut hoiemtque ad
tu'5 imagsne SC  fimilitudine codidifti!^ tantu eu honorare dignatus cstutde feruo filiu nucuparestne cu humi
lies peccato ppetuotne fup illu uigeat antiqua fentetiatterra es tu SC i  terra ibis.Tu.nmobispmififti poeniteriar
dicestNolo morte peccatorisiled tatu utcoucrtatf SC  uiuat,Tuai.dixifl:i oium ieto^i tuoip eloq^Couertimi fiuc
reuehimini filii hoium ad ctemetiifimu patr&q occurrit ucnientibustct fignu quod luo uicio pdideruttoffert v
et ftola incorruptiois largitur antiqua;qa mille anni in oculis tuistut dies hefterna qute pnrteriit traleut; et ui
gilia nočlurnadiue in nočle^ui p f pphctas fuos nos ad poenitetia puocatdiccs: Rcuertimini filii hoiumtpeti
mus ut ante ia dixi ne facias hoium in humilitate fie m pi terna reti nerfiN ecm.pu tam us loguce quodpmittis fia
lutem nobis poft tempa muka tribuenda * Nota de asternitate et tpfs brenitaret^ternitati coparata breuis e oi
um tpg logitudoin c5fpečlu.n>tuo.”mille anni quafi una dies reputantur*$tatiq 3  (eipie rcptehendicmaledm
unadiect unius dici fpatiaaniHe annoi^ apud te logitudine coputaii-Tu magis debuerim dicerelunius uigiliat
fpatiu iftarq; hfo mille anop> ( plixitate.Nox m qttuor uigilias diuidit:qux fingula: triu hora^t fpatio fupputa

tur, Vhdc ct domius q rta uigilia*'ad nauigates uenit apoholos.Sicut una igr nočtis uigilia cito ptrafit:maximc

uigiliar^ Iabore dcieffistfic et mille anop: Ipattatapud te q (emp estot futurus estet fuifhkp brcuiifimo tpe čopu
tatur>C^uodqhfertfficutdicshcfternaq pr^teriit:iuxtaillud apoholi (entiamus qd fin bit ad bcbratosHefus
Chnilus hčri ct hodieiplcTt m (c m pi tern u m * ligo arbitror cx hoc Ioco etex cpiftola^qua: noioPctri apeftoli
fcribitarinille asinos p una die lolitos appellari;ut t fiqa mudusin fcx diebus fabricatuscft* fex milibusannoK
tantum ci cdati^iubfifteretet poflea uenirc leptenarium numerum ct obtonanumiin quo ucrus exercctur fab

batifmus

e

batifinusJK circucifionis puritas rcdditur.Vnde SC  octo bcatitudinibus bono^ ope$iprzemia ) pmittutur.$cri
bit aut Pctrus hoc mo. Vnu hoc uos no prattcrcat dilcctiflimiiqa una dics apud deu čjfi milic anni s & milic anni
quafi unus dics.No morat dominus i < pmiflo;ut qda morari cxjftimat.Percuriete tc costfomiu er ut mane« q (1
herba trafies mane floruit SC  abiit.ad ucfpcra cotcrct ;atq: ficcabif.jxx.qua: g  nihilo hcntfeo^annicrufrma

ne ficut herba traicattmanefloreat&traleaftudpedccidatjidure^Sč aidčat.^tahcbraicuhicfefus multu co

ucrfloi cotulit SC faluti;cp  ois uita mortaliu qfi (o m n iu rita ucloci morte cotracta erqux i fimilitudiefloi^ atqj fe
ni in code pene tpe /iccatur atq; depit.Pcrcutiete te iqt cos,i.hoics;& illo fermoe coplctojftulte bac ncčlerepc/
tet aiam tua a te.qute at prarparafti cuius erutf<S)is humana codirio Conio  copabitur,$icut.n,mane uires herba
SC  fuis floribus uernas delectat oculos cote platiu;paulatiqt marccices amittit pulchritudinf SC i  fenu qd'c6tei'C;
du e uertiturjita ois (pes hoiu m uernat i paruulisi floret i  n iuuenibus; uiget i pfectartetatis uiriš 7 et repetecu ne
CcimcancCcit  caputrrugaf faciesfcutis prius cxteta cotrahitlct cxtreo fine qd hic dr uefpe.rifcneclutc u ix mo/
ueri podita uqno cognofčaf qs prior fucritrfcd pcnci aliu comutet, Quid  Ioqmur de ifatite tpibus ufcp ad ex
tremaetdeerepita (cncčlutelcu hoc SC  langor faciat SC  inedrie mceror^t uultus prius puleherrimus femina
ru ad tata tra(eat feditatetotamor iodiacomutcturf Sup hac eoditoe mortaliu et-E(aias loqtur ♦ ®is caro fe/
nufeoisgloriaeiusquafiflos feni; feni at flos decidit.Iuxradxx.quoq: fimiliterexplicadu e,®eqd' i  feculo
longum uideturjapud tc deus breue cft.K)ics enim SC  anni quibus humana uita contracta eft: fi comparcntur
seternitati repurabunturpronihilo,Sicut,n.herbamanecrcuittfloruitq;(5i ficcafead uefpamqridurc(čitet de
peritrita crit ois hoium pulehriudo. Cofupti.n.fumus i furor tuoJetin idignatoe tua coturbati (umusllxx.jg|uia
defccius i ira tuatet i furore tuo turbati (ii m us.S y m m acb us et aqla traftuleruaaccelerauimus.Breuitate aut ui
tx figmficat huanx,(^uodq: itulit i ira tuaet i furore tuo:fetetix dei oftedit p(eueratia r cui oefhoies fubiaceufl
illi uidclicc&Tcrra esteti terra ibifiPulchrc at no uti.lxx,hetumurbati (umus^fed iuxta hebraicu accelerauimuf
dftut quauis a:tas hoium loga uidea&tame coparatioexternitatis breuis fit^jd illuflris poeta teftatur dicens;
Jedfugitintereatfugit irreparabiletempus. Etitcrum.

IUiebediurcsfiquadiumortalibusullacft. Yiximus.

Pofuifti iniquitates.nfas i cofpcctu tuoifeculu nrm i llluminatone uultns ruisubi nos iuxtaHebraicu 8&5ym/
machu pofuimusmcgligetias nfas^p quo.lxx.(xculu traftulerutu hebraico (criptu e alomeni t qd' quinta edi
tio iterpnetatur zsapčpcca-Eis* SC  nos i lingua nram uertere poflumus errores fiue ignoratias. Vnde dmt SC in
alio loco;S)clictaiuuetutis m ca: SC  ignoratias meas ne memieris.Et iteiptBelicta qs intelligit.Et ab occultis me
is muda me dominejSč ab alienis parce ferup tuo. Aliena nobis futuinaiqux fepe uolutatetiterdu ignoratia et
errore comittimustet tame cu no fit uolutas i crimie«:rror in culpa e.Miror aut cur.lxx,uoluerint q> alomeni.i*
negligetiis SC  erroribus fiue ignoratoibus feculu diccrctnifi forte ep i fimilo SC  in uita: huius tpe uitia comutan
turiquodq 3  itult in illuminatoe fiue in luce uultus tuiihuc het (enfum.Nihil te nfo^ latuit pčlc^,fecrcta quo/
q? nra tuus oculus infpexit:iuxta illud qd' feriptu e.Tcncbne no abfcodetur a t&lcrutas corda SC  renes deus. Et
ite^.$icut tenebre eiustita SC  lume eius.Ho.n.uidet i facieideus i corde.Ges.n.dies nri trafierutfe i furore tuo
cofumimursnfo quafi (ermone 1 o qu esjxx. Q_u on i ara oes dies nri dcfeccrut:& in ira tua defecimus. Anni nri
ficut aranca meditati funt breuitate humana: uitx:qua: (nix dei hucufp fubicčta cfl:& i priori ucrficulo fonio
coparauit dicestPercutiente te eos lomu erutrnuc (ermoni loquetiu coparatTut quo fermo qi hore uerfatundu
q>fertur intercipituKct efle defiftirifie SC  omnis anima noflra ptrafeat atep dcfifl:at;& hoc in ira SC  in furore deit
cui merito (ubiacemusruiuente in nobis ut fupradiximus (entetia dcn^feiae fit aut ira SC  fiiror dei crebrius di
ximus:no ulci (catur iratusHed q> patieti bus poenas^iratus ce uideatur*(^uod.n.in nos cx pturbatione dcfce
dit^n illtfex iudicio SC  ex ucriateari^p fermone loquetisilxx.mcditarione animx traftulcrut. uo.n. loquen
tis fermo pmeruolat: ita SC  opus aranea: incaflum texitur.E)e quo fup perlona haretico^. lirEfaia (criptu eflv
Telam aranea tcxunt.*qux parua SC  leuia potefl: capere animaliaf ut mu(čas culiccs:ct cetera huiufmodi'i a for
tioribus autem rumpituninftar leuium in ccclcfia fimpliciumqi?q coyi  decipiuntur erronbusteum uiros in fi/
dei ueritarerobuftos non ualeant obtinere.Dies annoip noflroip in ipfis.lxxi.anni.$i autem in potentatibus.
lxx^anm^Sč ampliusco^ labor dolorfpro co cpnos pofiiimusin ipfis^ i hebraico habetur Baliem: Symma
chus (ignificantius traftulinai(aoharoyTqd magis ad (enfum q ad uerbu trafferre poflumus uniuerfi.(^uic/
qd igituruiuimus:& in quo delectabiliseftuita mortaliu.lxx.anno^fpatio comprahenditur. Sin aut multu
ut interpratatus eft Symmachus:cotra opinioncm.lxx.(ut annfiquicquid fupra fucrittmorbis SC  ifirmitate tra
figitur:qux eft (ocia (enedutiVfcaligatibus oculisdolcntibus ucl cadenribus prius duriftimis detibus^cf ple
nius diuinus fermo in ecclefiafbe defcribit*quado ueniet dies malitia^& in quibus dicemusmon e nobis uolu/
tas!quado obfcurabitur (bi SC  luna SC  ftellx:& conucrtetur nubes poft pluuialn die quamouebutur cuftodes
domusi& fubuertentur uiri uirtutcsVceflabuntcp uolentes qa paucx frčite funt:8č obfcurabuntur qux uident
in foraminibufiflaudentur ianux in foroiin infirmitate uocis molienti(!& exurget ad uoce eiusruthumilietur
oes filiče canticitSč qde ab alto afpicient:Sč pauores in uia$£ florebit amygdalum:& ineraflabiturret (cindetur
capparis quoniam habibit homo in domo tetcrnitaris fux;8i gyrabunti foro q plangundquoadufqi non pul
fetur funiculus argcnti:& conteratur ornamentum auri5tconfringaturhydnaad fontetn:&:ipeaiaturro/
ta in lacu & couertatur puluis in tenam ficut fuit?& fpintus reuertatur ad cum q dedit cum.Vanitas uanitatu
dicitccclcfiaftcs SC  uniuerfauanitas,Q ux omniahumana: uitari& maxime fencctutis miferiascoprebendut:

SC  que fefii heanti fuo loco difleruimus.Sut q iftu locuallegorice iterpretares ad fabbati circucifioifip myfte/

A w

f

riu referutfj? primu rcqefcamus i leget'& poftea u etx  circucifionisi euagclio facra nos tcncattadmonetes SC  il
lucŠDa pte ieptei&ad pte bdo:&.lxx.mila atq;.lxxx.milia hoium multitudinis*aqbus teplu fub-Salomoe&o

rt rt * v d’ lit 1 t~' -*  1 ' C Ll ' C  f ..'Ot*.  -1 _ . - - V/- —- -—* - * f • f •

ica/

ma

fuctudo fup nos'& corripiemur.Pro quo i grxco fcriptu e ssai2Leucr6ju.Esa: qd'ucrbu ambigau c:SC  ta corrcp/

— iv r J _ _ z**. C1  ^ • J: I: J r «_ C.  , ^- J _ £f t  f f _. f f— i  *

toemi

fiuimus celeriter SC  diftoluimun& e fefusfpoft.lxx.annos SC  nitmu.lxxx.qbus hoium uita trafigit^cu aia fue/
rit a corpc (cgregatalueto fimiles auolabimus:fiucqa hcrbe fupra uiretis& floRi pulchritudfm? SC  ad ueipa fic
citati hoiem coparattnucp ariditatc& uefpe fuccifione floR> ponit.Et cu ptraficritiqt oe qcFuiunis : fubita mor
te diftoIuimur.Q_uod aut.lxx*dixere poft.lxx.annos &.lxxx.cu Uenerit domini mafuctudo:8£dics nobis mor
tis igruerit/no iudicabimur iuxta merituded iuxta clxmetia:SC qux putafcorrcptioee eruditio e SC  dodrina.
$atis qde miramunqd uoIuerit.lxx.uerbu hebraicu dhcodono;& iexta editio trafterre mafuctudindcuAqla
fymmachus SC  qnta editio feftiatoemi& rcpete celeriterc^ traft ulerit.<§>jiis nouit fortitudine irx tux:?8č fcdm
timore tuu idignatoem tua,lxx.qs nouit ptate irx tux;& prx tiorc tuo ira tua diumerare Jnter hebraicu &.lxx,
diuerfa?diftidio e,lxx,n,dmumeratoem tiori;8č furori domini copulauit.Porro hebraicu fequeti addit ueriicu
lo ut fečjt^ut numerentur dies nrftfic oftendelut ueniamus corde fapieti:qtf' breuiter ita nobis diilercndu uide
tur.C^uis pot nofte?qdiu ira tua ex qua timor nafeitur humano generi pfeueret nifi te docentetqui deus es.lta
cp obfecroiur tepus uite nrx indices nobistquo poftimus corde iapieti tuo nos iudicio prxparare.(§> ui autdi>
xit.Q_uis nouit fbrtitudinem SC  ptate irx tuxi8č fccudu timore tuu indignationem tuamfoftedit efte difficile
irx timorifčj SC  indignationis (ecrctu^roncmcp cognofcere.Vnde SC  ( ppheta lachrymabiliter deprxcatur.Do/
mine ne in ira tua arguas metneq; i furore tuo corripias me.No.n.corripit ut interficiat atq; difpdattfed ut cor
rigat SC  cmedet.^ua ob rem SC  inOfee populo iudeoi^ cui mulcu iratus e:dixit (c neqq irafčifnec uifitare nu
tus eo^tcu adultcraucrut.lt p-Ezechiele Ioquitur adHicrufalemJam no irafcar tibit& zelus meus rcceftit a te
Et in uerbis dic^ ibnat;quado pgit Ifracl adueriu hoftes i  prceliu corde pacificoJut numeretur dies nritfic ofte/
de ut ueniamus corde fapietidxxfdextera tua fic nota factSC eruditos corde i (apientia.Q^ uod Aquila Symma
chus SC  quita editio ita uerterut.EDies nros fic oftedetut ueniamus corde fapieti^errorc^ pfpicuus eftteur p die/
bus.lxx«dextera dixerintlame quippe uerbu copofitu eflifignificas dies nros^dP fingulari fi feribae'' cxtrema
Iratqux appellatur nu;exprimit dcxteraificut eft: illud in noie Beniamin:qui itcrpmtatur filius dcxtm.$m aut
men heattdie uel dies ionat.Eft aut fenfusjnuepz anno^ dieruq? nfo^iqbus in hoc ficculo nos uiuere decreuifli
oftendenobissut prxparemus nos aduentui tuo:& cotempto errorc mortaliumsad tepegre feftinemus: cupia
mufip prxicnriam tua:6č ad te feftinemus corde fapicnti.Nihil.n.ita dccipit humanu genustg q> du ignorant
fpatia uitx fux:logiorem fibi feculi huius pofleflionem repromittut.Tnde SC illud egregie dieftum efttNullu
tam fene eflesSC fic dccrepitas fencčlutistutno fe adhuc uno plus anno uiuere fufpicetur.Ad huc fenfum ptinet
SC illud qdP dicitur.Memcnto mortis tuxi8C  no pcccabis.^ui.n.fe recordatur quotidie efte moritu^contenit
prxfentiat8Č ad fiitura fcftinat.Hoc e qd' dauid i alio prxcat r ’ loco dices:Ne auferas me in dimidio die^ meo^s
priufq abca:& no fubfifta^d' ita cxpoitur.Ne eo tpc facias mc morhgdo adhuc putaba me ee uidu^f ut pof
fi m pca corrigere‘pcenitentia.$i.n.hoc feceristiuentus i delidis meis efte defiftamfno q> fpe refurredois negett
led cp cu eo ie neget pofte fubfiftcreVapud que oes qui i uitiis pfeuerantpp nihilo reputantur.Vbi nosinterpra:

efto fup feruos tuo^Txx.fimiIirer.(^_uia agimus pcenitetiar& fčietcs uitxnrx breuitate ad te corde fapienti cu

mie obliuilčcris me i finem.^ ui.n.i anguftia coftitutus eftdeRz ei ur dei auxiliuif8č ppterea ipenfius deprecatf
ut cito adiutore deu fčntiatrfič neqq iratuiudiccm fed placatu.Imple nos matutia mifcricordia tuat&: laudabi
mus SC  lxtabimur i cudis diebus nfisilxx.Replcti fiimus mane mifcricordia tuatSC exultauimus & Jartati fu/
m us i oibus diebus nris.In cudis pene locis hac habet.Lxx.cofuetudine:ut qd r  apud hebraros futuru poit hoc
illiqfiiafadu SC prteteritu referat.HiergonoutilliuolueruttdicutfeipletosmatutinamiTcricordiadei SC\x/
tatos*(falioqn fi hoc fadu crat;quo poftea deprxcan^ SC  dicutt rcfpice i feruos tuos SC  i opa tuajfed totu qd po
ftulat io deprxcant^ut mcrcatur matutina mifcricordia eiusiq cu fuerint aftecutulaudet deu atqi Letetur i cu/
dis diebus uitx fux.Yidetur aut in refurredois fpem SC xtcmx  uitx deprxcari dicetes‘ftm pic nosmatutia mi

/cfICOfdlS tl ^ 1  I - ' «*- • r f * • t ^ V • 1_J_.*„! or - J ^/»(iirrp/VnPtTl P1UQ Oti

ne^iferibid’

tati fumus p diebus quibus nos humiliaftitannis quibus uidius mala.Et Lazarus qui accepat mala i uita lua „ i
finuAbrahx xterno quiefcitin gaudio.Malaaut no ca appcllat qux cotraria bonis futjfcd p afflidoe 8č angu
ftiis?quibus malis 8čSara afftixitAgar ancillam fuamtSč dcquibusi euangclio feribit^ fumeit diei malitia lua.
Q uanto igič  magis i hoc fieculo pauptatetinimico^ pfecutoibustfeu potetia uel morbo^ cruciatibus fuerius
afrlidirtanro poft refurredoem i futuro maiora prxmia cofcquemur.Pulchre aut no dixit fuftinuimus ma a.

fed uidimus.O uis e.n.ho qui uiuatiK no uideat mortefqux no tam ad diftolutoem corporis refereda e:q a
v ~ 1 n  multitudinem

-t^^t^^j^ss^ssasfeSsss

grž?~4?4^'o^r«ii3S^»^4S."

detcs« co putat Cegfam cofccutosiCi  heant ptate faciedi uel n6faciedi bona fiue mala^ce^ ?** a™
furreftocm guapoftulaueratdicealmplenos nacudna mifericord« tual&laudabimus »ktabrnuricCffis
drcbusnnsncquaq fe furrejakcotetus e&  atcrna: uux  pricmia cbCccutlSfed poftula, J ‘ j T?

fupeosg furrexenc:&fpledeat in aiabus cordibulčp fcd/& 0 pa manuu ,pfc dmglfac.a.nSpp^.pf'1'
cofirmet5qcqd 1  fcis ur bom«Sicut.n«huiIitas depnccatis merctf orxmh*itafnnh;?™C'A % J • PP c f  , T e< f

fcadHiS^pKfl^adiaicMniZetapoSE^fe^^^*^

feexc«6tg, mulicnfcr.baittidd femia^ attolkillufL uetL & noui reftameri mufe cnumeranf r ' C ' P: °
L | e '° “f ™ c, P k m , Ch f° r ' la  */[”>'% reprchendnq? iterdu fcribaad LfiSSL fc
nU xum.niaribus praferaJEt lccircodebeo pnmuobtrcdtatonbus mas rcfpodcre:« lic ucnfrcad dif
| ”1  putatiucu la q u a roga ili. Si u i ri de fcnpturis qua:rcrci{mulieribus no Ioquereitfi Barach irc ad bel
ML  Iu uoluiftcuDclboradcmcftis hoftibusfaon triuphaflekHieremiascarcererlandfi^/v •

.frači Ufe „5 recepat pph<tt«gNoIda e.s mufe fufcitaturLcetdotes SC  iuda:.' crucifiL f,|id dd-Sria
^ ° rat a  - '.^^ungueta paraKqu^rit j tumuldlhortulanu intcrrogacdominu recognofcfererpid
a apoftoloslrepertu nuciat.illi dubitamfta cofidittoerepyrgitis:uereturriscadorisS: Iibam?qla: pfpicit iL

c.oDamaCuranguinemmdcketSaluatorisadfacdpcjmtetia-cuocante.DefcccramSararm^febri^Id^

Abraame, fubncnmst d.ctur ad eii.Ornn.a qua= dicit t,biSar*audi uocecmsJUidefecerat mufeb r1xm ta

^ o « . . r ’ ur A  . ,'r— l - , & -.v. 1 w,„, uulll . i^uuiuuidiiiiaR: mul/

tiptanmtate cocorde«Maria foror-Moy fi uidorias domini canit&Bet hlee noftra ato? Ephraten ftirpe nois
fui fignat i pofteros«Filia&SaJphaad h*ereditate lter fres meretur accipc.Ruth 5C Heftcr &Iudith tata: glorij
funtiut facris uoluminibus noia ididcrint«Anna,pphetifta gcncrat filiuleuitar^pheta&udic&facro crine ucnc
rabilel& ofFcrt em  tabernaculu dei.Thecnites mulier rcgeDauid iterrogatoe cocludit:enygmate doccd cxcm

nlnrinii-nit-ierat' 1  pmmnc/VulMm _ J?  jVnr . - i «. ,

a  jl  i I ---*A4unvk/ii auv^i.ui&

tate fčdauit*C^uid Ioquar de regina Sabatu# uenit a finibus terrac audire (apietia Salomonih teflimonio
domini ccdenaturaeft oes uirosHierufalef Helilabeth utero ^pphetatSč uocc«Anna filia-Phanuelis i tcmplo;
teplu efficitf dcilSC  quotidiano ieiunio&defte iuenit pane.$equunt'' mulieresSaluatore:& miftratei Je fublta
tia fua.Ille qui de qnq? panibus quiq? milia hoium exceptis mulicribus aluittefčas fandaK mulie^ no rccufat
accipere.(£u Samaritanaloauiturad puteuSč faturatus couerfionc crcdetisicibos qui empti fuerant negligit.
Apollo uiip apoftolicu &C i  lege dočti jimi7Aquila Si Priičilla erudiutiSč inflruyt eu de uia domini« $i doceri a
foemina no fuit turpe apoftoloifmihi qre turpe fit pofl: uiros docere 8i  fcemina(f'Ha:cin iftiufmodicrEajivoTali
ideft pudiciHima filia pcrftrinxi|breuiter ut nec te pceniteret (exus tui:nec uiros nome fuu erigerctJi quoip co
denatioemrfoeminaRi i icripturis fandis uita laudatur«(Saudio SC  ueluti quoda tripudio efFertur a?as mcus: cu
in Babylone iuenit Danicj:Ananias»\ 2 ariasjMyiael.(S) g multi funt fcnes SC  iudices Ifrael:quo^R ex Babylo
niusfrigitin fartagine fua.C^ua multa^Sufanna::qJ’ iterpraetatur liIiu!quxcadorepudi'citia: (pofo lerta com
ponut:6č corona fpinca mutantigloriam triuphantis.Habes ibi \  ftudio ^riptura^tSi i fandimonia metis SC
corporiasMarcella SC  Afella?quaru altera te pcr prata uirentia;6č uarios diuinoip uoluminu florcs ducat ad eu

O diciticaticO.EoO JoSCaDllS^ llfi!i rnlia!liii/Slf<>M ir \&fine rlninini ninfo«/ f.f;' — L'- C-: -

^ ...   - - y~  ~ *-* UU^IUUUJ liUllUU3 tuneli dlUIiU^/

portunu mihiuidcturrutad Jore Chrifti (čribens de multis flonbus difpute« ^uadragcfimuquartu pfalmu
leges i titulo repperiHn finem p his qui comutabunf’ filio^Chorsoitelligentia: caticu ( p diledo «!n hebraico
IcriptueftlamanaOealfolannimlabireChoKBmeičhilfiriclidoth^J'nosilatinuuertimusJuidori p liliis fi>
lioru Chora^cruditoiscanticum amantiflimum*$ymmachus more fuo manifeftius triuphum p floribus iter/
pmatus eft.fgitur lofannim uel ; p his qui comutandi funtjucl i lilia tranfferf SC  flores^& mcfchil quoq^ cru
ditoem SC  dodiOimu (onat*Idida amiquirSalomonis eft nomen:<q alio fenfu pacificus appellatur ♦ uatuor

atpfalmi Iicetipofteriori titulorupartediftentiant;hocpricipiopranota#xliii 4 lix«lxiiUxxi)Čeqbus duo me
dii ifcribuntur«dauid;prius SC  nouiftimus filioru Chorac SC  afaph.čDc cudis dicere no eft huius tpis?quem cce /
pimusexpIicemus«Rede <q in fcculoip fine mutandi (untjde quibusapoftolus loqtur?očs dormicmusffcd no
oes Imutabimur:referuntur ad fine«Et hoc ipfum myfterium’ledore preparat ad intelligentiam fpiritalem«
Vbi»n,fimplex etaptus eft fčnfus:qd nccefte e audientem intelligentiac pr£emoneli»tdici ad eumftg babet au
resaudiendi audiat*(Eaticum quoq? canitur chariftimoatq? diledo;quia ppillum uenict (andis pmifla muta
tio,(^_ua: quidem SC  in hac uita intelligi pot:quando exuimur ueteri hoieset induimur nouo: qui renouat" in

A iii


cognitione fcčtm imagine creatoris.*& gloria domini coteplates i cade imagine traftormamutKjfi a gloriaiglo
riS(iec e tepus ullu;quo no mutct: fcus pra:tcrito^ obliuifces^: \  futu^ fe extedesVcu iterior nr ho renouet k
die in dičrSC imutabilis dcus q loqtur p;pphcta3Ego deus SC  no mutortppnos mutaucrit faciefua?formaferui
accepitl&clc iudxa trafmigras a čfchiliftiim;q iterprctant? poculo corrudes(Tnebriati,n.fuerantaureo calice
baby lonisj primu derifus lit pp ftultitia crucistdeide fufceptus pp gloria triuphoi^.Chariftimus autille efbde
quo-Elaias canit.Catabo caticu diledae uinex mcx@C  cudgcliu.Hic e filius meus diledus!i quo mihi beneco/
placuitipfu auditc:(Eui no unus ^phetafted ois chorus filioi^Oiora: nuc laudes canit.^ui lit aut filiiChora;
i.Caluaria:« in.xli.plaImo copetetius difputatf «Et ut fciamus textu cantici titulo coucniretmutatocm de alio ad
aliu difcit*& filiatcui pracipitfjut antiq paretis oblitajrcgis le amplexibus parct.Yidorc aut eu ee?q dirit cofi/
ditc;cgo uici mudu/flt ad que ifta adolelčetis oro e;a te uidoria?& lapietia SC  gIoria;& ego tuus feruus .(pfedo
liouit q domino uicetc fupauit:& e particeps triupho^ ciusl& q imarceflibile glorij corona de candor bono^
ope^ SC  de uarietate uirtutu texuitSaluatori«Erud;auit cor meu uerbu bonu.Pro quo iterprtetatus e£ymma/

, chustdomotu e cor meu ucrbo*bono;idicas ad alterius fermone cor dicetis eč motumf& Ipu Cc&ChrifH  futura
faera padete et huc i  c)oquiu ^pruppilleTut queadmodu eteteri de aduetu eius locuti fut:& ifte locjret:. Rudus
aut porie dr digeftio cibi:&: cocodaip efca^ i uetu cfdatio,(^iio aut iuxta q litate ciboip de ftomacho rudus
crupitld boni ucl mali odoris flatus indiciu etita iterioris hois cogitatocs uerba pferutVSč ex abudatiacordisSos
loqt£fuftus comede&cplet aiam fua.&uq3 facrisdodris fuerit laciatuslde bonocordis thelauro pfertea qua:
bona fut.*Sc cu apoftolo loqtur:an cxpimctu quxritis cius*q i  me loqtur€hriftus?(§_uida ex plona pris didu
itelligi uolutiq? ex imis uitalibus SL  cordis archanis uerbu luu qd /  in le erat lemp ptuleriffiuxta alterius pfalmi
uaticinm:l£x utero ante lucifere genui te.Et quo uterus 116 lignificat ute^neq^,n«deus diuiditf i mebratfed ean
de fubftatia pris filiiq; dcmoftratlfic cor 5C  uerbu qcb pfeit ex cordc’pfem ofteder 8C  filiu.St qd' fcqt^dico ego
opa mca regitilli coaptat itclligetisc!Ipfe dixit & fca furjipfe madauit SC  crcata fut:qd /  dicete pre opatus fit fil i/
us.Qia qux pr facitifeade SC  film faccreifimiliter SC  prem manete i eo opari čuda p filiud^ico ego opa mca ve/
Propheticus chorusChrilliiSC ecclefiae (aera diduruslne carmine uideatur indignus:8č ob confcientiam pec/
cato^z dicatur eimt quid enarras iuPridaš mcas?& aflumis teftametum meu p os tuumŽOpa fua regi qiie lau/
daturuseconfitcturtutucl libona funtnpfe fulčipiatiucl fi mala funt mundct:fiiciatq^ quod iufiTum clbdictu
iniquitatcs tuasJut iuflificeris in fermonibus tuisfSč iuftus acculator fui efttin principio Permonisddioma aute
non Polum bcbraicajtfcd SC  latinae lingute eft pro fynthagmatibust&: feripta opuPcula dicere. Ergo 8C  ific qui
laudes cantaturus eft domino carmen Puum SC  opufculum conlccratcu& pro muliš getilium iplum inuocatin
principio:qucm laudaturuS eft,iingua mea calamus ferib^ uelodter feribemis ♦ Fro quo interprtetati fumus
lingua mea ftilus fcribx uelocis*Extrema pars prologi efb&I cum pr^cedendbus iunge quod fcquitur*Eruda
uit cor meum in laudes dci fermonem bonumld opufcula mea quibus cum pr^dicaturus lum: ipli potiflimu
conlecrauhl^cbcocrgo&linguammeam qualillilumSčcalamumpr^pararc f utpcrillain corde ČC  auribus
audicntium finbat fpiritus landus.Meum.mell: quali organum praebere Jinguamfillius quali per organum
Ponarc:qux fua Punt«$tilus feribit i ca^raicalamus uel in charta uel i mtbranistaut in quacikp materiatqux ap/
ta eft ad fcnbendum.Mca aut lingua in fimilitudine leriba: uelocis:que notarium poftumus intelligere? quo/
da fignorp eopediotbreuiatu euagelii ftriddp Pcrmone exarauit i rabulis cordis carnalibus.Simdex p manurn
mediatoris digito dci leripta ciSC  qd' deftrudum dglorificatu eiquato magis euagelium qd' manfu^ dp mea
linguam Prribcd a Ipu lando?ut illius laudes ad que LEfaia ddVclociter Ipolia detrahe?cito pra’dare:uelox in
corda crcdetium Termo dcfcribat.$pcciolus forma prre filiis hoium.fn hebraico.Dccore pulehriores filiis ho /
minum.Rrdo ; pmmio!hinc narratoisexordium aSC  fitapoftropha ad iplii amatiftimu SC  diledum SC  regem
cui dicetis opa colčerata Punt,(^ uxrif at quo pulehrior fit cudis filiis hoiumtde quo legimus i-Efaia ♦ Tidius
eu;& no hebat lpem:neq5 dccoreffed crat fpesinhonoratmd deficies a filiis hoiumtHo i plaga pofitusj8č Ičies
ferre ifirmitat^cja auertit facie Pumsicc ftatim Pcriptura diftonare uidcaturrqa ibi ignobilitas corpisipp fla gel/
la dfputad alapas SC  clauos SC  iniurias patibuli comemoraturlhicpulchritudo uirtutu in faero SC uenerando
corporctno quo diuinitasChrifti hoibus coparata formofior lidHarc.nmo het coparatoemPled abPp paftioni/
bus crucisiuniucrfis pnlchrior e«Yirgo de uirgi^qno ex uolutate uirijled ex deo natus e«Nili*n.habuiftet SC  i
uultu quidda oculis Pydcrcum;nunq eum ftatim lecuti fuillentapoftoli.Ncc qui ad coprehededum eu uene/
rat:corriu{Iet,S>cniq^ SC  i praefenti teftimonio i quo aiSHo i plaga politusSč Ičiens ifirmitateredditcasirjuare
ifta ppcftus lit.<^ uia auertit facie fuam.i.paululum diuinitate fubtradascorpus iiuriie dereliqt. uida huc

ucrliculu Pupioribus copulattut Ipeciofus forma pra: filiis hoiumfno ad-Chriftunf^čd ad calamu referad Effafh
eft gra i labiis tuisi ( pptcrea bcnedixit te deusi teternum JTn editoe uulgata:,p bcnedixit unxit legimus.Sed Pcie

durnq-errorlcnpto^dxx.traffatoribusn5debeatiputariVquihoclococuhebraicaueritatec6cordatdegcntes

illuddclus pficicbatartate SC  fapia SC  gfa apud deu SC  hoies.Etialio loco admirabat fiip uerbisgra? eius: qua:
egrediebantur de ore illius.Et cp  i poteftate habebat fermonem: itelligere poftumus quo lenfu didum GnEftii
fa e gfa i labiis tu is.Noe inuenit gram cora domino in diebus fuist5ž-Moyfes:6č reliqui q)pheta^.Sed 01's grap
multitudo in labiis laluatoris effufa e:quce i breui tpc totum ipleuitorbe.Tanq fpofus^pceftitde thalamo fuo!
a fummo cxlo egrcftio eius:& occurfius illius ufq? ad fummu eius.Nam SC  (andaMaria qa cocepcrat eumtin
quo ois plenitudo diuinitatis habitatcorporalitcnplcna gra lalutatur7& apoftolus fčies pradicatioem Puamtr
no i  eloquetia Cxculari:fed i uirtute dci oes mudi fupafle dodrias ait.lt fermo meus SC  prtedicatio meatno i p/

fuafibilibus

^ '.VCN - 1  ■

.4..

,a : -;

■

tlforo' tu5C,, 4

■boftiu-?

iuon«s*»
. r  f
ClllS-Ui'

Tj  4  *, ■

aine 1
dinc iuf

libranoi

quunt

umfira;

Igoauc

I

-f

\

i


O

fuafibilibus humana fapicntia: ucrbis fed in odelione fpiritus SC  uirturi&it {jt fidcs noftra non in fapicntia ho
minutfed in uirtute deijecp ipfum repnchedes qa dixeratamplius aucoibus labdrau?,ftatim intulitno aurcm
egosfed gra dei qux meču e.Et rurfum qa gfa eius q i me dno fuit uacua.Propric aut in Saluatore uerbu eku/
fionis adiugitfut fignificetgra: largitatedccfm lllud cdundadc fpu mco lup oem carn eiSC  charitas dei effula e
in cordibus nris{& nota**q> oium q djcuntf ritelligčtia ad pfona cius referas q affumprus cx-Maria dq> pp gfam
fabioip \  a:tcrnu benedidus ee dicatGfale qd SC  apodolo prtedicateihumiliauit Cefačtus obcdies ufcp ad mor/
tetmorte aut crucis.Propter qd' deus illu exaltauit:& dedit illi notne fup omnc nome«$icut*n«ibi forma ferui i
iuria e:Sč exaltatio noifčp donatio ad prem redditlfita hic effulio gra: & benedidois i iempitcrnu ad cu referenc
daeiq pot humiliari SC  crefccrc,Accigcre gladio tuo fup femur tuu potetidime.$pccie tua SC pulehritudie tua
In hebra:o:Accingere gladio tuo fup femur tuu fortidime,(£loria tua SC  dccorč tuo.Idu arbitror te locu op ti/
meitelligcre?&accindaOirifti gladio militare.Vt aut fčias femp uirginitate gladiti hre pudiciria:?p que tru/
cat opa ca.rnis‘#& fupat uoluptategGetilis quoq; error deas uirgines finxit armatas, Accinxit SC  Pctruslubos fu
os iSC  ardente lucerna habuitimanibus*(^_uod aut femur fignificet opera nupriai^his breuiter exeplis doce/
beris«Abraa mittesad uxore qua:reda filio fuo i laacjdicit maiori domus fuaifpone manu tua fup femore*3©i?
SC  adiurabo te per dominu deu ctelnNo dubiu qn p eu q de eius lemine erat nafciturus^aeob poftq ludatus e
cu hoie:q ei apparuerat ad torrete iabotl^iVlcfopotamia derelid^Si terra repromiflionis igredies no ante ifra
el forcitus e nome;q neruus femoris eius emarcuii£& ad filiu loqt';n6 deficiet princcps ex iuda:neqi dux defe/
moribus eiusf&rurfum iple moriturus Iofčph adiura^n femore fuojne eu in a:gypto lepeliatJlniudicu quoq?
libro legimusiGedeoni erat filii.lxx;qui egrefli funt de femoribus eius.In carico df catico^:Ecce lcdulusSalo
monis.lx»potetcs i circuitu cius de potetibus ifraekoes tcnetes gladiosldocti ad bellu:uir SC gladius fup femur
e:us*GforiacrgoS£ dccore fuojliue Ipecie SC  pulehritudie diuinitatis lu^Tcarnis opa mortificas;8i natus exun>
gin^fiituris uirginibusjuirginitatis princeps fuit.Et itedc q>fpere«,pcede SC  regna.Propter ueritate SC  maluetu/
dine 8£iuff/cial5č deducettc mirabiliter dextcra tuain hebra:o:K)ecore tuo^pfpcre alcedefpp ueritate SC  mafue
dineiudicicdSi docebit te terribiliadextera tua«$cdo feriptu e apud hebra:os?decore tuoineqs id ipfum uitio
librario^ repetitu puteuEt e figura q apud rhetores repetiuo noia^thore ergo panegyrici:quo laudatores kv
quunf ad cos quos pr^confs eiferuttarmatu cohortaf ad prceliufut femel arreptabella no deferauK lup hofti
um ftrages uičioi icedel pr^paret ribi regnu i his quos de diaboli eripiens ptate luo copulauit ipericcSi dicat.
Igo aut coflitutus fu rex ab co fup fyon mote fančtu cius,Nulliqi dubiu ueritate S C  modeftia SC  iufticia Chri/
ftu appe!lari;q clicit.Ego fu uia ueritas SC  uita*Et dilčite a me;qa mitis fu SC  humilis cordc.Et qa fačtus e nobis
a deo iufticiai&T redeptio;^ fančlitas*Ha:caut uniuerla dicut in corporesutexigant r  in mebris» Yičforia do/
minitfcruoip triuphus e.Magiflri eruditioidifcipulo^ ( pfeČLUs.Et qc5 J  leqt1?dcducet te mirabiliter dextcra tua/
aut de lignis q i euagelio ppetrauit:aut tropicos d ca:de q exercuit i hoftibus fctiedu t%Cor lapietis i dextera:&
cor ftulti i  finiftra ci tis,(£hriflus totus i dextris eJ Antichriftus i finiffrisfffebraica lterprattatio diffat i uerbis no
diffat i fz(uSagittxtux acutx  potetiffima:jpopuli lub te eadet i corda imcoip rcgisdn hebraico ablqi potetifli
me?reliq fimilitcr.fft hic uerficulus ribi porillimu aptus e:qua: iaculo domini uulneratafcu fpola in cantico ca^
nisjuulnerata chari tate ego fu*Ncc miip fi ipofus tuus heat plures lagittastde qbus i.cxix,pfalmo dicitG Sagi t/
tx  poteris acutx cu carbonibus deiblatoriis^cu pris ipfc fit iacu!u:& loquat r ’ i Efiia.Pofuit me qfi lagitta elečla;
i pharetra fua abfcodit me,His fagittis Si  Clcophas in itinerc cu altero uulneratus aiebat:Nonne cor noftrum
ardens erat in nobis dum loqueretur in uiatSC  aperiret nobis fcripturasfEt in alio loco legimus :$icu t fagitta: i
manu poten tis ; ita filii excullbrum,His fagittis totus orbis uulneratus^ captus.Paulus fagitta fuit domini:q
poftquam ab hicrofolymis ufq; ad Illyricum mifliis^arcu dominubuc illucq; uolitauittad hilpanias irc feftiatj
ut uelox fagitta fub pedibus domini fui orientem occidentcinq>profl;ernauEt quia plures funt potentiffimi re
gis inimici:qui uulnerari fuerant ignitis fagittis diaboli/Sč qfi cemus fpiculo perculli in iecoreilagitta: domini
mittuntur ignitže cu carbonibus dellolatoriisTut quicqd uitii \  corde inimico^ regis fuerit:excoquant!Si faluta
ri igne v ignem eiiciant pcrditorem«$cdes tua deus in feculum feculitiirga direčliomGuirga regni tui.E>ilexift i
iu(liciaint6i odidi iniqtatcrri r .propterea unxit ( |e deus deus tuus oleo la:ricia^pra: confortibus tuis*f n hebraicot
Thronus tuus deus i fa;culu fa:culi:&C in a:ternum fceptru a:qtatis fceptru regni tui Dilexidi iufticiam:6č odidi
iniquitatem?q)ptcrea unxit te deus deus tuus oleo exultatiois'pra: partieipibus tuis. I5uas perfonas eius qui un
edus ed dei:6q qui unxit intellige*Vnde 6iAqla loim uerbum hcbraicu non noiatiuo cafu fed uocatiuo inter/
pretaf dice^oscoiSt nos ppter intelligetia bis deus deus pofuimus^cf latina lingua duale non recipit numeru*
ne qs puer(e putet domini diledi SC  amantidimi SC  regisibis patre noiari«<^uanq pr in filio^ filius i prcfSC  al
ter hoip fibi SC  hitator 8C  thronus fucriutame i hoc loco ad rege qui deus e lermo dirigit1f& dicitei q> iperiu eiuf
(hocmatelligo thronu;iuxta illud qd' feriptu cd + Dc frudu uentris tui pona fup thronu tuu)fine no hcaKc { &
qde SpMaria: angelus nuciauiuBabit ci dominus deus thronu Dauid pris fud&i regnabit fup domoJacob i lx'
cula;8č regni cius no erit fnis*Nec putemus hoc illi ee c6trariu:qcf apodolus feribens adCorithios ait filiu tra
ditui^ regnfR& fubiiciedu ci:qui fibi fubiecit oiarut fit deus oia in oibus*Mon.n.dixit tradet pri: utuideref fepa
tare filiuffed tradet deo boe ed hitandi in adiimptioc corporis deo:ut fit deus oiai oibusr SC  Chridus q ante per
paucas uirtutes erat i fingulisip oes in oibus comoref Jceptru aut SC  uirga %  figne ee regnatisJipfe^ppbeta figni
fcat dices.$ccptru a:qtatis:fccptiurcgnuu!.Q uida deEfaia tedimoniu # pferetestExict uirga de radicelcde:

SC  flos de radice eius afccndetfhoiem qui ed aflumptus itelliguccui Si deferaf iperiuiSi qu< / pp ter  diiecla iudf

a iiii

%■

ciamiK exofam iniquitatem regnare dicatur!& unčtus cfle oleo exultationis praparticipibus fufequafl pre.

^ndcjDauid.No ne odičtes te domine oder
fequit r ’ unxit te deus dcus tuusžPrimu nomž dei i
cur aquila n5 ut ccepat i primo uerficulo uocatiuo itcrpratatus fitjfed noiatiuo Bis nofans deu?qui fupradičtu •
unxerit deu.In hoc loco Photinus opprimitjfed-Arrius caput lcuat‘dc euagcIio r pferes teftimoniu, : Alcedo ad
patre mcu:& patre ueftrudeu meu St  ded urm.$>ed cu dilečtu audiat eu accinčtu gladio fup femur:& regnare
ppueritate St  manfuetudine‘/& ungi ob dilcčla iufticiai& cxofa iniquitate:& unčtu ee pra; cofbrtibus fuisJDe
quibus fcriptu e-ParticipcsChrifti fačli fumustfi tame principiu fubftatie ufcp ad fine firmu retineamuslMt
ror cur foliu domini dei ad calunia uoceuqfi uniuerfa q dieta fut diuinitati uerbitK humilitati hofs coueniant«r
Audiat ačtus apoftoloAfuNazarenurque unxit deus-fpu fando. Audiat euageliu Jpus fandus ueniet fup
te:8C  uirtus altiflimi obubrabit tibfiLpptcrca St  qd nafčet ex te fančtusuocabit filius dei.Ipfum dominu fentiat
itonateJSpus domini fup meieo q? unxit me.Participes atapoftolos credeteiip fignificat: quibus unčtiois fua:
uocabulu tribuitSut ab unčto uocet unčtUba-Chrifto chriftiani.Myrrha St  gutta St  cafia i cučtis ueftimentis
tuisia domibus eburneis ex quibus delečtauerut te filiac regu i bonore tuo.ln hebraico:Mywha St  ftačte St  ca

cofecjntcr St  iitos ucrficulos ad te referateui uolume boe feribit’. Mortificafti mebra tua fup terra:& quotidie
Cchrifto offers myrrhaŽChrifti bonus odoijesj^pptcrea ftaden.iitillauef gutta exhibes domino. NarratSC
hi qui aromatu nouere uirtutes;flačte flore ee myrrhe. (^uod at fequitcafia e ipfa queabaliis cnrpyt£.i.fi’/
ftula nucupat?tuocales i laudes deilSt  oes pituitas St  rheumata uoluptatu-fuo calore excoque^bi i  nris codici
bus fčriptu efl gutta uel ftačtemfi hcbraico aloth Iegitf(ande St  nicodemus centu Iibras myrrhe St  aloesf ad fe
peliendu dominu prepauit.Et fpofus Ioqmt? ad fpola:myrrha & aloes cu oibus ungnentis primis.Et illa refp5
dettManus mce ftilauerutmyrrhŠdigiti mei myrrhapleni.Proiice St  tu mortis opJChrifto i baptifrnateo^
pultat8C huic mudo mortua efto^8č nihil aliud nifi de cacleftibus cogitas;loquere ad fpofu tuu.Manus mex  ftif
lauerut myrrha;& digiti mei myrrba pleni. Legimus St  unguentu facerdotale‘buius St  Dauidmeminitificut
unguentu i capitefqd defčendit i barba barba Aaro?qddefčenditi ora ueftimenti ciusr quo cu c^teris aromati
busmifčet’ St  ft ačte.Offerut St  mag i myrrhaJEt i pnefenti loco initiu ueftimento^dChrifli eft CuCcipe  mortem
illar& i  fua čarnemoftrarc.bfec i dumenta para fpofo tuolhis a te ueftibus c6ptus-<incedat.Cuqj ei huiufcemot
texueris ueftimentatefficieris ipfa templu deitSi l^tificabis eum de domibus eburneisifiue ut melius in hebrai
co fčribit"rde teplo detiu& laudes domino canes«totaq; feculo mortuarangelo^ imitaberis choros, 5bur.n.8i
detes ifigne ee mortis^ uocis ip fa noium natura teflat »St coieqnter adiučtu e;ex qbus delečtanerut te fil ix  re
gu i  honore tuo.Rex regu St  domius dominantium fpofus tuus e.Rcges ifti q fub tato rege futregul/Zpres tui
lutrg te euagelica genuer dočtria.Hono^ tu filia^honorificas i oibus ueftimetis St  odoribus bofs St  teplo ebur
neo eu cui fupradičtu |«Effufa egra i labiis tuisfK accigef gladio tuo fup femur tuu potetiflime:& fagitta; tuae
acutrei& trhonus tuus deus i  feculu feculijp eo qcf nos traftulimns domibus eburneisiqai gra;co feriptu eft
ctTrofbatp&bv sAecpotH “fivov ♦ qda lario^; ob uerbi ambiguitate a gradibus iterpretati futteu (iapt9*uerbu fit eni
X<žpiov »i.gentile pala;ftina;1 St  ufp hodie domus ex oi parte c6c(afx?8t  i modu ^dificata: turriu ac mcenium
puhlico^ p^apeis appellentur. Aftitit regina a dextris tuis i ueftitu deaurato:C^ uodcp feqt" circudata uaricta^
te:excepta e$tione uulgata nullus interpretum tranftulitin hebraicorStetit coiunx in  dextera tua i diadema
te auteo|fibi nos coiuge uertimu^ibi apud hebraros legit r  fegalrp quo Aqla cruvKoiAov ♦i*cocubin^Symma»
chus St  qnta editio t z^ccAAcckhv .i*pellicALxx»Thcodotion St  fexta!regina iterpretati funt.&cidc ubi ego po^
fui diademate aurcofSymmachus traftulit i auro prim<^Aqla qnta 8t  fexta editio in tinčlura uel i auro ophyrr
^ uefiiiercgu fanttšč in fpofi' paranj amplexusTp myrrha St  gutta St  cafia St  domos eburneas deledlat eur
cuius thronus i feculu feculi e*(^_ue at ia fup petraChriftu flabili radice fundata e catholica ecclefia: una co
Iumba pfeefla Sl r pxima ftata dextrisfSč nihil i fe finiftru habctrffati ueftibus deauratistde fermonibus fčriptu^
raip ad fenfnm tranfies:& cunčtis plena uirtutibusffiuc ut nos tranflulimus i diademate aureo.Efl*n.regina:re
gnatq; cu regefcuius filias poflumus itelligeretSf I coe credetiu aiasf8t pp rie uirginu choros,(Dpbyr genus au/
ri e uel a loco indiejuel a colore noie iditu*$epte qppe apud hebreos auri uocabula funt. Vxore quoq 1  St  cucu
binaitelligamus de canticoSaIomonis:que fine fpofo fuo uel marito dormire no pot.Audi filia St  uide:8č incli
na aure tua:& obliuilčere populu tuu St  domu pris tuitSč cocupifčet rex decore tuuml^uoniam ipfc-domiuns
ruustSč adorabunt eu.In hebraico. Audi filia St  uidejSč inclina aure tuafe obliuifcere populi tui St  domus pa/
tris tuij&: cocbpifcet rcxdecore tuu?qa ipfe e dominus tuus:8č adora eu.Hucufcpp pphete lingua quam cala>
mo feribeti uelociter coparaHloquit'’ fpus fand;us.*ipfum rege St  bellatore St  deu fponfumq; copclIans.Hinc p
fona pris inducit'’ loquetis ad fpofam filii fuirSčcohortatis eatut ueteris getilitatis St  idolatrie errore contepta^
prinfu bis que dicant''attedat^C pp qd de alienigenafilia noiet ideinde uideat uel ipfa que dicunt%el uniuer
fam coditione:ex uifibilibus itelliges iuifibilialSi ea creaturis fenties crcatore!& diligeter iclinet aurem fua: ut
quxdicunt memoriter feneat.Gucp audieritsuideritfSi iclinauerit ayre fua?totaq? fe dočtrine tradideritf8č eo
ru itelligetie q dicuf’ obliuifcaf primu populum fuum;& cumAbraha de chaldea egredies relinquat terram

natiuitatts

I

natiuiratis SC cognationis fux.Nemo dubitat patrcm noftiy antcq adoptaremur adeo fu ide diabolum.de quo
v£iaIuator ait.Yox ex pre dlabolo nati edlš.Cu ergo alt ati'q pr »s fueris oblita^ tale te exhlbuerls dcpofitis pri
ftinis fordibu^ut fu p fiatruclč dealbata eolcedas:8C qua podit diligere filius meusTtuc cocupilcet rex?decorem
tuu.St ne putes unu ee de turba a quo amada estiplc e rex tuus 8 C  domius tuusf<|a uero iterdu q reges SC domiV
ni  futrfut qda ptate rges SC domindtame eiufde natura: cuius fut llliri quos dominat SC  rgnatfrdico tibi q? deus
tuus fittSC debeas adorare eu(lxx,itcrpretes no dixerut SC  adorabiscilded adorabu t eutut fit fefusifte q te ama*
turus e}q tua pulchrltudiue dlledurusVdeus 08 C  adoradus ab hoibus^tjcf de ecclefia degettbus cogregata ex/
pofuius.unufqlq? ad leipfu referat{aiamq 3  credetisYq> prloribus uitiis derelldis adoptef i  fi liaficlinet aure fua:
obliuilcat ucteris couerfar6is?8C cu apoftolo dimittat mortuu prem:SC tale le prxbeauq amet? a rege.Iple e.n.
dominus eius cul flečtere debeatgenurSC depolita fupbia lugu humilltatls aflumere.Interrogemus iudxos q
fit Ida filla ad qua Ičgt'’ deustno dublto qn fynagoga flpodeattSč quo dr fynagogx SC  ilraelitico populoT dimit
te populu tuu SC domu prls tui?Nuqd dereliquet geteHebrxa?SC Abrahaantiquu premfSi dlxerit de uocati
one fignificarlsAbraha qa£haldxos reliquerl££-Q_uis e Ide rex q amaturus e decoreAbrahaf (Eerte alius eft
q Ioqui£raudi fiIiaYaliufq? de quo loqtf;:8C concupifcet rex decore tuu.^ui aliusfNo lolu rextfed 8 C  dominus
SC  deussq adoradus e.flIla~Tyri In fnunerlbu£uultu tuu depraecabunč dlultes plxbls .In hebrxo eft) filla fortif
fimiftn muneribus facie tuadepracabuntf dlultes populi.Ycrbu hebralcu fortqcf In Ezechieleluxta.lxx. Iegib
musfciterpretarl pot Si  Tyrus 8 C  tribulatlojfbrtiflimus fiue fortiflima^SC lilex,i.Iapls duriflimustunde i  pr xC 6
tilocoerrorortuse.AqIa.n.8C.lxx.3cI heodotion SC q n ta edltio Ty^itcrpretatl fut.^extauerbu hebralcu po^
liilt lbn$ymmachusKpocTsiA6v.l.fortiflima.NosipluaddeuretuIimusutillacuifupradixerataudifilla8Cui
detfiliafortilltmlniicupet.Autcerteiplafortiflimafinqaimltataefortepatreicuiusuultum diuerfis muneri
bus deprxcabuntf:diultes plxbis.5)luites in cučbs oplbus bonis SC  fcietialliue q dlultesputant'’ i feculo faplen
tes huius mudi:SC philolopho^ dllclpllnls el udlti. vel qd'mellus e:q ante dlultes fuerutVhentes eloqadei 8 C  te
flameta 8 C  pphetastl.de populo llrael. Vt.n.ante-Saluatoris aduetu hi q de-Tyro eratthoc e de populo gentiu
Scftofellti ee cupiebat?deprxcabant r,  dlulte populu i fraehfiC per eos introducebantf i teplu.$lc pod aduetum
domini qulcuq? ex ifraele redire uoluermdiultes quoda familiaritate 8 C  ptedoe dei uenient ad fsliaTyri;6č o€-
ferentes uaria dona uirtutmSC cofelTionis rChriftumtdepraccabunt? ea^ut lalute qua pdlderut in iudaeaaueni/
ant i getibus,©is gloria eius filia: regis abintusti fimbriis aureis circuamičla uarietatibus.ln hebrxo:®is glo/
ria filia: regis intriiecustfalčlis aureis ueftita e. Pr o eo q> l.lxx.fčriptum e sctogev. Si  nos uel abintus uel itrifecus i
terpretatl fumusfi quibufda exeplanbus luenit^ E^£pov.qd r  cogitatoes fonat.Ex quo odeditur oem gloria ec/
clefixjcui fupradičlu e.Audi filia SC  uideiSC o fiIiaTyri:8C nuc appellat'’filia regis ee ftrin(ecus!& i  cogitatoibus
idefl: i Interiori hoie:8č i circucifione no manufačtaflčd fpu hente cofcietix  fiducia apud deu:8č tota pulchritu/
dlne polita magisi lenfuu noierčj in flore uerbo^.^uo aut In damine ex quo depedet fimbrix lubtegme inte
xitut}SC  tota ueftimeti uirtus in damine edutai aureis lenfibus (criptura^i qulbus ued:is ecclefix ois intexit’:
mifeenf' allcpdenatura^de monbusY& hocipfu fignificatuedisAaron:aurofpurpuraTcocco;bydbtHyarithoy
q^ c6texta'quam fecerut multeresquibus deus ad texendu dedlt lapientlafec ut intelligere poflimus oetifoma'
tu fillee regis intrinlecusapla loquit in cantico.lntroduxit me rex in cubiculu fuurf quo claulo oftio lablo^’f de
um patre iubemur orarerin nono qucKp pfalmo cuiuftitulus llčribit^p ablcodltis filii^uariam habuit 8C loleph
tunicaquaei texuit mater ecclelia.5}e his fimbriisSaluatoris amopoo-a ided fanguine flues unaSaluatore te
tigltaSC lanatae.^uod auti hebraico fcribiturriafciis aureis uedita e:id Iplum ligmficatqd' fupra.(S)ls gloria
filia: regis itrinlecusifalclis diuinoR: interiora mebra obuoluuntf ecclefix SC  tota uteri tcgif 5  ambirlo.Ha^ falci
a^ no pot obliuilci fpofadecundum Hieremlam qux mamas ligant:8C pedus in quo cogitatoes lunt ptcgunt
Adducentur regi ulrglnes pod ea:pxime eius afierentur tibitaderentur in lxticia SC  exuitati6e: adducentur in
teplum regis.Iuxta.lxx.prlor uerficulus adhuc de filiae canltur ornatu:feques ad ipfum fpolum regecp dlrigitf.
'Porro iuxta hebralcu totu ad Ipolam diclturfufq: ad eu locu ubi Ičriptu efbPones eos principes in uuiuerla ter
raiipt legltur.in Icutulatis ducentur ad regem uirglnesfi'equetur ea amicx eiusiducetur illucducetur i lecticiis
SC  exultatio^igredietur thalamu regi^Multa ee didatiam aiaip in Chrlflo credetiudemodrat caticu cantlco^t
i  quo fcriptu e.$exaglnta funt reginadbc odoglta cocubinx:SC adolelcetulx quaiy no ed numerus.Vna ed co
luba meaipfeda meaYpxlma meatde qua dicitur.V iderut ea filktSC beatificat ea reginxf8C concubinx:& lau
dat ea.Q_ux ergo pfeda ed SC  landacorpore SC  fpu:8C columba?& pxima meretur uoca t^xc  e filla de q fu
pra didu efUditit regina a dextris tuis i ueditu deaurato.(^_ux at fupgredas lut lex dles mud«8C futura regna
fufplraKreginx appellatur.$l q uero circucifione qde het odtauas dieilfed adhuc no uenit ad nuptias: hxc co
cublna uocitaur.feiuerfa aut multitudo credetiutqux nec du pot fpofi copulari amplexibu#nec de eo liberos
parerciidolefcetula dr.Sgo puto de idis ulrglbus q fequutur ecclefiafec i primo ponutur gradu.SC te ee Si  oes
q in uirginitate corporis SC aix  pfeuerat.Proximas aut SC amicas uiduas eeiSC  in mrimonio cotinetcst' qux oes
culaticia SC exuItatoeducuntur ad templu SC i thalamu registin teplu qfi facerdotes dedin thalamuijuafi fpon
fae regis 8C fpofi.Hoc teplu SC Ioanes uidit i apochalypfi:8C q>pheta defideraŽVna inquit petii a domino, hanc
requira?ut inhabite \  domo dominitoes dics uitx mea.Et ite^:B>omine dilexi decore domus tua: SC  locu habi
tatois gloria tua.Et in alio loco.C^uia u afibo in locu tabernaculi admirabilisulq; ad domu deiti uoce exulta
tois SC cofelTionis lonitus feda celcbrantiu.Scutulata aut quibus fpofo fuo regina coponiturfipla fut:qua i.lxx,
legimus circuamida uarietatc.Pro patribus tuis nati funt tibi filiitcoditues eos principes fup oem terra.In he/

braico Pro patribus tuis er unt tibi filmponcs eos principes inuniuerfa terra*Et ex patris perfona nequaquam
de filiafted rurfus ad filia fermo intelligi pot;8C ex fpus fandti SC ex filio^Chora:,$i ergo ad Ipofam fermo di
rigifVfpdfa aut de natoibus cogregata ejcui fupra dr obliuifčere populu tuu SC domu pris tuildebemus fponfe
preš noffout cofequeter nouerimus SC  filios (jp  patribus tuis de quibusi Hieremia locuta e: q falfa poflederut
patres nris idola! 8C no eft m eis'qui pluat.Pro Platone^ casteris diuerfo^ dogmatu SC erro^ magiftris nati fut
tibi filiilf quos conftituiftis principes tuos:8C fecifti in populos pra:ceptorcs,VcI certe aliter*© ecclefia filii tu i
quos genuifti tibiiuertentur i  patres tiiosfcu de difcipulis eos feceris magiftros;8C in faccrdotali gradu olum te

tizare credentes in noie trinitatis.$ed quazrit? quo ecclefia degetibus patres habere poflitAbraham-Ifaac SC  la-
cob:cuei fupradidu fifcobliuifcere populu tuu SC  domu pris tui.Legamuseuangeliu:Nolitedicere premhe/
musAbrahatpotes e deus de lapidibus iftislhoc e de duro cordegetiliu fufcitare filiosAbraha^SC i alfo locorUi
filii eftetisAbrahaKoperaAbrahas faceretis«EtiGenefi ad ipfu Abraha logtf deusJn femie tuoiquit benedice/
tur oes gentes»$icut.n*ille i praputio ex fide iuftificatus e:ita SC nos  iuftificabimur in eade fidefti babuerimus

credentcs:qu os conftituifti principes in uniuerfa tcrra.Mcmor ero nominis tui domin&i o i generatoe SC gene
ratoem.Propterea populi cofitebunf tibi in aeternu;8C in faradu fkculiJn hcbraico.Rccordabor nominis tui i
omni generatoe SC generatoem;,ppterea cofitebunf tibi populi i feculu 8C i aeternu&jcf nos itcrpretati turnus;
cofitebutur tibu$ymmachus traftul it laudabut te.Regina q fteterat a dextris tuis i ueftitu deauratoi8C iufta fii
erat obliuifci populi SC domus pris fui/SC ite^r illi didu eragPro pribus tuis nati funt tibi filiitcoftitues eos priV
cipcs fup oem terratitelliges qta decoranda fit gloriatSC qbus praemiis fubleuadatcouertit ad fpofu uoces fuasf
SC  pollicet rccordatura fe fetnp nois fpofia omni generatoe SC generatoem*<§)juod ^mifitfuidemus expletuJfp
fa chriftiana nobis oibus chriftianoi^ nome ipofuiunome nouuti quo benedicututfoes familiaz gcntiu. Recor
dat aut no i una generatoe fed i oibustuel cudas fignificas natoesfuel duas natoes iud^o^atq 3  getiliu JEt quia
hoc pa^i bSi  i duabus generationibus nois domini recordefV^pterea populi qi ecclefia fuerint.cofitebutur? SC
laudabut dominu i Sternu SC  i farculu ficculi.C^ uado SC tu o filitrPrincipiafandoi^ mixta choro iter uirgines
duccris ad rcgeiSC ex domibus eburneis deledabis fpofum i honore tuoltuc rccordare SC mej}qui huius pfal/
mi tibi domino reuelante intelligentiam tribufi&C dicito.Memor ero nominis tuitut qux  parte intellexifii caiv
minis fi uita comes fuerittSC totum canticum canticorum,

Beati Hicronymi prcfbytericxpofitio pfalmi«xluSicut ceruus defiderat ad fontes aquarum:ad renatos in
uigilia paicha: habita.

Mnepfalterium fagaci mente perluflransjnufcj inuenicESp filii-Chora: aliqd trifie cantaucrint^femp
in plalmis eo^ laeta fiint SC  iocundatlemp terrenis humilibufq; contemptis cadeftia SC  Sterna defide/
rantfcongruentes interpretationi nominis fui*Siqde-Chora: interpretat caluities.C^uia ergo dom i/
nus nofter in locoCaluari^ crucifixus eft SC  iepultus;qcunq 3  in cruce eius creduntlhi filii-Chora^nfilibCalua
riac nominantur.Sup quaCaluaria dominus noftet-Iefus poft refurrečtionemad ca:lo^ regna confčcndcns;
irridef a paruulis 8C abineredulis iudao^,SedfdcIyf3eurn irridctcsmrfi comederut.Hoc de titulo ičriptu di»
xifte fufficiat/kuc ad prius principiu reuertamur«Sicut ceruus defiderat ad fontes aqua^:ira defiderat afa mea
ad te dcus.C^ruo^ natura efbut ferpentu uenena contcmnant!qn potius naribus fuis eos extrahant decauer/
nisJut interficiant atqj dilaeerekCu uenenum ccepit intrinfecus a;ftuare:8C quis eos no poflint occidcreVtamen
fitis ardore SC incendium tolcrantesttunc illi fontes defideran$8C puriftimis aqs : fčuentia uenena reftringuunt
C^_uo itacp illi cerui defiderat fotes aqua^tnifi q de a:gypto SC  de feculo recedentes fterfeceruntPharaonem i
aqs fuistSC oem ekercitu eius i baptifmo necauerut*poft iterfečlionem diaboli defiderant fontes cccclcfia patre
SC filiu SC  fpiritu lančlum,G>epatrefitfonstfcribif iHieremiaiMedimiferunt fonte aquas uiuziSC fodenu Ci
bi Iacus detritos:q non poftiintaquam cotinerc,K)e filio quoda i loco Iegimus.I5)ercliquerut fontem fapiet/a:,
Porro de fpu fando«(^ui biberit deaqua qu^ de cado orietti eo fons aqu^ fient falientis i uitam akernamtfta
tim exponit euangelifta dicetdfc^ ex fpiritu fandtf fermo fuerit Saluatoris»Ex quo manifeftiftime liquet tres i
ecclefia fontes trinitatis ee myfterium,Hos defiderataia credentisfhos defiderat aia baptirantis:& dicit.litiuit
aia mea i  deu fonte uiuu.Nu.ndeuiter uidere uoluit deujfed toto defiderabat ardore toto fitiuit incendioVantcČj
baptifma.‘c5fequerefXoquebant r  iter feinuicem atq; dicebatfqdo ueniam SC apparebo ante facie dominiCEc^
ce fres demu impletu e:q<f petebat,Yenerfit 8C fteterunt ante facie deftapparuerut ante facie altaris:8C myfte>
riu itelIexcrunt t Hocm.no merenf uidere nifi ilh>q ex cofčietia SC  imo^pferutcorde^memoratesiFuerut mihi la
chrym$ mea: panes^die ac node.Per oem.n*qdragefima uacauerunt orationi atq^ ieiunioji facco SC  cinerc dor
mierutffuturam uitam peccato^ fuo^ confeftione qua:retes.jSed qa fuderut lachrymas SC  fuerut triftesVdicit;

"franfibo i locu tabernaculi admirabilisjufcp ad domu dei.B)omus dekcclefia e:hoc eft admirabile tabernacu.

I_ -L __I._ • • ^ r  _]_

te pcemtetiam


te pcenitentiatitf
tomagisintotfi

ueteri peccatorum labe purgatos fuo jncolatui praeparari?E)icite ergo qui chriftum nune induti cftis;&dudu
noftnun iequentes quafi pifciculus hamotlermone dei de gurgite fxculi  iftius firbleuaminitin nobis fe^ natu
ralmutata eft.Pifces.mqui de mari extradi fuerint moriuturinos aut ideo apoftoli de mundi iftius mari extra<«
xcrun«at 9  pifcati funt:utuiuiex mortuis fieremus.^uadiu eramusin hoc fieculotoculinoftri i profundofr
SC  uita noftra uerlabatur in coeno?poftquadeflučVibus erepti fumusrccepirnus Iblemjcoepimus uerum Iume
afpiccret& prx  nimio gaudio conturbatnad animam noftram dicimus.Spera i deo quoniam confitebor illifa.
lutare uultus mei SC  deus meus.lt deinceps.Propterea memorero tui de terra lordanis SC-  hermoniiia monte
modico. Abyflus abyfium inuocatf&nos de terra Iordanis.i.dc flumine ubi dominus baptizatus aSC  bermo^
nii hoc eftde fieculi huius maledidi«>e1quoniam hermon interpretaturanathema:&: de monte modico huius
mundi(fquauis.maliquis fandus fitsdum i ift o uerfatur feculomon eft in monte grandi atc^ fublimitled in mo
te modico atep humili)clamamus ad dominum^ profunduipfius feriptura^ fenfutrtdealiis feriptura^ tefti
moniis interpretamur.C§_uicquid in abfconfo ueteris teftamenti non poftumus inuenire s .hoc de abfconfo no/
ui teftamenti loluimus in uoce chataradarum defihoc eft ppheraru ipfius SC  apoftoIo^.Omnia excelia domt
n itSC  fludus ipfiusi& impetus ftuminis:q ktificant ciuitatem dc/ifuper nos tranfierunt in Chrifto iefu;cui eft
honor SC  gloria in kcula fieculof^ amen.

Expofitio plalmi«cxvii.uidelicet cofi temini domino quonia bonus^p modu cdcionis habitaad Neophytas
t die fando palcha^ubi etia aeriter inuehit in iudaros,

N omni plalterio dominus nr iefusChriftus ,pphetat?:atq? canitf.Sigde het ipfe claueDauid i  q ap it
SC  nemo clauditfclaudit SC  nemo apitžfed pržecipueicetefimo reptimodecimo pfalmo*!q nuc pfalledo
ledus etrelurrcdois myfterium pradicat?.Hic.n.plalmus iquo a (piritu fco prtefignati uocant''ad co
fiitedum domino i laudetuel ad cofeflione getium ueri ifraelitah' pcenitetia ueri facerdotis Aaron domus;qcF e
i ecclefiaffiue generaliter oes timetes deuirede pro tatis muneribus pietatis patris q filio fuo no pepcitlfcd pro
nobis oibus tradidit illufa cofeflione icipitf.C^uonia bonustquonia i fieculu mifcricordia eius.C^uis.n.noftf^
poterit efle cofiderans eatqu£e i eo quotidie reiultans canit ccclcfiaThoc eft paflionem dominiSaluatoriSrefim
redoem hue afcefionelK no magis erumpat? i uoce copos illo^ paruuloRi effedusidomino cu ramis SC  palmis
exultantiumVD domfnefaluos nos facjo domine bene ^plperareTV nde SC  ipfe uidor ad patrem afcedes impe^
rat angelis dices&perite mihi portas iufticix;8C  igreflus i eas cofitebor domino.Haec funt portam t  de quibus in
xxiii.plalmo inter fc iuicem angeli loquebatur igreflum domino praparatesSLeuate portas principes ueftras?
& eleuamini portse žcternalesrŽ itroibit rex gloriar.Scd pulehre leuari iubentur port 2 e?& i (ublime erigi. $iq/
dem iuxta diipefatiocm carnis ? myften'um SC  uidoriam crucislmaiorregrediturad cados %  qad terras uenerit.
Harc porta dominitiufti itrabutper eam.Hac portam igreflus eftPetrustigrefliis eft Paul usHgrcfli fut omnes
apoftolnigrefli funt 8C  martyres^ quotidie iandi quiq^grediumur.Perhac portam primus latro cum domi
no igreflus eftfbabetote fiduciamt^ uos fperate fimilia.Sic.n.iple apoftolus dixit.$i co(urrexiftis cum Chri/
ftofqu2e furfu fut quasrite:ubtChriftus i dextcraOei fedet.No dicit hicpialmusifoli apoftoli pjphctre SC mat'
tyres itrabut p eamifcd iufti itroibu t p eam*Q_uicuq 3  ergo iufte agiti&iter iuftos ee meruitffiducialiter agat i
eo fperas:qa itrabit p hac porta^gd dominus no qrit fanguine cofitetiu^ed fides^p q laguis efludit'’credetiu* $i
habuerimus fidejqua: pot iaguine fudeniputabif’nobis SC  cruoris effufiot® uere ifoelices iudaci i o  milen' atq?
miferabiles^Iapide-rq pElaia repronnflus e:q> poeret'’ i fudametisSyoJ& populu utruq; coiugeret^ee dominu
faluatoretee filiu dei no agnouiftis.Huc uos reprobaftiss^dificates quodam cogregatoem domini;& tepli dei
myfteria cuftodietesVg reprobatus a uobisrfadus e i caput anguli:& prima ecclcfia de iudžcorum populo co/
gregata!&credetesexnat6ibusiunugrege&minifteriu federauitia domio fadu eillud hoče mirabileiocu
lis nrisfut nos q ante paflionedomini fine teftameto eramus ex legesJadoptaremur i filios deilSč fibi cigulo pu
trelcetetaliud fibi deus lubare cotexeretlfaliu populu prsepararet.Vos ergo iudafi hetis Icripturamos legitis [i/
bro$& nos i eu q i eis feriptus e Iibristiplu adorates credimus;uos tenetis paginaslnos fefu pagina^.uoscom/
plicatis mebranas aialiu mortuo^jnos poflidemus Ipiritu uiuificate.^uid mfrabilius pot ee iftiufmodi faera

m?*-« Ati Inr Aic> Prp\irutc*t Ti iviAcric  tnnrfnns p+nobis fiirrpviV.i ci  (vnaeroaa! cul tu«; nrrnbnirf&r. p

meto

ortu!

geliot(£u aut exaltatus fuero a terrasoia traha ad me.Htec e dies qua fecit dominus:exultemus SC  ktemur i ea.
€)es dies qde fecit dominusTled ccrte dies poflut ee SC  iudasofiJpoflut efle h&retico^tpoflik ee getiliu.IDies do
minica^dies refurredoistdies chriftiano^ dies nra e. Vnde SC  dominica dFqa i ea dominus uidor afcedit ad pa
tre.(^uod fi a getilibus dies folis uocat"?5č hoc nos libetiflime c6fitemur.Hodie.ndux mundi orta eshodie fol
iuftick ortus e;icuius penis e fanitas.Nuqd fol penas hefrRefpodcat iud^hSC q tatu fedm Iras feripturas itei
ligut fimifes iudicOK.Nos aut dicimu^gcucp fub alis iftius folis fueritrq dixit i euagcligiQ uoties uolui cogre
gare filios tuos^jfi gallina pullos luos fub alas SC  noluiftiHfte (ecurus erit ab accipi tre diaboloab aqlis uolan/
tibus iEzechiele:& oia peccato^ eius uulnera fanabuntur.Vt aute (ciatis fratres mei ^pric plalmus ifte de
domino feriptus cftt&ieuagelio pueri ficut meminimus?qitrateHierofolyma Saluatorei palmas Ieuates cla
mauerunt ata^ dixerunsPfianna i exceIlHbenedidus q uenit i noie dominilofiana i excel fi^de cetefimo fcp/
timodecimo plalmtfiftos uerficulos aflumplerut.(S) domine laluu me fac,ln hebr^o (cribitf ofiana.unde 8čiu/

paruuli confitentur.^uod 11 SC illi tacuiftentdapides utiq? clamarentfi.gentilium populuside quibus in cua>
gelio Icriptum eft.Potens eft dominus de lapidibus iftis fulcitarefiliosAbrahjcnos ftgmficans:qui duro quon
dam corde fuimuslfcd nune credentes inChrifto iefu m filios Abraamiin filios dei omnipotentis adoptati fu /
mus?per lpfum dominum cui eft gloria in fecula fieculoip amen*

BcatiHieronymi adMarcellam depfaimo.cxxv/.bidelicet4Nifi dominus aediTicaueritdomumtVbi pane
doloris!8C filios excuflorum'iecundum hebraicam ueritatem interpretatur*

JEatusPaphilus martyr:cuius uita£uiebiusOefarienfis epi fcopus tribus ferme uoluminibus explica
b uiŽCuDemetriftPhalerium &Pyfiftratu i faer^e bibliothecae ftudio uellcta:quare;imaginefip inge

nioysqux  uera fut 8C aeterna monumeta toto orbe pqrerefttuc uel maximeOrigenis libros ipefius ,p

cfTV&tJZfi rlprltr-iitiV ( ?iii:i py  nit-ro,-'nrriiru-a'.Arl-»arin<; pinlrlp' prrfrfip firr-r ✓

siiuumciiuu i^uluil upiuiuuuj.1 uidgiaiunuuaic lUdUJi«*^ iuiuuiuaui uujuu  ^uiucn * v^udui liu. luiiipidiii i

ro iermone difteruirsSC alienum errorem diftertiue executus eft.Reftat igitur ut rurfum ad fontem (ermonis i
curramus hebrad: SC uideamus quo (criptu fitj^bi nos habemus ficut fiiiiexcuftb^‘fibi jegitfcenbnanaurim'.
quod aqui!a interpretatus eftdicut filiipubertatum: $ymmachus SC Theodotion ficut filii iuuenturis: $cxta
aKOV£OSVou:quod nosdicere poftumiisexecuti ienfus JEx quo manifeftu eft adol eftetiar populos itelligi chri/
ftianoslfecundum illud exeplum qcf deus (uos fiftos in modum arcus SC (agitta^s dicatur extenderc:ut in pro/
phetaZacharia.C^uoniam extendi te mihi iuda ut arehum.EtSaluator de iemetip(o:Pofuit me ficut fagitti
eIečlarru8C in pharetra fua abfcondit me*E)emq^ in (equenti uerfu exceptis.lxx.qui aliter tranftulcrunt:SC i hc,
brxo  SC in cunčlis editionibus ita repperi$catus uir qui repleuit pharetram fuam ex ipfismt quia metaphora
femel fump(eratex (agittisISC irfpharetra quoqf-trafiatio feruaret7excuftosautem 8C confuetudo fermoms hu
mani uegetos SC robuftos 8C expeditos uocatlŠC ipfi.lxx.interpretcs in Efdne libro p) iuucnibus tranftulerunt;
i quo ita icribitunEt fačtu eft exdie lllatmedii excuftorum faciebant opusfSC medii core habebat haftas SC fcu
ta SC arcus 8C tborachast8C priceps poft oem domu Iuda ajdificatiu i muro.Ex quo aiaduertimus SC i pra :feti  lo
co n adoleičetibus atq; puberibus excuflbs pofitosJnd ut ille opinatus e p  apoftolisVg excufti a pedu excuftio^
neTdicant r .legi SC cuiufda lib^i8C elegate in eo ienfu rcppi?excuftos iudaros dici a teplo SC lege SC gra domini:
p  eo qd' e rcprobosičC eo^i  ee filios apoftolos7q ex ipfo^iemie pcrcet:8C i fimilitudine fagittaiji manu dom i/
ni cotineat^fn ieqnti quoq^ plalmo Heliodorus magis q Hilarius nr errauiŽq de hoc loco i quo feriptu e; labo
resfručluumtuo^manducabišluariaopinatusafleruitsmagisftarefniamdiferibaufrudus labo^ aliqucm
maducarelSC nolabores frudu&unde Ipiritale intellige tia debere pquir itSC ex hac occafioneagrediens difpu/
tatoemPtanta operofitate qdP uolebat intelligiaifus epiuadedi:quata iemp falfitas indigetmt uera uideat-Ccum
hoc i loco nodxx,iterpretesj(ed latini de gra:d uerbi ambiguitate deccpti\apTrous frudus magis q manus iter
pretati futteu KapTfot manus quoq^ dicat^qd'i hcbraco ponif cnaciSC Symmacus qntaq5 editio traftulerut ma
nuu tua^tut ambiguitateprioris lertnoiseftugereticu hxc  furtiui ut aiut opis ad lucubratiucula uelox notarii

tnitas. Epiflolaris prologus bcati Hierony mi preberi ad Damafum papši expo(moe carici Fpithalamif
canticorum fecundum Ongcncm^cuius dodrinam SC  eIoquentiam-laudibus efFert.

Eariffimo papajDamaib Hierony mus.<Drigenes cu i cteteris Iibris oes uiccritliCanrico canrico^

mu.

ptuuiatas res ta dignu opus i latinu trafferre iermonežhos duos tradatus quos i more quotidiani eloquii puu
lisadhucladetibjus copofuitlfideliter magis cj ornateiterpmatus fumiguftu tibi fenfuu eius noncibum offe
rens.Tu animaduertas quanri fint illaaribmanda qute magna funncum iic poflint placere qux parna funt.

Tranflario duorum tradatuum uel homeliarumOrigenisin canrico canticorutrCegracco in latinum.Vbi
primo ponitur ipiiusOrigenis prafaticSd&Gantico ipib caticorum.

| carico carico^ didurusifqu6 didicimus pAloyfen qua:da efle qux no folu fcalfed SC  fca Cco$SC  alfa
no tatu fabbatatfed SC  iabbata iabbatoi^fficnuc docemur ičribetoealomoe ee qu#da no iolu cantičat

igredit i iandapluribus ad/

o m  populo coftitutue: multa ad/

huc neceflaria habet?ut agat iabbata iabbatof^.Eode mo difficile rcperit;q oia quas i ičripturis corinetf cantica

primum dixeris canricumtadhuc longe es a canrico cantico^.fcr ambula tcrram deferti ipiritaliterldonec ue^
nias ad puteu que foderut rcgešl& ibi iecudu canricu canas.Poft hxc  uent ad uiciniam ianda: tenxi8C  fup Ior
daniš ripam coftitutustcantes cantic£rMoyii dices: Attede čadu 8C  loquan& audiat terra uerba oris mei.Rur/
fumhabesneceflariuut milites!8čterrarnfancdahazreditatcpoilideasiSčapistibipphetct:&: apis te iudicct:
Delbora qppe apis iterprata&ut poilis SC  illud carme qdP in libro Iudicu cotinef edicerqfad regno$i deinceps
uolume aicedeslueni ad canricu quandoOauid fugitde manibusoium inimicorum fuof$&: de manutSaubfič
dixit.Etaminus firmametum meumtSC fortitudo mea:8£ refugium meutm& liberator meus.Perueniedu m t v
bi e acbEfaiamlut cu ilio dicastCantabo canricu diledas uineae mete.Etcu uniueria tranfierisad altioracoičem
de^ut poflis aia decora cu fpofo SC  hoc canere canricu canticoru!quod quot ex pfonis conftetricertus fum:Oran
tibus aute uobis:5č reuelante domino:quatuor mihi in his uideor inuenifle pfonasun'^ SL  ipoiamtcu ipoia ado
leičetulaslcu fpoib fodalirigrege^Alia dicunt" a ipoiajaliaa iponlotoonulla a iuuenculist quasdam afodalibus
fpofi.Cogruu qppe e:ut in nupriis adolefcetula^ fit multitudo cu fpoiaiiuuenu turbaftu fpoio.Hatc oia noli fo
ns qua:rere.Moli extra eosjq praedicatioe euangelii faluari iimt.Chriftu (pofiim itelligeilcdefiam fpofam ff/
ne macula SC  ruga.de qua fcriptu etubi exhiberet fibi glorioiam ecclefiamTno habente maculam neq? rugam;

gelos uero SC  (
unu&unamt

risJaudi canticu cantico^:SC feftina itelligere illudt& cu ipofa dicere ea qua: fpoia dicicut audias quas audiuit
SC  fpoia.Si aute non potueris dicere cu iponia quac dixi^ut audias ea quac dida funt iponfetieftina uel cu fpoii
iodalibus fieri.Porro ii SC  illis iferior estefto cu adoleicetulis‘:quje i iponfe delitiis-comorant^.Ha: qppe i  hoc \v

det pr^iente ipoiumtuidet adoleicetulas iiio comitatui copulatas*B)einde reipodet ci ipoiusifiC poft ipofi
qa du ille^p eius patiriialute.reipondent iodalestdonec fpofus fit in recubituTK a padione coiiirgat: fe quacdam
fponfa; ornameta fadurus, Ye^ iam ipia uerba ponenda funt:in quibus prius uox fpo fx  depraccantis audif*

HomeliarPrima.

8 C  odor ungueto^ tuo^ lup oia aromata.Spofus igit'’ chriftus miilus a prctuenit undus ad rpofam.& dicit ad
cu.Dilexifti iufticia:& odifti iniqtatem^pptcrea unxit te dcus deus tuuSoleo cxultariois pra: particibus tuis.^i
me tetigcrit fponfusjSč ego boni odoris erdšSC  ego liniar unguetis:6C ad me ulq^ eius ungueta puenienttut po
fimcuapoftolis dicer^Chrifti bonus odor fumus in oi loco.Nos aute cu hxc audimusSadhuc peccatis uimi^
ietcmus.de qbus pphcta pccnite^Io^tvPutruerut SC  cormptte funt cicatrices mca^a facix  lTipietia: mca:, Pec/

catu odoris e putridduirtus ifpirat ungueta!c[uo^ typos rcpics i cxodo Jnuenies quoqj ibi ftačtetonicaVgalba/
tit-ČC  reličj.Hac qde ad icefu«E)eide ad opus unguetarii uaria fumut unguerali qbus e nardus'*& ftačte£8c deus
c| fecit čadu SC  terra;loqtf acfcMoyfcm dices:£go iplcui eafpu fapia SC  itellečtusTut faoaDopaartis unguetari^
& uncmetanosdeus docct.Hac fi fpiritaliter nointelligantTnone fabula: fut$ifialiqd heant fecret&ioneidi/
gna funt deofNeccdč e lgit euq audire (čripturas fpiritaliter nouit&ut q certe nonouitjfiC defiderat nodetoi
labore cotedcrekjiio podit dignus fpiritaliu fieri fecreto^& ut aliqd audetius dicaTlpiritalicupidiauel amore
Sigi de t SL  fpiritaiis amor.Et quo e qda carnalis cibussSi alius (piri tališč alia camalis potiotalia fpiritalisJSic e
qda amor carnalis a lathana ueniesjalius amor fpus a deo exordiu habe$& nemo potduobus amoribusJpoftr
deriffi carnis amator estamore fpus no capis.^i oia corporalia delpexifti:n6 dico čarne autlanguineficd arge
tu SC  poftcdionesdcd ipfa terra ipfikp ccli&Ha;c qppeptrafibugibi ifta oiacotempfiftM ad nullu ho^ aia tua
obligata cft;ncq; quoq uitiopz amore retinerislfpotes atnorem capofpiritalem.f fta locuti fumuslga euenit occa
licem de amore fpiritali aliqua diceremus.£xpedit aut nobis balomonis cuftodire pra:ceptuiS^ magis illiustq
P Salomone Ioqbat de lapiaiira dicestAma illž$& leruabit tejcircuda illa SC  exaltabit tethonora llfmit te am
plečtat .£ft qds fpiritaiis amplexus.atqi mina cotigatmt mea Ipoia altior fpofi amplexus icludatlfut ego quoq?
podim diccf;qdP f code libro Icriptu e.Siniftra eius fub capite meo?& detextera illius amplexabit r  medS)fculet?
mc ergo ab ofculo oris fui.Moris e fcrjptura^ ipatiuu modu ( p optatiuo ponereiut ibi.Paternf q es iceliš fcifi,
cct nome tu app mina fančtificct r 7& nuc e i prtcientilOlculef mcab olčulo oiislui^p eoqcfžutina olculetur«
BSfeide cofpicit fpofurmucnit dclibutus ungueti^nec aliter ad (polam poterat uenire %  nec dcccbat alitcr prem
ad nuptias fiiiu deftinarc.Variis eu unxit unguetisjfecitiliLKZhriduluenitdiuerfis odoribus Cpirans^SC audic
quia bona ubera tua fupcr uinu.(£6grue fcrmo diuinus cande re*p loco^ qdalitatediuerfis uocabulis nuncm
pat.Ruando hoftiaefFert in legclfič uultitellečtum oftederejpečttulculu leparationisafFaf.^uandouero
recubifaligs ca Iefu:8č lenluu eius coione pftuitfno pečtulculu ut luprailedpečtus alloqt .Forrocu fpofa loq
tur ad fpbfiirr&qa nuptiale carme iducifmo pečtulculu uti lacrificiotno pečtus ut i Ioane dilčipulo: led ubera
nominat dicestC^uia bona ubera tua fup umu.(£6ica ut fpofa cu fenfibus fpoli:,& faas qa i'ebriatatq; ktificat
idiufmodi cogitatus.^uo aut calix domini inebrians pcrqoptimused;lic ubera fponfibimeliora funt uinoj
qa bona ubera tua fup uinu.f n mcdiis pra:cibus ad fpofum ubera couertit.Et odor ungueto^ tuo^ fup oia aro
mata‘ino uno led oibustlpofus uenit unclus unguetis.$i aut SC ad mea aiam fačta fponfam (ua uenire dignabi
tur;qua oportet ede formofamfut illu de odo ad le trahatjutdefcedere faciatad terraslut ueniat ad amatamt
Q uali pulchritudine decorada ef® uali debet amore feruere^ut ea loquaf adilla!quaeadpfecda locutus e
fpolamf^uia ceruix tu^ga oculi tui?qa gena: tutdqa manus tmtfqa uenter tuus!qa humeri tui:qa pedes tuil
de qbus fi cocedcritdominus difputabimus:quo fpolk mebra uarieturtSč lingulaR: partiu laus diuerla dicatj
ut pod difputatocm etiam ad noftram dici aiam dmiliter laboremus.Bona igitur ubera tua fupuinu i 8C  odor
unguetorum (iiper oia aromata.$i uidcris ipofumtuc iteliigcs ucrurn ede qa diat ;quoniam bona ubera tua
fup uiiium SC  odor unguetorum tuop: fuper oia aromata.Muki habucriit aromata.Regina audri detulit aro /
maraSa{omom1&: plures alii aromata podederutjfed habuerit qs quata!ibetho podutChridi odpribu^copa
rarijde quo nuc (pola ait.Odor ungueto^ tuoi^fuper oia aromata.Ego arbitror qa 5čMoyles habuit aroma/
ta£8£ Aaron Si  finguli r pphctaip.^' cm  fi uideroChridutSč fuauitate odore unguetoip eius pccpcrdidatim Cen/
tetiam lero dicesjOdor unguetom tuoig fup oia aromata.Sleu cffufum nome tuuppphcticu faerametu e.Ta/
turno nome iefu uenit i mudum?& unguetum pra:dicaf effufum.fn euagelio quoq: mulier accipies alabadip
ungueti nardi pidici prteciofi;caputiefu pcdclcp pfudit»®blerua diligetenqua: deduabus (up caputcliuderit
faluatoris{fiqde peccatrix liip pedes^ ea qdr no fuide peccamx?fup caput eius fudide modraf,<S>blerua iquav
8C iuenies f euSgelica lečloe no fabulas SC narratoes ab euagelidisfed myd€ria ee colcripta.Impleta e utiq; odo
re ungueti domus.$iqd peccatrix habuitlad pedes referedu a SC fiqd ea qua: iio peccatrixad caput.Nec miru
domu fuide odore copletmcu hoc odore mudus copletus lit.$cribitur i eodem locodeS/mone lcprofo'.& do/
mo eius*5go puro leprofum mudi idiusede principe:^ huc leprofum Simonem nucupari^cuius domus ad
aduetumrChrilfi fuaui odore copleta lit agete poenitetia pcccatrice;& fančfa caput lelui ungueti odoribus p/
fudete.^nguetum eftufum nome tuu.Q. uo unguetum qcf cffulione fua odore logelateq; difpargittfic  Cnri
di nome effufum e Jn uniuerla terraChridus nomina^Jln omni mudo pra^dicat domius.Vnguetum.n. effu
fum ed nome eius.K(ucivloyG’ nome audif;qcf prius iudaa tatum claudcbač angudiis*Heq>n.graco^ qf/
pia mcminlteius.Neq; in ullagentilipm littcra^hidori^deillofeucateristlcriptualigdiucnimus.Staum ut
ielus radiauit i  !nuclo:cduxit lecu leges SC  ,pphcta$& uerecompletum clUrnguetum elfufum nome tuum.Ip
fx  iuuecula dilexerut te.Et quia p fpiritum fančtu charitas dei dilfula edi cordanodratcogrue nome cffufio/
nis ifeitur.Vnguetum eftufum eft notne tuum.f-fecdices fpolaadolelčetulas cofpici^qdo illa (pola patre ro'
gabatlSčad ipfum fpofum cominus!oquebaf;nccduadolelčetulaaderat.fnmediis uero pracibus igreditur

iUtrcuIa^chorusj6Cfpofalaudat''cloqis.l ) roptcreaiuuecuIadilcxerutte:5čattraxcruttc.%dolcfcetulaqt ref

podet.Poft tc i odore ungueto^ tuoR: curremus:qp ; u{chra fpofi pedifte quatqua nec du fiducia babeU fpola*
Spola no poft tergum lcquitunfed mgreditur ničta laten'4pprahendit dextera fpofiiSi manus eius fpofi dex
tera codnetur.Famula uero igrediucur pofteaJeptuaginra funt regini očtoginta cocubinat SC  iuucncula
quarum non eft numcrus.Tna eft columba meaifperfcčta meatunaeft matri fuamnacftci quaconcepit illa.
Poft te ergo in odore unguentorum tuorum curremužcu omni honcltate deambulantibus dičtum eft : poft

te in odore


&

¥




tlOl

iuiitr

ii &

■c-


\ x v/i-

bcratua !J i

fif

f ^"rr: ; .f -

pjjcbrt’

dcf‘

abhmnil'l'>

my{tcriuč'
ctizomfiK- 1 ' •. ■'

pr/cipafc‘ l ‘ ,|k
ficao- n-
citurarpif'*
(itfpoli.fi ; :

grapppcip ,v '‘ : i
quadcučb-! r \ 1  •

(Ičfcriprur

.ilui'

L-stthiopiiJ

doriuiuifve : i
&a!ibidr’p pp. t
chrcpr.vu -nu::
JCthiopiaiira 1  x
bierufalč k  tu ( t a
nos:quamul: v I
formofamtqui ix»
tftmotrrr.vum u
nict i iudiciu* M,

|Salom6hic|»iiJ
foishuius.i.mj v o

Usmetouui t: n-

ueluttab i

cedariterpi A , ,
eof pcintabcnu

lo

,tT, °nis*xi t  |* rur ,,

Ucrftf.

^cintu

^nfic Ur( :

^pptra

N**«.-*

fitaiifili, Vsu

Sfer




n>V of ,

l0 diui t .

i



fll I

te inodorc urigSento^tuoiji čurremusdecudu illu^fur fum cottfumaui.lt illud qui in ftadio cunu&oes qdS
currut:unus autaccipit brauiu.Brauiu chridus es& hx  qde adolefcetuk^s ^pter amoris exordiu foris darc
cognofcimusn'uxta illud exeplu.Amicus aut Ipofi dans SC  audies emgaudiogaudct pp uoce fpofi. Tale gddl

^ Ilič ivA i vm/itUlu iUU*|\ Ui

fus adolefcetukd.fpofai^ icipietiuturba copluriaSlngrcfla fpofa cubiculu fpofi;& uidete diuitias uiri (uiTdu xl
Iius praedolatur aduetiirktaec6dnut.Exultabimus 8C  ktabimur i tc.Pro fpofepfetfrčektatur A T o easmula/
tio i uirtutibus.Amor ide mudustamor ide fine uitio e.Exuhabimus SC  ktabimur i te.Diligcmus ubera tua. H
la q maior ena tuo^ ubeip lade pfruift& Ioqt? cxultans:bona ubera tua fup uinu.lde uero quasexultatoem SC
kricia dcferutfadolefcetuk q ppe fucdeferut charitate SC  dicut:ExuIrabimus SC  ktabimur i te,B>iligeus ube/
bera tua fup uinu.B>iligemusiquiut no diligimusJSeide loqt"ad fpofa:asqtas dflexit tc.Laudat fpofabome illt
žegtatis a ^ppriis uirtutibus iponetes:asqtas difexit te.Rurfuad adolcfcetulas fpofe rcfpodetjNigra fu SC  fpecio
fa  fifiasHierufalemt tabcrnacula cedarait pelles Salomonis.Nc itueamini me;qa ego fu denigrata f quonia de
(pexit me fol.Speciofa qde hSC  poOuiuenire quo fpcciofa fit fp6fa‘/qua:rimus aut quo nigra SC  fine candore fit
pulchra.Poenitetia egit a pcisffpemei largita e coucrfatioJ&io fpcciofa cataf.Q_uia uero ncc du oi pccip for/
de purgatakec du lota Si falutefnigra dr;fcd i atro color no pmanet,Fit itacp cadida qdo ad maiora cofurgfe
ab humilibusicipitad aItacofčedeiVdiciturq? de ca:(§_ua: e ida qua:afcedit dcalbaraff t quo manifedius hec
myderiu defenbaf fnoait ut in pkrifp codicibus lcgitur:Innixa fup fratruele fuu.i.cpifite rizomeneifed epilc
etizomene«hfuppedtuseiusrecubes»$ignificatcrq 5  deaia fpok&fermonedf fup pcdusillus rccubes/cuia
pridpale ibi cordis e nri.Vnde acarnalibus rcccdetesVfpiritalia fen tire debcmus:& itelligcrc^multo melius ce

iZ ___rc-j.r.n._ i/'- _-L;. r. _ r.l._t_ . i> - • - .

fit fpofa.Si aut 8i  tu noegeris pcenitetiaicaue ne aia tua nigra dicatur SC  turpisSi duplici fceditate turperisfni
gra pp pca prasteritalturpis pp hoc:qa i cifde uitiis pfeueras.$i uero pccnitetia cgeris:nigra erit aia tua ppanri
qua deličta.pp pcenitetia uero hebit aliquit ut ita dica aethiopici decoris.Et quia femel aahiope noiauituolo te
fte fčriprura fup huc aduocare fermone.Aaron feVlaria murmuradguia Moy(es cethiopida het uxorei& nuc
Moy fes arthiopifla ducit uxore.$iqde lex cius ad hac nram a:thiopifTa-trafmigrauit,MurmurctAaron faccr/
dotiu iudiro^Jmurmurct SC  Maria fynagoga eo^»Moy fes de murmuratoe no cura&nnat aithiopifla fua:dc q
SC  alibi dr p ,pphcta:Ab extremis fluminu offerret hoflias*Et rurlutActbiopia prseueniet manus cius deo. Pul
chre pra:tienietsquo i cuagelio mulier illa qua:fanguine defluebai2Archjfynagogi filiam curatoe pracuenir:ftc
sethiopia ifrael ^grotate fanata eJilo^ deličto falus getiltbus fca elad semuladu cos.Nigra fu SC  fpcciofa filk
bierufale.de m ecclefiaftica aia ad filias ifrael couerte fermohežSe dic.Mephis amat fponfusimc magis diligit q
uosiqu£ multa:filkifrael.Vos foris fiatisi&I fpofacubiculuuidettsltrante.Ncmoclubitct nigra uocata efle

>ex

ničtiiudiciufSecodenabithoicsgcncratoishuiustqaueitafinibusterracaudircfapianvSalomoisiSeccce plus
q Salomo hic^audi myftice quai dicantur.lbegiaauffri uenit a finibus terra:ccclcfias& codenat hoies genera/
tais huiusaaudaros čarni SC  fanguini deditosVuenit a finibus terne audire fapiam Salomonisino illius qui f te/
ftametouctcri pra:dicatur1fcd huiusq f euagelioiSalomone maior e.Nigrafu& fpcciofa fil ix  hierufaleinigra
uelut tabcrnacula cedanfpeciofa aut pelles SalomonisJpfa quocp noia cu fpofe dccorecoueniut.Aiut hebra:i
cedar iterpr^tarf tenebras.Nfgra fu ergo ut tabcrnacula ccdartut a:thiopesifpeciofa ut pellesSalomonis:quas
co tpe in tabernaculi omameto copofuitVqdo teplu fumo ffudio & labordfabricatus e.Č)iucs quippe Salomo:
& i  oi fapia illius nemo precedit lllu.Nigra fu SC  fpcciofa filias hierulaleiut tabcrnacula cedarait pelles Salo/
lomonisfne itueamini me:quia ego fum denigrata.Satidecit de nigrore fuo;& p peenitentiam ad meliora con/
ucrfafannuciat fe filiabus ifrael nigram quidem edeifed pulchramffecundum q, fuperius cxpofuimus:&; dicit,
[ne  intueamini me?quia ego fum denigrata. K e inquit admiremini coloris ede me tetriffol dcfpexit melpleno

tia ifrael.Habes utruq^ apud apodolum.Filii matris mcas pugnauerunt aduerfum mc.Con(idcrandu quo fpo
fa dicatffilii matris m ca: pugnauerunt aduerfum inc:& quando aduerfus cam frat^ pugna furrexit. Vide pau
lum ccclefix pCecutoreiSC  itelliges quo filius matris eius pugnaueritaduerfus ea. Pcrfecutores ccclefia: egerut
poenitcntiamISč aduerfarii eius rurfum ad fororis figna conuerfi prasdicaucrut fide:quam ante deffruebant..
Hoc pphctico fpu fpofanuccantans^ait«E)imicauerutimetpofuerut mecudodeiuincisJuincam mearn no cu
ftodiui.ffgo ccclefialego fpofafcgo fine maculaJplufirnai^ cudos fum pofita uinea^. a filiis matris mca:: qui co
tramealiqdo pugnauerant;qua folltcitudinccuraq; didridafdu plurescudodio uineasiuincam meam no fer
uaui.lntelligc mihi hoc dePaulo SC  alio quocuq? fmdoipqui pro omnium fit falutc follicitusJ SC  uidebis rquo
uineamfuam nocudodiesmlio^ uinctacudodiat.C^uoctiamutalioslucrifaciampfei quibufdam damna fu
ftincatfctenim cu fucrit liber cx oibusjfcipfum feruum fccinut omnes lucrifaccicnFačlus fum inquit infirmus

vin

re(fepe deus teftis ei^pdfu mihi aduetare cofpexfiSč meču ee qplurimufquo fubito rccedeteauenirc no potui
q C p qu^reba.R.urfus igr defidero eius aduetu:& nonuq ite^ uenitf &£ cu apparuerit meifip manijbus fiierit co/
prehefosirurfu elabit cu fuerit elapfustrurfum a me iqrit1& hoc crebro facitrdoncc illu uere tenea&C alčen
dam iuifusfup fratrucle meu. Annucia mihi que dilexit aia rneambi pafcisfobi cubas l  meridielNo quaero alia
tpa qdo uefperejgdo diluculoVqdo i folis pafcis occubituŽLllud tepus iquiro qdo i florete die;qdo plena lucern
maieftatis tux fpledore uerfaris.Annucia mihi que dilexitaia meambi pafcis‘fubi cubas i meridiel&iligeter ob
fcrua meridie legisApud iofeph meridie fres pradiu celebrat. Angeli meridie Abraha: fufčipiunt' hofpitio:&
cžetera iftiufmodi.^jme St  iuenies fčriptura diuinamno fruftra feu fortuitu unuqueq? ufurparc formonem,
Q_uifputas e dignus e nobismt ad meridieufq? pueniatSC uideat ubi paicatfubi cubctfpdfus.Annuncia mihi
quem dilexit aia mcatubi pafčisfubi cubas i mcridie.Nifun.tu mihi annuciauerisjicipio errabuda iačlarirSC du
te qua:ro;i alio^ greges icurro.Et qa alio^ crubefčo facie atq? ora cotingere:faciem meam atq? hora tnox cote/
go.Su quippc fpofa formofaJ& aliisnudam faciem meam no oftedolmfi tibi foIi:quem iampridem deofčula/
ta (u* Annucia mihi que dilexit aia meajubi pafčis ubi cubas i meridiefne qdo fiam ficut coopta fup greges foda
liu tuof^ut ifta no patiarfut no fia cooptaiut ora no cotega?& ad alios ufq; perueniesricipia forfitan St  eos ama
re quos nefcio.tccirco annucia mihi ubi te qua:ramJ& iuenia i meridiane forte fiam qfi coopta?fupgreges foda
1 i u tuoRi.lPoft h xc  uerba fpofus ei cominat? iSt  dicit.Aut cognofoes temetipfam.quonia regis e fpofa 8t  formo/
fa:& a me fačta formofa«Siquide ego mihi exhibui gloriofam ccclefižno habete macula neq? ruga ♦ Aut foito

tuos.$tatuet quippe oues a dextris:& a finiftris hados.Si no cognoueris temetipfam o pulchra in mulieribusŽ
cgredere tu i ucftigiis grcgu:& pafce hžedos tuos i tabernaculis paflo^Jn ueftigiis iquit paftoft nouiflima fies
no iter oucsifed itcr haedos tuosicu quibus habitansno poteris mecu«i,cu bonopaftoreee.Equitatui meo icur
ribuffPharaonisJaflimilaui tc«$i uis itelligere o fpofa quo (čire te debeasicognofce cui te coparauerifSč tuc uide
bis tale te e@*quas turpari no debeasicu tuam fpem cognoueris.^uid eft igr equitatui meo i curribus Pharao
nis aflimilaui te.Scio cquite (pofu^ppheta dicente$& equitatio eius falus.Aflimilata es ergo equitatui meo i cur
ribusd^haraonis.C^uatu differt eqtatus meus qui fu dominus;& dimergo i flučtibusPharaonemt&T criftatos
eius^ afčefores eiusj8Cequos St  currus cius:qtu inq differt equitatus meusabequis>Pharaonis:tato melior es
omnibus filiabus tu fponfaftu ecclcfiftica animajomnibus animabus qua;non funt ecclefiaftič^ Jgitur fi ec/
clefiaftica anima cstomnibus animabus es meliorCfi non es melionnon es ecclefiafl:ica.Equitatui meo in cur/
ribus pharaonis aflimilaui t^proxla mea.Deinde pulehritudinem fponfe fpiritali amorc defčribit.fSena: tuas
ut turturis.Faciem illius laudee& genarum rubore foccenditur.Pulchritudo quippe mulierum: i genis dici/
tur ee cjplurima.fta St  nospulchntudine aiasitelligamusi geis.Labia uero eius St  liguaitelligetia predicemus
Collu tuu monilefut ornametu qd' folet uirginu collo pederc;& nucupat''ormifčosltacp fine hoc decore& tuu
ipfu collu e ornametu.Poft hoc fit fpofus i recubituJrcquieuit ut leot ut catulus leonis obdormiuittut deinceps
poflit audire fufcitabit euicjuo iteri dormiete epparet fpofa: fpofi fodales angelih his ca fermoibus cdfolatur.
Nos tibi aurea ornameta facere no poflumusrno.n.tadiuites fumus ut fpofus tuus:quiaureu tibi monilelargi
atunnos fimilitudine auri faciemus.no.n.hemusaui$& hocquoq? la:tadu e:fi fimilitudies aurfffi ttigmata fa
ciamus argetisSimilitudies auri faciemus tibi cu ftigmatibus argeti.tie^no omni tpejfed doec fpofus tuus fur/
gat a cubitu.Cu.n.ille furrexerit:ipfe tibi au^ipfo faciet argetfuipfo tua mete fonfuq 3  decorabiti& eris uere di
ues in fpofi domo fpofa formofatcui eft gloria in fecula fa:culo^#Amen.

SccundaHomclia cx Origene tradučla.

Beo loco i quo fcriptu e-Nardus mea dedit odore fuu:ufq 5  ad eu Iocu i  quo aifiQ_uia uox tua fuauis:
St  forma tua decora 8t  carterafoes aia: motoes uniuerfitatis coditor deus creauit ad bonutfed / p ufo nro
fit fepelfut res quae bona: fut p naturaijdu male his abutimurtnos ad peccata deducat. Vnus de a ix  mo
tibus amor ejquo bene utimur ad amadfofi fapietia amemus St  ueritate.^_uado ueroamor nn peiora corru

tc.Viri  diligite uxores uras ait apoftolustfed no ftetiti eo qcf dixcrat:uiri diligite uxores uras(vie^ fcies ee dile
tftoem uiro^: i ^ppriis quoq? uxoribus ihoneftajfčies ee placentem deotdocuit quo uiri uxores fuas amare de/

1_* J _'__ -n 1  Tr-arl_- r _; _-i AiCTnrpAn  (iif-

doneč ille cofurgcrettfimilitudies auri St  argetiee fačluroslnon hentes au^ ut (pofu^Si quodamo aliis uerbis
fpofi paflio pra:dicata c(m  irrdabiliter ad hsec fpofa refpodm& ipfa difpefatoem qda paflionis itelligenslad id
qdf audieratjfimilitudiesauri faciemustibi cu ftigmatibusargetirdonec rexirecubitu fuo efVaitjNardus mea
dedit odore fuu.Fafciculusgutta: fratruelis meus mihii medio ube^, rneo^i demorabit'’.Q^uo igr aptabimus
eiidqcf prajceflitfdonec rex i recubitu fuo e:id qcf fequitunNardus mea dedit odorem fuufLoquit euageliu
qa uenit mulier hens alabaft^ unguenti nardi piftici pra:ciofi:noilla peccatrix?fed fca:de q nuc mihi fermo e.

Šcio quippeLuca de peccatric^Matthaeu uero St  Ioanem St  Marcu non de peccatrice dixifle.Vcnit ergo non

pcccatrix

pcccatrix illaried fcatcui n o m e q u ocjj Toanncs infer uittMaria gppe crat habens alabaHi^ ungueti nardi pifl/ci
pr xdoff£C  cffudit lup caput Jelu.E)eIc!e fup hocidignatibus no oibus dilčipulisdcd iudalolo diceteUpotuit ue/
nudari trccetis deariist&i dan' paupibustrelpodit magf atq; laIuator:$ep paupes hebitis uobilčtume at no lem
p. Praeueies gppe h xdi  die fepultunt mat fedt Jo ubicuq? prardicatu fuerit euageliu iHudjdicet r ’& g, fecit ha:c
i memoria eiusdn figura ergo iHud qcf nuc Ioqy Nardus mea dedit odore fuutilla lup caput domini fudit un
guetutSč tu quoqj aflumenardututpoHg caputIclu Itiaui odor pluderistpoflis audačtcr effari: Nardus mea
dedit odore luut8č a Iclu redprocu audirc lermonetga ubicuqj przedicatu fuerit hoceuageliu i toto mudo t di/
cet? &q>fecithatci memoria eius{tu quoq? facitoti uniucrlis geti busprardicatoejdo at hoc facicsf$i f&us fue
tis ut apoHolusi&i dixcris:€hrifli bonus odor fumuslioi Ioco i his q laluant?i& i his g peut^bona opa tuanar/
dus luntJBi ucropeccaueristpcccata tetro odore redolebut.Shcit qppe pccnites.Coputruerut SC  corruptte funt
cicatrices mca^a facie ifipietiacmeanNo de nardo ; ppofitu e nuc fpui leo dicerejnecp de hoc qd' oculis intuea/
mur euangelifla fčribit unguetojled de nardo Ipiritaliide nardo qux  dedit odorem fuum.Falciculus flačtcs.i.
gutfct liueIfilla/fratruelis meus mihuGutta ungueticafiagalbam1irrExodo legimuspraccepto domini in thy
miamaiidn facerdotale chrifina confččtu m ♦ Si ergo uideris faluatoremeuad terrena aut humilia delcedente-
uidebis quo uirtute magna SC  maieflate diuina&d nos modica quseda Hilla defluxerit.K)e hac Hilla 'SC  ppheta
cecinit diccnsl& eriČde Hilla populi huiusfcogregandus cogrcgabit'’ iacoKEt ficuti lecudu aliu lenfu lapis erat
praccifuse mote fine mambusjnri i carnc laluatoris aduetus.Neq>n,totus mos fuit g delcedit ad terrassnec po/
terat humana fragilitas tonus motiš magnitudi ne caperejed lapis ex montd lapis offenfionisr& petra leanda
li delcediti mudumific lecudu aliuirellcčtu Hilla nucupaftoportebat cjppeiut qa oesgetes in Hilla litularrepu
tata: funttis q p oium falute fačtus cH oiateria Hilla fieretfad eas liberadas.^uid.n»p nra lalute no fadus efl?''
Nos inanestčč ille exinaniuit lemetiplum forma lerui accipies.Nos populus flultus SC no fapičs$8C  lile fadus e
Hultitia pracdicatoistut fatuu dei lapictius fieret hoibus.Nos iftrmififirmu dei-fortius hoibus fadu eH|qa igic
uniuerftgetes ut Hilla fitula£& utmometu Hatcue reputatac funniccirco fadus e Hillatut p eum a ueflimetis
noHris odor Hilla: pcederet:iuxta illud:Myrrha SC  Hilla SC  cafia a  ueflimetis tuisia domibus elephatinis? ex q
bus latificaucrut te fil ix  regum in honoretuo.^use in*xliiii»pla!mo dicuntur ad Ipolam.Fafriculus Hilla fra
truelis meus mihnCofideremus qd fibi fratruelis nomine uelut ccclefia]qua: hic logtur de fratruelcinos fumus
ex gcntibuscogregati.Saluator noHer fororis eius e filius.i,Synagog^«Duae qppe forores fut ecclefia SC  fyna
goga*Saluator ergo ut diximuslfiliuš fynagoga: lororistuir ccclelia::fp5{us ecclefia^fratruelis eH fpofe fua.Fa
Cciculus  Hilla: fratruelis meus mihiiin medlo ube^ meo^ comorabif ♦ (*) uisita beatus ut habeat hofpitem in
principali cordejin medlo ubeiyh'n podore lito lermonem dei?Tale e quippe q<f canitur.ln medlo ube^ meo
rum'comorabiGSi no fuerit fada: mamx tuxiin  medio ea^ habitabit lermo diuinus«Decebat in carmine nu/
ptiali-mamas potius appellari q pedus.Et plpicuu eH cur ad expolitioem eius qua: dicitUn medio ubcR: meoip
comorabit ifit  aHumpturii no fucrint fada: mama: tuaesE)e esechicltfi eo quippe locorubiHierulale dominica
corripif uoceiintcr catera dicit"’ ad ea.fn agypto frada: lut mama: tua:.CaHa^ ubera no fraguntur:led mere/
trieum ubera laxis pellibus irrugatunPudica^ ereda funt uberat& uirginali robore tumetia.$ufcipiut lermo
ne fpofi:& dicuttln medio ubea: mcois: comorabiGBotrus Cypri fratruelis meus mihnfnitiu e lermonis i ger/
minciSi initiuCy pru.floritois in uerbotunde ait Botrus Cypri*i.Horiti6isfratruelis meus mihuNon oibus eH
^BotrusGy prfiled his qui eius flore digni lunt.Aliis uua uaria cHthuic loli qux  nigra eH SC  fbrmolal i floris de
core-le prabcr,BotrasCypri fratruelis meus mihi. No fimpliciter ait botrus cypri fratruelis meustfcd cum ad/
ditamen to mihiiut doceret no oibus etl cfle boty Cypri« Vidcamus autem i quibus regionibus botrus lfle fit
fpofe.In uineis-Engaddi-ocf interpra:tatf oculus tetationisjn uineis igituroculi tetatois-botrusGvpri fratruc
lis meus mihi.Tetatois oculus i pra:lenti e.Siquidei tetatoe moramur i hoc mundolSC tentario e uita humana
fup terr^du in hac luce uerfamurti uineis fumus Engaddi.Si aut meruerimus poHeatranlplantarua nfo agri
cola traHeremur»Nec dubites quia poHis de engaddi uineis ad loca meliora traHerrn Agricola nr ad trafleren
da uieamrcrebra meditatione iam calluit.Y inca.n.ex a:gypto traHuliHiteieciHi gentes SC  plantafli camVoperu
it motes umbra eiust&: arbuHa eius cedros libani.Et hite quide quas expofuimus:locuta fit Iponla de Ipolb li t
gnificas amore fuumtiSc fpoli uenietis holpitium:quo i medio ube^ SC  fui cordis archano fpolus uenies como
redRurfus fpofi ad eam fermo dirigitunK dicit.Ecce Ipeciola /pxima meatecce fpeciol^oculi tučoculi colum
bodila ficdicitad lpofum*Ecce fpcciofus fratruelis meuslno adiungit SC  pKimus mcus.Hic aute quado loqui
turadc^fecce fpeciola mea?adiugit& pxima mca*Q_uarc aute illanodici&Ecce Ipeciolus pximus mihi! led
tatum ecce fpcciofusf^ uare il !e no folu fpeciola es dicitlled fpcciofa e ( pxima mea.Spofa fi longe fuerit a fpo
foino e Ipcciofaitunc pulehra fitiquando dei uerbo coiungitur.Et merito nuc docctur a (p6fotut / pxsma fin 5-- a
fuo latere no recedat.Ecce fpcciofa pxima meateccc fpeciofa.lncipis quidcm efle fpeciola ex eo %  < pxima mihi
eStPollq ee cceperis fpeciolaietia line additameto pxim^ abfolutees fpeciofa.Eccc fpeciola f pxima mca cccc
fpcciofa^Tidcamus SC  alia laude fpeciofttut SC  nos armulemur fpofa: fieri.@culi tui colubae*Q_ui uiderit mu
Iiere ad cocupilcedum ea/iam mecchatus eH eam in corde fuotoculos no habet coluba: Jiquis uero oculos co/
lub*nohabctWoraum fratris fuiigreditur ifoelix:no leruas illud qd' i puerbiis e pra:ceptuin domu Harris tui
neitresifoelix.Pro eo q.dxx,ifcelix iterpr^tati funttAqIa hebrrtaexprimes ueritate Atreofo.n ftultum pofuit.
'qui at het oculos coluteViiidet refeSTmifericordia^merct?.Yides porro qs uidet rcčlamifi q caCio  coipedtu
^ puns ituetur ocuiis$toli igr mihi his tame carnis oculis itelligcre:q dca futjlicet SC  de his itellcxme no luti—

fittled igrcdicns ad intcriora cordis tuflf&aliosoculosmetc pcrqrcnsrq 8čadcimandatoiIluminant (manda/
tu quippe dci illuminasoculos^illudcnitcmilaborarcontcndclut l an dcintclligas uniuerfaquxdida fut:& 0
miliš fpiritui qui in fpccie dcIced i 1  colubx audiWquia oculi tuitoIubx.$i intclligas lege ipinralitcrroculi tui
colubx funt.ii intclligas cuangeliuiut fc uult intclligi euagelium SC  pnedica nSiiidcns lefum omnem languo/
rem SC infirmitatenmo folii co tcmporc quocarnalitcr fačta funt fuiftemeditatu: led hodicq; mcditantem ? &
non tantum tuncad bominesdclcendiflcacd hodieqi dcfccndcresK eftcprxlente3LEcce.n.uobilculiim ufq^ ad
confumationcm fcculijOculi tui coluba: funt.Ecce fpcciolaproxia mcatccce fpcciolaroculi tuicolumbx.Has
dc (c fponla audiens laudcsrfpon fo uiccm in Iaudibus tribuitTno quo ci quod non habet fuo prxconio largiatf:
fed intclligcns dccorcm atq? confpicicns aittEccc fponfus fratruelis meus cquidem pulchenledus nofter um/
brofus, Q_uiero ledu m in quo fponfus cu fponla rcquicfcat;& ni fallor corpus humanu qliquidem illein euau
gclio paralyticusqui iacebatinIedolSčabireindomiifuam fublatograbatouoceiufluseft ialuatons;antcq
fanaret lup debile mebroRi fuo^ corpus iacebat?qft'poftea dci uirtute lolidatu clbfic ego intclligottollegraba
tu cuu.'& uadc in domu tuam.Neqj enim ad hoc filiusdei dccarieftibusad terrena dclčenderat?ut dc ledu lisi/
peraretf SC  confurgcntcm abtegrotationc fua fineledulo-non pateret? abfcedere.Tolle inquiens grabatu tuu;
SC  uadein domu tuam.Et tu igit a faluatore lanatus tollcgrabatu tuu;&uadeindomu tuamtutcuad te uelut
fponlam ucneritfponfusi& incotecu fucritrcclinatusdicas.Ecce fpofusffatrueIismeusequidempulcher:ac
clinatio noftra umbrolaVcccc fpcciofus fratruelis meusriple SC  fpeciofus e & umbrofus.Per diegppe lol nouret
tc;ncq? luna p noete. Irabcs domu noftraiy cžcdri multitudinis uerba funt*Yident? ant mihiuiri hxc diccre*q
cu fpofo funtidc qbus fupius lermo prefatus eidomos cmdrinas trabibus itexta«& cypreffis cotignatas. 3iqui
de p Hibe afcedit cyprcflusiSč ( p conisa a leedit myrtus.Rcqu ires igr cuius naturae lfta fut lignatSč cxdip im*
putribileVSč cypreftuodoris optimi deprehedesflabora SC  tu ita corignare domu tua!ut de te quoqi podit dici;
trabes domuu noftrai^ ccedrirSč cotignatoes nfasfcpprelli.Poft hxc Tpofus loquitf :E go flos capi Si  liliu conual
Iiu(pptcr mequiiuallecraJdcfcedit in ualleiSC in ualie ucnies fitliliu*,p ligno uitasqd' platatueft in paradilo
dcittotius capi.i.totius mudi SC  uniuer fac tcrrx flos fadus cft.Q_uid.mfic pot ee flos mudiHut uocabulu chrifti^
Vngentu eftufum nomc eius.Aliter idipfum dftego flos capi Sc  liliu coualliuišl hxc  quidem de iemetipfo. De
inde fpolam laudas ait: Yt liliu in medio fpinai^fic pxima meai medio filiaiy.$icut liliu no poteft Ipinis čopa
rari:interquas fempexorit'Yeodemodo^xima mca fupoesfiliasliiiuein medio fpinaiy.Iftaaudies fpolauice
redditfp6fo:6C Ičntiesilliusctia fuauitateminuoccmlaudantiscrupit♦ Tngcnto^quippeodorlicet fuauiter
fpirct:& fenfum odoredcmulceaftnotameneiufmodi c:ut (uaue fitad ededu.Eftautaliud qd'oprimi laporis
fit SC  odoris.i.ut fauccs dulcore deledeuSč fpiritii mulceat odoratu.Taleeft malu SC  iftiufinodi eft naturasrut i  *
Ife utracp polfidcat. iccirco uoles no fol u bene olctia lermonisncd SC  dulcore eius fponla laudare ait: Vt malu i
lignis filu^tita fratruelis meus in medio filio^.Oia f gnatoes filua:arborc^ad coparationem lermonis dcčfil/
ute iferaces exiftim.mtur.Ad chriftu lakus eft oe qft dixcns.‘6c ifručtuofa funt oia.Qua:.n.poftimtd!ci ad eu
coparata frudifera.Etia ligna qua: uidebatur flučlibus icuruariJad collatocm aduetus eius ifručluola moftra
ta fimt.Io ut malum in lignis filute: ita fratruelis meus in medio filioru.|n umbra eius cocupiuČSč fedi.Q_uam
pulehre no ait in umbra illius cocupifcotfed in umbra eius cocupiuit& n5 fcdeojfedfcdi. Siqde in principio no
poftumus cu eo proprium coferre fermoneiuerum in principio ut ita dicam:quadam maieftatis illius umbra
perfruimur. Vnde SC  in pphetis legitur.Spiritus faciei noftra: cbriftus domiusicui diximus.f n umbra eius ui •
uemus in getibusidi ab umbra ad umbra alia tranfmigramus,Sedentibus.n.in regioe SC  umbra mortisdux or
ta e eistSC  traftamus ab umbra mortisfod umbra uitce.Sep iftiufinodi funtpfedustut \  exordio defideret qlpia
lalte in uirtutu umbra cofiftere.Ego puto ideo SC  natiuitate iefu ab umbra ccepifte:& noin umbratled in ueri/
tatefinita.Spusinquit fetusuenicti taSC  uirtusaltifimiobubrabittibi.Natiuitaschriftiab umbra fupfit cxor
diutno lolu autiAtana ab umbra eius natiuitas coepi&led& i tcjfi dignatus fueriunafcitur lermo dei.ftc igitur
ut poftiscape umbra ciussSicu umbra fucrisdignuseftečlusiueniatad te ut ita dica corpus eiust ex quo um/
bra nafcirur.NIa i rnodico fidclistSC in maioribuserit fidclis.In umbra eius c6cu'piui:& ledi.Vides qa non (cm
P in umbra ftetitried inde ad meliora trafierit diccs.Et fručtus eius dulcis i gutture mco. Ego iqt defideraui in
umbra eius rcqe(čcrc:lcd poftq me fua ^prcxi't umbraTeria fru&u illius laturatus fum?3č frudus eius dulcis in
gutture meo.Introducite me i domu uini.Foris ftetit IpolusJ^ ab fpola lufceptus eln medio qppe uberu illius
reqeuiriproxime iuueculx no funtiftiufmodriut fpofu holpite habere mcrcatur.Multitudini forisi parabo/
lis Ioqtur:q uereor ne multx adolelčef ulx forte nos fimus Jntroducite me i  domu uini.Cur tam diu foris maeo*"
Ecce fto ante hoftiutSč puIlb.Siquis mihi aperueritrigrediar ad cum?8č ccenabo cu eo :8C  iple mecu.fntroduci
te metSč niic eadem dicit lermo diuinns.Ecce chriftus loqtur introdueite mc.Vobis quoq^ cathccuminis loqui
tur.Introducite me non limpliciter in domumifed in domum uini.Tmpleatur uino lxtitite;uino fpiritus laadi
anima ucftra.Et fic introdueite in domum ueftram fpofum;uerbu!fapietian>ucritatcm.Fotcft aut SC  ad eos di
ci:q nodu p ledi funt.Tntroducite me \  domum uinn® rdinate i me charitatem.Eleganter locutus eft ordinate*
Plurimorum quippc inordinata eftcharitas.Q^uod in primo loco debent diiigere; diligunt in fecudd(quod
in lecundecrdiliguntinprimo:&quod oportctamarequartotamantterrio:& rorfustertiuiquart6t&cft i plx
rifq>*dharitatis ordo peruerfus.Sando^ uero charitas ordinata eft. Yolo ad intclligendum hoc didu eft;

ordinate in me charitatcm aliquaexempla rcphcare.Te uult diuinus fcrmo diiigere patreifiliumlf fiat uult te
lermo diuinus diiigere chriftumjnec dicit ribi ne diiigas libcrosaie paren tibus charitatc iungaris.Scd qd dicic

• // .

ibifnc  inordinatam habeas charitatcmjneprimum patre aut matremfdeindemc diligas: nc filii Sc  fili* plus
q mei charitate tcncans.^ui amat patrcm aut matrem fupcr rnetnon eft me dignus * Q^ui amat filim aut fili
am fuper memon eft me dignus.Recole conlcientiam tuam dcpatris matns fiatrifueaffed:u.<£onfidcra qua/
je circa Ermone dei 8C iefu habeas charitatefftatim dcprehedes magis te filiu & filia diligere q uerbujmagis te
parentes amare q chriftu.^uiiputas ita ^ficit in nobisf ut pnecipuam SC  primam inter omncs Ermones dei
habeat charitarefq in Ecundo loco libcros ponaEluxta huc modumjAma uxore tua. Mullus qppcalfquan/
do fua čarne odio habuitiied amat ut carnelSC erunt inquit duo in čarne untfSC non in uno Ipiritu.Ama SC de/
umfEd ama illum non ut čarnem SC ianguinem:Ed ut ipirirum.<§)_ui enimadhjeret deo; unus fpiritus eft fgi
tur ordinata eft charitas in pEčtis. Yt aut poft deu etia inter nos ordo ponaturlPriinu madatu ejut diligamus
parentestiecudu filiosltcrtiu ut domefticos noftros.$i aute filius malus e:SC domcfticus bonusfdomefticus in
charitate filiRolloccf .Et ita fietrut fcčp,  ordinata fit charitas.Magifter quoqi SC  dominus nr in cuangelio prte
cepta de charitate coftituesfad uniufcuiufq; diJečtione propriu aligd appofuit;& dedit itelligetia ordinis his q
poftiint audire leriptura dicete.Ordinatc in mccharitate.Diligcs dcmmu deu tuu ex totocorde tuo:SCcx tota
mete tuafSC ex tota aia tuaiSC ex tota uirtute tua(8C diligcs ,pximu tuu ficut teipiumjno / pximu cx toto cordeTex
tota aia SCex tora uirtutejSC ex tota metc.Rurfus inquit«19iiigite inimicos ucftros:SC non appofuit ex toto cor/
dc.Noe inordinatus Ermo diuinustnec lpolTi bilia pr^cipi t.Nec diligite inimicos ueftros ut uofmetipEsfSuf
fiat eis diligimusiSC odio no habemus.Proximu uero ut teipfiim.rorro deu ex toto corde:8C ex tota meteVSC
ex tota uirtute.Si ha:c itcllexcrisl6C intelicčta copleueris tfecifti qd' (ponfi fermoc pf ^cipitur ♦ Jntroducite me i
domu uinšOrdinate i me charitate.^__ui(putas e nobis charitatis e ordiatondCofirmate me i unguetis. Vnus
deiterpretibus pofuit oinanon alias Etecaute iponfa loqtur.S> tipate me in malisJn qbus

malisf Yt malu in lignis filuazita fratruelis mcus i medio filio^Jccirco in malis eius fhpate me:quia uulncra/
ta: charitatis ego.C^ua pulchru eh: q dccoruE charitate uulnus accipeOMius laculu carnei amoris excepitlali/
us terrcno cupidinc uulncratus cim  nuda mebra tuafSC'brsbe te iaculo elecftofiaculo formofoifiqde dens fagit
taiius e. Audi Eriptura de hoc eode iaculo loquetefimo u t amplius admirerissaudi ipfum iaculu qd loqtur:Fo
fuit me in fagitta elcčta. SC in pharetra (ua (eruauit mejSC dixit mihi.Magnu e tibi hoc uocari puci^ meumjn/
tclligc fagitta quid dicat:6č quo a deo fit elcdaiq beatu eh: hoc iaculo uulnerari.Hac fagitta uulnerati fuerunt
illhq inter ič juice coferebant;Cornohip ardens erat in uiaicu apiret nobis leripturas. S>iqs (ermone nro:fiquis
lcripturx diuino magiherio uulneraturf& pot dicere qa uulnerati charitatis cgoshuc SC  illud forfita fequitur
qd forfita dico?mamfcfta promo En ten ti am .Sin i hra eius fub capite meot SC  dextera illius amplexabitur me.
Habet SC  in finihra SC  in dextera fermo dei lapientia.cu pro itellcčtus uarietate fit multiplexti fubiaceti una eh:
IplbSalomo de leua SC  dextera lapia: docuit dices.Longitudo eni SC anni uita: in dextera eiusan finihra autem
ipfiusrdiuiaa: SC  gloriaigitur leua eius fub capite meo:ut me faciat reqefcerc'fSC brachiu Iponfi fiat ceruical me
umiSC rcclicturaia: pricipale fup Ermone dei.leua eius fub capite meo.No expedit tibi habere ceruicaliarqua:
lametatio Eqtur.1n Ezechiele Eriptu e:Ve his q cofiiut ceruicalia fuboi cubito manusinoli conluere ceruicalia>
noli capiti aliude requie qutercrediabe fpofi leua fub capite tuotSc dic.Lcua eius fub capite meo*quam cum ha
bueristoia tibi qua: funt in leua tribuutur.Dicis qppc:in finihra eius diuitia: SC  g!oria:SC dextcra eiufcoplexabi
tur mc.Totu te ipofi dcxtera complečtatur.Logitudo qppe SC  anni uita: in dextera eius. SC ob id longa: uita: SC
multoip dieru eris fuper terra bona:qua dominus deus tuufdat tibi.Adiuraui uos filia: hierulale i uirtutibufSC
in uiribus agri t Q_uid adiurat (pofa filias hierufalef Si Ieuaueritis SC fiiEitaueritis charitatetqdiu charitas dor/
mit in uobis o filia: hierufaleto adolcfcentula::qua: in me non dormiuit.quia uulnerata fum charitate:in uobis
autem qua: plures eftistSC adolefccntula: SC filia: hicrufalcm dormitcharitas fpofi.Adiuraui crgo uos filia: hie/
rufalem fi leuaueritist8C non folum leuaueritis:fed SC fiiEitaueritis qua:in uobis &haritatt\Creator uniuerfita
tis cu uos coderettinferuit in cordibus uehris Emina charitatis.nunc aute ficut alibi dicitur J iuhicia dormiuit i
catfic dilečtio dormitat in uobis.iuxta qcf 8C alibi fponfus rcquieuit ut leo:8C ut catulus leonis. Adhuc in infide
iibus et in his qui corde funt dubiotdormitat Ermo diuinus.uigilat in Enctis: dormitat i iis qui tempchatibus
fiučtuant.SuEitatur ucro co^ uocibus:q cupiut (jponfo uigilante Elutari.hatim fit co uigilante tranquillitas:
hatim unda^r moles coquiefcut:fpiritibus cotrariis increpatunhucluum rabief filet .lilo dormientettempehas
mors SC defperatio e.Adiuro ergo uos filia: hierufalem i uirtutibus 8C i uiribus agri ♦ cuius agrifnepeillius agri
pleni que benedixitdominus.bi Ieuaueritis SC fiiEitaueritis charitatetquoadufq^ uelit uox fratruelis mci.Ecce
hic uenit falies fiip motes.Hic adhuc loquitur ecclefia exhortas adolefccntulasmt ad fpofi pra:paretur aduetu
fi tame uenire uoluerit SC luu illis prebere colloquiu.Adhucigitur loqueteca uenit fponfus,qucm digito mo/ ?
ftratiSC dicit.Eccehic uenit falies fup motcsuntellige fpofe anima bcatam atqi pfccha: qua: citius uideattcitius
fermonis cotepletur aduetu:qnx fibi fapientia ucnifE fentiat et charitate^t dicat no uidetibus ♦ Ecce hic uenit.
orate ut et ego pohirn diceretecce hic uenitji eni potucro dei difErere Ermone: quodamodo et ego dica.Ecce
hic uemt,Q^uofN6 utiq; ubi uallisino uMhumilia loca.Q uo uenitf falies fup motesttranfiliens fuper colles:
Si fileris mostElit in te Ermo dei.Si no ualucris ehe monstEd fueris collislEcundus a monte tranfiliet fuper tc
Qua uero pulchra ct coucnietia rebus uocabula.Salit fuper motcšquia maiores funt.tranfilit fup collcf:quia
minores funt.no tranfilit fup motestnd falit fup collcs.Ecce hic uenit falicns fup motes: tranfiliens fuper colles.
Similis eft fratruelis mcus caprea: aut hinulpceruoR- in montibus bcthei.Hrcc duo animalia in feripturis fr c/
quentius nominantur.cVquo amplius admireris i  fiepius iunčba ponuntur. Et ha:c funtait qua: thanducab s:

poft paululum inferens caprea SC  ceruu.In pratlenti quoq} Iibrripariter appcllatur ccruus SC  caprca.Q^uoda
modo enim cognita fibi SC  uicina funt ifta animalia. Caprea.i.dorcas acutiftime uidet.(Eeruusiterfedor ferpe

pturasf (§_uid igič’ dicimusfšjuia dorcas hoče caprea fecudueo^ phyfiologiaaq denaturisoium aialiudifpu
tat: ex ifita fibi ui nome acceperit. Ab eo.n.cp acutius uideatii. ccttoTou  o£ecas AepKsiv dorcas appcllata e.Cer
uus uero (crpetu inimicus ac debellator e: ita ut fpiritu nariu eos extrahat d cauernis!& (uperata pernitie uene
nicoru pabulodeledet?.Forfita (aluator meus caprea fit iuxta escopiav:ceruusiuxta opera. Q_uama ifta funt
operaflnterficit ipfe (erpetesjcontrarias fbrtitudinesiugulat.Ideo dicam efttu cotriuifti capita-draconu fuper
aquam:tu cotriuifti caput draconis.$imilis e fratruelis meus caprea: uel hinnulo ceruoru: fuper motes domus
dei.Bethel quippe interpractatur domus dci.No oes montes domus dei funtiied qui montes ecclcfia: funtftnue
niuntur quippe 8čalii montes eredi‘f& cofurgetesaduerfus (cientiadeirmotesegvptio^ 8C  alIophylo^.Yis fci
re qa ftmilis e fratruelis meus capreactaut hinnulo ceruo^ fuper montesBethelflfto mos ecclefiafticusančns
domus delt SC  ueniet ad te fpofus fimilis caprea: uel hinnulo ccruofpTup motesBethel.Gernit fponfiim appro/
pinquafle uicinus? q ante fup motes uerfabatur SC  colles: aftimulat cu trafilicnte atcp (aliente.Et poft hoc ad (e
'SC  ad alias adolefcetulas aduenifle cognofcessdicit.Ecce hic retro poft pariete noftru.Si adificaueris pariete SC
feceris asdificatione deitueiet poft pariete tuu^lpicies p feneftras Vna feneftra unus e fenfuš^p h uc^(pičit (po
fu^ Alia feneftra alius e fenfus: SC  p huc fpofiis follicite cotuctf .Per quos fenfus.rf.no p (pičit fermo d ei:(^_uid
fit at pfpicerc p fencftras:& quomo p cas pofiis afpiciat:feques docebit cxeplu. Ybi no p (pičit (pofusf ibi mors
iuenitfafčedestut legimus in Hieremia.Ecce mors afčedit per feneftras noftras. ($)_uado uideris muliere ad co
aipifčedu ea: iam mors afcedit per feneftras tuas.Eminens per retia«Intellige quia in medlo laqueoip ambulas
SC  fubtus machinas tralcas iminetestoia retibus plena futtdiabolus laqueis čuda coplcuit.Si aut uenerit tibi Cer
mo deflSC cceperit eminere de retibus:dices.Aia noftra erepta e de laqueo uenatiu?laqueus c6trituše:& nos libe
rati fumus. Benedidi uos a domino q fecit čadu 8C  terraJEminet igitur (ponfuS-pcr retia tibi uiam faciensiefiis
defčedit ad terrasjfubiecit (e retibus mundi. Vides magnum hominu grege retibus impedituinec eum ab alio
nifi a fe pofte colčindiHienit ad retia afliimens corpus humanu:quod inimicaru fortitudinu laqueis tenebatur!
ca tibi dirupit? SC  loquens:Ecce hic retro poft pariete noftrupfpitiens p feneftrasiemines p retia? cum eminue
ritidicit tibi. Refjpodet fratruelis meus:8£ dicit.Surge ueni > pxima meatuiam tibi fecitconftidi retia:(ic ueni ad
me ^Kima mea.M>urge ueni proxima mea:(perio(a mea: coluba mea.CCur ait furge?C«r ; ppcra?Ego t p  te fufti
nui rabiem tepeftatum.cgo fludus qui tibi debebatur cxcepi.Triftis e fada aia mea^pter te'u(čp ad mortem.
§urrexi a mortuissfradis mortis ianuis SC  inferni uinculis diftoiuns.Io dico tibitSurgeueni pxima meatfpecio
la meateoluba meaiqu^ hyems tranfiuitlpluuia abiitifloresuifi funt in terra«Ego a mortuis (urgens tepeftate

hmm ait in me manente SC  afterete frudumtpater meus mudatmt frudus maiores afterat« Habeto frudus:<Sč
priora qux in te infiuduola funtfauferentur.Tempus quippe (edionis adeft:uox turturis audita e in terra no
ftra. Mo fine caula in (aerifidis aftiimitur par turturujaut duo pulil colubarum&Mam ide ualenriSč nunq didu
e (eparatim par tantumodo coluba^tfcd par turturum SC  duos pulloscolubarum. Columba fpus (andus eft.
Spusautem (andusquado de magnis SC  occultioribus (aerametis SC qux  multi caperenon poflunt:Ioquitur:
in turturis appellatioe fignatuAi.in eius auis quae (emper in montiu iugis:8č in arborum uerticibus comorad
in uallibus aute SC  iis qua: ad hoies ufcp perueniunt: coluba aftiimitur.Denic^ faluator quia hoiem c dignatus
aftumere: SC  uenit ad terrasi multicp tune circalordanem peccatores erandJccirco fpus (andus non in turture
uerriturjfed coluba fit.fnter nosppter hoium multitudinSauis mafueuor conuerfatur.Turtur aut uidetur uer
bigratia Moyfi;& unieuilibet ppheta^ recederium i montes SC  delerta! SC  ibi accipientiumfermones dei. Vox
ergo turturis audita e in terra noftra. Ficuspduxit groflos (uos. A ficu dignoftite parabolamjeum ramus eius
tener fadus fueritfSč folia miferitifčitote quia iuxta e asftas. V uit nobis dei eloquiu nunciare poft hyeme:poft
pcellas aiarum appropinquafle me(em:& ait.Ficuspduxitgroftos fuosluites ftore(čut:dederunt odore.fi iam
rumputur in floreml tepus aducnictiSč erut uuse.Surgc ueni pxima me^lpeciofa meateoluba mea. Ha:c qux
fiipcrius expo(uimus^(pon(us no audietibus adolefi:etulis:(ed (ola (pola audiente loquitur. Volumus autemS!
ipfius iam audire fermonedoquetis ad (polam. Surge ucnipxima mea^columba mea: SC  ueni coluba mea fub
tegmine petrae|& Moy (es fub tegmine petra: poniturmt uideat pofteriora dei in tegmine antemuralis.Primu
ueni ad quod ante muru e: SC  poftea poteris introire ubi murus eft petra:. Oftende mi hi faciem tuam. Vfip ad
prelen te diemfimilia dicutur ad (pon(am. Nec du enim habebat fiduciamt reuelara facie gloriam domini con
templarctur.Q_uia uero iam ornata e atq^ compofitatdicitur ei: Oftende mihi faciem tua. Nodum ehim crat
uox eius ita fuauisiut mereref ei  dici:audire me fac uocem tuam. Q_uado ergo didicit loqui? Tace enim ait SC
audi ifrael; SC fci to  qd loquarY& fiiauis fada e uox eius fponfo (ecundu illud ppheticutfuauis fiat ei poftulatio
mea. Tuc ad ea fponfus e(fatuff& audire me fac uoce tua?qa uox tua fiiauis e.Si apueris os tuu uerbodcitd icct
tibi fpofus:uox tua (uauis e:8č  alpedus tuus fpccio(us.Quapropter colurgetcs deprccemur dominurut digni
efticiamur (ponfi (ermone^apientia chrifto Iefiucui eft gloria SC  imperium in fa:cula fx’culorum Amen.
Gomentarium in Cantica cantico^ in quattuor libros uel homelias diftindu:quod in quodam exeplari no/

. . . * ■ - ;  , mincbcati

mine bcattHicronynii reppcti  pranotatumlcjuod probare u/detur cius aflertio m libro uirop illuftriumj ubf
fe quatuor homelias i  cantica canticorum fcripfifte commemorat.Scd Si in uetufto SC  probato uoluminc hoc

° .  fi* - - _^ — -*— — AA« /■ 4 «1 . I 1 444 ‘ — »"4 44 4 * A« i ^ 4*4  S"a 4  4-44 a  ■ I _ _I j - _ - a__ . I - _ 1 1  * # \ ^ - 1 "4 4  . A- . .

tus;qucm cecinic inftar ludentis Iponfe & erga (pon(um fuumbjui eft fcrmo deičclcftiamore fla/

ipfa fčriptura nos cdocct.Sodalcs (pon(a: quoq} adolcfčentula: cumip(afponfa polita qua; dixerint‘fqu.Tqi
ctiam amid ac fodalcs fponfiexeodem nihilominuslibro:qCanticnm cantico^ intituIaturcognofčimus,Pof
fibilitascnim dara eft ipfisamicis fpofi aliqua dicerejea dutaxat*quie audierant ab ipfo fponfohmntcsde co/

ptialoi modum drammatis tile confcrfptum.Sramma.mdicitur multarumperfonarumcantilenaTut in fcarnis
agi fabula folet; ubrdiucr& pcrfonaj introducunturl SC  aliis accedentibusraliis criam difccclcnnbus y a diuerfis
SC  ad diuerfos tcxtus narrationis?expletur * (§_ua: fingula fuo ordine fčriptura hax continetsrotumcp cor^
pus dus myfticis formatur doquiis.$cd primo (čire nos oportet;quoniam ficut pucrilis xras non mouetur ad
amorem poftibiliuirftta nec ad capiendum qdem uei ba bacc paruula Si infantilis interioris homin s a:tas ad /
mittiturnlloi^fkjui lačte in-Chrifto aluntui nodbo forti!fcdnucquidem primum rationabileSi finedolo^ac
cocupifcuntjn ucrbis enim cantici canticofpiilc cibus efftdc quo dicitapoftolusiPerfečtoi^ aut eft folidus d/
bus!&ralesrequiritauditores:quipropoliibi]itatc(umcndicxcrciratos habeantfčnfusaddifčretioncm boni'
SC  maIi.Etqdem paruuli quosdiximusjfi ucniant ad bžec Iocaipoteft fierkutmbil qdcm cx hac (criptura profi
dandnec tamcn ualde la:dantur uei ipfa qu£e feripta funt !cgcntcs?uel qux ad explanationem co^ diceda funt
rcccnfentcs f $iueroalicjsaccdTeritqui (ccundum čarnem tantumodouir efbhuictali nopa^ex hac fčriptura
difčriminis pcriculicp nafcctur« budite enim pure SC  caftis aunbus amoris nomina nefčicnsžabinreriori hotni/
neadexteriorcm Si carnalem uirum omnem deflečretauditurnfSi a fpiritu conuertctur ad čarnem: nutrietq 3  i
(emcripfo concupi fccntias carnalestSi oecafione diuinse fčripturaScommoueri Si incitari uidebitur ad libidine
carnis.(5bhoc ergo moneoVofiliudo omniquinoducarnis SC  faguinismoleftiiscaretinecp abeftfecftu natura:
matcrialis abfčcdiftuta Iečtioe libelli huiusreorumq? qute i eo diccnruripcnitus temperet.Aiut enim obferuari
criam apud hebraos^cp nifi qs ad arratem pfččtam maturaep pcrucnermlibellum huc nec qdcm i manibus te/
nerc pcrmitratur.Scd SC  illud abeis accepimus cuitodiri.<^_uandoqc!em moriš eft apud eosromnes fčripturas
adocftonbusSi fapienribus tradi puens^fimut Si easquas2t£07Epacr'£ivappcliat-ad ultimum quatuorifta ob
fcruari.iprincipium-Genefisnn quo mudi crcatura defcribit^Si Ezcchielis,pphet£E principiati quibus de che
rubin pferturllSi fineiquotcmplia:dificatioc6tinctur?Si buccaticicatico^ lib^.fgirurneccftarium mihi ut/
demr:antcqad ca quad hoc Lbello feripta funtrdifeutieda ucniamusfde amore pnusipfo:qeft fčriptura: hu/
ius cau(a priecipuarpauca diftcrere?Si poft hax de ordine hbrc^Salomonisiqbus hic liber tertio locco pofi/
tus uidet^Tum ctia de hac titulatioe libelli lpfiusfcur caticum caticorum fupcrfčriptus fit*aiq: ctia quomodo
dramatis i modumlSi taqua fabula qua: i fčaenis perlona^ immutatocagi folctiuideatur efte c6pofitus«Apud
grsccos qdcm plurimi erudito^ u iro^ uoletes iueftigare ueritatis imaginemtde amoris natura mulra ac diner
iaetiam dialogo^ ftilo feripta protulerunticonatesoftederenoaliudefteamorisuimmifi qua:anima de ter/
ris ad faftigiacadi cclfa perducaftnecad fummam pofte bcatitudiem peruenirimifi amoris defiderio prouoca
fe, ^ed Si qftionesdehocqfi in couiuiis ppofinc referunt^'«iter eos putofiter quos naciboii: fed ucrbc^couiuiu
gerebat'♦ Alii uero ctia artes qfda qbus amer hic i aiagigni ud augen pofte uiclcaf scofčriptas reliqucrut ♦ Sed

amoris natura diTpurationcmfcu apud gra:cosqei uditi Si fapietes uidenturduerint tame aliqfqui de his non
ita acceperintiiit fčriptu etfed occafioe co^ q de amor x  aiefta fut$i lapfus carnis SC  ipudicitia: pra:cipitia corrue
ruftfiue ex iisqua: fčripta erat ut fupra memorauimusiadmonitoes quafdam Si icitameta fumetesTfiue incoti/
nčtia: fua: uelame fčriptis ucte^i pr^efcrcntcs.Neergo Si nos tale aliqd icurramusica quie a ueteribus bene SC
fpiritaliter fčripta funtsuitiofe SC  carnaliter aduertStesfta corporis q aite nra: palmas ptedamus ad ccurut do/
minus q dedit uerbum euagelisltibus uirtute multa'/donet Si nobis i uirtute (ua uerbumiquo poftimus ex his
qua: fčripta funtuntcllcčlum fanum Si ad ^dificatioem pudicitiče aptiruel nomini ipfi uei naturte amorisbftc
dere,Tn principio uerbo^ Moyfi ubi de mudi coditoe cofčribiturtduos iuenimus hoies crcatos referrnprimum
ad imaginemSi fimilirudine dei fačlum.fčcudum e limo terra: fa<ftum,HocPaulus apoftolus bene fčiesiSi ad
I i^dum i his hcruditusS fuis litteris apertius Si euidetius binos efte SC  p fingulbs quofqi hoies (čripfirjfic.n.di/
stitiNam fi his q foris eft ho noftercorrupiturifed il!cq intus eircnouac de diei diem.IEtltc^.Codclcčform.ltV'
gi dei (ecudum iteriore hoicmj8i his fimilia quata cofčribit. Ynde puto nemiem iam dcbcrc dubitare r q?Moy'
fes de duofii hoium fačtura uei figmeto fčripferit i principioGcnefisTcu uideat-Paulum q melius utiqi q nos in
telligebat ea qusc a Moy fe feripta funtiduos hoies efte p fingulos quofq? dicetem,C^ uo^i unum.i.iteriorcm re
nouarip fingulos dies memorauAliu uero«i«exteriorem i qbufdam fanctis^Si talibus qualis erat Paulus: cor/

xxr

rumbi phibet & infirmari.(^u6d fi alicui uidebitur de hoc adhuc aliquid dubirandufin Iocis propriis mel/us
explanabitur,Nunc aute propter cjd memoriam fecerimusinterrioris SC  exterioris hominis < pfequamurtofl:e
dere enim ex his uoIumus:q? Icripturis diuinis per mononymas,i,per fingulas appellationes: ideo per eadem
uocabula:&exterioris hois membra:& illius interioris hois partesaffcčluf^nominantur.Ea^jnofolum uo>
cabulisjled SC  rebus ipfis fibi inuicem coparantur.Terbi gra, Vetatur aliquis eftepuer fecundum interiorem
hoiemiquem poflibile eft crefccre!& ad astatem iuuenis adduciratcp inde fuccedennbus incrementi^pcrucnire

quomam cognouiftis cum:qui ab initio elblcripfi uobis iuuenes:quoniam fortcs eftis: SC  per uerbum dei qd'
manet in ccelo uiciftis malignum.Euidcns utiqj eftmec ab ullo oino arbitror dubitariTg? pueros hicIoanes uel
adolelcen tes SC  iuuenes uel etiam preš fecundum aiasftio fecundum corporis appellat a:tatem,$ed SC  Paul us di
cit in quodam loco:Mo potui uobis Ioq qfi fpualibusifed quali carnalibusttanqua paruulis in chriftodac uobif
potu dcdi.ln chrifto aute paruuli pculdubio lecunduaiatao lecundu carnis nominant" aetate.Denicjj ide Pau
lusetiaialio loco ainCu eftem paruulus ficutparuulus locjbanlicutparuulus lapiebalficut paruulušcogita/
ba.Cu aut fodus fum uir:deftruxi qua: erat paruulnEt iteru alias dicit.doncc occurramus oes i  uiip pfedu:in
mefura xtatis plcnitudinis chrifti.Scit eni occurfuros ee nos i mefura ^tatis plenitudinis chrifti.fgif ficut ha:c
qu£e memorauimus actatu nomi&alde uocabulis SC  exreriori hof alcnbunf SC  interioriiita iuenies etia mebro^
ru nomia corporaliu tranfterri ad a.ix  membrafieu potius efficimxihx alx  affedulč^dicedi funt, Shcit crgo i
^Eccleliafte:$apietis oculi in capite eius.fte in euagelio:C^ui habet aures audiedi aud/at.ln pphetis quoq? ier
mo dominbqui fačlus eft in manu ^pphetse Hieremi^fiuealterius cuiuflibet.Simile e etia illud qd’ ait.Pes at
tuus no offendit.Et iteru:1N4ei aut paulominus moti funt pedes.Euideter quoq; SC  ueter aia: delignatfjubi dicit
B>omine a timore tuo i utero coccpimus.Na inde qs dubiteUcu dicitun^epulchru pates e guttur eo^JEt ite^:
Praecipita dommej&diuide liguas coftuSed SC  id qd fcriptu cftrDentes peccatoip contriuifti ♦ Etiteru:(Eontere
brachiu peccatoris SC  maligni,Etqd opuse me de his plura coiligereicu abudantiftimis teftimoiis fcripturte di
uinas rcplette fintf ex qbus euideter oftenditf:jmembroip hxc  nomia nequaq corpori uifibili aptari polletfed ad
inuilibilis a\x  parte uirtuteicp debere reuocari:quonia SC  uocabula qdc habent fimilia.Apte aut SC  fine ulla am
biguitate no interioris fcd exterioris hois fignificafiaSgerut.Eft ergo matcrialis huius hoisr q SC  exterior appel
lat: tcibus potufip natura liiae cognatusjcorporeus ifte. CSC terrenus. Similiter aut SC  (piritalis hois ipfius:q SC i
terior dicifle ( pprius cibus^utpanis ille uiuus q decarlo dcicendihied SC  potusille efi: ex illa aqua qua ^pmittit*
'Iefus"dicens:^_uicucp biberit ex hac aqua qua ego dano fitiet in Sternu Sic ergo p oia fimilitudo qdem uoca^
buloi^fecundu utruq^ hoiem poniE ,R-ck uero proprietas unicuicp difcreta leruaturl SC  corruptibili corrupti/
bilia pracbeturtin corruptibili uero i corruptibilia .pponuntur.Vnde accididut fimpliciores qda neičietes df/
ftinguere ac fecernere quae fint:qua: in ičripturis diuinis iteriori hoitqute uero exteriori deputanda fintjuoca/
bulo^i fimilitudinibus falfi ad ineptas q{dam fabulas SC  figmeta inania le cotulcrintiut etia poft refurrečlione
cibis corporalibus utedu crederet:potuq 5  fumendufno lolu cx illa uite uera SC  uiuete in fieculattietu SC  ex his ui
tibus ligni.Sed de his alias uidebimus.Muc ergo ut pra:cedeti obleruatioe diftiximus:eft qde lecundu iteriore
homine aiius fine filiis SC  fterilis^alius uero abudans in ftliisjfecundu qd SC  illud aduertimus didu ♦ Jffierilispe/
perit fepte:& fčecunda in filiis ifirmata eft,Et ut i benedičhoibtis dicič: :no erit i uobis fine filiis Si  fterilisJgitf fi
haec ita le babetrficut dicif aliqs carnalis amor que SC  cupidine appellauerut poeta::lecundu que q amat i car/
ne lemiat.Ita e SC  qda Ipiritalis amorrfecundu que ille irerior ho amas i  Ipu lemiat;8č ut eufdetius dica :  fiqs e q
portat adhuc imagine terrcniilecundu exteriore hoiem agit<upidine SC  amore.Amore aute SC cupidine cxle/
fti agitf aiafcu pfpečla pulchritudinc SC  decore uerbi dei fpecie eius adamauerit:& ex iplo želu quedam SC  uul
nus amoris acceperit.Eft.n.uerbu hoc imago SC  Ipledor dei Imftbilis^jprimogeitus ois creatura^i quo creata funt
oia^q in caelis funt:8i q i terris fiue uifibilia uueiuifibiliaigit fiqs pomeritcapaci mete coniicere SC  cofiderare
horu oium quae i iplo creata funudecus SC  lpecie(ipfe.n.reru uenu ftate pcuftus:&: Ipledoris magnificentia leu
iacule ut ait ,ppheta elečlo terebratus)lalutare abiplo uulnus accipiet:6C bto igne amoris eius ardebit, Opor^
tet etia nos illud Ičirejllicitus amor SC  cotra Iegemlficut accidere pot hoi exteriori tuerbi gra ut no fponlam uel
coiuge ameefed aut meretrice aut adulteraftta SC  interiori hoi hoc eft a ix  accidere pot amorfno in legitimu Ipo
fu tmque diximus ede uerbu defilčd in adultci^ alique SC  corruptore.^uod fubhaceade figura euideter de/
clarat-Ezechiel pphetajubi Oolla 8C  Oolibam itroduxit fub Ipecie Samarin SC  Hjcrufalcm adulterino amore
corruptastficur locus iple (criptune ^pheticae oftedituoletibus plenius fcire.Exardefcit hic fpiritalis amor ant
ma^alicjdo qde ut edocuimusnrrga aliquos fpus neqti^aliqdo erga Ipiritu fandu SC  uerbu dei: q e fpofus fide
lisla«: erudita: aix uir dicit? tSC  cuius ipla lp51a:i hac prarapue feriptura quac habet r  in manibus: nominaf.ficut
domino pra:ftate plenius oftedemustcii uerba ipfius libelii explanare cceperimus. Vidcf” aut mihi diuina leri
ptura uolete cancrerne Iapfus aliqs legetibus fub amoris nomie nafceret^p ifirmioribus gbufcp eu qui apud fa
pietes feculi cupido feu amor dicit":rhoneftiori uocabulo charitate uel diledione nomiafte, V erbi graiut cu di
xir de-Ifiac.Et accepitRebecch^&! fada eft ei uxon&T dilexitea.ft iteru de lacob SC  Rachefcilimiliter dicit feri
pturatRachcl aut erat decora oculis SC  pulehra facieiK dilexit lacob Rachel:& dixit: Seruia tibi fepte anis p
Rachel filia tua iuniore.Euidetiusautimutatusufus uocabuli huius apparet i Amon: q adamauit forore fua
"dhamar.Scriptu eft enim«Et fadum eft poft h xciSC  erat Ablalon filioDauid foror decora facie ualddK no/

menei

mene^Thaman&dilexrtcamAmon filius£)auid,I5iIexitpofuitproadamauitJEttribuIabaturinquitAmon;

ut infirmaret'’ ppThamar fororem luamfquoniam uirgo erati&f graue uidebarur inocufisAmon faccte ci  ali-
quid»Er poli: pauca de uioletia q u a mi t u I i tA m o nT h a m a r forori Culica dicit  /čnptura.Et noluie Amon audi/
icuocem eiusifed inualuic fuperea:& humiliauiteam;& domu'uit cum caY SC odiuiteam*Amon odio magno
ualde:quoniam maius erat od mm quo oderateamtcj diIečh'o!q dilexerat ca.Et in his crgo& i pluribus aliis lo¬
čiš inaenies fcriptura di uina rcfugifte amoris uocabulum:& charitatis dilecftoi^ pofuiflejtnterdum Jicct raro
pprio tamen uocabulo amore nominatj& inuitat ad cun&atcg incirat aias&tcum dixit in puerbris de Iapietia
Adama eanc& leruabit teicircuda cžt&C  exaltabit tejhonora car& amplečlet" te.$cd & in eo b beilo q dicit  fapi
entiaSalomonisiita (criptu e de iapietia ipia Amator fačtus ium decoris eius Arbitror aut ubi nulla iapius ui-
debat'’occaiioiibitantunomeamorisinferuit,^) uid,n,pgffibileautqdindeco^ poftitaligsaduertereinamo
r e fapičtix%el  in ed^ le amorem pfiteatur čile iapietiacrNam fi dixiiTet qa adamauit ueUfaacRebecchaiuel
lacobRachebpaftio utitp aliq indecora p hac uerba erga lančtos dei hoies potuiftet intelligifapud eos prači/
pue q neiciunt a litterafcofcendere ad fpiritu»Apertifti me aut in hoc ipio libello q habet r  in mambusfamoris no
me charitatis uocabulo permutatu elfein eo ubi dixit»Adiuraui uos flliae hierufaletfi inueneritis fiatrucle meu
annucietis eitquia uulnerara charitatis ego fum.' ; p eo uticp ut dicercriamoris cius tclo pculTa ium.Nihil ergo i
tereil in (čripturis diuinismt^ charitas dicaturian amor uel dilečtiotnifi q> in tantum nome chantariscxto!lit?
utetiam iple dcus charitas appelleturjficut loannes dixit,Chariftimi diligamus inuiccmlfga charitas cx deo eft;
SC  ois qui diligit ex deo natus eflzSč  ccgnofeit deu mlq autem non diligitmo cognofcit dcum:qa deus charitas e
Et quauis alterius temporis fit dicere aliquid de hisjqu£e exempli caula exioannis epiftola protulimus?tamcn
breuiter aliqua etia pftringerelno eft uifum abfurdum.S)iligatnus inqt inuicerquia charitas ex deo eft, Et poft
paucajdeuscharitas eft.in quo oftedit SC  iplum dcum charitateefte,Et itc^e cum qui cxdeo eft:charitatem ee*
Q_uis aut ex deo efbnifi lile qui dici&Ego ex deo exiu&& ueni in huc mundu;^ ii deus pater charitas eft;& fi/
lius charitas eft(čharitas aut SC  charitas unum eft:& in nullo diftert(cbfequenter ergo pater SC  filius unum be/
ne dicuntur:& ideo coucnienter-Chriftus ficut fapientia SC  uirtus SC  iufticia SC  uerbum SC  ueritasfita SC  charitas
dicituri& ideo dicit fcriptura.C^jjia li charitas manet in uobistdeus in uobis manct.E)eus autem.i.pater SC  fili
us:qui SC  ueniunt ad eum?qui perfečlus in charitate eft fecudum uerbum domini SC  laluatorisldicentis,?go SC
pater ueniemus ad cum:SC manfionem facicmus apud eu.Sciedu cp hxc  charitas qux deus eft eum in quo fue
rittnihil terrenumlnihil materialemihil corruptibile diligiftcotra natura nacp eft-ei corruptibiie aliqd diligere
cum ipfe iitincorruptois fons.Ipla cft,n,fola qua: habet imortalitate,$iqde eft deus charitas’fq (blus het imor/
talitatetluce habitas inacceftibilem.^uid aliud immortalitaslniii uita aeterna eft^juam datumi le pmittit de/
uscredetibusinipfum folu ue^deum;& que milit lcfumChriftu filiueius i  Propterea ergo inprimis&anre
oia hoc amabile SC  placidum dicit" efte dcotut quis diligat dominu deum fuu ex toto corde luoT& ex tota aia fua;
SC  ex toris uiribus fuis,Et qa deus charitas eft:& filius qui ex deo ercharitaseifui fimile aliquid requirit in nobisv
& p hanc charitatem qua:e inChriftodefu deo^qui e charitasluelut cognata quada p charitatis nome affinira/
te fociemnnficut SC  ille qui ia coiunčlus ci  diccbat:(^_uis nos leparabit a charitate dcitqux e i-ChriftoJefu do
mino noftro^H^c at charitastoem hoiem / pximum diligit,® b hoc arguicbšaluator quedatqui opinabat cp  ta¬
fta aia erga ea quae iniqtatibus iuoluta etppinquitatis iura no leruetlž ifta de ca texuit iftam parabolam:quac
dicitlfq? in latrones incidit qdam du delceditab hierufalem i hierico,'& culpatqde facerdote ac leuitaVg uidetcs
leminece prjeterieruuamplečtit’ aute lamaritanu?qui milericordia feceriaSč huc fuifleei pximLb’pfius^‘ ,ppo
fuerat relpofione firmauiK&: ait ei. Yade SC  tu fac fimiliter.Eteninatura oes nobis iuice pximi fumus, ®pibus
uero charitatis fit pximus illejqui pot benefaccre ci  qui non pot,Ynde SC  laluator nofter lačtus e proximus no
bistnec pertranfiuitnostcum femineces ex latronum uulneribusiaceremus.fgitur Iciendum e dei charitatem
femperad deum tendereta quo&originem duxnf&ad pximum rcfpicereicum quo participium geritTutpore
fimiliter creatumli icorrupcione,$ic ergo qu£cuq; de charitate Icripta funttquafi de amore dičla lulčipe? nihil
de nominibus curansteadem nacp in utroq^ uirtus oftcnditur,Q_uod fiquis dicatjquia SC  pecuniam 8C  mere/
tricem SC  alia fimiliter mala eodem uocabulo q<J' a charitate duci uidetundiligere appellamur/lčiedum eft in
his non proprie led abufiuercharitatem nominari.Sicut uerbi gratia SC  deus nomen principaliterinco cftjex
quo omnialSč per quem omniasK in quo omniafquod uticp apte uirtute SC  naturam trina: fingularitatisdcnu-'
ciat.|ecundo uere i loco 8C  ut ita dixerim abufiuefclec^dicit leripturaetiam illos ad quos fermo dei fit: ficut co
firmat laluator in euageliis,$ed SC  eteleftes uirtute lub hoc nomine appellari uident'’:dum dicit'’:E>eus ftetit in
fynagoga deo^Tin medio aut-dcos diiudicat.Tertio uero i loco iam no abufiuc^fed fallo dii getiu d^mones ap-
pellanturjcu dicit fcriptura:Qes dii getium dtemonia.ftaqt SC  primu charitatis nome i  deo esppter qft iube/
mur diligere deu ex toto corde noftro:ex tota aia ntdiSC  ex totis uiribus nristutpote eum a quo habemus hoc ip
furm-ut diligere poftjmusii ipfo iam fine dubio cotinet":ut SC  lapietiam SC  iufticia SC  pictate SC  ucritatcml’oefcp
uirtutes pariter*diligamus,Vnum,n.atcp ide e diligere dcft&l diligere bona.Secudo \  loco qfi abufiuo SC  ide de
riuatonomin^& proximum diligereiubemuntaquam nofip(os,Tertium uero e:quod fallo (ubcharitatis tim
lo nominaturldiligere uel pecuniam uel uoluptates-uel omne quicquid ad corruptelam pertinct SC  errorem.
Nonergoitereft utrum amari dicatur deusJautdiligi.Nec puto q> culpari pofiitjfiquis deum ficut loannes cha
ntatemnta ipfe amore notnmct.B)eniq} memim aliquem fančlo^ dixiftc fgnatiu noie deChnftoi Mcus aute
amor crucifixus elbnec reprshedi eum p hoc dignu ludicojciendu autem ois q pecunia diligiuuel ea qu^

B ii  xxi

t

bus dei abutitur ad ca quasno uuitaeus»rNo*n«aeus aneccoem nogica uium uuiuus ueuiunia auc pauioiati
us difcuftimustuoletes de natura charitatis SC  amoris aptius attetiufip diftinguerefne (one  quonia fcriptura di/
CI t*qa deus charitas e;oe qcJ diligitf etia fi corruptibile fit ex deo efte?& hoc charitas SC  dilediofputaretur. Jed
oftedit res quidem dei SC  munus eius ee charita^fno tame lemp ab hoibus ad ea qu& dei funtt&I qua: deus uult
opus eius affumi«$ed SC  hoc fcire oportet?q> impoftibile e{ut no femp humana natura aliquid amet. <§)is naq?
q ad id cetatis ueneriequa pubertate uocabamat aliqd feu minus redejcumamat qure no oporteftfeu rede SC
udlitertcum amat qua: oportet.Ve^ nonulli hunc amoris afFedun^q animae ronabili infitus efl?beneficio con
ditoristaut ad amorem pecuniae trahunt SC  auaritis ftudiumžauterga gloriatn captanda!& fiut inanis gloria:
cupidiJaut erga icorta (edadaY& inueniuntur pudicitd libidiniicj^ captitiiiaut ad alfa his fimilia uirtute tati bo
ni huius effundunt,$ed SC  cum erga diuerfas artes amor ifte ducitur;quas manu miniftranturfaut p ftudia pra:
fen tis uita: no lolum neceftariajut uerbi gratia dixerim*erga arte palaftricam uel curfus exercitiakut certe etia
erga gcometricam uel muficam uel arithmeticam confertur;atq; ad alias uel buiufčemodi difciplina$nec lic q
dem mihi uidetur ufu-s eius^pbabiliter fumh$i.n,quod bonum e:hoc SC  probabile e.Bonum ergo proprie no
erga ufus corporeosslčd in deo primum SC  in animi uirtutibus intelligitim(£6iequcnrer ergo Iblus amor Ule  ( p

rvirKilic Hpn P/  ammt itirmt-iKnc Ff hnr it* u>  rl p  {mi firm** mfmc Alit^fv^ic nfrpnditnrl*

vi »ivij LvivivifvjM* IM4ct aui ijuauuu iuiv -1  aixiUu#vU lu  vp uu uui- ^a. tuamait vquc^i

cia toieratJno habcmus«It fi non ferimus aliqua patienterliccirco eftjqa charitas nobis dec(bquas oia patjt :ln
ludamine quoqi ecsqft eft nobis aducrfus diabolumfquo frequenter cadimus non dubium ežquin ob hoc fi/
artq? no cft in nobis charitas illa*quaj nunq cadit*Hunc ergo loquitur pirefens lčriptura!quo erga uerbum dei
aiabeata utiturs& inflamaturJEtiftud epithalamii carmen p Ipiritu canit;quo ecclefia fpofo caekfti-Chrifto co
iugitur ac fcciatuffdefidcrans mifceri ei p ucrbusut cocipiat ex eolSC  faluare pofiit p hac iftam filio^i gcneratio
nemJcu pmaferint in fide SC  (anditate cu lobrietatefutpote cocepti ex femine qnide uerbi deiiediti  uero genitiv
qi uel ab immaculata ecclefia!uel ab aiamihil corporeum!nihil reqrente materialrtfed folo  uerbi dei amore fla
grante.Haxitcrim nobis ad pradens de amore uel charitate?qu£ in epithalamio hoc carico^ cantici referdoc-
currcre potuerut:$cd fciendum eft tam muka eftč?quae dici debeat decharitate hacrquata SC  de deo? fiquidem
ipfe effecharitas.Scit.nmcmo patrcmmifi filius:& cui uoluerit filius reuelareJimiliter aut etiam ipfum  fiJium
quoniam SC ipfe  charitas efbnemo fcit nifi pater?& fccundu hooqft charitas dicitunSolus autem fpiritus  fan/
dus e?q ex pfe ( pceditl& /5 fcit  q i deo funeficut fpiritus hois Ičit q i hoie lunt.Hic ergo  paraclytus fpiritus fan
dus ueritatis etui de oatrc orocedrncirmit  (tmuc inneniat dicrnas 8C  raraees aiastcjuibus reuelet ma/

1

mosuiuendihofieftus aptatur;& inftituta ad uirtutem tcndetia prajparanturdNaturalis dicitutfubi umufcu/
iuftp ranaturadilcutitjquonihilcotra natura gcneraturin uitatfed unuquodq 3  his ufibusdepute£:in quosa
creatorep)dudumeft4nlpediuadicitu$quafupgreftiuifibiliadediuinis aliqd 8C  cadeftibus cotcmplamutr
eaq 5  fola mete intuemutfquonia corporeu fupgrcdiunč afpcdum.Haic ergo ut mihi uidct; fapientes qui^cp
Grcecorum fumpta »Salomonefutpote q artate SC  tepore loge ante ipfos prior ea p dei (piritu didicifict2tanq ( p
priainuenta p>tuleruft& inftitutionu fua^ uolumimbuscoprarhenlajpofteris tradeda rcliqrc,|cd ha:c ut dixr
musjSalomon ante oes inuenit?& docuit p fa pičtiamflqua accepit a deojficut fcriptu cfbtt dedit dcus pi udem
tiam faIomomt& fapietia multam ualde SC  latitudine cordis ficut harenatqua: e ad bora maris(& multiplicara
e in eo fapietia lup oes antiquos filios hoiumJ& fup oes fapietes a:gyptj.$alomon ergo tres iftas quas fupradi/
ximus generalcs efte difciplinas&deft mortaleJnaturalei& infpediuam diftinguere ab iniuce ac lecernerc uo/
lensjtnbus eas Iibellis edidiRfuo quocp ordindfingulis colequenter aptatis«Pmno ergo in puei biis morale do
cuit lociDfuccindis ut decuit brcuibuftp lentetii&iitas inftituta copončs.fcuda uero qua: naturalis appella#
coprchedit in£cclefiafte;in quo mulca de rebus naturalibus dillercnstSc inania ac uana ab utilibus neceftanif
cp |eccrnes;relinquedam uanitate moneft& utilia redaq#edada,fnfpcdiuu quoq: locu in hoc hbello tradidit
q habet in manibusUin catico cantico^.in quo amore cadcftiu diuinordp defideriu incutit a/a: fub fpecie fpo
(x  ac fpofiicharitatis SC  amoris uiis pueniedum doceSlad colortium dei, Hoc ucro eu ucra: philolbphia: fonda/
metu ponente/Sč ordine dilciplina^ inftitutionuq 3  codente^ no Iatueri$neq: ab eo abiedus fitsetia ronalis Io
cus euideter odredit in principio ftatim ,pucibicip fuojp.Piimo oium per hoc ipfom <%>  puerbia attitulauit 1 i/
beli um fuu/qd' utiq: nomen fignificattaliud qdem palam dicitaliud uero intrinfecus idicari;hoc.n.8t cois ufus
puierbio^ docettS C  loanes in cuangeliotbaluatorem ira Icribi&dicetemJHacc in puerbiis locutus fum uobis;ue
nict horafcu ia no in puerbiis loquar uobisded manifefte de patre annuncie uobis*Hax interim in ip(a tituli i
ičriptoe.f n fequeti uero ftatim fubiugit diferetoem lermonist& diftinguit leiam a fapietiajS«: a lapia dilčipIinaV
SC  intcllcctum uerbo^aliud pomc& prudetiam dicit in eo eftefotexcipere quis poftit uerbo^ uerfutiaidiftin/
guit eriam iufticia ueram a diredione ludiciiifcd SC  aftutia nominat quanda his quos imbuit ncccftariam; i! la
čredo per quam fophifmatum intelligi ac declinari poftit argutia.Et ideo dicit innocenbus per lapienciam da/
ti aftutiamfine dubiopein ucrbodeidcqpiant fraude fophiftica JEed in hoc mihi uidet'ronalisdifciplina: tre
minifletper qua dočlrina uerbo^ didorucp iigmficatia: dilccrnunf :8C  uniufcuiufq: fermonis proprictas ccrta
cum r5ne diftinguit/in qua prazcipue erudiri couenit pucros;hoc»n,hortatur cu dicitVut det puero iuniori fen/
fum &cogirati6em.Stqa qui in his eruditVneccftano l onabiliter p.ea qua:didicit5fcrnetipfum gubcrnatfdi ui/
tam luam moderatius Iibera^ppterea dicitJntelligcns aufgubernacula acqrct,Poft hcec uero cognofcens in
uerbis diuinis qbus p prophetas humano generi rraditus eft ordo uiuenditdiuerfos efte eloquii tropos^ uari/
as dicendi fpccicslac ičies haberi in eis  aliqua figuram qua: parabola appellat^Sč aha quac oblcura dičlio uoca
tuftaliadp qu£e enigmata nominent5& alias qua: dida fapietu dicanč fcr bitlntclligcs quoq: parabola & ob/
fcuR: (ermonetdidacp lapientum SC  ensgmata.Per h are ergo fingula ronalem locu mahifefte&cuidcntcr expo
nittac more uetc^ fuccinčlis brcuibufq; Icntcntiis/ingenfcs SC  perfedos explicat (enfus*^_ua: fiqs eft qui in le
gemedireturdieacnodc*f&fiqseft ficutiufti hosqft mediraf dominilapientia^inucftigarcdiligetius poterit
SC  inuenire‘ifi tamerede qsieritjSiqua:respulfaucritoftium lapietia^petesadee^utaperiat C biTSl mereaf ac
cipere p fpiritu fandu uerbum (apsetia^uerbu fcieticeificriqi particeps illius fapicnti^qua: diccbat. txtcndc/
bam.n.ucrba mea;S£ noaudiebatis.lit meritoextedere le dixit uei ba in cius cordetcui dederit deus ficut lupra
diximus latitudincm cordis*f9iIataf’ naq: ilhus cor:q pot ca qua: breuiter in myfteriis dida luntilatiore dodri
na lumptis ex uoluminibus diuinis aflertionibus explanare*©porter igitf (ccudum hac eadem lapietiftimhSa^-
lomonis dodrinaTeu cj lapientia (čire defideratlincipereab cruditoe moralfi& intelligere illud qd’ Ičriptum e.
Cocupifti lapieti^lerua madata;& domius dabit eam tibh®b hoc magifter hic qui primus hoics diuina ph i/
Iolopbiam docetVopis fui exordiu puerbioip pofuit libelludn quo ut dmmussmoralis traditur 1 ocus;ut cu in/
telledu moribufp qs ^feceritVucniatctiam ad naturalis intcl 1 igetia: di{ciplina:atq? ibi rcr>: caulas naturafq: di
ftinguens^gnofcat uanitate uanitatu relinquedam-5ad ceterna aut &  ppctua propcranduiK ideo poft puerbia
ad-Ecclcfiafte uenitur^ docet ut diximus uifibilia oia SC  corporea caduca efte SC  fragiliasqu^ uticp cum ita efte
comprehcnderir is q lapientia ftudef/fine dubio cotcmnet ea ac defpicied& uniuerlo ut ita dicam foculo reru
ciansltendetad inuinbilia^a:terna 2 qu£e fpiritalibus quide fcnfibusVfed adopertis amo^ quibufda figurisdo/
centurSnGaticis cantico^Jdeo.n.nouilTimum locum tenet hic liberfut tuc ad eu ucniatuncu & morious qs fu
ctitdcfecatisTfič rc^corruptibiliuatcp incorruptibilium fcietiam diftindocmq: didiceridpqucein nullo poftit
ex his figuris7quibus fpofe ad fponfum cxlcftis»i*anima: pei fedae amor ad uerbum dei delcribiturfac forma/
turoffendcre^Prarmiftis naq: hisqbus purificatur anima p adus ac moreš '!8C  in rc^c dilčretione naturalium: p
ducitur copetenter ad domeftica uenitur ČC  myftic^latq: ad diuinitatis cotemplatiocm finesero SC  fpiritali amo
re^ofcenditur^Hancergo triplicem diuina: philofophia: formarnletiam in illis fandis acbeatisuiris arbirror
prarfignatatrup) quo^ landiftimis inftitutionibus dcus fummus dici uoluitfdeusAbrahmdcuslfaaadcusIa/
cob,Abrahamkanq moralem declarat philolophiam per obedicntiam t Tanta.n,eius fuit obedientia & oblčr/

fed obtemperat praeceptof8C ad exeplum obedientia:Vqua: eft moralis philofophia: pofieris dandumincc filio

B

m

xm

fuo unico pepcrcit.Kaac quoq^ tiaturalem philofophiam teneriSicum puteos fodit: SC  cum ,pfundairimatur,
$ed Si-Iacob inlpečliuum tenet Iocu?quippe q SC  ifracl ob diuino^ coteplatioem noiatus fit;6i q caftra earli uiV
derittSi domum dci atq? angeloip uias.i.fchalask terris in earlu porrečtas profpexit« Vnde SC  meriteinuenimus
tres lftos bcatos uiros altana fixifle deo:hoc eft philofophia: fuar colccrafle < pfečlus?quo*f.edocerentftion h are
aft artes humanasjfed ad dci gram referenda.Scd Si in tabernaculis degutiut per harc oftedanftneqr in terris ha
bedumeftealiquidpiprium huic gdiuin^philofophia:ftudctffedfemp pmouendumnotamdelocoadlocu
cj de fcietia inferioris ad fcietiam pfečtofp.$ed SC alta multa in feripturis diuinis quar ordine bunc que in libel/
lisrSalomonis cotineri diximus fecudum hanc eande formam ddignatVfed ca nucnobis^Icouliud i manibus
hentibus logum eft,$iquis ergo primulocu inemedandis moribusJmadatifip (eruadistg p gruerbia defignaf
i  mpleuitiPofl harc aut deprehefa uanitatc mudi;8i retp caduca^r fragilitatem pfpečla uenit in hoc*ut renuciet
inudoKSi oibus quar i mundo funtfC6fequetcr uenitetiam ad cotemplada SC  defiderada ea quarno uidetudfSi
arterna fimt.Ad quar tame ut puenire podim us ; indigemus diuina mi(erieordia?fi forte ualeamus pipečla pul
chritudine uerbi deirfalutan mcu amore fuccedftut SC  ipfe dignetur huiufmodi aiam diligerc;qua defiderium
fui hre pfpexerit*IPoft harc exigit nos co(equetia fermonis dicere etsde fupferiptoe lplaCacici caticoi^*$imile*n.
e hoc illis qi tabernaculo teflimoii appcllat fca fco^TSi illis q i lihro numero^r mcmoral opa opeip : qq? apud
Paulu dieumf’ farcula feculo^.Sed quo differat a (cis (ca fcoip exodc/SC quo difterat opa ab opibus ope^r i nu/
me ro^r libroJtračlatibus^ut potuimusdičlu e a nobisčfed Si de farculo farculo^n locis qbus occurnt noomifi
fiim eft.Si ne cade repetamusfilla (iifficiat.Nune ergo regramus primo quar fint caricafcjuoip catcoRr hoc c de
caticum dicitunFutoei go q>  catica fint iHatgua: dudu p japhetas uel per angelos canebantur * lex.n.dicitur p
angelos miniftratafln manu mediatorisdlla ergo oia quar per illos annuciabantuncatica era r per amicos (pon
fi prarcedentia.Iftud uero unu caticum eft;qcf ipfi iarn (polo (polam fuam (ufcepturo Cepithalamii fpecie crat
cancndumftn quo no adhuc per amicos fpofi caman fibi uultfted iplius iarn (pofi prarfentis audire uei ba de(L*
derat diccns.Ofculctur me ab ofeulo oris fufiundc Si oibus canticis prafirtur, Pidetunn.catera cat;ca.quar lex
Si prophetar cccineiunftparuula: adhuc (p6fae;8i quarnodum ueftibula matura actatis ingrefia fitrdecantata.
Hoc uero caticum adulta Si iam ualde robufbuSi qua capax (it iam uirdis potetia perfečliqj my(lerii decan
tari uidelllccudum q 7  dicitur de ca:qa una fi t pfečla columba.qua fi perfečla ergo Si perfečti uiri lpo(a pcrfi>
čtx fufcepit uerba dočlrina.Pritnum ergo caticum cccinit dcoMoyles Si filii ilrael;quado uiderut agvptios
mortuos ad littus marisISi quado uiderunt manum forte Si brachiu excel(um dominirSi credidcrunt deo Si fa
muloeius’Moyfi»Tuccantauerutdicetes*€atcmusdominorglorio(e*n.honorificatusc(i.lgo aut arbitror:q>
n5 poditad iftud pfečlu qs Si my(licum caticum puenire^Si ad iftam pcrfečlionem (p6& quxin hac (rriptu^
ra cotinel’jnifi prius ambulet p ficcu in medio marifei fiat ei aqua murus a dcxtra laruaq«Si fic euadat de mani
bus argypt;o^itaut uide at eos mortuos ad littus maris;atq 5  intues manu fortem domindqua inter(ecit agyp
tioslcredat domino Si famulo ipfius Moyfi.Moyfi aut dicdleg: atq^ euageliiSoibufq.: diuinis (čripturi^tuc.n,
merito catabit:8i dicet.Catemus dominoigloriolem^honorificatus eft,$ed lllud caticu canet qs:cum qs libcra
tus fuerit a feruitute xgyptioip.Po((: harc aut cum tranfierit per harc oia quar in Exodo Si qua: in Lcuitico (crip
ta funtrSi uenerit ad hoc uti diuinos numeros adumaturiTunc ite^r (ccundu caticu canetlcum cxicrit  de ualle
£arcthjqd' interprartaf alicna de(cenfidt8i uenerit ad puteutrfide quo feriptu ed:Et dixit dominus ad?vloyfin*
Congrega populutSi dabo eis aquam de puteo bibere.lbun.cantabn SC  dicctdniiciate ei puteu.Foderunr illum
principestexcuderant cu reges gentiu in regno fiiojcum dominantur co^r. Sed de his plenius inumero^; libro:
fecunduq>deditnobis dominus dičlu ed^portetigitur ueniread puteulg a principibus foflus e:SC a  regibus
cxcudus edn quo ope nemo plarbeius operatrfed oes principesioes rcgesfregalcs.fiSi principales aia::qua: al^
titudine putci aqua uiua cotincntis inqrunt*Pod illud caticu uenit'’ad deuteronomii caricunude quo dicit do^
minus.Et nuc (cribite uobis uerba catici huius^Sc docetc illud filios lfiaekSi iniiciteillud in os eoi$ut fiat mihi
caticum idudad tedimoniunrin filiisifrael.Etuidequatu SC  quale fitcaticum idud!čuiad audiedu terranon
fiifficitiied couocal? SC  ca:lum«Aitm«attede earlu Si loquar:8i audiat terra uerba ex ore meoifcHde q magna fint
q ingeti#qu^ dicuntur t Expečlef ait ficurpluuia cloquiu meu:Si dcfccdet  ficut ros (up gramerSc (icut nix fup
fenumiga nomen domini inuocaufiSi rcliqua«Q_uartu caticum e in libro udicu;dequo (čriptu ed*Et canta^
uitDclbora SiBarach filiusAbinoeičin die illa dicetes*!ncipiedo principales in lfrachin ppofito populi benc^
dfcite dominum.Audite reges auiibus^pcipiic fatraparjSi rc{iqua.Ha:c aut quac canit ap>s ee debe&uius opus
tale eftiut eo reges SC  mediocrcs utantur ad finitate»E)elboranaq? apis intcrpr^taturlqua' idua caticum canit
fed S C  Barach cu ipfafinterprartafur aut-Barach coru(catio»Si canitur iftud canricum poft uičloriamVga ncc an
te qs pot q pfečla funt canerejnifi ubi aduerfarios wccrit.$ic  deniq^ SC  i ip(o cantico dr,Exurge exurgc Delbo^
rajexfu(čita milia populitexurge cxurge cane caticun>'cxurge Barach* Vci^ Si de his plenius in illis oratiuncu^
lis quas de Iibclfo iudicu edidimusjdiferta reperics*(^uintu poft harc caticum e in (ccudo libro regno^Jcu lo/
cutus e Dauid ad dominu uerba carici huius in die qua liberauit eu dominus de manu omnium mimico^ fuo
ru i  Si de manu SaubSi dixit.S)omius mihi petra SC  munitio mcaftiberator domius dcus mcus cuftos erit mihi
SiergoSiru potueris cofiderarcq funt inimicriDauid:quos in primo Si fecudoregno^ libro fupat ac profteiv
nitTSi q uo dignus fačlus cftuit domini adiutoriu mereretur:5i hber^reč ab huiufinodi inimicis \  tuc poteris SC
tiriqntu iftud caticu canere. Scxtu eft caticu in primo Paralipomenon Iibrofubi conftituit Dauid in prncipio
ad laudadu dominu A(aph Si fratres eius?Si eft initiu catici iftius talc.iaudate dominu;Si cofitemini SC  inuo/

4  cateeum

'»Uk

'Us

n  h*c

biis

>ul

eate cum in ntfmine eiusTnotas fačite in populiš uoluntates eiuscatiite ei SC  hpmnum d/citcSfnarrate omnesad-

his cocludedus e numerus catico^jfeptimo i  loco ponedus uidebiE liber hicGatici catico^.$iqs uero er Efaiže
caticuku cteteris numeradu putet licet no ualde couenire uidcat?;ut praeceftiOe pu tet>£laiae caticukjcf' loge po
fteriorifcus teporibus Elaias lcripferit:tame fiqs putet cp ^phetfca dida no teporetfed ratione pelada lincadiu
getet illudfcaticu hoc qcf' SalamocecinitCatieu cecatico^fno tatu eo^ qua: priusifed SC  eoru quic poftmodu
caneda uidebat'',.$/qs uero putet et ex libro pfalmoru deberc aflumijficubi i co uel caticu fcribitTucI caticu pfal
mtmultudine cogregabit prtecedetiu caticoruiungctm, carteris et.xy.fimul graduu caticaiSč reqres fmcruloi^

* uirtutes caticop  atq^ cx iis ^ficietis aiae gradus colligensfac Ipiritalis i telligetižeordme ite^«c6J[cquetiaq? copo
ne&jftederpotericcj tnagnificisgreftibusicedes fpola p harcoiapueniat u% ad thalamu fponfifchgrediens in

co^,A>d huc aut pofTumus 8i  haec iquirerefprius q ad ipfui corpus libclli ucniamusTcur-Salamon q uidet obte
perarei his tribus libellis uolutati fpus fadftn ^puerbi/s qdcm dicat?T>alomomfiliusDauidjq regnauit in ifrael
fn lecudo uero libcllonon Salomon Icribitur/led uerbamquiEdacclcf adcsTiliDauidregis ifrael in hierufale
'(SC  filium quide le edeJDauidllimiliter ut in prirno SC  rege ifrael Ičribit.Sed i bi ^uerbia/hic uerba ponit/& Ič-
ipfum.quem fupra Salomone: h ic eccleliafte nominauit.Et cu ibi getern Iblam i qua regnauerit po fm det: hic
SC  gente pofuitlSč locu regni hierufale defignat.f liCantico cantico^ uero neq: getis nome!neqi locu in quo re
gnet? necp oino q> rex fit;ncqj q? patre Dauid heat fcnbittlcd tatumodoGaticu ait canticoi^qd’ eft ipfhSalomo
ni. Et quauis difficile mihi uideatucmut plčrutarmut pertingere pofle ho^ differentiašaut utcuqi inuediga/
tas palam plerrc:X carthulis crcdcrcftamcn inquatum capere uel lenfus noftejBuel auditus legetium poteftt
paucis aperire tctabimusiinplurimisSalomoneGhrifti typu ferreSuel Iecudu hoc cp pacificus diciturTuel Ičcu
du hoc cp regia auftri ueit a rinibus terrae audire lapietia Salomonis-no puto dubitadu.Hic ergo SC  lečfm cp-Da
uid dr?& led m ep fapra cos reges?,p qbus iple rex regu dicitur rcgnat.Et rurlus uerusEcclefiaftcs iple eR:q cu i
forma dei eetffemetipfum cxinaniuit!forma lerui accipiesmt cogrcgarct ecclefia. k  cogregado.n.ccclefi t f eccle
fiafles appellatur.Tum uero quis iraSalomon.i.paaficustfcut dominus noftctlc fusC h n llusfa u i fačlus eft
nobis fapientia a deoiSč iufticia SC  pax: Igitur i prirno paierbioj^ librotcum nos moralibus inftituit dilciplinis
rex efle dicitur in ifraefenec dum in hierulalem^juia SC  H ifrael dicamur propter fidemino tame in hoc peruen
tum e ut ad hierufale cadcftepcruemftc uideamur. V bi uero / pfccerimusj& in hoc uetum fueritfut ecclefia pri
mitiuore quac in etelis eft lociemur?atq; hierulalem c^lcftem difeuftis diligentius prilcis SC  naturalibus caulisf
matrem noftram nolcimus oekftemitunc iam nobis etiam ipfe-Chriftus ccclefaftes clfidiuil6č non folum in
ifraebled in hierulalem regnare dicitur.(fum uero ad perfedionem oium uetum fucricSč Iponla ei perfeda
ois dutaxat ronalis creatura iugetuf:qa pacificauit p languine no lolu q i terris fuuded q in caelis: tu&Salomon
tantummo dicefTcu tradiderit regnum deo SC  patri.cum cuacuaueritoem principatum SC  poteftatem .©por-
-et.n.eum regnarcfdoncc ponatinimicos fuos fub pedibus fuisJX nouidimus inimicus deftruatur mors. Et ita
pacilicatis omnibus patricp lubiedisfeum icrit iam deus omnia in omnibus : Salomon tantummodotideft fo-
lus pacificus nominabitur.Compctcnter ergo in hoc libello qui de amore Ipofe SC  Iponfi erat Ičribedus^etiam
p hoc ncqj filiusOauidtncq^ rexmeqi aliud ho^ qd' ad corporcum prinerc podit intclledum IčnbiturTnt mo
rito deeo perfeda iam fponlasdicat.(^uia SC  li aliquando cognouimusChriftum lecundum carncm:fcd nuc
iam non nouimuslne quis putet eum corporcum aliquid amarciautin čarne politum!6č macula aliqua amori
eiu^credatur induci.Froptcrca canticum canticorumSalomoni tantummodo eft:8č neq; filio Dauidtnecp re¬
gi ifrael:neq? aliqua in his prorlus milčetur carnalis nominis iiitclligentia.lt ne mireris q 7  cum unus atq: idem
(it dominus atqi-SaIuator nofterfdicamus cum uelut minorem prirno in prouerbiišfSC deinde proficientem in
ccclefiafte?& poft hxc  habere perfedionem in canticum canticoiy:cuni etiam in euangeliis uideas Icriptatubi
propter nos SC  iple in nobisdiciE proficerc.Sic,n.prolcrtur:quia Icluspficiebat a:tatc SC  lapietia apud deum SC
hoies.Puto ergo q? p his oibus neqj filiusOauidmetp rex ifrael fčribitur?(ed ^pco adhuc q> in cantico cantico
rum Iponla iam in tantum pfecerat:ut maius aliquid ellctiqua ed: regnum hicrufale.Natn hierufale aelefte

ptraficrit omnes c^los*?& llluc quoq^ eum h xc  faa perfeda Iponfi fcdcturiimmo llluc adKrens ei SC  confun-
da cofčenditJcd.n.fada cum eo unus fpiritus.Vndc uidetur mihi SC  ad Pct^i qui no poterar eum prirno lčquif
cum di’ccret2Q^tio ego uado uos no potedis ucnire:dixide:leqris autepoftca.(^_uod aute fit aliquid maiussK
ab ifrael : ide colligi mus%> in numero^ libro ois quide ifrael numerat.Sč.xii.tribus ifrael certo fub numero ce-
fenf .Tribus uero leuitiča utpote carteris eminetior fupra huc numerum habeturs6C nequaqua ifraclitico nu¬
mero deputatur.B)icit.tt.ita.Ha:c e uifitatioan qua receliti funt filii ifrael Iecudu domos familia^ lua^.®is ui

B iiii

atmi

i

iumlLcuitis cmmctiorcs fčribuntur faccrč!otcs«Sic»tt«incadc (cnpturn conti"nctur«Et locutus c in q uit dominug
adiMovfen dicenstAccipe fummam leuitarumfe conftitties eos in confpeduAaron faccrdotis^ nuniftrent
ei.Yidcs& in boe quo fupiores-Leuitisnominet facerdotc^K rurfus leuitaseminetiores ponirfiliis ifraehhkc
abt ui fi fumus difcutcre-Paulo curiofiusVuoletes etia phaec oftedere 'roemtga in ipfis quocp atn tulatoibus libro
rum fuoi^alomon differetiis ufus efl; neceflariis.$ed aliud in puerbiisfaliud itrEcclefiafletaltud etia in canti,
co^i catico cx ipfa infčriptoe tituli deiignauitf&adhuc qcfr' catico catico^ ubi ia pfedio ofledif7heq} filmsDa/
uidsnecp rex fčribitur. Pot etia hoc dicifqa cu fadus fucrit feruus ficut dominus;& dilčipulus ficut magifterfui
deturiam neq? feruus efle feruusjfadus uidelicet ficut dominusVnecp difcipulus efle difcipulus/quippeqficut
tnagifter effeduseJfed fuifle qde aliquado difcipulusiniic uero efle ficut magiftcr:& fuifleqde feruus akquX
dotnuc uerofcfle ficut dominus.fimili igit rone etiam de rcgcJSC  in his in quos regnataduerti pofle uidebitkcu
regnuiam tradetf deo& patrijed & hoc no lateatTnonullos attitulationem Iibelli huiuscaticacaticoip feribe/
rc;qd’ no rede fcribiGNo.n.pluralitcr led fingulariterfcanticu hic dicitf canticoiji.Hatc quafi in praefatioedi /
da funt a nobisdefupfcripdone ipfa uel attitulatioe IsbelliJam nuc domino nro nosadiuuantdipfius opis ado
riamur exordia;& tatne nc lllud qde remaneat in nobis omiflum1fqd’ qbufda regrendu uifum Sadhuc de ipfa
attitulatoe ac fupfcriptde hbr#qux ita babetflcancu cantico^tqd' efl ipfi-Salomoni.Sic.maccipiunt quafi can
tiču hocefle dixerit catico^ Salomonis:& utex plurimis fuiscanticis hoc unu ee fignauerit,$ed nos quorcci/
piemus huiufmodi intelligentia?cu neq? ecclefia dei ulla cxtrinfecus-Salomonis can tiča legenda fufčepitr ncq?
opud hebrceosaqbuseloquia deiad nosuideturee trafiatataliqd praeter hos treslibcllosSalomoissg 8C  apud
nos funtjamplius habeafi in canoncfYolut tame q hoc aflerut ide cofirmare fentetiakp in regnoft: tertio libro
fčriptu e: m ul ta fuifl&Salomonis caticaVut unu ex multisfee cofirmenbioc ibi ergo referčidi  deus dedit pruden
tiam-SalomoniVSč fapiam muka ualdc;& latitudine cordis ficut arena qux efl: ad ora maris!& fadus e fapies
Salomon ualde fup fapiam omnium antiquo^;& fup oes fapietes xgyptit & fupGethandZariren & Eman &
•3: halcat & Doida filiisMaoli& erat nofatus in uniuerfis getibus p circuitu{& locutus eSalomon tria milia pa'
rabolapd/8č erat cantica eius qnqj milia»& ex his qnqj milibus canticis uolut iudari hoc unu ee caticmqd' habe*
rnus.Jcd ufiip quo uel ubi citata fintjno folu ad ufumffed ncc ad notitia qdč puenitfecdefia^ dei, ©perofum e
aut(5č f pcul ab ope ( ppofito;fi uelimus nuc iqrereVq multoK kbro^ cornemoratio fiat in fčripturis diuinis;quo
ru lečlio nulla nobis oio e tradita.Sed neq? apud iudaros haberi quide ufum huifmodi repperimusdečtionumV
quac fiue .p eo q? aliqua fupra humanaitelligetia cotinebantiplacuit fpiritui fančlo auferri de medioffiue q> ef
(ent de fčripturis his quceappellantf apocrypha:pp eo muka in eis corrupta & cotra fide uera iueniuntura
maioribus tmditainoplacuiteisdari IocuVnccadmitti adaud-oritatetfupranos cft pnunciaredctalibusJHud
tame palam eftjmulta uel ab apoftolissael ab euangeliflis exepla efle prolata:& nouo teftamento infertatqux
in  his fčripturis quas canonicas habemusmutiq kgimuskn apocryphis tame iueniut'’ i8i  cuideter ex ipfis ofte
dut aflumpta. Sed nec fic quide locus apocryphis dadus efl;no,n.tranfeudi funt termini quos flatuerunt preš
tiruFotuirm.ficrkut apofloli uel cuagchfhe fančlo fpiritu repleti fčiuerint quid fumedu ex illis eet fčripturis;
quid ue refu tadum.Nobis aut no e aSfqt piculo aliqd tute prcfumeretqbus no e tata fpiritus abudatia.Et io  de
pralen ti ueficulo nos eam tenemus editocm‘fqua fupra expofuimus?maximecu euides in eo habeaf’ diftinčlio
ubi ait caricu canticoru qd' e ipfi5alomonn$i.n.uo!uiflet intelligi catico^Salomonis hoc efle caticut dixi(fct
u tjcp caricu canf!coi«qux funtSalomonkue^ ranricu cx caticisSalomonis.Nuc aut qa dixinqcP e Salomoni
oflenditur iflud canticum qd' efl in manibus;Sč qd'erat ei' canendumdioc efle Salomonis.Et hoc de attitulatio
ncquam propofui continere. Tideamus ergo iam 8£  qux fcquuntur«

Homeliaprima«

| Sculctur me ab ofeulo oris fin.Meminifle oportet illud qd'in prxfatoe prxmonuimus;qa Iibellas hic
o KEpithalamiihabesfpemdramatisinmoducofcnbitM5ramaauteeflediximusubiccrtxpfonxintro
ducunfTqux loquuturt6č ahx inrerdu fupueniut«alix rcccdutautaccedut;& fictotuimutatoibus agi
tur pfona^.Hxcergo crir totiusdibelli Cpedcst&Z fedm hanepro uiribus hiftorica a nob s aptabitur expofitio:
Spiritalis uero intelligentia fcčfm hocnihilominusqd'i prxfatoe fignau/musluel deecdcfixadChriflum fub
f|3ofc uel fpoli titulotuel de aix cum uerbi dei coiunčtoe dirigitur.f ntroducif’ ergo nuc p h j  flor fpecie fpofa
quxda?qux CuCcepit quxda fpdfalio^: 3č dofls titulo digniflima muncra&b fpofo nobiliflimo.Sed plurimo te^
pore mora faciete fponfolfbllicitari eam defidcf io amoris fuitST cofici iacentem domui agetem oiafqua

ten us poflit aliquado uidere fpofum fuu;atq^ oculis eius pfrui.^ux nec differri amore fuilincc adipifci fe pof
fe q d defiderat uidetrcouertat fc ad ofonemte flipplicet deotfčies eu prem efle (p oft  fui*(E6fideremus ergo eam
Jedante fandas manus fine ira 8č  difceptatoe in habitu ornato;cu uerecudia 8C  fobrietate ornatam digniflimis
ornametf’s?qbus ornari decetnobsle fpofam;xftuante uero defiderio fpofiTSf interno uulnere amoris agirata;
oraroem ut diximus fundere ad de£k& dicere dcfpofo fuotSlfculetur me ab ofčulo oris fui,Hxc  funt qux dram
matis in modam compofita hiflorica cotinet explanafioJnterior uero intelledus uideamus fi hoc modo pote
rit compctenrer aptari,Ecclefia fit defidcransGhrifto coiungfiEcclefiam aute pfonanvoium aduerte fando^.
hxcergo  erdcfia fit quafi oium una pfbna?quxIoquatur 8C  dicattoia habcolrcplcta fum muneribus qux fpo^
falioRi ueldotistkufoTanrenuptias fumpfi,E)udum.n.cum prxparareradcoiugium filiiregisf 8C  primogeniti
ommscreaturx obfecuti funtt& miniflrauerunt mihiangeli fandi r eiusYdeferentcsad me lege fponfalis mune
ris loco;lcx na nep per angelos difpofita dicitur in  manu mediatoris«Miniftrauerunt mihi etiam prophetxXo/

cutifurit

®ati fant enim otTima&ipfiperqua non fbIumodendercntj& indicarent mihide filiodeiTcmmcdelatis his
qua apptllantur arris»8£ munenbus dotalibus fponderecupicbanrfuerum ut SC in  amorem me eius defideri.

iudinem ddcripferutrita ut omnibus his ad amorem eius ftcgraliter fflamarer.$ed quoniam feculu iam pene
linitum edj& spfus quidem prafcmtia nodat mihilfolos aut mi (ir os eius uideo afčendentes SC  dcfecndcntcs
ad me ,ppter hoc ad te patre fponfi mei pracem fudoc& obfecro;ut tandem mifčratus amorem nfmTmirtas
cutut ia non mihi p miftros fuos angelos dutaxat&.pphetas Ioquatlfed ipfe p (emetipfum ucniaK& ofčulct
me ab ofeulis oris fui uerba fciiicet in os meum fui oris iTumda«!pfum audiant loquentem?ipfum uideam do^
cctcm.Hac enim funt-Chriftt ofčula:qua porrexitecclefajcum in aduentu fuo ipf&Chriftusin čarne pofitus
cuagelizauitci uerba fidci SC  charitatis SC  pacistiecundum q>-Efaias promifaratt&.pramiflusad (poniam dixc
rat? non iegatus neq; angelusjfed ipfe dominus faluabir nos. Tertio uero expofitiois loco in troducamus afam
cuius oe ftudium (It coiungi SC  (ociari uerbo deiK& intra m y deria fapietia eius ac (cierise eius urlut fponfi cak>
dis thalamos intrarcicuicp aia prafentia eius etia munera data fant dotis.f.nomme.$icut.n.ecdefia dos fuit le--
gis SC  prophetaK uoluminatita huic Icx natura SC  naturalis fčnfus ac libertas arbitrii dotalia munera deputen
rurlhabens aut hac dotis faa munera:fitei primocruditoisdodrinaamonitoribusdodoribufcp defcendens.
$ed cjuonia in his no ed ei plena atqj pfecTa defiderii fui Si  amoris expictio:depracctf’ ut mens eius pura SC  uir
ginalis ipfius nerbi del' illuminatiombus SC  uifitarioibus illufhetur.Čum.n.nullo hominis ucl angeli minifte.
rio diuinis fenfibus SC  intelledibus mens impleturjruc ipfius ofcula uerbi dei fafeipere fefe credat.Propter hac
erero SC  huiufmodi ofeula dicatanimaoransad deurr&Ofculetur mo^ab ofeulo oris (ui.®um.n.indecapaxfue^
rit^it ipftus uerbi dei caperet ueram fofidao^ dodrinamtneceOaria fufcepit ofcula.i.fcnfus ab ore dočlo^.Vbi
uero fponte iam coeperit obfčura ccrnere i  cnodare perplexa!inuoluta difibluereJparaboIas SC  anigmata di.
daq; fapietumeompetentibusintclligentialineisexplicaremmciam ofeula ipfms fponfi fui.i.uei bi fufccpif.
fe fe credat.ldeo autem ofeula pluraliter pofuitVut intelligamus uniufcuiufčp obfcuri fenfas illuminadonem of
culum ede uerbi dei  ad animam perfedam delatum£& fecundum hoc forte diccbat prophedca SC  pfcda mes^
©s meum aperuij& attraxi fpiritum.@s autem fponfi intelligamus uirtutem dici qua llluminet metemjSč ue
lut fermonem quodam amoris ad eam fadoffi tamen capere mereatur tanta uirtutis prafentiam^incognita
quacp 'SC  obfcura manifcdatlK hoc e uenus propriufej} SČ  fandius ofčulurquod a fponlo dei uerbo porrigi di.
cirurfponfapura.f.anirna&pfeda.Guiusreiimao " ' ,T J r - A ~‘- 1,: 1 r  - r t -  - fy - '

bis inuicem damus.C^uoties ergo in cordenodro ai

nem uerbi eiusž& dicamus:® fčuletur me ab ofeulo oris fui.$cit autem pater uniufcuiufqj aia capacitatem: SC
nouit quo teporetcui animatqua ofeula uerbi fui porrigere in intelledfbusdutaxa£& lenfibus debcat.<^ uia
bona funt ubera tua fuper ninuj&C odor ungueto^ tuo^ fuper omnia aroroataintellige prius quafi in bidorfa
drammatefponfam eleuatisad deum mam bus orationem fudidead patrem;& oradaut iam ucniret ad ea fpo-
fustS£ ipfe ei ofčulum proprii oris infundcret.S)uq? hac oraret ad patremdn ipfa oratiorie qua dixit: ®(I ulet
me ab ofeulo oris fuižparans etiam alia orationis uerba fubiungere ac diccrcVquia in hoc principio fermonis ad
fuiffet fponfus:Si oranti ei aditiflettac reueladet ubera fuafipfumq? fponfum unguentis minficisfSC quibus fra
grare fponfum deccbaucodituidet delibutum.Sponfa uero ubi adede uidit eum pro quo orabat ut adcllet? SC
adhucloqueti fibi praditum qcf orabatfkedata fibi abipfo ofeula quapopofčerat:lata ,p hocreddita? SC  de/
core ube^iac fragrantia ipfius odorc permotaTppofita oratois fčrmone couertitad prafenriam fponfi q ades
ratiSC  cum dixifle50fculetur me ab ofeulo oris^fuifubiungit pod hac ad prafente iam fponfum dices: Bona
ubera tua fup uinum:5f odor unguenjo^ tuo^.Hacinrcnm fedm hidorica intell/getiatr&jua dramatis in mo
dupradiximustexta.Nucueroqdintellecdusinteriorhabeatrequiramus.Diuerfisiiocabulisprincipalecor/
dis appcllari in feripturis diuinis inuenimus^ua uocabula ( p caufsac rebus de quibus agitur^aptari folet.fn^
tcrdu.n.cor dicit^.ut beati rnudo cordet& corde crcditur ad iudiciam.Si uero couiuii tepus fit;p> fpecie SC  or di'
nedifeumbentiu uel finusuel pecdusappcllatuf/ficutloanesincuangelio refertdequodadifcipuloque ama-
bat4efus:q?in finu eius uel fuprapedus eiusrecuberct.111e ^fečtocui refpondensSimouPetrusdiccba^Intcr
rogatquis ed hiesde quo dicit.^od hac uero recumbes fup pečtus Jefu dicit eirSomine quis cpč  In iis.n.certu
e:q, Ioanes in principali cordis-Iefmatcp iternis dočtrina eius fenfibus requieuide dicaturfibi requires SC  pferu
tans thefauros fapietia SC  fčietiatqui recoditi crant inGhridolefu Jed q? (InusGhridi in loco dogmatum fan
do^ accipiatunputo indecens no uideri.^iuerfs ergo modis ut dicere coeperamusjprincipale cordis in ferip/
turis fandis defignaturlfGcut Sc  imLeuiticomihilominus ubi de facrificiis pedufculu (eparatiois SC  brachm (a/
cerdotibus fequcdraturj& in hoc fequedratii ac feparatum pedufculu SC  brachiumtpracellens catcros hoics
principale cordis SC  ope^ decus?uultedein faccrdotibus.S)c quo plenius in libro=Leuitico:prout dominus da.

1* n /* u* " 1 f _ _ ^ * _s__ jT J A  J ..J

&us ponituf pfo habitu finedubio difcumbetiu formacp couiuii&C rurfus ut apud facerdotcs pcčtufcuium &
brachium m ifticis dcfignatur cloquii$ftta etiam arbitror in prafcnti loco ubi amantium habitus Sc colloga de
fcribuntur^gratiftimehoc ipfum principalecordisfi ubcribus appcllatum.Bona ergo funtubera fpofijauado,
auidethefauri funt in eis fapietia: SC fcictiz  recoditi.Vbcra aut hxc  uino coparat fpofaifed itacoparatjut prcfe
rat.Vinu aut il la intelligeda funt dogmata Si  dočtfinx v qux per lege Si  pphetas ante aduentu fpofi fumerc fpo
faJeofueuerat«$ed nuc cofideras hac dodrina qux cx uberibus pnuit fponfitmiratf Si  ftupet uideš ea loge pr$
ftantiore:q illa ex qua ante aduetum fpofi ltetificata fueratftaq ex uino fpiritaltfqcP miniftrabat fandi preš Sc
pphetže;qui etia huius gcneris platauerunt uineasl ut-Noe primus Si£faias in cornu in loco uberi:SC coluerut
eas.Tides nuc multa efte enrinetia dogmatu SC fcix  apud fpofunf8C loge ex eo pfediorltg fuit apud antiquos
cmanare dodrinatdicit.Bona funt ubera tua fup uinužfup illa.f.dodrinam:qua ktificabar abantiqs ♦ E>e hoc
.mantiquoip uino intclligedus eft ecclefiaftes dicere;ubi ait.Ego dixi in corde meolueni SC  tetabo te I ladciafSc
uidebo in bono.Et itcip de eifde uineis loques ide ecclefiafles dicit.Magnifica ui mihi opus memadificaui mi/
bi domoslplataui mihi uincasifeci mihi hortos SC  paradifostSč reliqua«$ut aut huius uincte myflice etiam mi
niftri qda;qui uini fufores appellant.Sic.n.ide diciuEt fcci mihi catores SC  catatrices i laticia Eliote holumt uiV-
ni fufores SC  uini fufitrices.^idecrgo fi poffimus tu  in caeterisitu etia in hocitelligere foluatore ueteri uino no
uellaubei^fuojp flueta mifčetentfcuMaria SC Iofeph qretes inueneruteuin teplo fedete in medjo dodoi^:&
audientcm atq; interrogatem eos!quado mirabanf hoies-fup rcfpofis cius.Sed SC  ibi fortaftis fpes forma: hu/
ius eKpIeftubi afčedens in motem docebat populosJ8C dicebat.Bidu eft antkjstno occidesiego aut dico uobis
©is q irafcič fratri fuocdine ca»reus crit.Et didu eft antiqs!No adulterabisjcgo aute dico uobistOis qui uidcrit
mulierem ad cocupifčedum eajia moecchatus eft ea in corde fuo.f nquatum ergo dodrina ba:c eius prcccellitil
la antiquam;in tantu fpofo intelligit 8C  pnuciat bona efte ubera eius fup uinu.$ed SC  q? uorax dicitur fifius ho
miniatSC bibes;8C dicut.Ecce homo uorax:SC uinu bibes.Ad hoc nihilominus refpicituale SC  illud uinu fuifiein
cana galilxxiquod bibebaturin couiuio nuptiali?quo deficiete fccit SC aliud uinukui tcftimonum reddit-Ar/-
chitriclinusap (it ualdebonu;8Ceo uino qd' cxpefom fuitnnulto prxftantius cum dicinfShs homo primo bo/
num uinum ponit/SC cu inebriati fuerint id qcf deterius eftttu aut feruafti uinum bonum ufq: nuc*$ed SC  Salo
mone qui pro accepta dei fapietia in admiratione fuit regina^Sab^:qua: uenerant ten tare eu in qua:ftionibus
in qbus eum eade regina fčrutetur SC  mirctunaudi fčripturam referetcm:Et uidit inquit regina Saba oem fapi
enriamSalomonis:& domum quam ccdificauit?5C apparatum couiuii eius‘{& fedem pueroip cius:8č ordine mi
niftro^i eius!5č ueftes eius?&: uini fufores eiusi& holocaufta eiusiqu£e offerebat in domo dei^: ftupefada bSC
reliqualn his ergo aducrtc:quomodo ha:c qute uenita finibus te me audire fapientian>Salomonishhtcr cxte
ramiraf SC  cibos couiuii ciusfuel uini fufores eius:fup his dr obftupuifleJ^Jefcio aut fi itainepta putemus fu/
ifte reginamiqua: ob hoc uenerat a finibus terra: ut audiret fipientiamSalomonisait miretur cibos corpora/
les SC uinum iftud communerac pincernas uini in minifterio regis.^__uid,n*in his admiratione dignum uidea
turlquže communia pene omnibus funt hoibusCSed mihi uidemr miratam efte cibos dedrimr eius SC  uinum
dogmatum;qux ab eo per diuinam fapietiam p rad icaba tur.Hoc era t uinu SC illud qft pepHieremiam rcfeitf
de fslifsdonadab filifRecab:q eo tpe quo pca populi iualueratVSC J p|iniqtatibus plxbis captiuitas i minebatteo/
uocati fut ut biberet uinu SC  dixertt'qa madauerat eis pr fuus Ionadab ne biberet uinu ipfi SC filii fui i feculuj ne
q? domos xdificaretfneq 5  femiaret feme3neq? plataret uineas:fed i tabernaculis hitaret oibus diebus uitx fux;

SC  ampledilfeos dcus^eo q? cuftodierft preccptu pris funSC noluerit bibere uinu^p pcccatis.n.tunc populi SC  im'
qtaribus corl  crat uinea eo ^ ex uinea fodomo^sSC palmites co^ exXuomoraf una cor;  uua fellis SC botrus ama/
ritudmis;uencnu afpidu SC furor draconu crat uinum cor^Propter hoc ergo laudabilcs habentur filii Ionadab:
qui tale uinum uenenata«fidogmata SC  aliena a fidc dei bibere SC  fufcipere recufarunt ♦ Proptcrhocergo  fortaf
fis pcuffit uincas xgyptio^fficutin pfalmo feriptu efttne tale faccrent uinuficutintelleximus  uini diffc/
rentias?cafq; pro diuerfitate dogmatu coftare pfpcximus?quod ait hic fponfafquia bona funt ubera tua fuper
uinumjfuper uinum utiqj intelligamus bonum non malum.Bonis.mn5 malis coparata dogmatibus fpofi dog
mata prxferuntf.Bonum.n.uinum guftauerat prius in lege SC / pphetis:ex quo uclut prxmeditata erat fponfa
Jxticiam cordis accipcreac prxparare1fut capcre poftet etiam illasquas affutura erat p ubera ipfius fpofi; cxccb
lentiorem cundis ccrnens co^i dodrinamllSC ideo dicinBona funt ubera tua fuper uinum Ž&č  uide fi adhuc fop
mx huic aptare poftimus illam euagelii parabolam:quas dicit:$imile eft regnu cxlo^ thefauro abfcondito in
agrd!qucm qui inuenerit abfconditrSC prxgaudio eius uadit SC uedit oia qux habeaSC cinitag^ illum.Sft er/
go thefaurusis no i  deferto aliquo locomeqi in filuistfed in agrouabfcoditus.Et poftibile utiq; eftag^t illum ha^
bere etiam uincasfqux afferant uinu:habere etiam thefau^ ppter que diftradis oibus emir ag^ illum is q im
uenerat ibi thefau^.Pat ergo dicere lile q emit ag^fquia bonus eft thefaurus q e in agro magis q uinuniquod
e i eosita ergo SC bous eft fpofus atqi ubera fpofi q uelud thefaurus abfcoditus e in lege SC  p ph c tišin agisq uinu
qcFeft in cisrilla.fidodrina d palam cfttSC letificat audietcs.Bona ergo funt  ubera fpofi.Thefauri.n.funt fapien
tix  SC fcietix in co ablconditi;qui cum aperti SC reuelati fuerint oculis fponfeifmulto pradantiores ci uidcbun>
tur:q fuit prius iftud uinum legis SC dodrina prophctica.$ed SC fi tertiam cxpofitionem de anima pci feda SC
uerbo dei fentire debeamuspoftumus di'ccrcfquia quis doneč paruulus cfttSC nondum femctipfum ex itegro
obtulit deotbibit uinum qcf affert ager ille v qui habet icra fe etiam thefau^ abfčoditumiSC bibes lactificatf cx ui'
no.Cu aut obtulerit SC deuouerit femetipfum deo;ac uafarius fuerit cfftdustatq 5  inuenerit thcfauR: abfcoditu

SC adipfa

SC  ad ipfa ubera fontefcp peuenerit uerbi deiiuinum & ficeram iam lion bibefldicens ad /pfum dei ucrbum de
his thelauris qui in ipfo (cia: & fapix  recoditi (u*cquia bona funt ubera rua (up uinu.Sucaut urigueta qua:da
|pofi:quo^ fragratiadeledata efl fp6(aj& dicit:(S)dor ungueto^ tuo^fup oia aromata.Aromata (pecies funt
pigmentoi^Spola aut habuit queda u(iim& noticia aromatu:hoc efl uerbo^ Iegis SC gipheta^gbus ante ad
uentum fponfi mediocritcr Iicefcrftrui tame uidebatf; iSt  exerceri ad cultu deitutpote paruula adhuc SC  (ub cura
toribus SC  au&oribus agens SC  pa:dagogis;Iex.n.pa:dagogus nr fuitacfChriftu.Htec autoia aromata fucrant
in qbus enutriri ui(a eft;& fpofo fuo pneparari.$ied ub ucnit pJcnitudo tepe^:2č adoleuiaatgj unigenitu fuu
pater (piritu fando undum mifi t in huc mudurodorata fpo(a diuini ungueti fragrati affen ti e (q; (p illa oia aro
mata qbus prius ufa uidebat-^oge inferiora funt ad coparatoem fuauitatis noui huius & cadeftis unguet&ait«
<£>dor ungueto^ tuo^ fup oia aromata.Et quonia-Chriftus ide fpofus atg? ide potifex dicit^pqtifcx qdem fe/
cudum hoc cp  mediator eft dei SC  hoium oifcg creatura^p qua SC  propitiado fadus eftsfemetipfum offcrendo
hofliap pcccato mudi. Spoius uero (ecudum hoc g? ecclefta: iugitur no habeti macula aut ruga aut aliqd ho^V
cofidera ne fortc unguetum iliud potificale qd’ in£xodo čopom iubet?arte pigmetarmiftius ungueti qcf nuc
odorata (pofa mirawteneat ronem.Et uideš q> illa gde aromata qbus copofitu unguetu uidcbat qucrAaion un
dus e(bquonia erat terrena SC  materia: corporalis‘f hoc aut unguetu quo nuc undum uidit fponfum j fpiritale
e SC  cadeftetfccirco dicatiga odor ungeto^ tuo^ (up oia aromata. Yideamus ergo quo copofitu (it iliud ungue
tu.Et locutus e dominus inqt ad-Moy(en dices: Acc/pe tihi flore myrrhte clečta: gngetos ficlos: SC  cynamomu
fuaueducetosqnquaginta ficlo^č calamu (uaueducentos qnquagintaficlosdecundu ficlu fandu W  oleu ex
oliuis^ facies iliud oleu chnfmatis (and/ ungueti arte pigmerarii.Htec autem in lege gde referri audierat (po
fa?(ed tonem eofe ucritatecp nuc p (pici t. Vide ergo g> ifta: quatuor (pecies ungueti iftiusjforma tenebat incar/
natois uerbi desiqcb ex quatuor elemetis copaginatfi corpus aflumpfitfin quo corpore myrrha illa mords eius
cjuam fiue ut p6tifexp populdffiuc ut fpofusp> (pofa fufccpit:(eruat indicia.C^ uod uero non fimpliciter myr
rba (ed flos myrrhx SC  myrrhx eledas leriptu eftmo folu morte eius fed SC  primogenitu eu fiituro^ ex mortu
is idicabatVatqj eos qui coplatati fuiflent (imilitudini mortis eius no folu uocatos:(ed eledos futuros. Cynna/
momu uero immaculatu dicituripp ecclefia fine dubidcjuam purificauit lauacroaqux;& immaculatam fccit
no habetem maculam aut rugarmaut aligd huiufmqdif(cd SC  calamus aflumif ;qa lingua eius etia efl: calamus
fcribže uclociter (čt ibcntssfdodrina: grarrtpigmetis defignas fuauitatis.In eis quoq^ (pecies adhibet callidiffi/
masSut referat ad ardetiffimafin qua uel (pintus (andi (eruore:ueI futuri per igne iudicii odeditur formaflnis
uero qngeto^:fiue duceto^ quinquagintafqnq; (enfiium in eo my(lerium tenet cetupliciter pfedo^ut remif
ftonem peccato^ p eum datam figmficet(^nquagenarius.n,iubilacu^i his eft quintupliciter pofitus ♦ Sed hxc
oiaolco puro colliguntur?perqfl’ odeditur uel mifericordia^uel falutis caufa fuiflejq> is qui erat in forma deir
forma ferui fufccpentluel ea qux ex materiali fubftatia inChnflo fuerataflumptarp (piritu (andu redada i
unu fuifle 1 ?atq 5  in una fpeae:qu£ efl: pfona mediatoris efleda.1 Hud ergo oleum materiale t  nullo genere oleu
lxtitix appellari potuit.lftud aut oleum.i.lpiritus fandi unguetu?quo undus efbChriftus/ SC  cuius nuc odorč
fpofa pfpicies admirata efltoleu lxticiat(qa (piritus gaudiu eft;mcrito appcllan'quo unxit eum deus qui dile/
xit iufticiam;& odio habuit ini^tate.Propterea.n.dicif .^nxit eum dominus deus fuus oleo Izticiažprx  par--
cipibus fuis.lt ideo odor unguetorc cius^ft fup oia aromata.Simili aut expofitione utimur etia fi ad unaquaq;
aiam in amore SC  defiderio uerbi dei pofitam trafleraf hic fermotcui fuerintoes dodrinae per ordinem decur-'
fselin  qbus ante agnitoem uerbi dei exercitata uidef SC  erudita:fiue ex moralibus dcfcedentcs fiue ex naturah'
bus (čholis.Erant.n.ci oia ifla aromata gdam^p eo q? in his inftitutio pbabilisfSč mo^ cogritur emendatio^p
deprxhendif in his uanitas fxcu!f/& caduca^ rc^Jrefpiciuntur falfa miracula.Erant ergo ci hacoia uelut aro
mata SC  odoramenta gdam aix  pigmcntatfed ubi ad agnirionem diuinoi^ myftcrio^8č diuino^ dogmattim
fcietiam uetum eftjubi ad ianuas fapictix ipfius SC  no fapieti^ huius munditneq^ principium huius mundkg
deftruuntur acceflum ertjfed ad ipfam dei (apietfam qux inter perledtos difleriturt& ubi myflerium afl prio
nbus generationibus no fuit notumtfllus hoium reuelatum eftiubi ing aia ad tanti cognitione afccndit arcani
merito diciflodor ungueto^ tuoi^ (piritafis.fimtelligcntia & myftica-fuper omnia aromata moralis naturalifi^
phi!o(ophia:.N6autemlateatnos^iguibufdamexemplanbusproeog 7 legimusrqu!abona funt ubera tua
(uperuinumfinuenimus fcripturmguia bona: funt loquelx tua: fuper uinufg? quauis uideanf figmficafle cui
dentius ca ipfarqua:a nobis (piritaliinterpretatione difeita funntamenos.lxx t interpretum feripta per omnia
cuftodimufcerti cp (piritus fimčtus myftcrio^ formas obtedas inefle uoluit in feripturis diuinisj SC  no palam
atqj in propatulo hfi.Ynguentum exinanitum nome tuvf propterea adolefcentuk dilexerunt te: ac traxerunc
te poft fe:in odore unguento^ tuoru curremusfhiftorica gdem expofitio eade qux in fupionbus percurrit etia
in prarfenti locoldonec fiataliqua mutatic>pcrfona^itaq: ordo dramatis$qui a nobis in hac expofiticne reče/
ptus eft:po(čit.F6t fanfe in pphctia qua:dam uideri ex pfona lponfe opiata dc-Chrifto:^ futura eflet in aduetu
domini SC  faluatoris nrVfut nomen eius ita per orbem tcrra^& per uniueifum mundum diftunderetur: ut fieret
odor fuauitatis in omni Iocdflicut SC  apoflolus dixit;Q^ uiaChrifti bonus odor fumus in omni loco. Adiis qui/
dem odor cx morte in mortcmJaliis autem odor de uita ad uitam Ji enim omnibus fuiflet odor uitae in uitams
dixi(fetq? utiq^ SC  hiejomnes di!exerunt tetSC  traxerunt te.led nune aitfubi nomen mum efl fadum exinanitu;
dilexerunt te nonilk uetukac ueterem hoiem induta: anima* neqj rugas habentes ncq^ maculas? fed adole /
fcentukin augmento fcilicet xms SC  pulehritudinis pohtae animxfqu« femper inouantur4 SC  de die in diem

%  •

fenouamuffoouum fe hominem induentes:qui fecundum deum creatus eft.Propter iftas crgo adolcfcemu/
las SC  in augmentis uitžc SC  profedibus pofitas exinaniuit ieillesqui eratin forma dei:ut fieret unguetu exina/
tu nome eiusrnt no iainacceflam luce tatumo habitaretY& in forma dei pmanereufed uerbum caro fieret?quo
poflfcnt lfbe adolefcetula: SL i  augmetis^pfeduu pofitae aix  no folu diligerc;fcd SL  trahere eum ad fefTrahit.n,
unaqu xqp  aia SC  aflumit ad fe uerbum deirp capacitatis SC  fidei fuas mefura.Cu aut traxerint ad fe aim uerbum
dei; SC  fenfibus fuis atcp intelledibus iferuerindSC dulcedinis eius SC  odoris fenferint fuauitate : ubi ungueto^
cius fragrantia cceperint inuenire?dutaxataduetus cius SC  redeptois ac paflionis caufas charitatecj? agnoueritf
qua pro fal ute oium ufčp ad morte crucis imortalis acceflit?& his oibus uelut diuini cuiufda SC  jeffabilis ungue
ti odoribus inuitata: adolcfčetulsjideft alx  plena: uigoris atep alaeritatis effedas currut pofl ipfumtatcp ad odo
re fuauitatis eius non leui gradu nec tardis paflibusjfed rapicfo curfu SC  tota pperatione feflinatl queadmodu
SC  ille qui diccbatrfic curo:ut coprmhenda.Vei^cp aitSV nguetu exinanitu nome tuuj^ppterea adolefcetula: di
!exerut toSC  traxerut te poft letin odorem ungueto^ tuo^ curremus?trahutad f&Chriftu adolefcetula^ fiqui
de de ecclefiis intelligatur*qu« una quide efUcu pfeda eftjmulta: uero fimt adolefčetulascu adhuc ifiruuntur
SC  ^»ficiuntJftae ergo trahunt ad feChriftum p fidem:qa£hi:ifl:us ubi uiderit duos uel tres in fide nois fuitua/-
dit llluaSč eft in medio eo^ in fide tradus$& unanimitate^puocatus.b uero tertiaexpofitionedeaia uerbum
dcifequeteitelIi>ihiecoportctjqua:cuq 5 aiafueriteruditaprimo!n moralibus^fecudo etiam in naturalibus
exercitatatper illa oxa qum in his difciplmis edoceri fupra oftedimusfipla mo^ emedatio 8C emditio re^ ac p/
bitas difciplina: trahit ad fe uerbu dei:6č libens trahitur/jjrratiflimc.n.ad eruditasaias uenifi& trahi fe ab his in/
dulgenter accipitjbenignccp cocedit.Requiro fanc fi folum nomen eius qa unguetu fadu e exinanitum tatu
opis cgerit¥& ita fufčitauerit adolefčemlasmt primo traherent eu ad fej& hentes eum apud fe caperent ungue
to^ eius odorei& ftatim currerent poft euVfi ha:c inq oia folo noie eius effeda funt:qd putas faciet ipfa eius fub-
ilaua?(^_uid cx illa adolefcetula: ifhe uirtutisbd uigoris excipietffi quo pado potuerintaliquadoad ipfam
cius incoprehenfibile atqi ieftabile fubflatiam pucnire?Ego puto cp fi in hoc aliquado puenerint;ia noambu
lant neq; currutVfčd uinculis quibufda charitatis eius aftrictac adhmrcant eune ultra mobilitatis alicuiis ullus
in ci s refidcat locusVfed fint cu eo unus fpust& copleaf in illis hoc qcf feriptu e»$icut tu pr i me 8č  ego in te unu
fumusiita SC  ifti in nobis unu fint.$ed nucinterim ut uidet fpofa cofodatis fibi adolcfcetulis muitis?qua^ i po
fterioribus no eft numerustqu.x dicitf ab uno folo fenfu SC  odoratu tatummo captafcurrere fe in odore ungue/
to^ fponfi comemoratrfiue qi ipfa curfu indigeat ad hoc SC  ^pfcduifiue q> ipfa quidem perfeda fi(fPro his aut
adolefccntulis qua: adhuc curfu SC  profedibus indigettetiam ipfa fe currere fatctlficut 8C  ille qui eum ipfe fub
lege non eflettfit tamen fub legetut eos qui fub lege funt lucrifaciar je iterum eum in lege fifrChriftiihis tamen
qui fine lege funfcfit SL  ipfe fine legetut eos q fub lege funt falueuEt hoc fit ut diximus folo adhuc odoratu eius
accepto«.^uid putas ageretžcum 8C  auditum ea^ SC  uifum SC  tadum guftuq? occupauerit uerbum dei'! SC  fin—
guliš quibufcp fenfibus uirtutes ex fc competetes naturx ea^: capaatatiq: praebuerit^ita ut oculus fi uidere po
tuerit gloria eiii^gloria tanq unigeniti a patr^ahud ultra uidere iam nolleftnecp auditus aliud q uerbu uit« SC
falutis audire«$ed SC  cuius manus palpauerit de uerbo uit«mihil ultra materialetnihil fragile caducuq: palpa
bittnec guftus eum guflaucrit bonum uerbu deiicarneq 5  eius SC  panem qui de c«lo dcfcendittaliud quid poft
hoc guftare patictur.Pr« dulcedinc naqi ipfius SC  fuauitatebmnis reliquus ei fapor afper uidebitur SC  amarus?

SC  ideo hoc folo uefceturdSmnem naq? fuauitatemfquamcuq? cupierit in hoc inuenietfad omnia naq: raptum
jfe rcddit^c habiIem.E)eniq 5  his quicx corruptibili feminegeneranturrrationabile SC  fine doloefficitur lac: his
uero qui infirmantur in aliquo'foleum fe praebetad hofpitalstatis amicitiam SC  gratiails uero quipro po {Ubili/
tatcfumendi SC cxcrcitatos habentfenfusžacdiferetionem boniS^ malfcibum fe folidum pr«bet*jBiqui uero
funKqui exierint de «gypto!& fecuti columnam ignis SC  nubis in heremum uenerintjde cadoad illos dcfcen /
dit minutum SC  fubtilem cis prarbens cibumbngclico fimilcmtita utpanem angelom manduccr homo fBabct
SC  alias m ul ras in femetipfo atq: innumeras ciboip differentia^quas interirmpelle quis SC  čarne ofiibufq: indu>
tu s SC  neruisJcapcreno poteft*<^ ui autem dignus fuerit redire SC  efle cum^Chnftojquiq: in parno fidelis inue
tusconftituct'’ fuper mul tajile guftabitsSčcapict uoluptatem domimtpdudusad locum:qui pro huiufmodi
cibo^i copiis SC  uarietatibus dclitia^ nominaf locus^Propter qd y  SC  in eden pofitus dicitunqd' delitias indicat,
fibi.n.dicctur ad currtdelitiare in domino,5)elitiabitur aut nune non in uno folo ededi guftadiq? fenfuffčd SC  au
ditu delitiabitur Si uifaSC  tačlu odoratuq; deliciabitur«in odorem naq^ unguenti eius curret.Et ita oibus fcnft/
bus fuis delitiabitur in uerbo dei:is qui ad fummam perfedionisac beatifudinisueneritt Ynde SC  in his pofiti
Iocisdeprecemuraudiroresho^utmortificentcarnales fenfusrnequid exhisqumdicunturrfccundum corpo/
ris motus excipianttfed illos diuiniores interioris hois ad h«c cupieda fenfus exhibcanuficutSalomon edocct
nos diccns.Senfum aut diuinum inuenics.Et utPaulus quoq? ad hebraros feribit de peifcdisTut fupra metno/
rauimusjqut exercitatos habent fenfus ad diferetoem boni ucl malffoftedens efle i hoiempmer hos corpore/
os fenfustqnq? alios nihilominusqui p exercitia qrunturr5i excrcitad dicunturrcum.f.intclligcntiam rc^ acu /
mine aeriore difcutiunt.No.n.pcrfundorie SL  ut libet audiendum eft;qcb apoftolus de pfedis dicidfga exerci/
tatos hent fenfu^ad diferetoem boni uel mali.<^uod utclariusclucefčažfumamus fi uidc^texepluab his cor
poralibus fenfibus:5C ita demu ftarim ad illos diuinos*quos fčriptura noiat fenfus iterioris hoisucniemus.Si er
go corporeus oculus exercitiuuifus heaKnulloimpediente obflacuHintegre SC  abfq: ulla falfitateucl colores
corpo^ uel magnitudinessqualitatefqpdeprehendet t Nam fi aut caligine aut alia qualibet infirmitate ipediat"’

a(pedus:5C

A-

ticican^^

fpifita !« 111

dentur^ u
bio huiufiT

denrurere,

jfridctSfdc

&talbqu.r

(jui

alpcdu&& t ubeum pro aIbof& ufridem pro tijgtohut redum putat efle aliquicbctim curuum Ci&Sč  tortuo/
fumlfcoturbabit fine dubio iudiciu metis:8C aliud pro alfo a gcč .fta ergo SC  interior uifusnifi eruditioe Sc idu/
ftria fuerit exercitatusjquo per multaperitiam dilcretoem boni habcat ac malitled ignoratia&imperitia tang
caligo oculis iciderit iaut etiam malitia: alicuius lagorettanq lippis oculis accefleritlailčiirnen boni aut mali i/
tuertfnullatenus polfit.Et inde fietrut mala pro bonis agatsbona ucro malis lpernat«$ecudum hac uero for>
jna qua de uifu corporis aix<$  tradauimus;cofeqnter etiam de auditu SC  guftu:& odoratufiaduqj per fingu/
las qua(cp fui generis uirtutes lenfuu corporaliu rcferes ad aiae fenfus:quse i fingulis adhibere dcbeat exercuia*
quxc$  uel emedatio pararidilucere recognolces.Harcaut paulo latiori exceflu plecuti futnus oftedere uoletcs*/
odoratum Ipofie adolefeetular^ quo odorata: lunt odore ungueto^ Ipofuno corporis lenfusffed diuini odoris il
lius SC  interioris qui appellat? hoisfdici.Hic ergo odoratois lenfušhn quo fanus eft SC  integer odoreChrifti ac/
cepto*ex uitaadducit ad uita.St uero non fi t lanulhoc odore iufcepto de morte in morte deiicičfecudum illum
q dicebatYquoniaChrifti bonus odor lumu^aliis qdem de uita in uitasaliis aut odor de morte in morte,Deni/
cp SC  hi qbus intelledus herbasi e pigmetoruqj peritiatferutqda efle pigmeta:quo^ fi odore coeperint nonul
la aialia cotmuo itereutfalia uero code odore rccreantVuitaq 3  recipiutJEt nuc ergo in his lpfis cxpofid6ibus SC
fermonibus quos habemus in manibusluidef aliis efte uita ex uitaialiis uero mors ex morte.Na fi hacc exponi
sta audiat alaiis qui df hoJqui no pot pcipe SC  intelligcre qua: fiint Ipus deifirridebit fine dubioJatq? inepta h&*c
efle SC  inania p>nunciabit;dicens fomnia potius:q re^ caulas SC  dogmata diuina tradari.His ergo odor hic ca-'
tiči caticor^ cfficič  de morte in mcrtelf.de morte infidelitatisan morte iudicii SC  c6denationis:$equetibus uero
fpiritalem fcnfum SC  fubtilcatg? intclligetibus maiorem inefle ueritate in his«juac no uidetunq in his qux au
denturlSč ueriora heri apud deum inuiiibilia5& fpiritalia magis q uifibilia SC  corporaliatampledcnda fine du
jbiohuiufmodi mtclligetiauidebif SC  lcqueda,Agnolcut,n,tale cflc ltelligcndte ueritatis itcuquo peruenif ad
deum.$ed fiqdem alienus a fide fit isiqui ha:c ftulta iudicat SC  ridedaTnihil mi^|§i uero aliquis ex his fit qui ui
denrur creder$8č Ičriptura^ aučloritatem reciperemo tamen recipit expofitionis huius Ipiritalis fbrmamtled
irridet SC  derogatf tetemus ex aliis (criptura^ locis inflruere eu ac pluadere:^_ui fi fo rte poterit fic refipifcere:

SC  taliaquxdadicamus ad eujfcriptum eftjpraxeptum domini lucidu illuminas oculostKhcatergo nobis qui
funt oculft]m illuminanf luce prteceptif Et ltcip.^ui habet aures audiedi audiat.^ua: funt aures iftjefquas
qui habueri&ple (olus uerba-Chrifti audire dicatun Et itei$quoniaOirifti bonus odor fumus deo.Et in aliisf
guftate SC  uidete quonia fuauis e dominus.Et qd'alius aiuManus nfa: palpauerut de uerbo uitx.Putafne i his
oibus no mouebj^mt aduertat ha:c uniuerla non de corporeis fenfibus dičllfled de his quos (ecudum iteriore
bojem inefle unicuiq? docuimu^nifi fi cotentiois SC  iačtantiže uitio agitf qeiufmodiefbfl^uibus uitiis quonia
SC  uifus i!Ie iterior exc^caturt& odoratusoccluditurt& obturaf auditusfmcrito nec uiderequae fpiritalia funt
ncc audire pogled nec odorem iftu Chrifti capereiquo nune recepto adolefientulte lfla: in qbus bene lanus SC
tngens erat hic lenfusttn odorem unguento^ eius currut pofl: iplumsnec deficiunt curretes aut laboranttqa fu
auitate odoris ipfius qui eft de uita in uitam rcfcdaSiugiter inualefcut ♦ Pot adhuc SC  hoc modo accipi q<f ait!
unguentum exinanitu nome tuujppterea adolefcetulte dilexerut tc.Vnigenitus dei filius cu in forma dei eflec
exinaniuit (čmctipfumjSč forma ferui accepit?exinaniuit autžde plcnitudine fine dubio in qua erat.llli ergo q
dicut^qd de plcnitudine eius nos oes accepimusžipfi funtadolefcetul^tqu^ de ea plcnitudine ex qua le ille cxb
naniutu8d fačtu eft unguetum exinanitu nome eiustpcipietes dicuKpoft te i odore ungueto^ tuo^i curremus.
Nifi.n.exinaniflct unguetujhoc eplenitudinem diuini fpiritus!& humiliaflet le ufip ad formam ferui jcapere
eum nullus in illa diuinitatis plcnitudine potuiflewiifi lola fortaflis Ipofafpro eo q? uidetur indicare qa ungue
tumiftud exinanitumnofibi led adolelcentulissdilečtoisdederitcaulam,^ic.n,dicit»Ynguetumexinanituno
men tuutppterea adolelcetula: dilexerut te.Ac fi diceret Adolelcetulae quide propterea dilexerunt te:qaexina
nifti te de forma deiY& facftum eft unguetum exinamtumaiomen tuum.Cgo aut dico no pro exinanito ungue
tosfed pro ipfa ungueto^ plenitudine dilexit te.Hoc.n.indicat in eo loco ubi dicit:®dor unguento^ tuo^ fup
oia aromata.^ uod uero etiam ipla cu adolelcentulis poft iplum fe curlura diciŽhac aio efle caufam:q> pfečti
quiq^ oia oibus fianttut oes lucrifacianaficut iam lupra expofuimus:lnttoduxit me rcx in cubiculu fuu:& iocu
demur in te:(Tu indicaflet Iponlo luo lponfa«p adolcfcetula: odore capta: currerent poft ipfumTcu quibus etia
ipfa curlura eflettut eis forma pracberet in omnibusTnuc quafi laboris fui colecura ia palma pro eo q> cucurre/
s it cu currentibus:introdučl:am le dicit ab Ipolo rege in cubiculu eiustut ibi uideret cundas opes regias.in quo
utiqi merito iocudatur SC  exultat?utpote qux  leereta iam regis SC  arcana:q>lpexerit.Hic eft fecudu propofitum
drammatis ordin&*quafi hiftoricus intellečlus.Scd quoniam cui res agitursecclefia eft adChriftu ueniens: uel
aia uerbo deiadhsercnssquid aliud cubicuIunrChr/fti& promptuariu dei credendum eftti quo uel ecclefiam
uel animam cohterentem fibi introducatTnifi iple arcanus fenfus eius SC  reconditusfde quo &  Paulus dicebatf
Nos aut lenfum-Chrifti habemusiut leiamus qua: a deo donata funt nobis.Ha:c illa funt qutc oculus non ui/
ditincc auris audiuitlfnec in cor hois alcederunt:qute pr^parauit deus his q diligut eu.(£jum igit Chriftus aiam
in itelligetiafuilcnfusinduciSicubiculuregisintroduda dfnquo funtthefaurifapietia:acfcietia:eius abfco^
diti.Nomihiautuacuu uidct^cu potuilfetdiceredntroduxitme Ipofusmcusfaut fraternusmeusTaut aliqd
huiufmoduut ei moriš eftiNuc qa cubiculu didura erat?regis dixerit cubiculumo aliud nome pofueritf i quo
pofifet fortaflis ahqs etiam mediocrisitelligi.Scd ppterea arbitror i his rege noiatumtut oftederef per hoc no
meprsdiues cubiculuiutpote regiu SC  multis atq? immenfis opibus repletumtPropc huc oio mihi uidef fiiif/

xvii

jhieraret ufq; in fm&SC  ipfc poftet intrare rcgis cubiculurfecudum illud qd' per ^pheta quoq? ^mittit^Dabo
ribi thefauros obfcurosVocculros;inuifibi!es«^peria tibi ut cognolcassjaego fum dominus deus tuus:q uoca/
ui nome tuu ifracl.Currut ergo adolefcetula: poft ipfum i odore eiusjunaquacq; tame uiribustalia qde uelo
ciusJaliapaulo tardiusfaliaetiaifcriuscaxeris& ultimofaliaprimo.loco: uerutame currunt oestfeduria epfe/
tla?qux cucurrit Cictut pueniret;& fola accipet palma»$oIa«n*e q dicit-«fntroduxit me rex i  cubiculu fuurcu pri*
us no de folaried de plunbus dmfletVga poli te i odore ungueto^ tuoip curremusj Introducit' ergo i cubiculu
rcgisfK cfficic rcginaf& ipfa e de qua dtfRegina aft s tit a dextris tuis i ueftitu deauratosrircudata uarietatibus.
Epe his aut adolefcetulis qute poft ipfam cucurrerad& ,pcul ab ea i ipfis curredi fpatiis rcmaferattdicit: Addu
cent regi uirgines poft ca; / pximccius adducef tibiAdducenf’ i  keticia&exuItatione:iducenč in  teplu regis.
$ed SC  illud etia i hoc aduertere dcbemus;q? ficut rex het cubiculu quodda:in qcf regina fiue fpofam fua intro
ducitjita het SC  fpofa fuu cubiculudn qcf monet? p uerbu dei ingrefta claudcre oftiulSč ita coclufis illis oibus di
uitiis fuis intra illud cubiculu orare eu:qui uidet in abfc6ditos5C pfpicitquatasopes animnf.uirtutesintra cubi
culu fuum (pola codiderit;& uideš eius diuitiaslfdet ei petitioes fuas.'omm.n,habeci dabit ,^uod aut ait exub
. temus SC  iocudcmur in teJuidetur ex pfona adolefcetulaip diciVuel optantiu SC  peccatium a fpofatut queadmo/
du fpofa cofccuta efbtjua: pfe&a CmSC  exultatrita ipfie etia fuu iplere curfurri?& puenire ufq; ad regis cubiculu
mereanturiut pfečtis SC  ituitis oibus his de qbus illa gloriaturfetia ipfa: cxu!tetdicut SC  il!a:& iocudentur in eo,
Tel ctiaad fponfam pot dičtu uideri ab adolefcetulis cogratulantibus eitSC  ^pmittetibus petentibufcpait par/

dinis uenerac\icq 3  fumma pfečtionis acccpantmeq 3  ufu SC  opibus fručtus pfečhe charitatis expIeuerantVut qfi
expta: pnunciaret de uberibus ciug?qa bona funuVidentes tamen fpofam delcčlari SC refici  ex uberibus {poliv
cx fonti bus.f.fapietias SC  fcienti3ejquie de uberibus eius fluutfSč pocula caleftis dočtrina fumentes i  tanq imita

.pficereV
e ut lav

pe iam diximus aiaVqua primis SC  initio ualentibus eruditionibus uidem? imbutzeidC  uclut uino quodam lati/
ficata inftitutoe tuoip dutaxatfcuratoruq 3  SC  padagogi utpoteparuulajSi qua haberetgdem in uiribus ama
re uinulno tame haberent in atatetut amore ubc^ fpofi moueri aut excitari poflent*$ed ubi aduenit plenitu /
do tempoms&jChi iftus in eis pfccit atate SC  fapientiat& ia fentire cceperut qd lit ubera fpofi:quacp in his pfe/
člio uerbi deitčC  dočtrina fpiritalis plenitudo defigneturjetiam promittun«quia plufquam uinum:quod nuc
tanquam paruula bibun^ddectura fint ubera fponfatideft propcnfiores futuraerga perfcčta1& omni pleni
tudine decreta dogm^ta-Chriftnq iam antea fiue in communibus ftudiislfiuein legis SC  prophetaru uifa funt
inftitutionibusfextitifteAcquitasdilexitte*£tiamhocmihiuidenturadolefčetulapro{oquiuelut fatiftacien^
tes pro cosa,  dilcčluras fuper uinum fe pmiferunt ubera fponfi:5č non iam in prafenti diligant:neq 5  integram
uim charstatis:oftendannEftoergouoxifta uelutincufantium femetipfas: quafiquanondum abiečta omni
iniqtatc puenerint ad aquitatemfutpoftint iam diligere uinu fup ubera fpofitfcientes incouenies effefut aliqd
adhuc refideat iniquitatis in co:q ad perfečtione fpiritalis Si  myftica dočlrina puenerit.C^u/a ergo  fumma p
fečtionis in charirate confiftitlfcharitas autnihil iniquitatis admittittubi aut nihiliniqtatis eftnbi fine dubio e
aquitas + ^rito ergo aquitas efte dicitunqua diligit fponfum«Et uideifi non ob hoc etia uidet' illud in cuan/
gelio a faluatore dičtu,$i diligitis meimandata mea feruate.Si ergo q diligit-Ghriftu madata eius cuftoditrSč q
madata eius cuftoditmulla e in eo inigtasifed a:qtas in eo pmanefiAeqtas ergo eft quac6c mandata cuftoditifič
diligitChriftu*Et rurfumifi his q mandata cuftodi^pfe diligitChriftuTmandata aut in acgtate feruant tSC  teq/
tas eft qu£e diligitChriftufq iniquu aliqd geritmegj madata cuftodiuncpj diligitChriftmErit ergo ut qtu ini/
qtatis in nobis eftttantu loge fimus a dilcčtoeChriftit& tatu madato^ eius prteuaricatio habeat' i nobis, Et io
regula qnda direčla ponamus ee arquitatetut fiquid i  nobis iniquitatis efhhac adhibetes SC  fupducetes direčlo
ria madato^ deitfiquid i nobis curu{cfiquid tortuofu Kab huius regula linea rfeccnG ut poftit de nobis dici;

- Acqtasdilexittc«FoftumusautetiaficaccipeTutuidea/fimileefleqcf dixi&Acqtasdilexitte:acfi dixiftet.!ufti
cia dilexit taSC  ucritasiSC fapietia?£v prudetia:«3č fingute qu2cd3 uirtutes.Nec mireris fane fi dicimus uirtutes

dici SC  pace:6č ueritate.
cia de ca:lo,pfpexit?q ut

jrophetia feriptum eft:Šicut fponfo impofuit mihi mitram:^ ficut fponfam ornauit me ornamento*

Homeliafccunda. ..  ^

f Tfca fum Sl  formofa filix  hierufalemmt tabernacula cedamitpellesSalomonis.ln aliis cxeplaribus

Icgimus Nigra fum SC  formofa,Rurfus in hoc per fona fponfa: loquetis introducitur, Loquentis au/

reffl no ad illas adolefčentulas qua cum ipfa currere (blenttfed ad filias hiemfaletn:qmbus tanquam his qu&
derogauerintfčeditati eiusrefpondere uidetur 8t  dicere:Fufča quidem fom ud nigraTquatum cd colorem fpe
etatniix hierufalem:formo(a uero fiquis interna membro^ Iiniameta perfpiciattna SC tabernacula icjt cedar
qux  eft gens magna nigra funttSC ipfa gens cedar nigredo ud obfcuritas intcrprctatur.Sed St  pelležr Salomo/
nis nigra: fuptfnec tamen ob hoc tanto regi in orani gioria fuapellium uifa eft in decora nigrcdo.Ko ergo mi
hi o filias hierufalem exprobretis culpa colori#cum [iue naturalis liue exercitio quafita corpori pulehritudo
no defit. Hac continet hiftorieum drammatSC propofita fabula? fpecics«$cd rcdcamus ad ordinem m y (licu.
Hac fponfa qua Ioquiturtecclefiia perfonam tenetexgentibus congrcgata«Filia uero hierufalem ad quas ei
Termo eftiilla funtam'ma:qua propter elečtionem par^ chariftimaquidem dicunturjinimica autem prop>
ter euangeliumJftae Tunt filiae hierufalem ciuitatis terrenatqua uidentes ecclefiam ex getibusTquauis pro eo
ignobilem q>  generofitate fibi Abraham St  Ifaac SC Iacob non poftkalcnbereiobliuifčentem tamen populum
Tuum St  domum patris fui:atq; adChriftum ueniente fpernut cam:SC p ignobilitate generis oftuicat. ^uod
fponfa fentiens filias prioris populi imputari fibisSC pro hoc etiam nigram Teappdlantquali qua paterna eru
ditionis no habeat claritatejrefpodcns ad h are dixit«Migra Tum quidem o filias hierufaIe:pro eo q> no defcedo
de ftirpedarovi uiro^fnecp ll 1 uminationem-Moy fi lege accepijhabeo tame pulchritudiuem racam mecum.
Kam St  in me illud primum eft:qcP ad imagine dei in mc fačtum el St  nuc accedens ad uerbum dei rccepi fpe^
dem meau^uauis.mpro coloris obfčuritate comparetis me tabernaculis cedanSC pellibus-Salomoms name
St  cedar ex iftnaele defceditifecudo naq^ loco ex ifmaele natus eftsqui lfmael no Tuit expers diuina benedičtio^
nisTtedet pellibusSalomonis comparatis mel qua no alia funt q pelles tabernaculi deiT8C tamen miror uos o
filias hieru lalefcoloris uelle exprobrare nigredinerru(^_uo n5 meminiftis i  lege uf a feriptu e?q> pafTa fitMa^
riatquaderogauitMoyfi;cuAethiopiflam nigram accepiftet uxoref>quo ignoratis illius imaginis adubratio
ne in menuc ueritate coplerif Ego fum illaAethiopiftafego fum nigra qde p ignchilitategenerisiformofa ue>
ro pppenitetiam St  fide.Sufčepi.n.in me filium deisrecepi uerbu čarnem facftufaccefti ad eu q e imago dei pri
mogenitus 01 's creaturaiSC qui eft fplendor gioria: St  fulgor fubftanuas eiusTSC fačla fumformofa«Tu ergo gd
jproperascouerteti feapeccatofqdlexfieri uetaffIEtquo tu gloriarisin legdpr^uaricanslege?Veipt]uoniam
in his locis fumusrubi ecclefia qua ex gentibus uenit nigra fe efle dicit St  formo(am:quis logu uideatf ee Si  ope

rofum colligere ex feripturis diuinislin qbus ud qliter faerameti huius forma pracefleritname no mihi peni/
tus omittedu uideftfed q potuericbreuiter memorandu.Primo ergo in numeroip libro de athiopifta ita ferip
tu efhlt locuta eftMaria adAaron :8t  derogauerufcVloyfi pp mulicre athiopiflam qua acccpit uxore?8C dixe»
rut« Kuqd-Moyfi fbli locutus eft dominusfNone eft nobis locutus eftfEt in tertio regno^ libro fčriptu e

de rcginaSaba:quia uenit a finibus terra: audire fapietiam-Salomonisthoc m^reginaSabaaudiuit nom&Sa
lomonis SC nome dominhSC uenit tetare eum in parabolisfSC uenit in hierufalem in uirtute magna ualdeiSC ca
meli portantes odoramenta SC aurum multum ualde St  lapidem praeciofumlSC ingrefta eft acTSalomonem: SC
locuta eft ei omnia uerba quas erant in corde fuo:Et enunciauit eiSalomon omnia uerba eius«Et non fuit uer/
bum quod omiferit rexiSt  non enunciauerit rex ei.Et uidit reginarSaba omnem prudcntiamSalomonis^SC do-"
mum quam a;dihcauidSC cibos-Salomonis St  Tede m pueroip eiusJSC ordinem miniftro^ eiusfSC ueftes eius i St
uini fufores eiusfSC holocaufta eiusfqu^ offerebat in domo dominbSC obftupuit«tSC dixit ad rcgctiaSalomone
Ver us eft Termo quem ego audiui in terra mea de uerbo tuo St  de prudentia tua:8C noncredidihisqui loque/
bantur mihf f u(c^quo ucntremtSC uiderunt oculi mei:SC ecce nec media pars eft qua: nunciabantur mihifAddi^
difti.n.fup oem auditionem;quam audiui in terra mca*Beata: mulieres tuastbeati pueri ifti;qui afliftunt in co
fpedtu tuo fempenSC audiuntoem prudentiam tuam.Sit dominus deus tuus benedicftusiqui tibi dedit (edem
ifrael«^_uoniam dilexit dominus ifraebSC uoluit eum permanere in asternumipofuit te regem fuper eostut fa
cias iudicium cum iufticiaiaSC iudiceseoslsc dcditSaIomoni«cxx.talenta auruSC odoramenta muka ualdetSC la
pide pr^cioTum.Nung talia uenerant odoramentafnec in tanta multitudinetquas dedit regina Saba regi Sa f
lomonnHanc autem paulo latius repetere uoluimus:8C inlerere huic expofitioni noftra::Tcientes in tantum co
uenire ha:c ad perfonam ecclefia: quas ex gentibus uenit ad Chriftumiut ipfe dominus in euageliis regina: hu
ius Taceret mentionemfdicens eam uenifte a finibus terraiut audiret fapicntiarmSalomonis.Auftri autem regi
na dicit eam pro eo g? aethiopia i auftri partibus iacean&C a finibus terra: quafi in ultimo pofita.Inuenimus au/
tem huius ipfius reginaetiam-fofephum in hiftotia fua facere mentioneiaddentem etia hoc q? poftea q egref
fa eft inquit aSalomone cu abiftet rex eet miratus eius fapietia qua fine dubio exSalomonis lapietia fufčepa ts
cognouit inq nome eius meroenXefert auteg? non folu asthiopMed St  a:gypti regnu tenuerit. Addemus aut
adhuc St  ea qux in«Ix vii.plalmo de hac eadem forma cotineturfait ergo ibfdifpge getes qux  bella uolunttueni
ent legati exagyptoTathiopiaprauenietmanuseius deo«Et adhuc qrto in loco apud-Sophoniam ppheta’de
haceade figura hoc mo fcriptum.Propterea fuftine me dicit dominus in die refurrečlois mea in martyricfhoc
eft in teftimonic4quonia iudiciu meum eft SC cogregationes getiumfut fufcipia rcgesf8C eftunda fup eos oem

impieegifti in mefled SC in-Hieremia feriptum eft:<^uod princeps quidam populi ifrael miferit Hiercmiam

inlacum raelehia filii regfs qui erat in domo carceris; St  depofuerunteum cum fumbusfSC in lacunon erat

°  x^iii

aqua fed ccenum:& erat in cceno*Audicns autem Abdimelech aethiops uir eunuchus quierat in domo regis;
quia milcrun&Hier emiarti in lacumllocutus efl: rcgtdi  dixit«E)omine rex male fecerunt uiri ifti omnia qux fe/
ccrunc inHicremiam prophetanif qui mi ferunt eum in lacum SC  morietur i bi afacie famis: cjuoniamnon funt
iam pancs in ciuitate.Et precepit rcx ipftAbdimelech a:thiopi/diccns»TolIe hic trigita hoies: & cduc eum de
lacuiutnoibimoriatAEt quid plurafAbdimelech &thiopsfuipquiHieremiaeduxitdeIacuJEtpaulopoft fa/
člus efl Termo domini ad-Hier emiam;dices,Vade ČčdicAbdimelech dicesrfic dixit dominus deus ifrael . Ecce
ego adduco uerba mea fup ciuitate iftam i mala &noi bonaiSč faluabo te \  die illa;& n5 te dabo i manus hoim
quos tu timcs.A facic cor^ ialuans faluabo te:& i gladio no cadesličd erit aia tua i  (alutcm:quoniam cofifus es I
me dicit dominus«Hxc iterim ad pnefens de feripturis fančlis occurrere potuerutigbus mihi uidetf ^politi de
caticis caticoRi uerficuli myfteriu comprobarifi quo dicittFufca Tum fiue nigra 8i  formofa filra: hieruialem fi>
cut tabernaculu ccdatiSC  ficut pelles-jSalomois. Inuenitf ergaMoyfes rNumeris acccipere athiopiflam uxore
fuica ucl nigram‘{pro qua^VIaria &Aaron derogat ctiSC  idignates dicut:NunqdMoyfi foli dominus locutus e 07
NoneSč nobis locutus e?In quo fi diligeter cofideres hicano cofequetia fermo iuenitur herc hiftoricus.^uid
enim coucnire ad re u i d cbi t : u t id lg n an tes pro jcthiopiila dicafeNugd fbli-Moyfi locutus e dominusf/hone SC
nobis locutus ef(S)portebat«n.fi hoc erat i caufaldici ab eismo oportuit teMoy (cs uxore accipere sethiopiflam
SC  de (cmineJCarnjfed degeneretuo8čdedomoLeui.Ho^nihildicut:lcd aiu«fruqdAdoyfi foli locutus efl de.*
usfhonc SC  nobis locutus eflfjfn quo Sčmihi uidet fccudum myfleriu magis itellexifle qd' geflu efl: SC  uidifTe
q d'ia-Moy fesu. fpiritalis lex i  nuptias SC  coiugiu cogregatx ex getibus hiigraret eccIefiiifSčMana q fynagogas
dereličbe forma:8&Aaron qui (acerdotii carnalis tenebat imagineiuidetes ablatu ee a femetipfis regnutSč datu
ce genti facieti fr u člus eius diccrŽNuquid Moyfi foli locutus e deus? none SC  nobis locutus eftf Etenicp 8čJvloy
fes ipfe eum tata SC  ta magnifica eius opera fidei ac patietias refcranturfnunq tantis a deo elatus cA laudibus
nuefeum aethiopiflam ducit uxorem.Nuc de eo dicit :qa-Moy les homo manfuetus ualde fuper omnes hotnic
nes q funt fuper terramfiuc SC  illud de eo dicit dominus! qa fi fuerit in uobis ( pphetad uifionibus Ioquar ci aut
i foniisfnd ita ut famulo meaMoyfi:q i oidomo mea fidelisefl:®s ad os loqr ad eujn fpe ččno i amigmate glo
ria domini uiditfŽč cur no timuiilis detraherc de famulo meo*MoyefHaec oia f p coiugio £ethiopi(TažMQyfes
audire meruit a domioTVe^ de his pleniusi libro numero^ ( pfccuti fumuslčj fiqs dignu iudicat nofceretillap^
qrar.Nucaut fitfficiat approbare cx his:q> ipfa e nigra SC  fbrmoiafqua-Moy{csd.lcx fpiritalis^] fine dubio uer>
bu dei Sč Chriftusefltin coniugium fuu aičifčitflicet obtrečlent & derogent fjlia: hierufalcmtpfebs fcilicetiila
eum fteerdotibus iuis.Yidcamus autem SC  ea qua* ex tertio regnorum libro protulimus dercgina£>aba:& ip/
ianihilominus Aehthiopiilafcui teflimonium dat dominus in cuageliis!q?in dieiudicii ucniat eum uirisgene
rationis icredufefSč codenet eos;qufa uenita finibus terrte audire iapientiamSalomonistdč addit. ^_uia plus
-Salomone hicdocens per hoc plus ee ueritatemq ueritatis figuras. Venit ergo SC  hteejimo SC  fceudum figura
cius ccclefia uenit ex getibus audire fapietiam Salomonis ueri^č ueri pacifici domini nf idcfu-Chrifli♦ Venit SC
htedprio qde tetas eu p ženigmata SC  qonesfq ei prius iiblobiles uidebatunatep ab ipfo de agnitione ueri dci SC
de creaturis mudiluel deimmortalitatc aixzSC  iudicio futuro qcf apud eam SC  apud dočlores eiusgentiles du/
taxat philoiophos incertum femper aut dubium manebafab{bluitur*Venitergoihierulaiead uiiionem.f.pa
cist um multitudfe 8i  uirtute multamo.n.cum una fola gete ut prius fynagogalolos habuit hebrarosi fed eum
totius. mudi getibus uenindeferes etia munera dignaChriftoVodoramento^ fiquidem fuauitatestopera.f bo^
na qiuc ad deu p odorem fuauitatis alčedutfied SC  auro uenit repleta ieniibus fine dubio Sl  roalibus difciplinia:
quas ante fidem adhuc ex communi SC  fcholari eruditione collegerat* Dctulit etiam lapidem praciofum.qux
ornamenta morumpoflumus intelligere»Cum hoc ergo apparatu intratad pacificuregeChriftut&ipfaape
riteor fuu in cofefllone SC  pcnitetia.fipracedetium deličlo^& locuta efl ci oia qu£ecranticordefuoJpp quod
5K]hriflus qui efl pax noflra cnuciauit ei oia uerba eiusiSC  no efl uerbum qd' omiferit rex: SC  n5 enuciauerut
ei*Deniq? eum iam tepus paffionis appropinquaucrittfic loquitur ad caii.ad elečlos difeipulos fuostlam n5dl
cam uos ičruosded amicos!qa feruus nefeit qd faciat dominus eiu§lEgo autem nota feci uobis oia:qutecuq 5  au
diui a patre meo.Siic ergo impletur qd' dixit?qa non fuerit ucrburmqd' no enuciaucrit pacificus dominus regi
na5~Saba:u'defl ccclefiat ex gentibus congregatx«(^uod fi intuearis ecclefis flatum SC  difpenfationes eiuslor/
dinationefq 9  eius confidercs:tunc aduertes quomo regina mirata fitoem prudentiamSalomonisffimul SC  req
re cur no dixerit omnem fapientiam fed omnem pmdetianrSalomonisiquonia qdem eruditi uiri prudetiam
de hnmanis negociistfapietiam dediuinis intelligi uoluntlccirco fortaflis SC  ecclefianucinterimChriflipru/
dentiam miraf dum in terrisefl:& iter homines couerfatur.Cum autem uenerit qd r  perfečlum efl.Sč de terris
tranfiata fuerit ad cx\  umltunc uidebit oem fapientiam eiusrcu iam no per IpecienUno per xnigmata:fed facie
ad faciem de fingulis qbufqt perfpiciet.Vidit aut SC  domum qua tedificauiefine dubio incarnatois eius myfle/
ria*ftpfa em.domus qua a^dificauit fibi fapietia:uidit SC  cibos-Salomonislillos puto de qbus dicebat meus cibus
efl ut faciam uoluntatem eius q mifit metut pficia opus eius.Et uidit ordine pucroai eiustEcclcfiaflicu puto or
dine dicat:q i epifčopatus uel pra;fbyteri fedibus hetunVidit SC  ordiatoes fiue flatoes miniflerio^ ciu^Diaco
no^ ut mihi ur ordine memoraraflatiujliuino miflerio.Sed SC  ucfles eius uiditjil las čredo qbus iduit eos de g
bus dnC^uicucp at iChriflo baptizatl-Chriflu iduiflis.Sed SC  uini fufores eius arbitror dici dočlorcsiq uerbu
dei SC  dočlrinaqfi uinu populiš mifcetjqcf audito^corda ktificet.Vidit SC  holocaufla eius^ofonu fine dubio
fupplicatoumqj myftcria.Hax ergo oia ubi uidit in domo regis pacificiiimo pacificiChrifiilmgra hxcSl

- Si  formcfa obftupui« Si alt ad eum, Verus efl Termo qucm audiui in tem  mcatdc uerbo tuof8i dc prudentia
tua.Propterenim uerbum tuu qcF agnoui uerum efle uerbumJueniad te ®ia etem' ucrba qua: diccbat 8i qux
audiebacumeflem in tcrramca adočtoribus fcilicet fecuk Sl  philofoph&non eratuera.lflud efl Tol um ucui
ucrbum3quod efl: i te* Sed Tortaflis quercndum uidebit7quo diccbat regi regina ha:c:quia no credidrhis qux
dicebanf mihi de tcjcum utiqj nec uenifletaciChnflumVnifi credidiffeSbed uidesfi poflumus hoc modo (olue
rc quod proponitur*NQn his inquitcredidi qui loquebantur mihi*&on enim fidem mcam in  illos qui iocuti
funt de tetfcd intedircxi;ideft no hotninibus fčd tibicredidideoJk pcr illos quidem audiukad teautueni&i ti
bi crcdidit^pud quem muko plura uiderunt oculi mei quam annunciabantur mihi*R.e uera enim cum pcr/
itcnerit nigra hatc SC formo fa  in hierufale cadcfle?Si igrefla Tucrit uifionem pacisjmulto plura 3C  magnificcn/
tiora quam nune ei funtannunciata pcrfpicietJNunc enim tanquamin fpeculo SL  atnygmate:tucautem uide/
bit Tacic ad faciermcum confequctur ea quae octilus non uididncc auris audiuitjnec in cor hois afčenderunt*Et
tuc uidebit qa nec medietas eop/  ef&qua? audiuitdn hac fiia terra pofitaJkata: ergo funr muliere&f>aloraoriis*
afa: fine dubio:quae uerbo dekSl  pači eius participes fiut, Bea ti  pucri ei us qui afliflutin cofpcčtu eius Temper:
no illiq aliquadoafliflu ttSC  aliqdo noafliflu t/fed q Temp Si fineitcrmiflione afkflut uerbo dcijuere beati lune
falis erat Si illa-Mam qua: fedebat (ccus pedes-IcfuiSi audiebat euKrui Si teflimoiu reddidit ipfe dices acfMar/
thafMaria optima parte ekgit:qux  no auferef ab caAdhuc nigra ha:5 Sl  formofa dicfSBcncdičtus qui uoiu /
st dare bjTup fcdeifrack V ere*n.qu!a dilexit dominus ifraekSi uoluit ut flaret in artcrnufpoTuit te regejTup eum
((VuefPacificu Tine dubio:Ghriftus efl pax nfaEqui fccit utraq; unu:Si mediu pariete fepis foluit*Etpoli harc
oia dedit inquit»c.xx,ta!eta a u r Čregt-Ua 1 o m o n i  rcgma4>aba*|Sumerus hic.c.xx*c6fčcratus efl uitce hoiun&cip
quifuerutidiebuslNoe:qbusifludcoceditur fpaduuitas?quoiuitanTad pniam*fpTeautnumerusannofo-Si
dk!oyTi uka: fuk.Ckfert ergorChriflo ccclefiai auri fpccie Si poder^no Tolu multitudine fenfuu Tuo^ Sc imelle /
člumfed lege dei cofecrctos idicat fen (us fuostp hucSjMoy n annos uita: cotinet numea:* ®rfert etia fuauitates
odorameto^:q!es Si qtc nuq ucnerat* Vel orones i hoc ucl opa mifericordia: ite]ligetmunq*n.uel tam rečte ora
ucrat ut nuc cum acceflit adChriflu!uel ta pic opata fuerat ut cu cognouit iufliaa Tua no ficefcora hoibus Ted
coram pre:qm uidet in abfčodito Si  reddet palam*$>ed mulili efl alienis i locis fimul uniuerfa perleephare qvx
nec tcflimomi gra uident r ’ afIumpta*Sufficiatifla dc tertiolibro regno^. Videamus ajid Si ex his qua:de*lxvii*
p Tlimo ^ptultmussubi ait icthiopia prarueniet manus eius deo.Snn.intuearis quo ex defičlo ifrael iit ialus getu
bus:Si q; llloip lapTus introeudi uia natoibns dcdkyaduencsquomodo pramemt Si pržeccpita:thiopi^ manus:
boe eflgetium populos illos ad dcumtqbus primis data funt eioquia deiJSi i hoc coplcrk-aabiopia pra:uenict
mnuseius deofe fitnigra ifla formofajetiaTi uolutlfetiam fi iuidetJSiobrrečlat filia: hierufale *$ed Si ^pphette
teflinionium qcT poTuifTuTccpit dominus etiam eos qui ueniunt de locis qua: Tunt ultra flumina icthiopumJSi
ofierut hoflias deoiTimik Tenki aduertedum puto* VideT «n«mihi q>  ukra flumina aithiopia: efle dicitur illclqui
nimiis Si fupahudantibus pcccatis infufcatus efljSi atro mal itix  flifco infečlus niger Si tenebrofus efl redditusV
Si rame ne hos quide repcllit domiusrled oes q facrificia cotrsbulati fpiritus Si humiliati cordis oflerut deot cd-
feflionis.T.ac pnia: titulo ad cu conucrTmo rcpellutur ab eo*Sic.n.pacificus dicit dominus nr.Ego uenientem
ad me no repdlo*Potefl aute Si de illis dičlum uidcrkq^ ultra flumma a:thiopu pofiri ueniet etia ipli ad dcu h a
fliasdcfcretcsiq pofleaqitraueritoisplcnitudogetium«q fluminibusiethiopu coparauucniuttt ipfi{Si tune
ois iuda TaluabiturfSi pro co ukra flumina dicantnrlqfi qui ulteriores Si pofteriores fint TpatiisJin qbus currit i
undatep getium Talus*Et ita fbrte copleri uidetur hoc qd' ciicitTga in die rila no cofimderis ois ifrael  ex oibus ad/
inucdoibus tuis:quibus impie cgifli in me:$upefl ut ilfud teflimoniu qd' d&Hicrrmia aflumpfimus expliccdV
ubrAbdimclcch nihilominus a:thiops uir cunuchu^cu au d i fle tr^ui^Hicre m i as i n lacu miflus efl a principi/
bus popu!i:educk eu inde*Et puto incouenies no uiderilH dicamns que principes ifrael c6denaucrunt:Si in la/
cu mortis mifemtti[\x a\icnigenx  Si obfcura: getis ho Si dcgcneris.i.populus gcntiuimcducit cu de lacu mor/
tis:reTurrcčloem,T*eius a mortuis credes:5i fide Tua huc que illi  in mortem tradiderantbfle de infemis rcuocat:
ac reducinScd Si eunuchus hicaithiops efle dicit:;credo q?  caflrauerit femetipTum pp regnum dciiucl edam q
Teme malitiae in fcmctipfo no habebatdcruus quoq; efl regis;quia feruus fapies imperat flukis dominis Jnter/
prxtaT autAbdimelccbfenms rcgu.lt io dominus relinques populu lfi-ael pro peccati^ad lethiope ucrba diri
gitJfič ad ipTum mittit  ,pphetatroSi ipfi dicit.tcce ego adduco uerba mea Tup ciuitatem iflatn in mala Si non in
bona:5i faluabo te in die illa‘fSi no te dabo in manus hoiurmfed faluas faluabo te.Salutis aute cauTa bare efl ei:
quiaeduxiprophetam delacu'fi.q,aTide Tua quaGhriflum reTurrexiflecredatamortuis:eduxifleeum ex lacu
uidetur.Habet ergo plurima teflimonia TuTca haecuel nigra 8i formoTftn quibus libere agatt8i cum fiducia di
catad Tilias hicrufalem'quiafuTca Tumquidem ucl nigra ficut tabcrnacuk>-Čedar: formofa autem ficut pel/
IcsSalomonis.Ke pellibus-Salomonis fčriptum aliquid proprienon meminnPuto autem referre pofle ad glo
riam ems:de qua dicitSaluatorltjuia nec Salomon in omni gloria fua opertus efl:ficut unum ho^ ♦ Neme ta/
me ipTum pellium in rabernaculo teflimonii inuenimus frequeter rcferriJficutcum dicmEt facies pelles ex ca
pra^ pili^operimetum fuper tabernaculum teflimonii*XI*pelles facies*ilogitudo pcllis unius*xxx* cubitciu:
latitudo quatuor cubito^*Eadem mefura crit.xi.pcllibus»Si coiunges quinqi pelles fimul Si alias (cx fimukSi
replicabis (extam pellem a fronte tabcrnaculkSi facies quinquaginta anTulas pcr oram pcllis unius:8i quinq/
ginta anlulas p ora pellis alteriusfp qs coiunganf una ad akcra:8i facies circulos arrcos quinqgcnos Y Si coiuges
ex ipfis pellestSi erit unu totu*Si replicabis qcl’ fupefl ex peliibus medietate pcllis unius a Trote tabernaculiiSi

C xix

v

ex  alta mcdictatc quod fupcrefl: uclabis pofteriora tabernaculifcubitum hinc:& cubitum inde?exeo quod abu>
da c  in longitudine pelliumlSC erit adopertum tabernaculum ex lateribus hinc.fič i dc.Puto ergo quod ha^pcb
Im m meno fiat in candco caticoru:&: ifta: dicantur efte-5aIomonis1qui accipiturrin pacificumChriftum.Ipft.
usergo eft tahcrnacuIunuSč ea qu£ ad tabcrnaculu ptinentfSc prairipuc filllud tabernaculum confideremust
quod dicitur tabcrnaculu ueru:quod fixit deus SC  non homa^č quod aitjno enim in manu facfta facefta itrauit
Icfus exemplaria ucrorum.Si ergo puleritudine fuam fponfa pellibus coparaHSalomonisl: iilarum fine dubio
pcllium gloriam SC  puleritudinem diciequa: operiunt illud tabernaculum quod fixit deus SC  no homo,$i uero
nigridinem fuam qu£ exprobraria filiis hicrulalem uidebatuttpellibus contulit falomonisfouius tabernacu/
li quod exemplarueri tabernaculi uocatunaccipfcnda: iuntpellesjquafiqcf Si  ipfe nigra: fint quidcmfutpotc
caprasp piliš textse:8£ tame ufum ornatuq^ exhibeat diuino tabernaculo.Q_uod aut uidet? ee p iona una qu$ lo
qu it pluribus (e ucl tabernaculis cedar in nigredinerielSalomonis pellibus coparauinita a cccpiedu eft: qa

una quide pfona uidctfecclefisefinumene tame funt q p orbe terra: diftufa: (untattp imefie cogregatois ac mul
titudis populot^Sicut Sč regnu cx\ofy.  unu quide dicitf iSC  multas tame i eo mafiones tnemorat? ee apud prem
Pot aut & de una quaqi aiatqute poft pečata plurima conuertif ad pniam dicircp, nigra fit propdis^foimofa:
;ppter pniam SC  frueftus pnias.Deniq; et de ac ipfa qaas nuc dicitmigra fum et formo fafrja no in fine in nigre/
dine ifta pmafitJpoft hrec dicut de ca ipfa filite hierufale,Q_ua: eft ifta qute afcedit dealbata^ncubens lup fra/
tre fuiC$4e uideatis me quonia ifufcata fum ego£qadefpcxit me folinfufcata fiue denigrata: fi copetetcrnobis
uidet aptata expofitiotqua in (upioribusmcl de acthiopiOa qua; a Moy fe fufčcpta c in c6iugium:uel de regina
"Saba a:thiopum:quae fapietiamSalomonis uenit audirc tcxuimus:merito nuc harc qua: fuica uel nigra eft SC
fbrmofefatiffacercuidec pro nigredinettiel fufcarioe fifefcaufafcp reddere cxprobr a ti bus:quafx qux no natu>
ra talisfhec ita a coditorc fiafed cx accidetibus hoc paffa fit. Ex eo inquiuqa fol dcfpexit meJIn quo ofteditfnon
de nigredinc corporis fieri fermonem qd' utiq 3  foj obfcurare SC  denigrare foletjcu refpicit magis qua cu defpi/
cit.f ta dcniq; SC  apud illam oem gete aniopum feruri cui naturalis quaedam ineft ex feminis carnalis fucceftio
ne nigredoip in il lis locis fol radiis aerioribus ferucat?& adufta iam femcl atq? ifufcata corporffgemini uidi fuc
ceftione pmaneat.Cotrarii uero ordmis Saix nigredo.fsla ncqi afpečluried defpedu (olis iurif :ncq; nafcedo?
fed ncgligedo coquirit iSC  ideo ficut i  gnauia aflnmiftira SL  induftria repellif:8C repulfatur.Dcniq^ ut fupius di
xnha:c ipla qua: nuc nigra dreflenn fine carici huius dealbata memoraf afcedercincubes fup fratre fiium. EC
fečla eft ergo nigraiqa d efeedit J>i aut ccepit afcedere ineubes fu p frarre fuu;Sc' adha:rebit eifSč no o lo  feparabi/
tu’f.E)icit ergo nuc ad filias hierufale:pro nigredinc fua fati[facies,Noputens o fnix  hierufale q? nauralis e ifta
nigredo;qua uidetis in uultu meo,Sed fcitote quonia defpečlu ibliseft fada.Solndufticia: qa me non inuenit
redte ftanteTncc ipfe in me rcetos direxi$?lucis (iiac radios.Sgom.fum populus getium q prius no afpexi ad fo/
lem iufticia;:nec fteti ante dominunifSd io ncc il le me alpexmfed de(pcxiuneq; aftidt rnibfrfed pra:tcriit. Hoc
aut ita ee etia tu qui ifrael diceris rcipfa exptus ia iaq? cognofčes:8C dices.Sicut,n«me aliquado no credeteltu af
fumptus estSd mi(ericordiam cofecutusiSd te rcfpexit fol iufticia: me aut ut pote inobedietem SC  incredulum de
fpexit SC  fpreuiŽIta SC  nuc qa tu ineredulus SC  iobedies fačtus estego fpero refpici a foleiufticiderSd mifericordt
am c6feq»Q_uod autem mutua nobis Ut folis ifta defpedtioiSč ego primopro mobedietia meadefpcčtus fum:
tu uero refpedtus.Nunc autetia tibi no folum defpedtus fbhsfted SC  caccitas quxda:licet ex parte conttgeritlte/
ftem tibi producam magnifteum SC  eteleftis feereti c6fciunvPaulutqui tta dicinSicut,n«uos de getibus fine du'
bio loquesraliquado no credidiftis deo.nuc autem mifericordiam cofecutieftis propter illo^e ineredulitatem:
ita SC  ifti no crcdiderut in ueftra mifericordiaHut SC  ipftmifcricordia cofequanf »Et ite in aliis dicit,(^uia cxcu
tas ex parte cotigit in ifraebdoncc plenitudo gentium intrarct.Hinc ergo eft in me que exprobratifta nigreddlr
quia defpexit me fol propter ineredulitatem SC  inobedietia meantteum uero reefte fterero ante eumVSC non fue
ro oblitus in aliquo:neqi dcclinauero ad dextcram necp ad finiftramffed fecero rcčfas femitas pedibus mcis'co
tra folem iufticia: incedens in oibus iuftificatoibus eius fine qrela:tuc SC  ipfe rečtus me refpiciet;SC nulla erit ob
liquitastnec erit caufa uila defpc<ftus:8£ tune redde^mihi lux mea*& fpledor meus.In tatuqj propelletur a mer
qua nuc exprobrais ifta nigredotut etiatn lux mudrmerear appellarfiSic ergo (ol ifte quidcm uifibilisjea cor^
poraquibusa fummolibramineinfederitrinfufcattŠčuriKcauero qua:procul funt abifta collibratione Ion
gins pofita cofcruat in candore fuojncc oino urit caricd illuminat«SoI uero fpiritalis quieft fol iufticiatfm cuius
pennis fanitas eftedicitunecontrario cos quidem quos redil’ cordis inueneritlSč ad libram finfplendorisconfb
ftens illuminanfed SC  omni fulgore circundaŽeos autem q oblique icedutcura eomeceflario etiam ipfe oblique
non tam refpicmq defpicitiboc eis praiftate incoftantia fua SC  inftabilitate.Q^uo.n.qui peruerfi funt rpoffunt
fufčipcre quod rcčlum efttuclut fi curuo ligno adhibeas redliffima regulaiuidebitur quide per regulam argui
materia: pafuitasfno tame regula e qua: ligno caufam puerfitatis impofuit.Et ideo feftinadum e ad uiasredas
SC  ftandum i femitis uirtututne forte fol iufticia: rečlus incedesTfi nos obliquos ftare /nueniat SC  puerfbstdcfpf
ciatnosuSč efficiamur denigrati^'nquantu uero capaccs fuer/mus lucis eiustin tatu tenebris SC  tjigredinnidabi
mus locu.Hinc.n.cft ipfe fbl qui Si  lux uerafilluminas oem hoiem ueniete in hunc mundul& qui in boe mum
do crat:S£mudusp ipfum facftuscft.No.n.p iftud uifibilc lume mudus fačlus eft:cu SL  ipfum portio fit mudi:
fed per iftud ue^ Iumeia quo lamine fi nos puerfi incefterimusdefpici dicimurfSč ipfumm*nos puerfcinccde/
tibu^uerfum quoqi icedittficut feriptu eft in maledidoibus Lcuitici.Et fi iceflcritis inqt meču peruerfi Si no'
lueritis obedire mihnadiicia uobisplagas fep tem.£t poft pauca.Et fi inqt no fueritisemendati:fed incefientis

jnceum pnerfitineeda & ego uobifcu.puer fus:Siue Qt in aliis exemplaribus legimus.Si iceflerftfs mecurn oblim
incedam ČC  uobilčum obliquus.£t pod aliquata iterum diciVad ultiraum.lt quonia ambulaueruntin confpe»
<ftu mco obIiqui:& ego ambulo cum eis in furore obliquus.Ha:c afiumpfimus^bt quibus^pbaremusqliter def
picerehocedobliqueafpicerefol dicač.Et euidenterclaruit q<J'hos dcpiciaft&cumhisobliqueincedatacp>
uerfequi obhque icedunt cu eo.Sed & hoc q> admonuit prarfens locus indifeudum nd oraittarauslquia fol du -
plicis uidetf edc uirtuti&mius qua illuminatr .alteriusqua adurit,|$ed pro rebusautraateriis lubiacetibus aut
illuminataliquidluce:aut infufcat& obdurat ardore.$ccundum hoc ergo fortaflis Sl  indurade dicittar dcus
cotPharaonis:quod fcilicet  tališ fucrat materia cordis ipfiusTquac prafetiam folis iuft icia: no ea parte qua illu/
ininacfed qua adurit & idurat exccperiqjcroptcr hoc fine dubio quod 8C  ipfe affligebat hebrseoR; uita i opibus
duris^SC quod luto & Iatere conficiebat eo^Et erat utkp cor eius fecudum ea quaj cogitabat luteum & liraofum
Et ficut materiam luti lol ide uifibilis dringit 81  induraditafol iudicia: his eifdem radiis quibus illuminat po/
pulum ilracJ/Pharaonis cor cui in erant lutea: cogitationeslfpro ipfis motuum fuorum qualitatibus3ndurabat.
Ha:c autem quod ita le habeant:& non coem ut homnibus uide&hidoriam famulisdei per Ipiritum lančtum
ičribebattodenditur etiam inde:quod ubi refertigemuifle filios ilraebnon dicita luto neq; a Iatere neq^ a pale/
isigemuideeossled ab opibus fuisinqt.Et rurfum.fit alčedit inqtclamor eo^ad deutno dixitaluto&latereif
led iteyi abopibusfuist,ppter qcf' Sl  lubiugit ♦ Qjiia exaudiuit dominusgemitus lpfo^cu utiq 3  no exaudiuit
co^gemitu:q no ex opibus clamat ad dominu.bfec quis p excedum dičta uideatT tame Ioco^t opportuhitate
comoniti: nequaq iudicauimus omitteda!maximecuhabeataliquid fimilitudinisadhocqd' dicit:ha:c quse
infulrata ed qadelpexeritea lol. <^uod utiq; odedit"ibi acciderejfubi pčto^ caula pra:cedit:& ibi ifufcari.uel
audiri alique lole! ubi peccati materia lubiidit ubi uerp no edpeccatulfol ncq; adurerc dici^neq; infufcare^i
cut de iudo refertf i  plalmis.Per die lol no uret te:neq? luna per nočte. Vides ergo qa fančlos i qbus pcccato^j

mensfoihilominus lux?in quo tenebrac no funt|1ux fine dubio iudis;& igniseffici t? pčloribu^ut columat in eis
oe quod in aia co^ corruptibilitati^aut fragilitatis iuenerit.^uod aut in multis Icriptura locis Sl  lol et ignis
non ide uifibilis led ille inuifibilis & fpiritaTis dicaturViple etiam fi rccenfeasabundantcr inuenies. Filii matris
tnex  dimicaueranrin merpoluerunt mecudodem in uinejsVuineam meamnon cudodiui.Adhucipla quae lui
ca quidem pro deličVis prioribušlformola uero ed pro fide Sl  conucrfione etiam ha:c dicit?adeuerasq? filii ma
tris fua: dimicauerunt non contra eam led in ca:& pod hoc bellum quod in ca gcflerunticondituerunteam ui
nearum cuftodemfno unius uinea:;led mulrarum.Adruit autem hiec cademVcp praeter has quas a filiis matris
iuaceudodire polita ed:habueritaliam propriam uineam quam non cudodienr.Hžeccdpropofiti dramma/
tiš fabula,Sed nune inquiramus qux lit mater Iponfe huiusfquam hax a!legat:qui fint etiam filii eius qui du
tnicauerunt in eatdl cofcčto  bello tradiderint ei uineas quas cudodiret:quafi qua: non pouiflet feruare easT nifl
abillis dimicatum fuidetdlla uero fufceptaalia^ cudodia uinea^tpropria uineam looluid^nopotuide lerua^
re.AdGalathasPaulus leribens ait.Diate mihi qui fub lege uultis edeilcge non audidisfjlcriptum ed.n.quo
niam Abraham duos habuit filios:unu ex ancilla;6č unum de libcra.bcd tis  quidem qui de ancilla fecundu car
nem natus edtqui uero de libcra lecundum repromidionem^ua: lun t allcgorica,Ha:c.n.funt duo tedamen raV
unu quidem inmoteSynain leruitutcm generansjqux ed Agar.Spna.n.mons ed in arabiaVqui confertur hu^
ic qute nuc ed hierufalemt8C leruit cum filiis fuis.Q_ua: aute furlum ed hicrufalerlibera ed:quže ed mater ora
nium nod^.Hacergo hierulale carlede dicit eoPaulus^ lua & oium nrm credetiunvmrem. E)cniqi addit in
poderioribus & dicit^ropter qdP fratres no fumus filii ancilla led libera:;qua libcrtate liberauit nosCbridus.
Euidenter ergaPaulus ^pnunciatVcj? omnis qui per fidem a£hrido co(equitur libertaterfilius fi t libcra: tčl  hac
dicit ede furfum hierulalem qua: libera e:qua: ed mater oium nodi^.Huius ergo matris Sl  ipla fponfa filia ede
lntelligitur^in his qui dimicauerunt in ea:& condituerunt eam cudodem uinea^.Tnde uidcantur idiTqui tan
lum potedatem habuerint^ut & bellum gererentin ea:& ordinarenteam uinearum cuflodetno cuiufcuqi hu^
milislaut contemnendi loči fuifie.Poflumus ergo 81  apodolosChridi accipcre filios matris fpolkdioc cd hie^
rufalem filiosca:ledis:qui pugnaueruntprius in ida qua: exgentibuscongregatur.Pugnaueiunt autetut uiti—
cerentin ea illosfquos prius habiut infidclitatis 81  inobcdicntix fcnfus:& o m n cm elationerraextollentem le ad
uerfus (čientiamChridkficutPaulus dicitjCogitationes dedruentes:& omnem altitudinem extolIentem le ad
tierfus IčientianrChridi.Pugnauerunt ergo non aduerlus eamdcd in eajhoc ed in lenfibus Sl  corde ciusfut de
druerentt& depellerent oem infidelitatemromne uitium‘{oefq 3  dočtrinaslfquae ei inter gentes polita? fallis lo/
phida^iallertionibus inoluerant.Fuit ergo apodolisChridi grande bellu^ doneč cxea medacii turres Sl  mu/
ros peruerfe dočlrin^ fubruerent:doneciniquitatis argumenta prodernercntf&operantes ha:c atq? liiccede/
tes in corde eiusdasmones debellarentj^bi ergo effugauerunt ab ea omnes lenfus infidelitatis antiqua^non ea
relinquunt ociofamine forteperocium rurfus antiqua furrepanrlfSč redeant qua: depulfa lunttfed danteiopus
quod egat^K confignant ei cudodiam uinea^.Tineas accipiamusJfingula qu^cuncp uolumina Iegis ac prphe
ta^.Erat.n unulquifip eo^ ficut ager plenustquem benedixit dominus.Harc ergo idi uiri fortes pod uidroria'/
bella lerueda ei & cudodieda confignatIno.n.relinquunt eam ut diximus ociofamTled Sl  euagelida^ leripta at
ipfo^ apodolo^i litteras podumus fimiliter uineas accipere:quas huic qua: ex gentibus cogrcgatur^pro qua
etiam dimicaueruttcudodiendas coledafij tradiderut.C^uod uero aitiqa fuam propriam uineam non čudo/

G ii  xx

clfcritHlIat^oflumus emditionem dfcerc?q unufq{Čp exerccbatur ante fidem:quam fine dubio credensrelingt
aedelerit?& ©a qux fibi lucra uidcbant?tdicit ppter Chriftum detmneta.Sicut&Paulusgloriatf legis bbferua
tias»SCoem iudaica: inftitutidis gloriaffuifle fibi ut ftercorauatu utitvChrifto lnueniret^no habes lua iufticia;r
qua?exlegeeftiled iufticiam quaeexdeoeft«l>icutergoPaulusaeceptaChriftifide!hQcuftodiuituincani fiia:
iudaicx«Ctraditiois oblequia1& iccirco fortafte no cuftodiuieqa cum platata eet a deo uitis uera^coucrfa eft in
amaritudine uitis aliearSč erat lam uitis^odomo^ uinea eo$SC  palmes eo^ cxJComorra*& borrus amaritudi

nino criminis Ioco dicat3$i cuftodieritaiiquis huiufinodi uineas;& ag^ colat ultra uenenatis Si  no xiis  cofitu
difciplinisSiec mireris fi his culpis aliquado fuifle uidcatf obnoxia hxctqu£cx nationu difpfiotic colligiturfSž
janvChriflodpofa^r^parat.llecordare quo prima mulier leduda eft;& in pramaricatione fadafqux no ali/
ter lalua fieridicitURtiifiper filio^generatione?i!Io^dutaxatiquipermanentinfide SC charitatecu landitate
Hoc ergo qcf deAdam ua (cribiturffic afleuerat apoftolusdMyfleriu magnu cit in-Chrifto SC  in ecclefia:q
eam ita dilexitfut lemetipfum traderet pro ea cum eet adhuc impia hxc iplaslicut ipledixit,Cu.n.adhuc lecu/
du tempusimpii eflemu&Chriftuspronobi&mortuuseft.lEtitci^^f uia cu adhuc eflemus infidclesJChriftus
pro nobismortuus eft.^ion ergo tni^ eftffi ha:c qux feduda$& in pramaricatione fačlaV& qua: impia lecun/
dum tepus fui«& peccatrix^alem dicatur uinea coluiflecoteporeScu adhuc impia erat?qua rclinquere debue
rit$8C  nequaq flino (eruare,^uod fi etia tertium cxplanatois locum placetexeqfreferamus h^c ad unaquaqs
aiam?qux couerfa ad deu SC  ad fide uenieSJpatitf fine dubio cogitatoum pugnas SC  obludatoes da:monuireuo -
čare ea nitetium ad prioris uitac illercbrasiuei infideli tatis erroreJScd ne hoc fiatlfne ue rurfum daimombus in
ea tantum JiceaKpfpexitdiuinaprouidentia1 ! utparuulisquibulcp6čhisqprofcmeupfisaclucrfusaftutiasdia
bolfiSč demonu pugnas dimicare ho pofiimnutpoteinfantes adhuc Si  lačtetes in-Chriftd:daret angelos ppu
gnatores SC  dcfenfiores:qui uelut tutores SC  pernato res coftituti funt a deffeoi^ qui in ifirma xtate politi p fe*
metipfis ut diximus:pugnare no poflTunt.fa ut hoc cum maiori fiducia agahcoceditur eis lemp uidere faciem
pr is  q i cxlis e'8£ iftos puto ee puulos quos ueire ad fe^hriftus mflit& Anitphiberi SC  quos fep dixit uidere fa
cie pfisdKec tibi cotrariu uideaturifi eos hxc aia quxad deu teditjmfis fuaefilios appellatjiim.aiaf^ mater hie
rufale cadeftis cfb& angeli nihilominus cxlefi:cs nominantlmhildillonans uidebiturlfi hi qui fimiliter ut ip/
fa cxlefl:es funtjabea fihi matris appellanu$up oia aurcogruu uidebit' 1  SC  couenienslut quibus unus eft pater
deusmna fit hierufitlem mater,^uod uero air Vincam mea no cuftodiuhinftituta illa ac moreš SC  ppofitum

eis uineaf^ cuftos lenfuum.fiSč dogmatu diuino^ex quibus ppftit uinum bibcrefqd' laetificct cor eius.Annun
cia mihi que dilcxit aia mcatubi palcislabf cubas in mcridie^fc forte efficiar ficut adoptalfup greges lodalium
tuoRi.^dhuc fpofaloatureriam haecrlcd ad fpofum 8C  noiam ad filias bierufalem.fgitur abinitio ubi aiiOlcu "
Setur meufep ad hunclocumcfupgregesnrudaqux dida funt uerba funt fponfe.Sed primo lermo eius ad deu
fadus cftftecudo ad fpofuir^tertio ad adojefcerulasiirer quas Sl  fpofum mcdia quxda ut le ad dramatis huius
fpecies habet quafi melochorus cffedalnuc ad ipfummuc etiam ad filias hierufalem rcfpondens dirigit uerba«
Hoc ergo nuc uftimos ler mones fuos ad fponfum facinrequirens ab co ubi palcat in meridielubi collocet grege:
ucrens nedu requirit eumlincurrat in ea locafubi fodales fponfi locatos per merediem greges leruat,®fteditur
aut per hoc:quia fpolus hic etiam paftor littln luperioribus autem didiceramus eu efle SC tcgctriijp eo  fine du/
bio cp  hoies regatjpaftore uero p eo q> oties palcat Iponfum autem p eo q? habeat Iponfami qux cum regne«
fecundum cp  fčriptum et^ftitit regina a dextris tuis in ueftita deaurato3Hxc interim cotinetdramatis ipfius:g
eft qfi hiftoricus ordo.^iuc aut requiramusintelligetiam myfticam!& fi oportet prxuenire paululu eaiqux i
pofterioribus profereda e:quo quis effedus fit hoi^ lodalium pateatTmcmoremus illud quod Ičriptum etquia
reginx funt.lx.led SC ex his oibus una fit columba:& una perfeda acparticepsregni,Cxterxuero iam inferio
res funt:quia.lxxx.appcllantur cpncubina:.^doIelcentuIx uero qua^ numerus nullus efbpoft ordinem com
cubina^ ponuntur4ftx autem oes anima^ ea^ differentia: funt:qux inChrifto credetes diuerlis ei affedibus
fociantur.Vt uerbi gratia r dicamus omnem eedefiamp illa figuram corpus eeChrifti/apoftolus dici^in qua
corpore diuerla membra efte pnunciatiSC alios elfe oculos&lios manusTalios et pcdesT8i lingulos p ope^ftu^
dioruq; fuo^ meritis in membra corporis huiu&aptari,$ccundum aut fpeciem SC  h xc  intelligeda funcSč alias
quide animas putandu eft in hoc Iponlali dramateiqux magnificentiori affedu fponfo atq; illuftriori fociam
tunapud eum regina^ loco SC  alfedu haberiValias qua^ iferior fine dubio in profedibus SC  uirtutibus honor
eftfcocubina^ Ioco ducitSi alias adoIelčentula^qux uidenf extra aulam quidem pofita^nd tam&extra urbe
regiam.Pofteriores uero Si  poft oes qux fupra memoratx funt efle eas animasYqux ouesl-appellantur.fii uero
perlpiciamus attentius adhuc fortaftls etia ha^ omnium inueniemus inferiores alias 8C  ultimas omniumjillas
,f.qu3c in lodaliu eius gregibus numerantur.Et ipfi.mhere greges quofda dicunturhn quos no uult Ipola icur
rer &8C  ob hoc petitp fponfo:ut annuncict fibi ubi palča^ubi meridiem faciatrne forte inquit efficiar ficut adop
ta luper greges lodalium tuo^,(^_uxritur ergo lodalesifti qui haberc quofda greges dicunttut^ Iponfo ope
ram dantes!& lub ipfo uelut paftoi^ principeagentes hoc faciant:quandoquidem lodaleseius nominanturTan
proprium a!iquid 5C lequeftratum habentesjSC qd'non fit cum animo fponfiVquadoqdem refngit Ipola? Sc  ue

teranic forte mcuiTat fodalium gregesdum fponfum fuum re^rfoSed SC qf• dixi&ie forte efficiar non adop,
tasfed ficut adoptafrecjte neforremuatp hocefiealiqs fodaliu quafi fponfa^habetes etia lpfas habitu fpofaler
8C ee adoptas:& ficut apoftolus dicit uelame 8C ptate habentes fup caputV& ut manifeftior fermonis huius cx^
planatio fiadte^ quafi dramatis ordine cjcf dicitur exa:quamur,Expofcit ab lpfo fpofo fuo fpofaiut ei locu fe/
creti  fui idicet 8C quietisYquadoqde amoris impatiens etia p meridie cupit audire fpofuntfeo prjtcipue tpe quo
clarior lux 8C fpledor diei pfedus 8C purus cfbut aftiftat ei oues pafceti uel refrigeratitSC ft udiofe uu!t uiam di/
lčcretquairead cum debeatSfne forte fi* no fueritedoda itineris huius anfradusticurrat greges Todaliu^K uidea
tur fimiliseealicui illa^;qu£e adopne ueniutad fodales eiuslnccpudoriscura gcru trau t ueren (  paftlm difčur/
rerc*6C multis apparere.Ego aute quas a nullo inqtalio uideri uoJo nifi a r te fblotfcire defiderojquo ad te itinere
ueniafot fecretu fitfut nemo fit mediusfut malus arbiter peregrinusiSC alienus non occurranEt forte ob hoc re/
quiritifta Iocajin qbus pafcir fpofus oues fuasl8C ofteditei uerecudiam fuar^p qua no uult incurrere greges fčv
dalinfut file fegregct oues fuas a fodalibustSC feorfum pafcatlut no folu fpofa no uidealf ab aliistfed 8C arcanis SC
ineffabilibus mylieriis fpofi fecretius pfruatf.Nucergo uidcamus per fingula:8C primo qde uide fi poflumus
dicereVq? dominus cuius portio fiutJacoh: SC funiculus Imeditatis eiuslfraebipfe inrelligedus fit fpofus^oda*
les  uero angeli llliiad quo^ nume^ cu diuideret excelfiis gente£SC difpgcret fiIios-Adam:ftatuit terminus ge/
tiutfecudu numcj^ ut ait angelo^ deifSC ifti fint fortaflis greges fodaliu ipofitgetes cudse qux  uelut pecora fub
angelis paftoribus coftituta: funt.(£rex uero fpofi ille ouium dicaturjde quibusipfa in euangelio ueritas dixit.
Oues mex  uoce meam audicnt,Yide.n.čC obferuarer itede»quonia dixit oues mese quafi fint SC alfa: oues quaj
no fit eiusfSC ipfe in aliis dixitmos no eftis de ouibus meis&jua: fingula huic occulto my fterio couenienter uide>
buntur aptari.^uae fi ita (e habetjcopeteter fjbonfa uniufčuiufq 3  fodaliu grege fponfam eius intelligi uoluitV
qua adoptam nomfnauit.Sed quonia certa erat q? fup oes illas fpofa eftetfno uult fimilis uideri alicui illa^ut/
potequa; fčiret tantu fedebere pra:cellcre illas fodalium fpofas quas fpofa nominat uelutadoptasjquatu emi/
neti^ fpofus fuus heatad fbdales.^ed SC pro hoc adhuc uidebitur pcučtandi caufas habuifle jquadoqde boni
paftoris fcit efle ftudium^ut optima ouibus pafčua rcqraty8C ut uiridantia atcp opaca qua:cp ad reqem nemora
meridiani ^eftus inueniat.^uod qde fodales fpofi faccrenefciutmecintell/gendis pafčuis aut fcietia: tantum^
aut fbllicitudinis gerat?8C ob hocdixitt4nnucia mihi ubi pafcisfubi cubile habes in meridieicupies tepus.fiil/
lud quo copiofius mudo lume infundit'’ jquo magis merus eft dies 8C purior:SC floruletior e lux.Tuc iquigAn>
nucia mihi o tu que dilexit aia mealubi pafčisiubi cubile habes in meridiane forte cfficiar ut adoptalfuper gre
ges fodalium tuo^.Nouonucnoie fpofa appeflauitfpofumTfčies.n.ipfumefiefiliumchariratisJimmo ipfum
ee charitatefcjuae ex de o e;quafi uocabulum ei iftud pofuitfque dilexit aia mea;8C tame no dixi»que diIexSfed
que dilexit aia meatfčies no qualicuq? dilečtioetfed ex tota aial8C ex totis uiribustSC ex toto corde habedam ee
diledoem fpofikibi pafčis inqt?SC ubi cubile hesfPuto aut q 7  8C ,ppheta de hoc locotquem nuc fpofa difcete ab
fpofo dcfiderat 8C audireretia ipfe fub eode pofitus paftore dicat:Dominus regit meifiue ut in aliis IegimužDo
minus pafcit me!SC nihil mihi deerinEt quonia fčiebat alios paftorestuel ignania uel imperitia facietdigreges i
locis aridioribus collocare;8C de hoc optimo paftore dominus dixit.ln loco uiridi ibi me collocauit. $up aqua
refečloiseducauit metoftedes paftore hucno folu abudates aquas ouibus fuidffed SC falubrcs 8C purasj SC qi^s
per oia reficiant |>uidere.Sed quonia ab hoc ftatu quo ut ouis fub paftore deguerattcoucrfus ad ronabilia i ex^
celfiora r pfeci&ckp adeptus e p couerfionej fubiuxit SC dixit aiam m ca conuertit.Eduxit me fuper femitas iufti
cix  propter nomen fuuthinc ueru oftedes qnandoquide in hoc proficeret^ut iufticiae icederet uias^ufticia aute
fine dubio ipugnante fe iniufticia patiturlf 8C nccefte eft eum qui iufticiac iter iceditihabere pugnas aduerfantiu
fide couetfus SC fp ejdicit ergo de cis.Na 8C fi ambule i medio umbra: mortistno timebo malat quonia tu meču
es.poft ha:c uero quafi gratia referes efiqui fe paftoralibus ibuerat difčsplimsIVirga inqt tua & baculus tuuST
qbus iftitutus uideor ad paftoris officiumjipfa me coihlata funt/Hinc uero ubi uidit fe a paftoralibus pafčuis
ad ronabiles cybos 8C myftica fecreta trafiatumtaddit SC fubdit.Parafti in cofpečlu meo mefanSaduer fus eosjiq
tribulant me^mpinguafti in oleo caput meuniSC calix meus inebrians q pracclarus eftsSC mifericordia tua fub
fequetur me oibus dtebus uitac mednit inhabite in domo dominiin logitudine die^illa ergo prima.i.paftora^
lis inftitutio initium eo^ fuittut in loco uiridi collocatusifup aquam refedicnis educaret:.ha:c uero quae fequu
tur de profedibus ad perfedionem requiruntuffSC quoniam de pafčuis SC ueriditate propofuimusjcoueniens
etiam uidetur deeuageliis confirmare qux  diximus4nueni etiam ibi paftore hunc bonum de pafčuis ouium
difterentemtubi ad hoc q> paftorem fe pifitctunetia oftium fe ee comemoraeSC dicit.Igo futn hoftium(per me
fiqs introierit faluabitur 8C ingredietutiSC regredieturt8C pafcua inuenietJHunc etia nuc fpofa praccudatunut
ab eo audiat 8C difčaftin quibus pafčuis oues agacuel i quibus amcenitatibus meridianos percurret ^ftusfme/
ridiem appellas iIfa.ficordis fecreta:quibus clariorem fčientiae lucern a uerbo dei aia confequitur »Hocm.tem^
pus e: quo fol excelfiorecircuitus fui uertice tenct ♦ Si quado ergo fol iufticičeChriftus ecclefi^ fuse excelfa SC
ardua uirtutum fiia^ fecreta manifeftacamoena ca pafčua cubiliaqj meridiana uidebitur edoccrc. Nam cum
adhuc initia habet difčenditSC primautita dica^b co fcietice fucipit rudimetattuncdicit ^phctatEt adiuuabic
ca mane diluculo. Nune ergo quia pfediora iam qua:rit;8C excelfiora defideratfmeridianu fcietix  lume cxpo
fčir.Hinc puto 8C Abraham poft multas eruditioes:qbus appares fibi deus imbuit eu de fingulis 8C docuit*Poft
refertur qa uifus fit ei deus ad qucrcu mabreSfedenti ad oftiu tabernaculi fui meridie: Sed refpicies inqt oculis

fitis SC uidenSc ecce tres uiri ftabat fup eu^uod fi credimus hxc  per fpiritu fandum feripta non puto fruftra

€ ii» xxi


pkcutffle cJiuiflo fpirituiiut etiam te  mpus& hora uifionis fčnpturže paginis madarefffnifi SC  horas iftius SC  tpis
ratio aliquid coferretad fčietiam filiisAbrahx;qbus utiq? ficut opaAbrahač faciedafita SC  uifitationes iftaeSfpe—
radas funt.Ci^ui enim potdicereinoxprxceflifldiesautappropinquauitt ficut in die honeftc ambulemusino
in comcflatioibus SC  ebrietatibusjnon in cubilibusSC impudicitiisJno in cotentioe SC  azmulatoei& cum hxc om
nia trafierit fupgreftusmidebit'’tempus hoc?qd >  nox prxceftit{& dies appropinquaui$& feftinare no ad iniriu
dieirfed ad meridiejut 8C  ipfe ad gratia pueniatAbrahas Ji enim l.ux qux in ipfo eft metis;& puritas cordis cla»
ra fuerit SC  fbledidalifte meridianu tempus in femetipfo hre uidebitfl {SC  per hanc puritafe cordis quafi in meri'
die pofitus deu uidebitjledens ad quercum mambras quod ad uifionem interpmat? «Apud uifionem ergo le/
det in meridie;qui uacat ad uidendu deuminde deniq; non dicit intra in tabernaculujfed foris ad oftium fede -
re tabernaculi,Foris etenim eft extra corpus pofita mens eiussqui longe eft a corporalibus cogitationibusllon /
ge a carnalibus defideriisiSč io ab his oibus foris pofitum uilitat deus.Eiufdem quoq; eft my fterii i  q> SC  Iofeph
cum frates luos fufcepiftetin £egypto?in mcridie eos palcitioč in meridie adorat cum cumunenbus*ftopterea
deniq? puto SC de hiis*qux iudari inSaluatore comiferuntjnullu euagcliftaf^ uoluifte fčriberel qa meridie hxc

iam quafi bora lexta$8č tenebra: fadx funt lup oem terram ufip in horam nona aef iciente fole.Sed SC  Marcus;
Cum aut eflet fada hora fexta tenebra fadx funt fupcr oem terram ulq? in hora nonam*Ynde appare£quia i
uifitatione qdcn>Abrahx SC  in conuiuio pnarcha^ apucHolephlhon indigebasmt tempus iftud lub noie lexti
numeri fignificaretf.led ut meridies diceretf* Volebat.n.lponla quxiam tune in illis adubrabat rdilccre ubi pa'
fceret lponfosf&C ubi hret cubile:8č ideo meridie noiat JEuangeliftae uero in his qux narrabant non meridianu
tempus;lcd hora: fextx numeai reqrebanttad enarradu fcilicet faerificiu hoftix eiussqux oblata eft in die paf/
chxp redčptioe hois:qui in die lexta formatus eft a deJpoftea q terra / pduxit animam muente lecudum genus
quadrupeaia SC  rcpetia^SC beftias terne.© b hoc igitfin pradenti loco illutninari lponfa deliderat pleno Icientias
lumineJnep imperitia erransin aliquo?fimilis efhciatf illis-dodoijt fcholissqux no pipfam dei fapietia:ičd ;  per
philofopho^i SC  principu huius mudi exercentf.Hoc enim SC  apoftolus dicere uidetf in eo ubi aittQ_qtia loqui
mur dei fapientia in myftcrio ablconditam? qtta nemo principu huius mudi cognouit.Et iteip hxc eade fignri
ficat cu dicittNo enim (piritu huius mudi accepimusded fpiritu q ex deo eft‘ut leiamusqux a deo donata lunt
nobis.0 b hoc ergo requirit fponlarChi ifti meridiana cubilia;Sč plenitudine fcientix pofeit a deotne uidead ee
ficut una ex philolopho^ lcholis;qux adopta nominatlpro eo cp  plenitudo ueritatis apud eos tečla etSL  adop/'
ta.Šponfa autjdhrifti dicittNos aut reuelata facie gloriam dei Ipeculamur.Nifi cognoueris te o bona fiue pub
chra inter mulieresJegredere tu in ueftigiis gregu SC  palce hxdos tuos in tabcrnaculis pafto^.Vnius£hilonis
•f.ex feptcmtquos apud grxcos fingulares fuifle in fapia farna cocelebraHhare inter cxtera mirabilis fermr cfle

re SC  lapicntiatac re^i Ičientia in prxfatione nra docuimu^ad aram quali ad mulierem lub cominatione quada
loquensjdicit.Nifi cognoueris temetiplarn o pulehra inter mulieresfSC aghoueris pulchritudinis tux  caulas in
ck delcendere q? ad imaginem dei fačta esiper qcF ineft tibi plurimum naturalis decoris! SC  cognoueris quam
pulehra eras exinitio:quis SC  nune iam prtecelias cxteras mulierestdi pulehra inter cas fola dicarisVamen nili
cognoueris tciplam qux fis:non.n.ex comparatione inferio^ uolo bonam uideri pulchritudinem tuanifled ut
tibiipli SC decori tuo collataatq? exxquata?refpondeas.C|)_uodnifi feceristiubco teexireT SC  in ultimisgrejum
ueftigiis collocard-Sč iam non oues neqi agnosrfed hxdos palcerc^illos uideliceuqui pro prauitate SC  lalciuia a
finiftris ftatuti funt regis in iudicio prxfidentis:6č cum tibi introdu&as in cubiculum regum oftenderem qux
fumma funt bona! fi non cognoueris temetiplamfoftendam tibi etia qux funt ultima malalut ex utrocp pficias
tam malo^ metu:qua bono^ defiderio Sun.nefcieris temetiplamuKin ignorantia tui uixeris i fnec leientia: ftu/
dium gefteristlinc dubio nec tabernaculu pprium hebistfed SC  per paftorum tabernacula difčurres?6č nune in
illius tabcrnaculis paftoris palces hxdos inquietu aial ac uagutdč peccatis deputatum» Haec aut patiens eris do
necrcbus ipfis SC  cxpimcntis intelligas;quantu mali fitaiam nefeire leipfamtnecp pulchritndine fuamtpcrqua
prxcellat cxtcras no uirginesrled mulicres 1 fillas.Cqux corruptione paffe funtinec in uirginitatis integritate p/
maferut.Hxc funt qux Ipofus poftilla oia qux  locuta fuerat Ipolatauftera quada cominatione fponfe aios ad

fn(r*ii-£c*tx>r rti rit  mi tir h&r

fciendx  agnitionefcoftimit.Q_uo ergo aia cognofcat (emctipfimfncc facile puto nec breuiter explicari poftes
tamen pluribus pauca ex mul tis apirx tentabimus. Yidet r  ergo mihi duplici mo agnitione fui aiam cape debe/
re.CJ^uid quide fitipfafS: qualiter moucat^i^uid i fubftatia:^ qd in affedibus hea&utputa utintelligat fi bo
tli affččtus fit:aut no bomtaut reefti ^ppofititaut no r ečtU8C  quide fi redi fittfi erga oes uirtutes eunde tenorem

<C w  -0 -» -vvv* * iuLu«d 1Jl w  vv * p ;-p /

erga femetipfam tatumouacet excoledaian ut aliis pdcllc SC  coferrealiqd utilitatis ftudeariuel in uerbo dodrt
nx:uel in exeplis gefto^ pofte Ji uero cognofcat lemetipfam no ee boniaffedustnecp redi ppofititin hoc ip>
fo ut intelligaerut^ ei fatis defiuK pcul a uia uirtutu littan in lpfa iai pofita Gtrfciatcp uiuere^ inceder#a coned
cupiens qux in ante funt apprehederej^ retro funt obliuiTcitfed nodum appropinquauerioaut proxima qui/

dem fit

dem fmnodum tamen ad perfedionem ueneritjed in eo  opus uidetur efle atx. cognofceds  femetipfamv

fciredi hxc  ipfa quaz opatur mala*eaexafFedu SC  ftudioopetunan fragilitatcquadam SC  ut illeai«q> quafi n5
uultagensV& quje odit faciens:& rurfus ea qua: bona funtaftedibus SC  rcdo,ppofito gercre uidea&uerbi gra/
tia:$i iracundia apud aIiquos quide cohibettapud aliquos aut afferČan Temper ca cohibet: & apud nullu oino
•pfert,$imiliter SC  iufticia:fi in aliqbus quide negociis uincit:in aliqbus aut recipitjan in oibus oino non recipit
ita SC  timore:aliaq$ fimiliter quae uirtutibus uidetur eilecontrariaVadhuc Si  iftud opus eft anima: cognofcentis
fetfi glorije multu cupida fiuautparum aut oino nihil.^uod inde colligitžfi laudibus multu aut mediocriter
deledetunaut oino nihil.Et fi in obprobriis iatisraut pa^autoino nihil cotriftctur.Sed in dado SC  accipiedo co
gnofcentis aix  (emetipfam funt qua:da indicia^fi qcf tribuit SC  prabuit ita comunicabili affcduY& quafi cui a:q
tate haberi inter hoies placea&An ut ille ait ex trifticiatautneceflitatetuel certe gratia fiue ab accipienribusdi/
ue ab audientibus qu^rcns.Scd SC  in accipiedo aia q cognofcit femetipfamjobfcruabitiutRi indiffereter heat ca
quac accipidan ueJut faper aliquo bona'gaudeat.$cd SC  in intelledu penfabit (emetipfam huiuftnodi aiaJutco
gnofčatan facile moucatf cuiu(cuq^ uerifimilitudinis iudicioY& fubrepatur ei arte uel fuauitate: uel calliditate
lermonuVan raro hocran nunej oino patiatur.$ed fufficiat hxčin  hoc agnitionis genere a nobis dida. Poftibile
eft.n.uolenti ho^ fimilitudine SC  alia inumera colligercqbus cognofcere (emetipfam aia probeturfSč pulchrf
tudtne fua qua ad imagine det in coditoe fu (cepit: fi reparare ac reftituere potuerit conteplari, Hoc igif  eft qd’
prasfes fermo fub fpccic mulieris aiam docedut cognofcat femetipfamjSč ait Nifi cognoueris temetipfamjhoc
eft nifi per fmgula qua: fupra memoraufmus duxeris fenfus tuosi&diferetione finguloru tenueris qua: agetida
fint:qua:cauenda:qd defn tibit&quid abudet‘fquid emendandu fit»qd ue feruandu.$ed fi uolueris indifterem
ter agere inter caaeras aias cois uitae hoium:quas hic mulieres appellatlinter quas tu pulchra est utpote qux  ia
SC  ofčula uerbi dei fu(cepist& cubiculis eius arcana pfpexeris;fi inq non te cognouerisded indiffcretcnSč ut coe
uulgus agere uolueristexi in ueftigiis gtegu.uefto in reliquo gregetfi nihil egregium poft ha:c oia qua: in re col
(ata funt agistneq^ temetipfam cognofcens a couerfationc gregan fcqftraueris;& cris non folum injgrege fed in
ueftigiis gregu.Vltimus.n.fiet SC  nouiflimus:qui primatus (uos no intellexerit.Et ob hoc ubi iam (cientiam r e
glexermnece(Ie eft ut circuferaf omni uento dodrinac ad deceptione erro^lita ut mo qde apud illu paftore.it
dodore uerbi tabcrnaculum ponatjnunc uero apud aliut& fic ubiq circuferaf:pa(cens no oues qd' eft aial fim
plex fed haedos lafciuos.fiSč inqetos fenfusatq? ad peceatii deputatos^diuerfis dodoribus excoles ad hoc ipfum
qua:fitisi& ha:c erit p cena culpae illius aixtqux  feipfam non cuftodierit agno(čcre:8£ illu folum fequi paftorem
quiaaiam fua pofuitpro ouibus fuis.Ha:c eft una fpecies:qua intelligere {emetipfam aia in affedibus SC  adi/
bus (uis debeat.Ilfa uero alia pars pfundior eft 8C  difticilior:qua iubetur aia quae tamen iam in mulieribus pub
ehraeft agnofcere femetip(am.Q_ uod fi obtinere potuerit fperet fibi bona oiatft minus1fčiatexeundu fibi poft
ueftigia grcgu:5č pafcendu hardos in tabernaculis pafto^ alienoip a fe.Videamus ergoSC  incipiamus pro uiri^
bus etia huius partis agnitiotiem difcutere.IDicit per pphetam fermo diuinusllluminate nobis Inmen fcientis
JBed in doniš fpiritalibus unu quidem donum maximu effclqd /  per fpiritu fandu miniftrati-dermo fcientia:Vcu/
tusfcientiae opus illud principale eft:qd' in euangelio fecunduMatth^u quide ita dicitNemo nonit filium ni
fi prinecj} prem quis nouit nifi filiust& cui uoluerit filius reuelareJnLuca aut ita ait Nemo fcit qd fit filiusniii
pf 'iSC  nemo fcit quid fit pater nifi filius:6C cui uoluerit filius reuelarc.Secunduloanem ucroira fčriptum eft $i,
cut agnofeit me pater;& ego agnofco patretfntxlv.uero pfalmo’dicit:Vacate SC  cognofčite: quoniam ego fum
deus.Legitursprincipale munus fcicntia: eftcognofcere trinitate.lecundo uero in lococognofcerecreaturam
eiustfecundu eum qui dicebatdpfe enim noui ho^ qua 2  funKfcientiam ueraffubftatia mudi:8£ uirtute eleme/
to^initiu K finemlK medietate tempo^tSč reliquainter h^cergo anima: erit qua:da etiam fui agnitiotp qua
icire debet quas fit eius fubftantiatut^ corporea uel in corporea1& ut^ fimp!ex uel ex duobus aut tribus:an ue.
to  pluribus copofita.Sed SC  iuxta quorunda qua:ftiones utfii fada an omnino a nullo fit fa ddf& fi fada fifquo
fittfada. V ty.  ut putant alicp in femine corporali etiam ipfius fubftantia continetur:& origo eius pariter cum
origine corporis traducitur.An pfeda extrinfccus ueniens parato iam SC  formato inter ui(cera muliebria cor/
pore induitunSi fi ita fitjutRi nuper creata ueniatKSC tune primum fadareum corpus uidetur ee formatum:ut
caufa fadurse eius animandi corporis neceflitas extitifle crcdaturfan prius &ofim fada ob aliqua caufam ad
corpus fumendum uenire a:ftimetur«&:fi ex caufa aliqua in hoc deduci creditu£qua: iftafit caufa utagnofci
poffnfčientia: opus efttSed SC  illud requiritur:ut^ femel tantum corpore induatuftSC id poftmodum depofitu
ultra non quxra^an cum (emelfufčeptumdepofucritite^aflumad&:fi (ecundo fumptum femper habeatian
aliquando ite^ abiiciat.Et fiquide fecundu audoritatem fčriptura^ confumatioin muteturmundn& corrup
tibilisftatus hic in incorruptibile mutabiturlambiguu no uideri:quod in pradentis u itx  ftatu fecudo aut tertio
in corpus uenire poftit.Na fi recipiaf hocneceftariofequi^uthuiufmodi fucceflioibus cofequetibusfjnene
fciat mudus!8C adhuc cognitione fui anima requirat:fi eft aliqs ordoiaut funt aliq fpus eiufde fubftattecu ipfa;
alii uero no eiufdetfed diuerfi ab eab’deft fi funt SC  alii fpus ronabiles ut ipfa eft:& alii caretes rdn el8C  fi eade eft
ipfius qua: SC  angelovi fiibftatia;quonia ronabile a ronabili nequaq differre credit.Aut fi n5 eft quide tališ per
fubftatia: fed erit tališ p gratiaffi meruerit an non poftit omnino fi miliš eftici angelis:nifi hoc naturaz fu^ quali
tas aut fimilitudo receperit.R.eddi enim pofle uidebitur qd /  amiftum t?no tame coferri id q? ex intio coditor no
dederit.Sed SC  hoc adhuc ad cognofčeda femetipfa aia rcqratifi uirtus aias eius accedere pot SC  decederc;An eft
nuutabife an acquifita femel ultra no defluit.Et quid opus eft plura c6memOrare?quibus cxcaufis femetipfa

C iiii xxii

cognofcat animafne forte fi neg!exerit perfede femetipfam cognofČere:exire iubeatur in uefligns gregutnt
U  paicere h&dos SC  hoc n5 in pprio tabernaculorfed in tabernaculis pafto^:cu pravilo fit uoleri hxc  pfecpar/
gi m mas occafioncs ex his qua: lupra mcmorauimus fumererin qbus fefe exerccre in fermone (cientia: g uiti/
bus polfit.®icantur uero hax a uerbo dei etia ad aiam qux  in ^pfedibus qde pofita efbnondu tamen ad fum/-
mapfečtionis afcedit.^ua: ,peo ademcp pficit pulchra dicitur.H^tautpuenirepoflitquo ad impfedoernafi
a Era d ea comiatio neccilaria.C^uod nifi p ifta fingula quae fupra diximusfemetipfam cognoucritmigilatcr ex
ercueric in uerbo dei SC  lege diuina v cotingetei de his fingulis opiniones colligere diuerfoijrrSč fequi hoies nihil
egregium*nihil ex fpiritu fando Iocutosdioc efhn.ire in uefligns grcguf& eo^i  dodrina fedari:qui ut fi ipfi p
manierintpeccatoresmullu peccantibus remedium prouidere poruerint»C^uos q feqtur hacdosutiqj q pecca
to^ indicih tenentruidebitur palcerereircuies tabernacula paftoi^d iuerfas. f. fedas philofopho^.fntuere ergo
pienius q terribilecflvqcT fub hac adumbratur fjgura.Exi inquit in uefligiisgregu.Q_uafi ad ea Ioqtur qua: i
tus ia fitafa:& itra myfleriacollocatos.^p eo tame q? negligat femetipfacognofcere:& rcqrere qd fitj SC  qd uel
quo agere debeat qd ue noagerefdicitur cirexi ru;quafi quae ob hac defidia: culpa foras mittatur abeo qui pras
eih Sic ingens aia: pcriculuefbfcietiam fui agnitioneq; negligere.Scd fortafle qa duplicem cxpofitoem dedi/
mus agnicois Cux  aiaemidebitfcuipia fecudum eam quide quae de moribus SC  de adibus fuis difcutere negligit
SC  inquirerede ^fečtibus fuisFaut pfčrutari de uiiiisfmerito ei dicgexi'per qcT uideatur quafi de interioribus £o
ras ^ppelli.ffi ucro fecudum aeditoem aliam qua diximus q? natura fubftatiacj? fua agnofci debeat i SC  (latu uel
in quo fueriauel in quoeritjgrauecrcdetur.Cg uaz.n.faciletališaiainuenieturitapfečlatita prapotesfcuiho/
ru oium ro SC  intelligetia pateat?&d hoc refpodcbimus<quonia fermo qui habetur in manibus non ad oes aias
fit«neq 3  ad adolefcetulas hic quide loquitur fpofus?neq; ad cseteras mulieresrnecp ad.lxxx. cocubina^ aut.lxx.
reginasVfed ad illa quan'nter oes mulieres fola pulchra dicituriSč pfeda.Hfade apparet ad diledas quafqj aias
h^c diciiquibus cu gratia multa fentiedi SC  intelligendi a deo data fiCnegligunt tame fcietia: partes:& cogno f
(cedi fc m c t i p fa sin u! I u ui adhibet fludiu.Hiscrgo cominatur fermo diuinus:quia quibus multu daturrmultu
ex eisexigitur)8č humilis quide uenia SC  mifericordia dignus eritlpotesautpoteter cruciabutur.Si ergo SC  tu
aia quaepuichrfor es SC  emincntiot inter caitcras^Verbi gra dodorisnegligas temetipfaml&ignoratia tui ma
ncas‘:quo poterut uel hi qui ^dificari defiderat inftruiluel couinci SC  argui cotradicetesVl^ignc ergo cu comi/
natoe quada ad ea dicitur.|Exi tu in uefligiis grcgu;& pafce hiedos tuos in tabernaculis paflo^.Pot ad hoc tra
hi etia illud qcJ / |vToy fes fčribit. Q_uod fi q ifraelitica mulief adulteraueritdapidef .$i uero filia facerdotistigni
bus.exuratur.Sic ergo iufta uidebitur efle cominatio in eosqui capaces eflepoflunt ad agnitoem SC  fcientiam:
fiid per dcfidiam negligutJn quos iuflifTima indignatio fpofi efl:quia fcituniusnegligetiam cedere ad dana
mufto^.Similis.n.uidebib huiufinodiabvbel illi q acceptu denariuabfcoditin terra:ne lucri aliad ex eo pecu/
tiix  dom nns acqrcret?ue! illi que occidifle dicitur deus;quia malignus erat onaz.ftqui accepta Temina fcietia:
naturalis poftcritati inuidens^pfundebat in terramrPaflores quocp ficut SC  ante ia diximusf(iquide ad ccclefia
cominationis hic fermo fitrmudi huius principes accipiedi funEmel illi angelufub quoRi cura rcliqua:getes ha
betur fiue forte in hocifiue fecrctioribus caufis quibufda fcdud^.Si uero ad unaquaq? aiam cominatio ifla re^
feratur;quae femetipfam negligit agnofccreVfapictes SC  magiftri huius feculiintelligedi Tuntfdocetcs fapienti/
am huius muditut in fumma hoc intelligatur quia necefle efl aiam eaprzecipue qux bona SC  pulchra eflrfen/
fibus SC  ingenio uigilas cognofcere femetipfamVSi dare opera ad agnitoem fui per exercitia dodrin^t& (ludia
diumajac per hocagi (piritui dei SC  fpiritui adoptionisJiut fi tališ htecanima femetipfam neglexerit SC  a diui
nis ftudiis declinaueritlnecefle efl eam opera dare fludiis mundanis SC  fapietiac faeculfiSč agi fpiritu mudi hu/
ius itepi in timore.^uod defgnat apoflolus cu dicit.Nos aut no fpiritu huius mudi accepimus: fed fpiritu q
efl ex deo.Etite^.Noaccepiflis.n.ite^ in timore fpiritu feruitutisifed fpiritu accepimus adoptoisun quo cla^
mamusAbba pr.Ha;c interim nobis de pra:fcnti loco occurrerepotuerutrnuc ia couertamur ad cofequcntia.
Egtatui meo in curribus-Pharaonistfimile te arbitratus fumi^ima mea.Kfloricus quide fenfus hoc eflqd'
uidcf ofledere.Sicut inquit tune in egyptorcuPharao perfeques populum ifrael ^ceflit in curribus SC  equita
tu 1SC  meus hoc efl: domini mei fpofi equitatus loge prsccllebat currus^haraonis:8č predantior erat utpote q
silos fupauerit SC  in mare demerferittita SC  tu proxima mea fponfa prtecellis oes mulieres fimilis effečla  equita
tui meo;qui?Pharaonis curribus coparatuspotentior utiq? efl: SC  magnificentiorfinterim uidet' ordo fermonu
ipfoi^uerboruq; dircdio.V ideamus aut ne forte fecudum intelligentia my ftic^aias qutc funt fub i Ho fpiritali
" Pharaone 8C  fub fjpintalibus nequitiis pofitaKcurrus dicat efle Pharaoni^SČ quadrigas eius quas ipfe agit SC  du
cit ad perfequedu populum deeSi ad opprimedum ifrael.Certu.n.cfl quia tentationes SC  tribuIatioesrquas ex
dtant d^mones fandis p aiasaliquas?excitat ad hoc ipfum aptas SC  couenietest^uibus tancjcurribus afcen^
fis cxagitat SC  impugnairucl ecclefiam dei uel fingulos quo(Ha fidelium.De equitatu uero domini:qui fit eius
ifle eqtatus-in exodo quide ubi fuperantur currusPharaonisdemerguntur in maretnihil legimus feriptum
nifi tatuq? dominuscurrusPharaonis SC exercitum eius'proiecitin mare rubi^Jnuenimus tame quarto regno
. rum librofqbHelifieusdeaduentibus hofliuquicum equitatu8č curribusuenerant^fbrmidantipuero fuo dh
ci^ne timeasiquoniam plures funt nobifcu q cum illis.Et orauit inquitHelifieusJSč dixit^ominc aperi oculos
pueri huius-ut uideat.ftapuit dominus oculos eius& uidittlt ccce mos plenus equitibuserat:Et currus ignel
in circuki*rHclifxiqui  defcenderat ad eu.Sed SC  in prophetaAbacuc manifefte SC  cuidenter legimus de equi-
tatu domini: SC  afcendantequos fuos.Sunt crgo fčripturx uerba haec.Nuquid fluminibus irafceris domi^

ne aut in fluminibus furor tuusiaut in rnari rubro impctus tuusfquia alcedens cquos tuos?& cquitatus tuus fa,
Jus flut ergo equi domini quibus afcedit SC  equitatus eius.Q_uos ego no alios efle puto;qua illas animas qu«
frenum difciplin« eius acapiunt3(& iugu portant fuauitatis ciust&C  qu« fpu dei agunturt& in hoc eft eis falus.

In reuelationeloannis legimus q> apparuit ei equusJ& fedes fuper eum quidem fidelis SC  uerusfSč cuiufticia iu
dicansjcuius nomen eft uerbumdei:\it ergo V SC  uidi c«lum apertumiSč ecce equus albus& qui fcdebat fuper
eum uocabatur fidelis Sc  uerusfSč cum iufticia iudicans SC  pugnans?& oculi eius ficut flama ignisf& fuper ca/
putemsdiadematamultahabentia nomen Ičriptum qcfinemo nouft nifi ipfaSC adopertus erat ueftimentum
fanguine confpfumf&uocabatur nomen eius uerbum deiiEt exercitus eius erat in c«Iofc& lequebantur eum in
equis albistfnduti biflyno albo puro*J>ed opus eftgratia dei:qu« ho^ nobis aperiat inteIedumYquo poftimus
aduerteresqd ift« indicet uifiones$q fit equus albusf&qui fit qui fedet fuper eumtcuius nome eft uerbum dei.

Et forte qde dicet aliquis albu efte equu corpus quod aftumpfit dominusf& quo ille qui in principio erat apud
deumjPeus uerbum uel ueftitus uel uečlus eft.Alius aut anima dicetrquam aftumpfit primogenitus ois crea/
tur«$&dequadicebatrpoteftatehabeoponendieamt&poteftate habeoite^fumendieam.Aliusueroutruq*
fimul corpus atq aoima:quafi ubi peccatu no fuerit equu dici album putabit.Alius adhuc quarto loco ecclefia
dicetjqu 2 e SC corpus eius nominat album uideri cquin quali no habente macula aut rug&qua fibi ipfe fandi^
ficauit lauacro aqu«.$ecundu haec aut fingula etia illa accipi qu« (equuntur.'militia ca zli SC  exercitu uerbi deh
&  quo finguli quiq? eoru fequetes uerbu dei equis albis fedeatibiftpnis albis induantur SC  mundis. Huic ergo
equo albo quo ipfe uehitur:q uerbpdei appellaturjuel huic eqtatui c«leftičqui eu feqtur in albis ni hilominus V
cquiscoparat:Sč fimile faci&Chriftus ecclefia fua« In curribus autdPharaonis uel ita poflumus acciperefot qua —
tu hic domini eqtatus equitatu SC  currusPharaonis eminet SC  pr«cellit;tantu tu qu« pulchra es in mulieribus*^
praccellis SC  emines oes reliquas aias qu« adhuc iugu^haraonisportat SC  (eftores eius patiun&uel certe q> eq-
tarus hic meus q lauacro aqu« mudatusVpurus SC  cadidus faduse:& uerbu dei meruit hre fefiore?cx curribus
aftumptus efhPharaonisjInde.n.oes ueniut crcdetesaja^phriftus uenir in hucmudu peccatores faluos facere
Hoc ergo mo potexpIanari uerficuli huius fenfus.Eqtatui meo q fuit ante in curribusf > haraonis*& nuc feqic
me in eqs alhisfpurificatus lauacro aqu« fimile te arbitronq>xima mcaJ&eat« ergo funt ill« ai«*qu« dorfum
fuu curauerut ut fufcipiat feftore uerbum dei fup CciSC (tena  eius patiutftut quocucp ipfe uoluerit flečlat casfSC
agat habenis pr«ccptoi^ fuoi$qai3no ppria uolutate incedutjled ad 01 'a dicunt' SC  reducuntf uolutate leflo^
ris.Et fortaflis uidebif fecudu hoc ex multis aiabus cogregata eft ecclefia:^ exeplum uit« accepit a?Chrifto*
qcfno ta ab ipfa deitate uerbi deiacceperit qu«utiqj fupeminet eos ačtus uel affečlussq ad exeplu dari hoibus
debeadfed illa aia qu« aftumpta eft ab eo in qua fuit fumma pfečlioiilla fit ad exeplu pofitafS: ipfa dicat hic p
xima mea cuius fimilitudine habere debeat etia eeclefia;qu« ex multis cogregatur aiabus illis.f.qu« prius fue -
ra t lubiugo SC  curribus=Pharaonisr& equitatus dominiappellantur.^u« aute ex duabus expofitio coueni/
re magis ,ppofito uerficulo uideaturrprobabis etiam tiiqlegis.^ ua fpeciof« hčtx  funt gen« tu«;tanq tur/
turis ceruix tualficut redimicula^rdo dramatis huiufmodi uidef’ habere cofequetia; qdP poftea q aufteriore
ufus ecomonitoe fpofus ad fpofam pteftatus ei:qd’ nifi cognolceret firmetiplam exitura eet in ueftigiis gregu
SC  palčeret no oueš fed h«dos;erubuerit fup aufteritate pr«cepti:fed SC  rubor uerecudi« diftufius in uultu fpe/
ciofas effecerit genas eiustSi multo q fuerat puIchriores.Mo folu aut gen« led SC  ceruix eius ta decora fit redn
tatjuafi moniliu redimiculis adornata.Pulchritudo ergo genar^ turturibus coparatf/cp per huiufinodi aues Cu
mul honeftas uultus SC  alachritas indicef .H«c eft: hiftorici dramatis explanatio.Sed ueniamus ad re.Paulus
apoftolus feribes ad ecclefiam corinthio^ita ait.Corpus autem no eft memb^ unurfed multa|& fi dixerit pes
qa no fum manusfnon fum de corpore!no ^pptereano eft de corpore $SC  fi dixerit auricula qa non fum oculus:
no fum de corporejno ^pterea no eft de corpore.$i totu corpus eft oculusbbi c  auditusfSi totum auditus ubi
odoratusf Nuc aut deus pofuit unu quodq? membij: in corpore ficut uoluit.Et cu plura dilputaftet ;ad ultimu
dixit.Vos aut eftis corpusChriftfi& mebra ex parte.Et itead  Ephefeos feribes dixit:Subie(fti inuice in tirno
re Chrifti.Mulieres uiris fuis lubiečt« fint ficut dominotquia uir caput eft mulieris ficut SC  Chriftus eft caput
ecclefi«.lple laluator corporisiled ficut ecclefia fubiečta eft Chriftotita SC  mulieres uiris fuisin oibus.Viri dili
gite uxores ueftrastficut SCChriftus dilexit ecclefiam fua:& lemeripfum tradidit pro eatut eam fančlificaret la
uacro aqu«in uerbotut ipfe fibi pr«pararetgIoriolam ecclefiamohabetem macula aut rugamtaut aliquid hu
iufmoditfčd ut eet fančta SC  immaculata.Et poft pauca.Nemo iquit,n.aliquado čarnem fuam odio habuit: SC
nutrit SC  fouet eamf ficut SC  Chriftus ecclefiam:quia membra fumus corporis eiusiK reliqua.Hoc ergo edoce/
mur!quo fponla Chrifti qu« eft ccclefiatetia fit corpus eius SC  membra.S* ergo audias fpofi mebra nominaris
Ecclefi« mebra dici intelligeiin quibus ficut funt aliqui qui dicunf oculir^ intelligenti« fine dubio ac fcieti«
luminc:3č alii aures pro audiendo uerbo dodrin«falii manus^p bonis operibus rcligiofifip minifteriisilta funt
alii qui SC  gen« eius appellentur.Gen« aut partes uultus dicuntunin quibus honeftas SC  uerecudfa ai« agno/
fciturtper qcP fine dubio illi in membrisrecclefi« declarantur:qui caftitatis SC  pudiciti« excolunt honeftatem.
Pro his ergo ad omne corpus fpol« dicitur q fpeciol« fad« funt gen« tu«:K obferua quia non dixitiQ_ uam
fpeciof« (unr gen« tu«f fed q fpeciof« fad« fuuKut oftendattprius quide no eas ita fuine fpeciofaslfed poftea
q fufcepit ofcula fpofi;6č ipfe qui loquebatur per ^pphetas prius affuit!& mudauit fibi ipfi ecclefia fuam laua/
eroaqu«:& fecit ea non habere maculam aut rugamtet agnitione fui pr«ftitit efetunc fed« funt fpeciofic ge^
n« eius.Tunc.n.caftitas et pudicitia et uirginitas?qu« prius no fuerat per ecclefi« genas fpeciofo decore diftu —

» j Bil;

IIi

L

I

tl

ml

jfa eft,Q_ux tamen genaiy fpecies.i.pudiciti£ St  caftitat&turturibus comparatur, Turtu^ fcrunt huiuftnodi
naturam ee:ut neq? mafculus prazter una fčemina adea&Iia nec fcemina plus g unu patiat mare^ta ut fi acciiz¬
dat altero intercepto fuperefie alte^pariter cum coiugefcxrindus fit ei cdcubnus amor.Coucnieter ergo fimi -
litudoturturis aptatur ecclefiaz;q> uel alterius uiri poftChriftum coiugium ncfciatTuel q?cotinetiaz St  pudsci/-
tix ineajtanqturtuiyuolitetmultitudo.Secudum hancintelligetia£tiaceruice (po faz accipiamus* Q_ux fine
dubio illa: intclligi debeat aiaz:quasj£hrifti iugu fufcipiuntdicetis.S>ufcipite (up uos iugu mcuiqa iugum mcu
fuaue e.Obedientia ergo eius ceruices eius appellantur.Ceruix ergo eius fpeciofa fada eft ficut redimicula: SC
fnerito.Q_uam.n.prius prazuaricationis inobedientia turpem feceratmunc obedientia fidei fpeciofam fecit St
pulchram.€eruix ergo tua fpeciofa fada eft ficut redimicula£Ad utrunq>n.fubauditur fpeciofa fada efbficut
tedimicula.Redimicula hic dicit conftridiones uel connexiones momlium quaz in ceruicibus federe folcnt:ex
quibus deducitur St  dcfcendit per omne collum reliquus ornatus.Ipfi ergo ornamente quod ceruicibus impo
nifoletfceruicemfponfazcomparauit♦ C^uod didumita aduertimus.Ceruicem diximus ad aduftionem SC
obedientia dicOpro eo q.-> quafi iuguOirifti fufcipiat:& fidei eius obedietia pnebeat.Ornamentu ergo ceruicis
eiusjqux e obedientiasChriftus cftjple.n.prior fadus eft obedi es ufq; ad morte:& ficut per uniutfAdaz.fi ino--
bedietia peccatores coftituti funt multiiita St  per uniusobedietiamChrifti dutaxat iufli coftituetur multi.(5)r —
namenim ergo Si  monile ceruicis eccIcfiacfobedietiaChrifti eft*$ed St  ceruix ecclefiaz.i.obcdietia eiuslfimilisef
feda eft obedieda&Chrifti quod eft monile ceruicis.Magna »ergo in hoc laus fpofaz cftjmagna ecclcfia: gloriaT
ubi imitatio obedientia: eius&xequat obedietiasChrifti que imitatur cccldia.Hazciteipfa ipccies moninsictia
in  genefi memoratur aiuda patriarcha thamar nurui fuaz;quado cu ea qfi cu merctrice cocubuitdata.<Q_uod
nooibus patet myfterium.lntelligitur per hocq*Chriftusecclefi;£iquaex multoiy dogmatu proftitutione col
iegerat^uturaz pfedionis hxc  dedit pignoraiSč lftud obedietia: monile ceruici eius impofuit.Similitudines au
ri facies tibi cu diftindionibus atgetfojuoadufcp rex in recubitu fuo.Supra diximus q> fpecies dramatis Iibel/-
Jus hic ordinatus perlona^ immutatione cotexitur:8č nuc ergo uidentui hazc amici uel lodalesfponfi ad fpoti--
fam locutiYq fccudu intelligetia myftica St  ut fupra iadiximusaut angeli uel et ( pphctaz autpfiarcha: pofiunt
tntelligijno.n.tunc folum cupoft Saptifmum loannis in deferto tentatus eft a diabolo dominusfacccftcrut an/»
gel u£t  miniftraueruteijfed anteaduentum prazfentia: corporalis miniftrauerunt femper«Nam St  lex difpofi^
ta in manu per angelos dicitur mcdiatoris.Sed ad hebra:os fcribens apoftolus diciu$i.n*qui per angelos habi
tus e fermo fadus eft firmusjpfi ergo erant uelutaudores St  ,pcuratores appofiti paruula: iponfa’ cu pada /
gogo legddonec plenitudo tempoi^ ueniretY& mitteretdeus filiu fuu natu ex mulierejfadu fablegč&addu/-
cerct cam fub audoribus St  procuratoribus St  pedagoge legemt ipfi us uerbi dei ofculaf dodrinam.fi uerbaqj;
fu(ciperer.4ntcq ergo tepus ho^ adeftet i muitis angelovi minifterio excolebaf fpofatg apparebat tuc hoibus;
St  loqbantur ea qux res pofčebat St  tepus.J^o.n.tu mihi ex aduentu faluatoris in čarne fpofam dieuaut cccle/
ftam puteslfed ab initio humani generisiSC ab ipfa coftitutione mundiimmo utPaulo duce altius myfterii hu -
ius origine repeta?antc etiam coftitutionem mudi,Sic.n*dicit ipfoliicut elegit inChrifto ante coftitutione m ib
ditut eilemus fandi St  immaculati coram ipfo in charitat^prtedeftinans nos in adoptoem filioi^fed St  in pfal v
mis fcribitur.Memento congregationis tua: domine?qua congregafti ab initio« Prima etenim fundameta con
gregationis ecclcfiadftatim ab initio funt pod ta. Vnde St  apoftolus dicit tedificari ecclefiamVion folu fup apo/
ftolo^fundamentum ffed etiam propheta^merprophctasautnumeratur&Adamiqui magnum myftcriu
prophetauii imChnfto St  in ecclefia diccns.Propter hoc rel/nquet homo patrem fuum St  matrem fuamtčt ad
h trebit uxori fu^rdč erunt ambo in čarne una{emdenter.n.de his didis ciusbiicit apoftolus: Q^uia myfteriu
hoc magnu ft.Ego aut dico inChrifto St  in ecclefiažfed St  idem apoftolus cum dicitJBic.n.ccclefam dilexitmt
(emetiplum traderet pro ea fandificas lauacro aqutetn6 utiq; oftedit eam prius no fuifte:quomodo.n.dilexi f
fet eam^juas no cratf Sed ea fine dubio dilexit quac erat.Erat aut in oibus fandis qui ab initio feculi fuerat fa;
di.Š>i!iges igitur eam uenit ad eam.Et ficut pueri fui coicauerunt čarni St  fanguinufimiliter St  ipfe particeps
fadus eft eorudemKicfemetipfum pro eistradiditjfpfnn.crantecclefiaquamdilexit% eam uel numerofita/
te augeret uel uirtutibus excoleret:ueI perfedionis charitatctde terris trafterret ad caluin.N^niftrauerunter
go St  ppheia: ab initiecminiftrauejunt St  angeli.Q_uid.n.aliud fiebat tunctum apparuerunt tres uirtAbra^
hx  fedentiad quercum mambraefLicetillaangelorum fpeciesplusaliquid c| angelieum oftederit minifterb
uminam trinitatis fibi myfteriu prodebatur.Hoc erat St  in exodo?cum angelus domini dicitur in (lama ignis
apparuiftbMoyfi in rubo.Continuo aute in fubfequentibus dominus St  deus loqui in angelo fcribiturtSC ipfe
deus loqui in angelo fcribitur^SC ipfe deus ee Abraham St  deus Ilaac St  deus Tacob defignaf.^uod qdam hx
reticoK legentes dixerunt£)eum legis St  ^pphera^ longe inferiorem ee q Icfum Chriftum St  fpiritu fandum
fičcoufcp impietate fua ptenderuuut plenitudine qde inChrifto ponat St  in fpiritu fando.Impfedioem uero
St  inf rmitate in deo legis.Sed hac alias.Muc aut nobis ( ppofitu e oftedere quo fandi angeli q ante aduentum
Chrifti uelut paruula adhuc fpofe tutela ( pcurabant?ipfi funt amici St  fodafes fpofitq ad ea dicere uideanf .Fa
ciamus tibi fimilitudinesauricu diftindoibusargettufq^quo rex litin recubitu fuo.lndicat ergoq?ipfi faciat
fpofanoauiy(ne^.n.habeat taleauipqualedignuerat offerri fpofa0‘fed proauro fimilitudines auri fe facere
promittuttEt no unam fimilitudine fed multas.fta etia dicut dcargetoTfed quafi habetes licet parua argeti ma-
tcria?pmittut ei fe faceremo fi militudinesded diftinctiones argetifutpote qbus no tata abudaret argenti mate
fia»ut conexum aliqd St  (olidum opus ex eo pducere poftendfed diftinetoes folas ac figna quadam parua ue/

lutpunda

■

lutpunčla interfererem illi opi:quod exauri fimilitudine faciebat.Ffec ergo amid fpon fi illi de quibus fupra
diximus.fpofa: faciutomamenta.Sed qd in his leereri cotincaturjSč qd elocutiois nouitas ipfa parturiatJbipote
ds uerbi ac fpofi patre praecemurjut ipfe nobis arcani huius clauftra patefaciat*quo poffimus no folu ad intelli
genda ha:c illuminarijuci^ etiam ad ,pferenda*ac fecundu menfura eo^t|ui lečturi funt moderatione eloquii
(piritalis accipere. Auri fpecie in multis ftcpc oftendimus figura tenere intelligibilis SC  incorporca: naturaitr/
gentum uero uirtutem uerbi ac ronisj fecundu ep SC  dominus dieit per piphetaTlDedi uobis argentu SC  au^uos
aut fcciftis argentea SC  aurca bahalimjoftcndens per hatc SC  dices?quia dedi uobis fenfum SC  rationem; qua me
deu SC  fentire poftetis SC  colcrctuos aut SC  fenfum SC  ratione*quas in uobis cft;ad coleda damionia tranft uliftis*
Sed SC  eloquia domini eloquia caftaiargentu igne ,pbatu.Et ite in aliis argentu ignitu&ufti lingua memoratur«

'intaber/-

* vw  -* JO j^UJUijpiu J1U 1U1C UU1CUDUS IH lTlUltlS ICnptU

ix  locis hoc indican1qd* au^ ad fenfum menteq^ rcuoccturrargetu uero ad uerbu atqr eloquia rcferaturfNuc
ergoproperemusad conteplandu^uo fecundu caquse prarmifimusamid fponfi dicat fe fimilitudines auri fa/

in lege rcferunturjfin figura SC  non in ueritate contingebantrifta oia fimilitudines auri fuerunt non au^ uerum*
Q^uod,f.aumm ue^ inillis quah'ncorperea funt&inuifibiliaac fpiritalia intelligatuttSimilitudo uero auri in
quo non eft ipfa ueritasded umbra ueritatisjifta corporca SC  uifibilia accipiantur.¥crbi grada Jimilitudo

au>-

fed SC  uclamen SC  coluba; ac (era: SC  altare holocaufto^s& ipfum teplum atep oia qua in lege feripta funt ♦ ©ia
hac fimilitudines erant auri? fed SC  ipfum auip mfibile pro eo p uifibile erat non erat auru ueru %  fed fimilitudo

eratilliusueriauri inuifibiiisjftas eroo fimilitudines auri fecerunt fr

uidclicet

SC  pphetaejg miniftrauerutilegecaiterifčp myftcriis J-ioc opiiior SžPaulus itclliges dicebat? i rcligiocangelo^
in hisqua uelut fruftrainflatusJfenfucarnis fuar.Gis ergo iudaicuscultus > & rcligiotfimilitudines funtauri.Cu
autcouerfus fueritqs ad dominu;&ablatu fueritabeo uclameftuc uidebitauru uerujcuiusauri anteqadeftetr:
SC  cognofčendu fe pneberedffimilitudines fccerut fpofa amid eiustut cx illis (imilitudinibus comonita SC  r puo-

gas corporalen&Finisenim corporalis multos inuenietspro quibus no funt feripta hac IN3eqi enim huiufrnodi
de his recipient intellcčlunftfed finem faciiloip perfečlionem rerum itelligeiqua utiqHPaujo SC  fimilibus eius
adueniffcISč propter ipfoslferipta hac efte dicunturfled hac in excurfu diximusJuolentes oftenderc quo ami/

dam diftinčtiones argcntitindicia.fifenfus (piritalis uerbi SC  intcrpratationis rationabilisJfičč ualde rara SC  cxi—
gua.Ante aduentum naq; domini'uix ficubipropheta^ aliqs paip quid occulti fermonis aperuit.Verbi grada
utEfaias cudiciduinca domini fabaoth dotmis ifrael eft iSC  domus iuda nouella dilcčta.^; itcip alibPaqua mul
ttdgentes multa funt.lč Ezcchiel nominans duas fororestOollam S^OolibamtaliamsSamaria diftinguitefle?
SC  aliam iudaam.SiC fieubi ta!iaquadam ipfis prophetis intcrpretantibus aperiant^t ifta diftinčliones argcntiJ
dicuntunVbi uero faluator SC  dominus nofter IefusChriftus adueninnota facies oia uerbo uirturis fuaTin paf
fione eius indicium datum eftrp ea qua in abfčondiris teneban^žč areanaerantfin lucern profercnt^Sč ad ma-
nifeftationem uementlpcr hoc q> uelu templi quo ad uifum fančto^ fančla arcana uelabantf jfcifium eft de fur—
(um eius ufq^ deorfumtpalam fore denuncians oibusjp intrinfecus uidebaf obtecftumific ergo illud qd'per an
gelos SC  prophetas miniftratum eft fimilitudo auri fuitteu diftinčlionibus paruis SC  exiguis argenti. Hac aute
qu£E per ipfum dominum nrm IefumChriftum tradita fiintiin auro uero SC  argetd folido collocata funt. Hatc

SC  ur catulus leomsf&poft h^ec fufcitauerit eum pateK& refurrexerit e mortuis‘f fi qui fuerint coformes refurre/-
člionis du&nam non in fimilitudine auri.i.non in rcip corporalium cultu mancbunttfed ue^ au^ ab ipfis per/-
cipicntcrcdentcst& fperantes non ea qu^ uidentunfed qux non uidcntui^ncc qua: in terris funt fed qua: in cx-
lismbidChriftus eft in dextera dei fedenslf&; dicent qa & fi cognouimu&Chriftum aliquado fecundu carnetfed
nuc iam no nouimus.Non ergo iam diftinčlionibus paruis argentisfed in latitudinem diffufo utentur argento«
Audient.n.qa in illa auri fimitudine petra qua: fequi diciturt& potu populo pr^berdChriftus efb SC.  mare ba-A'
pdfmus eft:8č nubes fpus fančlus eft;8č mana uerbum dei eft;5C agnus pafchte faluator eft:SC fanguis agni pafi
fickChrifti efttSč uelu qd" eft in (ančlis fančlo^quo diuina illa SC  arcana te gebatur caro eius efhaliacp munera

XX111

net proferemuslorietur inquit ftella exIacob*& cxiet homo de fcmine eius i St  dominabitur gentibus multis*
ixaltabitur gog regnum eius|& crefcet regnu eiusJDeus educet eum ex sgypto ficut gloria unicornis{& come -
det gentes immicoip fuorumt3£ craflitudines copz  medullabitl& iaculis fuis fagittabitcos recubes ut leo requie -
(ceuSt  ficut catulus lconis.Q_uis fufcitabit eumf Confidera ergo Čt  ex his diligcntius St  uide?quo ois fimilitudo
auri ufqj ad extremum tepus ad recubitum rcgisiCftare memoračPofthsc ergo exaltabitf gog&fiip teda re/-
gnum eiuslcu uidelicetde terris ad cslcftia fuerit teda^tran fl atu m.Sed de his plenius prout dominus dedit in -
nu mero§: librolprolecuti fumus.lLequiramus laneni etiam fandis patribus ipfis St  prophetisjq ui miniftraue/-
runt uerbu ante aduentum domini nri IefirChriftfpfedionis huius ueriq^ auri gra data fittan tantum futura
h sc inteilexerin«& in fpu uentura prsuiderintAtcp ob hoc folum dixerit dominus d&Abrahat^^uia defi>
derauerit uidere diem eiust6č uideri«& lstatus fitJq>«fiin fpu futura prsuideritf&magis fortaffe hoc ita cfte cti
am ille (ermo confirmet q ait^multi iufti defiderauerunt uidere qus uidetisrSč non uideruntfe audire qus au/—
čhtis& no audieruntJf^uauis nec illis potuerit defuifte pfediofaeniens ex fide:(§)_us.n«nos fča credimusthsc
illi maiore cu expedatione futura credcbant.Sicut ergo ex aduentuChrifti credeter prsrcritoip fidesf ita SL il/-
los futuro^dad fummapfedionisadduxit:C^_uod fi ad unaquaq?animam referatexpofitio t 'uidebif q>doneč
paruula eft adhuc aia St  imperfeda:S£, fiib tutoribus St  procuratoribus pofit^fiue dodoribus ecclefis fiuc an/~
gelisrqui paruulo^ cuftodes efte dicunčJSč uidere femper faciem patris:qui in cslis eftjfimihtudines auri fiut
eitcu non folidis St  fortibus alitur uerbi dei cibis fed fimilitudinibus imbuittuciut fi dicamus parabolis St cxet~~
plis aocefTpro qbus St  ipfe£hriftus dicitf State crefcere St  fapientia St  gratiaJapud deu St  hoies.fn illis ergo fi—
militudinjfbusimbuitf; ;St  fiunt ei paruula: diftindionesargenti.&penuntf.n.interdum St  his qui imbuunt par —
f °* 1  ^ 1  n  * r '  " ' ' • *- T j rj  ' -j---- r. ; p C ni t us

na ne

ep  penitus ablcondenda fant fpiritalia myfh'ca)led ut ait ierrao diuinus faciends funt eis diftindiones argenti*

Čt  (čintills qusda fpiritalis intelligentis animis co:^ initiads funt;ut guftu quodamodo defiderands dulce/-
dinis fumatlne ut diximusdi penitus ignore&nec oino defideretur.Ve^ cy> paruulam nominamus aiamtnemo
ita accipiat quafi iecundu fubftantiam paruula dicatudffed ficui dceft eruditio St  in qua eft exiguusintelledus
ac minima pcrrtialhanc paruula dicimus aiamjfgitur h sc fieri conuenit ufq} quo rex fit in recubitu fuoTuufcj?
quo in id pficiat huiufmodi aiamt capiat tcgemiSt  habeat recubentem in (emetipia. Hic.n.dicit hic rex quia ha --
bitabo in eisf& in ambulabo in eis^pfedo qui tanta uerbo dei cordis fin' latitudine prsbenttut etia in eis de ara-
bulare dicat#(patiis«Camplioribusintelh'gentis#agnitionift$ diffufioris.fra ergo St  recubare dicitur in aia illa fi -
ne dubiolde qua ipledominus dicit per pphetan^iup quem reqefcam?nifi (up humilem & qctum St  tremen^
tem fermones meosVSdabct ergo rex ifte qui eft fermo dei4n illa aia qus iam aa pfe&um uenerit recubitu fuut
fi tamen no fit in caaliquod uitium^fed plena fit fanditatejplena pietate?fidcTpace«oibufq 3  uirtutibus.Tunc.n*
delečtat in ea recubare regei& habere recubitum Ad hac.n.anima dominusdicebat. ^_uia ego St  pater tneus
ucniemuslčC ccenabimus cu eo/ St  manfione faciemus apud eum.^bi ergo ccenacChriftus cu patretSi ubi ma—
fionem facitVquidni St  recubitTfeata iflius Iatitudo aiajbeSta ftrata illius mentistubi pater St  filius ut non dubi
to una cufpu iando recubi«& ccenatJ^ manfionem facit»%_uibus putas opibusTquibus copiis tales conuius
pafcunt ubi primuscibiiseftjhumilitas fimul apponit acpatientialfmanfuetudo quocp St  lenitatis?& qd r

fiimms ei (uauitatis effipuritas cordis^haritas auteman hoc conuiuio principalem obtinet locum ♦ 'Tali ergo
modo etiam terria expofitione ad unaquanq^ aiam referri pofte uidebit'*tquod aitrSimilitudincs auri faciemus
tibi cu diftindionibuš‘argenti?quoadufq; rex fitfin recubitu fuo.Hardus mea dedit odorem fuumtfiue odorem
eius^n fpecie drammatis uidetur hoc oftenclficp poft hsc uerba tngrefla fit fponfa ad iponfiim&č unguetis fuis
unxerit eumjac miro quodam genere quafi nardus qus prius odorem non dederat cum eftet apud fpofam^tuc
dederit odorem fuumfcum corpus contigit (ponf&it non tam ille ex nardo odoremjq nardus ex ipfo fumpfif-
(e uideat",$i ucro fecundu hanc dfiam qus in aliis jnuenit excmplaribus IcgimustNardus mea dedit odorem
eiu&inueni«: adhuc aliquid diuiniusfiit uideaf’ unguetum hoc nardi quo unčtus eft fpofus? non tantum fuum
qui nardo incife naturaliter foletTfed ipfius fponfi odorem cocpericrSč ipfius odore ad fpofam reportauerit nar-/
dustut in eo quo unxit eum odore fponfi ipfius ungueti munus acceperit?8č hoc fit quod dicere uideatur: Har^
dus mea qua unxi fponfumlregrefta ad mefodore mihi detulst (ponfitS£ uelut fuperato naturah fuo odore-prs
fragrantiajfponfi ipfius mihi detulit (uauitatcin t l4sc ha bet hiftorici dramatis explanatio - Sed ueniamus iam
nune ad intelhgentia fpmtalem.Ponamus hic fponiam ecclcfiam in pfonamlvlarist qus deceter utiq 5  dicitur
alferre libram ungueti nardi piftici prsciofu& ungere pedes lefusSC detergere capilhs CuisfSt recipere quodam
modo ac recuperare per crimen capitis fin' ad iemetipfam unguetu ex qualitate ac uirtute corporis eius infečtu:
čt odorem non tam nardi per unguetu q ipfius uerbi dei ad fe trahentem per capillos?qbus abftergebat pedes:

St impofiiit capiti fuo non tam nardi §ČHrifti ftagrantiafe dicere qa nardus mea mifta in corpusChriftiarcd^
dit mihi odorem eius.S>eniq^ uide quo hsc ip(a rcferunfdMaria iquit attulit libra ungueti nardi piftici prscio
&8t  unxit pedesdefu:&: exterfit capillis capitis fufiSJomus autem inqt tota^repleta e odore ungueti« ^ uid uti
q^ indicat?quia odor docftrins qui procedit deChrifto 8t  fančti fpus fragrantia5repleuit oem mudi huius do/
mam ac totius ecclefis domu. Vel certe rcpleuit omnem domum anims illiustqus odoriaChrifti fu fcepit par
ticipiumrofferens primo fidei fiismunus uelut unguentum nardi?& recipiens ex hoe gratiam (pirifus fandit
St  fpiritalis dodrins fragrantiam.^uid ergointereft utrum in cantico canticorum fpofa perungat ungueto

fponfum


fponfim&m in  euangelio difcipula magiftrun^S&MafiaChtiftumffpcmns ut diximus redire ad fe ex hoc un^-
guento odorem uerbi;& fragratiamChriftffuteo ipla dicat bonus odor fumus deo?£t quoniam plenum fide
fuit iftud unguentu 8C  praciofi affedusiob ho c ČC Iefus teftimonium reddidit ei  diccnssbonu opus opata eft in
me.Sic ergo rurfus in cantico cantico^ poft aliquanta amplečlid’ emiftiones fpofatficut hic opusMiria^ait.nV.
emiftiones tux  paradifus cu frudu pomo^:Cyprus cu nardistNardus cu crocis.Ampledi^ergo SC  in his cmif—
fiones ac munera fpon faf€) bfcruauimus lanc q? iniis qua nuc memorauimus plurahter primo* poftmodu firu~
gulariter nardu pofuitlfqcP puto lecundu illam ratioem didunnquia negociator regni calorum? plures primo
^Margantas negociatltufip quo adunampueniatpraciofam,Etfortcquoddixitemiftionestua paradifus cu
frudibuspomo^tillosindicatfruduscumnardisplurimisf quosaffcrimusexinftitutionibus SC  dodrinapro—
phetica* gx dodrina uero ipfius domini noftrile fu€h riftiiemiflioncs noftra & munera non plures habet nar—
dos led unafted nune redeamus ad eam qua: diciFNardus mea dedit odore fuurm& uide fi poflumus ad h uc et
hoc in loco intelligere pralenti^uod fi quando ualuerimus integre 8C  decenter exponere de deitateChriftfiuir
tuteqj eius ac maieftatem dignis aflertionibus conlignardtunc fortaftis merito dicetmel ecclefia illamcl anima
illa®qua; ita mamfefte pomerit gloriam eiusexponere:Kfardus mea dedit odorem fuu.Nec miru uideri debe?fi
Chriftus queadmodum fons eft 8C  ftumen aqua uiuatde quo ^cedunuSč qneadmodu panis eft 8C  uitam dat:
ita & nardus eftt& odorem dedit:& unguetum eft quo qui undi fuerint&hrifti fiandficut dicit in pfalmeiNo
lite tangerdChriftos meos.Et fortafte lecundu illud quod dicit apoftolusl-His qui exercitatos habent lenfus ad
diferetionem boni uel malijfingulis quibufq? fenfibus aix  fingula quseq?£hriftus efficitur Jccirco.n.& ueru lu-
men dicicTut habeant oculi amma!quo illuminentMccirco 8C  uerbumjut habeantaures qcF audiantjccirco 8C
panis uitajut habeant guftus anima: quod deguftet.fccirco ergo SC  ungentum uel nardus appellaturlut habc—-
ant odoratus anima; fiagrantiam uerbi|ccirco SC  palpabilisi& manu tradabilist 8C  uerbum fadum dicitunut
podit interioris anima: manus contingere de uerbo uira.Haec autem omnia unum atq? idem eft uerbu deitqd'
per h xc  fingula affečtibus oronis comutatumfnullum aix  lenfum grx  fua relinquat expertem. Alligametum
gutta fratruelis meus mihfin medio uberum mco^ manebitfiue coinorabitur.Eiuldcm adhuc uerba Iponla
funtfad adolelčentulas loquentis«fPrius quidem dixerat1quia nardus fua dediftet ei odorem Iponfi; SC  quia per
unguentu quo unxerat eumrodoris cius fiagrantiam rcccpiftetfnunc autem ait fraternus meus mihlguttam
redolettEt hanc non difFufam neq^ ut libet diiperlamsfed colligatam 8C  conftričtanfcjuo^fiodor ipfius fuauita a
iis denfior rcddatur Sč uehementior.Et hic inquit cum tališ litin medio uberum meorum demoraturf& com a-
manet|6C requiem ac manfionem luam facitin loco pečtoris menVerum quod nune proximum cognomina^-
uiteum fraternum fuum Iponlaf 8C  nominis huius appellatione per totum pene libelli tcxtum frequenter utti-
turidignum puto:ut prius requiramus appellationis ipfius caulamf8č quid uel unde fraternus dicitur«expona
musJraternus appellatur fratris filius.Requiramus quis fit primo frater fponfeicuius hic filius habeatuifui-'
de fi pollumus dicere (ponlam quidam elle ex gentibus ecclefiamifratrcm uero eius priorem populumjčč fra^
trem indicat utkp leniorem.^uia ergo ex illo populocdhrillus lecundum čarnem nafciturl ob hoc ab ecclefia
gentiumtfratris filius appellatur»<l^_uod ergo ait alligatnentum gutta fraternus meus mihii corporese natiui/
tatis eiusindicat lacramentum*Yidetur enim quodammodo alligametum efle 8C  uinculum quoddam anima:
corpušlquod alligamentum gutta m Chrifto diuma: uirtutis ac fuauitatis aflnngitur. Si autem ad unamquan— -
c$  aniinam qux dida funt referunturlalligatura gutta: dogmatum continenttia:t6č conftridio diuinarum len^
tenaarumjacnodofitasintelligitur.Innex^enim fibi inuicem funt fidei rationes: 8L  uinculis ueritatisaftrida:«
Deniq; 8C  lex mundum dicit eife omne uas quod alligatum eftfimmundum uero quod iblutum fuerit 8C  non li
gatum^uius rei h xc  profedo figura crat?qrChriftus in quo nunquam fuit ulla immunditia pcccatiialligame
tum gutta: dicitur*Et ideo anima non debet contingere aliquid dillolutum; 8C  quod non fit ratione fubnixuniS
8C  dogmatum ueritate conftnčtuminc immunda fiat.<^_ui,ndtnmundum contigerilSimmundus erit lecundu
legem.Contingetna<p eum fenfus irrationabilis 8C  alienus a fapientia deit«3čfacieteum imundu.Videaut fi kr¬
te filium dei in čarne gutta dičtu:& quafi breue aliquid 8C  exiguum nominatu polfumus accipere? ficut StiDa^
niel de eo dicit.ltapidem paruum de monte excilum fine mambust& poft hxc  montem magnumittel ficut in li--'
bello.xii.prophetarum nihilominus gutta quidem futura dici tuifquai cogreget populum.fft ergo 8C  in popu¬
liš ita fcriptum.Et erit ex gutta populi huius congrcgatušcongregabitur lacob^ecebat enim eum qui uenie^
bateofigregare non folumlacoblfed 8č  omnes gentešiqua: ficutpropheta dicit reputatac lunt taquam gutta ex—
fitulaf exinanientem le diuinitatis forma effici ipfum ut guttam:& fic ueniread congregandam guttam genti^
umsSč guttam nihilominus reliquiarum!acobJ>ed 8C  in.xliiinpfalmo dicitur ad dilcdumfcui etiam iplepfak
mus alcnbituftMyrrha SC  gutta SC  cafiala ueftimetis tuistA ueftimentis ergo uerbi dei quae eft dodrina fapien ^
tia^procedit myrrha mortis duntaxat indicium'pro humano genere fulceptac»®utta ut fiipra diximus exinani— '
ta^diuinitatis formatleruilis forma: fufceptaidignatio.Calfa quoqjtquoniam id genus herbte aquis indefinenti-
bus nutriri dicitur SC  coalefcereiredemptionem humani per aquas baptifmi indicat datam* Sic ergo alligatura
gutta fraternum fuum fponfa tanquam nuptiali drammate loquensfinter medium uberum fuo^i commoran
terrtdicit.Vbera ut fupius iam diximus principale cordis aduert^in quo ecclefiaChriftummel aia uerbum dei
defiderii fui uinculis alligatum tenetf& aftridum.$iquis*n«uerbum dei toto affedu in corde fuot& toto amore
coftringitfiple folus poterit odorem fiagrantia eius & fuauitatis accipereJotrus cypri fraternus meus mihian
uincis engaddn^atu ad littera ipfius explanatione hčt aliqd ambiguut^ ait Botrus cypri fratruelis mihi qa

x x y

t

1

j I

H

!

8C  uua florens eyprus appel!atu»& fpecies qua;dam extrinfecus uirgulti e q cyprus dicitur.ferens etiam flori a
dum quedam fručtumin modu florcntisuuaqplatu.Sed uidet? magis adfrudum uitis refpicere fermo;quo^
niam quide uinea^ engaddi fačta eft memoria.Engaddu aute ager terrx iadxx  eftbo tantu uineisujtu balfa^
m is florens.Hic ergp erit hiftoricus fenfus fponfas loquentis ad adolefcetulasiut intelligat dices: Primo quide
nardus meafodoremihi fponfi mcircddit.Secudo uero alligamentu guttxeffečtus e fraternus meus mihPde^
morasinter medi a ubera mca.Tertia botrus cypri ex uineis engaddi fupas oe qcqd e i odonbus 8i  floribus fua
uitatis:quo.f.audietes hxc  adolefčetula: magis ac magis ad claritat e fponfi cocitetur Si  amorejccirco aut fin/
gulatim Si  p ordine primo nardu fua deinde guttamJPoft hrecetiabot^ cypri nominattutp eos gradus quof
da pfččtus doceat charitatis»$ed uidcamus la qd fpiritalis habeat intelledus.f>iqde hicqui appellat'’ botrus;
ad fructum uitis refercnduseft.Verbum dei accepimus ficut fapientia Si  uirtute Si  thefaurum fčientia^alia^
multa J ita Si  uite ueram dici.Sicut ergo his qbus efficitur fapietia*& fcieti^no ad fubitu fed p ^pfcčlus quofda
Si  gradus p ftudiis Si  intetoe ac fide eo^?q ei uel i fapietia uel i fčietia uel in uirtute participaturriapietes eos Si
fcietes reddit uigetcfq} uirtutibuslita Si  in qbus uitis uera efficitunno eis ad fummu maturos botros pducit Si
dulcesTnecrepete eis efficitf uinu fuaucr& Icetificas cor hoistfed primo pdučit eis fuauitate tantumo odoris in
flore.Botrus hic flores ee memorat" in uineis engaddimt gratia fragrarite ipfius imittatur in initiis anmiac-t ut
pofl: hxc  pati poflit acerbitate tribulatoum Si  tetationujqpptcr uerbu dei crcdetibus excitantu$& ita demum
maturitatis eius dulcedine pra:bet?u% du pducat eos ad torcularia ubi effunditf fanguis uutelfanguis noui te<_
ftameti:q bibai? m die fefto in fupioribusmbi ftratu magnu paratu eft.Sic ergo p fingulos hos pfedtus gradu -
um incedere oportet eos qui p facrametu uitis Si  bot^ cypri iniiciati ad pfedoem ferutun& ca lice noui tefla/—
meti ablefu fufčcptu bibere cotendut.Q_uod fi cyprus fui generis arbor accipiedus efbcuius frudus etia flos
no tantu odoris fuauitate&juatu Si  uim calefaciedi ac fouedi dicit poflideresilla fine dubio accipitur fpofi uir>
tus!q incalcfcunt aix  erga fide cfi^s Si  charitatežqua: cotingebat eos q dicebat.None cor nofh^ erat ardes intra
nostcu adapirct nobis fcripturašf Vel certe quonia de uineis engaddi botrus hic flores noiat? eeTengaddi aut in
terprxtatur oculus tetatois mea3t$iqs eft q intelledum habere pot quo tetatio e uita hois fup terra:& intelligit
quo qs in deo eripit a tetatoe¥& q agnofcit qlitate tetatois fuajjita ut poflit de iplo dicflQ_uia in his oibusnon
peccauit labiis fuis cora deothuius botrus cypri de uineis engaddi cfficit uerbu dei. ©bferuadu tame uer a

ba fpofte ita refčruturTut 8C  nardus Si  alligametu gutta: Si  botrus cyprin'pfi foli finttutpote quae in hos ia pfeA
dus aicederit.Sola.n.pfeda aia etqux  ita habeat pn^c Si  purgatu odorametu lui lenfuslut poflit nardi §C gut^
tx SC  cypri ex uerbo dei procedetis fragrantia capere:5d gratia diuini odoris haurire*

Homelia tertia.

Cce es fpeciofa proxima meafccce es fpeciofa^oculi tui coluba^.Secudo ia ipofiis cum fpofain uerbo
colIoqoq; mifcet »Et primo qde (ermone iuitauit ea ad hoc ut cognofccrct femetipfamsdicens ei q. bo
naquide cilet iter mulieres: fed nifi cognoičeret femetipiamrcerta quseq? patcretur:& quafi qua 2  uelo-
citer ad agnitione fui feniu itejleduq? cucurrerifcoparat ea eqs fuis uel eqtatuitqbus obtinuerit currus Ppha/
raonis.Simul Si  genas eius pro infigni uerecudia Si  couerfationis pnicitatc turturibus cdparats ceruiceq^ eius
ornametoip redimiculis.Nuc autiam fpcciofam pfitetur eamiK fpeciofam no ficut prius in mulieribus tantu*
fed quafi' proximam fibiiSč adhuc in maius titulum laudis cxtollite6č affirmatrquia non tatum cum proxima
efl: ei fpeciofa fin fed Si  fi contingat ei abfente efle etiam fic fpeciofa fit.Hoc.n.indicatur in eoo^eum dixifletlec -
ce es fpeciofa proxima meataddit pofl ha:c abfolute Si  fine ulla adiunčtione$ecce es fpeciofa.Scd in fuperion/-
bus no laudauerat uifum eiusicredo quia nodum ad intuitum pfecerat fpiritalis intelligentia:. bduncergo a it'
oculi tui columba^.Grandis in hoc profečlus eius oftenditurlut quje prius tantum fpeciofa in mulieribus du
tfla efttnunc ut ) pxima fpeciofa dicaturtex ipfo fine dubio fponfo fpledorem decoris accipiesmt  femel ab ipfo
fumpta pulehritudinefetiam fi accidat ei paululum fpofi abfentia patfinihilominus pulehra pmaneat.Q_uod
autem oculi eius coparantur colubisfob hoc q?fcdo cotingit!quiadiuinas feripturas no iam fecundum littera
fed fecudum fpiritum intelfigatiSč afpiciat in eis fpiritalia myfleria.Coluba.n.indicium e fpiritus fan<fli.Spiri
tali ergo fenfii intelligere legem Si  ;pphetas;hoc e oculos colutnba: habcre.Et hic quidem coluba: oculi eius ap ~
pellanturtin pfalmis uero huiufinodi aia penas fibi dari columbtedefideratlut uolare poflit in intellečlum fpi
ritalium myfterioy:& reqefčerein atriis fapicntiV.fed SC  fi dormire quis poflitthoc eft colfocari Si  requiefčere
in medio fortium!atq; intelligere fortium uirtutestSC cognofcere diuini iudicii caufasmo folum pennas coIumi>
ba: quibus in fpiritalibus intellecflibus uolet promittutur^eiTed deargentata: pena.i.uerbi Si  ronis ornamento
decorat^.Scapuk quoq^ eius in fpecie auri fieri dicunturrubiconftantia fidei Si  dogmatum flabilitas indica
tur perfečto^.Ergo fi caput ee Chriftus diciturtnihil puto abfurdu uidenlfi Si  oculi cox  qui fecundum interi
ore hoiem fpiritaliter intelliguntt& fpiritaliter diiudicanttfpiritus fandus ee dicanf.Et ob hoc fortaflis in lege
ficut agnus pofitus eiper cuius hoftiam populus purificarctur in pafchalita Si  columba: pofita: funr:qbus pu
rificatur homo ingrefliis huc mundu.Sed Si  de eo nune dicerelSč hoflia^ qualitates difeutere longior uidetur
exceflus?SC propofito operi minime conueniens.fec autem memoraffe fufficia^pro eo prasfens fermo con
tinet oculi tui columb.xtquafi dicerct oculi tui fpiritales funtdpiritaliter uidentesffpiritaliterintelligentes.Po/
teft adhuc q)fundiore fortaflis faeramento qcp dixit*Ecce es fpeciofa proxima mea intelligi de prarfenti Cxcu/
to  didu!quia fpeciofa qdem fit Si  hic ecclefiareu ) pxima eflChriflolSC cu imitat^Chriflu. (| uod uero iterauic
&dixitcccees fpeciofatpotcft ad futuj^ feculum pertineretubiiam non folum imitationerfed ipfa fui pfedio*

V  neformofa

i


°fl/-

' il  * U

t£ 2 H*

*M\>^

S:

Ss 3 ^

P‘CtC5

c <*«C

° s  Nucitft

as»

Jujj***

‘ ^ u ^noui te^
‘ fc ^ Us g r adu ■
( ; ct: °ai tcfta/-
‘ u  ‘USetiaflo S
• '>p«tur fpofi UJry

aričs intra

^‘mgaiiiautm
r 1  ^iottlligit
: ' -''Oibusnon
^■■ččcjiucr/
imhosiapff^L
.; nudi Stcnu*-

." .un uerbo

:di;mscichbo
\ufiquauclo-
tcurrus Ppha/

., uicčcp cius
uluribustantu^
.un proxima
..',TUfix\fictlcC
«iinfupcriori/^
,’oait:

. -uluribus di^
,. fimUbipl®
|-w ,,Q_uod

Spri

usap

Uimip 1

\  rrq u ' c ^ ccre
Jniortia^

ind ,ca

abil< taS 1
-rtvjun 1

Vlil***

intcri-

fl)(lC c t bU

•' rr a l0C n
t rr <;.Fo/

n ,fi  - -{ fjeetJ/

itcr a0,c

- nfč# 0 '

.nbUSF 11 '

SBgl

Nutf 0

ne formo fa eft & fpedofa.SC ibi d/cat efife oculos eiiis columba^ut du©£> oculo^> columbaj dua; intefl/gantur
ce filius dei SC (pititus lančtus.Et ne mireris fi coluba fimul dicaturlcu uterqj fimiliter aduocatus dicaturfficut
Ioanes euagelifta declaratjfpiritu quide fančtu dices paraclytu qcP eft aduocatus.# de^efu-Chrifto nihilomiV
n us in epiftola fuajdicir.Q_uia ipfe fit aduocatus apud patrenVp peccatis nris{fed apud^achariagiphcta dum
oliuae ad dextera SC ad finiftra cadelabri pofita^inigcnitu nihilominus SC  fpfritu fancftuSefignarc credutur.be- —
ce es bonus fraternus meusiSč quide ecce es (peciofus cubile nofti^ umbrofum.Munc primu uidet? attetius in/-
fpexifte fpofi fuipulehritudini fpoia;&cofidcrafie lllisocculisqcolubadičti funtdecus SC  fpeciem uerbi dei,
(^uia re uera no pot prius pfpid nec agnofci quata fit in uerbo magnificentiafnifi prius oculos quafi coluba:*',
intelligetiam ipiritale accipiat.Gomunc aut cubile fibi qcf dicit efie cum fponlotorpus hocmihi uidetf indica— -
riafiehn quo adhuc polita digna habita-rfit afeifei ad cofortiu uerbi dei.Tdcp umbrofum utpote ndaridu fed fru—
tftuofum memoratt& tanq delitate boni operiš memorofum.Sed hac fponfa dicit aia dutaxat;qua coluba iS,
oculos habet.Hi ueroq tatumodocredut (ponfdno tamepfpicerepotuerutin uerbodei quata fit pulchrituco
dicut?& uidimu^iSC no habebat fpecie neq^ decoretfed fpecies eius indecora SC  dcficies prafiliis hoium. ua

autem bene ,pfedtil& fupgrefia e adolelcetula^C očloginta concubinaijtf&.bc.reginai^ ordinefifta aia pot di _
cer elecce  es decorus fraternus meuslSč qdem lpeciofus«Sed 5i  fi adhuc in corporc pofitus intelliga denfirate fpi—
ritaliutn ienluutmntelligetiafcriptura^diuina^itam crebraopacitatc contextamfut rapidiorafhis q rnultos
folet adurere«8C arefaccrefručlus eo^lne tame penetrare no poilicnec ulla uis tetationu fidei in germe arefa/
cere^tuc poflum dicere ga cubile nofh$quafi comunem fibi cu fponfo corporis fui indicasefle locumjad illa fi
tnilitudine diclu itelligs*q Sž-Paulus dixit:(^uia corpora nra mebraChrifti funt.Gu*n,dicit corpora nfa*qua
fi fponfie id ee corpus oftendit.Cu uero mebraChrifti memoratteadem corpora etiam fpofi ee corpusindicat
fixc  ergo corpora fi umbroia fint ut fupius diximustbonis dutaxat operibus refertalfSč 1 piritalium fenfuu den -
fitate cumula tarde his talibus dici pofPer die iol non uret te?ncq’ luna p nočtevfufi u naq; tentatiois fol no adu ~
ritregeicetem fub umbra uerbi dei«]ffe*n*ibl q aduritiufiumtno efi: laudabilis:fed,ille magis qui le tralfigurat
in angelu lucis,®onus ergo & decorus dicitur fraternusjSC quato magis inlpici potuerit oculis IpiritalibusTtan^-
to fpeciofior inuenif SC  pulchrionga no (olum illius Ipecies SC  pulehritudo mirabilis apparcbitluc^ 8C  inlpici --
enti atqj intuenti eum decus ingens SC  Ipecies forma: noua ac mirabilis oriet^fecudum illud qcf apofiolus uer**-
bi dei intucns pulchntudine dicit.Na etfi is qui foris efi: ho nr corrupitunled qui intus efi renouatur de dic in
diem {inerito ergo tališ haec aia commune habet cubile cum uerboCcorpus fuum.Perucnit.n.diuina uirtus ulqj
ad corporisgratianccum in eo uel cafiitatis donun?uel contincntia: alioi ucp bonoi^ opc^collocatgratia.Co/-
fidera laneTne forte pofiit etia illud corpus qd' afiumpfit Iefus*c6mune ei cum Iponla cubile nominaru quonia
quide uidetf per ipllim ecclefiqi£hnfio efie Ibciatalfii participiu uerbi dei cape potuifiellčcundu qcP mediator
dei SC  hoium dicitf: iSC  lecundu q? apofiolus dicit.Q_uoniam in iplo habemus acccfium p fidSin Ipe gloria: dei,
Tigna domovi noftra^ esedrijtrabes noftra: cypra:fii.Yidet ab Iponfo refpoderi ad gratia co^i qua: dičta fuer -
runt prius ab fponfalgbus edoceat ea cuiufmodi fint tečta lfta c6muniai& qlis in eis materia contignatiois ha^
beaf,Ha:c habet hifioricanarratio.Videt?auteecclefiadelcnbia-^hrifiofquae efi domus Ipiritalis SC domus
deij ficut docet Paulus dicenst$i autem tardius uenerdfut Ičias quo te oportcat in domo dei conuei laruqua: eft
ecclefia dei uiu&oluna SC  firmamcnturrfueritaris.Si ergo ecclefia domus dei eft; quia oia qux habet pater filii
funt ecclefia domus filii dei eft.ffrequenter aute SC  plurali numero appellantur ecclefiaetut ait ibi:Nos tale con —-■
fuetudinem non habemus;neq? ecclefia dei.Etiterum icribit ecclefiisgallati£el ) auIus?q.doannes leptem ecclc^-
fiisSunt  ergo fiue ecclefia uel ecclefia; domus lponfi SC  Iponl^fiuse anim^ uerbi domus; in quibus tigna funt
c^drina.Legimus etiam quafdam ca:dros deiifuper quas uinea qua: tranflata eft de ^gypto»extendifie dicitur
traduces fiue arbufta fuatficut ait in plalmis operuit montes umbra eiusiSč arbufta caedros dei ♦ Euidcnter igi£
per qua:dam ecclcfia?ca:dri dei nominatur.Cum ergo dicit IponlušPTigna domorum nofirarum ca^drfintelli/^
gerc debemus caedros dei efie eo s qui ecclefiam contegunt?^ cfie aliquos ho^ ualidiores;qui trabes appellanf
ftt puto q? conuenienter hi qui epilčopatu bene minifirat-#in ecclefia trabes dici pofiunt?qbus fufienrac SC  tegi
tur omneardificii^uel abimbrium labemel abardoribus fohs.Sccudo autem ho^ Ioco tigna pra:fbyterosap/
pellaru& trabes quide dici cyprefios!quibus SC  fortirudo robuftion^ odoris fuauitas inefirper qcf k.  in operil—
bus folidum1& in dočlrina:gratia fragrantem defignat-epifcopum.Similiter aute SC  tigna ciedros appellauitl
ut per hoc incorruptiois uirtutis SC  odoris fcientix Chrift?plcnos defignaret deberc efie pra:fbytcros^ego flos
capfi& lilium conualliufficutlilium in medio fpina^iita / pxima mea inmedio filia^:Ha:c ille q fponfus SC  uer
but& fapienfja cfi ; de lemetipfo SC  de fponfa ad amicos ac fodales fuos loqui uidef (Ted fecundu p>pofi(a: expo/^
fitiois ordinžChriftus h xc  de ecclefia loq intelligedus hSC  ipfe dicere fe fiore ee cap«6č lilium coualliu. Capus
planities terra: dicit^fcui cultura adhibef SC  excolitur ab agricoliS!conuallcs uero faxofa magis SC  inculta indn—
cant loca.Pofiumus aute SC  campu illum intelligere populu?qui p pphetas colebaf SC  legemi coualle uero fa/
xofum SC  incultum getiu locu(Tponfus ergo hidin iuda:orum populo fios fuit.Sed quonia neminem a.d pcrfN
<fiu qdduxit Iex£ccirco in illo no potuit uerbu dei ad florem ( pficeret& ad pfečlione fručkiu puenire.fn ifia ta/
me coualle getiu efiečlus eliliu^cuiufmodi at liliu^ale fine dubiorčjle SC  ipfe in cuageliis dicitfg? prc^lefiis ac/
ftinltneq}5alomon in omni gloria fua-indutus ficut unu exiftis. Fit ergo liliu i  hac coualle fpofusin eo q<f ue
ftiuit eu pater czelefiis tali ueftimeto carnis:quale neoSalomon ih omni gloria fua hre potuit.No.n.Salomon
feabuit ablqj cocupilčentia uiri SC  cocubitu mulieris imaculata:^ nulli prorfus peccato obnoxia čarne ♦ Sed SC

xxy i

I

Tsit&m cuf h  qui in campo flos fuerattuoluciir efle in eonuallibus Iiliu uideč* oftendere.€um,mmurto tempo
T® flos fuiflet in campo-nullu dicit ex ipfo capo floretu ad imitatione fuiac fimilitudinemrprocefliflc* >bi U ero
cit in cduallibusliliun&ontinuo etia efticit? proxima eius imitatione ipfiuslilium:ut operapreciu fiw>~
rit$quonia ipfc effedus eft liliumKit etiam ^ima fua.i.unaqua£qj aia quas d approximat SC  exemplu eius imiV
tationecp fedatdilium fiat.Q_.uod ergo ait.ficut lilium in medio tpinarumnta ,pxima mea in medio filiarum*'
accipicmus ecclefiam gentiu diciJcj? uel e medio in fideliumt& non credentiu quafi ex fpinis cmerferitiuel pro/
ph^sfcorum circuftrepcntiu (e morfibus in medio fpinaip pofita dicat'.Q_uod & magis uidebit" uerifimiletpro
""1  eo qcP didtflta proxima mea in medio filiarum.Non.n.fihas appellaflet illas aiaskjuae nunq omnino ueneruc

ad credendum.fDes ergo h^retici primo ad credulitatem ucniunčč poft h#c abitinere fidei SC  dogmatfi uerita
te dei deciinantificut &doanes apoftolus in epiftola fua dicit.Q_uia a nobis exief unttfed non erat ex nobis.Jsl a
fi  fuiflent ex nobiSpmaflffet uticj; nobi fcu. Poflumus at SC  ad unaqcp aiam id referetesftiuic qde aia: q ( p fimpli
citate fui SC  planiti# uel #quitate campus dici potrflorcm ficri uerbum deil& initia bonofjz operumdocere.His
ueraqui profundiora ia qu#runtJ& demer fiora fcrutantur quafi in conuallibustuel pro claritate puditici# uel
pro fulgore fapienti# cfticitf’ liliumfat SC  ipfi fiant lilia er upentia de medio fpinarumii.pungentcs cogitationes
SC  folicitudincs facculares qu# fpinis i  euangelio comparat# funt.Sicut arbor mali iter ligna filua&Ita fraternus
meusinter medium flioRi.fn umbra eius concupiui SC  feditSi frudus eius dulcis in faucibus meis. JDecuit qui/
dem fponfum SC  de femetJpfo dicere:qd eflet in campotqd eriam in conualIibus 1 & de fponfa q eflettuel qlis in/-
ter c#teras filias habere^.l ponfam uero ad ha:c refpondenteftio conueniebat de fcmetipfa aliquid dicerelfed
cffici totam erga admiratione fponfi SC  ipflus laudibus inh#rere.Coparat ergo cu arbori mali.Bed ne ex fimi> -
litudine fermonis fimpliciores aliq arborem mali malam arborem putent*& a malina didamfdicamus nosar*-"
borem meli gr#co quidcm noie utentes: fed fimplicioribus qbufq? latinoip plus notiore q mali.Melius eft.n.ut
gramaticos ofFcndatnus;q legentibus ferupulum aliquod in ueritaris explatione ponamus. Coparat igitf eum
arbori malitfodalcs uero eius rcliquisarboribusfilu#,fl>ed fpofumitaarborihuicmali fimilem dicit: utetiam
concupifle (e dicat fub umbra eius federeffruduq? eius dulcem fibi cffediSin faucibus afleuerer. |t hacc ad ado—
Icfcentulas !oq uideturfficut SC  fponfus locutus eft prius&d fodales fuosfled nuc uideamus fecundu myfterium
quos dicat fponfa filiostinter quos tanq arborem malipr#cellcre reliq fluaeligna aflerat fpofumČ 8C  uide hpof "
fumus fecundu ca q in (uperionbus de filiabus SC  fpinis dupliciter expofuimus:itahicetia filioslucleos qui ali _
quando fucrut SC  non funt uel multitudine cadeftium miniftro^ dičtos eftdintelligere.^d oes.n. in initio perti --
net il!udiqcl' feriptum e.Ggo dixi dii‘eftis,& Gin  excelfi oes.Scd differentia intercefftp ho«qd'ait. Vosaut ut •
boies morieminijSč ficut unus de principibus cadetis.Sed SC  lllud in hcc refpicinquonia qs inubibus £eqbitur
domindlaut qs aflimilabif ei inter fllios dei l>icutcrgo arbor mali inter reliqua ligna f»luaet(ic e fponfiis inter re
liquos flltosfhabes f učlu q no (olu fapore oes fed SC  odore pi£ecellat:& duos amma:fenfus,i.guftu SC  odoratu
cfticiat. Diuerfis naq? copiis menfa nobis preparat fapieti^in qua no folu pane uit# apponinfed immolatcar *
nes uerbi;& no folu mifčct in cratere fuu uinutfcd SC  mel!a odorata fatis adhibet SC  dulciaiq non in ore SC  labiis
fiiauitate reddatTfed SC  iterioribus tradita.faucibus dulcedine feruet.Poflumus aut ligna filuae accipe eos ange^
loslq uniufcuiufq? h#reftos aučtores fautorefep uifi funt extmfte;ita ut uideatf ecclefia coparans fuauitatem do
cflrin# chrifti ad afperitate h#rctico^ dogmatu^ac fterile infručluofamc^ dočtrina dicereimella qdem fuauia
SC  dulcia efte dogmata ecclcfiafticatqu# 111 chrifti ecclefia pr#dican^»f-igna uero filuse efle ea»’q diuerfis harre/
ticis afTirmanturtbt de iftis uidebit infručtuofis lignis fllu# dicitqcf in cuangeliis feriptu eft :£cee ia fccuris ad
radice arboris pofita cft.Ois ergo arborqu# no facit frudum bonu*excidetf’s& in igne mittetur .fraternus er/
go fponf# e ut arbor meli in ecclefia fponfifc^teri uero haerefiarchaz tanq ifruduofa ligna filu^ diuino iudicio
ut fecuri excidcndaj 8 i in igne mitteda.fgit''i huius meli umbra cocupifčit fponfaref deremel ut diximus i ^pte^
dione f hi deituel aia refugies oes reliquas dodrinas*& adh#res uni foli uerbodeiscuius etia dulce habeat fru
duVneditado.f.indefineter legem deitSC femper ea uelut mundu aial ruminado. Ve^de appellatione umbrac
iftius fub qua federe cocupifle fe dicit ccclefiafao puto abfurdu fi ea qu# iuenire poflumus in feriptuns diuinis

f iferamus i mcdiuiut qu# fit umbra meli huius dignius SC diuinius agnofcat".A.ifcHieremms in lametatioibus*
pus uultus nritchriftus dominus coprehefus e in corruptionibus nrisfcui diximu&in lagbraeius uiuemus in
getibus.Vidcs ergo quo fpu fco pmotus ^pphetaJuita de umbra chrifti pr#bpri genbusdicit.lt quononuitam
nobis prsbcat eius umbrafcu SC in coceptu corporiš illius ad^/laria dicatur Spus fcus ueniet fup tetK uirtus al
tiflimi obubrabit tibi.Si ergo obubratio fuit altiftimi incoceptu corporiš eius^merito umbra eiusruitam gentiu
bus dabit.Et merito fpofa eius ecclefia fub meli umbra federe cocupifcittfine dubio ut uit# qu# eft in eius um
braJparticeps f at.BLeliquoy uero lignoru filu# umbra tališ efttut q federit fub ipfa federe uideatfin regioe um -
br# mortis.Sed adhuc ut magis ac magis planior reddatur locustqui habef in manibus:requiramus quoapo
ftolus dtcaSLcgem umbram habere futuro^ bonoi^K 01'a quacuel de diebus feftisuel fabbatifiuelneomeniif
feripta funt umbram efte memorat futuro^ bonorurr?in his.f«q fecundu lram gerebantur t SC quo oem uete^:
culturam exemplar SC  nmbram pnuncietefte c#lcftiu.Q^uod utiq? fi itaeft: oftendunf fub umbra legis fedif
fe omnes quicunq; fub lege eranfc& umbram magis uer# legis habebant. Nos autem alieni fumus abumbra
eorumtquoniam non fumus fub lcge*fed fub gratia (Jed quauis non fumus (ub umbra illius quam legis Iittefa
faciebattfumus tamen fub umbra mcliore.tn umbra enim chriflMuimus inter gentes. Kt eft profedus quida
de umbra legis uenire ad umbra chriftijut c[a chriftus e uita SC  ueritas SL  uisč efficiatnur prio in umbra uias& i

umbra uitx&  i umbra ueritatistot comprehedamus ex parter in (pečalo acin enigmateiut pod h*c fiiceda
mus per hanc uiam qua: eftChriftuslquoperuemre poffimus in hoc ut facie ad faciem comprehendamus ea
qute prius quafiin umbra SC  in enigmafduideramus.Nonenim quispoteritad illa qute uera funt& pcrfeda
peruenireinifi prius dcfideraucrit SC  concupierit in hac umbra refidercjed teloh omnem hominum uitamdi
cit efie fupcr terramicrcdo pro eo quod anima in hac uit^uelamento huiuscraili corporis obumbratur.®es
ergo qui in hac uita funt?necefle eft in umbra quada efte.lBed alii quidem funt fedcntes in regione umbra: mor—
tis: hi profcdo quinon credunt^Chrifto«Ecclefia ucro cum fiducia dicitUn umbra fponfi concupiui SC  fedis
quamuis certe fiierit tcmpus quo potucri t quis fub umbra legis refidens defendi a duritia ar boriš SC  a;ftus:l>ed
tranfiit illud tempus«Vcniendum eft nune ad arboris meli umbram:&quis diuerfa qs urat umbraiuidetur ta^
me ois anima doneč in prarfeti uita e5 umbra habere neceflaria.Propter llluijf čredo ardore fblistg cueacortus
fuerittcontinuo Temen qcf in al ta radice demerfum eft arefcit-ite depit.f>cd hunc ardore tenuiter qde legis um/
bra ppcllirichrifti uero umbra in qua nune in gentibus uiuimusmincarnationis eius fidesSauertetpenitus ČC
extinguet«llle.n.adurebat ambulantes Tub umbra legis tpe paflionis cHrifttficut fulgur uifus cftcccidifle de ca; —
(o^uis etiam huius umbra: tempus in finč faeculi compleat57quia ficut diximuspoft confumatione fieculi iam
non per fpeculu nec in enigmate Ted facie ad facicmiuidebimus ueritatcmffimile efteputo SC  illud qft feriptura
eft fub umbraalai); tuaip exultabo:(ed SC  in fequentibus huiuslibelli ita dicit fponfa Jhaternusmeus mibirSC
ego illi ipf$qui pafčit inter lilia doneč refpiret diesiSč amoueantf umbra^edoces per hoc qa ueniet tempustcu
oes umbra; remouebunt'Y& p mifericordia deiJpatebit ueritas fola^Tcd 8C  qd' ait SC  ff udus eius dulcis in fatici/
bus meis:illius aiam hoc čredo dicere qua: nihii cmortuutnihil in fcnfibile habet in faucibus fuisž& i  nullo pror—
fus fimilis eft illisKle quibus dici tftfepulch^ patensJeft guttur eorum.^uicunčp.n.uerba mortis SC  iteritus de-
faucibus proferuntjipTo^ fauces fepulehra dicuntufifficut funt oes qui uel contra neram fidem loquunturruel
contra difčiplinam caftitatis SC  iufticia; SC  fobrietatis aliquid pferunt. fpfi ergo funt quorum fauces fepulehra
funt SC  loca morrisflinde matps uerba pferunturJuftus autem dicit. §jia dulcia faucibus meis eloquia tua«

Et alius qui uerba uita: docebatrita dicit.®s noftrum pater ad uos o corinthiilcor noftrurrtdilatatum cftffcd SC
alius qui uerbo apuit os fiiumfOs meum aperui SC  attraxi fpirimmintroducite me in domu uini^ponfeuer/-
ba adhuc (untjfed ad amicos SC  familiares fponfi ut arbitror dirigunturVa qbus uidet? expofcere: ut introducat
eam in domu lteticiaembi uinum bibit*& epula: parantur:fj_uae autem uiderat cubiculu regiumdcfiderat etia
nune regale introire conuiuiu:& frui uino kricrdfupra ia diximus amicos fponfi pphetas Sc  oes qui miniftra—
uerunt uerbum dei ab initio feculi intelligcndosrad quos rede uel ecclefia chriftiniel aia uerbo dei adh^rens
dicattut (e introducantin domum uiniu.ubi iapicntiamifcuitmcratercuinum fuu:SC deprecaTpferuosfuos
oem infipientem SC  egente fdifu dicens.penite manducate panes mcos:& bibite uinum qdf mifčui uobisJfta
eft domusuinftdomufq] conuiniijin quo conuiuio oes q ueniuntab oriente SC  occidente recubent cuAbraha
>4faac Sždacob in regno dei:id qua domu SC  ad qcf conuiuiu pphette pducunt aiasTqu« tamen eos audiunttSč
intelligutffed SC  fandi angeli caricftcfq 5  uirtutes^ in minifterio mittuntur ppter eo^qui hrcrcditatem capiunt
falutis^ftud eft uinu cui fčribuntur illi pfalmi g pro torcularibus attitulanturiiftud eft uinu quod attulerunt iU
fi palmites qui in iefu pmanferunttnon folu in tenis fed etia in cadisfnc.n.audio illud qd' dicif. Q_uia ois pal/—
mes qui non manetin mefnon pot afferre Trudu. Kcmo.n.producit frudum uini huiu^nifi gui permanet in
uerbo SC  fapientia SC  ueritate SC  iufticia SC  paccioihufip uirtutibus.lftud eft uinu»quo etia inebriari iuftis SC  fčis
guibufčp optabilc diciT.Htec puto SC  in fpudam tune^oc contuens inebriatus ciiediciPi&Dauid admiratus
huius conuiuii caliccmtdicit.Etpoculum tuu lncbnans^ua pr^clarum efV.Ad hanc ergo domum uinfecclefia—
uel aia unaqua;q 5  defiderant qua: perfeda: funtmtrarc^ dogmatibus fapientia; myfterii(q? fcientmepula^;
uelut fuauitate SC  uini kticia pcrfrui.Sciendum fane cft*quia fic efbut ift ud uinu quod de dogmatibus ucrita-
tis pra:ilum comifčet? in cratere fapientitelita SC  contrarium uinurmcu inique inebrianmr pcccatorcs; SC  hi qui
falfe fcientite dogmata pernitiofa fufcipiunttfDe quibuss6alomon in prouerbiis dicit« Hi autem cdkunt cibos
impietatismino autem iniquo incbrianT.©e hoc eodem uino iniquo etiam in-0euteronomio legimus ita fčriV
ptumtex uineis fbdomo^ uitis eo ifiSC  palmes co^tcx gomorra?uua eo^ uua fellis; SC  botrus amaritudinis eisr
puror draconum uinum eo yz8C  furor eo^ afpidum infanabilis*lllud autem uinu qd' de uite ucraprocedifno —
uum lemp eftlfemper.n.per pfedus difčentiu fcientia: SC  fapientia; diuin^ inouaT agnitio ♦ Et ideo dicebat ieA'

h.. J. „ I. « m k sZ  .lin /4®. -t  /-vi-«!« P*i i fv> i n /A fri c n 4--*  a <*

aut minus iufto«ln iftis ergo iordinata ee charitas drsi illis uero quos ualdc paucos arbitror ce g.f. per uia uita: i
ceduntfe no declinat ncq^ ad dextra neqj ad finiftraa fpfis folis ordinata e charitas d ordine fuu tenetfe aut oxr~
doeius SC  mefurajhuiufmoi« V erbi gfa dcu diligere nullus modus nulla m e far a e nifi ha;c folalut ei totu exhi/
beasgtu habesfi chrifto.n.iefii diligedus e dcus ex toto corde*S£ ex tota aia :SC  ex totis uiribus «.ln hoc ergo nipla
mefura e»E)iliger uero pximu e mefura aliq^>ximuigt tuu diligejficut teipfd.$i ergo aut i dei diledioc mius

x ii

aliquid fcceris  g poteši SC  Čj i uiribus tuis efbaut in ter te SC  proximum tuum non feruaueris £quitatem? led ali

* 1 1 _ . - —. . * — _ ^^  __ ^ — A , _ *" ^ -r &a  A A4l4 IT, A a«  J -A iiA &4A A A .A J A M iA /T •« « AA V / A A A AA SH  AA aa Ia a a  E-- - - v — . 1 1 *

terutrum fumusjputo o, huc effectum erga pximos habere debeamusVut eos no quafi alienacorporas fcd uclu
ti mebra noftra diligamus.Scdm hoc.n,q> mebra noftra inuicemfumusfequale erga oes habere dilcčtionem:
fimilecp coueniet.Scdm hoc uero q> funt in corpore aliqua mebra honorabiliora SC  honeftioralalia uero inho
neftiora SC  infčriora:puto cp rurfum pro mebro$i meri tis SC  honoreHetia dilečtoisilibrari debeat modus,$>iquis
crgo ronabiliter cučla agere fcdm uerbu dei ac fuos etia affe&us teperarepponitrputo q> erga ha:c fingula or ~
dine charitatis SC  (čire debeat SC  tenere, Ye^ ut aptius fiat qd'dtcimuslPaulo euidetioribusiutamur indiciis/Ji
qs uerbi gra laboret i  uerbo dei:atq? aias nras iftruat SC  illumiecmia falutis docea$uiuediq? ordine tradatmo ti^-
bi uidet SC  hic pximus ee qdem lf (ed multo ampliusalio pximo diligedus?q ho^ nihilgeritVfiJa SC  illeqde du
ligedus e pro eo q? mebra unius corporis fumusfuniulčp fubftattejfed hic multo ampliusfcjcunq? SC  ius pximi
fiobilču hea6tqd' cteteri hoies habetidat tame hac maiore charitatis erga fe camifcpuia dei oftedir;& ate ialute
diuini uerbi illuminatoibus confcrt,Q_uod fi aliqs me errate SC  i pracipitio pofitufrnuliebrispeccatiad lucern
reuocct ucritatistSč de ipfo iaminteritu eripiattac trahat ad faluteYatq; ex ipiis faucibus cctcina: morris arripiac:
no tibi uidetu#q? illa ipla fi fieri pot plenitudine charitatis qua deu diligimus^diligedus fit poft dcuf Et ne pu/-'
tcs q> nos prafumamusfaudi apoftolumsPaulu de his q in uerbo dei laborat dicetefat fupabudater habeatis in


: innoce^immaculatusjSč qui i iuftificatoibus SC  mandatis dei ingrediat fine quaerela‘(u5detf
ne tališ tibi hic uir in eode charitatis ordine hendustquo lile q nihil agit?quadoqdem uterq? pximus drVf\one
SC  hic pptcr opus (uut6f uitx merjtu (čdm apoftoli dičlufat ille q in uerbo dei laborattfupabudantius hendus
e i  charitate/ppter opusuita: fitetEft adhuc alius ordo charitatis,Iubemur,n,8£ inimicos noftros diligere * Ž>ed
uidcamusfietiainipfisunus(olusmoduseritdilečtoistanibihabebitlocu (ermoifte*quidicitfordinate in me
charitatcm.Puto ergo q? in his fit ordo charitatis,Verbi gfa:Eft aliqs mihi inimicusf&aliis tame bene agestpu
dicusTfbbriusjmandata plurima dei ex parte cuftodiestin aliqbus tame erras ut haJEt alius quiinimicus quide
fit SC  ip(c nobisirame fit fuac uita: atq? ate inicustparatus ad fcelera,*pra:ccps ad flagitiaKnjhtl fančtitnihil religi
ofi duceslno tibi uidetur etiam ee inter ipfos inimicos qua:da diuerfitas henda charitatis^ Puto quideq. cx his
(atis patuerit ee uTquide charitate unarmultas tame here caulasl^ multos ordines diligedhSC  ppter hoc nune

JLVJ UI1M A — * . — —-I J- -- *    O -- ---- -

cut-Chriftus dilexit ecclefiam.^uid ergojdebet quide uiri uxores (uas diJigere^aliasuero mulieres no debenc
oino d-iligerdin omni caflitate SL  fančlitate?An no uidebutur etiaipfeeflede^imis^Iedimpendedagde efl:
dilečtio uel in coniugemel in matremtuel in (orore^fi tamen fideles ftntiSC  deo adherentes:8č erga aliam mulie
rem nulla (ecudum illam qux r pxima drfefl: nobisimpedenda dilečtio^ fi hoc abfurdum uidetu^Debet aut
fecudum mandati ordinem etiam erga eas cafta haberidilečtid^prorfus inter ip(as perfonas foemina^ quibus
impendeda diledio efbhabedus pfečlo eft ordo qdam in charitate^couenief^ dillinčtio:& maiori quide cu
honorificetia matri deferenda eft diledio.Sequeti uero gradu cu quadam nihilominus reueretteetiam forori —
bus,Proprio uero quodam SC  iequeftrato ab his moreJcharitas coiugibus exhibcnda,Poft has uero pfonas pro--
mentis etiam SC  caufis^umcui^ in omni ut diximus caftitatcdeferenda dileeftio eft,Secudum h^cetiam de pa/
tre uel fratre afq? aliis ppinquis‘ob(eruabimus,Erga fančtos uero qui nos in chrifto genueruntifed 8C  paftores
atq? epifcoposlfuel qui uerbo dei prazfunt pra:fby terhaut qui bcati miniftrantin ecclefiaiuel quiin fide pričel
Iunt cžetero^O^uo uero p uniufcuiufip meriti^aflfečlio pelabitur charitatisfloge emfnetioKg erga eos habe>
ri pot,Q^ui aute nihil ho^ aut no integre egerunefed SC  inter paretes fideles SC  infidele^ fratres fideles ac in --
fideles {ororefq$poteft ne fierirut no erga hos finguloldiuerfus ordo habeaif charitatis^O^uasdiuerfitates in
tues (pofarbč uideš de his oibus ate ad pfečloem tedentimeceftaria uideri ičietiam ea^ re^lut uniufcuiufq^ lo/
d SC  ordinis mefuras poftit tenere charitatisidicit ad amicos (pofiteos uidelicet qui uerbum dei miniftrantlordi
nate in me charitatelhoc eft docetemet& tradite mihitquomop h^c fingula ordine leruare debeam charitatis,
©es.n.holcs ficut ia dixi'uslfcdm hoc q> fimiles SC  ex nobis (ut fimiliter diligedi (ut;imo ois roabilis natura auo/--
bi^utpotcroabilibusxqIiter diligeda e,A.diiciedu tamei charitate e unicuiq? ad hoc quo BSC  ad hoc q> roabilis
e:$i  uerbi grajaut in moribusiaut in operetaut in ppofitoraut in fcietialfaut in ftudiis c^teros pr^cellinpro his

(en<quamuis uerum fit: ut dicitur ad eum: Parcis autem omnibu^quia omnia tua funt domine amator am

lauuuni uuuiu IIlcriLOl^ CC aUCCLUI^ lUib icuipciat HL/icitL ^—-

cja non fimiliter ab eo dile&us e^Paulus cu per (eqretur ecdcfia de?ficut diligeba^du ipfe cu ea pfecutocs cru/

eiatufčp tolerabatuSč cnm diccbattfibi ine fle  fbllicftudine omniurn ccdcfia^fTMuItum cft nune ut inter iftos
ordines charitatisfetia de effečtu odifiq uidef huic charitatis effcčtui c6trariusnferamušSquia et dominus di/
citinimicus ero inimicis tuisISC aduerfabor aduerfariis tuis.Et itci^fi peccator tu affiftisISC ei que odit domiusr
amicus cstqua: utiq^ hac habet abfolutoem!qua SC illudqčP dičtu efhhonora patre tuu SC  matic tualSC irerum?
qui no odit patre: SC reliqua. In quo ,pfečto inimicus charitatis in deu his qui aducrfanturrcdtrariu uidet gene
rare effečturdu nulla pot efte cofonatia luči SC  tencbristSC-fihrifto cum Beliabnec eade portio efte fidcli cu infu
deli.His ergo ut potuimus de charitate ordinibus expofitis paterad intelligendurquid fit*quod pofeat fpofa.u
ecclefia uel aia tendes ad pfečtionSpraftari H bi abamicis {pofi?quonia introduci fe popofccrat in domu uini:
ubi fine dubio itellexerat in oibus qu£E uideratleminere SC  pra:cellere gratiam charitatis^ ipfam didicerat ma/-
iorem oiumlfolacp efte charitate:quas nuqua cadet.Idco dcpofdriut ordineeius difcaune fortealigd inordina-
tu facie^uulnus ab ea aliquod accipianut in poftenoribus dicitf.♦Vulnerata: charitatis ego fum, Ea aut fiue ad
angelos dciaccipiamusla quibus fe inftrui poftulat:SC muniriJnihil abfurdum uidebidriedm hoc qff de popu
lo dici$Lxtamini  getes cu populo eius:SC cofbrtet eos oes angeli dei«8C ut in aliis dicitf♦Circudat angelus domi
ni in circuitu timetium eum ♦ SC  cripiet cos.Et ite alibi.Nolite cotenere unu ex minimis iftisig in ecclefia funt;
qa angeli eo^ femp uidet fia cie patris meitqui in cariis e.Sed SC  imfq?oealypfiIoanis angelo liatirefi teftimoni
um dat filius deifpra: charitate quaordinauit angelus ipfe in ecclefia fibi comiila.Sic.n.icriptu e: hcio  opa tua
81  charitate tua SC  fidesSC minifteriu SC  patietialse opa tua nouiflimaJmaiora q priora«!* ed SC  fi adI ophetas ha?c
referamus q miniftrauerut uerbu dei ante aduetum Ipofuut per ipfo^ dočtrinam uideatur ecclefia uelle ordi/
nem difčerccharitatislfippheticis inftrui uoluminibusmo uidebid abfurdum.^ed SC  oes firnčti qui de hac uita
decefferuntfaentes adhuc charitate erga eos q in hoc mudo funtjfi dicantur curagcrere falutis eoi $SC  iuuare
eos pratcibus fuis atq? internetu luo apud deuino erit icoueniesJJcriptum naq? e in machabaorp librisjftaf hic e
Hieremias^phcta dcL’q femp orat pro populo.Sed SC  ad apoftolos haec dici ut fupra iam dix£no uidebid a!ie>
nu.Fcr hos,naris ecclefia dei uel aia qu«res deu introducid in domum uini ut fupra diximus:SC aromatibus at^
q? odoribus repletursSCcoponitur in meliuslficut in pofierioribus lcgimus:&: edocemur oem ordinem ronecp
charitatis.Cofirmate me in unguetislftipatc me in malis:qa uulneratse charitatis ego fumdn gra:co qde habc-^
tur cofirmate me in amyršs.^myrim genus quodda arboris nominas!qd /  Jatini putates myrrham diclum un^-
gueta interpreta ti funt Jgitur ordo fermonis huiuimodi e»Poftca q fpofa Si  uerba ex orc ipfius ipoiifi audiuit^
SC  cubiculu regis ingrefia efi:& domu uini locuq^ couiuii ac (apietia:6č i eo uičtimas SC  cratere mixtu iacrame
tis eius alpexit;quaU in ho^ oium admiratoeftupes SC fauci^poftulat ab ipfis nihilominus amicis SC ibdalibus
Ipofi ut cofirmaretunSC quafi deficies*iufietaretur ineumbes paululu (up ar bore amyraucl melia Amorjs ctia
uulnere pcufiaCarbo^ folatia filuarutp fcčtataubiscc  ičdm littera,$ed ex his ut exeq pofiimus intelligetia fpi>'
tital^indigemus il}agratiajqua cofequi a deo meruitip(eSalomomqomniu quce funtradicu etarboR^ SC uir/^
gulto^ naturas didicirlut iciremus SC  nos:q uis SC qux  natura fit arboris amy rstquo competetcr ex hac ipirita
lis aptari poffit cxpofitio,Hoc e aute q> iblum peruenire ad nos de huius arboris noticia potuitIquia odore fb /
lu habeat fuauemtnull u tame afferat frudu.mclia uero arbor notu cubtis eft:qd' n5 (olu ferat fiučlumtfed SC
dulciflimutSC fuauiifmru ferat*©mnes igif homines arbores dictkučfiue bonx  fiue mala: SC  fmčtuofe fiue m-
fručluofictficut SC dominus in euangelio dicit.Kut facite arborem bonamrSC fruefiu eius bonutaut fapte arbo*
rem malarmSC fručtu eius malu.Et omnis arbor qua: no facit fruefiu bonu excidet:SC in ignem mittef .Trcs er--
go differetia: in homimbus uiden £  efle*^_uidam q omnino nullu fručtu afteruttSC ecce alii q afterant.Scd in
in his q afFeruttaut mali funt fručtus aut bonnHic ergo fponfa.i.ecclefiaChrifticonfirmari fe pofiulariSC redi
nari qdem fupunam arborem meliam afferetem fručtus bonossSC rečteaccompeteter.Sup his.n.cofirmat SC
fiipač ecclefiasq in bonis opibus fručtificar SC cre(cut:^uid aut eft qčP in amyris infručtuofis«fiarboribus cds
Ermariuultrodore folo gaudetibus.Ego puto^iftos q (olo odore gaudcnt?8C needu fručtus fidci afferut t  illos
dica^uos^aulus ad corinthios ičribes dicit:q inuocant norne domini noftri IefirChrifti iomni loco ipib^ SC
nofi^.Fro eo ergo q> inuocat nome domini nri IefmChrififhabet l  iemetipfis odoris qda cx ipfa iuocatoe nois ;
fuauitate»Fro eo uero q? no cu oi fiducia SC libertate accedut ad fidžlnullos fideiafferut fručtusJn loco hoc pof
fumus nos cathecuminos ecclefia: itelligeresfiup qucs cx partc aliq cofirmantur eccIefia:.Habet*n,SC in ipfis no ^
pa^i fiducia: SC ipei plurimu*(qd' SC ipfi fiantaliquado arbores fručtiferasSC platetur i paradifo de« ab ipfo agnV
cola patre.lpfeane qui plantat huiufmodi arbores in ecclcfia^Lhrifti:qu^ eft paradifus dclitia^čficut SC domiV-
nus dicitŠOis plantatio quam non plantauit pater mcus cadcffecradicabitur.StipatureccIefia SC  inter melias;
SC  fup ipfas requiefcit,Q^ux melia: lila: putada: fun£anima^quaE quotidie inouatur ad imagiem eius qui crea-"
uit eas,Q^uia.n,per innouationem fui imaginem reparant filii deinnerito SC ipfse arbores meha: appeila n tu rt
quia SC iple iponfus earum in fuperioribus dičtus eftificut arbor meliam efle in lignis fiIua:*Et ne mireris fi ide
ipfe SC arbor uiW<3C diuerfa alia dicaturlcum idem SC  panis uerusiSC uitis uerasSC agnus dei SC multa alia nom j
tietur»®mnia nanq; hxc  uerbum dei unieuicp efficituf*prout menfura uel defiderium participatis*’expofcit fe*
C»d quod fignificanduolillud q>eft SC  manna unicuiq5 effet unus cibus:unicuiq; tamen defiderii fuireddebat fa
porcm t Pra:bct ergo feipfum non folum efurientibus panem SC  fitientibus uinunffed SC delitiari uolentibus fz*~~
mctipfum^C fragranria exhibet poma.Propterea ergo SC  fponfa udut refečta iam SC  bene paftaffulciri in me/-
liis fe pofcitffciens in uerbo efte fibi non folum oem cibumtfed SC omnes dclitias?8C per ea maxime difčurrindu
fe uulneratam fentit eftbiaculis charitati^iSiquis ufq e(hqui fidcli hoc amore uerbi dd arfir aliquandc^fiquis e

xxviii

ut prophctadicit;qui cledis iaculis eius dulec uulnus plagaqi accepit;fiquis eft qu i (čientia: eius amabili com
fixus e teloVita ut di urnis eum defideriis nodurnhfip fufpirettaliud qd Ioq no poftitfaudire aliud nolitteogitare
ali ud nefcia&dcfiderare pmer lpfum au t cupere aliud uel fperarc non libeattifta aia merico dicat t Vulneratte
charitatis ego fum&: abiilo uulnus accepi de quo dicic^pfaias*(St pofuit me ficut iaculu cledum;& in pharetra
(lia abfcodit me.Tali uulneredecet deum pcutere aiasttalibus iaculis telilčp cofigere ac (alutaribuscas uulneri
bas fauciarefiit quia deus charitas efbdicat SC  ipfe.C^uia uulneratas charitatis ego fum.Čt quide in hoc quafi
a® atorio dramatofpofa charitatis (e dicit uulncra fufcepifte.Potaut fimiliter feruens afaerga fapientia dicerejf
qa uulneratx fapiccicc ego fum;illa.f.qua 2  fapientia: eius pulehritudinem potuitintueri.Pot SC  alia aia uirtutis
cius magnificetiam cotuenslST admirata poteriam uerbi dei dicere:quia uulnerata: uirtutis ego  fumfCalis ere/-
do aliquaificut erat illa qux diccbatt&ominus illuminatio mea dl  faluator meusrqucm timebo*l>ed BC  aia erga
morem iufticias eius druesid difpefattonu ac prouidetia: eius iuft/ciam cotuesidicit fine dubiotVulnerata: im
Packe  ego fam(&alia bonitaseiusacpictatisimmefiratem iefpiciesifimilialoquit,Sed SC  ho^oinm generale
e s dud charitatis uulnus;quo fe uulncraeam pnedicat fp6fa.{Eciedum tame eftsep ficut funt ifla dei iacula*qux
a\x  naberi defideriu bono^i falutis uulnus inftiguntlita funt S l  iacula maligni ignita quibus aia qux no eft fcu
to fi dei ptcdataulneratur in fnorte*5>c ipfis dicit ^phetatEccc peccatores intederut arcu:parauer an t lagittas
fuas in pharetra fuaiut fagfttet in obfcuro redos corde.Hic peccatores de occulto fagittates dxmones kiuifibi/ -
les dicittSi ipfi funt habetes quxdam iacula fornicatoistaliacupiditatis SC  auaritixtqbus Čjplurimiiuulneranf«
(jbabetctia fpicula iadantiac uanxgloria:Tfcd iftaualde fubtilia funcita ut confixa fe aia ab eisftauciataq? uix
jeiitiatTnifi fi induta e armis detf & ftat uigilas SC  immobilis erga aftutias diabohlfcuto femedpfam fidci per oia
coccgcstSC  nullam corporis parte fidei nuda rc!inques.f^_uatacucp aut dasmones fecerint telasfi inueniat men
te hois bde tnnniramktia fi fuerintignitajetia fi cupiditatum Bamis dl  inečdiis ardeant uitioiplfides plcna^cun
da reftringir.Lcua cius fub capite meoiSč dextcra eius ampledetur me.Etefcriptio e quide amatorii dramatis
fpofic feftinatis ad conubium fponfiruclut tamsdPaulo aphoribus corporis appellationibus currit.$ed couerte-

, . d ^ J . J J.  - iCl iči  6 r  __ _ ...  ^ i S    d  i. J I   .     

1 i 'JL *

Bera uero eius*diuitix dl  gloria^Sč ficut hic fapientia no ideo aliquam icemina dici putabis quia fcemineo nomi
ne appcllari uidctumta ne iu hoc quidcm quoniam mafculmo genere fponfus uerbum dej didtun corporali/
ter intclligere debes leuam cius aut dcxteranruel amplexus fponfie uel animre pro foemineigeneris declinatio
nc pcrcipcrctfed uebum dei quauis apud grrecos maiculinorapud nos neutro proferadSupcr mafeulinum ta
medi neutRiacfccmininu gcnus^&i fuperomneomninoqd’ad hocrcfjpiciteecogitada funtiftatdequibus(er/—
mo no folutn uerbum decfcd SC  ccclcfia cius atqj aia pcrfeda:qu^ Sl  (pofa nominat (ficm.K apoftolus di

eitrl f i r i  Bo. n. n cqj mafeulus neq: fceminatfrd oes in ipfo unum fumus«n^c autem propter hoies qui aliter

audire no poffiintnifi his uerbisqua: in ufu hahenturjin feripturadiuinahumani morereferunturcloquii t ut
ucrbžs quidem notis cas dl  fofitis audiamus^fenfu tame illa quo dignu eft de diuinis rebus dl  incorporeis fentia
rnus.Ka ficu&isqui amatorem dicit fe efle pulchritudinis fapientia:!hoc oftedit q? naturalem qui in fe eft cha/-
ritatis aftedumlad ftudia tranftulerit fapietia::Ita& hic fpofa depofeit uel aia uel ecclefiatut (ponfus fuusqui e
uerbum dutLeua quidem fua caput eius fuftentet?dcxtera uero eius omne eius reliquum compledatuftSč co/“
ftringaCcorpus.EB autem leuatin qua fapientiacliuitias contincre dl gloriam dicfiur,C|_uas autem habetdi/
ui cias ccclcf a dl  qu|glormufi illastquas accepitabeo qui cum diucs eetf pauper fačtus emt iilius pa upertate
ecclefia Bcrctdiuesd^ ua: autem eft gloriafiHa fine dubio de qua diciftPater clarifica filiu tuumTpaftionis fi/~

teincarnatocm gcftrerSunt uero aliquai‘5e per incarnatocm Jlla pars uerbi dei q antcafčcnfionem carnism dif
pefatoibus peračla ddextera poteft uidcri»|ixc uero q p lncarnationemtfiniftra appeilari«Ynde dl  finiftra'di/
uitias 81  gloriam ha bere dicitur.Per incarnationem naq^diuitias dl  gloriam quxfiuit oium.fifalutem« n dexte-'
ra autem longitudo uitx efte diciturfper quod fine dubio illa eius pars qux in principio apud deum dcus erat
ucrbumjfcmpiternitas indicatur«Hanc ergo leuam ecclefia cuiusfchriftus eft cap^t Soptat habere fub capite
fioJK Bde incarnationis eius capu t fuutn muniri*f§kxtera uero eius ampledili.i!la agnofčerei&f de illis inftrui */
qiieeantc huius quoq; per incarnationem gefta dilpenfationis tempu&inarcanis habentur dl  recondm's.®exte
ra naq: ibi putanda funt efle omniatubi nihil de pcccatoK miferiisjnihil de fragilitatis lapfu continctur.Hic ue
ro leua ubi uulncra noftra curauitl&f pcccata noftra portauitifadus etiam ipfe pro nobis peccatumrSf maledi
dum.Q_ux omnia quauis caput dl  fidem fuftentent ecclcfix1mcrito tamen finiftra uerba dei appellabunturf
in quibos a!iqua etiam prxter illam natura qux tota dextcracft:6i totalux 8C  fplendor SC  gloriapertulifte me/
m oratu r.^di u raui uos filix hierufalem in uirtutibus?6C in uiribus agrnfi eleuaueritis 8C  fufcitaueritis charita/
temfcjuoadufcp uelit.f ponfa adhuc ad adolcfccntulas loquitur ? prouocans eas SC  exortans immo SC  aduras per
ea qux ds  čara efte nouit dC  amabiliaiut fi forte eleuare cceperint charitatem iacentem quippe in ciddl  cxcita>
rceairmitpote adhuc dormientem apud casjin tantum eleuentcamlin tantum fiifcitent1inquantum uoluerit
fponfusjnec minus aliquid in ea agant q uoluntas ipfius patitur.Hxc cft.n.amantis fponfe perfedioiut a nul/

lo tselit coiitra animos SC  uoluntatem cius fieri quem diligifeut hoc non ncgligeater aut (cgniter agantp uir/

tutes agri

tutes agri.i.p plantaria SC  uirgulta qux in agro funts& p uires eius fine dubioip ea qux in eo (ata funt adiuram
tur. Tali ordine raliqj uerbor^ compofitiondtextus hiftorici dramatis dirigatur.Nuc lam qnid arcamintrinlo—
cus contcgat;reqramus.<$)mnis anima pracipue quse £lia eft hierufalerrihabet alique agru £>priumfqui ci fe^
creta quadam p lefum meritoi^ Torte delatus effeficut fuit SC lile ager iacobcuius luauitate pmotusdfaac patri/
archa myflicisaiebat eloqis:Kcce odor filii mejficut odoragri pleni quem benedixitdomius.Habctergo una
quxqj animatut diximuSagru fuum .Vita naq^ SC conuerfatio ciu^ager e eius Jn hoc agro anima qux  diligcns
SC  ftudiofa eftJfatis agit SC  ftudet plantare bonos fenfusf& oes cxcolere animi uirtutcslno folu aut animi uirtu-
te^led SC  uires opeip;qbus uidelicet impleri podunt minifteria mandato^.Eft ergo utdixmius? unicuiq; an i/
m us fuus agertque colit SC  platat SC  feminadfčcudu bxc  qux diximus@ft aut SC  oium fimul filia^Hierufalem,*
unus quidam SC  comunis agcr:§)c quoPaulus aitrDei agricultura eftis uos.^ue agr^ c6eni!exercitiu ecclefia
ftjca: fidei SC couerfationisaccipiamusjn quo certu eft uirtutesineflecadcftcs SC  uiresfpiritaliugratiaipfVna/
quxcp anima qux nuc fili^Hierufale hic appcllanrurtlčietes q> matre habearHierufalem cadefteni conferat
aliquid necefle efl: ad ag^ huc excoledu!& cadefti cu poflcflionejdignu cupiat cfFici«|n iflius ergo agri uirtuti/
bus eleuari charitatenvChrifti% exercitari ab adolefcentulis SC  initia fidei babentibus ; ptcftatur ecclefia: SC  di
cit ad cas.Si leuaueritis SC  exercitaueritis charitatcm quoadufcp uelitlhoc e fi iam in hoc ueneritissut incipiatis
agi no (piritu timoris SC  adoptois:& in hoc pfeceritis utpfečla in uobis dilcčtio foras mittat riniorem‘f& utele
taetis atq 3  exaltetis in uobis charitate*& excitetis eaitadiu eleuate eamt& tadiu extollitelquad*u ip(e uelit filius
charitatisrimo iplc qui ex deo efl charitaslncc forte putantes fufficere humana: cbaritatis mefuras in charita/
te deftninus aliquid q deo dignum eflagatisiMelura.n.charitatis haec fola cft;uttatum quatu ipfe uult diliga -
tur.Volutasaut dei femper eadem cfbnec unq mutaT.Nuncj ergo immutatio aliqua aut finis ullusiin dei cha -
rita te redpituflNotadum fane e cp no dixit fi acceperitis charitarcrraled fi leuaueritisl quafi quxcftqdem in-
uobisded ncctiSC  nunčj erečta efl.tc rurfum no dixit (e inueneririseled fi excitauetitis charirare>quafi qux fit in -
trinlecus qdemiled iaceat SC  dormiati eis doneč inueniat fufcitateJpfam čredo ShPaulus fulcitabat tuc adhuc
in dilcipulis dormietemjcum dicebat Exurgc qui dormist&coungesChriftum. Y ox fraterni mei:Frequenter
nos admonere couenit*q? libellus hic in modum dramatis tcxirur.Fra:{ens.n.uerficulus que pi opofuimus ta/
le aliquid indica&p cu (ponfe lermo eflet ad adoldčentulas fi liasHierulalermfubito ouafi cminus uoce fpon^-r
Ti ienferiflquaficualiqusbus IoquentBinterruptoq? fermone;quctn faciebatad adoldčentulas fponla aurem
couertcrit ad auditutmq ad cam pei uenerat:& dixcrit Vox fraterni mei.Sponfum ucro intellige primo qdem
antcq appareret oculis ipofeuoce ei (ola agnitu.Foft hxc uero etiam colpečbbus eius apparuifič lup montes
quofdatn uicinosilli loco in quo (pofa morabatur falientcm1& magnisqbufdam paflibus no rana faltibuscol
les montefq? in modu cerui uel capreac tralcedente:& ita ad fpofam iuatn omni cu ppcratoeueniente.^bi ue/
ro ad domu intra quam fpofa comorabatur aducni&ftetifle eu paululum intellige pofl domumsita ut (entiretf
qdem adefi^nodum tame modum palam ucllct SC  euideter intrareried prius quafi fub amatoris fpecie p fene^—
ftras afpiccreuelle fponfamintellige^autrctiaquxdam ^pedomum (p61xautlaqueoscflepofitos:utfi (brte
ipfa uel aliqua fodalium eius ex filiabus hicrufale exiflet aliquando caperctur. Ad ifta uero reda uenifle fpon/
fum certum efttqui capi ab eis no pofletrled fortior eo^ effečtus diruperit ipfa rctia:dirupti(q’ eis (up ipfa in/
cedens etia per ipfa profpexeriti& poflq hoc opus fecerit dicat ad (polamJexurgc ucnip»xima meaifpofa meas
columba mea.Hoc aut dicat utipfb opere oftedat ei quo cum fiducia debeat cotencre iam reda qux ei tetende^-
rat inimicuslnec timcat laqueos quos ab le iam uideracefle diruptos^SC adhuc ut amplius ad fe fpofam^puocec
feftinarerdicatei.^guia omne repus quod iam graue uidcbatur trafiuitY6č hyems qux ei caufa exorta uideba
tur abiceflit:pluuixq; inutiles abieruti&: repus iam floridu uenitlnihil moreris iter agredijueni ad me ♦ Fcce.n*

SC  agricolxfqa ueris iam tempus arrifitjuineas colunt.Ni ox,n.tu SC  alia^ auiumftum cda lonora SC  grata tur/
turis uernanti^auditur.!|ed SC  ficus de ueris certa temperic'gcrme luu ^pduKiVfitis uero in tantum de teporis
tranquillitate no dubitanttut flores fuos iam audeat odorefip piferre.H^c qde de traqlitatc teporis indicat fpo
Teiut maiore cu fiducia arripere iter augeaCpergcdi ad fpofum.^ed SC  locum defcnbit ei in quo uult cam fecu-^
rcquielčere1Sč dicituelamentocuiufdam (axi quod muro ipfi uel loco^pmurali cotiguum fitlopaciflimum oue-
dam effici locumiad quem uenireca uult:& ablato udarnine ibi eius reuclatam facicm contitternut facic ad fa
ciem innotelčat (pofo fuo;8č no folum faciem eius reuelatauideat Iponfus 8č liberamlled SC  uoccm eius ibi
diat?certus iam q> SC  facics eius pulchra fit:& uox eius fuauis efl ac dele&abilis.Harc autem prxuem'cntes co/_-
iunximus:ne ordinem drammatis SC  hiftorix textum uideremur irrumpcrc.Sed prxuenicntes paululum ulčp
ad lllum locu fabula: ordine ,pfecud fumustubi ait.<^_uoniam uox tua fuauisjfacies tua fpeciofa.Nuc ergo re
petentes uideamus primotquid efl quod ai|f^ox fraterni mei.Et uoce fola ab ecclefa fua primoOiriftus agno- -
fcitur.Primo.n.uocem fuam prarmifit per prophctas:& cum non uideretur audiebatur tamen.Audiebatur au
tem per eaquxannunciabantur de e&SC  tadiu fponfa.i.ecdefia qux ab initio feculicongregabatur folam utv
cem eius audiuitjufqiquo oculis fuis eu uidcretfe diceret ecce hic uenit faliens luper monresttrafilies fuper col
les.ulaliebat.n.fuper propheticos montes SC  faneflos collcs1HIos.f.qui in hoc mundo imaginem eius‘.formaq?
gcfierunt.fied 8ifi in apofloliseum ponasquafi in montbus lalientcm SC  eminentem cunčiis1& incollibusni-
hilominus hisdutaxatqui lecundoloco elečti ab eo SC  mifli funfino erit inconueniensTn his.n.fimiliscfticitur
caprex&hinnuIoccruo^.Capre^qjomncm uifum.tiifiiseiusprxcdlit,F-tceruc?quod ad interitum ferpčtis*
adueniu^ed SC  unaquaeqj aia fi qua tame efl quae uerbi dei amore conftringiturlffi quando »n difputatione fer/^

D xxix

9Wik  (fufex|Oj$ cft cjuom^cjb o?m in ardura ue&feuf&SSpgufttfs proroftiomsm
^ggjiliioiiucp coJiiditufifi quado eu tegis ac ,pphcta^ uel aemgmaia ud cblčura qua^dkfa cone j udu? fi foiv
fp adefte eum lenjiat animatSi einimjs fonitura eiusacdpianfubleuatur ftatimlSi ubi magisac mags pplaa/
f£  knubus cius cceperit:?8i illu minare qux  obfcura funnuinceum uidet faliete fupra monresSi collraalta:X5C
ptcelfge fenius fibi imeli  igentiae fuggcretefira ut merico dieat hasc animalecce hic ucnn fdicns fup motrsju a/
filiens (oper cp!ies.Hxc aute dicimus 7 no in memores q> lam Si in fuperioribus coram pofitus.*pra:lenti eollocu
jtus (n  fponfe: Sed quonia uc fepaedncimusdramatisfpccie libellus hiccotnetrnunc lnpnefenridicuturalicp
punc ena in abfentilSi fic agitur imuratio pcrionas^ut uterq; ordo copetetcr dirigi uideatur: uauis enim g,

rnittatfponfusSidicatad rpon(amfuamquilunteledidiicipulie!usiquiaeccecgouobtfcu fumommbusdie*~
bus ufqj ad confumatione faeculntame ite^ p parabolas d icirtja paterfamilias uocauit feruos (uosiSi unicuicp
jdiftubuit pecuniam negociandi gratiažSi perfečtus eftJEt iterum dicit,(^ uiaabiitpetere H bi rtgnum.Etite/-
jtu quafi de abfčntefponfo dicitur.Q^uia medianočfedamor fačtusefbdicentium gauenir fponfus.$icergo
punc pradens cft fponfus Si docetmunc abfcns dicitur Si defideratur?Si utruq? uel ecclefije ud antmar ftudio/
jfo*c6uenienCum enim pati pfecutoesSi tribulatoes pmittitur ecckfiatablens ei uidet ,Et rurfum cu in pacc ,p/-
ficii*di  in fide ac bonis opibusflorenprafens ci ee inrelligitur. Sed & aiaf cuqrit alique fen fum agnofcere objeti
ra qu&q? Si arcana defidcraf/donec inuenire nd ponabfens ei fine dubioeft uerbum dei.Tbi uero oecurrerir 8£
gpparuerit qd' reqntlqs dubitat adefte uerbu deii Si llluminare mente ac fciecia: Iume ei prabeieFsi in p  (ubr"
duri nobis eu3btq; ite^ adefte fentimus p fingula.‘quae aut apiunf'autdaudutur in fenlibus noftris.Ereo utiqj
patimurjdonectalesefficiamuffutnofofurcujferenosded 8i manere dignet apud nos:ifecuduqdnterrogatus
a quoda difcipulo dicereftDomine qd e fa<ftu:q> incipis nobis manifeftare temenpfum Si no huic mudožf R ef/
podit fafuatorJ>iqs diligit metuerbu meu cuftodu!8ipatcrmeus diligitcu:8iadjpfumuenjemust6i mafone
apud eu fademus.Si ergo S C  nos uolumus uidere uerbu deftatqj aiae fpofum faliete fup motes Si exu!canre fup
coilcstprimo audiamus uoce eius:Et cu audierimus eu in oibusauc cria eu uidere poterimuslfecudu ea oua* in
pr^knti loco/uidiftedefčnbif’ fpofa.NaSiip(aquisSi priuseumuideritlfnoeu tameitauideratutnuc falientl
fup motesfSi exiliete fupcollcsmec^ p feneftras fuas ,pcubete?neq? p reda profpicientetfed magis uidefq? prius
hyemistemporeeu uiderit.Nunc»n»dicij^^uia hyems trafiit. Igitur ut resindicatedam p hyeme fpofar fuas
apparedi.fribularionuSi tentationum tepore*5cd Sialia& uiftatiolin qua uifitatur paululurSi ite^deferif v
ut pbcturac rur fus requiritumit caput cius fuftentcturiSi ut tota coplecftatme forte aut in fide titubeftaut cor -
pus eius terarionutn poderepr£egraue»ur*£t ideo uidetur mihi hyems fuifte illud tempusicucaput fuum frdei
.ffummitate leua fpofi.dcodneri poftebatjSi dextera eius omne corpus ampIrtfti.Nunc aute ifta uifio quse de

pefatoe trafačlaificut in fuis locis cu ad ba:c diftereda uetum fuerit oftedetur.Eccc hic uentt (alies fup monresj
tranfiiies fupco|les.Hiftoncumordineiam piecuri fiurjus*Nunc aure quoChtiftus ad ecclefiatn uenies(aliat
fup motestSi exiliar fupcollesšuidedum e.Exifies*n.magis cj trafilies^ppofiti fermonis pprietas habet.lfaac.n,
ambulans Si pgredies maior fiebattu(q5quo fieret magnus ualde.Faulus aute no tam ambulando pfccit  fed
curredojcu diete curfum cofumaui.Saluatoraute nofter Si ecclefiae (po(u#necpambularenecp currerctfed  fup
ha:c falire dicituriSi exilire.$i,n.cofderes quo parui reporis (pacio occupatum falfis (upftiroibus mundum fer
mo dej pcucurrittdč agnitocm uera: fidei rcuocauiftintclhges quo (aliat (up motesrmagnauidelicct qua?q? re f

gna faltibus fuis fupanslSi ad recipiedam cognitionem diuinas religionis incjmasiSi exiliat (up collcsfcu enatn
t  . r  i -- t • - • i--- J —lufde

ad illyricum rcpleuiteuagelium dedinrelfigesquo fuper motesialiesueniatJSiexiliesfupercollcs.Scd8i alio
m6potintell!gitficutfupradiximus.^_uoniamqdeHMoyfesdeipfo'(čripfiti8i / pphctas nibilominusdeipfo
annunciauerunr.Sed 8č haecannunciatio in iečlioe ueteris teftametfuefame habet (uppofitumA^bi uero fpo*'
faseccldias.nad eum couerfe ablarum e uelamdfubito uidet eum in iftis motibus legis dutaxat uolumimbus
falietemiSi in collibus (cripturae r pphctica?paperta 8ieuidetimanifeftatoenotam apparetem J qexiliete. vet
bi gratia(sjua(i reuotues fingulas ppheties lečtois paginas inueniat de ipfisexilietemČhriftumtSi per loca fin
gula lečlionum abfato nuc dem um quo prius regebatur uelamindfebulire eum cernat 8i emergere?atqi eu ide/
tiiam manifeftatione prumpe^beredo &  ipfe lefus cu ad tranfformadum fe ucnifno in aliqua planine aut
coualle fuirjfed motem cofcendirA^bi SC  trafformatus eiut fcias eutn femp in montibus aut in collibus appare/
relSi ut te doceafne ufqua eu nifi in legis & ppheta^t montibus quasras,^_ uod autem fančli quiqi montes ap
pel lan turT m ul tis Ičripturželocisinueniesindicarbficutaitinpfalmistfundamenra eiusJin montibus fandis«
fet irerutn.leuaui oculos meos in monrestunde uenit auxilium mihi.Auxilium nacp in tribulationibu? Si (cru
pturaK diuina^ frnfibuscapimustPoftumijsadhucSi montesin qmbus falire uerbu deidicirSi quafi liben/
effcrritnouu accipere reftamentu»(£olI s uero de quibus quafi diu compreflus Si occultatusexiliitfuereris
teftamenti fčntire uolnminatled 8i apudhHieremiam uenatores di  pifcatores q mittunf capere homines ad a
|wtenx*mdtibus Si collibus cos cgperc dicufJic.n.gitJcce mitto multos pifcatores Si multos uenatores?^

pienteosfuperoemmonte& fupomnecollemt£|uodegomagisad futurum tempusin confumauone faculri
implendum putolutcum mifti fuerintangeli fecundum cuaugclica parabolam mcffistepore ut feparcnt fru/—
meta a zizaniis:qui excelfioris uita: SC  eminetioris fuerit couerfationis&fte in  motibus inuenietutfaut m colli/—
bus.No inuenietur in humilibus SC  deiedis ločilne ibi mmus uideatur efte zizaniislfed in  cxcclfioribus fen^—
fibus SC  in eminetia fidei pofitulfalieti in motibus uerbo deitSC  exilietiin collibus (empcr adhscres ♦ (^ uod p
aliam nihilominus parabolatfubeodem tame intelledu dicitur ineuagelio:$iqs in tedo eftlnodcfcedat rolie>—
re aliquid de domo.Poteft adhuc 8C  aliu nobis fenfutn praediues ifte pracfentis uerficuli fermcJfuggerere.Poffi
bile naq?efcomnemqui plena fidecredit in deudfuel motem uel colle appellari^pqualitate^uit^& magni

tabitf.Kte lpfis.mdfifcj cofldut in dominofficut mons fyon.Et de hierufalem drimbtes i circuitu eius ♦ Ynde puto
ep merito etiam faluator nofterlquoniam SC  ipfedicitur lapisde mote excifus fine manibus?& fadus ee mons
magnustficut rex rcgum^č potificum pontifex!poteft etiam mons motiumjappellaii.Yerum ut etiam tertia
expofitio habeat focumlad unaquaq; animam:fermodirigatur.Siqui fmtcapatiores ucrbidciio ab-fefu aqua
fibi da ta m biberuntT& hiec fada eft in eis fons aquac uma: falietis in uitam ajternamjin his.f.in quibus ueibu
dei crebris fenfibus 8C copiofis uelut perenmbus ebulit fiuetibus?in his uitx  ac fcietiac SC  dodrinte merito mo/
tibus & collibus effedistdigniflime falireuerbum dei dicitur SC  exilire?fadus i eis p affluetiam dodr inx  fbns
aqute uiuaSfaletis in uitam aeternamtčSimilis eft fraternus meus caprca: hinnuloq 3  ceruo^in montibus bethel
(Paprea uel ceruustp inter muda habeatur animalia manifefteex his qua: in deuteronomio fčripta funf.indica*
turfeft.n.hoc modo fcriptumft-foc.n.funt animalia qua: mandacabitisuitulutm& agnum ex pecoribust& bir—
cum ex capristceruum k  capream SC  bubalumt& tragelaphumlSč ibicemtcamellum Si  pardallum.$ed 8C  qd /
fandus ceruo comparatudin multis fcripturte diuinte locistut in pfalmo ubi dicitiSicut ceruus defiderat ad fo* -
tes aqua^iita defiderat anima mea ad te deus.Terutame in fermonibus quos ex deuteronomio aftumpfimusj
etiam hocnon negligenrercofiderandumuidetur^dignum inanimalibusmundisenumerandisordinem te/
nueritnit primo uitulumifecudo agnumttertio hireum fcriberetJn his uero qnx  fecudum cudcm-Moyfen no
ofterumu^ad altardprimo ceruumtfecudo capream nominat.lt ita poft ha:ctrcliqua per ordinem feribit ani/-~
mantia.^_uo^i rado his quibusabundantior grada Ipiritalis in dono icienti^e conccftaeftiper fpiritum fan/-
dum manifefta SC  cuidens fiet.Nobis interim quoniam de ceruo Si  caprea dicere nuc in expofitione prte fen tis
uerficuli incumbštJconucmens uidetur ex fčripturis diuinis congregare pro uiribusfqute de his animalibus re
ferunturfde quibus idenvMoyfcs cum de carnibus loqutcrctur quae in omni defiderio anima: comederenturj^
uon oblata: ad altarelficutcaprca inquit?8č ceruus.Kgrcgium uero quid uicefimufodauus pfalmus ubi de uir -
tutibus SC  efficada uocis dei per ordinem fčnbitJde ceruo hoc modo dicit(Mox domini perficientis ceru6ŠCi.per<—
fedos facientisceruosjSJ reuelabit conden(a^rcut.n.uox domini intercideredicitur flamma ignislSC  concute^-
re defertumdta perbcere ceruos ac reuelare condenfa memoratur.Sed SC  in-Iob de ceruo ita inuenimus referri!
ibi dominus addob?per turbinem loquens§& nubem ait.Aut ergo obferuafti partus ceruo^taut numerafti me~
fes eo^ plenos ad partumtdolores aute eoip foluiftilaut nutrifti eo^ natos!aut fine doloribus partus eo^: emit
tešAbrumpent filii coip SC  multiplicabuntur in natiuitatc:exibut SC  non reuertenturtHis adiungenda funt ett •
ara illalquse in prouerbiis legimus hoc modo.Ceruus amicitia^tSč pullus gratia^: Ioquatur tibi. Ha:c interim
ad prsfens de ceruolnobis feripta occurrere potuerunt.^ute ob hoc aftumpfimuslut loquamur no in dodrri—
na humana lapientiaslfed in dodrina (piritusjfpiritalibus fpiritalia computates.Et ideo inuocemus deum pa<-
trem uerbnquo nobis uerbi fui manifeftet arcanaTfenfuqj noftrum remoueata dočtrina humana: fapienti^;&:
exaltet atq^ efeuet dodrinam fpiritu:Iut non ea qua: fentit carnalis auditussfed ea qu^ continet uoluntas fpiri^
tus fandi proloquam ur.Paulus nos apoftolus docet;q> inuifibilia dei ex uifibilibus intelligatur?& ea qute non —
uidentur ex eoi^ qute uidentur ratione SC  fimilitudine contcmplcnturjoftendcns <$>  uifibilis hic mundus de in/—
uifibili doceatfe exemplaria qua:dam eteleftium contineat pofitio ifta terrenatut ab his qua:deorfum ad ea q
furfum funt pofti mus afcendere:atq] ex his qute uidemus in terrisifentire SC  intclligere ea‘quas habentur in ca:^ —
lisAd quo^ flmilitudinem quadam quo facilius colligi per htec ac fentiri poftent : diuerfitatescreatura^q ux
in terris fundimilitudinem conditor dedit.Et fortaflis ficut hominem deus ad imaginem SC  fimilitudinem fu/
am fecitjita etiam caeteras creaturas ad alias quafdam eteleftes imagines per fimilitudinem condiditf SC  fortaf/'
fe in tantum fingula quteqj qute in terris funt habent aliquifimaginis SC  fimilitudinis in cadeftibus; ut etiam
granum finapi^uod minimum eft in omnibus feminibushabeat aliquid imaginis SC  fimilitudinis in cadis.Et
hoc q> tališ ci quadam compofita e alternatio naturaifut cum minimum ftt omnium feminumtmaius fiat om^
nibus holeribuslita ut poftint uenire aues cx\USC  habitare in ramis eiusjfimilitudinem ferat non folum alicuA
ius c^Iefti^imaginis fed ipfius regni cxIo^.Sic ergo poflibilemfetiam caetcra femina qute in terris funt ut habe^
antaliqd i c^leftibus fimilitudis SC  rois.C^ft fi femiatfine dubio SC  uirgulta.Et fi uirgultaifincdubio SC  anima
tia^uel alitumiuelrepentium SC  quadrupcdum.$ed SC  illud adhuc poteft intelligi?q> ficut granum finapis non
unam fimilitudinem tenet regni ca:lo^thabitatioms.f«8č auium in ramis fuisffcd habet Si  aliam fimilitudine
uel imagine pfcdois.fifidci;ita ut fiquis habeat fide ficut granu finapistSč dicat moti trafferri fetSC  trafterretrlta
poffibile eft etiam etetera non in uno aliquo fed in pluribus fpeciem SC  imaginem eteleftium ferant ♦ Et cu plu>—
res finttuerbi gratia in grano finapis uirtutesifqua: re^ ca:leftium imagines teneaneultimus SC  extremus cius

E> ii

XXX

ufusefl jftetqut babetor apud homines m mmifterio corporalftta etiam in reliquisHicl femimbus uel uirguV
ds uel herba^ radicibus ue! etiam in aiantibus intelligi potsut ufum quide SC  minifteriu hoibusprebeat cor,c_
paraldLHabeac aut incorporaliu re^ formas SC  imagj'nes:quibus doceri aia poffit& inftrui ad contemplanda
etiam ca quas funt inuifibilia SC  cadeftial& hoc fortalhs eft qd'ille fenptor diuinae fapicntiaSdicitJpfem, mihi
dedit eo^ qux funt fčietiam ueramrut fcia fubftatiam mudi*& uirtutes elemeto^Tinitium SC  finem SC  medieta
tem tcmpo^ruiciffitudinu pmutationest& couerfiones tempo^anni circulo9*& ftellai^ pofitioesjnaturas afa „
liutr>»6C ims beftia^Vfpirituum uioletias SC  cogitataes hoiumtdifferetias uirgultoi^& uirtutes radicumtfed SC
qu^Ecuq? occulta funt SC  manifčfta funt*čognoui.Yideergo fi poflumus ex his fčripture fermonibusca qua:
difcuterc ppofuimusducidius euidetiufčp colligere.Etcnim feriptorifte fapientia: ciiuin^cum fingula quxqj
enumeraftettad ultimum dixit:quia occultofji SC  mamfeftot^ accepit Ičietiamloftedes fine dubio q> unuquod 4  ,
qj eoi^ qua: in manifefto funt referatur ad aliquid eoip quae in occulto funttf.fingula qu£eqj uifibilia habere ali -
quid fimilitudinis SC  ronis ad inuifibilia.C^uia ergo impoftibile eft homini in čarne uiueti agnofcerc aliquid
de occTtis SC  inuifibilibusini fi imagine aliquam SC  fimilitudinem coceperit de uifibilibustob hoc arbitror q> il a-
le qui oia i fapietia fecinita creauit unaqua(p uifibilium fpeciem in rerri^ut in his dodrinam quadam 8C  agmV-
tionem re^, inuifibilium SC  cadeftium poneret:quo per hax afčedcret mens humana ad fpiritalem intelligenti _
amt3£ re^ caufas in cadeftibus qu^reretiut pofiet edoda per (apietiam dei etiam ipfa dicerčlq in occulto funt
SC  q uaftn mamfefto;cognoui.$ecundurn ha:c quoq^ agnofeit SC  fubftantiam mundifnon folum hanc uifibi/—
lemcorpore&p qux palam efbfed SC  illam incorpoream inuifibileqj ž qu2ein occulto eftjagnofeitetiam elemen -
ta mundi non folum uifibiliaded SC  inuifibilia^ utroruq? uirtutes.$ed SC  initium qd dicit SC  fine SC  medietatc
tempo^dUnitium ait uifibilis quidem mudi?qcP ante fčx milia no integrosannos initium dcfignat-Moyfes:meA"
dietate quoq; fecudum tempo^ ronemlfineq 5  illumfcjui fperatur cu cadum SC  terra trafibit«$ecudum occulto^
ram uero fčietiam initium iliud qd intelligitisquem fapietia dei docuerit1qcf nulla poftunt tpatnulla fecula
Coprehedere.Medietatem uerotlrec qua; nuc funt,Finem uero ea quse futura funti,i.pcrfečlioncm cofumatio^—
jidp uniuerfitatis?qu 2 e tame ex his uifibilibus coiici poftunfd intclligi.Jed SC  uiciftitudir.u permutatoes&f te
poi^i couerfiones 8čannicircuIos*.ex his quasuideturrefertadinuifibilesrc^incorporalium permutatoesacu*
ciftuudines i !circulosquoq?anno^ teporaliu&prefentiumreferadantiqoresaliquos ac fempiternos annoss
fecudum cum qdiccbat*Etannosazternos4nrnentehabui4>ed SC  ftella^ pofitioesno dubitauit ab hisqnx pa -
lam uideturreferre ad illa quae in ocultis funtfqui occulto^ manifeftoruqj fčietiam meruift& dicit efte aliquod
fandoi^ genustqd deAbraha precipuc ftirpe defčedit ficut ftellas cadi.Sed 8C  refurreeftois futura: gloriaftel
las efte fecudum occulto^ fčietiam / pnuciauit*feques cum q dixit, Alia gloria folisi& aliagloria flclla^. $tclla
.n.a ftelia diflert in gloriajita SC  refurrečlio mortuo^«Nifi fecudum ha:c intelligeretur iliud qd ait naturas aia
liumlnunq dixiftet in cuageliis faluatoridicite uulpi huic*Meq^doanes de quibufda dixiflet!ferpete^gencratio
uipcra^.Sed neq; ppheta diccret de nonullisVpequi emiftarii fačli funt?Sd ite aliu^ho cum in honore eftet no
intellcxitfcomparatuseftiumetisinfipietibustk fimilisfačtuseftillis.Scd6čillediligentcragnouitirasbeftia -
ru q dicebatlfaror illis fedm fimilitudine ferpetis^icut afpidis furdac SC  obturatis aures fuas.Hžec erit ro et de eo
qd ait»fpintuu uioletiasfuifibiliter quide de uetis SC  flatibusaerisfinuifibilitcr uero deuioletiis immudo^ fpi/
rituum loques?quos 6^-PauIus uetos dočlrinse nominauit.Poft h xc  iam fequitur ut SC  cogitatoes hoium fčiat®
corporaliter quide quac de humano corde ^cedu^Inuifibiliter aut intelligat eos^ui iniiciunt hominibusma/
las SC  peffimas cogitationes:ficut in euagclio feriptum e.(£u diabolus mififtet in cordudac fchariothis-'ut trade
ret dommum«Et ut in puerbiis dicitur.Si fpiritus poteftatem habetis afcederit fup tedocu tuum ne derelmcjs?
quia fanitasicompefcitpeccata magna*|ed SC  bonar^ cogitationum eft aliquisau<ftor?q)pterqd' SC  in pfalmis
puto fčriptum eftibeatus homo cuius eft auxilium abs tedomineafcenfus in corde difpofuit.Et iteip/cogiratio
hoisicoftebitur tibi.Et reliq$ cogitationurrtdiem feftum aget tibi.fta igitur cučta fecudum eaquse prsefatifu^
mustex uiflbiljbusreferri poffuntad inuifibilia,^ a corporalibusad incorporea^Sia manifeftis ad occulta: ut
ipfaereatura mudi tali quadam difpenfationeconditainteHigaturper diuinam fapietia^ua: rebus ipfis SC  exe -
p lis inuifibilia nos de uifibilibus doceat?& a terrenis nos trafFerat ad cadcftia.Ha: aute ratioes no folum in crea
t uriš omnibus habeturtfčd SC  fčriptura diuina tali quada fapietia arte cofčripta eft.Proptcr qua’dam naq^ oc/
c«ltaS£myftica , uifibilitcrpopuIuscdiiciturdea'gyptoiftaterrena:& iter agit per defertumfubi ferpens erat
mordes SC  fcorpiusTSč fitis ubi non erat aqua:& caztera q in hisgefta referutur.(^_oia ut diximus2occulto^j
quorudam formas 8C  imagines tenet.Et hoc no in feripturis tatum ueterumjfed SC  ingeftis domini SC  faluato/
risnoftri qua:in cuageliis referutur inueniesigitur fi oia quadn manifefto funt fecudum ca qux  fuperiusap/
probauimus ad aliqua rcFcrutuf?qua: in occulto funt*cofeques fine dubioeft ut ceruus ifte uifibilis uel caprea
qux  in carico cantico^ fcribitur^fecudum ratoem natura; fua:quam corporaliter geruttreferantur ad aliquasre
rum incorporalium čast ut illis occultis 8C  inuifibilibus ceruis uideatur pofte couemre^d' dičtum cft.Nf ox do
mini pficietis ccrnos.C^u^.n.perfcdio ex uoce dominFfiat iftis uifibilibus ceruis?Aut q' ad eos dodrina unq>
ex domini uoce defceditrSi uero fpirirales ceruos quteramu^quo^ formam SC  imagine tenct iliud aial corpo h
rale: illos inuenias ad fummam pfedioisex uoce domini pofte pduci.$cd SC  quo^ ceruo^ dominum feruare
dccucrit partustSč uelut mededi ofticia preberem pamirietibus aftare couenerindonec pareret filios tales qui

aduerfitreturSi per fequererur fcrpet/um gcnu^utdignnm eft diuina maieflatcjdebemusaduertcre qualium

ceruos domini decet feruare partusme i aborfu dccidatKfcd SC  mefes co^ numerare pleos ad partu;eoruq] la/

bores & dolores cuftodirelut gencrationes eoy  non cadanr in uannm.fed ut perfeda fit  eofp natmitasl&r radiu
parmriant«donec formetur-Chriftus in ciSfHuiufmodi ccruofp pullos dominus nutririeoip dutaxat g iačtet in
domino cogitatione fuam:ut ipfe eos nutriat!& ipfe feruet doloris partus eo^jcum ex timore dei in uetre coce-
perint*& parturierinuSč (piritu falutis pepererinuHuiufmodi partus doloressipfe domius feruat SC  curat: Sed
ec  emittit dolores eo^uteutes eant SC  Heat portantes femina fual& (Tt in doloribus hoiumjac flagelletur cum
hoibustne forte teneat eos luperbiajfti quoq; ipfi cerui-abrupututait natos fuos.C^uosm.per euagelium a!v-
rupun&os a uinculis peccato^ SC  a laqueis diabolime ultra uolutati eo^ teneantur obftridSiftietia multipli^
cabunt1& ut ait reuertetur.Noenim imitabunčUixoreLothsno redibutretrorfum.Sciuntenim qa qui mittit
manu (ua ad aratruHi retro fpexerit.‘aptus no erit regno cado^.Sed Temp auaeretro funt obliuifcutuŽEtin ea
qu x  ante funt«'fe extedut. Tales enim ceruos?uox domini facit efte pfečtos.C^u^ uox domin/nifi illa quje in le¬
ge SC  in pphet/s habet1& puenit ufcp ad IoannSqui erat uox clamatis in deferto?Et ipfa enim uox*Ioanis qui di —
cebattParate uia dominilredas facite lemitas dei nrijpfečtos faciebat feruostoteftent pfečti in eode fčnfii.'& in
eade (Ha.C§_ ui enim tališ eftl merito dicittSicut ceruus defiderat ad fontes aqua^:ita defiderat aia mea ad te de/
us (Eeruus quoqj amicitia^ qsalius uidebitTnifi ille qui peremit ferpetem illum qui (eduxeratEuai SC  cloqui
fui flatibus peccati in ea uenena diffundesfoem pofteritatis fobolem contagio prazuaricationis infiiderats&ue
nerat folucre inimicitias in čarne fuafquas inter dcu$6C  hoiem noxius mediator effccerat.Pullus uero grpot
accipi fpus fetusa quo fitientes SC  defiderates deu 2 (piritales gras SC  dona cadeftia cofequuntf, Haec aut omnia
a nobisdida funtjut manifeftior fieret caufalqua fpofa coparare uidetf fraternu fuuhinnulo ccruo^.^uod (i
etia hoc reqredu efbcur no ceruo ut in aliis fed hinnulo ceruo^i coparatfcllud aduerte?q> cu in forma dei efletjr
filius datus eft nobis?& puer natus e nobisjcuius ptas (up hume^ eiusideo ergo hinnulo ceruoi^ga paruulus
puer natus eft*Et forte poffunt cerui accipi fačti quicp1btAbrahaI(aacSi4acob6žDauid&Salom6:&oes ex
quo^ femis-Chriftus lecudu čarne defcedie(Q_uos ceruos uox domini pfečlos (a citi8C ipfop eft hinnulus ifte/
q ex ip(is fecudu carnSnatus eft puer,Moet me etia illud qd' imcdii.pfalmo feriptu ejubi ait:Mdtes excelfi cer
uis(£ ouidem de ceruis iam fupius diximus;q? fancti qcp accipiuntft^ui ob hocin huc mudu uenerutiut (e
petis uenena perimeret^ui aut fint motes excelfi uideamusiquafi qui foli cerui feqftrati uidetur!& ad quos
nifi ceruus Cit  aliqs no podit afcederdego puto q? pidnas trinitatis motes excel fos appel Iauerit%d cuius capaci
tate nuilus niti ceruus efticiat^ afcedit.Sed ide ipd q hic motes excel(i pluraliter appellatunin aliis mons excel -
fus fingulariter dicitur.$icut/E(aias aiftn motem excelfum afcede?q euagelzas (yon«ExaIta in fortitudine uoa
ce tuamjqui euagelisas hierufale.ldem naq? ip(equi cibi trinitas,ppter diftinčtoem perfona^jhic unus deus
intelligitur p) unitate fubftatix.$at!s (it ifta de hinnulo ceruo^N uc uideamus quo etiam caprca: uel damulac
coparetur ftaternus^oc aial quatum ad grxca uocabula nome a uidedo atq 3  clarius pfpiciendotfortitum e.It
quis eft qui lta uideatTut uidetChnftus; y $olus nacp eft qui uidet*i.agno(cit patrem.Na SC Ci  dicatur hi qui mu —
do (imteordedeum uifurdiidebut ipfo (inedubio reuelatctquia SC  caprea habetin natura (ualutno (olu uide -
at ipfa SC  pfpiciat acerrime.Ted SC  aliis uifum praebeat. Afterut naq? hi quibus medicina: peritia eft;inefle huic
aiali intra uifcera humore quedam<qui caliginem depellat ocuIo^žK obtufiores quofq^ uifusexacuat. Merito
ergo caprea uel damulaeChriftus coparafYquia no uidet ipfe premifed SC  uideri ab aliis (acit!quo^ uifusripfe
curaueriu^bferua aut neaudienspatrenluideri corporcu aliquid (entiasSSC deum oifibilem putes. Tifus quo
deus uidetur n5 eft corporisSted metis SC  (piritus»Q_uod etia ipfe (aluator in euagelio uocabulo poprio diftin/
gues3dixittNemouidetpatrem nifi filius.l5eniq3 SC  his quos facit deum uideredatfpiritu fčietix& fpiritu fa/
pietiaait per ipfum fpiritum uideat deum.Et ideo dicebatad difcipulos*(^uia qui meuidetuidet SC  patrem.

Er utiq? no ita inepri erimus!ut putemus q> qui fecudnm corpus eum uidituiderit etia patre,Alioquin inueniu
tur SC ferihz SC  pharifei^ hipocrita &-Pilatus qui cu llagcllicaditfSč ois populus q clamabat crucifige ctus
cifige eu m^uide teslcfum fecudum carnSetiam deu patrem uidifie.(^_uod utiq^ no folum abfurdu uidetur ee:
fed SC  impiu,$icut.n*cu turba cum comprimeret eutem cu di(cipulis%iullus co^ qui pra:mebat6C coarčlabat
eum tetigifte dicitur euSnifi illa fola qux / pfluxum fanguinis pafla uenirifič tetigit fimbiiam ueftimeti eius i SC
ipfi foli teftimonium phibet dices.^ uia tetigit me aliquisjego.n.fenfi uirtutem de me exi(Te:Ita SC  cum plu/
reseftent qui eum uidebaftnullus eum uidifte dicitur:nifi qui agnouitqj uerbum dei SC  filius dei eft Jn quo uti
q? fimul agnofči SC  uideri'dicitur pater,$ed SC  hoc nos no prxtereat!q? prius caprea SC  fic hinnulo ceruo^ cum
paraturicu utiqj maius aiVceruus q caprea uideatur«$ed aiaduertdne illa potius in his habeda fit rosga cu du/
pliciter coftet falus credetium^p agnitoem fidei SC  opeip perfečtionennJLo fidei qux  pro intuitu SC  infpedioe
cotemplatois caprex ut diximus comparatur:primus habeatur falutisgradus.Secudo uero in Ioco ope^ per/
fedidTqux cerui forma tenetminceutis SC  perimeris uenena ferpetu,i,artes diabolicas memoretur.Sfcrgo fpo
fa fimilem dicit efte fraternum fuu caprex uel hinnulo ceruo^in motibus BethehBethel ueroedomus dei inter---
pretatur:Motes ergo qui in domo dei funtjpoflunt legis SC  ^ppheta^ffed SC  euagelica SC  apoftolica accipi uolu
minarin quibus SC  fides dei perfpicitur^č cotemplaturiSi ope^ perfecftio diciturjK adimpletur«Icce hic ftetit
poft parietemuoft^incumbes fuper fencftrastprofpicies per retia,R.efpodet fraternus mcus mihi. Cucofide—
ro difficultates inueftigadi fenfus in his qui ppofiti funt feripture fermonibusl fimile me aliquid pati uideof
huic?qui ad inueftigandum uenatoem odoratibus fagacis canis qpcedit5fubi interdum moriš efttut cu ueftigiis
intetus ( pximum fe uenator latetibus effečlum putauerit efte cubilibusTfubito ueftigio^ deferatur indiciis; SC
rurfum fxus ipreftis odoratibuš*eaf3e quas explicaueratrretrorfum redeat uiasldonec iueniat ločim quo fe al/^-

E) iii  xxxi

tms excutiens uenattol Iatetiter sd ad alfam tranftulit uiam;quam cum uenator inuencri&alacrior fnfequftur1
fpepredsecertior: 3 č ueftigii firmitatefecurioritaergo SC nosubi fe praspofira:explanati 5 isquodamodo fub»
traxere ueftigia;paululu emefa repetetesISd planior em q dudu uidebat? expofitionis ordine pfequentes;fpera/~
mus q? dominus deus n Stradat imanus nras uenatfone qua pperates ppe amiferamus:& fecundu fčiam mris -
^achel ronabilistuerbis talibus condfat in nobisJut benedfčliones mereamur confeq a fpiritali pfcJacobfpro^-
pter qd' neceffarium ufdetur ut diximus*breuiter dida repeteretexplanationemq? priore retexere?ut qui fit Iu„
cidior fenfus apiatur.Intelligi ergo mihf uidetur ex initioppofiti dramatistfppfam foris ftarc i biuiio:& ob amo -
rem fponfi hinc atq; inde pfpiceretfi forte ueniatffi forteappareatlfneuiam ingredi učile alfqua*du ignorat un -
de magfs ueniat.'nec domi fed foris ftar eiSC  defiderio eius agitari ac diceretofculetur me ab ofculo oris fui. Ybi
aut uenit fpafustdfcat.Bona funt ubera tua fup u/nulK reliq ufcg ad eu locu ubi ait:poft tecurrcmus.Poft hxc
diledaiam &uicem charitatisabipfbfpofo recipiestintroducaturfcubfculo eius;&dicatJntroduxitmerex
in cubiculum fuum.^ed SC  cetera quas poftea funt fcriptaTintus pofita Ioquatur ad fpofumi praefentibus 8taflL~
ftcntibus fponfte quidem adolefčentulisdponfi uero fbdalibus.Yerurame intelligatnr fponfusmtpote uinno
femp in domotnecp fempaftidere fpofe intra domu pofitactfed exeat frequeter?& illa eu quafi amoreeius folIi<_
citaregrat abfentetfed SC  ipfeinterdum redeat ad eam.Propter qcP 8C  uideatfper totum libellumtaliquandoq/_
dem uelucabfens requiri fponfusiaIfquando ficutpraefens Ioqui cu fpofa. fpfa aut fponfacu multa SC  magnifi^
ca in fponfi cubiculo peruidifietipcrit feetiam in domu uini introduci. ^ uo cu ingrefla per(pexiflet:fponfus
u tpote uir non refederit in domojpfa uero rurfus amore exagttata exierit foras’f& ci rcuiens pagret ciicumtdo^
mu non ingredienstSč ex omni parte p»fpiciar?quando ad eam redeat fpofust&C ccce fubito uideat eum uicinoA-
rum montium iuga fmefis faltibus fupante defcedere ad domulin qua amore eius follicitaJaeftuat fpofa^perue^
niens uero fpofus ad pariete domušfftet pauluiu poft: ipfumtcofideras ut fieri fbletfaligd SC  aio rctradas.fa ue/~
ro etia ipfe fenties aliqd amoris erga fponfa akitudine fuaVqu£e attingit uftp ad domus feneftras:qu£c feneftras
habeant aliqua parte opis utaiutreticulatiJEtcmn incubat.qde per feneftrasteminentior aut fic fit feneftrisl
attingatq3ufpad fupiora eai^f quas reticulato ut diximus ope diftindas funti|ndeq? ) pfpiciens 7 alloquat fponr
fam:& dicatci.Exurge;ueni p»xima meaVformofa meafcoluba mea:&: reliq.hasc funtiquas ut fuperius defigna^
uimusVdifficuftateplurimadirigendi ordisi& aperieda:intelligietiarhrenobisuifafunu(^_uajut puto cuide*—
tiora feceritrepetita htec nuc indago fermonu,$piritaIis aut in his expofitio Y n6 italaboriofa ac difficilisiiabca^—
tunSpofa enim uerbi aiaiquae eius in domo regalidioc eft in ccclefia cofiftit:doceturq5 a uerbo detKjui eft fpo^
fus fuusjquaccucp repofita funt SC  recodita intra aula regiarSč cubiculu regisdifcit in hac domot*qux efl: eccleA’
fia dci uiuiietia uini cellas illius qtf de fančtis torculanbus cogregatum eftfcella uini non folu nouuftd SC  uete—
ris ac fuauisiqu^ eft dočtrina legis SC  ( ppheta^rin quibus fufliaetcr exercitata recipiat in feipfam quieratin -
principioapud deum deus uerbutfed no femper fecu permanentem»No*n.poflibile eft hoc humante natura?
fed interdum quide uifitetur abeotinterdum uero relinquaf :ur amplius defideret eum.Cum uero uifitatur a -
uerbo dei fed m ppofitum uerficuli fenfumjp motes falies uenire dicitur ad eamlexcelfos«f«8C eleuatosf reuelas
ei caeleftis fcietiae fenfus%a ut pueniat ufq; ad asdificatoem ecclefte qua: eft domus dei uiuitcoluna SC  firmame
tu m ueritaris^ST ftet iuxta pariete:& poft parietemiut neq; penitus abfcodaturtncq; cino in ,pmptu fit. Vcrbu
»n.dei SC  fermo fcietiactno in publico SC  palam pofitus!neq; coculcandus pedibus apparetsftd cu qfitus fuerittr
inueniturlfid inueniturmo ut diximus in ppatulo pofitusfted obtečlus:& quafi poft pariete Iates.Aia au t quas
inecclefia efle dicitur:no intra acdificia parietu collocata intelligituftfed intra munimeta fideir& ^dificia fapie
tix  pofira:celfifqt ueftigiis charitatis obtečla.Propofitu ergo bonu?8č fides rečto^. dogmatu efle in domo ec/
clefiaz facitlcuius domus membra qua:da funttquae uel cubiculumluel domusuinftuel alia huiufmodi p  gra/ -
tia^.f.gradibusi& donosi fpiritaliu diuerfitatibus appellatur.Sic ergo SC  paries nuc pars qua:da domus huius
efttqu« potindicare dogmatum firmitatemlfub qua ftare dicitur fponlus?8č in  quibus tam rnagnus SC  excel/^
fus eftjut emineat omne adificium$& pfpiciat fpofam.i.aiam.Et nodum quidem apertum fe ei totuq; manife^
ftet.'fed quafi per retia pfpiciens hortetur eamt6č .puocetno federe intrinfecus fegnemffed exire ad fe foras:&
conarilut no iam per feneftras SC  retiameqt per fpecula in enigmatetfed procedes foras facie ad facie uideat eu.
Nuc.n.ga nodum pot ita eum intueril^ppterea no ante fed retro eitSC  poft pariete ftet.Incumbit aut p feneftras
qute fine dubio patebat ad recipiedum lumeiad illuminadam domum.Per has ergo fermo dei ineumbes SC  p
fpic/esFpuocat exurgere?8i ad fe uenire aiam.Poftumus aut fenfus corporeos feneftras intelligcre t  p quos aut
mors aut uitamtrat ad aiam.Sic.n.defignat-Hieremias ^pphetateum de peccatoribus loquitnr dices. Afcendit
mors per feneftras ueftras.Q_fio afcedit mors per feneftraš?$/ oculi peccatoris uideat mulicremf SC  mcrcche
tur ea in corde fuotfic mors ingrefta eft adaiam per feneftras oculo^jed SC  cu recipit quisauditum uannmt 82
pr^cipue falfacfčiac dogmatu peruerfo^tun per auriu feneftras mors intrat ad aiam.Ji uero aia intuens orna^
metum mudi?& ex pulehritudine creatura^ coditorem oium intelligat deum^ opera eius miretuft laudctqj
ope^ creatoremtad aiam hanc uita ingreditur per feneftras oculoBztSed SC  cum auditum inclinat ad uerbum
deife ronibus fapietiae ac fcietiac eius deledaturthuic per aurium feneftras ad aiam fapietias Iume ingreditur.

Per has ergo feneftras pfpiciens uerbum dei,‘K ; pfedum fuu ad fpofam aiam diriges/afturgere hortatur eam
SC  uenire ad feJi.corporea & uifibiliarelinquere?& ad incorporea SC  inuifibilia ac fpiritalia ^perarc J quonia q
uidetur tpalia funt.q aut no uidet^ seterna funt.Šic SC  fpiritus dei cireuire d£r& qrere dignas aiastq aptcrečle^

9 fieri poffintad habitaculum fapietia:.^ uod aut per retia feneftra^ pfpicere diciturfillud fine dubio indu

cat:q> doneč

czti%>  doneč in domo huius corporis pofita fit animarnon poteft nudam SC  apertam dei fapiefttiam caperc:/cd
per exepla qua:da SC  indicia atq? imagines re^ uifibiliumiilla qua: funt inuifibilia SC  incorporea cotemplatui?
SC  hoc eft pfpicerc ad ca fponfurrfper retia feneftrai^.Si uero de€hrifto SC  ecdefiaexponamus:domus in qua

repletujibii

ftefit paululu poft paricte uetcris teftamenti.Stetit.n.poft paneteJcum n6 manifeftaretur ad populum&bi ue-
ro affuit tepustSd ccepit p fencftras Iegis ac ppbctaip per ea.Cqua: de eo prardicata literat apparere:& oftedere
fe ecclefia: intra domuThoc e ftra littera Iegis fcdetiipuocat ea inde cxim& uenire foras ad fetoififn.exeat*nifi p  -

ccdat^q)grcdiaturalitteraadr p ,ntum;nopoteftfp6roruocqiungimeqK:hriftorociaruYocatemoea : :&in-

uitata carnahbusad ipiritaliala uifibilibus adiuifibiliaia lege uenire ad euagcJia,Etideodicitei:$urgeueni;p
xima meafformofa meatcoluba mea.Et ut aliq ctia de his quae poftmodum diceda funnprteueniamus tirnem-
tes fcnfum pdere qui occurrit in hoc locolfppterea fortaflis SC  illud dicitad ea:quia etiam hyems tranfiit*plu/
uia abiiefimul SC  paiTionis Cuz  tepus iudicas7q> trafada hyeme SC  deiedis imbribus ipfe pafluseft:fimui&ik
lud quoq 5  per fpiritale defignas intelligetiam^ ufqj ad illud tepus*quo£hnftus paiTus eftrimbres fuerunt fu-

pterra.Mandabat*n.adhucdominusimbribus ( pphetis|i'utpluueretuerbipIuuiamfupterra.Sedqaurq?ad

4oa'nem baptiftam pphctica finiuturofficia:meritoimbresabiifle SC difceflifiedicutur.Geflarumaut nphcti,
ci  imbres7no ad danum credetiumjfcd ad maiora ecclefia:Iucra.^_uid.n.imbribus opus eftiubi gume dei \za
tificatciuitate&ibi m corde unmfcuiufip crcderiumfons aqux uiua: fit falientis in uitS aaernam? ® u id  opus
imbribusiubi iam florcs apparuerut in tcrra noftra^k ex aduetu domini ianon exciditur ficulnea7qux prius
no attulerat frudu.Nuc,n.iam ,pduxit groflos fuos.fed & uinea: dcderut odore iuumCunde 8C  unus qdacx ift 3
uineadiccbatjgaChriftibonusodor fumus deoin omniIocolin hisquifalui fiut:&in hisquipcrcut.Šcdhtec
fscut fiipra defignauimus a n te q ad ipfa fcriptura: loca uenircmustprarfumpiimusTnc forte fugeret nos lenfus#«
quj j 0 ccurrifle uidebatur in teporeVnuc repctamus*quo per retia pfpicere dicamrifcriptum eft:no.n.inique te/^
dut retiaauibus.fctitfe^luftusfiicurrerit 1  pcccatmcffugereiube&ficut SC damula exIaqist&auesexretibus:
Plena eft ergo uita mortaliu laqis oftenfionutmrctibus plena deceptioumTquas teditaduerfum genus humJ
nu ille*qui cdtra dominum gigas uenatopMebrotfoappclIatT.Vcp ctenim gigas quis alius eft nifi diabolus*<3
etiam aduerfus deu rebellat?laquei ergo tetationu SC  decipuk infidia^ diabolčretia appellatur. Et quoniam
h^c retia ubiq; tetederat inimicus:atq? in ipfis pene oes inuolucradoportebat eife aliquequi fortior SC  eminen
tioffieict his SC cotercrcteat ut icquetibus fc  uiapofict aperirejccirco ergo SC  laIuatorpriufqin coiugium & i
focietate ueniret ecclcikttetatur a diabolo^ut uinces retia tetationum per ipla pfpicctetiSC  p ipfa uocaret ea ad
ferdocesfinedubio SC oftčdens eifep nopocium SC delitiasifedpmultastiibulatocs SC tenratoesueniendu fibief
fet adCh riftu.Nu ilus ergo alius fuit.'qui retia ift a fuparc potuerinOesm.peccaucruntjficut feriptu eiSC  rurfus
utfcripmra dicit.no e iuiius fup tcrra;q fccerit  bonu SC  no peccaucrit.Et ite^nemo mudus a fordeJnec fi unius
diei fuerit uita eius.lolus ergo e dominus SC  faluator noftetJefusCbriftus qui pcccatu no fedtM  pecca tu eu
pater fecit ,p nobistut in fimilitudine carnis peccatifde pcccato danaret pcccatu. Yenit ergo ad ifta retiarfed in^
uolui in eis folus ipfe no poturn^uinimmo diruptiseis SC  cotritistdat ecclefi^ fua: fiducia?ut audeat iacaftare
Iaqucost& trafire per retiaSSC  cu omni alaeritate diccrctAia nra erepta eft de Iaqo uenatiuftaqueus cotritus dSC
nos liberati fumus.^uis aut cotriuit Iaqueos , nifi ille q folus in eis teneri no potuitfC^uauis ipfe SC i  morte fu
erit uolutariejST no ut nos neceftitate peccaji.$o!us e.n.q fuit inter mortuos liber t8C  qa liber inter mortuos fuit
Iccirco de uido eo q habuit mortis imperiufabftraxit captiuitate:qux tenebatur in morte.Et no folus femetip—
fum refiilcitauit a mortuisllcd SC  cos ^tenebatur in morte fimul excitauit:fimulqj federe icaileftibus fčcit.Afce-
des.n.in altucaptiuaduxitcaptiuitate / no folum aiaseducessled corpora eoy.  refufcitas.$icut teftatur euaoclu-
umiq> multacorpora fando^ refufcitata funtfSC apparuerut mukis!& introierut in fanda ciuitatedei'uiuetis:
hierufal e.rkc nobis cxpofitio de retibus‘.lecudo in loco aftumpta e« Sit fane lege tis iudiciummua: ca Rt mvfti/
cis dignius aptari poftit cIoquiis. 'i v 2

7  Homelia quarta.

I Yl§ c  ucni /P^ ,ma mca #cciola mcaTfcoluba mca?quoniaeccehyems trafiitVpIuuia abiittS: receftjt Ci^
biTflores uifi funt in terrattepus putationis aduenit?uox turturis auditae;in terra noftra.Arbor fici p
duxit germina fuaruites ftoretes dederutodore fuu.^uid cotineat ordo dramatisjia fupra defcripfr*
musfnunc uero qd ucl lermo dei ad aiam le digna (ihicp  aptatuel qd-Chriftus ad ecclefiam dicere intelligedus
litjaduertamus.Sed mterim primus fermo dei Ioqtur ad hac Ipeciofam decoraq; aiamtcuipfenfuscorporeosr-
1??i ntuit “ {ec ^ 5is ^ P au f 1  dodrina*qfi p feneftras apparuiepcerritate^ ei fua: magnitudinis demon/
ltrauituta ut in fupioribus ei Ioqueret r ’ineubes atq] inde euocas ea:ut peedat forasl& exrra lenfus ia corporeos
eftedadefinat ee in carnc':ut merito audiatjuos aut no eftis incarneledinfpiritu,N6.n.aIiter dicerct ea uerbu
dei pxima libirnifi coiungeret fe ei SC  fieret cu eo unus fpirituslnec diceret ea fpeciofam:nifi uideret imaginem
ciusrenouari de die in diemi& nifi uideret ea capacem fpiritus fandžg in fpecie columbac defccdit  iivtordane
Iup4efum:n6 ei dicere«culumba mea.Coceperat.n.amorcm uerbi deu& cupiebat ad ipfum uolatu celeri per/
uenire dicens.(^uis mihi dabit penas licutcolumb^& uolabm& requiefcan?cum appra:hendero lapientisc
cC cmix  thefauipfFuto.n.g? ii qui mortenvChrifti recipiunt:& mortificant mebra fua fuper tcrramVconfor/
tes efiiciant fimilitudinis mortis eiusiita SC ii  qui uirtute Ipiritus fandi recipiunft8C landificantur ex eo SC  do/

D iiii xxxit

nis cius repletur?qa ipfe i fpecie colubaj apparuitftit etia ipfi colub e fiantjut dc terrenis Si corporcis focis euo
let ad cdcftiaipenis fandi fpus fublcuati.C§_uod fi aut tempus opportunum quo hxc fieri  poflint cofecj n ter i>
feruit:qa eccc hyemsinqt trafiidfpluuia abiitTnon.n.anteaia uerbo dei iungitur SC  fociat ;mfi oiscx ea hycmsp
turbationu acuicio^ pcella difcefleritTSiultra iam no fluduetiSicircunferatomnt uento doktrina:. \fbiergo
ex aia hxc  čuda difceflerint;defiderioruq? ab eade tepcfhs defueritTtunc lncipset in ea flores uernare uirtutu:
tune cius meti SC  tempus putationis aduenietfSi fiqd fupfluu*-qdq; minus uttle fucrit in cius fenfibus uel irelle^—
dibus refecabiturjSi ad gemas fpiritalis intelligenae reuocabitur.Tuc etiam uocem turturis audiernilius fine
dubio fapfiefcjua difpenfator uerbi Ioquiturinrer pfedos (apfa:dci altioris:qua: abicoditaedin miftcrio.Hoc
naqj indicat appellatio turturis.H&c naq? auis infeeretionbus Si remotis a multitudie locismita trafiit&ut de>c_
ferta montium diligensraut feereta filua^ procul femp a multitudine pofita aut a turbis aliena.^uod aut Si
aliudiqd' opportunitatkpis huius«amocnitati® conueniatificus inquit ( pduxit germina fuatnotandum quide
jfludus ipfius fpus1qui fun^audiumtcharitasjpax:8i caacra. $ed ia tame germina co^ profčrre incipit fpus
hois!qui in ipfocfttfiguraliterfficulnea nominatus.£icutenimgeneralitermccclefiadiuerfa;arboresiingula:
qu£eq 3  aia: credcntium inteljigunturjde quibus amomnis arbomjuam no plarauit pr mcus cadeftistcradfcabi
turfSi itc$d?aulu$qui fe dicit adiutore dei cfle in agricultura dei ait etia ipfe: ego planraufiApollo rigauit.Sed
SC  dominusin euangeliis.Aut facitearbore bonatSi frudum eius honuiaut ar bore malam Si frudnm cius ho/
^amijicutergogcneraliter ira finguli quiq? credentiumdiuerfieaiborcs intclliguntur.Eft ergo & in animafi/
cusqdatnqua: ( pducit germefuu:8i e uitis qua:floreattSireddatodoremluu.Cuius uitis palrnitespurgatrpf*-
Cclcibs agricolaiut frudum plurimu afteratjjed hxc primo p odoris fuauitate qua: t x flore redditut* laftfcat
odoratuliedm cu q dicebatfquonia Chrifb bonus odor fumus deo in onim loco.Hac ergo initia uirtutu uidčs
Termo dei in aia uocat ea ad fernctipfum;ut feflinet SC  excat.8i abiicies čuda corporea Lienit ad eujut pfediois
eius particeps fiac.lccirco igitur qfi adhuc iacetrfSi in rebus corporeis incubatčprimo dicit:Exurg^& qfi q Aa —
tim obedieriuSi obfecura fit uolurati collaudatf’ab co:& audit:qixia mea:8i coluba mca.Etpofi: h xc  ne ad teta
toum turbines trepidarettannuciat ei q? hyems difčeffitVSi pluuia trafieritrSi abicrit fibiJBene aut uitio^ SC  pcc
cato^t natura uno miro fermone plato fignificauitfuthuiufmodi dicerct hyeme SC  pluuia7qua: cx uitio^ deli
do tepeftateq? defčedatfAbicp abiifle indicasfei p hoc nulla ee fubftada peccato^iNo.n.decidetia dc hoie u i/
tia ad aliqua aliam fubflitiam cogrcgatur fed fibi abeutfSi in femetipfa refoluta cuancfcuttatq^in mhiiu redi^
gutur.Et 10  dixit quia abiit fibi.f te ergo traquillitasaiže apparente ci uerbo dei SC  ccflantc pcccatol&l ira detnu
floreteuineatincipit uirtures atq^ arbuta.i.bono^i opeip frudu gcrminare*Sed nuc ire^Chriflus ha;c loquit
ad eccletiamjSi in anni circuluomne prsefentis uitse fpatm pomt.Et p hycme quide illud indicat tepus in quo
uel sgyptios grado Si turbiries ae reliq deeem plagate uerbera flagcllaba^fuel cu diuerfa bella pferebat ifrael:
uel etiam cu coram ipfoSaluatorcrefl:irirSi ineredulitatis turbinecorrcptusefltSi naufragio fidei fubmeifus.

V bi ergo illoRi delido falus getibus fada etuocat nuc ad (e eeclefiamtdicitq? ei.Exurge Si učni ad me: qa iam
hyems quac fubmerfit incredulostSi uos in ignoratia reprimcbattabrceflitifed SC  pluuia prrafiiduiam no man/
dabo nubibus pphetis.f.ut pluac pluuiam uerbi Tup tcrraš*Scd ipfa uox turtunsjhoc e ipfa dei fapietia loqucc"
in terris Si dicet.Ipfe qui loquebar adfum.Florcs ergocredetium populo^tSi orietiu ecclefia^t apparuerut in
terratfed Si putatois tepus per Ade mea: pafIionis:8i refurredois aduenit.Amputatur*n*5i exccratur ab homi
nibus peccatatcu in baptifmo donatur remiflio peccato^*Vox quide turturis utdiximus:iam nopdiuerfos p
phetasifed ipfius fapietiaz dcitauditur in terris.lt ficulnea germinactqua: pot in frudibus fandi fpiritus accipi
cj nuc primu apiutur SC  demoflraf ecclefiaeiuel et i littera legis?q ante aduetu Chrifli claufa cra»Sč coflnda;Si
indumeto quoda mtelligetix  carnalis obteda.Ex pr^fentia uero eius SC  aduetu opiatu eft ex eaigerme (pirita^
lis intelfigetfierEt fenfus uiridisSi uitalisrqui in ea tegebatur apparuitfei ccclefia tegebatur aOrifto in ficul/
nca.i.in lege noappamitaridaJnecocciderem litteram fcq fed florentem Si uiuificantem fpiriritu.$ed Si uites
florerediciiturlSi dedifle odore fuum.PoflTuntqdem Si diuerfeecclefiže^u^p orbe terrae habenturl uites dici
florere^ut uine£e|uinca domini Sabaoth domus ifrael efbSi bo fiidardileda nouclladfla: ergo uinea^cu primo
acccdut ad fidetflorere dicutur.Cu uero p religionem ope^ fuo^ fuauitate adornaturrodore fuum dedifle dir
cutur.pt no fine caufa puto q> no dixerit odore dederuttfed odore fuu:ut oftederet inefle unicuiq; aia: uim pof
fi bilitatisVSi arbitrii libertatemiqua podit agere omne qcP bonu ed.$ed quia hoc natura: bonu pr^uaricatois
occafionedecerptu;ue! ad ignominiaHielad lafčiuia fueratiflexum1?ubi pgratiarcpararur;& pdcčlrina uer/
bi dei reftitummodore reddit fine dubio illu:que primus coditor deus ioleuerattfed peccati culpa fubtraxerat,
PofTiint aut Si uites uel uincac intelligi uirtutes celeftes :SC  angelicas qua: hoibus largiutur odore fuu.i. dodri/
na: SC  inflitutois bonulquo introducut 8i imbuuntaiasfdonecad pfedoem ueniat^Si incipiat capacesfieri dei
Sicut Si apoflolus ad hebraeos fčribes dicittnone oes funt minifleriales fpiritus in minifleriu mifTi ( ppter costq
bsereditate capiet falutisVEt ideo dicutur ab ipfis quafi primu florem SC  odore bono^ ope^ capere hoiestnuc
frudusipfosuitisabeofperaretgdix{tin6bibadegeneratoeuitishuiusdonečbibaillu uobifcunoutiminrer
gno patris mci Jlli ergo pfedi flores Si frudus ab ipfo fperadi funt.initia uero:8i ut ita dicam pficiedi fuauitas
pot a ca , ledibus uirrutibus mmiffrari. Vel certe p eosq dicebattut fupra diximus:quonia Chrifli bonus odor
fumus deo in omni loco.$ed Si alio modo poflumus adhuc intelligere hxc  qu^ habentur in manibusJut dica/
musHtefuti .pphetia quadam uideri ad ecclefiam fada^p quam uocetur ad repromiffiones futurasut qfi poft
cofutnaroera Ikculiecum tepus refurredois aduenerit?dicatureiexurgeJ8i quia fermo hic flatim opus refur/

redionisdeii

fcdionis defignat|tanquam ex rcfurredbione clarlor SC  fplendidior effedlajinuitatur ad regnum*& dicitur eit
ueni mirna meaifpeciofa meafcoluba mea;qa byems trafiit.Hyeme fine dub/o huius prafentis uita: pcdlas;

SC  turbines nominas:quibus humana uita tetationupccllisagitatur.Trafiit ergo hyems ifta cum pluuiis fuis:
abiic fibnŽibi.n.unufglcp egit in hac uitatomne qcf fgit.prinapiu uero repromifiionum futuraijr flores.I>ecu
rim ad radiccm arborispofitain cofumatoem feculuut excidatoem arboreno facietem fručlu bonuitempus
putatois intelkge$oce uero turturis qute in Iitteris rcpromiftionis auditunqua mafueti in  haereditate fufdpi/
cntChrifti pfonam facie ad faci&SC  no iam p fpeculu SC  in egnigmate docetisiaduerteJFiculnea uero qua:gen
men fuu pducit totius cogregationis iuftoip fiučtushabeatur.ma: uero fančta? & beata: angelica: uirtutcsnp
buselečtiquicp &bcaricxrefiirrečtione fociabunt ;quierutficutangelideijipfefuntuitcs £lorentes&’ u incx
<\ux odore fuu uničuj aix SC  gratiakqua a coditore fufccpit pnust& nuc ite^pdita recupauitiimpartiutTfua /
uitateqj cadeftis odorisžfetore tandem abiečteabcis mortalitatis corruptiomftp depellunt.|>urge SC  učni pxi/
mamearcolumba meatin uelaminibus petr£e;iuxta p>murale.@ftede mihi facie tuam:& audita fac mihi uoce
tua:quonia uox tua fuauis č;SC  fac fes tua fpeciofa.Jiecudu ^ppofid dramatis ordinejfpofus q falies fup motes SC
exilies fup coiles ad fpoiam uenerit!,pfpicies ea SC  intues p feneftraslfecudo ia foco dicit ad ea.Surgc ueni ( pxf
ma mcatfpeciofa meafcoluba mea.Nuc uero addit etia hoc ut oftederet ei loakad que ucnire debeattqui locus
fub uelameto SC tegmine faxi?fit pofitus.Sitautide locus no tam iuxta mufj$q iuxta pmuralcquoddaj?F ) i otr<u
rale aut dicitur;cum extra muros q ambiut ciuitate?alius ducitur murus«Sč eft murus ante mu^.lTu deindečjfi
fireuererisecaufa ipfa fpolaobrečta fit&uelatatpctit abea fpofusJutuenicsad illum locu:que fupra oftcnditi
utpote fecretiorelibiei quafi reiečlo uelaminefoftedat facie fuam.Etquiapro multa reucretia taccret fpofalde
fiderat fpofus aliacio et uoce eius audire;& delečlari i uerbis eius.& dicitiur audita fibi faciatuoce lua.Vf ta me
q? no ei peitus icognita f7t facies eius1neq? uocis eius ignarus fitiSed qa iterceflerit aliqd i quo nec facie cius uide^
ritmec uoce audierit.Ifte fitppopolm dramatis tcxtus:cui SC  hoc additf;q> ucris tpus agi uidcaf;cu SC  florcs ap
puiile memorac i terrai& uox turturis pfonarei8c germe arboris ( pduxifle,pp hoc uelut opportuno tpe pgre^
d/ puocat fpofam;q fine dubio hyeme tota intra domus clauftra refederit.Sed hac nulla mihi uidetum^uatu
ad hiftoricam narratoem pertinetmtilitatem coferre legetibusiaut a!iqua lalte narratois ipfms feruarecofeque—
tiarnllicut in cateris tcriptura hiftoriis&inuenimus»Ynde necelfe efticučta ad Ipiiitale trafferre intelligetiam
Plimo ergo  intellige mihi a ix  hyeme cu adhuc palkonu ducbbus ia£tač:SC  uicio^ ^cellismc duris maligno^ -
rum fpnituu flatibus uerberaf .fn his pofita no hortatur ea fermo dei foras exirc!lcd jtra femetiplam coliigi?&
v*t uniri undiq^*atq 3  coteg^cotra pnitiolos maligno^ Ipirituu flatus.NulIi nuc in diuinis Iitteris ftudiorum flores
apud eamrnec ( pfundioris fapietix  lecreta SC  recodita myfleriafqfi p uoce turturis refonat * Sed neqi odoratus
eius grada: aliquid quali ex uinex  doribus recipitfncqi uiliis eius taq in ficulnc« gcrmine dclečtaf i  fed fuffi A-
cihit in  tempeftatibus tentationu a lapfu peccatiiuta ac munita pmaneat.<^_uod fi obtinucrit ut illacfamduret
SC  hyems trafiit&C uenit ei uer(uer naqj ei e cu qes aio datu»& traq!litas metittuc ad ea uenir uerbu deiftuc ea

uocat ad fe:SC  hortatur ut exeattno lolum extra domumifed extra ciuitaeernii.no folum extra carnis uitia effici _

a tur; led extra omne quicqd corporeum SC  uifibile cotinetur in mundo.Naq^ figuraliter in lege cjuitate'iam in —
fupioribus euideteroftedimus(euocaturergo aiaextra muiftdi  ufqj ad .pmuralcperducitur cum abiicies SC te
linques eatquže uidetuwlC temporalia lunucotendit ad ea qux  no uidentut^ asterna funt. ©Oenditur ergo ei
iter iflud fubuelamfe petra: agedumlno lubaere nudolnecp ut patiatur folis ardoresme itc^i fiifča fiat?ne ite^i
dicat defpexit me fokppterea fub udarnine petne agit hoc iter.Hoc autem ipfum uelame no uult ex frodibus
ei clTcraut lintheis aut pcllibustfed pctra uult ei efle uefameJi.firma SC  foIida^Chrifli dogmat^iplum naq; cfie
petranvPaulus ; pnunciat dicestpcrra auterat-Chriflus.Chrifti ergo dočtrina: fidc fi obtegatur aia^c uclefttu-
to pot ad illud puenire lecretuzubi reuelata facie gloda domini cotemplctur.Merito aut udarne iflud petne tu
tum crcditurtquia &^SaIomon de ea dicit in ^puerbiistq? ueffigia ferpetis no poflunt dcprehedi fuper terram*
Sic.n.ait.Tria funt quximpo(Tibileeft mihi intdligerc;& quartum q<J ignoro. Ycff jgiaaqltc uol(tatis;& uia
ferpentis fup petram?^ femitas nauis in pelago;& uias uiri in iuuetute.3 erpetis ergo.i.diaboli ucftigia.i.figna
aliqua pcccatfin hac petratquže eftChriftusdnueniri no pof!untfquia folus eft:q peccatum no fecit.Huius et'—
go petne uero uelamin^aia tute peruenit ad pmuralem locumii.ad contemplanclum incorporalia SC  teterna.

E>c hac eadem petra alia uerbi fpcci<?Oauid:in.xvn*pfa3mo dicit.fft ftatuittfupra petra jecdes meosJ& dircxit le¬
mi tas meas^ec mireris fi apud£)auid petra hxc  quafi fundametum SC  crepido eft aiadper qua pergit ad deu;

apucfSalomone udamen eft aia: ad myftica fapieria: fecreta tedentisJcum SC  lpfeJChriftus nuc uia dicatur. -
pcr quam credetes incedutlnunc etiam pr^cur for ficut ait-Paulustin qdP praccurfor introiuit ; p nobisJefus.$b
mile eft SC  iftud qd' per«Moy fen dicitur a deAEcce pofui te in foramme petr a£SC  uidebis pofteriora mca.f gi tur
petra iftatqua^Chriftus eft;n5 eft ex omni parte claufarfed habet forame.Foramen uero eft petne;qui reuelat
SC  innotefcerc facit hominibus deu.Nemo ergo  uidet pa tremi fi filiustnemo ergo uidit poftrema deni. qute in
poftremis teporibus fiuntjnifi pofitus in foramina petra^f.cum ea?Chrifto reuelantefdidiccrit.Et hic ergo fub '
uelamine petne aiam pximam fibi efFe&a inuitat fermo deifad pimuralem iam locumjficut fupra diximu^ad
cčteplanda cax\ux  no uidentur;df Sterna funtffc ibi dicit ad eamlOftede mihi faciem tuam;pfečlo ut uideatrr
fialiquid in uultu eius uereris adhuc uelaminis habeatlfcd poftit intrepidis obtutibu^gloriam domini (pccula -
ri.Yt hžec ipfa dicaEEt uidimus gloriam eiussgloria tanq unigeniti a patrejplcnu gratfie SC  ueritatis.Ilcd SC  cu
digna fueritmt de ipfa dicatu«ficut SC  doMoyfe dičlum efbquia^/Ioy fes Ioqucbatu«^ dominus refpodcbat

D v xxxiii

eiltunc completur in eo*qcf aitjauditam fac mihi uoce tuam Jngens uero Iaus cius odendstur in co:qnod dici/
fur.^ox tua fuauis*$icut.n.fapietidimus ^phetaDauid dicebanfuauis fit ei dilputatio mea ♦ Suauis autem e
uox aiaetcu uerbum dei loqtur cu fide?8£ dogmatibus ueritatis exponit*cu difpelatioes dei SC  iudicia eius expla
mt.Si uero aut ftulti.!oquiui aut fčurrilitasfaut uaniras de ore cius,pcedut:aut uerbu oriofurmde quo reddenda
lit rado in die iudicii: in idams SC  iniocuda uox iftaed,Ab hac uoceChriftus auerrit auditu fuum.Et ideo quas
cp perfeda aia ponit oii fuo cudodiai& odiu circunftanrix labiis fuisi ut tale fcmp (er m one ,pferauqui fale cq
ditusidet gram audicntibus^SC dicat de ea uerbum denquia uox tua fuauis,Scd SC facics  tua mquit fpccioia;£i
intclligas illam faae de qua Paulus dicitINos aut oes reuelata fad^jpt item cu dicmtunc aut faae ad faciekunc
uidebis qux fit aix faciesrqux laudet a ucrbo dei:& fpcciofa ce dicatMUa fine dubio qux quotidie renouatur
ad imaginem eius qui creauit caqux non het in fe maculanuaut ruga aut aliqd huiufmodnfed SC  fanda SC  im
maculata?quale SC  ipfe fibi exhibuit Chriftus ecclefiam:aias fčilicet qux ad pfedioneUenerut/qux oes fimul:
efficiutcorpusecciefix*(*)_uod corpusuticp ptflchrum uidebitur SC  dcco^iitai^cxqbuscorpusiilud efficitur:
in omni pfediois decore pmaferinu&cut.n.cu aia in iracundia eduurbatum SC fcqi  reddit corporis uultumlcu
uero in manfuetudine SC  tranquillitatepfidit placidum miteq 3  reddit afpedumnta SC  ecclefix facics pro uirtu
dbus SC  motibus credendum aut dccorapnuciatur aut turpisffecundum qd'& fcriptu Iegimustuefhgium cor/
dis in bonis uultus hilaris^Etite alibilcordis lxtifaciesflorida:in triflitiisautpoiirimcrduseduukus.(Iorcr/
go lxtum edcu habet in fe fpiritu deilcuius primus fruduschanrasefbfccundusgaudiu cd.lEx his puto quof
dam fapietes fECuliaflumpfifleillam fniamquxdiddquia folus fapscns fpcciofuseftJoisautnequa turpised,
$upeft nobts ut aliquid apertius etiam de nomine q)muralis‘dicamus«(^uod ficut fupra diximus indicat mu/
rum efie ante mu^:q(f etiam in.Efaia hoc modo dicitur.Pontt muru SC  circa murumJmurus munimetum ciui
tatised* Aliusueromurusante mu^ uel circa muru / maiora& ualidiora munimetaidefignat. Perqcf ofteditf;
quia euocans fermo dei aiam SC  cducens ea a corporali bus negociis SC  corporis fcnfibusŠdccere ea de futuri fx'
culi myfleriis cupit-K indeei munimeta coquircrclut ipfe futuro^ munita SC circudata in nullopolTit uel lilo
cebris uincijuel tribulatiombus fatigari{nuc etiam uideamus quo hxc aChrido ad ccclefiam dicatur,*qux e p'
jcim a ci SC  fpcciofa.Špeciofa aut nulli alti nifi folijpftfhoc fignificat cu dicit fpeciofa mea^laac ergo exufcitat

Chridusi& lpfj euagelium refuredionis annuciat $C  ideo dicit exurge ueni ; pxima mcatipecioia mea; uia

aut dedit SC  ei penas coluba: podea q dormiuit in medio (brtium^media aut inter duas uocationcs ifraelis ecc!e
fia uocata edt qu;a primo ifracl uocatus edt pod harc ubi ipfe cffendit SC  occidit uocata cd ccclefta«gedum(eu
aut plenitudogentium introierit rune itepe ois iirael uocatus (aluabitur Jn medio ergo duaru fortiunudormit
ecclefia.Et ppser hoc dedit ei pennas coluba: deargcnt.itas:q? figmf cat radonabiles penas in fančli fpus doniš
Et poderiora dorfi eius uel in uiriditate auri ut quidam legutmcl ut alii fčnptum babetrin pallore auri*(^_uod
odendere pot:quia poderior illa uocatiofqua ex ifrael futura diciti apodolusmon erit in obferuantia lcgjsdcd
in pr^cioiitatc fidei.Auri naqi uiriditatisgerit fpem.Fidesautem uirtunbus florenstPoted autem diciJn me/
dio fortium dormire uel quic{cereecclcfiatin medio duorum tedamento^iSi pcnnx eius deargetata: ex fen Ci/
bus Icgisau^ in poderioribus dorfi eius intelligi euagehei muneris donum* Ad bane ergo ccclefiam diatChri
ftus.Veni tu columba mea:^ ueni in operimento petneidocens eam ut operta ueniatt ne quid patiatur ab in/
curlantibus ea tetataibustfed fub umbra petrx incedat obtcd:x‘dices»Spiritus uultus nodn^bhridus dominus
cuidiximu|«In umbra eius uiuesin gentfDus.Obtccla autem inccdit SC  adopeita;qa debet poteftatem habere
fuper caput propter angcloStCum autem perucnerit ad ^muralem locum.i.ad futuri feculi datum: ibi ad ea
didtX)dede mihi faciem tuam:& auditam mihi fac uocem tuamtquia uox tua fiiauis ed.Audita uult fcri uo
ccm ccclcfia: fux.qa qui eum cofedus fuerit coram hoibusr8č ipfe cofitebitur eum corarn patre fuo qui in  cxhs
ed.^_uia uox tua fuauis e(l$C  quis no fatetur fuauem uocem ecclefix cathoIicx?fidem ueram cofi ten ns?In fu
auem uero SC in  iocundam ede hxretico^ uoci?qui no dogmata ueritatisded blaffemias in dcum?& iniquirate
in excel{um loquuntur?$ic SC  facics ecclefix fpeciofa cdi0xrencorum uero turpis SC  fcedaf fiquis ed tamen q
benc nouerir pulehritudinem uultus ( pbare.i.fiquis fpiritalis edtqui fit examinarc omnia.Nam apud irnpcri/
tos SC  aiales homines pulehriora uidentur mendacii fophifmata:q dogmata ueritatis*Podumusautem adhuc
de loco pmuralietiam hoc addereq? pmurale fit Patrisin quo pofitus unigenitus filius enarrat oia:& cnuciat
ecclefx fux quxcucp in feeretis SC  in abfcoditis patris finibus continetur.Vnde SC cjuidamab eo edodus dicc
batideum nemo uidit unq.Ynigenitus fdius qui edin linu patris‘ipfe cnarrauitillucergoeuocat fronfam fu/
am Cbridusmt SC  de omnibus eam qux apud parrem habentur edoceat SC  dicat.C^uia omnia uobis nota feci
qux audiui a patre meo«&: ut ite^ dicar.Pater uolo ut ubi ego fumnllic fit SC  minider meus.Sapitc nobis uul/
pespufillasexterrninantcsuincas:&uinexnodrx florebuttSecudumdrammatisordinemmutataepcrfona.
No.n.iam ad fponfam fed ad fodalesloquitur fponfus:&: ipfis dicit ut capiat uulpespufillas*qux infidiantur
uineisiubi primum germen odederintincc finunt eas peruenire ad floretmCapi ergo eas prxcepit:faluti SC  uti/
lita«' confulcns uinea^.Sed hxc ut ccepimus fpiritali expofitione difeutieda funt.Et puro cp  f de aia hxcqux
fc  uerbo dei cčiungittaducrtasuulpes cotrarix poredates SC  nequirix dxmonum intelligi debearper cogitatio
nrs prauas SC  intell/gentiam peruetfamlextcrminates in aia uirtutum floret frudum fidei perimentes.Pro/
utfio igitur uerbideiquied dominusuirtutu mandatangelisfu-s:qui ad miniderium mifli funt ,pptcr cos q
hxreditafcm capiut falutisrutcapiat ex unaquaqi aia huiufmodicogitatioes a dxmonibus immidasfut ab ic/
dis cispodmt florem uirtutis afferrc.Capiunt aut cogitationcs malas in eo:cu fuggerunt meti nocecas a clcot

led cffc a maligno lpiritu:& dantanimac dilčretionem (pliituutut intell/gat qute lit cogitatio lecundum deum:
SC  qua: fit cx diabolo.Vt aute fčias eke cogitationcs quas immittit diabolus in cor hoiumtuide in euangelio qcp
fcriptu ck.<£u autcm imifiketinquit diabolus in con uda: fchariotisiut traderet eum. Sunt crgo huiufmodi cos
gitationesjquacadacmonibusiniiciunturin cordibus hoium.Sed qa non deeft diuina puidentiainc fortcphu
iulmodi importunitate turbarčd libertas arbitrii?& non eketluka cauia ludicmlccirco benignis angelis& ami
cis potckatibus hominum cura mandatkut cu deceptorcs quali uulpes incurlare coeperint hoiem;dexcris eum
auxiliis lubleuentJEt idco dicit tCapite nobis uulpes pu 1 i llas.Competen ter (ane cu adhuc pufilk funt capi cas
mandati coprehendi.S>um.n.cogitatio mala in initiis eftjfacile pot abiici a corde* Na ii frequenter itcreturjfSč
diu permaneattadducit aiam fine dubio ad coicnfum.Et pok colenfum intra cor fuu confirmatutcertu ek quia
ad pcccati tendat ciicčtu.Nu ergo in initiis eki& pufilla efbcapi debet SC  abiicilne fi adulta fuerit SC  inueterata:
lam non podit expelli.K>eniq$ SC  kidaš initium mali habuitlin ainorc pccunkJEt hscc fuit lili uulpes pulillajfed
ab hac cu uideret dominusluda: aiam quafi florente uinea kdficapere ea uolens$& abiicere cx colcomifit ei pe
cunk loculostut poflidcns qd' amabat a cupiditate cekaret.$ed illa utpote habens lili arbitrii libertate non ek
amplexus medici fapientiamtlčd indullit femetiprum illi magis cofilio;quo exterminabatf anima fua q quo k
nabat' .$i uero hxc  ckChriko SC  ecclelia intelligamus:fermo uidebitur ad dočtorcs ecclelk dirigi: & mandari
eis decaptionc uulpiu exterminantiu uincasA' ulpesaute peruerlos dočlores hicretico^ dogmatu poiiumus
intelligerefqui per argumentu calliditate Ičducunt corda innocentiujSč uinea domini extcrminanttncfloreant
in fide rečla.K>atur ergo prsceptu dočloribus catholicislut dum adhuc pufilk luntika: uulpesidč nondu plu
res animas deccperuntfled imtiu habet praua dočlrinatarguere hos SC  rcfrenare fekincntlčč uerbo ueritatis c5 ✓
tradicentes reuincer &SC  capere hos akertionibus uens.Si.n.pcrmanferint in principiis SC  indullerin tifermo co^
rum ficut cancer lerpkSč fiet infanabihsJut multi inuenian&qui decepti ab eis pugnare iam pro ipfiš incipiantJ
SC  defcndere fulcepti erroris aučtores. Siccrgo pufillas dignum ek uulpes capere ; SC  dolola ha:raicoFc foph if/
mata in ipfis katim initiis ueris akertionibus confutare. Vtaut utnulcp expolitionis nras euidentior clarelčat af—
fertiolcongregemus ex diuinis uolumimbussficubi animalis huius metlo fačla ek.lnuenimus ergo in.kii.plal ✓
moldeimpiisitadici.Ipfi uero in uanum quefierunt animammeafintroibuntin inferiora terrasj tradent? inma
nus gladinpartes uulpiumerunt.Sed SC  in euangelio lecunduimMatth^uSaluator ad lcribam qui diccbat en
tviagifter fequar te quoakp ierikrelpondit.V ulpcs foueas habcnt4& uol ucres caeli nidostubi requicfcantlFili/
us aut hois non habetrubi caput luum reclinet.J>imiliter aut & in euangelio fecundu-Luca ad eos qui dixerunc
domincSExi SC  uade hinc:qaHcrodcs uult te occidereifdpondirilefus.lEuntes dicite uulpi huiatccc ego eiicio
ckmonia^Sč lanitates perficio hodie SC  craftma:& in die tertia conlumabor Jn libro quoq 3  dudicumrSaplbrocu
uxor qua: erat exgencre philiflino^ ei Faillet ablata'ait ad patre eius4nnocens (um ego hac uice ab allophylisj
quia facia uobilčum mala.Et abiit^apfon;5č accepit tercentas uulpesiSč accepit lampadas: SC  ligauit cauda ad
caud^S SC  pofuit lampada una inter duas caudas uulpium:& accedit igne in lapadibus SC  emifit eas per melles
allophylo^:&C incendit oes melles co^i& dipulas eo^dSč uineas eo qitSC  oliuetacoram: 4dhuc etia in lecundo
libraHcfdrsrubi Thobias ammanites lmpcdiuit a:dtficationem co^ qui decaptiuitate redierant utxdificaret
templum SC  mu^aitad allophylos:Nuquid illi lacnficabuntautcomcdcntimolatahn hocloco^None alčeiv
det uulpesiSČ dellruent mup/ ipfo^ que ex lapidibus aedificantVbkc luntinterim quac ad praclens nobis ex len'
pturis diuinis occurrere potuerundin,quibus aialis huius memoria fačla eft:ut ex his lapiens qui lq? lečtor pru
denter poflit coiiccrelh apta ufi fumus expoli tioe in histqu^ ppolita limt nobis ad explanandu id qd /  aipCapi
te uobis uulpes pul!ilas.Et quis opofum fit fingula quaccxepli cam-aflumpftmus explanareltamcn qux poteri
mus breuiter cottngemus.Et primo dedxiupfalmo uideamustubi cu iufti aiam p(eqrent impmUc plallebat di^
cens.Ipfi aut in uanu queficrutaiam mcaiintroibuntin inferiora terr^kradenf in manus gladil' : partes uulpiu
crunt.In quo uticp oflendid’ q. uanis SC  inanibusuerbis praui dočlores decipere uolentes aiam iuftitintroire di/
cuntur in inferiora terrae:terra utpote lapientes*& de terra loquetcs atq 3  in inferiora eius.i.in pfundum kulti/
tiae-defcendetes.Put 0 m.q 7  hi qui carnaliter uiuudqa fibiipfis tantumodo nocetttcrra eke SC  in terra habitare di>
cuntur.Hi uero qui terrenis SC  carnalibus lenfibus lcripturas intelligutISč alios ita dicendo decipiunnpro co ip'
fo q? argurias qfdam SC  argumeta carnalis SC  terrenas lapicntk cofinganthn inferiora terra: clicand mgiediiuel
certe quia grauius delinquu t qui terrena docet1q qui ita uiuutteis futura pcena etia grauior imminct,lideq: lp-'
fi in manus gladii tradendi pphctandillius fot taifis kamci SC  ucrfatilis.Q_uo autem SC  partes uulpiu fiuntau/
deamus.©is aia aut pars ek dei raut pars ek cuiufcuncp qui accepit potekate lup homines ♦ N a eum diuideret
altikimus getestdd dilpergeret flios Adarkatuit fines genu fecundum nume^ angelom deifSč fačla e portio do
miniJacob.<Su ergo coket unaquaq} aiam aut in parte dei aut in parte ee alterius cuiukibet!quonia qdč p arbk
trii libertate pokibile ek unuqueqj ex parte alterius tranfirauel ad parte dei fi melius iplo iuuante elegeritfuel
fi nequs ad demonu portioneihic ho^ rnentio habed in plalmo.(^_ui in uanu qusficrut aiam iuki partes erut
uulpiumiuelut fi diceret SC  pelfimo^ SC  nequikimo^ daemonu partes eruntf ut unaquxq? maligna uirtus SC  do
lofa i  per quam deceptiones SC  fraudes falfie fcientiac introdučlac funtjfiguraliter uulpes appeilentur hi qui in
huncerroredcducuntukSčnoluntacquielčcrelanislermonibusdomininrilefu-Chriki 'SC  dočlrina:qua:lecu
dum pictate ckiled decipi le patiuntur a talibusliki taliu partes uulpiu fient:& introibunt cu eis in inferiora ter
rac.Ipfi fimt SC  illi in quibus lecundum euangelium uulpes ikacrquas fupra memorauimusfoueas habere djcii/

turtin qbus filius hominis no habetrubi caput fuum reclinet.Herode quoq3 uulpe nominatu pro fallaci callidi

xxxiiii

late credendum eft.Nam ft-Sapfon trecentas uulpes coepifle SC  colliga{Te per caudas»at<£ interiecifle lampadas

uinbusfSčponamus ficut expofitio 111 'ain fuperioribuscontinetiuulpes eflefallaces peruerfofqj dodores.Hos'
nSapfon qui ueri SC  fldelis imagine tenet dočtoris capiens uerbo ueritatisfcaudam ad caudam colliget.i.aduer/
fantes fibi SC  diuerfa a fe inuicem fentientes docentefcp confutet:atq 3  ex ipfoip uerbis propofitiones collcdioncf
q; accipiens^n allophyloip fegetem igne coclufionis emittat:Sč ex ^ppriis ec^. argumentis oes eo£> fruclus atqj
uineas 5 i  oliueta pcftimx generatiois incendat.$cd SC  lple numerus tercentaip uulpiu qux a femetipfis diuerfas
SC  diftonantes erant/triplice formam indicant peccatoip«®mne.n.peccatu:aut in fačto aut in uerbo aut in com
fenfu mentis admittič.^e^ne illud qdem qd' in fecundo libro-Hcidra; feriptu diximusipenitus omittedum e,
^bi cu tedifkarentur fanda lančlo^lncum fides-€hrifti& fando^ eius myfteria conderentuninimici uerita..
tis fidcicp cotrarii qui funt fapientes huius fajculfuidentcsabfq 3  grammatica Si  peritia philofophica cofurgere
muros cuangeliimelut cu irrifione quadam dicutpfacile hoc pol fe deftrui calliditatefermonufpcr aftutas falla
tiass8t argumenta dialedica.hkc interim qtu breuitas potuit pati de aftumptis exemplis‘dida fuffidant.Nuc
iam ad ^ppofitu reuertamur.^idetur ergo in cantico cantico^ prteceptu dari ab iponfo amicis fibi uirtutibust
ut capiant SC  arguant contrarias poteftates qutc infidiant aiabus hoiumfne exterminct coip initia fidei:floreq?
uirtutum fub fpecie fecretae alieuius SC occahz  fapietk qux  quafi uulpes in foucisata in his hominibus qui (e/
medpfos ad hsec fedanda prabuerint delitefcunt!& quo facilius confutaripoftint SC  arguitdum parua: fint uui
pes ipfie SC  initia habent peflimte pcrfuafionis capi iubcnt.Nafi fone creuerit SC  maiores fuerint uulpesaffe/
<da%am nequeant ab amicis fponfitfed ab ipfo fortaflis folo fponfoicapi potcrunt.Sed Si  fančti quiq, dodoresl
SC  magiftri ecclefia^ficut acccpcrunt poteftatem calcandi fup ferpetes SC  fčorpionesata accipiunt po telil ate eda
capiendi uulpes.Sic.n.data eft poteftas eistfuper oem uirtute inimici.Tna fine dubio ex carteris inimici uirtuti
bus efi: uu!pcs^qtt;e exterminat uineas:qu^cp cu adhuc parua eft capi iubetfifficur SC  in centcfimo*xxxvii.pfab
mo beatus dicitur qui tenen& ailidet paruulos babylonis ad petramtnec permittit fenfum babylonu crefccre i
femcdpfo SC  augeritfed cum eft in initiis allidit eum:& tenet ad petra.Tunc.n.faaleperimit.Suc.n.ordo expla
narionis percurrat,<Xapite uulpes nobis pufiilastqu^ uulpes cxterminant uineas florentes.C^_uod aut dicit no
bis hoc eft mihi fponfo SC  fponfieiucl certe mihi SC  uobis ; qui eftis fodaies mei.Poteft autem SC  ita accipi.Sapite
uobis uulpcs6č poft diftindionem dicnpufillas exterminantcS uineasiut puiillas non tam ad uulpes quam ad
uineas referamustut uideantur pufilk quidem muca: exterminari pofted.paru& qua:qi anima: SC  initia haben
tes non firma: SC  robufbckdi pofte a contrariispoteftatibusjficutin euangelio dicitur«Siquis fcandalirauerit
unum de pufiilisiftislin quo oftenditur quia icandalizarinon poteftgrandis SCperfeda fed pufillaSC rudisani
maificut in pfalmo dicitur,Pax multa diligentibus nomen tuum;& non eft illis fcandalum ♦ Similiergo exem/.
plo poteft uiderf!q? pufilla quaeq 3  uineaincipiens uidelicetanima poflita uulpibusd.malignum cogitadoibus
uel prauis dodoribus laditperfečla uero SC  ualida non poftit,Scd fi capiantura bonis dodoribus uulpes ift x\
fiCabiiciantur ex animattunc proficiet in uirtutibus SC  florebit in fide. Amen«

Epiftola beatfHieronymi ad€yprianumlin qua primo ponit quid apud hebrazos differant uel fignificcnt
ininSC men:3t  cxponit finem plaimi odogefimiodaui«

R.ater chariftimeCypriane fcito pnenofcesquia fi feribaf extrema Iitterarquae appcllaf min:expri/
mit dextera ficut eft illud in nomine Beniamintqui interpreta^ filius dextrae.S5i aute men habeandie
uel dies (onanEft aut fenfus‘numeip anno^i dieruc^ nro^ rqbus in hoc feculo nos uiuere dccreuiftit
lendenobis^ut praeparemusnosaduetui tuot SC  contepto errore mortaliumlad tepergcrc fcftincmuSiCupia-»
mulčp pra:lentia tuat8£ ad te feftinemus corde fapientj.Nihil.n.ita decipit humanu gen us; qq du ignorat fpa
tia uita: fuaidongiore fibi &culi huius pofleftione repromittunt»Vnde SC  illud egregiedidu eft.Nullu tam fe
nem cffeiSC  fic decrepit^ fenedutismt non fe adhuc uno plus anno uiuere fufpicef«Ad hunc fenfum ptinet SC
illud qcf dicitiMemcnto mortis tu^:5C non pcccabistQ^ ui»n»fe recordatur quotidic efie moriturumlcontenit
prte fen tia;& ad futura feftinat.Hoc eft quod Dauid in alio pnccaf loco.dices:Ne auferas me in dimidio die^i
meoft: priuiqabeamč&n6fobfiftam*qct' ita exponit^Ne eo tpe facias me mori:quando adhuc putabameefte
uidu^tut poftim peccata corrigere penitetia.iSim.hoc fecens inuetus in delidis meis efte defiftam. 5  no q fpem
refurredionis negetifed q« cu eo le neget pofte fubffterejapud que oes qui in uitiis pfeuerannpro nihilo repu/
tanf.Vbi nos interpretati fumus eruditos corde in (apientiafalii tranftulerunt copeditosuerbi ambiguitate de
cepti.Si.n.dicas t5STrs2LHxr£v6is compeditos: fin aut tS£TTai2i£v/juEvois eruditos fignificat.Reuertcredomine
ufq?quG:& exorabiIis efto fuper feruos tuos.| i xx.fimiliter.(^uia agimus penitetiamfe fcientcs uitte nrae bre/
uitate ad te corde fapiend cupimus puenire;& tu domine reuertere ad nos.Peccatis.n.nris loge recefteras:& diV
mileras nostut ambularemus fecundu uoluntate SC  cogitationes noftras. (^uod aute infert ufqquo:illam ha
bet intenigentia;qua in duodccimo pfalmo Iegimus:ufcpquo domine obliuifceris me in fine.^ui.n. in anguj
ftia coftitutus ci ur dei auxiliift& ; pptcrea ipefius deprecafnit cito  adiutore deu fentiattSC  nequaq i^atu

iudicefed placatu.lmple nos matutina mifericordia tua;& laudabimus SC  ktabimur icudis diebus nris.txx.
Replcti fumus mane mifericordia tira ISC  exultauimus SC  Iartati fumus in oibus diebus nris.In cudis pene locis
hanehabet.Lxx,c6fuetudine:utqcf'apud hebrteosinfutu^oftedifthoc illiquafiiafaduKpraeteritureferat.
Hi ergo no ut illi uoluerut/dicut fe ce ipletos mifericordia dei matutina atc^.ktatos. alioqn fi hoc fadum era«

qnomodo

quomodopoftca deprecantur Si  dicut refpice in feruos tuosi& i  opera tua?$ed totu hoc qXpoftu!ant ideo de,
precancun ut mcreantur matutinam mifericordiam cius.Q__uam cum fucrintconfecuti laudent eum atcp lxt£
tur in cunčtis diebus uitx lux*Videntur aut mihi rclurrcdionis fpem 6C xtctnx  u itx  prxmia deprccan dice/
tcszimplc nos matutina mifcricordia tua.^jiod qde Si  uigeiimiprimi plalmi titulus fonatfqu» ppric ad my/
fterium dominhSč ad relurredionem eius pertinensSinlcribitur p aftumptione matutina^cti fica nos pro die,
bus quibus nos afflixifti:& annis qbus uidimus malaXxx*Laetati Turnus pro diebus qbus nos humiliaftit& an
uis quious uidimus mala,Et Lazarus qui acceperat mala in uita fuaiin finu Abraham x terno quiclcit in gaudio«
Mala autem non ca appcllat qux contraria bonis funt:fed pro afflictionc Sc  anguftiisi?quibus malis Si  Sara a
flixicAgar ancillam fuaml& de qbus in cuangelio IcribituaTufficit diei malitia liia.C^uato igitur magis in hoc
Tazculo paupertateimmico^ per iecutionibustleu potcntia uel morbo^r cruciatibus fuerimus’ aftiidiftato poft
refurrcdionem in Tuturo maiora pramiia conlequemur*Pulchre aut non dixit fuftinuimus malasled uidimus*
(^_uis eft.n.homo qui uiua?& non uideat mortenifqua: non tam ad difTolucioncm corporis referenda el tjqua
ad multitudinem peccatof$iuxta qcPdicitu«Anima qux peccauerinipla morietur*Appareat apud lcruos tuos
opus tuumiSCgloda tua luper filios eo^.Ego in leruis fuisipTč dominus opcraturopus (iium! nec propria qui

Si  Ioanncs apoftolus fecundu merita filiogr Tuo^ profcdufq; opciji fingulo^lcribit ad paruulosi fcnbit ad iu/
uenesdcribit ad patres.£tTit decor domini dei noltri fupernosl& opus manuu noftraip facftabile fuper nos;5č
opus manuu noftrafji confirmaXxx*£t lit Iplendor domini dei fuper nosi& opus manuum noraiji dinge fuper
tiost Si  opus manuum nra^i dirige*^ bi funt qui liberi arbitri! fibi poteftate plaudcntcsVin eo putant fč dei grad
am conlecutosdi habeant poteftate faciendi uel non faciendfbona liue malafEcce hic Moyles poli relurredio
nem qua poftulauerat dieensJmple nos matutina mifericordia tuat& laudabimus Si  ktabimur in cundis d;e
bus noftris;nequaq le furrexiile contentus eftjčč Sterna: uita: praemia conlecututled poftulat ut decor domini
dei lit fuper eostqui lurrexerintt& fplendeat in animabus cordibulq? landoi^SC opera manuum co£> iple diri,
gat:faciatq? elle perpctuaiipiccp confumet?quicquid in landis uidetur boni*S>icuun*humilitas deprecatis me,
returprsemiauta fuperbia confidenris dei auxilio deleretur,

n  "Jradatus quartus lecundx partis cotincns fcrmoncs beatiHicronymi aliquibus diebus feftis accommoda
tos*Sermo de natiuitatc domimca in ipfius dici commcndationem.ubi aliqua de crucis trophteo,

(Ddie uerus lol ortus eh: mundoihodic in tcncbris laeculi lumen ingreftum eft. B)eus fadus e homol
h  I ut homo deus ficret.Forma lemi dominus accepitjut (eruus uerteretur in dominum.€xloi^ habi/
* tator Si  coditor habitat in terrismt ho colonus terrae migraret ad cados. © dies omni fole lucidiom
tempus cudis feculis cxpcdatiusiqd' prazftolabatur angeli,* qd' cherubin Si  fčraphin Si  c^lorum
minifteria nelcicbantl hoc in nro-tpe reuelatu cft:qd' lili uidebat per ipeculu Si  in enigmatetnos cernimus in ue
ritate:qui populo ifraelitico loquebatur perdElaia-Hieremia ca:terolq: ^pphctasmunc nobis per ftliu loquitur*
\idete qd lit inter uetus teftamentu Si  nouudn lilo loquebatur per nebulatnobis loquitur per Terenu. Ibi deus
uidebatur in rubo,*hic de uirgine deus nafeiturdbi ignis erat populi peccata cofumesibic homo eft populi peo
cata cofumenstimo ignofccns leruis luis,Nemo.n.pot peccata dimittercmh folus dcus.Siuc hodie dominus le
fus natuslfiuc hodie baptizatus eft diuerla quide opimo fertur in mudo:Sč per traditionu uarietate lentetia eft
diuerfa,Nobis illud coftat ad liqdulq? Ime hodie natus ex Mariatliue renatus ex baptilmo t Si  natiuftatis cariiis
Si  Ipinrus nobis / pficit(wtruq 3  myfteriu meuiutruqj utilitas meacft.K>eifiliusnon habebatneccliariuraitnalcc,
returiut baptizareflneq;.n,peccatu feceratqft' ci remitteretur in baptifmoifcd illius humilitas nra lublunitasl:
illius crux noftra uidoria eftiillius patibulu nofter triumphus cft.^jaudetcslioc fignu leuemus in humeris no,
ftrisrV idoriai^ uexilla portemusnmmortalc lauacru portemus in frontibus*(£um hoc fignutn diabolus colpe
scerit in frontibus noftris:contremilat.Q_ui aurata capitolia non timenttcruce timent* <^ui cotcmnut lceptra
regalia Si  purpuras cxfafyŽ8i  dapeschriftianorum fordes Si  ieiuniafpertimelčunt.E)enic^ in Ezcchicle prophe
tajcum omnes qui miflus fuerat angelus occidiftedSC interfedio ccepillet a landistilli tantumodo fbfpites refer
uantur,quos tau Jittera.ncrucis pidura leruauerat*Exultemus itaq; ad crucis limilitudinemtlandas in ca:lo le,
uemus manus»cum lic nos armatos c^moncs uiderinttopprimentur.^_uado#doyles eredas habebat m anus*.
uinccbaturAmelcch.Si paululum i\\x  conciderantrinualelčebat. Antenae nauium Si  uelorum cornuallub figu
ra nrx crucis uolitant*Aues quoq^ ipfe quando in fublimiora tolluntur^č pendent per aerem:extenfis alis im*
tantur crucem.Sed Si  trophtea ipla Si  uidorix tnumpho^ ornamenta crucis lunt:quam non folum in fronti /
busifedi manibusquoqj noftris haberedebemuslut Ti lic fuerimusarmatucalcemus luper alpidem Si  baliiifcu-
r dominum noftrum lefumOinftumtcui eft honor Si  gloria in fecula feculorum, Amen,

" rmo de Epiphania exponens gnecum uocabulumtSi: de laluatoris baptifmo pertradans i  cui accomodac
Si  cxpon it pfalmum,xxvin,Affcrtc domino*

ics£piphamo^ grxco nominelic uocaf*^uod,n*apud nos apparitione uel oftefione dicimus.Grrc,
ci epiphaniasuocat.Hocaut idc<>qa dominus nr hodie laluator?apparuit i tencbrisXicet*n.olim natus
cflet cx MarialSC triginta ia anno^ expleftet xtate:tamen ignorabat a mudo,Eo tpe cognitus eftiquo ad loane
bay tifta ut in lordane baptizaref aduenitlSC uox de cxlo pr is intonantisaudita e* Hic e filius meus dilcdus: in
^uo mihi bene coplacuAque pr de cxlis moftrauerat uocethuc fpus l<ftus uerfus in colubaj& fupcx caput illius

xxx y

kdensfa&ujuo^ ipfo uoluit dcmondr^rctnc quis aliiis dei filius putarctur ex populo. (§_uid hac humilita/
te fublimius-jšjuid hac uilitate nobiliusfbaptizatur a leruo:& a domino filius appellatur. inter publicanos SC
meretrices SC  pcccatores ad lauacrum uenit:& fančtior cfl: baptifta fuo.Lauaf ajoanne in čarne: Sc ipfe Ioanne
tn (piritu iauat Aqux qux ctetera mundare confucuerunt;dommo noliro lauante mundata: funt. lordanis flu
uius qui co tcmporc quando populu ifracl cduxit Jefus ad terram repromiffionis fuerat exiccatus:nunc mem/
bris domini tačbsTt potuiflet undis uno loco uolucrat congregari:ut domini corpus attingerct ♦ 'Vidcte fratres
quomodo id quod in euangelio lečtu cfhin uigefimoočtauo pfalmo fuerat antc pradičtum. Vox domini lup
aquas.Locutus efhn.dei filius acHoannetniSine modotfic.n.opoi tet nos implere omncm iuliiciam. $equiturt
Beus maiefiatis intonuit:quatido pater filio teflimonium reddidit dicenslHic cll filius meus dilcčlus i  in quo
mihi benc complacuiWox domini confringetis cxdros.Baptizatus , Chriftus:& eredi prius atqi fubiimes da>
moncs corruerunt.$uecidit cos dominus tanqca:dros libani SC  comminuiteos dominus ranq uitulus fragmen¬
ta arborum uentilans:& calcibus in liirpes diuerfi difpergens.Et ccotrario de faluatore quid dicitur@£ dilc&us
ficut filius unicornium.fliuscrucis.Be quo diciturin canticorAbacudcornua in mambuseiuslibi abičodit.for^
titudinem fuam.Poft q crgo diledus iftecrucifixus efUimpletum eli illud qd’ fcquitur in pialmo. Vox domi/
ni intercidentis flamma ignis.IIlo.n.baptizato1& uniucrfo mundoChrif o lauante mundato:gchenx ignis ex*
tinčlus eli,Yox domini concuticntis dclčrtum.Belerta fuit ccclcfia,'qua: filios non habebat. Ad pradicatioem
^Chrifli deferta com mota efb& parturiit SC  pcperit:& na ta eli in una die gens tora fimul illa:qux ante dicebat?
delertum cadesdaocefidefertum lančlitatislfiquidcm quxnon habucrat fančiitatem coepit parereccruos:8f
fandorum emitterc grcgcsfqui fcrpcntes interficiunt:qui uencna contenuntTquibus diičurrentibus in toto or ~-
be Sž-Chrifli euangclium prxdicantibus*in templo eius omnes dicent gloriam dco^omninus idiluuium inha/
bitarc facit.dConfidcrcmus totum or bemlrclpiciarous barbaras nationes.*romanum quoq: mentc luliremus im
perium.ubiq} iraChriflum credunttubic^ in noftrum deum baptizanturi& ita fit ut non una aqua:fcd quoda/
modofKd!luuiumb3pti(morumiquaproptercon{umatumefttabernaculum.Hoc.n.p(almiifh'us titulo.prx
notatur.(^_uoniam ccclcfia uiuis lapidibus cxtruda elbaffcramus domino filios deilafferatnusei filios arietu
apoffolorum atcp lančlorum:& imitemur faluatorem nofirum:quia ipfe Sc  paltor SC  agnus SC  aries imolaturJ
qui pro nobis appellatur in xgypto^qui prolfaac-cornibus tcnctur in (cntibus:5č dicamus.Bominus pafcit me
ČC  nihil mihi dccrifin loco pafcuc?ibi me coIIocauit.Supcr aquam refedioniseducauit metcui cft honor SC  glo
ria in fecula  ficculorumtAmen.

Scrm o de quadrage{ima ad abliinentiam inuitansrubi etiam de tcntationeSaluatcris SC  myftico exitu de
^gVptottadatur.

| q I Vomodo miles femp cxcrccč  ad proelsum:& fimulatis idibus ueris poflca uulneribus prepara tur:

[ /rita oisquide chriftiano^ uita tndigetabllinentialled maxime quando hoflispropc eftrŠč preparatu
luetfumnoscxercimmducitinimicus.©mniferu»deiteporeieiunanducfl:(ediucampliusfcumadimoIatio
nemagniadmyf{crium baptifmatis:adChrifh'carne& fanguinemprxparamur.Statim utoues fuasrcccde/
reuelledcppriogrcgcuideritdiabolus^fcmit:irafcitur!furits&rotišaduerfuseasuiribuscomouct: perirefibi
exiftimansqcquidChriflo laluatl tSč morifynagogxfimquicquidecclcfiaeuiuificat.uiacrgofratrcscha
rifTimi ad domini facramentum quadraginta die^ leiunio prxparamut?iciuncmus tot dicbus pro peccatisnon
flris:quot ičcleribus noftris dominus ieiunauir.lllu poft baptilmu.tentat diabolus.Non.n.fcicbar cu elit fili
um dcir pptcrca neg!rgebat.E)eniqi polica cognofcerecupit in tcntationc dicesifi filius dei es:dic ut Iapidcs ilK

uerOpclIis SC nequa?quanto magisnosdecipenotimebitf$i contra dei f liu SC  figulu fuumluas pcrditum repu
gnauidquanto magis cotra nos qui inferioris ab eo natura: fumus fimul audcbit infurgerc? Si lulius uix fal/
uabit^impii SC  peccatorcs ubi permanebuntfNon quo dominus nofier decipi potuerit a diabolotfcd quo foru¬
ma dei acceperidin oibus (e tribucre uolensexemplu:ut nemo fibi in (andirate confidatlcu etiam lile tentatur:

heremu feliinanteSklefideremus carnes SC  ollas xgy ptfi& a lerpentibus mordcamur« Exiuimus de xgyptoiqd
nobis de xgyptiis cibisfC^ui habemus cadeflem pane terrena alimenta quid quxrimus?Rpl>quimus phara^
onemiinuocemus auxiliu dominitut nobis xgyptius rex in credentiu baptifmate fumergatur. Ibi pereat equif
&alčenforcs eiusnbi fremens aduerlariincccturexercitus.Non murmuremus aduerfus dominumtne a domi^
no pcrcutiamur.Non detrahamus faccrdotibus nofirisidč magis a uiciis ieiunemus q a cibistf cct SC  ciboRi abu
dantia fint fomenta uitio^. Si Aaron SčMaria cotra Moyfen murmurantes dei ( p feruo fuo fenlerutuindida.
qto magis fi aliquis nofiru prxpofitu fuum uipereo ore laccrabitfdiuina fentenria punie^PSed SC  faccrdotibus
fmplicitcr prxcauendu eliinc duplici mente fin trne domini ambigat potcliate.$i etiam^oy{čs 5J-Aaron:qui
ad aqua contradičiionis uifi funt flučiuareinon meruerut terra repromiflionis intrare.* utiq? multo magis nos
quipeccato^ prxmimur ponderenon ualebimus fluentu iordanis trafire^S:adlocu circuncifionis uenire.i.ad
dGalgala perueniretfi fcandalizauerimus unu de minimis iliis. Vnde tam labores paforis q gregis foecund itas.
ta m ubertas meffium cj agricola: liudium domini horreis prxparerur,Toto nixu ac labore tendamus:ut digni
cfficiamur aduentu pafch x:SC  camibus ac (anguine agniChrifii Icfu«Amen. ^ ^

#

'S

* pofles domorum.i.fiontes nrx  dcpinguntfThodieocciduntf xgyptii:& oe feruitutcJ?baraonis popu,
lus dei liberat jHtadicpercutiunt primogenita icgpptio^^ ifraclita^Hion fblu liberi.fed ctiam inonabilia iu>
mcnta faluanf(fioics Si  1 'uuicnta faluos facies domineiprarparemus nos fratrcs chariflimi ad imoladone agni?

apprchcndamus illu*no quando dubia lux e.S£ adhuc luna.' cornua no implentf ? no quando crcfccrc incipic
uel decrcfčereifčd quartadecima die.i.luminc coiumato atqi ]oerfeddf quando tota eius lampas!totus orbis im
plet'’.Nec putemus agnu iftu anniculu ubicuq? polTe comeditpraecipif nobis ut in una illu comedamus domo:
♦i.neextraecclcfa immolari agnu putemus.ex quo manifčftum eft;q> iuda-i SC  haeretici SC  oia coucnticula do/
gmataq: pcrucrfo^:q agnu inecclella nocomedut:non eosagni carncs comedcrcded draconisKj datuseft iux>
ta pfaltcriu’in efčam populiš xihiopu^uo.n.in diluuio non faluatf&nfi qui in arca fuerit-Noc:& corruentoHie
rico una tan tumodo Raab meretrix.i.ecclefia: credcntis ex gentibus cuftodit?’ domus:ita in immolatione agnit

»nor i iiiinc orn > in ihto nn/T-it n*- ,4 ^ ___1 -  or 1  1- r~

beturiutqui non poteft habere agnu: Palte habcat birdu.Ghriflus.n.no cx hardis fit:quos a fimflris ftareiubett
fed p diuerlitate merito^ unicuiqj aut agnusiaut hasdus fit.C^uieritf ctiam quare no in dic agnus ifte imolat’?
fed ad uefperaihaec caufa manifefta efbdominus.n.nofter atqdSaluaror in cofummatioe faeculorum paflus cfl.
^ande &floanncs in epiftola fuadoquit' .Filiolitnouiflima hora eft^juando aut nouiffima efbfinito die nodis ini
dum eft:$ed hocintelligendum efbq?cjdiu inifto fieculo fumus.uuerfamur in argypto1no fumus in clara luce:
fed in tenebris atq; caligineficet ecclcfia.i.luna quafi in node refplcndeatftamen ueri folis no poflumus habere
perfedu fulgorem.fn una inquit domo comedetis carncsadas igmj& azima cu amaritudinibus maducabitis.
Non comedetis ex eis crudihaut codu aquae:fed allum tantu igniflubetnobis utpanes abPq; fermento ueteris
malitiae SC  nequitiazfcomedamus.E)e quo fermento in euangelio dominus d; fcipulis dicitfcauete a fermeto pha
rifaco^iSčpofteainterpretat fermentu pharifeo^. efledodrina.Etnosigitffi adodrina feculiifhusuolumus
eflealieni!& quafiextraneosa mundi coucriatioenos facercjperfecutioibus SC  praifluris fubtedi fimus‘!& fccu^
dum apoftolufcomcdamus azima fincaeritatis SC  ucritatis. V is intelligerc qcf d ledvic ue$£ eft: loqrc qcf Pincam
rum eft.Nullius perlona accipiasmon diuirisfno potentis?cjlibet fitpotens:qlibet fit nobilisifi pcccaucriucorri

(^) uod aut fequitm6 crudas carncs agni:ncq] elixas comcdamusrillud eft ne lcripturas diuinasqure uere car/
nes agni funuautiuxta hidoria tatum intclligamusi& ficutcrudas eas ailumamus in cibu:aut rurlum fecudu
haredeos qbulda allcgonis SC  nubiio interprctatiois ad puerla quoq^ dogmata deriuemus4-& eneruemus eas:
SC  fucci ueritate fublaraaimbras quafda SC  imagines cffimdamus.licd intclliramus ea c .8č iuxta hsflonam ficut
jferipta: luntrnihilominuseas fpiritus Pandi excoqmus ardore.Et qcquid in illis Pccundu littera uidcfincogruu
cPTctuel claulurrt (piritali expofitioe padamus.Caput cu pedibus SC  intcflinišcomedetis.€aput mihi uidet efie
agnirillud qd’ in euagelio loanis Pcribiturlin principio crat uerbuiSč uerbu erat apud deufSč deus erat uerbum*.
hoc erat in principio apud deu.Pedes aut homotque ( p nra (alutc dignatus e adumere.Sed SC  aliter fentiri poti
caputintelhgentia Ppiritalis:pedes fimplex iuxta hiftoria narratiolntcftina aut quicqd intrinlccusin lralatetl
quicqd Puperficie no uidetunled diligenti examinati6e comolituratc^ ruminatu a dodoribus pfertur in mediui
SC  quod putabitur ^flefcedum SC  indecorumjhoc reperictur efle uitale. Ver bi gratia(quid turpius in Pcripturis
dici p6t:quafiOPec meretrice iubetur habere uxore:5č ludas cunvThamar nuru lua concubatt8£ DauidBarfa
boa: adulterio (brdideturi&Onam Pilmsluda: lemen piiciat i terrafiie liberos generef. Hace fi fecudu litteram
intelliganturfnonc a gentibus SC  ab ineredulis qbuPqi quafi (čriptura^ ftcrcora codenantur 1 atq? irrideturf Sed
fi illa excutias:fi laueslfi fpiritus iandi igne excoqs:uertutur in cibut SC  qcF putabatur inutilej inuenitur myfte
riu.Norelinqtis de eo in maneiSč os no cotcretis de colSC  qd' reliquu fuerit de eotufcp in mane igne coburetis ib
lud.Nihil decarnibusagnrin futu^ Pieculu referuemus.Q_uatucuncp poflumus comedamus^ fi quaiea for/
tia funt dogmata uidelicet ecclefiaftica:de trinitateide rePurredioerde aiafde angeliside ca:teris ifliufmodilh^c
no iuxta noflram opinione prauis interprjetatioibus difleramust& coteramus lllazfcd ita ut funt fortia p indice
mus.Siqd autquafi hoies pržetcrierit:& non poterimus de carnibus agni comederet fčire debemn^q? in futuro
feculo dodrina fpiritus Pandi nobis aperiendu fitr&C comedemus lllud.Sic aut comedetis lllud. iubi ucflri ac
cind«8č calciameta ucflra in pedibus urisfSd baculu in manibus urisrSC comedetis illud cu feflinatioc.Pafčha
eftjti.domini dei uri.Hucufip prazceptu e quales agni carncs comedere debeamusinuc iubetur quo a nobis ha/
bitu comededae funt.Lubi inquitueftri accinditSi luccrme ardentes in manibus ueflris ♦ Et4oanncs zona pelli
cea cingitur.& Helias nihil habens in fe mollcatqi mulicbrcjPcd totum uirile SC  rigidum(homo quippe hirfii/
tuserat)cingulum habuifTedefčribitur.Etnosergo fiuolumuscarnes agni comedere mortificcmus 1 ubos no^
flros;mortiflcemus opera carnis.&: hoc quod in lob de biabolo diciturjuirtus eius in lumbis eiust8č fbrtitudo
eius in umbilico uentris eiusioccidatur in nobisine caro concupifcat aduerPus fpmtum:Ped fpiritu opera carnis
mortificemuslac purificati uefcemur agni carnibus. Vt autem fčiamus flatres chariflimi: quoniam quicunqj

xxxvi

uxori debitum t eddittuacare non poteft orationimec de carnibus agnik:omederesMoy fi pracipitutait popu/
lus qui afcenfurus erat ad monten*Oreb:ante tres dies purificetur.EcDauid curo uenifler adAbimelech facer/
dotemiinterrogatus fi mundi funt puerirrefpondit purificatos eos e (Te ab heri SC  nudi uftertius«$>i aut panes ; p/
pofitionis non potcrant ab his*q uxores fuas tetigerant comedi/qto magis panis ille q de cado defcendiund po
teft ab his qui coniugalibus paulo ante h^fere cop!exibus uiolariatcp cotingifNon quo nuptiascondenemus
(hoc.n«non dicimu^ fed quo eo tpetquo carnes agni maducaturi fumusmacare carnis opibus non debcamus«
^_uod aut fequ!turj& calciamenta in pedibus ueftris:& baculu in manibus ueftrisihoc mbet?: ut qdiu in here
mo iftius fkculi gradi muraealciati fimus calciamentis pacistnecubi in deierto fcorpius SC  coluber obrepatinec*
ubi ferpens plantam gradientis inuadat.<5_uod fi forte aduerfum nos confurrexerit:habcamus uirgam in ma

Ar  /*nw P/  mrnlnc limf PJ fr**

tur pedes.^uando uero terra repromiflionis intramusldicit' nobis curmcfu nauerfolue calciamenti tui corri
giam«Locus«n»in quo ftastfandus nos ergo quando intrauerimus regna c^lo^ino habemus opus calcia

inentisinon iis praftidii«qbus cuftodimur in fazculojfed ut nouu dicamtagnu illutqui pro nobis eft occifussfe/
quemur«$ed uidetemt de nobis dicat Ioanneslifti funt q ueftimenta fua no coinqnaucrunt:uirgincs,n. perma
ferunt!qui fequuntur agnum:quocuq? uaditlChriftum lefumicui eft honor SC  gloria in fazcula feculo^ amen«
Beati Hierony mi prefby teri^ermo de dominico pafchadillius dei gloriam attollens: SC  docens ieptimum
in odauumt& fabbatum in diem dominicum mutatum«

N-

|Pn queo fratres chariftimi que mente cocepi>& ore q>ferre fermonei& cordis mei Iaeticia Iingua non
m-  Jexplicat.Hoc aut non folum ego patiortqui cupio narrare qua: fentiolfed etia SC  uos mccum patimini
plus cxultantes in confcientiata eloqo ^ferentes.Videt mihi h xc  dies cazteris diebus efie lucidiort fol mundo
clarior illuxifte. Aftra quoq; SC  oia elementa laetari;& quse patiente domino q>priu lumen retraxerant SC fuge/

M I eiftfrti«t 111  « HtmI r' rtfO  1  /*'■« s M tt 4  lil 11  iAr  n L« <  **>-»/■ t 4 *r«“PM t£>%  lit A It

non potu/t.Hazc dies qua fecit dominus:exultemus 8C  laztemur in ea.Q_uomo Maria uirgo mater domini in/
ter oes muliercs principatum tenetiita intcr cazteros dies baze oium die^ mater eft.SLem noua dicojfed quaz feri
ptura^i uocibus coprobat"’«Hazc dies Si  una de feptem SC  cxtra fepte eft.Hazc eft dicsquaz appcilat odaua.Vn
de SC  in qbufdam pfalmo^ titulisfupra feribit"’ odauaftiazccft in qua fynagoga finit'’: SC  ecclefianafcifAzec
in cuius numero odo aiaz faluatse funt in archa N oe*Similiter inquit Č^Petrusmos faluos facit ecclcfia.Haec eft
8i  de qua'Ecclefiaftes prazcipitidate parte feptetdate SC  odo.Hi funt odo gradus t  p quos in£zechiele teplum
dei fcandimusfb^c odaua diestde cuius facramentc«& oium nationu indChrifto fide f odauus quoq^ pfalmus'.
incipit.B^omine dominus nr:q admirabiie eft notne tuu in uniuerfa terra«Et qd mihi necefle eft infinita rcplica
refBiesmedeficiettfi uolueroomnedieiiftiusexponerefacramentu^octantu dico:q>uniuerfa fabbatigra :8C
antiqua illa feftiuitas populi iudazo^idiei iftius folenitate mutata eft.Illi in fabbato non faciebant opus feruife^

citpeccatuaeruuselt peccatuilii dedomibus luisnoegrediabant ict  nos dedomoChriiti non egtedimurilu^
m us.n*in ecclefia.Uli no accendebat igne in die fabbatiinos econtrario accendimus nobis ingem fpiritus faudi
SC  oe uitiu excoquimus peccato^»de quo igne dominus ait Jgne ueni mittere in tcrrami& quem uolorutarde^
at.Defiderat dominus iftum igne ardere in nobistfecundum apoftolu.i.fpiritu nos fando feruerclut non refri/
gefcat in nobis charitas dei« lili per die fabbattnon ambulabant in itinere.Ferdiderut.n.ilIumiq dixi«ego fum
uia.Nos aute dicimus.Beati imaculati q ambulat in lege domini|& ite^luiam ueritatis elegi;& uia iuftificatio
nu tuarum doce me. lili de fpinis dominum coronauerut.Nos aut fi fiierimus lapidespriedofi 1 dominum no/
ftrum coronabimus.Caput imperator iftius fieculi ornat diademalnos io in capite nri regis iponimuriut orne
m ur a capite.llli no fufceperunt Chriftum:5£ fufcepturi funt antichriftum.Nos recepimus humile filiu dci:ut
poftea habeamus triuphante.Ad extremu nr hircus ante domini imolat? altarellllo^ hircus antichriftuscofpu
tus SC  malediduslpiicitf in folitudine. Nofter latro cu domino ingredit'* paradifunilllloru latro homicida atqj
blafFemusimorit"’ in peccato fuo.IllisBarrabas dimittit tnobisChriftus occiditf.Pro qbus uniuerfis fratres cha
riffimkofona pariter uoce catemusrbfec dies qua fecit dominustexultemus SC  I^temur in ea Jgnitam illa rom

t/t « ti Miti litP ItAflt« «- __... ..el. _ J n ««it m«  f/« lT <4 ll Oni £?■ C ' n T'! 1TI1Q

v^iauia eu peccatoriDusoc lncreauiis.iveierata elt ml tis SC  credetiDus.rer nac ingrelius eu rtu
Paulus^p hac oes Pandi SC  martyresintrauerut.Per hac quotidie de toto mundo iufto^z aia 5 'ingrediuntur.Duae
porfce funttporta paradifuSč porta ecckfxPet  porta ecclefiae*intramus portam paradifi« Ita debemus uiuere
ne eiiciaur de domo illasSč eiedi foras a beftiis deuoremur?qs in alio loco ppheta formidan^ait.Ne tradas be^
ftiis aias cofitentiu tibfiecce nuc dominus ftasin paradifi ianua loquit'' ad nos:q fumus in domo ipfius*? qqcu<^
fando^ fuerit ingreflus:quis diabolus ,phibeattquis inimicus accufetiipfe eft fiqdem accufator fratru noftro
jumtipfe eft uindex inimicusificut in centefimo uicefimofexto pfalmo dicitur!qui fandus fuerittnon confunde
turicum loquetur inimicis fuis in porta in Chriftolefutcui eft honor Si  gloria in faecula feculorum.^men.

^ lAliusfermoBeati Hierony tr)i de refurredioe dominicalln quo Si  dazmonu metu m Si  defiderium patrum

in delenfu Chridi ad inferos contcmpIaturf& padionem quocp a c refurrečtioncm ipfius ueteris tedamend fi,
guris annunciatam declarat*

Xulta cadu:& in \xtitia.  edo terra«dies ide amplius nobis ex fepulehro radiauit;qua de (ole refulfit«
/ Mtj <S uet infernus ga rcfolutus edtgaudeat ga uifitatus cdjrefultct ga ignota luce poft faccula loga uiditS?
\ >& in ^pfundas nočtis caligineTrelpirauit,§ pulehra luxJqua: de cadido cx\i  fadigio |>micadi: SC  inter

mentes obdupuer«tortoip’ois fmiul officina impia cotremuitfcu Chriftum repente in (iiis fedibusmidiu Mox
fgitf ferruginei ianitores defcendet&Chridojtaligi inter fe cxci p umbrofa filetiascu umbra fubmurmurantJgfi

-  y V- *-» 1UAJ t-VULUl tlJ U1UI

paret.Sed fi deuslut gd huc uenitfSi ho ed;gd pnefumpfitf Si deusf gd in lepulehro facit?$i hoK guare capti/
nos foluitfNuquid na cu aučtorenrolfcedus copofuitV&n forte SC  ipinm aggredus uicitl& fic ad nra regna tra
fiuitf^crte mortuustcerte uičtus erat♦Illufus eft pradiator nr in mudoinelcmit ga hic drage ,pcurarct inferno,
<§ crux illa fallens gaudia nra‘& parturies dana nodra»Per lignu ditati fumusiper lignu euertimur* Periit ptas

redibit exitiorNemo ad nos ung uiuus intrauitjnemo fic audax fuitfnemo fic carnifices terruit}nunq in hac ha

obtinere mx  cauerna: portaip cudodias non ualemuspnale intrauimusJtanta luce obtcnebrarc negmusbppri
meretatauirtuteprseditunonualemusmraguog?urgericollacofpicimuslSčdenodro inlupinterittr.(ormida
mus.Q_uid nobis c cadof Plagis recetionbus ultra iuda ultioem flagellamurhiočte nra cotenti fuimustantris
nfisoccpltabamur.^uare radiis (blis ,pdimurF(^>_uare uioletia didurbamurf^)_uarein nris ledibus capti/
uamunMox igit'Chridus in ipfos crudeles minidros pcena^ acies dirigitratg? iplacabiles turmasHframea di/
uina concidir^fremut diri (ub tortore carnifices:8č rabiofis adačti dridonbus cotabefcuntjpla quocp antra fer^
rei cubilislintratc fbrtiflimo a fortiore reternis uečtibus colligant'^hoc naq? ita futuR> dominus iple pmiferatdi
censmemo intrat in domu fordstSC  uafa eius diripirtnifi prius alligauerit fortem:& fic uala eius diripicfjndes
igit' mox lugentclq; diuturno fqualore turbadpopulkp uexati concurrutJ& rečtoris fiii uedigiis aduoluuntur,

Ecce apodolica dičta ^banftin nomine Icfu oe genu Acetat'jeadeftiu terredriu SC  infcrnoy.Mox igit'' captiuas
afie de cudodiis relaxatas a tartaro pdicrunregnaq? edo^ ida fupplicatione deplorant. Vcnidi tande clarmen—
bflimas-Ielutluccurre iam SC  parce feflis.Nuc idas fieuaSextinguo minas.iam mifčrandos refblue mugitus.Re-
demidi uiuoscrucc tua:Eripc mor tuos mor te tua^ari nobi feum forte mundus iple mtcricrat:8č ad aduentum
tuu ois crcatura pcndcbat(tibi nra tormenta fufpirabanttte fčmpinfcrnuside pauebat* ®u hic es ablolue reos?
dum afccndcris defende tuosfdu hic cs uniuerla claudra foluant :dum aleenderis non claudantur.Tu (olus ca/
put draconis cominucre potuidittu portas aereas Si  uečtes fčrreos uoluidi conterere.Pateat qucfumus^pra:ca/
tibus ianuaXux non defit piatSč fi redieris ad corpus maiedate tuaJnon priuct' infernus potetia tua« Pod audi
tas itaqi prarceslpod copolitas legesipod demerfos in atra: uoraginis foda tortoresl rex noder hodie de inferis
triumphator laureatus exiuit.*nec candidatu ofticiu dcfuitllčd la:ta cu principe fuotois beatoruturba ^pceditt
ficut in euangelio feriptu ed:qa refurgente domino multa corpora lančto^fg dormierantrlurrcxerut cum eot
SC  exeuntes de monumentis pod reliirrečtione eius uenerunt in lančta ciuitatem s 8C  apparuerut multis,Repe
dat igit' ad dadiu fuu triumphator itenc uiuustut nouerit ois mudustga rediuit ab inferisChridus»<£lorient' er/
go credentes.Plaudat manibus oes gentcs ga rex noder SC in  fieculo triuphat':& inferos uicit.Beneficia dei nri
cu magna atq? mirifica bntttamen nec noua ( pbanturmeq^ lubitatled ab initio facculi SC  prasdičta lunt oraculist

A — _ _ ft -_' _ C? 1 9 9  /"V' > ^ ^ d j _ iC,  J ^ m —^ A I a n i. . _ _ 1 _ - . j  - rt " - _f _

bus aflerimusiualidis ablq; dubio nitit' priuilegiisig caufam de aducrlarii-aflerit indrumetistfpcciola uičtoria
e;c6traria par te chartulis fuisjuelut ppriis laqis irrctirelSč tedimonio^ luo^ uocibus confutareJčč aemulu teliš
fuis cuincerdut oppugnatoris tui argumeta tuis probenf utilitatibus militare4taq? in domini nri plona:duex
Ad^e primi hois coda mater cučto^ uiuetiuHua ^pducit' ex huius lacro latere 8C  lalutari uulnercjccclcfia omm
um fideliu pares reparada modratMn eius tvpo-Abcl uičtus occidit' :SC  innoces fraterna tang iudaica impieta

_n / f f • • 1 J_ i _ i _ :(T' _»Mh,_ c __-;_

fo aries oculis eius apparuittficut eIoquitur fermo diumus.Sč uidit Abraha ariete inter uepres harentem corni
busrinter uepres inquit«Requiramus quas ida fit nouitas.hin multitudine circundantium peccato^shasretem
cornibus.i.ad crucis cornua i clauorum confixione pendentemificut in alio loco legimust cornua in manibus
eius funtihoc ideo guiauenerandas manus eius patibuli brachia lufcepcruntdntcr fpmas autem deputamsed.*
guando fpinco ferroinnocentix Sc  iudiciae aučtor.' illufus ed ♦ Sed aliud introfpicere debemus i  guidnam fitr

K XXYH

q, I faac a patre altaribus admoueturtac fubito arfes p  eo non mutata fed duplicata oblatione fupponitur ♦ (£ e /
mina hic adoranda fubftantia redemptorisfc>ftenditur«&ei.n.unigenitus oftertur:& uirginis primogenitusim
molatur&oc quoq} dominicae paflionis pradigurabatin fignia? qcf legimus beatunaHelifeum fepulchro con
di mm ingeflo a latrunculis caaauere itra tumulum fuum jcorpus extindi tadu facri corporis fufcitafle.C^uis
hic alius pr&figurabaturlnifi dominus nč-lefus-Chriftusig refurredioem de morte largiturf 8i  uitam fepultus
operatunm latronibus ctcni mundutin ^pphetse uirtutibusChriftum dominum recognofce, Adhucccleberri
me per fcripturas fančtas etia in q>pheta>lona: laboribusttSč erunigChrifti paflio ac reiurredio pradignantur,
Hic4onas(qd' fidei ueftrie non arbitramur in cognitumf)typum domini geflifle pnefcribitur Ipfem.dominus
dixit*$icut fuidonas in uentrečeti tribus diebus SC  tribus nodibustita erit filius hois in corde cerra; tribusdie/
bus SC  tribus nodibus.Hic incj-Ionas ad prredicanduNiniuitis ira: cccledis offenfam domino iubente dirigitd
pradcius triftem fententia ^ppheta populi conuerfione uacuandamauim qdugusquaz tharfum petebatingre/
didfcd nautis exorta tempeftate turbatislforte fludibus daturift faucibus četi pifcis demerfus cxcipit $cd pi/
jfče illefum erudanre depofitufrertia die terris refunditur*Videte dominum etiam in ueteri teflamento in ferui
forma mirabiliter appareremidete quomo (e anteadis feculis indicauit fecudum feruilis forma: humilitatem
uentf^lonas ira domini pradicaturusad magnamNiniuiraip dcftinaf urbem: didurus adhuc quadraginta
dies SS-Niniue fubuertef $&Chriftus ad mundi mittitur ciuitatelut diem falutist& pradnitum iudicii tempus*.
annuncietflonas nauim expetit|Chriflus ecclefia.Ionas fludibus agitatLiChriftus mudi turbinibus exercetur,
Nifi Ionas perditu det?inauis periculu non fcdaf^tic non liberatf ecclefiamifi Chrifti morte faluef ♦ Nautaj di/
miiluri Iona tarnen uerenftSč dicunuEtaminefnedes fup nos fangufneinocente^idne uobis uidet nauta^i im/
prazcatioPilati efle conlefflofC^ui tradit-ChriftumiJSč ramen lauat manus fuas:6č diciumudus ego fum a fan/
guineiufti huius^congruc per pfona gentiledides gentiu pradicafffeicit itaq? Ionas in ofonc fua*tolleigitur
domine aiam meajqa melior eft mihi mors q uitad^icathoc rebus dominus nf IefusChriftus:qa melior eft mi
hi mors q uitali.uiuensuna iudazoiu gente faluarenopotuijmoriaraituniuerfiis mudus m ca morte faluet.fo/
nam ectus pifcis excepitimerfum:fed no contigit deuoratu % & que malitia hominum perdidinbeftia efuries cu
ftodiuit|]g>lenis uifceribus farne patit? iSt in  prarda qua abforbuit nil fibi licere mirat?.^_uis eft ifte 7 q inter aui/
dosridus abfumipot^tEibuseflrcorreprionoeft.Tradif perditioms ) pfundo:8čferua€’ipGusmortisobfequio
Q_uisefliftequafliffimos finuspericulof^ totusingredid&fubaltitudine c6clufusimenfaatqirnortifera:ui/
tali aere pafčnf 'iSC  dimiflus in aliena reru naturam uitaz exiliu cu uita percgrinaf:& mortis fuperftes annuciat
mudi falutef Puto q> hic e dominus nflefus Chriftus;que faeua mors inexplebilis beluain efca fuam rapuitf&
prazda fua captmacontremuit*que etfi terra forbuerat crucifixuitamen que no iuenerat rcumo poterat tcncre
danatu,qa culpa non facit parna:fed caufaqfi folitu cibu perditu in origine mudi hoiem deuorauiufed magna
cffr cibi iplius dignitatem:prarfocata cognouitAtc^ ideo diuinus Termo comemorau SC  precepit pifci:&[ euo/
muitlonain arida^prarcepitergo beftmprrecepitmorti Temp efurietilpr^cepit abyflis SCifcrnojut mundo re/
flituat5aIuatore,_euomuirauthocdebemusaccipe:q ? cximis uifčeribus mortismerctrix uida morte rcmeauc
rir:atq] ea eximis pra:cordiis infernipditio exulcerata reddidit*Yidemus itaq? in ppheta: afflidionibus^aptiiTi
me pracfigurata pariter SC  morte SC  refurredione,(^uapropter qcf impletu cernis in feruo:credere no cunde
ris in dominodq)_U2e cu ita TintJpfpice ho qtu ualeasf& ppede qd debeastpfpice qtu ualcaslut tande uilis efle ti/
bidefinas:ut uel p  hoc erubefcendis fubiaccre uitiis dedigneristdu generofltate tuade creatoris ac reparatoris
dignitate metiris.Habet caufas:qbus te ipfe cofundatfcur indignis dominis uido corde Tubdatrcui gloria ^tcr
na pmittifjSč fic gemino priui!egio:q dudu diuina: imaginisparticipatione fulgebastcfficeris etiam comercii
nobilitate pr^eciofus. Ynde q fortis efle poflis cotra hoftem tuuJinterroga fiatu tuu:qd' tibi dominus ad debel/
ladu in mebris tuis mudi principe SC  fpiritales neqtias fupandasdibera cotulit facultate ♦ ac fi impoflibile no pu
tesnit rranfFerri obtineas in angelicasbeatitudinestcu in hoc fazculo angelicas dcuiceris poteftatestNon ergo te
degenere ac defpedu faciat uita:quem uel fadura ,pbatur illuftre q)tuiifle uel gra.Sed curfum fidclis Chrifti
Tanguis-ad fupna fiducialiter extollat.Na q'fe cael efti pra:cio uidet redeptos^d c^leflia no dubitet prarpararos.
1 j Beati Hieronymi praefbyteri Sermo ad Paula SC  Euftochiu ac reliquas uirginesde aflumptioegloriofifii/
mxdeIgenitricisjMarias Temp uirginistin quo pofl: pradatione qflione ^ponesian cu corpe fit  aflumpta:6i te
mere defmire no audiesafoluta religt^gefta ipfius pofl: afcenfum domini coteplaf tpluria dicit ad gloria eiufde
uirginis-Mariaelmulta de myfterio icarnatiois eloqtur:& ad extremu ad ipfius imitatioem uirgines exhortat ♦
©gitis tru/oPaula SC  Euftochiuimo charitasChrifti me copellit:qui uobis dudu tradatibus loq con
fueuerafut nouo loquendi genere:fandis qux  uobifčum degunt uirginibus latino utens eloquio:ex/
Jiortationis gratia fermonem facia de aflumptione beatae SC  gloriofe iemp uirginis MarreJmorc eo^
qui declamatone in ecclefiis folent loqui ad populu Jquod utiq genus docendi necdum attigeram*$ed quia ne
garcnequeo:quicqd iniungitis:nimia ueflra deuindus diledione?expcriat qure hortamini aftedu infantium
more balbutientiumtqui quaecuq^ audierintjfarigeftiuntlcum necdum poflintad plenmierba formarc,maxi
me quia propter fimpliciores quafčp id medepromere copellitismt babeat fandum collegiu ueftru fermone la

CN.I , ^

H>e^

itn

St

rr

4:^ i\ X_Uis

hucc^k

2fe*

..3®1US

•<H-

s r, (l ' j .'! n gtc-
• 4 ,„

,-<>,■

-UICIJ | C

^Otcrc

'ttpus:

etur,

■^ut*di/

' l

^ofumafan,

taVollc

'gttur

nvfiorcftini..
•'irlalucifjfo,
,; a cfuriescu  -
^mrcraui/
ttisobfequio
■'omfcralui/
dcs annuciat
.Kn rapu idSC
ofcrartcncre
if./rd magna
pifd:& cuo/
n mundore/
itcrcmeaue
mbusiaptiffi
rcnocunčte
\č U»\is cdc tiv
iV  rcparatoris
uigloriaaetcr
: j.ini comctcii
misaddcbcf/

oHibilc no pu
, ; Soncrgo f e
ficlisCbri^

Lloriofi^

£35**

1  ir v:m° rcC0 ^

55

s*#

>

jirčhangelum col! oqaentet» Mark didiciftistSC demceps «e!iq« aoia plenius legiftis.Ad praefepe quoqj oPais
la te tefte nato puero inter crcpundia iioui pattus?<5č qrclas nelcii ploratus;pfelceninis gloria in cxcelfis deo:8č
in tetra pax hoibus bonx UGluntatistmukitudinem angelo?y cantantiu andimftkSC radiantem ftellam uidifti,
Paftoribus lnlupereuangelisanubužcredsdiftuMagospraetereatria dcferentes muneraan uifione beatisbcti/
lis confpexifti.Ipfaeadem munera bene mteliigendduotisoibuslidcdeoobtultlduNani SCcumeildem magis;
deum pueiy in prxicpio adoraftvSed forte conqucfta me delatorejcp te / pdiderim clatnabis« Ad q«f cg<2fi čada
tum cfleuolebas tefte confaentiamnhi najrarc ante pr&fepiu ubi pfurimum iachrymata esš nodebucras$q?ut
uc^i  fateatiChrifti praeconiateti a fi uoluero adiu ratusincq^ tnas laudes oino tacere queo.fccirco eui te inter to/
gent filixtquas lačlenutrisku ea melius refcrabf5jqux nefciofi per fpeciem aliqua;certe anteni in fpu uidifti*
Vnde uos o fikče pullate matre praedbustpulfatead oftium inuitaimsamiaffi quomo tande uobisapenantut*.
<qux  referata funt matruVcrutame de his quid plula dica5©iarSaluatoris gefta SC  beatae Marke obfequiameo
tionadtus uitse ex euangeliodidiaftis.£tnuncquid iupereftmt ab aliquo dočtoram requiratis|de aflumptio/
tie ciufde tamen beata’ deigenitricisdemperq; nirginis Marix!qualiter aftumpta efttqa nedra id depofeitora/
tiotpraienua ablčns Ičr ibere uobis curaui:qua abfcntia praiensiut habeat (andtu collegiu ueftrum in die taru
%x  (oleniratis munus latini {ermonistm quo difcat tenera infantia la<5tis expcnri duiccdinemt 6C  decxiguisexi/
tnia cogitare,quaiiter fauente deo per fingulos annos tora hac dies expendaf in laudef8č cu gaudio celcbreturl
^aelbrte fi uenentueftris in manibus iJlud apocr y phu de tran fitu eiufde uirginistdubia procertis recipiatistqcP
tnulti Jatino^ pietatis amore ftudio legendi carius amplečtuntfipraiertim cu ex his nihil aliud experiri polfit
g  certotnifi ep hodrema die glonofa mjgrauit a corpore.Monftrat aute (cpulchru eius cementibus nobis u (cg
ad prafens in uallis Ioiaphat medio!qux uallis dl inter monteSyon 8č montem oliueti pofitat qua ČC tu o Pa«
ia oculis alpexiili!ubi in eius honore fabricata eft ccclefia miro lapide tabulatafin qua (epulta fuifletut fare  po
teftis aboibus ibidem pradicaftfed nune uacuu eile maulbleum.cementibus oftendilf.lac icdrcbdixerim!qa
tnulti noftro^ dubitantmtru aflumpta fuent fimul cu corporeian abierit reličlo corpore« Q_uotn6 autem uel
quo tempore aut a quibus perfonis fančlilfimu corpus eius inde ablatu fucritmel ubi tranlpofitu iutrum ne re/
furrcxerit nelciitquis nonulli aftruere uelint eam iam rdii(čitatam:& beata cuChrifto imortalitates in caldli/
bus ueftiri.C^uod SC  de beato Ioane euagelifla eius miniflroicui uirgini a Chrifto uirgo comifladlsplurimi af
feuerantiquia in (epulehro eius:ut fert non nifi mana inueni^fqd /  SC  ičaturire cernit.V erutamen quid horum
tierius cenlea£' ambigimus.Melms tamen deo totmeui nihil impoflibile dbeomittimus*»qua ut aliquid temere
definire uelimus audtoritate nollra;qd' non ( pbemusj|ficuti SC  de iis quos cu domino tdle cuangelio'refurrexif
{e aedimusSed  utru redierintin puluerem terra certum non habemustnifi q> legimustqa muka corpora lan/
^člo^.;qui dormierant furrexcrunL ? ac uenerunt in fandla ciuitate.f.hierulale:Sč apparuerunt mukis.de qbus ^p
lečlo nonulli dočloj^ lenlerunt etiaj6£ in fuis reliquerunt fcriptisJcp ia in illis ppetua fit copleta rdlirrečbo. Fa/
tene .n*qp ueri tdles no eflcntmi (i SC  uera eorum dlet refurrečlio.^nde SC  btusPetrus dixiiTe legit-reum deDa -
uid loqref’ ia teftimoniumlEt (epulehru inquit eius apud uos dbquafi non fit aufus diccre : q? iple aut corpus
eiusapud nos dljfed tantu fepukbrutquo condims liieratiliinc aiut rdiirrcxi{le SC  cum cum cateris lan<fb’s:5£
ideo uacuu remanfifie maufoleutut nune beata Maria cernsturtqd' lane fačlu SC de aliis qbuflibct locis firm i
te conatunq? hi iam cuChrifto regnet relulčitati in aterna Ibcietate.^uod quia deo nihil eft impoftibilelnec
nos de bta Maria uirgine fačlu abnuimus.qq r ppter cautela lalua fide pio magis defiderio opinari oporteatiq
incofultedefiniri!qd' fine periculondcitur. vnde de hi^ex quibuscerti lumus tatilp loquamur ad exhortatio/
tiem ueftra quaiicuq^ lermonetad adificatione Silaude nominis deilut SC  religio conleruetur pro famulatutSC
deuotio augeatur p affečlu?quonia hac eft uirgo qua Ibla iteremit uniuerlam harerica prauitatedola fit poft
deu qua nos cofirmet in omni ueritateffuifcp comendct meritisrSC pracibus auxilietunut SC  ipfi digni inueni«
mur in eius laudibus.Q_uod fi qritur poft aleefione domini qd egeritlunu p certo e:qa uirgo lančla corpore
ac mente pmanfit^ua lane angelusGabriekac fi caleftis paranymphus in tačla cuftodiuit. Etloanes apofto>
Jus atep euageliftatcui Chriftus ea de cruee coim ftthmgo uirgine feruauit:luifq? ei deferuiuit ob{čqis*no q? exi -
tnius iile fančloru chorus apoftolo^ dderuerit eadnter quos poft refurrečlione intrans SC cxies familiarius ca
tulitd&Chrifti in carnarioneltanro fiqde ueriustqto abinitio pleniusp fpiritu lančlu cučla didicerat:8C perfpe
jterat oculis uniuerfadicet 8C apoftoli per eunde fpiritu lančtum oia cognouerintlSC in oem edočti peruenerinf
neritatem.Q_ua lanebeatam uirginem:8C fi oesuenerati luntdilcipuliteicp famulabantur aBečlu dilečlionisr
loanes tamen amplius ac Ipecialius ulqj in finem uitatqui fibi comiflam accepit in lua quaft matrem ftliustcui
fcenignus magifter de crucerMulier inquit ecce filius tuus. Ad dilčipulu autemtEcce mater tuasut uirgo uirgini
cohxreret:8C deleruiret offidofiflimecura adoptionis.Non.n.pudiciflima uirginitas alicjui difcipulo^ rečtius
q uirgini comendatunut eflet ad inuicem grata focietasiSC floridus alpečlustnecnon SC uenuftus conuerlandi
ucmans alternatim pudicitiaru fplendore decoratus.Vna fiquidem uirtus uirginitatis in ambobust led akera
proportio in Maria0tltera quidetquia fcecundionled ipla.lpfa uerotled akeratquia etfi ipfa eadeq? incoruptio?
tamen foecunditas integritatis longegloriofior q uirginitatis.Iccirco SC fcecunditas in illa tota deifica eftrSC uir/
ginitas.Alioquin nufq fecundum natura nafcendi uirginitastubi foecunditas praedicatqr1ncq^ jfoecunditastubi
uirginitas Integra eonleruaturJdeocp totum lupexcellunt de illa qux dicutunquia lunt diuina atep ineffabilia
Vnde uirginitas SC foecunditas |>lis fupueniens nouitas efttqq humanu cernatur ex čarne qft nafcitur. ueruta/

men SC fi magnificentior tnultu uirginitas in Maria tfpter gr x excellentiam?una tame integriraš camistSC una

p  * xxxyiii

uirrus$qu» ad inuicem tanq cognata ibciantur*hinc quoq4oannes?qiucquid cit qrMaria gcnui^cuangelisl-.
do fuo comendat eloquio,^ erbum inquit in principio erat:& uerbu erat apud deum‘f& deu&rat uct bum.Jp
fum dcu genuit beata SC  gloriola uirgoMaria ex ie čarnem fačtmlccirco Si  uirginitas longe facratiof/& fcecu

ditasruc ua dicam multo in eff abilior^q fuo potuerit ille explicare eloquio«Yerutamen quantum uijgmnas co

gnatior uirginitatiJtanto btuseuangeliilac»terisexcellendott& uicinior uerboddeo quicquid eqd’ uirgoge
iiuitttotum .p ut potuit ho per ipiritum fančlu nobis reierauit manifeftiusJSč docuit, Cacterubd exemplum hu __
mana: uitae conucrfatio eius poit afcenfione-Chriiti generaliter cu apoftolis fuit:quoufq; di fpergunčVficut-Lu
cas memmic dicens;q? regreiti quide a monte oliueti hierofolyma ueneruntl& afcenderunt in ccenaculum ubi
manebant-Petrus &4oannesi&iacobiis &AndreastPhilippus &-"[ homaslBartholomcus S^MarrhausUaco/
bas alpheH&-'Simon zelotesj&tudaslacobilhi oes inquit erantpfeuerantes unanimitcr in orone cum mulieri
bus SčMaria matredefu:& fratribuscius.Ecce-Iefu afccndentetcu quibus uifo uacat in fcbola uirturum:& m?/
diatfin lege mandatoru deiiut Si  ipfa fit formadifciplina^Chriiti.'&exemplu perfečtionis uirginibus.lonuer
fatfaute cum tefhbus fančta: refurrečtionis'& ipfa teitis.OConueriat'’ cum fenatoiibus cx\i  intra curiam paradi -
iiVub fpus iančti diiciplinaJSč magifterio totius amina: maicitads.tnuenit'' prima beataMaria itcr primas lutn
mi rcgis cohortes:quorum uita iam non erat de terrislin qbus£hriitus pradiabaf::ied dc cxbs*  HincafcendiG
fe Ieguntf in ccenaculumdn quo pafcha digniffime celebraf’ ,Ibi quippe manebant cmMaria matrelefuiunani
miter afpirati in charitatelpfeucrantcs in oratione ; doneč induerent' uirtute ex alro.(f ceperannn. iam orarc:q
dudum cu domino couerfantes uirtutibus SC  miraculispaičebantf.tt bcne pfeuerantes in ofonennhil haditan
tesidoncc acciperet munera ipus !ančlwqu£Epo(cebant.^_uos SC  uos o fiiia: imitamini:qu»in ichoIa^Chiiiii
permanere uouiitislpicuerate in oratiombus unanimiter uiuentesldonec intrarepoffitis gaudia »terna: uita:?
quo beata uirgo foelieiter hodie introiuitjalternanubus hymnicidis angeloru chorislintra pafčua »terna: uiri
ditatistubi una focietas ciuiu fupernorumtubi dulcis folenitasange!oyiubi poit labores SC  erunas fcelix SC  fua
uisrefečtioanima^*Hodicgloriofanaq 3  (empcruirgo-Mariaica:losafcendit.Iivogogaudctc1quia ut ita fate/
araneffabilitcr fublimata.'cu€hnflo regnat in attcrnum.lt egina mundčhodie de terris SC  de prsičnti fieculo
nequam cripitAfterum dico gaudete?quia fecura de fua immarceifibili gtoria ad cadi iam puenit palatiu Exub
tateiquam«&gaudetet& letet'' ois oibistquia hodie nobis oibus eius interucnientibus meritisi falus aučta cit«
^obis quoqj diltgetibus camlhonor ČC  uirtus una cu reliquis iacris uirginrbus&mplior prariiat Si  gratia.kcir
co dilečtiitim» l»tamini SC  laudatc?quia fi deum ore prophedeo in iančtis fuis Iaudare iubemunmulto magis
in hac cadebritate beataiMaria: uirgmis matriseius oportet cum h vmnis SC canticis diligenrius extollcrcl& di
gnis deo iubilare pr»coniistac myiticis honorare muneribus*Nul(i.n.dubium quin totum ad glodam laudis
eius pcrdncattqu{cquid dignegcnitrici fua: im pen fum fuerit?atq: iolennitcr attributum[ix quo timco fadsičf
ualde pertimeicoldu ueitns cupio parere profedtibus ne forte ficut improbusrrta Si  indignus laudaror inueni
atppfečto cum nec iančtrtas uel facundia fuppeditetlut beatam Si  gloriolam uirginemMariam digne Iaudare
queatquonia ut ueru fateattquicqd humanisdicit-pot uerbislminusefta laudec»li?qa diuinis cit Sc  angelicis
cxcellentiuspr»dicata SC  laudata prarconiis.A^ppbetis quide pr»nunciata?a priarchis figuris SC enigmatibus
prxfignatatabeuangcliftiscxhib!ta&: monlfratajAbangelouenerabilitertatq^officionflime falutata.Prate/
rea qualis SL  quanta eifetmb eode diuinitus declarat^cum dicit'’ :Aue-Maria gratia plena dominus ret um;bene
di<fta tu in mulieri bus.Taltbus naq? decebat uirginem Maria oppigneran munenbusiut efler gra plenaHqu»
dedit calis gloriamžterris domini pace!qute refudit fide gcntibusjfine uitiis?uit» ordinemtmoribus difcipli  na
Et beneangelusad uirginerrdMariam mittit?quia (emper eftangeliscognata uirginitas* Profcčlo i čarne prx
ter čarnem uiuere non terrena uita cfbfcd c»lcitis.Ynde in čarne angelica glodam acqrere<'maius eft meritum
q haberc|?{]e.n.angdum fcelicitatis eitjeite uero uirgine uirtutistdum hoc obtinereuinbus nitit''cum gratia:
qdf habet angelus ex natura* Vtruqj tamen SC  eile uirgine SC  angelum diuini muneriscit oificiurnon humanu
Auc inqt gfa plena«& beneplenaiquia ca:teris per partes pra:itat; Maria: uero iimul ietota infudir plenimo
do grada:, hoc quippccft;quodDauid canindefcendet ficut pluuia in uellus.Vcllus itaq? cum firde corpore;
nefeit corporis pafTionem.Sic SC  uirginitas cum fit in carnemeicit uitia carnis ♦ CMcitis plane imber in uirgib
neum uellus placido ie effudit elapfu!&: totadiuinitarisundafecontulitin carnc?quando uerbucarofačlum
cit:Ac deinde per crucis patibulum expreilum terris oibus pluuiam ialutis cffudit?& ftiliicidia grada: huma/
nis prteftitit mendbus.^ominus tccu inqt$nira resfši  iam cum uirgine cratrqui ad uirginem mittebatangelu'.

Si  pra:celTitnunciufuum deusded a deo non receffitlfoec teneri potuit Iocis?qui oibus habetur in locis i Sc  rorus
ubiq? eftifine quo nihil tofum.ergo uerbum parris nunq a pre diičedenslhomo ,ppric fieri dignatus cit fccrero
fuo myfterioqd' ipfenouitlqui quoniam totu iuicepit?qcf eit hominisiiomo totuscit5& rotum accipiensqc?
dci eitjoino aliud q dcus:qui natus eit ex Maria.'en r e non potuir.Scit.n.deus omnia:& por.Proprerca quia ita e
Iciuit ferac potuit in utero uirginis fine iui corrupdone miicerunrq^ uniriiut unus eflctChriftus deus SC  bomo:
una perfonarunaq 3  fubitanria.Ob qct dei genitrix elečta:& prteelcčtafare ab angclograda falutatutf&: pr»/
dicatur plenaficrc plenalper quam largo fančti fpus imbrc?rupcrfufa eft oia creatura.Et ideo fads eam deuo/
tiffime primum angelus uencratim& falutat.Miratur itaq? Si  ipfe qualis aut quanta fit quam falutat: non cm
fimplex fateorluel confucta fuitiita falutado.-fed omniadmiradonedigna.$iquidem uenerationis fuit delata,
Oblatio muncnsIfamulatusobfcquii^juia etfi in fandis patribus 'SC  prophedsgrafuiffe crediturlnon tameea
tenusplena JnMariam uero totius gr»$qu» in Chriito efkplenitudo uenit:qq aliter.Et ideo inquit benedida

ta infer mulicrcsfidefl plus benedicfla q omnes muliercsAc pethoc quicquid maledicflionis infulum efl per
'dEuamtotum abftulit benedičtioMariaiinluper gratiam refuditChriflus ortus:quam non habuit prfusom/
nis  mundus.fgitur q> natura non habuitiufus nelciuitugnorauit ratiotmens no capit humanalpauct caIinflu/-
pet terrafcreatura omnis etiam caleftis miratnrlhoc totum eft qcP penGabrielemMaria diuinitus nunciaturS
Si  per-Chriftum adimpletur.(^_ua de caula de tali tantaq} loqui me indignum fateortfed SC  puto q? nemo fitr '
qui prafumatmifi qui quanta finrcjua pandunturipenitus ignorat.Tamen li ad hac nemo ldoneus inuenitur'*
noriš omnibus ceflare non debet etiam quiiibetpeccatora!audibustquauiscxpIere non queattquod fen ti tur.
Tnde Termo diuinus cu de pcccatore ageret in p/almisifaciificium inquit laudis honorificabit metSi Ulic  itcr e
quooftendamilli falutarc dcfiac Ti patenter dicatjillic itcr cft laudis ad atcrnam laudcm fine fine manfuram!
fed nemo apprahedet illudiniti ego pramoflrauero.Propterea chariflimea qa iter falutis noflra in Iaudibus
eft faluatorislhortor uoxt$C  commoneo in hac Tacta folennitategcnitricis dei Mariainolite ceflare a Iaudibus
Q_uodfi uirgo es;gaude’quia meruiftiefle 8č  tu:quod laudas 4 tantum curautfis: qua drgne Iaudare poflis.

Q uod Ti contmcns 3i  cafta Jucnerare &)auda:quianon aliunde conftat ut poflis efle cafta:qua ex gratiaChri
ftifqua fuitpleniflime inMariatquam Iaudas:Q^uod fi coniugata certe aut peccatrixt nihilominus confitere
Si  laudaiquoniatn inde miftricordia omnibus profluxit 8č  grattajut laudent.lt quamuis non Trt fpcciola Iaus
in ore peccatorisžnoli cefiare^uia inde tibi promittit? ucnrajunde SC  omnibus ut laudcsAlroqui nifi iuxta mo
dulum ingenii noftri Iaudare in fančtis fuis fiudeamus1quomodo eum lecundum q>canimus»uxta multitudi
nem magnitudinis eius Iaudare poterimusf ®mnino qnippe pratermittendum non efbquod lplcturi lumus
quandoq£fecundum q> dicituribeati qui habitant in domo tua domine.in lacula laculorum laudabunt tein/
terdum uero quia immenlus eftf quod uoce non poflumusmec facundia ualemusfexequamur uotis: SC  medul
lis cordis!quia magnus SC  bonusatq? immenlusttantus ac ralis:quantum ac qualcm lple nouinoreac ipiritu co
fiteamur ad iufticiatn’& falutem« Hinc rogo omnespariter feftiuitatem gloriola lemper uirgrnisMaria dcuo
tifirme celebremusrquia hacefl: dres praclaralin qua meruitexaltari fliper choros angelorumlSc peruenire ul -
tra quam noflra humanitatis efl naturafVbi non (ubflantia tollitunlcd gloria magnitudo monflraturlfcum
eleuatur in dexteram patristubiChriftus pronobisintroiuit pontifex factnsinaternumad cali palatiu.Hac
efl inquam diesnn qua ufqi ad throni cellitudine intemerata mater 8C  uirgo proccflinarq: in regni Tolio (ubli/
mata*poft Chriftum gloriola reiedittSic itaqt ubio^ confidenter iančla dei canitccclefia:quod de nullo alio fan
tflorum fas efl crederefut ultra angelorum uel archangelorum merita tran{cenderitfquia Si  fiflmilitudorepro
mittitur fančlistueritas non negatur.loc quippe priuifcgtum non natura: efbled grada: bcate uirginisMaria:
de qua natus eflipfoOeus SC  homolccirco SC  ipfa plus efl meritis SC  no naturaiq uirgo SC  homo. Vnde SC  fi cx
terx  tiirgines imitaturillam ufcp ad cofemptum partust&&Gabriclis nou^ falutatois obfequiumideinceps to^
tum diuinu efltqcb operatum efl in ca tefle angelotquia fpiritus (ančtus SC  uirtus aldfltmi obumbrabit te.An^
te hoc ipfum Tine uterus uirginisjquauis mudusJquau!3 ipollutus^ alienus a cotagione peccati:quauis Tan/
tflusl tame adhuc uilitate humanitatis induiturtut m  dicamVac Ti lana cadidiTfima*Tuoq; colorc dealbatajad
quam (ane cu m accefliflet Tpiritus {ancfluskjuafi ip(ateadeqt lana cum inficitur languine cochilii uel muriciss
uerdtur in purpuratuerTa efl Si  ipTa finecoitu in matremlut no Tst sam ammodotqdTuerattTed purpura ueriflt —
mafed indumetum Si  gloria Tummi regis diuinitus aptiflimc dcdicataiut nulli deinceps ca uti ufli fceminco li —
cueric nifldeo^piippe ut sta loquar?beata SC  glorioia uirgoMfaria eo modoequauis dudum incomparabilis
efiet unmerfisKjuac Tub čselo Tunt uirginibusiutdecetcr pofletin Te fiilcipere diuinitatis admixdonei(alua utra-
q 3  naturaJtame cum grada repleturlcum Tpirim lančto perflmdituKcum uirtutealtiflimi obumbratunfit prte -
ciofior meridsjcelfls Tublimior TafligiisVpulcbrior TmčritatcjglorioTior fliorum prarogatiuis mcrito^lita ut
nullisiam uflbus fitipfa eadeq; mancipandamifl diumis.Vnde o (ančtiffuv,x uirginesetflimitarioportet tan —
tam SC  talem uirginem;taq? p raclar a m ucnerarimiultum tame čouenm& ultra angelicam auodammodo db
gnitatem quantum las eftteum gaudio Iaudibuseam digniflimiscflcrrc;qua utdiximusfnon temcrdChrifli
per gratiamduper choros angeloip exaltata deuotiflime hodie pradicatunquia praceflit eamDeus 8ž-Salua/
tor nofter cx ea uera Trde genitus ad caleftialut pararet ci ficut iple fuis repromilrt difeipulisin athereis mafia ~
nibus locum.Hinc quoq?Oauid pphcfafcolsm gratulabundusChrifto canit.A Tum mo inqt calo egrefiio ciusl
Si  occurfus eius ufip ad Tummum eiusAflendit ergo eandein gloriam rcflimpturusdicct no amiTerit quam pri
us habuerat ante q mundus fieret.ATcenditSc praparauit huic Tančliflima ac gloriofiflima uirgini locum im
mortalitadsmt cum eo regnare poflet in pcrpctuu:8c hac e huius pralentis diei diuini Teftiuitasdn qua glori/
ofa SC fčelixadathereum pemenitthalamum.Qpua ; pfecflofefliuitastficudbeata Maria incomparabilis efl
uirginibus caterisiira incomparabilis efl omniutn Tančlo^ leftiuitadbusl^ admiranda efl edam angelicis uir
tutibus.Propter quod cx perlona lupernorum ciuium in eius alcenfione admirans Ipiritus lancfluslait in canri
ds.^_uaefliflaquaalcenditperdelertutnlficut uirgula fumi cx aromatibusT Et benequafi uirgula Turni:
quiagratilis&deIicata:quiadiuinisextenuatadilčipiinist&concremataintus in holocauflium inccndio pii
arnorist^: defiderio charitatis.Vt uirgula inquit fumi ex aromatibusmiinirutn quia multis repleta efl uirtu/
tum odoribusfmanans ex ea flagrabat Tuauifflmus odotledam fpiritibus angelicisATcendebat autem dei geni
trixde deferto prafentis faculiuirga de radice lefle olim exorta:led mirabantur eleeflorum anima pragau /
fiio qua nam eflet qua etiam meritorum uirtudbusfangelorum uinceret dignitatem.Be qua rurTus idem fpi»
titus fančlusiin eifdem canticis.C^na efl inquit ifla qua aflendic qua!i aurora confiirgens: pulebra ut luna:

E xxxix

/  .

elečlaut (bbtcrmbilss utcadrorum acics ordinatafAdmiratur autcm fpiritus fančlusTquia omncs dc afčcnfu
huius uirgin!sadmirantesfacitJquodquafinouidilucuIiaurorarutilansafcenfu{uo reiplendeat multis freta
SC  uallata (ančtorum agminibus. Vnde dicitur terribilisfut cadrorum acics ordinata.$iquidem tcrribiiis fuis fe
čta uimmbus\jt cadrorum acics admodum ordinata hincinde (ančtorum fultaprx(idiis:pulchra ut luna itn
mopulchrior q lunakjuia iam  finedefečtu fuicorm(catfcxleftibus illudratafulgoribus.Elečta ut fola fiifgo/
re uirtutum.*qu!a ip(e elegit cam (oi iufticiagHi t nafceretur ex ea. Ad cuius profcčto exequias quatum fes e ere/
dere famulabantur angeli: 8 č uniuer(e caclorum congratulabantur curix.Nec mi^quia honor maternus eius
eftjqui ed natus ex ea^quem omnis cadorum ordo ueneraturiSč adorat (uper (e eleuatum cum patre in fede ma
šedatis domini.Legtmus igitur q fepe ad funera 8C  ad (epulturas quorulibet fenčto angelos adueni(TeJ&: e xe-
quiiseo^obfequiapr£diti(Iejnccn 6 &animaselečtorumufq 3 adca:Ioscu hymnis SC  Jaudibus detuliflelubi
Sčutriufip fexuschoricommemorantur frequenterauditidaudefq 5  ceciniflejitfferea SC  quod per/picatius eft
multo nonunej Iumine cofdem refpienduideJnfupcr SC  adhuc uiuentesin carneJibidem miri odoris fragran/
tia diutius per (en (ide.C^u od ii ad reereandam fpe dilečti(Timx filia: SC  corroborandam fidem interdum afta/
tiumlfahiator noderiefusChridus ob merita luorum amplius comprobandattalia SC  tata dignatus ed cxbi/
bereper (uoscaeii minidroscirca defundosiquafo magis crededum hodicrna die militiam cadorum cum fuis
agminibus fediue obuiam uenide genitrici de&Eačp ingenti iumine circufiilfifič:3č ufip adphronum olim fibi
etiam antemundiconditutioneparatumteum iaudibus 8C canticis fpiritaiibusperduxiOeVNul]i dubiu oem
iliam cadeftem hierufalcm tune exaitafle incffabili l&titia:tunc iocundatam cOe inxdimabili čharitateVtuncc^
cum omni gratulatoe iubiIafle,‘quoniam fediuitas hxc qux nobis hodie reuoluitur annua iiiis omnibus fačta
ed cotinua(?iec immerito.OCrcditur.n.cp faluator omnium ipfe quatum datur intelligi per fe totus feftiuus o c/
curridSčcum gaudioeam fecum-in throno coilocauitAiias autem quomodo impieuille creditur-Kjd' in lege

dis meje matre uero cuagelidaicum rediret uenies ait nazaretherat fubditus illis.Sed alia e natura qua deus
pater (ecundum fe honoratuttalia qua ide parentibus fubditur.ln utraq^ rame unus ideqfChridus rečte ere/
diturleo <q> uerbu caro fačtum edi 8C  habitauit in nobis*unuvEmanucitqd’ ed nobifeum deus^ac quippe uni
onem diuinitaris atq? humanitatis incofufam atq^ indiuifam fides cathohca feruat:qua fene inteliigedo cogno r -
ičit nat:ura!isratq^ fccudum fubdantiam conuetio unitati^ut necp couerfio in alterutram duaip fubilatiaip pože¬
tem rccipiatuifnec diuifio$tc naq; crcdere honorare ed matrem domini.*qux SC  deum nobis genuit:& hoierrfl
neq? hoiem fine deomeq^ fine hoic deurfed dcu SC  holem unum SC  ue^ lefum Chridum ♦ Aiioquin dci gcnitrix
diet no podetiqd' multi hxreticoip ncgareconati funtmifi deum ueregenuidetincarnatum^ proptereaduas
iaChrido rečte cofitemur natiuitatestunam uideiicet de patretfine imtio1& (me tepore (empiterna SC coztcu
nam;deo patri.Alteram de matre cum tepore'quando miferatione induens SC  mifericordiamjfpontanea uoluiv
tate ad nos defčedit bomo natus deus.Ac per hoc iuxta ueritatelSč matris gedatur utera*qui Temper deus agno
fcitur.NincetianvTheotoconeamueraatcrcofitemur.dei.CgcnitricenilnccnoddChndotoconmog^ uerbum
čarnem fecum detuleritincq;olim prxfatxčarni copulatus fittfed tune quandouerbum caro fačtum etexcar/
ne uirginistdiuinitatis arq; humanitatis fubdantia in utero ira incofufe unituriutuna pfona fit deus<& homo
"^hridus^eK duabus fiquidcm naturisdine cofufioneakcriusinon nifi unus inueniatur iefus dominus manens
-Deus in TarmaDci:qui (emetipdim exinaniuit formam ferui accipiensimancns unus ideq? in forma feru«qua
fufcepit^otus quippe deus in čarne uirginisde qua natus edi SC  totus homo.Hinc quoq; apoftoiuslin quo in/
quit habitat omnis plenitudo diuimtatisJ corporaliter. C^ uaproptcr o filiae edote prudenres ficin fer/
pemesiSC  fimplices ficut coiumbx5ut ex prudentia pcifečtx inteiligentixannulum fidci uedra&rSč marga.'
r/tam pro qua omnia rciiquiftis integram inuiolatacp (eruetisjnedotem iimul 8C  ar ra m fpuitus fančti(quod
abfit)perdatiS.B>iIigetius itaq? procuraterfi quomodo fimplicitas columbx qux fuit inrMaria ilkfainuioiata
qr in nobis cudoditur.K)e quxŠaIomon in canncistquafi in eius laudelueni mquit columba mcatimmaculata
mea.Iam.n.hyems tranfiiuimbcr abiit SC  recedit Ac dcindc inquit1ueni de libanorueni coronabcri\Hcc im me
rito igitur uenire de libanoiubetur!quialibanuscandidatio?tnterprxtatur.Erat.n.candidata multis racritoi^
uirtunbusdSčdcalbata uiuc candidiordpiritusfančti muneribus'i'implicitatcmcoIumbx in omnibus rcprx/
fenta»fquoniam quicqufd in eagedum cfbtotum puritas SC  fimpIicitasUotum ueritas Sl  gratia fuitkotum mi
fericordia SC  iudici»{qux decxlo profpcxit;5č ideoimmacu!ata«quia in nulIocorrupta.(£ircudedit.n. uirum
in utero ficutHiermias (ančtus tedaturfSč non aIiunddaccepit.Facietinquit dominus nouum fuper terram:£č
mulici^circudabit uirum(wcre nouum Sc omnium nouitatum fupereminens nouitas uirtutum!quando dcust
quetn ferre non poted mundustnetp uidere al iquis ut uiuere po(Tit:fic ingreflus ed hofpitium uentris t ut cor/
poris claudra nefciret:ficq^ gedatus.ut totus deus in eo edet:& fic exiuit idejut eet ficut Ezechicl fatcturJomni/
noclaufa.Vndecaniturinciidem canticis deealhortus conclufustfons fignatusJemid!onestux paradifus^ere
hortus delitiarum in quo confita funt uniuerfa dorum general odoramenta uirtumttificq^ conclufus.ut ne/
fciat uiolari neq; corrumpiullis infidiarum fraudibus.Fons itaqa fignatus figillo totius trimtatislex quo fons
uitx manattin cuius Iumine omnes uidebimus Iumen.C^_uia iuxta Ioanncm ip(e SČqui illuminat omnem ho
minSucnientem in huc mudiim.Cuius profečto cmidio uteriJfupernoRi ciuiu oium ed paradifus.S)c ido nacp

uetris agro patriarchadfaacloge adoras aicbat diceslecce odor filii me^ficut odor agri pleni; quem benedixit

° dominus.

MJfl« |

. ;, nN
. , *C>

' «n(|)^>-

' ■-''M^'
fv t ; r  **»bi

• 'V M

n 2 du *%

j'Ul 11  G*

‘ u  aubiii
Unutr? (

"TJusfcč

J '‘ l * t 'UlISoc/
J*#« lege

01  *n Ponora/
UfJ  (ju  J i Jcus
us rede ere/

'oetn
•tuticcp

MC GUI

ppcunf -
k -o cogno -

>D'Utia^p&£,

uiuA.’ hoicm'i
' ieigcnirrix
- ptaeaduas

r-i ${COXtCU

:::.;ncauoIuil"
rdrusagno-
■ uerbum

4

hrntroecat'
rfhomo
nas manens

-a fetusa

:.nquo in'
ut kr/
margaj
v >;li 'quod
' l  unuioiata

•mnucu ^ 101
, Itcci*«*'

rr ‘:bttS

•fotuni m»-
1 , •,« uiru 111

J; n  ndodcusi
.; :lt COt'

,.j,ias^ crC
n-jjut ^ C/

1  Ir ^ 0

tffV

4 isil

■;r

1  *rt 1
ACIl*


dominus(*fuauis putent paiy int^IItgentes^ priores lančti minus cfe-Chiifto mtelfexerint myfterium incarna
tionisjcum 8£  ipfi eadem ialuati fint grana.^ndc conRat tempus no praaudicaRe lacramcnto uniti hois ac dei?
4ta ut i  a tn eflet in illo per unitatem perfonac ab mino fcculi;qui nodum erat natus de-Maria uirgine^cP mul/
tis Rripturajyideclaraturindiciis.Yndedominusad iudieosJantccj-Abraha fierettego lum.^uibus utkp ueiv
bis oRendst istqui Ioquebatur.*in co Temper fuiile myRcrio unitans.(^_ua ut comedaretiante ^Abraham fk/
re«iqust!cgo Tum.Nam-Abraham ante q ficretfhumanitatis eR breuitasJlgo aut Tum:a:tcrnnas natura dccla/
ratur.ln qua nimifa azternitate iam Te fuifl«*qui locjbatutfpcr faerametum iua: incarnationis infinuat.^uod
apoRolusRudas uolens apertius dilucidar&LeTus inquit populum ex a:gypto TaluasRčcundo eos qui no čredi/
derunrperdidit{& ahb^aulus(Jie<p tetcmusChriRum ficut quidam eoip tetauerunt1noqRam cRčt-IcTus aut
-Chriftus natus exMar«atfed quia in illo unico fllio dei iam unitas p fona: comedabaturiquže ocenita erat inmy—
fterio.^uod SC  alibicuideterjqui elegit nos inquitante mudi coRirutionem in iplb;quia profečto quicquid
deus fecir ab initic^Chriflus fccit rotufpcr unitate lacrameti.it ideo iam4cfus eras in fil;c£qui populum educc/
ba^SUZhriflus in eofciui tetabatur}quoniam lemper per faerameti unitatein deo fuific non dubiratur ♦ K\io/
quin mTi ita crcdiderislautCh.riRus deus no crit oforaut cotra pphetam deus recens čile uidcbitvrSed ne tali/
busqtiamur calumisllčrutadae funt Icriptura^in quibus unitas In-ChriRo comendatur perTonaz! quoniam no
pradudicat tepusine unus iemp dicatur^kinc quoqr beatudPetrus !oques de patrtbus aitfpcr grada domini no—
Tiri Iefu-OirifH crcdimus laluari;c]ueadmodn 8C illi*Niacp illos dominus loius ducebatifii no erat cu eo deus ali
enus(pnde necnobifcu deus rccens?quia unus ideq 3  cftrqui 8č copz  dačtor fuigSC noRcp^pcr pallionem carnis
Tu a redeptor^flnus fiquide Tua in carnclunus in lacrameto;atq^ unus in Ipiritulbec admittit oinotut alius fi  Jsus
hoisJalius filius dei intelligatur.^ui nec tepore prtelčribiturfnec paffione feparaturffcd totus deus livChri/

iTunw& ChriRus in deum trafiitjut quicquid dei filius etChriRus dicatunfSč quicquid in carne-ChnRus pertu _>

bttid deus pertuliRe rcdle credatur.Alioquin fi ad ronem rcfpicias^Sc ad len (us humanos;nequaq ita hačtenus
potuerunt inter le couenire deitas 6č  humana codinodSoucncrut tame iruCbriRorK unus e cx ambobusdEma/
nueI.Vndemihiuidetur!q?aUitudinetanmyReriidiligercrintdi!gere6iCuideren5potucruntiquiautduosfi—
lioscertciautaIiudChriRum!qua dei flium seRimauerc.^_uapropter nec nos bolem leorfum colimus qd ne
fas eRtnec adoramustled dcu magis incarnaruioui ppriu libi corpus aiatum uniuit/ita ut deus uerbu caro ne /
ret^SC noin aliu auelibet^Ted in lemetipfumjqui unus SC  uerus dei fikus lemper erat.fccirco n5 alium q čude?!p
fuq? dei filiu 61  colimus?& adoramus.C^_ui nihil iplc ( p aRumpto hok e aučluslnihi!qt q? uerbu caro facRu e u
minutustuel immutatus clllSC  ideo unus ideqr Temper cudeo patre flius adoratur/ho nouustno reces ex tepo/
re:no alienus a natura uel genere.(^ uod Ti nbi nouu uidetattep  ( p te hoiem aRumplit?nouen’s q^ hoc Temp cu
cotSC  in eius colilio fuit4ut lic ficretidč  nuc quado plenitudo teporis ucniRid fačVutn ejqd' irt-ChriRo lemper fa-
clum fuit.Talibus quippe priores Tineti diuinitus aRiciebantur odorametisttalibus inlpirabatur doChriRo
pra:lagns?q> naTciturus efiet in mudon quo eRet cium Talus SC benedičtio  a: ter na: harcditatis.jRa: Tquide fimt
f dei ueResiiRa: quibus priores Tančti ucRiebarurliRa: quaS’Rebecca immo fpiritus Tančtus fecu domi ha/
buittqbusinduit!acob fibu Tuu.Alias aut nifi a (piritu Tančto leruata domi SC  prolata eRčnt?quid miri odoris i
eiTde patctJTaac hauriretTlta ut dicereffcum prte fen fi Ret ucRimetoK fragratiamtecee odor fllit meidicut odor
agri plcnijque benedixit dominus.Sed Torte dicturus e aiiquis.^,uid adRcbecca fpiritus Tančtus ptinet?Cu
multis in locis plonže p deo figuratže accipiatu^Verutame SC  Ipiritus i hebrteo ruha fceminino genere dicitur'
no q> lexus in deo moRreturlimmo ne Torte TulpiceturtTub regula triu linguai^ Ipirirus fančtus diuerfe accipi/
tunin hebržco.Tut dixi Tcemineo genere legitu^Rp grarco uero nc Tcxus in eo credatur.zeveujua nrutro rnueni —
turt8č in Iatina*ma(čulinueRedecernitur.Q_ui ni m up fpiritus Tančtus benc ptlcbccca in telligitur.Et ideo to/
tu eR in myRenu qd' gcritur;ut p ucRimeto^ fragrati^ChriRus annucietur7que nos qeuqr baptizati Turnusi
induimur.fn quo benedixitnosino qlicuqr Ted omni ut ait apoRolus benedičtoe Ipiritali i cadeRibns.Ynclc SC
angelusAIaria: loq'ns a benedičtoe cxorTus aitibenedičta tu in mulieribas;& benedidus Tudtis uetris tui.Cu/
ius pfečto in Tpiritu loge odore trahes patcrlfaac bcnedicebat filiuiin quo caleRis ois benedidio mudo eTRo/
ruit^e benc ab eo plenus ager dicittčja plena gratia uirgodvdaria pnuciatunde cuius utero credetibus frudus
uita: eRuIft$£ nos inquit euageliRa oes de plenirudine eius accepimusSgrada p grafa. uapropter obleero

uos o filižc?tale ac tata gratia ne in uacuu rccipiatistqua: e iti-ChriRodeTujin quo eR deus SC  h orlic unitus i una
eadeq^ pfonalut legatur q Tepe in (čripturis diuinisiho deo coa:ternus ppter unione lubRari^?ad deinde deus
* homini uidearur copaRustcu nec initiabilis fit ho nec paRibilis deusltame fic unitus e deus Tuo corporuut nul/
la patiatur fieri iter dcu 8C  hoiem humana opinione diRatiatne forte(qcF abnt)alius filius dcii& alius filius ho
minis credaf{pra:fernm qa Ičriptura fic coneditr^ cocorporat deu 8C  hoiemlut nec in tepore hoiem admodu
qs a deotnec in paRione poRit ab hoic deu dilcernere.Vnde fi ad tepus reipiciasHuenies gde p certo (emp fili-/
um holmcu filio dei.Si ad paffione^inuenies Temp cu fllio hois eude dei filiu ita unitui& indiuiduuiqtu ad uoce
Ičriptura: ptinetTut nec ho Teparari a deo teporeinec ab hoie deus ualcar pafTione.$jqde ut htec aptius intelliga
tisjipfius^hriRi uerba dilčutite.Nemo aTcedit inqt in cadumifi qui delčcndit decždojfilius hoistq cR in ctrl o.
<^uis qfo eRqloquitur?<EhriRusntiq^bi togo  tuc eratfquado b^c Ioqbatur?fn terra.fi^ quo fede ca:lo an
teqnafcereturfdeTcediRetcRatur?iEt!a 8C culoquitnrinctcloleclfefatetuneudea;fefilium hoisdicitlcu utia;
de cado nifi deus delcedere no potuerit:& cu in terris loquituctno nifi unus ideqpČbriRus fuit.Et ha:c eR mira
Si admirabilis nouitastimo omnium nouitatu luperemines nouitas unitatis.C^ua nifi dibgerer prudens uu,>

E ii  xl

go ab exordio Pandi euattgelii animaducrtasb-nagis errare omni in fcriptura uidcbcris diuinaičj intellfgere uc
ritate.Conftat igitur unu eundeq?Chriftum fecudum utrafčp formas operatuf humaniratis.fiac diuinitatisjSč
per hoc duas exercuifle opcratoes.^perata eft.n.utracp forma uel naturatcu alteriuscomunione qd‘ pprium
habai^aerbo fiqdem opcrareqd /  uerbi eft.‘<5Ccarncexequetequxcarniseratlc6icanteei fiquidemuerbo inea
dem operatione: dum Si  idem deus atq? ho in una fubftatia ud perlbnalfinediuifioncaurcommhttioneciedi-
turr& prxcognita una idetitatis prxdicatur. Yerutamcn deus uerbum BiSi  no caro!quaqua čarnem ronabih',
terafatamJaffiimp(erinHacq 5  fibi unitoe naturalni fcdm fubfiftedam couniuit.J>imilitcr Si  caro eft animatat
Si  quod uerbudiccr uerbi dei caro cofpeda fitsac uifafVnde Sž-Ioanes^d’ fuitab initiosSč qd' audiuimus incpt
&uidimus*& perfpeximusl&manusnoftrxtradaucrutdeuerbouitxt ( pfedocumnemodeum ue^uiderc
aut tradare podit manibustnifi p facrametu fibi uniti hois.§)^ux nimif^ unirio ta mira efbutdifcerni neque/
at. AiioftP qcf' fuit ab initio ucrbu:quo rede dra-hoc totu ee4q<f apoftoli audierat qd' uideratiqcF inanibus tra,
darantflNifi quiaChriftus unusideq; eratAc per hoc quod audierattqcf uidcran«qcf tradarantiuerbu uitx
erattSč nihil aliud cx duabus naturisrtj unum iuxta fubfiftedam uel perfona.Hinc eft: ep unus ide qj manes fili
us unigenitu^indifTeparatbs in urnfcp naturis co(picitur;& qux funt eiufde fubftantix naturaliter operabatur
lcdm unicuiq; infitaefientialcm qualiratemmef naturale ,pprietateiqux fi naturam haberet fingularetn 8tin/
coiundantf no agerct uncp.Nuc aut-Emanuel dum unus eft;& in co ipfb uterq? idem deus čl  h6'! qux utriulcg
naturx funt ueraciter gcftitjfcdm aliucUalitcr qux gcfta funkoperas.Ergo fccudu q? deus iplc ide egit qux di
uina fimtjfecudu q> holidem ipfe qux humana funtjfeipfum uoles oftedereiq> deus ide ipfe &C  ho fit.Mc ideo ide
ipfe ta qux diuina funt agitdi qux humana^imiliter Si  loquitur$fc no aiius quidcm miracufa operatuseftJali
us perpetrauit humanaepaftionefcp fuftinuit. $ed unusidecpChriftus filius dei atcp hofs fi 3iusfqui Si  diuina
geftitf& humana.Siquidcm inieparabilitcr atq? indiuifc coesChriftus habuit adione&lSed inteHiged^ funt ip
ioyi  opctV: qualitatcs:c6rcinplanduq^ fcmper ad qux puehatur humilitas carnis:& ad qux inclinetur aldtudo.
diu initatisiita ut per oem textum fandi cuagelii uidcatur nihil caro fine uerbo agere1ncq? uer bu fine carne?qc -
qua cfTicere,Ynde qd' cocipit SC  parit uirgodicut no fine potcntia uerbi eftdta no fine ueritate carnis#qtf nafci
tur1qd' pannosp fafciis iacct inuolutusiSC in prrefcpio rcclmatur.Porro q> ftella duce a magis adoratur ficut dei
tans eflhta SC  humanitatisjctim in xgyptu per fuga ne capiatur adducitur.Sic itaq? oia uirtutum opera cofide
rada funtmt reddamus deo:qux dei funtih hominitqux funt hois.<^_uoniam ficut eft unusrcjurLaza^ ucr/
bo potet?x Cux  uocatmt cxeat forasa monumetoific ipfe unus efhq flcuit humanitatis aff ecftu.Sic qppe čuda
oportec cofiderare!quatenus 8C  plena diuinitas inChnfto intelligatur homini unitat&plena humanitas in de¬
um aftiimpta.Hxc iccirco dixermntantifp de fide incarnatoisChrifti chariftimxlquia q? plurcs orientalium
circueunt fuis fxcibusobuoIutčmoneri dcbuiftis ne fuo obnubilare uos uclint obfcuritans eloquio1uel grxco
turbin^Latina cuftindere puritate.Sunt.n.Si prudcntes uirginesifunt Si  fatux.Et ideo diledifiimx imitami/-
ni qua amatis beatam & gloriofam uirgineicuius hodie in terris fefta colitisfde qua dicitu|iMaria autcm con/
feruabat oia ucrba:hxctqux ae-Cbrifto dicebantur.fi cofercns in corde fuo.Coferte ergo Si  uos in cordibus ue
ftris chariftimx qux de ipfo eoddp domino catholicc dicuturlut Si  fide integratn feruare pofitist&f matre cius
debice uenerari.Q^ uonia nullus honor eiuseft aliustmfi cum ille jure honoratur qui nafci dignatus eftexea.
(£xte^ rogo quxcucp eft is filix quxcuqj matresrcogitate attentiusi& perpcndite diligetiustquibus afticieba>
tur beata Si  intemerata uirgo-Maria doloribus poflChnfti ad calos afcefum v fcxpletis oibus-t^ua deipfo erat
ab angelis prxdicata:8c a ( pphetis multifarie multifp modis prafignataldiuinis declarata oraculisfuirtutibus
cxhibita?&f qux humanitatis funtoftenfaprxfagiis.^_uxfo fiquafuntiuobisuifcerapietatis5c6fiderate quo
cruciabatu r amorclrpio ue defiderio xftuabat hxc uirgotcum reuolaeret aiotcunda qux audierat!qux uide/
ratfqux cognoueiat.Puto q? quicquid cordis eiqcquid metis:quicquid uirtutis humanalfi totum adhibeas:
no fufticiamit cogitare ualeasfquato indefineter cremabatur ardore pii amoris:quantis mouebatur repleta fpi
ritu (ando cxleftium fecreto^ inciramentis(quia SC  fi diligebat-Chriftum ex toro corde:& ex tota animaiSi cx
tota usrtutetnouis tamen quotidic inflamabatur prxfentia abfens defiderio^ affedibusUanto fiquidem ualidi
ustquanto diuinius illuftrabatur intus uifitatiombus:quam totam repleuerat fpiritus fandigratiattotam in/
can iuerat diuinusamorlita ut in ea nihil efifet mondanus quod uiolaret affedusned ardor continus Si  ebrieras
perfufi amoris.Nam S^hriftus ab omnibus eft amandus ex toto cordež6C ex tota anima l fatq; ex tota uirtute
quxrendusimaxime tamen ab ea ardcntiusicuius Si  dominus eratt& filius.Fortaflis ergo prx nimfo amore in
Iocoquo fe p n 11 u s d i c i t u ki  n t c r d u m habitafte cam crcdimusiquatenus piis pafccretur intcmus amor obtuitf
tibus.Sicnaq; Iocus mediuseft hincindeconftitutusiutadirepoftisaftenfionis eiusueftigialSt Iocum fčpultu -
rxacrefarrcdionistfeuomniain quibus paflus eft Ioca inui{erel?noqqam uiuentcmquxrcietcum mortuis;
fed ut fuis confolaretnr afpedibus.Hoc quippe habetimpatiesamonut qux defiderat fempcr inuenire fe ere,
dat.fgnorat fiquidem iudiciumiratione multotiens caretlmodum nefcittnec aliud cogitarepotcfbq quod dili/
g’tAmor non accipit deimpoftibilitatc foIatiumlncq? ex difficultate remedium.<§_ux licet beata uirgo-Ma,
riatquau!Siam in (piritu cflctttamcn dum in čarne uixittcarnalibus mouebatur fenfibust5£ ideo q loco^i

reereabatur uifitarioibus'& quem genuerat mentis compledebatur amplexibus.®eniqr amorChrifti defide,
rium pariebattdefiderium uerogli{cens*quafinouisreparabatur ardoribusantantumttit čredam nonunq q>
omnia etiam Si  (cmetipfam tranfbenderctjquia oino amor impatiens quod amat non poteft non uidere. Hinc
eft chariftimxtq; omnes fandi omnia qux merueranupro par-uis duxere1fi dominum qucm amaueranttnen

Ul*?

J* <V„

' Jn<

2SSS

«5*

• ju«  ' n,ni atai

u "'-in
“^iifn-, Ulc *ic
2^r crn > BttZ
i[  oj m ,„

WL  ? ani °USth
‘Un^Ufrk- 3 '

. ' fr ?f*v

‘ 4 r fvr.uus c ft^] t
J: H UI  & dimna
” , gčd*funtip.

: '; :Tt ur alutudo.
'fDufinccarne^C'
f CJ nu*qcfnalci-
i.uurlicurdci
»um opera cofidc -
*;utljzjK: uct/
‘u-V .jppcciich
■ Mitusm  de-
-■*s ofuntalium
\uclgrxco
r.muimitami/-
Sr uutcmcoii/
v.:'.,ctdibus ue
fci^.^maučcius
|Kn.uuseftcxea.

Molbus atViocba>

* uxdcipfo cr41

rc^ubsfuirtunbus

% A  Jcratcqu°

> f artquxuidc/

. (U madhibcas5
, -.VMlp«

SbiSS**

• ^didi

,,-jicbn ct3S

r'' ,oaiwt t

^ „..,oam° rC

>:r;>

SsjSf

PS?

<*#&*

uiderent:ficuti K uenerabilis bcata uirgcrManahiondum dignuro pro innumeris SC  immenfis beneficiis red/
debat lntcrdum obfequium fančbratistdum bencficfcip m terris polita rion poterat uiderc largi torcm.ft ideo
hoaie dilcčtiOimac eleuatur fuper choros angcloiplut pollit fpeciem uultuq; uidere£aluatorii*queni amaue/
ratžquem cupieratex totodefideriocordis.^)_uod fi gaudium firin c^lodequohbetpeccatoreconuer(oi!mul -
to magis putandum pro tanra: uirginis exaltatione SC  gloria quod exuItatio fiat in fupernisrcuius nimirum fe
ftiuitasorhnium fupernorumciuiumcftgratulatiolprčefcrtirn quiaciuscclebritas*iaus& fauor cft-Saluato/
ris. Vnde crcdimusntt fupra didrum cfftcp non hunc tantum diem loienem ducat pro cius amore annuumTue—
rum continuum etiam SC  a;ternum iocunditatis lsetiria ac ucnerationis ob(equiQ*cu omni colunt tripudio amo-
ris SC  gaudii.Ncc itn m e rito igitur omnis tila cadeftis ciuitas congratulatur & ueneratur matremlcusus fuper fe-
adorat filium regemiantequem tremuntpoteftatcst&curuatur omnegcnu.Bie huiusnimiip ad carlos afcenft --
one multo admirantis intuitu fecretoip contemplaror caaleftium in canticisjttidi inquit fpeciofam afčendetem
quaficolumbarrtdefuper riuosaquarum$č uere fpeciofaquaficolumba:quiaillius fpeciemcolumb#ac fim
plicitatcm demonftrabatquae fuper dominum ueni»& docuidoannemKp hiceft:qm baptiza*^: bene defiip
riuosaquarptquia fuperaquatn refečtioniseducauerateam dominusISč nutriuera#ex qua multi dedučti riui
omnem irrigant terramdelitiarumtSč infundunt hortum uoluptatis1ex quibus quotidie lota SC  perfufa dei ge
nirrix:afčendit hodierna die fpeciofa ualde SC  admirabilis.<£uius odor inaeftimabilis erat nimisrcC ideo inefia/
bilistad cuius profečto fragrantiam odoris omnis iila caeleftifrHierufalem laaa decurritf quam ciicundabant
floresrofa^ieSdiliaconualiiumJeo^omncsanima^martpno iubrkataDteam^tern^dilcdioniscomplečtun/
turampIcxibusT&uirginitatisfpIendorccandidata::ac fi ltlia in ualle humilitatis enutrita: circundant eamf
uenerationis gratia obfequentes.R.ccftc igit«rTquoniam bcata deigcnitnx & martyr ČC  uirgo futt;quauis in pa-
ce uitam finierir.Hmc quoq; q? uerepafla fitp-ytneon propheta loquens ad cam IŠC  tuam mquit ipfius amina i
pirtranfibit g!adius,Ex quo conftaaq? fupra martyrem fuerit.&lii nacp lančli erfi pafli funt prosChrifto in car -
ncltamen in  ahimaKjuia immortalis cfttpati non potuerunt.Bcata uero dei genitrix tquia in ea parte pafla eft

tam pct rranftrct:X poffiderctuisdolorisad tcflmionium eximia: dilccuonis,^_ua: quia mente pafla cfl plus
q martyr fuitlnimi^ quod eiusdilečfio amplius fortis q mors fuiitquia tnortemOinfli fuam fecit.Nuncaute
circundant eam flores rofarum;indefinenter eius admirantes pulehritudinem inter f liassHierufaIem,In qua
pofuit rex thronum fuumiquia coneupiuit eius fpeciem ac decorem«f uitm.plena charitate SC  diledionc.lccir ~
co fequitur pofleampurpuratorurn exercitus«candjdatorumgrcx.C^_uam fi diligtntiusafpiciasVnibil uirtu/
tis efbnih/l fpeciofitatisiriihil candoris glonxq? quod ex ea non refplendeauEt ideo bene circundant eam flo /
resrofa^i*6č lilia conualiiummt uirtutes uirtutibus fufdanturT& formolitasdccore caftitatisfaugeatur*Na om¬
nis fplendor &T gloria qto illuftratur fulgore fuo fubiimiusttanto apparet pratfl antior claritatc quorulibct fub -
iečlo^tSč eximior praedicatur.Sic SC  beata dei genitrix cuius plantatio ac fi rofte inbdicrico fpccialius refulfiti
SC  candor uirginitatis fplendidiusemicuiticum circundatur officio charitatis*$ubmittitur fančlo^: clarirasfu«—
eius amplius fpledor SC  gloria c6mcndetur:qux fuper angelovi choros eleuatanam beata pratdicatur‘l& ia bea-
tiflimalnam angeloBt quauis cellior natura fi«no tamc gratsa maiorTqa SC  ipfi gratuita gratia ne corruerettfut
faluati. Ynd&Oauid ingtfuerbo domini cteli firmati fum/Sd (piritu ons eius omnis uirtus eo^, Coflat bcatam
SC  gloriofam uirgmem-Mabatin quam fupuenir fpiritus fančtus»& deus totus illapfusporratur nouem menfi
bus in utero ut crededum cfhampliora pmeruifle uirtutum priuilegia1& pet cepi ffegratiajab angelis etia col—
Iaudatam*Vnde SC  fi mirabilis efteoip uirtus*& firmitas perpi tuitatisfmirab.hor tamen irHVlaria:quam obu/
brault uirtus altiflimi^ut ultra oem uirtutem fit angclicamtg? fudu eft in ea:& admirabile cučtss fatculis faera/
mcntumAc per hoc etiam angelis cxinde maior pr^ftaturgratiafeum inftauratur abeaoia:qua: uenerantur
SC  adorant fup l&Chriftum rege dominum naturn ex eadetn uirg'ne:Hinc&4/]aiia cunčtis tato uenerabiliort
qto gfatiofibrlX qto uirtute altiftimiextollitfad fublimia taro darior refultatin gloriaiplcna fi qde gfalplena
dcdlplena uirtutibustno pot no poffidere plen/ter gloria claritatis a:tern^lq plcniftime accepidut mater fieret
faluatoris.^ua uiderunt omnes fili^-Syon:Sč beatiftima dixerunttac regina: iaudauerunt eam‘lquonia tanta
ca uiderunt quanra nullus narrado expleuit mortaliu;quato magis dcuro*qui talem ac tata fecit eafut ipfe fie/
retlper ea. Vnd&Datiid^: ho inauit natus eft in ea iSC  ipfe fundau it ea aItiflimus.Beata igitur tališ ac tata nati/
uitasrbeata SC  fupernope ciuium focietas^ admirabilis charitatis co^unanimitas^ubi nemo angclcrp? non di/
co beata: uirginis^daria: ue^ necp alicuius fančloR: inuidet gloriajled totum in altero unufgfčp pcftidettquod
gratis prjeftatur omnibus‘fut de oibus SC  in oibus glorificetur deustbonoretur;& adoretur ab oibu^pbi no fe^
xus:no artasfno dignitas generisifed meriro^ qualitas fola difcernitur^ibi plurimu ftella a ftella difftrr clarita/
te:quis oes in fuo fint ordine fufcitadi ,(^ uod fi e alia claritas fblis:Sč alia claritas luna:T& alia claritas ftellaip:
una tame claritas eft q illuftratur oia Jccfrco bcata dei genitrixfquae adhuc tatisin terra prardicatur laudibus:
no immerito crcditur hodierna die cxalrata SC  glorificata necno SC  clarificata^uarum nouit ill6tqui eam elegit
in fua l"apienda;qua difpoiuur omnia.(^f uod fi in domo patris mafiones multa: funneredimus fplendidiorem
tnatrihodiae filium prreftitifte‘fqua fibi olirn acdificauitdomu fubnixam columnis fepte}in quaninrii^ domo
paranrur nuptia: ecclefiaip dei:&: fcederatur terrenis cadcftia.In eo naq^ utero uirginisTpofo immorrah uirgi/
nitas cofecraturiut fit tatum ca:lefte comercium^ ideo chariffitnae cadebrate foleniter uirgints fi'flu:qux cxj

E ‘ni  xli

»ai-

ijt


Jeftem uobis uitam in terris oftendi&juoniam qui non nubentmcq} nubentuficrunt ficut angeli in cdo.&Iec
miig H angeiis comparacur uirginitasiqua angelo^ dominoifcederc copulatur nuptiai$$i fi quadibet uirgi/
nitas tatu tn erigitucaitangelis copareturlmulto magis beata 6i gloriofa uirgo-Maria:qua fmgulari comeda/
tur priuilegioidi immento ditatur:mercimonio,Iccirco difediflima amate quacolitis:&: colite qua arnatis t qa
tuc ea uere colitis Si amatisrfi imitari uelitis de toto cord«qua Iaudatis,Hac naq? uita uobis de calo fluxit:qua
^pfeffe eftis fupra ufum natura$iac uita eft quam tenctistde calis uenit fponfus*quem fequi cum matre debe

ge ab uno quocp noft^ttame no nifi cafto rurfusfaauritur pedore.Prope eft«n.inqt-Moy fes in  corde tuo*& in
ore tuoftatum eum redofli quafieris corde^inguentum exinanitutn eft nomen eiusVppterca ac fi adolefcetulai
difigite animafcjcP pro uobis efFufum eftpabetis naq; habetis landa uirgines fponfum uirginemj uirginitatis
Si caftitatis amatorem1qui matrem uirgine ideo elcgiaut ipia oibus eftet exeplutn caftitarisiauas quafi in fpe/
culo refulget forma uirtutis^iabetis igtt  in ca magifteria pbitatis expraftatqd primu eligeraqd refpuerc: gd
feq debeatisJPrima eius uirtus eft fundametuut oium uirtutu Si cuftos humilitasjiplalde qua gforiatur.(^uia
refpexk  inquit humilitate ancille fua!eccem*ex hocibcatam me dicct  oes generatoes«£rgi? primum difcedi i eri
tametum nobihtas eft magiftrilDemde merces laboristoptimi frudps beatitudini)..C§_uid ig/tur nobilius ma -
tre domin^quid fpledidiusea1qua fpledor elegitpaternagloriafC^uidcaftiusf^uacorpus-Cbrifti fine
cotagtone corporis generauiriSi tameinea folum humilitaterefpexiftedominu pfitetuKqu* cuftos eft cate
ra^i uirtutu.dollocauerat.n.in tuto ftationis portu fublimia meritof^ fuoip exercitiai8i ideo.'diuinitus illuftra
tur^indedominustad que refpiciatmuifi ad humile Si quietu?ac tremete fermones meosV Fecit«n.q<f pmife/
rattSi rcfpexithumilitatem ancilla fuac(undeSi beataia‘abomnifeculo pradicatur.fccircoSi uosofiliaffi ue-'
rc uirginesefle uultisdiumilitate fedaminitSi matre domintfquafe ancilla uocaftcordisamorc imitari pcura
te:qua didicitab ipfo fpofo«cui uosdeuouiftis humilitatStqua uox ex ledocuit.Vndcait idefdifcite a me:quia
mitis fum Si humilis corde.No ergo beata dei genirrix a filio fuo domino noftro didicitcalos fabricarcfno an/
gelos creareno miracula deitatisinfigna opera riifed tatum humiliari?c«tera<^ uirtutu documetatintra humili~
tatis cuftodia aggregare.Vndc cu ea lemp fingula^t uirtutu pudicitia comes irremota mafit?quia oino pudor
indiuiduus uirginitati ee debetifine quo rede caftitas uera feruari no por.Nuqd igitur beata uirgoMaria fine
pudoris fui cuftode ( pcefti tf Et ideo fi placet uobis chanflima tališ ac tata uirgolplaceai & opus uirtutistcuius
uita oium eft dilčiplinatcuius morešlftituta funt ccclefiarg:q precellit cudostfupemmet unucrfis^ppterca q/
cucp uirgo fibi abea optat pramiumtSi implorat auxilifijdebet imitari'exeplum.Rogo uos o uirgines.* rogo
Si uiduaitnita urini paulam uidua matre exeplar cotineria; Si caftirati^ImitammiEuftochiutqua habetis uo/
bifcu uirgin&Si forma perfedae integmatis^d' fi minus in eis efbq in matre dominifimmo qa eftlhabetis ( ple
fčecudarmSi uirgine perpetuaf|a ficut in coparatoe dei nemo bonusfita 8i in coparatoe matris domini nulla u
uenitur pfcda:quis uirtutibus cximiis coprobctur.Vnus eft pater noftersqin caslisefttunus eft mag\fter?una
eft forma uirginitatis inMariaJcui uos oes ut imagine reformetis integritatisifacie imprimere debetis^in fcul/
pturam fpiritus (andi.^ uonia hxc eft hortuscoc!ufus:fons fignatusiputeusaquaip uiuetiutad quam nulli
poruerut doli irriiperelnec praeualuit fraus inimicitled permafit ianda mete Si corporermultis dono^ priuile
giis fublimata.iccircoimitamini moribusHeauamini caftitateshuius implorate auxiliu|spfi meqa ita loquori
prxfumptionis uelit arguere inuido^ aliquisfcp uobis Icnplerimiarguat charitate atq; diledccmiga rogantiV
bus uobištae hoc qdem inexpertus iudicaui negadum.Malui.n.cxcipcre rubore pudoristq no cxcq iuftionem
ueftram1qua^ pra:cibussnonuqua dcus nofter obedife uidet .Prždertim cu habeatisuobifcu quas imitari uir^
tis eft:cu quibus dilcere poteftis.Affedum a me potiusiq tnagifteriu ad laude huius diei requififtis.Vndeex/
cufarc no debuipppter obleruatiam gratui ta tišine impartire deuotoi ueftra&*qua: mandaftis(q? fi docere negui 1 *
falte ad laude tatx uirginis exhortari oino curaui:quatenusnodeftem uobis^ue diligitislin die tara: feftiuita/
tistled iungerer prxcibus«ugerer uotisifi quo mete ad ea uobifcu eleuari mereamseftris fuffragratibus meri/

bia deiecit.Q_ uapropter gaudetefgaudete inquajqa uobis uia patefada eft cxlo^.Q uauts.n.nobis eademp-
mittaturiuobis tamen ia prafto funt:qua cu angeiis incorruptoem feruatis.^ua Iicetde boe mudo fitisifa/
uete deo iam in hoc mudo no effistquia etfi faculu uos habere meruifctenere oino potuit.Beata itacj? Maria ho/
die iam ab oibus gentibus loge lateq; prxdicaturt8C uobis:quas (ecuta eftisexeplum tanta uirginis: bcatituco
codonaturcaleftis.Q uas no illecebra folliritantcorporislnocolluuio pracipitatuoluptatisino aftus inflam

ge uirorSi inter eamsejua iam foluta uinculo beatior pradicatur. C^uod fi u traq? beata qa in-Chriftolbeatior
tamenquacucp iam folura eft uinculotSi caeleflia fedatur:tdeo uidua feniper-uirginibus bene copulanturiut

:tdeo uidua (emper-uirg
aminnut fit (andaco

magifterium uirginitatis uidua^ glifcittli confortatur exemplis.*qua cum uiris

a'tapoftoIus.Mulierinnupta8čuirgocogitatquafunt dominitut fit fmdacorporcSJ fpiritu* quodamo.n*

- :n ~~ : .j-1 r -. ^ -- -• • caftumferuauerintconnubi^

umtdocent

umldocent integritatem magis uirginibus deo feruandam:& quod propemodum non inferioris uirtutis eft t
coniugio abftinere1q(i' aliquado deledauenričj coiugii deledamenta nefcircJn utroq? fiquidem gradu fortri
tudolaudarur{& aeleftisuitaepraidicatur uirtusjccircocognationem iamcunvChrifto'«uterq; ordo fortitur,
^nde dominus:$iqs fecerit  inqt uolutatem patris mcwq in cadis tiipfc  mcus frater foior ČC  mr e(wbi no (exusjf
noastas nocodnio dilcernit :fed q fecerit iqt uoiutate pfis meitg jcarlis e;Yndeqa libera ficultas cundis pra^
ftaturleftote chariflimae id ad qd' uosChrifti gratia uocauittcftote matresOirifh' ac fponfi&ftote forores ac
f ppinqua:. i quia qcf čarne non potuiftistgrada rotu codonatum eft uobisJttidco diligitematrem dominitquae
uobis iponfum genuitfimmortalem.Cuius SC  uobifcum fororeft ipfilquia uoluntatcm patris feciaut  eet ma^
ter.Propinqua quidem uobis no čarne fed Ipirituiut unitas comcndetur ecclefia: i Si  focietas corporisCbrifto
intclligatur.£xquo domiuusluolo pater inquit quia ego 8C  tu unum fumussut SC  ipfi in nobis uuu (int.^uae
;pfodo unitaslper unum mediatorem dei SC  hoium»effjcitur«facite ergo uoluntate patris SC  uosnit unu ee pofi
fitis.®rnate lampades ueftrasloccurrite fponfojga iam ad oftium puilatfSč matrejfi eam diligitist(equimini«
Intusautcm parate SCornate lampades ueftrasiquiafili^regi&'cftis*®mnis.n«gloria ueftraabintus fid8č Itus
habetetqcF foris luceatlne forte inter has fblenitates prius q fponfus ueniatjucftra lampades extinguatur.Na
celebritas huius diečnon nifi accenfis lampadibusintus SC  foris tečte colitur^deo emendu eft cleumtdu uacat:?
necum fponfus ueneritfquod abfi»uacux inueniaminuPrdtcrca qua; furfum funt fapicef ubi beata peruenit
uirgolSč non quae fuper terram1quia ueftra conuerfatio fi eftis iam quod uouiftisJin od is fore debet ♦ |lluc di/
rigite mentetrihlluc abfconditc uitam ucftramldonec pcrtranieat furor domini; quo beta dei genitritfhodie
perucnit.Ibinamq; habetis fponfum: ibipotificemj ibi omnia quecumq? qua:fiftis.|lluc dirigete menteKitcu
Chriftus uirginis filius apparuerit in fine farculijcum ipfo Sc  uos appareatis in gloria-Amen*

Beati Hieronymi pradby teri deaftumptione item fermoiqui annuntiatiomsiincarnationislac uirginitatif
attojlitinfignia:

(Eienres fratres dilediftimi audori noftro multum nos debereconditoslplus redemptosiredemptio/

‘ C 1  n is noftro commerti um ueneremurlSi tllum facratiffimum ute^ ex quo hoi deus unitus apparuit?

^ ^ nequimus meri tisi faltem cekbremus obfecjuiis:fcientes errotis noftri tenebras partim eius fu!/
gore defperfis!quia qua: homnies per prothoplafto^ negligentiam pr ima: matris contumatia tam arrogaria
quam gula perdiderant:huius facrae uirginis partus non folum reftaurauit dirupta*fed dona contulit fempi«
ternami io cundis prarconiis ueneremur filutis audricem;qua: dum audorem fuum concepit ex oclomobis
redemptorem oftenditin fieculo^K quia ad uicem eius matrss noftrac ecclefix forma conftituiturlipia eam im
ter proccllas fieculi frcquenter afpicianipfi inter incurfus mundiales continua oratione confoucat^ecpm.du/
bi um eft ill  armqua: meruitpro liberandis proferre preciumtpofte inpartin fuftr agium libertatis^ioftra inter
h^c oratio iagis  ad dominum dirigaturTut qui pro honore nominis fiii uifocra illa qux fanctificaueratrintrauit?
qusectiam nos ipfi fedulitate debita ueneremunprofit nobis ad‘ , remediumfquod per eam fe nobis dedit prarci^
um,Merito btiiVlana fingulari a nobis prarconio atto;liturlqua: fingulare commertiunVmundo pra:buit/me
rito inter fceminasmmc etiam la:tabatur:cu lingularem medicinam pudica aluo gcftabat»$ciebat quidem po -
dera uentrisiqua: pudorem non perdiderat caftitatis. Mirabatur partus infignia“qua: nulla nouerat uiri cunta^
gia*®benc fcecunda uirginitas:qux nouo inauditoq: genere 8d mr dici polletiSi uirgo.Pcperitm.a quo conce *
pit.^ortauit a quo creata extitit»Siquidem ipfeiftauctotHMaria::qui eortus ex^v!aria«Sic incnarrabiliter bta
Maria mater SC  uirgo eft:qua: dum fručtum pra:gnationis extulitantegritatis difpendium non incurritfapud
quam i ta c^leftis prouidentia nego cii  ipfius condmonem difpofuistut magis obcdientiacxhiberetin mandat
totcutn honorificentiam fuanTcognoiceretcx ange!o^acq^n.fidem derogat nuncii1quas dignitatemintelligit
nunciatistangelo ei dicente,$pincus fandus fuperueniet intetSC  uirtus alnflimi obumbrabit tibiSoq; 8C  quod
nafcetur ex te fandumiuocabitur filius dei* (tredidit admonitaiquod audiuitimeruit fandificata*quod credri
diriS>eniq? tantum (efead caeli feftigium fubleuauitlutuerbuminprincipioapuddeumrideftdei fihu de fum/
maca:li ara fu(cipcret.(£uq: lepcrmyfticum diuinitatisarcanum čarni noftraaffagilitaticpcomifceretllatuit
in homnie diuinitastut diuinitate humanitas non periretlSi fob uclamentoafTumpta: carnis abfčonditus pra:^
ciofius redemit perditos:quam fi defenfaret ab imminente hofte captiuosimmcnfa pietaslSC fopra quam fari
podit pra:dicanda maieftas: uifcera puella: aura landi fpiritus impiebanturiinnupta uirginis uuluaJuerbi le/
mine crcfcentc turgebauReplebantur inqua archana uifčerum faeri fpiritus fcecunditate repleralSC erat fpes i
partu,*quia non fuerat uoluptas in coitu.Stupcbat prxciofiftimagenitrixl&: apud fe tacita rc^ nouitate?mira /
batur(ta rebatu r asftu cogitationis ab ignef& percufia re^ nouitate obftupcfccbaemirabilitenScicns.n.fuam u
tegritatemimirabatur uentris ubertatem(prlixMariaio genitrixgloriofaio puerpa fublimistcuius uifccribus!
audor cceli terrseq? comittitur^Fcelicia ofčula labris impreOaladentibulcum inter crebra iudicia reptantis in
fanti^jutpote uerus ex te filius ribi mater alluderetfcum uerus ex patre dominu^imperaret^iam audorem tu
um ipfi concipiens edidifti in tempore puberem:qucm habueras ante tempora condttorem.Foe{ix puerperiu
lactabile angelis:expedabi!c findistneceftarium perditislcongruum ( pfligatisJqui poft multas aftumptae car
uis iniurfasfad uitimum uerberatus flagcllistpotatus fclletpatibulo affixus. % te ueram matrem oftenderet:
uerum (e hotninem patiendo tormenta monftrauit.Tu ergo beata gloriofiq?Mariafinter ifta SC  y)ptcr ifta lau
dalr.lis:quat fic meruifti donum fcecunditatis*qua: uirginitatisnonamififti fuffiagium *Tu esm.benedida in
ter mulieresiTu porogata cundis uirginum cateruisrTu fequeris agnum quocuqj perrexcrit:Tu uirgineos

E iiii xlii

choros & ab iti cefttiu« carnis illecebris alicnosfper albentia lil/a rofafcp uemantesfad fontem perennis uitae in.
uitasfifu in illa bto^ foeliciflima regione primi ordinis dignitate adepta cst planrisrofčidis oberrans inter pa.
radifi amcenitates & gramineos choros tenero poplice pgenslfael/cicg palma uiolasimarcedibile&arpisttu co~
cinetibus fine fineangelis coiunčiahrcbangelifcp fociatatindefefiaclamitare uoceficusficusiicusnoqifinis.£>ed
quid dicarn pauperingcniolcu dete quicquid dixero minus profedo efii q digmtas tua mereturf$i matrem
uocem ge n t m m*praece 11 i si fi formam dei appellemdigna exidistfi nutricem cadeflis panis uocitemtla&is duf —
cedine reples.Lačb. ergo mater cibum nodrumfiačta cibum angeio^ilada eum qtii talem te fecit? ut ipfefic
ret in te;qui tibi munus fcecunditatis attulit conceptusT& decus uirginitatis non abftulit natuslqui prius q na.
(čeretutttc matre creaui«ex q nafcereturlut illinc procedcre,tanq fponfus de thalamo fuo;quo mortalibus ocu
lis podet uideri, Oj^uanta fuit hxc  dignatiolutcrearetur ex te quam creauitf portaretur mambnsKjuas forma
uit?fuggeret tua uberatque ipfe i pleuit?C^uas itaq 3  laudes claritati dei diccmu0quas gratias ei agemušdS^ui
nos sta chleximit propter nos homo fieretlut matrem hois eligetetiut uteži  nodra: conditionis intrarettut cotu -
mclias nad infantis fubiret:atqt cunčla humanitatis nccefifariafudineretAgenresergo qtum fufticimus crea.
tori tioflro gradasiailumptionem gloriofjflimte dei genetricisjcum gaudio celebremusJ&ignumnamcp cd cu
fumma ei gratulationc famulanlper quam infignia uirginitatisipullularunt*$iquidem ip!a uirgo extititante
coniugiurnmirgo in coniugioluirgo prtcgnasluirgo pariensmirgo ladans!8i dida merito materjnonde ma-
rito.-Aačlaz quippe matri omnipotens fdius nullo modo natus uirginitate abfiulit:quanafciturus elegit,£xul.~
tent ergo uiiginesmirgo peperit-Chridumlnihil ex eo quod nouerunt putentexterminatum:quia manfit uir
go pod partum*$xultent uidux fedum uirginiscelebrantestanauiduauirgincmmatremagnouitJbfultent
coiugata; folenia beate matris freq'ntantes jefifabeth coiugataauirgincmatrefaIutataeddominidExukent&
pueriJcotinentiam uouentes pucrojpfe integrirate pueritite confecrauinqui fuae matri fcecunditate attulitfuir
ginitatem non abdulitJipfi gloria per infinita fecula fteculorum-amen*

Tradatus bcatiHieronymi ad-fiudochium de uincdis beattPetri? d ecl arans unde iolenftas lpfa huerit mu
tiumjSč cstponit pfalmum,cxxxvdifiDomine pr obadi me,odedes illu ipfi beato apoftoloru principi couenire«
j^epiOimo rogatuo uirgc*Chrtdr£udochium a me tua depofcit chantas ut tibi tuiftp uirginibus notu
f k faciamjunde beatiPetri apodofi in calendis augufti que celebratur feftiuitas mitimn huerit/SJ quare

nec pod ncc anteaded prima dic menfis^ngerids aut quofda ede qui hoc dieapodolum-Petrum edu.
dum ede ab angeIo‘de carcerdcredant.Ad uldmum petitis uobis declararitqualiter pfalmus ccntefimus trice.
fimuflextus apodoloip pricipi beatojPetro coueniattuel fi de ipfo prophetatus fir. Ad queduo priora breuiter
me refpondcre oportetlut in podremo* mihi liceat i m m o ra r i*I>ea t u mPetru m apodolu hoc die edudu de car.
cere ede qui credidipfius repetitionis euagelica: legat textum ičč  inuenier errorem fepadlim ede,In tatu.map. "
te referturtut cundis legentibus facile fit ad intelligendum.Na-Herodes rexHerodis maioris f lius!qui hrSab
oatoris nečem confctiens faitidomini nodri icfuCJhridi dodrinatqua: p apodolos prrcdicabatur fubuertere
dudensVmTit manuslut affligeret quofda de ccclcfiajbi datur intelligi plures ipfius iignificatos conatus eflelg
adbucfuperbiaduaeramos odendenstocciditlacobum fratrem loannis gladiotSč hoc tantum facinuscliebus
arimorp facere duduiperat inquit dies apimo^lSč qui dominuSaluatore ano prteterito diebus asimo^ occi/
deran,tiPctrimi apodolum in ipfis diebus extinguere fatagebant + Quem cum appr^hendifletfmifitincarce/
rem^tradenf| quatuor quaterniombus militum cudodiedumtuoles pod pafcha ^pducere cum populoffed no
ed confiliumtnon ed icietiaTnon cd fapietia nec fortitudo aliqua contra deumtfn ipia inquit node cum £>d u/
durus edet eamHerodcskratPetrus dormiens inter duos mifites uindus cathenis duabus^SC cudodesante ia
nuam cudodiebant carcerem!ecccangelus domini aditit ; £Z  lumen refuliitin habitaculo carceiis  Fcrcufioq;
latere-Pctri excitauit cum dicestidrge uelociterlSč ceciderut cathente de manibuseiust^ exiens fequcbaturan
gelu.lcce qudPetrus diebus admorp incarceratusipod pafcha ereptus fitt&ndin cafcndisaugudi.Sed h are
tedfukas tanti apodoIi«qualiter adinuenta fit padam,® dauianu&C te far impii fui £tmulum«^/I»Antoniu ha/ n»Avm
buit1que aifiduis congreiTioibusac pratful uix extinguere uaIuit:quemAjIeopatra coniux mortuu doles v fcqj
ipfa uiuam fepelicns uberibus fuisafpidcs apponestmaluit uiro fuo comori q maus incurrer&Romano^.Cat/
fer ucrodetyrannocelebrata uidoriaRoma repcdauitfducens fecum infinitum captiuotp numc^:&: anti/
quoaiPtolctnxo^ oium gasas^ut nec ante ncc podtanta copia auritargetiigemari^R orna adduda fuiile
nofcatur,(£u aut hoc die-R.omam ingrederetur ob triumphu tanra: uidoritetac pacem firmidimam toto orbi
coilatatuocatus cd augudus;qui primo foIurmCtefar dicebatur (Toronatur ciuitaslfitlatcicia ingens in popu/
loidatuitura fenatuf& oibus romanis feriptis firmatunnuciaturcp puniuerfum orbem oibus getibu&Odaui
anumAugudum inter deos debere colfeut menfis idetqui antiquitus in ordine menfium fextihs dicebatur.
in bonorcrrv-Augudi-Augudus uocetur^ hoc tripudium folenitatis'ob triumphu-Augudalis uidoriardege
perpetu^uolumus cudodsri$Ic quoufqt ad magniJCodantiniimperium uentu ed*'qui podq dignatioe fiapna
p feds apodolosPetru S^Paulu uifitatus^p filuedru papabaptizatus e:8č expfec utore f dei defenfor SCtnan^
dato^Chridicudoditoradiduus fcus^ha^ folenitatu fantafmata phorrefčegtPapa:dicit filuedro.taadeus pr
"*/>’ humais utes fegibus ficut ipfer^oi dudio S/h os dies;& alios excoIeba,Nuc qa placuit doincrlefuChridj) mc

pdore fibi famulu facere^ iiquu mihi uidef haaz cclebritatujfauorabilibus laudibus extolli* T ide ergo qu« ad
honore fummi deisbtoPetro apodolo hac die dediče. Šcus aut-Silucder hoc audiesfgaudio replctusgras deo
retultecu fuiclerf cofilictAugudorefpondit^carcetfinquobtusPctrusApodolus pChridoagomzasuin

*^**"p)
»rK,Z 5! lUcS

. ^

•te**

. ‘ “""“na

£*•?<#<»

, ®' txtl "<ante

'"''fgaiiuU

■ nunfituj].
> noo,l *^xu!tcnt
: -t ulrcntSC
ute artuljtTufr -

eulatus fuit:& facrf fontis lauacro pluribus ibi baptizatis dedicauifchuc omni fbrde pufgari faciaskmatcnus
in eccklia ibi fabricata ad honorera lanti apoftolilfidelium uora penniter reddantur.Hoc audies auguftus
tus cfficiturlpurgatur locu&fabricacur ecckfiaf Si haccofecraturiab eodem papa.Affuit lbfAuguftusTči faeris
jcriptisp ueredanostoto orbi mandare ftuduitiin hac uerba.Notum efte uoiumus omnibusChriftu pie cole
tibus‘*beatuPei^ apoftolu a deo nobis datu paftore Si principem fummo ftudio uenerari uelle aftiducjSi maxi
me in hac dic caleda^ augufta^hn quo ut deus a uobis folici eram us adoraruut ipfc pius paftor praetbus deo
fufis^nos Si impi u noftru adiuuare digneturJuakte.Sačlus au&Siluefter huc die celebrem oibus ecclefiis ce in
ftituinut ficut celebratur ad honorem terreni principisjad decus celebretur clauigeri caleftis«Accipit aut ha c
celcbritas nome beati-Petri apoftoli aduinculalppter uinculo^ qua ibi pafius eft Si tormentajutlbi abudauit
peccatuifupabudaret Si gratia$ac domus uinculo^ hoc ordine fačta eft/domus fanctaiy orationu.Hac bre/
uiter ad duo/nqfxta refpondilnunc ad pfalmum ueniamjSi fi beato petro conueniadfut in nullo ueftru bonum
defiderium fraudetutfoftendaiflicat ergo uerbis ppheticis dominoSbeatus-Pctrus,K)omine pbafti mequonia
uocaft/kognouiftfiquando prafumpffcSi aufus fui dicerektiam fi oportuerit me mori tecuJno te negabotTu
aut cognouifti oes cogitatioes meas a loge ante q eas cogstareflemita mea Si direčfaone meam inucftigafti:8i
oes uias meas prauidifti Si pbafh1qa no erat dolus in lingua meatcu dicere fi me oportuerit mori teeurnd te r e
gabo(tu aut firmafti me:Si pofuifti manu tua fup mejfirmafti me de tua prafcietia p cflem negaturusl 8i po/
fuifti manu tua fup met ut peccatu lachryma lequeretur • Mirabilis fačta e potetia tua ex mcjcofortata e ncc
potero ad ea Conatus fum no negarelpmifi etia me mori magiseiigere q negatis crime incurrcrelfcd pj aefcie^
tiatua itacofortata etut no potero adea^dnuc faciafnegau« dominu Si magfm:necutqdaopinaturhoiem
negam.Ego illu negaui cui dixi*Tu esChriftus fllius det usumllu negauijque pedibus ainbulate fup undafex
ptus fum J!luque uocefolafuidimortuuuocatede fepulchroJllu quecselis patetibusuidi cftMoyfeSiHcliaf
Si uoceaudiui fupeu decadolbic e filius meus dilečtusupfum auditeJllu q caccu tačtu fuo illuminauitVg uer/
bo leprofbs mudaumg iuflu džemoia expulidSi mukaš uirtutes fuse deitati^oftedit.^uid nuc faciamusNo^
uatiane.^Perdimus apoftoliaPetruan recipitnus reuertete adChrifturEcce^hriftus eu recipiftru eiiciesfSed
clamat cotra tePaulus.Si deus iuflificatltu qre codenasf^icis creditabaptizatis no debet poenitetibus fubue^
niri.Ecceapoftoio pceniteti fuccurritur^q e epifčopo^ epifčopusISi maiorgradus redditurploratijq fublatus
edenegati.^uod ut doceaulld oftedo:q? nullus apollolo^ nome paftoris accipinfbli.n.huius nominis ptate
poft refurrečlione fuaPetro pceniteti do m in us cdccflitfčč negatustqua folus habui^Petro tribuit ptat&ut no
folu recupafTbqcf' amiferat^pbareturjfuc^ Si muko amplius pcenitedotq negado pdiderat;acqGfTi(jioc rnagr
bonus in elečto difcipulo fonnauit  exempluiut ois difcipulusiChrifti fit integro aio:8i poenitcat fi ita cuenerit
uel dclinqtfnec re noxia fibi pmittcrc debet? ut decrefcat.Sed g tato citius umoitur: ta to citius repurgatur.Certe
omnis fančtitasad dcu ducitfSi omne peccatu’ad diabolu.Et f ub domino bono pofiti;quo credimus nobis pof
fibditatem ad diabolu eundi coceilamSi reuertediad domuiu denegatafAddo aliqd»Certe hoicm per pccca/
tua (e recederedeusno uulttSi peccatoread fe uenireoem uulnSi fi lllud potuit fiewqd >  deus no uult iquanto
magis pot fieriiqcf deus uult^Ideo denic^ cogitatio peccati no eft id a deo phibita per naturamrfed p impcriujf
ut laboris eius pugna incumbcrettpraemiu dc certamine pueniret^uoluit.n.deus homini operiš fatigatoem re
linqreme in ahq detrimeti parte prarmiu ipediret.S)uos certe bono^t Si malo^s populos e&nctno e q nefciar^o
nos dicius credetesjSi peflimos no crcdetcs^no credetes ee Tub diaboIo:Si credetes fub dco?1S4agna pr^dicatio
tua:q feruu diaboli ad te uocaslferuudei a te repellis^fi g uelis deu Iucrari qcf no hettSi pdere qj’ habct.Hsnc
ad dei coputas diuitiastqcf' poftitdeus mortuos fufcitareiSi infirmos faluare nopoflinMa increduli mortuilfSi
credentesdicct peccatores fintmiuutin infirmitate fiiafSc fi faluator nofter habcmmmo qa habet ptatetfu(ci /
tadi mortuos*quo uirture no habet quaxuqj fuerintinfirm!tatescuradi^Ex utroq; latere blafFematur a uobis'*
g penitentibus negatis effečtu.Si.n.polk eu docetis infirmitate oem curarejfed fi noht impiu arguitis.$i uelle
Si no pofte eu forfitan dixeritiš!a deitatc excluditislut milcricordia uobis ex utrocp latere codemnati dencgetisJ
cum negatis famibče dci pereutiino pofte iuccurri.Hačtenus cu nouatianis lim locutus? reuertamur ad apo/
ftolu poenitetem 8C  fletem amariftimeatq^ dicetem,^uo lbo a fpiritu tuo?Si quo a facie tua fugtam^Scio qa
tu cs-Čhriftus filius dei uiui1fqua fčietiam no reuelauit mihi caro Si languislfed pater tuustg in cadis cfhf^uo
fugia?^ui te deu nouit8i oipotente agnoutVSi in ca:los afcedcrottu lllic esifi dekedero in lnfcrnurmades.lbi
»n.pcr pallione fpecialiter defcedifti ubi per potetia tuamfticut ubiq 5 ;generaliter prefto es:Si fumpfero penas
meas dilueulo.uante lucerpenas hoc loco cogitatoibusponittqua; repetino uolatu ubiq^ funt Jn calo i terra
in abyfto:8i ubicucp finiutur-Maria.Si ergo inquitnlluc ante luce tua refurrečtois uadafubicuq; inacccfTibdb
tas fokt fugitiuu abfcodercmt illuc ire poftimlmanus tua dcducet me:8i quafi fugitiuu tenebit me dcxtera tua
Ante luce hietante refurrečtoem pofuit Saluatoris:qa in tenebris fuit omne feculu iacete domino in fepukbrol
in quo tpe pcenitetia-Petri agebatur Jn qno etia dicit forfita tenebra coculcabut mc;Si in tnbus negatoibus fu
isttres fugijfc partes claufasee libirfi fugcrenmemorabat?in calohn infernciSi in poftremis maris^rgo negaret
tcncbrafunt;3t fugeretcoculcariotenebra^.hoctimes ne coprehefusabipfis tenebris coculcaretuflGuafi tene
bris malis fuis fubmerfusiop.bus eet deditus tencbra^lhabes tračlum perenčtiugcs lachi ymasdolorcs ater/
nos.Hoc.n.mo coculcatur tenebra mortis huius:qua corporaliter.'monmun5i uere fuero mories inquit no co
cukabor a tenebirslfed ad delirias fančto^ attinga:nox ipfa iiluminatio mea e in deh tiis meis.lbi.n.habcbo lu
cenvChriftum meum;qui non patitur obfcuritatcm tcnebra^lin cuius confpečtu nox ficut dies/illuminabi/

i  _ E v xhii

/

i

tur(kecclodi prcdicant&Petro apoftolo SC  cantatrms SC  credimuslficut tencbrareius funt;ita Si  lumen emseft,
Tcnebrx.rnnon ommno oibus crcaturis obfcu^ faciuntlficjuidein Sl  frx omnes fed SC  nodiua ga* befti# no/
diumnullum patiunturobfcuidfed&auesfuiitquxinnodibusuolant.TndedocemuiWtura oculos non
omnia animalia a creatore hos efte fortitajut in tenebris uidere non poftint.&teus.n.ad requiem hominum n«
des mrtituitlutgcncrarioni humanx qmet6*poSfet efte confultumjpfiuse»go lunt tenebra»cuiusdl iux;qef
rManiehxus neganlpfe etiam creator corpoip noftroiplcontra quod fufcipitiqui lmpeenitens-Petrus d(cuui|ru
poftedifti rcncs meos:qui fufcepifti me ex utero matris mex.$icut.n.in ore dum loquimurl& in opere dum ali
qua operamuKeordis noft ri cogi tata oftendimusb ta quod cogitamus ante q dicendo uel operando pandami
a rembus gignttu&rfecundum iiludtquod in alio pfalmo dicimus deotquomam tu poOediiti rcnes meos* S^icit
.n*quia ita tibi in  me nihil occuhum eftmt non foium qux funt cogitata confidercstied & cogitanda+qux funt
in rcnibusfcernas.Tu domine qui fufcepifti me ex utero matris mesebta ut quicquid ab or tu tneo femifonis bal
buticntis infuntix ucrbisa!iquando forte peccaui|cognofcas4n hoc enam confkebor tibi1quia terribiliter miri
ficatus csJmire opera tua qux Si  oculis meis uidftSč exercete tc domtncJdu-Chriftdcognoui^C anima m ca co
gnouit nimislintra me efbquod credidimon in fuperficie uerboipfted intus in uifceribus aminefcjuod icacflelti
bi no n eft occukum.$iquide ribi occultu no efttnec os meud.os mei»quod fecifti in occulto.^i ero ncc os me/
itmtibioccukumefttquodoccukumnaturalitereficuoluiftftquQmodoantcte occultum cm  in corde?qucd
manifeftari iufliftif Ad altiora ducimurfcum de oftsbus SC  fubiiantia*qux in inferiotibus eft tcrix:tradamus«
Agitur.n.in hoc loco&pcum dies refurrediois aduenerit;ubicuq? fuemos mcum?& fi m  infenonbus terra fue
rit lubftantia meajimperfedum meum uidebut oculi tu#p folo afpedu oculoip tuof£exurgct0n 1; b? o.n.rdur
redi

us no

buit mundus fubSiftere per eun&Jui prefciuserat h o mine s per peccata & fcelcra luažad xternum gehennas in/
cendium deftinando&Si.ndta putetis fieri debuiffelcondilram magis reis iudicabitisig landisifi.ii.mundus fu -
ifteta fuo tranlku reuocatuslnoiius fuiftet fandorum particeps regnuSi dum prouidebatur malismead m te/
jritum deuenirentlSd ut non perit entpro merito fuo maluhanc bom accipicbant fententiamlne ucl temporale
uitam Sufcipeirenttquibusdebebatur xterria(iiosautem cum piophetagaudeamusfcum fandis dei atq; cum
apoftolaPetro dignis honoribus amicos domini recordt mus*quoruni tanrus eft numerus i  ut fuper arenam*
multiplicati dle no fcatur«Qu id autem crit Sl occidaj; dominus pecca t or es loccida e-N e r on c m: & poft cum orrj
nesmros fanguinarioslg fandosdomini occideriltVSi ueflrp o hxr etici  deuscfltt(ecutuscoSihumVncperirent
^erotaot-Dioclinanus^jel casteri lnterfediores Sančlorummec feciSletapoiloios nec martyres naSčiti 0et par
iudicium iudis Si  in:ulbsf&omnes una pracueniens Sentcntialper quam omnes utderentur ante puniti;q nati
Sed uoso uiti fanguinum declmateanobis^quid:cuis.quiam uanum acceperunc ciuitates luasi hoc dahne
caufa SuntmortaleseffečbiSč omnia cum mundopcreunt«*& par eft ipSa peruiuo.aon eft italomnes enim in 1 i/
bro leripti SuntJomnes refurgentlfed aliis dabitur odor uitx in uitam aeternarmalns odor mortis in mortem p/
petuam(jkbi deuenient hi quibus dsciturmonne qui oderunt tedeusodio habui;& fuper initnicos tuos tabefce
bam^H^cPetrus IoquuunSC ecclef a indVtro pronunaanPerfcčto inquit odio oderam iIIosiSl  inimici fadi
font mihitSC his ideo anathematizanstproba me dominerSi fcito cor meumiqutd de te Sentiam^quid de te,‘cre/
damdntcrroga me:& kito  (emuas meas.Sir t?bs foilicitudodeccclefia tua^SC de ourbus tuistSe dcpaSloribus
tuistSi uiderf uia iniquitatis in me eit. Vta inquitatis diabolus eft i qui fc ad ambuiandum in ca increduJis SC
hxretids prxben$ t utdeinquit in populo tuolne fit aliquis in quo uia iniquitatis iter crroribus prabead cxclu
denfp uiam iniquit arisdeduc me in uiam xternamlut portae mortis Si  inferi non prseualcantmihi Sccundum
oerbum tu um dominrfeUrChnftejqui regnasin Sarcula feculorum.Amcn,

Jncipit tračlatus quintus fecunda: partis de h; braicis locis nominibus^&: interpfetatione hebrarorum nomi
num.tibellus de hebraicis locisttiel locorum diftanri»st|ucm beatusHieionymu^Euiebium inutatuthcupilt
loca ipSa per litteras alphabeti diftinguens^ftcut prologus indican

'V Sebius qui a beatoPamphilo martyre cognomcntum Soi t:tus efbpoft decem ecclefiaftiex hift or ix
1 broslpoft temporum canones:quos nos in Jatina linguacdidimusipoft diucrfai um uocabula natio
num qux quomodo apud hebrxos olim dičta fint Si  nune dicantur expofuir:poft chofmographiam
iudxx1S{ diftindas tribuum Sortesip{]usquoq; hieiufalem templicp in ea cum bremilimaexpolitione
piduram :ad extrcmum in hoc opuSčulo laborauiftut congregaret nobis dc fcriptura omniumpene uibiunit
inontiumlfluminumSuiculorum Si diuerfo^ locorum uoeabula-‘qux ud eadem manetluel immutara !unr po

fteatuel aliquaexpartecorrupta.TndeSčnosadmirabiliSuiriSequcntcsftudium , {rcundumordinfm littera/

runwut funt in grxco pofita tranftulimus*.relinqucntes ea qux digna memoria uidcnturtSi pteraq murantes.
Semel.n.Si in tempornm libro praefatus fummc uel interpretem efte uel noui operiš coditoreml maximc cum
quidam uix primis imbutus litteris hunccundem librum auSus Sit in latinam linguam non Jatine ucrtcreicu/
iusimperitiam ex comparationc eorum qu& rranftulimus prudens ftatim kdor inueniuYt,n*excclfa nuhi
flon ucndicokta tcrrx inhxtcmia me fupergredi poSTe crcdo.

ter

Tratadus*

Raratb

karatbArtncniajjfiquideminmontibus Ararath arcapolt diluuium fedille perhibeturl &dicunč
ibidem ulcp hodic.permanere ucitigia.Meminit hot^ montium Sčbdieremiagin uifione concra ba/
byloneJofcphus quoqj in primoantiqtatu mdaicai^ libro latculariu litteraijt hiltoric&s^pferensbni
maduertes inqt Noe tena diluuiolibertailčptem alios diesabirepermilitlSi uniuerla aialia beltia (/
patentibus claultrisemittcns iplecu lua r plecgrcllus eltjimolans deo holiiasgaudenfp cu libcris.Hunc 1 o/
cuArmenu exitu ud cgrclTutrfuopmt.$iquide ibi cultores illap regionuArcam ledille tcftant": QL  Iigno^ qux

no^ pars aliqua pmanere:& quolda bitumen cx ca auellentes circuferre?quo utuntf uel maxime hi qui lultran -
tutfuel le expiant»$cd SC  Hierony mus ^gyptius:qui antigtates phcenieum pulehro lermone cofcriplit?3&iVla/
fialea&S£ mulci alii.NicoIaus quoq? damalcenus in nonagehmolexto libroJrefert.Et in artnenia fup muniadem
tnons nomin&Beasiad que multos in diluuio cofugific autuma&ibkp faluatos efle:Alios uero in arcc alueo kip,
tiatantes ad eius uerticem lupuenii 3cl& ulčp ad mukaš anates ligna arete monflrari loiida',quos qdem ego puto
lion ellealios nifi eos quos-Moylcslegiferludceoig m fuis uolummibus cdidiu Achar urbsrcgni-Nembroth m
babylonc.Porro hebrak hanc elle dicut mclopotamia: ciuitate.qu£e hodie quoqi uoca^Nilioi a-Lucullo quon
dam romano cofule obidian&aptacj SC  antcpaueos annola romatio knpatore-Pei lis traditam* Agai ad occi
dentalern plaga uergitBetheliSnon multu ab ea dilians.Sua aut c&Bethel euntibus-Helia de neapoli leua par—
te uia: duodecimo circitef milianoab-HeliaiSC ulep bodicparuus Iicet uicus oltenditf. Sed & ecclelia atdificata
efbibi dormiu.it Iacob pgens mclopotamia* Vnde SC  lplt loconBethcfidedomusdetnomen impoluit*Agai uero

eilio domoruSodomo^uos interfecitehodorlagomoniunt hodie duo caftdla in bethania hoc uocabulo na-
uem inter le milibus lčparata**inter adaram SžAbcllam ciuitatcs* Arboch corrupte in noltris codicibus arhor
fchbit^cu in hcbradslegatur arbed.quatuoneo q> quatuor priarcha&Abrahallaac Scdacob lepulti Tune Sž-Ada
magnus ut in Idil libro leriptum elfiicet eu qdam conditu m loco caluari* lulpicatur.-Haec ci t aut eadem chc/
bron olim metropolis phihltmo^Sč habitaculugigantu reguq?polteaDauid in tribududaicmitas faccrdota/
lis Sc fagitiuoipdDiftat ad meridianam plaga abHeiia milibus circiter uigrati duobus quercu3-Abrana qute cit
mabrat ufqj ad-Cdltannm regis impcrui monltrabaturtSC maulolcu eius impiadentiaruin cermturdtuq3 a no/
itns iam ibide ecclelia atdificata lit*a cunčbs m drcui tu gen ti bas therebinti iocus luperftmofe colitur/co lub
ca angelosAbraham quonda;holpi tio liilčeperat.Htec ergo primu arb^-tpoltea thebron uocata^filiorum tha/
leb Ibrtita uocabulum eltjlcgeuerba die^t. Ahilath inextremis finibus paiaeltin^ iunčta meridiana lolitudi
ni 8i  mari rubrotunde ex «gypto luda^arn Či  inde ad xgyptu nauigatur.Sedi11 bi legio romana cognometo de
cimatSč olim quidem aylat a uetenbus dicebat J :nunc uero appellatur-Ayia.$ed 8L  helimitarum quadam natio
fuitcui imperauit chodorlamogorJcuiiis m ačtibus quoqj apoftolo^i metio iitidC  in regnorum libris urbs qu* >
dam palaltinaeelam fcribit. Adama una de quinq^ ciuitatibus lodomo^ euerla cu cateris* Alophontamar.
In hac habitabat quonda amorrarquos mtetfecit chodorlamogorkuxta iieremum eades ♦ Elt Se aliud caltellu

nune dclertus Iocus SC  ( pximus tainne uico granduqui 1 s tus elt mte^Heliam Si  diolpolin*Elt fons in fiipradičto
Aena loco unde SC  acnam.ufoiitis nomen accepittln quo ftans idoltJmaxime iliius regionis ueneratide colitur«
Porro hebrad afhrman&Acna no locum ligmficare led biuiulubi certo intuitu necelTanum litad unam dedua/
bus uiis eligendam. Areaatat Iocus trans loi danelin quo planxerunt quondam lacobtertio ab hicrico lapide
duobus milibus ab !ordane!qui nune uocatur betagliaiquod mterpretatur iocusk.coU qd’ ibi more plangetiu
circucunt in funcrc-Iacob. Aelim caltra filio^ ifrael cit Iocus in delerto:m quo«xinfontcs Sc.lxx. palmarum ar
borcsMoylcs de mari rubro exiens repperiu Aelius in deferto ubi filn llrael caltrametati funt, Allerotb pars
heremi ubi maria SčAaron corra-Moyien locuti funt laabitauerunt quonda arneiailerorii ufq; ad urbe Gatam*
Verum hasc loca non allerotb fed afterim appellari hebrati putant* Altemona caltra hliorum ifraeltin delerto
abetiamgp quoAquila 5ž-Syminachus explorato^ uiam intcrpretati funt:ubi aduerfum canan^um qui abau‘
itro contra ilrael eruperat in iblitudine dmiicatur* Achie qutc SC  achalgai;y) hacGymmachus interpretatur ui
sulileft autc religione quondam moabnuch arcopoleos ad orientale plagam. Aaron rupes quada in fublime

rifq 3  nune arnoas appellatur:extenditurcp ad leptetnonem areopolisjin quo SC militum ex omni parte praelldia
diltributaiolenum languinis SC  formidinis teftatur ingrcnum.Hic qu6aam moabita^ fuit ♦ SL  polteaSeon rcx
amomeoip iure belli cu obtinuit.Sed SC  terra flio^ ifrael trans Iordanem abAmone incipiens ufq; ad montes.
hermon SC  libanum oltenditur. Ar Iocus uel oppidumArnoe qd’ adxx* interpreti bus per extenlam uocalem
& dicitutOlemon Iocus dclertulenKp SCipfum uocabulu incultam terram delertaq; ligmficat. Abellathin lo
cus in deferto ad meridianum moabita^. Asor fme zazer termmus urbis amon qu;e nune philadelphia dici/
tur diuidenseamamofraioruultpregione^etiani in očtauo circiter lapide eiusad lolis occalum uicus zazer.'
ufp i praelente die pernuaes, Azoer oppidu moabitaru q d!  fitu e lup ripa torrctisArndpodeliU oli a gete ter

C

♦

m acuirnemSC poftca retentum a filiisLoth in moabitis cu priores accolas fobuertiftentSc oftenditTufcp hodie
in uerticc montis illius.Sed SC torrens p abrupta defcendes in mare mortuu fl uit.Cecidit aut Azoer in forte tri/
bus Gad contra facie Rabba. Aftaroth antiqua ciuitas ogregis baflam:in qua habitauerut gigantes:3C po ft ca
cecidit in forte tribus manaftx regiois bctpanex.SC iex milibus ab Adar urbearabiae ičperata eft. Porro Araab
Oftra.xx v.milibus diftat:diximus SC  fupra de Aftaroth Carnaim. Agrifpetula mons e moabita^ in que addu
xitballach filius Sophor balaa diuinu ad maledicendu ifrael fuperucrticem q ppter uehemens praruptu uo/
cat r  cxcifus:8C unu mari mortuo q>cul ab Arnoe. Araboth moab ubi fecundo numeratus eft populus:qdAqui
la interpreta^ humilia ftue xqualia Moab hanc habes cofuetudinem: ut heremum ,ppter plamticm omana.i,
aequalem interprete^ SC planam:deniqj Symmachus pro Araboth moab capefteria moab tranftulit: SC eft ufqj
hodie locusiuxtamotemphogoreuntibusalibiAdxinelbumArabiaecotrahierico:quiita appcllat, Araba
hac ut fupra Aquila traftulit plagam.Symmachus interdum capeftrč interdum inhabitabile: Theodotion oo
ridetalem. Atharoth ciuitas olim amorrxo^ tras Iordane;quae poftea cecidit in forte tribus Gad: uocatus eft
aut Acharoth a filiis Salma fiue Salmon ut in paralipomenon fčriptui e. Atharoth Sopha SC h xc  ciuitas tribus
Gad, Arath ciuitas amorrxo^ uicina deferto cadesiSC ufq? nuc oftendif ulila ad oppidu Mallatis quarto lapi
de de Achebron uicefimo in tribu Iuda, Afemona ciuitas in delertotad meridiem iudxx  diuides xgyptum SC
fortem tribus Iudx:ad mare ufq? ad occidentem:pofui SC fupra afemona caftra filio^ Ifrael* Achabi terminus
iudxx fi\iincix  ad orientalem refpiciens tribus ludar.Eft aut SC uicus nuc ufcp grandis noue mili bus a neapoli
contra orientem defčendetibus ad lordanem SC Ieribui p eam quae appeliatf atrabitinetfed SC confinium amaj>
txoyz  acrabin dicit.de quo loco no exterminauit alienigenas tribus neptalim:ut in iudicu libro fcriptum eft.
Afada cofmium iudxx  refpiciens ad aquilone, Arath terminus SC ipfe indxx  conftans a chcdron milibus.xx,
ad mcridiem:de s  quo fupra pofitu eft. Afarenam terminus iudxxad feptetrionem. Afernai terminus & ipfe
iudaex. Arbefa terminus SC ipfe iudxx  ortum folis afpiciens.Eft 3Cufq$ hodie uicus arbel trans Iordane in fini
bus pellae ciuitatis Palxftinx:SCalius hoc uocabulo in caupo pga diftans aboppido legionis milibusnouem,
Aulon no graecu ut qdam putant fed hebrxu uocabulu eft.appellaf’ aut uallis grandis atq? capeftris in imen
fam logitudine fe extendes:qux circundatf ex utraq? parte montibus fibi inuicem fuccedetibus SC cohxretibus
q incipietes alibano SC ultra eu ufq? ad defertu Pharam pueniut.Suntq? in ipfo Auionc.i. ualione campeftri ur
bes nobiles.Sitopolis tybcrias ftagnucp q>pterea ♦ Sed SC hierico mare mortuu SC regiones in circuitu pquas
medius Iordanis fluit ories de fontibus paneadis SC in mari mortuo intuens. Amalechitcs regio in deierto, ad
meridiem iudxx trans urbem prastereuntibus aialam cuius SC feriptura recordatf dices Amalech habitat in ter
ram ad auftruifed SC iuxta eu alius cananxus habitabat:q SC dimicauitcotra filios Ifrael in deferto:de quibus ita
fenbif.Amalech autem SC cananams habitabat in ualle. Araba planu:Aquila SC Symmachus campeftre inter
pretantf ficut fupra dičtum e.Porro eft SC alia uilla araba nomine in finibus diocxfarex qux olim Saporine di
eebaP SC alia tribus milibus a Sincopoli cotra occidente. Aian qux nune philadelphia urbs arabite nobilisan
qua habitauerut hodie raphaingens antiqua qua interfecerut filii Loth habitates ,p eis in Aian. Argob regio
regis Baftam Og fup Iordane qux cecidit in forte dimidise tribus manaftse.SC eft: ufip hodie uicus circa lcralam
urhe arabix.x v.ab ea diftans milibus cotra occidente q arta appeliatf qcf interpreta^ Symmachus menferam,
Afcdoch urbs amorraso^ qux cecidit in forte tribus ruben appellat aut additio cognomento Afcdocb pha/
gam,qd' in lingua nra refonare abfoftum. Abarin mons e in quo mortuus eft Moyles ♦ dicitf*aut SC mons 1 1 le
Naba in terra Moab cotra lerico fupra Iordane infup aliophaga.Oftenditurqj afčedentibus deLibiadc in efbi
antiquo hodieqj uocabulo:iuxta monte phagor nome priftinu retinete a quo cotra cum regio ufqi nuc appel/
latur phafga. Anochiar qcl interpreta^ Eciayaiciant.Ha:c e b dam in qua funt uici.lx* in mote Galaad q ccci
derut in forte dimidix tribus manaflae:qIocus nuc uocatf golon in terra baccanea. Antillibanus:ea qux fupra
iibanu ad orientale plagam refpicientia AntillibanusappeIlanturcotraregioneDamafci.qua: cecidit in for/
te tribus manaftac. Aseta ciuitasCananxo^ in parte tribus Iudx ad qua uicp profteutus eft Iefus qnq; reges.
Sed 8C hodie uocatur uilla Azecha inter eleutheropolim 8C Aelia. Aiolim uallis aqux prxruptu fuper qd’ora
te quonda Iefu luna ftetit iuxta uilla qux ufčp nuc aiolim dicitur cotra oriete bethellis tribus ab ca milibus d i/
ftans aut pcul a Gabaa 8C raja faulis urbibus.Porro hebrxi afFirmant Aiolim uicu ee iuxta Intopolin in frcun
do lapide pgentibusAelia. Achor hebraicc dicitur Emathachor qdP interpretatur uallis tumultus uel tui ba^
eo q> ibi tumultuatus 8C turbatus fitifraelrin qua lapidauerut quoda Acha q>pter furtu anathcmatis.Eft autem
a feptetrione lerico 8C ufčp hodie a regionis accolis fic nominatunmeminit huius ofeepropheta. Afedoch alia
ciuitas no quae fupra Iicet eode nomine uocetur:q expugnauit quonda Iefus rege eius interfečlo. Aior ciuitas
regni iabi qua folam intendit Iefus:qa metropolis erat oium regnoi^ philiftim e:SC alia uilla ufq^ hodie A for m
finibus Afcalois cotraoriente eius qux cecidit in forte tribus Iudae.cuius SC feriptura meminit appcllas ca ad di
fttnčtioneueterisafornoua. Armon regioAeneo^tquaobtinuitIefus:hebrxusueroquopic legenrefcriptu
ras didici aftirmat monte Hermon paneadi iminerc:que quonda tenuere xnei SC atnornei: de quo nuc arft iux
niues ty^i ob delitias deferutur.Sed Halaach mos que Aqla inteipretatur diuidete mote.idimpidu fiue lubrai.

Armo mos amorrxo^ de quo nuc dieftu que finices uocant 5>amon3c amorrtcus appellauit Sauirtdicitur
cp in uertice eius infigne teplu qd' ab ethuuth cultui hetur e regione paneadis SC Iibani 8C terra filios ifrael rr.is
Iordane a folis ortu prxrupto Armo ufq?ad mote Aermo extedimr. Auober ciuitas qua expugnauit Iefus^
eft ufqj hodie uillaiuxta diofpoli afi qrto miliarioad orietalem plaga q uocatur Bethoanabal.pla;nqt at afhr/

rnantin



a;;.

1^

di'


u*

■

deqt» int i

ttS&Kd
{i odtedf. x

liari^P 1 '

SeKffn'"

trans lorda 1 - 1

intnbulud ,:u '; !
tjauiilaufč|t boa*
pretat pauinn ut«
te tri bus Iuda

pellanpoflunr.i.

niuni tribus lu.sr

guinanidfci u;:.
iuda. Afer m ti,.
Iuda urbs faccr di
hoc eft taki.

inter Azotum A .1
uusad on.i
turaute&iju.iM.i
Adafainmbu iud
cupfpicuu i::ui
hodie uicus; .
buIuda:nuc ul; .
»aauftrale plaga
Daromaadaaion
lem plagam ref
buIuda,Aftai\i : |
inquartocnismi,
rolladefccndc
funtautduv..
Aelia miliari
toinlacerdotio;;
^buBcniamjn

buBcniamin.

^Bctariph. \.
^dotibusfcp^
^Auiuiacunf ,.

!

teftl *fpidec , '

t n |„ I es.li u

«255

0res Prift

45

i


mam in očlauo ab ea mili ario II tam appellari bcthanabal. Afciod in fortibus Tudte quae nune uocatur asotus;
in qua derelidi 1 unt gigantes qui appellabantur Emathim:SC eft ufqj hodie inflgne oppidum paRftinae.
Ader urbs quam expugnauit lefus rege illius interfedo. Afec SC hatc ciuitas eft quam rege ipfius trucidato ex
pugnauit lefus* Achfoph SC contra huius regem pbilofophus pugnalle defcribitur:appellaturqj uia theftalus
in odauo lapide dio cariarca: ad radiccm montis tabor in campeftribus. Accaron in tribu dan fiue ut ego arbi
tror in tribu Iuda? Scleua cananamrum urbs una de quinq* olim fatrapispalaeftinaetSC dccreta eft quidem trk
bui Iuda.ncc tamen tenta ab ea:quia babi tatores priftinos ncquit expellere.Sed SC ulc£ hodie grandis intus cini
um iudarorum. Accaron dici tur inter Asotum SC lama ad orientem refpiciens. Q_uidam putant Accaron tur
rim ftrationis poftea carfarcam nuneupatam. Axotus quat fupra Afda ufčg hodie non ignobile municipium
palatftime SC una de quinqi ciuitatibus A!lophylorum:decreta quidem tribui Juda:: fed non retenta ab ea:quia
nequaquam ueteres accolas potuit expellere. Afcalon urbs nobilis paRftime qua: SC ipfa antiquitus una fuifi
de qui'nq 5  fatrapis philiftinorum:feparata quidem tribui ludx  per fortem tamen no retenta ab ea quia habitato
res eius fuperare non potuit. Afera termmus amorrami^ fuper Iordanem in fortem tribu ruben ♦ Sed SC ufq?
hodie eft caftcllum grande afera nomine iuxta oppidum palatftinaj. Agad fita ad radices montis Hermon.
Aemach urbs qux ceciditin fortem rubcn.Scd nune amatus uilla dicitur tras Iordanem in uicefimo primo mf/
Jiario a pellc ad mcridiem.Eft SC alia uilla in uicinia Gadarc nomine Amatha ubi calida: a cjua: erumpuntJn re
gnor>t quoq’ libris jrribitur. Ab introitu Emath ufcp ad mare hoc eft deferti qd’ eft m are mortuum.Ego aute in/
ueftigans repperi Emath urbem coeles Syriar appellari;qu£ nune gnečo fermone epiphania dicitur. Amori
trans Iordanem in tribu Gad hoc eft Ama de qua diximus fupra philadelphia ciuitas illuftris arabiie. Adara
in tribu Iuda iuxta defertum.cft quoq; SC alia uilla in finibus diofpoleas iuxta tha uiticam regionem q athaui/
na uilla ufčp hodie fic uocaif. Athaica uicus in deferto fitusaii pofteflione tribus Iuda; pro q Symmachus inter
pretatf pauimentum. Acor in tribu ludande qua SC lupra diximus Adomi quondam uillula nune ruinas in for
te tribus ludx:q  locus ufip hodie uocaf male domini 8C gr xce dicič  anaba Latine aute ap/

pellari poftunt afcenfus rufiorp fsue rubenou ppter fanguinem q il lis crebro a latronibus fundiif.Eft aut confi/
nium tribus Iuda: SC Beniamin defcendetibus ab helia Iericu:ubi caftellu infitu eft ob auxilia uiatoRi huius fan/
guinarii SC črneti  locitdominus quoqj in pabola defčendcntis Icricu de hierofolyma rccordatur. Arna in tribu
iuda* Aler in tribu ludat.appellat aute nune uicus pergrandis pgentibus Afcalone de Asota.Afarfau! in tribu
Iuda: urbs faccr doti bus feparata.Eft ufcp hodie uilla Bethemin m nomine in fecundo lapide de Atherebintho
hoc eft tabernaculu Abraham quattuor milibus Achero. Aftaoi in tribu Iuda: ufcp hodie uilla uocabulo Afto
Inter A~otum SC afcaloncm permanet. Afha in tribu iuda:. Adolam in tribu Iuda: SC ufcp hodie uicus no par
uus ad oriente Eicutheropoleos in decimo eius miliario hoc nomine uocatf. Aditha in forte tribus Iudat.Dici
tur aute SC quxda  uilla atlia iuxta GasamiSC alia adita iuxta Diofpolin:quafi ad orientale plagam refpiciens.
Adafa in tribu Iuda: ufčp hodie uicus iuxta guluas.Scd miror quo gufhenfem regionem in tribu Iuda: pofuerit
cu pfpicuu fit fecundum lib^ Iefu forte ca tribui Eftirain cecidifle. Acher in tribu ludar* Afam in tribu Iudaz e
ufq^ hodie uicus nomine Bethafam ad Aelia ptinens in.x v.ab urbe miliario* Afcnna in tribu Iuda. Agafin tri /
bu Iuda nuc uicp uicus in finibus Eieutheropolis e.Eft SC alia uilla grandis iudscoip nomine« Aena Darona co
trd auftrale plagam chebroms noue ab ea milibus feparata. Aftamos in tribu Iuda uicus SCipfe iudaorum in
Daroma ad aglone loči auem. Aui in tribu Iuda.Eft uicus auea iuxta alte^i dc quo fupra diximus ad orienta
lem plavam refpicies cunčtis habitatus chriftianis. Afteta in tribu Iuda* Auata in tribu Iuda. Areba in tri
bu Iuda.Aftaroth cotra Rama in tribu iofeph. Aftaroth ciuitas in tribu eftrai nune uicus ad aqlčne ex bafte
in quarto eius miliario acurus diat .Adara ciuitas tribus eftrai. Aler ciuitas tribus manafla nune demonftratf
uilla defcendentibus ab neapoli Gnthopolim in.x v.lapfde iuxta uia puhlica. Acharoth ciuitas tribus Beniamin
funt aut dua acharoth haud procul ab Aelia. Araboth ciuitas fortis Beniamin facerdotibus fepata in tertio ab
Aelia miliario.de qua SC Hieremias ppheta fuit. Adar ciuitas fortis Beniamin. Aelmon ciuitas tribus Benia
min facerdotibus feparata. Aiuxtcafis.i.uallisCafisintribuBeniamin. r.uin in tribu Beniamin. Aphrain
tribu Beniamin.Eft SC hodie uicus Eftrem in quinto miliario Bethelis ad orientem refpiciens. Aumienia in tri
bu Beniamin. Aftini in tribu Beniamin. Ari in tribu Beniamin.e SC uilla iuxta diofpolim q nuc appellaf tif/
qi Betanph. Ampla in tribu Beniamin. Afar in tribu Symeon« Armathabob in tribu Bymeonis ciuitasfa/
cerdotibus fepata. Afenna in tribu 5y me5is. Amethar in tribu ZabulomAuiuia in tribu Zabulon: SC alia uil/
la Auiuia euntibus de neapoli Aelia in.x.mihario. Annuaton in tribu Zabulo.Cchafelut e ciuitas tribus Ifachar
appellat" aut SC qdam uicus Facalus iuxta monte tabor in capeftribus in odauo miliario diocatfareat ad orien/
tem refpicies.ficut fupra diximus. Affiai ciuitas tribus Ifachar e hodieq^ uilla affarea nomine in fcxto milia
rio legiois contra feptetrionem Alimedech.fortis aftis. Amach in tribu after«Amef in fotte tribus I fachar* Aue
rich in forte tribus Ifachar« Aftifap in tribu After ciuitas feparata leuitis. Amer in tribu After eft qua:da uilla
nomine Bethenea in qnotdecimo lapide a ca:farea fita in monte cotra orientale plaga in qua SC lauacra diofnt
ee falubria. Acraui tribu After. Amoi tribu After. Accho q nuc Ptolcmais appellat' fortis after de q habita/
tores priftios nequit expeller. Achzifi tribu after i  q alienigcna: pmaferut.Haec e SC difpa i.ix.miliario Ptoleai
dis pergetibus tribus. "Auiuia fortis After.Aftec fortis Affer:in qua habitatores priftini permaferut. Adeume
in tribu neptalim. Aflor in tribu neptalim quam rex Aflyrion pphetafle fcnbit^. Afieddi in tribu neptalim.
Amath i  tribu neptall. Asanot i tribu neptalhe at SC nu c uicus ad regione diocjefareac ptines i capeftribus. Ahi

v

Ion fordis Dan Ičparata LeuftisrSč cft hodie uicus alius haud procul a nicopoli.lciendum q, Ahil6.1xx.ediderut
ubi erant urfi. Arad cft ciuttas inhabitatorcs filii hebad:foceri Moyfi in medio ilr aelis. Ader apud quem Ge
deon caftrametatus eft. Arifoth ciuicas filar principis iabis*E£t autem Iabis trans Iordanem nune uiila pergra
disaciuitatePellex fcx milibus diftanspergentibus Herafam. Arcdhafcenfuspro quoAquila interpretatur
faltuum:Symmachus montium. Aruir ubi dimicauit Ieptcieft hodiccjj uiila in monte fita uicefimo ab Helia
lapide ad leptemtrionem. Arna ubi feriptura refer fedifte Abimclcch. Aiali ciuitas in terra Zabulon:de qua
fuit SC  ille Aiolon qui indicauit populum ifracl. Abel uinearum ubi dimicauit Iepte in terra ftliorum Amon;
nam&ulčpin prarientem dictn in (ep ti mo lapide pbiladelphia; uiila Abel cernitur uinetis confita.Alia quoqj
eft ciuitas nomine abilla uini fertilistin duodecimo a Gadaris miliario.contra orientalem plagamniecnon SC ter
tia in phcenice Abilla inter damafeum SC Paneadem. Aramethen Sophin:ciuitas Helcane SC Samuelis in regri
one tannitredis iuxta diofpolim:unde fuit Ioleph qui in euangeliis Abarimathia fuifte Icribitur. Abuezer qd'
interpretatur lapis adiutoni fiue lapis auxiliator.Eft autem locus ubi tulerunt philiftim arcam teftamenti in/
ter Heliam SC  alealonem iuxta uillam bethamus. Aphcs domus ubi dimicauit Saubpro quo Aquila polust in
finibus domui. Anuegel pro quo Aquilia auftrum:5ymmachus meridiem tranftulerunt. Arith ubi Dauid
eft uiila Arath nomine ad occidcntalem helim. Aialim pro quo Aquila tranftulit ceruorum; Theodotion la/
pides ceruorum Endor quac cft in ezraela ubi filii ilraelis le ad prazlium pneparantes caftra poluerunt.Et eft ho
die grandis uicus Endor:iuxta montem Thabor ad meridiem in quarto miliario. Afech iuxta endor ilraelis
ubi dimicauit SauL Arma ad quem locum Ipoliorum partem mifit Dauid* Atherith ad hunc quoqi locum

mifit praidie partem Dauid. Ama in dclertum euntibusGabaon cthonodachefimipro quo Symmachuspo/
fuit inferiorem uiam* Arcaome.i.hicrulalem. Aftur ciuitas Iuda: quam azdificauit Salomon. Abclmaula
urbs unius de principibus Solomonis. Vndc fuit SC  Helifazus propheta. Eft autem nune uicus in aulone de

quo lupradiximus in dccimo a lintopoli miliario contra auftralem plagam nomine Bethaula, Sed SC  Abel in
ca uillula nune nuneupatur inter ncapolim SC  fmtopolim. Auothar ciuitas unius de principibus Salomonis*
Ailath lupra littus rubri maris in terra dan:de quo fupra didum eft. Aeloth quam extorfit Azarias. Aen
da huius cxpugnator Afla rcx fuit atq? fubuerfor. Afiongaber in hocloco claftis lofaphat tempeftate in atria
cft.Fertur autem ipfa efte eftia haud procul ab Ailach in rubro. Aela borgozati nomina fluminum in  terra

mcedorumtad quorum montescaptiuusifraelduduseft. Albana fluuius damalči. Aopfitheuel. Aphalo/
ti quod Aquila in libcrtatem uertit. Ailam quam cxpugnauit rex aftyriorum achias in afiyriorum. Aftima
oppidum in terra Iudaz quod acdifilcaucrunt hi qui ad earn uenerunt deEmath.arthem refert Iofephus hanc
efte petram urbem nobilem palieftinaz. Ardamelech idolum aftyrioram quod SC  Samaritse uenerati funt.
Armonium iuxta Elaiam uiaz nomen eft in uifione contra Moab pro quo aquila ouoraim. Agallim 8C  huius
ElaiasmeminitinuiiionecontraMoab.Eftautem agallim uicusadauftralemplagam partem areopolios dri
ftans ab eo milibus odo. Aelim puteus dirnon SC  huius loči in eadem uifione Efaias recordatur. Aricl huius
quoqi Elaiasmeminitquam aquila & Symmachus interpretati funt leonem deithanc putatefie quidamario
poiimeoq?ibinuncufiparielidolumcoluntuocatumacratoiaperotaamarte. Vnde SC  ciuitatemdidamlii/
fpicantur.iVlihi autem uidet''iuxta conlequentiam textuqi prophetia: ariel ibiag: allegoricc hierulalemjfiue te
plum fignifteare hoc eft leonem dei q> forte regnum fucrit SC  potens. De hoc in libris hebraicarum qonu pleni
us didum eft Adama in Elaia pro quo aquila SC  Symmachus humum;Theodotion terram interpretantur.
Age fullonis SC  hoc in Elaia feriptum eft.Oftenditur autem nune ufip lucus in fuburbanis hierufalem. Afe/
dech SC  hanc Efaias propheta futuram in ^gypto uaticinatur.Sciendum autem q? in hebr^o pro hoc nomine
feriptum fit arabes qd' ficcitatcm quidam interpretantur in folem:& alii in teftam tranfferunt uoletes uel He
fiopolim fignificari ucl Oftracinem.Sed SC  huius rei difputadonem quia Iongioreft in libris hebraica^ qonu
reperis. Arafad urbs damafci quam oppugnauit rex Aftyriof^ ficut in Elaia SC  Hieremia SC  libris regnorum
jfčribitur. Auengaba SC  huius Efaias meminit:quam aquila tranftulit autgraua.f.u. fyllabam quazin medio
nominis polita eft in coniundionem SC  interpretatus.Symmachus uero follicitauit& humiliauit: legimus fu
per hoc in regnoip libris. Armenia in Efaia quaz eft ararat. Afael huius meminit Zacharias propheta. Aua
uel turris hierufalem ficut in Zacharise libro feriptum eft. Afteremoth in Hieremiatpro quo in hebrazo feri/
ptum fadamoth:qd' aquila interpretatur fuburbana. Amoth in Hieremia:aquila uertit in officinas uel taber
nas. Aalaoth in Hieremia pro quo in hebrzeo legit Luit.Aethau in Hieremia:quam aquilam «ahdam;Sym
machus interpreta^’antianam. Achcldemach ager fanguinis:qui hodieqj monftraturad auftralem plagam
montis lyon Icuon iuxta Šalim ubi baptizabat Ioanncs: ficut in euangelio circa Ioannem feriptum eft.Et often
ditur nuncufčp locus in odauo lapide fincopoleos ad meridiem iuxta falem SC  Iordanem.

Abel quie Babylon interpretatur confufio.Erat autem ciuitas regni Nembrothrin qua eorum qui
azdificauerunt turrim longe diuifie funt linguaz:quorum principem Iofephus fuifte Nembroth af
b firma t.Teftem quoqi eius hiftori* Sibyllam grazcam exibens:locusinquit in quo turrim aedifica/
rimt nune appellatur Babylon propter cofufionem lermoiseo^q altiftima turrim omni ftudio fri
bricabanr.Siqdem hebrazri cofufionc Babd uocat.De hac turre SC  diuerfitate lingua^ Icnpftt SC  fibylla in huc
modu.Cu oes mortales una lingua uterenf qdam cx hisalriftima turrim aedificaucruticariu per cam cupientes
(čadcre.dii uero turbines mittetes euertere turrit&T .ppria SC  druerlam unicuiq^ tribuere lingua Vndeurbe quo
cotigit appelIariBabylone« Betheluiais i duodecimo ab Helia lapide ad dextraeutibus Neapolj: q primu

luza.i.

Jura.i.amigdalum uocabatur: SC cecidit in fertem tribus Beniamin iuxtaBcthan SC  Gai t  quam expugnauit
leius rege lllius interfečto.Porro quidam purant fecundum errorem grazcoi^ uoluminum Valammaulas anti/
quitus nuncupatum:uehementer errant. Verbum quippe hebramm SC  nomen ipfius ciuitatula? pariter miicuc
runt:cu ullam ligmficctprius.i.zspolEpov luža uero amitha SC (it fenfus:uocabatur autem BethcI

prius luza.Nec bethaim qa aut oppidum fignificatihcbrad putant eundem efle bethel.fed ex eo tempore quo
ibi ab Hieroboam filio Nabath uituli aurei fabricati funt.SC a.x.tnbubus adorati uocatum eft Bcthaim.i.do/
jnus idoli:quac antc uocabatur domus dei.Sed SC  luper hocin libns hebraicum qonu plemus diximus. Bala
qua: fegor nune azoranuneupatur lola de quinq; lodomorum urbibus Loth prazcibus referuata. Imminetau/
tem mari mortuo SC pradidium in ea pofitum eft militum romano^:habitatonbus quoq^ propriis frequentatf
SC apud cam gignitur balfamum:poma palma^ antiquac ubertatis indicia.Nullum autem moueat q> fegor ca/
dem zoara dici/:cum idem nomen lit paruula: uel iunioris:fed fegor hebraice zora fyriace nucupatur. Bala au
tem interpreta^’ abforptaduper quo in libris hebraicaRi qonu plemus diximus. Balanus.nquercus lučlusdub
qua Rcbecca:nutrix fepulta cft. Barath inter cades SC  barath hodieq? agar puteus demoftratur. Bethleem ci
uitas Dauid in forte tribus IudaeJn qua deus nofter atq? laluatornatus eft in fexto miliario ab Helia contra me
ridianam plagam iuxta uiam qua: ducit Chcbron:ubi SC  fepulehip cum Abimelech lociauerunt iurantes.Ncc
moucre debet quenquam fi interdum ciuitas Juda: eafdem in tribus Symeonis uel Beniamin reperiat tribus Iu
da bellicofiflimis uins pollens SC  crebro aduerfarios fuperans in omnibus tenuit principatum:SC iccirco SC alia/
rum tribuum fortes in eius interdum funiculo nuneupatur.Alioquin in medio tribus Juda: habitafle Symeone
feripmra manifeftiflime doect. Balam in tribuluda. Bafchat in tribu Iuda. Bethdagonintnbuluda.fed SC
ulq? hodiegrandis uicus cafodago inter diolpolim SC ianuam demonftratur. Bethaloth in tribu Iuda:. Re/
thafitim in tribu Iuda uicus trans raphin mil ibus.xiiii.euntibus segyptum qui eft terminus pakfhnar. Bt tho
raba pro qua fy mmachus traftuli t m locis qui iuxta inhabitabilem Itint fignificans heremum, Befehaia in tri/
bu Manafla: feparata a leuitisin regione balanitidi. Bethaim in tribu Beniamin iuxta Gai SC  Bcthcl contra ma
cmas:fed pktKp:ur fupra dičtum cit idem putant efle Bethel. Baliloth in tribu Beniamin. Bethliir in tribu
Iuda uel BeniarniniSC eft hodie bethfura uicus euntibus nobis ab Helia chebron in uicelimo lapidc, Iuxta qua
£>ns ad radices montis ebuliens abeadem in qua gignitur forbetur humo:SC apoftolorum adla referunt eunu/
chum candacis regina: in hoc elle baptizatum a Philippo.Eft SC alia uilla Bethofor in tribu Iuda mille paflibus
diftansabElcutheropoli. Berothin tribu Beniamin. Bola in tribu Symeonis. Bou in tribu beniamin. Bo
thaloth in tribu Beniamimpt o quo lymmachus interpretatur in campeftribus. Bethalla in tribu Beniamin*
Borooth in tribu beniamin. Balla in tribu Symconis. Bathul in tribu Symeonis. Beraraoth in tribu Sy/
mcorns. Bcth in tribu Sy meonis. Baale in tribu Symeonis. Bethabaethm tribu Symeonis. Betheleemin
tribu 2koulonadcuiusdiftind;ionemaiterabetbeleem appellatur Iuda:. Bethphafes in tribu Ilachar. Be/
thue in tribu AllcnSC nune appellatur uicus bethetem in očtauo miliario ptolemaidis contra orientem. Betha
gon locus in quo d me tribus zabuion SC liachar habentcofinia. Bcthamcth quod interpretatur Symmachus
uallis.Eft autem fertis ailer: Bethanain tribu neptalim:SC eft uilla: nomen bethanea in quintodecimo a ca: fe/
Jtea lapidenn qua dicuntur lauacra efle falubria:qux SC fupra nomine Aueane pofuimus. Bene in tribu Dan*
Barath in tribu dan ulčp hodie proprie ad azotuiu. Bcrecha uiculus appellatur. Bezel urbs regis adembe/
2eth:8C hodiec^ dua: uilla: iunt nomine bezeth uicina: fibi in feptimo lapidc a Ncapoli defeendennbus fintopo
Jim. Bechfam ex hoc oppido tribus Manafla: accolas pnftinos non potuit expellere.SC nune appellatur fintho
plis urbsnobilis pala:ftina::quam interdum feripturacognominat domum fan:quod in noftra Imgua interpre
tatur iniquus. Bethianies ciuitas iacerdotalis in tribu beniaminan qua ufčp hodie demonftratur de eleuthero
poli pergentibus nicopolim in.x.miliario contra orientalem plagam. Bethnaum lorte tribus ncptalim. Sed
nec de hac priftinos accolas tribus neptalim ualuit cxpeliere. Bethfanies altera in tribu Neptalim in qua SC ip
E cuitorcs pnftini permanferunt. Baalemonimonscircalibanumin finibus allophylorum. Baleth in tribu
dan. Bethara quod interpretatur domus aqua: fiue putei*.quam in expeditione felaudi occupauit gedeon.
Bethafeptaubi terga uertit maidian. Balanus.i.quercus iithiniorum ubi regnauit abimelech:qua: ufp hodie
oftenditurin luburbano rureneapoleospropefepulehrumlofeph. Bonthoniiquod interpretatur AquilaSC
fymmachus tnbulos* Bera ubi Abimelech loatam fuiflet habitauit.Diftat autem uicus bera a bcreopoli.viii*
nulibus ad aquilonem. Baalthamar iuxra Gaba ubi filii ifeael aduerlum tribum beniamin iniere ccrtamen;
6C uiqj hodie bethamari in fupradidis locis uiculus appellatur. Betchur u% ad hunc locum populus ifeael
fugientes periecutus eft alienigenas appellans cum lapidem adiutorii. Bama ubi Saul ungendus in regem
cum iamuele cibum fumpfit.Porro bauia aquila femper excelfam tranftulit. Bofeth nomen petraz fuper qua
k libris hcbraicarum qonu diximus. Beflor turris ad quam uenit Dauid. Berofam ad qua pra:da parte Da/
Uid miflt« Ban' locus ad quem ufqj pfecutus eft Michol filia faul uir fuus lachrymans. Baalaflor iuxta effrai:
u bi abelafon pecora tondebantur. Bethamaca ufq? adhanc,pfecutus eft loab per duellem labe:SC poft ea le/
gimus ab aflyrio^ rege captam.Eft autem afcendenubus de eletheropoli Eliam in ocftauo lapide nune uilla q
“chanu diciG Ballai h urbs qua azdifcauit falomon. Bethfarifla unde uenit hotno cu muneribus ad hdifeu
/Bphcta.Eft a dt in finibus diofpoleos uilla.xv.fcrme abea milibus diftans cotra feptemtrione in regione taniti
ca ‘ Bethaga uia p qua Ochozia fugifle legimus. Bafethath urbs antiq iudse. Bethfathath uicus famark:
a d que ueit Hieu rex ifeael q i  aldflimo capo fitus e no amplius*xii*milibus a legiois oppido fepaf: ,p q uo

mterpretatur domus curuantium*Symmachus domus finguloram eo q? auguftus SC  humilis introitus fngu/
los tantumtSč ncc ipfos ingredi fuftmeret. Beuich quam conftruxerunt famaritani: qui de baby!oms regione
tranherunt* Biblos ciuitas phoeniris cuius meminit Ezechielpro qua in hebraico contmecur Gobci Baba/
ftus ciuitas x?ypti:iuxta Ezechielem* Bar m terra cedar Rut fcribit Hieremias. Babylon idolum eft Obel
Bethfaidaciuitas eft m Galilaza Andrej Petri Philippi apoftolorum prope ftagnum Genazarcth. Betbfage
uilla in monte oliucti ad quam uenit dominus Icfus* Bethania uilla in iecundo ab Aelia miliario in latere mon
tis oliuetkubi fjuator norter Lazarum fufcitaumcuius SC  monumentum ecclelianunc ibidem extručta demo
ftratur* Bethaiba trans Iordanem ubi Ioannesin poemtentiam baptizabat:unde& ufq^ hodie plurimi de fra/
tribus hoc eft de numero credentium ibi renafci cupientes uitali gurgite baptizantur. Bethfaida pifeina in hie
rufalem quaz uocabatur probatica:3č a nobis mterpretari poteft pccualis.Hxc quinq? quondam porticus ha/
bm t.oftcnduntur gcmini lacus.Q_uoniam unius hybernis pluuiis adimpleri folet.Alter miro in modo rubens
q U a(i cruentis aquis antiqui in fe operiš Cigna teftantur.N am hoftias in eo lauari a facerdotibus fallitas terunt;
unde SC  notnen acceperit.

0ronam Aftaroth carnaym nune uicus grandis in angulo BathcnostSč appellatur carnca tranffluem
ta Iordanis: traduntq? fuifle ibi domum lob.Sed SC  fupra memorauimus garne uituli in nono ab A e/
lia miliario* Cades ubi fons efl. iudicii:8C cades barne m deferto quae coiungitur ciuitati Petra: in Ara
biaiubi oculuit Maria:X Moyles rupe percufla aquam litienti populo dedit.Moftratur ibidem ufqt in prazfen
tem diem fepulehrum uia fed princeps Amelech ibi achdorlamagor cazfi funt* Cene regio pricipum Idumxo
rum* Caraitami filii Ruben.Nunc autem eft uicus chriftianis oibus florens iuxta Mediaban urbem arabia::
& appellatur Coraiatha in*x*miliario fupradičta: urbis:contra occidentalem plagam uicinus eius loči qux ap>
pellatur Baiae. Cariachbarbe uillulaquarta qua:& Chebron de qua iam fupra dndmus* Cauath uicus ara«-
hix  qui nune chanatha dicitur:quam cu ccpifkt Nabau appcllauit nabothliam* fuit autem in tnbu Manafla:

i -' ---— -- 2  --- -- j - - g

jioftro tpe corruit montes ucna^ auri plenos olim fuifle uicinos extimant* Cademoth in deferto ex quo Ioco
milit lc?atos Moy fes ad Sean regem amomeoig. Cariath uicus qui fub gama metropoli fmt* Cedcs ciuitas
quam cepit Icfiis rege ipfius interfed:o*Eft autem in forte tribus Juda:* Cathenoth altera ciuitas filioip Rubcn
urbs feparata leuitis* Capfaol in tribu Iudaz. Cina in tribu Iudx* Cella in tribu Iuda ubi quondam fedit Da
ttidtSc nune cella ad orientalem plagam eleuthcropoleospgetibuschebron quafi očtauo miliariotin qua fepul
chrum monftrat propheta: Abacuch* Cariathbal ciuitas lan m tribu Iuda* Cana in tribu Ephraim* Capfa
in tribu Ephraim* Cauc in tribu Manaflaz. Cariathiarin qute SC  cariathlual ciuitas faltuum una de urbibus
Gabaonita^ ptinens ad tribu Iudazicuntibusab Aelia Diofpoli miliario uno* De hac fuit Vrias ,ppheta:qucm
interfccit Ioachin in Hierufalem Rut fcribit Hicrcmias*Scd in Paralipomenon libro fllius Subal appellaECa
riathiari. Cifon in tribu Ifachar ciuitas feparata leuitis* Carto in tribu Zabulon feparata leuitis* Cana u fq?
ad Sydonem maioreiefl quippe ec altera minor ad cuius diftinčtionem maior hicc dicit .Fuitaute Cana in tri-
bu Afler ubi dominus nofler faluator aqua conuertit in uinum* Vnde SC  Nathanael uir ifraelita faluatoris tefli

rio iuxta Paneacle* Caria in tnbu neptalin ciuitas feparata leuitis* Ceron in tribu Zabulon in qua priftini re
manfere cultores. Carcar ubi erant zebee SC  Salmana quos interfccitGedeon.8C efl ufq? hodie caflcllu cogno
mento carcaria unius diei itinere a petra diflans*Chamon ciuitas in q fepultus eft Iaiar cu primu iudicaflet po
pulu ifrael Appellat autem hodie uicus canoana in capo latiflimo le legibus a legioe ad feptetrionale plagam
poentibus ptolemaide* Cifor torrens iuxta monte thabonubi cotra Staram dimicatu eft* Cadomi torrens in
xta que Dclbora belin geflit: Callaftuano^.i.uallisgigantu aduerfus quos pra:liatus eft dama* Clautomo
♦Iftetuu loctis a planetu nome accepit* Cera regio phsliftim. Carmelius ubi quonda nabal carmelius fmt:SC
nuc uilla eft Carmelta in deferto lapide oppidi chebron uergens ad orietale plagatubi SL  romanu prcefidiu eft
pofitu. Chcdron appcllaE torres fiuc uallis cedron iuxta hicrufale ad orientale plagatcuius Ioannes euageli
fta meminit. Cyrene in finibus a:gypti:ad que locu rex aftyriorum tranftulit damafcenos thoa quae<p eft iux
ta xgyptu. Charcedron.i.cathagircuius Efaias SL  Ezechiel in uifione tyrirecordatf:pro quo in hebraico tarfis
ičriptutSed SL  de hac in libris hebraica^ qonu plenius diximus* Cela.i.uallis Iofaphat inter hierufale SC  mon
te oliuctitlege ppheta Iohci Cedon in Ezechiel qcf Aqla SC  Symmachus lnterpretanf oriete* Cedar in Eze
chicl priceps cedartSed SL  Efaias SL  Hieremias in uifioe arabia: huius uocabuli rccordantf * Eft aute regio in he
remo faraccnoRe aftlioifmaeliscedarita cognomiata. Carioth \ regiocmoabitaru:ficut hieremias dicit. Ca
pbarnau iuxra ftagnu genafareth ufq^ hodie oppidu in GaliRa getiu fltu in finibus zabulo SL  neptali* Hu
cufq: p.cdirtera.i.grtece legere dcbemus:exinde p clemetu chi qd' afpiratione in fc continettSi a lati »is minime
habet feribedu pariter ac fegedu. Challiane ciuitas regi Nebroth in babyl6e cuius SL  Efaias meminit dices SC
challianaz ubi turris aedificata e. Challach afTyrioi^ egredies de terra Senar. Charra ciuitas mefopotaiaz tras
edeftam q ufčp hodie charra dnubi romanus cefus e exercitus:8i craftus dux captus* Cedro q quoda appella
baE Arbe licct male f graecis codicibus heaE arbochtcodita e at ante fepte anos qTaus urbs xgypti eoderet dixi
mus de hac Si  fupra*Fuit aute SC  metropolis:& quos gigates SC  potetes intelligere debemus* Chobaaad leua

partcm damafciteft autcm chobaa uilla in iildem regionibus babens accolas hcbraeos:qui ercdentes in Chriftu
oia legis pr^ccpta cuftodiunt.Et a principe haereleos hcbeonita: nuncupan^icontra iftiulrnodi dogma Pau!us
apoftolus Pribit ad galathas. Chabrata qd' intcrpretatur Aquiia .i.iuxta uiam qua: ducit in ephra

ta.i,rethelecm:ubi Rachel cum Bemamin pepeniretoccubuinSuper hocuerbo quid nobis uidctfin libro he/
bratca^ qonu diximus* Chafbi ubi geminos ludx  filios thamar edidit, oftendifautcm nune locus deferms
iuxta odolam in finibus elcutheropoleos.De hoc quoq? in libris hcbraicarum qonu plenius difputatum cfl.
Choreb mons dciin regione madia ruxta montem fyna (upra arabiam in defertoicui iungitur mons SC  defer/
mm faraccnorum quiuocat phara.Mi autcm uidet q> duplici no mine idem mons nuncfyna nune choreb uo
cctur. Charada caftra filiorum lfraeL Cheuerth mare ubi eft terminus iudxx  in tiibu neptalim:led SC  oppP
dum qcP poftum in honorem Tibcrii Carfans Herodcs rex \\xdxx  mftauratu appellauit tiberiade: ferunt hoc
primu appellamm nomine. Cheflira uicus ad ciuitatem pertinensgabaonin tnbu beniamin. Chalion in tri
bu Iuda:. Chaptis in tribu Juda. Chermcl unde Nabal chcrmcllus fuit de quo SC  fupra dičlum efttfchilon in
tribuluda. Chofri in tribu beniamin. Chaflclatabor in tnbu zabulon. Chctchinliterracethin aprus dici>
tunin quaciuitate codidit luza.Nam SC  urbs hodicq; aprinum appellat charuad qucm locu ( pPcutus eft Ioab
res nouas molientem (abet. Chamarin ubi Eiaias iimulaera cobuflit. Challiane ubi turns aedificata eft iux/
ta Efaiam ficut diximus. Chara ciuitas aflyric£5 in regione thomat iuxta Elaiam. ChaPlath iuxta Tabonter
m nus zabulon:diximus de ea SC  lupra (ub nomine challellus. Chabol terminus after. Chalab de hacculto/
res priftinos affer non ualuit expellere. Chorab torrens trans Iordane;ubi abfconditus eft Helias c regioe eiu f
dem fluminis. Chotbath regio aflyriorum. Chobar flumen Babylonum ficut in Ezcchielc. Charchanus ci
uiras iuxta flumen Euphratem. Charmoauillaiuxtabcthleem. ChamosidolumMoab. Choraam oppi,
dum Ga\\\xx  quod SC  Chriftus propter ineredulitatem milerabiliter deplorat plangit. Eft autem no defertum
in lecundo lapide Achapharnaum. Chrinarus.i.torrens ccdron:de quo 8C  iupra diximus intermontem oliue
ti SC  hierulalem:ubi dominum ialuatorcm Ioanncs euangelifta parat traditum.

^ % $lkn  urbs Adyrioip nobilis quam extruxit Afliir inter Niniuem SL  Chaladris.i,quxrcus 'Mambre iu
d * xtaChcbron uflp ad žetatem infantiae mea: SC  Conftanrii rcgis impcriu thcrebinihus monftrabat p/
uetus SC  annos magnitudine indicans:fub qua habitauit Abraha.miro aut cul tu abethnicis habitata e:
SC  uelutquonda infigni nomine conlecrata. Damalč us nobilis urbs phceniciar.Eodem aute uocabulo SC  IV!a/
feth ancilla: Abraham flius appellatus cft.Pori o mallct qd fibi uelit in libris hebraicarum qonu plenius difpu
tauit hic interpres interpretu lum funčtus oflicio non quo ancilla Abrahie Mafeth nuneupata ,pbemus. Dan
uicus m quarto a Pancadc miliario cuntibus ty^:qui ulep bodic (ic uocatf terminus mdxx  puinriaz contralc/
ptemtnoneidcquo SC  lordanisflumencrupcnsabloco lortitusnome IorquippePiiponide fluuiu fiueriuum
hebrari uocant. Danaba ciuitas ballach filii regis port que regnauitIodablicet mihi uidetur longcaliter:& eft
hodie ufq? daua in očtauo miliario Areopoleos pergendbus amonem SC  dauaba lup monte phegor in leptimo
lapide cfby.Dothain ubi muenit Iofcph ftatres luos pecora palcetes:q SC  ufq? hodie in.xii.a lebafte miliario co*
traaqlonis plaga oftenditf. Debon qux SC  dibon in (blitudine caftra EIior: 1  frači. Eft aut SC  alia dibon uilla p^
grandisiuxtaarnone qua: cuprius fuiiJet filio^ moab:5č poft cam Sconrcx amorraro^ belliiuretenuiflcta fu
liis llracl capta atqi po! iefla in parte uenit tribus Gad.Meminit hmus Hieremias SC  Eiaias in uifionecotra Mo^
ab Debon Gad filioi^ ifracl caftra* Difmcmoab.i.ad ocadcntem moab iuxta Iordane cotra Icricu:ubi balach
rex Moab SC  maiores natu Madian ifiade infidiis deccpcrunt:in quo loco SC  Moy les Deutci'onoinium Ičripfic
Dabira ciuitas in tribu Dan cuius rege interferit Iefus.Eft aut SC  alia uillula iudxo^, in monte tabor rcgionis
ad diocxfarca pertmens.Dornafeth qd’ Symmachus traftulit dormaritina hoc e Dora in nono miliario čada/
xcx  palaillma: pgentibus tyy no delerta:qme cu cecidiilet in lorte tribus manalfie ea pofliderc non potuit qa in
ea habitatorcspnftini pmanferunt. Dabirin tribu Iudaquocabad ciuitas littera^ihac prseoccupauitGotho
niel frater Calcph intei fedtis in ca euachi.Fuit aut Si  ipla faccrdotibus leparata.Porro Gothniel qdam arbitra^
tur filium fratris Daleph. Dabir luper Iordancm ciuitas amorraro^:. Dimora in tribu Iuda. Deima in tribu
Iuda:eade aut e q&Cdabir ciuitas littera^r* Deaia fiue dauidi tnbu ludrc. Dumain tnbu Iuda: uicusgrandis
i Daroma boe e ad auftrale plaga in finibus cleutheropolcos dece SC  lepte ab ea milianbus diftas. Dauna in
tribu Zabulo.ciuitaslepata leuids. Dafbach i  tribu Zabulo.Dabrcch i tnbu Ilachar ut lepata leuitis* Drus.i.
qrcusi ephrata i tnbu Manaliai.Vnde fuitGedco:Etde hac qd nobis uifu fuit i libris hebraicaiu qonu diximus
ritur quo ephrata i tribu manalia: nucee dicaF. Dibon deq fupra diximus cuius mcminit Eiaias i uilio
necontraMoab. Deletqd r  Aquila tranllulit panctem:Symmacbus mu^e. Dodaum dequa Eiaias in uilioe
fcribitArabias.Eft autem iuxtaareapolin* Daronhuius meminitEzechiel:qd' Symmachus ueit tin africam.

Diolpolis ciuitas a:gypti ficut feribit Ezcchiel. Dada in regioe ccdar* de qua fcribit Hieremias. Dcblatai
in terra Moab ficut fcribit Hieremias. Dedam in regioe Idumaia luper qua fcribit Hieremias.Eft aute in quar
to miliario a metallo fano contra aquilonem. Dccapobs ficut in euagelio lcgimus.Eft autem regio dcccm ur/
bium trans Jordanom drča Hipipum X  pelami SC  cadariam.

\ iDeuiuirn lacer paradifi locus ad oriete qd in uoluptate delitialčp trafferf. Euilla ubi auru prarciofum
i  f qcf hcbraice dr zaab SC  gema: prasdofiflima: carbuculus fmaragdufq; nafcutur.Eft at regio ad onete
\ v uerges:q Circuit dc paradilo pbifo cgrcdies:que nr i mutato noie Gage uocant. Sed SC  unus de mi non

bus Noe cuila dietus e:que Iole.refeit cu fratnbus fuis a flumie cefenc SC  regioe Indiac ufp ad eu locu q appella

1  xlvii

delerto jur

. . . . adilo ories*

Porro Salu.auctar cmiftimus aflerit tam tygris quam euphratesin Armenia fontes demonftrari,Ex quo am>
inaduerdtnus afaci de paradifo & flumini bus ciusintelligendum. Eleftar ciuitas regis Arioth, Ephrata regi
bethlecm ciuitus Dauidtin qua natus eft Chriftus.Eft autem in tribu Iudadicet plarriq? male cxiftimat in tribu
beniamin i«xta uiam ubi fepulta eft Rachel rex moab qutnto miliario ab hierulalem in eo loco:qui a.lxx*uoca
batur bippodtomusrlegimus ephratam inparalipomenon libro iiipra didum eft. Eodorna in deferto caftra
filiorum ifrael. Ematb quam tranftulerunt exploratorcs qui ab lefu mifii funt* Eruia ubi pars populi earla
cit ifraelis ab Amalech Si  cananaso qacm in deuteronomio amoridum feriptura uocat. Elebon ciuitas Scon
regis amorrarorum in terra Galaad qua cum fuiftctante moabitaru ab amorraris belli iurc polTcila cft.MemiV
nit huius Hicremias Efaias quocp in uifione contra Moab.Porro nune uocatur Efbusurbs infignis  Arabia in
rnontibus qui lunt contra Jerico uiginti a Iordane milibus diftans.Fuit autem in tribu Ruben leparata Leuitis
Edray ubi interfeduseft Og rex badam gigas pontesroifip illius carfus exercitus. Nune autem eft adara inCi;
gnis ciuitas Arabia in uiccfimoquarto lapiae ab Oftia. Eleale ciuitas amorrarorum in Galaad quar ceddit in
fortem tribus ruben. Meminit huius SL  Efaias in uifionc contra Moab SC  Hieremias:fed &ufqi hodie mila grr>
dis oftenditur in primo ab Efbus miliario. Enna quar eft iuxta defertum cades. Exmon mons Ermon quem
pbceniccs cognominant Samoniam fupra pofuimus. Emathator quod interpretatur uallis acor.i.tumultus
atch turbarummbi Achas lapidibus oppreftus eft eo q> quardam de anathemate luft ulilfct. Eft autem locus iuxr
ta lerico baud procul a gallalis.male ergo quidam putant uallem Acor nomine dus qui lapidatus eft nuneupa
tam cum ille Acham diclus lit: SC  non achor uel achar, Eglon quar Si  odolam in tribu Iudaricuius nomine re/
aem dabir interfecit Ielus.Eft autem nuneuilla pergrandis in duodedmo deElcuteropolim lapide contra onev
tem de qua Si  lupra diximus. Efron quar 8i  Aliur iuxta heremum in tribu Iudaidc qua fupra dičtu eft. Ena-
chin Si  in bac interfecit Icfus Enachin led habitorum hebron. Ephron in tnbu Iuda eft uilla grandis. Eprca
nomine contra leptemtrioncm in uicefimo ab Aelia miliario. Efdre in tribu Iuda. Etna in tnbu Iuda. Eleo
rothia in tribu Iuda. Eum in tribu Iuda. Elolath in tnbu Iuda. Erebm tribu Iudaeft:hodieq; uilla in dara
ma.i.auftrum quar heremita nuneupatur. Elau in tnbu Iuda. Elu! in tribu Iuda ♦ Eft SC  hodie in regione ad

Engaddi in tnbu Iuda: ubi ablcondi tus eft Dauid in lolitudine quar eft in aulone hoc eft in regione

illa campeftri de qua fupra diximus:uocatur ufq; hodie uicus pergrandis iudaeorum engaddi: iuxta mare mor
tuum.Vnopoballamum ucnitquas uineas Engaddi falomon nuneupat. Elchcmo ciuitas lacerdotalis nune
oftenditur pergrandis uicus iudasorum in daroma qui locus ad elcutheropolcos pertinet per regione. Emath
Raphin.i.uallis Raphin in tribu Beniamin. Eduma in tnbu bemaminrnunc uero oftenditur uilla eduma in
Acranatheme.xii.ferme milibus diftans a ncapoli contra orientalem plagam. Er ma SC  hanc Icfus cepit rege
illius interfedo qu£e fuit in lorte Symeonis fiue Iuda. Echer fortis Bymeonis Si  nune eft uilla pergrandis no/
minelechiraan interiore Daroma iuxta Malatham. Echa in tribu Symconis. Elehath in tnbu After Leuitis
feparata. ElHray in tribu neptalim« Elchaul in tribu Dan: ubi mortuuscft Saplbn:quar ufq; bodic oftcndii:
in decimo eleutheropoleos miliario contra AqIonem pergentibus Nicopolim. EItbcco in tnbu Dan feparata
Leuitis. Elbatde hac tribus After accolas priftinos nequiuitexpellerc. Erennon uicus iudarorum pergrandis
in fexto ab Eleutheropoli miliario contra meridianum in daroma. Emathdor in tribu neptalim feparata leui¬
tis, Emath termmus allophylorum in regione Damafci. Ergab ad quem locum Ionatham ucnit filius Saul
uerum diligitmilitaribusiaculis feexcrcendum,Pro quo Aquiia Si  fymmachus interpretati funtlapidem uel
aliolocoSymmachushoc. dixerit. Enehella ubi abfconditus eft Dauid:nunc

uero Ecclla uilla dicitur in leptimo ab Eleutheropoli miIiario:iuxta.quam Si  fepulebrum Abacucb prop betic
oftendiR Elmon locus quifpiam interpreta^ pro quo Aquila Si  Theodotion rranftulerunt

quod nosdicerepoftumus huncuel lllum.Porro licetledor agnolčat:q>in principioquoq: libri huiusaliq
ex parte perftinxifte mc non oia qux  tranlfčro ( pbare.Scd iccirco qdam iuxta audoritatem gručam relinque/
re,qa de his in Iibris hcbraica^ qonu plenius difputaui.Eft Matba ad que dauid locu milit. Eloth qua ardifica
uit rex Arrarias. Emath in Elaia Damalči ciuitas qua oppugnauit rcx Aftyrio^.meminit huius Zacharias Si
Ezechiel.in Amos quocp Emath Rabba fčribitf qcJ' nobilcu lonat Emath magna: diximus de hac Si  fupra:qd
nobis ur haceeepiphaniaiuxtaemeftamqulqj hodie fuo noicdrfic. ElerurbsquaazdificauitSalomon. El
cefta de quo loco & Nau ,ppheta fuittna appellaf’Elcefeus. Enachi qd' Symmachus Si  Aqla tranftulerut ual
Ju. Emaus de quo fuit Cleophastcuius Lucas meminit euangcliftatharc e nuc Nicopolis infignis ciuitas Palx
ftinar. Ephai'iuxta defertu ad qua uenit Icfus cu dilcipulis fuis:diximus de hac Si  fupra fnb Ephiro uocabulo,
Hucufcp p correpta littcra.e.nominu funt leda pricipia.Exidep extefu legamus elemetu qd' grarce df hIct.

E Ifon:Q_uod lterpretat caterua fluuius que nriGage uocat de paradilo exies SC  pges Si  Indix regiocs
poft qs crupit i pclagus.Dicit aut feriptura circuiri ab hoc uniuerfa regionee uilla ubi auie prarcipuu
nafcif SC  carbuculus&lapis prafinus. Fara nuc oppidu trasarabianudii, Saracen is qi folitudic ua
( gi crrartp hoc iter feccrut filii ifrael cu de mote Syna caftra mouiftentte ergo ut diximus tras Arabia contra au

ftrale plaga:Si diftat ab euilacotra oriete itinere triu die^r,In deferto autem Phara feriptura comemorat habh

tafte Ifmaclcm,


tafle Ifmalem.Vnde SC  Ifmaelits qui nune Saraceni:legimus quoq^ codorlogomor regem percuflifle eos q erat
in dclčrto Pharam« Filiftim quaz nune dicitur Alčolon 8C  contra eam regio Palxftina. Fanuel locus in quo
Iacob tora nočte collučtans ifraelis uocabulum meruit iuxta torrentem Iacob. Fanuelautem interpretatur fa
cies dei ab eo q> ibi deum uiderit, Fogo ciuitas Adad regis quxin regione Gaballitica, Fenon caftra filiorum
,-frači in delerto.Fuit autem quondam ciuitas principum Edon nune uiculus in deferto ubi xris  mctalla damna
tor um fupplicris effodiuntur inter ciuitatem Petram SC  zoarem:dc qua & fupra dbdmus. Fiton ciuitas a:gy/
po quam sedificauerunt filiiilrael. Fin caftra filiorum ilrael in deferto, Fotura ciuitas trans melopotamiam,
Vnde fuit Balaam ariolusded SC  iuxta Eleutheropolim quaedam mila nomine fatura nucupatur euntibus Ga>
fam. Fogor SC  bethfogor mons moabitarum:ad quem Balaam rex adduxit Balaam ariolum in fupercilio Li/
biadis, Bed 5C  alfa uilla Fogor haud procul a Bethleem cernitur:quod nune Phaora nuneupatur, Fafga cim/
tas amorraeorum:eft autem SC  mons contra orietalem plagam Fafga:pro quo Aquila interpretat'' excilum.Sed
8i,lxx,intcrpretcs Falga in quodam loco excifum tranftulerunt. Fanuel ciuitas quam asdificamt Hieroboam.

Eanuel turris quam fubuertit Dedeon.Sed SC  unus de filiis Or uocatus e Fanuel, Fraton unde fuit abdon iu
dcx populi ilrael monte amalech. Felmomalmon quod Aquila interpretatur illum uel iftum: Sy mmachus
ueronclcio quem locumtThcodotionillum locum admouudc quo in libris hebraicarum qonu plenius difpu,
randumeft. Fogor ciuitas regni Edon, Farfarfluuius damafci, Fature regio xgyptnuxta Ezechielem
&  Hieremiam in qua profugi habitauerunt iudad,

fluui us qui apud iegyptios Nilus uocatur in paradilo oriens:8čuniuerlam arthiopiam circuiens,
g i  Gomorra una de quinq? ciuitatibus fodomorum:qua: cum reliquis dmina ultione lubuerfa eft, Ge
rara ex cuius nomine nune geraretica uocatur regio trans daroma procul ab Eleutheropoli uiginti mi
libus SC  quinqi ad meridiem,Eratolim terminus cananaeoru ad auftralem SC  ciuitas Metropolis palxftina:fcri
ptura commemorat fuifte eam inter eades SC  fur hoc eftinter duas lolitudincs:quarum una xgypto iugitunad
quam populus trans fretum rubri maris aduenit,Altera uero eades ufqi ad laracenorum heremum cxtenditur

Gallaad mons ad quem leptimo die profečtionis SC  charris Iacobus profugus uenit *E ft autem ad terga phce
nicis SC  arabias collibus libani copulatus: extendunturqi per delertum ulq? ad eum locum ubi trans lordanem
habitauit olim rex Bcon amorrcorum,Cecidit fupradičtus mons in fortem filiorum Rubcm SC  gad SC  d mudile
tribus manaf&.Sed SC  Hieremias loquitur Galaad tu mihi initium libani:a quo monte ciuitas in eo condita Idr
tita eft uocabulum:quam SC  cepit SC  de amorreorum manuiGalaad filius Machir filii Manaftle. Gader turris
ubi habitanta Iacob Rubem patris uiolauit thorum:qux ablq,\g,!ittera in hebrao Ader feribitur. Gelcm re/
gio agypn quam inhabitauit Iacob cum liberis luis, Ganongaber caftra in folitudine filiorumilrael ficut in
numerorum libro Ičriptum eft,Porro iuxta dcuteronomium ciuitas eft efau:quam nune dami nuneupari pu/
tantiuxta mare rubrum SC  Ailam,Gethami pro qua in hebrao politum e Auit ciuitas adad:qui quartus regna
uit in idumaa terra:qua Gebalem dicitur, Gai in folitudine caftra filiorum iiraebSc ulep bodle Gala urbs did
tur palxftinx iuxta ciuitatem petram, Gelmon deblatam caftra.umanlio filiorum ilrael in delerto, Gadgad
mons in delerto:ubi caftramentati lunt filii ilrael. Gaza ciuitas ameoruman qua habltauere cappadoces p ti/
ftmls cultoribus inter fcdhstapud ueteres erat terminus cananacorum iuxta xgyptum:cecldltq5 in Idrtem tribus
:udce:lcd eam tcnerc no n potuit:quia Eathimi,i,gigantes fbrtiIfimeallophylorum reftlterunt: SC  eft ulq; hodie
inlignis ciuitas palxftlnae.Q_iiacritur autem quomodo in quadam prophctia dicatur futura in cumulum lem/
piternum,Q_uod Idiuitur ita Antlqua ciuitas locum uix  fundamentorum ueftigla.Hanc autem qux nuc ceiv
nitur in alio loco pro illa qux corruit xdificatam.Gargafi ciuitas trans lordanem iunčta moliti Galaad quam
tenuittribus Manafix.Et hacc efle nune dicitur,Gcrafa urbs inlignis arabix,Q__uldam autem Ipfam efte Grada
ra exiftimat,5ed SC  euageliu meminit gerafario^, Gadgad ubi aquarum torrentes lunt.Eft autem locus in lo
litudine. Gaulon fiuc galontin tribu Manaffe ciuitas lacerdotalis SC  fugitiuorum in regione baftanitidi,Sed SC
nune Galon uocatf uilla pergradis in bethanea:ad cuius nome SC  regio lortita uocabulu e, Gebal mos in repro
millionis terratubi ad imperiu Moyli altara: coftručtu e,Sutaute iuxta lericu duo motes uicini cotra le inuice
rcfpidetcstE qbus unus Garizim:altcr Gebal dr,Porro famaritani arbitratur hos duos motes luxta Ncapollm
ce:fcd uehemeter crrat:pl urimu inter le di ftatmec pofiunt iuicč benedicetlu fiue maledicetiu iter le audire uo/
ccs.Q_^uod leriptura comemorat, Garizi mos lup que fteterut hi q malediela refonabat iuxta lupradicftu mo
te Gebal, Golgol q Sčlal iuxta que motes ee Idnbuntur garizi SC  Gebal, Galgal autem locus eft iuxtalerlcum
ErrantigiturSamaritani qul luxta Neapollm garlzim SC  Gebal motes oftedere uoluticum ipfosiuxta Galgal
ee fcripmra teftat, Galmoab qcF ^teprctat' ,  uallls moab iuxta Fogor ubi lepultus e Moy les, Gaigala hxc  eft
qua lupra poluimus Golgol ad orietale plaga antlqux Ier,

Iordaneiubi Icfus fccudu populu circucidit:5<: paldha cclcbrauit:3č deficiente mana triticeis panibus ufus e ilra
el »In ipfo loco lapides quoq^ quos de aulcolo lordanis traftulerut ftatuerut ibi:5C tabernaculu teftimonii fixum
tnulto teporc fuiuCecidlt aut m forre tribus Iudx:3C oftedit ufqj hodie locus delertus in lecundo Iericusmilia
tio ab lllius regiois in or i etalibus i  miro cultu habitus:led SC  iuxta qda alia Gelgala fufpicat. Gay iuxta betha
&  Bethel,qua expugnauit Ielus rege illius intcrfccfto:Sč habitauit illa quoda circa Iordane amorra:usmuc defer
tus tatu oftedif locus. Gabao undeGabaonita: fupplices uenerut ad lefuterat oli metropolis ciuitas SC  regalis
Enco^: ceciditcp in lorte tribus Beniamin:5č nuc oftedit' uilla eode noiein qrto miliario bcthelis cotra occideta

*e plaga;iuxta rama SC  Remon, Vbi falomon hoftis imolatis diuinu meruit oraculum, Fuit aut SC  ipEt leparata

xlviii



l!


L

Leuitis. Gabc fortis Bcniamin:& lisec Leuitis ciuitas (čparata* Gazei in forte tribus ephraim urbs (epara-
ta Leuitis.quam SC  ipfam cxpugnauit lefus rege illius lntcrfedo. Aedificata eft autem poftea a Salomonemuc
Garara uilla dicitur inquarto miliario Ncapoleos contra feptemtrionem. Verum tamen fciendum q alicnige

euntibus diofpolim. Gefen ciuitas alicnigenariim:quas c a gercaffi in baftanitide de qua filii ifrael expellere
non uoluerunt gcrufi. Gadcr SC  huius regem interfecit Ieius.Lcgimus q> Iacob trans turrim Gader fixcrit ta-
bernaculum fuum. Goym in gcgcl:quod Aquila SC  Symmachusintcrpretantur gentes in Gelgel. Geloel
SC  hanc cepit Iefus:& nune oftenditur uilla nomine Galgalistabantipatride in (exto miliario contra (eptemtrio
nem, Gallath tbamain locus qui interpretatur poiTeiIio aqus.Gadgad in tribu Iudastcft autem hodiop uil
lain extrcmis finibus Daroma contra orientem imminens mari mortuo, Gadera in tribu Iuda; nune appel/
latur uilla ad regionem ciuitatis elimenfis pertinens nomine Gadcratcontra terebinthum. Gaedar in tribu iu-
da hodie uocatur. Getharemonin tribu manafk ciuitas feparata Leuitis« Gay uallis fiue pra:ruptum.
Geennon quod interpretatur uallis Hennon:5č ab hac quidam putant appellatam Gennam ♦ Cecidit autem in
fortem tribus Beniamin:iuxta tur« Gerdus uicus pergrandis in decimo miliario dioipoleos pergentibus eleu
theropolim« Glabliterraallopbylorum« Gifon in tribu Iuda. Gelon in tribu Iuda« Getheffčr in tribu
Zabulon. Gabathon in tribu dan ciuitas (čparata Leuitis.Eft quoq? oppidum quod uocatur Gabe in (čxtode.
cimo miliario csefarc£;3£ alia uilla Gabatha in finibus diocciarea: iuxta grandem campum legioismecnon Ga /
baa SčGabatba uiculi contra orientalem plagam Daromazfcd Si  alia Gabata in tribu Beniami: ubi fuit domus
Saufialienigenarum quocp in regnorum libns quxdam Gabatha fcribitur SC  iuxta Bethleem in tribu Iuda.
Gctrcmon alia ciuitas in tribu Dam feparata Leuitis.Efl: autem nune uilla pergrandis in duodecimo miliario
dioipoleos pergentibus ad cam de metropoli. Galiboth locus iuxta Iordancm in tribu Beniami ubi altare do¬
mino conftruxerunt filii R ubem. Gaas mons in tribu Ephraim.in cuius ieptcmtrionali plaga fepultus lefus
filius Naue:5čufip hodieiuxtauicum Thanam fepulchrum eius iniigne monftratur. Gabaath in tribu Bc/
niamimurbs phinees filii Elcazariiubi fepultus eft Eleazarus.Eft autem Gabatha uilla in.xii«miliario eleuthe-
ropolcos ubi SC  fepulchrum propheta: Abacuch oftenditur. Gabaam ufqi ad hunc delatum eft cotra tribum
Bcniamin ficut in libro iudieum fcribitur. Getha ad quem locum tranftulerunt arcam teftamenti de Azoto:
nune uicus grandis uocatur githam inter antipatrionem SC  Ramam.Sed SC  alia uilla appellatur gethim. Gal
li undefuit Falthin qui poft fugam Dauid Mico 1 uxorem eius acceperat.meminit SC  huius loči Efaias.dicitur
autem cfie quidam ad raro uicus qui uocaturgalla. GclanfurregioaIlophylorum. Galaboe montes alieni/
genarumrin (čxto lapide a fintopolian quibus etiam uicns eft grandis qui uocatur Gelbos.Sed utad quam de-
ftendit Dauid pro Aquila tov £ulovov.i.expeditu uel accin<ftum:Symmachus latronum cineum tranftule/
runt. Gazera ubi Dauid percuffit al i e n i gen as :po fu i m u s SC  fupra Gazcr. Gefturi regio alicnigenarum in Cy
ria. GilonundcfuitAchitofcl. Gol ubi commiftumeftpradium. Galska duasGalika:cxquibusuua Ga
lika getium uocatur uicina tyriorum finibustubi Sc  Salomon uiginti ciuitates donauitChiram regi tyri in Cor
te tribus Ncptalim.AlteraGalikadicitur erga tyberiadem SC  ftagnum genazareth in tribu zabulon. Gion:
ubi Salomon unčtus eft in regem. Geu locus in quo percuffit Hieu rex ifrael Ochoziam regem Iudae iuxta ic
blaam. Gethachofundclonas propheta fuit. Gaddi qucm percuffit Azael rex damafci pofita eft SC  fupra
Gadda. Gemellaregio idumaiorumtpro qua Aquila SC  Symmachus interpretatur uallem galis. Gebin me-
minit huius Efaias:8C eft uilla Geba quinto miliario a Gufius euntibus Neapolim. Gozam in regione Emath
8C  huius meminit Efaias.Eft autem in finibus damafci. Gareb iuxta hierufalem ficut fcribitHieremias. Ga/
barth q? Aquila interpretatur in fepibus:Symmachus uero in collis lege Hiercmiam. Gepta nomen regionjs
ut in Efaia (čriptum eft. Gamen fiue Gamon regio moabitarum iuxta Efaiam, Gadara urbs tras Iordancm
contra fintopolim SC  tybcriadam ad orientalem plagam fitain montctdccuius radiceaquae calidteeruput bal/
neisdefuper cdificatis. Gergefa ubieos qui a dacmonibus uexabantur faluator reftituit fanitati ♦ & hodie fup
montem uiculus dcmonftratur iuxta ftagni tyberiadis:in quo porci praecipitati funt:diximus de hoc fupra.
Geth famani locus ubi faluator ante paftionem oraui t.Eft autem ad radices montis oliueti:nunc ecclefia de fu-
per jcdificata. Golgotha locus caluariadn quo Saluator pro falute omnium crucifixus eft:& ufq hodie ofte-
ditur in Aelia ad fčptemtrionem plagam montis fyon«

Elach regio principum Etlon SC  ciuitas Elau in dccimo a Petra miliario contra orientem. Heroin ci¬
uitas in aegypto:ad q occurrit Iofeph patri fuo Iacob* Heliofpolis ciuitas folis urbs in argyptoqp q in
hebrseo feriptu e onrin q Phutijfar fuit facerdosimemmit huius SC  Ezechicl. Heganiu in tribu Iuda
nune eft uicusiuxtabethcl, Henaim in tribu Iudathodiecp uilla eft betrium circa therebintum. Hendoe in
tribu manafk ubi phitonifta a Saule Iudse rege confulitur diximus fupra 8C  de endor c[ux  eft iuxta oppidum
Naintin cuius portis Saluator filium uidua: fufcitauit ♦ Eft autem circa Sinthopolin« Hengauin in tribu Ifa
char ciuitas (čparata Ieuitistfed alia quadam ciuitas Hengania dicitur circa gerafam« Honcida i tribu Ifachar
Eft autem ufip hodie uilla qu^dam nomine Enadab pergentibus de eleutheropoli Acliam quafi in decimo mi
liario. Henafbr in tribu Neptalim pofita eft fliper aftur. Herecon terminus tribus dam iuxta Iopem. Hc-
tamtubi habitabat Sapfam in fpclunca iuxta torrentem. Hela legimus uallem Hela quam Aquila SC  Theo-
dotion interpretantur uallem quercus. Hengadi defertum in quo abfconditus eft Dauid. pofuimus SC  mpt*


Hengadi in tribu Iuda iuxta mare mortuum cotra codccimum. Hemath regio alfophilo^,Porto iuxta Hie/
remiam ciuitas Damafci. Heua terminus Damafci ficut in EzechieUcgimus ad orientem uergcnš Athiema
8č Palmet cs quse ČC ca: ter i interprctcs edideruntThamaar.

Aboc fluuius:quo trafmiftb lučlatus eft lacob aduerfus eum qui apparuerat:uocatufcp cfl: Ifrael, flu,
#i itinanimam.i.PhiladeiphiamSčIerafarnde quarto miliario cius:Sč ultra procedens fordani fluuio
commifčetur, Idumaea regioE(au:qu££ex eo %  jlleEdon uocabarurnomcn acccpst.Eft autem circa
urnem Petram qu£ dicitur nune Gabalcne. Ietheth regio principum Edon in eademtde qua fupra diximus
Gabalene. Iroth locus deferti ad quem ucnerunt filii Ifracl mare rubrum tranftrctantes. Icbara caftra in foli
tudine filiorum Ifrael, Incendium.i.Enithipitinoch locus in defertombi quadam partem populi fiamma co/
buflic* Iuchaath caftra in deferto filiorum Ifrael. Ianna cjua: eft in campo Moab fubtus uerticcm Fafga.i.ex
celfi:quod refpicit ad defertu Armon. Iafla ubi aduerfus Scon Amorreorum regem dimicatur.Meminit hu/
ius Elaias in uifione contra Moab.Sed Si  Hieremias.Sč ufcp hodie oftenditur inter Mcdaban & Deblatai .Iacer
ciuitas Amorreorum in decimo lapide Philadelphia: ad folis occafum trans Iordanem:quas fuit terminus tnV
bus Gad ex renditurq: ufq?Aroer,qua: ipfa refpicit Edraban.meminit ui bis Iacer 8i  Efaias i uifione Moabtfed
Hicremias. Fuit autem feparata Leuitis:8č diftat ab Efebcon.x v.miiibus, e qua magnum flumen crumpens
aIordane fufčipitur. Iordanis fluuius diuidens ludaram Arabiam SC  Aulonenude quo fupradiximus:& uičp
ad mare mortuum fkens:qui poft multos circuitus iuxta Ierico mortuo commixt us mari nomcn amittit. le/
thaathablocus in defcrtotubi torrentes aquarum demonftrantur* Ierico urbs:quam Iordane trafgrefto fub/
uertit Iefus rege illius interfečto:p qua extruxit alfam Ozatn de Bethel ex tribu Ephraim: q dominus nofter
atqj faluator fua prscdicatione uel praefentia illuftrare dignatus cfftSed Se hoc eo tempore quo Hierufalem op
pugnabatur a romanis propter perfidiam ciuium capta atep deftručta eft: p qua tertia ardifcata cft:qua: ho/
die permanct:Sč oftenduntur utriuičp urbis ueftigia ufqj in prždentcm diem. Ierufalem in qua regnauit Ado
bcrzeth:& poft eum tenuere Iebufeire quibus (ortira eft uocabuIum:quos multo poft tepore Dauid cxtcrmi/
nauit totius eam Iadxx prouinciae Metropolin fabricatus eft:eo q> ibi Iocum templiemei it:& cxtrucftunc im
pen (as bal o m oni fliio dereliquerit:hanc dlc Iofephus refert quod in Genefi fcribitur Šale fub rege Mclchne/
dech.Fuit autem in tribu Beniamin. It bus ipfa eft quae Hierufalem. Iarin ciuitas gobenitarum. Iariuit cu
uitas qua: fubuertitIebus quarto diftans ab Elcutheropoli lapide iuxta uillam Efchaol. Ilinuint ubi abfcon /
dituseft Dauidtde qua Si  fupra quid nobis uidetur diximusponentes Betheflnuit. Sed Si  in regnorum libro
primo pro Ifinuit Aquila interpretatur diftipatam;Sy mmachus uero defertam. Icdua in fexto abEJeuthe/
ropoli lapide pergenti bus chebron. lethonam ciuitas Carmeli:quam cepit Iefus rege illius interfečto. Iayr
ciuitas tribus ManafEe. Iamucl in tribu Iuda.Eft autem ufčp hodie oppidum Palarihn* ianua inter Diofpo/
lin Si Azotum« Iaber ciuitas litterarum in tribu Iuda. Iagur in tribu leda. Ierinus in tribu Iuda. Eft autem
ufi$ hodie uilla Iermurcha in decimo ab Eleutheropoli lapide aftcndentibus Aeliam. Iethe! in tribu Iuda.

Iečlan in tribu Iuda. lether in tribu Iuda ciuitas facei dotalis.Et nune eft uilla pergrandis Iechira nomine in
uicefimo miliario Eleutheropoleos:habitatores quccp dus omnes Chriftiani funt.Sica eft autem in iriteriore
Daroma iuxta Malatha:diximus de hac SC  fupra. Ianum in tribu Iuda eft uilla Ianua in tertio miliario legio/
nis contra meridiem;(ed nune uidetur ipfa efte qux fcribitur. Icthan in tribu Iuda ciuitas faccrdotalis eft:ho/
dieq; mons pergrandisIuda:orum in očtauo lapide ab Eleutheropoli ad auftralem partem in Daroma. Iefra
el in tribu Iudailed non ipfa quae fupralefrael in tnbu Manaffe:hodieq^ uillapergrandis uicus oftenditur in
campo maximo inter Sintopolm Si  Lcgionem.Fuit autem terminus Ifachar.Sed Si  unus de pofteris Ephrate
ficut in Paralipomenonlegimusuocatus eft Iezrael. ledaan in tribu Iuda. Iefbechi in tribu Iofeph. Iano
in tribu Epnraim.Hanc quocp cepit rex aftyriorum:Sd hodieq: uicus oftenditur Iano in Trabitena regione in
xii.Iapide a Neapoleos contra orientem. Ianum pro qua Si  Symmachus interpretatur dcxteram. lafap p
quo hebraci habitatores legunt Inemethtpro qua Aquila Sč Symmachus tranftulerunt in ualle. Ieblaam in
tribu Manaflazde qua alienigenas non ualluit cxpellcre. Icrfel in tribu Beniamin, Iecnal in tribu Zabulcn
ciuitas feparata Lcuitis. Iafchie in tribu Zabulo nune ufq? Ioppe uocatur aičenfus Iapho.Sed oppidum fica
minu nomine de c^farea Ptholemaidem pergcntibus prope mare fuper montem Carmclum Epha dicitur,
Ieftael in tnbu Zabulon. Ielddla in tribu Zabulon. Iermoth in tribu Ifachar urbs facerdotibus feparata
pofuimus:& fupra cernuir.cuius Si  Ofceprophera meminit* Iococ fortis Neptalim in conflnio triom trjbuu
♦i.in tribu Zabulon ad auftralem plagam in tribu aflerad occidentalem.Porroin tribu Iuda ad folis ortumla/
buel in tribu Neptalim. Ieron in tribu Neptalim. Ietlan in tribu Dan, Ielon in tnbu Dan. Iud in tribu
Dan. Iaracoaq i  tribu Dan, Iulethi pro quoAqla interpretatur fmaxilla. IabisGalaad 8č bane oppugna
nerunt filii Ifrael.Nunc autem uicus eft trans lordanem in (čxto miliario ciuitatis pel la: fuper mentem cunti/
busGrafan, Iar faltus in quo examen apum fuit. lerameli regio Allophilo^, lether ad quam milit Dauid
nune eft uilla in Daroma nommeIethira:dcqua Si  fupra diximus. Iezniaan ciuitas principum Salomonis.

Ithabyrim pro quo Aquila Si  Symmachus in Ofce propheta tranftulcrunt Thabor.Eft autem mors 1 ha/
bor in campo maximo ad orientalem plagam legionis, Ietboel nomen petrac in regnorum libris. Icthaba
urbsantiqualudxae. Inazcb pro quo Symmachustranftulit in ualle Zeb. Inachtm fiuelbachim pro quo
Aqui!a& Symmachus tranftulerut in fletutmeminit huius Michcas propheta. Ioppe oppidum pakftinm
maritimum in tribu Dan. Inaraba pro quo Aquila tranftulit in humili ucl planotporro Symmachus in ca/

F xlix

pcdri iturca & traconidis regiotcuius tetrarcha fuit Phflippusificut in euangeliis !egimus.traconidis autem di
eitnr terra iuxta arabia: dedrtum quod hofdrte rnngi tur.

E AOa terminus cananaeoiji cotra Sidone. Luža i tribu Beniamintqua podea cognominauitIacob Be
thel.Ed aut ufq? hodie uslla in finidra parte luda: Ncapoli pgenbus Aclta. Luža hxc  altera qua: ce
ciditi forte filioi^ Iofeph uma Sicliei tertio lapide Neapoieos. Latho urbsducu Edo. Lenima ide
ferto cadra fiiio^ Ifrael. Lobo locus (biitudmis tras Iordaneun quo Moyfes dcuteronomiu legit. Lachisin
tribu Iuda.Sea & hac cepit lefus rege eius interfečlo.mcminit huius Efaias& Hieremias:& nuc e uilia in fepti
mo m liario ab eleutheropoli eutibus Daroma. Lebna in tribu luda ciuitas facerdotalis:qua tenuit lefus re/
ge tifus intcrfe&otnuc c uilia in regionc elcutheropoIitana:qu£ appcllat Lobna.Scribit dc hacEfaias. Laf/
Jaron K h ic cepit Iclus rege illius interfečlo. Lapis filio^t rubente aut terminus tribus Iudac. Laboth in tri/
buluda. Laboth in tribu Symeon. Labamath in tribu Ader. Lachum terminus Neptalim. Labormath
pro quoAquila interpretatur ingreilus Emath. Leflem hanc filii Dan in captam cognominauerut Dan. Lu
za altera iuxta Bethchin terra Cha:quam codidit illeq abierac dc Bethel ficut hifloria narraf. Lechi pro quo
Aqutla Si  Theodotion interpretanrur maxilla:de qua iam fupra diximus. Layfa hac filii Dan captam manu
podederuntjeum cfTct procul a Sidone:& uocauerunt cam Dan.Fuit autem terminus ludatte terra* contra fep
tetrionem a Dan ufqj a Berfebee fe  tendemis. Meminit huius Efaias.bitaed autem iuxta Paneadeide quaIor/
daniš fluuiuserumpst. Lamatharaiad quem locum Jonatha fpicula dirigebat pro quo Aquija interpretatur
ad figrium:5ymmachus ad condučtum. Ladabar ubi erat Memphibofle.Lodabar undc fuit Machir. Liba
nus mons Phoenicis altiflimus* Linch huius meminit Efaias:& u/qj hodie uicus iter Areopolim Sč  Azoaram
nomineLmtha.

/  I? regio Iudtetin qua habitauerut filii Zcčla filii Heber. Mabre hoc eit Chebro iuxta qua /ep ul ti* s

| m  fe Abraha di Iiaac &: Iacob:dequafupradiximus» MandreautStunusuocabaturAico^Abraham,
® |  f  Madia urbs ab uno filio«/Abraha ex Cethura fic uocata.e aute tras Arabie ad meredie in deferto fe*
farrnoii: cotra oriete mariS rubri.unde uocatur madianci Si  madianea regiodegimus Si  filias Ioab Coccri  Mo y
fi filias Madiaried hatcaha ciuitas e ornonymacius iuxta Amone SC  Anopoiimicuiusnuc minx  tantumo de/
inddratur Moabab uno filioiji Loth q uocabatur Moab urbs Arabia£:qu£e nuc Ariopolis dicitur fic uocara e;
cuius Si  fupra meminimus.Appeliaturaut Moabex nomine urbs Stregio.porroipfa ciuitas quafi propriu uo
cabulu podidet Rabbat Moab.i.gradis Moab. Madartha ciuitas regm Edom contra Gabalene.Mabfaru(q?
ad prse/entem die uicus gradiš in icgioneGabalenatappellaturMabfaraad urbe petra pertines. Magdiel di
h xc  in regionc Gabalenarpo/Idla ol t m a ducibus Edom. Magdolus ad qua filii Ifrael cu exiilent  de xgy pto
puenerut ante q trafiret mare rub^.Legimus Si  in Ezechiele de Magdalo ufqt ficne.Porro Hieremias  Judseos
qui fecu fugerat a Baby!omo^ impetu i  hac urbe habitaile refert. Marra qd / irerprctaturamaritudo. Ed aut
Jocus in quo amaras aquas tačtu Lgni Moyfes in dulce uercit fapore. Memori^.i.fepulchra c6cupi(četix ca*
ftra fsliopa Ifrael i deferto ubi pod Efu carniu afcedit ira dei fup illos. Macheloth cadra filio^ Ifrael i folitudi
ne. Mafuruh cad ra filio^ Ifi ael in de/erto. Machana: qux nuc dicitur Malchana fita e in Arnonc duodeci/
mo mil ta io pcul cotra orietaleplaga medebar. Mi for ciuitas Og regis Baflan.fignificat uero Mifor loca pla
na atq; capedria. Machanarath terminus urbisAmma:qux Si  Philadelphie dicitur. Machbaies qua nos
oocamus Heremuthac hebrasi Matharim nominat. Mifaida filio^ Iachim locus in folitudinenn quo oblit

Aaron. Maceda in hac coclufitlefus qnq^ in fpelucha:quosintafecit cu rege Maceda:quat fuit in tribu Juda:
Si  nuc e in /eprirno miliario Eleutheropoleos cotra folis ortu. Mado ciuitastin qua rex fuit Ioabtaduerfus que
belin geditlefus. Melfefain tribu ludatapud qua habitabatlephta suxta Cariatbiarimtubi quoda Arca teda
meti fuit:& Samuel populu indicauit.meminn huius Hieremias. Alerro aquac ad quas cxcrcitu pr^parato
cadra funt pofita.Ed aut nuc uicus Merrus noie in duodecimo miliario urbis Sebade iuxta dothaim. Mede
photh Marin quo Aqla Mafrephota:Symmachus Mafrcphoth maris interpretati. Mathati urbs amorras
om  fup Jordane iuxta mote Ermon:dequacxterminare no ualuerut filii Ifrael Mathateu. Mar^t&: hanc ce*
pit lefus rege illius inrerfečto polita ed fupra Si  Marrus. Maggedo Si  hanc cepit lefus rege illius interfeedo:
aux cu  cecididet in forte tribus Manade ncquaq podedirea:qa pridinos habiratoresnequit expel!ere. M ife
for p quo Aqla Si  Symmachus humile interpretati funt.Edautciuitas tribus Rube feparata Leuitisin regio/
neGabalena. Mardeba ufq; hodie urbs Arabiae antiquu nome retines iuxta Elebo. Mefaat in tribu Benia^

min.fed Si  alta e tras Iordane qua prtefidiu romanom e militu ,ppter uicina folicitudine. Maifa in tribu Gad
feparata Leuinste aut 8i  alia nuc Maflfa in finibus Eleutheropoleos cotra /cptetrione pgetibus Aelia ptines ad
t ibu ludar. M a na im in tribu Gad feparata Lcuitis in regioneGad galerides. Mcdamana in tribu Iuda^oi

ius  meminit E (aias:3C nuc ed tnaeonis oppidu iuxta dukate  Gaza. Magdal in tribu Iuda.Mereda in tribu Iu
da cuius funt catumo ruinte in /ecundo lapide Eleutheropoleos. Maon in tribu luda cotra folis ortu Daronaj,
Marorh in tribu luda. Madi in tribu Beniamin. Mathcchaboth in tribu Manallac. Maralla afceius Za/
bulon. Moladab in tribu Iud^ uel Sytnconis. M l/Iam in tribu Affer iuxra Carmellu ad Mare ciuitas fepa/
rataLeu>’tis. Marcalma^qd"uocaturmortuufiucaffJalati.i.BituminisinterJerico8iIoara. Mcleptermi/
nus Neptalim. Magdi h el in tribu Nepralim:& hodieqi paruus uicus odeditur in qnto miliarioDorc pg etri
bus Ptolemaidc. Mons oliuare ad oriete Hierufaletin quo difčipuloscrudicbat lefus. Mefegeba ,p quo Aq
la interpretatur fociu; Sy mmachus uicina^. More nome e coflis de auo i 1 ibris hebraka^ qonu plenius dif


putatur. Menuit ubi Iepte prM/atus efhnuc a ut ofleditur Manuit uilla quarto lapidcEfcus pgetibus Phila¬
delphia* Machinas ulq; hodie uicusgradiš ofleditur a fini bus Ael x  antiquu norije retines noue abea mili/
busdiftasiuxra uilla Rama. Meflab hafhleoppidu iuxtaGabaa.Magdo fiue Magion ubi feditSaul. MaC
0fain Moab ad qua ,pfugus Dauid cu Saul lnfidias declinaiet uenir. Mafereih in qua fedit Dauid «uc dcfer-
ta:pro quo Aquila interpretatur monitiones:Symmachus refugia:Theododon fptluncas. Mal bath ciuitas
Hoflilisregis Adrazar. Mela.i.GamelIaquam Aquila&Symmachuspanfferutua!lGlalss;diximusde hac
& fupra, iVlaacharcgioGefurim* Modini uicus uma Diofpoli ubi fuerunc Machaba’i:quoiy hodicq} »bi
dem fepuichra monflranrur.Satisitaq 3  miror quomodo Amhiochia:eo^rcI;quiasofleduntautcuohocccr-
to aučtorc fit crcditum* Mabfartur pro quo aquila SC  Symmachusinterpretanturmunitam. Magao urbs
quamjedificauit Salomon. Meebenpro quo Aqmia tranliulit:Symmachus .{.trans illis de

contra. Maches urbs unius principis Salomonis. Mcllo ciuitas quam zdificauh  Salomon.Pori o Synima/
ehus SC  Theodotion adimpletionem tranftulerunt:& de hac in libiis hebraicharum qua fiionum plcnius con
tinetur. Meda ciuitas quam žedificauit Salomon. Monificis ciuitas aegypti:cuius Ofee Ercchul Hiei emras
recordantur.Sed & iadxi  qui cum Hiercmiade Hierololymis profugi exierant habitaucrunt in Membris.

Machoas in Ofee pro quo Aquila SC Symtnachus concupifeentias interpretantur. Milctus ciuitas Afix de
cjua Ezechiel fenbit.Manboth cuius inemmit Ezechiel dicens ufep ad aquam Mariboihtpro qua Aqu«ia lites:
Symtnachusiurgia uel cotradidiones interpretantur* Morafebi unde fuitMichasasproj: hua.Eft a ute m ui-
cus contra orientem eleuteropoleos, Malaga m regio Moabuaip ut len bit Hiei cmias. Mifor regio Moabi/
taip iuxta Hieremiam. Mophat regio Moabitafjr licut iti Hiesemia IcgimUs polita cff SC  fupra Mefra* Mao
regio Moabitarum iuxta Hicrcmiam.Melchon idolum Moabitatum licut fcnbit Hieremias. Mageda ad cu
ius fines Matthaeus euangelifta fenplitdominum peruenilletSed SC Marcuseiufdem recordatur nune autem
regio dicitur Maccda contra Ieralann

Aid terra in qua habitauitCain uertitur autem in fali.i.motum fiue fluduationem. Ninine urbs Af
n iyrio^ quam sedificauit Aflur egrediens de terra Senaar.Ett SC alia ufip hodie ciuitas iuda:ofy nom i/

ffcjne Nmiue in angulo Arabianqua nune corrupte Niniuem uocant* Naalicl iuxta Arnoncm caftra

filioiplfrael, Naaba qd hcbraice dicitur Nebo mons fupra lordanem contra leneum in tena Moabita^tubi
Mo y fes mortuus efhSč ufq$ hodie offenditur in lextom;Iiario uibisEfbuscotraorjenralcm p le ga. Naborh
ciuitasRuben filioi^ in regioneGalladtcuius mcminit Efaiascotrain uilioneMoab.SčHiercmiasiEfl SC  eiuf/
de utri uocabulu Nabaa:qui Caa SC cxte  ros uicos qui circum c ra n: ex luo nomine nuneupauit Naabot.fed SC
ufqt hodie oftcndiT locus defertus. Naaba diftans a ci usta te El bus milibus odo cotra meredianam plagam«
NegebaufterapudhebraeosNagebdicitur quod Symmacus interpretatur meridicm fciendum autem
qd'eadeplagaapudhebraeostnbusuocabuhsappellaturNagebIhemaDašo: quod nos pcflumus Auftip
Africum SC  meridiem fiueeuipinterpretari. Nephedor quoci Symmachus interpretatur tnaritima: Dor aut
oppidum iam defertum in nono mihario cacfarea: pgentibus Ptolemaidč. Napro nomen fon tis in tribu B e/
niamin. Naana ciuitas tribus Iuda:. NcebbmtribuIudaqua:uocatur Vilibiinfeptimomiliario Elcuthe/
ropoleos pgentibus Chebro. Nepfam in tribu Iuda. Naarath Ephraim & nune e Naoroth uilla iudasc^ in
quinto miliario Ezithus. Napher in tribu Manafia’. Naalo i tnbu Zabulon ciuitas fepaiata Leu tis. No-
zeb in tribu Neptalim. Neela de hac alienigenas Zabulon no ualuit expellere.Eft hodieqt in i egionc Bat ha
nea uiculus nomine Veila. Naba: fiue Nobatad qua afcendit Gedeon urbs lacerdotibus feparata:qua poflea
legimus furoreSaulis fubuerfam. Nemira ciuitas tnbus R ube in terra Galaad eft ufep hodie uicus grandss*
Narama in regione Bathanea. Namoch in regione rama locus ubi fedit Dauid SC  de hocin librrs hcbraica-
rum qftionu diximus. Nacho area Nachotpro qua Aquda interpretatur area prarpafata. Naphar ciuitas
unius principis Salomonis. Nerigcr Si  hanc extruxerunt in regione iud&ar Samaritani:q de Babylonia funt
profed*. Nazab qualm condiderunt Enei in terra ludasa. Nclfarochi idolum AlEyrio^. Nem i cuius me/
minit Elaias in uifione contra Moab.& Hieremiasmunc aute cfl uicus Benameiim ad feptetrionalem plagam
Zoara* Nabeoth regio de qua fcribic Elaias. Nazai eth unde SC  dominus nofter Saluator nazareus uoca /
tus efe.Sed SC  nos apud ueteres quafi pro probronazarci diccbamunquos nune chi iflianos uocant.Eft autem
ufip hodie ingald^atu/culuscotra regione in qntodecimo cius miliarioad orietalem plagam iuxta mote Ta¬
bor nomine Lazora. Naim oppidu in quo flliu uidute a mortuisdominus fufcitauitt& ufip hodie in fecudo
miliario Tabor motiš ofteditur cotra meridiem iuxta Endor.

Reth ciuitas regm Membroth deBabylonc. Olibanaciuitas principum Edom. Odolam diximus
de hoc SC  fupra cuius meminit Elaias. Orho ubi fecundo Pilit Ifrael caflrametati funt egredientes de
Sochoth iuxta defertum quando profedi funt dc a:gypto. OfFer SC  hanc cepit lefus i ege ilbus inter-
fedo, Oli ciuitas in tribu Alfer. OphramiaOphraducensadtrrramSoaf. Hucufep perobteuem littera
Iegimus:exidepextenfum fegamusclemetu. On uibsi .Tgypto q Heopolis grarcedicitur.t.ciuitas Solišqua
atdificaueiunt filn Ifrael.ficur,!xx.interpreresaibitrantur.Al]oquin in hebraicis uolumtmbus non babetur:
&redefiquidemanreqIacobingreditur Aegyprumcratcxtrudaiamciuitas:qua:& facerdotcm Fhutifare
patrem Afenoth habebat. Om monstin quo mortuusell: Aaron iuxtaciuitarem Petram ubi ufej? ad pra fen/
tem diem oflenditur rupes:qua percufTa Moyfesaquas populo dedit. Oth in deferto callia f liorum Hrael«

Oiain tribu Alfer, Orain tnbu Neptalim* Ophir unde ficutin regnoium libris legimus aurum anere-

F ii  J*


IV n




batur Salomoni,Fait autem unus de pofteris Haber no mine. Ophir ex cuius ftirpe uenientcs a fluuio Co-
phene ufq? ad regioncm India: qux  uocatur Ieria habitafie refert Iofephusta quo puto Si  regionem uocabulu
cofecutam, On ciuitas SamarEe pro qua in hebraico fcriptum eft Haim:qd' Si  Aquila Si  Symmachus inter
pretantur inutile .Theodotion iniquitatcm. Ocho ciuitas facerdotalis. Ornaimurbs Moabitarum ficut in
Hicremia fcriptum eft.

Vteus iurameti que fodit.Abraha.i.Berfabe in rcgioegeraritica diximus de hoc Si  lupra Puteus uifio
nis in dcferto ad que habitauit Ifaac.Puteus iudicii ulq? in praefente die in regioe.Geraritica.uocatu
aut Berda nomine quod latine dicitur puteus iudicii. Puteus iuramenti ubi iurauerunt Ifaac & Abr
ilcIccEmocaturcp oppidutn Iiaac.Sunt autem Si  alii pluresputei in fandis fcripturrs:qui hodieq? in Gerariti i
ca regione SC  iuxta Afcaloncm dcmonftrantur.

a  Etra ciuitas Arabiae in tena Edom qua:cognominatacflIe&abel&abAfIyrns rečem dicitur.Robo-

1t* oth ciuitas AiTyno^quam xdificauitafTuregrediens de terra Senar:8č de hac in libris hcbracai^ qo
J f .  nam plenius diximus. Roboih urbs alis iuxra fluuium ubi erat rex Edon:& ufcp hodic cit pradidiu
in regione Gabalena Si  uicus grandis qui hoc uocabulo nuneupatur. Ramefle urbs quam adificauerunt fi-
lil i frači in argpptojolim autem SC  uniuerla ,puincia fic uocabatunin qua habitauitlacobuna cum liberis fuis.

Roab ad qua traficrunt cxpIoratores qui ab lelii filio Naue miili funttSč ulčp hodie uicus Rooba in quarto
lapidc Sitopoleos fic uocatur;qui SC  Leuitis feparatus cit, R afatain deferto ubi filiiIfrael caflramctati funt,
Raphidim iocus in defertotiuxta mote m Choreban quo de petra fluxere aqux cognominatulcp eft retatio«
ubi SC  lefus aduerfus Arna dimicat prope frau. Rathina in deferto caftra filio^ Ifrael. Remino Phares ubi
filii Ifrael caflramctati funt. Refla caftra filioip Ifrael, Ramoth in tribu Gad ciuitas facerdotalis SC  f -gitiuo
ru in rcrraGaladitide.Nuncautem eft uicus in cjntodecimp miliario Philadelphia cotra orientem. Rožem
hoc eft petra ciuitas Arabije in qua regnauit Raa:qucm intci fcccrunt filii Ifracl.Dicitur aurem ipfe rex quoqj
Madian. Remino in tribu Sy meoms uel Iudazhodicqi c.fi uicus Remino iuxta Aelia cotra aqlone in quinto
decimo eius miliario. Rogel nome fontis in tribu Beniamin. Raba in tribu Benjamin ciuitas Sau listin Cex*
todecimo miliario ab Aelia ad fcpretrionalem plaga cotra Bethel,Meminit huius Hieremias. Reze in tribu
Beiiiami. Remind petra Rimo i tribu Symcois uel Zabulo. Raboothi tribu Ifachar.e ufq? hodiealia uilla
Rcbbo in finibus Elcutheropolcos ad folis ortu. Rcthe in tribu Ifachar. Roobin tribu Afler ciuitas fepara
ta Leuitis. Rama in tribu Aflčr ufq; ad ciuitatcm Mimita tyrio^. Rama in tribu Neptalim apud nos unu
nome fbnare uidetunapud hebratos diuerfs lieteris fcribuntur.Nomina uiculo^t tribubus uariis ailignantur:
qa cu apud nos unu nome fonare uideanturtapud hebraeos diuerfis litteris feribuntur, Reethath in rnbu Ne
ptalim. Rima qux SC  azimas ubi feditAbimelechtficut in libro Iudicu Ičriptu efhquas nune appcllatur Rem
pus.Eft autem in finibus Diolpoleos:& a plcerifčp Anmathea dicitur. Reniath ad quam Dauid prarda: par/
tem milit. Rachcl &ad bane Dauid fpolio^partem milit. Remath Galaad uilla tras lordanem iuxta nuui
um Iacob diximus de hac SC  fupra. Rabbat ciuitas regni Arno nuc Philadelphiatcuius meminit Hieremias.

Roos qua pertranfiuit Dauid pro quo Aquila Si  Symmachus interpretarstnr are. Rogeii unde fuit Belze
leiGalladins amicusDauid. RaphaimuallisAI!ophylo^ad lepterrionalem plagamHierufalem. Ramia
na ciuitas Regum Syriae iuxta Damafcum, Reth hanc pcrcufiit Alta rex* Rathe pro qua Aquila interpret
tatur .i.iunipe^Symmachusurnbraculum. Remo huius meminit Elaias in uifionecontra

Moab. Refepb ciuitas Syrix urbs AfTyrioiy in regioneThcnatde q in Elaia feribitur. Rebla i terra Emath:
unde uidor Pbarao addučtum Ionata tranftulit Aegyptu.Rema mons in Alla pro quo Aqaila interpretatur
mons Emona: Symmachusin Armenia.Eftaute Si  uillaRemuisin Daroma.Porro in regnoru ffbris Romo
domus dicitur idoli damafceni.RebRta regio Babilonioru uel urbs qua nune Antiochia uocant.Ramole pro
quo Aquila interpretatur exaltabitur: Icriptu eft in Zacharia. Eli aute Si  alius Iocus in tribu beniamin iuxta
Bethlee pro quo dicitur.Vox in rama audita efbdc hoc in libris hebraicaru queftionu plenius dicit, Rinocor
ueflra ciuitas Acgypti: cuius meminit E(aias.Sciendu aute hoc uocabulu in libris hebraicis non habetur •
Sed a*lxx,interpretibuspropter notitialoci addituelI:quod in libris hebraicoru nominu diximus: hoc etiam
nune in litteris uidetur titulo prxnotandum:apud hcbrxos tria efle.l.hoc eft Samet Si  Sade SC  Sin:qux cum
apud grxcos Si  latinos fono fimili profčrantunin fua Iingua aliter atq? aliter relonant. Vnde accidit ut eadem
nomina apud nos diuerlum lonare uideanmr:& plus q cxtctx  litterce hxc  habeant,non,n^x una led tribus lit
teris locaSč urbes Si  uiculi delcribuntur.

Idon urbs phocnicis infignis olim Canancorum ad AquiIonem refpicicnsr& polica regionis iudxx:
cecidit autem in lortem tribus Aflcnfed non ca m polTedit.quia holles nunq ualuic expellere. Sena-
ar campus Babylonis in quo Turris extruda cll.Vnde egrellus AiTur asdificauit Niniuemtmeminit
’ huius loči Iofcphus in primo antiquitatum libro ita Ičribens de campo qui in BabyIonia regione uocatur Se-

A CA - :  — - 1  • ' 1 r 1  ^ * 1 -* i Emal.Iouis faerarapientes in Sena/

: uocata eft ciuitas Iacob nuc de

Horia.Sita eft in finibus Epbraimtfcd SC  filius Emor appcllatur Sichcnta quo SC  Iocus nomen acceperat.Fuit
autem altera in motena Ephraim ciuitas fugitiuo^. Senaar unde fuit Amaphcl:qui aduerfus reges fodomo/

rumbellum

ram bellum geflit« Sdoma ciuitas impiorum diuino igne eonfitmpta iuxta mare mortuum« Sebomi & hxc
ciuitas impiorum in aeternos cineres dilloluta iuxta urbem Sodomam. Sophera mons orietis in lndia:iuxta
quem habitauerunt filii ledtamfilii Heber:quos lofepbus refert a Cofčneflumine 8C lndix  regionibus ufq? ad
id Iocorum perueniflcmbi appeilabatur regso lera.Sed 8C claftis Salomonis per trienium hinc qua:dam com
inercia deporcabar, Sora urbs iuxca Sodomam qux e Segor SC Zora:de qua fupra diximus Sane ciuitas am
tiqua in qua habitauernnt O zet  gens ualida fuper regionem Sodoma: quam cxcidit Chcdoi lamcgor« Seir
mons in terra Edomrin quem habitauit Efau in regioneGabalenatquae ex co q, Efau pilofus eflet Sc Hifpidus:
Seir.i.piloG nomen acccpi cin quibus Iocis prius habitauit Chorreus:quem interfecit Chodorlamogorrmemi
nit rnontis Seir SC Efaias m diuifione Idumatže. Šale ciuitas Sichomo^ quas e Sichen.Sed SC aha urila oftem
ditur ufqj ad prasfentem diem iuxta Aeliam cotra orientalem plaga hoc nominenn očlauo quoq? Iapidca Sin
topoli in campo uicus Salimias appellatunlofephus uero Salem efleaffirmatun qua regnauit Melchifedech:
qute poflea dičta eft SalimatSC ad extrcmum Hierofolimae nomen accepit, Sur ubi inuenit angelus ancillam
Sarne Agar inter Cades 8C Barach.Extenditur autem defertum Sur ufqj mare rubrum quod ad confinia per/
uenit.Porro Cades folitudo eft fuper urbem Petramrfed SC fčriptura defertum Cades contra facicm Aegppti
extendi memoratrad quod primum uenere hebra:i rubro mari trafuadato« Segor quod 8C Bala SC Arora una
de quinq ciuitatibus Sodomorum ad prcces Loth de inccdio re(eruata:qu« u(q<  nune oftenditurtmeminir hu
ius 8C Efaias in uifione contra Moab:de qua SC fupra diximus. Soene.i.tabernacula locus in quo habitauit la
cob regreftus Me(opotamiaiqui lingua hebraica appellatur Sochoc. Sochoch prima manfio filiorum Ifrael
in deferto poftquam de Acgypto funt profečli ante q mare tranfirent rubrum* Sin defertum inter mare
rubrumtSC folitudinem Simamam a deferto Sin filii Ifrael ucnerunttSC Raphidim SC Araphidim in deiertum
Sina iuxta monrem Sina:ubi Moy fes tabulas legis accepittdeiertum autem Sin idem dicit efle feriptura quod
SC cadcstfed hoc iuxta hebnEos.Cetcrum in.lxx«interpretibus non habetur« Salmona caftra filiorum Ifrael«
Saphar mons in deferto caftra filiorum Ifrael« Sartim ubi populus pollutus eft fornicatione filio^e Moab*
Eft autem iuxta montem Phogor.nnde SC Iefus exploratores ad irraeftigandam SC nofcendam terram mifit le
rico« Sabama ciuitas Moab in terra Galaad:quse cecidit  in fortem tnbus Ruben:8C huius meminit Efaiasiin
uifione cotra Moab. Scmina terminus Iuda:a::8C u(qj hodie oftenditur in feptimo lapidelerici contra Icpretri
onalem plagam uilla nomine Magdal Semiarquod interpretatur turris Semia. Selchaciuitas regionis Og
in regione Baflanitide* Sephama terminus iadxxad  fohsorrum. Sedala terminus iudacac. SemeronSC
hanc cepit Iefus rege illius interfedo.Dicunt autem nunepro ca febafte uocari oppidum Pala:flinse:ubi fan/
čh loanis baptifta: reliquix conditx  iunr.Legimus in regnorum libris q> Auri rexIfrael emerit Iopte Somero
a auodam SemoratSC adificauerit in uertice eius ciuitatem:quam ex nomine domini appellauit Semeron*
Seyra SC hanc cepit Iefus« Selcha ciuitas in regione Baflanitide* Sior locus contra faciem Acgypti: fed 8C
oftenditur uilla nomine Sior inter Aeliam SC Eleutheropolim in tribu luda.fuper hoc in libris hebraica^ qux
ftionum plenius diximus. Saorth in tribu Ruben fuper Iordanem. Sachoth in tribu Gad fuper Iordanem.

Sapham in tribu Gad fuper Iordanem« Sacharna in tribu Iuda« Samen in tribu Iuda« Saal in tribu Iuda
uel Symeonis. Siceleg quam Achts rcx alienigenarum dedit ad habitadum Dauidjeft autem in Daroma for
tis Iudx uel Symeois. Sufanna in tribu Iuda« Salei in tribu Iuda« Saara uicus in finibus Eleutheropoleos
contra (eptetrionem pergentibus Nicopolim quafi in decimo miliario in tribu Dan fiue Iuda« Socho in tri/
bu Iuda.Sunt autem ufq; hodie uiculi duo pergentibus Aeliam de Eieutheropoli in nono miliario uiac publi/
cx  Imis in monte:SC alter in campo pofitus:qui Sochoth nuneupatur« Saraim in tribu Iuda« Semain in tri/
bu Iuda« Saphir uilla in montanis Sita inter Eleutheropolim SC Afcalonem in tribu Iuda. Sotho
de quafupra didutn cft.Dicuntur autem Samaritani qui de Baby!one profečti Jfunt hunc uiculum con/
didifte. Seacha in tribu Iuda. Selo in tribu Ephraim :in quo loco arca teftamenri manfit: SC taber/
naculum domini ufqi ad temporaSamuelis.Eft autem in decimo miliario Neapoleos in regione Athabitana
Sed 8C Iuda: patriarchas filium Selo appcllatum legimus. Sccheu i  tribu Manaflx ciuitas t acerdotalis SC e fu
gitiuorum in monte Ephraimrubi fepelierunt offa Jofephtdc qua SC fupra diximus. Sames.i.fons in tribu Be
niamimpro quo Aquila interpretatur fontem folis. Semiri in tribu Bcniamint Sela in tribu Beniamin« Sa
b^ein tribu Symeon. Sarith terminus Zabulon. SamisproquoAquiIa SC Symmachustranftulerunt fo/
lis« Semron in tribu Zabulon, Sulem m tribu IfachanSC ufip hodie mons oftenditur nomine Sule in quim
to miliario Thabor rnontis contra auftralem plagam, Seon fiue Soen in tribu Ifacharthodiecp oftenditur trii
la iuxta montem Thabor, Siafima terminus Ifachar, Son in tribu AfTer. Sinam quercus pertinens ad tri/
bum Neptalim. Soret in tribu Damubi Sampfon fuifle legimus iuxta Eftaohde qua fupra diximus. Sa/
nies in tribu Dan:dequa SC fupra memoriam fecimus fub nomine Bethfamus. Salab in tribu Dantufcp bo/
die grandis uicus oftenditur in finibus Sebafteanis nomine Salaba« Sephet cananaeorum locus« Sototha
quo confugit iudex Ahoc:diximus autem fupra de Scyra. Simoreb quod Aquila interpretatur Oreb« Sch/
non mons quem confcendit Abimelech aduerfus Sethima dimicans« Sephima pro quo Aquila SC Symmav
chus interpretantur Aqui!onem. Sorech nomen torrentistde quo loco fiiit Dalida illa Sampfonis.Scd SC ufi
q; hodie ad feptetrionalem plagam Eleur^ropoleos uicus oftenditur nomine Caphar« Soreth iuxta uillam fa
era undefuit Sampfon« Sophim mons Ephraim in loco Aramathan, Šalila quamSaultranfiit« Seuam
nomen Petras, Saalim uilla quam pertranfiit Saul in finibus Eleutheropoleos contra occidentem feptem ab

F  iii tli«


eamillibusdiflant. Sciph ubi Samuel mučni t Salem. Sabin ubi Saulprobatuseft, Sunamundefuitmu
litr funamiiistcflautem ufq? hodie in finibusSebaftein regione Atrabitenauocabulo Sabin« Sophamoth
ad que locum militDauid. Sevrarnomcn puteita quoIoabfecfcreuerti principem cxercitusAbner« Soba
cuiusregem percuOitDauid« Sarthanqu«cfl:adradiceslezrael. Sophcfaqu«eftinSophir;unde uenie/
banr naues Salomonistde qua fupra diximus.Efl: aut mons oriefis ptines ad Indi« regione. Sarara ciuitasp/
gentibus trdom, Saba ciuitas regalis Aethiopia::quam Iofephus & cambyfe rege Meron cognominatam ex
fororibus uocabulo referr. Sela ubi percuflus cft loas« Sapharnam de quibus locis A0yrii tranfmigrantes
babitauerunt in Samaria:& ab ipfls lamaritanorum gens fumpfit exordium.meminit ho^ &' Efaias. Sade/
moth ubi Ožias rcx idolo^ (igna combuflit. Sarcpta ciuitas fvdoniorum in uia puhlica fita.ubi habitauit
quondam Helias« Saram cuius SL  Efaias meminit dicens in paludes ucr liis efh Saron ufq} in praeientem au
tem dicm regio inter montem Thabor SL  ftagnum tyberiadis Sizonasappeilaturjfčd SL  a caTarea palsfhna;
u% ad oppidum Ioppe omnis terra qu« cernitur dicitur Sazonas. Sephela iicut fcribitEfaiasrpro quo Aqla
carnpeftremrSymmachusualicm interpretaturtufq? hodie omnis regio iuxtaEIeuthcropolim campeftris SL
plana qu« uergit ad aquiloncm SL  occidetem cephela dicitur. Senaar pro quo Aquila femina: Symmachus
interpretatur ubcrem.meminit haius SL  Micheas proplieta«. Sadrach terra Damafci legimusin Zacharia Sa
rnaria:qum nune Sebaftis dicitur« Syon mons urbis hicrufalem« Samaria ciuitas regalis in Ifrael rqu« nuc
Sebafte dicitur«Sed SL  omnis regio qu« fuit circa eam a ciuitate quodam nomen acceperat. Sortyrus Metro
polis Phoenicisrin tribu Neptalim. Soane ciuitas Thebaidis fcut ičribit Ezcchiel, Sabarim inter Damaf/
cu SL  Emathificut feribit Ezechiel. Sais ciuitas Aegypti cuius meminit Ezcchiel a qua 8L  Sarthes pagas. Sa
dala terminus ludre.ficut feribit Ezcchiel. Šarila pro quo Aquila interpretatur triennalem.mcminit huius
Hieremias. Sichar ante ncapohm iuxta agrum qucm deditlacob filio fuo Iofeph.In quo dominus nofteratqj
Saluator lecundum euangelium Samaritan«mulieriadputeumloquitur:ubinunc«dcsfabrcata cfh

fluuius de paradifo exiens iuxta feriptur« fidem.pergenlcp conrra afTyrios:5č poli multos circui
i tusutuultIofephus,inmarerub^cffluestuocaturautem hocnominepropteruelocitateminfhrbc/

^ fliic nim ia pernic/tate currentis« i herebinthus in fichiniis fub qua ablcondit Iacob idola iuxra Nca

pcTim. Thabatb ubi pugnatum e aduerfus Madian. Thobteram in qua habitauitIepte. Thopbcr in ual/
le filiorum Emontubi populuslfraelgentium fimulacraueneratur.Efi: autem locusin luburbanis Hierufale.

Thanis ciuitas ficu t Efaias ČC  Ezechiel lenbunt in hac habitauerunr qui ob metum Babylonso^ cum Hiere/
mia fugerunt« Traconitus regio fiueithunatcuius tetrarchcs fuitPbilippus iuxta euagelium Luc« diximus
de hac 8L  fupra.Eft autem trans Bofdram Arabk ciuitatcm in defertocotra auftrale plagam quafi ad Damafi
cum rcfpiciens.Hucufčp pcr.T.fimplicem Iittera legimus. Verum quoniam qu« lequuntur apud hebr«osn6
exThet:(ed ex Thau.f.fcribuimir cum afpiratione legeredebemus. Thoman regio principum Edom in ter/
ra Gebalica Zatheman fiiio Elifaz fiii Efau fortita uocabulum.fed ufq? hodieell urila nomine Theman difta’s
aburbe Petra qumcp milibus ubteft romanorum militutn pnrfidium.Sed SL  de quo loco fuit Elifaz rex the/
manorumunusquoq> filiorum IfmaelappellabaturTheman.Scicpdum autem q> omnis auftralis regio hc/
braiceThemandicitur. Thamnan ubi oues fuastotonditludastoftcnditurhodicgrandisuicusin finibus
Diolpoleos cuntibus Aeliam in tribu Dan fiuelud«. Thannia ciuitasalia principum Edom.Scd SL  cocubi/
na Elifaz filii Efau Thannia appcllata efbqu« peperit ci Amalechtunde Amalcchit«. Thaphol locus in de/
ferto trans lordanemtin quo deutheronomium fcripfit Moyfescontra Terico. Thath caflra filiorum Ifrael.

Tharacaftra fliorum Ifrael. Thaphu in tribu Iuda ciuitas:quam expugnauit Iefusregeillius interfečlo di
ximus SL  fiiprade termio Pakfiin«:& ^gypti qappellatfBethaphu. 1 hanath ciuitasrčj expugnauit Iefus
rege illius iterfedo.Fuit aut i tribu Manaik fepata Leuitis:& uuc i qrto miliario oppidi legiois hoc noic uicus
ofledif 1 . Thcnath m tribu Iofephthodiecp, uilla eft Thena in.x.miliario Neapoleos contra oriente defcende/
tibuslordancm. Thaphiphur in tribu Ioleph. Thaphut in tribu Manaffe. Thetoufčp hodie iuxta defer/
tum ciuitas Aeli« uicus oflenditur.unde& Amospropheta fuit. Therfa hanc cum rege fuo cepit Iefus.

Thcrma in tribu Beniamin. Thola in tribu Iuda fiue Symconis. Thabor terminus Zabuion.Eff autem
mons in medio Galilaze campo mira rotunditatc fublimis diflans a dioca^(area.x. mihbus conrra orientaiem
plagamtqui confnium inter tribuum Ifachar SL  Neptalim fuit. Thalcha in tribu Symeon nune uicus gran/
disiudasorum dicitur Th i!a:qua(i in fextodecimomiliarioElcutheropoleos contra orienralem plagam.

Thamnafara ciuitas Iefu filii Nauc in monte fitarde qua SL  fupra fub nomine Thamne diximusrin qua ufcp
inpra:fentemdiem (epulehrum magnu m oflenditur in tribu Dan. ihaariac ciuitas iuxtaquam Delbora ad^
uerfusSifaram dimicauitin tnbu Manaffe PpararaLeuitis:quam tenere non potuitpriflinis cuitodibus ne/
quaquam cleuatis.Efl autem uilla nune pcrgrandistdifKs elegične milibus tribus. Thebes urbs:quam cum
oppugnaret Abimclech fragmine mola: ičtus interiit. Eft autem ufq; hodie uicus nomine Thebes in fnnbus
Neapoleos pergentibusSinthopolim quafl in tertiodecimo eius lapide. Thamnata pofuimustSi fupra T ha
na in tribu Iuda. Tbalamugclocusnn quo abner mifitad Dauid.Scd fciendumrcpprohoc uerbo Aqui.a in/
terpretaturextemplo:Symmachus pro femetipfo. Thaath iuxtaGalaad. Thanufa terminus regni Salo/
monis. Thcrcmoth:quam adificauit Salomon.Eft in deferto cuius in libris hcbraicaru m quxfhonum men
tionetn plenius fccimus. Tharfis.unde au^ afferebatur Salomoni.hacputat IofephusTharfiim urbe eflc C»
lici«.Porro iuxta Ezechiclem prophetam Carthago fentitur.Siquidem in eo loco ubi lecundum fcptuaginta

fir/d-- *

partccteicr

gentibus ui
SituscB.

caligansliu
laturtUKii - •
gcPanl  ijv
nos di
PhihJcir;::
uidimas*.iu>
EpiftcU (
ciuitatcm l.n
impugnano:
dcns.\ji: r
£

tro fomiti lui\.
fubalaspul
nemumbrn." •
dimusprcu
reddasi&i. v .
damkr:,.;

cfuarpoft-jH ,,

facimusauo ;
q u |t dc terra t;<y
P n ^nmdo(
btitudinenicuj.
ftus huiusb .

tem

gfauc;

mcob

re promifli 0nj

^'oacae,,.

^r 0n '

hjc »rbcA,

s.i„ r;

"O'"

"'Panc,

nek ‘ ir '



interprctes Iegiinus Carthaginem in hebraeo habemus Tharfis fcriptum, Nonnulli Indiani putauerunt:& de
hoc tam in libro epiftolamm quasad Marcellam lcripfrmus:q in libro hebraicarum qua:ftionum plenius di
^um eft. Tharfa ubi Afla rex Ifrači fuit, Tharfrlla unde fuit Mance ufrp bodic eft uicus Samaritanorum i
regione Bathanea quae Tharfrlla dicitur. Thefba.unde ortus eft Helias propheta Thefbites, Theman iux
ta Ezechielem ciuitas Idumatat.Porro Efaias in uifrone ponit ca m Arahiaxmeminit huius &  Hieremias. Abdi
as autem fcribit ciuitatem Efau.Sed & unus filiorum Theman appellabatur frcat fupra diximus. Tharchat:
quam in terra indxx Euei condidere. 1 halaftar regio Syriae* Thogoiinatlcgimus in Ezechiele: Thaphet
Iegimus in Hieremia Aianiraphet.Eft autem in fuburbanis Aelias ufoj hodie locus qui frc uocatur iuxta pifci/
n amFu llonis:& agrum Acheidcmac.

ER chald^crutntubi mortuuseft Ara frater Abraha%cuius hodiecp fcut Iofephus refert tumulus ofte
u | diturtSc fupra bor quid uobis uideatur in libris hcbraicat^ qu£cftionum plenius dixiraus. Viamans
> quo in hebraso fcriptutn habeturlmca.Eadem eft autem qua: ErbetheJ ficut fupra diximus: frd 5C
qu^3amUilla Vbbaman innnfcsdarea: lapide oftenditur contra folis ortum. Vs undc fuit lob in regione au
fidduScd 6C  unus de pofteris Eiau Vs appellatunde quo in libris bebraica^ quadfNe;:um diximus,

' **yi©opon regio principom Edom quas nune uocatur Gabalcna* Zib : b n kida* Zoab  ciuitas
Amorrsorum fita in m®nte Arnonetde quo fcriptum eftrpropterea in ■ ib bellcrum domini Ioab u
jr  nw Hammauit Sl  torrens Amon, Zephrona terminus iudjca: ad feptetrionem* Zaleth uallis Iareth in

partc deierti* Ziph in tribu ioda, Zanohua in tribu Iuda ufqi hodie in finibus Elcutheropoleos Aeliam £✓
gentibus uillalanua nuneupatur. Zifin odauo miliario Chebron:u% hodie uicus oftenditunubi ablčon/
ditus eft Dauid.Fuit autem tnbus ludas in Daroma in finibus Elcutheropoleos, Ziph  mons fquallidus ud
caligans fiuc nebulolus iuxta Ziphin:quo leditDauid propeChermcllam qusin feripturis Carmeliusappel
laturtuicus hodieo? iud^orum:unde fuit Nabal Carmellustfrd Sl  unus de pofteris Caleph didus eft Ziphde
ge Paralipomenon, Zogora in Hieremia ciuitas Moabitarumthsc eft quae nune uocatur Zoara frue Ecgor
una de quinq* ciuitatibus Sodomorum, Zch  ciuitas Aman:hodiecp uilla oftenditur in quintodccimo lapide
Philadelphia: contraoccidentemtde qua fcribit Hieremias, Zoleth nomen lapidis ubi Adomas immolauit
uidimas:iuxtafontem Rogel.

Epiftola fub nomin&Paulas Sl-Euftochii ad-Marcellam hortatoriarut urbe fccedens m {gret in iudatamjubi
ciuitatem fan<fcan>Hierufalenv& Bethieemiticum ms miriš effert praeccniislfmyfteria in ilfis rečen(cengčl ab
impugnatione dcfendcns.Ad extremum cuncfta lanctaperegrinatiois loca per ludteamfbreui epilogo conclu
dcns:qua: ex ftili  elegantia*Hieronymi efte coniicitur*

Enfuramcbaritasnonhabet/5Cimpatientianefritmodumt8č defrderium non ftiftinet,Ynde Sl  nos
I oblita: uirium noftraipi8£non quid poflimustled quid uelimus tantu cogitantesimagift^ cupimus

-   docerc difcipula:^ ut e uulgare prouerbiumTus artium repertricem.Eu qiux primain Ičintillam no/

Iro fbmiti fribieciftnqux ad hoc ftudium nos K fcrmonc hortata es Sl  exemplo:& qua(i gallina congregafti
fub alas pullos tuos,Nunc nos libere abup matre uolitare patierisf & aedpitris pauere fbrmidinemTSi ad om/
nem umbram prseteruolatium auium formidareVIgitur quod fofam abfentes facere poftumus quaerulas fun
dimus prečešidefrderium noftrutn non tam fretibus q eiuladbusconteftamuriut Alarcellam noftram nobif
reddaslfič lllam mitemjillam fuauemfrllam omni rnelle Sl  dufcedine duldcremrno patiaris apud cas efte rigi/
dam^ triftem rugarefrontem:quas affabilitate fua ad frmile uitae ftudium prouocauit,(£erte fr fun* meliora
qua: polcimusnion eft impudens defidcrium.Si cunčlx  fčripturarum uoces noftrts frntentise congruundnors
facimus audačler ad ea te puocan testa qua: tu tios fepiftime cohortata es.Prima dei uox abAbraham exi itv
quit de terra tudlSl  de cogitarione tua iSl  uade in terram quam monftrauero tibiiubetur patriarchae ad quem
primnm de-Chrifto facfta eft repromiftioiist reIinquatChalda£os1reIinquat confufionis orbemj&RoboothZ
latitudinem eiuslrelinquatcampum^enaamin quo fuperbia eius ufčp ad cxlam  erečta turris eft(lč poft flu/
člus huius foculftpoft ftuminadlipe?: qux  federunt fmčti Sl  fteuerunt cum recordarentur-Spontpoft gurgi/
tem graucm cobartde quoExechieI capillo uetticis fubleuatužHierufalem ufq? tranffrrturtut bahitet terram
repromiftionis^us non regatur utAcgyptus deor lumjfed defurfumtnec facit olera languendum dbostfed te
poraneum čž^erotinum de cZo exped:at imbrern.Hžec terra momuofa Sl in  fublimi frta^quantuim a delitiis
fecufi uacatjtantum maiores habet dehtias fpiritaIes,K>eni(j SfrMana mater dotninfyoft<J ad eam angeli h  /
da eft promiftio:5£ nrerum fuum intellexit efte domum deildereličlis campeftribusJad m on ta n a perrexit,Se
hac urbe-Aflopliplo quondatn hofte fuperato‘f8č dhholkx  percufla frontis audaciatpoftq ille in faciem cor/
ruiftexultantium animarum turba proceffitj8C condnens chortisdecem milium-Dauid noftri uictoriam pras
dicauitJn hac angelus gfadiom tenensiK totam impietaris deuaftans urfre, inrOrn&Iebufeorum regis srca tc

^ _ i pnnapem tnuenies cšuitahs1qu2 lam rane m  typoGhr:

fli panem Sl  uinum obtulitrSC byfteiium chrifKama in-Saloatoris fanguine Sl corpote dzSamiutacita  fbrfi
tan mente reprehendes?cur non fequamur ordinem fcnptutamtnifrd paftšmf w£  omca-jid  obuiam uenerit
turbidus fermo perftringet:& in principio teftata: (umašlfdfiedionem ordinem non habcreE? imparieuti;

am

F i i i i

lii

ramuslantiquiora;repcrencta funtjn hac urbeammoin hoc tune loco SC  habitaftedieitur'5c morhiuseffeAda«
^nde SC  locus i quo crucifixus e dominus nofterrCaluaria appellaturffcpibi fitantiqui hofs-Caluariacondita'.
ut fecundusAdamt& fanguis chrifti de cruce ftillanslprimiAdam SC  iacentis prothoplafti peccata dilueretj&j
tune (ermo ille apoftoli copleatur.Exurge qui dormisJ& exurge a mortuis?& illuminabit teOiriftus.^uan/
tos ha:c urbs ,pphetas?quatos emiferit fančtos uirosrlogu eft rccefere^otu myfteriu noftru iftius ( pumci^;ur>-
bifq 3  ucrnaculu e in tribus nominibus trinitatisdemoftrar fide&ebus SS-Sale SC Hierufaleiappellatur*IPrimu
nom£calcaraV{čcudupax:tcrtmuifiopacis»Paulatiqppepucniemus ad fine*& poftconculcanonead pacisui/
(ioncm erigimur1ex qua pac&Salomon.hpacificus m ca natus eft:& fačtuseft in pace locus cius.Ei m figura
^Chrift i  fub ethymologja urbisldommus dominantium SC  rex regum nomen accepin^uicl referemus deDa -
uid?& tota progenieeius^ua: in hacciuitate regnauit^uato.nJudasacaeteris prom najsi tan to h&c urbs cun-
čta fublimior cit iuda^a.Et ut coačliusdifieramus^totius prouincia? gloria-Metropoli uindicatur:& quicquid
in membris laudisefbomnereferturadcaputjamdudum teeupientem inuerbaprorumperehpfi litterarum
apices fentiunt;& uenietem cotra^cbarta intelligit qua?ftionem«Refpondebis qui ppe J& d fces /boe ol i  m foiftc
quando dilexit dominus portas-Syon fuper omnia tabernacuIalacobiS: fuerunt fundamenta eius in monti/
bus fančlisljicct SC haetfpoftint altius interpretari(poftq uero confurgentis domini uox j jfa pertonuitTreIinque—
tur uobis domus udira defertai& ftebiliter ruina eiusprophetauit dicens:Hierufalem:Hierufalem qux  ocd/
dis prophetaslfSč IapidaseosMui ad te mifli funttquotiens uolui congregare filios tuoslficutgalfina congregat
pullos fiios fubalis*& ncluiftilEcce dimittetur uobis domus udira deferta!& poftq uelu tempJi fčiflum eft i
SC circudara ab cxercitu-Hieru{alem:5£ dominico cruore uiolatahuc ab ea ena angelore prač fi d saiSž-C h rifli gra ■
tiam recd!ilTe(dcnicy ctiamjofcphum qui uernaculus feriptor e iudaeorumiaftercre diciturjllo tempore quo
crucifixus eft dominusiex adytis tcmpli uirtutum cadeftium crupifle uocem dicetiumfTrafmigrenius ex his
fedibus(«x quibus SC aliis apparedubt abundauitgratiafcbi fupabundaftepeccatumiSč poftq audierunt apo/
ftolheutes docctc omnesgcntešfEt ipfi apoftoli dixcrunt:oportebat quide uobis primurn annuciare uerbum
deilquoniamautemnoluiftiscccetranfimusadgentesjtuncomnefaeramentumiudxxlSCantiquam domini
familiaritatcmJper apoftolos in nationes fuifte traflatam^alida quidem qftio?& qua; poflet etiam cos qui feri —
pturarum aliquid attigerunfcKrocuterejfcdpfaciiefoluitur.Nungcamfleretdominuscorrueternimfidiligeret
fleuit SC  Laramm:quia amabat eureuEt hoc tamen prima fronte cognoicitolnon loči fed hominumifuifte pec/
catumfiaeip quia interfedio populheaptiuitas ciuitaris eqppterea urbem deletam ut populus punircturJdco
templum fubrutumiut typicx hiftorice tollerentur«€seteip quantum ad locum pertinetSpeppfe&us tempo^i
muho nune auguflior eft;q ante fuitf^enerabantur quondam iudxi fančta fančlo^iquiaibi erantCherubin
SC  ,ppiciatormrm& archa teftamenti:& mana uirgaAaront^ altare aureum.Nonne tihi uenerabilius uidetur
fepulc^i domini?(^_uod quoticnfcuq; ingredimurltotiens iacere inbyiudone ccrniinusSaluatoremt& paulu
lum ibide commoratcsfruiTum uidemus angelum federead pedes eius:& caput flidario couolutunifcuius fe/
piilchri gloria muho ante q excidcretur a loiephJfcimus^Efaia: uadcinio p ph etatu m dicentis.Et erit reges eius
honortquodX.fepuhurjE domini locus eflet ab hoic honorandus.Scd dicis quomodo inApocalypfrIoa'nis le^
gimusfSC occidit illoslHfaud dubium quin pphetas-befiia^ua: afcendit ex abyfToj& corpora eo^ iacebunt in -
plateis ciuitatis magnae qua: uocatur fpiritalitcr§odoma SC- Aegyptus1?ubi SC  dominus eo^crucifixus eft.Sic
m.aitlciuitas magna in qua crucifixus eft dominuslnulla eft aha nifiXiierufalem|ubi autem crucifixus eft do^
minusjffpiritaliter Sodomaappellatur;8č Aegyptus(ergcdHieruralermSodoma eS^Aegyptustin qua crucifi/
xus eft dominus.Scire te uolumus oem fandam feripturamon pofte fibi efie contrariamlSi maxime unu ad/
uerfum feno diferepare Iibi^ ut plus adiiciamusleundem eiufdec^ libri locu inApocalypfi de qua nune tefti
monium ptuliftuante dccem circiter uerficulos fcrihitur.Surge SC  metire teplum deUSC  ahare:& adorantes in
eo.Atriurn aut qcPeftforis templumeiice foras^ ne metiaris illuck|uonia datu eftgentibus?& ciuitatem fan
dam calcabut mefibus quadragintaduobus^i,nApochalypfis muho poft paflione domini feripta ealoane^

SC  in ea-Hieru falem fanda ciuitas appcIlatur;quo rurfum fpifitaliter^odoma uocatur:KAegyptus^iec fta/
tim potes dicere fanda dici-Hierufale ctdefte qux futura c*SC  Sodoma quie corruit appellari^a de futura di/
citur q? beftia qute aftenfura e de abyflb:faciet aduerfus duos pphetas bcllulSt uincet illos^ occidet:& corpo
ra co^l  iacebut in platea ciuitatis magnadfde qua ciuitate SC  in fine eiufde libri fcnbitur?& ciuitas in quadro po
fita eiSč logitudo eius SC  Iatitudo tata dquata SC  ahitudolSC mefus e ciuitate de arudine aureatp ftadra duode/
cim miliallogitudo 8C  Iatitudo SC  altitudo eius acqlia iuntJSi mefus eft muros eiuslcetu quadragintaqtuor cu/
biro^j mefura hoisK|ua: e angeli:5C erat ftrudura muri eius ex Iapide Iafpide^ipfa uero ciuitas auro mudot&c.
^ T bi quad^ eftinec logitudo nec Iatitudo appcllari pot.Et qux eft ifta mefura!ut tanta fit logitudo SC  Iatitudo?
quanta& altitudo eiupč muri de lapideiafpiddSč tota ciuitas de auro mundo:& fundamenta SC  plateas eius
de Iapid;buspra?ciolis?&duodecimporta 2 fulgentesmargarius?Cumergo harcnon pčftint carnaliter accipi
(abfurdum quippe e per.xii»milia ftadioip tantam ciuitatis longitudinem SC  latitudinem?quatam SC  alti tudi/
nem prardicarf^Spiritalitcr intelligeda funt fingula:&rciuitas magna quam uidelicet prius^dificauitCain»6-
nominauit eam ex uocabulo fiSii fufthic mundus intclligendus cfttquem accufator frat^ fuoR! diabolus.Sc' fra
rricidaCain periturus extruxit uitiistfceleribus condiditfiniquitatc comp!euit:quas fpiritaliter appellatur So/
doma^^AcgyptuSt®equa§odomafčribituilreftitueturSodomainantiquumiqd' fcilicetitarcftituendusijt
mundusmtante fuit^ecenim poffumus credcre rurfum acdificandam-SodomannSi cartera&Ciomorram fčih


ce«& Adamamt&Seboinjfed m perpetuoscineres relinquendas.Aegyptum autem nunq pro hierufalcni leoi
musiled lemper p> hoc mundo'*8d quia longu eft de Ičripturis innumerabilia exempla congerereiunu teftimoni
um pferamusjubi manifeftiftimc mundns hic xgyptus appellaturftn epiftola catholica-Judas apoftolus fra/
ter-Iacobffcribit dicens*CEomonere aut uos uolo;lciens leme! oia^uonia leliis populu de terra a:gypti laluans;
fecundo eos qui non crediderunt pdidit(§£ ne putares deJefu dici filioNauejftatim leguit^angclcs uero qui no
feruauerunt luu principatuiled dereliquerunt luu domiciliulin iudicium magni dei uinculis xtcrnis  fub cal ivi,
ne releruauiftjSt ut čredasfabicugj limul a:gyptust& $odoma<& Gomorra nommant :non loca led mundu huc
intcrpretarilftatim fubiungit exemplu:ficut-Šodoma 6žGomorrat& finititnae ciuitatesrfimili mo exfornicata2
SC  abcuntes poft čarne akeramifačta; funt exeplum ignis arternipoena luftinentes*Et qd necefle eft plura con/
quirereku poft paftione*& refurre&ione dominkMatthams euangelifta comemoren sc  petra: lcifta: fu nt*&le/
pulchra aperta^Sč plurima corpora dormientiu lančtorum lurre^eruntlčč redeuntcs de lepulchris poft rdiirre
ctione fuam ingrefti funt lancta ciuitatel^ apparuerunt multisfNec ftatim hierololpma cadeftisdicut pl#riqj
ridicule arbitrantein hoc loco intelligitftcum fignu nullum efte potucrit apud homines domini reiurgetisjft cor
pora lančtoRi in ccelefti hieruiale uila lunt*(£u ergo SL  euangelifta: SC  oes fcriptun&Hiero(blyma lančta nomi/
nentciuitata&plalmifta praicipiafcut adorcmus in loco ubi ftetcruntpedescius; nepatiaris audirc appellare
eamtdodoma SC  a;gyptu:per qua dominus iurare uetacga lit ciuitas magni regisC&aledičta tetram nominant:
q> cruore domini haulerift& quomo benedičta locaputantftn quibus-Petrus ožPaulus chriftiani cxercitus dti/
cesllanguine fudere pChriftoV $i lerao^t SC  hominu glortola profeftio eftjcur domini SC  dcftno lit gloriofa con
feftioTEt marty§i ubicp fepulchra ueneramur*Et lančtam fauilia oculis apponcnteslfi liceatetiamorecontingi
muštSč monumentu in quo dominus coditus eft*qdam ^ftimant ncgligendurSi nobis n5 credimus:credamus
lake diabolo SC  angclis eiuslg quotienlčuq$ ante illud de obleftis corporibus expelluntur;quafi 'in cofpedu tri/
bunalisGhnfti ftantes cotremiicutirugiunnSC le dolent crucifixifte*que timeanttfi poft paftion&Chriftitut lee/
lerata uo* concrcpatlhic deteftabilis locus efl$quid fibi uoluerifrPaulus hierolblyma feftinarelut ibi facererpe/
tecoftef^ ui retinentibus fe locutus eft dicenslqd facitis flentes SC  cbturbantes cor meu? Egom* non lolu ligari
led mori in hierulalem paratus lum-pro nomine domini Icfu.^ uid cteten iandiSčilluftres uinTquo^uota 8C
oblationes poft pracdicationoChrifti ad iratres qui erant hicro[olymis deferebant ; y Longu eft nune ab afčcnki
domini uRp ad prseiente diem per fingulas a:tates currerc:qui epifčopo^:qui marty^qui eloquentiu in dodri
na eccleliaftica uiro^. uenerint h ter o i bi y m aipu tan tes minus le rcligionistminus habere idcntixtnec  lumma ut
Jicitf manu accepifte uirtutuAiili in illisGhnftu adoraftent lodstde qbus primu euangeliu de patibulo corculca
uerat*(Serte etia li  prmclarus orator reprehendendu ncfcio que putatt^ litteras gra:cas nd-Athenis fedPibva^la
tinas nonRoma^ded in licilia didiceradq> uidelicet unaqua:qj puincia habeat aliqd ^priumlpft alia ?cque ha/
bere non poftiucur nos putamusab(č^Athenisnoftris quenqadftudio§ifaftigia pucniftcf Nec hoc dicimusl
^ renuamus regnu dei intra nos eftetSC lančlos uiros etia efte m ca:teris regionibusf led q. hoc afteramusjucl ma
xime eos qui in toto orbe funt primnhuc pariter cogregantad qua: nos loca non ut primaaled ut extrema: učni/
musJutprimos in eis oium getium cerneremus*Certe flos gdam Si  prarcioltllimus lapis inter eccleliaftica orna/
mentaJmonacho^6č uirginu chorus eft*<^guicuq’ in gallia fuerit primusdiuc ^pperat * E/iuilus ab orbe noftro
britanuslG in religione pcelIerit;occibuo lole dimiffo qua:rit locu lama libi tantum Si  Icriptura^ reiatione co/
gnitu^uid referamu3Armenios!qdPerlasjquid4ndia: SžAethiopu populosUpkup iuxta mgvptum fertile mo/
nacho^i Pontu 8dGappadotiamGyriafCcElen:SčMefopotamiatunctaq3 orientis examinaf^ua: iuxtarSalua/
toris eloquiu dicentismbicug? fuerit corpusnlluc congregabunf’ aqlte concurrut ad hacc loca;6C diuerlarum no
bis uirtutu Ipecimen oftendut*^ ox quidam diilonatfed una religio^ot plallcntiu chori:quot gentium diuerlita
tesJnter ha:c qute uel prima in chriftianis uirtus efttnihil arrogaredibi de continentia fupcrcihft humilitatis in
ter oes'potentior eft*Qguicuq^ nouiflimus fueriuhic primus putatMn uefte nulla clilčretioiRulla admiratio* Y t
cuq? placuerit inccdereinec detrablionis eft nune laudis Jeiuniaquoqi neminem lubleuant nec deferunturin
edi^nec moderata laturitas condcmnaturtfuo domino ftat unulquilqtmut cadit. Nemo iudicat alterumme a
domino iudiccturf& quod in pbenicp priouinciis familiaritale cft:ut genuino dente le lacerentlhic penitus non
habeturiprocul luxurialprocul uoluptaskanta in ipla urbe oronum locatut ad ea pefgranda dies lulficere non
poftit*Yerum ut ad uillulamChnfti Sž-Maria; diuerlorium ueniamustPlusm. laudat unulquifcp quodpofti
detJicmo lermone!qua uocejlpcluncam tibi polTumusSaluatoris exponere?Ep!lucl prtdepe in quo infantulus
uagiitifilcntio magisig infirmo lermone honorandii eft^ubi funt lata: porticusf Ybi aurata laqueariaf' Ybi do
mus milero^ pcenislŽ damnatorum labore ueftittef Vbi iftar palatii opibus priuatorunf extructa: balilioef
V t uile corpulcul um hominis praicioft us inambuledSi quafi mundo quicqua poftit efte ornatius: tečla magis
fua uelint alpicere q cadunulcce in hoc paruo terra: foramine ca:lo^ conditor natus clbhic inuolutus panmsl

gis cius non

accipiatis, Ad-Hieremiam quoqj regrediens feriptum' pariter attendite* Fugite de medio Babylonis: SC
laluate unulquilčp animam fuam* Cecidit enim cecidit-Babylon magn^K faeta eft habitatio darmonum:
^ cuftodia Ipiritus immundi* Eft quidem ibi fančta-Ecclelia; $unt trophasa apoftolorum^ martyrutift

(i i


eft-Chrifti ucra confeftiotSč ab apoftolo prtedicata fidcš& gcntilitate calcatami fublime fe quotidie erigens uo -
cabulum chriftianumjfed ipfa ambinofpotentialmagnitudo urbisruideri SC  uidere?falutari SC  falutareria udare
Scdetrahereifuel audire uel ploq; & tantam frcquennam hominum falteinuitum uiderdb ppofito monacho^

SC  quiete: aliena funt,Aut,n,uidemus ucnientcs ad nost& filenrium perdimusKaut non uidem us:& fuperbite ar/
ouimurJnterduq? ur uifitantibus reddamus uicem ad fuperbas fores pergimus:& inter linguas rodetium mi/
niftroiy. poftes ingredimur auratosJn-Chrifti uero ut fupra diximus uillula tota rufticitas:& extra pfalmos fi/
lcnrium cft,^ uUiunq 3  teuerterisiarator ftiuam tenens alleluia decantat, $udans meftbr plalmis fe aduocatfeč
curnata attondcns uitem falce uinitor«'aliquid«Dauiticum canit,Hxc funt in hac ^pumcia carminat ha: ut uulgo
dicitur/amatoria: cantiones Js paftorum fi bulusrhasc arma cultura?* Vemm quid agamusfnee quid deceat cogi
tantesjfblum qcF cupi musthoc uidcmus*® quando illud tepus aduenietlfcum angelus nuncium apporte^Mar
ccllam noftram ad palxftinx littus appulfamf& roti monachorum choriTtota uirginum agmina concrcpabut;'
®buiam iam iaqj geftimus occurrere?& non expečlato uehiculorconcitu pedibus ferre corpusftenebimus ma -
nusrora cerncmusf& a dcfiderato uix auel lemurja mplexu,Ergo ne crit illa dies!quando nobis liceat fpeluncam
"Saluatoris intrarc^n fepulchro domini bere cit fororeTftere cum matrc»Crucis demu labere lignumt ČL  in oliue
ti monte cu afcendente domino uoto SC  aio fubleuariJuiderecxir&Lazarum fafčiis colligatum 1 SC  fluentadorda
nis ad Iauacrum domini purioradnde ad paftorum caulas pergerejin-Dauid orareiVIauioIcolAmos pphetam
etiam nune buccina paftoralrin fua pfpiccre r uptfclangenteAcbAbrahatndfaac & IacobrTiium quocy llluftri
um faeminaip uel rabcrnacula pperarearel memoriasiuidcre fbntcmbn quo a-Philippo eunuchus eft tinčtus
Samariam pcrgere:3rfoannis-BaptiftxsHelifxi quocp S&Abdix pariter cineres adorare»}ngredi IpeluncasVn c|
bus per fccuriois SC  Famis tempore prophetafp agmina f unt nutritallbimus acfNazareth:& iuxra mterpretatio/
nem nominis cius floirm uidcbimus£jalilxxlhaud q>cul indc cermmtCanatin qua aqux in uinum uerix funt
Fcrgemus ad*Tabirium SC  ad tabcrnacula-Saluatorismon ut-Petrus quondam uoluit cunvMoy (e &Helia‘f fed
cum patre ccrnemus<3£ (piritu fančtoJndc ad mare ueniemusGcnezareth,& de quint£ SC  fčptem pambus ui/

rum domini familiaris:3£ ois pantcpGali!xa cernitur*Et tune comirante-Chriftoicum per-Sylo &>Bethel SC
tera locain quibus ecclefix quah quxdam uičtoriaip domini funt creeta uexillaYad noftram fpeluncam rcdie^
rimusteanemus iugiter&rebro ftcbimusandefineter orabimustSC uulncratx laculoiSaluatorismcommune di/
cemustinueni quem quxfiuit anima mealtenebo eum’& non dimittam llfum,

TračbatusBcati-Hieronvm: prcfbyteri de decem tentationibus llraclitici  populftjuibus dominum irrita/
uit in defertotubi tem pora illarum SC  loca defignat,

A ec funt uerba qux locutuseftrMoy(es ad omne-ifraelan tranfitu-Iordanislin folitudinccampeftnt
cotra mare rubrutrterdPharamdC-TophelrSč LabamSč Afleroth:8£ auri abundantiamfundccim dieip
itersde-Horebad monteSeinufcp cade&Barne,Hxc funt uerba quibus corripuitMoyfes Filtosdfra
clžpro dece tentationibus quibus dominum tentauerant. Vnde dominus in libroP\*umerop: dicitf
attamen oesqui uiderunt maieftate meamiSč flgna qux feci in xgypto*& in folimdine?& tetauerunt me iam p
decem uiccsVnec obedierunt uoci mesemon uidebut terrarmpro qua iuraui patnbus lpforu« ^uas tentationes
hic breuite»5č obfčur&Moyfes enumeratdicesJn folitudine in qua oftedit eos pro aqux penurias duabus uici
bus tentafte dominum J5e prima tetatione;ita iu£xodo legid♦ furgatus populus contraMoy fem aitt da nobis
aquamt bibamus*^_uibus refponditAIoy fes(quid iurgamini contra mef(£ur tetatis dominumFSe fčcuda te-*

uurgati

in eo q>  aitdn capeftri cotra mare rubruun quo loco murmurafle dicuntur cotra dominul quia pereptos xgyv
ptios FuifleAdopFi non crediderut fibi deuerbo domini dicentčfedpotius eos fe fubfequi timuerut fjandedicit''
in pfalmotFartcs no intelkxetut mirabilia:8:c.^uarta SC  qnta tentatio cotinetur in eo %  ait interFharan: SC
Tophcb& Laba^pharan interpreta^ onager.Topbcl ftultitia.Laban albu. (^_uod ita intclligic : quia fimiles
onagro facfti FiliiIfraelftulteegerunt tentantes dorninu duabus uicibus/uper albodjuper mana (mana uero
album dicitkut eft if!ud£xodi.AppeIlamtq 3  domuslfrael nomen eius mamqft erat quafi femen coriadri albu
Vna tentatio fuit fup eode manatficut inPxodo dicit^hic e fermo queprecepit dominust colligat ex eo unuF«
quifq 5  quantu fufficit ad uefčendui8č poft pauca dixit ad eos-Alopkstnullus ex eo referuet in mane ♦ Q_ui non
audierunt eu:kd dimikru t ex eo quida ufČp mane, Al tera fuit tetaticide qua poft pauca in eodem loco dicitur,
%ex  diebus colligiteun dieaut feptima fabbatu eft dominfHccircono inucniettucnit aute feprima diesfSč cgref
fi de populo ut colligerettno inucnerut,b)ixit aut dominus adA loy fem^ufq 3 quo no uultis feruare madata mea
SC  lege mea?3fc«$exta tetatio continef in eo q? a i t:&~A (er o t h fer o t h uero ciuitas eft folitudinisuicinat&I itet/
prerat r  uillabn cuius territorio,i,in fepulehris cocupifčetia^facfta fuifte legi F fecuda tetatio carniutin qua etiam
prima tetatio car niti coplccftiASc prima ita in librdExodi lcgitur{dixcrutMoyfes& Aaroriad oes filioslfracl

Loare ad cos(wcfperc comedctis carneskč mane faturabimini paibustfcietifq; q> ego fum dominus deus uefler
Fačl d eft ergo ucfpercdSč cofčendes coturnix<operuitcaftra.B)e feptima aut tctatiodin^N umeriš dicitk Intel ca

ortum (

©rtu m eft murmur populifquafidolentium pro labore contra dominum^df cum audiftetaratus eft:&accefus
ignisdominideuorauitextrcmapartcrncaftro§£«lEtpoft pauca(Eančtificaminiicraseten7comedetiscamcs.Ego
aut audiui uos dicere1quis dabit nobis elcas carniuVBene nobis erat i £gypto,5)abit uobis camcs &C  comcdetis:
*icn uno dietucl quincp aut aecenuaut uigmtj quidcrrulcd uiqi ad meniem dierumjexcat p narcs ueft ras:Si uen

ror domini coatatus cit in populuipcrcuik cum plaga magna nimis«®čtaua tetario continctur in eo cp aidfubi
auri Splurimu.INotadunaq>'cpihebrasoSi abudatiaaun heat,abudatia*ruauriitelligif uitulusaureusquefa
bricari fut filii llrael ii bi i deosjmora tsJVIoy (e cu domino i mot&Sy nai.Iccirco abudatia auri dr?qa in ldolo mo/
les oium peccato^ conisfhtfSi idolu ,p oibus peccatis abundat.Nona tcntatio cotmetf in eo q> a iti  undccim die/
bus deHorcbper uia morit isž>ey rd§>_ uod in hcbra:o ita habctl undccim diebus iter deHoiebad monte£evr»
Fabricato iracp liuHorcb idolokndecimo die ucnerunt ad mot&Scynqui cit in fuburbano ciuitatisCadcs Bar«
nefabi filii lirael tetauauntdominuinilicutinlibroNumcro^ Icnbitunulcp quo mulntudo haec pcflimakiur.'
muratcontra mefC^ ucrelas filio^ liracl audiui»S)icergo eis.^iuo ego ait dominusl ficutlocuti elbsaudiente
inelic faaa uobis.ln lolitudine haoiacebut cadaucra ueftra.Et poit paululu?iuxta numerum quadraginta die/
rum quibuscdlideraftis teiraiiuannus ,p dic coputabif fquadraginta anrns recipietis iniquitatcs ueft ras:Si Icie/
tis ultione meamk]uonia licut locutus iiimilic faciam huic multitudini pcftimaaqua: colurrexit aduerfum met
in (blitudine hac morietunSi dencietdtetp locutuseft-Moyles uniuerla uerba ha:cad filios ilrael:5cluxitpopu
lus nimis($i ecce mane plimo lurgentes afcederunt uertice tnontisiSi dixerunt.Parati fumus alcendere ad locut
de quo locutus efl dominus5quia pcccauimus.^gmbus^Vloy[čsCeurinquit tranlgrediemini uerbu domiiiitjcf
uobis non cedit in ^ipe^AMolite alceiiderelnon.mcft dommus in medio ueftrumtne corruatis coram inimicis
ueftris*lteq? polt paucalat illi contenebratf aicenderunt m uerticem montis* Arca autcm teltamenti domini Si
Moylesrionrecclieruntdecaftris4de[cenditAmelechitesSiCnanana:usquihabitabantinmontcfSi percuties
cos atq 3  concidensipiecutus eit eosmlčpOrma.Mons ii lerin quoAmelechitcs Si Chanana:us habitarc dicuntur
mons Seyr mtciligifdicut mOeuteronomio lcribiuitaq; cgrci 1 u s A morraeus qui habitabatin montibusiSi ob
uiam ueniens pcrlecutus eft uosšlicut lolent apes pcrlčqui.Si cečidit de Seynu(qj.Orma*E^ecima tcntatio conti
netur in eo cp aitmlčp-CadesBarne.H^c tcntatio fuitimCadcsBarnc.Vnd&Moyles milit cxp loratores ad coniii
derandam terramChanaamlicut m libro^i umcrorum dicitur.Bt locutus dt dominus ad AIoylčnidicens:Mit^
te uiros qui coniiderent tcrramjChanaan;quam daturus ium filiis i frači Sic* Et paulo poft:$i dixit dominus ad
Moylen:ukp quo dctrahct mibi popuius lfte^uoulcp non credcnt mihi in oibus iignis:qua: feci coram c><dfe/
liani igitur cos peftikntitiatcf;  conlumalle auteirff;\ciam in gentcm magnamiterumpolt paululumtattame
omncs homincs qui uiderunt tnaieftatem mcamjquae feci in a:gyptotA in lolitudinc: Sč centauerunt me Sicind
uidebut terram pro qua iuraui patribus eorununec qui iq ex illis qui dctraxit mihmntucbitur cam*nec mouca/
tur quis cp a delerto Pnaraninon de CadcsBamc Moy icsc^ploratoics^miiiuCades enim Barneipla dt Pharan
quodml*bradofucitadiaturPocutuselt-Calcph aaloluc♦ Ndtiquid locutus htdeus ad Moylenhominem
dei de me Si dc rdm Cadcs-Bamc.C^uadragmta annoi um ct am quando me milit Aloplcs famulus dominrad
terram conltdciandam*

$iquis de locis iančtis ampliusa bcato Hicronymo nolle def deraff rcquirat incpiltola ad-Damalum de
^Tvtelcbi fedecbSi acfDardanum de terra repromiilioms^Si in funebri de obitu lančte Paula: i  quarum priores i
ter quarltiones ucteris tcltamendialteram mter funebres lnuemcs.

Epiltola BcatrHieronymi adPaulam urbicam de alphabeto hebrteorumiinfmuas uniulcuiufq 3  littera: leu
elementi lnterpretationcnriatcp ad ftudia Ičripturai um exhortans*

J  Vdiultertius cum centdimum očtauudecimu plalmu tibi infinuare conarcrTSi dicerem oem morale

n locum in eo čile coprcheniumtSi quomo philolophi lolent dilputationes luas in pby ficamVethicamilo —

v F  gicaq? partirfiita Si cloqa diuinaTautdc natura dilputaremt inGcnefuSi in Ecclenaftel aut de monbus
ut in puerbiis#Si in oibus iparlim libristaut de logica^i qua noflri theologicen libi uendicantiut lrtCantico ca/
tico^3i in euangeliis^icct apoltoliss fepe ^pponat:ailumat}confirmcBatq; concludat?qua: q)pria artis dialecti
funtiftudiolilTimeperquiiiltitquid fibi udint hebra:^ littera::qua: in pfalmoque legebamusaiidebanturin —
lert^ircfpondi lecundum ordine htteraipieu eile copolitum^uo uidclicet ex prima littera4qua: apud cos uoca
tutAlephjočtouerfusincipercnt.Kurlusexlequcnti'Bcth5totidem uerfusexoidmm fumplenntAcpollea ex
Gymel ide numerus complerct?atq] ita ulep adrfhauKjute apud cosextrcma litteraeftiplalmu elle confcnptuV'

. &  cx lingulis qbulcp elementis lecundu interpretatione co^: debere intclligi:qua: feqrenE, fdetide Hagitalnfut
tibiintcrprctationcs littera^edicere lingula^.S)ixKfateoi(iiemm quia f ppter barbane lingua^ memoria labiE
°mne qd' diximus!delideras cometarioium fieniut li in aliquo fortc titubauerisiobliuionem lečtio conloletur.

P riu s q de fingulis diOeramdcirc debcslquatuor plalmos lecundu ordine hebr^o^ incipere elementormtri
cc ftmufcxtum*centelimu dccimumJSicentelimu odtauudccimum hu®dequo nuc fcnbmiusjSicetcfimu qua
^ r agefimuquartum.Ycru debes lcirdin prion bus plalmis lingulis litteri^fmgulos uerficulos qui trimetro iam
bico uerfuconltantjellc fubnexos,!nferiorcs uero tetrametro iambico conltareif utdDeuteronomii canticum
icriptum eft J in centelimo očtauodecimo pfalmo fingulas litteras odtoni uerfus^uerliis lčquunturi in cen
teftmo quadragefimoquarto fingulis littensp^inguli uerfus gemini deputantur . $unt qm SC  alios

I

ho c ordmc putant incipcretfed falfa coipopinio cft.Habes SC  in lamentationibusHieremfa; quatuor alphabc,
taex quibus duo prima quafi fapphico metlo feripta funcqa tres uerficulos&jui hbi conexi funu& ab una tam
tun littera incipiunčJHeroici comalconcludit.Tertiu uero alphabetu trimetro feriptum eft: & alternis littens;
led eifdem tertii uerfus incipiunt,Q uartum alphabetu limite eft primor& fecundo.Proucrbia quo^alomo/
nis extremu claudit alphabctumfcjj tetrametro iambico fupputa£*abeo locorni auo ait-muliere forte quis im
iietf^)uomodo aut in his noftris litteris non pot quis ad legenda uerba texendaqj ^pcederelnifi prius ab ele

ucmeti

men tis cceperinita SC in feripturis diuinis non ualemus ea*qute maiora funt nofieT nifi ab ipfis ethica: mandatis
habuerimus exordiu:iecundu illud qd' propheta dicitA mandatis tuis intellexi!q<j' uidelicet poft operaiccep«
rirhabere fcientia fccrctoru, V iam coplendu eft*qd ;  petift/iut ienfum uniufčumlep elemeti interpretatio an -

Men;ex ipfis, Nunjiempiternu. $amech.*adiutorium, Aimfansfiueoculus, Phetosaborefoon abofledi/
dum intelligcjne litteraip ambiguitatcfallaris* Sadeiufticiae, (Eopkuocatio, Hcstcapitis. $en:dentium,
Tautf gna, Poft interpretationem elemento^tintelligentite ordo dicenduseft, AlephrBethrGimebDelethj
prima conncxio efttdočhina domusiplenitudo tabularumiq» uidelicet dodrina eccleha$qua: domus dei eftrin
libroip reperiatur plenitudinc diuino#«$ecunda connexio eft? He-tV autZaidEthafta SC hxf  uita»(^u£,n,alia
pot efte uitaiiine fcientia ičriptura^f Fer quas etiam ipfe-Chriftus agnoid&juieft uita credcntiu.Tertia cone*
xio habet,Tcthžloth#bonu principu*quia quis nune fciamus uniueria qua: ičripta lunctamen ex parte cogno/
fcimus}3č ex parte ( pphetamus:& nune per fpeculuin enigmate uidemusfcu aute meruerimus efte cuChrifto
SC  (i miles angelis fuerimusjtunc libroip dodrina ceflabie& tune uidebimus facie ad faciem bonu principu'ficu
ti eft, uarta concxio efttCapfoLamecharianus difciplinaf,fiue cordis^manus intelligun^in opereteor SC du

(čiplina lntelligunč’ in ienfu:quia nihil facere poflumusmiii prius qux facienda funt icierimus* C^uinta cone
xio eftAIemtNun*£amcch;ex ipfis fempiternu adiutoriumlhoc explanatione non indiget i fed omni luce ma/
nifeftius cftiex feripturis xtcrna fubfidia miniftrari. $exta conexio habetAimPhaSade;fbns fiue oculus oris
mfticia^fecundu illud?qcF in quarto numero cxpoiuimus, Sep tima conexio cfbqua: eft extremaiquo SC in  ip
Jfo quoq; (čptenario numero fit myfticus intelled:usiCophjRes*Sen4iThau:uocatio capitisrdentium figna. Per
dentes articulata uox promit7& in his fignismd caput omnium quieft-Chriftusipuemtf|pcr quem ueničad re
gnum iempiternu. (Dro tc.quid hoc faeratius iacramentof uidhociacramenriuoluptate iocundiusfC^ ui

eteteri h uelint fuas opcsfuaie gemato bibant: Perico niteant*PIaufu populi dclcderun&per uarias uoluptates
fuas diuitias uincere nequeant.Noftrx diuitia: fmt in lege domini meditari die ac nocftdpuliare ianuam no pa^
tenterpanes trinitatis acciperelSC feculi flučtus domino pra:eunte’calcare.Saluta61efillam &£uftochiuirfty/
ruculasnoftras»Saluta*Fcelidanam uerecarnis SC  fpiritus uirginitate foelicem.Saluta reliquum caftitatis cho^
rum!&: domefticam tuam ecclefiamtcui oia etiam quae tuta funt timeol nedor miete patrefamiliastinimicus ho
mo zizania fuperieminct(qu is.n.dicerc audeanttego ciuitas firma!ciuitasqu^ non oppugnaturtnullus hofti/
li obikicnte excrcitu iecurus eft.Nemo ut bcatusCypnanus aiufatis tutusfpericulo proximus.Exemplar epi/-
ftolte H accipere uoluerit ftudiofiftimaEuftochiumvnoftra Marcella tribuito:& memento menobicerans ut do
minus nofterlefusChriftu^conterat iathanam fub pedibus noftris uelociter Amen,

Beati-Hicronymi prefbyteri adMarcellam de dccem nominibus quibus apudHebracos dicitur deus^SC fin/
J  k gula nomina latine exponenris, _ Epiftola,

~ir . .

canomfiue

qd >  nos robuftum SC  fufficiente ad oia perpetranda pcipere poftumu 3 ,unu

7toytav eius expnmens>icr')(upov,i.tortcm interpretat ,i^eindeiiloimiK'fc,loerqd' SC  ipfu _

turmSabaothiqd',lxx,uirtutumiAquila exercituuinterpretat f, ,i5 r uintu-Eliomqd' nos excelfum dicimus,Sex
tutrrEferieietqd /  ir£xodo legif qui eft mifit me,SBcptimuAdonai:que nos dominum generaliter appellamus
®(ftauu Ia:qd’ in deum tantu poniturllSC in al!eluiaiextrema fyllaba (onat.Nonum *Te7pcxypctn.n.aioH quod

avsKo

unus dcus fic uocct7&pIurcs*ad qi

terpretes uariancuius rei exemplu nos in lingua noftra habere poftumus ašHvaseH0acr falonas,

Eiufdem ad eandem Marcella tria uerba hebraica cx pluribus exponentis1uidelicerAlleluiat ArnemMara^
thatubi rationem reddit?quare in alia lingua adxx. Tnterpretibus uel ab apoftoIis«rcdu<fta non fuerint«

l  Vpcrcuparitcreftčmusjnopepiftolaurantecoftteucrasded prrefensipfaqiifti^d cauerbafqexhe/
a brxo  in larinu no babemus cxprcftarapud iuos fonaret;curq 5  fine interpretatioe fint pofita, Vt e illud

J f  AlIeluiatAmenfMaranthadEphod &cjqua: inferipturisreiperfa memorafti, kd  quos nostqa didan/


ii angoftiacoartamunbreuitcf refpondemus.£iue.lxx.iterpretes‘!fiueapoftolosid curafleiut quonlam prj ma
ecclefia cx iudxis fueratcongrcgatalmhil ad credentiu fiandalu innouarentifid ita ut a paruo imbiberantttra/
dercnt.Poftea ueroq m umuerlasgcntcs cuangelii dilatatus eft firmofnd počrnile fcmel fufceptaimutari.Licet
& illud in Iibris iiiis qucsjH~iH’TiKous -  uoca&Origenes aiieratl^pter uernaculum linguae uniufiuiuicp idioma:
non polic ita apud aiios ionarejut apud iuos dieta iunt^SC multo mclius cilc non interprerata poncrciqua uim
coy,  interpretacioe tenuare.Igif'allcluia exprimit3fi,audate dominum.la quippe apud hebrxos unu dedeeem
dei nomimbus eftiSC in lilo pfalmo ubi lcgimus-Laudatc dommu quonia bonus eft pfalmusfapud hebraros 1 c/
giturCaileluia criKTrofisIccjJ-jaEV.Amen ucro-Aqla 35 ettio-76ju£Vos  exprimit: qcP nos fideiiter poilumus dicerc*
budum ad uerbu cx nomine fidci. Anicn.lxx.y£yoi*To.i.fiatlunde SC in fine libroi^fin qnq; iiquidcm uolumi/
na pialtcriu apud hebrteos diuifum eft*; fiat fiat tranftulerunt^d'in hebrao legitur:amcn amen t  quo.fca uere
did:a*qux funt iupra:confirmcnt»Vnde 86-Paulusafientnon poffi alique reipondere amcnli.cefir maroqux
pradida funtmifi inteilexcntpra:dicationcm.Marantha magis-Syrum cfhq hebrau.Tamtafi excofinio utra/
niq? linguaijj aliquid SC  hebrarum Ione trii interpretatušfdominus nofter ucnmut fit finius$iquisnonamatdo~
minumdeiunuanathema fittSC lilo complcto^deinccps inferatur: dominus nofter uemt v ap iupeifluum firaduer
fiim cum odtis pertinacibus ueiSc contendere;qucm uenifte iam conftct. Vellem tibi aliquid SC  de diapfalmate
ftribcrcfipf apud hebraos icribit ielaCSC de-bphod;3C de eo qd' in cuiuidam pialmi titulo habetutiPromelech;

6C  cateris lftiufmoditoiii SC  modum epiftolici charadei is excedcrem:SC tibi auiditatem magis dilata: deberent
faccre queftiones. E ritum quippe eft proueibiumjultroneas putere merces. Ynde SC  nos de induftria dicenda
rcticcmuslut auidius uclis audire:qux tacita funt.

Eiufdem ad candem quid fignificet-Diapfalma lahne qcf in finepialmoiji firibitflclocens (ccu n d 50 rigenem
5to fimperfuci iempiterno.Et de tribus librisique^ alterum apud hebneosin fine librorum fiibnediturt
Vx accepcrisJreddenda funt cu foenore^brtiicp dilahotuiuram par turi t.E)e diapialmate nram fin tem
tiam flagitarasfipifiola breuitatecaufati iumus^ rem libri non pofiecxpl:can litteris pra’texuimus»
Ycrum quid ( pdcft cffevo 1oxj.okteiv ad epulas concitarelcum meo maior tibi cupiditas filentio con/
ftaq: ne te diutius traharrchabeto pauca pro pluribus.^ uida diapfalma comutationcm metri dixerunt
d letal if paufationcm fpiritus fandfinonulli alterius fcnfuscxcrdium.J>unt qui rhithmi diftinčtionem?Sč quia
pialmi tune teporis iunda uocead organum canebandtcuiuida muficxuarictarisexiftimcnt filenuu^obis ni—
bil ho^ uic!etfiu-Aquilaiqui uerbo^ hcbixo^i  d 1 1 igentiilnnus explicatorcftiSeladioc eft-Diapialma.quod ex-
"SamcchrLamccbHe ieribitui^fimpcr tianftuler;t;<5č inueniamus in pialmo^ quocp fine-Diapfalma pofuum:
utefi illud in rernoijDcntes peccato^ contriuifti.IDomini cftialus:SC iuper populu tuum benedidio tua,Scla»n
fimper.Et in uiccfimo tcrtioiC^ uis eft ifte rcx glonlr|dominus uirtutum ipfi eft rex glorij fimper 0C  contra
in pjfalmis multo^ ueriuu perutusnoniriucniatuninoaanuidflicct fixto:&’.lxxvin& in centefimo^viii^rurius
nous pialmus diilmguat cancu diapialmatisfiu uticp ficut quibuidam uidet diapfalmaiudiciu filcntifefie no
po{lit^x quo animatuertimus boe uerbu fuperiora pariter infcrioraq? connederc^ut certe docert' fimpiterna
edbqu^dida funcuteft illud in teitlo ; Mu!i: dfiuiiWffidthon eft falus lllfin deo fuo femperjč rurfumlVo
ce mca ad dominam clamaui;§C exaudiuit me de monte iando luofčmper.<Si in quartcSy t quid diligitis uanfi
tatem'5c queritis men dači u?letn per ^ E t alibilqua: dicitis in coraibus ueftrist& in eubilibus ueftris copungimini
Sfimpcr.SC mAbacuch.Scus ab auftro uenieuSc fandus de monte Pharan|emper.SC infra »f urameta trihubus
qua: locutus csfempcr:^ circ aute debcmusbipud hebrxos in fine libro^-amum e tribus iolere fubnedijutaut
-Amen firibantau£^cla;aut-Salomjqd‘ exprimunt pace. Ynde SC-Salomobpacificus dicitur.fgitur ut iolemus
nos complctis opufiulistad diftindione rci alterius iubicquetis medium interponerc explici5aut fcelicitcnaut
aliquid ifiiufmoditta& hebra:«utqua: firipta funt roborcntunfacere folentjutdicant amentautin fimpiternu
firibenda comcmorant ut ponant-Selaiaut tranfada fceliciter ptcftantunpace in ultimo fubnotantes. Ha:c
nos de intimo hebr^orum fonte libauimuslnon opinionu riuulos pcrfiquentcsJneqi crro^ quibus totus mun
dus repletus cil-marictate pertertirified eupientes SC  fcire^S.' docerc’qua: uera funt. ^ uod fi tibi non uidcdqd
'Origenes de diapialmate finfermuerbum interpretabor ad ucrbumtut quia nouitia mufta contenisiialtem ue>
teris uini aučloriratdducaris.$^pe qua:rens caulastcur in qbufilam pialmis interponatur diapfalma.obfiuaui
diligentiilime in hebr<eot& cum gra:co contuli»inueniq’ 1 *quia ubi lingua hcbnra-aelaigtxca uero habet femp:
autquid iftiuitnodčibi.lxx.&?heodotionSC'Symniachus tranftulerunt diapfalma .Ncq; uero nocetexem/
plis affirmarc:qd' dicimus.Infiptuagefimoquaito plalnro.cuiusprincipium cftrConfitcbimur tibi deus confi
tebirnu»& inuocabimus nomen tuumlpoft illudtego confirmaui colunas cius : apud fiptuaginta &-Thcodo/
tioncrrud^ y mmac h aim.eft diapfalma^pro quo apudAquilam«'ponderaui columnaseius^emper.fn fixta ue/
ro*iirmaui columnas nusjJugiter.Porro in hcbrxo habet poft ammuda;quod eft colunas ciusfSela ♦ E t rurfum
in,lxxv.cuius principium efimotus in iudxa deusiinuenimus apud.lxx.S6-Iheodotionem poft fiutu SC  Franic
ain:3c bcllum diafpalma ^apucN5ymmachum*poft clypeum SC gladiu SC bellurtifimiliter diapfalma. Fro quo


1


i



ifputationc duntaxat imperitiam fequi:q (lukam habere (cientiam nefcientium.
Beati-Hicronymi pref byteri adOardanum dc diuerfis gcneribus muficorunidOrgangpTubalFiftulajCi/
tharalSambucc^uccinaJPfaltcriojT ympano2& Choroiqux in fcripturis mcmorantur! oftendens qualis eo/

rum

qux aute politim enarrarilibentcr cxplicabuntf(fprimu oium ad organo^ eo q? maius eftehisin foni/
tu Sl  forVitudmc nimia computant? clamorcs ueniamlde duabus elephanto^ pcllibus concauu coniungituc8£
per duodecim fabro^lufflatoria copenfatlpcr quindecim cicutas tereas in (onitu nimiumtquos in modu toni/
trui concitat:ita ut per mille pafluu fpatia fme dubio lenfibilitcr utiq? amplius audiatf*$ic apud hcbrxos de or/

bylonios in (čribit? lupcr flumina babylonis &c,Hoc totum figuraliter ac lpintualiter-fignificat euageliudChri/
fti, ^_uod SC  lllud duabus pellibusu«dua& lcgum afperitate coniungif: per quindecim (ufHatoria fabro^.up
patriarchas aqpphtas,*p»xii*cicutas xrcasti.pcr apoftolos (onum nimiu emittičficut (criptum efhfn omne tcrra
exiuit (onus co^;Sč reliqua*^_uod eft in modu tonitrui.i.uox euangelii in toto orbe tcrra^i«ficut (criptum eft*
Yox tonitrui tui deus?in rota^per mille paftusk.per pcrfcčlu numerum deccm uerboru legis implefkonus eius
in (alicibusli.per laborcm uniu(cuiu(qj dočtoris labiorumleuangeliu prxdicatur*Tuba itaqj de qua inDaniele
fcriptum cft£u audieritis uocem tuba^fiftulasKithara^ rcliquasdiuerfis figurisac formis efficiuntur ♦ Aliter

ftulis &reis incapite anguftolinfpiraf’ in capite per quatuor uocidudus xreos qui per xreu fundamentu qua/
ternas uoces pducunnmugitum nimiu uehementiftimikp p (črtita euangeliu tema confeftione trium per(o/
na^i (ančtx trinitatis-habebat in capite angufto in natiuitatc-Chnfli diuinitate in(piratfv6č per quatuor uocidu -
dus quatuor euangeliftasiper xreu fundametum ftabilitate fidei SC  operum in toto orbe uocc nimia clamores?
quos in modam Tubx congrcgationis fortiter emjttit.Fiftula pratterea artis eflemy fticx ficut frifundes ca^ re
rum aftirmakreperitur ita bobulum aercu dučlile quadratum:latiftimuq 3  quafi in modu coronx cum fifocolo
asreoderreoq? comixto;atqi in medio concu;loqd’ in ligno alto (jpatioloqi formatu (uperiore capite conflringič:
alterum altero capite demifloHed terra non tangi a plxri(tp putaf :SC  per fingula latera duodecim bobula terca
duodecim fiftulis in medio pofitis in cathena fixis dependetkta tria bobula:uno in latereper circuitu uticj figu
turiSč concitato prirno bobulo SC concitatis duodecim bobulo^ fiftulis in medio pofitisiclamore magnum (ra
goreq? nimium (upra modu (imul pferunnBobulum itaqi cu fiftulisli* dodor in medio ecclefias eft cu (piritu
lando qui loqtur in eotconftringit? in ligno alto,ikn-Chnftofqui a lapieribus ligno uitas comparati in cathena
*iun ftdefSC non tangit terram*i.opa carnaliatduodecim bobulak.duodecim apoftoli ‘cum fiftulisin diuinis elo/
quiis.(fithara de qua in quadragefimofecundo pfalmo feriputu eftlGonfitebor ribi in cithara deus deus meusr
ppr '\x  coniuetudinis eft apud hebrxos?qux cu cordis uigintiquatuori qux in modu delta; litterae ficut peritif/
fimi tradunttutiq 5  componit? tSC  per digitos pindan uariis uocibus tinnulifq? idibus in diuerfis modis concirat
(Eithara aut de qua fermo eft ccclefia fpiritahterqux cu quatuor SC  uiginti feniorum dogmatibus trina forma
habens?quafi in modum dcltx litterx per fide fančtx trinitatis manifeftiftime fine dubio fignificat? SC  per ma/
nus uiriPetri apoftolriquiprxdicator lllius eftrin diuerfosmodulos ueteris SC  noui teftamenttfaliter in littera:
aliter in fenfu figuraliter concutitfJambuca itaqt qux apud peririfmos hebrxo^ ignota res eft:antiqs tempo/
ribus apud chaldteos fuifle reperit'’ ficut (criptu eft.Cu audieritis uoce Tuba^iftulx!citharx:(ambucx:& reli
qua»Bucca uocatur tuba apud hebrteosjdeinde per diminutione buccina dicitf»Sambuca aute (ol apud hebns
os interpreta^tficut fcriptum eft Sampfon fol ee^.Proptcrea aut apud eos fambuca iferibitur*} quia muki cor
tičem arborisefle putanttfič per foliditatem mellis uenei ac inutabilitatem quafi in modum Tubx de ramo ar/
boriš moueri poteftkdeo fambuca dicitur:quia xftatis temporc fieri p6t?& uicp ad frigoris tempus^durare pot
Arefcit*ni(ecundum comunem confuetudine«T ypus eo^ qui dominum fuis in bonis laudanftn tempore frigo
ris  eodem in tempore tribulationis uel perfecutionis laudare eum non poftuntfpropter infidclitate uitx SC  abu

dantiam diuitiarum fuarum.Pfalteriurn quoq 3  hebraice^N ablotL« pracce autem pfalteriumlkatinc autemlau

datorium dicitur.©e quo in quinquagcfim oquarto pfalmo dicitutŽExurge p(alrerium.tum cithara<eft autem
cum chordis decemtficut (criptum eft.ln pfalterio decem cbordarum*p(allam tibi.Forma quadrata ♦ Pfakeriu

firificut (criptum eft in-Exodo(Tump(it autenvMaria prophetes fororAaron tympanum in manu fua.K eft mi
nima (apientia legis ueterisiin manu iudxorurre$ynagogx antiquis teporibus fuitfchorus qu°q] fimplex pel
lis cum duabus cicutis xreisl5^ per primam infpiraturrpcr (ecunda uoce emittinTypus populi prioris q angu
ftam intelligentia legis acceperatl& peranguftam uoluntate prxdicationis’oiain(irmitcr prxdicauin$iaute
terrena fapienter ac diligenter refpiciamjSi fpiritaliter ac myftice intelligenda funt« .

phaš t * 1  ^
fibus^ '

uM 10 :"

tri(crhp ,c ' ^
p tura u "

regisp 01 ^:

\  ’

(isfap^i

bacq uart

^harhsf^

gioitaappj 1 '
lapidutn tram
Jarc prol h - 11

pitcaUfa

habueranica-.
autintem). ;
niopodito; t;.
todilbliccaiu j
cibisAcfus i i: v
&micatiof»]u.i!
quibusnullu::
tumfucr.it.; yh
^Daniclpuci IČ;k
I ncipitquimu',
busacoptinionv

pu i.o

otntnumc

rnjuiic;

"ttlnar al

. t rfKj~n n i

J'“»peratoro m
“mhocid,.,.

Si?«*.!. ,

^»non,'

“'»a,

>10 tuj,.

8® 5 H

»JlllOUr

r

°Cfn

nntk ' !i:  .

Ilc

egfc

p~:


L


Beati-Hieroiiynii prefbyteri ad-MarcellamlepiftolaJn qua uiriofam expofmoiiem^hetidK5allici in can,
»ca canticorum reprahenditeo maximeqrTharfis urbem pro-Tharfgjpphas pro-Petro finnterpretatus?do.
tpcns iuxta hcbraicam ueritatem prod hariis lapidemjpraflOphaz fpecics a uri figmficari.
i \ YperciHlhcticikAuguftudunenfisepiicop»quiquondaaconftanrinopolitanoimperatorc fubSif/
n | ucftro epifcopo ob caulanrMonrcnaum miilus eft romafcomentarios in cantico^ cantiču plcgiffem?
J— *quod hcbraei uocanEtJiraliriniuchcmeter miratus llim ui^ cloquent£$pr2Etcrineptias icnfiiu car tereni

f -- - X 1'-r-ni u U  H

regis perfa^ poft crcs hebdomadas leunii atq? triftitiže dicaucxtuji oculcs mcosiSc uidilSC ecce uir unus ueftieus
BaldimSC rcncs cius cindi auroOphaz^lura quippe apud hebneos auri funt genera^iande ob dift indionem
nunoOphaz pofitum cftJne quisdfaab putaret&jd’ j geneli nafti cu lapide carbuculofprasdicaf^juaeris f-Thar
fs lapis£hryfolitus fit aut hyacinthuš t ut dsuerfi intcrpretes uolunuad cuius coloris fimilitudine dei fpccics feri
b.’tquarcjonas prophetai hai lis ire ucllc dicafjSC&alomon SC-lofap hat in regno^ libris naucs habuerint qux
ddTharlis folita; funt exercere comerciaAd qcf facilis eft reijponiiofomon ymu efie uocabuium: cp SC-Indirc ve/
gio ita appelletur^ ita etiam lpfum marcema caeruleum GtSC facpc folis radiis pcrcuftum colore Gipradidote
hpidum trabat?3č a colore nomen acceperitilicetiolcphus tau littera obmutatagrarcos putetTharfum appel /
larc prodharGs^fnnumerabilia iuntfqua. in lllius mihi cornentariis lordcre uifa funt*£t quidem fermo compo -
iitus:3žXjallicano coturno fluens«$cd quid ad interpretemV Cuius profeftio efbnon quomodo iple difettus ap -
parcatlled quomodo eum qui leduru^ cfttfic faciat mtellcgerc*quomodo ip{eintellexinqui fcripGt,Roodlnon
habueratdeccm-Origcnis uoiuminafNon iterpretescaaerosf Klon certe aliquosneccftarios hebraorumf Vt
aut interrogaretjaut legerct!quid fibi ucllenaquje ignorabat,5>ed tam male uidetur adhmafte de cžeteris; ut ne/
mo poftjtde eiuserronbus iudicarc*Fruftra ergo a me eiuldem uiri comentarios poilulans^cu mihi in illis mul
to difpliceant plura:qua placcann^uod G oppofueris cur esetens dederim audiessnon oes cifdem uefei debere
cibisJefus in deferto plures hordcaceis panibus pafdufrumentaceis pauciores«(£orinthii in quibus audiebatur
fornicatioK|uahs nec mter gentesllade palcunt:qui needum poterant lolidum cibum capere,Ephefn autemin
quibus nuljum crimcn argu.tTab ipfo  domino ca;Icfti ucicunc panejSC lacramentum quod a feculis abfcondi/
tum fuerat agno(aint,Ncq? uero co^ qui a me cxemplaria accepcrutAiel audoritate uel £tate ducanslCum 3C
^Daniel puer lenes iudicetiSC-Amos paftor caprarum in facerdotium princeps inueniatur*

Incipit quintus tradatus iecunda; parris pnncipalisiVbi de ičriptoribus grascis atq ; 2  larinis diucrGs interpreti
bus ac optimo modo interpretandi ac ičribendi genere'tradat«Argumcntum in librum uirorum illuftrium?ex
epiftolabeatfHicromp mi adDchderium excerptum*

Cripfi librum de uiris illuftribus ab apoftolis uiq? ad noftram anatemi irnitaius-Tranquillun>gra:ain4
q?Apolloriium,Et port catalogum plunmorunfmc quoq^ in calce uoluminisiquafi abortiuum dC  mini
i ominum chriflianorum pofuuubt mihi ncceOc fuidulcp ad quartudecimum annum-Thcodofii pi inči/
Discmae (eri p (c  n mi br e ui ter amiotate* Frologus*

~(DrtansOcxtcr u&Xranquillu (equcns^eccldiaihcos feriptores in ordine d iger a: 6č  qcf ille in enumeran-
ib  dis gentiliu littera^ uiris fecit illuitnbuslego in nris faciamli.uta pallione-Chrifti uičp ad*xini*4 heodo
ii imperatoris annubčs q de ičripturis fandis memori^ aliquid ^pdidcrunftibi breuiter expona. Fccerunt qud
dem hoc ide apud gi ^cos^dermippusjPcnpateticu^AntigonusiCai y ftiuslSatyrus dodus uir J Sč  longc oium
dodiflimusAnftoxenus muficus.\pud lannos aut-VarrdfantradieposdginustSC ad cuius nos exemplu uii i f p —
uocafli-Tranquillus:lcd non mca SC sllcip fimilis eft c6dido.Illi*n*uctcres hiftorias annalefq; rcplicante^potuc -
runtquali de ingcnti prato/no paruam opuiculi fui corona texcrc«Ego qd adurus fum:q nullu pra:uiu iequenst
peflimu ut diat  magiftru m  memetipfum habeo(§q SžnEufebius paphili in decem ecclefiafticx hiftoria: libris
maximo nobis adiumeto fuerit!3č fingulo^ de quibus Icnptun fumusmoluminaSattatcs audoi^ fuo^ fepe te/
ftcnf Jtaq 3  dominum Jef am  pr^coi^ut qfti]icero tuustq in romana arcc ft etit cloquenda: no eft facere dedi/
gnatus&nfkuto oratorp iaiina: lmgux texens catalogumtid ego in ccclcfix Ičriptoribus cnumerandiskligne co—
hortationc tua implca*$iq ramen de his q ulep hodie icnptitant a me in hoc uolumine pra;termifti funtjfibi ma-
gis q mihi imputare debebunt.Ncq?,n*ca;lantcs (čripta fuarde his q no legi nofte potui.Et qxf aliis forfra fit no—
tuminihi hoc terraie angulo fuerit lgnotum^crtc cu Icriptis fuis claruerint'no magnopere nfi filentii difpedio
fufpirabut.SJifčant eig^Cclfus^orphpriusjulianus rabidi aduerlusChnftum canest difcant eo^ ledatorcsJ
q putantccclcfam nullos philofophos SC c!oqucntcs1nullos habuifte dodores;qti SC quales uiri cam fundauc/
rintlfextruxerinttSC ornauermcSC ddinat fidem noftram ruftica; tantum fimplicitatis arguerel fuaq? potius inv
pcmiam:agnofcant. Explicit prčlogusJncipiuntcapitula*

ff ImoivPctrus* lacobus frater domini* Matthacus qui SC leui didus eft, fudas fratevlacobi. Paulus
quiSCantfr§aulus, Barnabas qui SCdlofeph, Lucas euangelifta, Marcuseuangelifta, Ioanesapofto

iusSCcuangelifta, ErmesqmSCpaftor« Philoiudacus* Luciusatmeu^Beneca* lofephus^Mathatia fidus.

fudinus’tybcrienfis* Ckmens epifčopus. fgnatius epifcopus* Policarpus epifčopus. P apias epifcopus.
C^uadtatus cpifcopus. Aridides philofophus* Agrippa caftoris, Hegefippus hiftoricus* luftinusepilčo
pus. Melito epifcopus* Theophilus epifcopus, Apollinaris epifcopus* fe)ionyf.us cpifcopus. <£ynicus
cpifcopus* Tatianus cpifcopus* Fhiiippus cpifcopus* Mufanus, Modeftus. Bardcfanesepifcoush^reti
cus. ^idorepiicopus. Hirenus epifčopus* Pantenon philofophus* RhodoivTatiani difcipulus. (Ck/
mensprcfbycer. Milaadcs. Apollinus* Serapio. Apollinus alter fenatorfTheophilus altcr epilcous. Ba
chillusepifcopus. Pollicrates cpifcopus* Heraclytus cpifcopus* Maximus* Cadidus* Appion* $>extus*
Arabianus* Judas. Tertullianusprefbyter* ®rigcncs prefbytei' qui-Adamatius* Ammonius. Ambro
fiusdiaconus. Tripho<S)rigenis difcipulus* Minutius faelix*<EaiUs* Berillus epifčopus* Hippolytus epi/
fčopus. Alexander cpifcopus* luliusafricanus. (£cminusprefbyter* Theodoi us cpifcopus Sc-Greorius*
(Eorndius cpifcopus* <Jyprianus. Potianusdiaconus. &)ionyfius cpifcopus« Nouatianus hxreticus Mar*
eion prefbytcr* Archelaus epifcopus*. Anatholius cpifcopus* Yidorinus prefbytcr* &urius prefbytcr.

Ludanusepilčopus. Paphilusprefbyter* Phileasepifčopus. Arnobiusrhetor. firmianus rhetor* Eu>
febius epifcopus. fUietitius cpifcopus* Methodius. luuencus prefbyter. Euftochius epifčopus. Marcel
luscpifcopus. Athanafiusepifcopus. Antonius monachus. Bafilius epifcopus* Thcodorus epifcopus*
Eufebius aiiuscpifcopus. Triphylus epifcopus. B>onatus htercfiarcha. Adcrius prefbyter. tuafer ep u
fčopus. Eufcbiusalius epifčopus* Fortunadanusepifcopus* Achadusepifčopus*$erapion epifcopus* Hi
larius cpifcopus. ^ldorinus rhetor. Titus epifcopus. K)amafus epifcopus. Apollinaris cpifcopus* Sre -
gorius epifcopus. Mardanusepifcopus. Photinus haerefiarcha* Pnenadius epifčopus* S)idymus. ®pta
tus epifcopus. Atrilius cpifcopus* (£yrillus epilčopus. Efidusepifčopus.PhiIanius epifčopus* Eftrem dia
conus. Bafilius alter epilčopus* Gregorius alter epifcopus* luciusakerepifčopus. Diodorus epifcopus.

Eunomius hacrefiarcha* Lucilianus epifcopus* Eetroniuscpifcopus* Tyberianus epifčopus* Ambrofi/
us epilčopus, Euagrius cpifcopus. Ambrolius didymi dilčipulus* Maximus philofophus* (Sregorius ali/
us cpifcopus. loanes epilčopus prefbyter. (Selafius epifcopus* Theotimus epifčopus. E>exter uir confuia
ris. Atnphilotiusepifcopus* Sophromusepifcopus* Hieronymusprefbyter«

Expliciunt capitula fcelicitcr.

liber de uiris illuftribus editus a bcato Hieron y mo:cui quat addidifcGennadius anneduntur*

imonPetrus filiusIoanis^puincičeGalikariuicoBcthfaidatfiater andrcat apoflolife princeps apo
ftolo^ipoft cpifcopatuAndochenlis ecclefia&Sč pratdicatione difpfiois corkčj  de circucifioe credid c

A quo SC  affixus cruci martprio coronatus ejcapite ad terra uerfolSč i fublime pedibus cleuaris:
ut fic crucifigercfiut domius fuus.Scrpfit duas epi dol as q canoicie noianf:qig fčdaa pkrifčp eius ce negatf:pp
ftili cu priore diflonatia.bcd SC  euangeliu iuxta*Marcujq auditor eius Si  iterpres fuit huius dr .libri aut eius e q
bus unus adoig eius fčnbitffalius euangeliinertius pr&dicatioisiqrtus Apocalypfis1qntus ludicii; inter-Apocry
phaš  fčripturas reputant?.Scpultus romat in uaticano iuxta uia triuphalemtotius urbis ucncrationc,‘cc!ebrat*
'JT  Acobus qui appellatf frater domini cognometo mftusiut nonulii exiftimant Iofeph*ex alia uxorc:ut aut
,J gr  mihi uidetf-Mariae (ororis matris domimlcuiusdoatines in libro fuo meminiufiliuslpoft paffione domf
nit& refurredionerfftati abapoftolisHierofblymo!p epifcopus ordmatusiuna tatu fcripfit epiftolal q de fepte
canonicis effiquae Si  ipfa ab alio quoda fubnomine eius edita aflentur.Licct pauladm rpe pcede te: obtinuerit
aučforitate.Hegefippus uicius apoftolico^ tčpo^i qnto comčtarioip hbro de Iacobo narrasiair.Sufčepit ecclc
fiamHierofblymse pofl apoftolos frater dominidacobusjcognotnento iuft us*Multi quidcmdacobi uocabantf
Hic de utero matris fandus fuit?uinu Sl  ficeram no biblucarnem nulla comedidnuna attonfus efti nec undus
unguentomecufusbalneo.Huic fbli licitum cratingredi fanda fando^.Siquide ueflibus laneis non utebatur
fed Iineis)fblufcp lngrediebatur templu:& fixis genibus pro populo deprecabaturlin fantu ut in camcloip duri
da tranfifleeius genuafcrederentur.Bicit 8C  alia mulra:qua: enumerare logom cft. Sed & fofephus m,xx.l!bro
antiquitatu refert&Ckmens in*vibHypodpofčon,i*difputationum uel informationu:mortuoFe/fo qui-Iu/
dieam regcbatfmiffum aNerone efle fuccefTore ciusial binu. Q_ui cu needum ad puinciam peruenifleulAua^
nus inquit pontifex adolefcensAuani filius de generc facerdotaliiaccepta occafione concilium congrcgauid8č
copellens publiceJacobututChriflum dei fliu dcncgarcticontradiccnte lapidari iuflit^ui cu pnecipitatus de
pinna tepli čonfradis cr uribus adhuc femiuiuu&tendens ad caelum manus diccreČDomine ignofce dstqd'.n.
faciut nefciunt.fullonis fuftelquo rudia ueftimenta extorqueri foletdn cerebro percuffus interiit. Tradit item
•IofephuŽtanta: eil fanditatis fuiflčf 5i  celebritads in populoiutppter eius ne ce creditu ftt fubuerfam effe h ie/
rofolyma,Hic efl de quo4 ) aulus apoftolus fčribitad-Galatha^dicesAliu aut apoflolo^ uidi neminSnifibco
butn fratre dommi.Ef apoftolo^ fuper hoedebrius ada reflatur.Euangeliu quoqi qued appellat ferudu He
brieos^ a me nuper in gratcu latinutp fermone tranflatu eff:quo &Origenes frpe utif pofl refurredione fal
uatorisJrefcrt,®om*nus aut cu dedifTčt findone femo ficerdotis:iuitacWacobu.&apparuit ei  .lurauerat cni-la
cobus fe non comeduru pane ab illa hora«qua biberat calice domini:donec uideret dominu refurgente a mor
tufs.Hurfufcp pod paukilu:Afferte ait dominus mefa 8č  pane,$tatiq; additlTulit panela benechxit ac fregi«
Si  dcditdacobo iudo^Sd dixit ei.Fratcr mi comede pane tuu-qa refurrexit filius hois a dormicntibus.Xxx*

annisfmt

annfsHierofolymis rexit ccclefiamiideft u% ad ieptimunvNeronis ann&SC iuxta tempi um tubi SC prarcipita
tus fuerat fepultus eft.Titulum uičp ad obfidionemATiti 8i  ultimam Hadrianfnotiftirnum habuiuC^uidam e
nodris in monte oliueti eum putauerunt conditumifed falfa eo^ opinio eft*

Af \Attha:us qui SC Leui ex publicano apoftolulprimus in iucka ^ppter eos?qui ex circuncifione crediderat:
( X euangeliatitChrifti hcbrxis  Iiteris uerbi(q? compofuit.^uod quis poftea in gratcum tranftuleritmo
fetistertum eft*Porro ipfum hebraicum habetur ufcp hodie in aefarienfi bibliothcca?quam~Pamphilus mar^
tyr ftudiofiflime confecicimihi quoq? arNa^areistqui in-Beriabea^Berosa urb&Syria?thoc uolumine utuntur I
defcribendi facultas fuit^n quo animaduertendum^p ubicunq? euangeliftatfiue expfona fua*fiueex per fona
domini-Saluatoris ueteribus fčripturis Si  teftemoniis utiturlfno fequatunIxx,tranflato^ audoritatem*(ed he^
braicaje quibus illa duo funt*Ex £gypto uocaui filium meum.Et quonian)-Nazafeus uocabitur*

Vdašfraterdacobfparuamquidemquaede(eptemcanonicisSepiftolamrcliquit.EtqadeIibrofnoch
j quiApocriphus erin ea aftumit teftimoniumfii pterifq? reiiciturrtamen audoritatem uetuftate iam SC
ufu meruit Si  inter (andas (čripturas computatur.

p \ Aulus apoftolus*qui ante£aulus?extra numeip duodecim apoftoloip de tribu-Beniamin Si  oppido iu/
dass&Gifcalis fuinquo a romanis raptofcum parentibus (ui^TharfumCiIice commigrauma auibus ob
ftrtTdia legis miiIiisbdieroiblymam1^Gamaliele uiro dodiffimofcuiusdLucas meminittemditus eft.(Lum aute
interfuiftet neci prothomartprisiSfephanilSč acceptisa pontifice tepli cpiftolistad per(equedos eos*quidChri'
fto crediderandPamafcum pergeretireuclatione compu! fus ad fidem;quae in adibus apoftdloip (cribitu&n

pri

peragratisKreuertenicpHierofoI ymam 5 a^ ) etrodacoboq 3  Srtoane gentium apoftolus ordinatur(3C quia in adi —
bus apoftoloip pleniffime de eius conuerfatione fcriptum eftjhoc tantum^dicam^ poft paftione domini*xxv*
annouVfecundcHNfejonisteodem tempore quo-Feftus procurator Iudaese fucceftit feeliaHRomam uindus mit
titurtSC bienium in liber a manens cuflodiaaduerfus iudams de aducn tu-Ch r ift i:qu o tidie difputauit*$ciendu
autem in prima (atiftadione necdurrtNeronis imperio roboratomec in tanta erumpente (celera quanta de eo
narrant hiftoria&Paulum a-Nerone dimiftumlut euangeliumChrifti in occidentis quoq? parribus prsdicaret:
ficut ipie fcribit in fecunda adTimotheumfeo rpe quo Si  paiTus efbde uinculis didat epiftola.In prima mea (a
tiflfadione nemo mi hi afFuittied oes me dereliqrut*No eis iputetur.Gtominus aut mi hi afFuittSC cofbrtauit met
ut per me praedicatio copfereruriSC audirerit oes gentestčC liberatus fum de ore leonis.manifeftiflime Ieone p/
pter crudelirate-Neronem fignificansiut in  lequeti bus iliberatus (um de ore leonis. Et ftatim liberauit me da*
minus ab omni opere malolSC faluauit me in rcgnum fuu csdcfte*q>.f*pra:fens tibi Centim im minete  martyriu
N a SC in eade epiftoJa prsemiferat.Egom.iam immoIortSC tempus refblutionis meae inftat*Hic ergo*xiii&Ne/
ronis anno eodem die quocPetrus roma: pChrifto capite trucatusKfepuItufip eft in uia oftienftanno pofl paf-
fione dominnxxxvii.5pcripGt aute dece ad lepte ecclefias epiftolasrad romanos unafad corinthios duastad-Ga —
Iathas unataclEphefios unamtad^hilippenfes una^aciThefialoniceniesduas.Pratterea ad difcipulos fuost*Tt —
motheo duasiTito un^tphilomeni unaJEpiftola aute quae fertur ad hebratos no eius creditunpropter (lili (er/
monifcp diftantia.Sed ueBBarnabx iuxta^TertulIianum?ueHLuca: euangelifl:^ iuxta quofda i  uebCkmentis
romanae poftea ecclefise epi(copi*/que aiunt ipfam adiunda (ententiisPaulipprio ordinafle Si  omaflč fe rmo/
ne* Vel certe qaPau!us fcribebat ad hebr^oslSC ppter inuidiam (ui apud eosžnoministtitulum in principio (a/
lutationis amputauerat(ičrip(erat ut hebrasus hebraeis hebraice*i,fuo eloquio difeitiffimelut ea quas e!oquen^
ter fcripta fuerant in  hebrato e!oquentius uerterentur in grsecumt& hanc caufam e(Ie(qui(a catteris Pauli ep i/
ftplis-‘di(creparc uidentur*Legunt quidam SC adiLaodicenfesSled ab omnibus expellitur.

Arnabas cypriustqui S^ofephtLeuiteslcutivPauIo getium apoftolus ordinatustunam ad acdificatione
Jtecclef \x  per rinete epiftolam copofuit?qu£e inter apocryphas (čripturasdegitur.Hic poftea ppter4oane
mčipulu>q SC^-iarcus uocabaftfepatus a-PauIdhihilomius euagelicae praedicatois iniudu fibi opus.'exercuit.
Vcas medicus^nthiochenfislut eius fcripta  indicant:gra:ci (ermonis non lgnarus fiiit*$edator apofto-

_ l iPmlkdi  omnis peregrinationis eius comcsVfčripfit euangelium de quo idenrPaulu§*5Mfims inqnit

cumillo fratrem*cuius laus eft in euangelio per omnes ecclefiaštSC adCollocenie^Salutat uosLucas medicus
chariffimus*Et acffimotheumXucas eft mecum folus* Aliud quoq^ edidit uolume egregium:quod titulo a po
ftolicarum adionum pra:notatur.Cuius hiftoria u Ccp  ad biennium tomx  commoranti-Paulo peruenittideft
n% ad quartum^Neronis annum,Ex quo intelligimus»in eadem urbe librum efte compofitumigitur*

ideft uifionem-Paulit&TeclždfSC totam bapti"atiLeonisfabuiam:intetApochryphas (črip -
turas computamus.CJ uale,n*eft:ut indiuiduus comes apoftoliinter c^teras eius res hoc folum ignoraueritr'
Sed 8cTertuflianus uicinus eorum temporum refet prefbyterum quendam in Afia ideft amatoremPauli co
uidumapudloannerr^audoreftetlibri:SCconfeflum fehoc Pauliamore fecifletloco excidifle (quidam
fufpicantur quotien(čuq 5  in epiftolis (uis^aulus dicatauxta euangelium meumtdedLucas (ignificare uolumi /
ne.Et Lučam non (olum abapoftoloPaulo didicifte euangeliumtqui cum domino in čarne non fuerafJSed SC

fum ficutuiderattcompofuit*Vixit.lxxxiiii*annostuxoreni babcns«$epultus eft conftantmopoli*\d qua ur /

(S Ivii

bcm.xx«Conflantii anno ofla cias cum reIiquiisAndreae apoftolirtranflata funt d&Achia,

i Arcusdifcipulus 5i  interpresrPctriliuxta grPet^ referentem audieratjrogatus roma: a fratribus breue
^ Ifcripfit euangcliurm^uod cum-Pctrus audiflet^bauitlSC ecc\efix  legendum fua audoritate ediditifi/
cutčlaemens in fcxto i/Trolurrocrsci viideft informationum Iibroffoibit,Ed J apiasHieropolitanus epifčopus
meminit huiufrMarcilStPetrus in epiftola primo fub nomin&Baby lonislfiguraliter romam fignificansi$alu
tat uosccclefia qucecft ind3abyIone colledai8C Marcus filius meus^iflumptop6iq; euangelio*qfl' ipfe confcce
ratiperrexit«Aegyptum:8£ primum-AIexandria>Chrifl:um annunciansconftituitecclefiamltatae dodrina: S C
uitas cotinentiatut oes ledatoresbChrifti ad exemplu fui cogerct. Kfcmq?Philo difertiflfmus iudaeof^uides ale
xandriae primam ecclefiam adhuc iudai~anteiquafi in laudem getis fua: libi^ fup cop/  conuerfatioe fcripfit i SC
quoeLucas narrat-HierofoIym£ crpdetes oia habuifle coiaffic lile qdrAlexandfiaj fubMarco fieri dodore cer/
nebatfmemoriae tradidiuMortuus eautem,viiirNeronis annol8£ iepukus^lexandrid»fucccdete flbr-Aniano.
i ¥ (Dannes apoftolus quemdefus amauitplurimumlfiliusPdbedefifraterPacobi apoflolLcjuetrsHcrodcs
X P 0 ^- p^onem domini deeollaueratlnouiflimus omnium fcripfit euangeliumjrogatus abAfia: cpifco^
pfs aduerfusjChcrinthum aIiofq; hacreticoslBč maxime tuncEbionitaK dogma confurgensJatH afleruntChri
ftum ant&Mariam no fnifTe(«nde8čcompuIfus eftfdiuinam eius natiuitatem edicere,$ed SC  alfam caufam hu/
ius fcriptune femn$quod cum legiflefAlatthčekMarcs 86-Luce uolumina^pbauerit qdcm textum hifloriziSC
uera eos dixfflc firmaueritifed unius tatum anni in quo SC  pailus eipoft carcerodoanis hiftoriam tcKuiflkPra^
termiflo itacp annoKcufus ada a tribus cxpofita fuerat fuperioris temporis ante cploanes clauderctur in carce/
rem*gefta narrauitificut manifeftu efle poterit his*qui diligeter qtuor euangclsopc uolumina legerint. <§^ua 2
res etiam diaphoniam qux uideturdoanis efle cum caeteris tolhtld fbluit.Sšcnpflt autem 8C  unam epiffolam:
cuiusexordiume,C^uodfuitabinitio)q(Pauditiimus*SCuidimusocuIisnoftris:qcFpfpexfmus?&manus no
fhatfcotredauerunt de uerbo uit£e(«juže ab uniucrfis ecelefiafticis*Sč erudiris uiris*,pbatur«ReIiquae aute daxl
qa: pnncipium e*Senior elcda: dominasSC natis eiusiSc fequetis2SeniotjCaio charifllmo:qu€ ego diligo in  ue-
ritatc&oanis prefbyteri/aflerutur£uius SC  hodie alte^ fcpulch^ apudEphefum ofteditunSC nonulli putat du -
as memorias eiufde Ioauis euageliftae cflc fuper qua re cum p ordinem ad-Papiam auditorem eius uentu fue/
rit:difTeremus.C^_uartodecimo igitur annolfecundatn poftNcrrcnem perfecutionem motoetc-Dominanofln
pathmos infulam relegatus fcripfit Apocalypfimiquam intcrpretaturfuflinus martyr SC-HiereneusJnterfe/
do autem Domitianoid adis eius ob nimiam crudelitatem a fenatu receflisifubNerua principe rediVEphe/
fumHbiqi ufq? ad Traianu principem perfeuerasitotas Afia: fundauitrrexitqj ccclcfiasfe cofedus feniodx vili«
ioft paflionem domini anno mortuu&iuxta eandem urbem fepultus cit

Ermas cuius apoftoIu&Paulus ad romanos feribens meminitifalutatePblegontamfHermamiPatroba?

_ ^^HcrmarmS: qui cum eis fratres funtiafferunt audorem efle libmqui appellaturpafiondi apud quafda
grxcfx  ecclefias*etiam publice legitur.Re uera utilis libcr:multiq; de co feripto^ uete^ ufurpauerunt teftimo
nf^.Sed apud latinos^penc ignotus eft,

Hilo iud^us nationeAlexandrinus de genere faccrdotu;iccirco a nobis inter feriptores ecclcfiaflicos po/

_ nitutfquia lib^ de prima-Marci euangelifta: apud Alexandriam fenbes eccleflalin noflroi^ laudduerfa^
useIT.No folum eos ibilfed in multis quoq; prouinciis eflfe memoranstSč habitacula eo^ dices monafteria*ex

~ ‘ 3 j  —  « <f> AAAt £  ^ E* fl V V M  J A  A J ^ l-t 'A  ^ A-m. - --n ii-.. A  bAA AjA A A h« _ Aa*.  * H -Tt>t O t -A * A* A M -m A *A A At ČA

SL  pfalmisidodrin^ quocp SC  cotincntte quales Sž-Eucas refert primuHierofolym^ fuifle credetcs.Aiut hunc
{ ubCaiocaliguIaromxpericlitatum« I quolegatusgetis fua; miflus fuerat,(£um fccuda uiceueniffetad claudb
um:in eadem urbe locutum eflecu apoftolofPetroteiufcp habuifleamicitias$& ob hanc caufam etiam ecdefia
iVTareidifcipuIbPetri apud.AIexadriam fedatorisornaffeIaudibus*Extanthuiuspr^claral SC  innumerabilia
opera in qnqj !ibrosMoy fi:de cofufione lingua^ liber unuslde natura SC  inuetione beflia^ repetium: uolatili
unvsSi pifcium libri treske his qua: fenfu prazcamui^ teflamurdiber unus:de eruditoe liber unuslde h^rede
diuinaRi re^ liber unus»de diuilione a:qualium SC  cotrario^ liber unuside tribus uirtutibusliber unus.^ua^
re quoruda in  fčripturis mutata funt nomina liber unu^fde padis libri duotde uita lapientis liber unuslde g i/
gantibus liber unusiq? femina mittantur a deo libri,v.^uarflionum SC  folutionum in exodo^libri,vide taber/
naculo SC  catalogodibri.irinNecno de uidimis SC repromiflionibus fiue maledidisiSC de prouidentialde iuda:
isfde couerfatione uitx:d&Alexadro dicete cp  ^ppriam rone multa aialia heantfSC q 5  ois infipies feruus liti8C de
uita noflroa^libR' de quo fupra diximus.i,de apoftolicis uirilqu^ SC  infcripfit-Thcodorctinia.hetconihoc cfl
de usta con tepla tiuaiq? uidelicct carlcffia cotemplcntunSC femper deum orentlSC fint ab aliis iudicibusliudicesj
^de agricultura duoide ebrietate duo,$unt 8C alia eius monumeta ingenii;qua: in noftras manusnon peruene/
runt,S>e hoc uulgo apud gra:cos dtckuiAoTrAcffov cpiAovtlsi h ocpiAov z3Aa7oi^£i,i<aut PlatoPhilonem leg/
tur?autPlatonemPhilo:tantaefHimilitudofcnfuumSCeIoquii.

]| VciusAnneusAieneca-CordubenfisSotionisStoicidifcipuIusfSC patruus Lučani poct^icdtincntifTima:

ui ra: fuit'que non ponere in cathalogo fando^mifi me \Wx  epnlola: prouocarennquas leguntur a pluri
m^rauli ad-t5enccamiSi5enecx ad*Paulum,In quibus cu cflct-Neronis magiflerrSC illius temporis potentif/
fimus^optare (e dicit eius efle loči apud fuosicuius fit-Paulus apud chriftianos,Hic ante biennium q-Petrus SC
“Paulus coronarentur mattyrioiaPferonc intcrkdus efl*

i  ©fepbus

nr {DfcphusAlathatia: filius ex hierofolymis faceedos?aA/efpafian© captus^unvTito filioeiusreličhiseft
- : 'r hierofolymis.Hic romam uenies leptem libros iudaica: capnuitatis imperatoribus patri fihoqj obtu !itf
quf &  bibliothecac publicaftraditi funt.Et ob boe ingenii gloriamJftatuam quocp meruit tomx,  Scripfit aute
SC  alios.xxiiii.antiquitatu libroslab exordio mundi ufq? ad*xiiiuamuDomkiatiiCxCatistdC  duos archeotecos
.i.confličtus aduerfumAppionetn grammatieum alexandrinumfqui fubCaifguia legatus miflus ex partege -
tilium contrasPhilonemtetiam Iib^ uituperationem gentis iudaica: cotinente feripferat Alius quoq? liber eius
qui inferibitur sepi auToi<ap7usAoyi(Txiouj,de potentia dicenditinde eleganstiabeturJn quo 8C  machaba:

funtdigefta martyria.Hic.n.in«xviii.antiquitatum libro manifeftiffime cofitetui^pptermagnitudinem fi
gnotj*Chriftum a pharifeis interfečtunu&foane baptiftam uere ^pphetam q>pter interfečtionem la

cobi apoftoii'diruptan>Hieroiblyma,Scripfitautem dedominciin hunc modumJEodem tempore fuiVlefils
uir fapienstfi tamen uiip eumfoportet diceee.ffirat.n.mirabilium patrator operum:?& dočlor eorum*qui libeti/
ter uera fufcipiuntrplurimos quoqj tam de iudads*q de gennbus fui babuit fečtatores^Sč crcdebatur efleiChri
ftus.<£unq?inuidianofhorumprincipumcrucieumRlatusaddixifIetlnihiIominusquieumprimum dilexe— -
rantjperfeuerauerunt in fide.Apparuit.n.ei&ertia dieuiuens.Multa SC hxc 8C  alia mirabiiia&arminibus pro«—

f  um deeo uaticmanribus:&£ ufq^ hodie chriftianorum gensad hoc fortita uocabulum noti dcfecit.

Viius tyberienfis de prouincia'GaIiIa:a ! conatus eft SC  ipie iudaicaf^ rci^ biftoriam tcxere:SC quofdam
commentariolos de (čripturis componere.Sed hunc lofephus arguit mendacii.dbonftat autem illum eo
tempore frripfiflelquo Sžrlolephus*

O Lasmens de quo apoftolus-Paulus ad-PhiJipenfes fcriben^aitiCum-Clarmente^S: casteris cooperatori/
bus meisJquorum nomina Ičripta funt in libro uitael^uartus poft-PetR4*romas epifcopus.S>iquidem fe/
cundusLinus tertiušClastus.Tametfi plasriq? latinoip (ecundum poft-Petrum apoftolumjputant fuifle
^lasmentcm.$cripfitexperfbnarQman 2 eeccIefia 2 adecclefiamG>rinthiorum ualde utilem epiftoIam1fquas SC
in nonnullis locis publice Iegitur:quae mihi uidetur charačleri epiftola5tquas lub-Pauli nomine ad hebrsos fer
tur conuenire,$>ed SC multss de eadem epiflolanon folum fenfibusjfed iuxfauerborum quocp ordinem abuttV
tur.Omnino grandis in utraqj fimlitudo efl.Fertur SC  fecunda eius nomine epiftola;quae ueteribus reproba/
tur.Et difpUtatio-Petri SC  Appionis longo fermone con(čripta!quarrrEufebius in tertio hiftorias ecclefiafticas
uoIumindcoarguit,(S)biit tertio-Fraiani anno1& nominis eius memoriam ufČp hodie-Romas extručla ecclefiai
cuftod it.

t jj (Bnatius antiochena: ccclefias tertiustpoftPetmm apoftolum epifcopusJCommouente perlecutionem
\  r3"raiano;damnatus ad beftias romam uinčlus mittitur.€uq^ naufgans-St^/rnam ueniiTet1ubbPolycar
pus auditorloanis epifcopus eratffcripfit unam epiflolam ad ephefioslaitera ad^vlagnefianosjtertiam adTral
Ienfeslquartam ad RomanosjSC inde regrediens fcnpfit ad-Philadelphios SC  ad»SmyrneoslSC propriam adPo-
licarpumjcommendans illi antiochenfem ecclefiarmin qua & de euangeliotquod nuper a me tranflatum efb
fuper peribnaOirifti ponit teflimoniumdicens^Ego uero &poft reiurrečlionem'in čarne eum uidi.Et ere/
do quia fic8i quando uenit ad-Petrunv3č ad eos qui cum-Petro etantiSC  dixit eis.Ecce palpate me!& uidete qa
non fitrn dxmonium incorporale.Et ftatim tetigerunt eumtSč crediderunt,19ignum autem uideutf quia tanti
uiri fecimus mentionem^ SC  de epiftola eius quam ad romanos feribitspauca ponere.S>e§yria ufq^ ad romam
pugno ad beflias in mar«& in terratnočte dieq; iigatus cum decem Ieopardis;boc eft militibustqui me cufto/
diuntdquibus SC  cum benefecerimtpeiorcs fiunt*Iniquitas autem eo^ mea dočtrina efttfed non iccirco iuftifi/
catus fum.Ytinam fruar beftiis:qu^ mihi funt praeparatseYquas SC  oro mihi ueloces ee ad interitumjSč ad fup
plicialSČ allici ad comedendum mefne ficut ad alio^ marty^ non audeant corpus attingere*fq ?  fi uenire nolue^
rintjego uim faciamtego me urgeamiutdeuorerrSgnofčite mihi filioli:quid mihi pifitKgo fcio.Nunc incipio
=Chrifti efle difcipulusinihil de his qu^ uidentur defiderans utJefumChriftum inueniam.Tgnistč:ruxibeftia^
confračtio offiumtmembro^ diuifio1& totius corporis cotritio;8č tormeta diabolifin me ueniantjtantifcChri/
fto fruar.Cu 9  tam damnatus efiet ad beftias SC  araore patiendi rugientes audiret leoncsiain FrumeturrtChiP
fli fum:dentibus beftia^ moladut panis mundu^inueniar.Paflus e anno.xkTraiani*R.eliquias corporis eius
^ntiochi^ iacen6‘extra portam daphniticam in cimiterio.

P k (S)Iycarpus*Ioannis apoftoli difčipulus*f8i ab eoSmyrna 2  epifcopus ordinatus^totiusAfije princeps fuic
E * ^uippequinonnullosapoftolorum SC eorumquiuiderantdominummiagiflroshabuerit:8c uiderit«

^uno’ ei fortuito obuiam fuifIet-Maitiom& diceret.CCognofčis nosfllefpondit.dognoičo primogenitum dia
boli^poftea uero rcgnanteJvlAntonino,5: 4 LjAureIiQtCommodo‘fjuarta poft-Netonem pcrfecution^myr
nas fedente proconfuldf& uniuerfo populo in amphiteatro aduerfus eum perfonantejigni traditus eft.Scripfit
ad philippenfes ualde urilem epiftolam:quae ufq? hodie inAfi^ conuentu Iegitur.

Pl | ApiasIoannisaudito^HieropoIitanusepifcopus in APa^quinqi tantum fcripfit uoIumina(quse pmno/
J tauit exp!anatio fermonum dominitln quibus cum le in pr^fatione aderat non uarias opiniones fequi#
fcaapoftolos aučtores haberevait.(£onfiderabam quid-Petrus‘lquidAndreas dixiflentiqd4 > hilippus‘fqd : Tho/
mas:quid-facobus?quid-{oanesrquidAlatth^:usyuel alius quilibetfdilčipulorum domini.^ uid etianvArifto
& fcnior-Ioannes dijfcipuli dominirloquantur + Non.n.tantum mihi libri ad legendam profuntl quantum ui/

Ivi 11

ua uox:3i ufq? hodic in fuis audoribus perfonant.Ex quo apparet ex ipfo catafogo nomiiumialium efie-Ioa
nermcjui in ter apoftolos poniturf8i alium fenioremdoannem:quem poftAtiftionem enumerat. Hoc autem

JO

i _ L

ti funt-Heraneus 3žApolIinaris:Si casteri q poft refurredionem aiunt in čarne cu fandis dominum regnatu^
Tsrtullianus quoq} in libro de fpe fideIium?8£Vidorinuspidauienfis:8i-Ladantius hacopinione ducutur.
Vadratus apoftoloru difcipuluslPublioAthenai^ epifcopo ob-Chrifti fidcm martyrio coronatolin lo/
cum eius fubftituituri8i eccleiiam grandi terrore difjpcrfam fide 8i induftria (ua congregat«(Euq^adri/
anusAthenis cxegiflet hyemeni^ymmiftefq^Ieu{inac in omnibus pene gra:cix (acris initiatus dediiiet occa
fionem his*qui chriftianos oderanuabfip precepto imperatoris uexare credentes?porrexit ei librum pro religi -
one noftra compofiturmialde utilem;fplenuq 3  rationis Si fideitSi apoftolica dodrina digntimJfn quo Si amu
quitatem fuae setads oftedens aitlplurimos a fe uifos;q (ub domino uariis in iudsea oppradli caiamitatibusi fa/
nati fuerant.Si qui'a mortuis refurrexerant.

Riftides athcnicnfis philofophus eloquentifTimuslSi fubpriflino habim difapuIus£hriflisuoIume no
ftri dogmatis rationem contincnstcodcm temporc quo 8£<^uadratus-Hadrianoprincipi dedit.i.apo/
etieum pro chtiftianistq(f ufčp hodie perfeuerans apud filogos ingenii eius^pro iudicio eft.

Cirippa cognometcpCaftoris^uir ualde dočlus aduerium.xxiiikBafilidis hseretic; uolumina:quae in eua -
.gelium cofeceratffbrtiflime differuittprodens eius uniuerfa myfteria?8i prophetas enumcransdBarraba
&bBarthccab:Si ad terrorem audientium alia qutedam barbara nominalSi deum maximum eius-Abraxas i  q
quafi annum continens iuxtagrtecorum numerum fupputetur.Mortuuseftautem-Bafilides: a quocGnofiici
inAIexandria temporibusHadriani qua tempeftate SirChocebas dux iudaicas fadionisJchriftianos uariis fup —
pliciisenecauit.

Gcfippus uicinus apofiolorum tempof^:3i omnes a paflionc domini ufp ad fuam a: ta tem ecclefiaffico^
opeat texens hiftorias?muItaq 3  ad utilitaiem Jegentium pertinentia hincinde congregans? quinqj libros
compofuitdermone fimplicifut quoip uitam fedabatuwdicendi quoq exprimeret charaderemtaflerens fe ue-
nide (ubAnicetoRomamlqui decimus poft-Pet^epifcopus fuit:8i perfeueraffe ufq; acHEleuthcrium eiufde
urbis epi (čop u m;qufAniceti quondam diaconusifuerat.fVaaerea aduerfum idola difputas/quo primum erro —
re creuiOet*fubtexit hiftoriam.Ex quo offendic qua Boruerat seta tet  Air .n* Tumulos mortuis? templacj? fece/
runtrficut ufq 3  hodie uidemusie qbus efl: Si Antinous feruus Hadr ianiCa^iarisicui 3ž-Gymnicus agon exerce/
mrtapud Antinoum ciuitatgn:quam ex eius nomine uocatanweondidi#8i ftatuit prophetas"in templo Anti*
noum^utem in delitiis habuifleGteiatHadrianu^icribitur.

i T Vidinus philofophusthabitu quoq 3  philofopho^ incedensfd&Neapoli urbe paladtina^pro religione
:Chrifliplurimum laborauicjn tantunfut-Antonino quoq principihfiliiseiusČC fcnatai libip contra
gentes fcriptum darer:ignominiaq 3  crucis non erubefceretJEt alium libip fuccefioribus eiufdem-Antonini.M.
^Antonino quoq 3  SiJL*Aurelio commodo^dediu£xtat eius & aliud uolumen contra gentes : ubi de da:monum
quoq3 natura difputauSč quartum aduerfus gentes cui titulum prtenotauit £AEvyccra,i*caft:igatio»$cd Si ali/
um de monarchia dci?Si alium lib^ quem praenotauitPialten:8i alium de anima.dialogus cotra iud^um que
habuit aducrfusTriphonem.principem iudteo^.Scd Si contra Martionem infignia uolumina:quo^-Hcra: /
neus quoq: in quinto aduerfus hsreies libro meminit:8i alium libipcontra omnes ha:refeslcnius facit mentio
nem in apologeticotquem dedit Antoninod^io.Hic cu in urbe roma haberet SLiocTpifia^idudos exercitatori/
os‘iSPCre fcen femCy n i cu m qui multa aduerfum chriilianos blafTemabat redargueret guIofum:Si mortis ti/
midumfluxuria:q 3  SC libidinnm fedatoremtad extremum ftudio eius 8i infidiis attraclus accufatufq q? chri/
ftianus eflet?proChrifl:o4anguincm fud it.

ilf\ Elito-Afianus-Sardenfis epifcopusllibrum imperatori*M*Antonino fecudo:quiFrontonis oratoris diici
I J, j_pulus fuit?t> chriftiano dogmate dedit.Scripfit quoq: Si aliade quibus ifta funttqua: fubiecimustde paf
chalibros duostcfe uita prophetarum librum unumlde ecclefia librum unumtde dominica librum unumtde
ienfibus librum unumjde fide librum unum^de lapfis librum unumrdeanima 8č corpore libf^ unumtde bap/
tifmate librum unumtdc ueritatelibrum unu?dc generation&Chrifti librum unumjde prophetia fua librum
ununffde pbiIoxenia librum unum 18i aliu librum qui clauis infcribitufifde diabolo librum unum:de Apoca
Iyp{VIoannis librum unuin? 8i efegarumdibros iex,Huius elegans Si declamatorium ingeniumUertuIlianus
in feptem libros quos (čripfit aduerfus ecclefiam pro Montano deditidices eum a plaeri(q? noitrorum prophe
iIgri.

Heophilus lextus antiochenfis ecclefias cpifcopusifub imperatoreJvlAntonino fccundodibrum cotra
Martionem compofuitlqui ufq: hodieJextat^eruntur eius 8i ad-Autolicum tria uoluminaiSi contra hx

_-dermogenis liber unus78i aliis breues elegantefq’ tradatus ad aedificationem ecclefias pertinentes legj

fub nomineeius in euangelio Si in prouerbia-Salomonis commcntariosJqui mihi cum fuperiorum uoluminu

reli

, elegant iadi phrafi non uidentur congruere.

FollinarisAfiaeddieropolitanus epifcopus fub imperatoreJVIAntonino fecudo floruit»cui 8i infigne uo
JlumenJpro fide chriftianoRt dedit.^xtant eius 8i alii qncp aduerfum gentes libritSi de ueritate duof SC  ad/
uerfum cataphrygas qui tune primu ctiPrifca SiAlaximilla infaniebantJuaticinantes incipiet&Adotano.

/

bredeš fed pIunmac.Floruit temporibusConftantiisfub quo Sc  mortuusAntiochi« lepultus eft.

■ RiphyIu&CypriIetrenfis liuc Leuconte epilčopus eloquentiflimus fu« statist SC  fub regeConftantino
I celeberrimus fak,legi  eius inCantico canticorum commentarios.It multa aha compofuifle rcFertur;
in noftras manus mmime peruener unt.

. Onatus a quo£)onatiani lubConftante-€onftantioq 3  principibus 1  aflerens a noftris fčripturas in per/
fecutioneethnicis traditasitotam peneAfricam SC  maxime iud«am fua pfuafione decepit.£xtant eius
ad fuam h«relim pertincntia.Et de Ipiritu lando libetfArriano dogmati congruens.
f JSterius Arrian« phiiofophus fadionis/lčriplit regnanteConftantio in epifto!a ad romanos 8C  in euan
kgelia SC  pfalmos commentarioSfSč multa alia qu« a fu« partis hominibus ftudioliflime leguntur.

| VcifoCaral/tanus epifcopusfcunvPancratio &*Hilario roman« eccleli« clericis adConftantium im/

\  a  peratorem adLlberio epilčopo pro flde legatus mifiustcum nollet fub nomineAthanafiiNicenam da/
narc fidertfin pal«ftlnam relegatus mir« conftanti«i& pr«parati animi ad martyrium i contra-Conftanti/
um imperatorem fčripfitdibrucp ei legendum mifitac non muho poft fubluliano princip&Caralis reuerfus
A/alentiniano regnante oblit.

Vfebius natione-SardusK ex ledore urbis roman«-V ercellenfis epifcopus‘ob confeftionem fidei a=Cd
ftantioprincipe-Sytopolim SC ind&Cappadociam rekgatuslfubluliano imperatore adeccleliam re/
lu^edidit in pfalmos comentarios£ulebifC«larienlis?quos de gr«co in Iatinum uerterat.Martuus eft-Va
lenuniano SC-V alente regnantibus.

m  (j)rtunatianus nationeAferAqlegienfis epilčopusimperante-Conftantio in euangelia titul/s ordina/
tis breui SC  lermone rufticoJlčrjpfitcomentarios.Et in boehabetur deteftabiIi$qrLiberium roman« ur—
ms  epifcopum pro fide ad exilium pergetenriSprimus iollicitauit SC fregit SC  ad fubfcriptoem h«refeos copulit
i Chatius quem quia lulčus erat monopthalmon.i.unoculum nuncupabantiGdarienfis eccleli« in pa/

I«ftinaepilčopus'elaborauminecdefiaften.xvii.uoIumin$ 6&Synton S£'Zetematon:& multos pr«te
reatdiuerfofq? tradatus.In tantum autem fubConftantio imperatore claruiftutin-Liberii Iocum romas-Fceli/
cem Arrianum epifcopumconftitueret.

g Erapion inhufeos qui ob elegantiam ingenii cognomen fcholaft id  meruit carus Antonii monacbiledi
dit aduerlun*Manichxum egregium librum:& de pfalmof^, titulis alium££t ad diuerfos utiles epiito/

_ t fubConftantio principe etiam in cofeffsone inclytus fuit,
h v Uarius urb{s-PidauorunrAquitamx epifcopusmčlione-Saturnini-Arelatenfiscpifcopi de-Synodo hy/
tencnfrPhrygiam relegatustduodecim aduerfiinrArrianos confecit librosldč alium librum de-Synodo;
quem adgaliiarum epilčopos fcripfitičC  in pfalmos commentariostprimum uidelicet SC  fecundumfe a.xviii.
ufy ad extremumiin quoopere imitatusOrigenem nonnulla etiam defuo addidit ♦ Eft eius adConftantium
libellasfquem uiueti-Conftantinopoli porrexera«& alius in£onftantiumTquem poft mortem eius fcripfiuS:
liber aduerlimvValentem SCVrfacmrn hiftoriamAriminenfis až-SeleucenfissSvnedl continensfe ad praefa/
mnftSaluftinum fiue contra£)iafcorum:& liber hymnomm*& myfterio^aliusl& commentarii imMatth«/
umtSč  tradatus itrlob quos de gr«caOrigcnis ad lenfum tranftulit!& alius elegans hbellus contraAuxentiuj
5f nonullac ad diuerfos epiftol«.Aiunt qusdam fcripfifte eu in canticum-Cantico^bed a nobis boe opus igno
ratur^mortuus eft-Pičlaui^Valentiniano 6C  V alente regnantibus.

a ldtorinus nationeAfer rom« fub Coftantio prinape-Rhetoricam docum& in ex trema (enecftuteChri/
fti le tradens fideilfcriplit aduerlusArrium libros more dialetftico ualde obfcuros:qui & ab eruditis non

--- • •• n f

tl ^ ItusdBotrenus epifcopufffubfuliano d^Iouiniano principibus fortes aduerfum4vlanicha:um Ičripfit Ii/
^  —s, bros$£ nonnulla alia^moriturauten^fubValente.

4  Amalus roman« urbis epifcopu^elegans in uerfibus componedissingenium habuit.Multaq 5  6č breuia

metro edidit SC  prope očlogenarius fuMTheodofio principe’ mortuus eft.

Fpollinaris“Laodicen«5yri« epilcopus^patre prefbytero.'magis grammaticis in adolelčentia operam
dedit.Etpofteain lančlas Ičripturas innumerabilia fcriben^lub Theodofio imperatore'obiit.Extat eius
aduerfunrPorphyrium.xxx.libri:qui mter c«tera opera eius uel maxime probantur.

Rcgoriusdadicusdriiliuerti epifcopu^u% ad extremam fenedutem diuerfos mediocri lermone* trada
tus compoliiit.Et de fide elegantem librum:hodieq 3  fuperefle dicitur.

Artianus Nupermei urbisfiarcilon« epilcopu^caftitate Si  eIoquentiat& ta uita q lermone clarnsilčrip
fit uaria opufculalde quibus eft certus SC  contrarNouatianosjfubfTheodono principe iam ultima fene/
ite mortuus eft.

p Hotinus de-Gallogrscia-Marcelli difcipulus^Smyrnino epijfčopus ordinatulbdebionis h«refim in/
U  baurare conatus cft«& poftea a-V alentiniano principe pulfus ab ecclcfi^plura Ičripfit uolumingiln q/
Ks uel pr«cipua funt contragente«6Cad Valentinianum libri.

P Henadius genus gallia^ epifcopuš^edidit contra-Arrianos Iibrunudicuntur & eius efle alia opufcufal q

needum Iegfuiuit ufčp hodic deerepita fenedute,

IdymusAlexadrinus captus a parua «tate oculislSJ ob id elementom quoq^ ignarusjtantu miraculu fin
oibus pr«buifut dialedica quo(p> SC  geometfia quae uel maxime uifu indigct:ufq? ad perfedu didiccrit.

Is plura

fičdoanii.. __ 0 — t w

ti.In-Efaiam tomos,xUn-Ofea; odolad me fcribenscomentario^ libros tresti it>žfachariam meo rogatu Ii/
bros qnq?,£t infinita aIiaJquas dirigereproprii mdicis eft,Yiuit ufq? hodiej&,Ixxxiii,a 2 tatis fux exceffit annu*
d | PtatusAfer epifčopus-Mileuitanus^ parte catholica fcripfit fub-Valentiano ^-Valentino principi/
h us aducrfumOonatianac partis calunia' libros fex:i qbus aflerit crimensDonatianoip \  nos falfo retorqri
Ttilius-Seuerus ineHi fpanialde genere lllius-Seuerkid qnem Ladantii duo epiflola^ fcributur libritco^
pofuit uolumen qua(i occepyricumkotius fuz  uitae ftatum continens tam pr o (a q uerfibusl q> uocauit
cateftrophe.nconuerfarionem (iueperam:& fub-Valentianoprinripe oblit,

rillusHierofoIym& epi(copus*fepe pulfus ab ccclefia Sc receptusJad extremum fubrFheodofio priti/
tipe odo annis inconcuriu epifcopatu tenuit,£xtateius cathacefes*i,dodrinadqs i adolefčetia copofuit,
e/j\  $ iti us apucHThcfphifium rhetorem cunvGregoricrN azianzeno epi kopo adolefcens-Csefarea: erudi/
V\tus  eft:& eiufdem urbis epi fčopus^pl uri m o labore corruptam bibliothecamOrigenis 8fcPaphilH*n me—
braniš inriaurarc conatus eri: » Ad extremum fubTheodofio principdpropterecclefiam parius eri♦ Feruntur
eius uarti mu!tiplicefqj tradatusfquos nofle perfaciie eri.

Hilanius£ypriSa!amtnecpi{copuskcripfitaduerihm omnesh2erelesIibros*& muhaahakjuaeab etu/
ditis propter resja (implicioribus propter uerba quoqp Ieditantur,$upereft ufq; hodie;& in extrema le
uaria čudit opera,

ErerrEEderienit ecclefias diaconuslmuItai>yro fermone copofuitlad tanta uenit claritatemlfut pori !e t
doetn fcriptura^pubiice in quibufdam ecciefiis eius feripta recitentur.Legi eius de fpiritu fando egre-
giuuolumeri!quodquidamde-Syriacalinguakiertetat,Etacumefublimisingeni&tiaintranriatione cogno/
eccrittfubA/alente principe,

AfiliusCtefareaj-Cappadoci ^qux  priusAEazauocabatur epiicopusicgregioscotra-Eunotrmim elabo-
rauit librosrdi de fpiritu fando uolume d inHexameronHomelias,ixiEt aftericon,i.imelIedu‘.& bre/
uesuariofčp tradatus^aorimr imperanteXjraria.no,

«0* Regorius Nazianzenus uir eloquetiriimulpraeceptor meus a quo feripturas explanante didici:ad,xxx
^ y  milia uerfuum omnia opera fua compofuit,E quibus sila funti e morte fratris^-Ca:iarisdaude^7ypriani
IaudesfAthanafiidaude^Maximi philofophi pori exiliurn reuerfi?quem falfo nomine quidamHerona fuper/
fcripferuntjquia eri SC  alius liber uituperationem eiufdem Maximi ccnrinens;quafi n5 lieuerir eundem čl  lau/
dare 51  uituperarepro tempore,Et liber bexametro uerfu-uirginitatis Sl nuptiarum contra fe dirierenriumfad
uerfum£unomium libri duoide fpiritu fando liber u nusfCon tra Jul lanu m imperatore liber unus»$ecutus e
autem-Polennonum dicedi charadere1umoq? (e epilčopum in Ioco fuo ordinansJruri uitam moachi exercuit,
fS)ecerikqt ante hoc Sc  ferme triennium^uMiheodofioprincipe,

ff "Rems poriAthanafiu Ar rianae partis epi fcopuslufcp acffhecdofiu principom quo Sl  expulfus cft-AIe/

■ ^-vandrina ecclefia tenuit.Extat eius folenes de Dariha epiriola;:d pauci uariaiu h vpothefeon libelli.

tiam imitari nori potuit ; ppter ignorantiam fecularium littera^

$6

R.eTpor

^nomiusArriana: partisCisycenus epifcopusrin aperta h^refeos fux  ^prupens blariemiamjut qcP il/
Ii teerutlifte publice fateretar uRp hodie uiuere dicituKirtCappadociatSi muka cotra ecclefiam Ičribcre.

RefponderuntApoIlinarilDidymu^afilius=Ca£farienfiiGregoriusNadant:enus5K-Nifenus.

I Vcillianus Abilex epifcopus q fadoeHydirii 6čddytatii -Trcueris a- Maximo tyranno csfus e i edidiit
muka opufculalde qbus ad nos aliaiia^pucncrut.Hic ufq; hodie a nonullisGnoriice,i,bafilidis uelMar
egbusEdireneus fcripfidhairefeos accufaturjdelenderibus aliis no ita eu fenfifle ut arguitur,

II Atrononus prouinci^Hifpante uafde eruditusi5č in metrico opere ueteribus coparandušicaifus efbK
J ipfe«Treucris ciiPrifciikano^FceliciriimoiulianocEnchrotiaJeiulHem fadois audoribus,Extant eius in/
reniiopera*diuernsmetrisedita,

Tberianus^ericus (cripfit p  fufpitione qua cuntPrifcilliano accufabatur hterefeos apologeticu/tume/
ti<*copofitoqi fermone^poftea pori fuoK catdemk^dio uidus exilio mutauit ^pofitumJSif iuxta fandam
(criptu ram canis reuerfus ad uomitum fuurnlfilia deuotaChririo uirginŠmatrimonio copulauir,

MbroHusAdedioIanenfis epifčopu^ulcp in pra:(entem diem fcribitide quo qa fupeft meum iudiciu fub
jrahalne in aker utra parte m aut adulatio in me reprehedaturiaut ueritas,
e i Tagrius aeris Sl  feruentis ingeniilcu adhuc eriet prefbyter diuerfai^ hypothefeon tradatus mihi legit:

qu^ needu edidit.Vita quoq; beatfAntonii de gracco Athanafitin (ermonem nori^ tranriulit*
a 4^[M)ro(iusAlexandrfnusauditotDidymi fcripfitaduerfum Apollinarem uolumen multorum uerfu/

, y  i um de dogmatibu^Et ut ad me nup quoda narrante perlatu ejcometarios in Iob(qufq hodie fupeft,
jr Aximus philofophus natusAlexadri®fCoftarinopoIi epifcopus ordinatus c:Sl pulfusifigne de fidead/
- uenua^rrianos fcripfit librum‘quetnMediolaiažGrari.ino principi dedit,

R egoriusEmi!enus epiičopus frater-Bafilii^nte paucos annos mihi &Gregorio Nazianreno cotraEu/
nomium legitlibros;qui SC  multa aka fčripfrfle Sl  fcriberc dicitur, ^ ^ ^

X

3 * S)anesAntiochena: ecclefix  preloyteiSEulčbii-EmilenjDiodoricj ledator multa copoere dicitunde gbus
TJr periperifencs tantum legi.

J ', ElafiusCaslareajPalaeftina: poftEunomiu epifcopusGurati limaticj} lermois fertfqda Icribereled c^lare,
m LjHeotimus €y thiemorum epiicopus^m morem dialogorum SC  ueteris e!oquentia>breues commentariofi
- ca  tradatus edidit.Audio eum SC  alia leribere.

W ijTS  Exte&Patiani de quo fupra dixi filiuslclarus ad fieculum Sž-Chrifti fidei dcditusS fertur ad me omnimo/
\J  dam hiftoriam texuifie*quam necdum iegu

aj 0 Mpbilotius-Hyc 6 n epilcopusfnup mihi lib^i legit de Ipu leo q> dus ctSC  q> adorandus quoq; SC  ofpotes lit.

\

gnecum eleganti fermone tranftulit^ialterium quoq^ SC  prophetaslquos nos de hebraso in latinum uertimus.
T~ Ieronymus pref byter patre-Eufebidnatusjoppido ftridoms: quod aGotthis euerfutifcDalmatiT quon^
f "T dam pannoniaecjj confinium fintlufip in pradentem dicm ideft annum-Theodofii principis*xmijhžsc (eri
phTVitamPauli monachfiEpiftolaram ad diuerfos librum unumlATHcIiodorum exhortatoriam;aItercatio/~-
nemLuciferianw& Orthodoxi?chronicon omnimoda: hiftori^n-Hieremiam SC  r£sechiele-Homelias*xxyiuV

filicgjd)e tribus quadHombusIe

gis ueterisunomeiias lin^anucum canncorum auasiaciueriusnejuiaium ae uirginjtat&Mari^ ppetuaŽAdEu
llochiu de uirginitate feruandaiAdlVIarcel lam lib^ unur^onlblatonam de morte filia: adPaulamUn epifto
lamPauli ad Galathas comentarioip libros tresin epiftolam ad Titu librum unu Jn epiftolam adPhilamionei
lib^ unumXnecclefiaftenfcomentarios qu£eftionum-Hebraica^JnGenefi lib^a unum. B>e locis libr^ unum$dc
{piritu (ancto Didymi quem in latinu tranftuPlib^ unum.ln Lučam homelias.xxxix. Jn plalmos ulcp ad.x v£
tradatus fex.€aptiui monachi uitan*& bcati Hilarionis.Nouu teftamcntumlgra:ca: fidei reddidi* Vctus iux>
ta hebraicamftranfiuli.Ipiftola^ autead-Paulam dTuftachiu quia quotidie fcribuntunincertus eftnumerus
$>cripft pmerea in-Michse2expIanationum libros duos|mSophoniam libip unum. fn-Naum libru unumin
■^Abacuch libros duosIn-Aggamm lib^ unum.Wultaq3 alia de opereprophetali!qua: nune habeo in mambus
SC  necdum expleta funt.Aduerfum-Ioumianum libros duos. Et adPamachiumiappologeticum SC  epitaphiu.

^jJEu{ebiiiHieronymPExplicitliber*uirorumillufl:rium»

Incipit uiroip illufiriu pofVHieronymuGennadiusJquoda prefby teirMallilieljs fceliciter{& primo capitula.

lacobus. Fauftinus prd by. Simplidanus epif. Caslefhnus epifco. arches.

lulius. Rufiinus prefby. Yigiliusepifčopus. fheodorus epifco. Afclepius epifcopus.

Paulinus. Ticonius. Auguftinus epilco* Fafiidius epifcopus Petrus epilcopus*

Vitellius« Jleuerus pref by ter. ®rfius prefby ter: Cydllus epilcopus* Paulus epifcopus«

Microbius prefby. Antiochus epiicop. Maximus epilčop* Timotha:us cpifco* Pallor epifcopus.

Heliodorus prefb* $euerianus epifco. Petronius epiicop* £eporiusprefbyter Vičtor epilcopus*

Pachomius mona* Niceas epilcopus* Pelagius hxtcfm^ Vičlorinus rhetor* Yičtorinusepilcopuf

Theodorus* ®lympius epiicop* ches* (Jaffianus prelbyter MulTus prefbyter*

©relielismoachus* Bacianusprefbyter Gnocentius epilčo* Phylippusprefby* Yincetiusalius prefi

Macharius monac. ^abacius epilcopus feleftius. fuchenus epifcop. (Syrus monachus.

Euagrius moachus flaac. Julianus epifcopus. Yincentius epifco* Samuel.

Theodorusalfmo. Vrlinus* t.ucianusprefoyter £yagrius* (Jlaudianus prefby*

©relielis monac. IMacharius* Auitus prefbyter* ffaacprefbyter* Prolper*

Macharius monac. Neliodo.alius cpif. Paulinus epilcopus £>iluanusprefbyter Fauflinus epifcopus.

Euagrius monac. foannes epilcopus. Jutropius prefby. Hilarius epilcopus« Seruus dei epifcopus

Theodorus ahus Paulus epilcopus* Šuagrius alter* Paulinus. Yid:oralius.

monachus* Heluidus. "Vigilius alter diac. Hilarius epifcopus* Theodorus epiicop.

Frudentius. Theophilus epifco* Atticus epilcopus* Leo epilcopus. <£enadius epilcopus.

Audentius epiicop* Eulebius. Keftorha^refiar^ Mocimus prefby* Theodorus prefbytcr

Commodianus* Vigilantius prefb* ches* Iimotheus ha:refi/ Ioannesprefbyter*

, ^ Expliciunt capitula«

JLcobus cognometo fapiensTdidbene nobilisPerfarum modo ciuitatis epilčopulunus ex nu/
~  f’ mero lubMaximiano perlecutore confefforum:&: eorum qui indNticena fynodo arrianam per

J , uerfitatem homoulion oppofitione damnarunt.Hunc uirum beatusf-dieronymus in libro

I uelut magriarum uirtutum hominem nominan^in catalogo feripturarum cur no poiue/

^  rit facile excufabif;fi cofideremus iplos tres uel quatuor fyros quos pofuit interpretatos in gr^

cum felegiffe tradatum.Tnde conftat eum illo tpefignorafle fyram linguam uel litteras.Et ideo q needu in aha

f

ucrfus c 11 Jingua nefcidc driptorem^omprehendit autem omne opus fuum in*xx*& fex libros<jdem de fide ca
tra omnes ha:refes:de charitate generali&fe ieiuniotde orationelde difedione erga proximum fpeciali;de refur/
tedioel de uita pod mortcmide humilitatejde poenitentiajde fatiffadioetde uirgimtate:de feniu animadde dr,
cuncifione:de a simi bencdidionclpro quo irrEfaia legimr-tNon exterminat? botrusid&Chrifto qcf' filius dei fit
& confubdantialis patnsldecaditate aduerfus gentes:de condrudione tabcrnaculiTde gentium conuerfatione:
de regncrPcrfaipdc perfecutione chriftiano^compofiiit-Chrido—— '“^Jrninoris quidem graeco^ curiofitatis
fed maioris fiduciarna diuinarum Icriptura^ audoritate codrudu rrtcomprimit ora eo^ qui prtefumptuo/

pon

uita tisoči' fecundum fidcm-CondantinteucmuNam pod annos ingredus-IulianusNisibe: uel glorij fepulti
inuidenstuel fidei-CondantinHcuius ob id donum periequebatut , iudit edem' de dukate iandi corporis reliq/
as!8£ pod paucos men fes confulendaxr.pdouianus imperator quidu!iano iuccederafeadidit barbaris ciuitatel

f iičp hodie pcriarum ditioni cum finibus fuis fubieda feruit.

Vlius ro.urbis epifčopusTcripfit adDionyfium quenda de incarnatioe domini epidolam una: qux illo
quidem tpe utilis uifa ed aduerfum eos qui ita duas per incarnationem aderebant in-Chrido perionas
ficut naturaslnunc autem pernitiola probaf ifomentum enim ed eutichyanas dl  timothiana: impietatis*

C Aulunas prefbyter difcipulus beati-EfFrem diaconlhomo acris ualde ingenii dl  in cfiuinis dodus fcriptu
ris: fed uiucnte magidro clarus in dodoribus ecclefiadicis fuidSC maxime ex tpis*declamator ♦ Pod illius
autem obitum amore primatus & nominis feparans fe ab ecclefia® fcripfit contraria fidekmulta ♦ Huic obiturus
beatusEffrem adantiJdixiffe fertur.YidePaulunatae te mittas cogitationibusJbed cum te ad parum compre^
hendide putauerisd^mmt črede nec intellexidejprasfenj(erafcn.illuni ex dudiis uel fermonibus cius noua inue/
digarelSč immenfum inteliedum tenereJunde eum frequenter bardefanem nouellum uocat.

Itellius afer donatiano^ fchifmadefendcns^cripfit de eo q> odio fint mundo dei feruiun quo fi  tacuiflctde
nodro uclut per fccuto^ nodrorutnegregiam dodrinam edideratlcripfit aduerfum gentcs*& aduerfum
nos uclut traditores in perfbcutione diuinarum fcripturarum:SC ad regulam ecclefiadicam pertinentia multa
dideruit.Claruit fuhCodante filio Condantini principis*

,m |Acrobius prefby ter ut 31  ipfe cx fcriptosOptati cognoui donatianoi^ podea in urbe roma occultuscpid
® ?copusfuitlScripfitcumadhuc i ecclefia de pref hyter eflct!& ad confedorcs Sl  ad uirgines libi^umoralis
quidem:fcd ualde neccdarite dodrinasiSi pracipue ad cudodicndam caditatem&ptidimis ualde fententiis or/
dinaturnglaruit inter nodrosprimu africa&Sč inter fuosaldonatianosmontenfesrpodea mti&ne* %*>mc

Eliodorus pref byter fcripfit librje unum denaturis reru exordialiumiIn quo odendit unu efleprincipiu.
‘Nec quicc| coasuu deo:ncc mali conditorem deujfed ita bono^ omnium creatoreoit materia quar ad ma/
fum uerfa ed pod inucnta malitia ad oes re fačlaiNcc quicq materialidabfip deacredif autem fuifle aliarum
rerum creatore praster deum:qui prasfentia fua cum uiderit mutandam naturam pratmonuit de pcena,

Achomius monachus uir tam in docendo q in figna faciendo apodolicae gratia: dl  fundator £gypti Coe/
mobiorum fcripfit regulam utricj generi monachorum aptamiquam angelo dičlantc pra:ceperat:6i Ceri,
p^t ad collegas pra:pofiturte fu^ epidolasiin quibus alphabetum mydicis teelum faeramentis uelut humanas
confuctudinis excedcntcm intelligentiam clas te folis čredo eorum grafite uel meritum manifedummnam ad
abbare mCornch u m tuna m ad abbatem Syrum:unam ad omnium monaderiorum prtepofitoslut in unum an
tiquius monaderium quod lingua tegyptiaca uocatur baum congregatfipafcha; diem uelut Sterna legem con✓
celebrentfepidolam unam fimiliter 6č ad diem remidionisqua: menf&Augudo agitunut in unum pra:pofiti co
regarentursepidolam unam 8č ad fratres qui foras monaderium midi fucrant operari epidolam unam*
Heodorus fuccedor grtecia: čl  pratpofiturte fupradičli abbatisPachomii;fcripfit ad alia monaderia-ferf
turarum fančlarum epidolas fermontfdigedasjn quibus tamen frequenter meminit magridi Sl  indi/
tloris Pachomii^Sč dočtrinte eius acute ponit exempla:qua: ut doceret angelos adminidrantes didicera^fimul
Sl  hortabatur permanendum in propofito cordis 01  dudii 81  redire in concordiam:& imitari eos qui pod abba
tis obitum difccdione fačla a ccctu femetipfos abfciderant unitatis*$unt aute huius exhortationis epidola: tres.
q  Reficfis monachus amborum pachomii 81  theodori collega^uir in feripturis ad perfe&um indruduslco

r pofuit librum diuino conditum falekotiufi^ monadica: difciplinte indrumentis condrudum: 81  ut fim/
pliciterdicam*intotum pene uetus dl  nouum tedamentum compendiofis didertionibus iuxta monachorum
duntaxat neceditatem inuenietur expofitum:aui tamen uice tedamenti prope diem obitus fratribus obtulit«

ad omnes fcmetipfum inclinauerit laboresdudando atej aduerfum omne quod in hac uita fuauc ed auxilium
implwandb?ad naturalem quoq? perueniens puritatcmfcontinentia uelut naturte debitum munus optimum*
vagrius monachus fupradičti-Macharii familiaris didipulus^diuina dl  humanalitteratura ifignisjcuius
letia libro q attitulaf’ uita patru uelut cotinetidimi um metione facit, Scripfit multa monacho^ necefla/
riaJč qbus ida funt^duerfum odo principaliu uitio^ fuggediones:qs aut primus aduertičaut iter primos didi
citrodo dl  fandaru tatu feripturaru tedimoniis oppofiuidibros?ad fimilitudine uidelicet domini;q tetatori fuo
femp feripturar u tedimoks obuiauitjta ut unaqu.xq] uel diaboli uel uidatte natura: fuggedionu contra fe heat

tedimonium

teftimoriiumfquod tamen opus eadem fimplicitateKjuam m grarcum inueniimflusin latinum tranftulfteonv
pofiutSžAnachoreus fimpliciter uiuentibus libium centum lententiarum per čapitula digeftum 1 SC  cruditis
a c ftudiolis qumquaginta ientcntiaruiTuquem ego in latinum primus feci.Nam fuperiore olim tranftatumlga
uitiatum SC  per tcmpus conf ufum uiditpartim reinterprctando:partim emendadofaudorts ueritatcm reftitui
(Sompofuit de-Coenobiotis acSpnodons dodrinam aptam uitas comunis!& ad uirginem deo lacratam libellu
copetentcm religionif& iexedidi&Sč paucas fententiolas ualde oblcurasiSč utipfe in his ait Colis monachorum
cordibus coonoCcibiles:quas ego fi militer latinis dedi. Vixit longa xtateJfignis SC  uirtutibus pollens.

Tl f  Heodorus-Antiochiaz ecclelia: prefbytcruirlententia cautus SC lingua difertus;lčripfit aduerfum Apolli
_ V  nariftas <SžAnomxos de incarnatione domini libros«xviad*xv*uerfus continentcs. In quibus rone purift
fima 8C  teftimoniis fcnpturar^ oftendit dominu Iefum ficut plenitudinem deitatisata plenitudinem humanita/
tis habuifte<3ocet& homine daubus tantu liibftantiis conftare anima.C& corpore:fenfu<£ SC  fpiritum non alte
ram efle fubftantiamlled ofFicia animxingenita:quibus inlpirat!quibus rationabilis efbqbus fčnfibile facit cor
pus.Xiiii*autem huius operiš libros pprie de incrcata 8C Cola  incorporea ad oia qua: omnium landa: trinitatis?
SC  de creaturamm ratione didercnslpio lenlu cum audoritate fandarum fcripturarum cxplicui%'xymol umi/
ne totum operiš fui corpustciuitatis etiam patrum traditionibus confirmauit'& communiuit.

Rudentius uir fecularis litteratura: eruditustompofuit-4 rocha:u de toto ueteri SC  nouo teftamento per
Ibnis excerptis:c6mentatus eft SC  in more grxco^, Hexamcron de mundi fabrica\ifcp ad coditionem pri--
_ ioininisjSC pramaficationem eiu-«(c6po!liit SC  libellos quos grxca appeliatione prxtitulauitApotheofis*pfi
veho machiajamartigeniad.de diuinitatefde compugnantiaanimhde origine peccatorcffecit SC  in laudem marty
rum fub aliquo^ nominibus inuitatoriu ad martyrium libru unum?& ad hvmno^ altemm:ipeciali tamen im
tentipne aduerfurmSymmachu idolatriam defendentem!cx quo^ diledione&gnolcitu^Palatims fimul fuifle.

aduerfum hxreticosiin quo oftendit antiquitatem*filii dei coxtemaIem patri fuiftc. Nec initium deitatis tune
deo patre acceperifcum a-Maria uirgine homo deo fabricanteJconceptus SC  natus eft.

:SC  uolesahV
i uerfum ad/

uerfum paganos:& quia patru noftro^attigerat litteras^magis illo^ deftruere potuit: q noftra fmnare.Tnde
SC  de diuinispromiftiombus aduerfum illos uili (ktisSC crafto utita dixerim (cnfu difteruit?illis ftuporemrnobis
delpcrationem incutiens.Tertullianum ČS-Ladantium SCrPapiam audores fecutus^moralem fanc dodrinam

g  ime uol untarite paupertatis amorefoptime profecutus incalcauit*

^uftinus pref byter ičriplit ad perfbnaFradila: regina: aduerlumArrianos Sž-RIacedonianos libros lep
temihis eos maxime fcriptura^ teftimoniis arguens SC  conuincensrquibus illi prauo fenfu utuntf ad blaf
_fčripfitlib §2  quem~Valentiniano-Theodofio &Arcadio imperatoribusJpro defenfione fuorumeum
'Marcellino quodam prefbytero obtulit.Ex quo oftenditf luciferianos Icifrnatico c61cnhfte!quiaHilariu pida/
uienfemt&rDamalum urbis roma; epilcopos culpafifquali male coluluerint ecclefix:quod praeuaricatores epift
čopi le in comunione SC  facerdotiu pacis recuperanda: gratia rcccpiftent?q<JLuciferianis ita dilplicuit recipere
epilcopos{qui inAriminenli concilioArrianis comunicauerandut nouatianos apoftataspeenitentes.

^ YftinusAquilegienlis ecclelia: prefbyteftnon minima pars ecclelia dodorum.'SC in tranfterendo de grx
► co in latinum elegans ingemum habuiul^eni^ maxima parte grxco^ bibliothecam latinis exhibuit.Ba-
fHii.fcxlaricnfiscappadocia: epilčopilGregoriinaziansenieloquentiftimi hominig(dla:mentis romanicogni/
tionum libro^Eulebii*cxlarienfis palasftma: eccleliafticam hiftori^Sexti lententia^Euagrii lententiasjPaphi
!i martyris aduerfum mathcmaticosiho^: omnium prxmiflis quxcuq? ^logus latinis legun^aRuffmo inteiv

poluit ldeRuftmus lymbolu:utin eius comparatione alii expofuifl^č%dantut^iftčruit}& bcnedidienem-Ia

ifto diximus interpretatam’addidiux>^xi.libmmffed SC  obtredatori opufculum fuorum relpodit duobus uo>
luminibuslarguens SC  conuincens fe dei intuitu SC ecc\efix  utilitate auxiliante domino ingenium agitauiftcillu
uero cemulationis ftimulo incitatum ad obloquium ftilum uertifle,

Iconius natus afefin diuinis litteris eruditu^iuxta hiftoriam fufficienter SC  infarcularibus non ignarus
fuitiin eccleliafticis quoq? hiftoriis ftudiofustfcripfit de bello in teftimOnio libros SC  expofitiones diuer/
farum caufarumlin quibus ob fuorum defenfionem antiquorum meminit fynodum : e quibus omnibus agno/

fatut dc - f 'nT" H  - 1 /Ti ' O t  Jb/v/iMUA*« C\\~\CX./

ricalciln qua expofitionc diu angelicam rationcm corpus dixit efleimille anno^ quoq: regni in terraiuftorum
poft refurredionem futuri fulpitionem tulit*Neq; duas in čarnemortuorum refurrediones futuras»Ynam m
ftorumialiaminiuftorumlled unam SC  tune femel omniu in qua liirgunt abortiui etia deformati : ne qd numa/
ni generis deformatu danimatu fubftantiafinterea oftendit diftindionem fanddua^ refurredionum:lta racic

:

utprima quam iufto;^ apocalypfim dicit credamus modo in hiftoriae crcmento:ubi iuftificatiper fidem a mor
ticinis pcccato^ fuoipper baptifmum ad u itx xtcmx  ftipendium fufcitamur.Secundam uero.gcneraliter om>
nis hominum carnisJFloruit hic tetate qua ante mcmoratusivuffinus^Thcodofio SC filiis eius regnantibus*

Euerus pref by ter cognomento-pulpitius*Aquitanicae ^puiocice uir genere SC littera nobilisiSC pauperta/

£ tis atq 5  humilitatis amore confpicuus;carus etiam fando^i uiroram-MartiniTurinenfis cpifcopi 8C-Pau
lim-Nolenfisllčripfit non contenendalopufčula.Nam epiftolas ad amorem dei SC contemptum mundi exhor/
tatorias fčripfit forori Cux  multaskjua: 8C nota: funticripfit 8C ad fupradidunrPaulinum nolanum duasi SC ad
alios aliasifed quia in aliquibus etiam familiaris neceflitas inferta efbnon digeruturfcompofuit SC
fčripfit SC ad multorum profedum driam beati-Mamni monachi SC epifčopi fignis SC prodigiis ac uirtutibus il
luftris uiri SC confolationem pofthumiani SC gallfifed mediante SC iudiccfte conuerfatione monachorum orien
talium*SC ipfiufrMartini habitam in dialogi fpedem duabus in concifionibus comprehendicin quarum prioij:
refert fuo tempore apudAlexandriam fynodo epifčoporum decretumOrigenemisc cautius a fapientibus pro
bonis legendurm SC animis capientibuspro malis reputandum ♦ loic in fenedute fuaa pellagianis deceptustSC
agnofcens loquadtatis culpam filentium ufqj ad mortem tenuit:ut peccatum quod Ioquendo contraxerat tace
do penitus etnendaret*

^^PlNtiochus epifčopus fčripfit aduerfum auaritiam unum ad longum uolumen:5C in cur atide cxd  qui fal/
'>Xy{iatorc illuminatus e homclia copofuiVcopudioc timoris dei SC huilitate plena^čnoriČArchadii uno tpe.
fW EucrianusCauellenfis ecclefite epiičopusfin diuinis fčripturis eruditus:8C in homeliis declamator admi«

/ rabilis fiiitfcindeSC frequenter ab epifcopodoannc SC-Archadio imperatore ad faciendum fcrmonerrtCo

ftantinopoli'euocabaturXegi eius eipofitionem in epiftola ad gaIathas*8C de baptifmo SC Theophama: folem/
nitatdlibellum gratiftimumfttioritur iuniore-Theodofio fuo in baptifmo imperante« A  |Uk>
k T Iceas romana ciuitatis cpifčopusEompofuit ftmplici SC nitido fermone fex competentes ad baptifmum
V inftrudionis libellostin quibus primus continet qualiter fe debeant agere competentes 1 ! qui ad baptifmi
granatni cupiunt peruemie ♦ $ecundus de gentilitatiscrroribuslinquo dicit fuo pene tempore-Melchidium
quendam patremfamilias a Iiberalitate^ScGadariurn ruftieum ob fortitudinem.Tertius liber de fide uniete raa
idlatis^ uartus aduerfum gcnealogiam + (^ uintus de fymobolo*$extus de agni pafchalis uiclima^deditad
lapfam uirginem libellumiomnibus laudibus emendationisingentem*

Lvrnpius nationGHifpanus epi ičopus fčripfit1i br u m fidei aduerfum eos qui naturam SC non arbitrarni
in copulam uocantoftendens non creatione Jfed inobedientia infertum natura: malunu
Aciarius uir philofophitenudus SC expeditus uacarc deo difponens eriameperegrinatione pro conferua
i da integritate elegittedidifte dicit'' grasca opufčulalied SC ego ex illis unu tantum de fide>lib^z IegiJn quo fa
ttTracit pontifici urbis aduerfum querulos SC infamatores pegrinationistfute indicas fe no timore hominumded
dei caufa pegrinatione fufčepiflemt exiens de tetra fita SC cognatione fua ha:res fieret-Abrahas patriarchte«

Abbatius gallicena: epiicopus prouinciašVogatus a quadam cafta SC Chrifto dicata uirgine’.fecudum no —
men compofuit librum de fide aduerfum-Martionem SC Valentinum eiusaudoreml 8C aduerfumEu/
nomium SC eius magiftrumAetium;ofl:cndens ei ratione fčripmrarum SC teftimoniisHinum efte deitatis princi
piumlipfuc^ SC efle aeitatis SC  teternitatis aučtoremtSC mundi ex nihilo conditoremifimulq 5  SC de-Chriflo <%>  no
in fantafia homo apparuerittfcd ueram habuerit carnemlper quam manducandojbibendo laflandofplorandol 1
patiendolmoriendotrefurgendo uerus probatus fit homa*His»rKMartion 8ž Valentinus contrarii extitcrunfaf
terentes duo deitatis principiatSCChriftum uenifle in fantafiam«Aetio uero ScEunomio difeipulo oft endit pa/
trem non duarum efle naturarum SC diuinitari pariliumlfed unius cflentia::SC alterum ex altero idefl ex patre fi
liumlalterum alteri coa:ternum:cui crudelitatt Aetius ScEunomius contradicunt«

i  1 $aac fčribit de fančlaTrinitate una fubfiantiatSC de incarnatioe domini lib^ obfcuriffima: diiputationis
: r 1  sc  inuoluti fermonisjeonfirmans una deitate tres efle pfonasiut tamen fit in fingulis ^pprium aliqcfcquod
Uonhabeatalius:Patre t fhochabere^pprium cp ipfe fineorigineorigo fit alio^lFiliumhochabereproprium
q> genitus genitori non fit pofteriortSpiritum fančtum hoc habere ^pprium ^ nec fačlus nec genitustSC tamen
fit ex altero+S>e incarnatione uero ita fčribitfut manentibus in ea duabus naturist una credatur filii dei perfona«

* ^finus monachus fčripfit aduerfum eos qui rebaptizandos h^reticos decernunt/docens nec legitimum
nec deo dignu rebaptizari illos i note fimpliciter Chrifti uel \  no ie pr is SC filii 6C fpus fčfq prauo fefu bapti
,$ed poft fačbe trinitatis SC chrifti fimplice cofcflfioneEifficer ad falute maus ipofitiois*catholici facerdotis
Acharius alius monachus fcripfitin urbe romana aduerfum mathematicos librumin quo labore orienta
lium qua: funt folatia feripturarum,

Eliodorus alius-Antiochena: prefbptcftedidit de uirginitate egregiu i fandis fčripturis iftrudttuolume«
©annes hierofolymitarum cpifcopusVcripfit in obtredatores ftudii fui Iibrum:in quo oftendit fe Orige
nis ingenium non fidem fecuturru

Aulus epifčopus fčripfit de poenitenria libellumlin quo datlegem pcenitetibustita debere dolere pro pec
catistne fupra menfiiram triftitia: in menfuram defperationis mergantur*



ri-M,

^" , .ri. . H» : i^g « , ^n yy^w l>  iST S E g aafgaa

asas! ^^ ij m ec

gmtaK^um^annosagmtemporcSCdie&lunafecundnmfimmmlcncfatldd&ŠS.ftf^adcspoftnona

sa^s±£2sa8^*-^^^^

%'/gikori U sn^a3dl u ^ir^^^*^^£““™(KSui™ r dpiil& I ' a "r it T a ^ p '’'

Y «I«W> “topa fcfca«»humana hoddK pJLens fup JJ, KS  fuashoLmlua ŽtusnonS

SC  mukaš ad eius per(dnantfcripmrarumqua:ftioncs abiblumEt eius epiftola propofitionum: in qua interro/
gando dičturus docet dodrinam*

£ T Igilius epifcopus Ičripfu ad qucndam Simplicianum in laudem martyrum libellum SC  epiftolaniconti/
‘ I nentem gefta fui temporis apud barbaros martyrumu
* r 3[JV guftinus afer-Hipponae regio oppido epifčopusTuir eruditione diuina 81  humana orbi clarus:fide inte^
J/ jfgertuita purusllčripfi&piata n ec inueniri pofiunt(quis ergo glorietf oia le illius habere? aut qs tanto ftu/
dio legat quantu lile lcriplit|čdidit ia lenex qcP luucnis ccepcrat de trinitate libios t xv;in quibus ut leriptura ait
Introdudus in cubiculu rcgis:& decoratus uefde mul tifaria.  lapietia defexhibuit ecclefia fine maculajaut raga:
aut aliquod eiufinodfilPe incarnatione quoq? deddonea edidit pietate»E)e refurredione mortuo^ etiam krnili
cucurrit lsnca:ritateflicet minus capacibus dubitatione de abortiuis cieccriecatholicus permanfit.

O Rofius prefby ter hilpani generis uir eloquesž& hiftoria^* cognitodlcripkt aduerium querulos chrifiiani
nominis4qui dicunt defedu romana rei publia&Chrilli dodrina inuečtu librogjjn quibus totius pene
mudi tempori čalamitates SC  muenaslac belio^ inemietudines replicanstolledit magis chriftianae obferuantia:
efie qcP cotra meritu fuu res romana adhuc duraret:& pace cul tura: deiJpacatu retinere imperium J^ane in pri/
mum libru delčripfit političnem orbis oceani interfulione & Tanai liminibus intercilum:fitu loco$&iominaj&
numerutmoreftp gentium1qualitates regionumunitia bcllo^ SC  tyranidis exordia finitimo languine dedicata.
Hic cftOrolius qui abAugullino pro dilčenda anima: ratione adHicronymum miflusf rediens reliquias beati
Stephani primi martyris tune nuper inuentaSpninus intulit occidcntidEIaruit extremo peneHonorii tepore*

ffl Aximus■Ta^rien^!S ecclefia epifcopuskur in diuinis Ičripturis latis intentus:& ad docendam ex tempore
pla:bcm lufficien^compolint ad laudem apoftolo^ tračtatus:5rfoannis baptifta:1& generalem omnium
martyrum homeliarmled SC  de capitulis euangeliorum SC  ačluum apoftolo^ multa fepienter cxpolui^fecit SC
duos de fendi£ulebiWcrcellenfis epilcopi SC  eofefioris tradatusUe fendiCypriani {pecialude baptilmi gra/
tia libram edidit:deauaritia:!dehofpitalitate:de defedu Iuna£deelemofynis;dceo quod leriptum eft in Elaia
caupones tui milcent uino aquam!de paffione domini:dcieiunio leruorum dei generali!dei ieiunio (pedali q/

- * - f  . V * ~  - TT 1  1 . -t i H P r- i 1  • V. L r n ■

lia;6C ddTheophan iasSC  de pafcha?& de pentccoftc maltasrde hoftibus carnalibus non timendis!de gratia polt
cibum deo agcndatde poenitentia niniuitarun? SC  mukaš alias eius homelias de diuerfis habitas legi:qua: nec re
tineo.MoritutHonorio SHTheodouo iuniorevregnantibus*

EtroniusSononienfis epfcopu^uir fančta: uita: SC  monachorum ftudiis ab adolefcentia exercitatus ferip
fifle putatur uitas patrum ^gypti monachorum:quam uelut Ipeluncam ac normam confeffionis fua: mo
i&chi amplečluntur»Legi fub eius nomine ordinauoncm epilcopi ratione SC  humilitate plenum tradatum!qd
knguaelegantior oftendit non ipfiusefle*,led quidam dicun^patriseiu&Petronii eloquentifiimi SC  crudiri in Id

.r»i11 . t 1 . ' ' ' A* t 1   TL T C'  rr.«<«« Cs~>  iiulTrt Ji. ik XXA i-i« d nA /%«•<

^PiacidnV;alentiniano-regnantibus,
i Elagius ha:refiarches ante q proderetur ha:reticus Ičripfi t ftudiolis tres necefiarios de fide trinitatis librosl

SC  pro adu conuerlatione eulogarum ex diuinis Ičripturis librum unumfcapitulorum indiciis in modum

d

laosda

lxv

tum:quod polt fucccflor ciurZofimus papa latms promulgauit.

poft modum proditiiled totum ad uirtutis incitamentum tenuit*

i  ^lianus epifcopus campanus uir acer in negocioHn diuinis Icripturis dodus^grazca & Iatina lingua fcho

lailicusiprius ergo q impietathPelagium le aperiretclarus in dodoribus ecclefia: fuicpoftea uero hčere/
finvPelagii defendere mfusfoipfitad augullinum impugnatorem illius libros»iiiii& ltcrum librqs,ynhEft&li _
ber altercationislambarum partium defendentiurmHiGlulianus elemolynis tempore famis Si  anguftiaz indige—
ti bus omnibus luis prorogatus'mu!tos milerationis Ipecie nobilium prazcipueq 3  religiolbru eliciensihazrefi
lbciauit(g»orituiA/alentiniana 8ž*Conftantio filio'.imperantibus* _

II Vcianus prefbyter fandus uitfcui reuelauit deus temporibusfdonorii &-IheodoliiAugulhffi Iocum le

p ulchr»& reliquarum coporis fandi-Stephani martyris primiffcriplit ipfam reuelationem ad omnium
ecdehkrum pcrlonamigrazco lermone*

T/^tus prcfbyter homoHilpanus generelante relatam-Luciani prefbyteri Ičripturam tranftulit in latinu
s \ TermonemjSč adieda epiftola lua petOrolium prefbyterum occidentalibus dedif*

1 AulinusNokecampaniaz epifcopuAtompofuituerfu breui led multa;8čad-Celfum quendam epitaphii
uice conlolatorium libellum luper morte chriftiani Si  baptipati infantis Ipe chriftiana unitumiSč ad Se/
uerum plures epiftolastacbThcodofium impcratorem ante epilčopatum profa-Pancgyricum fuper uidoria ty
rannorumleo maxime q> fide Si  oratione plus q armis uicermfecit Si  lacrametorum SC  hymnorum;ad lororem
quoq; epiftolas mukaš de contemptu mundi dcdit!& de diuerfiscaufis dilputationes diuerlas tradatus edidit*
prazcipuus tamen omnium opulčulorum eius eft liber de pcenitentia^ de laude omnium martyrum^;enerali
<£laruit temporibus-Honorii SiA/ alentiniani non lolum obleruatione Si  landitate uitaziled Si  poeflkentia ad/
uerfum dazmones.

mone duaslnon lolum rarione led etiam SC  teflimoniis leripturarum munitas«

Yagrius altcr Ičripfitakercationem-Simonisiudazi S&Theophili chriftiani?quaz pene omnibus nota eft,
|Igilius diaconus compoluit ex traditioepatrum monachorum regulamt|uaz inGcenobio ad profedum
.fratrum in conuentu fegitunbreui autem Sl  aperto lermone totius monachorum regulam?quaz in-Gceno
blo ad profedum fratrum inconuentu legitunbreui autem Si  aperto lermone totius monallicaz profedionis in
fe  tenentcm dilčiplinam*

aZJSi ticusConftantinopolitanus epilcopus'lčripfit ad r eginas Archadii imperatoris filias de fide SC  uirginita

S * te librum ualde egregiumiin quo praaipniemt»NelTorianum dogma impugnat*

zdor hazreliarchescum in Antiochenam eccleliam prefbyter infignis ex tpe declamator haberetuncom
infinitos tradatus diuerla^ uTrčegcr E<ž>vJn quibus iam fubtili nequitia infudit polica proditaz impieta/
tis uencnabjuaz moralis interdum occultabat luadelaipoftg uero eloquentia Si  abftinentia comendantcConfta
tinopolitanaz ecclefiaz pontificatui-Donatus’ apertum fe ecclelia hollem quem diu calabat oftcndcnsfcriplit \u
brum quali de in carnatione dominiilx*&*ikdiuinaz Ičripturaz teftimoniis praue fenlu luo conftruduman quo
id adeueraueritin catalogo hazreticorum monftrabitur*

Aeleftinus urbis roma epilčopus decretum fynodi aduerfum fupradidumNedorem didauitfhabitum
uolumen delčribens ad orientis SC  occidentis ecclelias deditfconfirmans duabus in Chrilfo manentibus
perfede naturis’ Vna fili dei crededam efle perlonam:kuic lententiaz fupralcripta Neli or oftenfus efHelle con
trarius^rmilis etiam Xiftus luccellor Caleftini pro eadem ie:8i  ad ipfum Nelforem’^ ad orientis epilčopos ad
uerlus errorem eiusoccidentalium lententias dixerit.

Tl 'f&deodorus ancyranus gallatia cpilcopus^lcriplit aduerlusiNellorem adhu&Epheli pofitus librurmled ar
gutionis SC  confutationis dialedica quidem arte ordinatumlled audoritate landa fcripturarum detex/
tumimultis enim alTertionibus ufus elf ante q leripturarum tellimonia ponerentur.

E Aftidius britanniorum epi leo p us^lcrip fE t adfatalem quendam de uitaChrilriana \ibmm:SC  alium de ui
duitate leruanda lana Si  aeo digna dodrina.

c Y rillus Alexandrinaz ecclefia: epifcopuscdidit uariarum UTr6eeo t £<Sv tradatus; homelias e tiam compo/

luit plurimas;quaz ad declamandum a gratcia: epilčop&memoriaz commendatunpratera libri eius lunt
de lynagogaz defeduidc fide aduerfum hatrcticos;^ peculiari intentione aduerlus Neftorem compolitus qui
attitulaturJn quo omnia Neftoris occulta panduntur;S£ prodi ta confkentur«

Tir Imotheus epilčopus compofuitlib^t de natiuitate dominrlecudum quam creditin theophania fadam,

1 | Eporius adhuc monachus poli prefbyter prazlumens de puritate uite qua arbitrio tantu Si  conatu pro
orio non dei le adiutorio obtinuilfe credebafcpelagium dogma cceperat lequi i  led gallicanis dodoribus
admonitus*X in Africa per Auguftinum emendatusjlčriplit emendationis Cux  libellumlin quo latiffacit de er/
roreiSl  gratias agit de emendatione;limul Si  q> de incarnationc Chrifti male fenferat corrigensicatholicam fen/
"ftentiam tulitjdicens manentibus in Chrillo duabus naturis unam reddi filii dei per lonam«
i Idorinus rethor Maflilielis ad filii Suetheri pfona cometatus efl in genefitka principio libri ufq; ad obi/

tum Abrabse

)

Theodolio SC  Valentinianofregnantibus. orispondcris Icntcntiafigurauitfcioritur

c *'

tcTičrato lermone!& ut apcrrius dica lenfu uerba-mueniesiSC adion Ji 10  ^  extant ^ cr, P^ K ex P erietla  fflagiftra—
rum profeflione neceflariasii.de habitu&& de canonica oratione%a? Uat ” mo “ ensircs 0mmu m monacho ,

tidicnočtucptenenmrlibros.iiinlnftitutionumlib&.i*$eorigine2qua2r da J Ulin  monaftcnisa:gyp,
tiorum libros.viiiflmgulo.flde fingulis uitiis libros SpediensiioeflitJtiam conroT^ e J ,S * V1U4pnnC Jf 3mm  “ "
ti habitanslhoc cftdc  dcfhnatione monachi ac de flde; de dilčreuone^de tribus ad feruiendum 1  Jm ri ^ >US |
fi)epugna carnis aduerfurnfpiritum:& Ipiritus aduerlum carnem*&)e natura ommunTun^R/ 1  Serija "

rum^c nobiluate anim^iSeprincipalibuSjfiJe qualitaterationis.S>e iugitate oratioms^^e
mte 'f L  r:t 10 “ e ? eiM  M , a  PpirJtali*S>c diuims chrifmatibus.Se amicitia.B>e diffmiendo uel non diffi
nicndo.$t nibus antiquis genenbusmonachorum:& quarto nuperexorto.B>e fadionc ocenitenK)  r
fione quinquageiiina;*Ne nočturnis illufionib a s,S>e co quod dicu apofloluslNon.n.auo^^o^o^do^oruiri!^
fed quod noto malum not ago*5>c niortificatione^: ad extremum rogatus aLeonearchidiacono SC  poftca ur *

Hilippus piCi btyer optimus auditor Bieronymi commetatus efl&rfobjdidit fermone fimplici hhmm

tollnaacintacba^

Ychcnus-Lugdunenliscedeji*cp.lcopusTcnpfitactValcna™ propinquumde contempm mundi-8£

w feu!amph 1 |ofoph^ep 1 ftolamunamfchokftico8c ra Homb 1 l 1 fe r monWu. t eriamaLeSmfi

liorum arom &-Veram.poflea epifcopus obicurarumjfed &Cafliani quatdam opufcula lato tenfa fermone m

"IJncetius nationeGallus apud moaftcriuLormefi infuk prefbyter uir in fcripturis iančHs dodus:8C no
f} ltlx  ecc C ia  ^ogmatu fufficienter mftrudušfcompoluit ad euertenda haereticofij collemSnitido SC

lermone uahdi iima dilputationeiqua abiconlonomine fuo attitulamtpcregnnum aducrfum h^reticos«
cuius opis qa fecudi libri maxima m fchedulisparte qua a quiMa'furata-pdidifcapitulatio eiuspaucis fcr^

b -

tinian

u

r X  iigrmS ICrijJIiL uc uut auttumui £Jiciv*xi.ij^Lci.vyia, wvvat/um>wv a uwui utuua m miuiairua icUl—-

. j čtx  trimtatis nominaumutar^funtidicentiu patre non debere patrem didfne in patris nomine filius con ~-

foncplcd ingenitu S C  infedu ac lblitariu nuncupanduiut qcquid extra lilo perlona fitextra iilo fit SC  naturaiofte —
dens SC  patrem quide pofle dici mgenitum^ lčriptur£#e»dixerit*ex fegenuille in perlona filiu non fecifle;&
ex le ptuliflc in perfona Ipiritum fandum no genuifie neq? fccilic.Sub huiusGyagru nomine leptem de fide SC
regulis fidei libros prastitulatos inuemtled quia lingua uariantur/non nominis eius credidi efle.
i jtt , $aac prefbyterAntiochenx ccclelia^lcripfitayro lermone longo tempore SC  multajprccipua tame cura
aduerfurrcNeftorianos 8dmtychirianosfruinam ctiamAntiochia: clego carmine plaxit; quo auditores
imbuemlbno quce£uphren diaconus=N lcomedia: lapl^moritui-Leone &-Maioriano regnantibus«

^Aluianusfvdallilienfis prefbyteddiuina SC  humana litteratura inll;rudus:&: ut ablep luidia loquaWepif —
coporum magiftePlcripfit fcholaftico SC  aperto lerrnoe multa:ex quibus ifta legitde uirginitatis bono ad
-*y'larcellum prel by terum libros trestaduerlum auaritiam libroshiifde prtelenti iudicio libros* vi SC  pro eorum
merito latifFačlionis acfSalonium epilčopum librum unumldč cxpolitiois extrema: partis eccleliafttS adClau -
dium epilčopum uiennenlem librum unum:epillolarum librum ununčSC in more gr^corum de principio ge
nelis ufp ad conditionem hominis compoluit uerlirm qualt£xameron librum unumtHomclias epilčopis fa/
das multasTlacramentorum uero^uantis nec recordor*aiuit u% hodioin lenedute bona*

| Aulinus compofuit tradatus de uitioQ_uadragelima::e quibus ego legi duos*5)c die dominico palčha;^

de obcdientiaide pcenitentia.de neophy tis.

H lariusArclatenlis epilčopus uir landis leripturis dodusTpauptatis amator:6č erga inopu ^uifione non
alu meriti pictate led SC  corporis lili laborc lbllicituslNa p reficiendis paupibus etia rufticatione contra
las homo genere clarus SC  longe alrter educatus cxcrcuiuled nec in Ipiritalibus neglexit,Na SC in  docen/
do gratia habuitfdč ablep perlonarum acceptionc in omnibus caftigatuniingelIit4ngcnio uero imortali aliqua
et(i parua edidit qute erudita: amma :SC  fideli lingua indicio funtiin quibus pr^ctpuo SC  ad muitoip utiktatem
necelfario« ' "* ri  ' 1  ^ — c - : -^—— -- - :U " C

^uiuunstemmoiisdommuiciu<,nnuu'iicucy^ LCiiUtuiuiu, l ttll “"’ , “‘i w nunna. xnuui<x , ^ p  * ar

dulfnex čarne uir^inis čarne traxifle:& no de caelocorpusexhibuifledicut6C-Eutychesaflerebat.Mon

o IX.\U


'Maioriano imperatoribus.

®eimus mefopatamenus antiochk prefbyterTcripfit aduer fum£utychen cgregium librum;8C alia fcri

r bere dicitur qax  necdum legi.

Imotheus extindoAlexanclrinisf ) roterio epifcopo tumultuante adhuc pkbe! aut uoluit autpaflus ed
fe ab uno epi Ičopo in locu occifi epifcopi fieriiSč ne contra Iegem fadus mer ito abiiceretur a gratia pk/
bis qax  Proterium exofum habuera&>mnes?quibus lile comunicaueratNedorianos pronunciauit: SC macula
conlcientk temeritate abluedam praslumenslcriplit acHLeonem imperatorem libellum ualde fualorium:que
prauo fenfifprauum tedimoniis in tantum roborare conatus ed*'ut ad decipiendum imperatorem 8C luam he/
rebrn condituendatrfpcne-Leonem urbisrRomas epifcopuniSC chalcidonenfem fpnodum ac totos occidetales
cpifcoposlillo^ adminiculceNedorianos odenderefcled fauente deota chalddonenlt concilio hodiš ecclefia; co
argutus SC confutatušfaiuere adhuc in exilio iam harrefiarchcs dicituriSC habetur.Nunc iplum libellum cogno/
Icendigratia/Sč rogatus a fratribus in latinum trandulnSC cauendum pmitulaui.

»clepius afer innauigans in tcrritorio uicini grandis epifcopus fčripfit aduerlumArrianoslSC modo ad/
erlum donatidas Icriberc dicitunin docendo autem ex temporegrandi opinione celebratur.

Etrus edidena; ecclefia; pref byter declamator infignfs-uariarum caularum tračlatus SC in moredEphre
v diaconi p(almos«metro compofuit«

p| p, Aulus prefby ter natione ut ex didis eius cognoui pannonias ičripiit de uirginitate leruandaJSC contem /
j[ ptu mundi acuta inditutione uel modum correptionum mediocri lermone:led diuinos condidit lane li/
brostfi.ad per fonam cuiufdam nobilis 3C-Chrido deditam uirginis condantiam: in quibus meminitJouiniani
harretici SC uoluptatum ac Iibidinum prsedicatorislfcui in tantum continentis SC čada: uitae inditutio contraria
fueranut inter luxuriolas epulas anima erudaret.

Ador epifcopus compofuit libellum in modum fy mboli paruum‘totam pene ecclefiadicam čred ulita/
temper lententiam contra mentem quo inter caacras didenfionumiquaspretermidas audorumuoca/
'O*  ■ bulis  anathematizat Prilcillianifš cum ipio audoreidamnau

Idor cartena; mauritania; ciuitatis epilčopus^lcriofit aduerliim Arrianos librum;i,SC depcenitentia libi^
♦illn quo 8C regulam uiucndupoenitentibus Babliutn quendam fuper mortem filii coniolatarium libel/
pe refurredionis perfeda inftrudionemunitum.Homelias etiam compofuit multas1qua; a fratribus la/
^ lutis propriže iollicitis in libris digedaleruari cognoui«

ti  f I dorianus caftellani marctanca: oppidi cpiicopuslcriplitaduerlus ecclelk inimicos iuda:o^Arrianos SC
\ * alios ha;reticos.(£ompoluitetiam facr amen tor um-egregium uolumen.

lieus-A/Iafliliefis ecclcfia: pref byter uirin diuinis feripturis dodusjSC in eatp  lenfibus CuhdliPfima  exer
citatione limatusdingua quoq? lcholadicus%ortatu3 iandi Venerii epifcopiexcerpfit ex landis ičriptu
ris ledione totius anni fediuis aptas diebus‘rcfp61oria etia plalmo^rcapitula tpi Si  ledionibus c5gruentia:qd'
opus ta neccdariu ad ledoresin ecclefia q)baf ut expetitutSC follicitudine tollanSC moram:pfxbiq? ingerat fciett
tiamlcelebritati decoreded SC ad perlona fandi Euftafii epifcopi fiiccedoris fupradidi hominis deifcopoliiit fa /
cramentoru egregium no paruu uolumenJper membra quide opportunitate offirioiy SC tempo^ pro ledionu
textu plalmo^ lerie cantationu diferetueled fupplicandi deo SC coteiladi bcncficio^ eius foliditatis lui colentane
um;quo opere grauiffimi lenliis SC cafbgata eloquentia agnouimus uirum«Homelias etiam dicitur declamafle
quas SC haberi fidelibus uiris cognouijled ego non legi«Moritur Leone 8cMartiano regnantibus*

J^Inccntius pref by ter natione gallusfen diuinis leripturis exercitatusdinguam habens ulu loquendi SC ma
iore ledione politamtomentatus in plalmisfcuius operiš legi aliqua fanda homini dei cannati me au/
dicnt^promittcns fimili li dominus uitam SC uires dareule in toto plalterio eodem ftudio laboraturum*

<1  1 rus genercAlcxandrinusjarte medicuslex philolopho monachus:uir dicendi peritus fčripfit aduerlus
* _ ,%\ T eftorem eleganter SC fortitertaodo aute dum in illo minus inuenitur;SC fyllogifmis magis q feriptoris
audoritattfiTimathianum dogma:fouere coeperit.BJcnic^ ambiguus etiam luis lulpendit animum^SC confcnfu
chalcidonenfis decretimec acquifcendum putadilium dei duabus pofl: incarnationem conftare naturis.

AmuetEdidena: ecclefia pref by ter^duerfus ecclefia inimicos-Syro fermoe codruere didurprccipua ta -
meninteti6ec6traNed:orianosSCEutychianosSCtimotliianosnouellos^ledfibi diuerfos ha:rcticos:un/
de SC frequenter in triforme bedia ecclefiadica leme! icntetia cu audoritate Ica^ leripturaru lummaticp fiicrit?
odedenstf^eftorianis deu in hoiem no pu^ hofem ex uirgine natuEutychianis uera huani generis čarne a deo
adumpra:3C no de cado exhibitahe cradi aeris fubftatia in čarne icelfide formatu»Timothianis ita uerbu came
faduiut manete uerbo in fua lubdatia:8c hoiem in fua naturalfocitate no imixtioduna filii dei reddidide pfona
Yiuit adhucCoftatinopolijut diuturna initio colatiAnthemii imperiiiSC feripta eius SC ee cu in čarne;cognoui,
Laudianus*Viennenfis prefby ter uir ad loquedu artifex:SC ad dilputandu lubtilisicopofuiures de datu
uel de fubdantia aia: librosnn quibus agit intentione!quatcnus odendataliquid incorporcu:pra:tcr deu.
Rolper hoAqtanic£e regiois lermoe fcholadicus:SC adertioibus neruoluslmulta copofuidc dici£*In qbus
ego nois illius pretitulata legi cotinetia a primi hois coditi6e*iuxta diuina^ fcripturai^ fide ufcp ad obitu

fupprxdo i

dei SC libero arbitrio lentcntia?in aliquibus fibi inueniutur contraria;: epidola: quoq; pap^Leonis adeuerfum

Eutychen

•Eut^chen de uerarChrifti incarnatione ad diuerfos datx SC  ab ipfo didata: crcduntur.

^uftinus ex abbate Lorincnlis monafterii apud regnum gallia: epilčopusfuir in diuinis fcripturis fatis in
tentuslextra rationem fymboli occalionem acceptam compofuit libp defpiritu fando*inquooftendit
cum iuxta fidem patrum SC  coniubftantialcm Sc  coastcrnalem efle patri SC  filio ac plenitudinem trinitatistob id
ctiam edidit quoq^ opus egregiu de grada deiYqua (aluamur(in quo opere docct gratiam dei lempcr SC  inuitare?
&prxcedere SC  iuuare uoluntatem noi iram:5v quicquid ipla libertas arbitrii pro laborepie mercedis acquilie/
ritfnon efle proprium meritumjled grada: donurmLegi eius SC  aduerfunvArrianos SčMicedonianos paruum
libellumfln quo el icntialem pracdicat trinitatetmSč alium aduerfus cos qui dicun t efle incrcaturis aliquid incor
poreumUn quo SC  diuinis teltimoniis patrum confirmat fententiis nihil credendum incorporeumforxter deu.
Eft eius epiftola in modum libelli ad diaconum grsecum nomine cditatqui a ftde catholica dilcedensaciNefto/
rianam abiit lmpictatem.ln qua epiftola admoneteum crcderc fandam-Mariam uirginem non puiphomine
genuifle)qui polica fufciperet diuinitatemrfed deum ue^ SC  hominem ucip 4 $unt eius SC  alia lčripta;qux quia
necdum legi nominare uolui(Siua tame uoce egrcgius doctor Si  crcditur/& probatur«. Scnplit poftea SC  ad-Fce
licem praftedum prxtorio SC  patritia: dignitatis uirun^filium magni conlulis iam rcligiolurn.' epiflolam ad ti/
morem dei hortatoriamkonuenientem perlbnas pleno animo poenitentiam aoerefdilponendi.

< 4 !

i / imid  .vu i ii-iui*^ A  mja.Lv divvimunciii ni caaisvuiu uamiiuus* eii m gk

*am dei patris profedusiflei dan tis SC  remuncrationem martyrii]fn qua fcriptura ollcndit Si  difputationefane
fandaip fcriptura^ teftimoniiJdominumdelum ab iplo eius conceptum per Ipiritum landnm fadum SL  par/
tu ex uirginesquo deus uerus in homine uerc&ple quocp homo deus fadus natus eftJlempcr camis fua: oculisp
SC  pater eum uidifle per Ipiritum landumjergo per Ipecialem SC  unitam dei SC  hominis locietatetm

Tjdorinus nadoneAquitanicus calculator fcropulam inuitatus a fandaHilano urbis Roma: cpifcopo
compofuitpafchalem curfiim indagatione cautiflTima poli quatuor priores; qui compolueruntlHip/-
polytum:Euiebium*[rhcophilum 6£'Proipcmtm3Cpertcndit annoip ieriem ulq? adannum quingentefimum
tncefimumlecundum, Ita ut quingentefimotricefimotertio anno reincipiat pafchalis (blemmtaskodem men/
le SC  die eadecp luna*qua: primo pailionis ac reliirrcdionis dominica: anno fada eft«

TIT" |deodoms-Cypna: ciuitatis cpilčopušfa?Cyio enim regeRerlat um condita leruat hodie apud=Syriam
^ ___ nomen audoris*) Ičripfifle dicitur multalfad meam notitiam tamen ifta lunt qux ucnerunt. Ne incarna/
Hone domini aduerlurn£utychcn pref by terum SčDioicorum alexandrix epilcopumiqui humanam in Chri/
fto čarnem fuifle ncgandcripta fortialper qux confirmat SC  ratione SC  teflimoniis Ičripturarumfiita illum uera
materna: lubftantia: čarnem habuiflc!quam cx matre uirgine lumpficficut SC  ueram deitatem quam rcternam
nafcibilicatc deo patre gignenteipfe nalcendo accepit(kx hiftorix ecclefiaftica: libris*quos imitatusdEulebium
£€xlarienlemfconlcriplit a fine libroruntEuiebn uičp ad luum tempu&na uicennalibus conllantinlulqj ad im/
nerium Leonis leniori^fub quo SC  mortuus eft*

O EnnadiuaConftantinopolitana: ecclelia: cpilčopus^uir lingua nitidus SC  ingeniojac ctiam diues ex ledi
one antiquorum fuitlu&Danielem prophetam ex integro ad uerbum commentatus exponeret*Homeli
as etiam multas compoluit.Wforitur lenior&Leone imperium tenente«

Vti Heodorus in€a:lefyria: prefbyter multa conlcripfiSled ad me liber eius uenit;quem de conlbnantia di/

uinx lcripturx compofuifti.uetcris SC  noui teftamenti aduerfus antiquos hxretico^proptcr diflerentia
■pfeecptorum uel cerimoniarumf*^.lium ueteris teftamenti deum dixerunt*alium nouiln quo oftenditdifpen -
fationisfuifle uniuseiufdemcp deiaudorisutriflp fčriptujutaliapetMoyfemantiquis lex daref"in lacrificio^
cerimoniis SC  iudicio^ ammaduerflonibušAlia his pedbhnfti prxlentia in ( lacris myfteriis repromiflionibusl
nec diuerlatcrediderunt autem uno Ipiritu SC  uno audore didatatum illa quafi modo lecundum littcram ob/
leruareturtoccidere eadem ipla lecundum Ipiritum intelledum uiuificent^Boritur leriptor legnant&Zenone.
(DannesrAntiochia: parochix ex grammatico prefbyte?lčriplit aduerlum eos qui in una tantum lubfta/
ti a adorandum aflerun*Chriftum:ncc acquielčunt duas ii>Chrifto confitendas natura$doccns lecundu
reueladonem fcripturarum unam in illo dei SC  hominis efle perfonammon unam carnis 8C  uerbi natura^ im/
pugnat aliquas.CyrilliAlexandrix epilčopi lententias incaute ab illo aduerfumNeftorem prolatassqux nune
fomentum funt^ robur addunt/Timothianis.V ruere adhuc dicitue:&: ex tempore declamare,

\  BeatiHieron vrni prefbyteri adDefidern5que ad loca landa uilenda SC  mutuu afpcdu inuitacSi quxdam
de opufculis liiistSč maxime de libro uirorum llluftrium eloquitunquod ipli libro fubdidimus.

Edo lermone dignatiois tuxVque mihi non opinati tuabeniuolentia tribuicgauifus qde fum teftimo
| 1 nio honefti Si  eloquetiflimi uiri.Eed in memet reuerlus fatis dolui me in Jignu tatis laudibus atq? prx
Lj^conicfopprimi potius q leuari*Scis.n*dogma nrm huilitatis tenere uexilluTSC p ima gradietesJad fum

A '  ^ - * 1 '' . ^ L I« d 4 4*/%^ fl ^ /1 X._d« A ^ J. A " A a Aa. jA ^ ■ ~ » A W^ V 1

quxrit qux fua funnled qux proximiTreddat lalutationis oftiaatquoniam locum implere non ualet prxcepto
ft^gratulor ribi & landx atq^ uenerabili loror i tun: Serenillxlqux delicatis fludibus feculi adChnih traquil
la peruenit:qq hoc munus uaticinio in teprxdeftinatum linlegimus enim fandumquoq^ Danielcm appella
tum defiderioru uiru Si  amicu dci?qa myfteria eiusJftire defiderauit Jtaq^ ucnerabilis-Paula mc e deprccataf

ut facerem*fponte faciolhortorcg uos 5 C  pratcor pet domini charitatem:ut nobis ucftros tribuafis alpedusf& p
occafionem fandote loco^i tanto nos didetis muneredCcrte fi confbrtia noftra difplicuerintfadorafTe ubi ftete,
runt padeš dominkpars fidei cft;S£ quafi recentia natiuitatis 8C  crucis ac paflionis uidille ueftigia . Opuiculoru
meo^ quafi plurinia uolauerunt de nidulo fuo!& temerario editionis honoreiuulgata funtjiiihil mifoneeadem
forfitan mitterem qux habebas*(^uod fi exeplaria libuerit mutuantuel a fanda-Marcellafqua; manet in auH/
tinojuel aboth temporis noftriDonnione uiro (andiftimo accipere poteris.£go autem opperiensprafentiam
tuamVaut totum tibi dabo cum affucrisiaut fi hoc aliqux impedierint difficukates?qua:cucg prreceperisdibens
mittam.$rcipfi librum de illuftribus uiris ab apoftolis ad noftram aitatemkmitatus-T ranquill u m gracu®
;Apol!onium:& poft catalogum plurimorumtme quoc£ in calce uoluminis quafi abornuum Ičč minimum om
nium chriftianorum pofuiiubi mihi ncccfle fuit uiq? ad»xiiii* annum-Theodofu imperatoris SC principis qux
feripferimibreuiter annotare‘fquem librum cum a fupradidis fampferis:quicquid de iudice minus habueris
pau latim fčribi faciam fi uolueris.

KO$cati-Hieronymi pref by teri adDefiderium de prcecipuis ecclefiafticis fčriptoribus Sl  eorum commentariisv

S lorum eftertingeniarinfinuans in quo quifq? defecerin

s nune aeriter mi frater-Defiderikit tibi quafi deluminaribus qux toto firmamento mundi refulgent;
?auca de fer iptoribuaqui nobis multa de obfcuri tatibus<qu^ ppter caraale mente intclligentia impe
liundad fplendorem confidcrationis fpiritalem pfčrre potuerunemanifeftiftime dicd*$cd uereoriSu i
lehiec biiadne in me fententiamiquo iudicio prcfbyteroiy impleat'’ dicerissanguftne mihi undiqj funt
SC  mihi fimilitetffunt anguftd.Snn.uoluero aliquem ex his reprehendcreladuerfarios atq; inimicitiasftnihi un
diq? concitabo.$i autem noluerotnuncj qua: poftulafti inuenies»$ed unius tantum uoluntatem condemnareTq
mukorum confilia tranfireaiel defpiceretmelius efte uideč^uia unufquifq? co^m feripturis fandis diligenter
laudari merueritffed oes leniter leuitcrq] cu amore tangajut utiuq? pacifice impleannAuguftinus cpifcopus uo—
las per montiu cacuminajquafi aquila?& ea qua: in radicibus montiu fiantmo confiderans :muka csdoip  fpatia
terraruqj fitus&č aqua^ circulunr.claro fermone pnunciat.^ui.nnn lignum fruduofum afcendere uulnpau-
latim ad fupernat& maiora carpere poma feftinat*Ramos aute pximos:paruulis relinquit,Nos aute qui par/
uul i fumusainfi rmiq 3 *atq 3  minoresm inferiora cogregare ualuerimusmobifčum bene agid ♦ Hiiarius cpifcopus
romanolp-Lucifcr.nlucerna ecclefiaf^ & prxciofus lapislad quem mortaliauix afčenduti pulehro fcrrnoneiau/
reoq 3  ore uniuerfa loquif »Etfim«aliqua fecus uia cecidifle potuifTenntamen ab eo in feripturis meffis exorta eft
magna.OrigenesAdamantius altiora atq; maiora cogitasipropriup ingeniu ferre non kifficicnsiafiud aliu3qj
fiibneditiSi cu htecnimio mentis ardore cogitaflekoneribus maionbus carncabat fe:6e cu fi c incedere no poffetv
ruina magna illuc deuolutus eftjut ruina cius pareret dočlrinas per aliquas fcdačhoes  ineptasfmuftofip de uia
rečla in alia uiam perduxin§č uenenu eius quafi tinnulis uocibus fyrenaruq? canticis plures necampotuinMe
lior oibus in bonisipeior in malis. Aliqua uero per cmecus  uiam feminata funnMulri tamen aliquos eius pefli/
mos difcipulos^mufta uenenofa fub eius nomine edidifle teftatur«Eufebiu&Cxfarienfis clauis feripturarum cu
ftofq^ noui teftamentitmultis maior!in confcriptionibus^a grtecis condenaf »Ecripfit quatuor canones euaage/
lio^K undecim libros biftoriae ecclefiaftica3q nouum teflamentu narrafeatq^ cuftodiunttSč Kpovt Kov.iuempo
rum breuiariu:ha:c tria funt praeclara:quae hoc in  opibus eius tcflantunSc nos per oia eius ueftigia i  qux iterare
potuif!ecnunq reperimus.Heliodorus prefbyter domu ampliflimam per modieum foramen refpicienstten/
tanfčp oftia conclufal:lauefq? no habens:uix pauca ad luce prodere conualuit^ed qu^ potuit narrare : fideliter
narrauitAmbrofius frater profendo^penna raptus:^ aeris uolucehauadiu in profundum ingrediturifrudu
de alto capere uidetunEt oes eius fententi« fidei ecclefia^Sč omnium uirtutum firma: funt co\mx *  Sardanus
mukaš qones arripiensiper mentis aflutiam!nuceq; circa nucleum non confringenstmuka impoffibilia de feri
pturis cu fiducia loquitur*Paulino uifum eft magiftrum fiern^ non erat ante difcipuluslSC frudum fine radice
oriri:fieriq^ tentauitJdeo eius confcripnone^fcriptore SC  charta no indigent.Pellagius de quo apud fideles fer/
mo eft:de quo etiam SC  mihi grauis caufa difputationis eius uerbo^ pene in toto orbe annunciata eft:quem oes
ecclefite quafi lupum de filua miranturfaureum colorem fuper nigru uenenu componensdontem dulce primi
mellis amaritudinfs malitite comifčuitJouinianus lxta faci^icorde afperoTpotu dulciflimo+felle commixto:
multos potauif SC  contrarias fententias per odiu occafionu chriftianis proferens copofuinSč me quanq in  oibus
laboriofimfaflidue quxftonibus infinitis afficiaSC uexatJulius africanus cuius ueftigium oes orientales auftra
lefq? diligenter unanimitcrc^ inDanielis hebdomadibusinuefhgantfuniuerfa tempo^ fpatia cumomniperi/
tia iugiqj fermone conftruxiu8C nulla oibus qute funt per eum in toto orbe unq data eft contradidioJFauonius
a mnkis culpabilisfdura fententiatfortiterq^ uniuerfa difficillima ingerere conatus eft ; quafi qui contra undas
maris nauigarenon poteft!uel contraimpetum torrentisaquxnatara: non ualetntacunda qux  fcripfircontra
feripturas fandasjobftarenon poterantideo quafi umbra fecus hominem funnHilarius pidauo^ aquitanix
epifcopusffadione faturnini-Arelatenfis epifčopi d&^ynodo^yterenfi inPgrygia relegatus'duodecirh aduer/
fusArrianos conferit librosfSč alium librum d&6ynodis quenvGalk’arum epifcopis fčripfit: Sl  in pfalmos tres
commentariosfprimuuim uidelicet SC  fecundum:8č a centefimo decimoodauo ufq^ ad cxtremum» In quo ope
re imitatusOrigenemmonnulla etiam de fiio addidineft eius adConftantium libellus^uem uiuentriConftan/
tinopolim direxiti SC  alius insdConftantium quem poft mortem eius fcripfitll SC  liber ad uerflim-Valen/
tem SC-^J rfitium-Ariminenfis 5ž-Seleucienfis'-6ynodi hiftoriam continens iSC  ad prsfedum-Saluftium

fiue contra


fiuc contra-Dia(čorum*Et liber hymnorum & myfteriorum aliusfeč commentarius in-Matthteum:# tračtatus
irrfob:quos de gneccrOrigenis ad ienium tranftulit.Et alius elegans libellus contraMaxentium: & nonnulla:
epiftola: ad diuei los*Aiunt quidam icripfifte eum ČC  in canticum canticorumiled a nobis hoc opus ignoratur«
Mortuus eft pidauisrValentiniano SC  ualentdregnantibustBfemalus-Romana: urbis epilčopusjeleoans in uer
fibus coinponcndis ingeniu habuit*Muitaq^ SC  breuia metra edidit!8č prope očlogcnarius fub^f heodoiio prin
cipe mortuus eitdSregorius Nadanzenus epilcopusiuir eloquetiflimus:prasceptor meus ex quo (cripturas cx^
planante didiciTad triginta milia uerfuum oia fua opera compofuittex quibus lila funtde morte fiatrisCy pria*
nillaudes-AthanafiijlaudesMaximi philoiophi poltexilium reuerfi?quem fallo nomine quidam Herona lub>
lcriplerunt;quiaelt SC  alius liber uituperationem eiuldenvMaximi connnens!qua(x non licuerioeundem lauda
re 8C  uituperarepro tempore:&liber-Hexametro uerfu uirginitatis & nuptiarum i  contra le diTierentmiruAd/
uerfiimfiunomium libri duo,Et de Ipiritu lando liber unusdEontra-tulianum imperatorem liber unus.$ecu/
tus elt autenvPolcmionum dicendi charačtcreiuiuoq 5  (e cpilcopum in loco luo ordinans mri uita monachi le
exercuitideceili tqj hoc ante ferme triennium lub-Theodolio principe«

| BeatiHieronymi prei by teri ad-Magnum oratorem urbisRomadatiffacientisillius qua:{tiončcur feculari
um fitterarum uteretur exempl istubi lmitamentoPauli apoltoli SC  omnium fere apoftolico^ tradatorunido^
cet philofophorum ac poetarum pradertim ad confmnationem noftrorum dogmatum polle deduci*

Ebefium nollrum tuis monitisproleciflemon tam epittola tua qipiius pcenitudme didiamus.Et mk
rum in modum plus correptus placuiccj errans laderat*(£ertaueruntintcr le indulgentiaparentisiSC fi

F  >,  bi pietasidum alter pr^teritorum non meminitialter in futuru quoq; ofFicia pollicetur* v nde Si  mu/

tuo nobis tibiep gaudendum eft;quia nos filium recepimusttu difcipulum comprobaftn^uod autem qu£en's
in calce epiftola: tuaiCur in opuiculis noftris farcularium litterarum interdum ponamus excmpla; SC  cadorem
ecclclia: ethnico^ lordibus polluamustRefponfum breuiter habeto«Nunq hoc quxrcres:mii te totunvTullius
pollidercnfi leripturas fandas legereslii interpretes earumjomiflo fupercilio euolueres«^ uis eni nelčiat SC  in
Moylc:&: in prophetarum uoluminibusiqua:dam aftumpta de gentilium Hbris?Et-Salomonem philolbphus
ET yn Si  nonnulla propoluiftet& aliqua relpondifie? Vnde in exordio prouerbio^ commonetl ut mtelligamus
lermones prudentiasuerfutaicp uerboip parabolas:& obfcurum lermonemldida fapientum: SC  enigmata!qua;
propria: dialedicorum:& philofophorum luntiled SC  PaulusapoftoluslEpimemdis poeta abulusuerficulo eft:
Icribens adTitumlKpHTes ccei 'pEucrTcti Ka KaOHpiayacr7gp£Sd:pyoi (Iretenles lemper medaccš? mala beftia:
uentres pigrnCums heroici hemiftichium.*poftea*Callimachus ulurpauinNec mirum fi apud latinos metrum
non Ceruet  ad uerbum exprafla tranftatiotcum-Homcrus eadem lingua uerlus in prolamiuix cohaercanln alia
quoq? epiftolalMenandriJponit lenarium <poipoucriyapHGHypHcr7aoJuuA’icd KaKani.Ctorrumpunt enim mo/
res bonoslcon fabulationes peldi ma^Sč apud athenienles in^vlartis curia d i fp u tans: Ar a tu m teflem uocatlplius
enim genus fumus^uod graca dicitur 7ou7ouyapKaiysv6s£crjasv.tt eft claulula uerfus heroici *»c ne pa^
hoceirePdučtor chriftiani exercitust& orator inuictu^praChnfto caularn agcnsletiam inlcriptionem lortui/
tamtarte torquet in argumentum fidcnlSidicerat enim a ueroDauid extorquere de manibus hoftium gladium*/
&Golia fuperbiftimi caputfproprio mucrone truncareXcgcrat inDeutcronomioalomini uoce praccptuTnu
lieris captiua radendum caput:lupercilia‘fomncs pilo^Sč ungucs corporis amputandos : SC  fic eam habendam
coniugio.^ uid ergo mirum fi SC  egč lapientiam lacularem propter eloquii uenuftatem! SC  membrorum pul
chritudinem deancillaatq;captiuaSfiaelitem facerecupioTEt fi quicquid inea mortuum eftidolatria! uolu/
ptatislerrons libidinumjuel pracidotucl radobEt nixus puriftimo corporrucrnaculos ex ea genero domino la
baoth?labor meusSin familiaChrifti proficinStuprum in alienantaugct nume^ conleruorum ♦ ®lee accepit
uxorem fornicanamGomer filiamDebelaim«i*dulcedinumt5č nalcitur ei demeretrice filiusdjTracl:qui uocaf
femen dei.Elaias nouacula acutabarham SC  crura radit pcccantium*Et£zechiel in typo formcantisHierulale
tondctcalariem luamlut quicquid in ea abfcp fenfu 8C  uita eftlauferatur ♦ Cypiianus uir eloquentia pollens^c
martyridiFinniano narrante mordeGcur aduerlusOcmctrianum IcribensTteftimoniis ufus lit pphetarum 'Si
apoftolo^qua ille fičtadč comentitia efte dicebatidč non potius philofophorum ac poctarunikjuorum audo
ritanmtethmcusjcontrarienon poterat«$criplerunt contra nosGellus atqj4 ) orphyriustpnonOrigenes; alteri
fvlethodiustEufebius!3&Apollinari^fortilIimcrefponderunn^quo^Origcnes'odofcnpfitlibros f Mcthodius
ufp ad decem milia^ccdit uerfuum»£ufebius S^pollinaris*xxv»&;«xxx t uoluminalcondiderunt,Eege eos;6c i
uenies nos comparatione co^ imperitiftimos.Et polt tanti temporis ocium:uix quafi per lomnium qd / pueri di
dicimusrccordarilulianus-Auguftusfcptemlibrosin expcditione7 ) arthicaadueriumGhnftum cuomuitrK
iuxta fabulas poetarum luo le enfe lacerauit.$i contra hunc feribere tcntaueroiputo interdices mihiine rabidu
canem philolophoip 6čGtoicorum dočtrinisd.Hcrculis claua'i'cpercutiam*^_uanqNa 2 arenum noftrum:5C
utipfe lolebat diceroGalil^umlftatim in pradio CenCeti&Si  mercedem lingua putidiilima; contumeliis perfol/
fus accepinlolephus antiquitatem approbans iudaici populnduos libros Icriplit contra-Appioncm Alcxanciii
num grarnmaticunii& tanta leculanum profert teftimoniaiut mihi miraculum liibeat quomodo uir hebr^usi
6 C abinfantia lacris litteriseruditusrcundam grascorum bibliothecam euolucrin C^ uid loquar dephiloeque
ucl alterumniel fecundum mdrnum-PlatoncnScritici ^nuciantf(Eurram per fingulos, C^uadratus apoftolo^

J - r -- ‘ - ■ - — ' - *■ ' * 1  ' ■■ •ni r r ■ ,r  -"«nreligio


phiiofophusiuir eloquentidimusfeide principi apologeticu pro chriftianis obtuliccontextum philofophorum
fcntentiisfquem imitatus poftea iuftinus SC ipfe philofophu&Antonio pio SC filiis eius fcnatuiq’ librum contra
gentes tradiditfdefendens ignominiam cmcis:3C refurredionentChrifti tota prasdicais libertate.(§)y uid loquar
deMeliton&Sardenfi epifcopo?<^uid deApollinar 2Hierapolitane ecclefis facerdoteVSionpfioqf-Corinthio
mm epifcopoTEriTatianotSC-Bardefanc Sdrierenec?Photini martyris fuccefiorcf (^ufOrigems hsereleondin-'
aularum uenena ex quibus philofophoru fontibus emanarintlmultis uolumimbusiexplicarut*PantenustStoi/
cx  ledte philofophuslob prxcipux er udi tionis gloriam a-DemetrioAlexadrix epifčopo mirius eft in-Indiam:
utChriftum apud-Bracmanas:3C illius gentis philofophos prxdicaret*(SlxmensAlexandix ecckfiaz  pref by ter
meo iudicio omnium cruditiftimusTodo fčripfifrStrotnatum libros SC totidem usjpluSSOcrEOvd« dilpofitionu:
SC  alium contra gentesJPasdagogi quoq#ria uolumina*(§__uid in illisindodumffmmo quid non e media phi/
lofophia eftVHunc imitatusOrigenes decem fcripfit ftr om ateasfch ri ft ianorumtSC philofopho^ inter fe feriten
tias comparans:5c oia noftrx religionis dogmatatd&Platone ScAriftotek2NumeniotComutoq>'confirmans«
Scripfit SžAIilciadcs contra gentestoolumen egregium*Hippolytus quoq^*ApolIonius romanx urbis (ena/
toresspropria opufcula condiderunttExtant SClulii Afričani libii'qui tempo^ fcripfit  hiftorias (fcTbeodonTg
poftea Gregorius appellatus eftaiirfapoftolicoi^ figno^ atq$ uirtutum(jfcDionyjfii Alexandrini cpilcoptlAna
tolii quoq;-Laodicenx ecclefix facerdotistnecnon prefbyterorftPamphil#Pierii2Ludanž(MalchionisidEufebu
•€xfancnfis epi(copi 8C-EuftachiiAntiacheni:8SAthanafiiAlexandriniLEu(ebii quoqj£mi(eni:S£-Triphyli Cy
pri#8žAfterihBcitopolitxj8čT5erapionis confeflbris«Titi quoq?Boftrenfi epilcop^Gappadocuc^ BaliliilGrego
ri5f\mphiIochiiiqui oes in tantum philofophorum dodrinis atq; fententiis fuos refarciunt librosfut nefcias qd
in lilis primum admirari debeaslerudirionem feculiran fcietmn  fcriptura^.Yeniam ad latinos:(^ uicffertuL
liano eruditiusfC^uid acutiusfApologeticus eius SC contra gentes librfcundam feculi continent difčiplinam
Minutius fcelix caufidicus romani forftn libro cui titulus odauus eft:SC in altero contra mathemathicoslfi ta/
men infcriptio non mentitur audoremtquid gentilium fcripturarumfclimifit intadurrifSeprem libros aducr/
fus getesArnobius ecJiditltoddeop difcipulus eius-Ladantius:qui de ira quoq? SC opificio dci duo uolumina co*
didiuquos fi legere uoluerisJdialogumCiceronis in eis etu/Tujuouv  reperies« Yidorino martyri in libris (uis li
cet defit eruditiostamen non deeft eruditionis uoluntas*Cyprianus q>fdola dii non (int: qua breuitate;qua hi/
ftoria^i omnium (cientia!quoq; uerbo^ Si  (eniuum Iplendore perftrinxitfHilarius meofy confeflor temporu
SC  epi ieopustxii«Q uintiliam librosS8C idilo imitatus eft Sc numero*breuiq 5  libellc*qucm fcripfit contraCiolco
mm medicumiquid in litteris podit oftenditiuuencus prcfbyter fubConftantino hiftoriam domini Saluato/
ris uerfibus explicauitlnecpertimuit euangelii ueritatemiub metri leges mittere« De  cxreris uel mortuismel ui
uentibus taceo(quo$t infčriptis (uis SC uires manifeftx (unt;SC uoluntas»Nec ftatim parua opinione fallaris con
tra gentes hocedelicitunitlnaliisdilputationibusdidimulandum.C^ uiaomnes pene omnium libri excepds
his?q cunr-Epicuro litteras non didicerunfteruditiois dodrinxqi plenidimi funt« (^uanq ego illud magis rcar:
quod didanti uenit in mentemlnonte ignorare quod (emper a dodis uiris ufurpatum e;lcd per te mihi propo
ni ab alio qua:itioncm:qui forfitam propter amorem biftoriarum SaluftifCalphurmus cognomento fanarius
fit.dui quacfo ut (uadealnc uefcentium dentibus edentulus inuideanSC oculos caprearum talpa contemnaridi
uesut  cernis ad di(putandum materiajled iam epiftolaris anguftia finienda eft*

£  | BeatčHieronymi pref by teri adPamachiumrde optimo genere interpretandi ♦ Ybi primum contraH udi/
num SCocteros obtredatores inuehit?qui ičhedas epi(tol^*Epiphanii e grazco traduda: pecunia redemptas fal
fitatis argucbantoftendcns non (olum gentilium (ed (acra: (cripturac apoftolorum fimulqj SC euangeliftarum:
SC.lxxu’ntcrpretum exemplo non uerbum de uerbojfed (cnlum e (enfu debcre tranfferri«

E  Aldus apoftolus pra:lente regeAgrippadecriminibus rclponfurusfjuo podetintelligere qui auditu/
ms eratj lecurus de caufe uidorialftatim in principio gratulatur dicensjde omnibus quibus accufor a
iudaris o rexAgrippa‘.xfti m o me bcammteum apud te* (im hodie defendendus:qui pracipue noftri cu
e in iudads funt conluetudinesSC quxftionesXegcrat enim i!lucfEfaixibeatus qui in aures loquitur au
dientisiSC nouerat tantum oratoris uerba proficerdfquantum iudicis prouidcntiaScognouidet* Yndc SC ego bca
tum me in hoc duntaxat negocio iudicol q? apud eruditas aures imperitte lingua: rclponlurus fum.*qux obiicit
mihmiel ignorantiam ue! mendacium,$i aut ncfciui aiienas litteras uere interprctari:aut noluii^uorum altc^
errortalterum crimcn eft« Ac ne forfita acculator rneus facilitate qua cunda loquitutlSC ipunitate^ua fibi licere
omnia putatune quoq^ apud uos arguerettur papamfipiphanium criminatus eftihanc epiftolam mifffquxtc:

SC per te alios qui nos amare dignantumei ordine doceat, Ante hoc ferme biennium milerat Ioanni epilcopo fu
pradidus papaEpiphanius littera^arguens cum in quibufda dogmatibus: SC poftea cltementcr ad poenite tia
,puocans0na^ exeplaria certatim palxftinx rapiebanf’::ucl ob auetoris meritutucl ob elegantia:(criptoris.Erat
{n monafterio nfo uir apud luos haud ignobilisEulebius crcmonefisl!qui cu hxc epiftola p multo^ ora uolita/
rct;SC mirarentur ea pro dodrina 8C puritate fermonisdodi pariter 8C indodifccepit a me obnixepeterc:ut fibi
eam in latinum ucrteremtSC propter intelligendi facilitateiapertius cxplicare*Grxcnnxloquii penitus ignarus
erarifeci qcf uoluit.Accitoqi notariojraptun celeriterqi didaufelaterein pagina breuiter annotans‘.qucm in/
trinlecus fcnliim (ingula capitula continerent:Siquidcm SC hociut fibi foli facerem oppido dagitaranPoftulaui
qj ab eo mutuolut domi haberet excmplannec facilc in uulgus proderet. Res ita anno SC fex menfibus tranfiitf
doncc fupradida interpretatio de fčriniis eius nouo ueftigio } Hiero(olymam commigrauit. Nam quidam

pfeudo mo

•\ bbtuvtvcotvtta
lc *^ uid\oquat
^u^Cotitvtbja

v^\vxieto\V.fm/

.\\wucnusSto\/

uscbmAndumd

c\ehxptc$b^tet

’,ud\fpo\tt\onu;

\oncmediap\\i>

^intetCefenteti

^onfitmans,

anxutUs(enaf

v 5i?bcodot?.^

u cpifcoptiAna
cVuom^ttfcbii
**«* '

“■MtieiciasnJ
,: x uiiiTertuL
°nt difčiplinam
‘niathicosdi ta/
11  bbrosaducr/
3  uoluintnaco-
'i in libris fuis li
cuitatc;qua hi/
itefior tempom
t contraDiofco
omini jSaluato/

I mortuisaiel  ui
ane fallaris con
n libri exceptis
(ud mamsrcarri

C?

tc mihipropo
ncnto lanarius
i contemnat(di

n contraivum/
u rcdcmptas fal
:uan gchltatumi

*rrcqui

auditu/

■jmbusaccufota

■rcipucnoftrfcu

nrcs loquiturau
Vndc&cgobca
fumquxobiick
i.tfuorunultcp
tc#]iu fibi liccre
immifi’/quxte:

mnicpifcopofu
cr adpocnitčtia

i:(criptoris.£rat
rofp on nohta/

iMpctcrcuthbi

pcmtusignarus

loranstcjucmin /
karat.Pokulaut
icnfibustranhid

.Sam quidatn

pfcudomo


au&oritate difcordet.Prima de quinto pfalmo quxftio fuit?neq? habitabit.iuxta te malignustpro quo habetur

continetl&miraminiJcuntatsapoiKia ideft i
•zquxgrxcedicitkafTohaaquodqde in  alfo
♦Et in quartodecimo pfaltnoa-urfupro incola
ifciendu^ftuoluerimusclicereidomine qs icolet
tabernaculu tuumel sllud de  gntolnecp incolet iuxta te malignustpdet euphonia.Et du interpretatiois pprieta
tem ifeqmmur:oem decore traftatioisamittimus^č hacefieregula boni interpretisjuc idioma alterius hnoux
fux iingux exprimat pprietate^uod quide &-TuIIiu in'Protagoraf > latonis;& in|OeconomiciEXenophon /
tisl& imDemofthenis cotraEfchine orone fecifte coniicimusj8čd?lautum?TerentiwCedIiuq3 eruditiffimos ui
rosim grxcis comoediis tranffercndis^iecp ex eo qs Iatina lingua anguftifllma pute&p no poflit uerbu de uer^
bo traiterrdcum cria grxci plxraqj noftra per dreustus trafferatžSč uerba hebraica no interpretationis fideiffed
lingua fux ( pprietatibus!nitant' r exprimcre.§)e eode pfalmo dinge in cofpcdu tuo uia meažpro quo habet? in
grseco KcffpGuvov E0QTfibvcrbvfivo2.6v.ubv qd ncc,Ixx,habet nec AquiIalne^SymmachustnedTheodotioI
(ed ibIa-Luciani editio.Senicp 8čin hebrxo feriptum rcpperčoferlaphanii darchacbi quod oes uoce fimilittra
ftulcrnnr.Dirige in cofpedu tuo uia tuatfecundu illud qd : in orone dominica dicitf.Paternr qui esicxlis;fadi
ficetf nome tuti^o quod nobis oratibus fadificctf:qd per fe fandu efhfed quo petamusttat qd per naturam fui
fadu eftjfadificct r  in nobis(crgo SC  nucppheta poftulatlut uia domini qux p fe reda efttetia fibi reda fiar.5>e
fexto pfalmolErubefcIt &conturbetur uebemeteroes inimid rnei.it dicit&uehemeter i gtxco no haber i.Scio*.
fed in editione uulgatad£xterum itrHebrxo habet modumddeft uehementerJEtoes cnpo2.pcx fimiliter traftu
lerut S>e feptimo pialmodudica me domine fecundu iufticiam tua.pro quo habetur in grxco Kpivov jule  Ki/piš
KalalHvŽ-i KcciccruVHV jucoutideft fecundu iufticiam mcamtfed SC  hoc male Jn:Hebrxo autem fedechi babe c
quod interprxtatur iufticia mea!& non fedachalijquod iufticia rua fbnat.Sed SC  oes interpretes iufticia tneaml
uoce fimifi tranftuIerunt.Nec cuiq 3 uideaf tcmcrariuicp iudicari fecundu iufticia fuam poftuleccu Sc  f auens
uerficulus hoc lpfum fignificet.Et fecundu innocentia mea fup me:Et fextidecimi pfalmi hocexordiu fit,Ex?.u
di domine iufticiam mea.Ec in dedmof ptimotd»cat quoq3tRetribuet mihi dominus fecundu iufticia meam*
SC  fecundu puritate manuu mea^z reddet mihitln uigefimo quoq; quinto pfalmotfcriptum finProba me borni
ne SC  tenta meture renes meos*8č cor mcu.Et in quartopfalmo dicatur.OCuiuocare exaudiuit me deus iu(Hcix
mex.fit: odogefitnoquinto pfalmoUCuftodi aiam meakjuonia fančlus fum.f acob quoq? Ioqittb-in Genefi * Sc
exaudiet me cras?iufticia mea.De očtauo pfalmo.^uonia uidebo carlos tuos SC dicitistcp tuos in grxco no ha
bdur.Te^t efttfed in hebrxo legit'' famachatqd interpretatur cxIos tuos.Et de editione Tbeodotionis in.lxx.
interpretibus additu e fub afterifcotcuius rei breuiter uobisfenfu aperia.Vbi qd minus habet" in grscco ab he^
braica ueritatdOr/genes de tranflatioe Tbeodotionis addidinSč fignu pofuit afterifčum. ideft ftella! qux qcf
prius abfconditu uidebaf illuminenSč in mediu r plerat,Vbi aut qd in hebrxo no eftjin grxcis codicibus inue
nitopjeAov.i.iacente pofuituirgulaiqua noslatini ueru poflumus dicere:qd oftendif’iugulandu efte SC  confb
diendu:qd in audeticis Iibris no inuemt r ’tqux figna Sčin grxcoat latinoruqj poematibu^inueniunfln fextode
cimo pfalmo.Qculi tui uideant xquitatestpro quo in grxco uos Iegifle dfixiftis ot ocpe&Aaioi jdoušt 2 LeTcoc fčt
VEOeulHlacri.i.oculi mei uideant xquitatestfed redius oculi tui!quia & fupra dixeratDe uultu tuodudicium
meu prodeat.©culi domini in propheta opante no praua fed reda confpiciant Jn ipfotfCuftodi me ut pupilla
oculi^dicitis m grxco legi cpuAoc^ov alsKupis čocf Kopiv ocpGaAaiou.i.cuftodi me domine ut pupilla oculitqd nec
in bebrxo nec in ullo habe£interprete. Exurgc dominc: prxuenieumfSi fupplanta cumlpro quo in grxco fit
čcvčccrlHei KUptž zspo^e&dovocuTous kčci uttos ksAiSov  au7ous.i.Exurge domine:prxueni eost&fupplanta
eos.Sed mcliustfi legatur in numero fingulari.$iquidcm de impio didum eftrde quo ftatim fequitur1 prxue^
ni eumi3^ fupplanta eumlEr ipe ab impitfaiam meam^ulliij dubium qui diabolum (ignificet. Septimodeci /
mo pfalmo.Grando SC  carbones ignis.Et quxritis cur grxci iftum uerficulum fecundum non habeanr interpo
fitisduobus uer fibus.Sed fciendum quia de hebraicatSC de Theodotionis editione intra.lxx. interpretationem:
fubafterifcoadditum fit.lneodem,Q_uiperficitpedesmeostanqceruo^;pro quo fcribitisie grxcpinueniri
Kčclapli IojU-evos  Toos <soAas albOucrgi gAoccpou.ideft.^ui proficit pedes meos tanq ceruiifingularem trn,
meru m pro plurali.Sed in hebrxo pluralis numerus pofitus eft SComnes interpretes pTuralem numerum tran
ftulerut.In eodem SC  dedifti mihi protedionem falutis tuxtpro quo in grazco uos Iegifle dixiftis jKcn e2.wkčxs
jaoi uTTgpbcs' ’53icrjil6Vd'oTHpicts' Mb\j>uSC  dedifti mihi protedionem falutis mex«Sed in hebrxo iefacha falu/
tis tux figiiificattnon mex:quod SC  oes interpretes tranftulerunt.Tnapfb fupplantafti infurgentes m metfufctus
mejpro quo grxco plus inuenifle uos diciti^cfuVETfčA.icoccszsaHTas Tbus ett črvlcr7avous ett eais ideft fup
plantafti omnes infurgentes in met fed oranes additum eft.In eodemfaiuit dominusSč benedidus deus meus^
Etdicitisin ar^conon haberi rneu^lu Kup'io9 koU£ uXoyH"fos ogeos ideft uiuitdominus!&benedidus deus?
quod non fubafterifcoiied abipfis.lxx.de hebraica ueritate tranflatum eft;6č cundi interpretes in hacparte cd
fentiunt Jn codem.Liberator meus de gentrbus iracuridis. Pro quo in grxco uos inuenifle dicitisiab inimicis
meis fortibus fiue potcntibus.Et quiafemd ueritati ftudemus:fiquid uel tranfferentis feftinatione? uel feriben
dumumo deprauatumeftifimpliciterconfitenlfSčemendareldebemusopusdH^arouEp^Gpčbv JocpyiA6yJ.
tberator meus'ex inimicis meis is acundis.ln hcbrxo nihil aliud habeturtmfi hoc. liberaror mrus^b inimicis
meis.$,ptoaginta iracundis acididerunr.it pro gentibus tam in-Hebrxo q in cundis interpretibus^nimiVi p 0

5  H .E' 1 .

W'

I


i

fiti funt:8C miror quo pro inimicisgetes mutant funt*©člauodccimo.Exultauit ut gigas ad currendd uiafuš*
8Cdicitis q> in gracco fua no hetuifeyaAX<ao-s7aicxS yiyas ApccuavoAov ideJexultauit ut gigas currerctua
fua.$ed hoc nos fub ucru additu repperimus:3C in hebra:o n5 eife mamfeftu eft.Monodccimo, Fnbuat tibi fe
cundu cor tuuSC dicitisin graseo uos huicuerficiilo addituinomedomini reppifle Auh  soi Kupiosd. tribuat ti
bi dominustqd fupfluueft;quiaex fupioribus fubaudic"’:Vndecccpit SC pfalmus.Exaudiat te dominusin dic
tributatioistut SC hic fub eode uerfu dicatf»Tribuat tibi (ecundu cor tuu.i.ip fe do minustde quo fupra didu eft
Jn eode.Exaudias nos in die in qua iuocauerimus terpro quo legifTe dicitis e v m av.i.in qua:cuq a  jjed fuperius
cu bebraica ueritatecocordatjubifcriptueftbiom.i.indie.^icefimoicpu mo.Tuaut domine ne clogauerisau
xiliu tuu a me:qddicitis inueniftc uostno meu&ruAE Kupiš juh jucckuvhs ~Thv  fbCHGEiav crouaTrEubu* qd ue^
eft:3C ita corrigendu»Ncq; eni (iqd fcripto^ errore mutatu efttftulta dcbemus coienonc defendere, In eodetn,
Vniuerfu femelacob magnificate cutpro quoingraeco fčriptu fit aTidiv^bcrTEpjaaiSKčopjio^acralg durov

grarco fcribit 1 AEAo£ocjugvosd.gIorificatuseft.$ed in latino fi traffcrat fitindecoratraflatio; 8 C nos emedaces
pfalccriu olimiubicucj? fenfusidecftiuetefjiinterpretu cofuetudine mutarenoluimušlnc nimia nouirate ledo
ris ftudiuterretemus« VicefimofecudodJ alix meus inebriansJg prazclarus eft.Pro quo in grasco Icgifle uos di,
citiskai To zso  lupiov ačv.i.SC calix tuus»$ed hoc in coelei ror obtinuit^kte^ 3 C.Lxx, 8 C hebrad Sl  oes itetpre
tes calix mcus habetrSC hebraice dicit chofi$Iioqn fi calix tuus cfferdiceret chofabe^n uicefirnoquarto. Cofu
dantur oes iniqua agcnteslSC dicitis q> oesin grxca'non babeat? aisyuv 6 H TcoSav oi ccvOjuuVTes 2 uaKEvks.i.
<c 6 fundani? iniqua agentcsTupuacuc$C bencina nec iirHebrsco habctifed in*Lxx.fub ueru addiru eft. In eode
Innoceres SC redi adha;ferut mihi:quia fudinui te^č dicitis i grxco uos rcppitlc 0T1 uttejub hčtcte  KVpig.i. aa
fudiuui tedominejquod fupfluu ed.Vicefimorexto«EcnucexaItauitcaputmeu fupinimicos tneosS pro quoi
grseco uos inuenide dixidi^Kai v vv iŽ-uu^coo-ev KEcpaAH jiou.i.SC nuc ccce cxaltauitcaput meuj fčd eccc fup
fluu cd,In eode.Exquifiu!t te facies meaipro quo in grasco fit pofitufenliure 76 z 3 pbcnLi>Tfov oioussndcd qux
fiuit facies mea teifed melius fupiused»Ticefimofepnroo.£xaudi uoce deprxcationis measfpro quo uos inac/
nidedixidis'£icraKouo*oyKupi£,ncxaudi doniineifcd Sl  hoc additu eft.Vicefimoočtauo.fctintemploeiusoIs
dicct glortamrpro quo in grxco svlovdčoauTou čsdccrTtsAeyi £Zo^avd,& in tcmplo eiusois qui dicit glo^
tia:quod f trafftrrc uoluerimus ad uerbuois quis»in cocinitate lnterpretationis incurrimustSč fit abfurda.traf
Iatio«In eode.Dominus diluuiu inhitare facittpro quo uos Irgiffe dicitis Kupios tov koctokA 5 usjuovk 6 ctoi kei
» i.dominus diluuiu inhitat;quo^ priusptinetad gratia credentiudecundu ad eius in quo credut hitaculu, Sed
qui‘a Iofeph uerbu ambiguu: 6 C pot utruq] fonarc.Na ft dio Sl  babi tatiodicit^ in ipfo pfafmo de gratia bap /
tifmatis dicitur. Vox domini fup aquas muftastSč uox domini prxparantis ceruosrSž Reuelabjt condeiai&in
teplo cius^ois dicet gloria.De jpfis fentire uoIuimuslqui glortficant dominutSc interpretati famus dominus di
luuiu inhlrare faat,Tricefimo»^uonia tu es protedor meus.Rurfum Sl  in hoc Ioco additu eft nome domini^
oti  cru giv/TTgpds zstcflns uou Kvpig,i.quonia tu es protečlor meus dominct& ne eade incalceiobfemarc de/
betisinomen domini Sl  dei fepiOime additutdč id nos deberc fequi;quod de hebraico Sl  de.Ixx. inlcrpretibus
cmendauimus.ln code.Ego aut dixiin exceflu mentis mex:|> quo in latinis codicibus legebat'’in pauore mco
£r nos iuxtagrxctim tranftuIimus‘£v 7 H EKcfritSEiJUOu^i.in exce(Tu mentis mex»^liter enim Jatinus fermo ekj
t  as tv exprimerc non potnifi mentis exceflum.^liter me in hebraico legifTe noucrain ftupore 81  admirationc
mea.Xxx»Ncc eft in (piritu eius dolus»Pro quo in gracco legifle uos dtcitisouA-fc es t  iv £V "Tcos- ToalaTt dvrou

pdiHVgis TotAbd cotbpiav e v 76 sv zsaynvai juoi 5 i<dv 95 v.:idefl con u er fus fumin crunam dum configicur

mtlv fpinaiquod ex hebraico tranflarioneTheodotionis fub aflerifco additum cfl;6č i hebraeo feg!tur.Xxxiiii:
©mnia ofTa mea df’cen&lotnine«Pro quo bis dominOiuenifle uos dicmsts5v7a7a6o i ldjuov£pucri kOpis kO'
piH-s oaiois erbuideft omnia ofla mea dicent domine dominefquis fi miliš tibi.,$ed fciedum multa funt cxe

plaria apud hcbrxos;qux femel dominum quidem habent»Xxxvi»Et uiam eius uoIettSC in grxco uolet nimis
uos legifle dixiffis Kai InvoA-bv dcuTouosAHcret ccpoA-pd jideft Sl  uiam eius uolet nimisl quod additum eft:

nec apud quenq habetur interpretum,Xxxvm»Yerutarnen uane conturbatur ols ho uiuens:<S£ dicitis in grx /
couosnoninuenifteconturbatu^TfAHVTdcrujuTfaVTdjudTdtOTHS ^sasaVTpcoTroslav/ ideft uerutamen
uniuer fa uanitas^omnis homo uiuens^ed Sl  hoc fub ueru additu efbin.lxx # Et hinc apud uos: 8 i apud plxro{qj
error exorirur!q? feriptorum negfigentia uirgula»U afterifcis fubtračlisdiftinčlio uniuerfa confunditur.Trice
fj monono:Et legem tuam in medio cordis mci»Pro quo in gracco eoperifte uos dicitis' Kai ov vojtiovcrovlv jrg
crc oThskoi  Atas .uouadeft Sl  legem tuam in medio uentris mei:quod in hebrxo feriptum eft battos mex»Sed
propter euphoniam apud latinosan corde tranflatum eft»Ettamcn non debemus fubtraherequod ueruru eft
I n eodem.E>omine in adiutorium meu refpice»Pro quo in oracco repperifte uos dicitis Kupte els t 6  (ibkoHcrdt
oi o  Trpos^ 2 ?* 1 "^^ domine?ad adiuuandum me (eftina.$ed apud.Ixx|£TTip)AETfE ideft refpice fcriptu e«XI*
fiiingrediebat ut uiderc-trSč dicitis  q> fi ingrxcondfitpofitCpKdietasrTopeuTO tou i^iy:ideft5t!grcdiebat'uc
u«dcret:cu m#nifeftifTinie SC in hebrxo SC in cunčtis interpretibus feriptum fitt&,!xx,tranftuIerantJ&R$bf u

.u
tar c



'. .ve*-'*-  ,

c# 0 ’!:


iiiq'



d,iS mV" cb0 l-.lt

**»*%, -i 1

tcO‘ a ° j] ;  ••

gf*

5 »* s

S-

OE oiloxra. \

Sjngf* e °W < ‘“

diuSCin ucrcnUi

|xx.rcpcnfuftčd -

fo,jKUtaiidiui niaifel
iojd£Vt'ddl I - U1 '

interprctatudoO 1 >

templi ruilpro

citii ev  dicržIbuAaoO

lachddeftH&ouj - 1)

uo ,Hotnocumin
cottOSEV  Tuu HSc\.ScdUi
ftioncmjin fine n . ,
couosIcgificdut fileji
tumeftinlibrchutt . .
/yllabam fčquunur:pridj
colegiffcuos jia(hV». x  ,

acmCCnosdc,! >. \,k  i u<-
aduerfus fratre m tuam k>
[urrequiadiximusaj .
bas»quoduiti 0 f unif;? v

g^ MiCiioha,

W £9ou

ar :

ur

li[ iDUsiloq Ui { llr  i 1
puo ^id f (l nl . ■ • '

wis t a eE r‘ ,, rs-'...i

itur; r T:

lc geb a

Uos iiiUr«,’-? UM  ' ic  ! > len

d

^i,r

K)

'•CllUf, 1

r P r rt4ii f u ,


ter

Uto

iu

s

* - iSi  in primo pofitur. _„„

tare uui tus meMeus meus.ln fecunao autemideft m fineipfrospfM m£SafutareuuIras mei SC  deus meus : ita
dutaxatlut & comunčtio de Hebraeo Si  Thcodotione fitbafterifcoiadditum fit4rteodem.Exprobrau£runt mi
hi qui tribulant me.Pro quo inuenifle uos dkitis?coNEi2uf ov xie  ot slepot juču(ideft exprobtaueruntmihi ime¬
tnici  meitSC apud hebraeos (orai ide (thoftes mei:fn eodem.Spera in deo quoniam adhuc confitebofiIIi;8£ di /
citisadhucin graeco non inuenirfEATnokjVETri lavo eo volt e£o.uo  XoyH.aroju.oct aulcofideft fpera in deu quo
hiam confitebonlIijquia fubafterifcoaddituro fit.fta enim SC  in hebrsco fcriptumrcppcrimus.cbiod qu:od jfi
qbod fignificat oyi ETt.Latinecj? dicittiradhuc.Hocetiam ipfum in,x]i^inteIJigendum« fn ultimo uetficufoV
ETT io-ovettITov egovoTt 6^oaxo!A6yHar6aiai auTwa*w Tripidv lo vmpo&ic»riotmo$£6rt oGšDsritoufUpera žsr.
deum quoniam adhuc confitebor illšialutare uultus mei Si  deus meus. Xliti . (t non ingredieris in utitotibus
noftiispro quo in gracco uos repperifle dicitiskcd ovEpAbvcfk oečos: EvlatsŽ.0 vajtismi vnjuccdv^tS: nonigre
redieris in uircutibus noftris*Sed fuperfluum eft.f n ipfo pofuifti nos in fimilitudinem gentibusJPro quto igr ar
co feriptum eft EOouftaičcs' Eis eočcpocfboAHV evTois  £GNEO"u$ed fi dičtum flisflet in  Jatino nonin fimilitudiBem
gentibusded in parabolamnnconcinnitas efle t:Et propterea abfip dano fenfusiDrerpxerationis:elegaonacon\
ieruataeft. Alioqumin hebrasoita feriptum reppeii ideft pofuifti nos in pronerbiumJingentr —

bus.ln eodcm*Exurge adiuua nos.Pro quo more fblito in grarco domineadditum c ft»fokexcFT€cKuprE gioHgB/-
croVHauviideft cxurge domine adiuua nos.Q__uadrage(imoquarto«§agitt3c tu a; 3cutst»Pto  quo isi  gsateo legi f
fe uos dicitis r fče fbsAh ctouhkohh aisva 2LukocTOT5|.fagitt£e tua: acutae pot^nriflimarjfed hoc maldlcde fbpe
riori tertio uerficuloSadditum eft, In quo legi tur. Accingeregladiotuo fuper fčmur roumžideftpotenfijflme
TOSpiltbcrai iHVpOajupon av ctOuett itov junpov o : ou2.ukaTE.Xlvii.^uoniam ecce reges congregati funtipro
quo in gnečo legifle uos dicitis.tcce reges eius congreaati funt:quod fuperfluum eflfiipfe lečb'onisrextus ofle-
dit«'& in ueteribus latinorum codicibus feriptum erat.Rcgcs eiusfquod nos tulim us: quia nccin hebmomec  I
Ixx.reperitur*fed l&oubifbOKnAeiS lit S yits cruHk)(OHcra vfi'.quoniam ecce  reges terrascongregari fimc.In ip
fo.JEicut audiuimusriic uidimustpro quo m grazco repperifle uos dicitis K&la <sipH KoucrajIeNCulcoS k£ e
iojdgvfideft {icutaudiuimusita6čuidimusjquod fuperfluumeftdegitur eniminhebr^o chennamu?qaocl
interpretatui^oulcoS B2LOJU.sv;hoc eftfic uidimus.ln eodem.Sufčepimusdeus mifevicordiam tnam i medio
templi tuilpro quo quod nos de hebraicoSČ de,Lxx.interpretibus uerrimus templi tuijfngr^co legifle »os di
citis ev Aisicrž loOA5oucru:ideft in medio populi tui:quod fuperfluum eft.In hebraico enim feriptum efteeba
lachddeft hSoutčuiHoc efl: templi tui:8C non ammac quod populum tuum fignificat. ^ uadragefimoočta^
uo.Homo cum in honore eflecpro quo in grxco  uos inuenifle dicitisfSč homo cum in honore eflet K&t oculpo
cottos  ev liju.Hcdv.Sed fciendum q? lfte uerficulus bis in hoc pfalmo firiSC in priori additam habeat ČC  conium
člionetnjin fine non habeat.In eodem.ttt dominabuntur eorum iufthpro luftis lov/S Euešisfidcfl reČlosi grx
co uos legifle dicitislfed hoc propter euphoniatmdta in latinum uerfum efl. Alioqum 8C  in eodem Iocotubi ferip
tum efl: in librbeu&Eicdv in iufto^ intelligimus libroiSč non debemus fic uerbum de uerboexprimeref ur dom
fyllabam fequimunperdamus intelligentiamdn codem.S)e manu inferni cum liberauerit mejpro quo mgra:
co legifle uos dicitis&CKsipoS aiŽ-čuolavAoalfbdcKH jueiidcfl: de manu infernfeum accepcrit me: ^_uod qui
dem nos ded_xx,ita uertimusiSč miror quoin ueftro codice deprauatum fi t.CJ^uad ragefi monono. Sedacs
aduerfus fratrem tuum Ioquebaris :pro quo in graeco legifle uos dicitis ; Kčtl£A exAfiiŠt& putatis non bene uery
fum:quia diximus aduerfus fratrem tuum loquebaris!Ž debuifle nos dicerejaduerfusfratrem tuum detrahe/
bas:quod uitiofum efle 8t  in lingua noftra non ftarejetiam ftultis patettnecignoramus cp KaleAaAiff dicatur
detračlio:quamfiuoIuenmusponere no poffumusdicere aduerfus fratrem tuum detrahebas:fed de fratre tuo
detrahebas.(^_uod fi fecerimustrur fum contentiofus calumniator uerbo^ inquireriquare no dixcrimuskčc7a
loi/aTvscpoucfoOihocefl: aduerfus fratrem tuumlharc fuperflua funt;Sčnon debemusimpudica nos uerbo^in

va  *. ^ »n.« » « a  m  ^ m  -J ^ — V« j—' * - - - ^ -^ ^ ^  ^ ^— - — — j" —  —-—-— w  -r  —-- v *  -

pvbjasHOStidefl nec fit qui eripiat:quod SC  a nobis uerfum efbSC in noftris codicibus fic habeturtlč miror quo
uitium librarii dormitantis referatis ad culpam interpretiVnifi forte fuerittnequandojrapia»ne fit qui eripiatt
Si  ille pro nec 5č feripferit .In codem.Sacrificium Iaudis honorificabitme:proquo in grazco fčribitufov/cnoč
SiHscrgos io^occrEi JUEfidefl: glorificabi t me;de quo 5 C  fupra diximus 8č in euangelio in eo loco ubi in grasco le
gimustsdclEpžLb^Slov Justin latino fcribiturtPatcr elanfica mc.Noluimus igitur immutare quod ab antiqs
Icgebatur : quia idem fenfus erat.In quinquagefimoquarto. Expcčlabam eum qui faluum me fecitJ 8C  dicit/s
uos inuenifle in  grreco.^pocr eisko jjlh viov eebv TOVcfcoIOHTOC alstidefl expečlabam dominum quod addi /
tum eft.fn eodem:\pufillanimitate fpiritus i 8i  in grseeo  inuenifle uos dicinlccTro oAtyby{/)(t53 quod pro /
pne.pufillanimitas dicitur.Sed fciendum q? prooAiybyO')(ta :AquiIa SC  Symmachus 8ž-Theodorion Si
quinta editiofinterpretati funt 5ifo TOudcH£Ju.b 0 :ideft a (piritu: 8C  in hebraso feriptum eft merucha . CS)mni%
lenfus it a apud eos legiturlfeftinabo utfalueraipiritutempeftatisSčturbinisIneodem.^ uoniam fiin‘mi
cus maledbdfTet mihitin-Grxcooli ei6s yeposbH£i2ualj!qhoc eft obprobraflet niepofitum cft.Scdtn
ter maledida 8C  obprobria«fenfum diferepare pfpicuu e.^uiquagefimoquito oti  sscAAbi oi oJcAe^cunte?
-dliaTroO^cuc HJulpbcfoucpoiHSHcrojdduidcft. (^uoniam multi bellantesaduerfum mefabaltuudinedi« i

H  ii lx.xiv

v

nbn timebc&hoceft non bellantesaduerfum merfed tuu excelfum uideboiumcninipfoJn ira populos cpfrki
ges(?*ro quo u>Grxco legitur KOCTO^Ssadeft confrmges;& apud-Launes pro eo quod cft deiicies&de&KaTCk
{Vx:X%jmale error obtinuit ev  opyHAčxou's kčCTOccrestideft: m ira populos confringestnam SC m  hcbraico ho*
rcth habctuftdeft KaTčcfJctXEis:quod nos poflumus dicere deponese&Spmmachus interpretatus tft.^uni -
quageftmood,iuo*C§_uiadominus fuiceptor meus:Pro quoin grajcopolitum elUori cf uogečs  ocNTtAHTrTcop
jubueftideft quia deus fufceptor meus cs{& fciendum q? in hebrxo nec ts eft Icriptuirancc tu:& apud feptuagi,
ta foios inucnicsjn ipfo^ieus tncusJuoIuntaseins praeueniet mc:Pto quo »n grseeo pofitum cft oGe č>s  ai outce*
Aeos  fccuTOučSpocpoacrEi juLsiideft deus mcus mifericordiaeius prteueiiiet mejquod ČL  uerius cft, Sed i hcbrxa
leriptum eft defmei mifericordialpraeuaiiet tne.I? i eodem.Steus oftedet nmhiintei inimicos meos ^jpro qao in
orxco pofitu«i cft 0060 ? ju6u 2lEi£ei  juoi ev  Tbis E)(6po;s joobiiaeft deus meus oftendet mihi inimicis mcistfed
jneus additum cft.ln eodem.Ne occidas eo$Jnequandd oblimfcantur populum tuum^ro:quo in gracco ferip/
tu etuHTT ote ett iXbcocoHTSt lov  hojulos croutideft nequando obiiuiftantur Iegis tux.$cd in fčptuaginta ČL  m
hebrxo nen habetur populi tuitfed populi mei.Et a nobis na uerium cft.ln eodcm.Et (cie  rit quia dominus do
mtnabitufrlacokfinium tcrrx$ro quo i grxco fčnptum efftk&yHwcr6Ki 7čci ari čO£os2i.EcrTfo]£i 7ouiaKop>
KČu Toov zsgpdCTcovlHS yHSixJeft SC  nofčentlquohiam deus domiriabituiftaccbj6i finium cerrx.%d SC  comun
bnoaddttaefftSč ordocft:$e:ent quia deus dominabitur lacobifinium tcnx.|n quinquagcfmVo. ^_uis dedu
cer tne m ciuitatem muni?am1quis deducet: me ufcp in Idum^aiTuPro quo habetur igrico hti 5 o2-HyBcrgi oag
ideft aut quis deducet meifcd fupi rfluum cft aur.Jn fexagcbmo.f§>_uoniam tu deus meus cxaudifti orarione
ineam.Pro quo in grxco Iegiturfo-n ctuooeos bcth  Kov/crccs 1 uveu)(ov  ftoutidt ft quia tu deus exaudiftiora/
tionem roeam(quodnon habetur in hebrxdJnec|in‘!eptuaginta interpretibusS& :n latino additum efttfn eode
$ic pfalmum dicaen nomini tuo in feculum feculuPio quo ingrxco ferip tu m .litin fkculateu Tcos^SAo Teo
GHojucrricrou eis Toucccn cSdasiideft fi pfallam nomini tuo in lxeula$Č in ht brxo femel h a bet lamech ideft i
XternumJn fexagefimofeptimo. Q_ uia deusadiutor nofterinxrernum.Pro quoin g^xco fitiori ogečs(Soho
bs  (bucovddeft quia deus adiutor ueftertergo in xternum obeluseft.ln fexagclimofecundo. Sitiuit tibt aniina
rnea.pro quo in grxco (it-EŽ-icpHcrE crsaf u)(k jdouiideft fuiuit te anima rnead^d in hebrxo non habetur atcha
quoci figniftcat tellcd lach quod oftendit tibi(^uod SL  oesinterpretes tranftulerunt,Ergo fecundum fingiia: ia
tcrpretationem'uerfum eft in lannum.ln fexagcllmotenio.$agittx paruulo^ faftx funtplagx eo^, Pro quo
in grxcot(iEAosHHTfiovsy3HH7Hsd:vaiTr?\Hydi avlavtU  fiiaicta piruuion fache {untplagx eoyi:  Sed fi fic
dicamusinon refonar in latinum-fagitta fadx funt plagx,Pro quo mc hus habetur in hebrxo:Percuriet eos de
usiaculorepentino;& inferentur plagxeo^.fn fexagefmoquarto,0_ui conturbasprofundum maris! SC  con
turbas ion um fiuctuum ciusun grxco SorutiTaparrcov lopOros lAs edAaTTHS hx’ous  Kujualžsva iro&i,
qui coturbas profandum marisftbnum flučtuum eius ČL  eft additumjquis (uftmebit?quod fuperftuum eftftu/
bauditur enisntqui conturbas (onum flučluum eius,Ineodem.Paraftiabum illo^ quoniam ita cft prxpara^
tio eius#č dicitis qi in grxco non fit eius^OTi bu7os heIoi  juacf iaudeft quoniam itaprxparatiok:um i hebrxo
lecbina manifefte prxparationem eiussfign fice t Eius autem ideft terrx:de qua fupra dixerat: ^ ifitafti ter ra m
SC  inčbriafti eam.ln (txagefimoquinto,Holocaufta modullata ©fterram tibi cum incenfo arietum, Pro quo di
citis inuemftc uos jusla gOjuiSjulocTos kou' Kvipicovždeft cum incenfo Si  anetibusded male(in hebrxo aute ferip
tum eft emfato roblim!quod interpretarur jugla eujuiaftal oS Tcovikpicbvtideft cum incenfo arietum ,f n eo-
dem,Propterea exaudiuit deus.Pro quo in grxco mucmfte uos dicius^ia 7ov7o£icrHK6ucr£jubuoeEOs č3pocr
EcrXgTH cpcoHH ths AJheos juou  Jideftpropterca exaudiuit me deustintcndu uoci deprxcatiois mexiquod fup
ftuum eft(& minus efttSč coniundltoJn fexagefimofeptimo^xuftate in conipečlu eius.Pro quo in grxco inuc
m (Te uos dicitistKCti aydcAAicxcreE EHcoTribv auTOulideft ČL  rxulcatc in conipcčtu eius i  quod ita uerfumeft a
nobis,lled a quo in ueftro codice corruptum fittfcire non poflumus.fn eodetn.Etenim non credunt inhabitare
dominum.Pro quo in grxco uos lcgifte diciti^Kcii y5p6cTfeieonldc> 7ou kSgSctkhhoo 1  oct|ideft etenim no cm
dentesinhabitareiquodutruqi falfumcft.Noserum tranftulimus.ftenimnoncredentes inhabitare dominu?
ut fit fenfusjSC pendeat ex fuperioribus, Afcendifti in altumf cepfti captiuitatcmlaccepifti dona in bcibusH
eos qui non credebanfdeum habitaremortalibusJn eodem,$enedičtus domlus die quotidie|pro quo dicitis i
grseco IcgCKupios oGEosEuAd^^Tbc^ KupiosHJUgpavKnTri jtlEpav,i,dominus deus benedidusl bcncdidus
dominus die quotidie:fed mdius SC  uerius eft quod (upraln eodem, 'f  iderunt ingreftus tui deus|pro quo in
grčečo feriptum fii?S©edok'T'tcrdcv5i ZoopiaicrduoeEosf ideft uifi funt ingreftus tui dcustquod i hebrxo ita habet
:fachuaalichatas:quodAquila&-Symmachus&Theodotion SL  quinta fextaq^ editiomterpretati funt. Vide-
runt itinera tua deust&T quod fequituiUtinera dei mei regisiqui eft in fando.Ergo a uobis ita legend um eftl.ui
derunt ingreftus tuos dcu^& feriptorisuitium relmquendum eft:qui nominanuum pofuit proaccufariuo: In
cerin*Lxxiitareppcreiim <„& prc eo qued eft nAppKcmv hoc cft uideruntin mul us

codicibus habed‘EG£opHTicfdcv:quod ČL  obtinuit confuctudojn eode.fngrcftus dei mei regis mei. Q__uod aut
dicitis in grxco no appofi tu leccudo loco metJaperriftimi mendacii eftifecudo eni ponid V os autem habetis cn
SSopiai Tougeou alou lov  (idcri AšcosTovev 7u5yicbjideft ingreftus dei mei regis*qui eft in fadojfed mei po
fitu eft blaodientis affcdulut quioium deus SC  rex eftjfuis fpecialiter deus fiat ČL  rex mefito feruitut/s. Demp
in hcbrxo feriptum habcsclimelchii quod de urn meum ČL  rege m meum figroh

catJn eodem,Rt

.egna terrx cantatc deotpfalKte domino^K dicitis in-Grxcp efle ati (iacr s A s cci 1  hs  yns Vi

C  C .  I’

■

V"'.

' 0 ’Lu^:

r

ees:

".C

1

•Č

prgcoO*
ornncsrc ?' 1
fiabcn

bxx.tnanifWb"'

rnctimaidto"’
p^tri/TOvrt S °
^infcculum ; -r-
Jcptuagcfimoi^
fiIiumcft.Nan»

codcm.^uom-

&:omncs intrtp*‘
gratcolcgille a >
mcaKcor meum

mcum3Ccarom<

^ayytiA6uu ~
inhebrzohjbcr n
cadoaes:uclprv  m
Vtqiu'Jdruifrp, .
usJneodem.y ,

utprofando&ndh

loujlijn&aftatuo

ver UD, ; v 7T6KTOS 1<

feftosdciatcrr.il t
corporcput.u ; . :

■usv/ur p<j (

huiujopcnse.v .1  •
feBnofcnptun,,,

T °uiwOcn

»feu.u.S, u ,
Ic pcrfpttu umc il .T
uto osinfcrp /CQ(
P'«csm

'

'lan.'' i

:< u A d u '^

k

itc oeft-


"Tooticof &X?la7s 7c6 KOpio Teo ett i JoeJIh ko  Ti štte Tovov/pariov Tov/ oupSahomra'  aNccToAdcsh*« egna h**«
cantate deoplaHlire domino:qui afcendet fuper caslumcadi od orientemjed in hoc uerhculo non eft feriptum
pfalhtc deotquem ftatim ftquatur diapfa!ma,(^_ ui afcendit fuper caslum casli ad orientcrmSCnon-Piallite deo
qui alčcndit (uper caslurn casli ad orientemkum i fte prior uerficulus tnagis habere debeat iuxta hebraicam ue
riratet^tCantate deotpfallite domino:Et illud quod (cquitur in principio ucrfiis alteriussPiallite decž non fitin
Izbris audenticisjled obelo prasnotatu.Frgo Si  uos legije niagss ea qux uera funnne dum additum fulcipitisl
quod a propheta (čriprum eft:relinquatijh fexagefimoodauo Lauabo nomen domini cum canficc^ro quo
dicitis uos repperifle in grasco'co hettco To ohojučc Tbueeou jušou ju.ETČb2iHsftdeft Lauabo nomen dci cum can
tico:fed mei fuperfluum eftjn feptuagefimo.5>eus ne elongeris a mejfluod dicitis in grarco pofitum efte oeecs
jdou jJ.Hzl5pUNHS caffLubufidcft deus meus ne elongeris a me(3eus meus fuperfluum eft$ri eodem.lPeus do>
cuifti meex iuuente measfCin hoc quod apud grascos uos inuenifte dicitis deus meučoegos jugov/cc  E2L«2.d£as
jdsEK NgoTHTosjučv/Iiddd deus meus qucedocuifti meexiuuentutemea6fuperfluum eftjn eodemiS)onec an
nunciem brachium(& dicitis in grxco uos repperifle mirabilia tuaiKai JUigKpi Tovmuv ccrr&yy sTvStS occujj.cc
criacrouiideft ufq? nuncannunciabo mirabilia tua.sjuod de fuperiori uerficulo eft|& ufqj nune pronunciabo
mirabilia tuaileneergo hic habet brachiumJn feptuagefimoprimo.Et adorabunt eum omnes reges. Illud in
grasco uos inuenifte dicitisKod SSpocrKuHn er ov/cri auTcd 'SScchTes oi (basi A £is Ti-S yHsftdeft Si  adorabunt cu
omnes reges terrasJfuperfluum eftjn eodemuBenedidus dominus deus deus iiraelfdicitis in grxco bis deus no
haberi suAoyHToS Ki/pios besoSl sp5H?bideftBenedic7us dominus deus ifraebcum & in hebraico fit 8C apud
Lxx.manifeftiftime triplex dominitdeftdeicp nucupatio myfterium fir trinitatis Jn eodem,Et benedičtum no
men maieftatis in ceternum$*oc ergo quod in grčečo uos iuenifte dicitis; kS'i  £uAoyn jIehov To onOjIo ths 2lč>
£bs cf utoubs Tov čbcoMoc koci sis tov ai&NčcTou aicoHOsIideft Sčbenedičtum nomen gforias eius in asternum
8C in faeculum fceculilffuperflue fčiatis a grascis efte appofitum:quod necHebrceus habet necXxx, interpreres.
$eptuagefimofecundo*Prodiit quafi ex adipe|k uos dicitis in grčečo repperifle E^EAev/crET&Hideft prodietrqd
falfum eft,Mam SC apudrLxx*incerpretes ita feriptum eft eAsA^ctstcu cootksteStoS HčeitKiS čcyrcbv » tn
eodem,^uomodo (it deustin grčečo dicitis non efte deumlcum SC apucULxx,fcriptum eft* tspcbS sy6 ooeoS:
Si  omnes interpretes fimiliter de hebraso tranftulerunt.ln eodem Jnteiligam in nouiftimis eorum ^pro quo in
grasco Iegifife aos dicitisKočt sucovadefUEt mtelfigam$ed hic Si  coniuncTioifuperflua eftjn eodem$lefecit caro
mea Si  cor meum^sC uos dicitis ingrasco non haberispA ittev HKO.p2.ia juou Koci ncrocp^ juoulideft defecit cor
meum SC  caro mea Jn eodem, Ytannunciem omnes prcedicationes tuasIJ)roquo in grxco legifte dixiftis tov/
£^&yyeiXčci jE  zsacrSS Tacroci rigaš icfcfbu#idefWcannunciem omnes laudes tuasjSCfcisndum feriptum
in hebraso habet malochachottquo(LAquila ayy eAov/s croufidcft nuncio^Septuaginta prxdi

cationesiuel promifta interpretati funcljicet SC  laus Si  prcedicatiounum utrucp fignihcet Jn feptuagefimoterdo
Vt quid deus reppul/fti in finem.Pro quo apud grxcos male legitur ordine commutatenut quid reppulifti de
usin eodem.C^uata malignatus eft inimicus in fančlo.Miror quis in codice ueftro cmcndando peruerterit*?
ut pro fančto fančtis poluerit, Cum Si  in noftro codice in fančlo inueniaturilicet grčeči legant ev  Teo ayicoS
Tov/ jiuin fančlo tuo Jncedamus omnes dies feftos dei a terra|pro quo i grasco leriptum eft 2le07e Kai k5to zsa
ucrcbjuLEV Tf&cras Tas aeopTas Tšuarrb Ths ywsl^ nos tranftulimasSheus SC quiefcere faciamus omnes dies

ju.gv(ut quidam putantjfed eKKav/crco J.£ viideft incendamus:Et quia retulit mihi (ančtus prefbyterFirmus: q
huius operiš exa<ftor fuiuinter plurimos hinc habitam quxftionemlplenius de hoc dilputatidum uidetur ,In
hebrxo feriptum eft larhuchol medahu hcrbaares-qd^Aquila SC-5ymmachus uerterun^EKKčcuKHS ohto to?
šopTocs TOuosoudTTo ths yHSt ideft incenderunt oes folenitates dei in terra,(§_uinta enkccv/khs ariTo.ideft co
bulTerunt.SextaENKauTjuigvddeft comburamus.^uod Si  feptuaginta iuxta exempIo^ uarietatenitranftulif
feperfpicuum eft,Theodotion quocp v/rrčKčcOcfjdEy:ideft fuccendamuslex quO perfpicuum eftrpfallendum
ut nos interpretati fumus^C tamen fciendumsquid hebraica ueritas habeat,Hoc enim quod feptuaginta inter
pretes tranftulerunttpropter uarietatem in ecclefiis decantandum eft^illud ab eruditis leiendum efl?propter
notitiam fcriptura^.Vnde fiquid pro ftudioex latere additum eftinon debet poni in corporelncpriorem traf
lationem pro feribentium uoluntatdconturbet.In eodemtContribulafti capita draconu in aquis, Tu confregi
fti capita draconis.Sic ledioms ordo fequitur.(£rxcus uerobabet o-v/cruHgTpr y»S Tčts KEcpaTičcs Teov 2.pa /
tov ToSvett itou v/2i.dT6s CTV/CTUHŠ0A59 acrTHVK^dAkv Tou 2LpS*bv TcoblideftTu tribulafti capita draconu
in aqu2iju confregifti caput draconis(eum in priori uerfuKU non habeaturifed in lecundodtacg aquis plurali
numero ičribetutJnon fingulari,$icut mAquila uerbu hebraicumAmmichim ramattoreideftaquarum mter
pretatus eftjn eodem.Ne obliuifcaris uoces inimicorum tuorum(j&ro quo in grasco ju.h etti Aoen' ths 90HH0 t
covoi keTov  crouiideftrNe obliuifcaris uoccs dcprascantiu tetfcriptum dicitisju hebraco autenlSorarad legi /
tur:quocLAquiIa hoftium tuorum interpretatur,Sy mmachus bellantiu contra te,$eptuaginta SC fexta editio
inimicorum tuo^interpretati fut^C eft fenfuspendens ex fuperionbtis^emor efto improperioru tn tuoru*
eorum quse ab infipiente funt quotidie. Ne obliuifcaris uoces inimicorum tuorum « ideft uoces qux te
blaffemantitibiqj a populo tuo detrahunt,Vnde fequitur,Euperbia eorum qui te oderunt:afcendit femp.Pro
tjuo in?rxcoeft.‘iiat 3 di:HTSsfideftperomniafme omnindtideftautem.dumhidufers poenasilliperftciunt
“ H lih dxxij;.

r

iivblaftemiastln ieptuagefiraoquarto.NarrabimusrairabiIiatua.I ) roquomaIeapudgrxcosiegitur ^.ikyhcr
juai ‘saHTOC 7čxoca ujdacria cfoulideft narabi mus omnia mirabilia tua.$n(eptuagefimoquinto ♦ ®mncs uiri

diuitiarum manibus fuisrSC non utuosneičio a quo deprauatumlegirisdn manibus fuisJcum igrico fifsocK

— 1^/- W r 'T/Vi C \/ČArrn' Amn«»c (illC fn £>A/4n«n

ttH£ujllžxtc£  ap)(ov TovUdeft-TerribiliiSC auferenti fpiritus principu m, ^eru m efttfed mTi appofuerimfeitfa /
tinus ferrao non refonat.Necp enim poflumus dicerc^Terribili SC qui aufert fpiritum principum Jn frptuage^
famo(cxto.Etmeditatusfumnočlecum cordemeo;8Cexercitabam SC(copebam(piritummeum. Pro quo in
hcbrxo legimus»K.ecofdabar pfalmoip tuo^ in nočte cu corde meo:5C loquebar?SCfcopeba (piritu meum pro
exercitatione? ideft decantationem quandam 8C meditationem*Lxxa:ranftu!erunt<‘

ideft per (crutabar fiue qucrebam,Et quinta fimiliter in graeco habetur crsočAAeiVKai etth  a tcoKiS £juNHCf$fiy
KCti s.neAHTHcra Uu)(Tbs jjlstccIhs  KcrpAičcs- jaouHA-bAEcr^ouv Kai EcrKSAAeTc ttneujuS  juoufidiftSC anos
attcrnos memineramiSC meditatus fum nočle cum corde medfargutabatur SC rimabatunfpiritus meus. Pro^
prie ,iutemfcrKbcAAeiv:in agricultura dicitur.In farriendo ideft farculando$C quomodo ibi quxruntur herbse
qux (arculo (ecenturtfic 8C ifte rctračlationem cogitacionum (uarum octto 7hj  o^KaAEcosiideft a (arculo demo
ftrauit.Et fciendum^ H2LoAscr)(6uv:ideft argutabaturlnon femel (e d ftequenter (ignificet Jn eodem:A gene/
ratione in generationem^koc quod graxum (equentes uos inuenifle dicitisVuHeleAssat TopRuSj ideft con f
(umabit uerbum rečte non habetur in latino:quia in nullo habetur interpretum.In (eptuagefimofeptimo. Ec

d it pmgues eoiptpro quo in grarco efle dicitis Koci Sttektei hev ev loicrTr Aeiocriv čcuTatideft-SC occidit in pluri/
bus eo^$ic habetur in hebraeolbamafinnechen hoc eft quoctAquila interpretatus eft.

^Symmachus SeptuagintaSfrTheodotion8iquintaeditio ■- quod

quidam non intelligentes putanerunt feriptum In eodem. B)ilexerunteu

in corde fuo:2C lingua fua mentiti funt ei:in graeeo haberi dicitis Kai Hyoafwrav cculpv ev Tčcf Joju&li dcul
6v Kai 7AyXwcraH aulcSv š^eus avlo aulbviideft SC dilexerunt eum in ore ipfo^i8C lingua fua 'mentiti fuc
ei"4C in hebraco feriptum eft, Es omnes uoce (imili tranftuIeruntiE^eOdaNlol ideft

mentiti funt.(§)_uis autem uoluerit pro ei ponere eumlSC uitiare exemplaria non eft mei iudicii.ln eodem. Et
propitius fict peccatis eoru mjSC non difperdet eosJiciris q> in grarco eos non habeaturtquod 8č uerum eft Koči
bvA-iScpOEpsi.tdeft SC non difperdet.Sed nos ne (entenria pendeatrlatinum (ermonem fua proprietate comple
uimus§iqviis autem putat Kai bOA-icccpespEirnon perditionem.fed corruptionem (onarejrecordetur illius tiru/
litin quo feribitur 1 * hoc eft in finem nepcrdasiSCnon utplazriq! interpretantur

ne corrumpas»ln eodem,Et induxit eos in montem (ančtificatiois fuas rnontem quem acquifiuit dextcra eius •
pro quo apuddLxx.lcgitur.opos lovilo oekThct dlolideft montem hunc quem pofledit:&C non ut uos ponitis
o,01 rt h ekIho^čcTo h A.e£i£ av/Tou:ideftHxc eft qux acquifiuit dextera eius.|n eodem.Et auerterunt (et 8C no
feruaaer um pačtumtquemadmodum pa res eo^. %c\oa?  pači um non habeatur in hebraeo:fcd quando oes
uoce umili tranftulerunt SC apud grxcos pačtum dicitur 1 ' 8C uno uerbo fi

gnificatur non (eruauerunt pačlum{Iicet,Lxx. pofuerinrjn eodem.ln tena quam fiindauit in fas

cufar^ro quo (criptu tuenifte uos dicitis ev Th  yHE6£ judAi čoctev  oculniVEis tov aicoKd.ilin terra fudauit ea i (se
culafh hebrceo ita (criptum eftč ut ucrtit SymmachUs.Kča coKoA.Ojd.HdEV cos juoHoKEpcd Teov Todyyd<f jud
&g\j  ev  Trh/H hv  E^EjdsAi čoctev eisTov dicohidiideft SC xdificauit ficut unicornium fančlificium (uum in terra:
quam fundauit in fecula^i autem non de terra dicitur-^ fundata fittfed de alia re^quxi fundata (it in terraipro
bent ex prioribus 8C fequentibus;quis (enfus fit(at nefcio qux restqux non dicituttfundata uideatur in terra. (I
autem iančttficiumin terra fundatum putanttdebuit feribi in terra fundauit illud mGeculaJn eodem. Et Intel
lečlibus manuum (uarum dediixiteos^ion habet textus Ihv eruNEcriv.ut feribitis numero (ingulari: quod in/
telligentiam fonatiHcut in bebraeo habeturifčd Eislois cf Okkct gcri:quod eft in intellečlibus. In (eptuagefimo/

r.l L*' /p j'* x  T  t-  y ; II n Cj.}  A J' * J ■ 11  7 »X ?r  5 J I*/-  *-fC >

ftodes fato^SCpomo^ habere confueuerunuut de ampliftima urbe paruum tuguriunculum uix remanferit:
hoc fecundum grxcos:Cxterum in hebrseo lichin feriptum habeturtquodAquila uertit crcjpov ideft acceruu
SC tumulum lapidum1quibus uinexSCagri.purgari folent.In (eptuagefimonono:Et plantafti radices eius hicl
& dicitis q> in grxco hinc non habeatuKKčdKalEtpvlEUdds loj piidsdvTHsrSč benc.Nam 8C in noftns codi
cibus nor: habetur^C miror:quis iperito^ noftros libros falfauerit Jn očtogefimofecundo. Hacreditate pofti/
dcamus fančluarium deftEt dicitis q?ingrseco fit feriptum KAnpoHoains u>juEye 5ul6is:ideft poflideamus no
bi(ipfis;qux (iipflua quxftio eft, (^uado eni dicitpofiideamu&itelligicSTnobis^člogefimotertio.Cor meu

SC caro mea.'exultauit i deu uiuu.Pro quo t grseco feriptu dicitis h KdpAiS aioO Kai h  erčep^ jaoimyaAAšdcs bn
lotideft cor meu SC caro mealexultaucrunt,Jn hoc eni nulla cotentio eft.Si enim legimus cxultauit intelligitur
cor meum exuItauit:SCcaro mea cxalrauiqliautem exulraueruntlduo panterexulfauerontideft cor meum SC
^ 8^(buosjut huiufmodi ineptias SC (uperftuaseonentioncsKubi nulla eft (< nibs mutahojdcdiretis.
juidcKcžpibjetHHpoOarlivdHliARvpisrai/TbTfSfpatrov/ddeft bcarus nhtenim  cftauxilium ei abs tet
1  rtrod

caro

ta eodem

Jjjuia nčs in Iatina mterpretatione uitauimus ucrtcnteiJBeatus uir cuiuseit: auxi!ium abs teJut dicitisH-eprehen
dimr.Cui enim noti pateat quod fi dicere uoluerimus aiius eft auxiliumabs tefapertiftimum uitium fitj§dqaa
do prect'flferit,cui!usifeqai non debcaceimifi Torte ujm arguimut:qd uitauimus urnam In code.In ualle lachrp
maru<pro quo dicitis Ičriptu m eftegicr1 hvkoiA5&cx:  louKXau0jdwHoc^:ideft in ualleplorationisfted fiue p{o
ratumlfiue Hetum:fMeTachrymas fiue plančtum dtxerimu#unuseft fenfus:5C nos hoc fequimur3utubi nulla
eft de fenfu-mutatidSlatinifermoniselegantiam conferuemus.ln odtogeft m oq uarto: IBened ixifti do m i ne terra
tuam^proeoKjuod eft benedixifti.in grarco feriptum dicitis baioKHmocsKuptštSC qU£nds?quomodo hoc uer\
bumexprirnidebeatinlat/no.Š?iconteritiofa uerba fertuamur SC fyllabastpoftumus dicere bene placuit domi
ne terra tuaeSCdum uerba fequimuitfenfusord(nemperdimus.&utcerteaddendumeftaliquid;uteloquiior\
do ftruetunSCdicendum.Complacuit domine tejra.^_uod fi fecerimus nirfum a dobiš quaererur*quare addi
derimus tibilcum nec in gnečo fittnec in hebraeo«$adcm tgitur inierpretandi fequenda eft regala: quam Ikpe
diximus.Yt ubinon lit damnum in fenfif linguaein quam tranfFeiimusjSCproprietas 8C elcgantia conlerueti
fn eodem.Mifericordia SC ueritas obuiauerunt fibi^Cdicitis q> in gnečo fibi non habeatu?eAosoS Kčd čcXh0bcc
cruKHvlucrčtvadell mifericordia SC ueritas concurreruntjnec in hebraeo habeturlSC apueWxxfObelo praenota\
tam eft:quae fignaper feriprorum negligentiam apleriitp quafi fu per fiku rel m q u u n cu rlSC icci rco magnusin le

moquinto.Hk non pofuerunt te ih confpečtu fqo$icitis q? in noftro codice te non habeatur$ddito te SC emen\
dato errore librariitnoftmm errore emendabitis.f n eodem.fk tu dominus deus miferator SC milericors.f n grx
co inuenilTe uos dicitišfcčci'cru nOpIe 00  eos  jabuadeft SC tu domine deus meusJquod fuperftuum eft. Meusem'
in hebra:o non habeturinec in feptuaginta.fn ocTogefimoočtauo.IVtggnus SC horrendus.Pro qno in graeco in.
uenifte uos dicitišftpojižposser nV:quod fignificaefterribilis SC timendus eft$ormidandus ergo putoego idipfu
fignificareiSC horrendununonutiuuiguseiiciftimatdefpiciendurn SC fqualidum1fecundum illud ;  r.jVIihi Tri
gidus horror*Membra quatiuSC 'Horror ubiqj aio fimul ipfa filentia terrentfSC- —■ Monftrum horredum

ingensjSC multa fimilia.lncodem.Tunclocutusin uifione fančlis tuis.Pro quo in grčečo uos inuenilTe dicitisV
Iote  sAaAhcras sv opaerši lat cru t oiso^ourideft tune locutus es in uilioneftiliis tuts.Sed Iciendum eft 9 q> in he
btxo  laafiadach habetur'quod omnes lois ay iotstideft fančtfs tuis«ranftulerunt.lk fola fexta editio prophe
tis tuis interpretata eftjfenfum magis q uerba exprimens.Er in uufgata notandum elLpro fančlis filios reperi\
ri.In eodem,|Tu uero reppulifti SC dcfpcxiftiupro quo in grčečo Kai E^uisNocras inuenilTe uos dicidsHtnius lit
terae mutatio^uantum uobis fecit-errorenTNon enim reTpexilli;fed defpexift/ interpretati funt idefteontem^
pfifti^ifi forte £^uA.£i4ocras non putatis tranfferendum delpexifl:i.$ed fecundum difertillimum iftius tepo\
ris interpretem annibilaftkuel anulaftijuel uilificafti.fit fiqua alfa poflunt inueniri apud iperitosjportenta uer
bo^.®člogefimonono.A-fasculo ufc| in feculum tu es deustSC dicitis q? in graeco non lit dcus^Kai Stto lou čfI
coHos koci EcosloO btiooNOS crushideft a teculotSC ufp in feculum tu es:quod apud eofdem effe manifeftum eft
Nam SC hebraica ueritas habelSC oes alfi interpretesjSC leptuaginta fimiliter tranftulerut kčet £cbp lou diconos
cruVi 0£os quod hebraice dicitur meolam adolam athebelJn eodem.^uoniam fuperuenit mafuetudotSCcor
ripiemur^n grčečo uos dicitis inuenifltfoTi etthAoš  TrpaolitS EcptmaS k5i  TrSiA-Susucrojtlsoajidell quoniam
fuperuemt fupnos manfuetudo‘8C inllituemuuSed SC hoc fuperfluutn eftln nonagefimo. SJicet domino fux
fceptor meus es tu.Et dicitis q? in grseco es non habeatunSgo uobis amplius dicatrucp apud hebrxos nec es ha
beaturmcc tu,$ed apudrLxx.SC apud latinos pro concinnitate SC uerbofe con{equentiapofitum litin nonage
fimotertio.Beatus homo quem tu erudieristdomine^idtfe in grčečo no e(]e tu juotKocpios dHeparrrcos' oKocvai/
A-eucthsKU pietideftBeatus homo quem quidem erudietis domine:SC uerum elf^ed apud latinospropter eu/
phoniam ideft conlonantiamspofitum eft.Si enim dicamus.ieatus homo quem erudieris domine: compofi\
tionis elegantiam non habet0ed quando dicitur dominetSC apoftropha fi t ad dominutrčnihil nocet feluufi po
nitur 8C’tuIn eoditn.Et in malitia eo^ dilperdet eos(in graeco dicitis non efle prsepofitionem in:led legi. Maliv
tia eoip dilperdet*Sciendum autem 8C in hebraeo SC in cunčlis interpretibus politumfit Kat k5tcx Ih v ttoh
HpiavauTcb HacpHHt si SutousKupi6$ O0žos*irEt in malitia eo^5dilperdet cos dominus deus.Siautem uolue
rimus legere malitia eo^ difperdetiideft quod in.Lxx.fequitur in fine uerficuIkeo<&3C jfuperfluum critjSC uitio
fumifn nonagcfimofeptimo.lTecordatus eft mifertcordix fu^pro quo in graeco iuenille uos dicitilEJUHHcreH
loueAeous' duTOu leb ibtKcbfSlideftrecordatusefl: mifericordiae fux  iacobjled hic iacob nomen fuperfluum e.
In centefimotNculi mei ad fideles terra::ut fedeant mccumtpro quo in grseco inuenilTe uos dicitllEiri lous lis
louq Ihs  yn9 loucruyKOC0Rcr©očt at/TOuS ^islEJdoulideft in fideles terrae confidere ipfos mecum(quis non
ita talem fugiat interpretationemlut uerbum ad uerbum exprimentes dicantita^Confiderentipfi meču m. In
centefimoprimo.Tigilaui SC  faftus fum ficut palet folitarius in tečlo:^; dicitis inuenilTe uos in graecc?£Tn io
4octos quod antiqui codices latino^ interpretati funrjin aedificio.Cn orientalibus prouinciis ipfum dicitur:qd

P‘

k

inquit auditis in aure dicctis fuper dometa Jtdeft iuper tedra.Et in-Efaia.O£_uid uobiseftg, otjsafcenditi&ujs
teda nonafft muha iftiufmoditlneodem.Fadus (um ficut nydicoraxindoroirilio^juod (imijftcr in  graco
baba ur coctb KuKTikopo^ £v oi KoTfg2ic6(SC quacritis qd figmficct nyčh'corax apud latmos 4n hcbi aro pi o ny
cticoraccucrbumtbos fcriptumeft:quodAquiIa8č-Septuaginta&-Theodotion SC  qumta cditio;nydicorace
interprcrati funt4>ymmachus uero upupami$extacditi6 no&uam:quod SC  nos (cqqimur, S)cniq^ ubi apud
nos SC  graccos Icgitu»fačluS (um licu t nyčticorax in domidliojapud hebraros dicitur factus (um (icut nodua
in ruinis(plarriq 3  bubonem contentiofe lignificareputantin eodem.A facieirae SC indignationistuacfpro quo
inuenifle uos diciris crrro Tfp^oTrovlHadpy#crcrbv kSi  lou Gujuducrbuf i.a facie irac tujc&jidignatiois tua$
cum manifcftum fit’q> Sčapud hebraros SC  apudfLxx.irerpretes fic habeatur orrfb ifpčcrw,Trbu lHSOpyHsloO
Oujuoi/cfou.In codem.C^uoniam placuerunt feruis tuislapides eius:& terraceius rm(erebuntur(pro terraa v
far in hebraco po(itum effcquod omnes )(buv tranftulerunt(& potcft tam puiuis q humus idcfl tcrra*interpre
tari.ln grarco oti  HulAbKHcrav oi 2uSuAi crou loiicrAueous ocuths k&  lovyouv cčuiHcroi KTEipHcroucri v.i.
(^uoniam probauerunt fetui tui lapidcs cius?§£ pulueris cius miferebuntur.fn ccntefimofecundo.Non in p /
ctuo irafcccurj£>ro quo in graeco inuenifle uos dicitilouKds TeAos 6pyAs eHcrETaunnon in finem’.ira(cetui:
:d uerbum hebraicum.nes*& perpetuum SC  finis SC  uidoria intcliigitur pro locory qualitatejn ceutefimoter-
tio,C£_ui facis angelos tuos fpusfpro quo uos inuenifle drni tista 2 lo'icov1ovs  ayysAous‘ ttkeu  jiecTdcfide ffajui
facit angelos fuos,Aqutbus breuiter quacritelQ_uomodo cum ad acum (ermo fitjqu.ifi ad alium loqucns pro-
phcta trepente muteturimaxime cum fic incipiafcDeus dens mcus magnificatus eft uchemcnter fconfeftionctn
SC  dccorem indu*ftn& Q_ui tegisin aquis fuperiora ciusiidcft cacluC^ui ponis nubesin afcenfum ruumfqui
ambulas fuper pennas uento^JSč ftatim (equitur,C^ui facis angelos tuos (piritust&miniftros tuos ignem ure—
tcm.C^ui fundafti terram fuper ftabtlitatem (uam &poft pauluIum.Abmcrcpationc tua fugiet;& a uoce to
nitrui tui formidabunnfilJn loco quem fundafti eis,(^ui emitris fontes in coualibusjnterim SC  illud.¥r edu-
caspanem deterra.Si ergoomnia haedad (ecundam perfonam funtjideft ad dcum1quoin uno ueificulotertia
p^rfona fubitd^Sčextra ordinem induciturflneadera.A uoce tonitrui tui formidabunt^icitis tuinon haberi i
latino:cum in grarco (it aif6 TAs tpooHHS g>pov Ihs crou 2LgiAiacroucrH:habctur SC  in hebraro tonitrui tui0£ mi
ror quomodoapud latinos erroreš feripto^ fubtradum fit.fn eodem.Hoc mare magnum SC  (patiofum mani
bus£8č dicitis in graeco manibus non haberiJSč ego nouiaruTH h occAacrcrd h juey&AH koci eupu yupcoSti» hoc
mare magnum SC  fpatiofumtfed ex hebraica &Theodotionis editione in (eptuaginta fubafterifco additum e«
B>eniq?&in hebrsoita fcriptum €ft 2 eaianfadolIuatabidam:quod Aquila (iemterpretatus eft Koci£Upb)(o
pocTrSis X£pdi: SC  omnes interpretes^ hoc fecundum hebraicam diaturproprierarem
quod quafi expan(as manus habeatjSč in (e cundas fufčipiatin eodem.Tt educas panem de terra, Pro quo f/
ueniffe uos dicitisiut educatfed nonpoteflaliud ad lpfumtaliud ad alium de (cipib dicisaut omnia quaft ad de
um loquebatur prophetataut omnia ad alium de eo referebar.Cum autem plariacp ad ipfnm diriganturlEtea
quar ambigua funtiad ipfius perfonam rcdigenda (unt.in grarco 7bu£^ayayšiM&p Tovek Ths yHSjideft ad e
duccndum panem e terrajn eodem»Herodii domus dux efl eo^.Pro herodioequod in hebraro dicitur afida ♦
Symmachus idefl: miluuoi interpretatus eft,0eniq? SC  nos ita uertimus in latinumtubi a/

ues nidificabuntfmilui abies domusefl:tq. fcilicet femper in excc!fisr& arduis arboribusnidos facere cofueuit,
Ynde SC  fexta editio manifefliusinterpretataefltmiluo cupreflusad ntdificandum.Pro abietibus autem SC  cu
pfefliisin hebraeoponitur barfim:quod magisabietes«q cupredos figmficatJn eodem.Petra refugium erina
tiisipro quo in hebrao pofitum efUphannimt&: omnes ex lrrutilius uoce fimili tranflulerunt.Soli (čpruagin\
taslepores interpretati funt TrErpa KCtTCCcpuyHTOi 5 ' Aocycjois idefl petra refugium leporibus,$ciedum eft au
tem animal efle non maius critio.habens fimilitudinem muris SC  urli,Vnde SC  in palarftina arčlomys, ideft ur
(us mus dicitur:8č magna eft in iftis regionibus huius geeris abundantialfemperc^ in cauernis petfa^sSč tcrrac
foueishabitareconfueueruntin centefimoquarto, Edidit terraeo^r ranas(jpro quo ingrasco£^sip^£yHyHOcu
lov fjbtTpa youstuos legifte di xiftis ;quod poteft ita intcrpretari.Ebuliuit terra eo^ ranasffed SCin hoc nuK
la eft in (enfu mutatiotSC nos antiquam interpretationem (equentes quod non nocebacimutarc noluimus. Et
cotriuit lignu finiu eo^jsro quo in grarco uos iueniffe dicitis^KSi cruHETpi y£Tfbcv|v/Aov opiOu auTčovii. cotri-
uit oe lignu finis eoiy.$cd SC  hoc additu e:&fupflau«ln eode.^uonia memor fuit^bi fci tui:qd huit ad-Abra
ha pue^ fuuipro quo in grarco uos legifte dicitis*! ideft quod difpofuitdta SC  in he \

brarot&apud feptuagitainterprcteshabetf ot» EJUHacrou lbiio:yibu auTOulouifpos -  afipaoc jalov iouAov
čculoO:Ergo quod in graeco dicit"’ in hoc loco SC  fupfluu eftrSč radendu.In centefimoquinto.Confi

temini domio quonia bonus^pro quo i  grarco uos legifte dicitis*6Ti,i#quonia ypHcrTOSfideft fuauis0ed fciedu
eftJ^^pUcnos in atile!8C in bonu:5C fuaue uerti pot.Scnicj; SC  in hebraro fcriptum eft chitobJquod oes uoce (i
mili traftulerut oti i<aAčs:ideft qa bonus<px quo pfpicuu cft/q-, ypHtrlos bonus kelligat.In eode.No fuei unt
memores multitudinis tu sc milericordia^icitis q> in gracco inuenentis Koci ouKEJUHHcreHcršcvlofideft non fue<
runt memorest8č coiunčlio fupflua eft.In eodemtEt lrritauerut afčedentes in marcimare rubru^ro quo Igra;
coinuentfteuosdicitis'KCCiTfapETtkpccNbcvpuratisucrbuexuerbodebetetraftlnk5čamaricauerut:fed harem
terpretatio annullatioiii cofimilis cfftfiue annilTilationi.LcgitcEzechiele. , 6č inuenietis

irrirarione SC  cxacerbatione femp exprcftam:ubi chcic ideft domu-

exafpcrans.In codem.Et uidit cum tribularentl6Caudiuitoradončgi  arco koc i . iie Kupi ojtideft SL  uf

ditdominus.

dir dominus.^ ničcjuicJ ext ra hoc ingraeco inucnifle uos dicit&fupcrfluum eft.In centcfimofexto. £t fhtuir
procellam ems in auram i8L  filuerunr flučtus eius:hcc crgo quod pro iflc graeco inuenifle uos dicitis Kca ettcc
to^sth KaTOciy'i2i.i kcmesIh EisaupccVtideft 8C  conftituitprocellae:& ftatuit in auram:fuperfluum eft in code
Et deduxerunt eos in portum uoluntatis eo^tproquo dicitis uos fuenifle ETnlAjjUENcc ešAijuccros' aurcufideft
in portum uoluntatis fuaetfcd in Hebraeo non habc tur:qyod uoluntatis co^ ibnatifn centefimofeptimoa gras,
co dicitis dTe š£gy ecohti h2£.c|& ueu:idcft exurgam gloria mea:quod dicitis in latincfnon cffemde in lfto pfaf
mo non habetutiquia necapud hebraeos:nccapud ullum interpretum reperituri fed habetur in quinquagefi/
mofextopfalmo.Exurge gloria mea:exurge pralterium SC cithara:exurga diluculo (de quo mibi uideturJa quo
dam in iftum locum eiie tranflatum.In eodem.Mihialienigenaeamici iačti funt(£ro quo in graeco inuenifle di
citislurrETayicravlhoc eft fubditi funt.Sed hoc in quinquagefinonono pfalmo fcriptum efhMihi alienigenže
fubditi funt.In praefenn autem ita apud omnes inueniemus tranflatores: ideft amid facfti funt}

quod hcbraice aicitur hcdodedn centefimonono.^irgam uirtutis tutc emittet dominus cx fionfdicitis uos in
graecis codidbus non legide tuae piafb2LOvA.uH6cJU.EQS E^čnf os teAei Ki/pios eKcriovadeft Yirga uirtutis emit
tet tibi dominus ex fiontquod manifcfte in hebraeo SC  in*Lxx.interpretibus habeturjn eodem. E>ominare in
medlo inimicorum tuorum{dicids in graeco legi koci kčctoc  KupiEUErideft SC  dominareffed hoc nec in hebrteo
habeturlnec apud.lxx*8č fuperfluum eft.|n centefiiucdeeimo.fEonfitebor tibi domine in toto corde meoded<5£
hoc fuperfluum cft;quod in graeco uos inuenfle dicitis eno?u Kap2Lia juoundeft in toto corde meo. In ccntefi,
mo ter hodca mo:5)eus autem nofter in ccdofpro quo in graeco legifle uos dicitis ev To  oupaHo Kčd Evlmj/fl.i.
in caelo SC  in terra$ed 8i  hoc hic fuperfluum eftjn centcfimoquartodedmo.Et in diebus meis inuocabo tei&i*
citis a>  in grecco non fime:& benc:Dc noftris quoqi codicibus radendum eft.fn ipfo.Placebo domino in regioe
uiuorumf pro quo in graeco legifle uos dicitisevapESf iStoevooif iov Kvp'iou£vX%>alcoy lav: ideft placebo in
confpečtu domini in legione uiuorumifed hoc fuperfluum efl «|n centefimodccimofeptimo.In nomme domi^
ni:quia u! tus fum eos<«iicms in graecis codicibus non inuenirfKcio tco  ortojua ti  Kupiouu jUHpdaiHV SutOus:
ideft in nočnine domini ultus (um in eos: fed quia in latinis fubafterifco legendum eft. In centcfimodeci
moodauo. Et meditabar in mandatis tuis quae dilexip graeco uos legifle dicit»s:uehementer additunf e£h  Y S
TTHsavscpb^pociidefl: quas dilex£uehementer^ed hoc fuperftonm eft.fn eodem.Et Ieuaui manus meas ad ma
data tua quae dilexi,ln graeco uos 1 egifle dicitisbpos TasEHTo^as crouasHYa.TSccsyo2i.pa t ideft ad madata
tuaicjua; dilexi uehemeter|ld SL  hoc kiperfluum eft.fn eodem. (Jogitaui uias mcas.in graeco uos legifle dicitis'.
2uE/\oyt sajuiHVTbc^b2.ous sou; ideft cogitaui uias tuas|fed hoc fuperfluum eftžSC rečte uias meas Iegitur.f n
eodem.Et conuerti pedes meos in teftimonia tua|in graeco legifle uos dicitis koiett ESTpE^Sudeft SL  auerti: fed
SC  hoc fuperfluum eft|n eodem.Ego autem in toto corde ferutabor madata tuafin grteco svoAHKapZiS jugu«
ideft in toto corde meo uos legitisded hic meo fuperfluum eft.fn eodem. Anima mea in manibus meis femperl
SL  lege m tuam nou fu oblitus(pro quo in grseco legifle uos dicitis h^u^h juouev Tai5xeps isouZiaTrdfeTOS.
ideflžAniraa mea in manibus tuis femper.Sed iciendum eft SC  apud hebr^os SC  apud»Lxxt& apud omnes alb
os interprete s fcriptum efle in manibus meišSC  no in manibus tuis1quibus hebraicedicitur bachafa: SC  omnes
apud grajcos ecclefiaftici interpretes iftum locum fic ediflerunt:$£eft breuiter hic fenfus.(§__uotidie periclitorl
SC  quafi in manibus meis fanguinem meurn porto?8C iegem tuam non obliuifčarJn exodem.Exitus aquarum
deduxerunt oculi mehquia non cuftodierunt legem tuatu KaTEZus Tccv:quia non cuftodiui Iegem tuam: led
hoc[ fuperfluum eft$quia & in hebrato IegituERiui aquamm fluebant dc oculis meis: quia non cuftodierunt
Iegem tuam.In eodem.Pronunciauit lingua mea eIoquium tuum^ronunciauit in graeeo epoi^oh-o uos legifle
didiftilquod uerbum fiue dicas pronunciabit fine efFabiturdiue Ioquetur idipfu fignifican®eniq5 SC  nos de he
bra:o ita uertimus.loquetur lingua mea lermonem tuum»In centefimodecimonono.S)omine libera animam
meam a labiis iniqui£a lingua dolofajn graeco Kčci ideft 8Cergo fuperfluum eft.fn ceatefimouigefimof|xto.
Beatus uir qui impieuit deliderium fuum ex ipfls:SC in graeco dicitis uir non haberi juaKtJfpeos bcr^Anpoosehi*
Bcatus qui impIeuitiquod mamfefte in hebraeo SL  in feptuagintainterprenbuscontinetur.fn centefimouigefi
monono.Propter legem tuam fuftinui te domine(dicitis j graeco uos legifle’erfgKgvlou ooHOjucilbs sovtideft
propter nomen tuum.Etnos confitemusplura exemplaria fic reperiri.bcd quia ueritati ftudemušHd quod m
hebraeo ficiimpliciter debemus diccre.Pro notnine enim fiue legetapud eos legitur tira:quod Aquila interpre
tatus eft hoc eft timoremi Sy mmachus &Theodotion Hojuovd.Iegemtputantes ita eflč pro ^

pterlitterarum fimilttudinem:& formamIqu* tantum magnitudinPdiftinguitur.^uinta edirio terrorem in
terpretata eft«$exta uerbum.ln centefimotricefimoprinao;^icut iurauit domino uotum uouit deolacob. Pro
eo quod nos interpretati fumusluotum uouit in graeco nu^alb lob eo legifle uos dicitis: S C  putans interpreta«
debuifle$orauit deumrfed hoc malemam gu)(ojdat pro Iocorum qualitate:5č ratioe ctia uotu fignificattfecudu

*ll 1 til a * 1 H ' **.’ \ Tfi  P * j*_•_ *  a|N * f* * t  • a .15, „

_y

Sed hoc de fupiori uerficulo eft:ubi legimus»^ui fecit mirabilia magna foluslbi ergo legendu eft: hoc quafi
Tuperfluu no (cribenduafn centefimotricefimofeptimot^uoniam magnificaftt fup omnc ! nomen fandu tuu
(» graecorepperifleuosdicitis'afi?sitsaHT5§ , .tafuperomnes.Sedinfeptuaginta-Itgiruroijaey6cAuHas
lo oHoju.aloaylov 50u:ficut SCnos in latinu uertimus.^terum apud hebrarosiira efle cognofcite. C§__uonia
magnificjsfti fup omae nomenlucrbum tuu.fuxtaeditionem autem latinainlhic (cnfus eft.^uoniam mahnil

H v. K "'

c 1 K •

%

ficafti lupomnenomerilhoceft quodin cxlotSC  in terra dici poteftifandumfilium tuum Jn centeh motrscdi ✓
moodauo.Procoquodeft»jQ_uianon eft fermoin lingua mealuosingrarcoinueniftedicitisColt ouk scrTisv
ioXocryXo 3 TTk jdovJidefU^uia non eft dolus in Iingua mea$juod folutn fexta editioSinterpretata cft.Cete
rum SC  apud.lxx«& apud omnesiterpretes!& ipfum hebraicum ael XocXičxvueI A 6 yov ideft eloquium Si  uer/
bum , .fcriptumhabet«©eniq 3 hebraicedidturrnaIa.Inccntefimotrtcefimonono«Funesextenderuntin laqueu
|? f o quo in graco inuenifte uos dicitis^Kco cr)(oi Htois islTrnSv Tray ŽLaTfoisjdovtideft 8 C funibus?cxtende^
runtlaqneum pedibus mcisffed in hoc loco fuperfluum eftJn eodem/jpro eo quod eftrHabitabunr redi cum
uultu tuotin graeco inuenifte uos dicitiŠKOU KdTToi KHcrov/cri ev/odscfuv loTrpocfcoTro crču(ideftyliabitabu t re
di cum uultu tuoffed hic coiundio 86 (uperflua eft Jn centefimoquadragefimo: f^iflipata fantoia ofta mea
fecus infernum*!Proquoin gr^co legtfte uos dicitis?Xu600 : KbpTf iseHToc bcrToc aiffov riSpcc loHa&Hvtidcfk

m    . tt*  * i' i a. ( r* rt n m  t* i  . c*..  _ * _ ~ Ul T _ ?

julcx s s TouSn&os; EudcA-OKguideft;Neq$ in tibiis uiri beneplacitum eft,©c eo autem quod SC  uos in fine fchedu -
\x  quxriii^6i fandus filius meusAuitusifrequcnter efHagitat1quotnodo graeca interpretanda lint uerba.' bre /
uiter annotaiis;Hov/jUHHiamenfisexordium eft:quod nos fecundum Iatinre linguae proprietatescalcndas poC
fumus dicerc,Yerum quiaapud hebraeos menlis fecundum lunje curfum fupputatur i  & apud grazeos julhhh
luna dicimi^uovjaHHiŠ. qua(i noualuna appeliatur epujuiid autem defertum uel folitudinemlfignifičat. Thro
nušuel fedem uel folium NvKTiKOpdf tut diximus(«oduam ko! vojuvicc non ut Jatini interpretati funt mu (ca
canina dicituriKuHojduidc pcr,y,grjecam Iitteram.Sed iuxta hebraicam intell<gentiamlpcr,oi.Ko'i Nojtluicc de /
bet fcribi^ut fit Koi Hoju.ui5c,i,omne genus mu(ča^,Sed-AquiIa‘. omnimoda muka Tterpretatus

eft: pro quo latinis akia uertiSNos genus fert ameti iterpretati fumus;quo Iapidcs dolantur.De

niq? ex hebraeo uertentes ita diximus:& nuc fculpturas eiuspantenbipennicp SC  doJatoriis deralerunt.
jergo dolatoriftdici por,

Beati Damafi papae ad landuHieronymu prcfbytei^petentispfaltenu fecundu editione,Ixx, interpretom:
conuerti atq? emendari,

Amafus epikopus fratri SC  coprefbytero'Hieronymoa domino lalutemi&um multa corpora Iibrctjc
in meoarbitrio oblata fuiflentfeontigit ut librum pfalmo^ in mcoanimo feftinus cognokerem deti
neri:5C memoriam capacitatismeanmbui cogkatu.Frater amantiftime&imChrifto femper facerdos*
rogo te ut fecundum,fxx,intetpretes ideftMatthiam &PtolemamnQ?Pidymum:SauiumiEpiphaniurn;:Cya —
tremšSimonem& c^terosin quantum ueftra potucritconfcientia:de,Ixx.inuenire ueftigia nobis tranfmittans
Peto item charitatem tuamtutficutAlexandrum coepifcopum noftrum docuiftiingremio grxcoq>  pfalfere^
ita nos tua fraternitas dirigere deledetur1quia tanta: fimplicitatis indago eft apud nosiut tantum in die domi/
niča apoftoli epiftola una recitetunSC euangeliicapitulum unu dicaturjSC necpfallendi mos teneruftnec hym
nidicusJ-in noftro ore cogno fcit ur.Peto ergo per fratrem SC  coprefbytcrum noftrunvBonifaciumtut iubeat fra
ternitas tua rei huius nobis apiri ucftigmrruMifta quinto calendasnouembrisperBonifaciu prefbyte^ hiero
foJymitanum*

< BtbHieronymiprefbyteriad faduOamafu papa refpofiuatubi fuggerit deGIoria pri &Alleluia i fine pfab
moip apud romana ccclefia concinendo, Epiftola.

Eanftimopapac Damafo fedis apoftolica: urbisRom£pHieronymus fupp!ex.Legi litteras apoftola /
tus ueftri pofcentesmt fecundum fi m plici tate.Lxx.in ter pre tu canenlpfalmograpbu interprctari fe ✓
ftine propter faftidiu romano^iut ubi obkuritas ipedinapertins SC  Jatine trahatur (enfus. Prečah er
go clicns tuussut uox ifta pfallentium in fede romana die noduq? canatur1& ut in fine cuiuftibet pfalmi: fiue
matutinis horistfiue uefpertinistoniungi prjecipiatapoftoJatus tui ordojGloria patri SC  filio Kfpiritui fandot
iSicut erat in principio SC  nuuc Sl  (emper*6C in fecula fkculo^men.lftud carmen oi pfaltno coniungi pralci '
piasrut fides.cccxviii,epifcopo^Niceni concilii etiam ueftri oris conforritfdeclaretur.Vbi autem deus SC  ho
honorabili uoce cantaturlalleluia femp cu otbus pfalmis affigat;:ut in oi loco comuniter refpondeaf nodurni
tpis Jn ecclefia aute poft refurredione ufcp ad (andu pentccofteniiniafy'nrcr diejji uero fpatia quinquagefi\
tnaelpropter nouitate iandi pakhaj uox ifta laudis canatur in aleph:quod eft alleluiaiqd prologus latine: aut
srasfatiodicitur.

illis uel ex hebrseis obeliš afterikifcp diftinguens.

SaIteriumRomacdudumpolitusemendaram^iuxtaJxx.interpretesdicetcurnm:magnacx parte

correxeramiquod quia rurfum uidetis o Paula SC  Euftochium fenptorum uitio deprauatum: plu(qj
antiquum erroremeq nouam emendationem ualeretcogitismeluti quodam nouali kiftum iamar /
uum exerceai& obIiquis fukis renafcentes (pinas eradicem:acquum efte dicenteslut quod crebro mali pullu /
lauerebrius fuccidatur.Vnde conlueta prarfatione comoneo tam uos quibus forte labor ifte ! difudatq eos qui
exemplaria iftiufmodi habere uoluerinttut qua: diligenter emendauitcura SC  diligentia trankribantgsotet fibi
unufqui'fq 3  uel iacente lineam uel figna radiantialideft uel obelos uelafterifeesiEt ubicunqr uiderit uirgulam
pr^cedeteiabca ufqj ad duo puda qu£e ipreftimus:fciatin«Lxx.iterpretibus plus haberi.Vbi aut ftellac fitnili
tudinem p{pexentfde hebracis uoluminibus additu nouerita;queufq? ad duo punda:iuxtaTheodotionis du

raxat:

mat editionefcju* Jimplicitate fermois a*Lxx.ieerpretibusto6 difeordat.Bžec ergo uobis SC  ftudiofo cufq 3  fecif
le me fcienslno ambigo multos forefqui uel inuidiamel lupercilid mafintcotenere uidcri pracclarai q difcerejfe
de turbuleto magis riuuIojq de purifiimo fonte potare.

Beat^Hieronymi adSophroniu de noua editionePlalterii fecnndu hebraicl ueritate i ubi omniu pfalmcm
unicurn teftatur efle uolumen.

f(£io  quofda putare pfalteriu m quinq} Iibros eflediuiTujut ubicucp apud Jxx.interpretes feriptu e

ideft fiat fiaufinis Iibro^ fit.Pro quo i hebraeo legič ame ame.Nos aute hebraeo^ aučtof fta


ifrae!itaiMoyli 3&SaIomonisš& reliquo^ quosEfdras primo uolumine coprehendit, $1  enim amen? pro quo
Aquila tranftulit: in fine tatumodo libro^ poneret^SC no interdutaut m exor/

dio:aut in calce fermonistfiue lententiae*nuncj faluator in euagelio Ioqueretfame ame dico uobistSč pauli epu
ftolae in medio illud opecotineret.Moyles quoqj &Hieremias SC caetcri inhunc modu multos haberet Iibros'«
qui in mediis uoluminibus fuisame frequeter iterlerunSed SC  nutnerus uigintiduo^libro^ hebraice^& my
fteriumeiuldenumericomutabič.Na&titulusiplehebraicus quodinter

pretatfuolumen bymno§tfapoftolicae audoritati cogruesnoplures Iibros led unu uolume oftedit. CJjiia tgi
tur nup cu hebraeo difputas:qda pro dominoSaluatore de plalmis teftimonia protuliftiiuolenfcp te i]ludere p
fermones pene fingulosaflerebat no ita haberi in hebrarojut tu de ,lxx.interpretibus opponebasi lludiofiffime
poiftuIalfiJut poftAquiIaSž-Symtnachu &Theodotione!noua editionSlatino fermone tranfferre.&kbas eni
te magis interpretu uarietate turbaritsc amore tuu quo laberis Uel tranilatione uel iudicio meoJeile contentum
Tnde impulliis a te cui SC  quae peflu debeo1& quae nopoflumCrurfum meobtredato^ latratibus tradidf/ma«
luicjj te uites potius mea$žj[ uoluntate inarfiicitia qrere.(ferte'c6fidenter dical&multos huius opis teftes e ltabor«
me nihil dutaxatdententia: de hebraica ueritate rautade«Sicubi ergo editio m ca a ueteribus dilcreparit! inter/
roga quelibet hebraeo^.čSd tiquido puidebisjme ab lemulis fruftra Iaccrari)qui malunt contenereHnderi prss^
clara q difcerej peruerfiffimi holes.Na cum femp nouas expetant uoluptatestSC guta eoy uicina maria no fuf/
ficianncur in folo ftudio (criptura^lueteri fapore cdtenti futVNcc hoc aico quo pracelTores meos mordeaAut
quieq ab his arbitrer detrahendutquo^ traflatione diligetiflime emedata olim rneae linguae holbus dederiml
led qd aliud fit in ecclefn&Chrifto credentium pfalmoslcgereialsud iudaris fingula uerba caluniantibus refpo
dere,*^_uod opufculu meu ii in gra:cum utpoilicerisKraltulerisV SC  ipcritias mea:

dočliiTi mos quoq? uiros teftes facere uoluerisjdica ubi  illudOratianu.fn filua-nejlignaferaslnifi hoe babe %

bo folamdffi labori cdmuni intellfga mihi SC  laude SC  uitupationetecu efle comune»^ale in chrifto, €upio
meminiflemei,

^|BeattHieronymi pref byteri adPaula 8ž Euftochiu de fingulis pialmisiq ad fingula domini laluatoris fefta
ptineatiSC qui pfalmi 2C  quado legi debeat, Epiftola«

\ Tia me dulciffim^ fil ix  meas in fpe mifericordias dei petiftislut uobis diuerfos pfalmos p ordinem le
q queftraremjqui ubi pfalli debeant.Vos quoqj ego petii pro me depraecaremini dominurn deum no/

ftrumlut dono fuo mihi concedere dignareturtquo-poffim fančtam petitionem ueftram ampere! uel
ipfo donante copleretin cuius milericordia fperan^prout dominus concedere dignatus efUintelledum u|!lita -
ti meas neceffe habui ta (mčtx  petitioni ueftrx pro affečtu domini obedire.Pro quo ope fi nobis gra fuenc in/
tegrcaffignata^de otbus qu^cuqfdida funttipfi domino nfo oipo ten ti pro humilirate meaforantes gratias re/

ferrelqui etiarn afinx Ioqui prxcepiclqua£ ipie domiustaoluit.Licct enim uniuerfi pfalmi1qui reguilitus fuerit y<Vt(hu
Iegisdiuin^propemodu ota habeantJtamen donate deot& domino iefu[chrifto SC  Ipu fančlain coielione tri
nitatis!quipfalmiproprie ad fingulosdies feriatos domini laluatoris noftri filii deiptineand leqftratim expo/
ltiimus»^ui adnatalemiqui ad landa epiphania»i«ad baptifmu dominicutliue apparitionis ftellae die.Et qui
in quinta feria antepallione domimtfiC qui in  lpfa pallioe domimca:qui inpalcha refurrediois lpfius domini
nr i redeptorislK qui inAfcenfioe cius in c£elis:qui etia in aduentu eiusli
teaeternain

fecu corregnaturos in asterno regndcsleftis fadus dominus trinus SC  unus deus aeternus i  qui etia ad dommu
deum depraecandum in letaniaiuel quia apcenitetibuspfallidebeant:qui etiarn in natali fandoru dici debet.

ad multos dies Ičos ptinettSC plaf mi deo multipliciter iterantur p fingulos dies.Ma e pfalmuslq ubiq? pfalli po/
tefbAlii ite^i  funt:q ad unius diei figura ptinet^d paulantes uero qlis plonae fieretžut^ religiolk an la icx . Pe/
plalmis quic[nta feria antepaflionelaut a i  ipfapalfioe domini dicutunatqj i natales Ido^ exide eligendi funt
pfalmitita etia deCaricis ^pheta^ fecimustut no I diebus lupradidis cofule pfallandfed q i quo di> dici debe

.Ad benedidionemicxxxiii*Vt laudesantc deum fundamut'rionus,Vt pocnitcat homo qnqua/

gefimus:©c fixafidedecimus:E)emonendoJccntefimasodauus.VtocuIupudidtixagašprimus.Deuigtliis

i grabitotlcxtus.K)e iufticia;xuiitE)e hoefta oratoetlxxxv. Pe coi«necu olbus holbus ud pa u p i b u s, x 1.5>e n ata

A * ** 9 m

ti XXVI#


Ii domini.cixlS)e trinitate.ut no timeaf hdli i ifidiis harrefu tertius(de monedo proximu qrtuslfdeIpe in deu

xxii1de credulitate decimus^de oratioe in hoie:xxixiBenedidio fup pricipes.xx/de amore legis,xxyi;de tribula _

/J ^ 2 .  C* \ 7  , j ■ j*

rada.pl ura rcpio.Nuc ia ( pphctisj3aIomoeJpfalteno;regnoruq^ libris examuflim recefitislExodu teneof que
ilh hclefmoth uocafcacHLeuiticu ttafiturus.Vides igit? q> nullu officiu huic opi;pra:ponedu e.4ttame ne-Cur
reriusf
fermi
qusi

viiik-iu lvuiiau^ i uua <-auc iiiiuiidiid miiui unigdi tv uidiu«

^j AdhP;auliiiu de duabus quacftionibustqbus praspeditus iterpretaiiois officio relpodere no potuit.

* ($)ce me prouocas ad fc ribendumitenses eIoquentia1SC in epiftolari fhloprope^Fulliumfrepradentas,
^uod qreris mc paraas SC  incoptas Iitterulas mitteretnon ueoit de incuriatfed de timore tuitnc uer^
bofiusad teloqucnsplura reprebendenda tranfmittamlSC nauigandi tempore fanta: a me fimul epi/
llolte flagitasturtut Ci  cunčla ad fiaguios uelim fcribere*occurrerenequeam« , Vnde accididut omifla compoft
cione uerbof^Sc fctibentium foiiiciradineidičle quicquid in bucca uenerittSC atnicu te tantum meo^ dido^ i
non iudicemsLonfiderem^duas qftiunculas%uxlittera: pržeferebant.^na quare fitadco induratum co?-Pha,
raonislSC apoflolus dixeritinon uolentismecp currentis: Ped miferends deitSC fc£eteraiqua: libetp uidentur tollcre
arbi:rium,Alteram quo Pandi funt:qui de fidelibus.i.bapasatisnafcunturicum fine dono gratiae poftea acccp
tx SC  cuftoditasialui die non pofiunt,Primte in iibns UEpiap^dv^uos nuper-Pamachio nro iubcnte incerpre
tatus futrtpngencs fortitfinie refpondedquo detentus operenplere non potui quod promiieram tibi@&Danie-
lem noftrumtrurfum coperendinaui.lt quidem quis mei amantiflimi SC  egregii uiriPamachiiltame unius uo —
luntatcm in tempus aliud diftulifiemjnifi ois pene fraternitas de urbe eadem poftulafletiafferens ttmltos per»>
cIitarii6iperucr{isdogmatibusacquiefcere«TndeneceiIitatecempul{usfumtranfferrelibrostiquibus quide
mali plus q boni eft{l£ hanc feruare menfuramiut nec adderem qmd nec demeremjgraecaq? fidem latina inte,
grttate feruarerm^uoniam cxemplanaa fupradido fratrepoteris matuarnlicet tibi gneča fufficiant: SC  non
debeas turbidosnoftfi ingeuioli riuulos qaerere¥quide ipfis fontibu&bibis^propterea quia dodo uiro Ioquor*
SC  tam diuinis fcripturis q (arculi litteris cruduQll>lud dignationem tuam admonitam uololne meputes in mo—
dum rMici-balatronis cundaOfigenis rep roba retqua; lčripfit:quod in me criminatutCalphurnius lanarius
SCdrfcipuli eiusfe quaftOionyfmm philolophum arguanrfubito mutaffe fententiamjfed tantum praua dog,
mata repudiarc.$cio enim asquali maledido eos fubiaceretqui bona mala dicuntbč illos qui mala bona iudiV
cant;qui faciunt amaip dulcete dulcdama^.Aut qux eft tanta pertinatia fic laudarc alicuius dbdrinamlut fe^
quare blaiTemiamffee fecundo problemate tucvTcrtullianus in libris de monogamia differuiraflerens iados
dici fidclium filiosiquod qualicandidati lint filinSč nullis idolatriae fordibus^polluantur. Simulc^ confdera t
q, SC uafa faera in tabernaculo legcrimusiSC ca:tera qux  ad ritum cerimonia^ pertinentlcu utiq^ Panda effe non

occupatoi
SC muneris audore Iaetatus.

|iA.d eudePaulmu de opeOidymi de ipu iadoJque ipfe ppter iperitia cuiufda qui de ipiritii fado fčripierat
tranftulitin latinum*

V m in babylone uer farer:8C purpuratac meretricis edem coIonusTSCjure quiritum uiuerem t  uolui aii
quid garrire,de (piritu fando^SC coeptum opufčulum eiufdem urbispontifictfdedicare. Etecce olla d—
Ia:quje ab-Hicremia pofl: baculum*cernitur:a facie ccepitaquilomsardereiSC phanfeo^i conclamate
fenatus^ut nullus feriba m eis fidustfed ocs quafi indito fibi preelio dodrinaRladuerfum me imperitia: conui,
ccndumtfadio coniurat.Jlico ego uelut poftlimimo hiero(blymam (urn reucrfustSC poitRomuli cafam SC  lu,
do^ lupercaliutddiueffonurrHVlai ia: SC  fpt luncanv§aluatons io(pexi.Itaq5 mi-Paulinc quia iupradidus po -
tifexDama(usiqui ad hoc opus mc primus impuleratTiam dormiuit in dominortam tuo q uenerabilium mihi
ancillarum chriitiRaula: SC-Euftochii nune adiutus oratu?canoiiicumtquod cantare non potui in terra aliena:
hicauobisin iud^aprouocatusimmurmuroYauguftiorem multolocum cxiftimans'qui faluatorem niundiq
qui fratrisgenuitpamcidatS: ut audore titulo fatearlmalo alicni opis ucrprescKiftercJcjur qdam Paciunt uor
mfscornicuU alienis me coloribus adornare:|cgi dudu de fado fpiritncuiufda Iibellos^SC iuxta eomici fenh
tia ex gr^ecis bomslatina uidi non bonatmhil ibi dialedicuifnihil uirileatqj difl:ridu:qd ledores ucl igratisad

aflcnfumtrahatHed cotum flaccidurmrnollelnitidum tatcp formofuml qucjicishincindtžodonbas pfgmčtatč.

Iegerit locutnilatino^ furta cognofcetffič cotenet riuulosjeu cceperit haiirire de fdntibus Jmperitus fer-mone ei
fed no fcientia^apoftolicuvn uirum exipfo ftilo expdmenstam fenfus kminejquafi (implicirate uerborum.

Epiftola-Chromatii Sč-Eliodori tpikoporunvpoftulantium ex archiuis-Eukbn casfaden(is5martyri/
Iogium perkribi •

• ^ ©mino fando frairi'Hieronytnd(Chromatius SfrEIiodorus epifcopM domino (alutemdEum religio-

d fidimus-Augudus-Theodofius mediolanenfem urbem faifiec ingredus?uniuerfofe£ ltalire epikopos
ad fe inuitarenSC caufam aliquantorum epifcoporum qui exArriana facce fuas ananas inquinadent p
quirere&ontigit SC noftram paruitaternJfeodem ad »efleconcilio.ln quo cum diceda dičta edend& diffinieda
diffinitaiccepit chridianidiraus princeps fanddGregoriu epikopu cordubefis ecclefia: i eo prasferre antiditeV

t dominico die fiue ieiunas matutfasdiue no ieiunas ueiptinas explicas miOa^eo^ martyip quo^ natalitia ef—
ntrplurimo^i noia memoraret.Fadu eft ut oes pariter Itatueremus ad tua kriber charuatemc famofidimos
feriales de archiuis fandi-Eu(ebii cadarea: paladlinte epi kopi inquirens mariy^ ad nos dirigas feftaiut podi/
mus hoc officiu p tua indurtriain melius pfečtiufq^d honore da marty§: exhibere*

Beati-Hieronymi re(pofiualteftatis£u(ebiu cteforienfe cx annalibus ipetratis adCodabno augufto’.gefta mar-
tyru per(crip(idc.^>_uorum numerus tantus eftaut ultra quinq? milia (ingulis diebuspraeter ciie-Calendasda/
nuarii poffint afcribi.

( Hrotnatio S&Eliodoro fandis epifcopi§^dieronymus prefbyter. Condat dominum noftrumlefum
c  chridum omni die martyiy fuo§ž tduphos excipei’quo^ paifiones a fando-Eukbio eaefarienfi epifco

npoJfcriptas reppcrimus»Na cu conftarinusAuguftus cadatfea fuidet mgredusISC diceret praememora
to andftirimt peteret aliqua beneficia cacfarienfi ecclefiae profutur^Legit? relpondideEufebiukpibus luis di /
tata ecclefia nulla petendi beneficia neccflitate copellidibi tame delideriu imobile extitide?ut quicquid in repu
blica romano^gcftu fit erga fandos deiiudices mdicibus (uccedetcs in uniuerio orbc romano follicitapfcru;

rigerent« Vnde fadu cfltuc idoneus relator exiftens^6č ecclefiaftica hiftoria texeret:6t oium pene marty§i pro/
uincia§£ iperii romano^ diligens hiftoriographus declararedquatenus oes lacnficiu deo oifeirentes'eoip noia
meminidendfcientes q> pro die ipfo quo facrificiu offerunttuictores diaboli cxtiudentf& fub martyrii fui tro\
phoeo polletes atcp ouatetfad rege fuupuenident chridu.Hac de caufa (ingulo^ menfiujfmgulorucp dieip fe\
da cofcripfimusiut iubere dignabamimperenne paruitatis nrae memoria Tore credentesku diebus oibu«p tot
anno§« (patia fancta (ančtonomina-fuerunt feltiue celebrata.Et quoniam p (ingulos dies diuerfa^ prouin\
cia^tac diueriarum urbium plus qočlingento§i uei nogento^ nuliu marty§i noia (unt nominatalutnulius di
es (it;qui n5 ultra quinqj miliu nume§i reperiri podit alcriptuslexcepto die calenda$t ianuariucofiderans inter
innumerabiles turbas lečtoris animum pode lacedeie intra unum menfemlne id eueniat fuccinčte 8C  brcuiter
eo^:qui funt in amplidima fediuitatdin fuis locis tantum pro oibus memoratis proiecutus ea fum:ut amputa
to fadidio utr; de omnibus fudiceret libellus afcriptus.Sane in prima parte hbelh oium apodolo^ feda con-
fcripbrn dies uani non uidcantur diuideretquos una dignitas dC  apodcJatus in cadedt gloria (acit ede fub

timer^

id

i  BeatrHieronymi |>Iogus in libru de ifantiVSaluatoris ex hebiato traditufque ab euangelida Matthaeo kriv
*'*'”*fed aAlanichaei difcipulo aderit deprauatiJbc iter canonicas (čripturas‘no enumerandum. >w t

(Dminis fačlis ac beatidimisChromatio S^Eliodoro epifcopisiHieronynius exiguus chridi feruus in
domio (alute^^ui terra auri cofda foditlno ilico arripit qcqd fofTa ptuderit Iacerata:(ed prius q po-
dus fulgidu uibrans iačtu ferri relplendeadin reuertedis fufpiradilij cefpitibus imorat^SC (pes no ali-
ter luciis auge£. Arduu opus iniugiČku fuerit mihi de ura beatitudie iperatu;qd nec ipfe fcus-Matthaeus apo\
dolus SC  euagelida uoluit i  apto (cnbuSi.n.hoc fcriptu no ede^euagelio (uotqd edidit addididet* Sed fecit huc
libelludiebraicisIrisob(ignatu,Q_ueuf(jadeonoedidirfuthodiemamiipdusliberfcriptushebraicis litreris

mine-Leuthonqui etia apodoio^ geda falio termone confcripfiahic liber, editus no a^dificationislfed (iibuer
fionis matedam exhibuerit.£tenim qui teliš probatur in fynodotcui merite autes ecclefia: no paterent: ©edet
nune ofculantium mor(uslno idum libeliu canonicis nos lupaddimus fcnpturistled ad detegendum haerefeos
fallaciam apodoli atqj euangelidas kripta traufkrimusbn quo opere tam lubentibus epikopis piis atep obte
peramus;q impiis h^reticis obiamus.Amor ergo chridi e(hcui fauftacimus!|credetes q? nos fuis oratioibus ad
iuuent;qm ad Saluatoris nodri (andam irifantiam per nodram poterunt obedientiam peruenire,

4 kib^i ip(u de infatiaMicet in qucdaexeplari rcppererimiq aniles q(Ha fabulas codnere uidebatiqua: fimplici
ores faiiere podecftra(eiibi uoluiiidignu putas m tanta fcrmondHieronyrni maieftate leuia c6mitčeri?quia au
dorirati cuangelica: m riiana gaiiiapimtiu fignoium§aluatons fuiife tdiami repugoare uidetf 5 &kkonon

,lxxyii*

ri *#'}


immerito a beato papa-Gelafio inter apocrypha c6putaturfccv.dific*Sanda4vomana.

Hierony mi ad-Paulinu de 01 'bus diuins hiftori^ libris7ubicxep!is SC.  ronibusjfiftruitVu in fcripturis fandis
fine prseceptore SC  jterprete no pofte ,pficere:8£ p fingulos gcurrcns Iibros fumati myfteria referat jfcripturarulf
fe pršutu ipodensac fociu ftudiotffPi fieculu dcreliguerit,

Rater-Ambrofius tua mihi munufcula pferens?detulm& fuauiftimas litteras^uas a prindpio amiciti
aru fide pbatae la fidei SC  ueteris amicitia£pracferebat«Vera,n.ilIa neceftitudo eft;& chrifti glutino co
pulat»‘qua no utilitas^rei familiaristao pradentia tatu corpo^tno fbbdola^palpans adulanoifed dei
trmor SC  diuina^ fcriptura^ ftudia codlianutegimusjin ueteribus hiftoriis quofda luftrafle prouiciasf nouos
adiifte populosjmaria trafiftetutcos quosex Iibris nouerat:coraquoq? uiderent, $icPytbagoras mephiticos
uatrsific Plato aegyptut65-Archytu Tarentitiu?eaq? ora 1  talite qux  quonda magna graeda dicebatslaboriofif/
{ime peragrauit: Vt qui athents magifter erat& potestcuiufg? dodrinaachademite gymnafia perfonabantlfie
ret pcrrgrmus atqj dilcipulusfmalens aliena uerecude difcere:q fua fpudenter ingererc,Deniq} eu Titteras qua
fi teto fugietes orbepfequif?captus a pyratis atep uenudatustetia tyrano crudeliffimoparuiVcaptiuus: uidus:
SC  feruus.Tamen quia philofophusnnaior emete fe fuiuActTitu-Liuiu ladeo eloquetix fote mananre^dejult; 1
mis iilpaniae galliarucp fmibus quofda uenifle nobilesJlegimus.Et quos ad coteplatione fui roma no traxerat?
unius hominis farna pduxit.Habuit rila stas inauditu 01 'bus feculis celeb* aduq? miracululut tarna urbe igref
fiialiud extra urbe qrerent,Apollonius fiueilie maggus utuulgus loquif?fiuephilofophas ut-Pythagorei tra
duntiintrauitPerfas^ptran(iuitCaucafu;albanoslffcythas1marfagetas;opuIetifrimaindia: regna penetrauit
ad extremu latiflimo-Phyfbn amne tranfmillb puenit ad brachmanastut-Hiarcha in throno fedente aureoViK
de-Tantali fonte potantertnter paucos dilčipulos de naturatde moribusiac fyde^ SC  die^ curfu audiret docete
Indepelamirastbabylonioskhalda:os:mcedosfaftyrios:fparthos:fyros?phccnicesrarabes?pal 2 eftinos reuerfus
alexandriamJperrexitad aethiopajut gymnofophiftas SC  famofiftima folis menfamsuideretin fabulo, Jnuenit
ilfe uir ubiqj qddifceretkč fempproficsesfemp (emeliorfieret.Scripfit fuphocpleniftimeodo uoluminibus*
Pbiloftrarus,C§>_uid Ioquar de faeculi hoibusfcu apoftolus paulus uas eledionis SC  magifter gentiumkjui de
confčientia tanti in fe holpitis Ioquebatufait*An expitnentum qritiseius qui in me Ioquitur chriftuslpoft Da
mafeum arabiacp IuftratamiafcenderitHierofoIyma;ut uiderctPetru?& manferit apud eu d;ebus.xv7Hoc.n«
royfterio hebdoadis SC  ogdoadis futurus gentium prtedicatoršnftruedus erat,Rurfuq 3  poft annos.xiiii.aftum
pro Birnaba 5č Tito expofuerit apoftolis euangeliume fortcinuacuu currerettaut cucurriflet: Habet enim ne
fcio quid latentis £Hspy las uiua uox.’5£ in aures difdpuli deaučloris ore traffufa fortius fonat.Tnde SCAdchi
nescu rhodiexuIaret:5člegeref lila Demoflbenis oratio;quatn aduerfiis cu habuerat:mirantibus cundisatq?
laudanabusfufpiransaiti^uid fi ipfam audifletis beftiamfua uerba refonantemf Nec  dico fitin me aliad
talc4qd uef poflis a meaudire uel uel/s difčerelfed quo ardor tuus SC  difcendi fludium etiam abfqj nobisiperle
probari debeat,Ingenium docifoSčfine dočtore Iaudabdeefl.Non quid inuenias:(ed quid qras confideramus
fvlolliscsera SC ad formandum facilis etiam fi arnflcis SC  plafta ceffent manusitamen uirtute totum eft quicqd
efle poteft.Paulus apoftolus ad pcdesCamalielis legenaAlopfi SC  prophetas didicide fe gloriatur tutarmatus
fpiritalibus teliš poftea diceret confidcnter.Arrna enim militi^ nfx  noncarnalia funtfedpotentia deofadde /
flručlionem munitionu confifia deftruentestSčoem altitudinem extolIentem fe aduerfus fcientiam def&cap~
tiuantes omnem intellecftum ad obediendum chrifto^SC fubmgare parati cunefta inobedienda.A«PI"imotheu
feribit ab infantia faerislitteris eruditumlSC hortadad ftudiu lečtionis,*8i ne negligat gratia qux  data fit eiper
Tpofitione manusprefbyteri,Titopr^cipitiutinterc^terasuirtutes epifcoptjquem breui fermone depinxit:
fcientiam quoqyintel!igat fcriptura^:®bcineRte inquit eu qui fecnndu dodt rina eft fidelem fermonšSd utpo
tens fit cxhortari in dodtrina fanatSC cotradicentes rcuincere.Sandla quippe rufticitas folu fibi prodeft; SC  qua
tu m ^dificat ex u itx  merito ecclefiam chriftiltantum nocetjfi deftruentibus non refiftat,Malachias propbeta
im mo perMalachiatfnterrogauft dominus facerdoteslegem.ln tantu facerdotisofficiu eft*interrogatu refpon
dere de legeJn deuteronomio.fnterroga patrem tuumjSi annunciabit tibffeniores tuos;8i dicent tibi. In pfal/
mo quoq;,cxviifiCantabiles mihi erant luftificationes tu^in loco pegrinationis mex:  Kt in deferiptione iufti
uirilcueum arbori uitagDauid quae eft in paradi fo compararetiinter eseteras uirtutes etiam hoc intulitjn lege
domini uoluntas eiast8C  in legeeius meditabitur die ac nodle,©anieI in fine facratiflimaj uifionisJufti a it fuk
gent ficut ftclldfSd intelligentestboc eft dodi^uafiilrmamentum,Vides quantum inter fe diftent jufta ruftb
citas^Sd doda lufticia.Alii ftel!is;a!ii ccdo comparanturf|q iuxta hebraica ueritatSutruq; de eruditis pofTit in>
telligiJta enim apud eos le0mus.(^_ui autem dodi fuerint fulgebunt quafi fplendor firmamenrif5dqui ad iu
thcia erudiunt muItostquan ftelllse in ppetuas asternitates.Cur dicid’ Paulus apoftolus uas eledionisdjsepe qa
uas legis SC  fcaru fcripturai^armariu eftjpharifei ftupentad dodrina dom/ui:8d miranturin petro 8dftoannc
quo lege fciant cu Ifas no didicerint,(^ uiquid eni altiSjCxercitatio Sd’quotidtana in lege meditatio tribuere fč>'
letfillis fpus fcus fuggerebatrSd erat iuxta qd feriptu e ©gco2i.i?^ ččktoi  docibilcs deo(xii.annos faluator iplcuerat 1 )
SC  in teplo fedens de qonibus legis interrogansJmagis docet du prudeter interrogatfinifi forte ruftieum petrum
laiftieum 5d-Ioanncm dicimus;quo^ urcrq; diccrcpotera&tfi imperitus fcrmonc,non tamen fcientia »Ioanncs

funt fin ga la qux fubfift ut. 1 ^ ute uniucrjStr :de itelligimus in cbrift o,Hcc dodusPlatoncfriuitrhocDcmc'/

I


t (jdaUfl w r jvr-

a 1

claufic^;

10 ll
s?

s

ES:;,

dedifcfpulo m.iC’

ftrinda fur-

aepraniloflC moOrai

1* /liri c*  m 11

,iW r ; /• a

fedicisimuii

dicuiSin dočt r ir .1 •'

mentarn:! ‘d:

uiliaopufcula talni

dttradantfabnli.it.
tapa(fim,Hanc gat 1
docent antcijdifcani
lofop/iantur.Alndit
rum immo 3 ud.h  .1 r
daspoftfatcu/jn - h:
dilpuiantrticckir
tcftimonia:qua:. .;r.m
pturam trahcrc n pa

Maronemfincdai -
lamnouaprogcn.rs
tia foIus,Et poiti:,,;,
culato^ luaofimi!u v
»ide/icetmanifclhii,,

deconfkfioncfin u.,,

pcumdccaloeop.

M*l*ncf v fi jb

""musatiili

#lf U,C,ono '*>^

lahi.t P bili

*UbCS  ''Ur,

>»S:r

^'fiarC-T 1 '■■

■■ .•

"»mi,,

&

ns,r nf 1 ‘,L.

«

thefaun fapientiae SC  Tete dei abfconditi:& qui in myfterio abfconditus erat prxdeftinatus eft ante fa:cu!a*Fra
deftinatus aute& praefiguratusin lege SC  prophecis. Ynde SC  pphetas appellabatur uidetes:quia uidebat cum
que cseteri no uidebant.Abraha uidit diern eius:S£ ktatus eft.Apiebatur cašli-Ezechielijqui populo peccatori
claufi crant.RcucIa inquirDauid oculos meos:£ confiderabo mirabilia de lege tua,Lex enim fpiritualis eft;&
reuelationeopuseftutintelligatfiac reuelata faciedeigloriafcoceplemur.Liber in apoca!ypfi fepte iigillis ofte
diturJque fi dederis oi icienti litteras ut legatirefpondebit tibi.Non pofliimtfignatus eft ent.(^_uanti hodie pu
jant (e nofie litterasl&tenent fignatum librumjnec apire poftutfnifi ille referauerit qui habet claud&Dauid;qui
apit SC  nemo clauditiciaudit SC  nemo apitf In adibus apoftolo^ fcus-Eunuchus immo uir^fic enim eu fcriptu-
ra cognominadjcu legeretEfaia interrogat" a-Philippoiputafne intelligis qux JegtsfRefpodit^uo pofturiifi
aliquis me docuerit?iigo ut de me loquar interim nec fadior fu hoo-Eunuchotnec ftudiofior i qui de rethiopia
d,deextremis mudi finibus uenit ad teplu:reliquit aula regia:8aancus amator legis«diuinxq? fcix  fuitluteriam
in uehiculodacras litteras legeretttamen cu Iibru teneret:& uerba domini cogitatioe pciperet: lingua uolucretl
labiispfonaret iignorabat eu que in librorneiciens uenerabatur. VenifrPhilippusloftedit eilelu:qui claufus la-
tebat in littera.© mira dodoris uirtus.Eadem hora credit EunuchustbaptizatlSč fidelis SC  fadus fadus eftrac
de difcipulo magifteriplus in deferto fonte ecclcfiascj in aurato fynagoge teplo repperitHacc a me breuiter pcr
ftrinda funt(neq? enim epiftolaris anguftia euagan longius patiebatfj) ut intelligeres te in fcripturis fandis fi¬
ne pracuio Si  moftrante-femitas n5 polie ingrednTaceo de gramaticisjrhetoribuslphiloibphisigeometrisjdia-
Iedicisfmuficis!aftronomisiaftrologis:medicis;Q_uo^ fcietia mortalibus ucl utihflima etkdC  in tres partes lei
dituftin dodrinairone SC  ufu.Ad minoresartes uenialSč qux no tam lingua q manuadmiftratunAgricokčce
mentariiifabrnmetalio^ ligno^ ue cacfcrestLanarii quoq^ fullones J SL  cajteri qui uariam luppelledilcm Si
uilia opufcula fabricant abfq 3  dodore non poftunt eliequod cupiunt,<^_uod medico^ efttPromittunt medi-
cutradant fabrilia fabri.Sola fcriptura^ ars eft qua oes paftim uendicant.Scribimus lndodirdodi® poema-*
ta paftitruHanc garrula anusihanc delirus fenexhanc fophifta uerbafusthanc uniuerfi prasfumuntilacerant?
docent anteq difcant Alii addudo fupercilio grandia uerba trutinantur inter mulierculas.de (acris litteris phi
lofophantur Alii dilčuntCproh pudor)a foemi nistqd uiros doceanti& ne pa^i hoc iitlquadam facilitate uerbo
rum immo audacia ediflerunt aliis qčf 1  pfi non inte!ligunt:Taceo de mei fimilibus qui fi forte ad fcripturas lan
das poft faeculares litteras uenerinttSC lermone compofito aurem populi mullerinuquicquid dixerin hoc lege
dilputanttnec fcire dignantut:quid prophetaKquid apoftoli fenferint:$>ed ad fenfum fuum incongrua aptant
teftimonia:quafi grande fit 8C  non uitioliflimum dicendi genusdeprauare fententia^Sč ad uoluntatem fua fcri
pturam trahcrerepugnantem £quati non legerimusHomerocentonasiSC Virgiliocentonasžacjnon fic etiam
Maronem fine chrifto poflumus dicere chi iftianum1quia fcripferirjlam redit SC  uirgofredeuntfaturnia regna
lam noua progenieSc^lo dimittitur altoik|patrem loquentem ad filiumjNate mea: uiresimea magna poten/
tia foIus.Et poTlluerba laluatoris in cruce«! alfa praeftabat memorans£fixufq> mancbat.Puerilia funt haec^cir
culato^rludo fimiliaklocere quod ignoresfimmo ut cum ftomacho loquarfnec hoc quidem fcire?quod nefdast
4iidelicet mamTelliftima elKjenefisnn qua de creatura munditde exordiogeneris humanitde diuifione terrael
de confufione Iingua^?6C defcenfione ulčp ad £egyptum gentis fcribitur hebr*oK:PaterExodus cum decepla
giskum decalogo myfticis diuinilqj pr^ccptisln promptu eftLeuiticus liber^in quo fingula lacnficia immo
fingulae pene fyllab^& ueftes-Aaron SC  totus ordoLeuiticusJinlpirant caeleftia facramenta»Numeri uero non
ne totius arithmetica£& prophetiasBalaatriSč quadragmtaduaru per heremum manfionum , myfteria conti/
nentf®euteronomium quoqj fecunda lex5Ceuangelic2e legts praefiguratioifnonne fic ea habet qux priora funt.'

uerfu fabitffpedeftri fermoe finit^oefc^ leges dialedic^pofitdelaftuptionejcofirmationelcoclufioimdetermi
natur.Singula in eo uerba plena funt fefibus.Et ut de cxteds  fileajrefurredione corporu fic ^pheranut nullus
de ea manifcftius uel cautius (criplerit.Scio inquit q>  redemptor meus uiuift&in nouiflimo die de terra refurre
durusfu:8Crurfucircudaborpellemea!8iičarnemea*uidebodeu.<5^_ueuilurusfuegoipfelSioculimei cofpe
duri fup8č no alius.Repofita e hxc {pes meain finu meo.Venia ad lefu naue typu dominilno lolum in geflis;
ueru etia in noie.TrafitdordanShoftiu regna fubuertiudiuidit terra uidori populcŽ8č pTingulos urbes: uicu/
lostmotesiftumia terretesfat^ cofinia ecclefix cxleftifcj hierufaie*fpiritalia regna dcfcribit.fn iudicium libro
quot principes populiJtct figurx lut.Ruth moabitidisEfaix explet uaticini&dicentis.Smitte agnum domine
dominatorem terrx de petra deler ti;ad montcm filix fyon.Samuel~in Heli mortuo & in occilioneSaul uere
tem legern abolitamimonftrat.Porro in Sadoch atq^Dauid noui facerdotiifnouiqj imptrii facramera teftat.
Malachin .ideft tertius SC quartusregnu libev^a^alomoe ufq; ad ieconia SC  ab-Hieroboam filioasfabach u(q;

cubiculo daufam marid multo teporc ledere uiduamjSč iub uefte lagubri uiri ad te  rediru pra;ftolari Johel fr
liufrPhamcl defaibit terram^iiuribuumkrucaibrucbflocuftalrubigiRe uaftante corruptamt 8č  poft euerlio/
metn prioris populi effufum fpintum fančtu fup leruos dei SC  ancilla$frfuper.cxx.credentium nomina SC  cffij,
dentiom iri m  ccenaculo fyoJqui,cxx,ab uno uiq? ad,xy»paulatitn SC  per incremeta furgentesfav.graduum nu -
me 4 kef^ut:quiinplalteriomyfticecotinetur.Amospaftor&rufticus* 8 £ruboi^moradiftringensipaucisuer

mu y  litu adamaminu.*6č onemu pomo^ attrahentem fupplicia peccatoribu#& farne in  terram.non farne pa
ms nec fitim aqua^(ed audiendi uerbum dei.Abdias qui interpretatur feruus defpertonat contra-Edo fangui/
neum terrenuep hoiertufratris quoq? lacob femp aemulu haftapcurit lpiritalnlonas colubapulcherrima nau>
fragio fuo paffione domini praefiguras mundu adpniam reuocatf& fubnoie niniue falute getibus nuciat«Wi>
cheas-Demorafti cohaeres chrifti uaftatione anriunciat filice Iatronis?& obfidione ponit contra ea:quia maxil, -
lam pcullerit-iudicis ifraehNau confolator orbis increpat ciuitate fanguinu?& poft euerfione il!ius;loquitur:
Ecce fup montes pedes euangelisantislSC annunciantis pace. Abacuch lučtator Fortis SC  rigidusčftat fup cufto>-
cfiam fua?ac figit gradu fup munitionelut chriftu in cruce conteplet?:& dicat.<S>puit caslos gloria eius,’& laudis
eius plena eft terra JBplenaor dus ut lux eri&ornua in manibus eiusibi abfcondita eft fortitudo eius. $opho/
niaslpeculator SC  arcanoj^ domini cognitočaudit clamoreaportapifciumiSč eiulatum a iecundaJ& contritio
nem a collibus.Indicit quoqj ululatum hitatoribus«pyIadlquia coticuitomms populus chanaa;difperierut uni
iserfmjui inuoluti erant argeto.Aggeus feftmus SC  la:tus?qui feminauit in lachrymis*utin gaudio meteren de/
fhučtum tempIum^dificaddominuq 5 patreanducitIoquente.Adhucunum modicuq$3£ego mouebo čadu
'SC  terra SC mate SC  andamJSi mouebo oes gentes.Et ueniet deiideratus cun&is gcntibus.Zacbarias memor da¬
mini fui mukiplex in prophetiadefum ueltibus fordidis indutuS& Iapide oculo^ feptem: candelabrikp aureu
curn totidem lucernis quot oculistduas quocp oliuas a liniftris lampadis cernit SC  dextristutpoft equos uarios
SC  ruftos SC  albosH&difljpatas quadrigas ex ephraimjfic cquii de hierufalem pauperem regem uaticinetur: 8C
SC  prccdicet iedentem fuper pullumžfilium aiinas fubiugalis.Malachias aperte SC  in fine olumkte abiedione iC
tael SC  uocatione gentium.Mo e mihi ait uoluntas in uobis dicit dominus exercituum;Sč munus no fufcipia de
mami ueftra,Ab ortujenim folus ulep ad occafumanagnu eft nomen meum in gentibustSi in oiloco fcciificač
SC  ofFertur not meaoblatio munda:£ifaiatHieremi^b2echieIeiPanieletquis poftir uel inteliigere uel  expone\
ref<^_uo^ primus non prophetiajmihi uidetur texerbfed euangeliu,Secundus uirgam nuceami& olla fuccen
fam a facie aquilonis:6č pardum ipoliatum fuis coIoribus.*& quadruplex diuerfis metris‘nedit alphabetum ♦
Tertius principia 8C  finem tantis habet obfcantanbus inuoluratut apud hebr^os ipie partes cutn exordio ge/
ne/eos ante annostxxx,non legantur,(^uartus uero qui SC  extremus inter quatuor ptophetas tempo^i confci
us SC  totius mundi Philoftoricuslapide prarcifu de monte fine manibusifič regna ofaTubucrtentSdaro fermoc
pronunciat.^auidSimonides noflcrpindarus&AlcamsFiaccus quoq; Catullus SC  SerenusChriftum Iyra p
lonanSč in  decachordo pfalterio ab inferis fulčitat refurgentem Salomon padficus SC  amabilis domini moreš
corriginnaturam docetrecclefiam iungtt SC  chnftumfandaruq; nuptia^ dulce canit epithalamium • Hefter
in ecclefia typo populu Itberat depicuIo«6C iterfedo Aman qui iterpretat iniqtastpartes cduiuii SC die  celebre
mittit in pofteros.Paralipomend liber.i.tftrumeti ueteris imiTOjdH.i.brcuiariiStantus ac tališ eftjut abfqj lilo fi
quis Ičla Icripturaf^ fibi uoluerit abrogare^feipfu irrtdeat(per fingula qppe noia iudura(q? uerbo^ pracmif/
fas I regu libns tagutur hiftoria::^ tnumerabiles explicatur euagelii qones.£fdras &Neemias adiutor uideli/
cet SC  cofolator a domini unu uolume coartantnftaurat teplujmuros extruut ciuitatisJoifcp turba populi rede
untis ipatriafeč deferiptto facerdotu Ieuita^ ifraelisprofelito^iac p fingulas familias muro^ ac turtiu opa dtui
falAliud in cortice praeferut;aliud retineti medulla;(£ernis me ičriptura^ amore raptu^exceftiiTe modu epifto
l&SC  tame no iplefte qd uolufiAudiuimus tantu qd nofldqd cupe debeamus!ut SC  nos quoc^|poftimus diccrcj
Cocupiuit aia mea defiderare iuftificatioes tuas'in oi tpe:Ca:tef£focraticu tllud ipleF in nobis,Hoc enim fcio ta
tumiqd nefcio.Taga SC  nouu breuiter‘teftametu:Mattba:us^vlarcusLucas&Ioanestquadriga domini 8žue^
cherubin:qd interpretat Cc\x  multitudo^per totum corpus oculati funtifcintilla: emicantfdifcurrut fulgura: pe
des habet rečlosISčt iublime tendentesiergapenata SC  ubiq^ uolitatia.Tenent fe mutuoifibiq?perplexi fiint;5i
quafr rota in rota uoluuturl& pergunt quocunq 5  cos flatus (ančli fpusperduxerit, Paulus apoftolusad fepte
ecelefias feribit (S>člaua enim ad hebraros^plaerifcj extra numerum ponitur)Timotheum inftruit ac-3"itum
phila:monem pro fugitiuo famulo depra:catunfuper quo tacere meltusputo q pauca feribere. Acftus apolto
lorum nudam quidem fonare uidentur hiftoriamf&nalcentis ecclefia infantiam texere:fed fi nouerimus ferip
toretn eorumiucam efte medieumfeuius laus eft in euangcliofanimaduertcmus panter oia uerba illiuslanfe
languentis efte medicina.IacobusPetrusdoannes-Iudas apoftoli fepte epiftolas edidernnt tam myfticas q bo
cincftast& breues pariter SC  longasibreues in uerbisdongas in fententiistut rarus fit*'qui non earum ledltonc con
cutiatur.Apocalypfisrloannis tot habet facramenta:quot ucrba(pa^ dix?pro merito uolumigjLaus cis inferis
oifefcfn  uerbis fingulismultiplices latet itelJigetib,0ro te fi ater cbariftime iter hxc unjeretifta medita rihuhil


aliudnofieinibil qrere:none tibi uideturiam hicin terris regni caeleftishitaculuf Nolo offendaris m, fcnprtrns
Cmdis (implicirate 82 quafi uilitate uerbo^tquae uel uitio interpretujueljdc induftria ficprolata funtiut rafti/
cam cotentione facilius inftruereriSč in una eadeq? fenteba aliter dočtusraluer audiret indodus« No furn tam
petulans 82 hebesiut bacc me nofle pollicear:82 eo^ ftudus capejquoi^ radices in cado fixas funttfed uelfe fatc.
orffeden ti me prasferoimagiftru renuesjcomite fpodeoiPetenti datfžpulfanti api£;qrens inuenm FDifcamus in
iernss'quo^ nobis fcientia pfeueret in cado$>buiis te manibus excipia<82 ut.inepte a]tqd ac de-Hermagora: timi
ditatc effunda;quicqd qfieris tecu fdreconabor*Habes hic amatiflimu tui frenrEoftbiu?qui Ihtenj.  tua§i mi
hi gratia dupbcauicrefeiens honeftate mo^ tuogftcoteptum fieculijfide amicitiastamore chrifthNa pradeda
SC  eloquii uenuftatetetia abf® ilio lpfa epiftola prarferebadFeftina qfote:& bacreti in falo nauicuhe funcm ma
gispneadeq folucNemorenuciaturus faseulo benepotuederefqu«cotepfitutuenderet. <$!_uicqdin fiiptus
de tuo tulerisJpro lucro coputaAmiquu didu eft.Auaro ta deeft quod habei?q quod no habet.dredentčtotus
mundus diuina^ efhtnfideliSeua obolo indiget.Sic muamus tanq nihil habeme&'82 oia pofiidetes. Tidus 82
ueftitusfdiuitiae chriftiano^f i habes in poteftate re tuam uendefti non habes proiicc,'TolientitumcSS2 palii
um relinqucndu efhNifi.f.tu femprecraftinansf32 dse dedie trahenstcautae SC pedetetim tuas poflcfliunculas
uendiderisino habetchriftus undeaiatpaupes fuos.Totum dco dedittqui feipfu obtuImApoftoh naue tantu
SC  retia reliquamint» Vidua duo tera mifir ad gasophylatiu:82 pnefertUF-Crcefi diuitiis.Farile contenit oia;qui
fe femp cogitat efte moritu^*

{0ncipit terna parsprincipalis epiftola^ fiuc tradatuu beattHieronymide moribus at® uirtutibus: quibus
chriftiana eouerfatio iftituitur.f^uae 82 ipfa in plures lubdiuidit epiftolas fiue tračlatusfiter quos lile prazpo
niturjin quo de uirtutibus ac uitns in genere tradatur.

IfPri mus tradatus tcttix  partis principalis de uirtutibus 82 uiriishn quo epiftola lila praemitti&qu£ pfedum
hominem ad interiora deduccnsleius uita qua: fit fanda»82 in quo ada polka^uo ftudio tcneaturlqua fubfta
tisVicpctur oftendit*

4!Bcat*Hieronymi ad amicu quedajpel licut in aliis repperi uolummibus ad-Ctefiphonte de hoie pfcdoSubi
intcriore hofcm«exterioreq? demoftrarfdoces eius uita in fui audoris fapietia p ea qua: creata fui coteplatoejco
fiftcre,Excitatquoq? aium ad meditationecafusacreparationis huana^ftatiin ipfooccaftfin mulieris femied.
incoceptuuirgisrcpromiftkAdcollderationequoqjrefurredioniliudiciiglorijfado^iducinC^ua occa
fioe digredielexprobrat ifidelitate eo^i a miracuiis no credut’qua 2  deus in ico^ corpo^ reuelatioe opat. ^bi82
hiftoria narrat cofutatiois hebra:?!82 caufa retardaia: umdidadac humane explicat £ ignoratiae.

/j > Cce ite^ ad te fcribo:82 nihil dignum qdpradentia tuam iegere deceatinuenib?82 quid mi^ fi te

abfen te uelut a fole folo deftitutu fr igidi coi dis alget ingemu}82 mens a lumine pcgrina ftultituE
« jP 1  nubilo fuffocata torpcfcithc tato minus fapio?quato a te latius feparot.C§_uod Ipraftentia^ qd

tibi in meo fermone placueritnuis mihi oratioibus praeftabif ♦©enicjj ut oem ftultitiam mea J/
Iigentius recognofčasletia ftomachu meu poft illud (ufceptum caerotum tuum te abfente cura
uita quo peius mereor patii82 cuipoft fandum miniftenu tuum 82 angelicam feruiturem manus inruli medi,
co^quafi propheta non dlet in iiraeljut mihi fiquid paterer facifitrs eiie debuerit ad te reuerti!qgentiliter cogi
tare:82 melius uel difticillimi ltineris laborem perpeii<q confpedus tui tam pra:ciofa uifione fraudarii ut quis
potius compenlatio (equereturfq ad mufcam religioms acharojdeuenirem»Ha£c mihi de abfente mundus lfte
fuggeftit jqui te praelentdin me non habebat confilium.Tu me enim curiam feceras prophctarumtnon conuen
ticulum'-firena^«\c nune in meaddeftrudionem fandi contra me operiš tui»ois ftultitiat fenatcis ingrediens
quadruplici forma meču m agitlnam foenus te abfente exigit1 q d' tepraeicnte non pracfampfulut mtclligas fi/
quid apud te iuxta deum fapuiituum fuifte quod fapui:Sicabfeme-Moyfcpopuluslfraeliticus fornicatur ;  fic
in naui domino dormienteapoftoli tempeftate turbanturific in bethfaidaeporticibuffhominem non habente;
aqua«i>pifcinas falutaris ignorat,<^uanq 82 hidaliud genus culpac aduertam.dorpufculum curauijcum ania
langueret 4exteriorem hominem fouiteum interior ačgrotarefhumanis fubueni:cum diuina laborarent* uitio
publicas confuctudinis mclinatus;quo oes furnus in minimis caut«82 in maximis negligentes. Hoc®.ideo fit?
quia ubi uera uita fitignoramus.Fallitnos uidelicet fbl ifte^decipit dies iftanradus nos lfte circuuenit«”Mudus
induciedum 82 foleampliuscffe ml putamuslSi lucern arbitramur eflejquam ocuhs uidemuš^ hominem iu—
dicamus efte:quem cernimus^ tnundum credtmus facere cum uitaiignorantcs ubi fit homo»82 quid fit homofr
82 qux  eius hois uita fmquod fi mtelligcremuslnon aliud generatčaliud uiueremus*lta uita: otigine deferta! ui
uedi quot|',pclidimus rone.^c prirnu ubi ho fit iftefde quo loqmu.tJaudiamus.^_uonia difputatione quanda
nobis ipfa diuifio gencrauit(que iti a hoccorpusqd dei artificis manu limo terre formatu effeudut quodam ua
(culo intellige cotinerkiicete apoftolo.Habemud Hiefau^ iftuiin uafis fidiiibus*qubiq} p hoc corpus infufu^
uitale fefu q fibi no defjcičcu čarne mutuatus e.R tgit ipfemo rega f !<32 het potius q habetftut uita no accipiat t
fed miniftreaiia cu ten ena ifta pigracp materia i ufu mifterii fupta fpus liqdus aiarežfitjdomius corpistno bo
fub corpore4©eniqi hoc quod dixi uaičulum ipfo uiuit pradentej82 ipfo morirur abeuntevHic ergo 82 uifihlis
82 caducus illius interiorisfuel habitatio uel minifter uel uagina eft« Ipfe uero qui uere eft homoiquoniam fic
fecundusfad^ diuinoniseft locu^utipfeinuifibilis: Ita omn!a’eius muifibdia fintfnecefte eft ♦ Non ad sl /
um (i aigrotat manus ualet perucnire medicorumlno herbarum fuccis fi deficitfreparatur.Nihil ad eum ccr
pora lenitrarc poteq^fubftantix tantum (užc ill* fimilitudo defčeoditiuerbo curatuftobedientia ccnualcfcitS

®emqj cu fibi in ecclefia laodicenfi 8C  beatus & diues Si  bene oculatuslSč bene ucditus fecundu extcriorcm ho*
mine urderetfjincrepalf’ adomma*drciturqjill!.Nefrisquiatu es mifer <3£ miferabilislflčpaup &cazcUs?8{ nti/
dus.<^_ui utiqr ut dixi nec fine uedetnec fine oculisTnec fine diuitiisshabebat? ,5ed ille inuifibilis deus nf ilfu in/
uiGbile hoiem in pauprareičt cazdtate^n nuditate eife cernebaticui etia faadere dignaflut ab ipfo au$z merce/
tur igniru:& uede alba qua glonofiffime uediatf/Sč collynu;quo recipiat uifu«Habet ergo SC  fuos oculos praz/
ter idos camalešjquos potdt uel amittcre uel cuc are.Eil SC iuxta fe nudus adeo ut e geat ueftimentot fčd miro ~
mb ad mcndicu ut ipfe at  t dominus loquit?:d£ lubet illu a fe diuidas copararc,^uibus mercibus fi SC  nudus 8C
paup edzucl illa uede nobiiidimabcl lllud au^ purgatu tam igneimercabit^Vnde comercii tališ poterit eflc i,
penfafuidelicet fi aut exterioris hoisemolumeta tra»ffoueat:aut ipfis qbus ipfe diues forinfecus uidebatff hon
utendo ditefcatioculof^ corporis qbus mundialiu rapiebatf ardore^deipedu corruptaz uniucrfiratisiobcazcet,
Ita ille inuifibilis ho:qui uere ut diximus:ho ed :SC  in conieptu huius exterioris atto!it1& nuditate ueditur: 8C
cazcitate ll 1 u m i n atu r.SiG-1 acobEffr ai m &rManaffem nepotu fuoijz n5 folu Iocaiueijz etia merita incorporea caz
citate cernebattNa cum illu Iofeph filius fuus*qui fupradidos paruulos offerebatlnec ante pedes fuos cernere
iudicaretJfenfit in parentis refponfionefilla etiam quaz eflent fururaiprofpicere.Sed ut ille interior ho extcriore
idum facit fua uita uiuentet3č de fonte natura; fuaz animat lrrigandolfic rurfum exterior pcorruptela mortife
raz materiei fuaz illu fi cupiditatibus llhcitis aliigaritroecidttJEt cu alter naturaz uideatur alteriusftranfit in uido —
ris unufquifqs fubdantiajut aut carnale quoq? fpiritalis fpiritale fuis uirtutibus pradeda ut carnale aiam caro
uidrix eiusJediciat:®eniqj cu dominus diluuio delere humanum genns cogitaret iratusmon pmanebit inquit
fpusmeus in homimbus:quoniacarofum^fcquiautiq 3 oescarneuedimur: 3 dinedubio in čarne non fumus
qui no (ecundu čarne ambulamusjhinc etia gignitur ut non femp homo ido appellationis noie cenfeaturinam
pro uirtutibus fuisaut uitiisSč formas fumin&noia.Slenkpaitprophetatnolitefieri ficutequus 8i  mulus«$ut
ei go hoies qui apud dominu funt equi SC  muli:& dominus ait»Nolite proiiecere margaritas uedras*ante por/
cos.$unt ergo hoies Si  porci.Et itei^z ipfe dominus.Ecce ego mitto nos ficur ouesžin medlo lupo^z. $unt ergo
hoies Si  lupdSc econtrario hoies funt Si  ouesiSč ait adhuc petro:Pafče oues meas & ipfe pnusfaenijpoft me: Si
facia tepifcatorem hominumfunt hoies SC  pifces3fed haz forma: aduum uidentur effemon corporum ♦ Nam
corporis nodri certus eft datuslut oium animantiuffed quonia apud deu no de fiatu corpori nodnf led de u u
taz meritis indicamurtapparetjomne hoiem mente fibi ipfi datum nomeq} formarc,(^_ uod utiq^ ex illius que
deferibimus iuifibilis hoisJaut culpafaut uirtutdpradaf, Ipfius fiquideuitiu ed:fi fubiedus paflus fitefle fu-
biedus.Si contra diuinam difpofitionem fit in dominatu feruitusiSc feruitute dominatus4ed ne utdeaH<juo/
niam paululum deiedo uelut pariete*ad illum inuifibilem hominem di(putationepuenit;corpus oino dedrue
rc!quod adcotmagni ed faeramentijut in hoc iplo ided in nodro fragili SC  infirmo dominus uenerirtno hocc/
gifaut hoc agotfed illud odendere tentauiihuius exterions uita illius interioris uiražconfiderc«IteRz jnteriotis
morte defcendere huius de mortefabi propinatu ueuenu p uitia fueritrnjfiil here ldum de uitainifi ab illo irri/
gatus fueritinihil tenere alte^z in naturatalte^z ut dixi aut infedum uitiisautdeterfum uirtute tranfire. fgitur
quoniem iam Si  ubi fit hoi& quid fit ho breuiter licet odendit^quaz nune ei  us hofs uita fnJuideamus^fpon ida
certe mundialis quae mala pro bonis haben& bona pro malisfqua totus orbis fcquitur Si  colitlno hazc affluen/
tia diuitia^z edtnon in fadigio potentutno in iurifdidionisaduinon in popofitate facundiazinon in uiribus per
prcelia gloriofismon in mercibus prouincia^ mutatione SC  fui peregrinatione crefcentibuslno in lenocinio for -
ma^mon in ambitu muneszlno in his ed deniq; oibus quaz uidemus;qu® cunčla hazc occiduntiSC fiue idis bea
te etiam iuxta fieculum uiui foledfed illa ed uita ueraluita numerandaideum nofleltimereeius potentiamtama
re pietatelmundu in opifice mirarijinterpellatore cotenerekile uičlu modico pro natura: ncceditate conrentm
uefte uili uel pro pudoris ratione uel pro temporis iniuria comunitumdic re!iquam creatura no ex  fui copiaf
uel pro uitali rationejfed pro adiumento huius lucis artingere ,(^uicquid enim amplius efla malo ed^rone
hoiem amarequafi fratremfnulluml^dercjfiruireoibnslformam ferui fudinerecumdominoiqui nobis prx/
ter miniderium qd intcrius continetur1quotidie feruit in mundojproducendo folemf emittendo lucern: plu*
uias infundendoltempora uariandojfruges uel gignendo uel maturando*Nobis enim in tonus creaturaz facie
uel ubertate deferuitiquoniam pro nobis cunda generauitifed ut ad hois officia reuertamurJnudum tegere/ale
re efurientemjfitientem potarcTinfirmos uifitare:tridibus condolerelmortuos fepeliretnihil apud fe habere qfi
fiiumffed omnia fua cum omnibus iudicare communiajac tune magis fibi uiuere cum ukiere azdimatur aliisf
fibiq? recoderdcu aliis credit rogare.Et hazc tameadhuc exterioris hoisliniameta^cotingut* (C xte$i  illa interio
r<s hois uita in diuina^z re^z cognitioe cofiditjno qua cazlu terrse parte uoliiatino an cotrario cur fu fydera rapia
tur noanoceanogeneretplemtudolunarisaugmetuinoan orbe mudi rotuditasipfa fufpedatjan qdriforma
angulis pminetioribusadringadan unus ipfe mudus fiuan plures finnNam h^c Si  ad animaz no tendunt uti
litate:& apud deu duka ludicaturlfed i llls fani cogitatioibusfi qdo uerfaf tuc uiuit Si  pafcit^ «(^ua: fut autem
idaz fane cogitanoesdlle fine dubiocu mesnodra fui recordatur audorisjcu illu uelut per quanda refipifčen/
tia fui opificem fuum ueneratur ac contueturlcu eius opera ipfum in eius operibus uilura miraturidiccnte bea
to paulo.lnuifibilia enim eius a creatura mnnefidi per ea qux fada funt itclleda confpiciuntur:& fempiterna
qud(^ eius uirtus & diuinkastided cum edimmcnfisfuifibilis creatura ad uninerfitarem inuifibilis creatoris
extendimurl5i illum p haEC dum iniedimabilem dicimus sedimamusfemrtfeius aiHcudinem p donu fpus fan/
di euoluetesfquonia ipfe folus nos in ipfum qui ex ipfo ed intromittifomnia pvincipia creatura: furgenns)

qin(i f-icli  ab iplo anteriores afpicimustSi cu  ea qu# deus fecit  quafi faciatadbuc intuemur,‘mund icp  toram on
ginetranfcarrentesleuantiquioresefFicimur?c[timus #tate.Etcum uniuerfa prius q nos eftemus e ffečta fine
natura oium tamen quafi per nos genitarn dum aučlori inferimur reputamu Jtin quam no ut fer uire mus : fed
ut dominaremur intrauimus.5eparati uticp a fapientia mundiali qu# uniuerla auc fortuitis aut atomis aferi,
bičdiuinis  meditationibus fublimatiiSi ab illis qui aut materia femp fuine dixtrunt 1  deuep tantu artifice reru
uoluerunČleparati p ipfius adiutoriumiaut qui h#c ipfa pro diis elemeta colueruclaut qui familias deo^ p fe/
^custp aetatesljppartesjuelut p pl#bem aliquam (ubiečtam fenfibus introduxerunt?dilčreti p Ipiritum fandtum
& in altiora labdueftiuera uita uiuentesrhoceft ueram fapiam fapientes:quoniam ftultitia ifta caretlRecorde
mur q>mutidusexnihiIo a deo fačtus eft; 8 i q,cunčta animaliapdeum uerbo epifice uocata ueneruntlfqu# a
naturaaecfuerunt?quoniam foliipli faseftuocarequ#non funttanqea qu# funtjq>iplu hoiem cui tanta pol-
fedioprobatur ad imagine fua no aliqui&Prometheus ex fabulažfed file coditor uniuerlitatis manu quoq; lira!
ne qua parseius tiacaret in nobisrde Iimo terne facere dignatus eftfqu # cogitatio ut dixi uita eft ai#: quontam
hžecprimaeftro uiuendftut cui fedebeat ata noignoretme aliu pr#ter hunc decepta uenereftne uit# fu# my
fteria uelut uit# aučlores adorettne in tantu elemeta mireffut non digna iudicct qu# fačfca crcdanturTcum it
lemagis fitadmirandus:qui tam miranda produxit.<S> quam angufta eft h#c diuma cogitatio^Siq uit# plena;
efttO quaatu iplu hoietrtad oe ftudiu probitatis accendit:® quantu illi maieftate fui comedat auctonsTcu ali
uclillemhflincreatura oi le pr#ter manu dei formatu eftecofiderauno terramo mariaino c#luj no denicp fyde
ta ta muudatta purana lucida:hoiem (olu cuiufda limi &grauioris 8 ifordidioris elemeti tila formatu elTe dexte
terateuius dexter# palmus c#lu menlurat in menfuratcuius pugillus terr# fpacia tam fuiita iacentis includitt
fanti fuitillu fuifle olitmVideamus tamen qtu illi pr#terea applaudeat benignitas creatoris&ju# no illum de
lyderibus efticit;quonia ft eftet indecreatuside materi# potius claritatcjcj de artificis dignatione pollerencum
minoripfbcui corporis origineuiderctur.Si caeieftibus fačtus ad terra^ cultu deducerec ad terrasfeuius eftet
glcmofiusmox futu^ de humo excitatu fyderibus imponifluu inq deus nr fuu proprie uoluit cfteqd lumuss
frihilmateria^nihil elemenuVinihilquibullibet principiis uel magnis uel minimi&ios debere ,^u# cunčhl
fi retra<ftet:5iin fe mens couerla cofideretiex ufts fiunt modcratiora&anguftiora primordiis.^t ubt p cotačlu
formatimanus det defiuimus efte qd fuimuslSč in neua materi# qualitate fubiacensopiftei fuo p elemeti con
oerfioneclarificatanatura efttnouu^ corporis nri inter elemeta (fi fas eft dici efte ccepic elemetu: ftati otbus
mundicorporibus fublimiorescffečtinonatur# lubftantias fedpotentiacreatortsip quade fubiaceti c#teris
creaturaortu cft:qdcreaturis oibus ipeiaret.E)eniqj fi merailu nr# carnis Si corporis iutuearisTnihil humilius
caihil nlfmsrnihil inuenies oi iniuri# paflionit^ fubied:ius»SoIa terra elemente^ c# tero^ uidetur ancillallola
inlecuučtoRz potentias non fine detrimento fuilentmuel dum uentis puluerilenta difpergiturluel duflueftibus
jhumefacfta abforbeturjuel dum fyde^ ignibus codla deuoraturiut ho ex ea fedTenon mo giotiari no qat} led
ctiampoflit erubefcere:At uero fi ftatu noftru contemplemurtquonia pr#ftantiore eum c#teris animantibus
dum ad lita imagine deus informat induciuinuenies terra ipfam.i.lemen noftri corporis fiquis in ea fenliis eft
gaudere potuilTecp propter nosi quibus imagine Silimilitudine creatoris accepi^fcelicior fačla lit demutata^
fitorta^tnanusenim dci contigitealcuius coutačlum fut caufa dum fiercfe‘ipfanon meruit.^ufd eni hoefta/
tu praeclariusr' quid poterimus nofte fubinniusfQ_uid tadtligenterin mebra digeftuf quid tam decore parti
culos inflexufquid ta lublimiter in ora Si oculos erečlulquid ta uocahter in uerba modulatu^uid in corde ta
oelociter animatufquid in (enfiiditius:fquid in cogitatione lecretiušfquid in lermone eftufius^uid in inge/
nio fortiusfqd in difpofttione iuftručliusfquid in memoria tenacius quid in aftedtu blandiusf^d m cogitatu
fubriliusf Vt euidenter appareat cp  illum protoplaftum iam cum oibus dignitatibus uenuftattriimoftatum fi -
lii  fili dei nr i ad fine l#culo^ pro redeptione nr a uenturi in boe corpus ornaritteui paradifu etia illo tepore ue;
fut amceniffimu pr#diu Si urbanis coucnuftatutSi rufticis conlitulub lege donatu mortis ? ille pr#leminator in
oidmuencnuq 3  fuu decipicndo primo^ hoium credula nouitatem in corpor a nf a latenter tmerfit?i5i ex duabus
fubftantiis unica hominis pfečlaq; natura quada diuifionis dtlčordia diftecauinut cu nobis una mens eftet«i«il
laquagermanitas ai# Si corporis gignebatlalia uoluntatep uttiata naturarontra atam partur/et. E)eni<^ 8 £a/
poftolis aiduideo alia legem in membris meis repugnante legi memis me#;5i captiuante me in lege peccatt i
quac eft in mebris meis.Et alibfdlaro concupifat aduerfus Ipumrfpus aute aduer fus carne,H#c muice aduer«*
fantur fibitut no qcuqi uultis illa faciatis.Hic etia ifte nf codttorf q uel nos nobi^uel mudu pro nobis feceratja
primis illis hotbus ofFeliistmaledičla fup fingulos prout criminis quantttas cxigebateffudm Et quauis iratotl
naox tame myfteriu nr# lalutistutpius pater oftedit.Nec^ #quu fuerat alio tepore d falutis nr# remedto cogi
tareinifi eo'quo morseftetiueta.Sicut a prudetioribus prima frote morbt adhibet'’ medicustutcapite ualitudfs
deprehefo:facilius remediu falutare fuccurrat,No ergo tuc tatu dits ac laluator nofter ^pmiflus eftteum clamat
Efaias.Ecce uirgo in utero concipiet : 8 ipariet filium:Et tuc cu m adAbraham dt&urn eft; Ad hoc tepus ueniam
SČeritSarae fihus.Nam hoc erat pene ia fero* 8 i tata milia patriarcha^fine Ipe mortua uidebatur;quibus uti<^
uita efte no potuidfi dominu no Iperauerut efte uetu^: dicete apoftolo.Spe eni lalui fačti fumus.Spes ent qu#
uidetf no e fpesrfed qu# IpcratfJEt qualiter (pes efte potuitlfi non fuit repromifta Jmmo ut prirao hoi illa fapie<
tior oibus beftiis beftia morte fapuitftta oportuit illu dominu noftri uera lapientia ia tu illo tepore fuftragium
lapcrc uitale:quod 8 ifecidneq 5  deliftit publicarcme tanta eius fačtura uno 'mitnici arietc prepullatalinepr#!*
dio alieuius lapfui potius q decori.generata uideretur^imul nc Si is ualidior habere^i qui tantum opus alie /

nx  uirtutis obruere potuifiet-Vq illcKfi opus luum quod fuper omncs creatutas fneftaoilitcr f ectt*  nut feruare tio
potuiflettaut reparare noIuif!et,®cfendit inq ille levhac inuidia,I§)efendit lile nofter conciito»&Heedempto#pa~
riterq? fe ČC  pofle dt  uelle monftrauit:quonia nec uirius potentia: dcfuit uel digriatio pietatis.Harc nobis magis
adorandakp (ub ipfa crroris noftri tempeftate non fubflftitrmaiorqpetiam dum cxacerbaturerupit i  dum ubi
pcena merebamur fpes redeptionis oftenditur?& in naufragii accrbo difcrimine porms lalutis apitunut nouo
more qu.x materia fuerat iracundia::efle coepit origo ckemeuaeHfc arcana opatione manifeftans quod infirmi,
tatem noftra argumentum fua: uoluerit efte uirtutis.*quantuc£ nos amaret du in ipfum peccauimus oftederet?
quof^ obliuifci ctia poft errata non poftetfimo quos praeciofius redimeret q fecifict.^uaerat nune huana cru
delita&riminofis uel priuata ergaftulaiuel publicos carceres cum manicis ferreiš^ duris rigida trabe 'copedi->
bus irata fliipireriSč in poenas multimodas ad inuentione laxet ingeni*oifq^ iudex furrečh capitis caftita^m
proprie mentisldifcrimine probet alicno.Hoc magis amicus atrocita(i. f quo magis alienus eft crimfnijpfi.n.fo
lent truculcntiores e (Te in reos:qui funt a reatu puriores*Hi ftudiofius malefici uel criminolo^ contagia perfe/
qucntcs?quo minus ac negligentiuslfacinoip uitauereconlbrtia.® miferos & omni prarditos ca;cifatefqui bo \
num exornant raalojquicontinentia fub geftucrudelstatis attolluntiSč crudelitate propriataliena infoelicitate
comendant.^uando uirtutibus 1’uis miferoi^ aftipulantur exititn& innocentia; iudicantis noxio^ cruciame
taSfuppIaudunt,S>eus at nofter contra omne fpemi contra oem pene fide?ex diuitiis mifericordia: fax  in malo
bonom načlusjin iracundia generans confitmanfaj pietatepcccandi leme frudum uoluit euadere milerandij
&qui nos propter tranlgrcffione perdere debuifteflpropter fua milericordia/reparandum eftepromifitJEtillo
tepore quo fupplicia merebamur argumentu faluationisoftenditfutintclligercpoftemusiquantu ualeretpras
ftare non laftutfqui tantu donarefciratus Jn primo ergo hoie ut Ioquebad ftatfm nobis iudicia^ fpoponditau /
xiliu!ftatim dc bono thefauro bona produxittftatim ignotu ipfis angelis (acramentCrtjuod implendu cfiet i nd
uidi mo tepore publicauioSč terreno adt&Ada promiftt e caslo.Na cum ferpentem pro merito (uo maledidio
fuIminarctTiubet eum terra pro cibo habcreifupra uentre repcreiS: quoma mortem illa ipfe feciftetfaddidit di
cens.Et pona inimicitias inter te & inter muliere 8C inter leme tuum-& feme mulicris ,Tp(a calcabft caputtuum«
8č tu eius obferuabis calcancu.Noncconfiderasfnonne confpicis ? quod eide tune minabitur in chnftoVAfiud
eni feme mulicris nulfu prorfus accipiolnifi illud quod apoftolusait fadu ex mulieretfačlu ex čarne, Jllud ad'
ut euangelifta ait lofeph filius putabat"’efte led non erat iliud uticpquod uerbu caro fadu eft,Nam G generan
dipublicam iftam 8C naturalecircunlpicimusratfonedeminanon babentmulieresjdeniqj nullaconcipit fine
uiroAc per hoc quonia tune in Adam leme humana; generationis cfiet tranlgrcftiione uitiatuilemen ca:!eftcq>
mittaturt5: apoftolus fentitnon ex corruptione uirifted ex dcoiquod cu caro fieretin muliere: etelementa illa
corporea: fubftantia;.i.humoris 8C  fangumis m ipfo fibi ua(culonn quo ipfa elementa fita funtnaturafiterapta
renMater itaq; domini noftti iefu chrifti in illa iam tune muliere promifta eft,Ha;c inimicitlis oppofita eftier,
pentis,Pona inqutt inimicitias inter te 8i  mulieretnon certepono dicidne ad£ua;hoc pertinere uideretur.Ver
bum promiftioniseft:quod tranfmittitur in futu^.Pona inquit inimicitias inter te & muliere.lllautiq; mulie/
tem quse faluatore parturiatmon qux  generet fratricida.Pona inquit inimicitias inter te &mulicreii,fufcitabo
muliere quse repudiata facilitate credendimon folu t^audiadfi aut fuauitate pomoli pro adoptione moftraue
ris oculo^raut diis fimile efte promiferislfed et ipfo Gabriele deferete uerbusratione de promiftionis exigat no
uitate dicendo.^ ueadmodu erit iftudlquonia ui^ non cognounilla utiqt^ua ad uifionem angeli pudor atu
reus trcmefecit:Fidet tamen ardore 8C  coftantia Iabi nefei^ad inquirendaratione reddidit audacem.Et qua: ad
uenienti praeftit de pudoreK|uod tacueriuh^c promittenti de admiratione non ceftit, 'Na 8C  (ollicita de eo q^
annunciabat? cxqfiuit, ®eniq 3  8C  angelus no infidelitatem redarguittut inZacbariaifed ftatuit de diuine opa^
tionisnouitatejdices.Bpus fcus fupucniett tei& uirtus altifiimi obubrabit tibi.Ecce iftud feme mu!iens(qd’no
p rraduce genitaliu minifterio^i comixtione (exus utnufčp ifunderet'’ in utc^ifed clauft ro claufo idefloratae uir
gimtatis iucniret i utero.RJenkp re noua plenaq; miraculinouo uerbo^pheta du ^pmittit exequiGEcce uirgo
i utero cocipietl&pariet filiu*<^ uotidie certe de pereadi nectftitate mulie^ coceptussdč cernimus 8C  audimus,
fi)e nulla tatne dtd n utero cocepit!quoma fubftatia iuturi hols fula p ui^coalefcit i fcemina: Vrerufm muhe >
ris no principiu e nafeituri hoisifed depofiti nutrimetu.Maria aute no ta prima q fola i utero cocepiOtutus pu
dotisillibatio coceptu uteri fine dano uirginitatisexpreftit:q fola nobis pepitqcb noaccepitexnobistdicetcdo
mino. Vos de tferiortbus eftisJego de (upioribus fu,Q_ua: fola mater e filioicu uirgo fit matito.(Euius coceptio
ue ignorate uirgmitateJpartus agnouit,Q_ux fola mulier dida e no concipiedo (ed pariedo*Ex hac ergo feme
^miftu e mulierisfq<J fecundu holem dominus deus nofter e;q no ifufus eft uterotfed iuentusteuangclifta co>
f^rmate?cu dicit de Mariaftnuenta eft i utero habes.Ecce 8i  ab ipfo prrecedete ^phetiae lermone no deuiat q<£
fuerat nuciatu. Virgo i utero cocipiet:led i myfterii nouitate fermonis et parilitate cocordat:eoq 5  ftilo fačti hi/
ftoria fignaf' 5 quo faciedu denuciat 8C  |>pheta,AirEfaias: Virgo i utero cocipiet.Matthamsrefert iueta e in ute
ro babes V erbo ipfo pmiftiois refpodet eftečTusifqua no aliter \ocqč  euagelifta q uatestnec ad’ exprimeda opis
ueritate \aetx  elocutiois diftlcultate cofundit’- Vbi fut gramaticif Vbi cociliarii; iftos ut extra confuetu

dineloqn6fchola,pduxitV(^_ uartaapte Ggnare nouitate moftrauitdočlrinaC'n6idicathuano(efuquoniam
no opus humanu eft^dP loquuntf.Et cu re noua nec antea fačta fic notatlut itelligascu mirabili ope:Sč mirabi
lenatu (cito efte (ermone.Reperamus deniq 5  fančtas foeminas patriarcba^:aideamufq 3  fi fic dc aliq feriptu e,
Lcgimus de-Sara.Et dominus uifitausrSaramJficut dixit,Et fecit dcus^arce ficut locutus eft e# 8i  concepi*4&

peperitf Abrahasfiliu.InTfaac dimna bcnitioIetiarnofl:ra^hisuerb/s.Etexaudiuitil!udcus;&:cooccpic-Rcbec

ca uxor ei us.I9eniq; &de Iacob uxoribugficponit?.EtcocepiiJJa?& pepit film Iacob^Cc, E>e nulla cene haiu
fcriptu eftin utero cocepit.^ue tame quicqd cocipiebat extra ute§t cocipe no poterartfed quoma de couentu
uirili cocipe fe noucratf qbus 116 praeueniebat falus uirgitate coceptus.Sola ueroMaria de utero cocepiticu irre
farato aditu feminaliiclaufo utero cocepit. Ad huius coceptionis femerii rečte ratiocinabimurl SC  intentus diui
na tračlauerimusrpceftit in figura pro tpe lila fma1qua2primogenita benedičliois uel obligatio/s obligaui« di
čete domino.0e mafeulinu qd aperit uuluasfančlu domino uocabitf.^>_uod e iftud malculinu qd apu uulua?
cuoium foe nina^ uuluasaperiat no puerperii neceflitaslfed maritalisagnitiof Deniqj nullauirgo dicičpoft
maritu.qd notne elan fis uidetur futuris myfteriis couenire.Et fup.us de Rachelifcripturam habere monftraui
m us.Et exau Jiuit illa deusiSC aperuit eius uulua:& concepit.No certe prius dixit concepit Si  poft aperuit eius
uulua led prius aperuit uidelicetfut maritus aptis uulua: iaiiuistaelut leminaturus agru paratu fcmibusiinrra/
rcr.Denkp fubiungit;& cocepit.No itacp partuded cocepuone&mo coceptione patefačla elhnec illaparturicn
dusdu nafeiturifed quiparturiendu feminaturusfuerat?refignauit,Etfi iaanteconceptuquippe ut cociperec.
referata elbno eaicerte ille qui natus eft diu poftea poteratrelerareldu dicič na(citurus:qui etia concipi cu eliet
illa claufa no potuit:®mne mafeulinu inquit qdapit uulua lančlu domino uocabič.C^ua? eft ifta rorqux nec
fecundu fenfu uideč ipletafIacob primi locu fratris frauduleter muadidnec ordine phibct ? i  nec dolofitate da
natAfoleph filii p auu praepoftera fecundu nafcendi gradu binedičlioe fignan črnec caccitas erat futuraplpicie
tistnec monitor fi!iu#dexteraparetis quacpinguioris benedičliois fuco minoremirrigabafeinflexit. C^uac oia
utiq? funt cotrariadi putamus de his dičtu efte.0mne malčulinu qdaperit uulua:q> qui de uirili femine nafat
ex foeminis.Sed quonia aliud interius babet illa Ihiaildeo iftiufmodi primitiui benedičlioesjSč cedunt 8C  pclut
Jefte fili usDauidno primus autlecudus aut tertiusHed oium ultimus ungitur a q>pheta?& delpicabilior eun/
člis eligič in rege.Nec illi primo aut (ecudo cotraOauid fntam legis de primitiuis pmulgata blandiči qma m
dicaHet utiq; maximos:fi abhismatru uuluas meminiftetapiri1quado hocutiq?autiqua dicimus tmpletujcd
utiqj no poterat no iplerif^jiac eft ifta cuius uulua fcedus releratlno maritus^u« uirgo c6cipitlqux non ut
concipenuirgo efte deliitfNo certe illa de qua feriptura diciticognouitada uxore fuaJ& peperit ei filiumlfled tl —••
la de qua euagelifta fignat:6C no cognouit cadofephfdonec pepit filiu.fgič in Maria hoc fine dubitationcpfcx
člu efticuius uulua no defloratio uirginitatis aperuidacc partus effulus le^partus effufio:quac uirgo pepentt
quae uirgo cocepittqux  prius mater fačla eft q mantata.^e hac iftud mafeulinu qd uerc lančlu uocandu eftet
exiit?quicj uuluam fecundu promiftionepartus editus no fecundu cofuetudine naturaq? comunemjdutp con
cipič' uiri lemine relerauitt$cd quonia diuftes.dei ftnfus uelociter explicare no poflumus^tantis in letipturaru
molibus ad una IJiecieopponentibustut Iaxari lit facilius |euadi1quando ois Ičripturacunčlo^c fenfuii unus
trames fit.*quein humano lermonečlecurrere quis ualebitf Nec H angelicaspennas mortaiiu lmguisSlpus aferi -
bat.Redire ad propoftru conuenit:3č prauo nauigio no in altum uela configerejne in pcriculu currat audaciaf
fed pro infirmiratis folatio in cofpečlu littoris nauigaremt liquid formidinis oriat^uel (pes lit facile tenen pof
Ie£quod cernitur.®icebamtis femen mulieris dominum fančlumTquia fecundu čarne patrem hoiem non hret;
euq iam ingeftum efte ferpentiAjue in utero uirgis dei fpu^non matenVisgeneraflet humor.E)eniq5 qd fequi
tur maiore ab hoie uirgis promittit effečtu dicedoHipla tuScalcabit caput(quis ambigitq? pmer dominu no>
ftrum caput ferpentis nemo calcauitJpfe enim lolus fup dracones 5i  Icorpionesambulauit.Iple captiuam du—
xit captiuitatem.Na qd fequitur SC  tu eius obferuabis calcaneumbd que alium credimus ptinere? Calcaneus
quidenv'pars extrema ueftigii eft.Et dominus pofbloannis baptilmiJpoft die^.xl.ieiunium"cu ab code lerpe
te tentad tertix  illius dolofitatis iam uičlor exclamat.Yade retro poft me fathana(quid aliud nili a tergo poli/
tum uel reličturnf iubet fuum obferuare calcaneurnfH.ee fupra dixft6č inde ad hoc nos ipfa dtduxit oro: q> ho
ille interior cum cogitat non in hoc mudojfed fupra iplum mundu cum illo opifice re^ ac fuo uiuere uidetur:
dicenteOauidiBeati qui ferutantur teftiraonia eius(at pene hocfit(fi fas eft dici)deum fienldiuina meditari s
illum dominum 5 noftrun#fafutis nrac iam tunesprodidifte myfterium.Ynde SC in  pfalmis ait Jn capite libri Ičri-
ptum eft de me.Caput libri eft genefeos:quoniam ois feriptura unus eft Iiberf&unus de quo Ičriptum eft deus:
K lftam promiftionem ipfo efte uidemus i capitelSC caput uitx orx  fpes eftj3£ ideo caput uitilis libri lpes fačla
per[deumH'Ium inq ut tepe diximusconditorem feneičente iam mundo:qdin prima mudi xtate promiferat
pr^ftitifle. Ynde propheta ai^uirga tua SC  baculus tuu^ipla me confolata funtiairga mater eft domim1ex qua
baculus lftetfefto iam p setatem mundosquicum luftentaret exiit,lllum ergo in uirginis utc^ de lapfumlut re/
demptionis noftrac totam hiftoriam retexamusJpartu effečlum hoiem feexhibuiflepro hominelčč crsaturam
fuam fede creatore fecifle.lllum formam lerui accepiflelled le exinamftc poteftatis uoluntate non natura dei/
tatistper quam non poterat non efte quod.fucrat»Illutn maledičla^pro lalutaribus meruifle miraculis.lllu Ipu
tanllum palmashllum coronam Ipineamulfum poftrcmo crucem fuifte perpelTutnlillum inferna pcnettalfe:
illum tertia die refurrexif$in id corpui quod cruci fuerat affixum:illum hoiem poft mortem deum uiuum cx
Ium petifte uičloremlledere ad dexteratn de^uentu^ fuo tpe ad iudicium facicndumlillum Ipintu deiper fan
člo^ fuo^ ora*'quotidie celebrari.F-tec cogicaftb'uixifte eft;!ha:c cogitatio paftus anim^ eftdn hatc relabi ud re
currereeum domino iungi eft?SC cum ipfo per hxc  humiliar&ftjcum ipfo patiicum ipfo mori?& cum ipfo e\
tjam-fulcitan.t^ uid dicam de ipfa relurrečlione|in qua cum rideamur a gentibus non feparamur a Chriftof
licct Si  multi qui le ehriftianos dicant/relurrečlionč carnis exdudant^fed fic fint i!li line ccrpore; quibus fone


coccdit (fi fascildici^aliterreprefetari dominorgdominusremeauftad pfcm^aos utcrcdima^ ioguamur,
^_uid mg hac cogitatioe latiusfguid hac ipe dTe potet it erečtiuš^teugj magis in nris ais inharrere debet; nos
aliguadc cu hinc cxierimus ad corpora nra efife reditutos^Sč ate itew & corporis diuortiu coiugaturostno id a^r
gereuttuhiUlmusomd^fedutmehorespdci(pumUerormemur^[uo{Maiahicdominu idpignusnobis pmiv
iiilaaccepimustfcc hoc corpus qcf in natura eaducu eii;& merico priitinac trafgreilionis grauatu*& malcdičbo
nediuiaaferfo ad terra ibis:rurfiipoftmuItatpa*i.m fine teculo^leu roinima pars fauilte finttaut forteia nul—
Iaabeadeterraqua;illucoirupicinnihilufO^uornaipialberaciatila feruituteconuptioisiin Integra mebro-
rum iuotp foliditatelSč in itatu pulchritudinis dccoreq£renouandu,(§)_ ue tališ cogitaticJlno cu admiratione de^
lečtetf^eliquias ing corpo^ nfo^ aut nullas aut mini mas tcrtd& quati gtulaičuq; 5i  tame fordidas &C  animi
nung fine hortoi e ioipečtasJin fuu iteip holemilno ufcPy: hagoras menriens SC  dehrans d&Euphorbo efle čreda
tunfod in propriu fuu corpus SC nomcn p oitep neruosip uenastp cunclai uitalia no modo artuaterue^ etiam
articulatu reeopaginandu.Hoc aut no cit auguit iJtu ofum ud frugu uel itirpu femma maiora SC  pulchriora i
gramiuibusredkantjg qu* in terratucl ab hoibus fata funt*uel iua \pore cecidei uu<^_U!S no iemente lita utita
operim lartet?quxnos mdtoresgacceperatfecldeiTdiccnte apoitoloJrefurrečtio mornjo^e Čemim f  incorruv
ptioncf furget aut in incorruptioe.C^ua: polieilio prinapiufhuic fpei poterit coparanf Aut quid erit aliud qct
ad conteptum mortis attollatlg hrec meditatio diuinis promiflionibus SC  propheta^ uoabus excirata/(^uid
tal&Thtombrotus ambrachiotain-Platonis libro diiputame didice ratlgui homicida fui dTe no timuitlac fe ab
n (Tirno pra:cipifauite murotdum SC  nollu poit moi te autujnaret eile mdidu:3v fine diicrimie merito^ aliquo »
oes aiaspoft corpora aequaliter ferri arbitrarni? ad cadunrjjsfuod adeo oes pro uero tenueruntfSč ficomnes itos
fiecuh lapientes una nebula huius erroris inuoluitmt SC  iple kudabilis tam ut putant dočtor-Socr atesfthomia
dam ipiarn fe  priuatimjne publiceoccideretur occidcrfoAliud longe beatusapoitoluspraemeditatum habe^
bat Si  cognitum1fqui no ab hoibus fed per reuclanonem domini nolti i Iefu chrifittgd docebatacceperat; nec a -
cademtenemoroteobfcuris tečtus umbraculisffedcaeldtiiliuftratusiuntiinejtiecinludoaliquo Iratorio inter-
pucrulo&oičitantesUičd in tertio cado in ter angelos corulcantes unbutu&n conremptum uitar praeicntis excla\
mafcMihi uiuerechriitus cffo& mori lucrumuNon cerre mo^ de quo fe praecipitet* ad morrelfed chnitum do
mmurmpcr que hocmortaIeabimortalitateabibrbeacur.‘inquirit»£tenim imelligitei lucru eile moriieum iit
uita futuracmChriito.Sinedominoautnihilprodilteuam fi toru mundu lucretunateautem fuse detrimen^
tutn.cile pafTui^ Credebat igitur uir illc uas dečtionisTe penChriffum dominum noitrum dc hac terra quae
nunq fine ufura redait quod accepirded alia minos claha pteruiq; maiore cum fcenoreiut tiicefimum SC  fcxage —

inarunaineiuujiv.uiitui»^,iiueo ui uancuotcm-tvuni umercMonnitusai lecuruserupiinn qua uuq; qua:iue
runt merita uičtura iltnnquilong^utignorauerum-Hta 8C ignorabuntur^iunc fiuideturq> fententia lila falo/
monica promiferit.'inquiramus:Fulgeb ;nt iu(ti:6d ranq fcimillae in arundineto difcurrent.^_uid cit ut qbus

fiamaRr

fcereuideantur?qui corpo^ lucc <  reuerunt^uid citinq quod aftris rer arundineta comparati uolitabime& i
iyc!erii forma fulgorisitirpes terra^e miferrimaspermeabun^cum longe mcongrue mifceantunuel fulgores
arundmetisKud arundineta fulgonbus^iaducrte oro te dimni uerba myfterii1fcui ut non dc bobusf ita nec de
arundinetocura eit;aut inforredionearundineta quid faauntVniii q?nos per oium formasuel pccudu uel itir

' n0 ^U* br

( 0 ‘f'itb:-

decog n,a * [

BSsfri

g:

i

LjuillidTrcrni

honoribusglori.1"'
flirunrurrapnii''
/tnngebatur hm< >

pieeflcfqo*cc h
j]isanxK’tatf ta

/naliumcrcdulu
rcffifidenoadlv.lni

niusrauri/?
daiufticiai
niat

vvmuuivua lUlli Ul  UruaiJS aUUt'L<irni;| CLIi Cillin UCU5 liuunntlii av*

fuamlicut ii!um$6Capoitolusreftatureredere fe;quod illi fmilis fic futurus necdTarie.Sienim fimilis deo fuit
cum fačtps eft;& fimilis futurus cit cum refurgctfquoniatn quicquid nune in nobis diiTmile uidetur aučtoiir
id otrini uitio tranigreffionisimpreiTum cfl^č uiuam ueritatis formamartifex mendaciorum itrumofis ačti\
bus de fo rm a u i t; fu aq; pruuitate nrisetia mebrisidu metes corrupit afcnb»t.‘qu* per refurrečlionis gloiia ma
le adiedta uel iminuta dduenfolKid folu qdaučtore re^ tangin fpcculo reddat emicabinutiterpollator opus
fou !e doleat pdidifle;5£ bo tande fe itegru eile glorictrno tame hoc oes ut ia diximus:ied iuiti tantu in lucc ei i
mus;quonia omnes quide rfurgemustied no oes imutabimundiferetione eni faciet plbna^; diuerfitas merito
ru.N aetfi iter ipibs fačtbs erit aliqua de opatione diitatiafdicete apoitolo itellam a ilclla difterre in claritate.
qua diucristate ud de ipiis uel dc peccatonbus fetiemus;quo^ aln in iudiciotalii in fotorum cocilio refurgupt
(^ uiSCfirefurgant refurredtionisipfiustperlcgregant r |qdde hituformaq;diccmus|qu^ut mihi uidet no
učite aiiq tejttilčnecj? mulie^ elaborata pefisjied fuismeritis SC  oronibus erit inucntaTbeatoJoane hoc in reue
atioe m5flratejq iačtos aitidutos byfitnu fo uidiiTc.Et ne forteobtegmiabyflini ufritamTaqran*.us?5č materia
es uef corrtrptibile ac fluxum aliquid cxerccriincarleilibnsopinaremurilubdidu bvfiinu autc jultificaticc.-.

/  fondo? f i"

®ancntc

Tcurus.(
ter isjqui ;
^islpotit
^tdcarm
P r °mifia |
c «riuscft,

^OlUSUtiV

^.ancipit

§ Uls omniL

ib

i

fando^ tur.Tuc ergo ut ltelfigo in fupficie corporis nri ueniet:quas nuc funt teda fub corpore.Tunc unicuiq?
mifef^ mecofcia fua ueftis fier«Tunc ea quae de fundameto illo quale al/ud no pot poni ab unoqucqj fupardifj
cata funpfaeminebuflaut mercede accipiat qui matura coflituittaut detrimentu patiaif qui arfura c6ftfuxir.Ia
qd illa comemomqux feqaunt"?qua: tota fco^ funucarne fine terrafcorpus fine doloris fefutaiam fine metifta'
ta fine finetsetate fine tperluce fine nodeibeatitudine fine fine? Videbo hoiem SC in hoie deuH quonia dcus'.oia
in oibus efl.Totu qcqd nuc ipoflibile hoi cerničTid tu ficri per munificetia ppetui regis udareČCreuelare j liq,
fcereac refolidareifeu^ fieri que SC itrare ad difčipulos cocreta SC  corporea parietum ualuaruq? no fenferitiSč di
fcipuli tame ftare oes fe itus afpexerutiSC oia quae fine hoc corpore dei fpus fouebatjcorpus tu dei fpu ee futuiji
Satiari deletftatioe ha^ cogitationuTchriftianitas no pot*Haec illi regešfhoc obledamentum elfchaec uoluptasV
hx  delit ix  ire mente in fede deiribicp fibi locu SCparte fedis n5 fua prariuptioelfcd diuinitatis pollicitačiorfufuiv
pare«Ncc hoc illi arduu uidet:pofl:q ia ibi i-Chrifto domio lun efle hoiem recognofaVVendicat fibi £equu ius
de cognitioep deu carnis afluptadquonia de čarne eius fumustSč de oflibusJpfe.n.eft caput corporis ecckfisc:
ipfe principiu ois pricipatustSC poteftat&uangelisate fic apoftolo.Ex quo totum corpus copadum SC  prcdu^
dum p coiunčtionet&:copulat&crefritin augmentu dei.C^uid ergo uentuip iudiciu SC die domini piis opta/
bil ČiSt  ipiis fugiendu?(^uid illud igneu diluuiu no aquaip fumante terralfugiente marilcaelo in libri fpeciem
coplicato Ioquar?Triflitia ha^jdiuitibus fšeculflfed expedadapaupibusl£hrifl:ttpro gbus inpfalmo domius
fiifpirat dices.Propter miferia inopu SCgemitu paupe^nunc exurga,C^_uid tribunal iflud ex maieftate iudica
tis imenftčSC duodeci fedibus adoradu$fantaq; data filio ptateKit in iudicando habeat etia angeloip fubflatias
quafi coiy creator addidastdicete apoftolo«Nefcitis f quonia SC  angelos iudicabimus ?SC  quid erit qd no manci
pandu illi efle credafTcui SC  (piritalis illanequitia^ natura fubiacenda eft?£^_uid ergo tune facientifqui nunci
honoribus g!oriantf?§>jii p terribiTes prefedurast&fafces^SC aeternos utarilimant cofulatus: deo le coparare
nftuntur'rapina no natura?C^_uid faciet qui coniungit domu ad domu?qui pturbata ciuitatetSC cundis gbus
ftringebatur hincinde Iimitibus fradislmotes flumia mariacg trafilienstquatu ad ipfu ptinet una uultpofleflio
ne eflcifqu£ cofs oium terra effcSC infatiabili cupiditate latitudine imenfi orbisexcedensin AIexandri macedo
nis anxietatemc&'inurnerabiles epicureo^ mundos dilfunditufiaquifiti{qj per auiditate mudi huius anguftiis'.
in alium credulus no aeftimata proprii corporis poflibilitate accenditurlautumans pafliii^ fe damnu efle de iu
reffi fide n5 adhibuerit de furore.^uid hi facient qui tanq corrcptores mo^domini familia attentius cafliga
tiufip utuentejaut in ueftis humili colore^aut in cibi anda parcitatetaut in  uigilia^ non ociofa fobrietatel uclut
aut indumentis mollioribus delicatam:aut epulis copiofioribus faginatatau thons calidioribus ©(citante diuel
lunt ac uexant;ne{čientes in  fančris dei martyribus confefloribufi^oculi eius pupilla feriatur* Peribunt fme
dubioiperibunt in illa die oes co^itationes eo^tnec cos apud tribunal illud.L.Craffus defendethur^M* Anto/
niustaut iftis eloquentioj Tul{iusiquonia ois tune fa:culi lingua obmutefcettSC fola erit in rufticulis fuis facun^
da iufliciafq nac infantium fecit ora difertatSC muto^t linguas nouum (oluit in canticum1caclefteqj fibi harmo/
nia p lui mifericordia^de fuis ouiculis acquifiuit: Ad cuius gloria celebrandateria fi hoium ftudia ceflauerintlfin
confufione generis humanitlapides clama,turi efle monftrantur.$ed quo ego a materia propofitaluelut morta
talium iprobitatem inerepaturus excefli?& uniformis malfitang publicus accufator mundanis uitiis dum f me
aIiquo^ miferettno pepcitcum etfi iudicandis tps eflefllapidem ramen mittere fuper adulteram-no audereJEt fi
ad innocentis iudicium purioris conlcte me armaret audoritaskps tamen cxpečlare debebam docente apofto
Io:qui fančlis non iudicium fuflulitded diftulit.Ait enim nolite iudicarefante tpsJllud nempe refurrečliois tps
innuens expedbandum ( quo per incorruptionis gloriam rediuiua caro miranda afliltet iudiritde ^ternitate iam
manente cofčiakum abfiflet formido de lapfntnon trepidabit tune i alium ferre (niamifeum de fe merueriEefle
lecurus.(S^te^ nune cunda funt dubiakunčta mutabunda:dicente apoflolofconfiderans teiplutnjne SC  tu ten
terisiqui alium uticp ftatus tui nefciusjfacile iudicas de ruina*^uod etfi miferis fiduciam 8C  beatis dies dat pre
miatporius fančto^ idefl: uera laudamus:q iprouidi aut intempeftiui uel de conlčientia uel de tptfdenotemur •
Redeamus ergo ad illas fančlo^nobiliflimas SC  ktiflimas cogitationes&am nihil Isetius eft:q mortalem de
promifla fibi hacreditate meditarijllum quidem quem diximus!ante oculosfcollocemus*^_uando quidem fe
curius eft uera calebra rotq miferanda culparellicet aerc foeliciaifine pdo^ no poflunt infoelicitate narrari, Cer
namus utiqj (ut conflituimus^dei fandos cum facibus per omnia uoIitarerSCcorufcantibus ad uindidam dex-
tris ancipitis gladios flringere.H^c enim eft gloria iando^t deilhacc in hoc feculo defpicabilis militiajhaec Ii n
guis omnium indetradionibus diflipata.Hic tune patientias noftras frudusthaec fufferentia: merces erit * Har
pr^mia pro nomine blaflemato^ fubiedam fibi habere omnem aiam fuperbamlK omnem extollentem ho /
minemtpotentiflimos quondam reges mnnditSC toto odoratos orbe cum manicis ferreis compedibufcp fiftem
dos:nobilefq? eo§: immanium pondera cathenarum collo SC ceruicibus fuftincnteslante fulgorem lllius augu
fti tribunalisthis quosaliquaudocontempferan^defpexeran?irriferant , offerendos: Mutata enim uice ut hoc
feculum lauto^t fitjaliud futu^ credere mifero^* Ye enim diuitibus!quoniam pepetcerunt confolatione fua?
led illis diuitibus quibus dicendum erit,eluriui*5C non dediflis mihi manducaref fitiuSSC non potaftis me« f llis
uticp diuitibusiqui de iniuflo mammons amicos facere noluerunttqui meditati funt in cogitatioibus fuis cxu -
berante fiudufquo neminem refrigerabannnoua immenfis frudibus receptacula moliri.qui ubi in craflmu
comederenuignorarent, Anima eorum eo tempore expoflulabatu^fub una tamen node uana follicitudie oc

eupataleum thefaurizare non ceflauerinunec defoflis inuigilareopibusomiferint* Hinc-Lazarus paupertcu

f ii i.dxxxti;

eo  patriarcha qui pegrinus uixit in mundo:hetatur in cubili fuo.Ad diues econtra in artemis nagrat incendiist
8C oi  expoliatus dignitate atcp fubftantia:de(pedi quondam inopis diuinum iplorat auxiliutdfeiu(c£ uel mini/
moexoptatdigitulocontingijcuiusegeftatemintcroptimasdapesfuas 8C copiofa conuiuia-micis quidemde
menla decidentibustnon fuftcnrabat.^u itaq? prarfcriptum iudicium pernos ideft p fandos cft celebrandum;
nobis uindida in nationes SC  in populos eft donata.CJ_uod cum cogitaturJqux in nobis mensTkjuis ardor a#
q«3 defiderium futuro^fpars prxfcntiu conteptusJTacilius fetiri q dici potCAut quis eft:qui no ad ifta feftinas
diftoluifte cupfat?& efte cu chriftof Aut quid magnu eftffi pro tantis 8£ talibus bonis mors contenatur: pro q/
bus etia hxc uita cotemneda eft(quonia pro his qui pdiderit aiam fiiaJfaluatilla:Arcotra1fcj[ hic (aluaueritaiani
fua;pdit tauEceni cu placricp in hoc rnudo uelut furialibus flamis ita fint animi ambitioe luccenfi! ! ut no opibus
coditis nec pr imoniis ne c ipfis quccp filiis parcancquos ctia de auantia accufati opponere cofueuerut? du prše
feduras cbfularitatefčp mctcentfiquas prates SC  mors adimitlSč fucceftor excladit:qua: demetia cft no ea poti
us Ipenfis oibus SC  detrimeto uita: ipfius coparard qux promotos facjant uel de u itx  asternitate (ecurostuel de
iudicii perpctua dignitate^gloriofosfTps admonet?& Iocus ipie fuggcritinec materia uidet' aliena^ quonia de
meritis ccepimus tradare fandoRjJut ifceliciftimse infcehcitatis blafemias diluamusiqua: ad hanc uidetf'fpey
cie ptmere:Exh'rerunt enftjui uirtutescgregias Sl  cadeftcs p fandoip reliquias ia uticp prope nris tpibus opera
tešmaluerunt detradioe mordercjtJueneratione fufcipe1andquu ilfud uencnu m dei famulosiudaicae infide/
Iitatis euomentcs:qčf illi quoda in ipfum dornjnu uiperinis Iinguis $C  mottifcris fibilis cfFuderunfcdicentes.ln q
ptate hoc facis)f& quis tibi dedit hanc ptarerRedtabat naqj nobis iuxta poftttslqua: diuinis 5 1  beariftimissGer -
uafio SC  protafiojifidelitas ftulta loqbatur.<^_ncs dum paps-Ambrofio aliqui decerpere machinant'’if uiolare
lecrilcgis (crmonibus non rimebantfhpc modo radone nuraculotp coquirenres.^_uid eftilludč^ ex eo q> mar
tyres funt uirrutum dona meruerunt,(Eur ta tardeqdiapride d!ssconccftumeft:exerccturVAut fiea tepeftata
te cum pafti funtaio oftcnderuntiquonia nec opati funt:quid cft hoc qd modo uidetur oftenderc^Aut illos ma
iores reuelation&Ambrofius fecinq dignatio martyrii,Agnofcis ne alifs licet ucrbisita mendaciter qd de domi¬
no prodidimuS f martyribus ingeft umHfn qua ptate hoc fa cističl quis tibi hanc dedit ptatefTepida ut arbitror
eoniolatio SC de liuorc generata^čjrerean diuinum fit*qd uideas cfieaiuinnrmSč ronem poičere cum credere fit
necefle^Ccum apoftolus dicafecharitas oia credidquss dubitat Cg  fine charitate dei funt:qui fidem tantis noap
plicuere uirtutibusfNegat autem fidem:qui quafi fentator inquirii.^nde h xc  ptas^uafi non manifeftum fit
in ea fančlos tnartyres nune in fpu miracula facerelin qua ptate aducrftrios fuos prius in čarni SC  in paflione
uicerunt.Conferamus pedem contra i ftost(fi dici fas eft filios iud^o^.Et ut nuper eo^ paretem?ideft iudxu
qui ie in facrilegio prudentem nimium putabatjdono dcitatis oppreiTimuslita Si  hunc fub chriftiano nomme
blaffemai^ fobolem deftruamuspereum qui dixit;perdam fapiam iapientuml&prudentiamprudentum re>
probabo:ut SC  nos in triumpho gemino per dominum gloricmurTfič illi agnofcat uell/getia rc^ diuia^ in fide
catholica:non in (apia fieculi conftitutamlmoncnrc dominomifi credideritismon intelligetis • Tt manifeftius
conftet 81  fidelibus infidelitatis obfcuralSC abinfidelibus fidelitatis etiam plana-*non ccrni.Forfitan queras pro
tua follicitudine SC  uigilantia diligcntiacp uitali1qux fueritilia qua:ftio:in qua troph^um nobis domiusdefal/

Ib ifraelita donauinfeferammec tacebojquoniam his rebuspaginam tibi amas extendi.Etfi enim ncn congrue
needum prioribus abfolutis alia caepta uideantur interieriTtamen pro te malo aliqua etiam non fuo ordine Ioq:
q tuis mihi modoorationibus donata pr^terire.^uidam de inimicis crucisChrifti inter familiares deiiSČ qut—
dem dočtores de ičandalo ilfogentis fuaB^din dominum noftrum fulceperuntl (piritu blaffemia: dominum
pulfanspro tulit exempla de lege:Et ut quonda pater eius homicida in pina templi dominuiu tentansKqd de ip
fo promiftiim efiet in lege Iprobus pra:dicabat:ita hictie aut minus doda: perfidiac uideretuftaut nudum pate
ret fine maion audoritate mendacium!plura ait miracula propheta nofter fecit Helifeus: q dominus uefter
Chriftus.Nam cum pro magnctLaqa^ de morte in lucern renocatum efte referati^quid amplius dicere pote/
ritis!q a uiuo mortuum re(u(citatum?Frofero^qdue^ efte etiam ueftra cofeftione cen(etur,Helifa:us enim no^'
fteriam mortuus oppofitis oftibus eius mormum:quem iuxta corpus eius pyrata^ fugtens aduentum (upre/
mi ofticii deferens munus turba proiecerat?exanimis alauiuSč de frigidis oftibus atq? exangui corpore/alienu
cadauer ustali calore perfuditmec qd habuit dedidftd aIii?quod iple tune non habebanindulfit.Hoc čredo uo/-
bis maius cazteris uirtutibus uideatuftmortuum in auras uitalesJremiftum efte per mortuum Jt eo tepore quo
ipfe eflet naturali lege conftridusralteri legem foluifte naturx.Hoc 0 prxftat cundis operatioibuslcur bic po
tior non habeatur:quem tamenpropheta in dominum confitemur(iut fi uel fimile huicaliquidnoftis edicitef
ut SC  honorepraecel(atjqui fuerit merito uirtutis excelIentior.®bftupuere ad ha:c dida proccres noftr^Sč nub
lum referentes re(pon(um*ncc qund telum repercuterctproducete^pene (ubinani aduerfarii machinainuttjli
q; ariete conciderunnadeo ut ille qui proludium oium utaiuntefte debniftetletiam uidoris gloriam: fine ccrta
mine reportaret.^uod ubi mihi eft nunciatumjingemu A:antam nobis inefle negligentiamjut nec uetitatem
poflimus aftruerelcum alii ualeant inculcaropto ueritate mendacium Rogatoq? domino quoniam nihil no/
ftrum efttut (itis arma fuggcreret?quo eius ignauia: auferetur obprobriumjeedo mihi inq lftum magniIoquu
dicenteilabia noftra a nobis funt« quis nofter dominus eftVjProferam profedo per eum!qui1pcrdit lingua ma
gniloquatut Ttelligat domlo famulu no xquadu,Licet ipfi noIueritiudxi’pphetas ueteres nulla miracula pro
priis edidifte uirtutibus«19eniq; ipfeHclifeus cu (pu magri hxreditatusluelut in(oIetior dono^: remuneratio
ne ueniftet*(čindere tamen aquaS|nifi (ub dei inuocatione non potuit«$cd fateor ipfius hanc qux propofita cft

interim

----LlUliLM WV I uma IdAV^UUailM W1*^JUVUV.U

j(e fufdtauit in kce.Heli&i haec ^ppria dona fi fuiflendfibijdare maluifletinec praeftate alii potera»quo indige
ret fibi;B>cniq; hoc masus efle uri etia pdiderut maioresidu dominu in cruce derideret dicentesialios 'ialuos fe*
cidfeipfu ialuu faciattdefcedat de cruceiSC credimus ci{moy.  ergo fmaJuincimus:Tri pmiferunt fe credituros
efle! fi praeftitiflet fibfeqd aliis praeftare cofueuiflet.Cur no creditiskjd efle prarilantius no negatisV Nemo cer*
teihac habuit ptate,£>eniqj Si  dominus dicit-de aia fia.Ptate habeo ponedi ea iSi  ptate habeo refumendi eam ♦
Rečen (e fupbas maiof^ tuo^ imagines?8{ pfiarcha^retexe uirtutest8£ iueniquis tale habeat ptate^Jjiare no
ei čreda q> podit liberare aia m mea/qui potuit Si  fuafPlura dičturolluggeflit recordatio uolume crefceres & io
curfu huius qftionis efle reuocandu.^uoniam adhuc priorilla afiat in ianuisicui aequae fua fpatia«& ft habe
nis reflričtoribus tame adhuc illibata debentf’.Et uere no fuerut neceflarioin hacparte multa dicedal ne Si  ille
crefceret.Si tame magnu ptulifle aliad putaret (etqd qreret j)lixa difputatioe uičtonafcuius non fapiamt quas
nulla in eo eratf fed fupbiakjuae abundafifregimus.Repudiato uero ifto ifraelitaaiel ne pugna (efe facifle gloria
retf:quadoquide quae diximus ad iftručtione nro^ potius:q ad illo^ certame c6fličluqj ( ptulimus?qui no tune
uult crederdcu ušnete:Ne aut fanclu dare canibus ipudenter aut dediflel& margaritas porcis Iparfifle indice/
murtreuertedu eft illuemnde adiftu locu pene praecifis (enfuu tramifibus deuiauitSč oues domus ifraebddigč
tius circueundae fut.^uonia |i charitas dei in nobis eftfquis ifirmat?l& ego no ifirmor(quis fcadalizati^ ego
no uroir?® 0 cendiqj magis fiintine ufcp ad blaffemias loquančifi forte aut no teneattaut no itelligat ^pphetata *
f^uaerut an diuina uirtus lmquae nuc ccepit i martyribus apparerekuius legis hoies hoc requirutfMepe chri *
ftianae!quae lic eft pphetationibus iftrudatut nihil ta nouulta inopinatu nris tpibus poflit igruerel q> fides aut
admiretur clečtionafut blafiemef ifirmior.<Dia ufq? ad dormnftpphctae ueteres prsedixerut,®ia poft dominu
quae deeran&poftoli prophetarunt:beatoPaulo per libertate fančti fpus non tacente qui ait.Ex parte fcimus
8Cex parte prophetatnuslnoq>oianelčiatiautoia no prophetetliquopr£efertinr.loquitutChriftus.§ed ex par~_
te de toto prophetatlSč ex partede toto fcir.Prophetat nobis idsqd fcit  illius tpis efležqd futu^ erat«C^uod ue/
ro prophetat/uencurae utkp prophetizat ^tati.Prophetat aut totutetfi prophetat ex parte.Haec enim prophe*
ta tiquoj^ apertione pars eius tpis quac ufqj ad finem fupeftidigebaf,Ex parte ergo prophetat?quonia ia ex par —
te fuerat prophetatu?& ideo  propheta fciebat uentura quse propbetabauduius uel prophetižc particulas pleni
tudoutipfedixittpifcaboleuithocmundo.Cum ueneritqdpfečtum efbqdexparteefttdeftruetlfcificet cu in
conelufione mundi nec fcia maiorinecprophetia ulterius fit querenda.©eni<| intelligentiae lftius uirtutem ut
aptius demonftraretdubiunxiduidcmus nune per Ipeculum in enigmateitunc autem facie ad fadem: Per figu
ram interim funt uniuerfaidč quibufdam itnaginum lineis obutnbratajut infiraiitas carnis nramerrenecp fub /
ftantia magis fe ad fpiritalium extenderet ueritatemlut ea lili defiderium pulchritudis fu^etŽam per fpeculum
tenuiter oltenfa feciflet.(^uantaqj ipfaefiet in lita fubftantia nos doceretfcum tam admirabilis etiam in reper
cuffis Iuce fua enigmatibus appareretsSd ideo nune pet fpeculum pollicita confpicimuslno tamen propter uir
tutum merita poffidetnusi& oftenfa adhuc miramurmon tradita tenemustTunc uero prophetia fcientiaq? cef
fabuntfcu m in ipfam promiflionum oium uirtutemjqu« promittebatur erit ingreffus. Hinc etiam prophetia
femper obfcura eft:q> alio tempore canitumliocernitur: ^_uod dicituwdum non uideturiqua(i non
pr^dičlum non creditur; E)eniqj~-Efaias cum redemptionem noftram tanto ante in uirginis utero mey
ruiffet agnofceretcamtj uelut iam pr*(entem populo demonftraret dicenslecce uirgo concipiet-*-& pariet
filiumlSč uocabitur nomen eiu$Emanuekpraelentem SC  futuram mfidelium ifraelitarum turbauitfetatem.
Nam Si  illi ueteres perophetam fuumi quoniam non uideren«quod oftendit interemeruntl Si  hi propheta/
tum Fi b»quoniam prophetiam non rcpe£erenttocciderunr.(^ uod nobis etiam ut non in dei  marty res accidati
prjecauendum dj^i eos quos prior astas inlecuta eftsnra blafiemet.Et quoniam ut diximusl quod prsedičlu
fuera»uenicuenturum nihil efl#quod non fuerit ante pratdičtumldomino ipfcriic dicente.Ecce pra:dixt uobis
olaf?ideamuspotius fi h*c aliquando maio^ auribus probantur infufiuqux modo nris oculis tanq ipleta fin
gumur.l^ideamusfi haec oia opat" unus atej ide fpusji denicp nec angelus de caelo euagelizatiprater q euage
lizatum eft nobis Licet ipCe  quse fiunt uirtutes domini per demonum tormenta terienturt quado fathanas no
deiiciat fathanajquia uniformiraš nequitiae indiuifa naturaliter focietate coflatalfimilitudinis acceflione no de
trimetu (ut mutuattfed capiat augmetu,Na 8č  multos in unius forma legioms prauitas fpus 8i  iniquitatis uipe
rinse cofoederatio coglobaueratfnec fibi oberat mu!titudo:qux ficut acqrebat mifera fociata infirmitate uirtu*
temfita formidabat incurrere diuifa pmixtion^inanis fubflantiae uacuitate,§ed hac parte interim argumenta
tionisomilla ficut ^pofuimustea quae in ecelefiis dominnfcorucp coemiteriis admiramurterededa efle diumi
tus fierlifi ^phetata faerintiedprobemus.^ in hac ta dura difficiliq’ materia!necabaliquo antea ptračtata
dominu cofulere deberemustfi ceflate meritdlrepudiati no timeremus audacta; quonia quae ipfius funmiemo

Muuiaiiu m nac uoce auaeamus eru pereijvicuiet rac uiluiu  ui mu v^uis wium tocepu upuiu. —

gradiauota fui seftimator negligens fufpirauitlut ipfus os cominus concupifcat actingeref Atq; uel urina nos

I iti ♦ixxxi 1 !«

eo^ dignctf ofčulo^uosipfe dignatus ofcufariiut m fecundispoPremi tertiifq? fiflcntcs^dc eo^ labiis aliquam
cx parte fciam traherc mereamur:q tota fapilai plcnitudinč de domini ipfius ore didicerut«<$j_uanq & fi ma *

us l fidetque oris fui ofculo domius fe ofcufatu^ efie pmifit diccnstTibi dabo clauesfregni Chlo^.Et illudsfup
hac petra hdificabo ecclefia mea*Tame hic podere (e quoda pudoris tcuruanslfiducia qua elatior habebat ex
meritoluerccudior ad iterrogada fubmmittcu i ccena domini no p fe qs dominu ePet traditurus inqrid hamilb
terq^ pudibudus ofculu domini orepetitaIiena*q> ilfi etfi apud dominu fiduciaeratiut fubindeetia hoi iconcef
fa prariumeretJ8dbi cu p marfa gradiente dominu audet pofčereltat ipfu parfter folidata fub uePigiis aquarum
terga fuPentetJaligd fibidiffidetiorlfefcofulrior nobisfqbus fuoačlu imitabifesfbrmas!tanqin fpeculocolloca

parte beatu-Petrufcpi no folu qua humilitateiue^ etia p quae ad defideratapuenire poPimus*oPedit£b ilfo ab
folurione ČjPionis huiusrque ipie no erubuit lterrogare;qramus«Ab illo incpqui in ipfo domini pečlore l  uefut
fuparca noui uetcrifqi te Pa m e ti recubcnstno modo ad uePibulu aliquo^ diuino^ oraculo^ diliges inquifi,
toracceflitlled ipfu penetrale fecreth difpofitionisitancj familiaris facerdos itrauit.Etideo folus uidit in princi
pio uerbuJquado illi ueIutexterior facrofačti tepli aratfic iterior mctieda comittitMpfe nos de eo librotquc (ep
te fignaculis claufu PeuiPreferatuq} Ihtatus eP;no per alique pfcudo typuffed per patetesianuastf fuu pe&us
ueritatis iducat.Atqui nedum cdfulif imoremucpra;uenitinquiietesi8č praefcfae c6pedioiqčf trepidu aliquan /
do nfis mentibus futur^ cernebat;ilIuminai,Reddit.n,ueIutpcunčlatusrefp6fa,depathmos.Deeouti(p locoi
ubi carioi^ fecreta prhclufaChfari no alienus itrauiuSč angelovi facra pulfus ab hoium couerfatione cognouit«
Ainmuidi fub ara dei aias oecifo^ marty^ ppter uerbu deit& tePimoniiHefufcjd habebat.Et dath fut illis Po
Ia:r8čclamauerutuoce magnadicetesmfq 5 quodominefa&us&uerusnouindicas faguine nrm abhisqui in
terris inhabitatVEt datac funt eis fingulae Polže albte:& dičlu cP eisiut requie(čat adhuc paruo tpe doneč com/
pleatur numerus coferuo^ SC  fratru eotyfqui occidentf poPca?exeplo eo^«® apocalypfim uere dimna: SC  ta to

tis huius aeris turbabanf .Ecce euidetiPime apoPolus boe qd habebat cnucfeat?& obfcuriPime qPioni lumen
infert«$enferat bsec aliquado uidendatquh nune finiPerior lingua.tanq oleo mollitis arte fermonibusl in au^
dientium SC  fuu iaculatf internu.Et propterea uidi inquit fub ara dei aias occiCo^i  marty^,©e fide tePis nullus
ambigiKtePimoniu uentilečlintelligcntia refponfi nutetjno dicentis audoritas:Ac primu iPud eP aiaduerten
dum^q> aias occifo^ marty^ apoPolus tcPatur fe uidifleme quis cu : de muneribus difpurare ccepimustpoP re
furredione dicat tribuenda martyribus qux adhuc ais doceutur indultatpržefertim cu iPud adPipuletur no /
t:s1q? de mora iudicii coquerutur:qua refurredurus uti^lno qui ia refurrexinaccufat!quonia aliud eP pofcc -
re ut teneastaliud ia tenemStok aut marty^ donantur exercitui?K tan| taiite libertatis ingratustmagna cx*
lum pulfar inuidia de tarditate uindida^!quia no Ieui podere fermonibus exprobratldicedo quoufq? domine!
boe eP dicere:quoufc [3  no uindicaslquos Patim uindicare debuiPesf(^uoufq 3  domineihoc eP dicere i  nunqd
nonultra finem differs feculo^rNa lam ad finem ufčjpuentuePlSCdenfaultionenoloqris.(q)_uod cu dicuti
mirabiliter lubiungitur.No uindicas fanguine noPrum ab hi^qui i terris ihabitatMrgo no quoufcp fi adhuc
illi mortales uerfantur in terriš*qui domini famulos fuPetlapidriungulasflagrisfplubojferrolbePiis; igne funt
pfecumC^uoufcp enim iputatio eP prolixioris aetatistut aut quoufq; fit fine fine,Sed adhuc pfecutores morati,
tur in carnetaut illi uita excePerunttetia fi in terris habitannfi quoufq 3  non fallit.Sed nihil falfum profertur a
tePibus ueritatissK ideo magis interpretatiotnon fides qrenda eP:quae fub obfcura elocutione non excluditur
fed ueIaftir,Cum ergo dicuntžO^uouft^ domine fanedus 8£  uerus non uindicas fanguinem noPrum ab his q
in terris inhabitantTnon enim eo^ imortalium fanguinem mortefip defiderattqui in eos quondam autpopula
ri feditione fieuieruntfaut tribunalibus fuffiilti capitales fhias promuIgarunttquoniam in terris adhuc inhabi«
tant.Nec fas cP ut accu fentur defuncdnqui dum uiuerent funt defenfi his uerbis:Ne Patuas illis domine hoc
peccammrignorant enim quid faciunt*Q_uod fi inter pafllonam tormenta:6C amaros moriš doloresf tam pic
quilibet pro intuPisipro impiisipro cruenrisipro blaPemantibus fupplicarunttfi eo denic^ tpetquo ipfe angu/
Pia^ fenfus extrema patientum poterat excitare maledidumlpr^catio pro hoie fufa efti,Q_uis non intelligic
non memes martyrumtfed perfecuto^ perfonas fuiPe Rotatas1feofq? appeti quos in terris adhuc ihabitare ere
dendam eP illo tpe?quos quidem ignorantia non defendžtfiion eos quiin terris habitare iam per conditionem
natura! is fubPantiae defierunti8č olim ab ipfis martvribus fub ignoratione funt excufati»(^_ui iPi funt ignora
mus4$piritales fine dubio nequitfie SC  tenebra^ potePatesfqux SC  in terris adhuc inhabitabanttSC non cu igno
rantkin dei famulos pcccauerut.Mam cum ipfi domio dixerintlquid ueniPi ante tps torquere nos; quomodo
eius famulos nefcieruntlquos nec perfecuti ePfentlfi eius famulos lgnoraPetfErgo cum perfecuti funtt-fcierut
quos per tormenra& domino fuo detrahereconabantur« At inde cum beati martyres pro hoibus intercedunti
eofq 3  ignorantia: excufatione dcfendunt?fcquitur ut fcientes teneantur in crimine?quicp ipfas ignorantih tene
brashomtnibusfuffuderunt^uorum furoretiam impietatesexcufathumanasžquosnonalios dicere poteri/
mus?q qui etiam fuisnon amici funttdum eis nonpermittunt ePetquod bonum eptetiam dei famulis inimici

funt:

fantkom eos qd bonunefciunt*pfeqtmn£ .Pofth^ Čačkami  aia^ qreladeqnna uideamus.Etdatre Tut ait cis.Tin
gulx ftolae albx.(^_uid hoc eft q> lte^ ueftiuntff aa prius ut (čriptu $ta  deo ueftes futcofecutiTSS idumetis nuc
geminata libertatefdonant (qux utiq? ucftirneta cu Ipualia fint no pofTumus uererijne illa qu 2 Eprius data funt
extra uideant?inec fane qrela generata ettjgič  quonia diuerfitas ipfo^ & fignificatio ueftiu no fine myfterio
eftitelligeredebemus dono^ uarietateslčc  opationu diuit!as:quonia oia fubminiftrat unus at® ide (pus. AcciV
piutit ergo ueftes prius'ubi p cofeflione corpora pofiuerutdCredo ut ueftitirno nudi iuenirent^Kurfus accipiut
alia ueftimeta poft uerpellatione!imo pod imutatione ta Iongaj patientiaSfuftinetfiet^.CSua: uticp cu accipi/
untlquis no ftclligimit noua il !os uefte ita uirtute pfufos;qua nune etnicanfe apparet^ fi aliud poftulaflent:
aliud accepiflentlaur donarelpueretraut ampIiusqreretirri(i.Atcu n ec irridere illos dei fit:qbus magna £mi'
fit 'ide  hi poft (ecunda magnificetia nosqrant r idubitamus ne ad cofolatione qrela^ ea fpecie ptinere1qux uindi
cfta poftulatibus eft donataVAc fi ad cbfolatione?qux maior eoiofatio poterit iueniri hac ptate;qua da:mones«fi
fuosp(equuntf inimicosfKfa fi ftolas iftas ad (pecie nra^ ueftiu coferamusKalias quocp aliquas*ne in his repo
nedis egeafcinqramus«$ed hoc ridiculu eft*qd ftati occurm/quia a uera 8č  neceflaria interpretatione,‘difcedit«
I5euindičbemoraJgenerataeftcjrelaJnfine uticp tepo^.i.nro^t(innos.n.finerfeculo^deueneruntiut mora
credatfjad hanc diluenda ftolis aiaeueftiunturfucolno nudi fine maiori protecftiondputaretur.Alu eni ro aiaip
eft corporeexpoIiatofpralia hoium adhuc in čarne uiuentiu.Nobis ouiu uellera ČC  opatio mulieris idumeta g
curanrftllis faciunt merita ueftimentu.(Eu ergo poft qrela martyrum a\x  ftolis amiciunt^diuina ^ptečtioe do
nantur;qua (e fupueftin etia i!Ic uas elečtiois optabatf qua ueftem Ada cum amififtetjetia in paradifo nudus in
uentus eft,E)cniq? indicat opatio quid ftolas itelligere debeamusjffi poftulaftetuindida martyres credimus: er
go ad cofolatione credimus Tterfin aliquid accepifte.Si ppter ftolas uelut qua(da ueftiu Iargitiones qr ela feda
tacft:curnonhxc& prima dona^memeruntFSed quoniautdixituirtutumuarietateslquibus diuinitus prx/
clare muniebantfrin ftolis funt defignatx$deo poft fecunda munificentia iuxta poftulationis formalin eosp /
fecutoresrqui in ter ris inhabitantJquidjc6fecuti uidcant-rofteduntquid adhuc etia[habituri erunttdum pari py
fecutione cdfertios eo^idonec prxdeftinatus teftiu numerus ipleatunoccident.Hic dl  iftud non ociofe eft a cci
piendu?q> iter duo pficutionu tparhasc marty^ uox prazceffit ut defigncnt illos blaftemare:qui eos nfo tpe no/
ui aliquid confecutos fuifte miranmr.Na 51  cu fuifte crudelitatesplečutionis uideamustSč uenturas credamus
Medium ergo iftud tps quo martyres qui prxcefleruntfremunerant%ocnfm eft:8č ideo nune opanturlnon
de merito qd femp habuerunt:(ed de uirtute qua nup adepti funt.Forfitan moueat alique:quid (iuqd expečta
reiubeantu^fi ia ad maturitate pcenx iudiciu daemonibus illatura uirtus erupitirefurrečtione ut fuftineattad
moncntur,Cxre^ hxc lllis gloria:6č inDauid carmibus fuerat^mifta his uerbis.Lxtabuntur in cubilibus fuis
filtri fepuhi funtfunq? fxtabuntur*Cubicula ( pofuit pro lepulchris de quibus & refurrečluri funticu uocear /
changeli čl tuba dei fuerintexčitati.Cubilia ergo uere dicuntuilin quibus nune quie(cunu it fi Ižetabuntur in
cubilibus fuisfprius hoc futurum eratnepc q (urgerent de quiete?furgerent de fepulehris. <^_uod adeo ipletu
eftjut i (uis cubilibus illos fine dubitatoe gauaere uideamus,Na quac alia tališ gratulatio aias illo^ poterit intra
relq cu ante ipfa cubiliaiideft ut diximus (epulehra fančlo^tibi eos inimici fui:quos (e quondam occidifle ere/
debantlnunc 8C  uiuere:8č ulcifci le  non fine tormentoi^ acerbitatdprof tentur?Hoc illis ftolx iftxtquas iterauit
Ipecialis largitiorcontuleruntper eas 3C  qui non noiabantu«iploranturl& qui ne(ciebantuftcelebranturt& qui
non uidebantumpparent,Has ftolas ut Iegimus.hucufcp non habueruntifid nune hre cceperunt Jn hacforv
tna mulier illa in Salom one laudatur qux duplices ueftes facit uiro fuoiunamrin patientia paftionisf alteratrfi
uirtute uidičtx.Sic nobis legere fančtum arqa pium eftjalias nec loqui debemuslne uel ifidelitas nra: uel igno
rantia in tenebras gentilitatis blaftema dilputatione defcendatlcum prophetia ex eo prajccflerinut uenturis lu
men inferreuNunc fupeteft ut credenda fint diuinitus fienlqux probauimus 8č  promifta:nec tantum promifi
fa;quantu 8£ poft ulata.^uod li 81  poftulara funttSC non aliis q pofečtibus attributafqaid mi^ eftifiaut qd po
ftulauerut aut quod gaudet fe accepiftetno occultat^Exiguntpcenas ab his q inhabitat i terris!quos acculatio
comprehendit: hos uirtus impugnat. fpfienim inhabitant in terris1qui poftident mentes hominum terre'’
na poftidentium: quos cum martyresad fupplicia depoftuntletiam pro his quos poflederanc deprecantur *
Beni^ čl  ipfa mirabilia fua fic aguntiuteos a terrena habitationeiideft ab obfeftis terrenis hoibus excludant*
An caluniamur cur dacmones torqant1Sč fauemus inimicis^Martyres contra ipfos pene inuidiofa indignatio
ne mfiirguntiSč fuftineri illos tanto fieculo^i Ipatio conqueruntur?Sč hos fingimus nos mirariiquid iftud Trn
fi non debeant uel noftro tpe foIuerefqd abAdam tnerenturf ^_uod aut iftud miraculumMediolani uidetur
primum exortumtuel bono Ambrofioproprie prae cxteris fuifte conccftiim:quis non uidet fidem noftra pro^
pterArriano^ pfidiam^diuinis teftimoniis approbatam^Nacp cum inltalia catholica fides intolerabilem tyra
nidem fub Auxentio (uftinuiftedtandem donante domino libertaiem uetere etfi iatn eo tpe quo prsedičlo Atn
brofius fubftitutus eft refpirauitihuic tameri ipfi in aduerfario^ confufionem & noftram (pem fcilicet ois caele
ftiumgloriaioes etiam martyres con(enfereiqui cum iam pridem apparendi haberent tempusK hominem cui
le proderenrinquireban t4Hum certeilcui fub ea fide reuelarentunqua martyria feciflenuSic donatum eft Am
brofioiquod Auxentio denegatum eft:quoniam cum Auxetiusbla(femabat»Ambrofius prxdicabat,Sed haee
cum uirtus martyrum per omnesproumcias fit itura^otnhibusenim nortAmbrolio foli fine perfonarum ac^
ceptionedonandfaeftJjneceftario tamen primum inItaliaproccflidfcui infidclitas arrianaifuerat dominata. /
^uoniam figna non fidelibiisled infidelibusidonata iunt.Nam a domino qui funr'qui fignum poftulantf

I iiii ♦!xxxiiii*

I

Pharifei poftulanj^poftoli tacentžK crcdunt:& lequunt? .£t ppterea no mirandu cp dimna utr tus opačjjerfc.
pulchra fandoi$q? nec his remediis potuit hxretica mens curanmt ue! tande epifcopu eu feqretuitcui coicare
etia martyreslipfa reuelatione fuatp  uirtutu dignatione uidifient.Nuncad meditatione pfedi hois redeamusf
ex qua cumulus iftetprius <J mefura illius expleretur»excreuit«Et Iicet h xc  difputatio lpia^ meditationu: quo^-
niam beatus qui in lege dominitmeditabitur die ac node.Et fane difficile cfbfilua legis ingreflblfingula^ qu£
ftionu materia fegregarcjCu alrera altera ueluti ramulis qbufda«'ta focietateprxceptionis attingattut fine alte
riuslchoationdcoepta non ualeat explicaru£cce hsec ipfa hoiem lllu nrm nofie cjpulchru efbfolu in talibus no
ftupere cu reIiquišHolu quafi qoufda fortuitis‘no moueri.Nifhnguere opationu fpccies« Et-quia SC  ipfi dxmo-.
nes opant^itelligere naturas qux fint falfa*qux nouiffe oporteattnon decipitnon errarelnon inimico afTignare
qux dei funnnec dco abiudicare qux funt dxmonu.$cire tpaifigna coguofcerelhre domini cognita uoluntatc.'
& alia dei mirabilia cu graip adione ueneranlalia eu digna execrationtfuitare«TaIem ui^ etiam faeculi homies
laudauere:dicente-V irgilio.

Fcelix qui potuitfrc^ cognofcere caufas.

IBonafniaffiadeafuoitinere uenifleKutappareatifIum3gnorafTeqdIaudat1na&qu«xfunt(ecunda*ceIcbrauit»
Na 8i  ordine prxpoflero?etia fapietis uertit oBiciu*&)u.n.no rc^ caufelfed re^ creator ! inquiredus eilip quam
ad caufas refjJtfi ipfum didicerimusufrabimus.(£xte& illoomiflblcaufas rc^ qualiter cognitashre poterimusl
cu quis prius hxc  fecerittdeide quare fecerinfit Iquirendu,Ye^ repto audorefrei^ quoc$ menimus<& cau^~
fas.^ uod ifte ufq;adeo nouidiflutprincipalelocu hu«quireRicaufas pofuifIetagnofčereiprxdicaret,$ecun
du qd Jjubiugitlqni deos tanq minus opus|exxqucns adorafletJut quis agnofcat eos creatores re^ nc fuiflef a
bus cogniiio re^ quafi;alicna difiungi&nec coli oportercjfi hacc qux Iaudantf u t pria praeflare no pcfliint. Ne
fčiunt aut ca:quoip opificcs no fuerut:K>emq} SC  iuentione iilc& diisfuis detradamumanc ea affignat ingenio:
UIis fcilicet*qui fapia excellunt:q? idola no coluntiut ia dsis cok  ho fitpotentiorifi ad hsec qux  d ii iploqi  ignorat
akiori cogitatione puenerit.&b his aurdeos prsect p!tpolijqui plene pra; flultitia rc^ caufas no queant inueni/
relquoruq? praecordia u tip H us uerbis utarffrigidus fanguis indudii.&dhuc ho nofler SC  deurh colerelprincipa
lem iTt efle fapiam-fic rc^r caufas copertas habeund qrit ex-Syraculia rone feculi fapietis eminere.Sed ilfo doce
te que colit1que anteinqGuitiq rcqt  caufas:quado res ipfas rap coditorantecedit, ^_ui illu monuibqua: qbus
eflent uetura tpibustCuius difpofitione fme ipfo qui difpofuitmullus ! agnouiufquonia nemo fci»qu^ dei funtt
nifi fpus dei.Mos uero ut apoftolus aftlno fpum huius mundi accepimusffcd fpurn qui ex deo ett:8C ideo quas
ipfius funtino edodi humana fapiae uerbistfed fpu dciiSC  eius fupfufa nobis dignationo*callemus«Ha:c eft illa
ftuldtia &culariinhxc fapicntia uocato^ cogitare femp in  corde:quid retribuam dominoprooibus q ax tetri'
buit mihifipfum habere femp in ore:quonia uerba cif^furire eu:quoniapanis edjpfius fpu etia  ebrios mete
excedereiquia calixefl noui teftamenti?& uinum de uincatqua de£gyptoante tranfiuleradqu^ uinea popm
Iusifrael ftiit:quo^ patres ex qbus dominuslefus Chriflus fecundu carnedllu loqui omni tpe:quonia linguas
nobis nouas fpiritusaduexit.Q^ ux funt aut ifbe hngusenouacimfi sflaetin feculo cfFci3č fermonede farculo no
bref Aliis linguis Ioqui populo?q loqui populus fecu ipfe confucuit.Praeterea SC iftud eft loqui aliis liguist deu
confiteriunumtabeo quiplures deos folituseratconfitenlSč ipfum in noftra fide nouis linguis unum loqui SC
profiteril& credere trinitatem.fllum quoqj amare quia interpeilat pro nobistmetuere quia pater omne iudici/
um dedit filiollllum momentis omnibus adorare-abillo petere neceflarianobisrSi ipfi placital qui peti fe uult
ab eoiSC pofčenti uerba monftrare.^ui qd efl nouum inter nosifofos petentes (e amatt (^_ui etiam folus qd'
mirabile efUirafciturmiii petatufJnfidelitasenim eftmihil prxfumpfifle de deolnihil illu credit po(Te’.qui q<f
iudicat poflbmon pofcit.Hxc efl: illa fili dilediflime angufla uia: hoc illud acus foramenjfper quod non intro /
cunt farcinathautatalia ponderibus attributa T q angufti SC pufilli aditus i  non folum enim foramina hxc cum
oneribusiumenta non capiiitlue^ etiam ipfum noftrof^pculo^.fi multimodis deflrahatun fruffrantf obtutu
Tnde SC  dominus per prophetatn aiduacateSCuidete|3^ quando erit ut pofTit intrardquod per occupationcs
fseculi needum cceptum efl inuenirnfmpleuimus diuifionibus fuispropofitas quxftioncs;exteriore boiem in
terioreq? monflrandolcum uitam qux fit fandai& in quo adu pofitalquo fludio teneatur; qua fubftantia ue
getetufcoftendimus.lTotikp curfum eius breuitenlicet faltibus potius fi dici potefbq paflibuslpro fcfhnatione
ad finem ufq; perduximus«Nunc quare non abhoibus etiam iffius^nundi uideaturmccipe rationem^uando
quidem te mea uerbofitas deledat:quam negligentius iudicašldum accendis ftudiofiusdn diuiua. (£um ille q
primus nobis mortis femen inuex?dmudum iflum idefl: paflioncni hois uido fibi hoie fubiugaflet: rcgnumq?
illius ipfo rege iam captotfub pedibus fuis SC  ditione coepifTet:eaqp omnia qux in mundo funKudut fuis pecu
IiislSC uidorix fux matiubiisuterctur:nequando homo amifTatn fapiamlaut debitum fibi uitx quereret tefla
menturmficcundis fuccis fuseartis infccirtut SC  flultitiam fapientise colore ueftiret: SC  mortem mcntitxuitx
Ienociniis obumbraretiut mala non fugcrcnt.‘qui non cernerent appofita meliora:5)eniq5 ex illo tpe fic paflim
bumanum genus gradmirlftultitia pro fapia habentur;dicente pfalmifta Q uoniam laudatur peccator in dc
fideriis alx fua ztSC  iniquus bcnedicitur»Tuncu;ta putatur efTdqux morsefl.Et fub (pecic boni mala dedpiunt
cum ad intelligentix fraude dolo bonorum ortiniumluirtus opcretar.Nam diuitix non fecuturx pofl borni
nis mortemiamantur.Honor fafcium quiper fticceflorem exolefcatrambitur4niuriim fcciffc  uirtus eftaliena
poflidereipotentise cflnmioctntem circunuenirelfaftutia cftmoaChrifium fapere fipienris efl.Propheta bor
rerelfcloquentix efltfic plena funtomniactroribu^ficinfufa per horniaLim menres caliginefalium alio incur>*

tc miindus inuoTuftur!& ad hoc ulčp uetitas obfcuratursut in mortisgrcmio mcuiTle beatitudo di'carur.*^_ood
ubi llJeaeus nos fempcr cogitans SC  nraluiditper fapiam mundi qua fibi mundus collufor intcrpcllatorcsmue
neratjfuam faplam fuifle defertamlplacuit etia ei econtrario aduerfus aftutiam ueteraroristfapicmiasfua: "diui>.
tus innumerabilibus uri SC lcix  alritudinetn quam nullus 5 poterit inueftigare*ficuti e(k 5 č fuan^fapiendam flul—
ti ti a i^efarelSC uita fuam mor tis]quada oblcuritatc cariarejut ad (apiam perucnire non pofTetTqui in hoc fecu; o
opinioncm ftultituc fugiOet?# adluitam eius non accederet?qui non contemptu momshabuiflet.Naq3 fic fili -
um faluatore noftru mifit in hoiemlideft fapiam fuam čarneueftiuitrut qdftukum efi uitam fuamVpati cruce
feceri«qd mors eftjfic aduerfis aduerfa deflruxiri&p diflimiles ante fkcula opationes ingenii artificisfilfius ma —
cMinas elifitaitpartibus'qaibufda falutaribus uefligiistlicet imprefla mortifera illius ftigmata dclcrentur ♦ $cd
hoc ftudium mfi concupicrrmttsquoniam qd flukum efl: dei fapientius efl hoibusjfapiam cius no tenebimus.
Hanc mortem qdcrux efhnifi amauerimus!quonia qd infirmum efl dei fortius efl hoibusjuitam eius non po/
tcrimus itrarc.^uid ergo fequiturnifi ut refičta feculi SC  fapia Si  uita Sč ftultos nos hri patiamunSC mori nos
cum domino femper optcmuslut in fpem aduentus eius qui utriufqj ref erit reuelatioSpartem aliquam hrc me
reamur.Tunc enim fciflis oibas uelamcntistalia qua!ia funt fingula cunčta cernenturti.ftukitia noundialis faf —
ix  fapia inuolucris denudata fifteturifSC mors mentite beatitudinistdeopta udarnine hiante femperore?&! pate
ti in profundum gutturaSuitalium inimica prodetnr.Tunc SC  cadeftis fapia quac feculariter ftultitia noiatuffin
terpoktas altitudines fciac dei fine alicuins labore elucubrationis intrabit: 3 C uera uita nullis mortis tenebris ob
fcurata luccbitper domittu noftrumlefam chriftumtcui efl honor in fiecula feculofpametvVides o filia* qua
ualitudine laborat animus fufceptiiqui ifto non cogitat.Corpufculo adhibui palpamenta:qd k negligercrdaia
plus ualeret qua: tune infirmatur|cum exterior roboratunfed ifla quam dixi aiam morbo ftultitia uitiata^ora^
tionumjtuaip.frequentatu fanetuncuiusaia feeuli intemerata flagitiisjpotaliis fubuenire.Non enim irger falu —
tisTuae adhibere pot meddam argrotatione confoflisf8£ anhelans altttudinem plaga^uulneribus non medet''
alienis.Sanus qui fltcerte curabit infirmumfoculatus caecum per pradpitiasnon duel t.Tu itaqi SC  fapiens do/
mino fupplicatut qd non lapui fapiaml8C tuis fuffragiis uelut quibufdam rcmediisme fac fanare.Reprebedat
aliquis 5? in tantum delečtabili difputatione procefiferimtut merito^ meo^ refipifcentia non haberaaut fubi¬
to anguflanvMoy n cathedra indignas talium difputator afcenderimtfed uere amore id egi tuo non ufurpatro
nemea‘fnam ego diČtum legerampeccatorime dominum auderet narrare iuflicias per os fuum(quod fi contra
interdidbum pro tua dileShone pradumpfitin eo tua gratia compenfare dignabiturHutlitterulas quse ad plenu
emendat^enon funtfficutipfisapicibus quibiis exaratur apparer tam facilead publicu nopducasrac fi ego uere
cuduspro me efle no potui ut debuifud tua modeflia-uerecudia?parcat mejc.Et qctia de me habent quod male
fčriptac funttde te habeant qdcxlent^ ValerSC nos in domino diligetin quo diligeris a nobis.

(fBeati Hieronymi adCtefiphontem urbseum epiftola^quac inferibitur de obedientiatfcialiuramcnto 1  uindi\
člafin quaoftendit fafutem non tamjin ablutionecorporea per baptifmum confiflere 5 q in fancflificatione aniab
per uerbum dei.Proinde hortatur ad lecflionem euangeliižK fciam fčriptura^:<^uottiam fine fcia mandato^
impoffibileefl nofletquid fiat^nftruit deobedrentia mandatorumtoftendens utriufqt tcftamentiexemplis;bex
nefadi merita uno crimine tranlgreflionts almitti.Muka dededis SC  reprobis!muka>de iudicio futuro fubne
dens»ac rnonens breue tps piis opibus redim.cndu,Et in fine determinat cjflione de iuramentotdocens non lice
te (erais domini exemplo iurarc*

Rarfumpuonem meam excufareconarer.*fi ( menofi ST tps SC caufa fimflfcp tuerentur 8C  charitas! SC  fi
p nune propria magis uerba q diuinamelfem tuis autibus intimareAccedit infuper quod exhortatio no

ftrahabetexfimplicitatefidaciam;5Cexueritateuirtutem^quianondeimmunditiaefl;neq5 deerro/
rc?neq? de dolo*hoc plane prsmoneotne contemplatione mcdiocriratis mea: domini uerba de fpiciasf qua: pio
afledutibi nune eeclefias paruuload confouendam infanti* nouitatem ladea interim porriguntundonec aut
per te poftmodumlautper alioseruditus in ui§t pfeduraefcis folidioribas roboreris.Ac’ plenum ergo te fcire
cupio:quod ex parte nofle te credotob hocjdominum dei uerbum defčendifle de caslistut aflumpto natura no
ftrx hoie^humanum genus quod abAdam iacebatterigeretur imChriftottantuq5 nouo hoi per obedientia prač
ftaretur falutisfquantum ueteri per inobedientiamJperditionis acciderat.Yei}t'quoniam fiue obedientia (iue i
obedientia uocabula illa ut mihi uidetur incorporea funtinon materiae corporalisISč quia incorporalia ex cor/-
poralibus generari oino nopofTunttmanifeltum efl icorporea ex corporakbus nalciTSC fi obedientiam incorpo
ralemjqi?x inobedientiac remedium efl:ex incorporali ala gigni ratione probabile eftttnanifeftum efl obedicn
tiam ex animi confikclnon ex corporis materia^procedere*^ua ratione colligimasf uocationem noftra iuxta
nocantis dignationem etiam noftrac uoluntatis ftare confenfutita ut lauacru m$quod corpus credentis accepe .<■
rittanima magis bcneficio confequatun§i utriufip fubflanti^ purgationemlqua: in aqua conftat SC  uerboVme
ritomentisafferri.Ycrumuteaqu l xdiximusttnanifeflaprob:itionefinnemiis;euidcntiade Icripturis exem^
pla por^imustSicriptum efl in apoftoIo,fic (Ehriflus dilexitecclefiam: 5 £ tradidit femetipfum pro ca'!ut eam fa—
dificaret mundans lauacro aquaz in uerbo uita:;ut exhiberet eam fibi gtoriofam SC  immaculatam, Per aquam
&uerbum.*mundari dixit.Ecclefia uticj nos fumustfi tamen fineuitio]^ macula(utpraccipitur uixerimus^cor
Poraba corporakbus; SC  fpiritualia fpiritualibus purganturAnima ucrbdbqa , «corpnsSaqua folumodo uide {
ablutumtanitnae intrinfecus priflinis in fordibus SC  concupifcentiusrcfident^euanocliflre efl timenda fenten/
tiatdieemis.Pharif.ee cascdmunda j^ius quod intus efttut fiat mundum SC id quod foris efl:Et re uera fi corpo

F v «!xxxy«

lixau*


ra noftra uafa funt aia$r;tunc crunt ucre mundalfi intus fmcx&  habean^?uruq? liquorermCxtc 9 £ quis cah
rcus fit:č£ omaro gemmaiy ac fplcndore pulcherrimusifi in fe uencna contineat: nonnc prxciofitatem metailo
rum^lcthalis poculi uirusobfu(čat?§£ niicantem fpeciciy nitorcmruiolabitfSed neajpropofitologius mex pol _
liatationisexcedam:pr6fecutmnculxme£euerbaucrbisdominicisprobabo1uthocquoddicotnon ex humao
fcnfu inuentumlaut ingenio proprio excogitatum putctunnih diuinis fniisuideatur e {Te conftru&um in eua.
geIie>4oannis'dominusad difcipulos ait»Vos aut iam mundi eftisipropter lermonem meum qucm audiftj^feo
dixir proptcr quod loti c (lis tantumifed propter lermonem meum quem audiftis:ideoq; mundi efti$:(®es qui /
dem (debat lotos effejfcd non otum intertora munda cfTe probabatTqura inrer cacteros cratTudasrqui aqux pur
gationem animi malina fordidabattpropter qd quiscum aluslotus fuiftetJimundus tamen domini fiuaperhi /
betur.(£uius exemplo euidenter manifefteqj monftraturfillum in ueritare dei gram perciperefqui eam co ordi;
ne quo fenptura docuerit confequarur.Nam fi aliquis corporerersus renatum cfle feeredat per aquam:& uer;
bo non (it i egenerarus in fpiriturin fua falute fruftratur1qma cadeftis nouitas hxc  caufa eft: ut corporis qualita
te manentelhomo uetus innouam animi mutetur uoluntatem.Ctete^ quocorpus fordidu fi aquanonefi ablu
turmpermanebit imundumjita aia nifi uerbo fuerit e m e n d a t atd mino: fc rd ibu s uitiof^ corrupta manebit{ergo
fi eius confilio corpas aqua mundatur1qua rone lperniturtquod maiusefftfi qd minus rIWam tenctur? Stulti /
tia ex partc laluari cupit:qui cx toro pcriir.^|_ui cum infegram habearjn poteftate falutemrmedia ueltt efie co/
tcntusiSC contra iura natur* putet folo corpore le laluatumicum poftibilius litrante relurredtionis fps aiam fi/
ne corpore uiucrelq corpus Ime aia flare.$iquis duobus oculis duobulcjj laboret pedibusfe utriufq; mebri ha—
beat in poteftate medicinam:3C uno pede uel oculo uno la n a rolah alterius cura uelit medieum pechiberernone

tamine fidern fua m uertat in fcandalum(& fiatci caufa falutisiinteritus Si  perdnionis očcafio.Cuius rei ratiorfi
cum moderatione queratunftut>n derriu profidetad uKa;quxper prafumptionem fortepraecipitafletad mot^-
tem«$ed gratia quidem gratis peccata dimittitlfed cum coničnfu Si  uoluntatecrcdemisjficut-Philippus eunu
cho in adlibus apoflrolo^ probat dicensVfi credis cx toro cordetlicct tc baptizari(quo teflimonio intelligitur: no
minus periculum cfleVfi baptizaretur incredulusjq fi ucre credenu baptifmum denegetur* (Eredens aut ille eft
iuxta Icripturasftjui ex toto corde,*crediderit$£ (i ex tota cordis arce credendum cfbut ex credulitatis meri to ba
ptifmum fidei deturVaqua non fufficit baptiratotqu* credentis aium in corde no attingtt?& ne periclitetut me
ritum cordisrucrbum quo contingi SC muadari cor poffifeaccipiatoportet.C^uia fi aqna contentus fitillGtqui
credidifle fe dicittqua membta extrinfecus diluunturte uerburn quo gloriatur aia non requiritt iam non uide
bitur ex corde ut debuitjled eK^corpore credidifle^uod ncquaq fieripofle rationc ufla concediturtut fine lente-

'V

uerbum domini hocelbeuangelium diligentiuslegasjex quo leientiam ampliorem eius g eredidifh’ luds exci>
piaslut pollis in oibus nofIe:quid fačlurus lisf«am fine diuin* Iegis SC  difčiplina: eadeftis fcia*difficile efle quen
q pode ialuarirnon meus fed diuinus lermo probabitAit-Efaias.^ui non didicerit iulliciam dei : uerirate no
faciet.bem de hoc ipfo in libro fapientia:?& quis erit confumatus inter filios hominum?$i abfuerit ab lilo fapi
entia deilin nihslum computabitur.^ani funt enim omnes homingsquibus non eft fcientia legts dei.^nde cIo
minus in euangelio ad cos qui altter q le uerštas habeattfulpicanres erantirefpondiuErratis nefaentes leriptu /
ras^ftendensin.fumma rerum lalutariumlnebula SC  tenebris confHturos cos:qu( Ipiritalem luccrnam«defl: di
uinie legis fcientiam haberc n Client accenfam,C^_uam quidam reppcllentes!per prophetam a domino reppel
lunturjficut leriptum cfh<9^uia tu fcienriam repubftureppellam SC  egote.Hullo igitur modopaOim nos no/
ftroiudicio committamu^nenobisexclame6bfaias;Ve qui prudentes funt apud lemetipfos! SC  in confpedu
fuo pentf,^nde SC  apoflolus ait:fiquis libi uidetur lapiens e{]e in hoc feculbiftultus fiat:ut fit fapiens : fapietia
enim huius mundi ftuldtia eft apud deum^ropter quod ad tegem Xyri dicitur humana fapientia gloriatemt
fapienter enim non erudiunt te dočlrin* c*lellesJSč {apientia dei.ElT& fapientiam hominurmnon negamus t
fed una fuadet ad uitamlalia impellit ad mortem;quia lapientia humana qu* ftultitia repreheditur;& ahapo
flolo Ipiritulančlo dcfmitur ianua mor tis;6£ mate ria arterni interitus approbatufrficut feriptum eft in prophe
ta.Simul infipiens Si  flultus peribuntjinfipiens qui dixft in corde liiomon eft deusJSC ftultus quis deum ore fa
teaturfin ačlioneprrelantis uitacrin pcrpetuurn non pro(pexit:ficut feriptum eft.Melforeft puer pauper SC  la /
pienslq rex ftultus Si  fenextqui nefeit in pofterum prouidere.Bonum eft quidem homini fapererfi iuxta ferip /
turasad hoc fapiatlut prouidentiam habeat fiiturorumrmortalitatis ftatumiper quotidie morientium homi /

mitimor fouclsTacul&umluu^'raDdf,' 0 ^ h , a * | J ,amant . isi " meatl “ 0 « n ’'V<riJtfpideiinbus-I^em domi
diliount \eorm*cirruAinr  *T ,nut, ! ,s  q u » rc!inquuntlegem laudant impierates.aui airrem

ud felcit:q fcrmonis dei cfoqufi! rm^re Q tTo^ ^ me6it * tm(ca ™ an/mus ali '

cxlo cftfSnrm nnn j «tračtare.^uan,to a terrena cogitatione remotior eftjtanto deo uicmior Si

mo*quiinuenit fromriam °W U |” US  r° & c °Haudat:S: uerediriorem diuinbus prxfcrr4icens:Beatus ho.
mo«qut muenit up ennam. Mel,us eft cmmeammercarfjfauri&arocnurhefaum^r^abfiorelblap.di

« busprarciofi?.

i


bus praciofis Jtem omtie aurumjn comparationc illius arena eftcxiguat8£tanq lurum jeftimabitur ai gentum
ab llfa.Sed dum incxhortatione fapientiae diuiriusimoramunnequis forte exiftimet nos contra apoffolu do-r-
dorena legis praeferrc fadomfuo ordine refpondebimusioportere prius noffc quid iufium fit»quid uc prohibl
tumlut fcientes'utruq? feruemus.Alioquin ante fcientiam madatftmpofiibile efl nofle quid fiat ♦ Temerarium
fatis eft:fi noftra uoluntatis Iegem nobis putemus pofle fufficereScum etiam apoftolum Iegamus fuifte fub fe>
geapfo dicentcjhis qui fine lege cranttquafi fine lege eflemfcum fine lege dei no eflemtfed m lege-ChrffH edem.
tt alibiimmcem onera ueftraportatej& fic implebitis Iegem chrifti.<^ ui pa terna pietatechrifti paffione rede
pri funtj& qui ad hoc rcdempri funtiut redemptoris lura feruantesfed uitam fe in cado repofitam prseparent:
ad quam redempti licet nuIlo’modoperuenire dicantutfnifi ea quae iubcnrur obfcquiis copetentibus cxxquzn
tarficut fcriptum eft.Si uis ad uitam ingreduferua praceptaifeoccft/ab omni illicito quo piobibcris^recedas^

8C  ad cmne bonum quod iuberisiproptus accedasine in priftinis uitiofitatis concupifcentiis perfčueranslfickm
qua credidifti uetenspeccati alicuius adhuc amore corrupas,'& agnitio dei qua: pcr nouam gratiam reuelata e
per delicfta uioleturrdicente prophetaiMendacium SC  non fides praualuit fuper terramlquia a malfs ad mala
tranfierunfe me non cognouerunndicit dominusf^nde & beatus apoftolus losnnes paria teftaturi qui dicit
fe nofle deumKSč maudata dus non cuftodi«mendax cft?& in hoc ucritas non eft.Et iterumlois qui pcccatsnon
uidet dcumtnec cognouit eum.Et pcccatum non in uno mandatom genereifedin utroq? confiftst.Peccat orade
ille qui impcrata neglexcritf(ed plus peccatf qui interdida non leruat,$acrificia SC  uota reprobabuntur obla do
numinifi purus SC  fandus fuerit animus offerentist& imaculatam hoftiam faciunt indignam praacordia macu
Iatatdicete dominotfi offcrs munus tuum ad altarc?& ilhc recordatus fueris1quia frater tuus habct aliquki ack
uerfus te:relinqueiflicmunustuumi&e.®mni oblatione& hoftia pracciofior efl: obtemperantia mandatorum;
dicentepropheta.Ecce dicojobedientia melipr efl cj uidimafe obaudirio£jadeps arietum.Et alib&nirium bo
nx  u ix  facere iafla iuflatquae accepta funt apud deum magis q imolare hoftias.Et alibi.^ut conferuat lege m J
mulripl/cat objatione in.Sacrifkium falutare efl-mttendere mandatis:& difcedere ab omni iniquitatc:& propi—
ciationem uitarc facrificii fuperiniufticiam.Non nobis blandiri debemus in fadis iuflb^l fi in prohibitomm
tranfgreflione pcccemustcum tranfgreflionis crimen benefadi meritum tollat.^uod non mei fenfus aflerao
fed utriufi]; teftamenriexempla probanttubi inuenimus etiam dei amicos ob unius contemptus crroremibo/
no^ retrofadorum munificcntiam pcrdidifle.SicAdam cum diabolo facik credidit feduccnthpoft .familiark
tatem SC  co]Ioquium dei uniuspomi cupiditate fuperatustperdidir paradifutn:& quia per tragrefnonem 1  unu
habere pr^fumpfitjmulta fimul bona amifit.$ic uxor-Loth poftangelo^ obfequia; contra interdidum retro
relpiciensjin figmentum lalis repente mutata eft.SicSames eadem aie qua mirabilia fecerat gratia prophetalit
a leone deiedus occiditur.S/c irifbcliciflimusdudas poft eledionis meritumlpoft figno^ gloriamtpofl apoflo-
licam dignuaterntcxigux  ftipis amore deceptusicui tribunal promittebaturin ca:!o:laqueo captus efl in terra
SC  ne nobis per aliVnaa: fofumodo re§i fraudulentiam pcriculum lmminere putemusireminifcamur -Ananiam
& Saphyram:non de aliena appetita pecuniaifed de fua timide erogatatdamnatos.Rogo poft tot documentaV
tot morteslundc in nobis crefcit impunitas delinqutndif^uis hieprsfumptionis fpiritus qui tantam in ato
noftro operatur audaciamtut cum landos hoies de leuibus etiam culpis udeamus eflepunitosJSCnos quotidie
in maioribus SC  pluribus delinquentesia:temos in media damnatione fore credamusf <^uanq leue nunq G n
deum etiam in exiguo conteneretqui non tantum ad qualitatem peccati refpicittled ad perlona contemptum
Propter qd hoinon (olum intendendumeftjqualcfinqdiubeturifed quantus fitilleiquiiubet. Excluditut hoc
!oco uulgaristila fententia!qua mihi fuo iudicio religiofw& qui fapientes fibimetuidentundicere folent. $u(t*
cit nobi&it non criminalia peccata Kmaiora faciaraustfacilis efl enim omiffio minotum delidorum.Qg m  du
anitnali lapietia occupat aloslfpiritale intelligentia SC  confuetudine diuinae legisignorat'quae: fepe pcccatum
oftcndinquod nobis non uidetur eflepeccatumtSi qua:illicpietate faciflubi.nos opus impietatisfoftendimus.
$au 1 Sždoiaphat reges fuerunt populi ifrael;& du mifericordia his quos deus oderat prasftiterunt^dei offenfa
in operepietatiVincurrunt.EcontrandPhinees filiit^-Leui gratiam dei humana csde &lu»rum parricidic^me— ~
ruerunt. Vides quantum ab humanis fenfibus per noftram imperitiam dilerepat diuina fentenria :  ut nobis in
terdum cxlcftis iudicis difpenfationenefčientibus^hiufta uideanumquas per caufa^i fcientiam;iufle fatis SC re
čte fačta probantur.Rurfum ea quae noftro iudicio bona probanfjapud deum plžeruc^ reproba SC ingrata ui-
dentur.^^uis hodie patrrAbraha: exeplorinnoxium uolens filium trucidarelburaano iudicio non crederetur
infanusf Econtra quisin tadu arca: diuin^imitatusOzamihominu fenfcntia damnareturfEpifcopus ephefi
oruangelusin apocalypfi nuncupatus:qui caufa nominis chrifti pafiionu multarum merita intra confcientia
rerinebat;quia in ipfis paffionibus a primo conuerfationis feruore tepucratfcum calore paululti temperaflet r
ad poenitentia reuocaturldicente feripturatnoui opera tua SC patientia tua. Et quia potes fuftinere malost fed
habeo aduerfus te pauca:quia charitatem tuam priflinam reliquifti.Memento unde cxcideris:8C age pceniten -
tiarn. (Sonfideremus quantus cafus fit temere contemnentis cum tantaruinaefle dicitur in negligcntia obfi>
quentis^el quam damnationem excepturoscredimusefleindeuotosicum tantam reprobationem deuotusex
ceperit.Tcpidum difcipulumtoon amat chriftus.^ui uult meus difcipulds efle aitrabneget femetipfum fibif
&tol!at crucem fuamj&lequaturme. ®portettios permultas tribulationcslintroircinregnumcslorm.
Beati eflis cum uos maledixerinthomincs4-8iperfecurifucrint!& dixeiint orane malum aduerfusuosigau
dete 5CexuItate quia merces ueftra multa eft’in cselis.Futur^e uitte gloriarprsefentis uitx incomodi^coiriparaft

.lxxxv ; .

(fhriftianis aexilla'cracis funt dcliriadtroph£a noftra nira no pompisrfed miferiis  rcportantur Jn noftra chf
fe uiri fortcs obprobria fciunt portarcrnon munera.Paupertati non nobilitatilfuturorum beatitudo promimV
tur.Retrahit quidem ucrecundia fenatorumlne fequatur pauperem cbriftumifed aud/at a chriftoV qui me co-
fufus fuerit-t& mea uerba in generatione hac adultera SC  peccatrice;& filius hominis confundct eum in gloria-
patris fui cum angelis fand:s.Turpc eft iter parentes fenatores atq? grammaticosifcholafticum pro chrifto uo-
luntaria humilitate dciedumluerbis fimplicibus efie contentum.FDifplicet amicis (i  pofi ambitiofi habitus cul —
tumrplaebeia SC  ignobilia fndumenta mu ten tur* Sed fi hominibus placerc uellcm ait apoftolus: chrifti feruus
noncfiem.Etprophetain pfalmo,^_uoniam deusdiflipatoftaeo^*qui hominibus placenrrconfufi futitquo
niam deus fpreuit eos.^_uantu bona eft humana offenfio^per qua inuenitur feruituschnftdanrum pernitfo
fa eft amicitia^ua: dei praftat oftenfamificut fčriptum eft. <^ui uoluerit amicus ficri huius mundfr inimicus
dei]conftituetur.5)icat unufquifq? quod uelitlfego interim de me pro fenfus mei paruitate iudicauirmelias efie
confundi corafh peccatoribus fuper terramfg coram angelis fandisin cadoruel ubicuqi iudicium (utrni domi
nus uoluerit dcmonftrarc.ifaias uir in fua genre nobiIiftimusfqui focer regisfecbia: fuifte refertuKiufiu dei
depofito cilicio nudus inceditloec tam ardui praceptipudore dererritus eftrquo minus del imperium fequere
tur¥quia nihil honefKus efie hominircj creatori fuo parere iudicabat Joanes quocp-Bapt?fta nobiIisfr& in čarne
SC  in fpiritu natustcilicium a pueritia in habirutn:& Iocufiaseligitin cibumKqui necpeccaticofcicntiatnec pau--
pertatis in opiafad huius glodam onerisdčd fola futuri faradi bea ti tudi n &‘tra heba tu r. Apoftol i iam fperant:&
adhucftulti&iriutilesSdenuisfideiarguutur.NIon funtcondignarpafiiones huius tempori^ad futuram glo
riam, 8 qua: repclabitur in nobis »Ind&Paulus ocula mantis futura contepIan<čdicebat*(^uis nos feparabit a cha
ritatcchrifti? Tribulatiohn anguftialhn pcrfecutiofAm fames^an periculumihn gladius?flIos pericula non (e -
parantrnos uoluptates Jlli cathenas baiufant innocentestnos aurum circunferimus criminofilfli in carceribus
uindirnos in tricliniis delicaris.llli in neruo pofiti deum puro corde 6C  fincera cogitatione faudattteslnos in vo>
fa forte ecclefia de forenfibus calumniis cogitamus: SC  cum omnibus arqualiter Iegis data fit gratial gchena feu
earli regna prormfia fintjalii de diuitiislalii dc uirtutibus(meditantur«Cuq; didum fit generaliter omnibusi do
minum deum tuum adorabistflC lili foli feruieslAIiis innocentia: mifericordiahafKratelieiunidi deo fideliter SC
fine cefiatione feruientibusrnos nobis adulterosfquibus feruire uolutmus eligimus*$iquide iuxfacuangelii fen
tentianrfomnis qui facitpeccatumtferuuseftpeccati.Et reuera fi amatorpecunire fumffi gloriaelfi fuperbia^fi
ambttronis aut pompaejdum illi omne ftudium mex  uolomans impendoldomino feruire non poftn:quia duo
bus dominis nemine feruire pofie foriptu eft.Non efiis ueftrfcdicitapofiolus.Empti enim eftislprarcio magno,
Glorificate SC  portate deu in corpore ueftro.dlrementer fpir/tus fandus noftro iure nos conucni^fčiens boe in
ufu publico apud omnes hotes cuftodiritut tanto feruus in opere domini eft amtiof cpo  maiore efietpericulo
coparatusiut intelligamus cj firenuiefie debeant in opere deilqui redepti funt fanguine chrifthuel  g crimino/
fi debeant iudicaritq cu fciant p  praecio fua: falutis chrifli fanguine datujaheri q nihif prarftititnnsgisprarbeat
feru)tute.Rogo quo pudore obfequii aut Iaboris fui mercede fperabit a c^loicuius fuerit follicitudo ois in ter-
raf Mercenarius feculilno pot accipe’pra:miu chrifiirois miles in caflr/s iure fperat annona: q foniter i pr*Iio
pro ciuibus hborauerit.©ignus gde efi: operarius 'mercede fuaifed SC  hoc dignu efttut inde pranim operiš ac
cipiafubi totius opera laborisipendit.Nemo militans deotiplicat fe ncgociis fecularibusmt placcat efecui fe p
baumapofioli uox ed.Vnde h tis timeo ne forte in ilfa retributionis dielqua ante tribunal chrifti uničuj fecu
du fua fada reddendu eftjhis qui i  terrenis magisnegociisqin cselefiibuslaboraueruthufli iudicii refpofione
dicat''rite fi potefhs:& illic ubi tota dcuotione feruiuifiisimercede ueflra feruitutis cxigite.TaIis caufa eft uirgi
nu dc euagelio quinq 3  ftuIta^:quK du follidtudine farculariu uanitatu fe cotra pfefiionis fuae ordine occupa /
runttoleu unde ue^ Iume accenderent non habetestin tenebris rcmanferunt.Sed didt atiqsyfta exepla adpau
cos ptincntTquos deus ad hoc peculiare officiu delegauitrga feriptu efhmulti uocatiipauci Uero elečli. Hoc pri
mu qua:rere a te & audire uolofquifquis esqui ifta ^pponistfi ipfius dei chčlio efbcuius eft SC  uccaticfquid uo
fuit plures uocat^qui paucos depluribus eratclcčlurusfderte de duobus uocatis illum uis ftare; quem deus
eledione ftatucritf&: illum contra cedere:quem deus elečlionis uirtute non muniat.C^ uod fi ita eft: nec bona
ad nos pertinent hac rationemeč malafe ficeritmt nec culpa pcenam habeannec benefada hudentur* $ed ad
h^c rcfpondtt apoftoluS*$i ita eft:quomodo deus iudicabit hunc munduni? IS)cinde fi paucos quos dicis ele/
dostfolos fandos eKiftimas^ui uocati funtfreprobosdic:s:|quomodoidem apoftolus-Paulus in epiftolarum
fuarum principiisuocatos fandos uocatlficutin frontecodicis ad Romanos loquiturdicestomnibus qui funt
dRomadn charitate dei uocatis fandi c «$i pro pancis paffus eft chriftustiuftum eft ur pauci mandata chrifti cu
ftodiantrfi autem indifčrete omnes ? qui crcdimus^fiicranierstum in baptifmum pafiionis accipimus? fi omnes
aequaliter renunciamus diabolo SC.  mundorfi omnibus haud rede uiuentibus gchena: p cena promitrituttom-
nes debemus eadem diligentia SC  cauereprohibirar&C explere pracepta.IBcimus quidem multas efle apud pa¬
trom inca:leftibus manfioneslfed manfionumiufticia iuftiores manfiones differre:ficut&ftelfam ftclh dixft
apoftolus efie clarioremKfed fteflam cum ftclh non lapidem comparauitrquia tcrrenuehpis in carleftcs
ftcllas efie non poterat i  ficut nee pcccaronimcr tuftos in regno raeloruji.Scd funt cuidam gradus gloria: in /
ter tu ftos in carlorf.cur SC  inter peccatores gradus pocnm. $rd ficut aliaeum qui fratrem fatuum dixcrirr
aliacumquiracha tormenta cruciabuntVita&in regnoralia-Paulum apoftoluml qui ur alios faluos h /
("-ret:onima omnibus faduseft-raliaeum quifeuix ardificareporuit laieum gloriamanebit.Sed urinam

confennim

I*

confentiam paucos eflWqui dei mandata cuftodianrluerum timco quia pauci funttqui det  crcdant in ueritatc
iudiciu.Ecce It  umbrato rcpente de caslo folis claritas noftris afpedibus denegetur iSC  produčlis in noftra hu -
militate nubibus pluuteiterris Imineanttfi comotis ut aflolet elementis in rota fui currus tonitrua conciten£t&
inde hinc fulgu^ iacula palpebris tcmfeiliter obiečla corufčentlgcj & confuetudine ifta ccntinganttpauemusS
contremifcimus‘& proniad terra depofita fupbia ceruices fubmittimus*^uid faciemus in illa die mifer&jua
do reuoluto caclo cu angelicis uirtutibušfigneus dominus totus aduenietŽquando cadentibus defup fteflis fol i
tenebraštK in fanguine luna mutabitUjdo montes ficut estra liquefcendqdo tetra ardebit SC  arefcent fluminav
dC  maria ficcabuntur iSC  contra re^ nateras confupt o diuinitus humore:arid?tate in aquis ignis cpcrabituricp
do peccatores dicent montibus cadite fup nos:& collibus tegite nos,C^_uando uocabunt hoies morte$& uoca/
ta non uenie&Jdo difcrimina uertenf in uota;& quod femp oderunt hoiestconcuptfcend qdo illud tplebitur te
pus:quodlugubriHieremias dicitaffedu dicens«Refpexiin terrajdC ecce no erantluminariafuidi montes: SC
ecce eram  trementesiSC uniuerfbscolles turbaniintendi acie:& ecce no erat homo:& oes uolucres cjelčpauebatf
(uidi SC  ccc&CarmclIus defertu&:5£ oes riuttates fuccenfae igni a facie dominfidC a  facie irx  indigmtdonis eiustft
interierunt uniuerfa. Yeip ne ex fuggefhone diaboli base a d terrorelncn ad ueritate dičta crederent':de praete/
ritis futura probanturgdo taba in diiuuioan-Sodomisfin argypto:in hieiofblymis fepe ob defičta bomfnu fii/
čta  rcferuntur.Et apoftoli qui hunc horrendu die impiis&peccatoribusprseuidere merueruntihumifes erant
mortuos fufcitantes:& nosfupra oes erigimurfqui peccando quotidie nofmcripfos occidimusmos refpicientes
in nobis flebile infirmacp natura?quac nec in aduerfis fortis efbnec in profperis aligdo fecural fi iteperate cibus
ruptustautimoderatepotusacceptusdeuecorporifebriculacocitarittdeiicimusaiatreaffligimuflfufpiramusif
Nuila cura tune efl (xcu\mu\la  uillar^nemo de patrimonio cogitat jnemo de fordfomnes calunias t  oia !ucra i
periculis corporis conquiefcunt.Curntur ad medicos:& pro remedio carnali promitruntT muneralau^targen
tumtinterdu et mancipia traduntf;& pene totu patrimoniu aut negligitur4aut donatu^utconfulat&r uitas qua
doq?periturasl& pro aeterna faluce ois admodu homo negligensefttois atiarusf illicomnis firagilitas largitoris
ammi tenacitatc conflringit tubi propdor uolutas SC  copifior largitas deberet operaruEt cu fčriptura dicat1[no
lite diligere mundutneq^ ea qus in mundo funttnos fic mundana cocupifčimusdic amamusdjfi aliquid nafce /
tes intulerimus in feculutaut recedentes de feculo nobifcu auferre pofTimus*Ncmo ad breuitate temporistne
mo ad naturae refpicit conditionememo confiderattnemo retračlat uana eflč oia qux  a!iquo fine clauduntf«$i
at contigerimit inter casteros languidu«iuifitantes«mt clericuslfaut facerdos^ut et laicus dei (eruus adueniatl
rogatur ut oret:6£ qui ikpe pro nihilo conteptus fueratlnecefiitatis tepore fupplicaAut praicibus (uis comeatu
uitas longioris obtineattfic cauia diferiminis qux  funt uicina timenfidum defpeda eligunt^ s §i  pracciofa uile /
fcunt uit£eilfiusiqua: poft morte permutatio figurattirlubi iam ČiLazarus pauper recipiturin requie:& diues
in bac uita pompofus uejcari fertur in poenis.Et cu ftt dominus: aut fančlo^ motus oraculis t aut creaturs Cux
beneficioiaut medici arte conferta miicricordia reftituat ianiratejdto fuccedente obliuione in contrariu oia p /
mutantur.Timor in infolcnti^gratia uertitur in conteptam1f8Cquafi nibil ung iecomodi {enferimus^iut qui re
uocari rurfus ad talia nequeamusirebellamustefferimtirl8£ conceUu ad pcenitentia uita: fpatium negligmuis:
nec poenitendo prijflina 1achrymispeccata diluiraesHed peccata non pa:nitcndoJcumuIamus*LegamusEiaia
propheta:5C neceflariuEzechtas regis aptu huic czufx  qtmanrms excmpfufcui morituro anni quindecimad
fuoperiote uitapropriis fledbus:5i propbetac praeesbus augentun(^ukp accepta tanti muneris gratialno pcc -
catistnon uoluptatibusinon deliriisjfed ?oli domino indultu uitx  fpatium humilis SC  fančtus exhibuir t  Yerum
quia tibi honorabilis SC  diiečliffime parenslper neua gratia omnis Iacbryma^ caufa deterfa eftsagelcane cur/
fejfeftina.Agetut in fpiritualitate proficias.Canejne quod accepifli bonu incautus SC  negligens cuflos amittas
Curretut non negligasJFeftinatut celerius comprehendas.$i quidermPauIus iam chrifti catbenam pro euage
Iti annunciatione circuferensfnondum fe comprehendifle dicebattquauis hora fexta hoc eft media aetate do /
mini uineam opefatura$1quafi feruidus opifex SC  fideIis*aliomm longam dubietatem langui ducp uinceret te
porem.IDum tempus habemus^feminemus in fpiritutut mefiem in (piritalibus colligamus ♦ Nec attendamus
adpa!eastquas uentilabrum chrifti cotinuo feparabit a triticotdonec qui uenturus eflmeniat, Et iuxta prophe
tas uaticiniuidifcernaf inter iuftuj&jiniuftuSC inter feruiente deo SC  no feruientemlficut 8C  dominus^dictuEcce
qui feruiuntmibi lastabuntunucs autem contdftabimini.Non nos inertes uindida: diesSC rettibutionis inue
niat:qui imminens ac uicinus cffefSC  feculi ruinis undiqt concurrentibusjSC feripturum conteflatione proba (
tur.Confideremus g? in hac terra hofpites fumus:& peregrino^ more pro diebus nouiflimis babitamus ♦ Vos
enim de hoc mundo non eftistdicitur nobis.(^_uid ergo in aliena fatagimus^uid turbamar? Nemo in dete/
riori &  extranea patria plus eligit poffidere;^ in fua»®e his tantum folicitudinem habere debemus SC  curatn t
quac nobifčum tranfiferre p©flimus.Ambiant terrena gentiles:quibus eseleftia non debent? «ConcupiTcant pra:
fentiatgfutura non credunnChdflianis diuitixSC  hxredkasfit dminitas chriflnNecenim debent tegrc ferref
quafi nainus a caeteris habeanttqui aučlorč oium pcrperunt,$upefl utacceptuin corde deu honorentobfegis
opibus colanttfermone fepcr Sč cogitadone fitteantu^ut in aduentu eius no cu contumacibus SC  contemptori
bus puniant":fed cu fančlis SC  deu timentibus corcrserit^Hoc fane prudenua tua pra:eor;ndme*putes h^c fup
ftitionisalicuius pfuafione djčtafie«Ego techrdtsanu uoidciiemo monachudici:« uirtute 'j>prie laudispoiii -
dere magis q nprnen aIienum>.f^uodi’mflraa fotiaisin turba commotantibus imponituržcum a griascisfolita
fie uiuetibijs legiiime deputatur.Accipc erg® fili feemonem noftrum ea fimplicitate SC  ueritatc:qua dicimus:

° V’ ,lxxxvi : *

#

(isjuia non quaerimus hominu gloriatdeus teftis eft;nec ad hoc Ioquimur?ut humanas amicitias aucupcinusjn^
noftrae adulationis fčrmonc SC  nos 8C  alios decipiamustnec ut nos apud hoies aligd uidcamunfed ut apud deu
hoies magna tnereantf.K)eqftiombus autc tuistutpace tua Ioquariquia turbulentius proponebasjego
citer relpondere nolebafquia bellanti dexrera pacis darenon poteratlicetet prarpofte^ forte uideatf inde aligd
in fine epiftol« retradare.$ed quonia apud chnfhanos non ta ordo qri&q profeduslpauca quas tibi reor fo,
re neceftariatcredidi fubnedendafdonec de cmctmqux  ut a Obletite mouent?prxfens (i iufterisfcu prtefentere
mota omni aiofitatis c6ientione5trademus»I9!xifti.n.ni fallofthoc iure te mala malis redde re;SC  cu iurantibus
iurare deberc?q> aliguado iurauit dominusiaut mala malis reftituit.Scio primu non oia nobis conuenire feruis

rauit fcio  fxpe dominus qui nos iurare prohibuitfnec ftatim ex boe temere blaffetnare debemusjg? alios uetue

tepore iurare nos noluitinec ipfe iurauit«Et glirer de iuraroeti caufa breui fermpne fatiTfačlu eftfita it  ad uindi
čtx  negociu huc eunde fenfu facile pfpicis pofie fufficeretga aliud n uic tepus gfx m  quo plenitudo pfedionis
aduenittaliud fuit legislaliud propheta^dicente domino.Audiftis ga didu eftantigsne occideretjego at pfe/
diora praecipio:qux i ordine digefta fuo loco ledor iuenict.Ex quo,n.filius dei filius hois fadus cft:ex quo uc
rus fermetu iudaicte traditionis eft fadu noua cofpitojCK quo agnus no in figuratfed i ueritate comeditfrex quo
fecudu apoftolum uetera trafierunt*3č fada funt oia nouatex quo iuflu eft imagine terreni hois dcponere:& af
fiimere forma cacleftisfct quo comortui uiuimus;cx eo uirtutibus cofurrcximus in chrifto.
i  BeattHieronymi prefbyteri de tribus uirtutibus fortitudinetfapietiaf&prudetiattradatus^ua^ priori ter/
rafmedi« orbis terra^Textremse čadu in feripturis a(cribit:;qux ad diuina refert fapientialcuius compar atione
]d fatuu eft illi/apientius eft hoibusjubi etia exponit illud de pfaImo‘feduxit nubes ab extremis terraejdocens
' " “"pernubesfandosintelligi.

Res quodafnodo uirtutesdei aftiimens propbetatfortitudine:fapientia^tq; prudentia;unicuiq?

^ propria opera diftribuittforti tudini terra: fapienti« orbe terrai^prudenti« cadtuAudi quippe fčriptu ~

tx  ordine«E)ominus qui fecit terra in fortitudine fua:8£ erexit orbe in fapietia fua!& in prudetia fuatactedit cx~
fu,Et nos igitur in noftra terra*tdidu eft quippe acfAdatterra es)neceflaria babemus fortitudine dei: ga abfcp
ea impoflibile eft nobis id exequijquod čarni repugnat.Cu aut mortificata fuerint mebra fuper terra: tune pa
rent Ipiritus uo!untan:fiquide iuxta apoftolu:(piritu gefta carnis mortificantf.Etaminus er gtifecit  terra in for
titudine fua.Si aut ad hanc terra uenias!& cofideres ldcjuod indob feriptu eft:iuxta emendatiftima tamen exe
pIariafquomo ftatuerit ea fup nihilurinuenies fortitudine dei in medietate mundi terraz libra fuftineri. Venia
ergo ad orbe temt^:qui grxce oikoujužvh nuncupant^.i.inhabitata.Scio aiam inhabitatajfčio defcrtaSi enim
non habet deu patretfi non habet filiu dicent&ego 8C pater ueniemus ad eulSC manfione apud eu facicmuslfi
no habet (piritu iancftutaia deierta eft »Habitata at cfbgdo plena eft deo patretgdo habet chriftu filiu&fpiritu
fandu.f e^ haec differenter SC uarie in feripturis dicun&in aia hominis patre SC  filiu SC  (piritu fanducommo
rari.Nam SžDauid in pfalmo confeftionis tres fpiritus poftulattdicensCptritus principal i confirma mejipiritu
rcčlu innoua in uifceribus meislfpiritu fančlu tuSneauferas a me.^_ui funt ifti tres fpiritusfPrincipalis fpiri
tuspater efhRecftus (piritusfchriftus eft.Spiritus fančluslfpiritus fančtus eftjboc in approbatfone eius rei di-
ximastg? habitata.i.orbis terrat^in fapietia dei fabricata fit.Sapieda quippe auxiliabit" iuftojfup dece ciuira/
tes.habenti poteftate.Sapicntia aut SC  difčiplina qui abiiciuinfcelix efttSi uana fpes eiusISC Iabores eius inienfa
ti 8C  fine frudu:5č inutilia opera eiustait fapientia*qux titulo infcribif-Salomonis.Iccirco gtum poflumus la ■/
bore  nitamurtut habitata hoftra fapientia dei erigaf»Cecidit quippe 8C de fublimicorfuinuenientibus nobisl
locu iftum mileria^»Cecidit habitata noftra poftg peccauimustinigue fecimusliniufte egimusfipie geflimus:
Kpoft ruina indiget eredione.Si aut non uis ifta fentetia adducifcommunem totius orbis qramus ruinam 8C
poft cafum eius confequenter deus : erigehs prxdicetur»Q_uicuq5 eft in orbe iftoianre eredionem cecidiu$i at

•  i * • m t %  •  j, r* * tslt  * • p i i . ^ . 'j __. ... f...

Adamomnes morimur!atq; ita corruit orbis terra^JSč lndiget eredionefut in chrifto omnes uiuificemurJgit"
duplice intelledu de orbrftradidimus. Ynu quomodo fingulx animx aut habitat« fintraut defert«: alterum

prudentia.Eft ergo aliqua prudentia dci:qua nolo ut extra chriftu requiras.©mnia quippe qux dei  funt; cbri
ftus efbtpfe (apientia eiusfipfe fortitudo eius;ipfe iufticiaiipfe fanditas SC  redemptiotipfe ut adprxlcns ncniai
etia prudentia«$ed cu fit in fubiacentijpro uarietate fenfuum diuerfus uocabulis nuneupatur. Aliud fignificat

- --------Q-- —-- ~V -

qux  credentcs deo efficit fandos.tra ergo SC  mihi prudentiam eius intelligere cum dodrina eft;8C demonftra-
tio bonarum aut malarum rerum fiueneutrumlatcj in hunc modum extcndiflenunc diciturc^lumSio pruae
tia fua,(^uomodo autem extendaturcxlum extendente eum prudentia: audi^uouiam extendit uerbajnon

atten 'IcntiV*

attcndcntis»AfTerit quippe extenfione quada efte uerbo$£ fimilitersut nune dicitur cx\u  Tuxta ilfud quoq£q<J'
in a!io loco feriptu eft.C^ui extendit čadu ut peIle.Extcndit" aute SC  aia noftrafquac prius fuerar contrada: ut
poffit capax efle fapientiae dei. Ye^ ut ad propofitu reuerramur!diximus de eo«q> prudetia čadu fadum fit; SC
nuneaffirmamus eos qui cadefte holem portant efle cadeftes,$i.n,ad peccarore dicitumerra esiSC  in tetra ibisV
quare non dicat? ad iuftu cuius eft regnu cselog&aclu es.& in čadu ibis^ut fi propter choicu,i,terrenumldicix
tur ei  qui portat imagine choidKerra es:& in terra ibisfcur propter cadeft&ei qui imagine cideftis portaunon
conuenit dicite x\u esiSC in  čadu ibisf YnufquiTq^ aut noft rufaut cadeftia fada habetJaut tcrrena.Si terrena fa^
da funuad cognata fibi terra deducunt eu'fqui thefaurisat ca in terra iSC  no in cado.Rui fuq? hxc  quse iuxta uir
ture gefta funtuhefaurizatore fuu appropinquante fibi ad cado$r regiones fubuehunr.Et eduxit nubesab ex«

tuti8C  hi qui aut no intet fueruntlaut obliti {unucontextu (ertnonis agno(can$quae tune prout malu!mustexhi
buimus.E)iximus at fados efle nubes,£teni hoc quod feriptu efhueritas tua ufq? ad nubestno poteft referri ad
inaiales nubestfed ueritas defiufip ad illas nubes eibq audiunt mandatu domini:& nouerunt quo pluuias defe
rantjSi a quibus eas fufpendant,E)e his nubibus didu eftj& mandabo nubibus meis nepluant fup ea imbrem

lite r* n *t >v  nv ^ » F   1

dixniet;expectene ut pluuia ueroa rneatoc deicenaat ut ros eioquia mea*v^uau nubes dicebat ut iber lup gra
mčldC  pruina fuper fcenu:quia nome domini inuoeaunSimiliter ČfcEfaias ut nubes loquebat1?audi čadu SC  au/
ribus pcipe terra;quia dominus Iocutus eft.IEt qa nubes ip(c eratf & fciebat alias nubes coprophetates fibi: ideo
uaticinans aiebat.Mandabo nubibusfoe pluant fup ea imbre, $i  at ia didic:mus;qui fmt nubes: uideamus quo
deus educat nubesab extremo terrat^itSa!uator,Q_ui uult i uobis efle primus:fit oium nouiffimus. Seruauit

• j T~\ ■# . & y F "  f/Y' • j ! ■ < f§\ i rt T *or n v 11

ceptu domini-Saluatoristfadus fuerit in hac uita nouiflimusjifte fit nubes.£teduxit deus nubes non a finibus
terratfnon a confulibus/no a ducibusinon a diuitibusjfed abextremis terrx,Beati,n,pauperes:quonia ueftru e
regnu cadoi^, Vides quomodo ab extrcmis terrac educat deus eorporeas nebulaslpropterea fi uolumus nubes
fierfiad quas peruenit ueritas deimouiflimi oium fiamus!& ta affedu q ope£dicamus»Puto,n,nos deus apoflo
losinouiflimos oftendit.C^uod fi non fu apoftolullicet tamen tnihi fieri extremunjt educens nubes ab extre/
mo terraeleducat 8£ me:S i  fulgura in pluuia faciat.Aiunt naturaliu caufa^r fcrutatores1quia fulgura ex nubiu
colliftonegenerent? in more lilicu durio^?quoscu c6pIo(eris«i.colIi(eris Itbmiedius ex his ignis extridusela\
bitur:atq^ ita cu fulgore pariter SC  tonitrua mugireltonitru (cilicet fonitu indicante cocurfus:& fulgura excuffi
luminis claritate.Si inteflexifti exepl&onfidera nune nubes ronales Moyfes nubes erat:Iefus naue nubes era t*
ifti fi fecu colIoquant r ’:ex fermonibus eo§i fulgura micant,Hieremias Sž Baruth nubes erandfermocinent^inui
ce:S C  uidebis rutilare fulgores^Potes SC  tu ipfe de feripturis (andis in hunc modu nubiu inuenire concurfus!ex
quibus ignes^emittantf'. Vt at SC  ad nouu teftameatu ueniamusiPaulus 8iSiluanus duaz nubes in unu couene
runt:& ecce  totu mundu epiflolae eo §i fulgor illuminanFulgurain pluuia fecitfSC  eduxit uetos de thefauris fu
is.Ergo ne hi uenti:qui fup terra pflantfin thefauris dei funt? SC  non ho^ natura manifefta eft;quomodo &q ra
tione fubfiflandfed funt qutda ucntoRi thefaarkhefauri ipirituu:lpiritus fapientiae SC  intelleduslfpiritus con

fr>rt!Mi/4mic Criontiv UT  HiVm ti  Jfni ritne  Mmnric Hnmifii InfuViirlfrKCfflilfi/Vinnic PT  rluH,

hi fpiritusfut alius fapiens fit:a!ius'fidelis?alius eruditusjSC alius quodcu(j dono^ dei pofiideanAlinn.per fpi>
tiru datur fermo fapientia^alii fermo fcieatiac iuxta eunde fpiritu:alii fides i  eode fpiritu*Eduxit ergo nubes ab
extremo terržeffulgura in pluuia fecicSC eduxit uentos de thefauris fuisl&nos iuxta mifericordia dei^adhos the
fauros occurfuros putamus.Et quia plures funt thefaurffforte iuxta ordine refurgentiunierit SC  requies in thc
fauris dei,^_uod aute dicbiftiufmodi efttrefurredio mortuo^t in quibufda ordimbus'futura eft ♦ Ait quippe
apoftolusTunufquifqj aute refurget in fuo ordinej&T non ut libet mifcentur ordines refurgentiu,Alius ordo erit
in llloiSC in illtf thefauro deidfti autem omnes thefauri unum habent thefau^Hin quo funt omnes thefauri fapi
entias SC  faenti^abfconditifJc quomodo poffideo una praeciofiffimam margarita per plures alias margarita^
fic uenio ad thefau^ thcfaurorumtSč dominum domino^fSC regem rcgumicu dignus fuero fpiritibus i dei the
fauro comorannbus,Eduxit,n,uentos de thefauris fuis Jnfatuatuseft omnis homo ab fcientia.Si ots homo
fatuatus eft ab fcietial& Paulus homo eft:Paulus ifatuatus e ab fcientia,Ex pat tem,ait cognofcimustSč ex par
teprophetamu^Jnfatuatus eft ab fcientia uidensper fpeculu m enigmatefportiunculam quandam uidens:Si
ft fic expeditdicerelipfius quoqj portiucuhe parte minimafrecognofces.Econtrario aut ut iteiligeres qd fit: in

4xxxv»i*

fatuatus eft enim ols h^ab fcietia coparatione peccatot^hier uia^Jodomoift peccatu iufticia eft; iuftificata e
cnkaitSodoma ex te.^Jguo.n.non habet iufticia fodomo^ peccata p fctfed ad collatione maio^ fcele^ iuftifi,
canturific econtrario fcietia-Pauli ad illa cadcfte fcientiatad iilum confumatu elečlionis intelledu ftultitia re /
putatur Jnfatuatus eft iccirco ols homorab fcietia.Tale quidda£cclefiaftes ut arbitror deprehendesteffatus eft
feixi fapiens efficiarjSC ipta elongauit (e a me longiustcj erattoltaprofunditas1quis inueniet eafVolumus qd
da audenterlicet dicerelquonia hoc quod defeenditin mundu euacuauit fcipfu: uteuacuationeeius muudus
c6plere£.$i hoc aut quod defcedit i mundu euacuauit fejeuacuario ipfa fapietia efbquonia quod fatuu eft deii

cere oem fapientia terrenalqux in hqux  iirPetro1qua£ in cacteris apoftolis eradq in iftu mudu defcederauftul
titia effe dei.Ad coparatione qppe illius fapietiat qua terrenus n5 capitlocuaad illa fapientia q cadeftis e: qux
mudi limite cxcedit!hoe qcf defeendit ad holesiatuu dei eft.Ye^ idipfu fatuu deidapientius eft hoibus:qbus
hoibus?ji5 uti«q5 ftultistfed fapietibus dicasllicet fapietes huius faeculiffiue prtcipesf fiue uatesliftis fapientibug
feculiihoc qdP nos cxpofiiimus fatuu dei fapietius eft.Mirabile qdda uolumus inferere!quonia fapietia mudi
ftultitiaeftapud deut&ifatuauitdeus fapientia muditnon t fapientia fuainfatuauit mudi fapicntia'ut efte ftul
titia arguat?.Ncq>n,dignat? fapietia detssd mudi fapientia couincenda tota defčederdfed potius modicuthoc
eft tcarnationis facramentu.C^ uid ncceflariu fuitlqd' fatuu dei erattut hoc paruo SC  fatuo denfatuaref farculi
fapieriafNom.ualebat feculi fapietiaimagnitudine in fe uenietis fapietia: fuftinere.Ve^ exemplu interponai
ut pfpicue poflit intel Iigi1qu6 fatuu deidulta fecerit fapientia mudi.Fingamus paulifp me*q aliqd putor nofte
cu infipiete aIiquo SC  inerudito coferre fermonequi nihil itelligatinihil acutas difputationis iterroget: nuquid
no opus mihi eft ad iftius ftultitia coarguenda dialedicx artis calliditateiSC profundo^ fenfuu aeume adhibe
ref iSfdne ad unius fermonis iadu uilis SC  modici:q ta me illius intelligetix uidea^ acerrimustfatuu eu ad infi /
piente^efte couincafSic igitf ad mudi fapientia ftultificandamon e opus fapientia dei dcCcetidereiSC  cu ca collu
daritqux deorfu eft fapietiajfed fufficit fatuu dei:quonia fapientius eft hoibusi& infirmu dei fortius e hotbus*

SC  oia cotrariaSaluator meus SC  dominus affupfitiut cotrariis diftoluat c5trariaf& confirmctf abifirmitatc eius
SC  fapietes efficiamur a fatuo eius:& t hoc introdudi poflimus afcendere ad fapientia^C uirtute dei Chriftum
Icfumtcui eft gloria SC  uirtus SC  imperium in fecula heculorurruAmen.

4 | Ad Caftorinam materteram epiftola de odio fugiendo 8C  pace confequenda:in qua prascatur ut ueteri ranča
re depofito fibi reconcilietur.

©annes ide apoftolus SC  culgeliftain epiftola fua ait.Q uicucp odit fratre fuum homkida efk:ČC  re>
čte.Cum.n.homicidiu ex odio fepe nafcaturfquicucp odit et fi needu gladio percufleritanimo tame
homicida cft.Cur ais tale principium^cilicet ut ueteri rancore depofitoimundu pečloris deo paremus habitat
culum^rafcimini inquiriDauid*6C nolite peccareihoc quid uelit intelligEApoftolus pleniusintcrpretatur.Sol
non occidat-fiiper iracundfa ueftra*^_uid agemus nos in die iudicičfuper quo^ ira non unius dicitfed tanto^t
annofti fol teftis occubuitfE>ominus loquitur in euangeliotfi offers munus tuum ad altaretibic^ rememoratus
fueristquia frater tuus habet aliquid aduerfu teiSC  rclmque ibi munus tuu ante altaretSč uade reconciliari pri-
us fratri tuo:& fic offeres munus tuu ad altare.^e mihi miferorne dica SC  tibi:qui tanto tempore aut non obtu
li munus ad altaretaut ira pmanentefme caufa obtuli.C^uomodo in quotidianaprxce nunq diximus:dimit>
te nobis debita noftra ficut & nos dimittimus debitoribus noftrisiaio diferepante cu uerbistoratione difliden-
te cu fadisfPrtecor itaqp quod SCante  annu prioribus litteris rogaueramt pacem qua nobis reliquid dominus
habeamus:Sč meu defideriu SC  tuam mente chriftus intueatur Jn breui ante tribunal eius reconciliata feu fcifta
concordia? autpnemiu recuperabit aut p cena * C^uod fi tu quod procul abfitnolueris: ego liber ero.Epiftola
me hxc mea cum leda fueritabfoluet.

^  Siquis ad mftitutione chriftian« couerfationis plura praecepta dcfideranrequirat tradatu beati Hieronymi 1
credulitatis ac couerfationis chriftianxtque in prima parte inter epiftolas de fide Iocaui:quonia etia de fide tra
dabat^fneipit autemDauid gloriofusžSi habetur primo uolumine epiftoIarum:fo!io«xiiu
4 Prsmiflis his qux ad inftitutionem ac perfedione humanageneraliter conuenire uidentuatfubiicienda fut
qux figillatim unicuiq? ostati graduiq? conueniuntiubi fpiritualiter de uirtutibus pertradatur.Et fecundu na/
tura: ordinemprimx oeratis praemittenda funt.

uo

modo in timore domini SC  in bonis moribus ibuendafSč a quali prxceptore fit erudiendatmonentis ea gradiu
fculam a fucoia frequentia uiro^:a balneis muftea lautiori couiuio SC  uino cohiberi.In uilioribus operibus ma
nuum ac moderatis ieiuniis exerceri;ledionibus diuino^ ac probatorum audorum inftitui. Ac docentisin q
bus potiflimum libris debeat obledari«

Eatus apoftolus^aulus feribit ad corithios:& rude chrifti ecclefia faeris iftrues difciplinisliter cx>

) tcra madatathoc quoqj pofuit dices:fiqua mulier habet ui^ ifidelet&hic cofetit habitare cu ea:non
dimittatJuiru.Eadificatus eft.n.uir infidelis per muliere fidelel<5č fandificata eft mulier infidehs
per uirum fidelem.AIioquin filiifegftri imutidi cflenttnuncautem mundi funt.Sicui fortehade/
nus uidebant? nimiu difciplina: uincula Iaxatat SC  prxceps idulgentia prajccpto^: cqfidere-t domu patris tui >

clar/ffiiti!

danili mi quide SC  crudmffimi mriifcd adhuc ambulantis.in tencbri$:& intelliget confiliu apcftoli illud profe
ciffetot radicis amaricudine dulcedo fručtuu teperarecfc mles uirguk balfama praxiofa fudaretJTu enim cs
nata de impari matrimoniolde te 8^©xotioneg>aula.genetata eft(quis boe ctederecbtAlbini pontificis ncp.
ofde promifiione marty^ filia nafcereturtut pute cp etia gaudeme auokdhuc paruula lingua baSbuuens chri
fti alleiuia decantarettut uirgine dci in flio gremio nutriret (eriex.Et bene fcchcitet(jf expečtauimusllančta SC
fidehs domus unu (ančtificat infidcIe»(Esndidatus eft fjdeitque filiorji SC neptum turba circundat«Ego puto et
ipfu-loue fi habuiflettalem cognationžpotuifte in chrifto credere^efpiciat Iicet Sc irrideat epiftolameam¥&
me ftultu SC  infanu clameuhoc SC  gener eius fadeba&prius g credererjfiunt non nafcuntfchriftiani. Auratum
fquallec capifoliu.Fulgine SC  aranea^ tefistoiarRotrae tepla cooperta fUnt.Mouet? urbs ledibus fuis:& inun f
dans populus ante delubra femituta currit ad martyfp t umulostfi non extorquet fideprudetia:extorqueat fal-
tem uerecundia.HocAthleta religiofiflima in chrifto filia dičtu (itrut not ddperes parentis falutel& eade fide

donoior rex babyloms?poft efferatione corporis SC  cordis SC  belua^ in heremo conuičturmente recepit fanarn
- (SC  ut omitta ueterame apud ineredulos nimis fabulofa uideanturkntepaucos annos propinquusto6fteid3rac
chus nobilitatepatritia fonans nominercu prjefečtura tegeret urbanarnonne fpecu mma:;& oia poreentuofa
fimulacra quibuseCorax-Niphus milestcopfes&cIios-Biomius pater iniitjant fubucrtitrfregit ČC  uffitl SC  his
quafi obfidibus anteprajmilfi&petrauit baptifmu chrift^Solitudinepatitui^ in urbe gentilitas^ii quonda
nationScum bubonibus &noctuisin folis cul min 1  bus r em an fernn t, Vexi 11 a militticrudsinlignia fanuRegu
purpuras 8C  ardentes diadematu gemasJpatibuii ialu taris pt&ura codecorat Ja a:gyptius»c!iircSeraphistchri
ftianus fačtus eft.Marnas gaz« luget inclulus:& euerfione templi iugiter ptimelcmSe indiajpfidekthiopia:
monacho^ quotidie turmas fu(cipimus»&>epofuit pharetras armenius&tthi difcu«£ pfalteriu,$cythiae fiigo/
ra!feraent calore fidei*(Eeta^ rutilus SC  flauus exercitus^ecclefia^ circunfei t tentoria:8£ ideo fotfita contra nos
aequa pugnant aciefquia pari religioneconfiduntipene lapfus ium ad aha material currente rotaldum urce
um facere cogitotamphora finxit manus.Propofitu enim mihi er attfanda&Marcdk SC  tuis praecibus initiatu
ad marty reaaeft ad te lermone dirigeretŠČ docere quomodo inftituere-Paula nofira debeastquae pnus in chri
fto conlecrata eft q genita:qua ante nofti:q in utero concepifti.Vidimus aliquid teporibus noftrisSde prophe
talibus li bris. Anna fterilitate aluideecunditate mutauiVTu lučtuofa fcecunditatžuitalibus litfris cdmutaftilft.
dens loco acceptura te fiIios;qua: primu foetu domino reddidiftidfta funt primogenitaf quae ofiferumur i lege*
$ic  natus cfbSamuebfic ortus^aplon efisSC fieloanes Baptifta ad introitu-MarisdSC exultauit SC  lufit* Audiey
bat eni uerba domini per os uirginis ptonantisifič de utero matris in occurfu eiusgeftiebat irr upere Jgitur qux
de repromiflione nata efbdigna habeat ortu luo inftttutione paretitu*$amuel nutritf in teploiloannes in fo \u
tudine pra:paradJIIe lacro crine uenerabilis eftruinu SC  fieera non bibidadhuc pai uuluscu domino fermoci^
naturr&ic fugit urbcslzona pellicea cingiturtlocuftis alitur SC  melle filueftntSč m typu pocnitcntik praedicadas^
tortuofiflimi aialis ueftitur exuuiis.Sic erudieda eft ata qute futura eft teplu deilmhil aliud difcat audiremihil
Ioqui s fnifi quod ad timore dei?pertinet,Turpia no intelligaccantica mandi ignoret.Adhuc tenera lingua pfal-
mis dulctbus ibuaturlprocul iit atas lafciua puero^npk puelk Si  pedifleajute a kculatibusconfortus arcea
turtne quod male didicerintipeius doceatjfiant ei litterae uel buxea«uel eburnca:^ fins nomioibus appellen^
Ludat i eistutjudus eius eruditio fit;6č no folum ordine teneat littera^ SC  memoria nominumlSC catica traleat;
(ed iple iter fe crebro ordo turbet:6č mediis ultimarprimis media miičeanturrut eas no fono tatunvHed SC  utfu
nouerinCum uero cceperit tremeti mana fiilum iceram ducereHuel alterius fupra pofita manu teneri regatur
articulituel i tabella Ičulpatur elementafSCper eofdem fulcos marginibus trahatur uelligiatut foras no queanc
euagaru$yllabas iugat ad purumlSč quibus illažetasdelečtaripoteftjmunufculisliuitetar.Habcat SC i  difcedo
focias*quibusiuideatfquarum Iaudibusmordeatur ad obiurgada efl fi tardior fitjled laudibusexcitadum eft
Jgeniumlfut uicifle gaudeauK uičla doleat.(£auedum i primis ne oderit ft udialne amaritudo eorum percepta
in lfantiaultra rudes annos tralea^ipfa nominaper qute cofueuitpaulatim uerba c6tcxereta6 fint fortuita fed
certa SC  coaceruata de iduftria uidelicet prophetarum SC  apoftolorumrbc ois abAdam patriarchaturn ferie^de

r

teles fecit ^Philippi filioiut lpfe i libranorum uilitatd initia moftraretiitterarum.No funt cotenenda quafi par
uatline quibus magnacoftare no poftun^ipfeelemetorumordoidC parna iftitutio praxeptorum aliter dceru
ditotaliter de rufticoore profertur»Vnde SC  tibi eft prouidendumlne ineptis blanditiis fceminarum: dimidia
ta dicere uerba filiam confuefcasldi in auro atc^ purpura luderesquorum alterum lingu^alterum moribus of
ficitŽne difcat in tenero:quod ei poftea dedifcendum eft.diracchoium eloqntiažmultum ab infantia (ermo ma
tris contulilfe fciibitur4Horte(ii oratiodntra paternos finus coaluitidifficuiter raditurquod rudes animi pet bi
berunuLana^i conchylia quis in priftinu cofore renoccnrudis tefta diu SC  fapore retinet SC  odore; quo primu
imbuta eft,(Sra:ca narrat hiftoriaAlexandru potentiflimu rege orbis dominatorej SC m  moribus SC  in mce/iu
Leonidis padagogi fui non potuifte catere uitiis1quibus adbuc paruulu^fuit infečtus.Procliuis eft enim ma /

dependeattnolenti alleluia decantet.Rapiat ea auiafpatr e rifibus cognofcat:fit omnibus amabilis: SC  uniueria
propinquitasrofa'ecclcfice nata gaudeat,B>ifcat fiati m qua al teram habeat auia?qua amitamjcui iperatorficui
excrcitui ty runcula nutriac :illas defideret,At illa tibi innitetur abexcdTu^ipfe habitus SC  ueftitus deceateucui
promifla fit»(Eaue ne aures eius pcrforcsne cerufa &purpuriflo confecrata chrsfto ora depingastnec eoSItim au -
ro SC  margaritis praimasfoec caput gemis onereslnec capiilu irrufFes:& ei aliquid de gehenna; ignibus afpiee /
ris.Habctillas margaritas1quibus poftea ucnditisemptura eft praeciofiflimu margaritum.Pracexata nobiliC-
fima quonda fceminaliubente uiro-Hometiotqui patruusEuftochii uirginis fuitrhabitu eius cultuq; mutauit v
SC  neglečlum crinemiundano more texuirjuincere cupiens SC  uirginispropofituist matris defideriu^ ecce Cu
bi eade in nočle cernit ueniile m  angelu terribili facie minantepoenasi& bax uerba frangente*Tu aufa es uiri
imperiu praferre chriftofTu caput uirginis dei tuis facrilegis attečlarc manibustqužc lam nune arefcenttut Fe
tias excruciata;quid feceris:|č finito menic qainto'ad inferna ducaris.$inaute perfeueraueris in fcelere:& ma>
rito fimul orbaberis:8č filiis^Omnia per ordine expleta (era miieras pcenitentia uelox fignauit interitus

(fic ulciicitur chriftus uiolatores tepli funfic gemas SC  prseciofifllma ornamenta defendit:& hoc rettulirro q> in
fultare uelim calamitatibus itifceliciutrilfed ut te monea cu quanto metu SC  cautione feruare debeas:quod deo
fpopondifhuHeli facerdos ofFendit deuiob uma itbero5p:EpiTcopus Fijeri non potefbqui filios habuerit luxu /
rioloslfnon (ubditosi&econtrio de muliere (cribiturlap ialua fiet p Fiho# geserationeifi permanferint in fidelČC
charitate*,5č iančlificatione cu pudicitia.$i perfeda setas SC (ui  turis imputatur parentibusfquato magis lades
SC  Fragilis:qu£ iuxta fententia dominiignorat dextraac finiftrah.bcni SC  mali nefeit differentiaf^i iollicita
uidesme filia percutiatur a uiperafeur no eade cura prouideastne feriatur a malleo uniuerfae terrasTne bibat de
aureo calice baby Ionistne egrediatur cuOinatSČ uelit uidete filias religionis alienaetne Iudat pedibusine trahat
tunicasfVenena non dantur nifi melle circulitatSč uitta non irrepuntinifi fub ipecie umbracp uirtutu.Et quo/
modo inquies peccata patru Filiis non reddunturtnec filioi^ parentibusiFed anima qax  peccaueritiipia morie>
turfHoc de his dicitu»qui poflunt (aperelde quibus i  euangelio feriptu elb&tate habenloquatur per ie. ui

at paruulus eftt& fapit utparuulusfcionecad annos fapientiasjdž Pythagorea: Iitter^,Y«eum perducantad bi -
uiu:tam bona eius q mala parentibus imputantur^sifi Forte exiftimas chriftiano^ filiosdi baptifma non reče /
perintiipfbs tantu reos efTe peccati:5č no etia Fcelus referri ad eos qui darc noluerintlmaxime eo tepore quo co>
tradicere non poteranttqui accepturi erant.$i in regione uitse falus infantiu maio^t Iucrum efttofferre filia po
tefbtis tua: fuidqq alfa (it tua conditio:quae prius eam nouifti$q conciperes£Ž»t aut oblata non negligas:ad pe/
riculum tuu pertinct.Q_ui clauda SC  inutile:Sč qualibet Forde maculata obtulcrit hoftiadacrilegii reus efttqto
magis quipartecorporisfui:SCilIibatxanim^puritateregisamplexibusparattlinegligensFueritipunieturr'
|)oftq grandiufcula e(Te cceperm& m exemplu fponfi Fui crefcere Fapientiamate:& gratiatapud deu SC  hoies t
pgat ad templu ueti patris cu parentibus FuisKed cu iliis non egrediatur de teplo.(^ua:rant ea in itinere iatcu
li inter turbas SC  frequentiaprppinquo^t&: nufqeam alibi reperiantinifi in aduentu ičriptura^iprophetas SC
apoftolos de ipirituaiibus nuptiis ičiicitante.fmite^Maria qua'GabrieI Cola in cubiculo fuo repperit:6£ ideo
forfita timorepterrita quia uiru que non Folebatia{pexit(iemule^ eam de qua diciturtois gloria eius filiae regis

in fanguine derelinquant quin potius cu aliquis oftiu eius pulFaueritrdicat.Egc
ui pedes meosjnon poilum inquinareeos.Non ueicat in publico.i.in parentu conuiuiot neuideat cibos^quos

BhTcat ia nune SC  uinu non biberenn quo eft luxuria*Ante anos robuftae astatis piculofa efl: teneris SC  grauis ab
ilincntiatuičp ad ide tepus fi neceflitas poftuIauerit:3č baIneasadeat:5C uino utat^ modico propter flomachuiSč
carniu edulio Fuflcntet^ne prius deficiant pedes q currere incipianttSC hoc dico iuxta indulgentia non iuxta i>
periuttimens debilitateino docens Iuxuria:aIioquin quod mdaica iupftitio ex parte facit in reicčlione quorun
da aialium^tqj efca^tquod SC  ldo^ Bracmanest& argpptioR: GymnoFophifta:in polentaKČC otizx*SC  pomo/
rumJolo obferuant cibojcur uirgo chrifti non faciat in toto?$i tanttuitru:quare no maioris fitpraecii marga >
rituF^uae nata efl: ex promiflione Fic uiuaatut lili uixerut1qui de repromiflionegenerati FunnAecj graia:quu
heat Sčiabore.Surda Fit ad organa tybiadyratcytharatcur fačla finttneičiat.Rcddat tibi quotidie penfu de Feri
ptura^i floribus (ertuldifcat grateo^ uerFuu nume^:fequaF ftati Si  latina eruditiotquas linoab initio os tene^
copoFueriuin pegrinu fonu linguacorrupit^Sč externis uitiis-fermopatrius iordidac.Te habeat magiftru te ui
ridis imiteF infanriatnihil i te SC  i pr e tuo uideatiqcF fii fecerinpcccenMemetotc uos paretes uirginis»& id fcito

cincinatus arrideaduigilia^ dies SC  fblenes pnočlatioes fic uirgucula nra celebrettut ne trafuerfo quide \
a matre dilcedat.Nolo deancillulis fuis aliqua plus diligattcuius crebro auribus Fufurret.Q^uicqd uni loqub
tur hoc oes (ciant«PIaceat ei comes non copta neqj formoia atq^ la(čiua:quse liqdo gutture carme dulce modu

lice ducerejfpemat bobicu teiasifericu uellerafSč au^: in teh  letefcensltaiia ueftimeta porterjguibus pel ja c fri-
ausnoquibusueftitacorpo.ranudent?«(Cibuseiusoluit:ulu fiKSC fimilialcarocp pilcicuhlSCnegulaj praccepta
|5aius trahatde cjbus in aiio loco picnius fum locutuslfic comedauut ftati efuriacmt ftati poit cibu poflii lege
reforareJ8C piallere:S)jfpIicent mihi in teneris maxime aaatibustioga Se imcdcrata leiuma^m quibus lungunt
hebdomadcs£Coiex in cibo*acpoma uetant.Expciimeto didiciJaieliu in uia cu laiTus eftjdiuerticula c rm Ja
cian t hoc cultores-Ifidis SC<dybtleiqui gulofaabftmetia phafides aucs ac fumanfes turtuics uoiant7nc laket
aerealia dona!contamincnt(hoc in pcrpetuo ieiunio fitprteceptukt iegttimi nineris uia: ppctuo fuperenffne
in prim a maiione currentesicorramus mmediis.ddteip ut ante fcripii in quadragdima connentia: uela pade
da itinnSC tota aurigas rhedicula equis faxanda pperanbus.C§_uanq aha fit condiao &culariu;alia mrginu 6C
monachoipj&Ecularis ho inčjjdragofiima uetris mgluuie decoquiti6Cin cochica^i more mo ipie iuco iuitemat;
utfuturis dapibus ae fagma; aiiquantulu parcat. tirgo 8C monachus fic in cjdragefima cibosdim/rtant;ut libi

riwptimefcat*non habcat colloquia faecuIariutSC n»ala§i uirginufc6tubernia.No mterilt nuptiis feruulor&otq?
familias pftrcpitus Iuftbus miileatui.Seio precepil ie quoldaminc uirgoChrifti cum eunnchus luueuicc cuni
maritis tceminis:quia ata nodeponat anitnosuiro^aha: tumetibus uiens-prafeiat fceditate.Mihi ominnom
adulta uirgine lauacra diiplicent.qu* feiplain debet SC erubefcereJSC nuda uidere nopofte« $i.n.uigiiiis SC leiu
niismaccratcorpusfuumiSCi feruituteicdigitifidamaiibidimsSCincenuua: feručtiusextinguerecupnfcotine
ti* irigoreifi appetitis lordibus turbare feftniat naturalepukhritudineicur ecotrano balueaip fcmetisCopRos
ignes fufcitatfPro gernis 8C (erico diuinos eodicesatr»et;quibus no auri SC pellis Babyloniae uermiculata pictu
raifed ad fide placeatemedata SC erudita diftindio,G>i(catpiimo pfaltenujhfs fe cauticis ianeta uocet&C mp
uei biisSalomoniserudiadad uitadn eceicCadeconluefcatfcjuae mudi funt calcare.fn lob uirtutis cC patlentiie*
exempUledef *&d euageiia tranfeat.lacg ea pofuura de manibusapoftoloiji adu SC cpiftolas tota cotdis im /
bibat uoluntate,(£ucR pedoris fui cellanu bisopibus iocupletaucritjmadet mcmona 2 q>phetas.Heptateucurn
SC reguiSC Paraiipomenon libros.Efdrae quocp SC Heftermoiumina.Ad ultimu fine penculo difcat-Canucum
canuco§itque fi in exordio Icgeritfiubearnaiibus uerbis (piritaliu nuptiaip epitbaiamiu no inteliigens: perica
luni cit ne uulneref. ^

tiarnJegerc uoiuem;

dentiarlau^ in juro querere.Cyp / naniopufcuiaifemper in manu teneat.Athanafii cpiftolasTSirHiiam libros^n
offenib curratpedeJilo^ tradatibus!tUio^ deleČtcc  ingeniisan quo§i Iibris pietas fideinon uacillat.(£žeteros
fic legadut magis iudiceug iequatur.R.efpondebisiquoinodo) hax oia mulier fecular0in tanta frequentia ho
minaitvRoma; cuitodire potadTNoli etgo fubirc onus;quod fare non potes|edjpofi:q abladaueris earn cu
4faac:d utfuais cutnŠaunoekVmitteauiae^C amitaetR.edde prapciofiflima gemti||^daria^ cuins leiu uagie
tis  iponet« utriaf in monaftertorut mter unginum cnorosfiuiare non difcattmentiri facrilegium putetmeiciat
faecuiumiuiuat angelicelfit in carneSlme came.Cdmnc hominum gc nus fui iirnile putet:5d ut cactera taceanilcer—
te te liberet ieruandi diHicuItacc cuftodiae periculo(meiius eft defiderarc abientem.*qpauere ad tingula l  qd

ioquaf:cu quo loquaf?cui annuaUque libenter aipiaat.TradoEuitochio paruulamjcuius nune St ipie uagu
tuspro teoro tfitfrade comitem ianditans futuram hžeredem‘«llam uideauillam amedillam prinns miret ab
anni^ JcuiusSi iern »o ČC  inceilus SC habitus dodrina uirtus eft.Sic in gremio auiaeique repe tat ia ncptwquicqd

nere.® fi ti bi contingeret focrum 8C  cognatam tu« m cernerdfSC m paruis corpufcuiis ingctues aios contuere/
ristpro infita tibr pudseitia non ambigeremfquin prascederes fiIiam:SC primata dei fiiiam in fecundam euan\
gelu' iegem mutaresiSC paruipenderes aI>o§i deiideria libero^iSC teipiam magisofferres deo^Sed quia tepus
eit a m plexand«SC tempus longe deri  a complcxibusi5£ uxor non habet poteitate corporis iuilSC unufqutfcp
in qua uocatide uocatus eitan ea gmaneat in domino/SC qui fub iugo eftnta debet currereTne in Iutot-comitsm
dereIinquat;totureddein fobole*qdin temterimdiftuliitiAnnaiihuquedeououeratlpoftgobtulitin taber
naculo nunčj recepitjindeces arbitrata ut futurus propheta m eius.domo ereiceret!quae adhuc ahotftiabere cu

^ j - __ fl G \ ‘  . /% *» ^* i- I -G m s** ‘  d 4-» I M . fTt-.  „ — ^ O V  _ 1 K.  GA —A A . 3. --Cfc d

genitum deo pepereratiMiraris fcclicitatem fandse mulieri^jmitare fidem. Ipfe fi Paulam tnitens:3C nuni/
dum SC magiilrum ipondeoigeftabo hurnerisibalbutientia fenex uerba fbrmabolmulto gloriofior mudi phi
loiophotqui non regemfvlacedonum BabyIonio peritu^ uenenotied ahcillam SC (ponlatn chrifti erudiairev
gnisca;Idtibus offerendam.

| BeatfHieronymi de honorandis parentibus tradatuslubi monet filios prtecepto legis honorare parentesrg
primi funt iliis caufa nocendifmatres colerequaeconcepiu partu atq; educationc grauern exhibucriat fiins ia
KiulatumJllis uicifliminferuire^eorom obfequliimperio exemploiVkchabxi < ,qui dum genitriciparuit ip.fi-
us Suaia eft martyr effedus^

.xc.

;

Trentu meritfs fubiugans filios oipotens dcus feruiendi lege iti officiis  pode ris dediuuE hoc dimno co„
gani? facereiperio!qd debuitpietas fuaderetdicete illo in libfo-Exodftn quo ita (criptu efthonorapa^
trem tuu SC  matre tua ficut precepit t;bi domtnuslot bene fit tibuut fis loga: uit# lup terra*qua dotni,
nus deus dabit tibnAudite filii falutifera iufijone.*& precep ta legis affedu debiti amoris tpletc«$eruite pfibus
futuri prcstSč mres ueftras tenera diligite picrateTut udira: coiugetfmereatur matru note nucupari.Nemo pa /
trem afperis uerbis fedatfno fiat amara dufeedojhoc fit inter paretes &fiIios qd /ube te domino natura codnuit
Affesflu (bnec’quicqd lingute dixerint liberof^ Jnter caras coniučlafep pfonaslpietatis iura feruenf.Hdc fil/oRi
ora loquantur;qd' parentes deledet audirc,Pra*beatur patribus amoris mixta fbrmido; qui primi nobis funt
caufa nafcendi,fcxhibete patribus filikqcf potefbs paterni nomims cogifiqu# adeo eil eo^ meritis attributaj
ut  ipfa de uobis exigat qcf natura iubere no potuiriMatribus quoq^ debitant impedite reuerenria i  qu#nobis
uteri labore leruietespondus nofhi corporis toIcra$atq; ignotaportates infantiatfamulatu quedam exhibent
rsafciturisllfo tempore no fibi tatum mater efurftnec acceptos fola digeri t cibos* Materno uičtu alitur SC  ille q
Iatei?eiufqj mebra alteriuscomeftionepalcunfurjut homo futurus alienis morfibus faturetur. (J^uid ipfa me/
morem nutrimeta SC  tenera: infantfe dulces iniurias?quas nutritoris affedus defuis parobolis ufd

cibos in matre cofedos?fl^ uidfcemineis manates ex mebris ladeum foluuntur in fucumjSC faoces inualidas
liquido fiipore pfundunt, Cogente natura fumut infantes SC de  matre bibadčč dete no nato hoc fibi curredbus
labris cliciunt.‘qd /  no fit necefie mordere,$eruiunt materna pofterispedoralferuiunt ipfis in cuabulis:manus
SC  terga membns deuota lačletiumgratos artus accipiunt. ®ptat mater paruulum crcfčcrcioptat cito uidere
maioremieucp numerisiuuenum mifcere feftinatmuncf fibi forfitam feruiturum,His tot tantifep pr#ccdend\
bus fadis parenribuslmatri tota defeet alaeritate feruiri.Reddatur natura debirumireddatur &poftcris;qcfde
betur ,SxoIue fili quod debestSč officia debita qualicucp cxhibe famulatuiquia parentibus nemo poteft redde
re quod debetur.Humilitas talibus oblata p/onismiuendi tempus extedit? SC  morte dilata multum noriram p
rogat uitamjuicecp facientibus reddens officia noftra domino iubente comendatkjui in tantu nomen parentu
dsligitjut feipfuffi patrem iuflerit diciJrreuerens aut filius quid de domino ipfe mereatudSalomois didaJtefta
tur.CfontumcIiis afiicies patrem} SC  cotenens fenedam matris cofundeturlSC in obprobriis erit filius derelin\
quens cuftodire difeiplinam patrisjmeditabitur firmones malinfe,Malediceti patre SC  m a tre m extingued lu\
menr&pupilfe oculo^ eius uidebunt tenebras.Audi fili patremtqui genuit te;nec cotempferis quia fenuit ma
ter tua.pareat patri lingua quam gcnuit^C matrem fuam nemocradeh' uerbopercudat,$ic te rapiat fili mueni
lis aetads audoritasrut noueris unde fis natus.Memeto feriptur# fententifetubi /piritu fendo loqaete didum
eftquia qui maledixerif patrem aut matre morte moriatur.Memeto ergoparentum efie g, tališ estquo^ ma/
nibus cremeta fumpfifh'JFauces tua needum ladeum perdiderut faporemfque dbi pia mater infundeslingua
iftam pauit potu corporis Jmpende debitum patri matriq; feruiuum:'qui nunq tuos uagitus horrentesrtotum
gn telambebat ofculis corpus.Sit ribi grata falus ipforumiqbus carior eft tua uitatq propria. Redde amoris ui
cem coledx pietatis.fada parentu tuis cunabulis comodarofficiis propriis exolue. Parentes.n.adeo debent ha
bere dulcioresfquia per alios reparari no pofTunttSC cum eos lex natura: fubtraxeritinec patrem tibd alteru po/
terisinucnireinec matrem, Mutato coiugio uidrieds pater effmec noucrca poteft nome matris implerc^nuk
lus igitur filioR: audorem lucis (uačcasdat iniuriis,Nemo parentibus optetaduerfa:qui liberos Ture faluti ante

f 5onut.lntolerabile nefas eff ? ex illo ore pteraum audire lermonelaut illis pulfari maibus f ,quas amor diluit ocu—
oru ueftro^.Timete fentemiarqu| dominus pmifit ingratis.Meretur.n.ca^citatis fua: fubire fupplicium }qui
parentum uultus uel toruouifu dcipexeriu6i clatfs ocuhs Lmferitpictate.Si quicq fapitis filiiieo animo uidete
uenerabiles faeic^quo uos ipfe confpiciunt}& eo^r labris dulcibus ofculis inheretae:quia eo^ofčula adhuc ha
beds in mebris*$enibus feruire pfacile eft:quos nemopotat nemo nutrit fuco corpis lui* Foucat^ itaq; paretu fe
nedusiK fadiseorum uiciffitudo reddatuf.Habet,n,quandatn finedužinfantiam, Yideat libcri ucflri quid
faciantuobisiuicem fimilem reddituriimitamini fiIiumMachab^um:qui matti mortem fuadenti feruiuitf&
durum imperium gratater aggreiTus efbne offenderet gcnitricemtmaluit fratru m fociari funeribus:q uolun j
tati matris obfiflere.fta enim matris fuadeds uolutas perfeda eft ut deo filiu m faceret martyrem SC  fratru cov
ronis c6pardcipem(deniq] obfequium fuum melius morte probanslfuafionem fermonis matris impleuit:5{ lu
cem ift am moriendo contemnenslconfors martyrum fadus eftut illa germanitasfeterno collegio firmaretur,
Ecce quid prarilitit animus matri fubiedusldeuotus filiusobediendo promotus eft}qui nolens maternam ali
quatenusfedere pietatemTperpetuam uitam palTione fufcepitT,qui dominum confitendo mereretur cum fra/
tribus a domino coram angelis coronari.

Exordies a figuraOauid qui ienexrSuri

SC  pinde feniji audoritate uedicatafclericL , r r _ r ., r _ __ r __

ut tanqji Ibrte domini aferipti nitantf efie qd dicun^.^occt efie hpfpitalcs SC  ibemina^ uitacolortia i comunio
nis ea^ picula ppsnens.«fpernari diuitiastSS fugrre dclicatiora couiuialdilcere fcripturastSi doccre qux  facn
ant in dodrioaind arrogates fed fale coditos efie deberejfubiedos efie potifici*&: poiifices pafiores effe debete
no dominosiin ueftitu SC  errogadoe feruada dTe modefiia?quxfiu oino uitandutdekdu habedu in minifiris
ecclefiae cofordu potetu ac feeu1anu?praz(erdm in couiuiis fu iji e d u rab fiin e d u a uino.fmodcrata /eruanda iciu

i SC  aures a detradioe cohibedaslprocura
rcsiexcufat,

p Fr?<

P

Etis a maNcpotiane chariffime littcris tf anfrnarinfe crcbro pctis ut tibi bf cm uolumine digera era;
p cepta uiuendi’:& g rone is qui fkculf miltia dereličta uel monachus ctrpent efleluel clericus^rečtum

Chrifli tramite teneat/nead diuerla uitioi^ diuerticula rapiatur.S)u cfiem adolelcesftmmo penepu/
er.5C  primos impetus lafciuientis aetat is heremi duritia refrenarefrcripfi ad auuculum tuu fan&um-Hcliodo^
exhortatoria epiftolamtplcnam Iachrymis querimonii%1& qua: deferti fbdalis moftraret affcčtumlfed in i\/
lo opere^p aetate tuc IufunusTSč caletibusadhucrheto^ ftudiisatqj dotf:rinis:qua:dam fcholaftico flore depin
ximus,Nuc iam cano capitei& arata rugis fronte^ inftar bouum pedentibus a mento palearibus«
^Erigidusobfiftitcircum prazeordia fanguis.

Yndc SC  in alio Ioco idem poeta canitf

Omnia fertfastasknimum qucqp Etpofl modieum.

Nune oblita mihi totcarnimatuox quoqpMcerinI —— lam fugitipfa«

<§_uod ne de gcntili tantum litteratura pfcrrc uideamurjdiumoip uoluminum faera cognofte*B>auid annos
natus.lxx,belncofus quondam uirjlenečtute frigefcete no poterat calefieri.^uamtur itaq? puellade uniuer^-
fis filiabus ifrael.Abilac (unamitis3quaz cum rege dormirendč lenile corpus calefaceret.Nonnc tibi uicetur fi
oeddetem fequaris litteram uel figmentu efle de mimo^uebAttellana^i iudricarfrigidus fenex obuoluitur ue
ftimcntis«& nifl complexu adoldcentula: no tepe(aWiuebatadhuG-Berfabee1fuperatAbigael:& reliqu^uxo
res eius SC  concubinac quas (criptura commemorat(ees quafi frigida: repudianturf& in unius tant&gradseuus
calelcit amplexi|j^Abraham multoDauid fenior fui&dC  tamen uiuente^arataiiam non qua:fiuit uxoreJfaac
duplicesDauid annos habuiti& currvRebecca iam uetula nun^rcfmit.Taceo de prioribus ante diluuium ui
rislqui poft annos noningentost non dico (enilibus led pene iam cariofis anubus1nequaq puellaresrqu£efiere

l  -- ---— —    — —^ — m.  ■>«* V V l* **

caretV£xponat (apienuflimusSalomon patris fui delitias;5č pacificus bellatoris uiri narret amplexus,Fo{Iide
lapientiamtpofbde intelligentiam. Ne obliuifčaris;5£ ne dedinaueris a uerbis oris mei.Ne derelinquas i1Iam*
&apprehendet teiama illam*& feruabit tc,Fnncipiam fapientias pofiide fapientiaml Si  in omni pofleffione
tua poffide intelligetiamicircunda illam1& exaltabit teihonora illam1& amplexabitur te»'ut det capin tuo coro
nam gratia^.dorona qucxp delitia^fptegct te.Omnespene uirtuces corporis murantur in fcnibus?& crdcen^
te fola {apienuasdecrefcunt eseterae uires;ieiunialuigiliad& e|cmofynajjchamcumae ideft in pauimentum dor-
mitiolhucillucq5 diicurfosjpcregrinof^ fufcepdoČdefenfio paupe^: mflantia orationumiSč pfeuerantia:uifita
tio languentiumVlabor manuil^ndepra:beantf elimofinas.ltne fermonem longiusprotrahamVcučla quae per
corpus exercetur t fračlo corpore minora fiut.Nec hoc dico;qi iuueibus &adhuc folidioris artatisfhfs duraxac
qui labore SC  ardetiflimo ftudiomita: quoqj fančlimonia:6č oratois fiequetia ad dominu lefum.fcietia cofccu^
ti funtdFrigeat fapientia1qu£e in plxriC<^  fenibu&'xtate marccflitied q? adolefcetia multa corporis bella fufl.ine--
ati8C  iter incetiua uitiofp “i &C  carnis titiSlatioesJquafi ignis in lignisuindibus fufFoceturiSč fuu no poflifcxplica-^
re fulgore,Senečlus uero rurfus corpus  adolefcetia lua honeflis ačlibus iifruxcrut?6C in lege domini medita
ti lunt die ac nodetaetate fit doclionufu ftručtiorppceflu tpis fapientior?6c uetcRi ftudio^dulciflimos fručlus
metit^fnde SC  fapiens ille uir gra:c&^ hemiflocles^cu expletis.c vii.annisHe mori ccrnerctjdixifle fertur fe dole^-
re?q? tune egrederetur de uitatquado (apere ccepiflet.Plato očtogefimo SC  uno anno leribetfe mortuus.It-Ifo/
cratesnonaginta SC  noue annos in docendi fcnbendiq^ laborefcompleuit.Tacco ca'ter os philo(opho^Pytha/
goram^PemocrimmiKenocratcndZcnonempCkancem^ui iam atate logaualin lapientia ftudiis flomerut.
Ad poetas ueniojHome^^Hefiodumi^imonidemlStenco^^ui grandes natu cigneum ndčio quid i SC  jfolito
dulcius uicina morte cecinerut.Sophoclcs cum ( ppter nimiam lenečtutem SC  rei familiaris ncgligcntia a fiiiis
accufaretur amentialOedippi fabulam qua nup Ičriplerat recitauitiudicibus:& tantum fapientia in atate ia
fraeta fpecimen dedidut Icueritatem tribunaliumtin theatri fauore uerteret,Nec mi^cu etiaCato-Ceforinus
Sž^vomai generis dilertiffimus^iam SC Cenex  gracas literas nec erubuent'ncc delperauerit difccre.derte-Home
rus refertfcp de linguaNeftoris iam uetul«^d pene decrepitčduldor melle oratio fluxcrit.Scd SC  ipfius-Abilac
nominis lacramentut lapietiam fenu indicat ampliorcm,tnterpretatur,n.pater mcus fuperfluuSuel patris mei
rugitus^erbu fuperfluu ambiguum efbfed in prafe-nti loco uirtutem fonat^ amplior in fenibus:& tedundas
aclarga (apientia.In alio autem Ioco fuperfluus'quaft non neceflarius ponitur, Abilac autera.i, rugitus ( pprie
nuncupatur:quod ut maris flučtus refonatte ut ita dicamtde pelago ueniens fremitus audituricx quo oflen^
diturlabudatiflimum 8C  ultra humanam uocem diuini lermonis*in (enibus tonitruum commorari.PorroSu'
namitisin lingua ncflra coccinea dicitunut fignificetcalcre (apientiann& diuina lečlionc fcrucrciquod Iicet
dommici (anguinis indicet lacramentum^tamen SC  feruorem oftedit-fapietia,Ynde SC  obftetnx illa inCencii
coccinu ligat in mani^Phares^ui ab eo q> parietediuiferatiduos ante populos feparantcm1d!u^fo^s.t<f'hares , ,
lortitus eft nomen.StRaab meretrix in typo eccleftastrefticulam myftermm languinis corincntemlutHici i/
co pereute domus eius faluaretur?appedit in fcneflra.Vnde&in alio loco de uiris fančtistfcriptura commemo"
tat,Hi funt:qui uenerunt decaforedomus-patris^echab.Et dominus nofler in cuagclio^igne inquit ueni mit—
tereinterramiSč quid uolonifi utardeat^i^uiin difcipulo^cordibus fuccenfus c&gcbatcos diecrefndnc cor
noft^ardenseratin nobisllu loquerctur in uiai& aperiretnobis Ičripturaš^ uorium ha:c ta longo repeti/
ta principiofNe a me qras pueriles declamationesjfentetia^ flofčulostuet boip lenodnia:& p fines capitulo^

K  xd

»iiv/ t aL/»viiwK.v i vj««/ ---- 1 - - -£- C3  

8Cc[HX  in fimilitudinevMariac cum quotidie genercttfempercg parturiatrincorrupca e.Hinc reor dixifle SC  apo
ftolum (piritu feruentdstSi in cuangclio dominum pradicafieKq? in fine mundifcjuado iuxta prophetanv2a/
chariam*ftultus paftor efie e oeperidfapientia decrefcete refrigefcet chariras muko^ Audi igitur ut beatusCy
prianus aitfnon difcrtarfed fortia.Audi fratrem collegiofpatr&Senio^ui te a cunabulis fidei ufqp ad perfeda
ducat anatelSi per fingulos gradus uiuendi pra:cepta conftituesJin te ccetcros crudiat.Jf cio quide ab auuncu/
lo tuo beato-Heiiodoro?qui nune pontifejfrChrifti eftrte SC  didicifie quac fanefta funt*Si quotf die difcere‘inor/
maqj uirac cius;excmplum habere uirtutum.Scd SC  nofira qualiacuq^ funftfufcipelSi Iibellu hunclibello illi/
us copularoiut cu ille te monachum erudieritihic clericu doceat efie perfedu.fgitur elerieus qupChrifii feruit
ccclefiacfinterpretetur primo uocabulu iuuJSi nominis definitoe ^platafoitatur efleiq<f dicirur.Si.n.cleros gtx
ce fors latinac appcllaturppprerca uocantur clericiluel quia de iorte iunt dominiruel quia dominus ipfe fors.i.
pars clcricoip efLC^ui aut uel ipfe pars domini eruel domini parte habetkale ie exhibere debetrut Si ipie pofi
fideat dominufSi ipfe pofiideaturia domino.^ui dominu pofiidett& cu ; ppheta dicittpars mea d o min u srni/
hil extra dominu habere por(ap fi qppiam aliud habuerit pmer dominuipars eius no erit dominus. Yerbigra
ti alfi aurs^fi argetumlfi pofiefiionesrfi uaria (uppellcdilefcu ifiis partibusidominuspars eius fieri no dignatur
Si aut ego pars domini fumiSi funiculus hacredirafis eiusKnec accipio parte inter carteras tribusr fed qfi leuitat
SC  (accrdos uiuo de decimislSi altan feruies alraris oblatoe fuftetorrhabes uidu 8C  ueftstu his cotetus ero 1SC  nu
da crucefnudus {eqr.<S>bfccro itaq? terSi repetes kenaicemaj  monebotne officiu clericatusgenus antiquas: mili
tix putesli.neIucra fiecull inOirifti quacras militialne plus habeas*qquadoelerieusefieccepift:ir8idicacur ti
bHclerici co$c no p>derunt eis*N6nulli.n.iunt ditiores monachfrcj fuerant feculares SC  clerici1q pofiident opes
fiib-Chrifto paupcrc:quas fub locuplete SC  fallace diabolo no habuerantiut fuičiperet eos ecclefia diuitesrquos
mudus tenuit ante mcndicos.Menfulam tuam pauperes SC  peregrini nouerintrSi cum illis-Chrifium conuiua
noueris.Negociatore clericumlSi cx inopc diuite cx ignobili g]oriofumrquafi quadam pefte fuge. (Eorruput
moreš bonosicofabulatocs pcfiimar.Tu auip corenisfalius diligititucalcas opes«lic ičdaturTtibi cordi efi file/
tium manfuetudo fecreturilli ucrbofitas^ttrita fiosrcui nundinac placeftSi platere ac medico^ tabernarJn raft-
ta mo« difcordia^uac pot efie cocordiafHoipitiolu tuu aut raroraut nunq mulierp pedes terant. ®es puel/as
SC  uirginesOirifti aut£equaliter ignoratautacqualiterdi!ige.Yide ne fub eode tedo manferisine in praeterita
caftitate confidas.NeeDauid fandionncoSapfone fbrtiorrneeSalomondpotes efie fapietior.Memento fem
perq? paradifi colonum depofiefiione fua mulier eiecerit.Aegrotati tibi qlibetfančlus frater afisfiad&ger/
mana uel marcftautpbata: quafisbetapud omnes fida'<q? fi huiufccmodi no fuerinteofanguiniratis cafiimo;
nixqj perfonacfmultas anus nutritecclefia:qua: SC officium pnebeann& bcneficium accipiant mmifirado* 1  ut
infirmitas quoq; tuarfručlum habeat elemo(yniE.Scio quofda coualuifie corporer8C aio ^grotarecrepifie.Pe^
riculofe tibi minifiratreuius uultu frcqueterattendis.Si r ppter officium clericatusrautuiduaa te uifirat»*$aut
uirgofnuq domu folus introeasitalefip habeto iocios^quo^ cotubernio no infamcris.Si lečtorrfi accolythus fi
pfakes te (cquitur!no ornentur uefte (ed moribus-nec calamifiro crifpentcomasrfed pudicitiam habitu polli/
ceantur.Solus cum fola leereto SL  abfip arbitris uel tefte no iedeas.Si familiarius efi; aliquid loquedurhabet nt»
trice maiorem dornusluirginemrfororemfuiduamrmaritatalnoeft ra inhumanaannullu pra:ter te habeat cui
ie audeat credere.Gaueto omnes iuipitoes,5i quicqd ^pbabilitcr fingi potrne fingatur ante deuita.Crebra mu
nulcula SC  fudariolarSč faiciolasf SC  ueftes ori applicitastSč oblatos SC  deguftatos cibos1blandafq; SC  dulces litre
ra^fandus amor n5 habet. Audi me uel meudumen meurmeucp defideriumChriftus cfi:,©cs delirias SC  lepo/
rest& rifu dignas urbanitatesfe cacteras ineptias amato^ in comoediis erubefeimustin farculi hoibus detefia /
mur1quato magis in monachist&in cIericistquofp Si iacerdotium propofitoiSi propofitum ornatur iaccrdo/
tiobNec hoc dicofq? aut in teraut in fandis uiris iita formidemded q? in omni ^pofitorin omni gradu Si fcxu:

Si boni Si mali reperiantur*Maloruq 5  codenanorlausbono^ fit.pudet dicereliacerdotes idolorprmimi SC  aurfi
gx SC  icorta h^reditates capiundlfolis clericis SC  monachis hoc lege |)hibetuft8i phibetur non a per/ecurori/
busfied principibus chrifiianis.Mec de lege coquerorifed doleorcur meruerimus hanc Icgem.dauterium bo/
num efi.ied quo mihiuulnusutindigeam cauterio.^Prouida feueraq; legiscautio.8i tamen nec fidrefrenarur
auaritiafper fideicommifia legibus illudimusiSiquafi maiorafintfimperato^ fcitaqChrifii leges timemus.
Euangelia contemnimuslfit h^res Si mater filioip.i.gregis fui ecclefiarq illos gcnuitrnutriuitrSi pauit. Q^uid
nos mferimusinter matre SC  liberosfgloria epifčopi efbpauperp opibus prouidereJgnomin/a onim facerdo/
tuni efi: .ppriisffudere diuitiis.Natus in paupere domorSi in tugurio rufticano!qui uix milio SC  cibario pane
rugientem fatiare uentrem poteramrnunc fimilam Si mella faftidio.Noui 8i genera SC  nomina pi(ciu.in quo
Iittore cocha leda fitrcalleo.iaporibus auium dilcerno ; puincias8i cibo^c me raritasracnouifiime damna ipia
deledant. Audio praeterea in fenes Si anus abicp Iiberis quorudam turpe feruitium.ipfi apponut matulamrap
ponunt mapulamrobfidet ledumlpurulentias ftomachiiSi fiegmata puImonis'manu propria fufcipiunt.Pa
uentad introitu medici.trementibufcp labiis an comodius habeantrfcifčitanturfli fi paululum fenex uegetior
fuerittpericlitanturlfimulataqfieticia mensintrinfecus auara torqucturitimcnt.n.nc perdantminifterium.Si
uiuacem fcnemfMatufalem annis comparat.6) quanta apud deum mercestfi m prxfenti  prccium non (pera/
rent^uantis fudoribus h^reditas cafia expctitur ♦ Minori labore; promifia margarita-Chrifii cmi poterat.

■ 1  Diuinas

E>iuiti'as (čripturas fepius IegeJimmo nunčjde manu tua facra ledio dcponatur.®ifce quod doceasiobtine eu
qui fecundum dodrinam eft fidelem (ermonemiut poffis exhortari in dodrina fana:& contradicentes tc/
uinccre.Permane in his*qua: didicifti1& credita funttibijfciens a quo didiceris.Paratus Temper ad fatiftadio/
nemtomni pofceti te ronem de eatqu^ in te eft fpeino cofundant operatpa fermone tuurmne cum in ecclefia
loqueristtacitus quilibet refpddeat^ur ergo hxc qux  dicis&pfe no facis?Selicatus magifter e:q pleno uetre de

us'$i dominus ego fumiubi e timor meusf Plura tibi in eode uirotobferuada funt nomina.Monachus p5tifex
auuculus tuus!q ia te in oibus q fanda funttdocuit.Iliudet dicbicp epifcopi facerdotes Te ee fciatmo domiostho

gIUUVMIMU -- -- j---£ i *mvvauVS.VCJ  IV. CL- iV-lVIViiJlVJ

noret cIcricosKjfi clericos t ut SC  ipfis a clericis qfi epifcopisShonor deferatur.Scitu illud e oratorisDomitiii

i:cur

lcCUUUUUCU4Ht'|) LUAjJwiui.ii gidua^icu uuiuiiicinvuicijj ui uuuuacuts ui itu luniid. idtcti gicgib £X cX HlOl

ut cu apparuerit princeps pafto^tpercipiatis immarceftibile gloria; cotona.Peftima: cofuetudinis eftjin qui/
bufdaecclefi/s tacereprefbyterost&pr£fentibusepifcopisno!oq:quafiautiuidcat-*autn6digneturaudirei&
Ti alii ingtPaulus apoftolus fueritreuelatu fedetčprior taccat.Potcftism.per fingulos ( ppherareiut oes difčant
6C  oes c6fbletur:& fpiritus ; ppheta^ pphetis fubiedus eft.N5.n.diften (iofiis eft deusifed pacis.gloria patris e:
filius fapiens.Gaudeat epifcopus iudicio fuojcu talcs-Chrifto elegerit facerdotes.S>ocete te i ecclcfia no clamor
populitfed gemitus fufčitetur Jachrym^ audito^Iaudes tux  fint.Šermo prefbyteri;fcripturaf^ ledione codi

. . __ A_ 7\J  ..f - A*  d| a a I A  /■> 7*  ♦ - .-T » ■-» I v 'A .-ta- .A r ^ c. P . ..a  Ati. aJ  v 1  f-v ■ a ... .. q# O T  Ta. .a A. -A . .d A. -S A. A A__ A

Ulvuj vJiv^uuMjpt \awia4uiua*ivgavut3a wA|Jv;iivivuvjUiU nui uv rivtur uuta tav>u<uu acu  ic|»-wlUv

.i.lecudo primuelegater IufitJBoccbo te inquiens fuper hac re in eccleftafin qua mihi emni popoulo acclama
teJcogeris inuitus fcireiquod nefčis.Aut certe fi folus tacueristfolus ab oibus ftulticia; codemnaberistNihil tam
facileiq uile plaebeculamtfii indodam cocioneftingua: uolubtlitate decipere^use quicqd no itelligitjplus mi/
ratunfv^rTullius apud quepulcherrimutn illud elogium etPomofthcnes tibi prazripuimieeftes pritnus ora/
tor.Tu illitne (blusun oratioe ( p Q_u.LiganoGalio qd de fauore uulgitSč de imperitis cocionatoribus loqtur
attenddne his fraudibus illudarisXoquor.n.qu£e Tum ipfe nuper expertus. V nus qde poeta nominatur homo
per Iitteratuslcuius funt illa colloquia poeta^ SC  philo(ophoiy.icum facitPuripide Sždvlenand^ inter alio

JocoSocrate atqrEpicu^ difterentes!quo^ States no anriss (ed faculis (cimus efte difiudasiatq 3  is quatos plau
TusfečclamoresmouetVMultos.n.condilcipuloshabet in tbcatrotqui fimul litteras nodidiccrant.Yeftes pul
lasT,aequeuitautcandidas.®rnatusutfordcsJparimodofuge^uiaaltcf^dclitiastalte^ gloriam rcdolet.Non
abfq; amidu lineo inccderejfed preciu ueftitum linčaj non haberclaudabile eft{aIioquin ridiculu Sl  plenum

nx genus.$ic beftialfic auestfic capiuntur SC  pilčes.Modsca in hamo efca ponitunut matrona^ in eo (acculip -
trahantur.Scitepilčopus cui comifta eftecclefiakjuem difpeniadoi paupe^ curaxp praficiat.Melius eft fpo/
te no habere quod tribuas:q impudenter petere quod recondas.$ed SC  genus arrogantia efttclamentiorem te
uelle uideritg pontife^Chnfti eft.No omnia poflumus omnesAlius in ecclfia oculus etalius lingualfalius ma/
nusialius pesraurisluentert&: cateratLegePauli epiftolam adGorinthios;ubi diuerfa membra unum corpus
efficiunt.Nec rufticus SC  tantum fimplex frater ideo fe fandum putettfi nihil nouerit!nec peritus SC  eIoquens;
in lingua a^ftimet (anditatem.NiuIto^ melius eft e duobus imperfedis rufticitatem fandam habere:q elor
quetiam peccatrice.Multi aedificat parietes:6č columnas ecclefias fubftruuntlmarmora nitettauro fpledet Iaq
ariatgemis altare diftinguiturtSč miniftro^tChrifti nulla eledio eft.Neq; uero mihi aliquis opponatldiues in
iudaea tepIum.mefasHucernas?thuribuIa1pateIlast{cyphostmortariolat& caetera exauro fabrefada.Tuc h^c
^pbabantur a domino;quando lacerdotes hoftias immolabant^ ianguis pecudumTerat redemptio peccato^
^uaqua h^c ofa pra^ceflerint in figuratlčripta funt autem ^ppter nosim quos fines feculo^ decurrerunt.Nuc
uero cum paupertatedomusfuaspauper dominus dedicarit:cogitemus cruce eius:& diuitias lutum putabi/
mus.^uid miramur!q(5GhnftusuocatimquunvMamonafQ_uid fulcepimus^č amamusl qcPPetrus fe
n5 habere gloriofe teftatur?Alioquin fi tantum litteram feqmur?& in auro atq; diuitiis fimplcx nos deledat hi
ftoriatcu auro obferuemus&c.&>ucant potifices-Chrifti uxores uirgines7quauis bonas mentis fit qui cicatrice
habuerin^č q deformis eft;priuetur facerdotiollepra corporis*anim^ uitiis prasferatur.Crefcamus SC,  multipli
cemuttSC repleamus terrafnec imolemus agnumec myfticu pafčha celebremusiqa ha:c abfqi teplo fieri lcge,p
hibentu^PFigamus feptimo rnefe tabernaculiS8£ folenia ieiunia buccina cocrepemus.^ uod fi hacc omnia fpi
ritalibus fpiritafia coparates}(ciete(q 5  cu-Paulo q? lex fpiritalis e:&Dauid uerba catanristreuela oculos mcost

aut^bare nobis necefle eiaut danare.Couiuia tibi uitada lut feculariuiSC maxime co^ qui honoribus tumer«

K i i xc ii

Turpc efl ante fores facerdotis domini cmcifixi & pauper isl& qui cibo quoq? uefcebatur alienojledores cofu
lum SC milites excubare.Iudiceq; puincia: melius uis apud te prandere;q in palatio^uod fi obtederis te face
re hocmrroges pro miferis atc^ fubiedisfiudcx feculi plus deferet clerico cotineti:qua diuiti t ^C magis fandi/
tate tua uenerabitur'qua opesAut fi tališ e:qui no audiatclericos ^  qbuflibet tribulatibusmifi inte? phialas'
libeter carebo huiufmodi beneficio‘.8&Chriflu rogabo pro iudice!qui magis Si citius fubuenirepo&jua iudex
Melius.n. eflcofidere in domino Čjcofiderein hoielmelius efl (pare in domino:q (pare in principibus.Nunq
uinu redoleaslne audias illud philofophithoc no efl ofculu porrigeretfed uinu^pinare.Vinoletos facerdotes
Si apoflolus damnat:8i uetus lex < phibet.(§)_ui altario feruiunttuinu 8i ficeram no bibant.Sicera hasbrao fer/
mone ois potio nominaturquaz inebriare potefbfiue illa qux  fermeto coficiturlfiuepomo^ fuccdautcum fa/
ui dccoquuntur in dulcem 8i barbaram potionetaut palma^ fručtus exprimuntur in li q uorelcodifcp frugi/
bus«'aqua pinguior coloratur.(Jjuicqd iebriadSi fiatu metiseuertitjfuge fimiliterut uinu^aec hoc dico:q, dei
a nobis creatura damnetur.$iqdem Ši  dominus uini potator efl appellatusl8&Timotheo dolenti flomachum,'
modica uini forbitio relaxata efl^ed modum aetatis 8i ualitudinis pro corpoi^ qualitate.'exigimus in potando.
<S^uod fi abfq3 uino ardeo adoleicentiatSi inflamor calore fanguinisž8č (ucculeto ualidocg (um corporelliben
ter carebo poculo«in quo fufpitio ueneni efl.Pulchre dicitur apud grgcosfSi nefcio utqi  apud nos reque refonet'
pinguis uentcr no gignit fenfum tenue.Tantu tibi ieiunioip modu impone:quatum ferre potes.Sint tibi ieiu/
nia puralcaflaffimpliciaJmoderataSSi no fuperfticiofa.Q_uid pdefl oleo no ue(ci:8C moleflias quafda difficul
ratefcp cibo& qu&rcreicaricas;pipcr!nucesjpalma^ frudusifimilamfmefepiftaciafTota hcrto^cultura uexa
turtut cibario no uefeamurpane.Si dum delitias fedamur.‘a regno carloi^retrahimurAudso praeterea quoO
dam cotra rcy hominucp naturataqua no bibereinec uefci panetfed (brbitiuculas delicatas Si cotrita olera i  be/
taru® fuccu*no calice forbcre*fed cocba.Proh pudočno erubefeimus ifliufmodi ineptiis^nec ta^det fuperflitiV
onisTfnfup ctiam farna abfbnetiatfin delitiis quxnmus.Na fortiflimu ieiuniu cfl*aqua 8i panis.Scd quia glo/
riarn nohabettSC oes pane 8i aqua uiuimus!q(i publicum Si coefieiuniu noputatur.Caue ne hoium rumufcu/
los aucuperistne oflenlam dei populo^ laude comutes.Si adhuc inquit apoflolus hoibus placergiChrifli fer/
uus no effem.I9e(iuitplacere hoIbus:3£ feruus faduse(VCbri(li|per bonam farna 8i malam^a 3extris 8i a fini/
ftri&Chrifli miIesgraditunneclaudecxtolIitu«necuituperatione frangitur.Nodiuitiis tu metino cotrahitur
paupei tatcjSi la:ta cotemnit Si triflia.Per die (ol no urit cum:neqj luna per nodem.Nofo te orarei angulis pla
teaiptne redu iter pralcu tua^ frangataura popuIaris*Nolo tedilatarefimbriaslSi oflentui haberephilatcria}
Si cofdetia repugnante pharifaica ambitione circundari Jnde pedet euangelium:inde lex Si ^pphetskfiuc facra
8i apoflolica dodrina«Melius eflm^hžec oia in mete portare;q in corpore*Fidclis meču ledor itelfigefquid ta/
ceamiSi qm'd magis tacendo loquar,Tot te reguWquot fpecies gloria^ uanaru percurrant(quato melius era t
hoc no in corpore fed in corde geflareTSi dominu habere fautore no hoium i'Vis fčire quales dominus qu^rat
ornatus^habeto prudentiam:iufliciam;tcmperantiam:fbrtitudinethis caeli plagis includere: ha:c te quadriga
uelut aurigamChrifli ad meta cdcitum feranNihil hoc monili preciofiusmihil hac gema^ uarietate diflindi
ustex omni parte decoraris:cingcris:atq: protegerisfSi ornamento tibi funt 8i tutaminijgema: uertutur infcu/
ta.Cauc quoq; ne aut linguam aut aures habeas prurietesd.ne aut ipfe aliis detrahastaut alios audias detrahe/
tesifedesfinqt aduer(us fratre tuum detrahebasJSi aduerfus filium matris tu^ ponebas fcandalum hoc fecifli
Si tacuilcxiftimafli inique q? ero tibi fimilis^arguam te^8i flatuam cotra faciem tuam . Parce detradatoi lin/
gux;cuflodi fermones tuos;Si fcito quiacunda qua: de aliis loqueris t  tua fententia iudicaris Si in his ipfe de
praehenfus erisiqua: in aliis arguebas.Neq; uero illaiufla efl excufatio:referentibus aliisiniuriam facere non
poflum.Nemo inuito auditorilibenter refernSagitta in Iapidem nunq figiturnnterdu refiliens percutit diri/
gente«S>ifcat detradoridu te uidet no libeter audirelfno facile?detrahere,(ju detradoribus aitSalomč^ie comi
fcearistquonia repete ueniet perditio eo^:8i minam utriufe qs nouit^a uidelicet eius qui detrahit: q iJlius q
comodat aute detraheti.CSfficium tuu efl uifitare languete«nof!e domos matrona $mc liberos ea^t8i nobihV
um uiroiji cuflodire fecreta»®fficii ergo tui efltno folu oculos caflos feruaretfed 8i linguam.Nung de formis
mulie^i difputesinec qd in cuiu(q domo agaturžalia domus per te nouerit.Hippocrates adiurat difcipulos fu r
os anteq doceat 8i in uerbis fuisiurare compellinextorqt (acrameto fiIetiutfermone:inceflumlmanfuetudineJ
habitu«norefq^ dcfčribinC^uato magis nos quibus aia^ cura comifla efltoium chrifliano^ domos debemus
amare quafi pprias^CEofolatores nos potius in moeroribus fuisq couiuas in pfperis nouerint.Facile cotemnit
clcr icus:qui fepe uocatur ad prandiuj8i ire no recufat*Nunq petetesraro accipiamus rogati«Beatius.n*cfl ma
gis aartfq accipere.Nefciom.quo etiam ipfe quf deprecatur ut tribuatJcum acceperistuiliore te iudicat.Si mi/
rum in modumjfi eum rogantem cotempferistplus te poftenus ucncratur.Pra:dicator continentiarJnuptias
ne conciliet.^ ui apoflolum legifffuperefl ut qui habet uxores ftc fin»quafi nobabeanttcur uirgine cogimit
nubatfC^ui de monogamia facerdos efl:quare uiduam hortatur ut bigama fitVProcuratores & difpefatores
domoRi aliena^ atq? uilla^:quo poffuntefle clericitqui ^pprias iubentur cotemnere facultatesAmico qppia
rapereffurtu efl.Ecclefiam fraudarerfacrilegium e.Accepifle qcf pauperibus erogandum ejSi efurientibus plu
rimistuel cautu uelle effbuel timidum.aut qcf apertiflimi fceleriseflfaliud exinde fubtrahere:oium priedonu
crudelitatem fuperatAlter farne torqueturJ8i tu iudicas :quonia uentri eius fatis firAut diuidc fl atim qcf' a c/
cepisiaut fi fimidus difpefator es dimitte largitordut fua ipfe diflribuat.NoIo ut fub occafione m ca facculus
t jus plenus fit.Nemo mea melius meiferuarc potefl.®ptimus difpefator cfliqui fibi nihil referuat. Coegiffi

me Nepotianc

t


me Nepotiane chariflimedapidato iam uirginitatis libelIotque fandasEuflochio Roma: fcripferamjpoft an
annos.x.rurfusBehlcem ora referareiSč cofodiendum me linguis oium ^dere^Aut.n.nihil fcribendum fuitme
hominu iudicm fubiremustqt? tu facerc quoq: uoluiftitaut fcribentes nos nofleteudor um aduerfum nos ma>
Jedicorum telafefle torquenda«^uos obfecro ut quie(čat:& definant malcdicere«Non«n«ut aduerfariistfed ut
amicis Ičripfimus.Nec inuečli fumus in eostqui peccanttfed ne<fpeccentjnouimus«lSJecp in illos tatumtjfed 8C
in nofipfos (eucri iudices fuimus.A 7  olentefcp feflucam de oculo aken us tolleremofham primum trabem eieci
mus:Nullum kefiinullius nomen de mea fcriptura defignatum efl.Ncmine fpcrialiteUmeus fermo pulfauit.
ifieneralis de uitiirfdiiputatio cfl,Qui mihi iraCci  uoluerittprius ipfe de fei<%>  tališ fit:confitebitur«

4[Epiftola beati-Hieronymi pref byteri adOceanum de uita clerico^iubi ad eoiy inflituticnem ^pcnif epi/
flolamPauli adrTimothcum de epifcopotut ex illo casteri gradus clerico^ difcant quo uiuere debeat * Monet
illos fceminafp uitare cofortialofledes ex illa^ couerfatoe etia fi ccgnatoe iunganturquamu piculi immincat.
Ophronius£ufebiusPdieronymu$Qceano fuo falute.Deprecatus estut tibi breuiter exponercmiqli
ter clerici dcbeant uičlitare in hac uita mortalium.Hinc me plaeriq; malcdičhs a^muli prseflolantur:
qa no fileo ueritateltame mihi chariffime ab apoftolo fuamus exordiu:q ait.frfumanus Termo & cm/
ni acceptoedignus»Siqs epifcopatu defideratibonu opus defiderat«S)portet.n.cpilcopu irreprehefibile ee:K
re!iq|totum coprehedi t efie cauedutcuirreprehefibile ponit*<§_uo igitur alteip reprehedetfcum ipfe qui acce/

liMJ MA Vliv x  »M*«*- Ml i * VVjMVUtVft MVV«. L *  MUtAI. (V J. Vii Ul/

les exhibet clericos*C^_uid tibi re ucra cu fceminis 1 quiad altare cu domino fabularisfTe cučli in publicotte
in agro ruflici aratores ac uinitores quotidiegrauitet lacerabuntlfi cotra difpofitu fidečcum fceminis habitare
cotendisJEt quia ut arbitroRcocupifcis irreprehenfibilis inueninfteftimonio bono*utere«Huquid in choro apo
ftolo^ fceminaaffuerunttProhibe tecu uirgines morariretiam quxdegenere tuo lunt*B?iligis cašfExterius
ordmatfrequeter uifitakunčlus obfcqo clcricoB^ne du Tecretaliter ac folus ingrederistmaculcs tcflimoniu tuu
lllud etia adiiciedu efhqa fi uxore duceres:lex te no ^phibercthabirare cu coferua.Cum uxoris«n.co(enfu eiuO
modi ad regime (acerdotii i pmouetur.tnaxime cum apoiloli epiftola praceptu hoc habeatiunius uxoris ui^s
ad honorem clericatuseligedutteuerononita (alittariaprxcepta*c6ftringut.Alirerc6iugati:aIiteruirgines ad
monetuifecclefiaftici onus Tu bire minifterii Jbeminai^ cum clericistoullo padlo coiundla pracipitur couerla/
tio Janua diaboliiuia iniquita tislfcorpionis pcrcufliomociuuq; genus cft fcemina.Cu ( pximat ilipula ; incedit
igne.Flamigcro ignc  percutit faeminačcofcientiam panter habitads§xuritq^dundameta motium*£go id dicoj
fi cum ufris fomin^ babi teti uifčarium no deerit diaboli»ex eis aucupatu eft ab initio peccatu.Fc^reas metcs li
bido domanSi alligauerit qs igne in finu fuo1& ueflimeta eius no coburcnturTAut fiquis ambulaueric fup car
boncs ignisipedes fuos no coburet^Mihi črede no pot toro corde cu domino habitare:qui fcemina^ accefTibus
copulatur.Sed dicis(qambulat inqt fimplicirenambuiat cofidcteribene 8č  argutelfrd & oportet tcfhmonium
bonum habere ex his‘qui fbris (unt.Licet coram deo rcčte incedaskamen coram hoibus bona ( puidenda funtj
quia SC  afiutiores funt filiis lucis filii tencbra^.Cu ergo hoc genus a te amputaturtdas reprehedentibus te  Io/
cumJpfe te detrahetium morfibustradidiftkfi agapeta^ cofortiu n5 dimiferis. Benignus estgaudedipudicus;
falfum efl.Si aliquis fenferit clencu habitare cum fceminisrno credit eum efle cafium.Si pudicitiam quaeris!q >
re habitascu foeminisfFceminam qua bene uideriscouerlantem mete diligemo corporali jfrequcntes ornatu.
No ueftis tenera clericu facitiaut facerdote.fed cafla metis intentio.Hžecm.deuotionem honorisan te cuflodit.
ponore quide gloriofumjboni operiš farna co{eruat.$acerdotes quippe decetiuel c^teros clerico^ gradus'ut
Tupra dičlum Sta fceminis fegrcgari.Siigitur generisgratia iudicas eafde nullo pačlo dimittere!memetoTha
martq. ab-Ammon fratre fuo corrupta fitidipfiim pfequor dilečtiffimdubi unius eft tabernaculi couerlatiot
carnis no facile tollitur delečlatio.Se ducbus.n.qcf unus defidcratlfi loqui no pot: tentatur ta m en« Remotio
igitur uirhcaflitatis collocat arma«d]onflruit in meltotibus caflra«pudoris honorem cofbIatur«Potuit*n«8& Ma
ria mater domini de choro apoftolo^ no difccderdfi liceret.Thecla pofl teptatoem pafkois Antiochi^:a Pan

10 ^phibetur pariter pcrgere.Nemo miles-cum uxorepergitad bellumijHo inuidco charitati tu^fit tibi cum ca
ftisnirginibus iogaeua diledio.Tiic in bono meritum collocabis SC  famam meliorabislfed fi cogregationcs co
ftituis puclla^tpulchre celeo inhebdomada Tecunda uifitationead bcnediceridum congregatoem uenias*ied
non folusine rumigeruli linguis te maceratibus laceret * Alienam.n,cupiunt uicini dilčutere uitamtnon fuam
Proptcrea digne accipe mco^t praecepta uerbo^.^ monita humilitatis:quse fratcrno affcčtu calamo imperate
exprefiimusidulciter lege« lam ueroutreprehefibilis diuini altarisnon fit facerdos?pauca de reliquisapofio/

11 teftimoniis quantu dominus donat:expona.Su(ficiunt fupiores caufae quxdičl* funt«Vc^ ne aliqs minus
intelliges ad cpifcopos tatu fentfat apoflolu fuiffe locutu:qd de diaconibus ad Timothcu preceptu fit:quid de
prxrbyterisadTitum:comemoraredelečlar.Sed pr^tereudum non efhfapiorem explanare (entent'a« Ynius
uxoris ui^tSi noua 8cuetus prarceptio facerclotem cenfet cligcndum quia digamos ad mmiflerium pla:riq?
epifcopi applicucrun tifed afleruetunttconcubina fuit illatnon uxor(quafi non ha:c fint commercia fceditatis
in illarqux in hac exercentur:quas uxor aficriturtAn quia coniugii tabulas non fccittccncupifcenria alia non
fukTNullo padlo digamos uel concubsnaip cathenis infcrtostdecet fubire facerdotii minifleriu. In leuitico fcri

K iii  xciii

ptum cftac prarfmttumjquales cligi dcbeant faccrdotcsificut habes.& dixit dominus ad-Moy fin i  lacerdos
uxore accipiat uirgine de femine panji fuo^*, Vidua uero aut dePitutifaut a uiuo tnartto derelsdafno accipiat,
Beneaudiui prscipiente domino-Moyfiiquia nec uxordebet facerdoti digamacouemrelnehonore polluat
facerdotiilficut umusuxorisui$tf ficuniusuiri madat uxore.$iergoclericusmonogamiisfuerit?& uxoreius
digamamoli eu miniPerio applicarc,K>igama.n.duxir uxore.Ha:GTito pr ceptaide apoPolusJde ordinadis
clericisdedmEt quia liber fine cxpedatjad id redeamusiunde egrefli fumus^fcec fi dux uel trespanterdeiaiv
eillx moretunfolu ad eas ingredi couenit facerdote,Siqs hxc prazcepta no obfiruaueritdiofiisep alx  fuas(<g> fi
pod: monita nfa aligsrdericusagapetas amplius quaefierit amare ČpChriPu fecundu-Synadole regula coue/
niaturlSč praccpra patip in-Nicea definira ei legaturJa uero fi couetus fugerit pradida*6£ rciiquermcofccuti
fumus maximu lucru. Aliogn fi neglexerit:tahs abeccIefiaChriPi anathematizadus ,e ®erminami, fčeminie
fpinas cum uiris habitantes:& arcana dietium acuto mucrone pcutiunt.Proh nefasJdolor eP dice retfed prste
rireJno decetdShriPo ifta; nubere uouerununon clericis*Vndc line nuptiis genus nouu uxok> v  Ethocad nos
quid ptinetfqd'infamare non cefiamusfAmachera cePemus,Bonus honor eP ineccleftajfi a confortio uiro^
fdemina: fint iongc,Monachum uel clericuni fblitudo facittno publicum.^>_uid te uirginale deledatalloqui
umTOCur fandimonialiu contra fidem frequetas in ecclefiatuel in ipfo publicoVSi cos quos diligunt uiderint:
ridetibus oculis falutatiois tenera uerba pcedut, E)cinde cum falutauerinttfi eas dei uiros prseterirc celerius ui
dcrintlfcotemptorcs fuosiudicat: & irafcuturdSfidinatur deinde ddcrtx  fatiffad/olpoP {atiffadione pradiu:
qfi noualasticiadifponicur.Inter pocula improperatuerba coteptusfilleuero Iamefari fc  fimulat;qfipeccati
genus induccs$egequia tališ debet ee folitarius;qleHieremias ee defiripfittAit.n. fedebit fblitarius*8£ tacebitr
qa leuauit (e fup fe. Bonu eP uirolcu leuauerit iugu ab adolofčetia fua.Et qa Jdus relidisapoPolistfolus ibat
orare.Maria quoq^ in penetralibus angelus fbla inuenitlno cu agapeta loquete:& illa uirile introitu trepida/
uit.Tu qua: fornax es malitixtquid a uiro defideras frequetius falutari;^ nefeis qa dupiiciter forma pdisftua
fimul SC  clcricucumsminiPerioecclefiaChriPi debet ornari.fnordinata cofuetudo efitdelicatis fermonibus
fabuiofacalamitas.Sed fi hofpitalitate cupis haberethabeS tuas forores^llx apud te in domu uocari debetino
clerici.Erif ad mdificatione tua fanda uirgo:qd' dixeroin beati (Ti mi Martini uita Iegimus comemorafTe Sufi
pitiu^q> trafles iandusMartinus qda uirgine moribus 6C  ca Pitate pneceliamtcupies uifiraretilla noluitjied xe
niu mifiteilacp fčnefirarefpiciesaitfandouiro;mipater faridcora r pmeqa auironuqfumuifitata (Bratias
f git deo fandus J Martinusf& cp  talibus fmbuta moribus ca Ha cuftodierit uoIutate:& benedices ea abiit Iietus
Hucufip fufficiat de fceminis didu.čofumata qppe uirginu caufintraičamus ad reliq*HoipitaIe praccipit apo
ftolus-clericu ordtnadu,Hoc praecepto pater Abraha & Loth angelos fu(ccperutqa hofpitalitate intercarteras
dilexerut uirtutes.Sic S^OnefiphorusPaulu dodrin« fontefufcepiuHa: imitatores fint uf.xiK ne Cmatis ko/

hatur.la:det facerdotis opinione in plat:betquado de ( pximis eius male loqtur populus.Sup oia hzc precepit
clericis  boni tefiimonii fundameta coponerefut bono^ opcRi tePificatio caPo confirmetur aftedu.

4| Beati Hicronymi prefbyteri ad Euagriu epiftola čjliter prefbyter & diaconus diffcrat:q oPedit prefbyte^
diacono in bonore loge prxPare*Et in prinnriua ecclefia eude fuiPe epiicopu,& prefbite^* Sed in fčifmatis re
mediu unu fuiPe pržepofitu QC  in hoc orbis potius q urbis fequeda c6fuetudine,8C hinc exceptus e tex.in deere
tis*xc,dific.legimus.

Egi m us inEfaia fatuus fatua locjturAudio queda i tata erupiPe uecordiaiut diaconos pfefbyterisd.
I epilcopis anteferrenNacu apoPolus pfpicue doceat eofde ee prefbyteros quos epik:opos:qd patit;

mela^ dl  uiduaip miniPerfut fup cos tumidus fe ePcratlad quo^ prarcesChiiPi corpus (anguifq; co/
ficitufF^ua;ris audoritate »Audi tcPimoniu*Paulus SC  Timotbeus ferui ChriPi Iefutoibus fandis i ChriPo
Iefu?q funt i philippis cu epi Popis 8C  diaconibus.Tis SC  aliud cxeplu i adibus apoPoloRjfad unius ecclefia; ia
ccrdotesiita Paulus !oqmr.Attedite uobisr& čudo gregfi quo uos fpus Pus pofuit epiPopos'ut regeretis cccle
fia dominko acqfiuit faguine fuo. Ac ne qs cotetiofe i  una ecclefia plures epifcopos fuiPe cotedattaudi SC  aliud
tcPimoiufi quo maifePiflimecoprobatTeude eeepipopu atq; prefbyte^ t/ ppter hoc reliq te cer te: ut q deerat
corrigerest& coPitueres prefbyterosp ciuitatestficut SC  ego ribi madaui«5iqs e fine crimiefunius uxons uir*fili
os habes fidclesino iaccufatsoe luxunx:autno fubditosloportet.n.epiPopu fine crimte ceqfi dei difpefiatore»&
acbTimotheu.Noli negligeregram q tibidata e pphetii^p impofitione manuu prefbytcruScd SC  Pctrus i pri
m a epiPolaiprefbyteros ingt i uobis praecor coprefby ter:8č tcPis paPionuChriPiiS! futuržr gloria: q reuela-
da eiparticcp^rcgcre gr ege ChriPi,& infpicere n5 ex necePitate Pd uolutaric iuxta deu.C^uod qdc grxce fi

rc-Saluatoris dodrina^ fluenta potauifprefbitcr elede domine 5£filius eius^uos ego diligolin ucritateibt
in alia epiPola prefbiter-Caio chariPimč'quem ego diligo in ueritate.^uod autem poPea unus eledus eP:
quic^teris prasponereturfin Pifimansremedium fadum eP:neunufquifipad fe trabcnsChriPi ccclefiam
rumpcrcr.Nlam SC alexandriazaMarcoeuageliPaufq; ad Heradam 8č Dionifium epsTcopu$prcfbyteri fem--
per unu de fe eledu in excclfiori gradu collocatuJepifcopu nominabatyquo fi exercitusbnpatore fiiciat? aut
diaconic!igatdePqueiduPrmnouerint:& Archidiaconuuocet«Q_uid*mfaatcxcepta ordinatioeepifcopus

quoc

v

\ • ’ I .

quod pref byter non facitfNec altcra ramonac urbis ecelefiataltera totius urbis adimanda cft.& Ga!Iix:&: Brk
tanniaei& Afiica:& Perfis & OriesrSč India;& oes barbara nationes uniFChriftum adorant: unam obferuat
regula ueritatis»Si audoritas cjuaentunorbis maior eft urbe.Vbicucp fuerit epilcopus.fiueRom^tfiue eu^u
bii; fiue conftantinopolnfiue regifiliue alexandrias:fiue thanis eiufde meritieeiufde SC  facerdotiiiPotentia diui
tia^tSč paupratis humilitastuel fublimiore uel inferiore epifcopu facmCatte^oes apoftolo^ fucceflores funt
Sed diciSt.quaR.oma; ad teftimonium diaconi prefby teriordinaturrC^uid mihi ^fers unius urbis cofuetu/
dinemf^uid paucitatemtde qua ortum eft: fupcilium in leges ecclefia: uendicasfOe qcf ra^ efbplus appeti/

inter prefby teros abfente epifcopo ledere diaconu uiderimiSč in domefticis couiuiis bcnedidiocs prefbyteris
dare difcat»q hoc faciunt>no le rede faceic tcianttST audiat apollofosmo e dignutut relinquetes uerbu dei mini
ftremus mefisJciat qre diaconi cofhtuti funt.Iegat ada apoifoloi^recordetur coditois fux Prefby ter SC  ep iO
copustaliud actatistaliud dignitatis e nome.Yndc ad-Titu SC  ad Timofheu de ordinatoe diaconi St  epilčopi dr.

prefbytcr:nouerit fe lucris miorldacerdotio ee maiore.Et ut Ičiaus traditocs apoftolicas fuptas de ueteri teftor
qd'Aaro SC  filii eius1atq? \mitx  in teplo fuerint:hoc fibi epifcopi Si  pref byteri SC  diaconi uedicent in ecclefia.

Beati Hieronymi prefbyteri ad Damafum de oblatoibus altaris SC  clemolynis a prefby teris & no a laicis ue
chcandis qc{' landoi^ dodor^ audoritate ccfirmattcefens laicosprasfumptores excomunicationi fubdendos.
(Šuerit landa audoritas tua-Papa uenerandelga de cjdione qua clietulo tuo ,ppofuiftn& cdcrrua ref
pofa p epiftola madaftuhoc e de panibus a fidelibus in altan obIatisiqs illis iure uti debeattftu a prač

phiIu^natholius:IoanesChryfoftomus:buftachius;JEufebiusChronogmphus{& nfHilarius; qui oes uno
ore eodeqj cofen fu uel uti uera fandi fpus organa anathematis mucrone celet ee feriedos:q i  ufus laico^ panes
oblatoum cotulerint;qa orno facerdotibus (olis debeturtnifi fbrte religionis gratia laici benedidoe de manu
jfacerdotis accipiat.No lolu aut de panibus in ecclefia hoc fanxerutpreš nrirfed de oibus q altan' offeruturtdi/
cetes atcp docetestmagnu nefas eaSC  p oia diabolica temeritate hoc fierijubicucj? acdderit:& ualde ee intolfe/
rabile landa: ecclefiaciut line uindida lando^ canonu remaneat. Vndc Chryfoftomus in cometanis lup Mat
thasutubi dilcipuli fpicas manibus uellebant iabbato SC  Phar i(ki  reprehedebant fic ait.Si non lieuit Dauidj&:

nanq? pinde apoftolus q altari feruiuttde altan participet.Ergo qa lacerdotes p oibus orare foIet:quoip demo
fynas SC  oblationes accipiudfqua frote pra;fumunt laici oblationes*quas chriftiani p peccatis fuis offeruntjuel
comedere^iel aliis cocederelcum ipfi no debeant p populo orare?®b hoc papa g!oriole*mittcre oportet illos
prsefumptores in excomunicatoem ppetuaraut caten metu habeanttSC amplius h^c in ecclefia ne fiant.

Incipit quartushber fiue tradatus ter tix  partis principalis epiflola^ beatfHieronymFde corredione uitx, e
SC  conuerfationepraelatorum fiuepr^fidentium.

i| Epiftola beatrHicronymi acfRufticunrNarbonenlem epifčopum-de uita SC  couerfatione epilčopi.vil.
gradibus clericorum illi commiffis.

S Argumentum in eandem.

Pilcopum docet humilitatem iufticiam paceq? fedarfimifereri pauperibusllegem dei dilčere SC  docerd
non accipcre pcrlbnam in iudicioinec queq caufa incognita iudicarejinferiores ecclefise miniftros® non
:retnec illis iniuriam irrogare.S>enicp ieptem deftinguens ordines clerico^ docet per fingulostquaIi eos
epifcopus debeathonore pfequi:quali charitate fbuere.Inlblentiam quocj ac auaritiam arguit epilcopo^tq
omnia fibi arrogantes officia SC  opes fibi eumulantesjelerum mendicare compellunt.

)  '~~~***\  Tfficere qde fidei tu$ arbitror couerfatoem landamtquam habes inChriftalefu ad facerdotalis
f ordinis dignitatetardam ribi SC.  anguftam itelledus uiarn in domino re(erare:qa praecedentibus

meritis ac uirtutis infignibulad hoc officiumJeledus a deo es »Licet in multis grarChrifti fine ope>
f ribus coprobet^ ceflante merito couef larois ac uitaetfola dei dona frudificet.Tame qa tu prač ca:

teris efedus a deo coprobaristq SC  legis opa impleuiftnSč comoraris in gfa ufipad fupeminentem ičietix cha^
ritateintelledu dei tecu loqueteieftinanter exiftetibus cogitatoibus infignibusrhoc uis nofTeiq<f futurus es:
totius tihi ecelefže ( put pra:cipis;lacrameta relerabo.dodrinac ordine Si  locu cuftodiestSč qd qualiter obferua

me tenetes in omni dilputatoe ronemtac tecu fimpliciter fabulantesiue^ te epifcopu aia^ debere ee moftrabi
musiut fcus tibi ipfe iudexKhoc qcF loqmu 3 ^H'mplere feftinest& nobis cofentiesaierecudia SC  cofu fionc rejeda
eligas abiedus ee 1 donao defimagts | habitate X tabernaculis pco^.Sic.mlefus ait:Regcs getiu dominat eo^2

K iiii  xciiii

'j

& qu’ poteftatem habent?domini uocentur.uos autem non flcifed qui maior eft neftrum: fiat ilcut minoftSC
q priceps eifiat ficut mimftcr.C^uis.n.maior eft£q recubitfan q miniftrarsjn getibus qde q difcubit&iter uos
aut no ficjfed q miniftrat.Ego aut in medio uefti^ fum'.ficut qui miniftratJEt uos qa eftis pmanetes meču in te
tatioibus meislEgo difponouobis ficutdifpofuitmihipater meusrcgnumtedatis 8C  bibatisin mefa mca inre
gno meolSC fedeatis fup fedes duodecimiiudicantes duodecim tribusJfrael.Etalibi redore pofuerunt tc:noli
extollUcd efio tanq unus ex ipfisJEt alibitnon ut domineris clerojfed ut forma fis ouibus.Et alibi.Teplum dei
eftistSC fpiritus dei habitati uobis.$iqs aut teplu dei uiolauerit;difpdet i!Iu dcus.Teplu.n.dei fandu etqd / cftis
uos«^_uoniam ex ipfo SC p ipfu 8C in iplo funt oiafipfi gloria i fecula.Ynus.ri.dcus SC pr domini nfidefu Chri
fthcx quo oiil&C  nos in ipfo^SC unus dommusMus-Chriftus^p que oiaJČC nos p ipfum.Sed no in oibus e fcien/
tia.Czecitas enim cont!gitex parte in ifraehdonecplenitudogentium intraretiSC ficomnisdlraelJfaluus fieret.
(Conclufitergodeusamniafubpeccatolutomnium mifereatur.Antcomniahumilitatem diligetquia fuper.
bia apoftatare facit a deotSC initium omnis peccati fuperbia cft.S)eus enim nofter formam ferui accipiensthu
miliauit fe ufqj ad mortemimortem autem crucis ♦ <S)mnesfčripturas mente percurre; totum canonem lege.
atq? habens ante ocul os exempla fančlo^Hmitare quod bonum eft, , temulare:qd’ fandum eft. Fadu% tibi
rHierofoly ma cadeftisdco uota reftitueidomu in te SC templu-Salomonis čcdificaftabernaculum fabricaiSC di
Ifgetius exornare feftina jlntra fanda fando^tindeficies lumen accendcSpfedoem in oibus tene.Pone cufto;
diam ori tuotSC oftiu rircuftantias labiis tuis.No des in tetatoem aiam tuam:8C dic,®is caro fcenitfSC ois gloria
eius ut flos fceni.aruit fcenuSC flos decidit.uerbu aut domini manet in teternum.Sacerdos.n.domini qui de orc
fuo ( pfert iufticiarSC exqrentibus nuciat ueritatemtangelus dei oipotentis eftin oibus caufis lerua iufticialpe/
regrinante$8C orpbanuiSC uldua;8C pauperelucl pupiUu‘uacuogremio no dimittas.l bicp thcfauiy tuum ubi SC
cor tuum cfhcode.Cu oibus fratribus tuis ficut fcriptu eftrpace habe.(£6cil/a fugcine du iudicas codencris.Sic
.n.fcriptu efttbeatus uir qui no abiit in cofilio impiofpiSč in uia peccatoi^ no ftctitiSC in cathedra p eftiletia: no
fcdidled in lege domini fuit uolutas cius*8C i lege eius meditabitur die ac node.Poretu pcribnas: diuitum no/
ticias!falutatiu obfeqa ita accipenu paupem no cotriftesmcc ulli faftidium excufatois inducas.Non reccdat Ii7

I _ i _ ..a.  J M. S -a « /-» -4 t  <4 4*-* *-r>  V. « z« 1  «-> I -* -V I 3- V.*.-   _ L-i  ... _ _ / j. _ J

fiant.Prius q audiasme iudices queq?atqj ante pbatoem accufatois illata^memine a tua coione fufpedaslqa no
ftatim qui acculatur reuscfltled qui c6uinciturcriminoius.Necpra:fl:adum odiis fi ngulo^eftjut innocetum
frat^ donetur iniuria.^uimmo timore domini ante oculos femp habeslut totu qd' agiturtdeo SC-Chrifro fci/
as efle prxlentandu.Na prcererit figura huius mudiiSC deo magis obedire couenit q hoibus.^ ui fcit  p txtetu
talde futuris žefiimar.uno.n.fermone tota lex adimpletur.®mne qd' tibi fieri nolueristaliine fcceris, Borni  fi
fieri pot poftpofitaplonae tua: curatoffiriKp reueretialferuu feruis ce tecouenit:atcp ita ifrael in oibus pdocerci
ut qcuq; audiutfcouerlatoe tua magis q fermone pficiant.$ic.n.fcriptu efttin iapientia ambulate ad eos q foris
fint.No te extollat falutatio plurimo^.Munera diuitu SC obfeqa te no uincat^uia munera ut fcriptu efl. s exc£Ex
cant oculos iudicu.Necplus lit apud te matrona nobilis SC diues:q pfefla paup atq; medicataut uidua marita^
H  auxih'o delditutafequalisei qua: habet ui^ potetem in feculo uideatur.^lienu te a pfonis oiumtreddedu iu/
dica.Ac ppter iniufticia in iudicio paupere no defenda^nec pprer gratia diuiti idccetcr affiftasiaut fi hoc non
potes facerefcognitdem refpudcaufaRi.Sola efto tibi ledione SC orationeicotentus.Ncminc.n.ut fcriptu eft di
ligit deustnifi eu qui cum fapientia habitatlac nullufedit.ffla fi fecensideo utilis in oibus coprobatus: pfčdu
facerdotiu m te retetabis«ExpelIe de tepIoChriftiouesSC bouesiSC columbasuendetesiSC nummulario^ cuer
te menfisTquia domus patris noftri domus negociatois ee no debetffed oratois.Jt quod iudicio dei piiciturfde
fideran' ppter damnationis fententia no oportetne reprobi inueniamur irrChrifto.Sicq 5  fiefut in ucritatccon
fiftens fcptiformis ecclefi^ facrametum nofle merearis^uod in oipotetia dei cum fua uencratoe cofifliui.in pa
tre 8C in  fitlio 8C in fpiritu fandojin archangelislin angelisnn fapientiarin hoibus.^uae oia fi diligcnter afpiaV
as .totus in his difputationibus ecclefia: catholica: fimdameta cognofčes.Et per hos gradus fi uniuerfa obferua
ueris qux fčripta funndeus eritin memoria tua:8C tu in dominum reuerteris*

De primo gradu ecclefi^ui fofiario^ ordo eft.

Rimus igitur in clericis foftario^ ordo eft. 4 qui in fimilitudinemThobia: fandi fčpclirc mortuos ad/
p moneturjut exhibentes uifibilium re^ curam ad inuifibilium fcftincnt f 8C refurredoem carnis črede

tes in domino*totu qft faciut deo (e pra:ftare no mortuis cognofcant.Fales ergo fofiaiios ecclefiae co/
uenittcjlis-Thobias ppheta fuitjeius fideireius fanditatisieius Ccimxiatq]  uirtutis.Non ergo putesparuu efte
officiu fbflario^.At ficutcaeteri facerdotesfamulis dei defpicias (acramentum;ac plus diucrfo^ feruis deferas
uel amicis §Chrifti in teplo cum prasces fundistcuis membra uenerairsicu omnibus participarc te couenitlno
folum in altaritfed SC domncum omnibus efle couiuam;atq 3  inter domefticos parietes fimplicitcr refidere. Si
amas-Thobiam pphetam;SC fi eius imitaris exemplmfi imples quod fčriptum eft; Q^ui recipit pphetam in
nomine pphet^e mercedem ppheta: accipieftCaue ne huic officioper fuperbiam tuam aliqua irrogctur iniu
ria.*qua laicus qui minor eftThobias no meretur.Te.n.ita de dei membris oportet habere iudiciumsut intelli/
gas ecclefias facrametum.Refigionis.n.SC landitatis eft:q ?  epifcopus diceris*no romani cofulatus aut iuris ♦ Si
hoc uis efte qd' fadus estferua oridine tuumjlocuq; cuftodi.Užefer pphctcrtut ppheta tibi fcruiar.Rilige my-
fteria dcfatameris aChrifto.Moli alique contnftare ilfidfdautiniufto odio proflquarisjquia tu ficut Chri/

ftus es:

ftus es;& aliiChrifti funtih nemo potens eft in hoc feculo qui aliquem fcruo^ fuoi^uelit ab aliis coculcari.tu
ipfe quoq? fi libeter accipias qcb dičfcurus fum;cun&oiy famulis ppter eos gbus feruiunt honore defereslatcfc
unuquecp ,put potens eft eius dominu&ieneraberis.Dic mihi qusefoqs maior &Chrift<fcaut cui tatu debesVg
,p te fanguine fuu fudicSC qui te ecclefia: Cux  praepofuift& qui te honorauit in cundistg omnia tibi diuicia^ fa
cramenta cocefltf Kfuquid mer etur dominus deus tuuslut cum hsec praftiterit ppter bonitatern SC  mifericor
dia fuaJcoferuos tuos deprimasfderoges-€hrifto;ac nullu nifi te folu putes ad dominu ptinere§ibi tatu exifti,
mesreueretiam deferedamlac famulosChrifti in cofecratione tibi creditošnoin minifterio liberostuthabeasl
fed ut feruos in dominationem pofTideasrHiec.n.prce casteris deus damnat!& nihil grauius ferdq ut cum fcias
hoibus deferendu deo ipfe n5 deferas&u feruum principis atq; militia: deputatum < pfequi & laceiTere non au/
deasfeos qui ueri dei ferui fatmSC  ueroChr ifti caračlerecenfitiacper baptifmugratiaChriftiac per clericatus
ofticiu militantes adiedoeputes ignominia deputadosmt plus interdu apud cofčietiam tua fi iniuria no faciat
noftra correptiojta feruis q clericis parcas.Et in his aliqd uernaculu dilfgaslillos uelut alienos dclpiciasrSč ma>
lis muclo placere c|Chrifta»Pro-ChriftoJ,p fide^p religionc^ ppofito fančtitatis deferre iterdum clericus fer>
uo cogitur!& ad ignominia no feredam uiiis iudicatur in mudo;qui fumus in caclo e.Hetfte: hacc repudias epi f
copusžrečta ifta no feruaš J>j epifcopuš ho uis:fi cseloi^ regna cotenisHi nuliu cu deo,'cupias habere cofortiumf*'
(Jerte (i  elečlu te a deo gratularis:fi fačfu tepaftoregregilfi te creatu facerdote clericis recognolcistlaborare de
bebisme tibi tua mebra difpliceanune id qcT-Chrifti e reprobetur.Sun.ait apoftolustaut nuqd caput pedibus
dicet no defidero opera ueftraiynu«n,corpus &multa funt mebrapi tu caput estpedum ribi ofticia necefiaria
funt(ptineread honore tuu atcp ad fubftantiam corporale pedes ipfe cognoicistfine his ut ipfe nofti ambula/
re no potesihi te fuftinenhi totu corpus pmouentihi dirigutcapuuhi primu te efle faciunt.Perditis his cotenv
neris a cunčtissac tibi ipfe odibilis fačtus amaram uitam in feculo retentabis.
f  De fccundo gradu ecclefia^qui oftiario^ ordo eft.

Ecundus oftiario^ locus eft qui claues regni cselof^ tenefcqui patriarchis dantur?qui prše funt portis
hierufalesaut inter bonu SC  malum habetes iudiciumfaperiunt qcf nemoclauditt& claudunt qd'ne/
mo aperit.lam hic cofiderare te c6uenit:quae circa oftiarios dei debet ee diligetia*fquanta his uerbis at
q3 offičii reuerentia per te deferenda fitintrare teplum nifi per hos no potes.Hi funt ordinati per uices fuas:8C
oia quaj intus funtex utracg cuftodiuntlfac pfečli in omnibus fideles recipiatsrejfpuant infideles.
f De tertio gradu ecclefia^q lečlo^ ordo efh

Ertius lečtor  ordo efbqui deo-Chrifto 5i  pphetis daturlfecudum q<f fčriptu ef^Exafta uoce tuam 8^
dic.Ofs caro fbenujSC oisgloria hois ficut flos fcem7aruit FcenmSC flos decidittV erbu aut dominhma^
net in «ternum.®emq^ dominus nofter leges in teplosfbrmam lečtoris aOumpfit*$icut ergo lečtores
quTcantant canticu-Moyfi Sčagnihi funt q fequun tur agnu immaculatu quocuq? iericqui cu mulieribus non
coingnaueruntJ-uirgines.n/unuHo^ numerus eft angelo^;6C nome angeli couenieter facerdoti adaptaturtq
ufq^adeo sequales tibi funt per hxc ofticia fančlitatishcut fcriptu Iegis.$acerdos qui de thefauro deore fuo g'
fert iufticiaml8č exqrentibus anunciat ueritatem^angelus omnipotentis dei eft.

De quarto gradu eccIefia: qui fubdiacono^ ordo eft.'

Vartus ecclefiaftic^ difpofitois in fiibdiacono eft ordo:q metranatinei appellantulin humihtate do/
mino feruientesspropter hoc in euangeliolefus ad Nathanael aittHic eft uerus ifraelita?in quo dolus
non eft.Cui refpodensiefus ait.Ante g-Philippus te uocaretrcum efles fub ficu noui teyjd propterea
fčriptum efttut tu eius locum difpofitioneg? cognofčasfppterea dominus nofter formam dei accipiens humi/
Iiauit fe ufcj ad mortemimortem aute crucis.^ppter quod Temper genu flexcKorare mandamur. @mnis*n,qui
fe humiliat exaltabituK8č qui fe exaltat humiliabitur.Propter hoc segyptus copetetibus plagis percutifur a do
mino.Hasc dies profectionis ex scgypto pafcha domini nuncupatunut quia pafčha noft^ immolatus e Chri
ftuslplenitudine totius myfterii atq^ facramenti inre^i officiis recognofcasmcc per arrogantiam non feredamf
m  defpicias eos qui oblationes in templo dei fufčipiuntjut fecreto^ oium teftes participes etiam paffionu funt
& csetera.Hi.n.primi defideria noftra fufčipiuntthi probant in nobis optimas uoluntatesthi repudiant malasr
hi ut a deo fufcipiamur affiftunhquo^ tibi ficut uifibiliter minifteria efle cognofcis*.ita SC  inuifibiliter propter
pacem aut eius cocordiam utilem efle perpendefne coficere corpus Chrifti SC  fanguine ultra no poflisjfi uentu


rus

altarium dei ecclefise membra neglexeris.

|)e quinto gradu ecclefix quileuita^i feu diacono^ ordo eft,

Vintus in diaconibus ordo facrameti e:quo^i fors dei eft:qui recedere de teplo domini die ac nocftep
q I hibentuiig columna SC  fundametu ueritatis funt?qui ecclefias dei fuftinentfg altare Chrifti funt: in
quo firmantur facramenta in quo offertur oblatio,Q_uid ergo in teplo dei ut ipfe nofti uenerabiJius
altari efle pot^|s no fe ad mefam domini acceflurus bumilietutcEt bi funt quos in apocalypfi Iegimus Septe
angeli ecclefla^jhi funt fepte candelabra aurea:hi uoces tonitruo^lhi in fimilitudinem facrameto^.Noe m/
fliciae praeconesno habentes in fe maculam aut ruga atq? in candore luciseffečluin omni ifrael deo uolete per
fpicunpuri metibusjaia^ candidTfuirtutu operatoe prxclari?humilitate prsediti,qeti:humiles:euangeli%antcs
pace annuciantes bona:diflenfiones rixas SC  fcandala refecanteslfoli deo eloquentesun templo nihil de mundo
penitus cogitantestdicetes patri SC  matri no nouimus uos?6č filios fuos no agnofcetes.Deniq; SC  Leu i ut fcriptu
legtmus (acerdotalis tribus eft:5č caput oium (acerdotumdine hoc facerdos nomen habetjofncium no habeti

K v xcv


hic minifter dei dicitutfquia fcriptum cft,Sj)jiis maior eft qui miniftratlan cui miniftraturdEt ficutin facerao
te cofecratiodta in miniftro eft facrameti di (pefatio4ili orarethuic pfallere madaturftlle oblata fan&ificatjhic

nifterio dei inftantjreueretia us debet recognofcatJta,n»deus n ofter oipotes uniuerla dilpofuittut q maiore ee
fe erediderit nrinor fit ;8i  q uideretur minor maior exifteret,S>eniq 3  q hoc uey.  fit-iple ppendeXeuitas inferunt
oblatoes in altari.teuitre coponunt mefam dominiJLeuitas cu lacerdotibus du facrameta benedicutur'afiftut,
Leuitse ante Iacerdotes oratJut ficut diftinčtio Iocoiy creditur in mudoietia in altari dei uideatur»Epifcopi lup/

tibus facerdotibuslne Icuiter hac uoce*q hxc SC  pace annucietiaut negligeter alpiciasJaut cotenendam putes,
IfSufFicit huic ordini eu perdominu fuifte coceftunitutno lolus facerdos in teplo totu agere oC  implere uideatur
Eget officio diaconi facerdoslficut SC  diaconus facerdotismec diues fine pa upe ee pot.Poft cofecratoem,n,om/
niu facrametoi^poft oratoestpoft recitatoes nominu poft oia mpfteriadeitatislpfecftioffurlus Ieuitis in altari
datur,$fiaconus ut fupius dixi calice tradat:teftis paOionistteftis dilpefatoistteftis humilitatisfne elatus in fup
bia is q obrulitfnihil fperadu fibi a diacono recognolčatlo leuita in cofecratoe pfcčtus etn ec ultra iam ficut Iai
cus benediciturtqa pfeda iri fe habere iubeatur’domim fand;itate,$eniq 3  ex oibus tribubus in-lefu naue libro 1 '
'Xeuitx ciuitatesaccipiutmt tu intelligasnulluee hoium genuslnulla terratnullu locuinulla gente:quat no hu
le ppter dominu feruire iubeatur.Bte Ieuitis aut decimas decima^ accipimus laccrdotesmec dare ipfis fed acd

mio in  rrrlpfik firm in rnmann im npr in rrpiur Irv Ar  facrrdnrp?/Vni(ir» Ar

cus in plateisl8£ cmili ope mancipatuspublica a quolibet depofcit alimonia.Sč qde ex eo dclpici tur a cundis
lacerdotale ofificiuldu milericordia defolams iufte putatur ad bane ignominiam deuenifie.Eget in led^prel/
byteriin altari leuitalin feeretario fubdiaconustin ledoc ledor1& in teplo oftiariussin fepultura foflariusimo/
riuntur famet& q alios fepelire mandaturipofcunt milericordiamjg milereri aliis funt precepti.Et cum ita file*
ritrfacerdos q hoc no fecerit codenatunSolus ineubat diuitiistfolus minifterio utiturilblus uniuerfa fibi uedi/
cattlolus partes inuadit allenasllblus occidit uniuerlos»Na 0 lecudum diuinos libros oia faceremustnec dici qc;;
q uifibiliter poterat cundis;foia inChrifti ecclefia iančtitas abundaret, Hinc ppter iacerdotum auartia od/a
cofurguntihinc epilčopi accufantur a clericssthinc principu litesihinc  defblatioum cau&jhinc origo criminis.
Etenim fi unulqlq 3  ita huc m ud um uifibiliter poftidere mandaturlut fua tatum pofleftione cotentus firrač res
tio inuadat alienaslno agip pauperi tollauno uineamino fubiedo^ aliqd’;n6 famuloslno fruduslgto magis q
ccclefia: dei prečile debenita in omnibus feruare iuftiriaKut hoc fibi tantu uedicet qtP fui /uriš effe cogno fcitf
Aliena no tagatfaliena no rapiatia:qualc fecacteris faciadSi ficut fine hiši ccclefia non fitlita Si  fine his in ecccle
fix  minifterii dilpelatione no uiuat.Ccrte ut ipfe noftfqui uifibiliter in hoc mundo ius inuadit alienumiaccu
(atur a paupprddamnantur a iudiceftta Si  in ecclefia dei cu unufqfq? ftipendia fua perditlclamat ad deftexau/
ditur a-Čhrifto|iiec differtur i  hac parte ultionis fententiaifi non redduntur uniuena*Modcratio enim dei prač
cesac {blum noftru redditu qu£ermacnosqrit fuabonitate fernarfiSed fi no couertimur.fi duricorde fumus:

Ci  ipeccatis ufqi ad morte illicitc pduramusfi\ffiduc peccati ficut feriptu edeus no miferef«

De lexto gradu ccclefiae:q iaccrdou ordo eft*

Extus feniore ordo e:q lacerdotibus datur!qui prelbyteri dicutim quipr&funt ccclefat dei Si  chrifti
faera coficiut.Hi aut i benedičlioe cu epifcopkcofortes minifterio fut»nulla i cofidedo corpe chrifti
ac languine^ter eos Si  epilcopos crededa diftatia ctSi  euchariftia iapride p pref byteros benedida fi
ulus exegerit epilčopi accipe debetiac feChrifto ac plenitudini eius coicare cognofceretNa fiqs ad iiuria reuo —
cet>aut putet le accipe no debere euchariftia qua pref byter benedi^itlhis^fečlo puerfus eicrcdes deminu duo
corpora habuiflc.Vnu maius:8C unu miusiMaius epilčopus coficitiqcF pref byter minus,HicChriftu du

pCU ^llliuci IIle L?d.jpti4-ciri» OL  lliC ali ninir 11 Creai^FlUtb Ull latll muuu«CX C UcttiJ icu

accipietis.Jta crededu e in oi aia baptilmu ee pfecftuiSč in oi lacerdote corpusChrifti ee pfečlu^ no coicat eu/
chariftiae prefbytero^:no c6icatChrifto,nec euchariftia ipfe benedicit:qa in eo in quo iudicat cčdenafi atqj

forte u fus exegeritlut uenietes ad ecclefia Iacerdotes iifde horis qbus aut oblatio parata no fit: aut no poftit of/
ferntno debere epilcopu repudiare euchariftia prefbytero^ fi poatf i altari:qa accipi oportet epifcoputquonia
corpus e-Chriftiilicut.n.fcriptum eft, Tos.n.eftis corpu&Cbrift£& mebra ex parte,(fharitas.n.cceperit multf
tudine peccato^ ♦ FideslSpestCharitas^Tria hacc maior his eft charitas,(Ehantas patiens efttbenigna eftrnon

f . . . . .5;M m« a i.  /S\' . _ . 1 * _ C . ‘  T. - ^ „, „ _ ° 1 w M (rt ^ n.  «^«*/1.f Kv T A


V Ci“ ,j
K

ad" 1

lasd ,CJt ':

ca laico »^ , ; ( ;. 1

fl ooba

aefer^

mbus infčrat • s \^ 1  •

^lamitas^n

J9eni9^ chr ' ,:r 1
jnfpcdechrifi'
(^u-ttuandci <

tcrhabit.u. Vi*:
h^c rebula eti.ii
fopolupn lnx
/icgociorc ludui
epilčopinuncuj
gaslSCconllim v ; f
apoHold '.m <
videserjohu  pr.
jjptxdpclu\ i!  ,

chanhrcfin/iJ. i

UOSpoluifi ;'; . <y •v.'

maccdom.iu .

.v*

copos uocat ;N\ m u
bytersetatisnon t n*
Iacerdotes fujvrb u
satusefta^o.mi
rornonpotclli i u
increta:qd'im
^dfino/nnib;!
utterrcnaconrciM

.ut

fando^orn.u.m, r ,

f oru »H,„,„; r«
fcudi„ c&d

Ocfcp,*

'-POmusL-

isfi'


tli ho


PNishi

•iteta, H-h, •

VcCj.- u


plemprscfernm cara in oriente eam Temp conIuetudin^& in ilIyrico St  indtalia atq? itvAfrica oibus Iocis tepo
ribus apoflolo^ fuiifomamfeftum fit,Ac (oia propter aucloritatem (um mo (acerdoti clerico^ ordinatiof& uit
ginum conlecratio releruata fincum bafilicas altans St  chrifmae deciieationč? uei (atftaclione(a mul tis difciplma
ecclefias uendicata concordiam (acerdotum folueret:(cadala gcneraretjfjbroptcr hoc St  nuper epifcopalis eledlio
ad metropolitanum remifla efti<3£ cu huic (umrna dat poteftaslaliis adimitf h ate facultasJdč ihcipiunt etia (unv
mifacerdotcspati nonexiurelcdexneceflitatealium(acerdotemjnehuiccpiicopusinuidiadiabolica: tentatio
nis indatus’ira(cat in templo Si epiCcopi  cohortantur pkbemtfi in ecclefiis pr akcenti fi plabibus ut feriptum
eft benedicanttetenim obuianti ifta fic dica^ui no uultprefbptcros facerc quas mbent a dco?quis maior ©Chri
ftotkurquiscorporicius aut (anguinipoteritanteponifPrafbptet-Chriidu confecraucu in altario dci faerame
ta bcnedicit^enedicere populu non debct(qui Chriftum etia iubef conlecrare? Tirgines etiam dei licet apofto
lus dicadDe uirginibus prteceptu domini non habeottamen hoc ratione faciente fi ufiis exegerij?per eu benedb
cifinecefle eft manifeftueft:quiaAdaria mater dominiChriftidoror eft uirginu(& euchariftiaChriftfcChriftus:
dt  minoiAdaria q dommus.I amen credendu eft fummi facerdotis iudicio:8C hoc faciendu efte quod iufteritfcir
ca laicosfiubentibus nobis iuftiftimi faccrdotesprefbyten dei benedidliois perduf ofticiujamittut linpua opusi
non habent confidentiaipradicandi^rucatus eftomniparteuirtutulfolu prefbyteri nomen habe^plenitudine
ac perfcdlionš*qua: coniecrationi cius copctiunon retcntauC^uis hic ergo o (acerdotcs honor eft; ut dana gr e/

Sterni St  chrifmte ea ratio eftatq? hicordo legimus colecrantis^aptizatu dominuni& in fimilitudine colub^
in fpccie chrifmatis a patre unčtu fuifldmamfčftum eft^sc plenitudo facramentiicorpus eius St  fanguis oftefus
ute tua offerre licetfetiam reliqua qua: in eo funt cofecrare^fa in-Chrifto ois plenitudo diuinitatis-corporali/
ter habitat« Pref by teri ergo fi necefle eft poftunt chriima conficeresnifi aa in corpore eius chrifina eft * Siqdem
ha:c regula etia nuc (eruatf a plurimis’atq 5  in ecclefiis multisžfic ifta faciantifame mete ho cede lentetia$nufli epi
fčopo fuper hoc iniuria efte faciendajnec legem a me opponenda efte ei a lex e pref byteri« Ab initio ut legimus 1 ?
negociop iudiccs ee mandati lunt prefbyter£intercfle lacerdotu cofilio, ^ uonia St  ipfi pref bytcri ut legimus
epilcopi nuncupant‘fecundu quod feriptu eft acfTitum^Juius rei gratia reliqui tc cretadut ea quae defimt corri
gas(S t  conftituas per ciuitates prefbyterosjqueadmodu tibi difpofui.Tides ergo prefbyte^ epifcopum dici;8C
apoftoli-Pauli efte (ententia.& alibi ad-Timotheum de ecclefia; ordinefoportet epifcopum'.irreprehenfibile ce.
Vides ergo hic prefbyteri non fieri mentionefted huc cftelocum quem epi (copatu uocant, |t alibi ad epifcopu
prtecipe htec dt  doccinemo adoleftentiam tua contenatlied forma efto fidelium in (ermone in couei (ationesin
charitarefin fidetin caftitatejntclligc ergo in prcfbytero£imma (acerdotii collocari« E t alibi ad maiores natfta

copos uocatfSenipj ut apofiolusd oannes-epi ftopis fcribic Jeniorclečle dornine‘que diligo inueritate«Na pref
by ter attatis nomen;epi(copus dignitatis^alomon quocp ait prefbyterQjHumilia anima tuanufied oderut hoc
(acerdotes fuperbi in prefby teris iiomentquitiolunt efte hoc qd^Chriftus:qui difcipuloip pedes lauit;qui bapti
;atus eft adoanneilicet baptizanclu fefoannes a dommoJpclamarenPropterca (cribo ut fi pratteriti temporis er

as:qft in omnibus loci^ubi humilitas perleuerat qcf in cadis eft qft maius efhubi (edes eo^ legis efte difpofitas:
ut terrena contenasiutnihil tibi de rnundi iftius conuerlatione pratfumas«Rcfpice hierufalem matrem omniu
lancto^ornatam patriarchis pphetisfapoftolis St  angelis deidpfius confuetudinem fequere; ipfius (aeramen^
ta cuftodi:Mihil tibi fit comune cum ca£terilqui errorem fuu illicita pnefumptione defendunt;& confiietudinis
dicunt efte quod non efhNam fi aliquis noftst pr^teriti temporis confiietudinem poflit agnofceretprobarcm ti
bi hoc quod loquor ab initio (emperteu apoftoli prtedicarentSin ecclefiis fuifle (eruata:Et poftmodum odio fin>

ficium dei Ipontanea uoluntate conueniandut in culmine templi nobifeum permanere mereantur*

Z  De leptimo St  prtecipuo gradu ecclefitetqui ordo epiftopalis leu epifcoporum eft,

Eptimus aute in his difpofitionibus epilcopalis ordo aSt  q primus St  pfečlus in cundtis eft:q oiptote/
tite dei St  inOirifto donad:ex quo pceftus omniu gloriaru plenitudo e uirtutuiex quo oia: in quo oia
Ip(e ordinat (acerdotes;ip{e leuitasfipft (ubdiaconostipfe lectoresfipfe oftiariosjipfe foftario^iple aru
dinem tenesKneti^idieru(ale:ip(e fabrica: dei prteclftiple quod unu(qkp facere debet oftedit ; iple clamatfiple
recipit:ip(e ligaf/iple ligata foluidipfe claues regni ca:lo^ habeti iple thronu dei referat Si claudid fupra (e nihil
habens!fi humilis 8t  bonus fidfi perfeeftus ut feriptum eft.Eftote perfedti ficut St  pater uefter pfedlus eftffi obftr
uatoia:fi hofpitalislfi fine criminelfi habens teftimoniu bonu!fi unius mulieris uir,i,fua^fi tantum fua čarne co
tentus fitjalieni corporis illecebras non requirattfilios habens lubditos in caftitate:5C fobrietate« quia pcccarc in
operibus no debet;qui in eledtioe pfedlus eft,Huius iacerdoralis ueftis^eft perfedla dei gloria, Ad hunc pertinet

xcyi

+-

pulo deferenda reuerentia eft: quia non dicit figmcntum ci qui fe fmxittV t quid me finxlfti fic^utnon habet
poteftatem figulus luti ex eadem mafta facere aliud quidem uas in honoremlaliud m conrameliarrft kuic non
cogitare de craftinolpro perfedione mandat .Hic de ueftimento SC  uidurfollicitus cfttqpphibet r ’»Hicper oia fi
miliš deo eft fi non recedat a-Chriftojfecundu qdP feriptum cft:Tu es facerdos in eternum'iecudu ordinem mel/
chiiedech.Hic in čarne ambulaunon fecundu čarnem militat.Hic no uult efleTnili cudefu.Hic neminem danat
Hic ipfi etiamduda: fcias eu in paftioe pacificum-utChriftu?efle debere.Hic ofčulu ei datfa quo tradit ♦ Hic pra:
cundis patič.Hic faluat uniueribs.de hoc officio amplius difputare nihil poflum!quoniam quod in clericis co/
(ecratum efte pra:didicifti.*epiicopum iblu habere manifeftum eftfin illis efle partes SC  membra uirtutu;in epift
copč plenitudinem diuinitatis habitare corporalitcr.Atq 3  ita eft ut in epiicopis dominffin prefby teris apofto/
Josiqui SC  ipfi funtirecognofcas.$ed quia Ičriptum efttNon uos me elegiftisiied ego elegi uo^fummus facerdos^f’ v?
(Sem.n.fuam poteftatem deus diicipulis dedittS^Moy ien deu dici uolui*Pharaonis.Atq? ipie homcdefusChri
ftus maior in edqdP in čarne apparuitJFuit SC hoc myfterium eccleii^;quod£fdras fčripfit:qui in quinq? gradil
bus collocatum-fcnfus noftri capitis tenet.Maq 5  uifui epiičopatus prefbyteriašdantur'fecundum qd' fčriptum
eft.Speculatorem te poiui'dominidfrael JLeuiue odoratui1quia ipfi iacerdotibus iunclri colunas SC  fundamentu
ueritatis fiintfipfi epiicopi forma puris mentibus odor uita: in uita funttSC per manus eo^ odor lacrificii afcen/
dit in confpedu dei.Natinei auditurut audiant uniuerfi diuinis uerbis ac pratccptis laccrdotumlSC ofFiciis leui/
taram.Sacri cantores fermoi^cf eft linguai® ftiarn fiue foftarinficut fcriptum eft.Pone domine cuftodiam ori
jmeotSC oftium circunftantia: labiis mcis.£x uerbis.n.noftrisdiftificamurin ore.n.hominis uita SC morsadeo in
foftariis fpiritus ppheta^ pphctis fubiedus eftrin oftiariis dodoresim ledoribus pphcta:: in iubdiaconis an/
gel čin d iaconibus archangeliiin pref byteris apoftoliun epiicopis deusJSeniq? ičriptum eft primo apoftolos:(e
cundo pphetasltertio dodorcs.Et ideo de epiicopo ufip ad diaconumJipiritus diipofitio eft.Bte fubdiaconibus
uičp ad oftiarios^nima: in fbilariis corporis. S>icq? has omnes difputatioes eccleiianaChrifti quafi unum homi/
nem deo ieruientem efte cognoicetiecundu qčPičriptum efhVos eftis templu dei:SC ipiritus dei habitat in uobis
$iquis templu dei uiolaueritfdifperdet illum deus.Templu.n.dei fandum eft:quod eftis uos (pra:dica aut ucr/
bum dei cundisžut ičriptum eft.£xhortare omnesjdiuitibus huius feculi praecipe non fuperbe faperelnec^ iape
inincerto diuitia^tied diuites efte in operibus bonismemo adoleičentiam tuamfcontenat (»6 recedat liber Iegfs
de manu tuajied meditaberis die ac node in eo^hte oia curam pauperumfquia pp nosChriftus pauper fadus
eft cu eftet diueslut inopia illius ditaremur^pfeftas SC  eas qu^ uere uidua: iunt requirefegetibus neceftaria ium/
miniftramcc in quoq peregrinationis nomen horrefcas.C^ uonia quandiu iumus in carne*pcregrinamur a do/
mino Juniores aute uiduas deuita^eu.nduxuriata: fuerintiin-Chrifto nubere uolut ♦Vxori tua: propter antiqua
coniuetudinem ac periculu facerdotii non des animam tua in poteftatcmme fbrtc in iimilitudinemAda: in pa/
radiio poiitusconfundaris^atq; acceptalegem ii peccaueris perdasšac nuditatis tua: coničius confuiionem men
tis excipias;5C locu coniecrationis amittas. Amanda quidem uxor eft iicut eccleiiajut templu dei/orandu cum ea'.
legendulabftincnduiicomunicandu in altario non in operejipiritu nocarne uiuenduiacnerari aute SC te propter
eoniudione legis debetmon defiderari ppter principih delinquendi^uia tibi ufum coniugii interdidu eile p/
pendisjcu te epiičodum eile cognoičis Jhabere ie illa ex hocChriftu gaudeat non maritumi efte cu deo non habi
tare cum coniugeldomu poilideresntra domefticos parietes^uernaculam ianditatem«€xultet in dominojgratb
as agat dcolq> de corruptione liberata tibi quoq^ debitrix ad hoc officium uolaftil q> conientiete eledus cs

a dominotcp prius de oibus cu tuis ut decuit traniegifti q epiicopatu rogatus accipereslSC ieparatus a coniugeJin
ecclefia permaneres.Certus aute fum:exeplo bona: uita: tua: oes hoc eile fadurosl ut in adolefcentia credentes
deo du contenunt terrena diuina percipiant;SC emendati in omnibus domino coniecrenturiut dodores pla:biu
fadipoft emendationem iui prsdicent uniueriisiSC ialus omniurrinuncupent .Sxculares autem uiros^d mini
fterium nonailumas ecclefia:.Sic«ndegis'manustemereneminiimpofueris.lCiterurrfhiprimum comprobet.'

8C fic miniftr ent fine crimine conftituthSunt.n.multi qui iequentes uota populo^;diičiplinam eccldia: non ob
feruant.ac fineexprimento bona: nitx  eligunt non conueriosiatq^ ut corifuetudinem reprehendam pcccates no
bilitatem potius q moreš optimos'benedicunt*IC ante regni cadeftis gubernacula tradunt;q de terrena conueria
tione iecuri fint(quafi uero deo deficiant iacerdotcs.aut clericatus officium poffitimplere:qui necdum caftus di
dicit eile abftinendo.Taceo de reliquis uita: documentis:q? ignorat libros!q> coniuetudinem neičit: SC prius do/
dor gentium dicitur uel minifter:q diičat aliquid.imperitus alieno iudicio in pofterum uiuens: non dei ied cm
iuičunq?^cit in omnibusuoluntatem.Elum enim inftruere (e obedientia debctrccdit ad tempus I SC inuitus di/
ičipuli nomen accipit in magiftro i minorq^ fit minimo: (Joncurrunt ad ecclefiam populi a facerdote nouo ali/
quidaudimrkquoda:dificetcundostquodfaluetuniuerfoslSC ultra Iblitum morem fortenihil diciturica:/
ras nedit: paginas ignotas cundas ueriat in pedore t,  SC delida omnia recognoičens fola impudentia utitur ex/
cuiantistSC hoc ipium quod rogatur iraicitur*Q_uale tune erit qua:io epiicope iudicium tuum: cum in/
terrogatus nihil dixeris:ac mulieres laicoicp icientia: agnitioni uita^intrare ecclefiam rccognoucrisč Sacra/
mentorum uero ha:cratio eft fatq; hic ordo omnium naičentium ♦ qui in čarne defcendimus:ut qui uenien/
tes in mundum uenundamur iub peccato .Idolis ieruientesjprimitus nuneupemur. Q_uis enim a quo ie/
paratureius ieruus adiicitur: SCeius operi mancipiatur*pra:ftatofticium'cuius defiderium geftat inienfu.pr^
ualente enim ignorantia regnat auaritia qua: radix omnium malorum eft:SC inquiiitio idolorumtSC hoc eft ma
lumquoddifficilefuperatunquin,onauthabendiuoluntateaut paupertatis timore teneatur^ed quia inex/

hortatione

confitcntium locu&u, adde, grariam fdtman«Sal.quid amplms q fuCTMuflcdcfidemn^
tentcs dicunt.l.poTcentes dcigranato iam utiles perdefiderm .inl.mr * dcIlderant * ^L U1 ldeo  compe,

tes iuri Tuop miiericordiaprincipale h^reditatedeum uendicar^ih n/ U c °JP.P ct:cnte ^ CX W regnajacuolen.
ftilato? Cincxri dC przfcntis uitx  pofitu fibi terminu recognofcunti ord lllentes;i P eranfes  JauacrftChri.

ante^accipiant(eruiun^hriftoipoftacccpt^dždeidonan54 mCc . oaet ^ tlonis afpiduftutqui
1 ucrut.Terrius baptizatoip ordo eft;in gbus^arnChriflus ea dicere s nnfM C t ^ a ( ^ Qailt  § raaarn * CUI  ^ruire u°^-

- n 1 ^

IpcccatamorrifiacacVosfataarmcorMr^uaropkti^uattusrciikil.arioislocuscftutcaputcorporisno

{JnChnitu elic credamus quiaccclefix Tuasmir caput mulierisii«omniu animaip qux  deu tota mcnte pauirunt
Salaut^ppterea cathecumims datur in myfteridut nos efte (al terrarftiapientia de? noTcamus.Inuifibifiam eius
ut ait apoftolusacreatura mudi per ea qua: fada funt intelleda cdTpiciuntVempiterna quocp eius uirtus & di.
uinitasnta ut fant inexculTablici ca:tera.BaptiTmus uero aqua e:qua: tepore paftonis de laterlchrifti exiuit&
nullu ahud elementu cit quod in hoc mundo purificet uniuerTaHquod omniu poculu iit; qU od uiuificetcunda
Et ideo Tpiritus uitac in aqua efti& cogregatio aqua^ maria nome accepit.<£hriftom.renaTciČqui baptizaT in f<5~
te.Fonsm.origo omniu gratia^ eft;in quo Tepte gradus Tuntfres in defcenfu& tres in afcenfu /leptimus uero ec
qui £ quartus-i.fimilis filio hominis extingues fornacem ignis ardcntisdabilimentu peduftundamentu aquaz
in quo plemtudo dminitatis habitat corporaliter.®leum uero & crifma efTe TandoR? filentii ipfius 6C  pincaiedi.
ms naturtfdemonftrat.Corpus domini panis uerus SC  cdeftisk: cadodUanguis eius hoc eft' quod fcripm eft.
Ego Tum uitis uerasego aute Tarmenta:^ quia multa membra unu autcm corpu&otius mundi natura cdtrita eft
inuifibilibus lpeciebus m candore lucis eftedu: atq? per baptifmum aqua:inueritatdcu Temper Tecftdu fpeciem
corporis 6i . puritas 8C  ueritas uoj utatis apparet ( pbata p ignemjut his oibus impletisalimentis nihil defit uihbi.
litatSNihil delit myfterio deuac refurredio čarni?apertiftime c6probeft<£um ha:c q U £ uifibiiia funt fandift
cata per uerbu 8C  orationemiChrifti corpus efteda Tunt:qua: oia fi in ueritate complcderis intellioens deufopus
uita: agis'Sc comoraris inChriftoiTu es facerdos in isternumlTccundu ordine melchftedech. Tc decet hvmnus
deus in fyon:utreddas uota mPdierufalem^Tibi couiuiuimChriftus cTbgaudiuChnftus eft;cogitatio£hriftus

3 umuerfa uiciftid-kc cundis pkbibus tuis fi dignaris ut moneam pat  potes Temper inTmua*memoriammei
habens in oratiombus te is Tandi-Sut libercr ab infidelibus qui funt' in ludamit remiftionem conTeauatfpeccato
rum.Certus Tumai.ego quia Tupra q dicoiTaciesidcbitoicm.nae mihi eflc cognoTcisiut pro me deum rocJirc non
de(inas:quoniam Ticut mbcre dignatus es officium diTputatioms impcnduNcc tibi leoe quam Tequi debeas po.
Tui:Ted qualis efte iam debeas ftilo fauente deTcripTuYnum tamcn illud pra: cxtem  mgd?ut quia multa Tecun.
dum conTuetudmem tuam noua tibi uidcnT efte conTcripta:pra:Tumptioni mex dare ueniam dionens/nec pu.
tes nos perucrHtatem aut nouitatem aIiquam:Ted Tolam fi dici Tas eft diuerTarum prouinciarum ?6fuetudinem
pubhcare(led hcut reprehendit neminemlita &i  danandu nulluiprsdčrtim cu omnes cccleiias deus fecerit:Etin
omnibus apoftoli prxdicauerindnec deceat quenq ftudcrc diiTordiaiubi pro omniu pace Teruand&n diTcepta
tione ecclefiaftic^ diTciplin^ uincit ille qui mncidac Te uidum gratulabitur Jgo tamen in oibus uobis ceddq
omne qft tacitis Iaudo;& imolationem bona: rci iftud ueftris TenTibus derelinquot ut unus alterum exhortans
inuicem uos de coniuctudine noftra doceat contempiatione:&: mihi hoc Tolum pecularius relaxetis:ut pro me
orare dignemim:qui ad emendationem omnium qua: conTcripta Tunt obcdietiam oeraisl ita libenter habco mi
hi aliquid imputaremt mei primitus Tciatis efte iudicilhoc tantum iufte ab omnibus condemnaduimquod aut
conluetudo eccleiiarumlaut diuinorum librorum icriptaAion retinent. 1

{• Tradatus beati Auguftini depaftonbusQ_uem pp matere Timilitudinem huic libro fubiecimus:que eft
am ingiijbuidam exemplaribus inter beaftHieronymi epiftolas lnuenimus, 1

Argumentum in eandem,

.HadaturusAuguftinus de ueris falTftcp paftonbus:qua: fua Tunt qrentibus non quafteTuJChrifti’?cx>
t fjpomt uerba dommica: cdmonitionis perftzechielem ad paftorerfTrael 8C  ca:tera:docens bonos pafto.
V res p  ipmtahbus mre metere carnal^ua: ladis nommeintelligun£- me rito quom honorem cxiacrc

qui per Janam mterpretat :arguens pr^pofitos populo blandientes ^ppter teporalia:& eos qui infirmos engcre 1 .
^grotantes curardSi errantesSiegligut reuocare^ inde occafione Tulčeptabgit contra h^reticos dicentes ie im
uitos non trahendos ad fid&pradertim cotra donatiftas cxortos inATncafquos afterit ab errore rcuocandosfuei
inuitostu poilint pr^ciTa Tarmenta dei munere in uite frudiferam inferri ♦ Scinde uerba proičquens pphet^
docet queadmodu deus oues a paftoribus malis adducatrut ipTe paTcat in ludiciojUices eas a€hrifto paTci:quan

I

bans teftimoniis Ičriprura^ conmt-Donatum unam clic cccleliam toto orbe diffufamlreipondcns tribus teftiV
moniis qux donatifbe deprauate inducuntex cantico canticof^a pfalmo SC  euangelio1qux ipfeconfutata hae,
retica intelli ocntia catholice intcrpretatunconcludens eos iure ab i mperatoribus ad unitatem compelli,

{J Bpiftola beatlAuguftintfde paftoribus.

>es tota nra quia rChriftb*& qa ois uera SC  lalubris gloria nra ipfe Sno nuc didicit primu charitas ura
lEflas.nan cius gregejcj intedit SC  pafčifctfrael Sed quonia funt paftores qui paftoip noie gauder uoluntf
paftoris aute officium implere noluuquid ad eos ^opheta dicat ficut lečtum audiuimus reccnfeamus.
Audite uos cu inteuonejaudiamus nos cu tremore.Et fuctum eft: ad me uerbu domini dices: fili hois ,phpetiza
fup paftores ifrael.Hanc ledione cu legereč audiuimus* Hinc cum a ucftra fcftate aliquid loqui decreuerimusV
admuabit ipfout ucra dicamnsf m  noftra dicamusipaftorcs erimustpafcetcs non ouesfed nostSiautem illius
funt qu?e dicimujp cjlibet ipfe nos pafcctjhoc dicit dominus deus.® paftores ifrael q palčut fe folos1nunqt oues
pafcunt paftoresjrdeft non fe pafcunfrpaftoresŽfed oucs.Hxcprima caufa e qre arguant paftores iittt qa fcipfos

Imm  C-.wn.‘Unr -i t-\/-vrrr»mo X niTr>  lit'i fivnt n rtit-*

ut copatietes nobistoretis pnouis.Vemt.n.diesiquo čuda adducund i iudicium.Etlile dies fi feculo longeemniV
cuiq; homini uite lue ulrimusppe e.Tame utdnqj latere dcus uoluit!& quando ueniat finis leculi?8č quado fit in
unoquoq3 homine huius uitas flnis.Visno timere diem cccultum:quadoucnentiucniatteparatin(Eu ergopras
pofiti ad hoc (int;ut eis quibus prasfiint colultatkn eo q? prasfunt non urilitatem liia attendant: led copr qui mini
ftrat(j|> ftqs itapaspofitus e:ut i eo qd' prxpofitU 5  egaudeat SC  honore fuu quxrat!3C cbmoda fua fola relpiciattle
palcit no oucs dei.^ideteJqueadmodu uos fecuros fecerit dcus*Q ualelčuq? liint q nobis prxfun£Q_ualelcu.'
cp nos lumus&obisrSecuritate dedit q palcitdlracl.Na dcus no dejferit oucs iuas!&: mali paftores pcEnas debitas
luentsčč oues pmifta pcipiet.Yideamus ergo-qd alloquat r)  paftoribus leipios palcetibus no oues krmo domini*
neminfpalpans.Eac cofumitis;8č lana uos tegitis!& qd' cralium eft interficitistSč oues meas no pafcitis(«[cP infir

paftorespalčetes lernetiplbs.no ouesiqui diliganquinegligat.Q_uidergodiligutflaccolumitis :SC lanisuos tes
gitis.Apoftolus dicit.^ uis platat uineaiSd de fručlu cius no fumitdquis palčit grege> 8C  de lačte gregis  non fiu
mit.^Inuenimus eroo ee lac gregis*quicquid a plxbe dei tribuit praspofitisfed luftedadu uičlu teporalčftndcm.
loqbad apoftolusicu h xc  diceret qux comcmoraunSč quod apoftolus quanq eligeret manibus fuis tranlTigi:Sč
nec ipliim lac qrerct ab ouibusftame lačlis poteftate pcipiedi bre le dixit:Sc lic dominu expofuiftdut qui cuage
liu annuciantjde euagelio imiar.Et dicit adalios coapoftolos fuosmes ufos fuifte hac poteftate no ufurpata led
dararplus ille fecit ut nec qd' debebat accipenfple ergo donauit 8L  debitusled alius n5 exigit idebitu.flle plus fc^
cinFortaftismaplum fignificabar:q asgru cu adduceret ad ftabulariu dixit.J>iquis amplius erogauerisin redem
do redda tibi*E)e his ergo qui no fdiget lactc gregis;qcb plura dicamus milericordiorcs funtjuel potius ipli mile
vicotdix  officiu largius impendutfpoftunt*n;6čquod poftunt faciutkaudcnt hirnec danenb illi.Na SC ipleapo^
ftolus q hoc no qu^rebabfrucftuolas tamen oues ee cupiebat no fteriles^line lačlis ubertatcjraq’ cu eftet quoda
tpe in magna indigetia uičlus in cofeftioe ueritatis!miftum e illi a fratribus unde neceflitati 8C  indigentia: mini
ftraretftflefpodit au t illis gratias ages*'5č dixit:Bene feciftiScbmunicare ncceftitatibus meis.Ego.n.didicfim qui/
bas fum lufficies ee.Scio 8C  abudaret& penuria patiioia pollumfin eo q mecofortat* Verutame uos bene feciftis;
ukbus meis mirtere,$ed ut oftederet i eo qcl illi bene feccrc^cP no ipfe quxrcret;nc fter illos eetqux leipios pa
leunt no oucslno ta fua: gaudet lubuetu neceftitatbq lllore gaudebat fcecuditati.^ uid ergo ibi quxrebat;fiBo re
qro inqt datu;led requiro fručlu(Ho ergo inquit ut explear^led ne uos inanes rcmancatis.Q ui ergo no poftunt
facere cjd^aulustut in manibus fuis tranfigaat;accipiant de lačle ouiuifuftentet fua ncceftitate;no hoc fibiqux
rant tancj comodu fuu:ut ex neceftitate fux pečunia: uideant annuciare euageliutfed hoibus illuminandis prx
beat luce uerbi ueritatis*$untm.tanq lucernah licut dičlu eft.Sintlubi ueftri prxcinčli:8d lucerna ardetes iC nc^
mo accedit lucerna/^ ponit ea liib modiorled fuper cadelabrunit luccat oibus qui in domo funt(fic luceat lume

ueftrucorah"' L  ' 1  " 1  ^ n  *' -  • -

accederet i

n

A

W  rflfflSP
ftiii 1011  i

Sp;

2P^ C 'L U 0i

ar

>U.

juafc

•piti

,r>

m

p

01

ceSCi^F

flo'ncgk- xl

tddeusnn

busftngui

cclcbrantu

ueramagc

niarcfft*!* 1

taeflillao

fortccongi

oftendimu

fospafci ;

patcnt.dr.i

ftoresnon

tesKpingi

occidunr.ii

ftoriJcitv.i

cppnrpohn

aeluatliprz

tcnscjdfdac

charitati ui I i
quxdicunt t

fon

gna re uili prxcio uedunAccipiat fuftetatione necefti tatis a populoanerccde difpelatiois a domino*Nom*e ido
neus popujus reddere mercede illis q fibi i charitate euageliu leruiut.no expečlat illi mercedžni fi unde 8C  ifti la
lute. Q uid ergo ifti icrepantnunde arguant:q cu lac lumeret:6č lanis le tegeretfoues negligebatVSua ergo tan
tu qtfceqrebantfno qIefuChrifti.$cd quoniam diximus qd lit lac fumcre;quxratnustjd lit lanis le tegere^ prz
bet lac uičlu prxbct: qui prxbct lanam honorem pra:betifta funt duo qux a populiš quxmntur: qui lemetip^

fos pafčunc

1

fom'

{os pafcunt non oucs.(Comodum (upplendxneceflitatis:& fauorem honoris SC  laudis.Etcnim ueftimcntum o/
ptcrabencintelligit inhonore;quianuditatem tcgit.Etenim unu(qui(qj homoinfirmusifCquid eft q(quisuo/
bis pr&eftnifi qcf uos cftis; Čarnem portans mortalis eft:manducatldormit?(urgit» natus eft; moriturus eft,$i
ergo cogitaris quid fit feipfum homo efhtu tamen honorando eu uelut angelumtontegisijd' infirmum eft$nu/
jufmodi indutnetum acccpcrata bona dei pkbetldenrPaulus cum diceret ficut angclum dei (ulccpiftis mate/
ftimonium uobis pcrhibeokp fi ficripoflet oculos ueftros eruidctis:& dedifletis mihiAcd cum tatus honor ex/
hibitus eflennunquid propter ipfum honorem fibi exhibitumme forte cu arguerctncgaretlSčminus lpfe apo/
ftolus laudaretur:pepcrcit errantibusfNam fi hcec fecifletleflet inter illos qui fcipfos pafeuntmon oues^iceret
apud feipfurmC^uid ad me pertmet^juifcp quod ueftit agaluidus meus faluus erm& lac Sč lana (a tis eft mi hi
cat quifq^quopoteft^rgo Integra tibi lune oiaiic eat quifčji quo potcftfnolo te prapofitu faccre: unum te coftft
tuo de ipla pkbcffi patit unum membrumlcompatiuntur ofa membra(proindc ipfe apoftolus cum eos come/
morat quales fuerint erga illumtne quari oblitus coip honorificcntia uideretl& teftimomum pcrhiberficut an/

ce SC acccpitdeladeoumrn ficut Pauloantememorauimust&indumentumcxlanis ouium ♦ Sed tamencucs
no neglexit.Non»n*(ua quxrebat:(ed quade(u-Chrifti Abfi t ergo ut dicamus uobisi^iuite ut uultisjfecuri efto
tcldeus neminem perdiutantumodo fidem chriftianam tenetc.Non perdet illc qd' redemitjnon perdet pro qui
bus fanguinem fuum fudife fi fpedaculis uolueritis obledarcanimos ueftrosjitckjuid mali cftf& feftaifta q
celebrantur per uniuerlas ciuirate^in kticia conuiuantiu SC  publicis men lis (ciplos ut putant iocundantium re
uera magis pereuntiujite cclebrate^Magna eft dei mifericordia*qux totum ignofeatl coronate rofis uos ante c|
marcefcantm domo dei ucftri:quando uolueritisconuiuaminmmplemini cibo SC  uino cu ueftrislad hoc.ruda/
ta eft ifta creatura ut pcrfruamimlnomndmpiis SC  paganis eam dedit deussled uobisdM6 dedit hxc  fi dixerimust
fortecongregabimus turbas amplioresJ& fi iunt quidam qui nos lentiant hoc dicentes non rede (apcrdpaucos
oftendimus:qd > fiftcerimu#nonuerbadeinonuerbaChriftidicentcs(ednoftra:5C fumus paftores nofinetip/
fos pafcentcs non oucs.Cum autem dixi(let qure diligat ifti paftorcsidicet Sc qux ncgligann^ itia.n.ouiumtlate
patennCralla: oucs perpauca: funt.nfohda: m cibo ucritatis^utentcspafcuis bene de munere dei:(ed mali illi pa/
ftores non parcunt tahbus^are eft illišk languentes 51  infirmas S C  errates SC  perditas non curanti fed iftas for>
tes SC  pingues necant quantu in ipfis eft|Hx uiuent de mi(ericordia deiltamen quatu ad paftores malos attinet
occiduntjmaleuiuendotmalu exempl uJprafoendo&n fruftra dičlu eft feruo dei eminenti in. mebris fummi pa/
ftoristirca oes teipfum bonorc opeippracbcns excmplu!f& forma efto fidelisiAttcndit.m ouis etia fortis plxru/
qi pnepofitu fuum male uiuentetfi declinet oculos a regulis domini:5č intendat in homineHncipit dicere in cor/
de liiotfi pra:pofitus meus fic uiuidcgo qd (um q non faciam qcf illc facitf Si fortem ergo occiditoudiam de cx-
teris qd facietd] illud qft non ipie fortihcaueraitfed forte aut robuftum lnucncranmale uiuendo interficit^ico
charitati ueftiai d fi ufuunt oucsiSč fortes font oucs in uerbo dominiiSc tenent iftud qd' audicrut a domino fuo
qute dicunt fiicite:qua£ aute faciunt faccre noliteftamen q in confpcdu domini male uiuiuquantu in lilo eft cu a
quo attendit occidit.No fibi ergo blandia£tqa illc no eft mortuusncd homicida eft*C^ uo cu lafeiuus homolim
tendit mulicre ad concupifccndu ca:Ecce illa cafta cftiSC mcecchus eft ifte.Somini.n.uera S C  apta cftfentcntiat

--^ ~— z\  ----1-— — 7 - —f f -- ---I-

fortes oues.Q ui ergo imitat praipofitu malu moridq non unitat uiuiutamen qtu ad illos ptinct ambos occi
dinEj qd craftum e mtcrficitisjSč oues meas no pafeitis lam audiftis qdiligam:auditc q negligant(qd ;  infirmu
el^cofortaftis:Sč qcf tabuit no corroboraftislSč qd' contnbulatu efhi.cofradu non colligaflisjSč qd’crrabaf non
reuocaftisfSS qft periic no inqfiftis:& qd forte fui t cofeciftisfointerfeciftis SC  occidiftislnfrmu qppe animu ge/
ritouistquado tetatioes fibi ( pfuturas^no credinPaftorannegliges quado fic crcdmtalis infirmuSno illi dicit4fili
accedc ad feruitute deilfta in iufticia SC  timoretSč prsepara aiam tua ad tetatione * ^ui aut hocIoquif cofortat
infirmu?ex infirmo facit firmuiut no eu crediderit/jifpera huius fieculi (peret, Si aute dočlus fuerit fperarc ( p/
(pera kculiftpfa ( plpiratc corrupif ^upucnicntibus aute aduerfitatibus fauciafiaut fortaffis cxtinguit ♦ Non er
go eu icdificat (up petra q (ictedificaufed fop harena Jfetraaute-Chriftus eft*Chriftiaut padiocs imitada: (untt
no chriftiano delitia: congredjč.Cofoitaf’ infirmus cu ei držfperaqde tentatioes huius fecuhtfed ab hoibus eru/
et te dominusjfi abillo no recedcrct retro cor tuu.Na ad cofortadu cor tuu uenitille patnuenit ille moril ucnitil
le (putis illincuenit (pinis coronarifuenit obprobria audirejucnit podremo ligno configi.®ia ha:c ille tatu ni
hil pro lilo fed pro tc»<^ ualcs aute (imt q timent eos lardere qbus loquutuilno folu no pneparat ad iminetes te/
tatioesjfed etia ^pmittutfcelicitate huius (xculi:qua deus ipfi feculrfno^mifitjlle prcedicit laboresufqi in fine
ueturos ipfi feculolSc hnus ab iftis laboribus exccptu ee chriftianu{|a q chriftianus aaliqd plus pafturus eft in
fcculo.Etcnim ait apoftolus.®es q uolut in-Chrifto uiueraperfecutioue patient^tu dicis fi uolueris irtChrifto
pic uiuerelabundabut tibi oia bon& fi filios non habcsffufcipielSč nutries omnc^Nemo tibi moritui^xc#^
eft aidificatio tuaAttendc quid faciastubi ponasTupcr arenam eft;quod conftituisfiaentums eft imbcrjin&mi-
ruseft fluuiuslflaturus eft ucntus:SC impingent in domum iftaml& cadct;S<: fiet ruina cius magna * ieua de are/
ral SC  pone fupra/PctramlnvChrifto fiuquem uis edc chriftianum ♦ Attende ad pafiiones-Chrifti: Attende ad

tllum fine ullo pcccato:qux non rapuit exoluentem Attende feripturam dicentem.Flagcllat autem omnem fi/
r  xcviii



I?


bans teftimoniis Priptura^ contra^Donatum unamelie cccleliam toto orbe diffuPn&efpondenstribus telhV
moniis qux donatiftx deprauate inducuntexcantico cantico^a pfalmo & euangeliolqux ipfeconfutatah«,
tetica inteilicrentia catholice interpre taturjconcludcns eos iure ab i  mperatoribus ad unitatem compelli,

{J Epiftola beatiAuguftintfde paftoribus«

>es tota nra quia r€hrifto!& qa ois uera SC  lalubris glona nra lpP firio nuc didicitpr/mu charitas ura
kEftis.n.in eius grege;q intedit Si  paPimfrael $ed quonia funt paftores qui pafto$i noie gauder uoluntf
paftoris aute officmm implere noluuquid ad eos ppheta dicat ficut ledu m audiuimus reccnfeamus.
budite uos cu mterione;audtamus nos cu tremore*Et faetum eft ad me uerbu domini dices: fili hois ^phpeti-a
fup paftores i frači,Hanc ledione cu legeret"’ audiuimus* Hinc cum a u eft ra Pitate aliquid loqui dccreuerimus 1 /
admuabit ipie*‘ut uera dicamns£ m  noftra dicamusipaftorcs crimus*paPetcs non ouestfed nostjbi autem illius
funt qux dicimujp qlibet ipfc nos paPctdioc dicit dominus deus,® paftores ifrael q paPut le folos1nunqt oues
palcunt paftores^fdeft non le pafcunt*paftoreslPd oues.Hxc prima caula e qre arguant paftores ift« qa Icipfos
paPut no oucs^ funt q leiplos paPuntfde quibus dicit apoftoIuštQes.n.qux lua fant qrut : no quxftefaChrifu
No8*n,quos in loco ifto de quo piculola ro red d it idominu^ftaŽciighitate lua fi no meritu noftip coftitufahabe

m ; 1

pofučno nifi ueftra.$unt aut mufi chriftiani SC  no prxpolitnq pueniut ad deum faciliore fortafte itinere:& tanto
expeditius ambu!ates1quato minore larcinaiportant.Nos aute excepto q> chriftiani funusmnde rone reddimus
deo de uita nrallumus etia prxpolirimnde rone reddimus deo de dilpelatioe nra&d hoc ifta difhcultate pponof
ut copatietes nobistoretis j pnoDis.’^enit,n.diesjquo čuda adducunf i iudicium.Et illedies fi laeculo longe e*.unf
cuiq; hotnim uite fue ultirnusppe e.Tame utrinq} latere deus uolui$& quando ueniat finis feculisS^ quado fit in
unoquocp hominc huius uitx finis* V is no timere diem cccultum:quado uenerit fueniat te paratu.du ergoprx
pofiti ad hoc (int;ut eis quibus pr a: Pint cofaltatfin eo q? prxfunt non urilitatem lua attendant: led eop: qui mini
ftrar^ liqs ita pxpofitus e: ut i co qcP prxpofitus e gaudeat Si  honore fau quxrad& comoda fua lola refpiciatjfe
palcit no oues dei.Tidete.'queadmodu uos fecurčs fecerit dcus*Q ualePuq; Pint q nobis prxfunt,Qualefcux
q? nos fumus&obisrSecuritate dedič q paPidlrael.Na deus no deferit oues faas!& mali paftores pcenas debitas
luenuSC oues p m ifta pcipiet* V i dea m us crgbqd alloquat paftoribus leiplos paPeribus no oues lermo domini:
neminfpalpans.Lacc6fumitis:8£ lana uos tegitisf& qcf cralPim eft mterficitistSč oues meas no palcitis(«(cF infir
matu e no coforraftis^ qd' segrotat no corroboraftisi& qd r  cotribulatu e no colligaftisiČi qcf crrabat no reuoca
ftisiSč qd y  periit no inquiPftis;& qd' fo.rte fak cofeciftisfSč dilperfe Pint oues mcafco non Ptpaftorfdicunf.n.
paftores paPetcs lemetiplbs no oucs:qui diligatiqui ncgligat.Q uid ergo diligutfkc cofumitis: Si lanis uos te*
gitis*Apoftolus didt.(^ uis platat uineaiSd de ftučlu eius no lumitfquis paPitgrege: SC  de Jačtegrcgis non Pi^
miefnuenimus ergo ee lac gregis“quicquid a pltebe dei tribuit pr^poPtiSad fuftedadu uičtu teporaleindc.n.
loqbaf apoftolusscu hžec diceret qua: comemoraui*^ quod apoftolus quanq eligeret manibus fuis tranfFigi:8č
nec iplum lac qreret ab ouibusttame lacftis poteftate pcipiedi hre fe dixit:SC fic dominu expofuifte!ut qui cuage
liu annucianqde euagelio utuanEc dicit ad alioscoapoftolos fuosruos ufcs fuiflehac poteftateno ufurpatafcd
datatplus ille fecit ut nec qd' debebat accipenlpfe ergo donauit Si  debituiled alius no exigit Idcbitu. lile plus fc/
cit*Fortaftis*n*iplum fignificabang a:gru cu adduceret ad ftabulariu dixit.Siquis amplius erogauerisin redcu*
do redda tibi*B)e his ergo qui no idiget lačlc gregisiqd' plura dicamus miPricordiorcs funttuel potius ipp mile
ricordia: ofFiciu largius impendutfpoftunt*n;8č quod poftunt faciut^audenf hpnec danenf illfNa Si  ipPapo^
ftolus q hoc no qu«rebaftfrucftiiolas tamen oues ee cupiebat no ftcrilesftnc lačlis ubcrtate*ltaq^ cu eftet quoda
tpe in magna mdigetia ufčtus in cofeflioe uerifatisimiftum e illi a fratribus unde neceftitati Si  indigcntix mini
ftraret»Ivefpodit aut illis gratias age^8C dixit:Bene feciftisJcomunicare ncceftitatibus meis.Ego.n*didicf*in quf
bus fum lufficies ee*$cio Si  abudaretSi penuria patpofa poftum*in eo q me cc5fortat* Verutame uos bene PciPis
uPbus meis mittcrc.Scd ut oftederet ieoqcf illi bene feccrc^cb no ipfe qua:rerctme iter illos eet qux  fcipfos pa
Punt no oueslno ta fua: gaudet Pibuetu ncceftitati:q tlloRt gaudebat fcecuditati»(^ uid ergo ibi qurrcbat;fia6 re
qro inqt datu;Pd requiro fručlufMo ergo inquit ut explearjPd ne uos inanes remancatis.Q ui ergo no poftunt
facere qd i Paulus;ut in manibus fuis tranf anattaccipiant de lačle ouiuifuftentet fua ncceftitatejno hoc fibi qua:
rant tan q comodu fuu:ut ex neceftitate fua:pccunia: uideanf annuciare euageliu:Pd hoibus illuminandis prx
beat luce uerbi ueritatis*$unt*n*tanq lucernah ficut dičtu eft.Sintlubi ueftri pracdnd:i:5č lucerna ardetes & n c*
mo accedit lucernah ponit ea Pib modtorPd fuper cadelabrumt luceat oibus qui in domo fumific luceat lume
ueftru cora hoibuslut uideat bona opera ueftraiSi glorificent patrem ueftru qui in caelis cft.Si ergo ribi lucerna
accedcret in domdinone adiiceres oleu ne cxtingucreffPorro fi lucerna accepto oleo no lucerennon erat plane

prteDeretno uiikj  ueuaie ut euageuu ut utucl litpr^ciu eius:qa lutnuc q auuuaeunae uiuau^*n.uc j

gna re uili praecio uedut*Accipiat fuftetatione neceftitatis a populotmcrccde difpelatiois a domino.No.n.eido
neus populus reddere mercede illis cj fibi j charitate euaoeliu Pruiut.no expcčlat illi merccdfnifiunde 8i  im 13
lute. Q uid ergo lfti icrepanf tunde arguant^ cu lac fumcret:& lanis P tegeretfouesnegligebatd$ua eroo tan
tu qn« qrebanfc'no cplellriChiifti.Jcd quoniam diximus qd lit lac fumcrc;qu.xraniustjd fit lanis fc teger c(^  pi ^
bet lac uidu prxbet: qui prxbct lanam honorem prxbetifta funt duo qux a populiš quxruntur: qut Pnietip

r

U’m'

fos pafcunt non oues*(C6modum fapplendaz necefiitatist& fauorem honoris & laudis.f tcnim ueftimcntum qv
ptcra beneintelligif in honore;quia nuditatcm tcgi' t.Etenim unu(qui(q’ hotno infirmusilč quid eft qfquis uo/
hispra-cftniTi qct uos cfhsVCarnem portans mortalis cft:manducat!dormit?furgitt natus eft: moriturus cit.Si
er?o cogitatis quid fitieipfum hotno efhtu tamen honorando eu uclut angclum contcgis^d' infirtnum cit(fou/
iuftnodi indumetum acccpcra&i bona dei pkbe»Jdetn-Paul us cum diceredficut angelum dci fufeepiitis mcrtc/
ftimonium uobis perhibeotqa fi beri poifet oculos ueftros eruiffetis:& dedifietis mihfiSed cutn tatus honor cx/
htbitus eflčttounquid propter ipfutn hpnorem ftbt exhtbitum:ne forte cu argueretnegare# Sl  minus ipfe apo/
ftolus laudareturipepcrcit errantibusfNam ft hxc fcriilčtMIet tnter illos qui feipfios pafeuntmon oues^icercr
apud feipfum^uid ad me pertineti^juifip quod uefiit agacuidus mcus faluus eritjSč lac & lana (atis eft mihiv
eat quiiq^q uo  poteihergo integra tibi funt oialic eat quiiqt quo poteftfnolo te prapofitu faccre: unum te cofti/
tuo de ipfapkbcfK patit unum membrumfcompatiuntur oia membrafproindc ipfe apoitolus cum eos come/
morat qua!es fucrint erga illumtne quaft oblitus cere honorificcntia uidcret:&: teftimonium perhibetficut a tv
gelum dci fufeeperint cumt& q> it fteri poffet oculos iuos uellet euertere dl  illi dardSl tamen accedit ad ouem la
auidamtad ouem putridatnlfecare uulnustnon parcere putredinfiergo inimicus fadus fum:Vcp- prtedicans cc
ce 31 acccpit de lade ouiutn ficut Paulo ante memorauimustSi indumentum cx lanis ouium.Sed tamen oucs
no neglcxit.Non*ndua quxrcbat:fed quxJeiu-Chrifti.Abfit ergo ut dicamus uobis:^iuite ut uultisifecuri efro
teldeus neminem perditrtantumodo fidem chriftianam tcnctc.Non perdet tile qd' redemittnon perdet pro qui
bus ianguinem fuum fudtt*& ii fpedaculis uolueritis obledare animos ueftros;itetquid mali eft feftaifta q

ceiebrantur per uniuerias ciuitatc^in leetscia conuiuantiu dl publicis men lis feipibs ut putant iocundantium re
uera magispereuntiujite cclebrate*Magna eft dei mifericordia 4 -qua: totum ignofeat t coronate roiis uos ante q
marcefeantin domo dei ucftri:quando uolueritis conuiuaminitimplemini cibo Sl  uino cu ueitrislad hoc.n.da/
ta eft ifta creatura ut pei fruamimtnonmdmpiis Sl  paganis eam dedit deusifed uobis«.N 6 dedit hxc  fi dixerimusV
forte congregabimus turbas ampliorest& ft iunt quidam qui nos ientiant hoc dicentes non rede iaperdpaucos
oitcnd)mus:qd /  fi fečerimu&ion uerba dei non uerba-Chrifti diccntcs fed noftra:& fumus paftores nofinetip/
fos pafcentcs non oucs.Cum autem dixifiet qure dtligat ifti paitorcstdicet 51  qux negligant»^ ttia.n.ouiumtlate
patennCCrafifeoucs perpaucac iunta,foliax in cibo ueritatis utentespafeuis bene de muneredci:(ed mali illi pa/
ftores non parcunt talibus^pare elt tllišk languentes dl  inftrmas Sl  errates 5 1  perditas non curant; fed iftas for>
tes Sl  pinguesnccant quantu in ipfis eftftlk uiuent de mifericordia deittamen quatii ad paftores malos attfnet
occiduntimaleuiuendotmalu exempliltprxbcndo^n fruftra didu eft feruo dei eminenti in. mebris fummi pa/
ftoris^circa oes tcipfum bonore ope^ preebens cxcmplu!& forma efto f sdelisr Attendit.n» ouis etia fortis plxru/
qi prxpof;tu fuum male uiaentetfi decltnet oculos a rcgulisdomtni:& intendat in homineftneipit dicere in cor/
de lua*ii prxpofitus meus fic  uiuiScgo qd fum qnon faciam qd' ille facitfSi fortem ergo ocdditouetiam de cx
teris qd faciet; v q illud qcP non ipfe fortihcaueratlfed forte aut robu (tuni inueneratlmale uiuendo interftcit^ico
charitati uefti sBSl  itiaftiunt oucsiSč fortes iunt oucs in uerbo domimlčc tenent iftud qd' audierut a domino itto '
qux dicunt £rcite:qux aute faciunt facere nolirettamcn q in conipcdu domini male uiuiuquantu in illo eft eu a
quo attendit occidinNo fibi ergo blandia£*qa tile no cit mortuusifed homicida eit*(^ uo cu lafetuus homošin/
tendit muliere ad concuptfccndu ca:Ecce tila caftaefbSC mcecchus eft ifte.®omini«n«ucra Sl  apta cfbfcnrcntiat
O uitqs uiderit muliere ad concupifeendu ca iam mcecchatus e ca in corde fuomo puenit ad illius cubiculm&C
interiore ia fuo cubili uolutat.Sic ois q male uiuit in coipcdu eore qbus prxpofims eft;qtu in ipfe eft occidiftdč
fortes oucs.^ uiergoimitat pnepobtu tnalu mondq non unitat uiuitttamen qtu ad illos ptinetambosocci/
dit«Et qd' crailum e mtcrftcitist&: oucs meas no pafeitis lam audiftis qdiliganuaudite q negligant;qct infirmu
ef£cofortaftis:& qcf tabuit no corroboraftislSč qct contrtbulatu efU.cofradu non coiligaftis:& qd’crrabat non
reuocaftisf Sl  qct periit no inqGitis:Sf qd' forte fui t cofeciftisadnterfeciftis 81  occidiftislnf rmu qppe animu ge/
rit ouistquado tetatioes fibi prfuturasSno crcdinPaitonmnegliges quado fic crcdthtalis inftrmusino illi dickgili
accedc ad feruitute deifita in iuiticia Sl  timor«6č prepara atam tua ad tetatione, (^ui aut hoc loquit rJ  cofortat
infirmu?ex infirmo facit firmutut no eu crediderit^pipera huius fieculi iperet«$i aute dodus fuerit fpcrarc qv
fpera (feculijipia pfpitatc corrupit ^upuenientibus aute aduerfitatibus fauciadaut fortaffis extinguif. Non er
go eu xdificat iup petra q fic xdiFtcattied fep harena^etra aut&Chriftus eft.dhriftiaut pailtoes imitadx iunt:
no chriftiano deliti^ conqrčdx,(E6i:ortat infirmus cu ei drifperaqde tentatioes huius feculijfed ab hoibus eru/
et te dominusjfi abtllo no reccderct retro cor tuu*Naad cofortadu cor tuu uenit ille patiatenit ille morit ucnit il
le fputis illinKuenit ipinis coronariiucnit obprobria audire:uenit poftremo ligno configi.(S)ia hxc ille p tc;tu ni
hil pro illo fed pro tc.§^ ualcs aute fiint q timent eos leedcre qbus loquututtn6 folu no preparat ad iminetes te/
tatioesjfed etia ^pmittut fcelicitate huius fieculitqua deus ipfi facculo'n6 ^mifit^lle prxdicit laboresufqi in fine
ueturos ipfi feculolSC hiius ab iftis laboribus exccptu ee chriitianu^a q chriitianus etaliqd plus paiturus cit in
ficculo.Etemm ait apoftolus.®es q uolut lnChriflo uiucreipcnecutioue patient^tu dicis ii uolueris irtChriflo
picuiuerclabundabut tibi oia bonafeč fi filios non habcsffufcipie^8£ nutries omnes*Nemo tibi moritm®^
eft xdificatio tuaAttendc quid faciastubi ponasTuper arenam efbquod conftituis{wenturus eft imbeninf?uxu*-
ruseft fluuiustflaturus eft ucntustSC impingent in domum iftamlS: cadet:& fiet mina eius magna. leua de are/
nat Sl  pone fupra/Pctramt itvChrifto fit^ucm uis efic chriftianum ♦ Attende ad pailiones-Chriiti: Attende ad
illum fine ullo pcccatojqux non rapuit exoluentem,Attende feripturam dicentenvFlagellat autem oranem fi/
r  xcviii

lium quem recipikEt para te flagellarnaut certe non qusras recipihFkgellat autem omncm inquit fi] ium  ^
recipittld tu forte exceptus a padionc flagellorumjexceptus a numero filiorum<jta ne inquie$ flagellat omncm
filiumjut unicum& unicus ille de patris fubdantia natuštequalis patri in forma deiiuerbum per que fadafunt
omnialn on habebatiubi flagellaretur^id hoc čarne indutus eft:ut fine idagello non edet^ui ergo flagellat uni
cum fine peccato1nunquid rclinquit adoptiuum cu peccatd^h adoptionem uocatos nos effe apoflolus dicitfad
optionem filio^ accepimusfut cflemus uni cohxredes:eflcmus etiam hxreditas*Podula a meiS l  dabo tibi aen/
tes Imeditatem tuam,Exemplum uobis propofuit SC  in paflionibus fuisrjfed ne futuris tentationibus deficiat in

:m promittere SC  prardicare futuras paffionesfinfirmum confirmare edfjimenti autem himium*
SC c>: hocdcterrito cum polliceris mifericordiam dennon quiatcntationesdecrunt?fed quia nonpermittitten/
tari fupra q potedis fcf rcjfractum colligarc ed*$unt*n»qui cum audierint uenturas tribulationesurmant fe ma
gis,'5č quafi potum fuum-fictrt paruam fibi eam putantffidelium mcdicinamJ^ed quxrct martyrisgloriairu$ut
alii qui auditis futuris SC  necedario uenientibus tcntationibus1quas proprie oportet uenire chndiano:quas ne/
mo fentithifiquinolucmedc ? uerechridianus.Imminentibusergofibi aliquibus frangitur SL  claudicadaflert
confoktionis alhgamentumtalliga quod fračtum ed$ic ne timeaslnon deerit in tentationibus illc in quemcre
didiili fidelis deus:qui non finat te tentari fupra q potes ferrefaon hoc a mc audisApodolus dicit: qui etiam di/
cit an uultis experimentum eius accipere qui in me loquitur*Chriftus?Hoc ergo cum audis ab ipfoChridoiau
dis SC  ab ill o padorc;qui paicitdiraeLlllnmdidum ed,Patabis eos kchrymis:in mcnfura.^uod enim aitapo/
dol us non finit tentari uos fupra q potedis ferrciHocaitprophctadn menfura tantum *tu noli dimittere coni
gcntemtadhoitantcmttrcmentcmtSC confolantemtd fanantcrruQuod infirmum ed' inquit?non confortadisi
|>adoribus maledicitlpadoribus falfispadoribus fua querentibus non quas lefu Chridii ex commodo lactisSC
lana: gaudcntibustoues omnino non curantibus*£t quod male habuitfnon corroboradisinter infirmummnon
firmumJNam dicuntur infirmi etiam asgrotantcstfed intcr infirmum SL xgrotum A*  male habentem hoc mihi
uidctudntereffe.Etenim ida fratres qux didinguere utcuq? conamufforte Sc  nos podu m us maiore diligentia
melius didingucretSč alius peritior uel lumine corporis pleniorlinterim ne fraudemini quantum ad uerba atti/
net feriptura?quod fentio loquor ♦fnfirmo ne accidat tentatio SC  eum frangatHimendum eft.Langucns autem ia
cupiditate aliqua xgrotaficupidi tate aliqua impcditurabintranda uia deita fubeundo iugoChridn Attendite
illos homines uolentes bene uiuerdiam damentes bcne uiuer&8£ minus idoneos mala pati ficut parati fimtbo/
na facere.Pertinct autem ad chriftianam firmitatem-non lolum operari qux  bona fimtjfed SC  tolerarequxma/
la funt*^> ui ergo uidetur ferucrc in operibtis bom sl led imminentes padiones tolerare nolle-t-aut non pofleah/
firmis funt.^ ui uero aliqua cupiditate malafamatores mundi ab ipfis bonis operibus reuocantur: languidi SC
x?roti iacent<(quippetjui in ip(b languore tanq fine ullis uiribusJnihil bonipodunt operarn Tališ in anima pa/
ralyticusille fuitfcjiiem cum domino inferre non podentKjui eum portabant-tectum aperueiunnSč depofeeruc
«i^anq fi in anima hoc uclis faccre ut tečlum aperiast& deponas ad dominum anima paralyticam ‘ didolutamt
omnibus membristK uacantem abomni opere bonolgrauatam utiq? pcccatis iuistSClanguentem morbocupi/
Hitatis iu,x.$i ergo didoluta funt membra omnia:5c ed: paralyfis interiocut peruenias ad medicum^fortecnim
latet mcclicusdioc cd' ide uerus intellcčtus in feripturis occultus|)ed aperire tcčlum SC  deponere paralyricum.
^uod qui non faciunt SC  facere negligundaudidis qux audiant quod male habuit non corroborafns?& quod co
tribulatum ed non colligadistian * hinc diximusJFrad:us enim eratterrore tentationum ♦ Accidit aliquid unde
quod fračlutn ed: colligetur coniblatione illa^fidelis deus qui non uos finat tentari iupra q potedis fcrrcifcd fa/
cict cum tentatione etiam exitum ut poditis fudinere.Et quod errabat^non reuocadis.Ecc&uncle inter hrxrcti/
cospcriclitamur(lč quod errabat non reuocaftis:8C quod periitnon inquifidis* Rine inter manus Iatronum SC
dentes luporum furentium utruncp uerfanuirfdč pro his periculis nodris utoretis oramus: SC  contumaces funt
oucs quia quxrunt errantes alicnas fe (e a nobis dicunt errore fuo 5C perditione fua^uid uos uultis^quidtios q
ritis^uafi non ipfa caufa fi t ut quxrere eos uelimus!64quare quxramusquia errant SC  pereunt. Si in errore hv
quit fumjfi in interitutquid me uisf’quid me quxris^uMin errore csfrcuocare uolo: (^uia peridisinuemre
uoloiic uolo errareific uolo perircfic uis erraretfic uis perire^uanto melius ego noloprorfus audeo diccrc.i m
portunus fiimAudio enim dicentem apodo!um«Prxdica uerbumtinda opportunenmportune»quibus oppor

de quid incrcpet,Q uod errabatnon reuocadis;&: quod periitnoninquifidis;te magis timebo q ipfum.Opor/
tet nos omnes exhiberi ante tribunal Chridimon te timeo non enim potes euertere tribunal Chridi. reuocabo
errantem:requiram perditum1& fi me laniet inquirentem uepres filuarurpcr omnia anguda me coartabotonv
nes fepes excutiam:qtum mihi uiriu dominus terrens donadoia peragraborreuocabo errantel requira pcrcuiv
toftimeo negligentemletia quod forte ed occida.Vide»n»quod fequitur SC  quod forte fufecofecidis.Si ncglexc/
ro errantem atqi pereuntemfer eum qui fortis edtdelečlauit errare atqj perire* Cupio Iucra exteriorarfed tiiut o
plus damna intcriora^Si indiderentem habuero errorem tuumfattendit qui fortis cdtputat ire in hxrefim.qua
doaliquid comodefkculo relu>:crit unde i m mftteturdatim mihi dicit fortis file periturus cum tc perditun° n
requiro;5č hac deus ed{quid mteredfhomines inter fe litigantes hoc feccrundubicunq; colendus cd dcusdi

te illi di’ x erit alfquis donatiftalnon ribi” do filiam meamnili fueris depaitcmeajllc opus cft ut attendat & dicat:
fi nihil mali diet efle dc parte eo^ non contra illos diccrent tanta paftores noftrnpro illorum errorefatagcrent
Joi ergo ceflemus 8C  taceamuslcontraria locuturus eft,Vriq3 fi malum eflet efle m partedDonat# Ioquerenif con/
tratredarguerent eos: latageren t lucrari lliosifi errant rcuocarcnt illos$on fruftra ergo cum iam dixiflet fupcrft
us quod craflum eft mtertedlti^pfa eft,n,repcrita fenteriatoifi ex his qute fupra dixit nata efttauod errabat n5
rcuocaftisl& qft peni t non requi fiftistSč hoc faciedo quod forte eft interfcciftis, Proinde audi quid fcquimfde
ifta neglfgenria malop mio falfop pafto^:& cum difperfle funt oucs mea: eocpnonfitpaftoESč fačtefuntin
comeftura,omnibus beftiis agrijfurantur lupi inlidiantcs:rapiunt leones frementestcum oues no hscrcnt pafto>
ri»Nam praslens eft paftorjfed male agentibus non cft paftor.fc inh^rent paftoribus no paftoribusjfleiplos no
oues pafcentibust& lethalis error conlequitur,£unt m beftias depredantes fc;SC deeo^ morte fatiari cupientes.
Xales,n,lunt omnes qui gaudent de erronbus alienisjbeftia: funt paftac morflbus dilperlarumJ& dilperfe funti
SC  errauerunt oucs mear in oranem montem SC in omnem collem altumjjria montibus SC  collibus tumor tem>
nus SC  fuperbia feculi extulit:fuperbia^Donati fecit fibi partem fubfequcWmtmnrParmenianus;illius confiiv
mauiterroremille mons eftjille collis eft$c omnis cuiuliibetaudor erroris? tcrrena elationc intumefccnsJpžb
mitritouibus requiem bona pafcua$£aliquandoinueniuntibi ouespafcuaidepluuia diei non de duritia moriš
Habent,n.& ipfi fcnpturasfhabent lacramentainon funt ifta montiumffed cum inueniuntur in montibusJmale
remanent in montibus jrrando,n,in montibus SC  in collibuldeletfibrgrcgem aeferunt unitatem:deleiit unitas
cohortes contra leones SC  luposinde ergo rcuocet deus ipleVreuocet modojaudietis ipfum reuocantem,Erraue/
runt inquit oues mea&n omnem montem SC in  omnem collem altumjboc cft in omnem tumorem terne,$ut,n.
SC  montesboni.Leuaui oculos meos in motesamdc ueniet auxilium mihi,Et uiddquia no ribi a motibus (pes e.
Auxilium inquit meum a domino:qui fecit carium SC  tcrrammoli putare iniuriam facere te montibus landis:
quando dixerisAuxilium meum non in montibus led a dominojqui fecit cx!um SC terramiipli montes bare ribi
clamant, Audio in uobis faeramentum fieritut unufquifcp ueftrum dicitEgo fum Pauliiego-ApollojegoSephe.
Ego autemrChriftiJLeua oculosin iftum motem remaneas»Audi,n»quid lequatur 4ttunquidPauluscrucifixus
cft pro nobilfErgo poftea q leuaueris oculos in montesfunde uenit auxilium ribijirin audorem leripturarum
diuina$t, Attende omnibus medullis fuis omnibus oftibus clamanterr?domine quis fi miliš tibifut fecurus fine
ulla iniuria monrium dicasJauxilium meum a domino aui fecit caflum SC terratn^non folum tune ribi non fuc/
čeftere montes fed tune amabuntltunc magis fauebuntm in iplis Ipem tuam polueris contriftabuntur.Angelus
multa diuina SC mira oftendens hominrab homine adorabatur tanq leuantem oculos in montem. ait ille le rc/
uocans ad dominum.Noli inquit facererillum adora.Nam ego conleruus tuus fum?& ff atrem tuo^fn omnem
montem SC  in omne collem;& in omnem faciem terras lucentlipfa amanttipla diligunttnolunt moriiut ableoda/
tur uita iplofum inChriftc^luper omnem faciem terrasdilecftionem terreno^.Et quia errantes oues lunt fuper

diuerfeled una mater luperbia omnes genuiČficutuna mater noftra catholica omnes chriftianos fideles toto

lllis non fe inuicem fcicntibus,$cd tamen lila omnes nouidquia cu oibus fula eft."?erbi gratiaeft in africa pars
''DonatitEunomiani non funt in africatled cum parteDonatneft hic catholicajlunt in oriente-EunomianuIbi au
tem non eft parsDonatu3ed ibi eft catholica(ifla fic cft tanq uitis crelcendo ubicj diftulaiillic lunt tanq larmen
ta inutrlia agricola: falce pralci fa?men to fterili tatis lu^elut uitis putaretunnon amputaretunSarmenta ergo illa
ubi prečila fundbi remanferunt« Vitis autem crefcens in omnia& farmenta fua nouiriqua: in illa manlčruntt&:
iuxta le qua: de illa pravila funtJnde tamen reuocat errantes?quia SC  de ramis fradis dicit apoftolus* Potes eft
,n*deus iterum inlčrere lllostriue dicas oues errantes a gregejfiue dicas ligna prečila de uitemec ad reuocandas
oue^nec rurfus inlerenda ligna minus idoneus eft deus^sjuia ille liimmus paftonille uerus agricoldiS in omne
faciem terrse diIperfe funttSč no fuit qui requirereriled in lllis malis paftoi ibu^no fuit bomo g requireret,Pro/
pterca paftorcs audite uerbum domini, Viuo ego dicit dominus deus * Yidete unde ccepit tanq iuratio eft det:
teftificario uitx.Yiuo ego dicit dominuS^mortui lunt paftoresded lecura: lunt oues t  ^Viuit dominus, ^iuo egoi
dicit dominus dcu^,quia autem paftores mortui liint:qu^rentes non quadeftrChrifti,Erunt ergo SC  inuenien^
tur paftoreslnon qux lua funt qua:rentes*lediefuChrifti,Erunt plane SC  inuenientur planetnec deerunt'nec de
fucrunt,Yidcamus ergo quid dicat dominus qui le dicit uiuere ♦ V trum dicat ablaturum le oues a paftoribus
malis pafcentibus leiplbs non oucsjSC daturum leeas paftoribus bonispafcentibus oues non le, Viuo ego dicit
dominus deusfnifi pro eo q> fada: funt oues mea: in commeftura omnibus beftiis campfeo q? non eflet
paftor,Rurfus paftorem did^& Paulo ante SC  nunc/non ait ex eo q? non fint paftores.Ouibus enim ta/

autem meas non pauerunt,Propter iftucfcpaftores audite uerbum domini _ _

fuper paftores:Ič inquiram oues meas de manibuseorum:inquiret mortem cotum. Khdt enim alio modo;pcr
cundem prophetam,f ili hominis^fpeculatorcm dedi te.'domufffrael$udicns ex orc mco fermonests: premori
ft rabiš eis ex mcJin eo cum dixero peccatori morte moricrisi& no fuerit locutus: ut caucat impius a uia fua, ille

XC1X

e

facinorofus*in fuo facinore moricturjanguinem autem eiuside manu tua requiram*Tu autem fi pramuciaue,
ris facinorofo uiam eiusmt auertajt? ab eal& non fuerit auerfus a uia fuaKlle in facinore fuo morietf: tu animam
tuam liberabis.^uid eft fratrcsjudetis;q (it tacere periculofumfmorit;' illefeč rede morič impietate fua:& pe C/
cato fuo morit".Megligentia.n.eiusloccidit eum.Nam paftorem inueniet uiuentemtquia ait Viuo ecro'.dicitdo
minus deusffed cum fuerit negligens?non admonente illo qui ad hoc eft prarpofitus^ fpeculator ut adtnonca?
8C  lile iufte morituriSč ifte iufte damnatur*$i autem dixeris iquit impidmorte morierisK;ui ego fuero gladium
c5minatusjS£ ille neglexerit uitare iminentem gladiumfSč uenerit gladius*& interfecerit cumalle in peccato fuo
morietf.Tu autem anima tuartfJiberafti.^pter hoc ad nos qdem pertmetlnon tacere^d uos autem SC  fi noi ta
ceamusJde fcripturis fan&is uerba paftoris audire* Videamus ergo quia fic ,ppofuera\itru auferat oues a pafto
ribus malis. Hoc.n.dicitego fupcr paftorest& inquiram oues meas de manibus eo#*£tauertam abeislutnopaf
cant oues ipfius(qua: dicunt facitdQ_u$ faciuntffacere nolite!tanq dicere mea dicunnfua faciunt;$i diccret fa,
cite fecuri quod faciuntlipfbs damnabo male uiuente&V obis autem parcam'qui fecuti eftisiprapofitos ueftros
$i hoc diccrefdedcrat malis paftoribusJpafčentibus non oues fed feled quonia terretnon (olum crecu ducente:
(ed cxcu  (equentem^Neq^n.ait«Cadit in foueam ducensi& non cadit fequenst(ed crecus cxcu  ducensžambo in
foueam cadunt) Admonuit ouc&SC  ait:(^ux faciunt'facere nolite.Cu.n.non faciatis qua: faciunt mali paftores
non uos ipli pafcunt.CEum autem facitis qua; dicuntfego uos pafco^fica dicuntfn*& non faciunt.Securi inquiut
fequimurwepi(čopos noftros*dicunt hoc ftepe ha:reticiquando ueritate manifeftiftima.'conuincuntur$6ne oues
fumusžSlli de nobis reddunt ratione<feddunt plane'mala de mortcboftra; de morte cius maligne*reddit malus
paftor malam ratione:aunquid ideo uiuit ouis:quia defignatf. pellis lpfiusflncrcpatur paftor:quia neglexit oue
errantem,Et ppterea in fauces lupi irruičut deuoraretf.C^uid lili prodeft&juia affertpelJem fignatatpaterfa/
miliasiuitam eius inquirit:$ed ecce malus paftor attulit pellem;reddat de pelle rationSucržitmentiturus eft. Ti
debat dcfuper qui poftea iudicat eui uerbaille fada numcratcogitationes^infpicitjreddatpaftor malus ratione
pellis ouis mortuastclamaui ei uerba tua SC  (equi noluitidedi operam ut a grege non aberraret 8C  non obtempe/
rauiftplanc (i hoc dicat SC  uerum dicatfnouit autem ille utru ueip dicat?)reddat bonam ratione de oue mala*$i
autem infpicit deus quia neglexit crrante-quia non quadiuit pereunte*Q_uid prodeft q, inuenit pcllemquam
rcferretČipfam rcuocaretnepellem mortuae demonftraret*f>i ergo no bona rationem reddit quia non qua:fiuit
erranteiqualcm fecitqui fccit crrantef Hoc eft qcP dico.Si in catholica conftitutus epifcopusno bona ratione
reddit de oueifi non qu£efierit errante de grege dei:quale rationem redditurus eft ha:reticus:qui non folum non
reuocabit ab errore:fed etiam compulit in erroremfSed uidemus ut dixi quomodo reuocet deus oues a paftori
bus malistiamcommemoraui:qua: dicunt facite;qua: autem faciunt faccre noli te.Et no ipft uos pafcuntded de/
us:quia uelint nolint paftores ut perucniant ad lac SC  lanamerba dei dicturi funt * Q ui prazdicas non furandu
ftiraris.Apoftolus ad eos qui bona dicunt:5č mala (aciunt.Tu audi prasdicantSne furcrfstqa fieri non poteftde
fpinis legere uua.Et rur(us dixifti mihi q> quibulda quee dicunt facite;qu£e aute faciunt facere nolitc(quomodo
uis de (pinis^me colligere uuam uerbifcui refpondebif *Mon eft illa uua fpinaru!(ed aliquando increlces farme-
tum implicat fe in fepetSč pendet uua inter denfa fpina^fed non furgit-de radice (pinarum* Tu (i efuricris dC  ali
ud non habes unde fumastcaute manu mitte ne laccreris a (pinis»i*ne fačta imiteris malo^Sč lege uua inter fpf
nas pendenterfed de uite nafcente.Attende ( uenict botri alimentumtfpinis feruatur ignis tormento^*Extraham
inquit oues meas de manibus co^tSC non erunt eis adhuc in cibum*Hoc SC in pfalmis dicitur None cognofccnt
omnes qui operantur iniquitatemiqui deuorant populum meu utcibum panisf Etnon erunt eis adhutfin cibu
(^uoniam hoc dicit dominus deus*Ecce ego ipfe abftuli a malis paftoribus oues monendo ut dixiTne quod fa>
ciunt mali paftoresTaciant incautc negligetes oues;Et quid ait(cui dat quod illis abftulitfforte bonis paftoribus^
{hon hoc fequ«tun*& quid dicemus fratre^none funt paftores bomfNone alfo loco fcriptura^ dicitutŽEt confti
tuam eis paftores fecundum cor meum SC pafčens eas de difdplina* (^ uomodo ergo oues quas malis paftorib
bus tollitmon dat bonistfed tanq omnino nufqua remanferint boni:dicit Ego pafcam?Petro dixerat Pafčc oues
meas*Q uid ergo fademus cumPetro commendantur ouesr' Non ibi dixir dominusfEgo pafcam oues meas
non tu*Sed Petre amas mefPafcc oues mcas*an forte quia modo non inuenitur Petrusflam enim aftumptus
eft in requiem apoftolorum Si  martyrum,non eft cui dicat fecurus dominus ouiumPafceoucs mcasi<Xquo>
dammodo quaft neceftitate defcendit ad ofticium pafcendi oues fuasjnon habens quibus commendeftnecta^
men deferens*Hoc enim uidetur fequi*Hoc enim dicit dominus deus*Ecce ego ipfeTcui diccbamuaQ^ ui pafeit
dfraelsintende*Seducitis tanq oucm4ofeph‘populum in a:gypto conftitutumfiam diffufus in gentibus ffracliip
(e eft-IofeptnNoftis enim quia migrauitjofeph in žegpptum uendentibus fratnbusf faetum eft i  uendiderunt
— Chriftum iudasftion fine caufa:& inter apoftolos ipfeJudas uenditor fuit ♦ CcepitefTe-Chriftus ingentibus.ibi
honoratus eftnbicreuit populus eiustnon eum deferitipaftoreius*Excitainquitpotentiam tuam SC  ucnfut lab
uos facias nos *(plane facit.'5č faciet*Ait enim*Ecce ego ipfe inquiram oues mcasf SC  uifitabo eas ficut uifitat pa/
ftor gregem fuum(aon curauerunt mali paftoresmon enim fuo fanguine redimertr$icutuffitat inquit paftor
gregem fuumdn dfe*In qualem diem^um fuerit nimbus SC  nubisSadeft in pluuia 8C  nebula. Pluuia SC  nebula er
ror feculi huius caligo magna furgens de cupiditate hominumiSč nebula conterens terram difficile ut non

errent oues SS ifta nebularfed paftor non defčrft eas:inquirit eas;pcnctrat nebulam oculfs acutiftimfstnon mv
peditur caligine nubiumtufdet undicpferrantem reuocat tantum :quod fiat in cuangelio : qua: iunt oues mt.v
audiunt uoccm meam: 8C  fequuntur megn medio ouium difperfarumlfic inqm'ram oues mcas:6icdLKarn

ras ab omni loco quo difperfo: funt.Illic in die nubis SC  nimbi quando difticile eft cas inueniri.Junc eeo iuema
jrafla nebula cfbpinguis mmpus eft.®culis.n.nihil htetdC  educam eas de genribus:& coliigam eas dtregioni,
bus:&i inducam eas interram eaf^s.Et pafcam eas fuper montes eai^iconftituitmonteslfraekaučlores fcriptura,
rum diuina^libi pafcite ut fecure pafcati£quicgd inde audieritisJioc uobis bene fapiat?quicqd extra eft refpui
terne erretis in nebulafaudite uocem paftonsicolligite uos admonentes fcriptura: fanda.lbi funt dete cordis
ueftnubi mhil uenenofumfaihil alienummberrima pafcua eft. Vos tantum fane ueniteTane pafciminftmo ti,
bHfraehSč in nuis SC  in omni habitationc terne ta montibus.n.quos oftendimus manauerunt riui prxdicatiois
euangelica&uinomnem terram exiuit fonus eo^& farta eft ois habitatio terra?ad pafcedas oues teta ata fa>
cundaJin pafeuis bonis.Pafcam eas;& in montibusdfrael erunt ftabula.Eruntilliahoceftubi requiefcatTubi dif
cant. Verum eftjmanifeftum cft;non fallimur.ln gloria dei requiefcent tanq in ftabulis& dormiennhoc eft re,
quiefcent in delitiis bonis;& in pafcua pingui pafcentur fuper montesJfrael Jam dixi montesdfrael montes bo,
nos*quo leuam us oculosiut inde nobis ueniat auxilium noftrum a domino:qui fecit cxlu SC  terram.! deo ne uel
in montibus bonis eflet fpes noftrdfcum dixiflet*Pafcam oucs meas fuper monteadfraeJiE urfus ne tu fpem po,
neres in montibus-fubiecit ftatimJego pafcam oues meas.Leua oculos tuos in montesjunde ueniet auxilium ti,
bi»Sed attende dicentem ego pafcam.4uxiliumm.tuum a deo;qui fecit cadum SC  terram (ego requiefcere facias
eas dicit dominus deusled ut requiefcere faciatiPrimo curauitjpofterius dicit.Hic eft dommus deusfpritno qd
pent requiramquod crrauit reuocabo:& qj fmmutum eft colligabo:& qft exanime eft confortabo& qj pin
gue eft cuftodiam.C^uod non faciebant mali paftoresifciplos pafcentes non oues.Non ait dommusfconftitua
alios bonos paftores^ui faciant hoc:$ed ego inquit pafcam oues measinulli comitta :$ecun uos fratresl fceura:
uos ouesfnobis uidet? timendum quaa idem paftor bpnus clauditific SC pafcam eleum iudicio.VideIquia folus
pafcit cu iudicio.^uis.n.homofiudicat de homine^emerariis iudiciislplena funt oiaddc quo defperauerimusf
fubito conuertitž# fit optimus0e quo multum pr&fumpfenmuslfubico deficit:& fit peftimus: Nec timorno,
fter certus effinec amoi’nofter certus eft.(^_uid fit hodie quifip homoJuix nouit ipfc homo.Tamen utcuqj ipfc
quid hodie.i^uid aut eu^ncc aut ipfcpafcit.Ergo cum iudicio difpertienstpropria propriisl hxc iftisiilla ilhs?
debitaeis quibus debej^soc aut«m illud{feouit.n.quid agatfcum iudicio pafcit:quos iudicatus redemit.Pafcit
ergo ipfcfcum ludiciojn ppheta.mHieremia aitfclamauit quidam perdixfcongregauit qux non peperiufacies
diuitias fuas non cu iudiciofgafcit ifte paftor cum iudicio(quareille fine iudiciofquia congregauiUquas non pe
perit.quare ifte cum iudiciofquia fouctqft peperit.^e paitore tamen bono loquitur:paftores boni aut no funeš
aut latent.Si.n.non funuquid agimusfSi Iatent quid de eis tacetur^ Perdix quidem illa a quibufcla maioribus
ččantenos fcripturas tračtantibus diabolus intelleclus efteongregans qua: non peperit.Non.n.ille creator fcd
deceptor cftifaciens diuitias fuas non cum iudicio^on.n.ad eum pertinet qui ifto.:qui illo modo erret.omnes er
rantes uult quibuftibet erroribus:q diuerfe funt ha:refcs:q diuerfi erroresulle in oibusuult errare hominesnon
dicit diabolus donatiffce finenon fint arrianjfiue illic fit fiue iftio'ad eum pertinet congregante fine iudicio.Ido
la inquit adoret meus eftuud^o^ fuperftitione remaneat meus cfttdefcrta umtatdin illam uel in illarn haerefim
pergatimeus eft,(£ongregat ergo fine iudiciojfaciens diuitias fiias.$ed quid faciens fcquatui^n dimidio dierum
eiustde relinquent eum:Sč in nouiflimis fuis erit infipiens.Venit lile congregans oues fuas in dimidio die^ eiusf
prius q fperabatfante q putabatiderelinquct cumi&C erit infipiens in nouiflimis eius(quare in primis fuis fapiens
cratlut in nouiflimis fuis fit infipiens. Auditc fratres dicit?:aliquando in fcripturis fapientia pro ftultitia abufio,
ne uerbinon propnctate.Vnde.n.dicitur.Vbi fapiensiubi fcribatubi conquifitor huius feculifnonne ftultitia
fecit deus fapientiam huius mundifJč ifte perdix.i.dracoXtanq femper fapiens eraK&: sea-Adam per Euam de
cipit.Vi rum dicere putaS eftJbonum confilium dare exiftimatus efteontra deum creditus eft.(^uod non dici,
tur fapientia abufiue uerbi 3č in malo confuetudinem quidcm fcriptura^ ueftra^.Nam queadmodum loquu
tur audores mundiquid ad nosjbabens in eodem librcSEratibi fcrpes’fapientior oibus beftiisJfte fapientior o i
bus beftiišaftutus SC acutus ad decipiendum agnofciftnon poftea ei creditufe dicitur ei renunciamus tibufuf
ficiat q> incautos primo decepifti.Ergo ita erit in nouiflimis fuis infipienslqui congregauit qua: non peperinSC
fecit diuitias fuas non cum iudicio^afcit contra illum redeptor nofter cum iudicio^ exiftat aliquis ha:rcticus
SC fi non frater diaboli certe adiutor SC filius:3C lpfum dixerim perdice cotentiofum animabhoc eftafalut aucu, <*"
pes noruntfetia contendendi ftudio capif.Contendut ifti contra ueritatemSC contendere ex quo fc diuifcreimo
do dicuntcontederetiolumus^uia ia capti funtnolo cotenderc.® captealiquando tu eras q primis teporibus
feditionis tux traditores arguebasanocentes danabasiiudicio imperatoris iudicio epifcopo^ non confentiebas;
uičluatoties appellabas apud ipfumlin patre ftudiofiflimx litigabas:cogregabas qux no pcpifti.V bi e nuc cer
uix tuaiubi lingua tuafubi filius tuusfferte in nouiflimis tuis fačlus es infipienstpauifti fine iudicio.Non.n.ue
rum uis uel de errore tuo uel de ueritate iudicareipafcit contra Chriftus cum iudicioidifcemit oues fuasab ouf
bus non fuis.Qjix funt oues mex inquit audiunt uocem meam:6C fequuntur me. Hac inuenio omnes pafto,
res bonosin uno paftore.Non enim uere paftores boni defuntt fed in uno funtfmulti funnqui diuifi funt. Hic
unus prxdica«mquia unitas commendatur . Nccp enim uere modoideo tacentur paftores^ diciturpafton
quia non inuenit dominus'cui commendet oues fuas, Tune autem ideo commendauir: quia Petrum inuenie
immo uero SC  in ipfo-Petro unitatem commendauitftsultierant apoftoli: SL  uni dicitur ; Pafce oues mcas^abfit
ut defint modo boni paftoreslabfit a nobis ut definnabfit a mifericordia ipfiu^ut non eos gigna^atqt conftitu,/

at$tique fi funt bonx oues funt & boni paftores. Nam de bonis ouibusffiunt boni paftores ;fed omnes boni

«c.

■ I

I

i

!

t u i

« N f Ji

n»fi

paftores in uno funtfVnum illi palčuppChriftus pafcit.Nommuoce fuam dicunt amid lpon$led gaudiooau
dcnt propter uocem fponfuideo ergo ipfe pafcet cum ipfi pafcent*Et didt Ego pafco quia in illis uox ipliusiin iU
lis charitas ipfius.Nam SC  ipfum Petrum cui comendauit oucs fuas^juafi alter aken unum fecum facereaofc>
bat:Sč fic ei oues comcndarctlut eflet lile caputrille figuram corporis portarew*ccclefix, Et tanq fponfus SC  fpon
fa&flcnt duoin čarneuna.Proindeut ouescomendaretquidillipriusdiciclne illi tancjalteri comendaretTPetre
amas me?Et relpondit AmoJEt ite^i  amas metEt relpondit AmoJEt tertio amas meS t relpondit Amtffconfir^
mat charitatemiut confolidet unitatemJpfe ergo palcu: unius in his SC  hi in unojdC tacetf de paftoribus.$ed no
tacetur de illis ouibus^loriantur paftorcsilčd qui gloriantur.in domino glorientur (hoc eft-Chrifto palccre‘5:
cumCnri Ho palčcrcjpmer-Chriftum non pafcere^ne^ttota inipia pafto^ tanq lila futura mala tempora pro
phcta pra:diccret dixiuego palcotnon habcocui comendem(etiam cum iple Petrus erafl& cum adhuc ipfi ap 0
ftoli crant in hac čarne SC  in hac uitaituncait ille unus in quo uero oes ununilhabeo alias oues qu£ non funt de
hoc ouiliioportet me SC  has adducerelut unus lltgrexSS£ unus lit paftorjnnt ergo oes in palfore undlSč audiant
uocem paftoris unamjquam audiant oues*l& fequantur paftorem fuummon illu aut illurmled unurhlSč omnes
in illo unam uocem dicanadiucrlas uoces non habenqe>bfecro uos fratre^ut idiplum dicatis oes:& no lint in uo
bis IcifmataJHanc uocem liquatam ab omni Icilmatelpurgatam ab omili h^refi audiant oucsrSč lequantur pa^
ftorem fuum dicentem!qua: funt oues meaamcam uocem audiant;8£ lequantur me* Ka uis noffe Imctice q n5
habes uocem paftorisl& periculole te lequatf ouis tcdum indumento ouiumtSč intus lupum rapacemfaudiant
uoce tuarmVideamus auChriftifi eccleliam qua:rit infirmfSouis a grege abdransfnelčiens ubi litgrexjquxrit
quo le aggregedquo intret aedemiuocem audiamusan-Chrifti litAudiamusutru agni lit an perdiciš.($)uis dei
grege fuum qua:rinputa ouem de oriente uenille in a fricam:quxrit gregem fuuiincurrit in te;in balilica tuam v
trare uulttcomouerisignota facie uel tu uel minifter tuus Hans uel fedens ad ofhum intcrrogat oue quxretem
gregem luuamo gregem dei cu grege luointrare uultiibi eum elle putatlqua:ris paganus fitian chrifhanusfRe -
lpondit.(£hrilfianus«®uis efhmdei.<§)ua:ris ne forte cathecuminus fit?& irruat in lacramentis?Relpondit fi>
delis.^ uarrisVuius comunionis litfRefponditfcatholicus chriftianus.Si fidelem catholicum reprobaskenes:
ita uero proiiccreprobafa tc reprobatuslChrifto probatur« Ytinam SC  illi qui lunt apud te cognofčant tciSC in  di
midio dierum derelinquent tc.(^ uidam fratrcs noftri hcfterno die ierunt ad bafilicam cot^l Scfiad malos fra^
treskam en ad fratres, A ttendite fratrcs mei quid inter litinter fiduciam ucritati'&5č timorem falfitatis.C^ uando
aliquos eofj: in hoc populo agnoldtisiquomodo gaudetis^uia in uobis ille ell;qui quamt quod perieratjugge/
retur aliquando nobisiuttios audiat SC  dilcedatlaudict SC  irridebiuaudiat& irridcat*Aliquando fapiet:aliquan
do cognofčetialiquando relinquitur populo luojrcmanent in corde fuo ♦ Renunciat errori luorgratias agit deo
liiojlli autcm quid^ui eftistChriftiani fumus^iomfed exploratoresj^ illiicatholici fumus*eonati funt iniuria
remelioriconlilio{pceniteteoslatq 5 Utinamlicpceniteat 1 ^ibiremanerepcenituiteos^uiingrefli lunt^niumtet
tamcn quos proiecerunt chriftianos:fidelcs:catholicos:quos tenuerunt nolo dicerefquos ^piecerunt uideo:quos
tenuerunt Chrifti dicannS>icant ergo uocem fuamtuideamus an-Chrifti lit uox:an paftoris fit uox quam fequa
tur ouesKiue per bonum lit uox iftalfiue per malum hominemjutrum lit uox attendamus ♦ C^imit infirmus
eccle(iam*Tu quid dices?partisDonati eRis*Ecclelia:Ego uocem pallorisinquiro :ffege mihi hocdeprophcta:
lege mihi de pfalmolrccita mihi deElaia:dc legelde euagelio recitafrecita de apoftolo« fnde ego recito ccclcfiam
toto orbe diffulamj5C dominum dicentem *^ua: lunt oues mea: uocem meam audiunt:& lequutur mc*Q U x
cft uox palfori^K prxdicaturi in nomine eius pcenitentiam SC  remiflionem peccatorum per omncsgentcSinci
pientibus ab hicrulalem.fcce uox paftoris agnofcisjS: lequens li ouis cs Jed illi codices tradiderunt?ac illi rbus
idolis pofucrunt.lč illc.<^ uid ad me de illo SC  lllofli feccrunt?non funtpalforcs*Tu uocem paftoriscdicird?qa
nec de illis uocem paftoris annuncias:tu acculas non euangelium tu acculas non prophetam: non apoftolum.
de illo credojafiis non credofed ačla proferstada profero(iredamus tuisrcrede SC  tu meis^o čredo tuismoli ere-
deremeisfauleranturchartxhumanxilon|ntuocesdiuina:«Edetnihiunamlcripturx uocem:pro parte-Do/
nati:Audi innumerabiles pro orbe terrarumtquis eas cnumerarf^uis eas termmat^famen ut pauca commc/
moremusllcgcm attende primumdei tcftamcntumJn lemine tua’benedicentur omnes gentes.Et in plalind po
ftula a me SC  dabo tibi gentes hacreditatem tuamjde poRcRioncm tuam terminos terrx»Commcmorabuntur SC

nalnihil aliud lbnatta-Chnfti*m 1 ?  * omncs  §^ nt ^ s Jpruient illi^uis enumerare fuffidatVfpropc oispagf

ra Dra:dida efttor f^mnn'' ^C  t0t ° ° r ^ e  diffufam&ne  aliquo dubio-perituram fuiffc dkunqpcntu

enim illinrrnmrT f lTra ^ ecunauoxl ^ a P er ^ e g eniJ P cr P ro phetas1per cantica paftons cft:ncc

fiSemCcmutKV

--; _£ J_■ Tr ID J- , . i . 1  ■

flitnimte uoccm lupii(čqu.mini uooem pafloris.Bamtis fnquiVaud/amus.Samus K nosuocem paltoris A
Aamus m cant.cs m^ntonnco^ogeur f P 5fa ad rpofirm;ecckfi a atJChriftu ra ,»oum.us cantfca " n  ± t '
Sanda.canttcaiamtorta cancatfand,amortstfitkte charitatistfandte dulcedinisfplane uolomdcauCuo
cc paftonskoce dutcffim. fpofi ecckfipfi al.gdfiabcs audiamusJBpofi ingunt dicfr ad rp„f U m.AnnGaW
h. qued.lex.tan.ma meatub. pifatfub. cuba S? & illc .nqu„refp5d,t.,n mcr,die.Man.fcfta ribi tcft.mon.a'
ferebamiqueadmodutn >merpmare„s.Poftt>la a me Sc dabo ribi getcs harrcditate tuattfiSC poffefltone tuaž
termrnos ter ra .<tomemorabunm r  « cotcreptur ad dominutrtaniucrfi fines term® uid efi qd' mihi de ca™
„c.s canricoip profer^A forte no mtell.gtsfEtemm .1 acanticacn/gmata fiintrpaurihmelfigetibus nota fumr
pattcs puUanttbus apmntur. I enebo tdacc.peaperta?ut merito tibipendantur abfcdditafinomodo cris pene-

tratornbfcum^tempmrman.fcftt.rteccetamentpoirumusfratres.harcuerbadifcutiamus.Adcritdcisut

uidcattsibt fenu .ntclicdumfipnmo gA ab omnibus jmperitis fitcilltme iudicatutlueiba ipla maledifiinguut.

pancaad.ct,s:nunc,pbab.t,s.kten,mlicrchabettextusipfe i |cdionis.Sp6faloquimradfp6r U m:Annuncami

h, que d, Iex.tan.mt .meatub. pafcsf ub, cubas^uod fpofa fiponfo d.catjguod ecdefia Chrifto dicatmcc noš
dubiramusmec llldfidomma ucrba fpofe.Audt ucrbum^uarc guod adhucfpofe eftuis tribuere iam fno^

Aud.omn,aquxd.c.trponfa : &:tuncrerp6dcbitfponfus.Audicuidcm/ U shanbd.fimd.oncmquamdidurus

fumtno muenies al.quid plus.Annuncja mihi quem dilexicanima mcatubipalčrslubicubas in meridie flpft

adbucdicit ubi pafaslub. cubas inmcridicfEriridequiaadhucipladicit($cquitur.n'fiie forte fiam ficut oper

ratuoRt lodalium.lupergrcges)Putoomnesperitos inipcritolqpdilcerneregenusma(čuIiumScfoemininum.

Opta qmero cuiusgcnertsfit; Abommbominequaeromafculinieffiautfaiiimm£Anminciainqtmihique

d.lexit anima mea.qt.cm cum d.cKmafculmum alloguiturJfpdfum aM°quitur(iiuiauero fotmimna um  allo.
quiturcon(equentia uerba indicant. Annuncia milu ubi pafcislfubi cubas in meridic^e forte faciam ficut op.
ta^udltnoptaintfiantubihatcaperta.Annficia mihi ubi pafcis^ubi cubas in meridiefSe forte facia ficut op/
talfuper greges fodal.um tuo^Hucufgj uerba fp6fe.lam incipiunt uerba fponf.de manifefldnifi coononF/
ris tcmettplam.Agnolce umi,ter fceminaitcipfam mquitnon cognoueris.Audi reliquahpuknta inter mulie/
restn.fi cognoueris tcmetipfiim.® pulehra inter mulierefcti tu in ueftigiisgregumiK palic htedos tuosin ta

bemacuIispaiJoruminontabernaculapaftoiis.VideguomodocommineturlponlttsiuideaiftHiin pcriculo:

quau.s tile dulci#ab[iu!it«k medio blandimenuflg blande illalAnnuncia mihi quem dikxitanima meambi
pafcis. tibi cubas in meridie; Vemet«n«dies mcdius ! 'quando ad umbraculu cocurrant pallores i SC  forte latebit
me ubi pafcisfSč ubi cubas in mcrid/eiSč uolo mihi annunciesme flam operta,i,ficut occulrasc no cognita. Ego
•n.manifefta fumifed ne ficutoccultatfcutcadatafcidam fupergrcgcsfodaliu tuo^.®mnes.n,ha:retici aChri,
flo exierunt:omneš qui fačti  funt paftores makhabentes greges fuos fub nomineChrifHiIIius fodales fuerutl
illius conuiuium acciperejodalcsm.dicuntur tanq unius conuiuii latina Iingualficdičti funr quafi fimul eda
lesteo q? fimul edant.Audi lllum in pfalmo arguentem.Sodalcs malos.i.unius conuiuiiunimicus male dixiiTct
mihiiabfcondifiem me utiqj ab eo xSC  fi fuper me magna locutus fuifletftu uero unanimis SC  notus meus:qui fi
mul meču m dulces capiebas cibos^rgo multi fodales ingrati menfae dominic£e.'exierunt forasjmali fodales fe,
cerunt fibi mefas fuas:erexerunt|K fiputas quiameridiesafrica eft:quaquam poflem obtinere magis mundi
meridiem efie partes a:gypti:& illasexuftas fole regionestubipluuia n6 apparet;qui a  ipfa eft meridies ubifer
uet mediusdies.ybi autem hacremu^plena milibus feruo^ dei.Tnde fi ad meridiem Iocok uelimus aduerte/
reKquare no ib i pafcat magis iMSC  ilIrrequiefcat%uando ante predičlum eilaberrauerunt deferta heremufed
ecce confentio : meridies Africa fit mendicsihic funt iodales meifecclefia tranfmarina in aliquorum fuorum^4.
nauigant&Mn Africa follicita ne erretfinuocat fpofum fuumr& dicit ei(abundare audio harreticos in Africai '
abundare audio rebaptizatores in-Africa.EiTe autem ibi uos tninus audioi&: illud audio:& hoc audiot
fed qui funt tui?a te uolo audire. Annuncia mihi quem dilexit anima meaiubi pafeis^ubi cubas in meridie^"
Audio duas partes effetVnam Donat£Alteram uniuerfo tuo coherentem^u mihi dic quo eamine forte uelut
opcrtau.ignota fuper greges fodalium tuo^ incurram in greges hacretico^iconantes ponere lapidem fuper la
pidcm:qui deftruatufne inturraman rebaptizatores,Annuncia mihi&C  ille qui comendat unitatem paftores
in hac lečtione dixit,Ego pafcamlpafioresautreprobaticjui multi efle uolueruntmnitatem amiferut. feueriiii/
me no blande relpondetts:fed g  magnitudine periculfnifi cognoueris inquit temetipfam,® pulehra inter mu
licrestpulchra es iter mulieres. Sed agnofetuabi te agnofcesfin toto orbe terra^Oui.puIchra unitas efltubiDi
uifo foeditaa^Ion puIchritudo(aifi cognoueris temetipfumlin me credidiftijagnofce te^n me quomodo ere/
didifti^uomodo SC  illi mali fodales 7 cofentiunt uerbum čarne fačtummatum ex uirgineicrucifixujrefurrexif
fctafcendifie in caelos. Vitalem me credidiftiitalem SC  ilIiffonant$eognofce teifc me inc«Io;te in toto orbefHtRz--
quelibet ex ecclefia:tanq ecclcfanvChrifius alloquitur,Nam quo ecc Iefia quxrit:ccclefia fecundum iofos lo,
quitur. Annuncia mihi que dilexit anima meatubi palčisf ubi cubas?quid qu«eris ecdefia?& ille tančfoftcn/
dens ecclefiamdicintn meridiejficut illi uolunt(re(pondeant mihi quo ecclcfia qua:rat ecclefamrAnnuncia mi
hi quem dilexit anima mea;quae Ioquitur ccclefia:quid fibi uoluit annunciari ubi pafeislubi cubas in meridie*"
ideft ubi fit ecclefia loquituri& interrogat ubi fit ccclefia:& relpodet ille ut putant in meridie^ in folo meridie
eft utdicunt in africa,Et qusrit quo ipfa interrogaftibi ipfa fit(In ueroportio ecclcfia tranfmarina: bonaftn/
terrogat de meridie ne ille' crrettSC  aIloquitur unuquodcp membro^ ecclcfia: fu^Ghriflus tanq fuam ecclefia^

& dicitfnifi cognoueris teiO pulehra inter mulieres , exi^exire hasretico^ efliaut cognofce teJaut exi ^aut Cii  te

L *G1«

nom


.....cognoucrislcxitur^uo^n ueftigiis grcgumtfequendomalosgreges$e forte potes*quia obcfte qu£n s :f i
exis(audi quid fcquitur.£xi tu in ueftigiis gregums& pafce hasdos tuos iam non oues.Noftis fratres ubi erunc
h^dtlad finiftram erunt oes:qui exierunt ab ecclefiaireanenriilktro pafce oues measiexeuntife^haeretico;pa,
fce h^dos tuos(«ft inquiunt SC  aliud teftimoniu mhilominusjcotra tepic:utaudiamus(ent fic eontra te^uo hoc
quod putabfs pro cet$i  meridie inquiunt interpretaris £egyptum!mulris quidem modis interpretaiWmeri/
diern k  a:gyptum}pofTumus ad locum mundfi& ipfam africam fic intelligam(audifti quid iotelligam Sc me/
ridielintclligo feruorcm fpiritualiu?flagrantemignecharitarislfplendentemdumine ueritatis»Nam dicitur
in quodam pfalmo!dexteram tuam notam fac mihitSč eruditos corde fapientiatipfi funt meridi^finde dicitur
a pphetalSC tencbrx tuatfac fi meridies erunt^sultis modis poflumus intelligere meridicf ied prorfusiifricarn
intelligo^iccipio a tealiqutd forte meliusttj faperemjnifi a te comemorarer.Afrtca fit meridies! timeteccfefia
trafmarina inc*'dere in rebaptisatoresttimet incedere tanq ignorata in greges fodaliumfcju^ritur ab fpofo fuo
ut annuciet lili ubi pafčicuhi cubat in meridie.In aliis nopalčitJin aliis cubatlin aliisSio cubat^udiat confiliuf
ueniat ad catholicam ecclefiaino incurrat in greges fodaliumtnon pafcit hardos fuos,$ed dic al/ud^juod te di/
•»e cebaslefTe dičlu&ljšropbeta inquitaitxfcus:a!fe&-Chriftum in africa nafcit& ireper mundum haeretic? annun

ciant.&ogo quid eft ab africodeus uenietffi diceretis dcus in africa remanfittuticp turpiter dicererisfsunc aute
ctiam*ab africa ueniet dicitisUhriftustubi nam$Chriftus*ubi fitpaifusmbi in carium afcenderidunde difeipu
los miferitmbi eos fpirita (ančto repleueritlubi per totum mundum euagelmare iuBkrittSC obtemperauerint
ci^ad im pletu r otbis terra^ cuageiio:8č tu dicisueus ab africa uenietprgo tu mihiinquit expone^quid deus ab
africo ucnietfflic totum!X fortaftis intclliges deus ab africo ueniett& fančlus de monte umbrofo(tu mihi expo
ne Si iam ab africoVjuomodo de monte urnbrofo^eNumidia nata eft pars-Donatilipfi rniffi funt primi in dif
fenfioncm SC tumultumtČC fcandalumfcpmentes ingens uulnus Numidiae mileruntilcdcns-Tigifitanus mifit
^Htbi fit tigiftnotu eftfqui mifti funt clerici cxtra congregauerunwab ccclefia^ad cJericos-Carthagfnis accederc uo
lueruntluifitatorem pofaeruntfa Iucella fufccpti funt(aučlor totius huius malt-Numidath^rcricus foitfin-Nu
mida&nde uentum eft hoccum tanto malo uifcarium'uix inucniturfcum cupfonibus habitanr. C^uomodo
mons umbrofu^Numidia^ic mihfergo noli hucufcp tecitarddcus abafrico»Exigo fentcntiamJ& fančlus de
monte umbrofbied oftende mihi partemDonati a-Numidia de monte umbrofauenirefinuenis nuda omnia,
pingucs quidcm campos fed frumentaričtno oliueti fertilesmo caeteris nemoribusamcenosfVnde ergo mons
umbrofusfoNumidiae partibuš^ande boe fčandal urnimi mihi inquis ergo expone quid eft deus a Iibano ue/
nietlSC fančlus de monte umbrofof Yide;q facile expona»primo illud aud&jcfait dominus»(S)portebatChri/
ftum patitSC refurgere tertio die!& pracdicari in nomine eiuspeenitentiam SL  remiffionem peccato^tperom/
nes sneipientibus cum dixi uide utiq; (e in fančtis fitis ad alias gentes uentum pra:dixit efleilege uifionem tmx
filioiplfrael in omnibus tribubus in libro Iefu nauetubi aperte dičlum eft Hiebus ab africo ucnictlqu£ eft hie
rufalennfegctqua:retinuenies.Vtmam cum inucncnstcrcdastutinam ammofitatem dcponas«Hiebusabafri/
co quac eft hicrufalcmiSC dominus incipietibus ab hieruf^emt hoc cit deus ab africo ueniet ♦ uomodo ergo

a monte umbrofb euangelium iam legedemonte oliueti Chriftus aleendit in ca:Iumf$equere SL  quid lucidi/
usfaudifti de mote umbrofo lege recitamus euageliu recitamus ♦ Audifti icipieribus ab hierufale*Audifti per
oes gentesrp eu ( pphetalequere uerba illa quae cfitempfiftidcus ab africo ueniet»Et fančlus dc monte umbro/
fofcoopcriet montem umbra cius:&: gloria eius plena eft terra{jecr omnes ergo gentes incipientibus ab hieru/
falem deus ab africo uenietr& fančlus de monte umbrofo^ condenfo f idefta monte oliueti?ubi afceditin cx
lum.^nde mifit difeipulos fiiosrubi et/am aicenfurus ait«Non.n»ueft^ eft ftire tempor#quaz pater pofuit in
fua potcftate.Sed accipietis uirtutem ex altofe eritis mihi teftes inHicrufalcm Si  indud^am 5^Samariam:&
ufp in totam terram»Ergo deo ueniente Chnftot& nomen eius SC  pržedicatio euangelii eius ab Hicrufalcm:
ideft abafrico SC  monte umbrofolideft a monte oliueti per omnes gentespfiffamatum eft euangelium.®peru
it montes umbra eiusfideft refrigerium eiuslprotečlio ciusiSc laude eius.plena eft tcrra,Canrate ergo cum to/
ta terra canticum noumrnon canticum uetus cum angtelo terrae.I^icunt SC  aliud:(Eyrena:us inquit quidam Si'
mon angariatus eftut tolleret crucemfegimusrfed quid te adiuuetiuolo fcire.dyrenacus inquit afer eft quarc
ipfe angariatus eft qui cruccm tolleret fkbi fit Cyrenc ne forte nefcislibya efttPentapoli efttcotigua eft africa
ad orientem magis pertineGueJ in diftributione prouincia^»f mperatorem cognofcenmperatororientalis mit
tit ad iddicem adCyrencmbreuircr refpondebolubi eft parsOonatinon inuemtur Cyrcncm^bi eft Cyrenc
non inuenitur paisDonatfimanifcfta ucritas«couincit errorem.det mihi Cyrcncm ubi eft pars Donatudct mi/
hi parsOonati ubi eftCyrene,manifeftum efl.n, fratres inPentapoli cccleham efte catholicamjpartem ibi Do
nati non efteffed fecuri irrideamus flendost& fleamus ridendos.Q^uid dicis imeritum-€yrenenfis huius ma/
gnu m commemoras quia tulit crucem dominiiS<: afrum dicimusorientalis eft,Lybia.n.duobus modis dicitur
uel i fta qu^ proprie africa efttuel illa orientalis pars qux  contigua eft africa::6č omnino colli mitanea.Sed afer
fuit-Cyrencnfisbeatum putas q» angariatus crucem tulerit?quanto melius forte diceret quts in Arimathia rc/
manfifteecclefiam Chrifti.quia Iofeph ille diues abArimathia babens ante oculos regnum dci non angaria/
tus non coačlus uenit ad crucem dominfide ligno depofuitlob fecutus eft funeriiin fepulehro condidit.Lauda
tus eft in euangelio»quia uero de Arimathia fuit ifte pius tantum exhibens obfequiurn corpori dominitin Ari
mathiaremanfit ecclefia.Aut fi magis uos delečlat angariatusii»qui cogitur tollete crucetritRcčle ergo fari/
tmt imperatores catholici:qui uos coguntad unitatem,

Incipi 1





n

1

ffl'

6

bu


(rtjinioro"“

a****”

(aaaMS 0  ‘

^domino-p-

nitfcuiuniui j a
fcunt.®cxcclK* n

p oteffisHcqu*

[horrifandorui:

tafjuam notiocct
fatiantcjuibu.s len
tesuagabund.i^ /
ceftepotius mori.
cedenteslapidem
rStVcnitcSč oflci
quidloquorch.il
miniadhucuiiM
SCtiuttimcntisihl
pori redi tu s! tl h
Icftiseftipfa trn
'fefhs  SC conCicn
corporismci,

I Prologusin ir;,
flesiatnfencxin\r

’ ■ V  Epefccnsi
pene pon
, h  fimslfuf
on,s,n  tvorno dom,

fc nusr “P>n..

ifpfi normam &: r


«onisS:i m -

" 0Co <timcn d., l

'

fenpetjj !  '


Ntam cnn

S r  nr

m

Kar*,




S'" 1 '  i

S >*r,

nrrr.j
Ctlif Nn

tv'


| Incfpit quintus tradatus tenix  partis principal/stie (latu SC  ccntinentkuirginali. Etprimo de uirgimbus
deodicatis. D

4l Ad uirgines deo dicatas hortatoriažqua illas per exepla fandorum ad religiofam couerfationem SC obferua
tiam uirginitatis inuitar.

®lae iccirco filia: SC  domina: mea&Domina: ideo diximus:quia fponfe domini meilefirChriR&n
monafterio manentes nihil fentiat niti  pm4efum€hriftu, hinc paradifum fojae poffideatjubi dul
ci SC  iocunda quiete ineffabile trinitate intueant? (in facris litteris choris intcrfint angelicisVduIci/
bus eorum melodiis mifceant 'jdiuina in ecclcfia cofinebo myReria Jnformet mente^fando^ patri
archarum acpatrum antiquorum obedientia.Prophetarum oracula^ulci meditationecor accendantfad pro<*~
mifla foelic/a.ApoRoIica documentajfiidei cunčta detegant iacramenta.EuangeliorunvCodex5j[emper ut Spe>
culum teneaturin manibus«Martyres fandi čuda feculi huius aduerfa1& tempcflates huius marfs procello
fitcum omnibus diabolicis uerfutiis^č infeRationibus da: m on u mfdoccant concuIcari.Ctonfeflbrum pneciofa
deuotioad diuinorum contemplationem afliduamtaffedus aflringat.Regularem uitam inflruadfandorutn
monachorum mira conuerfatio.Frangere omnem fexus molhciemBC uirginitatis feruare propofitumjprecio/
fiffima uirgo uirgfnum cum cseteris uirginibus facris,'edoccat Temper.® fcelix focietašO fcelices uosifi tališ ac
tanti munerisnon (itis ingratarifceliciRima: nimirutrifi dignitatem ucflram ipfecogno(čitis:qua: omnium re
gi 8L  domino regina fpeciofa: matrimonio copulatždipiiim dummodo uelitis habere meremini^juem ange/
lici fpiritus uidere concupifcuntfin quo omnia confifluntjin quo jfola cunda permanentlper quem omnia fi/
unticuiuniuerfafamulanturlcuiuspulchritudinem Tol SL  luna miranturfcuius tadu odoreq; mortui reuiui/
fcunt.® excellentia dignitatis«® ineffabilisgloriadn fragili fiquidem corporddeum SL  fponfum talem intueri
poteRis.Hic qutefo mens ueRra usgeatthoc dies diei erudet uerbum:5č fčientiam nox indicet nodi.Angelicis
choris fandorum focietatibus hic fiudcatis interdlcjut poflmodum in corporis exitu ? uobis gaudentes Si  kti-
taquam noti occurrantii frc fčceritisnihil uobis dulciusmihil iccundiustg hisinterefle conuiuiis žhis pabulis
fatiantquibus fcmel deguftatisterrena omnia amara cernuntur. Tera tune claufura ccenobilcuius mlet men,
tes uagabundas Si  deuia^sobis pro fumma reputabitur g!oria:& reputabitis exire monaRerii limitesTefle ne/
cede potius mori.£xperto itacp Teni confulenti credite fdia^fi (črnel guftatis q dulcis efl dominusjad quem ac/
cedentes Iapidem uiuurrfab hominibus quidem reprobatumta deo autem eleduu^poteritis ab eo iilud audi-'
rgjy enite SL  oRendam uobis omne bonum:& tune oRendet talia qualia*n©n nifi aRuetac mentes norunt. $cio
quid loquor*‘chariRimi mei ♦ Nam ut infipientiam ioquarego homunculus ficabiedustfic uilistin domo do/
mini adhuc uiuens in corpordangelorum fiepe choris interfuRde corporis per hebdomadas TuRentadonibus
SC  nutrimentis nihil fentiensždiuina: uifionis intuitu.PoR multorum dierum fpatk prasičius luturorum cor/
pori reditusfRebam fl|ui'd ibi manens fcelicitatis habebam T quid inenarrabilis deledationis fentiebamf
Teflis eR ipfa trinitas quam cernebam nefci$>quo iutuitu ^TeRes funt SC  ipfi beati fpiritus qui aderant%
-^TeRis SC  confčientia mea qui tantis bonis fruehaj- iQux  quot SC  qualia Tundnefčit proferre mollicies
corporis mei«

i  Prologus in regula uiuendi fandimonialium1quam bcatusPdieronymusadEuflochium SC  c^teras uirgf
nes iam fenex infcripfit;8č diRinxit capitulis foeliciter incipit«

. Epefčens in membris procliuum corpus ad terram ex quaexiiniaqj rugofa fronte fenerm& natura:
pene portentumtueRer prediledarum in domino filiarumtSč dominarumChrifti uirgines faeratif
fim^EuRochium SC  re!iqu^ad agni nouas nuptiasdub obedientktpudicitkfpaupertatis1& religi
oms in domo domini adunata: propofitomimium follicitat piac deuotionis K charitatts affečluslut tremulen ~
ta manus tiix  parumper uetuRatis obfitaldeo uiuendi non mundotfpiritui non čarnih quod arduum eR&nd
fibiipfi normam SC  reguIamt^ChriRi SC  apoRolorum ufta colečlamtSč fandorum etiam patrum anachori/
tarumKjuos per feptem annos h^remorum antra circuiensmon fine admiratione SC  infbrmatione reppcii'ob^-
feruationis SC  imitationis digno commendandam praeconidhn pra:(enti fibello edoceat ofticio calami paratas
mentes ad bonumtueluti iingua iam dudum folebat uoce non mortua.® foeIix affedioto defiderium in domi
no commendandurnlut qux  deficiente per fenium SC  communem aetatis finem Iingua dodoris de cafu time /
tis;qui promptus eftrprasfiimptuofe SC  non timide ambulantibus in uia deitin qua tot iatent aduerfaKjuot mo
menta funt temporum*,expofcit ueRrapietasiut depida fibi pericula SC  fomenta remedii accipiens proclmus
femper ad malum in primordio iuuentutis rationalis SC animalis animustac cernesJgradiatur per tufa.® pru/
dens confiliumtut pro uoce fcripturarmSč pro faciliter tranfeuntTdiumanfurum commutet.® iuRa 8£ fanda

t < m. 1 ' 1* •** 1 ' Cp 1 . _   1  M _ n £] T f — O r f. f... fl ^ r /a ^ r 1  _ 1 . '. * . . _ **

horret natura phrenefi incoRans manu^peragere iuuenilia.Hortatur tamen femper charitafis ardor!ne par/
catur laboruunde tantus colligitur frudus.*qucm non putarem in uobis qux fčripturas de domini uoluntate
melius eRis edoda::ut blandimentialiquid fatearRicct ueritatismifi ad alias fiiccedentes per tempera infor/
mandum trahereturttantus hic labor.Vincat igitur duellum hoc charitastqu£e ipfum inuincibilem uicitfut u
mortalismoreretur pro nobis.Verum fruRra hxc fperatur uidoria in tanta impoRibiIitatenatKra:fnifi deuo
ta: orationes filiarum adfintrquibus deus paruit in tantum abantiquo i  ut etiam cum pceniteret eorum:quas
primitus minando fpoponderatjquauis pcenitere no poffit.

L ii cii

Capit.v.

Capi.i,
Cap,ii,
^ Cap,iii,
Cap,iiif,

Capi.vi,

€api«x.

Cap,vili,
Cap,ix,

(j f nčipiunt capitula in regulam fiuc normam uiucndi fančlimonialium:quam beatus^Hieronymus adE U /
ftoci; lium SC cteteras uirgines lam fenex infcripfiuprout prologus indicar,

E charitate SC unitate feruanda.

B)e non habendo aliquid proprium.

K)e eligendo fororcs ad acdpiendum 8C adminiftrandum bona monafterii,

DecommunitateSC humilitatc feruanda.

De fimonia uitanda in recipiendo forores.

De obedientia exhibenda praelatis*

De regimine abatiftic. Cap.vii,

De obedientia čl  fiibie&ione erga abbatiflam.

De contritione facienda SC generali accufatione fui in feria fcxta.

De mirifica uita fančlorum patrum.

De uanitate (čientias mundialis.

De promtitudine implendi mandata impofita.

De fororum operibus in coenobio faciendis, Capi.xiif,

De officio poteftate 8C regimine abbatiftas.

De pericufo S l  praeeminentia dignitatis.

De ordine in operibus abbatiflk.

De iurifdidione epifcopi in forores«

De ordine feruando inter epifčopum 8Cpraepofitum prefbytcrum SC forores.

De prrepofito prrefbytero poft epifčopum per epifčopum eundem fbrorjbus adhibendo*

De ordine feruando per fororcs erga mares S l  fpecialiter in loquendo,

De fielitiis 81  nocuis fermonibus uitandis.

De filentiis diebus ac nodibus debitisobferuandis,

De refrena tione lingute in loquendo,

K) c confortio marium fugiendo,

De obfcquiis feruitrieum qua:rentium uidus SC neccflaria fororibus«

De dulcedinecontemplationss ergadiuina.

Capi,xi,

Cap,xii,

Cap,xvi,

<Eap«xiiii,
Capi,xv«

(Japi,xxiii,

Cap.xvii,

Cap.xviii,

Capi.xix,

<Japit,xx,

Capi,xxi,

Cap.xxii,

Capi.xxxi,

Declaufurademus.

De preciofarum ueftium deteftatione.

De pcriculo ambitionis ueftium.

De confiderationeextremi iudicii.

De abiedione exquirenda in ueftibus.

De aufteritate exquirenda m ftatu,

Dcmatutino 8C modo dicendi diuinumofticinm.

De ordine horarum primat terti^ fexta:nona:.

De cibis SC ordine comedendi.

De fobrictate SC ieiunio«

De Iedionibus Iegendis ad men fant.

De operationibus fororum poft prandium.

De horis ucfper tinis 8C co mpletorio.

De charitare feruanda erga infirmas forores.

De audoritate epifcopi 8C pracpofm circa obferuationes huius rcgulac feu ordinis.

Cap,xxviii.

<£ap.xxiiu,
Capit.xxv
Capi,xxvi«
€ap,xxvii«

0Cap.xxix,
Capi,xxx,

Capi,xxxiiii,

(Japi, xxxi/,
Cap,xxxiii,

Capi,xxxv»»

<Japit.xxxv.

Capi,xxxvi«

<Eap.xxxviii.

Capit.xxxix,

<Capi.Ix.

Cap,xli,

Finiscapitulorum.

De charitate SC unitate feruanda.

£

Capi.i.

Vis autem in monafterio conftitutus fororibusrprimus fit arripiendus modus deo uiuendi 8C re/
gulanpfe foIusChriftus huius propofiti incoeptor SC dodorun unius refponfionc inftruit uniuer

fos.St uis inquit idcm magifter ha zc  petenti ad uitam ingredirfcrua mandata/^- fi forte qua:ratur
qux  fintrilico fic percudanti:expofuit.Diliges dominu deum tuu ex toto cordetmeter&C uiribus
tuis,SC plusq teipfumtSC / pximum tuu ficut teipfum.ln hisduobusprteceptispendetquicqdeft Iegis:quicqd
etiatn ppheta: SC ftnčli uiri perferutati funt,IEt attenditc follicite qua:fo chariflimae.pua; ingredi no folurn to/
f is aftečribus cupitis ad uitanwqua: uere uita cft.na uiuetibus in mundo uita no eftdčd mors.$ed iam dei auxi

. .vu?”  -«. r  i i i m . 1  _ n~

hidilečt*

<JJ
tcV* \(xS i:

S-”!:

pr

5--'

jcJli®" 1 '

»naooltof

t M,tiK acKW[

r ■ r- J c  • J. c  ^ w aofiirio^&ope$dtexa

tur (eries:Ii intusdeiitcharitasrad lnrimum nodum religionis gradu peruetu eft.Propterea chariftunaj hicin/
cipiedu eft iterad apoftolicas perfedtois apiceifi uere relatiua e charitast&ad unu no poteft ^pptk dilečhb fra
terna dicriiccirco eft necefte cp plures finttq (e mutuo ex charitate diligantiut dicatur iuxta ^pphetam: bonum
SC  iocundu eft habitare frarresin unu^uod fatis approbat fapietia dkes^frater q fimul iuuatur a fratre:qua
fi ciuitas firmaJEt ite^ifi fuerint duo fimultfouebunt fe mutuojied fi unus gradiatur SC  cadatlue fbli.'quoniam
fubleuante no habet.Propterea folitanoiu uira quam fatis expertus fumtpericulofiflima cftt& arduajgč fi bo/
na q pluries SC  deo eft uidna.no tame aeque fecuratut iimul habitantiu in uinculo di!c<ftois:& charitatis alfe /
(ftu.^ui fibi inuice per tetameta deficietibusauxiliatur:fibi inuiceadminiftrant pietatis SC  charitatis obieqa
Sed certe fi fiatres aut forores fimul in unu no habitentKno iam bonu:fed malu eft,© m ne etia iecudu philofo/
phos in tantu habet bonitatisfin quaru unitatis attines fua: natura;.C§_uod fi fingulu unu i tota mudi machina
p fe creatu eft bonukio tame eft optimumrnifi cartcns nexum,Proptcrea in exordio mudi uidit deus?q? cučla
qua2ft > cerat.erantuaIdebonaJcrircocharifiIma2inapoftoIicauita uobis defkculo adunatis per corpora: fit
corunum SC  anima una indomin^udutdeapoftolisf&deipfisapoftolkistiin^inadribusco^legitur^ub
titudinis.n.credentiulerat cor unu SC  aia una in domjno.Nuila uita ; p ccrto eft dereriorlcj fimul degere cerpo/
rc:&no mente.Etuereinfcelices funt*qbusno ineft una fed diuerfa uolutas.Sititacp uobis iemp unus affečlus
una uolutasiuna fiaternitasiuna ,pportio moi^iuna iocunditas^una trifticiaine alteri qd' place&diipliceat alte
ri.quo gaudet alterartriftetur SC  akera*& fic habere potefitis religionis ppofitčbfi unanimes in domo dei habi
tetis.Haec uere uita dei no diaboliiuere monafteriurmnon infernus!uere uita religiofiunon diabolka,

Ete non habendoaliquidproprium,£api,ii,

Nte mentis ueftras oculos Temper euangefku illud appareaaftollidiftimi uiri illius exeplum;qui xdifi
cium fuu qft fumrnopere feceratfingruetibus fluminibusjflatibus uetis!& imbribus inundatibus plu
uia^ totu amifit in cafuraiquoma sedificatum crat in fabulo t 5 cc mi^ chariftima?,firmum.n.qd /  aut itabile in
mobilidiu manere n 5  potAedificat fatuus ille in fabulo:q in uita apoftolica SC  religionis p* p o Tito appetit tem
porales diuitias.Hic attendite fil ix  diligeterlhic periculu omne eftthic interitus*bic mors aaerna.C^ ui iam re
nuciauerut oibus quae poffidet:qui reličtis omnibus qu# habebat in fieculolactChriftu imitandu paupercu/
lum:qui ubi caput reclinet no habet.Cocurretes ex uotodub iurameri pollicitatoe pmiferunt: nihil teporaleV
nihil terrenu praete^Chriftum folumd Tolum pofifidere Ted nec etia appetere qu^ iam dimiierutttenere uel q/
reredebent,Hinc-Chriftus apoftolisnoportare facculu;ncq? peram:neqi aesin uonis mandatiutex hoc intel;
Iigat eo^ uit£ fečlatoresiq> nihil ppriuminmonafteriolicethabcrelcertenotunicamnifi qua: ex ncceftitate
porta turind caligaminec aliud minimum quodcp,Ye^etThChriftus SC  apoftoli aliqua quae fibi dabanturjp/
pter ncceftitate tenebantjnulli fingulo^i licebat aliqd ex hiscotingere tanq Tuum.Jcd pcfiimusilie pditor at/
q? latrolftrens loculos omnia portabat in eis ueluti totius cogregatois coiatdi minifter comunis fingulo^ necef
fitatibus puidebat.Sx hoc edodti apoftoli SC  fidelcs poft-Cbrifti afcefionemtnihil omnino fuum efte dicebant
led erant iilisomnia coiatSč fingulis diuidebantur ( put unieuicj? opus erar,$ic SC uos chariftima: filial fi lice/
at habere aliquid temporale ad uičlu:& tegumentumiqua: duo plene fuffiaunt chrifiianojnihil horum alicu
ius (it ueftrum fed commune!quodakp etiam minimis puellulis quibufq; diftribuatm jut dccct,

. Dc  eligendo forores’ad recipiendum SC adminiftrandum bona monaftcrii.Capi.iii,
i 'f Taq3 obteftor uos omnes SC finguIascoramdeor&Chrifto^efutqui iudkaturuscftomnes:utau^ SC ar
| gentum atep cito tranfiens pecunialnulla cor ueft^ ratione fcducanut nitatur aliqua ueft^ cumAnania
8 C Saphyra mentiri (piritu iančlo quem nihil latetfretinendo apud fe aliquid quantumcunq? minimum tem
poralerultra ea quae ex neceftitateportanturlnec tamen hocmifi de licentia abbatiife,$empcrcoi^ mortis in/
dicium terribileuos terreat,Nam legitur q? ex eo^ morte fačlus eft timor tnagnus in uniuerfa ccclefia! SC  om
nes quiaudierunt:timuerunt,]SludusJefu^nudasqu2eritamicas&: fponfas.^uod fiipfum fcqui temporale
aliquid adpetens Teu defiderans forte uoluerisjonerata grauedine nudu iequi no potcris,Hinc beati pauperes
dicuntur ipiritujut ex hoc (čiaturicp non lufticit cunčta temporalia in mundo relinquendo ad monafterii pau
pertatem accedere;fi mens mifera appctittquse reliquit,Magis.n,contemplantur oculi domini diečlnm;q cen
fum,Melius eft,n*in fieculo cum ejeteris diuitibus diuitiis infiftere:q in monafterio pauper ipfas appetere,Pro
Dter q<f uolo hortor 6C  moneo uos chariftimactut ha:c perpetuo i ueftro monafterio običruatio maneat‘q? nul
a.f.oinotangereiaut aliqualiter retinere audeat per horam cefum^aut oboluiaut aliqd quantucuq^ minimumi
qq a matre aut forordm i tta tu r.EIigan tu r aut iuxta apoftolo^ ritum coi uoto abbatiflse SC  esetera^ fingulis an
nistaut fi deces uidebitur 8C  utilelcofirmetur duac aut plures ex fororibus bon* teftimonii plene fpiritu fanefto
SC  fapientia:quibus iungatur hocopusiutquo(čuq? proucntus tam domusiq fingula^ Toro^ recipianttK ex
his fororibus neccftaria fideliter adminiftrent.Caueant quoq^ ne aut cx parcitate murmunaut ex abundantia
tumor in fororibus habeat locumifed iuxta apoflolo^ uita plus cuiq aut minus tribuatur:iuxta qcl exigit ne/
ceflitastno uoluntashit non iam altera fit cgenstaltera abundansried unaqna’qi ex ^uifionc con cede rti mo/
ueaturad dei laudem,Prouideantinfuper fictquibushic pietatis iniunčlus eft laborkit fingulis menfibus aut
hebdomadis fiuediebus parata fintrtam de his quae ^pueniuntkjj de his quar expediuntut:in capituio coram
abbatifta SC  conuentu (oro^ figillatim reddere rationem,^uod fiat faltem fcmc* in menfeine SC ipfarap ud ib
rores fiirti fim fufpcdte:&: eis ex negligentia male exequendi matei ia detur,

L iii

r:

cm

De comtnunitate & humanitate feruanda. (Eapi.iiii*

}c fi c  dci fponfa: fponfum IefumaPringite metibus mundis a terrcno^ contagione,*quoniam fecum in
) habitationc nihil pati tur cPe terrenu Jic fic apoPolicar fcemma: proučite peras & facculostut ncq 5  mar
»v Utpr P  npr!f-jntWcfe odus fit clauibusiut iam ex ipfis moPretur exteriow inditiislcb nihil habetur itrin

iunt;unoclauaanturiniotojutex nisqua:cu^ loror egeuiuuui

melioritasrakeram dominataltcra ancilla oPentetffed in omnibus žequales exiPant{quas um' fpofo nupta: cox
uoto ,pfeffe funt, Non quarrat obfecro filia regis filinc militis prareminere pompis terrcm^irtChrifh & apofto
lo^ cofortio,Non,nd 3 etro uili pifcatortBartholomams nobilis anteponitur a£hriPo:immo pifcatori tonus
mudi monarchiar traditur principatusJsfignitatibus carnis fpiritalis uita non egett& carnisauras-ChriPus in
fuo no quxrit coiugioJn feculo nubant paribus filia: reguifilia: militu praeminetias qrant SC  honoresUn mo -
naftcrio ucro oblita populi fui SC  domus fuaeJin domino folu gloriam quarrant1&: exultet:q> de maiori pracri/
picio motiš funt ad uita apoPolica fumptae.Propter qcf' admoneo uos filiadut qcuq 5  officia uobis domus a ma/
tre monaPerii impofitatlibeti animo expleatis,HiIarem,n»datore diligit deus.ncc uerecudenrur in uihbus no/
bilcsjnec illa recufennfed audiant fapiete.^ uato maior esthumilia te omnibus, Audiat &-ChriPufquid apo/
Polis de huiufmodi popis in ultima coena humana mete difceptantibus definiueritd^cges gentiu dominatur
coip: 8C  qui potePate habet fup eos benefici uocantur.Vos aut n5 fictfed qui maior e in uobis fiat ficut minor,
Et q praceflor eP:ficut mimPrator. Velane dodoris dodrina ex cotraria operatioeuilefcat: Patina lubinfert
ex fimilitudine quada cum interrogatione cocludens,Na qtn's maiortg recubitian qui miniPratfNone qui re
cumbitflEgo aut in medio uePip fumtficut qui miniPrat.Erubefcat figde Percus uiliflimui& uapor ad modi/
cu parens humana mens fe cxtol!erd& domus officia abnuen^a cžcteris fororibus fibi uelle feruiri, NamChri
Puscuiusgcncrationemquiscnarrarenon potefknon ucnit miniPrariifcd mimPrar^ln ultima cccna dilci/
pulorum ablucns pedest hoc fuis reliquit humilitatiscxcmpium,

IDe fimonia uitandatfn recipiendo fororcs. (Eapi.v*

IS jtSkePabilem harrefim fimoniarquacoi prauitatc diaboli moniales aPucta: comittutletiam in auditu hor/

JS reat uePra focietas.®iesi*poena;&Simonis uos terrcat prauitasf'? ox*PetrtChriPi uicarii adSimonemg
nuncj de udi ris excat auribus.Pccunia tua tecu fit in pcrditione,ExiPimas,n*donum deidhaberi pecunia.Bo/

*_■«**« itc? D««/Or«c C?r>ic tr\orr^tfyo^  rAmmnfTfiiHttmpiliTc. Ctrrsn

ti a clamatrg excutit manu ob omni munercJSC qui poit auip no abiidnec Ipcrat in pecunia:q iubucrtit ludiciu,
$iqua foroip inopiam ex fua abundantia fupplere defiderat iuxta apoPolicu ritum:omnia quar habet in farcu/
lo ante foro^ pedcs ponati&T cundis qua; habcbat in fieculo renuncians intraturatfiat ficut una ex minimis.&
fublato dotnino cum affedutomnia qua: portantur elcdis miniPratricibusdomus pra:bcanturlutexhis tri/
buant ,put uničuj opus eP.Nec murmurct quidem quae fua monaPerio tradidmfi fibi n5 maiori fumptu ad
miniPreturqcteteris qua:ex paupertateuenerutlneccxtollatur:Sw ccruiceereda more jfceminco improperet
carterisHetantum exfuisfacultatibusattulificlplusm.attulitfbrorpaupcrculatfiingrediensaffcdum habedi
dimifit:q quar multu afFeres domo iuperbiam tuIit*(Slorietur aut potius quonia diuiri^ qua: folira: futpoPcf/
fores przcipitare  in morteino pra:ua luerunt aduerfus ca'SC qu^ col ufu funt malailex fubucntione foroid fibi
fada: fimt bona:,A!ioqn melius fuiPet fibi cu parua poena cum fuis diuitiis in mundo permanendo danan:q
ipfas relinquedo in monaPerio ex6rra fuperbia ad infernum cu maiori pcena dcducfihumilicnturctiam pau/
pcrcstquse ex paupertate nihil fubuentioni domus potuerut cotribuerclficut Sč illaždč gratias & dco in humili
tate retribuantlp qux prius in mudo uiuere no poterant ex alienis laboribus habenttqu£E fibi fufftciuttficut 8C
diuites.Mi^ qde deinfcelicicoditioneJpluriu hominu.Eunn.nonuIliuiles dC abiedi in feculo:g quotidianis
laboribus (e ultra uires affligetes ( p uidu captando uiliflimolST uix raris fabis 8C  rapis cum rudi 8C  hordeaceo
panefaturan?ur,Gu ueroad ChriPimelam acceduntr& militiaChriPi fuicipiut:iua:egcflans oblitidautiora
qua:rutq milircstqui funt aPueti magnificis,Ha:c igitur oia in ChriPi & apoPolica uita locu no habcar.oes ex
miniPerio fint cotera:! nec murmuratoe pereantrfi abudanter fibi tribuant adminiPrates.Recipies figde natu
tx  neccfiariamccefTitatu limitcs no excedat.$i uero modicutdiPat ru a poPolo leruire domino in farne 5£ in fiti
SC  in egeflate nuditatis Sc  frigorisiira ut accepta cruce gradiatur poP ChriPu abnegans lemetipfum.

Deobedientia-exhibendapr^latis* Capi*vi»

i Ofo aut uos mortuas feculoiuitiis SC  cocupifcentiis čarnem crucifigere cum ChriPoJ&T gu^e iam cocpe/

runt ,pprio fefc uoto caPtarc fub pcrpetua: uirginitatisSC caPitatis (ppofitonn monaPerio uclutin duri/
ua lapidis fore cumChriPo fepultastatgj iuxta decretu fummi poPChriPum potificis Petrirqui ligadi folue/
dicp tenct principatum a dominoirefufčiranda^ irt gloria cum ChriPo fic deuotione firmeturucP^ propofi/
tum:ut fidcs 6Č fpes fit tota indco.tEaPigetaiasinobedientiacharitatis 8C  fraterniratis amorefimpIid:& cor/
de inuice fe diligentes attentius.Nihil ut puto Pultius eP nihil intollerabiliusrg peregrinos SC  aduenas prarci /
perc ciuibusl^ in loco non folito fe oPendere diredoremitineris:8£ de fcmitis*& de fccuritate itincrislde brc/

5 ^Si»

*vY\

UXC\UY\^c\\o

iu^vnviucAv^.
vu \e\uaS.tt\A\a
V\VV£\£ CQ\

^Vi\AV\&‘.

;*uu

T>r Qtc

OtUOUVR

utxs  Ghnftnsuk

V \\Ol\OYc£k\mO-

\c u\a\oup\xcv

Vudomusama#
uu \nu\VWno/
Vinftux\md^o/

doi

fiatfi,

m »iatur

v\\  Itcuiminor*
‘ ■ uim fubinfm

(.'U.N.oncc^mtc
vnpor ad modi/

tum.NaraCM
m a coctu diCci /

ntodmihor,

’ !l  ad A iir onem;
‘■ripfcuma.Slo/
ntijaippc  fimo-
■'Mi  /anftaSad
'cncroftascar/
t-lV.irum tipič
1'ucrtttiudiciu,

:  habetin faccu/
icxminimisi8č
ur!utcxhis tri/
.r.oii fumptuad
mco impropcrct
ideclum ha bedi
1  lusfutpoffcf'

•ti one foro&hhi
! lundo danari;§
nturctiampau/

, -V deoin butnili


n Cufiiauniicui  c*

o' 9 (juotidianis
it Ji  a' hordeacco

mobkdtkutiota

ibcatiocscx

i\ipičsfiqdenatu

,'nfjmcKinfiti ’ 1

555
fig

unčojjuLen;eAirepcrmuratur«LXoncnammu

res rcliaonis habittim geftanr& uoto obligata: nofcfitur ccenobio: per ciuilatcm SC ukos wčtus &

ccliana querant.Ha: figdcm extra manetcs in aliqua parte locellitcum onim 6nftitateS: modcftia admimflret
quxopus funt uobis:recepturx cum»Martha fortcm merccdis.(1flas autem uolo tales ieruitriccs adeficjn, ex con
licrfotioe uitx 8č habitunntcrioi fonditas monafterii prxdicctur.(^ uod fi ob nccdlaria domtis captanda exe/
untjnon cjrcumeant uicos in fabuhs.non tnarronarum aomos in potibusjfod omne opus bonu cxerccantfUtno
uttupercf monafteriu fu u.dum his non liccat fororibus intra dcgentibus fecr etis colloqui fobulatioibusTne alv
quid podit intrare extrinfecu&*qcF poflitobefle.Ba^ omniumAbbatifla domus curam aerat afllduamkie Sč ;p/
fx operentur.'quod non dcceat fonditateJHa: obicruantia^ Sč iciuno^ funt aftridx 1( ‘‘ ‘

difciplina: fubiaceant ferulx*(^ux fi emendari ex praui tate con tempferindin fandit;
cum non habcatžSč membrum putridum de fondo corpore exddatur«

S  Dc dulcedine conternplanonis crga diuina« (£apit,xxvi*

(Dlx filix Sč domina: mcxt(pofx domini mei?intus manetcs nihil fentiatfnifi piu Icfum, Huc paradifum
h\x  poflidcantiubi dulci Sč iocuda qete inefiabile trinitate intucant m focris litteriskhoris Iterfint ange/
sjdulcibus eo^i melodiis mifceand diuina in ecclcfia concinncndo myfteria.lnformct mete fancToig patriar/
chaaaSč patru antiquor^obedientia»ProphctaK oracula dulci meditatione cor accendantfad promifia fcelicia.
^poftolica documenta:fidci cunda detegant focramcntaJEuangelioit: codcxl{empcr ut fpeculu tcneamr in ma
nibus.Martyres fondi cunda fieculi aduerfa Sč tepefiates huius maris procelloft cu omnibus diabolicis ucrfu/
tiis:8č infeftationcs dxmonu doceant coculcare«(tonfefio^ prxcio fa deuotiojad dm?noiy conteplatione afltdua
afFedus aftringat*Regulare uita inftruat fondoj^ monacho^Jmira conuerfatidFrangere oem fexus mollicie
Sč fonda: uirginitatis feruare ^ppofitu^praciofifiirna uirgo uirginu cu cxteris uirginibus focrisJfemper edoceat.
® foelix focietas:o fcelices uos fi tališ ac tanti muneris non fitis ingratx«FcElicifiimx nimiu fi dicnitatcm udira
ipfx cognofat/s:qux oium regi Sč domino regtnx ipeciofe matrimonio copulata&pfum dumodo uelitis habc>
temercinmi;queangelicifpiritusuiderccocupifcut.® ineffabilisglona.fnfragili fiquide corporeideu intueri
potefiisJHic qfo:mens ueftra uigeat.Hxc dies diei erudct uerbutSč fcientiam hac nox indicet nodi. Angelids
choris fondoip (ocictatibus hic fludeatis intereffefut pofimodu in corporis cxitu : uobis gaudcntes Sč lxri tanq
notis occurrantdl fic feceritistnihil uobis dulciusfnihil iocundius:q his interefle couiuiis his pabul is fotiar#qbus
(emel dcguffatisiterrena oia amara ccrnunt^^ere tune claufura ccenobii cuius txdct metes uagabundaasSč dc/
uiasiuobis pro fumma deputabitur gloriarSč reputabit q exire limites rnonafteriitefle nccefie potius mori.|xp
to itaqt fonidcuote confulentkredite filix.Si iemel gufbiftis q dulcis efl: dominus: ad que acccdcntcs potcritis
ab eo illud audiretucniterK oftendauobis omne bonurSč tune oftendet uobis taliafqualia non ni fi mentes afifue/
tx.‘norunt,$cito qd loquor chariOimx.Na ut meam infipienda loauartego homunculus fic abiedusific uilis in
domo dominitadhuc uiuens in corpore angelo^ farpe choris interfuitde corporeis p hebdomadas nihil fonties
diuinx uifionis intuitutpoft multo^ fol te die^ (patia prxicius futuro^ redditus corpori fiebam <quid ibi ma/
nensfcelicitadshabebamttquidmenarrabilis dejedationis fentiebam!? teftis eflipfotrimtas quam ccrnebam*.
nefcio quo intuituTeftes funt 3č ipfi beati fpiritu^qui aderant.Teftis eft eriam confcientia mcalqui tantis bonis
ipfe f r uebattquot Sč qualis nefeit proferre mollicies corporis mei.

De claufura domus« <£apit.xxvii.
onteplationis dulcedine cor fecularil

cuio luuiiitituilundeopertantasmeditationcsSčdefider*« * ***-*«- «uiwn.ivie-

_; fn terrahifi mortuu fuerit femper fic (olu manet ut cecidit^čF fi moriat" frudu plurimu afFert.Sic charififi

mx  domum paterna Sč fecularcs ueftes relinqre:8č monachi nomen afiumere modicu ^deft hominiffi mes ip-
fo mifera qux in mudo habent" affedibus optenSč qux reliquxrat defideriis repetat.Exeunti ctcnrl.oth cu filia
bus 8č uxorc deŠodomis mandat'’ ab atigelis ne rctrofpiciatJqux ta preambulando reliqranuCuius uxor more
fceminapi qux femper petut contraria obuians madatc?ftarim efl conuerfotin fiatu a folis.Hac itacp uos doceat
qua pcena fint puniendxlqux : mudi uanitates affedant in monafteriiš«Na efficiunf infenfibtles fiatux folis : ut
iam nihil de fupernx cotemplationis dulcedine fentire ualcantlfed maneant in amarifudine fxculi:qux fxcu!o

ilo^i

im perepifcopum:

quem deus in uinea fua primum cufiode prxpofuit.(£ufiodiaf Sč per prxpofitu prefbytcrum;qui uiccm eius

tenet in locofnequss i  caute introeat:ncquisad minuendu pergat.Muro^ munitionibus fic undicp circuncinga

turlocellusča, uix auibus prxbeatur adttus.Sic tendanf muriin altu:cp non folu non liccat pcdibustfcd nec ocu

listqux intus oerun£'aonofcere«®fiia ferent" fortiter clauibusiclaues uero difponat epifcopus:ncquis nifi habes

ueftes nuptiafes introeat ue! exeat fine eius confenfmSit aut una uel plures feneftrulx iuxta difpofitionem epu

fcoptlfic ferrets uirgis ar fatx undiqt:ut uix digito pateat aditus.Fer has horis debitistaut necefiitadssaut xdt nca

tionis fiue rccreatioms caufatfandis fermonibus cum fondis uiduis :Sč aliis mulieribus quas ucfiium ha/

bitus Sč-Facirs tenues Sč pudicx reddunt Vencrabiles : forores liccat fimul loqui« Prohibitts Sč luipcdis

L  C vil


■A

inčunu OC CUvlUOlIlU niCIlUldnUi^tuijJtJi Uefe

De deteftatione preciofarum ueftium* (£apit*xxyiii*

Ropbeticus ille Termo nequaqp>feratur de uobisjfilia: copz  compofimcircuornata: ut fimilitudo tempih
8č dealbatx ab extra»ut monumenta qu£ ex auro relucenttlntus aut funt turpiftima SC  emunda cadaueri

t . ‘ C _iti tTUtti^Mku^n^iinlhte itnHn

bidinis. Affečtant pculdubio ut oculi uiroip au^ conteplantes a gemasitanoe tigatur in taciemmt oculo^ j U0/
rum nutibus facilius incitent ad libidinofum incendiu^ uid meretrix coisMonaris m margaritis SC  gemmis^
(^uid ad te attineČargentu SC  au^i?C^uid exaltaris in pulchritudine pannifNonne eft omnis caro cinis & fe,
numf^ ut uerius dicarrfmafla putredinisfabus uermium* H SC fcetidiffimum ftercusf^uid in te mirandumf
C^uid laudandu pueroip fpecftaculumfNonne SC fi laudetur gemaip SC metalk^ prxciofitas*quam fibi natu,
ra tradiditiiemper tamen cognoičeris cinis fcenum SC  ftercus imundumex imundo producftum ieminedS) fi te
uelles intueri uilifiima muliei)dfq uerecundareris in corpore quod tanto cultu excolis‘. Ipio etenim iumeto 8 L  be/
ftiis ter radaut es asqualis aut deteriorJntus eft unde glorierisjnon extrajn uaie ift o tam turpi thefaurum tcnes?
quem fumma cum diligentia colere debes:8C (eruare fumma cuftodia*Nihil ad te de uafc fičtili: fi turpis forma
fit extra?dummodo intus Tit nobilcantus fit pulchrum quod latettintus fitintegrum quod feruatur.

I De periculo ambitionis ucftifum, (Eapit*xxix*

p J Ropterea uos cbariffimx qux eftis fponfe SC  filias regis xternncuius regnu non corrifmpcturjnec aufere
»  tur ab eo.fitabintus omnis gloria ueftra*$edete ad dexteram Iponfi in ueftitu no exteriori Jfed interioride,
aurato auro charitatisKn fimbriis aureis*i*charitatis prxceptistfic undiq^ ueftis circundata uarietatibus ut iam
nihil in ornamentis de uirtutibus defit.$int myrrha gutta SC  cafia a ueftimcntisfut in odorem uirtutu SC uitx cx
terx  ad iančtitatem ueftram?adalefcentu!x currat de feculculn hoc honore ueftro delecfteminffili# regis xter>
ni.Hunc ueftrum decorem concupifcet rex uefter>8C fponfus.Sic decoratae adducemini in templum regislfic ie
cum manebitis in thalamo in laeticia SC exultatione*Tunc nafcentur ex uobis filn1qui non iam tcrram ied čadu
replebunt:quos pater conftituet principes fuper omnem tcrrarruC^ uod fi uos exterioip ueftium delečtarct am
bitioifi egreflas de feculi pompaide domo diabolfiSC de congregatione maloip populi ueftri:8C domus patris no
eftetis oblitae totaliter!extollentes uos aut de paretum dignitatibus aut de carnis proiapiatfiue de huiulmodi ua
nitatibus caduciifimis terras uaporibusfuti (blitum eft incolis terrx:protinus afturgens rex potentiffimus accin-
bbus fuper femur ftmrn gladio bis acutoicxpellct uos undicp uulneratas dextera fiiaide tabernaculo fuo ♦ Tune
acutiftimae eius iagittxqaerforabunt corda ueftra in amaritudinefquoniam uirga direeftionis: uirga regni fui,£t
poftmodum abiecftas de domo domini ueftri omnes deridebuntl SC dicent de fingulis ueftrum: filia babylonis
mifera!qux non pofuifti deum adiutorem tibnied iperafti in uanitate tua* Sede iam fuper flumina babylonis:
plange SC  fulpende in falicibus organafdum recordaris unde expulla esinam qua; folcbas cantare canticum lau
dis 8C lxticiae1modo plorasad terram alienam dedučla*

De con fideratione extremi dei iudicii* Capit«xxx*

bunt« jemper tuba lila terribilis ueftris perftrepet auribus* Surgite mortuimenite ad iudicium(ecce rex in tna/
nujaotenti uenietTa cuneftis uult exigere rationem»certe de cogitatioibus minimišlcerte de leuibus SC ociofis ucr
bisific redderc de fingulis rationem paratas non eritis:proiiciemini in carcerem cxteriorem*Audictis a iudicejrc
maled ičtx  in ignem xternum:paratum diabolo SC angelis i'

r ' ... 9 . T e

-  £2 --v*v air gtus ei us*

I  Dephiečlione exquirenda in ueftibus* Sapit*xxxi. ,

Eucor infceliciffimu:mesinfortunati!lima*.qux die iudicii ta terreda n5 meditat quotidie: SC  fi meditat
fatuiflimudi appetit qcq de feculo:8C popis eius.Nullo uos die:nulla uos bora tranfeant bxc oia« ^ uilb
t paries domus:quilibet angulus ueftris demonftreturin oculis ifta die depicftus*$i hžec non prxtermittatur
leeftiojtunc abiecftio ueftiumjcuius txdet mulierculas fatuasjuos deleeftabit * Tune rufticanus 8C abieeftus pan^
nuspurpurx prxponet SC  byflb,Tuc crafla SC rudia udarnina capitis&ftimabunt? ex ferids*(Lerte tata er it de/

formitas


formitas in melotisitanta groffities in cucullislcaputia tam mdi artificio ptarparata:^ fi fic fbrent fecularium i,
d umcntalar ti ficium panni brcni tcmporcperirec 01's indullria Jfta charifitma: decent monachasmo flridis ma
nicis pr^ciofis q 3  compofitis pannis lubtili udarnine eleuatis fuperciliisjcor meretricu non ta prsten dere q ha/
bcre.Non tales milimo monachastled peffimas meretrices SC  leortu u i 1  lffi m u*N o efhn.opus cadaueri bus mor>
tuo^i prarciofis SC  compofitis ornamentisVin lepulehris monumenta no indioent talibus t monafterii lapides n 5
appetunt gloria uefhum qua: fine peccato grandi minime pofiunt haberi« ftiltrionibus SC  luloribus reaum SC
principu feculi mol! s a funt relinquenda;Ioannis de piliš camelo^ mtcrcfl ueftiri.Pudeat igit religionis nomen
habere:& le cultu ueftiu hiftrionem oftendere«ldeoq3 charifiimas uolo uos mortuas fieculo:qua: totaliter mum
du calcaftis procedcre fic deformi SC  incompofita uelMq> fi impudicis oculis liceret intueri uosrrifus potius pro
uocarctur q cogitatio maladateor illos mentiri qui gloriantur le feruarc caftitatem t SC  in ueftibus lubricitatem
fedlanf 1  »Pannus itaq3 uefter ctfi albus SC  candidus tamen groflus SC  uilis fitUit SC  colorcadorem caftitatis intrin
lecumtuilitas contemptum terrenof^cxhibcant.Ha:c gloria monacha^rhoc fludium religiolarum mentiumU
hociudicium fponlarum dei reternnhoc fignum mortuarum fieculo SC  lepultarum cumChrifto«

De auftcntatc exquircnda m llraru. Capit,xxxii*

€ (S>niugatae SC  uidua: qux manent in fieculo^circa plurimatcirca laboriola follicitas finuquotidie circa fre/

quens minifteriu occupata: cunvMarthallaluentur per opera pietatisdefu miniftrantes in paupere: fram
gantemrientibus pane luulegenos SC  uagos domu inducanucooperiant nudoslinfifiant milericordiaru operi/
bustproculdubio tam fruduofis SC  bonislep impoffibile cfhcp deum non placent iratu^olligationcs impietatis
didoluancSi falčiculos dilIolucntcs: 5 č omne onus dirupant. Yos aute chariffima: qute meliorem parte imo op
timam elegiftis cum-Mariatfedette continue lecus pedes Jelurlacra^ Icriptura^ uolumina lacris reuoluendo le'
dionibusJLauate eius pedes afiiduis compundionis SC  gaudti SC  charitatis ac deuotionis lachrymistcotempla^
tionis intenta: dulcedinuGapillis cxtergansitcrreno^ omnium fliper fluitate percam expellentes decordeAu'
diatis de or&Iefu uerbum quafi gladium anccps pertranfiens cordaifcindens compagem membroi^ ulq; ad di'
uifionem Ipiritus.Hoc uerbu dulce erit faucibus ucfhisduper mel SC  fau u.Hoc uerbumiper quod fada funt oia
Hoc uerbum quod ccnturionis pofčebat deuotiotu t fanaretur puer cius.Huius uerbi duleedinent folum noruc
qui audiunt ♦ Hoc uerbum audire non pofiunt fonolcnti Sč ignauiaddediti. ^ uapropter charilfima^uolo uos
fingulis nodibus breui SC  duro flratu iacere in ccllulis ueftrisjno in plumis SC  mollibuslled aut in paleis aut ftra
minibus:fiuc in ligneis potiuscapfis q ledulistut SC  membra domatapotius ftratum horreantq affedenttpoti/
us lomni imminentis quietem magis compellat ncccfiitas q uolutas.$ic ob duriciem breuis SC  leuis occupet Ib'
poriq> non fit fas lolitis illufionibus nodiumimentem lopitam torqueri.

Dematutina' 5 C mododicendidiuinumoftidum* Capit.xxxiii*

D matutinas excubiasmcdia nox uos pr^parenN^ulla ex uobis dormiente reperiatlcampanilis fonitus,
5 *Jon ignoretur an fuerit ob (opordfed potius ob conteplatiois cxtafim.De ccllulis oratione prarmilTa me
dia: nočtis fumma quiete ad ecclcfia fingulac Ibrores aduemenreslfponfum dilečlu matutinis excitcnt laudibus:
ut exurgat in earu auxilium*Sic diftinčta; alternatim pfalmi lcčtionefi^ fiacra: proferanturl ut ob collifiones SC
hiams ac barbarifmostad rifum non prouoccnfi’ angelici (pintus.Sic Temper moderatus : qetus l . luauis lonus in
uocibusrut nulla pompainullaq3 carnalis delcctado habeatlocu.in diuinispraiconiis.Sumadeuotio crcbra fufi
piriaiSC lachrymas fundanSic morofiras:fic uelocitas tenead in modd:q> nec fafhdiu nec impeditio lmguafpofi
fit orirnNulla unq uerba qtuncunq3 utililTima proferanf lnterplallentcsdcd illud in mentis arcano fumma cu
diligentia ruminetur intrinlčcus:qcF pertradatur extrinlecus.Nullius efl: meriti orc diuina offjcia uerbofitare!
SC  milera mente qua: cxtrin(ecus immincPuagando circuire.Expletis uero laudibus matutinalibustnec tune fo/
nus arripiadncc differatur quid fponfus petidonibus fponla^refpondeatin capitulo mox atteds SC  deuotis lo/
roribusllančloRi libro^ deuota ledio de uoluntate domini lui pandafquicqd agendu fit.Et fic cedant illufiones
demonu fantafinata:qua: dormientes llludercnt.Ilico ledio alta fuccedat breuifiimalediotde his qua: ad apo/
dol icx  uita: inftrudione pertinennqualiacuq3 dilo pr^lenti opufculo pertradatol ut fic fingulis diebus:quafi
quoda bolo pia mens depafta dulcedine appctattncc retardetur fallidio&de modicis eximia cogitet ♦ $equam
tur ledionesfconfeffiones criminu in regularibus dilciplinis cora Abbatifla domus ISC  eteteris foronbus« Prodam
tur in publicu qua:cunq3 gefta funt contra regulares obleruantias SC  obcdientiaslut iam nullatenus quicq emb
datu: 5 i impune pertranleanNec lateat matrem forores uniufcuiulcp condido! quatenus SC  uerecundia SC  di/
fciplina quam mater imponitcirca futu^ tempus unaqu^cp reddatur aftuta.Extra uero capitulum aliquid de

a qualicunq3 uerbo uel nutu proferrežfit anathema.Hoc itaqi fincnox fanda claula difcedat.

De ordinc dicendarum horarurrfprimte tertite fexta: nomc. <£apit.xxxiiii*

Im  laudibus pritna: dies falutaris incmiattqbus expletis Tacr^ milfe myfteria ob fpofi pr^fentia fpofa^
irda ktificercharitatisdnebriet poculddcuorionis SC  fidci fatiet pabuloin couiuio falutari«Sic polimo/
du umcuiq3 comodu:aut orandilaut legedi fiacra uoluminatfiue aliter opandi q fanda funt« Deinde doda: pucl
lulas nouitias de euagefica uitatdc fandis moribusMe officiis domus:de regularibus difciplinis ufy ad refedio
nis hora lnftruat.PrSparenf SC  iterim cibi:qbus corpora rcfocillenf ad pnite mgmNullo unq deč odo  aiusne

—»uaummu-.am™«-..___ OflbuS- ^ ^ ,

nibus (actisipiiciač  imudmTurilfimu ualde e fidele SC  milu habere amicu:cui qcqd arcano cordis finu latet pti

iius rcfcretui\Nlon«min fuis Cx pe poteft homo negociistfecftum habcre iudicium*\duenicnte uero refedionis
hora;qua reddere corpori debitum natura compellitidiebus comunibus laudcs terna’ SC  fexta hora^prius deo
deuote foluant.Poftmodu cu omni modeftialbenedičtione ariAbbatifta pramilTa cibum fumant: parfčp mini
ftretJPoftq uero catera comederintfSč ipfa qua miniftrauerant comedan t:SC  fibi mimftret ab aliis.Gmm uero
ieiunii tempus refedione tardiore effeceridfacra myfteria mifla tertia SC  fex ta SC  nona prauenianncateris dio
bus poft refedionem nona dicatur hora ftatutalcum iam fol in medio gyro;dicm exhibet mcdium,

Dc cibis SC  ordinc comedendi. (Sapinxxxy*

q Vando.n.uos ad refedione hora debita adunauerit: in cibis ueftris minime refulgeat cocoru induftria,

* J^on cibo^i nobilitas appetitu moueatffed fames.No apponantincitatiua libidinuffed qua poflint farne
extinguere;aut legumina aut olera condianfi in oleo.Carnes uero folum fint ex licentia-Abbatiffe mdultte debi-
libus SC  infirmis;alioquin cuius fint faporis lgnoret ccenobium.®ua SC  ladicinia poft ieiunia debilitatis forori/
bus SC  pra^cipuis fcft iuitatibus permittatur ex gratialraro fciantur quat i  aquis orianttdč  uiuant:nifi parui pifci/
culiguk horridum fccius genetrix luxur ix SC  caftitatis carnifetfcum dei ancillis nullam habeat fortem(ideoq;
tanta fit in fumcndo fobrietas tanta ralifc|i parcitas^ut uenter potius conqueratur q gaudeatinon egeat in dige/
rendo ftomachus medicinisirudus potius uacuatio q nunia repletiolinducat.Nec cinguli ampliatioe fit opusi
ut SC  fic mens a dei meditationibus minime retardetur per crapulam:& corpus non egeat medicinis ijfit femper
ordinata SC  compofita in fuo modo commeftiomon fit in fumendo fercula tališ uelocitas faucium SC  tam uclox
mafticatio bolitcp? merito de ingluuie*aliqua poftit oriri fufpitio^on tam in comeftione cibus'q turpis modus re
prehendendus eftdEaspe ctenim in fabis SC  panibus hordeaci&nimia auidicasgrande peccatum caufat.Nequa/
q auidi SC  uagabundi oculi per difcubentes huc illuc uagandothanc uel illam magis uel minus denotcntconie>
ientem.N on prandentium numcrusanimum occupetuniufcuiufip«

W~  De fobnctate 5: iciumo (£apinxxxvfi

u Jnum quoq^ in quo eft luxuriaj fponfisChrifti tanq ucnenu fufpedu fit dPotius ftomachi languon& affli/

I * čtx  naturte debilnas confulatrij dcledatio aut ingluuies«Q uod fi fumerecogitpeneipfa neceftitas tune
aut fic debile uinutaut fic aqua permixtu prcebeat in potu&p nequaq ex fumofitatibus replctum capučridiculo
fa uel puerilia uerba depromat«Jacrilegiu repu ta c cbrietas in fcemina prcecipucjfed infinito plus in domini (po
fa.Noe denudatio uercndoipj&Loth inceftus ob ebrietate uos cautas inftituatfuos femper reddat timidas:fem/
perqj fufpedas» Vere credatis q> ignem portat in gremiotqui aftiduo utit uino ♦Nequaq quaefo inter mortuas
corpori quac oibus uoluntatibus (e abdicarunt proChriftojde guk horrcndo facinorei SC  ebrietatis imundicia'
fermo etia minimus habeat♦ Ventris ingluuies SC  cbrietas ta a \x  mfirmitatisrcj corporislcaufam SC  materia tri/
buuntftdeocp medicinale ieiuniu oem auferat languoretoem tribuat uirtute SC  gratiam«Hoc uos legiflator edo
ceat;cui lex non dač priu(qieiunium Čjdragefimale perficit*Helias in fortitudinecibi fubcineritii panis ieiunus*
per quadraginta dies perrexit ad monte dei oreb.C^ uid uero uirtutis contineat faci u ieiuniuja ueftro inucftige
mini fponfo:qui quadragenario peračto ieiunioitentatione diaboli uicinuiriNiniuita: no fileat:qui ieiuniiscoe
euaferutexitiu:8čirreuocabile dei mutauerunt fententia*Htec uos chariftimae imitaminKlčd aftequamini fapie
terme dicat? a dominomo eft hoc ieiuni u qcf eleghCaftigate membra ueftratfed nolite interficere(Ho caufet ieiu
niu uerccundiamt Ičadalu fit c.xteris*Non dolore capitis:5i debilitate coporis iacra: omittant lecboncsmcc ora
tiocs deficiatme necefte fitconteplationes deferere»Vnaqu£eqj Cux  falutis fibi per ieiuniu mcdclaadhibeat.Fra
gatur corpus iciuniis:caftigct in cella uerberibuslfi qcq concupiičit illicitummltiplicenf abftinentkadhibean

iuul

eri/

get fe contra dominamteiiciatur ancilla:dcnudetur:fatigetun& humilietur ad uotunn Si uero quietum corpus
ultra uiresmltra condecentiam uelitis exafperaredndignatum uos in foueam deiiciet indifcretas.Nil quippe po
teft habere uirtutis:quod indelčretio facit;quod imprudentia iniiciatjS^ improuifio docet*

/ Delečtionibusadmenfam* <Eapit,xxxvii»

Ic dulcia fano palato eloquia domini funt:q> nuncj deguftata faftidiuntdemper nouos generant prte fua/
uitate SC  dulcedinoappetitus.Vos femper ea deguftare dcccnNullo unq teporceft aborationecefiandu
beperuos orare apoftolus inftruit:qute non pro carnis illecebris uacare ad tepus obligamini uelutconiugat^«
Ideocp femper pro pofleoretisiut dum corpus faginatur cibo:faturetur anima Iechone^Non eft fasetia fa:cula/
ribus fimul cibum tererejSč inania uerba ručtare«$acram de ueteri teftamentotde nouo:de fancfto^ geftis SC  di/
čtis fingulis hcbdomadibus-.deputata foror comedentibus lečtionem legatitunc uniufčuiufq; mens fobria inte
ta fit dulcedini uerbi dei.fufpirct anxiatcum propheticus aut hiftoricus fermo dei feuitiam monftratin prauos
(Saudio replcatur immenfo:cum benignitas dei annunciaturin bonos*Refpiret fpcsjcum crgo poenirentcs in/
dulgentiam poffe exhiberi monftrarur promiflo uel fačlo*Erigatur fidcstcum in promiftis dcus fidelis oftendi
tur.Charitas accendaturtcum tot priuilegiis SC  muneribus ex Chnfti natiuitatejSC eius uita SC  paftione ac rcfur/
rečtionenoftra dotaturhumanitas:atq^ noftrautilitas fublimatur.Non refonent ueiba fed gcmitus. non rifus
SC  cachinnustfed lachryma:.Non occupcntur manus incifionibusinutilibustfed ex recordationc criminum tu/
dantur pcclora.Hic autcm frenis agitata farna rapacitas fobrietatis non excedetlimites:foribus uentris non ad/
eritcrapulatdemum ^ftuans libidonon noccbitquicq,

De operibus fororumtpoft prandium,(£apit.xxxyiiri f V o

Vmpto dcm'9 cibojnec tuncadeundu eft fcbulasl fed£hrifti exemplo cum dcilaudibus ad orada# adi -
oncs confurgantideocp in ecclcfia hvmnos perloluantJSteinde cii omni filentiotut facra ledio leda profi
ciatmt rncnd infčribant narrata»unaqua:c^ figillatim relcgat SC  confirmet aut in ecclefia de his»qua*didicit mc/
ditet:quon{q? Omilil diebus comunibusipoft prandiu horanona diebus ieiunio#;quou{cp campanella in clau^
ftro puKabif.Interim fi breuitas nodium SC  tempo# conditio SC  natura neceflitas excgerit*poft aliquam horu —-
faman qua legcndu eft poft prandium ucl orandudicct paulifper uolentibusqetepotius§ fomnckorpus rcfo,
cillarejut fortiusreddaf laboribuStPoft quietem cjuidem horanonadecurfauelpulfata campanella ; nequicq
ociofum podit diabolus repcrirelne uanis defideriis pateat cordiš aditusjaltcra Toro# libros fcribatTut ČC  manus
laborejSC mens diuino repfeat pabulo&iat altera cucullas foro#:& tunicas 8C  melotos* Plantas olerum plantet
altera in hortulojut crefcentes uobis prtebeant efcas*altera {črnina iadetierigantur arcok 4 ! ut IčminibusJaDtte fi—

antJnferatur frudifcrte arbores in infruduolistut ars uim repellat naturteJEx his refurgat mens proptcr uifibi -
lium h or u m infpedionem ad meditandum de inuifibibbus deiloriatur admiratio diuino potentite in {črnine
quod cx ficparuodic arido talita: magnitudinis*& uiriditatis SC  pulchritudiniscrcaturadormetur . Ex admini/
ftratione crelčat dcuotio:ex deuotioneieleuatia mentis.Ita ut iam ipfc hortulus fiat oratcrium,& creaturtc ifcn/
fibiics’creatoris magnitudinem pratdicenuč&ed cauendum cft potiflimelnc manus ueftiat quicq continaereau
deane.quod uanis ufibus poda aptara

v. De boriš udpertinis;& completorio*Capi.xxxix*

Erpcns mo# ois ociolus Termo expel!at de medic ueftrununčj rifoslnuncj cacbinnus cor uanu r pnuncict;
■ flc fančtftfic pudici fintačlus corporis cundčut mentis landitate exponann3eomo nepe cxterior?intcrio
ris iudex eft$ando uos in labordffando uos in opere debellantes diabolu uelpcrtina bora repcriattqua in eccle/
Ta fandi^deus laudeT offidis|i feftiuitatis cclebritasjfi nimfa debilitas comune ccenulam breueq? ad refocilk
tione potius q ad deledationem paratakefpertina: laudes dco rcmpediuius perfoluantf q ctetcris iciunio# die>

mA.  1 «1 d ^ -i *•*. 1  -B 1 t-4  /'(.♦•A ✓”3 -< Al  •* /~t.t -I * t  ■> .b. t 1  __ f_ _ .. ” ^  n /"* O •"

na:

gcfnsmel de aliis mirabilibus dei ledio deuota dicatjcui Tacccdantcopletorii laudcsiut ex his roboratar mcnres
diuino pabulo nodurnis fantafiis occulti!qi fallaciis diaboli occurrere no fonnidcntmec timeat dimicareiSč fic
a diuinis ob(equiis exortus dies:diuinis fmiat in laudibus.Poft completorium uero nihil aliud q Tlentiu fentia/
tunut fororcs quictx fcmone totaliter corporeis {en(ibuslquxin preetento tempore diuinis audierunt ledionb
bus ruminent mcntcjSč reftringant in corde*Ha:c meditans unaqusq; lua cellam adeat benedidione matris Tl

fponia pcrfenfčritexurgatjcedatq? lgnauk SC  {opori uc!oxexcubitusJnde protinus horrendum SC  tremedum
diabolo Tgnurn crucis apponacfponfi diledi iniioce£auxilium^\t,n/pon{lis^:elotypus qui nimio selo fpori/

Jam cuftodit:exurgct protinus in auxilium {ponk fua::lčuto circundabiteam ne iam timeat a timčre nodurno ‘ V
SC  cadent ftatim a latere eius mille SC  decem milia a dextris eiussnec appropinquabunt ad eam.Poftremo ange>
lis mandabižut cuftodiant eam in omnibus uiis fuisuie fortc oftcndat ad lapidem pedem {uum*
i De charitate {eruanda erga infirmas {ororcs.(Iapit*xL

Alnea# mollicižcaro fponfe dei non fufapiat.Ha# ufus caflis corporibus non competit‘ifatis nos ipfi ex -
perti quotidie qtus in membris noftrislibidinis ignis cxurat fentimustetiam Ti ignis fomenta anferantur
pro po{Ie*Nimis eft demens SC  fatuus"qui materiam prajpatans igni ad incendiu-non uult ut ardcatifta decent
miferrimas mulierculaslcu periclitantur naufragio partus»Tamen Ti extrema neceflitas infirmanti confulucrin
feruato omnispudiciti^ honorelcum omni madeftia fiarialias in {eruis dei taliacogitare fltnefas* Summoperc
leructur in uobislut erga infirmantes forores cu omni {ollicitudine ois exhibeatur cura ho{pitalitatis:& pra^bca
tur totius pietatis ob{čquia.Si periculu exigerittmedicu fobriu SC  pudicu SC  omni fufpitione carente q)tinus co/
fulantte qu^ mandaucrit fanitati cogruaiomni domus neceflfitatc pofl-pofta benigne fiant* Si uero delunt ne/
ceflarkucndanf qux’ monafterii funt>ne tpalealiqti'mifericordia#impediatopera*Nullalexcfca: uel potus;
aut ftratus aftringat infirma uel debile»Tamen follicite cauendu erime ingluuies gulofitatis Tub infirmitatis ue/
lamine fua comoda qua:rad8č ne infirmitas lub {pecie fanditatis corpus abftinentiisconterat ultra uiresine cor
pus duplici fi-adum Ttimulo apud luftu iudicem deficienSimpiu cnminet ccenobium SC  homicidam, Depute
tur cuftodes infir mantibus difcrcta: SC  fanda: {orores‘qua: follicite pra:caueant pericula;qua: iminere pofiunt u
firmisbequid al I q ual ite r.ton tingat aduerfii*®nera qua;{o non aggrauent {čruitrices*Sempcr-Ghri{Tum cogitet
in infirma (ororc latcntemifempcr fecogitentpofle in futu# talibus indigcrcilempcr lex illa natura aftrida te^
neatur finu mentislhominem debere aliis id exhibcre;qd' ab ipfis iple dcpolčercnNon inficiat quacfo bofpitalri
tatis opera murmurifed qcf fieri decet cum omni manfuetudine fiat iuxta apoftolum dicentcmjholpitalitatem
fedantes inuicem in charitate Tne murmuratione*

De audoritate epi {čopi SC  prtepofitžcirca obferuationes ordinis*Capit*xli.

CceuobismeadominaEuftochiu SCcxterx dilediriima:filkChnftii&:apoftolica uitam rudi&Ccraflo
Rilo his chartulis fcnpta'.fencx pater SC  ( ppinquus ia morti utpote cetcnarius in attatedcuoto aflčdu’ traf
mifinHoc {peculu atternu:p boe enigmatice i prte lenti uita foelicitatis uita unaquteq; filia#(aRidua meditatioe
ernat.non caufetgroflfitics corticis mcdulla tcqrendi contemptulnon impentus SC  ruflicanus Termo faftidiu

cix

4 »

VMuŽA.

»cncret.TaIia decent pocticas fabulas*Non eft opus pietatis SC  totius ucritaris legdrhcto^ pompisjfe omnia
mucnum interfunt Jx hac fingulis dicbus uelut ex deledabili ferculo fingulum uobis fumite bolumthuncn on
tranfolutiedojfed magna morofitate mafticadoihincinde tranftcrrepcr orat ut fen tire ualeatis dulcedincrmjd
tcor cternm uobis»q? ex his qus Icribuntur-di fedula fit meditatio*cxurgent uobis taliaiqualia lingua humana no
nouit^uancj SC  hoc imperfedum fit opus»Nulla enim tam fandauam iufta!& diu ,puifa cft conftitutio; q Ua >
in futurum plurimos non patiatur dcfedus^ qus aliquado coredionetoon egeauf ropterca,fiqd f hac normu] a
apoftolics uitdde rcligionis difpelarioefcorrectionc uel imutatione mdigetiepifcopo aut prspofito ueftro p re f
byteto fando comittol ut fecundu plcnitudinem fpiritus fandi di fpenfetjm u tettSC  corrigat»$ic itaq? chariffinie
fjl ix  fandos uiuite dieslfic-Chrifto nuptiali fcedere copulatctut non uacua lampadc paratas uos femper medla
in node cum uenerit fponfus uocaturus ad nuptias inueniat:ncquaq uobis per extcriora queretibus oleumTne
tanq fatuis cx tarditatcjthalami ncgctur introitus.Senedutem ueftri deuotirHieronymi;fandis ucftris iuuate
orationibus«

/TFg iftola fine tradatus fandi*Hieronymi ad uirgines dco dicatas de inftitutionc uirginum;qua: in aliis exepla
ribus ad-Mautitum filiam mlcribituncuiusdumrnarium fubidtur argumentum*

^rgumcntum

Irginitate gradem jaboriofamqj uirtuteirfe ultra naturam pene corpoream laudatSč eftertex myftica
fandosi uirginu c6fecrationqexfpirituali fponfaip denominatione!& fublimiori retributione: SC.  uirginis
ex quanafccretur eledioc* Huic autem quia per fe fola fufticitlobfer uatione diuinoR: mandatoip monet debete
cotungiiga gloriari neqd de confilio^ui negligit fcruare prasceptum*propones tres fpecies fiue uirtutes quibus
regnum cslorum acquintur»Pudeticiarnfcilicet?conteptum mundi atq; iufticiam:doccnsiIlasitaconexaslut
unstproptcr alteramtlufticiam autem aicit dupliciter cuftodiri fi recedatur a malo: SC  fiat bonum(«bi piura de
opcribus mifericordis lterferitjfubdens quantum periculi fit uel in  unius tranfgrefioneprsceptčprimoip pare/
tum exemplo cofirmans ;  qui adhuc uirgines deliquere:& non propter efum ligni fed tranfgrcftioncm mandati
funt morte muldati. Ac  uirginalem conuerlationem inftituensfcxponit illud apoftolh innupta cogitat qus dci
funnquomodo placeat deorat fit fanda corpore SC  fpirituidocens qualia fint uirginibus meditandakjus dei efte:
dicantur ♦ Bcinde quomodo toto corpore efte podit a capite per fingula membra-ipercurrcns ac monens'<quali
fit fanctificatione mundada. Tune uero profequitur quomodo fpiritu fanda dicatur!qus nec mente delinquid
necetia dimifit:docens nefas efte cScupifcerccp crime e fierhSč fponfam fponfi exeplo feculariu fe deberc mori
bus coformare;& a domefticis-Chrifti eius moreš exqrcrc#d extremu ifinuas čjlibus uirgo Chrifti ornari debe
at ornametis:qbus difciplinis lftituilut cotepta nobilitate terrena cadeftispris: SC  fpofi digne filia heaf SC  fpofa.

Epifto

la*


4

jT anta in cadeftibus beatitudine uirginitas fanda poflidcattpoft fcripturaie teftimonia ecclefia: etiam
confuetudinc cdocemur:qua difčimus peculiare lllius fubfiftere meritu: cuius fpccialis eft confecratio
Nam cu uniuerfa turba credentiu paria dona grada pcipiat:& iifdcm oes benedidionibus gloricntur!
ifta: aliquid ^ppriu pra;ca:tcris habenteu deillo fando SC imaculato ccclefifegrcgc!quafi fandiorespunorefep
hoftias pro uoluntatis fua: meritis a fando fpiritu cligunt :Si per fummu facerdote dei ofteruntur altaridfdigna
rc uera domino hoftia id  prajciofa aninialis oblatiot&; nullius magis q fua: imaginis hoftia placitura^e his eri a :
apoftolu dixifte reor:<Sbfecro aut uos fratres per mifericordia deijut exhibcatis corpora ueftra hoftia uiuente 1 '
fanda»tleoplaccnte*Poftidccergo uirginitas&qcP alii habčt;5i qd' aliinohabenudu SC comunem SC peculiare
obtinet gratiamfSC ^pprio ut ita dixcrim cofecratiois priuiIegiotgaudet*Na S^Chrifti fponfas uirgines diccroeo
clefiaftica uobis pmittit audoritas*S>u fponfam modo eas domino cofecrattuultoftenderc uel maximecas ha/
bitu ras fpirituale conubiu:qua: fubterfugiut carnalc cofortiu!8C digne deo per matrimonii coparatione fpirttali
tercopulant :qua; eius deledationis caufaconubia fpreueruntJn hisqmaximelillud implct apoftoli.C^ ui aut
adhasret domino;unius fpiritus eft^rradc & imortale pene ultra natura corporea fai guar cjuxuria:& concu/

cunq; prrefentis uitm comoda funčpro nihilo fpe futura: beatitudinis coputare.Magna hxc  ut dixh 8C  admirabi
lis uirtus eft*Et no fmerito magnitudine laboris lui'Unigeniti prmmio deftinat*®abo inqt fpadonibus meis do/
minus in domo meat& in muro meo locu nominatum meliorda filiis SC  filiabus Ifrael nomen Sternu dabo illis
q d' no deficietjde qbus fpadonibus dominus repetit dicesSffuntm.fpadones q feipfos caftraucrut^pter regnum
crloPe.Magnus qdcm eft pudicitim laborKed maius pr£emiu;tpahs cuftodiatfed remuneratio Sterna cfU$c his
8C  beatus-loannes apoftolus loquifi*qj ftquunt agnu quocuq^ icrit*Q^uod ita intelli^endu putdnullu c/s locu
in edefti aula claudendu:5č cunda cis diuinafe manfionum habitacula referandajed ut illuftrius uirginitatis
meritu clatcat;8č q deo digna finmanifeftius intelligi poftifillud cogitc^p dominus SC  faluator nofter deus cu
r pptcr humani generis falute homine dignaretur afiumeretno aliud q uirginale uterum elegerit.Et ut huiufino
di plurimu fibiplacere monftraretfecpudicitis bonum utriq5 fexui intimareturiuiroinem matre habuit uirgo
manfurus Jn fe uiris;fčd in matre foeminis prsbuit uirginitatis exemplum:quo demonftraretur inutroq; fcxu
beatam integritatem diuinitatis haberi )SC  plcnitudinem meruiflcidum totum in matre fuit;quscquia habcatui
in filio.Scd quid ego fttago cxcellcnsac fublimc pudicitis merit um reuelarc:& aloriofr uirginitatis bonum
oftendcre:cum de hac re plsrofcp perorafte non ncfciatnfiEt eius beatitudinem manifcftifiimis rationibus

^ comprobanc"

#omprobaf!cfEt nulli fapienti uehire in dubium pofleeam rcm tam maiotis eJle meriti:Čj[ (it amplioris taborišč
(^uifquis etia pudicitia aut nullius pra:mii:aut parui exiftimat:ccrrum eft lllum aut ignorare aut non uolunta

-- ---- fe/VAiV |/1V^/A1V V(MVUUA»A& Ml***^. 4V1 Mtil JLv#/ 4

ucnt auxilioiUt mellis fpccies nifi caera^t cuftodia:& fauoi^ celluhs con(cruetur:«3i ut uerius dixerim nutriač' na
turale graria perdidSč pfiftere pet feipfam no potificut St  uini fpedes:qd' nifi boni odoris uas ftcdč  reparatis ere/

cun<aamandamlcg,s{craauen&quiuitinonhabucrii:cdcftisrcgai„5potcftc?]cr,of&ffo f rl™ - q
tui:(cdLmnquiq;rcgnabunt.NihiI.n,uirgini t a5lbIaprofia , cž(]ua:cflc(lisrc-gn!gIona rperat^n.T^a^u!) 1 !?,"

bucr.A-u.prom.ttat perpetuau,tapet quacaleftis regi,,pmn.u noffidet Intcerao o« Dud.c .n in '“° r

<pfouat : «c,usrcmunerat.oncmadc,iqu 1 tatcrpcrar.tibusrn,andatoR,funtcurtod i icndaDr;mp r t^?

fe  caftitatis SC  contincntia labor m .mtudcducJlpra maclatu uel f Lcp,u dtu.rg.nLre ap.clsSege'

ergo uirgmitate (cruandmagis faciunuq prxceptu fit, Yunc,n, ^deritjuagis fecifle q iuflum eftjfi qd’ iuflum eft
feceris.Nam quo plus fecifte gloriaberislfi minus aliquid no facias?£upiens diuinu implere cofiliu: ante oia fer
ua mandatu* V olens uirginitatis prxmiu c6fcqui:amplečtere meritu. uitadut tua caftitašremunerari poftit,Ma
ut uitam pršile t obferuatio mandato^jita ecotrario generat prxuancatio morte*£t qui per pramaricatione in
morte fuerit deputatus'uirginitaris corona fperare non potcri ! t#eq^ pudicitia: prazmiu cxpectare coftitutus in
poenaJTresm/unt fpeciesper quas regni cxleftis pofteiTio innoit ,Prima eftpudicitia * Secunda mundi conte/
ptus»Tcrria uero iufticiasqux ut conexac plurimu fe poflidentibus prxftanriita poflunt diuife difficilc prodcf/
feldu u.naquxq 5  ea^ non ( ppter fe tantu fed ptopter alia efflagitatfjn primis igif quxritur pudicitia:ut facilius
fubfequat mundi conteptus(quia ab illis mundus coteni leuius pot:qui matrimonii nexibus non tetienf Mun/
diueroconteptusc>:poicit7utiufticiaconferuct:quadifficilcexplcrepofluntfqui faeculariu bono^cupiditati/
bustSC mundana^ uoluptatu ncgociis implicand *(^_uifquis ergo poffidet prima fpecie pudicirixte fccundam
qux eft mundi conteptusmo obtincepene fine caufa poffidet plimam quando fecuda non habet^ppter quami
dfjta eft prima»$i prima 5c fecunda habeat:cui tertia qux eft iufticia defitlfruftra laboratJ quonia fupiores dux

—-•-. ^  m  “' #J  “  . “ J -—-— J, eamhabe*

: couenitind

cuftodias?C^uia ut prima fpetiespp fecunda eftjita prima St  fecundappter tertia*qux fi non fuetitjnec prima

nec fecunda pficict.Dicas forfitaidoce me ergo quid fit iufticiaiut cam fi cognotierim facilius implere fufficiam
Sica breuiter-mt ualcoiSč uerboip utar fimplicitate cornuniu?qa caufa de qua agimus tališ eft:qux difertioribus
facundix fermonibus nequaq debeat obfcuraritied fimplicioribus eloquentix narrationibus:pandi«©mnibus
*n*in comune ncceflaria:c6muni debet fermone demonftrari.lufticia ergo non eft aliud;q no peccare^so pccca/
r  e audegis pr xcepta (eruare*Pr^cepto^ uero obferuatiokluplici genere cuftodit (ut nihil eo^ qux phibentur
facias!&: cudra qux iubenfjimplcre contendas*lloc eft qcf diciKrccede a malo St  fac bonu, Nolo,n,in hocputes
coftare iufticiarmut malu lion faciaslcu SC  bonu non facere malu fit.'8č in utrocp lcgisprxuaricatio cotinctdquo/
niam qui dicit rccede a malo:8č ipfe dicit fac bonum,Si a malo rccefteris:Si non feceris bonu*’ tranfgreftor es le/
gis:qux non tantu in maW ačluu abominationeffed in bonoip ope^ perfečbion^coplcf ,Ne(j,n,hoc folu ribi
prxcipiffut ueftitum non fpolies fuis indumentis: fed ut fpoliatos opias tuis ueftimentis,Neqj ut habenti pane
non auferas futefed ut non habenti tuu libenter impartias*Neq 5  folu ut paupete non rcpellas hofpitio fuccfed
ut pulfunvSč non habente recipias tuo.Prxceptu eft,n,nobis'flerecum filentibus^uo cu illis flemus! fi in nullo,
eo^neceflitatibus parricipamusfncc aliquid cis in hispropter quas lachrymanf caufasfprxbeamusauxiliumf
Ncq],n*flctuu noftro^ deus infruchiofum humorem quxritifed quia lachrymx doloris indicium funtaiultite
ita alterius anguftias fentire ut tuaslSč quo tibi in tali tribulatione fi efles:fubueniri cuperesfita alteri ipfc fubue/
niasipropteruxcucp  uultis ut faciantuobis homines bonarita et uos facite illis»Nam cum flete flere: St
nihil cum poffisflenriconfcrre:fubfanarionismon pietatis indicium eft, E)eniqi faluator noftercumiVIaria SC
MarthaLazari fororibus fleuitfe immenfa: mifericordix affečlum lachryma^ contriftatione;monftrauit($C
ueras pietatis fdicia!mox opa fubfecuta funt;cu fiifčitatus lasaruskuius caufa lachrymx fudut;foronbus uiuus
redditf .Et hoc fuit pie flere cu flenribustocafiones fletus auferre $ed quafi potens inquie^fccit^ed ncc tibi aliqd
ipoflibileiperaturJmpleuit oix qui quod potuit fecit,$ed ut dicere cceperamusfnon fufficit Chriftiano a ma/
lo fe abftinerejnifi etiam bono^ opei^ officia pcrfeccrit,Quod illo uel maxime teftimonio comprobat :quo co
minatur dominus xtcrni ignis rcos foreiqui quis nihil malt gcflcrintinon feccrint omne qd' ponum eft diccns
Tune dicet rex hisfq ad finiftra funt,E)ifčedite a me maledidi i ignem xternum:que prxparauit pater mcus

dia

6 %*

pta erančnoluerunt implcrc.Vnde aduertendum eitquam ipem nabere ponunt*qui adnucahquid co f -
qua: prohibcntlcum etia i\\i xterni  ignis rei funtom non fecerunt iubenGNokn.in ho c ribi bland ^r
aliquanonfecerisfcufcriptumclh^uiuniuerfamlegemferuaueritbftcnderitautinuno;fadusefto 1

reusAdam,n,remelpeccauit&mortuuseft:&tutcuiuerepo(reexiilimasilludfepec6niittcns^(falium niUm

femcl perpetraflet occidftAn grandc lllu comififte crimen putcsunde mcrito danarus eft acriorft Vid ^

go qcffeccrit contra mandatu m: de frudu arboris edit^uid ergopropter arboris fm<Wdcus homZTi
dauitfHon propter arboris frudu deus hominem morte muldauiufed propter mandati contcmptuiron «
agit dcqualitatc pcccanried dc tranfgrcffione mandarini dixitAdx ut de frudu arboris non ederečinf V
prtecepitmt non maledicasmon mentiarislnon dctrahasmec detrahcntcs auftulteslut non omnino iureVn™?-

ClC-f^OČU^pUlCLl i.v uui£iimiu 1111 Ulagu uuw.nu.) u«iauuuutv.uumuo čUUC peCCatltlsISC

propter pcccatum fuum morientislretrahat: exemplo«Tibi uero poft tanta docuiuenta:poft legefpoftprophe/
tasjpoft euagelialpoft apoftolos fi delinquxre uolueris:quoindulgcri poftitiignoro.An tibi deuirginitaris prx
rooatiuaplaudebisfMemento Ada&'Euauirgincsdeliquifleinec integritate corporis profuifle peccantibus.
Virgo qux pccce&£uxrion Marix coparanda efhNon negamus in prxfenti tpefremedium pcenitentix ♦ $ed
hortamur magis prxmium fperare deberc*q ucniatmVurpeefhn.illis delidi indulgentiam poftuIare?quxpal
mam uirginitatis expečtant:Sč illicitum aliquid incurrcre;qux fe etiam licirišcaftrauerunt« Licitum quippc eft
matrimonii confbrtiu inire^C ut Iaudandx funcqux propterGhnfli amor etSC  cxleftis regni gloria copula con
tem pferunt nuptia^Bita danandx »@« funttqux propter in contincntix uoluptatemfnondu deo iundxfreme/
dio apoftolico abutun ttfErgo ut diximusfqux connubia ličita ut illicita-ffpernunt^eiufmodi aut fi iurcnčfi ma/
ledicantjfi detrahantlfi cupiunt alienatfi detrahentes patiunt audirelfi malu pro malo reddantifi auaritix in m

bilia:quxcuncp bonx tamar.li c|ua uirtusdi qua iaus dilciplinarifta lunt dominnC^ux fandx ucrx apoftolico
uirgincs:dic nodocp meditant & cogitant,B>omini eft etiam regnu cxlo^:domini eft refurredio mortuorum?
ddmini eft imnmortalitasrincorruptioidomini eft fplendor folis*qui fandis promittit:domini funt plures fan/
do^ in colcftibus manfionesMomiui eft frudus tneeftmus:^ fexagefimus*& centefimus.Hxc cogmnddt  qui
bus poftin t operibus pmcrcrKqux domini funtfcogitant.Somini eft etia lcx noui & ueteris teftamenrifi quibus
oris cius cloqa fanda*cfulgentd^ux fi qux uirgines fine intermiftionc meditant^uo domini funecoaitatJut
ipleat in cis pphcticu llludlfundamenta xterna (iipra petra folidata:^ mandata domini in corde muliens fan.
dax$cqrur quo placeat deo.Beo inejnon homimbustut fit fanda corpore ČC  fpiritu(hon dixitut fit fandamd
brofaut corpore tantujfed ut fit fanda corpore S i  lpiritu*Mebru.n;una corporis pars cft,(£orpus ucroloium co,
pago eft mebro^.Gu ergo dixinut fit fanda corporcioibus mebris ca fandificari debere tcftatuftquia non pro
dent fandificario cxtcro^i mcmbro^ifi inucniat in uno corruptio Etia nonerit fanda corpore qcPexčibusco
ftat mcmbris:qux uel unius fuerit coinquinatione pollutaiSed ut qd' dicotmanifeftius & lucidius fiat:quocuq?
fit oium membrofg purgata fandificatiOnefe lmgua tantumodo pcccctiut teftimonium falfum dicadnunquid
Isbcrabunt oia membraunum^n propter unuiudicabuntur & cotcrafErgo fi finealiorum membro^ fandifi
cationc pudicitia nihil prodcritecu in uno fit uitiulcjto magis fi diuerforum flagitio pcccatoie oia corrumpaturi
unius ni hi 1 proderit mtcgritasf V nde Sc  quxfo te uirgojne fola tibi blandiarismecp in unius membri integritate
conridastfcd fccundu apoftolikotiusconferua corporis caftitate ♦ Munda ab oibus inquinamcntis capucquia
crimcncfriillud poftehrifinatis fandificarionemlautcrocfiautalteriuscuiuftibetpiometi fu cofu el puluerefor
didariraut aurotaut gcmmisfucl cuiu(cunq^ terrena: crcaturo fpcciejcu quo Ccxleftis ornatus fplendor effulgeat.
Grandis quippe eft diuinitaricontumeliatmundani 5C  fiecularisornamenti prxlatio,Munda fronte: & huma^
na non diuina operaerubcfcat:5i illam confufione recipianquxnon pcccatumftcd gratiam dri paririfcripmra
dimna Cficentc.Eft conrufio adducens peccatumrSč eft confufio adducčs dei gratia.Munda collum: ut no aurea
reticula capillus portctrSč fufpenfa moniliajfed potius illa ornamenta circufera&dc quibus fčriprura dirinMifri
ficordia K  ucritasfnon dcficiant a te*Sufpendeautcm illas in cordcJuclut in collo tuo. Mnda oculos dum eos ab

i-imni

omtii concupilccntia rctrahas& ab intuitu paupcr^ nunquam ancrtas-& ab omnibus fucislibcrosadea qux
dei funfcdadacuftodiaStMuda linguam a medacio jquia os qbn mentitur occidit animam.Muda eam a detra/
dione:iurametot&: periurio.Nolo prapoftei^ ordinem putes?q> prius a iurameto q a periurio lingua dixi de>
bere mudari(«|a tuncperiurium facilius fugiesifi in toto non iuresrut impleatur illa fententia»<Eohibe lingua
mam a maIo:8č Iabia tua ne Ioquatur doIuJEt memor efto dicete apoftoloibenedicite SC  nolire maledicereSed
SC  illius crebrius reeordareluidete ne qs alicui malu malo reddaune^ maledičtu pro maledičtblled e cotra/
rio benedicetesiquia in hoc uocafi eftistut Benedičičem h^reditate poftideatis«Et illudŽqs aute in uerbo non
oftendit fratrejhicperfečlus e.Nefas eftmmtlabia ilfa^bus dominu c6fiteris:rogas1benedicisf& laudasialicu
ius polluatur fordc peccatfiNelcio qua cofcientia ea lingua qs dominu rogat:qua aut metitur 1 aut maledicm
aut dctrahitJLabfa fenčta exaudit dominus.& ipfis annuit cito pra:cibus;quas lingua imaculata pnuciat« Mu
daauresmtnonifilermonibusfenčlis 8C uerisaudiiupr^beanSutnunqobfcoenaautturpia&cular/aq? ucr/
ba ftifcipiatiaut alique de altero audiat derogatet^pter illudfccf fcriptu eft:$epi aures tuas fpmisJSi noli audi -
re linga ncq libeteriut cui eo habere parte poiiisfde quo dicitttrf quonia auditu 8C  uifu iuftus eratihoc eft nec au
remec oculis deIinquebat,Muda manusineporrečbe ad accipiedu fintiad dadu aut colleddinec ad feriedu pa¬
rat*: led ad oia milericordi* K pietatis opera fetiš pmptae.Muda pedeslne lata 8C  ipatiofem uita pergat i qux
ducitad Ipledida fe:culit& pra:riofec6uiuia(fed ad arduu magisanguftugradiatur iter:qcPteditad ca:lu*quia
fcriptu e.Iter reduJfacite pedibus ueftris.Agnofce tibi a deo artifice n5 ad uitia led ad uirtutes mebra formata«-'
61  cu uniuerfos artus mudaueris ab omni fordet& toto fueris mudificata corporeiftuc tibi caftitate intelligas gs
futtir£8č cu omni fiducia palma uirginitatis expečtes«C^uid fit fenčta efte corporejbreuiter cjdemjfed plane
expofuiOe me arbittor.Nuc quod feqtun& fpiritiftiofle debemus(feoc efttut qcf opere nefas eft fkrimec cogi/
tatoc percipere.Illa.n.eft tam fanda corpore q lpjritu1qu* nec mete nec corpore delinqt«fciens etia cordis fpc
culatore efie deu.Et iccirco fetiš agit ut oino etia aiam cu corpore mundam habeat a peccatolfčies fčrip tu cftei
omni cuftodia lerua cor tuu.Et ite^:B>iligit dominus fenda corda; accepti funt ei immaculati«Et alibi:Beati
mundo corderquonfa ipfi deu uidebut.Cfjiod deillis dici arbitror:quos cofcientia nulla redarguit culpa pec/
catiide quibus Sfloane in cpiflola dixifte reor»Si cor nofti^ no repraehedit nosifiduciam habemus ad deufe q
cuq; petierimus^accipiemus ab eo«Nolo exiftimes te peccati crime fugifleifi uoluntate non feqtur effcdus cu
fcriptu fittqcuqi uiderit muliere ad cocupifcendumham moecchatus e eain corde fuo.Mec dicastCogitaui qc?

SC no fcci1qa etia cocupifčere nefes effequod fieri crimen eft, Vnde 3C beatus Petrus praccipit dicesfeias ueftras
caftificateJqui fi nulla anim# coftupratoem nofletfnec caftificari ipfen>defiderafle^ed illum locum quo con
tineturihi funt qui cu mulieribus le no  coinquinauerunCuirgines«n,pmaferut«hi fequuntur agnuquocuq^ ie<*
ti&Attčtius cofiderare  debemus 6C  animaduertere: fi folius itegritatis dC  pudicitiae merittfifli diuino comitatui
copufetunSi per omnia ca:lo^ tabernacula difcurrutlan SC  alia finr quibus adiunda uirginitatis tantse beatitu
dinis g]oria&ofequatur«Sed unde hoc Icire potcrimus?Ex cofequenubus nifi fellonin quibus fcriptu eftlfei etn
pti funt ex omnibus primitiae deo SC  agno*& in ore ipfo§£ no eft inuentum medacium fme maculam«funt«Vi/
des q> no in uno uirgines tantu membro^ dominicis referantur inh^rere ueftigiis.fed illi qui ppter nirginita/«
te ab omni cotagione peccati'immaculatam gerut uitaficcirco uel maxime uirgo nuptias fpernittut du fecuri/
or cO:<faciliustqd' etiam a nubetibus quxrituffeb omni le delidocuftodiatt& uniuerfa legfs madata perficiat.
Nam fi no nubafl& ea nihilominus feciatt-a quibus& nuptx efie iubentur immunesmo nupliffiquid pjderit*
C^uanq.n«nulli chriftiano^ peccare liceat:^ omnes quicucp fpiritalis lauacri fandificatione purganturlim/
maculata decurrere coueniat uitammt ecclefiadtqu£ fine maculaifine rugaifine aliquo eiufinodi elTe  defcribit'’
poflint uifceribus intimariimulto magis tame hoc uirginem implere necefle efltcui nec maritilnec filioi^lfnec
alterius neceffitatis caufe ( phibetrquo minus diuina fcripturam perficiaftnec fi peccetialiqua poterit excufeti/
onedefcndi*® uirgo lema ppofitu tsbi magno preemio deftinatmPraecIaifoeftapud deum uirginitas 8čpudi
citix  uirtustfi non aliis peccatu^ SC  malojp lapfibus infirmetur«Agnolce ftatum tuumtagnofce Iocumlagno /
fce ^ppofitum.Chrifti fpofe diceristuide nequid indignu ei cui defpofata effe uideris^dmittas.Cito Ičribit repu
diumtfi in te nel unum uideat adulteriu«(^uaecucp humano^ Iponfalio^ pigneribus fubarratur.fhtim a do >
mefticisia familiaribusiab amicista leruulis Ipofi 1  follicite K diligeter requiri tiquales iuuenis habeat moresJn
terrogat quid potillimu diligat:quid accipiat libenter?quo ulu uiuat:qua fe coluetudine regat j quibus uratur
dapibusdn quibus maxfme rebus deledctut*SC gaudat.C^puee cum didiceritlita le in oibus temperatiut fponfi
moribus fuum oblequium fua dtlediolfua iocuditasifua uitaslua diligentia cocordet ♦ Et tu quoq?Chriftum
fponfum habensta domeft/cis ac familiaribus eius (poli tui moreš interrogatSC ftrenue ac follerter inquire: in
quibus prarcipue deledeturtqualem in te copofitoem ueftiu diligaticuiufmodi concupifcat ornatu«E)icat ribi
ems familiariffimus^ > etrus:quinecnuptis quide corporalem fe|> Ipiritalem promittit ornatufficutin epiftola
fuatlčripfiuMulieres fimiliter liibieda: fint uiris luistut fiqui no credut uerbolper mulie^t couerfanoncm fine
uerbo hicrificentuncofiderantes in timore caftam couerfationem ueflram:qua^ fit no extr/nfecus capillatu/
ra aut circudatio auritaut indumenti ueltimetorucp cultusf fed abfconfus cordis homo in incorruptibilitate qe
ti 8čmodelli Ipiritus i  q efl in conlpedu dei locuplex*Eh'cat SC  alius apoftolus beatusPauIustqui ad Timothe
um feribens cpiftolamieande fideliter fcemina^ difčif>Iinam'teffatur«Mulieres fimiliter in habitu ornatoku
uerecudia Sc  lobrietate ornantes femo intortis crinibusauroiaut in margaritisžaut uefte precciofatfed quod de
cet mulieres .pmittentes caftitate per bonam conuerfetoetmUed forfitan dicasfcur hxc  apoftoli uirginibus no

M cxi

iuflcruntf^uia non neceftarium iudicabantmc tališ uirgimbus coinmonitiopotius iniuriacjemendatio ui/
deretur,$ed nec eas nunq tantac temeritatis fore crediderundut nec nuptis quide concefiatarnalia omamen/
ta SL  terrcna praefumerent.Re uera ornare fe SC  componer&uirgo debet.Mam quomodo fpdfo fuo placete po,
teritfni fi eompofita SC  ornata procefterit?(5)rnetur plane fed interioribus ornamentisjfpiritaliternoncorpora/
liter eomponatlf quia dominus no corporisifedanimae decorein illa defiderat£rgo SL  tu quaecucp animatn tu
am dili^i SC habitati aChrifto cocuptfcisfomni ea diligetia copone:8C fpiritalibus ornametis exorna«Nihilin
ea fcedum apparcat.Refplendeat auro iufticia::8C gemis refulgeat fanditatisf8C pr^ciofiffirna margarita p u/
dieitise cotufcettSC pietatis tunica ueftiatur.Pro byfto SL fcricotaftitatis Sf mifericordis tumca ueftiaturtSC in/
duatur fccudu fcriptu eft-anduite uos ficuteledi deiTfandi:8C diledrfuifčera mifericordiae{bonitateif&cate
ra^no decorem alterius pigmeti quasret!fed inocetiže fimplicitatifip cadoržhabeat.Roieu uerecundise colote;
Sd pudore ruboris poflideatfcseleftis abluatuf intro dodrinaerSC Iauametis ipiritalibus emudeturdSfulla in ea
malitiaetnulla doli macula relinquatuft3C nequando male redoleat odore peccatijungueto fuauiffimo fapien/
tix SL  fcie ntix  perfruatur«Huiufmodi deus qujerit ornametmSC aiam taliter copofitam cocupifčit.Memeto te
čile fslia fecudu iliudtaudi fiiia SL  uide^ted 8d tuipfa quoticfcucg deupatrem nominasžte dei filiauj efleteftaris,
Ergo fi fslia dei estuide ne qd eo& facias!quae deo patri incogrua finttfed age oia quafi fiiia dei.Cfogncfce quo/
modo huius faeculi nobiliu filise fe geranžquibus aftiiefcant moribus:quibus fe difciplinis inftituat.Tata in g,
bufdam eft uerecudiattanta gratuitasltanta modeftiamt cztcrov/  hoium ritum intuitu humana ingenuitatis
excedanti8C ne quam honeftis parentibus fuis per lapfum fuu inhonorationis feciannotam; aJtera fibi quoda
modo inter homines cofuetudinis fecere naturamJEt in origine tua rcfpiceigenus intuereSglorianobilitatis ad
uerteiac no hois tantu efleffcd dei filiamlSC diuinas natiuitatis nobilitateJdecorara Jfa te exhibe?ut cadcftis nat/
uitas apparcanSd ut diuina ingenuitas clarefcat Jit u itx  nouae grauitasjhoneftasladmrrabilis 8d ftupcnda uere
eudiatmita.  patientialuirginalis incefiusiSC uerx  pudicitiat habituslfermo pmneditatustSC fuo tempore prefe
renduslut qui te uidcnadmireturJSd dicat«(^_ua: eft haec noua inter horninešgrauitas? C^ua: pudoris uerecu,
diaf^us: honeftatis modeftiatC^jia: m.aturitasfNo eft ifta humana inftitutiojnec difciplina mortali&Cade
fte hic aliquidan corpore humano rcfulgctdPuto q> habitct in quibufdam hominibus deus?8C cu te fifiaChn/

ifJl * .  __ nU.tf •Vo-TI Sf V-«*. Cr- jm»  8 4 tr*  ■« f -I* a ■« n«im 1 f « Cii.  Ci ’  f _     .

partem _ x  . .

ut ne inimicis quidem uicem redderct.patrcm f ogabat pro eisJMoKmut eas alias chriftianas exiftimes eftejcj
aut fratres aut forores no dico oderutlied etiam ,pximos toto corde confcientiaz coram dei teftimonio-Hio dtlu
gunticum chriftianaChrifti fimilitudineinimicos etiam amare necefte habeat,Si ianclo^ cupis babere cofor
tiumta maliti^ SC  nequiti 2 E cogitatu pečtus munda/Nemo te circuueniatmemo fallacf iermone feducattno ni/
fi iančlos SL  iuftostSC fimplices:& innocetestSC puros czeleftis aula ruicipiet«Nullam apud deuiiabet locu sna/
Iitia»\b omni nequitia SL  dolo mundum necefte eft;qui cupit regnare cu-Chrifto ♦ Nihil tam cotrarfuininihil
tam execrabile deo:g alique odifte uel laedere uellc.Nihil tam pbabilejg oes amare.Q_uod ppheta prolpici/
ensteftatur dicensi^ui diligitis deujodite malu:Vide ne aliquam humanam gloriam diligaslne 8Ctua inter
eos portio computeturtgbus didum eft:quomodo uos poteftis crederclgloriam abinuice quaerentesf£tde g/
bus ppheta dicitAugc eis malatauge mala gloriofs terraslut cofundamini a gloriatione ueftra i SL  obprobrsu
fiatis in coipedu dei.Nolo.n.illas refpiciastqu$ fkculsVno domini iunt uirgines;qu 3 e ppofiti Cui SL  confeftio/
nis immemores gaudet in delitiisiin opibus deledanturi8C corporeas nobilitatis origine gloriantur*qu£e fi pfe
do dei filias fe efte crederenttnung prseter diuiuos natalesžm patre quolibet admirarentur honorato. $i patre
deum ie habere icntiretinobilitate carnis no amarent.Q_uid tibi in generis nobilitate blandirisiSC complaces.^
Duos homines ab exordio fecit deussex quibus totius humani generis filua delcendit.Modanam nobilitatem
non naturse aequitas praeftatsied ct:piditatis ambitidtut nulla inter eos difcretio efte poftst:quos natiuitas fecun

/4 /*1 «14 B "S 4" , M Oti /a  -a e n A /■% MArtl tl 4 e'•> s-*S a  Y a 1  s*.  «,i>a « Y d ri S/ /

bus honoribus impares fueranucasleftis SL  diuina: glorij nobilitate ueftiuntur aequaliter*Nullus ibi iam igno
bilitatis locustnec degener quifq eft:que diuina: natiuitatis ornat nobilitasiriifi apud silos q no putant huma
nis c^Ieftia pratponendalaut fi putant:quantum eft fefe ut illis in minoribus pr^feranftquos fibi in maioribus
pares efte fentiuntfSC quafi infra fe pofitos in terra exiftiment1quos fibi m cselcftibus asquales crediderint?Xu
autem quacuncp<Chriftimon Cxcu\i  uirgo estomnem pratfentis aitx  gloriam fligetut omne quod in futuro ( p
mittimr:confequaris.Contentionum uerba-8C animofstatis caufas euita.l^iTcordiarum quoq? SL  litiunVoccafio
nes fubterfuge.Nam fi iaxta apoftoli dodrinamiferuum dei litigare non decetf quanto magis ancilfamfCu/
ius quo uerecundior eft fexus?animus debet efte modeftior.Linguam a maliloquio cohibe’. SC ori tuo Iegis frc'
nos imponeiut tune fi forte Ioquaristquando tacere peccatum fit*Caue ne quid quod in reprehenfioncm ueni/
at*dicas.Lapis emiftuseft:fermo prolatus»^uapropter diu ante q proferaturj cogitandus eft ♦ I5eatae quippe
funt?quaj nunq quod reuocare uelintremittunt.Pudica: mentis debet etiam fermo ee pudicustqui xdificet fetn
per magisjg aliquando deftruat audientemllfecundam hoc apoftolus pracipit dicesiomnis fermo malus de
ore ueftro no procedatlfed fiquis bonus eft ad adificationem fdeiiut det gratiam audiecibus.Praciofa deo lin
gua eft:qua: non nifiin diuinis rebus nouituerba conftruerelSC fandum eft ossunde csleftia femper c!oquia
proferuntur, Abfentiu m obtrcdatorestquafi malignos feriptura: audorirate dctcrrel quia hoc intcrperfedi

uirtutes hominis p>phcta commemorattfi ante confpedu iufli\nalignus ad nihil dcducatunqui contra pxi/

_  - m  rti «4 rtj rti *-■ 4 2 >.tu» IV 1 rtu I 'S  rt« rt-- 4* Irt;. <* _i -a  1* ¥ 1 9  * a

ridLinguam femp tuam de bonis eloquns afluelčei& auditu tuum magis ad bono§c laude:q ad maIo$i uitupe/
ratoem accomoda.Tide <j> oia quaccuc£ benefacist-ppter deu faciastfciens eius rei tantu te a domino receptura
efle mercede:quam eius timoris SC  amoris caufa»perfeceris,$andat»magis efle q uideri ftudet qa nihil ^deft
eftimari*quod no fitfSč duplicis peccati reatus elitno habere quod creditur!& qcT no habeastfimularejn ieiu
niis magis quam in epulis deledaretillius uidiiae memor:quac non difcedebat de temploldeo leruiens ieiuniis
SC  o'rationibusSdie ac node*ac fi uidua qdem iudxa tališ eratlquale nune uirginedeceteeChriftiffeiuintema
gis lečtois couiuium diligetlpiritalibus te fatiari dapibus cocupifcedllospotius require cibosigbus aia magis

quid illud e :quod pod fačlam pcenitetiam rubore ingeritpximo;utcnminis abominatdem deuita.Satis tra
qiiamilatis qetam efle couenit mente:& ab omniperturbatoe furoris alienamtq dei habitaculu efle defiderat:
qper ^phetam teflatur diceslfup quealiureqelcamfnifi lup humile SC  qctial& tremente fermones meosf ©m
miu ope&i  Ipeculatore deu crede:& caue neqd qcf diuinis oculis indignu fittaut opererisaut cogites«€u orado
ne celebrare defiderasntale te exhibe;quafi quac leis cu deodocutura«^_uando plalmu dicislcuius uerba loqris
agnolče:8£ i copudoe magis cordis^ i tinulac uocis dulcedie deledareXachrymas.n.pfalIedstdeus magis q uo
ces gr aip approbauSicut^pheta dicit.Seruite domio i timorei& exultate ei cu tremoreTVbi timor SC  tremor e
ibi no uocis elatiolled alus flebilis e:& lachrymofa delcdatiodSibus adibus tuis diligetia adhibdqa Ičriptu et
Maledidus homojqui Tacit opus dei negligentenCCrelčat ribi cu annis gratiaicrefcat cum actate iudicia«& fides
eo perfectior uideatur efle*quo fenior;quia dominus noderlefus Chriduslqui nobis exeplum uiuedi reliquit:
pfciebatmo a^tate tantu corporeatled lapieda QC  grada fpiritalircoram deo 8C  hoibus * ©mne tepus in quo te
no meliore fenferisihoc a’ftima pdidifle»Cceptu uirginitatis^pofitum ad finem ufq^ coTerua!quiano inchoaf
fe tantujled perfecifle uirtus e,Sicut in euagelio dominus ait.C^ui aut perleuerauerit u % i finchic laluus erir,
Caue cigane cui cocupiTcedi occafione tribuas;qa fpofus tuus zelans eli(iriminofior e aduIteraChriftiq ma/
riti.Efto ergo forma omnibus uiuedileito exeplum:prxcede SC  in ačtu-quos in fanditatis landificadoes prač/
curris. ^irgpnem te in omnibus exhibe1nihil corrupdonis obiiciatur capiti tuoicuius corpus integ^c eft ut tua
fit inuiolabilis couerfatio.Et quoniam ficut in exordio epiflok prsefati fumu^te dei lacrificium fadamtquod
udqi fmčli  ficadonem luam etiam alus  impardturlSi quifquis ex eo digne fumplerit fandificadonis K iple fit
parucepsJta ergo per te quafi per diuinam hoftiam fandificetur SC cxtetxicum  quibus te ita in čmnibns ex/
hibeasjuf qmfqs uitam tuam aut uilu aut auditu codgerit^fandificatois uim lentiattSC tatumfibi intelligatgra
tix  ex tua conuerlatoe tranlfunditut dum te lmitari cdcupifcittdei facrificio Si  iple fit dignus*

1JEpiftola.l?eatiHieronymi ad-Euftochium de uirginitate feruadateuius fummarium fubiicitur argumetu.
c 1  ^ordiens a dido propheticoEuftochium deo dicatam uirginem hortatur landu uirginitadseum ti
more leruare ppofitumiexpones quantu fit q?pter dacmonum SC  carnis infidiasiin ea feruanda pericu
Jum.^uantus quocp SC  q irrecuperabilis fit uirginis Iapfuslpoft ruinam fui ipfius ^ponens exem/
plumtSč referens qualia in heremo coftitutus etiam exeo corpore tentameta pertuleritl^pter qute monita uir
ginibus leruadai^pponit.Et in primis ut uino abftineanfet (cripturisfl^ebrietate fiigiedacotinentiac^ fedan/
da exempla recelensifandos quocp in mediu adduccns!qui per carnis libidinem ceciderunttut eo magis pru/
dedbus uirginibus fuggerat efle timendam,lEx quo edam infipietes SC  inteperanteslquac folo uirginah nomi/
ne glorianturlpraclertiq^ agapetas in ecclefiaqua^ beghine inftar habet^acerrime arguiu Admoner deinde de
falutatoibus fčemina^ illuftrium SC  uidua^quac folo nomine praeferunt caftitate uitare confordumiSč locias
eligeretquas a:tas ^bat SC  uita^amare lolitudinemjorationi SC  ledoi intedere,®ocens remedia qutedam cotra
carnis ftimulos« , & incendua Iibidinum.lndc digredies uirginitatem extolIit per coparationem nuptia^c tanq

:uirginemtut tempi

fl:odiat!typica ex Tcripturis exepla accomodans ultionis in eosiqui aufi fuerant lila cotingere«Hortatur ad ui
tam cotepladuam exemploMarix domini fedetis ad pedeslmonet lolam cum fpofo obferuare cubiculum:ex
eanticis m yIliča uerba coaptans.Pr^cipit omnem inanem gloriam SC  ollentatoem edam in bonis operibus de
clinarelinuehesin hypocritas SC  quofdam Tui teporis clericosSfubfpeciereligionislafciuietes«Hortatur ut p
uocet allas ad fandum inllitutumlSč infimas qua fq? comites habeat no ancillastociofas uero & curiolas foemi
nas omnino deuitetfmonct ne uelit diferta uideri;& libros gentilium inlequatur!referens luam hiftoria quan /
do fiserit pro gentilium ledioe corredusiadmonet quoq^ auaritiam fugerel8C n5 folu aliena no appeteref fed
propria milericorditer elargiruPiurima de feripturis tellimonia atq^ exempla congerenstquac doceant fugere
auaritiamte hilloriam referens proprictarii monachi in acgypto deprachenfrtconfilio Macharii ad terrorem
cum Rummis infoflo.C^ua occafione digredicn^tradat de tribus generibus monacho^ acgypti i  cmnobita^
»Tanachorita^jSč moabita^l8C ipfo podremo damnatotquod dicit efle deterrimum prio^inflituta perfequi
tur$e tempofe quoq? orationistde landitateieiuniibde detradione SC  iudicio ac semulatione malignantium
cuitandajcommonefadt^d extremu exhortans omnia uel dura uel afpcra proChrillo perferre:quando ama

M i i cxii

tibus ilium facile uidctur orane diffici!c;Sč brcuis modicaqj perpeffio ineffabili prarmio compenfatur.

/*vliud argumentum.

(Sta ch h xc  epidola calumnix occalionem prxdititdetra<datoribus^aduerfus beatum-H' e ronymu*
n NtanvR.uffinus in fecudo libro quem ad-Sempronium contra eundc (andunvHieronymum fcribi t V

impingittdices eum libellum quedam de coferuanda uirginitatoRoma: pofitum defcripfiffdn q uo
Chridiano^ ordinenfoem gradimfctiin^ ^fcffionemtaiiuerfam quocp fadiffimisexprobrationibu#nf a ,
maret ecclefiam.Naipfas uirgines de quaip uirtute fcribere uidebatudinterferensS^uajda ipfius epidolse uerba
dices etiam oium monachoip genus*diaconos quoq? 8C  prcf by teros foede Sl  tutpiter lacerade:exponens uerba:
ipfius epiftolx.f£xte^ fi aduertas in eis non contra bonos Sl  modedosfled malos Sl  lalčiuosJextat inuedio,Yn
dcHieronymus in refponfiondeleganrer le purgat a crimine« Jed 6^c5euerus-§uIpitiu&-Hieronymi coxuus
dialogum Ičribens de monachis Sl  anachoritis orientalibusTde hac ipfa epidola quedam introducidta Ioque/
tem Ante hoc quinqucnnium quedam illiuslibellnm legirin quo tota noftra^t natio monacho^ ab eo uehe/

etiam clerico^quera*q roma aupuiauiu ▼ iiut w,ijuiuuiurt uuum.au.iwiu,u«,«ui uuumiwu/i
dl  fremcre dicunturicum in illo opnfculo fcriptum IcgunilCadibem fpernit uirgo germanum;& cxtera*

jEpifloIs*

Vdi filia SC  uide SC  inclina aure tualSC obliuifčere populum tun Sl  domum patris tui; & concupifcet
rex decore tuum Jn,xIim«plaImo deus ad animam loquitur humanafut fecudum exemplumAbra/
hx  exiens de terra fua Sl  de cognatione fua relinquat chaldxostqui quafi dasmonia interpržetantur!8£
..abitetin regione uiuentiiim;quam alibi r ppheta fufpirat dtcens:(Eredo uidete  bona dominrin terra uiuenti/
um^e^non fufficit tibi exire de patria tuainifi obliuifcaris populi SC  domus patris tuitut čarne cotcmpralfpo
fi iungaris amplexibus:Ne relpexeris inquit rctromcc detcris m omni circa regioneifed in monte faluum te
facme forte comprehcndaris*Non expedit apprehenfo aratro refpicere pod terguminec de agro reuerti do/
mumrnec podChridi tunicariJad tollendum aliud ueftimentumltečla defčendere(grande tniraculum.Pater
filiam cohortatunne meminerit patris fuiV^os de patre diabofo edistSč defideria patris ueftri uultis facere.lt
alibfdicitur ad iudxosi(^ ui facitpeccatumide diabolo ed(ta!i primum parente generati nigri fumustSč pod
pcenitentiammecdum culmine uirtutis adefb dicmius.Nigra fum 81  IpeciofaJfilia&HieruJrle« £ixui de domo
infantiae meaftoblita fum patris menrenafcor indChrido.^Tuid pro hoc mercedis accipioVScquitur Sl  cccupi
fcet rex«decore tuum.Hoc ergo illud magnum e-facrametum.Proptcr hoc ho relinquetpatrem SC  matre fuam
81  adhxrebit uxori faxl8č erunt ambo in čarne unaiiam no ut ibi in una carneried in uno fpiritu.Noed fpon/
fuš tuus arroganstno fupcrbusi Aethiopiflam duxit uxoredarim ut uolueris lapietiam ueri audireSafomomsl
Sl  ad eum ueneristcofitebitur tibi cunčta qux nowt!8C inducet te rex in cubiculum fuu:8£ mi^ in modu colore
rautatoifermo tibi ille c5uenietqux ed ifta qux afcedit dealbataf Hoc iccirco mi dominafiuftochiu fcribotdo

OtilJ UllgUI* Ut Ud CI1C Ui^tUl^fV^UclUI piUUcUil UpilIllctiLV uiuiuUctC}

intumefcat uterusjuagiat infans:crucietpellex:domus cura folUcitctfSl omnia qux putantur bonarmors extre
ma prxcidat(Babet.n.8i mariti or-dinem fui^honorabilesnuptiastSi cubilc immacularfuSed utintelligeresti/
bi exeuncde Sodomattimendu efle Loth uxoris exeplum.Nulla e.n.in hoc bbellcradulatio. Adulator quippe
blandu&inimicus ed.Hulla erit rhctorics pompa fcrmonistaus: te etiam inter angelos llatuatl^ bcatitudine
uirginitatisexpofita:mundum lubiiciat pedibus tuis.Nolo ribi uenire fuperbiam de propoftorfed timorem.
©nufla inccdis aurolatro uitanduspd.Stadium eft hxcuita mortalibus.hiccotendimustutalibi coronemur.
Nemo inter ferpentes 81 (corpionesfecurus ingreditur.Et inebriatus ed inquit dominustgladius meus in  cxlo
Sč tu pacem arbitraris in terra:qux generat tribulos!8č lpinas:quam fcrpcs comedit.Non ednobiscolučlatio
aduerfus čarnem Sl  fanguinemifed aduerfusprincipatus SC  potedates huius mundilSč ha^ tenebra^ aduerful
fpiritalia nequitiarin cHedibus.Magnis inimico^ circundamur agminibusthodium plena funt omnia.Caro
fragilis Sl  cinis futura pod modicumjpugnat folacum pluribus.dum autem fueritdidblutaiS^ uenerit prin/
ceps mundi huius:8č inuenerit in ca peccati nihilltuc fecura audie^per prophetam.Non timebisa timore no^
čturnoia fagitta uolante per diefa negocio perambulante in tenebrisJab incurlu 81  daemonio meridiano. Ca/
dent a latere tuo mille?8č decem milia a dextris tuisiad te autem no appropinquabunt.(^uod fi co^ te mul ti/
tudo turbauerinSd ad fingula incitamenta uitio^ cceperis a:duaret8i dixerit ribi cogitatio tualquid facia^Rel
pondit tibi FlelifeustNoli timere quia plures nobilčum lunttq eum illis;8£ orabitj6€ diccuDoitiinc aperi ocu/
los puclhc tuxfut uideat:8C apertis oculis uidebis igneum curR::qui te ad exemplumHelixin adra fudollatjSi

I/***«"* A P* a. —  _ /TT. ni f . ____ a&AAf  fine

fpiritus aduerfus carnemrSč caro aduerfus fpiritum*nulla e certa uiedoria * Aduerfarius noderdiabolus taqua
leo rugien^aliquid deuorare qua:rcns circuit.Pofuidi ait Dauit tenebras: Sl  facda ed nox In ipfa pertranfibut
omnes bedfie filux.CatuIi Ieonum rugientesiut rapianrSi quxrant a dfeo efčam fibi .Non quxrit diabolus ho
mineš ifidelestoo eos q forif fimtjS: auoR- carnes coxitrex Advrius i o!la(de ecclefia Cbridt tapc fedinat: cfčas

qui in paradifo delitia^ nutritus eft,' meruit audirclfi exaltatus fueris ut aquilaunde detraha tedicitdominus.

moriemini:& tanq unus de
in medo aut deos difcernat

latioesftione hoies eftis& fecudum hominem ambulatisVfo apoftolus uas eledionis & praparatus in euageli
umChriftffob carnis aculeos & incetiua uitio^ reprimit corpus fuu?& fcruittuti fubiicittne aliis prsedicas ipfe

1 111  r' I €>  f* ^ S fl I /1' n  4-* &**■•*,  j fm  «4,1 44^*4% a a -'•v-* 4-% I  V I 4%. .a-~ A. __ M.  O w . 1  ' /*" f _ _ . . . 1 f

uirginem nopoteftpoft ruinam{taa!et quidem liberare depcenaifednon uult coronare corruptčuTimcamus
illam pphetiamtne in nobis etiam compleatur.Virgines bona: deficicnt,(§bfcrua quid dicat;& uirgines bo/
nac deficient:quia funt 8C  uirgines ma!ac.Q_ui uident inquit mulierem ad concupifcendam ea:iam tnoeccha/
tus eft eam in corde fuo.Perit 8t  mente uirginitas.lfta: funt uirgines mateluirgi nes čarne non fpiritftuirgincs
ftufta:‘qua: oleum non habentestexcluduntur ab ipfo.$i aut 6i iilx qux  uirgines funtiob alias tame culpastuir

filiasChaldaof^son uocaberis ultra moIlis:& de!icata*\ccipe mollamimole farinamtdifcopcri uelame tuuif
reuela canosidenuda crura tranfi flumina«reuelabitur ignominia tuaiapparebunt obpropria tual& hoc poft
dei filii thalamosipoft o (cula fratruelisSč fponfnllla de qua quandam (er m o ppheticus concinebatlAftitit re
gina adeftris tuis in ueftitu deaurato circundata uarietat6«iudabiturž& pofterjora eius ponetur in faciem ipfi/
us.^edebit ad aquas folitudinis pofita uaga«& diuaricabit pcdes fuos omni ttanfeuntkdC  ufčp ad uerticem pob
luetur. Redius fuerat homini fubifte coniugium i  ambulafte per plana;q ad alriora tendentemin ^pfundum

cogitatione crefcere.Nihil in t&Babylomu;nihiI cofufionis adolefcau&u paiuus elt hoftis interfice: nequitia
elida£‘in femine.Audi pfalmifta dicente^lia baby!onis miferaibeatus qui retribuet tibi retributione tua,Bea/
tus qui tenebitt& allidet paruulos fuos ad petra»^uia*n.impofTibile eft in fenfum hominis no irruere motu
medullaiptcalore no fentire^ille Iaudatftille praedicat'’ beatuslg ftatim ut cceperit cogitarejiterficit cogitatus: 61
allidit ad pctra,petra aufrChriftus e.Qquoties ego ipfe in beremo coftitutusl& i iila uafta folitudineKj exufta
folis ardoribusjhorridu monachis przeftat habitacululputabam meRomanistinterefte delitiis«Sedebam fof ds
quia amaritudine repletus eram.horrebat facco mebra defbrmi<>6č fqualIidaJcutis fitu acthyopica: carnis ob/
duxeratiquotidie Iachry me;quotidie gemitusfSč fiquado repugnate fbmnus immines opreffiflečnuda humo
uix ofla haerentia colIideba.]9e cibis uero 6C  potu taceo!cu etia languetes monachi aqua fiigida utantur?8č co/
čtu  aliquid accepifle#fuxuria fit: Ufe igitur ego!qui ob gehenze metum tali me carcer ipfe danaueratfčorpionu
tatum focius &  fera^lfepe choris intereraipuelfa^alfebant ora ieiunus:8č mens defideriis aiftuabat^n frigi/
do corpore!8£ ante hominem fuum iam čarne prsemortuatfola Iibidinu incedia bulliebantitac^ omni auxiiio
deftitutušfad-Iefu iacebam pedesjrigabam lachrymis!crine tergebam:SC repugnantem čarnem hebdomada/
rum inedia fubiugabam*Non depudefco infidelitatis mexlquin potius plango me n5 efle:quod fuerim»Me/
mini me clamatem diem crebo iunxifle cum node^nec prius a pedoris ceflaffe uerberibus?q rediret domino i
crepante tranqllitas Jpfam quoq^ cellula m ca qft cogitationum mea^ cofčiam ptimefcebalSC mihimet tratus
6C  rigidus;foIus deferta penetrabam ♦ Sicubi coeaua uafliumtafpa montiuirupium praerupta cernebaifibi tnex
orationis Iocus^ibmllud miferrimae carnis ergaftulum collocabam^: ut ipfe mihi teftis eft dominuslpoft mul
tas Iachrymasjpoft caelo oculos i h^rentes!nonunq uidebar mihi interefte agminibus angelo^tSC Iastus gau/
denfqj cantabairfpoft te in odore unguento^ tuo^curremus.Si aut hoc fuftinent iili«qui exefo corpore folis
cogitationibus oppugnatur?quid patitur puella:qu^ delitiis fruiturrNcmpeillud apoftoliuiues mortua eft. «
Siqd itacp in me poteft efte cofiliijfi experto creditur.hoc primu moneojhoc obteftoriut fponfaChriftiiuinum
fugiat pro uencno.Haec aduerfusadolefcentiaprimaarma funt dsemonu.Non fic auaritia quatith'nflat fuper
biatdeledat ambitioifacile aliis caremus uitiisjhic hoftis nobis inclufus eft:quocunqi pergimusHiobifcu por/
tamus inimicum.Tinu 8C  adolefcetia'dup!ex eft incendiu uoluptatis(quid oleum flama adiicimusf%^uid ar/
denti corpufculoffoiftenta igniu miniftramusfPaulus inquit adTimotheujiam noli aqua bibere 1  fed uino mo
dico uters^pter ftomachu tuum;& frequcntes infirmitates tuas.^ide quibus caufis uini potus concedaf^t

n«,_I- d ^ G?  __J m rt ++  ^ ^  4.3/% eir,***,**.^

M* »ii

cxm

motbcus imberillitate fuperatusreuangelii prcdicandi non poftet implcre difcur fus» Alioquin fediVffe me/
mineral* K uinu in quo eft Iuxuria:8C bonum eft homini uinum nobiberefčC čarne non manducare.Noeuinu
bibit & inebriatusepoftdiluuium1rudiadhuclaecuIo;8C tune primum plantata ufnea. Vnde inebriari ui no
forfitam ncfciebat.Etutintelligas fcripturx in omnibus facramentumhnargama quippeeftfermodei:SCex
omni parte forari potfpoft ebrictate nudatio fcemo^ fubfecuta efblibido iunčla luxurix,Priusm. uenter exte -
dsmr:6č fic cxtera mebra cocitantur« Audi de illa quid dicat fčriptura:Manducauit,n»popuIus*8c bibinSc f urre

fciebant uiip iuftum hoc nifi ebrium no efte fačtu^JSenicp quid feceridignorauitajk qq uolutas non fit in eri/
mineterrorin culpaeftJndcnafcumur-Moabita&k^mmonitxinimichffraeI:qui ufcp ad quartam Sedečima
( pgcmem1SČ ufq: in aeternuminon ingrediuntur in ecclefiam dei ♦ Helias ciHefabel fugeredSC fub quercu iacc/
ret feftusla ucniete ad fe angelo fufcitatur*# dicitur cfifurge 8C manducaJR.efpexit& ecce ad caput eius panis
colIiridatSC uas a qux*R.euera non poterat ei deus coditum me^ mittere SC eledos cibostSC carnes contufione
mutataš.Heiifxus filios .ppheta^ inuitat ad prandiumlSč herbis agreftibus eos alenskofonum prandentium
audit clamoreimors in olla homo dci.Non iratus eft cocis.Lautioris.n.menfecoiuetudine no habebačfed fari

i duxifletiqualibus epulis eos refici imperaueriaaufcuIta.Pone eis pane SC aqnam?mandueen«SC bibant:6c re/
tnittantur ad dominum fuumJPotuit Sž-Danieli de regiis  fercuIisJopu Ietior mefa trafterri.SedAbacuc ei meflo
rum prandium portaearbitror rufticanum|cleocp ČC  defiderio^ uir appellatus eft:quia panem defiderii non
maducauit?& uinu cocupifcentia&io bibiulnnumcrabilia funt de feripturis diuina refponfa!qumguIadanen«
SC fimplices dbos prxbeant.Yerumquia nuc no eft ppofitu de ieiuniis diiputareJ& uniuerla exequi fui eft uo
luminis SC  tituli« hxc fufticiant pauca de plurimis* Aliogn ad exemplum ho^ poteris ti bi ip fa colfigere2quo
primus de paradifo homo uetri magis obediensiq deoJin hac fechryma$t deiedus eft uallejft ipfirni dominu
.JSathanas farne tentauerit in deferto:SC apoftolus clamiteftefca uentrnSC uenter efčis?deus aut bunc SC  illas de /
ftruet.fkde luxoriofisVquo^ deus uenter eft:id,n«coIit unufqfq; quod diligit.Ex quo follicite^puidendum eft:
ut quos faturitas de paradifo expulit*rcducat efuries*Q_uod fs uolueris refpoderejte nobili ftirpe generatam?
femp in delitiisifemp in plumismo pofle a uino SC  efeuletioribus cibis abftineremec his legibus uiuere deftri/
čtiusrefpondeboAbue ergo lege tua"qux dei no potes Non q? deus uniuerfitatis creatot SC dominu^jnteftino
lu noftro^ rugitu SC  inanitbr-e uetris:puImonuq^ deledetur ardorelfed q? aliter pudicitiattuta ee no poflitJob
deo carusiSC teftimonio ipfms immaculatus SC  fimplex!audi quid de diabolo fufpicetur(uirtus eius in lumbis:
Sc  poteftas eius in umbilico*Honeftatx uiri muliei ifcp geni tal iaim matu tatis funt appellata nomlnibusTnde
SC de lubisOauiddup fedeeius pmittif* ee feflurus,Et,lxxv*aix introierunt in xgyptulqux exierutde foemore
Tacob. SC  poftq cu lučtate domino latitudo foemoris eius emareuma libero^ opere ceftauit, Et quipafeba fa/
člurusteft^accinčfis mortificatift^ lubis facere prxcipit i$C  ad lob dicit dcustaccinge ficut uir lubos tuos,8do/
anemona pellicea cingit *Apofloli iubenf’ accinčtis lubis ? euagelii tenerc lucernas{ad hierufale uero qux refp
fa fanguine in capo inuenit? errorislimEsechiele dicitur: no e prarcifus umbilicus tuus.®is igitf aduerfus uiros
diaboli uirtus in lubis eftlomnis in umbilico cotra foeminas fortitudo.Vis fcire ita ee ut dicimusfaccipc exepla
$apfbn leone fortionSC faxo duriorlSC q utius SC nudus mille e pfecutus armatos?inOa!idx moft#ft amplexus,
Kauid fecudu cor domini elcčlus38C qui uetu^Chriftu fančto fepe ore catauera«poftq deambulas fup rečlu
domus fualBerfabex captus eft nuditate:adulterio iuxit homicidiu.Vbi SC illud breuiter attede:q. nullus fit in
domo tutus afpečlus.C^uapropter ad dominu|)enitwsloquitur.Tibi foIipeccaui:8C malum cora tefeci.R ex
enieratialiu non timebat,Salomon per que cecinit ipfa fapientta:qui difputauit a cedro libani uftp ad hifopu
qux exiuit perparietem1receflitadomino:quia amator mulie^ fuitSc ne aliquis fibi defanguinis propinqui/
tate confideretli n illicitum-Thamar fbrorisAmnion fratetfexarfit incendiu.Piget dicere: quot quotidie uirgi/
nes deo faerata: ruant^uantas de fuo gremio mater perdat ecclefia.Super quxfydera inimicus fuperbus po/
nat thronumfuum^uotpetrasexcauet!5C habitetcoluberin foraminibusea^* Videaspbrafp matresante
quam nuptasiin fcelicem confcientiam mentitasUantum uefte fufčaprocedereiquas nifi tumor uterft&C infan
tium prodiderit uagitusjfandas SC  caftas fe efTe glorificantlfSC eredla ceruice: SC  ludentibus pedibus incedunt,
Alix uero fterilitatem prxbentJSC needum nati hominis homicidium faciunt^Nonnulk cum fč fenferint con/
cepiflefSC fcelere abortdfuenena meditantur*8C frequcnter etiam ipfe commortuVtr/utn criminum rea>'ad in/
feros perducuntur \homiddx  fuOLChriftiadulterx: needum natifiliiparricidx.Iftx funt qux folent dicere:
omnia munda mundisifufficit mihi confčientia mea (Eor mundutrtdefiderat deus,(Eur me abftincam a cibis?
quos creauit deus ad utendumf Et fi quando I|pidx feftiux uolunt uideri: SC  fe mero ingurgjtauerint?cbrie/

mh'  farriletrin __ i *V'i A_ nalfprprriflr! m!

lis ocuIor: mutibusiadolefčetiu greges poft fe trahut:qux femp audiut per ( pphctatfacies
rrfcis fačla eft tibiCimpudorata es tu.Purpura tantu in uefte fit tenuis:SC !axius ut crines decidat ligatu caput?
fbccus uiIfor:8C per humeros hyacinthina lena forte uohtentl(nccinčtx manicx  bracbiis ad harretes: SC falutis
genibus fračlus inceftuslb^c e apud illadtota uirginitas.Habeat iftx huiufcemodi Iaudatores fuos; SC fub uir

ginalinomine

ginali nomine lucrofms pareant$ibenter enimtalibus non placem usipudet diccretproh nefas) triftefed uc&
cft.Vnde in ecclefiashgapcta^ peftis introiit: Ynde fine nuptitfaliud nomen UKO^Mmmdtonde nouum con -
cubinarium genuš.PIus inferam.Vnde meretricesuniuira^C^uas eadem domoiuno cubiculol&pe uno tene
tur SC  ledtuIo;& fuipitiofos nos uocanttfi aliquid adhmamusFrater qui fpiritalis eftjfororcm uirginem deferit
(caelibemdpcrnit uirgo germanum fratrem^uazrit extraneum cum in eode propofito efle fe fimulcnt?qu£

runt alieno^ fpiritale folatiumtut domi habeant carnale commerciumtlftiufmodi hominesrSalomon in pro/
uerbiis fpernit dicens»AHigabit quisin finui ignefeč ueftimenta eius non coburenturfAut ambulabit fuper car -
bones ignistSC pedes  non ardebuntfExplofis lgitur 8C  exterminatis his quae nolunt efle uirginestfed uiderilhuc
ad tetaihi oranis dirigitur orano. C^_ux quantoprima~Romanas urbis uirgo nebilis efle ccepiftfltanto tibi
amplius laborandum eftme 8C  prafentibus bonis carcast& futuris Ec quidem moleftias nuptia§#& in certa co
iugfidedomeftico exemplo huiftitcum foror tua-BIefilla astate maiortfed ppofico minoftpoft acceptum mari/
tumjfeptimo mefe uiduata eft,® infeelix humana conditiotdč fiituri aefciatSC  uirgmitatis coronamj& nuptia
rum pdidit uoluptate.Et quamq (ecundum pudicitk: gradum tencat uiduitasttame quas illam per momenta
fuftinere aflflmas crucestipečtantem quotidie in forore*q> ipia perdideritfEt cu difticilius experta careat uo/
luptatetminorem cotinentias fe feiat habere mercedem:fit tame & illa fecuralfitgaudel£entefimus SC  fexage/
fimus fručtusjde uno funt femine caftitatis.Nolo babeasco■ ortia matrona^noload domos nobiliu accedast
nolo te frequeter uidere?quod cotemnens uirgo efle uoluifti.fi fibi fofentapplaudere mulierculae de iudicibus
uiristSč in aliqua dignitate pofitislfi ad imperatoris uxore cocurrit ambitio falutantiuibur tu facistiniuriam ui/
ro tuof Ad hois coiugem/dei fponfa qd pperasTS^ifce in ac parte fupbiam iančtamflcito te illis efle meliorem«
Neq; uero ea^ tantu te cupio declinare dccurfus: qux  marito^ inflantur honoribusl quas eunucbo^ greges
fepiunt?&: in qua^ ueftibus attenuata i filium auri metalia texunturlfed ctia casfugejuiduas necefitas fecitmo
uoluntasmon q> mortem optare debuerint marito^lfed q? datam occafionem pudicitiadno libenter acceperint
Nune uero tantu uefte mutatatpriftina non mutatur ambitiofprrecedit caueas baflerna^tordo femiuiro^KSC
rubentibus buccis cutis farta diftenditunut eas putes maritos non amifififedčd qu:xrere(p!ena adulatoribus do
mussplena couiuiis.Clerici ipfi quos in magifterio efle oportuerat dočtrinse pariter SC  timoristofcu lantur capi
ta matrona^* SC  extenta manuJut benedicere eos putes uel l@*Ci  nefeiasjprecia accipiunt falu tandi, lile interim
qux facerdotes fiio uiderint indigere prsefidioleriguntur in fupbiam1& quafi marito^ expertes dominattuiii/
duitatis praeferunt libertate.Cafte uocantur'8č noraine.Itpoft ccena dubiamJapoflolos fbmniant.$int tibi ib —
cix qux  fe ieiunio tenuat]quibuspallor in facie elti  quas a’tas ^bauit SC  uitaf quas quotidie in cordibus fiiis ca/
nuntmbipafcis;fubicubasin meridkfqux  exaffedu dicunticupio diflolui SC  eflecu-Chrifto.Efto fubiečla pa>
rentibus»imitare iponium tuu.Rarus fit egreflus in‘pubIicu < Martyres tibi qu£crantunin cubiculo tuo,Nunq
caufe decrit^pcedendilfi fempquandoneceflee:.pceflura fis^juacre moderatoscibos:8čnunq tibi fit uenter ex^
pletuSfPlures qppe funttquas cu uino fint fobriždeibo^ iargitatdfent ebri^.Ad orone tibi nočte furgentimon
indigeftio ručtu faciattfed inanitas.(Drebrius Iegejdifeeqplurima*Teneticodice fomnusobrepatj& cadete fa^
ciem pagina fančla fufeipiat ♦ 3>int tibi quotidianaieiunia iSC lefečtio  faturitate fugies«Nihii ndefl: biduo tri/
duocp tranfmiflcmiacuu portare uetrenufi pariter obruatunfi compenfetur faturitate ieiuniu illico mens reple
ta torpefein8f migata humus ipinas Iibidinugerminat«$iquando fenferis exteriore hoiem^orem adolefcen/
ti^fufpiraret&acceptocibocumte in Iečtuio copofitam cluicis isbidinum pompa concufleri^arripe fcutum
fideiSn quo ignitae diaboli extinguunt r  fagitts.(Ses adulterantes{quafi clibanus corda eot^At tu Chrifti comi
tata ueftigiisiSč fermonibuseius intentata dic«N6ne cor nofh^ ardens erat in uiatcu aperiret nobis Iefus feriptu
tasf&C  illudignitu eIoquium tuumj8č feruus tuus dilexitilIuci,E)ifficiIe efl: humanam anima aliquid no ama/
re:8č necefle efeut in quofcucp mens noflra trahatur affcčlus(carms amonfpiritus amore (uperetur:K>efideriu;
defiderioreftinguatur.(^_uicqdindeminuiturhiccrefit^uinpotius fempjringeminaiKdicfuper Icčlulum
meu in nočlibustqua:fiui que dilexit anima mea«Mortificare inqt apoftolus membra ueftra*qu£e funt fiip ter/
ram.^nde SC  ipfe cofidenter aieba^uiuo aut iam no egoiuiuit uero in medChriftusfajui mortificat membra (ua
SC  in imagine perambulatTno timet diceretfečtus fum ficut uter in pruina.0^uicqd in me fiierit humoris libf
dinis excočtu eftjSč infirmata funt in ieiunio genua mca:& oblitus fummanducare pane meu, A uoce gemitus
mečadhadit os meu čarni me^.Efto cicada nočtiu,Laua per fingulas nočtes Iečtu tuu lachrymis tussj ftratum
tuuriga,YigilaJ62 fias ficut pafler in folitudine:Plal!e ipiritulpfalle SC  fen iu,Benedic anima mea dominu?8č ne
obliuifcarisoes retributiones eiusmui propiciat'' cučtis iniquitatibus tuis!qui fanat omnes infirmitates tuastS:
redimet ex corruptione uitam tuaiquis noftrifex corde dicere potl^uia cinere qfi panem manducaba! SC  po
tione mea cu fletu mifeebam^n non flendumon gemenduicu me rurfus ferpens itiuitat ad illicitos cibo^cum
de paradifo uirginitatis eiečlikunicis uult ueftirepelliciis^quas Helias ad paradifum rediensJpiecitad terram
(^_uid mihi SC  uoluptatfqu« in breui praeteriit?qd cu hoc dulcih mortifero carmine firena^n Nolo illi fubia-
cere te fententiže1quas in hoie eft lata danatioUn doloribusin anxietatibusJparies mulier^6x ifta no efl mealfed
deitad ui$£ conuerfio tua#fi conuerfio illius ad maritum qax  ui^ non habetChriflumj& ad extremu morieris«
Finis ifte coniugiimeu propofitu fine fexu eft.Habeant nuptažtempus fnu»Na titulus uirginitatisSmibi maria
dedicat" Sc  inChrifto,K>icat aliquis.Etaudes nuptnsdetrahere?qux a deo benedidas funtf Non eft detrahere
nuptiistcu illis uirginitas anteferat^Nemo malilbona comparat,(EIorient r ’ SC  nuptaicu a uirginibus fint fecu/
dae:Crefcite ait SC  multiplicaminij^ replete terram,(Erefcat SC  multiplicetur ille qui impleturus eft terramstu/

M iiii  cxiiii

um a<?mcn in cx\is  eft. (Erefcite K multiplicamiml hocexp!ctur cdidum poft paradifum & nuditateimflE fi,
cus folia aufpicantia prurigine nuptiap.N ubat & nubatur illelqui in fudore faciei comedit panem fuiijcuius
terra tribulos# fpinas germmatiS: cuius herba fentibus fuftocaturimcu leme centena fruge foKudum eft,No
oes capiunt uerbu deifted hi quibus datu eft. Alium eunuchum neceflitas facmme uoluntas ficut Icriptum eft.
ITempus amplcxandif& tempus abftinendi manus a coplexibus.*tcmpus mittendi Iapides^ tempus collige,
ditPofla de duritia nationu gcncrati funt filMbaraha::coeperunt lapides uolui fup terram^tranfeut quipp e
mudi iftsus turbincs;& in curru dei rota& celeritate uoluutur.Confuat nmicaslqui inconfuta defurfum tunica
pdiderucquos uagitus deledat infantiutin ipfo lucis exordio fletu Iugentes:quo nati funt.Eua in paradifo ute
go fuittpoft pelliceas tunicas initiu fumpfit nuptiai^.Tua regio paradifus eft.Serua q> nataesISC diaBfeuerte,
te  anima meaJin requiem tuamJEt ut fcias uifginitatem efte naturaetnuptia* poft ddlduiuirgo nalcitur caro de
nuptiislin frudu reddens:qT in radice pdiderat Jxiet uirga de radice iefle*& flos de radiceeius afccndet.Tir/
ga mater eft domini:fimplexlpuralfinca£ra:nullo extrinfecus germinecoharrete* 8C  ad fimilitudincm domini;
unjone fcecuda^irg« flos-Chriftus S dicens(ego flos campi:& liliu conualhum.CJ_ui 8C  in alio locoIapis prs
dičatur abfcifuš de mote fine manibuslfignificante ^phetaluirginem nafcitu^ efte de uirgine^sanusqppeac/
cipiuntur pro ope nuptia^ut ibilfiniftra eius fub captte meo:8£ dextera illius amplexabitur mein huius fen/
fus congruft uolunrate etia illudkp animalia quae in arc&Noe bina inducuntuteimmunda funtjimpar tiume/
rus eft mundus^rMopfes Srfefus naue nudiš in fandatn terra pedibus iubentur incederelEt difcipuli fine cal
riamento§£ onere;uinculis pelfium ad praedicatione noui euangelii dcftinaturfq? milites ueftimetisMi forte
diuifisjcaligas no habebanc quas tolleret.Nec.n.poterat habere dominusfcmod phibuerat leri&Laudo nup /
tiasllaudocoiugiumlfedquia mihiuirginesgenerantdegodefpinisrofamtd eterraauruidecochamargarita.
Nungd qui aratltota die atabit?N6ne Sl  Iaboris fui frugefiactabiturfPlus honorarur nuptitel quado quodde
iilis nafcitunplus amatur. (^jiid inuides mater filia&quas tuo lade nutrita cftf tuis educata uifceribuslfin tuo
adoleuit finueTu illam uirginžledula pietate leruafti.f ndignaris q? noluit militis efte uxorlled regisf<£rade ti
bi beneficium praeftitiij^ocms dei efte coepifti.Ste uirginibus inquit apoftoluslprazceptu domini non habeo,
Curf C^uia 8i  iple ut eet uirgotno fuit imperii led ppr ix  uoluntatis,Neq3.n.audiendi funt:qui eu uxore ha/
buiftfeconfingurJcu de cotinetia differens:& fuades pputua caftitate intuleritiuolo aut oes efledicut meipfum
infra.®ico aut innuptis dC  uiduis*lbonu eft iilis fi fic p maneaoTicut & cgo.9C in alio loco.Nunquid no nabe/
mus poteftate circuducedi mulierestficut Si caetcri apoftolif ^uareergolno habet domini de uirginitate ptx
ceptufquia maioris eft mercedis;quod no cogitun^ offertur^uia fi jfuiflet uirginitas impatainuptias uideba/
tur ablats*8£ duriftimu erat cotra narura cogere;angdoruq 5  uita ab hoibus extorquerc«Si id quodamodo da/
nare:quod coditu eft.Alfa fuit in ueteri lege fcelicitavBeatus q habet lemen in fyomSi domefticos in-hierulale.
& malcdida ftcrilis;qu£e no pariebat.SC filii tui ficut nouelle oliua^*;in circuitu menite tuje. 6i  in repromifiide
diuitia^Si no er it in firmus in tribubus tuis.Nuc eunuch is dicitur.*ne te lignu ai bitreris aridu.Habes locu pro
filiis dc  filiabus in cseleftibusfempiternum^unc benedicutur pauperesidf Lazarus diuiti praefertur in purpu/
ra .Nune qui infirmus eftftortior eft. Vacuus eft orbisISC ut de ty picis tacea ,‘fola erat benedidio libero^.Pro
pterea Si-Abraham iam lenex €ethura;copuIatur;&Iacob mandragoris rcdimitturiSi ccclufam uuluam in ec
clefiie figuram R achel pulehra coqueritur.f ) aulatim uero increlcenre legetežmeftor immiftiis cft.VirgocHe/
liašiHelilteus uirgo:uirgines muki filii propherarum.Hierernlae diciturjSC tu neaccipias uxorem. $adifica/
rus in uterolcaptiuitate j ppinqua;uxorem prohibetur accipere.Aliis uerbis idipfum^poftolus loguitur.Aefti
mo hoc bonum efteippter in ftantem neceftitarem^uonia bonum e houfieefte. (^ua: eft ifta neccffmšqux
aulert gaudia nuptia^fiempus breuiatu eft: reliquum eftttit SC  qui habent uxoresžfic finttjuafi no habcant.
In ( pximocft-Nabuchodonofor; ) pmouit le leo de cubili fuo^quo mihi fupbiftimo regi feruitura coiugia^uo
paruulos^uos ppheta complora^dicenslfadhaefit lingua ladentis ad faucem ipfius in fitilparuuli poftulaue/
runt panem; Sl  qui frangeret eis«io erat.Inueniebat ergo utdiximus?in uiris tantu hoc cotinentte bonutSi in
doloribus iugiterjEua parturiebat.Poftq uero uirgo cocepitin uterot8i peperit nobis pue^Jcuius principatus
in humeros cius&eu fortelpatrem futuri facculiifoluta maledidio cft.Mors pe^Euatuita petMaria. ldcoq; 81
diutius uirgmitatis donu fiuxit in fceminas; qa ccepit a fcemina.Jtatim ut fikus dei ingreflus eft fuper terra;no
uam fibi Iegem inftituitlut qui ab angclis adorabaf 5  in cadoihaberet angelos SC  in terris ♦ Tun&Holofernis ca/
put Iudith uidua SC  contin&amputauit.TunoAma qui interpretat imquitas:luo cobuftus eft igne. Tune la/
cobus loanneškelido patre reti Sc  nauiculatfecuti funt laluatore^affedum languini^Si uincula ficculiSi cu/
ra domus panter relinquentes.Tunc primu auditu efttqui uult uenire poft metabneget femctipfuml Sl  tol lat
cruce fua:te lequat me.Nemo.n.milesrcu uxorepergitad prceliu.f^iteipuload lepultura patris ireeupienti;
nonpermittiT.Vulpesfoueashabent^uoluereseadinidostubirequiefcant;filius aut hominis n5habetubi
caput fuu reclinet.Ne forfan contrifterislfi angufte manfcris.^ui fine uxore eft: follicitus eft ea qua: domini
funttquo placeat domino.(^ui<i aute cu uxore eftifollicitus efteatqux funt huius mundi:quo placeat uxori.
Siuifaeftmulier:8čuirgo.^ u ^n5eftnuptaWitatqQ*funtdomini:utfit fanda corporcSi fpiritu.Naq
nupra eftteogitat quac funt mudi huius:quo placeat uiro.Q uantas moleftias habeant nuptitelSi quot folkci'
tudinibusuinciantilineolibroqueaduerlusTdeluidiu debeat*Marite perpetua uirginitate edidimusJputo

breuitcrcxprefium.Nuceadereplicare,-plongucft.Et fi cuiplacettdeillopot haurircfonticulo.nc  peni/
tus uidcar omififtefnuc dicatcp cu apoftolus fine intermiftione orarc nos iubeat?& qui in cciugio debifu foluit:

orarc

orare non poftitiaut oramus ftuirgincs fumusiaut orare defmimusajttoniugio /eruiamus.Et fi nun

£ritinqmtmrgomopeccat!mbufatioiie tamefcamishabebut huin(modi.EtinprincK)iolibe|lipr*fitus^‘umi

a=KSS?3£2^^j; S  .f

d>a, eft,boe labons(k -Hud comunecum pluribus: hcccum paucis.<$_ui pfcSraucm fen, l,fqin bnrn-hV

&Iuuscnt^timilui.ocati™uciautelcai.J(aqiobicftortccotanideM&Chrifto4elu:KcIe^amgcbse/uS
g ,pfanas alptciauu^asarcam quam no Iicebat attmgensjfubita amorte cftratus eft,Ncq5,n,uas aureui& ary

gcntubmcapdeofuiscjtcmplucorporisuirginaliapraccffitumbraaiuncucritas eft.TmauHem iSmrJid/

ter loquens.« tgnotos quofq blanda non defpicis. U  alitet uidem in pudici ocul/ino noiiTatpuE'
dinem cogitarc fcd corporu f sechias thclaumdei monftrauifeAfiyriisjlecfAflyrii non debueruntuidercanod

cupcret,Bcmqtffcquentiusbelhsiuda:acouuIlaiuafaprimudomimcapta!atc[3tran(!atafuntinterepu]aiBat/

ep  cocubinap grcgesja[ina palma UIU054 eftihonefta polIuerjiBaltbafar potat m ph vališ, Nec dcchnesautem

taam , nu c rbamama;,Sa:pc.n.i n d; c en3a[iquidIoquetes:tcmitmeatisarbitnu.Jilibcntcraudiasuir<Toad'

drcicunfiad ndiculu ca ^ u  •abpns:qcquid dixeristiaudatlqcquid negaueriSnegant.lSaftam uocant& landtam'

Kinquanullusn£doIus,bcccucteancil!aChriftidiccntc&kccetotafimpliciiasInonutiIlahorrida:tureisru"

fticana tcmbiIistequsidco forfitam mantum non habuitquia inuenirenon potuit.Naturalidicimur malo*
Adalatonbus noftris bbenter fauemus!& qq nos r efpodeamus indignosfc calidus ruborora pfundatbmame
ad laude luam mtnnftcu^mma Ixtaf.$pofaChrifti arca eft teftameti intrinfecus & cxtrinfecus dcaurataraup
fto5lcgisdomini.(Sauderuperhis:leniaqua:legis.SicutinilIa aliud non fuidnifitabulaiteftametilita Kirne

nulfus lit ex ttmlecus cogitatns,! uper hoc ppiciatorium quafi fuper cherubin fcdcrc uu!t dominuslmimt di>
fcpulos runam m te ficut m pulloafin* fedcat.dum te fcculanbus fo!uas:ut paleas & latctes agenti derclin/
quesiMoyfcn fcquans m heremoičC tetram tepromifiionis introcas. Nemo fit qui chibeatno materino { 6 /

roraiocognatainogermanusilormnustcneccflariahabet.^uodfiuolLierintmipcdireitimcatflagcIlaPha-

taoms:qui populu da ad colendu cum noies dimitterapaflus eft ca qus feripta funt.Iefcs inerefus m templO?
ca qu* templinoerant: < piecit.E>eus.n.2eIoteseft&no uult ficripatris domu fpclunca laironu. Alionuin ubi
atranumeratuf: ubi funt cauea: columbaip 6 C  fimplicrtas enccatur: ubi /n pečtore uirginali amor bccularium
ncgocio^ aiftucdftaumuelu tempIifciudetur.Sponfus confurget iramsiK dicet(rclinquctur uobis domus ue

ftradc(erta,lcgeeuangcIium;Ku;dequo^Iariaadpcdcs dominiledcnsiMarthaefiudidpraEfetaturl&ccfte

Wanha fedulo holpitalitatis obfeqmd!domino atqj dilapulisicouiuiu prsparabatiMartha inatjvlarthaibl/
ličita csiSi turbarts erga plurima^auca ut neceffaria fum.-aut unfl.Mar.a bonam partem elcgit:qux n 5 aufe/
mur ab ca.Efto K tu-Manatcibis prsferto doctrinam.Sorores tux curfitent & quxrandqu?Chriflu hofoite
fufcipiancitu (emel latculi onerc pie<ftd!fede ad ped« domini tuirfi digjnueni cum qu£ ousrcbat afa mefue,
nebo eumtK non dimittarmEnillc refcondeat ■ Vna eft columba mca t pfe&a mca. Yna eft matri (uslclcdia
gentmci fttx,cxlefti utdelicet hierulale Jcmp K  cubiculi tui ieereta cuficdiantliemper tecu iponiosludat in/
trrnfccus.Srans ioqucr,s ad fpofumlcu leg,s:,Ilc tibi Ioquitun& c0 rc fomnus oppiertermucniet noid oaricrf
K mittet manu fua pet foramcniS; tanga uentrč mu. K cxpgcfada confutgcs diccnsuulncrata chamatc r2 o
fum.Et rarfus ab co audiesihottus coclufus foror meatfons fignatus.ffauc ne domu exeas8C uclis uidete filL
regioms alienx^quts ftes habeaspatriarchasV& ifrael patete Ixteri^Pina egreila corrupitf. NoI 0  te iboium
quxrcre p plateasinolo te arcuireangulos ciuitatfelicct dicasifurga SC  d t cuibo ciuitateis; in foto K in nlatcis
quer5squeduexit aia mea;& intertoges: Nuquid que dilexit aia mea!uidite?Nemo tibirefpoderc disnabi^
Sponfus m platets no pot inuen.rliardta K angufta uta eft j qus ducit ad uitiBcnap fequit'J W a ! nui enmt«
no iuenttuocaiu eutS norelpodtt mthi4«tq) utina no inueniflč lufficiatluulnerabcristnudabetisiSf gemebuda
narrabis: innenerant me cuftode K q dreueunt ciuitateipeuirerut moK nulneranemt mettulerut palliu meum
mihr.St aut hxc extens pautut tila qux dixetat»ego dormim&cor meum uigilate fafdculus ftadle fratruelis
meus mthtin medloubcp meojt comorabitO uid de nobis fict!qux adhucadolefcentuls fumns^ou* <t> 5 '
fa mtrante cuTponGi t remanemus extrinfecus. ZcIotypus oGhriftnsJno uult ab aliis uideri faae tna.Excu res

!icctiatq;caulensobductoue]amme;oiacontexiitcqux(iui:5CdixiannunciamihKquedi!exitantmamca t ubi

palfistubi cubas m mcndie:ncquado cffiaar ficut opta fupgtcges fodalift tuo^indignabiturttumebitBi dicet
St cognoueris tetplam o puichra inter mujiereslegredere tu in ueftrgiis gtegiu;& palce bxdos tuos in tabetna
culispaft 0 B;.Sismquitpuichraja:mtcroes itmliercsfpecies tuadiligat abfponlomifitccognouerisfKoicu/
ftodia fetuauens cor tuutmG ocnlos inuenu fugeri^egredieris de thalamo meo:K pafces hxdos ntcstoui fe pa/
tandt funta finiftns-Ita^ nn.Huftochium filia:domina!conferua:gcrmana\;aliud ! n.xtaris:a!iud mctitftalmd
rcligioms; hoc cnantatis nomeneft) Audifilaiam loqucnteml populus mcus intta cubiculum tnum Iclaude
oltmm tuumfablcodere pu»ilujaliquatulu doneč tranfeatira dominuforis mgŽČuiromcs  fl tu intrinfc-

cus eflo cu fpofo:qa fi ofhu clauferist8C fecudu euagclii’ pr^ceptu in occulto oraueris patre tuSuenic^pu! iabit ?

M v cxv«

1

t

5C dtcet : ec  ce ego fto ante ianuam 8C  pulfoTfiquis mihi aperucrit introibo SC  ccenabocum ec£&ipf e mecum,&
tu ftatim foIlicita.'refpodebis.Vox fratruelis mei pulfantis SC  dicentis api mihi foror mea: ,pxima meatcoluba

mea:

elis meus pertrafiuit. CJ_uid.n.ncccflc eiut cordis tui oftia claufa fintfSpofo apcriatur-Chriftotdaudatur dia/
bolo fecudum illud.Si fpiritus poteftatem habenns afcenderit fup teme dimiferis locu tuum,®anicl in ccena.
culo fuoineq,\n.pmanerepoterat in humil/tfeneftras apertas ad-Hierufale habuit ♦ SC  tu habetoapertas fene/
ftraslfed unde lume introealfundc uideas ciuitate dominftne aperias illas feneftrasidequibus dicitur« Intrauit
tnors p feneftras noftras, Illud quoq?tibi uitandu cftjne uanae gloria: ardore capiaris.^uo ingt-icfus potcftis
credere gloriam ab hoibus accipietesY ide quale malu fitjquod qui habuerittnon pot crederc,Mos uero dica/
mus.C^uoniagloriauo mea tu esiSC  q gIoriat*:in domino glorietur.Et fi adhuc hominibus placer e-Dirifti f er
uus non eflem,lr mihiautabfn gloriarunifi incruce domininoftrHcfitChrifthperquemihimuduscrucifi/
xus cfcSC  ego mudoJEt illud^in te laudabimur tota dieiin te laudabit? aia mea.Cu facis elemofynam;deus fblus
uideat,(£u ieiunastbera fit fac ies tua, V eftis nec fatis mundatnec fordida: SC  nulla diuerfitate notabilislnead te

ne gloriam fugiendo quarras.Flures.n.paupertatis mifericordistatcp ieiunii arbitros dedinatesh' hoc ipfo cu-
piut placereig. placere eontenunt.Et miijan modu laus dum uitarur tappetitur.£a:terispturbationibus;qbus
hois mes gaudefegrefatlfperat:f& metuiTplures inuenio extraneos i  hoc uitio pauci admodu fimt?qui carue
iint:&ille eft optitnuslg quafi in pulchro corpordraraneuo^ forde refpergiT.Mecg uero temoneomedediui,
fiis glorierislne de generis nobilitate te iadesine te caeteris pracferas.Scio humilirate tuam. $cio  te ex affečtu
dicereSDomine no eft exaltatu cor meuminecj elati funt oculi mei.Noui apud te 8C  matre tualfupbiam per q
diabolus cecidittpenitus locum no habere, Vndete fup ea Icriberdfupfluu fit.Stultiflimu quippe eft docere:q>

uel fororu 'i  humilis fedeassfeabello tecauferis indigna! uox ex induftria quafi confeda ieiuniisstenuis non fit;
SC  deficientis im/tata grefTumdiumeris imitaris a!terius.Sunt quippe nonullseexterminantes facies fuasi ut ap
pareant hominibus iciunantes]quse ftatirmut aliquem uiderint ingemifcunttdimittunt fuperciliun?& operta
facie:uix unum oculum librant ad uidendum« Yeftis pulla i  dngulum facceumiSi fordidis manibustpedibuC
q£ucnter folus quia utderi no pottžeftuat cibožhis quotididpfalmus ille catatur* Dominus diftipabit ofla homi
nulfib; placentium. Aliat uirili habitu uefte mutataterubefcunt foemina: efle: quod nata: funt, (Etinem ampu/
tantl8č impudenter erigunt facies eunuchinas,$unt qua’ ciliciis ueftiuntutt& cucullis fabrefačlislut ad itifan,
tiam redeanttimitatur nočtuas SC  bubones, Sed ne tantu oidear difputarede fčeminis£Viros quoc^ fugejquos

congemuiu^ui poftq nobilium introierunt domoslK deceperunt mulierculas oneratas peccatisifemp difce
testSC  nunq ad fcientiam uetitatis peruenietesHriftitiam fimulant; SC  quafi Ionga ieiunia furtiuis nočhum ci/
bis protrahut.Pudet dicere  reliqu^ne uidear potius iuehiig monere.Sunt alii(de mei ordinis hoibus foquor|)
qui ide o  prefbyteratumr6i diaconatum ambiuntfut mulieres licetius uideat, ®is his cura de ueftibusfh bene
oleanttfi pes Iaxa pelleno fblfeat,£rines calamiftri ueftigio rotanturldigiti deannulis radiantJ&nepIatas hu,
milior uia fpargatiuix imprimudfumma ueftigia, Tales cum iiiderisipofos magis aftimato q clericos*(^uiy
dam in hoc omne ftudium uitaq; pofuerundbt matrona^ nomina domos morefq>'cognofčat, Ex gbusunum
qui huiusattiseft princepst breuiter ftričlic^ defčribam t quo facilius magiftro cognito difcipulos recogno/
fcas.(Tum fole feftinus exurgitlfalut^ndi ei ordo dife4ponitunuia^ copendia regrunt^ pene ufcp ad cubicu/
la dormientiujfenex importunusingreditur.Sipuluillum uideritifi matileeleganslfi aliquid domefticae fupel
lečlilisdaudatrmirat tSC  attrečtaftSč fe his indigere conqucres;non tam impctrat:q extorquetiqa fingulae me/
tuunt ueredarium urbis offcnderefbuic inimica caftitas: inimica ieiuniatprandiu nidoribus pba tiSC altilis ge,
ranopepamulgo papfeo nominaf (os batba^ 3čpcaxt SC  in couitia femp ar mat um. uocucp te acrterisiprv
mus in facie eft.(^uicquid nouu infonuerittaut audor autexaggerator e famatlkg p hora^ mometa mura /
tunta nitidc ferocencitmt illuThracii. Regis putes efle germanuuariis callidus hoftispugnat infidiis.Sapie/

dubitastinterroga eum :que uita comendat:excufat xtas : farna no tcprobat.g poflit dicere defponfaui.n.uosj
uni uirouirgine caftam exhibere Chrift o. Aut fi no efl:q poflit exponere tmelius e ah'quid nefcire fecurajg cu
piculo diCcete . Memeto qa iti  mcdio Iaqueo^ ambulas : SC  multaz ueteran^ uirginesfcaftitatis indubitatac ;in
jpfo mortis limine coronapdideredemanibus.Siqua:ancillulaefuntcomitesppofititu/Zncerigarisaduerfus
casme iRerJs  ut dominatunu fpofum habere coepiftislfimul pfallitisiChrifti fimul corpus accipitisfcur mefa di
uerfla fl t; v  Prouocet SC  almhonor uirginu fit inuiratio c^tera^,^ uod fi aliqua fenferis infirmiore in fidetfm
fčipe\:6fblare1bladirc«& pudicitia ilhus fac lucru tuu,Siq fimulat fugies feruitute!huicapte apoftolu legeJme
lius e nuberetg uri.Eas aut uirgincs SC  uiduas?q ociofk SC  curiofe domos circueut m fon m: q rubor frotis at/

rrito

mtoparafitoRi incedunt in mcdum:quafi quafdam pcRcs abiice.Corrupunt moreš bonosronfabulationes pe
fimavNulla illisnifi uentris cura cR.& qux  uentri /p ximaJRiufmodi hortari folcnt& dicere: mi catellatrebus
tuisutere;6C muedumumis:Knuquid filus ruis fouasr Yinofo atqj lafciua&jd' uis mali infinuantiacferreas
quoq? mentes ad deiitias mo!lmn& cu luxuriat£e fuerinnin Chrifto nubere uolutlhabentes danationeiq, prima
fidemirrifafecerant.Nectibidifertamukuuelisuideri:autlyricisfeRiuacarminibus metroludcre.Nondelu^

. — -I —   naivfv iuiaauuuciIU CUa iiligUiOLidtvUw^U<t pčllS

deli cu infidelcf^ua^mcomunicatioluci ad tenebrasfC^ui conienfiis Chrifto cu belialujDuid facit cu pfalte
rioOratius^cu cuangcliis-Marofcu apoRoloCiccrofNone fcandalizat'' fratenfi te uiderit in idolio rccubentef"

Et licct oia munda mudis:& nihil reiiciendurqd' cu gratfa^z ačtione pdpitfitamen fimul bibere non debemusta

SC  Hierofblyma militaturus pcrgere:bibliotheca:qua mihi Roma: fummo Rudio ac labore confeceratcarere
no non potera.Itaq; mifer ego.lečturusTulliu ieiunaba t poR nočtiu crebras uigiliasjpofl lachrymaslqua: mihi
pmeritoi^ rccordationc pcccato^ ex intimis uilccribus fiuebangBIato fumebač in manibus:Siquando in me/
metipfam reuerfas pphetas legere ocepiflemjfermo horrebat incuhus.Et qa lumen cxcis  oculis non uideba^no
ocuIopc putabaculpa eflejfed folis.S)u ita me antiquus lerpens illuderetiin media fcrme,xlŽmedullis infufa fe/
briscorpus inuafitexhauRu;& fine uUarequire^quod diduquo<^ ineredibile fitf)ficinfčelicia membradepa/
Ra funmit oRibus uix hasrereJnterim parantur excqui£i8č uitalis animas calor toto frigefcente iam corporeiin
folo tantu tepente pečtufculo palpitabat.Cu fubito raptus in fpiritukd tribunal iudicis pertrahor: ubi tantum
luminis eran& tantu exdrcuRantium claritate fulgorisiutproiečlusin terradurlum afpicere nonauderemJn/
ccrrogatus de conditionejchriRianu me efle reipondi.Sč ille quiprarfidebanmetiris aiticiceronianus csmo-Chri
Rianusiubi.mthclaurus tuusjibi 8C  cor tuu Jlico obmutuii& inter uerbera(na caedi me iufieratfjconidentte ma
gis ignetorqua:barJlln meču uerficulum reputanskn inferno autem quis confitebitf tibifClamare tamen cce/
pi:SC  ciulans dicere.Miferere mei dominelmilerere mei«H^c uox inter flagella relbnabaR&nde ad praGdentis
genmprouolutuqaftabandpr^cabant r ’ utucniarribueretadolefcentia^&errori pcenitentiac locu comodaret?
cxačturus deindecruciatujfi gentiliu libros aliquado lcgiRem.Ego q tanto conRričtus articuloluellem etia ma/

ipioltato Iacbrv

ma^ imbra:pfulbsjut etia ineredulis fide fa čerem ex  dolorc.Nec uero inanis {opor ille fuerat:aut uana (omnia:
quibus fope deludimuriteRis eR tribunal illud:ante qcF iacuiltcRis iudiciu trifte qd' timui: ita mihi nunq con/
tingat tale incidete  qonetJiuentes habuifle me fčapulasiplagas fenfiffc  poR {omniu{& tato dehinc Rudio diuina
IegiRe;qto mortalia ante non legcra.Auariria: tibi quoqj uitandu ejfl malulno q. aliena no appetasVhoc.n,8č pu/

/ M  V. l/tv/ T t v A A M. M  M. A A M.  |7 — A. VA/ffAJL*- «***  ^ ^ »   — ' — — — • M

prie dmitia:,Nemo.n*pot duobus dominis feruirc«autm»unu odienSč alte^ amabitlaut unu patiet r ’t SC  alte^ co/

iOSJoqucnie-iciuur,ntvu^n.Li.iainvwiut.uivrv^u iijdiiuuctua.iit^vvijjuiiuiu 3 ^u muudiumi »i^one aiapiuseu
q e{čaY& corpus plus efl q ueftimcnturRefpicite uolatilia caelkquonia no ferut*neq^ metudnecp congregant in
jhorreatSč pater uefter edeftis pafeit lila *$i ueftis defuermlilia ^pponanturji efuriensaudias beatos paupes:SC
cfurientesji aliqs te afdixerit dolordegitdpp hoc complaceo mihi in infirmitatibus meisiK datus eft mihi fti/
mulus carnis mea^angelus fathan^ q me co{aphizet:ne cxtollarXxtare in oibus iudiciis deilexultauerut,nX/
li^e-IuckJin oibus iudiciis tuis domineJlla tibi femperin orduox refbnet.Nudus exiui de utero matris mea::nu
d us etia redea ad terra^ nihil intulimus in huc mundmnecj? auferre qd poRumusAt nune plasralčp uideas ar/
inaria ftipare ueftibusttunicas mutare quQtidie1SC tamen tinea^no pode fupare(qua: religiofior fueritlunu exte
rit ueftimentu:^ pleniš ards panos trahit. Inficiunt'’ membrana colore purpuredAuRt liqfcit in littcras:gemis
codices uefliunt:l&: nudus ante fbres co^iChriRus moritur.Cu manu egenti porrexerinnbuccinat* Cu adAga/
pe uocauerinUprarco coducit^idinupmome tamen taceolne fatyra putcstnobiliRima mulierem Romanoiu
inBaGlica bcatiPetn  {čmiuiris antecedentibusJppria manutquo religiofior putaret^Gngulos numosidifpartire
pauperibus.Interea ut ufu nofle perfacile eRjanus qda annis pani{q; obfita prxcurritlut altc^ nu mftacciperct;
ad qua cu ordine perueniRetipugnus porrigit p denario:5č tanti criminis reus fanguis effundit ♦ Radixoium
maloRieft auaritialdeocp ab apoRoloidolo^ {eruitus appellat^^uaere primu regnu deu& ha:c oia apponen
tur tibi^non occidet famaJaiam iuRa dominus.lunior fui tSC  lenui IdC  non uidi iuftu derelidumea^ (emen eius q
rens pane,Helia^coruis miniflrantibus palci (^ idua§areptena ipla cum filus nocRc morituta ppheta paicit:
efuricnte.Et mife in modum capface c5plctc?q alendus ueneracalit.Petrus apoRolus inquin Argentum SC  au^
no habco!qdaute habeoihoc tibi do Jn nomine domini Icfu furgei8č ambuk&t nune multislicet fermoe taceat

cxv

uaueritmein uiahactper quaego itcr faciofe dederit mih i panemad manducandut&ueftem ad ueftiendum,
Tantu neceflaria pracatus eftmt poft annos uiginti diaes dominusid ditior patenad terra reuertatur chanaan*
Infinita de fcripturis exempla fuppeditant:qux auaritia doceant efle fugienda.Vc^ quia nune ex parte de ea di'
cimr ,& f uo  fiChriftus annuerit uolumini referuatur:quid ante non plures annos nitriae geftum lit; referamus,
0 uidaex fiatribus parcior magis cj auaridrjnelciens.xxx.argenteis dominu uenditu?centu folidos:quos lina
texendo acquifierattmoriens derelicjuirJnitum eft inter monachos conftliu^na in code loco circiter quinqjmi/
lia diuifis cellulis habitabantf)qd hinc fado opus eflet.Alii pauperibus diftribuendos efle dicebantfalii dandos
ccclefi^nonulli parentibus remittcndos.Macharius uero 86-Pabo Sž-Ilidorus SC cxteri  quos patres uocanšlan,
do in eis loquente fpiritu.’decreuerut infodiendos efle cu eodetticentesJpecunia tua tecu fit in pditione. Nec hoc
crudeliter quifq putet fadu!tantos cundofcp per tota £gyptu terror inualitrut unu folidu dimififlWkcrimini St
Etquonia monacho^ fecimus mentione& te fcio libenter audire quas fanda funuaurem paulifper accomoda.
Tria funtin ^gypto:genera monacho^.Primu coenobimqd’ illi fauches gentili lingua uocant: nos in comune
uiuentes-poftumus appellar e Jecundu anachorita; qui foli habitant per deferta^ ab eo q? pcul ab hominibus
receflhrintmuncupatur.Terriu genus eft:qčf retneboth dicuntldeterrimu atq? negledu:& quod innoflra puin,
ciaaut folurmaut primu eftjlai bini uel trini nec miilto plures fimul habitant fuo arbitraturac ditione uiuentes,
Et de eo qc? laborauerintim mediu partes conferutjut habeant alimenta comunia,Habitant autem cjplurimi in
urbibus^ čaftellisl& quali ars fit fanda non uitaJquicquid ucndiderin&maioris eft pr xcii  ♦ Inter hos fepe funt
iurgia<quia fuo uiuentes cibomon patiuntur le alicuj efle lubiedos.Re uera folent certare ieiuniisl&: rem feere*
ti uidoria: faciunt, Apud hos affedata funt oia:laxa: mamca&aligae follicantes; ueftis crafli or? crebra fu fpiriaf
uifitatio uirginujdetradio clericoruJEt fiquando dies feftus ueneritJlaturantur ad uomiturmH/s igitur quafi g/
bufdam peftibus exterminatis!ueniamus ad eos qui plures lunK& in commune habitant,i.quos uocari ccenobi
tas dixi.Prima apud eos confcederatio efl: obedire maioribusl& quicquid iuflerint facereJdiuili funt per decuri
as atqj ccnturiasJita ut noucm hominibus decimusprcefitrurfiis decem praspolitos fub fccentefimus habcat
tnanent (epatatnieiundis ccllulisiufcp ad hora nonamtut inftitutu eft.Nemo pergitad alium exceptis his deca
nis quos diximus'ut fi cogitationibus fbrte quis fluduatullius confoleč alloquiis»Poft hora nonam in comune
concurrifjpfalmi relonantflcripturte recitalih ex more.Etcompletis orationibuslcundilcp refidentibusf medri
us que patrem uocantincipit diiputare.^uo loquente tatu filentiu fmutnemo aliu refpicercinemo audeatfcx
creare.dicentis laus in fletu efl: audientiuitacite uoiuunt per ora lachrymaHSč ne in fingultusgdemlerumpit do
lor.CSu uero de regno Chrifti^ de futura beatitudine!& de gloria cceperitannunciare uenturamideas cundos
moderato fulpirio!& oculis ad čadu leuatis intra fe dicercgs^dabit mihi pennas ficut colubA uolabo»& reqef
cafPoft hoc conciliu foluit^Si unaqq? decuria cu fuo parente pergit ad mcniamjqbus per fingulas hebdoma/
das uiciflim miniilrant.Nullusin cibo flrepitus eif.Nemo comedens loqtur*uimf panesleguminibus & holeri
bus;quse (ale folo condiunt? »Vinu tantu ienes accipiuttgbus 5C  cu paruujis fx  pe fit prandiufut alioR: fefla fufre/
tef ^tasialioRz non frangaf incipiens:5>ehinccon(urguntpariter;&: hymnodidoad praclepia redeunuibiufč^
ad uefpera cu (uis,unufquif<^ Ioqtun6C dicit.Vidiftis illu dC  illumtquanta in ip(o fit gratia1*quantu filetiu?q mo
deratus inceflus^Si infirmu uidetint;con(olanf*$i in dei amore feruentežeohortanturad ftudiu.lt qanocftc(x
tra orationes publicas in iuo cubiii unufquiicp uigilatfcircueunt cellulas finguloru i di  aure appofita qd faciantj
diligenterexplorant.<^_ue tardiore deprehenderintlnon inerepantiied diflimulato quod noruntfcu fepius ui
fitantI8C prius incipicntes:puocant magisorare;qcogunt*®pus dei ftatutu eft:quod decano icdclitii:fcrtur ad
ceconomu:qui diipfeper fingulos men(es patri omniu cu magno tremore reddit ratione.A quo etia cibi cu fa/
di fucrint:deguftatur.Et qa non licet dicere cuiq%unica Si fagu textaqj iuncis ftrata non habeodta lile uniuerfa
moderat^ut nem©qd poftulet nemo n©»habeat.$i uero qs coeperit sgrotarettranflert'’ ad exedra latiore. / & ta>
to (čnuminifterio confbuef 1  :ut nec delitias urbiumcc matris quxrat afledu.Bominicis diebus orationi tantum
Si ledionibus uacanttqft qdem di pmn i tpecopletis opufculisifaciut.^ uotidiealiqd de fcripturis dicitdciuni
um totius anni ^quale eft.'excepta qdragefimah’n qua iolafconcedif ftridius uiuerc.A pentecofte ccenx muta>
tur in prandiaiquo Si  traditioni ecclefiafticte iatiffiat^i uentre cibo non onerent duplicato^alcs philoPIatomci
fermonis imitatontalesIofephusGrarcus-Liuiusriecunda iudaica: captiuitaris hiftoria^fle nos debere rcfcrr.Vc
ru^a nune de uirginibus feribensipene luperfluu de monachis diiputauilad tertiu genus uenia:quosanachond
tas uocanti!& q de Ccenobio exeuntes:excepto pane 8C  laleiamplius ad delerta nihil perdrrut.Huius u itx  audor

PaulusiilluftratoretiaAntoniusiSCutadluperioraconlčendaiprincepsIoannes-Baptift^fuit.Talcni uero u ir:

Hieremias quoq? propheta defcribitdicens.lonu eftuiro cu portauerit iugu ab adoleftentia iuaiiedebit folita/
rius SC  taccbit‘quoniam fuftulit fuper fe iugu &dabit percutienti le maxillam^faturabit obprobriis: qa non in
lempiternuJabiicietdominus.Ho^laborem SC conuerfationeincarnenoncarnisialiotepore (i uolueris cxplv
cabo.Nuncadpropofitu redca:qa deauaritia diflerensad monachos uenera. uo^ tibi exepla pponensno
dico au^:atq? argentu:8č eteteras opesiled iplam terra & cx lu defpiciesžSd Chrifto copulata cantabisrpars mea
dominus.Poft hoc qq apoftolus orare nos lemper iubeatiSC landis etiam iple (it fomnus oratioilic tamen din i/
las orandi horas debemus haberemt li forte aliquo fuerimus opere detentijiplum nos ad ofticiu tempus adrno/
neatlQ&oram tertiam lextam nonamidiluculum quocp SC  uelperamiucmo eft qui nelciat. N*ec cibi ante (urnam
tur-mifiorarioncpcrmiflainecreccdatura mcnla:nifi referamr creatori gratia. Nočtibusbis tcrqr furgendam
reuoluenda de fcripturis‘qu£e memoriter retinemus.Egrcdicntcs de holpitiolarmet oratiotoccurat antečj lefto*

Mecpriuscorpufčulumrequiefcat»čjanimapafcatur.Adomneadumladoem Jflceftiimsmanus pingatcmce,
KuIIj  detrahasžnec aduerfiim filiu matris tuac ponas fcandalu*Tu qux esmt alienu ferufl iudiceš? Suo domino
ftattautcadet*£tabit auteimpotenseftdominus ftatuereillu.Ncc fi biduo ieiunauerisiputes te non ieiunadbus
efle meliorem.Tu ieiunasSSč irafceris Jlle comeditf& forte bladitur,Tu uexationcm mentis; SC  uentris efuriem ti
xando digeris Jlle moderatis alitur dbis,*& deo gratias agit.Tnde quotidie clamafrEfaiasJMon tale ieiuniu ele/
gudicit dominus*£t itef^in diebus ieiunioru ueftroru inueniuntur uoluntates ueftrae : SC  omnes qui fub ueftra
poteftate funt ftitnularis^in iudiciisf & litibus ieiunabs;5£ percutitis pugnis humiIem*Xtquid mihi ieiunatis?^
le illud potcft efle ieiuniuicuius ira non dica nox occupatlfed luna Integra derelinquidTjreipfam confideraslno/

Ji  in alterius ruinajfed in tuo opere glorari*Ncc illatp tibi exempla proponas:qua: carnis curam facientestpoflef
(ionu redditusrSc quotidianas domus impenfaszfupputant*Neq 3 *n.undecim«Chrifti apoftolitluda; prodibone
funt fračtifnefrPhigelo &Alexandro facientibus naufragiufcxteri a curfu fidečfubftiterunt*Nec dicastilla SC ib
h  fuis rebus fruitunhonorač ab hominibustfratres ad ea conueniunt SC  fbrorešLNuquid ideo uirgo efle difinit^
Pri mu dubium eftian uirgo fit talisf&on*n*quo uidet homottddet deuslhomo uidet in faciej deus aute in corde,
©e hinc etia fi corpore uirgo eftian fpiritu uirgo fitaiefaoApoftolus auteita uirginem defmmut fit fanda cor/
pore 8C  fpiritu(ad extremu habeat fibi gloria fuaiUincatPauli fententiamtdelitiis fraatUR& uiuanNos melioru
exempla fedemur*Propone tibi bearikVIaria?qux tantx extitit puntatisjut mater domini efle mererctAd qua
eum angelus^Gabriel in uiti  fpecie defčendifteudicen^Aue grada plenardominus tecumlconfternata SC  perter
ritanefpondere non potuit*Nunq*n*a uirotfuerat falutata»S)eniq^ nunciu cdifcit; SC  loquitur (SC  quas hominem
jformidabatjcum angelo loquitur intrepidaipotes SC  tu efle mater domini* Accipe tibi tomurm-magnu: nouul:S£
fcribe in eo ftilo hominisiuelociter fpolia detrahe:& poftcj accefleris ackProphetiflam!& conccperis in urero?8£
peperis filiurradicfa timor e tuo domine concepimusiK doluimus?& peperimus fpiritu falutationis tuxi  que fe/
cimus nuper fuper terraftunc SC  filius tuus tibi refpondebit:8C dicet.Ecce mater meaZSC  fratres mei* Et mirum in
modunlle que in latitudine pedoris turPaiilo ante de feripferasfquem in nouitate cordis ftilo fignauerastpoftčj
fpolia ex hoftibus receperitfpoftq denudauerit principatus SC  poteftatesi& aftixerit eas crucitconceptus adole/
fcitiSč maiori afledu fponfam te incipit habere de matre*(Srandis laborifed grande praemiut efle qn martyresf
efle qcP apoftoliiefle quod Chriftus eft*(|^ux quide uniuerfa tune profunneu in ecclefia fluntlcu in una domo'*
pafcha celebramusifi arcam ingredimur cu-Noeifi pereunteJericotRaab meretrix iuftiflcata nos continet*(C^
te^uirginestquales apud diuerfas h^refesj^ quales apud impuriftimusManich^um efle dicuntur: fčorta funt
a^ftimandtenon uirgines*$i.n*corporis earum audor eft diabolus^quo poflunt honorare plafm ationem ortus
fuir$ed quia fftut uirginale uocabufu gforiofumjfub ouiu pellibus lupos tegunt*(£hriftum mcntitur-Antichri/
ftus;5č turpitudine u itx  falfb nominis honore ueftiunt*(Saude fbrongaude nliaigaude mi uirgo * quia qdf alite
fimulantitu uere efle coepifti*Ha:c 01 'a qua: digeflimustdura uidebuntur eis:qu?e non amant-Chriftu* <^ui aut
omnem feculi pompa pro purgameto habuerit:8č uana duxerit uniuerfa fub folefut-Chriftu Iucri faciatiqui co
mortuus eft domino fiiolSč confurrexic8£ crucifixitcarnem cu uitiis SC  concupifcentiisdibere prodam at:qs nos
leperabit a charitate deit tribulatiolfan anguftiafen perfecudotan famesfan nuditasf an periculu? an gladmsf"
Etiterutertus fumiqanecp morsmecg uitatneq? angeli:neq 5  prmdpatuslneq; poteftates:neq^ inftaria1neqj futu^

• ralnecj? fortitudo^neq? excelfurdneq; profundunies^ alia creatura potent nos feparare a charitate dei qux  eft in
aChrift Iefu domino noftro*5)ei filius pro nfa falote hominis fadus eft filius?nouem menfibus in utero ut nafl
catur:expedatlaftidia fuftinetfcruentatus egredif:panis inuoluib blanditiis dclinit^* Et ille pugillo mundu in/
cludcns?pr^fcpis continet anguftiis*Tacedququ% ad triginta annos ignobili parentu paupertate contentus e?
uerberafl^ tacetlcrucifigit^ pro crucifigentibus depreca^*(^uid igit^ retribua dominofpro oibus qua: retri
buit mihifCalice falutaris accipiatSC nome domini inuocaboJPrteciofa in cofpedu dominismors fandoip eius.
Htec eft fola digna retributiolcu fanguine copenfaturJSč redepti cruoreibhrirtilpro redeptorcdihenter occubi/
mu s *^ uis fando^fine certamine coronatus eftfAbel iuftus occiditb Abraha?uxorem periclitat'’ amittere * Et
ne in nnenfum uolumen extenda:quteret& inuenies finguloSladuerfa perpeflos.SolusiSalomon in delitiis fuin
SC  forfita ideo corruit*^uem.n*diligit dominus:corripiflcaftigat aut omnem filium:que redpit* None melius
eft breui tepore dimicaretferre uallmarma fumeretlaceflere fub loricalSč poftea gaudere uidore: q impatientia
unius horalferuire ppetuoVNihil amantibus duru eftinullus diftidlis cupienti labor eft*Refpice quanta-Iacob
proRachelpada uxore fuftinuf feruiuit inqt fcripturaJacob proRachetannis fept^f erant in confpedu
eius quafi dies paucitquoniam amabat illafsnde SC  ipfe poftea memoratli aie uerebar a^ftm&T gelu node. Arne
mus SC  nosOiriftumteiuitp femp quxramus amplexusjK facile uidcbitlomne diftidldbreuia putabimus un b
uerfa«qux longa funnSč iaculo illius uulneratifper borafii momenta dicemustheu me quia peregrinatio mea p
longata eft a me*Non funt enim codignte pafliones huius temporisiad futuram gloriam qux reuelabitur in no
bis.Q uia tribulatio patientiam operatunpatienria autem probationemfprobatio uero fpem*« fpes autem non
confundit1quoniamcharitas defdiftiifa eft in cordibus noftris * Ruando tibi graue uidetur eftfrKfuod fufti/
nesuLPauli fecundum epiftolam ad-Corinthios legel In laboribus plurimum^ in carceribus abundantiusdn
plagis fupra modum^ in mordbus frequenter|A iudteis quinquies quadragenas una minus accepiVter uir/
gis cxfus fum t femel lapidatus fum 4 Xer naufragium fccilnode SC  die in profundo maris fufijn itineribus fe/
pelpericulis fluminumtpericulis latronurn!periculis ex generejpericulis ex gentibus! pericufis in dmtatef peri/
culis in deferto? periculis in marilpericulis in falfis-Fratnbus;in laboribustin miferiislfin uigiliis multis: in

txyii.

farne & Htili

iiiniciuniisplurimi^in frigorc & nuditatc.Q_uis noftrum fakem minima portionekle catalogo hai«
fibi poteft uenckcare uirtutuf ®b qua: ille poftea cofidenter aiebaticurfum cofumauilfide leruautffupereft mi/
hi corona iufticiaSqua retribuet mihi in illa die dominusauftus iudex,$i cibus infuliior fuerit: contriftamur.&

RiTiuim fcceristcado^ regna no capies,Nifi puliaueris importunejpane no accipies facramentiAt no tibi uide,
tur uiolentiaicu caro cupit eflejqd' deus cftrEt illic ubi angeli corruerufangelos iudicatura colcendit? Egredere
qua:fo paulifp de carceretSč pra:fcntis laboris ante oculos tuos tibi pinge mercede,qua nec oculus uiditjnec au/
ris audiuitrnec in cor hominis'a{čcndit.^ua!is erit illa diesicu tibriVlaria mater dominfchoris occuret comita>
ta uirgineisV^u poft rubrum maretfubmerlo cu fuo exercitu-Pharaonettympanu tinnies prascinet relponfurisi
catemus dommo,gloriole,n,honorificatus e;a:quu SC  alcenfore ^piecit in mare,Tunc-Tecla:in tuos Ista uolabit
amplexus,Tuc SC  ipfe fpofus occurret:& dicet:Surge ueni £xima meajfpola mea*coluba mea! quia ecce hyems
trafiuitjpluuia abiit fibiituc angeli mirabunt^ dicet.^u^ eft ifta ^plpiciens cjfi diluculu/peciofa ut lunalele,
da ut folfRidebut te filiad& laudabut reginaetSC cocubinas prasdicabut,Hinc 8C  alius caftitatis chorustoccurret
Sara cu nuptiis uenieMia-PhanuelisAnnatu uiduisJErunt in diuerlis gregibus carnis & fpiritusmatris tuše,
Lsetabit illa q? genuitiexultabit ifta q, docuit,Tuc uere fup a fina dominus a(cedett& cdefte ingredie£Hierula
ldTucparuuli de qbus i-Efaia-Saluator effatlecce ego SC  pueri mei quos mihi deditdeusjpalmas uidorise fub,
leuatestcolono ore cantabuttofiana in excellis JBenedidus q uenit in nomine domini:ofiana in excellis,Tunc ce
tum,xliiinmilia in cdfpedu throni SC  fcnio^ tenebut citharasf& catabut canticu nouun^Et nemo poterit dicere
canticu illudjnifi numerus definitus.Hi funt q cu mulieribus le non coinqnauemnt;uirgines,n. permanlerunt,
Hi luntfcj (equutur agnu quocuq^ uadit.Quoticnfcuq? te uana feculi defedauerit amibitiolquotiens in mun/

mabisiK dicesAqua: m ul ta: non potuerunt extinguere charitatem;8£ flumina non cooperient eam,

^|De lupralčripto libello meminit beatusHieronymus in prima epiftola adDemctriadem narrans quantam
apud conlčios culpseJfibi conBarit inuidiam liib his uerbis,

r Argnmentum fuperioris Iibelli.

{  Rte annos circiter,xxxide uirginitate (eruanda edidi lib^Jn quo necefle mihi fuit irecontrauitia:Rp
pter inftrudionem uirginis quam mouebam diaboli infidias patefacere:qui lermo oftcndit plurimosi
dum unu{quilc£ in fe intelligens quid dicebatur non quafi monitorem libenter audluittted quafi crimi
natorem teti operiš aduer (atus efhVerutamen quid profuit armade exercitum reclamantiumlSC uulnus coniči/
entia^dolore monftrafte$iber manenhomines prazterierunt,

f Incipitepiftola prima adOemetriadem uirginemBe continentia uirginali teruanda,

Argumentum in eandem,

AudaturusDemetriade uirginethortaturus ea ad uirginale propolitu conteruanduhc rei magnitudi
ne exordit:ut ledorcs reddat attentosfS: aflentationis uotafe purgat.Deinde parentu nobilitate breui
in finuatione pcrcurrcnslllla magis laudat q> proChrifto nobilitate diuitiafq; conteplerfapoit qua,
ouTrgoChrifti adhuc adoleičentula Bagrauerit defiderioiut domino uirginitate confecrarettS: quo imminete
nuptiai^ dieVleipfam cohortata oem ornatu abiecericac religiolam ueftem acceperitl& eius propolitu matris 5C
auia:fauofimitatiouirr"” <ar -—i—•- j i  t-•_ •- --r-...

uirg

ratione illa^ auaritia arguit clericorum*enarrans conftantia landa^ matrona^ in orbitate filio^ 1  & in africani
perpeftione tyrani:deinde monita uirgine pponens ad ledione hoitafSnonet leruare foedus qd' cu-Chrifto pe
pigidterribile illi dei iudiciu 8C  ultione reprefentans!8č ad pugna domeftica inftruens:docet quo clypco debeat
prsemuniri contra asftu cogitationufquseda de ičripturis exponens^ poft cogitationu cautione ieiunii dicit  ar/
ma fumcnda f ex Ičripturis inedisei& (aturitatis exepla ^pponenstčč qualiter iciuniu lit moderandu inlinuas.Ad
lmitatione matris K auia: ac lubiedione parcntuiSi humilitate^ modeftiam grauitatdp leruada*exhortatur,
Monet rifurrfpraua colloqa;5č perturbationes animi declinare,(£onfiliu quocp perfedionis in uendendo oiaidt
erogado pauperibus^pponens id poft obitu matris 21  auia>dcmetriade fuggerit faciendu, S)e tepore oratiois:&:
opere manuu inftruit.Hortaf ut heretico^ errore danatdo nitebanc aftruere aias ante in ca:leftibus pcccauil/
f&*8č merito iniqtatis clauftris humano^; corpoa: deputatis Romana: ccc\eCix 8C  beati papa: Tnnocetii fiderriin/
lequatur.Admonet quoq; de periculo uitse lolitari^tSC pra:lumptione quorudaiquipriusuolunt uideri magi,
ftri q didicerint efle difcipuliinftruens quale lin& illi conlortiu appctendi?^ qft declinandftin uehens in fatU/
as uirgines SC  lafciuasipfam ad landu uiroinale ppofitu conleruandu SC  angelo^ gloria acqrenda ;  exhortans,

R  N ter oes materias quas adolcfcetia ulcp ad hac setatouel mea uel notarii fcripfi  manu : nihil pra:fenti

i  ope difticilius.Scripturus.n.ad-Demetriade uirgine-Chrifti:q SC  nobilitate SC  diuitiis prima e in urbe

i  ^Roma li cunda uirtutibus eius cogrua dixeroiadulari putabor* fi qda iubtraxeroine incredibilia ui/
.^deanf  ;danu laudibus eius mea faciet uerecundia,($_uid igitur faciaf<^učd implerenon poBum: negarc non
audeo,Tata e auia: eius &  matris ifigniu fceminaru, in iubedo audoritasfin petedo fides:in extorquedo pfcue/

rantia.

te deotac fine ulla maculatxternx pudidtfee confecrare*$do q> ad impmatione pontificis; flameum uirginale
(andu operuitcaput.Etillud apoftolicae uocis infigncfcelebratum fit»Volo aute uos oesiiirginem fanda cxihu
bere Chrifto 4 quando aftitit regina a dextris eius in ueftitu deaurato drcudata uarietate'/qua ucfte polymita:8£
multa^ uirtutu diuerfitate contexta1indutus fuit 8ž-foleph:& regu quonda utebantur/ili&tunde SC  ipfa Iponla
tata&Sč didt*fntroduxit me rexJin cubiculu luum^bdaliucp rdpondet chorustois gloria filiae regisjntriniccus«
Sed SC  noftra oratictfdabit aliqd emolumenti«Iquo^ curfušfauore pernitior fit.Pugilu fortitudaclamoribus in
dtat?{paratas ad prxliu adestadolčp mucronesilermo imperatoris acccnditjgit^ 8C  in opere prxfenti'auia qde
materq? planraucrunt.Scd SC  nos rigabimus;5£ dominus incrementu dabit*Rheto^ dilciplina cfl'ab auis & at/
tauis&C omni retro nobilitate ornar que laudestut ramoip flerilitate radix fcecuda copelettSč qcFi frudu no tene
as; mireris intrunco»$cilicet nune mihi ^bo^ dS-Olibrioi^clara repetenda lunt noia * Et illuftris-Anitii fangui/

a/

r 8C

uirtutu eius recordatiotfiat doloris inftauratio«Pius filiustuir amabilis^clemcnstdominusicuips afFabilisžronlu!
quide in pueritiaded mo^ bonitate (enator illufbiortfbelk morte fua*q non uidit patria corruetet imo foelicior
{bbo!ctq£)emetriadisauix nobilitate infigntorem reddidittSžDemetriadis fil ix  perpetua caftitate ♦ Ye$&juid
agoToblitus ppofitifBum admiror iuuenetlaudaui aliquid bonotp fieculofpTcu in eo uirgo noftra magis lauda>
da fittep hsec uniuerla contepleritlq> non le nobiletnoadiuitiis praepotentdfed hoiemfcogitaritfncredibilis ani/
mi fortitudcžintra gemas SC  lericutinter eunuchoip SC  ouella^ cateruasl&.adulatione ac minifieria familise pcr>
ftrepentistSC exqfitas epuks!qs ample domus prdaeat abundantiaiappetifle eam idunioig laborelalperitatem
ueftiutuidus continentia.legcrat.mdomini uerba d'ieenti»q mollibus ueftiuntumn domibus regu funt.£tupe
bat ad conuerfationeHelias S&ioannis baptifhe&juo^ uterq? zona  pellicaea aftrinxic5C mortificauit lubos luos
Al ter uenifle narraif in fpmm 8C  mrtet^Heli^pr^curlbr domimnn utero pphetans paren tis* SC  ante die iudi/
cii  iudicis uoce huaatusAtmse friia&Phamelis  mirabatf ardcrefcjua: orationibus atq; ieiuniis ufip ad ultima le»
nedutefin teplo domino  feraiebat*^ uatuor uirginu fiia^j-Philippi defiderabat cho^l SC  una le illaip efle cu/
piebattqux pudidtia uirginali pphense  grada conlecutae fucdHfe SC  huiulčemodi cogitationibus palcebat ani
mulnihil ita metuens q auia rssatreq^ofIendere.^ uavz  cu radtaret? cxemplo!uoluntate SC  ftudiis terrebadtnon
quo difpliceret ds (andu ^ppofi tulftd q? pro m  magnitudindoptarc 8C  appetere non auderent*AcftuabatChri
fti tyruncula*(S>deratornatu luutSč cuml-iefter ioc^bad addominu.Tu noft#q> oderim infigne capitis meithoc
eft diadem^quo uteba^ quafi reginafe rantae ducaimunditisetuelut panu mulieris menflruata:.Aiunt landac
SC  nobiles foeminaKaua: ea uidersKfuaz norunttqs de littore gallia^d habitatione lando^t loco^ hoftiu p afri/
ca copulit faeua tepeftas?nodibus Si  leereto conlčiis tantu uirginibus deequae in matris SC  au \x  comitatu erant!
nunq ca linteamme;nunq pluma^ ulam mollicie^lled ciliciolu in nuda humo babuiflc pro ftratutiugibus facie
rigafie lachrymis:Saluatoris mente genibus aduolutalut luu recipcret propofitutut impleret defideriu?& auix
animu matrifi^molIiret»(^m’d ultra differof&u iam nuptiaru appropinquaretur diest SC  futuro matrimonio

quid faceres tn martyrio perpetrandof tuo^i uultu lerre non potef^quo fuftineres tribunalia perlecuto/
rum?Si te uiro^ exempla non r puocan$hortet r  fadatqi lecura beata martyrAgnes:qux xtate uicit 8C  tyrannu*
SC  titulu caditatis martyrio coronauit.Nelčis mileratnelcis cui uirginitate tua debeašldum inter barbaras ma/
nus tremuifliTauix matrifc| fimK6č palliis tegebaris^aididi te captiuat&: pudicitia tuam non tux poteftatistfeor/
ruifti truces hoftium uultuslraptas uirgines dežgemitu tacito conlpcxifii.Vrbs tua quonda orbis caput roma/
ni populi {epulchrum cfh& tu in libyco littor^exulem uirum exul ipla accipics.^ ua habitura pronuba|quo
deducenda comitatu?^tridor punicx lingux<procacia tibi felčennina cantabifiRumpe moreš oestperfeda dei
diledio foras mittit rimorem.Aflume fcutum fideSLoricam iuftitisejgaleam lalutisljrocede ad pradiumihabe/
at Sc  pudidtia leruatamartyriu fuud^uid metuisauiam^uid formidas parentemTforfita SC  iple uelftiquod
te uelle non crcdunt.His SC  aliis qui pluribus inHammata fHmuli^omnem corporis cultu SC  habitu fecularem
quafi propofiti liti impedimenta ^piecitjpratdola monilia SC  graues cenfibus uniones1ardentefqi gemx reddun
tur lerineistuili tunicainduiturluiliori tegitur palliotfii inlperata auiaegenibus repente prouoluitur^ fletultanto
moerore plandibulq?quxefletoftendit*<S)bftupuit fandaidi grauis foeminatalienum habitum inepte confpici
ens.Mater gaudio flabat attonitatutraq; uc^r non crcdcretqd' ue^ efle cupiebatCkaefit uox faucibušlSt inter ru/
borem SC  pallorem metuep atqt laeticiantcogitationes uarix murabantunSuccubendu eft huic locctne qua nar

rarc a^rediar qcf diccndo minus faciam M  cxplicandam incredibilis gaudn magnitudinen?&Tulliani fl uu i
us exiccaretur ln^cnii^ contortt&Demofthenis uibrat *9  fententi* tardius languidiufcj ferrentur ♦ ^uicgd
poteft cooitare animus?quicqd Termo non poteft explicare:illo in tempore fačtum audiuimus.CEertatim in of/
cula nepds mater & filia ruuntlubertim flcre prač gaudioiiacente manu attollere‘!amplexariq5 trepidante:agno
fcere inillius propofito mentem fuak gratulari q> nobile familiam uirgo uirginitate fua nobiliorem facerecin
uenifle eam qdP pr*ftaret genen 1 qcT romana urbis cinereslmitigaretjefu bone^uid illud in lila domo exultati
onis fuit&uafiex radice foecunda mulce fimul uirgines pullularunt?exemplucp patronat SC  domin* fecuta e
clientiumturba«tq? famular&per omnes domos femebat uirginitatis profeffid!qua^ cum impar effet in čarne
conditiojunu erat pr*mmm caftitatis,Paip loquorTcunčbe per africam ecclefi*:quodam exultauere tripudiol
non folum ad urbesioppida^uiculofc^fed ad ipfa quo 9  mappaliaicelebris Tama penetrauit.Omnes inter africa
italiaq? inful* hoc ramore replet* funt:& inoffenfo pede longius gaudia cucurrere ♦ Tune lugubres ueftes ita/
lia mutauifiSK femiruta urbis rom* mcenia priftinum ex parte recepere fulgoremipropitium fibi adhmates de
um in alurnn* conuerfione perfeda|putares extinčtam gottho^ manumlŽ colluuiem perfiigarum atc$ feruo
rutdomini defuper intonantis ftutaiine concidifle. Non fic poftTrebiam Thrafimenu 8£-Cannas1 in quibus lo/
cis romanoru exercituumJc*fa funt milia.Marcelli primu apud nolam pradiojfe populus romanus erexit« Mi/
nori prius gaudio firata gallo^ agminalauro redempta nobilitas:SC feminarittRomanigeneris in arcecogno/
uinPenetrauit hic rumor orientis littora1& in mediterraneis urbibusfchriftian* glori* triunphus auditus eft.
<^u* uirginum-Chriftfnon huius Te focietate iadauitf^u* materfaon tuululiana beatum clamauit uteru^
Incerta apud in fideles funt pr*mia futuro^lplus interim recepiftt uirgo:q obtulifhi(^uam fponfam hominis
una tantu prouincia nouera^uirginem-Chrifliitotus mundus audiuin$olent miferi parentes^ non pleni fidei
-Ghriftianždefbrmes SC  aliquo membro debiles filias quia dignos generos non inueniunfcuirginitati traderetta/
ti ut dicitur uitru;quanti margarituim(£erte qui religiofioresfibi uidenturTparuo fumptiK& qui uix ad alimen/
ta fufficiatmirginibus datoloem cenfum in utroc^ iexujf*cularibus liberis largiuntur ♦ uod nuper in hac ur/
be quide diues fecit prefbyter, ut duas filias in propofito uirginali inopes relinqueret:& alio^ ad omne copia fi
lio^luxuri* atep dclitiisJprouiderenFecerunt hoc mult*(proh dolor)noftri propofid fcetnitixhtqj  utina raijj
efTetexempluiquod quanto crebrius efbtanto ift* fčelicioreslqu* ne plurimaru quidem exempla;jfedar* funt
ferturlčč oium chriftianorum laude celebratur;quicquid fuerat nuptiis prasparatum a fančla-ČhrifliSinoride
uirgini traditundne fponfo ficret iniurialimo ut dotata priftinis opibus uemretad fponfuml 8 č quod in rebus
mundi perituru eratidomeftico^ dei fuftentaret inopiantuC^uis hoc credatfPrcba illa omniu dignitate: 8 £ cun
čl*nobilitatis in orbe romano nomen illuftrius!cuius fančlitasi 6 č in uniuerfos efFufa bonitaSetiam apud bar/
baros uenerabilis fuitiquam trium libero^ProbmiiOlibrii SiProbimon  fatigarunt ordinarii confiilatus!& cu
incenfis direptifčp domibus in urbe captiuitasrnuc habitas uenundare diciturpoiteilionestdč facere fibi atnicos
de iniquo mamonatqui le recipiant in *terna tabernaculatut erubefcat omnis ecclefiaftici minifterii gradus:SC
cafla nomina monachoa^emere pr*dia:tanta nobilitate uendete* Y i/  Barbaro^ efliigerat manust SC  auullas de
complexu fiio uirgines fleueradeum fubito intolerabiliidi qi'od nunq dmueratjsmandiTimi filii orbitatepercu
titurfeč quafi futura uirginisChrifti auiatfpe futuro^ mortiferum uulnus excepitiprobans in fe uerum effe:qd'
in lyrico carminetfuper iuili pr*conio dicitur.

Si  fračlus illabatur orbisi Impauidum ferient ruin*f

legimus in uoluminclob,Adhuc ifto loquentejuenit alius nuncius^Etin eodem^tentatioifiue ut melius habef
in bebraicoimilitia efl: uita hominis luper terra,A.d hoc*n.laboramus?5£ in fsccuti  perici itamur militiaiut in fiitu
ro feculo coronemur*Mcc mirum hoc de hominibus crederescu dominus fpfe tentatus fin Et doAbraham ferb
ptura teflatur^ deus tentauerit eu*^ua ob caufam SC  apoftolus loquitur?gaudentes in tribulationo^ fdentes
qp  tribulatio patientiam operaturfSč patientia probationem;5č probatio fpemlpes autem* 4 ion confundit. Et in
alio loco.C^uis nosjeparabit a charitate dei^tribulatio^an angufha?an periecutio^an fames^an nuditas^an pe
riculumlan gladiusjficut feriptu efl:quia ptopter re mortificamur tota die?*ftimati famu^ut oues occifiois, it
Efaias huiufcemodi homines cohortaturJdicens*^ ui ablačtad eftis a lačle:quiauulfi ab ubereftribulationcm
fuper tribulationem expečlate:fpem fuper fpem»Non funt condign* pafliones huius temporis^ad futuram glo
riatqu* reuelabit? in nobis,(Cur ifta replicauerim:feqns fermo monftrabit.^ u* de medio mari fumante uide
rat patria:8C fragili cymb* falute fuam fuorucp comiferafcrudcliora inuenit^afric* littora*Excipif«n.ab co y que
nefciasaitRi auarior an crudelior fueriticui nihil dulce praeter uinu^ pixciuJ8C d fub occafione partiu cl*merif
fimi pricipisfsuiffimu 01 'um extitit tyrano^,^ ut aligd loqr de fabulis poeta^lqfi orcus 1  tartaroaio tricipitem?
fed multorum capitu habuit cerbe^ : q C učta traheretdaceraret{kic mat^ gremiis abducere padas/negociatori
bu$,.5č auidiflimis mortaliu§yris nobilu puella^ nuptias uedercino pupilla^Hno uidua^tno uirginuChrifli in
opias parcere*magifq’ manus rogantiu expcčtarerq uultus.Hanc fera SC  charybdir2Scilla(p fuccinda multis ca
nibusuugiens barbaros matrona fuftinuir»qua: nec naufragiis parceretinec captiuitatibus flečteretur ♦ Imitare
crudelisfakem hofbcm romani imperii, Brenus noftri tpis tantu q<f inuenerat tulitstu qu*ris qd' non inuenisi
SC  m lian tu s a:muli(uiitusin t femper inuidi* patet^cur tantaru fecu pudicitiamkacitaprofcriptione mercata ft:
cum 81  ulepartem dignatus fit accipereiqui totum potuitauferrc^Sč htec quafi comiti negare non aufa fit;qua:
fe intelligebat fub nomine priuat* dignitatis tyranno feruientem ♦ $cntio me inimicorum paterc morfibus
adulari uideatClariflim* SC  nobiliilim* fcemsntc»quiaccufarenonpoterunt J li me fčierint hucufcp tacuif'

fe.Nec^

fe.Neq,:.n.laudaui in ea unč]’ antkjuitatem genemdiuitiarum*& potentk magnitudincmtairo uiuete uel mciv
tuolqua: alibi foriitam mercennaria orationedaudauerunt.Mihi propofitum eftftilo ecclefiaftico laudare auia
uirginis mexidC  gratias agcre;q? uoluntatemeius fua adiuuerit uolutate. Alioquin cellula monaftcriiluilis cibus
ueiliicp contemptaiSč astas uicina iam mortilbreuiičjj temporis uiaticurmcarent omni aflentadonis iniamia.Eie
nicp in reliquis partibus omnis mihi iermo ad uirgmem drngeturlSč uirginem nobilcm:& nobilemmoij minus
fanditate q generc.Cuius quanto iublimis magis aicenfus eftttanto lapius pcnculolior.

Illud tibi nata deoipra: omnibus unum«

Ptxdicaxri!dC  repe£ens:iteiuqs iteruq^ monebo.

"^t animum tuurn facras ledionis amore occupesrnec in bona tem pedoris tui fementem Iolii auenarucj fufd/
piastne dormiente patrefamilias qui eft vois ideft animus deo iemper adhterensinimicus homo zizania fuper/
femincuied iemper loquarisJn nodibus qua:iiuiiquem dilexit amma meaaibi paičislubi cubas in meridiefač
inh^iit poit te anima meatme iuicepit dextera tua.]lIudqjHieremi^non laboraui:iequens te \  neq3.11. dolor in
dacobmcc labor in-IfraeLC^uando eras in fecuioica qux  erant feculi:diligebas.Polire iacicm purpurifto:& ce/
rufla ora depingerelornare crinem: 3 č aliems capillis tur rit um uerticem ftruerefut taceam de inaurium pneciis:
eandore rnargaritai^mbi i maris profundaaeitantiuimSmaragdo^ uiroretceraunio^ dammis! hyacinthoru
pelago; ad qute ardent SC  infaniunt ftudia marronai^.N unc autem quia Cxc  uium reliquifti;& fecundo poft ba/
ptifmum graduanifti padum cum adueriario tuo dicens eilrenuncio tibi diabol^Sč feculo tuo5& pompac rute:

SC  operibus mis.Serua foedus qcf pepigifti:& efto conientiens paduqi cuftodiens cum adueriario tucadu es in
uia huius fecul&ie forte tradat te iudici:& de iuo aliquid uiiirpafie couincatttradariicp miniftrotqui ipie eft inu
micus SC  uindex:8c mittaris in carceremi& in tenebras exteriores:qute quato a-Chrifto uero lumine ieparamurif
tanto nos maiori horrore circundant:& non inde exeas!nifi ioluas nouiilimu quadrantem.i. minimum qaodq?
delidum;quia SC  pro ocioio uerbo reddituri iumus ratione in die iudicii.Htec dičla iunt non in iaufto contra te
uaticiniojied pauidi cauticjj monitoris officiotea quocp in te qua: tuta iunt:formidatis.$i ipiritus inquitpotefta/
tem habentis a icenderit iuper tedocum tuum ne dimiieris*^ uafi in procindu SC  in ackftamus iemper ad pm
gnam.Y uk nos loco mouere hoftis!& de gradu afecedereifed ibiidanda ueftigia funn& dicendumfrftatuit iiipra
petram pedes meos:& petra refugiu leporibus.pro quo multi Erinacios leguntfanimal paruu 8C  fugl: 5 c peccato
ru ienribus pergrauattn$ed ideoiefus ipinis coronatus eft: 5 č noftra deličta portauit! SC  pro nobis dolmt: ut de
fentibus SC  tribuiationibus fcemina^ad quas dicitumn anxietatibus SC  doloribus paries mulier: SC  ad uiru con
uerfio tua^č ipie tui dominabimriroke uirginitatisiSč likacaiiitatisiiaiccrenturA''nde SC  iponfus paicitur inter
Silia:6Cintereos»qui ueftimentaiuanon coinquinauerunrifuirgines»n.permanierut:audieruntq5 praeceptulcam
dida iint iemper ucfhmenta tua:8£ quaii audror uirginitatis SC  princeps loquitur confidenter.Ego flos campi:8£
liiium conuakjinPetra igitur lepo^ eit:qui in periecurionibus fogiunt de ciuitate in ciuitate.Kec timentilludp
pheticuJperiit fuga a me.Montes aute cxcelit ceruis1quoru colubri cibus iunnquos educit puer paruulus de fo/
ramine^uando pardus SC  haidus requieičunt iimuliSč bos SC  leo comedunt paiea^ut nequaq bos diičat feritate«
led leo doceatur manfuetudine»Reuertamun*ad propofitu teftimoniu:$i fpiritus poteftate habentis aicenderit
fliper tedocu tuum ne dimiieris*Poft qd^ iequ3tur:quia curatio quiefcere facit peccata maxima.(^ui ueriiculus
hunc habet fcniiim.$i in cogitationes tuas coluber aicenderi^omni cuftodia ierua cor tuu:8i cumDauid canitoV
ab occultis meis munda me domincsSč ab alienis parce ieruo tuo.& ad peccatu maximu qd' opere perpetratur!
nequaq perueniestfed incentiua uitio^ ftatim in mente iugulabisfe pamulos babylom'os allides ad petramun
qua ierpentis ueftigia non rcperiuntur^ cautecp domino ^pmittesdi mei nonfuerint dominatilltunc imaculatus
ero:emundabor a deličlo maximo|feoc efbauod alibi icriptura teftaf .Peccata patru rcddam in filiosun tertiam
SC  quarta generationelut cogitationes noilras mcntiltp decretumon ftatim puniattied reddat in pofteristi.in ma
lis operibus SC in  deličto^ perieuerantiaIquando per Amos ioqtur:(upcr tribus SC  quatuor impietatibus illiust
SC  illius ciuitatislnone aduerfabor eamtHaic curfim quafi de prato pulcherdmo iandarum fcriptura^ paruos
florcs carpfiiie fufticiaf/pro comonitione tubSC ut claudas cubiculu pedorislac crebro fignaculo munias fronte
tuamlne exterminator a:gypti in te locu reperiatlied primogenita quas apud a:gyptios pereundin tua mente ial
uentor;8č dicas cu prophetatparatum cor meu deuslparatum cor meu'cantabo 8č pialla! exurge gloria mea:ex>'
urgepialteriu SC  cithara?qua ailumere iubetur&Tyrustmu 3 tis peccato^ confoila uulneribuš! ut agat pcenitcn
tiam:&: macul as priftina: foeditatis cu-Petro amaris lachrymis abluat.T eiphos ignoremus poenitentiame facile
pecccmusJlla q ii fecunda poft naufragium miieris tabula fit:in uirgine Integra feruct nauis. Aliud eft qu^rere
qd perdiderislaliud poftidere;qft nunq amlieris.Tnde SC  apoftolus caftigabat corpus fuuISč \  feruitute redige
batme aliis prardicans ipie reprobus inuenia^?corpori% ex per fona generis humani inflamatus ardonbusdoq
baf.Miier ego homc/qs me liberabit de corpore mortis huiusfEt ite^Jcio qa non habitat in me! hoc eft in car/
ne mca bonu.^elle.madiacet mihitat facia autem bonum nequaq.Ne<^,n.quod uolo bonutfed quod nolo ma/
lumjhoc lacio.lt denuo.^ ui in čarne funndeo placere non poifunt.Vos autem non eftis in carneifcd in ipiri/
tutfi tamen ipiritus del habitat in uobis.Poft cogitationum diligentiftima cautionemiieiunio^ tibi armajume/
da fun«& canendu cum-Dauid.Humiliaui in ieiunio anima meat& cinere tanq panem manducaui: SC  cu mole
fti erant mihi induebar cilicio.Eua per cibu cieda eftde paradiio.Helias quadraginta die^ exercitatus ieiuniot
ignco curru rapitur in cdu.Moyfes quadraginta diebus ac nočlibusfamiliaritate SC  fermone dei pafcit 4
ueriftimum probans,*quod dicitur. Non in folo pane uiuit homo: fed in omni uerbo quod procedit de ore dei.

Saluator gencris humam?qui uirtutcm SC  couerfationis Cux  nobis reliquit exemplum;poft baptifmum ihtim
aflitmitur a fpiritulut pugnct contra diabolu;& oppreflum eu atcp contritu tradat difcipulis conculcandu,\ n ,
de SC apoftolusloquit:Neusautconteretfathanafub pedibusnoftrisuelociter.Ettamen hoftis antiquuspolh
xldie§i ieiuniufper cibu molitur infidias'.& dicittji ftlius dei esjdic ut lapides liti panes fiantjn lege menfc, V ii!
poft clancrore tubaru,x.die menfisltotius gentis hebreae ieiuniu eft;& exterminatur anima illa de populo fu 0 i
faturitate pmulerit conrinentiac JMob fcriptu eft de draconetuirtus eius in lumbis eius:& fortitudo illi us  (hj
umbilicu uentris eius. Aduerfum iuuenes SC  puellastetatis ardore hoftis liofter abuti&Sč inflamat tota natiuita
ris noftrxl& implet illud in£)lee:oes adulterantes q fi clibanus corda eoiplcj dei mifericordia SC  ieiunoip friaore*
reftinguuntur.Hcec iimtignita diaboli iaculatq fimul SC  uulnerant& inflamatJEt a-Regc babylonio tribuspue
ris prxparanturlqui fuccendit fornace.xlix.cubitoip:habens ipfe lepte hebdomadas ad perditionelquas domi/
nus obieruari iufteratiad lalute.|>ed quo ibi quartus Iperie habens quafi filii hois imeios mitigauit ardoreš!& l
ter camini xft uantis ineediu docuit flamas calore amitteret& aliud oculis cominarn aliud prebere tactuufic SC
in afo uirginalilrore caeleftij-& ieiuniofp frigoret-calor puellaris exringui&& in humano corpore angeloip impe
ra tur conueriatio.^ua ob re SC  uas eledionis de uirginibus le dicit domini no habere prxceptu.qa contra na/
turaiimo »ultra natura efttno exercer«quod nata lis.Interficere in te radice tuaf& fbla uirginitatis poma decer/
peremelcire thoruloem uiroip horrere contadu:& in corpore uiuere fine corpore.Neq? uero imoderata tibi im
peramus ieiunial8C enorme ciboip abftinentia<*gbus ftatim corpora delicata frangunturl& ante xgrotare incipi
unuq lancfte conuerlationis iacere fundameta^philofophoruq 3  fententia eft: juscrol aslcrs ccpsftasuTrgpoAag
kcc  Kiasstvcn:quod latinus ita poteft lermo relonarefmoderatas efte uirtutes:excedentes modum atcp menfura u
ter uitia reputanVfnde 8C  unus de lepte hpietibus*.UH2Lsvacrav.i.ne quid ait nimis. (^_uod tam celebre fačlu
eft;ut comico quocp uerlu expreftum fit.$ic debes ieiunare ut non palpiitesfeč refpirare uix poftis '♦ SC  comitum
tua^e uel portcrisiuel traharis manibustled ut frado corporis apperitmnec in ledioeT nec i  pialmis! nec in uigi/
liisrlolito quid minus faciasJeiuntu non perfeda uir tustied caeterape uirtutu fundamentu eft»8C  landificatio:at
cp  pudicirialfine qua nemo uidebit deulgradus praebet ad iiimma fcandenribushiec tamen fi lola fuen't;uirgme
poteritcoronare.legamus euangeliu lapienričftSč ftulta^ uirginumlquaip alix cubiculum Iponli ingrediuntur.’
alias bonorum ope^toleum non habentes^exindis lampadibustexcluduntur:Latus eft fuper ieiuniis campus:'
in quo SC  nos fepe cucurrimus;5č multorum proprii habentur librftad quo^ te mittimus lečlioemtut diicas
boni habeat continentia?& quid econtrario malrfaturitas ♦ tmitare iponfum tuum.Efto auix matriqp. fubiecla.
Nullum uiro;p SC  maximeiuuenumtnifi cum illis uideas.Nullum lcias:quem ilii nefciant.Saecularis quoq] fen
tentia eft:eadem uelle:Sč eadem nollelea demum firmaamicitia eftmt appeteres uirginitatemt utChrifti prače
pta cognofccres.ut fčires quid tibi expediret:quid eligere debereslillape tc exempl^docueruntJanda domi in/
ftruxit conucrlatio.Non igic iolu putes tuu eile:qd' tuu eft*fed earum qux iuam in te exprcfterepudicitiamiSJ
honorabiliu nuptia^.cubiliičp imaculati prasciofiftimigerminauere tc norem.g perfečlos aftert frudus fi hu/
miliaueris te (ub potenti manu defi& icriptu iemper meminerissiuperbis deus refiftit.humilibus autem datgra
tiamipbi aute gratialnon ope^ retributiotfed donantis eft largitasiut impleat didu apoftoli; Non eft uolenris
neq^ currentisdcd dei milerenris^ tamen uelle SC  nolle noft^ efttipfumq^ qd' noftru eft:fine dei miferationeno
ftr u no eft.Eunucho^ quoq tibi SC  puella^ ac fcruuloru moreš magis eligant:q uultuu elegatial quia in omni
lexu SC xtate.SC  truncato^ corporu uiolenta pudicitialanimi confiderandi funt.* q amputari niihChrifti timorc
non poftunt.$currilitas atcg laičiuiatte prxlente non habeat Iocu.Nung uerbu itihoneftu audiasliut fi audicris
non ira(caris.Perditx mentes hominu uno frcquenterleuiqj fermon&tcntant clauftra pudicitix.Hidcrc SC  r ide
riifiuculanbus derelinque.<Srauitas tua perfona decet.(£atoneqj illu dicoCenioriu:^ ueftrx quonda urbis prin
cipem:q cxtrcma xta te grxcas litteras non erubuitCenformec defperauit fenex difcere:lfMCraftum:femcl in
uita iua Icribit rififteLuciliusiTuerit illa afFeetata leueritasj8č gloriam quxrens auraq? popularen^nos affedus
SC  perturbationes quadiu in tabernaculo corporis huius habitamus:8č fragili čarne circundamurK moderari SC
regere poftumusramputare non poftumus.Tnde SC  pfalmifta dicimrafcimini SC  nolite peccare.(§^ uod apofto/
lus diflerens^ol inquit non occidat«’iuper iracundiam ueftra?qa SC irafci  hominis eft:8C  fine iracundix imponc/
reichriftiani.Superftuu reor te monere contra auaritiamhu generis tui fit SC  habere SC  calcare diuitiastSC apofto
lus doceat auaritiam efte idolo^ cultu.B>ominufip relpondeatftiičitantitmagifter bone quid boni facicns uita
asternam poftidebo^Si uis efte perfedus;uade^ uendc ofa qux habes SC  da pauperibu^ habebis thelaurum
in cadisjSč ueni fequxre me.Apoftolici faftigii eft perfcčtaxp uirtutis uendere omSC  pauperibus diftribuere^
fic leue SC  expeditu cuntChrifto ad cxleftia lubuolare.Nobis imo tibi diligens credita eft di/penfatiolqq in hoc
omni xtate oi<^ perlonasflibertas arbitrii reličla fit.$i uis inquit efte perfedusmon cogolnon impcroifed propo
no palmaioftendo prxmia:tuu eft eligere fi uolueris in agone atq? certamine coronari.Et cofideremus q iapien/
ter iapientia fit Iocuta;uende qux habes.Cui ifta pnecipiunt^ Nempc illi cui didu eft:fi uis efte perfedushon
parte bono^ tuog. uendc:(ed oia.Cuq 5  uendideris^d iequitff^C da paupibusmo diuitibusino ppingslno ad lu/
xuria:fta ad neccmtate.Siueille facerdos fit fiue cognatus SC  affinislnihil in illo aliud cofidercsq pauptate.Eau
det te elurietiu uifcera.no rudatiu opuleta couiuia Jnadibusapoftolo^ quado domininri adhuccalebat cru/
orl8č feruebat reces in credetibus fidcstuedebat oes poflefliones fuas?8£ prxcia ea^ ad apoftoloip deferebat pe/
des:ut oftedatpecunias ce calcadas:dabaturqj fingulis put cuic^ opus erat.Ananias 8i-5apphyra difpcnfatorcs
tiniidiiimo corde duplici:5č ide o condemnati;quia poft uotum quafi obtulcrunt flialK non eius cui fcmel ca uo

ucrant:

uerannpartdjj fibi alienas lubftantk rderuauerunt hictuentes famam;quatn ucra fides non timctl pralen tem
meruere uendidaniinon crudelitate lentetiasled correptionis exemplo.®eniq 3  8i apoftolu^Petrus neq ua § im

mo uerc tua3quia£hrifti elle cceperunt:qua: auia uiuente uel matre ipfaip arbitrio dilpenfanda funt.Sin autem
obierint:Si fomno fando^ requieuerint?lcio.n.hoc lllas optare ut te habeant fuperftitemi)cum retas maturior
fuerit:6č uoluntas grauiorjfirmiorq 3  lententiaifacics qft (  ribi uilum fueritiimmo qcf dominus imperat«fčitura ni
hil te habituramtinli q<f in bonis operibus erogaueris. Alfi redificent ecclefiasiueftiant parietes marmo^ cruftis V

cg  eft hoc faceretq repofitis opibus incubateifed ribi aliud propofitu eft.(£hriftum ueftire in paupeiibusiuifita/
*e in langucntibuslpafcere in elumntibusrfulcipere in his q tedo indigent?8i maxime in dcmefbciš fideiJuirgri
num alere monafterialferuo^ de«6i paupe^ Ipiritmhabere curam!qui diebus Sc nodi bus leruiunt domino tuo*
qui in terra politi imitantur angclo^ conuerlationemlSi mhil aliud loquunturinifi quod ad laudes dei pertinet;

Nuc tatu ad uirgine loquarii.no ea qu^ extra te led in te luntsConfidcransIpp plalmo^ SC  orationis ordine7qch
ribi bora tertia:lcxtalnona:ad uelpci^media noddSi mane icmpcrieft exerccndum$:atuc quod horis fandam
fcripturam cdilcere debeas?quanto tempore legcreinon ad laboremHed ad deledatione:& inftrudionem ani/
ma:.(Euq 3  hxc  finieris fpatia:Sč frequenter te ad figeda genua ibllicitudo animae lufcitaueritjfoabeto lanam lem/
per in manibusiuel ftaminis police fila deducitoluel ad torquenda iiib tegmina in alueolis fula ucrtantur.aliaru
q; netaiautin globum collige! , auttcxenda compone.^use texta lunt relpicc,'qua: errata reprehendefcjuae facie
daSconftitue.$i tantis operum uarietatibus fueris occupata;nunq dies ribi Ion gi eruntjed cjuis aftiuis tendam
mr folibus:breues uideftmturiin quibus aliquid operiš pratermiflum non cft.Hrcc obleruans‘Si teipfam lalua/
bis.Si alias; Si eris magiftra lee conuerlationist multaru<p caftitatem lucrum tuum facies. fcriptura dicentejri
deiideriis eftomnis anima ociofiincc iccirco ribi ab opere ceftandum eft,:quia dco propirio nulla re indigeslfed
ideo cu omnibus laborandu efbut per occafionem operisbihil aliud cogitessnili qd' ad domini pcrtinet leruitu/
tem.Simpliciterloquar.(^uanuisoemcenlum tuuinpauperesdiftribuas.nihil apudChriftueritpraeciofius
nifi qd' manibus tuis ipfa confecerisiucl in ulus proprioslucl in exeplu uirginum cacteraf^.uel quod auia: matri
qj offerasjmaiora ab eis in refedione pauperuspraecia rcceptura^ene pra:terii:quod uel prrecipuu eft. E)u efles
paruulalSi landa: 8C  bea tx  memoriacAnaftaiiusepifcopus romana regeretecclefia:de orientis partibus ha:reti
co^ feua tepefta^fimplicitate fidci:qua: apoftoli uoce laudata eftpolluere & labefačtare conata eft.Sed uir dri
tiftima: paupertatisi& apoftolica: lollicitudinis^ftarim noxiu perculit capuriSi libilantia:hydra: oraScompefčuit
Et quia ucreorrimo rumore cognouilin quibuldam adhuc uiucre^pullulareuenenata plantaria; illud te pio
charitatis affečtu pr^moncnda putolut lančti-Innocenrikjui apoftolicas cathcdra>& fupradičti uiri fucceftor
Sc filius efbteneas ftdelncc percgrina*quauis tibi prudens callidaq 3  uidearisidcčlrina recipias. Solet.n.huiufče
modi per angulos muftitare*l8C quafi iufticia dei cjua:rcr<5cur illa anima in illa eft nata prouincia ♦ (^uid caufe
exritit:ut alii de chriftianis nalčantur parentibushlii inter feras SC  feuiftimas nationesl ubi nulla dei notitia eftf
Cuq; hoc quafi (corpionis itftu fimplices quoulq 3  percufterinriSC fiftulato uulnere locu fibi fecerintmenena dif-
fundunt.Putafnc fruftra inlans paruuluslSc qui uix matre rifrnSč uultus hylaritate cognofcatjqui nec boni ali/
quid fecmnec mali1da:monc corripit fmorbo opprimitur regiotSC  ea fuftinet:qua: uidemus impios hoies non
fuftinerb& luftinere deo leruientes?$in aute iudicia funt inquiunt domini uerariuftificata in lemetipfis "i SC  nri
hil apud dcum iniuftu eft,‘ipfa ratione copellimuriut crcdamus animas fuille in cadeftibus;8č propter quxdam
antiqua peccata danatas in corporibus humanista ut ita loquamurriepultas;nolcp in ualle lachrvma^ poenas
luere uete^ peccato^* Y nde Si propheta dicicpriufq humiliarer ego peccaui.Si educ de carcere.* animam mea«
Si ifte peccauit ut crecus ex utero nafcereturian paretes eiusfSi ca:tera:his fimilia.H xc  impia 8i fcelerata dočlri
na olim in a:gypto Si orientis partibus ueriabaturi&: nune ablčonditc qfi in foueis uiperaru apud pla;rofq 3  ucr^

t  i recipias

ligis quid loquar.Sabitm.tibi deus in omnibus intelled&nec ftatim aduerlum leuiftima ha^relimtSi multo his
nequiora qure dixi:relponfione ordinis flagitabistne non tantu^hibuifle uidearicj comouiflelcu prx(cntis opis
fit inftruere uirgine:non h^reticis relpondere. Cacte^oes fraudulentias eo^^Si cuniculos quibus nituntu r fub/
uertere ucritatoin alio opere deo adiuuantesfubueitimus.C^ uod fi uoluerisiprompte libenterq 3  mittemus.Yl
troneasm.aiuntputere merccsISi pra:cia facilitate decrelcunt:qua: femp in raritate maiora funtjolet inter pk"
rofq; efle certatneilutf^ folitariaran cu multis uita melior fmqua^ prior pra:ferri quide lccunda£ led in uiris qui
dem periculola eftriie abftračti ab hominum lequenriafordidis Si impiis cogitationibus patcant;Si pleni arro^
gantia^Si fupercilii cundos delpiciantT armentq; linguas fuas:uel clericis uel aliis monachis detrahedo.^equiri
busrediftimediciturlfiliihominum denteseorumarmaSilagittasiSilinguaeorum gladius acutus.poanto
magis in fceminis?quarum mutabilis fiuduanfcp fententiatfi mo arbitrio relmquaturkito ad deteriora delabri
tuf^Noui ego in utroq? lexuper nimiam abftinentiamiccrebri lanitatem in quibufdam fuille uexatam. Pneeri

CXJC

pucc |3  in his:qui in humcdis SC frigidis habitaucrunt ceflulislita ut nck.irent-»-quid agcrentHjuo ue fe uerterentj

tacere non poffimfjdocent^ fcripturas*quas non intelligu«8£ cum aliis perfuaferinttemditorum fibi afm ffiU nt
fuoerciliutrfprius imperitorum magiftri:q dodorum difčipuliJBonum eft igitur obedire maioribaslparcre p/
fedis:5č poit regulas fcripturarumiuit# fuas tramite ab aliis difcereTtiec pr#ceptore uti pefiimojf* pr&fumptL
ne fiia.E3e talibus foeminis SC  apoftolus loquitur1qux circunferuntur omni uento dodrin#; Temper difcentesi
6C  nuno ad fcientiam ueritatis perucnientcs.Matronarum mantis a Teculo feruientium ribi confortia declinem
turme fcllicitetur ammustSC audiasquid uel maritusuxorimel uxor locuta Tit uiro, Tenenatas funrfiuiufcemo,
di confabulationes.Super quarum damnationemfecularem uerfum aflumens apoftolusfecit ecclefafhcum,
Corrumpunt moreš bonosšconfabulationes peflim#.(£uius iambici metrum dum uerbum feruat ex uetbo:ne>
quaq expreffit latina tranflatio.&raues fcernin# SC maxime uiduae ac uirgines tibi comitcs cligantur: quarum
probata eft conuerfatiojfermo moderatusifanda uerecuridiaJFuge lafciuiam puellarum*qu# ornant čapit&cri
nes a fronte dcmittunncutem poliuntiutuntur pigmentisJaftridas habent manicasiueftimeta fine rugajfoccof
q 3  crifpanteslut Tub nomine uirgmaliiucndibilius pereant,Moresm.SC ftudia dommaram'pkruq 3  ex ancillam
SC  comitum moribus‘.iudicantur vlila tibi Tit pulchratilla amabilisiilla habenda inter focias:qu# nefcit efle fe pul
chram!qu# negligit forma’ bonum:8C procedens ad publicum non pcdus SC  colla denudatinec pallio reuoluto
ceruiccs apcridecl qu# cadat faciern^ uix uno oculo;qui uk necefiarius eft patente ingre ditur. Dubito an lo/
quar»$ed uelimmolimlquia crebro fitidicendum eft^on quo h#c in te timere debcanilqu# ifta forfitam nefci/
asKicc unq audieristfed quo per occafionem tui c#ter# pr#monend# fint*(Tincinnatulos pueros 8C  calamiTtra/
tošfSC peregrini m uriš olentes pelliculafde quibus illudArbitri eftm5 bene olenqui femper bene ole&juafi quaf
dam peftes SC  uenena pudicitk uirgo deuitetmt taceam de c#teris quorum importuna uifitatiol SC fe lfamat 6 C
aliastutetiam fi nihil mali perpetreturltamen hoc fit uel maximum malum fruftra patere maledidistSC morfi/
bus ethnicorum»Nec hoc de omnibus dicimustfed de iis quos ecclefia ipfa reprchendit:quos interdum abiicici
-In quos nonnunq epifčoporum SC  prefbyterorum ccnfiira dekuicut prope periculofius fit lafciuis puellis ad
loca religionis1q ad publicum:proccdere^[u £ x uiuunt in monafterio:6C quarum fimul magnus eft numerustau
a fok:nunq fine matre procedunt,B>c agminecolumbarum crebro accipiter unam feparat!quam ftatim inua/
dat SC lacereuSč cuius carnibus SC cruore faturctur.Morbid# oues fuum relinquunt gregem:SC luporum faucf
bus deuorantunScio ego iandas uirgines qu# diebus feftis propter frequentiam populorumpedem domi co/
hibennnec tune cgrediuntur:quando maior eft adhibenda cuftodkSC publicum penitus deuitandumuAnte an
nos circiter*xxxide uirginitate feruanda edidi libruirain quo necefle fait mihi ire contra uitialSC propter inftru/
čtionem uirginisrquam monebam.diaboli infidiaspatefacere«^ ui fermo offcnditplmimosi dum unufquifqj
in fe intelligens quod dicebatutmon quafi monitorem libeter audiuitifed quafi criminatorem fui operišaduen
fatus eft»Yeruntamen quid profuit armade exercitum reclamantiumf SC  uulnus confcientk dolore moflraflcC
liber manetthomines pr£eterierunt*Scripfi ad pkrafčp uirgines ac uiduas crTrou2LacrjLi.de SC  quicquid dici pore

»luriinu

^ ^ lermonftq

gra:co:omniumq 3  gentium litteris atqj linguis prjccipui in ecclefns agminisluita laudata eft*$ed hoc ad eas per
tmcanqua: needum elegerunt uirginitatemtSC exhortatione indigenUut fciant quale fimit eligere debcat.Nobis
leda feruanda funt:SC quafi inter fcorpiones SC  colubros incedendum^8C accindis lumbis: calciads pedibusi SC
apprehenfis manu baculisiiter per infidias huius kculiiSC inter uenena fariamuslpoftimufčg ad dujccs-lorda/
nis perucnireaquas;SC terram repromiflionis intrarei8C ad domum del afccnderciac dicere cum prophctatdo/
mine dilexi decorem domustU£:5C locum habitationis glorij tux*Et illuddfnam petii a domino hanc requi/
ram:ut inhabitem in domo dominiromnibus diebus ui'tae mete.Fcelix illa confcientiafSC beata uirginitasiin cu/
ius cordc praster amorem.Chrifti:qui eft fapientiaJcaftitasfpatientialfatcp iufticiAcžetertecp uirtute^nullus alius
uerfatur amorinec ad recordationem hominis aliquando fufpiratincc uidere defiderat?quem cum uideritJnolit
dimittere,$andum uirginum propofitumiSC casleftis angelorumq 3  familk gloriam:quarundam non bene fe
agentium nomen infamadquibus aperte dicendum cft:ut aut nubanafi fenon pofliint eontinemautcontincan
Ti nolunt nuberc«©igna res rifuiimmo planduiincedendibus dominis ancilla uirgo procedit ornatioriut pro ni
mia confuetudine^uam incomptam uiderisdominam rufpiceris*Nonnulk feparata: 8C abfq 3  arbitris qusrut
ho fpitialut uiuant licentiusiutantur balneisVfaciantt^ quod uoluncSCdeuitent confcientias plurimarum *Ha:c
uidemus SC patimur SC fi aureus nummus affiilferiftinter bona opera reputamus/Finem iungoprincipidinec fo
mel monuiikcontentus fum*Ama feripturas fandas:5C amabit te fapientiaidilige eamiSC feruabi t tefhonora il
Iam:5C amplexabitur te.H^c moilia in pedore SC in auribus tuis hxreantCnihil aliud nouerit lingua: nifiChri/
ftiirruNihil podit fonaremifi quod fandum efttAuia: tua: tibi femper ac matrisiin ore dulcedo uerfctur*(^ua/
rum imitatkforma uirtutis eft,

i ‘ inc ipd  a l* a  epiftola ad Demetriadem (ub nomine-Hieronymi infčriptacde uirginitate SC uita perfeda.

0  , . _ Argumentom.

Fudu fuu in comedatione uirginis expones a temeritate SC ambitioe fe purgat: SCinftiturus uirgine de bo
no natur# pertradat optimum incitamentuidicens debere alique id aflequi poffe quod eupiatthominem

ad imadnem

O

\

ad imaginem deicreatum rationisparticipcm afleritin hocperfečliofem effečlumjquod libe^accipit arbitri
ummt ineo eflet iufticiae bonum uoluntarium non coačtumiargucns illosqui opus dei reprtehendetes afle
runt tafem hominem fieri debuifle?qui malum facereomnino non pofietJEffertautem natura bonum ex infi.
to dolore a rubore peccatfi82 tetici a cunčlis innata ex confcientia rečte fačlorum,'exempIa ex ueteri teftamem
to proponen&o^ qui fine Iege # iuftificati funt* Probat quoq? tefti moniis fčriptuta^ peccatum uoluntati pec/
cantis impingitno neccflitati natura%Exemplis quoq? aftruens in cadem natura merita efie diuerfa&2 per mul
ta tempera homines propterea fine lege reličtos,quia erat ad iufticiam fufficiens fine lege naturah talibus dl
člis facillima uirgini ex naturac bono propofitatfuadet deum 82 fponfi ferutadam uolutatem ioftendens illam
quadrifim'i partitione diftingutfdum quxdam iubenturjprohibetur alia?82 cunceduturaliquaj82 aliqua faa/

dam rifu 82 cxercitatione'in naturam tran[FerredExdtat deinde uirginem ex domeftica gloria?82 quadam com
paratione fui generis uiris ac magiftratibus prafert t non tantum hominum oculos aflerens in illam efie con/

dirficilius fuperantudgulam atep libidine*C£_uaj cum uirgo fančta calcaueritffacilius uincere debet qux  cru

re:nec detrahentes audirelin (ermone modeftiamtgrauitatemq? ieruare.S)ocet deinde uirtutes uitiaq? diičerne
rei82quidinterueram82 fičtam humilitatemjinterfit.Monet adulanti non credereTnec quenq adulatione
decipere i  moderata feruare ieiunial de dignitate nataliumfnon gloriarnRaro in publieum procedereJnftru
it quoq? decongruo orationis teporei?82 modo Sečlionistfčripturat^. [nfinuatqualis debet efie ornatus itvCbri/
fti fponla« hortatur ut cauta fit atq? fbllicita contra callidis hoftis infidia^fdocens qualia contra cum fmt arma
fumendatipfius in tentando animas fimpliceslprodens aftutiamJErudit quoq? ad cautelam in difčernendis co^
gitationibuš^ quajcogitatio aferibatur culpssi 82 qualiter primis motibus refiftatur.^d extremum ad omne
laborem ferendumftllam confideratione inftabilitatis humanae 82 futuri aduentu iudicičtamen maxime con /
templatione aeternitatis exhortans*

Ijdiudargumentum.

(§ta q>  a plaeriičp ha zc  epiftola dicitur no efie-sHieronymi1ied alieuius pelagianiftaseo q> nimisbonum
natura 82 Iibe^ praedicer arbitriu.Beda pref by ter dicit eam efteiuliani eius hxrefis (cčlatorisiin libro
le gratia dei contra eundem iulianum.Nos plxracg huius epiftolx abauguftino nouimus efie reprjehenfafta^
q gratix dei aduerfantia. Tnde 82 iufpicatur illampelagiano perferipta iicut iple fčribit in epiftola ad iulianfi
Demetriadis matrem«quam ob hoc ipfi libello fubdidimus*(Eontinet tamen multa falutaria monitaK82 comu/
niter in exemplaribus fubnomine Hieronymi habetur iniertatideocj 82 nos illam infcripfimus* cfb

(k«


joite crederem t tamen '

t  _ Jcribendum tame efl ad

Demetriadem uirginemChrtftbuirginem nobilcm^uirgincm diuitem?82 quod his maiuseft:ardore
fidei nobilitatem diuitia(q^ calcatem*CJ_uam uticp pro tam infignis admif atione uirtutisfut Iaudare omnibus
faciletita docere difficile efi*Cuun«oratio defle poflitHn eius laude celebrandalquae fummo Ioco nataJin fum/


euntis xtatislquodam fidei gladiolideftuoluntate iuccideritf82 crucifigens cum-Chrifto čarnem fuanftuuam
fančlamq; hoftiam faeraueritdeo facnobiliffimas fanguinis pofieriratem^uirginitatisamorecontempferitf
Prona aut 82 facilis dicedi utaeftjq ipfa ubertate materias curfum orationis accenditlied alio nobis magis iti/
nere pergendum eftžquibus propofitum efttinftitutionem uirginismon laudem feriberel nec taparatas iam
uirtutes eius exprimerc q parandaslmagifip reliquam ordinare uitam:q ornare prxterita .Eft autem diffirilli
mum^ cum eius perfona facerejin qua cupiditas tanta difcendi eft: tantufip perfečlionis ardort ut ei quxlibet
perfečla dočtrinajpar efie uix pofiit.Meminit.n,rečleqi meminit quas mundi opes$gIoriamq} reipuerit:qui/
bus uoluptatibus renunciauerit?quas denicp contepferit<uitx prxfentis illecebras*Et ideo contenta no eft com

- - -- ^-• ---

rabile‘Infxculo nobilislapud deum cupit efie nobi lior.Tam praeciofa requirit in moribus*.q contempfit in re /

bus.Hunc itacp tam deuote mentis ardoremlhanc tanta: perfečlionis htitmquod unq fatiabit flumen ingenii^
(^ ux uis aliquando orationis:qux copia tantum exprimere uerbis poterittqtum parata eft uirgo rebus im/
plere.Nobis uero donada eft uenia?qui ad oradu domini tabernaculutiecudu uires noftra^munus offerimus.
Ne ueremurne temere feribedotad tatae nobilitatis uirgin&ultro nos morfibus tradamus inuidix. $cribimus
»n.petente fančla matre eiusbmmo iubente'idq; nobis trafmarinis miro cu defiderio animi flagitantcfcpi* fa^
čile oftedit:quo ftudiol qtac^ cura in filia germen caelefte plantaueritjdu illud ta follicite cupit ab atiis irrigaru
Remoti ergo a temeritatel82 ab ambitionc liberi:,ppofito infudemus opitnec de mcdiocritate diffidamus mge

niircjuod credimusi6C fide matris;8C merim uirginisadiuuari ♦ $jumcas  nuhi de inftitutione mo^fsc f an d e
uits cduerfionetdicendum eftlfoleo primo humana: natura umi qualitateq? moflrarelSC qd eflici poflitoften
dere:ac iam Ide audientis animum ad fpecies incitare uirtutufoe nihil |>fit ad ca uocaritqua 2  forte fibi impoffa
biliaefle prafenfcrir.Nunq.n.uirtutu uia ualemus igredbnifi fpe ducamur comiteJiqdem appetedi ois cona
tus peritjcofedndi defperatione^ue ego exhortatiois ordine cu in aliisquocp opufculis tenuerimltu hic m
xime obferuandu putotubi eo plenius natura bonu declarari debe#quo inflitueda eft uka pfedior:ne tato re
miffior fit ad uirtute alus ac tardior?qto minus fe pofle credattSC du q, inefle fibi ignoramd fe exiftimaCno habe
re.Profereda femp in notitia ea res efticuius ufus defideraturfSC exph'cadu quicqd bonu natura potjcu quicqd
cofTe pba&mpiendum efl*Ha:c igiturprima fandae ac fpiritalis u itx  fundameta iacianffut uires fuas uirgo
agnofcacquas dcmu bene exercere poteridcu eas fe haber&didicent.®ptima.n.inciiameta funfcu docetalins
pofleKjcf' cupiat*Na in belio ea exhortatio maxima efceac^ plurimu audoritatis habetiquae pugnatorecle uh
ribusfuis admonet.Primu itacp debes natura humana bonu de eius audore metirildco fcilicet»qui cuuniucr/
fa mudi SC cpax  intra mucfu funs?opera bonatSC ualde bona fecifle reieraturlcjto putas prsftatiore ipfum hotni
ne fecitl f ppter que osa etia intelligitfilla codidifTef^ue du ad imagine Si  fimilitudine fua facere difpofuitfante
q facere cquale eflet fadurus ofledk.Sfande cu fubiecit ei umuerfa aialiatcu<£ etia coftituit eo^ dominu :qus
uel mole corporis?uel uiriu magnitudinet uel armis detiulmulto ualetiora hole fecerittde clarattcito pulchri/
us fit hotno ipfe coditus7quem uel ex hoc uoluit natura fux  intelligere dignitatetdum fortia fibi fubieda mira
mr aialia Neq£n. nudu illn ac fine pr^fidio re!iquitfnec diuerfis periculis uelut expQfuieinfirmu;fed que incr,
me extrjnfecus feceratlraelius intus armauittrone fcilicet atqj prudetialut per intelfedu uitgorecft  menris:quo
c.preris prasftabat aialibustfadore oium folus agnoferettSC ide feruirct deo: unde aliis dominabatur % «jue tanie
iufliciae dominus uolutariu ce uoluitmo coadu.Et ideo reliqt euli manu cofilii  fui.Pofuitcp ante eu uita SC mor
te?honu*6C maluJSC qcP placuerit eidabif illi. Ynde etia inDeuteronomio Iegimusmita SC morte dedi ame fa
dem tualbenedidione SC. maledidione;elige tibi uitatut uiuas.Hinc ia ^puidendu eftjne forte illud remorde/
at tetin quo temere-dmpesitu uulgus ofsendit.tt ideo non uere bonu fadu hoicm putesma is facere tnalu pot)
nee ipfa natura uioietia aftringifiad imutabilis boni neceflitate.Na fi diligenter retradestSC ad fubtiliore intel
ledu cogas aiumthmc tibi melior flatus hoiskc fupior apparebiuunde putatur infaior.Cn hoc.n.gemini kine
ris  difcriminelin bac utriufcp pards libertateJrationabilis alte decus pofitu efl;. Hinc in q totus naturae noftras
honor confifti tthinc dignitaslhinc deniq; optimi quiq^ laude merent^hinc prsemiumlnec eflet oino uirtus ul/
Ja ih bono pfeueratisifi is ad tnalu tranfire no potuiflet. Vofes naq| deus rationabile creatura uolu tarii boi mu/
nerelSC liberi arbftrii poteftate donarejutriufq^ patrts poflibilitate hoi inferendolpprium eius fecit effaqcf ue^
Imut boni ac mali capaxinaturaltter utruq^ pofTet: SC ad alterutru uoluntate deflederehneqMi.alitcr fpotaneu
habere poterat bonuiufi ea crcaturaiqua: etiam malum habere potuiflet. Ytruqt nos pofle uoluit opt/mus crea
tortfed unu facererbonu fcilicetiqd' 8C injpcrauit1maliq3 facultate^ad hoc tantum deditrut uolutate eiustex no/
ftra uolutate faceremus^dP cum ita fitthoc quoq^ ipfumfq? etiam mala facere poflumustbonu efti bonum in
q fquia boni part&meliore facit.Facit.n.tpfam uolutaria fai iurislno neceflitate deuidam;fed iudicio liberam.
licet.n.nobis eligere t refutaref probamrelpuerefnec efl quo magis rationabilis creatura catteiis prxfera6nifi
cp  cum oia alia coditionis tantu ac neceflitatis bonum babeantlhtec fola babeat etiam uoluntatis ♦ Sed plscricp
impietno minus q imperitecu fupftatu hols qrit:uereor diccreicjfi reprtehendetes opus domini r tale tilu aiut
debuifle fierhg oino facere no poflet maJu.Sicit iraq? ei figmetuig fe finxit(qd me fecifti fictdi  iprobiflimi ho/
minusu difltmulaKtdipfum beneadmlflrareKjd fadi funttaliter fefadoseemalut!utq uita fua emedareno/
Iutiuideaf’emedare uefle naturavcuius bonu itageneraliter cudis iflitutii etut in getilibus quoq? hoi'bus/q fi/
ne ullo cultu dei  funttfe nonunq ofteda»ac pferat.Q ua multos.n.phifofopho^ SC audiufmusfSC Icgimust8C
ipfi uidimus caflostpatietcshnodeflostltberalesiabflinetesrbenignos^SC honores mudi fimulSC delitias refpu/
entes:8C amatores id}icixfho  minus q fcietiac.Ynde qfo hoibus alieis a deo iflafej deo piacet?Ynde at illis boa >
nifi de natura bono?Ec cuiflaqu^dixituel oia in unofuef fingula in flngulis haberi uidcamu^Cu oium natu
ra una ficexeplo fuotfibi inuice oftedufloia in oibus ee pofle:qua? ue! oia in oibusiuel fingula in finguliVinuc/
niif.^uod fi etia fine deo hoies ofleduttqles a deo fadi futJuide qdChrifliani facere pofiu t:q u or: i  melius p.
^Chriftu natura SC uita inflruda eft:S£ q diuinte quoqi gratia: iuuanf auxilio.Ag^ia ad o.ix nokrx feereta  ue/
niamustfeipfum unufqfqi attetius rerpiciat.Interrogemus qd de hoc faitiatoprfie cogitat/oncsffaant fenten/
tia m de natura bono tipfa cofčietia inftruamur domeftico magifterio animflSC metis bona no aliunde magis
qu^q::q ab ipfa mete difcamus.^faiid illud obfecro efifa«ad oe peccatum aut erubefčimus:aut timemusVSC
culpa fach nuc ruboreuultustnucpallore^moflramusfkc trepsdate aiofeti mimis delidis tefte cffugimus^co
fcientia remordemur?Ex diuerfo aut i oi bono ktiicoflatesffntrepidi fumusTjdcp fi occultu erpala et fieri cupi
musrSC uo!umus(mfi q> teflionio fibi eipfa natura?q hoc ipfo declarat bonu fuutquo ei malu difplicetfSC du i
bono ope cofidittgd folu ea deceat ofledit .Hinc illud efltafl freqntercarnifice occultofin audore fccleris co/
fcietiže tormeta defmiut:8C latete red feereta metis pcena ofeqt r . Nec ullns poft culpa impunitatis Iocus efltdu
fit reatus ipfe fuppliciu.Hinc efl:q, eedtrario innoces et fter ipfa tormeta fruiČedfaetiz  fecuritate!8C cu de poc
na metuat: de innocentia gloriatkEfhn.m q inais naturalis odam ^ut ita dixeri' {anchtašVj uelut in arce anim;
pnefidesJ exercet mali bo% iudiciuiSC ut h6eflistrediTqi adibus fauetJita finiftra opa cddenatlatcp ad cofcfa
tix  teflimoniutd inerfas partes domeftica qdam lege diiudicat.Nec ullo ^rfus ingeriioiaut fucato aliquo argu

^ ' mentorum

mmtoni  colore decipjt?ipfis nos cogitationibus fidelifiimis SC ime gerrimis fane tellibustaut arguitaut defen,
dit♦feuiuslegisfcribesadromanosmeminit apolloIusiquaoibusinfitatuelutinqbufdatalibuscordisfcripta
eflctcflat’.(£u.n.inqegetes quat Iegem n6 habenttnaturaliter qu* legis funt faciuntihuiufmodi lege no habe.
testipfi fibi funt Iex:qui ollcndut opus legis fcriptu in cordibus (uis teftimoniu reddete eis cofčientia eop^tSč in
ter fe inuice accufantiu cogitationu aut etia defendentiuA lege ufi funt oesquos inter adam atq? Moy fen lam
de  uixifle;atcp placuiife deofferiptura comemorat. Cgjiop tibi exepli caufa aliq pponendi funt:ut facile intel
ligasejtu fit natura: bonutcu eam legis uicodocuiflciufticia ,pbaueris.AbeI primus bane magiflra fecutusf ita
dominu ^pmeruitmt dum ei offerret hoftiamuam grate facrificiu eius acceptu deo fueritfut fratrem in inuidia'.
cocitaret.Č^ue iuflum in euagelio dominus ipfe comemorans breuiter pfečtionem eius expofuit.©is.n*uir /
tutum Ipeciesiuno iufticix nomine continet?. Bcatu-Enoch ita placuifle deo legimusmt eu ex medio mortaliu

nec ab alio fanditatis qfiuit exemplum led ipfepra:bu!t,it ideo totius orbis imminente naufragiotfolus ex on
bus meruit audire. Intra tu ST domus tua in arca quia te uidi iullum in generatione iflacoram me,Ante deum

corporis SC  languinis expreflit*ac lacerdotii fui typoChrifli lacerdotium figurauincui a patre dicitufftu es la/

J_I. KT - Or I_5 :A (__'_• * _■_,_ ‘I _•

uit benedičtionefSč gentibus.Loth quoq finčliNoe uirtute fecutustinter tot peccantiu exepla iufliciam non
reliqt?& ut iflu totius mudi exeplu no uicit; ita hoc tota illa in qua habitabat regione peccateicotra multitudn
nis uitiattenuit landitate.l^ ui ut beatus apoftolu&Petrus aittuifu SL  auditu iulf us crat1& inter peflimos poli
tusrmala corj Sc  oculis aduerlabaf’ SC  auribuslatq? ideo fimili exep!otut sile diluuioJita hic eft ereptus incedio«
^uid-Abraham amieum dei ? cjuicHlaac Srfacob memoremfoj perfečte impleuerut domini uoluntatemtuel

loleph fidelis domini famulušta puero tribulationibus magnis iullus oftenditur:qui primum a fratribus ifma
heliti^in feruum addidus cftiab eifčp uenditusla quibus fe uiderat adorandumideinde a:gyptio domino tradi
tustfemper tamen ingenuse anima: tenuit dignitatemtdocuit^j exemplo fuo SC  leruos liberos in non peccando:
non conditionem cuiq obelTsffed mentem.Hic qnxfo  remorare paulifper;8č callum animum‘foIlicite uirgo
confidera ♦ (Eoncupffcitura domina fbemina adolelcensmecad concupifcentiam rcuocatur,Rogatur:5o fiigitt
{wm  bac in re SC  blanditur SC fupp\icatiquxin cxtctis  imperabat,Amator dei.'mulieris amore nonuincitur,Ca
Hum animum nec ^tas adoleCcedx  pertnouct: nec diligetis audoritas.Cotempta frequ^nter dominasppiorcs
adolefcenti infidfas tedit*fn leereto ac fine teftibus manu impudens apprachenditfac^catioribus uerbis horta /
tur ad crimelnec quide hinc uinciturlfed ut uerba uerbistita res rebus refert,Na qui frequ^nter rogatos nega^
uerattnuc compreheluš aftringitur»8£ ante q illud euangelieum dicercf’:qui uiderit muliere ad cocupifcedam
earmiam moecchatus efl: eam in corde fudllle n5 alpečlu lolu led iplo pene coplexu ^puocatus a foetnina :fče/
minam non cocupiuit,CCaflitatis uirtutem:hucufq^ mirata es:Nunc relpicc benignitat^prius q ^ppheta dice/

efl: deofeulabatur finguloslSč irriguis fletibus pauentiu colla pfundensrodiu frat^ cbaritatis !achrymis ablue
bat^uos tam uiuo patre:q mortuo:germano lempetf dilexit amore.Nec recordatus efl illufin quo ob ncce fuit
dtiedfcu« Jacumo cogitauit addičlam germanitate prscioifed pro malis bonu retribuestapollolicum prarcep^
tu lub naturse adhuc lege compIeuit,($>u>d de beatolob dicam’famofiHimo illo atbleta dei?qui poli direptas
opes:8č funditus deleta patrimonia,pofl fi!io$: ac filiale unu fibito interituiad ultimum proprio cotra diabolu

ferendo dana ante fuperueratlrurfus tolerando fupplicia deuincatrde quo tale ipfius domini tellimonium efl.
Nuqd cofiderafli pue^ meulobfno e.n.limilis ei qfq in terrislhomo fine qrela:uerus dei cultorlabllines ab o i
malomec imerito,Sep.n.(ut iple ait)tanq tumetes lup le fliučbus timebat dominu:8C prefentiae eius podus fer/
re no poteratinec audebat aliquado cotenere:que lemp adefle credebatjclicebatt^ lecurus fiim:no,n,repra:he/
dit me cor meu i 01 ' uita mea<| ante q dominus inimicos praccipet ee di!igedos:dicere poteratlfi in malis inimici
mei gauifus fum:fi dixi in corde meo:bcnela<£tu{e,Nec dueuagelicu illud lonuerattoi peteti tettribuefe ia ille
dicebatdi exite pafTus lum inopeianua mealfine uiatico^nundu Iegcrat illud apolloli: domini q iuflum eft SC
xquu:  leruis prellate.ffit cofides clamabat ad dominum:fi leruo nocunli ancilla I^fitoia tu leis domine. Frius

n iA£  .(Mvftnlitp Kl<’ mt>  linPfelflPfl? (t 19 fP in inrprtn  lulini. a il/> (c

; mq no cotideDamec 1  lapiae precioioia noc no uerbis tatum:!ed ipns quo/
<#  rebuspbauitjicebatq: p fingulatdominusdeditdominus abflulidficut domino placuitjita fačlu iftt  notne
domini benedičlnm in fecula.Nudus exiui de utero mr is meseinudus redea illuc^uo.ti.afredu pofTtdeamus
aliqcWocemus!cu id amifirnusJSv cupiditate fruedifcaredi dolor ^dit^ue q in caredo non habuittm poHicen

N ti cxxti

de guonam^tiodohabuitf (Duif^ ante euangelia euangelicum.Sč apoftolicuttitante apoftolica pthcepta difčf*^
duIu  apoftoloi^ qui aperies occultas diuirias natura^& ifl rnediu ^feresjeK fe quid oes poflimusioftedit/do/
cuitq 5  qtus fit ille thefaurus aih quem nos fine ufu poflidemus1& qcP ^pferre nolumus; nec habere nos čredi /
musfpoft muka quh de natura dmmusfetia fancfto^ exeplis bonu eius oftedimus:ac / pbauimus,Et ne eedtra
rio ad ipfms cul ga ptinere putet£*q> aliquimiq fuerintlfcriptura^ utar teftimoniis; quh peccates ubi critnine
uolutatis crauanno excufantfneceftitate naturhjn genefi legimus Jymeon 8&Leui  frescofumauerunniaui/
tate fui'cx uolutate fua^fdrHierufale dominus Iocutus efh^ppter qd }  ipfi dimiferut uia meakjua dedi ante tacie
coRitdC na  exaudicrut uoce meafted abierutfpoft uolutate cordis fui malilac rurfus idejaphcta.Et peccaftis de 0 f
& no cxaudiftis uoce eius:& in madatis illius?& in Iegitimis1& in teftimoniis eius&mbulare noIuiftis.PerEfa,
ia qut^ppheta dominus Iocutus efbii uolueritM audieritis me:quh funt bona terrasmiaducabitisji autno,
luckttsHieq? audieritis meigfadius uos cofumet.Et rurfum oes uos occifione decidetis: quia uocaui uost& non
exaudtftisIlocutus fum:& neglexiftis!&: feciftis malu ante confpečlu domini:8č quac noleba elegiftis Jpf e  q Uo
cg  dominus in euagelio amBierufale hierufale qua? occidis^phetaslSi lapidas eostqui ad te miik funt:quoti/
ens uolui čdgregare filios tuos»queadmodu gallina cogregat pullos fuostfub aks fuis:& noluifti^Vbi učile ui
demustSc nolle cliger©*& refutaidibi no uis natura::fed libertas intelligit?.Tolutatis plena funt utriufej teka/
meti uoluminatgbus tabonu efleKj malum uoluntariu femp afcribit dquh nos modo breuitatis caufa omitti,
mus:maxie cu (čiamus te faerh lečtioni deditatde ip fb uberius fonteipotare.Necp uero nos ita defendimus na/
tura: bonuait ea dicamus malu no pode facere1qua utiq^ boni ac mali capac&ctiarnpfitemur.Sed ab hac eam
tantumodo iniuria uindicamusHne eius uitioad malu uideamur impelli: quinec benum fine uoluntate facia/
mus uel malumfei qbus libeip cftfunum femp ex duobus agereJcum femp utrucp poftimusiunde.n.aliimdica
turi funftalii iudicandifnifi q>in eade natura difjpar uoluntaseft: SC  qacu oes idem poftimus&liucrfa faciamtis
Itaq? ut hoc ipfum clarius lucere poftitlalia exeplatfunt ^pfereda. Adam de paradifo eiicitur.Enoch de mundo
rapitur.fn utroq#Jominus libertate arbitrii oftedit.Y t.n.placere potuit ille qui deligd: ita potuit peccare iftei
qui pIacuit.No.ma iufto deo aut ille puniri meruiflcttaut hic eligifnifi uterep utruq£potuiflet.Hoc d&Cayn 8C
^Abe! fratribusŽhoc etia deJacob ScSfm  geminis intelligedum efttac fciedum folam uoluntate caufam efiel^
in natura cade merita diuerla fint:8&Sodomo^ crimina-Loth fancflitas ludicauit.Ncc illud eft paruum argu>
metum ad f pbandu natufacbonumlo? illi primi hoies per tot anno^j fpatiaabfcp ulla admonitioe Iegis fueruK
no utiq 5  qd' deo aliquando creatur^ fua: cura no fueritlfed qa fe tale fciebat hoium fecifle naturan^ut pro lege
ad excrcedam iufticiam fufticerc*®eniq? cjdiu recentioris adhuc natura ufus uiguit: nec humana roni uelut
quandacaIiginedogus ufus peccandi obduxitifine lege dimifta e natura.ad qua dominus nimiis ia ukiis obru
tamtSč qdam ignorantih rubigine infečtallima Iegis admouitJut huius freqnti admoitioe expolicrct:5{ ad fu/
um poftet redire.fuIgore*Necp uero alia nobis caufa difficultate quoq: benefaciedi facitl  q longa cofuetudo ui
ciorum qux nos infecit aparuo:pauIatimq^ per multos corrupit annoslK ita poftea obligatos llbkSC  addičtos
tenetjut uim quodamodo uideatur habere naturhffSe illud tepus:quo negligetcr edočti.kad uitia eruditi fu/
mu$quo mali etia ee ftuduimus:cu icitameta neqtix inocecia £  ftultitia duccrctlfnuc nobis refiftit:cotraqj nos
ncnit’1 SC  nouam uolutate impugnafcufus uetus.fet miramurfeur nobis per ociu atep defidias nefcientibus etia
qfiabalio fančlitas coferatur:q nullam cofuetudinebonifacimustcuimalu tam diurdidicerimus.Hhcdena/
rurx bono curfi mlquafi in alio ope dičta fmt:qd ;  ideo nobis faciedu fuitiut tibi planiore uiam ad pfečtam iu /
fticiam fternerčmus:quam eo facilius currere poflis!qno in ea nihilaipe^f nihil inacceftibile efte cognoucris.
Nam fi etiam ante leglfut diximusl8C multo ante nri faluatoris aduetu iufte gdam uixiff&t6C  fandereferatur:
gto magis poft illuftratione aduetus eiuslno id credendu eft:qui inftrudi per Chrifti gramlSC in  mcliore ho/
mine e ran ti fumus^g fanguie eius cxpiatiratq5 mudati 1 illiufq 3  exeplo ad pfeda iufticia icitaihmcliorcs  ill/s ce,
debemusigui ante lege fuerut;me!iorcs etiam g fuerat fub lege diccnte apoftolelpeccatu in  uobis iam no do/
minabitdSIoeftis.mfub lege^fedfub gratia.Et quonia fufficienter de his ut putodiximus:nuc inftituamus p/
fed a uirginefquh ex utrog; femper accefa:K naturh fimul SC  gratih bonu mo^ fanditate teftet'« Prima ig\i
uirginis cura4primuq? ftadiu finfčire uolutate domini fuilSf gd ei placeangd ue difpliceat?diligentcr ingrere?
ut fecundu apoftolu ronabile deo reddat obfequiukotucp uith fuh curfum ex eius poftit ordinari fentetia J m/
podi bile eft,n*ei queng placeretcui gd placeatignoraufierig! potfut etia obfegndi uoto oftendacqui quo obfc
qui debeattante no didicitfSč ut maius efbuoluntate domini faccrctg noflelita prius eft nofleig facere.lllud.n,
merito prhceditthoc ordine. Yndc ppheta dicitlSC tulfraeboli ignorare.Et beatus Paulus! g autem ignorat:
ignorabitdftecp alibi.Propterea nolite fieri imprudetesried intelligetes:quh fituolutas dotninipnitiu obcdie^
tih cftrgd prhcipia&uelle cognofcere.Et pars eft obfequi::didicifleagd facias.Scito itacp in feripturis diuinis.
p quas folas potes plenam dei mtelligcre uolutate: phiberi gda^pfhcipi gdatconccdi aliquamo nulla fuaderi.
Iphibcnt malhprhcipiunt?bona < fconcedunt r ’media:pfeda fuadentMn duobusillis quh priori loco funtjpcc/
catu oe cocludit .In utrocp.n.dei cotinctf imperiujfSč no folu prheipereried SC  ^hibereipfumjiubetis cft.CScnc
raliter naa: oibus madat iufticiaIqužSaIuator in euagelio breuiter gdejfed pleniftime coprchedes aitfgcuncp
uukis ut faciit  uobis hoies bonathhc SC  uos facitcillisifeoceftrut nihil mali inferamus aliis?5iprhftemus oc
cjrf bonu eft.quia uoiumus hoc abaliis in nos utrucp feruarifbhc fiiia hquo iure prarccpti uniuer fos tcnruncc
ulb orno trafgredi !;ccr;qcf'oibus imperatu ejapertufqj coteptus dei eftniel facere phibrtaluel iufla^no facerc.
Ruo uero reliqua qux requnntdquoRi unucocedi^ faudet^aliudtin nfaptate dimifta funt^itaut cu mino

r  rigloria

ti  gloria conceflls utamurf aut ab maius prarmium etiam eanjua: nobis pmifta funt'refpuamus,Conceduntur
quide nuptmcar niu ufu $8C  uinufed ho^ oium abftinentiafconfilio pfečtiore fuadetur.Ad uirginitatis hono/
tem  ptinet Iicetianuptia^& efca^ indulgetia uirtute abftinetiae/clariore facit.(E6tempfifti uirgo coniugiu li/
citumtibirpriusqcoteneretui^aiorisprimiiamoreflagransluouiftideo noimpcratam:fcdIaudatamuirgiV
nitate,Ec cofilio apoftolidcgem tua fecifti latiore.Certaminis ingrefla campuftion tam labore curfus:q brauiu
uičtorix cogitafti. legeras čredo illud euangelicu de ppetua caftitate prxconiuf & ipfius te domini Termo ad
amore feruandx uirginitatis accenderatjqurPetri fup hoc fentetiam ipfa rei magnitudine ac difficultate lauda
uid& uoluntariis fpadonibus regnu c*Io^ ^pmittens aitjqui peteft cape capiat.Rem itaq? tam magnamo im,
perolno imponoj fed offero t Beq? queq ad hoc cogoded ,puocof|c[ de uiris tantu fonare uideaturlno folis tarne
uiristfed sequaliter utriq 3  fexui uirginitatis palma ^mittitur.EtapoftoIus de uirginibus praceptu quide fe Si'
citmo habere Seitfcd  dat confiliu.Bicit iraq?;*an expimentu qritis eius1qui in me Ioquitur ChriftustPerfečtio/
nis igitur Terua confiliulbeatitudine fpecialis aggrafla ,ppofm:ferua generale mandatu.Eixi1ideqj.nunc repe/
to Jn caufa iufticia: oes unum debemus:uirgofmdua?nuptatfummus:medius?&imus gradus:xqualtter iube/
m us implere praecepta.Nec a lege foIuitnr;qui fupra lege facere£ponit?quinimmo nullus magis illicita uita/
re debet^ qui refpuit*qux licebatlnec quifq ita a ie mandata pollicetur implendajut ille qui amore pfečtionis
fup ra mandata cofcenditJK cu amplius ftatuit faceretq prarceptu efl*oftedit minus fibi praceptu cfletq p o tu e
rit.Deinde qui tantx Te obedientia^pfitetflut etiam confiiiu diuinu libenter audiadquono debet audire praecep
tufllla.n.res pfečtionis eftfifta necefiiitatis.Ee uirginitate dicitur4qui poteft cape capiatfde iufticia n5 dicitur*
qui pot facere faciatiled ojs arbor*quae no facit fručlu bonum excidetu«&in igne mittetur.Confidera qioHqtu
a confilio diftet imperiu.Ibi aIiquos excepic hic generahter oes comprehenditfibi pramiu ^ponitthic poena.
Ibi iuitat ut faciasthic nifi fčceris*eominat r  .Hasc igitur optima ratioe diftingueslaiaduerte quid offerasiaiaduer
te quid debeaslimmo qautruq? iam debest SC  uirginitate quam ultro obtulifti deof&iufticiam qua ipfe pralce
pinintcgf^ utruqj pfolue.Ille feruus domino placet1qui ita aliqd ultro operiš exercettut tamen etiam imperata
pficiat3qui no facit aliud pro alio*fed utruq£ nec mutatded addit obfequiuminec te ea^ exepla decipiant:quas
fibi in fola caftitate plaudentešlut poft fuas uoluntates eant: dei uolutate abiiciuntiqu 2 e ppetuas caftitatis bo/
numtnocum iufticia fed pro iufticia offerre uolunt»Et in copenfatione pcccatoip pracmiu uirginitatis annumc
rant!atqj pro prxmio impunitate petuntiuel certe impudetiori uecordia coronandas efle (e putant^K in regno
cx\o?/  csterispr2eferedas:qu£e fibi tranfgreftione madato^aditu claulere cseIoip 9 iso oisChriftus inqt:qui di>
cit mihi domine dominel itrabit in regnu caelo^lfed q facit uolutate pris mei»q in caclis eft ipfe in trabit i regnu
cado^.Meminerint ftultas uirgies alpofi ianuis repellendas?dicedu eisinefcio uos.IIlifcp iugedas ejfletde qbus
dominusipfe aitJmulti dicet rpihiin sila dicfdomine domine: none in  nomie tuo daemonia ciecimus? 8C in noie
tuo uirrutes multas fecimusfEt  tuccofitebor iffisJAme dico uobis nefcio uos:difcedite a me oes:q opamini ini
qtate»Tibi uero loge eft alia uia ingrediendumtquse feculi amore calcatojfemp cogirando*quae dei funttapo/
ftolicam te exhibere uis ulrginefqu^ tam fpiritu iančtoig corpore domini pra:ftolaris aduentu:8C aix  tuae la/
pad^fančtoRi iugiter operu infundis o!eu:& fapietibus iunčta uirginibus in (pofi obuiam prarpararis« Fu giB'
da tibi lata uia eft:q multo^i ad morte euntium comieatus terit. Et ad uita atf ernatangufti illius itinerislg? pau
ci reperiunucallis tenendus eft ♦ Dcpofuifti iam smpedimeta uel maximat8C oe qcqd a fpiritalis uita: curfu uef
rctardamicl reuocauprima ftatim couerfide uiciftiRefpuifti coiugii uoluptatetpofteritatis curalilleccbras de
Iitia^tfeculi pompaf diuitia^ capidm^Et cftPaulo potes dicere:mihi mudus crucifixus elhdC  ego mudo*Cu -
tus tale principiu eft:qualis debet efte pfečtio*Hac mihi tu uirtuteibuc aium etia in reliquis affeitea^ ui men/
tistqua uitio^ occafiones depuliftijuitia nuc ipfa refpae*®rnetur mo^ fančtitate uirginitast&pfečtu gradum
uitafpfečtio fubfeqt.Certe fi&:u!aris uita tibi placuiflettdares operalfneas te diuttiismegs corporalibus orna
metis:neqs re^ oium copša? & honore pra:ccdereu5č nuc diuerfitas ft udii diuerfam uita defiderat, €ura neqs
te in beneuiuedo trafčedadneqs moyi  fančlitate fupetmeqs tibi in uirtutibus ptxfcn{idC  in illis qu^ ante d i/
ximus sno erat tuu ut tu aut oes uinceres*aut nemo tc»(Tu<fta,ndlla foris petunt% qcquid aliunde fperaf talie/
nu eft.Hasc uero in tua ptate funuSč uere ppria^ua: non extrinfecus ueniunttftd in ipfo corde generantMIIa
,n,nec ois qui qrit inuenstmcc qui inuenerit femp tenetlut ea comodarenta SC  eripetcafus pot. H xc  aut SC  ois q
qrit inuenit!& q inuenericeripi fibi nunq timet»lfta.n*fola bona funt:qust fine uolutate no inuenimus aliqua-
do nec perdi'mus*Habes ergo hic:p qux mibi prarponaris aliistimo hic magis.Nam corporalis nobilitas atq;
opuletiaHuoPc intelligunt'’ ee no tuatfpiritales uero diuitias^ullus tibitprxter teicoferre poteritJn his ergo ue
re laudadaJ n his merito cxteris prxfereda es?qux nifi ex tetSč in  te efte non poftunt. An fola ifta uita eft:qu x
ccrtame no habeat de ^fečf u?Et in cj unufq% hoc tantu debeat pmanere;qct coepit.Nec ullo augmeti deftde
ridad maiora contedatfltcu in oibus mudi ftudiis ^pfečlu no fatient hoiesihic tantu ccepifte fufficietfFerue/
tiftimi in terrenisSfrigidifTimi in cxleftibus fumus*^ fumma in rebus paruis exhibentes alacritateS ad maiora
torpefcimus.Cofiderare pudet^tus fit feruor in feculo1qua cura fingula quxqi ftudia hoium quotidie ad pfe
čtiora nitanif ditteraK ardor nulla ( prfus tetate extiguiftimo ut fecularis aučtoris utar (niaJipfa magis xtate v
flamat^Selitia^ amotinfatiabilis eft(expleri nefcit hono^ cupido^elere habiturat res fineifine fme qruntur*
Nosdiuina (apiamtcadeftes diuitia^limortales honore^pigra qda diflimulatioe negligimus^ fpiritalesdiui
tiasfaut neattingimus gdeJaut fi leuiter deguftauerimusjcotinuo nos putamus efte fatiatos ♦ Aliter nos dimna
fapiaSad fuas inuitat epulas^ui edut mcdnquit adhuc efuriet:K qui me btbunt.adhuc fitiet ♦ Nullusung talii/

N iti cxxii

bus expletur epulismec aliquando patiturdc fatietate faftigium. Tanto unufg/cp capatiom ranto auidior erit;
qto indc plus hauferit.Stominus iti cuagelmbeati aiwqui eiiiriut^ fiiiunt iulticiam:quonia ipfi faturabunf.
Yuk «n, efurirenos hic fempac firirciuiticiamlutin futuroiuftidazretributioe.*(atiemur,C6fiderandauisipf a *
uerbosi eft:& ita nobis defiderada eiufticialut in farne:uel fitftcibus defideratur acpotus:6£ in boe comuneof
bus eftdicenddftiis*qui immortalis uitx  prxmiaklefiderat.lam tuu eft xftimare qtu aio pratftare debeas?qu£
maioris prsemii defiderio plus facere ,ppofuifti:<JueI alios necefleeft.Apoftolus defmiesChrifti uirginellon/
op  eam  jbpar auit a nupta:& diuerlis ftudiis&ngularitatis meritumtcoiugikp diuilitjnnupta inqt& uirgo co/
gitat quse dei funt: quo placeat deolut ftt fanda corpore SC  fpiritu:qux aut nupta eftteogitat qux funt mudi?

tame de peccatis excu(are fe no potefi:qutd faciet mrgolim  foluta ab oibus huius mudi impedimetisjac libe/
rafeholam quanda caftitatis ingrelfa eft?£i uis itacp ^ppofiti tui magnitudine xqre moribus?& p oia deo čopu
Jarijfi feue ac fuaue iugum£hri tli fuauius tibi leuiuftp uis facerelnuc maxime in beata uita cura impedemunc
ftudelit calente recentis fidem couerfionis nouus fempardor accedat; SC in  tene ra adbuc aeta te facilius fančlc
couerfationis ufus ino!efcat^cquid in te primu inftitueristhoc manebit.Et ad inicio^ tuo^ regulakeliqua ui/
ta decurret. F/nis in tpfb exotdio: cogttandus eft(flualis ad illum ultimu diem puenire cupisttalis nuc iam efle
conare.&ofuetudo eibqux aut uitia*aut uirtutes a!i'4quxcp m his plurimu ualeuču quibus abineute xtatedb
mu! creucrir.®pnmi funtad inftitutionem mo^primi qq; anni(feabent.ndn ielentu qddam SC  molle‘iquod fa
čile formati quxat: atq? ad arbitriu ucletis trahil& in cudis fere rebuslcttius afluefeit'' omne q- tene.^ eft$oueI
las adhuc SC  uix firmas radicis arbufculasldum ad oem dudu fečjccs funtJin glibetparte fledi fadle efl$tjuxna
tura plerucp curuatekrito ad arbitriu coletis corrigunt ,f enem adhuc SC  prtmx attatis aialiailine labore doma/
ri fblertgto citius a uagadi libertate diflueta luKtato fidliusmel colfa iugoluel frems ot£ifaefcut  Jpfa quoc$ lit
tera^ ftudia teneris melius iferunf ingeniistidq? penitus mhxrere fenfibus foIet:qd'pritts fedent in mete.Hoc
idem plurimum etia in bene uiuendi ratione usleftaum adhuc mobilis eft xtas:8č animus dud facilisl exercen
da boni confuetudo:&: fugi meditattene confirmanda eft«(^ccupadum eft optimis rebus ingeniulSC fmčtx  co
uerfationis ufus^aldus inferendus eft ♦ Tune uero ad pfedionis faftigiu animus afcenditi& longse cofuetudinis
beneficio^utiturad beneuiuendi facultate« 51  uirtutes fuas ipieetia miratuš lecum quodamod<?in fe putabitna
tu efte:qcf difcitifefpice obfecro : qtum ad te fanditatisauia mtqj expečtansiqax cu te  quafinouum 8C ifluftre
quoddam lume generi fuo natum efle putantlnuc in te folam oem cura animi tranftuIerunt:8C pipofiti mi cur
fum miriš ftudiis ac fauore fuccedunt. <£ucp  ipft te ad honeftate mo^ ab ineunte xtate formauerindnimc a te
uinci cupiut:tuaq; uidoria fuam laude efle putantlqua^ egregia erga deum fidestin ^pfeflioe tua mmmecla
ruitteu te ia nuptiis preparata: (imuj^ttp aliud uelle didicerudmira cotinuo aflenfus celeritatel ad id q> elege/
ra^cohortatxfuntl8C trepida p xtate fentetia uolutatis fax  audoritate fomaueruntltuu^’ uotu comune fece
rut:q cu multos fuo^ in aldflimo dignitatisgradu mdetmide  nullo ita ut de te‘aliquado \xtatx  funt^nfbil. n.
ta magnu nihil ta prxcla^in quoq uiderat,S*ola qppe prxftitifti generi tuo!qdP loga tetro xtateno habuidn
cet ediderit uirilis fexus memorabiles cottfubms! SC  ampliflimi ordis ftatus ilfuftris fami\ix  noia freqns adie/
ritlnihil unq tame i genere uro hoc tuo honore fuit prxftatius1q no corporali aluo led in libro memorix imor

s, ^  1 < fT »o f-% n  -s /> /*/? rt 4* 4 I 3 1  I t  _? 2 _» ’ f f ^ ? **   .*

tem.no meretriculx locupletantlfled alunfuirgie&Chriftuno uenator &,  auriga ditantl led (uftetan^paupes.
Chrifti.Ad cofalatu eo^ cliuerfe feotius orb:spuiocix!ad quas domus v.fx  potetia extendit' > ;tpegrinas ferasISC
ignota aialia tranfmiftrut: q crudelis arena: foluJuel ibo uel hoiam fanguie cruetaret.Ad te uero eledte qu x<%
uirgies mittutunfquas tu prxciofiflimu munus ofteras deojtuot^ exeplo ad ppetuapuoces caftitate/no tibi fed

tiisbnuku famx tuacodore fulpefi:oes mire de te neicio qd aodire de(iderat:Et qmpfelTi6is tux cognouere uif
tutetnuc couerlatiois expedatdn te nuc puta cudos: ora ocufofts couerfbs'3C ad fpedaculu uirx ru^ to tu co

__ipfe olum rečtor ac dominus?cum omm ange

lo^militia cejtame tuum expedat.*tibiq 5  contra diabolum dimicanti parat xternitatis coron cxlefte prx /
miuiincitametum uidorix facit.kuic tato Ipedaculotuide quem aium a  debeas offerre uirtute^ SC  certaminifi
magnitudinem:de expedacium dignitate medre.Hxc tibiitaq? in hoc agone fiibeudiprxcipua fitthic primus
accindus internitionis bellu uirtute deuincereiSc aduerfum diabolicaftra in oia praecepta dei iurarejnec tantu
modo declinare uetitatfediufla complere.Netp.n.tibi fulficitamalis ociolam eflelfi ociofa fueris a boniskum
lex dei duplici madato^j genere diftinda fitJ8č mala prohibenstbona imperet?atcp abutraa; parteicontemptu
fuum uetet.Non.n.ille feruus contempfitdominum qui prohibita fčcerift fed qui SC  iuflainon fecerit(dida a
nobis paulo ante fentetiaeftJOis arbor qux no facit frudu bonu excidetuf*& in igne mittetlSi bladimur no/

bis fi

bis fi a malis fručtibus nongrauemimqut damnandi fumus fi a boms Ren les manferimusJuxta hancintelli ✓
ge da m abfcidet pater oem palmite frudtu no ferente in fiIio1l& qui acceptu talentu infudario abfc6dit>qfi inu'
niis (eruus SC  neq damnat? a dominoshec minuifle lolmled no auxifle culpabile eR.ino ideo aliq putes contene
da effe madara:qa leuiora fint(ram,n.maxima lila q minima a deo iperata lunti& coteptuscuiufcucp pracepti
pracipietis iniuria e. Vnde beatus-Paulus clamaK& docet. ©ia facite fine tnurmuratioe SC  hacfitatioejut fitis ir
reprehenfibiles SC  fimplices ficut filii deftmaculati in medio nationis praux SC  puerfiefinter quos lucetis ficut
iuminaria in hoc mudo.R-emorcmur h&cuirgo paulilp^ prseciofiRmias margaritasgbus exornada eR Ipd/
la ChriRiJp fingufa apoRoli uerba pefcmus.®ia inqt fadte.No.n.cjfi ad arbitri u noRruqdam ex madads dei
debemus eligerellcd generahter uniuerla coplereinec aliq praecepta eius quafi uilia msmulcula ac parua cotem
nerclfed imperatis in 01 'bus'maiRate alpicere.Nullu qppe tnadatu dei conteptibile nobis uideri podli eius lem
per cogitemus aučtoredine murmuratione SC  haditatione ♦ Viles SC  ignobiles dominos pala conteni uidemus
a leruulis!eifq? ad mirna quaeqi precep ta in facie refiRimus:3č hoc in plonas nobiles ia no admittitur?qtoq^ po
tetiores dominbtanto ferui ad obediemia ( pmptiores funt,(Euqi difficiliora prtecipiuttlibetius aucisunt .(Eerte
ad regis imperiu ita oes parati funttSč inpcinčtu obedietite con Ritu tilu t etia optent iubcri*6i no folu bene me/
rituros cfle le credut fi iulTa fecerintlfed tanq iam meruiRent:qcf iulfi lunt.Ita p dignitate prsecipietisferuitiu
beneficii loco ducit .Nobis uero deus iple aeterna illa maieRashneRabilis atq? inarftimabilis poteRastlacras lit
terasi uere adorados prsccepto^ (uo^ apices mittit:& no flatim cu gaudio ac ueneratoe fulcipimušlnecp ma
gnoducimus beneficio.*ac ta 111 u R ris po tefta tis i m per i u ‘m a x i m e cu noiubetisčjritf comoduded uulitas fubfe/
quentis ♦ Ve^ecotrario faflidiofo ac remiflb aiotfupbo^ ac neq feruo^ moretfn os domini reclamamuss& d i/
cimusfduai elbarduu etnon poflumuslhoies fumustfragili čarne circudamur,®cccca infaniam. ©pfana terne
ritateiduplici ignorantia accufamus deu Icientfetut uideatur nefcire qdTecit nelčire qdfiufiit!quafi oblitus fra
gilitatis humana&uius aučtor ipfe e*tmpofuerit hoi madata quac ferre non poflit.$imulqi proh nefas afcribb
mus iniqtate iuRotpio crudelitatefdum cu primo impoflibile aliqd'pracccpiRe coquerimur.S>einde p his da/
nandu pura mus hoiem ab eo quas uitare no potuitf ut qcP etiam rufpican facrilegiu ejuideaf’ deus no ta lalute
noftra quacfille^ poenam^taq 5  apoftolus fciens a domino iu (\icix  ac maieftatis nihif impoflibile ec precep/
tulaufert a nobis uitiu murmu randi:qdPtuc uticp nafci foletfcu aut iniqua funt quac iubenftaut iubentis minus
digtia pfona efle. (^ uid tergiuerlamur incaflumbK prcecipieti opponimus natura: fragilitate.^lslemo magis
nouit mefuram uiriu nra^1q qui ipfas uires nobis dedittnec qfq melius qd poflimus intelligit!q qui iplam uir/
tute nobis nri pofieldonauit.Nec ipolfibile aliqd uoluit imperare*qui iuilus efimcc danaturus hoiem fuit pro
eoKjd' uitare no potuittqui pius eft.$equit" u tu tis irrcprehenfibiles:8č fimplices ad oem mci^ pfečtione, Y nu
hoc lufficere uerbu pot?qcf etiam in epifcopo eligedo^deus qua:ri iubet ♦ C^uam*n.circufpečta uita e(ltq lan/
čla e(hqux  nihil reprehenfiois incurrit?Q_uis auttlančlior pot cllriq qui uere limplicitatis uirtute tenestnu/
q aliud corde pmittitialiud ore uultuq; metiturCicu t filii deiimaculati*N o eft exhortatio uehemetiortg qux
nos Icriptura diuina filios dei uocat«^ 1  uism.no erubelčadSC metuat tanto pre agere aliqd indignu&it qui dici
tur deifiiiustiple eflficia^ uitii lemus.Et iccirco adiungieut fimus imaculati. Neq%n.coueit in filiis deiiqui ipfe
eft fons iufiiciacšpeccati maculam repeririJn medio nationis prauaz:8č puerfehoceft dicere ♦ (^uanuis ifini/
ta uos cingat peccantšu multitudolSčinumera fint exepla uitio^tuos tame ita ca:Iefh's natiuitatis memores ee
debetislut inter malos uiuetes :oe malu uincatisJnter quos lucetis aicficutluminaria in hoc mudo. SC  rurfum
in euangeliolegimnst tuc iufli fulgebunt ficut fol i regno pfis eoru. Coparatf uita pracmioiut q in futuro lolis
fulgoredonandi funuhiciam Umili iufticias claritate refplcedcandK ifideliu cxcit  ate'opibus landitatisillumi
net: feuic loco ille lenfus aptadus c:que ad-Corinthios ide apoftolus deferes aitjalia claritas folislalia claritas lu
nactalia claritas flella^.Stella at a flella differt i claritate » fic SC  refurrcčKo mortuo^difpares lut i regno cadoip
p fingulo^ merita mafioes. ©iuerlitas.n.ope^ diuerfitate facit pracmio^ iqtucp aliqs hic in fančlitate fullerit:
tantu ibi fulgebit in honore.Huc ergo ad oem moip pfečlione metis atiei ten dei SC  ad caelelle pramiutadefte
uita para*R.efplendeat oibus clariffimi in modu fyderis fancditas uirginisl SC  futuri pracmii magnitudine:de
nouitate coucrfationis oftedat.Tibi facilior in bonis curfus elb§ maloip animi cofuetudo no retinet.Nec time
mus ne te a uirtutibus uitia retarded6č maligna diaboli feminaChrifti frugem:necet:Nam fi etia illi ? qui longo
jDeccandi ufulbonum quodamodo obruere naturastinftaurari qui penitetia polfunuK mutata uolutate uiuen
dilcofuetudine eofuetudine extingueretac optimi qq^ de pellimis fierilcjto magis tu potes illa fupare: a quibus
no fupata? es: (Eui no tam expellanda funt uitia: q rcjfellenda^uac uti<^ no fufcipe facilius efl:q femel fufccpta
deponere.Nec uero eo^ tanta dulcedo eRtut ea debeamus pracferre uirtutibuslcu nec in oibus fit delecflationis
illecebra:6č a placrifip ea etia qux  uidentur dulcsiTima^elpuantur.Duo naqi funt ex omnibus uitia!qux ma i/
xie homines decipiut lili uoluptate: gula.fiac libido!qu^ deponereeo difficilius eft i quo eis uti dultius elt*^
tamcn hsec uitia ta moleftaltacj deledlatione lui periculolauta a multis calcari uidimuslut tota a:tatc uirgines
permanlerint: in fumma abftinentia t Ht de illis taceam quac polt delitia& logum luxumt’& inuetcratum ufum
libidinislcaRitati ac temperantia: fe dederintlK utrucp uitiurtfcontraria fibi uirtute mutauerint.^lioip uero ui
tiof^ eft longe diuerla ratiolc^ua: cum nihil habeant iocunditatisStam multum amaritudinis habent v ii[u^q] cu
ad uitadu multo fint facilioralraro a qbus uitentuniuenies. (^uid oro te inuidedelečtationispr^Rat inuidiav
quem lecretis quibufdam cofcictix  ungulis liuor ipfe decerpit.SC alienam fčelicitatemltormenturn eius facit*
(§_uid uero alter ab odio merccdfs accipihnili horribilcs aix tenebraslK confuOe mentis horrorer^uult lem/

N i?ii  cxxiiti

pcr aioq; mccreteluoto quo altcri uult nocereifeipfum cruciat.^uid aut ir acudo furor fuus cofert?que feuiC
fimis cxagitatu Rimu! is cofcientiaetita ab omni cofilio ac mete deturbatlut dum irafctčHfanire credaturT$imi
liter currc per fingulaliuenics tot animae tormcnta:quct uitiajguže utiq 3  eo facilius uinci poflunuquo nulla ib
liciut nos uoIuptate.C§)jiato illud difficiliusK]uato duriulut de caftitatis labore taceam tabftinere a uinooar/
nibufq?tiplo quoq; etia oleouile  fine his cibu pod biduu iterdu!triduuq; uix cape (Fračtajpunio mebra
uigiIufq$fometa balnci contenerefoiecedarias res negare corpori$& ui m quanda lferre naturama tantu i cx
teris ma^nitudine animi:8£ uide qd no podiš efFicere.$ed nos(|>h pudor)quada dile&ione peccati?cu in qui/
bufda o?teclimusquanda uim natura nra:.Tn aliis omnino torpcfcimus qui uoluptates corporisuirtutum
amore cotepfimus irurfum amore uitio^ tormeta fufcipimustatcp ita malis nris credimustut ea nec putemus
pode deponi.C^uod hoc qfo cofilium tuu?qu&na haec noua uiuendi ratio edfR.es difficiles &laborjs pienas
fecurus acrgrcdiori8C faciliora no pode fieri/credoiuinco maxima:uincedus a paruis.ExceIfa SC  ardua indefef/
fus exupo:5£ cu uenič ad planatdeficio.Libeter fugiotqcf deledart&: no uolo uitare:qcf cruciat.Vef^ hxceo^
funt:qui dei uolutate contepta«d folu petundqcf laude facilius inuenit:qcf cito exit in  farna: moi^ uero bona:
quse fecretiora funt negligunt ♦ Tu uero qux  calcadi mundu SC  concupifcetias eiuslut calcato eo gradum tibi
quedam afcendendi ad cadum facerestmundi gloriam ne reqras Jlli tantu placere dude icui fxpe  diiplicet:qd'
hominibus placedfič qui ipfa hominium iudicia*iudicaturus ed, Abdine tia tua SC temniu eo  magis deo grata
funuquo cu bonis moribus offerunfnit quas in aliis funt umbracula uitio^in te fint ornameta uirtutu;Refpi,
ce obfecro ad ipfam qua apud deum illudrata es dignitatelqua p baptifmu in dei filiofrenata cs.Rurfibp p con
fecratione uirginitatisTpofa-Chridi ede ccepidi. Exutrocp hic tuus honor tead follicitudine tui ^ppofiti admo/
ueatlad nullus debet ede ibi negiigetia: locusiibi tam prseclara feruada funt^r^ciofior qu xcp  uedisJdiligetia
timidior cudodif’ amacula .Muko qua:fka auro gema maiori (ollitudine podidef’1 SC  generaliter grandi cura;
magna quxq^ (eruat^TndeK tu k te ipfam bene cudodire cupisldebes honore tuum femppnecmq#:og!tare,
Tanto.n.feunufqfcp negligetius utiturHqto fe exidimat.'uiličrem4»5 obcaufam alia magis nobis in  fcripturis
diuinis tam frecjnter filio^ dei notne imponit7ut illud qcf dicitur p pphctas SC  ego ero uobis in  prem : SC  uos
eritis mihi i fsliossdicit dominus omnipotesik apodolus^dote imitatores deidicut filii charidimi.Et beatus Io
anes inqt^haridimi nune filii dei fums*6C nodum apparuit^qd erimusUfcimus quonia cu apparueritrfimiles ei
erimustquonia uidebimus eujficuti edri*t qui habet hanc fpcciermfančhfjcet feificut ille fančlus edlault nobis
dodrina: ca:ledis dignitatetq donatkfumus freqnter ingerere]8C honore nf mjpeccandi pudore facere.^nde
etia dominus ipfe‘ad pfečtam nos benignitate uocas aitfisliligite inimicos uedros i  benefacite histqui ederunt
uos:&: orate pro pfequetibus SC  caluniantibus uostut fitis filii pfisufkjui in edis ed.No ed,mq<Jfic homines
deo faciat amabilesnit pietas metis !& bonitas qua: tota in Chridiano ede debetmt etia in malis abunde&feicp
imitetur beniuolentia:qui folem fuum oriri facit fup bonos SC  malosISč pluit fuper iudo£& iniudos.Hoc itaq?
uelin primis abktfut nemini uel in uerbo etia noceas:ut in omnibus qbufčikp pdedc dudeastK ne uicequide
mali reddes^bona y p malistapodolo docete redituas.Nunq detračtio:ex ore uirginis pcedatfuiliu fatis hoium
fua laudem qrentiu:alios uiles facereiquia alterius uitupatione fe laudafi putant.Et qui fuo merito plače
re no poduntiplacere uolunt in coparatione peio^.Pa^ diximus:no folu ipfa no detrahasifed ne detrahenti cp
dem aliquado credas. Pedi mu cd hoc uitium:qT alte^ uilem facit uideri. N5 minus auribus g lingua;fugias
detradione.Scripturae memor edo quae dicit^no eris coientaneus cu derpgatibus aduerfuspximu tuu:& no ac
cipies fup illo peccatum.Et alibi. Sepi aures tuas ipinis:& noli audire Iinguam neq.Acculator ed.n.auditoriq
facit detradore:qui fi auertit auresl&: uultu contrahat:ac oculos abnuendo cotineatlmale loqueteetia tacens
arguidut difcat no libeter dicere:qdP didicerit no libeter audiriJfollicita fatis ori tuo!cudodiapone. Nded qcq
•n.in nobis quo facilius peccare podiimus^ in lingua.Vnde fanduslacobus illu edepfecdu dicit:qui no offen
dit in uerbo,&: feriptura dicit'mors SC  uita ed in manibus lingua;.Mentiri aut maledicere SC  iurareilingua tua
nefciat:qa SC  os qd y  metitur occidit iiamUSč qui maledicunt:regnu dei no podidebut iuxta apodolu. Et iurare
lpfe-Chridusphibuit:qui dixit.fgo aut dico uobistnoiurate omo.Etrurfum.Sitaut fermo uedenefMbno!
rio^T aut amplius eia malo e.Apodolus breuiter oris uitia refecans aidois fermo malus ex ore uro nopcedat:
fed fiquis bonus ad azdificationem fidedur det gratiam audietibus.Sic aut fermo uirginis prudensimodedus?

SC  rarustNec tam eloqntia pra£ciofus:q pudore.Miretur oes tuam te tacente uerecudiamue Ioquete.'pruden/
tia.Mite ac placidum femp,eloquium tuumiornet mixta cu grauitate fuauitastcu pudore /apietia fit certc atqt
Iibratatfuicjj opportunitatdgratifiimi filentii^iei biq 5  ratiotnec unq omnino uirginis os Ioquarur if ut tacuide
melius ktteu in genti cautione debet Ioqudcui no folu malustled etia ociofus fermo uitandus c. Suma tibi fcie/
tia fitmotitia fummaiuitia uirtutefcp didinguere.qu^ qq femper contraria fibi fint:aliqua tamen ex ei^tanta
iunguiur fimilitudineiut difcerniomninouixpodint.(^uammulti.n.fuperbiamJibertansloco ducut« Adu
lationem pro humilitate fuicipiunt: malitiam prudenti^ amplečluntur uicetSC dultitiajfimplicitatis nomen
imponunt.Atq^ fallaci aepedima decepti fimil/tudineruitiis pro uirtutibusgloriantur.Et qq hacc omnia fubti
lid ima intelligentia debeasfepararetcučtarč^ uirtutes cum fuis lineis infequendo: nufq prfus abfcederejpracci
pue tamen fičta humilitate fugiens7ill fečtarerq uera ed j quaChridus docuitdiumilitatemiin qua non fitTu/
perbia inclufa. Muki ,n. huius uirtutis umbram‘ueritatem cius fequuntur pauci.Perfacile ed «n.aliq uedem
habere cotemptam ifalutaje fubmidiusmanus SC genua deofculari.Inclinato in terra capite oculifq? deiečlisf
humilitate ac mafuetudine pollicerijleta uocettcnuic^ fermoes infringereKufpirare crebriuslK ad omne uer/

i

bum peccatoremacmiTe^ fe cfamare.Etfiuelleui fermoneofienfiis(mcontinuoattollcrcfuperciliumdeuaie
cemicadC  delicatu illu oris fonu infano repete clamore mutare. Alia nos humilitatemChriftus docuinqui nos
ad exeplu iuu hortatfdices.IMeite a me:qa mitis fum:Sč humilis corde.C^ui cu malediccrefno malediccbačcu
pateretur n5 cominabat^.C^ua nobis humilitate beatus Petrus infinuatimifericordes inqt 8č humiles no redde
tes malu g  malotnec maledičtu^ malcdi&oauferatur oia figrneta uerbo^ceflent fimulati gcftusi8č ante occa
fione (ermo placidus.Ve^ humilepatietia oftedit iniuriic.Nnllus ergo unq i mete tiia ullius fit umi Iocuslm
bil in te fupbumtnihil arrogastnihil in te faftidiofumtapud deum no eft qcq humilitate fublimiusJpfe loqui/
lur per projpheta.Sup que alium re(picia:nifi fup humile:8čqetuml6č trementem (er mones meoš?Sč nunq in
ira exarde(cat animus?qcF eft feminariu odii.Tatus mente tua repleat timor deilut indignari omnino no aude/
as.Sč ira metu uincas‘Beatus apoftolus mudas aiam nram:eaq? in habitaculum dei preparaš: clamat 8č dicitt
i©is amaritudo 8č ira 8č indignatio 8č clamor 8č blaftemiaiauferatur a uobis cu omni malina. Adulatores ut ini/
micos caueif quo^ (ermones fup oleum mollesSč ipfi (unt iacula ^eorrupunt uičtis laudibus leues aiasl&C  mak
credulismetibusblandu uulnus infingunt.Greuit hoc in nra žetate uitimSč in ultimo fine fteritinec augeri pot.
In Hancoesnos fch*laftudiucp dedimusiut ofFiciu putemus illudere. quodq} ipfi ab aliis libenter accipimusl
id aliis quafi quodda munus offerimusJEt (pe recipiendas laudisieos a qbus laudari uolumus tante laudamus.
SSaepe adulantiu refiftimus uerbis ad fac ietdC  i (ecreto meriš fauemuslmaximuq 3  frucftu ccepifte nos ducimus:
fr uel fedis laudibus prasdicamur.Nec cogitamus qd ipfi fumustfed qd alteris efte uidemus. Ynde eo ^dučta
res eft:ut negleda ueritate meritude (ola opinioe curemusiq teftimoniu uitae nrx  no a cofcietia nra i fed a fa/
ma petirnu sffeeata mes eftqu£ pfečte hoc uitiu uincmnec adulatur aliquadoWc adulari credittquae nec deci/
pit alte^Jnec ipfadecipiturttantu^ hoc malu no facit aliquador nec patitur.Nihil unq in te fičlu fitnihil oino
fucatu.Gofcieriam taam:quae certe deo femper patetrin multitudine uerfari puta.Muncj aliud corderaliud ore
praetedas. Q_uicqd pudet dicereipudeat etiam cogitare. lllud uero notu iam oibusjatej diuulgatu eftiq utilis
qq? huic^ppofito neceflaria eft ieiunio^ 6C  abftinetiae uirtusžmaxime in his annisrin qbus corpori maior a:ftus
in eft.No manducare itaq? carnemecp bibere uinum&poftolica uoce laudatum eft. <§_uicquid illud qd' infia/
mare corpus poteft l qd' fometum fuggerit uoluptatijcaftitatis amordfugiendum eft. Nec tamen ita magno
huius rei Iabore gfauari te uolumusiut fub ip(b ftatim onere fuccubasiper qd'multbdum nimio feruore men/
tis rationem fua^ uirium non haberenufubito conciderunttSč pene ante debilitatermq (anditatem de ^pofi /
to fuoiconfecuti funt.©ptimus eft in omni ore modustfii Iaudabilis ubicp menfura.Gorpus non frangenduifed
regendum eft.Sint ergo moderata 8č  (ančtaifimplicia in omni mentis humilitate ieiunia; quse ita atteuent cor
pustne animum eleuent. 7 ne res humilitatis gignat fujperbiam,8C uitia de uirtute nafcantur.Ego inquit cu mihi
molefti eflenttinduebar ciIicio:8C humiliaba in iciunio animam meam. Yeftis abiediotcibi uilitasf ieiunii lafli
iudotextingueredebentmo nutrire fupbiam.(^uis rem medicinsduulnus faciat? Sč  inde (ane lacdat quoq?tun
de iam lacfa curada (unt t  aut quas (upererit fpes (alutistfi ifta aia: remedia ipfa fint uenenaf laborem ieiunii tui
mifericordiae opera c5mendent.8č abftinentia tuapaupe^ refedione fit audor.Dominus Ioquiturper ^phe
tam.Mikricordiam uolojK no (acnficium.In euangelio Chrifti uerba legimus. Beati mifericordes:quoniam
ipfi mifericordiam cofeqntur.Sed q(o hanc curam uitac tux‘auia mrqt fukipiant.llla: has partespro te agant*
IHae thcfau^ tuum in cadum leuetdlla^ fitefurietes alere cibotueftire nudosiuifitare infirmostpegrinos tedo
fufcipererSC aeterni (pe praemii Chrifto in pauperibus fbeneraritqui dixit. (§_uodcuq 3  feciftis uni ex his fratri/
busmeisminimistmihi feciftis.Tibi uero maxime dum ,ppofito maturefcat animustaboibusoccupatioibus
recededu e:dt  omne ftudiu oifip cura in ornandis moribus exhibenda.^uibus ita uocare debes:8č tota occu/
pare metetut no diuite te lientias efte i  nec dominam nobilitatisad hoc tatu meminerisiut cu claritate generis
moy landitate cotedas.8C cu nobilitate corporis animi uirtute nobiliter^ficiaslmagi^ illa nobilitate glorie/
ris:quac filios dei 8C  cohatfedesG hrifti facittad qua fi (emp infpiciastdu credis gaudiu te haberdqcf maius eftj
definis de eorqcF minus e gloriari:®is ifta prceclari generis dignitas & illuftrisiAuitii fanguinis decuSad aiam
trafteranf 5 . llleclarusnllefiiblimis ille fit nobilistille tuc integram nobilitate fuam (eruare fe putettfi cledigneč
feruire uitiis»ab eifip no fupari. A quo.n.qs fupaf ihuius Sč (eruus e.(^_uid.n. hac feruitute animi idignius^d
ue turpiusfq cu  in eo aut dominaf’ odiutaut regnatinuidia?q cu eutautauaritia poflidct^autcaptu ira tenetf
uel certe ccetera fibi uitia^iedicant?No e q> fibi aliqs de nobilitate generis blandiatf:fi ex melior parte fit femu/
lustMulto e indignius mete feruireg corpore. Superfluu arbitror te monereS q parca i ^pcededo debeas ee?q
rarafeum te hoc etiam (aecularis ab ifantia honeftas’docuerit,Et facile intelligasad tibi multo magis in hac ui
taee feruandul quam maxime(ecrctftdecet .Illud admoneo ut ipfis quocp falutatioibus qux tibi in cubiculo
tuoexhibeda: funtteertiftimu modu ponastno fint nimiasfnecp quotidianaclne non tantu officiu:q inqetudine
prseftare uidean^. Et qq omne uita: tuaetepus diuino debeas opi cofecrarelSč nullam prftis horam a (piritali
^fečtu uacuam efte coueniatfcu tibi in lege domini die ac noefte meditandu fitrdebet tame aliqs efte determi/
natus8č coftitutus hora^j numerusfquo plenius deo uaces.8č ^ te ad fummam animi itetionemelut qdam le/
gecontinet.optimu e ergo huic opi matutinu deputari tepusii. meliore diei partemjSč ufqi ad horam tertiam
quotidie i caelefti agone certanteiboc uelut fpiritalis quoda palaftra:'exerceri gymnafio|his tu p fingulos dies
horisi feeretiori domus parte orasclaulo cubiculo tuo. Adhibe tibi etia i urbe folitudinei8č remota paulifp ab
oibus ^ppius deo iugeretalpečtuic^ tuo §2  redditalečliois fručlu Sč oronis oftede.Nihil.n. in hoc feereto magis
agcrc debes:q aiam diuis eloqis palcere.Et cjtu ei p tota (ufficere poftit diejhoc eam ueluti cibo pinguiore fa/

N v cxxv

impieniuDec«iNinH«n*^u.cu '- j-.- ~- -- - U u« duuiDeas

fpeiuli aiceiut ibi uelut ad imaginem fuam aia refpicistiK uel foeda quaeq; corrigatmel pulchra plus ornetde
člionefreanter irrupatoratio& aiamiugiteradbaerentedeo'gratauicifli tudofandiopisaccedat.Nucteigi
tur ordo inftruat cadeftis hiftoriažN uc fanduDauid obledet canticj&Nuc-Salomonis erudiat fapietia« N?c
ad timore domini indtetdida propheta^JNuc cuagelica 8i apoftolica pfedio te-Chrifto in oium mo^ fen/
člitate coiugattquae paranda funttmemori^ penitus inlereseacj^ lugi meditatioe coferua*!quae maturada funti
frequeter reuolue: ut diuinum hoc ftudiu & cseleftis fchola 8C  moreš fimul uirginis ornettSč fenfumltradantcp
tibi cu fapietia! fanditate« Ynde fcriptura dicit.^ui qrunt deu inueiut fapietiaicu iufticia Jit aut ipfa le&io
teperatarcui fine cofilium no lafTitudo imponat. Na ut imoderata ieiunia& ardor abftinetiae enormes ior/

dinataeq! uigilia:: itemperatia: coarguunf:idq} nimietate pariut? ut haec ipfa poftea qde1( nec mediocriter fieri
poftintiita ft udiu Icčlioms in reprehelione in tepcras cadirtjuodcp Iaudabile eft i genere fuo: fit de nimietate
fui culpabile»(Eeneraliter qde ftridkptfed breuiter dicedu e.In bonis quoq; rebus*quicqd modu excefleridui/
tiu etmagna eimagna inq?& q gradi ftudio coftaftpfedae uitae ratio cofumara^ fapiedac etfcire qd quo in feq
ris modol& ad oem adu praeferedo cofiliumtnihil faceretqdP fecifte poeniteat Jntra unius horae fpatiu mutat
habitatusiieiunarelabftinerelpfellerelfuigilarenotam ftudio opus habet q uolutatc. C^uilibet in cipiestftati
ut uoluerittad ifta pfedus eftfimo illi hoc facilius facere poftunt:qui recetis corporis uires de feeculo ad ppofi,
tu afferut,'moreš uero mutarelfingulafip uirtutes animi formare in fe#atq? pficerelgradis ftudii eftt& logae co/
fuetudinis.Itac^ multi in hoc ppofito fenefcimus«Et ea ,ppter q ad ipfum ppofitu ucnimustno habemus.Iua
uero couerfatio noua eftedebettmira grauitasfpatietia^manfuetudotpietasiqcquid fandius eft;atqj pfedius.
(^ufcqd magis deo te comendarepoti8č maiore in caelo facerelid femp feqrejid femp ampledere«Sp6fa£hri
ftčnibil debet efte ornatius.Tanto maiore placedi ftudio opus efttcjto maior e illeKui placendu eft.Saeculi ue/
ro uirgfes*quae fe nuptiis praeparatl& indulgetia magis apcftolijq confiliu fcqui malirnmagifcp ampledunt'’
incontinetia: remcdimcj' prxmiu cotinetiaelut fpofis plaeeantjeofq 5  in amore fui magis incitefmira le follicitu
dine formare ftudet,‘8C naturalem corporis pulchritudinem ornandi arte comendant .Ha:c cft illis per dies fin
gulos cura pnecipuaifdcccntibus fiicis colorare facietimplicare auro carnemtK ardentes cocha^ lapides capi/
tis honore j&ceretfufpendere ex auribus patrimoial brachia ornare moilibus ac laterat8č inclnfas auro gemas
a collo in pedus demittere ♦ No minorem Iponlus tuus requirit ornatum1q cu uniuerfam ecclefia lalutaris aq
!auacro purificata fine macula rugaq^ reddiderit: quotidie cupiteam fieri pulchrioreiut femel a uitiispdifcp
mudata*(emp ornetur decore uirtutum.Et fi hoc a tota requirit ecclefiatin qua 8C uidux  cotinentur & nupt£.’q
tu putas expedata uirgine^ex pulcherrimo hoc quoda ecclefie pratoruelu t auguftior quida flos uideturelc
da« Aflume ergo orane illum ornatumtper que placere Chrifto potes/iatis placere deo črede facie tuam^fi ho
minibus pulchra apparerenon ftudeas.!ftud ornamentu lerua capitis?qcP acqfiuifti chrifmatis facrametotcu
tibi in caeleftis regni my fteriu diadema quodda regalis undionis impofitu eft, Optima ornamenta funt auriu
uerba defiad ea lola paratus efte debet auditus uirginisieaq? prsseciofiflimis lapidibu£anteferre.®iaprfus me/
bra decorenf’ opibus fanditatisttotacp uirginalis animi pulchritudo gemati monilis inftarluario uirtutu fui/
gore refpledeat« Tuc uere cocupilčet rex decore tuumfdicetqj tibiitota formofa es ( pxima mea; & macula non
eft in te«& hxc  tibi ornamenta qux  dixi1etia erut munimeta maximat& qua: teipfam ornare deo!&!cotra dia/
bolum armare poflint*‘q p-leue interdu quodcuq; uitiu ad aiam ingredit^Et fi uirtutu ^ppugnacula no refiftat:
noftro nos repellit loco,Et continuorde hofte fit dominus.Propter qcf (čriptura nos adhortatun& dicit.Si Ipi/
ritus poteftate habetis alčederit fuper tolocu tuum ne dimiferis.Ab eo ia m tepore quo primu p uirginitatisp/
feftione domino cofecrata estaduerfarii in te creuit odiu.Et qui aliena lucra pro fuis daniš habetife amififle di/
cit;qcquid te pofleftura dolet.(Erandi tibi opus eft uigilantia:gradiq? curaiSC tanto lollicitius cauedus e inimi/
cus:qto apud eu ditior ee coepifti ♦ Yacuus uiator & nudusno timet latronis infidias.Securus a nodurnis.furi
busdormit paupjetia fi clauftrano muniat.lDiuiti uero opes fua: latronis femp imaginamf occurfum 1 8C  iugi
follicitudine nodiu fomnu adimut.Vnde tua: quoq? diuitia&cadeftis thelaurus^ifta cautione indigettatq,’ cu/
ftodia.^to ditior esJ tato debes efte uigilatior»^_ui,n.plus poftidettplus debet timer ne pdat«fnuidere no ceftar
audor inuidia:,Et q femel a deo iple piedus e:tato maiori liuore torqueturlqto alique apud eum uiderit cla/
riore«(^ui in uidir Euas paradifumiqto magis inuidet tibi regnu c^lo^t. (Čuda (mihi crede)ille nuc circuidut
beatus P etrus aittdeuorandi te cupiftusin modu rugietis leonis ingredit^Žiiel more dolofi hoftis uniuerla plu/
ftrasiexplorat oes aditusaia: tu^tan fit aliqd ifirmuSč minus tutup qcPpoftit irrepe.Rimaf nuc ille oia:& fin/
gula qua:q? priEtetas:qrit uulneri locumtcuius tu infidias follicite debes praeuidere?ut cum paulo no ignores
aftutias eius.Q^ui tu terribiles diaboli poteftates pricipatulc^ defČribattnos nihilominus hortat ad pugnarho
ftiuq 5  ui padittut augeat follicitudine militum.No.n«uult nos ec timidosrfed paratos «E)eniq? no luga luadet;
fed ar ma fuggerit.Propterea iquit accipite’ arma deilut poftitis refiftere in die malo:5č in omnibus perfedi fta
relac ftatim inftrumentafingulafpiritalis pugna; tradenstaddidit:5£ dixit, State ergoriiccindilumbosue/
ftros in ueritatet6T indudi lorica iuftici^8č calciati pedes in praparatione euangelii pacis;in omnibus aflume
tes fcutum fideilin quo poftitis omnia tela nequiftimi ignea extinguere«SC gladium fpiritus quod eft uerbum
dei<per omnem orationem,Et quoniam dehoc bellorficet etiam feminis triumpharelfufcipe haec armaPau/
lita: tanti hortationeduciscertam prafume uidoriamfl«aec«n,fitu omnia inftrumenta poftideašfecuraprocc

dasad

das ad pradiuipiri talemec paucbis diaboluicu toto cxerdtu luo,€adent.n,a laterc tuo millc:& dcce milia a dex-
tris tuisia te aut non appropincjbunt.feeatus quoq? IacobusdlleChrifti miles emeritus/no minore nobis audori
tatc‘dc hoc bello uidoriapollicef Jubdm mqt eftotc dcolreiiftitc aut diaboIo:& fugieta uobis.©ftendit quo re
fifteredebeamus diabolodi uticp fimus fubditi deo.Eiufe^ faciendo uolutatefeitdiuinaetia mereamur gratiam;
Si  facilius neq ipiritui auxilio fendi ipiritus rcfiftamus.Ncq? uero apta contranos pugnat acicinec publica no
bifcu frote cogredif:fed dolo uincit ac fraudeinoftratj cotra no^utit uolutate^e coicnlu noftroaduerfeiius ui/
res accipi£noftroqj nosmt dici ioletdugulat gladio Jnfirmus hoftis cft;q no pot uincereiniii uolente.Procul a no
bis delperatiopcul a nobis ois recedat pauor aduerlario^mbs adiuuemusdcd uincamus adueriarios*I3ant illi q
dem cofiliut fed noftrum eft uel eligcretuel reipuere;qd' (uggcrunuN d,n,cogendo fed fuadedo nocennd extor-
querjt a nobis cdfenium fed expetut.Vnde etia Anama: dicit1qre tentauit cor tuu fethanas-.metiri te Ipiritui fen
čtotqcP utiq; illi apoftolus nuncj imputaretffi id abfqj ipfius uolutatcdiabolus fecifletjlpfe etia eua ideo cddena
tur a dominofcp ab eo que poterat iuperare feipata eflgfiecm.meruiflet a domino iufticia pummqua:uida efts
nifi uincere ipfe potuiffet,Huius ncqffimi hoftis eft lllamel prima c©lliditas:& ars doli plenatfatigare cogitatioi
bus rudes aias:Sč nouellis in ppofito mentibus de ipfe interdu cduerfetione afterre moeroremtut tacile ab huius
rei pfedu deterreat? animus/cuius initia amara cognoueritJtaq^ iolet tam fordidas nonunq 8i impias cogitatio
nes inferere menti:utq tentatidu iuu illud putatelfeKjcf cogitacdeteriore feper ipiritu 'imundu ppofito iuo ar
bitretur eftečtu;multoq; puriorem aiam habuifte fecredancu adhucres feculi amareuYult*n,iisqbusinuidett
callidiftimus inimicus horrorepropofiti ex deiperatioe facere fenditatisfot eos obfidente triftitiaietfi a ppofito
non reuocaticerte retineat a profedu.Propter qd' maxime fenda^ tibi feriptura^ ftudiu diligendueftallumi/
nanda diuinis eloquiis aiat&corufeate dei uerba*diaboli repellenda: funt tenebra:,(Eitomdugit lile ab ea anima
qua fermo diuinus illuminat!qux cadeftibus femper cogitationibusfccfcupat? In  qua afliduu eft dei uerburcu-
ius uim neq ipiritus no pot fene J: t iccirco beatus illud apoftolus 1 (piritalis belli inter csetera inftrumentaJgladio
comparauit.Eft auttutiftimutatcp perfedulut aftuefeat animus iollicita femperjperuigiliq? cuftodia difeerriere
cogitatidesiuas;& ad primi animi motu uel probaremel reprobare qd' cogitatfut uel bonas cogitationesalae
uel ftatim extinguatmalasihicnac^ fonseft bormSč qcf origopeccandKoife^ ingentisdelidiincorde principiu
eft cogitatio!qua: unuquodq? opus uelut in quada cordis tabula depingatiante q faciatmam iiue ille adusdiue
fermo fit:ut profera^ante diiponit:5{ cogitationu conftlio difcernit qd' futu^ eft: Videsq breui interdu mo/
mentoiqq 5  ifta qs cogitet-:cogitataq; pcrficiat:nec qcq omo uel linguaaiel manuaateriicp mebris agif nifi cogi/
tatioes ante didauerint.Vnde&dominus in euagelio dicindecordc hois pcedut cogitatioes mala:: Adukcnu:
ibrnicatio:homicidia.furta:feIfe teftimonia:auaritia:neqtia:dolusumpudicitia:oculusmalus:blaffemia: fupbia:
ftuItitia.Hrc iuntqua: coinqnat hoies«Ois ergo iollicitudo tua omni intetidedebet efle in cuftodia.Ibi te maxi/
meoportet obferuare peccatu:ubi nafei iolenftati^ ad prima tentatidis repugnare (acičidC  malu ante q crefcati
extinguere.Nean»expedadu eft augmentu eius rei:qua: timeridebet a paruo:Sč qua: tanto facilius uincif:qto
ti  citius repugnafJdeo clamat feriptura diuina:omni cuftodia ferua cor tuu.Ex hism;exitus uit^,B>iftinguedu
eft aut inter iftas cogitatioes qbus uolutas fauet:quas cu diledioc amplečlif :SC  inter eas cogitatioes! qua: tenuis
umbia: mo prseteruolarc mente folendfefeq 3  tantumodo uel trafeudo mdftrarc:quas gra zci  typos uocafcuel cer
te inter illas:que repugnati ac inuito aio fiiggerunt.^bus mens cu horrore quoda remittit'’:ac refiftiŽqbus ut co
triftat admiftisrita gaudet expuliisJn qbus qdcm:qua: fe leuiter menti oftedutldC quaii fugiedo demonftrat fe:

. nec peccatu oinc»nec pugna eft.In his aut cu qbus aliqdiu aia ludat!qbus refiftit uoluntas: a:qle certamen eft,
A.ut,n»cdfentimus 5t  uincimurTaut reipuimus 5C  uincimus: 6t  acqrimus de pugnatioe uidoria«fn illa ergo tan/
tummo cogitatione peccatu e:qux fuggeftioi cdfenium mentis dedit1qua: malu iuu bladc fouet:qua: in fedum
geftit irrupe.Huiufmodi cogitatio etia fi ex aliquo impedita cafimid imp[eat uoluntatelhihilominus ad ide cru
minis cddenaf a domino:ut illud in euagelio legimus:Q_ui uiderit inqt muliere ad cdcupiftndu ea:iam mcec^
chatus e ca in corde fuo apud deumlcui nota funt oia^ctia ante q fiantpoluntas pfeda faciednreputaf p opere
fadn^ua de re debesCfepcmaepcto^d 1  fieri femp nolo^i fendas feripturas fine intermiftione meditaruhifip
tua replere mente?8č malis cogitationibus locu auferensfdiuinis aium fenfibus occupare!qtucj deum diligas:ex
diledioc legis eius oftedere,Vnde feriptura didt^ ui timet dominum inqret qd /  beneplacitu eft illilSč qdili^
gunt emreplebunc lege eius ♦ Tune fenties qtu ad eius amore adiuuet te fepietiafqtum fit in te diuinas legis auxi
lium:& domino cu Dauid kta catabisfin corde meo abfeodi eloqa tuamtnopecce tibi,Excitandus dndpintali^
bus ftimulis femp aiuslmaiori quotidie ardore renouandus.oratidisinftatiafilluminatio ledioisl iollicitudo uu
gilia^':8č diurna^č nodurna*eius incitameta funt,Nihil,n,in hoc propofito ocio deterius e«qd no iblummodo
no acqrit nouafted etiam parata cofumit.$andx uita: ro proceflu gaudct:Sč cefeidceftatione torpefeit:& deficit
{quotidianis recentibus inerementis mens inftauranda e;8č uiuendi nobis hoc iterlno de tranfado: fed de reli-'
quo mcticndum^ uadiu iumus in hoc corpore:nunq nos ad pfedum uenifte credamus.Sic.mmelius puenit
Tadiu non relabimur rctra*qdiu ad priora contedimus, Aut ubi cccperimus ftareidefeendimusinoftrumq; non
progredinam reuertieft*<Ieifet ois ignauiaiSC inutilis de praeterito laboreJfecuritas.$i uolumus non rcdiieicur
rendum eft.Beatus apoftolus de diein diem uiuens deo*ne qd ante feciftetifcd qd faccre deberetdemp attendes?
dicebat.Fratres ego me non arbitror comprehendifte aliqd. Vnum aute:q qdem funt retro obliuifeensiad ea uc
ro q iuntprioraMne cxtendcns*ad deftinatum pfequor brauium iiipna: uocationis dei.^i beatusPaulus uas clc
dionisfqui itadChriftu indutus erat-mt diccrerSmo aute iam nd egomiuit uero in me C,hrftus:adhuc tamc fe cx/

cxxvi


tendincrefcmSC proficit^uid nos facere debemusfquibus'optadum efbut in fine noftro^Pauli principio com,
paremurVErgo tu hunc imitamg dixit?imitatof es mei eftoterficut 8C egoChrifti.Sbliuifcere omnepmeritum
SC quotidie incohare teputafne £  praefenti dietquo debes feruire de^prasteritu imputes.Optime qfita cuftodi,
estfi temper ingras.danu parata fentiečfi parare cefiaueris.Sicas forfitagrandis laborcftjed refpice pmi
fum e.Omnc opus leue fieri foletteum cius prasciu cogitatl^C fpes pratmiifolatiu eft laborisjic durus agricola
inaratu diu campu&C pinguiores odo glebasmiolento uomere fčidifte fe gaudeK8č mij^ immodu ipfa operiš dif
ficultate ktuslfpe fegetislde labore metif.Sic negociator auidus maria contenitlfpedare aufus flu&uu fpumas
rabieq? uento^kJuc^ in omni labore ac periculo luc^ cogitatlSi laftitudine fimul obliuifčitiSC timore.Confide,
ra qu#fo magnitudine praemii tuilfi tamen cofiderari p6etqcqd imen fum eipoft abfcefium aiaelpoft carnis inter
itu:poft fauillas SC cinereftn meliore ftatu uirgolrcparanda es,mandatu ter rac corpusin c#lu eleuandu eft. Poft
base angelop: cs donanda cofordolregnu aeceptura caelo^8C in ppetuu regnatura cuChriftoi^d ergo retribues
domino^p oibus quae retribuit tibif^uid tanto remuneratore dignu faciesEAut que labore du^ putabisjcu/
»us tanta funt prarmia?Vnde beatus apoftolus^null# inqt funtcodignac paftioes huius teporisad futura gloria
qux reuelabit in nobis.<^uid.n.dignu uel faceremel pati poflumuslin breui hoc tepore u itx  noftraŽ cu id itn,
mortalite fit recopenfanduf Propter qcF ide apoftolus aitjd.n.qft' in prafenti faeculo e momentaneu ac leue tri,
bulatiois noftrteffupra modu in fublimitate Sternu glori# podusfoperat? in nobis. Refpuanf honoresdefpicia
tur diuitiar.Ipfa quocg uita noftra martprii amore cotenatl&C h#c oia etia fi aeternitatis prxmio no darentur;
eftent tamen quandocp pitura.Amittut etia hoc ill£q femper cupiut poflidere.C^ ua multos memoria noftra rc
tine&n maximis honoribus ac diuitiis coftitutos repete de fummo illo potetia: faftigio cocidiffaSC eos q tumore
elatialiud qddamtq hoies efte putabat:exitu tande fuo docuifte nostg fijcrint.C^uid.n.m hoc mundo ftabilef
Q__uid uero firmu eftfgd porro no breuoSC incertu&C cafuinoferuiesfgle iftud bonu eft:qcf femptimeas amit
terene? uel auferendu abs temetuas^uel ate relinquedu fciasfaa etfi nullo eripiat? cafuaiel morte certe perde,
du eft.lt fi uita noftra tendaf p mille annoslK ad extremu illu totius diem aztatis quotidikta delitia^ uolupta-
te ueniamu^flc hoc q(o diu efbgd' fine dele# Aut qs illius uoluptatis fručtus eft:q ftatim ut ceffaueritaiidebi
tur ribi non fuifte^Agefom tranfančtu uitx tua; tepustaio rguolue.Nonne uidebit^ tibi umbra qdam fuifl^df
tranfiitiSC inftar fbmnii tenuis incertu efte omne qd' uidet ddoc ideSC decrepitus fenex fentire pot. (£ui couenit
diccrejcu ppheta ©ies mei ficut umbra declinaueruKSC ego ficut foenu arui.^uod fi hsec etia hic poftumus di
cerembi quis breuisttamen quia praejens e uita ifta magnipendit^gd in futuro diefturi fumusjbbi maiori xtatis
ičientiattranfadu omne |> nihilo e^Ha:c tu tecu diligeter reuolues 8C breuitate uita: huius aeternitatis cotempla
tioe defpiciesiipfum quoc^ coteptu mundi maiori cu uirtute cotencrSC ad illu tantu die para tefin quo mudi glo
ria finienda eftfill u in qua di&qu&SaIuator diluuio coparauitrg multos fallaci fecuritate deceptosffuturo ut ait
apoftolus?coprehendct aduetu.© uem beatus guoc^Petrus defcriben&ait, Adueniet aut dies domini ficut fur;
in q,carii magno impetu tranfibutielemeta uero‘a calore rcfoluetur.du hxc  oia diftoluenda finttquales oportet
nos ee in fančlis couerfatioibus SC pietatibus:exped:ates 8č pperantes in aduetu domini deijin quo csliardetes.
foluent^ elementa ignis ardore tabefčentfReces fačtu cfttSC qd ipfa audifti:cu ad ftridula: buccina: fonu^ot,
tho^ cjamor^lugubri opprefta metu domina orbis Romacotremuit.Vbi tuc nobilitatis ordoCVbi certi SC di/
ftinclfullius dignitatisgradusfPermixta oiatSC timore cofufalomni domui pIančlus:8C acqlis fuit  percunčtos
pauor.^nu eratieruusSCnobilis.Eadeoibus imago mortislnifi qa magisca timebatilli:qbus fuerat uita iocun
dior.$j ita mortales timemus hoftes SC  humana manu£[d faciemus cu clangore terribili tuba intonare de cx\o
coepitf |t ad iliam archangeli uoce omni buccina clarioredotus fimul remugiet mudustcu uiderimus fuper nos
no manufačla ar ma concutn!ed Sc uirtutes cx\ofy  cdmoueruficut ppheta dicir.fEu uenerit dominus. ponere or,
bem terra: defertu?8C peccatores perderc ex eo:qs turje nobis pauor:qua: caligo:qua;tenebr^cu uos fkpius ac to

:ppcritf ; tuncinqt plangent fe fuper fe oes tribus tetrah uidebunt fi

•rJ


— r  --uiiALacuuiLi^cv taiicui tuuiuaia ungituuuiJii --- -

6C  diccs«Jnucni que qua^liuit anima mea^Nec ullius iam teporis feparatione timebis:qua: femcl lmmortali tatis
glorialSC incorruptionis fplendore donanda es:SC cu*Chrifto femper futura esjApoftolo dtcentef quoniam ipfc
dominus in tuftijjfic in uoce archangeli*^ in tuba deitdefcendet de cx\o",SC  mortui qui in Chrifto funt:rcfurgent
primi.5)cindc nos qui uiuimus:qui reliquimur1fimul rapiemur cum illis in nubibus obuiam domino in aci a,SC
ita femper cum Chrifto crimus.H^c fit igic cura tua femperVhoc ftudium:ha:c iugiter uirg irl,s corc ^ e  uoluant *
fn his totius diei uerfetur labor.fn his nočtis fomnus reponatur.ln hoc anima rurfus euigil c f*btenim nullus la,
bor durusmullum tempus longum uideri debenquo gloria a:ternitatis acquiritur.

Epiftola bcati Auguftini adlulianaDemetriadis uiroinis matre^de priori libello ad Demctriade fcripto;ubi il
lu tang grte dei aduerfante&c bonu uirginalis fančtitatis natur# SC libero arbirrio attribuete carpiuSC danat qda
ipfius libelli uerbaSferes SC argues;que lib^ ipfc fufpicat'’ aPelagio feriptu ad uirgine.Hac aut epiftolam uelut
antidotu quodda ad uenenu ipfi libello fubiecimufimaxie ut beatuHieroymu hacrcfis calunia purgareus
Omina: debitisfChrifto officiis honorada?SC merito illuftri fili#IuIiana^JipiusAuguftius i domino fa

lutem.


lutcm.Gratc admodum nobis iocundcqt accidit\tt fimulnos conftitutos apud*Hipponem tua: rcucrentia: litte
fxreperircncquibus hxc fcripta redderemusUeftra in columitatecognita gaudentest■uiciflimcjj noftram qua
uobis a>rdi ehe confidimusimutua dilečtione nunciatesiOomma debitis inChrifto officiis honoranda* 6č meri
to illuftris nna.Scire aut uos optime fčimus qtum uobis debeamus religionis affečtu:qtac|! nobis SC  apud deum
K inter homines fit cura de uobis.Licet.n.uos pcr lftteras primuideinde etia pra:fentia corporali pia SC  ca.tholka

Cii ji ”104*/^ *** ^  1% £.4 m  4. d-  .4.   -44..   /TL  * .  . #  4». • . 4» . 4 4~* 4-H 4-/ ' /TT' ' 1|

adiuuate gratia S£ mifericordia (aluatoris in domo ucftra tatus fructus exortus eftatt humams nuptiis ia para««
tis (ančta: Demetrias Jpale fponfi illius prx(erretamplexucui (peciolb prx filiis hominu ad habendam (piritus
uberiore foecunditate/necamittenda carnisintegritatžuirgines nubut.Neičiremus aut queadmodu noftra illa

nobis operariis puenifletueftraRi litteratp Ia:tiftimo nuciot& ueraci tcftimonioihceremus.<^ux cu ita fijntftie/
mo nos improbos dixcritlfi in uobis admonendissut cotraria gratix dei dogmata deuitetis: neceflitudine (umus
ppcnflore (bllicid.Na licet nos apoftolus no folum opportuneueR: etia importune prxdicando uerboinftare
prxcipiatmon tamen coip hominu numero habemu&qbus (ermo uel pagina noftra importuna uideafTquado
id qd' ad lana dočlrina nopcrtinetiios ut uigilanter euitetis aIloqmur.Hinc ergo eft q? admonitione noftra tam
grato aio fufčepiftišfat in epiftola tua ad qua no  refčribimus diceres ; (aneiq? mehortat reueretia ueftrafne indul
gea aures his oibus q prauis tractanbus ueneranda fide fxpe corrupuntgratias uberes ago tam pia: admonitio
ni«(^ uod utiqpadiungist& dicisffed nouerit (acerdotiu ueftf^longe me ac domucula mea ab huiufmodi pcrfo/
nis efte dilcretazbifip familia noftra a dco catholka (equitf fidcut in nulla hxrefim aliquado deuiaueritincc um
q lapfa SC  110  dico in eas (ečtas qux uix cxpiant;{ed nec in eastqux prauos habere uident errorcsThoc e qd’ nos
magis magikp copellit non tacere apud uosjde his q etia illa qux lana funt uitiare con and.Somu.n.talsftrainon
paruitChrifti ecclcfia dcpufamas.Hic prauus cftcrror illo^cj putat ex nobifipfis nos haber&r£>iqd iufticix SC
cotinentix:pictatis!caftitatis in nobis eftteo q? ita nos codidcrit deus ut ultra prxter qd'ttobis reuelar fcientialmV
hil nos adiuuetlut ea qux facieda dilčedč nouimus'ctia diligcndo facia m us(k atu ra»f a tq? dočtrina definietes ta
tumodo ee dei gratia SC adiutoriumt iufte rcčlcq; uiuamusfSc ipfam charitate«Ad habeda uero uolutate bonam
ubi cft hoc ipfum qft iufte uiuimus^ ipfam charitate qux in oibus dei doniš ita excellieut etia deus dieta fit:
q una im pleč in nobis fiqd diuirix legis*& admonitiois implcrnus^rolunt nos diuinitus adiuuari:(ed nofipfos di
cunt arbitrio ( pprio nobis ad ifta fufticere.No uobis uidead error ifte mediocris^pfiteri učile chrifuanos^icc uel
leaudireapoftofu-Chrifti*qcudixifle6»Charitasdei diftufa cft in cordibus noftrislnc qfq eam habere ndnifip
P>priu putaretarbftri&otinuo fubiuxit:Per (piritu (ančtu:q datus e nobis^Hanc magna eftegram laluatoris q
afcedit in altufcaptiuauit captiuitate^ dedit dona hoibus,qfc|s nondu cofitet1qtujSč q exitiabiliter errctatellgis*
C^puo ergo a uobis qbus tanta dilečlione debemus admonedis ut talia caueatis diftimulare poflemusicu legifle
mus libig que ad (ančlatDemetriade q (na (cripferitiuel my.  ad uos pucneritiucftris potius relcriptis nofle uolui
muslin quo libro fi fas eft legat uirgoGhriftflundc credat uirginale fua ftens (andritate oes q fpiritales diuitias
non nifi ex fčipla fibi efleiattp ita prius q fit pleniftime beata difcat dco efte q<J' abfit ingrata ♦ Vcrba.n« ad illam
(eripta in eodeIibrocifta (unnHabes ergo SC  hic inqt p qux merito praponaris aliisiimo hinc magis.Nam cot/
poralis nobilitas atqi opulentia tuo^j intelligunt*n5 tua cftelfpiritualcs uero diuitiasinullus tibi prater te cofer/
>re potcritJn his ergo iure laudandalin his merito cxteris prxferenda es:qux nifi ex te SC in te  efte non poflimt.
Cernis nepepta in his uerbis fit caueda pnities*Na uticp qcf dičtu eft no pofluntee bona nifi in tetoptime SC  ue^
riftimc dieftu effte plane cibus eft«^_uod uero aitlNo nifi ex teihoc oino uirus eft. Abfit ut hxc libenter audiat
uirgaChriftfiqux pie intelligit ppriam pauptate cordis humaniiSCideo n(ii fponfi (ui doniš neftit omari. Audi
at ergo poftu^apoftolu dicente.K)e(po(aui uos uni uiro*.uirginem cxhibcrcChrifto.Timeo aut ne ficut ferpens
^uam ftduxit in uerfutia (ua:fic SC ueftrx mentes corrupant a caftitate qux einChrifto.Et ppterea de his quo
<|? (piritalibus diuitiis ! no iftu qui dici&Nullus eas prxter te tibi coferrc potiSc nifi ex te SC  in te ee no poftunftfed
illu audiat^j dicitiHabemus the(aup iftu in uafis fičlilibusiut eminetia uiitutis dei fit-6č non ex nobis. K)e ip(a
quoqi (aera cotinentia uirginali1q, no fibi fit ex (eip(a:(ed fit donu dei quis credenti^olendcp collatulcude audi/
at uerace piuqi dočtorekj cu hicageret ait.Yelle oes efifeficut mcip(um,$ed unu(q(čp ( ppriu donu haber a deo t
alius ficialius aut fic.Audiat etiam ipfiim no tantu (uu*,(ed uniuerfe ečclefia: unicu (pofum®e tali caftitate atq?
integritatetdicente.No oes capiut uerbu hocied quibus datu eft^t intelligat ex eo qft habeat tam magnu bonu
atq 5  prxclak , le potius deo SC  domino gratias agere deberejej cuiuftp uerba qft' uel ex (efe ip(a id habeat \  ut non
dicamus aftentantis adulatorisme de occultishoium temereiudicare uideamuricerte errantis laudatorisiaudirc
©mne qppe datu optimui& omne donu perfeclu defiirfum eificut etiam dicit apoftoluslacobus' 1 'defčcndensia

gppe carnaliter no nupfidut noti tantu fibi (ed etiam tibi ultra te (piritualiter augeret ;quoniam SC  tu ea copen/
fatioeminorillaescjftitanupfifti utnafceref.Hxcdeidonafatiš^ucftraqde(untdčdnocx uobis♦ Habetism.
thelaurum iftum in terrenis corporibus!8č adhuc fragilibus tanq in uafis fičlilibusiut cminentia uiitutis fit dei*
SC  non ex uobis. Nec mireminftquiadicimusi6Cueftracfte:Swex uobis non efte .Naspanem quotidianum

cxxyn

dicimus noftrumlfed tamen addimus da nobistne putetf ex nobis.Proinde ficut Ičriptum eft fine interniiflione
oratefin oibus gratias agiteioratism.ut per feueranter SC  perficientcr h^beatistgrarias agitis:qa non ex uobis ha,
bctis*C^__uis*n*uos ab illa exAda mafla mortis perditionifq? difcernitf An uero quado apoftolo dicente audierit
homo*qs*n.te difcernidrelponfurus eftbona uolutas meatfides mealiufticia mea!& nocorinuo qd' fequif audi,
turušT^uid.mhabesbjd' no acccp ifti?$i aut SC  accepiftilqd gloriaris qfi non accepisVNolumus ergo ut diuiti,
asmullus ribi practcr te coferre poteritftn his iute laudandaiin his merito praferenda es:qux nifi ex te & in teee
no poilunt*Nolumus ^rfus ita glorietfičjfi no acceperitJSicat qdedn me ftint deus uota mea;qux redda laudes
tibi.Sed qa in illa n 5  etia ex illaJmemineriteria diccre.Bomine in uolutate tua.praeftitildi decori meo uirtutetn,
None ille q uenit qrere^ laluare qft pierat:qa etfi etia ex illa pp arbitriu ,ppriu fine quo no opamur bontr.non
tamen ficut ifte dixit?no nifi ex illa ^priu qppe arbitriummo nifi dei grada ruuatnec ipia uo!utas’efle i hoie pot
E)eus*n*inqt apoftolus' ? q operat? in nobissčč uelle SC  operari-Sč $  bona uolutate^o ficut Ifti fenriut tantumodo
(čientia reueladolut nouerimus qd facere debeamusiled etia inlpirado charitatelutea qux dilčendo nouerimus;
etia diligendo faciamus*Na utKp nouerat ille q magnu bonu eftet continentiakpias dicebat*Et cu Ičire qa nemo
eile pot conrinensinifi deus det.No folu ergo Ičiebat qtu eilet hoc bonu ? & q defiderabiliter eilet concupifcendu*
ue$> etia q? nifi date deo efie non pofiet*B>ocuerat*n*eu lapientia*Na hoc dicitlfSč hoc iplum erat iapienti^ičire
cuius eilet hoc donu*Nec tamen ei ientcnria lila fufficittled ait Adii dominu:& prazcatus ium illu*N 6 igif tantu
modo in hoc nos adiuuat deuslut fciamus quid agendu fit-uet^ etiam ut amando agamusKfcf' dilčendo iam fci/
mus.Nemo itaq^ pot eile no iciens folu:ue^ etiam cotinens nifi deus det*Ynde cu iam ille haberet fcietiatrfprae,
caba^ut eilet in illoiqft Ičiebat qa no eilet ex illo* Aut fi ;ppter arbitriu q*priu aliquantulu ex llloino tamen non
nifi ex illo:qa nemo pot eile cotinens nifi deus det Jile aut de ipiritualibus diumisfin qbus eftmtiq3 etiam ipia lu
minola SC  ipecioia corinentiažno ait in te ex te eile poflunriled ait nifi ex te in te ee no poftuntmt queadmodu no
ei funt alibi nifi in illalfic ei no aliundenifi ex illa eile poile credant 0 C  ob hoc qft' miieratSPominus a corde eius
auertadic glorief qfi n 5  accepit.Et nos qdem de fančbe uirginis dilčiplinat& humilitate chriftianalin qua m/
trita SC  educata efbhoc exiilimamusi qcf illa uerba cu legeret fi tame legit igemuit;& pectus humiliter tutudit?
ac fbrtailis SC  fleuitidcucp cui data a quo fančlificata eft fideliter orauitlut quo illa no iunt uerba ipfius: ied uef/
ba alteriuslita no fit tališč fides eius q ie aliqd habere credattde quo in ie no in domino gloriet, Nam gloria q/
de eius in ipia efhno in ucrbis alienis ficut apoftolus dicit*®pus aut ^pbet unufquiiq3:& tuc gloriam habebit in
iemetipfo?k no in altero|ied abfit ut gloria iua ipia fit: 5 c non ille cui dicitjgloria mea iSC  exaltans caput meuJta
qppe e mea falubriter gloria eiuscu deus q in illa eft ipie e gloria eiusta quo habet oia bona qbus eft bona! SC  ha
bebit oiatqbus melior ericin quantu i  hac uita melior eile poterit*Et qbus pfecta eridquando fuerit diuinagra/
tia*no humana laude pfečta*in domino aut laudabic aia eius q iariauit in bonis defideriu eius:quia SC  hoc dcfide
ti u ipfe inipirauitlne uirgo eius firin aliquo bono glorietlqfi no acccpit.De hoc ergo eius affečtu ut^ non falla/
mur-indenos fac potius refcribendo certiores*Nam illud oprime nouimuscu oibus ueftris cultores uos eile? SC
fuiile‘indiuidux trinitaris*$ed no hic iolu error humanus obrepitiut aliqd iecus ientiatlde indiuidua frinitate*
Sunt aut SC  alia;in qbus pnitiofiftime errat^Sicuti hoc e unde diutius fortaffe:q iatis eilet ueftra fidelitat* tua:cp
prudcntix in hac epiftola locuti iumuslqq qui bonu qd ex deo eft negat efte ex deomeičimus cui facitiniuriam
nifi deo*ac per hoc illi utiq3 trinitati:qcP tnalu abfit a nobis:ficut abeile credimus*Abfit oino' ut tale aliqd in ani/
mo non dicimus tuoniel iacratas uirginis filix tux:ied in cuiuiq extremi meriti iamilia uel familfie ueftrx liber
iftc fecerit!ex quo nonulla uerba*qux facilius intelligi poilimtjponeda credidimus*$i aut diligentius intendatis
etiam illa quas ibi uidet"’ uelut gratia fiue adiutorio dei dicereificinuenietis ambiguatut pomntreferrtHiei  ad
naturamluel ad docftrinamme! ad remiflione peccato^*Nam SC  qd' cofiteri cogunt^orare nos deberemc in tre/
mus in tentationermpoftunt ad hoc referreiut hačtcnus nos relpodeantad id adiuuari:quoticns orantibus atcp
pullantibus nobis aperiat intelligentia ueritatis:ubi diičamus gd facere dcbcamuslno ut uiresaccipiat uolutas
noftra:qbus id qd' dicimus faciamus.Et q> uobis in gratia uel adiutorio dei^dicut dominurmChriftu bcne uiue/
di ppofitu exemplutAd eande dočlrinam reuocandqa*fiin eius exepladiičimus^admodum uiuere debcamus
Non aut uolutaa hoc nos iuuariut qd J  dilčendo cognolčimussetia diligendo faciamus ♦ Aut certc in codelibro
inuenire aliqd fi poteftis ; ubiexceptanatura:cxceptoqd' ad eande naturam ptinetarbitrio uoluntatisUxccpta
remiflionepeccato^ SC reuelationedocftrinastaledei SC adiutoriu confitetkjualeconfitct 8Ci\kquidixit,(Lum
{čire quia nemo eflepflt continens nifi deus detfEt hoc ipfum erat iapientix Ičireicuius etiam hoc donumlAdii
dominum,8č deprecatus lum illu t 6eq3*n.ifte aut naturam peccando uolebat accipedn qua conditus cradaut de
naturah uoluntatis arbitrio latagebat:cu quo conditus erariautremiflionem peccato^ defiderabatgui potius
continentiam ne peccaret optabanuel qd faciendu eilet fcire cupiebat:cu iam fe fcire fateretuneuins eilet hoc do
numtled utiep tantas uoluntatis uiresttantu dilečlionis ardorem uolebat accipere fpiritu fipientidf qui fufficc/
ret:ad implendam magnitudine continentix*$i ergo aliqd tale inuenire potueritisruberrimas gratias agimus fi
refeirbedo infinuare dignemini*Saris*n*dici nonpoteft quantum cupiamus in eorum hominu fcriprišqui pro
pter aerimoniam atqj facundia leguntur a plu riin isapertam confeflionem illius gratbe reperii čquam uehemč
ter comendat apoftolus}qui etiam menlura fidei fine qua impollibile eft deo placcrc:ex qua iuftus uiuiflqux p
dilečlionem operatunante quam & fine qua omnino nullacuiufq opera bona xftimanda funf.^ uoniam oni
ne quod non eft ex fidepcccatum cft :E)eum dicit unicuiq partium * Nec folareuelationelčientix nosdiuinfi
tus adiuuarinit pic iufteqi uiuamus in hoc feculo qux fine charitate inflatIVerum etiam infpiratione cha/

1  ritatis ipfius

ut ad ea fcribercčfe poftulatu ee comemoratJn qda uero epiftola fua id&Pelagius ubi SC  nome fuu aptiflime po
nitncc nome facra: uirginis tacet“dicit ad ea (e (cripiiftelSč eiufcle fui opis teftimonio ^pbare nititdc gratiam da
'-“'"■■"i J r  ' r - J  r -* £tk  ' ’ "Dualibusdiuitiiš illauerba

ncmini facerccertiorcs.

* „ Argumentumineandcm.

J r Nterpellatus a fratre monach<?ad matre & filiam continentia ^feftas fcribštiSč utraq; reprehendk?q? fe,
paratfm habirarettfilia uero artius obiurgat?q> matre fratreqs relidis monacho extraneo cohtefifletiofte/
cns qtu uirginibus ex deIitii?uiroruq? confomo.*periculu imineat: Prologus*

S Etulit mihi qda frater e galliaike habere forore uirgine«natreq; ufdua;qu.x in eade urbc diuifis habitaret
^ccllulis? SC  uel ob holpitii folitudme:uel ob cuftodiendas facukatiuculasiprteftiles fibi qu 9 fda clericos af
iftentmt maiore dcdecore iungerent alienis;q a fofuerant feparatat.Cucp ego ingemikerclsc muitopiu/
ra tacendč:q locjndo figniftcare:qua:lb te ingtjcorripias eas litteris tuisfeč ad concordia reuocestut mater filial
filia matrem agnofčatkSui ego(®pt/ma in q mihi iniugis ^pumcialut alienšs concilie:qs filius fraterc^ no potuif«
<^ua(i ueroepifcopalecathedra temilSC noclaufuscellula&c r pculaturbisremctusiuel pratterita plangaui/
tiamel uitare nitar-praslentiaffed SC  incogruu e latere corpore?8c Iingua p totu orbSuagari.Et illo^iimi^ amfor/
midolofus es^ubi lila quonda coftanti Jfin q muko laleferbe defricanILucilianu qppia detuliftifHoc eft ato qd
mefugaK&labradiuidercnon finit«Polfq.n,arguendocriminafačtus (um crimino(us?Siiuxta trku uulgi (er>
mone prouerbiudurgantibus SC  negandbus cunčlfsmec aures mc čredo habere nec tango Jpfiq? parictes in me
maledičta relbnarunc& m  me pfallebant q bibebant uinu. Coačlus mal oitacere didici : rectius efie arbitrans
ponere cuftodia ori m eoiSC  oftiu muriitu fabiis meiscj declinare cor meu in uerba malitiažčč  dum carpo uitia in
uitiu detradionis incurrere.Oi-od cum dixiftetr?.non eft ingt dctrahereme^ dicere: nec priuata correptio ge/
nerale facit dočtrinamfcu ant rarus*aut nuflus fitrg iub huius cul pat reatum cadat.Q_uxfo ergo teme me tanto
itinere uexatu fruftra uenifte patiaris.Scit.n.donlifius^ pcft uifionem fančto^ locorc hanc uel maxime cau/
lam habui:ut cu tuis litteris (bron' mederer ac matf LEt  eooJam tam in q quod uis fariamtnam SC  epiftolae tranf
marine funt:8č Ipecialiter lermo dičlatus(rai*o poteft inacnire:quos mordeat + Tc autem ob(ecro:ut clam fermo
nem hunohabeas;cuqj pcrtaueris cum pro uiadcoiG audirus foeriacolltetemur paritcrlfi autem cotemptus fue
ritjquod SC  magis reonego uerba perdiderirmtu inncris f cngitudinem* Incipit Epiftola«

Rimum uos fcire cupio  fbror SC  filia : me non icdtco  fcriberejquia aliquid de uobis finiftrum (ufpicer
led nečasten fufpfcentlaieilram me orare concordia.Alioquin qd' abfit;fi peccatorum uos exifamare
glutino ce(lifiemunq IčriberemTlčiret^me (urdis narrare fabulam.Deinde hoc ob(ecro:ut fi mordacius
^mppiam Icripfercitnon tam meac credatis aufteritatis effe:q morbi^utrida: carnes ferro curantur «S£ cauterio 6 .
uenefia (črpentino pelluntur antidoto.C^ uod latis dolct‘maiori dolore expellitur.Ad cxtremum hoc dicoifq? fi
ctiam hxc conlcientia criminis nulnus non habcatthabet taraen farna ignominiam.Mater SC  filia nomina pieta
tisrofficioru uocabulaluincula natura: fecunda poft deum fcederatio. Non eft laustfi uos diligitisJlčelus eftvq>
odiftis.E)ominus Iefusf^hriftus fubicčrus eratparetibus fuistuerierabaf mfemtcuius erat iplč pater.Colebat nu
tritiumiquem nutrierat!geftatuqt fe meminerat akerius uterorakerius brachiis. Ynde SC  in cruce peridens come
datparente dilcipulotqua nung ante crucem dimiferat.Tu uero filiatiam.n.defino ad matrem loqui:qua forfi
tam&žetas SC  imbecillita? ac fofitudo exculabilcm faciunt^minqfilia:eiusdoffium angufta iudicasl cuius non
fibi fuit uenter anguftusbl^cce mefibus utero claufa uixifti?Sč uno die uno cubiculdcu matre no duras?An ocu
los eius^ferre non potes^Et qux oranes motus tuos utpote lila qux genuitfqux aluiftSč ad hac adduxit mtatem:
facilius intelligititeftem domefticam fugis?$i uirgo es:quid times diligentem cuftodiamr' Si corruptarcur non
palam nubišfSecunda poft naufragmm fabula eft:q? male coepcrisdaltem hoc remedio temperare. Ncq uero
hoc dico!q> poft peccatum tollam pcemtcntiammt q<E male coeperismiale perfeucresHcd q delpere in iftiufmo
cli copuk'diuulfionem|ilioqum fi ad matrem migraueris poft ruinamifaciiius poteris cu ea plangcrc.quod per
illius ablentiam perdidift^q. fi adhuc integra estSC  non perdidiftidemame pdas.^ uid tibi necefle eft in ea ueiv
fari domoiin qnanccefie habes auotidiejaut pcriržaut uinceref^uis unq mortaiium iuxta uiperam fčcuros
fomnos capit^uac etfi non percutiaKcerte follicitat|1ecurius eft perire non pofie:q iuxta periculum non perif/
fe Jn altero tranquillitas eftrin akero gubernatioitbi gaudemusthic euadimus.$ed forte refpondeas.Non benc
morata mater efkrcs feculi cupiiSfamat diuitiasagnorat ieiuniumloculos ftibio linicuuk compta proccdcrelK
nocct propofito mcoJnec pofliim cu huiulčemodi uiuere.Primu quidem etia fi tališ efttut caufarisfmaius habc
bit pratmiudi talem no delerasnlla te diu portauit in uteroTdiu aluitlSc difficiliores infantire moreš blada pieta/
te fuftinuit.Lauit pano^z fbrdesISč imundo fiepc fcedata in ftercorelAfledit acgrotantfe qux pro te fua faftidia
fuftinuintua quoqt pafla eftfad hac perduxit xtate?ut Chriftu amaresrdocuit^to tibi difpliceat eius conuerlatioi
qux te fponfo tuo uirgine c5(ecrauit,Q_uocl fi ferre non poteši delitias eius fugis:atq ut hoc uulgo folet dief:
fieculariseft matefihabes alias uirgfiies:habes fančlu pudicitiac cho^. Q uid matrem deferens cum cligisfqui
forfita fuam reliqtuxore 8C  matrefllla difficilisifed iftefacilisJlla iargatrix:ergoifte placabilis. (§^ue qro utru

cxxvm



!

II

4 '

uiram fecuta fis £ui poftca inuenerisfSi cum fecuta estmanifeftum cft cur matrem reliquxris. Si poflea reppi,
jftioftendens quid in matris hofpitiolnon potueris inuenirefdurus dolorl8C meo mucrone me uulnerans;qui am
balat inquit frnipliciterambulat confidenter.Taccr em fi me non mor detet cofcientm meaiSC in aliis meum eri,
men non reprehenderemrnec per trabe oculi mei alterius feftucam uiderem.Nunc aut cum inter fratres procul
habitanslcorucfc fruens contubernioihonefte fub arbitris SC  uideam raro*& uideariimpudentiffimum efbeius te
uerecundiam non fequHCuius fequxris exemplu.^uod fi dixensi& mihi fufficit cofcientia mea:babeodeu in,
dicemtqui mex uitx eft teftislnon curotquid loquantttr hominesraudi apoftolum-fčribentemiprouidentes bo/
natnon folum coram deotfed etiam cora omnibus hominibus$iquis te carpitiq> fis chriftiana SC  uirgome cures»


IJLI^ 1U A v* »J ~ --— * •♦'HUUUJ

uirtnung a matre filiam feiungit.Vtr aq? fufcipij:& utca<$ ueneratur.Sic qudibet fančh filia* matris uidua in,
dicium caftitatis eft,$i coseuus rnus eft file nefcio quis:matre tuam honoret ut fiiam,$i fenior te ut filia diligat:
SC  parentis fubiiciat difčiplinx»Non expsait amboip famaefplus teillum amarejq matrem: ne non uideat?in te
effedum eligereded setateimEt hoc diceremfs fratrem mcnachcm non haberesifi domefticis careres pradidiis.
Nune uero proh dolor inter matrem ato; germanuioč matrem uiduarfratremejj monachuicur fe alienus inter fe
ritfBonu qdem efbut te SC  filia noucristŽ fororetrw& aut utruq? non poteši mater cjfi dura refpuitftfaltem fra
ter placcatdi frater afperior eftrmollior fit illa*qu£ genumCJjiid pallesfquid eftuas?^ uid uultu-infamk ru
bore fuffundisT SC  trementibus labiis impatientia pedoris conteftarisfNon fiipat amore matris SC  fratrismifi
uxoiis affedus, Audio prxtereate fuburbana ruraluillaK amcenitatesku affinibus SC  cognatis SC  iftiufmodi ge,
neris hoibuslcircuire^Nec dubito qn uel confobrinamel foror fmin qua^ iolatium noui generisducaris aflecla.
Abfit qmppeWquis proximi fint SC cognatiiuiro^ te fufpicer captere confortia.©bfecro ergo te uirgoiut mihi
refpondeasJsola uadis in comitatu propinquo^an cu amafio tuof^uis fis impudens:feculariu oculis eu inge/
rere non audebis.Sfimhoc feceris:& tet& illu familia uniuerfa cantabitiuos cundoip digiti denotabut;ipfa quo>
cjj  foror aut arfinis fiue cognataqu£e in adulationem tui fandum nonimf cora te uocantrcu fe paululu auerte/
rindportentuofiimJridebunt maritCuSin aut fbla ierisK|d' SC  magis xftim©!utiq 3  inter feruos adolefcentes: inter
maritas fceminas atep nupturasfinter lafciuas puellasjGC comatos lunatofbj iuuenesfurua^ ueflium puellatgra
dierisidabit tibi barbatulus qlibet manusfuftentabit ladamiK praeflis digitis aut tentabit^taut tentabit. Erit tibi
inter uiros matronafip conuiuiu: fpedabis aliena ofčuJaipnsguftatos cibos75i non abfij fcandalo tuo in aliis fe,
ricas ue(les:auratafcp mirabcrisJn ipfo quoq^ conuiuio ut uefčaris carnibus?quafi in  uita cogerislut uinu bibas:
dei laudabit creaturaiut laues balneisifbrdibus detrahetur.Si oes tetcu  aliquid eom faadenm  retradans feceris;
purafimplicemidominaiSč uere ingenuatconclamabunnPerfbnabit interim aliqiiis cantor ad menfam: SC  inter
pfalmos dulci modulamine currentestquonia alienas non audebit uxores:te qua: cuftodem no habest&pius re
fpedabitiloqucf nutibus;& quicqd metuit dicererfignificabit affedibus 4 lnter has SC  tantasillecebras uolupta^
tumfetia ferreas mentes libido domatlqua^ maiorem in uirginibus patif fame:du dulcius putat-omnetqd'nefcit
Narrant gentiiiu fabukteantibus firena^ nautas ifle in faxa praecipites^ ad Orphei citharam arbores befiiaf
cjf.ac filicu dura mollita.Difficile inter epulasferuaf pudicitia*Nitens cutislfordidu ofledit animu ♦ Legimusin
fcholis pueri A i& fpirantia in plateis sera perfpeximustalique offibus uix haerenteiillicitis arfifie amoribusi SC  an/
te uita carui(Te*q pefte*(^uid tu facics puella fani corporis:delicata;pinguiskubenstxftuans inter carnesfinter
uinaf SC  balneasl'iuxta maritasViuxta adole(čentulos^qux etfi rogata non jfecerisitamen deformeputes teftimo
nium firogeris.Libidinofamenslardentiushoneftaperfequiti6čqcfnonliceudulciusfufpicat^Vefts ip/auilis
SC  pullalanimi tacentis indiciu eft{fi ruga non habetrfi per terra ut altior uidearis trahatunfi de indufhia difiuta
fit tunicaiut aliquid intus appareatiffperiatcj qcf fcedu aperiat q<f fbrmofum. (Caliga quoq 5  ambulantis

nigellaacniten^ffridoread feiuuenesuocat:papillxfafčioliscomprimuntidčcrifpanti cingulo:anguftiuspe/
dus ardaf .(Eapilli uel in frontšniel in aures deduutipalliolu interdu caditmtcandidos nudet humerosrSJ qua
fi uideri nolueritkxlat fefiina:qcf uolens detexerat,Et quando in publico quafi per uerecundia operit Bciellu,

gultus^Atcg utina ille mentitus I

rat(dolet fibipradatu iuuene:no v _ y _

culu fignetltextrinu teneattpenfa diftribuatiregat familiaiemat qcqd de publico neceflariu cft.DifpcnfatorS!
dominus-& prxuenies officia feruulo^due oes rodat hmulP.SC  qcqd domina non dederitnllu clamitet fubtra/

Xlfie,(^ _-1 - r  f n ».Cl - 4 t ■ r ■  KTr .. .-n J„Zm>frAntn ArrAn

loreq? fu

liber; _ _ ___

/plicare fafciolasfacilius mala credunt hoics:& quodcuq5 domi fmgifirumor in publicu fit. Nec
ncillx SC  feruuli de uobis ifta cofingattcu mater quoq^ idipfum qrat:& frater.Eac igitur qcr monco:qa prx
^ut primum matri:dehinc fi id fieri non potefttlaltem fratri reconcilieris^Aut fi ifta tam čara nomina holtih
deteftarisidiuidere ab eo’quem tuis diceris prxtulifle«Si autem SC  hoc non potes reuerterc ad tuos,fi non pc>

ter


tes defcrcrc alicmuuchoncftius fodali tuoluterejeparent?domus ueftrai!cliuidaturq? conuiuium: ne maledici
homincs lub uno teftulo uos mancntcs:lc<ftulum quoq? crimincntur haberc comunem. Potes 8C  ad neceffitates
tuas qualeuoluifti habere foIatiu:& alfqua exparte:publicacarerc infamia ♦ C^uanq cauenda fitmaculaiaua:
nulla nitro fecundu Hieremiarnulla fullonum herba dilui poteft.Q_uando uis ut te uideat & inuifadadhib

'e ar

bitrosiamicosiliberošHeruulostbona conlcientiainullius oculos fugit Jnter intrepidastfecurus exeaf*Taciti ocu
li;& lermo filenstSč totius corporis habitustuel trepidationem interdutuel lecuritatem loquuntur« Aperi qua:(b
aures tuastSč clamorem totius ciuitatis exaudiJamperdidiflis ueftra uocabuIai3£ tnutuo ex uobis cognomina
fufcepiftisjtu illius diceria« ille tuus.Ha:c mater auditt& fratenparatfffi funn&precantur uos fibi diutdcre&
priuatam ueftra; coniunčhonis infamia laudem facere comunem.tu cfto cu matrejfit ille cu fratre ♦ Audientius
diliges fbdalem fratris tuilhoneftius amabit mater amicum filii:q filia: fux,qd' frttolueri&fi mea monita rogata
fronte conteplcristepiftola tibi h are uoce libera proclamabinC^uid alienu feruu obfidešf Q_uid minift$dChri
fliTamulu tibi facisfRelpicead populutmfinguloig facies intuere.Ille in ecclefia legit;Sč te alpiciunt uniucrfipii
fi q? pene licentia coniugalitde tua infamia gloriaris.Nec iam fccrcto dedecorc potes eftecontenta i prccacitate:
libertatetn uocasrfaeies merctricis fačla eft tibilnefcis erubelčereiteip me malignumrite^ lufpitiofurnlSč rumu

i  conteptnxjqux annos nata,

lumHta brachiis tuistquafi caflibus incIufiftiY©ptimu re uera padagogum*qui te moneatiqui afperirate frontis
exerceat,Et qq in nullis aetatibus libido fit tutaJtamen uel cano capiteiuel aperta defendat ignominia*Vcniet ue
niet tempus1dies»mallabit dum ignorastSč ifte formolulus tuusiquia cito fenefeunt mulieresanaxime qux  iux
ta uiros funtiuel ditiore rcpperietaiel iuniorem.Tunc te pcenitebit confilii tui:8£ teedebit pertinacia: 1 quando Sl
tem Sl  farna amileris:quando qcf male iunčtu fueratidiuidet: bene.Nifi forte fecura es:SC  coalefcente tanti tpis
charitateldiftidiu non uerens.Tu quoq? mater quarpropter arfatem maledida non metuislnoli fic uindicarctut
peccesimagisa te diičat filia (eparari:q tu abilla leiungnhabefiliu & filia Sl genei$imo.& contubernalem fihx
tua:*<^_uid quarris aliena fblatialSčignesiamfbpitosfufčitasThoneftiusefl: tibi (alte culpam filia: fuftentare:q
oecafione tuf quxrere*Sit tecu filius monachustpietatis uiduiratifip prailidiu /qd tibi alienu homine qris?in ea
pnefertim domo;qua: filiu filiamVaperenopotuitfEius iam attatisesmtpofiis nepotes habereex filia Jnuita
ad te utruqpReuerta£cu uiro:qua: (blaexierat»Yi^ dixi:no maritu«Mcmo calunie6fextu fignificareuoIui:n6
coniugiuAut fi erubelčit Sl  retradatl8Cdomu in q nata eft arbitratur anguftamtuos ad eius hofpitium pergite.
C^uauis ardu fitifacilius matre Sl  fratre cape pot*q hoiem alicnui cu quo certe 1  domo una fine cubiculoCaffa
manere n5 potcrat.$in i una domo dux  feemia z;Sl  duo mafčuIuSi at Sl  tertius ille IpHofbocrKos tuus abire no
uultt8č leditioes ac turbas eodtadfit biga fit trigatfiater ueflcr ac filius SC  forore illis exhibebit 8C matrejalii uitri>

‘ cu 5Cgenezi uocedille nutritiu appellet'5C fratre.bfecad breue lucubratiucula breui fermoe didauiTuolens defi
derio poftulantis fatifiaeeretSl  qfi ad fcholaftica materia meexerces*Eade,n*die mane pullabat ofbu:q pfečhi
rus erat t 1fimul9 ut oftedere obtrccratoribus mdsrqi Sl  ego poffe;qcqd ueniret z bucca diccrc*unde Sl  fčripturis
pauca pftrixi,Nec orone meafut in cartcris libris facere folitus fumnlla^ floribus tcxui,Ha:c tpalis e didid& ta^
ta ad lomen lucemute facilitate profufaiut notario^ manus lingua pra:currcreti5č figna ac furta uerbo^s uolu-*
bilitas fermonum obruerct.^uod iccirco dixfiut qui non ignolčit mgeniojignoičat uel tempori«

EpiftolabeatiHieronymiadMarcellam de laudibusAflelfa: uirginisiad eiusexemplu reliquas prouocans.
Emo reprebendatqo'n epiftolis aliquos:aut laudamustaut carpimuslcu Sc in arguendis malis fit corre/
ptio c^tero^lSC in optimis pra:dicandisbono^ ad uirtute ftudia cocitenf »Nudiuftertius de beata me/
moriarPaula: SlLix  aliq dixeramuslIlico pupigit aium*& mihi uenit in metemo debete nos tacere dc
mrgineS^ de (ccudo ordine caffitatisilocutifumusJgi^Alclla: noftr^ uitaibreuiter explicanda cft.cui qfb:ne hac
epiftolam legas.(Brauaf quipp&‘laudibus fuis»$cd his potius qux  adolcfČentula: funtdegere dignareiut ad cxe
plu eius le inftituentestconuerlatione illius perfedrae uita: norma arbitrent^Pratermitto q> in matris utero bene
dicit ei ante q nafčatuf!q) in phiala nitentis uitrnSč omni Ipeculo puriorisipatri uirgo tradif per qete?cb adhuc
a n fantih inuoluta pannisiSč uix annu decimu aetatis excedens:honore futura: beatitudinis conlecrat'’*$it gratim
omne q<5' ante labore fuitilicet deus puslcius futurodlS^Hieremiam lančlificct in utero: S^ Ioane in aluo mris
faciat exultarei8rf ) aulu ante conftitutione mudi leparet in euangeliu filii fuilad ea uenio?qu^ poft duodecimu
annu fudore proprio elegit t arnpuidtenui^coepit; impleuit ♦ Vnius cellulae claufa anguftiislatitudine paradifi
fruebaf.Ide terra: folu& orationis locus extitin& qetis Jeiuniu pro ludo habuitiinediam pro refečtione.Et cum
camudcendi dcfideriutfed humana denfečliotad cibum traheretjpane & faldSi aqua frigida concitabat magis
cfurie:q reftringebanEt quia pene oblitus fum qd' inprincipio debui dicemcum primu hoc propofitnm arri/
puit:aurum colli fuKquod murenulam uulgus uocaČquod*fimetallo in uirgulas lentefcentesfqusedam ordinis
flexuofi cathena contexitunabfq; parentibus uendididSč tunicam fufciorermquam a matre impetrare non po/
teranpio induta negociationis aulpitioHe repente domino confecrauitiut intelligeret umuer la cognatiolno pof
fe aliud ei extorqu^ri:qu^ iam feculu damnallet in ucftibus.S>ed ut dicere cceperamustita le lemper moderate
habuit:5C intra cubiculi lui leereta cuftodiuidut v unq pedem proferret in publicum:nunq uiri noltet alloquium‘»
& quod magis fit admirandumuororem uirginem amaret potius qui uidcret,©pcrabatur manibus fuisučiens

cxxix

€rnofceret.<£u<$ per omncm annu iugi ieiunio pafccrcturlbiduo triduocg fic permanensttum uero m.xhnauigii
fui uela tendebattoes pene hebdomadasfoiultu ixtantc comugcns.Et q<F impoflibile forfita efl hoibus ad čreden
durrildco aut prxftante poiTibilc eft;ita ad qnquagenaria puenit astatelut non doleret flomachusinon uifcerum
cruciaret? incuriafnon ficca humus iacentia mebra confringeretjno facco afpata cutis fetore alique fituqj contra
heretlfed fana corporejaio faniorifolitudine putaret efle delitias:& in urbe turbida inueniret heremu monacho,
rum*Et hxc quide tu melius nofli a q pauca dididmus1& cuius oculis duricies de genibus cameloip in illo fan,
do corpufculo prx orandi frequetia obcaluiflfeperfpeda efl.Nosqcf' fcirepoflumus:explicamus.Nihil illiu s
feueritate iocundiuslnihil fuauitate trifliustnihil triflitia fuauius Jta pallor in facie efhut cu continentia indice^
rcdoleafoflentatione Jermo filens SC  filentiu lodnsmec citusmec tardus incefiusJide Temper habitusinegle

non

da mundiciesi& inculta ueflislcultus ipfefme cultu,$ola uitx fuas xqualitate promcruittut in urbe pompseila,
fciuix delitiarujin qua humilem efle miferia efl:& boni ca prxdicenfc& mali detrahere non audeant« Vidux c|
imitentunSč uirgincs.Marita: colantlnoxias timeantifufpiciant facerdotcs«

(  Incipit fextus liber fiue tradatus terna: partis principaliside fiatu ac continentia coiugali.

continentiaq5 fedari^Contraria uero fuperbiam:mendacium*odium?detradioneq^uitare,Et conuenit hxc epi
dola omni fexui gradui SC  xtatulicet fpetialiter coniugatx Jn qua illam hortatur ad propofitum continentia: ac
uiduitatist oflendens quibus artibus ac fludiis infčribatur*

Etus fcripturac celebrata fententia effceflfe pudore quo gloria inucnit SC  gratiai& efle rurfuspudore:
q folet parere pcccatu(čuius didi ueritasqq fatis ad oium intelligentia ipfa fui luceat claritatemiihi
tamcn nelčio qfio in prasfenti cau(a ppius innotuit.Prouocatus.n.ad fčribendu litteris tuis ! qux mi
ris hoc a me obfecrationibus flagitabanttdiu fateor de relponfionedubitauiifilentiu mihi impcram
te uefčČundia.(£ui tamen fortiflime refiflebatSC uim faciebatiprxcum tuaip fidelis ambitio*Pugnabatq? acriter
cu haefitationc mea humilitas obiecrantisfSC magna qda fidei uiolentialoris clauflra pulfabat«Cucj? ficaium in
utroqi nutante cogitatio diuer(a librarecpenc pudor exclu(it officiu.$ed me illa qua fupra pofui fapientis fen/
tentižvarmauit ad depellenda inutile uerecundiai8£ danofum filentiu refbluendCuC^u utiq; ipiam feribendi cau
fam ta honefla uidere ee ta fandaiut peccare me oino crcdcr&fi taccre.lllud meču {cripttirx reputansfcepus ta^
cendi SC  tepus IočjnduEtitcipne retineas uerbužin tepore falutis.Etillud beatfPetržParate fempcrtad fatiffadio
ne omni polčenti uos ratione,Petis nacp Si  follicite ac uigilanter petislut tibi certa ex fčripturis fandis prxfinia^
m us regulatad qua tu ordines curfum uitx tux*8č cognita domini uolutatežinter honores Teculi SC  diuitia^ ille
cebrašmo^ magis diligas fupelledile:atq? ut poflis in coniugio conflitutamo fblu coniugi placere: fed ctiaeicj
indullit coniugiuieui ta fandx petitioni tacp pio defiderio no fatiflacerc^d aliud efl q ^pfedu alterius non ama
reVPareboigit" prxcibus tuisltecp parata ad implendu dominiuoluntateapfius nitar incitare fententiisdde.n.
uerus oium dominus ac magiflerg nos 8C  placere fibi iubettetia docet quo placere ei poflumus* Ipfe itaq? te in/
former;ipfe te doceaftj interroganti in euangelio adolelcenti qd facerenut mereref uita xterna: diuina cot/nuo
mandata pponifoflcndens nobis eius uoluntate effe faciendata quo Ipamus SC  prxmia^p qd' alio teflatf loco,
Non ois q dicit mihi domine domine intrabit in regnu cxlo^:fed q facit uoluntate patris mei q in cadis eftipfe
in trabit in regnu cadoip.C^uo manifefle oflendifnos non fola dei cofeflione tanti prasmii magnitudine pme/
rerumfi fidei SC  iuflicix opa coiunda fint.^_ualis cfl.n.illa c5fcfTio:qux fic deu creditsut p nihilo eius ducati/
periuf aut cx aiojaut uerc dicimus domine domine^fi eius que dominu cofitemurprxcepta cotenimus. Ynde ip
fe in euangelio dicit.(^_uid aut uocatis me domine domino&I no facitis qux dicofEt ite^populus hielabiis me

honorari ab eismec timeri:q eius prxcepta no faciun'Vnde adpauid expreflius dicif:q peccatu admiferacSč p
nihilo duxifli deu.EtadHeli fit fermcrdominiidices*(^ ui honorificat mefhonorificabo eu,(^ui aut p nihilo
me habenad nihilu redigenf,Et nos fecuro aio (umus:ac bono:q p fingula qq^ pcccata ihonorates deu:clxmenf
fi mu dominu ad iracudia puocamusieiufq; lperia lupbiflime cotenedo in tata: maieflatis imus iniuria, Q  uid
.n.unq ta {upbuiq(f uero ta ingratu uideri pot:q aduerfus eius uiuere uolutatefa quo ipfum uiuerea ccepisf^ iV
lius prxcepta dcfpicerelqideo aliqd iperatlut caufas heat rcmunerandifNeq^n«obfcquii nfi deus indigeefed
nos illius indigemus iperii.Mandataeius defiderabilia fup au^t& lapide prxciofum nimisS: dulciora fup mei
SC  fauu:quonia in cuflodiendis iilis retributio multa»Et ideo nobis irafeif »Iccirco magis illa imcfitasalla dei  bo^

tota nobifcu lege agitur;hocpphetx.*hoc apofloli docendhoc a nobist& uox-Chrifli^ fanguis efflagitacq ideo
P oibus mortuus efl:ut qui uiuurnam non fibi uiuanttled ei qui pro illis mortuus efl.Viucrcaute illi non efl: ali
ud:q eius pra:cepta feruareiqux nobis ille:quafi certu dilečlionis fux pignustleruanda mandauindicens« $iddi
gitis inqt me:manaata mca feruate«Et qui habet mandata mea:6^ leruat eaulle efl qui diligit mc*Ac rurlus*Siqs
diligitmejlermonem meum Eruabit Sc  pater meus diliget eum ; SC  ad eum ueniemust SC  manfionem apud
eum.faciemus. ^_ui non diligit me:fermones meos non feruat* (Srandcm uimtobtinet uera dilečlio ♦ Et
qui perfečle amatuntotam fioi  amantis uendicat uoIuntatem«Nihilquc efl imperiofius charitate ♦ Nos ii ucrc

Chriflum

iu  bend j  alte^u v t,n«maia ,pniDent :ita praccipiunt bona4bi oci u operat ;hic ftudium ♦ Ibi coercet anitnusihic
incitat?^sicfe ciffelillic non fedfaulpabile eft * Ynde prophera diritt^s eft homo*q uuk uitamiSč cupit uidere
dies bonos?Prohibe linguam tua a maIo:& labia tua ne loquant? dolum,K)eclina a malček fac bonmEt beatus
apoftolustodientes malu;adherentes bono.Hoc itaqj duplex diueriumq? pracepttftprohibendi*£Sf imperandi;
a:quo oibus mre mandatu eft,Non uirgojnon uidualnon nuptajab hoc imperio libera eft in quouis propofito*
-in quouis gradutequale peccatu eftmel prohibita admitterezuel iufta non facere, Neq? uero cor * te ieducat er/
ronq ex arbitno fuo dfgoncqua; potiftimum dei mandata contenant?qua: ue qfi uilia ac parua:defpidant,Nec
metu uri ne fecundum diuina fententia minima con tenendoipaulatim dcddant.StoicoK qdem eft peccatope tol
lete difterentia:6č deličta oia paria ludicarejnec ullu inter fcelus & erratu diferimen facere,Nos uero etfi mul tu

inter peccata Jftarecredimu<*qa& legimusitamen fatis prodeffe ad cauuonedicimus: etiam minima pro ma-
ximis cauere.Tantomftacihus abftinemus a qučcuq^ deličto:qto illud magis metuimus.Nec rito ad maiora p
grcditl:quietiam parna formidauEt fane ncfcjoian poflimus leue aliqd' peccatu dicerc:qft in dri contemptum
„,Wh-,Y  JRfkn jlleorudenuliimusta non ran tu defiAernt ac? iufCum  fn-n iHiininfTrritlnrr

-- ^ __

hominuiiufte uixi cu omnibus,Yndeaudenter & firnolicirer laancrhv/od i ■ - • obdiccrdnulhnocui
fecure canere cu propneta.perambuiaba in mnoccnua cordis mei:in medio domus mea^Vnde idem alihi diritf

SUtSSSSSSS^SffSS

rui Kia:imp 1 caccuiutra9pr*cipi ¥ r.Ne9,n.adinuItmiduiisexcmpIadecetrc(picerc:qu*nulktnLR!dila,
P l.nafeqj,en^uHumu M cndue n en sord,„emmon t am ra rionedud£^quoda4peakertm,SfecSd J
nobisii!iruncquifubchrjftianonom.negcmiIeuitaagimt.Eta!radprofeffionQalmdconu€rfaO'onetettanturt

uMutapoftolusaaedeumconfitenturiTeinoifefadtisauaiegantJuterchriftianu K gentilenon fidesmntude,
bcufcd enaata  diftmgucrejK diueriam rcligionepcr diuerfi opera monftrarc.Molite ait apoftolusiuoum du/

cerecuinfide!ibus.®ns.mparticipaaoiuftidxtuiiuquitaterAutqua;fodetaSlucisadtenebrasT© 0 usaute

conucntroChnft,ad bel.a1tAutqusparsfidelieum mfidcl,f<$_uiauteconfenfus templo deicumidolilfc
crgomtakos o, l.los maxima .eparatio:diftinguatur ccrto diferimmeerror SC  ueritas .111 i  terrena (aDiancaui
cadeftra promiffa non habent.111, breui huic le uita: totos implicent:qui Sterna neičiunt. lili peccare non metu,
anuqui peccatorum impunitatem putant.Uli ieraiant uitiis;quinoii Iperant flitura pr.Tmia ulrtutu .Nosuero
qui pur.fiima confitemur fideiomne homine mamfeftandu elle ante tribunatChnfti:ut redpiat unulaudb? tk
pna corporis fui ptout gellitdiue bonu fiuemalutprocul efle debemusa uiriistdicente apoftolo;qui.n.fintClM
lUcamem fua cmc,fixeruntcu um,s K concupifcntbsnec turbam fequanturerrantem>qui te ueritafs difiuu
^>aamfitentur.B)uas certe conuerlauonis uios&SC  diftinčtain diuerlum itinera uiuendi laluator m euaoclio o^
inquit^,atio(a uia^us ducitad mor tem:& multi lunt q intrant per ea:Et rurlum:q ar čira ufa & anoufta %
Cju* ductad mtam.-Kpaua funMmmueniuntea.'Vide quanta inter has utas feparatiofi^uantu® diferimen
lila ad morte:hax tenditad uita.llla cclcbratur SC tene  a multidharc uix inuenitur a paudsilla.n.uitiis per con^
fuctudine qua(i decliuiorac mollior!®: uclutquibufdani amcena flonbus uolupratum: facile ad (črapiteome/

anmimultiuidmemHseueroinfuetoealleuirmmmmlborat^horridiorlabhistantuelia&aibusnontain

delečbauo lUneris cordis eltra utihtas manlioms,Alperani.n,nobis5C mfuauem ulrtutu um nimfa effecit conliie
rudo umo^!qux fr in partealteram tran/Teratiinuenres ficut feriptura didt femita iuftiefe leuem. Ponamus cr
go ram ranonemi rntae noltelK per qua - pouffimum gradiamur uiaMconfcientia tefte difcamus. ©mne.n.od'
agimus:omneqcr Iogmurlaut de lataaut dc angufta uta eft.Ji cu paucis angullS iteŽ8£ fubtile quada femita in
uemmustad urra tedimus.3n uero multo^ comitamur uiSfccudu domini fentetiaimus ad morte. Si  eroo odio

atrjjm.diapoffidemurf.cuprdrtatiKauarmscred.musf.prafenuaedmodafiiturispraferimusipfpIlio&m

uiancedimus.Habcmus*n.ad hoccomite mu!titudme:& late firmi,u ftipamur agmibus. Si iracudia libidinetu
implete uolumusrf. murna uendrcareifi maled.cenn maledidmužS aduerfum fnimicu inimied animo fcmL

a:que cum pluribus fenmurA uel adulamurrpfeuel adulantem libenteraudimus.$iuero orauam impendk

mus;«magisoffcndcrcammoshonununmemusq noex.animoloqufidemultoaiitcmaiia turnus.Totnoftri
funtfocii:quqtextraneiucmansAtecontraridfiabommbusuitfisfumusrxtranc,:f, puru ac liberumanimu
pratlcntamusiSJ omni cupditate calcata lolis ftudemus diuites elleuirtntibusiper angufta uia nitimur.Coucr ^

iatio,n.i(ta!paucorue(r,EirquepcrraramatquedilTiale!idoncostiuiusitineriscomitcs reperire.^ uinetiam

cxxx«

;

* 11

h 1 I


.jr

muki ha c ir e fe fimulant:& per diuer fa errotp diuerticula ad uiam mulritudmis reuer tunt?Ideoq} timendum e
ne quos duces redi huius itineris habere nos credimus:eos comites habeamus erroris Si  igi {  inueniunt'’ exenv
pl^du^e nos per hanc uia ducant ad uita& redu euangelii tramite teneant;fequenda funnSin uero eaaiel defi/
ciutiuel deficere putantfjapoftoloip forma uniuerfis propofita eft.CClamat uas eledionifPaulus: nofcp quafi ad
anguftum hoc iter conuoeansjdiciftmitatores mei eftotejficut & ega€hrifti.(£erte qčf eft amplius oibus;ipfi Us
domini relucet exemplu:qui in euangelio ait:uenite ad me omnestq laboratistSč oneratieftis:& ego requietcere
facia uos.Tollite iugu meu tuper uos;& diieite a mejqa miriš turm& humilis corde.Si periculofum eft imitari il
lo^de quibus dubitas an imitandi finuhune certe imitari turiflimu efbatq^ eius ueftigia fequ«qui dixit?ego futn
uiamentas Si  uita.Nunq.n.errat:qui tequit? uerita tem* Vode SL  apoftolus-Ioannes aidq dicit te mChrifto ma/
nereidebet ficut ille ambulabatiK tpfe ambulare.Et beatudPetrus aittChriftus pro uobis paflus efhuobis relim
quens exemplu1? ut feqmmi ueftigia eius',q peccatu non fecitaiec eft inuentus dolus in ore eius* ^ui cu maledi
cerečmon maledicebancu pateret? non cotninabatf»Tradebat autemaudicanti te iniufte.C^ui peccata noftra ip
fe  pertulit in corpore tuo fuper lignuktt peccaris mortuitiuftiriaj uiuamus.(£eftat ois excutario erro^* Aufer atur
peccandi fceda tolatiamihi! oino agimustqui nos per mulritudmis exempla dcfcndimus:& ad coniolatione no/
ftram aliena tpe numerantes uitialdeefte nobis dicimus:quos debeamus teq. Ad illius exemplu mittimunquem
omnes fatemur imitatidu*Atq? ideo prardpua tibi curariit legem notic diuina:per qua poftis quafi praetenria cer
nere exempla iando^!qd faciendu fiuqd ue uitandujillius cofilio di(če$aaximu*n«ad iufticiam auxiliu eftjim/
plete diuinis eloqis animujfSC qčf opere exequi cupias:(emper cof de meditari*Rudi adhuc populo:& homini/
bus ad obedientia infueds per Moy(enimperaf’ a dominolut in fignu memoriaejquaprxcepta domini recorde
tunper fingulas ueftimento^ fi mbrias habeanbcu cocco’.hyacinthini coloris infignia* Y t etia cafu huc!tllucq 3  re
Ipicientibus oculisJmandato^ carieftiu memoria nafčat^EJe quibus fimbriis phari&fredarguuntur a domino*
q, eas peruerfo ufiimon ad comonitionem prascepto^ deitted ad oftenfione tui habere cceperannutif qfi de ma/.
ioris obleruationis diligentia fondi a populo iudicarent^tibi uero feruanrimon la liiterasprarceptaded ipiritusl
diuinoR: mandatoip memoriatlpecialiter excolenda fit.Cui non ta frequenter recordanda funtpracepta domi/
ni:q temper recogitada.tSiriergo diuina: tčripturae femper in manibus tuis:5č iugiter mente uol uantf. Nec furTi
cere ribi putes mandata dci memoria tenere»6t operibus obliuifčilied ideo illacognofcere:ut facias quicqd facie/
du didiceris«Non*n*auditores legis iufti iiint apud deu:led fačlores legisiuftificabumf.Latusqdem Si  itnenfus
diuina: legis campus extendit*q diuerfis teftimoniis ueritadsfuelut ca:leftibus qbu(3am floribus uernansjmira

»V/ laL^uc liUlilUlU tUlIltiUJLti« cUllUll lUUILlU clUL

aut danat* Ad omnem igit admad omne uerbulad omne etia cogitatum hxc  (ententia retradef^ua: tibi quafi
fpeculu quodda paratuf^ ad manu temper potitu qualitatem tuscuolutatis oftedanac etiam uel dein/ufto ope
redarguat-iuel de iufto l^dficet.^uorientčucj*n*talem in altef^ habueris animu; qualem in te ab altero teruari
cupis:aeqtatis uiam tenes*quotiens uero tališ erga alte^i fuerisiqualem in te uis nemineiiter iufticia: dercliquifti
En totum illud diuina legis arduu'totuq? difficiIe*En ob qua cautam dura imperia domino reclamamus!^ dici
mus nos uel diffioiltateiuel impoftibilitate mandato^ primiJSJec tiifficit q? iufta non facimusinifi etiam iuben
tem infuftu pronunciemustdu lpfum a:qtatis audoremlnon modo dura Si  arduaited etiam impoflibilia prxce
pide conqu^nmur*©ia inqt quxcucp uultis ut faciant uobis hominesih^c SC  uos facite illis. Coniungi uuk itu
ter nos atcp connedi per mutua beneficia charitatetmoef^ holes uicario inter te amore copulariiut id unoquo/,
cp  pradante aIternquod tibi ab oibus prseftari uelitltota iufticia:& pr^ceptu hoc dei comunis fit utilitas homu
nu*Et o mira clasmenria dominuo ineftabile dei benignitatemlpraemiu nobis pollicet^di nos iuice diligamusti.
fi nobis ea prajftemus inuicem:quo^ uicitfim indigemus.Et nos tuperbitfimo fimul & ingrato aioi eius rcn iti/
mur uoluntatijcuius eda imperiu beneficiu eft*Nulli unq olno detrahasmec alio^ uituperatione te laudabilem
uideri uelisimagitčp uita tuam ordinare ditčeiq aliena carpere*Ac temper tčripturae metnor efto dicentisinoli di
ligere detraheretne eradiceris*Pauci admodu funt:q huic uitio renuciendrarocp inuenics:qui ita uita fua irrepre
henfibile exhiberc uelindut hi non libenter reprehendat alienam.Tantacp huius mali libido mentes hoium in/
uafidut etia qui pcul ab aliis uitiis recederutnniftud tamen quafi in extremu diaboli laqueu incidant ♦ Tu uero
hoc malu ita effugetut non mo ipfa n 5 detrahasded ne alii qde detraheti aliquado credas* Nec  obtredatonbus
audoritate de confenfu tuo nibuastneeo^ uitiu nutrias‘annuedo*Noli inqt tčriptura contentaneus ctle cu de/
roganribus aduertus r pximu tuujSč non accipiesper illospeccatum^t alibi: tepi aures tuas tpinis;& noli audirc
lingua neg. Vnde 8č beatus 1 3auid diuertas innocette tpecies fufticiaecp denuciasfde hac quocp uirtute non non
tacmt:dicčdo:5d)bprobriu no accepit aduertus pximos tuos*Propter qd* ipte n5 tblu aduertatunfed etia perfo
quit detranente. Ait.n.Dettahente teereto pximo tuojhuc pertequebar.Eft tane tale hoc uitiu:q d uel in primis
extingui debeat.Sč ab cis q te tande inftruere uolut:prortus excludi*Nihihn.tam inoetat animu:nihil eft qft ita

con

icordcs


\

concofdcs quidem Ted crcdulas animas:maliloqui Iingua diflociat.Atcotra magna q cs animumagna® e mont
grauitasfoo temerde quoq finiftriqd audirclbeatufcj e;q ita fec6tra hocumu armauitlut apud e&trahereno
audcat.Q_uod fi ha:c in nobis efletdiligentiatne paflim obtrečlatoribus crederemusHam oes detrahere timeret!
nec no tam aliosjq fapfos uilcs detrahedo Tacerent.Scd hoc ideo malu cclebre efhiccirco in multis feruet hoc ui
tiu;quia pene ab oibusdibenter audi t .Adulatoip quoq$ aflentationcsl& noxia blandimenta fallacixruelut qfda
peftes aix  fugc.NTml efhqt| ta facilecorrupat mentes hoiummihil eft qd' tam dulci 8C  molil uulnere aiuni feri
at* V nde SC  qda fapiens ait. Verba adulatoRi molliajferiut aut interiora uetris.fl£ dominus liqtur ppphetam.Po —
pule meus q beatificant uosfTedtacut uos :SC  femitas pedu ueftro^ pturbarjn multis lilo maxime tepore regnat
hoc uit!u.quodq;efl grauiflimuihumilitatis ac beniuolentia: loco ducit7& ita fitmt q adulari nefcitlaut inuidus;
aut lupbus putet.Eft fanegrande SC  fubtiic artifidulaudare alte^ in comcndatione Tu«& decipicndo aium fibi
obligare deccpti*C^uodq? hoc maxime uitio agi folenfičlas laudes ccrto prazpo uendere ♦ ^)_u£ hxc tanta eft
leuitas anim$qux tanta uanitasadičla ppria cofcientia^aliena opinione Teq?Et qdem fičla’atq? fimulata*Rapi
uento falfeadulatioisigaudere ad circuuentione TualSč illufione p  beneficic&accipcre« Ju ergo fi uere laudibilis
efle cupistlaude hoium ne reqrasJllkp prepara cofcientia tua;q illuminabit abfcodita tencbraRziSC manifefta/
bit confilia cordim& tune laus tibi erit a deo*$figitf intentus ac uigilansSc aduerluspeccata femp armatus°aius
tuus*$ermo inoibus moderatus SC  parcustSč qneceflitate magis locjhdi indiceucj uofuntate. ©rnet prudetiam
uerecudia:quodq? pracipuu in fceminis femper finVcučtas in te uirtutes pudor TuJeret.Ehu ante cofidera qd lo
quendu fir:& adhuc tacens puide ne qd dixiile pceniteat. Verba tua poderet cogiratio;& Iingua ofFiciu animi li
bra difpenfet* Ynde feriptura dicipargentum SC  au ^ tuu cofda:Sč uerbis tuis facito ftatcramlSč frenos ori tuo te/
dtos:5C attende ne forte labaris in lingua.Nunq malu uerbu de ore tuo pcedat^uac ad cumulu benignitatis iu^
beris etia maledicetibus benedicere*Mifericordesinqt:modefti!humiles:noreddetes malu p  maloinccp maledi/
&up  maledičlo : led ecotrario benedicetcs*Metiri uero atq? iurare Iingua tua ; prlus ignoretrtatufq; \  te fit ucrita
tis amonut qcqd dixeris:iuratu putes.De quoSaIuatotfad difeipulos ait.Ego aute dico uobistno iurate omnino#
Et paulo pofljit aut Termo uefter eftjeftmonmon^ aute his abundatius efl:a malo efl,In omni igitf adu atej
tierbo quieta mens SC  placida ferued*{empq; cogitationi tuardei prxfentiaoccurraqfit humilis animus tuusjac
mitisrSC aduerfus fola uitia eredus.Nunq illu aut fuperbia extollauautauaritia inflečlanaut ira prxcipitet.Mi/
hil*n.quietius:nihil puriusrnibil denicj pulehrius ea menteefle debet;qux in dei habitaculum prxparanda eftt
qucm n5 auro templa fulgentiamon gemis altaria diftinčla deledant: (ed aiaornata uirtutibus .Ideo SC  tcmpla
dei iandto^ corda dicunf afFirmante apoftolo:qui ait.Siquis tcmplu dei uiolauerindifperdet illum deus.Tem
lum.n.dci lančlu eil:qdPcRis uos.Nihii habeas humilitateprxftatius:nihil amabilius.Hac eft*n.prxcipua ob
{eruarrix 8C  quafi cuftos qda uirtutu oiuminihil^ eft;qd' nos ita SC  hominibus gratos SC  deo faciattg Ti uitx me/
rito m  agni: h um il ita tis in fi mi fimus.Propter q<E (criptura dicit: (^uanto magnus csihumilia te in oibusjSi co/
ram deo inuenies gratia.lt dominus loquiTper ^ppheta.Super quealiu rcquie(c:am}niri iup humilet^ qetu!8č
tremente manus mcas ; .Yerutamen ca humilitate fčqremon qux oflendit :atq; fimulaTgeftu corporisjaut fia/
d:a uoce ucrbo^iled qux puro affečtu corporiscxprimiT.Aliud efhn.uirtute habercjaliud uirtutis TimilitudiV
nem. Aliud eft re^ umbras iequi;aliud uirtute.Multo illa defčrmior eft iupbia:qux lub quibuida humilltatis (t
onis latct,Ncfdo*n.quo turpiora funt uitia:cu uirtutu fpccie cazlantf .Nulli te unq de generis nobilitate prxpo/
nasmej obfcuriores quafqj SC  humilioreloco natas:te inferioresputes*Mefčit religio noflra perfonas acciperel
nec coditiones hofumjfed aios infpicit fingulo^.Seruu SC  nobilemide moribus pronuciatjfola apud deum liber
tas efdmd feruire peccatis.Sutnaapud deu eft nobilitasclaR! efle uirtutibus.C^uid apud deum in uiris nobilius
Petrosqui p fčator SC  paup fuit.^ uid in fceminis beataMaria illuftrius Tuitiqux fponfa fabri defcribiJPScd il
li pifčatori SC  pauperreadeftis regni aChrifto credunTclaues*Hxc fponfa fabritneruit efle mater illiusia quo ip
fx  claucs datx fimt.Elegit.n.deus ignobiliat6č conteptibilia huius mundi!ur,potcntcs ac nobiles* ad humilitate
facilius adduceret.Na &  alias fi uftra fibi aliquis de nobilitate generis applauditieum uniuerfi pariš honoris SC
eiufde apud deu prxcii fint:quf unoChrifti fanguine funt redempti^pec intereft qua quis coditionc natus fitjcu
oesin-Chriftoxqliter renafcamur.Nametli objiuifcirnunquiaexunooesgeneratiTurnusifalte id femper me/
minifle debemus:quia per unu oes regeneramur.CEaue ne fi iciunaraaut abftinere ccepcris‘tc putes efle iam fatt
(fla.Hxc,n.uirtus adiumentu cft:no perfecflio Tančlitatislmagifq? puidendu efttne tibi hoc cu ličita contenasi
Tecuritatem quada illicito^faciat*^uicqd fupra iufticiam offertur dečlnon debet impedire iufticiam : fed iu^
narc,Q uid autprodefl tenuariabftinenna corpuslTi animus intumefčat Tuperbiaf 11  ^ laudem merebimur
de pallore ieiuniim inuidia liuidi TumusVQ_uid uirtutis habet uinu non biberelSi ira atep odio inebriarif' Junc
inqua prxclara efl abftinetialtunc pulehra atq? magnifica caftigatio corporisjcu eft animus ieiunas a uitiistim/
mo qui probabiliter ac fcienter abftinentix uirtute tcnentfeo affligunt čarne fua:quo aix frangant fuperbiam.

V t quaTi de quoda faftigio conteptus fui atq? arroganti^defcendant ad implenda domini uolutatč:qux maxi^
me in humilitate perfpiciT Jccirco a uariis ciboK defideriis mente retrahuntlut tota eiusuim occupcntJin cupi"
ditate uirtutuJaai minus ieiunio^ SC  abftinentix laborem caro fenrittaia eTuriente iufticiam.Na SC  uas elečlio
nisPaulusdu cafligatcorpusTuu*&in feruituterediginnealiis prxdicasipfereprobusinucniatlnon ad Tolam
ut qdam imperiti putantlhoc Tacit caftitatem.Non.n.huic tantumoffed oibus omnino uirtutibus*abftinetia opi
mlaT.Neqj magna aut tota apofloli gloria eft non Tornicari:fed hoc agit ut caftigatione corporis* erudsat aius«

Q uatoq^ nil ex uoluptatibus concupiTcidtanto magis pofiit de uirtutibus cogitaremepcrfcčhois magifter im--

© cxxxi

perfcAum aliquid in fe oftcndat.Ne Chrifti imitator extra preceptum quicq:aut uoluptatemChrifti faciat.ne
ue minus cxepIo;q uerbo doceat,(£ucp aliis praedicauerit ipfe reprobef a domino.audiatqj cu phanfeis.dicunc
4 n,SCpon facmntjipoftolici ucro,SC precepu eft SC exempliiut curemus ratione no confcientia: tantu: fed etiam
fama%Non fuperfluu SC a frudu uacuu:gentiu magifter hoc docentult.n.etia extraneos ad fidem hominesm
fidelium opera ;pficerc;ut religionem iplam religiois dilčiplina comendet.Et ideo ficut luminaria in mundo
cere nos iubct: in medio nationis prauas SC peruerferut incrcdula: mentes erratiu": ex noflroru aduum lumitie*
icrnorantiiE luaz tencbras deprchendannVndc iple ad romanos ainProuidentes bona no folu cora deojled etiam
cora hominibus.Et alibi:$me offenfione eftote iudadsiSC gcntibusiSC ecclefia; defificut ego per oiaoibus placeo;
non qrens qcP mihi utile efttled qcf multisJ3eatus eft qui ta lande:taqj grauiter dilpofuit uita fualut deeo fmi’
ftri aliqdtne fingi qdem poftiudu aduerfus obtredato^ libidine pugnat meriti magnitudoinc fingere quifcjaii
fus eft:qcf a nullo putat ee credendu^Kuod fi id aiTeq difficile atq? nimis arduu eftilalte bane adhibeamus ui/
tx  noftrac diligentianic mals mentes occafione inueniant*‘detrahendi«Nc ex nobis (anitilla pcedattper quaad,
uerfusnosfiniftra:farna:coflcnč f Alioqnfruftrairafeimurobtredatoribusnoftrisdieifipfis obtredandimate,
rias miniftramus.Si aute nobis diligenter atqj follicite oia ad honeftate guldentibuslcudif^ adibus noftristi
more dci prarferetibasjilli nihilominus infamuucofolef nos confcientia nfa1qua: tune maxime tutaeftjtucopti
me fecura efhcu ne occafione qde male de fe lentiedi deditJllis.naie diriČper ^pphctatg dicutKpboiiu eft malu;
q luce appellat tenebraslSC qcf dulce efttama^ uocat.Nobis ergolSaluatoris aptabit fermo Jeati eftis cu uobis
maledixerint hoiesUnetientes^aos m5 id agamustat male de nobis nemo loqui abfq; medacio poflit Jta habeto
lollicitudine domusjut aliqu£tamen uacatione sdx  tribuas,Eligat? tibi opportunustSC aliquantu a familia: ftre,
pitu remotus locusfin que. tu uelut i portudjii ex multa tepeftate cura^ te recipiasjSC excitatos foris cogitationu
ttudusfecreti tranqillitate coponas.Tantu ibi lit diuinte ledionis ftudiurta crebras orationu uicesftam firma &
pradla de futuris cogiratiomt oes reliq teporis occuptatioes facile hac uacatione copeles.Nec hoc ideo dirimus:
quo te retrahamus a tuisJimo id agimusHit ibi difcasdbiq} mediteris:qlem tuis prebere te debeas.Familia tuam
ita regc-tčC confouejut te matre magis tuor^Kj dominam uideri uelisfa qbus benignitatepotius q leueritatefexigc
reuercntia.Fidelius SC gratius lemp obfequiu eft:qcf ab amore^q qd' a metu pcipit r .Pra:cipue aut in coiugio ue/
nerabili atep imaculatosapoflolicte regula: ordo teneaf .Seruetur in primis uiro audoritas fuaitotaqi a te difčac
domus:qtu illi honoris debcat.tu illu oblequio tuoitu magnu illu tua humilitate demonftra.tanto ipla honora/
tior futura;qto illu amplius honoraueris*Caput,n.ut aitapodolustmulieris eft uir.Nec alfunde magis reliquu
corpus ornaf:q ex capitis dignitate.Vndeidem alibi dicitimulieres lubditx eftote uiris»ficut oportetin domino
Sed SCbeatusPetrusaittfimiliterautmuliereslubdita:fintuirislutfiqnoncreduntuerbojpermulieresconuet/
lationem fiue uerbo lucrifiannSi ergo etiam gentilibus maritis debef honor iure coniugiijqto magis reddedus
eft chdftianisljfttcp utoftendat qbus ornamentis etiam uiris iudte fceminae decorare le debcantt ait ♦ C^_uaru ii
non extrinlecus capillaturataut circundatio aurilaut ueftimento^ cultustled q ablčonditus cordis eft homoiin
in corruptibilitate qetifSC modefti lpiritus:q eft in colpedu dei locuplex.Sicut,n.aliquando 8C land,T mulieres
Iperantes in domino ornabant fefubieda: japriis uiris ficut Sara obediebat Abraha^dominu luu uocans.^arc
aut prtecipiens no eas iubet fquallere fordibus:SC horrentibus panno^ aflumetis tegitfed imoderato cuhui:8C  ni
mis exqfito interdicit ornatunfimpliceq^ comendat ornatu:atq^ habitu«E)e quo 8C uas eled/onis aittfimiliter aut
SC mulieres in habitu ornato:cu uerecudia SC lobrietate ornantes nointortis crinibusiaut aurolmargaritisluel ue
fte prteciola:(ed qd* decet mulieres promittentes caflitatemrper opera bona.Rcpperi uero te mirx  fidei ardorc
luccenlam:aliquot lam ante annos cotinetiam ^pofuillctSC reliquu uita: tua: tepus pudicitia: colecr alfe. Magni
hoc animi fignu:8C perfeda: uirtutis indiciu efttrenuciare lubito expt^ uoluptatiffugere notas carnis illecebm:
SC calcntis adhuc tetatis Bamas fidei amore reftringere.Sed illud quoq^ fimul didicilquod me non mediocriter
angitiacftimulatlte uidelicet tantu hoc bonum abfip colčnlu SC pado uiri leruare ccepiBeicu hoc apoftolica ou
no interdicataudoritaslqute in hac duntaxat caulano modo uxorem uiri:led etiam uiy.  uxoris lubiecit potefta
ti:Vxor inqt lui corporis poteftateno habenled uir»Similiter aut uir poteftate non habet fui corporis: led muli
er:Tu uero qfi oblita foederis nuptialisipactup huius ac iuris imemonincolulto uiro uouifti domino caftitatcm
(cdp ericulole promittitf:qd y  adhuc in alterius poteftate eft.Et nelčio q fit grata donatioifi unus oBerat re duo^.
Multa iam per huiufmodi ignorantiam:5C audiuimus SC uidimus fdnk  coniugia.quodq 3  rccordari piget occafi
one caftitatis adultcriu perpetratu.Nam du una pars le etiam a licitis abftineualtera ad illicita delapfa cft.SC ne/
Ičio in tali caula qs magis accufanquis amplius culparidebeat.VtR: ille qui repulfus a coniuge fornicaturian ih
la qua: repellendo a fe ui^jfbrnicationi quodamodo obiecit^Atcp utluper hac caulatqd ueritas habeat agnolčas
pauca mihi de diuina audoritate ponenda lunnapoftolica: dodrinae regulalne cu Iouiniano a:quet contincn/
ti^ opera nuptia^tne cu Manichteo coniugia condenetlita uas eledionis ac magifter gentiu inter utruq: tempe
ratus incedisac mediuslut remediu incontinentia: indulgeatfSC ad pracmiu prouocet continetia« Totu lep in hac
caula eius hlc lenfus eft ut ex utriulep lententia prasponaf* caftitas»aut certe ab utrocp debitu comune laluatur*
Sed ipla iam apoftoli uetbaponamusttotacp hanccaulam a fij. principio retrademus*Loquit *n«ad corinthios
de  quibus aut fcripfiftfs mihitbonu eft homini mulierenon tangere.Et qq hic laudauerit caftitatcm: tamen ne
aligbus uidcaf prohibcreconiugiaifubiungitipropter fornicatfonem autunufgfqi fua uxorem habeat, Vxori
uir debitu rcddadSimilitcr aunSc uxor uird,Mulier aut fui corporis poteftate no habetded uiriSC uir fui corpo/

ris poteftate non habetded mulicr.Molite fraudari inuicem,Ac rurfusme tanta pro nupria^ partc dicendoiui/

deretuf

deretur excluderc caftitatcm fequitur:nifi forte ex confenfu ad tempusiut uacetisoratioi.Et flatim quafi recufat
hocjqd y  dixit ad tempustae no tam perpetua q teporalem ac breue conrinenriam docere uideat«Ait.n, propter
incontinentia ueftram.hoc aut dico fecundu mdulgentiajnon fecundu imperiu« Vnde hoc qcf dixit adtempus:
docet meditatione deberc fieri caftitatisjut pcr certa interualla tepoi^«qfi exploratis conrinenrias Cux  uiribusifi/
nepericulo utricp promittant:qcf fempereft abutrocp feruandu.C^uid uero abfolute uelitjmanifeftedicitfuo/
lo aut oes homfnes efte ficut meipfum.uin fugi ac perpetua caftitate uiuere. Yides ne q cautej q prouide i q fine
ullius occafione fcandalfimagifter firmaueritde caftitate fententia^nolens tantu bonu in unius temeritate nuta
re;qct' ligare SC  confirmare debet confenfus ambo^«Et re uera qd ea caftitate firmius eft: qd ue tutius:q qu£ ex
duo^ ccepta fententia efbab utroqj uelut in comune feruat^Nec de fe tantupars altera (oliicitaimutuo fe ad uir
tutis aiet perfeuerantia*Hoc.n.ficut alia cjuoq 3  bona no tantu ccepifie:fed perfeciffe laudandu eft Jadudu ut in/
telligis fcopulofo difhciliq? in loco uerfat oratioiriec audet in alterutra deciinare partemj dum asqualiter utrucp
formidarifed ex noltra difficultate tuu agnolce difčrimen«Maluimus«n.te centri! tare forfita:tibi uera dicendoq
fida adulatione decipere«E)uplex ut uideš malu a:qle SC  anceps periculu eft»ex utrocg ardaris:ex utrocpcoftnn
geris.Contencre olno ui^ atq^ defpicere aperte contra apoftoli fententia eft.perdere uero tanti temporis caftita
tem:5č deo no reddere qcf promiferasaimendu atq? metuendu efhut uulgo dicit^facile ex amico inimicu facies:
cui promifla no reddasificut.n.fcriptura dicit:q> fitioueris uotu domino deoino morens reddereillud; qa qux/
rens qua^rit illud dominus deus abs te,Erit«n«in peccatu.Ait ergo debita honorificentia uiro exhibe:ut ex utrotp
domino debitu qc? uouiftiireddcre poffiside cuius cofcientia no diftidimusjfi paululu expečtafIes;no q> te a bo/
no caftitatis retrahamusjfed huius aium ad caftitatis oraculu totis uiribus incitemusjut uoluntariu facrificium
offerat deolin odore fuauitatismt exuta mens a cundis retinaculis mudanislatq 3  corporalibus uoluptatibus ua
leas plenius lnharreredominicis pra:cepris.(^uod tamen ne qd a nobis negligenter čile didu arbitrerisidiuina
ru Cctiptuta^i  telfimoniis cdocmmus.Sicutetia apoftolus dicitt8C  erut duo in čarne unafiam non una caro: led
unus (piritus^oc lacramentCrmagnu eftj&rduuqj eft iter caftitatis:fed magna funtpraemia« Vocatq; nos domi/
nus in euangelio dicesmenite benedidi patris meiipoffidete preparatu uobis regnuab origine mudi • Ide ipfe
dominus dicitjuenite ad me oesiq laboratis Si  oncrati eftisfSC ego uos reficiamttollite iugu meu fuper uos$& di'
fcite a me qa miriš furnir humilis corde:8č inuenietis requie aiabus ueftris*Iugum«n.meu fuaue eft: Si  onus me
um leue.Dicitm.ide dominus his:qui ad finiftra eius erunt.Difccdite a me maledidi in igne xternum:que prx
parauit pater meus diabolo SC  angelis eiusjnefcio uos operarii iniqtas.erit ibi ff etustSč ftridor dentium« lili utiqj
oes plagentiilli lugebut:q ita cuns fe uitarprarfentis inuoluutjut obliuifcanri futura*^_uos fomno quoda igno-*
tantisdlSC  mala: fecuritatis oppreflos fludibu^domini coprehedetaduetus* Vnde ipfe in euagelio aitjAttendite
uobisjne forte graucnc corda ueftra in crapula 8i  ebrietate:&f curis huius uitaine forte fuperueniat in uos repe/
rina dies illa«tanq laqus«ti»fuperueniet in oes:q fedet fuper facie ois terrte,^ rurfuni uigilate Si  orate: nefčiris.n*
quado tepus fitJJeati fimt:q ita expedat:ita illu fpeculant dieiut fe ad cu quotidie pr^paret,q no de pretenta
fibi iuflicia bladientestfecundu apoftolu per dies fingulosfn uirtute renouanfJufticia*n.no proderit eia q die
iuftus efte defiermficut etia iniquo no nocebit iniqtas fua a die quo’fe ab iniqtatc coucrterit.N ec fandus ergo fe
curus effe debet:qdiu in huius uita: agone uerfat^nec defperare pcccator;q fecundu pradida propheta; fenten
riaiuna die iuftu fe efficere pot»Sed totu quo tendif fpatiu mtx  tua::ut peragere poflis iufticia: nec de praaerita
tufticia cofidenstremifiior efficiaris:fed ficut dicit apoftolus:pofteriora obliuifcensfad ea aut quas anteriora funt

minus muda corda«Accepti aut funt enoes imaculati.Iccirco age ut ordines reliquu tepus uitae tuše fine offenfa«
ut poffis fecure canere cu prophcta«Perambulaba in inocetia cordis mei:in ipedio domus mea:.Et ite^.rntroibo
ad altare deitad deum qui Ia:tificat iuuentutem meam«^_uia non incohafle fufficiftfed perfeciffe iufticia eft.

4j Ad Innocentium papam de muliere fepties percuria:qua: ad excmplum contincntia coniugalis ifticinfcri/
bitur. Argumentumineandem.

a  £fcribitgrandemiraculum:qcf in Vercellenfium urbecontigerat de muliere Jfalfo de adulterio accufata:

qnx  eo qui dicebatf’ adultero confitentetormentis fuperari non potuitiSC capite uix feptimo idu trunca/
to diuinitusuita: redditaumperiali tandem refčripto reddita eft libertari.

Aepe a me Innocenri poftulaftiiut de eius rei miraculo quse noftra setate accideratjno tacerem»Gucp
- ego id uerecunde Si  uere ut nune experionnegaretmeq 5  aflequi pofte diffider^fiue quia ois fermo hu
rY manus inferior effet laude cselcftiffiue qa ociuiquafi quaeda ingenii rubigotparuula licet facultate pre/

ftini ficcaflet eloquii;tu econtrario aflerebasiin dei rebus non poflibilitate infpici deberejfed aium.necp pofte eu
in uerba deficerejg credidiflet in uerbo.^uid lgif faciamfqd’ implere non poftum: negare non audeo.Super
onerariam nauerudis uečtor imponor.Et homo q needu fčalmu in lacu rexi:Euxini maris credor fragoribus.
Nune mihi euanefčentibus terris:caclu undiqpoiundiq 5  potusinunc unda tenebris inhorrefcensi Si  cseca nočte
nimbo^ fpumei flučtus‘cancfcunt,hortaris ut tumida malo uela fufpendamirudentes explicemi clauu regami
pareo iam iubenti.Et quia charitas oia poteftjfpiritu fančlo curfum profeqnte confidalhabiturus in utratp par
te folatiumifi me adoptatos portus «ftus attuleridgubernator putabor infirmior.Si inter afperos orationis am
fračtus impolitus fčrmo fubftiteririfacultatem forfitan quxres:uoluntatem certe flagitare non poteris. Igitur
Vercella: Ligurum ciuitas haudprocularadicibusapium fita^olim potenstnunc raroeft habitatore femiru/

0 i i cxxxi

tadianc cu cx more confularis inuilerct oblatam fibi quandam mulicrculam una cu adulter o (nam hoc crimeti
maritus impeoeraOpcenali carceris horrore circudedirinecg muho poftjcu liuidas carnes ungula cruenta p u j,
faretjK fulcatis latcribus dolor quxreret ueritatsmfceliciffimus iuuenistuolens copendio mortis longos crucia,
tus uitaretdum in fuu menti i  fanguinetacculauit alienuHolu% 01 'um milerrimus merito uifus eft percuti:q a  no
reliat inoxi£e unde pofiet negare. At uero mulier fexu infirmiorjuirtute fortiorieum asculeus corpus cxtenderet
Si  fordidas fcetore carceris manus poft tergu uincula cohiberenttaculistquos tantu tortor alligare no poteratjfa
fpexit ad čadu 1SC  euolutis per ora lachrymis;tu inejuit teftis es domineieniicui occultu nihil efttg es Ičrutator re
nis SC  cordis7no ideo me negare uellemp pereatled ideo mentiri nolle ne pecce.At tu milerrime hotno! fi interirc
feftinastcur duos interimis inocentesfEgdem SC  ipla cupio morfieupio infirmu hoc corpus exuerc;led no qu a fi
adulteratpr^ftoiugulufmicantemintrepidaexcipiomucronennocentia tantu mečuferam»No morit':quifqs
uičturus occidit Jgitf coniularis paftis cruore luminibustut feratqua: guftato femel languine lemper fititidu/
plicari tormenta iubetlSč fieuis dentibus fredensdimile carnifici minatus eft pcenajnifi confiteret? fcxus infirmi
or!q<J non poteratrobur uirile reticere.Succurre domineleftnad unu hoiem tuu q plura funt muenta lupplicia
Crines ligam? ad ftipitemj& toto corpore ad arculeu fortius alligatouicinus pedibus ignis apponit?':utruqj latus
earnifex foditmec papillis dant? induciammota mulier manetlSC a dolore corporisdpiritu (eparato: du colcien«
tise bono fruitfjjuetuit circa le feuire tormenta»Iudex crudelis.;qfi fuperatus attollit »lila deu deprecat^.Soluutur
membra copagibusdlla oculos ad čadu tendit:quafi de comuni Ičelere alius confirečtilla pro cofitente negat:Sd
periclicas ipfajaliu uendicat periclitante^ana interim uox e%Cxdeiure:lacera:no feci.Si dičtis tollitf fides:ueni«
et dies:qua 2  hoc crime diligenter difeutiatrhabebo iudice meu Jam laffus tortor fulpirabat in gemitmnec erat no
uo uulneri locus Jam uičta feuitiateorpus qčP laniarat horrebat(exteplo ira excitus colularisigd miramini inqt
eircuftantesifi torqu#ri mulier mauultKj perircfAdulteriu certe fine duobus comitti no potuit:& efte credibili«
us reonnoxia ream negare de lcelere:q inocente iuuene cofiteri.Pari igit'’ prolata in utruqp (entetkdanatos cap
nifex trahitfiotus ad fpečtaculu populus efftmditiutprorfus qfi migrare ciuitas putaremr * Stipatis proruens
portis-turba denlatf.Et qdcm miferrimi iuuenis adtprimu ftatim ičtu amputat gladio capuctrucuq* in iuo lan«
guine uolutat: cadauer«rofl:q uero ad fcemina uentu eft:8č ficxis in terra poplitibus luper trementem ceruicem
micans eleuatus eft gladius:Ž exerta carnifex dextera totis uiribus cocitauinad primu corporis tačtu ftetit mu«
ero lethalis:6C leuiter perftringuens čuteralurse modic^ languine alperfit. Sine bello imbelle manu percuflor
expauit:& uičta dexteram gladio marcelčente miratus in lecudos impetus torqusetXanguidus rurfus in fcemi«
nam muero delabitt^ qfi ferru eam timeret attingerecirca ceruice torpet inoxia Jtac^ furens SC anhelans ličtor
paludamento in ceruice retorto:du totas expetit uires:fibula qua: clamydis mordebat oras in humum excuflic
»gnaru% rei enlem librabat in uulnus.Et tibi ait mulier ex humero au^ ruitcolligetmulto qua:fitum laboreme
pereat.Proh rogo qute eft ifta lecuritasfImpendente no timet mortedtetat percufla:carnifex palledoculi gladi
um no uidentesttantu fibula uident,Et ne pa^ eftettq? non formidabat interitutpraftabat beneficiu fieuienJam
igit’ SC terti u ičtufacramentu fraftrauerat trinitatisJam Ipiculator exterritus SC no credens ferro: mucrone ap«
tabat in iugulurut q lecare no poterat;lalte premete manu corpori coderet'’♦© 01 'bus inaudita res 1kculis; ad ca«
pulu gladius reflečtiturlSč uelut dornmu fuu uičtus afpiciens:c5feftus eft feferire non pofle.Huc huc mihi exe
pla triu pucro&:q inter frigidos flama^ globos hymnos edidere pro fletibustcirca quo^ lerabulajlančta«^ ca:«
larie:moxiu lulitincendiu.Hic beatiDanielis reuocet'’ hiftoria:iuxta que adulantibus caudis pr^da fualeonu
ora timuerut ♦ Nuc Sufanna nobilis fidetmentes oium lubeat?qu^ iniquo danata iudicio: fpiritu fančtopucru
replente:laluata cft.Ecce no dilpar in utraqpiilericordia domini Jlla liberata per iudice ne iret ad gladiu:ha:c a
indice danata abloluta per gladiu e.Tande ergo ad fcemina uindicadampopulus armaf.Smnis £tas:ois lexus
carnificefugad5čccetuincirculucoeutetexclamat‘n6credit pene unufqKp:qft uidenTurbat'' tali nuncio urbs
propinq:5č tota ličto^ caterua glomerat^E qbus mediustad que danato^ cura pertinebat erupensi&C caniciem
imuda perfulo puluere turpanstmeu inqt o ciues petitis caput:me illiuicarium date.Si eftis milericodes :fic\x
mentes eftislfi uultis leruare danatamanocens certe perire no debeo.(§_uo fletu uulgi cocuflus eft aius.maeftuf
^ le per oes torpor infinuatiSč mi^ in modu uolutate mutataut cu pietatis fuiflenqd' ante defcndcrant.pictatis
uilum eft genusatt paterent'' occidi.Nouus igit’ enfistnouus percuftor apponič.Štat uičtim^ Chrifto tantum
fauente munita Jemel percufia concutit:ite^ repetita quaflat'7tertio uulnerata'profternit' >  • © diuina: potendae
fublimada maieftas:qua: prius fuerat cjrto percuftamec klaadeo poft paululu uila eft moriinepro ea perireti«
noxius.Clerici gbus id officii eratjeruentu linteo cadauer obluut»8£ fofla humolapidibus conftruentes ex mor e
tumulu paranuFcftinato lol curlu occalum petir.5č milericordia domini celeriore curlu natura: noxaduenit.
Subito fcemina:palpitat pečtusiSč oculis qusercntibus Iumenicorpus animatur ad uitaJam fulpiratriam uidet
iam fubleuat ',S£  logtur Jam in illam poteft uoce eruperddominus dcus auxiliator meus:non timebo qd faciat
mi hi homo* Anus interim qua:dam*qua: ecclefia: luftentabaf opibussdebitu celo Ipiritum reddidicSč quafi de
induftria črdinc currente rc^:uicanu tumulo corpus operitf.Dubia adhuc lucetin ličtore diabolus occurridd«
rit cadauer occife.fepulch^ fibi monftrari petitiuiuerc putat:quam mori potuifte mirat. Recens a clericis cefi
pes oftendit *SC  dudu lupericčta humuscu his uocibusingerič'ftagitanti.Erue«fiofia iam conditaJnfer nouu e
pulehro bclluJ3č fi hoc pa^ cft.-auibus ferifep laniada membradifcerpeffeptiespercufia debet aliquid plus mor
te perpetnTaliergo muidia carnificcconfufo:clam domi mulier reforcillat"^ ne forteereber medici ad cccldu
•m comcatus fufpitionis panderet uiamteum quibufdam uirginibus ad feeretiorem uillulam fečto crine tranl«

mittiturJibi paulatim uirili habitu uefte mutatadn cicatricem uulnus obduc&Et o uereius fummu: &fumma
teticiatpoft tanta mirculaJadhuc ikuiunt leges,En quo me gefto^ or do protraxitJam«n.ad£uagrn noftrino/
men peruenimus*<Xuius ego laborem proChriftoiii arbitrer a me dici poifenon fapia J  penitus tacere uelim:
uoce ingaudium erupente no poiiurm(^uis4i t ualeat digno canerepra:conia^\uxentium mediolani incuban
terrfhuius excubiis fepultum pene ante g mortuumTRomanum epifcopumiampene fa&ionis laqueisirreti,
tumj& uicifle aduerfarios& non nocmfte fuperatis^

Verum ha:c ipfeequidem ipatiis excluius iniquis
Pra:terco:atq^ alris poft me memoranda’«reIinquo,

Pradentis tantum rei frnocontcntus fumjmperatorem de induftria adiit:pra:cibus flacritatlmerito lenit: iollici/
tudine promeretur;ut reditam uitaaredderet iibertati«

Incipit ieptimus tračlatuside ftatu SC  contincntia uiduali*

Epiftola beati Hieronymi adFuriamde uiduitate ieruanda, Argumentum in eandem.

E V nam ad monogamiam uiauitatecg ieruandam per domeflica hor tatur exempla:monens ut magis fcc
minarum iiii generis aemuletur uirtutemičj patris coniiliunxinfequaturftnftruit quibus artibus & itudiis
:ntiam ieruare poffinetiam qua:iequenda qua:qj declinanda iintrmoleftiasilli iecundi matrimoiiSC exe/
pla iančtarum uiduarum utriuicp tefta« proponens*

O Blecras litteris:& iuppliciter deprecarisiut tibi reicriba fino fcribam quo uiuere debeas;& uiduitatis
corona ilteio pudicitia: nominc;conieruare*Gaudet aius;exultant uiičeralfgeftit affedtusjhoc te ca/
pere efte poft uiiprqd' iančta: memorial mater tuaTitianainuito tepore fuit iub marito ♦ Exauditae:
iunt praces:& oratioes eius, Impetrauittut adipifcere^ in unica filia:qd (  uiuens tpfa poflederat«Ha/
dcs  pneterea generis tui grande priuiiegium:quod exinde aGamillolucl nulla uei rara ueftras fainilia: ičribit ie
cundos nofte cocubitusjut no tam laudada iistli uidua pericueres?q execradatfi id chriftiana no ferues:qd' per ta
ta fecula:gentiles cuftodierunl aceo dePaula 8žEuftochio:ftirpis ueftr^e flonbusine per occafionem exhorta/
tiois tuanilas iaudare uideanBidillacp pmereol q poft maritu iuujtuu iortita germanuhn breui aitx  ipatiotte/
pora uirtutu multa copleuit Atq? utina pracconia foeminaip lmitarent uiri:& rugoia ienečtus redderet;qft ipon
te oftert adoleicentia*$ciens SC  uideris m ftamam mitto manumfadducentur fupercilia;extedetur brachium*
IratuicpChremestumido deikuiet ore*

Gonfurgent proceres aduerfum me^ epiftola mearmturba patritia detonabitime magu me fedu&orem cla^
mitans:c3č in terras ultimas afportandurn.Addant ii uolunt& Samaritemiut domini met titulu recognofca.Ger
te filiam a parenrenon diuidoinec dico Hlad  de euangelioifine mortui fepeliant mortuos fuos« Viuit.niquicuqj
credit inGhriftum.Et qui in illum creditidcbet utiq 5  quo ille ambulauit:& ipie ambulare«Faceliat muidia:qua
nomini chriftiano maledico^ iemper genus infigittut dum probra metuuntiad uirtutes prouoceqexceptis ep u
ftoiis:ignoramus alterutr u«$olaq 5  caula pietatis eft:ubi nuila carnis notitia eft«Hcnora patrem tuuded ii te a ue
ro patre non feparanTadiu (cito ianguinis copula*qdiu ille fiiu nouerit creatorem, AlioquitrDauid protinus tu
bi canettaudi filiatSč uidel8C inclina aurem tuamtSč obliuiicere populu tuumi8č domu patris tui : 6t  concupifcet
Rex decorem tuu]quonia ipie eft;dominus tuus» Grande pr^mium parentis oblitkocupifcet Rex decore tuu.
(^uia audifti;qa uidiftbga icliafti aure tuatSč populi tui domuqj pris tui oblita esl jccirco concupiičet rex de/
coremtuutSčdicettibi*Totapulchraesamica mex&Z maculanoneftinte*Q_uidpulchrius anima:qua:deifi/
lia appellat1*6C nullos extriniecus quxrit ornatusfGredit inGhriftum:K hac ambitione ditatai pergit ad ipon/
fum:eunde habens dominuiquem 8č  ui^«Q^uid anguftia^ habeant nuptia::didicifti in ipiis nuptiisf& quaii co
turnicum carnibus uiqj ad nauieam iaturata estamariftimam coleram tua; ieniere fauces*Egeflifti aceičentes;6C
morbidos cibos.Rcuelafti ^eftuantem ftomachum»(^uid uis rurium ingererei qcb tibi noxium fuitVCanis re/
uertens ad uomitu:& ius lota ad uolutabru luti ♦ Bruta quoq? animalia & «agas aues: in eafdem pedicas retiac^
non incidunt* An uererisme prolesFuriana deficiat:& ex te parens tuus non habeat puiione:q reptet in pečtord
SC  ceruices eius in ftercore lirfatT^uippenehi oes habent filios q habuere matrimonia^ qbus nati funt libe/
ritiuo generi reiponderunnExhibuitGiceronis filiuspatrem in eloquentiaf (Eornelia noftrapudicitiže iimul SC
fcecunditatis exeplarjGracchos iegenuifte letata eibRidiculu eft iperare pro certo ; qft muitos SC  non habere
uideas:5č cu habuerint{perdidii!e*Cui dimittes tantas diuitiasf'Ghriftoiqui morinon poteftique habebis haere/
demipiiim:que & dommum*Gontnftabit patenfed l^tabiGChriftuslugebitfamiliatied angeli,^gratulabunt^
Faciat pater qcf uult de fubftantia fuaJnon es eius cui nata es:ied cui renata.Et qui te grandi praccio redemit fan/
guine fuo,Gaue nutrices SC  gerulas;Sč iftiuimodi uenenofa animalia:qua: decorio tuo faturari uetrem fuum cu
piuntinon fuadentquod tibnied quod fibi profidEt fepeillud»'obganniunu
Eola ne perpetua mcerens carpere iuuenta:

Nec dulces natos uenerisfnec pra^mia noriš ^

Vbi pudicitia: iancftitasubi frugalitas e«Vbi frugalitasjibi dana ieruo^,Q_uicqd no tulerinttiibi ablatu putat,
nec coiiderat deqto:ied qtu accipiat*Vbicu(p uidenntchriftianurftatim tilu de triuio uocat ipoftore:detrahut.

Hi rumores turpiftimos ferunuEt q<f ab ipiis egreflum eiab aliis audifte ie iimulatdide aučtores‘6C ex
aggeratores»Exiit infamia de medaciojqu^ cu ad matronas pueneritiSč ea^ linguis fuerit uetilata:puincias pe/*
netrat»Videas pla:raičprabido ore fxuireiSC  tinčla facie uipinis coloribusidetibuspumicatis cai pe chriftianos
Hic aliqua cui circa humeros hyacinthina lasna eft*

G Hi

c xxxiii

RanciduJum quiddam balba de nare locuta

Perftrepitiac tenero fupplantat uerba palato« , t A

Otnnis confonat chorus:3č latrant uniuerfa (ubfciliaiiuflgunt noftri ordinfs:qui SC  fodunt tSC  fodunt« Adiier/
fus nos loqces:per (e muti:quafi SC  ipfi aliud finrip monachi;& non qcquid in monachos dicit^redundet in deri
C osiq patres funt monachoip«19etrimentu pecoris paftorisignominia eft:ficute regione illius monachi uita lau
dandaeft:g uenerationi habet (acerdotesChrifti:& no detrahitgraduijper que fačtus eft chriftianus.Ha:clocu
tus (um inOirifto filia-no dubitans de propofito tuo«Nunq.n.exhortatorias litteras poftulares:fi ambigeres de
bono monogami^I(ed ut neqtiam feruulo^ te uenalem portancSč infidias aftiniurac piu parentis errore intel
liaeresicui ut amore in te tribuafamoris (cientia no concedo^dicens aliqd cu apoftolo.Gonfiteof? zclum dei ba^
bencfed no (ecundu fcientiadmitare potiusfcrebro.n.idipfum repeta) (ančla matrem tua: cuius ego quotiens
recordoriuenit in metem ardor eius imChrift uiPalbr ex ieiuniis!Elemofynae in pauperes*.ob(equi u \  feruos dei.
humilitas ueftiu:6£ cordis:atq? in cunčhs (ermo moderatus.Pater tuustque ego honoris cau(a nominouio ga co
iiilaris SC  patritiusded qa chriftianus efbimpleat nomen fauXxteč  filia gcnuifle-Chriftorno fcculo ^gn potius
doleaugp SC  uirginitate fruftra amiferisrSč fručtus perdideris nuptia^ubi eft maritus:quem tibi deditPItiatn fi
amabilistfi bonus fuifledmors finidetoia:Sčcopulacarnis foluiKetiteritus.Arripequ.xfooccafione:& facdene
ceditatc uirtute*»on qua:run^ in chriftianis initia;(ed finis.Pauluš male ccepicfed bene finiuitjuda: laudantm
exordia;fed fmis proditioe danad.LegeEzechieleJufticia iufti non liberabit eu:in quacuq; diepeccaueritift im
pietas impii no nocebit ei;in qcuqj die conuer(us fuerit ab impietate fuajfta eft fchala Iacobiper qua angeli con
(čenducjK de(cendut«(£ui dominus inititlladis porrigens manu:& fedos afčendentiu gradus fui coteplatione fu
ftentasffed ficut no uult morte peccatoris tantmgtu ut conuertatf SC  uiuatlita tepidos odit;& cito ei naufeam faci
untjcui plus dimitti&plus diligit. Meretrix illa in euangelio baptizata lachrymis fuis:& eri ne quo multos ante
deceperabpedes domini tergenssfalutata eft.Mo habuit crilpantes mitrasrnec ftridentes calceolos^fnec o^besjfti/*
bio fulginatos.(^_uanto fcediotftato pulchrior.^uid faciatin facie e hriftianae purpuriftu$& cerufiaf^uoip
alte^i ruborem gena^daboriuq^ mentitlfalte^ candorem oris'SC  colli.lgnis iuuenulfbmenta Iibidinu: impudi/
cx  mentis indicia.C^uomo dere pot pro peccatis (uis:q lachrymis čute nudatl SC  (ulcos ducit in faciefCDrnatus
sfte no domini eft.Velamen iftudiantichrifti eft.<§>_ua fiducia erigit ad čadu uultus:quos conditor no agnofeitf
Fruftra oftenditur adolefcetia:& a:tas puellaris alieritur. Nridua c\ax  marito placere definit: Si  iuxta apoftolu
uere uidua eft:nihil habet necedariumifi per (euerantia.Meminit priftinas uoluptatis.Sdt qd amifcrit:quo dele
etata fit.Ardentcs diaboli (agittagieiunioru SC  uigilia^ frigore reftinguend^ funt« At loqndu nobis eftjut ueftiti
(umusiaut ueftiendu:ut loqmur.Q_uid aliud pollicemuriSč aliud oftendimusfLinguaperfonatcaftitateiSi to/
tum corpus profert impudicitia.hoc qtu ad habitu pertinetjSi ornatu ♦ C^te^uidua qu^ in delitiis eft^non eft
meu (ed apoftoli)uiuens mortua eft,Q_uid (ibi uult hoc qcf amuiuens mortua eftdV iuere qde uided’ ignoran
tibustSč no eflepeccato mortuaifed Chriftojque (ecretano fallunttmortuaeft.Aia quac peccaueriuipfa moned,
Q^uoruda hoium peccata manifefta funt prarcedentia ad iudiciujquofdaaut Si  fub(equutur.Similiter SC  fada
bona manifefta funt:3č qua: aliter (e habet abfcondi no poflunt.^uod dicit'iftiu(modi eft« uida tam libere

Si  pala peccanttut poftg eos uiderkftatim intelligas peccatores.Alios aut q callide occultant uitia (ua:ex feque/
ti coueriatioe agno(čimus«Similiter Si  bona apuaaliquos in propatulo (unt«In aliislongo uiu di(cimus.Q^uid
ergo nccede eft nos iačlarc pudicitia:quže fine comitibus Si  appeditiis fuiscotinentia SC  parcitate fide (ui facere
no potV.Apoftolus macerat corpus (uu;& aix  (ubiicit imperioine qcf aliis praecipitnpfe no (eruet.5^ adolefcentu
la feruete cibis corporeide caftitate (ecura eft«Negp uero hxc  dices condeno cibos:quos deus creauit ad utendu:
cu gratia^j a dioe:(ed iuuenibus:&: puellis incetiuaaftero uoluptatu.Noetnei ignestnon uulcania tellus: no uc/
feuus SC  Olympus tantis ardoribus asftuatrut iuueniles medulSae uino plenae:& dapibus inftamat^.Auaritia cal
cad a pla:ri(cp,8C cu marfupio dcponit.Maledica lingua indičtu emendat filentium.Cultus corporist& habitus
ueftiu:unius hora: (patio comutad.Ofa alia peccata extrin(ecus (unnSč qd* foris etfacile adiicit: .Sola libido ifita
a deo ob libero^ procreatione:(i fines (uos egreda fuerittredundat in uiriu« 8i  quadalege natura in coitu geftit
er upere.Grandis igitf uirtutis eft:Si follicita: diligentix:(uperare qd /  nata fislin čarne non carnaliter uiuerc.tccu
pugnare quotidie,8£ inclulum hoftem ArgiCut fabula ferunt)centu oculisob(eruare.Hoceft quod apoftolus
uerbis aliis loquasbat^©mne peccatu qcf fecerit homo:extra corpusefhqui aute fornicat in corpus (uu peccat«
Aiunt medici Si  qui humano^ corporum (cripfere naturas!pra:cipuecp:Galienus in libristquorum titulus non
^piuyiavou puero^tSč iuuenu:ac perfe<ft^ xcaas  uiro^jmulieruc^ corporaiinfito calore ferueretSi noxios il/
lis e!fc cibos cetatibustg calorem augeant.$antitariq 5  conducerefrigida qu^q^ in efu SC  potu (umere. Sicut econ
trario (enibustqui pituita laboranti frigorecalidos cibos:3č uetera uinaprodeHe« Vnde SC  (aluator. Attendite
inquit uobislne forte grauent corpora ueftra in crapula:6i ebrietate:8C curis huius uitx>  Et apoftolus. Vinum i
quo eft luxuria«Nec miru hoc figulu (enfifte de uafeulo qcP ip(e fabricatuseft: cu etiam Comicus cuius finis eft
humanos moreš nofte atc^ de(čnbere:dixerit:fiue cerere SC  libero-friget Venus.Primum igitur fi ftomachi i  fir/
mitas patitui :donec puellares annos tranleas:aquam in potu (iime:quac natura frigidifiima eft.Aut fi hoc imbe
cillitas prohibetaudi cum Timocheotuino modicoutere propter ftomachum:&C ftcquentes tuas infirmitates.
Deinde in ipfis cibis calida qu^qj deufta.Non (olum de carmbus loquor:(uper quibus uas eleeftiois profert (en
tentiam:bonum eft uinum non bibere^c čarnem non manducarejfed etiam in ipfis leguminibus inflantia qux
grauia declinada funt,nihil<j ita fcias coducere chriftianis adolefcetibus:ut efumliole^.Vnde SC  in alio lo

co:qoi

co:qui mfirmus eft aitsholera manduceftardorc^ corpo^ frigidioribus epul&temperandus cft,$i aut tres pucn
K Daniel leguminibus uefcebant;pueri eranbnec du ad lartaginem uenerantjin qua rex babyIonius fenesiudi
ces frixit‘nobis non corporis cultus:qui in lllis exeepto priuilegio grafih dei ex humfcemodi cibis enitueradled
anim^ uigor quant tqux carnisinfirmitatefit fortiordnde eit cpnonulli uitampudicam appetentiumfin me/
dio irinere cor mu ttdurn folam abftinentta carniu putanfiSC leouminibus onerant ftomachum: qua 3  moderate
paiceq 5  liimpta inoxia luiinEt ut qd fentioloquannihiI ficinriamatcorporaiSC titillat membra genitalia ficut
indigeftus cibusiru&uf^ couulfus.Malo apud te filia uerecundiaparuper:q cafupericiitari., uicquid facit

(eminariu ucluptatum uenenu puta.Parcus cibus SC uenter Temper eluriensrtriduanis ieiuniis praferaf.Et mul -
to melius eft quotidie pa^:q raro Tatis fumere,Pluuia lila optima eft:quc lenfim deicendit in terras. Šubitus SC
nimius itnber impreceps arua TubuertinC^uando comedisicogita q? (tanin tibi orandumalico SC legendum fit.
De  Ičripturis fančtis habeto fixum uerfiiu nume^jiftud penfum domino tuo redde,Nec ante qeti membra co<
cedas:q calathum pečloris tufifub tegmineimpleueris.poft fcripturas fančtašidočlo^ hofum tračlatus leaeteo
rum duntaxat quo^ jfides nota eft,N on necefte habes'au^ in luto qusrere,Multis de margaritis ueditisunam
redime margantam.Sta iuxtaBieremia in uiis pluribus:ut ad illam uia quae ad patrem ducitjperuenias, Amo^
rem moniliu atq; gemaf^ fericarucg ueftiufrafterlad Icientia Icriptura^.fngredere terra repromiflionislačbe
SC  melle manante ♦ Comede fimilam SC oleuiueftire cu-Joleph uariis indumentistperforenf aures tua cu Hieru
lalem lermone deiiut praciola ex illis noua^i legetu grana:dependcant,Habes lančlu£xuperiu probatač xtztis
6C  fidei:q te monitis Tuis frequenter inftituat,Fac tibi amicos de iniquo mamonaiq te recipiantun Sterna taber^
naculadllis tribue diuitias tuas:q no phafides auesded ribariu pane comedantlq lame expeliant s no q augeant
luxuria.Inte!ligetfuper egenu SC paupere,®mni petenti tibi datled maxime domefticis fidei^iudu ueftfiduncn
te cibataegrotante uifita»Q_uotienfcuq 3  manu extendis;Chriftu cogita,(£aue ne medicate domino deo tuojalie
nas diuitias augeas Juuenu fuge colbrria.Gomatulustcomptuslatcjj lafciuussdomus tuac tečta no uideant,€ator
pellaf ut noxius.Fidicinas,Sč pialtrias 8C iftiufmodi cho^ diaboluqfi mortiferas jSirenai^ carmfa deuitatac per
turba ex edibus tuis,Noli ad publicu lubinde procederelSC Ipadonu exercitu prareutduidua^ circuferri liberta
te,pefiim£ cofiietudinis efhcu fragilis lexus 8C imbecilla aetas (uo arbitrio abutit^SC putat licere*,qcT libet, ©ia q
dem licentded n5 01 'a expediunt,Nec procurator calamiftratuslnec formoius collactaneus;nec cadidulus SC ru
bicudus aftecla adh^ercatlateri tuoJnterdu aius domina^ s exancilla^ habitu iudicaf,$ančta^ uirginu SC ui/
dua^ifocictate appete,Et fi fermocinandi cu uiris incubuerit neceftitasrarbitros non deuitesaantacp confabuda/
di fiduria fifiut intrante aliotnec paueasmec erube(cas,Specu!u mentis eft facies:8C taciti oculi cordis fatcnf ar^
cana,Vidimus naper ignominiofiim per totu oriente uolitaftefSC stas SC cultus,’8C habitus SC mceflus^SC indifcre
ta iocietas.*exquifits cpuJadfegius apparatugNeronis SC Sardanapalli nuptiasJloqusbanf, Alio^ uulnuslno/
ftra fit cautio,PeftiIente fiagellatodapiens fapientior eriu^ančtus amof*impatientia non habct,fallus rumor ri
to opprimiftSC uita pofterior iudicat de priore,Fieri qdem non potiut ab% morTu hoium uits huius curriculaf
quis pertranleat,Maloruq 5  fblatiu eft bonos carpere!du peccatiu multitudineJputant culpam minui peccato^,
Sed tamen cito ignis ftipuls conqeičidSC exundas dama deficienribus nutrimenriapaulatim emoritur,$i anno
psrterito farna mentita efttaut fi certe ue^ dixitlceftet uitiuiceftabic SC r umor,Hsc dicoino q> de te finift^ quid
metua;(ed q> pietatis affečhi etia qus tuta funt per timefca,© fi uideres (brorcm tuaiSC illud iacri oris eloquium
cora te audire contingerettcerneres in par uulo corpufculo ingentes aiosAudires tota ueteris SC noui teftamen/
ti fiipellečlilem^x illius cordc feruereJeiunia produdo habecorarione pro deliriis,Xenet tympanu in exemplu
MarisiSC Pharaone fubmerlbmirginu choro prscinit.Catemus domino:gloriofe,n,magnificatus eft’, squu SC
aičenloredeiecitinmare,HasdocetpfaltriasChriftothasfidicinaseruditSaJuatori.Sicdies ficnox ducitur.SC
oleo ad lapades prsparatojiponfi expečtaf aduentusf mitare ergo SC tu coianguinea tua:habeat Roma:qft an
guftior ui be romana pofiidctBethlce,feabes opeslfacile tibi eftidigentibuslndus iubfidia mfniftrare. © uod
luxuris parabat mirtus infuma^nulla nuptias contepturattimeat egeltatemiredime uirginesqs in cubiculu re
gis inducas,Sufcipe uiduasiqs inter uirginu lilia SC marty^ rolas‘qfi qfdam uiolas milceasipro corona ipinea in
qua Chriftus mundi deličla portauitaalia lerta coponeistef SC adiuuetur nobiliflimus pater tuustdiičata filia;
qd y  didiccrat ab uxore Jam incanuit capuctremut genua:dentes cadunttSC fronte oblečena rugis arata uicina e
mors in foribusidefignat rogus propeiuelimusmolimus fenelčimusiparet fibi uiaticu;q Jlongo itineri necefta
rium eft,Seču portedq<f inuitus dimillurus eftamo pr^mitat in cadu.C^uod fi negaueritrierra fumptura eft,
Solent adolelcentula: uidua::qrum nonul \x  abierunt retro poft fathanšucu luxuriatx fuerinninChnfto nube>
tes dicere.Patrimoniolu meu quotidie perinmaio^ h^reditas diftipaf:(eruus contumeliole Iocutus eftamperP
um ancilla neglexit,Q uis procedet ad publicu^cjs reljjondebit pro agroi^, tributiš? Paruulos meosquis eru^
dietl8C uernulas quis educabitTEt hacproh nefas caulam opponut matrimonii:qu£e uel lola debuitnuptiasim
pedire,Superdurit mater filiis non nutritiuded hoftem,non parentetled tyrannu: inflamata libidine obliuifci^
tur uteri lunSC inter paruulos fuas milerias nefrientesilugens dudumoua nupta componif , Q^uid oftendis pa-'
trimoniu; y (^uid fuperbia leruulo^TGonfitere turpitudinem,Nulla iccirco matitu ducitmt cu rnarito no dor^
miat,Aut fi certe libido non fimulat:qux tanta inlania eft:in morem Icorto^: proftituere caftitate; ut augeant
diuiti^fSC propter rem uifem atq^ periturapudicitia quas prseciola SC  Sterna eft;polluaf fSi babes libcrosmup
tias quid requirisf$i non habes;quare experta no metuis fterilitatemiSC rem incerta certo prafers puclorPScn-
bunf tibinunc fponlales tabuirat poft paululu m teftamentum facerecompellatis,Simulabitur mariti infir--

© iiii cxxxiiii


riges cibosiinuidebit mortuotoc mu oaeris rmos acinuc coyi  amare uiaeDens pacrem,ep n ac priore uxore feb©,
lem habens te domu introduxerimiam fi clementillima fuenstomne genus ccemedia: 8č mimographi & com!
munesrheto^ loči m nouerca famidimam'«declamabunt.Si priuignus languerinSl condoluerit capudinfama/
berismt uencfica:fi non dcderis cibosjcrudelislft dederis:malefica dfceris.Oro te qd habent tantu boni (ecund$
nnptiaiiut hxc  mala ualeant copenfaref Volumus fcire:quales cfle debeant uiduceXegamus euangelium fčcun
du Luca«Eteratinquit Anna prophetifla filiaPhanuclis-dc tribuAfer*Anna interpreta^ gratiaSPhanuel in li n
gua noflra refonat uultu de^Afer uel in beatitudinejuel in diuitias uer titur t quia igitur ab adolefccntia ufq?
očlogintaquatuor annosmiduitatis onus fufhnuerat!& non recedebat de templo deitdicbus acnočlibus infiftes
leiuniis SC  obfccratiombusilccirco meruitgratiam fpiritalermSl nuneupatur filia uultus det1& a Dauid beatitu/
dineldiuitiilcp cenletur.Recordemur uiduxi3areptena£qu£ SC fux SC  filiorum lalutrHclfe praetulit fame:& f n
ipfa nočle morituracum filio fuperflitem hofpitcm relinquebatlmalens uitam perdere^ elcmo(ynatni& in pu
gillo farris feminarium fibi meflis dominic^prarparauitdarina ferit SI olei capfaces irrigatusmafcič. In iud^a
frumenti eft penuria.granum«n.tritici ibi mortuu fucratj& in gentium uidua olei fluenta manabant ♦ Legimus
inludithifi cui tamen placet uolumen recipereluiduam confečta ieiuniis:Sl habitu lugubri fordidatamTcjua: n5
lugebat mortuu uirum:fed fcjuallorcmcorporis fponfi qu#rebat aduentu* V ideo armatam gladio manuttruen
tadcxtera!Recognofco caput-Holofernislde mediis hofhbus reportatum« V icit uiros fčemina:& caflitas trun/
cat libidinem 1 habituq 3  repente mutato ad uičlrices (ordes reditioibus feculi cultibus mundiores* Q_uidam im
perite Sl-Delbora inter uiduas numerant1duceq^Barach arbitrantfDelbora: filiumjcu aliud fčriptura comemo
retfitobis ad hoc nominabif q> prophetifla fucritfSI in ordine iudicu lupputeP i SC  quia diccre  potcratl q dulcia
gutturi meo eloquia tuaduper mel SC  fauu ori meojapis nomen accepipfcripturai^ Horibus paflatfpiritus fančli
odore pcrfufaiSI dulces ambrofiae faccos-prophetali ore coponens Noemi qua nobifcu ionat TrcrpaKEKas.nEVH
qua interpretari podiimus conlolatafmarito SC  liberis peregre mortuis pudicitia reportauitin patriatSI hoc fu/
Iren tata uiaticolmj^rMoabitidem tenuitrut illud Eiaia: uaticiniu compleret:Emitte agnu domine dominatore
terrae de petra deiertuad monte filia: fyon*Venio ad uidua de euangelioiuiduam paupercula omnilfraelitico
populo ditiorermqua: accipens granu finapisf& mittens fermentu in farina: fatis tribu&patris Sl filii confeflio/
ne fpiritus fančli gratia tepcrauit:Sl du6 minuta mifit in garophilatiu:quicqd haberepoterat in fubflantia fua
Vniuerfafčp diuitias in utrocp fidei fua: obtulit teflamento^Hcec funtduo feraphin ter glorificantia trinitatem:
SI in thefauros ecclefiascodita. Vnde SC  forcipe utriufčp teflameti ardens carbo coprehenfus;purgat labia pecca
toris*Q_uidueterarepeta:Sluirtutesfoemina^delibrisprofcraicupoflismultasanteoculostibi proponerein
urbedn q uiuis:quay imitari exemplum debeasfEtne uidear adulationeper fingulas currcrcffufficit tibi fanda
Marcella:qua: refpondens generi fuotaliqd nobiside euangelio retulit.Anna fepte annis a uirginitate uixerat cu
maritodfta^feptem menfibus JllaChrifli expečlabat[aduentu dominiUfta tenet:quem illa fufceperatJlla uagie
tem canebatufta prxdicat triuphanteJlla loqua:bat de eo oibus*qui expečlabant redeptionem ifrael, Hzc  cu
redemptisgentibus clamitabfrater non rediminredimet homo.Et de alio pfalmo.Homo natus efl in ea: SC  ip(e
fundauit ea altiflimus.Scio me hoc ferme ante bieniu edidifle libros contra louinianu quibus uenientes econ/
trario quacflionesjubi apoflolus concedit fecunda matrimoma fčriptura^ aučlorirate contriui. Et non necefle
efl cadem ex integro fčriberejcu podiš inde quas feripta funt mutuari.Hoc tantuine modum argrcdiar epiflola;
admonitam te uoKCogita te quotidie effe mori tura m:Sl nunq de fecundis nuptiis cogitabis«
s  |j AdSaluinamde morte Nebridii. Argumentum in eandem«

Aluinam illuflre foemina de Nebridio uiro defučto cofolatur in pricipio epiflokambitioe SI aflentatio
) nefe purgas defunčluNebi'idiu ipfum magnis pracconiisfcd maxime bcneficetia: in paupes effert: fan
to^ diuitu qui in diuitiistSl feculi gloria domino placuerutfppones cxcmpla.Saluina uero ad uiduale cotinc
tiaexhortaturfea de piculo tetationutde obferuatioe ieiuniude Itudio faera: religionis inflrues ac doces digami
ammulieribusabapofloloindulgetiaquada Sldeclinada:fbrnicati6iscau&efIeconcedam, Epiilola,

Q Ercor ne oniciu putef ambitio:SI q? illius exeplo facimusjq ai^Difcitc a me quia mitis furmSl humilis
cordeigloria: facere appetitione dicamurlSl non uidua alloqui in anguflia collitatatfcd aula: nol inCu
nuare regalitSl-fub occafione fermoisjamicitiaspofentiu quxrere 4 Q_uod liquido non putabinqui fcie
_ rceccptuperfonam pauperisno accipiesin iudiciolnc fubpractextu mifericordia: qJ iniuflueflriudicc
nuis.Vnufqfčp,n«non hominu fed rea^ pondereiudicandus cfl.Nec diuiti obiiint opesifi eis bene utat :ncc pau/

gnituao religionis occauo tuit«lNebridiuluulicqua:riraDience;uLiiituiiiiupid.icnii-*>-“ . -ri • ° r i

fcribimusfquam ignoramusfTriplexnimi^caufaefl«Primaq pr°officio faccrdotii oinnes chriitianosnlior^
loco diligimus;SC profečtus eo^ noflra eflgloria»Altera quapater defunčti intima mihi necedimdine copuLv

tus fuit.Extrema quas SC  ualidior q? fdio meo Auito rogamimegare nihil potui;qui ctebris littcris interpellatrice
duri iudicis fuperans SC  multop mihi ad quos anre fuper eade materia fcripfcrašexempla propcnens: i ta fuffu/
dit pudorem negantisiut plus confideraremjgd lile cupcrct;q quid me facere conueniret.AIius forfitam laudct
Nebridi'% de forore generatusAuguftas& in materteras nutritus finutinuidiflimo principi ita rarus fuitmt ci
coniugetn nobililTima qreret?& bellis ciuilibus africa diilidetethac uelut obfide fibi fidam redderet.Mihi a prin
cipio Ihtim illud eflprasdicandufj, qfi uicinasmortis prasfciusinter fulgore palatii SC  honoR: culminajcj etiam
anteibandfic uixit ut fe ad*Chriflutiycrederet profečlu^Jaacra narrat hiftoriaCorneliu centui ionem cohortis
' Italica? tantu acceprum deojut angelu ad eu mitteretS: omne myflerium quo petrus de circucifionis angufiiis
tran{rerebat J  ad prasputii latitudinetad illius merita pertineret*q primus ab apoflolo baptizatus: falute gcntiu
dedicauit.$criptu9 efl de eo.Erat uir qdam inGefarea nomme Cornelius:centurio cohortistcj dicitf Itaftcatrcv
ligioiuslSt timens deutcuomni domo fuaftaciens elemofynasMultas pkbi:8č orans deu fempenQ_uicqd dcil
lo dicitvhoc nomine comutatofin-Nebridio meo uendico.Sic religiofus fuit SC  amator pudiciutejut uirgo lortiV
ret'’ uxoreffic timens deu cu omni domo fuatut oblitus dignitatis omne cofortiu cu monachis babcret & dcricisif
tantafa; clemofynas faceret in populisiut fores eius paupe^ ac debiliu obfideret examina(ccrrc fic femper o ras
dcu:ut illi qcP optimu eHet eucnirct.Raptus efltnc malitia mutaret mente eius.qa placita crat&ia illius deo« Vn
de SC  ego podlim fliper eo ucre abuti apofloli uocedicentis Jn ueritate cognouifquonia no efl 'pcrfbna^ accep/
tor deus*Sed in omni ppofito q timet deu SC  operah iuflicitiatacceptus cfl llliVNihil nocuit militatČpaludame/
tu SC  balthcus SC  apparito^ cateruas:qa fub habitu alterius alteri militabat.Sicut ecotrario aliis nihil pdeftuijle
paliiolurfurua tunicafcorporis illuuiestSC fimulata paupertasffi nommis dignitatSopibus dcflruat, I.egimus SC
in  cuangelio de alio ceturioddomini teflimoniu.Nec inJfraeltanta fide inueniJEt ut ad fuperiora rcdeamusllo
feph q in cgeflate SC  in diuitiis dedit experimenta uirtutu:q feruus SC  dominus docuit aia: libcrtatcmfnone pofl
Pharaone regiis ornatus infignibus fic deo carus fuittut fuper oes patriarchas^dua^ tribuu pater fierctVl^aniel
SC tres  pueri fic praserat baby]oniaz operibus^SC crant inter principcs ciuitatišlut habitu-Nabuchodonofbrdco
mete feruiret«Mardocheus S^Hefler inter purpura fericum;& gemasJfupcrbia humilitate uicerur. tatiqt fiicre
merirfutcaptiui uičloribusimperaret.Hascilluc tcdit oratiolut oflcnda iuuene mcutoniudlione fanguinis re/
gali^SC afflueda diuitiaip atq^ 1  fignia ptatis materia habuifle uirturujdicente ccclcfiadc:Sicut ptcgit fapiaific ( p/
tegit SC  pecunia. Necflatim illud huic tcflimonio putcmus aduerfum *iAmcn dico uobis;difFicilc diues ltrabit i
regnu cx\ofyiSC  rurfum dico iiobisfiacilius e-Camelu p forame acus trafire:q diuite ltrare \  regnu cadof^* Alioqn
Zacheus publicanus que ditidimu comemorat fcripturarcontra hac fcntentia faluatusuidcbit: fed quo qnod
apud hoics impoflibile e;apud deu poffibile fiadapofloli cofiliu docet fčribentis adTimotheu t diuitibus huius
iatculi prarcipeino fiipbe fapcmec fperare in incerto diuitiaig fua^ifed in deo uiuo’q prarflat nobis oia abuda ter
ad fruedu.Benefacianfintdiuites in opibus bonisjfacile tribuat.Comunicet thcfaurizet fibi bonu fundametu in
futufp:ut apprshedat uera uita.Didicimus quoCamclus introire poffit p forame acus:quo aial tortuofum de/-
pofito pondere farcina^taflumat fibi penas coluba^’!5c reqefčat in ramis arboris:qua: de finapis femete fuccrc^
uitXcgimus in Efaia Camclos madia SC  geptha SC  Saba”aufp SC  thus ad urbe domini deportatesln typo ca me/
lof^ hoip ! ifmahelit 2 e ncgociatores flačle SC  thymiamai5č refina q nafcitur in galaad:& cutcs uulneribus obiicit
tcgyptiis deferut;tat£e<^ fcelicitatis funttut cmant SC  uedant Iofeph:5č mercimoniu co^ mudi falus fit. Docct SC
Elopi fabula plenu muris uetrep anguftu forame egredi n5 ualere,ErgaNebridius meus quotidie illud rcuob
ues*Q_uiuolut diuitesfieriincidutintentatione SC laqueudiabolf.5čdefideriamulta*jQ^uicqd SC imperatoris
largitio SC  honoris infuh dederantin ufus paupe^ coferebat.Nouerat.n.a domino ceprarceptu: fi uis pfečlus
eetuade SC  uede uniuerfa q habes SC  da paupibust& ueni feqre me.Et qa hanc fentetiam implere no poterattba
bes uxore: 5č paruulos liberos;& multam familiatfaciebat fibi amicos ae iniquo mamona:q fe rcciperet in a:tcr
na tabernacula*Nec femel abiiciebat farcinarqcF fecerutapofloli patretrečetsi nauicula relinqntcs*,(ed SC  in a:qli
tatetalio^ inopias fua abundantia coicabatfut poflea illo^ diuitiaihuius indigetia fufletaret*$cit lpfa cui libch
lus hic Icribif me no notatlcd audita narrareinec ex aliquo in me beneficio fcripto^t more grtecoi^: gratiam lin
gua reddere.Procul a chriflianislfla fiifpitio.Habentcs uičlu 8C  ueflituihis coteti fumus(ubi uile holufču!u:5£
cibarius panisSč cibus potufcp moderatustubi diuitice fupuacu^fibi nulla adulatio:q uel prsecipue fručlu relpi
cit.Eit quo colligif ffidele efie teflimoniu:qd' caufas no habet metiedi« Ac ne qs putctime folas inNcbridio pi as
dicare elemofynas:qq SC  has exercuifle fit magnufde qbus dicit:(icut aq extinguit ignelita clcmofyna extinguit
peccatu.ad uirtutes eius c^teras ucniaiqs fingulasin paucis hoibus deprehcndimus.Qfuis fornace rcgis babv
Ioniitfine aduflione ingrefius eflf(Euius adolefietis asgyptia domina palliu no tenuitfqus uxor Eunuchi nul/
los crcat liberos uoluptate tranfadafQ_ue hoium difputatio illa no terreatf Video alia legem in mebris meis
repugnante legi mentis m ea&SC  captiuu me ducente in lege peccatuqd' efl in mebris mcis.Mi^ dičtu cflinut tu
tus in palatidcotubernalis SC  codifcipulus Auguflo^ quoi}i menfie miniflrat orbis:5č terrse ac maria {čruiunti
intraVc^ oium abundantia: in primo Ptatis florettants uercudias fuitjut uirginale pudore uiticcrct.Et ne leuem
qdcm in (eobfcceni rumoris fabulam daret,Deinde purpurato^ ( ppinquus fociustcofobrinusfiifdem cu ambo
bus ftudiis cruditustq res etiam externo^ metes fibi cociliadno eil inflatus fupbiatnec castcros homincs addu /
fta fronte cotepfitffed cunčlis amabilisjipfos principcs amabat ut fratrcsiuencrabaf ut dominos:& in ^ino^ la/
lutetfuam falute polita fateba^Miniflros aut eo^i SC  uniuerfum ordine palatii quo regalis frcqucntat ambitio

fic fibi charitate fociarenut qui merito inferiores cranttoffidis fe pares arbitrarentur, Difficile fačlucfl glori/

O v cxxxy*

asiin CJUIDUS \xiyi  ameuie lenert: ereaai>*fij^e uuua uciiuis.jrro uno noieduos n

lios recepiftitaudus eft numerus charitati$quicqd debebas maritoredde filiisAmore prsfentiu.’ablentis deli.
deriu tepera.No eft parui apud deu merititbene filios educareAudi apoftolu comonete, Vidua eljgat non mi/
nus $inof^lx.qus fuerit umus uiri uxor:in bonis opibus habens teftimoniuffi filios educauit: fi hofpiral/s

tu tuai^^uucucdsinjiiuin iuuj^lfuj^^ umucdi.i^ttLc iuuueat q> fexaaenan'a
eligat? in  uiduatSč putes adolefcentulas ab apoftolo reprobari. Et te črede eligi ab eo q difcipulo dixerabnemo
adolefčentia tua contenatmo cotinentiaded state Alioqn oes qus ante.lx»annos uiduats funtthac lege accipiet
mantosAed qa rude-Chrifti inftituebatecclelia:& omni ordini / puidcbadprscipueq^ pauperibus.‘quo^ eicu/

inamua«jJCU tja i uuv.-ViUiu uim uiui-L-ai. v*.v.w....vv paUpcribuS^UOI^

ra cu Barnaba fiierat demandata*illas uult ecclefis opibus fuftentarijcj propriis manibus i
uere uidus funt:qs SC  stas proban& uita.Hcli facerdos oftendit deu ob uitia liberoi^ergo ecotrano piacat de.
us uirtutibus co^ifi permaferint in fide SC  charite SC  fanditate cu pudicitia.©Tirnothee’teipfum caftu cuftodi:
iit  mi Ki Af> tr  fn fnt ra ri  lirMrflpn iinnfirl^itiH '1  lnkrira iPtcifp /»rt- J ;

iuuuai.«t^uut. cut cuiutu^ uuuiuinu, Maiuiijun ui-uuuiiid  CJU5 uidi 11

qfi homines*ut SC  ruins nobis ad cautionei& poenitudinis ad (alute exempla prsberencjs in  Iubrica uiallapfum
non metuat?Procul fint a couiuiis tuis phafides auestcrafts turtureslattagen ionicusiSč oes aues:quibus amplif
firna patrimonia auolant.Nec ideo te carnibus uelči non putestfi fuu!lepoj$atq$ ceruo^t 8C  quadrupedu aianti
um efculemias reprobes«Non,n.hsc pedum numero:(ed fuauitate guftus iudicant?.Scimus ab apoftolo didu;
omnis creatura dei bona eft:& nihil reiiciendC»qd' cu gratia^ adione percipit»Sed idem loqtur.Bonu eft uinu
non biberej8č čarnem non manducare.Et in alio loco»Nolite inebriari uinoan quo eft luxuria.©mnis creatura
dei bona eftAudiat hsc mulieres qus iollicits funequo placeantuiris*Gomedatcarnes:quscarnibus feruiutf
quay feruor defpumat in coitu:qus ligats maritis generationi ac liberis dant opera:qua^ uteri portant fetus

itistdc aurati locci depoiitione mmpfiftijnihil habes necefle aliudmi perieuerare in lemnio.rallor SC  iordcsgem
mstus fint»pluma^ mollicies*iuueif[lia membranon foueat.Balnearum calor nouum adolefcentuls fangui/
nem non incendatAudi quid ex perlona uidus continentis'etbnicus Poeta decantet,
ftle meos primus qui me fibi iunxit:amores* -Abftulitblle habeat fecum:feruetq 3  fcpulchro.

Si tanti uiliftlmu uit^1quanti prsciofiflimu margaritum?$i comuni lege naturs danat omnes gentilcs uidua
tioluptatcstcjuitl expcdandum eft a uidua chriftiana^us pudicitia fuam non lolum ei debet i qui defundus
efttfed SC eifcu quo regnatura eftr(^ ua; f 0 te * ne ge neralia monita SC  conueniens puellari lermo perfbnsnufpi.
tionem tibimiuris moueanK& arbitreri s  me obiuroantis animo fcriberc  non timentisicuius uotum eft: tene/
icirctqus metuo.Tenera res in feminis farna pudidtis eftj& quafi ftos pulcherrimus cito ad leucm marcdiit
auramtleuicp fiatu corrumpitur:maxime ubi SC  stas cdfcntit ad uimmtpc  maritalis deeft audontasrcuius um.
bra tutamen uxoris eft»Q_uid facit uiduadnter familis multitudinem?lnter miniftroru gregcs^uos no o con

tenatuit bmulostfed ut uiros erubefcat,Gerte fi ambitiofs domus h^c ofFicia flagitantjpra:ficiat his fene hone.

ftis monbustcuius honor domins dignitas fit»$cio multas claulis ad publicu foribuslnon caruifte mramia ler.
uuloru:quos fiilpedos faciebauaut cultus imodicustaut crafii corporis nitonaut stas apta libidineaut^oc con.
lcientia amons occulti fecurus animi tumor«qui etiam bene difiirnulatus frequenter erutpit in publicu:& con.
feruosquafi feruos defpic«.Hocex abundantia didum fit:ut omni diligentia cuftodias cor tuum^ caueas:qc
quid de te ftngi poteft • Non ambulet iuxca te calamiftratus procuratorl non hiftrio fradus in femmaminon
cantoris diabolici uenenata dulcedonion iuuenis uolfus K nitidus»Nihil artium fccenicarum: nihil tibi m ob.
iequn S  molle mngatur.Habeto tecumuiduarum 8C uirginum choros» Habeto mi fcxus: rolatia(ex ancillarum

VL \ uijv

M


n

l ^o

m

M

^ t^r^P 0

In (,!. * 3 tvi

%

je%,

SSsi

^ rturrf I?*b

i ."-v,

****■

•«J?Si

:!, k- 1 ;- 1  ^Rii/

.. ., e**

■M

Ate

6 *-npiet

'rano |)Wr

f Mk 4l Gf/

*• u * '■'uliodf

* r ' »Hoc uasclc
•■t  v hnllus;

1  'tahonum hoc
vpte  rrprobus
(nos uit h funt

KJ ULihpium

:mbus amp/i/
i upcduaianti
irortolodiftul 1
.bonu eftuinu
; >mnt$crcatura
anubusfciuiutf
i portant fccrus

frt\]uxbtapar

’ ,‘jJkituc/

x s.  lorJ^g 08

rombe

w

~ -mnb

m

mfO:t fnc/
^rnarceflit

,*n oiocon
'ochoo^
itimta ^

ica^f

j5 H

>|0I

ic a*

inon

. '•um 0

lb

q

"•• ii^rud 1

** -nof

tua noaeDe5^>icuioieexiefno9ituiofna qrere:ae tua locietateiecura ,2>eperin manious russ ut aiuma lečtio.
& ta crebra: oronesrut oes cogitationu fagittae qbus adolefčetia pcuti foletlhuiufcemodi clypeo:repelIantf,E)i£
ficile eft quin potius impoflibilepturbatiois uitiis carere quepiam;qs fignificatius grabnom poTraj3w uocat?
no ut uerbum uertamus e uerbotante pafliones poflumus dicereifeo q> incetiua uitio^ oium titilet aiosf.Si qua^
fi i  meditullio nrm iudiciu fit uel abiicere cogitatajuel recipe. Vndc & natura dominus in euagelio Ioqbatuf:
de corde exeuntcogitationes malaejhomicidia hdulterialfornicationestfurta: falfa teftimoniat-blaftemias. Ex
quo pfpicuu eftiuxta alterius libri teftimoniulpeliuius efle cor hominis a pueritia ad malu: 5C  inter opa car/
nis 8C  fpiritustqu« apoftolus enumeratimedia anima flučtuaremuc hxc  nune illa capiente .Na fme uitiis nes
mo nafcif*optimus ille eft:qui minimis urget?ftielut fi egregio infpfoslreprehendas corpore neuos.fcoc e:qcP
aliis uerbis .ppheta fignificaftrurbatus fum:& nofum locutus.& i  eode uoluminetira(cimini:&: nolite peccare.
Et illudArchitasTaretiniad uillieum negligenteJam te uerberibus enecaftemmifi iratus effem.Ira.n.uirtiufti
ciam dei no opatf* Q[_uod de una pturbatioe di&um efbreferamus ad casteras.Sicut irafci hois e:& iram no p/
ficere-Chriftianflfic ois caro cocupifcit quide ea quae carnis func8č qbufdaillecebris ad mortiferas aiam uolu^
ptates trahit.Sed nrm efl: uoluptatis ardor^maiore-Chrifti amore reftinguerej8č lafciuiae iumetu flenis iedix
fubiugaretut no libidineHed cibos qrat^c defideret‘& feflore fpiritu fantu moderato atq; c6pofito*portet incef
fu,Q_uorfum iftadut hoiem efle te noueriVi8C paflloibus humanis nifi caueris:fubiacere<3e eode čudi fadi fu
mus lutoiiifde copadi exordiis. In ferico 8C  in panisteade libido dominatur.Nec regu purpuras timetinec me/
dicatiu fpnit fquaIlore.Multocp melius e ftomachu tedoIereiq meteJmparc corpori;q feruirc.cgreflu uacil/
laretq pudicitia.Nec ftati nobis penitetiae fubfidia bladiant'’ t  quod funt infceliciu remedia.Cauedum eft uul;
nustqd > do!ore curat'' »Aliud eft integra nauetfič faluis mercibus portum falutis intraretaliud nudu haerere tabu
lactSč crebris fluduu recurfibusTad afprima faxa collidi. Nefciat uidua digamiae indulgentiatnec noueritillud
apoftoIi.Me!ius eft nubere q uri. Tolle qdP peius eft ur h8C  per fe bonum non erit nubere v pcul fint haereuco§:
caluniae.$cimus honorabiles nuptiastfič cubile imaculatum.Etiam de paradifo expulfus-Adam'.unam uxore
habuit.Primu&Lamech maledidus 8C  fanguinariust& deCayn ftirpe defcedenst una coftam diuifit in duassf
ČC  plantariu digamijejptinus diluuii poena fubuertit.Tnde illud apoftoh1qcf fornicationis metu indulgerecd

ltelligimusjillu no ftantibus corona fed iacetibus manu porrigere.Vide qlia lint lecunda mrimoniatqu^ I
panaribus prarferunt'’tqa declinauerunt qdam poft fathanam.Ideo adolefcetula uidua quae fe no poteft coti/
nere:uel no uulttmaritum potius accipiat q diabolum.Pulchra nimi^ 8C  appeteda res: quae fathanse copara/
sioe fufcipitf.Eornicata e quoda 8C  Hierufale:& diuaricauit pedes fuos oi trafeutiln a?gypto primu de uirgiata
cft:8č ibi fradae fut mamae eius.Cucp ad deferta uenifletiSč mora^Moyfi dudoris ipatiešcjft oeftro.i.afillo M/
bidis furibuda dixifletiifti (ut dii tuilfraekq te eduxeru t de tetra  a?gypti:accepit praecepta no bona!& iuftifica
does peflimasn qbus no uiuerettfed puniretur. ^uid ergo mi^fi 8C  lafciuietibus uiduistde gbus in alfo Ioco
apoftolus dixerat:du luxuriata: fuerit itrChrifto nubere uolutfhabetesdanationetga prima fide irrita fecerut:
coceflit digamiae prsecepta nabonai& iuftificatioes peflimasfita fecuduidulges maritumtSč tertiftfi liberert
ctia uicefimumt fčiret fibi no ta uiros datos i q adulteros amputatosfj-fec filia inChrifto chariflima icuIco:6£
crebrius repetoiut praeteritoa> oblita i priora te extedas:habens tui ordis qs fequarisiludith de hebrsea hifto/
tiaidCAnna  filia Phanuelis de euagelii claritateiquae diebus 8C  nodibus uerfabant'’ i tep!o:& oronibus atep ie^
luniis thefau^ pudicitiae coferuabat* Vn<J&altera i typo ecclefiae diabolu capite trucauirfalteraSaluatore mu
di prima fufcepinfacfo^ cofcia ftituro^ Jllud in calce fermonrs qfout brguitate Iibellirno de iopia elogiluel de
materiae fterilitatetfed de pudoris magnitudine aeftimes accidifle(du uereor me ignotis diu igerere auribus:8C
occultu legetiu iudiciu ptimefco. Ad Gcrutiam de monogamia. Argumentum in eadem.

C ^Eruntiam ad monogamiam ac uiduitate cohortaturexponens illud apoftoli ad Timotheum« Volo aut
%iniores,nubere:filios procreare 6čc.©ftendens apoftofum fecundum indulgentiam dixifle:no fecun/
dum imperiumltypos & figuras adducens quibus monogamia coprobaturJac docens quare magis in nouo q
in ueteri teftamento comendetur.Et ad extremumfut omne pr^cidat defiderium nuptia^tcalamitate fuo^ te
porumibello^ clades: romanae urbis uaftatione ž quafi tragico do!omprofequitur. Epiftola.

i  T N uetere uianoua femita qua:rimus.Et i antiqua detritaqj materia rude artis excogftemus elegantiami

rum auia Metronia*p«xI.annos uidua pfeueransiAnnam nobis filia Phanuelis de euangelio retulit. Benigna
mater quartu dt  decimu uiduitatis imples anntncentenario uirginu choro cingitur.Soror celerini pris gerun/

tiar:quacparuuIamnutriuitinfante. ? &infuonatamfufčepitgremio:pannos.xx.maritifbIatiodeftitutaVru/

dir nept&qcf a mredidicit.hajc breui fčrmoe pftrinx&t ofteda adolefcetulam meam nopncftarc monogami
am generi fuotfed reddere^nec tam Iaudanda eeJi tribuafg oibus execrandam:fi negare tetaueritipriefertim
cu pofthumus cius.Simplicius nomepris referatih nulla fit excufatio defertaciac fine ha:redc domus:fub quo

cxxxvi


rum patrocmio interdum fibi libido blanditurJur qcf ,ppter in temperantiam fuam faciuncuideantur facerc
defiderio Iibero^.Sed qd ego quafi ad retradante Ioquorfcum audja eam multos palatii pcosecclefe u it arc
prsefidiolquos certatfm diabolus inflamat?ut uidua: noftra caftitate|>bent:qua SC  nobilitas SC  formah astast
& opes faciunc cudis appetibileo« qto plura funti q ipugnat pudicitiajtanto uidricis maiora fint pramia, Et
quia nobis de portu egtedietibusiqfi qdam fcopulus opponitfme poflimus ad pelagi tura decurrcre1& apofto
li Pauli fcribentis addfimotheu ^pfertur audoritas*in qua de uiduis difputas aitiuolo aut iuniores nubereifili
os pcreareimatreffamilias efleinulla occafionem dareaduerfario maledidigratiaJa .n, gdamabieruntrctro
poli iathana.Oportet me primu (enfum tradare prasceptn& oem loči huius cotinentia difcutere,atq 3  ita apo/
ilolicis ueftfgiis infiftetcmžne trafuerfum qd efhut dici folettangue in parte alreram declinarejuptftfcripfe/
rattqfis uidua efte deberet unius uiri uxoriqus liberos educauittguas in bonis opibus habuit teftimoniu: qu&
tribulattoibus de fua fubflantia fubminiftrauitfcuius (pes deus eft SC c\ax  permanet in obfecrati5ibusi& ora-
tioibustoode ac die, Pod qua^iugit cotrariai^uac aut in delitiis efbuiuens mortua eft infernut difci>

pulum fuu muniat omni arte dodrinasiadolcfcetiores aut uiduas deuita!qua cu lalciucrintjirtChrifto nube/
re uolutlhabentes danatione{q> primam fide irrita fecerut.Propter has igitur!quac fornicatas funt i iiuria uiri
fui Chrifl^Hoc»n«Koc1ao*prtvi2.sbuc7ivgrecus fertno fignificatluult apoftolus alte^ matrimoniCžprafcresdi
gamiam fornicatioiifecudum indulgentia dutaxattno fecudum imperiu$mulqi fmgula teftimonii uerbal-tra^
danda funt.Volo inquitado!efcetuIas nubere.Cur quazfofqa nolo adolefcetulas fornicarirpcreare filios. qua
ob caufamtae metu partuslex adulterio filios necare cogant; «Matreftfamilias eftc:qre oblecrofga multo tolera
bilius eft digamam eftetq (čortutfecudum hre ui^J cj plures adulteros.In alrerom.miferia^ cofolationn altero
pcena peccati efhSegtunnulIa occafione dare aduerlarioaraledidi gra:!n quo brcui accidocp pra:ceptomub
ta fimul monita cotinenifme ppofitu uiduas exqfitior cultusifamettne oculo^ nutibus;& hilaritare uulrusiu/
uenum poft (egreges trahattne aliud uerboialiud habitu polliceatur i SC  conueniatefucrficulus ille uulgatus.
Rifit^SC arguto quiddam';pmifit ocello*

Atq? ut oes nubcndi caufas breui fermoe cocluderettcur hoc prsecepiflet oftedit:dices.Ia,n.qdam abieru t retro
poft (athanaddeo ergo (ecuda; 8 č fi necefle eft tertiatincotinetibus aperit mrimoniaiut a lathana abftrahat i  ut
magis muliere cjlicucp uiroiunda facit ee:q diabolo.Sed SC  ad corinthioStale qd logtur. Bico aut i  nuptist-SC
uiduis bonu eft illistfi fic pmaierin&ut cgo,$i aut no fe cofinet: nuban^melius.n.cft nuberčg uri.Gur apofto'
Ius ftatim intulinmelius eft nuberetnifi qa peius eft uri? A!ioqn abfolutu bonum etSC  fine coparatioe peiorist
efte idtqft y  apoftolus ait/i. folutu no ligaturmnec feruuifed hbe^cogitante eatquas dei funttno ea qua: uxoris.
Et^ptinus i cofecjntibus.Mulier iqt alligata e uiro:qdiu uir eius uiuit»q> fi dormierit uir eius liberara e i cui uult
nubat tatum in domino.Beatior aut eritifi fic pmanferit fecundu tncu cofiIiu*Puto autq> SC ego  fpiritu dei ha'
bea * in hoc ide fenfus eft:qa ide SC  ipiritusidiucrfe epiftol^t fed unus audor epiftoIa^.Viuete uiro mulier al
Iigata eftlK mortuo (oluta*Ergo mrimoniu uinculu eftJ5C uiduitas folutio.Yxor alligata eft uiro:& uir uxori
alligatus eft in tanttuut fui corporis n5 habeat poteftate:^ alterutru debitum reddant. Nec poftint haberc pu
dicitiae libcrtate?q (eruiunt dominatui nuptia^. Q_uodq? addidit tantum in domino amputat ethnicoR cofu
gia» de qbus SC  in alio Ioco dixerat.Nplite iugum ducerecu ifidelibus.(^ u^n.participatio iufticte cu iniqta
te?Aut quac (ocietas luči cu tenebrisf Q_^ua: couentioChrifti ad Belialf Aut quas pars fidelilcum ifidcli?(^ui
cofenfus teplo deiicu idolisfne.f.aremus in bouc; 6 C afinornc runica nuptialis uario Cit  texta fub rcgmine.Exte^
ploq] tolIinqd y  coceflerat:& qfipoeniteateum (ent etix  fuas retrabit.Beatior eritrfi ficpmaferit:fuiq? hoc magis
dicit eftec5filii,qdf necotenatur ut hoistfpiritus fandi audoritatecofirmatiut n5 idulges homo fragilitati car
nis human^Sed apoftolus (ando (piritu prascipies audiat^.Nec fibi in eo amo^ puellariu deber uidua blan'
dirnq> no minus (exagenaria eledione pra:cipit:neq>ndnuptasmeliuueculas coginutnubattg denuptis quo
9  loquittepus breue eft.Supeft ut & q habent uxorestfic fintjquafi no habcat.Sed de h is uiduis difputat quas
fuo^i nutriunc alimetisjqua: filio^ SC  nepotuceruicibus imponunt*,qbus imperatfut difčatdomum fuamco
Ierei 8 £ remunerare paretes. SC  fufficieter ei tribuerejut no grauetur ecclcfial&pofiitcertis uiduisminiftrare«
de quibus (criptum eft, Honora uiduas:qux uere uidux funt, hoc eftquas omni?(uo^ auxilio funt deftitutas:
q manibus fuis laborare no poftut?quas pauptas dcbilirafetcetafčp coficittgbus deus fpes SiSC  omne opus or o,
Ex quo datur itelligi adolefcetulas uiduas exceptis his quas excu(at infirmitas.uel (uo labori uel Iibcroiv ac
pinquo^i minifterio delegari.honor autimprelentia^!uelproelemo(ynaiuel pro munereaccipi^uteftillud:
prefbyteri duplici honore digni habeantur»maxime q laborat in uerbo SC  dodrina • SC  in euangelio dominus
diflerit mandatu Iegis.i quo diciturtHonora prem tuu: 8 £ mrem tua no e uerbo^j (ono g iopia paretu cafia pO'
teft adulatione fruftrari i  fed iuidus neceftariis miniftrandfsdcbere intclligniubcnte.n.dotninoJUtfiln alerenc
parentes paupestSčredderetbeneficia fenibus:qužE paruuli acccperant»&riba: SC  Pharifei ccontra doccbant
filiosiut parentibus refponderent.Gorbanihoc eft donum gcfaltari pollicitus fum:& i templi dona^mifilli tu
a me acceperis cibosiuertetur in refrigerium tuum.Atg^ ita ficbatiut egetibus patre 8C  matre: facrificium of/
ferrent filii quod facerdotes Ccribxcft  cofumeret. $i ergo apoftolus pauperes uiduasteas tame q adolefcetulas
funt SC  nulla debilitate frangunturteogit luis manibus laboraremegrauetur ecclefiatSi pofiit anus uiduas
fuftentarejg excufatione utitur :<\ux  opibus mundiaffluittqua:poteft etiam alius miniftrare 8C  de iniquo
mammona fibifacere amicosf qui poftint eam in asterna tabernacula reciperef Simul^confideiat q? ui/

duanon el/gaturnifi unius uiri uxor:& nos putabamus facerdotura hoc tantum efte priuilegium Jutnon

r  admittatur

admittatur ad altareniTi q una habuerit uxore.Non folum.ab officio facerdotii  digamus excluditur:(ed ab de
mofyna ecclefi# dum indigna putatur ftipc: qum ad lecunda coiugia deuoluta eft:qq in lege iacerdotali te ✓
neatur SC  Iaicustqui talem prebere fe debettut poflit eligi in facerdotium, Modom,eligiturifi digamus fuerir.
Porro eliguntur ex laicisl facerdotes.Ergo SC  laicus tenetur mandato: per qd' ad facerdotiu peruenit aliud eftt
qcP uult apoftolustaliud qcf cogitur ueile, V t concedat (e čuda matrimoniaT mcm eft incontincnti#mon illius
uoluntatis.Yult efle oes ficut feipfumt&ea cogitare quas dei funt;& folutos nequaq ulltra alhgari. Sed fi labe
tes p incotinetiam ad baratru ftupri uideritpueniret digamieporrigit manumt ut cu uno magis:q cu pluribus
uolutetur.Q_uod nequaq amare dičlujf SC  contra apoftoli regulanv.fecudus nuptiator exaudiat .15>ua:.n, funt;
apoftoli uoluntatcstVna qua pracipitDico aut innuptist& uiduistbonum eft illistfi fic pmanferitificut egot
Altera qua indulget.fi aut non (e cotinentmubant. Melius eft,n,nubere,»q uri.Primum quid uelitlfdeinde q uid
cogatur uellerdemoftrat ♦ Yult nos remanerepoft nuptiastficut feipfum. Et ppofita: beatitudinisiapoftolicu
ponit exemplu.$in aut nos uidem nolleKjcf ipft uultuncontinetia: noftrae tri buit indulgetiam ♦ (§_ua ex dua
bus eligimus uolutatemfq<f magis uultt& qd' per le bonum eft f Aut qcF mali coparatioe fit leuiustSč quoda/
modo nec bonu eft:qa ? prefertur malofErgo fi eligimusrqcF apoftolus no uultifed ueile copelliturtimmo acqe
fcit  deteriora cupientibusrno apoftolitfed noftram facimus uoluratem, Legimus in ueteri teftamentofPontifi/
ces femel maritos:& filias facerdotum*fi uidua: fuerintluefci debere de facerdotalibus cibistmorruifcp ficut pa/
trit& matrirfic exhibendum in feriaip offiirium , $in aut alios uiros acciperintialienas eas a patre 8Ca  facrificiis
ftcriiSC ittter externas debere reputari.^uod quidem obferuat S C getilitas incodenationcm noftrilfi hoc non
cxhibeat ueritasChrifto?qd < tribuit medatiu diabololqui SC caftitatem repperitfpditricem.Hierophanta apud
athenas euitat uirum:& Sterna debilitate fit caftus. Plamen unius uxoris'ad facerdotiu admittitur: Flaminica
quoq^unius mariti eligitur uxor,Ad tauri acgypti facra;femel maritusaffamiturjfat omittam uirgines Veft#
&ApolIinis luonifq? Achiu# &rDian# ac-Mineru#*qu# ppetua facerdotii uirginitate marcefcut, Stringam
breuiter reginam carthaginis^qu# magis ardere uolumqHiarb# regi nubere.&Hafdrubalis uxorem :qu#
apprehefisutracp manuliberisiin fubiedum fe pr#cipitauit incediumtnepudiciti# damna fentiret.EtLucre/
tiamqu# amifla gloria caftitatismoluit polluta:confcienti# fuperuiuere.Ac ne multa longo fermonetconte/
xamiqu# potes de primo contradouinianum uolumine in #dificationem tuam fumeremnum tantum rqcf in
patria tua geftum efttrepetamtut fcias pudicitiam etia barbaris ac feristSC  fanguinariis gentibusefle uenerabi
fcm.GensTcutonu ex ultimisGalloru occeani arq^ germanij ^pfecta Iittoribustoesgallias inundauit'fepiuf
ep c 2 cfis romanis exercitibnsfapud aquas fečtiasr Mario pugnantejfupata eft. (^uo^ trecent* matrona: tcu
aliis fe uiris captiuitatis conditione tradendas efle didicifl^ntlprimum cofulem deprecatce funtut temploCse/
reris aoVeneris in (eruitium traderetur. <5_uod cum non impetrarent tfubmouente eas ličloreparuulis cjefis
libetistmane  mortua: funt repertžetiuffocat/s laqua:o faucibusISč mutuis complexibu&fe tenentes. (^_ubd igi
tur barbara: caft/tati no potuit inferre captiutehoc matrona nobilis facic&& expieturalte^ ui^;qua3 prio/
rem aut bonu perdidirlaut matum experta eftmt rurfum cotra iudiciu dei facere nitatur?^uid fi ftatim (ec u/
dum pdideritTfocietur SC tenioC&C  ft ille dormicritf inqrtum qntuq; ^cedaffiat nihil fit*quo a meretricibus dif
fcrat/@mni rone uidua: puidendu eft'ne caftitatis primos excedat lunites. ^_uos fi exceflerit;SC uerecudiam
ruperit mronaleli oem debacchabif’ I uxuria;ita ut ppheta mereaf’ audirediceteifacies meretricis fačlae tibi.
Jmpudorata estu.(^uid igiturtdanamus fecuda matrimoniafminime led prima laudamus.Abiicimus de ec
clefia digamosfabiirifed monogamos ad continentia^puocamusdn arcaNoemo folum munda fed SC  imunda
fuerutanimalia.habuit SC  hoiesrhabuit SC  ferpetes.In domo quoq; magnauala diuerfa funti alia in honoremt
alia^in cotumelia.Et SC  crater ad bibendu efhSC  matula ad fecretiora natura: ♦ Ha cum xn femente term bona:
ccntcfimu SC  (exagefimu SC  trigefimum frudu euangelia doceati SC  cetenarius pro uirginitatis corona primu
oradam tcneat;lexagenarius pro labore uidua$i in lecudo fit numeroUFricenarius fcedera nuptia^ ipfa digiV
toru coniundione teftetundigamia in quo erit numerolimmo extra nume^.Certe in bona terra no oriturt fed
in  uepribustK fpinetis uulpiumquže Herodi impiiflimo compat antur:ut in eo fe putet efle laudabilefi fcortis
melior fitifi  publica^ Iibidinum uidimas fuperetlfi um fit ^pftitutamo pluribus, Re didurus fum incredibi/
lemifed multo^ teftimoniis approbabo. Ante annos plurimos i  cum in chartis ecclefiafticis iuuare Damafum
Roman# urbis epifcopu:8C orietis atq^ occidetis fynodicis cofultationibus refponderduidi duo inter fe paria
uiliflimo^ e plsebe hominum comparatalunum qui,xx.fepeliflet uxores! alteram. 4 qu# uicifimum fecundum
habuiflet maritum.Et extremo fibirnt ipfi putabant matrimonio copulato^fumma oium expedatiocmiroR:
piter ac fcemina^tpoft tantas rudes qs que prius fepultur# efferretfuicit maritusIK totius urbis populo cofi«
entccoronatus SC  palma tenesradorafq? per fingulos fibi acclamates f uxoris multinuba: fcretru pržtcedebat.
<§_uid dicemus tali mulienfNepe ilIad^qcR dominus famaritan^uigintiduos habuifti mari tos t Štifte a quo
nune lepelieristno eft tuus.ltaq; obfecro te religiofa inChrifto filiatut teftimonia ipfa no nouerisfquibus inčo
tinetibus:5£ miferis fubuenit^fed illa potius Ieditestgbus pudicitia coronaf .Sufficit tibi q? pdidifti primu uir
ginitatis gt aduS& pef tertiu uenifti ad (ecundu.i.per officium coniugaletad uiduitatis continetiam, Extrema
tmmo abiedatne cogitesinec alienatK loge pofita exempla perquiras, habes auiamtmatremi& amitam.qua/
rum tibi abundans imitatiotat^ dodrina; SC  pr#cepta uiuendimorma uirtutum eft. Si enim mulr# in coniu

f /o uiuentibus adhuc uiris*intelligunt illud apoftoliromnia liccnMed non omnia expediunt'^ caftrant

propter resnacsdorumf uela fecunda natiuitate poft lauacrumex confenfu: ucl poft nuptias cx ar /

r r  °  exxx\ii

dote fidefcur uiduatcjuac iudicio dei uirum habere definitt non illud laoabuda congeminet« E)otninus deditt
dominus abflulittSČ oblatam occafionem arripiat liber ta risb tfui corporis habeat poteftatem; necrurfum ati
cilla fiat hominis.Et certe muho laboriofius eft non frui eotqcf habeas; q defiderare qcf amiferis: V nde &[ u iiv
ginit as in eo facilior eft:qd' carnis incentiua no nouiri& uiduitas in illo follicitior : q? prsteritas animo recolit
uoIuptates:maxime fi ie ui^ putet perdidifle non premififie;quorum altetum dolorisjalterum gaudii eft.P r j,
ma hominum creatura nos doceat plures nuptias refutare. V nus Adam:& unaEuaiimmo una ex eo cofta fe
pararur in fcemina:rurfumc$ quod diuifum fuerat nuptiis copulaturtdicentc fcriptura:erut duo in čarne una:
n5 in duasmec in tres.Proptcr quod relinqt homo patrem 8C  matroni & adhacrebit uxori fux:certe non uxori
bus.Q^uod teftimoniumPauIus ediflerens adChriftum refert 8C  ad ecclefiamiut primus Adam in carnelfecu
dus in fpiritutanonogamus fit.Sit una-Eua mater cunčtof^ uiuentiumi& una ecclefia parens omnium Chri/
ftiano^.Sicut illam maledidtusLamechr in duas diuifit uxores fic-fhac haeretici plures ecclefias lacerat: qu$
iuxtaApocalypfim4oannilfynagogx magis diaboli appelladas funtj^Chriibi cociliabula .tegimus in carmi
nu Iibrdilx.(unf regina$8č.lxxx.cucubinx:&: adolefcetulac qua^ no eft numerus.Vna eft coluba mea: pfe&a
meatuna eft mris mx  elečta genitricis fuae.Ad qužfcribit ide loanes epiftolam.Senior elečtaz  domina::# filiis
eius:ied 8C  in arca qua*Petrus apoftolus fub typo interpreta^ ecclefiaoNoe cum tribus filiis fingulasJno binas
uxores introduxit.Eria de imundfaialibus bina iumun&malčulus 8č  fčeminabt ne in beftiis quide-fierpenti;
bufq$crocodiIis ac facertisidigamia habeat Iocu,q> fi delmundis feptena ponuntf.i.imparia:# in hoc uirgini/
tatis ac pudiciriac palmažmoftraf. Egreftusm.de arca-Noe:deo uičlimas imolauitbo uricp de pari fed de ipari
numeroiqa alte^ fbetibus atq: coiugio: alte^ facrificio preparatu eft.At qui priarchx no fingulas habuerunt
uxoresUma*Sč cocubinas habuere plurimas.Et ne hoc pa^ fi&Dauid muhas 1 8&xSa iomoihabuit innumerabi/
les:Iudas acPThama»fquafi ad (cortu ingredi## iuxta occidente litterarmOfee ,ppheta no folu meretrici: fed
etia adulterx copulatf. Cj^uod fi SC  nobifis iure coceditlfadhiniamus ad Ros/oeminas:# in exeplum Sodomas
8Kjomorrx ab uldmo die deprehendamurHiedentest# emetesmubentes:# nuptui tradctes.ut tuc fit finis co*
iugii;quado terminus uitx$? fi SC  poft diluuiu*# ante uiguit ifta ienteriatcrefcite*# mulriplicaminiV# reple/
te tcrram qd ad nos in quos fines feculo^ deucnerut^bus dicitfftempus breuc eft:# iam fecuris ad radices ar^
boip polita eft: qux filuam Iegis SC  nuptia^leuagelica caftitate fuccidatf Tepus amplexadii SC  tempus loge fie
ri ab amp!exibus.Hieremias captiuitate / ppinqua*uxorem f phibeif accipere ♦ Ezechiel in babylonemortua e
inquit uxor mea:# aptum eft in quit os meu.Nec dučturus uxor$fnec lile qui duxeranpoflimt in opere coiu/
gali libere y>phetare.QIim glorix eratillum audire uerficulu. Filii tui ficut nouel!x oliuaf$in circuitu menlie
tux:8C uiduas filios filio^ tuo^.Nuc de cotmendbus dicitur:qui adhxret domino unus fpiritus cft.Etadhafit ~
anima mea poft teime fulčepit dextera tua.Tunc oculu pro oculomuc uerberanti maxillamprxbemus SC alte
rabilo tpe bellatoribus dicebat^iaccingere gladio tuodup femur tuu potentiflimelmodo audit Petrus^codegla
diu tuuiin uagina iuam. <§_ui.n.gIadio pcudtgladio morietur.Hxc dicimus no ieparates legem SC euagehut
ut-Martion caluniaturj (ed unu atc^ eunde fufcipietes deum qui pro uarietate tepo^ atq? caufa^principio SC
fine ferinut metatiplatattut habeatKjd' fuccidadiacit fundamentuiut edificio cofumato culme imponat. Alb'

J  n fi ad facrameta ueniamust& fiituro^ typos?no nro arbitnWied apoftolo difleretgAgar 8C Saraiuel mons
ina SC Syonduo teftameta fignificat.Lia lippietibus ocuIis!6ž Rachel qua Iacob amabat plurimu:fynagoga
ecclefiac^ teftant'’, Vnde 8^ Anna prius fterilis ieruete ubertate fcecudior eft.Licet SC monogamia nos inlfaac
ac Rebeccacp prxcefterit^cuius foliuspartusdomini reuelado eft. Nec ulla alia foemina^deu per feipfam co/
(uluit.^uid loquar de Thamar qux EfromSi Phares geminos fudit infantes^In quo^ natiuitate diuifa  ma/
teriaiduos populos ieparauit.Et ligata manus coccinofcolčieda iudxo^ia tuc Chrifti paftione relpfit. Ac de
(čorto ^pphetico cuius fimilitudo uel ecclefiam fignificat de getibus cogregatam :uel qcP ipfi Ioco coucnit ma/
gisifynagogam prima aftumptam deidolatris pe^Abraham.*& Moyfen 4 .Dcindepoft adulteriu i SC  negatio/
nem Saluatori^iedetem plurlmo tepore fine altan facerdotibus SC  ( ppbetjs:5č uin' SC  prxftini colordum prx/
ftolantemiutpoftq fubintraueritplenitudogentium:tucomnis^frael ialuus fiat.^uafi in breui tabella Iatift
fimos terra^ fituSoftendere uoluis^pergamad alias quxftiuncul& ut qua^ prima deAnnx ccnfilio eft*

Sola ne perpetua^mcerens carpere iuuentaf ,

Nec dulces natos uenerislnec praimia noriš?

Id cinereifaut manes credis curare fepultos^ui breuiter refpondit eaipixqux pafla eft.

Tu lachrymis euičta meisitu prima furentel
His germana malis oneras1atq? obiicis hoftiT
No licuit thalami experte fine crimine uitam«

Degere more ferx:tales nec tangere curas.

No (eruata ifHes cineri promifta fichad,

Proponis mihi gaudia nupria^lego ribi opponap>yra gladiu SC  incediu.No tatu boni e inupdisi cjcF fpamusi
qtu malitqd accidere poti8C  timedu e.Libido.n.trafačla femp fui reling t pceni tudine:nunqq iatiat.SC extičta
ite^ireaccedit.Vfucrefčiti&Jdeficit.necrdniparet:quxipetuducitfded dices. Amplxopes SC  difpefatio rei fa
miliaris^eget aučloritate uirdfis^ parierunt domus caelibu.Et nifi cu feruulis tuis ipia feruieris! fam ili x tux ipc
rare nopoteris.Auia malmiiSC  amitanone audoritatis priftindlhononTcp maioris fut:du cas3i totapuiciaSC

ccclefia§iprincipes fufcipiutrlrgo milites SC  pegrinatesfine uxoribus fua hofoitalia no rcgut?# necinuitat ad

4  conuiuia


tu

Uoi

x:

„«s

2S2

ggS
55*

''fcC'“' 1 *

5šs5!

» 7 . 55 *

• 5%s

fciSs??*

2KS5»

E*®**#*

.'“'"“"umcnlij,
, [ n ' f rttrici:lcd
c r' u _ r Tv-Sodomj
• l ut tiic fit fimsco/

caminirtfrcp^
imad radiccsaf/

timpasldgefie
onc 7 monuac
mn opere coiu/
uirrujru mcnfae
»> dl.fr adhaifit
•rlrmus ČCahe
ccruskodcgla
m SCcujgchui.
uyrrincipio8C
»mponatAlio/
S^nlud mons
nmu:fynagoga
mia nosinl(aac
, p-r fciplam co,

itatcdiuilania'
rrfpfit. Aede
jcocouinitma/

. : ; fv negatio/
fortiun>F rI/

• c o 01 io^‘

V'

eonuiuia nec inuitantur; quafi non poflfis $>batx actatis habere famulos ue! Iiberos t in  quo# nutrira es mani/

bus:quipr«lintGomuhuelad publiCurefp6deanritnburaperlb]uar:quitcfulčipiantrurpauonam:diljgatut

alunam ujciierenturjutfančla^O^usre prnnu regnum dei:6č ha:c omnia opponentf ribi* Si deucfteccguaue
risi  liha tibi de euangeho jpponunt .Si de cibosremittcris ad aues:quaz no lerutme^ metunr:& pater tuus ca:le
ftfspafcit illas.quatae uirgines 8C uidu« ablčp ulla lorde rumoris: luam fubftantia gubernarutfCaue&ie iun/
garisadolefcetulis.nehis ad baereaslpipter quos apoftolus cocedit fecuda mrimomarSč liiftmeas in medla tri-
quillitate naufragiu.Si Timoiheo dicit adolelčentlorcs uiduas deuita.Et Ite^Ama anu&tut matresadoldcen>
tulastut forores cu omili cafh taterquare turne comouente no audlas ?Fuge plonasrin qbus poteft male couer>
fationis efte fufpitio.Nec paratu habeas illud-e trluio . Sifficlt mihi cofeietia mearno curo quid de me loquantf
homines.£tcerte apoftolus ^uidebat bonafoo folum cora deorfed etiam coram hoibusfne per lllum nome dei s
blaftemaretingetibus.habebat utiqj poteftate forores mulferes circuducendišled nolebat le iudicari ab infide
li cofciecialSC cu poflet de cuangelio uiuerediebus ac nodibus laborabat manibus fu!s:nequegrauaretcrcde
tium.Si fcandahzat inquit efca  fratrerin sternum čarne no manducabo.E)icamns SC  nosrfi leandalizat inqt lo
rorillar& fratertno unurar& alte^tfed totam ecclefiamrnec forore uidebomec fratrerMellius eft rem famnia/
r e mlnmičj lalute aix  pirerMelius e amittere{qcP ueIimus:nolimus:aliquado pituip e.Melius e Ipote dlmitteret
q ld amittenp quo oia dimitteda funt. C^uis noftrurno dica cubitu:qcf enorme efttfed unius unciola: decima
partembdilcere pot ad ftaturam faadEt ioilicitae fumusfqd maducemusfaut qd bibamus^Ne cogstcmus ergo;
de craftino.Sufticit diel malitia fua. lacob Fratre fugiesimagnis in patris domo diuitiis deielidis: nudus pglt
in mefopotamia.SC ut nobis fbrtitudims fuae praberet exeplumilapide capiti luppofito fuo? uidit fchalam ad
ca:! um ufq$ lubredamfec dominu initetem fupeam.per quamalčedebantangellt& defcedebantlut nec pecca
tor delperet laluternec lullus de fua uirtutc fecurus lit.Atcj? ut multa pr£eterea|neq>n. tempus eft:ut aflumpti
teftimonii omnia dilierajpolt annos.xx.diues dominus SC  pater ditiorsqui dudum iordanem in baculo traiie^
rat cu tribus turmis gregiutrim patriam reuertitur.Apoftoli toto orbe pegrinilno xs in zonamo  uirgam in ma
nu:no caligas habuere in pedibus:SC tame dicere poterantlnihil habentest& oia polTidentes.& au^ o. argmtu
no eft nobistqdP aut habemuslin nomine domini nfilefu Chrifti damustlurg6»& ambula. Non.n.crant diui/
tia^i farcina pragrauati.Et ideo ftantes cu Helia in foramie petrže p anguftias acus trafire potcrat;& pofterio-
ra domini conteplari.Nos uero ardemus auaritia:& cotra pecunias dilputatesrauro finu expadimus.Nihilq;
nobis fatis eft.Et »Iludfqcf de Megarenfibus dicituriiure mileriscoaptari por.Aedificat quafi lemp ui<fturi:ui/
uut quafi altera die moritturi.Et b*c facimusiqa domini uerbis no credimus. Et qa »tasoptata cučlis^no uici/
nia mortisiqua: debetur mortalibus lege natur^rfed cafta fpe anno^ nobis fpatia pollicetur. Nemo.n.tam fra
(ft/s uinbusfSi (sc decrepitaz  lenečlutis eft rut non putet le unu adhuc anu efte uičtua^. Vnde fubrepit obluuo
conditionis fuaeht  terrenu animalr^ iam iaq? loluedu erigatur in fupbiamrSč aio c gelu teneat. Ve^ quid agof
Iračla naui'de mercibusdifputo. Q_ui tenebatrde medio fi tiSC  no intelligimusAntichriftu appropinqre que
dominusIefusChiiftušinteificiet fpiritu oris fui. Vepragnatibusr& nutriemtibus in illa dic:quo^ utruqrde
fručlibus nuptia^ eft.Praelentium tniferia^ pauca pcurramiq? rari huculčp refidemusno nri meriti fed domi
tli milericordia: eft. Innumerabiles Si  ferocilfimse nationes*uniuerfas gallias occuparut 4 qcquid inter alpes SC
pyrenteum efbqcf oceano SC  rheno includidrQ^uadus:Vandalus:Sarmata;HalamVGipedcsrHcruliiSaxo/
nes:BurgudioncsrAlemanit& o lugenda refpublicarhoftes panonfhuaftarut .EtcnimAftur uenit cu iilis.Ma-'
gontiacu nobilis quonda ciuitascaptaratq; fubuerla eft:& in ecclefia multa hoium milia trucidata. Vangioes
longa obl/dione deleti.Remo^ urbispragpotesAmbianiiAtrebatagiextremiq; hoium morinirTornaculNe/
mete  Argentoratumrtrani lata: in germaniam.Agtaniactnoue^ populo^ Lugduncnfist&Natbonenfis^puin/
cias’ praeter paucas urbespopulata funt cucfta.C^uas 8C  ipfas foris gladiuspntus uaftat fames.N6 poflum abO
q? lachrymisToIofae facere metione/quge ut hucuičp no rueretrfančli epifcopi Exuperii merita praeftiterunt.
IpfeHifpaniag iam iac^ periturac quotidix cotremifcutirccordates irruptioisAmbricge.Et qcqd alii femcl paf
fi funtrilf-e femp ti more patiutur. (Estera tacebne uidear de dei defpar€clamet/a(elim a mari potico:u(q^ ad
alpes luliaslno erant nra:quae nra funt.Et p annos.xxx.fračloE)anubii limitdin mediis romani iperii regioni
buspugnabaf.Aruerut uetuftate lachryme:pr£eter paucos fenestoes in captiuitate:& obfidioegenerati.Nec
de(iderabant:qua no nouerant libertate Q_uis hoc crederetf quae digno fermone hiftorise coprehendentiR o*
ma in gremio fuoinoprogloriarfed pro falute pugnare^mo ne pugnare quide: fed auro SC  čuda fupelledile:
uita redimere(^uodnonuitio principuquiuelreligiofillsmifunnfedfcelerelemibarbariaccidit r pditoristq
nfis cotra nos opibučarmauie inimicos^eterno quonda dedecore romanom laborabat iperuHq? galliscunda
uaftatibustfufoqi apud Italiam exercitu:Romad3renius intrauit.Nec priftina poterat abolere ignominia do/
nec & gallias genirale gallo^ folum»& gallograeciamiin qua coliderat orietis occidcntifcfi uidoresr fuo iperio
fubiugaftet.Anntbal de hilpanis finibus orta tepeftate cum uaftaftetltaliafuidit urbemrncc aufus eft obfide
re.Pyrrhu tanta tenuit romani nois reuerentiarut deletis oibusife ( ppinquo recederet loco: nec audebat uidor
afpiccre^uam regu didiceraFciuitarerSC tame pro hac iniuria:non.n.dicam fuperbia!quat bonos exitus haba
it^ilter toto orbe fugitiuusjtadem Bithynia: mortem ueneno repperit. Alter reuerfus in patriam fuatriin fuo
regno occubuit.Et utriufej prouinciaelromanis populi uedigales funt.Nunc ut omnia pn/pero fine eueriat;
prteter noftra quac amilimusrno habemus qd uidis boftibus ofteramus.Potcntiam roman« urbis‘ardes Poer

ta deferibens ait.Q__uid fatis eftrfi roma pa^ eftl^d' nos alio mutemus elogio. <^ uid faluum eft fi roma pitf

cx.\xviii

&


Non mihi fi Imguae centum fintjora^ centumV
Fertea uox:omnes captorum dicere pcenas: ; ^

■^Omniacatforum percurrere nominaJpodum«

Et hacc ipfa qusc dixi piculofa funt: tam loquentibustq audientibuskt n ec genftus qu idem liber fiti&oletitibusj
immo nec audientibus nobis flere^juae patimur.Refponde mihi chariflima in-Chriflo filialinter ifta nuptura
esf/que acceptura ui ^Gredo fugitu^aut pugnatu^.<5_uid utrucp fequatur-intelIigis»EtproFefcenino car>
mmeiterribilis tibi rauco fonitoibuccina concrepabitkt quas habes pronubashabeas forte Iugentes,aut qui/
bus delitiis affkas:quas pofTefTionum tua^ redditus perdi'diftitquae obfeflam familiolam tuam morbo Sc  fa/
me cernis contabefcerefSed abfimit de te talia fentiamkt finift^ quippiam fufpicer de ea:quae fuam domino
animam conlecrauiuNo tam tibi q fub tuo nomine aliis fum locutus!qux uitiofetaut curiofadfaut uerbofaeko
moscircueunt matronarum:qua^ deusuenterefbSčgloria incofufioneea^fquatnihilaliudde fcripturismifi
digamiat pratcepta nouerunnqua: in alia^ corpore fua defideria confolantumit quod iplat fecerunnalias facc
reuideant:8čmala^ibcietatepalpenturlquammcum impudentiam&propofitiones apoftolica^ fcientia$i
interpretatione contriuerisTlegito quomodo tibi in uiduitate feruanda uiuedum fitflibrum adEuflochium de
uirginitate feruandačč alios acHFuriam atq? (aluinamtqua^ altera-Probi quondam confulis nurusfalreraGib
donis:qui Afričani tenuit‘iilia efbHic libellus de monogamiaSfub nomine tuo titulum pofiidebit,

4j Ad Principiam uirginem deobitu8C uitaMarcellaefcuiusilluftre uiduitatis exemplum meritopoftpra/
fbcepta fubiicitur. Argumentum.

Arceliam illuftrem foeminam uidualis caflimonia; decus miriš efFertpra:conns:qu£ uiro feptimo men
|J^e lublato^perpetuo fe pudicitise dedicauit: ipfius fludiu in {čripturis ? c6tinentiam' ? grauitaterrfreliqua{q}
uirtutes enarrans;& q, prima ill uftrium fcemina^ monaft icam^pfeffam uitan?fua imitationdplurimas uirgi>
nes excitarit, Refert fua illa dočtrina in fcripturis edočta/SC tam curiofe ipfum interrogaflemt qcquid loga me
ditatione pratceperat hatc pene totum didicerit*atq? poflederit.Tantae fidei fuifle affirmatlut ha:retiea tepeflas
Romat exortaieius inftinčtu SC  confilio deleta ac danata fit tubi SC  gotthicam cladem: SL  romanat urbis recelet
excidiu:in quo dura perpefla SC  fodalis uirgitate feruataipoft mefes aliquot beato fine qeuit* Epiflola,

/ ? Aepe SC  multum flagitas uirgo Chrifli Principiatut memoriam fančte foemine Marcelih Iitteris reco

lam*6C bonum*quo diu fruiti fumusfetia carteris nofčendu imitanduq>*defcnbarn,iatifq 3  doleotq> hor
(aris fpote currente,& me arbitraris indigere pratcibus? qui ne tibi quide in eius dilečtione cocedam;
multocp plus accipiamlcj tribua beneficiijtanta^ recordatioe uirtutu.Na ut hucufq? reticererm& bieniu pra;>
terire filentiojdifiimulationcs: ut male atfhmastfed triflitiae incredibilis:quat ita meum oppreffit aiumtut me/
lius iudicare tacere in pratfentia$^qnihil dignum illius laudibus dicere, N eq? uero Marcellam tua immo mca:
SC  ut uerius loquar noflram;oiumq 3  fančto^iSčproprie romana urbis inciytum decustinftitutis rheto^prat/
dicabotut exponam illuftre familiamtalti languinis decusl SC  ftemmatalper cofules SC  pratfečtos prartoridde/
curentia*Nihil in illa laudabojnifi qd piprium eo nobilius^ opibus SC  nobilitate cotemptatfačla e pau

pertate SC  humilitate nobihorferbata patris mortemiro quocp poft nuptias feptimo mefefpriuata eft, 5uqj ea
C^realistcuius claije inter confules nomen clljpropter attatem SC  antiquitatem familiat’:& infignem quod ma/
xime uiris placere confueuit.decorem corporistac moFe teperantiam? ambitiofiis petcret:(uafq; long^uus pol
liceretur diuitias!& no quafi in uxorem:fed quafi in fllia uellet donatione tranffunderelAIbinaq 3  mater’ ta da/
ru pr^fidiu uiduitate domus ultro appeteret illa refpodittfi uellem nubere:SC non mternat me cuperem pudi/
citia: dedicare!utiqj maritu qužereržno hatreditatem,IHoq 3  mandanterpofle SC  fencs diu uiuere^ iuuenes cito
moriJelegater Iufit, Iuuenis quidepot cito morufed fenex diu uiuere no pot.C^ua fentetia repudiatusf exep/o
catteris fuittut eius nuptias defperaret, iegimus in euaugelio fecunduPucai& erat anna r pphctifla filia Pha/
nuelis de tribus Afler:&: htfcc |>uečtae tetatis in diebusplurimis]uixeratq 3  cu uiro fuo anis fepte a uirgitate fua,
&erat uidua annis,Ixxxiiiiinec recedebat de templo;ieiunii% SC  obfecrationibus domino feruies ncčte ac die,
neCjmi^ fi uidere meruitSaIuatorem:que tanto Iaboreqrebat. (£oferamus,vii,annos.feptem mefibus fperare
Chriflum SC  tenerdnatu cofitemSC  in crucifixum crederet^ paruulu no negarel& uiRigaudere rcgnante. No
facio ullam inter fančlas fbeminas differentia7q(f nonulli inter fandos uiros & ecclefia^ principes Me face,
te  cofueueruntjfed illo tendit affertiolut qua^ unus efl laborrunum SC  premiu fit, ©ifficile eft  i maledida ciui

tate*8č inurbein qua orbisquondam populusfui^palmaq3uitio^rfihoneftisdetraherentt6ipuraacmun/

da macularetjno aliqua finiftri rumoris fabula trahere.j Vnde quafi rem difFicillimam^K pene impofiibi k em:
optat propheta potius | prefumit dicens,beati imaculati in uia qui ambulant in lege domini.lmmaculatos in
uia huius feculi appellat quos nulla obfcoeni rumoris aura macularit:qui obprobrium non accepcrint aduer
fus proximos fuos, 0e quibus laluator iti  euangelio c Ido inqt beniuolus fiue bene fentiens de aducrfario tuo,
du esin uia cu illo,qs unq de hac muliere*qd' diTplicerenaudiuitlŽcrederetf (^uis credidit  ut no magis feip/
fum malignitatis SC  ifamiatcodenaret?Ab hac primu cofufa getilitas e:du oibus patuittquatcet uiduitas Chri.
ftiana:qua SC cofdzSC  hitupmfttcbat.IIIe.n.folet purpuriflo SCcc  rufla ora depigereifericis nirere ueflibustfplc
deregemistaui^portareceruicibustSčauribuspfora&rubri maris pratciofifTima grara fufpedere.Fragrare
mufco murermaritos plagertut tade dominatu eo^ fe caruifTe tete nt : q'ratqi alios no qbus iuxta dei fniam lcr
uiatjfed qbus iperetfunde SC  paupes eligut.ut nome tantu uiro^i habere uidcant :q patietcr riuales fuflineanr,

Si. muffitauerit :ilico q>iiciendi,Noftra uidua talibus uia efl ucfbbuslqbus o bila ret frigus:n5 mebra nuaarct

4

'■■K,

*Wur,k>
‘Irunf^i

‘ e


‘UfUjiJ,

ct %
n, umd c

***&
T,w Npt*

•' •:■

T tlm ° men

rmtliouafc

'•f lurimosuirm,

f' 1t  ' l|- ^

i^UUlogai^

'■fcucatčptdas

-nu: urbisrccefet
Mola,

tr 1 •

" i.r nttcns reco

I  ;■ Jolco^hot
C t ione coccdami
ih 6. bičaiu prao

II i .liumititmc/
cu.i imrr.omcti

fix/

^  pneton^do
:.\-.r.id.\č pau
\i.\c(\. < Sv1q;d
•ncmquocima/
: loncauuspol
a/, mater.ta da'
tiipcrcmpu^/
‘a  mucncscito

; ; .;llisicxcpl 0
nudi fil^ha/

x  uircitatcTua.

■ 'V'

:c.No

:;iun^

r!.nU^ f0Sltl
Jerini ^ et
"V-rfario^
aoiskF

f  ,>,bus¥

1 /fr3g r3re
i^fm^

11,11  ,.4

>f3


A u§a u% ad annuli fignaculum repudians«# magis in aentribus cgeno^quam in marFupiis reeodens:Nul>
q fine matreJMullum cferico§ttaut monacho^ qd' ampk domus interdu exigebatneceflitasiuiditabfqj arbiV
tris,3>emp in comi tatu fuo uirginesrac uiduas ac ipfas graues ferminas habuit,ičiens ex Iafciuia puelia^: fkpe
dc domina^ moribus iudicaruEt qualis quaKg fit calium cofortio deledan.Diuina^ fcriptura^ ardor in čredi
bilis ei,Semperq? cantabatrin corde meo abfcondi e!oquia tuatut nopeccem tibi,Et illud depfečto uiro:8C in  le
ge domini uolutas eiusiSC in  lege eius meditabitur die ac n očte,Meditatione legis no in  rcpiicandojquac fcrip*
ta fontrnt iudaeo^ aeftimant pharifaeu fed in opere intelligenstiuxta illud apoftoiicu iiue comeditis * fiue bibiV
tisifiuc qd agitisJoia in gloria domini fadentes.Et pphetae uerba dicetista madatis tuis intcllexi‘ut poftg mi/
data copleflentuc fe fciret meteri itelligetia feripturaru. Q_uod SC  alibi Iegimustga ccepit Iefus faccre &doce/
re,erubefcit.n.quis praeclara dočtrina qua ,ppria repreheditcofcientia, Fruflacp eius lingua prsdicat paupta-*
te:8C  docet elemo{ynas :qui Grcefi diuitiis tumet.Vilicp opertus palliospugnat cotr a tineas ueftiu ferica^.Mo
derata ei iciuniatcarniu abftinetia« Vini odor magis cj guftusrppter ftomachum 8C Frequetes infirmitates.Ra
ro peedebat ad publicu :6C  maxime nobilium matronarum uita bat domosme cogeretur uidere q(t contepfe-
ratrapoftolorj: 8C  marty^ bafilicas feeretis celebrans oratjonibus:& qux populo^ frequetiam declinaret,Ma-
tri in tantu obedieskt interdu facere;qd' nolebat,nam cd iila fuu diligeret (anguinem SC  ab% filiis ac nepoti/
busmellet in Fratris liberos uniuerla coferretifta pauperes eligebat:&S tame matri contrarie no poterat. Mont/
lia:5č qcquid lupellečtilis fuitjdiuitibus pitura cocedensimagifcp uolens pecunia pdereig paretis aium contnV
ftare.Nulla eo tepore nobiliu fcemina^ uouerat rom^ppofitu monacho§iinecaudebat propter rei nouitatel
ignominiofummt tuc putabatunSC uilerin populiš nome aflumere, Hsec ab Alexadrinis facerdotibusrpapacj
AthanafiotSe poftea Petro:qui pfecutione Arriana: hžerefeos declinantes:qfi ad tutiflimu comunicationis fuae
portu romam cofugerantmita beati Antonii adhuc tune uiuentis!monaileria<^ in Thebaide pachoniitSC nit/
ginum acuidua^ didicit diičipIina.Nec erubuit / pfiteritqd^Chrifto placere cognoUerat,Hanc multos poft an
nos imitata cfl SopbroniatK aliac:qbus redtiflime illud Ennianu aptari potmtinam ne in nemore peliothuius
amicitiis Fruita eft Paula uenarabilisiin huius cubiculo nutrita Euftochium:uirginitaus decusmt facilis xfti/
tnatio fimnagiflrambi tales dilcipuls ♦ Rideat Forfan infidelis lečtoFme in muliericula^ laudibus immorarit
qui fi recordetur lančtas Fceminas comites domini faluatorislqux miniftrabat ei de Fua iubftantiatSC tres-Ma^
fias fan&as ante crucemSMariac^ / ppri£eMag<JaIenaejquacab iedulitate &  ardorem fidei turritae nomen acce>
pitl& prima ante apoftolosChriftu uidere meruit reiurgentem fe potius fupcrbiae;q nos condenabit in cptia>
ruiqui uirtutes no fexu fed animo iudicamustcontemptjec^ nobilitatistac diuitia^ maiore gloriam ducimus«
unde& Iefiisloanne euagelifla amabat plurimurqui q)pter generis nobilitateterat notus potificitSC iudeo^ in
lidias no timebaain tantu  ut Petru introduceret in atriutSC ftaret folus apoftolo^ ante cruceimatreq* Saluato/
ris in fua  recipetzut h^reditate uirginis dominiiuirginem matrefilius uirgo Fufcipet. Annis igiturplurimis Fic
fua trafgit aetatemt ante fc uetula cerneret:q adolefcetula FuifTe meminifienLaudas illud pIatonicu»g philofo^
phia meditatione mortis efle dixiflet.Vnde ČC  nofter apoftolus:quotidie moriorper uram falute »Et dominus
iuxta antiqua exepIaria.Nifi qs tuleritcruce fuam quotidid& fecutus luerit metno pot meus efle diTdpuIus.
Multocg ante perppheta fptrims fančtust ^pter te mortificamur tota dieiaeftimati fumus ut oues occifionis.&S
poft multas setates illa fcientiaiMemeto femp die mortis: SC  nunq peccabis. Difertiflimicj prteceptu Satyrici #
Viue memor k ti t  Fugit horalhoc qcF loquor-inde eft.Sic ergotut dicere cceperamusktatem d|xitt5C uixit:ut
femp fe credere efle moritura* Sic induta eft ueftibuslut meminiffet fepulchrnofferens hoftia rationabileiui^
uajplacete deo.E)eniqj cu SC  meromalcu fančlispotificibosPaulino & Ephiphanio ecclefiaftica traxiflet ne/
ceflitas squo$i alterAntiochenaSyri^Jaltcr faIaminiaCypri rexit ecdefiat SC  uerecude nobiliu Fcemina^ ocu
los declinaremlita egit (ecudu apoftolum importunetopportunetut pudorem meum fua fuperaret induftria«
Et quia alieuius tune nominis efle aeftimabat fup ftudio littera^:nunq cauenit:quin de fčripturis aliquid iter^
rogaretlnec ftatim acgefcermfed mouetet ecotrario qftionesmo ut cotenderetifed ut qrendo difceret eafolu/
tionesquas opponi pofle inteIligebat*Q_uid in illa uirtututgd igeniiiqd fančbitatis?qd puritaris iuenerimjue,
reor dicerefne fldei crudelitatis exceda:SC tibi maiore dolorem incutiamirecordantrgto bono carueris.boc fo/
Ju dicam!q? qcqd in nobis logo Fuit ftudio congregatu:6£ meditatione diuturna quafi in natura uerFum hoc tU
la libamtididicittatcp  pofledittita ut poft ^fečtionem nramlft in  aliquo teftimonio feriptura^eflet oborta co^
tentiotad illa  iudice pgeret^Et qa ualde prudens erati8C nouerat ilIud:quod appellant philofophi loTrpeTrov
*i«doceretqd' faciastftc  interrogata refpodebattut etia fuano fua diceretfled uel mea uel cuiuflibet alterius S ut
in eoipfo:q<F docebatile difčipula Fateretur^fciebat.n.dičlu ab apoftolo. Docere aut mulieri non permittoine
uirili fexuir^ inrerdum facerdotibnslde obfcuris& ambiguis fcifcitantibustfacere uideretur iniuriam. In no/
ftrum locum ftatim audiuimus teillius adhacfifle conFortio! SC  nungab illame tranfuerfum qnidem unguist
ut dicitur:recefTifle,eadem domoreodem cubiculo ufamjut omnibus in urbeclariflima notum fierettSi te ma^
tremi Sc  illamFiliam rcperifle,Suburbanus ager nobis pro monafteriofuitt& rus elečlum propter foh/
tudinem ♦ Multocpdta uixiftis temporejut imitatione ueftrir& conuetfione multarum-gauderemus romam
fačtam HierofoIymam ♦ Grebra uirginum monafterial monachorum innumerabilis multitudo iut pro
frequentia feruentium deo1quod prius ignomimk Fueratteflet poftea glorkJnterim abfentiam noftrimu/
tuis folabamur alIoquiisIK quod čarne non poteramustFpiritu reddebamus/emper fe obuiareepiftohsuupa
reofFiciist falutationibus pra:ucnirc*Nonmultum perdebat abFentiaJquae iugibusfibilittens mngebatur,

CXXX1X

[n hac tranquflluatetSC domini feriiitute haeretica in his prouinciis exorta tempeftasfcunda turbauitiSc in taij
tam rabiem concitata eftmt nec fibi nec uili bonorum parceret.Et quafi parum efletthic uniucrfa mouifična
uem plenam blatfemiarufromano intulit portui.lnuenitcp protinus patella operculu:^ roman« fidci punfli
mum fontem-lutofa cceno permifcuere ueftigiatnec mirum fi inplateia& in foto  rerum uenalium fidus ari 0
lus ftulrorum uerberetnates:S£ obtorto fufte dentes mordentium quatiat:cum uenenata fpurcacg dodrinato
m« inuenerit quos induceret: Tune Iibrorum Ttgpiap^ov infamis interpretauottunc difeipulus oA(bioo-,i,
IocupIex:uere nominis fui fi in taiem magiftrum non lmpegiftet.Tunc noftrorum 2.j2.aK 7 ik&v  cotradidio
6C  pharifeorum turba eft fchoIa,Tunc fanda Marcella qu« diu cohibueratžne per asmulationem quippi am
facere uideretuftpoftcj fenfit fidem apoftolico ore Iaudatamun pl«rifq? uiolariita ut facerdotes quoq? 8C non
tillos monachorum : maximeq} faeculi homines in aflenfum fui traheret hc  fimplicitati illuderetepifcopicj
deo furingenio esteros «fti mabadfpublic« reftitit malens deo placere:quam hominibus,Laudat Saluator in
euangelio uillicum iniquitatisiq> contra dominum quidem:attamen pro fe prudenter feceriuGernentes h«
retici de parua fcintilla maxima incendia concitari-Sč fuppofitam dudum dama: iam ad culmina peruenifle
nec pofte Iatere;qd' multos deceperatrpetut SC impetrant ecclefiafticas epiftolas: ut coicantes ecclefi«:difcede
re uiderentur non multum tempusin mediotfuccedit in pontificatum uir infignis Anaftafius : quem diu to/
ma habere non meruinne orbis caput fub tali epilčopo truncaretunimmo iccirco raptus atep tranflatus eftaie
femel latam fententiam precibus fuis fledere conareturiBlicente domino ad HieremiamtNe oraueris pro po
pulo iftotnecp depreceris in bonumjquia fi ieiunauerintmon exaudiam preceseorutSC fi holocaufta $C uidi/
mas obtulerintaon fufpiciam eas:In gladio enim SC farne SC peftilentiaego confumam eos.Dicas quid hoc ad
laude MarcellaeVDanatiois h«reticoru haec fuit principiutdu adducit teftesq prius ab eis eruditi SCpoftea ab
h«retico fuerat error correptfidu oftedit multitudine deceptoipdu ipia 7TEpiapX&v igetit  uolumiafa emedata
manu fcorpii monftrabant r ’idu acciti frequentibus litterishaereticiuitfedefenderetuenirenoaufifunt:tan
taqj uis confcientiae fuitlut magis abfentes damnari:q prasientes coargui maluerinuHuius tam gloriofe uido
tix  origo-Marcella eft:tuqj caput horum esjSC caufa bonorum qu« fcis me uera narrare:qu« nofti uix de mul
tis pauca dicereinelegenti faftidium faciat odioia repIicatio:8C uideai apud maliuolos Tud occafione laudis al -
teriusdomachum meum digerereiPergam ad reliquade occidentis partibus ad orientem turbo tranfgreftus:
minitabatur plurimis magna naufragiatTunc impletum eft,Putas ueniens filius hominis fidem inueniet fu/
per terramfR,efrigerata charitare multorumlpauci qui amabant fidei ueritatem jnoftro lateri iungebantur:
$s}uoi^ publice petebatur capudcontra quos opes omnes parabanturlita ut Barnabas quoq; duceretur in illam
fimulationemfimmo apertum parricidiumjquod no uiribusded uolutatecomifit.Etecceuniuerfa tempeftas '
domino flante deleta eftfexpletumqj uaticiniu prophetalefeuferes fpiritum eorurtnSC deficientl8C in puluere
fuuna reuertenturtln illa dieperibunt omnes cogitationes eorum,l£t illud euangelicum,Stult^hac nodeau/
feretur aia tuaa tetqu«autpr«parafticuiuseruntfl^um h«cagunturin lebusiterribilisdeoccidenterumer
affertur obfideri romamlSC auro falutem ciuium redimijfpoliatofč^ rurfum circundarijut poft fubftantia ui/
tam quoqi amitterentžhazret uoxSC fingultus intercipiunt uerba diftantistGapitur urbs quae totum ccepit or
bem imo farne perit anteq gladioiSC uix pauci qui caperentur jinuenti funt, Ad nefandos dbos erupit efurien-«
tium rabics!SC fua inuicem membra laniarunt dum mater no parcit ladanti infantiae!8C recipit utero: que pau
lo ante effuderat,Node Moabcapta efbnode cecidit murus eius .Deus ieneruntgentes in haereditatem tua:
polluerunt templu fandum tuum pofuerunt hierufalem in pomo^cuftodiam?pofueruntcadauera fando^
tuo^ efcas uolatilibus c«Iifcarnes lando^ tuo^beftiis terr«,Effuderunt fanguinem eo^fficut aquam in cir/
cuitu hierufaler&no erat qui fepeliret^uis clade illius n'oftrisiquis funera fando explicetf aut poftet lachry
mis «qre dolorei' V rbs antiq rummultos dominata per annos.PIurima pep uias^fpargunt?inert/a pafTmrCoP
poratpq? domos; 8C plurima mortis fmago.Gu in terimiut tata confefione rerum:Marcell« quoq? domu»cru/
entis uidor ingreditf, Sit mihi fas audita loqmiimmo a fandis uiris uifa narrare$qui interfuere pr«ientes;qui
te dicunt in periculo quoq^ ei fuifte fociataml intrepido uultt£excepifle dicitur introgreftos • Cuqj pofceretur
au^iSC defoftas opes uili excufaret tunicamon tamen fecit fidem uoluntari« paupertatis .G«iam fuftibus
gelliTcp aiunt non fenfifte tormentalfcd hoc Iachrymis hoc pedibus eofp egifte proftratamrne te a fuo confor/
tio fepararentif ne fuftineret adoIefcentia5quod fenilis «tas timere non poterat. Ghriftus dura corda molliuitf
SC inter cruentes gladiosinuenit locum pietas.Cucp 8C illamiSC te ad beati apoftoli-Pauli ba/Uicam barbari de^
duxiftentiut uel ialutem uobis oftenderent:uel fepulch^tin tantam laEticiam dicitur erupifie;utgratias age/
ret deotq> te integram fibi refer uaftettq, pauperem illam no feciflet captiuitasrfed inueniftet: qd' egert t quoti
diano cibo:q> faturata Chriftotnon fentiret efuriemfm SC uoce 8C ope loqretur.Nuda exiui de utero mris me«
nuda redeamlficut domino uifum eft:ita 8C fadu eft,Sit nome domini benedidujpoft aliquot dies fanatinte/
gramegetoc^ corpufculo obdormiuittSi tepaupertatul« fuxi  immo per te pauperes reliquit h«redes t  clau/
dens oculos in manibus tuistreddens (piritu in tuis ofeulis: dum inter Iachrymas tuas illa rideret confcia uitae
bon« ; 8C primiis futuro^. H«c tibi Marcella uenerabilis'&h«c tibi Principia filiaJuna 8C breui Iucubra
tione didauitnon eloquii uenuftatejfed uoluntateinuos animi gratiftimi:SC deo: SC legentibus placere
defiderans«

C?ncipit tradatus odauus terti« partis principalis epiftolam beati Hieronymifqui inferibitur de cotcmptu
mundifiC uita contemplatiua ac laude heremi, P P  ^ 7

Inciptt

•NESS

■-;

£S>

:. u ,  „

s‘,' lrus ^-

A * Juftl *4

' '^ hotni

rc  no a u f, funt.tan-
Jm g«fto(jcuifto
fnoftiuudemui
•c* aitooe laudis al^
Jf b° rranfgrcflbs:

^irmmucnictfu/
■m mngcbamun
-livrmunnillanj
uucrf.i tcmpcftas:
nri' in pulucrč
i rhicnodcau/
ccidcntc rum or
»IHubftantiaub
totum cocpit or
mctupitcfuricn'
uuicro: aucpau
hrmiitatcmtui.'
j iurrafancto^:
kutijuaminflf'

4.;i poHčtLichry
., rtl j paflinj&ff'
'joadonn**
J, pfztox&p

r  nofctrrtur

rr i

. i


(fr

fiO fuo

confor/

, x  > r di

1  .pbaito 1 ^'

"■ "i

■ I**

Ijnaaore/

■  -’- lU/

^hcrJ> lu£l ' b,: '

( Incipit epiftola beari“Hierohymiad Eliodorum nondum cpiTcopam cxhortatoria : quia /Hum hortatuntff
domo cčgnatis diuiriiičp relidisad heremum dco militaturus accedat: pericula habifationism urbibus (erutf
dei SC  dxmonum tentamenta delcribensjubi etiam ambitu reprimit facerdorii ac epifcopatus: depiculo illius
ftatus edi(Terens:5č heremum ac lolitudinem efferens: ad extremum futu^ ludicium rcprefentans.
q V ato amore SC  ftudio cotederimait panter in heremo moraremur colčium mutuas charitatis pedus

’  agnofcit: qbus lametis:quo do!ore:quo gemituite abeute ^lecutus limrilfoe quoq? Iitterae teftes funti
qs Iachrymis cernis iterlitas ♦ Ve^ tu quafi paruufus delicatus coteptum rogantis per blandimenta fouifti:&
ego incautus#quid tuc agere nefcieba*FacererSed q<f ardenter uolebasmoderate diflimulare no poteram. Ito
pelius obfecrare^ied audire noIebas:quia fimiliter n5 amabas^d' unum potuitdpreta charitas fcciuque pras.«
lente retinere non ualuit?qua:rit abfente. (^uonia igtt'’ SC  tuipfe abies poftularastut tibi poftq ad deferta mi/
graftemnnuitatoria ad te (cripta tranfmitteret& ego me fadu^pmiferamdnuitoriam ppera.Moltfpriftinaijs
neceflitatu recorderis.Nudos amat heremusmolo te antiqux pegrinationis terreat difficultas. quse inChriftu
credistSč eius črede fermonibus:Q_uxrire primu regnum dei: SC  hscoia opponent? uobis.sopera tibi farnem
da:n5 uirga eft. AfFatim diues eft:q cu Cbrifto paup eft. Sed qd ago?Rurfuslmprouidus obfecro. Abeat pras
cestblandi meta difcedant;debet amor l^fus irafci,^ui rogantem con tempferas: forfitan audias obiurgante*
Q_uid facis in pr na domo delicate mileshubi ualluAibi fofla^ubi hyes ačla fub pellibus .Ecce de cxlo tuba ca
nit »Ecce cu nubibus debeilaturus orbeJmpator armatus egredit^ Ecce bis acutus gladius ex regis ore ^pcedest
obuia quxq^ metini tu mihi de cubicuload aciemtu de umbra egredcris ad folelcorpusafluetu tunicadori/
cx onus no fert»Caput optum Iinteofgaleam recufat^molle ocio manudurus exa(pat eapuIus^Audi edidtu re/
gis tuitqui'no effc mecumtcotra me eft: &: q mecum no colligit fpargit, Recordare tyrocinii tui die:quoChri/
ito in baptifinate coiepultustin iacrameti uerbanuraftitpro nomine eiusnio te pri parcitu^ dTemo mri. Ecce
adueriarius in pečlore tuo Chriftu cona^ occidere.Ecce donatiuu: qd’ militaturus accepas:hoftiIia caftra fii/
fpirat.Licet paruulus ex collo pendeatneposdtcet (parfo crinet SC  fciflis ueilibus ubera^bus te nutrierattma^
ter ofledatdicet in I imine pater iaceat i  pcalcato pge pr eificcis oculis ad uexillu crucis euola»SoIum pietatis ge
nus cfbi hac re ee crudele,Veniettuenietpoflea diestquo uidor reuertaris i patriatquo hierofoIyma cxleftera
uir fortis coronatus incedas *T uc municipatu cumPaulo capiesJtunc SC  paretibus tuis eiufdem ciuitatis ius pe
tesitunc SC  pro me rogabislqui te ut uinceresticitaui.Ne^ uero nefcio qua te dicas nuc copede prxpediri tnon
c nobis ferreu pečlusinec dura prxcordiainon ex Ulice natosHyrcanae nutriere tigridestSč nos p ifta tranfiui/
mus.Nunc tibi blandis uidua foror hxret facertismuc illi cu qbus adoleuifti uernaculi aiunt» Cui nos feruitu/
ros relinqsdnuc SC  gerula quondaiia anusih nutritius fčcundus poli naturale pietatis prem clamitantrcui nog
morituros relinqsf , expeda paufifp SC  iepelhcras forfitam mčriturosj 8C  Iaxis ube^ pellibus mater arata rugis
frote antiquu referes mama lallare cogeminenDicat fi uolut 8C  gramaticijn te ois domus iclinata’recubitfaci/
le rupit hxc  uincula amorChriflir&r gehenx timon At cdtra fcriptura prxcipit.paretibus obfeqndu?fed qcucj
eos fupChndu amatjpdit aiam fua*Cladiu tenet hofti&mt me pimattS ego de mris lachrymis cogitabof Pro^
pter prem militia ♦ChriPi deieratcui fepulturaChnfti caufa no debeo^domino pafluro timidePetrus cofules;
fčadalu fuit,Paulus retinetibus le fribust ne hierofolyma pgeretjrelpodit(qd facitis?pIoratesr& coturbates cor —
meuvegom.nd folu ligari fed SC  mori in hierufale paratus fum^ noie domini nri lefu Chrifti^Aries ifte pieta/
ris quo fides Čjtit^euagelii retudedus eft mucrone ♦ Mater mea SC  fres met hi funtiqcuqj faciunt uoluntate pr is
mekq i cxlis eft.Si credutiChriflutfaueat mihi^eius noie pugnaturo.Si no creduntfmortui lepeliat mortuos
fuos?fed boe ais i marty ro.Erras fraterterrasHi putas unqChriftianu plecutione n5 patis8C tuc maxie oppugna
ristfi te oppugnari nelcis, Adueriarius nr taq leo rugies:alique deuorare qrestcircuit:& tu putas^Sedet in ifidi
is cu diuiribustut in occulris intcrficiat inocete.Oculi eiusin paupere refpiciunt Jnfidiaf in occultct licut leo in
fpelunca fua.ifrdiad’ut rapiat paupere: SC  tu frodofe arboris tedus umbpacula molles lomnos futurus prxda
earpis.Indeme plequid luxuria,lndcauaricia conat irrupere* Inde ueter meus uult mihi deus erie proChrifto
Copellit libido ut habitate in me (piritu landu fugemmt teplu eius uiole* Perfequit' f  inq me hoPis ♦ Cui noia
mille:mille nocendi artes,Et ego ifcelix uidore me putabotdum capiorfNolo ego te frater chariffime examia
to podere diledoru: minora credas idoIatrix crimina efle:qux diximus: imo apoftoli difce lniam:qui ait.Hoc
«n« lcitoteitelligentes:quia ojs forn icator:au t im mundustaut auarusiaut fraudator qd y  eft: idolom feruitusmo
habet hxreditatem in regno Chrifti:5d deirEt qq generaliter aduerfum deu fapiauqcqd diaboli eft:& qd' dia
boli eftridolatria fitcui oia idola mancipanturftamen 8C  in alio loco fpeciatimmominatimq^ determiatdicens
mor ti lica te membra ueftra:qux funt fup terraideponentes fornicationem :imunditia:8C cocupilcetiam mala
SC  cupiditatem:5č auaritiam:qux funt idoloru feruirust^pter qux uenit ira dei in filios diffidentix*N6 e tatu
tn eo leruitus idoli:fiqs duobus digitulis tura coprefta in buftu arx iaciattaut auftu patera poculu fundat me
ru:Neget auaritia ee idolatria:q pot.xxx.argenteis dominu uenditu appellare /uftitiamtNeget lacrilcgiu ee:
qin libidine lede^qui membra Chrifti SC  hoftia uiua placente deoicu publica^ libidinum uidimis nefaria
colluione uioIauittNo fateatur fraude idolatria eftelled limiles eorum qui in adibus apcftolo^ ex patrimo
nio fuo partem precii referuantes prxfenti perire uindidam,Animaduerte frate rtnon tibi licere de tuis quic
quam habere rebus«0mnis inquit dominus qui non renunciauerit omnibus q ux poflidetsnon poreft me/
us elle difeipulus * Gur timido animochriftianusesf Relpice cum Petro:relidum retc*Rcfpicc furgen/
tem de theloneo publicanum ftatim apoftolum * Fikus hominis non habet ubi caput fuum reclinet:.

& tamen amplas porticus:& ingentia tečlo^ fpatia metirisilmeditatem cxpcčlanš fxcutiicohj£res Chiifti ec
no potcrisJncerprctare uocabulu monachuhoc eft nome tuu.C^uid facis in turba ž qui folus esfEt hocegonoi
tegristfateuel mercibustnccquafi ignarus fiuduudodtusnautaprarmoneo; fed quafi nuperenaufrag?oeie/

,0-,I,'**npmtrtr«. In illn urmi rharvndic luvnmV talitfp «*•« _• *

ftu habct:pfečlus no eft.Et fi pfcčtus no efticu (e pfedtum fore deo pollicitus fitjde--- KMI ,

qd / mentit .‘occidit aiam.lgifut cocludaffi perfečtus estcur bona prna defiderašfSi pfedtus no estdominu fefel
fifti.diuinis euageliu uocibos tonacnon poteftis duobus dominis feruirejNo.n.potefhs deo feruire 8 C  mamo/
nx:8d audet gfcj medace Chriftu facere:mamonxt& domino leruicndo^VociferatTille fazpeifigs uult poft me
ueniretabneget femetipfum SC  tollat cruce fua:& (equatur me:& ego onuftus aurotarbitror me Chriftum feq,
(^ui dicitfe iOmftu credereldebet quo iile ambulauit?& ipfe abu!are.q, fi nihil habestut refponfu^ fciotcur
ta bene paracus ad bella no militas?nifi forte in pria tua te arbitraris hoc fecerefcu in fua dominus figna no fece
rft.Cur id ca aučloritate fumma defendisfSume tone« Nemo ppheta in patria fuathonore habet. No qua:ro

inrtpfi linnnrp*ulfrinf milu ma a a »»ac

indignatiolibi SC  qcs nulla^bi qes nullatibi mes a ppofito fepe deducif .Vbi aut alicui p ingetudine aligd l„
fer^ ex ftudiotminus fit abco qd tollif.Et ubi minus efbpfe&u non potdici Ex hac fiipputationeilla fumma
nafcičrmonachu pfe&um in pria fua efie no pofle.pfcdu aut e(Te nolIddeIinqre eft, Sed de hoc gradu puffust
^puocabis ad clcricos. An de his a1iqd audeam dicere1qui certe in fuis urbibus comorantfdAbfit aut ut quicq de
his finiftrum loquar$qui apoftolico gradui fuccedetesiChrifti corpus facro ore coficiunt^er quos SC  noseChri

UT* fi 1}  || ^ !!!!• fi *fi fi /*"■' I 9 *fi A ‘S  A ^ .'■fi * F^fl F*4 -fi. Am  /k .3 . J ^ 4 ■ k« F At tl *« 4 144 /"*Q fi fi fi fi

--—------.-vr ~ r- W --- - cTl  |

cor.Uli de alterio uiuunt.mihi quafi infručluofe arboritfecuris ponit'’ ad radiceS fi munus ad altare no deferot
necpoflum obtendere pauptateeum in euangclio anu u/duamiduo qux fbla fibi fuperantma mittetein ga /

— — ——--- Jj-  ---______    —     _ — — t» 4 «n» »• M  I MV ‘to® a ‘tok VA *» » ® -

aut extra caftra pofitus lapidabaf a populotaut gladio ceruice fubieda coteptum expiabat cruore.Nunc ue>
ro inobediens fpiritali mucrone trucatunaut eiedus de ecclefia rabido dxmonu ore difcerpitur. q? fi te quocp
ad eunde ordinem pia frat^ bland/meta follicitanttgaudebo de afcenruitimcbo de lapfa.CJ^ui epilcopatu de/l
deratjbonumopusderideratdcimusiftaifediunge^^^uitur.Oportetauthuiufmoirfepreheribileefeuni

tf iL.il _____ -_-/TL

in Luiviciid purd«Li ui aut pruucnc pramu4c,E iic. minutreMiuIIu cnmen naDetcs ♦ Ve lili homini qui uczre no
habcns nuptial^mangredit? ad coena.Nihil fupeftmifi ut ftatim audiatlamice quo huc intrafiimo habens ue/
ftem nuptiale;^ illo obmutefcente dicaf miniftrisltollite illumdigatis pedibus SC  manibus: SC minite  eum in
tenebras exteriores:ubi erit fletus SC  ftridor dentium »Ve illi hotnim qui acceptum talentum in fudario ligas:
esteris lucra factcntibusiid tantu qdP acceperat:referuautt?iIico indignantis domini refponfionerac clamore fe
rietur.Serue ncq:quarc non dtdifti pecuniam m ca ad mefam/K ego ueniens cum ufuris cxegiflem camtidcft
dcpofuifles ad altaretq(f ferre non poteras*du eni tu ignauus negociator denariu tenesialterius locu quipccu
niam duplicare poterattoccupaltnQ^uam obre ficuti qui bene miniftrat bonu opus fibi acqninttita  quiin'
digne ad cal/ce domini accedittreus erit corporis SC  (anguinis dormni.Non oes epifcopi:ep)Tcopi funt : Atten
dis Petrum:fed SC  Iudam confideratStephanu fufpicisJjed SC  Nicholau refpicejfque dominus ut /oanes tefiar
in apoca!ypfi fua danat fnfatC^ui ta turpia SC  nefanda commentus efttut Nicolaitaru herefis ex tila radicc na
fcatur. Probet (e unufquifq#& fic accedaquon facitecclefiaftica dignitas*chriflianu.CornclfUS cen tur io ad ^
huc ethnicus dono fančli fpus mudatf prefbrosOaniel puer iudicat.Amos fycomo^ mora diftnugestrcpcn^
teppheta effečtus e.Dauid paftortligi^in regem.Minimu difcipuluJefus amat plurimu.Inferius frater accu/
betut minorc aduenietetfurfum iubearis afcedef.Sup que dominus reqefcit:nifi fup humile 8Cjetuf& treme
re uerba fuafeui plus comittifrplus ab eo exigii:  ipotetespoteter.tormeta patient'*»Nec fibi quflq de corpis tan
tum mundicaftitate fupplaudattcu de omni uerboociofo qnodcuq? locuti fuerint homines reddituri fint pro
eorationem indiemditii i cum etiam conuitiumin fratrem jhomicidii fit reatus.Non eft facile ffare loco
Paulitteneregradu Petriiiam cu Chriftoregnatiumrnc forte ueniat angelus qui fcmdatuelum templi tui: SC

eandclahrum tuum de loco moucat^difcaturus turrimlfuturi operiš fumptus fiipputa.In&taatum fa

r  adnihil

ad nihil ell utitehifi ut proiiciat''jpras& a porcis conculcet^Monachus fi ceciderinrogabitpro eo foccrdos.Pro

lanli-jlrtc rAfr-irMrnspftf.Srrl ^- 1 » 1 „„: _...;_• _• j a r /./...»r H-n r. •

i qua lili nafcunt"’lapjdestde

bus inApocalypfi cTuitas magni registonftruitMS heremusfamiliarius deogaudens*Q^uid agis frater in Cx/
culo:qui maiores mundoffdiu te tečlo^ umbr« pr«munt:qdiu fumofoi^ urbium carcer includit.Crede mihi:
nclčio qd plus lucisalpicio.libet forcina corporis abiečlaiad pu^ «theris uolare fulgore. Paupertate timesded
beatos pauperesOrillus appellat.labore terrerisiNemo athleta fine fudoreJcoronatdDe cibo cogitasded fides
farnenon timet,S>upra nuda metuis humu exefo ieiunris mebra collidereiled dominus tecum iacet♦ 5>quallida

tislfed qui inChrifto lemel lotus efbnon habet necefle ite^ lauare.Sč ut breuiter ad cunčla audias apoftolu ref
pondenteno lunt codign« inqt palfiones huius l«cul£ad luperuetura gloria qu« reuelabit in nobis* Delicatus
es frater fi 8C  hic uis gaudere cu fieculo;& polica regnare cudChrifto.^enietmeniet illa dies ? qua corruptiuu hoc
SC  mortale incorruptionem induat& imortalitate.Beatus leruus?que dominus inuenerit uigilante.Tunc ad uo
cem tub« pauebit terra cu populistu gaudebis Judicaturus cu domino lugubre mudus imugietfSC tribus ad tri
bu&pečtora ferient.Potetilfimi quonda regesiiudo latere palpitabut«Exhibebit? cu prole fua-uenere «tuc igni^
tus Jupiter adducef & cu fuis llultus Platodilčipulis Arilloteiis argumenta‘no proderunuT uc tu rufhcanus S£
exultabis 8C ridcbi£& dices«£cce crucifixus deus meusfecce iudex qui obuolutus panniSin pr«lepio uagiit.Hic
efl illc operarii 8C  qu«lluari« filiuslhic qui matris gellatus finifhominem deus fugitin a:gyptum|feic ueflitus
coccinojhic lentibus coronatusihic magus d«momu babensčč fomarites.€erne manus iud«« qs fixerasjcerne
latus roman« quod foderas«Videte corpus an idem fit»qcf dicebatis clam nočte luftulille difčipulos • E)iIečlio
Ria me compulit i  ut h«c tibi frater dicerem:& ut his interefle contmgat quibus nune labor durus efl.

I Adiucinium bethicu hortatoriaait in fandta couer fotione pmaneat-nec retro relpiciat. Et in fine incidenter
de opulčulis luis 5C  duabus qu«llionibuslV tru fobbato ieiunandum fm& euchariflia famenda quotidie.

On opinanti mihi fubito litter« tu« reddit« lunt:qu« qto inlperat«!tanto gaudio^ plen« qelcentem
aiam lufčitarur«ut Ilatim amore coplečterer que oculis ignorabam:8C illud mecumtacitus mufitarem,
Q_uis dabit mihi pennas ficut colub«:& uolabo;S£ requielča?ut inuenia que diligit aia meaV V ere nuc
ih te dominicus fermo completus efl.Multi ab oriente &C  occidete uenietiSč recubent in finu Abrah«*Cornelius
centurio cohortis italic«: iam tuneLucinii mei pr«figurabat fide.ApoflolusPaulus fenbens ad Romanos:cu
inqt in hilpaniam ^pficifci cceperollpero q> pr«teriens uidea uos:Si a uobis deducar illueftantis fludibus appra--
bauit quid de illa prouinria qreret!in breui tepore abHierofolymis ulq> adJllyricu euangelii iacies fundamen
ta*roma uinčlus ingreditfut uinčtos lupllitionis erroribusliberos faciat.Manet in holpitio codučlo per bieniu:
ut nobis utriulčp inftrumeti «terna reddat domu.Pifcator hoiumimillo rete apoftolicofte quoq^ quafi pulcher^
rimu Aurat^inter innumera pifčiu genera»traxitad littus*«reliqlli amaros fludustfolfosgurgites: icilluras mon^
tium:5č leuiatan regnante in aquisku lefu deferta expetens cotepfifli: ut poffis illud propheticu canere: in terra
delertai& in inuicw6č inaquofo fic in fonto apparui abi.Et ite^*Ecce elongaui fugiesiSi mali in folitudine; expe/
draba eu qui foluu me fecit a pufillanimitate lpiritus:Sč tepel Jate^Oiecro ergo tei& moneo parentis aftečhnut q
'^Sodoma relinquilli ad montana feflinan^poll tergu ne relpiciastne aratri lliuaine fimbriaJbaluatoris: ne cicin
nos eius nočtis rore madefačlosiquos lemel tenere ccepillitaliquado dimittas.Ne de tečlo uirtutu priflina qu«
rens uellimeta delčedastne de agro reuertaris domuihe capeftriacu-Loth dC  amcena horto^ diligastqu« non ir
riganj de c«lo ut terra fondalfed de turbinolo fluminelordaneipoPcj dukes aquas maris mortui cdmixtione
mutauit*(EcepifTe multo^ elbad culmen perueniflepauco^.l^ui in iladio currutloes qdem curruntrled unus
accipit corona. At econtrasde nobis dicif $ic  curritefut apprehendatis.Non ell inuidus^Agonitheta nofler!nec
alteri palmaialteri parat ignominia:Omnes athletas luosdefiderat coronare*Gaudet aia mea: dC  magnitudine
l«tici«:rem mceroris patior.Ruth in lachrymisucrba prorupant« Žacheus publicanus^ad unius hor« conuer
fotionem^hofpite habere meruitSaluatorem.Martha&-Maria conuiuio pr«paratadominum lufcepere«Me/
retrix lauat fletibus pede^Sč unguentis bono^ ope^dominici corporis dedicat lepulturam.Simon leprolus in
uitat magill^j cum dilcipulis:5č non contenic ♦ Abrah« dicitur.Egredere de terra tua;Sd de cognarione tua:8C de
domo patris tai:8č uade in terra:qua monllrauero tibi,Relinquit-Chaldea: relinquit Melopotamiafqu«rit qd'
nelčitjne perdat qcf inuenerarikommarbitratus ell fimul le habere poflejSC patrianuSC dominum. led iam tune

illudSbunt de uirtute in uirtutemimyllicu lortitus ellnomen!5č uia tibi aperuit quo non qras ea qu« tua funt:
ledqu« 1 ' ^ ^  ‘ l  n i

quit mea!6č fratres mei hi lunt:qui faciunt uolutatem patris mei.Habes tecu prius in čarne: nuc in Ipiritutfocia
oe coniuoe oermanamlde fcemina uirumtde fubieda paremjqu« lub eodem iugo:ad cselellia fimul regna felli

- net^aUtarei dtfnenforioW rolrnlm irediensmon cito denoni^Inf^h r„m mniraCrrcrvDtl« fugere

non potuit,Adolelčens ille:qui opertus findone lequ«batur Ieliim:quia ten tus fuerat a minillristterrenum abii

ciens operimentum;nudus euafit«Helias igneo curru raptus ad c«lum:mcliofem reliquit in terris.Helifous bo

P cxl

ues & iuga prioris opcrisucrtitin uotaXoquit fapientiflimus uir:quitang{t pfccm inquinabitf ab ea,§diu uer,
famur in rebus fxculi!& anima noftrapofleflionuiac reddituui procuratione deuinčta eftjde deo libereco^ita/

ponere incipientiu eft:nopcrfedoi^fecit hoc Thebanus Cratcslfecit Antifthenes/eipfum offerre deo:propri e
chriftiano^ efb& apoftoioip:qui duo cu uidua paupertatis fux in gazophylatium xra mittentcs:totu ceniumi
aucm habueruntdomino tradidcruntrSč mcrenc audireiiedebitis iiiper duodecim ioliariudicantes duodecitn
tribus Ifraebbfec Sčipfe intelligis quo animo replicemlSC q> fubaliis uerbislte ad fančlo^ iocoip inuitem habita
culu^bundantia tua multo^ inopia fuftentauitjut SC  ho^ diuitix in tuam indigentiam redundarcntfeciiti ribi
amicos de iniquo mamona:qui tereciperentin xterna tabernaculaJLaudanda res:& apoftolico^ tcmpoip u ir/
tutibus cosequandafquando ueditis poflefliombus fuis credetes afterebat pecunias iuasjatqj fundebat antc pe/
dcs apoftolof^oftendentes auaridam efle calcandamjied dominus magis qrit animas crcdentium cj opes.tcai*.
muškedemptio anima: uiriproprie diuitix.Poftumus qdem diuidas proprias inteUigere; qux no de alieno1n5
de rapinis funtriuxta illudsHonora deumlde cuis iuftis laboribusifed melior eftintelligentia ut diuitias propri,
as cognofcamus theiauros abrconditos1quos nec fur podit fuflbdcrcmec latro uiolentus eripere*®pufcula mca
qux non fui meritojied tua bonitate deiiderare te dicistad deicribendu hoibus tuis dedi:& deicripta uidi in char
taceis codicibusfac frcquenter monui:ut conferrent diligentius?S£ emendarent ♦ Ego*n*tanta uolumina prx fre
quentia comeanriumjSč peregrinoip turbisfrelegere non potui:& utipfi probauere prxientcs:longo tentus inčo
moddmix diebus quadragefimx qbus ipfi proficiiaibanč sreipirare ccepnVnde ii peragrammata reppererisf
uel minus aliqua deicripta funt:qux ieniiim legentis impcdiantmo mihi debes imputaretied tuis ♦ SC  imperitiže
notarioip librariotuqj incurix:qui ičribunnnon qc? inueniuntiied qcF intelligunt.& dum alienos errores cmcn/
darenitunt toftendunt iuos.Porrodoiephi librosjSč iančloijiPapiae &-Polycarpi uolumina; falius ad te rumor
pertulit a me efle tranflata:quia nec odi nec uirium eft:tantas res eadem in alteram linguam exprimere ucnu/
ftate«®rigenis SC  iandi-Didy mi pauca tranftulimusfaolcntes expte noftris oftendere:quid grxca dočtrina re/
tineret.Ganonem hebraicx ueritatisexcepto o<ftatheuco:que nune in manibus habeo:pueris tuis SC  notariis de
di deicribendum.Septuaginta interpretu edirionem:8£ te habere non dubito:& ante annos plurimos diiigcnnf
fime emendatarftudiofis tradidimouu teftamentu grxcx reddidi audoritati*V t.n.uete^ libro^ fldes de hebras
is uoluminibusexaminandaeftutanouo^grxcifermonisnormam deiideratd5e iabbato c]uxris^utg: lciu-

nandutn fit:SC de euchanflia:an accipiencia quondie*qd' romanx eccleiix SC  bifpania: obferuare prohibentufl
Scripiit qdem& Hippolytus uir diiertifltmusjSScarptim diuerii aučlores in uariis aučloribus ediderc? iedego
illud tebreuiter admonendum puto:traditioneseccleiiaflicasiprxieitim qux fidei non ofliciancita obieruan/
das ut maioribus traditx (imtjnec aiio^ coniuctudincmtalio^ contrario more*fubuerti^tq; utinam omni tem>
pore ieiunare poflemus^d* in adibus apoftolo^ diebu&Pentecoftest^ die dominicojapoft olumPaulu dC  cum
eo credentes fecifle legimuslnec tamenManichxx hxreieos accufandi funt:cum carnalis cibus prxferrinon de
buerit fpiritaluEucharifliam quoqj abfqj condenatione noftri.Sč pungente confdentiademper accipcrc^St pfal
miftam audire dicentemiguflate SC  uideto:quonia iuauis eft dotninus;8C cu eo canerelerudauit cor meumuer.
bum bonu.Ncc hxcdico.‘q dominicis diebus ieiunandum putemiSi contextas,lx,diebus ferias aufera:fed una/

nitentix tibi SC  ibrori tux mifuquatuor ciliciola a
ixi  ualde običuriflimas;quas nuper hiftorica expl
derisitotiens amici dulciflimi recordatusinauigationem quam paruper diftuleras pares.Et quia non eft in bo/
mine uia eius:8^ a domino greffus hominis dirigunturdi forte:quod procul abfinaliquid fuerit impeditnento:q
fo!ut quos charitas iunginterrarum longitudo non feparetf& abientemLucinium noftrumrfemper praefentem

litterarum uiciflitudine ientiamus*

Ad”Marce!Iam icribife fecuiariu occupationtmi xftus SC  humanx mutabilitatis uices deičribcns: ad fcccs
dendu ex urbe5{ relinquendu feculu exhortatibethleem SC  locum ortus dominicimagnis prxconiis enerens.
Mbroilus quo chartastfumptustnotarios miniftrate;ta inumerabiles libros uereAdamatius SC  nofter
s Chaicenterus:cxplicauirin quada epiftola qua ad eundem de Athenis icripierat:refert:nunq ic cibum

Origene prxientedine lectione iumpiifleinunu uenifle iomnutniii unus e fratribus iacris lit ter is perfo
•jHaretrhoc diebus cgillejuel nočlibusut& lečtio oratione fuiciperefcSčoratio lečlionem*Q_uidnos ucntris aia^
liakale unq iecimus^quos fi uel fecunda horaIegentesinueneritoičitamustmanu facie defricantes:contincmus
llomachu:& quaii poit multum labore labimunSč mundialibus r urium negociisoccupamur.prxtcrinitto pra
dia:qbus mens onerata prxmit",pudet dicere frequentia falutandi:qua aut ipfi quotidie ad alios pergimusaut
ad nos uenientes cxteros cxpečlamus.Deinccps itur ad uerbaiiermo teritur.lacerantur ablčntcsmita aliena dc/
ftribit i iSC  mordentes inuicem confumimur ab inuicem.Talis nos cibus occupatiSč dimitrit.Cum uero amici re/
ceflerinuratiocinia fupputamus.Munciraperfonam leonis nobis inducirmunc cura fuperflua in annos pluri/
mos duratura prxcogitat.*nec rccordamur euangelii dicentisfftulte hac node auferentanimam tuam a tcxm%
amem prxparafti1cuius cruntfVeftes non ad uius tantum:fed ad delitias conquiruntur. Vbicucp compenduj
eftmelocior pesicitus fermomuris attentior,$i damnum ut &pe in re familiari accidere foleufuerit nunciatuam

r tusmcerorc

tus mosrorc depnmic tktamm  ad nummu'amiflo obofoscotriftamurmnde cu in  uno homine aior^am diuer>
(a Cit  facieslpropheta dominam deprecat? dicenšidomine in cmitate  tua imagine eo^ di0ipa*dum>n,ad lmagf
nem SC  limiiitudine dei conditi fimusiex uitio noftroperfonas nobis plurimas fuper lndacimus. Et quo in thea
tralibus lca:nis ! unusatq$ idem hiftrio nuncHerculem robuftus oftendicnuncmollis in uenerem frangičTnuc
tremulus imbecilemiita SC  nos:qui fi de mundo no eHemusrodiremutfa mundoitot habemus perlona^ limilitu
dines.'quot pcccata.Q_uaproptcr*quia muka iam uitte Ipatia tranfiuimus flučtuandoiSč nauis noftranunc pro
:ella^ concufla turbinelnunc Ičopulof^illufionibusperforataefticjprimu licet qutedam portus iecreta quali ra

cretum arboris umbra prabebit.Si autunuslipla aeris temperies SC Citata  fubter foliadocu quietis oftendit*
re ager floribus depingitur? St  inter quemlas aurespfalmi dulcius cantabuntur*$i frigus fuerit SC  brumalis nix*.
ligna non emam:& calidius uigilaboiuel dormiam.Certe qd? fcientiamiliustoon algebo.Habcat iibi roma iuos
tumulrusiarena feuiat drcus inlaniatitheatra luxurientIEt quia de noltris diccdumjquotidie matrona^ turba
uifitetur ienatus.Nobis adhasrere domino bonu efbponere in domino deo Ipem noftraml ut cu paupertatem
iftam czIopz regna mutauerinticrumpamus inuocem»C^uid«n«mihi eft in cxlofSt a te quid uolui fuper terra?

cum tanta repcriamus in cadolparua St  caduca (\uxktCe  nos-doleamus in  terra. Yelle ue^ ut ad uijlam SC  adl
-Mariac diuerforium u^niamustPlus.ndaudat unufquilcp qq> poflidet«)quo Icrmonefqua uoce/tibi Ipeluncam
"Saluatoris exponam?<5£ illud prelepe in quo infaptulus uagiitifilentio magis:qinfirmo lermone honorandum
eft. V bi funt lata: porticusVVbi aurata laquteariaf Vbi domus milerorum pcenistJč damnato^ labore ue9ntxC
V bi inftar palatii priuato^ extručlx bafilicadut uile corpulculum hominis prteciofius inambulettSi quafi mu

a magis:& puto lančtior locus eft rupe tarpeialqua: de c^lo liepius fulminatafoftenditur deo difplicere« Eft qui
dem lbi lančta ccclefiatfant trophcea apoftolofji SC  martyipJEft-Chrifti uera confeftioi& apoftolorum prasdiča
ta fidesiSi gentilitate calcatl in fublime quotidie erigitutfuocabulum chriftianum*fed ambitioipotentiatmagni
tudo urbisiuideri St  uidereilalutari SC  lalutaredaudare SC  detrahereJuel audireuiel proloqui:& tantam hominu
frcquentiam uiderea propofito monachoJ^Sč a quiete aliena liint.Aut.n.uidemus ad nos uenientes? SC  filentiui
perdimutfaut fi non uidemus fapcrbfe arguimur Jnterdum ut uifitantibus reddamus uicemlad fuperbas fores
pergimusftnter linguas rodentium miniftrof^poftes ingredimur deauratos JhtChrifti ergo uillamt fupra dixi>
musttuta ruCtickas ett(extra  pfalmos filentium efbquocunq? te uerterislarator ftiuam retinen^alleluia decatat.
Sudanfmeftor plalmis le aduocat;& curua falce attondens uite$uinitor:aliquid dauiticum canit ♦ Hxc  funt in
hac prouincia carminalhas ut uulgo dicitunamatorite cantiones«

4 (| Ad£xuperantium exhortatoria!utabied:a militia feculi ac fprcto connubiosdeo militet.

Nter omnia qu^ mihi (ančti fratris tui Q_uintiliani amicitia: praifliteruntlhoc uel maximum efhcp te
mihi ignotum corporennente fociarunt.C^uis.nmon diligat eum1qui fub paludamento St  habitu mt
Iitari agat opera ^ppheta^V SC exteriore hoiem aliud ^mittente^uincatinteriori hoidfqui formatus eft
an imaginem creatorisf Ynde SC prior ad officium prouoco littera^lSC prarcor ut mihi occafionem tribuas Cx/
pius re(cribcndi;quo deV^tero leribam audacius|ilud aut prudentia: tute breuiter fignificafle iufficiat; ut me/
mineris apoftolic^ (ententiarliunčlus es uxorimc quxras fblutionemtfblutus es ne qua:ras uxorem,i, alligatio^
nemjquae fblutionfcontraria eft.C^ui igitur ieruit officio coiugalituinčlus eft«qui uindrus eft: ieruus eft.C^ui
aut lolutus efhliber efhcum ergoChrifti gaudeas libertate:&: aliud agasjaliqd repromittaslac propemodum in
2 lc3julccti  conftitutus fismon debes ad tollendam tunicam tečla deičenderekiec relpicere poft tergum: nec ara/*
tri iemel arrepti ftiuam dimitterelled fi fieri potefttimitaredoieph;8C a:gyptia: domina palluium derelinquemt
nudus iequaris dominum5aluatorem:qui dicit in euangelio»Nifi quis dimilčrit omnia? Si tulerit crucem fuam
SC  iecutus me fuericnon poteft meus efte diicipulus.Proiice iarcinam feculi:ne qua:ras diuitiasl qua: camelo^

quem euacuare (

re pauperibus & ^

tenuisiSC non debet qu&rere;qd' erogatura eft.Cierte Chriftus pro animi uoluntatel omnia in acceptum refert.
Nemo apoftofus pauperior fuittS: nemo tantum pro domine dereliquit. Yidua illa in euangelio paupercula?
qute duo minuta milit in gasophylatium:cunčtis pr^fertur diuitibuslquia totum qft habuindedin 8C  tu igitur
eroganda non quasras11ed quadita iam tribuciut fortiffimum ty runculum luunvChriftus agnolcatjut Itetus tu
bi de longiffima regione uenienti occurat paterlut ftolam tribuatlut donet annulumsut immoletpro te uitulum
laginatun^.ut expeditum cum lančlofratre^Q_uintiliano?adnoscito faciat nauigare (pullaui amicitiarum fo^
rešili aperuerisnos crebro habebis hofpites.

i  Ad Pra:fidiu diaconu de rone cterei palčhalis pcunčtanfe Ičribife lolutionc dimifTalad coteptu Cxcu\i SC  here
mitica uita hortatUfollicitudines feculi SC  detračlo^t delčribes calunias:ac de naturis qrudam fera^ cdiderens«
I w leronymusPr^lidio fritlalute.Nulla res uetus inqt comicuslta facilis efhqn difflcilis fiadquam inuitusfa
ciast^uod fi ille rcm facilem difficulter fieri inuito aio putauidquid me facere pode a:ftimadin re maxi/

v)

ma:& nultius ungfcd ifcrta doqntia'?Nam his quicuqi uoluctint de laudibus catrci dicercrplcnifo ut aiunt uen.
tis inScnii ftii intcndcrc uclcd5£ cjiicifi cjuasd&m pclagi cilt& pcnctttintcsjuicinsi ablcondcrc littor&fiatini in oratio
nis foribus renidet clamor fo^ratorucj defcriptio:& in modum fonantis aure molliter uerba cadetiaidum de,
fcribunf’ apes:q> fine coitu gcncranciSC generant:qdP tolara concubitu liber.T natos ore leguimarte c5ponunt*&
quadam ratione uitalitaias apiculis:non de tuis in ferunt.Pr sterea Virgilii totusCeorgico^liberCproferti’ in m e
dium.R.ex aduolans agme inducititantoq; ftrepitu diuerta narrant muniaiut militanbus caftrislinterefle te ere
das.Šed cu hxc audieristfiue legcris 1 laudabisoratoris eloqntiam:& ut breuiter fignenr.puta te Q__uintiliani co,
trouerfiam recordari'in qua pauper caufa£tdolens ob interitu apum:nores ab impotetiftimo diuitiduenenatos,
Efto h£ec iocunda fint:5£ aure compofito pede mulceannqd addicof Nunquid ad ecciefia: tacramentaf Nunqd
ad tempus pafcha&u agnus occiditur?€um accindis lubilcarnes cu oftibus deuorant ^Cum tacentc epifcopo:

6iprefbyterisinpl£ebeiuquodamodocultu«:edačti^leuitaloquitJpocetcp q<f penenon didicitC' SC  feftiflimo

prcdicans tepore! toto dehinc annoSuftitiu uocis eius indicitVVides ne q grandia fintflntelligis te difficilia p 0
ftulare?In eodem qppe momentot& pradicanda cofčribereiSi cur itapraaida fint docerejoium difficillimu e,
Natn illud qd /  pene me prasteriitldiuinis magisq humanis uocibusdiftčrendu efhlege PentateucCuinftrumen
tu uetus pcrcurre.Nufq in dei facrificiis njella?nufq cxrx  fiifurmfed lucerna^ lumina:& oleo fotos'uidebis igni
culos.C^uid cauier^de ueteri teftamento?Nouos percurrc libros;hi ut opinordunt euangelia quatuor;apolto,
lo^ ačlus%piftolxdoanni§:Apocalypfis.Nihil praeter iftamungd alicubi aereusTNone m fine euangeln deto/
nantis inter teptem candelabrat& lucernas aureas tpontus reuelat in caelisf' Ad h xc  refpondebisjJč ego a te iccir
co ficri poftulaui s quia tčiui efte difficile:qd? peteba.Breuiter ojs foluit quxftio:& par pari refert fčntetia:& ego
me iccirco facerc debere non putaboiquia rem difficillima poftulaftijattamen necauiando difteralfi coram pa,
rite r fuerimusiaudies uniueria qux ientiatmt fiquid forte nefeimusfin tua aure moriat »Nam qui fcribifimuitos
fumit iudicestalius in alterius Iiuct ac craflat ingeniumtille fi unus iermo defuerit: quafi claudam oratiuncula
diffugiet. Alius fi paululfi fe eloquentis cothurnus extuleritmon pref by teru latrabit efte: fed rhetoreJtacp fi uis
te mihi hoc obligari munerelplacentinas delitias deterejfedareAbraha: habituirelinque natale folum:ipreti%
urbibus ad deferta fecedeiut poftis orare£u£hnftoierit qdem durusf-& mucidus:3£ hordeacius forte panisited
delicatu militem rex non amatHierutalem.C^uae fimila:Sč mellatolcu manducauin fornicatioms arguitkion
q> mali fint cibi:quos paterna indulget clasmentiaded q> mollispradiator ad prima ftatim aciem eocidat?& poft
umbra tblem ferre neqant:poft fudariu galea oneri potius reputetfqua tutamini:^ fi exire cupienti mater obfi,
ftit in limine:loqre ei uerbis domini:mater mea SC  fratres mei hi iunnqui faciunt uoluntatem patris mei:quiin
ceelis eft.Si uernacu!x:cu quibus nutritus esrflere*S£ paterni ruris memoriafipfius quoqj domus anguli:& iecre
ta retinere tc coepcritlin quibus infans uolutatus esdufifti puerfadoleičentulus laiciuiftnrecordare omnes q nuc
accola: heremi iunt cxleftes lllos choroslper eofdem erupifte tramites: iifdem inftitifte ueftigiis:Sč ut longa ora,
tionem compendio breuiemiepiftola quippe libru redolere non deberaut parua aut magna funt:qux ti bi dete
renda fuademusVfiparua non difticile putes parua contenere,fi magnamaiora magis prxmia‘.prxparant :fcd
dicis:^olo prius paternu rus uendere:SC exiguis fumptibus congregatistfiue uiaticu u ix  fternerejfiueinpaupc,
rum ufiis me alimonia prxparare,3č hiccuangclicaaudi fententiam,Si uis perfedrus efte uade uendeoiaqux
habcsrSč da paupenbus:6C ueni 8C  teqre me.Plurcs ia anni funCquo ccEpifti teruire dcojtnensChnftu feqns no
diu feculi fuftfnet onustnec fe patic iffius mundi uinculis alligari{|n potius eft timendilne dum occafio diftri/
buendi patrimonii pr^tendit^du no uis rem maioris prsecii minoris uedereifit impedimetudn ppofito tuo.Bc,
cem aliqd emptu eft numulisorel unu libenter accipiatdu me ad prasliu feftinante nulla: praepediant mora: Mat
thams fedes ad telona:u*audit/eqre mearunquid prius ratiocinia fupputauit^ reuerfus domu fuo^ paftus eft
Iachrymas:pra:dioi u(p ačlione licitainequaq potuit domini fequeftigia nifi mudi te prius onere liberaret; y ille
ditčipulus qui renunciare paretibus ante cupiebat:uoceSaluatorisarguitur«Et certe multu eft intei- cuumcuius
breuis ad domu recurtus ftatim ueturiireprehendit^&: te:qui tanto iam tepore aut no uendis tua: qcF d to  potes
faceretautno facile cotenis:ted uideš multa tibi impedimeto efte ne facias.Cuharc legeris:ad afyluRomuii fii/
giensiSd comcedia: confcendens araiuerberc domini feuientiseludis ecclefia«Totu deferere no poftum. Vereor
ne incurram facrilegiu:fi altaria derelincj*Euoe meus-plus de te exadurus fum:fi ad uita monachi clerici aliqd
dignitatis accedittfi in apoftolico ftans ordin?:quotidie<Chrifti corpus pia pla:bi famulatione diftribuis.Scd co
fidera obtecroltatis efte difficile Iocu Štephani jmpleremelPaulidn angelico ftarc minifterio:^ populos fubia/
centescandenti defuper ueftc'detpicere*Prxciofum eft margaritu fed cito frangit^fradu^i non poteft inftau/
rari.Nauis.quis fit rudis^C folidis confixaclauiskumentes fludus tabulata non lentiantjcito tamen fi periculo/
fe nauigat:perforat:8č licet pleniš uentis lucrofius ad optata perueniatftamen magis fecuratfunt aqux traquil/
h(SC ut apertius loquarfplus te qdem dicis habere mercedis:fi in media urbe cofiftensimonacho^ ui ta uidites:
hxc  funt ucraqux dicis:Ced non ta facile explenf operc^' dido.Vt.n.cacteraprxtermitta qux nos ab aufteno
ri uita retrahuntlillud infera:ad cuius compararionefetia qux diftimulauerim:imo timuerim diccre; intelliges.
Alius barba cxdit xqualiter& hilaritate fmntis nitent/ defuper coma ptcgit.Tu fi paululu ut nos folemus ta/
cere rufticani tapillu ufip ad cutem pertequeris: rifum prabebisoibus.(5_uod fipuila fucrit tunicaieuam pra>
terunrium digiBsdcnoabcris.CauE inSutno (hičtz  fint caligaine crara non cadeant.mfi formoms tuerisdan'
dus efte non poteris. Aliquis inuitat de optimatibus ad prandiu:omnes uotiuis pergunt feriist certe aut eundu

tibi efbaut negandu.Si ierisiaut eifdem cibis uetčeris:aut aliis.Si aliistonuiuarum otfendentur oculi.bi hlačke

ritabftincntia.

\

‘X-

ML Xlc

;. ;V! r'ofc^

11| t«ln,..J l »ll»

Co,

?2S§^

3S
, c
"i**

ntac nu rr  /°S

U?*«S

■Og

*dan ' tt ‘ l S

. ,. .^>«8
." ! c « ^OKcnafta

r 1 ,c °ranipj
qui Lnbicmulrc
‘ *••• um orariuncul

■amctoiefiu,; i u

WWcfolum;lpret,!i
■ ius  fortc panislfe

v 4r tocus arguitlno
K ,4 'rn cocida&po
vupirnti mater ob:
rm pams  mcuqui:
musa/igu/«&lčc
1 'hiuv omncsgni
jslBCutlongaor
ux libide
mu preparanejS
rtncrcliucinpaup
u ide ucndcoiaou
cnjChnflii liqnsn

■ r  Jumoccaliodiiln
, >t j n  npofitotuo^

X cdiammoixMa
j .

i cxx rc liberarct ^ 1
ufilBunctin*®*

J-nutM^atop 0 .^

"*£sr^,

Z Jaif

- iuuw*

***£&/*

SSg,

SSgS

1 vrti 3  rt.-rt

-Nil« 1

f it abilincntia»qj fi irenojueristtuncmiferin prandio comedcris.ad fingulas qua% phialas St  delibuta mellis ui
na»potaberis«Aliusintuu uultucauillabit illeincelTumridebiuhichabitujn.8£imitatoresforfitam iudaro^rno/
ne hic eft inquient filius fabri^None fratres eius St  fbrores apud nos funtfEgo illu memini ante tot ferme annos
illud fecifle turpe:dixifle turpiustalius furem clamabit& mcecchum.leq; fcclerisfmget fuifle participe. Omnia
pariter prandia confonabunt:& in te temulentiu conuiuiu diflolue£Q__uod fi fuillis abftinueris carnibus:& n6
crebro balneas frequentaucris:tunc uere per omnes colunas ‘Manichxi titulus afcribetur.Si uoluerum edulium
refutaueris:8£ tenellas columbasicraftolčp turtures expetenti gutturi durior dominus denegauerisdacrilegii ctu
men affigetur.$tatim<^ aientthi firnt qui creatorem mundi contemnuntnn ufus noftros fada fiint omnia.Audi —
ui domino tefte nonmentior:quendam in fuam gulam dilertumteu merumore cognouiftet efčulentioribus cu
bis abftinere:diceremunqd porcellus ideo fadus eftait togatusin fenatu fententiam diceretfcp uidelicet me ftul
titix condemnaredqui putaretrea qux funt in hominum ufus creatarnon fumcre.Hxc St  iftiufmodi! cu uitam i
urbibus laceret bonam:quid facies frater in mediofeut uitiisraut anathemati colla fubmittcs.i. aut fedaberis q
funtaduerla continentiaejaut fi facere noluerisiiple damnaberisiprartermitto crebras (alutationes:ob{equia ma/
trona^iuariafip! illecebras:quibus etiam rigidiOimi emolliunt animif& fireneo cantu*ad naufragia pertrahum
tur.q? ad (peciolas quafip formas oculus fiepe inuitus abftrahičVq> aures oblečena dida feriuntrnunc illud affir/
mo:q> etiam fi ifta non eliendad comparationem tamen ingentis boniiminora dilerere debueras. Adde q> diaco
nus cs:5č ablceHum tuum ecclcfia: dana non lentient.Helias uixit in heremo: Helifeumpropheta^ lecutus eft
chorus,Pra:curfor domini-Ioannes nutritus in lolitudincrad hoc tantum delčendit ad iordanis iipas:utpopulos
argueret confluentes:& pharifeos intelligeret clericos iudreo^:5C generationes uipereas denotaret,Nuper xgy
pti delerta uidifbdntuitus esangclicam familia,Q_uanti ibiflores funt(q Ipiritalibus gemis prata uernantia^
V id illi lerta:quibus dominus corona^dllc tibi in pečtoreignis ^ftuet.Ula quotidie cogitaUračta:defidera:8č Čp
fi quodam carccre detentusexclam^keu me'qa peregrinatio meaprolongata eft.Et in paradifum mente confce
densitotiens in terra non erisrquotiens terra delpexens.Eadem nobis certefcum his qui habitant per delerta:con
ditio cftdildem infirmitatibus uel uirtutibusfubiacemus.Si te aqua: potus uexat1qti nobiliorestnon dicam uina
nclčiunt!8C carnium ignorant cibos:led infulb tantum IegumindfuflentantTSi balnca^ te lauacra follicitant!q
ti principes ciuitatumtfiue ob culpam propriamlfiue ob inuidiatad infulas deportatilfine praemio futuraq^ mer
cedc-abfip balneis pcrleuerantfNcmo id necelfitate pati non poteft^d 7  pro deo uoluntate pati dctradrat.babc^
bis cellulam:qua 2  te lolum capiatdmo non eris lolus angelica tecum turba uerlabit .Tot lbcii:quot landti. Leges
cuangeliumdabulabif tecum Iefus.Replicabis apoftolosruel prophetas*Nunquid poteris talem aliumtuis fer
monibus habere conlortemf Terra lumus:5č cinis:St  per omnia momenta de noftra lalute lulpenfi:continuo in
puluerem difioluendi:quid retračtamus facere de necelfitate uirtutemfCerte quandoq^ moriendum eft: fterco
ribus plena uitalia«qu^ nos quotidie noftra: comonent uilitatisdn fimilem putredine omne lecum tračtura lunt
corpus.qcito relinquamus mundi anguftias:8č fi forte ob continentiam(qa tamen raro acciditt)dolere ftoma/
chum^ftuare febribus coepenmus:perpetus uitae ianuam morbu putcmus‘plenaq? uičlonam:quia Ičriptura
docente cognolčimusfnullum anta: uita: huius fme;plene bcatum efte dicendu.^uanti in mediis opibus^Sč im
ter infulas confulatusrepentina morte fubtračti funt?NIupcr imperator V alentinianuscu aducrfusSarmatas
quando(p pp Illyrii uaftatione in confiftorio feuus infremeretfe totius gentis excidiu rigidus minaretq langui
ne erupente difcrepuit.^uid loquar de fratre eius!que contra regale faftigiuThracise ignis abforbuitTNecdu
annus cdpletus eft:quo principemGratianu prodenteexercitu fuoante fceda captiuitastdehmc miferabilior op
preftit interitus.Et ut ifta taceaietiam q coi fine perieruntjpoft morte pari cu omnibus coditioe fociant. C^ uod
ne quifq eo^ quide in die iudicifoninimo de monachis comparabit.Sečlemur laltem mulierculaslfexus nos do
ceatfinfirmior.^uanta: diuitiis pariter St  nobilitate pollentestnolo.n.uocabula dicere ne adulari uidear^reliV
čtis faculatibus:pignoribufij conteptistid fačtu facile iudicaucruntfqdP t»proprio putafti more difticilefld de
c^rei carminddilče.f llud tibi de uariis floribučlumen exorna.Efto St  ipfe apis Delborami&oriam imitare:Ba^
rach tecuŠilara perlequat r ’ :St  liberatoilarel iudicu carmen ingemincs^Ghrifti mellaxoponas.Si fic lampade
prxpares:fponfo ueniente non dormiestled cubiculu regis intrabis.Plura cu dicere uellem:5C te meču tali exhor
tatione retinereifubito nundatu eft afellos efte condudosiqui me roma ulcp pertraherent.ltacp iuuitus*.placen>
tiam te remitto.Felicani cu fuos a ferpente filios occilbsjmortuos inueniut;lugent:8č fe St  fua latera percutiucSi
fanguine cxcuflo ad corpora mortuo^tfic reuiuifcunt.Aqla quando lenuerit grauantur ipfius penx St  oculncp
r itqi fbnte;& erigitpenasj& colligitin fecaIorem!8č fic oculi eius fanantun& in fonte feter mergittSC itaad iuue
tute redit.Phcenix auis eft in indialSč per qngentos annos de libano implet fe armatibus:& fic: nidificat. Et indi/
cat facerdotiHeliopolitandmcnfeFamenoth aut Farmuthlmplet aram facerdos farmentisf&: ibi cofcr t Phoe
nix aromata:& eledrum arx imponit.Et primo folis ortu Phoenix quidem mouetpennasifolis uero calore a c/
cendič eledrumjSC fic exurunf aromatalSč ipfaPhoeni^incendif .Graftino die de cinere gignitur uermis:fecm
do pennas afferntertio ad antiquam redit na turami fic ad fua locareuertitur.Anguis quando fenuerit:perdit
afpedum.Et fi uoluerit redire ad iuuentutem:ieiunat quadraginta diebuslut Iaxetur pellis eius i St  fic anguftu
foramen inquiritfut dum nititur exire indejpellem fenedutis dimittat.Golubcr ad bibendum ueniens: in aqua
uenenum deponitlneeum uenenum aqua concretumk)cddat.Nudum hominem timetiueftitum perfequitur:
caput tamen fuum cxlatrquando percutituftubi fcitelTdmortem fuam:Serpensquidem fi femel calamo percu

tiatunmoritur^fin uero iterum percutiatunconfirmat" 1  :lrumali tempore infirmior effici£& a foricibus deuinci

P lii cxliii

V

I

tur.lgitur atite hycmen circaic colligit fegetesait illis efeam prmbcat.Vipcrm p er os coitum faciu t mafculi mor/
tem contemnuntifed fcem ina in ipfo coiturfiue magna dulcedine exagitata:fiue futuri prmfeies pcriculidum ab
forbet femenlcaput mafculi excidit:8i fic eum occidit.Sed cum conceperit:uifcera illius ablpfis quos conceperit
comeduntur;Si fic matrem occidunt.Formicm qum nil portantmonrapiunt onera eai^:qum portantjfed cum de
pofaerinttriricumtdiuiduntgranattimentesaie fi fueritpluuia florefeant. Vulpes fi diu efuritiuolutat fe in pub
ucreiSi fingit le mortuamjergo uolatilia ueniuntjSi dum uoluntillam comedere comeduntur«Vulpeculacum
Icporibus ludiuSi fic illos occidit.Panther pardo fimilis eft: 3 i eft uarii coloris:8i mitis.Si feturatus merfetribus
diebus dormit.Poft tertium diem Iauat fe:& clamat;8i fic odorem fiiauem emittit:Si conuocat omnes feras:qu£
odore ducuntunEt eft omnibus feris amicusrpraster draconcm SC  afpidemfTeftudo marina qum eft grandis ut
infufa:dum emergit dc altotoftendit {e in ipfo mari tanq petramjnec fe mouet inde quoadufep homines nauesli
gent:& cum hme lenferit trahit le in altumtfed cu efiirierit aperit os ;8C  bonum odorem reddmad quem pifecs ca:
teri colliguntur Perdix aliena oua calefacinfuratis fuis.fed cu creuerint in nido pulil euolant:6C ad parentes fuos
redeunttmentitum parentem omittentes«Perdiccs fibi infidiant ,Si fi afferant illos ad filuam:qui eoshabentaio
cem emittunt abfeonfirSi fic ca:teri ueniunttSi retibus capiunturtplus pedibus qpcnnis fugiunt aucupantes. Et
fi ad hoc fuerint:ur capiantunfimilem fibi colore lapidem qumruncSi ibi fe fupinos ponunt, Vultur cu cceperit
oua edere:primum de terra Indiae Euftochium fumit:Si eft tanq nux*8i intus habet aliquid qdf mouetur:5i fo r
tiurn rcddit.Si hoc fibi apponit:8i multos quidcm facit foetusmnus uero rcmanet.Myrmicolcon abanteleo:rc/
tro formicatde duabus feris nafeiturrefca uero ipius in primis eft lac matris.i.formicm:nutritur.n.mater legumb
ne tanq formicarfub ea conditione quam nofti.o quotienfeuq3 hanc epiftolam legeris totiens te feias:quod pol/
licitus esjefle uen turam*

(  Beati Heronymi prefbiteri ad ruftinum prefbyterum cuius ad orientem gratulatur aduentumtcui uita uit/
tutefip Bonofi quondam contubcrnalis fui defcribit.qui feculo contempto ad heremum uolauerat t  ubiplura
de laudibus heremi SC  u itm contemplatium ponuntur:

Lusdeum tribuere q rogač:S£ ea fiepe concedere:qum nec oculus uiditmec aurfs audiuitrnec in cof hois
afcendcrunttlicet ex fecroa: minifterio uoluminu ante cognouerimttamen in caufe propria nunepro/
bauiRuffincchariflime*Ego.n.qui audaci fieri fetiš uoto credebatfi uiciftitudinelittera^imagine no/
oisprmfentim metiremunaudio te Aegypti feereta penetrare:monachoru inuifere choros \SC  cazleftem in tenis
circuire femilia.O fi mihi nune dominus lefet&Chriftus uel Philippi ad Eunuchu:uel Abacuch ad Daniele traf
latione repente concedcretxj ego nune tua arčtis ftringere colla complexibus*q illud os qd' meču uel errauitali
quandotuel fapuit:impreflis figere labiis, Ve^ quia non ta te fic ad me uenimq ad te fic ire non mereonSi inua*
lidu etia cu fenu eftieorpufeulu crebri fregere morbiihas mei uicarias: 5 i tibi obuias mitto<qum te copula amoris
incxumad me u fep perducanr.Prima inopinati gaudii ab Heliodoro fratre mihi eft nuciata fčelicitašino črede/
bam ccrtu:qd' ccrtu efle cupieba:pra:fertim cu Si ille ab alio fe audifte diceret:Si rei nouitas fide fermonis au kv
ret.Rurium fufpenfem uoto nutate menteqdaAlexandrinus monachus:qui ad aegyptios confeftoresrSiuolu/
tate iam martyres:pio plaebis fuerat trafmiflus obfeqo:manifeftus ad credulitate nunciiaučtor impuleraufetc/
or SC  in hodmea labaffe fententiam«Nam cu SC  patriam tua ignoraretSi nomemin eo ramen plus uidebat aficr>
re:q? eadem afiercbat;qum iam alius indicauerauTande plenu Si ueritatis pondus-erupit.Ruffinu.n.nitria^ efle
Si ad beatum pcrrexifte Macchariutcrebra comeantiu multitudo referebat.Hic uero tota credulitatis frena la/
xaui«8i tuc uere a:grorum efle me doluiiSi nifi me attenuati corporis uires quadam compede prapcdiflentmcc
medim feruor mftatismec nauigantibus femper incertu maretpia feftinationegradienti:ualuifletobfiftere.Cre/
das mihi fratennon fic tcmpcftareiačtatus portum nautaprofpcčlatrnon fic fitientia imbres arua defiderant:
non ficcuruo aflidens littorc anxia filium mater expedtat«poftq me a tuo latere fubitus turbo conuulfit:poflq
glutino charitatis hmrentem impia d/ftraxit auulfio*

Tune mihi camulcusfeipra caput aftitit imber.

Tune maria undiq3:8i undiq^ cmlu.Tande in incerto peregrmationis erranti:cu me Thracia Pontus atqj Bitby/
nia totuq3 Gallatim Si Cappadocim iter:8i feruido Cilicum terra ftegiflet mftu:Syria mihi uelut fidiflnnus nau>
frago portus occurrit.ubi ego qcgd morbo^ efle poterat expertus:ex duobus oculis unu perdidi. Innocentium
♦n.patre aim mem repetinus febriu ardor abftraxit*nunc uno Si toto mihi chariflimo lumine Euagrio noflro fru
orrcui ego femper infirmus quidead labore cumulus accefli.Erat nobifeu SC  Helias fenefti Melanii femulus:qui
puritate mo^ macula feruitutis abluerat:8i hic needu obdudtam refeidit cicatricem.Vcm qui de dormientibus
contriftari apoftoli uoce ptohibemur:8i nimia uis mceroris la:to fuperueniente nuncio teperata eft: indicamus
hme tibčut fi nefeis difeas:fi ante cognouifti pariter gaudeamus.Bonofus tuus imo meus Si ut uerius dicam no/
fteriichalampra:fegata lacob fbmnianteia feandinportatcruce fuatnec dc craftino cogitatmecpoft tergu re(p i
cit.feminatin lachrymismt in gaudio metat.Si fecramentoMoyfi ferpentein heremo fulpendit♦ Gmdant huic
ueritati-tamgrmco qromanoftflo mendaciisfičtamiracula»Eccepucr honeftis fmculi nobifeu artibus inftitu/
tus:cui opes affatimxlignitas apprime inter mquales eratrcontepta matre:iororibus:Si chariflimo fibi germano
infulam pelago circufenante naufiagarcui afpermcautes SC  nuda fexa Si felitudo terrori cfl:quafi qdam nouus
paradifi colonus incedit.Nullus ibi agricoIa^:nullus monachč^necparuulus quidcm quem nofti Onefinus:
quo uelut fratre in ofeulo fruebatlin tanta uaftitate adbmret lateri comes.folus ibi imo iam Chrifto comitante
non folustuidetgloriam dei:quam etiam apoftolinifi in deferto non uiderant.Non quidem cofpicit turritas uv

bes; fed in noua: ciuftatfs cenfu dedit nomen fuumthorrent facco membra deformi.fed fic melius obuiamChrB
fto^rapietur in nubibus.Nulla euripo^ amoenitateperfruiturjfed de latere domini aqua uita: bibit.Proponant:
tibi ante oculos amice dulciffimejSč in pra^fentia rei totus animo ac mete conuertere tuc poteris laudare uido/
riam:cu laborem pradianrisagnoueris.Totam circa infulam fremit infanu mare:& furiofis motibus illifum fčo/
puliš a:quor*reclamat.Nullo tetragramine uiretmullis uernans campus denfatur umbraculis.abrupta: rupes
quafi quedam horroris carcerem claudunt Jlle fecurus:intrepidus:& totus de apoftolo armatus; nune deum au
dir dum diuina relegitfnunc cu deo loquitf cu dominu rogaKSč fortafle ad exemplu Ioannis aliquid uidetrdum
in iniula comoraf.Q_uas nune diaboiu nedere credis trichasčquas pararearbitraris infidiasS' Forfita antiquae
fraudis memor farnefuadere tentabitifed iam illi refponfiim eftmo in folo pane uiuit honio.Opcs forfita gloria
q? proponettfed dicet? ill«qui cupiunt diuites fiermneidunt in mufcipulas SC  tetationes.Et mihi gloriatio omnis
ittChrillo eft.Feffa mebra ieiuniis morbo grauante concutietjfed apoftoli repercutieč eoloqo, quando.n.inffr/
moritunc fortior fum.& uirtus in infirmitateperficič ♦Minabit r>  mortemtfed audiet:Cupio difloluisSč eecu Chri
fto Jgnita iacula uibrabitrfed excipient? fčuto fidefEt ne multa replicemlimpugnabit fathanas.fed tutabit Chri
fius.Gratias tibi domine Iefu;q> in die tuo habeo;qui pro me te poffit rogare.Scis ipfefitibi.n.patent pedora fin
gulo^:qui cordis arcana rimarisJcjui tanta: beftiae aluo inclufum propheta in profundo uides^ut ego SC  illepa/
riter a tenera infantia ad florente ufcp adoleuerimus astatelut iidem nos nutricu finusaidem amplexus fouerint
baiulo^K dum pofl: romana ff udia adirem femibarbaras ripas;eode cibo pari frueremur hofpitio; ut ego pri/
mus coeperim uelie te colcre.Mcmento cjftfhuc bellatore tuum meču quonda fuifle tyrone* habeo promiflum
maieflatis tua::Q^ui docuerit SC  no feceritjminimus uocabit in regno cadoi^.(^ui aut docuerit & fecerit:maxi
mus uocabit? in regno cado^JFruat ille uirtutis corona^C ob quotidiana martyria ftolatus agnu fequat; .Mul/
tas.n.fimt manfiones apud patraSč ftella a ftella differt in elaritate.Mihi concede ut inter fando^ caput poffim
leuare calcanealut cu ego uoluerimalleprofecerit.mihi ignolcas;qaimpIere no potui^lli tribuas praemiuqcPme
ret.Plura fortafle q epiftolte breuitas patiebat longo fermoneprotraxerim?qa mihi femper accidere confue/
uit:quando aliqd de Bonofi noflri laude dicendu eif.Sed ut ad illud redeammnde difcefleratobfecro teme ami/
cu qui diu quasrittmuix inuenituridifficile feruatunpariter cu oculis mens amittatliilgeat quilibet auro:& po/
paticis ferculis corufca ex farcinis metalla radientšCharitas non poteft coparari. Diledio prsecium non habet«
Amicitia qux definere potefbuera nunq fuit.ValeinChrifto.

Paulinus 8C  Therafia ad Sebaftianu heremi cultore;cuius uitam Helia: 8č Helifeo ac filiis cSparat propheta
rum^SC miniflerium laudatMonachi fratrisulli uidum miniftratis»8č utrorucj? orationu fuffragium poflulat«

dus eft dominus deus Ifrael qui elegit tadC  aflumpfit in uas eledionis fua^ 8C  fegregauit ab utero ma
tris antiqu^;Sč dedit tibi penas coluba^ut ab huius feculi drepitu procul auolans diceres:ecce uoaui
fugiestSč manfi in folitudine;quafi folitudo no tua finquae no deferta efl:fed feereta 8i  ab huius mundi tenebris
defolataja dei lumine frequenteF :5C  a dacmomis furentibusfugiat"’ ;atq? ab angelis gaudenti bu^excolat ♦ Ipfe do
minus deus nofter donauit nobisilicet longo interuallo diftantibus appropinquare tibi in diledione per odore
bonu notitia: tua:;qua per fratre in domino chariffimu Vidore accepimus.qui nobis & opus propofiti tui:6č fe
cretu tabernaculi nunciauit;quia uete^ fando^t ftrenuus armulatorfuper torrente tibi gratiflimu ficut illi quo
dam filii propheta^ Helifeo duce fuper k>rdane pacifica manfione 8C  fpiritalia caftra pofiiifles:& diaconusti^
bi frater BenedidusSareptcna: illius Sunamitibis obfeqo miniftraret. Beatus illetcui madauit dominus ficut
uni uolatiliu caelifut te ficut Helia ad torrente feereto fedente:panibus pietatis pa(čeret,*8£ ad cellula tua affiduis
fiiper hac miniftratione ueftigiis uelut ad arcam Noe fiudife^ pii germinis ramum afferenscoluba reuolaret.
Benedidi uos a domino;qui facit unius moriš habitare in domo;5č qui germanitatis uinculu duplicauit intio/
bkquos in ecclcfia: utero fratres fecitjSč fub una fide uaris diftinxit officiismt fub diuerfo munere alter alte^t pa
fceretis.Tn illu (piritalibus armis ieiunans SC  orans iuuares;6č illein te ctelefffa fibi bona fereretidu carnalia tibi
alimeta fuppeditafno indigenti qde peuntis cfča: fumptu;qa fames tua iufticia SC  regnu dei efurinfed tamen ide

(britrtč¥intnsrfbfrritrtiV fnrispftSrtivitivz  nnrHp nmnriKpftjnfn afir fVifrrmatideo uiuentC Iicet

in te fragilitati feruiat cibis modicis;8č ipfe ieiunio^ tuoRi abundantia faginet"’ldeo.n.dixit no in folo pane uiuit
homojfed SC  in omni uerbo dei;qa ut infirmioris fuflantite noftra: ratione ne efuriret habuinperinde SC  čarni pa
ne ipfe creator oftendit.Sed ne corporis cura mx  prajponeremus:quaz uerbo dei pafčitunno in folo pane uidu
hominis coftitutu docuit!que etfi aia: cura no quxrat:tamen corporis natura depofciuldco benedidus jllercul
ad opes mx  proficit neceffitas coditionis tua:.qa adhuc homo:8C ifto uifibili pane pafcendus es tSC  fi interiusaeter
no illo pane fatureris.Non.n.proficeret fpiritalis uirtusmifi fubeflet carnalis infirmitastnec eflet potens fideliu
miniftratiolnifi materia miniftrandi pkruc^ inopia fraterna pracberet. Vnde SC  apoftolus ait; in fando copem
fatione futura cu ecclefiam dei ad confolatione iftius benedidionis hortat:& dicit abundantia uefira fit ad illO'
tu  inopiafei ut illo^ abundantiaucftra: inopia: fupplementu fiatJadhuc audio dicere in utro^ ueftru diueria
Ioannis SC  domini forma confiftitJoannis in deferto uox clamantis;8č domini in teplo docentis. SC  unus ueltru
in feruitute minifterii uocatus cfljalter in monachi libertatetfed utriq? in unu dei regnu SC  gloriam conuocati.čC
ambo liberi:quia ambo fub gratia.Sč ambo ferunquiambo fub lege fidei.amboliberi a peccatojambo lerui iu/
fticbtiSl  ambo in ieiuniis domino diem fapitis;6C ambo in epulis finesritatis domino gratias agitis: qui dat el/


eam uiua efurientibus ueram uitam. Vnus ueftru audiuit ut dicat introibo ad altare dei: ad deum qui ktificat
iuuentutem mea.Et alter ab eodcm propheta didicit dicet esfingulariter ego fum:donec tranfeam* Ergo qui a  fi c
elecfti eftis.*& dilečli dominotut alter alterius onera portetis,& charitate perfečta qua inuicem uos pafcitisffuftj,
netis:inftruitis:locupletatis:adimplctis legemChriftitorate pro nobis,conferite ualidas orationum manustut fu
peretis multitudincm peccato^ noftroi^Ob hocm.mifericors & miferator dominus peccatoribus fuis fančfoii-
notitia charitate^ procurat:& donatrut etiam in excufabiles reospraspotens aduocatio meritis danationis abfol
uat,Maneatis in regno domini;qd' intra uos fecit efle per inhabitatem in uobis arabonem fpiritus fančtum qu 0
clamatfs Abba patenBencdičli domino filiipietatis SC  pacis SC  luminis«

Militem horta&ut rcličta farculi militia plena diferiminis aeterno regi incipiat militaresperenc pr^mium fu,
fepturusmcc eum aut auri cupiditasrnec flos retardet aetatis:quae tanq fenum funt occafura.
s  T fi ignotus tibi fim faciesiam tamen de corde cognoui:qa filius meus in domino chariflimus Vičlor re

c ferens mihi religiofam uita ttiamsfecit ut te quis abfente cognofčerem:3č ficut conforte futu^ in Chri/

fto diligere incipere.Rctulit.n.mihi quo SC  in militia fkcularitin qua adhuc tu tenerissfbcius & fecutor
contubernii tui fueriuVnde magis prasfumpfi fčribere ad teper ipfum.Spo etenim te ex eadem uia ad uiano/
ftram efle uentu^*quadoquide ift u de tuis fociis ad nos praemififti:que pro pignore tuo ecclefia tenetiut te poft
eum capiattNihihn.eft benedičte filitqcf poflitaut debeat praeferri ei qui eft uerus dominus SC  uerus pateti&iV

tf> ''IH M ♦'0/0*1 It P 114 rt rt /O* Aa  rt a  4* J a  iaa ,~x a  1 1 A  a a*> a* a* a*. a  U4 a -MA* i. Q T  rt/l rti* a • /rt- A  AA d —1_'

iivAum LirtiniviuiiirtiivM--* liuiua uvvuu uviui/ V((uia jiucu aiiU/iMaiLv uiui

tias deo preferre debcmus:qa feriptu eft.Praterit huius mundi figurah qui hunc mundu dilexerint:cu ipfo SC
penbuntideo ipfe dominus in euagelio contefta£& dicit*Q_ui amat patrem aut matre plus q mesno eft me di
gnus*8č qui non accipit cruce fua:& fequit me no poteft meus efle difcipulus,De diuitiis aut foculi huius:quas
perda pro fummo bono SC  neceflario amplečlunt :SC  diliguntuta dicit,Q^uia non proderunt thefauri inigssu/
fticia aut eripit a mocte«Et itajt  per propheta dicitur«Exterminati funt oes:qui exaltati fuerantauro SC  argento.
Jn euangelio quoq} clamatratq 3  pradanat diuites fasculidicens.Vc uobis qui faturati eftis:quia efurietisiVcuo/
bis qui ridetis nunqquia lugebitis SC  flebitis.Noli ergo diutius diligere hunc mundu neq? militia eiusčquia fecu
du feripturae aučloritatem inimicus dei eft;quicucp eft amicus fkculi^8£qui militat gladiotmortis minifter eft,
^_ui autfiiu uel alienum fanguine funditshic recipiet fruclu ftipendio^. Aut.n*exitu mortis tenebit reussaut
crimine{qa necefle eft ut miles in bellonn quo tamen non ta pro ie q pro alio dimicatlaut fua mortem uičtus in/
ueniatsaut mortis caulam uičlor acquirat.qa uičtor efle non poterittfi eftiiior (anguinis ante non fueritJdeo du
cit  dominus.Non poteftis duobus dominis ieruire.Sed qa uni deo (eruiedu eftsfacile puto pofle dilcerniscuipo
tius feruiri debeatdeo an mamonassChrifto anCa:fari:cu ipfe Cacfar Chrifti feruus ftudeat eflemt aliqua^ gen/
tiu rex efle mereatO Necp.n,quicuqj rex terrenus totius terra: dominus eft«Ghriftus aut totius mundi rex efl:qa
oia per ipfum fačla (unt:& fine ipio fačlu eft nihiliSC ipfe eft rex regu: & dominus dominantiu#ipfe in terrisaii
mariVin abyflis oia qu^ uult facit»Nunc igit feqmur:huic militemustcui coniunčlus nunc| difiungit'’miles;qui
militantibus fibi gloria uita: aternaihonore regni caeleftis;8C diuitias hareditatis fi ix:5C  diuina cognitionis co/
fortiu perenelargit^Scriptu eft aut*qui pecunia diliginnon iuftificabit^ ,&C  qui terrenas poflefliones cocupifčic
in illis ficut feriptu eft impIanabitf.Na in ecclcfiaftico per Salomone loquit diuina fapientia.quia multu ditati’
funt in auri caufa;& fačla eft in facie illius perditio ipfo^.Lignu inquit oftenfionis eius eft au^s SC deiicitillos  q
fečlant illud;Ied non ois nifi imprudens difperiet in illo«qua ob re fuge ab illo filfificut a facie ferpentis:credens
Chrifto:qui in euagelio teftat oibusrhoibus.quia non in abundantia cuiufq uita eft ex his qua poflidet* Sed te
forfita atatis tua fiducia:& ftipes dignitatu uel diuitia^ augmenta follicitant.Velut dicassadhuc iuuenis fum:

in tepore licet ut paruper milite;& uxore ducaš& filios habea:5č poftea deo feruia«Ad hac tibi refpondet non
eg°:fed dominussejui loquitf in prophetis SC  apoftolis fuis«& propheta dicinne tardaueris conuerti ad dominu:
nec differes de die in dlesne fiibito ueniat ira llliusJn euangelio aut quo ardore properandu fit ad conuerfione
oftendkAd diebus aut loanmVufij ad hodiernu die uim patif regnu calo^:8č qui uim faciunrapiut illud.Ta/
hs uioletia grata eft;qua nemine cocutitinullius dantfcomittitMn hac rapina manus tuas uerte:qua crime non
habet & cofert falute.Et qd tibi militariu ftipendio^ curatioesicu inuidia uiolentia curaref cu forfitan pro tua


P z:  i- -  wuuncnauna quaao tanctis mis m regno mo regnare . * r - — 6 ——-

in iliis quos confortes regni caleftis aflumpferit.Scriptu eft,n.6č regnum dei cu fančlis forc.SC  ipfos fančlos efle
regnu m dei*Q^uod propitio deo cu conuerfus fueris:5č legendo cognofces:5č credendo intelliges.De atatis au
tem noreprimo qs audeatoloriarif Admonet diuina fčriptura dicenstOis caro fenu eft: SC ois claritas eius ut
nos fenisaruit fcenum;<Sč nos decidinSermo aut domini manet in aternu.Ideo prophetanlla potius in quipus
aterna corporis rediuiui gloria poft refurrečtionem poflit manere defiderans clamat:q amabilia funt taberna/
la tua domine uirtutumsconcupifcit SC deficit  anima meain atrio domini:# de uinculis coniugalibus 8Ccxte<
m  temporalium re^ tam fpinofisjg inanibus curisapoftolusan quoChnftus loquitur:admonet ne in longum
huiusfaculi tempusirrita uota mittamusi SC cognofcerenosiubet;quiatempus brcuiatumcft:&dicit:Rch

quum efttut qui habent uxores tanq non habentes fint:& qui flent tanjnon flentcsiK qui gaudent tančj no gau
dentes:& qui emunt tanq non poffidentes:& qui utrnit? hoc mundo tang non utentes * Q_uod cu dicittoftendit
liberos non debere implicari;quandoquide liberari foadeat impeditosJii ergo iam forfita alligatus es uxori:no^
liq rere fblutione«Q_uod fi adhuc liber es ab uxore;noli qrere implicatione«Non.n«apoftolus propter coniugii
condenatione hoc dicit'quandoquide huius fbederis religione magnoChrifti & ecclefiaz facramcnto comparat:
led propter inftante neceffitate bonu efle afterens hoicm lic eflc.'queadmodu ipfč erat« Volo inquit uos fine lolli
citudine cflefhoc eft utnihil prazter deu di  falutem noftratogitemus.Na uxor di  filii gg di  ipfa dimittimusrno«-
bis pignora data funt« Vnde ide apoftolus ait.C^uia tribulatione carnis habebuntfqa neceflitudinis noftraz car
ncs gto cariores nobis fantitanto magis nos difčruciat 8i  fatigant«Na uxore accepta primu optant filiiT& fi non
fufcipmnt ,,  ifterilftas luget ; »fi ! fijfcipiunt:orbitas timet'’♦ Acproinde nung in carnalibus affcčhombus ita reqefčit
afus:ut cruciatu careatidum neceffitudines fuas aut bonas amat cu amittendi metu:aut malas odit cum amittedi
uoto»In utrocp miferiis fuftinendis;femper obnoxius«Mifer eft»n«q uxore bonam pcrdiumiferior qui mala pofi
fidct«Inter hazc accidentia fatis fcelicior eft:g utrucp non noui t«$imiliter di  de filiist fazpiffimc.n. funt miferrimi
parcntes:uel qui amabiles habennqbus orbantfuel qui tales habenttut non habentibus inuidere cogant. Audi
ergo fili mi di inclina aure tuam mihif& dirupe oia uincula tuaxjuazcuq 3  in hoc fazculo te implicatu tenent.Co/
muta in melius militiaiut azterno regi incipias militare.Etnunc ut audio qui adiutor Si  tutator es ciuiumdias co —•
mesChriftitdeinde in hac milina foletis in uotis habere hancofficii promotioem: utprote&ores efficiamini«$i
autem deo te probauerisdpfum deu incipies habere protedorem.Vide ad qualem militia teiuito collegamiut
qcf hominum efle optasdhoc tibi deus fit^quem fi coeperis fequi!& in eius comitiua incceperis militare*. finis mu
litise tuše erit regnum non terraz di  temporisifed azternitatis di  cazli.

Epiftola beatiHieronymi de teftamentoGeruntifimonet quafda uirgines deo dicatas a patre Geruntio in te
ftamento exhazredatas:quaz cu fororibus in teftamentaria caufa ipfum arbit^ delegerantlut repudiatamq>pter v
Chriftum patris hazreditate non reqranncu fuerint fepultce cuChriftofdicens duplex cfle fepulchrumiunu quo
corpus conditurfaliud quo uetus homo cum ačtibus fuisrfpoliatus exuitur«

L  “^ fAndi mei fenfus affedu uobis uaco:& fi interim loco fegregorfha di  uidere uos mihi uideor di  audirej

tam me occupatu habet ueftra diledio«C^ uod fi uos in inuice faciatisitum illud impoflibile per čarne
poflibile redait? ex fpiritu:ut fiat duo^ hominu corpus unu.Nam ut probe etia ueftra mecum uigilare
coIIoquiaiaccipite qd de h^reditatejqcF fuggefiiftis cogitanti akius uideat^:quonia me etia in carnaliu arbitru p
fpiritalia dclegiflis^poflem quide dicere qs me conftituit iudicem aut diuifbre inter uos;fi non ad infideles pro^
ceflifiet iffa fententia.Iud^o^«n«incredulitas hac domini refponfione repcutit:non feriGI la ipfi aliquando iu^
dazi in ipfoMovfe uifitatione illa domini no uidentes7qua azgyptiu fratris liberator occiderat« feqntiq 5  die fratre
difcordias rixafq^ uolens fedardaufi funtdicere:Q^uis te conibtuitprincipe aut iudice fuper nos^Ac ^pinde fuo
illis dominus ore refpondit:quo ampliusronfutarcnt^:fi ^derent falfo fe qrere:que fpreuiflent: dicente ipfo:Si
credidilletisMoyfi:credetis utiq 5  6t  mihnSed quonia di  ego uefler fumjSi uos uere fcio cjfifle iudiciu eius q Ae^
gyptiu gaudenter occidit:& cu aduerfario du in uia efhsrmittatis cito cofoederare cocordiaiapud iud^os fibi fua
fentcntia relinquemus fup ipfos:qui ea ^ptulere uiuente«Nos humilibus de domini lenitatc dicemus:|Nobis da
tu eft fcire myderiu,ac pinde ut ad exordium diuerticuli reuertamunherazditate illam uobis arbitror contencn
damlnec aliqd a iudice fazculi-poftulandu«Q_po«n«nobis illos licet adirerqui etia fuo iudicio nefčiuc ueritatem^
Quadoquide Pilatusexipfb^ curia:ficloquat r>  a dominum*Qpuid eftueritasr'Nempehiciudex erattSčnego
cia caufa lep litigantiu libripendac iuflici^tanto flatuto iure fbluebat.Et quid hic ualebat facerdfi no nouerat ue
ritatefGcrte euangelilda: adeo iuflu fuiflePilatu comemorantrut inoceute mallet abfoluere q puniref 6C  tamen
ueritate quafi difcere cupiat,inquirit«Na ueritatis ignoratidinterrogationis eft ačlio.^uid ergo dicemusflna
ne fine dubio mortaliu curasISC uniforme mundialiu rei^prodidit falfitate«lbiq? iudicia uera no eftejubi fint me
titanegociaifeq 3  in rebus carentibus ueritatezcarere uero iudicio iudicat,(^uid«n«quafi noftru apud illa tribu/
nalia repetemusffi referibente apoftolo nihil intulimus in huc munduaie^nec auferre quid poftumusf Si»n.ni
hil intulimus in hunc mundu ueniendoiSč nihil auferre poterimus abeudotfalfo aliquid noft^r hic efle dicimusf
ubi nobis totuspene mudusalienus eft«De quo nobis quid iudex fkculi tribuer poterit:fi nihil natura donauitf
Q^uid Pilatus ueritatis interrogator potius q prolatorf quid inq nifiBarabam^ue ideo iudazi deo cseli pr^fe/
runcquia ad iudicem fieculi conuolaruntln quo uticp perfidus populus no reftfed reatu accepit«Sed hazc deiu
dicio fint ditftaSnon de negocio.Csetcip quod ad caufam pertinettnon folu moneotfed obteftonut fiGeruntium
proChrifto offendiftisnn ea offenfione duretis.^ ui«n«perfeuerauerit ufqj in finem:hic faluus erit.Nam fi cau
faoffenfionis eftGhriftusfamplexandu eftipii patris elogiumo dolendu«Ne recedamus a Chriftotcui n5 illa ex
hscredatio recomedattficut feriptum eft«Beati eftis cum perfecuti uos fuerint: di  maledixerint nomini ueftro ut
neq propter filium hominis: gaudete in illa die 8i  exultate‘ecce merces ueftra multa eft in calo. Hanc mercede
offenfio illa prouiditteuius pcenitet ueritatis.C^uod fi uocataz ad dominumin imagine leuita^ fpiritalibus gla
diis corporeos occidiftis affedusfquem patrem defideratisr 1  Vnus eft«n«pater nofter qui in cazlis eftiac proinde
dominus hazreditas noftra.In Chrifto.n.poftidendum eft;quod cu Chrifto eft poflidendum. Ne reuertamini
ad mortuumiqui fequimini uiuentemimortui inquit fepelianfmortuos fuos« Ac fi iampridem dixiftis: pater no
nouimus te:ut teftamentum domini feruaretisfquid adhuc repudiati patris quazritis teftamentumi' Hic efHlle
gladius:qai a domino per terrasfpatrem a filio feparaturustimmiftus eft»Hoc e uere circuncidere natura;qd iu

dxi  forma non ueritatc cuftodiunt:& circuncidere cultro petrinoiPetra aut erafeChriftusIs utic^ui dixit:$iq S
amaucrit patrem aut matrem fuper mdnon eft mc dignuš.Hoc uos gladiotiitentes illos imitare leuitasVo ante,
riore homine profečtoris noftri caftra currentes;obuios affe&us pro domini amore iugularef& iuxta legifl a t 0 ,
ris imperiu?pcrtran(eunte primu uirtutu exercete cu redituTuidelicet ut prteterita tran(euntes:nec feculi mira bi
libus inlmente^ubi primu ad eu qui nos mifit in mundu cu fcemorali gladio redeamusjrefiftentes nobisKretr o ~
rantefip nos propinquu:proximu:fratreq^:ne pcr hos elongetf noftra peregrinatio perimamus!& hteca porta fa
damus ad portam.finecu in porta oculi fratrem fuero per(ecutus:porta fortafte auris obfideat:& per aliam por
tam prtEtcrmiftmoccurrat.Ha; fiquide funtportaz aia: noftra::per quas ad illam feculi blandimenta delcendut
SC  per quas (en(us carnis introcunttper quas nifi late ftrage fačla uiam uirtutibus quadam impietate fecerimus * 1
nunq ad regem uerac pietatisperuenire potcrimus.C^uod ubi pro noftra deuotioe fueritis utilitcr exccuradfta/
tim uobis ab ipfixMoy (e tališ facfti laudatore dicet?timpleftis hodie manus domino.Hoc eft feculum!qui uobis
conditione carnalis fubftantfe propinquus efb& proximos occidentes ačtus ueftroskjui manus fumjimpleftis
dominolcu illis practcr q dominus impera&io annuiftis.$icAbraha domino dextera fuam dum parricidiu face
re no recufanimplcuitfcjui filii fundum illa deo armat*oblitus eft;& in pracepti refpiciens maicflate: at roritate
operationfeno dignatus eft retratftare Jmplent nacp manus dominolcu domini occupant impenisrcu domini
tradita: uoluntaulnd hominis incipiut efifoled dei^uando no affečtui carnis obreperant:(ed diuinte (eruiutiufi
fionnSic Iudith ob libertate ciuiu uel (alutem:(e fub (pecie fornicationis impleuit deo:&Tinermis armaturni ui
ru mulier occidit.Sic uos domino plena: carnis affečtibus triumphatisinon qratis refugam:qui a uobis etia fi re
curreret:foretoccidendus.Remittitepalliu;tunicam detrahenti.Pecunia cotp  cu ipfis fitininteritu: qui Chrifto
pecuniam pra:tulerut.Exeuntes (emel dc(bdomaJcunčlarelinquamus incendiis« Videt Loth uxorisexemplu
ira domimlquaj in iram quia re(pexittipcurrit«Noluit uobifcu ueruntius in cadeftibus habere partemf cur uos
parte ex cenfil eius dcfideratis in terrisfC^uod fi ille ueftra gloriofa tantopere conteplmcur non uos illius in ho
nora contenitisfFerte oro uos patienter fidei notastligmata chriftianazecclefia: paupertate.Ferte inq in pudico
ru elogiatuirginitatis haredes.V ifitatas uos efle cognofcite!& tanta ui fitatione clarificatasme partem cum infi/
delibus habeatis.Mundus ifte uos cum ueftro domino no agnouitlfi de feculo cftetis:fa:culum uos amaret,Sfc/
gesfeculisafiliisfuistributanon polčunt.Tndomibusregum;quimollibusueftiuntur«2Eebedeus Iacobum SC
loanncmnon (equitur»$initeGeruntium in nauicularemanerecum retibusldummodo cum apoftolisiChrifti
iaceatis in pečlore« Ve diuitibusrquoniam receperunt conlolationem fua. Vobis autem filice in futuro conlola/
tio ueftra debeturiuobis exhaeredatio illa futuro Imeditatis in cadeftibus fecitaugmentumluobis (ua mundus
ip(e fub duxitjubi uos non luas efte cognouitdmo diris diues ardoribusLasaro infmu patris Abraha: recubcn/
te'torquet r>  . Et quid mia: fi pauperculus SC  peregrinus in terra quidem aliena (epulchrum emit Abraham a fi/
liisHethV© ueritaslnequeomaemperardqui exclame»Q altitudo:(apientiae 8C  Icientia: dei,Sepulch^ fi bi patri
archa peregrinusJemin^uid eft (epulchrumfLocus eft quietis‘!ubi iuxta mundi rationcmdcfunčtoR.' corpo/
racollocantur«|aera ergo intelligentiallocum fibi requietionis pater Abraham fide fua 8 č contemptupecunia:
comparauit«Iftud fibi (epulchrundSi Paulinus nofter nuper ipfe diuitiis cum fua matrefamilias comparaurnq
a conucrlatione fieculi morientesKa mundialibus operibus iam quie(cunt:dicente apoftolo.Mortuim.eftis,* 81  ui
ta ueftta abfčondita eft cum-Chrifto in deo*Et iterum^Si autem mortui fiimus cumGhrifto; credimus quia fi/
mul uiuemuscum ip(o«hoceftillud duplex (epuIchrumlexterioris hominis 8C  interioris'quics una.Nam fi ho/
mo ex duabus fubftantiis conftatlmerito 8C  (epulchfp duplex habere debebinut cum alterutra (ubftantia in fua
naturam diftociata remeaueridrequies utriqj non defit:quoniam cum ex corpore 8£  anima homo fitrtamen n ec
aia fine corpore homo dici potlnec corpus fine anima homo eft:cu tamen aia &C  corpus fit homo.$ed ubi hoc no
men qd ex duobus nomini bus fuis proprie tertium duo^ comixtione pcrficitudeoru diifidio fuerit uacuatum:
fiia fingulis Ioca ad requiem recenfenf!quoniam utrucj uiuit:& morit utruq^.Nam ficut prteter hanc uita alia
uita eft beatoiplita pr^ter hanc mortem mors eft alia:impioip»$ed inter hanc uitam & mortem^atq? illam uitam
SC  mortem intereft hoc:q> ifta: natura: (untullae (unt merito^datcp ita duplex fepulchip natura dcbctur:& meri/
tis«Hoc fepirich^ fibi duplex patrefamilias ifti de quibus locuti fumus prouideruntfqui (enatumrhonoresidiui
tias:relinqucndo mortui illis uidebanturjquibusnati efte uidentufetiam dum uiuunt mortui »Ecceunum fe r
pulchrumlin quo conuerlatio ueteris hominisscum crepundiis fua: nobilitatis abfconditusdllud crit aliudicum
ipfum corpus quod natura lege caducum cfbdiftolutum reucrtetur in terramide qua (criptum cft»terra es;8t  in
terram ibišianima tamemin refrigerio requie(čente»Nam qui duplex fibi (epulchrum uolucrit comparareiha/
bebit forfitan iuxta conditionem natur^rubi corpus mortale condatunquando habebit iuxta meriti legem ubi
anima rcquie fcat.Q^uod quidem ita conftitutum eft:ut mors ifta:qua: per diflolutionem anima: gcncraturf 8C
corporisimedia fit:5č duarum uitarum«Bis enim hominem necefteeft morfiSC bisci uita debetur« Nam & bea/
tus Paulus duas breuiter uitas defignauitdiccndo^Pietas autem ad omnia ualetf permiftionem habens uitauEt
eius quas nune eft 8C  futurao.Et beatus Ioannes in apocalypfi»duas mortes oftendit dicendo *In eos mors (ecun/
da?non habet poteftatem*Sccundam enim dixitquia eft 8C  prim a« (ed illud nobis magna rationc tractanduni.

SC diligenticircunfpcčtioncprouidendum eft:ananteiftam mortem:qua:(eparationeut dixi anima:corponf
9  generaturimori feculo huic anathcmatizatistfrpotcft dici omnibus eius uoluptatibus:qua: nobis cxtra line/
am uitalis fubftantfe mundi copiis (uggeruntur m ali m us: an poft naturalem interitumt qui animam corpuf|,
difcernitamde 8i  interitus diciturtcp interipfa eatlac medium {c  inter duas fubftantias qus hominem fui comu

1

•I

Vaj 4 -.

^nob2?i

- -N

■ 1  ;  ’ ‘;
*atn

F

:to

J

01

lf?

■-rti ln 1 ”^ ,

k**' ,>fiC

[J,

^dSUj'

r ta* r

TH
"¥^1

i«2N

JL^S,-

. r^ftiafirc
^^hnfto

‘ F^mlcuruos
»>o ucn illiusinho
cnrm 'jmpud 1 c 0
" Y  P^oimiii
^niuosam.irnlt/
niukut-focobuniSt
um apolloli^Chnfti
rm futuroconfob
'■•••-'Prslujrmindus
• \br.i/u* rrcubav
n;/ Abraham a fi/
■■ muhn hbipatti
fccorpo/

trmptupccuniae} I
as comparaui©|
o;tuwn.cftis:&iii
. tniimusquiali/
:j.N.im!iho/

, uUhntu infita
•nolintamcnncc
„Vd ubi hotno

?  | u tnt ujaiatu®

xt  lun«-' uiij^
••jcvpil^uio®

” t.vfunamfc'

Jcncal**®

"Sf<.

‘ sart^r

:

**zZM

*Ltt*r£
'*£, c *<

gatione faciebarmtemum illum gradum pcrfečfo 2  liibftantiaz fublaturus immergat* quoniam qui hic mor/
tuus fuerm mudi uoluptanbus non utendo:& corporis ftimulos obterendc&onfepultus efle uidetur cum cbri
fto:& li colepultus uticp in lepulchrolfine quo efle non poteffcfepultura.Huic Si  mors alia communis illa debe
mr:quaz animam a uinculis corporis foluit Si  Iiberaccui corporis xqux  fuum lepulchr um 8C  fua fepukura de
betur.His duabus mortibuspoftgeminum lepulchruntfbeara illa Si  ppetua uita fuccediu(£sererum qui totum
mundum hic Iucrifecerit ambiendo:rapiendo;quoniam hic fačta carnis mortificare contcmpfit*poft lftam na
turalem mortem quam tranfire non poflumusidicitur merito uno Si  fimplici fepulchro efle conditusiuel po/
tius efle commendatus:& fecundam mortem mifer incurrit:quse plena eft Si  dolorum seternitat&& lachryrna/
rum ppctuitatc.Hazc funt itaq; duo fcpulchrafquaz fibi Si  Paulinus uir fingularis ad imagine patnarch^ follfl
citiflimus!requifiuit<anum ubi Si  ueterem hominem cum ačlibus fuis fpoliatus occulerefl Si  licet necdum cor
pus depofuifleccarnalia no haberet in carnelaliud ubi corpore ipfo cum uenerit dominus cofringere rerra eius
expolito animam collocet in quiete:ut fidei tune pater ille hazc filiisf cotemptu ut diximus pecumaz coparauit:
in quo diues cum paupere no potuit recubare.Huc omnes peregrinos mudi:huc egentcslhuc etia exheredatos
pChriftoJfazcularibus recipiet teftamentis^deom nec ueftigium habuit in hac terra¥quonia nemo qui eum (e
queretutfinuentus efl.Atnune uos filix  confidit$quaz ex eo ueftigiumAbrahaz cftis;exquo de terra no efle cce
piftis.Oblequium uoluntati patris ueflnlcuius corruptelse obfecuta: non eflis :  qui uobis a filiisHeth fepul/
chrum emitlquod fibi Si  cazteris fuis uoluit compararcrapud quos uticp mortuaz eftislquando cum eis id quod
uiuiin mundopoflederinfc’nontenetis«(£ratiafq^ilii femper agiteiqui uos hocfecitueftigiumnonhabercjut
ibi cumdLasaro finumaAbrahaz haberetis * Poflideat ergo ille pecuniamJ uos fepulebrum »ilie imagines elča/
rumtuos requiem prophetarum.

Videad hunc tračtatumptinentealiam epiftolaiacHulianudepignoribus iln quaillum deamiflis liberis
onfolatur ad cotemptum mudi^-Chrifli militia cohortat '’tqux  habeturprima inter funebres epiftolaslubi
melius cadit*Q^uonia pofl pr^cepta qmaxime conducit iandoru uiro^ exempla pponere^uibus icligiofa
mens ad imitationem uirtutis feruentius exciteturfideopofl fiiperioresepiflolas de mundicontemptu Si  he/
remi Iaudibus»pra:cipui heremi cul tor is Pauli primi heremitaz uitaia beato4flieronymo confcripta-iubiicitur«
VitaPauli primi heremit^pr^cipui heremi cultoris.

i Ntcr multos fepe tračlatu eft;a quo potiflimum monacho^ heremus habitari ccepta fit.(^_uidam,n
altiusrepetentesia beato-Helia 8čIoanndiampfere principiu^ uo^ Sc Helias plus nobis uidetur fui{/
fe q monachusi& Joannes ante pphetare ccepifl&cj natus eftfad qua opinione'uulgusomnec6fcntitAliiafle>
runt Antonium huius ^politi fuifle caputiq<$  ex parte ueru eft.Nonm.tam ip(e ante oes fuit:q ab eo oium im
citata funtfludia.Amarus uero Si  Macchariusdiičipuli Antoniu quo^ (uperior magiflri corpus fepeliuitfetsa
nune afflrmantPauIum quedamPhebeu principeiftius rei fui(Tejqtf nci tam nonnne q opmione nos quocp
coprobamus.Nonulli Si  ha ic 8i  alia ^put uolutas tulit iačlitanttiubterraneo fpecu crinitum calcaneotenus ho/
mine fuiflei& multa quazp(equiociofumefl::incredibilia fingetes, (^uo^qaimpudesmendaciufuitinecre^
fellenda qdem fentetia uidet" .fgitur qa deAntonio tam grarco q romano ftifo dihgenter traditum eft ipauca
de Pauli principio SC  fine icribere dilpofuilmagis quia res omifla erat:q fretus ingenio.<^ uo aut in medla teta
te uixerit:Sč quasa lathana ptulerit infidiasmulli hoium copertu habef .SubDecio SžA/ alerianopfecutoribusV
quo tpcCornelius.P.omaz Si  Cyprianus Carthagine foelici cruore danati funt: multas apud £gyptu Si  thebai
dam ecclefiastempcftas feua populata eft. Votum tunoChriftianis erat^pdChriiti nominegladio pcuti.
hoftis callidug tarda ad morte iupplicia coquirens:aias cupiebat iugulare no corporal^ utipfe q ab eo paflus
eftCyprianus aifuoletibus morimo permittebatur occidi^uius ut crudelitas notior fiat^duo memoria: caufa;
exempla fubiecimus.Per ieuerante igitur in fide martyre^8C inter eculeosiaminaftp uičtorem-iuflit melle pum
g ifSC  fub ardetiflimo Ible Iigatis manibus pofl: tergtr.relupinan(fiiUt ut mufca§z aculeis cederet: q ignitas larta^
gines antea fuperaflet,Alium in iuuenili seta te florentemfin amceniflimos hortulosrprazcepit abduci. Ibiq; iter
filiacandentiaK rubentes rofasku leuiiuxta murmure aqua^ ferpet riuus:& molit fibillo arborum folia uen/'
tus conftringeretf fupextručtum plumis leeflum re(upinan:8c ne fe inde poflet excuterc1b!andis fčrtoi^ ncxi/
buSirredtum refinqui* ^_uo cu recedentibus cunčtisiad eum meretrix ipeciofa uenifletJccepit delicatis con/
ftringerecolIacomplexibusi6Cquoddičluquocp (celusefbmanibus attrečtare uirilialut corpore inlibidine
concjtatotfe uičlrix impudica fuperiaceret.^uid ageret milesChrifti:6č quo le uerteretinelčiebat. quem tor^
menta no uicerancfuperabat uoIuptas:Tandde cazlitus inlpiratuspr^cifam linguam morfu ofeulantis fe facie
expuitiac fic libidinis lenlum fuccidenszdoloris magnitudo occupauit. Per idem ergo tempus quo talia gere/
bantnr apud inferiore thabaidatu forore iam uiro traditatpoft morte ambo^z paretu in hazreditate locupleti
Paulus relicflus e anosz circiter.xviilitteris tam grazcistq *gyptiacis apprime eruditustmaluetitanimfcdeu uab

mse{nonc6muniolanguinism6(ped:ascucfl:aexaltodeusabfcelerereuocauit: Ad hazc inflabat crudelitastq
pietatem uideba^imitari^ct' ubi prudentiflimus adolelčens intellexit!ad motiu deferta cofugicns‘.du finem p
lecutionis pra:flo!aret7neceflitate in uolutate conuertittac paulatim ^grediesfrui lufq 3  fubfsftcnsiatcjj hoc ide
fiepius fadesitadem repperit laxolum montcm«ad cuius radices haud ^pcul eratgrandis fpelunchaajuse hpv
declaudebatunquoremoto\ircft cupiditas hominu occulta cognolčereiauidius explorans%iaducrtitintus

cxlvi

grandeueftibulum:q<? aptodcfup cx\o  patulis diffufaramis uetus palma contexerat:fontcm lucidiiTimum
oftendensrcuiusriuum tantumodoforis erumpcnteftatim modicoforamine eade qua* aquas genueratiterra
forbebat.firant praztcreap exefum motemthaud pauca habitaculabn qbus erant fcabrasiam incudcs SC  malici:
^bus pecuniže olim fignataz uifebantur.Huc locum azgyptio^ litteraz ferunt furtiuaz moneta: oftcinam fuifTe
ea tepeftate qua CleopatrazAntonius iudus e.Igituradamatojqua(i qcf a deo fibi offerrctun ! habitaculo T ocm
ibidem in orationibus SC  (blitudinežduxit aztate.€ibum SC  ueftimetnm efipalma prazbebat^jd' ne cuiimpofli,
bile uideaturllefum teftor 8C  fandos angeloseiusa ea heremi parte quaz iuxta Syriam iaracenis iugituruidiffe
me monachoside qbus unus triginta per anos claufus^hordeaceo pane’& lutulenta aqua uixit.Alter in cifterna
ueteri qua gentili fermone 5y ri cubam uocant:qncg caricis per fingulos dies fuftentabat?.Hazc igitur incredi/
bilia effe  uidebunt? iis:q no crediderint:quia oia poflibilia funt credetibus« Sed ut ad id redcatrminde digreflus
fumtcu iam centu tredecim annos beatus Paulus uitam cazlefteageret in tenis}# nonagenarius i alia folitudi/
ne Antonius moraret'’:ut ipie aTTcrere folebatlhazc in mente eius cogitatio incidinnullum ultra le perfedu mo/
nachum in heremo cofedifle. At illi per node qefceti reuelatu efleiic alium ulterias multo Ce  melioreiad qaem
uifendum^deberet pficifci.Ilico erupcnte lucducnerabilis fenex infirmos artus baculo regente fuftentas:coepit
irc uellc:quo nefciebat.Ht iam media dies coquete iam fole defup feruebadf nec tame accepto itiner abducebatf
dicens.(Eredo in deum meumicp leruu que mihi ^pmifinoftendet.Nec plura hiscofpicit homine equo mixtut
cui opinio poetaru cetaurotoocabulum indidit(quo uifcffalutaris impreflione (igni armat fronte:# heus tu in
quit!quaiiam in parte hic feruus dei habitat? At tile barbaru nefcio qd frendens}# frangens potius uerba q p/
Ioques: inter horrentia omfeti^ blandu quaefiuiteIoquiu f #cu dexteraz ptenfionemanus cupituindicatiter!
SC  fic patetes campos uolucri tranfmittens fuga:ex oculis mirantis euanuit.Verifhazc utrum diabolus ad ter t
rendu eum fitnu Iauerinan ut folet heremus monftruofo^ animalium fera^iftam quoq? gignat beftiatincertu
habemus. Stupens itaq? Antonius:# de eo qcF uiderat (ecum reuoluestulterius pgreditur:nec moraVnter Ta/
xofam couallem nogrande homuculum uidettaducis naribusironte cornibus afpatatcuius extrema pars cot
poris i capra^i pedes definebat.Et hoc Antonius fpedacnloTcutum fidei SC  loricatn fpeibonus pradiator arrb
puit.Nibilominus memoratu ammal.palma^ firudus eidem ad uiaticu quafi pacis obfides ferebat,Q_uo co/
gnitagreflum prsefTit Antonius:# qfiiam eOet interrogansthoc ab eorefponfum accepitrMortalis ego fum SC
unus ex accolis heremi quos uario delufa errore gentilitas' faunos fatyrofq; SC  incubos uocas colitflegatioe fun
gor gregis rneitprazcamur ut g  nobis comune deum depreceristque p falute mudi olim uenifle cognouimusi
SC  in umuerfam terra.exiit Tonus eius.Talia eo loquetelongazuus uiator ubcrtim faciem Iachrymis rigabat:qs
magnitudine lazticiaziindices effudurat,(Saudebat quippe dejChrifti gloriatSč de interitu fatbanatlfimulcp ad/
miransfqj eius poflet intelligere fermone:& baculo humum pcuties aiebattVe tibi alexandria:quaz p deo por
teta ueneraris .Ve tibi ciuitas meretrixnn qua totius orbis daemoniacofluxere.^uid nune didura csCBeftiz
Chriflu loquuturi8d tu pdeoportenta ueneraris.Necdum uerba copleuerat:& quafi penigero uolatu petul/
cum aial aufugit.Hoc ne cuiq ob ineredulitate ferupulu moueatifub rege Coftatino-uniuerfo mundo teftede
fenditur.Na alcxandriam iftiufmodi homo uiuus pdudusmagnu populo fpedaculum prasbuiti&poftea ca
dauer exanime ne calore azftatis diffiparefjfale ifufum antiochiam ut ab imperatore uideretutfallatum e.Sed
ut ^pofitum (equar Antonius cepta regionc pgcbatifera^ tantum ueftigia intuens SC  heremi latam uaftitate.
<^_uid ageret:quo uerteret gradu nefciebatSam altera effluxerat diesireftabat unum ut deierifeaChrifto no
pofle cofideret.Pernox lecundas in oratione exegit tenebrasf8č dubia adhuc Iuce ,pcul intue? hpamfnis  ardo
ribus anheiantead radicem montis'irruperefquam fecutus oculis^ iuxta fpclucam cum fera abiidet  acccdens
intro coepit afpiccre{nihil curiofitate proficiente’tenebris arcentibus uifumiVe^ut leriptura a it perfeda dile
dio fbras mittit timoreifurpenfogradu SC  anhelitu teperato callidusexpIorator ingreilusfacpaulatim progre
diens facpiu(q? iubfiftensifonu aure captabat.Tande per cxcx  nodis horrorem procul lumen intuitusrdu au i'
dius properatoffenib qede Iapidem in ftrepitu concitauitjpoft cuius ionirum beatus Paulus oftium quod pa/
tebat occludens;iera obfirmauit.Tunc uero Antonius pro foribus corruens ; uiqj ad fextam SC  eo amplius bora
aditum prcccabafjdicens^ui Tim unde cur uenerim nofti.Scio me non mereri conipedum tuum uiderertame
nifi uidero non rccedam*qui bcflrias rccipisihominem cur repellisTqua:fiui SC  inuenii pulfo ut aperiatur«quod
fi non impetrolhic moriar ante poftes tuos:ccrte fepelies meum cadauer.

Taliaperftabat memorans:fixuf<^ manebat.

Ad quem refponfumtpaucis ita reddidit herčs.

Nemo fic petit ut minet: inemo cu lachrymis iniuria uel caluniam facit:& minaris fi non recipiaicu morfturus
aduenerisfepelia tc.SicarridesPaulus^patefecitingreiTum.C^uoaptbdui mutuos rnifccntf ample^us^pprns
fe falutauere nominibusigratte domintfin coe referunt^.Et fecudu ofculifrefidensPaulus cu Antonioma

exorfus eft.En que tato labore qfifh v putridis fenedute mebris operiticulta caniciesren uideš hominem pul uc -
rem mox'futu^^eru qa charitas oia fuftinetfnarra mihi qfo quo fe habeat humanu genus;an iantigs urbibus
noua teda cofurgattquo mudus regat'’ impeno;an fupfint aliquiiqui dcemonum errore rapiant. Inter has > er '
mocinationes^onTpiciutialitem corruuin ramo arboris confcdifle:qui inde Ieuiter fubuoIabat.& integrum pa
nemiante ora mirantiu depofuit.Pon: cuius abfce{Tum7eiaiquitPauIus:dominus nobis pradiu mifit.uere p 1LlS
uere mifericors.$exagmta iam anni funt quo accipio dimidii Temper panis fragmentu i ucrum; ad aducn tu m
tuumilitibusfuisduplicauitannonajgiturdominogratia^adionecelebrata^Tuper uitrei marginem i on ^ s

' • ^ H)

^ -.j.>h

-o

•«« 2 »

z******

™" : *<

r°"usuriba5.

"P^KJtS

, ««bolBUd te/

‘ ■ It bcOiinnccjtii

** raoraSnterla^
rx  trema parscot
prakatorani;
rrthar.C^uoco/
^rtalis rgofumSC
crlirjcgatiocfun
llrcognouimus!
rynu$ngaba»j!
in.r.fimulcpad/
;qu.r ( pdcopoi
:tura cs:'Befltz
d  uolatu pctul;

e,Sed

ardo


mori

iiorf

/ Inrcf

in wreP illS ’
■Srtiil ' 1 - 11  >

*iik

uterq? confedit.Hic uero qs frangeret panem oborta contentidpene d/ern duxitad uefperum.Paulus morečo^
gebat hofpitmAntonius mrerefellebat statis.Tandecofilium Fuit inter illoslut apprehefo paneeregionerdu
ad fequi{q 3  nititurpars fua remaneretin manibus«E)ehicpaufuIunaiaquac cocauismanibus ^pnoorein fonteli
bauerunt!& imolantes deo facrificium Iaudistnodem tranfegere in uigiliis(cucp lam eflet terra: redditus dies:
beatus Paulus adAntonium fic locutus efhOlim te frater i iftis regionibus habitate fčieba«oIim coferuum me/
um mihi ^pmiferat deus’fed ga dormitionis tepus aduenit?5t qd? femp cupiebam diftolunSč eecuChriftofpa✓
do curfu (upeft mihi corona iufticiaKtu mifluses a domino!g humo corpufculu meum tegasnmo terra: terra
reddas.HisAntonius auditisfflens 8C  gemens ne fe defereretiatep ut comitem tališ itineris acciperetrprsecabatf.
Et iiletfao debes inot qua:rere?qua: tua funefed quse aIiena,Expedit tibi farcina carnis abieda*agnum (eq. Sed
SC cxtetis  cxpedit Fratribusiut tuo adhuc inftruant? exemp!o,(^uam obreqfb pergetnifi moleftu?cft?& pal/
liu qcf nbiAthanafius epifcopus deditl ad inuoluendum corpus meunvdefer.Hoc aut beatus Paulus rogauit.
non q> magnopere curarenutrum tedu putrefčeret cadauer raut nudu; quippe q tati temporis fpatio cotextis
palmam foliis ueftiebaturlfed ut a (e recedentčmceror fua: mortis leuaretur»Stupefadus ergo Antoniusfg? de
Athanafio 8C  pallio eius audierauquafiChriftu inPaulo etiam uiderer:& in pedore eius deum ueneranstultra
refpondere nihil aufus e;fed cu filentio Iachrymans! ofeulatis eius oculisrniambufc^’ad monafteriu qcF poftea
a faracenis occupatu efferegrediebatur ,Neq? uero greflus feqbatur aiumt fed quis corpusTane ieiuniičferff
ani fregerantjtame ato uincebat a:tatem(tande fatigatus 8C  anhelus?ad habitacuiu fuum cofedo itinere p uenit
Cul cuduo difcipuli qui Ionga:uo uiatori miniftrare confueuerant occurrillent dicenteslubi tandiu moratus es
patcrfRefpodit ille?& ait^ue mi hi peccatoriijui falfi monachi nome fero» Vidi Heliamuidi Ioane i  deferto: 8C
uere uidiPaulu in paradiTo:8č ficorecompreflomanu uerberans pedus:excelIuIapaHium ( ptuIit.Roganti/
bufg? difcipulis?ut plenius gdnam rei eflet exponerettait(tempus tacendiiK tepus roqndi.Tunc egrefliis fora sf
& nihil quide cibi fumesiper uiam qua uenerat regreflus efttillum fitiesjillum uidere deiiderans: illu oculisac
mete amp!edens(timebat.n«quod euenitfne abfente feChrifto debitum (andus fpirituiredderet.Cucp iam d 'v
es alia illuxiflet!8č trium hora^ fpatio uiam remeauifletruidit inter angelo^ chorostinter ^ppheta^ 8C  apofte/
!o^ populos^niueo candore pauiu Fulgetem in fublime afčendere^ ftatim in faciem fua ^pcidensifabulu capp
ti fuperiaciebacplorans atg? eiulanstcur mePaule dimittis?(Cur in falutatus abis^Tam tarde notustta cito reče
dis.Referebat poftea beatus Antoniustata fe uelocitate qcF reliquu erat uiae cucurrifTerut iftar auis puolaftet«
l«ecrknerito!na itrogreftus fpeluca uidit genibus coplicatis ereda ceruice:extefxfq? manibus i  altujcorpus cxa/
nime, A c prim um SC  ipfe uiuere eum credespariter orabatrPoftg uero nulla ut folebat Fufpiria prscatis audi
uittin flebife ofčulum rues1tellexi trep etia cadauer fandi dominitcui oia uiuuttofFicio geftus praecaba^* Igitut
obuoluto&^Iato foras corporehpnnosguocp 8C  pfalmos de Chriftiana traditione decatanscotriftabarAn/
toniusfgj farculu quo terram Foderenno haberetjfluduafgj uario mentis žeftu!8č fecu multa reputans dicebat:
ft ad monafteriureuertarfqdriduanu iter eftjfi hic maneatnihil ultra proficia.Moriar crgo:ut dignu eftj& iux
ta bellatore tuuChrifte ruenstextremu alitu Fundam,Talia co aio uo!ente!ecce duo Ieones ex interioris here/
mi parte currentesruolantibusquaFi per colla iubis Ferebant".(^uibus afpedis exhorruitirurFufq; adeu reFe/
rens mente qfi colubas uideretimanFit intrepidus.Et illi quide diredo curfu ad cadauer beati Fenis fubftiterut;
adulatibufq 3  caudis circa eius pedes accubuerejFremitu ingenti rugientesfprorfus ut intelligeret eosplangere'
quomo poterant^einde haud procuf coeperut humu pedious fčalperefarenacp cartatim egerentesjunius ho/
minis capace locu foderutjac ftatim quafi mercede pro opere poftuiantestu motu auriu ceruice reieda ad An
toniu perrexerunt:manus eiuspedefcp lingentes. At ille aiaduertitbenedidione eos a fe prazcari uiec mora in
laudationeChriftiefFufuslgj muta quocj aialia deum efle Fentirentait.Dominefinecuius nutu nec Foliu arbo
ris defluitrnec unus pafleru ad terra caditida illis ficut tu fčis;8i manu annuens ut abirent imperauit ♦ Cucj illi
recefliftentffandi corporis onere Feniles curuauit humerostSC depofito eo in Foflam defuper humu congregas;
tumuluex more compofuit.Poftgaute alia dies illuxit:nequidpius h^res ex inteftati bonis non poftideret:
tunica eius fibi uendicauitgua in fportaru modumde palma: foliis contexerar,Ac fic ad monafterium reuerfus
difeipulis cunda ex ordine replicauit:diebufqj fblenibus pafčhae uel pentecoften femper Pauli tunica ueftitus
eftXibet in fine opufculi eos interrogare1qui Fua patrimonia ignorant:qui domos marmoribus ueltiunt!qui
uno filo uilla^ inFuunt pr*dia:huic feni nudo?quid unq deFuit^Vos gema bibitistille concauis naturac mani/
bus fatifTeciu Vos in tunicis au^ texitisfiIle nec uiliflimum quidem indumentum habuit mancipii ueftri* Sed
econtrario illi pauperculo paradifus patettuos auratos gehena FufcipietJlIe ueftemChrifti licet nudus tamen
Feruauiduos ueftiti fericis:indumentunrChrifti perdidiftis.Paulus uiliflimo puluere coopertus iacettrefurre/
durus iu gloriamluos operofa faxis (epulehra pramunticum ueftris opibus arfurostParcite qu*fo uostpar/
cite faltem diuitiis qs amatis.Cur SC  mortuos ueftros auratis obuoluitis ueftibus.^Cur ambitiio ueftrainter Iu
dus lachrymafq? non ceftat?An cadauera diuitiumnifi in Ferico putrefccre nefciunt^Obfecro quicu<^ hxc  le^
gis:utHieronymi peccatoris meminerisrcui Fi dominusoptionemdaretimulto magis eligeret tunicam Pauli
cum meritis eius?q regnu m purpuram cum poenis fuis.

Tradatus nonus tertice partis principalisEpiftoIa^ beati Hieronymide uitatftatu: SC  regula monacbo^.

Epiftola beatiHieronymi ad Paulinum^hortatoria ad conuerfatioem monafticam£č ftudium fčriptura^*

Argumentum in eandem«

! Audatus a Paulino Hieronymus pp aetatem 81  fando^ locoip incolatu^uti uq? reFel lit? dicens fapiam

vA' V *<•

in faDrcntia canos cxi(lcreaiecHietofolymis comorariiled HierofoIymis Pande Sipie couer,
non incamisHcd P uao c5mendat qui (a . cu i 0 diuiti if q!  calcatisnudam cruce nudus filtrat infecutus

Bi(raadeeMeroWyinam accederetubi ex toro otbe cocurritunfed magis lolitudine petercut uetua moachus
cefeaturte audores ac duces eius propofiti infequat?i:quos a ueteri teftameto repetitos enumeranDehinc illu
- j -1  • r„ ( . u j 0  iniplicitus teneatffrnonet freqntiam & falutationes atq; couiuia fugcreruilioribuscibis parcius
nf/ifrr^nenter kgere  & oraretaflentione fugcrelpauperibus crogareidi ipefationem ahena: recufare pecuniaz?
K  l  fimplidtate colub^iferpetis aftutiamiSC in erogando moderationeferuarejncc quicqeffliclerc,Come>
dat libellum panazgvticum i  quem pro Theodofio principe fcripfcratiefterens gcnus doquu,bortatur illum
facris fermonibus condiat fcientiamifcripturarum fcientiam ab eo qui habetclauemDauidcenfens efic qu*/
rendamv8C inde occafione fufcepta:de quibufdam tradatoribus 8i  conam fcriptis cdifleritallum dicens ad api,
ccm peruenturumJiiingenio & eloquentia$fcientia8č ftudium acceflerintfcripturarum*

$  0 ualis aute 8C  cuius fanditatis fuerir ifte Paulinus:q poftea fuitnolana: epifcopus urbisbeatusGrcgorius
libra dialogo^ oftenditiqui etia aliqua (iti ingenii monumeta reliquit:ficut Gennadius teftatur libro uirorum

iII|j!lMm.^xquocxcetptum eflAbfai^tunm^uraenmni^u.^dm U | ta .5j a dcclfuiiiquedacpahaIamiuui

ta&ofolatoriii libclld lup morteChriftianiiK baprizari mfantitfpeChrifhana umtufc ad Seueru plu/
railolasJad Theodofiu iperatore ante epilčopatii paii 2 gyricu :cu (up uiftoria tyrano$£fco maximc cp fidc
81  orone,plus q armis uiceritrfecit 8C  facrameto^ & hymno^tad forore quoq] epi^ o as mUitas e coteptu mu
di dcditiSč de diuerfis caufis difputationes diuem&radlatus cdidit^ricipuus tame oium opuloaloru cius e\u
ber de pcenitetiaSC de laude generalisoium martyrum.CIaruit teporibus Honoru & Valenuanmo folum ob/
leruatione 8£  (anditate uitaciled 8C  pcenitentia aduerfum daemones. C° la *

i| Onushomode bonocordisthe(auro,pferteatquaebona(unt«8čexfi:udibusar orcogno ci ur» ri

b l  nos uirtutibus tuis!& paruos magnus extollisiultimacp parte conuiuii occupasiut patrifFamillias ludi/
1 \cio:i3uebaris«Q uid.ndn nobisaut quantulum efttut dod*uocis rnereamur praxomuml<«t,lIo ore
^orelig^fiflimusprincepsdefenditurhumilesmodiciq 5 laudemur^Noliig^urfrater chariffimeannorum

MMIJVIV v*^7 "“"p --- ” w  ” *

Noliincj fide penfare teporibusfnec me iccirco melioreputes: q> prior inGhrifti exercitu cceperim militare«
Paulus apoftolus in uas elediois de piecutore mutatuslnouiflimus l ordinetprimus i meritis e^a extremus.4i'
cet?plus oibus laborauit.Iudas qui quoda audieratlTu aut borno dux meus 8C  notus meustin domo dei ambu/

Air*  /"» 1  /*/-vf/>irt fltŽ 4A J d A Muk  d sl  <<u d O- !a «  _C o • 1  MrtJl 1 C? ^ fr  O t%

——.— l8C  quafi fepulchra dealbata^plena funt oflibus mortuo^^Subitus calordongu uincit teporem(deni
cp 8č tu audita fententia Saluatorisifi uis pfečtus eflet -uade 8C  uende omnia quae habesr& da paupibusl& ueni
feqre memetba uertis in operatK nudam cruce nudus feqnscxpeditior 8£  Ieuior fcandis fchalam Iacob. Tun ‘v

^ 'P ^ ''*»«* VJLV * iJl ^ A M,A«SIV »IMA w lUZAMM. ~ mv«  - p

leflfionu redditibus abundarelK uile iadare^palliolum. Crates ille thebanus bomo quondam ditiflimnstcum
ad philofophandutn Atbenas pergeretimagnum auri pondus abicciri nec putauit fe fimul po flc:8C uirtutcs 8C
diuitias poflidere«Nos fubiarcinati gurcrChriftu paupere fequimur:& fubpraetextu elemofynas priftinis opi
bus incubantesiquomodo poflumus aliena fideliter diftribuere!qui noftra timide releruamus^PIenus uenter
faciledeieiuniis dirputat,NoHierofoIymis fuiilejfed Hierofolymis bene uixiOe laudandu eft.Illa expetenda
eft: ciuitastno qua: occidit ^phetasj&Chrifti (anguine fuditiied quam fluminis impetus la:tificat;qua: in mo/
te fitaicaelari no poteft:qua matrem fandorum apoftolus clamitat Jn qua (e municipatunrtum iuftis ktatur
habere.Nec^ uero hoc dices memetipfum incoftantk redafguo':danoq; qdP faciotut fruftra uidear ad exeplu
Abraham 8Z  meos 8C  patria reliqftei(ed no audeo dei oipotetiam angufto fine cocluderet & coartare paruo ter
rx  Ioco:quem n5 capit c^lum,SinguIi q U iq? credetium no locoi^ diuerfitatibusrfed fidei merito ponderant"i3i
ueri adoratores ncq^ i  Hierofoly mis neq^ i moteGarisin adorat premfqa deus fpus e:8£  adoratores cius in ipiri
tu 8t  ueritatc adorare nd oportet.Spiritus aut (pirat ubi uiiIt.Domini e terra^rplenitudo cius.Poftg ficcato Iu
6x  uellereuniuerfus orbis cadefti rore perfufus e:8č multi de oriete occidente uenietes recubuerunt in (inu
Abrahae:defiit notus efle tantu in iudžea deus?8č in lirael magnu nomen eiustied in oem tetra  cxiuit (onns apo
ftofo^ in fines orbis terras-Herba eorujaluator ad difcipulos loquenstefi e(Tet in templdSurgite inqtabea/
mus hinc.Etad iuda:os.fveIinquet:'’uobfs domus ueftra deferta.Sicaslu 6č terra tranfibut : uticp tranfibunt oia
qu^ terrena funt.Etcrucis igit7&: refurredionis loca cfunt his:q portat crucem fuT^ cu-Chrifto refurgunt
quoridie:q dignos fe tato exhibet habitaculo.Cazteru qui dicuntemplu dominiVtemplu dominnaudiat ab apo
ftolofuos eft is tcmplu domini:5č fpiritus fandus habitat in uobis.Et deHierofoIymis/& deSr itannia-^q!iter
patet aula cadeftistRiegnu.mdei intra nos eft.AntoniustK cunda ^gyptif&-McfopotamktPont«€appado/
cixi&Atmemx  e^aia monacho^non uidereHierofolymam?&patet illis abfq? bac urbe;paradifi ikiua.Bca/

tusHilanon cupakftinus eflct^SC In pakftina uiueretmno tatum die uiditHierofoIyma:ut nec cotenerc loca

fanda

, '-“SN

• L* ^tur.1!
•.*> !r''Hilli

.1,1»

1  '•Jflidte, T»'
‘T^Grr^.

-4.;, I,L r >tu

i0 nin

Un

rptaUmiui

<-^Scucru^\ui

•. »nuMmcojU
• . .. ■*

v. 'isoccčtt^umii
opu'ai\oriiciast\i>

uunindfolumcJo/
Ipiftok
cveTX>tciwi«NVin&
* nlVacniftusnib

utr

'r.ium ' ut illo ott
uitlimc.mnorum

iv mi hois prudcn/
.-rcsuiujnoiuoi
Ij.ciuaccndčnat«
c. L\nm  militart,
i^v.i c.vtj-cmus&
iomo dri ambii'
itirabenečtitab
»uuiučdopoitat
, ute potemnelem’
riuvnbus&utri

\tmUcob.W

v >:^orrpaupcrc

tjrriciunuJPoO
T  ^uilimnslcuffl

> V , .Xuut fltcS ^,

, nX  pnftinčop*
'Ftmusuf**

■Ml«)

• mlU"®*

:Xk

mt«'

forui^F 0

i ,a *L

Jfes


fanda ppter uiciniamtncc rurfus dominum Ioco claudere uideretunAbHadriani temporibus ufq 5  ad impe/

X  iu-Coftantiniper annos circiter cetum odogintaiin loco refurredois (imulacrunrJouisTin crucis ruperftatua
cx marmore ueneris agetibus pofira colebatiaeltimamibus per Iccutiois aučtoribusjcp tollerent nobis fide te/
furrediois SC  crucislfi loca fandacp idola pollmllenc.Bathleenuc noftramlSč anguftilTimu orbis Iocurde quo
pfalmiftacanitlueritas de tcrra ortaelblucus inumbratBathamuco.iVAdonidis. £t in (pecuiubi quodaChri/
Kus paruulus uagiics Veneris amafiusplangebat?.(Tur inqes hsec tam logo repetita proemio?$idehcct ne qc/
q ftdei tux  deefle putes;qa~Hiero(olymam no uediftijnccnoslccirco meJiores2efl:imeslq?hufUs loči habitacu>
lo fruimurjled fiuc hic fiue al<bi 7 aequale te p  opibus tuis apud dorninu noftruihabere mcrcede.Re uera ut fina —
pliciter motum meriš mcx  fatearjcofiderans SC  ^ppofitu tuumt^i ardorem quo faeculo renuciaflirdifFerentiasi
locis arbitrorlfi urbibus SC  frequetia urbium de relida in agello habitest&Ghriftum qras in folitudineT& ores
(olus in motecudefu:landoruq3 tantu loco^ uicinitanbusp fiuarišluut urbecareatžSč^ppoiitu moachi noamit
tas.^uod loquor no de t epiicopistno de prcfbytcri$:n6 de clericis loquoriquo^ aliud officium efttfed de mo>
nachorST monacho quodam apud Ikculum nobili;qui iccirco priccium polledionu fuarurn ad pcdes apofto/
\oyi  pofuit doces pecuniam efic calcandamiut humiliter SC  fecreto uiditansdcmp cotemnat qd’ femel contenv
pfit.Si crucis SC  rcfurrediois loca no eflent in urbeceleberrimalin qua curiatin qua aula milicami inqua Ičorta',
mimtflčurra: SC  oia funr:quae folent in caeteris urbibus: uel fi monacho^ turbis folum modo frequetarct7cxpe
tendu re uera huiufcemodi cunčlis monachiseile habitaculum (nuc uero fummas ftultitiae cft: rcnunciare Cx*
culoldimittere patriarurbcs defereretmonachu ^fiteruSč inter maiores populo^pegre uiuerc mclius:q cras ui
diurusipatria.Detotohucorbecocurrit^plenaec uitasuniueifigcnerishominuidčtantautriufcp (exusc6rH
patio/ut qcP alibi ex patte fugiebasihic totu fuftinerecogaris:^_uia igitur me frater interrogaslp qua uia inče
dere debeas:reuelata tccum facie Ioquar.Si ofticium uis exercer prcfbyterntfi epilčopatus te uel opus uel onus
forte delečtat:uiue i  urbibus SC  caftellisISC alio^ laluterfac lucrum aix tux  ♦ i>in aut cupis cetqcP diceris mona/
chus,i.lolusVqd facis in utbibusčqu£ uriq; no funt folo^ habitacula^fed multoi^.Habet unuquodqi ppofitutn:
principes fuos.Romani duces imitent^CamillosIFabritios^cgulo^ScipionegjPhilolbphi pponant fibiPy/
thagoram^SocratetBlatoneiAriflotele.Poetžeacmulenf-HomerumiVirgiliun^MenandrurntTerentiu.Hi/
(loriciThucydidejSalurHuiHerodotu;Liuium .©ratoresByfi|:GracchosiOemo{lhcne:TulIiu. Et utad nfa
ueniamužEpiicopi 8C  pref byteri heant ad cxemplu apoftolos SC  apoftolicos uiros: quo^ honore poffidcntes
fiabere nitantur SC  meritu.Nos aut heamus ppofiti nri principesf ) aulu:& AntoniumtlulianumiHilarionem:
Maccharium.Et utad fčriptura^ aučtoritate redcarnofler princeps HeliasVnofter Helifacusmri duccs filii p'
phetaru?q habitabant i agris SC  folitudine:& facicbat fibi tabcrnacula ^ppcfluenta-Iordaniš. B)c his funt SC  lili
filii R.cchab:quinum SC ficeram no bibebant?qui morabanf’in tcntoriis:quidei perHieremiam uocelaudan
tur:K pmittitureis:q>node ficiatdeftirpeeorumuirftanscoradomino.HocreorSi feptuagcfimi pfalmi tiru
|u ficrnificare filio^fonadab:5i eorum q primi in captiuitate dučli funt Ifte efbfonadab filius-Recbab:q in re^
gnoRilibro icribitur currum aicendifle cum-Hieu.SC huius filii funt qui in tabcrnaculo femper habitante^ad
cxtremum ppter irruptioncm chaldaici exercitus fdierofolymam intrare copuIfi:hac primi captiuitate fuffi/
nuifie dicuturtq> polt folitudinis libertatžurbe quafi carcere funt rctlufi,(S)bfccro itaq; te: ut quoniam fandtas
fbroristuse ligarus es uinculol8£non penitusexpeditopcrgisgradulfuchictfiueibi;multitudincshominum
8C ofFicia SC  falutariones SC  conuiuia ueluti quafdam cathenas fugias uoluptatumtfit uilis SC  ucfpertinus cibus
bolera SC  leguminannterducp pifciculos p fummisducas delitiis.^ uKdhnftum dcfideratl^ illo pane ulčitfi
no quierit magnope dc qui'praciofis cibis dercus coficiat.^uicqd poftgula no fentit^jide tibi fit qd' panis SC
legumiiia.Habesaduerfumfouinianu libros^dccoteptu uentris&gutturisplenius difleietcs.Sepcsin manu
tuaifacra fit lečlio Freqnter orandu:flexo corpore mensengeda ad dominu.CCrebra: uigilia::&: uetre uacuo Cx,
pius dormiendu*R-unaufculos& gIoriola^& paIpantesaduIatoresquafi hoftes fuge. Pauperibus&ffatribus
refrigeria famptuuimanu propria didribue.Rara eft in hoibus fides.Non crcdis uc$ effc qd' dico?(Cogitadu
d^oculosrhumilitatem uefliu timentianimonon appetas.Saeculariu SC  maximepotetium confortiaJdcuita*

Q uid ribi ncccfleeflea uidcrecrebrius1quo^ contemptu monachus eile coepifliVSoror prarcipne tu a matro>
na^ decIinetcolloqa!necinter lericas ucftcs SC  gemas circuledcnnu fcemina^ife fordidataaut doleataut mirc^
turlquiaalte^ propofiti poenitentiatalteru iadtantiac feminariu efl.Caue ne qfi fidelis SC  famofus tuoiy quon/
dam di(penfator^alienapecuniadidribuendaiaccipias.lnteIligisquid loquar(dedit.n. tibi dominusdomnibns
intelledu.Habcto ftmplicitatem coluba:!necuiq machineris dolos:& ferpentis aflutiafne alio^: fupplanteris
snfidits.Non mulcu diftat in uitiolfuel decipere pofTe:ue! decipi.Chridianu quem fenferis tibi aut fempcraut
crebro de numis !oquentelfexccpta e!emofyna qua: indifferenter omnibus patetrinditore potius habetotq mo
nachu.Prseter uidum SC  ueditum Si  manifeftas nccelTiratcs nihil cuiq tribuaslne filiorum pancmlcancscome
dant.Verut»Chridi templum^nima credentiseftjillam exornaTillam ueftililli offer donariatin illaCbriftum
fufcipc.Cp u2e utilitaseft parietes fulgereingemmisi & ChriHum in paupere farne morijam non funttua
qu£ poffidestfed difpenfatio tibi credita cd.MemenfoAnania: 6d Saphirar.Illi fua timide feruaucrunt/ bt con/
(idera neChrifti fubftantiam imprudenter effundastidefl: ne immoderato ludicio rem paupcrum tribuas non
pauperibus!# fecundum didum prudentifiTimiuiriiliberalitateliberalttas pereat.Noli refpiccre ad phalrras
SC  nomina uana Catonum.Ego te inquit:intus SC  in čute noui^fle chridianum grande eftmon uideri.Et nefcio
quomo plus placent mudo:qut€hrifto 'difpliccnt.Nec nuc fus ut aiut|Mineruam:fed ingredientem pel^gus

i yf  _ -

žtmfem amfcam monu&mafem a te facuftatem meatu qtmitq uoluntatemiut iti quo ego Jat
tgeres gradu,Libru tuum que pTheodofio principe prudeter ornatecp copofnu tramififtulibeter legi-ft pr*
cjpuc mihi in eo fubdiuifio placuit.Cucp in primis partibus uincas aliosrin penultimis teipfum fupas.fed sTip^
fum genus eloquii pr*(Tutn eft nitidiui& cuTulIiana luceat puntatercrebru eft in fenrems.Latec.n.ut ait qdam
oratioii qua tantu uerba laudantur.Prazterea magna eft reru cofecjntia: SC  alte^ pedet ex altennguicgd alfam
pferis uel finis fupiof^iuel initium fequetiu eft.Foc!ix Theodofius:q a rali Chrifti oratore defendu?4lluftrafti
purpuras eius:& utilitate legum futuris faeculis cofecrafti.Made uirtute? g talia habes rudimentatqlis exerci/
tatus miles cris;" Gfi mihi liceret iftiufmodi ingeniu no per aonios motes 8C  helicones uertices ut poet* canunt
fed p  fyon SC  itabiriu SC  fina;& excelfa ducere fcriptura^.Si cotingeret docere q didici:& qfi p manus myfteri a
tradere pphetai^inafčereč nobis aIiquid:qcF doda gr*cia no haberet .Audi ergo mi coferuejamiceigcrmane;
aufculta paulifp^juo in fčripturis fandis calle gradi erisf Totu qcP legimus in diuinis libris nitet qdcmt& fu|/
get etiam in corticafed dulcius in medulla eft.Q_ui edere uult nueleujfragat nuce.Reuela inqt Dauid oculos
tneostSč eofiderabo mirabilia de lege tua .3>i tantu? .pphcta tenebras ignoranti* confitet': qua nos putas par/

bat.Cgjii habet aures audiedteudiat .Nifi apta Fuerint uniuerfa qu* fčripta funt tab eo q habet claue Dauid:
qui apit 8C  nemo claudit/claudit SC  nemo apitjnullo alio referante pandent?. Si habercs boe Fundametumtimo
fi quafi extrema manus in opere tuo duceret ;nihil pulchriusmihil dodiuslnihifcp latiniusrtuis haberemus uo
Iumibus.Tertullianus creber eft in fcntentiRfad difficilis in loqndo ♦ BeatusCyprianus inftar fonris puriflimi
dulcis incedtt SC  placidusl&cu totus fitinexerciratione uirtutum occupatustperfecutionum anguftiistfe Feri
pturis diuinis nequaq difteruit.lnclyto Vidorinus martyrio coronatus?qcf intelligit eloqui no pot.iačlatius
quafi quidam fluuius eloqueti* tulliandutinam tam nraaffirmare potuiftettg facilealiena diftruxit.Arnobix
us in*qlis SC  nimiusiSč abfip operiš Fui partioneifconfufus. Sandus Hilarius gallicano cothurno attoIIiturl8C

teipfum ueniam fymmiftcn:(bdale SC  amieuimeum ing amicu ante g notu:& pr*cabor ne afientatione in ne*
cefTitudine fufpicerisfgn potius uel errare me *ftimatoruel amore labi:gamieum adulatioc decipe.Magnum
habes ingeniumt SC  infinitam fermonis fupelledilem:& facile Ioqu*ris SC  pure:faci!itafq? ipfa SC  puritasmix/
ta prudenti* eft.Capite quippc fanokimnes fenfus uigent.Huic prudenti* SC  elognti* fi accederet uel ftudiV
Um uel intelligetia Scripturarufuidere te breui arre tenerenoftrorus SC afcedentem cu Iacobtedu fyon canere
in domatibus1qcf in cubilibuscognouifles. Accingere qfo te accigeremihil fine magno labore uita dedit mor/
ta!ibusi«obilem te ecclefia habeattut prius fenatus habuit.Pr*para tibi diuitiasjguas quotidie erogesj&T n um
g deficianttdum uiget *tasidu adhuc canis fpargitur caput*ante q fubeant morbijtriftifg^ fenedus:^ labor:&
dir* rapiat incl*mentia mortis.Nihil in te mediocre efle conrentus fumttotum fummumnotum perfedum
defidero, Sando Vigilantium prefbyteru qua auiditate fufceperim melius eftiutiplius uerbisg meis difcas
iitteras#g cur tam cito a nobis profedus fit:& nos religrinnon poffum dicerene l*dere quepiam uidear,tamcn
guafi pr*tereutem SC  feflinante paululu tenus^č guftum ei noftr* amiciti* dedilut per rum difcasquid in no
bis non defideres.Sandam conferuam tuam SC  tecum domino militantemper te falutari uolo.

Epiftola Beati Hieronymi ad Rufticum monachnmde uita monaftica. Argumentum in eandem.
Vfticum gallum qui adhuc adolefcens cceperatChrifto militaread uitam conuerlatione^ monaftica

mon;

re manuum eruditifui ipfius in hebr*is litteris difcendis ftudium labore^ commemorans. ©e ieiunio quog >
SC  ledione inftruittillud prsecipue mandans in detrahendo lingu* SC  aurium uitare pruriginem t SC  ad extre/
mum probatiilimorumGalli* epifcoporumRroculi 6čExuperii monet fedari ueftigia.

Q IbiIchriftianofbelicius;cui pmittit regnuc*Io^.mhil laboriofius::qui quotidie de uita periclitatuf
aihil FortiusJqui uincit diabolum.nihil imbecillius?qui acarnefuperat r .Yttiu(£preiexepla funtplu
rima.Latro credidit in cruce:8C ftatim meret: audiretAme dico tibithodie meču er is in paradifo Judas
ftolatus fafligio in pditionis tarta^ Iabit r tSC  nec familiaritate couiuiilnec intindione bucelfemcc ofem
li gratiafrangiturmeguafi hoiem tradat:que Filiu dei nouerat.Q,uid Samaritana uilius? Non folu ipfa ere/
didittSč poft fexuiros unu inuenitdominuimefIiaqjcognouitad fontem?quemiud*oru populusignorabat:
fedaudor fit multoru falutis.Etapoftolis ementibus cibos efurietem reficinlapfumq; fuftentar. Q_ u jd Salo/
mone fapientiusTattamen infatuaturamoribus mulieru.Bonu eft fal nullugj facrificiuabfčp huius alpcrfione
fufcipitur.V nde SC  apoflolus pr*cipit.Sermo uefter fale fit coditus.CJ^uodfi infatuat"/Foris proiicit :in  tan/
tuq? perdit nominis dignitatetut nec in fterglinio quide utile fit:quo foJet credetiu arua codiri: SC  fterile aia^
Folupinguefcere.H*c dicimustut prima te fili Ruftice frote doceamus magna C cepiflc;exccIfafcdarK&: a cim
\efcetix  fmo pubcrtatislcentiua calcateipFed* gde *tatisgradu fcadere;fed Iubricu qde  iter cflet p qcf fgrede
risjnec plus Fequi glori* poft uidoria g ignomini* poft ruina.No mihi nuc p uirtutu prata ducedus e nuu /

1 ustnec laboradu ut oftenda tibiuarioi^ pulehritudine flo^tgd infe lilia heant puritatis:quid rofa uerccudiae
poflidcatjguiduiokpurpurapromittatin rcgnotgdrutilamiu Fpondcat pidura gema^.Iam.n.propino

♦


i

^Ssi,s,

•a

t*\

I F^anuj^t'
rUr:a ^»cr^S

k I

■ t

JT|h* « ^*l(j

f ' Mi  f»Mn

TfižSa
ifijas

jajNg*
T-MiZ

^»DopčUja^

* "uAftnuj,^

'imoanollituna:
»■amimipciildhfc
■** noaolu mcbcabGt.Ai
•tnrdtnranoočmtt.

i mc dfcipr.Magnum
i' f  ipuJč puntaš njix/
r U jcctdcm  ud Audi/
!'.')onancit
U horr um dcdit mor/
'odre erogesK  nun/
c  nrdusfti labor:#
totumpctfcdum
u. ar tbi^či tncis difcaj
pimoidcar^atneo

t  umdiUas<]uidinno

_j ^.1^

[ in uoio»

u-nincandcm.
iKi'iX»oc<| roonaifa
l -'. totjjM

iU k  ifi> nnl1

• in.Ek inuiuoq®l

V O" 1  F* 1 ^' 0 ?

t JifoJuf 33
‘ llcairt^
fcluf 1

rtl«>p» ra

J.

smr-**

cJ# 1 ?
f) 0‘

■ u,usi Ti rt fio /

, n ora^


UP

ileM
fr

*  • :olJ ut ' „■(!»

domfntfftiaim fenes Jam redum atq? iolarium cum Petro apodolo confcetidiftiVcjui efuriens in iudsisCor/
neiii faturaf fide;Si farne increduiitatis eofy  getium couerfione redinguit:atqj i uaie euageiio^ čjdragulo:q<J'
de cslo defcedit ad terras docet :8i difcit oes hoies pode faluari: ruriuq? qcf uidetf m ipeue candidifiimi lintea
niinis i fugna tranffertf Si credetiu turbas de terris ad cslu rapitjutpollicuatio domini coplcatur.Beati mundo
corde:quonia ipfe deum uidebunt.Totu qcf apprehefa manu ifinuare tibi cupioKqcf' quafi dočtus nauta pod
muka naudagia rude conor indruere uečtorenllud cd:ut inquo iittore pudici tis pirata fir noueristubi caryb
dis Si radix oium malo^ auaritiatubi Scyllsi obtrcčlato^ canes:de qbusapodoius loqtur»Ne mordetes inui
cemutuo cdiuniamini:quo in medla tranqllitate fecuri:Lybicisinterdu umoru fyrtibusobruamurlquid ue/
nenatoru alantium deferta huius fscuiinutriant.Nauigantes rubru mareiiquo optandum nobis ed ut uerus
Pharao cu fuo mergat'’ exercituimultis didicultatibus acpiculisiad urbe maxirnam puenit\Vtioc |3  i Iittore ge
tes uagsamo beluš habitat ferociflimsJleg follicitijfp armatikotius ani uehut cibariadatetibus faxis uadilqj
durifiimis plena funt oiaiita ut fpeculator Si dodor i fumma arbore fedeanSi inde regeds Sicircuflededsna
uis didata prsdicet.FoeIix cui lus e:fi pod fex meies fupradid:« urbisportu teneada quo fe incipit apire ocea
nustper que uix ano ppetuo ad Indiam pueniturf8i ad <Jangem fluuiu:que phy fon fančta fcriptura comemo
rat:q circuit totam terram eiulath:8i rnulta genera pigmetorum de paradifi dicitur fonte deueherefubi nalči/
tur carbunculus 8C  fmaragdus;Si margarita candentiafSi unionesquibus nobilium fčemina^ ardet am bitio:
motefcp aureffquos adire / pptergryphas Si dracones Si inmenforum corpo^ mondra hoibus impodibile efts
ut odendatut nobis quales cudodes habeat auaritia«C^_uorfum idatperfpicuum edifi negociatores fkculi tan
ta fudinendut ad incertas pitura% diuitias pueniant^i feruent cum ani trne dilčrimine qu£e multis piculis qfie
runtiqd Chridi negociatori faciedu e;q ueditis oibus quaerupraeciofidimam margaritam|q totis iubdantias
fuae opibus emitagrukn quo repiat thelau^ jque nec tur effoderejnec latro podit auferrcf šcio me oftenfu^
ee čjplurimos? q generale de uitiis dilputatione i fua referut cotumeliam/Si du mihi iralcuntfrfua idicant cofcie
tia:mukoq peius de feq de me iudicanEgo.n.nemine nomiaboinec ueteris comcediš licetia certas plonas du
gana’atq 3  pdringa|prudetis uiri ed ac prudentiu fceminaruHiilimulare imo emedare qd' i fe itelligantjSi indi^
gnari fibi magis q mihilnec in monitore malidičla cogerere:q etli iilde teneat r  crimibusicerte in eo melior cd:
q? fua ei mala no placet.Audio rcligiofam te habcre matre multo^i ano^i uidua:qus aluitfqus erudiuit ifante*.
ac pod ftudiagailia§ik[U 2 e uel floretidima funnmifit Romamino parces iumptibustSi abicntia filii fpe iudi/
nens futuro^lut ubertate gallici nitorecj fermonis grauitas romana codiretinec calcaribus i teded frenis utere>
tur!q<fSi i difertidimis uinsgrscie legimus?qui aiianum tumorem attico ficcabant falefSi Iuxuriantes flagellis
uineas falcibus reprimebantJut eloquentis torcularia no uerbo^z pampinisf fed fenluum quafi uuaru expref/
fionibusTedudarennHanc tu fufcipe ut parentefamaut nutricemjuenerare ut fandanilnec alio^ imiterisexe
plu:q relinquut fuas!8i alienas appetutiquo§i dedecus i ^patulo edifub nomibus pietatis qrentiu fufpeda co/
iortia .Noui ego quafdam iam maioris xtatislSiplsralq 5  generis liber tini adolelčetibus deledaritSi filios qre*
te  fpiritaleslpaulatic^ pudore fupattfp fičla matru nomina erumpunt i licetiam maritale^alii forores uirgines
deferunt:8i externis uiduis copulanf .Sut qus oderut fuosISi no iuo§i palpant"’ affečtu:qua^ impatietia idex
ai nullam recipit excu(ationem!8i čada pudicitis uelameta*’quali aranea^ fila diriipunt^ ideas nonullos ac/
dnčtis renibulpulla tunica^barba q)IixaJa mulieribus non pode difcedercifub eodem manere tedotfimul inu
re couiuiafancillas iuuenes habcre in miderio;8i prster uocabula nuptiaru oia efle matrimonii» Nec culpa ed
Chridiani nominislfi fimulator rel/giois in uitio lit; qmmo cofufiogentiliud cu ea uident ecclefiis difplicere;q
hominibus bonis noplaeet.Tu uero fi monachus ede uis:Si no uiderilfhabeto curam no rei familiaris cui renu
ciando hoc ede ccepidi;fed anims tus«Sordids uedes candidas mentis indicia iuntluilis tunica contemptum
fiEculi prsbetlita dumtaxatme animus tumeatine habitus fermoq; didežtiat« Balncaru fomenta no qusratfq
calorem corporis ieiunio^ cupit ffigore^extinguere’Q_us 8i ipla moderata finune nimia debilitet domachiiv
Si maiorem refedionem polčentia erumpant in cruditatemtqus parens kbidinum ed.Modicus ac tempera/
tus cibu^Si čarni 8i anims utilis ed.Matrem ita uidejne per illa aliam uidere cogarisl quaru uultus cordi tuo
hsreat;Si tacitu uiuat fubpedore uuInus«AncilIas qus lili in obieqo funtitibi fciasede in infidiis^uia quan/
to uilior earum conditio eft:tanto facilior ruina ed«Et loannes Baptida fandam matrem habuit: pontificifqj
filius crat:Si tamen nec matris affedufnec patris opibus uincebaturrut in domo parentum cum periculo uiue,
ret caditatistaiuebat in heremof8i oculis defiderantibusChridum nihil aliudrdignabatur alpicere* Tedis a f/
perarzona pellicealcibus locuds mel<j filuedreiomnia uirtuti 8i continentis prsparata.Eilii^pphetaru quos
monachosinueteri tedamento legtmuslsdificabant fibicafulas propter fluentaiordanis:8iturbis urbium
derelidislfpolenta Si herbis agredibu^uiditabant,Q_uandiu in patria tua esthabeto cellulam pro paradifbi
uaria fcriptura^ poma decerpejhis utere delitiisrharu fruerecomplexu.$i fcandalizat teoculus:pcs :manus
tuaiproiice ea (nulli parcasiut foliparcas anims tus»^_ui uiderit inquitdominusmuIieremad concupi/
fcendumeam;iammcecchatusedeamin cordefuo. J^_uis gloriabiturtadumfehaberecorfAdranonfunt
munda in confpedu domini: quanto magis homines v quorum uita tentatio edfVenobisž qui quotienscon;
cupi(cimus:totiens fornicamur♦ Inebriarused inquit gladius meus in cslolmulto amplius in  terra:qus
fpinas Si tribulos generat. Vas eledionis ineuius ore Chridus refonabatlmacerat corpus fuum :8i fu/
biicit feruitutilSi tamen cernit naturalem carnis ardorem fus repugnare fententis:utquod nonuukage
re compellaturlSi quafi uim patiens uocifcratur: Si dicit ♦ Mifer ego homolf quis me liberabit de corpore


mortis huiusfEt tu te arbitraris ablqj lapfu uiuere poflef Nifi omni cuftodia feruaueris cor tuum:& cum Sal>
uatore dixeris:mater m ca SC  fratres mei hi (unt: qui faciunt uoluntatem patris mei.Crudelitas ifta pietas eft*
immo quid tampium Fandac matrisf:q fandum filnim cuftodirefOptat Si  illa te uiuere:& non uidere ad te/
pus:ut femper cum Chrifto te uideauAnna non fibi Samuelefed tabernaculo genuit.Fdii ionadab: qui utnu
SC  ficeram no bibebant:qui habitabant in tetoriis:& quas nox copulerat fedcs habebantjfcribuntur in pfalmo
q, primi captiuitate fuftinuerint:qaexercitu Chaldeo$t uaftante iudaeamturbes introireJcopulfi funt ♦ Yide/
rint quid alti lentiantO/nuf^mJfuo fenfu ducitur.Mihi oppidum carcer :8C  Folitudo paradifus e,(^uid de>
Fideramus urbium freqntiaiqui de fingularitatc celemur;Moyfes ut prseefletpopulo iudžeoru&Lams crudit?
in beremo: paftor ouium hoium Fadus eft paftor.Apoftoli de pifcatione lacus genezarcth:ad pifcatione ho^
minum tranfierunt.Tuc habetes patre rete nauicula ficuti funt dominufprotinus oia reIiqrunt:porrates quo>
tidie cruce fuamlSč ne uirgam qdšin manu habetes^feoc dicolutetia ii clericatus te titillat defideriuzdifcas?qcl'
poflis docere“l&: ronabile hoftiam oftcrasChriftome miles ante q tyroine prius magifter difcipulus * No
eft humihtatis mca: neqj mefurae iudicare de caEteris;8č de mimftris ecclefia^ finiftrum quippia dicere.Habe>
ant illi ordine SC  gradum fuu$que fi tenueris^quo tibi in eo uiuedum iit reditus acbNepotianu liber edocere te

f joterit.Nunc monachi incunabula morefcp difcutimus:& eius monachi q Iiberalibus ftudiis eruditusnn ado
efcetia iugftChrifti collofuo impofuit,Primu<j tradandu cftjutru folus an cum aliis in moafterio uiuire de>
beas«Mihi placet ut habeas facru cotuberniumlnec ipfe te doceas:& abfq? dodore ingrediaris uiaifquam num
q ingreflus es;ftatiqj tibi in partem alteram declinandu fit:& errori pateasflad plus aut minus ambules q necef
fe efttut currens laflerisimorafip facicns:obdormiasJn folitudine lubrepit lupbiat 8č  fiparumper ieiunauerit?
hoiemq? no uideritjputat fe alicuius ee mometufDblitufcp fui unde SC  quo ueneridintus cordejforis lingua ua^
gatur.Iudicat cotra apoftoli uoluntate alienos feruosJquogula popofceritporrigit manumtdormit qtu uolu>
eritTnullum uereifjfacit q<f uolueridfoes inferiores fe putatfcrebriufc^ in urbibus q in cellula ejSC  inter Fres li/
mulat uerecudiamfq platea^ turbisfcollidit?,Q_uid igiturfSolitariam uitam reprehedimusfMinime (|ppe„‘
quam fepe laudauimus. Sed de ludo monafterio§t huiufčemodi uolumus egredi milites: quos heremi dura
rudimetano terreant:q fpecime couerfationis fua; multo tepore dederintiquioium Fuerint minimi: ut primi
oium fieretfquos nec duries aliquando nec faturitas fupauit; q pauptate lxtanturiquo^ habitus: fermoiuul/
tusiincelTusIdodrina uirtutum efttq nelčiunt fecundu quofdam ineptos hoiesdsmonu pugnantium cotra fe
porteta coFringereUit apud imperitos SC  uiles hoies miraculum fui faciantlSC ckindelucra fedentur. Vidimus
nup 5£planximusiCrsfi opes unius morte deprehenfas:urbiicp ftipes quafi in ufum paupe^ cogregata&dir /
pi SC  pofteris derelidas«Tunc Ferru qd' Iatebat in pFundoifupnatauit aqu x:SC  inter palma^ arbores myrrha:
amaritudo moftrata e.Nimirum tale 8i  focium SC  magiflu habuitiq egetium farne fuas fecit ee diuitias:^ mi
feris derelida i  Fuam mileriam detinuit»Q_uo^ clamor rande puenit ad cadum:5č patieuflimas dei uicit au/
resjut mifTus angelus peflimusNabalCarmelo dicerettStulte’ac node auFeret animam tua a te:quaj aut pra:^
paraftifcuius eruntVVolo ergo te SC  ppter caufas quas fupra expofuifno habitare cum matre:8č pracipue ne
aut offerente delicatos cibos renunciando cotriftesfaut fi acceperistoleum igni adiiciastSC inter Frequetiam pu
ella^per die uideas^d^nodibus cogites.Nunq de manu SC  oculis tuis recedat liberdifcat" pfalteriu ad uerbu:
oratio fine intermiffioneiuigil fenfusjnec uariis cogitationibus patesicorpus pariter SC  aiu&tendat'' ad dominu
Iram uince pacietiaiama fcientiam fcripturarum;Sč carnis uitia no amabisijaec uacet mes tua uariis pturbatio
nibus;quae fi pedori infederintidominabunF tuil Si  te deducent?ad delidum maximum. Fac SC  aliquid;ut te
femp diabolus inueniat occupatum ♦ Si apoftoli habentes poteftatem de euangelio uiuere laborabant man i/
bus fuisme quem grauarenttSC aliis tribuebant refrigeriaiquorum pro (piritalibus debebant metere carnalia:
cur tu in ufus tuos lucceftura no prajparesifuel fifčellam texe iunco:uel caniftrum lentis plede uimimbus.fera
tur humustareolac a:quo limite diuidanturiin quibus cu holerum iadata fuerint feminatuel plantaeper ordi>
nem pofita£taqu£ ducantur irriguaKUt pulcherrino^ uerfuum fpedator afliftas*

Ecce fupercilio cliuofi tramitisiindam
Elidtfilla cadens raucum per leuia murmur
Saxa cietiFcatebrifcg arentia temperatarua.

InferanFinFruduofie arbores uel gemnis uel furculislut paruo poft teporeclaboris tui dulcia poma decerpas.
Apum fabricare alueariafad quas te mittat Salomonis puerbia^C monafterio^ ordinefac regiam difciplina
in paruis difce corporibus *TexanF SC  lina capiendis pifcibuslFcribanF SC  libri: ut SC  manus operent cibum:SC
animus ledione fatureF Jn defideriis eft ois ociofus ^fegyptio^. monafteria huc more tenennut nullum abfqj
operiš labore fufcipiantino tam ppter uidus neceflaria: q propter animac falute.Ne uageF pernitiofis cogita
tionibus mcns:8C inftar Fornicanti&Hierufalem omni trafeunti diuaricet pedes fuos. B>um ellem iuuenis:CC fo
litudinis me deferta uallaretfincentiua uitioru ardorecj? naturam Ferre no poteramique cum crebris ieiuniis fra
gerem:mens tame cogitationibus azftuebat.Ad qua edomanda t cuida fratri; qui ex hebržeis crediderattme in
difciplina dedi:ut poft Qjritiliani acuminatCiceronifip fluuiosigrauitateq?Frotonis:Si lenitate Plinii.alpha
betu difcere:ftridentia anhelatiaq 3  uerba meditarer.Q__uid ibi laboris infumpferimtquid fuftinuerim difficul
tatis:quotiens delperauerimiquotienfc^ ceftaueri:8č contetione difcendi rurfus incceperimtteftis eft confčien/
tia tam mea qui paftus Fum:q eorum qui mecum duxerut uita.Et gratias ago domino;^ de amar o femine lit/
tera^dulces frudus capio.Dica Sl  aliud:quod in acgypto uiden Cdratcusadolelces erat in ccenobio qui nul la

continenria

j i

K

P eCČr  '

bon^f ..fr**
otooi^L

^ , 1 !' •

(Jebcrooo lir

^rliios-lo^PJ^v

pia iu f

cobbclb^^J*

fiafiiaisluisrefl*

unitisfignu '

doceatefl ’ fU ' 1

topiubjfioik
coincdis^i IJ -'

bulan(q;fterm.t

douociftii iv. < *
ftrislcg

■as^rxpofi:u ” i
maiorisfcn;a u
tisncgociiso...'
/um meten
fCcfliocnšnh is
mfcruuLn :  : ;  ,
firo^nomč (It

u

Ferculisfimil^ ;  ,
fcioqdcorniCAtuq
prsfecluti :Sui q
dibus auribus i.;,
riq;artilxis v  y ~ -

tirulo
etdiccrc.S.v -

^abittc/abor, „
Wl>onitu 6 c,„.

tslij CltUsro S l:

M:

•aitnj..' r, <

! 1  -

ftlau

Cl ^

/'

" s C ^.


.  e| c


to a

■ •|.U>S4

, u „

■>Alb-„ d "-'

. r°rt4tpc „

, ri ' docc «te

"Joituanjjjo

c "°uiuitcd e .

' ! ' lni nun^

■ - : ^;ncc c f

”'l v » «ciunauerit?
nguaua.
'jtliuolu/

1  ; ^imcrfres/i/
^mmc(|pp e .
: ' ii-umidura
nutntucprimi

' - :  '-ictmoiuul/
pMuum cotra fe
floitur.Vidimus
7 lfaslbr/
J;hou-Miiyrrha:
i. duutust&mi
tt i  uidtatr/
u:quxautpr9C'
r.JCpricipucne

ct itcqučuam pu

l:cnuaducrbu;
n  jat addominu
i ,:.ir us prurbano
x  .ij.jiiidiutte
trabant mafli/

. . , ; Cr ccarnalia:

‘ .. ^inibuslfcra

. ulij*«*''

. -njdcccrpas.

'"7

•'^'jiaoiabl?

^nfiscog" 1

:  'ilUU c, " S:£< (-4

■ : 'U

(T^ C

m

nn

Ib

conttnefitia;nuIIaopismagnitudme£fammampoteratcarn!sextinguere.Huncp!icl!rantettfpatermonaderii

ha c arte ieruauit.imperat cuidam uiro graunut lurgus atq? conuitiis inlečtaretur hofem:& pod irrcgatam im
iuriaJprimus uenit a d qrjmonia.\ ocati teftesp e 0  iocjban% cdtumeliam fecerat^ere ille ccepitfcotra meda
ciu.Nullus alius credere uers uerita|i»ldlus pater defenftone liia calide duduit opponere.ne abudatiori tridi/
tia abforberet fracer:Q_uid mulca* ita anus dučtus e»Q_uo expIeto ! intcrrogatus adoledestdup,cogitatioibus
pridinisran adbuc moledi<x a!iqd iudineret*Pape inquit uiuere mihi no Iiced3č fornicari libet7@ h ■ olus Fi.iC
iet:quo adiutore lupadetFPhilalophi lazculi folet a morem uetere amore nouo’cjuaG ciauum clauo expediete*
O^uod SC  Aduero regi feptero principes feccrepfai^Jut Vadhis regina: defideriu‘aliai^ pueliate amore com/
pefcerent Jlli uit/umlumo^peccatucp peccato remediantfmos amore uircutu uma fupamus.Deelina a malo:&
fac bonu.qua:re pacaČC  perfeqreeam$ili odcrimus malutm bonu amare n6pofliimus»qn potius faciedum e
bonurut declinemus a maIo«Pax qreda edtut bella fogiamus&ec (ufFicit eam qusereres mfi iuetam fugienrecp

omni dudio pfčquamur?qua: exupat oem fenfumiin cj habitatio dei eftdicete pphctafSč fa&us ed in pacdo _

cus eius.Pulchreq: pfecutio pacis dicitur:iuxta illud apodoli.Hqlpitalitateplequetes?ut no leui uGtatocp ter/
monct 8 C  ut it a Ioqua«fummis iabiis holpites iuitemuslfed toto metis ardore teneamus^uafi auferetes fecutn
de lacro noftro SC  copendio.NuIla ars abtč^ magidro difciturTetia muta aialia SC  fera^gregesSdučtores tequii
tur fuosin apibuspricipes funt*<Sruesuna dquutur«brdinelitterato«Impatorunus,1udex unus puinciaz.R.o/
ma ut codita eftjduos fratres fimul reges habere no potui&& parricidio ded icaturin Rebccca: utero£(au6i la>
cob^bella geflerut.SinguIi ecclefia^ epifcopisfinguli archiprefbyteri!finguli archidiaconSC omnis ordo eccle
fiafticns fuis rečtonbus nititut*In naui unus gubernators in domo unus dominus: in quouis grandi exercitu :
unius fignum expeCtatur .Etne plura repiicando faftidiu legenti faciamT per hxc  oia ad illud tcndi t oratiorus
doeea te no tuo arbitrio dimittedumlfed uiuere debere i  monafterio fub unius difciplina pfis ccnfoi tioq] mub
to^;ut ab a!io difčas hurniIitate!abaIio'patietiam,Hic te filentiunlle doceat maniuerudinetno facias quod uis:
comedas qcf iuberisihabeas qcu accepistui penfa per(b!uas!fubiiciaris cui non uis: laiTus ad ftratu ueniaslam^
bulanfčp dormites^ necdum expleto lomno furgere copellaris^icas plalmum in ordine tuolin quo no dulce
do uocis fed mentis afFečlus quaerit r :dicete apoftolo.Plailam fpiritu'pfallam&mete.Etcatantesi cordibus ue
ftris.Legeratui.efTe praiceptutplallite lapienter.Seruias fratnbustSč hofpitum pedes laues.pafius iniuria tace
as^praepofiiu monaftcrii timeas ut dominutdiligas utparente,(£redas tibi falutare ^cquid ille pržecepitmec de
maioris fentetia iudicesfcuius officiietl  obedire SC  implere qax  mila funt:diceteMoyfe:&udiIfrael;6c tace J a
tisnegociis occupatus:nu!lis uacabiscogitationibus^ du abalio trafis ad aliudjopulcp fuccedit openlillud to
ju m mete tenebis;qcf agerc copelleris.Vidi quofda;q poftq renunciauere feculojueftimetis dutaxat SC  uocis
^pfeflioeno rebusbihil depritlina couerfationc.mutalTe.R.es fanularis magis aučta q iminutal eade minifle/
ria feruulo^:ide apparatus couiuiuln uitro SC  patella fičlilli auru comediturl& inter turbas SC  examina minb
ftro^nome fibi uedicant folitarii.C^ui uero paupes funt SC  tenuit fubftantiola1fuideturq3 libi fcioliipompa^s
lerculis fimiles pcedunt ad publicummt camina cxerceant facudia.A.lii fublatis I altu humeris %SC  intra fe ne /
fcio qd comicanteslftupetibulcp iterra oculis tumetia uerba trutinat:ut fi praecone addiderist putcsinccdere:
praifedura :$ut qui hurnore cella^t imoderatifm ieiuniis!txdio folitudinis ac nimia lečlioeVdu diebus ac no/
dibus auribus fuis pfonantmcrtunt i melanchoIia^& Hippocratis magis formetis q nfis monitis indigcnPIje
riq: artibus SC  negociatioibus priftinis carere no pofluKmuta«rq5 noibus iftito§i eade exercet comercial no u i/ ,
du SC  uednu qdP apodolus pr^ecipitrfed matora q feculi hoies emolumenta fečlantes*lSC prius qdam ab jedili
bus quos ay d>pavojuu? graeci appellant uedentium coercebat? rabiesmec erat impune pcccatu.Nuc aut Tub
religiois titulo exercet iniuda compcndiai&honor nominisOiridiani fraude magis facit q padtur:quod pu^
det dicerc.Sed necede ed:ut faltem fic ad nodru erubefcamus dedeculpcblice extedentes manus:pannis au^
tco-imusloč cotra oium opinionem pleniš lacculis morimur diuites:qui quafi paupes uiximus,Tibi cum i  mo/
nallerio fnms^\xc  no hcebitt& inolefcente paulatim c6fuetudme:qd' primum cogebarisruelle incipies1& de*-
ledabit te labor tuusroblirulčj; pratterito^ lemp priora Icčtabens1nequaq confiderans qd alii mali faciantdedi.
q u id boni tu faceredebea^.N^j uero peccantium ducaris mnltitudine;8č te praetereuntium turba folliciretS
ut tacitus cogites^Q_uidiflrgo oes pibunt1qui in urbibus habitat/ Ecce illi fruutur luis rebustminidrat eccled
»stadeunt baltieas:ungueta no fpernuti& tame i oium floretaerfant?.Ad qd SC  ante refpodn& nuc brcuiter red
podebolme ipr^fenti opufculomo declcricisdilputareifed monachu idituere.Sančli funtclerici:& oium u i/
ta laudabilisJta ergo age&  uiue in monaderiotut clericus ede merearislut adolefcetia tua nulla forde coma/
culesmt ad altare£bridi qfi de thalamo uirgo ^pcedaslK habeas da foris bonu tedimoniumjfoeminacg notne
tuum no nouerint*6C uultu tuum nefciat.<Su ad pfečtam aaate uenerisCfi tamen comes uita fuermSc te uel po^
pulus uel potifex eiuitatis in clericum elegerin^agito qu^ clerici funt:S£ iter ipfos fedare meliores^a i omni
coditioc SC  gradrfoptimis mixta funt pedima^e ad fcribendu cito pfiliastSč leuiducaris infania.Multo rpe d»
lčejqdP,doceas#ecredaslaudatoribus rtu^immoirriforibus aurenelibenteraccommodeš!qcu teadulatsond
bus fouerinRSC quodamo impote mentis efFecerinftli fubito rerpexeris:aut ciconia^ deprehendcs pod te col/
ja curuamaut manu aures agitari afintlaut acduante carnis^ptedere Iingua.Nulli detrahastnec in eo fančtum
putesifi cieteroslaceres: Accufamus Cx  pe*qcF facimusIK cotra nofmetipfos difert/fin nodra uitia in uehimurs
muti de eIoquentibus iudicantes.TedudineoGrunius inccdebat ad loquendum gradu:«
dam uix pauca uerba carpebatlut eum putares ftngultir&non pro!oqui»Et tamen cum

perinterual!aquje«
icnfa pofitadibroru

.d.

expofuiflet ftruemtabdudo fiipcilio contračtifcp naribusiac fronte rtigata: duobus digitufis cocrepabati hoc
figno ad audiedu difdpulos puocasjtuc nugas meras fundere# aduerfum fingulos declamare.dreticu dice /
res eeLoginuŠCeforinucp romana facudfe notare que uellet:& de fenatu dočtorum excludere. Hic bene num
matus plus placcbat in pradiissnec mi^Vq multos in efca refolutusacrepare foli tus eratjfadoq$ cuneo circun/
ftrepentiu garrulo^ peedebat in publicumnntus^erojforifrCato: Totus ambiguusKut ex contrariis diuer/
fifcj naturisainum monftrumfnouamcj? beftiam diceres efte compadamauxta illud poetieum.

Prima leofpoftrema dracotmedia ipfa chirtma.

Nunq ergo tales uideastnec huiufmodi hominibus applicerislnec declines cor tuum in uerba malitiairK audi
asffedens aduerfus fratrem tuum loqua:baris:&: aduerfus filium matris tua? ponebas fčandalu.Et ite^,filii ho/
minum dentes eoi£arma fagittae.Et alibi^molliti funt fermones eius fuper oleun>8č ipfi funt iacula. Et apertius
inEccIefiafterficur mordetlerpesinfilentioVficquifratrifuoioccultedetrah/utfeddiris^pfenon detrahoraliis
labt*Ioquetibus£juid facere pofTumf Ad excufandas excufationes in pcccatisifta pmedimus Chriftus arteno
ilIuditur.Nequaq mea:fed apoftoli fententia eft.Nolite errare.'deus non irreditur.lllc in cordejnos uidemus in
facie.SaIomo loquitur in ^puerbiisluentus aqui!o diiTipat nubes? SC  uultus triftis Iinguas detrahetiu mjicutm.
fagitta fi mittatur cotra duram materiaifnonunej in mittente rcuertftur:& uulnerat uulnerante$lludq? comple/
turrfadi funt mihi in arcu prauum.Et alibbC^jJi mittit in altum lapfdetrecidet in caput eiusuta detrador cu
trifte faciem uiderit audientislimo ne audietis qdem:fed obturantisaures fuas ne audiat iudiciu fanguinis/ili-«
co coticefciupallet uultuslhseret Iabia: faliua ficcatur.Vnde idem uir fi*pie$cu detračloribus inquitnecomi/
fčearis:quoniam repete ueniet pditio eo^lSč ruinam utriufq? qs nouitf Tam.f. eius qui loquitf:q illius qui au^
dit loqucnte. Veritas angulos noamatmec qrit fufurrones.Timotheo dicitf.aduerfum prefbyte^ accufatione
rito noreceperis;peccante aufcoram omnibus arguerut caeteri metu habeanr.No eft facile de pfe&a aetate ere
dedumjqua uita pretenta defendit:& honorat uocabulu dignitatis. Ve^ quia hoies fumus:& interdu centra
anotp.  maturitate puero^ uitiis labimurfG me uis corrigere delinqntem?apte inerepaitantum ne occulte mor/
deas.corripiet me iuftus in mifericordia;8C inerepabit me ♦ ©leum autpeccatorisno impinguet caput meum.
C^jiem.n.diligit dominus corripitjcaftigat aut oem filium quem recipit.Et pEfaiam clamat dominusi popu
lus meus q beatos uos dicut feducut uos:& femitas pedu ueftro^ fupplantd.C^uid.n.mihfpdefhfi aliis mala
referas mea£fi me nefcietepeccatis meisjmo detradioibus tuis alte^ uulneres i SC  cocertatlm oibus narrans fic
fingulis loqris qua(i nihil dixeris alrerif hoc eft no emendare jfed uitio tuo fatiffacere. Praecipit dominus pec/
rantes in nos argui debere fecretoiuel adhibito teftef& fi audire noluerintfreferri ad eccIefiam;babedofq? i ma
Jo ptinaces quafi ethnicos SC  pubiicanos.Hsec expreftius loquoriut adofefcetem men 8i linguse  & aurium pru
rigine Iiberemt rcnatum in Chrifto fine ruga & macula quafi pudicam uirginem exhibeam caftum tam men
te q corporefne folo nomine glorietunK abfqi oleo bonorum operum extinčta lampade excludatur a fponfb«
Habes ibi fančtum dočliffimucj pontificem ProcuIum5q uiua SC  przefenti uoce noftras fchedulas fupet?quo/
tidianifcp tračlatibus iter tuum dirigatmec patiatur te in partem alteram declinando uiam relinqre regiamip
quamdfrael ad terram repromiflionis pperans t Ce  tranfiturum efle .pmittitAtc^ utinam exaudiatur uox ec/
clefia^impIorantistDominepacetuam da nobis«Pmnia.n.dedifti nobis.Vtinam q<} !  renunciamus feculo uo
luntas fitmon neceftitasi5t paupertas habeat expetita gloriatnon illata cruciatu, Cxte ^ iuxta miierias huius
temporiš SC  ubicp gladios feuietes fatis diues eftjqui pane no indigetinimium potens eft; qui ieruire non cogi
tur.SancftusExuperiuS"ToIof& epifoopusfuidu^Sareptenis imitator^efuriens pafeit aliostK ore pallente ieiu
niistfame torqtur alienaloemcj fubftantiair^Chrifti uifcenbus erogauit ♦ nihil ilfo ditiusjqui corpus domini
caniftro uimineo fanguine portabat in uitroj q auaritiam eiecit e tep!o!q abfp funiculo SC  icrepationecathe/
dras uedentiu co!ubas«i.dona fančti fpiritus mefafijj fubuertit mamona:t8{ numulario^ sera  difperfitlut do/
mus dei domus uocet?oratiois: SC  no Iatronu fpeluca .Huius e uicino fečtare ueftigia*& cžeteroru q uirtutum
illius fimiles fimttquos facerdotium humiliores facit SC  paupes.Aut fi pfečta defiderasiexi cu Abraham de pa
tria tua SC  cognatione tua:8č perge quo nefcisžfi habes fubftantiam uende:& de pauperibus.fi no habes:gran/
di onere Iiberatus esr nudumChriftum nudus lequ^re.Durum:grande:difficile :fcd magna funt pr^mia.

Sermo beati«Hieronymi ad fres de uigilia^ fančtitatelubi in eos inuehes qui (aeras uigilias fupfluas ac in/
fručluofas putant-illarn antiqtatem audoritate atq? utilitateteftimoiis SC  exemplis feriptura^ oftendit.^uae
juoniam ad omnem fed praecipue ad monafticam pertinet difciplinam:huic tračlatui iferuntur.

^ fgnu e fres aptuq? q)rfus fatifq; coueniesfde fančtis uigiliis nuc dicere*& pferre iermonefquado ipfa
lucubratioexigif a foI!icitis.Nox ecce e caligo corponstqua: no folu hoiesjfed etia cudos fomno de-'
tinet afantes:ut reformatis uiribus p foporepoflit diuturnos Iabores fuftinere uiuentes. Bonus deus:
qui it a pro(pcxitiita conftituittut ho exiturus ad opus fuu SC  ad operatione fuam ufcp ad uefpera haberet u i/
cariu tempustin quo duris laboribus SC  multa farigatione rcquielcere pr^ftitit. Nouimus aut multos homi/
nuiit aut maioribus fuis placeannaut fibialiquid peculiariter profint nočlis parricula ad a!iquod opufculum
fegregare'id pro lucro ducere quod furati de fopore fiio operaripotuerint.a Salomone uero Iaudatur SC fce/
mina.qu^ penfa SC  lanificium SC  lucernamtnigilanterexercct. Addidit etia cp  ex hoc laus uiro eius in porris^
gloria magna nafčatur. Q_uod fi in carnalibus inftrumentistideft uiduiaut ueftitui neceftaris: qui uigilat

'?Nn,

■» •

kit,, *•«**,>

" ho -

■ ' Ull <

|, u .. ','^ci
. . .; >«%
"^iiiic coni^
; : 'i lil >usqui aU/

' ' ' v - l ^ufationc
»tare ere
'nferdu centra
r ' ^occultcmor/
n guacaputmcum,
nust popu
ixicl^.fi aliis mala
!'*n oibusnarransfic
x  p:t Jominuspec/
"•;'.ilvdofq?iraa
yu i\V.iunumpru
.lilumrammen
lad.it urafponfo,
.isfupcdquo/
mire rcgiamlp
v\udiaturuoxcc/

uoaamus
ia^ta mi

Jdcculouo
leriashuius

rruirr noncogi
alknrc/ciu
is domini
nccathe/

r P

rtdilf
trtorug

pU5(
,nono^
^•rfitlutclo/

,bra

ohJ

nfP

uirtutuni

ihamdep 3

ibrs^^n/

lf xniia<
\\03S

■oH'

IU u

0P

_;acin/

'•nditrqu*
, u iao ip6

fom n °° e/

^nus

/ha'

riul^

ideus:
ibfrc tui/
»sho^

DP'

tb»*S

'S?

4

„ fn^

S5"»
V

c l  iz itare non pote&jcv iu<tm mipuuiDiuidicuiuii ucutb iuueut:> tx uaicntes ad tuu reuocare torporemM?

^ppter uarias tentationes iuuentutis fcipfos propenfioribus macerare debent uigilus.Ji uero infirmus es mebris?
q(f facere non potes noli reprchcndcrelimo riga & tu fecundu prophetam lachrymis ftratum tuu:Et di&Tic me
mor fui tuf fuper ftratum meu^niunge etia uigilantibus ut te fuis prarcibus iuuent:quo adiutus a domino fuper
ledu doloris tui canere poffis.Et tu a1iquando merearis dicerefin matutinis meditabor in te3qa fuifti adiutor me

fabbati atq; dominicas portione aliquan*Jei minifterio deputarejftam,quafi purificatio eft die^*v« uel nodiu*
quibus ftupore carnali ingrauefcimustaut mundanis adibus oftitamus.Nec erubeičant aliqui in bono ftudio
fanditatistcu non erubeičant in perpetrando opere fceditatis.Merito crgofoiptura in prouerbiis ingcrit.Eil q>-- -
fufio quas ducit ad peccatu.In bono.n.opere confundi pcccatu efhficut in malo faciendo non confundi perniti.
es cft.Si iandus esrama uigiliasfut thefaui^ tuu uigilado cuftodiasapie in ianditate ierueris.Si peccator estma.
gis currcfut uigilando 8C  orando purgeris;dum mio pedore frequentius clamas.Ab occultis meis munda md&C
ab alienis parceu feruo to.($ ui.n.iam ab occultis defiderat emundari:neceftc eft ut eu no deledet iftis miieriis
1 nqnari 4 R.es exigit chari ftimifijt de audoritate uigilia^ 8i  antiquitat(5deq? ipfa utilitate pauca dicamustMagis
*n4qlibetlabor fufčipit^fi anteoculos proponatur utilitas. Antiqua eft uigiliarc dcuotiofamiliare bonumtomni
bus fandis.Eiaias deniq; prophetafclamat ad deu:B>c node uigilat ipiritus meus ad te deus:quonia lux prarce.
pta tua iuper terra.E)auid regio 8C  prophetico iandificatus unguentoita canit:Komine deus falutis meaefin die
clamaui 8C  node cora te.lEt in alio pfalmo:Memor fui node nominis tui domine;& cuftodiui legem tuam. Sed
forfitan inledulo fuopofitu^bteccantabanC^uod aliquantipigrioresfufticere putauerun&fttantum in ftratu
fuo autore;unufqiq? autpfalmu forte fubmurmuret,(^uod qdem 8C  ipfiim bonu eft dei Temper ;8C  ubiq? me/
minifte-lalutare eft.Sed qd y  fitmelius exurgenteconfpedui diuino aftiftereaccipe eiufdem prophetae alia uoc&
quie 8C  tepus 8C  locunT6č habitu deprarcantisoftendit.fn nodibus extollite manus u eftras in fanda; 8C  benedri
rite dominujč ne ueipertinas tantu horas nodis a:ftimes appellatas: occurrit 6t  dicit:Media node furgeba:ut
confitcrer tibi fuper iudicia iufticia: tuae«Habes 8C  tepus cxpreftum exurgendi:S£ follicitudinem quo deo confi^
tearis ofteniam.Adhuccofideranti mihiintenfione fando^maius aliquid 8C  laboriofus occurrit:Sč ultra huma
nx  natura conditioe fuggcntlfcu eunde audio prophetžalio pfallente.Si afcendero in ledu ftrati mcitfi dedero
{omnu oculis meis 8C  palpebris meis dormitation^Sč requiem teporibus meisidonec inuenia locum domino ta
bernaculu deafacob4^_ uiS4n4tantu ftupeat dei amoremranimi deuotione?ut fomnu iibi fine quo humana uti/ ,
corpora defidant penitus interdixerint:donec locu ad templu domino fabricandu^rex &C  propheta teperiretf
^ ua: res nos debet firmiter admonerefut fi ipfi locus domini efte uolumustS^ tabernaculu eius ac templu cupi
mushaberiperpetuulficut-Paulusafteritdicens^ 7 os eftis templu dei uiui!inquantu poftumuscxemplo fando
tu  uigilias diligamusaie de nobis dicat' 5  ut pfallitldormierunt fomnu fum^anhil inuenerant.^uin potius gra
tulabundus unufqfq 5  iam dicaffin die tribulationis mex  deu exquifiui manibus meis node cora eo; &  non Tum
dcccptus^uia bonu efteonfiteri domino:8č piallere nomini tuo altiftimelad annunciandu mane mifericordri
am^ ueritate tua per noderruHarc &  huiufmodi4anta ac talia ideo fandi illi cecinerunn& feripta reliqucrunt^
ut nos eo^ pofteri patribus excitaremur exemplisčid celebrandas etia nodibus falutis noftra: excubias. Sed a
ueteribus ueniamus ad nouatde miniftris legis ad miniftros euangeliifde nouoetia teftamento uigilia^ gratial
confionet^AnnaPhanuelis filia uiduatontinuis orationibus Kieiuniis domino feruiensmon difceftifle de tem.
plo dfe ac node in euagelio legtf.lPaftores illi fandiftimi clu fuper greges. fuos nodurnas exercet uigilias:6i an
gelosSčChriftu natu in terris primu audire meruerunt.iam uero inftituip faluatoris nominitota ad uigilandu
auditores exufčitat:fiue parabola boni feminatoris dicendcOu dormirent homines uenit malus!& i uperfčmi.
nauit zizania in triticu;&: abiit(quod fino dormiftenAiec malus fortafle zisania:feminare potuiftetffiue cu dicit
~  nt lubi ueftri prtecindnSC lucerna a
inu fuuquando reuertac a nuptiis.l

. ihoraueneritjfi media node/figalli „ .

terfamilias:qua hora fur ueniretfuigilaret utiq?:&: non fineret perfudi domum fua. Itaq^ 8C uos eftote parati:qa
qua hora non putatis filius hominis uenturus eft4Nec uerbis folum docuit uigiliasVfed etiam docuit exemplo;
tiaq} tefta^ in euangelio.Q^uia cratlefus pernodansfa oratione dei. Pernodabat dominus non fi bi Tcdutfc/
rent ferui inopes 8C Murni  quid agere debcrent*quando dominus diucs in orationibus nec ullius mdigens^for._

k *

D • :

i; lil



|i ilffl

tiffimus per nodem in oratione durarcttfic SC  incrcpat Petnim j temporc paflionfcdicens Non potuifii una ho/
ra ( uigilarc mccumrEt ad omncs iam dicit.^ 7  igilate inqui t SC  oratc:ne intretis intentatione.Bxc uerba SC  eiufmo
di cxempla^oro uos qua non de profundo etia tbmno SC  morti fimillimdfualcant fufcitare* His inftrudi fermb/
*vbus:his confirmati documetis bcati apoftolfe ipfi uigilarunt:& uigilias impcrarunt.Pctrus ab angelo in car
cere fufcitat :SC  ipfo referante porta ferream in domum-Mariac peruenitlfubi erant multi congregati non fierten
tesutiq?ied orantes.Idcm in tuaepiftola ponif-ac didt.Sobrii eftotemcuigilatej^a aduertarius uefter diabolus
tanq leo rugiens circuitiquxrens que dcuoret.Paulus SC  Syllxašfin cuftocha publica circa medium nodis oran
tes hymnuntiaudientibus uindisdixifie mcmorandVbi repente terrxmotu concuffis carceris fundamentis^
ianux foontx apertx:& oium uincula funt foluta.ldem beatus apofiolus aTroade profedurus*termonem du/
cebatufq 5  ad mediam nodem&ccenfis lanternis qpluribusin ccenacuIo«Ex quaEuthycus adolefces lomno op
preOus^difputantePaulo prolixiuša fenefira dedudus cecidit de tertio tedofSč tublatus^Sč mortuus eft;quo fta
tim reddiro uitačufq$ ad lucern lermocinatus deo gubernante profedus efifqplene idem qq; copiote tuperexer
cendis uigiliis adhortatusSfhefialonicenfibus fcribcnsin’t.lfaq? non dormiamus ficut cxten;fcd  uigilemusSi ib
brii fimus.Nam qui dormiuntnode dormiunt:& qui inebriant: nodc ebrii fant.Nos autem qui dei turnus:!©/
bi ii fimus.Mirc concIudi?tiue uigilemus fiue dormiamusfimul cum illo uiuamus.Ad-Corinthios autemr^jfrgi/
lat^ftatim-in fidcconfortamini-uiriliter agiteJBic SC  adEpheteos tčribiifcrantes in omni tempora’in (piritu^: in
ipfo uigilantis quoq; exemplum ponensin catalogo uirtutu fua^ fundum fe uigiliis multisJapud Corinthios
gloriaf’»Hxc fufficiantTde antiquitate Sdaudoritate uigilia^.Jupcreft injtecundum promifium ordinerrPdc ca
rum utilitate aliquid conferamus!qq tentiri magis podit per cxercitium ipfa utilitas^ loquentis termo narrare
Oduftandutrun.uidetquia fuauisefidominusJficut leriptum cih^gui ergo guftauit intelligit : SC  tcntitquatum
pondus pedoris uigilando deponifTquantus mentis ftupor excuti t :quanta lux animam uigilantis SC  orantis il
fufirat gratiaTqux uifitatiotacmbrauniuer(alxtificat*Yigilando timoromnis excludit : fiducia nafčituncaro
maccrat:uitia tabetcuntfcharitas roboraf trecedit ftultitiafacccdit prudentiaanens acui/:error obtundic iaimu
numeaput diabolus gladio Ipiritus uulncrau^uid hac utilitatornagis neceflariumfjdjuid iftis lucris commo/
dius^uid hac diledionc fuauius^uid hac fodicitate beatius^efte autem propheta qui inprincipio ptalmojj:
luo^ beatum ui^ dderibcns%mmam beatitudinem eiusfin hoc uerficulo collocauit:$i in lege domini medita/
turSdie ac nodc.Bona eft quidem diuturna mcditatio:(ed efficacior eft nodurna:fquia per diem neceflitudincs
uarix obftrcpunnoccupationes diftrahunt mcntemTftentum duplex cura*'diipergit*Nox quieta:nox teereta op/
portunam fe prxbetorationibus:aptiftimam uigilantibus dum carnalibus occupationibus expeditum colle/
dum lenfumin tantum hominem diuinis conipedibus Gditinde diabolus diuina^ lemper re^ caliidus xmu
latorficut ieiunia SC  uirginitatcmuana baptifmata SC  inania fuis cultoribus deditlita SC ho c  fandum xmulatus
officiummodurna SC  uigilns fuis cum miferationibus addidit« Ynde iam noftri fi de fuo^ inftkutioncnon exci
tant: ad habendas uigilias lacras4iel in adueria uarietaus ufurpatione cernentes-'alienas acf dei rebus non cffe fa/
teafTquas niftxmularcf iniquus ad deceptionemmifi deo placitas efle cognofceret ad celebratium benedidio/
nenitlamen chariflimi fratres^ui uigilat oculis uigilet SC  corde:qui orat (piritu oret SC  mentefquia ualdc inutP
ie cftkiculis uigilare animo dormiente.Cum econtrario:ex perfona ecclefix feriptura teftat^.Ego inquit dormio ?
SC  cor meum uigilat«Curandum cfl: ctiamiie nimietate cibi uel potus uigilaturi pedus oneretme cruditates eru
dantes SC  crapularrinon folum ipfi nobis infuaues fimus:fed gratix fpiritus indigni iudicemur.^uidam naqj
uir interpaflores eximiusSicut turnus inqu.it fugatapesific indigefta fradatio auertit SC  abiicit ipiritus landi
charifmata.Ergo tanq diuino funduri minibeno ante nos per abllinentiam parare debemus:ut ingrauati expe
ditius uigilare poflimus. Cogitatio quocp mala pelladne male uigilantis oratio fiat ficut legitf in peccatum»$ut
•n.ex maligno uigilix ficut in prouerbiis legitl;quare ablatum eft (bmnus ab oculis cok«  Non.n. dormiunt in/
quit'nifi male defcccrint«Abfint fiatres:abfint ab hoc conuentu tales uigilix + Sit potius.uigilantium claufum dia
bolorapcrtumChriftofut quem Iabiis lonamusicorde teneamus.Tunc acceptabiles noftrx uigilix:tuncperno/
datio talutaris critifi competenti diligentia SC  dcuotione fincxra*minifterium noftrum SC  diuinis obtutibus o C
feruntur,Hxc de uigiliarum audoritatdantiquitate:necnon utilitate dida tufficiantGratia domini nottri letu
Chrifti*cum omnibus nobis Amen*

4  Sequitur regula monacho^ ex uafiis epiftolis atqj tradatibus bcatiHieronymi exccrpta: SC  per quendam
=Lupum oliueto hitpanum monachum in certis capitulis rubricifij ditlinda'fquam-Martinus quintus pontifex
maximussipprobauiAEt tua bulla feripra lpfius ordinis profetlonbus obteruandam tradidit:ficutexemplum
bullx intra lubiedum oftendit*

^ A^nus epifcopus ter uus teruo^ deted perpetuam rei memoriam:& fi pro cundo^-Chritli fidelium
fequit P  quibus curam apoftolatus officii germiu^ftatu falubriter dirigendo SC ampliandoldiligenter
abhibeasfolitudinis noftrx partesSllos affcduofion profequimur charitarc’qui mudanis abiedis

illecebrišfinhumilitatis lpiritu.’tedulo uirtutum domino famulant*Vnde ea qux pro illo^ tub uera religionis
obteruantia*TtabiIiendo propofito prouide emanatle compcrimusiut firma illibataq5 permanean^libenter apo
ftolico muniminelroboramns+Nuper fiquidem pro partc diledi filii-Lupi de oliueto ordinis monacho^ here/
mitarutn tanedi Hieronymi generalisprxpofitkiobis expofito q> dudum ipte SC plxriqj alfi profeflores ordinis
eiufdem tandi-Hieronpmftub regula tandi Augutlini tune uiuentfs&elo dcuotionis accenfi ob frugem uitx
meliorisardius SC  pertediusqua regula diftaret huiutčemodi ;SC in  uerofiatu monachali?quem ipte tandus

6  Hieronymus

I

Meronymuscum fuismonachis Si fratribus profeflus fuiffeSi in commune obferuafTe pcrhibctur u iuere&
utnomen gerebat eiufdem fandnkeius uitam regulam Si opera defiderabant imitari. Jccirco ad huiufmodi
ordtrnsftabilepotiusfundamentum?pr 0 mftitutioneregukmonacho^heremitaftordinis fandiHieronymi:
ex ciiucrfs epiftolis SC  tradatibus per d/dum fandum Hieronymum editisfei per ecelefiam approbatismonul
Jam ueram ldigiois dodrinam uitacj^ monachaIemfquam idem fandus cum fuis monachis SC  fratribus in  cius
uita in communžquo ad ca qux principalia funt ftatus Si u itx  monachalis^per multa SC  ufcp fui tem pora obli>
tus obferuauitrSi aliquos alios obfemare mouitcontinentialLupus ipfe contraxerat:copiIaueratfSi uclut in unu
corpus fub certis titulis reduxeracfub quibus ipfe Si pkriq? alii monachi SC  fratres didi ordinis cx tune in an r
tca deger^SC permanere.*ac illa in regulam fufcipereproponebant Si affcdabanuNos tune huiufmodi propofi
tu m condignum Si rationi confonum recenfentc^huiufcemodi regularem SC  monachalem obferuantiam pcr
ipfum fandum Hieronymum in uita eius obferuandam merito laudantes Si approbanteiuiam® in dei cccle,
fia in  ordinem monachalem attolli SC  obferuari intenfis defideriis aftedantesjeidem Lupo dodrinam SC  inftitu
ta monachalia eiuldem fandi Hieronymi ex eifefem epiilolis SC  tradatibus proutper ipfam Lupum extrada
compilata Si reduda fuerantfloco reguk fandi Auguftini in regulam monachalem ordinis monachorum hc>
remitarum didi fandiMieronymi^i eiufdem fandi uitam prafatam in ordinem huiufmodi fufcipicndamTac
ipfam regulam didi fandi:prioribus monachis fratribus SC  perfonis pradidis fub ea uiuere cupientibus! quos
etiam ac jpfumlupum poftq fecundum eandem regulam uota fua principalia emififlenfo reguk didi fandi
^Auguftini obferuantia:extunc penitus abfolutos efte uolumuslSi decreuimus obferuandamltradendi SC  publi/
candi^plenam Si liberam per alias noftras Iitteras quas SC  earum tenores prazfentibus haberi uolumusproex/
preftis: conceflimus facultaten?ac per eafdem Iitteras uoluimusi quod poftq idemLupus regulam huiufmodi
tradidiflet Si publicafletTut pra:ferturfextunc ipfetac priores!monachi:fratresJ5i perlona: pradidi fecundum ih
tam  uota fua principalia religionis huiufcemodi emitterPprofiteri Si uiuere tenerentur*Ipfaq^ regula fic tradita
Si publicatatfobur obtineret perpetuas firmitatis*<Eum autem ficut exhibita nobis nuper pro parte eiufdemLu *
pi petitiolicet ipfe poftmodum ad falutarem didi ordinis monachalis inftitutionem eiufcp foliditatem Si inere
mentum prouide intendensiprsfatam uitam didi fandiHieronymi monachalem in ordine huiufcemodi eiuf
dodrinam SC  infHtuta monachalialprout ex epiftolis SC  tradatibus prardidis per ipfun>Lupum extrada»'co~
pilata Si redada fueruntlut prafertur didarum litterarum uigoredoco didae reguk fandi Auguftini in regu>
Jam ordinis monachorum heremitarum huiufcemodi aflumpferit Si erexerit atq^ fufčeperitTipfamcp regulam
prioribusimonachisifratribusfSi perfonis huiufmodi ordinis fub ea uiuere cupientibus. , iuxta illius continenti/
am inuiolabiliter obferuandam tradiderit y publicauerit ac obferuari decreueritflpficp priores monachi SC  fratres
uota fuaprincipalia fecudum regulam huiufcemodi in  manibus didi Lupi profefli fuerit^Illaqj decazceroute
res fecundum eam regantur SC  gubcmentunac ipfam in regulam eorum tanq ueram dodrinam monachalem
JandrHicronymi laudantes Si approbantes acceptaruntT8i fecundum eam etiam monafteria eiufdem ordinis
monachorum regunt atcpgubernanrijdem tamen-Lupus aflumptioncm^eredionem^fufčeptionemtraditioemV
publicationem Si decretumialiacp pr^mifla ex certis caufis dubitat uiribus non fubfiftertfpro parte didi-Lupi
nobis fuit humiliter fupplicatummt aflumptioni$rediWfafčeptiom'8i publicationi ac aliis pnemiflis pro illa
rum fubfiftentia firmiori robur apoflolicae confirmatiois adiicctgde  benignitate apoftolica dignaremur. Nos
igitut  qui religionis propagationem Si diuini cultus augmentum noflris uigere temporibus intenfis defideriis
affedamusrhuiufcemodi fupplicationibus inclinatiaflumptionemferedionem ? fufceptionem SC  publicatioem
8i alia prarmifkipfam^ regulam prout inferius defčribiturlac omnia SC  fingula in ea contenta ac inde fecuta ra
ta habentes 8i gratasea audoritate apoftolica %  noftra certa fcientia confirmamusfSi prasfentis fčripti patro/
cimo communimus:fupplentes ornnes defedušffi qui forfitan interuenerinfin eifdem*Statuentes nihilominus
harum ferielSi etiam ordinantes*^ de cscteroLupus ipfe ciu% fucceflores praspofiti generalesfprioresmonachi*
fratres SC  profeftores ac conuentus SC  monafteria didi ordinis monachorum heremirarum fandi Hieronymil
qux  nune funt Si erunt in pofterumprofiteantur uota fua tria principalia religionistac etiam regantur Si guber
nentur perdidum Lupum eiufcp fucceflores praqx>fitos:ac uiuere teneantur fecundum regulam huiufmodi
eiufq continentiam SC  eftedumtac ipfius fufceptionem traditionem SC  publicationem prasfatas*aliaq 5  inftitu/
ta ordinis huiufmodi rcgularkVolumus infuper atq? concedimušfad ferenandasconfcientias profeflorum hu~
ius ordinis:Si pro ipforum maiori quiete animorumft^uod fiqui profeflorum huiufmodi didam regulam feu
aliqua de contentis in ea humana fragilitate aut infirmitate caufantdfeu alias tam exeade prout traditur in eif
dem non obferuauerindhon propterea mortalis peccari uinculo funt Iigatufed fuper fuos fuperiores pro eorum
exceffu SC  tranfgreflione ac modo culpa&niungi ualeat poenitentia falutarisjqua fufčipere Si adimplere tenean
tuflnon obftantibus conftitutioni bus apoftolicisrac praedidi SC  aliorum quorucunq ordinum ftatutis SC  coftuv
tudinibu^etiam iuramento confirmatione apoftolica uel quacunq firmitate alia roboratisicaeterifij contrariis
quibufcon^:Tenor uero reguk huiufmodi de uerbo ad uerbum lcqumm8i eft tališ,

a  d a

fipitula regute beatifTimrHieronymi'excerpta: cx epiftolis SC  opufculis fuis«

Exhortatio. Capitulupnniču
Deobedientia. Capitulu (ecudu*
E)e tribus generibus monachoru.

Capitulum terttu.
: caftit

cauitate. Capitulu quartu.
Depaupertate« Capituu.v*

rumHacerdotujaliorucj fandorum.
€apitulu.xiii.

De teperatis ieiuniis. Cap,xiiii,

De conteplationeloratione; SC  ledio/
ne. Capitulu,xv«

Deuigiliis. Capital u,x vi.

Deutilitatepaupertatis Capitulu.vi. De ueftibus. Capitulu,xvii
Pe corredione SC  dodrina praefiden/ De laboribus manuu. Cap,xviii.

Sapitulu fcptimu. De laude religionis SC  indudione ad

tis.

Defolitudine. Capitulu odauu. cam. Capitulu.xviiii.

Pe laudabilis SC  utilitate heremi. De laude SC  detradione uitanda'& pe

Capi tul u.nonu. riculishuiusuita, Capitulu.xx.

Pepericulouita: folitaria. Cap,x* De iuramentoluindida; medatidiftul
Depericulohabitandiinurbibus. tiloquioprohibendo. (Cap,xxi.

Capitu lu.xi. De patientiaireconciliatione: SC  mor/

Pe abftinentia pracipue a carnibus. tuis non lugendis. Capitulu,xxii.

<Sapitulu,xii De tribulationibus &obprobriispcr/

Pe abftinentia philoibphotp antiquo^fercndis. Capitulu,xxiii,

Pe timore ultimi iudicii SC  de
fedu huius uitae. Ca ,xxiiii.
Peuirtutehumilitatis Scfirn
plicitate SC  timenti animo
uitando. Capitulu,xxv.
Pe humilitate Chrifti: quem
imitari debemus, Ca,xx vi
Peiufticia SC  uitaereditudi,
ne. Capitulum,xxvii

Pe fide ipe SC  timore. Capitu
lum,xxviii.

Decharitate&pacc .xxviiii.
DeinfirmisSč pauperibusre
creandis,Capitulum,xxx.
Depcenitetia& milericordia
del. Capitulum,xxxi

Conclufio SC  finis regula:«
Capitulum,xxxii.

4.  Incipit cxhortatio ad capdcendam monafticam difciplinam“«ex uariis epiftolis beatiHieronymi excerpta.

Capitulum primum,

Ratres chariftimčho queo quem mente concepi oreproferrefermonemj&eordislaticiam linguano
explicat«Hoc autem non fblum ego patior qui cupio narrare qua: ientiotfed etiam SC  uos mecum pati/
minnplus exultantes in confcientia q in eloquio proferentes.Cum itaq? nihil fitchriftiano fčeliciusfcui

prima re tili fronte doceamus ma/
i calcantemperfedaec^ aetatis gradum Ican
o  ris tenere ueftigiumf& per ima gradienteskd fumma nos afcenderejgit?

fandus mihi inuocandus eft Ipirituslut hoc fuo (enfuore meo defendat.Non quidem carnpum rhetorici defide
ramus eloquii;non dialedico^ tendicula 8C  Ariftotelis fpineta conquirimusi(ed ad iandaip fcriptura^ grauita
tem confugimusiubi uulnerum uera medicina efhubi določi certa remedia,Ye^ quia memoria labitunoium
qua: dixerimus defideras comentariolum fierifut obiitijonenuledio cofoleturddeo pauca quar tibi reor fore ne/
ceflariatcredidi fubnedenda,Tllo,n,noftra tendit oratiolut qu 6 ^ unus eft labonunum SC  praemium fit.Nauiga
tes na 9  rub^ marcdn quo optandum nobis eftmt uetusPharao mergatur cum fuo exercita!rnultis difficultati
bus atqj periculislad urbem maximam perueniunt(atroqj littore gentes Uagac hno belua habitant fcerčciftimas
iemper fojlicitufempcr armati:totius ann^cibariaftatentibus faxis uadifip duriliZmisrplcna funt omnia.QS.uor/
ium ifta^peripicuum eft.Nfam fi iasculi negociatores tanta iuftinentifut ad incertas perueniant perituraftj diui
tiassSč ieruentcum animar: diicrimine*qua: multispericulis qu^fierunnquid Chrifti negociatori faciendum eft:
qui uenditis omnibus v qu£erit praeciofii limam margaritamfqui totis iubftantiaz opibus ennit agip quo repcriat
theiau^fquem nec fur effoderd& latro non poflitauferre.Nofte igitur oportet quid iuflum fir:quidueprohibi
tunilut icientešutruq? leruemus.Alioquin ante ičientiam madariimpoftibile eft nofte quid fiat, Ht hxc  ergo no
integris rate uel mercibusquafi ignarqi fluduum dodus nauta praemoneo: fed quafi nupe naufragio eiedus i
littus^timida nauigaturis uoce denuncio.Cundi tamen mei ienfiis affedu uobis uacolied obiecro uos ut cona/

ent meum^deus Iemper largiturilemperc^ donaturus eftinec mihifufficit quod femel deditlnili temper,oeae/
rit,$i,n,dun iudic/s icntentiam crebra mulieris ftexir petitidfquanto magis patema uificra intcrpcliationc fiv
dula molliuntur^Scitotc tamen ante omina nobis efte nihil antiquius:q Chrifti iu.ta ieruarelnec pat^r tranftcr/
re terminosiiempercjj meminifle romanam fidem apoftolico ore laudatam«

J  De obedienda.Cap.ii,

Ccipe ergo fili dodrinam noftramVa fimplicitate 8C  ueritate:quam dicimusJquia non quarrimus ho/
minum gloriatdeus teftis eft.Nec ad hocjoquimur:uthumanas amicitias aucupcmurine noftrar aciU'
lationis (ermoncSC nos Sc  alios decipiamus.Nec ut nos apud homincs aliquid uidcamur : fed ut apuu
deum homines magna mereantur.Hoc eft it a<j totum quod apprehenfa manu miinuare tibi cupiotSč ut fimph

piua iducLuii. ^ aujauuuui;«, leiuenuuims riaei raunnum prei byteiy:qui non {olum di

uitias:(ed (eiplos domino obtulerunt^ui cotra diaboli tergiuerfationem nequaq pellem pro pelle;fed carncs
SC  oda Z animaš fuas domino fuo confecrarundqui te SC  exemplo & eloquio*i,& opere SC  lingua:poffint ad ma/
tora perduccrc.Nobilis es& ilIHfed in Chrifto nobiiiore&diues SC  honoratus# illftmo de diuitibus pauperes SC
inglorii:& iccirco ditiores SC  magis inclyti:quia prodhrifto pauperes'^; inhonorad.Contenis au^:contempfey
runt SC  mul ti philo(bphi.Non»n.(atis cft perfedo SC  coniumato uiro opes contencre:pecuniam di(lipare. , & pro
iicere^uod in momento SC  perdi Si  inueniri poteftfecit hoc 8C  Antiftbeneslfecerunt plurimiiquos uitiofiffimos
fegimus.Plus.mdebe&Chrifti difcipulus pradlare?q mundi philofophusgloria: animab& popularis aura: atqj
rumorisuenalc mancipium*Tibi non fufficit opes conteneremifi StChriff um fequaris Ateipfum uult dominus
hoftiam uiuam placentem deoite inq non tuat& deo uariis tentationibus comonedouia mnlri« sv  .

mino deaerisfot  apofrolica uirtute perfečtus fequi  coeperisSaluatorem : tune mtclliges ubi fueris?& mexerdtu
Chrifhičj extraneum tenueris locum« Vnde 8C  praepofitum monafterii timeas ut dominum'* diligaSut parente.

A.rprldc n hi miimniH  tlir* •» f e * o Jto r •  t

ta animalia & feraip grege&‘dudores (equunf fuos Jn apibus principes funt* (Srues quoq>‘una (equunt ordine
Jitterato Jmperator unu^Iudex unius prouincd.Romam ut condita eft duos fratres fimul reges habere no po
tuin& fratriridio dedicat Jn-Rebccca: utero Iacob &-E(au”bella geflerunt.$ingufi ecclefia^ epifcopilffinguli ar^
chriprefbyterirfingu!i archidiaconč?& ois ordo ecclefiafticus^fiiis redoribus urit?. In naui unus gubernatorlln
domo unus dominu§;In quouisgrandi excrdtuHinius fignum expedatur«Etne plura replicando legend fafti/
dium faciamlper ba:c omnia ad ilJud tendit oratio:ut doceam te non tuo arbitrio relinquendum]fed uiuere de/
bere in monafterio lub unius difčiplina patris conibrtioc^ multorummt abalio difčas humilitateml abalio pa/
tiendanr.hic te filentiumKlle te doccatfmanfuetudinem|Hon facias qcf uisteomedas qd r  iuberis f habeas quatum
acceperis:& illud operiš tui pen la perfoluastfubiiciaris cui non uisdaflus ad ftratum ueniasbeedu expleto lom
no:furgere co trn pel la r is«Tan t i s occupatus negociis-nullis uacabis cogitationibus<& dum ab alio tranfis ad aliud i
opuicp fuccedit operijillud folurn mente rctincbis:quod agerecompelleris^Nam omni oblatione SC  hoftia prae/
ciofiorefl: obtemperandamandatoru.dicenteprophetaJEcce obedienda melior eft q {acrificiumj&afcnbido q
adepSarietUm,EtalibiInidum bonžE uitxf 3rf ’ rf ’ tiiivt *  nn^m^trnta riinftaond deum maaisn ftnnlar** bnftiac

bantjubi muemmus etiam dei amicu&obumus contemptus errorcm ? bono^ retro račto^ mumhcentia:perdi/
difle.SicrAdam facile cutn diabolo credidit feduccndi f poft familiaritatem & colloquiu dei:unius pomi cupidi/
tate fuperatus perdidit paradifurmEt quia per tranlgredione unu habere pradiimplkmulta fimul bona amifit
%ic  uxorLoth poft angelom mcollocjuiatontra intetitu retro afpiciensdn figmentum falis repente couerfa eft,
uishic pr^efumptionis fpiritus**qui tantain animo noftro operah audaciaiutcu fančtos homines deleuibus
etia culpis uideamus punitos eflesSC  nos quitidie in maioribus 8t  pluribus delinquentes^intaaos in media dana
tioneforecrcdamus?|q leuenunq (itdeu edam in exiguo contemnere!qui non tantu ad qua!itatem peccati ref

- .. r t •_i ^ ____ iiArl emn i^lii hrventm fš y

let maentur*aicere lUiLIlui;UnitJl liuuio uuiuu vnumiaud W ciuiuuilllillU

delidorum;qui du animali (apientia occupantanimos-fpiritale intelligentia: SC  confuetudine diuina:
icgis ignorandqua: fcpc peccatu oflendunt:quod nobis non uidetur e(Te peccatu:& quac illic impietatemTacit:
ubi nos pietatis opus oftendimus Saul& Iofaphaf reges fuerunt Ifrael:8č du mifericordia his quos deus oderat
przeftiterunfdei offenfam in opere pietatis-incurrunnEcontrario Phinees filii^ Leui,grada dei humana cazdeV
SC  (Ito^ parricidio-meruerunnVides quantu abhumanis (enfibus per noftra imperitia inerepat diuina fenten/
tia!ut nobis interdu c^leftis iudicis di(penfatione nefcientibu&iniufta uideantunqux per caufa^ fcientia iufte
& fatis rede fada^probantur.Et rurfum ea qux  noftro iudicio rede probantunapud deum pkrucp reproba SC
ingrata uidentur*quis hodie patris Abraha: exemplo innoxiu uolens filiu trucidare*humano iudicio non črede
retut infanusf Econtra quis in tadu arcx domini imitatus Ozamrhominum iudicio condenareturfdonfidere/
m us igitur quantus cafus fit temerecontenendsseum tanta ruina ede diciturin negligentia ob(equcnri«uel qua
danadonem excepturos credimus mdeuotoslcum tantam reprobationem deuoti exceperint*Tepidum difeipu
lum-non amatChriftus.^ui uult meus efle difcipulusainabneget femctipfuml& tollat crucem fuanr.& fequa
tur me.Beatže itaq? funt ilk anima:lqua: dorfum fuum curuauerunnut fulčipiant fuper fe feftorem; SC  frcna eius
patianturiut qu Zuc$  uolueridfledat cas^uando.n.magifter prarcipidobedicntis indicium eft fi dimiflo ad
uerfus eum audiatcapitelfi autem uertat tergum fignum efl: contcmnends«

De tribus generibus monachorum*in aegypto commorantum. Gap.iii.

X quia monachoip fecimusmentione!8C te fcio libenter audire qux  fada fundaure^paulifper accom,

moda.Tria funt in #gyptocmonacho^ generaiCcenobitad^uos illi anfes gentili lingua uocantquos nos in com
mune uiuentes pofiumus appcllarcAnachorita?qui foli habitat per deferta:5č ab eo q> procul ab hominibus re
ceflerunt nuncupantfTei tiu genus eft quod ipfi remeboth dicuncfteterritnu atcp neglcdu:quod in noftrapro/
uincfeaut folu aut primu efbHi bini uel trini nec multo plures fimul habitantlfuo arbitrio a c ditione uiuentes;
& de eo quod laboraucrunt in mediu partes conferuntlut habeant alimenta.'comunia*Habitant aut čjplurimi in
urbibus & caftcllislSC quaft ars fit fanda non uita:quicquid uendiderint maioris eft pr^cii« Inter hos fepe funt
iuraia 1 quia fuo uiuentes cibolnon patiunt'’ fe alicui efte fubiedos.Re uera folent certare ieiunii&& rem fecreti ui
doriačfeciuntApud hos aftedata funt oiallax£e manicaBcaligae follicantcsfueftis eraftioncrebra fufpirialuifita
tio uirginu:detradio cIerico^ 8 i fiquando dies feftus aduenermfoturant? ad uomicu.His igitur quafi quibufda
peftibus cKtcrminatis^ueniamus ad eos qui plures funtih in comune habitantinquos uocari ccenobitas:diximus
Prirna apud eos confcederatio čbcdire maioribusJ& quicquid iufterint facere:E)iuifi fintper decurias atcp cen/
turiasuta ut nouem hominibus profit decimus;& rurfum praspofitos fub fe centefimus habeatimaneant fepara
tiJX feiundis cdlulis ufcp ad horam nona ut inftitutum eft nemo pergat ad alium:exceptis his decanis quos di/
ximustut fi cogitationibus fbrte quis fluductnllius confoletur alloquiis»Poft horam nona in comune concurri/
tunplalmi rcfonantffcriptune recitant'’ ex morejSč completis orationibus cundifqj refidentibus! medius quem
patrem uocantdncipit difputare^uo loquente tantu filentium fit:ut nemo aliu refpicerememo audeat excreare
(cicentis laus eft in fletu audientiumftacitae uoluuntf per ora Iachrymas& nec in fingultus quidem er upit dolor.
Cum uero de regnoeChrifti.’& de futura beatitudine^ de gloria ceeperitannunciare uenturajuideas cudos mo
derato fufpiridž oculos ad čadu leuantes inter fe dicere:quis dabit mihi pennas ficut columbašSč uolabo 61  re/
quiefčanruPoft haecconfiliu (oluitf:& unaqu£eq^ decuria cum fuo parente pergitad menfam’iquibus per fingu/
las hebdomadassuiciflim miniftrant(iaullus in cibo ftrepitus eftrnemo comedens loquitur:Viuitur pane 8C  legu
minibus;& holeribus qux  folo fale condiuntur ♦ Vinum tantum fenes accipiunt?quibus cum paruulis fepe fit
prandium;ut ali' 09 : xtas fefla fuftenteturifalio^ non frangatur.‘incipiens.S)chinc confurgunt pariter:& hy mno
dido ad prasfepia redeuntlibi ufig ad uefperum cum fiiis unufquifip Ioquitur;& dicit: Vidiftis iilum di  illum
quanta in ipfo gratia fit?'quantum filentiu 1 fq moderatus inceflusf$i infirmu uiderint confolanturtfi in dei amo
re feruentem cohortantur ad ftudiumt 8 č quia node extra fuas orationes publicas in fuo cubili uigilant:circueut
cellulas fingulo^‘<& aureappofitaquid faciant'diligcntercxplorantyquem tardiorem deprehenderinftnonin/
crepanttfed diflimulato quod norunt eum fepius uifitant?& prius incipientes prouocant orarelq cogant«©pus
diei ftatutum eftiquod decano redditum fertur ad ceconomu?qui SC  ipfi per menfes patri omnium cum magno
reddittimore rationemia quo etiam cibi cum fadi fuerint deguftanturleiunium totius anni a:quale eft-'exce/
pta quadragefimah’n qua fofeconceditur diftridius uiuereApentecofte caznaz  mutantur in prandiaiquo 8C  tra
ditioni ecclefiafticae fatiftaciant:& uentrem cibo non onerent duplicatoAd tertium ueniam genus:quos anacho
rttas uocant!& qui de coenobiis : exeuntesk?xcepto pane 81  fale amplius ad deferta nil deferunHuius uita: audor
PaulusMluftrator Antontus:& ut ad fuperiora confcendam princeps-Ioannes Baptifta fuit.Talem uero uirum


quia non in fempiternumJabiiciet dominus(lnorum Iaborcrm& conuerfationem in čarne non carnis’alio tempo/
re fi uolueris explicabo,Nunc ad propofitum redeamlbonum eft obedire maioribus:parere perfcdisfSCpoft re
gulas fcriptura^ uita: tuae tramitem ab aliis difceremec pržeceptore uti peftimo.fipra:fumptione tua«

De (Eaftitate.Capdiin

Ortificate inquit apoftolus membra ueftra:qua: funt fuper terram,Vnde ipfe poftea confiderans’aic/
m bat.^iuo autem iam non egolViuit uero in me Ghnftus. Q ui mortificauerit mebra fua :8C  in imagi/

ne nodis perambulauerifinon timebit dicererfadus fum ficut uter in pruina« Vnde idem apoftolus ca
ftigabatcorpus fuum: 8 č in feruitutem redigebadnc aliis pradicans ipfe reprobus inueniretur^corporifip exper
fonageneris humani inflatus ardoribu^loquebatur:Mifer ego homoiquis me liberabit de corpore mortishu/
*usf Et ite^fčio quoniam non habitat in me hoc eft in čarne meabonum. Vellc.n. adiacet mihi:ut faciam aute
bonum nequaq«necg quod uolo bonumjfed qftnolo malum illud facio,Et denuo:Qjei in čarne funttdeo plače
re non pofiitnt^iaos autem non eftis in čarne fed in fpirituffi tamen fpirirus deihabitat in uobis. Vnde poft cogi/
tationum diligentiftimamcautionem^eiunio^tibiarma (umenda fun t:8C canedum cum Dauid Humiliauiin
iciuniaanimam meam.Matrem ita uidetne per illam alias uidere cogarislqua^ uultus cordi tuo adh^reant :6C
tacitum uiuat fubpedore uulnusAncillulas quce illi in obfequio funt:tibi fciasefleininfidiislquia quanto uili/
oreai^ conditio:tanto facilior ruinaeft«Volo ergo te propter has caufas non habitare cum matret & praccipue
nelpfam offerentem delicatos cibos renucndo contriftestaut fi acceperiVoleum igni adiiciasiSč inter frequenti/
am puella^per diem uideas^uod nodibus cogitesjadolcfcentiam tuam nulla forde commacules: ut ad altarc
Chrifti quafi de thalamo uirgo procedasiSč habeas de foristbonum teftimoniumilicet de ca: ter is uirtutibus ut
fepientia:fortitudinch’ufticia:humilitatcfmafuetudine 8i  liberalitatepofiimt 8C  alii iudicareVpudicitiam fola no
uit confčientialSi humani oculifhuius rei certi iudices efle non poflunt.Fcemina: quoq: qua: nomen tuum noue
rinKUuftum nefčiant^nam loannrs Baptifta fandam matrem habuinpontificifq^ filius eratf& tamen nec matris

d

J„cS~

polito^ P r 0 F°^!'

propofito c
fiena^iuiaisncb'
ciunt.^nidiun:

frucrdcomplt \ u. ■
uidcritinquit i
biturcaftum B :u
tatiocfi^cn ' ■
lotmultoamjd.u
ceratcorpusluiu:
recompclLul&fn
mecumplunn
foreshuhJui  .
miniftraflcn-.v. t
cogitatum  . 11 .;.

tuainismedcIiM.K:
gercmiincnscc;,
namdedbtpt il\
tumdifccrendUid
eontcntioncdiiu n
■runtuitamLVg: K .
ricopfuntmuj,,.
matfhpu/ aacccn

tamontiu.|gom v i

ceft/bus copul at  ^

P'«#«,, -

'ocai

'ritiscoii

cunvP a „.

w cuV ! '

w S,p

:<^ u -

pj,. c n 0


ueflrdomma uirtuti&contjncntkfpraspamta^tidemartyrem quedam tormcnta non uiccrant: fcd fuperabat
uoluptas.l andem caditus infpiratulprasdfam mordicus linguam in ofculantis fe faciem expuit:& fic libidinis
fenfum fuccedens doloris magnitudo pra:npuit,Nam quo qui ignem tetigerit ftatim aduriturSra uiti tadus 8C
fcemmx  fen tit naturam fuanuSc diuerfitatem icxus intclligit*Itcm quomodopotcritlibidinem refrenare;q nec
manum ualet cohibcrckcc linguamf^ed SC  hofpitiolum tuumJnuncj mulie^ pcdcs tcrant. Yideas ne fub eode
tedo manfites:nec in pretenta caflitate confidasfcpia nec-Dauid fandionnc&Sampfone fbrtior?nec-b>alorno/
ndpotcs effe fapicntior.memento temper^ paradiH colonum depofieflione fuaanufier eiecerit ^erge^tanti fibi
fančlus quilibet frater&fiiftat.Nam fcio quofdam corpore conualuiflet& animo aegrotare ccepiflc.Pcriculofe ti
bi miniftraccuius uultum frequenter attendis,Si tamen uidua a te uifitatur aut uirgokuncj domum folus'intr o
easdolus cum fola SC  abicp arbitro uel tefte non fedeašltanta<| confabulandi fiducia fitrut intrante alio non paue
asrticc erubefcas«$peculum*n»mentis facies eihSC taciti oculi cordis fatentur arcana.Tales quoq^ habeto focios:
quow contubernio non infameris^on uefte fed moribus orncntur:& pudicitiam habitu polliceantur, Corrum
punt moreš bonostconfabulationes peffinre♦ Caueto omnes fufpitionesY& quicquid probabilirer fingi potefb
ne fingatur ante deuita.Crebra munu(cula?& fudariola SC fafciolas SC uefires applicitasrSč oblatos ac deguftatos

trena^a uuns nos retranunmntroducunt ad uirtutum enoros:inv_,hnltoq^ monte pulcherrimo; habitare nos la/
ciunt«(^uadiu in patria tua esrhabeto cellula pro paradifoluaria fčriturafp poma decerpdhis utere delitiisfhaip
fruereicomplexu.$i fčandalizat tepes-oculus manus tua:proiice eafnulli parcasut foli parcas anima: tu&.C^ ui
uiderit inquit dominus mulierem ad concupifcendum camjiam moecchatus eft eam in corde fuo ♦ (^uis gloria
bitur caftum fe habere corfAflra non fant munda in confpedu domini:quanto magis hominestjuoR- uita ten/
tatio ef^Vc nobis mefcrisfquoticns concupifcimusitotiens fornicamur, Inebriatus eft inquit gladius meus i cx
lotmulto amplius in terra?qua: fpinas SC  tribulos*'gencratdVas eledionis in cuius pedore-Chriftus refonatjma/
cerat corpus faumf& tamen cernit naturalem carnis ardorem Cux  repugnare fententiaz:ut quod no uult hoc age
re compclIatfSC tu te arbftraris abfcp lapfu SC  uulnere pofte tranfimnifi orani cuftodia feruaueris cor tuu]£maxi/
4^1 C Ai  mame ifirla

IOrc5;nialtUICi;LU|JIUJ#UIIJIUj;UiUILUIlJ wv/miuviAuaur*vjwa it luu/

jniniftrafte matcriam$ed lile continens uere cftqui uniuerfa membro^ ofticia a malis affedibus fubtrahit:8S
cogitatum a tota nequitia£ompefciqc[uanto plura tamen funt premiafNam SC  ego cum eftem iuuenis:5č Coli/

"1 ' #  Y — 1; ^ __ . _ t  —  _-i ^ -ji  /-a ^  /fi 3 4 s* m  a CA < e* 4  /33 m  4-0, 3 3« M

lUOJa Uti lUllUILd iwa UU11 V.UUIUUIU1L . v. --| --*  --

ceffibus copukt^Sed dicisVqui ambulat fimplicitenambukt confidenter*Wne8i argute:fed oportet bonum ba>
bere teftimoniu ex his qui foris funtjicet coram deo rede ambu!as:tamen cora hominibus bona prouidendal
quia afturiores funt fin ludsffiliis tenebra^.Sum ergo a te hoc genus non amputatldas reprehendentibus te lo
cuiipfe te detrahentiu mor(ibus rradidifti.Na inter illecebras uoluptatur^etiam ferreas mentes libido domat;
qu£E maiore in uirginibus patsf famddum duldusputatomne quod nefeit. Narrant gentiliu fabul^cantibus

- - ^-*—-*■— 0 * 1  t—■ Gli C u dura:mollita ♦ S)ifFicile quoqj

idamputent maioris efleuirtutis
nefdre qd qu^rat* Remotio igit

__ r _ T x  »oft tentationem pafliois Antiochi^:

cumPaulo perhibet pariter pergere^emo miles^cum uxore pergit ad bellu* (Eerminant foemina: (pinas cu ui/
rishabitantes:arcanamentiuaeutomucroneconcutiunt.Nemolgifinter ferpentes Sl  fcorpionc&lfecurus in/
oredif.iibido.n^fcmper fui relinquit p1enitudinelnunq fatiat iSC  extinda rcacenditlufu crefcit S-decrefcmncc

rationi paretjquximpetududt^Yndcuirgtnitasmeofdidoreftq, carnis incentiuanonnouitT&uiduitas in

eo-fcelicior ef?q> pretentaš animo recolit uoluptates.'Wro.n.luxuriofo:uerbu caftitatis ofFenfio eft,^ m uiuut
in monafterio:^ quo^ fitnul magnus eftnumerusinunq foltextra procedunt*Ke agmine coluba^ crebro acci
piter unam fcparat?qua ftatim inuadat & kceref.5: cuius carnibus & cruore faturef. Morbida: oues iuu rclui/

tfoJPcdilente flagellatcsdultus fapientior erinNam ctiam quac homines sdimant fibi lalutarialdeo uolentc ucr
ti uidemus in pernitiemdn tranquillitate,n.tempedas oriturlnihil deo aduerlante'. fecu^eft^aturalc quocj ed ;
unuqueq? in fuo periculo dealio plus Iperareifi quando lenleris cxteriorem hominem Horem adolefcentis fuC

pirareUSč accepto cibo cum te in le&o pofitum dulcis libidinum pampa concufleritjarripe leutum fidci?in quo
ignit^ diaboli‘.extinguuntur hgitts t ®mnes,n.aduf terantcs.'quafi clibanus corda eoi^flicet difficile ed humanK
anintam aliquid non amarclut in quofčucp mens nodrataahatur affedus^Carnis igitur amor fpiritus amore fu

iv*vi m***  f' X  jl ^ ^  - J  * jp ,

os ad petrarn.lmpodibile ed infenlum hominisJnon irrure motum SC  medullaf^ calorem, Ule tamen laudaturr
lile prsdicatur beatus!qui datim cum ccepcrit cogitaretinterficit cogitatus:& allidit eos ad pctramlpctra autcm;
cratOiridusfiiam fidespuraSmoram non patitut^cum apparuerit fcorpi^ilico conterendus ed:Ardcntes igitur
diaboli fagitta? ieiunio^ SC  uigilia^ frigortSredinguends funt.Erras naq? frater errasrfi putas unq chridianum
perfccutionem non patnTunan.maximc oppugnaristfi teoppugnari neicis,Nemo,n,ed tata firmitate lufful/
tusUut de ftabilitatc debeat čile lecurustdicente apodolo.C^ui datfuideat ne cadat^quoniam nullus hodili exav
citu obfidcnte.fecurus ed.Nam aduerlarius noder tanq leo rugicnsfaliquid deuorare qusrens circuit?& tu pa/
cem putasSedet in infidiis cum diuitibus SC  in occultismt interficiat innocentem.C^guod de libidine diximus:re>
feramus ad auaritiam(& ad omnia uina qus uitantur lolitudine«*& iccirco urbium frequentiam declinamusine
facere compcllamur:qua; nos non tam natura cogit facere q uoluntas»

De Paupertate ♦ (Cap. v»

Vonda diucs adolelcens^oia qus in lege prscepta funt le implede iadabatiad que dominus in euan/

!  gelio.Vnu tibi inquit decfhSi uis perfcdus efleVuade uende oia qus habcs*& da pauperibus:8č ueni le
quasre mc*C$)_ui oia le dicebat fcciiidiprimo certamine diuitias umcere no potdf.Vnde difficile  intrat
diuites regna csloi$qus expeditos SC  ala^ leuitate fubnixos habitatore&'defiderann Yade inquit uende no par
tem fubdantiadfed uniuerla qux poffidestSČ da non amicisinon conlanguineistnon prčpinquistnon uxorfinon
iiberistplus aliquid addšmhil tibi ob metu inopis reieruabislnec cu Anania daneris SC  $aphyra: led da cun&a
pauperibustSč rac amicos de iniquo mamona;qui te recipiant in Sterna tabernaculalut me fequarfeut dominu.
Nam ois qui reliquerit domiJuel fratres aut fororesiautpatre aut matrefeut uxore aut filios’aut agros propter
nomen meu:centuplu accipiettSC uita sternam polddebit«® qua ta beatitudo pro paruis magua r eciperefeter/
na pro breuibustpro morituris lemper uiucntia:3C habere deu debitorei, fn adibus apodoloi^ quando domini
nolbri adhuc calebat cruonSC feruebat recens in crcdentibus fidesluendebant oes polieffiones CvastSC  precia ea/
ru ad apoftolo^ proferebantpedesmt odenderentpecunias elle calcandas*dabaturqp lingulis prout opus erat.
VndeAnanias&Saphyra dilpenlatores timidi 1 imo cordc duplici:Sč ideo condenatij quia pod uotu abdulerut
quafi lua:SC non eius cui ea uouerant:parteq^ fibi ia alienac fubdantiae referuaruntimetuentes fame‘iqua uera fi/
des non timet:& pra: lente meruere uindid^hon crudelitate fcntenti^fcd corredionis exeplo* Yende ergo oia
qua: habc«& da pauperibuslnon diuitibusmon ad luxuria fed ad neceditatem-fiue ille facerdos fit: fiue cogna/
tusHiue affinislmhil aliud ineoconfideresnifi paupertaiet.quodq; in a 2 gyptiis SC  fyriis monaderiis moriš edait
qui le deo uouerint feculo renunciantes^oes feculi delitias conculcarinnied ut non quod feculo renuciamus uo
luntas fit non neceditasiut paupertas habeat expedita gloriamon illata cruciatu.Ca;tei^ iuxta milerias huius te
*-\r*ricW i  i Ki ni oladrnc fpmpntps lafk diues rdfom' ranr non indiaetiSč nimiu DOtens ed nui lernirr nnn rnmtnr.

mis altare didinguid6C minidro^ dei nulla edeledio.Nunc uero mi hi aliquis ojaponat diues in iudaea templu
SC  menlas lucernaSthuribula lcyphos SC  alia ex auro fabricatattuc ha:c probabant a domino:quado laccrdotes
hodias imolaband8č languis peco^ erat redemptio peccato^:qq hacc oia pr^cederunt in flgura.Nunc uero cu
paupertate domus luae pauperdominus dedicaueritTcogitcmus cruce: SC  diuitias lutu putabimusJed nunquid
tepus ut habitetis in domibus laqueatis.i*ornatis 8C  compofitis:5i quae non ta ad ulum funt q ad delitiaŠ inquit / p
pheta.Nam habitaculu meu in quo fuerunt landa fando^& cherubin SC  menla propolitionis pluuiis rigabit:;
fquallebit (olitudinelSČ folctorrcbit*qux aut utilita^ fulgere gemisl& Chridu in paupere farne mori?lam non
limt tua qua: polTides:dilpenlatio tibi credita ed.Caue ne qfi fidelis SC  famolus quonda tuo^ difpenlator aliena
pecunia didribuend^accipias^hacuCratcsille thebanus homo quonda difertidimus ad philofophandu athe/
nas pergeretlmagnu auri pondus abiccinnec putauit le pode uircutes fimul SC  diuitias podidereiSC nos fuffarci/

oibus intellečbuipr^ter uičtu SC  ueditu SC  manifedas neceditates nihil cui| tribuastne filio^ panem canes co

$unt quoqj qui pauperibuspa^ tnbuuntl SC  fubprastextu elemofyna: diuitias qua:runt:qux magisuenario q
elemoiyna dicenda odide bedis:fic aucslfic 8C  capiunf pilčcsimodicu in hamo efča:ponit: ut matrona^ in eo
lacculi protralianc^Ros aut humiles atq^ paupercuhlncc habemus diuitiasaiec oblatas dignamur accipereibalia
mu pipenSi poma palma^rudici non cmunnC^ui.muoIant diuites fiendncidunt in tentationesrSi laqucum

diabofi^C delideria multa ♦ Et prslertim quia stas optata cundis non uicinam mortem qus debetur mortali/

busin

■•os,

^«C3.

.*o\W\;\VO\W\^v
at .\raot fo'vmx

JV'**

f

^'^loncr 10 ^^
1


°sfu

■■■  «« S; si ^

im,,u llushoft C | l “® i

25y*3s

I #01 :miideri:" m “?®

^■ ln ^musrtie
-orn/nusin cuan/

JSSlSs®^

Iu ‘ c  ^ftcilcinttat
n ^uitucnden6pai
juislnon uxoru*noti
^rh v nu Ted da cunda
u ^'<-'\\uarisut domina
’■ :ouut  agrosproptet
' ’'-i.;uarccipcrcfetef/

‘ - ' -pi.inao domini

' >i ;s:Xprečim/
'y : i  pr^ur opus crat.

uomabftulmt
x  r, Tr;':^uauerafi/
••. •»crlo.Vndccrcjooia

D

" suv. iiuc cogna/
(uicms moriš eftut
,• i  j • rmuriamusuo
1  rrnlaias huiustc

x  : -.;.r;noncogitur.

r: j.]Ufjria?5:gcW'

m iud&a tempih

^ jjio faccrdotes
. . A .Suncucrocu

..^C-Jn^ uld

’ / : .:<inqoit ! P

1

ndu athe/

fuffarfl'

»{Turnus
jinusiu
;.in« c0/
paiff

»rj

—g#

w$nos
,\j quop o:
if! bido lP

^rf*]

Xt»i

fcnex diu uiucrc non porfImaximc qa ad comparatione asternitaris omne q, in mudo patimur una diaappel

poflg hoc fuerintconfecun.tradere fe luxuria: SC  uoluptatibus 8C  omni'inigtatilut qd'auaritia conofc?at:luxu^-
na confumat.Ifti ergo pro Iaboribus fufs cfficiW hofpitiu d*monuiqui templu dci effte debebanufium taber,
nacula *thyo P u,Poftq,mditat ,hemtiSC  per fas K nefas ad altiftimu confcenderint: tucconfcicnt a peccato*
f “ 0 ? temper morteTemper ludiau formidabunu* ad lene febrmftcula>afi latrones m carcercide *Lis fup
pha« rufpirabunt^imtesaut cjui ingreftl funt regna caclo^ipfo diulriis ad bona utentes openfdiuites effc defi
erund&dilpenfatoresmagisdei;q diuites appellandi.Obfecroergo temelucra mundiirrChrifti q ra s milina
Negociatore clericul& ex inope diuite fadu;ex ignobilig{oriofiinifquafi quanda pefte fuge:& prallertim clim
lcia tc toto rcnunciafle mundoiS: abiedis calcarifep diu3ti/s:orationlledioni»ieiunris;uacare auotididfcrocura/
toresquocg « difpenfatores domo^ aliena^ atq; ui% cler id eife n5 poflunt:qui proprias iubentfcontenere
diuitia^ facultatcsAuaritiasitaq? malu tibi oino uitandum eftrno quo aliena noapperastHoc.n.& publioe le/
^cspunmn^red g uomagu aribi funialicnand feraesJR m alteno mgtfidclcsnon fiiiflisjguod eft qui s

^ _ ----«vv * H/X * iJta

defiieri tjlilia proponandSi efuricri^beatos audies pauperes^ efurientes.Si aliquis afflixerit dolod legi to ilfud
apoftoliipropter hoccoplacebo mihi in infirmitatibus meis.lllud aut q> derelida militia caftrafti te propter tc/

rrn* t-iorCaA-Z  —O. n- -f.t-C. -- nit

rcconat ^Icnci quocp qui de bomsparencu (uftentan pofluncfigd paupe^ accipfnnt^ladrilegiu pro&dtoirom -

"'T r fe Tr" qU |lT^ COn J nne0 * 9nU T^ cfficertam ^ c,1cn 4^7dfq,Lr«exmnfec us .

jntcftmuWlupc ! Kulo(;uscft.Žachcu S dra^poilo!,>auper C stequantuaddmiria S nihil:quantuad„i

lontate totu mudu reli(^uerun^$i o(RramusChn(ki opts cu aia noftialioenter (ii(apicc$i aut qus foris (imt

ueli^in morte dimiftiirus ešillud offer quod nullus tibi poftlthoftis auferre Naautp deponere incipientiu efh
non perfedo^lleipfam ofterre deoproprie chriftiano^ eft,Nec.ndmagine crucifix^pot : ni{i qui in hoc feculo
fe nudu mortuucp reddiderit Jnfinita nanq; de fčripturis exempla fuppeditantsqua: auaritia doceant efte fugie—
da.Vef$quod non ante plures annos geftum (it‘refera. (^uidam ex fratribus parcior a auarior , ne(čiens.xxx.
denariis dominu uenditumlcentum folidos quos lina tcxendo acqficrat moriens dereliquitJnitu eft inter mona
chos conciliu^nam in eodeloco circiter quinq? milia‘diuiCs cellulis habitaban^uid fadOIopus efletAlii pau/
peribus diftribuendos efte dicebanrialii dandos ecclefias: nonulli parentibus remittendos. Maccharius uerp 5£

ra 1  ‘  _ o. TH.  J_.-lor__—--^t ‘ r  1 ' 1  "

cundos per tota xoyptu terror inualitiut unum lolidum dimifiiTefit criminis.feadix oium malo^ eft auaritia:
ideoq? SC  ab apoftolcfidolo^ ičruitus nuncupat^Non qdem occidet aiam iufta dominusi iunior fui SC  (enui.*6C
non uidi iuftu dcreliduinec fčmen eiusV^u^rens panetruHeliašcoruis pafeit'" miniftrantibus.Vidua Sareptena
ipla cu filiis ftris peritura propheta pafčiteluriensK mif^ in moduCapface rcplcto:q alendus uenerat: alit.Pe/

,__ n 1 _-fl 'inf lidkoA IiAr or --—f— 1 - -- —-

genu^hoc t ,b, nondo Aucl.Jaco^u.d »ifua cp.ftola portulctj, faerft domi nus mc i s mccS&  rcruatlcn> mc

^T rq ^ g 5‘^\ f  *jf'T hl ^T madm * UCa ^ l3!&:uctena<Jucft ''™d5M an tun e ce(rari a de,

pracatus el>. v „d e & latroncsad finflum Hlanonem;® u,d facercsKJ latrones ad rc ucn/rcn.^ uibusref,
pondicNudus latrones non nmct.At .llifcradr poffes.Poirum ingmtfed non tiineo:qui fum moriparatnsicu-

v clv

ius qui mirantur figna SC  portcnta qus faciumircntur SC  incredibilem abdinentiam‘!feientiam;& humilitatem,

fT7 _ _ _ * 1 ' . _ 1 _ A Q r M I rf-1. -«44 4 a ^ L  _ /L. _ „ / J- J w i-i« I a ^

diuamdf

'bv.mi perejfed fi fieri poteflfimitareIo(eph;& sgyptiae domina pallium derelinquetutnudu9»fequaris dominum $al
uatorem:qui dicit m euangeliotnifi quis tulerit crucem (uatrw& fecutus me fuermnon poted meus efle difcipu/
lustproiice (arcinam fsculijne qusras diuitiasKqus camelof^ prauitatibus comparanturinudus SC  leuis ad cx/
lum uolalne alas uirtuhim tua^ auri deprimant.pondera ut impleas facculum,qucm dominus euacuare pršci
pir.$i' igitur qui habentpoflcfliones SC  diuitias iubentur oia uendere»& dare pauperibus1& fic (equi Saluatorei
dignatio tua non debet qusrere quod erogaturus cs.Vidua illa in euangelio paupercula?qus duo minuta mi/
(it in gasophylatiumjcundis prsfcrd diuitibus*quia totum quod habuit dedit^k tu lgitf" eroganda non qusras;
ut fortiflimum tyruculum fuumChriflus agnofcatlut Istustibide longiflima regione uenienti occurratpatcc
ut flolam tribuat SC  annulumlut immolet pro tduitulum (aginatum.

De utilitate paupertaris.<£ap.vi«

1 Auper ucro ita con(olandus cfl:ut (ciat in paupertate magis bona con fideranda.Et prime quidem“q. a
jj deo illi (it utiliter proui(um*Prs(čiuit»n.deu infirmitatem eius confiderafle:8č fcifle q, diuitia^ (arcina

SC  (olitudinem portate non pofleuDcinde (ciat quantas tentationesiquanta pericula tranfiueritfnomi/
ne paupertatisijfiaffluentia deefl!qus frequentercontraria ed*ad animi diuitias quantotius fine impedimento

r

uigor mentis infringi&uirtus corporis eneruat?♦ At in paupertate non lafčiua conuiuiatnon turpes potationes,
oia fobriatoia rigidatoia humiliamon abieda:quonia conlcientia pura SC  uirtute (unt plena* non ed abundans:
extraneis facultatibusjnon facilead diuitias animi.i.ad uirtutes’huius mundi diues accedit$lius*n*dei difficili/
us dicens diuite introire in regnum csloi^utiq^ intelligit pauperem faciliusjne (e ob paupertatem alienu efle a
cura dei exidimenprophetaf tedad dicens 1  Si paupere SC  diuite ego feci:& pro oibus squalis cura mihi ed.Non
ed«n*deus perlona^ acceptorinec pro illo tantu curam gerere pro fitet^qui in fsculi diuitiis polleufed pro om/
nibus SC  pro pauperibus curam fudinetlremuneraturus quem inuenerit aut in diuitiis humilemjaut in pauper
tate patientetdidributi ueluti totius corporis humanih minideriu qusritur finguloi^Confideret hominis cor
pus efleunu qdem corpus;(ed plurima membra.Nunqd oia (unt oculus’aut pes aut reliqua membraC' Sed (icu
ti ait apodolus dodor gentiu in fide SC  ueritate!qus inferiora (unt mebratoaiorem his tribuimus honorcm.Et
queadmodum uirtus finguloip membro^ in fuo ordine atqp officio de m odra t:ita in totius generis humani cor

nf>1ii* minntSmimoft-ic fi/ Aiititi-v  rnllnMtitiifMif rlinihic tintrvimVoc pvomirtp  <"r»*nn»-okr-/ Pvn! At>  .

(K |dUlv-j.w iliiivtJivUi vUu iVti-tu lij L^vtJlvu 4 V|Ul(t llvMl. vinvilr' vlv- 11 liilv* W kAKJ  liML/vlILi UUi) L

rogator no uereaturmec ip(e deficiattcu in u(u fands adminidrationis'.habeat proptiflima uoluntate* Nihil.n.
fibi deeritšhon cupiatin (sculo diues fierime mala fibi plurima acqrat dicente ac monente gloriolo Paulohabe
tes uičtu SC  ueditumihis contenti fimusjmmo fiiuera fide SC  propter (alute crederecsledes fibi diuitias cooptct

dixerirPrimu qusrite regnu dei:^ hsc oia apponent'’ uobis:nulli dubiu fore credo^his copiam neccflaria reru
in terris non defedura^bus csledia prsparanf”* Ynde his monitis SC  diues temperet'’ :SC  pauper fublcuet'’* Difi
ficile potentes SC  nobiles SC  diuites'^ multo his difliciIiusfeloquentes credunt deo.CS^cscat'’ nanq, mens eo^ di/
uitiis:opibus(atq? Iuxuria:circundati uitiis non poflunt uidere uirtutes.Foelix ergo q non in diuitiislnon in fapie
tiatnon in potentia (sculari SC  eloquential(ed inChridi paflionibus^loriaf’♦ Ac nihil mi(eriuslq deum propter
nummum:contemnere*Ideo quem (en(eri§ (emper auterebro de nummis loquentem;inditorem ha beto potius
qmonachum. - De corredione SC  dodrina prsfidentis.dap.vii

Edor quoqj honore (uppreflb squale fubditis bene uiuentibus k erga p uerfos iura reditudinis excr/
cere non formidet*Nam liquet q> oes homines natura ingenuit squalcs:(ed uarietate merito^ ordine
alios aliis culpa podpo(uit:(ed SC  arguunt negligetes redores ecclcfis deitob quo^ in curiam perit ois
fccor populi chridianilcu nec in meditatione legis diuinstnec cultu pietatisrnec in (aera^ uirtutu exercitio1abo
rare conent''.Tune etenim dodrinadodo^ (uauitasedrcu dodrina pariter SC  uita confentiant.Sed ncc putant
fua (čientia SC  fapientiaTcd dei auxilio pace ecclefiis (uis reddita:q'fi fuu (eruauerintgraduifuntqfi domus dciSC
quafi angelus dotnini.Scd (i plus cupiunt uideri nofle q cstcri?quandoq patentfueritatis regulam non tenerc.
Magider quoq difcipulu corrigirque ardentioris cernit ingenii*Na medicus fi ceflauerit curare defpcratt quo
nia no ed parui apud deu meritibene filios educare*Redo^ quocp ed ut laborantiu nouerint fudoreiuel lapfis
manu porrigeretuel errantibus uia odendere,$ed ne glorieris q> multos difpulos habcasdilius dei docuit in iu/
dsatST duodecim illu tantu apodoli (equebantf , (phari(so^ autem dodrinaSomnispopulus appIaudebat*Ls/
jr. i.-r. t.. n  iptaeiufiplaborem difperdatJdeononfitineispcrna:

i accipiasquantumcuqi (it potens uel nobilis :  fi p ccca

uerit corripe eum$nam confufionem fequitur ignominiatignominiam corrediofcorredionem confolatiotcč,
folationem falus Vera.n»amicitiaquod fentitmmulare non debe^non eft crudelitasprodeo criminapunire;
fed pietas^ihil tamen crudeliusfnihilcp miferms inueniri poteft;q ut timore mortis propridne falutem BioM
audeant defendere»S)ocete aut te in ecclefiaino clamor populijfed gemitus fuiciteturflachryma 2  audientiiilau
cfestuxfint.Sermoprefbyteri fcripturaruIedioneconditusfit. Vnde SC apoftoluspracipitjSermo uefter fit
fale conditus t quod fi infatueturjforas proiicitursdi perdit nominis dignitatem.Na ficutuidoria domini triu/
phus eft feruo^tfic magiftri eruditiordifcipulo^ profedus.Nifi,n.caput fanumfitromnia membra funt i uitio
Qjjado dodrina no eritin ecclefiishntelligimus pire pudicitiamjcaftitatem mori:& oes obire uirtutes : quia
no comederunt uerbu domini:Tunc fcriptura utilis effc audietibustcu abfčp-Chrifto no difciturku fine patre“no
^pfatur.Cu.n.fine(piritu fanto»no iam infinuat iile q pradicatHed difficile dignus prarco uirtutumChrifti in/
ueniri potefttg in annuciandis illislno fuatfed eius quserat gloria que pradicat. (Cdfufio quoq? Si ionominia e:
iefuntChrucifixu Si pauperem 8C  efuriente fartis praedicare corporibusiSč ieiunio^ dočlrina-per rubetcs buc
cas tumetiacp ora proferre.No cofundat ergo opa fermone tuufut cu in ecclefiis ločjrisuacitus quifcg refponde
at.(Cur hxc qux  dici$ip(e no facisfAccufare auaritiatrietia fatro poteft.Sacerdotis uotfcu mente cocordet.Na
quo poteft prač fes ecclefia malu auferre de medlo eiusq i delidu fjmile corruerit?Acqua iibertate corripit pec
cantetcu tacitus ipfe fibi refpodeateadem admififle quae corripit?Perdit.n.audoritate docedircuius ope Cer/
mo deftruilf.Et illudTulIii Caput artis erdocere qcf facis. Veneratioi mihi femp fuit non uerbofa rufticitastfed
fanda fimplicitas.C^_ui»n.in fermone fe dicit apoftolos imitari:prius imitetur uirtutes SC  uitam illo^: in qbus
foquedi fimplicitatem excufabat fandi nominis magnitudo.Non.mfacit ecclefiaftica dignitasChriftianums
nec efl facile ftare IocodPauIiltenere gradumsPetri iam cuChrifto regnantiurne forte ueniat angelus domimlg
fcindat uefum tepli tuiqui candelabru tuum de Ioco moueatJgitur sedificaturus turrimffuturi operiš fumptus;
s coputa.S>icuti noHierofolymis fuifletfed HierofoIymis bene uixiflelaudadum eft .Priusergo faciamusiSč fic
doceamusrne dodrinae audcritasJcaftis operibus deftruatur.Nam de e!oquetibus Si  ,pnunciantibus<'plenus e

doceas quod nefciassfed ante difče quod didurus es.Mam qui fapietis uerba crebro audire Si  intelligere negli/
gitluitam fua gubernare no nouitsquanto magisnec af io^ rcgimini ^pficitffgitur feruu ferufete efle conuenit.
4tq; ita in oibus pdocereuut qcuq? audiuntcouerfatioe tua magis q fermoneqaifciant. Q_uonia quide non in
fermone eft regnu deiifed in uirtute.$ed ne ftatim multitudinis acqefčamus iudiciotfed eledi in principatumr
tiofčamus mefiiram nodram:& hamihemur Cubpotenti manu dei.Rcuera nil foedius pracceptore furiofofcu
debeat tCCe manfuctusSi eruditasfcotta  toruo uultmtremetibus labiisirugata fronte %  effrenatis couitii^facie
šnter pal/orem ruborecp uariata cfamore pftrepit?& errantes no tam ad bonu trahit q ad malu fkmtia fua ptx
eipiratllicet no q irafcitur iracudus erfed ille q crebro hac paffione fupatur,Sutqj multi docetes ea quse no opor
tetturpis lucri gratiaiq totas domus fubuertut:8č putant quacfium efTe pietatem^uod pteruq^ accidirutha/
beamus pugnas legis no ob defiderium ueritatistfed ob iadatiam glorisefdum apud audiete^dodi uolumus
seftimari.Feftino igitur gradu pergamus ad magiftros:6C eorum teramus fimina": Si  prxcepta uirtutu ac my/
fteria fcripturarumarincula putemus Sterna* E>e fbIitudine.Cap*viii,

^ Euera ut fimpliciter motu metis mex  fatearrcofideras ^ppoHtu tuu 8f ardore quo faeculo renunciaftit

differetias in locis! arbitror*§i  urbibus Si  frequetia urbiu derelida in agello habitestKChriflu in foli
I tudine qrasl6C ores folus in mote cu fefu:fcoruq; loco^ tantum uicinitatibus pfruaribusli. ut Si  urbe
careas^ ^ppofitu m onachi no amittasXoquor no de cpiTcopistno de prefbyterisfno de clericisjquo^ alia cau^
fa efl: alia monachi.dlerici ouespafču^ego pafcor^ed de monacho loquofq praeciu pofleflionu fua^ ad pedes
apoftolo^ pofuitidocens pecuniacalcand^K humil/ter^ fecreto uiditansfemp contenat qcb femel contepfe
ritNa fummse ftultitine eft renuciare fetuloldimittere patriaairbes defererelmonachu profiteritK inter maio
res populos peregre uiuere^uia fgitf frater me interrogas per qua uiam incedere debeas treuelata tecu facie
Ioquar.§i officiu uiX excrcere prefbytemfi epifcopatus te uel opus uel onus forte deledat?uiue in urbibtjs 8C
caftellissSč afiof^ falute luc^ fac ansma: tu^.fcn aut cupis cfIeqcP diceris monachus!qd facis in urbibus^uae

Poeta; jemulentur Home^jVirgiliutMenand^tTerentiu.Hiflorici ThucydidelSaluftm!Herodotu: Liuium
©ratoresLyfiam|Graccho^DemofthenetTuIlium.Et utad noftra ueniamu^Epifcopi SC  prefbyteri habebat
adi

habemuspr ^ t t  _ __ _

doritatem redeanrnoftcr princepsHeliastnofler princeps Helifeuslnoftri duces filii propht
tabant in agris SC  fblitudinej& faciebant fibi tabernaculaprope fluenta iordanis,E)e his funt Si  illi filfiR echab*.
qui uinum 8i  ficeram non bibebanfe morabantur in tentoriisiqui dei per Hieremiam uoce Iaudantur& pro
mittifineis q? non deficiat de ftirpe eo^ uirdan^coram domino »fnterpretare igit" uocabulum monachishcc
eft nomen tuum^uid facis  in turbdqui folus esfao  tibi eadem caufa^fed quae caeteristC^ uodqi nemo propbe
ta-in patria fua honorem habet.Nam ubi honor n5 cftjibi conteptus eftiabi conteptus eftribi frequenter imu/
riatubi iniurianbi indignatiolubi indignatiojibi quies nul!a»Ybi quies non eftiibi mes fxpe  a^pofito deducit

^bi autem per inquietudinem aliquid aufertur ex ftudio:minus fit ab eo quod tolliturlh ubi minus eflfpfečtu

ignoroiimmo nec mihi conceditur unusangulus heremi.quotidieexpofcor fidem:quafi fmefide renatus lim,

ISelaudibush utilitate heremi. £ap,ix*

Vid fgitur agis tu frater in &cuIoiqui maior es mundofpauptatem timesjbeatos paupes £hriftus ap
pellatiabore terreristfed nemo athleta fine fudoribuscoronatf<«lecibocogitas?feduera fides farnem
non timenfup nudam metuis humum exefa ieiuniis membra colliderejfed dominus tecu iacet. Squal
idi capitis horret inculta 1  caefariesjied caput tuum Chriftus efl\infinita heremi uaftitas tcrrenfed tu paradifam
mente deambula^uoties illuc cofčenderisttotiens in heremo non cris,Q defertuChrifti floribus uernans.0 fb
Istudoin qua illi nafčunf lapidestde quibus in apocaf ypfi ciuitas magni regis extruitur.(S> heremus familiaris
dedgaudes SC  caetera.Ad quae etiamtillud apofloli.No funt condigme pafliones huius temporis' ad futura glo
riam*quaz reuelabitur i  nobis.(£ur.n.timido animoiChriftianus es|filius hominis n5 habet ubi caput fuum re
ciinetnu amplas porticus SC  ingentia tečto^j fpatia metirislhasreditatem expečtans feculfcolmesChrifti efle

uideamlut tuo furore no moueartut tua bella no patiartne me capiat oculus meretricisme forma pulcherrima
ad illicitos ducat am plexus.Re fpond ebis hoc no efl: pugnaretfed fugere,$ta in aciejadueriariis armatus obfi/

Ifpfllt tlOlTn lUfPfloirnirinpric mMm. fr\P HIKrniff* rtPfna ailVlIiann !1l /


j»ut fcuto aut pedibusfoors uitanda e.Tu qui pugnasJh fupari potes SC  uincere.Ego cum fugero f non uincor in
eo quod fugiorfed ideo fugio ne uinear.Nufla lecuritas effcuicino ferpente dormiretpotefl Beri  ut me non mor
deatitamen potefl: fieriutaIiquando me mordeat.Fugaemm non infidelitatis fed prudentiae iudicium efbne
fruftra nos off eramus periculis.Sed nuper a:gypd deferta uidifliiintuitus es angelicam familiamU quati ibi flo
res funtf(<j fpiritualibus gemis^prata uernantiaf Vidifti ferta&juibus dominus coronatur.jlle tibi ignis i  pečto/
re exaefl;uetfh illa quotidie cogitattračlalconfideraih quafi quodam carcere tentus excIama.Heu me quia p/
Jongataeft peregrinatio meaTh in paradifam mente confcendensftoticns in terra non eristquotiensterrena
defpexeris.Eademnobis certecum his qui habirant per deferta conditio eft^idem oculftotidem SC  manus;
lifdem infirmitatibus uel uirtutibus fubiacemus.Si te aquse pptus uexat:quanti nobiles non dicam uina nefci/
untHed carnes ignorantih fufo tantu leguminjnuftentanturfJn balnearum te fauacra fallicitant?quanti prin/
cipes duitatum fiue ob culpam propriam fiue ob inuidiam adinfulas deportatidine arterno pr#mio perpe/
tuaq? mercedeabfčp balneis perfeuerant ? Nemo id neceflitate pati non potefl: ?quod prodeopati uofuntate
detrečtat.Habebis-celluIam^ua:te folumcapiat.lmmo noneris folus. Angelica turba uerfabituntotfociir

lute fufpenfccontinue in puluerem difloIuendi.CJjjid retračlamus facerede neceffitate uirtutemfcertc qua/
docp moriendum eft|fcito mundi detelinquamus anguftiasih fi fbrte ob continentiam (quod tamen raro ac/
cidit) dolere ftomachumlseftuare febribus repperimusjperpetuaj uitž ingefluriaanuam morbum putemus.

» a • Ot  ° 0  D i  p f N * rt r« * r • « * « a  •

eft.S^cuIarium quoq? maxime potentundtonfortia deuita.Q_uid tibi necefle eft illa fscpius uidete quorum
contemptu monachus efle ccepiftfflSJam monachurn fblitudo facinnon publicum*

, ,♦ E)e periculo uitae folitarias. (Dap.x.

©nachi etia nuc moreš di{cutimus?q iugu Chrifli collo (uo ipofuitjprimuc^ tračladu e utrum folus
t| aut cu aliis in monafterio uiuere debeas.Mihi placet ut habeas fanto^ cotuberniumec abftp dučtore i

grediaris uiam!qua nunq ingreflus esjflatim tibi in partem altera declinandu fmut errori patcas.pluf
9  aut minus ambules q necefle eft;h currens laflerisfmoratp faciens^obdormiasun (blitudine cito furrepit fii/
pbialh fi parumper ieiunaueritthomineq? non uideri?putat fifalicuius efle mometi.©b!itufq? fui unde quo ue
neritJintus cordejforis lingua uagatur.Iudicat contra uoluntatem apoftoli alienos (eruo?.quo gula popofčerit
porrigit manustdormit quantum uolueritfneminem uereturtomnes ff inferiores putadcrebriufcp in urbibus
q in cellula efljh intcr fratres fimulat uerecondiamtqui platea^ turbiscollidi^.^uid igit^fblitariam uitam
reprehedimus?Minime^uippe quam faepe Iaudauimusiicet ut praeferf folitaria uita pericolofa efltne abftra
čti  ab hominum frequetia fordidis SC  impiis cogitatioibus pareatth pleni arrogatia SC  fupercilii cucftos defpiV
ciat 1 armetq? linguas fuasluel clericis uel monachis detrahedo.Sed de-Iudo monaflerc^ uohimus huiufčemoi
cgtedi miIites:quos heremi dura rudimeta no terreadqui fpecie couerfatiois multo tpe dederint: qui oium fue
rint minimhut primi oium fierentiquos nec efuries aIiquado nec faturitas fupauitlqui pauptate Ia^tatur:quo^
habitusIfermoTuuItustinceflus dočlrina efl.0 quoties in heremo coftitutus in illa uafla folitudie: quae exufla
folis ardoribus horridu monachis pr^flat habitacululputaui me romanis in teree delitiisfedcba folus qa ama
fitudie repletus era.Horrebat facco mebra deformiath fqllida cutis fitu xthiopic£e carnis ob duxerat;quoti ^
diegeitus.h fiquandomerepugnantemfomnusiminesopprefliflet'nuda humouixofla ha^rentiacollideba

&

\\’

Be  cibis uero K potu taeeamicum etiam languentes monachi ibi aqua frigida utamur?& ccdum aliquid accc
piftrfluxuna fitfi lle /gitur ego qui obgehenn^ merum tali me carcere damnaueramif fcorpionum tantum foci/
us St  feraj^t&pe choris in tereram puellarumfpallebant ora ieiuniisj& mens defideriis žeftuabanfn frigido cor*
pore & ante homincm ficca iam čarne premor tua fola hbidinum incendia bulliebant Jtaq? omni auxslio defti
tutuslad lefu iacebam pedestf igabam Iachrvmislcrine tergebam?repugnatem čarnem ^doma^aWincdia fu
biugam. Non depudefco infadicitatis meaefqufn potiuslplango me non efte quod fuerimifhemini me claman
tem St  diem crebro iunxifre cum nodelncc prius a pedoris ceflare uerberibusrcj rediret domino increpate tra>
quillitas Jpfam quoq? cellulamquafi cogitationum mea^ confciam pertimefcebaml 8 C mihimet iratus St  rigi/
dus‘iolus deierta penetrabam.&cubi cocaua ualliunuafpcra montiumhupium pmupta ccrnebamilbi mcx
erat orationis locuslibi illud miferrimč carnisergaftului:oIIocaba,& ut mihi tcftis eft dominu^poft multas la
chrymas:poft cadfoculos inlmente3nonunq uidebar mihi interefle agminibus angelo^:& btus gaudenfcp
cantabamipoft te i odorem unguetoru tuot^curremus.Dicam St  aIiud.*quod in £gypto uiderim. (Enecus erat
adolefcens in ccenobioqui nuna continetiatnulla operiš magnitudine flamam carnis poterat extinguere.Huc
pater monafterii periclitantemthac arte feruauitjmperat uiro cuidam gramlut iurgiis atq$ conuitiis infedetur
hominem:& poft irrogatam imuriam primus ueniretad quxrimonias. Vocati teftespro eoIoquebamur;qui
contumeliam fecerat.felfe illecontra mcndacium cccpičfolus pater defenfione fuamicallide opponere ftuduitt
ne abundantiori trift itiatobfbr beretur frater.C^uid multa?fta annus dudus ef\quo expleto>interrogatus ado
lefcens fupcogijationibuspriftinistanadhuc molefteaIiquid fuftinere&Pape inquitmihi uiuere non IicetlSd
fornicari libet.Hicfi folus fuifte? quo adiutore fupafter?$unt.n.mcliores duo q unus:& fi alter cendem ab al /
tero fulcireturduniculus triplex non facile rumpitur: St  frater fratrem adiuuas exaltabitur. Vidi ego quofda
qui poftq renunciauerunt facculofcieftimentis dumtaxat St  uocis pmiflione non rebustoihil de pnftina čouer
fatione mutaruntftes familiaris magis auda^j iminuta.Eadem minifteria feruulorumtidem apparatus conui
uii:& nomen fibi ,uendicant foIlitarii.(§_uida uero paupes funt & tenui fubftantiolatuideturcp fibi fciolijpom
pa^ ferculis fimiles pcedunt in publicumVut caninam cxerceant:facundiam.!Eunt etiam qui humore cellula^
imoderatiicp ieiuniištazdio folitudinisfacnimiaddedioe dum diebusacnodibus auribus fuis pfonačuertunt;
tn melancholiamiČdHippocratis magis fomentis^ noftris monitis indigenqjDla:riq! artibus & negociationi f
bus priftinis carere non poftundmutatiicp nominibus inftitof^eadem exercent mercimonia;non uidum St  ue

fed neceffeeftnitfaJtcm  ficadnoftrum crubefcamusdedecus^publiceextendentes manustpanisauru tegimus!
St contra  omnium opinionem pleniš facculis morimur diuitestcj quafi paupes uiximus. Tibi cum in minifte/
fio fueri^hocfaccrenonlicebit:& inolelcente paulatim confuecudine^uod primucogebaris uelleincipies: 8 č
deledabit te labor tuusioblitufcj? prceteritoip femp priora fedaberis: nequaq confiderans quid alii mali faciati
fed quibon£tufaccre dcbeas»Neq5 ueropeccatium ducaris multitudinelnec tepereuntium turba follicitettut
tacitus cogites^uid ergo(©mnes peribunt/qni in urbibus habitant£Ecce illi fr uuntur fuis rebusjminiftranr ec/
clefijciadeunt balneasjunguenta non fpernunt?S: tamen in omn(of etaer fantur Ad quod ante refpondil St  nuc
breuiter refpondebojin pr*fenti opufculo non me de clericis difputarc fed monachum inflruere.

De pcriajlo babitandi in urbibus.Cap.xi,

(Dnfidera obfecro (atis efle difficife iocumStephani implere uel Pauln& in angelicodare minifterio
prazciofum margaritumtfed cito f-angitur^fradurncp m ftaurari non potefl:, Nauis quis fit rudis 8t
folidis confixa clauis 1 tumentefq? fludus non ientiatteito fi periculole nauigatperforaturjŠC licec ple/
tiis uentis lucrofiusad optata perueniat^tamen magis fecura funt^ua: St  tranquilla funtih ut apertius loquar /
plus te quod dicistbabere mercedem fi in media urbe confifteffsjmbnacho^ uidites: St  funt uera-Kjuae dicisf
fed no tam facile explentur opere'q dido.Nam fi aližpte de optimatibus inuitet ad prandiumteerte aut eun/
dum eft aut negandum *$i ieristautiifdem cibis uefčeris'autali£$i aliisfconuiua^ offendunt oculi« ^i'iifčlem;
perit abftinetia ♦ (^uod fi irenolueri^mifer comederis in pradiorad fmgulasqfcp phialas?& delibuta memeb
le uina potaberistalius tuu uultu cauillabiflille inceftum irridebirthic habitul&imitatores forfita iudseo^none
inquietl hic eft fabri filius^one fratres eius apud nos fun&o lllum meminiante tot ferme annos illud feciO
jfe turpel dixifte turpiuslalius fure clamabitf 8i  tecu fe fčeleris finget eeparticipefomnia prandia pariter cofona^
buntsin te temuletu couiuium difioluetur^uod fi ullis aftinueris carmbus& no crebto balnea frequetes:tuc
uero p omnes calunias manicha:i titulus afčribit^Si uoluerum edulium refutaueris Sč tenellas columbas craf
foHp turturesiexpetenti gutturi durior dominus denegauerisKacrilegii crimen afficidftatimq? aiunt.Hi funt
qui creatorem mundicodenatlin ufus noftrosfada funt omnia,Aaudiui domino tefte no metior quedam in

fuagu!adifertum*cumrumorecognofceretWcibisefculentioribusabftinere}fedicere:Nuquid,pceIlusidec>

anatbemati colla fummittesndeft fedaberisea quac funt aduerfa cotinentiacJaut fi facere noluensitepore dam
naberis* pmermitto crebras falutationesiobfequia matronarum|?uariafqillecebras qmbusetiam rigieif/
fimi moliiuntur : cum St  firenso cantu ad naufragta pertrahuntur .Nune autem illud aftirmos 3 » etiam

<9

falutarc SC  falutarillaudare ucl detrahereJuel audire uel proloquil& tantam hominum fiequetiam faltem inui

rodentium miniftro^ poftes ingredimur deauratos JnChrifti uero uilla ut dicimuskotum rufticiras.|taq 3  pro
pter occupationes aut nobis claudendum eft oftiumfaut fcriptura^ propter quas aperiedae funt foresSftudia re-
Iiquenda«His igitur r^tionibus inuitat^multi pbilofopho^ relinquerut frequentias urbium:& hortulos fubur
banos^bi ager irriguusiarbo^ comx!& fafurrus auiumjfontis fpeculum imurmuransl& mukaš oculof^ au/
r iucp illecebrastne per luxum SC  perabundantia copiarum anima: fbrtitudo mollelcerctI& eius pudicitiafcoftu/
praretur.fnutile quippe eft crebro uidere per quae captus ahcjdo fist& eo^ te experimeto comittere?quibus dif
ficultercareas.Nam quos &culi carcer includitmunc iratouc auaritialnunc alioijt incentiua uiuorum pertrabit
ad ruinam,Ideoq? obterendac funt animi uoIuptates{rehnquenda dtlečlionum ftudialquoniam hasc eft circun
cifionis ueritasinon figura»Nitendum in fiimmalut naturalibus amputatisconuerlatio noftra tendat ad caftu.
cjuodfietfi ludiifi iocuslfi conuiuiatfi fermo pene familiarum deferaturt & quas circunciduntur arefcantjnon
uifulnon auditu non ta&utnon faporeta«* capft&n natura corportenaturam corpoream no habere.Nam fi ue
Iimus defpicerc quod fumus*meremur melius efld§ igitur non temerc ofteramus nospericulisl fed quantum
in nobis efttfnfidias dedinerous«

De abftinentia^ prascipue a carnibus*(Eap«xii.

Aluator nofter a ttedite inquit uobistoe fortc grauetur corda ueftra crapula SC  ebiietate’& curis huius
uiras«Modicus.n.ac teperatus cibus?& čarni SC  anima: utilis e.Balneaip fometa ne qra«qcalore corpo/
ris ieiunioru cupis frigore cxtinguere.\qua: SC  lpfa moderata fin trne nimiu debilitet ftomacbuf& ma^
iorem refečtionem pofcentia erupant in cruditate;qua: parens Iibidinum eftAiunt,n«medici qui de humano
rum corporum fcripfere naturiš^pracipu&Galienus in libristquo^ titulus eft yficion:puero^ SC  iuuenum ac
fečtx  aetatis uiroi^ mulieruc^ corporafinfito calore feruere;6č noxios his efte astatibus cibosxjui calorem auget )
fanitatiq? conducere frigidatquasq 3  in cibo SC  potu fumeretficut ecotrario fenibus qui piruita laborant SC  ftigo/
r^calidos cibošSČ uetera uina ( pdefte{& etiam comicus cuius finis eft humanos moreš nofle atq; defcriberddi/
xit.$ine cerere SC  liberesfriget uenus.Nihil it aq? fcias coducer cbriftiais adoleicetibustut efum bolehna ardor
corpo^frigidioribus epulis teperandus eft.Nobis.n.non corporu cultus fedanimas uigor qua:ruur\ju^car/
nisinfirmitatcžfit fortior.inde eft q> nonulli uita pudicam appetentitrin medio itinere ccsrruuntidum foJa abfti
netiam putantcarniuml& Icguminibus oncrat ftomachumiqua: moderate parcecp lumptainoxia funtih ut
quod (entio loquatfNihil fic inftamat corpora SC  titillat membra genitaliatficut indigeftus cibus ručlu fq; con>
uulfus.Q_uod«n,feminariu uoluptatumseft uenenum puta«Eft aut efus carnium feminariu Iibidinis:&: no fb
lum de carnibus Ioquonfed in ipfis Ieguminibus inflantia SC  grauiadeclinanda funt* Parcus cibus SC  ueter efu
lien^triduanis ieiuniis prarfertur* Multo.n.melius eft quotidie parum:q raro faris fumere»Pluuia ilia optima
eft:quse fenfim defcenditin terrasffubitus SC  nimiusimbeižprsceps arua fubuerrit,Refečtio itaq£ faturitatem
fugianNihil prodeft biduo triduoq 3  tranfmiflb uacuum portare uetremifi  pariter obruaturjfi copenfetur Ca/
turitate ieiuniurrs.Iiico mens repleta torpefčinST irrigata corporis humore fpinas germinat Iibidinum ♦ Plures
quoq] funt'qui cu uino funt fobriilciborum tamen largitatoTunrebrii.®mnes.n.qui ebrietatem faclantuZ-filii
belial uocantur^nam uenter mero aeftuan^faciledefpumat in Iibidinem.TndeNoonudauitebrietate femora
loth que fodoma non uicerat^uina ui(;erunt,Venter quocj plenus.* facile de ieiuniis diiputat.C^ui.ncChriftu
defiderattSC illo uefcitur panelno qu£erit magnopere de q prazciofis cibisJftercus conficiat, Q__uicquid poft gu
lam no fentitur*idem fit quod panis 8C  Iegumina.®mne.n.quod in hoc mudo laborant homines :ore quafi co*
fumiturlK attritum detibus uentri traditur digerenduml&: tamdiu tribuit uoluptatem: qdiu gutture detinet"
cum uero in aluu tranfierit^definit inter cibos efte deftantia.Nfec hoc dicimuslq. negemus pifcesifed quo nupti
is uirginitatemlita (aturitatčieiunia prxferimus«Sed nune ideo te carnes uelči non puteslfi fuum leporum at/
q? ceruorum SC  quadrupedum animantiumiefeulentiam reprobes« Non enim ha:cpedum numero:fed fuaui^
tateguftus comprobantur.Scimus ab apoftolo dičlum.Omnis creatura dei bona:qu« cum gratiarum ačtio'
ne pr^cipitur«$ed idem Ioquitur:Bonum eftfcarnem non manducare^omedant carnes:qui carnibus feruiunt
quorum feruor defpumat in coituieorum SC  inteftina carnibus repleatur. Tu uero nihil habeas tam necefte:q

(Ux SC  uolueres fint: quas tua: fauces reculant«$ed ne cotetiofum hoc SC  pugna magis uideat r  eftc q ueruaudi
iccirco fues SC  apros SC  reliquas animantes creataslut milites SC  athleta^nautac metalIoruq CoCCotcsicxtcri  d uro
operi mancipati haberent cibostquibus fortitudo corporu neceftaria eft:q portatarma SC  cibariat qui pugnis
SC  calcibus fua inice mebra debilitat:qui rernos trahuftquo^ latera ad clamadu dfceducp ualidatqui fubuertut

Or C* J - J _ f _ irr>\i m rt

fit:quoucrfeturinmudotquo abirefeftinet,Ynde8i apoftolus loquiturquandoinfirmor:tunc potensfum:
SL  fiexte.rior nofter homo corrumpiturHed interior rcnouaf' dedie in dicm:8č cupio diflblui SC  efte cum Cbn-

p

^vii

&***>

{r ocunf

potct 1,r ‘ J

hr*.

ntamčai

tioncoc."

ftočidp nI)

pocratrsm

oisminui n

bcantiqu J

feuiucrcar

rum uita
nimio fine

uctnsincl-
uidlu hoK

ptatisailert
ncsflic

in

iCitoc:

fomčt

cftucr

eftdiu

Scnfu
Crrad
Sasi l,
SClib
faniti

eftft

cum

dem

turb;

nčtes

fand

fum|

fiusu

4d

.

m

!l ^ n

/

fto,&carniscuramnc fecemis^aodc^ finequatuor fenfibus uiuere poffumusftfine afpedutaudituf odoratu:
atqj complexu. Abfq? guftu aut SC  cibidmpoffibilc eft huraanum corpus fubfiftere AdefTe ergo debet ratiojut
tales SC  tantas fumamus efcas:qmbus no oneretur corpusmec Iibertas aiae pr«grauctur t quia SC  comedendum
eftiSi deambulandum:& dormiedum:8{ digerendumfSC poftea inflatis uenis 5  incentiua Iibidinis fuftetantur«
Sut quide fenfus noftri portac p quas ad animam noftra kculi bladimeta defcedut:& per quas fenfus carnis in
croeuttp quas nifi lateftrage fada uia uirtutibus potius q impietate fecerimus:nunq ad rege pietaris puenire
poterimus.Dicat.n.unufquifq3 quo doletlego loquor cofcientia meamtmihi abftinentia 8C  nocuiffe itermiffam '«
61 %)fuifle repetitam<«ec tales ergo accipiamus cibosf quos aut difficulter digerereiaut comeftos magno partos
SC  perditos Iabore doIeamus.HoIe^ 8C  pomo^ ac Iegumin{?&: faciliorapparatus efl;& arte impediifq? coquo
r u no indigetlK fine cura fuftetat humanum genus:moderateqj cofomptusTquia nec auide deuoraturtquod ir—
ritametum guk n 5  habet:leuiori digeftioe decoquitur,Neq;,n.uno SC  duobus cibišhifij uilibus‘-ufq3 ad infla
tione uetris onereturftjuas diuerfitate carnium SC  faporis deledatioe cocipif’ ;SC  ad efem fui explcta eiurie.’qua
fi captiuos trahunt.Vnde SC  morbi ex faturitate nimiarcocitantf.MuIti^ impatietiam guk uomitu remecia/
turiSč qcf’ turpiter ingeflerunt; turpius egerunt,Poftq,n.ueniKZhriflus in fine tepo^& reuoluit o ad alphad.
fine ad principiumt in prima aetate no circucidimurlnec repudiu dare pmittimurmec carnes comed imus»Hip
pocrates in amphorifmis docet?crafla & obeta corporatq crelčedi menlura ipleuerinunifi cito abiatione Tangu i
nis minuanturiparalyfim;& peflima morbo^ genera pareretfč iccirco efle neceflaria deptionemUitrurfus ha^
beant i qu£ poflint crefčere4ao,n,manere in uno (latu naturam corpo^lfed aut crefcere aut decrefceretnec pof-
fe uiuere animal nifi crefcedi capax fit*Vnde ScGalienus ille dodiffimusHippocratis imrerpres' Athletas quo
rum uita SC  ars fagina efhdicitrin exhortatione medicinadfiiec uiuere pode diumce fanos eflelanimafčp eo^ita
nimio fanguine 8C  adipibus quafi Iuto inuolutastnihil tenue; nihil cadefte: fcd femper de carmbus Sc  rudu SC
uetris ingluuias cpgitare, Diogenes tyranos SC  fubuerfiones urbiutribellacp hofhlia uel ciuilia nopro fimpl ci
uidu hole^ pomoruq?:fed pro carnibus epuiaruq? delitiis aflerit excitari(quodq; mirandu fit*Epicurus uolu^
ptatis aflertor omnes libros fuos repleuit holeribus SC  pomis SC  uilibus cibisdicens ita efie uiuendumi quia car
nes SC exquifitxepuk ingenticura acmiferiaprseparantunmaiorikp pcenam babeatinquiredo q uoluptate
in abutendo«bibere SC  comedere no delitia^ardorem debet excitare:ied fitim fameq3 rcfhnguerc.C^ ui carnri
busueičuntunindigentetia his quae funt carninmlqui aut fimplici uidu utuntur: eos carnes no recipere. Sa/
pientias ergo operam dare no pofifumusifi me k abundantiam cogitemus:quaE Iabore nimio SC  cura indigents

_ _ _ -mm  f Mia«« at« m  ttl-f ta M < A. s* J*. 1  «< 4 r ti M« I « /»< ■ « ttf 0.7  »M n V rti 1 t 4- n 1 f f>  1 "S 11^1 '

cft uerfari i  ter delitiasifdelitiarum uitiis non teneritfe ipfu m decipit, $enfus nofter lllud cogitatfquod uidedau/'
ditiodoraturtguftat attrecdatJC ad eius trahitur appetitum:cuius capitur uoluptate,Difficile imo inpoffibile
eftdittitiisSC  uokiptatibusaffluetes%6eacogitare , qu£egerimus<|rufl:raq3 quida fimulat ialua fide& pudicri*
tia SC  integritate metis»fe abuti uo!uptatibus.Cum contra natura fittorpus uoluptatum fine uoluptate perfrui

i Mvtvvtv v/vur uuo jJV/lVUOUl +

lasi libidmes propter quas diuitiae comparatur uilibus mutare cibisiSč groifiori tunica copefare.Tolle epula^

—* t  r i _'i »»mn rliiKhicnmot nfiic mun npfco in, niU moht. o IU

detnerfi uoluptatum&d coitum femper exadfuant ♦ Chriftiano famtasabfcp uiribus eximiiSnecefTaria eft t ncc
turbare nos debettfi rari funt huiuspropofiti tedatores)quia rari funt SC  amici boni SC  fideles SC  pudici SC  coti/
netestfempq? uirtus raraeft.Legimus quoIolam mofbo articulariorum SC  podagrae humoribus laborates^ro^
feriptioe bono^ ad fimplicem mefam SC  ad pauperes cibos  redados coualuifle^caruerat ,n. follicitudine difpe
TanekdomusISi epula^ Iargitate:quse SC  corpus frangut SC  a/^mJrridetHoratiusappetitu ciborum:qui con^
fumpti relinquut poenitetiamjfed etiam ex uiliflimus cibis uitana^ fatietas,NJihil,n,ita obruit animu rut ple/
nus uenter SC  #ftuanš& huc illuc fe uertesi& in rudus SC  inerepitus tiento^ efflatione refpirans^uale aute
illud ieiuniumW qualis refedio poft ieiuniumtcum pridianis epulis diftendimurl& guttur noftrum medi/
tatoriu efFicitur latf rinaru,E)uqj uolumus plixioris inedk farne quaererdtantu uoramus:quantu uix alterius
dieinox digerat,Itacp non tam ieiunium appellandum efl::q crapulaac fetens Sl  molefta digeftio.

- ' v  * Deabftinentiaphilofopho$antiquorum facerdotumfoliorucp fando$t, (Tap,xiii.

Icearchusinlibrisantiquiratum SC  deferiptioe Grafik refert Tub Saturno cumomnia humus fonde
rennullum comedirie carnestfed uniuerfos uixifle frugibus SC  pomis: qus fpote terragignebat.Che
4  remon quocp ftfticus uir eIoquentiffimu^narrat de uitaantiquorum a:gypti facerdotum:^ omnibus

mudi ncgociis curifip poftpofiti^femper in templo foerint:# re^naturascaufaf^ ronefej fyde^contepIati
fmKnunl fe mulieribus mifcuerintfounqcognatos SC  propinquos nec Iiberos quidem uiderint: SC  ex eo tepo
re quo ccepiflent diuino cultuidefcruirelcarnibus Sčuino femper abflinuerint propter tenuitatem fenfus:
SC  maxime propter appetitus libidinislquae ex his cibis Sl  ex hac potioe nafeuntf .'pane uero no uefcebanturme

onerarent ftomachumi& fiqu.ando comedebanftonfum paritet ifopum fiimebat in cibo:ut cfcam grauiorem
iliiuscalloredecoqrent.©Icumtantum'.in holeribusnouerant.Verum SC ipfum paru^roprernauieam &a(>
peiiratem guftusfleniendam.^uid Ioquar inquit de uolatilibusrcu oua quoq? pro carnibus uitauerint*& lac^
quo^ alterum carnes liquidas:alterum fanguine efle dicebant colore mutato.fCubileeisde foliis palmaru con^
textum erat: $cabellum accliue ex una parteobIiqui?in terra pro puluillo capiti fupponebantjbiduitriduiq?
incdiam (uftinentcsY& humores corpons qui nafcutur ex ocio SC  ex manfionc unius lociinimia uidus caftiga.
tione ficcabantjtem iofephus in fecuda ludaicac captiuitatis hiftoria SC  idecimoodauo anriquitaru libro tria
defcribit dogmata iuda:o$iiPhari('£o§;Saduc£eos.Eflseos:quo{p nouiflirnos miriš effert laudibusf SC  uxo»V
bus uino St  carnibus femper abftinuerint:& quotidianum ieiuniu uerterint i natura.Supcr quo^ uita'& cibo
Philo uir dočtifltmuSpropriu uolume edidit.EubuIius narrat apud perfas tria genera mago^Jquo$i primos
qui funt dodiflimi Si  eIoquentiflim&xcepta farina SC  holere nil amplius in cibo fumere * ©rpheus quocp j car
mine fuoJefum carmum penitus deteftatur.Pythagorae etianiSocratislAnthiftenis & re!iquo^ fiugalitatem
referrem in confufionem noftraminifi SC  longum efletr& proprii operifindigeret:Yt qui paupertatem apofto
lorum St  crucis duriciem aut nefcium aut contemnuntiimitentur faltemgentilium paupertatem* Ad ea ueniof
qux  afella poft duodecimum annum fudorc proprio clegit:aripuit:tenuit;cepit:inpleumunius cellule claufa
anguftiis iatitudine paradifi fruebatur Jdem terras (bitim & orationis Iocus extitit St  qetis.Ieiunium pro Iudo
inediam pro refečhoe,& cum eam non uefcendi defiderium:(ed humana confedio ad cibum traherefpane St
(ale St  aqua fl igida concirabat magis efuriem quam reftringebati8č operabatur manibus*fciens (čriptum efle?
Qjai  non laborat non maducet.Sč ita ad quinquagenariam peruenit setatet ut non doloret ftomacbus non uif
cerum cruciaretur incuriatnon fic ea humus iacentia membra conflringeretmon (acco alperata cutis fetore ali
quem fitucg contraherettfed lana corporejanimorfanio^folitudinem putabat efle delitias:Sč in urbe turpida in
ueniret heremum monacho^.Paulo quoq^ibum SC  ueftimenta palma prsbebattSC ne cui impoflibile uidea/
turfledim teftor SC  angelos eiusJq> in parte heremKquseiuxra'Syriam (aracenis coniungitunmonachum uidi?
qui per triginta annos inclufus^hordcaceo pane SC  lutuleta aqua‘uiuebat.Alter in cifterna ueteri per dies (ingu
Ios5quinqj caricis fuftentabatur. Ynde fi mihi domfnus optione daret: multo magis eligerem tunica Pauli cu
meritis?q regum purpuras cum regnis fuis.C^uid tamen nos uentris animalia tale unq fecimuskjuos (i uel fe
cunda horaiegentes iuenerit ofatamustmanu facie defricantesicotinemus ftomachut& quafi poft multu labo
re mundialibus rurfus negociis occupamur.Praetermitto prandia'quibus mes onerata pramitur.Pudet dicere
prudetia (alutadi1qua aut ipd quotidic ad alios pergimusraut ad nos uenientes caeteros expedamus.Deinceps
itur ad uerbaifermo teriturllaceramur abfentesruitaaliena defcribiturl& mordentc^confumimur abinuicem*
Tales nos cibus occupaC& dimittinCu uero amici receflerintrratiocinia fupputamus.Munc ira perfonam leo/
niš nobis inducitlnuc cura fuperflua in annos plurimos duratura.precogitat.Nec recordamur cuangeliidicen
tc5tultehacnodeau(erentanimam tuam ate:quaeaut praeparaftituius eruntfNec uero hoc dicens conden^
no cibosfquos deus creauit ad utendum cum gratia^ ačlioneifed iuuenibus incentiua efle aflero uoluptatum.
Non xtnxi  lgnesinon uulcania tellustnon uefeus olympufq 3  tantis ardoribus zeftuannut iuueniles medullae
uino plena: dapibus inflamatae. Auaritia calcatur a p\xii(c$i8C  cum marfupio deponitur .Maledicam lingua
indičtum filentium cmendattcultus corporis!& habitus ueftiu unius horas fpatio-!comutatur 1 0mnia pecca/
ta extrin(eca (untr8č quod foris eft facile abiicitur.Sola libido infita eft j SC  quadam lege naturadn coitum ge^
ftit erumperc.(Srandis igitur uirtutis eft ^C Jfollicitce diligentiažffuperare quod natus fts i St  in čarne non čarna/
literuiuere. E)e temperatis ieiuniis.Cap.xiiii,

Antum ribi ieiunio^ aflumeiquatu ferre potes(diuer(us eft.n.hoium ftomachus. Alii amaristalii duL
cibus^al ii aufterioribuslalii leuibus delečtantur cibis.Jdeo no tibi imoderata iperamus ieiunia^SC enor
^  me cibo^ abftinetia;qbus corpora delicata (ragun^.Philofopbo^ quoq? (ententia Smoderatas efle

uirtutes!excedentia modum atq; menfuram'inter uitia reputari. Vnde SC  unus de (eptem (apientibus:Nequid
ait nimis.Noui enim ego inutroq$lexu proptermmiam abftinentiam cerebri fanitatem in quibu(dam fu/fle
uexatam : praefertim qui in humidis SC  frigidis habitauere cellulislita ut nefčirent quid agercnttquo ue (e u er/
terent!quid loqui:qd tacere deberet.Sic ergo debes ieiunarejut no palpitesjSč refpirare uix poflis/ed ut fraefto
corporis appetiturnec in Icdtioneinec in pfalmisfnec in uigiliis^folito quid minus facias.In ieiunio non perfe/
<fta uirtustfed esterarum uirtutum fundamentum efl SC  fančtificatio atq^ pudicitiatK fine qua nemo uidebit
dcum.Na£hriftus pro animi uoluntatetomnia i acceptum refert.Diljplicent na<^ in teneris maxime asratibus
longa 8C  immoderata ieiuniaiquibus iunguntur hebdomadess St  in oleum cibo ac poma uetantur.Experime/
to didicftifellum in uia cum laflus fuerit?diuerticula qu£erere.Hoc enim in perpetuo ieiunio prarceptum eftjut

liter uiuei

nm

i ■

IllfMIt-pctp

ditio (kculariuralia monachoru* $a:cularis homoin quadragefima uentris ingluuie decoquitt6i in coclearum
morem fucco uidtitans fuo futuris dapibus ac (aginas aliquantulum parat.IVionachus in quadragefima fuos
dimittat cquos: ut fibi inemineritsfemp et efle currendum.Finitus Iabor:infinitQs moderator eftabi enim reO
piramusihicperpetuo fcedimus. Sic tame comedas t ut ftatim poft cibum poflis Iegerc orare SC  pfallere, Idro

L/

xaturfut cibario panenon uefcamurtK dum delitias fečtamurregno cxloy  retrahimuf.Ncc f, biduo aut tri,
duoieiunauerispuetcstenonieiunantibusefiemeliorem .Tuiunas&irafcerisulle comedit & forte blandi,
tur»Tu ucxationem mentis SC  uentris efuriem ieiunando digeristillc moderatus alitur:&: grarias agit deo.Vn,
de cjuotidie clarnat EfaiastiSIon tale ieiunium elegidicit dominus.ft itc^ in diebus ieiunior^ ucfhor^ inueniu,
tur uoluntates ueftras& omnes qui fubpotcftate^dftra funt ftimulatisfin iudiriis & litibus ieiunarisJSC percu
titis pugnis humilemlfut quid mihneiunatisf^uale illlid poteft effe ieiuniumTcuius iram non dicam nox oo
cupatifed luna itegra dereIinquid^Teipfum confideran&roli in alterius ruinatfed in tuo opere gloriaritnec il,
lo^ tibi exempla propona£qui carnis curam facientesJpofleflionum redditus & quotidianas domus impen/
fas fuppurant.Neceni undecimCbrifti apoftolitfudaeproditione funt fračtilnee Philcgio S i  AaIexandro nau
fragium fkciente'cxteti  acurfu fidei fubftiterunr«( 2 onuiuia quocp tibi funt uitanda fkcularium! maximeeo^;
qui honoribustument.Nam pinguis uenternon gignit (enfum tenuem.DocetEfopi fabulam)! plenum ntnas
uentrcmperanguftum foramenegredinon ualere, (^_uofcuq^ naq? formofosrcalamiftratosjcrine compofi/


ro hi quibus poenitentia pracipitur 1  con(equenter ad ieiunium:/accum copulant »Hon quidem fanat oculum
quod calcaneo adhibetur.Ieiunio pafliones corporis: oratione peftes fanand^rfunt mentis.fgitur per ieiuni/
um oflenditur nos pode ire injparadifum junde per faturitatem‘.fucramus eiečtuNam ieiunium curat uulnera
delinqueiipsicurato(čp lančtificat« De contemplationdbratione£& Iečtionc. <Jap»xv*

I monachus efle uismon uidedftiabeto curam no rei familiarisjcui renuciando hoc eflc ccepiftiffed ani
mas tuatj^ma fcientiam fcriptura&J& carnis uitia no amabisfcorpus pariter animufčp tendantur ad do
minuntific teipfum cx\o  animo geftiete procuresiut du corpore moraris in terramiia ad Chriftftmcn
te peruenias«Aflueičas quoq^ ad orationes 8C  pfalmos nočte cofurgerermanc hymnos canere:Tertia:iextarno'
na bora (tare in acie qualibellatorcmChriftisaccenfacp lucerna reddere facrificiu uefpertinum ♦ f>ic dies tran/
featsfic nox inueniat laborante»Qrationi Iečtio :Iečtioni fucccdat oratio f pra:apue ea qužeiančti faciunt:inco
(pečtudei faciunti&plenioremicientiamdeiaccipiunt:& pleniusdiuinisimbutifunt difčiplinis«$i tamen
tegrotus & žeftuans febribus aquam frigidam poftuIer;&: dicat ad medicutrvLVim patior :crucioriexanimor
u% quo medice clamabo?& non exaudiesfo T re(pondeat fapientiffimus SL  clementiffimus medicus. Scioquo
tempore debeam dare quod poftulasfoon mifereor modorquia mifericordia ifta crudelitas efb& uoluntas tua
contra tepetit.jta  dominus nofter fciens ckmenti& fuae pondera atq? menfuras interdum non exaudit clama,
temiu^eum probed& magis prouocet ad rogandumt& quafi igneexcočtum iuftiorem&puriorem faciat.&d
orationem nočte coniurgentem non indigeftio cibi ručium faciatried inanitas.Nam quidam uir inter pafto^
res eximiusiSicut fumus inquit fugasapestfic indigefta ručtatio auerit (piritus fančti charifmata.Ručtus aut
dicitur proprie digeftio cibuččconcočta^ efca^ inuentum effiatio.^uomodo ergo iuxta qualitatem cibo§£
de ftomacho ručtus erumpiti& uel boni uel mali odoris flatus indicium ^jlta intenoris hois cogitationes uer^
ba proferut?& ex abundantia cordistos Ioquitur Jufbs comedensreplet aiam fuamVcuq 3  faeris dočtrinis fueric
Satiatustde boni cordis theiauro profert ea qua: bona iunt.Crebrius lege dC  difce čjplurima;& te nete te codicem
fomnus obrepatrKcadente faciem pagina iančla fu(cipiat.& apoftolus iemperorare nosiubeattSč fančtis

etiam ipfe fomnus oratio fit: tamen diuiias orandi horas debemos haberefut fi aIiquo fuerimus opere detentit
ipfum nosad officium tepus admoneattocc cibi ante lumanturnifi oratioepržemiilalnecrecedatur a mekni/
ft referantur gratiae creatorulgredietes hofpitium armet oratiol fičegr^dientibus occurrat oratio ante q fefTio«
nec prius corpufčulnm requiefčat q anima paufeatur.Ad omnem ačium?ad oem inceffum manuspingat cru
ce.Dominicis diebusnrationi K lečtioni uacef*«quod quide in omni terporecopletis opufculis faciat* Q_uoti/
die de (čripturis fančtis‘aliquid dicatur.Prouidedu etiaut die folene no ta cibo^ abudaua cj fpiritus exultatioe
celebrcmus:qa ualde abfurdu e nimia faturitatčuelle martyre honorare*que fcias deo placuide ieiuniis.$acer
dotes quoq? pro oibus orare debet:& foletrquoRi elemofynas ablationef^rrecipiunt.S^pe in manibus tuis di/
uina fit Iečtio 8C  crebrae oratioesmt omnes cogitationum fagittac:quibus adolefcentia percuti foletjhuiufcemo
di clypeo repellantur^uoniam difbcile immo ipoflibile cpturbationu uitiis carere quepia,Na fieques Iečtio
ČC  quotidiana meditatirtfolet magis Iabor metis efle q carnis^uo.n.quod manu 5t  corpore fittmanus SC  cor
poris fabore copfeturlita quod ad lečtionem pertinetmagis mentis eft laborJlitter^ nacp marfupium non k/

f 1 " - -  _ k. _* . /* I . __f a sr*  s-a AAa i *•* , s* s* O fr 4  m Im vm «« »v? V' n C*  C1IT C

ducantem! ne Ioqui quicq Uccat^dum manaucatagitur quanao tomeaens; cogita itatim tira ^“ 7
co legendum fit.De feripturis fančtislhabeto fixum uerfuum numerum Jftud penfum domino tuo redde*.nec
ante membra quieti concedastg palladium pečtoris tufhoc fub tegmine compleuerisfoft finčtas leripturas
dočtorum hominum tračtatuslegeieorum dumtaxat:quorum fidesnora eft^uoniam erudino timorem
crcat J imperitiaconfidentiam,Sed tune fcripturaproderitlegentijfi quodlegeriVopere compleatur^illo/
rum igitur tračtatibusrillorum delečteris ingeniis SL  libris:quorum pietas fidei no« uaciiiat, ter os lic lege:

ut magis ludices § fequatis,(Eaucas omniapocrypha:& fiquandoea nonad dogmatum uiritatenv Iegereuo/
Iueris‘ffcias non eo^ efle quoip titulis prxnotanturJmultaq^ in his 8:  mixta uitiola|fc grandis prudentite cftaii/
rum in luto quxrere.^uid.n.facit cum pfalterioHoranusfcum euageliisMarofcu apoftoloCicero^uac
fecuritas lucis ad tenebrasfNe ergo legaš philofophos:oratores)fpocta£ne in eoip ledioe.'requiefcas{ne nobis
blandiamuriSi his fcriptaftmtnon credimusjcum alio^ conicientia uulnereturi& putemur probare: qu£e du
legimus no reprobamusAbfit ergo\it de ore£hriftiano fonetJuppiter oipotens:& meHercuIelf& meCaftort
&ctctera magis portenta q numina At nucetiam facerdotcs dei omiffis euangeliis S^phetisfaidcmus comoe/
dias legereramatoria bucolic ueriuum uerba cantareknereVlrgilium^ id qcf in pueris neccflitatis eftjcri

men in ic facere uoluntatis. Jcientiac autpietatis efbnofle legcre (cripturaslpphetas intelligerefin euangelio
credereiapoftolos nonignorare,Nec putemus in uetbis fcriptura^ efle euangefiumtfed in fenfulfno in fuperfi
cie: (ed in medullalno in fermonum foliis: fed in radice rationis.Si quid autignoras:fiquid de fcripturis dubi/
tesbnterroga eum que uita comendat?excufat actasifama no reprobat(aut fi non eft: qui t poffit cxponere?melius
eft aliquid nefcire:q cum periculo.difčere.Mementofcjuia in medio laqu«o^ ambulas.Malo.n.apud te uere/
cundiam parumperlcj caufam piclitari^jui tamen quod nouit interrogatfno modo difcendiided ftudio cogno
fcendi an nouerit ilIequirefponfuruseftJinfimiIitudinem phatifeoi^tnon quafi difcipulus-fed qua(i tetator
acccdit/jpkricp etiam detradorutrfdum uerba facri eloquii plus qdebentdifcutiunt:in carnalem intelledum
caduntlin diuinis aut fcripturis SC  libristaielius eft obfcura relinquazre ut funt*.q aliquid temere uel praue imita
ri quod nefcias,$unt quoq? nonnuIl?qui r ugata frontejdemiflo fupercilioluerbifijt trutinatis audoritatem do^
do^ fibi uendicant** non cp  ipfi dignum aliquid arrogantia nouerintffed cp  fimplices fratreskjuaadam uidetur
fui comparatione nefcire.Euenit etiam in tcrdumlut cum modicum fcientia: quis habueritjelatus in fuperbiam
difcere defiftariSč paulatim eo cp  nihil additur fubtrahiturmt uacuum difciplinis penitus remaneaflferrikp qd'
accutum erar.hcbetetur,$cd 8C  iam prophetam horrere eIoquentis eftmoChriftum fapere iapientisliniuriam
fecifte uirtutisiafiena poflidere potentklihnocentem circunuenire aftutiae:humilem de{pexifte nobiIitatis.$ic
erroribus plena funt omniai& adhocufq;ueritasob(curatur:utin mortis gremio iacuifle beatitudodicatur f
Nobis uero nil placet nili quod ecclefiafticum eft:& qcf publice inecclefia no timemusfin his tamenUta facere
folemus.^uandom.phiiofophos Iegimus:quando in manus noftras libri ueniunt fapientias fecularisTfiquid
in eis urile reperimusrad noftrum dogma conuertimus,$iquid uero fuperfluum de idolisjdeamore^de cura f x
cularium re^ htec radimusthisscaluitium i ducimusthaec unguium ferro acutiffimorfefecamusJteferam tibi
naq£meae infoelicitatis hiftoriam.Cum ante annos pIurimosyomdlpareribus?(broribusfcognatis& cp  his dik
ficilius eft confuetudine Iautioris cibi^ppter cadorum me regna caftrafterm&rHierofbIymam miliraturus pge
relbibliotheca qua mihi fumrno ftudio confeceracarere no potera.f taqj miier ego lečturusTullium iei  unabaji
SC  poft nodiu crebras uigiliasjpoft Iachrymas quaprateritoru recordatioe peccato^ ex irirnis uifčeribus flue
bandPIato fumebaf in manus:fiquado in me meripfo reucrfus ppheta Iegere ccepiriem fermo horrebat in cu!
tusldt  qaia lutnecaetis oculis no uideba.no oculo^ putaba culpa eSfed folis.Duo^ ita me antiquus ferpes illu/
deretrin medla ferme adragefima medullis infufa febriscorpus i uafitexhauftuf&: fine ulla reqe qd didu quo
in credibile fittin fcelicia mebra depafta eftmt offibus uix harer^interim paratar exequia?SC uitalis anima
calor teto iam corpore frigefcentein folo tepete pedulčuloqoalpitabatVXucfubito raptus in {pirituad tribunal
-Chrifti ptrahoriubi tatu luminis eratmt ex circuftantiri claritate fulgoris^fil jpiedus in terram furfum afpicere
no audereJnterrogatus coditionetchriftianu me efle re(podi.& ille qui pracfidebatimetiris ait.diceronianus es :
noChriflianus.Vbnn. efl: thefaurus tuusJibi8č cor tuu Jlico obmutuilK inter uerbera quibus ia caedi me iufle
ratiego con fcientia: magis igne torquebadillum meču uerficulu repetensjln inferno quis cofitebitur tibitCk
mare tame ccepu& eiulas dicere.Miferere mei domindmiTerere meijHatc uox : inter flagella t  efonabatTade ad
prtefidetis genua prouoluti q aftiterant pr^cabaturlut uenia tribueretadole{četk;8č errori locum poenitetias
daredexadurusdeinde cruciatu:fi genriliu aIiquado litteraru libroslegiflem.Ego q in tano coftridusarticulo
Ueliem etiam maiora promitter$deierare*ccepi$& nome eius obteflans dicere.Domin^fi unq habuero codices
fecularestaut fi legeroste negauiJn ha:c faerameti uerba dimiflus reuertor ad fuperos!& miratibus cudis ocu/
los aperui tanto lachry maru ibre per f ufosmt ineredulis fide facere ex doIore»Nec uero fbpor ille fuerat aut ua
na fomma:qu;bu5 fiepe deludimur.reftis efl tribunal illudfante quod iacuiliudicium tefle efl: quod titnuiiul^
tra mihi nunq tale cotingat incidere qu^flioem(«am fateor uulneribus habuifle plenas {čapulastplagas (enfil
fe  poft fomnu/5: tanto dehinc ftudio diuina legiflejquanto mortalia antenon Iegcram^quodqt pratter pfalmo
rum 8C orationisordine?quodribihora tertia:fexta'nona' f adue(perum ; media nod^Sčmane fempcrexercen/
dumiflatue quod horis feripturam fandam edifcere debeas:quanto tempore Iegerefnon ad laborem fed ad de^
Iedationem'.8c inflrudionem anima:.(£uq! hxc  finieris fpatia*6i frequenter ad figenda genua follicitudo ani/
mi fufcitaueritlaut texenda componetaut quie funt texta refpice?qua:errata reprehende:que funt facienda co--
flitue.Si tantis operum uarietatibus fiieris occupatus?nunq tibi dies longi erunt.Sed quanuis ^ftiuis tendan/
tur fblibus^breues u id ebu n tu r-'q u i bus aliquid operiš pretermifliim eft Hace obferuansteipfiim {aluabis SC  ali/
os: SC  eris magifler fanda: conuerfarionisVmuItorumcpcaftitatem lucrum tuum facies. Oicas pfalmumin
ordine tuoiin quo non dulcedo uoris fed mentis quacratur:(cribcnte apoflolo Pfallam fpirittupfallam SC  men-
te.leoat enim prtEceptumpfallite {apienter.Narn clamor in fcripturisJnon efl uocis fed cordis .^td nuqutd uer
borim multitudine^fledi deus ut homo poteft.No enim uerbis:fed corde orandus efl: dcus.Melior efl fc p tem

pfalmo«

pralmo^dcamatiocUttipafitateKrcrenitatcSfprritualihilafitategtotiaspfeJfefSmoduIatiopraltcriicunj

anxietatecordis &tnftina.Q;atorqiiocppeIlatur:utnoxiu&cfidjanasG: p(altrias:iftmfrnodiquarimontfera
fyrenay carmina pro turba cx ibus.Sic aut erudenda eft anirnatqua: futuram eft tem pl u dei:qd’ nihil aliud
difcataudire.nihil Ioqui nifi qd ad timoremdei pertinet(turpia no intelligat: cantica mundi ignoret$o funt
contenenda quafiparua iintrfineqbus maiora conftareno poflunt,Sra:ca narrat hiftoriaklexadrum potenfti
mu rcgem orbifčp dominator&'& in moribus SC  in inceftuiaconidis pjedagcgi iui no potuifte carere uiuisVqbus
adhuc paruulus fuerat infccftus«Oa;monum itacp cibus eft carmina poetat^ilieculariurn (apientia«rbctoncoi<£
pompauerbof^.Haec (ua homines fuauitate deledann8£ dum aures dulci moduladonc currentibus capiunt*
animam quoq? penerrant:8č pečloris in terna deuincut.Verum ubicuq 5  fummo ftudio fuerint ac labore perica
datnihil aliud nifi inanem ftnu SC  fermonu ftrepitumfuis ledorfbus^ribuut^nulla ibi faturitas ueritatisrnulla
iufticiaerefedio repitur,Studiofi uero in farneueri-uirtutupenuria perfeuerannMihi aut cutsc  no quidArifio
telesfted quid-PaulusSdoceat«®rnat.n.dočlrinam dei?q ea qu& condkioni fua: apta funt facit:8C econucrfo c5'
fimdit illamlcui conditio fuaidiiplicet.Monachusaut no dodoris fedplangentis habetofficium? qui uel (e uel
mudum lugeat& domini pauidus pracftoIaturaduetum!qui fciensimbiciilitatem fuam:8č uas fragile qft por-'
taikimet offenderetnc impingat SC  coruat:Sč frangaturliecp monachum efle non loquendo SC  difcurfando:fed
tacendo SC  fedendo nouerifSit quocp tibi fermo filens!& filentium loquens:nec citusnec tardusin ceftus<ac

antinoftra: diuitiae funtiin lege dei meditari die ac notftefpulfarc ianuarmSč fieculi prtceute calcare, IPnrparc/
mus igitur nobis fortkudinermafTumamus nobis pfedum roburlutintererreerro^ tenebras&confufionein

Chriftusdedio-ChriftuslquierChriftus:cogitatio£hriftus.Q_uae«n.poteft efle uita fine fčiencia (čriptura^
per quaetia ipfeChriftus agnofciV^ui cibi qua: mella funt dulcioralq dei (čire prudentiaFiSapiens quoq? nu^
šj[folusefbhabetfecu ■oes quibonifant 8C  fuerunt:SCaiumliberum quocuq?uulttra(Tcrt«qcFcorporeno pon*
cogitat6ecople<ftituri& fi hominu inapia fuerirIoqtur cu deomec unq eft minus fo!usrq cu iolus fuerit.Prima
fiamq? (apientia eft:caruifle ftultitialfed ftultitia caruiftenon potefbmii quide itellexcrit illam fkd.  uera qdcm
fapientia eftkiuper fadum le noftelSč ut fic Ioquar in čarne iufto^in perfečla pcrfetftio eft. Parum ramen eft
fcire quod nefcitisl fed prudentis hominis eftnofte menfuram fuam^Buam qui ignorauerit^uanto ampliora
<queiierititanto magisad iferiora  collocabirur.&ifcamus igitur  in terris^uo^ nobis fcientia perfeueret in cselis

De uigiiiis.Cap.x vi«

?gnu e fratr es aptikp prorfus (ati(qj c6ueneie«šde fandis uigiliis nuc dicere SC  ^pferre (ermone:quando

I * <r  s f - • .t»  _ g*  1 1  r _ UT.,: — - ____ ..:i    — ~ rLl~ 1  r_ .Sif.  J 1 's    n   v f* .

deus?qui ita ( pfpexidita coftituittut ho exiturus ad opatione fua ulep ad uelperfthabcrct uifcariu tepustin quo
a duris labortbus SC  muka fatigatioe requiefcere pr^ftitit.Nouimus aut multos hominulut aut maioribus fuis
jplaceatfaut fibi aliqd peculiariter prolinrnodisparticula ad aIiquod opufčulum fegregaretid pro lucro dicere
quod furati de fopore (uo operatipotuerint. ASalomone uero laudatur SC  fceminatqu£e pefa SC  lanifitium ad
Iucemam‘uigiIaterexercet«Addid!tetia quod ex hoc Iaus uiro eiusin portis&gloria magna nafcatur(quod ft
in  carnalibus tnftrumetisd.uidui SC  ueftitui neceflariis^ uigilat norepr^heditur imo  laudat^S: mirari me h'
teor efte aliquosq (aeras uigiiias tam fpirituali ope fručtuolasoratiombus hymnis Icčtionibufcp fcecudaš^ut

tnusItacpChriftiani.Si uero noftri funt quos uigiliarum falutifer adus oftendiftut nihil de his deterius fufpi/
ceriaut pigri funt aut fomniculofilaat quod his eftproximum (enešuel infirmuSi pigri funt erubefcanu quia
illis infonatprouerbiaSalomonisluade žd formicamo piger:& aemulare uias eius.Si fomniculok funt exper/
gi(čantur : fcriptura proclamante © piger qUt>.ufp dormistquado aut de fomno furgesljjpaululu qdem dormis*
modieum fedes pufillum aut dormitastpufillu uero coplederis manibus pedus.S« fenex es:quis te compellit
ut uigilesqq & no compulfus pro ^tate uigila&K fi (t^re m potesffed tuam cogitas impoftibilitatem;no debes
iuuenes SC  ualentes ad tuum reuocare torporem f quos ppter narias tetationes iuuetuti^feipfos ppenfioribus
macerare decet uigiliis,nam athletce fuis incitarioibus fortiores Ciim:8č  tame monet debilioftpugnat ille q for/
tior eft?maxime quia 8C  fandi corruudfi fuerint negligentesiK peccatores priftinum recipiutsfi fordes fletibus
lauerinnhoc ideo dicd*tut te no terreant defcendetestfed puocent afcedentes.Nihil tam facilc q ociofum SC  dor
tnientžde alio^ labore SC  uigiliis difputare.Si uero infirmus es membristquod facere potesinoli reprehende/
r^immo riga SC  tu fecundum pphetam lachrymisftratum tuum:& dictSic memor fui tuifuper ftratum mcu.
Iniungeetiam uigilantibustut te fuis prajcibusiuuent!quo adiutusa domindfuper ledtum doloris tuicane/
re.poftisiSč tu^uandocp merearis dicerdin matutinis meditaborin tejquia fuifti adkor mcus ♦ Alioquin ftul/

tum SC fatisextraneumeft:utquiaipficurrerenonualemusibene currentibus-derogemustsametfi nonpof/
fumusrdebemus congratulari potentibus,$icut*n. de confcnfu malitia: participatur cum facientibus pocnaific
participatio gloriac fperandaeftdeconfenfu bonitatis ♦ Alios,n,effcdus coronat J alios uolunras pia latihcat

lec fane onerofum uel difficilc uideri debet etiam delicatis corporibus 1 in feptimana duarum,i,fabbati atep do/
minica: portionem,'aliquam dei minifterio dffputarejfta.n.quafi purificatio eft dierpquin<$ uel nodium:qui
bus ft upore carnali ingrauefčimusjac mendanis'adibus alTolitamur^tec erubefcat aliquis in bono ftudio fan/
ditatiseum non erubefcat improbi'in perpetrado opere fceditatis.Merito ergo feriptura in prouerbiis ingeritif
eft confufio quaj ducit ad peccatum.fn bono.n.opereconfundipeccatum efbficut in malo faciendonon cofun
di pernities efl.Si fandus es&ma uigiliaslut thefaurum tuum uigilando cuftodiasiSč ipfe in fenctirate ferueris
$i peccator esrmagis curamt uigilando SC  orando purgerisjdum tunfo pedorefrequentius clames:\b occul/
tis meis munda me:& ab alienisparce feruo tuo,(Suftadum.n.uideturk[uia fuauis eft dominus-ficut feriptum
eft.^ui ergo guftaumintelligit SC  fentit?qtum pondus pedoris uigilando deponitur:quantus mentis ftupor
excutituriquanta iux animam uigilantis SC  orantis illuftratjquas gratia:quas uifitatitfmebra uniuerfe ktificat,
"Vigilando ois timorexc!uditunfiducta nofcitur f caro maceraturtuitia tabefcudfcharitas roboraturfrecedit ftub
titiaf accedit prudentiatmens acuitufterror obtunditurjeriminum caput diabolus gladio fpiritus uulneratur«
C^uidfcc utilitatefmagis neceflariumT^d iftis lucristom m odatiusf quidkc diledione fuauiWqd hac fbelici /
tate beatiustftefteetiam propheta^ui in principio pfalmo^ fuoip beatum uirum defčribensfummam beatitu
dinem eius in hocuerficulo collocauit.Si in legedefimeditatur die ac nodefbona eft.quidem diurna meditatio 7
fed efticacior eft nodurnatquia per diem necefTitates obftrepuntf occupationes jdiftrahunt mentem: fenfum
duplex cura difpergitlnox autem fecreta:nox quieta opportuna fc prabet orantibus i  aptiftima uigilantibust
dum carminibus:occupationibus!expeditum colledum fenfum in totum hominemsdiuinis cofp edibus fiftit.

te nos per abftinentiam parare debemusjut in grauat! expeditius uigilare poflimus.Cogitatio auocp mala pel
laturifne male uigilantis oratio fiatificut Iegitur in peccatum,$unt,n.&: ex maligno uigiliaTi ficut in prouerbiis;
legitur Ablatus eft fomnus ab oculis eoipi no.n, dormiunt inquit'nifi malefecerint Abfint abfint ab hoc con/
uentu tales uigiliaeffit potius uigilantibus pedus claufum diaboloJapertum Chriftotut quem labiis fonamusj
corde teneamus.Tunc erunt acceptabiles noftrae uigiliadtunc pernodatio falutaristfed competenti diligentia
SC  deuotione fincasratainifterium noftrum diuinis obtutibus offeratur«

De ueftibus.CEap.xvii,

ftiuntur i donibus regu fimt.Tales naq; ueftes habeasmo gbus ueftira corpora nudent1"quas nec fint
munde nec fordidžerSč nulla diuerfitate notabi!ess|a nec affeda tx Cordesmecexqaifitx muditix  conueniunt
Chriftianolfed ne hoc ipfum iadantiam tibi genercttq> fseculi iadantia cotempfiftimeccogitatio tacita fubres
patiut quia fbrfitan in auratis ueftibus placere defiftiUplacere coneris'-in fordibus. Nihihn. intulimns in hunc
rnundummecauferrequidpofTumus.Atnunc pkrofčpuideasarmariaftipareueftibusltunicasmutarequo/
tidictSC tamen tineas non pofle fuperard& qui te religiofior eft unum exerit ueftimeturm& pleniš arcis panos
trahitfinficiuntur mebrana: colore purpureoraurum liquiefcit i litterasžgemis codices ueftiuntur;8č nudus an
te forcscorum Chriftus moritur^puella.n.tunicaminus cum humi iacuerit fordidatur.Sitcingulum laneum:
i fimplicitate purifTimumtSč qcT poffir abftringere ueftimeta magis qua fcinderetidem femper habitus:

cu tota i

negleda mundicies i  inculta ueftis; SC  cultus ipfe fine cultujplumarum quoq? mollicies.iuuenilia membra
nonfoueat, De laboribus manuum. Ca p.xviii.

D  Ec uacet mens tua uariis pefturbationibusifquae fi pedori infederint dominabuntur tui : SC  deduccnt
te ad delidu maximu JFacite aliquid operisrut Temper te diabolus inueniat occupatu.Si apoftoli ha/
bentes poteftate de euangelio uiuerellaborabant manibus fuis ne quegrauarent:6C aliis tribuebat re
a"?quo^ pro fpiritualibus debebant metere carnaliaicur tu in ufus tuos fucccfTura non pr^parasiuel fi/
fcellam texe iuncofuel caniftrum lentis tex&'uiminibus.$eratur humus:areok^quo limite diuidaturtin qui/
bus cum hole^ iadata fuerint feminaluel planta: pofita: per ordinem: aqua: ducantur irriguje.inferan tur fru/
duofe arbores uel gem mis uel furculis! ut paruo poft tempore dulcia poma decerpas^apum fabricare aluea/
rea:ad quos te mittunt Salomonis ^uerbiafS: monafteriorum ordinem ac egregiam difciplinam in paruis di/
fče corporibust»exantur SC  lina pro capiendis pifcibustfcr ibantur 81  libriiut manus operetur cibum : SC  anima
ledione fatureturjaam in defideriis eft omnis ociofus.Aegyptioip monafteria hunc ordinem tenent : ut nullu
abfcp labore atep opere fufcipiantlfno tam propter uidus neceffaria^ propter animse falutemine uagetur per/
nitiofis cogitationibusŽad inftar fornicantis bdierufalem; omni tranfeunti diuaricet pedes fuos.Nec iccirco ti/
bi ab opere ceflandum eft:quia deo propicio nulla re indigesJfed ideo cum omnibus laborandu efttut per o c/
cafione operiš nihil aliud cogitesfnifi qd' ad domini ptinet:feruitute^impIiciterloquarfquis oem cen Tum tuu
in pauperes diftribueristnihil apudaChriftum erit pr^ciofius^q qdP manibus tuistfpfe confeceris. Sudore.n.SJ
labore nimioiad ubertate fruduupueniemus. De Iaude religidisSC deidudioneadeam. Clap.xix.

Xterius qde mdafteria multus a te p ifiilas dalmatia: fco^: numerus fuftetat^fed melius faceres fi &C  ip
i fe fadusliter fcos uiueres.Difficileimo ipoflibile etut SC  praefetibus qs 8č a:ternis fruat bonis^SC ut hic

A netrefibi mete ipleatt& de delitiis trafeat ad delitiasiutin utrocp fieculo primus fitt&in ca:Io SC  in ter/
ra gloriofus appareat.f^uod aut afleris eos melius facere q utuntf rebus fuisfSC paulatim frudus poficfTionu

pauperibus

paupcribus diuidant:q illi qui pofMonibus uenditis fcmel omnia largianumnon a met fcd a domino refpon.
deat «Si uis perfedus octera.N ec a fuo Audio monachi rctrahendi funt linguis uiperac?morfu feuifllmo

qbus argumentaris SC  dicis:$i oes fe clauferint & fugerintin foIitudine:quis celebrabit in ecclefiisrquis fecula/
res homines lucrifacietfgs peccantes ad uirtutes poterit cohortariYBoc,n«modo fi oes tecu farni fuerintifapiens
efle quis potentni uirgines oes fucrmrinupriac no eruntrinteribitgenus humanu((ed rara eft uirtus; ncc a pluri
bus appcrit «Et urina hoc omnes eflentiquod pauci funfcele qbus dicitf:Nulti funt uocatijpauci uero efedi(fdeo
Iicet paruulus ex collo pendeat neposllicet fparfo crine SC  fčiffis ueftibus ubera qbus te nutrierat mater oftendat*.
licet in lumine pater iaceat 1  percalcato perge patre: ficcis oculis ad uexilu crucis euolalpietatis genus edin hac
rc efle crudcIe.Sladiu tenet hoftis ut me perimat?& ego de matris Iachrymis cogitabo?Belicatus es frater cha*
riflimelfi hic uisgaudere cu fxcuIo:3čpoftea regnarecu €hrifto«Milta nos facerccogiteffedus\& dum opin/
quitate refpicimus corpoi^& corporis 8C  anima: ofFendimus creatore»Q_ui amat patre aut matre fuper Chri/
fiumjnoeft deo dignus«Vnde difcipufus ad fepulturapatrisiredefiderans; fauatoris prohibct imperio.^ua
ti monaeho^dum patris matrifčp miferentlffuaaias perderut Super patre SC  matre pollui n5 licet:quanto ma/
gis fuper fratre 1 .fbroribus:confbbrinis/famiIia:deruulis?GenusregaIe&: facerdotale fumuslillu attendamus pa/
tre:qui nunq moriti qui ideo uiuens mortuus efbut nos mortuos uiuificarenSola caufa pietatis efhubi nulla
camis notitia efhHonora patre tuu;fi te a uero patre non feparat#adiu fcito carnis copuJam;quadiu ille fuu no
ueritcrcatorem«AlioquimDauid.'prorinus ribi canet,®bliuifccre populu tuu SC  domupatris tui^&concupifcec
rex decorem tuu:quonia ipfe efl: dominus deus tuus.fErande pramiiu edparentis obIit#qa concupifcet rex;de/
corem tuu.Solenteteni miferiparentesf& non plenic fidei chriftianirdefbrmes SC  aliquo membro debiles fifios?
qa dignos matrimonio non inueniutjreligioni tradere$ed fi tu perfeda efle dcfiderasfexi cu Abraham de patria
tua:& de cognatione tua!3£ perge quo nefcisiSč fi habes fubftanria uende!<X da pauperibusifi non habes .grandi
onere liberatus esmuduaChriftum nudu fi^ucre.Duf^grandetdifficilejfed magna funt pr£mia t mag:s,n.quili/
bet Iabor fufcipitfifi ante oculos praponat'' ipfius laboris utilitasied & nauigantibus longdfercnitas fpem pol/
licef|»auis ualida'& diuturna tempefl-as.Sedemur ergo nos mulierculas:fexus nos doceat infirmior«quatte di/
uitiis pariter ac nobilitatepollentesTnolo ea^ uocabula dicere:ne uidear adularfreličlis facultaribus pignori/
bufčp conteptis*)hoc fačlu facile iudicarunt:quod tu putasproprio timore difficilef Vnde habeto m  fimplicita/
tem colubaftne cuiq machineris dolos:8£ ferpentis aftutiafne alio^ fupplanterišinfidiis.Mon multu diflat in ui/
tiouel decipere:uel decipipofle chrifhanu.At illa ribi ad hoc de uariis noribus lumen exornent«J|Coluber ad bi/
bendu ueniens^ia aqua uenenu deponidne eum uenenu aqua concretu occidat.nudu hominem timetrcaput ta/
men fuu caelat quandopercutit1ubi fčit eflermortem fua.Serpens qdcm fi calamopercutit morit''! fi uero iteru
percucia^confirmatur*HyemaIi tempore infirmior effidt ''tČC  a fo»ribus deuindt''(igitf ante hyeme drča fe fege
tes colligitht  illis efčamtprarbeanAnguis quando fenuerit perdit afpeduiSC fi uoluerit redire ad iuuentutem ie/ A
iunat,xl*diebustut laxet'' pcllis.5: fic anguftu foramen pcrqrit;ut dum nitit'' inde exire:pelle feneftutiVdimittat
Pellicani cu fuos a ferpente filios mortuos inueniunt lugentrSC fe SC  fua latcfapercutiunnSč fanguine excuflo ad
corpora mortuo^fic rcuiuifcunt. Aqla qnoc^ cu fenuerit grauant'' eius pena: SC  oculis qu<erit fontemlK erigit
penas:8C colligit in fe calorem*& fic oculi eius fanant?:& in fonte ter fe mergidSC ita ad iuuentutdrediu Multa 2i/
cunt'' in fcripturis:qux uidentf impoflibilialSč tamen uera funt;nihil,n*dicas impoflibdetubi efl: uirtus alriflimi*
nihil de humana fragilitate cogitesmbi plenitudo adefl: deitaris.Sed qd te ad iugu domini prafentis uita puo/
čare exemplis conoricu nullu pene fciamus fuifle fančlo^:quiprocellofum huius teporis agone abfčp tribula/
tione SC  tempeflate tranfieritVSic etem' bellatoruulneris dolorem aut contenitiaut nefcitjdum uiuacitatis fenfi/
bus'fola uidet cogitare uidoriam«Et qui hyemis tepore uadit ad balneajprius afperitate frigoris nudus patien/
ter excipinqa eu futuri calefadio confblačroiumcg creatura^ difficile prop^er deum exultatio aliq nifi mcerore
praeunte fuccedit,Sit ergo in nobis tanta futuro^ fidesut ad modu non fentiamus nos illa fuftinere qua pari/
murifed ea potius arbitremur nos obrinere qua čred im us« Q_ua ta a u t apud deu mercestfi in prafenti homines
praciu non fperarent?C$)_uatis fudoribus hared i tas cafla cxpetit^minon praciomargaritu Chriftiami pote/
rit«Finis militia tua erit regnu non terra SC  tpistfed aternitatis SC  cali.Nihil efl fili quod poflit aut debeat pra/
ferri ei!qui efl: uerus dominus SC  uerus patečSč imperator ^tcmus«Cui«n.reč1:ius uita noftra |impendimus!q illi
a quo ipfam accepimus^Sč cui ca debcmus ufip ad finem1qa ipfius beneficio uiuimus?Vnde fi maluerimus Ca
fari militare qChrifl:o!pofl:ea no ad Chriftu fed ad gehen#tran/feremur«Igit r ' nec afFcdu t ncc patrialhec hono/
res nec diuitias praferre debemusjqa fcriptu efl: Praterit huius mudi figura«& qui huncmudu dilexerintaum
mudo peribuntJlli ergo militemusfqui militantibus fibi gloria uita aternarhonore regni caleftisldiuitias ha/
reditatis fu szSC  diuina cognitionis confortiu perene largitANam nullus rex tcrrenus totius orbis dominus efl:.
Chriftus aut totius mundi rex effeqa 01 'a per Chriftum fačta funt«Et qa regnu calo^ uim parit :SC  uiolenti rapi
unt illudltalis uiolentia deo grata efhqua nemine concuritmullius dano mirit''|n hanc rapina manus tuas mit/
te?qua er i men non habetj8č confert falutemjollicitudines«n.noflra camales'quanto cariores funt; tanto plus
nos difcruciant SC  fatigankac proinddnunqin carnalibus affedionibus ita reqefcit animus; ut cruciatu careat?
dum neceflltudines fuas aut bonas amet cu amittendi meturaut malas odit cu amittendi uotojin utroq? fufhne^
dis miferiisfemper obnoxius eft.Comuta ergo in melius uitam tuamfot a:tcrno deo indpias militare: SC  deum
habeas protedorem:3Bunt tamen mult/qui non metu poena^jfčd,benedidionu SC  repromiffionum dcfiderio
ucnient ad faIutem.NIihil«n«efl: digniu#q ut hotno fit audoris imitator^ fecundum modum propria: uoluma

tis diuini fit operiš executor<nam qui cdere.uult nucleumtfrangat nucem, ApoRolus aiftcdiusm, fuerat homi/
nem (ubille coniugium;& ambulafle per plana^j ad altiora tendentemlin profuudum inferni cadere.

De laude SC  detradione uitandal& periculis huius uit£«Cap»xx
\  ©ncredas Iaudatoribus tuisjimo nec irriioribus aurem libenter accomodes»(S)fs falfa pracdicatio feda

t| tur lucra:& gloria qua:rit humanaibt per gloriam nafcantf copendiadaudent te efuricnbu uifceralnon

ruduatiRopulenta conuiuia» Adulator qppe blandus inimicus eRjnaturali ducimur m albi adulatorb
bus noRris libenter faucmus:qq nos rcfpondeamus indignošfcalidus rubor ora perfundat; tamen ad laude fua
intrinlecus aia lattad ded ueritas angulos non amatinec qua:rit fu(urronesXaus qppe iuRos cruciatfiniquos ex/
altadfed fuRčs dum cruciat purgat;iniquos du ktificam- eprobos monRrat(*ulh detrahaslnec in eo te fandum
putcs;fi catteros lacerasAccufamns fepe quod facimus:& contra nos metipfos difetti in noRra uitia inuehimur
niuti de eloquentibus?iudicantes(aunq huiufcemodi hominibus appliccristne declines cor tuu in uerba mali/
tix:Si  audias*$edens aduerlus fratrem tuu loquebaris:& aduerfam filiu matris tlite poncbas (čandalu* Si  aper/
tius in ecclefiaRe: 3 >icut mordet ferpens in filentio:fic Si  fratri (uo in occulto dctrahit.Sed dicisupfc non detraho:
aliis loquentibus 1 quid facere po(Ium(ad exu(andas excufationes^n peccatisiRa pra:tendimus:<£hi'iRus arte no
deludit;nequaq mca fed apoRoli (ententia eR:Nolite errarerdcus no irridct?(ille incordejnos uidemus in facie*
Salomon loquit? in prouerbiis. Ventus aqlo diRipat nubes:& uultus triRis linguas detrahentiujummfiigitta
fi mittat? contra dura matcriaJnon nuncj in mittente reuei tit^Sč uulnerat uulnerantemlnma il!ud:fadi funt mi
hi J in arcu prauu»& alibi:^ui mittit in altu lapidem*recidit in caput eiusjta detrador cu triRem uiderit faciem
audientisiimo non audientis qdem (ed obturantis aures (uatne audiat iudiciu (anguinis ilico conticefčit: pallet
uultusihasrent labia:(aliua ficcat"’ ♦Vnde ide 141'r (apiens cu detradoribus inqt ne mi(čearis:quonia repente učni
et perditio eof$& ruina utriufip quis nouit^a.feius qui loquit1q illius qui audit loquentem,& Timotheo dici/
turj^duerfus prefbyte^accu(ationem ne acceperis^eccantem aut cora omnibus arguesutcazteri metu habeat:
£1011 eR facile de pcrfeda artate crcdendu^qua Si  uita pmerita defenditf& honorat uocabulu dignitatis ♦ $i me
igit uis corrigi delinquentem aperte increpaitantu occulte ne mordeas(corripiet me iuRus in mifericordia Si  in
crepabiRoleu aut peccatorisnon impinguetcaput meu(nam in comparatione duo^ malo^leuius malu eR ap
te pcccarccj fimulare Si  fingere fanditatem«^) uid uulneribus tuis prodeRffi SC  ego fuero uulncratuš^an fola/
tiu percufli eRanmicu (ecum uideremorientemd^uid.mmihiprodeRlfi aliis mala meareferasStfi me nefcien
te pcccatis medimo detradionibus tuis alium uulneresf^ cum ceijtim omnibus narreslficfingulis loquaris;
qfi nulli alteri dixeris:Hoc non eR me emendareifed uitio tuo (atiRacereipr^cepitm.dominus peccantes inter/
du arguere debere (ecretb uel adhibito teRct& fi audire noluerint referri ad ecclefiamlhabendofip in malo per/
tinace£quafi ethnicos Si  publicanos^nam ingenia liberalitereducat^facilius ucrecudia q metus (upati 8i  quos
tormcnta non uincunninterdu uincit pudor(ficet malto melius eR timorepcena^ emendare peccata^g /pepro/
/peroru-diuina: fub iacere (cntentix.(^ui.n«non (enferit deu per beneficia*.(entiat per fupplicia. (S^tepgrande
peccatu eR odide corripientem:maxime fi te non odio (ed amore corripiat.(£ontra nos aut omnis confonat cho/
rus:6datrantuniuerfa fubfelliaiungunt Si  noRri ordinis!qui Si  rodunt^ Si  rodunuaduerfum nosloquacespro
fe mutillqfi ipfi alii fint q monachil& non quicqd in monachos dicitr redundet s in clericosjqui patres funt mona/
chof^.KJetrimentu pecorispaRoris ignominia eRtficute regioneillius monacbiuita laudanda eR : qui uenera/
tioni habet (acerdotesOiriRf Si  non detrabit graduijper quem fadus eRChriRianus ♦ Na quando Si  inimicis
pra:bemns bcneficiahpfb^ malitia noRra bonitate luperamusjSC mollimus duritiamiK iratu animu ad beniuo
icntiamtfledimus.Scd nec ille abfip inuidia: infedione efle poterir.qui (oli deo placere geRierin Inuidia.n.non
tamhumanasamicitiasjq folaiuRiciam per(equit r? »Q_uiinuiduseRaliena fcelicitatetorqued:qucniam uirtus
jfemper inuidiae patet,BiRicile quocp euadit obprobriajcui eR amica iuRiciautno fiquis pie uiuere uoluerinini/
qui protinus irrifione blaRemant4H.ee quocp eR confuetudo detrahentis:ut malu (uu (emper uelit negando ge
minaret dicere aut non feciRe quod fecinaut bono operatum c^elo^Nil mirum ergo fi contra me paruu homu
culum imunda: (ues grunniuntlSC pedibus margaritas.conculcenttme^ procul ab urbibuslforo:litibuslturbiTqj
remotum:ficq; latentem repperit inuidia4Tantum4n4me diligunt h^retici:^ fine me eRe non pofiunt ♦ Omitta
perfonasJRcbns tantum Si  criminibus^eR re(pondendum4Nihil caufe prodeft maledicentibus maledicere: 5 Č
aduer(arios tajione mordereleum pneceptum fit-malu pro malo non reddi^Vnde non de aduerfario uidoriam:
fed contra mendacium quaerimus ueritatcm.Sed nec timeamusbdia fubire quorudam4Non4n.hominibus de/
bemus placere:(ed deo:\t (čitote me nunq ha:rcticis pcpcrciRerfed or Rudio peregifle'ut hoRcs ccclefia: mei fie
rent hoRe$4 Vnde meam iniuram patienter tuli:impietatem contra deum ferre non potui*Latrant canes pro do
minis (uisltu non uis me latrare proChriRofifaKus rumor cito opprimitf :Si  uita poRerior indicat de priore.Fic
ri qdcm non poteRlžut abTq; morfa hoiumiuitce huius curricula qs pertran(eat.Maloruq? folatium eRbonos
carpercldum peccantiu mul titudinemputant culpam minul peccatof^.Scd tamen cito ignis Ripul^ conquic/
(cidSč cxudans Ranima deficicntibus nutrimentispaulatfm emont.Nam fi ante anno prarterito farna m en ti ta
eR:aut fi certc ueip dixit?ceflet u;tmm:ceRabit Si  runionPritna naq; uirtus monachi eRcontemnere hoium iudi
ciaJgif 1  non timebo hoium mdiciumjhabiturus iudicem meu4Cupiunt4n«uicin?non fuamtfcd alicnam difcutr
re uita 4 $ed qui amfeus cRetiam praua reda iudicat.lnuenti (unr.n.fcioli tantum ad detrahendam.qui co fe  do
čtos oRentare uolunufi cundor« uitam laccrent.Scd nihil deo claufum eft: 5 č tenebra: lucent apud cum.Fuge
tamen in quibus poieR mala: conuci (ationis efie (ulpiciotnec paratu habeas illudtiufficit mihi con fcicntia mca^


non curoquid de me  loquanč hommes(čerte apoftolus preuidebat bonatoon folu m coram deo;fed ctiam cora
hominibusJne per illu nomen dei bla/Iemaret' m gentibusinec uolebat fe iudicari ab infideli confcientia.Si fcan
dal/zat inquit efca fratremjin xternu čarnem non manducabo.Tolleigitf occafionem\uolentibus occafionem.
Nam caftigare uidet" alium;quifquis ab ei us conuerfatione diflentit,$ic SC  nos in ifta prouidetia? a^dificato mo,
nafterio'& diuerforio propc ftrudumme forte SC  modo Iofeph cuMaria bethleem uenienssnon inueniat hofpf
tium,Tantis de toto orbe confluetibus turbis obruimur monacho^tuc nec cceptum opus defcrereinec fupra ui,
res ferre ualeamus. Vnde quia nobis illud de euangelio contigitmt futurae turris non ante computaremus im/
pcnfascompulfi fumus fratremPaulinianum ad patriam mittereiut femirutas uillulas qux barbarom manus
effugerunu&parentu comunium cineres uenderetžne coeptu fanefto^ minifterium deferentfsjrifum maledicis
SC xmulis prsebeamus, Vnde oia plenapericulis:oiaplena funt laqueis Jncitant cupiditatesunfidiant?illecebra?
blandiunt lucra:dana deterrent,Amarx funt obloquentium lingux:nec femper ueracia funt ora laudantium,
Inde fieuitrodidHinc decipit officium:8C facilius efl: uitare difčordem:q declinare fallaccm:$ilua faccrefatutpo
ftea recidatfJdeo ager ferit^jut metat'’ Jam plenus efl: orbislterra nos non capit:quotidie bella fecantfmorbi fub/
trahuntjnaufragia abforben6& nihilominusdetrahimus£C litigamus, Vides quoq; in ecclefia imperitidimost

in fo turo.

Deiuramento , uindidla r mcndacid'ftulriloquioiprohibcndo,(Eap.xxi,

Ixifti,n,ni fallor iure te mala malis reddere/SC cu iurantibns iurare debere:quia aliquando iurauit do/
minusfaut mala-malis reffituit,$cio primu non oia nobis conuenire feruis!qux domino conueniuune
in coparatione famulo^ domini uideatf iniuria»Alioqn;forfita reclamare incipimus.Cur non e uirgini

V M ■» »»» v a  v AJIJI JL I,« ^ ^ v V im  , L, ^4 | XI Vi * li A4 V v ItVAJLJ VJI V, * i VVJiJliMA V* VtVV/V (k * * ^ v W « k w •»**•*»*«* v, X-  *

ciebatfquia dici nobis potef}:Iurauit dominus qfi dominus?que iurarenemo prohibebat.Nobis qfi feruis non li
cettqui domini noflri lege iurare uetamur, Vcip ne in eius exemplo fcandalu patiamudex quo tepore nos iura-'
re noluitsnec ipfe iurauit,& čjliter de iuramenti caufa breui fermone fatiffadu efblra.n.ad uindidae negocium
hunc eunde fenfumffacifrprofpici poflč lufficcrerqa aliud efl nuc tepus gratiadin quo plenitudo perfedionis ad
uenit;Aliud fuit legislaliud prophetaf^dicente domino^udiftis qa didu eft antiqsiie occiderent.Ego autpro/
fečto  prxcipioiqux in ordineeuangelii digefta'(iio loco  ledoriucniet,Ex quo«n»filius dei filius hominis fadus
efbex quo uctus fermentu iudaiae  traditioniseftfadu noua comperfio?ex quo agnus non in figura led in ueri/
tate co medit *Ex  quo fecundu apoftolu uetera tranfierudSC fada funt oia noua:cx quo iuffum efl: imagine terre
ni hominis deponeresfSC aflumere forma cxleftis:ex quo comortui fumus? ex quo uirtutibus confurreximus in
Chrifldiurare non difcasrmentiri faerilegiu putes Admonendi itaqj funt oes\it diligenter periuriu caueanCnon

multitudine hofliu non terret''^oflunt homines quis iufHaliq fimularepro teporc'ob fua alioruq? falute.Con,
fideremus ergo qd loquamurfqa pro omni uerbo ociofo reddituri fumus rationšin die iudicii,Ycrbu qde ocio
fum eft*quod fine  utilitate dicentis SC audfentisprofcrt'’ < $tuItiIoquiu autxflimcfnon illo^ tantu qui aliq turpia
narrant unde rifum moueant:SC fatuitate fimulata magis illudant illis qbus placere defiderantlfed etiam illoru
qui prudentes feculiputanf’ :5C de  rebus phyficis difputantc^dicunt fe arenas litto^tguttas oceani?SC cado^ fpa
tium:terrx<^ pundum liquido comprehendifle*

De patientia 5 reconciliatione^&! mortuis non Iugendis*(Cap.xxiu
Vnc ia nobis depatientia 8C  eius bonisloquedu efl:, Efl: igit? patientia oium iniuria^ SC  paflionu tolera
tialSC cxpedationu oium fine prxeipitatione fu/Ficientia:qua fiqs intellexerit& habuerifcontraria ui/
tx  grauia baiulat:bona oia continetfforore habet fpemtSC affines eius funt res bonx oestpatit'’.n.libeter
tjfpcrando tolcratimparienter.n,fer£'quod no fperat'’,©mni autuirtutepatietia perfert:quod fpe pras
unte aignofciturtaut fi (pesfrudus patientix fubfequit'’,Hxc matre gaudet fide*.& gubernaculu habet deuicon
fcienti^genusfSC propinquitat^finde gloriofi teftes efficiunt^dum fide plemtdum dei timore folliciti:dum conti
nentia: difcipulffdum filii fpefducepatientia reperiunt'’(deinde cohxredes.Chriftildu illu ufcp ad mortSpatien
tix uirtutibus imitant'’. Vnde tu paffus iniuriartaceas Jram-.uincepatientia,Sandus,n,amoriimpatientia no ha^
bet,Manfuetudo nacp nulla paflione turbaf’ 18C  fpecialiter ira SC  furore non rumpit1qua qui habuerit beatitudf
ne confequet r ’ uoce dominipromiflamtut terram poffideat.umpcret Sč domineturcorpori fuo. Nulla.na-es ita
inebriacut animi perturbatio^ft triflitia qux ducit ad mortetefl: quxda ira qux iufticia dei non operatlSC fu,
roriproximx mentis fux impote facit in tantSut labia tremant dentes concrepentmultus quoq; pal lore mutec
Animi uera kticiafinterdu dolores corporis mitigat^uod fi ad xgrotationem accedat xgritudo anihiiduphca/

;/

fu m:quan| affčdus SC pcrturbationes quandiu in tabernaculo huius corporis habitantisSCfragili carnc circun

^ ll

§nde,naufti dicuntf;dum oia opera patienter operand*muIto quoq^ melius efl: ftomachu te dolereq mentgoref
fu uacillarejej pudicirialnec ftatim nobis poenitentia; rcmedia blandiatur;qua: funt m foeliciu remedia« (Jauedu
cft uulnus quod dolore curatTnec fcire poffumus asgrotationis malatnifi cu fuerit fanitas fubfecutai8C quantum
boni uirtus habeat uitia demonflrantjclariufcp fit lumen coparatione tenebra^«$ed coniideremusad ethicus il
le pfalmus fonet Juflus es domine:& redu iudiciu tuujhodie non poteft dicere nifi ille*faui ad uniuerfa qux  pati
turmagnificatdominumtSCfuomeritoimputansinaduerfisdeeiuschementiagloriat.Necefie eft.n.utquife
credere dicit in-Chriftofin oibusChrifti iudiciis gaudeandiccns (anus fumigratias refero creatori* langueorScin
hoclaudo domini uoluntate,Q_uando.ndnfirmorl tucfbrtior fum:8C uirtus fpiritus in carnis mfirmitate perff
citf.Nam fortitudo corporisJimbecillitas aia: efljpatitf 8C apoflolus aliquid quod non uultipro quo ter dominu

bernaculo ifto mortis habitemusdlartef^ none uereristae tibi faluator dicat:lrafceri&ga frater tuus meus fadus
efl: filius:fndignarisdeiudicio mcol8Crebellibuslachrymisfacisiniuriam pčdidentuCibu tibinegasnon iciu/
nioK ftudiosfed doloris.non amo frugalitatem iflajieiunia ifta aduerfarii mei funttnulla anima recipio:quaz me
nolente feparatf a corporefTalcs ftulta philoiophia habeat martyrešihabeat Zenonem’<SC CatoneiruSi uiuente
crederes fratrem:nunq plangeresiad meliora migrafledSIam ficutprceter hanc uitamieft uita alia bcatorum:ita
pra^tcr hanc morterrnefl mors alia impioRuAduerfum mortis ergo duridam SC crudeliffimam necefTitatemthoc
folatio crigimur?quod in breui uifuri fiimus eosquos dolemus abfentes&eq^E.mors5fed dormitio SC  iomnus ap
pellatur.Nos dolendi magis:qui quotidie ftamus in prceliojSC peccatoa: uitiis fordidamurcSC accipimus uulne/
ra*Abfit tamen a fide noftraiut aliquam plagam dicam efle quas non habeat confolationemtcum propheta pro
clamct*Nunquid medicus noneft in galaad;deus»n,permifit te iflius ikculi fludžbus uentifq 5  iadari ut exper/
tus naufragiumde ccetero fimiliter periclitari cauerisJta cunda qnx  paflus es*ficut intelligis uulnera corporis
tuilfic anima: remedia fimtjbreuismmita: fpatium Sterna memoria compenfabit.

De mbt?!auonibus‘& obprobdisperfejrendis ♦ <Eap*xxiii* f

Portet nos pet multas tribulationesjintroire in regnu cadot^Beati cflis cu uos mafcdixerint homincs SC
perfccuti fuermtiSC dixerint omne malu aducrfum nos.(£audeteergo SC  cxul:ate*.qa merces ucftraco/

tur

fed miferiis reportanf ‘in  noflra clafle uiri fortes obprobria fciunt portare non munera&am-Chrifti uincula uo/
luntaria funttSC uertunf in ampiexus.Jbiquis aut corpore imbccillis efbfi adfit fapientiainon aduerfarii certami
na‘.uincinpiaxime quonia Iibcri arbitrii fiimusjfed ipfum dei nutrit auxilio^quodq; paupertati non nobilitati fu
turoRi beatitudo promittitnctrahit quidem uerecundia fenato^ ne fequatur pauperemrChriftum! fed audiat a
^Chriffo:Q_ui me confeffiis fiierit:Sč mea uerba in generatione hac adultera & peccatricelsc filius hominis con/
fitebic eu in gforia patris fuicu angelis fandis.Turpe efl: inter parentes fcnatorc^prcrChriflo uoluntaria humf
litate deiedu.Difplicet amicis' , fi pofl ambitiofl habitus cultu pkbeia SC ignobiiia uefHmenta mutentfded fi ho/
tninibus placere uellem ait apoflolusjChrifti feruus non efiem.Et propheta in pialmo: Q^uonia deus diflipat
ofla eoRi^ui hominibus placent eonfufi funnquonia deus fpreuit eos;quantu bona SC humana offenfio per qua
inuenif feruitusChriftirtantu pernitiofa eft amicitia qux dei predet olfcnfam ficut fčriptu efl: Q_ui uoluerit:
amicus fieri huius munditinimicus dei conflituef «B)icat unufqfqj quod uelitfego interim de me pro fenfus mei
paruitate iudicauimelius efle confundi cora peccatoribus fuper terra!q coram angelis fandis in c^lofucl ubicu/
cg  iudiciu fuu uoluerit demonflrarefunde Efaias uir fua gente nobilif]imusfqui foccr regisEsechia: fuiffe rcfert:
iuflii dei depofito cilicio nudus^noc tamen ardui pr^cepti pudore perterritus efbquo minus dei imperiu feaue/
re$qa nihil honcflius efle homini?q fuo creatori parere iudicabat Joannes quoq? baptifta nobilis SC in  čarne SC
in fpiritu natusiciliciu a pueritia in habitu eleginSC locuftas in cibu;q necpeccati confčientiatnecpaupertatis in/
opiadd huius gforia onerisjfed folifeculi beatitudine trahebaf,Ynde SC apoftoli flulti SC inutilcs« J 8C tenuis ficfci
arguunf .Inde Paulu apoffolu profera?que quotiens lego uideor mihi non uerba audireifčd tonitrua!qui oculo
mentis futura conteplansdiccbat^s nos feparabit a charitate-Chrifli%ribularid‘an anguflia^an perfccutiofan
famesfan nuditas^an periculumfan gladiusTlllos pericula non feparantmos uero uoluptatesJlli cathenas ba/
iulant inocetes:nos au^ circuferimus criminofnlli in carceribus uinditnos in triciiniis delicatis.Illun neruo po
liti deu purocordc SC fincazra cogitatione laudanteslnos forte in ipfa ccclefia de forenfibus caluniisfoogitamusi
SC  cu omnibus a:qualiter legis data gratidgehenna feu regula protnifla funtlalii de diuitiisfalii dc uirtutibus mc
ditanf.ducp didu fit generaliter omnibus dominu deu tuu ac!orabis:SCilli foli fcruiesCAlii innocentia: miferi/
cordia:caftitateiieiuniis deo fideliter SC fine fine fcruicntibns^nos nobis adulteros eligimus4quibus feruire uo/
lumus.$iqdem iuxta euangelii fententiamiOmnis qui facit pcccatum feruus eff pcccanire uera^fi amator peča
ni^ fum;fi gloriaetfi fubperbiadfl ambitionis autpomp^tdum illi omne Oudium mea: uoiuntatis impendo:do>

jju ciua jji  ccxu »-v punaie uluuhii lorpore ucitro.viismenter lpirnus lanctus mre

noftro nos conuenitilciens hoc in ufu publico apud oes homines cuftodirijut tanto feruiis in opere domini eilet
caurior?quanto maior peculioeftet comparatusmt intelligamus q ftrenui efle debeant in opere domini^ redem
pti funt fanguine-Chrifteucl q criminofi debeant iudicarjfqui cu fciant pro precio fux  falutis-Chrifti fanguine
cilc datu?alteri}qui nihil prsftititmagis prsbeant feruitutč.Rogo quo pudore obfequii aut laboris fui mercc/-
de Iperabit a carlofcuius fuerit follicitudo ois in terrafMercenarius feculčnon poteft acciper&Chrifti mercede.
®fs miles in caftris iure ipečlat annona:q fortiter in proelio pro ciuibus laborauerit.Et dignus eft qden>merce/
narius mercede fua.Nemo tamen militans deo implicat fe negociis fxcularibus;ut placeat ei cui fe pbauit.Apo
ftoli uox.’ampledcnda eft-igi6triftitia qux gaudiu paritTnec eis confideranda materia;quia fspe per duleedine
fručlusplacerquo^ ama^ horruit in radice;& q littera^ fentetia habere defideratlli difcendi non fufceperit ta>
dia;peritix gaudia adipifci n5 poteritlnec cuiu fq eruditionis afq habere fufficiet gloriSnifi aeftus fuerit ante per
peflus.Cucp nos dei auxilio deftitutos hoftis inualerit?duxeritq} captiuosmo defperemus laluteUed ite^j; utrne/
mur ad proeliu(poteft fier?ut uincamus ubi uidi Hxmusj8C in eode ioco triuphemus ubi fuimus aliquado captiV
ui, Na il iuuat dominus milerosjhabemus falute,&i defpicit pcccatoreslhabemus fepulch^multo grauior expe
data mors q illataAd hoc.n,laboremus SC  in feculi piciitemur militia;ut in futuro Isculo coronemur.Nec mi/
ru hoc de hominibus crcderelcu dominus ipfetentatus fit,Et de Abraha (criptura teftet':q> deus tentauerit eum,
^_ua ob cauiam^poftolusloqtur,(Saudcntes in tribulatione(8č fčtentes q> tribulatiopatientia operac^patieria
probatione;probatio fpem.Spcs aut non confundit,Scriptu eft etia^uia ppter te mortificamur tota die:& xfti
mati fiimus ut oues occifionis»$ed magns mileris confolatio efbquando in tormentis quis pofitus fcit prolpe/
ra iecutura, B>e timore ultimi iudicii-SC defedu huius uitx. Cap,xxiiii,

Nde latis timecene in illa tribulationis die;quando ante tribunafCh rifti unicuicp fecundu fua facfba re/
cidendu efhhis qui in terrenis magis negociis q in cceleflibus Iaborarunthufti iudicii reiponfionddicai;
ite fi poteftisiSC illic ubi tota deuotione leruiftičmercedem exigite,Talis caufa uirginu eft in euangelio

Hitm (a! liViVnrlfrtp ht

J ________ umbrato repe

tasnoftris alpedibus denegedčC produds in noftra humilitatem pluuis terrisimineanžfi comotisutaftolent
elemetis ut in rota fui currus tonitrua concitent^Sč dehinc fulgu^ iacula palpebris terribiliter obieda corulčet?
quanq SC  confaetudine ifta continganftpauemustcontremi(cimus^&: proni ad terra depofita fuperbiafummim
mus,@ uid faciemuš in  illa d'e mi{eriquando reuoluto cxlo cu angelicis uirtutibus igneus dominus totus ad/
ueniet; v quando cadentibus deliiperftellis Col  in tenebrastSc in fanguine luna mutabitTejuando montes ficut cx/
ra liquelccntfquando terra ardebicSč arelcent fluminai&C maria ficcabunt contra re^ natura-in lumpto diuini/
tus humore ariditatein aquis ignis operabitffquando peccato,res dicent montibus cadite fuper nos: ČC  collibus
tegite nosfquando uocabut hoies morte:6C uocata no ueniet^ajuando diferimina uertcntf in uotalSC quod lemp
oderunt hoies concupifccntfquando illud implebic tepus!quod lugubri Hieremias dicit affedu'dicens,Relpe
xi in terraičč ecce non erat luminaria?uidi montes:'5£ ecce erat trementes^ uniuerlos colles turbarilntendi aere;
St  ecce no erat homoidč oes uolueres earli pauebant,uidi St  ecce carmelus delertus:5C oes ciuitates fuccenfar igni
a facie domini St  a facie irx idignationis eius:8č interierut uniuerla, Ve$! ne ex luggeftione diaboli hazc ad terro
rem dičta no ad ueritate credant^de prarteritis futura probant?quando talia in diluuiojin lodomisiin aegypto:in
^diero(bly misžfepe ob delicta hoium fačla referanf ,$ed ueniet illa dies q corruptiuu hoc St  mortale incorru/
ptione iiKluet Si fmortalitate.Tunc ad uocem tuba: pauebit terra cu populist tu gaudebis iudicaturo domino*/
lugubragnnudus imugietrtribus ad tribus feriet pedora.Potetiffimi quodaregesnudo pedore palpitabut,Exhi
bebic tuc cu ple fua ignitus iuppiteriadducef SC  cu fuis ftultus-Plato di{cipulis:Ariftoteli argumenta non prode
runntuc rufticanus SC  pauperrexukabis SC  ridebis SC  dices:Ecce crucifixus deusdeus meus:ecce iudex qui inuo/
lutus panis in prarlepio uagiit,Hic eft ill^operarii Si  quaeftuarii filius.Hic qui matris geftatus fmu-homo deus
fugit in xgyptu,Hic eft ueftitus coccinoJSC hic qui lentibus coronatus.Cerne manus iudxequas fixeras;cerne la
tus romane:quod fbderasiuidete corpus an idem fit‘quod dicebatis clam node tulifle difeipulos. ® quot uirgi/

... ' T_J_^ in JU Id Ccurtfii Rf

___ _ w i;  ;qua!

philofophis:quanti ruftici oratoribusW quanti hebetesargumentis prxferendi funt€iceronis.7bi.n,cum ante
tribunal Chrifti uenerimustfcimus nec IobrnecDanieleminec Noe rogare poflepro quoq:fcd unuquenq? por/

rum SC  argentumjinterdS SC  mancipia tradunt?V& pene totum patrimonium aut negligitur aut donatunut con
fislatur mx  quandoq; periturx,SC pro Sterna falute omnis admodu homo negligens eftromnis auarusuiiicom

n?s fmgalitaŠIargitoris animi tenarftatetconftringitf,.Vbi promptior uoluntas copicfior Sdargitas deberet ope
rari;&cumfcripturadicatfNolitediligeremundu?ncq;caqua:inmundofun&Sichumana concupiTcimuslfic
amamus quafi aliquid nafcentes intulerimus in faeculujaut recedetes de fieculo nobifcum auferre poflimus.Ne
mo ad breuitatem teporisincmo ad natura refpicit conditionemjnemo confideratmcmo retradat uana eiTe om
nia^ua: aliquo fine claudunt'.Labunt r ’.n,tempore:& pretenta relmquentia ad futura feftinat.$ed Si  dominus
fdt cogitationes hominum ; quonia uana: funt«Cuq? omnia cogitauerint per triginta anno^una febritiucula ue
nic8C tollit omnes cogitationes eo^.Nam ficut mane uirens herba florens deledat oculos cotcmplantiurrilpau/
Iatimq 3  marcefcens pulchritudinem perdit;& in fcenu qd' conterendum eft tranfi&ta fpes hominum uernat in
paruulkfloret in iuuenibusmiget in perfeda: xtatis uirisiSC repente dum fenefcit incanefcit capučrugatf facies:
cutis prius extenfa contrahif .Hoc etiam langor facit SC  inedia.ut uuitusprimo pulcherrimus'ad tantam tranfe/
at fceditatem(tamen qui quotidie rccordat le efie moriturum contenit prafentia:& ad futura feftinar.J>ed qua>
to in hoc fieculo perfecutionibustpaupertatelinimico^ potentiajuel morboR: cruciatibus fuerimus afflidi?tan/
to poft refurredionem in futuroinaiora pramia confequaemur.|gitur in die iudicii fecurus inuenieturifi nulla
dei oftenfa rcpcriatur.S)e his ergo tantumllbliiritudinem habere debemus Ambiant terrena gentiles;quibus ca:
leftianon debentur.Goncupikant pra(entia:qui futura non credunt.

De uirtute humilitatis SC  fimplicitarisSac tumenti animo uitando.Cap.xx v.

Aue ne rumufculos hofum aucuperislut offenlam dei populotp laude comutespcr bonam 8i  tnalam fa
c ma{Adexnis Si  a finiftris-Chrifti miles gradit :nec laude extol!it1fnec uituperatione frangifinon diui/
tiis tumetfnon contrahif paupertatejSi lacta contenit SC  triflia(»a iufti SC  fortis uiri efhnec aduerfis fra>
gnnec prolperis lubleuaruled in utrocp efle moderatu.NloIo orare te in angulis platea^me redum iter pracum
tua^ frangat aura popularis.Nolo te dilatare fimbriaslSč oftcntui habere philateria:8č conlcientia repugnarite
pharfaica ambitione circundari:l£fidelis meču kdor intellige qd taceam;& qd tacendo magis loquar.(^uan/
to melius erat hoc in corde portareiq in corpore^ deu habere fautorelnon afpedus hoi'umf(^uanuis.n.aliis
tiitiis carere poflumuslhypocrileos ramen macula no haberdaut nullo^laut pauco^ eft: fed ficut depracantis
humilitas mcref pramiaiita fuperbia confidentis*dei auxilio delerif.Tu aute frater inferius accube: ut minore
uenientcfurfum iubearis afcendere.$uper que.n.ait dominus reqelčit Ipiritus meusinifi luper humile SC  qetu
SC  tremente uerba meaf Sed uis fcirequales ornatus dominus quarat('habeto prudentiafiufticiakeperantia:for
titudineihis plagis cadi includerelhtec te qdrfga uelut auriga.Chrifti ad meta cocitu ferat.Nihil hoc monili prat/
riofiuslnihil hac gemarum uarietate diftindius?& omni parte decori SC  ornamento tibi luntSč tutaminiphilo>
fopho^z lentetia edfibi hierere uirtutes.Si apoftolidacobi:cui una defuerit oes deefle.& ficut quatuor lunt uirtu
tes qbus pugnamus SC  tegimunfic quatuor uitia funtqbus ab hofte percutimurlftultitianniqtasi luxuriarfbrmi
do;fed malitia fine non habet.CLognata: quoq? fibi funt uirtutcs reditudo Si  fimplicitasrnec ab iuicem leparari'
qu 2 erunt.Simplex Si  humilis & ruft icusqui arcana fapientia: coprehenderc neqt;fi tamen fapientu cxempla in
uiuedo ledet^iure intcr fapientestonumerabif.Meiius eft.n.parua bona cu charitate facere fine lčientia*.q ma^
gis effulgere uirtutibu^cu admixtione di(cordiae.Excelfa natp periculofius ftannSi citius corruut qux fiublimia
(unt^ed perlpicuu efboem creatura quis ad perfedione ucneritftamen indigere milericordia dei:& plena perfe
dione ex gratia dei non ex merito poliidere.Nihil fic placet deosficut fimplicitas SC  mocetia.^nde Ipiritus fiuv
dus in uolatilibus non apparuit mfi in coiuba propter fimplicitatefin quadrupedibus in ouelpropter manfuc/
tudineillud quoqj tibi uitandu cft cautius:nc uana: gloriae ardore capiaris.CEu facis elemolyna deus lolus uide/
at.cu iciunas;la:ta lit facies tuafiiec ad te obuia pra:tcreuntiu turba confiffatiut digito demonfirerisbe fatis reli/
giolus uelis uideriiSC ne plus humilis q necelle eft:nccgloria fugiendo qua:ras.plures.n.paupertatis milericor/
dix  ac ieiunii arbitros declinantesan hoc ipfo placere cupiut:quod placere contenuntfSi mi^ in modu laus du
uitatžappetiuGa:teris perturbationibus qbus mens gaudet:6č a:grefcit!lperat Si  metuitfplures inuenio extrane
ošlhoc uiuo pauci admodu funt:qui caruerintJgit non quazras gloria:Si cu inglorius fueris non dolebis. (^_ui
•n.uerba increpantis humiliter rccipitjiam propinqua habet uenia reatus:quem gelfit. (Erauius efl.n.perficere
malu*q facere.Non eft tamen tanta: uirtutis ab aliis fada iniuriam fuflincre^quanta: gratiae domini efl mitcm
atcp tranqllu iniuriam faccre non pofTe,Ncq’ uero te monco ne de diui tiis gloncrislne de gcneris nobilitate ia/
dessnec te cartcris pra:feras,$cio humilitatem tuam:lao ex affedu te dicere:E)omine non cff exaltatu cor mcu:
neqj elati funtoculi mei.Etultifiimu quippecft docerdquod noueritille quem doceas. Yox ex induftria quafi
confeda ieiuniistenuis non lit SC  deficiens.$unt qppe nonulli exterminantes facies fuasmt apparcant hoibus ie
iunmantes*qui ftatim cu aliqucm uiderint ingcmiicundemittunt fuperciliu.‘& opcrta facieuix Iibrant unu ocu/
lu ad uidendu.Veftis pullajcingulu facceu!& lordidis mambus pcdibufq:uenter folus quia uideri non potefh
acftuat ci boljn is quotidie:pfalmus ille cantaf :E)eus diftipauit olla hominufibi placentiu.Triftitiam fimulant^
qfi longa ieiunia furtiuis nodiu cibis protrahut.Pudetreliqua dicerelne uidear potius inuehi q monemomnia
ha:c argumenta funt diaboliJmitare lgitf eu potiusJcuius pallor exieiuniiselemofynae in paupcrcs:oblequium
in leruos deijhumilitas Si  cordis SC  uefhufac in cundisifermo moderatus.Trade quoq 5  te illiicuius lermo Si  ha/
bitus SC  inccdusdodrjna uirtutu cft t aon cothurnatam aftedes eloquentia:nec more puero^ argutas lententio •
las in claufulis ftrues*Ha:c prktericns tetigfiut eruditis contentus auribus-non magnopere cures quid impcrito
ru de ingenio tuo rumufčuli iaditatlfed propheta^ quotidie medullas bibasiquo SC  fi patritii generis intcr mo-
nachos efte cecpiftifnon tibi fit tumoris fed humilitatis occafio:ut imiteris filium hominisig non uenit miniftra/

ri:fcd

v .•

r ^

n:(č<)m , niftrarewNamquantobnmJ , oRtanto(ubIimioresJai : *tinai5arit»'inloriibu5.© uatitficuncr n tecfc
TlT mT n °"  99 mihimuit °V f “™confciusleMo^quo t icfe„oratST«

iiibus loquaripeIidtajuuentutis mesne memineris dominelTamen Ičiens didtuni ab apoftolo J^elnfiatus m
ruperbjamadat miadnum d,abol,&: abo loco fcriptum eftSuperb,s deusreMi&umil.busautcm «w"
namjN.h.1 ita puem.au, tare conatus fnmg tumemem aiurnf & credtam ceruicemdci contra fe odia prouoln
em.Nou,.n.mag% domnum&dcum meuta carnis humilfate dMfcMčfe a mcguia miriš fum K hum"

l.scorde.KaneperosDaudceamffdMementodommepauict&omnismanrucudmLius.atrnaliolocole!

ffhSa! nR  ^nivl^Ti & l |ddtanrIi C '% U ' rl; ^ anterUlnaimC r UarUr *^ l ^"'' n * UtCre ^ l0 ^ ,x,musram  pdculofcm

ftTsifTT™* m r Kon T u ” , " n ” ,cciro p | ®'»“w v*

Al * 4 "' Qr tV | - I a .-w 1  r\ ‘1  !l i 4  4 * /■» | «

tentesJpotenter tormenta patientur.Nec libi quiig de corporis tantumodo caftitate fupplaudaucum ctiam con
uitium in  fratrem homicidii fit reatus.Cadit quidem mundus;& ceruix erečla non fleditur.pereunt diuitižKSC
nequag ceflat auaritia,€ongregare g multi feftinant:qu£e rurfus ab aliis occupentur.

De humilitateChriftkiucm imitari debemus.dap.xx vi.

-- n. -or —i— n.--n    Lt-__._ .

qtlta illiliba uuuaii»^ai‘ui nguua ants jp» v uvvia  miuieuua tii;qui au-uattcCUITllDUS lenet

In fentibus.Ex quo nil hac humilitate fublimiusžqui bethleem in hoc paruo foramineodoft conditor natus eft
feic inuolutus pannis:hic uifus a paftoribusthic monftratus a ftellajhic adoratus a magis. In baptifmo humili/
tasChrifti noftra fublimitaslillius crux noftra uičtoriajillius patibulu nofter triuphus eft.Cum lgitT lauacru SC
crucft fignu in frotibus dannon afpexerit contremifcit.g aurea capitolia non timenticruce timent. q contenunt
fčeptra regalia SC  purpuras cxi a^ SC  dapes chriftiano^dordes tamen SC  ieiunia pertimefcuntJlubet.n.Chriftus
ne quis difcipulo^ dicacga ipfeeftChriftus.Mira ratiodon uult pra:dicari.q gaudet intelligijagnofci amatTčC
odit oftendii magis uult (e inuentu efte g prodituSut uirtus (ua illu-non fauor oftenderct alienus. (^ ua: autem
tnaior pdtefte cl^mentiaig ut filius dei filius hominis nafcere&dece menfiu faftidia fuftinerctfpartus expečta^

cr u uemac lanctior e Daptuta luojcj de cxio  ueit i ute^žde uter o i pratepefde prelepe i  crucetde cruce j
repulch9r.de fepulchro ad inferoside inferis uicftor remeauitad caelos.Imitemurergo faluatore noftru
mine ,v hnmiliVnaftnr aornnc M  artVc annplln/*qu/ pro nobis imolatus efl:;qui abliaac cornibus tenet:

1  . t r •  - i  *• ^

ira/

leeitapna IlOStO/OminUS ItJIUd ptit-uua iv. dniautuiMo uaivu> mu^iat mtuujHLjrui^ cjuu luj^j^uua iiiuuuii

us argumentu (aluationis oflendifjintelligere poOTumusgtu ualeret prarftare non l£efus:qui tantu donaret no/
tus Amemus SC  nosChriftu:eiu% femper queramus amplexuslfSč facile uidebi^omne difFidlejkreuia putabi/
mus‘uniucrfaqua: longa funi|quodq3 beata dei genitrix a filio fuo no didicit cazlos fabricarefangelos crearetmiV
ra deitatis inftgnia operarnied tantu humiliari:cxteraq5 uirtutu documenta intra humilitatis cuftodiam aggre>
pa£e^ De lufticiaSč uita: rečlitudine.(Tap.xxviu

Tiam de iuflicia difleramus qua: efl: (ingula^ re^ SC  perfona^ a:qfTima diftributio:qua qs obtinens 8 C
i cui adh^renstiita (ua diipofite SC  fine turbatione conieruat:cuftodit in oibus ^gtatefičit quid deo de/
beattgd iančlis^&gd a:qualibus reddapgd non dcncgetpotcftatibus huius feculiTgd fibi retineacquid
proximo copetatjgd alienis conceditaut congruitjuftu eft.n.deu colere SC  diligere ex toto corde?K cx tota aiaj
6 L  ex tota uirtute^andos SC  coa:qles honoraren tributa impendere poteftatibuslfuperbu no efletfed magis mi
. tem SC  humile!proximos tang fe diligeretalienos SC  inimicos no perfeg odioifed amarejfubiečtum efleprioribus
uel rttate maioribusfga SC dominus du eflet oium dominus a’Ioanne qui maior eft in natis mulie^Tga prior illo

' t—flrarlimnlrnnpm  iufi-irišnmrrftaf-^vbnrmiirrirnrdd nzfriftnhCrmii

terenda funt liminaJbascularis aut lude^accepiibinuuenuuafvuuciidt miunteroc reu iiDerautguoa imen
cleflse principibus dicipoteft:g> propter munera laccrent legcm;8č nonperducunt iudiciurn ad finem.

fl)e fide fpd SC  timore.€ap.xxviii.

I autfides ut ingtapoftohdPaulusfeft fubftantia fperanda^re^ qs fpcramusjS: indcx re^ gs non uv
demu^Credere SC  fide gs debecg? deus ea qux promittit potens eft adimplere^ fpe fua in futu^ n a D

ferrc:& tune plena fideipoterit ad ea qux promifla funt facillime perucnire t ha:c nobis uniuer fa inuifi/
r  ® :: ii  clxiiii

bili a ante oculos ponicad haiic ingreflČdiaboli SC poteftatu huius mundi Sc haiy tenebra^ uniucrfa deferimns

deo<

negamust

=Paulo fcribenteapoftoloi(pc.n.ialui landti lumuslipesaute qux
aut q(J non uidemus fperamusjpcr patientiam expedamus.Hxc in fe habet timorem:non illum cuius obliui/
fcm quem foras mittcre quifquis in fide uiuig$ed qui unus eft de (piritibus&uibus impletusffaias teftač ExiV
et uirga de radice icfie:8C flos ae radice eius a(čendet;SC requie(cet fuper eum (pirit

tš  —- M  , ' -_ -d dd  _J >a d ^ ^  ■* d  ^  d d_ d  I I ■ a / - - A-— _ i m dd  — ■ — — T — m rd d  aA Ai 4, ^ 4 ^ | J ^

(piritus fcientis & pietatis^c reple
bit cif(piritus timoris domini(fllu (piritu quem£)auid canitfdicens.Timete dominft-iufti eius. Vnde & beati e£
ficiunt^odcm proteftante SC dicetetBeatus uir qui timct domfnufcillum dicit timorem qui caftus eft8C pudicus.

uonia timor domini caftus inquitOauid manet in feculu feculi^rgo eft duplex timorlunus appetendus:ali
us fugienduseftHgitur appetendus timoriadmonitio SC cuftodia 01 'um re^:qua credimus SC (peramus♦ Time/
mus.n.iudiciu'quia (peramuss8C metuimus dominu:qa fortem illu iudicem credimus. Vera na® uita eft deum
nodcitimere eius potentiaramare pietate.Timor na® uirtutu eft cuftosifecuritassad lapfum facilis.Si pauorem
habueris (ollicitus erislSC fi (ollicitus fueriVleo in caulas ouiu tua^ intrare non poterit«q<f ad praepofitos ecclefia
rurriuel ad animae cuftodem pertinet.^ui cautus eft SC timidučpoteft ad tepusuitare peccata:qui (ecurus eft
de iufticia repugnatfilliuf® auxilio deftitutus infidiis hoftiu paret.Nung tuta eft humana fragilitasiSč quanto
magis uirtutibus cre(čimus:tanto magis timere debemusjne de fublimibus'corruamus.Si iuxta ecclefiaftem ra
dix fapicntix eft timere deumjfručtus fapientix quis eft nifi uidere deum bonum(aut diligit qui no inuitus aut
neceflitate aut legum metu facit bonumfted iccirco bonum eftmt mercedem bonam operiš habeat.

DeCharitate SC pace.Cap.xxix.

j charite nune tranfitu faciamusiqa oibus maiorefbinter cxtera fič fatet'’Paulus.Mancnt aut tria hac.'
j“Fides£pes ScDilečlio:(ed maior his dilečtio eft .Eft ergo dilečtio uinculu animoip cafta 8C fincxra SC
ifine xmulatione:charitas conlumatio oium mandato^l breuis oium prxcepto§rsqua cu quis habuerit
ri>(ine haciin aliis remanet imperfečtus$C ut cognoftattteftra prudentia qtu charitas ualeatllegimus ref
pon(um domini in euangelio dicentis cu interrogarc^Diliges dominu deu tuu ex toto corde tuo! SC ex tota aia
tuai8C ex tota uirtute tua$C diliges proximu tuu tanq teipfumJin his duobus prxcepris pendet Iex 8C prophetae.
Vides in hac (ola uniucrfa legis cauda?pendere^iere qui(qs hanc habetiiam dei ftlius dici poteft:ex hac (ola po/
terit deo fimilis efle.Confidera qui deu diligit*nunqd (peradnungd timet!nunqd fidit^toonifed tantu diligit.De*
us inqtPaulus cu dilexi(let mundmmifit unicu filiu (uu in (imilitudine carnis peccatilut de peccato condenarec
peccatu in carne|qui prxponitea rebus oibus dicens«SC fi locutus (um linguis hoium SC angelo^icharitate aute
non habeaifadus fum ficut xramentu tinienslaut cimbaIus:concrepans.Et fi habuero prophetias8C cognouero
oia m vfteria SC oem (čientia.8C fi habuero fide ita ut montes tran/feramtfic fi tradidero corpus meu ita ut ardeaj

<^haritate aut non habeapihil (iim.Charitas magnanima efticharitas benigna efticharitas non xmuIatmo in/

litino (

flatKnon agit perperatnon irrita^non confunditmo quxrit qux (ua (untjnon cogitat maIu:non gaudet (uper in

folu fufficitded ob(ecro ne amicus qui diu quxrit'' uix inuenit^/difticile (erua^pariter cu ocufis mens amittit|na
amicitiaqux definere poteftnunq uera fuit.Vera nac^ amicitia‘nullo liuor^m atosauget'’ numero«tanto crefcit
SC  robore.Dcclina igit y  a malo SC fac bonu!inquirc pace'SC per(equere ea.Hifi oaerimus malutbonu amare non
poftiimus:quin potius faciendu eft Bonutut declinemus a malo.pax querenda efttut fugiamus bellalnec (ufficit
ca quxrerejnifi inuenta fugieoteq? omni ftudio per(eqmurlqux exuperat oem (enfiimiin q habitatio dei eft p
pheta dicentetEt fačtus eftin pace locus eius.Infčrnus itat^inter fiatres diuidit.^uicquid igitur (eparat inter
fratresfinfernus dicendus eft.Concordia.n.parux res cre(cunt:fic SC difcordia maxime dilabuntf»Pulchre igitf
per (ecutio pacis dicitKiuxta illud apoftoliiHolpitalitate per(equentesiut non leui ufitato® (ermone?SC ut ita lo
quar f (ummis labiis hofpites inuitemusjfed toto mentis ardore teneamusfquafi auferentes fecuide lucro noftro
atqj compendio. 'K)e infirmis SC pauperibusrecrcandis.Capi.xxx,

Iquis coeperit xgrotare tranfterat'’ ad exedra latioreml8C tanto fenu minifterio confoueatfait nec deli'
tias urbiuihec matris quxrat affccftu:nec liceat dicere cuiq tunica SC (agum texta^ tunicis ftratanon
habeo.Ita ceconomicus uniucrfa moderetunutnemo quid poftuletinemo dehxteat:(cruias fiatribus:

pitum inuigilare debent.DocetSalomon mi(cricordix operibus infiftendumec noftris fidendum uiribusi (ed a
deo efieauxilium fiagitandu(fed efto q? xqueris pauperibusiinopum cellulasdignanterintroeas:manus debili
um fis:aqua por teši ligna concidastfocum extruas.(ed ubi uinculatubi alapx:ubi fputa:ubi flagellambi patibu
lumtubi mors^Cum hxc omnia qux dixi feceris:ab£uftochio Paula® uinceris . H xc  dico non quo de ardore
mentis tux quicq dubitemjfed quo currentem impellam|8C aeriter dimicanti feruorem augeam.

De pocmtcnria;& mifcricordia def.<Eap.xxxi.

,m*5C fac de nccefli tatduii tutem jiion quazruntf

: finiutt Judaz laudant? initiaifed finis prodition___

. #  mortem  pcccatorisded ut conuertatrSC uiuatftamen tepidos odit;8C cito ei naufeam faciunr.CEiucp plus
imittitjplus diIigit#Vnde mcretnx ill&Chrifh dilečtrix in cuangelio bap tizata lachryimst5£ crinc quo multos
ante ccepcrat pedes domini tcigcns laluata eftqnon cjuide habuitcrifpantes mittastnec ftridcntcs calceolosmcc
orbesfttbio fuliginatosina quanto faedior:tantopulchriof!qu£edemu ploratad crucemmnguenta paraftqua:/
rit m tumulojhortulanu interrogadpergitad apoftolosirepertu nunciatllli dubitannifta confidmnon.n.ta pco
cati crimen arguit^ uelox conuer fio in pcenitcntia: celentate laudaunec deus cogeret pceniterelfi non efler pce
nitentibusucma conceflurus.Nihil.n.tam repugnat deo:q cor impcenitens.hoc folu crimen cfbqd' ueniam co^
fequinonpotefbprazcipueganoniniuftusutproptcrmultamalapauco^ obliuifcat bono^:imo denullo lic
irafat"deus:quo fi peccator fuperbiat;SC eredus SC rigidus non fledrat'’ in fletuminec mifericordia poftulctpro
deličto»nihi!q 3  fic offendit deum:ficut ereda ceruix poft peccataiSC ex defperatione conteptus. Vndc SC  uos no
delperetis ueniam fcele^ magnitudineiquia magnapeccata magna debebit pcenitetia.Nadeus non uultinfcr/
re fuppliciaifed terrerepaiTuros.Ipfccp ad pcenitcntia prouocaunc faciatqd /  cominatus cft. Darmonum.n.nub
lus efl quin pereat.oes ad predam feftini ueniencante faciem ipfo^ uentus urensi8C quicquid a(pexerint:quic>
gd uul tui eoijz obuiu fuerit:urere defidcrabunt SC  perderejfed nec quifq per patietiatn bonitatis dei de peccato^
Tuo^i impunitatecontenarfnec illum non azftimet oftenfum:quia necdum expertus reatuimmo macnacft ira:
quando peccantibus non irafcitf deus«Vnde inEsechiele ad-Hicrufaleilam non iraičar tibiTselusluus receftit a
me|ed re uera deus homimbus non irafcib-rfed uiuis1quaz cu in homine no fuerinqnequaq punit. Habet aut ira
dei meniuras^uantu SC  quanto tpejSč ob quas caufas Si  qbus inferat1h'uxta illud'qd' fcriptu eft«dibabis nos pa>
re lachryma^in menfura.Mifericordia igiC adeo conlequiuqui fe putatefle mife^aam deus qui nullis uirib
bus fuperari potcfbpublicani tamen pnecibus uincit? .^uanto ergo tpe te errare nofti: quanto tepore deliqfti;
tanto tepore humilia teipfurn deo:8C fatiftacito ei in confeflione poenitentiasquonia qui peccator eft aliqua (or
de maculatus!dc eccIefiaChrifti non poteft appellarnnec-Chnfto fubiedus dici*igitf^ quia errauimus iuuenes;
emendemur ienesfiungamus gemitusiSC lachrymas copulcmusVculpam fimpliciter:confitendo(sa qui poli: lap
fum peccatofp ad ueram paemtcnuam leconuertifccito a mifericordia: iudice ueniam impctrabit\quonia apud
deum non tam ualct menfura teporis q dolorislnec abftincntia tantu cibo^ q mortificatio uirio^jfcd SC magnu
peccatum magnis diuturnifcp cruciatibus luit'’:culpaq 3  leuis pra:fenti fuppliciocompenfata fidSC ftc magnu pec
catum magna indiget mifericordia.Gonclufir.n.dcus omnia fubpeccatoiutomnibus mifereatui^fed fiuftra uo/
ce aflumitunfi permanet opera^ed ne SC  diutius pertrahamlhabeto pauca pro pluribusan quibus n5 tam ordo
qu^ritur q profedus. Age ergo tu;caucfcurre;feftina.Agc ut in hac f pirituali tare per ficias^caue ne quod accepi/
(ti bonumuncautus SC negligens cuftos amitta^currejut non negligastleftinajut cadcrius comprehcndas.Mam
ccepilTe muito^ elhad cul m,en perucnifle paucorum.Tnbuat tibi Chriftuaut audiaslfSC taceasSC itelligasSC fic
loquaris« <Sapi.xxxii.

Finis concludens in regula.

Xquoniam ita fc natura habetlut amara lit ueritasl8C blanda uitia exiftiment^ ut Paulus aitapofio!us v
'Immicusuobis fadus fum uerum diccns.VndeSC quia faluatoris dura uidebant’ cloquiatplurimi di/
(čipulorum retrorfum abierunttnon mifp  eft fi SC  nos ipfi uitiis dctrahcntes ofFcndimus plurimosldif/
polili tamen nafum fecare feientestimeat qui ftrumofus eft.C^uid tamen ad te^qui intelligis innocente?Nemo
reprehendat quod aliquos aut laudamus aut carpimusTcu SC in argucndis malis fit correptio cactero^SC in optiV
tnis praedicandis boni ad uirtutu ftudia concitent'',Nos«n«ut fcitis hebraoi^edione detenti!in latina lingua ru/
bi jinem induximus:in tantumfut loquentibus quoq 3 dndor quida non latinus interftrepat«Ynde ignofce ari/
ditanlSC fi imperitus fum fermone inquit apoftolus^fed non fcientia^lli utruqj non deerat:SC unum humiliter re
nuebat{kobis utruq^ decft:quia SC  quod pueri plaufibile habueramus amifimusfncc fčientiam qualoolebamus
confecuti fumus:iuxtaefbpionam tabulamdum magna fedamurietiam minorapcrdcntes«Non prolongabu^
tur ultra fermones meiquofcuqj loquor«Ea propter moneotSC flens gemcnfq; conteftor i ut dum huius mundi
uitam currimusSnon duabus tunicis.i«duplici animo ueftiamurlnon calciamentorum pedibus uidelicet opibus
pnegrauemunnon diuitiai^ onera ad terram pr^mantfnon uirgae hoc efl: potentiaz fecularis quacratur auxiliu:
nonpariter ScChriftum uelimus habere SC  fieculumffid pro breuibus SC  caducisfasterna fuccedant:Sed SC prx-
cor uos qui fideles eftislutita uitam ueftram SC conuerfationem leruetistne in ipfo uel ipfi fcandalum patiamini
uel aliis fcandalum faciatisifedfit in uobis fumi ftudii fumm^ cautel^Žne quis in hanc fando^ congregatior e
pollutus introeacne quifquisdebufeus habitet in nobis.B>ominus lefus conterat fathanamdiib pedibus ueflris:
Kincolumes uos SC  proIixa aztate florente^Chriflus deus nofter tueatur omnipotens.JBed SC fpiritus fandus r~

;no

dem (piritu fando^in cunda ficcula fkculorum.Amen
4Q^uoniatn ad humanam inftitutionem ualidiora funt exempla q uerbai&C planius poteft ope docercq uer,
boimerito inftituta ac prazcepta monacho^ fupcrioribus epiftolis digefta^beatorumHilarionis SC^dalchimo/
ftacho§z exempla fubduntunquo 5 z uitas ac res geftas beatus Hieronymus confcripfit«

R v

cl XV

Incipiunt-Gapitula de uita fancTti Hilarionfs.

H prologe materi* magnitudo ad laudem geftoru dine ferpentum depulfo.

pržfcribitur Sapa. £ap.xxvif.

'eortubeatiuirifituc^genitalisloči8C prima indolemira <5jK>dindeeriamhonoresfugicnsdeceflit:8Cde

dorum. Cap.ii. pra:uifbaduentu<Gazenfium,

<§Hialiter iančlo Antonio iunčtus habitum mutaueritrper <£ap.xxviii.

fpečtocg  eius uita: tenore ad patriam rediens difpartita De Hadriano eius difeipulo: SC contumacia eius
omni fubdantia ilico ad heremum couolaucrit. Gap.iii. iufte punita.

K)c admirabili abdinenti* eius principio. Cap.iiii. £ap.xxix

De primis aduerfus eum dsmonum ludibriis. (Sap.v* DeHauderii filioa d*mone curato dum nauiga/

De uariis diaboli praeftigiis eo orante odenfis. Cap. vi* retSiciliam.

f$c  brcuiffima habitationis eius cellula. Cap.vii. Cap.xxx.

Dc totius uita: eius abftinentia ftupenda. (Sap.viii* ^uomodo ad mediterranea loca fugerit fub pe/

Dc latrombus ad terrendum eum uenientibus. Cap.ix. nuria 8C fčutario quoda a d*moe liberato.

De muliere Eleutheropolitana qu* prima iilum pro fterili £ap.xxxi«

tatefuainterccflit. Gap.x. De quodam a morbo intercutis curato: SC Heiitio

De Ari ftenete Helpidii pr*fečti coniuge pro tribus filiis in difeipulo ipfum qu*rente.

firmantibusdepr*cante. Cap.xi. Cap.xxxii.

De muliere caeca uii tute eius illuminata. <Sap.xii. De dracoe magnimdinis mir* apud Epidaurum

De auriga Casenfi SC mei fica 8C iuuene a d*monio libera/ .dalmati* oppidum ig ne crcmatum.

tis. €ap.xiii. £ap.xxxiii.

De Orione a peflimo d*mone liberato. Cap.xiiii. ©e impetu maris ab eo compreflo«

De (Sazano a paral yfi fubleuato. €ap.xy« <§ap.xxxiiii.

Deltalico circenfes equos nutriente. Cap.xvi. Depiratisquos du fugaret obuioshabuit.

De uirginc dei quam iuuenis adamauerat: SC difloluto m a/ <£a.xxxy.

leficio« Cap.xvii« ©e immundis fpiritibus hincinde eum intet cicla

De-Cachdato Codatii iperatoris a d*moe faluato.£a.xyiii. das nauigaret conclamantib us«

De Sadro camelo cnormis magnitudinis a daemoe pleno. £ap.xxxyi.

Gapi.xix. De hortulo cypri: ubi quinq? annis ante obitutn

De honore illi a fančlo Antonio delato. (Sap.xx. hkmit:8C  para!ytico ibide curato.

De ftudio iplius:qui erga onim cura follicitus erat. £a.xxxy ii*

Sa.xxi. De tedamento breui:quod ipfe manu propria Ccti

De auari fratris deminutione:SC largi iterum augmentatio pfit Hefitio,

ne. Gap.xxii. <Sapi«xxxviii,

De uirentis fafce cicerisan cuius fetorem fratris qui miferat De ultimis ipfis ad animam fermonibus SC fepul/
auaritiam dete da tus ed. Cap.xxiii. tura eius.

De fietu uiri dei qui fe mirabiliter lamentabatur:SC beatiAn Capi.xxxix.

tonii nunciato decedii. Cap.xxiiii. De Hefitio quicorpus eius eum maximo diičrimi

(^uomodo ob frequentatiu multitudinem monaderii lo/ ne furatus ed,

cumdeierensadfolitudinesconuolauit. Cap.xxv. Capi.xl.

Defčriptio habitationis beati Antoii : SC de miraculo in eius De Condantia deuota muliere : qu* corpus eius
ortufado, * £ap.xxvi. furatumaudiensexpirauit.

De pluuiis prascibus beati Hilarionis impctratis:8C mulritu Gapi.xli«

Prologus in uitam fančtrHilarionisfa fandoHieronymo foelicidimeeditam. Gapi.i.

Cripturus uitam beati Hilarionisdiabitatorem eius inuoco fpiritum fandum.ut qui illi uirtutes largi/
tus edtmihi ad narrandas eas fermonem tribuanut facda dičtis ex*quentur.£of^n«qui fccere uirtutes
ut aitGrifpus:tanta habetur aučtoritas;quantum eam uerbis potuere extollere pr*clara ingenia.Ale/
xander magnus^vlacedo:quem uel arietem uel pardum wel t hircum capraf^Daniel uocatfdum ad Achillis tu/
mulu peruenifletdcelicem te nit  iuucnislqui magno fruerisSpr*cone meritoi^jHome^ uidelicetfignificans.Por
ro mihi tanti ac tališ uiti  conuerfatio uitacp dicenda edsutHomerus quoq? fi adefTet?uel inuideret materiasucl
fuceumberet,(^uanq.n.fančtusEpipham’us5alamin* Gypri epifčopus*qui eum Hilarione plurimum uerfa
tus efblaudem eius breui epiftola fcripfčrit;qu* uulgo legiturttame aliud eri: locis communibus Iaudare defun
čtumfaliud defunefti proprias narrare’uirtutes.unde SC nos fauore magis illiuscj iniuria cceptum ab eo opus ag
gredientestmaledicorum uoces cpntemniuiustqui olim detrahentes Paulo mco:nunc forte detrahent 8C Hila/
nonifillum folitudinis calumniafejhuic obiicientes frequentiam.utqui femper latuitnon fuifle;qui a multis uu
fus efltuiiis *flimetur.Fecere hoc 8C maiores eorum quondam pharifazi:quibus nec loannis heremus ac ieinni'
umrnec domini faluatoris turbarlabfipotufpplacuerunt.Verum d edina to operi imponam manum: SC fcy Ue/
os canes obturata aure tranfibo.

Denatiuitat*

1


De na tarna te Si uita beariflimiHilarionislheremifaj fandifllmi.Capi.ii*
flarton ort us uico I habatha:q circaer quinq? milia aGaza urbe-Palajfhna&td auftrum ftuscfbcum
haberet parentcs idolis deditos?rofa(ut djciti)de (pinis floruitA quibus miflus a!exandriam(Gram/
matico5tradituse(rJbiq} quantu panebat illaactas?magna ingenii 8i11109: documeta prazbuit:in bre/

Ul carusoibusSi loquedi artegnarus.<§_uodq; his maiuseoibuskredesin dominuiefum:nocyrci furi$r«busf
\ Pon  arena: (anguine«non theatri lu »uria dclcdabat ded tota illi uolutasin ecclefia; erat congregatione. Ca.iii«
|Tj Vdies aur tuccelebre nom^Antoaii^d' p oes xgypti  populos ferebat:Jinccnfus.nifendi eius flfcdio per
Jrexit ad heremu.Si ltatim:ut eu uiditt mutato pl iftino habitu duobus fere mčfibus iuxta eu mafitTconte
plas ordine uias eius moruq^ grauitate«q creber in ofoneiq humilis/n fufcipiedis fratribusjlcuerus in corripie
disralaccr in exortadis c(Tet*Si ut cotinčtia ciqj cius a (pitate nulla unq infirmitas fragcrer*Porro frcquent*i c o
tu?q ad eu ob uarias paflionesiaut ipetus demonu coeurrebattuJtra no feresinec cogruu ee dices: pari in hcre
fnopopulosiciuitatulfic<| flbimagisincipiedueemtccepiflet Antoniustfllu quafi u ^ Torteusdoria:armaac
cipetfe necdu militare caepifleireuerfus e cu qbufda monachisfad patria ? 8i paretibus ia dcfudistparte Tubila
eie fntribusf parte pauperibus largitusčtnihil hbi oino feruans/timens illud de adibusapoftolorum Anani«
K-Sapbyr.B uel exeplu uel fuppliciujmaximeq; dominica: fententiae memor dicetis.^ui no reniictauerit cu
bus quac habetfnon potetl meus efTe difcipulus.Erat aur annoru.x vtfic nudus 8i armatus in chriAo: folitudine
qu* in feptimo miliario a MaioniaGaza: emporidfp littus eutibus a?gyptu ad larua fleditur:ingief]us cft.Cu
qj effent cruenta latrocimis Ioca 8i propinqui amicic^ eius iminespiculu denunciarentfcotepfir mortetut mor
temcuadcret.Mirabanturoesammutmirabant''a:tatelmfiq?filmaquadlpečtoris 5C  (čintilla fideilin oculis
fclucebant.Leneserantgenaetdelicatum eorpus Si tenueiSi ad omnem iniuriaimpaties;quod leui uel Trigore
uel icflru po (Tet affligi* Cap i.iiii.

i  T <jic facco tantu mebra cooptusTSi pelliceu habes ependitentque illi btus-Antonius ^pficifeeti dcdera?fa -
|  gumčprurticuiinterraareSdpaludesuafTa Si tcrribilt folitudine fruebat1fquindec!m tantu caticas poft
folis occafumtcomedens.Et qula regio latrociuiis infamis eradnunq in eode Iocamaiitas.(^uid faceret diabo
lus^quo fe uerteret?qui gloriabatur ante diccns incalum afccndaifupcr fydera cadi ponam thronam mcuTči
ero ftitiilis alcilTimotcernebat (e uinct a puerotSi priusabeo calcarum fuirfe:qua per aeratem peccare potuifTet
Titillabat iracp fenfus eiusSi pube (cen ti corpori lolita uoluptatu mcediatfuggercbat.Cogcba^ tyruculus chri
fti cogstare q<j nefctebacTSi etus rei aio popa uoluei cfcuius txperimeta no noueran Iratus itaqi fibi i SC pečlua
pugnis uerberas:quafi cogitationesceOIde manus poilet excluderefe go t? inqt afelie facia ut nocalcitresi nec
te hordeo alaried paleislfame te coficia Si fitigraui onetabo poderetp žddus indagabo 8i fngoralut cibu poti >
usq la(cijiacogites.Hctb^ ergo Cucco 3C  paueis canctsjpofi triduu uel quatnduii defkietem anima fuftenta
bat^>rans frcquentur Si pCdienstSi raitro humum FoJtesTut ieiuniorum iabore labor operiš duplicaret: fimul
fifcellas iunco tcxens1a:mulabatur agyptiorutn monachorum ddciplina^i apoftoli iententia dicetis.^ ui
aui no n operaturinon manducet.Sic attenuatusV^i in tantu exe(o cotporetut oiTibus uix hareret. Capi. v«

cgj \Vadinočlecoepitinfantuaudireuagttustbalatuspccorumiftnugitusboum:plačtusqua(i muIie^VKo/
nu rug!tus‘murmur exercitus^ 3 i rurius uariaru porteta uocutut ante fonttu q afpečlu territuscederetin
V *tdTexit daunonu ludibriaiSi prouolutus genibus.€hni>i a*uce fignauit in frontettalicj armatus in caflide i 3C
lorica fidei circundatus-taces fortius pra:iibat"quoda'mo uidere dlideras quos horrebat audire:6i follicttis ocu
lis huc illucep circu fpicies.Cu iteri ex iprouiforfpledete Iunaicernit rheda feruetibus equis'fup fe irruerc.Cucp i
clamafltt lefunitantc oeulos eius repentino terra: hiatu popa ois abforta e. Tune ille au:Equum 6i afcenforem ;
jroiecit in marejEt hs in curnbusfSi hi in equis:no3autem in nomine dei noftri magnifuabimur. (Eapi.vi.
Vinc funt tentationes ciusSi die nobtuqj uari« demonu m infidia:jquas fi omnes nartare uclimtmodu
cxcedam uoluminis.Q_uonensilli nudae muliercscubanti^uotiensefurienti largiffimae apparuere da
... ititerdum oratem lupus ullulis 8i uulpecula ganiens tranfiliuiupfallenti(| gladiatorum pugna fpedacu
[u pra:buit«8i unus quafi iterfedusISi ante pedes e.us corruesilepultura rogauir.Orabat femel fixo in terra ca
pitefSi ut natura ferr hominum abduda ab oratione mens nefcio quid aliud cogitabanlnfiliit dor fo eius fefti
nus gladiatorji latera calcibustceruicem B  igello uerbef anslf eia inquit cur dormitansi'Cachinafqj defuperlft ‘
defectfleuan hordeum uellet acciperc (aicitabatur. Capi.vii*

il Gitur a fextodecimo ufq; ad uiceCmum fuae actatis annum atftus Si pluuias breui tuguriunculo declina

uittquod iunco Si carice texerat.Extruda deinccps breui ccllulatqu^ ufq? hodie permanet : latitudinc
pekrm quatuonalntudinepedum quinq;:hocefl: ftatura fua humilioreiporro longitudinepaulo ampliores
q  eius corpufculum patiebatutlut fepuleh rum potiusčjdomum crederes.Capillum iemel in anno die pafchae
tototidit.buper nudam humum ftratumtp iuceum:u% ad mortem cubitauit.Saccum quo^ femel fuerat in
dutustnuna lauans Si fuperfluum cfle dicesrmundicias in cilicio quaerere.Nec mutauit alteram tunicamjnui
cum prior penitus fcida eiletrScripturas quocp fandas memoriter tenensipoft orationes Si pfalmos quaft deo
prsfenterecitabatjSi quia longu e p diuerfa tpa carpti afcefum eius ediceretcoprcheda breuiteriante ledoris
(oeulos uitatii eius panter exponesi8i deinceps ad narradi ordinemlregrediar. __ dapi.vm,

® | Jcefimoprimo ano ufcp ad uicefimufcptimuitnbusannis dimidium lentis lexrariu madefadu aqua tri/

'iJtacomeditA aliis tnbuslpane aridu cu Tale 8i aqua:Porro a uicefimofeptimo ufcp ad tncefimuheibis a gre
iibus:Si uirgultoji quoru Jam radtcibus crudis fuftematus eft,A triccfimo atitprimo ufqi ad tncclimu qnpm

i i

ffl

it ttii



*

fex titicias hordcacei panis & eodtu modfce holusiabf^ oleo in cibo habuit.f>etirien$ aute calfgare ocufos fuos V
8Ctotumcorpusinpctigie*6C pumiceaquadafcabredinecontrahi;ad fuperiorem uičtu adiecit oleufec ufq? ad
fexagefimutertiu uit* fox  annu hoc cotinentk cucurrir graduimhil extriTecus aur pomc^Jaut Iegumimbus:
aut cmuflibet rei guftasJndc cu fe uideret corporedefatigatutSC propinqua putaret [minete  mottera fexagefl
moqaarto ano ufq? ad odogcfimiFpaneabflinuitiincredibili feruorc mentisjut eo tempore quafi nouus acce
deretad feruirutem domini:quo c*teri.folent remiffius uiuerc.Fiebant autei de farina 8C cominuto holere for •
biciucuIaeScibo SC potu uix qnq? uncias appedentibus:ficq^ coples ordinem uita?fnunq ante folis occafum; nec
in diebus feftisfnec in grauiffima ualitudineifoluit ieiunium.Scd ia tepus Sut ad ordine reuertamur. Capi.ix,

(d  , Vm habitaretadhucin tuguriuncufo annos natus decemtSC očlolatrones ad eu nočte ueneruuud arih/

\  mantes habere aliquid qd* tollerentluel in coteptu fui reputates fierifi puer folitarius eorum impetus no
pertimefceretrlitacp inter marc SC paludem auefpereufq?ad folisortumdircurrentesjhuncj locu cubiculi eius
inuensre potuerunt.Porro clara Iuce reperto puero quafi per iocu:qd inquiut facerestfi larrones ad te ueniref
(^uibusillerefponditfaudus latronesnon timet.Et illi^erteaiuntoccidi potestpoflum inqtpofiumi 8C ideo
larrones non timeoiquia mori paratus fum.Tuncadmiraticoflatia eius SC  fidemiconfefli funt nočliscrrorem
ca:catofq^ oculostcorreptfone deinceps uitam pollicente s. Gapi.x.

'"Iginti 8i  duos ia i  folitudie hebat anostFama tantu notus oibustSC p totas palajfhna: uufgatus urbes <Eur
interi mulier qda£Ieutheropolitana cernes defpečtui fe haberi a uiro ob fterilitate(ia.n,p annos qndeci
nullos coiugii fi učlus dederact) prima irrumpe aufa e ad beatu Hi!arionel& nihil tale fufpicatifjrepente geni/
bus eius aduoluta^gnofce iquit audaci*:ignofče neccflitati me*.^_uid auertis oculosf qd rogante fugisfNo
li me muliere afpieeresfed mifera^bic fexus genuitSaluatore.No bent fani opus medicotfed qui mali benrila
de fubfficit SC  poft tatu tepus uifa muliere iterrogauit cam aduetus eius ac fletuu:8C poftq didicitlleuatis ad cac
Iqm oculis recedere iuflit;cunteq 5  lachrymis profecutus'exačlo anouidit cum ftlio Capi. xi.

(. (Dc fignorum eiušprincipium fuit.Aliud magis fignumteum nobilitauit Ariftene Helpidii:qui poftea
| praefedrus prtetori^ fuit uxorJualde nobilis inter fuos?8C inter chriftianoš nobiliortreuertes cu marito SC
tnbus iiberis a beato?Antonio!gase propter eorum infirmitatcmžremorara eft4bi enim fiue ob corruptum ac
remsHue ut poftea claruittpropter glorianvHilarionis ferui dečHemetriteo pariter arrepti omnes a medicisde
fjperati funt: acebat ullulans matertSC quafi inter tria filiorum difeurrens caaauera:quem prius plageretinefct
ebat. Agnito autem quod eriet quidam monachus in uicina fblitudincloblira matronalispomp* auia fe ma/
trem nouerat*uadit comitata ancillulis SC  eunuchisfuixq: a uiro fuafum eftiutafello ledens pcrgeret.Ad que cu
peruenifletfper ego te ait lefum claementifiimu deum noftrum obteftonper crucem eius Si  iangninem^ut red
das mibi tres filios Si glonficetur in urbegentilium nomen domini faluatoris:8i ingrediatur feruus eius Ga/
santf 6čfvlarnas corruat.Renuenteillo SC  dicente nunq (e egreflum de cel taneč habere confuetudinemlut non
tantumoaociuitatemricd ne uillulam quidem ingredereturproffrauit fe humi crebro clamitansiHilarion fer
ueChriftijredde mibi f iios meosquos Antonius renuit in £egypto;a te feruentur in 5yrja:Flcbant cunčli q ad
eranufed SC  ipfe negans flebat.^uid multadno prius mulier recefTit q ille pollicitusefb fe pofl folis occafum
Gasam introitui um.(^_uo poftq uenmfmgulorum lečtulos SC ardcntia membra confiderans inuocauit Iefu
Et o mira uiitu^quafi de tribus fontibusSfudor pariter erupit.Eadem hora acceperunt cibosilugentecj matre

Fiterentur.Necdum enim tune monafteria erant in patafhnatnec quifq monachos ante fančtumHifarionem
in Syria nouerat Jlle fundator 8C  eruditor huius conuerfationis 8C  fludirin hac prouincia fuit.Habt bat domi
nus Iefus in acgypto fenemtAntoniumbabtbat in pataflina Hilarionem iuniorem. Capi.xii,

E Acidia uicus eftsRJnocorurac urbis a:gypti:de hoc decem lam annis cxca  mulier abdučta eftad beatum
HitarionerrVoblata^ ei a fratribus(iam enim multi monachi cum eo erantžomnem fe fubftantiam cx/
pendifle ait in medicos.Cui refpondit.Si qua: in medicis perdidiftis dedifies pauperibuscuraflet te uerus me/
dicusIefus.Clamante autem illa:& mifericordiam depr^cantefexpuitin oculos eius:flatimq 5  faluatoris cxe/
[pl° uirtus eadem profccuta eft, Capi.xiii.

J Ytrga quoc^Ga 2 ens in curru percufTus a dacmonac totus obriguinita ut manum agitarc t  nec ceruicem
poflet refiečlere^Velatusergo in Iečlotcum folam Iinguam moueret ad prseces auaiuit non prius pofic fanari
q crederet in Iefum:SC fponderet fe arti priftinse renunciaturum,Gredidit:fpopondit:faluatus eft. Magifq; dc
animačq de corporis falute exuItauit,Pr^tereaforti(Iimus iuuenis nomine £fycas de territorio4riiero(oIyms
tantum fibi applaudebat in uiribu^ut.xv,frumenti modios diu longeq 3  portaretfSC hanc haberet palmam for
titudinis fua>fi alinos uincercttHic affličlus peffimo dasmone^non cathenastnon compedesmon clauffra ofli/
orum integra patiebaturtmultorum nafum SC  aures mordens amputaueranHorum pedesdforum gulam fre
gerat:Tantumq; terrorem omnibus incuflerariut oneratus cathenis SC  funibus in diuerfa nitentium quafi fero
ciflimus tbaurusad monafteriutn pertraherctur(quem poftq fratres uidere perterriti(eratenim mira: magni
tudinis#)nunciauerunt patri.llle ftcut fedebat iuflit eu ad fe pertrahi SC  dimitti.$olutoq 5  inclina ait caput SC ue
ni.Tremere ille:8C ceruicem fledlerefnec afpicere cotra aufusfelcp fčrocitate d ep o fi ta pedes fedentis lambere.

~s  Adiuratus itaq^ da:mon:8C extortusqui iuuenem poflcderattfeptima die egreflus cfl. Capi.xiiii.

f  Ed nec illud tacedu e:q?Orio uir primarius SC durifUmus Alia: urbis q mari rubro iminet a Iegioe po f/

fcfTiis

fefliis da:monum;ad cu addudus eft.Manus?cemix1Iatera:pcdes fcrro oncfata crantt furorifa faruitiarrvtoi ui
očali minabantur.Cuncp deambularet fanduscum fribusiK de fcripturis nefcio quid interpratareturlerupit
ille de manibus fe renetiumjSč amp!exus eu poft terguman fublime eIeuauit.(£Iamor ortus ab ommbusitime
bantenim neconfeda ieiuniis membracollideret.Et fandus arridenstfinite inquit SC  mihi meum palsftritam
dimittite.ac fic reflexa fuper humeros manu cajmt eius tetigitjappraehefocp crine ante pedcs adduxitlftringes

puli clamor audiebatur Curatus itacp 8 C hictaon poft mulcu temporis cum uxore & liberis uenit ad monafte/

flcns diccret accipe:& da pauperibusireipondit tu melius potes tua diftribuere:q per urbes ambulasfič nofti.

q Vis uero poflit (ilentfo praeterire?quod Gazanus Maramites haud loge a monafterio eius lapides ad a:di

ficandum debora maris cudensftotus paraly0 di(ToIutus:& ab opis fociis delatus ad (andurrfftatim ad
opus reuerfus eftf Etenim littus quod pataftinae xgyptocp prxtenditur:per naturam mollearenisin faxadu-
relcentibusafperaturpaulatimcp cohaerefcens fibig!area‘perdit tadum cum no perdat alpedu. (Capi.xvf*

fl: d SC  italicus eiufdem oppidi municeps chriftianus'aducr(um.Gazen(edu^ uirumMarnac idolo dedi«

\  tumfcircenles equosnutriebatfhoc fiquidem in romanis urbibus iam cxinde (eruatur a Romulotut pp
fodice  Sabinarum raptunvab ipfo quafi confiliorum deo quadrigac ičpteno currat circuituifit equos partis ad
uerfasfregifleuidom fit.Hic itaq? smulo fuo habente maleficiuni^ui daemoniacis quibufdam imprazcatio/
nibns&huius impediretequos& illius incitarct ad curfumHienitad bearumHilarionem 8C  non tam aduerfa
lium lacdi 2 qua fe defendi obfecrauit:lneptum uifum eft uenerando fcniin huiufcemodi nugis pcrdere:£um q>
fubriderettk dicereticur enim non magis equorum prccium pro (alute animse tuae pauperibus erogašille reC
ponditifundionem efle publicam:& hoc non tam fe uelle q coghnec  pofTe homine chriftianum uti magicis
artibusifed a feruo potiusChrifti auxilium perere‘maximecontraGazenfes aduerfariosdei:3č non tam Odi i
clefiseChrifti inOiIrantcs.Rogatus autem a fratribus qui aderanrfyphum fidilem quo bibere confueuerat a
qua iuffic ipleriteicp tradi(que cu accepiflet Italicus:& ftabulu SC  equos SC  aurigas fuos carceruq? repagula af/
per fit. Mira uulgi expedatio.Nam 8C  aduerfarius hociplum irtides diffamauerat SC  fautores Italici Odi uido
r/am poiricentes;exuItabantJgirur dato figno h/ aduolantifti pracpediuntur.Sub horum curru rotx  feruentf
illiprneniofantium tcrga uix cernunt,Clamor Oruulgi nimiusi ita utethnici quoqt lpficoncreparent.Mar/
na^uidus aChrifto eft Porro furentes aduerfarii Hilarionem maleficum chriftianorumad fupplicium pof
cuntJndubitata ergo uidoriaftf illis SC  multis retroCircenObus plurimi^fidei occafio fuit Capi*x vii,

1 ' \E eodemGazenfisemporii oppidcSuirginem dei uicinus iuuenis deperibat«C^_ui cum frequeter taduj
iocislnutibusifibilis 8C  casteris huiufmodi quae folent moriturac uirginitatis efle principia f nihil profecif«
fetl perrexit -Mephimt utconfeftb uulnere fuo magicis artibus rediret armatus ad uirginem.Jgttur poft an/
num dudus ab aefculapii uatibus non remediantisanimas fed perdetisuemt praefumptu aioftup^j geftiesfflC
fubter lime dous puellae que tormeta uerbo^.Sč portetofas fguras fcuiptas i xriscypri lamia defoditJlico i(a
tiireuirgo SC  amidu capitis ab/edo rotare crineiftridcre detibushnclamare nome adolefcetis.Magnitudo qp
pe amoris fe in furore uerteratrPerduda ergo a paretibus ad moafteriu feni traditfjululante ftatim SC  cofiten
tedscmoneuim fubftmuilinuitus abdudus fum:qbene Mepbis foniis hoies deludeba,® cruces o tor men ta cj
patioriexire me cogis?& ligatus fubter lime teneor.Non exeoinifi me adolefcens qui tenet dimiferit.Tunc fe/

teč c»v*

fermoni eius uirginem cur feci(T>t taliaper quaedacmo intrarepotuiftet. Čapi.xviii.

B d)n folu aut i palasftia 8i  i uicinis urbibus aegypti uel fyriae ?  fed et in Ioginqspuiciis ;  farna eius pcrebrue
rat.Nac« cadidatus coftatiidmperatoris rutiluscoma^ cadore corporisindicas puiciaJnter faxones

^  *_ * . - f **r_f.'

patore euedid^petitem ei OmpliciterfndicastlEt acceptis ad cofuJare quoq? pakftia: litteristcu ingenti
aore SC  comitatuGaza dedudus eft^uicum a decurionibusloci illius quxOftet.ubi habitaret Hilanon mo
tiachus^territi Gazenfes?« putantes eum ab imperatore miftum ad monafterium perrexerut:ut&honorem
commendato exhiberent.& Oquid ex pratteritis iniuriis in Hilarionem efTet oflfenfacnouo officio delere/
tur. Eleambulabat tune fenex in arenis molfibus f K fecum de p falmis nefcio quid fubmurmurabat. Videt
9  tantam turbam uenientem fubftititiK refalutatisoibustmanu quocj eis bcnedicenslpoft horam eseteros

i lil


abire praeccpitfillum uero cu feruis fuis SC  apparitoribus remanere:ex ocul/s.n. eius SC  uulnteur uenififer agno
uir.IBtatim ergoadinterrogationem fufpcnf^ homojuix terram pedi bus tangensi# i mane rugiens;Syro quo
interrogatus fuerat fermonetrefpondit Videres de ore barbaro & q Francam tantum & Latinam Iinguam no
ueratSyra ad pugrum uerba refonareiut non ftridorjnon afpiratioinon idioma ali^uodpalaeftihi deeiTct elogi
Gonfefliis eft itacp quo in eum intraflet ordinel# ut interprastes eius intelligerent;qui Gracam tantum SC  lati
nam Iinguam nouerantYgraca; quoqi eunrinterrogauittquo fimiliter SC  uerba eadem refpondente 3 multafq 3  i
cantationis occafioncs SC  neceflitates magicarum artium obtendent&non curo ait quomodo intrauerislfed ut
exeas'in noie domini noftri Iefu Chrifti impero.(£unq? curatus efletlfimplicitate ruftica decem auri libras oF/
ferensihordcaceum ab eo accepit panemlaudiens q? qui tali cibo alerentur.au^ pro luto dicerent, (£api.xix,
gf i Aru m eftde hominibus Ioqui,Bruta quoq^ animalia quotidie ad eum furentia pettrahebanturlin qui/
i r  busBadrum camelum enormis magnitudinisKjui iam multos obtriuerat!xxx.& eo amplius um diften
tum folidiflimis funibus eum clamore abduxerunt: $anguinei erant oculi: fpumabat o&iolubilis Iingua ur
gebatlSC fuper omnem terroremsrugitus perlbnabat imanis.Iuflit igitur eum dimitti fencx»$ratim ucro SC  qui
abduxcrand& qui eum fene erant ufq? ad unumSomnes defugere.Porro ille folus perrexit obuiani SC  lermone
Syro non me inquit terres diabole tanta mole corporis#in uulpeculas# in camelo unus atqj idem estSC  interi
porrečta ftabat manuAd quem dum Furens 8C  qua(i deuoratura eumbelua peruenifledftatim corruit?fubmiF
Tumu eaput terras cosquauitlmirantibus cundis qui aderantipofl: tantam ferociam tarnam fubito manfuetu
clinem JSlocebat autem lenexhominum caufa diabolum etiam iumenta corripere iSC  tanto eorum ardere od/o 1 *
utno folum ipfostled SC  ea quae ipforum eilent cuperet interire:HuiuFq? rei proponebat exemplum1 q> ante q
beatunrlob tentare permittereturiomnem Fubftantiam eius interfecerir.Ncc mouere quempiam debetdq> do
mini iufliondduo milia porcorum a džemoibus interfečla lunt.$i quidem eos qui uiderantmon potuifle aliter
credgre exifle de homine tantam daemonum multitudinemlnifi grandis porcorum numerustK quafi a multis
adus paritet corruiOct. Ca.xx,

Empus me deficietlfi uoluero umuerfa fignatqttse ab eo perpetrata funridicerein tantam enim a domi/
no eleuatus Fuerattglorianiut beatus quoq; Antonius audiens conueriationem eiusFcriberet ei Iibentercp eius
sepiftolam Fumcretlac fi quando de §yria: partibns ad le languentes perrexiflent diceret eiskjuare uos tam Ion
ge uexare uoluifti^cum habeatis ibi Filium meumHilarionem?Exemplo aut eius per tota palseftina innume
rabilia monafteria efle cceperuntf# omnes ad eum monachi'certatim currere quod ille cernenš‘laudabat do/
mini gratiamt# ad perfedum anime fingulos cohortabatur dicens praeterire figuram huius mundi i SC  illam
efle ueram uitam?qua: prazlentis uita: emeretur incomodo« (Tapi*xxi.

“ Olcns ut exeplu eis dare & huilitatis SC  cfFiriiftatutis diebus ante uindemiatuflrabat cellula monacho/
ru.poflcj cognitu e a fnbustoes ad eu cofluebat.*# comitati tali duce circuibant monafterialhabentes ui
aticu fuu:qa interdu ulq? duo milia hominu cogregabatunSed SC  procedente tepore unaqu^q? uillula uicinis
monachis ad Fulceptionem landorugaudens cibos offercbat,Q_uantu aut Fuerit in eo ftudii nullu fi-em qua
uis humiletcjuis pauperepržeterirefuel illud indicio e:q?uadesin delertu Cadestad unu de dilcipulis luis uife
durcu infinito agmine monachoru puenit Peluliuteu Forte die quo anniuerfaria folenitasoem oppidi populu :
i teplu Veneris cogregauerat»Colu aut iliu obLucife^cuius cultui faraceno^ natio debita e.Sed et ipfum op
pidu ex magna parte lemibarba^ edpropter loči fitum.lgitur audito q> landus Hilarion praeteriretCMultps
enim facerenorum arreptos a daemone frequenter curaueratFgregatim ei cu uxoribus SC  liberis obuia procef
fere fubmittentes coIIa;&: uoce lyra Barach«i.benedic incIamantes.C^uos ille blande humiliterq i >  lulcipies ob
feerabatlut deu magis q lapides colerent«Simulq 3  uberrime flebat ad caelu Ipedas & pollicesifi ChriHo črede
rent ad eos Fe crebro efle uenturumtMira domini gratia^non prius abire pafli Funttq Futurs ecclefia: linea mit'
f tetetlSC  lacerdos corum-mt coronatu^Chrifti figno denotaretur. (Eapi.xxii*

S Liquo quoq? anno cu exiturus eflet ad uifendam monalferia^ digereret in fchedulatapud quos mane/
e deberetilčientes monachi quendam de fiibus partiorem fimulcp cupientes uitio eius mederkogabat
ut apud eum manerettli ille quid inquit uultis SC  uobis iniuriamt&: fratri uexationem facere^uod pfleq fra/
ter ille parcus audiuit:8č annitentibus cundisiuix ab inuito imperauitJut fuum quoqj monafterium in manli
onem poneret.Poll diem ergo.x,uenerut ad eumCuftodibus iam in uinea quafi uillse culfos eflet depo/itis ab
eo qui eum Iapidibus SC  glebarum iadu Fundaeq^ uertigineaccedentes deterrerent ♦ line efu uux  mane omnes
proledi funtfuidente CeneiSC  dillumulante lciretquod euenerat«Porro fufcepti abalio monacho cui.Sabas uo
cabulum eftdebemus quippe parci tacere uocabulum largi dicere:quia dominica erat diesf inuitabantur ab

- L  M vvwuw v im, pai V-UJ UIUIUJ IVJIIV _

quqd habuerat uerfum in acetu^lero doluithoc multis frarribus lenex ante futurudixerat. Cap i.xxiii»

“ti Eteftabatur autem prarcipue monachos qui inFidelitate quadam in Futurum leruarent lua t SC  diligen/

tiam baberenttuel fumptuum uel ueftitumtautalicuius rei earum:qua: eum facculo tranleunt« De/
nicj unum de fratribus in quinto Fere a Fe miliario manentem t quia comperiebat hortuli lili nimis cautum

timiducp


'

ti™'dumq;cuftodcm:&pauxi'Ilumhabcrenummorunt'abieccrat((i|uiuoIcnsfIbireconri!rarirencm:frequni
tcruciiiebatadfratrcs!KmaximcadHcfitium:quoi!Ieuchcmenfinm)cdcIečl:abat:® uadamigifdic

ciceras

enex

_ _ , _ f  , , . 1 “‘umimm. ULiCUdUdl «^y UdUdlU Igij, UiCCIC

falcetn uirentis ficutin herbis erat*detulit|quem curnHefitiuspofinfletin menfa ad uefpeKitotclamauir fe
fe putorem eius fene  no pofTeifimulcp unde effet interrogauit.Refpadete aGt Hcfitiota frater qda primitiasa
gelli fui fratnbus detuhfletno fentis: inqt putorem deterrimu;& i  cicere fl*rere auaridarMitte bobusfmitte bm
tisanimalibustSi uide an comedant:Q uod cu illeiuxta prteceptu in prafcpc pofuiiTet l exterriti boues*& olu«

folito mugicntcs Y ruptisuincu[is:nidiuer(afugerunt.Habcbatcnimhancgratiam’}utcxodorcccrnorum US

ftiamcB  SC  earum rerum quas quis tetigerat-fciret cui dacmoniruel cui uitio fubiaceret, ^ *

t Git" fexagefimo tertio uua: fua: ano cernes grandc monafterium SC  muititudint

7 - Cap i.xxiiii.

grandc monafterium 8£ muititudinem fratrum fecum babi/-

.i^cuciii uitdiii lAi uiid mca.cn nomincsi aixiunxoc uicina^prouinci^^itstnantnic ahcuius
: ego fub pretextu monafterii ad difpenfationem fratrumtuile fupellečtilem habro.Seruaba^
aut a fratribus maxime ab Hefitio:qui miro amore uenerationi fenis deditus erat.Cuncj? ita uixiflettlugens bic
niuAriftenete illa cuius fupra fecimus mentionemsPraefečti tune uxorsfed nil de habitu prafečli habenstie/
nit ad euuolens etia ad Antoniu pergere.Cui ille flesSuellem ait ipfe quocj tre  fi no carcere huius monafterii cla
ufus tenerer.& ii eundi fručtus ee^feiduu.n.hodie efhq? totus mundus tali parente orbatus cft.Credidit illa tSC
ftetin8C poft paucos dies ueniente nuncipAntonii dormitionem audiuit. Capi»xxv.

jfN V Irentur alii fjgnatej feciEMiret?ineredibilem abftinentiamCcientiaAumilitatem.igo nihil ita flupeo1q
gloriatn illum SC  honoretrtcalcare potuifie.Concurrebant epifcopi:pracfbyterdclcricorum SC  monacho
rumtgregesJmatronarum quo9 chriftianorum grandis tetatio SC  hinc SC  inde ex urbibus SC  agris uulgus ig no
bileifed SC  potetes uir»& iudice&jt benedičtum ab eo panem uel oIeum-acciperent:Et ille nihil aliud nifi foli/
tudinem meditabatur in tantum ut quadam die proficifci ftatuerit^C addučto afello'nimis Cqppe cxcfus ieiu/
niis)uix egredi poteratmt iter ampere conaretur quod cum pcrcrebruifTeri& quafi uaftitas 8C  iuftitium palač
ftinac tndiceret'’ :plus q decem milia hominum diuerfe ittatis SC  fexus ad retinendum enmcongrcgata funtlm
mobilisillead prccesi& baculo arenas difcuticns , loquebaturfaIlacem dominum meurn non faciam non pok
fum uidete fubuerfas cccIefiascalcataChiifti alrariafiliorum fanguinem:Vniuerfi autem qui aderantintelli/
gebant reuelatum ei  quiddam effe  fecreri qjp nollet conflter iSC  nihiiominus cuftodicbat eumuit proficifccre/
tur.Decreuit ergo puhlica omnes uoceconteftan#non cibi femopotus quicq fumeresnifi dimitteretunEt poft
fepte dies  inedia: tandem relaxatusžac uale dicensplurimistcum infinito agmine uenit Betiliumlubi fuafis tur
bisHit reuerterentunelegit quadraginta monachos qui haberent uiaticurrRK pofient ieiunantes ingrediti.poft
fohsoccafum cibum fumere.^Miintoigitur dieuenit-Pelufiumtuifitatif^ fratribus:qui in uicina heremoerat f
čCin ioco  qui diciturLichos morabanturtpcrrexit triduo a caftrum Theubaton:ut uideret Dracontium epifco
pu sc  cofeflforem'q tbi exulabat:quo incredibilitet confolato tanti uiri prazfentiapoft alsud triduum multo ba
bylonemlabore peruenmut uideret Pbilonetn epifcopumt& ipfum confeftbrem*

u,xxvi.

©nflantius aut rex Arrianorum fauens herefi?utrunq; in ea loca deportaueratdnde egrediens poft tri✓
luum ; uenit ad oppidumAphroditonmbi conueto diacono Baifane qui Iocatiscamelis Sl  dromedis ob

SlUllUnia Utd4 niUUtiIi l A- pu UigllCli! llUttvUi l 11  *Jp iV  tw U ttlvUJrtlM jl HuUj

sgttiir diebusperuaftam SC  hornbilem foI/tudinem:tandem ad montem altiflimum peruenerut-reptis ibi duo
bus monachisdfaac SC  Pclulianolquorutirlfacointcrpres^\ntoii fuerat, Et quia fe praebet occafto SC  ad id loči
uenimusdignum uidetur breui fermone-habitaculum tanti uiri deferibere Saxeus SC  fublimis mons^per mil/
te circiter pafTus ad radices (uas aquas exprimit?quarum alias arena: ebibunt-alia: ad inferiora delapfe paula ^
tim riuum efficiundfuper quem ex utraqj ripa palmseinnumerapilesimultum loco SC  amcenitatis SC  commO/
di tribuunt. Videres fene huc atej iliucjcum diicipulis beati Antonii difčurrere ♦ Hic aiebant pfallerelhic ora/
relhicoperariihic fefTus refidere folitus eratjaas uitesthas arbufculas ipfe plantauitlillam areoiam manibus fu

cellula non plus menfura: cellul« per quadium tenens:q homo dormiens extcndi poterat Practerea in fubli/
mi motiš uerticetquafi per cochlasam afcendentibusl SC  ardua: ualdeidu*'menfurae cellula: uidebanturiin qui
bus uenientium frcquentiam & difeipuforum fuorum contubernmm fugiensmoratus efl.Yerum ha: in uiuo
excifa: fax<ioftia tantum addita habebanuPoftfautem ad hortulum uenerantfuidetis iaquit Ifaac hic poma/
rium arbufculis confitum SC  holeribus uirens*ante hoc ferme triennium cum onagrorum grex uaffaretunum
edučtoribuscorum ftareiuflit:bacuIoqj tondens lateraiquare inquitcomeditis quod non fcuiBis f SC  exinde
acceptis aquis ad quas potandas uentitabant nunq eos nec arbufculam jnec holera contigiffe.Prstcrcaroga/
bat fenex:ut fibi locum tumulieiusoftenderent^ui cumfeorfum cumadduxifTcnt;utrum nemonftraue J
rint:ignoratur.cau(am occultandi iuxta pra:cepiuAntonii fuifforeferentesine Pergamius qui m illis locis di
>*• * r  - rL:   - —*———  (Eapi,xxvii.

.clxvi!i*


i Gitur reucrfus ad-Aphrodito:duobus fecum tantum retentis fratribuslin uicina heremo moratus eft tan

ta abftincntia Si  filentiorut tune primum (e ccepifle-Chrifto feruire diceret*Porro iam triennium erat; q>
claufum caelum illas terras arcfecerattat uulgo dicerent Antonii mortetrfetiam elementa Jugere.Nfon latuit fa
mad-lilarionis incolas quoq; lllius locildC certatim uirilis ac muliebris fcxusore luridif& attennuati famejplu,
uias a feruo-Chriftilna beati Antonii facceflore*deprecabantur.(^uos ille cernens mire dolui&Ieuatifcg i cae/
Ium oculistSC utrafq3 in fublime erigens palmačftatim impetrauit quod rogauerant.Ecce autem fitiens areno
(a regiolpoftej pluuiis irrigataefttanta lerpentum & uenenatorum animalium ex inprouifb ebulliuit multitu
dinetut perculli innurnerabiles nift adidilarione concurirflentiftatim interirent,Benedido itacp oleo uniuer
fi agricota atep paftores tangentes uulncr&certam falutem refumebant, Capi.xxviii,

|fdensetiam feibi miriš honoribus afFictfperrexitAlexandriam;inde ad interioremOfa heremum tranfi
Tturus.Et quia nonq ex quo coeperat efle monachus in urbibus manferaddiuertit ad quofdam fratres no/
tos fibi idBrutiothaud procul abAIexandriaiqui cum miro gaudio fufcepiflent fenemtK iam uicina nox efletV
repente audiuit difeipulos eius afinum fternere:illumq? parare / pficifci:Itaq 3  aduoluti pedibus rogabatme hoc
facerenbSč ante Iime proftrati cittus fe mori q tanto carere hofpitoteftabantur. uibus ille refponditdccirco

abire feftinome uobis moleftiam generemtČerte ex pofterioribus cognofcetismo fine caufa me fubito ambu/
laflejgitur altera dieJGazefes cum lidoribus profedi<[nam pridie eum uenifle cognouerant)! intr antes mo/
nafteriumlcum illum minime inueniffenrinuicem Ioquebamur*N6ne uera funt:quas audiuimusVmagus eft:
Si  futura cognofcit.Vrbs autGaza poftq profedo de palasftinaHilarioeflulianus in itnperium fucceiTerat*de
ftrudo monafterio eius*preeibus ad imperatorem datii&Hilarionis Si  Hefitii mortem impetraueratfambo/
q$ ut qusererentur toro orbe feriptum eratJEgrcflus ergo de Brutiof per inuiam (olitudinem intrauit Olaiibicp
anno plus minus cxaddquia illucquoq? fua farna peruenerat:quafi iam in oriente latere non pofletlubi mul/
ti illum & opinione Si  uultu nouerantrad folas nauigare infulas cogitabadut que terra uulgaueranfaltem ma/
riacadarenu (Eapi.xxix«

/tj (Ddem ferme temporeHadrianus dilčipulus eius de palasftia fuperuenitf diceslulianu occifmpiriftia
\ Inuiperatore regnare coepifleireuerti cu deberead monafterii fui reliquiasfqd’ ille audies deteftatus eft:
Si  codudo cameloper uafta lolitudinepuenitad maritima urbe Libyae ParetoniuJubi Hadrianus infceluAio
lensPalasftinatreuerti Si  priftina fub noie magiftri quasres gloriatnuftas ei fecit iniurias?ad extremu couafta/
tis qua: a fribusei mifla detuleraftielčiete illtfprofedus cft:Sup hoc quia alter locus referendi no ei  hoc tantu
dixerim in terrore eoiy q magiftros defpiciut:qd' poft aliquatulu teporisfcoputruerit morbo regio.€api«xxx«
Mrv ^bes igitur lenex Zananu fecuafcedit claflem quas&iciliamauigabateuq? uenudato euagel/o^ codicei
que manu fua adolefčens fcripferatjdare naulu dilponeret^hadns naucleri filius areptus a demona cla/
fhare ccepit^SC dicere Hilarion (erue deibur nobis per te 8f in pelago tutos efle no licet&la mihi fpaciu doneč ad
terra uenialne hic eiedusprsecipitet in abyflos:Cui illelfi deus meus ait tibi conceditmt mancas?mane.Sin au
te ille te eiicitiqd mihi inuidia facis hominipeccatori f atq 3  medicd?Hoc atdicebatine nautae aut negociatoresjf
q in naui erandie cu ad terra perueniflent^pdereuNec multo poft purgatus eft puerpatre fide date Si cxtetis  q
adcraunulli fe fiiper nome eius locuturostlngrefliis aut pachpnu^montoriu biciliaaobtulit nauclero euange
liupro (ubuečtione fua Si  Zanani.^ui noles accipereTmaxime cu uideretillos excepto illo codice Si  his qui
bus ueftiti erant amplius nihil haberejad extremum iurat leno accepturu*Sed 8i  fenex aftenfus e fiducia  pau
peris cofcietixidi i  eo magis tetabatf:q> nihil haberet fzcuhl8C  ab accolis illius Iocimedicus putaret''.(Ea^xxi.

av.—•—'I*' — - -— J' —    —   -J

cum in bafilica beatiPetri Romaš torqueretudcIamauit in eo immundus fpiritusJante paucosdies Siciliam in
greflusHilarion leruusChriftif&nemo eum nouit:& putat fe efle lecretum:ego uadam:& prodam illum.Sta
timq cum feruulis fuis afcenfa in pottu naue appulfus eft pachynu,SC deducente le dacmonelubi ante conlpe
čtum lenis fe proftrauitulico curatus eft« (Capi.xxxiu

£ <Dc initium fignorum eius in Siciliatinnumerabilem ad eum deinceps aegrotantiumi/ed 8i  religioforu
hominum adduxir multitudinemdn tantum ut de primoribus uiris tumens quidam morbo intercutis
die qua ad eum uenerancuratus eft »C^_.ui poftea ofFerens ei infinita munerajaudiuit dieftum laluato/
ris ad dilcipulo^gratis accepiftistgratisdate«E)um hasc ita geruntur in SiciliaHefitius difeipulus eiustoto fe/
nem orbe quxrebat .Luftrans Iittoratdeferta:pcnetransf&: hanc tantum habens fidudiam:quia ubicuncp eflet
diu latere non poflet.Tranfado igitur iam trienniotaudiuit mothonae a quoda iudeo uilia populiš fcuta uen/
dente ! prophetam chriftianoru apparuifle in Sicilia:tanta miracula Si  figna facientemiut dc ueteribus lančtis
deputarerur .Interrogatus itacp habitum eiu^inccftum Si  linguam maximeq a:tatem*dicere nihil potuit: Ille
enim qui referebat famam ad fe tantum uenifle hominis teftabatur.Ingreflus ergo Adriaj^fpero aufu ucnit
Pachynum& in quadam curui littoris uillula famam (enis IcilčitansJconfbna omnium uoce cognouit ubi eet;

tafqj eius Iachrymis rigaš tandSab eo fubleuatus poft bidui triduiq lermone audit a Zanano? non pode Te/


nem iam illis habitate regionibustfed uelle ad barbatas quafdam pergere nationestubi SC  nome SC  r umor fuus
focogmtusfieret . , . . Capi.xxxiii,

Vxit itacp lllum ad Epidaurum dalmatiaz oppidurrfubi paucis diebus in uicino agello manlitanslnapo/
tuit abfcondi.Siquidem draco miraz magnitudinis quos gentili lermone boas uocantlab co q> tam gram
des fintiut boues glutire folcantromnem late uaftabat prouinciam:& non folum armcnta SC  pecudeslfed agr i/
colas quoq 3  SC  paftores tračtos ad le ui fpiritusabforbebat.Cui cumPyram iuftiflet prazparari^ oratione ad
Chriftum mifia.euocato prazcepiftet ftruem lignorum fcanderetignem luppoluittTum itaq^ cundta expečtan
te plazbetfmanem beftiam concremauit.Vnde azftuans quid faceret:quo le uerteret:aliam parabat fu^am/Sč fo
litarias terras menteperluftransmerebatg? ta cente de (e lingua‘«miracula Ioquebantur« (Eapi.xxxiiin

A tempeftate terrazmotu totius orbisfcjui poft luliani morrcm acciditjmaria egrefla funt terminos fuosV
1& qua(i furfus deus diluuium minareturjuel in antiquum chaos redirent ominia^naues ad prarruptaide
lateremontium pependerunt:(^uod cum uiderent epidauritanifrementes flučtus Sc  undarum molesSčmčv
tes gurgitum littoribus infer rif uerentes quod iam euenifte cernebantme oppidum fimditus fubuerteretuftn/
grelli funt ad fenem:8£ quafi ad praelium proficilcentes pofuerunt cum in litrore:(^ui cum tria crucis figna pi
xi(Tetin  fabuld>manufq^ contra tenderetincredibile dičtum eft in quantam altitudinem intumelčens mare an
te cum fteterittec diu fremens:&quafi ad obice indignan#paulatim in lemepifumfrelapfum eft.Hoc Epidau/
rus SC  omnis illa regicčufq? hodte prazdicat:Matrefq 3  docent liberos fuos‘ad memoriam in-pro/pcros tranfmit/
tendam: Vere illud quod ad apoftolos didum eftfi cridediretistdicetis huic monti tranfi in mare:& fietletia  ui
actalnteranrimpleri poteftji tamen quis habueritapoftolorum fideml& talem qualem illis habendamdomi
nus impcrauit,C^_uid enim intereft utrum mons delcendat in marejan immenfi undarum montes repente ob
riguerinuSC ante Tenis tantum ^edes'laxei exalia partdmolIitcrfluxennn <Eapi.xxxv.

Irabaturomniscmitas iSC magnitudofigniSalonisquoque percrcbrueratfsjucd intelligens fcncxin
breui lem bo clam nočte fugit‘& inuentapoft biduum oneraria naui perrexittCyprum (Suqj inter-Ma
leas 8č  cythazrarri ! pyratas derelida clafTe in Iittore qua: non antena led cuto regituriduobus aut paruis myopa
ronibus occurriftenrV& denuo hindnde fludus occurrerent& remiges omnes qui in naue erant trepidareffle/
refdifcurrerelprazpare contos SC  quali non fufficeret unus nuncius certatim lenfipyratas adefle dicebat.C^uos
ille procul intuens fubrilitsSC conuerfus ad dilčipuIossdixčifnodicaz inquit fidei?quare trepidatisVNunquid plu *r
res funt ii:q Pharaonis exercituš$amen omnes deo uoletetfubmerli lunt.Loquebatur hic;& nihilominus fpm
mantibusroftrisftioftiles carina iminebant*iadu tantum lapidis medio^Stetit ergoin ora nauisfe porreda co
tra uenientes manudiucufp ait uenifle fuftlciat:® mira rerum fidesfrtatim refiluere nauiculaz t Si  impellenti/
bus cOntra remis ad puppim impetus redit.Mirabantur pyrataz poft tergum le rediretiolenteskotocjj corpo /
tis  nixumt ad nau/giumrperaenirenrluelocius multo:q uenerantžad littus ferebantur, (Hapi.xxxvi:

p k Raztermitto caeterameuidear in narratione fignorum uolume extenderelhoc folum dicam:q. intercy
■ cladas nauiganšfhicinde clamantium de urbibus Si  uicis SC  ad Iittora concurrentium immundo^ fpi/
ntuu Uoceslaudiebattlngreftus ergoPapbnm urbemCypri nobilem carminibus poetarum l  quae frequenter
terrazmotu lapfalnunc ruinarum tantum uelvigii^quid ohm fueritoftendtt.ln Tecundoaburbemiliario habi>
rabat ignobilislgaudelčp q? paucis diebu^quiete umcret: Terun^non plus uiginti tranliere dies;cum per omne
jllam infulam quicunq^ imundos habebat fpiritus cfa.mare coeparuntfueninfcHilarionem feruu ch rifti s SC  ad
cum ledebereproperare:HocSaIamina:hoG-Cyrrum^h\oc Iapytha?& urbes rel/quaz conclamabatTplaerilcp af
lerentibus (čire le quidemHilarionem:Sč uere illum efte famulum den led ubi eftet-ignorarejntra triginta igi
tur nec muko amplius diestducenti fermettam utri q muliereS^ad cum congregati funt:Q_uos cum uidiftefdo
lens q? fe non parerentur«quiefčere*& quodamodo in ultioncm fui feuiensttanta eos inftatia flagellauittut qui
dam ftatimialii poft biduumttriduumue^oes uero intra unam hebdotnadam curarentur« Capi,xxxviu
Anens itacp ibi bienio:& fernper de fuga cogitanslHefitium ad & ueris tempore reuerfurutptPakftina
ad falutationefrat^l&: monafterii fuicineres uifendos. r mifit:Q_uieum reuertifte^cupiend rurfum ad
jcgyptu nauigare hoc e ad ea locarquaz uocatur Bucoliaseo q? nullus ibi chriftianorum efteft led barbara SC  fe
rox natiotliialit ut in ipla intet fecrctd>a(perolcp montesl& quo uix reptando mani bus genibulqfpoflet alcen
di(<sjui introgreftiis^conteplatus quidem eft terribilem ualde SC  remotum Iocum*arboribulc| hindnde circum
datumthabenrem etiam aquas de fupercilio collis iriiguas!^ hortulum peramoenu?& pomaria plurimaf quo
tu fručlu nunq in cibo fumpfit:fed antiquiflimi iuxta tempk' ruinačx quo ut ipfe referebat*& eius difeipuli tc^
ftabanturita innumerabiku per nočle SC  die dazmonu uoces refonabatlut exercitum.‘crederes :(^ uo ille ualde
de!edatusq?Xtatos agoniftas haberet in proximo:habitauit ibi p anos.vlSč fazpc inuifente fe-HeGtiain hoc ex

hoicm toto corporeparaIyticu:iacente antefloresJnterrogauitq? Hefitiu:qfna eftctuel quo fuiftet aducflus’q
refpodes aitpeuratore fe  fuifle uilulaelad anus cofinia hor tulus quocp i quo ipfi eratjptinerettEt ille cu !achry
mis tedes ad iacete manultibi inqt dico i  noie domini nfi iefu ch riftifurgej& abula*Mira uelocitas* Adhuc uer

femmauerat enim hoc de eo rumoridiu eum in eodem loco manere non poftc) > quod ille non leuitate quadam

%clxix*


ant puetili fenfu uidus faciebatifed honorem fugiens SC importunitatemjSemper enim filcntium& uita igno
bilem defiderabat. Capi.xxxvni«

Caitur očtogefimo artatis fua: annohjm abfcens eflet Hefitiusfquafi in teflamenti uicebrcuem manu
propria fcripfit epiftolanvomnes diuitias fuas ti  dereIinquensJEuagelium.f.6C tunicam facccamlcu/
cullami&tpalliolum.Nam minifter eiusante paucos dies obierat. Venerunt itacp ad argrorantem de
'Papho multi rcligiofi uiri:maxime cp eum dixiflc audierantliam fe ad dominum migraturum: SC de corporis
uinculis Iiberandum.Sed&Conflantia quadam fančla fceminatcuius generum 8C filiam de mortc liberauc/
rat undione oleflquos omnes adiuraumut ne pučto quidem hor# pofl mortem referuaretur I fe d flatim eura
in eodem hortulo terra operirent ficut ueftitus erat-in tunica čilicina SC cuculkSC fago ruflico. Capi«xxxix*

Amq? modicus calor tepebat in corporelnec prarter fenfum quicquid uiui hois (pperera^SC tamen ap
M tis oculisdoquebatur,Egredere quid times?^gredere anima meaiquid dubitasf Septuaginta prope

annis feruiftiChriftdf8C mortem timestln haec uerba:exhalauit fpiritum.Statimqj terra obrumante
urbi fepultum:quam mortuum ! nunciauerunt. dapi.xl.

q Vod poftčj Pakftinae fančlus uir audiuit Hefitiusčperrexit adCyprum:8C fimulans fe uelle habitare
\ in eodem hortulolut diligenti cuftodia fufpitionem oculis tollercttcum ingeti uit« fax  periculdtpoft

decefere menfes corpus eius furatus eft:quod in afina deferensUotis monachorum SC oppidorum turbis profe
quentibus:in anciquo monafterio condidiftlkfa tunica cuculla 8C paIIioIo:8C toto corpore quafi adbuc uiue/
ret integrottantifčj} flagrante odoribusjut delibutum unguentis putaretur, (Capi.xli.

f\  ©n mihi uidetur in calce libri tacenda conflantiae illius (andiflimac mulieris deuotiorquac perlato ad
n fe nuncidfq> corpufculum Hilarionis pakflinas efiettftatim exanimata eftiueram in feruum dei dile

čtionem etiatn in morte comprobans,Erat enim folita peruigiles in fcpulchro eius nočtes ducere : 8C
quafi cum ptsfente ad adiuuadas orationes fuas fcrmocinari.dernas uf$ hodie‘miram inter pakftinos SC cy»
prios contenrioneiruHis corpusPdilarionisnllis fpiritum (e habere cerrantibustSC tame in utrifcp locis magna
quotidie figna fiunttfed magisin hortulo cypri:forfitan quia plus illum Iocum;dilexerit : Auxiliante domino
lefuChnfto!qui uiuit 8C regnatJin kcula kculornm*

Epiftola beati Hieronymi prefbyteri'de uita captiui monachi«

Vi nauali pradiodimicaturi funttantein portu 8C in tranquil(o mari fleduntgubemacula/remos tra
huntfcrreas manus 8C uncos pr^paran^difpofitum^ per tabulata militcm:pendente gradu 8C labe
te ueftjgio ftare firmiter cofuelcuntlut quod in fimulacro pugna: didicerintlin uero certamine no per
horrefcat:!ta SC ego qui diu tacuttSilere quippe me fecir mensžcui fermo fupplicium efPfprius exerceri cupio
in paruo operesSC ueluti auandam rubiginem liguse abftergerefut uenirepoflimad latiorem hifloriam$cri/
bere enim difpofaufi tamen uitam dominus dederit;SC fi uituperatores mei faltem fugienrem me 8C claufiim p
fequi defierifiab aduentu faluatoris u fcp ad noftram aetaterninab apoftolis ufq> ad noflri temporis kcem?quo
modd f 8C per quosChrifli ecclefia nata (it:8C adulta perfecutionibus creuerit‘martyribuscoronata fit.Et poftq
ad chriftianos principes uenerit^otentia quemadmodum diuitiis maionfed uirtutibus minor fada fitt Veni
hxc  alias.Nuc quod imminet>explicemus.Maronias.xxx,ferme milibus ab Antiochia urbat Sy rk haud gra>
dis ad 01  ientemkiiftat uiculus.Hic pofl: multos uel dominos uel patronostdum ego adolefcentulus morarer in
“Syrialad papacEuagrii neceflari i  mei pofleflionem deuolutus efl:quem iccirco nune nominauit ut oftender?
unde noflemtqcf feripturus fum.Erat illic quadam fenex nomine Malchusjquem nos latine regem pofliimus
dicere!Syrus natione 5C ImguatSC reuera eiufdem loči indigenatAnus quoq 1 , in eius contubernio ualde decrepi
ta:8C iam morti proxima uidebaturltam fludiofeambo religiofuSC flc ecclefiae limen terentes! ut Zachariarn

^ VllVk VVA Mili W UiatllJe UliliUmi«! 1*»»^** *»**»J*t*** * p** »»•»ukv*—--'-- — — -r-w —

citost8C mira nefcio qua:refpondebant^upiditate illed<|S«'Adorfus fum hominemiSC curiofius fčifčitas rerum

fidemrhoc ab eo accepi*lgo inquit mi natŽJVlaroniaci agelli colonussled folus paretibus fuiZjui cum me qua

f ftirpem generis fuijSC haeredem familiac fuae ad nuptias cogrentfmonachum potius uelle eflerefpodi.^ua

tis pater minis!quantis mater blanditiis perfecuti luncut pudititiam perderemfh^c res lola indiao efl:q? SC  do

mum 8C parentes fugi.Et quia ad orientem ire non poteram propter uicinam Perfidem:8C romanorum militu

cuftodiam adoccidcntem:uerti pedes pauxillulum nefcio quid portans uiatici^quod me ab inopia dofenlaret

<^uid multafPerueni uicinam tandem ad herem umCalchidos:quas inter Imaš 8C Eflammagis ad auflrum

fita efttibi repertis monachis eorum me magifterio tradidi^manuum Iabore uičlum qua:ritansda(čiui5cp car
__-i- -t ■ ■  • . i___ 'lar ir.  * JU.,/. marpf

bustSCexparte monaflerium coflruere.C^uid erubefcocofiter&nfidelitate mea(SCptein fumptu mco^ fola
tia’refcruare{clamare oecepit abbas meus diaboli eetetationem-SC fub honeflae rei occafionc latere antiq ho/
ftis ifidiasboc ee ite^t  reuerti canSad uomitu fuu ,$ic multos monacho^ ee deceptos:nufq diabolu apta fron

iru tenes pofl tergu rcfpicere, Ve miičro mihifuici monitore peflima uičloriallreputas illu no mea uoluptate
fed fuu folatiu qt ereJProfccurus ergo mede monaflerio qfi funus efferre:8C ad extrcmum ualc dices uidcoait

te TiILfathan« cauterio notatum.Mon quxro caufasiexcufat/ones non recipio.Ouis qux de ouilibus egreditun
lupi ftatim morfibus pater, BteBeria adfiflam pergentibusjuicina eft puhlico itineri folitudoTper quaTaraceni
in certis fedibus huc atq? illuc Temper uagamur:qux Tufpitio frequentia in lilis Iocis uiato^ congregadut im i/
nens periculuJauxilio rautuo declinetf»£rant in comitatu meo uiri:foeminxlfenes:iuucnesŽp 2 ruuli:numero cir,
citer. lxx t k ecce (ubito equo^ cameloruai cefiores I fmaelitas irruutjcrinitis uittanTc^ capinbus ac fcminudo cor
poreipalliaSC latas caligulas trahentestpendebatex humeropharetra£Iaxos arcus uibratesihaftilia iongapor
tabant.Non.n.ad pugnandu uenerant.rapimundiTrapimurtin diuerfataahimur.Ego.n.Iongo poftliminio ha:
reditarius pofTefTortSC (ero meiconfilii pccnitesCu altera mulierculain unius heri feruitutem Tortitus uenic^du -
cimučimo portamur (ublimes in camelisiSC per uaftam beremu Temper ruina timentesJb^rcmus potius'q Te/
demus.(Earnes femicruda: cibus:Sč laccamelo^potus erat.Tandegrandi amne tranTmifioiperuenimus ad in/
teriorem (olitudinemtubidominam IiberoTq?ex moregentis adorare iuflfcceruices flečlimus«Hoc qua(idan-
fus carcerermutato habitu.i.nudus ambulare difa\*iam aeris quoqj intempcriesnihil aliud prxter pudcnda ue
iari patiebatf.Tradutur mihi pafcenda: ouestSč in malo^ comparationc hoc fruor iolatio : q, dominos meos SC
conieruos rarius uideo.Videbar mihi aliquid habere (andidacob.R.ecordabaiHVIoyfi:q&;ipfi in heremo quo
dam fuere paftores(fieTcebar recenti ca(eo Sc  lačtdorabam iugitericanebam p(almos*quos in monafterio didi>
ceram^eledabat me captiuitas meaiagebam dei iudicio gratias(q? monachu quem in patria fueram perditu/
rusun heremo inueneram.® nihil unq tutuapud diabolu.S multiplices SC  incffabilesieius lnfidis ♦ 3bic quoqj
fatentemmc inucnit inuidia.EJominus uidens gregem fuu crelčere:nihilq; in me deprehendens fraudulenti**
(Iciebam .n.apoftolu prxcepifle:dominis fic quaTi deo fideliter Teruiedu|)& uolens me remunerare:quo fidum
fibimagis faceretitradiditmihiillamconferuam mea‘aIiquandocaptiuam.Etcuegorefutarcm SC dicerem me
chriftianutnec Iicere mihi uxorem uiuentis acaperei^iquidem captus nobifcu uir eius ? abalio domino fuerat
addučtusrherus Ule  implacabilišfin furorem euaginato me‘ccepit petere gladio.Etnifi confeftim brachiu tene-*
remulier praeoccupaffemlico effudiffet fanguincm Jam uenerat tenebrofior TolitudoTSC mihi nimium-matura
nox:duco in fpeluncam femiruta nouam coniugeni}& pronubante nobis triftitia uterq? deteftamur alterujnec
fatemur.Tunc uere TenTi captiuitatem memproftratuTqj h umi monachu ccepi plangererquem perdebaJdicens
Huccine miler feruatus TumTAd hoc me mea Tcelera perduxerunt:ut incanelcente iam capiteiuirgo maritus fie
rerm^uid mihi prodeft parentesipatriamJrem familiare contempfiile pro dominoifi hoc facioiqcT ne facere
lila contempfijfiifi. q> Tortepropterea hax fuftineotqa rurTum patriam defiderauiTC^uid agimus amma^pen-
tnus an uincimus?Expečlamus manus domimtan proprio mucrone con Tod 1  m ur T Ver te in te gladiufiua ma/
gis mprs timenda eibcj corporis.Habet SC  Teruatapudicitiatfuu martyriu(Taceat infepultusChnfti teftisin he-
remo:ip(emihi eroperiecuror SCmmyrSic  fatusQuxi in tenebris quocp micante gladium? SC  acumine contra
me aeiCohale  ing inTcelix mulienhabeto me martyre potius q maritu.Tunc lila pedibus meis prouolutatpras
cor te  inquitpeHeTurffGhri(lu!& per huius orx  neccilitate rogome effundas fanguinem tuu in Tangine meu?
uel fi mori pfacetrin me primu uerte mucroneHic nobis potius.'coniun^amur^etia (i uir meus ad me rediret? (er
uare caftitate?qua me captiuitas docuinuel inrerire potius q perdere.dur moreri^ne mihi iungarisVEgo more
rertfi mihi iungi uelles.Habeto meconiugepudicitia£& magis ai^copula amato:q corporis.jpercntdomini
marituiChriflus nouerit fratrelacile fuadebimus nuptiastcu nos uiderint fic amare.FateondupuM admira/
tus uirtute fceminadconiuga: plus amaui.Nunq tamen illius nudu corpus intuitus [um:§C nunq eius čarne te/
tigfttimens in pace pcrdere*qux in prxlio (eruauera.TranTeut in tali matrimonio dies plurimi:amabih'ores nos
dominis fecerant nuptixlnulla fugae Tufpitionnterdu SC  menfe toto aberaTidus gregispaTloitper Tolitudinem«
FoTlgrande interuallu du folus m  heremo CedeolSC prxter  cxlu terracj nihil uideoicoepi meču tacitus uoluereT
SC  inter multa quocp contubernia monacho^ recordarhmaxime<| uultu patris meiiqui me erudieradtenueratj
perdideratq;.$icqp cogitansiafpicio formicarum gregem angufto calle feruere: ferre onera maiora q corporal
'Alix herbarum quxdam Temina Torcipe oris trahebant:alias egerebant humu de Toueis;^ aqua^ meatusag/
geribus excludebantJlfx uenturx hyemis memoresme madefadta humus in herbam horrea uerterctlillaia (e/
minaprxcidebanuHx Iu&u cclebricorpora deTunčta deportabant,(^uodq 5  magis mi^ eflelin tanto agmT
ndegrediens non obftabat intranthC^uin potiuŽfi qua uidiflent Tub faTce SC  onere coRcidiffetfuppofitis hume
ris adiuuabant:(^uid muIta?Mihi fpedaculu-dies illa prxbmt. Ynde recordatusSalomonis ad Tormica^ To/
lerria nos mittentis:5i pigras mentes a tali exepIo TuTcitantisccepi tazdere captiuitatis:8C monaftcrii cellulas q/
rerelac Tormica^ illa^ Timilitudinem defiderarejubi laborat"in mediuicu nihil cuiuTq ppriu Tmoia oium Tune
Regreffo ad cubile s  occurrit mulier tfriftia animidiilimulare non potui, Rogat cur ita exanimatus fimjaudit
caufas^hortfl^ Tugatno n e ^ na ern on afpernaf peto TilentiumjTide tribuitlqn 8C  iugi TuTurro inter Tpcm SC  me
tulmedii flučluamus.Erant mihi in grege duo hirci mirae magnitudinisiqbus occifis utres Tacio: eorucj carnes
uiaticu prxparoi8C  primo uefperi putantibus nos dominis Tecreto cubitardinuadimus itedutres SC  parres car-
niu portantes,(Su9 perueniflemusad fluuiutnadece milibusaberatt)inflatis aTcenTiT^ utribus'aqs nos čredi/
musipaulatim pedibus TubremiganteslutdeorTum nos flumine deTerente:X multo longius q conlcenderamus
in altera nos exponente ripaJueftigiu (equentes;perdercnt,$ed inter hxc mackTadx carnes 1 } SC  exparte laplxt
uix triduicibu pollicebantuntibimus uiq; ad Tacietatem:Tuturx nos Titi pr&parantcs. Currimus pofttergiim
Temper afpicimusiSC magis nodibus promouimusruel propter infidias latx uagamiu Taraceno^lue, epartio/

rem Tolis nimiu,Pauefco miTer etia t eTerenšl^ fi tota mente Tecurus:toto tamen corporeperhorrdeo. Poit ene

dxx*

ucro tertiumdubio afpečtu procul afpicimus duos camelis fedcntes uenireconcite,$tatIq} mensmaliprafaga
putare ccepit dominumtmeditari mortemtfolem cernere nigrefcentem* E)uq; timcmus:&: ueftigfis nos prodi/
tos per arenas intelligimusioffertur ad dexteram fpecusllonge fub terramJpenetrans Jgitur timentes uenenara
animaliatnam folent uiperas regulit& fcorpionestcžetera^ huiufcemodi:Feruorem folis declinatial umbras pe
tere^Intrauimus quidem fpeluncanilSed fiatim in ipfb introitu finiftra: nos foueaz credimus?nequaq ultra pro
gredientesfae dum mortem Fugimustin curramus in mortem.IIIudcp nobifcum reputantes! fi iuuat dominus
miferosihabemus falutem,$i defpici t peccatorcsrhabemus fepulchrum,(§_uid putas fuifienobis animifijuid
terrorisfcum ante fpecum haud procul ftaret dominus 8C  conferuusiSč ueftigio indiceiam ad latebrasperueni f
Fcntf® multo grauior expečtataicj illata morsfrurfus cum timore SC  Iabore lingua balbutm& quafi clamante
domino mutire non audeo.Mittit feruum utnosdefpecu trahatfiplecamelos tenet:& euaginato gladio nofi^
expedat aduentum Jnterea tribus fere uel quatuor cubitis introgrefto Famulo nobis ex occulto tergum eius ui
dentibusfcnam oculorum iftiufmodi natura eftjut poft folem umbram intratibustcteca fint omnia*)box per an
trum fonattexite FurciFeritexite moritumquid fiatis^quid moramim?£xite*dominus uocatrpatienter expečtar,
Adhuc !oquaebatur;& ecce per tenebras afpicimus Ieamam inuafifle hominemtS gutture Fuffocatum crucn/
tum intra trahereiefu bonetquidtunc terroris nobis?quid gaudii FuitfJBpe&abamusjdomino nelcienterhofte
noftrum perire,Q^ui cum uideret illum moraš faceret fufpicatus eft duos uni refiftere.fed iram differre non ua
lenstficut tenebatgladium ad fpeluncam uenitt& Furore rabido ferui increpans focordiamiprius a fera eft ten/
tus; qnoftras latebras pra:teriret,Q_ui funt:qui hoc crederentiut ante os noftrum beftiapro nobis dimicaretf
Sublato autem illo metu:fimilis ante oculos noftros uerfabatur interituanifi q? tutius erat rabiem Ieonisičj ira
hominis fuftinere.Pauemus intrinfecus1& ne mouere quidem nos aufiiprsftolabamur euentum rei, [nter tan/
ta pcriculatpudicitia: tantum confčientia pro muro feptilleaena infidias cauenstSi uifam efle fe fentiensiappre/
henfum mordicum catulum mature effert:nobifq? cedit hofpitio|ffleq^ tamen fatis creduli ftatim erupimustfed
expedantes diutSC egredi cogitantesiillius nobis figurabamus incurfum.$ub tali ergo terrore:Si alia tranfada
die exegimus ad uefperamtuidimufq; came!osequosob nimiam uclocitatem dromedarios uocant Jprateritos
cibos in ora uoIueret& in aluum miflositerum detrahere,<§)_uibus a(cenfis:8£ nouafitarcia.i.annona refocilh'
tftdecima tandem die ad romana per defertunteaftra uenimus^blatiq? tribunovem ordine padimus. inde traf
mifti acbSabinum mefopotamiac ducemrcamelorum pr^cium accepimus.Et quia iam abbas ille meus obdor/
miuerat in domino?ad ha:c dclatus locame monachis reddo ^anc trado uirginibustdiligenseamutfororem '•
non tamen me ei credens ut forori,Ha:c mihi fencx-Malchus'.adoIefcentuIo retulit, Hxc  ego uobis narraui fe/
neXcaftis; 8C  hiftoriam caftitatis expono«Virgines uirginitatem cuftodire:cxhortor • Vos narrate pofterisiut
jfciant inter gladios?6i inter deferta SC  beftfaspudicitiam nunq efle captiuam*& hominem Chrifto deditupof-
fe morimon pode fuperari«

(jiiTradatus decimus tertiae partis principalis de amicmaiqux poft fingulos ftatus infcritumjuia orani ftatui
conuenit 8C  aetatftubi SC  familiares quacdam ad amicoSlinferuntur epiftols*

#BeatiHieronymiprefbyteri adFlorentium de or tu amicitiaehibi illius eftert uirtutcs SC  miferationSin pau
peres,Ruffmum quocpfandlitatis extollit.

Vantus beatitudinis tuas rumor diuerfa populorum ora compleueritihinc poteris seftimarc:^
ego te ante incipio amare q nofle, Vt enim ait apoftoIusiquorundam hominum peccata manife
fta funtipraecedentia ad iudiciumtita econtrario tua: diledionis farna difpergiturs ut non tantu
Iaudandus fit illetqui te amat q fcelus putetur facere illcfqui non amanPraterm/tto innumcra/
Sp—  bilesjin quibus Chriftum fuftentaftilpauifttlueftiftnuifitafti.Heliodori.fratris a te adiuta necef

fitassmulto^ etiam poteft ora Iaxare?quibus gratiisrquo ille prazconlo peregrinatiois incommodak te fota refe
rebatdtaut ego ille ardentiflimusquem intolerabilis langor pennatis ut aiunt pedibusicerta charitate SC  uoto
te falutauerimtSC etiam compIexusfim.(§ratuIoritaqj tibi:& nafčentem amicitiamut dominus confcederare
dignetur prscor.Et quia Frater RufFinustqui cum fančta Melania ab ajgyptoHiero{blymam uenifle narrat:
indiuidua mihi germanitatis charitate connexus efttqua:fb , ut epiftolam meambuicepiftok tuazcopulatam:
ei reddere non graueris,Noli nos eius a:ftimare uirtutibus Jn illo confpicies exprefla fančlitatis inCigniaiSC  ego
cinis 8C  uiliflima pars Iutiletiam fauillatdum uertortfatis habeolfi fplendorem morum illius imbeciliitas oculo
rum meorumferre fuftineat.IHe modo felauitr6čmunduseft:&tanqnix dealbatus ego cunčtis peccatorum
fordibus inquinatustdiebus an nodtibus opperior cum tremore reddere neuiflimum quadrantcm, fed tamen
quia dominus foluit compeditos:8C fuper humilem 8č  trementem uerba fua requiefcit:forfitan SC  mihi in fcpui
ehro fcelerum iacenti dicat:Hieronyme ueni foras.^ančtus pref by ter Euagriusplurimum te falutatt& Mar ✓
tinianum Fratrem iundto falutamus ob(equio»quem ego uidere defideranstcathena Iangoris innedlor,
^BeatiFdieronymi prcfbyteri adElorentium de uiciflfitudine litterarum inuitans:8C libros quofdam tranfčri
biSCjlbi mitti depofcens.

IK ea mihi parte heremicommorantifquaEiuxta5yriam faracenis iungitur.diledtionis tua: fčriprap
lata funt;quibus lecftisHta reaccefus eftanimusFdierofolymam proficifčenditutpenenocueritpropo
fitotquod profuerit charitati.Nuc igitur quomodo ualeo?pro me tibi litteras reprefento? 8C  fi corporc
ablms fumjamore tamen SC  (piritu ueniojimpendio expo(cens}ne nafcentes amicitiastqua: Chrifli glutino co'
hacferuntjauttemporisautIocorummagnitudodiuellat!quinpotiusfcederemuscasreciprocis epiftolis.lila:

inreroos

intcr nos cimam A fe obuicntlilfe nobiTcG:Ioquantur ; \ T on multu perditura erit charitas:fi tali fecum fcrmo,
ne {•abuIctur.Kufjinus aut frater utfcribisinecdum ucnitfSč fi ueneritfnon multum proderit defiderio mectcum
eu iam uilurus non fim«Ita*n»3£ illclongo interuallo fcparatus eftjut hucnopoffitcurrere^Sč ego arrepta: folitu,,
dinis tcrmims arceorjut coepcnt iam rnihi non liccre quod uoluuob hoc SC ego obfccrotSč ut tu pctas plurimum
qu£ero;ut tibi beati Rhctitii Auguftudunenfis epifcopi comentanos ad fčribcndum largiaturtin quibus canti/
cum cantico^ fublimioredifleruit.$cripfit mihi SC quidam depattria fupradičti fratris-RuftimPaulus fcncx?
Tertulliani fuum codiccm apud eum efie:qucm uehemcnter repofcid& ex hoc qu£e(o;ut eos libros quos me no
habere breuis fubditus edocebitdibrarii manu in charta fčribi iubeasJnterpretationem quoq; pfalmoft dauiti^
cotffdC  prolixum ualde Iibru de fynodis lančttHiIariijque ei apud Treuiros manu mea lpfe defcripferaf ut mu
hi  tranlferas peto.Nofti hoc efle anim£pabulum:fi in lege domini meditetur die ac no&c.Gjeteros hofpitio re^
cipisrlolauo fouestfumptibus iuuas.mihi fi rogata pneftiterisrmulta largitus es,& quoniam tribuente domino
multis facrae bibliotheca^codicibusabundamustimpera uiciflim;quodcuq 5  uis mittam,necputcs mihi oraucce:
fi iubcas*Habeo»n»alunos?qui meantiqua: artis erudiunt.NIecp uero bcneficiurmpro eo quod poftulo:polliccor
Heliodorus frater mihi indicauit: te mulra de Icripturis quxrere!nec fic inuenire;aut fi omnia habeshncipiet fu
bi charitas uendicarejplus petere,Magiftrum autem pueri tuidc quo dignatus es fcriberet quem plagiatorem
eius efle non dubium eft:&peEuagrius prefbyter dum adhuc Antiochias effem me prarfentc corripuit,(Jui ille
refpondittEgo nihil timeo*dicit fe a domino fuo fuiflc dimiflum!& fi uobis placet ecce hic efhdimittite quo uub
tis.In hoc arbitror me non peccamfi hominem uagum no finam longius fugere. f^juapropter quia eoo in hac
folicudine conftitutus no podlim agere quod iudiftiirogaui chariffimum mihi Euagrium:ut tam midj mei cau
fii inftanter negocium perfequatur.

^[-Beati Hieronymi prefbyteri ad Marcellam de muneribus acceptis:quas myflice interprctatur t ubi de ccrafis
uerccundia rubentibus fibi tranfmiflis loquitur:Infmuans quis id genus pomijRomam primus inuexerit,

Arua fpccie led charitate funt magnaimunera accepide a uirginefarmillas1epiftoIam:& colubas^lC quo>

,  niam mel in dei facrificiis non orcertuijnimia dulcedo arte mutata eft t$c  quadam(ut ita dica^piperes
aufteritate codita. Apud dcum,n,m'hil uoluptuofummihil tatu fuauc placcdnifi quod in fe  habct mor
acis atiquicfcueritatis,Pa{cha<dhriffku amaritudinibus maducatur, Feftus eft dics.‘& natalis bcad-Petrrfcftius

columhč fpecie’fpiritus fančtus allabitur«ltaq? ut te aliquid 8C  piperis mordeatiSC priftini libelli etiam nune re/

• corderis:caue ne operiš ornamenta dimittas!quaz  u crx  armilla: funt brachioiptne epiftolam pečtoris tui fcindas ?
quam a Baruth tradita mtoouacula rexprophanus incidit(head fimilitudinemEffrcm perOfce audias;fačla c s
infipiens utcolumba*Nimiu refpondebis auftere:8£ qcf fefto non conueniet dieiVTalibusprouocaftildum duP
cibus amara fociata funt:3£ a nobis paria recipiesflaudem amaritudoecomitabitur. Ye^ ne uidear dona minuifi
fefaccepimus 5C caniftrum cerafis refertumitalibusrSč tam uirginali uerccundia rubentibuslut ea nune a LucuL
lo delataJexiftimarem,Siquidehocgenus pomifPonto 5C Armenia fubiugatisrd&Cerafunto primus Romam p
tulit(wnde 8C de patriaJarbor nomen accepit Jgitur quia in Icripturis caniffrum ficis plenum legimu^Cerafa ue
ro non inuenimuslin eo quod allatu efbid quod non ailatum eft prasdicamus:®ptamufip te de illis pomis fient
qux contra templu dei funt,*8C de quibus deus dicitiquia bona:bona ualde.Nihil quippe Saluator mediu amat
SC ficuti frigidum non refugiensfcalidis delečlaturiita tepidos in apocalypfi euomere fe loquitur t unde nobis Ib!
licitius prouidendum eftiut lolenem diem non tam cibo^ abundantia:q fpiritus exultationei celebremus <quia
ualde abfurdum eft nimia faturitate honorare uelle martyrem:quem fčias deo placuifle ieiuniis^ita tibi femper
comedendu efbut cibum ČC orado fequatur 8C lečti o,(^ - uod fi aliquibus dilplicedapoftoli uerba cantatčifi ad/
huc hominibus placeremtChrifti ancilla non edem,

JBeati-Hieronymi prefbyteri adMarcella de muneribus gratias agesiqu^ ad laude datis myftice interpretatur*
X abfentia corpo^ (piritus confabulatione fblemunfacit unufqui(q^ quod pramaletiuos dona trafmit/
titismos epiftolas remittimus gratia^lita tamerilut quia uelata^ uirginu munus eft;aliqua in ipfis mu
nufčulis efte myfteria demonftremus.Saccus orationis fignu’atc^ ieiunii eft.Sella ut foras pedes uirgo
non moueat,Gerei«ut accenfo lumine Iponfi expecftetur aduentus.Galicesfmortificationem carnis oftcndunnSC
femper animum ad martyrium praparatum,(talix quippe domini inebrians'q prsclarus eft,(^uod autem 8C
matronis ofFertis mulčaria paruis animalibus uentilandislelegans fignificatio efbdebere luxuriam cito reftin/
guerd!quia mufčas moritura^oleum luauitatis exterminant,Hic typus lit uirginumlhasc figura matrona^Jnp t
uerfum non licetmunera ueftra conueniant,Sedere aptum eft ociofis-In lacco iacerc pcenitentibus. Galičem ha
bere licet potantibusilicet SC  propter nočturnos metus:SC animos femper malum confcientiae formidantes,Gere
osaccendifle,‘quocp fitgratum.

Beati-Hieronymi prefbyteri addulianum diaconum i feexcufans de filentio littera^jpollicens pretentam ne
gligentiam futura frequentia compenlar e.

I Ktiquus lermo eft:mendaces faciuntlut nec uera dicetibus'credatur,(5_uod mihi a te ego obiurgatus
de filentio littera^accidifle uideo.SicamiS^pe fcripfitled negligentia baiulo^ fiiit,Refpondebis:om^
j nium non fcribentium uetus ifta excu fatio eft S)icam:non repperi qui epiftolas ferretldicesthinc illmc
ifieqpIurimos:(Eontendam:meetiam hisdcdiftc,AtilliquianonreddideruntmegabutiSCeritin^r abicntesmg

certa cognitio^uid igitur faciamVEine culpa ueniam poft ulabojredius arbitrans paccm loco motus petere?
q a?quo gradu cartamina concitamčjcj ita me iugis tam corporis a?grotatio q anima? argritudo confumpfermut
morte iminentdnec mei pene memor fuerim*§)_uod ne falfum putesioratorio more poftargumenta teftes uo>
cabo*f5adus frater Heliodorus hic affuidqui cum mecum heremum uellet incolerejmcis fceleribus fugatus ab/
fceflitdVei^omnem culpam;pra?(ens uerbofitas exculabit,Nam ut ait-Flaccus in iatyraS
^^Omnibus hoc uitium eft cantoribus:intcr amicos*

bogati ut nunq cantcnftmudiinuncj defiftant Jta te deinceps fafeibus obruam litteraf$ut ecotrario incipias ro
gareinc {čribam*$orore filiam in Chrifto tuatfgaudeo te primu nunciante:in eopermanere qd' ccEperat.Hicm,
ubi nune funv.non folu qd agat? in patriailed an ipfa patria perftet;ignoro*Et liceme (iniftro^Hiberia exCetra^
orc dilanietjno timebo hoium iudiciuihabiturus iudice meu:iuxta illudtqcf qda ait:Si fradus illibatf orbisapa/
uidu ferient ruina?*C^ uapp qfbiut apoftolici memor pra?cepti:quo docet opus nofti^ permanere dcbereffiS ribi
a domino prsemiu in illius falute pares:& me de comuni irrChrifio glorijcrebris reddas fermonibusda:tiorem,
4 BeatrHicronymi pref byteri acHMicia hypodiaconuAquilegia: de uiciilitudine littcra^.conquerens illa^ in/
termiffione.lčindi armada* Vbi docet unde tabcllarii 5C  librarii nomerifumpfit originem,

VrpiliusComicus tradas de uiciilitudine littera^lfola inquit res efbqua? homines abfcntes prarientes
41 facit t »ec faliam dedit:qq in re non uera lententia*C^uid.n*cft ut ita dicamtta pra?fens inter abientes:q

per epiftolas & alloqui*8čaudire quos diligasfNa 5C  rudes illi italice homines:quos-Ca(č:os Ennius ap/
pellat:qui fibi ut in rhetoricisCicero ait ritu ferino uidu requirebant*.ante charta? 6C  membrana^ ufimft aut in
dedolatis e ligno codicilIis;aut in corticibus arborum ! mutuo epiftolaiy alloquiamiflitabant*Vnde 5t  portitores
eafjKabellariosrSC (criptoresa libris arborundibrarios uocauere*(^_uantoigitf nos expo!itoiam artibus mudeč
id non debemus omitterefcef illi fibi pra?ftiterunuapud quos erat cruda ruilicitas?& qui humanitatem quoda
modo nefcicbantVEcce bcatusChromatius cu iando-Euiebieinon plus natura q mo^ fibižequalitategermano :
litterario me prouocauit officio*Tu modo a nobis abiensrecente amicitiam fcidis potius:q difIuis«qcF pruden/
ter apucbCiceronenrLa?Iius uetattnifi fbrte ita tibi exofus eft orienstut litteras quoq^ tuas huc uenire formides.
Expergifcere:expergifcere?euigila de {omno:pra?fta unam charta? ičhedulam charitatiliter delitias patrih 8C  co/
munes quas habuimus pcrcgrinationes’aliquando fufpira.$i amas:reičribe obiecratftfi irafcerisuratuslicetfcri
be,Magnum 8t  hoc defiderii iolamen habebo:fi amid litteras uel indignantis accipiam.

Beati Hieronymi pref byteri ad Chromatium Touinianum S^Euiebiunlde epiftola accepta cogratulanstde
cuius breuitate conqueritur$ibi docet quando pergameno^ ufus ac nomen incceperir t Bonoium quafi iam per
fedum effertife quafi iacentem deprimittmatrem dC  domum illorum attulit*

On debet charta diuidere;quos amor mutuus copulauitinecper fingulos ofTicia.  mei iuntpartiendaier
monis:cu fic inuicem uos ametistut non minus tres charitas iungat?q duosnatura ibciauit:quin potius
fi rei conditio pateretuniub uno Iitterula? apice nomina indiuiia concluderemiueftris quoq? ita me lit/

UJUlLlUlli trtau U 1 V UVICUII ‘"‘“'-J- l ---- 1 UU 1

ut illu diem romana fcelicitatisiquo primum Marcelli apud Nola proelio poft Caneniem pugnam Hannibalis
agmina conciderinnego uicerim.Et licet iupradidus frater fepe me uifiteuateg me ita ut r fua in Chrifto uiičera
foueafttamen longo a me fpatio ieiundusmon minus mihi dereliquit abeundo defideriuiq atulerat ueniedo
ticia.Nunc cu ueftris litteris fabulorfillas ampIexonilk meču loquunturallas hic tantu latina: fciunt.Hic.n.aut
barbarus iemiiermo dicendus eft:aut tacendu + Q^uotien(cunq 3  chariftimos mihi uultus nota? manus referunt
imprefla ueftigiaitotiens aut ego hic non fumiaut uos hic eftis.credite amori uera dicenti:& cu has icribere uos
uidebam.^uibus hoc primu qua?ror.*cur tot interiacentjbus ipatiis maris atqj terra^tam parua epiftola mile/
ritisaiifi m ita merui?qui uobis ut Jfčribitis ante non ičripfi*<Eharta defuifle non putotaegvpto miniftrante comer/
cia.Etfi alicui Ptolemasus maria claufifietjtame rex Attalus mebranas a pergamo miieratlut penuria charta? pel
libus penfareturJundc pergamena^ nomenbd hanc uiqi die tradente fibi inuice pofteritate firuatu eft* C^ uid
igitur arbitrerbaiulu leftinafie?quis longa: epiftolafuna nox lufficit* An uosaliqua occupatione detentosfNul
la necefiitas maior eft charitate*Reftant duoiut aut uos piguerinaut ego non meruerim* in quibus magis uolo
uos inceflere tarditatis:q mecondenarenon meritu*Facilius*n*negligentia emendari poteft: q amor naiči* Bo/
nofus ut fcribitisl qfi filius iXoučcr,i*pifi:is aquo(a petitinos priftina contagione iordentes!qfi reguli 8C  icorpio/
nesJarentia qu^qj iedamur Jlle iam calcat iuper colubri caputinos ferpenti terra ex diuina iententia comedcnti
adhuc cibus fumusjlie ia poft fitmmu graduu pialmu Ičanderejnobis adhuc in primo afccnfu ftuetibusjnefoo
an dicere aliquado contingat:Leuaui oculos meos in monteslunde ueniet auxiliu mihidlle inter minaces Cxc  U/
li fiudusfin tuto iniula? hoc eft ecclefia: gremio (edenšad exeplu loanis libf^ forte ia deuoranego in ičele^ meo
ru fepulchro iacens:5č peccato^ uinculis colligatusldominicu de euangelio expedo clamore:Hieronyme ueni
foras.Bonofus inq qa fecundu propheta ois diaboli uirtus in lubo eft.‘trans euphrate tulit lubare iuuiubi illud i
foramine petra? abfcondens:S£ poftea ičiftum repiestcecinitldominetu poftedifti renes meos*Dirupifti uincula
meaitibi iacrificabo hoftia laudis.Me uero Nabuchodonolor ad babylone*i*confufione mentis mea: cathenatu
duxit;ibi mihi captiuitatis iugu impoiuitifibi ferri circulu innedensrde canticis Syoncantare precepit. cui  ego
dixi*®ominus loluit compeditostdominus illuminat c£ecos*ut breuiter ccepta dilTimiiitudinc finiamiego ucnia
deprecornlle expedat coronam*Soror mea^iandi Iuliani in-Chrifto frudus eft*Ille plantaumuos rigate;donji/

nusineremetu

nus incrcmentum dabit.Hanc mihtfefus pro eo uulncrc:qd' diabofus mflixeraWadKticuiuam reddcndo pro
mortua*Huicego utaitgentihs poetarofaetiam tuta timeo*$citis ipfi lubricum adclcfcenna: itenin quo & eoo

am a papaValcriano ad eam confortadarlitteras exigatis* Nofhspuellarcs anirnos his rebus plasrucj; (olidariifi
fe intelligant curxeflernaionbusan mea*n*patna rufticitas uernaculatdeus uentereft:8£ de die in diem uiuitur

braleducamjafinocarduoscomedente:uidelicetutperforatamnauedebilisgubernatorreoauSč cxcuscxcos
ducat in foueaniitaIilqj ut rcčtor:quales illi qui reguntunMatre c6mundquas cu uobis fanditate iocietunin eo
uos pra 2 uenit:quia tales genuitfcuius uere uenter aureus poteft dicieo falutamus honoreiquo noftis(una qua:q?
fufcipiendas cundas fororesTfcjuaj fexum uicere cu &culo:qus oleo ad lampadas largiter praparatollpon&ope
riunturaduentu*® beata domusiin qua moranturAnna uidualuirginespropbetiflžezgeminus Samuel natri/
tus in teplo.0 teda fčelicialin quibus cernimusfvlachabaeo^ martyi£cor6is činela martyre matrerruNa licet
quotidieChriftu confiteamini du eiuspracepta feruatisitamen ad priuata gloriam puhlica lisec acceflit uobis
8C  aperta confeflio:q> per uos ab urbe udira Arriani quonda dogmatisuiirus exclufum eftJEt miramini forfitan
in fine ia epiftolairurfus exorfus fim^uid faciafVoce pedori negare non ualeoiepiftola: breuitas compeilit
tacerejdefi deriu ueftri cogit loqui|pra:properus lermo.Gonfufa turbarur oratio:amor ordinem nefeit.

(  Beatifdieronymiprefbyten' ad Chryfogonum monachum aquilegia$quasrens in ipfo ortu amicitisecofue^
tudinem filentio littera^ efle negledam.

Vi circa te aflečlus meus finchariflimus ambobus Heliodorus tibi potuit fideliter nunciare:qui no mi
nore te diligit amore:q ego diligo^at ego lemper in ore meo nomen tuu fonemiut ad prima quacp con>
fabulatione iocundiflimi mihi confortii recordeA& humilitate admireraiirtutem efferaipradice cha-*
rita tem* Ve^i tu qcf natura lynces infitu habentme poft tergum relpicientes meminerint prio^lSč mens perdat
qcfoculi uidere defiderantuta noftrse neceflitudinispenitus oblirusliflam epiftola*quam in corde chriflianoru
(criptam apoftolus refernnon parua lituralied imis aut aiunt csenV.erafiAiEt illse quide quas diximus ferae fiib
frondente captantes arboris ramo fugaces capraas : aut timidu ceruos animal coprehendundcurretecj} fruftra

_J-.J_1 n. f 'r. f ■*! 'J. J <•_ J.-l ; or  -.s J:  _ _ 1 -._ 1: ___

Gminus nofter humilitatis magiftendiičeptantibus de dignitate diicipulislUnu apprehendit e paruu>
lis dicens:quicuq 5  ueft^ non fuerit conuerfus ficut infans:aon potefl: introireln regnu cxlo^, Q_uod
ne tantu doceremec facere uideretummpleuitexepld‘du difcipulo^ pedes lauat:dum traditore ofeulo
excipit?dum loquitur cu Samaritanaidum ad pedes fibi ledenteMariafde earlo^ difputat regnoldum ab inferis
refurgensprimu mulierculisf-appareičit.Sathanas aute ex archangelico fafligid^non aliam obcauiam nifi con^
trariam humilitati fuperbia ruinSC iudaicus populus primas fub cathedras SC  lalutationes in foro uendicanside
putato antea in ftilla Citulx gentium populo fuccedentodeletus efUEontra iophiftas quoq? feculi8č iapientes
mundi:Petrus 8C  lacobus piičatores mittutur*Cuius rei caulailčriptura ait.Superbis deus refiftitihumilibus dat
gratiam*Vides frater quale malu fitKjd' aduerfarium habetdeumieb qd y  in euangelio &C  phari&us arrogans

a>ed quonia CX lraiu uuinuus ei imuna uuu trnu. uaw.au auiujuu uiuicui l  cmcj

8C  diligentem te diligas:&T conleriio fermonem conferuus impartias* Vale in domino*

^[BeatrHieronymi prefbyteri ad Theodofium 8C  cazteros anachoritas fuffragiu orationum irnploransmt ex
fsculi tenebris libereturiubi de fc hutmllime loquitur*

/ v Va uelle nuc ueflro iriterefle conuentui:K admirandu confortiutlicet ifti oculi non mereant?alpicere:
q tota cu exultatione coplečli*$pečtare deiertu omni amcenius ciuitat^uidere defolata ab accolis locar
quafi ad quoddaparadifi inftar fančloRi ccetibus ob(ideri*Ve^i-ga hoc mea fecere delidaine cofortio
bcatoip iniereref’obieflum omni criminecaputjlccirco oblecro:qa uos iperare pofle no ambigolut me ex iftius
tenebris iaxuli.'ueflro liberetis oratu*Et ante dixera pra:fcns:5č nune per litteras uotu indicare no ccfloig- mens
mea oi ad id ftudiuecupiditate rapiatf «N uc uefl:^ efl:ut uoluntate fequat" cffcdus.Meu eftsut uelimobfecratio

tiis:q ccepi uelle*de(mere»tiuticmc nouis diabolus ligat rctibustauncnoua impcdimenta proponenštaaria un>
dicpdrcundat;& undicp pontum^aunc in medio conftitutus elemcntofnec regredi uolomec progredi poffum(fu
pereftjut oratu ucftrdifandi fpiritus aura me prouchat:& ad portum optati dittoris proPquatuiv

Vide in hoc gcnere fiuc tradatu ad-RufFinu epiftolaman qua illu tune amieum dulcibus affat eloquiisifex r
hortans ad perPuerantia charitatisiquonia amicitia qu# definere potefhuera nunq faitdncipirPlus dcum:qua
inter epiftolas de conteptu mundi St  laudibus heremi inPruimusiquia de uitaBonofi hcremit#pertradat*
Cncipit tradatustxurerti# partis principalis de fidis amicis^; detradoribus*

| BeatiHieronvmi prefbyteri ad APllam de fidis amicis:qui cora blandiebant^d: pofl tergu cfetrahebantdan
da& Paula; SC-Melaniže illi conlortium imputantes?qua e nauiPdierofoIymam pergensJconfcripfit,

t tibipute gratias a me referri poilejnon fapia|potens eft deus fuper perlona mcatfand# a ix  tu# re>
fhtuere qcF mercREgomnndignus nec milima re unq potuimec optarejut mihi tan tu inChnftolar
gireris affedu JEt licet me Peleratu quid a putant?& 01 'bus flagitiis obrutui& pro peccat/s- meis etia
h#cparua fintitamen tu benefaciškp ex tua mentefctia malos bonos putas.Periculofum qppe eP de
feruo alterius iuaicare1& non facilis ueniajpraua dixide de rediš. Veniet illa diesiin q St  mecum dolebis ardore
non paucoiEgo probrofu^ego uerlipellis Si  lubricus:cgo mendax St  fathan#arte dcdpiens:<^uid.n.cft tutius *
h#c uel credidiPejucl finxide de infontibus^an etia de noxiis crcdere noluifle? ©Pulabant? mi hi manus quid£
St  ore uipereo detrahcbant.Sč dolebant labiis:corde gaudebant.Videbat dominusi& fublanabat illo&8č miPru
me leruu fu udu turo cu eisiudicio rePruabat.Alius incePum meum caluniabat St  rilumalle uultui detrahebat:?
hic in fimplicitateialiud fufpicabat?jpene certe trieniu cu eis uixi.Multa me uirginu crebro turba circundedindi
uinos libros utpotuimonullis fepe difleruiiedio allidu;tate?aPiduitas familiaritateifarniliaritas fiducia fccerat
Oicanugd ungin me aliter PnPrinflcj chriPianu decebatfPecuniam cuiufcj accepPMunera uel paruamel ma/
gna*n6 fpremTfn manu meatesalieuius ilonuit?(S)bliquus Prmoloculus petulans fuitf Nihil mihi obiicitfmili
%us meusiSt hoc nuna obiicit?rnifi cu Hierofolyma Paula proficiPitMfti crediderunt men tient/fcur no credut

’» 1 v a  f *  r . P * c  j I'*' -  "*• f ! //a- * *  * * *•'

(and# Paul# noflemjtotius in me urbis Pudia confonabatfoium pene iudiciddignus fummo lacerdotio decer
nebar.Beat# memori#.Damafusimcus Prmo eratidicebar fandustdicebar humilis St  diPrtus ♦ Nuquid domu
alieuius lalciuioris ingrePus fum^nungd me uePes leric#jnitentes gem#ipida faciesiauri rapuit ambitiof N ul
la fuir aliq roma; matrona^ qua; mea poflet edomare menteinifi lugens atqj ieiunans;fqllens lordibus:fletibus
pene ca;cata:qua continuis nodibus domini mifericordia deprccatblol Ocpc  deprehendideuius canticu;pfalmi
funu(ermojeuangeliu:delitiaKcontinetiamitaneiuniu t nuHa me potuitaliq delcčtaranifi  illa qua maducante nu
q uidMled poPq ea pro lira; merito caPitatis;uenerari!colerejfulcipere coepisoes meilico deferuere ufrtutes,© in
uidiasprimu mordax tui*Q lathana: calliditas.'ietnp fanda perfcquens^Rulla: aliac roman# urbi fabula procbue*
runtlnifiPaula8&Melaniajqu# conteptis facultat;bus'!pignoribufq? delertisrcruce dommi:qfi quodda pietatis V
leuauere uexsllmSi balneas peterennunguenta eligeretldiuitias St  uiduitate haberetlmateries luxuri#^ibertd/
tisidomin# uocarent St  fančbe.Nuc in lacco Si  cincre formo!# uolutuideri‘&: ingehenaignis cuieiuniis St fe/
tore delčenderejuidelicer no licet eis applaudente populo-perire cu tfibus^i gentiles hanc uita carpereufi iud#i 1
haberet lolatiu no placendi eis;qbus diljalicetOinPus.Nunc uero proh -nefastnomine chnPian#;pr#termifla
domo luo^ cura:5J pprii oculi trabe negledalin alieno oculosfePuca qu#rutXaccrat landu ^ppolitu;^ reme/
diu pcen# fu# arbitrant^inemo fit lančlusili oibus detrahatlfi turba fitpeuntiutmultitudo pcccatiuthbi pla>
cet lauare quotididAlius has munditiestfordes putauTu attagene ručlas:& de comcPo accipeferc gloriatisfego
faba;uentre impleo«Te deledat cachCnantiu greges:me PaulaMelaniaq? plangetes,Tu aliena dcfiderasrill# co
tenunt fua.Te delibuta melle uina deledantd!!# potant a qua frigida fuauiore.Tu te perdere exiPimas gcqd i
pr#lenti no habueris:comederis:deuorauerisJll# futura ddiderattSi credunt uera efle;q Pripta funt.EPo inep/
te St  inaniter;qbus refurredio corpo^ perfuafit:qd ad te^Nobis ecotrario tua uita dilplicet.Bono tuo craflus fis  *«
me macies deledant St  pallor-tu tales mileros arbitrarisJnos te miferabiliore putarnus;par pari refert fententia;

St  inuice nobis uidemur inlanire.Hmc mi domina-APll^ cu iam naue conPedere raptim Bens doknfqi cofcripr
filSt  gratias ago deo medij dignus fmvcjue mudus oderit^ora autut de babyloneHicroldlyma regrediar ne mi
hi  dominet^Nabuchodonolor^ed leliis filius IoPdech. VeniatPfdras:q interpreta^adiutor;Si reducat me im/

«$ed licet lacerdos defpiciat at j leuitesfSamaritanus ille miPricors cfb
d#moniu hebes;d#moniu renuens:Samarite le non negauitiqa qucm nos cuftode:, Hebr#i Samarite uocant.
Malelicu quida me garriuntaitulu fidei  Pmus agnofco*Magu uocant:^ iud#i dominu mcmScdudor-Sd apo/
ftolus didus eft.Tentatio me non apprehenditrnifi humana*quotam parte anguftia^ perpclTus lum:qui cruci
militodnfamia faili criminis importaruntlled Pio per bona St  mala iamarperueniri ad regna c#lorum. Saluta
Paula St  EuflochiurueliL nolit mundus inChriflo meas.$aluta matremAlbinatfororej Marccllam.Marcelli/
nam quoq; St  landaPcelicitatemrSč dic cis-antc tribunal Chrifli Pmul dabimusnbi parebinqua mente quis ub
xerit.Memento mei exemplum patienti# St  uirginitatis infignctfludukp maris tuis pr#cibus mitiga.

Beati Hierany mi prefbyteri ad uirgines hemonePs;qtu^Pripta precatur licet fe fatcatur inaignu.ubi St  con

tra liuore

traliuorem hominum de occultis indicantium:Ioquitur«

L S  Hart * exfgdtas indicium folitudinis eft : & iccfrco longum fermonem breui fpatio coartau&uia 8č uo
« bifcum uolebam prolmus loqui;Sč anguftia fcedufe cogebat tacere,Nunc igitlingenio eft fiida pau
peries.lvlinuta: quide httertetfed confabulatio longa cfl.Et tamen in hoc neceftitatis articulo animad/
uernte charitatacu necpenuria fcriptionis ualuitprohibereme kribere. Vos aut ignofcite obfecro dolentudico
♦n.kfusldicolachrymansme unu quidem apicem totiens uobis tribuenti officium praditiftis.$cio quia nulla
comunio luči SC  tcnebris cft«nulla cu ancillis dcnSC  peccatore fociatio« Attame SC  mcretrix domino pcdcs lachry

agis uuicpoemtentia peccatoris q morteJK errante ouicula fuis humeris refert:& prodigC. „„„
reuertente exci pit tetus patert^uin potius Apoftolus aitjNolite mdicare ante tepus(tu*n*quis es:qui allenum
feruu iudices* iuo domino (iat:aut cadit«Et qui ftafuideat ne cadat*Et inuiccm onera ueftra portatcAlitcr ioro^
res charifljm# hoium IiuortaliterChruftus iudicatJMo eade e fententia tribunalis eius fedis:& anaulis fufurro/
num.Multa: hominibus uk uidem? iufe:qu^ poftea reperientprau£e.& in teftraceis uakuliVthefaurus fepe

tp  dominoAmicetfi ego bonusfquare oculus tuus nequam eft'?

' Beati Hieronymi prefbyteri ad Marcellam de Onaforubi inuehitcontra detradofestSC eos qui omne quod
; -qnymus reprehendebat in uitiisjeontra fe dičtum putabant.

pdici quos uocant chirurgicostcrudeles putancifac mi (eri fiint.An non eft: miienaalicnis n5 dolere uul
neribusf SC  mortuas carnes inekmenti (ecare ferromon horrerc curante:quod horret ipfe q patiturtSč
inimicu putari^fta fe natura habeftut amara fit ueritasrblanda uitia exiftiment?,Efaias in exeplu capti/
oitatis futur^mudus non erubefeit incedere.Hieremias de mediaHierufale ad Euphrate fluuiu Mefopotamiae
initf it :ut inter inimfcas gen test ubi eft Aftyrius SC  caftra funt Chaldseo^ponat TTEpi^cs ju.cc, i.lumbare corrupeti
tJuJEzechiel ftercoreprimu humanoideinde bubulorpane de omni femente coniperfum edere iubcflfeč uxoris
interitudiccisoculisuidet,AmosdeSamariapellit.Curqua:(o?Nempeideopelliftqa chirurgicifpiritales(eca
tesuitiapeccato^adpcenitentiacoartant?»Paulusapoftoluslnimicusinqtuobisfadusfumtue^ dioenšt SC qa
. Saluatoris dura uidebant? eIoquia:plurimi difcipulo^ retrorfum abierunt* Vndc no mi^ eft>(i SC  nos ipfi uitiis
detrahentes offendimus plurimos.Difpofiii nafum (ecare fetentettimeat q ftrumofus efhVolo cornicuk detra
tieregarrieti: racidula (e intelligat cornix,Nunquid unus in urbeRomana cft:qui babeat trucas inhonefto uul
nere nares?Nunquid Onafas kgeftanus^aua uerba SC  in modu ueficam tumentia^uccis trucinaf inflatisfDi-*
co quo(dat(celereiperiurio?faIfitatetad dignitatem nefcioquam pcrueni(HQ^ uid ad te?qui te intelligisinocen/
temfRideo aduocatu quipatrono egeattquadrante indigna eloquentia nare fub(anno,qd ad teiqui difertus cs?
Volo in numarios inuchi (acerdotes^tu q aiues cs qd irafceris?clau(um cupio fuis ignibus ardereA^ulcanum^
Nunquid hofpes eius es aut uicinus!q? a delubris idoli niteris incendia fubmouerefPlacet mihi de faruisde bu>
bondde noduatde niliacis ridere poltentis?quicquid dičtu fueritin te didum putas, In  quodcun<^ uitium ftrilf
tnei muero contorquetunte clamitas defignari:(Eonlerta manu inius uocaštSC fatyricum fcriptorem:in|)fa ftul
te arguisAn ideo tibi bellus uiderislcjuia faufto uocaris nomine5qfi non SC  lucus ideo dicaf q> minime luceatlSS
parete q? nequaq parcantr&Eumenides furiat q?aion (int benignas^SC uulgakthiopes uocantuf argetei.CJ^uod
fi  in deferiptione faedo^ (emper irakeristiam tibi cumPerCo cantabo.

Formofum te optent generumtex:5i reginajpuella:

JTe rapiantfquicquid calcaueristhoc ro(a fiat*

E)abo tamen confilium:quibus abfčonditis poftis putebrior apparere^iafus non uidea^ idacie: (ermo noti Ib/
nerad loquendumtbtq 3  ita SC  formofus SC  difertustoideri poteris. f

^iBeatiHieronymi prefbyteri adfvlarcella contra detractores1qui' eum temeritatis acculabantproptet emen>
dationem euangelio^ Icriptura^tSč uirginum cum maribus confbrtia reprebender au
V ^ ©ft prior e epiftolatin qua de harbrcis uerbis pauca perftrinxera:ad me repente perlatu eft quoIHa bo-
p munculos mihi ftudiofe detraftereteur aduerfum audoritate uete^ SC  totius mundi opinioneJalia in

euangeliis emendare tetauerim»Q_uos ego cu poflem meo iure cotenerefAiino quippe Iyra luperflue
xan iC)ti  r i r<; ‘' — ~r r.  t 1

C

fmttft nihil kierintfut aliqd de domicis uerbis aut corrigendu putauerimustaut non diuinitusinfpiratu# fed lati/
tio^ codicu uitio(itate:quatex diuerfitatelibro^ oium comprobatftad graecam^origmemtunde SC  ipfi tranftata
non denegant uoluifle rcuocare,(^uibus fi dilplicet fontis unda puriftimifcoenolbs riuulos bibant: SC  cJiligen/
tiafej auiu ialiuas SC  concha^ gurgites noruntiiti Icripturis legendis abiiciant,$intq 5  in hac re tantu fimpliccs:5£
Chrifti uerba exifh’met rufticanafin qbus per tata iam fatcula tato^ ingenia fudauerunt*ut ratione uerbi uniuf
cuiu(q; magis opinati fint q exprefterint ♦ Apoftolu arguat imperitiaeg ob multas litteras in fanire dic Acio te
cu ifta legeristrugare frot^ libertate animi rurfum feminariu timerc rixa^:ac meu fi fieri potefbos digito uef/
le coprimeretne audeadicerctqux alii facere no erubefcut,Rogo‘qd a nobis libere didu eft? Nunqd in lacibusv,
idola c^lata dcfcripfhNunqd iter epulas chriftianas?uirginalibus oculis baccba^i fatyroruqj coplexus inexui?
mt  unq alique amarior krmo pulfauit?Nunquid ex medicis diuites fieri uoluimus? Nuquid reprehendi ha:/

t cditarias fcpultUfas?Vnu mifcr locutus:^ uirgincs facpias deberent cum mulieribus efletg cum mafculi&oti/
as oculos urbis offendncunčlo^ digitis notor.Multiplicati fant fuper capillos capi tis mei:qui oderunt me gra/
fislSi fadus fam eis in oarabolarmSC tu putašbliqjjid me dcinccps locutu£;"Ve& nePlaccus de nobfs rideanam
phora ccepit inftituiturrente rotatcur urceus exit; y Rcuertimur ad noftros bipedes afellos:Si illo^ aure buccina

__ iacceptionedigt_ 0

SC  iuŠaluatoris myfterium pracparatisjZacharia: afellus ille deledetfqui poftcj domino terga pnebuicccepit
Efaia: confonare uaticinio,Beatus qui feminat (ecus omnem aquam:ubi bos SC  afinus calcant*

Tradatus»xii,tertiae par tis principalisiin quo confblatoria: in aduerfis ad amicos in(eru/itf epifl o\x*
|(BeatiHieronymi prefbyteri adCaftrutiumjubi confblatur eum de cxdtatelqux ci  contigcratraocens xgw
tudines aliquando non pcena peccatillcd probationis caufa’«bucnire,& in fine' quomodo beatus Antonius Du
d vmum dec^fitate fuerit confolatusfinterferit,

Andus filius meus Heraclitus diaconus mihi retulit q? cupiditate noftri Aediflam ufq? uenifles:8£
homo panonius»nterrenum animalinon timucris hadriatici maris sftusSC £gxiatq 3  ionii fubire du
icrimina.Et nifi te prius frat^ retinuiilet afledusiuoluntate opere copleuides ♦ Habeo itaq$ gratias:
SC  in acceptu referoJn amicisunnon res quxvič:Ccd  uoluntas*quia alte^ ab inimicis ficpe pra2bet?:al
tei^fbla charitas tribuit.ifjimukp obfccrome imbecillitate corporis quam fuftines: de pcccato tibi aeftimes eue/
nidč*<§)_uod quidč SC  apoftoli fu (picantes de cotqui natus erat ccecus ex uteroeinterrogantcfip dominu (aluato/
remdfte peccauit an parcntes eiusiut caecus fic nafcereEfaudiunt*Neqj hicpeccauitmec paretes eiusifcd ut ma
nifeftent? opera dci.C^uantosm.cernimus ethnicos:atq^ iudxos!ha:reticosfatq 5  diuerfo^ dogmatum homines 1
uolutari in hoc coeno libidinuftnadere fanguine/feritatc luposrrapacitatc miluos uincere^ nihilominus da/
gcllu non appropinčjrc tabernaculis eo^aiec eos cu hominibus uerberari.& iccirco fuperbire contra dcu;8£ tra/
lire u(qj ad čadu os eo^icu fandos econtrario uiros (ciamus a:grotationibus:mi{eriis l .8č egeftate torqueri:q forfi
tan dicuntiego fruftra fandificaui aiam mea:& laui inter inocentes manus meas*Et ftatim reprehendentes aiut
$i narrauero fictecce natione filiorum tuoK rcprobauuSi caecitatis caufam putas effe peccatu:8C id dei ifcrre ira
qdP crebro medici remediant1infimulabisJlaaaq in tantu Iucis iflius exps fuittut ctiam cui nollct deccptuserro
rebenedicerenReferes crime inlacobrcuius caligauerat aciest& cu interioribus oculis SC  {piritu prophetali Ion/
ge pod fotura proipicercn&Chriftu caneret de dirpe regia efle uentui$Edrain & ManademJuidere non pote/
rat.C^uid inter regesdofia fančlius^ tamen azgyptio tnucron&interfedus ed. (^wdPcttofqd Paulo {ubli/
mius^Neronianu gladiumrruentauerunt.Et ut de homimbus taceasdei filius fuftinuit ignominia crucistSC tu
putas beatosq fcelicirate iftius feculi SC delitiis perfmunt .Magnairacfbquando peccantibusnon irafeit deus.
Vnde SC  inEzechiele ad Hicrufaledam inqt non irafcar tibi:zelus meus recefiit a te^ uenun*diligit dominus
corripinSCcaftigat oem filiu:que recipit*Non erudit patennili quem amauNon corripit magifter bifeipulum;
oifi eu que ardentioris cernit ingenii*Medicus fi ceflauerit curare:dc{perat«Qquod {i refponderis; quč Lazarus
receperit mala in uita luadibenter nune tormenta patiar;ur futura mihi gloria referuetf *Non,n.iudicabit domi/
nus bisin idipfumdobuir fančtus SC  imaculatus SC  iftus in generationc lua cur tanta perpedus finipfius uolu/
mine continctf.Et ne ueteres replicando hiftoriasdonga facia^C exceda menfura epiftol^ibreue tibi fabula refe
ramiquae infantia: mex  teporibus accidiuBeatus Antonius cu a fančto Athanafio Alexandria: epilčopopp con
futatione hasretico^ in urbe eft accitus:^ iflet ad euDidymus uir eruditiflimuslcaptus oculis:inter c^teras (er/
mocinationesqs de feripturis fandis-habebaticu eius admiraref ingeniu:SC acumen animi collaudarettfcilcitas
ainNu triffis es:q? oculis carnis careastCu illepudore reticeredlecundo tertiotj intcrrogas;tande elicuit:ut mce
rore animi'fimpliciter fatered♦Cui Antonius:Miror ait pruden tem ui^ eius rei dolere dano;qua formicx SC  mu
fcx SC  culices habentrSC non l^tari illius pofleflionetqua lančli Coli SC  apoftoli mcruerunt,Ex quo uideš mul/
to melius fit {piritu uidere q carne:& illos oculos poflideredn quos peccati fcducamo podit incidere ♦ Ad nos \u
cethoc ano no uenerisitame no defperamus aduetu tuu, Q_uod fi fandus diacous portitor litteru tuisamplexi
bus fuerit irretitus:3C illo comitate huc ucncrisdibeter fufcipia difpelatiois mora magnitudie fčenoris duplicata*
||Beati Hieronymi prefbyteri ad Marcella de azgrotatione Blcfilla: qua per dagellum sgritudinis mulibrem
fucumtac fecularia contempfiOcrac in timore dei coepide profitere gloriatur«

n Braha tetat in filio:8£ fi delior inueni (fJofeph in Aegypto uendidut patre pafcat: SČ fratres. Erechias
uicina morteterret^ fufiis inIachrymasixv»anno^ fpatio ptelat ad uita* Petrus apodolus domini
padioecocutitl iSC  amariter des audinpafccoues meas*Paulus lupus rapax:6^ Beniamin adolefcentior
in extafi cxcaC  utuideat:3f repetino tenebra^ horrorecircudatusdominu uocar.que duduut hoicmpfeqbat«

Ita SC  nuc mi-MarcellatBlefilla nram uidimus ardore febriu p.xxx«ferme dies iugiter aduadeiut fčiret reiicien/
das delitias corporis:qcF paulopod uerbimus exaradu fittuenit SC ad  hac dominus Iefiisitetigitcp manu eius.ST
ecce fiirgesminidrat ei.Redolebat aliqd ncgligetiart^ diuitia^ Cafciis  colligatatin fieculi iacebat fcpulchro.bcd

- . _ P ._ * j i _ . O T .M /E— Z ,. 1 A. _ _ B ' 1 ' T) 1 C* i 1 - '  t . f 1

berc:qm

i

i cocupncentiann q g funt fecundu apoftclu
Chrifto placerc ndpoftunt«Vldua noftra ante monilibus ornabatf:& die tota gd fibi deeffetfarebat ad ipeculu.

VT- 1-J  __ 1 r  i ■ - r ^  - in-  * » .

w  ^ T T M  unjjvncuauvv uuvvii« MULtA ctuaurft lilvAsua*

nucneglečtu caput fibi (cit tantu fufficerejcp uellatfdllo rpe pluma^ quoqj dura mollicies uidebat?.% in cxtru/

jTl-I/n  A t4 M K ( A A .J 1 ^ T A __^ Orl- _.-t — - -   — —i / _ . . . ' ' v

- I - » — — - — ' ** T »—M *• v* Ml »Hi UM1V »V/ ‘

ta purga tiqpoft oratione pfalmi cdcrepatiSč laxa cemix poplites uacillatcsrin (omnucp uergetes ocu!i?nimio me/
tis ardore uix impetratjut qefcant«Pulla eft tunkaiminus cu burni iacuerit fordidat?«Soccus cft uilionauratopz
preciu calceo^egetibus largitf»Cingulu no auro gemifip diftinčtu eftded Ianeu 8C  tota fimplicitate putiiTimutSi
cp podit magis aftringere ueftimeiitaJq fčindcre,$i huic ppofito inuidet (corpiusfSč fermoe blado de uetira rur/
fum arbore comedereperfuadetfilfidat? ei p Cole  a anathemaldč in fuo morieti puluerddkat: Vade retro fotha
na»qcf interpreta^ aduerle« Aduer farius qppe Chrifti eft antichriftusfcui praeccpta difplicent chriftfiCDro te qd
tale unqtqle apoftoli fecimusfut merito fcadalidentljpatre fenctcu naukula & reti dimittut«Publicanus a thelo/
neofurgit,*& fequitf laluatoreuolesdikipulusreuertidomutSC fuisantenuciarejmagiftri uoce ^phibe&fepultu
ra no dat? patrit8č pietatis genus eft impiu ee p domino.Nos qa ferica uefte no utimurimonachi iudkamur,*qa
ebrii no fumuslncc cachinno ora diflbluimusjcdtinences uocamur di  triftes.S)i tunica non caduerit«ftatim iilud
e triuio impoftor 8i  grtecus eft.Cauillent? uafri ora licet:& pingui aqualiculo farfbs circunferant hominesBle/
filla noftra ridebitinec dignabid Ioquaciu rana^e audirc conuitiaicutn dominus eius dičlus fit belzebub.
4jjBeati Hieronimi prefbyteri ad Marcellam in aduerfisprobatam!inftituens ad tolerantiam paflionumdllas
oftendens non efte condignasad futu ram gIoriamiqu^ reuelanda erat in ea«
w %  Agna humilitati noftra; fiduda fčribendi ad uencratione tuaChrifti charitas dedit!qu^ te fecit humi/
Jem corde pietatis^ diuitem operibus benedictionis.Talis«n«de fančtis fidei tuae diuitiis farna proceft
fitlut ad nos quoq; in longinquo pofitos penetraueritjSC auditu grafite dei tanq oleo Iteticke impingua^
uerit offa noftra.Notuai.fadtu eft nobis bonu tuumlfquonia illuminauit deus uultu fuum;fuper te« Segregauit
te ex utero cognationis Sl  terrae tutefnon regione led fpiritu bona: uoluntatistut de terrenis opibu# fidele fibi cd/
ftituat in eteleftibus ea^ participemtde qbus feriptu eft*Mulieres (apientesžedificauerunt fibi domos* H^c aut
audientes de tua foelidtate ca;lefti;effudimus coram deo corda noftra:5C in uoce exultatioms epulatis diximus«
E)ominus mortificatldominus uiuificattdeducit ad inferos:& redudt«IS)ominus diuites pauperes faciffhumiles
exaltat;qa calix in manu domini eft,Q_uod fi&ad omne myfteriu regni pertinere uidet|attamen SI ad tua fpe
cialiter gratia referripotefbqu^ magno domini milerantis confilidexaltata esiut humilieris:Si humilitata ut ex
alteris.No.n«ignoramus uenerabilis foror:5č benedičta filia tua praeterita in hoc fkculo gloria. Nam etia uidi/

4jJ U a.  vrv/w«wim 48 v

hoc mundo aguntftcuius figura^ut ut
gnificamus in  te dominuig te in labor
cis uexata;in multis benedifponeremefte-ApoftoIoJn hoc mundo corripimunne cumhoc mundo danemur«
Ynde S&Dauid ait.(Eorripiet me iuftus cu mi lericordia^č inerepabit me:oleu au t peccatods ao impinguet ca/
put mcu.fta 8C in  Salomone feriptu efle fine dubidin ftudiis fpiritalibus pofita dididfti.^uonia dominus que
diligiticorripicS^ flagellat(eaftigat aut oem filium:que recipere dignačdi (ponendu ad uita ^ternam« ft)e eo Sč

tu paradifi potuerat excludere!ubi etiam ineffabili omni lingua; audierat arcanujfed tamen ne cKtolleret^ pp ex
cellentia reuelationufita fe ipfius a quo in tantu glorificabat domim moderamine gubernatu refercutappofito
* ^ - ■  n  ' - ’■- r  *' ' - -^nrimeret'’falubritenne inflaretur inaniter«

uatia meaJna uirtus in infirmk

tate perficit^^ua ob rem cu tali magiftro 8C  aučtore inftručla^ad uirtute patientite Sl  fpe gloda; xterna^confi

densjefto filia ficut efte cc 3 epifti% gloriare in prteteritis paftionibus tuisjrccolens 5^ illa 81  eiufdem dočtom elo/

ga«Fideliter.n«ut confcius arcano^ ca;leftiu coteftafTno efte codignas pafliones huius tpisad futurami glodam

qux reuelabitur in nobis.Tribulatio inquit patientiam operaturVpatientia autem probationemjprobatio ue/

^ cixxiut#

f o fpem.fpes aut non confundi£qa char itas defcdiffufa efl: in cordibus noftnsJn q charitate radicatfola Mine,
tnus.Propterea SčOauid ait:E>iIiga tc domineiuirtus mea«E)ilečtio.n.domim uirtus falutis eftga deus diledio

n  * v Trl-n.;——Brione fV  nmAflef-ofn-i mnmonMnpii fTikiilif-iniMc iV. r;-

IlMIIieillUlU .--- _ _

ritentationuexaminedicmProbamedominc;& thlmefVnAe Kit™.V az  7 r t °n~~*r -

mudi huius gloritr cdfitcfoum d.dt.Pnus SarTrLodcSlt P“ n ?S ra P hns  nofoftjfi

ptereaX , loquiutuucuftodiui.(Sbhocrurftispphec^ckinoteaiia^fii^i 1 ^ t ?^lf tl i OC - CUI ' al:US ^ t *^ at ' I11 ^ lc,t *^ ,fo

Eft.n.uana filushojurnicjusputat'’in hac fantu uitamoftalieffeMcqhom1nidkJt'!h^?(7jyff-^^- S i? OIS ^‘

\8C  qdem tu fonda filia e ti a documentisedorfla pc ■ c  1  “ Iat *h°moiicut foenudieseius:

-i irthn/>„ ow  ,1,41, P n., l1fl1

»,i 3 uiuH.ua r — q ,**  _„*■_~—*_. r :raptiminiernuoesno dominided ferui diuitia^ flia«7

nihil illic in uenient in manibus fuis:qa nihil pnEmilčruttnifi aeternat^ merita pcena^, lila aut no efl uana falus
hois:de qua dicitf♦Domini eft falusi fup populu tuu benedidio tua.Et ite^,Salus aut iufloi^a domino eideo
SC  {pes in deo pofita non cofundedficut falus uana no efl;qu£ fperat? in Chrifto:& cofert r  a ChriftoTrgo qa a c/
cepifti auxiliu de tribulationetne eocupifceres humana die:& uana falute hois gauderes:gloriare in domino:^
benedic cum.q ribi tribuit intelledutne in uia peccato^ ftarepfifteresineq in filiis generationis iftius pmaneres
qbus n5 efl: falus?qa praualefcut in uanitates fuas:ueritatis imemores?qa du cofidu t in multitudine diuitia^ fua
ru!no ponut deu adiutore fuiuTibi aut fada efl: fors in haereditate-Iacob;8£ illuminati funt oculi tui in agnitione
• i™ f-i m' dt i m  n t-rll i ae resan n i a mefins efl- tnndirii infln flin diuitias Deccaroft/ mulrasJdeo.n.mifericors SC  milera.

nes«iyeus icietiaip aommus:uiaequanra gioria cua repeiauone nmiauu;q ie maiuu pan.1upe1c.9t wiuuu umk
q ad fine terreftriu pmaneremt ab humana dignitate rrafires in regnu deflEt qde multis hofbus huius feculi ua
nitate captiuis-fimilia deus auxilia pcipienda: in Sternu falutis offerre dignatf;fed plazrkp fupantibus lana confi
lia Ibllicitudinibus diuitia^ ac deledationibus corpof^nolut intelligere ut bene agatiSC  malu t lata uia pditionis
fpatiari cu multisfqangufta femita inuenirccu paucis. Vnde SC  tu beatiflima:cuidonatu eft  no induraripia ca>
digatioejfed corrighneq gloriari in diuitiisiled Ipe 8 C  re in deo poncrciSč a forte diuitum pcccato^ diuidifquo^
cor ut coenu efl.*qa SC  cor ftcut thelau^ fuu terra demergutjfrafi ad beato^ paupe^e fbrte;quo^ formaChriflus
accepitiSč faduse refugiu paupuNeqj diuites led paupes beatiquo^ ce pnunciat-'regnu carlo^e.Tuu e erge/hue
in magna gra^ adioe c6fitcrit6č plallcr domino^uas ita ut audiuimuslhabitu SC  cordc humilitatis honorata es:
ut linguas Sč meti tuee dauitica uerba couenianBonu mihi efttq> humiliafti memt difcere madata tua: Adiicere
etia qdP ftatim fequiduere poteris.Bonu mihi eftlex oris tui:lup milia auri SC  argenti.Elegifli.n. thelauros tuos
ponerdin pracccptis altiflimi.Dicimus SC  nos cogratulatcs tibi-in uerbis i ppheta:»(Saude filia fiodeetarc filia Hie,
rufale^T obliuifcrre malo^tquac tibi te huius (teculi bonis orta funt:qua: elegifti tibi bona parte>qua: non aufe,
teč  ribuNcmo.n.potauferre thelauros repolitos in finu Chrifliineq euertere domuiin ipfo angulari lapidefurr
data.Non.ndigno putribiltflaecp flipula fragilfaut fbeno arclccnt^ infirmu luper arena a:dificiu collocafli-imo,
bilis fundameti qcf efl: Chriflus^pržetcr qcf aliud fundametu nemo pot poneretincolumandu.Argento SC  auro
SC  lapidibus praxiofistextruere coepifli inChriftoiK qa pcrficis hoc aediflciutdei.n«a:dificatio efl^illc (apies ar,‘
chitcčhus infiflit operi.tuolut doceat te percurrere curfum bonutobliuilči qua: retro flintiSC extedi ad brauiu fii,
pernas uocatiois^ut apprehedas in quo apprehela es:& accipies corona iufliciaj^ diadema glorite de manu do,
minn(Tuq magna dies illa in igne coeperit reuelariinon concremec opus tuu lapientis ignis examine.'led fibet
n ec extinguac lumen tuutfed inter ftellas clariores emicetlinter illos q fulgebut ficut fol in regno dci:& flcut lu/

na in Sternu pcrfečtafquos ia per die fol no uret:neq^ luna per nočle.Erut.nbn Hierulale urbe illa cxlc(h  pma,
(*r*  n# -  frrihlu o a  #- A/ MAfn O \V;A  reuelatiois

re mbukti6ibus?uiSiand min, ^^^ ta inter r oes uo ^ ratcs eius; 3 a mu bu abundauit bonitas eiuslfuperabuda,

tm.SC  tu bcncdida fimilitet in,e hsc uerba Klarin * P 3 «' 0 ™*!™ tlbl dc ° ««™P!"fibu.

ad opera falutaria elcuartimanus t^corde'S, U '7, d °'°f 0 “ u,fcans - K ln  P “/ cnt '  fP 0 . r ' t0 5 u< ’
tttek-uameditationejmmn^fcte^fe 3,1 ^J^aliterfututo^bono^tibiperpetuafclic,,
,* m  -J rUridn  m Ptn  • j ^ ium  g c “ante in cadum procurcslut du corpore moraris in termi

Mrl’  f'  tf rl ias * d u mq 3 Chnflu conans imitaritS^ uefligio eius affigenVdcpofiris oneribus SC  f,

hbe^ 611 C e mp V ' ’ US  ^ U1US  diuites attinentTfldcntcs in tenebris SC  in umbra mortisffu iam

libetata exped,ta cotniterisdominun, maieftatiVcmafaumTcuius,mag,nem „5 ooteft portaremifi n„, m hoc
Keculonudum (ercddit^mortuumiutfccundum /pfum domrniVdicauTcnit.n.piiiiccps mundi huius:4-'in

me nihil

:n

fejSg

i$g

OjO®®

Uf %

ŽjSfcft®)!

£ 3 g

neribusconHi

tntc

ha  mfln* uef quanta pefpeflus efbdu fide folus inter  cundočferuat increduIosSlu patriam & opfnauos de
fenti^uuxons fteruitate dolet; dupp efoe inopiam mo in *gyptoimodo in terra geraris pegrinationis fentit
iniuriasfdu mori pp uxonspuIchmudine nmetTdum fibi erepra mcerctfdu nferre ea n6 metuirmd’ sofiimi
iudicis dei no e pafta iufticia*du corpori uulnus lubet"circucifionis inferrefdu filiu cu mre eiiritfduIfaac dfie
čto tetaturfdu religiofus pamcida ee praicipituf$d facile ad oem iadura cofentit fidelistcui magis ac magij

acmaxiafuccrefcut.Q^uadogdemetcentupIiIJrecepturat)mi«if,fpreueroIfaadquibusrentarionugeneribas

qtitur:du cfcae inopiapantundu peregrinationis cxpitur laboresTdu pp uxoris Ipecie nimia ipfc metuitjda an
xietate coficic i8C  eo ipfo quo obledabalf arfligiturfcu illi forma coiugis quae in fecuritate placueracin formi/
dine difplicebatfdu regis temulatfone patiturfdu ea quide poffidere lili ab% inuidia no Iicet.$andus quom
-Iacob q multa parirur.Piimum cu fratrs fuiEfampropter collatam fibi benedidionemrmortiferam fibi inui
dia cotrahftjdu eius odiu indignationemq? declinans ad Laban folus pergiticu pp uxore feruiucu dilečtas fpon
fx forornoamatafupponi&cumpriorisamorisdanomatrimonialilifraudegeminanturi&rurfum pronon
optato cambio  fepteni feruitio fubiugaturjcu fraudem patitur de mercede:cum poft.xx.annorum mercenari
am Cer  uitutem occulta magisfogatcj libera pficifcendi expeditione difcedit.du Laba perfčcutione tfmettcu fra
tris fui fbrmidat ocoirfum.du delufam filia fuam DinaphorrefcitJcu dilečtiftima: uxoris Rachel funusdefiefit
cu dilečtiftimu filiu lofeph acerbo funere cofumpru a beftiis dolet fine fola tio fepulturaftdu Beniamin etiam co
fumptum odiofe putabatlin quem contulerat chantatemt& quB  non amplius eflTe uifurum metuebatdefeftus
*am ta annistq laboribus fenex 8C  pater iufliflitnus ingemifcit«Sandiflimus etiam lofeph de tentarionum ge/
neribus conflidat iSC  čjriturfcui afci tribulationu femma^fpecies uidentur fuiffe iufticiže.Nam quoties aliqd fa
de uel pie geflitftories intolerabiliu tentationu diferimina fubire copulfas effciufticise confentiens & fpe cofor/
tante perduranstut laborandum nobis iit:quid in co Iaudando primo debeamus aftumeretiuftici* fanditadf/
perfeueranriam an patientiae equanimitatis uirtutem*' Nam cum fraterna diledionc fomniu ut frater fra /
t  ribus indicare?inuidiam eorum odiumq$ contraxit:quafi aut ipfe fe fomniafTe finxiftetfaut uifionem illam ad
fubiugandorum ac terrendorum iudiduaiunciaflet Jnde cum ad ipfos cognofccndae falutis eorum caufa fuif/
fet  a patre diredusliniundum fibi iter feftinus aggreflus cihquo celerius eorum poflet odia faturare.

Hierony mi ad amicu atgrotu confo!aroriatq docet homine a deo p flagella curari!q inftar paretis amo
tem per dtfciplina jpenditt& ad fimilitudine medici medelam p tormeta largidai melius efle fupern^ di fčipli
nae iudicio humiliari:q cu mudo danaruprsefenim cu ipfc fidelis moderator farcina fecudu uires imponatidas
rn tgfatioe^puentu ut fuflinere pofTimustqd' beati lob exemp]b declarattcuius patientiam effert & copai at.

Vaq certifli me noueri experientia tua alieni confolaminis leuaminibus atej remigiis no indigcreVcu
lq  langores erunafčp languidi corporis ftuporecp mebro^ rigenriu uigentis calentilcp animi fcelicirate

s. r ipfc confomastac medica  ratione curestatcp coponasltame inter aduerfa prsfidiunnter morbos reme
d/uiinter curas fofanurfn fludibus alieni manus remigium femp quaEritur & optatur.Pars eft.n.proculdubio
maxima^ medela^f raterni confolaminis frudus?& fomes didorumjmulccdine confolatione leuamen feffis
animis introducit.lt fi non corporeis in membrislrcceflibus animi tamen SC  abditis fpiritali Audio coponit ho
tninems& inferit ut mediens (bfpitatemliuuat^ conamina exhaflarum uiriumfub fongarum farcina praffu
raru s maximecum feriptu fittfrater fratre adiuuans exaltabif *®b hoc igi{  quonia dominicarum rerum religi
ofa neceflitas ita me detinet occupatulut frequentatu corporalis acceflus eiunas tuas llluftrare non def facul/
tašPlacuit ficut petiftitut qualicunc^ folatio litterarum lenirem tam longa tentamenta uirtutist immo potius
falutis commodum uifitaremt&: animum chriftiana uirtute fundatum in robur maximum promouere. Q_ut
regnorum celeflium praedam cenfumq| muneris (empiterni contendimus occupareteUe non poflumus fine
aliqua congreflione'uidores.Nunq enim ddicata ac ignara certamisis uirtus uidoriac palmiferum culmets
afcenditraut prtemium de fubadis aduerfis accipitqui uidoria carioremuilifiimam indicat fui corporis ui/
tam.Nec mortis enim concutitur metulcui de morttfuitanafcitur.Preciofum eft illi & fanguinem fundere fes
Sicitatis eA^um infoeficitate pugnare.Summac fanitatts eAacerba uulnera fuftinere Jaduram quocj ferre me
brommopinatur maximum lucrum.Et ut quod eft ultimum dicamtprazclarum eft illi in tpfocertamine pal/
mi  feram creditori animam reuocaretMelius enim fic ratio terminaturffi quod natura debeturmirtute fbtua/
tur,Ferendatfunt frarerfferenda funt igitur ciindatper quae te dominus afflidione longiftimafuoluit experiri
SC  in magna prsmia deftinari,|NFIE-.(^uis aiftmon iam fummiffis uiribus ferat iftos inuetabiles cafus Si p
nitiofe calamitatis incur fuslatcp morbos infedos.quatu uidedia cu ipfo corpore morituros.HIERO.Gu perž
culis iam necefte eft congredismr:& certet:que tepeftas inter ftudus inuenit.Etquis nemo libes periculu pa/
ttatfaut ferattame fub podere piculicogentc neceflite.INFIR.Sed alia mihi anxietas accedit.quae moeroribus
duplicatis uieos fenfus inuoluattSC mordacibus curis mexplicabilescuras imponat.Mouetenim me q, cum ta
libus tetamentis Sfcumtam obftinari morbicertamine mihi foli contigerit dimicareicu alios mouerim SC mi/
tioribus plagis efte cori edosl SC  compendiofo !udamincfextitifle uidoresiCur mihi dominus non cum caete
ristertame indixit; y Cuv me non ficut catferos caftigauitfHIERO.Primo.n.non debesin tam arduocertamie
conftitutustde humilibus cogitare.fnferiora fuf.n.prarmiainferioribus pugnis.Vbi deni^ fortia fortibus im
peranftfortiore fortior mueris %tur cefuss& io ignominiam iudicat.fortis cu inferiore cdponi.Magnus e.ni
qi uicerit magna.l^euotiois e maximteimaxima fuftinere.Ingcntis uinutis eingentia fupcrarc/»anq 3  meritis
cminentibus cxcellit a cceteris accendcns apud Regem!quem plurimu turbauerit cauma bellorutSi reddide /

\ fd

rim fuperata uičtore. Adeft dcnicp praedaiin ipfo coflidu congrues quafitati cretam infemerito deftinataui/
doris.Numero caftrefi pondera pro uiribus&eges iponuKmedici pro caufls medelas impendut.i^uicuran
d us ano  dicit medico qua lege cureturfnec miles eligi quo mittat :nec feruus quo uer bere caftigetur, C^ UQc j
eni ex maioris pendec arbicriojno e in poteftate fubiedi. Ergo qui fupna regimuf poteftatd& inter mundimj/
ferias milleformes corrigendi uerfamurinec noftijz e de poteftate dominirat plagas eligere J aut alia cerramia
quac ferendo uincamuszlicut nec feruo$z e eligere de domin is genera flagelIo^»Nunq.n,ex arbitrio pedetispe
det licentia uerberantis:Poteftatis eft emedarejooditioms e fubiacere.Regis e onus iponere:& militis e fufti ne
re.(g_ uippe cu SčabipfaRegenihil geraf iniuftu;q fuislegiombusp touiriuqualitatebellicosfudoresimp 0
ncnstfbrtcs mittitad fortia:inferioribus copetentia iubedut nec inferior cotraproprias uires certamitie potenti
oris arcead 1  :nec potentior inferioris cer tamine dcgradatis meriris humiliet''. Jt du hoc a gif:  ut nullus in alieno
minoret^aut certe fuccubauoes cupit ee uidoresinec inynicus eft: medicus q ferit ut piculum tollat-fič uulnere
uulnus excIudat.Nec aduerfatf pr nus affedu^fi liberos doceat aplexibus flagello^tPaterna eni fjagella exerci
tia funfrnnoxie pietatis^rgo quonia caftigatio corrigetisiamoris eft caufalcu de pietate defccndatzama medi,
cu percuflbreicuius plagaAnater eft mcdicinaz.Nihil eni impiu pietas paritlut uirtutibus amplexis: fručtu pie
tam  (piritaliter curatus inckidat.Ego inquit dommus necabo?& uiuere jfacia!percutia“6C ego fanabo* INJF1R.,
$ed aift^ergo ferit pietas ?HIE .Ferit uticjfnc impietas iudicct'jfi non corrigat delinquente.Cu eni no defit i ho
roineatjcT curečlferit ut curettut funt manus medici?quaz milita kdendo conferunt fanitatemtno fine murmu,
re patietis{tioc mo SC  nos fub cura idus medentis inter ipfas moeroris anguftiasific in dominum murmuramus
ut in tnedicu uulneratiqui curant'’ SC  dolet.Aggredere igicur fratcrFaggredere fuftinetiaz: remediu tuu^uoua^
Ieas grauida tentationibus farcinam leuigareifič periculadum patcrisfuperareiacentia membrsčanimus rigi,
dus confolet r  SC  curet.R egnum tencat uii tas intra corpus anxietatibus captiuatumfutanima inclufa periculis:
uigeat ipfius Iibertate uirtutisfqux in c onflidu tentationis uariadegalibus tubis iam dudum uifa eft prepara
ri1& in ipfo ueftibulo dominicae feruitutisčcontra infeftas calamitates armari.Fili inquit accendens ad feruitute
deiftla in iuftic/a SC  timorezSč prazpara anima tuam ad centatione.Ergo cu tentatio noftris utilitatibus prxro/
geturlno e mirandu fi nobis eius ardor accidatjficut beatiftlmus Petrus in epiftola fua monetlac dicit« Nolite
mirari ardore accidentem uobistqui < ad tcnrattonem ueftra fitjne excidatis inter uarios fazculi fludus«Frequen
tibus procellis chrifhana uira quatitur atqi tematbr:& prazfturis innumeris laztatur 8C  crefcit.C^uod Salomo
beatiflimus propheta«*8č fatis illuftris teftat'' & probat.Coiungere inqt domino?& fuftineSut crefcat in nouifti/
mo uita tua .Mauigium uitas noftra: agitatiombus gaudet-fola tranquillitate turbatur:Stupet«n«curfus cefTan
tibus uentisfpiclitatunfi periculis non probet incertum eft enim utrum ad dominu ptineatcjuepradTura ma
ter gl orise uentilando non purgatpra:medo no nutritjcaftigado no probatrcazdendo no curanna cum uerbera
nobis atqj uaria tentameta amor diuinus impedatlac ficut medicuscoferat remediu de cotrariisiČC  rorquendo
fuccurratinon feprobatad amorempertinere domini^plagis medicinalibus non meruit fubiacercrSed fotfu
tan dicis.5bi meus eft amatordeus<urmeigit’amatorismei flagellagrauilacerationemceftificantJ dC  Iazdedo
coturbat.^Si me amplexibus flagello^ torquet:q amatria partes odn falfus amor exercct:ia malo odcrit ne tor
queatJmo caue ne oderitrroga ut amare d/gnet?«Amor.n«emendat?odium ucro fuppliciu cominaf.Amor difci
plina cofueuit ipedcrerodiu uero didate fentetia reatu recitare.C^uod odiu natiuitate humani generis^ex dco
i hoietn ppagatf«£t ideo eft hois q. odinaut irafcit"’deus^odit dum offendif iirafcitur du no rogatur offenfuSrfn
odium eisi fui ^puocatdominu^ ftdis odibilibus fe odibile faciu&: oftenfum rogarecontenit.Caete^amatde
us hoiemlut artifex fabrica:fed odit mala opera quibus fabrica uergetur in lapfum;& cogiturin labinam.Et q
mala opera odmmalorum operum nopoteft amare fadoremificut Salomon fandiffimusprotulit: Odiu Tut
inquit deoimpius & impietas eius*Ergo melius eft in hoc mundo annisuergentibus periturolcuius fenedu/
tem prazmitac forbet occafuS^ft amcye domini medicinalia fuftinerc uerberatq exodio expedare infanabile
plagamtSč fub fulmine fentetiaz duccre damnabilem uitam,Melius eft inter manus medici tranfiturum ac mo
dicurn fuftinerc tormentum*q renunciare medicoiSč incurrere fuppl/cium azternis tortoribus uexaturu.Aut fi
adhuc miraris amatoris noftri medicinam per ftagella conftarenllud quoq? debes mirarijq> torqucant teme/
dia:quos medicus amat:qui noccndo quod nocet excludit« Ytiq? qui nocentia quazrit exdudere!non poteft no
nocere:&: ideo nocendo curaftut carior (it fanitas^prazparata mceroribus.Si enim medicina non laceraret /ana,
dumbieritum fanitatisire Temper deledaret in uoluntanum uulnus.Si non mordacibus adiumentis nocentiu
medclarum cura prazciofa conftaretlfcurandum cauknon cogeret in mcerorem*Et ideo remediis nocetibus cu
ra pficit^ut meroris prccio redepta faniras'carior habeat'' &C  grata.Ergo qui amaadus eft:quohbct cxamine no
pot no emendari«^_ui corrigendu#&^o potno ftagcllari amatoris uerbere.qui curandus e medetis mordaci,
tate no pot no noceri.C^ uid miraculo ftupesfdepericulis expedatauxiliu’«que curat ignis Si  fer^.Multa funt
eni:quaz no nifi pcrcufla fanant »Multi funfquos medici fine ferro curare non poftunt. Q^ui fanitare diuerfa
ptormentarogan’cocedut*amanTfimapoculaexigetemorboremediica no fitietibus fepepropinat;quaz no
fine frontisrngofirate forbent .Na fi uultu bibentisattedasf triftis SC  anxius bibit:ut ktus Si incolumis uiuat
O rationabilis SC  incomodis comoda fatis per uer fitas medicin. Verget'’ homo bibere qd' no fi titteui remediu e
ab’quandoqd'fiu’t«NaqaiterduciboRiabftinetiaprazcipiutjindičtaiciunitatecorpusexoncratutde lpfalaf
fitudin&refcčtu atq^ fortiflimu reddat.Rcpentina uulnera quaz cafus in caftris aduexitz fouent:ligant: farci/
untjcaranftmceftificando ktificantjfatigando confortant;Ixdendo meden^nam dum patulo uulneri; con/

tinuata partiu

i I

f :
fllS( Aiofa *'' !>

ocri» [5i  1 1

f5E2 : :

■ ::

Jicur.l

patetpalao ua  ;

5 'cppriauocci

ufasillip ra:J f 1

pus«dccipit:rc
fcelicita^ininti r
autmarmorislc
rum rc^iter in^
tnon fanfti^m v

funtproculdub
do nutrit ncc u
tnineftagitat m
iteos ; fupcrbiai
rensenioiumJ
rigattoon utcK\
curatkorrigitka
d/cen s. Fcc h x qu
uetbzmotdaaA
uinutis^rxdic i
tuslquos inčun
busuatiisfiem
chrymisaufpi;
lo^primitiasii
tusaccepicotru
^fnentisnutrit
omnibus introii
l1 am;tnaxini C a
^itatisa ut  j XtIci

; oui ^ucft 1 b U | (
c“ n '® an gufti'

^t»aus.-|L

as"-

Vh’“


< B

»Ute


■:>r\ Sv >'

. „ jKJa*

JfCSS*

1  * u ‘Qul| u ” Hetiti

l,lu, »>oiC j S

r j nu, "'cl^

rdtr *"4N

SS«

a, "na?Cto" i! “

rT1,r >Um m.,.

ai ‘iUS

[°oua/

tigi,

tfnuata partiu čute quibufdam fibulis inferunt fanitatemuitam confolando poIlicen£qua curando coponunr.
$ed  Ieuiora funt ifta qux  diximus:apud quos no e remediu fine fcalpello ddmore putredines eneruatasf & am
putare de hoie uiuo mortuas partestlicet unu mebro^ no fine fenfu totius corporis amputetKho tame fuis da/
nis cofentitiut uiuat . Apud illos aIiquoties detradis cutibus SC  ipfa ofla raduntnie totus homo periens eradatf
Apud ipfos nonuncj collečtio uerminas SC  aeftuas tumoftnedicinali ferrcfcfulcatur. Apud ipfos ignis uritjut rc>
frigeretimordet <%  laceratpuluismtfanet:(^uidplura?$ubmedicapietateplurimu torqua:t: : ut plurimu m
uiuat.Ecce necefiariu periculutin quo beneficiu eft fidele tormentu.Periclitačpro certo:que medicus curatfed
periic SC  decipituttcui renucianHuic eni fub tormeto uita promittitftalil uiuedi fpes denegat.Ergo ubi neceffi
tas exigit:periclitari melius e p perire Jncomodis nocere cu fručtu comodius puto:q negsuis icomodis interire
.i.fandius remedio fibi nocemj no poftecurari:Hoc fecundu cadefte medicu loquor:& cura magis refero fpi/
ritaletno illa fola quae arte morituraJmortalibus uerfat? in mebrisrNobis e ergo melius a domino redarguijca^
ftigarfi&T fub eius plaga curari:q ab eias medicina incurabiles remoueri:Arcet,n»a fuis ulceribus dcus:quos ui
det incurabilis morbi iniquitatc uexatosl& ficut puluere aut palea ipetu turbinis per uitia diflipatos atcg difp
fostfi cm  lpie in fua uoce loquitf dicens:R.ecedat a me iniqui:uias enim illo^ fcire noIo;quonia lucerna eo^ ex/
tinda e:SC  gemitu habebut in uita fua.Erut eni ficuti palea::quae a uento uolatJ& ficut puluisjgja tepeftatibus
toIIitur.Eo^ uias non uult fcire:qa una oino nolunt tenere p dura in ardua fublimitate:Ad unum.n.dominum*.
una uia inChrifto tenenda e^juaz angultantibus tetamentisin fpatio longa: fecuritatis inducat , Huic foli uix:
patet palatiu cadi.&aetere uero uoluptatu anfradibus tortuofaSregione flamifera petut, K)e quibus Salomon
fic ,ppria uoce teftat1& dicit.Sunt uix qua: uidem? hominibus iuftae!8i in fina: illa^ triftitia SC  dolor. Et p has
uias iili praecipites gradiunč ;quibus curfus inimicse uitx  bladimetis fallacibus adula£lquos fallit furdum tem
pus SC  decipitjrecipit interitusISč indudit quos ficut in fcopulos peritura naue tempeftas impellit: fic infcelix
fcelicita&n interitum pronos SC  laudabilesducit.Et ficuti aJique fecuris inceftibus gradientem^repentino cafii:
aut marmoris Ienitas aut Iabina pauimenti fubuerfa pedum tutela contorfittita quos infčeliciter ducit fecunda
rum re^ iter incertfi?uitaq3 male iocundameceffe e in irreuocabile lapfu fubitaneus cafus impingatlficutrSalo
tnon fandiffirnus teftatunK clamatljicuti inquit qui in pauimeto cadittfic cafus malo^i feftinanter ueniet.Hi
funt proculdubioqui qui no merenif’ alicuius miierie uentilatis flagitationibusagitari:quibus ae terna aegritu/
do nutrit^nec uerberari cu fandis domino caftiganteicum quo poft flagella regnefiquorum Dauid hoc car/
mineiflagitat metionem Jn cogitationibus hominum no funt£č cum hominibus non flagellabuntunideo tenu
it eosfuperbia carum.Cernis igitur medicinali flagello immeritos defpici:8č meritos'amicabiliter caftigaruPa
rens eni oium deustut eft medicus fidelis erga fufcepto^K genitor circa Iiberos fuosiquos amatfic feritmt cor/
rigatjnon ut occidat.trgo  fcelixeft quiuapulatfubi amoris eft plaga.Beatus quem fuperni uerberis remediu
cura&orrigit?emendattat<$ componittcum Dauid beatus propheta SC  fatis illuftns fic concionetur SC  clamitett
dicens.EceIix quem tu emedaueris domine:8C de lege tu docueris eum.Ergo quoniam ex diuino permifle d i/
uerfx mordacitatis anguoribus fubiacemustac longa calamitate curandam gerimus uitamfin examen noflrse
uirtutis^pratdidas olim miferias aequanimiter per feramusinfoeliccs autem multiplices cafus:anxietates SC  fle
tus1quos incurrimus nati: mentis foelicitate portemustNec mirandum eft enim q, malorum frequennu ftragi
Jjus uariis fic mortaliu uita populef’in mudotin quo nemo nafeitur rideslinquo nemo lumen uitaenifi cum la
chrymis aufpicat^Cum nos denicj? materna uulua: tetoriu oftenderet mudotfletes didicimus mudumt qfi ma
lo^ primitiasan primis Iachrymisgufiaremus.Salomon prophet^hoc ^pnunciatione teftatur.Ego inquit na
e us accepi comune&tatcm!& in fimil/ter fadam decidi terraiprima uocem fimilem oibusemifi plorassin emo
lumen tis nutritus lum SC  curis magm‘s«Kfemo efif?« cx  regibu&‘aliud habuit natiuitatis initium, Vnus eft ergo
omnibus introitus ad uitamt5* (imilis exitus:Necefte eft enim ut qui uenerit tratifeattubi uitam gerit peregti
namlmaxime cum ita SalomSprotcftetut^iinus inquit introitus ad uitamiSC fimilis exitus.^_uid ergo profpe
ritatis aut \xticix  pot nobis occurreretubi primo dicitur (\erddC  inter ipfa cunabula nafcentis infantiaetK in ip
fo  uitae: ueftibulo nihil aliud mihi de mundo q fletus occurrit.Umina mundieum fletu calcamusequidem tra
fiturn® anguftu SC  fatis anxiu tempus uita: mortalistubi cu iriitio noiatur SC  fini^initium noftrum^cum fine fii
(čipimusrla captus e morteSq natns eft.Teftes funt mortufcu non negant fe morituri.Ergo quonia ituri ueni/
musiperegrinantium more qd' accideritintra mudi ho(pitiu?quafi traleuntes feredo mala impofita s bona de
uotione portata uincamus.Peius eni nocet malumjfi male portefftedut 8C  ipfa bona:fi male portetur. Ibi ^pfe
čto folame uirtutis opus eftjfub conplatione.fifupnže mercedisiubi fic defideraf' finis 8C  exitus uitaejficut in pe
lago tutela poi tuefis optaf.^uis enim inter anxietates uagientis faeculi erunaf(| morbo^ kdentiu non ma
gis morte defideret?| longa fatis SC  languida uitaf E>icete SaIomone,MeIior eft mors q uita amarai& requies
seterna q langor perfeuerans,Et alibi.Melius e tibi mori:q uiuere^mors enim omni hoidat reqnietPro certo in
tra mala graftantia^neceftario exitus fitienter optatur.Sed ficut nec noftrum fuerat nafeitita nec poteftatis no
ftra: e mori: Alioqt/in noftra poteftate morifcofiftereKeflet in poteftate non mori. Ad hoc inter noftras angu/
ftias mortis requiem flagitamus:quia inter mala de bono folamen eft non tacere 7 nauigantium rnore quibus
refrigerium eft inter infeftos atque follicitos curfus1oqui de fecuritate portuenfu*ad quam etfi non liceat quan
tum animus cupit celerius^ucnirefiuuat tamen.SC fatis pulcb^ eft:meliores partes optare.Sed quoma nec no
ftrae poteftatis e ft potiri melioribus: qu!t de morte nafcun#irfexpedantes melioratbonum intenm geta/

mus inter mala certamen.Bonum autem certamen eftimalis non cedere* fed mala uirtutis bono portare

♦clxxvn*

pcr qusc in meliora de morte nafccntfa morbfs atq? mor te cačentia fublimari porremur.Sinc ducatu enim arqj
morfuinfadicitati&ntriuphosimortahsgloriatnopucnidgapdifcriminacoficiT curfusiportu.primotrium
phator no pot dicifnifi cui uidoria uirtus inucnittqua: oe qd' timcčdiib fecernit elifutrahitcj inuidafcaptiuu,
Eft interea fkculu ut e mardipaties natura SC  fine uetis inflatujeriges.fi in ipfa tranquillitate minaces atq? teni
biles flučlus1qd' licct feflbres no noceat fuosjhet tame aliquid formidinis et inoxia magnitudolnec nauiganti-
bus defunt fbraiidincs frcqueterf8C idus unda^.Nung denicp gubernator totos finus fecurus explicuit| & in
hoc mundo qui fragefum uitx  huius SC  turbidu quatrimus curfum^malo^ tangimur nimis frequetef& caufis 1
maxime quos intra regia caftra‘militia eseleftis fignatos inclufit.Ia diximus fieculupelago coparariJi quo rara
futpfpadefa funt turbuleta:expaucfcit?:rimet? rnorbi quocp nodefutdolus exitas fecuritatis eportusflfic atq; il
lic igruut calamitatis icuifusinfeftatffed ufcp ad portu.nad exitu uirtutis e tolerare Juter picu&gubernator na
ue tuct SC  fer uat Jnter calanrnate&aius redor aiam gubernat SC  regitjguis aliqs periculis paufulu teperatis na-
uigiu tradabile ducattfsd potius illa expcdaturJatcp triuphis maioribus excipiturnauisfquže rurbidoflamine
coados in uertice fludu^poteter excuflit:Hanc accipit pfundo cu gaudioiturba portuenfis.Hac exc/pifcfecu
ntas triuphaIis:$peciofus efl mileslin exercitu cofiitutus armo^.SqualIet uero deformi uirtute fegnis 8C  uacu
us;q in campo nec fibi efl: cognitustnec alteri notus.Caret enim laudibustcarer SCprxmiis:SC ideo nociuum de
bet ee pericululubi nafeitfprarmuJncc debet miles reuocarfiaut pati formidine:ubi fequitur palma uidorise:
Eua.n.fcelicirate mifer e:q cum in fcelicitatibus?quibus gloria gigniturjnung meruit habere confliMnec fiia
uirtutem didicitJque calamitas non excuflit.$emper deniq^ inertibus mebristfua^ uiriu iacet miles ignarus 8f
ignotus fibiqui nungbellorucalentiu gloriofisseftibusanhelauit:nunq fudoribus triumphos inuenit^neceu
fequitur fcelicitas praemio^:qui farcinam geftare non uult armorum.Et ideo in ufu debet efle qd' pratmiu ge
nerattSC optabile qd' gloriam parit.Ergo quoniam cum diuerfis tentationum iaculis dimicandum efl: nobislfi
quidemerrerittquoduiresexaminet!quodmembraconcutiat:qd'animuprobettquafi occafioncm muneris
arripiamus&mplcxu uirtutis.f ta debet efle ai in nobis uirtu^arep mentis inconcuflže robur inuidumsut efl pe
tra in marfl quam ker fludus natura fundauit:qux unda^ tumentium collifione frequenti uapulat nec moue
tur. Itaq 5  ubi ho mine aduerfa jpraeliu prouocatjSC in certame calamitatis urget 8C  cogitJanimus foelix uirtutis
dypeu produca tarnaj! pra:fietq 3  inter pericula tutum SC  fecurumtiiiter infuelicia oftendat fcelicemj inter an-
gores exhibeat Iast&inter morbidas aegritudines {anumfefliciatq? (uftinenti# iaculcSuida clamitate uidorem.
Superatur enim morbus i  corpore s  fi difcat animus fuflincre.Et ideo ubi ccrpus iacet inf ir mumin recefiibus
maior alenda e uirtus s paranducp qdP nec laflitudo decutia$aut tetašinclinet ♦ Tene igitur frater! tene fidei to/
bur inuiduftene numine imobile chriftianum«fuperni uigoris firmitate fundatum. Inter languentia membra
fatifep rigentiaincolumen ualidumq? gere fidei aiaecj; fcutumt SCpigrum uicerismorbum perniofumq? lango
re. Arietantibus malis obicibus occurre uirtutisiuinecc dum uapulas.Sic.n.potentia chrifliana alitur incomo
diši malis mouetur aduerfis*Mi litia: couenit chriftian®excuti calamitatibus SC  probarijpfius efl fub infcelic i
tatibus SC  angufliis fbeliciter ampliarijfub prefliiris adolefcere!8č preflTura^pubefcendo calcare Jpfius efl exer
citationibuscrebrisproprium nutrire munimej& cu periculis habere certamedpfius efl ad portu perpetuae
fčelicitatis per furentia mundi difcriminanauigare.SC fub idtbus difciplina: medicinalispotenter ipfa ncceffi-
tatdregnare,Moftrum eflinqcalamitatisexerckio in glorij fafligiu fublimarilSC malis praernentibusinbo/
na praemia pmoueri.Apud nos infirmitas uel quelibet pr^flura argumentum efl potentiaelSC mater pro cer/
to palmam uirtutis ficuti beatiflimus apoftolus Paulus inter-uarios idustdiuerfac^ uerbcra:& impetus procel
lofos in morborum praelio conftitutuslut cadeftis armiger in infirmitatibus potens gloriatur SC dicit.Eibentif
fime iraq? magiS: glonabor i infirmitatibusfut inhabitet in me uirtus Chrifl^pp qd' libet mihi gloriari in infir
tnitatibusjin contumeliisliti neceflitatibuslin perlecutionibusjin angufliis pp Ghriflum.(|u.n. infirmortunc
potes fiim.Et ite^.^uoties inquit infirmorttunc uerius probortSC placeo mihi in infirmitatibus meis:Et ite-
rupu a fe ftudiu carnis rogaret auferrijdidicit in  infirmitate uirtutem pofle nutriri.Datus e mquit mihi ftimu
lus carnis agelus fathana^g me colaphteetlut no extollartpp qcP ter dominu rogauitut difcederct a me:8č dixit
mihi.Sufficit tibi gra meattia uirtus in i firmitate pficit''.Nungd igit^uirtus documetis erudif molIioribus^Gu
perierit maxima^ exemp!a uirtutumjnauigium nofl^ agitationibus gaudet.Cu in turbimbus erigi^eum in
Taniš fludibus uerberaturjcu hoc iter aduerfis emergentibus confragofum non parcitfin afliduu certame de/
uota laceflendo uirtute.$ecus.n. apud dominu haud pofliimus efle telicestnifi cdtigerit infoelicitatibus SC ter-
reno fquallofepurgari.ineporroiudicandusemifer SCsegertguoluptatibus marcidusper illecebras uolutaT
SC  iacetjlfe fe nouerit infcelice:qui uagaTinter obledameta uitio^eneruata foelicitatc cofoflus.Mifcr SC infer
Iixe*qnofueritinfčelicitatetetatus.Careteni munerejgcaretSCcertaminc.(^)_uitelaforiTiidauitaduerfi certa
minisfnug meruit nome fortiri uidoris.pculdubio iacentis e ai fbrmidolofa timereihuilisSC inertis e tu r a feda
rili perfedu ac langueduibonu e in ociu fine ccrtamine ^pieda uirtusJacct eni uigor eneruatus ac debilistiacet
animus azgcrliacet candot obfčuruš^8Cio a forttiflimo milite femperinacie fladu ej8C qrenda occafiofq uirtus
enite(catJexcufla.Amatori.n.prxlioruk)rnameta fut uulncra.Ergoad cotenedos IaboresSCad uirtutis notitia
expimeti opus e ufuteligeda^.fiuiriu nutritore. Jolidu enicorpus e;molcfq? robufla mebro^iqua fieqns ufus
agitauerit.Agricolis deniep frequetitope lacertofse futuiresltrita: funt manustdu inter fentes ac tribulos curua
to corpore fudoribus cjritf fiudus.Ars nauticafcuius nauigiu fiepe pcella cotorfitjdu inter picula tendit in por
tutdidicitfludus trafinitterejSC cum tempeftate pugnare.Ad exutienda tela Iaceratus exercitus ualet 8C uidto/

rias inter

flas ,ntcr uulnera queritiregi proprto placitttras. Agtlia fant membra curfaribus: & hos ufas maeiftet tJocuit
SC tnfttuml^mdpluribusftemononacceffionetentationumperfectiorespartesafcedit:«pnmum n?«„,
inuafit.ltaqt nosduprimum ex.guaituftuKmns* mediocriaTneceffeeiutaplfora uel maxia fetre pericami
Nortrat.n.tml,najemen elucdup atdua c5poncregradu1fp dura uečhtit« rmfetiatp duram duns u,X
pcrferrecefaram.Adcadu nob.sp afperaipangurtatper durosanftaftusSdoca lita euil?qua uianon tennita
teta« nolutt.Ad čadu deus fomffirnu trnke uocat!que comitaubus glornspreffu« dedoefittpratma® m£&

refurap ,u tregnatu^Nu n qu,d no b,s. n ,e r eaa | t g d,mp o m t a b rup,unt» q d'excedatl 1 bcra t ipondcmquah ta

te. N unquidmgemlrfexce(ratranf«»dat.doDeitatenollt*uirwtisfRde| 1 (T;musmod€ratorfardna q ptoui

ribus tuberipont.Hoc PauJus pr^conmm teftatur & probatJadelis t'nqutt deus?qui nouos patietur tetaridu/

praid^cfpotcIbsfuffcrre.Itano^adominoSgtregttpcrcdamusApraccptoribus Iudoiurcgunturdifcipuli!

eis planmum labore tgetut Si ,mponut?quos utderit follert.bus rngenitotens eminere^ nos aial.bus domi

inonrofubicftrsonusproqualitateuiriuJepcramus.'Iraponimusforuoribusfbttta!fi£cxiltbusparua:obusu!

lenutntonfle uirtuns in tuuentutts‘maximu robur erigat Si  promoucat uircs.Hoc monra rudmienta'leuibus

uerberaMur.utexindegrauioribusexamote:r.diuinxui r tutiJutitatas ptatparct uircs.O us toqufediuinu

,edudetpIunbusdocumet. 5 ftamena!,quoKdemu'dani 5 ; u .am U rcxe^(o.Nd.n.„occtafe i suritcapar7a„o

ftrarum,NuqdtumuiroseeLaceda:inon.is'Iiberosptopriosopinarisr i quoruniindofes&:aitustenerosadliuc

f.Iaborts tgnatos ettpenuturr 8t admotrs uerbertbus publicis tpla tlios patenta ptetas adbortatuttut ictus fla/t
gello^rtiterfcrattKlaccratos K (emian.mesdepracan.utSc rogantfatperfeuctenrtiulnera prsbete uulne

tibas.Q_ U idtm 9i ,litcdcnsSfgeneroroslibcrosproprtatpfamilia<>bnitorealcnd2uirtuti'sdura;tentanpct

rmttat regna ppetua mflonbus collatutusM ftelaboris ptecia cdtra quxcfiq, mala pollicctunK dtcit.O m L

fcuctaucMtuRp.fMK.-h.craluusem^.K^umucadn.cožs^mlabcattsr&oacradcfUt&.MuobirreoL'

dabo, Jx,t,u tpisperiturKttcrnitatis e ptedu.Seuotiotr.bula.iontsieddetur tempom*  fiucubustfcecunda!
ta apud nos foccunda captimtatc regnum quxtitut?lecuritas periculiscmituilfudoribus requies comparatur

Naairtusinquitapoftolusanjfirmitate|ficitur.<tdmodmsčj>fetSoajrcaibuslanguidisCaraaliteragitariM

&nts artubus fapplicio caico cofcietiaportarc uexata.Pleriq;.n.peccatis a:grotanfcx tpla inanltate mebrorum

B)u.n.abi n lirmitatibusaacan8morbidalax.tatefluatneceiTeecorpus!atq) lethalt moibo IbluatHioicmoj p

uttiaac Gluaserrotp ncgtcr &nu.prxcip,te ducat.Ltberos tu tudicasfaut a morb,saknis;quos uoluptates bar,

barxdemxerut.Noha£etcathenaifedeosluxunaferalimordacitateiuincuIisrcnet.ltaincideruminlaqueos

ferabum uoIuptatu|ficutaucs aucupalt fraudecaptiux>qux quo magts conatur euadereteo innumetis te ne-
xibus lllJganSC in phindiores fmus-demerguc.Profcčto illi  foni funtrquos morbus inuoluidatcfc iada&mfanua
Jncolumfs uero e:que quo libet acrbcrecorngh  deus y g fe hois amatore cariigado rcftac1quos diligo inaui t do
mimsiredatgaodCcanigo.Etideo  fe fanu no iudicetrg aut  morbisaut fordibus care^necinfirmitftis remedio’
cdfouefJIh  uero funt mifemg nimi« foekitatisinem tranguiilitate torpefcumajuibus fucata fanitas ut fkU
lat :6C decipiat.adulat;quos mdchcet aeterna tenuit*gritudoa:teino torcorekotu hofem porimodd uexatura.
His tantas iuntui^uam* fuceurrerit uoluptatesJhcs inrer e:qcf comes libido piculis didauerit peric ura Ar*
repturuanriadibus umo^ trahentmnfuano iapfu rotant^n iceritum miferfin certifiimam uia norieddimrAici
exteriora tendunt anunuimofcguo^ nunq regreflus e i  ^pprio fronte,Siquidem hanc uitam cui finis e conies
u\i  pfi opinant. j fpis curlibus ducucirifed gMdiis multimis maie omnino fini durei« nouiflimtfftatunEt

prodent per difcrimina cucurn/TeLa pori curfum contigeric interire;'Fruitra denic^ nauis p fupbum pela.
gul infanum amicis riučribus commoda profpcricate cucurrit in porturt^fi cutn naufi^io pcrucniu'& oerim
tam portasaecipit.aommodiusigitur ericucudibet ducatu prsliuržead portum naui^o peruenire^a naui/
gio morbid« faxitatis peračtdcurfu in poenas exire:Sxpe itacp podor eripaupertas opibus:deformitas fors
jna.contumelia laudibusiferuituspotefhtdimbecillitasuinbusdibertatecaptiuitasihumditas dionitatc.Da

uidilluftrisprophcta:humfmodicarmenexpreilitjonumeftinquitmihidomine;quiahumiliairime'utco.

gnolcamluriificanonestuas.Ergomeliuseft rupernardiTcipIin^iudiciohumi]iari?qcum mundo damnariJ
dicente aporiojcum ludicamur a domino corripimur^ie cum boe mudo damnemuriErgo quod ex amore do
mini noflris utilitatibus prerogatudfine murmurc fufferamus.fm p e n ditfuta medico reme^uja domino di(d
plinarams e medicina aI,quot,e^i g nibus & ferro curare^uid m,> f, dom.nus noftra^ medicus animarum

turbinibusexcutiarimorbi S examinet}ca{amitatibus P urgeriFortitudiniseftnoftc»quafiperi 2 nes&:flam/

mas uaforum morepurgariKD uo d feriptura teftaturJSC probat.Vafa inquit figuii probat fornax ;  & homies
luftos tentatio tribulationi&Et alibi inquctAurum 8C  argentum 8C  fe & plumbum:& omne quo per ignem
tranfient emundabitur.N 9 nquid uafa dicunt figulotcur nos arbitrio flammarum examinas?^ inccndfs co/
quentibus liiris & probas,q UX  nifi arbiter igms iudicio fuo aptiflimapronunriaueritjin ufu efTe non poribnt
Nosquo 9  nifi tentationum purgaueritiudicium:ueIeaxmenoftrorum figulo mcmbro^inutilešinuenimi r
^ui nos urit ut curetltentamit liberecuexatvut faluet.Nihifenim tam inquinatum ram fordidumrn^nda uitiis
purgaitionibusexpietur,Sxpe demej mdimus fordidato^improperiouenirieincandoremtferrumm fitu ob.
dudummantiquam faciemfplendefcere,Vidimusaurum argentum^ difciplinaflamras purgari:&arbo/
m  truncatas cultu ktiflimo teuiuefcereJamocni% uirguitisPrnari.Vidimus infcecunditatem fferilia reuoca
n. K exhaufto ftipite exire radicemi& frugem maximam comitari« Itaq 5  in nobis quod forte peccatis
praerninenubus aeftuabat quicqmd macula fqualleiitis uemftatis oftabatjhoc ^gritudinis Iuce exclufum

«clxxv?iri

efbideo te fanti frater medica reddit acgritudo mebrot^ i fola in te materia carnis indigct u% fanitatislac ne te
forte ucxaret;utili mo uexa£ SC  morbo,fcxc e qua i oibuspcutit canicula fenedutis : SC  ficut fenu arefcit flore
^ppriu perdituraificut (criptu e.Ois caro foenmSC ois claritas cius ut flos fcemlaruit fenu(& cecidit flos : uerbu
aut domini manet in Sternu,/\equanimitcr igitur perferamusjfi corpus ficut fenum legimus cafuris floribus
periturumftsdetibns malis iadet exhauftu£uius fanitas axx morbucofueuitinferref& cotra comoda fpualia
ferales ac barbaras elicere uoluptates.Sspe denicp caramilites caftips effrenata diftinxilflBro nobis eft igitur:
filongis flagelfis SC  mordacibus caftigemurfcuius tame fanitatoimpugnamurAmamuscarnem ftolidiihaud
dolemus anims carccre SC  fepultura.Thefau^ itaq? ipfius carnis fragihtate contepta:qd'acciderit deuotionis
amplexibus rapiamusMeticulofum eft.n.chriftianu militefeeile Istantiu modoun tranquilla confiftere. EJeie
čtx  mentis eft turbine formidaretcontrariu uero inter contraria trcpidarejnfcelicitatis eft aduerfa ne(čire.Jfe,

ci carmine auditui noft rotinculcet SC  dicat.Tetat ingt dominus nofter uosjut fčiat £i diligitis eu ex toto corde ue
ftro:8£ ex tota aia ueftrajft alibitfili inqt ne neg!exerjs difciplina dei:8č ne defeceris ab eo correptus. Q_uem,n,

i<#' 'j » » p /fi » ^ y» j * v i • c p i if " o* * r 4  r * *

ualla tetari.Vtina fofpitatem intercapedinis qualifcucp fucceflus:liceretpaululudeguftare»qd hocefhutmor/
bus in membris ita ucrfet tSC  degat inclufuslut excluferit fanitatem non rediturafVtpernitiofus comesufcp ad
terminu uits concufta membra deducat(dcducatf quocj? ipie mortecum mebris excmdendusV(^uid eft hoc?
ut fanitatis cenfuper omne fpatiu uits fruftrati fint artusfindudo frigore uena^calidus uigor euanuit in ai/
gore Jnceftus quos natura dederatrtorpor inclu fus exclu(it.Non denicg ad exercitu tabfdi corporis iterjpaulu/
lum dcguftat ,Bion genua-folitas fleduntur in prsces.Efigi toi^ impar ordo interno ftupore turbatusJarcetur
folita contredare.(^uid pluribuslj&mne offipu corporis ftationibus quonda fol/tifneruo^ adefte ficalget in/
clufumfProh dolor^fblus fic debui caftiganV$olus tam pnitiofis idibus fubiacerelSč diuturnis malis inuoluif
HIER.O«<5_,uxfo te fratcrlut hsc murmura patientis frenis arceast& filentio qrulofas uoces includaslcu te fo

6 C  argentu.Homines uero receptibile&n camino humiliationis.du Iegalia iura atq^ carmina rečen (eo prophe/
ta^Eaudoritatis quoq; mundans egrcgias (ententias concipit auditusfnifi fallortdiuins iegis furtiuas(qux ne
cefle eft praeceptis Iegalibusfin(erantur.Non,n,nocet alienis utfea parte qua noftra funf.Hscprima (čientia e«
Au^i ingt probat ignist& miferia bonos uiros,$ t alibi,Nihil ingt eo uide {mfcelidustcui  nibil ung euenit ad /
uerfnNon Iicuit illi fe experm;ubi oia illi ex uoto fluxerunt,it ahbi.Mi/eip ingt tc iudicof  g> non fuifti mi (er:
tranfifti fine aduerfimo uita^aemo (ciet qd potuerismec tu gdem«©pus eft,n,ad notitia fuiexperimeto,Q^uid
q(cp poftiunifi tentatus no didicit,Et alias,Biu,n,efte felicet& fine morbo animi tranfire uita: ignorare eft tcqt
naturaealtera parte:|!rgo miferias emergentes quibus ignota difeuntur SC  felicitasnafciduirtus quocp excuf/
fa  purgaf jfelici aio perferamusdiue qa pati nos oportebatlfiue ga captiui iam detinemur.Auro nifi addiderit
flama fulgor^utilitate pati turpurgamen tis obfcu^Jta g non fuerit miferia^ tentamentis excuftus*iacet par/
tiu felicitat/s:ac fuas uirtutis ignarus.Merito^alomon hac uoce teftaf ,Q_ui tentatus in aIiquo non eft;nefcit
qualis fit.Benedic ergo dominum tepore tribulationis‘ique IaudaftAepore lanitatis, Vtere carminibusiuocisp
pheticx,Benedica ingt dominum in omni temporejfemper lauseius in ore meo,Vox illa quoqt maximiSalo
tnonilex te conftanti prxconio depromat?qua defedx uires ingenti nutrimento fadanturfe in nouelktalia
reparat« confurgunt,$i bona fufccpimus de manu domimlquareaute mala no fuftineamus^&ominus dedit;
dominus recepitiut domino uifum eftma fadu eftjfit nomen domini benedidu: Aduerfiim igitf’ /atiJftp contra/
riu eftrpbationis tepore in dommu murmurarelg aut uitas noftra; peftifera laude eruna^ iadatione uexat:ut
liberettaut iuftida uentilatjutcoronet.acuexatione mebro^ aut delidu uapulat:aut iufticia ;pbat?ut uincat,
Nacj ut ad folamen paflionu tua^ pbatiois antiqux palmx tuum meritu reuoluamus. iuftifliftimis utamur
exeplis,Q_uang notu fit perfbna^ merita Iongis gradibus difereparetnon eft iniquu:fi hominis chriftiani cer
tamen uidricis iufticix cogreflionibus coparemus,Mediocria (unt qux uideris in hoc mundo pet fene: fi reče
fueris gd lob familiaris dominfgueritpermittente domino fuftinere.Teperauit deustut congrueretatg? čope/
teret uiribus tuis,Primo rie potc^q imparis es iufticia! titulus efte fuccedentibus xqualis^Minus aute uiro iu/
fto qteris:(ed grauius a caeteris uufneraris.lllius funt magnajfed nec minora funt tua{iiaq 3  ip(e magnus es?qui
fegris magnu.Vnus hicfuit lob patriarch j maieftaris cuftor inuidus:£equalitatis cenfibus opulentus SC  diues:
cuius illuftriu merito^ prečo extitit dominusjcu inimicas fadionis inftrumenta feralia laudis prateonio praue
niret,Animaduertifti pue^ meu Iob:quia non eft ei fimilis quifg in terris: homo fine querela : uerus dei cultor
abftinens fe  ab omni opere malofSC permanensin innocentia fuatSC in  (implicirate cordis # Igit  cum ex diuino
permiftu hofti libus iaculis guaterec":euq^ freques latrois ifinuatio truculera pulfaretiemergetes idus pat ietiae
dypeo debellauit,maloruqt ingruetiu filua feralelagittis atqj crucibus plenaobicibus iufticia: robuftus occur

dudis orbadSC fide ftabilis SC  imobilis pdurabat^uius SC  inoxia mebra at<£ dominoplena cu beftia§t legio/

nibiis

nibus uerminarent:& plagatum in feftis ičtibus corpus£8C uermiu globus per cuniculos confoftk  carnis per/
nitiofus erraretrintra uulnera iuftus incoluis militabarlSC que peftilentibus plagis rabics in fefta carpebauho/
ftiles turbines , tranquillitate mends ut cederentperferebat.fuftus uapulando uicitfinimicus caidendoJdefecit
Huicfiiorum negatur (eruitium famulorumtcirca te’tui funguntur feruilibus miniftrorum.Te amici frequen
ti accefTu confolantur 8C dolenttut fi natura permitteret:hoc onus tecum porrarent:Yna cft frater! una eft aui
mi uirtus:quae nos ex huius aitx  turbinibus quafi de pelago erue^in portu traquillitatisiinducat. En dies pro
nis lapfibus acceleratin occafum.ecce mundus immundus (ordibus (encčlutis roratur in Iaplumjecce nos fuf
fragio mortis uičlores lufcipit cadum.Gunčla nobis euadentibus pereunt:&: occafu iam finitimo non reditu>
ra lorbetf.^pud nospoft perditum mundumlpoft corporis mortemlfanata funt cmniadlartabimur in columi
tate membrorum/ubi uita nullo morbožuexabitur,fdeo in te frater officia corporis impedita/praftantifilmus
animus illuftri ducatu itagubernet 8C regaaut haec calamitas corporis fit occafio uotiua uirtutis.Non enim
eft arbor folida nec robuftafaifi quas aftidui turbinis incurftioe ftipitibus concuflisChuc ata; illuc inclinata te
taturfin qua fiepe uentorum turbinu flameincurrat Jpfis enim uexationibusconftringituilpramitur:ftftifqj
radicibus citius roboratur.Ita nos mordacibus flageil is malorum frequentium munimur cxtenfitcorrigimur
uerbcrati:conftrmgimur caefiicaremus fquaIlonbus:dum longiscafious uentilamunErgo inter erubefcentes
in manibufp mileriis affečtos artus regnet cadefti uigore robufta atqi incolumis uirtus:qua ferantur contra-
riatSC illa comoda qux  uocantur adueriailnter ipfas anguftias fapiens adminiculo folaminis pari l:mrur!8č
pubefcittSC ambitiofa ratione ampliatur SC uiuit.Ignorat deniqt qu.x pati tur/qui memor eft imidz  uirtutis :
qui ducatu rationis ptarofip comperit fuifte malis opprefTošt8C malo fuom agiftra rationbaučlos atcp nutrt>
tos. Ergo tibi patet folatia ronistut iam pro commodis heat"calamitas corpis*quaeq; iacet totius corporis tnaf/
facapuua.SSed uenietteincolumen reddituraqq? tora i  te mebra (ut occupata.Sed Iigua i laudes doini quotidi
ano nutriatf argumetoicopia laudis i rgnis cadeftibusžnarratura.Doinus te medicia cadefti cofoueat!8C fub tali
pondcre tnflexjbili uirtute«durare permittat.

(fBeati Hieronymi prefoyteri epiftola hortatoria de perferendis obprobriisfqnx in quibufdam exemplari/
bus adOceanu lnfcribitf?qua docet teftimonio (čriptura^ btos efte q uariis tetatioibus coprobatur. lllos in fbe
lices qui humana Iaude aucupanturtied multo infoeliciorcsqui iuftos uiros (kculum cotenentes irridenCillos
^_confideratioe (aluatorts} qui nobis tanta (uftinuiriad tollerantiam paflionum ac detračlionum inuitans.

i Iuerforum obproSrii rribulationčs multiplices«quibufdam infidiantibus te fuftinere cognoui.Cuius
rei ca no tatu fi h^c refellas doleo^uatugratulor fi libenter excipias.Jn boe enim nobis Chrifti often
ditur fidesltimor cernituriSC manifeftatur morsifi obprobriis & terationibus/pro fuo nos gratater fub
fugemusnomine,Ethocnobis non contrarium debeat efteifed gratu pro eo uel parua perpeti1q maiora ( p no
Ura.  falute perpeflus eftsprzfemm  cum (ciamus regnum aelorumnon fine uariis tetationibus adipifciiut feri
ptum e.Oportetnos per multas tribulationesiintroire in regnum dei.Sbi ergoper multas tribulationes cadeftif
quibufdam regni aditus aperiturHlIis udque clauditur:qui nolunt fuftinere uel pauca.Oportet ergo nos diuer
fa  tentationum generaSC tribulationum acquo animo perpetijper quse nobis caeleftis lanua promittitur aperi
ruBeatus apoftolusiacobus nos hortatur 8C docetlquales in tribulaticnibus efle debeamusteum dicit. ©e gau
dium exiftimate fratres meijcum in tentationes uarias incideritis*Vnde fatis prapofterum SC cotrariu Snos in
Jiuiufmodi rebus raoeftitia aliqua fatigarilin qmbus gaudiu potius iubemur habcrelq ludum* Et alibi ldem
apoftolus dicit.Beatus uir qui permanet in tentationibus/quoniam cu probatus fuerit accipiet coronam imxt
quam repromifitdcusdiligentibus (e.^ideergo quatu homini tentatio profit?pcr quam beatitudinem con(eq
tur«SC coronam.Sed iilud intelligendu eteum ita dicit quonia cum ^pbatus fuerit accipiet corona uit^!que re/
promifit deusiJiligentibus fe»lllos inquit ( pbatos!8C ab h:s deum diligi : qui ob nois eius cam in tetatione per/
ftiterint!qbus merito corona ( pmit«£;iIios uero reprobos SC nullius uita: premio dignosfquosnulla tetationu
caufatuexarit:Q_uapropter SC nos gaudere in tetationibus SC portare debemusiper quas SC probati Sterna: ui
tx  premioicoronemur.Hoc et ip(e dominus in euangelio fuosdeclarauit dicen|,Beati eft/s cu uos maledicent8C
p(equentur/SC dicentoe tnalu aduer ium uos:pp iufticiafgaudete 8C exultate:quonia merces ueftra copio(a eft
in c^lis.^uis ergo poft huiufmodi uoce^tentari fe no finarf (^uis ab hominibus^pfeg fe iufticiae caufa non
obtetf^uis non tribulari ueljet?^_uis fe non malcdici defideref/ut mereatur Chrifti uocelaudari?8C caelefti
copiofacp mercede muneraruVttnam ob domini mei nome(atq; iufticia cunčla infidelium turba me perfe/
quatur;8C tribulet.Vtina in obprobriu meu ftolidus hic mudus exurgaftatu ut ego merear a Chrifto laudarii
8C f«x pollicitationis fperat* mcrcede,Crata itaqj SC defiderada tetatio e:cuius premiu fpaf a chrifto in cx\oi
nec maledičl/ograuis e:qua: diuina Iauda: mutaf’.Suftineamus ergo nos paululu in hac uita tentarilut Sterna
poftmodu poflimuspro tempotali caperc tentationdmercede.Pdominu quoq^ obprobria detračlionefqi pati
enter^C leuiter toleremusfut domini Iaudibus‘digni efte poftimus»Nam fi humanam laudem qu 2 erimusJciiui
naamittimus*^uifquis*n^ab hoibus tatu lauda«f?culpat'aChrifto:ficut feriptu e. Ye uobis diuitibus*q con
folatione ueftram habetis.Ve uobis qui faturati eftis;quia cfurieris.^c uobis qui ridctisrSC iocatis nunc?quia lu
gebitis&flebitis.Ve cum benedixerint uobi&omnes homines^ide ergo čj grauis SC molefta fit humana lau/
datiotcui ita dominus comminatur.Homines enim animales atq; tenenifnon nifi quas temporalia SC terrena
funtdiligunt:8C quž£diligunthacc laudareuidentur. E>eillis feriptum eft. Omnc animal difigit finilc fi/
biiSC fic omnis homo fecundum genus fuum Iaudat opesjepulas i SC diuitias : SC eos qui pracciofis SC mollibus

4UaaiX*

gloriantf inucftibusrqtis: omnia Iex fandta phibet*atq? condemtiat ♦ Eos uero qui diledione 8C  timoire domini
cogeterabitciut hxc omnsalSd landos fecundu Iegis ordine Ce  cxhibet;irrident atq? fubfannatttfčdices atq? mi>
(eri fuo^i maloru nimietate c«cati!gbus no fuffidtcpppria nolunt lugerepeccataž adhucinfup eos q lugere ui
detur irridenft& in fubfanatione habet:quos debuerant imitaruSed ueniet tepusiureo^infus uertat in Jodu:
gbus nuc nofter pladus eft riTusiSč ut fe fuifte diuites lugeant qui nucChrifti paupibus imprudeter infultam,
Ne gbus fcriptura dicit.Tuc ftabunt iuRi in magna coftantia aduerfus eos g fe anguftiauerut;& g abftuferunt
labores eof£. V idetes turbabu tur timore horribilifec fubitatioe ifperat« lucis dicet intra fe pcenitetia agetes: 8C
prseanguftia fpusgemetcs.Hi funtquosaliquadohabuimusin derifum:5dfimilirudine impropii. Nos ifen
fatFuitam iilo^ seftipiabamus iTani'am;& line eo^ fme honore.(!j>_ua ergo nuc coputati funt in ter filios deii 8C
iter fcos fors illo^ ef Ergo nos errauimus a uia ueritatisl SC  iaRiciae Iume no luxic nobis :6dfolnoe ortus nobis
Laftati fumusininiquitatisuia 8CpdhioisfSč ambulauimusinfolitudinesdifttcilesmiaaut domini ignoraui/
mus.^uid profuit nobis fuperbia&ut qd diuitia^ iadatio cotulit nobisljtranfierunt oia ifta tang umbra, ©
fi hazc nuc gloriofi 8C  diuites Iugeret1& q alios irridenttdu tepus eft*& ipfi fe flerentiSd no necefte haberet eo te
pore gemere;quo nullus iam gemitus ftetufcp pficiet.duius tpisiudicium beatus apoftolusiacobus cernitur
memorareldu diuites ut f praftentt fe lugcatthortatur SC  comonefelices . Agite nuc diuiteslplo ra te ululant es in
miferiisJgu« aducniet uobis?K>uiti« ueftras putrefad« funuSC ueftim eta ueftra a tineis eome fta funt. Au^ 8C
argentu ue% eruginauiftK erugo eoru in teftimoniu uobis erit;8č manducabit carnes ueftras ficut ignis.Epu
lati eftisi& in Iuxuriis nutriftis corda ueftraJin die occifionis»$ciebat.n.g> qfqs fe in prsefenti tpe fleflettin futu

ro no fleret.Hoc SC  ipfe SC  dominus dici t?Beati g luget:quonia ipfi cofolabutf.(§_ui luget ingt hoc tpedpfi poft

- ,-,^7 t . ..i ... - 1  tjfgpdo

ftrgofi
ftost&

a  w  Ilu.Scd

]ui humanas terrenafg? cpes ic
i illisirafcif’dominus: qui ppfe
paupere fedu irridere no metuut.Irridebat.n.farib« SC  pharifaci Chriftutmga diuitias cotepfitjficut fcriptu e.
H«c audietes fcrib« SC  pharifieifqui erat auariirridebat eu.Habemus SC  nos fčribasshabemus etia pharifeos:
qui nuc difcipuIosOirifti fpernetes diuitias /rridenKficut i!Ii irrifere dominum ac magift^tSed dicendu e eis:
g? tuc teporis didu e illis.Vos eflis g iuftificatis uos cora hoibus.quod.n.hoibus altu eftjabominatio eft apud
deu.No oportet ergo nos quorudam rifu SC  fubfannatione terrcricu et ipfum dominu a talibus no ignoremus
irrifumtfed exultare potius SC  gaudere debemusf fi SC  nos illa oia quae SC  dominus nofter  ante pertulitperfera/
mus;recepturi etia p ipfa lublanatione mercedetga nihil efl: qcf r  nobis pro Chrifti noieffine prxmio  irrogetur
Vide ergo g beati fint atqj foeIices:quibus etiam infipientiu rifus proficit ad falurejtaeteni dominus dilige  n/
tes le diligitfita fe timentes honoranut nec irrideri eos gratuito finat;quibus SC  pro fubfanatione retribuic ultio
ne.Hasc igitur fapies fcaq^ aia uideme infipietiu SC  infideliu fabul is terrearis:quominus ea:quas funt legistfa/
cias.Necj.n.de gehenx ignibus nos hominu fabul« poterut liberare uel rifus?led Chrifti timor atq 3  iufhria.
Nolo te nec in hac parte confundijfi tibi pro Chrifti nomine uel opere a pcrituris SC  uanis hominibus derogc
tuf?qaibus SC  interitum icelicitas pr«ftat:$ed gaude potius SC  l«tare.lčiens tibi repofitam etia pro ipfa deroga
tione merccdem:Na Žacis iniquu SC  impiu e fi tu tibi pro eius noie nec detrahi patiaris?qui propter tetama per
peffiis cft g uero graue eft pro domino non fuftinere omnia qu« aduenerint in hac usta fiue damnasfiuc dero
gationeslfufpit/onesidetradionestucl c«tera:quando lile cum.deus SC  dei filius eftettpro tua falute obprobr/a
hoium iniuriafcgfuftinuitfValde ab eo alienus eft:qui nec detradiones faltem fuftinere contentus eft. Nam
quomodo eu amare dicimisssfipro eojnihil fuftinere parati fumusY(§_uod fi in nobis eft ipfius uera diledio q
cunq? pro eius nomine quauis grauia irrogenmr?exigua cenlemus?5i dicimustParua funt ifta rqu« patimur
maiora šile pro uita noftrapertulit.Nibil nobis dsgnumpro eius nomine irrogatur.Q_uod fi fententi« ipfius
memores fumusrntelligimus: Ait enim.Non eft difcipulus fuper magiftrumjnec lerruus fuper dominum /uu
Si patremlamiiias belsebub uocauerunt7quantomagis domefticos eiusfEt nos ergo difcipuli fi doeftici Chri
fti fumusdebemus obpfobria detradionelq? ampledi fuftinere libenter :8C  «quo animo ea omnia ferre?qu«

tanta perpcffus efUlle enim pro falute noftra dorfum uerberibus:fputaminibus;laciem:maxillas palmis no
cofuditur parate 8č nos p eo leue et cofundimur audire c5uitiu,(^_ua de regaudeamus potius SC  I«temur:fip
ta magnis eiusfSC  p noftra falute pafliombusruel parua fuftineamus.Caste^ qu« Ipes nobis e fi ob eu audire
blaffemia; aut fuftinere cofundim urfg noftri ca de c«lis delčedit ad terrasfSč ut nos exaltaret humiliauit fe:8C
cu  imor tališ eftetlmori cote tus e.ut nos de «terno mortis Iaqo liberaret.Coronatus e fpinisiut nos q ante fpinei
SC  infruduofi fteteramus frudu?bon«arborisapportaremus.Fe!Ie SC  aceto poratus eft :ut in nobis ia nec fel
lis amaritudo nec aceti eft*et afperitas.Filius hominis fadus efttut nos filios dei facei et. Vide ergo fi pro ifto

confundi


confunir-aabemus alfqufd fuflmere. Vere ffla dUata. fefe X  angel, s s qnandafqa S  nnomineK op- Chri

ft lt antaqnan t apnob,s,Ikamnu, [ :uo!uer,,ruft,uere.<Ix t e^grande p icduei U n,c,Jmscrubcfcer ! eexem

plo umcrc qu, notam inmtaa no erubutataerc.Deide fi * qU o 1  pllamus id.pfu quo nobis quis derr”
hcreudet mmtalaudar, nosponusg accufan pbamus.Nam qd al/ud Luncu uera de fanta d,c6, :
ea dicat qus facimus. ,e,uno..abftrnentes fobriostg ,am deliti isnon deIečtamur:X epulisqui diuitias r pern i
mus: &. preciofts no gloriamurm ueftibus qui aun cupiditate minime captiuamurlg n6 ad£ifcimunar|entu
K quecucp humana uanitas uidetur ampled, contemmus.NuIIus hic cdfufionis eft^ocusjnullus uerec § udia:

O gmdignu e a tc$  prapoftc^jut mfti cofundanf m  boms& peccatores gforien tur in rnalis. Videat ergo la
deodeuottfne infipientium rifus eam«ut ftultom hoium uaniftimus Termo confundatrSč a fuo propoffo r e/
trahattincjuo magis per dies fingulos proficere debet in melius. Videat ne gs a timore Chrifti fereuocet.ne qs
ab ei us d i lečlione diueLa t:pp que omne fcculi gIoria:p 5 pamcp corepfit: cui nihil dignu pni* coparauit:que

paretibus filn.que libens patre s :qne coiugis pracferut^otmeteSaGrefcat in nobis qumidie amor Ghriftircref.

cat fides.ga magna nos pro dei amore merces expečlattantu ne ab eius culturamel opefemel deuota mens Te
retrahattne ei dicat. Habeo aduerfum te pauca:^ charitate priore religfti. Vnde ccrtum e n6 hoibus placeri, *
fed chnftomec humanam laudeuuasri debererfed diuinam:Q>d nobis pdeft.fi illi nos laudent.guL pla
cere peccatu etQ_uid ueobeftjfi uituperetn quorum non plus uituperatio prodeft:q obeft laudanoT Audia
S U . S <T -K qU, d , C e,cčfao “g dočlor gentmdieat]& qu° nos ne homimbus placerc uelIemus:hortetfexe
plo Ji hoibus inquitplacereuellefChnfti Teruus non efTem. Vnde nulIidubiueeosChnfto feruirenon p 0 T,
le  q hoibus optant potius g Chnfto placere Goteti ergo interi fimus hoibus difplicere tantu ut Chrifto placea
mus neceoru Jaudibus delečlemur:quinon aiios g fibi fimiles laudatrNos potius laudet prophetz & apofto
Inlaudet in euagelio fuo Chriftus Tune enmus uere foelicestfi a talibus Iaudari digni erimus,©ium ,n.hoR> uo
ce Iaudabimunfi gcuc* dominus j? apoftolos uel pphetas uidetf precepite Teruauerimus.Nos igiif detraheti
bus cučbs SC  uitupantibus uniuerfis fimus fobrmTančti huiles& pudiciifc ded Temp fideli corde pracemurtut
ipfe femp in noftra mete fit & fex eius nro femp in pečloreiutpoftimuspphetica log uocefp eo ut mediligerec
detrahebatmihnegoautorabaproeis,EtalibnHumiliauiinieiunioaiammea:&fačlue mihi in obprobriu:

£t polui uelhmentu meu ciliciutSi fkčius fu ilhs in  pai abola»Et itc^.Gcnua mea infirmata funt iciunioffiC ifir

mata e caro meapp oleutEt ego fadas  Tum obprobriu iifisJuiderut me SC  mouerut capita Tua. Adiuua me do.

mine deus meus.Vides ergo oespphctas 8 C fčtčs pp hoc Temper hoium TubTanatioes ptulifTe q deo uellet fide

liter{eruire.HocSC apoftolis ait.Fidelis Termo jin hoc.n.laboramus SC  maledicimunga Tperamusin deu uiuu

^ eft Tafuator ofum*maxime fideIiu:Q_uid plura^nifi ut fepeia diximus curfu que in timore dei ccepimus co

fumemus J»imus cmeriš m amore dei forma cuftodietesrne q uis in nobis aliguid fcurrilitatis reprarhendat aut

namtatisjfed magis qmcgd eftgrauuatis SC  modeftix:quia chriftiani uita o,'bus in Tpeculo pofita eft; Q ui et

fi gppia titubauent laacidiue iadat^& amplius et dicit g uidetMSimus ergo Tapientesrgraues: guieti^ung

Ramtatemrnung opa hoium Iingua noftra Ioquat :Ted fme intermiftione lege  dei uaftn meditef. Tune figuis

ftetent fu* Talutis immicusrg Tubfanet SC  detrahat 8C  derideatiha* non Tolu n5 metuamus:fed potius gaudea /

mus 5č hinc nos aliguatenus cofolemnr Ti mereamur odio magis feculi uiuere gChrifti caueamus quoqt am/

bulare indecenter SC  inquieteficut 8C  fančtus apoftolus monetdicens.Rogo aut uos ut Tubtrahatis uos ab om

ni fratre ambulate in ordinatej& n6 Tecundum traditionem quam acceperunt a nobis cum ha:c a nobis omnia

t»»fl«wnoftra uirtuteTuerjntcoftodit#quicuncpputaueritderogandusnobisprophetica: Timus fenteti*me **» <*<«  v«

moresper quam dominus TuinominiscauTa tnbulantes hortaturdicefis.Ettu fili  hominisnetimueriseos ne

9 paueas a facie eoru:quonia infaniet SC  cotinent aduerfus te Jn gyro SC in medio Tcorpionu tu habitas \ uerba

eorum ne timueris?& a facie eorum ne paueas.Et alibi dicit Audite me qui noftis iudicium populus meus : in

quorum corde Iex mea eft.Nolite timere obprobria hominum 8 C  blafFemias eorum ne metuatis:quia ficut ue

ftimentum ita per tempus deficien ut lanam comedet eos tinea.Iufticia autem mea in a^ternum manet. Sa

futare uero meum in feculum feculi.Seruandum prae omnibusme alterius laudem uelimus Teruare q Chrift i

ut SC  nos cum propheta poftimus dicere. Apud te laus mihi in  ecclefia maga SC  iterum: Tanq prodigiu fačtus

Tum muInV&: tn adiutor fortis.Et iterum.Maledicent ilfi SC  tu benedices.(^_ui infurgunt in me confundatur

pruus autem tuusktabiturin te.Ha:cad coTofationemtin dei timoretdeuotis mentibustproutingenii tenuitas

feotuitprofecutus fum breuitenNunc fiipereftiut aliquid amplius faciat mens dcuotaiči noftra prauitas TufFi

cit admouere Jalutate omnes qui diligunt dominum noftrum Iefum Chriftum: cui cum patre omnipotentc*/

Tit laus uirtus SC  gforia cum (piritu Tančic nune 8C  Temper SC in  omnia (x cula Tarculorum Amen. t
Tradatus.xiii.tertias partis principalislin quo funebres epiftote 8C  epitaphia defunčtorum inVcruuntur:
quibus SC  eorum uita laudatur SC  fiiperftites confolantur«

(iBeati Hieronymi prefbyteri epitaphium Nepotiani prefbyteri ad Heliodorum epiTcopumJin quo illius
ui»ante SC poftfacerdotium religio^ defcribitundeuiciffitudine quocp re^ huanaiy rderepentino SC  infce,
lici principum exitutdeca!amitate temporumfdade exercituum romanorum‘& ualtatione prouintiaru: qua
u  tragicus fermo perTcribitur SC  ad extremum’HeIiodorus epiTcopusNcpotiani auunculus confolatur.

f


| M  Randes materfas ingcnia parua non fufFcrunti & in ipfo conatu ultra uircs aufa fuccumbun?qto®
r J %ynagisfuerit.quod dicendueftjtanto magisobruit*qui magnitudinerc^nopotcftexpIicare.Ne po>

JE Jtianus meusuuus nofter'hmmo<]hrifti:&qaChriftiiccircopIusnofter?reliqtfenes:&defideriifui

iacuTouulneratosintollerabilidolorecofecit?quehcercdeputauimusjfunustencmus.Cuiiammeum fudabit

quafi lentiesl& cajra fubtriftiorjucl tubigine ucl fituobducit",quoticnfq 3  nitor inter uerbaprorupe:& fupertu
muiu eius cp;taphh huius flores fpargereltotiens implentur ocuIi:& rcnouato dolore totus in funere fum.Mo

icpstap

ris quonda fuir ut fupi a cadauera defundoi^ in concioe pro roftris laudes liberi dicerent!& iniTai lugubrium
carminumad fletus gemitus audientiu pedora concitarent.En re^ in nobisordo mutatusefb& in calami

tace noflra perdidit fua lura natura^juod exhibere fenibus iuuenis debuitihoc iuueni exhibemus fenes.CJ_ uid
igjtur ftciaViungam tecum IachrymasV$>cd apoftolus prohibetichriftianoru mortuos dormientestiocans«|t
dorrunus in euangelio.Non eft inquit mortuapuellajled dormk.Lasarus quoq? ga dormiejattfufcitatus eft
Heter & gaudeamlga raptus efttnc malitia mente eius mutarcftga placuerat dco anima illiusSed inuito &i  r e/
pugnanti p gcnas Jachryma 2  fluuri& inter pracepta uirtutu refurrečtionifp (jpe*credulam mete defider ii Han
£itaffedus.C$morsquse fratres diuidis;& amore fociatos crudelisacduradiftbcias;Adduxit urente uentum
dominus de deferto aicedete;q ficcauit uenas tuas:& defolauit fonte tuu.6)cuorafti qde Ionaifed & i  utero tuo
uiuus fuit.portafti q(i mortuu: ut tepeftas mudi coqefceret!& niniue nra«illius praeconio faluarctf|lie te uicit?
ille te iugu!auidfugitiuuspphetaqreliqt domu fua dimifith^reditatefuajdeditdilečla aram fua i maibus q[i
retiu ealg pOiee quoda£tibi rigidus minabatf .Ero mors tua o morstero morfus tuus ifernc.illius morte tu mor
tua es:il lius morte nos uiuimusdeuor afti 8C  deuorata es.Ducg aftupti corpis follicitaris illecebra 3i  auidis fauci
bus predam putasJintetiora tua adunco dente confofta funt.Gratias ribi Chrifte faluaror tua agimns crcatura:
q? tam potentem adueiariu noftrumSdu occideristoccidifti.Q_uis ante te miferior homineg xternx  mortis ter
rore proftratusžuiuendi fenfum ad hoc tantum acceperatfutperiret.Regnauit.n.mors abAda.ufcp ad Moyfe
etiam fliper eos.g non peccauerunt in fimilitudine prazuaricationis Ada^Si Abrahamftfaao& lacob in infer/
no1quis in cadorum regnoVSi amid tui fub pcena offendentis Adamič qui non peccauerat alienis peccatis te
nebantur obnoxi$quid de his credendum eflsqui dixerunt in cordibus fuistnan eft dcus^gui corrupti & abo/
minabiles fadi funt in uoluntatibus fuisUgui declinauerunt fimul inutiles fadi (iintinon eft qui faciat bonum
non eft ufp ad unurmt^ uod fi Lazarus uidetur in finu Aabrahae lococp refrigerii1quid fimile infernus 5C  re/
gna caelorum^AnteChi iftum Abraham apud inferoslpoftChriftum latro in paradiloiK iccirco in re/urrcdi
one eius multa dormentium corpora furrexerunt uiafq? funt in c^lefti hiemialemrTunccp complerum eft il/
Iud elogiumSurge qui dormisrŠč eleuarej& illuminabit te Chriftus.Ioannes baptifta i  heremo perfonattPcC'
nitentiam agne,appropinquabit enim regnum ca:Iorum,a diebus Ioannis baptiflaeregnum c^lorum uim paf
fum eft ČC  uiolend da ipiunt illud.Flamea illa romphea cuftos paradifi?&: pi sdidentia foribus cherub^hi ifti
deftinčlat^ referata funt fanguine.Nec mirum hoc nobis m refurredione promittucum omnes qui m čarne
no fecundu čarne uiuimus municipatu habeamus in cadoISč hic adhuc pofins dicatur in terra.Regnu dei Itra
uos e.Adde’c[^> ante refurredione Chrifti notus tatu in iuda^a erat deusan ICael magnu nome eiustSi ipfi q no
ueranteu tame ad inferos trahebatrubi tuc potius orbis hoies ablndia ufq? ad Britaniam:a rigida feptentriois
plagatufp ad feruores atlantici ocean i; ta innumerabiles populil multarum gentium multitudines,

Q_uam uar \x  Iinguis habitu*tam ueftis & armis.

Pifciu litu & locufta^tSd uelut mufe xt6C  culices coterebanf.Abfčj^ noticia eteni fui crcatorisbmnis hopecus e.
Nune uero paflionemChrifti.*& reiurredione eius cunda^t genriu uoces:& litterse (onant.taceo de hebržeis J
grxcis^č Iatinis:quas nationesfidei fua in crucis tituloldominus dedicauit.fmmortaIe animam &  poft diflolu
tionem corporis fubfiftente«& Pythagoras fomniauit.l^emocritus non crediditiin coniblationcm damnatiois
fuarSocrates diiputauit in carcere Jndus2perfa1gotthus:a;gyptms philofophatur.Beftbrum feritas‘8£ pellito
ru rurba populo^g mortuo§tquonda inferis homines immolabanuftridorem (uum in dulce crucis fregerunt
melosi totius mundi una uo^Chriftus e.Q_uid agimus anima^quo nos uertimusf quid primu aftumimusf
quid taccmusflxciderunt ne tibi praccpta rethorumF& occupata Iudu opprefta lachrymiV prepedita fin/
gultibusidicendi ordinem non tenes?Ybi illud abinfantia ftudium litteraruml^ Anaxagorftac Tclamonis
femper Iaudata fententia.Sciebam megenuifte mortalem^egimusCrantoremlcuius uolumenad foucndum
dolorem fuum fecutus eftCiccrplPIatonisSDiogeniilditomachftCarneadislPoftidonii^d fedandos ludus o
pufcula pcurrimnstqui diuerfis atatibus diuerforum lametaluel libristuel epiftolis minuere funt conatimt e t
fi noftrum areret ingeniumtde illorum poflet fontibusirngar^roponunt innumerabiles uirosr&maxime Pe
riclen 8C  Xenophontem«Socraticumtquorum alter amiftus duobus filiiscoronatus in concione difteruit. Al/
tercum facrifcans filium in bello audiflet occifumdepofuifte coronam dicitur;& eadecapitirepofuifte. Poft
q fortiter in acie dimicatžrepperit concidifte.C^uid memorem romanos duccs"(quorum uirtutibus quafi q/
bufdam ftellis^Iatinae micant hiftoriai^PuIuillus capitolium dedican^mortuum ut nunciabaturrfilium fubito
fe iuftit ab (lente fepeliri.L.Paulus (epte diebustinter duoRi exeqas fiI;o^triuphas urbe igreftus e. Prartermit

toM3ximosCatones:CaioslPifones:Bruros(Sceuofasi.Metel!ostScaurosliVIaricsLCra(TosJ-Marcc!losiatcp

Aufidos:quorum non minor in ludu cj inbeilis uirtus fuft:3C quomm orbitates incofolationis libro Tullius

explicauitf


explicauit!neuidear potius aliena q noftra quazfiiTe:quando 8i hxc in  figillationem noftri''breuiter dieta funt;
fi no poreft hdes qcF exhibuit infidelttas.Igitf ad noftra ueniamus.Non planga cu Iacob^C-Dauid filiosin lege
rnonentcsrled ciiChrifto in euangeiio fulcipia refurgentes Judazo^z ludus chriftiano^z gladi u elbad uefpe^ de
morabit fietust& ad tnamnnu lazticia.Nox prazceftitfdies aut appropincjuauit. Vnde &Moy{es moriens plan/
gitHefus ab(qj funcre& lachrymislin ntsftc lepelit.(^_uicqd de leripturis fuper lamentationes dici poteftdn eo
libro quo Paula Roma: conlblati rumus:breuiter expIicauimus.Nnnc nobis per alia lemita ad eunde locu per/
ueniendu eftine uideamur prazterita Si  abolita quonda ueftiaia calcare.Jcimus quideNcpotianu efle cu ChriV
fto:8C fančto^ mixtuchoris:qd' hicnobifcu eminus rimabat in tcrrisiSč azftimatione arebaHibi uidenre comi>
nus dicereificut audiuimustfic Si uidimustin ciuitate domini uirtutujin ciuitate dei noflrnfed defiderium ablen
tiaz eius ferre no poiliimusno illiusjfcd noftra uice do!entes:quanto ille fcelicitiontato amplius nos in dolore %
talicaremus bouo.Flebant5t; forores Lazaf^:que refurrcduip noucrant.Et ut uerus hois exprimetur affedusl
spfe faluacor plorauicque fufcitaturus erat. Apoftolus quoqj eius q dixu!Cupio diffolui^ efie cuChrifto.Et ali
bi.Mihi uiuere Chriftus eft?§£ mori lucrunrgratias agincpEpaphras de morte fibi uicinia redditus lične babe/
ret triftitiaduper triftidaino in credulitatis motuiled aefiderio charitatis:qto magis tu SC.  auuculus*5č epifcopuss
boe eft Si in  čarne SC  in {piritu pateddoles abefle uifcera tualSč qG a te diuila fufpirasdSped obfecro ut modu ad/
hibeas in dolorejmemor illius lententia:incqd nimis5obligatoq? paruper uulnerdaudias laudes eiusjcuius le m/
per uirtute laztatus es.Nec doleas q> tale amiieris:fed gaudeas q> tale habuerisJEt ficut hi q in breui tabeila terra-
ru fitus pingudita inparuo ifto uoluminecernas adu brata no exprefia figna ui r tu tu: fu Ičipiafij a nobis nouires
led uoluntate.Pracepta funt rheto^lut maiores cius:q laudadus eftiSC cori  gefta altius repetant lficqj ad iplum
per gradus (er mo perueniacq> uidelicet auitis paternifip uirtutibus illuftrior fiat: Si  aut no degenerafie a bonis'*
aut mcdiocres ipfe ornafie uideafi,Ego carnis bona":qua: {ernper Si  ipfc contepficin anim^ laudibus no redram
Nec me iačtabo de gcnct&Si  de alienis bonisjcu Abraba 3žllaac fančti uiridfmaelem S&Efau  peccatores genue
findSč e rcgioeJepra: in catalogo iuftoijz apoftoli uoce numeratus:de mcretrice fit natus.Anima inquit quaz pec
caueriupfa moricf.Ergo Si  quc no peccaueritjipfa umekNecuirtutestnec uitia parentuiiberis imputauefabeo
tempore cčfemurex quo in Chrifto renafcimur.Paulus pcrlecuror ecclefiaz!& mane lupusrapax Beniamin;ad
62 c(peram diuidit efcatruAnaniaz oui fubmittens caputJgit &Ncpotianus nofter qfi infantulus uagiensldč ru/
dis puer.fubito nobis dedordane naicit^Alius forfitan fcriberet:q? ob falutem illiusonentem heremucp dimile/
risiSč me charillimu (bdalem tuu redeundi fpe lačtaucris»ut primu fi fieri poftet forore cu paruulo uiduaidein/
de fi confilium illa relpucritKalte nepotem d ul ciili m ucon (er u a res.Hic eft.no 1 le de quo tibi quoda uaricinatus
funtrlicct paruulus ex collo pendeat nepos.Referet inq afius:q? in palatii militia (ub clamyde Si  cadenti lino cor
pus eius cilicio trku  fit/p ftans ante Geculi  potefta tes lurida ieiuniis ora portauerit:q) adhuc fub alterius indume
tis a Itcri miiitauetit&i  ad ho c habuerit cingululut uidui^3UpiIIis:oppreftis«ni{eris (ubueniret.Mihi non placet
dilationes iftarimpcrfečtaz (eruitutis deilSaCenturion&Corneliu utjegoiuftutftatim audio baptisatu."?cruta/
men uelut incunabula qdam nalčentis fidei comprobemus:ut q (ub alienis fignis deuotus miles fuitfdonandus
laurea fit:poftq fuo regi cceperit militare.Balteo pofito babitucp mutatolquicqd caftrenfispeculii fuitjin paupe
res erogauit.Legerat.mQ_ui uult perfečtus eftetuendat oia quaz habeš& detpauperibus:^ fecpat me.Et itei^r*
Non poteftis duobus dominis (eruiretdeo Si  mamonaz.Excepta uili tunica:5C operimento parhquo tečto tantu
cOTpore frigus excluderet:nihil fibi amplius referuauit.Cultus iple prouinciaz more (equens:nec munditiis nec
fordibus notabilis erat.<Suq^ arderet quotidie aut ad azgvpti monafteria pergerejautMelbpotamia: inmlere cho
rosVuel infulaijrDalmatia^qua:Altino tantu freto diftantdblitudinesoccuparelauuculu pontifice de lerer noau
debatjtota in il lo cernens exepla uirtutu!domi<^ habens«unde di(ceret:fn uno atqj eode & imitabat monachurnl
Si  epi (čopu uenerabaRNon ut plsriftp accidere lolet aftiduitas {amiliaritatetfamiliaritas coteptu illius fecerari'
jed ita eu colebat-»qfi parentelita admirabat^fi quotidie nouu cerneret^uid multafllt elerieus: dC  per folitos
gradus pref by ter ordinatMefu bonequi gemitus^qui<| eiulatus?qua: fibi interdidio^ua: fuga oculo^ oiumf
Jum primu Si  folu&uuculo iratus cft.C^ucrebat’ fe ferre  non pofierdi iuuenilem a:tatem incogrua facerdctio
caufabat^.^ed qto plus repugnabatrtanto magis in fe  ftudia oium concitaba&Sč merebatf negando qd' efte nole
batJeocg dignior crasiquo fe  clamabat indignu. Y idimus Timotheum noftri temporisiSJ canos in lapicntia.de/
ducp aAdoy{č prefby te^i‘!que ipfe fciretkue  prefby te^. tgitf clericatum non honorem intelligens led onu^pri
mam cura habuiout humilitate fiiperaret inuidia.B)einde ut nulla cura nobis obfceeni in fe rumoris fabula da/
retlut qui mordebant" ad aztatem eius:ftuperent ad continentiatfubuenire pauperibusmifitare languentes?pro/
uocare hofpitiodenire blanditiislgaudere cu gaudentibuslflere cu flentibusicxco^ baculusi efiirientium cibusf
Ipes mficrorumfolamen lugentiu fuit.lta in fingulis uirtutibus eminebat:quafi oeteras non haberet.Inter pref
byteros Si  coxquales primus in opere: extremus i ordinc 4 quicquid boni feccranad auuculum rcfercbaU?iquid
fbrtc alitereueneratq putaratallum nefeire fe  erraile diccbatfin publico uencrabaf epilcopu:domi patremno/
ueratigrauitatem mo^z hylaritate frontis temperabatigaudiu in rifujnon cachinnu intelligeres. Virgines SC  ui/
duasChrifti honorare ut matrestliortari ut forores:cu omnicaftitateJam uero poftq domu fe contulcrauSd reli
do foris ekrico duritiaz fe tradiderat monacho^lcreber in orationibusmigiians in prxdicandollacbrymas dcoV
tion hominibus offerebat Jeiunia in aurigaz modum prolafiitudine SZ  uiribus corporis moderabar^menfe auu
odi  iatererat:8C fic appofita quazq? Iibabatfut Si  fuperftitionem fugeret^C continentiam referuaret. Sortno eius
conuiuiunude feripturis aliquid proponere^libenter audire;rcfponacre uerecundeireda fuftiperejpri

T clxxxi*

^uicut

ua non acr iter confutare JSifputantem contra fe magis docere | uincette ingenuo podore qui ornabat setatem;
quid cuius edet fimpliciter conhtenHatc^ in hunc modu eruditionis glorianadeclinandoSeruditidimus habebač

modurrteft locutusArnobtus,Me quoq,’ quia pro fodalitate auunculi di !igebat:inrerdum proferebat in mediujf
ledioneq 5  affidua Si  medicatione dmturnajpedus fuu bibliothccam fecerafr€hridnquotiens illc tranfmarinis
epiftolis deprecarus eftiut aliquid ad fe fcriberemVquotiens nodurnu de euangeliopetito.temi& interpellatrice
duri iudicis mihi uiduam exhibuitfCuq 3  ego fifentio magis q litteris dcnegare:Sč pudore reticentis pudore fuf,
funderem poftulantislauunculu mihi oppofuit prascatoremiqui Si  liberius pro alio peteret!&pro reuerentia fa
ccr dotii'facilius impetrarenfeci ergo qcf uolui&K breui libello amicitias nodrajs xicmx  memori^ contecraun
Q uo  fufceptdCroefi opesi&Oarii diuitias fe uirifie iadabatJllum oculisfillum manibuslillu finualluna ore re
tinebar«Cuq 3  in ftatu frequenter euolueretjfepe fliper pedus foporati dulcispagina decidebariSSi uero peregri
noailfi amicoip quifpiam uenerautatabat? fliper fe noftro tefHmonioJEt quicquid minus in opufčulo orat diftin
dione moderataiSC pronunciationis uarietate penfabatmt in recitando illo ipfe uel placere quotidie uel difplice
fe uideretf. Ynde hic femoffnifi examore dei? Vnde IcgisChridi idefčffa meditatiofnifi ex defiderio eius qui le

rantf& lufpiret ecclefia eos diuitesiquos tenuit mundus ante mendicos*Nepotianus noder aufg calcanssfchedu
las confedat>,Et ficut fui in čarne contemptor cfl:3C paupertate incedit ornatiorfira totum animarinueftigat or>
natum* Ad comparationem quidem fuperio^ modica funt qua: diduri fumusded in paruis idem animus oflč>
ditur*^t*n»creatorem non in cado tantu miramur 8č in  tcrra:fbIe*oceano:elephantis:camelišfequisi bobusrpar/
diAurfisileonibuslSed Si  in minimis quoq? animalibus'formica;culice!uerniiculis!(Sč idiutmodi gcnere: quoru
maois fcimus corpora q nomina(eandeqi incundis ueneramur fbllertiaiita mensChrifto deditajarque in maio
ribus Si  in minonbus intenta efbfciens etiam pro ociofb uerbo reddenda efle rationem.Eratm.folljcitusrfi nite/
ret altareifi parietes abfčp fuliginelfi pauimenta terfajfi ianitor creber in portaluela femper in hodiis:fi facrarium
mundulfi uafa lucentiatSč in omnes cerimonias pia follicitudo difpofitafnon minusmon maius negligebat oftt*
ciumsubicuq 5  eu in ecclefia qu£ereres inuenires.Nobilem ui^Q_u«Fabiu miraf antiquiW.q etia romana: fcri
ptor hidorias edifed magis ex pidura q ex litteris nomen inuenit(3čBefelchel nod^ plenu fapietia:& (piritu dri
fcriptura tedaf.Hyra quoqj filiu muelierisTpriaAp alter tabernaculnalter templi fupellcdilem fabricati fint,
uo t n,btas fegetes Si  uberes agri interdu cul misjariftifcj Iuxur iatKta praclara ingenia di  mens plena uirtuti/
busin uatia^ artiu redundatelegantia. Vnde 8C  apud grarcosphilolophus lile laudat1quiomnc quo utcret u C
ad palliu-:^ annuluimanu flia fadu gloriatus eft.Hoc ldempoflumusS^de iflo diccrelqui bafilicas ecclefia
ČC  marty^conciliabo diucrfis floribus SC  arbo^ con-iisruitiucppapinis adumbrarinut quicqd placebat in eccle^
fiaitam difpofitioneg uifu laboreprcfbytcri& ffudiu tcftaretfmade uirtutejcuius taliaprincipia cram?qualis

nire.Ois caro fcenu:3Č omnis gloria eius quafi flos fceni»Vbi nuc decora illa facies^ebi totius corporis dignitasf*
quo ueluti pulchro indumento pulchritudo aia: uefliebaffMarceflebatprohdolorflanteauftroliliu:8Cpurpu
rea uiola in pallorem fenfirn migrabat.ducj a:ffuaret febribusiSč uena^ fontcs haurirct caloplaiTo anhelitiitr^
dem auucuIuconfolabaf.Larruserat uultustS: uniucrfis circa plorantibns fclus ipfe riaebat^roijcere pallium ;
manus extendereluiderc qd’ alii non uidebanr:SC quafi in occurfam (e erigensdalutare uenientes Jntelligercs ib
lum non emoridcd migrareW mutare amicosmon rdinqere«Voluutur per ora lachryobfirmaroanimo
non queo dolorem diinmUiat«qtJcm patk>r«Qjjis crederet in tali illu tepore noftro neceflitudinis rccordari?
Si  ludante aia dudioR: (čire dulcedineinVApprehenla auuculi manujhanc inquit tunica qua utcbar in  minidc
ricrChridilmittc dilediffimo mihijtetatepatriifratri collegio.Et quifquis a tenepoti dcb^bat affcdusiin illum
tranffer!que meču pariter diligcbas:atq; in talia uerba dcfecittauuculu manu:me rccordationc cotredans.Scio
q> nolueris amorem in te ciuiu fic probare:5d affcdu patria: magis qutefiffe in profperis.Sed huiufcemodi offici
um in bonis iocundius ed:in malis gratius*Tota hunc ciuitas:tota planxit Italia*(Eorpus terra fufčcpinaia Chru
do redditaefhTu nepote qrebas:bcclefia facerdote»Prxcedit te fucceflbr tuusfqcb tu crasallepod te iudicio ob
um maerebatbAtcp ita ex una domo duplex pontificatus egrefla ed dignitasfdum in altero gratulatio cd qd' tcx
nuerinin altero moeror qcf raptus f t ne tencret*Platonis fententia ed^oem fapietiu uita mcditatione cflc  mortis
Laudant hoc philolophi?5{ in čadu ferunt;fed multo fortius apodolus:Q_uotidieinquit morior proptcr gloria
uedra.AIiud cd.n,conari:aliud agercfaliud uiuere moriturum^liud mori uidurum.Ille mortuus cd cx gloria :
ide mortuus femper ad gloriam.Debemus igif SC nos animopr^meditarj!q7 aliquando futuri fumus:3C q? ucli
mus nolimus abede longius non potcd.Mam fi noningentos uita: exccderemus annoslutante diluuium uiue/
bat humanum genus:8^Mathufalcm nobis tempora donarenfftamcn nihil dlet pretenta Ionpitudo:qua: ede
defidet.Etenim inter eumjcjui dccem uixit annoslSC eu qui millc:podq idem finis uitae aduencrinSi irrecufabiljs
mortis ncccditas^tranfadu omnetantudem ed:nifi magis fenex onudus peccatorum fafceprofirifcit«
Optima qu^qydicslmiferis mortalibu reuii
Prima fugiflfubeuntmorbiitridif^ fenedus^

Et labor:& durx rapit inekmentia mortis, ■ •

Keuiu

Neuius poeta pati inquit necefte eft mortalcm multa mala«Vnde SCNiobam quia multum fleueriftin lapidem
SC dsuerfas bcflias comutatam finxit antiquitasiSC Hefiodusnatales homm plangensigaudenn funere/jfcrudeiv
tercpEnnius^Pjaebs ait in hoc regi antiftat loco#Licet lacbrymare plaabijrcgi honeftc non ličen V t ircgitfic epifčo

^u> v  ^ m.  v*' jv k v V-* v w -i -v * ■— — — ^ " """ — — - — '—- — — — ;— — — — — ■ JkA.4 VIA j* A  r V* V"* — — --— — --— ” •

tio quali in fpecuio conftitutatmagiftraeft publicaz difciplinx»^uicquid fecerisad fibi oes facicndum putant,
(Eaue ne comittas;qd' aut qui reprehendere nolunt:digne lacerafie uideantEaut qui imitanVcoganf? dclinquere,
Vince qtu potes:fmoplus q potes molliciem animi tuiTSC ubertim affluetes lachrymas reprimetnegrandis pie/
tas in nepotelapud incrcdulas mentesddperatio deputetfin deujdefiderandus eft tibi quafi ab(ens;rio qfi mor^
tuusiut illu expedaretnon amififle uidearis.Ve^ quid agoTmedens dolon1que iam reor SC tepore SC rarione ie/
datume non potius replico tibi uicinas regu mileriasiSC noftri teporis calamitatesJnt non tam plangendus liistj
hac luce caruer it:q congratulandu ei*q de tantismalis euafcrinSonftatius arriana: fautor htereieosjdum contra

3eriu Julianus

ms

SC mortis habuitfSC iepulchri.CSratianus abexercitu (uo nditusiSC ab obuiisurbibus non receptus dudibriohofti
fuidcruentataeq; manus ueftigiasparietes tuiLugdune teftant 4 Adolcfčcns Valetinianus SC pene puerpoft fuga
poftexilia:poft recuperatu multo ianguine imperiulhaud proculab urbc fraternae mortis confcia necatus eft;
SC cadauerexanime fuipendioinbmatU4(^uid'loquar deProcopip 5 jvdaxinio:Epgepip:q utiq3 du re£ potiren«
tuftterrori genti bus erantf^es eapti fteterunt ante ora uičlo^iSC qd^potentiftimis quonda mi fprrimu:€ft'prius
Bgnominia ieruitutisxj hoftili rnucroneconfofli iunnE)icatal!qsfrcgutaIiscoditio eft|Fe r nunt(g fummos fulgu/
ra montes»Ad priuatas uenia dignitateskec.de iis Ioqua«q bieniu exfedunt:at;<| ut cafteros pra;termittaifuft?c?£

*inti

liam;

ThraciaiMacedoni^DardaniaDaaatTheftaloicaiAcbaiafEpirosd^almutiažcucftalRppanoniasjgotthusffarma

tha:quadusfatanus;humm duanda/i?marcomam'uaftgnt;trahuntirapiuan<§b.upt matronabquot uirgines deil ,

'-- —prejTbvteri: 8 C diueribru ofFicia

pila:.Vbiq3 ludustubiq^ gemi/

paucas urbes nominauinn quibus olim fuere regnanonmodica^Immunisab his malis uidebatf oriensiSC tantu
nunciis confternatus*Ecce tibi antiopra:terito ex ultimis caucaft rupibus imifti in nos non iamArabialfed iepte
trionis lupijantas breui prouindas percurrerunt*(^uot monafteria captaTqt$ fluuio^ aqua: humano criiore
3mutat^funt4®bfeflaAntiochiatSC urbesreIiqua^quasHali§;Cydnius!Oronte§|Euphratefq5 praeterfluuntJtra/
tftigregescaptiuo^:Arabi'a;phoenixtpakftinafa:gyptusm'morecaptiux 4
Non mihi fi linguac centurn fint'Oraq^ centum* Ferrcauox:

Omnia poenarum percurrere nomina poftim*


rent/flendčs potius^beatos putamustolim offenfum fcntimus?nec placamus deu.Noftris peccati^Barbari for^
tes funtinoftris mdisRomanus fuperal: exercitu^SC quaftno ha:c iufticcrcntcladibustplu^ pene bella ciuiliacj

uusdc"

nos q Idil Ul UU^lIUitmauvu,ui agit p0£ii«vviiuc4,w ucmu

odoginta qncp miliaAftyrio^ ab uno angelo una node deleta funt.Ioiaphat laudes domini concinebat;SC do>
minus pro Saudante fupera.batMoyfes contraAmalcch no gladiosfedorationcpugnauit.Si erigi uolumusjpiro

intelligimus propheta^ uoces,Fugiet millounopcrie^nte^nec amputamus caulas morbitut morbus pariter au
ferat:ftatiq; cernamus fagittas pilis;tyaras galeis:caballoseqs cedere»Exceftimus confolandi modu&C dum uni

_... -'/1 _ A.-*.! _L' “SiT <11^* __ _ * C \ _/

icesimanaconirrauiucuaciuuuimiotouuinu^i^^iiiiM^iMiviiuuui^ii^iAumuiciaunc uiaincicAci^nui^

(e dici^q,poft centu annos nullus co^jquos tune cernebat^uperfuturus eftet«(D fi poftemus in talem afccndcrc
Ipcculamide qua uniueriam terram fub noftris pedibus cerneremusaarr; tibi oftenderem totius orbis ruinas«ge
tes gentibus: 8 C regnis regna collifaialios torqua:ri»lios nccari:alios abforbeti fludibusialios ad (eruitutem tra/

X n  clxxxii*

I

j

L

hijhicnuptiašlibiplandumjillos nafcilidos moriialios affluerc diuitiisialios mcndicam SC  non Xerxis tantum
cxerciturnlfed totius mundi homines qui nune uiuundin breui fpatio defuturos. V incitur Termo rei magnitudi
ne?8i minus ed omne qd dicimus.Rcdeamus igit ad nosrSi quafi e cado defccndcntcs paulifpcr nodra uidca/
musflends ne obfecro te:quando infanš!quarido puenquando iuuenisiquando robufte £tatis;quando fenex fa

n_ r.Cfl _f-smrn jprrrnncnnrfpnprfrdfmficfbnr infiim nA* A;s\- n . ~ H

ed t charitas non zeiatunnon agirperperamrnonlntiat :omma mmnenomni j creairromma iperanomniapatit
Charitas nunq excidit:hsec Temper umit in pedore/ob bane Nepotianus noder abfens pradens cftgc  per tarna
terraRj fparia diuiTos utraqj compleditur manu.Habemus mutuae obfidem charitatisl mngamur Ipiritujftrim
gamur affedulSi fortitudinem menris qua beatus papaChromatius odendit in dormitione germaoimos imite
mur in filioJllum nodra pagella decantetjillum cundas litteree foncnt.C^uem corpore non ualemusfrecorda/
tione teneamus«8i cum quo foqui non podumus:de eo Ioqui nunq definamus.

(fBeati Hieronymi prefpy teri ad Paula confolatoria Tuper ddrmitioneBlefilkc fi lite  Tua2 exemplis 8C  audori/
tatibus comprobans defundos non efle lugedosfncc mouere quenq exempla debere eo?i  qui in ueteri tedame
to Tuos pIanxere:quoniam ad inferos nouerant anteCbndi aduentum defcenfuros.Paula quoqj dolore nimio
condernatatn arguit:8i confolatudfiliam inducens loquentem:8i matrem Bere prohibentem*

Vis dabit capiti meo aqua:3i oculis meis fbnte lachrpma^TSč plorabo non uc-Hieremias ait uulnera/
tos populi fuilnecutlcfus mifera-Hierufalemtfed plorabo (anditatšmilericordiafinnocentia^cadita/
temtplorabo oes pariter in unius mor te defccifle uirtutesino q> Iugenda fit illa q»ae abii&ed nobis im
patientius fit dofendu :q> tale uidere defiuimus.<^uis.n.{ičcis oculis recordcf ,xx.anno£! adolelcentuladm ar/
denti ftde Ieuafie crucis uexillulut magis amidam uirginitate*q mariti doleretinteritu? CJ^u/s fine fingultibus
tranfeat orandi indantia:nitore lingua&nemoriae tenacitate!cacumen ingemifSi graece audides eam loqucnte:

Lachry mis ora complent :li nguitus occupat uoccrmoc nxrentc  Jingua uilcera comota non Jaxant*<Lu lančtum
corpufculu febriu ardor excoquasret;Si femianime in ledulo uallarer circulus propinquo^:ba:c in extrema uer
ba mandabat:©rate dominu Iefummt roihi ignofcauquia implere non potui qcP uolcba.Sccura edo o mi Ble/
fillaiconfidimus probantes uera quac dicimusinunqed fera conuerfio.Vox hardprimu dediča  cd in latrone.
Amen dico tibithodie meu eris in paradifo.Podq aut farcina carnis abieda ad fuu aia reuolauit audore &i  am
tiquea podeffione diu peregrinata conTcendinex more paranj exequias & nobiliu ordine pr^euntdaur eu Fere>
tro uelamen obtendit^Videbanb mi hi tune elamarede cždo,Non agnolco uedesiamidus ide non meusthic or
natus alienus ed.Scd qd agimusTMatris prohibituri lachr ymasa'pfi plangimus,(2onfiteor affedus meos:totus
hic liber fletibus inlcribit^Fleuit SC  IefusLaza^^a amabat i!lu,Non ed optimus confoIatorfque propni‘uincut
gemitusjcuius uilčeribus mollitis frada in Iachry mis uerba defudannTedor mi Paula Iefum:que Bldilla nune

IllUftUUUiUM . p” O

ui^:qui dicerer didrimen omni terr^TE t illud Judus es dominetuerutamen iudicia loquar ad te(quid ed <%> uix
peccato^ pro(peranT?Sč mei pene moti funt pedesipene efFufi funt greflus mei:quia selaui in peccatoribusrpa/
cem peccato^ uidenš*Et dixi,Q_uo cognouit deusl"Si fi ed fčientia in excelfbVEcce ipfi peccatorcs SC  abundan/
tesin feculnobtinuerunt diuitias.$ed rurfus illud occurrit.Si narrauero ficeccegrauationem filiop; tuo^ prx
uaricatus fum.Nunquid Si in mea ment^non hic fepius fludus illidit^uare fenes impii fecult diuitiis  pfrm
untur?quare adolefcentia rudis Si fine peccato pueriti^imaturo Bore metitf^uid caufe efb.ut &pe bimuli tri/
muIiq}’Si ubera materna ladentes^a d^monio corripianf.^eplean^lepraTmorbo regio deuorenfffi econtra
rioimpiitadultcriJhomicida:: facrilegi!ucgeti!atq 5  fecurnde fua fanitatein deu blafiemenffpraelertim cu iniudi
cia patris non redundet ad filium:Si aia qua: peccauerit ipfa moriet'’ .Aut fi manej; uetus illa fcntetiaipcccara pa/
tip  in filios oportere reditui1iniquu fit longacui patris inumera delida^in inocentc infantia repen(are.& d;xi:Er/

_ s**«-t 4  Qr\nr/>l  MttlC fDffl CllC* .DCCl CU

„ JI Ulil 1 UU 1 W 1 AMU 3 »W>V *■     1

: necel le ed/mariti orbi tas irrogaf’jplango q<f accidiBfed quia fic placet domino:asquo an
fudinebo.Vnicus raptus edfliuslauf^ quidennfed tolerab:!ejquia fudulitille qui dcderat.Si caccus fuerojami
ci meJedioconfokbi^.Si auditu quoqj fdrd<x aures negauerinuuacabo a uitijsjnihil aliud nifi dominum cogi/

tabo.Imminebit Tuper hoc SC  durapaupeiies,*frig;us1kiiguoi7Si nuditaslextremam expedabo morteml 5i ba -

6  ueputabo

2S5S


' ,1. ‘ C ^p

§v

;  'us v^ui:

LT^k

'■»f^Jnin.'.

"Si

tol:
0/

'••. rfk.^Nf
"^»Ij

.l!r mu  ■,*'»«(

^orda,

"»ncn icftj

°r Golote

3mč

n imio

i:  JjA*«,
jg^caftfo
'^nobisim
' u '-iumar>

Ij:c  fingultibus
u -imloqucnte:
"ttahmueto
' M *  hcbracaelio.
uunonutinpl*
tu ciominacsni^

' M pallčcem
”.i r  !'ustenebat
mt.<£u  lančhim
. uiorrrrmauer
1  cfioomiBlc/
\  eft m latrcmc,
audore&ian*
unuiauicu fcrc/
nonrocushicor
. hts rncostotns
propričuincut
;ut HlcllJ/anunc
. fmcllefpi

.. . ,-rnuiibmc

.^jtoribus?]^

Lfsfi£abo*J® lfl/

tuo^F rJ

y* f» n,rl

. ...nip

■ JiUlliJ*’, '
s 5 *


,cop

uc putabo mafum:qd' fiffus melior fublequat?.Confideremus quid ethicus ille plalmus fonat Juftus cs domin c
& redu iudiciu tuu^Hocnonpoteft dicerenifi  ille qui ad uniucrla quxparit£tmagnificat dommu? 3 č flio merito
imputansHn aduer fede eius ekmenria gloriat? .Exultauerunt.n.fiiia: iudadn oibus iudiciis dominufi Iuda con
feftio intcrpretatlconfnens  aut 01 's anima eredentis eftmecefle eftmt q (e credere dicit in Chrifto in oibus Chri/
fti iudiciičgaudeat.Sanus fumfgratias refero crcatori.LangueotSč in hoc laudo domini uoluntate.Quado.n.
infirmorftunc fortior fam;& uirtus Ipiritus in carnis infirmitate perficitf.Pati c Si  apoftolus aliquid qčf non uuk
pro quo ter dominu deprecatlfed dicit eisfufficit tibi grada mea:qa uirtus in infirmitate pcrficitf.Et ad reuela r
tionu humilianda fuperbiasmonet qdem humana:imbecillitatis:& apponif’infimilitudine triuphantiu;qbus
in curru retro comes adhxrebat*per fingulas acclamadones ciuiu diccns;hoiem te efle memento. Gur aut daru
fit:q> quandoq? patiendu eftnSč cur dolemus quenq mortuu; y Ad hoc.n.nati fumusmt maneamus xternifAbift
hamiMoyičstEfaias:Petruš!lacobustIoanneslPaulus eledionis uas;& iiiper oia filius dei morit?:& nos indigna/
m ur alique exire de corpore;q ad hoc fbrfltan raptus efbne malitia Imutarct irellečtum eiusjjslacita.n. era^deo
aia cius.pp hoc properauit educere ea de media im'qtate:ne longa uita in itinere deuiis obrueret anfradibus.Lu
geatf mortuuslled ille que gehenna fulcipidque tartarus dcuoratan cuius poena arternus ignis aeftuat.Nos quo
ru exitu angelovi turba comitaGqbus obuiam-Chriftus occurritjgrauemur magis li diutius in tabernaculo illo
mords habitemus:qa qdiu hic moramur peregrinamur a dominoJlla illa nos cupido teneat,Heu mihi qa pere
grmado meaprolongata efta meshabitaui cu habitadbusCedanmultuperegrinata eftaia mea.SiGedar tene/
brx funt: 8 čmudus ip& funt tenebrx:qa lux lucet in tcnebris:3č tenebrx ea no comprchenderutifaueamus Bk
filk noftrx;qux de tenebris migrans ad luceiinter fidei incipietis ardore confumati operiš percepit corona*Re
uera li kculare defideriu:Si qX deus a fuis aucrtatidelitias uitx huius cogitante mors imatura rapuideuplange
da erat:5C omni lachryma^ fonte plorada.Nunc uero cu propidoChriito ante quatuor ferme men les lecundo
quodamodo propolito fe baptifmi Iaucrit: 8 C ita deinceps uixerit:ut calcato mudo lemper monafteriu cogitariti
non uereris ne tibiSaluator dicatdralceris Paula:qa tua filia mea fačta efl; filia*lndignaris de iudicio meo dC  re>

, beilibus lachrymis facis inuidia poffidend.Scistn.quid de te:qd de cxteris tufs cogite.Cibu tibi denegasmon ie/

11101052  ftudiotled dolorismon amo frugaiitatemifta.Ieiunia lltaaduerfarii mei lunt.nullam aiam recipio qux
me nolente leparatf a corporejtales ftulta philolophiadiabeat martyresthabeat ZenonetTheombrotutuel Cato
ne.Super nullu requielcit Ipiritus meustnifi fuper hutniiefSi quietu:5C tremente uerba mca.Hoc eft qd mihi in
monafterio promittebas^ habitu a matronis aeteris leparato tibi qii religiofior uidcbaris;'' mens ifta qux plan
gitlericaip ueftiu eft^nterciperis Si  emoreris; 5 C qlinon in meas manus uentura lisiaudele iudice fugis.Fugerat
quonda 6 ž Ionas aiofusprophetarfed inprofundo maris merlus fuit.Si uiuente crederes filiamunq plagcresad
meliora migraftehoceft qX per apoftolu meu iuftera^nepro dormientibus in fimilitudinem gentiu triftaremb
ni.Erubelce£thnice.comparadone luperarislmclior diaboli ancillaKj meaeftGIlIa infidele maritu tranflatu fin
git in C 3 clu:ta  meču tua filiam comorante;aut non credissaut non uis.led dicis:Q_uo lugere me prohibestcu SC  la
cobloleph in lacco fleueritecongregatilep ad le propinqs noluit conlblari:dicens:Delcenda ad filiu meu lugens
in infernuiSčOauid Ablalon reperto capite planxerit:repetcnsiFilius meus Abfalon:qs dabit ut moriar pro te fi
li mrAbfalonVWoy fi quocp 8C  Aaronfcacteri Ičp fančto^ folenis fit lučlus cxhibitus,Peifacilis : ad ifta refponlio e
Juxifte lacob filiu que putabat ocrifimilad que K ipfe erat ad inferos dcfcenfurusdicens:E)efccnda ad filiu meu
lugens in infernu:qa needu paradili ianua Chriftus effregcratlnecdu flamea illam ropheam dC  uertigine prxfi/
dentiu cherubin fanguis eius extinxerat. Vnde & Abraha licet in loco refrigeriinamen apud inferos c u Lazato
fčribič:EtOauid iufte deuille filiu parricida!q aliu paruulu poftq uiditiqa ut uiueret impetrare non potuit?qa
(ciebat non peccaflemon Eeuit.®e|vloyfc uero SC  Aaron q> eis ex ueteri more lit plančlus exhibitussnon miram
du eftjcu SC  in ačbbus apoftolo^ iam euangelio comfcante^tephano fecerint Hierolblymx fratres plačlu m a
gnu*.& utiq? plačlus magnus no in plagentiu examinatio^uc tu xftimas* 4 ed in popa funerist& exequia 52  freqn
tia intelligendus fir.®emq^ delacobfcriptura fic loquid’ .£t afcendit loleph fepelire patre fuu: 5 i aleenderunt cu
eo oes pueri Pharaonis;& feniores domus eiusiSC  leniores 01 's terrx xgypti.‘ 8 C ois domusloleph SC  fratres eius.Et
poft paululu.Et aleenderunt cu eo quadrigx SC  equitesjSč facfta funt caftra grandia nimis.Ac deinde.Et planxe^
runt eu plančtu magno^ forti nimis.Plančlus ifte folenis non longas xgyptiis imperat lachrymastled funeris
monftrat ornatuJuxta que modu Aaron quocp Si  Moyfen*flctos efle manifeftu eft.Neqo latis lčripturx Iauda
re myfteria & diuinum lenfumsin uerbis licet fimplicibus admirari:quid fibi uelitKp Moy fes plangitur: SC  Iefus
Naue uir fandus lepultus referč^ tamen fletus efle non fcribif.Ne^ illud qX in Moy fe.i.i lege ueteri fub pec
cato Adam oes tenebant? elogio. 8 č ad inferos delčendentes confeqnter lachrymx profeqbanf’ lecundu apofto/
lum«qui ait.Et regnauit mors ab Adam u% ad Mo^lemetia fuper eos qui non peccauerunt Jnlefu uero.i.in cua
gelio^.per quem paradiliis eft apertustmortem gaudia prolecjuuturlflentelc^ hodie iudxi:Sč nudatis pedibus in
cinere uolutatijlacco incubant.Ac ne quid delit fuperftitioni ex ritu uaniflimo phariko^iprimum cibu letiš ac
cipiuntluidelicet oftendentes quali edulio primogenita perdiderintiSč meritofquia in refurredione domini no
credentestantichfifti paranj aduentui.Nos uero quiChriftu induimus: 3 C fadi fumus iuxta apoftolum genus
regiu SC  facerdotalemon debemus fuper mortuos contriftariiEt dixit inquitMoyfes ad Aaron Si  Elea-ar&4tha
mar filios eius.*qui relidi erant:(£aput ueftrum non denudabitis: 8 i ueftimenta ueftra non Icidctisme moriami/
n \{SC  luper omnem fynagogamaieniat ira.Nolite inquit (čindere ueftimenta ueftratSč ludum exhibere gentile:
ne moriamini.Mors ueftra peccatum eft: 5 C quod forlitan crudelealicui uideatui*led fidei neccftarium eft.In eo

T in  clxxxiii

demLeuitico Fcribitf:quomodo Facerdos magnusad patrem matrem Fratre^ uel liberos tnortuosprohibcačac
cedcrclnc uidelicet aia dei Facrificiis uacanssSC tota in illius minifteriis occupata aliquo impediatf a(fečhi«N6ne
aliisuerbisidipfumineuangcliopraecipitf::utrenuncictdominidiFcipulusTutmortuopatrinoncxhihcat iepul
turaVEt de fan&is inquit non cxicd& non contaminabit fandificatio det eius:quia fandu olcum undiois a deo
fuper eu eft.(£erte poftq credimus in-Chriftu:& oleo undionis eius acceptofillu portamus in nobisrno dcbemus
exire de teplo.i.dc propofito chriftianolnon Foras egredtfincredulitati uidelicet gentiliu comilčeriHed efte femp
intrinfecusJnuoluntati domini miniftrare.Harc iccirco dicimusme ignorantia fcriptura^ audoritatem tibi pr#
beret in ludu!& uidereris rationabilitctferrare^fc adhuc fic locutus (umjquafi unam de turbis conuenerim chri ✓
ftiana.Cu uero fcia toto te renunciafle mundojSč abiedis calcatifcp delitiis fa:culiforationi:ieiunns:Iedioni uaca
re quotidicjcu ad exempluAbrahacupias exire de terra tua SC  de cognationetua! ut St  chaldaas &-Me(opota/
mia dc relidis:terra repromiftionis introeaslcu oem Fuftantiola aut pauperibus dei largita fisjaut filia ante mor
tem mundo mortua dedcrisfmiror te ea Facere:qua: fi fecerint cxterx  reprehenfione digna: uiderentf.Redit tibi
in memoria confabulatio eiustblanditi^fermo!conlbrtiu;8C q? his careas pati non potesJgnofčimus 4  mattis la/
chrvmisifedmodu quxrimus in do!ore.$i parente cogito:non teprehendo qdP plangis.Si chriftiana SC  mona /
chahb his nominibus mater cxcludit jrecens uulnus (kdtadus ifte quo blandiodnon ta curacq exa(perat.Atta
men qd’ tempore mitigandu cftjcur ratione non uincit?F<ka 86-Noemi farna fugiens in terra Moab:& maritu p/
didittSč fiiios.Et cu fuore auxilio eftet deftituta*Ruth alienigena ab eius latere non recedit. Vide quati meriti lit:
deferta: praftitifte fblatiu.Ex eius femineChriftus oric .RefpiceJob quanta FuftinumSč uidebis te nimiu delica
tam Jllu eredis in čadu oculis inter ruina domusipoenas ulceri&nnumeras orbitates& ad extremu uxoris infiv
diastinuida tenuifle patientia.Scio q> refponfura fisihoc illi cjfi iufto ad probationem uenifle.Et tu e duobus eli
ge qcF uelislaut fandas es;5C probarislaut peccatr#?& iniufte qua:reris:minora fuftinens q mereris.C^uid uete
ra replicei{pra: (entia cxepla fedare.Sanda-Melania noftri teporis inter chriftianos uera nobilisicu qua tibi do
rninusMnibiq£concedat in die fua habere parte.Hazc calente adhuc mariti corpulculojSč necdu humatotduos fi „
mul perdidit Ftlios.Rem (um didurus incredibilejfed tefte Chrifto non falfam. C^_uis illam non putaret more
fymphaticc?Fparfis crinibusiuefte conlciflalace^ pedus inuadere?Lachrymas gutta non fluxit:ftetic imobilis?
& ad pedes aduoIuta*Chriftitquafi ipfum tenerct arrifit.Expeditius inquit tibi feruitura fum domine:quia tam
to me oncre liberafti.Sed forfitanfiiperač in ca:teristquinimo qua illos mente contempferitdn unico poFteafi>
lio probatfcu i omni qua habebat concefla pofleflionetingruente iam hyeme HieroFolima nauigauit.Parce quas
fb.tibbparce filia: cuChrffto iam regnanttfparce (alte Euftochio tuaicuius parua adhuc xtasiSC  rudis peneifan
tia*te magiftrante dirigidSasuit nune diabolus:^ quia una cernit de tuis liberis triuphantcmlobrutu (e efle con
dolens;qua:rit in remanente uidoria:qua in praeeunte iam perdidit.Grandis in (uospietas:impietas in deu eft.
Abraha unicu Filiu lxtus in terfecit:8C tu una de pluribus quaereris coronata.Non poflum fine gemitu eloqutiqd
didurus Fum.<Sum de media pompa Funeris te exanime reFerrentjhoc inter (e populus mufitabatmone lJlud e
qci' (kpius dicebamusldolet Filiam ieiuniis interFeda:^ non uel de (ecundo eius matrimoniotenuerit nepptesf
Q uoufq] genus dcteftabile monacbo^ non urbepelliF^nonlapidibus obruiturFnon pra:cipitat x in fludibusF
Matrona miFerabilo-Feduxcruntfqua: quia monachacfTc nolueritthinc probaturq? nulla gcntiliuiita Fuos unq
fleuerit Filios.^uale puras ad iftas uoces Chrftu habuifle triftia^uomo exultafle fathanaF f qui nune tua aiam
eripere Fefl:inans:5č pie tibi proponens doloris illccebramidu ante oculos tuos Filia: (emper imago uerfadcupit
matre fimul necare uidricistSč folitudine (broris inuadere derelidam.Non ut tercam loquar:Fed ut mibi tertis
eftdominus;quafi ante tribunal eius aOiftensin ha:c te uerba conuenio:K)eteftanda; (unt ifbe lachryma: plena:
faerilegio cfudelitqu^non habentmodu:qua: ufip ad uiciniam mortisaccedunt.Vlulas SC  exclamitas:&quafi
quibuFdam Facibus accenFa1qtu in teefttui (emper homicida es.Sed ad tale cbemens ingreditur leFus: SC  d icit,

Q uid plorasVNon efl: mortua puclla:fed dormit.Irrideant circunftantesiifta faelicitas iud^o^ eft,Te quoq; fi
ad (epulchi^ Filia: uolueris uolitard angelus inerepabit^uidouarris uiuente cu mortuisF ^uod quia Maria Fc^
c :ratMagda!en^:pofl:q uoce domini (e clamantis agnouitlad eius prouoluta pedes audit ne tetigeris meaiecdu
.n.a(čendi ad patre meuRnon mereris tangere re(urgentem;que mortuu a:(Fimas in (epulchro.^_uasnuc zefli
masBlefillam noflrarrfpati cruces(qua:qj Ferre tormentaq) tibi-Chriftu uideat FubiratuFCiamatnunc illauo^
ce lugenti.$i unq me amafti materifi tua ubera Fuxi7fi tuis inftituta Fum monitistne iuideas glorij mea^nec hoc
agasait a nobis in perpetuum (eparemus.Putas efle me (oIam?Habco £  te-Mariam matre domini7multas hic
uideo:quas antea ncfčiebam.0 q melior eft ifte comitatus.Habeo-Aannam quondam in euagelioprophcrante'
&quo magis gaudeasftanto^, anno^ labore ego in tribus menfibus co(ecuta fumtanam palmam caftittatis ac^
cepimus.Mifereris meitquia SC  mundum reliqui?at ego ueftri (ortem doleoJquos adhuc feculi carccr jncluditr
quos quotidie in aciepr^IiantesJnunc ira x .nunc auaritiafnunc libidoinunc uario^ incentiua uitioru ipertrabant
ad ruina.Si uis ut mater mea fisjcur placcre-Chrifto non uisVNon agnofco matrem^meo domino dilplicentcm,
Loquitur ilfa SC  alfa multaiqua: taceolSC pro te dominum rogadmihiij ut de eius mete fecurus fiimaieniam im/
petratpeccatorumYqd' monuilqd' hortatus Fum:qd' inuidiampropinquo^ ut (aluaeftčt excepi.Itacp dum fpi/
ritus hos artus regit:dum uita: buius fruimur comeatuVpondeojpromittoipolliccorlillam mea lingua rcfonabif
illi mei dcdicabuntur laborestilli fudabit ingenium.NuIIa eritpagina:qua: noiiBlcfiliam Fonet.(^ uocunqj fer
monis noftri monumenta peruenerintYilla cum meis opuftulis peregrinabitunhanc mea mente defixam legent
uirgines:uidua:Jmonachi:(acerdotes»Bfeuis uita: (patium^terna memoria compenlabit.^uae cunrChrifto ui

uit in cadistin hominum quo$ ore uidura eft,Tranleat SC  prtefens a:tas:fequcntur farculapoft futura!qua: fine
amorejfine inuidia iudicabunt.fnter-PauIas-Euftochii^ nomerfmedia ponetur«Muncj in mcis morit ura eft li/
brisAudiet me iemper loquentem cum (ororetcum matre, Amen*

^ BeathHieronymi prefbyteri acHTyrafiu de obitu fina: coniolatoriajubi docetgfatulandu!q> dominusdepofi
tu rcpofcere dignatus eft fuurcjcj' mundi periculis cafibufi| iubtraxeričqd' ex labore ad requ»e:ex cruna ad com
(eruatione gaudiot^ adduxerit,Vbi docct dominu Lasa^ planxifte non mortuurfed ad uita huius miferia Ulici
tandu^oftcudit quoqftiotnincs non tam pro orbitate Si  iolitudine qiudicio diffidentfelugere defundos.

E Enedido Si  dilcdiftimo parenti Tyrafio:Hieronymus»(£hantatis tua icripta perceptian quibus ani/
tnura tuu dolorc comotum de filia dormitionecognoui.No aliudprincipaliteradmiratus fiim^chri
ftiani pedoris in te abldta uirtutem fuifteiut animum ftedcres*‘ad dolorem,$tupeo murum fidcipene
uulneribus orbitatis?quem fepire debuerat fpes refurredionis& regni caleftis, Nuncj fpes cum dolore
concordadnec fides aiiquando ientidquacuq5 iadura.Refurrcgere credimus noftros Si  plangimusjquid facere
m us fi mori timu modo praciperet deusVVoluntas eius fola fufticeret ad folatiumicui nullutn praponcre iube
mur aftečlumtC^nod dederanabftulit qui creauerat«(^_uis eft alius qui plangatiqcf ad tempus acceperatVCo
modaueratjut haberes cjtocikp tempore uoluifteuSč cum uellet rurium auferret.Nihil abftuli 11 uum;qui digna
tus eft recipere pprium,(Ercditu fuu reeipe decuit creditorenii& nihil aliud decet; q crcditori fuo gratias agere
mutuantcm»$icIob legimus qua lequamur*'deuotiftimam uocem dicentis.Oominus deditTdominus abftu!it*fi
cut domino placuitnta fačtum eftrfit nomen domini bcnedidu.Parum ergo non erat hac coniolatio contra im
dumfq> nemo lugere dcbeaticu aliquid teddiderit alienum’(quia fas non erat apud aliu retineri : quod domino
fuo fuerat ncceftariumAdditur confblationis aliaprouidentia.*qua: iaculis orbitatis occurra^plangcrc dcbui/
mus de faculo recedentesifi faculi inimicitias contra nos minime fentiremus:8C plangimus domini bcncficia&j
nouit infirmitati noftra quid praftct^periclitan uolebat adhuc qui dolet aliquem dormiente;8č inter fludus ui
ta: prafentisfuidere cupiebat miferum laborare talibus ac tantis tempeftatibus uita:tot impugnationcs diaboh?
totcorporis bellattot faculiclades euafit^lachrymas fundis^uafi neičias:quid in teipfo quotidie patiaris^pro
pter qcf admonet dominus apoftolos fuos’dicens.§i diligeretis mc:gauderen'sfquia uado ad patrermPJane La/
zarum ftcuit mortuum:(ed non mas Iachrymas fudinRefurredionis promiftor dolorem docere no poterat:ne
fidem perfidia faceret:qua docebat(3oluitLaza^ non dormicntermfed potius relurgente?& flebat:quem coge>
gebatur propter faluandos alios faculo reuocare.Hanc uitam dans dominus ingemiičebat:quam tu doles efte
fiiblata.CSontra lacbrymas eius pugnantlachryma tu x£C  amor tuus amori eius non conuenit.Hic fletus no ha
bet pietatemJlle nolcbat rcddere laboribus?quem dilexerat& tu amarecredebas te: cuilaboru uolebas adhuc
praftare tormenta.(Eate^ fi putas eurtvLaza^ doluiflehnte  non permififtet exire:qui rcpcllerc potaret mortel
aut certe  non Berct:qai  mortuum lufcitarepoftmodum habuerat poteftatcm*Vndc apparetfola eu caufa fuif
l e comotum fcp  ad hoftilem uita chariftimum reuocare dcnuo:^: propter credulos aiiquos:& confundcndos in>
creduios.tirgebatur»K)enicp fic fubfecutus eft dicensJErgo pater ut credannqaia tu me mififti!ait clara uoce:La'
žare prodi fbrasvSč fadum eft,<Saude ergo unde ille conatus eft ftereme tu faltem uidearis dormien tis foelicita>
tibus inuidereUbaliena mundi promncia tranfiuit ad dominum:8£ de hoftili patria migrauit ad cxlum.(Eon/
tra fic apoftolus comemoratdiccns^uadiu fumus in hoc fa£cuIo;peregnramur a domino.No ergo nobis Iu>
čjurn debet incutere qui fqicu a peregrinatione redire mcmerit ad proprigp regione: maxime cu non inanis SC
uacuus redire nofcatuftquichriftianitatis mcrcatus eft luc^jpropter qdfdefcenditad mundi comerciu. Et ego
inquies nulla promiftionum cdeftiu dubitatione conturboified ibla feparatione dormientis acftuas deiolatus :
folatio pii pignoris iadoi:Excu{atio eft hxc  Benedičič fine dubio fragilitatis humante:qua: patrocinari no po^
teft difftdentia: Ji,n»deiolationes homines ferrenon ualerennnunq prorfusparentes a fe fua pignora dimifift
fent,Seftitutos (e a morientibus conqueruntun5i uiuos fsliodfaut propter honores i aut propter negocia pere^
grinis regionibus creduntlSi gaudent tota uita fineaftečlibus comorarfidumodo capian^cf cupiunt de iuis p{
gnoribus adipiTci^ ut ad pafatia pergant peregrinant^ad ftudia dignitatis nauigant acquirendafucl ad cauias
patrimonii aliquasexplicandascu labore SC  periculo^roficiičentes oes impelluncnec fecum uacarc quos dilL
gunt patiunč.Ei ut ad palatia caelfiad ftudia-Chriftitad honore mtx:Sl  patrimonium poflcflionis Sterna: cu Ce»
curitate ualeant peruenire-fnemo filios iuos a folibenter gratulat'’ abičedereAd comparanda peccata # gaudent
tam parentes a filiis;q filii a parentibus^rouocante diabolo iepararitad indulgentiam pcrcipicnda : nolunt ab
inuicem deo uocante difcernilut appareattnon pro noftra ratione nos dolere quecunqj uidemur amittereifed in
dicium magis oftendere diffidenti^Mihi crede^fola in omnibus inčredulitas moerecSi ficut no poteft fidcs nof
le qcL doleatffic diftidentia lolaidoloribus inueniturancilIa*Nam fi dormientes dicimustdormicntes utiqp ere/
dere debemusBč non mortuostled requielčentes lecundu uocem domini. Omnis inquit qui credit in medicet
moriat-Hiiuen$i tibi medicus hoc promitteret quifqjnulla fine dubio promiftioni eius negare poteras omnino
licentiaiMunc quia i Chnftus fabricator SC  relulčitator promittidnon timcas eam plangcrdlut fideliorem Chrifto
pariteti potentiorem medieumniidearis in promiftione iudicare*$ed deftitutam dicis doleo fenečlutem mea f'
qui debueram liberos meos potius antecedereme in laboribus remanere»(^uando de fpiritalibus bonis quod/
cucp tradat^jnihil eft omnino de carnalibus ante oculos proponendum*Ego tibi melius profiteor euenifle!fqui
non carnalemiled (piritalem circa te confidero fcelicitatem,Tu te dicis de pignoris tui obitu in fenedute confc/
dumjego econtra probo fubleuatumjeneduti tua: amputauit dominus magis follicimdincm: qua: torqu^^

X iiii clxxxiiii»

bat de uiua fila ne pcrirct.Melius utiq? nune mortuam facculo crcdis efic apud deum uiuamjcj hic uiuam mer,
tuam,(Saude tibi ep filiam chriftiana mereberis fequi:qua fecutus in edo gaudcas.Non te defcruitjfed pnecef/
fit.Mififti nutrimenta tuaChrifto*$i lučtu horrueris:& te obtulifte pignus deo deputari poteris,$ecundu uoiu
tuu habe poftAbrahajfi non potes primujbt qft ille non dubitamt ofterrejtu faltem uidcaris de fublato gaudere
Ab illo dominus poftulauina te tulit(?lle iuflioni pamitjtu uoluntati confentiJilu perlllicita legem natura pro/
bauit fibi deuotujte faltem per ličita conditione mortalitatis annotet religiofum Jn qua partefchriftianu te pote*
ris approbare.lE rubeftat ineredulitas noftra:qu&' nec cu gentili bus deo uult efle (ubiečla.Cornunis eft nobis cu
illis exitus mortis;5£ dolores illoi^ fuperamus doloribus noftns*(^u;d ageremuslfi peculiare aliqd exigeretf a
nobisf^uod ad dedecus noftf^ pertinet/gentiles dolores fepe corenunucu nonad promifta cdcftijfed ad pee
nas tartan' rapiantf :SC  nos plangimus euntes ad cxIu.(£onfideta chriftianus tališ quid merebitf deinceps;qui nec
imitari contendit exepla fančlo^lnec contemptu haberegentiliuVilli ludus delperando ddpiciunmios & fpe,
rando defpicere non conamurJlli feruire intrepidanter filios fuos mortalibus traduntrSč nos deo noftro fimulf
ctgtfmas liberos^nodros liberandosldimittere iacrilega mente cudamur$$uafi tutius apud homines udicemus
magis q penes deum condemnari*Aliquem filio^ chriftiani nolunt uel gratulatione fua deducerc ad bonajgen
tiles traderenon cundant ad mala*?oftremduel cu ipia fcelicitatenoftro^ morientiu cogamur animu fledere
ne defideriis eo& defideria noftra incipiant reludarfiEfto religiolusmel uoto eius qui euafit*$i nonpotes exul /
ta^uia placuifle cognofcis»tui participium fanguinisC hrifto:maxime qcf de occalione debeas tolerarejcuino
potes contradicerc.Etcu fit omnibus comunis hic cafiisluanus dolor eft:qui neeprimus uidef efiemec folus.Po^
ftrcmd uide li aliquid debeat dolori concedimbi fine aliquo remedio poteft animus fatigarnSapienter debet do
lere qui dolcthicperdat finecaulaqcF dolet.Nuncaut contra ludu fumenda funtarmaiut Ipes nra podit haber
uidoriaiprincipalitcr qcP uoluitdeus fu(čipegratulemur*S)einddqa hoc nobis in mudo comune efttaddif no/
bis peculiare noft^qd ;  ad requie deducamur*S>equit? cofumatio oium gaudio&tcp in  refiirredione inmče no,
bis domino refortnate reddemuriqcf apoftolus pollicetf:;NoIo uos ignorare fratres dc dormientibusut no cd/
trifteminijficut & cacteri q fpem non habet.Si.n.credimus q?iefus mor tu us eft;& refurrexit!ita SC  deus eos q dor
mierut imChriftoiadcluces: cu illo«Hxc tibi-Bcnedide^pro charitate comuni tran fmi fi.Ctetcijdcio te ualerealios
confolarfiTunc te orbitas non inueniet penetrabilemjft alios contra illam non cefies amare*

^fjBeatvHieronymi prefbyteri ad-fulianum conlolatoria de fili-is SC  uxore defundisjdicens illum in comparati
onelob umbram quadam SC  ludum fuftinuillecertaminis!quem etiam euangelicis iermoibus Si  apoftolorum
cxe mplo ad contemptum leculi SHEhrifti militiam cxhortatur*

Ilius meus frater tuus-Auionius^n ipfo iam profedionis articulo cu mihipr^lentiam fui tarde dedidet
6 1  cito abftuliflet:atq 5  in pundo teporis falue panter ualecj dixilJet1aacuum (e  redirc arbitratus cflmu
fi mea^ aliquid ad te nuga^ tumulmario fermoneportarettTam dimiflo fymhemate i equus  publicus
lernebaf ’:SC  nobilem iuuenem punicea indutu tunica balteus ambiebar^ tamen lile appofito notario cogebat
3oquf;qux uelociter editafuelox con>t’qua;ret tnanusiSč lingux celeritarem frenderent fgna uerbom. Itacjj no n
ienbentis diligentialled didanris temeritatetlongum ad tc filentiu rupolofferens tibi:nudam officii uoluntatem
Extemporalis eft epiftolaiabfij erdine fenfuuffine lenociniorSc compofitione fermonuiut totum in illa amieum
stiihil de oratore reperiasln procindu eftuiam putest& abire cupieti sngeftu uiaticum.B>iuina fcriptura loqu!t
mufica in luduintempeftiua narratio«Tnde SC nos leporem artis rhetorica; contencntesfSC puerilis arq; plaufi,
bilis eloquii uenuftatemžad (anda^ feriptura^ grauitatem confugimuslubi uera uulneRi medicina efbubi do/
loi^ certa remediain quibus redpiruniaim filiam mater in feretrolubi turbsedicit circunftantfinon eft mor/
tuapuellatfed dormitlubi& quacriduanus mortuusSad uocem inclamantisdomini ligatus egredit* Audio tein
breui tempere duasuirguculasfiliasiundis peneextulifle funeribuslSd pudiciflimamac fidiflima coniugem
tuamfauftinajimo fidci calore germanam!in qua (ola poftamifios liberos acquieftebas:fubita tibi dormitione
fubtračlamtquafi fi in naufragiis in Isttbre latrones reperiaadC iaxta eloquia propheta^ fugiens urium incidat
in leonenilexrendenfq! manu ad parieteia colubro mordcat»(Coniecuta rei familiaris danaluaftationem totius
barbaro hofteprouincix;6-£ in comuni depopulatione priuatas pofteflionum tua^ ruinasiabados armemnrui
6C peco^ gregestuindos occifofcp (eruuloslK in unica filia qua tibi crebra: orbitates feccrant chariorereledum
nobiliffimu generum*Ex quo ut oia taceamtplus meroris q gaudii fuičepiftfiHip eft catalogus rentationum tua
ru:h xc  cu-Juliano tyruculoChrifti pugna hoftis antiqurfqux fi ad te re(piciastgaudia funUfi ad bellatorem for,
tiffimurmludus SC  umbne cer ta m iiiis.IBea todob poft malo^ examina uxor peftima rderuata eftiutper ca m di,
jfčeret blaftemare^ibi lublata eft optimajaut mileriarum folatium perderes*A!iud eft autfuftinere quam nolis:
aliud defiderare quam diligis.Ille in tot mortibus filiorum domus (ux  ruinam urnim habuit fčpulch^lSc ičiilis
ueftibusiutparentis monftraret affedum^procidens in terram adoraust:5č dixit* Nudus exiui deutero matris
meazjnudus SC  redeamldominus dediudominus abftulit*ficut domino placuitHta fadum eftjfit nomen dommi
benediČtum.Tu ut parciffime dicamjinter multorum ofncia propinquo^'i& confolantes amicosituo^ cxequi,
as proiecutus es JPerdidit ille fimul omnes ciiuitiaslK fucccdenribus fibi malo^r nunciistad fingulas plagas ferie
batur fmobilis^complens in ieillud de (apiente prxconium*$i fračlus illibatur orbisumpauidum ferient ruinas
Tibimaiorparsdereličtaeftfubftantix;8{ tantum tentaris quantum fesre potcs*Necdufn.n*adcutn perutim
fii  gradum:ut totis aduerfum te cuneis dimicetunKiues quondam dominuslSč ditior patrdfubito orbus S-nu,
dus dbdun£| in omnibus his qux contigerant eimon peccaftct coram domindlnec qaxq locutus eft infi^iens i

'til

nw

;  -V - ^c c f

Os

.^'C! r,e

■ '. "'''Itn f 0tc -

f  j ;*ŠC 5

JllilLvf.

' n' , *^pce
• iu, u ,f>>ne c

' ".ne, >

11  •. ^'H;w

'■'ul/
^^cuino

LT tt " ) k[ ) 0 /

t’no/

Jpoiceno/

noco.

WlU 5 t 'os<jdor

tcualcrcalios

; ’^rnparari
■ - -ilolotum

^nrdcddiflčt

i •' r.Huscfljni/
'••' as puMicus
'MrMcogebat
..(ta® non
. . knnaicm
i' Uaraicum
jtcnptuuloauit

KribaKSpnui'
: :-j dlaibido/

, icftmor/
. {aJiotoin

>r  niu^c/n
. j; .. *osmitionc
ggvibmincidat

•nn tonus

•trn^ntorul

rfi-Jccbim
u;;: tua
ttoKtr. fčt'

* jjjtlltOilS*

“* ^.tjvkiibs
* CI * orn ntrts
-inmini

fp

ifli

exultans deus in uidoria famuli (uil.čč illius patietiam fuu ducens triumphum:dixi t ad diaboIum.Animaducr
ti ft i  famulum meu Iob:quia non efl quifq ei fimilis fliper terra?homo inncens;ueraxJdei cultonabftinens feab
omni rnalo: 3 i adhuc perfeuerans in innocentia.Pulchreaddidit.Et adhuc perfeuerans m mnocentia:quia diffi/
čile efl prasflam malis innocentia non do!ere«It m hoc ipfb fide penclitari;q? fe uideat iniufte fuflinere qd' pad^
tur«Ad qua: refpondens diabolustdomino aif.doriu pro coriotSi omnia qua: habuerit dabit pro anima fua«$ed
cxtende manu marnji tange ofkSi carnes eiussnifi in faciem benedixerit tibi.Calidiflimus aduerfarius 8C  inue
teratus die^ malo^fnouit alia efle qua: extrinfeca fintjSi a philofophis quoq^ mundi a diaphoraihoc efl in diffe
reda nominentudin eoruq: amiflione:atcp contemptu perfeda non efle uirtutemjalia qux intrinfecus dC  defide
rata cogant dolere perdentem, Vjide audader dei renuitpradicationemjSi dicit nequaq eum debere laudari&j
nihil de fdfed totu extra fe dedermqui pro corio fuo coria obtulerit filioi^Si depofuerit marfupium:& fruač cor
poris fanitate« Vnde intelligat prudentia tua ufcp ad hunc terminu peruenifle tentationes tuasiSi dediflTe te cori
um pro coriojpellem pro pelleioia qua:cp habcs:paK efle dare pro anima tua«Necdum aut extentam in te ma/
num dciincc tadas carnesmec ofla confrada.ad quo^ dolorem difficiie efl: non ingemifčere;8i in faciem dei be
nedicerepro eo qcf efl mafedicere,Vnde 5C  Nabuta in regum libris dicit'’ benedixiffosdeum Si regcrmSi iccirco
Japidat a populo«$ciens aut dominus athletam fuu imo ui^ fordflimumjedam in iflo extremo perfedocp cer/
tamine pofle fuperarelEcce inquit trado illum tibiuamu anima illius cuftodnCaro uiri fandi dat in diaboli po
leflatemfSi anima: fanitas referuatfine fi illud percuflifletdn quo fenfus efl mentifčp iudicium! no eflet culpa pec
cantis:fed eius qui flatum mentis euerterat.Laudent te aIii:Sf tuas contra diabolum uidorias panegyricis profe
quant laudibus?q> laeto uultu mortes tuleris filiaR::q> in quadragefimo die dormitionis ea^llugubrem uefle mu
taueris:8č dedicatio oflium martyris candida tibi ueflimenta reddideridut non fentires dolorem orbitatis tua:;
que ciuitas uniuerfa fentireflfed ad triumphu martyris exulrares;q? fančliflima coniugem tuanon quafi mor tu
atn;fed quafi proficifcentem deduxeris«Ego te nequaq adulatione decipiame lubrica laude fupplatern« Loquar
■q? illudpotius2qd >  tihi audire condecet.Eili accedens ad feruitutem deipracpara anima tua ad tentatioem; Si cu
oia feceris dicitdSeruus inutilis fuminon feci qd' facere dcbuutulifli liberos$quos ipfe dederasirccepifli ancilla
qua mihi ob breue folatium comodauerasmon contriflor q> recepiflnfed agogratias qi dedsfli,Q_uod quonda
diues adolefcens oia qux  in lege prarcepta funn-fe implcfle iadabattad quetn dominus in euangelio« V num in/
quit tibi decfldi uis perfečlus eifeluade uende oia qu£e habesl6£ da pauperibustSč ueni fequere me«Q_ui omnia
fe fecifle dicebanin primo ccrta mine diuitias uincere non potefl« Ynde SC difficile in trant diuites in regna caslo^
ru:qua: expcditos:& ala^ leuitate fubnixos habitatorcs-defiderant«Vade inquit SC uende non parte fubflantue;
fecl uniuerfa qua:poflšdes«^ damon amicisinon confanguineisinon propinquis:non uxorimon Iiberis«Plus ali/
quid addajnihil ti bi ex oibus metu inopix  referuabisjne cu Anania danerisj& Saphyra:fed da cunda pau peri/
busidč fac tibiamicos  c/einiquo mamona;qui te recipiat in Sterna tabernaculamt me fequansut dominu«Mun
di pofleflionem no habeastut poflls canere cu propheta.Pars mea dominus;SC ut uerus leuita nihil de terra: hx*
reditate poflideas Et hoc hortor fi uis efle perfedusjfi apoflolicat dignitatis culmen cupislfi fublata cruceChri/
(lum fequi:fi apprehenfo aratro non refpicere poft tergumfti in fublimiflimo tedo pofituspiiflina ueflimenta
contenislSC ut euadas xgyptiam dominasfasculi pallium derelinquis«¥nde SC-Helias ad cado^ regna feflinansl
nonpoteftirecu pallioffed rnundo imundo ueflimenta dimittit«$ed hocais apoflolica: dignitatis efh& eiusqui
ueiit efle perfedus.(Sur aut SC  tu nolis efle perfedus^Cur qui in fa:culoprimus esmo imChrifli familia primus
fis^in quiauxorem habueris^abuit 8£ Petrus:6£ tamen cu reti eam Si nauiculam dereliquit«f rouidentiflimus
dominusidi omniu falutem defideranssmalenfčp poenitentia peccatoris q mortenuabflulit tibi hanc excufatio/
nerniut non illa te retrahat ad teri as«*fed tu eam fequaris ad paradifi regna tendentem«Bona liberis paras;qui te
ad dominu pr^cefleruntlut partes ea^ non in diuitias fororis proficiantilcd in redemptione anim^ tux:atqi ali
menta mifcro^bfec monilia fdix  tua: a te expetunt;his gemis ornari capita fua uolunt«(§_uod peritu^erat in
fericonn uilibus paupe^ tunicis referuetunUepetunt a te partes fuas«Iunda: fponfbatolunt uideri pauperes SC
ignobilestpropria ornamenta defideranžrNec efl q? te excufes nobilitat^Si diuitia^ ponderc,R.efpice fandum
ui9fPamachium:8i feruentiflimx fidei Paulinum prefbyterum 1 qui non folum diuitiasded leipfos domino ob
tulerunt?qui contra diaboli tergiuerfationem nequaq pellem pro pelle;fed carnes 8i ofla Si animas fuas domi/
no confecrarunt«<§_ui te Si exemplo SC  cloquio;i«6i opere Si lingua poflunt ad maiora perducere »Mobilis cs?Y
Si illijfed in llliS.Chnflo nobiliores«Diues Si honoratusTSi illi;immo ex diuitibus pauperes Si ingloriifSi iccirco
ditiores Si magis incly d:quia proOiriflo pauperes Si i honorati«Et tu quidem bene facis;qj fando^ diceris ufi
bus miniflrarelfouere moiiacbos:eccIcfiis offerre qplurima.$ed ha:c rudimenta funtfmilitia: tua^totemnis au/
rumrcontempferunt Si multi philofophi«E quibus unus ut c^teros fileamjmulta^ pofleflionum prsedum pro
iecit in pelaguslabite dicens in profundum mak cupiditateslego uos mergamtne ipfe mergar a uobis«Philofo/
phus gloriae animal^i popularis aurae uile mancipiumstotam fimul farcinam depofuiflSi tu te putas in uirtutu
culmine conflitutumffi partem ex toto offeras«Teijpfum uult dominus hofliam uiuam placentem deo l  te inq:
non tua«8i ideo uariis tentationibus commonet;quia multis plagis 8č doloribus eruditur Ifracl ;$C  quem diligit
dominus corripit.flagellat autem omnem filium:quem recipit«PaupercuIa uidua duo a:ra minuta mifit in ga/
SophyIatiuml3i quia totum obtulinquod habcbatiomnes dicitur in oblatione munerum dei fuperaflč locuple
tes:quie non pondere fui;fed offerentium uoluntate penfatur«dum multis erogaueris cenfum tuumfSi quidam
tua gaudeant liberalitatejtamen multo plures funt quibus nihil dedifli.NecpauDarii opcs*,Si Croefi diuitik ua /

T v clxxxv«

lent cxplerc paupercs mundi»Q_uod li teipfum domino dcderis:& apoftolica uirtute perfčdusifequi cceperis
Saluatoremttuc intelliges ubi fueris:& in cxercituChrifti:quem extremum tenueris locum.Non planxirii fiJi/
as mortuasl& parerna: insenis lachry m^Chrifti timore ficcata: funt:^_uanto maior Abraham;q u i uniorni fi
lium uoluntare iugulauit?<K qucm hasredem mundi futur um audieratinon defperat etiam pofl mortem e (Te ui
durumjepte obtulit uirginemjK iccirco in enumeratione fandorum ab apoftolo ponitur.Nolo tantum eao£
feras dominoKjuac potcri: fur raperelhoftis inuadcrcjprofcriptio tollere?quaz SC  accedere poriunt»& recedcrej&i
jnftar undarum SC  fluduum a fuccedenribus libi dominis occupantur.Atcp ut uno cunda fermonc comprehe/
dam:quas uelis nolis in mortc dimiflurus es.Illud offer qcF ribi nullus hoffcis podit auferre:nulla eripere tyranisV
quod tecum pergat ad inferosammo ad regna caelorumjK ad paradifi delitiaSwExtruis monafteriajmultis a te p
infulasDalmatiae (andotum numerus luftcntatur,led melius facereifi SC  iple fandus inter landos uiueres,$an
di cfl:ote:quoniam ego fandus fum dicit dominusApoftoli glorianturxp omnia dimilerint$& fecuti  fint Salua
torem.K certe praeter retia SC  nauem nihil legimus eos dimififlel& tamen teftimonio futuri iudicis osronantur.
quia fe offcrentes totum dimileranttquod habebant.Haec loquor no in ligillationem operum tuorurriluel cp ex/
tenuem liberalitatem SC  elemolynas tuaslled quo te nolim inter feculares erie monachurra& inter monachos (e
cularcm,Totumq} a te expetam:cuius audio mentem duino cultui dcditam»5>i huic conlilio noftro uel amicus
uel adecla uel propinquus renititur:& te ad delitias fplendentis menfe reuocatHntelligito cum non de tua am>
ma led de fuo uentre excogitard& omnes opes lautaqi conuiuia-lubita morte finiruOdo SC  lex annorum in c ra
♦xx.dies duas filias amififti!&: arbitraris lenem diu uiuere<cuius ut setas longa tendatunaudi SC  Dauid.Bics uitas
noftra:,lxx.anni:fi autem amplius,Jxxx;& quiequid lupereri: labor SC  dolor eri,Foelix SC  omni dignus bcatitudi/
ne:quem lenedusChrifto occupat leruientem]quem extrema diesSaluatori inuenerit militantcm;qui non co/
fundeturcum loquetur inimicis fuis in portatcui in introitu paradili dicetunRecepifh’ mala in uita tuakiuc au>
tem hic lretare.Nec.n,uldfcetur bis dominusrin eadem re,Diuitem purpuratum gehennae damma fu (cepit, Fa
garus pauper SC  plenus ulceribuslcuius carnes putridas lambebant canes:& uix de micis men las locupletis mile
ram (urientabat animamlin linu Abraham recipiturjSč tanto patriarcha parete laetatur,E)ifFiciIeiimo impoflihile
efhut SC  prarfcntibns quis SC  futuris fruatur bonisfut SC  hic uentrerm& ibi mentem impleatjut de delitiis tranleac
ad delitiaslut inutroq] Ikculoprimus (kutin ctelo SC  interraappareatgloriofus.C^uodfi ribi tacita cogitatio
ičrupulum moueritlcur monitor iple non tališ limjqualem te erie defiderc&Et nonnullos uideris in medio itine
re corruirieUHud breuiter relpondebojnon mea erie qua; dicojfed dominiSaluatoris«non monere quid iple pof
fimlled quid debeat facere:qui leruus futurus eri:ChriftilSi athletas luis incitatoribus fortiorcs lunt;5£ tame mo
net debilioriut pugnet ille;qui fortior efhNoli relpiccr&Judam negantemtled Paulum refpice confitentem^a/
cob diririimi patris filiusfolus SC  nudus in baculo luo pergit-Melbpotamiamjiacetlaflus in itinerei&T qui delica
tiriime aRebccca matre fuerat educatusdapide ad caputpro puluillo utitur.Vidit Ičhalam de tcrra u(q? ad ca>
Jum:8£ afcendentes per eam angelost& defcendenteš»& defuper innitentem dominum ut lariis manum porrige
rct:ut afcendentes fuo ad laborem prouocaret afpedu.^ndc SC  uocatur locus ipfe Betheld.domus deiiin q quo
tidie alcenditur SC  defcenditur.Et landi,n,corruunt!fi fuerint negligentesiSC peccatores priftinum recipiut gra/
dumtli lordes fletibus lauerint,Hocideo dicoiutnon terreant delcendetestled prouocent afcenden tcs.N unq exe
plum a malis liimitunetiam in feculi rebus lemper a meliori parte incitamenta uirtutum funt,Qblitus propori
ti:6C epillolaris breuitaris plura didare cupiebam.Ad materia: quippe dignitatem;5i ad meritum pcrfona: tua:
parum eri: omne quod dicitur,Et ecce ribi nofter Aufonius ccepit Ichedulas flagitareturgere notarios:^ hinnitu
feruentis equi ingenioli mei feriinus arguere tarditatem.Memento igitur noftrnd: cura nt inChririo ualcas.At
cp ut ctetcra taceamrdomeriica landa: uerx exempla fedark(qua: uere fecuta Chriftum peregrinationis mole/
ftiam fufhnet:& fit tibi tanti dux fcemina fadi,Tnbuat tibiChririusmt audias:ut taceasl ut intelligas : SC  lic lo//

iuans«

qu£-.-_.

4| Beati Hieronymi prefbyteri ad Pammachium conlolatoria de dormitione Paulina uxoris:ubi cius conuer^
latiocm monachalem crogationem elemolynarum:generis dignitatemlSC Paula: ac EuPochii afFinitaterrtpr^/
cipuis effertpr^coniis*

Anato uulneriSC in cicatricem luperduda: cutilfi medicina colorem rcddere uoluericdum pulchritu/
f dinem corporis qua:rit:plagam doloris inriaurat Jta SC  ego lerus conlolato^quiimportuneper bicnni

tacuirucreor ne nune importunus loquan6č attredans uulnus pedoris tui quod tempere SC  ratio^
ne curatum efbcomemoratione exulcerem ♦ ^ ua:,n,aures tam duradqua: de filiee excila prxcordia: SC  hyrca/
na^ tigriu lade nutrita poflunt fine lachrymis Paulina tua: audire nome^Q^uisparturiente rolam:S^ papilla
tu corymbu:ante q in calathu fundaturorbis SC  tota rubentiu folio^ pandatur ambitione:imaturc demcltum:
equis oculis marceriere uideatfFradu eri: prteciofifiimu margaritu, Vires fmaragdigema cotrita eri,Q_uid bo
ni habeat lanitasdangor oriendirlplus lenfimustquod habuimu^poriq habere defiuimus Jn agro terra: bona:
tres frudus !egimu&Centelimum;lexagefimut& tricefimujn tribus mulieribus SC  fanguine 8C  uirtute coniurn
disjtriaFdhririi prarmia recognolco.Euftochium uirgitatis flores mctit.Pauladaboriolam uiduitatis arcam te/
rit,Paulina carium matrimonii cubilcsconleruat.fali filiarum mater falta comitatuaotum libi in terris uendi/
cat^cfChriftuspromifit in calo,Etut quadrigayomus una emitteret fanditatisiSč fcemina^ uirtutibus rcfpo
derent uirfiaddit comesPatnachius.VeruniEzechiclis cherubin:ftatedcognatustgencrUnaritus:irnmo frater

amantilfimufi

amantifhmus^a fanda confbrtiatfpus uccabula no tenet nuptia^uic quadiigas Jefus prarfidetrde hisečjjs 8C
Abacuch canit.Afcende fup equos tuos:& equitatio tua falus Jmpari currujpari animo ad palmam tenditur.
EDifcolores cquffed uoluntate concordeSunum aurigac iugum trahunrinon expedantes flagel li  uetbera: fed
ad uoris hortamenta feruentes.Dicamus aliquid dephiIolbpis } Q_uatuoruirtutesdefcnbuntStoich'ra fibi in-
uicem nexas di  mutuo cohxrcntes:ut qui unam non habuerit omnibus careatiprudetiamjiuftic/amjfortitudi
nem.temperantiam.Has omnes fic habetis finguliiut ramen emineatis in fmguIis.Prudentia in telin matre iu/
fticialin uirgine fortitudoHn nupta tempcrantia praedicaturj5>_uid enim eo fapientius qui contempta mundi
ftuhitisčChriftum fecutuseft dei uirtutemf& dei fapientiamf^uid matre iuftiusfquas inter Iiberos opibus di
ftributis docuit diainas contene*idoKquid fliii amare deberent?/quidEufiochio fortiusl^uaz nobiliratis porras
& arrogantiam generis confularis uirginali propofito fregeritlSi in ur be prima primum gcnus fubiugaucrit
pudicirtet^uid Paulina temperantius.^ua: legcns illud apoftoh.Honorabiles nuptiae»& cubile /mmacula
tumjnec /broris fčelicitatemfnec matriscontinentiam aufa appeteretmaluit in humilioribus tuta pergerefqua
pcnduligradu in fublimioribus flučtuarctqq illa femel inito matrimoniojnihil aliud diebus acnodibus cogi
taueritlnifl ur reddito frudu nupriarumtaftimoniže gradum arriperetiSč tanti dux foemina fadi:uirum pro/
pofito fuo iungeret non relinquens faluti (baz comitemifed expedanst"Duq^ crcbrius abortiuis:& experta fce/
cunditateconteptuum non defperat liberos& focrus auiditatem*mafriq; triflitiam prazponitimbecillitati fuas?
pafTaeftaliquid deRachelisexemplo:acpro filiodolorisKicdextera:?uirum defiderii fuipeperithazrede,(ter
tifcp audoribus didicftlfamsnon prima: fententige deijCrefcite& multiplcamini.&I replere rerramjnec officio
coniugali feruire uolu ifleffed ad hoc optafTe filiostutChriflo uirgines pareret.Legimus & uxorem facerdoris
Phinees&udita captiuitatearcaz dominifitbito utcri dolorecorreptam edidifTe filiumHichabod;& inter ma/
nus 8č  officia faemsnamm animam emififle cum prole.fDe prima proles Beniamin'.hoc efl: filius uirtutis ac de
xtera::E)e fecunda inclytus facerdos deifcx are« cognomine nafcitur.Mobis poft dormitionem fbmnumcpPau
linslPammachiu monachum ecelefia peperit polthumum^ patris 8C  coniugis nobilitate patritium1eIemofy
nis diuitemjbumilitate fublime.Apoflolug feribit sdCorinthios.Yidete fratres uocationem ueftram:’quia no
multi fapientesjnon muhi nobilesJHoc nafcentis ecdcfia: rudimenta pofcebantmt granum finapis paulatim i
arborem crefceretlut fenfim euangelii fermentum totam ecdefjge maflam&Irius eleuaretjjaoflris temporibus
"Roma pofhdetžquod mundus anre nefciuit Tune rati fapientesJpotentesInobiles&brifliani.Nunc multi mo/
nachihapientes potentesžnobifes«C^)_uibus cundis Pamrnachius fapientior:potetior:ncbilior:magnus in ma
gnilpritnus in primtsap)(icrtpcc7Hyos monachoip.TaIcs Paulina morre fua nobis Iiberos deditfquos uiuens
concupiuerat poflidere.l^tareftenlisKju^nonparisferumpe 8C  dama quaz non parturisiquoniam quotRo
mx  funt pauperesttot filios repente genuifluArdentes  gemmaz?quibus antea collutn & facies ornabanturfege
tium uenrres faturantjueftes fericaz 8C  aurum in fila lentefceniin mollia lanarum ueflimenta mutata funequb
bus  repellatur frigusmon quibus nudetur ambitio.Btelitiarum quondam fupelledilemJuirtus infumitjlle ca:
cus extendens manum 8č fepe ubi nemo efttflamans-jhazre&PauIinas cohasresPammachii eft Jllum truneum
pedibus 8C  tčto corpore fe trahentemKtenerae puellx fuftentat manus:Fores qua: prius ialutantium turbas uo/
mebatiKnunc a miferis obfidentunAlius tumenti aqualicuIo morre parturinalius elinguis čC  mutus!& ne hoc
quidem habens unde rogettnagis rogat dum rogare non poteft.Hic debilitatus a paruo:non fibi medicat idir
pem Jile putrefadus morbo regio fuperuiuit cadaueri iuo*

Non mihi fi centum lingux (introraq; centumlf
Omnia pcenarum percurrere*nomina podim.

Hocexercitu comitatus inclditlin his Chriftu confouetjhorum fbrdibus dealbatf.Munerarius paupe^ & ege
tiiimJcandidatus fic feftinatadcgdum.Cgcteri mariti fup tumulosconiugu fpargunt uiolasirofas.hlia^floreičp
purpureos'S£ dolorem pedoris his ofhciis confolantur Pammachiusnofter fandampauillam odaq3 uenera
da*elemofynge ba Ifamis rigat.His pigmentis atq^ odoribus fouet cineres quicfcentes:fčiens fcriptum.S>icut aq
extinguit ignem*.ita eiemofyna peccatum. (^uantas uires habeatmifcricordia:& quibus donanda fit pra:/
miistbeatusCyprianus grandi uolumine executus:5žOanicIis confilium probat?qui regem impiiflimum fi fe
audire uoluifleKfčit pauperum fuftentatione faluandumiCaudet huiufcemodi filia 8C  mater hazredemon do/
let opes ad aliuj?uenifle!quas cernit iifde qbus ipfa uoluerat erogari:qn potius gratulatur^abfcp Iabore fuo fua
uota complermon enim fubftantiaz dimminutiojfed operarii commutatio eft.C^uis enim hoccrederetf uteo
fulum pronepos SCEuriani germinis decu^inter purpuras fenatoru fufca tunica puilatus incedcret;&C non eru
befceret oculos fodaliummt deridentes fe ipfe denderet.Eft confufioitjuae dudt ad mortem:& efi: confufioquae
ducit ad uitam.Prima uirtus eft monachiVontemnere hominum iudiciaJ8£ femper apodoli rccordari dicentis
$i adhuc hominibus placere uellemiChrifti feruus no edem.Tale quid dominus Ioquitur ad prophetas^ po
fuerit faciem eorum quafi urbem geneam'^ Iapidem adamantinum^columnam ferreamjne pauerentad in/
iuriaspopuIi?fed inprudentiam fubfannantiumtfrontis rigorecontererentJngenia liberaliter educataTacilius
uerecundia:q metus fupera^ quos tormenta non uincunt:interdum uindt pudor.Non eft pa^ uirum nobi
lemrui^ defertumiuiru^ locupletejpotetiu in plateis uitare comitatufmifcere fe turbis^dhazrerepauperibusir
ruflids copularčde principe uulgum fieri.Sed qto humiliorstanto fublimior.lucet margaritu in fordibus 8 ! 8C
fulgor gemma: dkirifTImaztetia in luto radiat.Hoc efl: quod dominus repromifitjglorificantes * me glotificabo.
Alii hoc intelligant de futuroiquado moeror uertetur in gaudiumiSi tranfeute mundo finčlorum corona non

♦d xxx vi.


tranliit|ego SC in pradentiar^uideo fandoip ,pmifia copIeri.Ante g-Chrifto tota mente feruiretjnotuseratin fe
natuiled mulii alii habcbantinfulas .pconfuIaies,Totusorbis:huiufccmodi honoribuspIenuscft.Prittiuscrat
inter primos»Pra:cedcbar alios dignitateifed & alios lequa»bat" (5juis clarus hono^uilelcit i turba;8C apud uircs
bonosHndignior fit jpfa dignitastg muki indignilpoflidet.Vnde egregte de Cadare Tulkus cu quofda ait orna
rc uoluit no illos honeftauitrled ornamenta ipfa turbauitAt nuc oesChrifti eccleTžpPamachiu loquuntMS4i/
rantur urbespaupereique huculčp diuite nefciebat.^uid cofulatu illuftrius?Anmis honor eftjSC poftqalius
fucceflerit prior dcfinit.Latet in mukitudinelaureae:8C triuphiinterdum triuphatiu fordibuspoIluut.C^uod
antcper manus patritias tradebatfrSC fola nobilitas poftidebaftquo coful Marius uidorNumidia»SC Teutonu
atcpCpmbro^ob ignobiktate familiac putabatf indignus qd’ Scipio ultra annos pro uirtute meruittnunc Ib/
la militia poflidct & agreftia dudu corporaifulges palma circudauPlus ergo accepimus q dedimusžp arua de/
dimuslparua dimifimustSCgrandiapoflidemus«CentupIicato fčenore Chriftipromiflaredduturjn tali agro
Scllaac quonda feuerat qui paratus ad morte ante cuangeliumjeuangelicam portauitcrucem»$iuts inquitper
fedus cftetuade SC ucnde oia qux hesiSC da pauperibusSC fequ£re me»£i uis perfedus eflejfp grandia in audi
cntium ponuntfarbitrio.Et idco uirgiriitate apoftolus no imperativa dominusdilputans de eunuchis qui le c a
ftraflent pp regna caftof^tad extremu intulitjqui pot capere capiat.No e.n.uolentis neq; currentisJled milercti
tis dei.Siuis perfedus efte non tibi imponit" neceftitasJut uoluntas prarmiu confequatur,$i uis ergo efleperfe
dustSC defideras eftetqcT pphetaejqd' apoftoIifqcf' Chriftus efttuenda: non partem fubftantitdnc timor penu
riac infidelitatis occafio fittSC cCrAnania SC Saphyra pereasrled uniuerfa qute poffides.Cuq^ uendiderisida pau
peribusino locupletibus no luperbis.E)a quo neceflitas fuftentef :8C no quo augeant? opes.Cunq? Iegeris illud
apoftoli.Boui triturati os n5 alligabisrSC dignus eft operarius mcrcede fuaJEtqui altario miniftramaae altano
participant^Memcnto quoq} huius fcntemia: habentes urdu m SC ueftitum his contenti fimustubi uideris fm
mare patina^SC Phafidcs aues lentis uaporibus difcoquiubi argenti ponduslferuentes buricostmamostcoma^
tulos pucrosiprarciofas ueftestpida taperiaTubi ditior eft largitorefcui largiendum efttpars facrilegii eft %  rem
pauperum dare non paudcribustSC tame non eft fatis pfedojgC cofumato uirotopes coteneretpecuniam dffti/
pareSC proiiceretqd’ in momentotSC pcrdi SC mueniri pot.Fecit hoc Crates thebanusjfecit Antifthenesifecerut
plurimitquos uitiofiftimos legimus.Plus debet Chrifti diftipulus praeflaretcj mundi philofophus glcriaz ani/
makSC popularis aurtg*atqr rutno^ uenale mancipiu.Tibi non fuftidt opes contenerctniftChniftum lčquaris
Chriftum aut leqmtfiqui peccata dimittittSC uirtutum comes cfttChiiftum fcimus fapientiamlhic thefaurus i
agro fčriprura^nolcitunhaecgerama multisemif margaritis.Sinautadamaueriscaptiuam muliered*lapien
tiam ftecularelSC eius pulchritudinc captus fucrfstdecalua ca SC illecebras crimuiatcp ornameta uerborumicu
emortuisungaibus!ecaiLanacamprophetaknjrm8C tunercquiefčensciiilla dicito: Simftra cius fub capite
tneotSC dextera illius aplexabid rre.Et mukos tibi fcetus captiua dabinac de Moatipidc cffidcčICracIitcs.Cbri
ftuslandificatioeft*linequa nemo uidebitfaciem dei • Chriftus redemptio ’«ideft redemptor 8C pr^cium:
Chriftus omniatut qui ©omnia ^lopter Chriftum dimileritiunum mueniat pro omnibus :8C poftit libere
proclamarerparsmeadominus.Sentiote diuiois arderej-dodrinis nec temeritate quorundam doceretq<f
nefciasfted ante dilcere quod dodurus fis«Simpliccs epiftola: tuaeolent prophetas‘apoftolosfapiuntfion
conturnata affedas cloqucntiamžnec morx  pucrorum argutas lententiolas in claufulis ftruistGito turges Ipu
rna ddabitur?5C quis grandis tumor contrarius fanitati eft $citu eft illud quoq 5 Catonistlatcito:fit latbeneqcP
nos quonda adolelčentuli cu a pfedoOratore in prafaciuncula diceredrifinus Memirifte te puto erroris mu
tuitquando oe Atheneu fcolaftico^ uocibus confonabat.Sat citojfit lat bene:Fcelices inauitFabius eftent ar/
tesifi de illis foli artilices iudicarent.Poeta nopot nofte nili qui uer lu pot inftruerdphilofophos no intelligit ni
fr q leit dogma tu uarietares:Manufada SC oculis patjentiataagis^pbant artifices.Nra qua dura fcit  necemtast
hinc potes animaduertere q? uulgi ftandu e iudicioiSC lile in turba metucndus:quem cum uideris folus defpi>

gasdiue fcribastfiue uigilestfiue dormias.Amos tibi Temper buccina in auribus fonet-hic lituus cxcitet anima
tuam 1 hoc amore funbundus'qua:re m ledulo tuo quem defiderat anima tua*Et loquere confidentcr ego dor ✓
mioJSC cor meum uigilat,Cunq; inueneris eum SC tenueristoon dimittas.Et fi pauxillum dormitanti elapfus fu
erit e manibus noli protinus defperare: Egredere in platcasladiura filias hierufalenrreperies eam cubantem i
meridicllaflumiebriumtnodis rore madefadumdnter greges fodakum in aromatum uarietatibus inter po^
m a paradifi.lbi ei da mamillas tuas fuggattde eruditopedore,requielcat inter mediosclerospena: coiuba: de
argentataeiinterio eius in fulgore auri,Paruulus ifte SC puer:qui butyro SC melle laginat'’.qui inter cafeatos nu
tus eft montestcito ere fcit  in luuenemluelociter in te hoftes fpoliatimature prjedatur DamafcutSC regem uin/
cit aftyfium»Audio te Xenodotium in portu fecifle romano«8C uirga de,arborc Abrahatin aufonio plataftc lit
tore(quafi Aeneas noua caftra metaris'8C fup unda Ty berisiubi ille cogente quonda penuria cruftis fatalibus
SC quadrispatulis non pepcifttu uiculu noftrum.i.domum panisaedificaSSC diuturnam famem repentina fatu
ritatecompenlas»Euge noftetvtritia tranfgrederistftatum fummu tenes?deradiceperuenisadcacume»pr(mus
inter monachostin prima urbe primus fequcrispfiarcha Lothiqft intcrpretat' ?  declinas capeftriackgat SC iux
taPythagora: Iram. Y«Taci!ia magts SC finiftra ac pitura ledetCTu in  arauis SC faxofis cu Sara tibi monumttu
para ut iuxta lit ciuitas Irarum. I5eIetiTq5 gigantibus bliis£nachimih^reditate tuagaudium SC rifus cxap?at

E 9 iucs craH\brahakuroWgetolpecorelpofteftione ucftibusttatamqj hebat famikarut ad fubitos tiuncios iu/
uenibus dedis armare poffer exetcku 8 C  quatuor regcs quos quinq? regcs fugerat in dan cofecutus ocridereti
SC  tame poft tam crebra hofpitafitatis ofiicia du no refatat hoiesFuicipe meruit deu.No ferufs SC  ancillulis im
jperabat ut miftrarent hofpinbus nec bonuqcP exerceba«per alios minuitifed quaf« rcperta pravda cu bara hu
inanitati folus incubuitkpfepedes iauitripfe pingucm uitufu portauit humeris dearmeto.Stctitut (eruuspe/

obfequiu tuui& itniteris film  hoisfqui no uenit miniftramfed miniftrarejEt qcf patriarcha alieniČhoc difcipu
lis SC  ferufemagifter exhihuiV 8 č dominus.<£oriu pro corfo SC  omnša quae homo poflidetsdarepot pro a:a fua.
Sed tange fnqait diabolus carnes eiusJnifi in facie benedixerit tibi*$cit hoftis antiquus maius cotmentia: q nu^

. . _ ... !•**<) 'f,***« e> ~  J/ _ 1  1—. I ««« . _ f _ (* .  /*T"^ ~ * n  1  'A 1  . ‘

v/

anima nra?Iibcnter fufcipierJŠi aut quas foris funt deotquac intus funt diabolo demulno eft iequa partitio«& di
cit''nobistNonc fi rede odkrast# rede no diuidas peccafh?(J_ucd pattitiigeneris primus inter primes mo/
nachbs ee coepiftilno tibi Tit tumorisded humilitatis occcafio:(čienri fifiu dei fadu film hominis: C^uatuctkp

dixi fccerislabEufbchfo tua Pau!aqj uincerisjfi uo opereat cer te fexu»Ego qu?de Roma: no eram: SC  tune me
tenebat heremus£Atq? utinam pertenuiftetfquando foccro tuo uiucnteToxouo&eculo feruiebant*$ed tamen
audio qaa:immunditiasplatea^ fene non poterant:qua: eunuchoru manibusportabantf(& in a:quale (b!um
moieftius tranfcendebattqbus Četica  ueftis oneri eratfSi folis calor incendiuinuc fordidata: SC  lugubresSč foi co
paratione FormicuJačudlucernascondnnutiuelJfuccedutfocutpauimeta uerruttmundant legomina i  boleru
fafeiculos in feruetem ollam deiiduntapponunt meniasfcaliccs porriguntieffudunt dbosihuc illnccp difcur/
sruntiSC ccrte magnus uirginum choruscum illis habitarfau huiufcemodi minifteria aliis imperare non pote/
rantVSed noluntuinciab hislaboretcorpo^:quafiipfe(uperant utrtuteanimi :H#cdicolnonquode ardore
mcntiS tua: qcq dubitetfed cp currente impellamidč aeriterditmcatuefcmoretmfcruore  augea.Nos in ifta p/
uincia^dificaro monaftcrso: 5 č dmerfctio propfcrcaextrudotneforte SC  modolofeph cum mariain bcthlee
ucniens non inueniat bo/pitiamitantisde toro orbecofluentibus turbisobruimur monachorumlut nec ccep
cum opus deCes erctncc fupta  uires Ferre uateamusdVnde quia pene nobis iilud deetiangelio contigitjut futu/
ra: turris non ante computaremus cxpcnfascompulfi fumus fratrem Paulinianum ad patriam mitteretut fe/
mirutasuillulas qaae barbarorum efifugerant manusi& parentumeomuniu habescineres uenderet: ne ccep/

eidminu. Yere nune quinq? in trestac duas uidemus efle diuifas»I!Ia cu forore Paulina dulci (ono fruiturhu dua
rum mediusad Chriftum (euius fubuolabis.

purgatur! ... _

ierario in paupcrcslftudiu {criptara^(pegrinatio hierofoIyma^5c in pfiam pp irruptione humoi^ in oriente
dacoucriio!& ad extremu fcclix exitus edebri exequia^ excurfu illcdratistmirislaudibus pradicaf,
Lures anni funCg? fup dormitioneBIefilla: Paulam uenerabile fomina^recenti adhnc uulnere confo/
latus fum^^uarta: ^ftatis circulus uoIuitur‘ex quo adfddiodorum epifčopumiNcpottani (cribes
epitaphium;qcqd habere potui uiriutmin illo tune dolore confumpfi Ante hoc ferme bicnniun>Pa>
ato meo pro (ubita peregrinationePaulina: breuem ^cpiPoIam dediferubefcens ad diflertiflimum uirum
plura Ioquifeei fua ingereretne non tam confolati amicam uiderer:q Rulta iadantia docere perfedum nune
mihi Fi!K)ceane v uolentw&: ukro appetenti debitum munus imponis:quod pro nouitate uirtutum« ueterem
rnateriam nouam fadatJn illis enim ud parentum afFedusJuel mceror auunculiiuel defiderium marin tempe
randum fuitsSč pro diuerfitateperfonaramidiuetfa de fčripturisadhibere medicamina Imprcefcntiarum tra/
ek s mihiRabiofamllaude chriRianormmiracuIugentiliududu paupere! rolatiumonachoru»(^uicqd pr/mu
arripucro?(equetiu coparationeuileičitlieiuniu pr^diceffed pr^uafefcutelemofpns.Humilitate laudemČfed

' 1 : ... f __ *  j. f \ C ^  .. f  'f*. ' .. V.

um*

^ 1--B    —-” - e- ~  T+ - r*   naJULJ«*. ——    

ftilinterdu gloriofis tumemus fordibus.'5čuendibile paupertate populari aure oflferimus,Cadara uirtusŽSc co
kiemix  F)ta fecretojdeufolu indicem refpicit.Vnde nouis mihi eft efFerenda prsconiisjSi ordine rethotp pra:
termiiTottota de coaerfationis ac pnia: incunabilis aftumenda Alius fbrfita fchola: mcmor»Q_u,M.

A 7  num qui nobis cundando reftituit rem.

Et totfFabio^ gente pferet in mediutdiceret pugnastdelčnberet proeliatK per tatx nobilitatis gradu^Fabto

♦clxxxvii.

la m ucnifle iadaretlut cp in uirga no poteratiin radicibus demodraret.f-go diuerforii Bethleemiticn prafcpis
dominiamatorlin quo uirgo puerpa dcu fuditinfant^ancillaChridi no de nobilitate ueteris hiftoriae: fed de
eccleli* humilirate ,pduca Jfc qa datim I pricipio q(i fcopulus qda 8C  ^pcella mihi obrredatoru eius opponif;

feciidu fortira matrimoniu prius reliquerit|i6 laudabo coucrfanf nifi prius ream ablbluero: tata prior mari
ikus  uitia huifle narratlbt ne fcortu qde SC  uilc macipiufca fuftinere poflet.^uaj fi uoluero dicere pdam uir /
ture fcemin£eiqux maluit cul pa fubire dididiil 5 corpis fui rnfamare parte:& maculas eius deregere.Hocfolu
,pfera?q> uerecuda: mfonssi& chridianas fatis e.Prascepit dominus uxore no debere d/mittiiexcepta ca fornica
tioistSC fi dimi (Ta faerit m mere inupta,^_uicqd uiris iubet?jhoc coiequeter redudat i fdemias ♦ Ne^.n.adulte
ra uxordimirteda etSC  uir mcecchus tenedus.Si qs meretrki iugitlunu corpus facit.Ergo Si  q fcortatorilipuro
ca  (bciatjunu cu eo corpus efficit? tAIias fut leges C^farisjaliae Chridi(aliudPapinjanus:aliud Paulus tir pneci

* X  ] jt?.. /£ j*.  t! Q T  lT*_. f h, S*.  —I***! *'*"&*« /4 ^-3 _ JfT? 1L — o«. ' S

feruitusJpari čoditoe cefef ergofut aiu£)uitJofu!dimifit illius SC  illius criminis noxiuJdimilit pene dixi

qcf' clamate uicinia:uxor fola n5 ^pdidit.Jin aut redargunf: ?quare repudiato marko n5 inupta pmanferit;faci/
Ic cul pa fatcbortdu tame refera necedkatefmelius eft mqt apoftolus nubere q uri.Adolefcentula etat i  uiduita
tem fuajferaare no poterat^idebat aliam lege in mebris fuis repugnante legi metis fuasV& fe uida SC  captiua
ad coitu trahiimelius arbitrata e aprecofiteri imbecillitate fuamlSf umbra quanda milerabilis fubire comugii.’
cj fub gloria unins uiri opa exercere meretricuJde apodolus uult uiduas adolefcentulas nuberelfilios pereare
nulla dare occafione aduerfario maledičh' gratiaik protinus cur hoc uelitexponit:Cam eni qusda*abierut re/
tro pod (athanadgit'’ SC  Fabio!ajqa pfuaferat fibilSč putabata fe u i$ i  ure dimiflumjnec cuagelii uigorem rsoue
raf-in quo nubendi uniuerfa caufatio uiuetibusuirisifoeminis amputat^du multa diaboli uitat uulneraiunum
in cauta uulnus accepit.$ed qd ego in abolitis Si  antiqs moror^]U£ercns excujfare culpatcuius penitenti am ip/
fa cofeiTa e; v Q_ uis hoc crederetlut pofl m or te fecudi uiri in femetipfam reuerfatquo tpe iolet uiduae negligeu
te s iugo feruitutis cxcu{]orsgere fe  liberiuskdife balneasmolitare p plateasluultus circunferre meretriciossfac
cum indueredkt errore publicae fateref tSC  tota urbe fpečlanteromanaante die pafchadn baflka quondam
Lateran^q^C*rariano truncatus e gladiodaretin ordiRepcenitentiuJepifcopopr^fbpteristSčoi populo col/
lachrpmantibus fparfum crindbora luridatK fquallidas manuslfordidacolla fubmitteretfuac peccata^fle/
tus ide non purgct?ČJ inueteratas maculasb^c Iamenta no ablaatfPetrus trina negationearina cofedio
ne deleuit. Aaron faeri legiu Si  coflatu ex auro uituli caputlfratertiiE correxeio proces K)auid lančli Si  manfue
tidimi uiri homicidiu pariter & adulteriulviii.die^ emcndauit famesfacebatin terraruolutabatur in cinere!&
oblitus regias poteflatislumen quasrebat in tenebrisilluq^ tantu refpicienst<jue  offcnderatlachrymabj7i uoce
dkcbatrTibi foli peccaui SC  malu coram te feci ildi  redde mihi Icticiam ialurar/s tuUSi fpu  principali confitma
me. Atq? ita fadum eftmt qui me prius docuerat uirtutibus fuis quo dans no cadere doceret per penitentiam »
quo cades refurgere Q^uid ta impiu legimus inter regeskj Achabrde quo feriptura dicit.No fuit alius tališ ut
AchabquiuenundatusedJutfaceretmaIuminconfpe&udomini?’Hic cuppterfanguineNabuthazcorrep/
tus fuidet abHe!ia:8i'audidet iram domini per prophetani occididirK infuper podedidij Si  ecce ego induca
fup te mali?Si demetam poderiora tua SC  reliq?lcidit uedimenta tual8i opuit cilicio čarne fuamtieiunabarq; in
lacco SC  ambulabat demido capite.T unc fačtus ed lermo dei ad*HcIia ThcibitSdicestNonc uididi Achab hu
miliatu coram md|a ergo huiliatus ed timoris mei camo induca malu in diebus eius.© foe!ix peniteria quae
ad fe dei trahit ocuIostqu« furetem fententiam dei confedb errorc mutauit.Hoc idem 6C-Manafen in Parali/
pomcnos6£ Niniue fecide legimus in propheta.Publicanu quoq} in euangeIio.Equibus primus no folum in/
dulgentiamričd SC  regnum recipere meruit.Alius impendente dei;fregit iram Tertius pedus uei beras pugnis I
oculos non leuabat acl cjelum.£t muko iudificatior recedit publicanus humili conjfedione uitiorum i  q phari
(kus fuperba iadioneuirtutu.Non ed loči huius ut penitentiam pradice:& quafi contraMontanum*Noua/
tumq 3  fcribensSdicam illam hodiam domino ede placabilefSi facrificiu deo fpiritum conmbuIatu. f & malo pe
nitentiam peccatorisq mortcmi8čexurgeexurge hierufale:6i multa aliafcjprophetai^clanguttubae.Hocunu
Ioquar1quod SC  legentibus utile fm&: prsefenti caufe conueniat.No ed cofufa dominu in tenis’-& ille eam no
confundet in c^!o,\peruit cundis uulnus fuum1& decolorem in corporercicatrice flesJRoma conlpexit. Dif
futa habuitlateralnudu caputklaufum os.Nocd ingredaeccleliam dominilfed extra cadra cu Maria forore
Moyfi (čparata cofčeditlut quam (acerdos eieccratHpfe rcuocaret^elčendit de folio delitia^ fua^.accepit mo/
lamtfecitfarina{&d/icaltiatispedibusJtranfiuitfluentalachrymarum.Sedit(upjer carbonesignisdiei fucre.i
adiutoriumrFacie per quam fecundo uiro placuerattucrberabat.odcratgemastlinteamina uidereno poterat
ornamenta fugiebat.Sic dolebat quafi adulteriu comififlkiSC  multis impendiis medicaminum unum uulnus
fanare cupiebat.K)iu morati (umus inpenitetia.in qua uclut in  uadofis locis re(cdimus:ut maior nobis SC  abf/
a;  ullo impedimento fe laudum eius campus aperiret.R.ecepta fub oculisoronis ecclefise ccmunione,quid rc
cit?|fcilicet in die bonaimalorum non oblita cd(^ pod naufragiu rurfum tentare noluit pcricula nauigandi.gn
potiuspodoemcenfum quem habercpoterat(eratautcmampIiflimusJ&refpondens g eneri  eius) dilapida
uittac ucndiditlSč in pccuniam congregatuufbus paupe^prarparauit^primo omniu NocroK&imOv.i. lam
guennum uillam:indituit.fn quo segrotantes coHigeret de plateis?^ confumpta languoribus atep inedia mile

roRi membrairefoueret.Kefcribam ego nune diuerlas miferoru hominum calamitatesf truncas naresJed^ ‘ oS

oculos km

frn u


Nfe


' ; f’ry


"“So
»H

Hi;

h  Ptoftfc
r" 0r . *
im/Ni

'•vS

*th

i >

■ . .;°'Mt 0r r ite

I

"^etcaptiuii

' Cc °niUgjj.

>U

"oZS^n
, .,"“***!

:  " ,!l  ™:f:ci,

. Undai,

^fobin

te**

, ; '"«iWtutte,
•' ' ,;l -i:o Uc

' 11  uu/oeraiinum

, Us r cri 'fniriflinip,
.  f;m ^ u * ncg/ig C y
*crt triao^fac
,l “3 quondam
:  ‘ :  x oi populo col/
3 »x  peccataffle/
|aiiončannac6fc(Iio
"sliimanfue
u r i :\i :ur in dncrclK
irij k hfymabiIiuoce
pnruf.iliconfhna
rrr  p-n/rcntiam
f> it aliustafeut
cKiVuihxcorrep/
■. a  cccc ego induca
.:j;v.:iriunabarq;in
fot  uidiftt Achabhu
. ■ !iipfnttcriaqua5
.ViiUiirnifrParali/

.. ■ : -, ; u'folunuO'

1 ... :  ••vr.ispugms!
; ! ':iimjqp a ^

. .^malopj

'.•V.HcsUOU

1  ^ ilk ca® n °
Dif

fororc

nianlp 001

I I

.Ji

'E

Z*#«

* '.r^P 01

ou

factol

itcrat f

iloo*

ibf'

■ no^ ,s  ^ j A

J!>gf

tif

jpii

rr>>^

,|lo$

ijc

uit puruletam uulne^ faniekjua aiius afpicere no audebatfj pracbebat cibos propria manu^Sč fpirans cadaueri
forbiciunculisirrigabat.$do multos diuites SC religiofolob ftomachi anguftia cxercere huiufcemodi miferi/
cordiatper aliena minifteria.'8C ckementes efle pecuniatno manu:quos cgde no reprobo:& teneritudine animi
nequaq interprstor infidelitatetied ficut ibecillitati ftomachi ueniam tribuojficpfedacmentisardorem cslu
laudibus fet o/nagna fides‘ifta no cotenit»$cit qd in Lasaro diues purpuratus aIiquando no fecerit quali fuper
ba mes retributioddanata fit*llle que defpicitmis;que uidere poflumustad cuius intuitu nobis uomitus erupit
nri fimilis eft.&e eode nobifcu formatus eft lutotiifdem copadus eft eIementis.Qjaiccjd patitf:& nos pati pof
Turnus« Vulnera eius ^ftimemus^ppriaSC ois anirni in alte& duritia clemeti in nofmetipfos cogitatione fragef•
Non mihi fi Iingua: centum finitioracp centum« Ferrea uoxi

Omnia morborum percurrere nomina poftum«

© ue nudu SC paral yticmSC clunicufoo-Fabiolae ueftimeta texerutffn quo (e indigentiu^io cffudit praeceps SC

uel tranfmifia per uiros fandos ac fideles munifkentialcircuibat. Vnde repente SC cotra opinionem omnium
hiero(bIymam nauigauidubi muItoR£excepta concurfu noftroparuper ufa eft hofpitioicuius focietatis recor>
cfansfuideor mihi adhuc uiderefquam uidiJefu bone ? quo illa feruore:quo ftudio intcnta erardiuinis uolumim
busTSC ueluti quada farne fatiare defideranstpcrprophetaslcuangeIia;p(aImo%currebaUquasfl:ionest^)po/
nens‘SC folutas recondens*in Ičriniolo pedoris fui.Nec uero latiabatur audiendi cupidinctfed addens fcientia
addebat doIorem!8C quaf« oleu flamx adiicies-‘maioris ardoris fbmeta capiebat: ^uada die cum in manibus
Moyfi numeros teneremust8£ me uerecunds rogarettquid fibi uellet nominu tanta congerieslcur fmgulac tri
bus in aliisatqj aliis locis uarie iungeretur,quoBalaam ariolus fic futuraOirifti myfteria prophetardut nul/
fusprope modu propheta^tam aperte de eo uatic/natus fittRefpondi ut potui^Cuifus fum interrogatioi eius
ratifFaccret.Euoluens er go librum f puenit ad eum locum ubi catafogus defčribitur omnium manfionum! per
quas de £gypto egrediens populus per uenit ufq? ad flucnta iordanis«(2u(^ caufas quxreret SC rationes fingolo
rum^in quibufdam hxfitaui ;In aliis in offenib cucurri peddin pl^rif^fimpliciter ignorantia confeflus fum«
Tune uero magis cccpit urgcre:8C qua(i non mihi Iiceret neičire qcP nefcio poftularctac fe indignam tacris my
fteriis dicerequid pluraTExtor(it mihi negandi uerecundiamTut propriu ei opus huiufcemodi difputatiuncu/
lx poWcerer:qd /  uCq;  in pr^fens lempus  SC nune intelUgo  domini uoluntate dilatumlreddetur memoriže illius
ait facerdotalib us prioris ad fe  uofuminis odlita ueftibustper mundi huius folitudinem gaudeat fe  ad tetram
reptomiffionis a!iquando ueniflq,ue^cj<f coepim^s proiequamur.(^uaerentibus nobis dignum tante foemi
nx  habitaculum^umillaita folitudinem euperettut diilerforicrMarijecarere nolledecce fubito diičurretibus
nunciisioriens totusintremuitab uItimaMxotide:intef glatialem Tana SC Malfagetaai imanes populos! ubi
Oaacafi rupibus Teras gentes AIexandri claudra cohibcnKerupiOM^umo^ examina!quas pernicibus equisi
bucillucq;uolitantialcxdis pariteracterrori&*cundacopIcret«AberattuncromanusexercitusiSCbellisciuiIi/
bus inltafia tenebatur :Hac gentemHerodotus refert TubDario regcMcdorum uiginti anis orietem tenuifle
captiuumiSC ab xgyptiis atqj£thiopibus annuu exegiflfe uedigal. Auertat lefus ab orbe romancitales ultra be
dias Infperati ubiq^ aderattSC farna celeritate uincentestno religionimo dignitatibustno tetatitno uagietis mife
rabantur infantiaz.CogebanTmoritqui uiuere nodu cceperatlSC nefcietes malu fuuinter hoftiu manus ac te/
la ridebanudonfonus inter omnes rumor petere eos hierofoIymam 18 C ob nimiam aurieupiditat^ad hac ur/
bem currerejneglcda pacis incuriatTartiebatur antiochia,Tyrus fe uoles a terra abrupere i infulam quxrebat
antiqua.TuncSCnoscopu!fi fumus parare nauestee in littore^aduentu hoftiu prxcauerdSC feuietibus uentis
magis barbaros metuere q naufragiusno ta propria: faluri q uirginu caftimoniae prouidetes.Erat in illo tempe
quxdam inter nos didenfioiSC barbar©^ pugnam domeftica bella Tuperabant«Nos in oriente iam tendt fixa
T/destSC inueteratu loco^ iančto^ defideriu.llla quas tota in (arcinis eratSC in oi orbe peregrina’reuerfa eftad
patriamiut ibi paup uiueretiubi diues fucranmanes in alienotquas multos prius hofpites habuit« Et ne fermo
ne logius trahaln cofpedo romana: urbis pauperibus erogaret^J' illa tefte uendiderat.Nos hoc tantu dole/
mus:q> prsedofiffimu in fagdis locis monile pdtdimus.Recepit roma qcf amiferatlac qjcax 8C maledtea Iigua
gentiliuSocuIo^ teflimonio cofutata e.iaudet c^ted rnifericordia eiuslhumilitateffideiego ardore plus ailau/

g-AA-UUlctrOC --

fuis pariter effufis^ipfa pChrillo flipes obtabat accipe«Sic feftinabatific impaties erat mora^tut illa crederes
( pfedura.Itac^ du femp paraturtmors eam inuenirc non potuit imparatam«Inter Iaudes Toeminae fubito mihi
Pammachiusmeus exoritur. Paulina dormittutifte uigilet.praceditmaritumjutChriflofamulum dere/
Iinqu 3 t ♦ hichxresuxoris: 8C hxreditatis alii poHeflbres. Certabant uir SC Toemina'quis in portu Abra/

♦clxxxviii*

qft’ asmulatio di/lipatura erattcocordiacre/ceret.NTecdu did:u:ia fačlu.Emit" hoCpitiu:8C ad hofpitiu turba co
currit.Ncn eftm.labor in Iacobtnec dolor in ifracl. Adducunt maria:quos in gremio fuo terra fu/opiat. Minit
Roma nauigantes;quos nauigaturos Iittus molle confoueat.C^uod Plublius /emej jfecit in mfuIadVliletacrga
unuapoftolu:Etnecontradičtionilocumtribuatinunanauithaecifti SC frequeter faciuttSC i plurestnechoclo
Ium inopum nece/fitas fuflentat tfed prona in oibus munificentia2aliqd SC  habentibus prouidet.Xcnodotium
in portu romano fitunftotus paritermundus>audiuit|fub una aeftate didicit Britania:qdP a:gyptus ččParthus
nouerant ucre.($_uod fcriptu eft timetibus dominu oia cooperaf in bonujin obitu tantx  fcemina: uidimus co
probatu,^_uoda prasfagio futuro^ad multos fcripferat monachos ut uenireu& /egraui onere laborante ab,
folueretftaccretq 3  fibi de iniquo mamona amicos^qui eareciperet in Sterna tabernacula(bencrunčamiri fačli
fiintfdormiuit illa qd /  uoluitlSč depofita tande fareina/leuior uolauit ad calu.C^uantu haberet uiuentis Fabio
lasRoma miracului mortua demoftrauir$ecdu /pum exhalaueratmecdu debita Cbrifto reddiderat animam;
lam iama uolans tanti pracnuncia ludusjf

Totius urbis popufumiad exequias congregabattSonabant p/almi SC  aurata tcda temporureboas in /ublime:
quatiebat alleluia*hic iuuenum chorusliliic /cnii qui carmine Iaudes foemineas SC  fačta ferant:Non ficFuIuiV
us de galIisino-Papyrius deSamnitibusmo £cipio deNumatiamo Popeus de Potigentibus triuphauityIlicor
pora uiccratjhacc fpiritales nequitias fubiugauit.Audio procedetiu turmas:& cataruati in exequiis eius?multi
tudine flučluantem: Non plateaelno porticusjiminentia defuper tečla capere poterant profpečlantes .Tune
fuos in unum populosRoma confpexit.Fauebat fibi omnesSn gloria pcenitentis.Necmirum fi de eius faltlte
homines exultarentde cuius conuerfione angeli Iajtabant? in cado. Hoc tibi Fabiola ingenii mei Cenile  munus /
has officio^ inferiasdedi.Laudauimus faepe uirgines? uiduasbe maritatas; quarum fupfuere candida uefti/

fti humeris reportata eft.Multas manfiones funt apud patrerntubi abundauitpcccatumtfuperabundauit gra
tia Cui plus dimittitufiplus amat.

BeattHieronymi pre/byteri ad Marcellam de exitu Leascuius fančlamconuer/ationem defcribitTfiC ipfius
tranfitupurpurati confulis proximeante defunčti fiineri praTert.

^ • ic vugcit:usur;iuu>i ipiiua paiicui au iiiiCiecunaiiiDriparECaupnncipiuicniiiiunpcjruiiciCiijpufiA..

defecerut hymni Oauidtfilii lefletfinis eftet priorislP/aimus ueroA/aph pricipiu Cequetisi8C  ufqp ad
Cu Iocu perueniflemus in quo iuftusloquitur.Dicebaffi narrabo fictecce  generatione fihoip tuop  pramarica/
tus fum|qd /  in alfius codicibusiio ita habemus expr 2 e/Iumlrepentc nobis nuciatu e Fačli/Iimam Lea cxifTe  de

fabulis rurfum didicimusreliquias eius iam hoftia fuifte delatas.Q^uaeras quo pertineatilla repIicatid?(refpo
debo ti uerbis apoftoliimultu per oem modurtiprimu ep  uniuerforu gaudiis profequeda fit:qua: calcato dia/
boloteorona iam /ecuriratis accepitTecundbut eius uitabreuiter explicet r> i,tertio ut defignatum confule de Cuis
jPcculis detrahetem ee doceamus in tartaro.Et quide couerfatione Lex  noftra^quis poOit digno eleuarc prarco
nio^ta eam totam ad dominu Fui/Te conuer/am

eoChrifti magis e/Tet ancillatdum dotpina hominu nonput^turJnculta ueftis: uilis cibus'neglečlum capuc•
ita tamensut cum omnia faceret oftentationČ fugeret fingulorumfne reciperet in praefenti fieculo mercedem
fuam.Nuncigitur pro breui labore Sterna beautudine iruitursexcipitur angelorum cborislAbrabat finibus
conFouct" % SC  cum paupere quondamLazaro diuite purpuratutSč non palmam confuletied atratu ftilla cJ/g/t/
mino! is cernit ingrere.© rerum quanta mutatiolllle que ante paucos dies dignitatum oium culmina prxcine
bant’qui quafi de fubiečtis hoftibus triumpharetkapitolinas afcendit arcesijue plaufu quoda SC tripudio  po/
pulus romanus excepitlad cuius interitum urbs uniuer /a comota eft»nunc de/olatus eft nudus /non in lačleo
caeli palatiotut ipfius uxor comentat'’infcelix*/ed in fordentibus tenebris continef .Haec uero quam unius cu
bieuii /ecreta uallabant'quae pauper uidebat'' SC  tenuis cuius uita putabat^ametialChriftu fecfiSC diciu  Q_ux
cuncp audiuimus: ita SC  uidimus: in ciuitate dei nfi:& reliqua • Q_uapp moneot& flens geme% tonteftorrut
dum huius mundi uiam currimusinon duabus tunicis»i.duplici ueftiamur fidenon calciamentorum pellibus
roortuis uidelicct opibus pra-grauemur/no diuitia^ nra^ onera ad terra prarmat; no uirgar.i. potetia: farcula.
ris čpxč  auxiliuinon pariter Si-Chriftu uelimus hfe:&! faiculu-fedp breuibus SC  caducis Sterna fuccedat&cu
quotidie/ecuducorpusloquorpr£emoriamufHcseteris?nonosppetuosaeftimemusmt poffimus efte ppetui.

^ BatiHieronymi prazfbyteri ad-Theodora uiduam Hi/panam de morte Lucinii quem ex mundi cruna glo-

fecundu Herenasu lugduneieepiicopu dices ingallia exortalSč a foemmis tota ad hi/pamas uicp ler
diu quocp ipfius i fuislibris trafcribendis enarrat pro quibus fex notarios illu Hirofolyma emi fifle.

Lugubri

Vgubri nuncio cofternatus fupcr fandi 81  uenerabilis mihi dotmiti6e£ucini£uix breue epiftola di -
I dare potuflno quo e/us uice doIea:que fcio ad meliora tranfifleidicet&Moy{ettranfiens uidebo uifio

ne hanc magna:fed quo torquaear defideriotno meruifle me eius uiri uiderc facie:que in breui tpe huc
ee uentu^t credeba.Vc^e illud fuper neceflitate mortis pphetale uaticiniulq> frarres diuidatJSC chariflima in/
ter fe nomina crudelis SC  dura diflociedjed hemus cofbIationeqa domini uoce lugulačper que ad ea dirit ;Ero
mors tua o mors:ero morfus tuus inferne.Sč in cofequentibus.Adducet urente uentu dominus de deferto aleen
dentefq ficcabit oes uenas eius:8č defolabit fonte il!ius.£xiuit,ti.uirga de radice icfle:& flos de uirginali fruti/
cx  pullulaui&j loquaerct' in cantico cantico^iEgo flos campi:& liliu couallium JFIos nofter mortis interitusi
ideoq; SC  mortuus efhut mors illjus morte moreretf.Q_uod aut de deferto dicitf adducendus uirginalts uterus
demonflratfq ab% coitu 8C  Temine uiri deu nobis fadic infante:q calore fpus fandi ? exiccaret fentes libidinu:

Si  caneret fn pTalmodn terra deferta SC  inuia inaquoTa:fic in fando apparui ribi.Aduerfum mortis ergo duritia
SJcrudeliflimam neceflitatehoc folatio erigimur:q> reuifuri fumus eosquosdoIemnsabfcemes.Neq?.n.mors;
fed dormitio SC  fbnus appellatf. Vnde SC  btus apoftoius Paulus uetat de dormientibus contriflaritut quos dor*
mire nouimusrfufcitari pofle credamus poft digeftu fopore uigilare cu fandis^SC cu angelis dicere.Gforia \
exeef(Is deo:& in terra pax hoibus bonas uoIuntatis.In cxlo ubi non eft peccatumtgforia eft: SC  perpetua laus
SC  indefefla preconia.In terra aut ubi feditio :& bclla atq? difčordiaj r pax imprecanda eft : & pax non in oibus?
fed in his qui bona: uolutatis funt:& falutatione audiutapoftoIica.Gra uobis SC  pax?a deo prc SC  domino JeTu
Chrifto multiplicefutipacc Cit  locus cius:8č habitario eius i  Tyo«i.i fpelucafti fublimirate dogmatu atq? uirtutu’
in anima credentisfcuius quotidie angelus uidet facie dei'& reuelato uultu gloria conteplatf.Vnde obfčcro tej
qua currenteCut aiunt)impelId$ut-Luciniu tuum defideres quidem ut fratrom:(ed gaudeas regnare cumOiri
fto!quia raptusne malitia imutaret mentem ciWpIacita.n«erat deo anima illiustSf i  breui fpacio tempora mul
ta compIeuit.Nos dolendi magis fumus!qui quotidie ftamus in praelioESč uitiis peccatorum Tor didamur. Acci
pirnus uulnera‘& de ocioTo uerbetteddituri fumus rationeJIIeiam fecurus SC  uidor teconfpicit de excelfoi SC
fauetlaboranti:# iuxta Te locum preparat eodem a more:# eadem charitatelcjofficii oblitus coniugalistin ter
ra quoq; fbrote te habere cceperatflmo fratremtquia cafta coiundio fexum non habet nuptialem. Etfi adhuc
in čarne polici SC  renati itrChriftofnon fumus grecus & bat barustferuus 5 C  liberlmafčulus 8C  fceminarfed oes
in eo unu fumusrqto magrs cu corruptiuum hoc induerit in cprruptionem:& mortale hoc induerit immortali
tate%on nubentmec^ nubentfifed erunt ficut angeli in caclis?(^ uando dicit non nubetmccji nubent: fed crut
fficut angeli in cadis non natura 8C  Tubftatia corporum tolliturtfed glorte magnitudo monflratur. Neq; enim
Ičriptu efberutangelnfed ficut angeliubi fimilitudo promitrif Jueritas no detiegaf’|erut inquit ficut angeli' 4 .
fimiles angcforum.Ergo hom/nesefle uo defineŽinclyti quide SC  angelico fpledore dccoratisfed tamen hoies;
ut 8C  apoftolustapoftolus Tit^cMaria Mariah cofundafna:refes!quae ideo incerta SC  magna ^mittutut qute
certa SC  moderara fudaufeiat.Et quia hxrefeos Teme! fecimusmetioncm1qLucinius nf digna tuba cloquen/
tix  predicari potedqui fpurciflima per hiTpaniasBafilidis hxreTei feuientdSJ inflar peflis 8C  morbi totasiter
Pyrenxu 8£Occeanu uaftante prouincias fidei eccleTiafticx tenuit puritatem , nequaq TuTcipiesArmazcbBar
IieloQJ Abrax a?Baf Ti m onSC  ridiculum=LeuTebora?cxteraq; magis portenta q nomina:qux ad iperito^ SC  mu/
liercuia^j'aios concitadoslquafi de hebraicis fontibus hauriuntsbarbaro fimplices quofq? terentes fonotut que
no intelligunt.plus mirenf**R.eferHereneus uir apoftolico^ tempo^ 8C  Pap ix  auditoris euangelifte Icannis
difčipulus epifcopufcg eccleTix Iugdumefis:qrMarcus quidam de BaTilidisGnoftici ftirpe deTcendesprimum
ad-Gallias uenerit^ eas partes per quas Rhodanus SčCarona fluuttfua dodrina maculauerit/maximxq] no/
biles fčeminas:quxdam in occulto myfteria repromittensthoc errore fe duxerit‘magicis artibus 1 ^ fccreta cor/
porum uoluptateiamorem fui concilians.lndrPyrenxu tranfiens hifpanias occuparin8£ hoc fludii habuerit:
ut diuitum domus:8C in ipfis fceminas maxime Tibi appeteret ! quaz ducanfuariisdeTideriis-femp difcetest& nu
q ad fcientiam ueritatis peruenicntes.Hoc lile fcripfit ante annos circiter trecentosSJ Tcrip Tit in his libris quos
aduerfus omnes hxrefes dodiflimo SC  eloquentiflimo fermone*compofuit*Ex quo perpendat prudentia tua;
qLucinius nofler Iaude Tit dignustqui claufit auremine audiret iudicium Tanguinisi& omnem fubfl antiam fu
am difperli itSC  dedič pauperibustut iuflicia eius maneret in xtetnum\nec patrix Tux largitate contentuslmifit
hierofolymam SC  alexandriam tantum aunlqtum mulrorum poflitfinopiae fubuenire.C^uod cum mulri mi/
rentutt& predicentrego in illo magis laudabo feruorem SC  ftudium fcripturarum!quo ille defiderio opuTcu/
la noflra flagitauitrSč miflis Tex notariis(fquia in hac prouincia latinis fermonis feriptorum^ penuria eft^de/
fčribi fecit quxcunqa ab addeTcentia uf^ in prefens tempus didauimus.Non nos honorant i qui paruuli SC
minimi chriftianorum hominum fumusSiob cofčientiam peccatorum bethleemitici ruris faxa icolimusi Ted
:r Chriftum qui honoratur in Teruis fuisiK apoftolis repr otnittit-dicens: (^ui uos recipiunttme rccipiut:^ qui
me recipiut rccipiut eujq mifit medtacp chariflima filia^hanc epiflolam amoris mei in illu habeto epitaphiu 5 *^
quicquid pofle me fčieris in opere fpiritali audader in peralut fciat fccula poft futura’eumq dicit.in ETaituPo —
fuit me ut fagittam eledaan pharetra fua abTcondit mejduos uiros tantis maris atq? terragt inter Ta fpatiis fe/
paratosTuo acumine uulncrafle:& cum mutuo in čarne fe nefcianttamorc fpiritus copuIentur.$ubfcriptio $a
dam te corpore SC  fpiritu feruet ille famaritanusiuSaluator 8C  cuftostde quo in pfalmo fcribitur.Non dormi
tabittneq; dormiet quicuftodit ifraeltut lfrael qui interpretaf uigil^ui defcedit ad Danieltad te quoqi učni-
at^poflis dicere ego dormio:8C cor meum uigilat* .clxxxix.

([Beati-Hierony prcfbyri in uitam obitutac res geftasPauIse fanda: a c admirabilis fcemiriasjeuius generis di
gnitate& poH: uiri obituf monaftica couer fationeidelertione pri asjpfedione HierofoIymaSmagnis effert prx
coniisilcunda eiusperegrinatione per loca fandaAdefcribens :E)einde iplius humilitate: continetiam ckmen
tiam ^pfafamun paupes beneficentiamlpatientiarrfincredibile inftitutione:& ordine monafterii:hofpitalitate
fidei& conftantia aduerlus hasreticosiad extremu foelicecxitu ciustSC in exequiis fandorumtconcurfum atcp
frcquentiam narrat,'&-£uftochm filialac uirtutis hasredemJcofolatur.

cuiusuocabulu trahitjMartk papyria: matris Africaniiuera SC  germana ( pgenies,R.oma: pmulit Bethleem
& auro teda fulgentialinformis lutfuilitate mutauit.No meremus q> tale amifimusšfed gratias agimusKpcfha
buimusjfimo habemu^deo eni uiuut oial& qcqd reuertit? ad domina*in familias numero coputaf(qqamiffio
»llius caslcftis domus habitatio lit;quas cjdiu in corpore fuidpercgrinata e a dominoi& uoce femper flebili qre
bal: dicens:Heu mihi qn peregrinatio mea ^plongata eftjhabitaui cu habitariribus Cedarimultu peregrinata e
aia mea.Nec mi^ fi planxerit le uerfari in tenebrisfhocenimCcdar interprastatur^cum mundus in maligno
pofstus fit:Sč ficut tenebras ilhus ita & Iume eius:Luxcp in tenebris luceati^ tencbra: ea no coprashenderut.Tn
de SC  illud crcbrius-infercbat.Aduena lum SC  peregrinatficut omnes patres men Et itey.  ♦ Cupio diffolui: SC  efte
cunvChrifto:C§_uotiens autem infirmitate corpufcuIi;qua incredibili abftinetiaf&duplicatis contraxerat it*
iuniis uexabač'?hoc in ore noluebanSubiido corpus meu SC  in feruitute redigofne aliis pra;dicans:ipla repro
ba inueniar.dč bonum eft uinum non bibere:& čarnem no manducare*& humiliaui in ieiunio anima meam i
SC  totum Iedum uerfafti in infirmitate meaf& uerlata lum in miferiatdum mihi configitur fpina. Atpp iter do
Ioris acuieostguos mira patientia fuftinebadquafi apertos fibi caelos afpiceret:loquebat? % C^uis dabit mihi pe
nas ficut colubasfčč uolabo SC  requiefcam!Tedor Iefum SC  fandos angelos eiuslipfumcp proprium angelum
qui cuftos fiiit SC  comes admirabilis faeminasVie nihil in gratiamtnihil mora: blandientium loqui*Sed qcqd
didurus lum pro teftimonio dicer^Sč minus eius efle meritis:quam totus orbis caninSacerdotes mirant r ;uir
ginum chori deliderantrmonachorp SC  pauperum turbasdeplangunt.Vult ledor eius breuiter fcire uirtutcsi*

tione iibellus hic cudimrlprocula nobili genereslbla fide SC  gratia diuifie dereliquerit.Carpanus igitlnarrandi
ordine. AJii altius repetantr& a cunabilis eiusnpfilc^Cut ita dica^crepundiis matrem Blefillam?& rogatu
rantpatrem s quorum alteraiScipionumlCracchorumcj pgemeseft alter per oes feregrsecias  ufip hodieSre
matibust6č diuitiisiac nobilitatclAgamemnonis fert^ languinem thrahere qui decenali Troiam obfidione de/
leuit.Nos nihil Iaudabimustfiifi qa ppriu eftiSC de puriflimo fandae mentis fonte pfert??|q dominus atq? lal
uator in euangelio doceat apoftolos fcilčitantes quid fibi reddendu fmquonia fua|> nomine eius dimiferutke
tuplu in prsefentia^ recepturos:6C in fiituro uitam acterna.Ex quo intelligimus non laudis effe poifidere diui/
tiastled pro Chrifto eas coteneretno tumere ad honorestled pro Chrifto eos paruipedere.Vere qcP pollicitus t
feruis fuis SC  ancillistlaluator reddit in pra:fentuNaqua: unius uerbis contepfit gloriamttotius orbis opinione
celebratur.Q_uam romaš habitante nullus extra roma nouerat,laterne in bethlee SC  barbara SC  romana term
mirat r .Cuius.n.getis hoies paruos ad landa loca no ueniuti'Q^uis aut in fandis locis praster Paula qd y  plus i
ter homines miraref jinuenitddazc ficut inter multas gemas prseciofifiima gema micattST iubar folisigmculos
ftella^s obruit:5č obfcurattita cundo^s uirtutes SC  potetias fua humilitate fuperauit.Minimac^ fuit inter oes?
ut oium maior efTet.& quato plus fe deiiciebatttanto magis a Chrifto fubleuabatur.Latebat;^ no latebat fugie
do gloriargloriam merebatur:qua: uirtutes quafi umbra fequitur?Sč appetitores fui dcleres appetit coteptores
Sed qmd ago narrandi ordine pr^termittensfdu in fingulis teneonrion leruo pr^cepta dicendi.Tali igitur ftir
pe generata iunda eft uiro Toxotio:q Aeneae SC  Iuliorum altiftimum languinem trahit.Vnde etiam filia eius
Chrifti'uirgo Euftochium lulia nuncupaC.K ipfe iulius a magna dimiflum nome Iulio.

Et ha:c dicimus non quo habetibus grandia finttled quo cotenentibus mirabilia feculi homines lulčipiunt cos
q his pollent priuilegiis.nos laudamus qui ) p faluatore ifta delpexerint SC miy,  in modu quos habetes paruipe
dimustfi haberenoluerint.pr^dicamus his inq orta maioribus SC  foecunditate ac pudicitia probata pnmum ui
rojdeinde propinquis:8i tutius urbis teftimonio cum quinc^ liberos edidiftet.BIefillam fuper cuius morte ca
Romaš confolatus fum.Paulinam:quaefandum SC  admirabilem uirum SC  propofiti 8C  fuarum rcrum Pamma
chium reliquit hasredem:8i qucm lup obitu eius paruulum libellum edidimus.Euftochiu:qus nune in lan/
dislocis uirginitatis SC  ecclefias monile prasciofum eft. Rulfinam: anx  immaturofunerepium matris ani/

coniugainiea marin amuerioj^ui maresoDtaDatUDeros eaiaiiie:roitq uirmortuuseitiuaeum 1

peipfa moreretur.ita leconuertitad domini leruitutemtuteius mortem uideretur optafle. Q_uid ergo refe/
ram ampk ST nobilis domus SC  quondam op u!entiftimas:omnespene diuitias in paup-eres erogatasf Q^uid
in cundps clasmentiftimnm animum Sc  bonitatem etiam in eos quos nnnej uiderat euaganrem.^ Q_ ms i no/
pum moriens non illius ueftimentis obuolutus eft (  Q uis clunichorum non eius facultatibus fuftenta/
tus eft (  quos curiofiftime toia urbe perquircns damnum putabat: fi quifquam debilis SC  cfuriens cibo


: i :; c

S* 2 >

... ^

nr *nih;] j.

■ :'f

ES^tti £*

i fi.j, "*res*

>; >s;

J ta?

13

kr.rlV?^
f^ffgnnatač

;. .* u i-sc cfic

° nt raxcTati c#
v,nsrf P& rcpro

"Z 0  limanicam;
t -Arbiterdo
u  ' J ^rmihjpe
l,m angflunj

■' '."•Srcicp^d

' ' ant u, r
:  • i itruirtutcs?

' -*c?c Irrois&an
j  tncuiusconfola
DOl Mcnarrandi
.ur 5 : roga tu pfc/
mu'.; hodicSte
mcb/idionedc/
'minus atcp til
uMdimifeiuČIcc
f  roftidcrc diui/
.<■ q.\' poilicimsc
1 orbis opinionc
1 s  romana tcrra
ij.ilicjdpta«
)!t< rcmculos

W v,w  p

• f.j.r »ntrr ocs:
v , ijtrbatfug^

. - <|t(COCCpt° rcS

fafcterturfo 1,

"„ 1 (n tliaf“ s

m

tcos

,paniJf e

r)n njtf°‘

potu**

p^mma

; |fl

ins an,/

c ort' a °

icoip 1 ®

L,fr

O  1,1

Sl-

no

d

ll!>

niJ/

furtemarcf a!tenus.Expolialat film« interobinrgatespropn^uos maiorcm fe ris httrredita.em.Chriiti mi
(ericord.a dimittere Ioqu*bac .Necdn. pomtetcelfi apud feculu generisSCnobil.flim* (amili* mfna „n m
K  frequennam fulWMambat honore fuotSC ora faudamiu declmare ac fugere feflinabanCucf orien* Z

ocadennsep.fcopo^b^ardamKckfiajid.aenfioncsRomalpcriafelitte^ntoifiin.miditidminbte

u.ros:Chnmqipotificcs:T'aulinuannochena:urbisepi(copu:ScEpiphaniuSalainineCypriiqua:nuncCon/

(la.canad.cit tquo,|tEp,phana. <« hor p ,te habumPaalinu ialia mane.cn, domoqaa(i propnu humani,a

tepo(pditd^uorun,accefauir.utibus:pmomerapatriade(ererecogitabat:Nondomus:noliberofiitn6 farni*
bsmopoffcffionu.noal.cu.usrc.guatad&culumper.ine.mcmoniolar.d/cipo.cftacincomi.a.aadhcrcma

Anton,orum ara paulo*pcrgeregeft,cbat.Tandeq;cxadla hyemc:apromari.redeumibusad ccdcfias fuas
epifropisiSC ,pfa uotocum eis SC dehderio nauigauit.Q_uid nltra differrofDefcendit ad parnim fratre* topna
tis affirnbusS: qu,d h<s mag.s eft.I.ber.s prolkjuen.ibus SC dementiflimam matre p.ctafe uinccre cupienbus
Iacarbafacendebjnt:8Cremojt dudhi nauisinal,uprotrahebaf.ParuusToxo,iusVuppbccs manus mndebat
in l.tEorejR-uffina lam nubilistut faas expečlare nupt/asitacens fletibusoblecrabat,Et ramen illa ficcos tende!'

batadc*rumoculosipietatemmfiliosp(etateindcu(uperansne(ciebat(ematre:utGhri(fiprobareranct1Iam
torqu*bant uifceratiCauafia ruismembrisdiftraheremurcutridolorepugnaba.ineocunčtisadmirabdior

g. magnam umccret pietatem.lnter hoftium manus SC capriuitatis duram ncceiliiatcm.nihil crudelius e 5 na

rentesahbensfeparari.HoccotraiuranaturaspIenafidespatiebafrimogaudesaiusappetebaKSCamorefiho

rum ma.ore indeuamorecontencnsJn f 0 Ia Eu(lochio;qu*SC propofiti CC nauigatiomseius comes erataefce
ba,.SuIcabat intcnm nama raareSC cunctis qu, cu eauehcbanf littora rcfpicientibus.ma auetfos .eneba.ocn/
lostne uideret qcf fine tormeto u.dcrc non poteranFateor nulla fic amauit fi!ios:quibus an.e q proficilcere.: cu
dla largita emethasredas lč interramt hatred/ratem (nueniret in c*Io.De!ata ad infulas Ponuastauas clariffri
“* qu°ndam temina^ iub Dommatio principe pro confeflione nominis Chrifli Flauiat Domicili* nobilita
tiitexmum:uiden(tncellulas!in qucbus illalongum martyriu duxcrat fump.isalis hierofo!ymam:8C fancfta lo
ra uidetecup.ebat. Tardi etan. uen[i:8£ominispigraudocitas.InterScyllamSc Catybdi hadriatico fecre/
des pelago quau per Itagnum uemt MetoneJbicj? refbcillato paulufum corpufčulo«

Ec fale tabentes irtus inlittoreponcns. r

PerMaleas:8£Cytheram:fparfarq^pcr2Equor t  <- -'*■

Cyclapas Si  crcbris freta concira tcrris. s ’

Pod R.hodu SC Lyciam i tadem uidi. Cyprumiubi landK SC uenerabilis Epiphanii pedibus pronolutatdecem
ab co dicbus retenta eltrnon in refečtione ut Ule  arbitrabat'’;/ed in  opus dei ut rebus probatum efbna omnia il
lius regionis lurtras rnonafter/aproutpom/t refrigeria  fumptuu fratribus dereli'quit;quos amor fanČtiuiti  de
*oto lijoč orbc conduxeratJude breui curfu tranfTretauit Seleudatde qua afcendens Antiochiamjfančli confcf
foris Paulini  moaicum ciurirate detenta media hyeme:calente ardore fidenfoem/na nobihs:qurr prius eunu/
cborum manibus portabatur afello fedens profečta eft.Omitto Syrue Coeles 6 C  phcemcis iter.Neaenim ade
phoricum eius difpofui fcnberetea tantum Ioca nominabo qux  facris uoluminibus continentur BcTyto roma
«a to!onia:& antiqua urbe bidone dereltdatK Sareptat IittorerHelia: eft iugrefla turricula in qua adorato do
mino faluatorerper arenas Tynu'n quibus genua Paulus fixft peruenit ad Cothiqux nune Ptolemais dicitur:
8 C  per campos Magedo IoHae necis con/čios mtrauit terram philiftiim.Mirata ruinas Dor urbis quondam po
tentifTima: SC  uer fa uice Stratcn is turrem ab Herode rege iudxx.in  honorern Cxfaris  augufti esefaream nun

deinde Antipatrida femirutu oppidu:quod de patris nominc Herodes uocaucratt&: Lida uerfam in diofpolin
DorcacUs atq; xn ex  refurrečtione ac fanitate inclytam:baud procuf ab ea Arimathia uiculu Iofeph:qui domi
num fepeliuit:8i Nobe urbem quondam facerdotutnunc tumulum occifb^Joppcn fugiemis portum Iona:.
Et ut aliquid perftringam de fabulis poeta rum religatarad faxum Andromadac defpedatricem.Repetitoc^ iti
nere Nicopoh':qu* prius Emmaus uocabaturtapud quam in fračtionepaniscognitus dominus Cleophae do
mum in ecclefiam dedicauit. Atcg inde proficifčens afcenditBethoroinieriorem & fuperioremrurbesa Salo
m one conditas:8č uaria poftea tempeftate deletastad dexteram afpiciens Hay Ion & Gabaon: ubi Icfus filius
Naue contra quinq^ reges dimicansifoli imperauit 8 C  Iunaet& Gabaonitas ob dolos & infidias fčederis impetra
tiinaquarios {ignario(q^ danauit in Gabaa urbe ufej ad (bludirutapaululum fubrtitit recordata peccati eius
& concubina: in fruftra diuiferSC tribus Beniamin:in trecentos uiros propter Paulu apoftolum referuatos. qd
diu moror; v Ad feua Maufoleo Helena: dereličlorej Adiabeno^j regina in farne populu frumeto iuuerattingrc f
fa eft hierofbIyma urbe trinomia;Iebus:faIethierufaIe:qua: ab Hselio poftea hadriano de ruinis dC  cine ribus ci
uitatis: in Hel/a (u(citata eft.Cuncp proconful pala:ftina::qui familiam eius oprime nouerat:pra:mi(Tis appa
ritoribus iufltftet parari pra:toriutelegit humile cellulatSC cunčta Ioca ardore ac ftudio circuiuittut niti  ad reli
qua feftinaretra primis non poftetabduci.Etcum perueniftet hierofoIymam: ( pftrata9 ante cruce quafi pen^
dete dominu ccrnerctradorabatingrefta fepulch^ refurrečtiouis ofculabat'' Iapide:que ab oftto monumenti
amoucrat angel us. Et ipfum corpis locutin quo dominus iacuerattqfi fities defidcratas aqs fidcli ore labebar.
qd ibi Iachryma^ qtu gemituu:qd doloris eftuderit teftis e cučla hierofoIymatteftis e ipfe dominustque roga
bat.Vnde egrediens afccndit Syon q in arcem uel fpeluncam uertitur.Hanc urbem quondam exptignauit 5 Č
acdificauit Dauid:Vnde de expugnata (čribitur.Vetibi ciuitas Ariel.i.Ieo dei;8C quondam firmiftima: quam

♦cxc.

expugnauit Dauid.De ea($ dicftu eR*Fundamenta eius in montibus (ančtis diligit dominus porras Syon:fup
oia tabernacula IacoRNo cas portas quas hodieccrnimus in fauillam 8C cinerediRblutas:fed portas ohus no
prseualet inFernus SC per quascredentiu ad ChriRu ingredkur muItitudotORedebatf’ ilficcoluna eccleli« por
ticum fiaRinens:inFeda crudredominirad quauinčtusdicitfSC flagcIlatus.Monftrabat'’Iocusubi Fupcentum
iiiginti credcntiu aias fpus fandus deFcendifletmt Iohclis uaticiniu copleret^Deinde p facultacula Ga paope
ribaš atq? coferuis pecunia diflributa:prexit ad bethlee:8C in dextera parte itineris Rent ad fepulch jp Rachelii
quo Beniamin no ut mater uocauerat moriens,Benoni hoc cR filius doloris meijfed ut pater ,pphctaait:in fpta
fdiu dexteras procreauit: Atc$ inde in fpecu Saluatoris ingrediesrpoflcj uidit facru uirginis diuerforiu SC Rabu
Iutin quo agnouit bos pofleflore fou:SC afinus praefepe domini fuhut illud [mplereif:qcF in eode ^ppheta fcrip
tu eR*Beatus q feminat fup aquas ubi bos 8C afmus calcant me audiente iurabat cernere fe oculis fidei infante
pannis inuolutuiuag iente in praefepc dominumtmagos adorantestftella fulgente deFuptmatre uirginer tiutri
tiu fedulu paftores node uenientesrut uiderentuerbu qcP fadu eratrSc ia tune etjangeliRas Ioantjis principiu
dedicaret in principio erat ucrbu:5C uerbu caro Fadum e:paruu los inrerfedos:Hxrode feuietejlofeph 8C Ma
ria fugientes in xgyptu:mixtifqj gaudio Iachrymisloquxbat ,Salue bethIee:domuspanis:in qua natus eR il
le panis:qui de cxlo defcendit.Same Effrata regio uberrima atq? Kccpnocpopčc r cuius fterilitas deus eR; De te
quonda Micheas uaticinatus eR.Et tu bethleem domus ERra ta non mintma esi milibusluda:ex te mihi egre
dietur:quifitprincepsin ifraehSCegrefluseiusab initio a diebusxternitatis:ppterea dabis eosufcp ad tepus
parietis.pariettSC reliquix Fratrum eiuscouerteturad Filios ifrael.In te enim narus eR princeps:qui anrelucife
ru genitus cR:cuius de patre natiuitatis oem excedit xtate»Et tadiu in te dauiticigeneris origo  pmafit: doneč
uirgo pareretSC reliquix populi credentis in ChriRu conuerteretfad filios ifraehSC Iibere prxdicarent* Vobis
oportebat primii Ioqui uerbum dci:fed quoniam repuiiftis illud SCidignos uos iudicaftis xternx uitx:ecce co
uertimur ad gentes.Dixerat eni deus.No ueni nifi ad oues pditas domus ifraeKEt eo tpe Iacob fup eo uerba co
pleta funt, N 6 dcficiet princeps ex iuda:8C dux de femoribus eiustdonec ueniat cui repofitu eR:5C ipfe  er it expe
datio gentiu.Bene Dauid iurabaubene uota faciebat:dices:Si introiero in tabernaculum domus mex:fi aFce
dero in ledu Brati mei:fi dedero (ornim oculis meisrSC palpebris meis dormitauone :SC requie temporibus me
isrdonec inueniam Iocu dotmnottabcrnaculum deo IacoKEr Ratiqd defideraretexpofuit:att^ oculis ppheta
Iibustque nos uenifle iam credimusnlle uentui^ ce cernebat,Et audiuimus eu in  EfFratatinuenimus eum in ca/
pis filux.2ob qppe Termo hebraicusiut te docente didiciino Maria rnatrem domini hoc eR aftintfed ipfum,i.
aRon fignificat.VndeIoqturconFidentenlntroibimusin tabernaculum eiusradorabimusin loco ubi Reterut
pedes cius-.Et ego mifčra atqj peccatrix digna ium iudicata depoflulare p rxfepe:iti  quo dominus paruulus ua
giit^orare in Ipeluncaiin qua uirgopuerpera dominu fudit infante :Hxc  requ ies  mea:quia domini mei patria
eR.Hic habitabo:quoniam«Saluator elegit eam»Paraui lucernam ChriRo meo. Anima mea illi uiuet: SC Teme
meu (eruiet ipRHaud procul inde defcendit ad turrem Ader«i.gregisJuxta qua Iacob pauitgregcs fuostdCpa .
Rores nočte uigilantes audire meruerunnGloria in excel(is deo:8C fup terram pax hominibus bonx uolunta/
tis.Duq? leruat ouestinuenerut agnum dei puro SC mundiflimo uellere qd in ariditate totius terrx cadeRi rore
copletum eR:8C cuius fanguis tollitpeccata mudiiSC exterminatorem xgypti litus fugauit in poRibus. Statfqj
cocito gradu coepitper uiam ueterepgere:qux ducitgazam ad poten nas uel ad diuitias dei:SC tacita fecum uo
Iueretquo eunuchus ethiops getium populos pracFigurans mu tauerit pelle fua tntSC du uetus relegeret iflrume
tumtFonte reppiteuangelii:atq; indead dexteram tranfit.A bethfur uemtERoI:quxin bot^ uertit.Vndei te/
ftimoniu terras fertiliflitnx:8C in typu eius qui dicit,Torcular calcaui folusrSC de gentibus non fuit uir  mecum
expIoratores bot^ mirx magnitudinis portauer unt,Nec poR longu (patiu intrauit Sarx cellulasiuides inču/
nabula ITaac SC uefligia quercus Abrahamtfub qua uidit die ChriRi:SC Ixtatus eflratcp inde confurgcns afccn/
dit Ebronjhoc cariatharbx.i*oppidirm uiro^ quatuor: Abraham:Ifaac:Iacob:8C Adam magni qucm i bi codv
tum iuxta librum Iefu Naue hebraei autumantdicet plxriq 5  Caleph quartu putenttcuius exlatcre memoria de
moRratur.Noluit pergere ad Cariathfephor.nuinculum Iitterarum:quia contemnens occidentem Iittcraircp
pererat fpiritum uiuificantem*Magilq> miratur fuperiores SC inferiores aquas:quas Othonicl Filius Ieptonece
nese pro auRrali terra SC arrida poiTeflione TufcepatiSC qua^ dudu ficcos prioris inflrumenti agros Faciebat ir
riguostut redemptionem ueterum peccato^ in aquis baptifmi reperirent,Altera die orto iam (ole Rctit  in fup
cilio Caphar baruchxd.uille benedidiottis?quem ad Iocum Abraham dominam profecutus eR« Vndc latam
deipiciens folitudine SC terra quonda Sodoma:SC'Gomorrx:Adamx 8C Seboimtcoteplata e balfami uineasnn
Engaddi:8C Segor uitulam conRernantemtqux prius Balae uocabatur,8C in 2<saram.i.paruulam:fyro fermo
ne tranBata eR.Recordabatur fpelunchx Loth:SC ueria in lachrymas uirgines Tocias admonebat: cauendum
eRe uinumrin quo e luxuria,Cuius opus Moabitx funt SC Ammonitaz Diu hxreo in meridieiubi fponfa cuba
tem repperit fponfu m.SC Iofeph inebriatus eR cum fratribus Fuis.R cuertar in Hierofolymam:6C per Thcuca
atq? Amostut rutilante mont/s oliueri loče afpiciamide quo Saluator afcendit ad patremdn quo per annos fin
gulos uaccarufFainhoIocauRumdominocremabatur«SCcumscinis expiabat populum ifracl:inquo iuxfa
Ezechiele cherubin de teplo trafmigratcs in ecclefia domini fundauerut JngreRa ftpulcbru Lasari: Maria: SC
Marthx uidit hofpitiu;SC BcthFtge uilla facerdotaliurSC maxilla^:SC locu in quopu!Ius lafouiesgcntiu dci fie
na fulčcptVapoRoIoruq] Rratus uefiibus mollia terga prxbuit ad fededmRcdocj^itinerc dcfccndebat Hieri/
co cogitans illu de euagelio uulneraturac lacerdotibus SC leuitis metis feritate prxtereutibus clemenam


n k

* iSfs

4 ''Upr«,

i "'>Cs

: l!  ■■''K'o ^pe

* 0.11, J^ii

;**«*
Hm.  r^Scftj!

£r xt r cm, ' hi ^e
y ad  *m

* •:’»intcl ttcia
^r^futdoncc

■ ' ' ;i ^'.\ob ls

ll| H:ccccco

V ^ upeoucibaco
' :f; ' : ^ip(ccntcxpc
odomusmrj-fiaf^
v i uu  icmponbusme

;i ’ P omlis ,pphctj

ocnmiuscuminca/

‘ ‘ .r.ii:’:frdipfumj,
in fivo ubi ftcterit
rnusparuulusua
: Jo  mini raci patria
: il!i uiuctt&fcmt

■  ; ’:rgfS fuosiSCp  a

bonxuo\unta/
sunicadcfttrore
n rc(\ibus.5tati'^
<r..\taaufccotmio
tuirtlcgfrctiflrutrc
n nattf« Vodite/,

,. . r | v :i(UJf mccUffl
. f  jJjsnudesincu/

, fafgcnsJto

-ni cnKtnibi c °di /
^j-rrc mcrnoriadc

rfm liitcra:rcp

ffiiuslcp«> ncce
. .r , LuKbatir

v t  minfijp

•' ifTU Ul ncas:in

1 rJ  t/itO^ 1110

mcndurn

f*S/«nU

‘A S.!*?

ššt «ML.

10 1

NUn*

it

Kijfe

rtiUU^ v

' J*«*'

rita:.i.cuBodis:quiiemiuiuu fitoiumcnto impofitutad Babulum eccleficE reportauit.& locum adomin qcf inter
pretat fanguinu :quia multusin eo fangufs:crebris latronu fundebatf incurlibus. Et arbor eB fycomorus Za /
chcei.i.bona penitentice opera;qbus cruenta dudu:& noxia rapinis peccata calcabat.EKcelfiimcp domiriu de ex>
ccllo uirtutu mtuebat?’.& iuxta uiaccecoa: loca:qui receptisluminibus utriufip populi credentis in dominu fa/
cramenta prarmiflerat Jngrefla Hierico uidit urbe:qua fundauit Hazel in Abiran primogenito fuo:8C  cuius por
tas po luk in Scgub nouiflimo filioi^. Intuita eB caura Galgalaz& aceruu prsputio^jSč lecundae circuncifiois
myBeriu:& duodecim lapides:qui de iordanis illuc tranflati alueo duodecim apoftolo^ fundamenta firmaue/
uerant:S£ fonte quonda legis amariflimu:8č Berile:qucm uerus Helifeus fuaemdiuit lapientia:& in dulcorem
uberbatecp conuertit.Vix nox tranfterat:feruentiflimo asBu uenit ad iordanetBetit in lipa fluminis:& orto fole:
lolis iuBicice recordata eB quo in medio iordanis alueo ficca facerdotcs poluerint ueBigia.Et ad Helice Si  Helb
fxi  imperiujBantibus ex utracp parte aquis: iter unda prccbueritjpollutafip diluuio aquas:& totius humani ge/
nerisinterfe<kionemaculatas:fuodominus mandauerit baptifinate.Longu cB fi uelim de ualleachor dicere.i«
tumultus at<p turba^an qua furtu Si  auaritia condenata eB;& de Bethel domo dei:in qua luper nuda humum:
nudus SCpauper dormiuitIacob:& polito fub caput lapide:qui in Zacharia fepte oculos habere defčribitAEt in
Efaia lapis dicitf angularis.V idit Ičhala ufcp ad cx  lu tendentean q dominus defuper initebat afcendetibus por
rigens manu:3C negligentes de fublimi prxcipitans.Sepulchra quoqj in mote Effraim Iefu filii NauerSi Helea/
žari filii Aaron (acerdotis:e regione uenerataefl:quo^ alter conditusefl in Tanathlama leptetrionali parte mo
tis Gaastalter in Gabaa filii fin Finees:!atifqi mirata efttq> diftributor poflellionu fibi montana SC  alpera delegif
fet,Q>d narre Silo^in quo altare diruptu:hodieq^ monfirat :5i  raptu Sabina^ a Romulo:tribus BeniamitKa
pra^cucurriu Trafiuit Siche:no ut plarricg errantes Iegunt:Sichar:qux nuncNeapolisappellat r ’:&ex latere mo
tis Garazim Brucka circaputeu Iacob intrauitecclefiatluper quo refidens dominustfitienfip Si  eluriens Samari
tana: fide latiatus eB:qua: quinqj Mofaico^ uoluminu uiris:lextocp que le habere iackabaticrrore Dolithei dere
licko: ue^ Me{lia:3C ucpz  repperit faluatore« Atcp inde reuertens uidit«xii«patriarcha^ fepulchratSi lebaften.nla
maria:qua: in honore AuguBi ab Herode grčečo lermone auguBa eB nominata♦Ibi fiti funt Helifeus:& abdias
prophet^,5č quo maior inter natos mulie^ non fuit Ioannes baptiBa.ubi multis intremuit mirabilibus.Nancp
cemcbat uariis dcemones rugire cruciatibus:Sč ante lepulehra lančlo^ ululare homines more lupo^mocibus la
trare canu:fermere leonu:fibilare lerpentuanugire tauro^, Alios rotare caput:5č poB tergu terra uertice tangere
iulpenfifip pede fceminis:ueBes defluere in faciem«Milerebat f ’ oium:& lingulis effulis lachrymis ChriBi auxili/
um prcecabat,Et ficuterat inualidacalccnditpedibus montenn cuius duabus fpeluncis perlecutionis Si  famis te
pore Abdias propheta centu prophetas aluit pane Si  aqua»inde cito itinere percurrit nazareth nutricula domi/
ni:chanaan 8i  Capharnaucligno^ eius familiares.Lacu ryberiadis:nauigante domino (anckificatu.Et lolitudi/
ue:in q multa popu lo^ milia paucis laturati funt panibus:S£ de reliquis uelčentiu repleu' funt cohpinnxii*tribti
um  Ifiae/.Scandebat monte Thabonin quo tran/figuratus eB dominus.AIpiciebat procul montes hermon Si
hermonu:6č campos latiflimos galilcex:in quibus Silara Si  ois exercitus eius Barach uincente proBratus e.Tor
tens Cifon qui medla planicie diuidebat:8C oppidu iuxta Naimcin quo uiduas fulčitatus eB filiusrmonBrabaG
Dies mihi prius q lenno deficienfi uoluero cunčla percurrere:quce Paula uenerabilis fide ineredibili peruaqa/
ta eB«Tranlibo ad cegyptu:6C in Sochoth:atq? apud fonte Sap!on:que de molari maxilla: dente produxit:fubfi/
fta parumper:&: arentia ora collua:ut refocillatus uidea Morafchim lepulch^ quoda Michece prophetat:& nuc
cccIel/am.SC ex latere dereling Chorreos:SC Getheos:Marela:Idumasa:S£ Lachis.Et per arenas molliflimasper/
gentiu ueBigia fiibtrahentes:lataq? heremi uaBitatem.Vcniaad ^gypti BumenSior: qui interpretatur turbb
dus:Si gaincp xgypti tranleam ciuitates:quae loquuntur lingua Chananitida:8i terra Geflen:& campos Taneos
in quibus fecit deus mirabilia.SC urbe Noo:quac poBea uerfa efl in Alexandriam.& oppidu domini Nitriamci
quo puriffimo uirtutu nitro lordes lauantur quotidie plurimo^.Q^uod cu uidiflet:occurrente libi fančto 8i  ue
nerabili epifcopo Ifidoro confeflore Si  turbis innumerabilibus m onacho^:ex gbus multis lacerdotalis Si  leuiti/
cus lublimabat gradus.Iatabatur quide ad gloriam dominuled le indigna tanto honore fatebatur. Q uid ego
narrem MachariostArletas:lerapionas:Sč reliqua coluna^ ChriBi nomina^Cuiusnon intrauit cellulafquoru
non pedibus aduoluta ettCSi  per fingulos fančtos ChriBum le uidere credebat:Sč quicquid in illos contulerat i
dominum contuliBe ktabatur.Mirus ardor:& uix in foemina credibilis fortitudotoblita lexus Si  fragilitatis cor
porecetinter tor milia monacho^ cu puellis fiiis habirare cupiebat.SC for fitan cunčtis ea lulcipientibus impetraf
iettnifi maius fando^ loco^ trqxiflet defideriu.Atcp propter feruentiBimos ceBus de Pelufio mama nauigatio/
ne perueniens:tanta uelocitate reuerla eB:ut aue putares.Nec multo poB in lancka bethlee manfura perpetuo:
anguBo per trienniu manfitholpitio:donecextrueretcellulas ac monaBeria:& diuerfo^j peregrinoR- iuxta uia
conderet manlionesiin qua Maria & Ioleph holpitium non inuenerant.Hucufip iter eius delčriptum fit:qd' cu
multis uirginibus Si  filia peragrauit.Nunc uirtus latius defcribatur:quce ipfius propria eB:8C in qua exponcn/
da deo iudice ac teBe^fiteor me nihil adderc nihil maius extollere morelaudatiu.fcd ne rc^ exccdat fidecmulta
retrahere Si  ne apud detrackores Si  genuino me lemper dete rodetestfingere putcr:& cornicem Elopialienis co
loribus adornare:quceprima chriBiano^ uirtus cB:tanta fe humilitate deiecitmt qui eam uidiBet: Si  pro cele/
britatenominis uidere gcBifletciplam elle non crederetiled ancilla^ ultima.Et cum frcquentibus choris uirgi/
nam cingcretur:SJ ueBctSJ uoce:& habitu:&: inceBu minima omnium erat.Nung poB uiri mortem ufip ad die
dormitionis cum ullo comedit uiro:quis eum fanckum Si  inpontificali fciret culmine conBimtum.Balne-

V cxci*

#

as II; ii pcriclitans nonaddiit.Mollia ctiam in grauiflima fcbre leduli Brata non habuiufed fuper duriffima hu,
mu Bratiš ciliciolis quicfcebat:fi tamen illa quies dicenda cB:qua: iugibus pene orationibus dies nodc% iuno e
batallud implens de pfalferio:Lauabo per lingulas nodcs ledu mcum;lachrymis meis flratum meu ri?abo:m
qua fontes crederes iachryma^ Jta leuia peccata plangebauut lllam grauiffimo^ criminum crederes rcam.Cu-
a nobis crebrius moneretur:ut parcerctoculistSČ eos feruaret euangelicas Iedioni;aiebat,TurpandaeB facies:
qua contra dei prceccpto purpuriflo SC  cerufia SC  Bibio depinxi.Affiigendum corpus qd y  mukis uacauit delitiis
Longus rifus perpcti compcnfandus eB fletu.Mollia Iinteamina SC Četica  prasciofifTima afperitate cilicii cotrm/
tanda.quas uiro SC  feculo placuiinunc ChriBo placere defidcro . Si inter tales tantafčp uirtutes cafi itatem in iila ;
uoiuero prasdicaretfiiper fluus uidear Jn qua etiam cu focularis efletjoium Romaš matrona^ exemplum fuinq
j'ta le gefiit:ut nuucj de illa ctiam maledico^ auderet quid farna confmgere.Nihil animo eius clasmentiustnihil
erga homines blandius fuit.Non appctebat potentes:ncc tamen faperbos SC  gloriolam quanetes faftidio dcfpb
ciebat.Si pauperem uiderat:fuBentabat.Si diuitem:ad benefaciendu cohortabatur.Liberalitas fbfa cxcedebac
modurmEt uluras tribuensmerfura quoq fiepius faciebattut nulli Bipes rogantium denegarct. Fateor errorem
meu:cum in largiendo eiTet profufior:argueba Jllud proferens de apoBolojNon ut aliis refrigeriumtnobis aute
tribulatiotfcd exequalitate in hoc tepore:ut noBra abundaritia fit ad iIIorz  inopia.Et hoc de euangelio faluatoris
Q_  ui habet duas tumca:dct akeram non habenti.Et prouidendu efTetne qd' libenter faceretjfemper facere non
poffenmuitacp huiufcemodi:quas illa mira uerecundia:& fermone parciflimo difloluebattteBem inuocans deu
(e pro illius nomine cunda facere:& hoc habcre uotkut medicans ipfa moreretunut unum numu filias non di/
mittcret:& in funere fuo alieno fmdone inuolueretur.Ad extremum inferebat.Ego fi petiero multos inueniam:
qui mihi tribuant Jfle mendicans fi a me non acceperit: quas ei poBum etiam de alieno tribuere:& mortuus fue
rit:a quo eius anirna requirctur;' / Ego cautior in re familiari eflc cupiebam:led illa ardentior fide: toto faluatori
animo iungebatur;& pauperem dominujpauper fpiritu feqbatunreddens ei qd' accepcranpauper pro ipfo effe
da.Deniq3 eonfecuta cB qd optabar:5£ in grandi terc alieno filia dereliquit:qd /  hucufp debensmon fuis uiribus
fed ChnBi fe uidet mifericordia redditura+SolentpEerascp matrona^ buccinnatoribus fu s dona conferre:& in
paucos largitate profulatrnanus a casteris retrahcre:quo illa omnino carebat uitio Jta.n. fingulis fua pecuniam
diuidebatait fingulis neceBarium crat.Non ad luxuria;fed ad neceflitatem.Nemo ab ea paupe^ uacuus reucr>
fus efl:qd' obtinebatmon diuitiaip magnitudinetfed prudentia dilpenfandi.illud replicans.Beati mifericordies;
quonia ipfi mifericordia confequentur.Et ficut aqua extinguit ignemrita elemofyna exringuit peccatum.Et fa/
cite uobis amicos de iniquo mamona:qui uos recipiant in teferna tabernacula*& date elemofynam: SC  ecceoia
munda funt uobis*6č uerba Danielis regern Nabuchodonoior monentis:ut eiemolyms redimeret peccata fua.
Sed in uiuis lapidibus qui uoluuntur/uper terratde quibus in apocalypfi Ioannis ciuitas magni regis extruitur
quos in {apphi^:& fmaragdum:^ iafpidem:S«i casterasgemas ciieuertendos (criptura commemorat. Ve^: hxc
pofkmt clic comunia cu paucis:Sč (cit diabolus non in fummo uirtutu culmine pofita.Vnde loquitur ad dorni^
num:poft amillam lob fubftantia:poft euerfam domu:poft liberos interfedos corium pro corio:8C oia quas ha
buerit homo dabit pro afa fua.fed extende manu tua:Si tange ofifa eius SC  carnestnifi in facie benedixerit tibi.Sci
mus plasrofip dedilic clemofyna:!ed de proprio corpore nihil dcdifle:porrexifle egentibus manu: fed carnis uo*
luptate fupcratos.-dcalbaflc ea qua: fbris erant:6i intus pjenos fuifie oiiibus mortuo^.At non paula talis:qu« ti
rte continentia: fuinutprope mcnfura excederci:6^ debiiitatem corporis nimiis ieiuniis ac laborecontrahercr.
Q^ua: exceptis diebus feftinis uix oleu in cibo caperetjutex hoc uno teilimet quid de uino SC  Iiquamine:& pi/
fcibus:^ mcfic:& ouis SC  reliquis:quae guftui fiiauia funt iudicarit Jn quibus fumcndis quida fe abftinetilhmos
putanuSC  fi his ucntre ingurgitaucrint:tuta pudicitia fufpicanf .Semper quide uirtutes fequif inuidiatfirjunt^
fummos fuloura montes.Nec mi^ fiilioc de hominibus loquar:cu etia dominus nofter pharifeo^ zelo  fit cruci
fixus:X oes landi temufos habuerint Jn paradifo quoq ferpens fuenncuius inuidia tu mors introiuit in orbem
terrarc.Sufcitaucrar ei dominus Adab Idumasu:qui ea colaphizaretme fe extolleret:8č quafi quoda ftimulo car
nis flepms ammonebat:ne magnitudine uirtutu altius (aperettSi aliaip uitiis fcemina^ fe in excelfo credcrer con
flituta.Ego aicba liuori efle credcndu:5č dandu infania: locu:qd' fecifletlacob in fratre fuo Efau:& Dauid in  p ti
naciflimo inimico^ Saul:quo^ alter Mefopotamia fugeriualtcr fealophyllis tradiderittmalens hoftibus cj  mu i
dis fubiacere.At illa refpondebat Jufle htec diceres:fi diabolus contra leruos dei SC  ancillas non ubiq pugnaret;

SC  ad oia loca fugientes non pra:cederet:fi non fandoR: loco^ amore rctinerer:Sč Bethlee meam in alia rcperire
pofTem partc terra^.Cur.mnon paticntia liuorem fupererCur non humilitate fraga fuperbia^ percutienti:
altera offeram maxillaf'dicente apoflolo Paulo.Vincite in bono malu.Nonneapoftoligloriabantur quado p
domino funtpaffi contumeliarNonne ipfe faluator humiliauit fetforma ferui accipiens;^ fadus cit obcdiens
patri ufipad mone:6č mor tem crucis:ut nos fua paflione faluarctffob nifi ccrtaflett&T uiciilet in pra:l iotnon ac/
cepiffct coronam iufhdaznec audiffet a domino.Putas me aliterlocutu tibi:q ut appareres iufius'Beati dicun c
in euange!io:qui perfccutione patiuntur propter iufticiam:fecura fit confcientia:q? non propter peccata patia^
mur:5£ afikdio in feculo materiapra:mio^ cfhSiquando procatior fuifiet inimicus:Si ufq ad uerboru liirgia
profilifletullud pfalterii decantabat.Cu confifteret aduerfum me peccator obmutui SC  filui a bonis. Et rurlum.
Ego autquafi furdus non audiebam:& quafi mutusnoaperies os fuu.Et fadus fum ficut homo non audiens:&
no habens in ore fuo redargutionesJn tentationibus deuteronomii uerba uoluebat.Tentat uos aominus at us
ueftenut fciat fi diligatis dominum deum noftrum de toto corde ucftro:^ de tota anima ueftra Jn tribulationi

° busotin

bus SC i  anguftiis E(a ix  replicabat e!oquia ♦ Q_ui ablačbati eftis lačle:q abftračli ab ubere:tribulatione (up triV
bulatione expečlate:(pem fuper (pemtadhuc pufillu propter malina labio^jpropter lingua maligna.Et fcriptu
xx  teftimoniu in confolatione fuam diilerebauAblačlato^ eHe:eo^,f,qui ad uirile attatem perueniftentaribula
tionem fuper tribulationem fuftineretut fpem fuper (pem mereantur accipere:(cientes quoniam tribulatio pa/
tientiam opcratunpatientia aut probatione probatio uero (pemtfpes aut non confundiuEt quid (i is qui foris eft
homo nofter corrupatunille qui intus eft innouetunSč impradentiat^ leue SC  momentaneu tribulationis ueftra:
xtemx  glorias pondus operatur in uobistnon aipicientibus qux  uidentunled qux  non uidcnt«Q_ua:.n.uiden/
turtteporalia funt.quajautnon uidentur:a:terna,Nec Iongu foretepus:etia fi humana; impatietiae tardu uidea/
tur:quin dei ftatim uideatur auxiliu dicentis.Tepore opportuno exaudiui te:SC  in die (alutis auxiliatus fum tibi
Nec dolola labia SC  linguas inimičoip efle metuendas:cum domino adiutore la;temur:& ipfum debemus audire
monente.Per patientias ueftras poflidebitis animas ueftras*Et non funt condigna; pafliones huius temporis ad
futura gloriam:qua; reuelaE in nobis.Et alibi.Tribulatione fuper tribulatione fuftineretut patienter agamus in
oibus:qua; accidunt nobis«Patiens.n«uir mulcu prudens.Q^ui au t pufillanimis efttuehementer infipiens Jn lan
goribus SC  crebra infirmitate dicebat«Q_uando infirmontunc fortior fum;3£ habemus thefau^ iftu in uafis fi/
<ftilibus:donec mortale hoc induat imortalitate:& corruptiuu hoc ueftiatur incorruptione*Et itei^Sicut (uper/
abundant pafliones Chrifti in nobis:ita SC  per Chriftum abundauit SC  confolatio:Ac deinde ut focii paflionum
eftis:lic eritis SC  conlolationis Jn moerore catabat:Q^uare triftis es aia mea:& quarecoturbas mefSpera in deo;
quoniaadhucconfiteboilli lalutareuultus mei:& deus meusJn periculis loqbatur: Q_ui uult uenire poft me:
abneget (emetipfum:8č tollat cruce fuatSč (equatur me«Et ite^«Q^ui uult aiam fuam lalua facere:perdet eam«8S
qui perdiderit aiam fua propter medaluam eam faciet»Q_uando di (pendia rei familiaris euerlio totius patrimo
nii nunciabat?:aiebat«Q_uid,n*prodeft hominitfi totu mudu lucrifecerittSC aia; fuce danu habueritf Aut qua da
bit homo comutatione pro aia iiiafEt nudus exiui de uentre matris meaznudus SC  redea^icut domino placuit
ita fačlu efhfit nomen domini benedičtuJEt illud:Nolite diligere mudu:neqj ea qu£ (uht in mudo*quonia om/
ne qft in mudo efttdefideriu carnis eft:& concupi Ičentia oculo^tSC fuperbia uitae huius«qu^ n5 eft ex patretfed
f': mudo.Et mudus trafiet:& cocupifcentia eius.Scio ei (criptas infirmitates grauiflimas libcro^:8i maxime To

V     m .   ... —-   —g t •« t/ ViiiVSV ■— ”

:qui pro te quotidie mortincant corpora fua.Noui iulurrone queda:qd >  genus hoium pernitiofifllmu eft:qfi
beniuolu nuciaflc:q>pro nimio feruore uirtutu qbufda uidezsč in{ana:& cereb^ ipfius diceret confbuedu. Cui
illa rcfpodittTheat^ facfti’iumus mundo:5i angelis SC  holbus^nos ftulti pp Chriftuifed ftultu dei lapietius e hoi
bus.Vnde SC  faluator IoquiEadparre.Tu kis mfipkmii  aiea:que in euange!io:& p^opinq q(i metis impote li/
gare cupicbant:8č aduertatii figilhbant dketes*Dxtnoniu  hab ec:8C  Samaritanus e:Et in  belzebub principe dx
monio^ eiicit dxmonia,Sed nos  audiamus apoftol u cohoxtamLHxc  i gloria noftra:teftimoniu cofčientia; no
ftrx:quoaii  in fančtitate SC  finceritate:& in gratia dei couer^ati fumusin mud^*Et dominu dicetead apoftolos«
Ideo mudus odit uos:quonia no eftis de mudo*Si«n«efiecj's de mudo^maretatž^ S3udus:qcf' iuum erat.Et ad ip
fum dominu uerba uertebacffu nofti cordis abičondita:& hxc ola uener ut fuper nos:& no fum us obliti tui:nec
inicp egimus in teftameto tuornec auerfum eft retro^mco* noft^«8č pp te mortificati fumus tota die.reputati
furaus ut oues occifionkSed dorninus auxiliator meusmottsebo qd faciac mihi homo t Legi,n«Fili hcnora do/
minu:&: cofortaberis;K extra dominu nullu timueris.His SC ta&iihas  teftirn6iis:qfi armatura dei:6č aduerfus oia
qde uitia:led prcecipue inftruebat ie cotra inuidia fxukntLSC  padendo iniurias furore rabidi pečtoris mitiga/
UotT)pnini  niču ad Aif.  martis;S£ huius oatienriaifiCaliVsiv. 'zrhv,  mhi« mrniV.O iti fnfi Ati

SV1 T*—--- T '-' fcv-A *A*C|LIO ^WA&!1.J LA 4VJIAL1CII12

in fuu uetterit luc^:Seminabat carnaliamt meteret Ipiritaliatdabat tcrreoarut ccsleftia tolleretibrcuia concede/

tur ad colledranunulli refidere licitu eranled prima ieu inter primas ueniens.-cattera^ operiebaf’ aduentu:pudo
re SC  exeplo ad labore eas prouocansmo terrore.Mane hora tertia:lexta:nona:ue(pere:nočlis medio:per ordine
pfakeriu cantabant Nec licebat cuiq foro^ ignorare pfalmos.&: nojde (cripturss lančlis quotidie aliqd dilcere*
Die tantu dominico ad ecclefiam q>cedebantexcpius habitabant ktere,Et unuquodq? agmen matre npriam

tOiquaerat
rerrore refri/

ga uenia ad uos:an in (pintu lenitatis SC  mafuetudinisf Excepto uidu:& ueftitu:nulla habere quid patiebaE:d*
cente Paulo«Habentes uičtu SC  ueftitu his contenti (im ustne confuetudine plus habendi pratberet locum auari/
tix:qux  nullis expletur opibus:^ qto amplius habuerit:plus requirit:&: neq^ copia:neq? inopia minuiturJurgl
tes inter (e fermone leniftimo fčederabat«La(ciuientem adoldčentularum čarnem crebris SC  duplicatis frange/

V ii cxcin

bat ieiuniis:malens eas flomachum dolete q mentem.Si uidiflet aliquam comptiorem contradione frontis: Sc
uultus triftitia arguebat errante:dicens munditiam corporis att£ ueflitus anims efle imunditiam.Et turpe uer,
bum:atq; lafciuu nunq de ore uirgineo proferendu:quibus fignis libidinofus afus oflendit?:& per exteriore ho,
mineanterioris hois uitia dcmonftrant »Q_ua linguolam:garrula:ac procace:rixifq? perlpexerat deledari:& &
pius comonita nolle conuertninter ultimas:& extra conuentu foro^ ad fores triduu orare faciebat:& leparatim
cibucapere:ut qua obiurgatio non correxerat:emendaretpudor,furtu qfi facrilegiu dereftabatur,Et qch'rerfs
culi hoiesmel leue putatf :uel nihil:hoc in monafteriis grauiflimu dicebat efle delidu,Q_uid memore elementi
am dc  fedulitate in sgrotates:quas miriš obfequiis Si  minifteriis confouebatfCu q? aliis languentibus large prs,
beret oia:Sč efum quoq? exhiberet carniu:fi quado ipfa sgrotaflet:fibi non indulgebat:& in eo insqualis uideba
cur:q> in aliis clsmentia in le duritia comutabattNulla iuuenu puellaiy:fano Si  uegeto corpore:tants le dedcrat
continentis:cj ipfa frado Si  lenili:debilitatocp corpulčulo.Fateoru hac pertinatior fuitmt libi no parcerct: S ; nul
1 i cederet admonenti* Refera qcF expertus fuiruMenfe iulii feruetiflimis sftibus incidit in ardore febris:& poli
delperationem:cu dei milericordia relpiraflet:& medici perfuaderent ob refedione corporis lui uino opus efle
tenui Si  paruome aqua bibens in hydrope uerteretf:& ego cla beatum papa Epiphanium rogarerut eam mone,
ret imo compelleret uinu biberejilla ut erat prudens Si  follertis ingenii:flatim lenlit infidias:Sč lubridens meu ef
le qd /  ille diceret intimauit,Q uid plurafcu beatus pontifex pofl multa hortamenta exiflet foras:qreti mihi qd
egifleurefpondit.Tantu pr ofeci:ut leni homini pene perfuaferimjne uinu biba.Hsc refero:non q> inconlideran
ter Si  ultra uires lumpta onera probe:dicente lcriptura:luper te onus ne leuaueris;Sed q? mentis eius ardorem SC
defideriu fidelis ais ex hac quoq^probare uelim perfeuerantia dicentis.Sitiuitai'a mea:q mulripliciter ribi caro
mea.Difficile e medu tenere in oibus:Et uere iuxtaphilofopho^ lententia juEo*OTHcrH ocpet h  KaKioc OTrgpfJoAH
TteAETomri.modus uirtus efbuitium nimietas reputatur:qcE nos uno Si  breui lermoe exprimere poflumusme qd
nimis,Q^us in contemptu riboni tanta habebatpertinacia.In ludu mitis erat:& fuo^ mortibus frangebatur:
maxime libero^.Na <5? in uiri Si  filio^ dormitione lemper periclitata efl.Etcu osftomachucp lignaret:& ma/
tricis dolorercrucis niteret impreflione lenire:fuperabat^ aftečlutSčcrudele menteparentis uilcera coflernabat
aiumq? uincens fragilitate corporis uincebaf«Q_ua lemei langor arripiens longo teporepoflidebatmt Si  nobis
inquietudine:& fibi dilčrimina offerretJn quo illa Istabatunper momenta comemorans.Miler ego homo:quis
me liberabit de corpore mortis huiušfDicatprudens ledor pro laudibus me uituperatione fcribere.Teftor le/
lum cui illa feruiuit:8č ego leruire cupio:me utraq? inparte nihil fingeretled quafi chriflianu de chriftiana quas
lunt uera proferre*i»hiftoriam Ičriberemon panegyricu:8č illius uiua alione efle uirtutes: Vitia loquor lecundu
aium mcuSč omnium forop^ ac fratrum delideriu:qui illam diligimus:Sč ablente qrimus. Caztei^ illa impleuit
curfam luu:fide(j leruauittSč nune fruitur corona iuflicia:;lcquitarqj agnu quocuq? uadinlaturatur qua; efuri
uit:& Ista decantat«Sicut audiuimusiita Si  uidimus in ciuitate domini uirtutunn ciuitate dei noftri.O beata re,
rum comutatio.fleuit ut lemper rideret.delpexit lacus contritos;ut fontem dominu reperiret, ueflita cilicio  efl:
ut nune albis ueftimentis utcref:6č diceret,Scidifti laccu meu:SC induifti me Isticia.Cmcrem ficut panem man
ducabat:5J potione fua cu filetu milcebat dicens:Fuerunt mihi lacrhyms mes panes die ac node: ut in Sternu
pane angelo^ uelceretun&: caneret,Guftate Si  uidete:quonia fuauis efl; dominus. Et erudauit cor meu uerbu
bonu:dico ego opera mea regi.Et Efais imo domini per Elaiam in le cerneret uerba compleri.Ecce qui ieruiunt
mihi manducabuntiuos aut elurietis.Ecce qui feruiunt mihi bibentiuos aut litietisJEcce qui feruiuunt mihris,
tabunt :uos aut confundemini,Ecce qui Ieruiunt mihi exultabut:uos aut clamabitis ob dolore cordis:&Tpp con
tritione Ipiritus ululabitis,Dixera lacus ea fugifle lemper contritos:ut fonte domini reperiret:ut poflet \xta.  can
tare :Sicut ceruus defiderat ad fontes aquarum:ita defiderat aia mea ad te deus,Q^uando uenia Siapparcbo
ante facie deif Tanga ergo breuiter quo hsretico^ ccenolos deuitauerit lacus:8č eos inflar habuerit ethnicoru,
Q_uida ueterator callidus:atq 5  ut fibiuidebat? dodus Si  lčiolus:me nefciente ccepit ei proponere qflioncs:& di
cere*Q_uid peccauit infans:ut a dsmone corripiaf Cin  qua State refurreduri fumusf Si in ipfa qua morimur:
ergo nutricibus pofl refurredione opus eriuSi aliter nequaq erit refurredio mortuo^.lčd traflormatio in aliis
Diuerfitas quoq [5  lexus maris ac fcemins erit:aut non erit,Si erit lequentur Si  nuptis:5C concubitustled Si gene
ratimSi non erit lublata diuerlitate lexus:eade corpora non refurgent,Aggrauat,n,terrena inhabitatio fen fum
multa cogitantemjled tenuia Si  Ipiritalia dicente apoftolo ♦ Seminatur corpus animale; furget corpus fpiritale,

Ex quibus oibus probare cupiebanrationales creaturas ob qdam uitia Si  antiq peccata in corpore efle delap las:

Si  pro diuerfitate SC  meritis peccato^ tali uel tali conditione generari.ut uel corpo^ fanitate gaudercnt:&:pa/
rentu diuitiis ac nobilitate:uel in morbidas canes Si  domus inopum uenietes pcenaspriflino^ lueret dclido^:

Si  prslenti Isculo atq^ corporibus quafi carceri clauderetur*Q_uod cu audiflet:8i ad me retuliflet:indicans ho,
minem mihiqj incubuiflet neceflitas nequiflims uipers ac mortifers beftis reliftendi:de quibuspfalmifta co,
memorat dicens.Ne tradas beftiis animas confitentiu tibi,Et inerepa domine beflias calamncpi leribentes ini,
quitate loquun^ contra dominu mendaciu:3č eleuant in excelfum os fuu.Conueni hoiemiSi  orationibus eius:
qua deciperenitebatur:breui interrogatione concIufi:utrum crederet futuram relurredionem an nonr Q_ui
cum le credere relpondiflenintuli.Eadem relurgent corpora an altera^Cum dixiflcr eadem: IčiTcitatus fumaii
eodem lexu an in alterof Ad interrogata reticenti:8č inflar colubri huc ateg illuc tranflerenti caputme ferireiur.
quia inq tacesiego mihipro te relpondebo:Sč conlequentia inferam.Si non relurget mulier ut mulier:ncqj ma,
fculus ut malcu!us:non erit refurredio mortuotum:quia lexus membra habenmembra autem totum corpus

efriciunr.

U|U. *°Hc gv.

'"im.'•

2*>«Ne

h.

SSfe
■ <SS

■ .."'^nicuef
c,,, nihigj

‘ jJ:o -orctnSj
f' uitc ttibicar 0
^ ;-^ott W h
.P^ iumusincgcj
°T u y s  ^ngcbatun
•j5*WiKnw<
jjjjfcnjcollernabat
’ tujiminobis

l ' r  fgohomo:quis
• 1 uiorlcr
udechnihana qus
m kx]uor (ccundu
i : v iJla implcuit
.r i:urqu 2 cfuri
nolfn.Obcatar&

. udhtj ahcioclk
I alt pancmmaij
\t-.ui m xtcmu

• h  mcuuerbu
.; vccauilcruiunt
r.ii junt mihiJfc'

0|tCOfiWppC0tl

jrrviictkucan
i X jpparcbo
ihnuroru*
dfboocsK dl

^auamorimur:

, ( ruuo in 3I11S
.w-C\d X? cne

> Ui' :u> ,cu
... , ; ;ac:o failuni

a gmgSlpi^ Cl

JacacVP*'

** , j^jjansh^

1  vii:^- 1111

^Iwubus flflS ;

" /v? 0‘

. m pon.

^Zict^

• v.

«0

efficiunt.Si a ut fexus & membra non fuerintjubi erit refurrečlio mortuo^:qua: fine fexu non coftat SC  mebrisf
Porro fi corpoi^ non fuerit refiirrečtio:nequaq en't refurrečtio mortuorumded SC  illud quod de nuptiis didsjfi
eade membra fuerint:(equi:nuptias:a Saluatore d iftoluituriErratis nefcientes fčripturasinecp uirtutem dei. In
refurreftione.n.mortuofp non nubent neq; nubent :led erunt fimiles angeloRnubi didtur non nubet ne<^ nube^
tur:iexuu diuerfitas demonftratur.Nemo.n.de lapide SC  ligno didtnon nubent neq? nubenrur:qux natura nu
bendi non habent.fed de his qui poflunt nuberei& gratia Chrifti ac uirtute no nubat,Q^uod fi oppofueris quo
crgo erimus fimiles angelo^rcu inter angelos non fit maiculus Si  fcemina:breuitcr aufčulta.Non faftantiam no
bis ange!o^:(ed conuerfatione SC  beatitudine dominus rcpromittit.Q_uo SC  Ioannes baptifta angelus appella/
tus eft: SC  oes lančb' ac uirgines denecia in ifto fieculo uitam in (e exprimunt angclo^,Q uando*n«dicitur.Eritis
fimiles angelo^:fimilitudo promittiturmon natura mutaf.Simulcp reiponde:quo illud interpreteris:qci' Tho/
mas domini refurgentis palpauerit manusf& uiderit lancea latus eiusperfbratumf& Petrus in littore ftantem
uiderit dornjnuf'& partem aftipifčisiac fauu mellis comedentem C  Q_ui ftabattprofetfto habebat pedes.qui mo
ftrauit latus uulneratum:utiqs SC  uentrem SC  pečtus habuit:fine quibus non funt lateratuentri SC  pečtoričoha:-'
rentia.Q^uilocutuseft linguatSčpalatoiacdentibusIoquxbatoicut.n.plečhpcordis:italingua illiditurdenti
bus:8£ uocalem reddst fbnu.Cuius palpata: funt manus:con(equenter SC  brachia habuit*Cu igitur 01 'a membra
habuiiTe dicat mecefie eft ut totum corpus habuerit:qd' conficit: ex membris:non utic^ fcemineum: led uirile.i.
eiufdem lexus:in quo mortuus eft,Q_uod fi obtenderisiergo SC  nos poft refurredione comedemus.Et quo elan
fis ingreflus eft ianuisicontra natura pinguium:3£ folidoat corpofe: Aud/esmoli pr opter cibum relurredioms fi
dem ip caluniam trahere.nam SC  Archi(ynagogi filia: refiifcitata; iuflit cibu dari ♦ Et Lasarus qtriduanus mor/
tuus cu ipib feribirur inifle conuiuiumine refurredio eo^ fantafma putaretunSin aut claufis ingreftus eft ianu
is:& Iccirco fpiritale SC  aereum corpus niteris approbare:ergo SC  ante q pateretur:quia contra naturam grauio^
corpo^ (uper mare ambulauit:(piritale corpus habuit,Et aftopolus Petrus:qui SC  ipfe fuper aquas pendulo in/
cedit  gradu fpiritale corpus habuifle credendus efhcu potentia magis SC  uirtus oftenditur dei:quando fit aliqd
contra natura.Et ut fcias in fignoRi magnitudine non natura mutationemifed dei omnipotentiam dcmonftrari
qui ambulabat fidejcoepit infidelitate mergi;nifi eu manus domini fubleuaflet dicentis.Modicae fidei qre dubb
taftiAMiror te obdurare frontem:loquente domino.lnfer digitu tuu huc:8i tange manus meas:& porrige m a/
num tua SC  mitte in latus meu :SC  noli efte ki edulnsded fidclis,Et alibi. Videte manus meas:3č pedes:quia ego ip
fe ium.Palpate SC  uidete:quia (piritus čarne Si  ofta non habettficut me uidetis habere.Et cu hoc dixiflet oftedit
eis manus SC  ped cs* Vi ta audis SC  carnem:& pedes Si  manus:5i globos mihi Stoico^iattj aeria qusd a delirame
ta confmgis.Porro fi qu^ris:cur infans demone cornpiat x :qui peccata non habuit.Aut m qua astate refurredu
ri (umusjeum diuerfa xtate moriamuningratis fufcipies:iudiria dei abyftiis muIta:Et o altitudo diuitia^ iapien
tix SC Ccix  dei:q in/crutabilia (unrtudicia eius :8C  iniueftigabiles uix eius.Q_uis.n.cognouit fenfum domini:aut
quis confi/iarius eius fuitfetatu  aut diuerfitas non mutat corpo^ diuerfitatem.Cu.n. corpora quotidie noftra
fhunctSC  aut creicanttaut decre(čant:ergo tot erimus homines quot quotidie comutamunaut alius fui cu decem
anno^i eftem:aut cu trigintatalius cu quinqginta:alius cu lam toto cano capite ium.Igitur iuxta ecclefia^ tradi
tione:SC apoftoiu Paulu-.illud eft refpondendu q? in uiip perfedu:8: in menfura £etatis plenitudinis Chrifti refur
reduri fumus.In qua SC  Ada iuda:i conditu autumant.& dominu faluatorem legimus furrexifte:8C multa qux
de «tro9 teftamento in fulfocatione hxretici protuli.Ex quo die ita coepit homine deteftari:6i oes qui eiufdem
dogmatis eranuut eos uoce publica hoftes domini proclamaret.Et hoc dixi non utbreuiter harrefim confutare:
cui mnltis uoluminibus refpondendu eftiied ut fidem tantx fcemina; oftendere:qux maluitinimieitias hoium
fubire perpetuas:q dei offenfam amicitiis noxiis prouocare.Dica ergorut cceperamtnihil ingenio eius docilius
fuit.Jarda erat ad loquendu:uelox ad audiendu.Memor illius prxcepti.Audi Ifrael:& tace. Scripturas iandas
tenebat memoriter.Et cu amaret hiftoria:5: illud ueritatis diceret fundamentuimagis tamen fequxbatur intelli
gentia lpiritale:5č hoc culmine asdificatione aiasprotcgebat.Deniq; copulit me:ut uetus SC  nouum teftamentu
cu filia me diflerente perlegeret.Q_ uod propter uerecundia negans propter aftiduitate SC  crebras poftulatioes
eius prxftiti:ut docere q<$  didiceramon a me metip(o.i.a prxfumptionis pefiimo pracceptorerled abilluftribus
ecckCiX  niris.Sicubi hxfitaba:8č nefeire me ingenue confitebar:nequaq mihi uoluit acquieicere:(ed iugi inter/
rogationecogebat:utex multis ualidifip (ententiis:qua: mihi uideret probabilior:indacerem.Loquar SC  aliud:
qtf forfitan asmulis uideaf incredulu.Hebrxa lingua:quam ego ab adolcentia muho labore ac fudore cx par te
didici:^ infatigabili meditatione non delerome ipfe ab ea delerandilčere uoluit:8i confecuta eftiita ut plalmos
hebraice caneret:8č fermone abfcp ulla latinx lingua: proprietate refonaret.Q^uod qdem ufcp hodie in ianefta
filia eius Euftochio cernimus:qux ita femper adhxfit matri:8i eius obediuit imperiisiut nunq abfip ea cubaret:
nunq procederet:nunq cibu caperetme unu quidem nummu haberet pateftatis fux.fed SC  paternam SC  matere
na fubftantiola a matre diftribui pauperibus lartaretunK pietate in parente haerediatem maximam SC  diuitias
crederet.Non debeo filcntio prxterire.qto exultauit gaudio:q^ Paula neptem fua aleta SC  Toxotio genitam:im/
mo uoto SC  futurae uirginitatis repromtftione concepta Audierat in cunis SC  crepitaculis balbutiente lingua alle
luia cantaret:auix9 SC  amitx nomina dimidiatis uerbis frangere .In hoc folo patris defideriu habuit:ut filium:
nu^ineptem renunciafle feculoi&C Chrifto (eruire congnofceret.qcf impetrauit ex parte • Nam neptis Chrifti
flameo referuatf.Nutus xtemx  fe tradens pudicitix:focrus opera fide SC  elemofynis fequif :SC  Rom.x conatur
exprimerc:qd' Hierofolimis illa compIeuit.Q_uid agimus animaf Cur ad mortem eius uenire formidasfladu

V iii cxciii«

dum prolixior liber rcddit :dutn timcmus ad ultima peruenirc.quafi tacentibus nobis:& inlaudibusilliusoccu
patis difterri poflit occubitus.Huculčp prolpcris nauigauimus uentis:& crifpantia maris cequora labens carina
1'ulcauiuNunc in icopulis occurrit oratio:& tumentibus flučtuu montibus pra;lens utriufcp monftri intentatur
naufragiumilta ut cogamur diccre:Prxceptor faluos nos facperimus.Et illud.Exurge:ut quid obdormis domb
ne^uic.n.poffit ficcis oculis Paula narrare moriditeflnciditin grauiflima ualitudinem:imo qft optabatin/
uenit ut nos defercret:& plcnius domino iungercf Jn quo langore Euftochii (i\ix  probata Temper in matre pi e ,
tas:5č magis ab oibus comprobata eft.Ipla aiiidere ledulorflabellum teneretfuftentare capunpuluillum fupp 0
nere:fricare pedes:manus:ftomachuq? confouere:mo!lia ftrata componere:aqua calida tempcrare: mappulam
apponeretoium ancilla^ prauenire officia:Sč quicquid alia feciflettde fua mercedeputare fubtradu: Omnibus
illa prxcibus:qbus lamentis 8C  gcmitu inter iacente matrem SC  Ipecu domini' dilcurrittne priuaref tanto contu/
berniome illa abfcente uiueret:ut code feretro portarcEfSed o mortaliu fragilitas:& caduca naturah nifi ChriV
fti fidcs nos extollat ad cadu:& seternitas animx promittaE :cu beftiis ac iumentis corpom una coditio eft „ Idem
concubitus iufto 8C  impioibono SC  malo:mundo ac imundotfacrificanti SC  non lacrificanti, Sicut bonus:ita SC a
peccat.ficut qui iurat:ita & is qui iuramenta metuit.Similiter SC  homines SC  iumenta in fauilla SC  cinere dillol/
uunt .Q_uid diu differof & in aliis imorando dolorcm meu facio IongiorefSentiebat prudendffima fcemina^
adefle morte:& frigente alia parte corporis:atq3 mebrorunufolu anitnas tepore in (acro SC  fančto pedore palpi/
tare:& nihilominus quafi ad fuos pergcrettalienofp delpiceretnllos uerliculos lufurrabattDomine dilexideco/
rem domus tuae:& locu habitationis glorite tuae.Et Q_ua dilcda tabernacula tua domine uirtututconcupifcit SC
deficit anima mea in atria domini.Et elegi abieda el le in domo dei meiimagis q habitare in tabernaculis pecca/
to^«Cucp a me in ter roga red cur tacerencur nollet relponderetan doleret aliqd:grxco fermoe relponditinihil le
babere moleftia::8č oia quieta SC  tranquilla relpicere.Poft hxc  obmutuit:&: claufis oculis quali iam mortalia de
fpicercttufp ad expiratioem anima;eofclcm repetebat uerliculos« utqcf dicebat:uix audirepodčmus. Digituqj
ad os tenenstcrucis fignu pingebat in labiis.defecerat fpiritus:& anhelabat in moitem.animaq? erumperegefti/
ens:ipfum ftridorem:quo mortaliu uita finiEtin laudes domini conuertebat. Aderant hierofolpmo^ SC  alia^ ur
bium epilcopi:& facerdotu inferiores gradustac leuitaip inumerabilis multitudo.Omne monafteriu uirginu SC
monachoip chori repleucrant.Starin^ ut audiuit Iponfum uocantetSurge ueni proxima meatlpeciola meatco
lumba mea:quonia ecce hyems tranltit:5£ recedittpluuia abiit fibidarta rdpondinFlores uifi funt in terra:tepus
fedionis aduenit.& Gredo uidete bona domini in terra uiuentiu,Exhinc non ululatustnon plandustut inter Cx
culi homines fieri folct: fcd plalmo^ linguis diuerfis examina concrepant.tranllafaq? epi (čopom manibus SC  cer
uice feretro fubiicientibustcualiipontifices lapadas cxreolq? perferrennalii choros pfallendu ducerenttin me/
dia ecclcfiaan Ipelunca Saluatoris eft poli ta.Totaad funus eiuspabeftinai^ urbiu turba conuenit.Q_ue mona
chom latentiu in heremo cellula lua tenuitfQ^ua uirginu cubiculo^ fecreta  tenueruG Sacrilegiu putabat:qui
non tali fcemina; nitim u reddidiOet offtcium.Vidua; SC  pauperes in exeplo Dorcadis uefles ab ea prxbitas o ftc
debant.Ois inopum multitudo matre SC  nutrkia le perdidilic clamabant.quodcp rni^i fitmihil pallor mutaue^
rat facie:(ecl ita dignitas SC  grauitas ora compleuerauut ea putares non mortuatfed dormiente.grasco: latino:fy>*
rocp lermone pfalmi in ordine perlbnabantmon folum triduo:5c doneč fubtus ecclefiaiut iuxta fpecu domini co
deret :led per orane hebdomada cunclis qui uenerantjfunus fuu:3£ proprias credentibus lachrymas uenerabi/
lis uirgo filia eius Euftochiu:quafi ablačlata fuper matrem fua abdrabi a parente non poterat: deolčulario«u/
lostbterere uultuittotu corpus amplcxari:8i le cu matre uelle lepeliri.Teffis eft lefasfne unu quidem nummum
ab ea filia: dereličlutled ut ante iam dixi;derelicftu magnu xs  elienu:& qd’ his difficilius efttfrat^ SC forofp  imen
fam multitudine:quos fuftentare arduu:^ abiicere impiu eft,quid hac uirtute mirabiliusf'foeminanobiliflimx
familiaetmagnis quonda opibusjtanta fide oia dilargitamtut ad egeftatem pene ultima perueniretf Iačlentalii
pecunias:& in corbona dei xra  congeftaifunabulilčj aureis dona pendentia.nemo plus dedit pauperibus:q q li
bi nihil dereliquit.Nunc illa diuiriis fruit :8č his bonis:qux nec oculus uidicnec auris audiuittnec in cor homi/
nis alčenderunt.Noftram uice dolebimus:& inuidere pottus gloriae eius uidebimunli uoluerimus diuitiis Bere
regnantem.Secura efto Euftochiumtmagna haereditate dotata cs.Pars tua dominus:5^ quo magis gaudcas.-ma
ter t«a Iongo martyrio coronata eft*non folum.meffulio fanguinis in confeftione reputatur: lea deuotx quoq;
mentis leruitus quotidianum martyriu eftJlla coronam de rofis SC  uiolis plecftitnfta de liliis. Vnde SC  in canti^
co Ičrtbitur cantico^*Fratruelis meus candidus SC  rubicundus.Et in pace SC  in bello eadem prxmia uincetibus
tribuens.Mater inquit tua auidiuit curn Abraham.Exi de terra tua:& de cognatione tua. SC  ueni in terram qua
oftendam tibi.Et per Hieremiam dominu prxcipientem«Fugite de terra babylonis: SC  faluate animas ucftras.
Et ulcp ad diem mortis fuae non eft reuerla in chaldeam:ncqi ollas xgypti:Sč uirulentias carniu dcfiderauitifcd
choris comitata uirgineis ciuis eft laluatoris effečla:^ de paruula bethleem cadeftia regna conlcendens didt ad
ueram Noemi.Populus tuustpopulus meus:8č deus tuustdeus meus.Hunc tibi lib^ ad duas lucubratiunculas:
eodem quem tu litftines dolore didaui.Nam quotienlcunq^ ftilum figere uolui: SC  opus exarare promidum:
totiens obriguerunt digititcecidit manustlenfus elanguit. Vnde SC  inculta oratio uotum fcribcn tis:abfq: ul la cic
gantia:5i uerborum Iepore teftatur.Valeo Paula:& cultoris tui ultimam fenečtutem orationibus iuua. Fides
Morano tua Chrifto te lociannpraelens facilius qd' poftulas impetrabis.Exegi monumentum xre  perennius:
qcf nulla deftruere poftit uetuftas.incidi elogium lepulehro tuo:qcP huic uolumini fubdiditiut quocun^ n o
fter fermo pcrucneritttc laudatam:te in bethleem conditam ledor agnofcat«

Sequitur

(» n l

J

^ 'jH

^ it

'O

. ■  vs.

K


>tia

'Vi , I

*OV>

-,.■ \<N

- '<*!>

. '*V, :( H«

*W»-.. v u ibu s

*tU

, tJr ^o

,>m.

%

!S

• ^OfCtiiL'

m "vd,k xi fP'

.: tu.-  x 'dcc 0/

■ .,:;>fe tS£

. ' '; l  "fvcca,

-nfl. ^ nJ,t:ni Wrc
;^‘' m ^orta] lade

/""»pncgei
’ ,:o ^Vafrap ur

‘ u  'fruiuirginugj

1  p^iolamcajco
l;w 111  rcrra-.tepus
r ^ k '^usutintcrfe
• 1  •- rraniKusSCccr
•udocrrmtnnmc/'

x )  ut’ mona
nkpu panhetM m
pncbimdh c

'' pat fot mutauc/
tt.pxcodatino:fy,
uly<\u domini co
xhtynusumcrabi/
fi.’:dco(oibnofli'
i- vmnummum
: : .. A' loroR' /men
G • :inobililhmx
x:vnr' hdcanlii
|| rjnrenhus:i| cj (i
nrcincof honu/

u >. ■  ujdiuims&tf

, .., ;tJ  -audcisrma

. , j .ifJ.5ffq U0< F
. \‘ 0 jf i' m canti'

r  rumocffl^

. rl  trttifflV*

* ..jnictlrte
P  \  Jfrjutr.ffd

^mdiaiad

,Jf


no'

Sequiturtitulus fepulchri*

Scipio quam genuitspauli fudere parentes:

Graccho^ foboles:agamennonis incIytaproIes
Hoc iacet in tumulo.paulam dixere priores.

Euftochii gcnitrix romani prima lenatus
Pauperiem Chnfti SC  bethleemitica rura lecuta«

In fronte Ipelunc*.

Refpicis anguftum:pr*cifa rupe lepulehrum.

Holpitium paul* efhc*leftia regna tenentis.

Fratrem:cognatos:romam:patriacp relinquens«

Diuitias:fobolem:bethleemitico conditur antro.

Hic pr*lepe tuum ChnTteiatc^ hic myftica magi
Muncra portantesjhominicp deoc^ dedere,

Dormiuit landa SC  beata Paula (eptimo caledas februariijtertfa labbatitpoft folis occubitum.Sepulta eft quin>
to caIendas»carudem:Honorio Augufto SC  Areftino confulibus*Vixitin landopropofito Roma: annos quin/
cp.Bethleem annos uigintnOmne uit* tepus impleuit annis quinquaginta lex:menfibus odoidiebus uiginti.
^jTračtatus quartufdecimus:& ultimus tertiac partis principalis depcenitentia;quibus exhortatori* ad poeni
tentiam 8C  obiurgatori* in lapfos inleruntur epilfol*.

4Beati Hierony mi prefbyteri ad Rufticum:quem poli promiflam cum coniugecontinentiam laplum ad in
concinentiam cohorratunuaria ex leripturis de fručtu pcenitenti* teftimonia SC  exempla decerpens: eunde ad
loca lančla SC  monaflicam conuerlationem inuitans«

Vod ignotus ad ignotum audeo lčribere:fand* ancill* Chrifli Hedibi*& fili* me* coniugis tu*
Artemid: imo (ororis ex coniuge atq? con (er u* fecit deprecatio,Q_ux nequaq propria laluce con>
tenra:tuam SC  ante qu*fiuir in patria:& nune in lančtis locis qua?rit falutemJmitari cupies Andrej
SC  Philippi apoftolo^ beniuolentiam:quo^ uterc^ inuentus a Chrifto:fratrem Simonem SC  amicu
Natbanahel inuenire defiderauur alter eo^ mereaf audire:Tu es Simon filius Ioanisrtu uocaberis Cephas:qd:
interpreta^ Petrus.alter donum dei(diocmdinguanoftra ionatNathanahel)Chrifti ad ie loquetis teflimonio
fubleuef.Ecce uere Ifraelita:in quo dolus non eft.Optauerat*n.quondam SC  Loth cu filiis faluareconiugenufn
am:Sč de incendio Sodom* SC  Gomorr*pene (emiuftus erumpens educere eam:qu* priilinis uitiis tenebatur
afl:nčla:fcd SC  deiperatio trepida reipicieničp poft tergumtaeterno infidelitatis titulo condemnaGEt ardes fides
pro una muliereperditartotam Segorliberatciuitatem,Denicppoftq iodomiticasuallesac tenebras derelinqns
ad montana conlcenditrortus efl ei Col  in feg or:qu* interpreta ^paruulaiut parua fides Loth: quia maiora non
poterat:(altem minora (eruaret.Necp.n.Gomorr* quondam SC  error/s habitatonflatim ad meridiem poterat p
uenirenn qua Abraham amicus domini cu angelis fufcepitdeum.8C loleph fratres pafeitin *gypto, (poflifc^ au
dita ipon(a:ubi cubas:ubi pafcis in meridief Samuel quondam pIangebatSaul:quia fuperbi*uulnera pcenite
ti* medicamine non curabat.Et Paulus Iugebat corinthios:qui fornicationis maculas lachrymis delere nolebat
Vnde SčEzechiel lib^ deuorat feriptum intus SC  foris:carmine:plančtu:8£ de carmine fuper laude iufto^tplan
čtu fuper pcenitentibus.Vc fuper his de quibus leritum eft:Cu uenerit impius in profundum malo^j con temu
Q_uos oftendit Efaias dicens.Vocabit dominus Sabaoth in die lila Hetum:5č plandum:^ decaluatioem:& ac>
ančfcionem cilicio^ Jpfi autem fecerunt l*ticiam SC  exultationem:mačlantes uitulos:&: occidentes oues:ut co/
mederent carnestdicentes manducemus:8č bibamus:cras.n«monemur.De equibus SC  Ezechiel loquit«Et tu fili
hominis dic domui Ifrael fic locuti eftis dicentes:Errores noftri SC  iniquitates nollr* luper nos erunt: SC  in ipfis
contabeicimus:8č quo falui efle poterimusf Dic eis; Viuo ego dicit dominus.nolo mortem impiitled ut conuer/
tat"’ a uita fua«Et ite^*Reuertimini recedentesauia ueftra«Q^uare moriemini dotnus IEaelf Nihil ta offcndit
deum:defperatio:& delperationemclič^ h*rere prioribusdicetipfa deiperatio ineredulitatis indiciu fit* ui
.n.defperat falutemmo futu^ putat efle iudicium.qd' ft metueret:utiq; bonis operibusiudici le pr*pararet.Au
diamus per Hieremiam loquente deum:Conuertepedem tuu a uia tua alpera&guttur tuum a fiti.Etite^.N u
quid qui cadit non relurgetf aut qui auerfus eft non reuerteE fEtper Efaiam quando conuerfus ingemue^s:tuc
laluus eristSC Ccies  ubi fueris.Scirenon poflumus *grotatiois mala:nifi cum fuerit lanitasconlecuta.Et cjtum bo
ni uirtus habeat:uitia demonftrant.Clariufp fit lumencomparatione tenebra^.Ezechiel quocp lifdem uerbis:
quia eodem SC  {piritu conuertimini inquit:5Č recedite abiniquitatibus ueflris domus Ifrael: SC  non erunt uobis
in tormetum impietates»Proiicite omnes iniquitates ueftras:quibus impie egiflisaduerfum me* Et facitc uobis
cor nouum SC  fpiritum nouum:^ quare moriemini domusIlraelfNolo*n*mortem peccatoris dicit dominus.
Vnde SC  in conlequentibus loquiE. Viuo ego dicit dominus*NoIo*n.mortem peccatorismifi ut reuertat a uia
fua.Ne mens ineredula de bonoip repromimone delperet*5č lemel perditioni animus defltnatusmon adhibcat
curationem uulneri:q<f nequaq *flimat polle curan.Iccirco iurare le dicitrut fi non credimus promittcnti deo:
credamus faltem pro noflra falute iuranti*Q_uam obcaufam iuftusprecaE:6C dicit:Conuerte nos deus faluta^
ris nofler;^ auerte furorem tuum a nobis*Et ite^.Domine in uoluntate tua pr*ftitifti decori meo fortitudine.
Auertifti faciem tuam a me:SC fa&us fum conturbatus.Poftq.n.foeditatem delidorum meorum uirtutu m de^
core mutaui:infirmitatem meam tua gratia roborafh.Ecce audio pllicete.PerIequar inimicos meos:SC compre^

V iiii cxciiii

.flt


hcndam iIIos:& non conuertandoncc deficiant.ut qui' te ante fugiebam:& inimicus eranr.tua coprehendar ma,
nu.Necefles a perfequendo:donec deficia a uia mea pcftima:& reuertar ad u meu priftinu:qui mihi dabit lin
teamina mea:& oleu SC  fimila:& cibabit me pinguiftimis cibis qui Iccjrco obiepfit:atq^ pracclufit uias meas pefii
masmt eam inuenire uia:quac dicit in euangelio.Ego fum uia ueritas:& uita.Audi propheta loquente. Q_ui le,
minat i lachry mis:in gaudio metet,Eutes ibat & flebat portates temina fua. Venietes aut ueniet i  exultatioepor
tantes manipulos faos.Et loquaere cu eo.Lauabo per tingulas nočles ledu meurfn lachr ymis ftratu meum riga
bo.Et ite^.Sicut deliderat cemus ad fontes aqua^:ita defiderat anima mea ad te deus ♦ Sitiuit anima mea ad te
deu fontem uiuu:quando uenia Sl  apparebo ante facie deif Fačtac funt mihi lachrymac mex  panes per diem SC
node.Et in alio loco.Deus deus meus ad te de luce uigilo ♦ Sitiuit anima mea ad te;cj multipliciter ti bi caro mea
In terra deterta Si  iuia Sl  inaquota lic in tančto apparui tibi*Q_uanq,n*litierit te anima meartame multo te plus
carnis mere labore quariiu i;Sl  tibi in fando apparere non potui:nifi prius in terra deterta a umistSC  inuia aduer,
fariis poteftatibus:& abfq; humore & rheumate ullius libidinis comorarer.Fleuit 8C  dominus fuper dukate  Hie
rufale;qiria non egifient poemtenria:& Petrus trina negatione amari tudine abluit lachryma^.lmpleuitqi illud
propheticu.Exitus aqua^ deduxerunt oculi mei.Plangit Sl  Hieremiaspopulu pniam non agente dices.Q^uis
dabit capiti meo aqua:S£ oculis meis fonte lachrymaRif&plorabo populu iftu perdiem Sl  node.Cur autplan,
gat Sl  defleat:tequenti termone demonftrat.Nolite dere mortuu neqj plangatis eu.Flete plandu qui egreditur:
quia non reuertetf ukra.Nequacj[ igitf gentilis plangendus eft:atq] iudazus qui in ccdefianon fuerunt: SC  temel
mortui fant:de quibus laluator dicir.Mortuos dimitte:ut tepeliant mortuos fuos.Sed eos plange:qui per (čelera
atq^ pcccata egrediunt? de cccletia:& nolunt ultra reuerti ad ca dominatione uitio^.V nde Sl  ad uiros ecclefiafti
cos:qui muri Sl  turres eccletiac nuncupanf :Ioquiif termo propheticus dicens.Muri Syon proferte lachrymas v
plentes illud apoftoInGauderc cu gaudentibus:dcre cu ftentibus:ut dura corda peccantiu ueftris lachrymis p/*
uocetis ad detu:ncperteuerantes in malitiaaudiant.Ego plantaui te uinea frugifera:omne temen ue^ terui:quo
modo conuer (a es in amaritudine uitis a\knxC2l  ite&.Ligno dixerunt:pater nieus es tu:& lapidi:tu gen uidi me:
Sl  uerterunt ad me dorta:6£ non facies fuas.Et eft fenfus.Noluerunt ad me conuerti:ut agereot pniamrted p cor,
dis duritia in iniuriam fua mea terga uerterunt.Q^ua ob rem Sl  dominus loquit r ’ad Hieremia. Vidifti quac fe/
cerunt mihi habitatio Itrael.Abierunt fuper oem monte exceltum:8dtubter omne lignu frondofum:& fornicati
funt ibi.Sč dixi.Poftq fornicata e tl h xc  oia:ad me reuerteretSč non eft reuerfa.O clacmentia dei.O noftra duritia
dum SC  poti tanta tčetera nos prouocat ad talute.Et ne tic quide uolumus ad meliora conuerti.Si reliquaerit in/
quit uxor uiip tuu:8£ alii nupterit:6i uolueritpoitea reuerti ad eu:nunquid tutcipiet ea :Sl  non deteftabiturf Pro
quo tčriptu eft:iuxta bebraica ueritate^in graecis Sl  latinis codicibus non habed :& tu dereliquifti me:Couer,
tere:8i tutcipia tc:dicit dominus.Etaias quoqp in eunde tentlim iifdepeneloquiE terrnonibus.Conuertimini qui
profundu confiliu cogitatis:8Č iniquum filii IfraeKReuertere ad me:ČC  redima te,Ego dominus: Sl  non eft alius
pr^ter me iuftus:^ non eft faluator abfq? me,Reuertimini ad mc:8l  talui eritis:qui eftis in extrcmis  terr^e.Re/
cordamini bo^:6č ingemitčite:SC agite pniam qui erratis.Conuertimini corde:& mementotepriorum a feculo:
quonia ego fum deus SC  non eft alius deus abtcp me.Scribit SC  IohebConuertimini ad me in toto corde ueftroa
ieiunio:&: lachrymis:5Cplančlu:&: fcindite corda ueftra:& no ueftimeta ueftra,mifericors.n.8č miferator eft do
minus:& agens pniam luper malitiis:qtae aut fit mitericordire:& qtx(ut italoquar)nimix:ineffabilifq; clrcmen
tia::Ofee propheta nos doceattper que loquit f ’ deus*Q__uid tibi facia Effraimf quo te protega Ifraelf quid tibi in
c| faciafTicut Adama pona te:3C ficut SeboinuConuertiim eft cor meu in me:8Cconturbata eft poemtudo mea.
Nequaq facia tibi tecundu ira furoris mei.Vnde SC  Dauid loqui^in ptalmo.Noeft in morte quimemor lit tui
in interno aut quis confitehid tibif Sl in  alio loco.Peccatu meu notu feci:& iniquitate mea non abtcondi.Dixi p
nunciabo contra me iniquitate mea dominc:& tu dimififti impietatem peccati mei.Pro hac orabitad te ois tam
čtus in tepore opportuno. Veruntamen in diluuio aqua^ multa^ ad eu non approximabunt. Vide qta magni
tudo fitftetuu:utaqua^ diluuio comparet :quos qui liabuerit:SC dixcritcu Hieremia:non tilcat pupilla oculi
meiiftatim in illo complebit.Mitericordia Sl  ueritas obuiauerunt fibi:iufticia SC  pax deofculata: funtiut fit iufti
cia SC  ueritas qua: teruauerinnmitericordia SC  pax qu^ prouocent ad talute.Totam pniam peccatoris oftendit
pfalmus quinquagefimus:quando ingreflus eft Dauid ad Berfabee uxore Vrire Cethei:8d Nathan prophetan,
te cojfreptus:retpondit dicens.PeccauriStatimcp meruit audire ♦ Et dominus a te abftulit peccatu. Adulterio.n.
iunxerat homicidiu:8i tamen conuerfus ad lachrymas:Miterere ait mei deus tecundu magna mifericordii  tua.
Sl  tecudu multitudine miterationu tuarum dele iniquitate mea.Magnu.n.peccatu magna indigebat mifericor
dia.Vnde iungit 61  dicit.Multu laua me ab iniquitate mea:82 a peccato meo munda me,QjJonia iniquitatem
mea ego cognotco:Sč deličlu meu contra me eft temper.Tibi toli peccaui(Rex.n.erat :SC  aliu non timebat)S£
malu cora te fccnut iuftificeris in termonibus tuis:& uincas cu iudicaris.ConcIufit.n.deus oia fubpeccatotut oi,
bus milereat^tantucp profecinut dudu peccator SC  pcenitens tranfierit in magifti^:& dicat.Doccbo iniquos ui,
as tuas:& impiiad te conuertenri.Confeftio.n.Sipulchritudo coram eo:ut qui tua confeflus fuerit peccata:5č di,
xerit:Putrucrunt SC  corrupta: tunt ctcatrices meae a facie intipientire meas:foeditate uulne^ in tanitatis decorem
comutet.Quf.n.abrcondit iniquitate tuarnon protperabic.Achab rex impiiftimus uinea Nabuthae cruore pot
fcdit:8C  cu Hiezabel non tam coniugio tibi q crudelitate coniuncfta:Helia: increpatioe corripitur. Hace dicit do
minus.Occidifti:5i poftedifti.Et ite^Jn loco quo lingerunt canes tanguinem N abuthacd bi lingent fanguinem
tuum:5č Hiezabel canes comedent ante muros ItraeliO uod cum audiftet Achabitčidit ueftimenta tua: Sl p O'

fuittaccu

fuit faccum fuper čarnem fuam:ieiunauitqf& dormiuitin cilicio*Fa&u(cg eft fermo dominiad Hclia diccns,
Q^uoniam reuerfus eft Achab ad humilitate meicau(a:no induca malu in diebus eius:(ed filii fui.-cja licct pec/
cafiet unu fcelus Achab 8i Hiezabel tamcconuerfi Achab ad pcenitetia pcena difterf in pofteros 8i Hiezabel
in fcelere pfeueransprarfenti ludicio codenat.Loquif dominus in euagelio. Viri Numrite furget in iudiciu cu
generatione hac:Sč codenabunt ea cja egerut pniam adpraedicatione Iona^Etitei^Non ueni uocare iuftos:(ed
peccatores ad pnfam.Dragma perit;& tame lnuenic in ftercore.Nonagintanoue oues rclfquunt in (olitudine
Si  una ouis qua:aberrauerat paftoris humeris reportatur. Vndc Si  leticia angeioru eft fup uno pčtore agente
pniam.Q_uaca fcelicitas ut de falute nfa exultet cadeftiafde qbus dicit Pniam agite:appropinq bit.n.rcgnu ca:
loru.Nullu in rnedio (patiRM&rs Sl  uita fibi cotraria funt:5C tame pnia copuIant r ’.Luxurioius filius tota prode
gerat (ubftatia 3C procufapfe uixpeccato^ cibis inedia (uftentabat.Reuertit? adparcnteimolat eiuitulusla
ginatusrftola accipit Sl  anu!um:ut Chrifti recipiat fundametum:qd /  dudu polluerat Si  audire mereč:Candida
fint (empueftimeta tua.Receptoq? fignaculo dei pclamet ad dommu,Pater peccaui in ca:15:& cora te:8č rccon
ciliatus o (culo dicat ad eCuSignatu eft fup nos Iume uultus tui domine.Iufticia iufti non libcrabit eu in quacun
qj diepeccauerittSi iniquitas jniqui non nocebitei quacunq 3  die conuerfus fuerit*Vnuqueq 3  iudicatdeus:ficut
inuenerit.nec pr^terita confideraufed pnia:fi tamen pretenta crimina nouella conuerfione mutentf.Septies ca
dit iuftus Si  refargmSi cadit:quo iuftusfSi iuftus qu5 caditf Sed iufti uocabulu no amittit qui pet pniam (etn
pcr refurgit,Et n5 £olu lepties:(ed (eptuagies (epties delinqueti fi conuertač ad pniamipeccata donaRCui plus
dimittičiplus diligit.Meretrix lachrymis pedes Saluatoris lauat:<3£ crine detergit:& in typum ecclefiae de genti
bušcogregata: meret"’ audire:Dimittunč tibi peccata tua.Pharifei iufticia perit fuperbia SC  publicani humili/
tas cofeftione (aluač.Per Hieremia teftatur deustad fuma loquar contra getem 8i  regnu: Si  eradice Si  deftrua
&  dilperda illud.Si pniam egerit ges illa a malo (uo qcP locutus fum aduerfum eam:aga Sl  ego pniam (up ma
Io:q<f cogitauiut facere ei Et ad (urnmam loquar fuper gentem Si  regnum :ut redificem: Si  ut plantem il
lud.Si fecerit malum in conlpedu mco: ut non audiat uocem meam:pcenitentiam agam fuper bonoquod
locutus fum ut facerem ci«Statiq? infcruEcce ego fingo contra uos malum:& cogito  cotra uos cogitatione ♦ Re/
uertat unu(qfq; a uia fua mala.& dirigite uias uras:3č uia ura q dixerut»De(pauimus poft cogitationes.n« nras
ihimus:S£ unu^(c^ poft prauitate cordis fui malu faciemus*Simeo iuftus in euagelio loquit:\Ecce hic pofitus
eft in ruina Si  in refarrečlione multo^ Jn ruina uidelicet peccatoru Sl  in refurrečtione eoru qui agunt pniam*
Apoftolus (cribitad corinthios«Auditur inter uos fornicatio qua!isneintergetes quide:ita ut uxore pris aliqs
habeat Sl  uos infiati eftis SČnon magis lučtu habuiftis ut tollat de medio ueftru qui hoc opus fecit.Et in (ecun
da ad eo(de epiftola ne abundantiori triftitiapereat:qui eiufmodieft reuocatieu Si  ob(ecrat ut confirmet fuper
illu charitate.Et qui inceftuperieratipnia conierueE*N ullus quide mundus a peccatome (i unius quide diei fu
eric  uitaeius.Q_uato minus mundi numerabilcs erunt anni uita: illiusf Aftra quoqj ip(anon funt mundain co
fpečta eius:Sl  aduerfum angelos (uos peruerfum quid excogitauit,Si in caslo pčtum:quanto magis interraf Si
deličlum in his qui caret tentationc corporea:qtomagis in nobis qui fragili čarne circundamurfutcu apofto^
lo dicamus:Mi(er ego:quis me Iiberabit de corpore mortis huiusfNo.n.habitat in čarne noftra bonu nec agf /
m us qdP uolumus:(ed qcf nolumusmt aiiud anima defideret:aliud caro facere cogatur«Q^uod fi quidam iufti
appellantur in (cripturis:5č no (blu iufti:fed iufti in confpecftu dei:iuxta illa iufticiam appellat"’ iufti:iuxta qua
fupra dičtum eft.Septies cadit iuftus;8č re(urgct»Et iuxta qdPiniquitas iniqui no nocebit ei in quacunq 3  die con
ucrfus faerittcai  defperandu eftfDeniqj S C  Zacharias pater Ioannis qui (cribitur iuftus pcccauit in eo q? no ere
didit 81  ftatim (ilentio condenatur*Et lob qui iuftus Sl  immaculatus:ac fine qua:rela in principio uoluminis fui
/cribitur poftea 81  dei (ermone;& confeftioe fuiipcccator arguit"’*Si Abraham:I(aac Sl  Iacob prophete quoq; Sl
apoftoli:nequaq caruere peccato:fi puriflimu triticu habuit mixtas paleas:quid de nobis dici poteftrde quibus
iilud (criptu eftfQuid  depaleis ad frunientum dicit dominusf Sl  tanren palca: futuro releruant"’ incendio :8l
azania hoc tempere mixta funt (egetibus frumentorum:doncc ueniat qui habetuentilabrum in manu fua: Sl
purgabit areaiut cogreget triticu in horrea:Sč qfquiliasgehena: igne comburat.En ha:c oia quali puleherrima
/čripturaru prata dhčurres in unum locum uoiui congregare:Si de (peciofiflimis floribus coronam tibi texere
poenitenti^:quam imponascapiti tuo uta(iumaspennascolumbx:SC uoles Si  requie(cas:& ekmentiftimo re
concilieris patri.Narrauit mihi uxor quondam tuamunc foror atq? confcrua:q? iuxta prarccptu apoftoli ex co
fenfu abftinueritis ab ope nuptia^ ut uacaretis oroni*tuaq; rurfu ueftigia qfi in falo pofita fluduafteumo ut a
ptius loq uar efteprolapfa Jllam audilfe a domino cu Moy fe:tu uerohic (ta mecum:& dixi(fe de domino*Sta
tuit fupra petram pedes meos:tuam domum:qu^ fundamenia fidei folida non habebat:poftea diaboli turbine
concidifte:porro iliius perftare in domino:^ fuum tibi ho(pitium non negare«ut cui prius coniudus fueras cor
pčremunc (piritu copuleris:Q_ui enim adhsret domino unus fpiritus eft:Cunq; uos rabies barbarorum Si  im
minens captiuitas feparet:fub mfiurandi teftificatione pollicicus es:ut (ančla tranfeutem loca uel ftatim uel po.
ftea fequa:reris:feruares animam tuam:quam uifus eras negligentia perdidiife.Rcdde igitur quod prafente do
mino fpopondifti*Incertaeftuitamortalium:neante rapiaris:qtua impleas fponfionemJmitareeam:qua do
cere debuerat*Proh pudor fragilior (exus uincit fxculum:8C robuftior fuperatur a (iculo.Tanti dux fcemina
fačli eft:5i no (equa:ris ea:in cuius (alute candidatus es fideifQ_uod fi te rei familiaris tenent rcliquia::ut*f,mor
tes amicorum 81  ciuiu uideas Sl  ruinas urbiu atq; uilla^:falte inter captiuitatis mala Si  fcroccs hoftiu uultus Sl
^puincia: tuae infinita naufragia teneto tabulam pni^;SC memeto coferua: tux:qua: tua quotidic fulpirat falu/

V v *cxcy.

tem.Tu uagaris in patria:immo non patria:quia patri a m pcrdidiftiJftapro tein locis uenerabilibus refurre/
<ftiois SC  crucis:& incunabulorum domini faluatoris:in quibus paruulus uagiit tuinominis rccordatur: tecp ad
fe orationibus trahitmt fi non tuo meritotfaltem huius falueris fide Jacebat quondam paralyticus in ledulo 8C
fic erat cundis artubus diflolutustut nec pedes ad ingrediendum:nec manus mouere poftet ad precandum: SC
tamen profertur ab aliis SC  reftituitur priftina: fanitati:ut portaret led ulum:qui dudum portabatur a ledulo,
Et teigitur ablentcm corpore prafentem fidcoffert conferua tua domino faluatori.Et dicit cum Cbananea: R
lia mea male uexatur a dxmonio.Rede igitur appellabo animam tuam: filiam animx cius:qux fexus nefcit di
uerfitatem:quia te quafi paruulum:atq. ladentem:& necdum ualetem fumere folidos cibos inuitat ad lac infan
tix:& nutricis tibi alimenta demonftratmt podiš dicere cum propheta.ErrauMicut ouisperdita.quxre feruum
tuum.quoniam mandata tua non fum oblitus*

Obiurgatio beati Hieronymi prefbyteriacerrimain Sufannam uirginem a diacono corruptam SC  in form
cationem facrilcgiuqt prolapfam ubienumeratquantum bonum amiferit:8čin quantum malum incident Jn
patratorem quoq? fcelcris inuehit:& utrucj ad pmam exhortatur ex diuerfispfalmis lamentatione texens:qua
per dies fingulos recenfendam iniungit*

/ , Vid taces aiVQ_uid cogitationibus xftuasf Q_ uid nos er u pit in uoce:& mentis tuxexponis ardore

q ut aliqd' folatiu capiasfHoc plane hoc erit quafi remediu quodda xgritudi nis tux fi aperto orc cdce/

/ ptum digeras (celus.Na SC  ulcus cu fuerit tumidu cjuis fuppuratu:euaporans prxftat refrigerium paf
fioni.Audite nune q ( ppc eftis:& qui longe q timetis deu:<3£ ecclefix eius gaudio cogaudetis Si  triflitise colluge ✓
tis ficut fčriptu eft.Gaudere cum gaudentibus:ffere cu flentibus. Vos inq apello:qui cicatrice Chrifti ueriflftna
retinetis Si  no fup iniqtate gaudetis:fed potius ingemifeitis. Aduertitepotius uerba oris mei:& an iniufto ex do
lore procedant iudicate:& detedi fceleris qualitate meču pariter perhorrete. V irgo nobilis SC  dicata Chrifto:fi»
piensterudita ruit in fouea turpitudiiiis cocepit dolore:& peper it iniqtate*Hic 01 's aia chriftiana graue uulnus
accipit:quia datu eft canibus fandu:& margaritx mifte funt ante porcos. A falfis.n.homimbus laceratu eft no^
men fanditatis:& ab immuneis Si  luteis propofitum caftitatis.Hic xftus animx mex:hic infanabilis eft dolor,
qa unu malu bona plurima fecu trahit:Sč unius nubecula peccatricis tota luce pene obfcuratiit ecclefix.Audite
me oes populi:^ uidete dolore meu, Virgines m ex:8C  iuuenes mei abierut in captiuitate.Vere hxc eft captiui
tastubi ai'x pdo^ captiue ducuntur. Aftiima ergo fermone ( ppheticu:& debil iter dica.ad te nuc mihi meus fer
mo fit:qux caput ho^ SC  ca malo^ es:qux multipliciter mifera cu gloria uirginitatis nome etia pdidifti, Nefas
enim eft Sufannam uocari no cafta.No licet nominari: qd' non e,Vnde'incipiafquid primu;quid ultimum di
caf Bona comemore:qu x perdidiftiTan mala defi!eam:qux inueniftifEras Virgo in paradifo dei:utiqj inter ec
clefias eras fponfa Chrifti.Eras templum domini.eras habiraculum fpus (knčtuSC  cu dico totiens  erasmeccfte e
Ut totiens ingemilcas:qa no eft quod fuifti Jncedebas in ecclefia tanq coluba iJIa:de qua Ccriptum  eft.Pena: co/
lumbx deargentatx:Si pofteriora dorfi cius in fpecie auri.Splendebas ut argentumtfulgebas utau^:finceram
confcientianl oroferebas,Eras tanq ftella in manu dominimullum uentuinmullas nebulas pertimefces.Q uac
eftifta (ubitacoucriiG^n^eftifta rcpentinamutatio^De dei uirgine fadaes corruptio fathanx:de fpofaChri
fti fada es fcortu execrat)ile de teniplo domini fanu imud itix:de habiraculo fpus fandi tuguriu diaboli.Q^ux
incedebas cu fiducia ut coluba:nunc lates in tetlcbr/s ut ftellio,qux fulgebas ut aurum pp uirginitatis decorem
nune uilior fada es tanq lutum platea^jut etiam indignoi^ pedibus conculceris.Q^ux fueras ftella radians in
manu dominuueluti de alto ruens cxlo conuerfa es in carbonem tngtum« V e tibi mifera:SC iterum ue:qux ta n»
ta bona parua temporis luxuria perdidifti»Q^uam tibi fpem apud Chriftum dominum reliquifti:cuius mem
bra tollens fecifti membra meretricis ^Q^uis te fpiritus fandus uifitabit:cum eu rfepudiaueris qui fe a cogitati
onibns quoq i , fordidis longe facit^Sed ueniamus ad hnmana:ut illa diuina cognofčantur.Afpice qui fandb^
q fanda^i tibi approximare non horrent^Aperi oculos:fi potes.en‘ge fronte:fi audes.al/que (ttopp  fiducialiter
jntuere.None tuam faciem confcientix commifla tanq plumbum inclinant Si  prxmuntfnonne tenebrx ante
oculos ut dura caligo uerfantur^none timor Si tremor animam tuam 8C  membra tua quaffantfSi ergo ho mi/
nes in farne conftitutos Si  alieuius forfitan diledi obnoxios non potes intueri grauicj confufione fepulta quid
facies coram Helia SC  Daniele SC  tantorum cxercitu prophetarumf Q_uid facies coram Maria (  quid facies
coram Ioanne 8C  Tecla maculato thoro puritatis (  Q_uid denique facies coram angelis fandis (  Nonne
fplendore SC  claritate immaculatorum quafi fulminibns percufla combureris C  Sed didura es forfitan : non
potui fiiftinere: quia čarnem fragilem circunferebam. Refpondebit tibi beata Teclaicum fuis innumerabiV
Iibus fociabus:8i nos eadem čarne amidx fiiimustnec tamen plenum propofitum'caftitatis noftrx fragilitas
carnis potuit mutilare:aut &ua ara Tyrannornm per uaria tormenta aeiicere.Re uera non poteft caro cor^
rumpi:nifi mens fuerit ante corrupta.Remancbit ergo in crimine anima: qux in čarnem precedit incrimi/

ne.Sed dicis.Noluihocmalum:paflafumuiolentiam.RefpondebittibiillafbrtiffimaSufanna:cuius tu no/

men fallaciter baiulas.Ego inter duos prefbyteros pofita.inter duos utiq; iudices populi fola inter filuas para t
difi conftitutauinci non potui:quianec uolunTu abuno mučne ineptiffimo adolefcente in media ciuitatc :quo
modouim potuiftiperferrefnifiquiaultrouiolariualuifti.Q_uisdenicp tuasuocesaudiuitfquiscolludatioj
nesfenfitfVtautemhxc omittam:poft illatam uiolentiam detegere fcelus: fi non aliis uel parenrrbus: uc
tuis fororibus debuifti. Eflet enim excufatio infcelicitatis: cflet confcicntix plena purgatio :fi hoftem pu^
dicitiz deduxiftes in publieum. Sed erubuifti ne forfitan te uiolatam multi cognofcerent. Et ut qui^

"t/

*t>

"»»I, t> :8c

h

i ,;X

"A

u ^i5

^*t«n

«.ln

UiWN -

t|jtY^ C " lsar ^ 0 fe
■ , ?' 00 '«6cc /

rr 'MC

A"“> f

1  uc 'i(lfltlj

'»»V,
" 1 | wrif 4 |

"""'»flSttd,

F**»Ch„(i 0 . &

li ^' r nus

“^Niscftdolor,

' v.Audue
H-ttcft captiui
w,c  mihimcusfer
’ ^ p -'ki  tlli. Ncfas
* vii J uldmam di

> lutupintcrcc
nj r.ismcccffc  e
■j  m cl},Pčnzco/
uuu ^(inccrjm

rr.ncfcč$,Q_ ux
v u fpotaChri
:  aboli.(^ux
• ;:.imdccorcm

p

i.tldU radiansin

:  •• prqux ran'
/u-uiusmcm
• j 'jicofftatt
6j2%
v ^ fidodalitcr

H  K t)fbnt antc
N rf^o Horni/

f  Lj bcirt
^TjSonne
iLj(j: non

*

. i ’:lir*lS
* if o’ COt"

■ ‘

. 5lU r0/

■ Jeti* 0



\

t

i imuifti ubi noti cf at timorfnifi ut tacendo crime cum adultero fepius te fbciares.Q_uis te aut pudor phibuit
confiterifquid de fecunda comixtione dicisfquid de tertiafquid de frequenti comertio fceditatisfCeftat ceflat
iam uiolentia: figmentutceflat ruboris argumetumrubi toties mebra dicara Chrifto fcelefti medici tui uifceri/
bus polluenda praebuifti.Horret horret animustmens hebefčitrcu ad imu fceleris peruenitf:Nam 8£ medicus:
guis (brtis fitanimittamencUm altius fccabituruu!nus:putoexpartea!iqua fuftinebithorrore, Heu pordita.
Ia ne intelbgis omnes tibi uias excufationis penitus claufasflam ne (entis quantum tibi mali: SC  incarne SC in
anima nefana libido contuIerit^Non iftam de te confufione tuus expečlaueratpatcr:qui te fibi fingulare glo^
riam computabat.Non hunc lučtum SC  has Iachrymas ex te fibi crediderat tua nafti mater:qux partus fui ge
mitus per tua uirginitatem fbIabatur,Non fratres tuirnon (ororesthoc ex te dedecus expečlabant: quos om/
nes unogladio tui fceleris  grauiter fauciafh.Si fuiftes comuni Torte defunčlaifleflent te ad modieum parentes
fed exulta(Tentgaudentes:quia immaculatam ptsmiftrantuirgmem hoftiam uiuam domino propiciatrice
fuoru uidelicet delidoru.Nunc plangunt mortua SC  non mortuamrplangunt uiuam SC  non uiua.Mortua uti
cp gloria uirginitatis:uiuam dedecore turpimdimsJngratus eft pater fuis uiiceribusrde quibus femiata es, Ma
ledicitmater fuo utero:ex quo in hanc lucern infeeliciterproceffiftuNec tamen modum iuo dolori repierunt:
nifi hoc plane folum uidentur fibi habere (oIatium:quia nec te pater compulttrnec mater coegit ut uirginitate
profitereris quam ultro Sl  propria uoluntate profefta es,Nam fcio cum multas difficultates tua genitrix pro/
poneretteum arduum eftet iter (eruandae uirginitatis integrae te non folum pertinaciter reftitiflejfed etiam te/
uelationes tibi datas dixi(Ie terribilesrln qtum ergo mercedem fibi fperabant:ex quo non tuo propofito reftfte
rentah tantum tibi mifera intellige pondus iudicii crefcere:quia non feruafti quod ultro promififti: Q_uibus
te (pinis ferpens ille nequiftimus obligauitf' Qjiibus te uenenis infecit iile qui Euam decepittut tanta te catcita
tepercuteretmt taram animas mx  faceret obliuioneTNon es memorata diem (ančtumtdiem domimcac refur> *
redrioistin quo diuino altari te obtulifli uelanda .In tato nacp (olen i  conuentu ecclefiae deirinter Iimina neophi
torumtinter candidatos regni caeleftis quafi regina regi nuptura proceileras. Non es memorata: qualis ad te
die i Ho eft facfta allocutio.Avfpice filiatintuere uirgo:quantus ad lponfi' tui iSC  domini gloriam conuenerit po/
pulustieruare teoportet fidem:quam fiib tantis teftibus polliceris.Semper cogita cui uirginitatem fpoponde
ris tuam.Facilius te oportet fanguinem cum (piritu fundere:q perdere caftitatem*Q_uantis in illo die confe/
crationis tuae ditffcis SC  multis fuper caftitatem praeconiis : lacro uelamine tečta es C  Vbi omnis popu /
Jus dote tuam non attramentoiied (piritu pariter clamabunttamen.Vincor Iacbrymistcum btec recordor, co/
pungor ftimulistcum ad hsec humanaexempla confidero.Nam fi tredecim teftibus /ponfalibus confumatis
quacuis femina uiro coiunčfct mor talimo fine magno piculoperpetrat adulterium: Q_^uid putas fore cum in
ter innumerabiles reftes ecclefix  coram angelicis exercitibus ctcmfa&a copula (pintalis per adulterium folui
turTNe/čio fi poflit  eecodigna mors ac pcena cogitari.Dicit aliquis:Melius eft nubere quam uri.Hoc dičlum
ad non poHicitam  pertinet ad nondum uelatam,Cxte^ qux  Te fpopoditChrifto:& fančtum uelamenaccepit
sam nupfit»Nam immortali iunčfca eft uiro:8č iam fi uoluerit communi lege coniungi adulterium perpetrat:
ancilla mortis efFicitur:Si hoc ita eft;quid de ea dicedum efttquaj ocultaifurtiuac^ turpitudine conftupratur:
Si  jfingit feefife quod non eftTHabitu uirgotfačlo non uirgotbis adultera: SC  inj afpedu: 8C  in atftu ♦ Sed ad te
tteflim redeo:quas obliuone tanto^ pafia bonoru estSC  receptaculu tanto^ fačta maloRi es, Q_uo tibi in ačhi
fgnominiofb illo non ueneniebat in mentem habitus uirginalisf proceftus ad ecdefiatn inter uirgineos choros
O^uomodo oculos tuos non perftringebat lux uirginalisfaures tuas no penetrabat hymnorum (piritaliu can
tusfmente tuam non uentilabat lečlionum casleftiu uirtusfHinc uel maximc clamante apoftolo.Fugite form'
catione:qa oe pčlum qdP fecerit ho:extra corpus e,q aut fornicaf incorpus fuu:peccat:8C cu dicit i  corpus (uu
tame i  Chrifto eu pcare demoftrat,qa fubiugitmo eftis ueftri,empti,n.eftis precio magno glorificete SC  porta
te dominu in corpore ueftro:Et iterum dicit,fornicatio aut Sl  immunditia nec nominetur inter uostficut decet
Jančfcostfepofita omni adulatione (ententiam figit apoftolus.Hoc fcitote inquit intelligentes:quia omnis for ^
nicator aut imudus no erit hasres in regno Chrifti 8C  dei,Hasc tanta SC  tam terribilia non ueniebat i metemjcu
tllud opus nefarium tua membra peterettfed mortifera te obliuio tanq in gurgite altiftimu demergebanST^fi
captiua execrabilis libido ducebat:None uel illu locu tabulis (eparatuu quo iecclefia ftabas recordari debui/
fti:ad que religiofe 8C  nobiles mronac certati currebatjtua ofeula petetes:qfi (ančtiorisfqfi digniorisf Vel illa
prasčepta quas oculis tuis ipfe feriptus paries ingerabattrecordari debuifti.Diuifa eft mulier SC  uirgo: quas no
eft nupta:fi>llicita eft quae domini funt:quo fit finčta corpore 8C  fpimu.Tu aut in contrarium uerfans ita age/
basmt nec corpore efles (andamec (pirituiCorpore qde fornicado:fpu aut uirginitate metiedorProh nefas (o
let farna fiibieg fadum.tua aut malu farna pracuenit.Na cu ante triennium rumor quida SC  (u(urratio de te fii
ifletnu fincaeritatem prattendebast& uindictam de maledicis in ecclefia puhlice poftulabas, Q_uos aeftus ego
fuftinuifquos pater tuus pro tua (uftulitopinione Iaboresfrcquirentes fingulostfingulos aftringenrcs:utau>
člorem infami 3 e inueniremus,Graue,n,erat nobis SC  intollerabile de dd uirgine uel turpe aliquid dici.nec hoc
uerita estnec ante oculos habuiftitut uenires inimicis in gaudium:& eos haberes infen(os:qui pro tua opinio/
ne laborabant,Multum audax multumqj temeraria es:fi te conlcientiano tetretmt fimulata uirginitate puta
res te et dominu pode fallere:q dixit nihil occulru:qd' no reuelet :Et uos iqt feciftis i occulto,cgo aut facia i ma
nifeftodlle qno metit^furtiuu (celus deduxiti publicutK icofpedufolishuiustcnebra^ tua^ opa nudauit,
O inquit prastedit fermonem crudeliora icurrit:5C cupiens moderari noiuenit.Oblita ergo ppolitumioblita

♦txcv.

parentcstoblita ecclcfiam totamtoblira gloriam uirginitatisroblita honorem dignitatis etiam prafentermobli
ta promiffionem regnitoblita terribile iudiciu:amplexa es corruptionem protulifti fr udu m confufionis: fine
uero morte faeuiftima SC  interitum fempitcrnu.Et certe non habes q> de noftra negligentia conquxraris:quod
cunq;.n,ad officiu pertinuit paftoris:& tibi Si  oibus n5 negatu eft diiedio fpecialis adhibita:comonitio fanda
nodefuit.oblitadomu patris:ficut fcriptu eft:Ad monafterium uirginale tranfiftnutinter totpofitajnon folu
dico tuta efte debuifti fi uoluiftes:fed etiam de aliis tutela praeftare debmftes.Sed fruftra ha:c talia funt prouiia
fruftra hymnu uirginitatis expofui:cpgIoria propofita SC  obferuatia pariter decantares.Seminaui fecus uiaife
minaui in fpinis:feminaui in petrofa.Aut ex corde tuo uerbu meum uoJucres,i,da:mones rapueruttaut malis
tuis cogitationibus fuffocatum eftjaut aruit nimio ardore IibidinistHeu mequia ubi me putaba auru SC  argen
tu lapides praeciofos inuenire:inueni Iigna foenu:ftipula:arfuras materias Iaborafte.Dica SC  ego fecundupro/
pheta:Heu me quia fadus fum ficut qui colligit ftipulain mefle.Et quide fi tibi fola danutn feciftes: erat qde
triftitia:(ed forfita tolIerabilisrNuc uero qtas aias hoc tuo fcelere fauciafti^tas afas pp te de ppofiio fuo p ceni
terc feciftif Q_uata labia etiam fideliu|inquinata funfuiadomini biaffemado:Apuit in nos getilitas os fuu.ad
uerfus ecclefia fandam fynagoga iudaeoru per tuu dedecus exultauit,Q^uod fi is qui unum fcandalisauerit:
mola circundatus praecipitari debet in mari:quid de te pronuncias:de cuius fcelere omnis anima iauciata efti'
SC  nomen domini in gentibus blaftematuf Nonne quotiens dicitur uirgo totiens ibi cumulus iniquitatis acre
fcitf Taces:ecce uulnerata iacesiecce proftrata.Cupio prodefletfubuemre non poftum quia totu caput in delo
re:5C totu corpus in mceftitia a pedibus ufcg ad capuuiicutait Efaiasmon eft malagma imponere: infirmitas
tua omne humanas medicina: excedit auxilifi,Et licet ta boni q mali iufta indignatione permoti:tc omnfde po
pulatione decorata omni tormentorum genere diicruciata iudicent morte muldandaiaut ignibus exurcnda
Ego tamen qui fcio grauiora facinoris feruari tonne nta:& fine fine in impias animas manere cruciatus: non
temporalem utieptnonanimam perditurusegotied fecundum diuina (ententiam daboconfiIium.SoIu eni Si
unicu tentandueftremediuillud quod diuina uoxper Esechieiem miierisporriginNolo morte inquit pecca
toris:tantuutconucrtatur'&uiuat.Etiterum,Poft hocinquirdixi.Conuerteread me:nunquidrefmanon eft
in Galaadfaut medicusnon eft tibi£quare non afčendit fanitas khx  populi meifHec itacp dida pcenitentiam
fapiunt:hae (ententiae deiuocant ad poenitentiamtreuocant ab errore ♦ Pcenitudo ergo eft neceftariame
dicaminu.Sedquantaputas&qualisneceflana:utauta:quetcrimen;autcerteexcedat^ Vide erg' f. {implex
hoc peccatum adulterii eftjaut duplex:fi per illa nečem quae fada dicitur in occulto SC  fecundu colcientias mo
le exhibenda eft pcenitentiae magnitudo.Poenitentia aut non uer bo agenda e;fed fačto.Haec aut fic agitur: fi
tibi ante oculos proponas:de quanta gloria Iapfa fueris:& de quo libro u itx  notne tuum deletu fit:& te la po/
fitam credas prope ipfas tenebi as exteriores:ubi erit ftetus oculo^ SC  ftridor denriu fine fine.Cu h^c certa fide
ficut eft animo coceperis:quia necefle eft peccatrice anima tartareis pcenis:& gehene ignibus tradi : nec aliud
efte remedium conftitutum poft unicu baptifma q poemtentia: foIatium.quantuuis labore SC indecore irx  fu
bire contende:dummodo ab asternalibus poenis Iibereris.Ergo h&c tecu cogirans:8č mente contračtans fadi
tui ipfa iudex eft o crudelior.In primis omnis cura uitae huius intermittenda eft tibi SC  quafi mortua te exifti/
matficut es quomodo poflis reuiuifcere cogita.Deinde lugubris tibi accipienda eft ueftis SC  mens SC  mebra fin
gula digna caftigationepunienda*Amputentur crines:qui per uanagioria occafione luxuria 2  pra:ftiterunt,
Defluant oculis lachrymx:qui mafculu non fimpliciter afpexeiunt:Pa!!efcat facies:q quoda irrubuit irnpudi
cc.Tctu denicp corpus iniuriis SC  leiuniis maceretuncinere afperfum SC  ciliciophorreicat:qa male fibi de pub
chn tudine placuit cor uero fit liqu&fces tanq cera in ieiuniis inquietans (eipfu m: SC cogitationibus uentilans
quare fit ab initio fubuerfum Senfus etia cruciet :quia in mebra corporis cu haberet dominatione malugeifit

6 C  ludu:dirupite corda ueftra SC  non ueftimeta quia deus pius Si  mifericors eft.Sic couerfus ille magnus Da/
uid iuftificatus eft.Sic Niniue peccatrix illa ciuitas ineubente fibi inuafit interitu.Peccator ergo fi libino pep
ceriria deo illi parcet" SC  fi futuras poenas gehenas perpetuas in hoc paruo uitae ipatio compenlauerinfcipDab
aeterno iudicio liberabit.Grandi plagae alta SC  pro!ixa opus eft medicina.Grande leelus grande babet nccclia
ria fatiffačlione.No eft dubiu leuius efte crimetubi ho peccatu fuu ultro cofitetur pcenitens.At ubi ca:Ians ma
la fiia inuitus detegitur:& nolens publicaturnllud grauius ^elus eft:quod uticp tibi prouenifte negare no po/
teris.Et ideo fortius e dolendu:quia peccatu eft fortius.Si mente cerneret homines:quale iudiciu cmittct dcus
mundo (enfus humanus non di (pargere^ uanitate feculi:fi no infidelitate grauarentur.Q_uantuuis SC  quale
uis cruciatu ad pnefens libentiftime fiifFerrent etia fi eftet Iongior uita:dumodo illas poenas Sterni ignis non in
currerent.Sed tu quaE iam ingrefla es agone pcenitentiaerinfifte mifera: fortiter inhaere:tanq naufragus tabu/
\x,  fperans per ipfam te pofte de profundo criminu liberariJnharrepCEnirentiae ufq ad exitu uitx  tux ncc tibi
praefumas ab humano die uenia dan:quia decipiet te:quicunq? tibi hoc polliceri uoluerit.Q_u^.n.propria: in
domino peccafti ab illo iolo qu^re remedium.

Vertit ftillum Ioquendi ad iuuenem qui fcelus romiferat*
ct E teaut quid dica fili (erpentisfminifter diabobTuiolator tepli dei qui in uno fcelere duo crimma per

petrafti«Adulteriu uticj SC  iacrilegiu.plane ubiuasChriftooblatum domino dedicatu:dxmentia: x/
meritate pol!uifti.BaIthafarrexillePer(arum:quiain uafisdominicis: qusdetcmplo hierufalem fuerant a

r  i i a  patre ems

patre eius fublatatbiberecum fuis amicis SC  concubfnis ufurpauittipfatiocfteatigeli! manu percuflus: crudeli
morte punituseft,Q^uid de tearbitrans perditepariter 8C proditor:qui uas rationabile confecratum Chrifto
fandificatum (piritu temeritatis impio facrilegiopolluiftifSC tui propofiti immemor:8C iudicii diuini contcm
ptor.Melius enim fueratre fuifle nec natum:ut te Tibigehena proprium filium uendicaret«Et licet teipfum co
(cientia (celeris agatper diuerfa praecipite fugit.n.impius nemine perfequente:licet SC durx  peccati imagines
dormientem quoq} perterreat needum do uigiliantemnamecu neq; a paftore etiam oui morbidae uel moritu
tx  denegatum Titpcenitentiac remedium confiliumtpetas ultro carcerem poenitentiae obruas cathenis uifcera
animam tuam gemitu ieiunii% difcruciestfandorum petas auxilium:iaceas fub pedibuseledorumiut non tl
bi per cor impoenitens thefaurizes iram in die irae:8C iufti iudicii:quireddet fingulis fccundum opera ipforum
nec te in eorum numero conftituas;quos luget PauIus.Qjii ante peccauerunt inquit:8C non egerunt pce ni/
tentiam fuper immundit«am:fbrnicationem:8C libidinemtquam geflerunt.Nec tibi de muhitudine peccantiu
fimilium bIandiar/s:8C dicas.Non folus hoc eghmultos habeo (ocios:(ed recogita quia multitudo fociorum im
punitatem non facit criminum.Nam i Sodoma SC  Gomorra 8C totis quinqj ciuitatibus inumerabiles uticj ha
bitabant.Sed ecce omnes pariter qui libidinofe corpora fua tradauerunt:imbribus igneis conflagrati funt.So/
(us autem Loth de illo ineuitabiii mcendio effugit:quia ab illa turpitudine fe prazftiterat a!ienum.ExcIudeer/
go'ue! nune infceltx de corde tuo blandimenta ferpentis SC Iučtu SC fletibus dum in corpore tuo immundo ani
jrsa illa tenebrofa uerfaturtremedium tibi in die neceflitatis acquire Temper ante oculos habens apoftoli fenten
tiam:quia omnes nos manifeftari oportet ante tribunal Chrifti ut ferat unufquifq} propria corporis fui:(ecun/
dum quaz geffit fiue bonumjfiue malum«

j  Inftruit uirginem uerbis quibus utatur*

q Vis confolet? te uirgo filia Syon:quia magna fačta eft ilcut mare eontritio tuaTEflfundere ficuc aqua co

ram facie domini,ExtoI!e ad eum manus tuas pro remedio peccatorum tuorum. Accipe igitur lamentu
SC  primo quide nullo die quinquagefimus pfalmus intermittatur,quia in negotio tali cantatur:u(qj ad uerficu
lum illum cor contritum SC  hutniliatum deusnon fpreuitgemitu lachrymifq 3  percurreJnfuper hanclamen/
tationem non fine compundione cordis in confpečtu dei iudicis funde»Q_uis dabit capiti mco aquam:SC
nculis meisfontem lachrymarum:8Cdefleam uulneraanimaz meazfConuerfi funtdies fefti mei in Iudum can
tiča mea in lame tationem receflit Tonus hymno^:8C Iaericia pTalmorum:8C (iicceflit dentium ftridor: SC flerus
oculorum.Obmutui SC  humiliata TumtSC Tilui a bonis SC dolor meus per fingulos dies reno uabitur: Concaluit
cor meu intra me SC in meditatioe mea exarde(čit ignis.Timor 8C tremor uenerut Tup SC  cotexeruc me tenebraz:
Aby(Tus circudidit me extremo demerfit caput meu in fciflura inferi: Heu me qa fačta fu (icut Sodoma: SC co
bufl:a Ticut Gomora.Q^t?is miierebiifcineri meof Durius offendi q Sodoma qa lege nefcies illa de!iqrat. Ego
accepta grada pcaui.Si hopeccet i hoiemterit  g iterueniat ego pcaui i domino que ppitiarore iuenia C  Cocepi
dolore SC pepen iniquitate Lacu fodi SC  incidi in fouea qua operata fum.Ideo conuerfus eft dolor in caput meu
& in uertice  meo iniquitas mea defčendit Jmmunditia mea ante pedes meostnon Tui memor nouiflimoru: SC
cecidi miferabilitermec eft qui conToletur me.O quam acerbus frudus Iuxuriae:amarior Telle tcrudeliorgla/
dio.O^uomodo fada fum in defolationemtfubito defecijperii propter iniqu}tatem me&m uelut Tomnium Tur
^entis. Ideo in ciuitate domini uilificata eft imago meatdeletum eft de libro nomen meumjfačla Tum Ticut no>

___; -  __ni.*.____ : _ -o i i -i

Audiui uituperationem omniu circuhab/tamiu. V c diei illiiin quo me infoelice scaaii uter is fic Iux ifta crudc

lisaccep/toportijEratmepotiusfuiflcn6natam:qlic!ngenribus&buIafiefem!Propierniecon(ufjo& ipro/

perju m fačhi eft famui.s dommr K eum digne cole'(ibu S ;Lugete memontes K fluminamuia fletus filtacoo fu
Lugcte me beitix filuarumirepttliaterrai:^ ejeli uotucres::3c omnes animx quac uira fruimmnNuncuos bea
feraeSC uolueres quibus nullus metus de inferis cfhncq. p oftmodu reddinme eftis raiioncm.Nobis manct

pccnacrudelistartarngui'ahentcslčnfumdelinquimus.Ideondeftpaxpeccatoribus.Meupeccatfi:meainiaui

tas non funt Timilia oftenUs hominu quia horribilis eft hxc  impieras čarne polluere uirgine 8C caftitate profef

fam.Mentita (um in dominu alnflimuadeo no mihi fiducia inuocandi dominu alriflimmquia obftruau M os
I^uenuimaua.Namalumeuprophetacecmicg^uielongantfeadominoperibum.Difperditoemfornica

te a feEtfi abeft lingua faucibus me,s SC in puluerem motriš dedueta fumjuerutamen damabo ad dominum
Adhuc tepus e dum datur rpatium:quia in morte non erit memoriailn interno no eft confe(?io.Domine ne in
ira tua arguas memeq, m furore tuo corripias mc;Q_uoniam fagitts tu* infixx funt mihimcc e fanitas in car
ne mea:A uultu ir* tux no epax oflibus meis a faciepeccatoru meoru.Q_uoniam iniquitates me* fupergref

r*runtcaputnieu(icutonu s grauegrat*funtfuperme.ComputrueruntSCdeteriorauerunecicatriccsmf*a

facisinlipientiz meae.Miferns affličta fum.SC curaata in fin&rugieba-a gem.tu cordis md.Cor meum comur
baru e deferuit me forntudo mea Sc Iume oculoru meoruripfu no e mecfi.Dcus repulifti me Sc deftruxifti me:
oftendifti mihi dura pononafti me uino compundionis. Expulla fum ab oculis luissia no adiicia: ut rcfpicia

ad templum fandum mumtfada fum in exterm.num:Q_u*urilitasin fanguine meotdum dcfccndo in cor/
tuptionemfNunquidmortuisfaci e smi r abiliaC'Tuusfermoeft:tuaprofcflioeft:nolo mortem pcccaroris: led

conucrfioncm.Vt podim uiuere:ad te deusconuerfio mea quia folus potesnouareomnia.Tuabinferis ani/
mas rcuocas:SC foluis compeditos.Tu deuserigis e!ifos:c*cos illuminas. mortuos fufcitas.Erraui ficut

.CXCV!!.

L 'i

ouis perdita.qutere famula tua:ne lupus erudelis cruciet me.Multi dicut a ix  mear.no eft falus ipfi in deo eius,
Sed SC  tuu cofiiiu tecu eft:Q_uot funt dies famulae maj:quado facies de me iudiciu.Sed ne intre in iudiciu cum
famula tua.Defecit anima mea in (alutari tuotdefecerunt lachrymis ocuh mekeffufa eft in terram gloria mea.
Q_uando refpiciespp iniquitatem.Corripuifti hoiem:5č tabelcere feciftificutaraneaalammeam, Memento
domine g, puluis fum. Vide humilitate meamtSC laborem meum: 8 č temine mihi ut refrigerenprius q abea.Si

ampliusnonero. , ^ #  , f .

Obiurgatiograuis in Sabinianu diaconu Iapfum:<j> Suiannam uirginem deo dicatam multis mfidiis SC  tile
cebris impegeratad minam, inuebit acetrime q> no reuerkus faera crucis dominici^ prasiepis lacraria apud ip
fa fančtuana iliam de faerilegio SC  ftuoro tentauerat SC  in ^pfundum malorum merfus cor gerebat impeenites
cupiens iliam cordis fra&a durkia ad poenitentiam reuocare. *

^muel quonda Iugebas Saulem quia poenituerat dominu cp unxiftet eu rege fliper Iirael, Et Paulus
ad Corinthiostcuius audiebač fornicatio qualis nec intergetes.Et qde uoce flebili comonebat dicens
i v. /  ne cu rurfum uenerothumilietme deusapud uos: 8 č Iugea multos ex his quiante peccauerant SC  non
egerunt pcenitentia fug imunditias quas geflerut in ipudicitia SC  fornicatioe.Si hoc propheta 8C  apoftolus nul
la ipfi labe macukti elementi in cumftos mete faciebant:quanto magis egoipfe peccatoru te debeo facere pec
catore:q no ms erigi poft ruina: 8 č oculos ad earlu Ieuarerfed prodira patris fubftantiatporco^ filiqs delečtaris:
SC  fupeibksprasruptacafcedensjpsreceps liberisin pfundufDeu uentrem uis haberet^p Chrifto feruis libidi/
nitgloriaris in čarne SC  cofufione tua SC  quafi pinguis hoftiain morte ppriam faginaris imitarifeg eorum uiti
quoru tormeta no metuis:igno®ans quonia benignitas dei ad pcenitentia te hortef .Secundu aut duritia tua SC
cor impeenites thefaurizas dbi iram in die ircerAn iccirco indruaif iuxta Pharaone cor tuu:qa no ftatim pcute
ris SC  differris dm  adpcenaf SC  lile dilatus eft :& dece plagas no quafi ab irato deo: led q(i a patre comonente fu/
ftinuittdonec in puerfum ačfca pcenitentia populu que dimilerat per deferta (equasretf:& ingredi auderet m a/
ria per qax uti  fola doceri potmnrimori habendu eutcui etiam elementa feruiunt:dixerat illernon noui domi/
num:neqi dimitto i frael: que tu imitans loqueris:Vifio qua hic uidetjin dies Iongos eft:& in tepora loga ifteq>
phetat:Propter 9 ? dicit ideppheta Htec dicit adonay dominus.NaproIungabuntT amplius oes lermones mei
quofčuq? Ioquar:qa Ioquar uerbu SC  faciam.Sančtus Dauid de impiis SC  de fceleftistquo^ tu pars non modi/
ca:fed princeps es:qd’ laeculi fbelicitate fruerent SL  diceret.Q_uo cognotrit deus:& fi eft fcientia in excelfo.Ec/
ce ipfi peccatores SC  abudantes in fseculo obtinuerunt diukiasipene laplo pede;Sč flučtuanti ueftigio caufabaf
dices.Ergo fine caufa iuftificaui cor meu:& laui interlnnocentes manus meas. Praemilerat.n. quia aemulatus
fum (upra iniqua agentes:pace peccato^ uidens:quia no eft refpečtus morti eo^ 8C  fblida plaga in ftagella eo/
ru.Inlaboribushoim non funt:3d cu hoibus non flagellabunc^.Propterea tenuit eo^ fuperbiatcircundati funt
iniquitate SC  impictate fua: Egredietur ficut ex adipe iniquitas eorum:tranfieruntin aflečlum cordisrCogita/
ueruntfidocuis funt mala iniquitatem in exce!(blocuti funti Pofuerunt in earlu os fuu:& Iingua eo^ pertrafiit
fuper terram.None tibi uidetur de te omnis pfalmis efte compofitusf Vegeto quippe es corpore: 8 Č nouus an
tichrifti apofto usreum in una notus fuerisciuitate:tran(grederis ad alfam non indiges fumptibus non plaga
forti percuteris SC cum homirjibus:qui non funt ut tu rationabilia iumenta corripi non mereristPropterca ela
tur es in fuperbiam: 8 č ueftimentum tuum fbedat luxuria:Si quafi ex aruina pingui 8C  quodam adipe eručlans
uerba mortifera no terefpicis efte moriturum ne unq poft expletam libidinem pcenitentia remorderlV.Tranfi
fti in affecftum cordistK ne tibi folus uidearis errafte fimulasmefanda de feruis dei: nefciens <j> iniquitatem in
altum Ioquarfs SC  ponas in cslum os tuum:Nec myrum fi a te qualefcunq? (erui dei blaftementurjcum patre/
familias belzebub uocauerunt patres tui.Non eft difeipulus fuper magiftrummec feruus fuper dominum fu^
um.Si illi in uiridi ligno tantum feccrunutu in me arido ligno quid fadturus esf Tale qd SC  in Malachia plebs
fcandalizata credentium de ore tuo loquitur.dixerut uanus eft qui leruit deo.Et quid plus quia cuftodiulmus
mandata eius: 8 t quon/am iuimus fuplicantes ante faciem dei omnipotentisfEt nune nos beatos dicimus alie/
nostITetedificantur omnes:qui faciunt iniqua.Aduerfati funt deo:& falui fačli funt,Q_ui bus poftea diem iu/
dicii dominus cominatus eft: 6 č quid inter iuftu SC  inter intuftumnnter ieruietern domino: SC  non feruientem
donrino.Haec tibi ridicula forte uidentur:qui coemediis K lyricis feriptoribus mimis SC  clientulis deledans:q
q nec ifta tibi quide prte nimia cordis hebetudine intelligenda concefterimjPropheta^ uerba cotenis. fed re/
Ipondebit tibi Amos SC  in tribus 8 c in quatuor ipietatibustnone aduerfabor eum dicit dominus f Q^uonia.n.
Damafcus:Gaza:Tyi us:TdumeatAmmanitx:&; Moabitarftudtei quoq? SC Iirael Eepe ad le dei uaticinio defti/
natotut agerent aliquando poenitentiam audire contempleruntjirae luae:quam iilaturus eft dominus: caufas
iuft iftimas profert dicens.In tribus atqj in quatuor impietatibustndne aduerlabor eosf Sceleratum eft inquit
mala cogitare:cocefti:nequius eft mala cogitata uelle perficere:SC hoc pro mea mifericordia benignus indulli
nunquid SC .opere implendum peccatum fiiitf 8 C mea luperbecalcanda cltementia tame SC  poft fačlum: quia
Malo poenitentiam peccatoris q morte.No.n.lani opus habet medicotfed male habentes.lacenti manu porri
go: 6 i colperfum in fanguine fuoiut ^ppriisfletibus lauef exhortor.Q_uod fi nec lic pceniretiam uultagere: 8 i
fračto nauigio tabula per qua laluari poterattno retentatteogor dicere.Sup tribus 8C  quatuor fpieraribus: n 5'
ne aduerfabor eu dicit dominustaduerfionedicesee p  poenatdum fuaepeccator relinquif uolutati.Indeeft q?

lumecclcfiiE


;

f nt 0




1'

Nit

roj

Ucs

f 4

..n

v . ^luj

‘'it

ia *en,

• ‘°tanu|

UU f®
r®lcctarij;

‘“kr  libidi,

^'orumuitj

t5 ^nbiiuii

*. 1Uun ^utc
f i vJtn OOC®|t ju,

^•dooi
f P«kgaift C( p
<iL , :tnootsmti
pm dog  modi/
u nuttlfo£c/
ti’ gtocaufabaf
j  a zmulams
^aintligfibco/
.:rcunJan lunt
»f ofdi5:Cogit3'
jrc^pmrifiit
ic:Xnouus  an
', non pbga
.Vtoptetcacla

r. liiMtniftans
:-otvWns:TranC
. »ti .lautcmifl
rrt0ra uTi patre/
m  jommuni Cii'

3  '.tjLkhu pW*

i  Jlodiuinnis
Wtrr.usali^
^adicmni'

^ I-n

■. u'4

■ '. :l/
uotiia.n*

iulas

0,4010

>** 3 oltJ6 frc '

Id&L

ir oF

*

Ium ecclefia: non haberet.Ezechiel pr opheta cuius fupra fecimus mentionetdci uerbu ad fe  fadu referens aft.
Apen os tuum:& manduca:quae ego dabo tibi.& uidi inquit:8č ccce manus exrenfa ad me:& in ipfo uolumen
Iibri.& rcuoluit illud in confpcdu mco:& in ipfo fcriptum eratta facic 8C  retrorfum latrentum,8C carme: Si  ue
Prima Ccriptura ad te pertinerrfi tamen uolueris agerepoenitentiam poft delidum .Secunda ad fandosraui ad
dei canticum prouocantur.Non eft,n«pulchra laudatio in orepeccatoris.Tertia ad tui fimiles:qui defperantes
tradiderunt feimundiciauSč fornicationit& uentri:5£ his qua: infra ucntrem funt;qui putantoia morte fintri:8C
nihil efte poft mortem:5č dicunt.Tcmpeftas fi tranfietitmon ueniet fupcr nos.Libcr ille:quem prophera deuo<<
rattois feries fcriptura^ efbin quibus & peenitens plangitur:& iuftus canitur:& maledicitur defperanri. Nihil
ita repugnat deotcj cor impcemtcns.SoIum crimen cfl: q<} uenia confequi non poteft ♦ Si.n, ei ignofcitur poft
peccatumrqui pcccaredefiftit:& ille fledit iudicem:qui rogat Jmpcenitcns autem ois ad iracundiam prouocat
judicantemifolum defperationis crime eft:qcP mcdcri nequa:at.Porro ut fcias deum quotidie peccatores ad pce
nitentEamprouocare:qui fi rigide perftiterinttde ckmente eum feuerum&trucem faciunt.Audi Efaia: uerba
dicentis.Et uocauit inqutt dominus fabaoth in die illa ad fletum SC  plandum magnu:& decaluationemjSC ac/
dndionem cilscioip Jpfi uero fecerunt lazticiam 8C cxultatione:madantes uitulos:& imolantes ouestut come /
derent carnes:8d biberent uinum dicentestManducemus Si  bibamusrcras.n.moricmur.Poft quas uoces Si  per
ditaz mentis audaciam fcriptura comemorat dicens.Et reuefata funt h are in auribus domini fabaoth;non reuer^
tet'’ uobishocpcccatumtdonec moriamini.Si.n.peccato mortui fuerint:tunceis remittetfpeccatum%Q uod q^
diu in peccato uixerint:no dimitteE.Parce qux(b anima: tux«Crede dei futu^ efle iudidum. Recordare a quo
epifsopo diaconus ordinatus fistnec mi^:quis fandum hoiemttamen in homine eligendo potuifte falli: cu SC
deum poeniteat:q> Sau! in regem unxerit,Et in duodecim apoftolis Iudas fitproditor jepertus:& de quondam
ordinis tui hoibustNicolaus Antiochenus imuditia?i oium tSC  Neophita^ ha:refeos audor extitifte referatur.
Nune tibi ilfa non rcplico:qi plures uirgines uiolafle narreris:q> a te nobiliu uiolata matrimoniatpublico ca:fa
fint gIadio:q> per lupanaria impurus & helluo cucurriftiVMagna quide ifta funtpondere fuo:fed flunt eorum
quse illaturus fum coparatione leuiora.R ogo qtu crime efbubi ftupip SL  adultei iu pa^: eftdnfceliciffime mor^
taiiumttu fpeluncaillatin quadei filiuspuer natus efttK ueritas de terra orta eft:8i terra dedit frudu fuumtde
ftupro condidurus ingrederis.Non umestne de pradcpc infans uagsattne puerpera uirgo re uideattne mater
domini conteplet; C  Angeli clamanttpaftores curr unnftella defuper rutiiattMagi adorant: Herodes terretur:
HierofoIyma conturba^tSC tu cubiculu uirginistdecepturus uirgine irrepis.Paueo o mifer SC  tota mente cum
corpore perhorrefcotponere tibt uolens ante oculos tuos opus tuii.Tota ecclefia nodurnis uigilsis Chriftu do
minu perfonabat:5i in dieserfa^ gentiu linguis unus m laude dei fpiritus concinebat.Tu inter oftia quoda prae
fepis dominitnunc altarisramatoiias epiftolas fuJcit bas:qs poftea illa mi(erabilistquafi flexo adoratura genu:
inuenirer SC Icgcret.Sč ftabas dcinceps  in choro pfallcntiu:& impudtcis nutibus !oqbaris.Proh nefastnon pof/
fum ultra progredi»Prorupunt lachry mx  ante q uerbat8i indignatione pariter ac dolore in ipfo meatu fauciu
fpiritus coartatf.Vbi mare illud eloquetia:Tuilian 2 er'Vbi torrens fluuius Demofthenis^Nuc q?fedo mnti ef
fetiš ambotSC ura lingua torpefceretJnueta e restqua nulla eloquetia explieare queat. Reptu e facinus quod
nec Minus fmgeretnec Scurra luderetnec Atellanus poft; t effaritMoris e in argypriis:& fyris monafteriistut ta
uirgo q uidua:quas fe deo uouerint:8i fkculo renunciates oes delitias feculi coculcarit mundanu crime mona
ftdio^ matribus ofFerat defecandu no in tedo poftea cotra apoftoii uolutate incefture capitetfed ligato par i/
ter ac uelato oret.Nec hoc quilpia prazter tondetes nouit SC  tofastnifi ga qcP ab oibus fittpene nofčit' ab omni/
bus.Hoc au tem duplice ob camtde cofuetudine uerfum e in naturalne uel ga lauacrom non adcunttuel quia
oleum nec capite nec ore norutta paruis aialibus qua: inter cutem SC  crinegigni folet SC,  cocretis fordibus op/
primanf. Videamus igitftu uir bone inter ifta qd feceris  futuro matrimonio.In fpelunca illa uenorabiii: quafi
gucfdam obfides accipis capillos fudariola mfoelicis SC  cingufti dotalepignus deporras.Iizrasd te nulla fimili
ter amam^«Deinde curris ad paftoip locu SC  angelo^ defup ftrepitu cčcinetetin eade uerba teftarist Nihil di/
€0  amplius:q? in ofeuia rueris:q? amplexus fis.Totu gde de te čredi pottfed ueneratio prafepis Si  campi: non
me finunt plus credere g te uoluntate tantu 8i  animocorruifte.Mifer none quado in fpelunca ctl uirgine ftare
ccepifti caligaueruntoculi tuiflinguatorpuitfcccideruntbrachiafpedusintremuitf nutauit inceflus f poft
apoftoii Petri Bafilicamtiu qua Chrifti flammeo confecrata efttpofl crucis SC  refurredionis SC  afčenfionis do
minica: faeramentatin quibus rurfum fe in monafterio uiduram fpoponderat audes crinem eius accipere: ut
tecum nodibus dormitu^:quem Chrifto meffuerat in fpelunca.Deinde a uefpere ufqj mane feneftraz illius af
fides:8£ quia propter altitudiaem: hazrere uobis cominus non licebattper funiculum uel accipis aliquid: uel
temittis. Vide quantadiligentia domini fuerittutnung domi ufrginem nifi in ecclefia uideristSč cum tale uter
ueftrum habuerit uoluntatemtnifi per feneftram node faculjas uobis non fuerit colloquendi. Oriebatur
tibitut poftea didicitfbl inuito.Exanguis:marcidus pallidustut fufpitioe oi careres euangeliu Chrifti quafi dia
conus leditabas .Nos pallore iciumi putabamusfexangue os cotra inftitutu ac more tuu qfi confcdu uigiliis
mirabamurtlam tibi SC fcbalx  p qs deponeres tniferam parabanf.Iam iter difpofitutdecreta nauigiateodida
diestfuga animo pertradatatSč ecce angelus ille cubiculi Maria: ianitortcuna^ domini cuftos:& iTantis Chtu
fti gerulustcora quo tata faciebastipfe te pdidit.O funeftos oculos meosto diem illa omni maledidioe dignift
fimamtin q epiftolas tuastqs hucufcg retinemusteoflernata mentelegi.Q_ua: ibi turpitudinesf q-blanditiaef
quata de codido ftupro exultatiofHoc ne diaconu dccuittno dica loqui:fed fcire potuiftefVbi mifer ifta didi
~ oec vi

-

adl:qui in ccclefia te nutritu ede iadabasfnifi q> in  eifde epiftolis iuras te nuti| pudicu:nunq fuifle diaconur
Si ncgare uolueristmanus tua te redarguetjipfi apices ^clamabut.Heas igtf interim Iucru fceleristno poftu ti
bi ingerere quse fcripfifti Jaces iraq? aduolutus genibus meis:& mina euomestut tuis uer bis utanfanguinis de
PnecaristEt o te mife^ neglecTo iudicio dei:me tatu qfi iudice timesflgnoni fateor.Ouin enim aliud podum
tihi faceresChriftianum hortatus fumjut ageres poenitetia:& in cilicio SC  in cinere uolutareris:ut folitudinem
peteres: SC  ut uiueres in monaderiorut dei mifericordia iugibus Iachrymis ipetrares.At tu bcnce (pei columen
fecretis ftimulis iuflamatus:fačlus ed mihi in arcu perucrfu:& cotra me couitio^ (agittas iadas.lnimicus tibi
fadlus fum uera dices.No doleo de maIedi&is:Q_uis.n. nefciat nihil nifi flagitiofum tuo ote laudarif Hoc pla
g o: ^, ipfe no plangis:q> te no fentis mortuu:q> qua(i gladiator paratus libidine in |>priu funus ornaristamicitis
fjntcistdigitos anui s onerastdentespuluere terisrraros in rubeti caluaria digeris capillos: taurina ceruix tho/
ris adipeis intumelcesrnec qa propter libidine fračla etinclinatf.Sup haec unguetis fragrastmultas balneas: 8C
cotra renafcetes pilos pugnas p fo^ ac plateas nitidus ac politus amator incedis.Facies meretricis fada e tibi:
neičis erube(eere:Couertere mifer ad dominu:ut ad te deus couertatf.Age pcenitentiamt SC  ille agat pceniten/
tiam fup oibus quae locutus e malistut faceret tibi.Q_uid neglečto uulnere ( pprio alios niterisifamarefOuid
me tibi SC  fedulo confulete quafi phreneticus morfu lacerasf Efto ego flagitiofus ftmtut uulgo iačlitas:faltem
meču age pcenitentia.Criminofusjut fimulastimtare Iachrymas criminofi.N u mea pela uirtutes tuac (ut (  An
malo^t tuo^ putas (olatiujfi multos tui fimiles habes^fluat paululu de oculis lachry mx  inter (ericu SC  Iintea/
mina.quibus tibiuideris fulgidus SC  formofusJntellige te nudu:cofd(rum:fordidatu;mendicante.Nunqeft (e
ra pcenitetia:quis deHirofoly mis defcederis 8? fcis in itinere uulneratus. inde te Samaritanus jpofitu iumento
curanducp ad ftabulu referat.Sed SC  fi mortuus iaces i (epulchrottame SC  fetete dominus fufcitabit Jmitare fal
te cascos illos pp quos Safuator dimittens domu fuam SC  haeredijate fuathierico ueuit. Sedentibus in tenebris
Sl  umbta mortis:lux orta eft:Qjai podq prasterire dominum cognouiflentjcceperut clamaretFili Dauid mife
rere nr 1 : Poteris SC  tu uidere.fi clamesrfi accitus ab eo fordida ueftimeta ^iicias.Cu couerfus ingemuens: tune
faluus eris: SC  tuc fcies ubi fueris.Tagat modice cicatrices.tuas ptračlet Iuminu quoda tuo^ tseftigia: Licet ab
utero fic geifus fis:& ideličlis coceperit te mr tua: afpgct te hyfopo:& mudaberis lauabit tc:SC  fup niue dealba
beris.Qjiid i cauernis terras hxtes?5C  totus i cceno lacesfllla q dcce SC  odo anis (athanas uixerat poftej a (afua
torecurata e caslu ereda fufpexir.Q^ d' ad ea didu e:tibi didu puta.Peccafli qefce.Q uid logius rececbsa
de deu&hitas i terra Nai^O^uid totus i (alo flučluasrnec fiatuis (upra petra pede tuu^Caue ne tePhinees cu
Madianita fbrnicate fero haPta cofigat.Q_uid plus q Thamar uirgine frater SC  cofanguieus polluiftšPuerfus i
Ab(al6 occidere eu cupis q te rebellante plangit SC  mortuu.Clamat contra te fangufo Nabuthe SC  uinea Ifrael:
hoc efl (eminis dei;& bortus uoluptatu que in lafciuia; holera conuertifh' digna de te ulticne repofcunt.Mitti/
tur tibi Helias termenta SC  iteritu nuncias.IcuruuaretSč (acco ueflirepauli !p:de te poterit dicere deustVidifti
quia reueritus fuerit Achaba facie mea^No fupduca malitiam in diebus eius,Sed forte blandiris tibi: g?  a tali
epifcopo diaconus ordinams es.Iam ut fuperius dixi:necpatre filiomec filiu pro patre puniri.Anima enim
quat peccauerinipla morief: Et Samuel hauit filios qui receflerunt a timore dei SC  abierut pod auaritia SC inu
qtate Et Heli facerdos fančlus fuit:(ed habuit filios q ut i hacbreo^i uoluminibus legimus fornicabaf cu mulie
ribaš in tabernaculo dei Si  fimilitudine tui impuderer fibi dei minideriu uendicabantmnde SC  locus taberna/
culi ipfe fubuet fus e(hSC  pp uitia facerdotu dei (ančluariu deditutu e.Q^uaq SC  ipfe Heli du ed nimiu lenis in
flLos o(Fendit deu Tatuq: abed ut ualeat te epi (čopi tui tudicia liberarerut timendu finne pp te de folio (uo cor
ruesrpei eat infanabifis.Ozias leuites arca domini:qua portare ipfe debuerat:quafi ruente (udetare uoIuit:5C p
cuflus ed.Q^uid de te futu^ putas:q dante arca domini pracipitare conatus esf quanto magis epifcopus qui
te ordiauit: ^pbabilis ed.tanto tu amplius detedandus:q tale homine fefellidi.Solemus mala domus nraflčire
nouidimiiac Isberoru SC coiugu uitia Gicinis canetibus ignorare.Noucrat te ois Italia:Vniuerfi te dare ante al>
tare ingemifcebant:Nec tu tam cal iaus erasmt prudenter tua uitia caelarestSic asduabastfic fudante te SC la fci
uiente huc atq^ illuc rapiebat uoluptas ut quafi quofiam triuphos palrnac^ uitio^ ageres de expletis libidim^
busfinter gladiosbarbari:8C barbari marui:& mariti potentis excubiasimpudiciti« damma te rapuir.Non ti
muidi in illa domo adulteriu facereu qua fine iudice lefus uir (e poterat ulcifcifDuceris ad hortulos:ad fubur
bana ptraheristtam Ubere SC  infane te agis ut ab(ente marito uxorem te putes baberemon aduIteramtVnde p
quofdam cuniculos dum illa tenetur:erumpis.Romam occultusingrederistlatitas inter Sanitas latroes SC  ad
primum mariti nuncium:quod nouus tibi exalpibus Hanibal defcendidet nauigiotecredisincautottanta
fugac celeritas fuittut tempedatem terra duceres tutioremtVenidi utcunqa Syr:am:inde te uelle Hierofolyy
mam tran(čendere:8č (er uiturum domino poIliceris:Q^uis non fufciperet eum:qui fe monachum promitte/
bat^praefertim ignoras tragoedias tuasjepilčopi tui comedatitiastad eaeteros facerdotes epiftolas legens. Tu
aut infoelix tranffigurabas te in angelum lucistSč minidru (athanas minidrum iudicia: fimulabas.Sub ueditu
ouuium latebas lupus:8č pod adulterium hoministadulter Chridi edecupiebas.H^c iccirco  retuli ut totam ti
bi (časnam ope^ tUoru quafi in breui depfngerem tabella SC  gefla tua ante oculos tuos ponerermne mifericor
diam nimiacp clasmetiam materiam exidimes deličlorum.R.ur(um crucifigens tibi metipfi filium dei:8d o(le
tuihabens:5č non legens ilfud quod fequitur.Terra enim uenientemfiepe fuper fc bibens imbrem SC  generas
hasrbam opportunam ilfis a quibus coluurtaccipit benedičlionem a domino. Proferens autem (pinas SC  tri/
bulos reproba ed SC  maledidione proxima:cuius confumatio in conbudionem,

Beati

Beati Hieronymi prefby teri ad Euagriu prefby terurargues g> Lcuitam Iapfum:& ob id ab ecclefia eiečtu i
confolatum reliquaerit:exemplis docens illi per paenitcntiam pode fubueniri Ac monens ut in eo erigendo uir
amcorred;ionist& bacujum fuftentationisadhibeat.

|fi uererer beatiffime fraterrne inter limulatos amicos lob mihipoitio potteref:q uidetes plagam eius
ueluti q no haberentconfolationem iugi filentio geuerunt.Prope fueratmt ego fuperpofita manu ori
&obdurataIinguaefiftulaianuaslabio^meo^taciturnitatecocluderem.Sedabfithocafide mea ut
aliquam plagam dicamcfle:quae non habeatconfolationem:cum mihippheta gxIamet:Nunqd medicus no
eft in Galaadfaut refma ndeft illicfguare non afcendit fanitas filiaz ptebis meiefGalaadm.aceruus teftis inter
pretatar 18C  hunc aceruuni teftem:totum canonem diuino^ librorum efle fentimus ubi indiflblubilium cu/
tnulus teftimoniorum uelutquidam congeftus eft lapidu in quo tumulo medicus uerus deus mcus lefus Chri
ftustfi quiefitus fuerit inuenietur ♦ Refma autem qd nifi continentk uirtus edf quae difloluta coniungit SC  fcif
fa  conglutinatf^uod nos fcientcs non dubitamus ad confolationem plagae: qux  contigit oris noftri lamenta
mifcere, Audiuimus enim horredas cladis excidium»audiuimus exultantes de ruina Chrifti milites ♦ Sathan SC
iubiliatio uocis:qua in triupho fuo diabolicus dedit exercitus:ad aures nras ufq? peruenit.Et teftem deu inuo /
co in anima meam:quia ita comota funt uifeera meauta contremuerunt ofta mea:ut oem parte corporis mei fe
tirem eade olaga torcmasri. Abfcu dano meo hocaccidifle dixerim malummbi membra corporis mei diabolica

tirem eade plaga torqu^ri. Abf^ dano meo hocaccidifle dixerim malummbi membra corporis mei diabolica
fagttta percuflit cum apoftolus dicat*Si patit" unu membrum:compatiuntur omnia mebra:led non admittid’
animus meus in totum lamentationi uacare uel flemitga&aduerfum uos mihi eft locus iralčendi, Ecceconrra
comunes inimicos proceftit uobilčum frater in proelio:qui fubito proftratus eft cafu:Hunc uos nec lepulturae
dignum iudicaftis honoretfed reliquiftis eum feris SC  alitibus deuorandum, Vbi eft milericordia chriftiana: re
Sigionis:q magifter uefter facrificio docuie efle melioretEcce iacet frater ab hofte percuflus adhuc forfiran pal
pitanstEt uos quia fine uulnere reuertiminitnec confolationem quidem obtuliftis* Nolite efle fine formidine
beatiflimi fratrestfortiorem percuffit inimicusmt celerior eipoft modu aditus eet ad reliquos:Vt qd rogo fper
nitis uulneratumfautficutputatis8čmortuu«MeIiorillaRefphacpncubinaSaulisquae: corpora mortuoi^
qua; Dauid pro Gabaonitarum ultione percuflerat eo ufip accinčta facco:hoc eft filicio cuftodiuit: doneč eis
roraret aqua de caeloa. doneč pro uenia coyi  milericordia cadeftis deflueret.Melior ille Iudas machabazus: qui
etiam pro mortuis fratribus orationem credidit efle faciendam quos furata de Iamma ciuitate idolorum dona
proftrauerant«Vt quid rogo medicus nofter inter Iiberorum fuorum loculos tot conftituit genera Pigmento/
rumtfi nihil eft ex empfaftris eius quo poflit lanan uulnus quod infinxit inimicusf Ita ne fieret aliqua pfaga:q
fcientiam noftri lateret arcthiatrucui neguag artis fue pueritia prouideretfEt fi pfacet aperiamus fchola medi
a  noftri SC  a principio  canonis SC  uulnerum 6C  medicaminum fpecies requiramus,Et ecce in limine ipfius fcho
lx  occurrut illi (emmis  carnafis audores qui uenerato ferpentis ore percufli no ftatim ppetuae pcenae mortis
addičti fantifed eiečh  de paradifi delitiisd.deecclefiae IibertatejSifacn communione myfterii ideo tempom
raliter fub typo moeroris tribulationi (9 danati funt ut malagmata: pcenitenti^ fanaretunSC ufq? eo a ligno ui
ijed.Chrifti participes eiules fierenttdonec per lllumtaut per rompheamu.ignitam martyrii paffionem r aut
per cherubin domini qui interpretatuf multitudo fcientix remanerent.De quibus nune per fingula non eft te
poris loqui.Q_utd uero ille fratricidatcui ob fignum mandatu imponit nec ab a!iquo poflit occidi. Non uult
etiim mortem peccatoris: fed ut conuertatur 8C  uiuat. Nec Ionge ab his diftat ille princeps pattum:qui pr i/
mus credidit^ reputatum eft illi ad iufticiam,qui captum ab hoftiii Iegione filium fratris aflumpta uernacii
fo^ž turba eripuit.que poftmodu de Sodoma: plaga.nde incediogehena: habito cu diuina maieftate colIoqo

re/

na^ manibus incidetismo folu horrueratmeru etiam uindicauerut.Reqre tame q ultores fuerc peccati.N one
Symeo atc£ LeuifEt tu q ex tribu Leui estg ecclefiaftico feruis officio(Symeo aut obedies interpretat^tu er/
go g obaudies fuiftiidei in obediete anima liberare aut uidicare cur ceflasf Aia eni fratris foror tua e:qua fi paf
liis fueris alienigenis feruireipeccafti.Sed dicis forfitatLeuita e ille:qui ceciditmo potei ia remedii medicina co
ferri.Erras fraterterrastrecurre ad fchola medici*Ecce in fecundo loco ideft Exodi librombi totius populi uul/
nus plagag^ defčribi^;etia leuitac peceafle referunGqui priores ad correptionem legiflatoris emendati efle per
hibenGEt no ta in eis peccaticrime arguitur:quam uelox conuerfio in pcenitentiac celeritate laudatur.Cuius
rei etiam mezecbiele dominus nofter dicit de leuitistg primi a me cxierunt:cu erraflet IfraelJpfe quoq? poti
fex ad fugeftione populi idolu fabrlcauit:pro quo orans Moy fes fraterno liberatur auxilio,Sed dicis for fitan:
Adhnc necleuitae fančlificati erantnec pontifex cofecratus:cu iftius mali crimen admiflu e.Nd cotradico p v
tix tux  qua ex feriptura^ uoluminibuscoccpifti.Tame fic poflem refpodere tibi fecudu apoftolica fentetia
q Iogf ad h^ebreostga in Abrahse lubis lates Leui decimas a Melchifedech accepit SC  dedit: Aut ipfe Aaro gd
tibi minus uidet? fuifle de putificali honore uel gradu cu argyptios fignis pcuflit horrendistK egrederef no/
čte cfi popuIo:8C fačlu palca celebraueritfScimus at ga fine lacerdote palca no pot celebraritSed praetermiflis
his interrogare te uofo:gd crat Aarotcu aduerfus Moy fe midix  uirore percuflustiuda fibi Maria murmurauit
At fortafle dicastminus e inuidia g fbrtiicatio.Lege ergo beatu apoftolu g dicit:Nec^ fornicarii neq? inuidime
q? maledicimeg auari: neq; detračlores regnu dei cofeqnt r . Vides ubi uelut azcjlia fibi fimiliacp iunguntur:
quae adcaelo^ r egna no fubeunt:8C aduerte cuius pasna: fententia mereatur inuidiaipro qua prophetifla Ma

c

I

♦CXC!


1

ria kpras fcediratc pereurič uel cuius auarjtiatpto qua Giezi Helifei minifter fimili fortc damnatur. Tu ergo
a  aua^ no deteftaristg inuidum no refugistfornicatorem fratre:&ad tempus ruenteasternazmortispoena c6
denas.Nec ideo hoc dicimus ut peccadi frena Iaxemus,Sed aduertat qfqs hoc legeringa no uiuetibus Jogmur
fed mortuu cofoiamur.Denkp refurgat SC  uidebis:qa ftatim ei trademus pfalmiftas uerfum dicentis,Virga tua
g l  baculus tuus ipfa me cofolata fut.Accipiat ergo uirga correptionis SC  baculu:quo fuftentari pofiit infirmus
Ita.n,intelligmius apofto!u:qa neq? inuidimec^ fornicatorestnecg auarimecj aliena appetetcs regnu dei pofli
debut»i,quos in boe uitio tepus receflionis fueneritjga alibi dominus dicit, Vnuquec£ i  uiis fuis iudicabo, Et ip
fe apoftolus ait,Qmales antea fuerintmihil mea interefkEt in epi ftola fua btus Ioanes orari madat^p fratre, q

o f'.  . _2 ^ Z? _ >•« A.-. S J ... ™ ™ - <w -4 s*.  6% . 6'  _ _ ... . ^ I i:« A, fl „ !L.-< » M ? 1

V** t--* v v-v****  vr k.  (.'sv j— — e*# s Mivfvv aas v*. la w

ubi reuerfi de captiuitate BabyIoniže:& reftru&is nup tepli domini fandametistno foluplebs uulgitue^ &
cerdotalis familsa:& illius iefu magnsnnuenitur mulieribus aliemgenis hoc e Syris Idumaris Moabitis Si  Anj
monitis efle permixta«Q_ui tame oes peccati eiufde accipietes conliu Efdra Si  reiicientes mulie^ atienigena^
confoitia forde caruer uttVnde uideš ga ficut peccati contagioe maculamunita expulfione eius abluimur.

Segu entes epiftolas no fubiunt ordini pr^mtilo,

Wy\  ^Beati Hieronymi pref byteri ad fančlum auguftinnm epifcopum,

d v Omino uere lančto i 8i.  beariffimo papse Auguftino Hierony mus in Chrifto falutem.Anno prate*
i rito p fratre noflru Afteriu hypodiaconu dignationi tua: epiftola mifera proptu reddes falutationis

officfumjgua ribi arbitror reddita.Nuc quocg p fandtum fratre meu Prtefidium diaconu obfecro primu ut me
nameriš mei deinde ut baiulu littera§t habeas comedatu 8č mihi fcias germaniflimu SC in  quibu(čung^ neceffi/
tas poftulark foueas atc^ fufi:entes:no quo a!squa te Chrifto tnbuete indigeattfed quo bono^ amicitias aui/
difle expetat,Et k  in his coiungendis maximu putet beneftciu cdiecuru.Cur aut ad occidente nauigauerit ipfb
po ter is narrate cognofcere,Nos in monaffeno cofi irati u? Hs  hicinde flučtibus quatimur Si  peregrinadonis
moleftias fuftinemus,(ed credimus in eo g dixit,Cofidite r ?o  u ici  mudu:g> ipfb tribuente:8C praefulce cotra ho
fie diabolu uičloria confequemur,Sančtu Si  uencrabile i ttre nofirum papa Alipium ut meo obfego falutes
obfecro,Sančli fratres qui nobifču in monafierso domino ieruire fefiinannoppido te falutantJncolume te SC
memoremei Chriftus deus nofier tueatur omnipotens domine uere fandce Si  iufcipiendae papa,

4 IBeat i Hieronymi pref bytern

Vm in urbe leges anteriori tpe comeafiemimiu (um cottifiatus:q> te totu ibide minime potui repetire
Inueni,n,tc mediu:8č ut ita dica parte ammat tua: Seue^charifiimu de qup expartegauifus fum.Per
fečlem.gauderem fi te totu inuenire: Vnde ex parte qua te reppereragratulabar Si ppparte tua, qua nequaq
cernebam oibus modis cotriftabar.Proinde dixi aiae rneattO^uare tri (tis: Si  quare coturbas me f Spera  in deo
SC  faciet pratfentem amicu:qne diligis,Vnde confido in cIominot6č fpero g? meiaciet de tua uifione gratulari«
O fi oculiscernidilečlio pofiet ^pfesfio uiderestquata apud te nra dilečlio. Aut.n,atqpas dilečlioi tua: magnu
tibi afferret gaudiu aut fi maior eflet magnum ribi afierrec jmitatiois ftudiu.Ergo ga in domino te diligo dilige
diligente. Et ut esteti tecu difigat per ecclefiafiica aučloritate hortare,Na gd 1  petis me litteris tuis ut ego pro
te ore t id rečte facere :fi ego ipfe a peccatis liber eem ut pro aliis liceret orare SC  ide o te admoneotut orationes
afliduas animi tu/pp meemittas ad dominu SC  memor /pfeiTionis illa ante oculos tuos coftituas diemtin qua
iuftus abaudita malo non timebit Et ideo iuflus non timebit,quia non audiet uade in ignem ^ternumtfed ue
nibenedičlepatris meipetcipe regnu ad qd'nos perducat:qui uiuit SC regnat in faecula fkcuIorum,Amen»
i Beati Hieronymi prefbyteri ad Riparium,

d I  ©mino uere fančlo,atcg oi afiečlione uenerabili Ripario Hieronymus in Chrifto falutem»Chrifti

te aduerfum hoftes catholicar fidei bella bellare tuis litteris SC  multo^t rdatione cognoubuentofčp ee

-J:& in perdirione mutua fautores ee pditionistg defersfbres fceculi ee deberet ramen fcias in hac proui

cia nulhs humanis auxiliisifed proprie Chrifti fentetia pulfu ee no folu de urberfed de palaeftina: quoq5 fmibus
Cadlina nofe^ dolere plurimu q> cu Lentulo muhi coiurationis focii remaferutrg in loppe remorantur,Nobis
aute ftielius uifum eft locu mutaretg fidei ueritatetaedificiorum q> SC  manfionis amcenitatem: amitterejg eop

rnmuniftr,^ Ak« -* —j j.-:  —--— otidie no linguatfed gladiis dimicadui

: jfieu/erit puto te celebri nucio omnk
: praefente no herc Chrifti ecclefia de

a  - /JL  -. r _-iuiribuscorporistfedcharitate animi

dimicandum:quae fupari nunq pot.Sačli fres qcu nra funt paruitatetplurimu te falutant.Puto autem 8C  fan/
čtnm  fratrem Alentium diaconum tuae dignationi cunčla narrare fideliter»Incolume te SC  memore mei Chrk
ftus dominus nofter tueaturtomnipotens domine uere fančte SC  fufčipiende frater,

Beati Hierony mi ^refbyteri ad Apronum Epiftola,

tentameta diaboli cognoui.Hoc meu gaudiu eft,quando in Chrifto audio filios meos dimicare:& iftum ze/
lum in nos ipfe cofirmettcui credimus,*ut pro fide eius fanguine uoluntarie fundamus,Euerfam nobilem do/
mum funditus doleo • SC  tamen quid in caufa fit: fcire non potui • Necj enim portior Iitterarum nofte fe d i/

xit,Vnde


»

■ :•.. “Sta.

;i*SSa

. -ii^*

Mofem

■c u s  ,'ki  n, S f ^

^•Nooo

P^tc,
ut itioin's
; ' ^uu tnie

--:;i/

" ' ' : ]  auiy

; ' ;  ■■ '■' :: t:pfo
;' ::: ’ 'iionis
i  l  “Ucotnho
■"^ofalutes
'• -:v.:tcX

{Mpi,

I I

• -r potuircpcme
♦ ;iui:us fum.Pei
{uj.quaDcquaq
umr.ASperaindeo
4  ui noacgntulari'
: cituimacnu

• moicdibgodilige
•,f. •, miiuic^opro
ocotut orationcs
• -jasviicm:inqaa
. ■ itfmumdčduc
i.uknunuAincD*

... ;> 0  Cilarrm.Chnfli

JJJfcujinhic pr°ui

u*y*fM*

... * ;rrtur.Nohis

■■■rf
1  ‘LeoaOO* D j'

"  v^ckfiidc
."jKjtClfl*® 1

■ .^gfan'

■ b^ bli '

.lit det
J! D° l  T u

■

>‘ :l

•rS?

i

C

xit*Vnde cjolore poflumus £ amicis comunibus SC  Chrifti:qui iblus potens & dommus eft :8C eius cUementi*
amdepraecaridicet ex pariedei mereamur oftenfam qui inimicos domini fouemus.Optimum aut faaes:fi cu
<5tis rebus omifiisrorientem SC pr«cipue fančta loca petas.hic enim quieta funt omnia.Et licet ucnena pečloris
non amiferintjtamen os impietatis non audent aperire:(čd funt ficut afpides furdc SC obturantes aures fuas.Sa-
dos fratres faluro.Noftra autdomus fecundum carnales opes hatredeorum perfecudombus penitus euerfa:
Ghriftopropitioilpiritalibus diuitiis plena eft.Mdius e panem manducaretčj fide perdere.

BatiHieronymiprefbyterideIocisSCnominibus hebraicarumqueftionum.

Vm in principiis librorum debeam fecuturi operiš argumenta pponere:cogot prius refponderema
fedidis Teren ril quippia fuftines:qui comedia^ prologos in defenfionem fui fcamas dabat. Vrgebat
cu,L,Lanuuinus noftro L ucio fimilisrSC quafi publici serarii poeta fare criminabatur.Hoc idem paflus eft ab
^rnulis SC rnantuanus uatestut cum quofdam uerfus Homeri tranftuliftet ad uerbum compilator ueterum di
cerefur,Q__uibus ille refpondit:magnaru efte uiriu clauam HercuJis extorquere de manmiSed SC Tullius qui
Bn ar ca: eIoqued« ftetir:rcx oratorum:8C lahna: lingu« illuftrator repetunda^ accufatf a grazcis.Non mirum
ergo ficontra me paruu homuculu lrnmud« fucsgrumiant:8Cpedibus margarita coculcentjcu aduerfus ui/
ros dodi{fimos:8£ qgloria inuidia fupare debuerant Iiuor exarferit:Veru hoc merito illis accidit:quo^ in the
atris curiaconcione: ( p roftris eIoqueda perfonabat.Sempenn.in propatulo fbrtitudo «muIos habet: feriuteg
fumos fulgura montes»lVIe uero procul ab urbibus:foro:Iidbus:turbis remotutfic quoc£:ut Qjiintilianus air
laterne inuenit inuidia, Vnde ledorem obfecro:fiqs tamen hoc quocp captus amore legerittut in libris brebrai
carum qucddionum quos in omnem fančtam (čripturam difpofui ičriberemon qua:rat eIoquetiam:non orato
rum leporem:fcd magis inimicis pro nobis iple refpondeat.nouo operi ueniam cocedenda, Vtenim nos burni
Ses pauperculirnec habemus diuinas.nec oblatas dignamur accipere:ita SC  lili nouerinttno poile noririam fcri
pturarum SC  diuitias Chrifti cu mudi pariter habere diuitiis,Studii ergo noftri eritruel eo^ qui de libris hx/
feraicis uarios fufpicantur crrores refeliere:uel ca quac in latinis SC  grarcis codicibus fcatere uidentur audonta^
ti fua: reddere,Etymologias quoqj re^ nominu:atq; regionu:quse nro fermone refonati uernacufe lingua ex
phnare ronetEtquofacihus emendatio cogno(čatur:ipfa primum ut apud nfos funt teftimonia proponamus
ex collatione eorum quac (equutur:qd aut minus aut plus aut aliter Cit  indicantia.non quo,lxx.interpretutut in
uidi latrant erreres arguamus:Nec,n,nr m labore illo^r reprehenfone putamus cu illi Ptolom^o regi Akxan
dri« myfl:ica qu«q^ in icripturis pderc noluerint SC  maxim eea qu« Chrifti aduetum pollicebanf ni iudaei ui
dereo^ aliu deu colere:uelcredere:quos ille ftčlator Platonis magni icciccirco faciebat qa unu c'eu colere dicc/
ren€:Sed Sieuangelrft«dominisquoq 5  SC  (aJuatornr necno8č Paulus apoftoIus:multaquafideuetcri tefta/
mento .pferm  qux in nf/s codicibus no habef:Paper qbus in (Ilis Iocis plenius difteremus:Ex quo p(piquu eft
ifla tnagis  uera eife exeplariatqu« cu noui teftamenti aučloritate cocordat,Accidit hoc qa Iofephus q.lxx,in>
terpretu ponit hiftoria qnq] ab eis libros Moy (i tratiflatos rclfert,quos nos quoq? confitemurrplus q cacteros cu
ii^braicis cocordaretSed hi q poftea interpretes extiterut: Aquila loquor SC  Symmachu SC  Theodotione Ion
ge aliter habent:q nos legimus:Ad extremu qft et obtredatores noftros placare poffinpercgrinac merces tan>

,nm •trtlonMhncnauKrantlbalfamum Doma nalmarinm tnOriri  nn

gum !oquituncomune editione fequatur in tomis.udifputatione maiori hebraica uerirate fuperatur: SC  fucip

nomi

notni/

nanclaruaru qua^ natura eftediciT terrere paruulos 8C  in angulis occurrere tenebrofis.

Hleati Hieronymi pref by teri ad Gaudedu de Pacatula puellaccontinentiae deftinata.

Aufa eft difticilis paruul« rcribere:qu« non intelligit qd Ioquaris:cuius animu nelčias:de eius pericti
lofeuoluntatepromittastutfecundumpra:clarioratonsexordiu:fpesin ea magis laudandagresfrr.
Q^uid enim horteris ad continendam qu« placentas defideratAjuas in finu matris garrula uoce balbudtC cui

ealium lenfus habetatunutparend rubiiciarur hortor:qu« manu tenera ridentem uerberat matrem.Iraq5 Pa^
catula noftra hoc epiftolium poft Iečlura fufcipiat.Interim modo elementa litterarum cognofcatJungat fyb
Iabas:difcatnoiauerbaconfocier:atc--—’ n  -j-— -- ^ ’

r.V»

&

qcqd guftu fuaue eft:qcF uernat in
rim SC tenero tenet pollice filia ducere rumpat fine ftaminatut aIiquando no rupat poft laborem Iufibus gefti
at: de matris pendeat co!Io:rapiat olčula / ppinqno^:pfaImos mercede decantettamet quod cogitur dilčeretut
non exigaturopus:Ied obledadornon neceftitastfed uoluntas,bolent qua:dam cum futuram uirginem fpo/
ponderint:pnlIa tunicaeam indueret SC furuo operire palliotauferre lintcamina:nihil in collo nihil in capite
auri fineredTe uera bono confiliome habere difcat in tenero:quod poftea ponere compcllatur. Aliis econ/
tra uidetur ,Q_uod enim amat.jfi ipfa non habuerit habentes alias non uidebitfnugarum geftiens moniliG
umque SC nitelarum genus fcemineum eft:multalčp etiam infignis pudicid« quanuis nulli nirorumitamen (i
bi fimus Iibenter ornari: quin potius habendo latietur SC cemat Iaudari alias qu« ifta non habeant meliufqj
eft ut latiata contemnat; quam non habendo habere deftderet. Tale quid SC ifraelitico fecifle uidens

,rc.

f

dominu populorutcupientibtfs aegyptias carnes ufq? ad naufea 8C uomitu praeberet examina conturnicujmul
cofc^ feculi t eperies homines facihus carere experta corporis uoluptate geos g a pue^itia Iibidine aefciat. Ab
aliis.n.nota calcarnab aliis ignota appeti.IHos uitate pcenitedos fuaui tatis inlidias quas fugerut.Hos carnis ib
lecebris SC dulci titilfatione corporis bladientistdu mella putant ucnena noxia rcperire. Mel.n. diftillare labia
tricis qcJad tepus impinguat uefcentiu fauces:8Cpoftea felle amarius iuenitVVnde SC in domini facrificiis me!
n5 offeruttcscracj cotepta:q melhs hofpitiu eioleu acceditfin teplo deijgd' de amaritudine expr inut? oliuarum
Pafčba quoq? cu amaritudinibus comedi in azimis finceritatis:SC ueritatiš iubet":quse fi habuerit in feculo per
fecutione fuftinebit.Vnde 8C|>phm myftice cantat.Sedeba (blus:qa amaritudine repletus fum.Q_uid igitur
luxuriandum eft adolefcentiatut poftea luxuria fortius contenaturf Abfit inquiunt.Vnufqfcp«nun qua uoca/
tione uocatus cftnn ea permaneat.Circuncifus quis.i.uirgo uocatus efttnon adducat prarputium: hoc eft non
qu*rat pelliceas tunicas nuptiarum:quibus Adam eiedus de paradifo uirginitatis indutus eft.Tn prjEputio qs
uocatus eftihoc eft habens uxorem SC matrimonii pelle circundatusmon quacrat uirginitatis 8C aeterna: puditi
tix  nuditatem qua femel babere defiuittfed utatur uafe fuo in (an&ificatione8Cpudicitiabibatq? de fotibus fu
is 8C non quacrat ciflemas Iupanarium diftipatas qua: puriflimas aquas pudicitiac contincre no poiTimt: Vnde
SC idem Paulus in eodem capitulo de uirginitate 8C nuptiis difputansiferuos carnis uocat in matrimonio con/
ftitutostliberos eos qui abfq^ iugo nuptiarum tota domino (eruiunt Iibertate.Q_uod loqmur:non in uniuer/
fum loquimursfed in parte tra&amustnecde olbustfed de quibufda dicimus ad utruq;.n«fexum non folum ad
uas infirmu nofter (ermo dirigitur.Virgo es:qd te mulieris deledat focietas^cjd fragilem 8C fubtilem rate aia/
gnis comittis fludibus^SCgrade periculu nauigationis incertx (ecurusafcendisfNefčis quid defiderest SC ta/
men lic ei iungeris:quafi aut ante defiderauerisraut utleuiflime dicarpoftea defideraturus fistled ad minifleriu
ifte fexus eft aptior.Elige ergo anum defbrmetelige probata: continentia: in domino. Q_uid ad te adoleičentu
Ia:quid pulchra:quid luxuriofa deledat^V teris balneistcute nitidatrubicundis genis incedisrcarnibus uefče/
ristafHuis diuitiis: praciofa uefte circundaristSC iuxta (erpete mortife^ fecure dormire te credis. At non habi/
tas in eodem hoipitiorin node dumtaxat:carterum totos dics in huiu (modi confabulatioe cofumistquare (blus
cu foIa:8C n 5  cu arbitris fedes f ut cu ipfe non peccestaliis peccare uidearis ut exeplo (is miferis qui nominis tui
audoritate deIinquanttTu quocp uirgo 8C uidua cur ta longo fermone uiri continerisfcur cum folo relida no
metuisf faltem alui te 8C ueficae cogat neceflitastut exeas forastut defideres in hac re eumrcum quo licentiusq
cu germano uer faristmulto uerecundius cu marito egifti.Sed de fcripturis (ančlis aliquid interrogas: interro
ga puhlice: audiant pedifte quae: audiant comites tuas.Omne quod manifeftatur Iuz eft.bonus (ermo fecreta
no quaerit quin potius deledatur laudibus fuis:8C teftimonio pturimorum.Magifter egregius contenit uirost
defpicit featres 8C in unius mulierculae fecreta eruditione defudat.Declinaui paruper de mea difpuiatione alio/
rum occafione:8C du in fante paca tula inftituo.imo 8C nutrio multa^i iubito male pacata 9: bella iufcepi. Re/
uertar ad r ppofitu.Sexus fcemineus fuo iungatur fexui nafciat imo timeat cu pueris Iudere: nullum impudicu
uerbum foueat:&C fi forte in tumultu familia: difcurrentis aliquid audiat no intelliganmatris nudum pro uer/
uerbis 8C monitis 6C pro impeno habeat.amet ut paretem fubiiciatur ut dominsettimeat ut magiftrum.Cu aut
uirgunculam rudem edentulam feptimus aetatis fua: annus exceperit: 8C cceperit erubeičere (čire quid taceat:
erubeičere quid dicat:di(čat memoriter p(alterium:8C u fcp  ad annos pubertatis libros Salamonis cuageliatapb
fto!os:8C prophetas fui cordis thefaurum faciat nec liberius procedat ad publicumrnec femper ecclefiaru qux
rat celebritatem.ln cubiculo fuo totas delitias habeat nunq iuuenculos:nunq cincinatos uideat uocis dulcedi/
nes per aurem animas uulnerantestpuellarum^ lafciuia repellantur.qua: quanto licentius adeunt:tanto diffi
cilius euitantur 8C qd'didicerunt:fecreto docent inclufamcp Danen uulgi fermonibus uio!at.Sit ei magidrS co
mes paedagoga cuftos non multo uino deditamon iuxta apoftolum ociofa atqi uerbofa:(ed (bbriagrauis:lam%
fica SC ea tantum loquens qux  animum puellarem ad uirtutem inftituant.Vt enim aqua i areola digitum fcq
tur pra:cedentem ita aztas mollis 8C tenera in utranc^ partem flexibus eft:SC quocuncp duxerist trahitur.SoIcnc
enim lafčiui 8C comatuli iuuenes blandimentis aftabilitate:munu(čulis aditum fibi per nutrices aut alumnas q
rere:8C cum clacmenter intrauerint:de fcintillis incendia concitare:paulatimq; proficere ad impudentiam: SC
nequaquam pofte prohiberi illo in (e uerficulo comprobato.Aegre reprsebendis.quod finis con(iiefcere:Pu^
det dicere SC tamen dicendum eft.Nobiles foeminae quae nobiliores babuere neglečlui procos uilliftima: codi
tiois bo: bus Sc feruulis copulatunac fub noie religionis SC umbra codnctix  interdu deferunt uiros Hele nat:(e
quuntf Alexadros:nec Menelaos pertimefcunt.uidetur:haec p!angutur:8C no uindicantur.qa multitudo pec
cantiu peccati licem  fubminiftrat.Proh nefastorbis terra^i ruit in nobis.peccata no ruut.Vrbs inclyta 8C roma
ni imperii caput uno haufta eft incedio.NuIla eft regio:quae no exules romanos habeat.Tn cineres uel fauillas
facrae quonda ccclefix ceciderut8C tame ftudemus auaritiae.Viuimus quafialtera die moriturirSC acdificamus
quafi femp in hoc fkcuTo uičturi.Auro parietesrauro laquxaria:auro fulgent capita colunarum.SC nudus atqj
efuries ante fores nras Chriftus morit' 1  .Legimus Aar 5  pontifice ifte obuia furetibns flamistSC accefo thuribu/
lo dei iram cohibuifteotetit inter morte 8C uita facerdos magnus:nec ultra ueftiaia eius ignis pcedere aufus e
Moyfi Ioquit r  deus.Djmitte me 8C delebo populu iftu.Q uado dicitjdimitte me:oftendit fe teneri pofterne fa/
ciatquodminatuseft.l/ei.mpotentiaferuiprecesimpediebar.Q^uisputesillefuper cx\o eft:qui tuneire dei
poftetoccurrcre.g obuiare ftammistSC cum apoftolis dicere. Optabam ego anathema efte de fratribus mcisi'
Percunt cum paftoribus greges:quia ficut populusific facerdos.Moy fes com paftionis loquebatur affečlu.Si

dimittas

dimittas populo huiadimitte.fitt aut dele me de libro tuo.Vultpcrirc cu pcreuntibusmcc propria falute con/
tetus ed gloria quippe regis multitudo populi eft.His Pacatula nodra ortacd teporibusJnter hxc crepundia
plimam carpit xtate:ante Iachrymas (citura q rifamiprius flctum (enfura g gaudiu necdu introitusuam exitus
tale fb putat fuide munda m:ne (cit prxterita:fugitprx(entia:futura dcfiderat,Hxcut tumultuario (ermone di
cdare:& poli neccs amicorumjlučtucp ppetuum m fanti longo podliminio (criberettua Gauden ti frater impu,
lit charitasimaluicp parum:q ! mhil omnino pofcenti dare:quia in altero uoluntas opprefla lučhinnakero amd
citix diflimulatio ed.

Thcophili epifcopi ad Epiphaniupapam admonitom.

carerac plantare fingulis tcmporibus:eade ecc!c(ix largitur gratia ut integru corpus p paticntia coferuetun& i
nullo hxreticoru dogmam uenena prxualeat:qcf quide nuc uidemus cxp!ctu.Na ecclcfia fančta Chridi:qux
non habetmacula necp ruga:aut aliqd iftiufmodkegredientcs de caruernis fuis Origenis colubros euangejico
enfc trucauit: 5 č (unčtum Nitrit monachorum agmen a contagionepedifcra libcrauit.Paucaex eis: qux dige
da funt a nobis in generali epiftola:quam ad omnes in comunc di^ir^ut patiebatur angufha teporis copre/
hedi.Dignationis tux ed quxin huiufcemodi certaminibus ante nos fxpe pugnauit SC  pofitos in prcelio cofos
lat i:$C  conuocare totius infulx epi(copos:ac fynodicas Ir as tam ad nos q ad (anctum condanft inopolitanx ur s
bis eptfcopum:Et fi quos alios putaueris mittcretut confenfu omniu ipfe Origenes nominati: SC  hxre(is ncfa
ria condenetur .Didici eni q? caluniatorcs uerx fidei Hammonius;Eufebius:& Eutimius nouo t p hxrefi furore
bacchantestcondantinolin nauigarunnut Si  nos SC  fiquos ualuerint decipianSC ucteribus fuxipietatis fociis co
iungantur.Curx igit tux fit:ut SC  cučhs epifčopis per Ifauria: atq3 Pamphyliam:& cxteru prouincia^ qux in
uicinotfimt rei ordine pandasrSč nodramili dignum putas epiftolam fubiicias:ut unoces (piritu congregatitcu
uirtute domini n odri lefu Chrifti tradamus eos fathanx in mteritu impietatis:qux pofiidet eos.Et ut cxlerius
n od ra condantinopolin fcripta per feranturtmitte indudriu uiru alique ex clericistficut SC  nos de ipfis Nitrix
monaderiis patres monachorum cum aliis (ančtis SC  cotinetibus uiris mi(imus:qui podi n t cunčlos in praden
ti docere;qux geda funt: 3 č fuper omnia qux(umus:utimpenlms ad dominum fundas prxces:quo podi m us i
ido certamine etia uičloriam confequi.Non enim parua lxticia: 3 £ i Alexandria:& per totam xgytu populoru
corda perualst:ex quo pauci hoies erečli funnut pururn corpus eccleiixpcrmanerct.Saluta fratrcs qui tecum
funt .Etenim te plxbs qux nobifčum edtindomino (alutat,

Beati Hieronymi prxfbytcri ad Paulum (enem concorcifx.

Vmanx uitx breuitgs danatio deludop: e«Et in ipfo fxpe lucis exordio:mors (ecuta na (centom habentia
quotidiei uitiu fecula^pfitet.Nacu primuparadifi colonu uipinis nexibus prxpcditu coluber deduxif
(et ad tcrras:xfermtas mortalitate mutataiin nongentos:^ eo amplius anos (ccunda quodamoimortalitate ma
ledičti hofs  diduIeratdogiu,ExindepauIatim recrudclcete peccato totius orbis naufragiu Gigantum adduxit
impietas* Pod illudmt ita dixeri:purgati baptifmu mundi in brcue tepus hominu uita cotračla cd«Hoc quoq?
ipatium (celeribusnris (emper cotradiuina pugnantibustpene pdid1mus.Q__uotusm.qfq3 autcetenaria tranf/
gredic xtate:aut no ad ea fic puenitmt perueniile pceniteatifecudu qd y  in libropfalmoip (criptura tcdatd Dfes
uitx nrx.lxx.ani:fi aut multu.lxxx:quicquid reliquum ed labor SC  dolorfO_uorium ais tam alto repe tiča prd
cipio^Si ita procul coepta:ut merito quis Oratiano de nobis podit (ale ludere.

Etgemino bellum troianum orditur abouo^

Videlicet in (encčlute tua Si  caput ad Chridi fimilitudine candidurdignis uocibus prxdicemus.Ecce iam cen
tenus xtatu datim circulusuoluit?:& (empprxcepta domini cudodies:futurx beatitudine uitxper prx(entia
exempla meditaris.Oculi puro lumine uigent: pedes iprimunt certa utdigiaiauditus penetrabilisidentcs cam
didimox fonorarcorpus (blidum:K fucci plenumtcani cum rubore di(črepant:uires cu xtate didentiunt. Non
memorix tenacitatem ut in pltcrif cp cermmus:antiquior fenečla didoluitmon calidi acumen ingenii frigidus
ianguis obtundsr.non contracdam rugis facič arata frons a(perat:non denicp tremula manusper curuos cxtx
tramitteserante dilurn ducit,Futurx nobis refurreedionis uirorem in te dominus odendit ut pcccati (ciamus ef
(e:q> cxccri adhuc uiuentes prxmoriuntu r in carne.iudicix:q? tu adolefcentiam in aliena xtate mentiris.Et qq
multis ldam corporis (anitate etiam peccatoribus euenire uidcamusitame illis hoc diabolus minidranut pec^
centttibi dominus prxdat:ut gaudcas.DobluTuni quiq3 Grxcorum de quibus pro Flacco agens lutulente Tul
lius aitdngcnita IcuitasiSč erudita uankas.Ivegum fuomm uel principu laudes accepta mcrccde dicebat. Hoc
ego nune facienstprecmm pofco pro laudibus.& ne putes modica ede qux dcprxcor:margaritam de euange^
ho podularis.Eloquia domini:eloquia cada.argentu igne examinatu: / pbatu tcrrx purgatu (eptuplu.f comer^
tarios Fortunatiani ♦ 8 C ppter noticia nota perfecutoru Aurelii Vidoris hidoriam:fimulq3 epidolas ♦ Nouatia
ni.ut dum (čifinatici hominis uenena cognofcimusdibentius (anedi martyris Cypriani bibamus antidotu.AIdi
mus interim te tibi.i.Paulo (eni paulum (eniorem:in quo propter fimpliciores quofq3 multum in diiciendo (er
mone laborauimus:Sed nefcio quomodo:etiam fi aqua plena (ititamcn eundem odorem lagena (cruat;quo du
rudis cdet:imbuta ed ♦ Si hoc munufeuium placuerit habemus etiam aliacondita:qux cum plurimis orienta
libus mercibusad te:(i fpirstus (ančtusafflueritmauigabunt.

Valerii ad Rudmum ne ducat ux-orem diduafiora Epificla,

X iCcu



' • I

Oqui prohibeor:& tacere non poflum.Grues cx\i  tempeftates nunciant uarias uluk bubonefip omi
no& aues hyemis grauitate inftante luduofk praululant:E tu fubfannas:fi ueturi difpedii uaticinia
uera pr^fenleroddeo loqui phibeor ueritatis augurmo uoluptatis«Lufcinia amo dl  merula: qu« ktiV
ciaaurae lenis coccntu placido pfequuntfprarcipua: philomena:qu£ optate repus Gcundiratis tora delitiaru
plenitudine cumulat«Ni fallor dulces gnatones & comcedos:qui dulces prasfufurrat lllecebrastSC prarcipue Gr
ccn:qua: tibi fufpirata: fuauitatis aromate gaudia plena pfundat:ut fal3aris:ut fus fias:aut afi nus:tacere non pof
fumlkopinat tibi mellitu toxicu minifter Babeli blande ingrediif:& delečtat 61  lpetu fpiritus tui coducit: 8£ io
loqui prohibeor.fčio q> nouiflime ficut coluber mordebinft uirtus imprimet impar o i tyriaca:ideo tacere non

'tfl Tf • n S n t — S  0 __ . ... _ __ A— A  4 H mM Je*  /4 4« 4 4 i j J J / — - m.    /       I — f . ^ » -a  ‘ T i n "4 1*4 <44 -* — /44 /4 4. — -   . _



re ea tarne fenatores docuit feruare urbe ab incedio:thefauros a rapina:feipfos a teliš hoftiu.Forfitan & cu fena
toribus intelliges:qa prudens es:q> tibi organizentolores interitum:& anfer falute ftrepat«ideo tacere non pof
fuimDefiderio tuo totus inflammatus:& fpeciofi nobilitate capitis fedudustchimera nefcis efle mifer:qd' petis
uel fcire deuoues:qcf tibi forma: monftru illud infignis ucnuftef facie leonistolentis maculetur uentre capri an
guis mfidief cauda uiruleta«qui fyrenu uoces.Grces pocula nouit uirtutis umculis fibi uim fecit:ut uitaret uo>
ragine«Ego aute in domino fperans adiicio q> Vlyxis imitator eris non Empedoclis:q per fua philofophia: ne
dicam melancholia«i«atra bilem uidus etna fibi Maufeolum elegtt 61  parabolam:qua audis: ad ueteres attul/t*
ideo tacere non poflurmTande ualidior eft ignis tuus in loco annuit tibi parsj aduerfa q uereor asftus ille tuus:
quo in me accenderis.ne minore maior ad fe trahat:& propterea loqui prohibeor. At (piritu loquar: quo tuus
fu.Pefentignes lace qualibeta:quali uel ina:quali« Verfef periculu capitis mei:quicqd agas qcqd iudicesnndul
gendum eft mihi:qui pra: amoris impatientia tacere non poflum.Prima primi uxor Ada: poft hominis creati
one primo peccato:primo foluit ieiunia:pp prxuaricatu prteceptu domini parentauit inobedientiam quae cit/
ca mundi terminum non abfiflet expugnare foeminas:qua: femp indefeflk erunt trahere in confequetiam:qcP
a matre fua traxerunt, Arniče contumelia uiri efl: uxor inobediens.Caue tibi: ueritas quac no pot falli:ait de bea
to Dauid Jnueni uirum fecundum cor meu,Hic tamcn acgre pracipitatus eftamore mulieris ex adulterioin
homicidiume unq fola ueniat fcandala*Diues enim omnis eft iniquitas focietate plurima:5£ quancuc£ domu i
trauerinfuis traditinquinandam conuitiis«Amice Beriabee filuit&i in nullo malignata eft: Čl  nihilominus ta/
men fada eft ftimulus fubuerfionis uiro perfedotSC mortis aculeus marito innocenti,Nunquid /nnocens erit:
quae contcndet cloqucntiar'ut Dalida Sampfonis:5č forma ut berfabee:cum huius fola pulchritudo triumpha
uerit etia nolens^Si non eft amplius fecundu cor domini q Dauidtcredc & tu pra:cipitari potes.Sol hominu
Salomon thefaurus delitiarum dei fapientia: fingulare domicilium:craflb tenebrarum fufcatus atramento:lu>
cem anima: fua: gloriam domus fuac:odorem farna: fua: amore amifit muleris, Etpoftremo curuatus coram«
Baalim ex ecclefiafte domini mutatus eft in mebrum zabulnut adhuc grauiori uideretur detrudi pra:cipitio:q
phoebus in cafu phxtontis:qui de apolline Iouis fadus eft paftor AdmetfiAmice fi non eft fapientior Salomo
ne:quod nemo eft non es maior :quam poteft fafčinari a fceminatoculos tuos aperi Si  uide.Obtima fbemi
na eft:quae rariorem pnoenice, Amari non poteft fine amaritudine metus & follicitudinis : 61  frequen^
tis infbrtunii.Malas autem quaru tam copiofa funt examina ut nullus fit expers malignitatis earum: cum ama
tur amare puniut: 8£  afftidioni uacat ufcgad diui fione corpis 8č fpus. Amice phicum e: uideto cui des Ethicha
e uideto cui te des. uexilla pudicitia: tulerut cu Sabinis Lucretia 61  Penelope ♦ 61  puriflimo comitatu trophoca
retulerunt:Amicenulla eft Lucreciamulla eft Penelopemulla eft Sabina ♦ Time omnes ingreftas funt acies ad
fabinas: V enerunt Sylla 61  Myrrha 61  Phedra:5č fecutas funt eas turban multa: omni u uitiorn exercitu ftipat£:
utgemitus 61  fufpiriat&T tandem infernum captiuis fuis facerent,Amicc:nepreda fias in medlo pradonum no
dormias earum in tranfitu Jupiter rexterrenus:qui &rex celorum dičtus eft pra: fingulariftrenuitate cor/
poris:& incomparabili mentis elegantd:poft Europam mugire coačtus eft« Amice: ecce quem bonitas fuper
cadosextulit;fceminabrutiscomparauit«Poteritetiamfceminatecogeread mugitum:fi non eft maior Ioue:
cuius magnitudini nemo alius par fuit Phcebus qui fapientia: radiis totius orbis primiciauit ambitum:ut mc^

- 4. I «41 444 A 'J .z*, f /? R 3  <i -4 A,-a  / 4 44  4 .4 . . f . ■ S ‘ -      < 44    J   l' . 1 4  .. _ / _ e  - — ^ - _ . *  * f f ^ T J ^ A  .4/ 



Amicetne lume qp in tenebras e:te fiantjLeucothocn fugito«Mars qui deus bellantiu dici meruit: triumphoru
familiari frequentia:in quibus expedit uis animi maximeprompta«nil fibi metuens a V ulcano ligatus eft cum
Venereinuifibilibus quidem cathenis fenfibilibus tamen.Hoc autem ad plaufum fatyromm:& ad rifum cx/
leftis curia:,Atnice:rneditarc faltem cathenas:quas non uidestSi iam in parte fentis:SC eripe te dum adhuc corru
ptibiles funt:ne claudus ille faber 61  turpis:quem deus non eft menfa:nec dea e dignata cubili fuae te uencrhfuo
more concathenet:8£ te fui fimilem:turpem Sl  claudumnmmo quod magis timeodoripedem faciat: 61  non pof
fis quod faluat fixam habere ungulam:fed alligatus ueneri dolor fias:S£ irrifio uidentium:dum fibi applaudat
c^teri« A fal fo d earum iudice reprobata eft Pallas:quss non dele&are promifit:fed prodefte«Amice nunquid dl
tu ficiudicasf Video iam te faftidienti animo tota celeritate percurrere qua: legis: 61  fententias non attenderc:
fed expečlare fchemata.Fruftra cxpe<ftas:donec hic turbidus animus efftuat:ut ha:c fetulentia fecedens: pura
tibi fluenta irnget«Similes enim oportet efte fui fbntis riuulos:aut turbidos:aut claros.fic imperitiam cordis
meiuitium orationis exprirnit: Si  ftrumoia dičlionum imperida delicatum offendit animum. Huius imp

becillitatji

*

• . rvi n JS

•2SB

;r>>

1

^ 'uJ t N

w>

■ ■/:

• i k. i?^

. ^ llc tau$:

. ,j

Gi|

’ ' : ' ! ^acrcati
* * ’*>•  % — U

‘” t : -tcir/
f  burita}

•nioin
■'!' '••omui
;  # nihtloBoiDos ta/

^ irnocmscric
" 'udo rnumphj
'.'■'fnool hominu
/ui aframcnto:Ia>
r> u;u.mc coram,

■ 'uhpncipi  ri«§
iprnnor Salomo
» \Otxima farmi
1  ros •. K. ftcqucn^
tunv.aimama
■ -> vUiicsEihicha
rr.ituttophcra
tune aci« ad
f  urrdniftipataK

pr.iJonumno

|K (or/

- • .v 'U; •••

guiOt lo^C

' .mbrturrcutmc"

• u *A

rK <:y- 0> ^

* -njrrrho rU

' v ’ ?a

- k  ** C*
■■

- .a+t,

, i * T , 0 plau ^ 1
^ rvn.li’ 115 '> k

-- A  - - ---'--

ii maritata coniugiomt fingula feorfum:8č oia fimul fuu uiderentaudorem bcnedicere.5ed ga mibi oia debes
qaxcunq$ adhuc nudus amor:& infoecundusjne dica fterilisrmereri poteft ex ofbustmihi prarbc interim pa<ie
ter aurejdu euolua qT implicui;& a me no rcquirat pupuriftum oratorisraut ceruflam: qua me nefeire fareor:
SC  fleorled feribetis uotum:5č pagine ueritate accepta Julius C ar far cuius amplitudini obltridus fuit orbis: die
qua nobilem filrum fuam aufa eft occare farna nirhis Atroposrtunc illos humilem quide:fed diuinos ftilos pro^
ducendi aurem bumiliter inclinauit in ualuis Capitolii«Q_uod fi Či  animurn pcenas eis dedifletrgbus ipfe. Tu
uero ftiloru motu mihipr^minap aure inclinasmt afpis ucncfici/sradhibcs animu ut aper latratibus:placaris;
ut Dypfas:cui Sol incanduit a cancro.Tibi confolis:ut fpreta Mcdea.Tibi mifererisait arquor naufragis quod
manu contines reuerentia regiar pacis eft♦ Amice fe humiliauidicet citra perfedum domitor orbis fideli fuo:
81  pene pedern remlit qa ipfe par uit 8C  pene fuccubuit:quia obediuit & no penitus ni hil ei multa humilitaspfu
it;quia non plena*Q_uid tibi confert tua tam ferina inhumanitastSC rigor inflcxus:& horror fupercilii qui ul/
tro irruis in latronum infidias inermis: humilia te cede: fed ad mod um humilitatis eius qui totum fibi mun/
dum humiliauit.Et audi amieum tuu:Et fi Cxfarem erralle credis:qui Tugillo no credidit:exaudi 8t  attede qd
Ččaliis contigeritut tibi profit eorum lxfio:Indemnis:8£ enim caftigatio quam perfuadet exemplaria« Nefcio
quo refugio tutus esraut quo torpefcis auxilio Carlar in mifericordarperfidos repperit:& non efl reuerfus ♦ Tu
fi ung tale gymnafiu euafiftirpios impios inueniftirPhoroncus rex:qui legum thefauros populiš publicare no
inuiTtrfed hisprimus grxcorum ftudia deaurauit die qua uiam uniuerfitatis ingreflus eft ait Leotio fratri fuo
ad fuma foelicitate nihil mihi deeflettfi uxor mihi femper defuifleuCui Lcontius.Et quo uxor obflat; v at ille m'a
riti oes fčiuntrutinam tu femel maritus fueristK non fistut fcias quid fbelicitatemimpediat.Valentinus impera
toročlogenarius adhuc uirgo cu audiret die fati fui triumphoru prxconia recoli:quibus frequentiflimus erat
ait una fe tantu gloriari uičtoria.Et requifitus:quaf Refpondit:qj inimicoru nequiilimu deuici čarne mea.Ami
ce:hic inglorius migraflet a feculo nifi ei fortiter reftitiffetreum qua tu affenfum familiaritatis pepegifti.Cicero
poft repudium:Terentix uxorari noluitrdicens fe pariter uxori 8C  philofophix operam dare non pofie*Amice
utinam tibi hoc animus tuus refpondeatrucl tua lingua mihirut loquendo faltem eloquentix principem digne
ris imitari:5č mihi fpem facias uel uanam »Cannius a Gadibus Herculis poeta facundix Ienis 81  iocunde repre
henfus eftra Liuiopenorgraui 8C  uxorato hiftoriograpborcp multarum gauderet amoribusdns uerbis ♦ Noitra
phjam participare non pofcrisGum a totparticipans^Non enim eo iecorelunoneamat Tityrus: g? multi uul
tures multu diuellunt.CuiGannius fiquaao labor refurgo cautiusrfi paululum opprimorralacrius refumo aere
uices nočtium dies reddunt leniores.Sed tenebrarum perpetuitas inftar inferni eff.Sic lilia primarna uerni fb^
lis dedicara temporibus uarietate tum eurirtu nothirtu zephiri lxticia efTufiore Iafčiuiut:quibus uno {piritu fui
minas lybis ineumbens occafum facit,Sic Mars ruptis tefliculis in menfa cxlefl:i recumbit conuiua fuperum.a
qua uxorius mulciber fuo fune Ionge refigaturrSic leuius ligant multa fila q fola cathena.Sic mihi fit a philofo
pliiatibi folatiumAmice utriufq; uerba probo uitam ncutrius.Minus tamen multi morbi ladunt falutis uicif
fitudineinterpeliati:q langor unus:qui a laboribus irremediatis non cefTat affligeretPacuuius flens ait*Ario ui
cino fuo«Amice arborem habeo in horto meo infčelicemtde qua prima uxor mea fe fitfpedit poflmodum fecu
danam nune tertia:Cui Arius Miror te in tot fucceflibus lachrymas inueniile.Et iterum.Dii boni:quottibi diC,
pendia arbor illa fufpendiuEt tertio, Amice dede mihi de arbore illa furculos:quos ferara. A mice: timeo ne 8C
te oporteat arboris illius furculos mendicarercum iam inueniri non potuerunttSenfit Sulpitius ubi ipfum caE
ceus fuusprxmcbat:qui ab uxore nobili & cafta aduertit.Amice caue tibi ne te prarmat calceus qui auelli non
poffit« Ait Cato uticenfis:Si abfčp fcemina pofiet efle mundusrconuerfatio noftra non cflet abfq; diis«Amice:Ca
to no nifi uera 8C  cognita loquxbatur nccq(cj fceminarum execratur Iudibriarnifi lufus &C  cxptus 8C  cofcius pce
nx.His igif fide heredecet:q cum oi ueritate foquutur:Ii fčiunt ut placeat dclcčtatio:^ pungit delidum: Ii no
runtg- fios ueneris rofa cfl:quia fub eius purpura multi latent aculefiMetellus Mario relponditrcum eius filia
dote diuitem:fdrma nobilem genere claram:fama fcelicem ducere noluit.Malo meus effe q fuus: Cui Majius
immo ipfa tua erit« At ille imo uirum oporiet uxoris cfičTogicum eft enim talia erunt fubieda:qualia permi
ferint prxdicata: Sicfacetia uerbimetellidiuertitaboneribusdorfumeius«Amicefi uxorarioportetrnonexpe
dit quidem.Veruntamen fit amot in caufarnon cenfus ♦ Etfaciem uxoris eligasrnon ueftem:SC animumrnon au
rum: S tibi nubat uxor:non dos,Ergo fiquo modo fieri poteft:prxdicari poteris:ut liuorem non ducas a fubie/
do.Lais G)rinthiaprxrogatiuapulchritudinis infignis tantummodo regum 8C  principum dignabatur ample
xus«Gotiata efl: tamen Demoftheni philofopho participare: ut noto caftitatis eius miraculo loluto: uideretur
fpecies fua lapides mouiftemt amphionis tithara:attradum blanditiis tračfauit fuauiter ♦ Cuncp iam Demo^
jfthenes emolliretur ad thalamumtpetiuit ab eo Lais centum talenta pro confenfu:at ille fupiciens in cxlum ait
non emo tanti pcenitere. Amice.utinam in cxlum 8C  tu acumen mentis dirigas:ut id effugias quod pcenitentia
eft redimi.Liuia uirum fiium interfecit quem nimis odit«Lueillia fuum quem nimis amauitdlla fponte mifčuit
aconitum:hxc decepta furorem propinauit pro amoris poculo«Amice contrariis contenderunt uotis iftx:neu
tra tamen defraudata eft fine fraudis fceminex proprio.Umalo. Variis SC  diuerfis incedunt femitis foeminar:
quibus anfradibus errent:quibufqj deuindx fint in uiris unus eft exitus, Vna omnium uiarum fuarum meta
Vnicum caput:&: conuentus omnium diuerfitatum fuarum malitia«Excmplo barum:cxperimentum capc:q->

X 11 .cos


audax eftadomelaqux amanueloditfccmina:& attifidofe cuninoccreuult quod iemper eft SC frcqucnta:
cum iuuarc parat obeihVnde fit:utfrequcnternocear nolensJn fornace pofitus es* Si aurum cxhibes purior.
Deianira Tyrinthium ueftiuit mterula:8C monftroru mallcum monftri (anguine uka efl,Sibiq? proccflit ad la
chrymas:quod ad kticiam machinata eft, Arniče traiečtum telo Hercuhs lciuit:S£ aidit  Ncfum ifta nihilomf
nus tamen Nefo crediditin Hcrculcm:& quafi non (ponte:que debuit ueftire intcrulaiucftiuit interitu * Infam
capjtis E  praedpitis eft foemina indcliberata Temper uoluntate praedpuu arbitratur:quod uult:5e quod non cx
pedittS: ut pne oibus plaeere cupittut pfacitu fuu omnibus praeferre con Tul ta eft-duodecim inhumanos labo/
res confiamauit Alcidcs*A tertiodecimo qui ornne inhumanitate cxceftit exuperatus eft.Sic fbruflimus homi>
num xquc dolcitdus eftrnt gemebundus occubuit:qui cadi arce (inegemitu fuftinuerat humeris. Tadem qax
ungintertotmilia miliu fedulum {bHidtukp pr$catoreperpemacontriftauitrepulfaTueiqua:confiaterpra:
cidit uerba pctentisT fauorem fapit cius re(pon{io:3£ quantucuqj dura fuerit femper in aliquo uerbi fei anoulo

phauerat:de cado pluit inereft us: fic qua nunq fallit humilistuincit fub!imis:Sic arborem qua nunčj mouit fa r
uomius euer tit aqui!o ♦ Lyda uirgo:uergens in fenmm:3č farna priuikgiata conftantentandem oppnrfta apol
Isnfs tantalmate conccpit:peperitcg Platonem: Amice:qua illibata ieruauerur uigilik deflorauit lllufio p fomni
um:ut lemper ornne rofarium aliquo turbine fua purpura IpolietunSe d bene q> patriilauit patri Plato \  fapie
tia:& q> fimilis fačtus eft noministSC nutntnis pfaecipui.Amice minaris:an indignaris magis:q> in parabolis tibi
flgniflcegcntiles eftmtnitandosrchriftiano idolatras:agno canes:deniqs bonojmalosfuolo fis api argume«tofk
ftmilis:quae mel clidtexurticatut fdmas m el de petra,okumq3 dc faxo duriflimo:gentilium noui fupftitionem
Sed omnis creatura dci a!iqaod habet exemplar dei honefthVnde ipfc tum criesnum leoitum uermis dicitun
fed plurima peruerla agant increduli Aliqua tamen qux  cum ipfis interierant:in nobis fručtum abundare fece
runt,Q uod fi lili ronas habuerunt pelliceascaufa munditik fine fpe:Gne fide:fincpradicamento:finecharita
te:profečlo fi nos fucrimus afini & faestaut aliqua inhumanitate brucorum fimi jes:quo fidei;quo lpei:quo cha
ritatis merito d ioni reperiemuneum uidcas prophetas:& pnedpua: illum mundi cordis:quem foli cernerepof
fantoculi Jlli atftudio fuaru artiu le multis conatibus afflixerutmullo futurce fcelicitatis intu?tu:fed tantum ne
aias haberent ignorantes:qu?d nobis critinegkčla diuina pagina cuius ueritas dl & illuminatio lucerna pedi/
busrA lumen femitis ad uit a tetcniadnina bane eligas.utina hanc kgas:urina hanc introducas in cubiculum
tuumtufintroducat te rexin fuum.FIanc dudu floribus tuis ueris fubarrafti.Nccin tdlate tua expečtat ut faci
as una Jn huius iniuria non ducas alia ne faciens in te mporc uindemite labrulča imxniaris, Nolo te Iponfum
uerteris fierbled Palladis>Htec fponfa te induet monilibusprxciofis:8C ornabit, Hxc  teinduet uefle nuptiali.
Hxw.iptix ?*!oriabuntur Apollina:paranympho:ha^Fefceninadecebitccdroslibani*Stilbon uxoratus fpe
buius ta defiderata: folcnitaris deučte concepufed in timore caula huius totahatc lečlio fačta  eft. ad hunc fine
luculcnta tota hxcproperat oratio,Hic rigor huius diifuafionisthic totus armataneuius multo calybe pratdu
ratos fentis aculcostDura cfl manus coniugiiifed fanans durus eft hic (ermo:led fanustied utina tam uti!is:q de
uotust Amice artam tibi ut ais indigo uiuendi regulam efto*Eft enim arta uia qu£ d učit ad uitam nec cfl femib
ta plena quaitur ad gaudia plena imtno etiam ad mediocria per (alebras euadimus,Audiuit Iafon q 7  p ra aread
huc intačlu nec ullis dc uirginitatu ratibustaut remis:& per tauros Si  fulphureos ignes:<S: per toxiaci ferpemis
uigilias uiandu efletad uellus aureum SC fano confiliodicet non (uaui ufus abiit SC  rediitiSC optabifem thefauru
retulit ficabUnthiu ueritatisacceptat morofe mentis humi!itas:fcecundat officiofa (edulitasun fmčtum perdu
cit  perfeueran tix  utilitastfic femcnte.fermpincerna pluuiaru aufler conlolidat fcopa uiaru aqloJn ubertatem
promouet floram procreator sephyrus:Sic dura principia dulci fme munerantunSic archss callis ad ampla
palatia perducit.Sic anguftus trames 2 d terra ducit niuentiu.Sed ne longo te difpendio fufpenda ut maiori tc
flimonio mihi fides adhibcatur*Lcge Aureolu Thcophrafti:5i Medeam la(bnis;6č uix pauca inuenies impofl
fibilia mulicrf Amice det tibi deus omnipotens fcrminx fallaciaiion falli:8C illiiminct cor tuitm:ne pr^ftigia^
tis occulis tendas qno ego timeo:Sed ne Oreftem leripfifle uidear*Vale*

Beati Hieronymi prefbyteri de cecbrationc pafcha:.

Ečlis litteris tuis ubi me comouiflnut debitum reddarem de ref duis enodandis quatllicnibus quas iam
Jongeantequxfjueras:gratifliinum mihi atqi chariflimum dehderium fludii tui amplius tolerare non
potunflt quauis in mediis aceruis occupationu mearu hac feci prarcipuam utad ca qux me interrogafliit-bi re
iponderem«Diutius autem de tua epiftola dilputare nolorne hoc ipfum me impediat iam tadem redhibere qcf
dcbeo*Q^ ua:ns qux cauft fit:cur anniuerfarsus dies catlcbranda: domimcx paflionis non ad eundem redeat
diem fi cutdies quo tradaturnatusTEt dcinde fubiugistutrum hoc flepropter iabbatum Si  lunamTquid fibi uc
lit in fauore obferuatio labbati SC  lunxf Hic primum oportet ut noueris diem natalem domini: non in lacrame
to celebran led tantum in memoriam reuocari q> natus fit:ac per hocnihil opus eritrnifi reuolutum diem anni
quo ipfi res ačlacfl fefla deuotione fignarfSacramentum eft autem in alia celebrationercu rei gcftte remenro
ratio fit:utfJiquic^etiam fignificari itelligctur:quod lančte accipiendum efl«Eo itaq? modo agimus pafcha: ut
no id lolu qdP fačtu eft in  memoria reuocemus»nqa mortuus eft Chriftus:& rcfurrexit:lcd etiam ut cartera qux
euangelium atteftatur ad (aeratam iigniflcationem no om:ttamus.Q uia enim flcutdicitapoftofus:morf«us
eft propter delida noftra;^ refurrcxit propter iuftificationem noftram , Iran fr us quidem dc morte ad
• uitam:

ukam illapaflione domini SC  refurredione facratus cft.Na etia uocabulum ipfum qd /  pafcha diciturinon grx
cu ficut uulgo uideri fblcc:fčd hxbreu ee dicunt:qui linguam utranq 3  nouerimt.Nccp eni a pafiione^uoniam
rtamv grxce:latine diciur parufed ab eo cp tranfi tur:ut dixi de morte ad uitam haebrco ucrbo res appcllata eft
In quoe|oquio pafcha trafitus ficut perhibent qui hoc faut:qcf uoluit SC  ipfc dominus rangcre cu ait«Q^ u{ ere
dit in me:tranfit a morte in uitam»Et maxime ide euangelifta hoc inrelligit exprimcre uoluiflcrcu de cadebratu
ro domino pafcha cu difcipulisaibi ccenam eis myftica dcdir.Cu uidiflet inqu.it Iefus quia uenit hora ut tranfi
ret de morteifeu de hoc mundo ad patrem:Tranfitus ergo de hac uita mortali in alia uita fmortale» hoc eft eni
de morte ad uita.In paflione SC  refurredione domini comedatf,Hic tranfitus a nobis moagit? p fide qux nobis
čil in remiftionepdo^in fpe uijae xtcrnx diligetibus deu SC  pximu qa fides per diledionc operatur SC  iuftus
cx  fide uiuit.Spes aut qux uidef no eft fpcs.quod enim uidet quis qd iperatfSi au t qcf no uidemus Iperamus
per patietiam expedramus:fecundu hanc fide SC  fpem SC  diledione quacccpimus efte fubgratia: iam comor/
tuifumusi:uChrifto:SčconfepultiiiIiperbaptifmu:(IcutdicitapoftoIus*Q^uia SC  uerus homo nofter fimul
confeus eft crucncum illo SC  refurrcximus cum illo: quia SC  fimul nos excitauat SC  fimul fedcrc fccit in cxlefti
bus* Vnde eft SC  illa exhortatio,Si autem rcfurrcxiftis cum Chrifto:qux furfum funt quxrite:ubiChri/
ftuseft ad dexteram dei fedens:qux furfum funt fapitemon qux fuper terram :fcd quodfcquitur SC  dicinMor
tui enieftis:& uita ueftra abfcondita eft in Chrifto.Cu aut ille apparuerit:tuc & uos cu illo apparebitis in g!o/
ria:Satis indicat qd uelit intelligi:quia nune tranfitus nidetur de morte ad uitam: qui fit p fide:in fpe peragitur
futura: in finx refurrediois SC  g!orix.Cu corruptibile hocd.caro ifta in qua gemimus induet in corruptioncm
SC  mortale hoc induet imortalitate No.nda quide habemus per fide primitfas fpustfed adhuc in nobifmetipfis
ingemifčimus adoptione expedantes redeptionecorporis noftri:Speem' falui fačlti fumusdn hac fpe cum fu/
mus corpus quide mortuu eft pp peccatu.Spiritus aut uita eft pp iuftiria.Sed uide qcf fequit.Si aut fpus eius
inquit:qui fufcitauit Chriftu Iefiun a mortuis uiuificauit:& mortalia corpora ueftra p inhabitante fpum eius I
uob/s.Hoc igiif’ecclefia uniuerfa qux in pegrinatione mortalitatis inueta eft expedat in fine fkculi:qft in dox
mini noftri lefa Chrifti corpore demonftratu eft:q eft primogenitus a mortuis:qa corpus eiustcuius caput eft
ipfe:no nifi ecclefia emonulli etia attendetes uerba qux cotinue dicit apoftolus«qa SC mortui fumus cu Chriftd
SC refurreximus cu eo:Nec intelligentes quatenus dicant'’ arbitrati funt ia fada efte refurredione nec ullam ul
terius in fine tepo^ efle fperanda,Ex quibus eft inquit Hymeneus SC  Philetus:q circa ueritate aberrauerunt di
centes refurredione iam fada ee:SC  fide quorudam fubuerterutJde apoftolus eos arguens deteftatur«q tame
dicit nos refurrexifle cu Chrifto. Vnde nifi quia hoc p fide SC  fpe SC  diledione fadu ee  dicit i  nobis:fecudu pri
mitias fpus:fed qa fpes uidet'' non eft fpes.Et ideo fi qd' no uidemus fperamus:Reftatuticp redeptio cor^

poris noftri qua expedates in nobifinetipfis fgemifčimus, V nde iflud.Spe gaudentes:in tribujatione patietes
Hxc igič tnouatio ukx  noftr x:SC  quida tranfitus a morte ad uita:qui fit primo per fideiut in fpe gaudeamus:
Si  in tribulatione patientes fimus:du adhuc exterior nofter ho corrupit :fcd interior renouatf de die i  die pp ip^
fiim intuitu noux uitse.pp nouu homine que iubemur inducre:& exuere uetere:SCexpurgantes uetus:fermen
tu:ut fimus noua confperfio:quonia pafcha noftr u imolatus eft Chriftus«Propter hanc ergo nouitate primus
menfis in mefibus celebrationi attributns eft.Na ipfe dicit SC  menfis nouo^*quiauero in toto tempore ficculi
nuc tertiu tepus apparuit ideo refurredio domini triduana eft.Primu enim tepus eft ante lege:fecundum fub
Iege:tertiu fub grada: Vbi ia manifeftatio eft faerameti prius occulti ipphetico enigmate.Hoc ergo SC  in lunari
numero fignificarur,qaeni feptenarius numerus folet in feripturis ad quanda perfedione myfticus apparere
tertiahebdomadahmzpafchacelebrat?.i.qdiesoccurrerit:a quartadecimaiuigefimaprima.Eftillic SC  aliud
faerametu qd' fi tihi  obfcuru fuerit;qa in talibus inquifitionibus minus eruditus es:no cotriftcris.Nec ideo me
putesž efte meliore:qa in ftudiis hxdpuerilibus didici,Q_ui,n,gloriatur in eo glorief inqt fcire SC  intelligere:qa
ego fum dominus.NonulPergo ftudiofi talium reru quxfierunt multude motibus SC  numeris fyde^:Et q fub
žilius fcrutati funt ifta inerementa SC  decrementa luminaria ex conucrfione globi eius conieccrunt.non q> ali~
quid fubftantix accedat ei:cu auget'’ uel decedattcu minuitur:qd /  delirametu imperiti Manichxi opinantes:re
pleri eam dixerunt ficutrepletur nauis ex fugitiua diei parte qua comixtam principibus tenebrarum SC  ftoru
fordibus inquinata corde SC  ore faerilego SC  credere SC  loqui no dubitant.Hinc ergo impleri lunam dicunt cum
magna pars diei  magnis laboribus ab inquinamento purgatatde toto mundo ufqj illud ab omnibus glaucis fu
giens redditur deo 1 ugendndum redeat repleri uerbo per mefem dimidiu:& alio dimidio in fole refundi uelut
in aba nouero.Nec tame inter illas anathematčandas blaftemias aliquid unq fingere potucrut:cur uel incipi
enslucere uel definens cornicnlato lumine fulgeat:aut cur a dimidio menfe incipiat minuirSi non ad refunden
dum plena perueniat Jlli ergo qui hxc certis numeris indagarut:ita ut defedus folis SC  lunx:no folu cur fieret
fed etia quando futuri eftent loge ante prxdicerent:& eos ( determinatis interuallis tepo^ canonica fupputatio
ne prxfigeret litterif^ madaret:quas modo qui legut atqj intclligut nihilominus eos prxdicut:nec aliter ut ali
as accidunt q praedicut.Tales ergo qbus no e ignofcedu ficut feriptura fančla dicit.Q uia cu tantu ualerenttut
poftent atftimare fccudu eius quc fupplici pietate poftent facilius no inuenerut ex ipfis cornibus Iunx:q a fole
auerfa fimt:fiue crefcentisftiue dcfcrefčentis coiecerut ea uel a fole illuftrari:8č quato maois ab eo rccedereutan
to magis ab ea parte qux terris apparet SC  radios eius exciperc:qto at ad cu magis poft dimidiu mefem ex alio
femicirculo f ppinquaret:taco magis a fuperiori parte ilfuf trata ab ea parte quam terris auerteretinon pofte ex/
cipere radiostKpropterca uideri defcrefčere:uel fi baberet in una parte in hemi fperio quam partem cum reče/

X i ki

.ccin*

I


dcns a Tole paulaum terris oftendrrct quafi augmcnta monftramdum non addatur q<T deerat:!Ted probat?
i  nerattac rurfum paulatim abfcoiadcre qcf patcbat*5£ ideo uidcri decrc fccre.Sed quodIibct boru duorum (it il
lud certe manifeftum efh5č cuius aduertenri facile cognitu:^ luna no augeatur ad ocalos noftrosmifi a Tole re/
cedendome® minuaturrnifi ad fole ex parte alia appropinquandoAttende nuc qd' in prouerbiis legimus.Sa/
ptens ficut fol permanenftultus aut ficut luna mutatf.Et quis eft fapiens quipermanetmifi fol ille iuftiria: f de
quo dicitAOrtus e mihi fol iufti cix:8C  que fibi no fuifle ortu in  die nouifIima:p!agentes lpii diduri funt,& iufti
ciz  1 ume no Iuxit nobis:& fol non eft ortus nobis.Na iftum carnis oculis uifibile fole facit onri fuper bonos St
malos deus:qui etia pluit fuper iuftos SC  iniuftos.Ducuntur aut (emp ex rebus uifibilibus cogruae fimilitudines
q ul ' s  ergo eft ille ftultus:qui tanq luna mutatfjnifi Ada in quo oes peccaueruntfi Anima quippe humana re/
cedcns a Sle mfticia::abilla.Cinterna coteplatione incomutabilis ueritatis oes uires fuas in terrena conucrtit:&
eo magis magi% obfcuratf in interioribus ac fupioribus fuis led cu redire coeperit ad illa incomutabile lapietia
qto magis c i propinquat afiedo pictatis:tanto magis exterior ho corrumpit?:fed intcrior renouat'' de  die in die
omnifqi Iux illa ingenii:quse ad inferiora uergebanad fuperiora couertit?:ut a terrenis quodamodo auferatur:
ut magis magifcp huic fieculo cnoriatf::3 C  uita eius abfcondatur cu Chrifto in deo;Mutat x  ergo indeterius ad ex
teriora progrediens:& in uita ffua proiiciens intima fuat& hoc terraw\eis qui terrena fapiunt: deterius uidetur.
Vnde illi impii poftremam infruduofam agentes poenitentiaretiam hoc funt inter muha diduri.hi funt quos
aliquado habuimus in rifuiK in fimilitudine i mproperikNos inlenfati uitam eorum azftimabamus inianiam:
acper hoclpiritus fančbur dc uifibilibusad inuifibilia:decorporalibusad (piritalia (acramenta hmilitudinum
ducens tranfitum illu de alia uita in aliam uitam quod pafcha uocatur:a quartadecima luna uoluit obferaari:
ut non folu propter tepus tertium:quod fupra memoraui:quia mdeincoepit hebdomada tertia:fed etiam pp ip
fam conuerfione ab extcrioribus ad interiora luna: fimilitudo aflumeretur:uf$ ad utcellmam uero SC  primam
propter ipfum nume^ ieptenarium:quo continetur uniucrfitas:Ideo loannes apoftolus in apocalypii ad lep/
tem fčribit ecclefias:Ecclefia uero ad huc in ifta moltalitate carnis conftituta propter iplam mutabilitate lun z
nou z  appellatione in leripturis fignificatur* Vnde eft illud.Parauerunt fagitttas in pharetra ut fagittaret in ob
fcura luna rcdos corde.Prius enim q fiat illud quod dicit apoftolus.Cum Chriftus apparuerit uita ueftra:tuc
St  uos cu illo apparebitisin gloria obfcurabitur ecclefia in tempore peregrinationis fua: inter mukaš iniquita/
tes SC  tune funt timenda: infidia: fallacium !edudoip:quas nomine fagittarum intelligi uoluit ♦ Vnde alio loco
propter nuncios fideliftimos ueritatis:quos ubicp parit ecclefia dicitur luna:teftis fidelis in caelo.Et cum de re//
gno domini pfalmuscaneret*Orietur inquit in diebus illis iufticia SC  abundantia pacis:quoufqi interficietur Iu
na.habundantia pacis: in tantum crefčitidonecomnem mutabihtatem mortalitatisaflumat* Tune nouiftima
inimica deftruetur mors:8č quicqd nobis refiftit ex infirmitate carnis. Vnde nobisperfečfa pax nodum eftrcon
{umid:omo du corruptibile hoc induet incorruptionem:Sč mortale hociduet immortalitatem: VndeSC illius ci
uitatis muri:qua: Hiericho appellat'’ qcf in hebraso eloquio luna interpr^tari dicit^jfeptimo circuačta teftame
tiarcacorruerut.Q_uodenim nucaliud agitannunciatio regnica:lčru:quam circuačtioarca: fignificauit:nifi
ut omnia munimeta mortalis uitar.i.ois (pes huius fšeculi qua refiftit fpei futuri faeculi in dono feptenario (piri
tus fandi per liberu arbirrium deftruaturfOb hoc enim circueunte arca non impulfum uiolento illi muri: fed
fponte ceciderunt.Sunt SC  alia teftimonia fcripturarum.qua: nobis ingerunt per comcmorationem luna: eccle>
fix fignificationem:qux in ifta mortalitate ab illa hierulale:cuius ciues funt angeli landi in erums SC  laboribiis
peregrinatur.Non tamen enim putare debent ftulti qui uolunt in melius comutarkadoranda efte ifta lumina/
ria:quia dudtur ex eis aliquado fimilitudo ad diuina myfteria figuranda:ex 01  en im  creatura dudtur.Nec ideo
in fentetia danationis debemus irruere:qua: oje apoftolico de quibufda proferatur: qui coluerunt & feruierut
creatura potius:q crcatori:q e benedidus i fecula.SfcUt.n.noaaoramus pecora:quis dcus fi t chriftus: St  agnus
SC  uitulus:nec fera qa didus e leo de tribu luda.ncc Iapides:qa petra erat Chriftus.nec monte 5yon:qa iipfb fi/
gurat' 1  ecclefia.nec (ole SC  luna;quis: ex ea celcfti creatura ficut ex muha terreftri faerameto^ figura: ad iforma
tioes myfticasfumut*Q^uappMathematico^ deh‘ramentacudeteftationeridendalunt.quibus cu obiicere/
musjiana comentatunde hoies in errore pr^cipitantmos prius pra:cipitati:ficut garruli fibi uidemuncu dicunt
nobis.Cur St  uos cx folis St  luna: coputatione pafcha celebratisf quafi nos ordines lyderum:8i uiciflitudines te
porum a fummo ateg optimo deo conditas arguamus:K non eorum peruerfitatem:qua 2  rebus fapientiflime co
ditis ad ftultitia: fua: uaniflimas opiniones abutitur.Nam SC  fi Mathematicus nobis contradidurus eft de fyde
ribus SC  luminaribus caelkad (acramenta myftice figuranda:fimilitudines ducere contradicant St  augures:nc di
catur nobis:Eftote fimplices ficut coIumba:.Contradicant& Marfime dicatur nobis: Aftuti ut ferpentes: Con/
tradicant hiftriones:ne in plalmis citharam nominemus«At quid ex his rebus ad myfteria uerborum dei fimi/
litudinum figna fumunturfDicam fi placetuel aulpicia uos captare:uel uenenaconficere:ueI theatricas affe//
dareluxurias:quod dementiftimum eft dicere.Non igitur nos de fole SC  luna annuis menftruis ue teporibus
adionum noftrarum comenta coniicimus:ne in uita: humana: periculofiflimis tempeftatibus:tanq in fcopulis
mifera: feruitutis illifi a libero arbitrio nau fragcmus.fcd ad rem (aera tz  fignificandam fimilitudines adhibitas
religiofiftima deuotioe fufcipimusificut de catera creatura:de uetis:de markde terra:de uolatilibus:de pifeibus
depeccoribus:dearboribus:de hominibus.Ad fermonem quidcm muhipliciter.Ad celebrationemuero faera
mentorum iam chriftiana hbcrtateparciffirneificut de aqua de frumento:de uino: de oleo. In feruitute autem
ueteris populi muha etiam cclebrari imperata funt:qua nobis tantummodo intclfigcnda traduntur, Non

uti<p

Kf

H

#

V JV A

• >55

• * ‘Wnf 1 » • ^

■ IV-lH

•*,cs

,.v^

4,^. i ^ ,e, ndje
w/ 4 u ^t^

38 &j*

... ' ^num;
‘ u |t oblct^j.

,, , F***

. J ^'Utč lunj

J  •»< tijttarčtinob
-^Kujcaodhatuc
"t  mu rasiniqui[a,

• • »nJc ilioloco
o.h(cumdcr£//

■ intrrficicturlu

*•• lune nouilTtma
;uv nčdomtftcon
•• \  nJctVilJiusci
1  v irabčh rclfome
\u t-.ni(t

- ioCc^c  tuno fpiri

:.toi\\imuri:(čd
■;■ rncmluiu cccb
arumttSi taborita

- .1» nič ifU lamina/

• x  .:^’.tur.Ncci(ko

c .M  fiC Utuktuc

, .'..hnllusKff

^c^jiiplbn'

teto z ^ ltorn11

V MkŽsai 0 ^

, I&jtu**** '

„v 1.11 cco

■■

1

- *rLat>*

*  '""v [ipo^®

'<***«$

__u lil"

. Aon

ut plpere cedat:qaita fe ttabetpofido fyde^.noago hoc melecomerciu qa illa ftella mihi facit menfem.Non
plante hoc ano uinea:qabiflextus eft.No aut q(cjfapičs arbitref obferuatores teporu rcpnchedcndos:q dicut«
Ho profiafcar hodie:qa tepeftas exorta eft. Aut no nauige:quia adhuc funt hy berna: reliquia:.Aut tempus Cer
minandi eft:quod imbribus autunalibus terra (aciata e.Vel fiqui fone alfi naturales effedus circa motus aeris

rt»l ™  T# •* 1 ^ - ‘  f 4 A* AnA jA-*. /T v -J A4«« « i« jf A A« rth CA t*  «*A M i« m  *, __ _ A. _ 1. . f  . . j . "I _ _._. . C—. , — dl 9 -a rf-v A.

c^Io & fydcfibus:(ed etia de creatura inferioreditunt ad dilpenfatione facramento^:Eloquetia quasda eft do
drinse laluatoris mouedo affečtui difceciu accomodataia uifibilibus ad muifibiliara corporalibus ad fpiritua/
Iia:a teporalibus ad 2 eterna.Necqfq ueftru attendattep eo tepora quo pafca celebramustfol in ariete eft ficut il
M  appel!at-queda fyderu locunv.ubi re uera menic nouo^ inuenit^ foldcd fiue illi ariete:fiue aliquid aliud eade
parte cx\i  uocare uoluerinnNos de feripturis lančtis hoc didicimus:q> oia lydem deu s c6didit:& locis cx lefii/
bus qbus uoluit ordiiiauit:qu 2 C llellis diftinda 8C  ordinata in quotlibetpartcs diuidat: qbuflibet uocabulis uo
cet:ubicuq 3  fol eflet menle nouo^ illic eile reperiet^ ha:c carlebratioipp fimilitudine lacrameti renouanda: uit^
de qua latis fupra difleruimus: Q_uod li etiam locus ille fyderum aries poflit uocari: pp aliquam figura con /
gmentiammec^ huiufmodi timeret lermo diuinus faerementi fimilitudinem dicicere:ficut 8C  de aliisino folum
cadeftibustledetiam terreftribus creaturistlicut de Orione PJiadibusrficut de mote Syna:de monte Syon:ficut
de fkiminibus qua: uocant'' Geon:Phiron:Tigris:Euphrates:licut de iplo totiens in fančlis myfteriis nobilitato
fluuio Iordane re^ figurate infinuanda^ myfticas limilitudines adduxit»Sed quatu interfitinter obleruatio^
tres (yderum ad aereas qualitates accomodatas:ficut agricolae;aut nautžE obfcruant:aut ad notandas partes mu
di:rurfuq^ afiquo 8C  aliunde dirigendu quod gubernatores nauium faciunt:Sč ii qui per lolitudincs arcnolas in
interiora auftri nulla certa lemita gradiuntur:autad aliquid in dodrina utili figurate fignificandum finnonul
Iorum fydemm aliqua commcmoratio«Qguantum ergo interfitinter has utilitates 8č  uanitates hominum: ob
hoc obleruantmm fydera:ut nec aeris qualitates:ncc regionu uiasmec folos tempo^ numeros: nec Ipiritalium
fimilitudinem led quafi fatalia rerum euenta perquirant:quis no intelligatf lediam deinceps uideatur: cur etia
id obleruet?:cum pafčha celebratunut fabbatum occurrat«Hoc enim proprium Chrifti:aut religionis efhNam
Iud^ei tantummodo meolem nouorum:SC lunam obleruant etiam ipfi a quartadecima uf(^ ad uicefimam pri^
mam«Sed quia illud eorum palca quo paffus eft dominustita occurnhutinter mortem eius:8C  rcfurreclionem
tnedius efiet labbati dies. Adaendum patres noflri cenlueruntmt nolbra fefliuitas a iudeorum feftiuitate diftin
gueretur:3£ quod non fruffra fadum efie credendum efl:ab illo qui eft ante tempora:& per quem fada funt te
pora:X quiuenitin plenitudine temporum:&: qui habetpoteftatem ponendi animam 8C  iterum recipiendi ea«
tt ide no fatalemrled opportunam lacramento:quod tum emendare inftitueratrhoram expecftabat:cum dice^
ret*Nondum uenit hora mea in anniucrfaria palfionis eius celebratioe a pofteris Ičruaretur* Q_uod enim nuc
ut luperius dixi:fide ac fpe agimustut ad id perueniamustdiledione latagimus,Requies quxda ab oi labore oi
um moleftiarum fančta atep perpetua eft Jn eam nobis ex hac uita fit tranlitus:que dominus nofter Iefus Chri
ftus lua paftione demonftrare 8č  conlecrare dignatus eftjneft aut in illa requie non defidiola legnitia:led quas
da ineffabilis tranquillitas adionis ociofe.Sic enim ab huius uita: operibus in fine requiefcitur:ut in alterius ui
tac ačtione gaudeatunSed quia tališ adio in dei Iaude agiturjfine labore membroru miline langore curaru no
ad ea ficut trafik per quiete:ut ipfi quieti luccedani.no fic efie incipiat adioiut effe delinat quies.Neq? enim re
ditur ad curas 8C  laborestfed permanet in adione.Et quod ad quietem ptinet nec in  opere laboramnec in cogi

minicu dicimus figuratur.Q^uasre leptem dies Genelis legensiinuenies leptimu fine uelpera quia requiem Cu
ne fine lignificat.Prima ergo uita no fuit lempiternarequies peccati.requies aut ultima lempiterna e: ac p hoc
& odauus fempiternam beatitudinem habebit:quia requies illa qux requies lempiterna eft excipitur ab oda/
uo non cxtinguitur.Neqj enim efiet afiter fempiterna.Ita ergo erit odauus:qui primus utprima uitaifed arter
na rcddatunSabbatum tamencomendatum eftcommunipopuloinitiocorporali temporalitercelebrandum
ut figura eftet landificationis in requiem fpiritus fandi.Nufq enim legimus in Genefi landificatione per oes

ponderibus luisnlli qelčerea motibus fuis.Nam ficut corpus ta diunititurponderediue deorfum uerfus: do/
nec ad Iocum quo mtitur ueniens conquielčat.Pondus quippe olei fi mittatur in aere deorfum.fi aute fub aqs:
lurfurn nititf.Sic a ix  ad ea quaz amant.ppea nitunf ut perueniendo requielčant.Et multa quide per corpus ae
ledanufed no eft in eis Sterna requies:nec (alte diuturna.Et ppea magis lordidant tnimamiSč aggrauatpotfus
ut fincerum eius pondus:quo in luperna ferfimpediatiCu uero anima leipla deledaturinodu re incomutabili
deledaf dt  ideo aiihuc lupba e:qa fe r p fumrno hct:6č cu fuperior lit deusmec in tali peccato impunita relinqui
tur:qa deus luperbis refiftit humilibus autdat gratia.Cu aut deo deledatturiibi ucram certa arterna inuenit re
quie:qua in aiiis q ua:tebat:nec inueniebat:Proinde amonetur in pfalmo.Delcdare in domino SC  dabit tibi peti
tione cordis qa ergo charitas dei diftula eft in cordibus noftrisper Ipiritum landu m qui darus eft nobis: ideo

♦ccmt

fandificatio in feptimo dic comemorata eft ubi reqmes c 6 medatur:Q_uja uero nec benc opcrari poflumustni
[\  dono eius adiuti: ficut apoftolus dicit.Deus enim eft qui operatur in nobis SC  uelle 8C  opcrari pro bona uolu
tate nec aoere ncc requiefcere poterimus poft 01'a bona opera noftra:quae in hac uita gerimustnifi eius dono ad
teternitatem fandificati atqt perfcdi.Proprerea de ipfo deo dicitur.Cu feciflet omnia bona’opera ualde feptfi
mo die rcquieuit ab oibus operibus fuis:qu£ fecit futura.n,requie fignificabat qua puft bona] opera daturus
erat nobis hominibus.Sicuti enim cu bene operamunipie dicitur operari in nobisicuius munere bene opera/
mur ita cu requiefčimus ipfe requiefcere dicitur,quo]donante requiefčimus;Hinc eft q? etia i  tribus primis pra:
ceptis dccalogi:qux ad deum pertinent(caztera enim feptcm ad proximum pcrtinent&ad homine)qa in duo
bus prseceptis tota lex pendet tertium ibi die obferuatione fabbati pofitu eft utin primo praecepto patre intci li
camustubiprohibetur coli aliqua in figmentis hominu dei fimifitudo,no quia no habet imagine deus: led qa
nulla imagč ei collibcbannifi illa d hoc eet:qdfipfe:nec ipfa pro ilio:fed cum illo,Et qa creatura eft mutabilis:ac
ppea dicitur.ofs creatura uanitati lubieda e:quonia natura uniuerfi etia in parte demonftraf.ne quikj filiu dei
uerbu per qft fada funt 01'a ideo putaret efle creatura*Sequitur aliud prteceptutruNon accipias in uanum no
me domini dei tui,Spriitus aut fandus in quo nobis requies illa tribuitunqua ubiq? amamustfed nifi deu ama
do no inuenimus cu charitas eiusdiffundit in cordibus nris per (pum fandu datus eft nobis,Quia ergo fan/
dificauit deus diem feptimum in quo requieuit:tertio prarcepto legis infinuatur qc? fcriptum eft de obferuatio
ne fabbatfcnon ut iam in ifta uita nos requiefcere exiftirnemus:fed ut 01'a quse bene operamur non habeant ltv
tentionem nifi in infinitam requiem fčmpiternam,Memeto,n,maxime qj iam fiipra comemoraui:qua fpe fal
ui fadi fumus:Spes aut qux  uidcf no eft Ipes, Ad ipfum aut ignem amoris nutriendu quodamo: quo tanq po
dere furfum uel introrfum referamur ad requiem 01'a ifta pertirient:quas figurate nobis infinuatur ♦ plus enim
mouent SC  accendunt amorem q fi nuda:& fine ullis facramento^ fimilitudinibus poneretur.Cuius rei caufam
difticile eft dicere:Sed tamen ita fe habet:utaliquid per allegoricam fignificationem intimatum plus moueat:
plus deledettplus honoretur:q fi uerbis propriis apertillime diceretur,Credo q> ipfe animi motus qdiu adhuc
rebus terrenis implicatunpigrius inflammaturJi uero feratur ad fimilitudincs corporales: SC  indeferatur ad
fpiritalia:qua’ nullis fimilitudinibus figurantur: ipib quafi tranfitu ucgetatur: 5 i tanq in facula ignis agitatus
acceditur:& in ardentiore deledtatone rapit ad reqe,Ideocg inter 01'a illa dece prxcepta:folu ibi qd f de fabbato
pofitu efhfigurate obferuandu pra:cipitur:qua figura nos intelligendatnon etia per ociu corporale celebran/
dum fufčepimus.Cum enim fabbato fignificatur fpiritalis requies,Et in pfalmo, Vacatc SC  uidete quonia ego
fum dominustSč qua uocatur homines ab ipfo domino dicete. Venite ad me oes qui laboratis SC  onerati eftis:
SC  ego uos reficia.Tollite iugum meum fuper uos:& difcite a me quonia mitis fum S?humilis corde:& inueni e
tis requie animabus ueftris.Castera tamen ibi prteceptaproprie ficut precepta funt:fine ulla figurata fignifica
done obferuamus. Na SC  idola non colere manifefte didicimus: SC  non accipere in uanum nomen domini dei
noftri:&honorare patrem SC  matrem: SC  non mceccharitnb occideremon furari: non falfiim teftimonium dice
re: non concupifcere ullam rem proximi,Non enim figurate aliud pretendunt: 8 č myft ice aliud fignificant,fed
fic obferuantunut fonant,Obferuare tamen diem fabbati non iubemur ad litteram: fecudum ocium ab opere
corporalitficut obferuant iudad.Et ipfa eoru obferuatio:qa ita precepta eft nifi alfa quadam fpiritale re quie fi/
gnificettrideda iudicatur: Vnde nos conuenienter intelligimus ad amore excitandurequietis:a d qua requiem
tendimus:ualere 01'a qux  figurate in fcripturis dicuntur.quadoqde hoc folu figurate in decalogo prsecipitur:
ubi requies comendatur:quae ubiq3 amaturtfed in folo deo fančca SC  certa inuenitunDies tamen dominicus no
mdeistied chriftianus refurredione domini declaratus eft: 6 C ex illo habere coepit feftiuitatem fua.Anima: qp/
pe fandorum onium ante refurredionem corporis funt quidem in requie, fed in ea non funt agnitioe qua cor
pora uegetantur,Talem quippe adionem fignificat dies odauus:qui eft primus qui anteferat illam requiem:
fed glorificat,Non enim cum corporcrdifficultas ex corpore:quia nec corruptio,Oportet enim hoc corruptibi
le indui incorruptionem: 6 C mortale hoc indui immortalitatem,Q_uapropter ante dominicam refiirredione:
quis fandos patrcs plenos prophetico fpiritu odaui facramentum nequaq lateret:quo fignificatur refurredio
Nam SC  pro odaua pfalmus infcribitur: 6 č odauo die circucidebatur infantes: 5 i in ecclcfiafte ad duorurn tefta
mentorum: fignificationem dicitunillis feptem:Sč illis odo referuatum eft,tamen sllis eft occultatum: 3 C Colam
celebrandu fabbatu traditum eft:quia erat antea requies mortuoru,refiirredio aut nullius erat qui refurgens a
mortuis iam no moriretun& moreš illi no dominaretur.Sed poftq fada e tališ refurredio 1' corpore dominico;
utpradret in capite ecclefias^dPcorpus eccle(ix fperaretin fine Jam etiam dies dominicustideft odauus:qui ČC
primus inciperet celebrariJpfa etiacaufa intelligiturtcurobferuandu pafčha ubi agnu occidere SC cdere iubčb
tur:quod manifeftiftime domini prtefigurat paffione»Non eis ita precep tu eft:ut attcnderent occurrere fabba/
tum:i 3 čcum mefe nouo^: 8 £ tettix latix  hebdomadte cocurere,Vt eudem Iquoq^ diem dominuspotius fuapafi
fionc fignaret: qui etia dominicutideft odauu:qui eft primus declaraturus adueneret,Attende igitur facratifib
mu triduum:crucifixi:fepulti:fufčitati,Horum trium opere quid fignificef in praefenti agimus uita,Q_uid auc
fignificat fepultura:fide:ac fpegerimus.Nam dicitur homini,Tollecrucem tuam: 8 i fequere me,Ctuciatur aut
caro:qua mortificantur membranoftra;quac funt fuper terram:fornicatio:imunditia:luxuria:auaritia: 5 C huiuf
modfidequibus idemdicitoienimfecundumčarnemuixeritis:moriemini,Siautem fpiritufadacarnis mor'
tificaueritis: uiuetis, Hic etiam defeipfo dicittMundus mihi crucifixus eft; 5 C ego mundotEtin aiio loco*
Scientes inquit:quia uctus nofter homo fimul confixus eft cruci cum illotut cuacuctur corpus pcccatit

SC  ultra


^Uolf

M

>d

Uir,

%

">*
0tVl ; ."'^o

►H’Tf | K  ..

* Kil

JUlInCt • ,
tilu* * U ^

tn.r j ^

Uii Ua ^

i j

^Sti 0

.,f U °l^ :n ipo
* *F iu scnin 1

> ‘tis nioupih
1  -

••M^ujdhaj
*!craturad
1  agitatus
'juucCibbito
rj.ccclcbtan/

f quoma fgo
oucrari cftis:
rdr.Ji inucnic
ir.iu ligmtica
■n domini dci
moniam dice
.mificittf.fcd
..um ib opere
■ x\c  rt auie fi/
dqviircqutcm
, -o rrxapitur.

K l  i

n icnuniais no
■.uAairru: gp ;
J ;:.a]UJCor

J%jggrtquKn^
v  boe cortuptib
1 'ffurrtfbon^

" K jurrech°

>'* * ro Tv** 4 *

Agensa

*■ 1  , v>mini co:

l '

*

rfrtU 1

bb

..laaiH 1 ’ 1
O  ui^ alIt

f,n  *!#

{-/A#

SC  ultra no feruiamus peccato.qdiu ergo id agunt opera noflra.i.corpus peccati:qdiu mej cxtcrior bomo cori u
pfrurut interior renouctur de die in diem tepus eflcrucis:Ha:c funt etiam bona opera quidem tamen adhuc la
boriofa:quoru merces eft requies:fed ideodicitur:(pe gaudentesiutcogitantcs rcquie futura cu hilaritatein la /
boribus opercmur«Hanc hilaritatem fignificat crucis latitudo:in tranluerfo ligno:ubi figuntur manus.pcr m a
nus enim opera /ntel ligimus.per latitudinem.hilaritatem opcrantis*quia triflitia facit anguflias.pcr altitudmč
aut cui caput adiungitur:expedatio retributionis de fublimi iuflicia dei:qui reddet unicuiqt fecundum opera
fuatln his quidem qui fecudu tolerantia boni operiš gloria SC  honore SC  incorruptione quxretibus uitam a:ter
na^Itacp etiam longitudo qua totum corpuscxtenditur:ipfam tolerantiam fignificat. Vndclonganimes dicun
tur qui tolerant.Profundum a eft qcP tena: infixum efl (ccretu lacrametum prxfigurat«Recordaris enim ni fal
lor quae uerba apoflolica in ifla defignatione crucis expedia:ubi ait in charitate radicati atq; fundati:ut poflitis
copraehendere cu oibus fandis qua: fit longitudodatitudo SC  profundu:Ea uero qux nondu uidem us:& nondu
tenemustftrd fide SC fpe  gerimusan alio biduo figurata funnHxc eni qux nune aguntur tanq claui prxccptof^
in dei timoreconfixi funt.Scriptu efl cnim.Coftge clauis a timore tuo carnes meas in nceflariis dcputantunno
itieisquxper feipfaappetenda SC cocupifceda funnVndeillud quodefloptimu fedicit concupilcere diliolui
SC  cfle cum ChriflotManere aut in čarne neceflariu inquit pp uos*Q_uod ergo inquit difiolui SC  ee cu Chriflo
Indc incipitrcquies:quxnointerrupiturrefurredione fed gIorificatur:quxtamenuc fide retineturqa iuflus
ex fxde uiuit.An ignoratisinquit:quonia qcunq^ baptizati fumus in Chriflo Iefutin morte illius baptizati fu/
musf Confepulti ergo illi fumus p baptifmu in morte.Vnde nifi fidef Netpmuam in nobis perfedu e: adhuc i
nobifmetipfisigemifcentibus adoptione:expedantibus redemptione corporis noflri:Spe.n.faIui fad i fumus
Špes aute qux uidet'’ no efl fpes ♦ Q^uod eni uidet quis:quid fperaCSi autem quod non uidemustfpcramus: p
patientiaexpedamus.Q_uodmementoquafa:peconiemoret:neiam nune in ifla nos beatos fieri debere ar^
bitremur:Si ab oibus difficultatibus liberostac fi in angufliis rerum temporalium aduerfus dominu ore faerile
go murmurcmus:quafi no exhibeat q p promifit quidem etiam huic uitx neceflaria:fed alia funt folatia mifero
rumtaliagaudia beatorutmDomine inquit fecundum multitudinem dolorum meorum in corde mco cxhorta
tiones tux iocundauerunt animam meam.Non ergo murmuremus in difficultatibus:neperdamus latitudine
hilaritatistde qua dicitur fpe gaudentes:quia fequitur in tribulatione paticntcs.Noua cr^o uita in fide nune in
echatur:& fpe geritur.Nam tune erit cu exurbebii? mors in uidoria.Cu lila nouiflima inimica dcflruef mors:
cu mutati fuerimus:5C xquales angelis fadi.Omnes enim inquit refurgemus:fcd non omnes imutabimur« Et
dominus:Eruntinquitxquales angelis dei,Apprxhenfi enim fumus modo in timore per fidemttuc autem ap^
prehendemus in charitate per fpem.Q_uadm enim fiimus in corporepcregrinamur a domino.pcr fidem eni
ambulamustnon per ipem Jpfe itaqj apoflolus:qui dicit ut apprchendas:fkut S^apprehefus es aperte fe no ap>
prebendiffe confitetunFratres inquit;ego no arbitror apprehendifletSed tamen quia ipla fpes ex promifiione
Uentatis certa nobis efltcum dicerenConfepulti ergo fumus illi per baptifmum in mortcm:fubiunxit SC  ait; ut
quemadmodum furrexitChriflnsa mortuis per gloriatn patris;ita SC  nos in nouitateuitxambulemus,Am>
bulemus ergo in re laboris:fed in fpe quietis Jn čarne uetuflatis:fed in fide nouitatis ♦ Dicit enim corpus quide
mortuum efl propter peccatumrfpiritus uita efl propter iufliciam.Si autem fpiritus eius qui fulčitauit Iefum
chriflum a mortuisthabitat in uobis;Hoc ex audoritate diuinarum fcripturarum;Sč uniuerfe eeclefix:qux to
ro orbe diffunditur confeffionetper anniuerfarium pafcha celebratur;in magno uticp ficut iam intelligis faera/
mentorut in fčriptura,His quibus ueteribus ad agendum pafcha non eflprxceptum tempustnifi ex menfe no/
uoruduna quartadecima ufp ad uicefimam primam.Et ex euagelio tamen qa manifeflu e quo et die dominus
«rucifixusfit;Sčin fepultura fuit SC  refurrexit.Admdum etiam efl ipforum dierum obferuationi per patrum
cofilia:5č orbi uniuerfb chrifliano pfuafum • efl:quo eo modo pafča celebrari oportere.Q_uadragefima fane ie
iuniorum habet audoritatem SC in  ueteribus libris ex ieiunio Moy fi SC  f-Ielia::& ex euangelio:quia totidem die
bus dominus ieiunauitJn perfona Moyfi SC  Hel ix hxc  accipiuntunlnter quos SC  in monte gloriofus apparuit
ut euidentius emineret quod de illo dicit apofloIus.Tcflimoniu habens a lege SC  prophetis. Inqua ergo parte
anni congruentius obferuatio quadragefimx conflitueretur; nifi confinis atq; contigua dominicx paflibnii'
qux in ea fignificatur hxc uita laboriofatcuiopus efl continentia.Et ab ipfius mundi amicitia eiiciundqux uti
fallaciter blandiri:6C illecebrarum fucos circufpergere atq; iadare no cefiat,Numero autem quadragenario
uitam iflam propterea figurari arbitror:quia denarius in quo efl perfedio beatitudinis noflrx:ficut in očto^
nario:quia redit ad primum Jta mihi hoc uidetur exprimi;quiacreatura qux feptenario figuraf adhxrctcrea
tori:Inquo declaraturunitastrinitatis peruniuerfum mundum temporaliterannumeratusefl:quia mundus
cx quattuor uentis declinatur:&: quatuor elementis erigitunSč quattuor ani temporu uicibus uariatur.Decem
autem quatenquadraginta confumatur,Quadragenanus autem partibus fuis computatus addit ipfum dena
rium;8č fiunt quinquaginta:tanq merces laboris SC  continentix,Neqi enim fruflra iple dominus SC  quadragin
tadies pofl refurredione i hac terra cu difčipulis fuis conuerfatus cfl;3C poflq afčedit in čadu dece diebus inter
pofitistpmifiTum mifit fpum fandu:copleto die pentecofles.qui dies quinquagcnarius hetalterum faeramem
tum.Q_uod fepties fepte quadraginta noue funt:5i cu reditur ad initiu;quod efl odauus:q:& primus dies qiv
quaginta coplentf:q celebrantur pofl domini refurredioneria in figura non laboris:fcd qetis SC \xticix  pp hoc
Si  ieiunia refaKant^Et flantes oramus:qd e fignu rcfurredionis.Vnde ena diebus oibus dominicis ad altarc
bferuat'’: St alleluia canitur:quod fignificat adione noflram futura non effcmifi laudarc deumifičut feriptum

X v »cev.

eitjlkati om habitatu in domo tua:ui iiccula ieculoip iaudabunt te.Sed aii;>qui!iquag€liii)uscx Icripturis toni
mcndaf.no tantuin euanoelio:quia tune fpiritus iančlus aduenit;fed etia in ueteribus libris.Nam 8C ibi polica
c[ pafca occi fo agno cclcbrauerunt quinquaginta dies numerant? ulqj ad diem quo kidata eft in inonte.Syna:
fainulo dei Moylj:digito dei feripta in libris cuangelii apertiflime declaratundigitu dei fignificare ipiritu Tan>
dum.cum enim unus euanoelifta dixiftet in digito dei eiicio:da:monia: Alius hoc idem ita dixit. In Ipiritu dei
eiicio dxmonia.Q^uis hancjteticiam diuinoip lacramcntoru:cu fane dodrinas luce clarelčuntmo praderat uni
ucrfts mundi huius imperiisdtiam inulitata fcelicitate placatis.None tang duo feraphin clamant adinuice co,
fcia laudis alrifiimiTSandus Sandus Sandus dominus dcus fabaothata ciuo teftamenra fideliter concordam
tia Tacratam conccrnunt ueritatetOcciditur oukcelebratur pafcha:Sč interpofitis quadraginra diebusdatur ad
charitatem fpus landus:q eft digitus dei contrarius holbus I ua quasrentibus.Et ideo iugum alperum SC farcina
graue portantibustnec inuenientibus reqiem animabus fuis quia charitas non guazrit qua: fua funt:Ideo animo
fitas hsereticoru Temper inguieta eft: quos Magoru Pharaonis habere conatum declarat apoftolus dices.Sicut
enim lamnes SC Mabres reftiterunt Moyfi:Gc SC ifti refiftuntueritati.Hoies mente corrupti:reprobicirca fidem
led ultra no proficietiDementia enim cop manifefta crit oibustficut SC illone fuit.quia enim per ipfam corrupti
one mentis inquietiftimi fueruntun ligno tertio defecerunt fatentes fibi aduerfum efle fpiritum fandumtgerat
in Moyfe.Nam deficientes dixerunt,Digitus dei eft hoc.Sicut autem conciliatus 8C placatus fpiritus fandus re
qem prseftat mitibus SC huilibus cordetita cotrarius aduerfus 8C imites ac fupbos ingetudine exagitat:quam in
quietudinem mulčas illae breuiffimsc fignificauerunt:fub quibus Magi Pharaonis defecerunt dicentes.Digitus
dei eft hoc.Exodum lege SC uide ubi pafcha celebrarunnpoft quos dies data Gt lcx,Loquitur deus ad Moyle in
heremo.In die tertii menfis.Nota ergo unum diem ex ingreftu ipfius tertii menfis.Et uide quid dicat inter caete
ra.Defčende inquit teftare populo:3C purifica illos hodie SC cras:5C lauent ueftimenta Tua:3C fint parati in diem
tertium.Tertia enim die delčendit dominus in monte Synacoram omni populo.tunc data eftlex terrio.fidie
tertii menfis.Numera ita<^ a quartadecimaprimi menfis:quo fadum eftpafcha:ufq? ad diem tertii menfis:in/
uenies decem SC feptem prsmi menfis:tringmta fecundirtres tertii:quae hunt quinquaginta.Lex in arcaeftsfan/
dificatio in corpore domini:per cuius refurrečtionem nobis requies futurapromittitur.ad quam percipienda
Tanči o (piritu charitas inTpiratur.Spiritus autem nondum erat datus cumlefiis nondum erat clarificatus. Vn/
de prophetia illa cantataeft.Exurge domine in requiem tuam tu SC arca fandificatiois tuae: Vbi requies:ibi (ati
dfcificatio.Vnde nune ut amemus SC defideremus:pignus accepimus. Vocantur autem adrequiem alterius uL
tae:quo ab ifta tranfitur.qcP pafčha fignificattomnes in nomineparris SC filii SC Ipiritus fandi.Propterea quin/
quagenarius numerus ter multiplicatussaddito ad eminentiam faerameti ipfo  ternačro i illis magnis pifčiqus i
ucnit:quos dominus poft refiirredione nouam uita demoftrans a dextera parte leuari iperauitmec retia difru
pta fimt:quia tune hasretico^ inquietudo n5 erit.tunc hoperfečlus 8C quietuspurgatur in afa SC in corporepes
eloquia domini cafta.argentu igne examinatu terra::purgatu feptuplu:accipiat mercedem denarium SC Tint de
ccm SC Tcptc.Na SC in hoc numero Ticut in aliis multiplices figuras exhibentibus:facramentu mirabiliter repe/
ritur.Nec in merito etia p(almus.xvii«in regnosp libris folus integer Ioquitur:quia regnu illud Tignificabat:ubi
aduerlariu no hebimus Titulus eni eius in die q eruit eu dominus de manu oium inimico^ eius:8C de manu Sa
ul.C^ uis eni fignificaf in Dauid:niTi ille qui uenit lecundu čarne ex femine DauidTg uticp in corpore fuo: hoc
eft ecclefsaradhucpatitur immicos« Vnde sili perfecutori que uoce mačlauit:SC i fuu corpus traiicies quodamo
manducauit:Tonuit de cadatSaule Sau!e:qd me perTequ^ris.Q_uado aut erucE hoc corpus de manu oium ini
micop/ eius niTicu illa mitnica deftrueEmorsTad hoc tepus ptinet numerus ille cetu qnquagitatriupiTciu,Na
SC iple numerus.xvii.Turgensin trigonu centu qnqnagintatriu Tuma copIet.Ab uno itaq; ulep ad dece SC fepte
adde duo.Sut itaa^ tria:adde triaTunt Tex:adde quatuor funt decetadde gnep Tut gndecimtadde Tex Tunt uigmd
unu*Addeitaqj cacteros SC ipTum Teptinludecimu fiut cetu qnquagintatriu» Ad hcec de Tcripturisfirmiffime te
nenturti.pafcha 8C petecofte^Na ut quadraginta illi dies ante paTcha obTerueturseccIefia: coTenfio roborauit.Di
cit etia ut očlo dies neophito^ diftinguatur a cxtetk,uut  odauus primo cocinat, V t aut alleluia p illos Tolos di
es qnquagmta in ecclefla catetur tto u%quaq3 obferuatunNa SC aliis diebus uarie cantat alibi:atqj alibi. Ipfis
tamen diebus ubi^.V t autem ftantes 8C illis diebus SC omnibus dominicis oremusrutru ubicp leruetur ignoro
tamen in eo ut leruat ecclefia dixi ut potui:5C arbitror ee maniTeftu.De lauandis uero pedibus:cum hoc domE
nus pp humilitatis formam qua docedam uenerat comendauinficut iple colequeter expofuit q uaefitu eft:quo
nia tempore paflionis res tanta etia fačlo doceretur:SC illud tempus occurreret:quo ipfa comedatio rcligiofius
inhacreret.Sed ne ad ipTum baptilmi faeramentum pertinere uideret multi hoc iti  cofuetudine recipere nolue
rutinonulli etia  de coTuetudine auferre dubitauerut.Aliqui aut ut hoc SC Tacratiore tpe comedarcntiSC baptiTmi
iaeramento diftmguerent:uel die tertiu odauaru;quia ternarius numerus in multis faerametis maximc excel
lit uel etia ipfiim očlauu ut hoc facerentelegerunt.Miror Jlane quid ita uolueristut de his quac uarie per diuer/
fa loca obleruantur tihi aliqua fcriberem:aim SC non Trt neceftarium.SC una in his faluberrima regula retinen/
da fit ut qux non funt contra fidemme«^ bonos moreš:SChabent aliquidadexhortationemuita:melioris.

V bicuq^ inftitui uidemus uel inftituta cognofcimus.non lolum improbemus:fed etiam laudando SC imitando
fedemur.fi aliquorum infirmitas non ita impedit:ut amplius detrimentu fit.Sienim eo m5 impediat ut maio
raftudiorumlucralperandarmt:qcalumniatorumdetnmenta metuenda: Tine dubitatione faciendum eft«
maxime id quod etiam de feripturis defendi poteft.Gcut de hymnis SC pTalmis canendis:cum ipfius domini SC

apoftolo^

r

'Vib. N

"* J: , ^

•rv

;*3vS*

4 “ N >oykin
^•»'mtcrcttc
‘^r^inditu
1 f ' II ^«ano.Cd le
••^»Benfcin,

<' m iKacftijn/
.•iimj>crapicncl4
i:  * JnilausiVo,
v  oifrvjujcsibifan
n altcnus ui,
u'fOfxcm quin/
•! f^nu piIČKjmi
u 'xxrcnadi(m
i A. m j  or po  repa
intim tfjinc de
nuabditctttec/
i It mfiu\»t:ubi
w \  dc minuSa
worporcfuo:hoc
r; t ičsquodimo
iicrtunuouimim
^taniupifiaiNa

Kad ®

TLtfSlancutit; 111 ®

j^jocoboKu 111 '^

. i_»JtafeM

£9 Jtt*

fTL20p» w

-nn

*

‘ '^K**

s#55

<: uU*

‘ ( i (P 1 *

•Ufl ctl/

clion' 5 *

:

sS»

spoftolof^ habcamus exempla S£ praecepta de hac re ta utilia ad mouendu pie animu:8č accendendu diuinx le
ctionis affe&ui uaria cofuetudo efb&pfierat]} in africa ecclefia: mebra pigriora funtrita ut donatifta nos repic
hendant:q> lobrie pfallimiis in ecclefia diuina cantica propbeta^ cu ipfi ebrietates fuas ad cantu pfalmorfi hu,
mano ingenio copofitoJ^quafi ad tubas cxhortationis in9ament.Q^uando aut no eft: tepusecu in ecclefia fres
congregatur fančla cantadifnifi cu legif caut difputa&aut antiftites dara noče depraecatf;aut cois oro uoce dia
coni indicihAliis uero particulis tepoip qd melius aggregatis chriftianis fiat:qd fan&ius oino no uidco,Q^cP
aut coftituit? prxterc6(uemdine:utquafi obferuatio facristta approbarenon podu m etia fi multa huiufmodi
pp nonullaip uel fandaip ud turbulenta^ perfona^ fcandala deuitanda Iiberius improbare no audeo.Sed hoc
nimfe doleor qa multa qux in diuinis libris faluberrime prsecepta lunttminus curat,6{ ta multis prxfumptio/
tiibus fic plena fut oia: ut grauius corripiaf q per odauas fuas terr a nudo pede te tiger it:q q mete uioletia fepe
liuerit.Oia itaqi talia:qux neq? fančla^ fcriptura& audoribus cotinentf :nec cociliis epifcopoip ftatuta inueni
untar: neep cdfuetudine uniuerfa: ecclefia: roborata funt:fed diuerfoa: motibus innumerabiliter uariantf: ita ut
uix aut oino nunq inueniri poflsnc caulx:qs in eis inflituendis hoies fecu ti futtubi facultas tribuitf’:fine uila du^
bitatione relacanda exiftimo:Q_uauis eni neq; hoc inueniri poflit qu5 cotra fide funulpfa tame religione:qua
pauciffimis dC  manifeftiffimis celebrationu iacris mifericordia dei ee libera uoluit ieruilibus oneribusprsmut
ut tolerabilior fit conditio iudteo§t:q etia tepuslibertatis no agnouerintrLegalibus tame farcinismd humanis
pra:fumptionibus fubiiciuf.fed ecclefia dei inter multa palleatmultacp sčania coftituta multa toleranc tame
q funt cotra fidetmue! bonam uita no approbatmec tacettnec facit Jtaq? illud qcf fcripfi:quofda fratres ita tepe
rare'a carnibus edendismt imundos qui comederint arbitrentf apertilTime cotra Pdetfanacp dodrinam e. Sed
hic ego fi diutius difputare uoluero poteris putaretantein illisobfcuri aliquid hincapoftolu praeccpifle:qui et
inter multa:quae de hac re dkittteflatusefl: hxretico^ impia opinione ut diceret.Spus aut manifeile dicit: qa
m nouiiiimis teporibuscecedet qdam a fide attedentes fpiritibus fedudoribus:& dodrinis d^moniorum : m
fiypccrifim mendadIoquio^:cauteriata hentes coičietia (uarprohibentes nuberetabftincre a cibis:quos deus
eteauit ad percipiendum cu gratia^ adione fidelibus:^ his qui cognouerunt ueriratetqa ois creatura dei bo/
na efh& nihil abiiciendu efl:qcf cu gratia^ adione percipitur,Sandificatur enim per uerbu dei & oratione.
Et alio loco de his rebus Ioqtur:5C inqt oia munda mundis Jmmundis aut SC  infidelibus nihil efl: muduefed pol
lata funt eoru mes SC  co{čietia«Tu ipfe lege c^tera:6C recita quibus potešene in le irritam faciat gratia dei:quia
in  libertate uocati fuutetantum ne Iibertatem in occafione carnis alliimant.Et ideo tamen cos refrenandte car;
nalis concupiičentiss cauia a quibuflibet cibis temperare:qua no eis hoc permittif fuperftitiofeeatcp infideliter
facere.His uero qui de pagmis euangelicis fbrtes legunteetfi oprandu e ut hoc potius faciant:q ut ad dacmonia
conliilenda concurranraamen etiam mihi ift a difplicet  confuetudotad negocia fiecuIaria:8C ad uita: huius ua^
nitatem propcer aliam uitam Ioquentia:oracuia diuina uelle conuertere.Hatc latis efle ad ea qux  (cripfiftiefi re
putaueristnimisimmis ignoras 8C uires 8č occupationcs measeTantu enim abfu ab eo qcP putaftimihd me late
re: utnihil i cpiftolatua iegeri triftiustqa SC  aptiilime falfum e.Et miror qa hoc te !atet:qcP no folu in aliis innu
merabilibus rebus multa me Iatentefed etiam in ipfis fandis feripturis multo nefciam plura q fciam.Sed ideo
fpem in nomine Chrifti non fruduofam qu^ro:quia non iblum credili deo meo in illis duobus precep tis to^
tam legem prophetafc| pendereeled etiam expertus fum:experior quotidieequandoquidem nullum mihi fa/
cramentum aut aliquis lermo amon obicurior de faeris litteris aperif':ubi no eade pr^cepta repcnam:Finis.n.
praecepti e charitas.Itaqe SC  tu chariilime fiue ifta fiue aliatfic legeefic difceiut mernineris ueriflime didu,Scie
■m  inflat charitas žedificat.Charitas aut no a:mulat 5 tno inflaf’,Sic itaq adhibeatur fcientia tančj machina qua:
da:p qua ftrudura charitatis aflurgatequa: maneat in astcrnum.Et ia cu leientia deftruetur:qua: ad fide chari
tatis adhibita multu e utilis.Per feipfa aut fine tali finejnon mo fupffuatled etia pnitiofapbata eft.Scio autem
qux te fanda cogitatiocuftodiat fub umbraculo ala^ domini dei noftri.Etideo hxc SC  li breuirer monui:quo
noui eandem iplam charitatem tuam:quac non xmuIatur»Hanc epiftola multis daturam atep ledura.
Beati Hieronymi prefbytcri de duobus filiis frugi SC  luxuriofo.

Mnium quidem de feripturis quxftionum abfolutioeilli loliita ut eftenota e q dixit.ego fum ucritas
Nos autem oportet pia uoluntatc accedere:8C Ipeciali fenfu ad inquifitionem diuinarum Ičriptura/
ram,Scientes o? fi aliquid uere inuenerimus bonum defiderium mentis attenta: deoeinter fines beati/
inis ei us erimusede quadidtimBeatus uir qui impleuit defiderium luum:Q_uaIis autem fit huius concu/
pifcentia: fpecies adiedio beatitudinis faciledeclarataudire uolentibus.i«prudenteraudientibus.Q_uod fi no
potuerimus ad plenam ueritatis ipfius intelligentiam peruenire:nec tamen fic longe erimus ab illa beatitudi/
tudine:quam cupiunt quiimplent defiderium fuum,neq3 enim fi non cceperimus id munus cuius pradandi
poteftas in alterius mano polita eft:reprxhenfionem fuftinebimus.Sed fi in his qux agere prxcipimur parea
musrpremiu laudis iufte adipilcimur:Q_uo ergo oimode demoftratfi e:no lolu nulliuspiculitfed SC  plurimx
utilitatis efie lerutari diuinas fcripturas«Difqramus illa euagelii parabola:qux e de patre SC  duobus filiisrNa
unius rež caufa SC  de oue SC  de muliere coparatione nobis cotexto ordine fupra recitata funt,Q_uxritur ergo cs
tile fenior fit frater:q ex dimidio datam fibi paternx fubftantia; portione cuftodiuit:& inleparabile cu pre fuo
uitam agere diIexitfQ_uis uero iunior qui accepta fimiliterexpatrc fubfilanuaprofeduseilin longinquam
regi onaSC  profligatis illic oibus partis (ux facultatibus ad inopia redadusrporcos alienos pafcere coadus e«
Sed SC  cjlitate pnise eius nb omiuamus:S£ ktificari pris.pmpta remiffionejmodefta^ piciate:qui reuertenci

tu

♦cevi


[hi ifl


filio difceftionis preceni leuitatem:& diflipatac fubftantk ftaguia non exprobrat:fed uenientetii ckmcmer fu
fčiptt:ač occurrens falutat:8čgratuIansofculatur icumbes reqefcit in eo :& uitulu illum faginatu pro kticia fu
fcepti filii epulandu imolanin quo copundus fenior frater dicit patrnSC caetera. Hat quac per partes digcfta
funtcxpofitio ueftris fenfibus intimabit.Neceftariu eni eft ante omiiia percundari cauiam:pqua SC  qd uoles
de Dropofitis faluatoqoftcndere:huiufmodi parabolas iudaris aptauerit.Si eni uobis caufa talium coparatio/
nu patuerit tune ea qux de ipfis fetimus an rationabiliter congruant ueritati facile dignofcitunSut itaq? qui di
cunc de duobus fiiiis iftis feniorem angelos efte Si  archangelostuel oem cx\i  militiam.Minore uero ponut ho
mine:qui in longinqua peregrinatione abierit:quado ad terra de caJis SC  paradifo cecidit:& aptant quafi fcia
refoicicntis ad cafum uel datum Adas.Sed hic fenfuspius qdem uidet? .Ndcio tame fi uerus fit.Dicit a!iqs čjjre
quia minor filius Si  iunior ad paiam uenit fua fponte recordatus prnerita: abudantkpris fui: ficut het ferics
Jedionis.Dominus autem ueniens ad pniam uocanit humanu genus cu fua fponte regredi unde ceciderat no
Pogitaret:Deinde fenior filius fi chorus eft caJeftium angelorumt prtedidum e quo in reditu SC  fal txtx  fratris
fui ; « in uituli imolatione triftaturf cu in eode euangelio dicat dominus kticiam ee in cario apud angelos fup
uno peccatore pniam agente:Difcutietes ergo huiusparabok ronetut no illu aliu intelledu uitupemus: fed
magis ut cu fenfu illo id qcf nos fentimus:ueftris diiudicandu arbitriis coferamus Ja eni cam exponimus :qua
SC  domini fermo fubiungit de fuperiore caufa hanc parabolam introduces:ficut praefati fumustfingula^ i h is
parabolis pfona^ memoria facietes.Murmurabat iudaeitSC urebant' inuidia:q> a domino nro Iefu Chrifto pec

a 3  e* * * S f ^ ^  * 0  W .   0B . ~ .   ib ja i « .ib A. ~ dd _»  ib JOi ti ib fditA ivj a iUs-1 rt /V ib i! M

: •

I


i V- * WSV! t %S  v  * SyL  • j.' ivlvilO J £ JI va m.  & a  »d*« ^ v “ ^ — — g— — ib     ^ —- — —- — — ■— — g— - -1 - — —   -

naginta & noue ouibus derelidis ad una qua: aberrauerat:requireda abiit:Et fubnedit huic alia parobola de
dragma decimatqua perdsta intra domu fuam accela lucerna mulier inueniuDeinde haec de fiiiis duobus pa/
rabola fubfeqt? fecundu difpcnfatione:& puidentk diuinas ordine ha^ coparatione textu faciens.Na qa lple
princeps SC  audor (alutis noftrsc eft (edudu hoiem SC  dolo dsaboli pditu faluare incipiens SC  perfedioni refti
tuere:boc eft numero cetefimo redderenn quo pfedionis plenitudo numeratur.Hinc initiu coparationis facit
Subiungit aut SC  mulieris pfona:argues iudeostdocens aut ecckhžiSi  hoiem qfi erratica oue diliges paftor in
qrit:que hoiem SC  dragma noiat pp moneta: regalis fimilitudine.Figuralitcr in dragma quae pecunie genus e
q> illi tanq numo imago SC  iuičriptio Regis casleftis infeulpta fit.Q_Uieritergo ca dragma mulier accenfa Iu/
cerna:& mundata domo:inuenit:hoc eft homo illuminatus uerbo SC  mifericordia dei gloria naturx Cux : in q
ad imagine creatoris fui fadus eft:qua obfturata peccatis domo cordis in tenebristeordis amiferattemendatis
fenfibus repperit:&gaudio gaudet:q> oem imunditia imerioris auk ftudiis difciplihx  Ipecialis abfterferit:5č
contradas aiac de rebus SC  curis fkcularibus fordes oronibus K inerepationibus expurgatas excufterit,Secun
du pr^didum confequenter annedit parabolamrde duobus fiiiis collationem ut mihi uideor facere,Non de
iudxis tranIgreftoribus:necdegentiIibusperditis:fed populi eius:qui per patientiaredditurfaIuti:queiunio
re filiu nominar.Seth Enos his iuniores q ab Eua ulčp ad faluatoris humanu aduentu tlecundum iufticiam
legis uiuetes iuftidebantf JErgo q> ait iuniore SC  feniore no in ordie temporis:fed in uoluptatuqlitate praepones
fe eiraui nouolutarierfed alieno dolo circueuntibus aberrauerat:ficutouis:hoce irrationabili animali impru
dente hoiem coparanstfoliicitudinepaftoris adhibenstut quasrat oue perdita:3č reporter inuetam ei uero qui
arbitrii fui Iibertate utitur:&T rccognofcit unde ceciderit:pniže SC  reuerfionis util/tate accomodat.Vnde hacc in
ter parabolas fupradidas ro diftindionis eft fecundu pfonastuel mentes peccantiurut pater filiu no reqrat pe
regrinatejfed recipiat pcenitente.Paftor uero oue errante:8C no fapietem reuerti requirat:& humeris fuis refe
rat. Videamus nune fi confonent:qua 2  fignificata funt ad hanc expofitione.Dicit feriptura diuidere patre ex
acquo fiiiis duobus fubftantia Si  q fubftatiahic euagelicus pr diuidit filio Ipiritali: nifi fapik intelledu fciam
boni SC  mali quae uere SC  perpetuae funt opes aiae bene uiuentif Dat aut hic pater diuitias fuas ex a:quo*N6,n,
qfq aut iuftus aut peccator nalčitur: fed quaz ex deo eftJn prima natiuitate hominis portio fubftantk mio/
nalis sequaliter cundis nalčendbusdatur.De fubfequente autem conuerfatione:unufquifij plus aut minus
huiusfubftantk poftidere inuenitur dum in femetipfis per diftimilitudine uoluntatum negligentes deferunt
diligentes autem cuftodiunt ut naturalia bona. Alius aute memorat intelliges domini creatoris ea qua: a deo
patre fumpferit:ita ut fui ea patris ee credens:quafi paterna cuftodiat.Alius at fua ex fe fibi ee a:ftimas:ficut ,p
pr k pofleflionis Lcentia diftipandis abutitur:8č cito profligata facultate priuabitur.Defčnbitur autem in iftis
SC  euidenter oftenditur libertas arbitrii:qua aia: rationali fpecialiter addidit creator deus. Vide ergo pater ifte
quo nec illu uolentem difcedere retineatmec liberi arbitrii auferat ptatem:ncq; aliu manere cupiente cogat ab
fčedererne forte fequentium maIorum:qu£C poftea his fuo uitio accideient:iple potius audor efte uideat :fi il
lis libertatem proprk uoluntatis abfčiderit Jtaq? SC  petenti dat:quia ex nobis non adeo inopk Si  ofFenfionfs
nrae ca proficifčitur.Accipiens at parte fua iunior peregre inquit abiit longe:q> ait loge non Iocotum interca
pedinem:(ed declinationem mentis exprarffit:Q^ui enim obliuione dei cceperitrhic uereperegrinari a deo di
citurrSicut ecuntra conuerfatio kcularis non folum peregrinumtfed alicnu domino facit.Er ut breuiter dica
pegrinantes a kculotprtcfctamur ad dominumtficetiam pmanentes in rebus terrenis a cželeftibus cxulatnus
Dcnicp Cain exiit a facie domim':8C Ion ge cfficitfma quia SC  Iocus aliquis foris dlet a conipedu dcitfed q? fua
mente diuifus eftet a domini refpedu propter bomicidium fepararus a deo.Hac ct oo -Deregrinatione per ma
gnamignorantiamperegrinatosfuifTenosfciensbeatinimuspaulusdicit. Vosqmaliquando longe fiuftis

nune ar. t



1  n»

• j- .

ia.n

^dic


o-i

*

•■ . ^t; 0

5§Sfi|

> J V.I'.;

<XaL.

'cii

i. , (V| J

,lj wS

gag

3&h

■

‘^p^oboUdc

^:fm.Ni^,pC c

** r tT ‘ c ^Jonittt\i
«' ck  pAranooisfacit
°«c dibj^čs partor m
i***prruoir
* n  ^»rracccnfilu/
r-inamr*fu*:inčj
J  cranrmcndatis
- j  :>abfirrfcrit:SC
•' .: Vr/ ,bc:un
vt fiirnr.Nonde
x  fjljtnjučianio
.lumiufticiam
\uicrtipones
.nimali impru
t o< tam nucro qui

ryybf.Vndch*cm

Hfttoooicgni pt
\ f amcns Itois icfč

tt ^pjkfcptrč cx

f a**lk6u(& a

i u ■
xnw'

TCpjfknJflt

’ I-UK^P
-pjnidis

**Z*"* c
' r - !  ,1

c^Vniioms
‘ m  mtcrca

iniH

'/Trtubn * 5

l^Kui

v


nune aut fadi eftis^ppe.Huiufmodiergo ^feduspercgrinationem iunior ille filius afiumit SC  dcuorat prsdi
&x  portionis fusedepaterna Jtereditate fubfl:anta:uticp fpiritalibus deftitutis opibus.fiprouindentia dei8Cin
telledurcum porcis pafcefecogitunhoc eft lbrdidas 8C immundas in anima fua cogitationes nutrire:ut ederet
elčas irrationabiles prauac conuerlationistdultes quide egeti bonoru quia faaue peruerfis uidetur omne opus
carneac uoIuptatis:quod’(edudio defiderii SC corruptio uitaz eft:quaz uirtute 8C  fortitudinem animae no modo
nulla pracftattfed totam pemtus eneruat SC  perimit huiufmodi cibos quafi porcinos SC  tuafe dulces,put fu t dile
dio carniu illecebraz:filiqua^ noie fcriptura defignat:itaq? ille digrefius a patre 8C m  Ionginqua beregrinatio/
ne £>fedus in terra aliena:confumptis Faeultatibus:quac fupra diete funtjoia digna peruerfis:SC poftea malo§£
fuo^ neceftitateconftridusihoeeft 8C  farne SCegeltate poenitet erroris fui:8c lentit quid ipfe fibi nocuerit:q no
de iudicio uoluntatis fuazrfed de patre ad alienos:de domo ad exiliu:de opibus ad elemofyna:de abundantia ad
farne trafieritin hoc Ioco feruitutis SC  mileriaz reminifcensnncipit cogitare de reditu:3C lecu ipfe reputans dicit
Dicapatrfmeo.Peccaui in cadum:8C in cefpedu tuotfufcipe me ficut unu de mertenariis tuistoftendit (čriptu
ra hazepatremo hoiem intelligi deberetfed deurquadoqde no folum čadu noiat in cofeflionepdo^ pcenitens
fupplex:fed dicit in colpedu tuo.Deus enim eft in cofpedu pdd^ oiurn folus a quo nec in corde meditata pec
cata abfcondi pofTunnfcrutans inquit corda SC renes deus.Ve^ nobis hoc ex Ioco čadu intelligit" dominus no
fterlefus Chriftus:ad que iigentiles qui in tenebris infidelitatis uiuetes blaifemauerut iam couerfi ad fide cofi
tentes ueritate dei in pnia erroris fui iufte dicutJpeccaui m c^Iu SC in tc,Q_ ui enim in čadu peccat:qcb SC fi (up
nu fitttame uifibile 8C lunaticu eft.ipfe eft qui peccat in homine:que fufcepit filius dei pro falute nra,Proinde i
pretfi deu oia (peculate peccat,his igitur cogitatis refipi(čente:SC per cofeftionis humilitate ex regione longin/
qua remeante filiu ad (e uideš pater laetatus occurrittampleditur SC ofčulatur: Aperte htc charitas in hofes diui
na de(cribit , ’,Q uid.n.aliud eft qd y occurritjnifi quia nos peccatis impedietibus nra uirtute ad deu puenire non
poteramusflpfe autpotes ad inualidos peruenire de(čendit,Sicut SC Zach^o operibus ipfis fignificantibus ex
primif q? cu defideraflet uidere dominu:8C ob hoc in arbore cofcendiftet pr^eueniete domino coipicitur SC uo/
catur:8C ilico dominus in domu eius ad couiuandu ipfe declinaturu (e efte ^pmittit, Vide quo credituri fidem
^puides Chriftus Iatente in arbore:quafi ad peccato^ tenebris obubratu follicite ut oue perditareqrit afpečtu
SC uenire cudante uocat:8Cueniete tanq humeris fuis fufcipit:8C no audietis inuitare dominu defideratis tame
falutifera benedidione peccatoris domu ingrediF»Couiniu^ participatotoftendes uifibili gratia uifibile lan/
dificatione:qa deus lapientia familiariter cor credentis ingredit »Credente^ participat faero ergo occurrcns
pater filio reuertenti fuperfuditur collo eiustSC in eo Iachrymas requiefcit,OfcuIatf aut o?eius:p qd' emifta de
corde cofeflio pcenitentis Sxierat que pater laztus  excepit,Deinde mox iubet 8C ftola prima pferri.hpriftinam
gIoriam:qua ex ledudione diaboli nudatus amilerat redditlimul SC annulu dari:fiue fignaculu (alutaris fym/
bolnleu magis ddpd/ationisin/igne:SC nuptia^ pignusillarum quibus Chriftus ecclefiam fua fponfatteu ois
aia refipifčens per annulu fidei iungiturtChrifto mandat 8C calciamenta pedibus apponijaut pp comunienda
ueftigia ad cotrigenda uiamtut per lubricu mundi iftius iter fixns incedattaut ut excIufo in euangelicis calcia/
mentis carneae cotagionis Iuto mundos pedes imaculata conuerlatione conleruet SC dirigat, Aut propter morti
ficatione mebro^.V itx  eni nte curfus in fčripturis pes apcllatur SC  mortificationis Ipecies calciametum appo
nitur :quia de animaliu mortuo^ pelfibus coficitur,Addidit SC  uitulu faginatu iugulandu in couiui exhibitio/
ne fine dubio dominu nrm Iefum Chriftu:que dedit pater in uidima g  falute noftra que uitulu noiattpp ho/
ftia corporis imaculati,Saginatu aut uere dixit qa pinguis SC  optimus in tantu eftmt pro totius mudi lalute fuf
ficies fit odorem fuauitatis SC nitore imoiationis ad deu mittere;8C pro oibus exorare:Propter qcf etiam myfti
ca rqne didu efbpatre dare aliis imolandu hunc uitulunpfumq? gaudere;8C epulari in uidima uituli fui. Sic
eni dilexit pater hunc mundu ut filiu eius unicu pto lalute fua daret,N6 ergo ipfe immolauittled aliis imolan
dum tradidit,Emittenteenipatreconlentiens filius abhominibuspaftiis eft Jpleautem qui fide noftra pafcitf
8C filii fui pro nobis immolatione Ižetatur gaudetrSC in reditu filii fui gaudens creator acquifitione populi ere/
dentis epulatur.uidens hinc laeticiam patris lenior filius contriftatur,Huius perfona illis coparanda aferibitur
operariis qui fimiliter in euangelio poft bperationem uineae ad dominum murmurant:cp illis tota die in dpe /
ris labore colledisrillos qui ad duodecimam horam ueneranttprecio mercedis aequaflet:ad quos dicit ipfe co
ditor oium,Si ergo ego bonus fum:quid tu malusf Q_uod aut ii funt qui ad duodecima uenientes qui ex gen/
tibus laluabuntur Joannes aperte clamat.Filioli nouiftima hora eft,NihiI aurem differre uidetur uttum duo/
decimatan nouiftima hora dicatur:Q_ui (ant aute ii qui murmurant:qui laborem SC  adlu toto die portauerut
nifi qui iufticias legis egerunt:8C feruitutis antiquse penfum reddideruntr'Vide autem quam apta lint uerba
a patr* dicuntunut ab his qui in lege uixerunt dida uideantur,Q^uid enim quod eft de agro ueniens dicitjni
fi fignificans de legis operibus ueniente:8C in his gloriatem:8C quafi diuturnos Iabores imputante. Vnde ait,
Mandatu m tuum nunq pra£teriui:8C no dedifti.hadum pro me:ut epularerrhoc eft nec peccatorcm pro no /
ft ra requie dedifti,Q_ui enim inquit fecerit qnx  legis funtmiuet in cis:qui non fecerit punief exipfis.Pro ifto
aut qui fornicatus cft,etiam faginatum inquit illum uitulum dedifti,i,filium tuum diledum: ficut fupra dixi
mus:Sed qd ei refpondet pater,Tu femper mecum es oportuit autem pro ifto gratulari qui pericrat SC inuen
tus etmortuus fuerat:8C renixit,Oftendens in hoc uerbo manifefte hoiem qui peccando uita cxciderit: 8C ob
noxius mortificatus fuerit:ex reuerfione aut lalutari per pniam in adoptionem filii redieritrBonum aut hoiem
quimanfcritinbonoh«teditatempfnam iugiterpoftiderejitacp fi pcccauerisohomofcftina liberandotet

,ccvii*

reconciliari deotut ex mercede fudoris :;8i d fena penitentia recipias quod exgratia donatutn tibi perdidifti.
Pr^Het aut deus magis permanentes uos in fide cohaeredes efte domini noftri Iefu Chrifti:quia ipfe eft gloria
6C  uirtus cum patre §  filio SC  fpiritu fando:per omnia fecula fxcuforum.Amen. 4
Beati Hieronymi pref byteri fup epiftola Pauli ad Romanos.i.fecudu Or/gene prefbrm ad Heracliu frem,
©lente me paruo fubuedu nauigio ora tranqlli Iittoris ftringerejSi minutos de grsco^ ftagnis p i/
(čiculos legere in altu fretu-Heracli laxare uela copelIis:Relidoq 3  opere;q> in tranfterendis homeliis
Adamantis Tenis habebatfuades SC  nra uoce.x v»eius uolumina:quibus epiftola ad Romanos difleru
it:explicemus.ln qfcus ille du fečlatur apoftoli fenftuin ta pfundu pelagus efferfmt metus ingens frc illuc eu
iequi:ne maguitudine fenhium uelut immanitate opprimatur undar um.Dtfdeinde nec illud afpicis:q> tenu ✓
is mihi eft fpiritus ad implendam eius tam magnifžcarndicendi tubam.Super oes aut difticultates eft;q? inter
pollati funt ipfi libritdefiint enim fere apud omniu bibliothecastincertum fane quo ca Tu aliquanta ex ipfo cor
pore uolumina 8C  hxc adimplere in legitimo opere; Si integram confequentiam darc non eft mei ingenii: led

_.... (s  _ JI f  A _J -J -T A SZa*  i __ ^ n n.  V * ?

u

dia (i fieri poteft fpatia coarte:Dura fatis imj
Aggrediar tamen (i forte orationibus tuis
Ubil “ - ' - - ■

cjeterisaf: t  ^

hi uidetf fieri ex caufis: Vna eft quod elocutionibus interdum cofufistSi minus explicitis uti tf Aha q> qu£ftio
nes in ea piurimas mouet:8i eas praecipue quibus nitentes haeretici aftruere fo!ent.q> uniuičuiufcp geftoru cau
fatncn ad propofitu debeattfed Si ad natura diuerfitate:referri:8č expaucis huius epiftola fermombusttotius
fcripture fenfum:q arbitru Iibertate coceflam a deo docet conant? euertere.Propter qcf deprecantes prius deu
qui docet oem fcientia:5i qui dat per fpiritu uerbu fapiae gqj illuminat oem hoiem uenietem in huc mundum
ut dignos nos facere dignetf intelligere paraboIasSioblcuros fermones:didaq 3  fapietiumtSi enigmatatita de
mu expIanationis Pauli ad romanos contingimus exordiu;prxtermittentes haec:qux a ftudiofis obferuari To
lenr.q> uidetur apoftolus in hac epiftola perfedior fuifletg in cxteris;etenim cum prima ad Corinthios fcribe
ret;Erat aut in magnis profedibus aliqd tantu de &cuIo;ut mtrabundus eIoquitur:cu dicinSed macero cor/
pus meutfemituti aut fitbiiciome forte cum aliis pratdicauerimiipfč reprobus efficiar.Sed SC  ad philippenfes
fcribens quidda in fe minus adhuc efte iIIius:quapoftea aftecutus efhperfedionis oftenditrcu dicit; confirma
ri fe morti Chrifti:fi quo occurrat in refurfedioe:qux e a mortuis.no enim diceret fi qu6;fi ei ia refpofio indti
bitata uideretf’ fed Si in confequetibus eiufde epiftolas h^c eade oftendincu dicit: no quo iam cofecutus fim:
aut pefedus fim;fequar aut ut copraehendamjin quo etiam comprtehenfus fuma Chrifto.fres ego ipfe nos ar
bitror copra:hedifle:qdP fiqs putat p humilitate dičlu:etia uideat incofequetibus qu* magna de profedibus
fuis memorctrcu dicittunu aut ea quide qui retro funt obliuifcenstfecundu propofitu fequor ad palma fuper
ii x  uocationis deitin Chrifto IefiuSi poft hoc dicit.O__uicuq? ergo perfedi fumus;hoc fentiamus in quo oft e
dit duplicem efte perfedioneruna quaeeft in exp!etione uirtututfecunda quam dicit;q> non fit pcrfedus. Et
alia cu ita qs ^ficitmt defidere no poftitmccp retforfum afpiccre:fecnndu;qua dicebat. Q_uicucp ergo pfcdi
fumusjhoc fentiamus*qu5 ergo docebit?pfedior ta fecundam ad Corinthios fcripfifte q prima ex his fine du>
bio quae fčripta referunf;cu dicit.Tribulatione patimurjfed no anguftiamur.aporiamur:fed no exuperamur
pfecutionepatimunfed no derelin‘qmur.deiicimur:fed n5,perimus.femp mors Iefu in corpore noftro manife
ftatur.Q^ui ergo morte Iefu in corpore fuo circuferebatmung utitj in eo concupifcebat caro aduerfus fpiri ^
tumtfed erat ei fubiedatutpote morti(icata ad fimilitudinem mortis Chrifti.q> fi dicat aliquis nobifhaec ueri
fitnilia non uideri;quia non multum temporis inter pnmam epiftola SC fecundam poteft ex eo euidentius no
fcere:q>in prima epiftola eiedum eu qui fueratincadefti hierufalem pollutus Si traditu fathantein interitum
carnis ut fpus faluus ferenin fecunda ia reuocat Si ecclefiae mebru aftociat;qft' utiq; no faceret:nifi ^pceflii tpis
dignos in eo frudus pnite peruidiftetrSi eo q? ia caro interitu que defignarat apoftolus fufcepiftet;peccato X
Si uiciis mortuatut ita demu uiueret dco.Cum ergo tantu fpatii fuerit;quo peccator inceftus falute fpus lauda
bili carnis interitu receperit:quo noputandu eft muho uelociori curfu apoftoIu:qu^ pfeda futaffecutufSed
in illis quide ifte eius fuerit ,pfedus qto aut fublimior fit 8i eminentior ad Romanos fcribens ex ipfius epi/
ftoIx fermonibus colligamusjin qua dicit «Q_uis nos feparabit a charitate Chriftif Tribulatio an anguftiaf
an perfecutioC'an famesfan nuditasfan periculufan gladiusfSicut fcriptum eft:quia propter te  morteaftici
mur tota die;xftimati fumus ficut oues occifionisrSed in his omnibus fuperuincimus propter eum qui drle/
xit nos.Certus fum eni qa neq; mors:neq; uita;neq; anguftia:ne<p principatus;neq? poteftatcs;neq; prxfentia
nec^ futurameqp orDis:neq^ altitudo:neq 5  profundummetp ullaaliacreatura poteruntnos feparare a charir
ta te dei;qux e in Chrifto Iefu domino noftro. Veritatem in Chrifto ufp in fpiritu fando.Nunquid uidebi
tur eadem fuDlimitate mentis dixifle;macero corpus meum:8i feruituti fubiiciorne forte cum aliis prxdica
uerim ipfe reprobus inueniarf'qua Si hic dictt:quia Si in his hominibus fuperamustSi certus firm enim quia
rseq? morsrneq 5  uira:neq; anguftia;neq 5  principatus SC  caetera qux fcripfit poterunt nos feparare a charitate
dež. His igitur nobisproutpotuimustde (enfueiusinhxc xpiftola iam perfedionc concepris etiam illud
haud furdeadmonebimus:q5 uideturhancepiftolam deCorintho fcribere:8iahiqmdempluribus indiciisr

euidrnfius

emdentius tame exco d/cittComedo aui uobis Seben fbrorenfam miftram ecclefia:tquae eft Cccris,  Cecfis
eni' dicitffocus Corintho uicinustimo portus ipfius conthi.& ex hoc ergo apparet de Corftho fčripta:& ex hoc
®p  dicit.Salucat uos Caius-žiofpes meusrde quo Caio fcribes Corimhiis comemorat dices Gratias ago deo meo
op  nemine uf ra baptizaui nifi Crifpu 81  Caiu.Similc & deinde datur idiciurubi dicit.Salutat uos Eraftus Arca
rius ciuitatis de quo Erafto ad Timothcu fecunda fcribens dixit,Eraftus remanfit Corintho ex qbus oibus col
figi certiflima uidetur indiciaiq> de corintho fcripta fir.lllud no pa^ cedit ad intelligentias dffticulrate:^ mul /
ta de lege Moyfi in hac eade texuntf epiftolarde uocadone gentium: de ifrael fecudu carneiSč de ifrael q no eft
fecudu carnetde rircufione carnis & cordis: de lege fpintali:& dc lege lrx : de lege carnis & membro^: de lege
metis 8i lege peccatitdciteriori 81  exteriori hoie.*q fingula prxdixiile fufficiat.ln his enicotinetia hrt uidet ?epi
ftol« Nuc iam prout uia nobis dominus aperire dignatunad exp!anatione,ppemus.Prima nobis qftio de noie
spfius Pauli uidetur exurgere:cur is qui didus Saulus eft in a&ibus apoftolorumuc Paulus dicatur ♦ Inueni/
mus in fcripturis diuinis:quibufda ueteru comutata uocabula ut ex Abra uocatus lit Abraha:& ex Sarai Sara
BC  ex Iacob IfraelJn euangeliis quocg ex Simone Petruš:5č filii Zebedei ftliitonitrui nucnpati funt. Sed hxc
exprxceptodeilegimusfada.Nu(queroerga Pauluiuenimus tale quidgeftu.Dequare quibufda uifum e
Qp  Pauli pcofulis que apud Cypru fidei Chrifti fubiecerattuocabulu apoftolus fumpferit.ut ficut teges folet
deuidis uerbi gratia Parthis parthici:Si Gotbis gothici nolarinra 81  apoftolus fubiugato Paulo Paulus fuerit
appellatus. qft' nec nos quidem ufq? quaq 3  euacuandu putamus.Tame quia nulla tališ in fcripturis diuinis co
faetudo deprxhendii?iqux magis in exempIo nris funnabfoluuoae quxramusJnuenimus igitf in fcripturis
alicjfosbimstalios etia tr ims ufos fuifie noibus ut Salomone eundecp Hynida dici:Sedecbia eudcmq , 1  loachin
Ozia eundeq; & Azaria.a!iofqj plurimos in regnoru uel iudicu libris bims noibus inuenies uocitatos.Sed nec
euangelia qde hunc eundcm renuunt more.Nam 81  Matthxus ipfe refert de fe.q> cu trafiret Iefus iuenit que *
da fedentead theloneu Mattheu noie.Lucas uero dceode dicirtq? cu tranfiret Iefus uiditpublicanu queda no
srnine Leui: 8 C dixitei.Sequere me.Sed & ide Matthxus in catalogo apoftolorum dicitpoft multos Matthxus
publicanus: 8 č Iacobus alphei:Sd Lebbeus & Sim5 chananxus.Marcus uero ita refert.Matthxus publicanus
&Iacobusalphxi:&Thadeus:huceude que Matthxus Lcbbeu.MarcusThadeupofuittLucas uero ita pofu
rt Matthxus:Thomas:Iacobus:& Iudas Iacobi.Igitf eude que Matthxus Lebbeu:SC Marcus Thadeum dixitr
Lucas Iuda Iacobi fctipfit.Certu eft cuangeliftas non errafle in noibus apoft 0 I 09 Ufed quia moriš erat bims uel
trinis noibus uti hebrasosnn unius eiufdeq? uiti  diuerfa finguli uocabula poluere.Secudu ergo hanc cofuetudi
nem uidetur nobis SC Paulus puhlici ufus efte uocabulo.K doneč quidem genti propriae miniftrabat: Saulus
cfle uocatus:qd' magis appellationi patri« uernacufum uidebatur.Paulum autem appellatum eftecum gra:
ds Kgendbus Iegesacprxcepta confčnbit Nam & hocipfum quod dicit Saulus:qui 81  Paulus euidentennon
cituncprimumnomenPaulioftenditimpofitumjfčd ueteris appellationis id fuiftedefignat«Hxcabipfoau/
dore operiš  omifta nos quia id defcriptionis initium uidebatur expofcerejputo cp  no in couenienter prxmifi/
musCsteraiam de cxplanationum corpore:quibus potcrimus compendiiscxequemur,

BeatiHierony mi prefbyteri in epiftolam ad R,omanos Liber primus ad Haeraclium.

Aulus leruus lefu Chrifti uocatus apoftolus.De Paulo ia diximus:rcquiramus nune cur feruus dicatf
p is  quialibi feribitmo eni accepiftis fpum feruitutis in timorejfed fpum adoptionistin quo clamamus

Abba pr.Et iteru.qa eftis filii-Miifit deus fpum filii fui in corda ufatclamante Abba pater.Itaqj ia non
® feruustfed filiusiipfe fe feruu ^pfitefjfiue id fecundu illa humilitate dičtu putemus:qua dominus docuit di
cenS.Difčite a merqa mitis fu:5č humilis cordemo errabimus.Nec^ enip hoc lasdef ueritas libertatis i Paulo.Di
dt et?im Sl  ipfetna cu liber fim ab 01 'bus hoibus me feruu feci.Seruit ergoChriftotno in fpu feruitutistfed in fpu
adoptionis:qaoi libertate melior eft feruitus Chrifti fiue quafi imitator efus pronunciet;qui dixerat. Ecce ego
fum in medio ueftrummon ficut difcumbensrfed ficut miniftrans:& eius qui femetipfum exinaniuit forma fer
ni accipienstK ficut his qui in lege funt fit 81  ipfe fub Iege: 8 C iis qui fine lege funttefticitur 81  ipfe fine lege.Ita 81
ipfe pro his quiadhuc ferui funt:& nondum per fpiritum adoptionis in libertatem produčti filiorum: feruus
cfficituncotrariu non uidebif»Ad hoc pot etia illud addi:q? ad corinthios fcribens idern apoftolus K de mrptiis
nel caftitate praecipiens:tanq alieno nomine:quxda de libertate ac feruitute interferit dicens. Seruus Uocatus
esmihil cures ied&fi pores liber fieri magis utere.Qjri;enim in domino uocatus e feruus Iibertns e domini.Si
militer 81  qui liber uocatus etferuus e Chrifti.Precio empi eftistnolite fieri ferui hoium.Q ux  utiq 3  nonulls co
r5ne uidenf fnferta* Q^uidenim ad nuptiaru uel caftitatisprxcepta:comemoratioferuitutis:ac libertatis af
fumirurfSed nos fenfum Pauli ita intelligimus:q> feruu dicat eum:qui iugali conditionecoftričlus eft qa mu
lier no habet ptatem corporis fuirfed uireius: 8 č uir non habetptatem corporis fui: fed uxor eius.Prčpter
s aliis dicit de eis:qa mo feruituti fubiecftus eft frater uel foror in talibus.f.cj, in aliis eos feruituti fciret efte fubie
«ftos.Eft ergo feruus uocatus qui in conuiuio pofitus uenit adChriftumtCuidiciturferuusuocatuseft nihil
ad te attineattfed 81  fi potes liber f eriimagis utere:q> in coniugibus alterius continendas Iibcrtas alteri genera t
periculum caftitatis.non enim debent nifi exconfenfuuacareorationiad tcmpus.Etiterum in idipfum efte re
uertendumtneeos tenet fathanas propter incontinentiam fuam.Is ergo qui pro nexuconiugii feruus uoca/
tus eft Iibertusteft domini Iibertus.necp ex toto Iiber:ncq^ ex integro feruus eft.Si in esteris uirtutibus liber fue
rit: fi filii patientix:miTericordix:iuIlitixtenueritlibcrtatem:Iibertas domin? appelIatur:utpotc:quš pro adio
ne uirtutis liber fin3£ pro coniugali neceftitate fit feruus. Liber uero eft qui fine uxore propter paruitatem con

tinetue umit  ad Chr iftu:q tu feruus efficitur :du ex integro uirtutibus fetutt.PauIusergo ficut qda tradunt:
uxore uocatus eft:dequa dicit ad philippenfes fcribes.Rogo etiam tegermanecopar adiuua illas:qux cu ipf a
funt e%  cofeafu liber effečlus eft.feruu fenoiat Chrifti. Si uero ut aliis uidet":fine ux<jre:nihiIominus qlibet uo
t atus e feruusChrifti.i.at feruu ee Chrifti q>e feruu ee uerbi dei:fapix:ueritatis:& oitim oino uirtutii: qCbri
ftus e.Sed SC  illud in hoclocojfi uidet'':addamus:q? ficut fcia q nuc daf fančtistp fpcculu dat'’in enigmate SC p
pbetia 6c  ctetcra dona fpus fan<fti:ita SL  libertas:qux nuc fančiis pratftatfnodu plena Iibertas e:fed uelutp fpecu
lu in enigmate:& ideo fan&i feruos ee fe dicuttad coparatione illius Iibertatis:quaefacic ad facie tribuit'uo
etenš pot in čarne qs pofitus adipifči intcgra liber tate:ut in nullo ia feruiat carnif ficut nec adoptione filioru qs
j corpe pofitus hre ex integro pot.Arg? utina hoc cbtineri falte podit in uita mortaliujut feruus qs Chrifti exin
tegro fiattno carnirno fanguinhno uanx glofiaerno cupiditatimo iracudix no iuidiat :fed q Coli  Chrifto.i.omni
bus uirtutibus limul femiat,Ha:c de eo qcf fcriptu erPaulus feruus lefu Chrifti. Vocatus apoftolus nome: hoc
♦i, uocatus qa ad haies pertinet:q in Chrifto creduntgencrale pot uideri.Sed unufqfcp fecundu idnp in co prač,
uideta elig.it deus:aut apoftolus uocaif :aut ( ppheta:aut magifter:aut liber ab uxore:aut feruus in coniuge.Et
pro diuerfitate gratiac copletur illud:qft' fcriptu cft.Muhi uocatiipauci elečli.Sciendu tamč eft:q? poftibile eft
alique uocatu efte apoftolu; aut uocatu prophetataut uocatu magiftru:& fi neglexerit uocationis fui gratiam
decidereex ea.Sicut Si  Iudas:qui apoftolus uocatus eft:&negligens uocatidis fuar gratia:ex apoftolo effedus
eft proditor.Et fuit quidem uocatus apoftolus:fed no fuit eledus apoftolus: fed SC  ipfe propheta:qui in tertio
regnorum libro referrur prophetafle de Ieroboammocatus propheta fuit:Si autem eledus fuerit ipfe di fcutite
quoniamquidemprohibituspanemmanducarein ifrael: manducauit: SC  interemptus eft a Ieone.SiKit&
muki uocati magriftri per omnes ecclefias dci : SC  uocati miniftri: fed nefčio qui inhis eledi magiftri
fmt:& eledi rmniftrhSic SC  puto gucfdam efte uocatos qusdem ut putentur pati pro Chriftomon tatnen ele /
čtos.i.uocatos martyres:fčd non efečtos martyres:ut funt illi qui poftea rormentorum agones SC  carcerum: no
u% ad finem in confeftionis tolerantia perdurarunt.Eft ergo SC  uocata uirgo:led non eleda uirgo qux.fi non
fuerit fanda corpore SC  fpiritu:Eteft uocatus paftortled non elečlus paftorrgus prareft quidem gtegi : qui la/
de eius utitur:& lanis eius operiturrfed infirmu non requirit:& claudu no cofligtr:8č fortem circufcnbit in la/
borem Jta eft SC  uocatus abftinenstfed non eledus abftinens.fiqui ieiunat triftis SC  exterminat faciem fuamtut
hominibus ieiunans appareat.Sed SC  per fingulos gratiaram gradus fimiliter inuenies multos quidem uoca/
tos:paucos aut eledos.Segregatus quidem in euangeliu dei:in Paule non fola generalis uocatio ad apoftolatu
defignatunfed SC 'eledio protinusfecundu dei prtefcientiam fubfecutatper hocq> fegregatus dicitf in euangeli
um dei:Sicut SC  alibi ipfe de fc dicit, Cu autplacuit deo qui me fegregauit ex utero rautris mex:ut reuelarer fili
um fuum in me:quod tamen hxreticiad calunia uocat dicentes eum efte fegregatum ab utero matris fux:ob
hoetep in eo natur x  bonitas inhxreat.Sicut econtrario de his qui male naturx funt  dicit'’in pfafmis:quia fegre
gati funt pdores ex utero.N os aut dicimus qa nec^ Paulus fomutuaut naturali differentia eledus eft:fed ele
dionis fux caufas in femetiplb dedit ei:qui fcit oia antecj fianttnecj peccatores qui feparantur a uentre iudicii
tniquitate feparantur.Deinde ftatim confequetibus uide quid de his dicat fermo dinus.Scriptum eft enim fe/
gregati funt pdoresbb utero errauerunt a uentre locuti funt falfa.Si intelligimus quomodo ftatim ut de uen/
tre matris peccatores errauerunttuel locuti funt falfatpariter intelligj mus cp iufti feparanda uetre:Ergo SC  Pau
lus fegregatus in euangeliu dicitunSč fegregatus a uetre mris fux:caufas in eo SC  merita quibus in hoc fi grega
ri debuerit uidit ille:que no latet mens.Praraidet eni q? abundantius q cxteri hoies laboraturus eftet in euange
1 in farne Si  litin n frigore SC  nuditate:periculis latronu piculis ftuminu:piculis maris. prardicatusus eftet

euangeliu Chrifti.fciens:q> ue fibi eftenfi no euangelisaretiSC maceraturus eftet corpus fuu:6^ feruituti fu h'
iedurusme fbrte cum aliis prxdicaftet:ipfe reprobus efticeretur Hxc ergo SL  muha alta his fimilia: i co de u e
tre matrispraraidens Iefustpro his fegregauit eum euangelio.Si enim ut hamtici putanttucl fortis incerto: ucl
naturx oielioris pranogadua fuiftet eledus nunq utiq^ timuiftettne fi minns corpons fui frcna tenuiftet eucni
re poftettut reprobus fieret. V el ue fibi futuru^:fi euagelizare ceftaffet.Dcnicp Si  ipfe i cofequetibus latius di f
feresdixit;qa quos prxfiuit:5i predeftinauit coformes fieri imaginis filii fui euideter oftedes:q» cos quos.prx
fčiuit deus tales fu«uros:ut Chrifto fe in paflionibus conformarent.ipfos etiam conformes SC  fimiles imaginis
eius prxdeftinauit:& glorix.prxcedit ergo SC  praefcientia dei.per quam nofčuntur qui in fe labores SC  uirtu/
res habituri funt SC  ita prardeftinatio fequitur.Ncc tamen rurfus prxdeftinationis caulatputabitur pradčieiv
tia.f^uod enim apud homines cuiufip meritum penfatur ex praeteruis geftisthoc apud deum iudicaf ex fu/
turiš.Et ualde impius eft qui in hoc non crcdie deo.ut quod nos in prarteritis uiderfius:hoc ille uideat in futuris
ponentes lucern tenebras:K tenebras Iucemtdulce amarum:5C amarum du!ce:5C in his fcducunt corda innoce
tium.Et ideo diligenteroportetmtenderequoprofpedudoceat ille :qui docetrutrum gratiam SL  honorem
ab auditoribus quxrens:an mercedem a domino pro inftrudione SC  profpcdu difcenrium fperans:SubtiIiter
fane Paulus indiicretam SC  facilem Romanorum obedientiam notatreamg? afterit ubiq; no laiidaramifed pro
mulgatam.Sed ne eos rurfumtfi per hoc apertius caftigaret:inobedietes efticerer.addidit.In uobis autem gau
deo.Sed dices.Q__uomodo uulgarem eis notat obedientiam.cum dicat fe gaudere in eisfPnmo qdem aliud e
notare uitiu:aliud hoies ,P6t.n.fieri:ut gaudear in his.in qbus muha bona alia dcprxhenderat. Vitiu aut qcF
eidifplicueratnotatrnepurct eietfaipfumcucxtcnsplacuilTc.potaut6{proeodixsfte apoftolus gaudere fe
in eis ep qui inobediens eftjnecp ad malum nccp bonum trahi poteft. Q_ui uero obediens eft:(iquidem

ad inutilia

.1

SEsS

S 5 &

*

Ji®

i‘ChV'%

Ao^N

4 »'«< Cnil

t.o*, lib, M
itoftTVS

Jrmif  18  ^

i.it£ i c t#i “

, , , '“»IS

,. ' "“gifti

" " n  'imen cle/

' c *ntnim*»>;
MU >n.no

^ £ 0 l]lll f *

b  '•i u **unoQ

‘■'f/uknbiNnla/
M  fini faatnrut
»-lUijcniuoci/
ir-o ad jpoflolatu
‘“fltm aungcli
x:uc rcuclarcifili
ro rruuis  furob
j/mjjajuu ft-gre
cdiBcfl;fcd ele
x  urmtt rodicii
mufi enim fe/
(l mm ut de urn/
•>'tir.I rgo & Pau
Kt-.mhocCgicgi
:u;(ltnnci:angc
wxJio:usuJ eflet
\ Icruituti fub'
i jmAr: i co de

5fertB«n“" c:1,cl

, •ucnUtsUtrus^ 1 ^

^.uos.r«

j*  >cv3‘i u  r,

* *

adinutiliatrahaturimperitiaculpaf„Jgnofat.n,imi„'feicfTcca.gbusobedient/amfaipr* b-tC-a«,, j-

diceritgu*runturilia:habes param obedierisbonmcontmuopea-uittatisitcrarcenditiGaudct c, TO r)“y,^

foobedietes ccrtus g, c« docent eosno uulgari obediet/a.g .ncauteoibus prahe', uti.eos dcben&d ZZ
h  :q obed,te oportet deomagisg homin.busmtabiseieais oibusdpfa (audetur.Na rc uera „6 P ar„* diCti
onrseflrfed probabd.s SC  exercitat.il, m, mdicii fdrecu, uerbotcui uc operi obed,cdfi C.v.SC cm  renitcnpu.Der
cpipiedonrinusin euangebo dict.Attenaite nobis ab hisqui ucnmtad uosin ueftimentis ouiuantusaut funt
lup, rapaces.Et rdeo uigilans fenfus & intera mes reqritur:qux^>bare nouerittuel ouis io ppatulo fimplicita
teoiuiei lup, latenterapacjtate.Vnde uide q -P x ,mi periculis fiant hi:qui exerceri in diuinbs Iris nee!,'aut,ex a
bus lolis huiulmod, otaminanoMSagnofcenda dilčrcrio eft.Continuo ergo in breui propoiuat diftinčhbms

— -'—- 1  * 1  *** a 1 1

fluki funt: uix enim inueniunt quid faciunt bonu econtrarso uero Paulus nos uu!t fapientes efle in bono:
hoc efl temper aliquid pfus inuenire tplus exquirere:&profund!Us cogitare*quodfaciamus boninra ut
etia no pr«pediamur per alieuius malitia ab opere bono:fed nos fapientes firaus:& cogitemustut termone bo
nu ,pferamus.Qjaod (i nec hoc Iicet uotu (alte bonu dC  anirnu demonflremus:Sic ergo fapientes ee debemus
in bono fimplices uero in malo.ut H pultemur malitia puitemuninuidiatno firnus cailidi uel uerfuti artes SC  ar
gumenta qu«retes:qbus reddere malum pro maIo:& negtia ( p neqtia debcamusun tal/ Ioco memineffe debe
mus illius tententi«:qu« d/citjfi quis uult fapiens cfFe apud dcumtflultus fiat in hoc mundo«5imus ergo flul
ti accipientes iniuriam SC  non reddentestut fapientes fimus apud dcum:qui dixit da mihi uindičla:^ ego retri
bua.Na de /mpiis 3C  Hieremias dicit«Sapietes funtad male faciedutbene aut facere nefciunt ♦ Ad hoc refpicit
SC  i!!ud quod dominus nos fimplices dixit efie fibere ficut coIubas:8č prudentes ficut ferpentes^ uod fi a!iqs
ciobis ex infidelibus occurrat argute 8C  dicat:Q uo pot idem 6C  fapiens ee 8t  ultusf dicemus ad cu. Relpice
ad artes iftasrquae in ufu hominu habenf :quoiili q uerbi gra in Iitteris fapientiffimus efl: gramaticus: in arte
fabrili infpientiffimus inuenitur*Ve! rutfum fapientiflimus gubernator quomodoiu arte medicin« inue
tiitur infipiens.Sic ergo poffibile efl in h/s qu« ad deum attincnnfapicntem e(Ie»Contra uero in h:s qu« ad fx
culu pertinet ee infipiente.Sciendu faneeft:q, ubi ait huiufinodi,n,Chriflo domino non feruire:(ed cp difere/
pate^ a feruitutis eius rgulatrebus ipfi ofledat feChriflo ddino no feruiretNo.n.uideffimul qs 8č  Chi/flo ferui
pofietSi uentritacuoluptatispariteramatorcifie&dcimccdeogsfimul feruire pot 5C  mamonx: Dcus aut pa/
ds conteret fathana fub pedibus uriš uelociter:Q_u«rif’in hoc loco;que dixerit fathana fub pedes eoru: qbus
fedbkadeo  uelociter conterendu.Snn.ad unam referatur pcrfbnam:il3am*fide qua dicit r  in euagclioteccc ui/

cias:qui agones 8C  certamina SC pcrfecutices  credetibus aduerfatuj tSathanasmuh noflra lingua adoerfarios i
eerpr«tatur:Q^uicqd,n.Roie ad deu tendeti refiflit:^ aduerfaf tSC  qcquid pači eius cotrarium efl;hoc fatha /
mas efle noiatur.fdeo deniq? pracmifit dicestdominus aut pacis hoc eft dcus cu i pax placetrconteret eu: qui eft
contradus pacitSi diflenfiones operaf:Sic deniqj SC in tegnor/  Iibris Iegimusrquia fufcitauit dcus Saiomom'
fatbanaraduerfum eurhocefl Safomoni:qui erat pacificusifufčitauit fathanarqui efl contrarius paci.Sed ficut
tis quoqj docet apoflolustfi agant 8C  tales fe exhibeant:quales eius firmo defcripfmpro emendatione uit« pro
mittit fub pedibus eoru a deo pacis fathana uelociter cotercnduJta nihilominus deus pacis /Hi qui pacem eius
non in cordepuro confcia munda firuauerittfufcitat fathanam:hocaduerfarium:ut qui bonum pacis negfexe
rit: impugnatione amaritudinis perferattltag? demu pacis qua temerauit dulcedincmt/n oppuonatione pofi
rus rccordetur.Ex utroqt igitur «df ficemur feriptur« diuin« Ioco:q, fufcitare deus fathanam dicturne-dioen
tibustuef conterere 5č  fubdere fludiofistut ilfos ad agones conciiettlflis de proflrato aduerfariopalmam uičlo
ri« tribuat:3t uirtutis pr«mia fargiatunPoflumus SC  fuper fingulos quofip agonestfi Iegitfe certemus: uidere
^adeus coteret fub pedes nros fathana uelociter* Verbi catfigs agone fufcpit caflitatis: fi ufqi ad fine imacufa
ta confiientia perdurarittdici de eo potefltqttia contriuit deus fathanam fub pedibus cius.i*fpiritum qui erat
contrarius caflitati*SimiIitei;SC qui agonem fidei fufcipitrfi flans ante'regestS: pr«fides cum fiducia confitcaf
dominum lefum Chriflum:3C ufq? in finem in confenfione permaneattdeus contriuit fathanam fub pedibus
eius cu p fide coflat e infidehtatis fpiritu uicit:Sed SC  q edeordia pfeueranter colit: diffinfionis d«mone fub
pedibusconterit.Q ui manfuetudine firuat iracudi« fathana patieti« uefligiis calcafhoc e nimiip od' domi
nus i euagelio dicit.Ecce dedi uobis ptate calcadi fup ferpetes & fcorpiones:& fup oem uirtute inimici.Gloria
domininfi Iefu Chrifli uobifcu,Gforia dei:8č gra domini nri Iefu Chrifli una atq; eade gra accipieda e*Sicut
eni pr quos uult uiuificat:SC ficut pr i fe het uita: 8C  filio dedit in femetipfo hre uita ita Si gram qua dat pr: hac

„(hru  nf 1 Wp C  n A f>ry ero  n ov  ,«c n nflnr rJpdl> t>i*.

&ocs fimulcognatos fuos.Etadem deTimotheo pleniflimereferf inačtibusapoftolo^: q>fuerit Dci bcuf s
ciuis:filius mulieris uiduac fidelis ex parte gentili.De quo SC ipfe Paulus dicitrga propterea rogauerat eu pma
nereEphefi utdenunciet qbufda:ne aliter docearmecp attendant tabulis:8Cgeneafogfts mfinius.Sed SC Luciu
qda phibec ipfum e {Te Luca:qui euageliu fcripfit.pro eo q> foleanr noia interdu fecundu parna declinationerin
cerdu etia fecundu grxca romanacp ,pfermIafon uero ille eftide quo etiam in ačtibus apoftolo^ fcribitur:
Theflalonka pro Paulo fediticne cdmouedbus turbistfemetipfu dederittut apoftolo dicendf faceret liber tate
Solipater quocg q his iungitunfupfcor q> ipfe lit qui in ačtibus apoftolorum fcribitur.Sofiparer Pyrrhibero/
nefistSed qui Pauli Iitteras curiofius tang Chrifto in eo Ioquete:defiderat: mouebitur fine dubio:quo Paulus
q fe Tharfo Ciliciae dicit natum pfeflum Hebrxu:ex hebraeis: nuc uel Timotkei Derbenfis ciuis ex patre geti
Ji cognatus uel confanguineus efle dicatur. Vel Iafonis Theflalonicefis uel Sofipatri Pyithiberonefis:g? fi pro
eo aliqd efledicet:quia etiam qualibet ex parte ex circucifione ueniebant.no ergo oportuit de his Ipecialiter di
cere fed de oibus qui ex iudeis erant:q> eflet cognati Paulo.Nunc uero cu caeteris nequaq hoc nome vndat: his
uero SC aliis nonulhs afcribattcertum eft eu alia quada cognatione noiare:qua: lfti Sofipatro cu Timotheo 8C
Luca aliifcp paucis horui fimilibus coibus habeatur:qua cognationem uel confanguiniratem eius exilIo fine
dubio lociat fibnGratias ago deo:quonia nemine urm baptizaui mfi Chrifpu SC Gaiu. V idetur ergo indicare
de eo q> uir fuerit holpitalis quonia no (olu Paulu ac fingulos quofq? aduetantes:Corinthum hofpitio recipe/
renfed 8C ecclefi* uniuerfiein domo fua coueticulu ipfe prxbuerit»Fertur fane traditione maior u:q> hic Caius
epifcopus fuerit Theflalonicefis eccIefix.Sa!utat uos Eraftus Arcarius ciuitatis:5č Marcus frater ipfu puto ee
Eraftu:que dixit qa remafitcoritho qq? euideter dfignato ciuitatisofficio ofteditf.Sed no puto g? ex cfficioma
gnope Paulus metione ftii i epiflola fua fecerit.nifi fbrte ieo aligd aplius feferit SC arcariu eua.difpefatore illius
ciuitatis dixerit cuius e artifex 8C coditor deus.Et ideo nec nome eius ciuitatis pofuerit: fed tanturno eu Arcariu
noiaueritiVtmmergotali moaliquoanuero fimpliciter magisuidedu fit:8C nihil procliuiusin Pauli litteris
recuiredu confiderato qui legis.Ei aiut qui potens efl uos confirmaretfecundu euangeliu meum: SC prasdicati
onem Icfu Chrifti:8C ifrael cp  eft ufcg in Gecula fieculomm amcn.Caput hoc martion a quo fcripturse euangeli
ca: interpellataz fimttde hac epiflola penitus abftuIit:$C no fblu hoc: fed 8C ab eo Ioco ubi fcriptu eft.oe aut qdf
no eft ex fide:pčtum eftjufij ad fine cučta diflccuit.In aliis uero exemplaribus.i.qux non funt a Martione te *
meratathociplum caput diuerfe pofitu inuenimus Jn nonnullis etenirn codicibus poft eu locu que fupra dixi
mus«hoc eft oe qT no e ex fidetpeccatu eft jftatim cobairens habetur«ei aut qui potes eft uos confirmare ♦ Alii
uero codiccs in fine,i»ut nune pofitum efhcontinentiled iam ueniamus ad capituli huius explanatione* Duas
ttiihi caulas Paulus uidetur oftendere:quibus roborantur hi qui ex fide auangelii coBfirmantur.una qua eius
pra:dicatio Pauli:qua: eft SC Chriftiprxdicatio inote{cft:8C alia qua reuelatur ei {acrametu:quod omniu fxcu^
foru temporibus in filentio habitu eft.Nune uero hoc e in aduentu Chrifti SC prafent/a corporali manifeft u e
SC apertum:8C qtum fpečtat non fine idoneis teftibus fed fčripturis propheticis aftipulantibus declaratum,Ita
enim prxceptu extitit xterni deiiutper pracdkatione quadam euangclii gentes ad obedientiam fidei uocare
tur.Ex reuelatione uero faeramenti agnito dei lapientia:glorix claritas foli fapienti deo reddetur in fkcula fxs
culorum.Sed iterum recurramus 8C confideremus quo dičtu eft Ei qui potens eft uos confirmare fecudu eua/
geliu meu 8C prxdicatione Iefu Chrifti:fecudum reuelatione faerameti teporibus laeculoru filentio habiti nou
mihi uideč'q? ad oes ptineat ifta utriufip generis cofirmatioifed ad oes qde ptinet credentes dutaxat euangelio ,
Pauli SC prxdicationi Chrifti.Reuelatio uero faerameti temporibus kcculoru in filentio habiti: no ad plures:
fed ad paucos 8C elečtos:qui capaces efle poflunt fapietix 8C fcietix dei.de qbus dicit" multi uocatirpauci elečti
Sed SC de eo qcf ait:(acrameti in filetio habiti reqrendu e ut^ dicat id ita in filetio habitutut oino nulfus agno /
uerittne ipfi qde q anunciabat ^pheta^n aliqua altior filentii intelligeda e ro.Mihi qde ualde abfurdu uidet?

Ut dicamus pphetas ita fcripfifle de faeris diuistut no intellexerint ca ipfa:qux dicebat:cu kriptura dicat: Sa^
piensitelligit:qdeore pprio procedunt: 8C in labiis ponit intelledum »Si ergo prophetx non intelfexerunt
qux de ore proprioproferrebant nonerantfapientes.uerumfiftuItueft ^phetas cofiteri:SC negare eos Cspic
tes fuifletreftat ut fapieres fuerit :8C intellexerit q ex ore^prio ^pkrebattSC huerint itelledu i labiis fuis. Q_ux
ergo filentii rofuideamus ne illa fit:qua SC ipfe parti fibi tradita p faeroru difpefatione pdocuitrubi dicit abdu /
čtu le efle i tertiu cxlu:SC inde in paradifum:8C audiffe no ediceda uerba:qux no licet hoi loq.In quo utiq: ofte
ditmo q Jipfe ignoret qd audieritjfed q? oferre no liceatrSC aliis hoibus padere:qux fibi fut idicata.Ita ergo po
teft in hoc Ioco dičtu oideri facrm teporibus fieculoru in filetio hitum:q<f ut fciret qda |)pherx ex fčripturis q
de ^pheticis manifeftatunfed hoibus.i.uulgo no manifeftauerut nec patefeceruttfed filetio texerut kcudum
domini prxceptu:ufčg quo tepus adeflettut uerbu caro fieret SC habitaret in nobis:8C manifeftareč oibus genti
bus:Q_uod uero ait foli fapienti  deo:{apietem deumnon itaaccipias:quafi quem lapientia fecerit :lapientem
ut inter habetur.Sapiens enim inter homines dicitur unufqui(cp ex participatione fapienti*. Deus uero non
eft qualis ideft qui ex (apientia lapiens fačtus fit:(ed quia ipfe aučlor fit:8C genitor fapieti*. lapiens appcllat".
Non enim ut diximus:ex fapientia fapiens eft deustfed ex fapiente fapienria procedit.Merito ergo ipfi foli fa^
pienti deo. Solus eft enim ita fapiens deustut fapientiam ipfe  tnagis genuerit:q fapientia ipfe fačtus fir fapi/
ens.Et rečte ei claritas per Iefum Chriftum refei tur.Q_ui ita fapientem efle oftendit folutn deum:ut ipfe fa/
pientiam genuerit.Chriftus Iefus quem dei uirtus SC dei fapientia declarauit.In fkcula uero (eculorum q? zk
Moy fes feriptur* diuin* immenfitatem per hoc temporurn defignare.Amen aut ad confirmationem omniu

qux fuperius

\

K«,.

SsS*

,**'*rK
r '^ ti . ^

u7 t ! 0 *W ctl

s^§

m* %oj[

111  «xilu r

*n ( Z>

"-fr

5?*l5v

> c *°nKj<hni
a  *‘to Pauli bncris

' Aun; fl£ prticjti

® ^^pnranauocH
' "friclUtauj^
u  -iMinionctt,
**AU^uf !upradixi
*i cocifirmarc. Alii
rif j-JOcnč.Dtm
i  iroin jamčita
joJomniufzcu^
frorjiimanifcRuč
bin jr JararumJfj
miumfolci uocaiE
unnficuUGc'

*f • oitfeaiducua^

• oo iubin nop

i.fiiifmingclio,

i-mooidpltt«;

^ jfr-in:p>UflckM

®*r

L ., ;T jrjdwai : ^'

' ;

***

1 1

‘V. Ju*

■ ^

■S*

' v*;

■"' ,i

*2S<

4

qu 2 E fupef ius fčripra fant in fine pofuittper qdPucrnaculo hebrxoiy fermone:ucra & fiddia effe qux funt dida
defignaret Hadenus nobis in epiRola ad Romanosjprout potuimus:didanti bus plurimo 8C  Iabore:& tempe
defudatu fit fateorHeracli frater amantiflime;q> du tuis defideriis fatiffacere cupio:ob!itus fum pene mandati
quoprxcipitur onus fupra^jires tuas ne Ieuaueris.Q_uauis nobismec in caeteris qux te infiRente.immo pori;
us pen fum diuini operiš exige nte in fatinu uertimustdefuerit plurimu Iaboris:du fupplef e cupimus ea quae ab
Origene in adiutorio ecclefia: ex temporemon tam expIanationis:q ardificationis intentioe operata funt: bčut
tn homefiis uci oratiunculis in Genefimrin Exodum fecimus :SC  prarcipue in his quae in  libram Leuitici ab illo
quide perorandi Mo didata. A nobis uero explanandi fpecie tranflata funt:quem laborem ad impledum qux
deerant iccirco fufcepimus ne pulfatse quxRiones SC  reIidx:quod homcliatico dicendigenere ab i!fo ficpe fic
ri foletdatino Iedori faRidiu generarent.Nam illa qax in Iefum naue SC in  iudiciu: & in.xxxvii.& in.xxx viiu
pfalmu fcripfimus:fimpnriterexprerfimus:utinuenimus.Q_uauisergo SC in  caeteris qux fupra diximus labo
ratu fit nobis: in fupplendis his:qux omiferattin hoc tamen opere epiftok ad Romanospro his caufis: quas i
prtefationc fpprehendimusjimmenfus nobis SC  in extricabilis Iabor incubuit: Sed defedauit indulfifle labori
bus:fi modomo ut in aliis experti fumustmaliuolae metcs uigiliis nfis cotumelias reddant.Et noRra fludia ob/
tredationibus SC  labores remunerent?infidiismouu quide apud cos culpa:gcnus fubimus. Aiunt.n. mihi i  his
qux fcribis quoniam plura in eis tui operiš habentur da titulu audoris inquiunt Ikculares.non.n.illius qui ex
grasco tranflatus efttfed iliius qui tranftulitmomen titulus habct,Hocaut totum mihi donantmon amore mei
fed odio audoris,uerum ego qui plus confcicntix mex:q nomini deferoretiam fi aliqua addere uideor:8C ex/
plere qux defunttaut breuiare:qux Ionga funt furari tamen titulum eius qui fundamenta operiš iecinSč con;
ftmcndi aedifscii materia prxbuit:redum non puto:fit lane in arbitrio legentis:ut opus probauerit:opetis me
ritum cui uelit afcribere.Nobis enim propofitu ed non plaufum Iegentiumtfed frudum: pficietiu puasrere.
Pro hoc iane uocat nos opus:quod olim quide iniundu efl.Sed nune a beato Gaudentio epifcopo uehementi
us perurgetur*Cixmetis.nRomani epifčopi apoftolorum comitisrK fuccefforu dare cognitione libri ut in la/
dnu m uertereturJn quo opere bene noui:q? labore labor multiplicanfi fortem fufčipiat.Satiflaciam fane in eo
amicis meisrdabo titulo nome meutaudoris nihilominus uocabulo permanente.NaHieronymi ne qutamus
* C!xtnens fčribetur q? fi hoc mihi dominus implere permiierit.redibimus abillosSC ad tua defideria: ut in N u
mer or um SC  inDeuteronomii libris aliq deo permittente dicamus:hoc enim folum de nobistde Pentateuco*i»
uel de reliquis apoRoli Pauli epiftoIis:qux poiTumustdomino dirigente didabimus«

| Beati Hieronymi prefby teti ad Abigaum hifpanutn cxcum. EpiRola.

Tanq mihi multo^i Em confcius pdo^:8č quotidie in oronibus flexis genibus Ioquar:deIida iuueni
d tutis mex 8C  ignorintias meas ne memineristtame idens didu ab apoRolome inflatus in fuperbia in

l3 tl|;  \ cidat in iudiciu d/abofi:& in alio loco feriptu eRtfuperbis deus refiRmhumilibus aut dat gram: nihil

Sta a pueritia uitare conarus fum:q tumente animurS: eredam ceruiceidei contra feodia ^puocatetNoui enim
magiftifZtSC  dominu SC  deu meutin čarnis humilitate dixifle:difcite a me:ga mitis fum:8č humilis corde,Et an/
te per os Dauid cecinifle memento domine Dauid:& ois manfuetudinis eius,Et in alio loco legimus. Ante glo; v
nam humiliatur cor uiri:6i ante mina eleuat r  Jtaq 5  obiecro teme me putes fumptis Iris tuis ante tacuifle:8C alio
m uel infidelitate uel negligcntia in me referas,Q_uid eni caufe cratmt prouocatus ofbcio tacere SC  amicitias
tuas meo filentio repellere^ qui ultro foleo bonorum appetere neccfiitudine:6č memet illorum ingerere chari
tati:qa meliores funt duo q unus:& fi a!ter ceciderit ab aftero fulcief*:Et funiculus triplex no rupitur: SC  frater
frem adiuuas exaltabidSeribe igitur audader:S£ abfentia corpo^ crebro iunge /ermonemec doleastfi hoc no
heas :qcf fbrmiculx SC  mulcx SC  ierpetes hent,i,carnis oculostfed illu oculu te habere laetaretde quo in cantico
canticoru dicituulnerafli me foror mea:fpon(a uno de oculis tuistde quo deus uidef:de quo ad Moy (en dicic
trafieš’ uidebo uifione hac magna, Deniq^ quofda etia mudiphos legimustut tota cogitatione ad metis fux  co
gaeret puritatedibi oculos eruiRe.Et a ppheta dicitf :intrauft mors per feneRras nras.Et apoRoli audiut: Q_ui
uiderit muliere ad cocupilčeduaa mcecchatus eR ca in corde fuo/Vnde prxcipit eisrut leuet oculos:8č uideant
candidasfeCTetes:quxparatxfuntad metendum.Q_^uod autem prxcaris.ut noftris monitis Nabuchodono/
ior Raplaces SC  Nabusarda SC  Olofernes in te occidantf:nunq nra auxilia poflularesifi in te uiueret.Sedga
žili in te mortui funt,& cu Zorobabel SC  lefu filio Iofedech facerdote magno:cu Efdra quoqj SC  Neemia riiinas
hierufale xdificare ccepiRimec mittis mcrcede in ptufum facculu:fed thefauros tibi cxleRibus paraš: iccirco
noRras appetis amicitias:quo ChriRi famulos ar bi trans. Sanda m filiam meam Theodora forore bcatx me;
morix Lucinijper fe comedatatmeo (ermone comedotut in ccepto itinere no laRef :ut ad terra fandam multo
per hxremu labore peruenianut noputet perfeda uinute eRe exiRe de xgy ptoifed per innumerabiles infidi;
as ad monte Naboth SC  ad lordane fluuiu pueniri:ut accipiat Fecunda in Galgala circucifione: ut illi hiericho
corruat facerdotaliu tubami fubuerfa clangoribustut iugulet r ’ Adonibezech ut Hai SC  Afor pulcherrimx quon
dam decidant ciuitatestfratres q nobiiču in monaRcrio funtite faIutant,Sandos qui nos diligere conatunper
te oppido falutamus,

Beati Hironymi ad Pamachium SC  Oceanu exhortatoria.

Vi Aethiope inuitat ad balneatctfi nigredine n5 auferat illi certe uel pccunia accipit fibi.Et licet in ib
| lius candore nogaudeatteerte uel fuoinlucro!xtatMta fine dubio inobediente gdiuis Rrmonibus
mouettguis refragatis peccata no tollat mcrcede tame.de miRerio uere charitatis fibi acqrit:fed ideo

,ccx.

i

boe dico:qa uos fpno.idco Ioquortqa uos forte non difi'go:Rcfpondeo apoftoli uocerteltis eft deus: o, facio &
fadaino cotcmnoded doleo infidclicatis in meis argumenta apparerc: no fidei.qa iudaica in uobis teftimenia:
no chriftiana cogno(čo.quonia uidentes no uidetistSč audientes no uultis audire.Re fortem dičturus fum:cx
utroqi coturbor.Timeo auditores offenderefted plus timeo cotemptores prsEcepto^:qui uerbu dei audire difi
fimuiat pciores idolis habenT'.Illaquideaures habettfed nauoluntatemoaudiutmopalpac manibustnec ra/
pinut.Vndein maforu hoium coparatione meliora funt:quia nec cocupifcut oculismecpcotraria SC  deeini/
mtca difcurrut.Et naturaiiter fu rdatrečle meliora inaudientibus iudicanti.Dicat prophetatfi mentior, Ioquar
Dauidtqui huiufmodi hoies coparandos efte Terpen ti bus no negauit.Sicut afpidis ait fmdx  obturatis aures Tu
asme nočem audiat incatantis.Et uidcant fi no rede ferpentibus coparantur.qui qcf audiut natura beneficio:
diftimulantealliditat saftutta.An chriftiani dki  poftunt:qui etia nome prima humanicatis amittunt (Ecce
Hfercmias dicirndrcucik aures corutqui boe no pofiunt audfre.no quia no pofifunufed impoflibiiitatem uo
luntas naturae mitnica foperduxmdu longo uidofirads ufu geimini  moreš pet aduerfam cofuetudine corruti
malis opibus ceciderunt.Etia uafa limo plena:fiquore puri elemed recipere & cotinere no pofiunt.Ager fpino
fus :mii ante cultoris Sabore fuerit exnr patus:no nutrit in  le iačta femma:fed fuftocat:Ita 6e amtnus fkculariu
fcllicitudinu plenus iilecebrisiuerbu no pot fuftinere diuinu nifi  prius špfas mundi follicitudincs coIparuqj
oium materias euangelica in fe falce fucdderir.Modo quibufHa minus foriitan uideondeo diftimulante pecca
rafsd  ader it  ilSa dies:qua fačta nra quafi in quada fabula depida monftranda funt,O cjtis indie illa expedif/
fettfi in hac uita SC membrani fenfmSC  uifčeru uigote  caruiflentfEt quanti illic elingues SC  mu d fceliciores !o /
quacibus tune erunt:& quanti paftores phi!o(bphis:qti ruflicioratoribus:qti habetes argutiis pratferedi funt
CiceroniJob faneftus in tentationead iuam gloiiam deuomsjfic in dolore fuo clamabat:quid f pdeCt  in termen
to luxfVtqd mihiiunda funtgenuafutquid ubera fuKiTCur no in uentremortuus hi m C Sc  mox ut de utero
exiui:no q>tmus obiifSed boe dei amicus diccbatin Iuce,Q_,uid ab inimicis eius dicet"in tenebrisTSi ifle inge/
mifcit:que febris urebat:qd faciet;que gehenna cofumetfSi d le fi bi dolecgenua firifte coniunda: cuius pedes
femper in dei amore cucurrerut:quid didurus e cuius nunq in ueritate fteterutfDifplicet illi q» natus ex utero
uixerac:q bene uixit:qa eu uer mis moriturus edebat:qd male uiuetes faciet:quos igms xternus:&: uermis nuq
tnoriturus expedatTDurus e hic Termo dnrus hic feruio eft:qs por audire eufHcc dixerut illi difčipuli;q Chri
fti qui ueftigia in euangelio reliqusruf.Ec de diuino uerbo fcandalam paffnfeculu maluerunt amate q deum
quorum uenter deusreuitu nolunr audire ieiunii.Luxuriofo uerbu m caflitatis ofFeniio efttficut prophera dicit
Abominatio eft uiro iniquo direda uia.Iam antiquitus didu eft abEfaia:^ Chriftus infidclibus fapis offenfio
nis extiterit.AduIari non pofTunune Si  frem decipiaiK me fermo percunat Saluatoris:qui aitiuerba adulatorp
mollia Tunt.Hsc autem Teriant inferiora uentris.Non eft fidelis rnedicus:qui ante ^igeftam putredine t  fuper
d učit uulneri cicatricem.Non poftumus femper iac dare:quia nec uos femper paruuii efte debetis.Dicite mihi
quot anni Tunttex quo regenerati Turnus in ChriftoTConfideret unulafcp atu ex eo tempore in  illa caelefti a:ta
te profecerit.Nefcio qualiter placeant paretibus illi infan£es:quibus funt anni quincp:uel dcccnvfi in  ca q nati
Tunt modicitateperdurant:quid de nobis dicendum eft:quos temporis rado non modicosded abortiuos inue/
nitTlbunc de uirrute in uirtutemtde bonis Tcriptum eft chriftianis: Videamus fi chriftiani Tumus:quid in nobis
ex quo regenerati Turnus in Chrifto:uirtutisaccefterit.Q_uid humilitads in profperis:quid pacientih in aduer
f;s:quid in trfbulationegaudii:quid fcelicitatis in danis:quid indulgcntia: in offenfis:quid cafticatis in cccafio/
ne!uxurix.Alii de uirtute quoddie traTeutad uirtutemos deifirmitatead infirmitate.Alii melioresp mometa
flut nos deteriores pe efticimur:qaaTi non eunde indice expecftemus Stuki furous li unum probauimus ere
dentium SaluatoremiSč non unum indicem Tore credamus. Vnam fidem: unum baptifma ♦ unam ecckfiami
unum deum dicit apoftolus.Q__uid ergo hodie malustcraftinapeiorTHodie auarusicraftina auarior.Ante an
nura meae cupiditad una urila iufteceraniam de boe anno auinca forte no TufFicit.Prius extendebatur animus
ut decem folidos poflideremriam nunceentum parni efte cceperunt.Et cum ueri chrftianimeri filii deli  qui xn<
dunt de uirtute in uirtutemtfi perdiderint aliquid de uirtutis occafione ktantunego nifi aliena accepcro:Tecu^
rus prandere non poftum.Q__uid agis carca cupiditasTQ uid crudelis in paruulofQ^uid feua in alieno filio
Ordine naturattan religionis euertisflam fedfti in pedibus:quod in capite efte debueratTAu^ inTenfibiletprr
te rauonibus dominatur.Et quid eftillud rogomel quafe eft:qdl nos auertit a deoTC^uis IpIendoriSC qtus eft:
per quem mihi fplendor ueri folis araittiturTAurum SC  argentum lutum exquifitum exarena;ex meta:&' uf^p
pheta aitiiignum oftenfionis eft aurum*Q_ui iudicio mentis euerforperaurum Iibidini mancipatur:qui code
aftu acqrit ToIidu:quo aiam perdatducratur imperatorisimagine:& amittit imaginem Cbrifti.Visnofte q p -
nitioTus fitamor hendi:SC amor requiredte pecunktper huncludas tradidit SaIuatorem:&: certe quado audiT'
aut quado legif tatu Tcelus aborremus oes.Et q tu in uerbo e ipiu diTcipulu codenamus: SC  p ignorantia nf ara
nr o mucrone cofodimur.Q__uati inter nos ludte aiam danant.Q_uati in Temetipfis cu p cupiditatem Tuas aias
teternis crutiatibns tradut:6č traditores fiut pariter SC  occifiTAn putamus fres q. locando pratdicctppbete ride
do!oquat apoftoliVlnutiliter Chriftus iudiciu cominet: (fed ioci no lutiubi fuppficia iterccdutifi iccado pafli
Tutrcredant iocado locuti.Efaias ferra fecat .Daniel leonibus deputatf.Paulus trticaTgladio.Peo us in crucc do
mini exempJo Tufpenditur.Et hoc totu ut nos a peccat/s lua dočtrina reuocarent.Sed timeo ne inobediennbus
in cotrariu diuina beneficia deputent :Sipficiat ad p cena in hidicioujd' hic datum fuerat ad falote. Timeo ne fi
des noftra magis iocalis fit:q fices Sc uerba illo^:Timco ne nos iocado no Tiluemun SC quoprifum introtmus



!  >.!

• V

,.,XNt

ll.. •■■>-

■ ■;'

hhw *0|h f ‘

' irv «-h, S

’ Sv! n, ^Cf

• y :

. 5

rr,,i.

* Mst

. n l'„l W

;  ,. * Jr^lo,

■

... "';f ul «o

1 ^Ftoes
a attro

' *>canusnu§
" ' • rr ^c^cifutn

: f‘Cpncijdi(j

- -*-' ■ 5 oflfcljfio

m  ecclefiam:fic ridcat ille de nobkficut fčriptum eft*Q^ui habitat in cadis frridebit eos.Muka funt qux dicam

• ; u!;dinč:fuMi

ruiiJjcrldlizu
ic:  .//m ca gnati

■ tlvrtiuosinue/

• u.oidinnobis
h - : . t.itnaduet j

nsmcccafiO'

■ <!igctspmomžia

, rcduimuscre i f
s cccldiam; j

s; ji nosate M

, ;v;:urin:mW

.  .K***« 1

■  .

. -tr-eode

' 7;v j p

• I

n'  ♦rTruisi^

F^iM'

' t5 '  rjKiS

1 * « .t|<

i

L. ™

dum aeternum tmgnis timeteg hominum.

Beati Hieronymi prefbyter ad landum Auguftinum epifcopum. Epiftola«

©mino uere Pando Si omni aftedione uenerabili patri Auguftino Hieronymus in Chnfto falutetru
Vi§i uenerabile fratre meu film dignationis tua: Orofiu prefbyte^:& lui mentol te iubete: fufcepi.
Sed indidt tepus difficillimu:quando mihi tacere melius fuit:q loqui;ita ut noftra ftudia ceflarent: SC
iuxta Appium canina cxcrceretur facundia .Itacp duobus libellis tuis:quos meo nomine dedicafti eruditiflimis
8£ oi eloquetia: fpledore fulgendbustad tepus relpodere no potuiino g? qcq in illis reprehededu pute:led iuxta
beatum apoftofum unufqfq? in fuo lenfu abudet:alius quide ficalius aut fiaCerte qcquid did potuit: SC  fubli/
mi ingenio icripturaru hauriri fbntibusta te pofitu:atq? delertum efhSed quxib reuerentiam tuam parumper
patiaris me taum laudare ingenium.Nos enim inter nos etuditionis caufa diilerimusicteterum a;muli:& maxi
me hxretici:fi  diuerlas inter uos (ententias uiderint de animi calumniabuntf rancore reipondere.Certe in diaio
go que nuper edidi beatitudinis tuastut dignu fuerat:recordatus futruMagifp demus opa: ut pnitiofiflima ha>
refis de ecclefia auferatur qux iemper fimulat pcenitentiam ut docendi in ecclefiis habeat facultatemme iefiap
ta luce prodiderinforis expulfa moriatunSancts: ac uenerabiles filiae tua: Paula & Euftochiu,&: genere iuo:&:
exhortatione tuatdigne gradiuntur:fpedaliterq? fulutant beatitudinem tua.Ois quoq; fraternitas qux nobifču
domino Saluatori feruire conatur.Sančlu prefbyteru Firmu anno ptsterito ob rem ea^ Rauena: SC  inde in
Africafti Ticiliam^ direximus:que putamus ia in afrieze partibus comorarhSandos tuos adhaerentes laterhut
meo ob{equio faIutes:prxcor.Litteras quoqi meas ad fančlum pref byte^ Firmu direxi: qux Ci ad te uenerint:
ei diiigere no grauerisJncolumen te:8^ mei memore Chriftus dominus cuftodiat:domine uere fančle SC beatif
fimepapa«Grande latini fermonis in ifta prouinda notario^ patimur penuriam:5C iccirco pr^ceptis tuis pare
re non podu m us: m a xi me in editionedxx t qux afterifčis uerubufcp diftinčta eft ♦ plxraq? enim prioris laboris
fraude cuiufdam amidmus.

^(Dbiurgatio in eum qui fe didt pcenitentem;8i confefla peceata reiterat:SC in fasculo conuerfatur«ubi docet q
uere dicatur penitens.

1P te furgo hoicm que fčio efle fidelem. Ad te inerepatio mea fedinat que ientio efie iuperbu*pcenite
re te afleris qui totus in feculo conuerfaris.pcenitere te aderis:qui ea qux uoueras:ite^ fumis* Seire te
J defidero quid poeniteas4Neičio quid lit tua pcenitentia.Pcenitere te aderis qdu iufticia dei praecičtus
cs luper induifti fuperbia.PtSenitere teafleris qui dum aliena čarne lequxns lic fatigaris:Canis reuer fus ad uo/
mitu fuum.ficut canis elfamidus aut fus a calore eficčta in limu terras pftrata qux frt tua pcenitentia non inue>
ni»AmbuIauiin Iocumpoenitentix:5J no inuerii pcenitentia tuarn.Tu qui feculum deftitueras: iterum ibide
inueniris:qui carnis liiperbiam depolueras fumittis humerum:ut iterum portes:qui auaritia: dederas dorfum:
denao lili obuiam reuerteris:qui uanitati remedium dederas: iteru reuerteris in gratiam eius:qui pompa Ikcu/
li fiigatus iterum in manus illius mcidiftu Ambulas autem fuperbus:& elatus ceruicemelčis icriptu ede,Q_uid
nobis eflet fuperbia:5J quid honeftas cum iačtatione nobiscontulit iterum dičlu fuiflefTranfiemnt oia illi tan
q:umbra fidelem te meminifti;quiper aquam baptifmi fueras renouatus licut fčriptum ed.Lauamini SC  mudi
eftote: Auferte nequitias ab animis ueftristillos ad lauandu hortatur:tu aut cum efles mudus fordidus faetus es
non potes iam denuo lauari licut dicit Petrus ad dominu»Domine non Iblu pedes:led Si  manusdaua me tottu
Q_ui lemel Iocutus eft:denuo non indiget lauaruSi uis aut ut iteip emunderisrda elemofynam:Si oia tua mun
da funt»Bona elemoiinaeft qux purgat oem lbrde:humilia te in omnibus:8£ cora deo inuenies grada: Subdi/
ms eflb:5C oblecra eum nea:mulens;ut nequiter faciaStNam qui malignantunekterminantunOra dominum
quotidiecum lachrymis:fi forte peccata tua foluantur quoniam liiperbisdeus refxftit:hurmlibus aut dat gra
tiam»Memorare filiu in longinquo pofitu luxuriole uiuedo fubfrantia in meretridbus difpcnlafie:poftea ha/
miliš fačtus reuerliis eft:8č ait,Q_uanti mercenarii in domo patris mei abundant panibus:ego hic farne pereo
Surgam itaq5 Si  uadam ad patre meu Si  dica iili*Paterpeccaiii in caelum Si  cora te:iam no fu dignus uocari fi/
Iius tuus:fac me licut unum de mercennariis tuis:Pater aut cu uidiOet humifitate filii:8i nimis inopia defeffiim
milericordia commotus eft pro filio humilnocddit uitulum laginatu.Memento ergo fili quoniam Chriftus g
te mortuus eft qui ante erat uitulus laginatus«Fiiius autem illius maior triftatus eft:quare occifus eft Chriftus
qui erat uitulus faginatustPater autem illius corripiebat illum:dicens fili tu meču es:& oia mea tua funt: Si  oia
qux tua lunt mea liintigaudere te oportet:quia hic filius meus mortuus fiierat Si  reuixit perierat:8C inuentus e
O q beatum populum pro quo Chriftus mortuus eft:qualegaudium pater portat:quando quod mortuum fu
erat reuixit Si  quod perierat inuentum eft.Hcce lanus iam fadus es:noli peccare:ne tihi aliud deterius contin/
gat: Attende ergo unde cecideris:5č plange SC  age pcenitetia,Si quo minus ueniet dominus tibi:5C mouebit cade
labmm tuu de loco fuo nifi pcenitentiam egeris.Memorare Chriftu reliquifte nonagintanouem iuftos:5i quf
fe unu hoiem pdore:5Č inuentu in hueris fuis reportafte.Vel illa muliere qua: pdiderat dragma hoc e ecclefia
hoiem pdore:Sč a ftercore erečtu collocafte eu cum principibus populi fui hoc eft cum apoftolis SC  propheris«
Eccequid faciat pcenitentia hois pčtoris:q du in ftercore iacet cu principibus inuenitunpoenitentiam homine
dico qui plangit quia fecit malum:& rogat dominu:ut etiam non faciat qd' admilerat pcEnitente hoiem dico q

Y *ccx i*

diligit antc ncg!exit:& quod fecerat obliuifcitur.Adhhreantur inte quh bona funt:& qux mala funt delca,
tur; Si pcenitentiam non egeris:incides in manus domini fecudu magnitudine eius.Diuerte a malo SC  fac bonu
inquire pace SC  fequcre ea.ficut fčriptu eft Omifi bonu SC  creaui malum.Fac crgo dignos frudus poenitetih SC
ne dixeris n5 pcccaui SC  qd acciderir mihi triffcmo adiicies peccatu fuper peccatur& diccs miferatio domini ma
»na efhScito aut g? mifericordia SC  ira ab illo eft.Reuertere ad dominu plange dicendo Tibi foli pcccaui:& ma
fum coram te feciJDelida iuuentutis meh SC  ignorantih meh ne memineris domine: Ne auertas facie tuam a
me;K ne declines in ira feruo tuo * Adiutor meus es tu dominemc derelinquas me dominemecg deipicias me de
us falutaris meus:ne proiicias me a facie tua:3£ (piritu fandum tuu ne auferas a me*Sana animam meam;quia
pcccaui tibi. Libera me de ore leonis:8č auerte oculos meos ne uideant uanitate .Illumina facie tuam fuper fer/
uu tuum SC  faluu me fac in tua mi(ericordia:Adhhfi teftimoniis tuis dominemoli meconfundere :ne tradideris
me in manus tribulantiu me.Cuftodi ne fubumbra oculidub umbra ala^ tua^ protege mc.Peccatum meu co
gnitu tibi feci;6č in iufticias meas non abfcondi.Coufitebor tibi domine deus in toto corde meo«Domine exau
di oratione mea:& clamor meus ad te perueniat.Non auferas facie tuam a me in quacunq; die tribulor inclina
ad me aure mam .In quacuqi die uocauero teaielocitcr exaudi me:Fac meču fignu domine in bonumt uideant
q odcrunt me SC  confundantur.Remitte mihi dominetut refrigerer prius q abeam:& amplius no ero*Ecce pce
nitentia hominis humiliantis fc quoniam ueniam non habebit:qui taliter non ingemifcmC^uis non audiat ib
Ium:& moueatur quoniam qui fe exaltat humiliabitur?& qui fe humiliat exaltabiturf quid gloriaris in malitia
q potes es iniqtatef Melius e te no uouere SC  reddere q uouere 81  n5 reddere»Pcenitete te dicis SC  carnis libidine
deledaris.Peccata tua no definut ambulare SC  tu dicis q> fedear.pcccatori at dixit deus:Q_uare tu enarras iufti
cias meas:& aflumis teffamentum meu fuper os tuufTu uero odifti difciplina:& proiecifti fermones meos re,
trorfum.Si uidebas furetcurrebas cu eo: SC  cu adultero portione tua ponebas*Os tuum abundauit nequitia: SC
Iingua tua concinnauit dolos.Sedens aduerfus fratre tuu trahebas:& aduerfus filiu matris tuh ponebas (čanda
lum.HhC feciffi SC  tacui:exiflimafti iniquitatem q> ero tui fimilisjargua te SC  ftatua contra facie tuamjntelligi
te hhc qui obliuifčimini dominume quado rapiat:& no fit q eripiat. Sacrificiu laudis honoriflcabit me SC  illic
cfl: iter quo ofleda ei filutare meu.Ecce qualis comutatio in homine peccante«tu qui dicis qui te afleris poenite
ri:ubi epcenitentia tuafexclu(a eft per fuperbiam SC  cotemptu fcqui deum prhtermiffli ♦ Audi fili SC  retrahe
pede tuu de fieculo cui renunciafti.Pcenitere ergo de omni pompa iniquitatis«Apprehende arma fide qua am
te perdiderasmt confentires diabolo SC  tenebris SC  dominu qui lux eft poft dorfum reliqueras. Memorare fili
quid eft mi(ericordiam’uolo SC  non facrificium miferebitur tibi dominus;(i h hc cum Iegeris facias:3C p obedie
tiam pcenitentiam fequaris.Veiy fi de toto corde pcenitentiam egeris:fi dominu prh oculis habueris ft amif/
fa učragine peculii uenenofi calicem falutaris acceperis:fi die ac node in lege doriiini meditaueris:fi oem fol/
licitudinem tuam fuper illu miferis tune gaudebis:6č exultabis in domino;qui uicifti malignumttuc erit met
ces tua copiofa in chlum:quia taliter in opa domini laboraftittunc erit dominus adiutor tuus in die iudicii tuc
ftabis cu magna fiducia a dextris domini cu iančtis fuis SC  dicet uobisruenite benedidi patris mei:percipite re
gnum prhparatu:quod prhparauit uobis pater meus q eft in ehlis .Iniuftus aut dicetur: Ite in ignem hternu:
que prhparauit pater meus diabolo SC  angelis eius.ubi ignis non extinguef:5C uermis eoiy non morietur.Tuc
ibunt iufti in uitara hternam Jmpii aut & peccatores in ignem hternum,

._BeatiHieronymiadXullianum.

L 1 Andi corruut ft fuerint neghgentes SC  pdorespriflinu ttdpmnt gradum fi fordes fletibuslauerint.

f i Hoc ideo dicornt no terreant defcendentesiled pfouocentalcendentes*Nunqexempluamalisfumif

etiam in feculi rebus femper a meliori parte incitamenta ufrtutum funt*
fS^Beati Eufebii Crcmonefis beatiffimi Hieronymi prefbyteri difeipuli ad beatu Damafum Epifcopuportune
fcmSC  Theodofiu Chrftianiflimu Romanu Senatorem de uitaSC trafitu fančli Hieronymi dodoris eximii,

| ^ Atri reuerendiflimo Damafoportunenfi epifcopo;Sč chriflianiflimo TheodofioRomanorum Se
p natori Eufebius olim Hieronymi fandiilimi difcipulusmunc uero eodem orbatus luminetpiu do/

lorem SC  fuauiffimum gaudiu.Multifaria multifep modis olim deus locutus eft oibus nobisper fuu
' dilediflimum filium fančtum Hieronymu de feripturis fandisin uirtutibus SC  prodigiis multis:

quh per illum fecit ipfe dominus in medio noff ri ficut uos fcitisrde quo SC teftes fumus qui eum uidimus;<3i
oculis noftris eius fanditatem perfpeximus:SC manus noftrh contredauerunt de uerbo eius fčientih SC dodri
nh«quibus uita manifeffata eft* Q^uod ergo uidimus SC audiuimustannuciamus uobis.Eramus eni tanq oues
errantes erroribus:8i fuperftitiofis fabulismon audientes fanam dodrinam;fed coaceruantcs fibipfeudo pro,
phetas:qui fiirgentes in populo mcndacesrintroducebant fedas uanh perditionis: doneč ide  illucefceret dies.
OLui tanq fol refulgens quinquaginta annis SC  fex menfibus multis laboribus SC  erunis in ledionibus SC  uigilb
>s:ut nobis frangeret panern dodrinh defudans:tenebras eorum profugans:& condos a perditione liberans ef
fulfit in templo dei Jncipienfc^ ab oriente ufq? ad occidentem auferens bella hhreticorum:eorum arcu coteres
arma SC  fčuta fua cobuffit igni.quonia in ipfo deus pofuit pdigia fup terra:ut nome fuu manifeftu fieret in na
tionibue.Deidepertrafiens uf<p ad fines terrh fanado opreflos ab hhreticoru iacuiis:illuminado me tes hoium
feriptura^ en jgmata referadotfoluedo nodos:obfčura dilucidado;dubia exponedo cofutado SC  corrigedo falfi
tates&ueri0imaexlinguisqplurimisadunando«utnobisnofasfaceretuias u itx:3C  nos adimpleret gaudio;
Ihticia SC  exultatione;teiTipIum dominicorroborauit;5w eius aditam inRarlucemhmon fub modio fed fuper

candclabium

candelabru in dominiaula pofita: in dominico irrigui rorcpIcniflimx fcecundara: pofteris omnibus (uorj  uer
bo^ prx c%teris  eleganda fingulari excelletius oibus aliis patefecitmt irent in ciuitatem habitationis: Sc locum
glorij inueniret.SC ne ficrent uelutpriores eo^ genus perama^:quos dilexit SC liberauitaberro^ pditione.
Čum.n.fim ficut Kipulaaste farie uend SC  ficut lutu platca^ balbutiesloquineičies:nccucrba plene formarc
uales:qd ipartiar uobis chariflimi pfcs:3C domini fua: laudisfNepe iuxta lllud apoKoli.Siliguis hoium loquc
rer SC angeIoru:fuum laudandigenus needu attingere Jccrrco no in arcu meo fperabo necgladius meus lalua -
bit me led dominus erit illuminatio mea.Q^ui docuit Si  docebit manu mea ad fcribedCuSC dirigit Jigua mea ad
loquedu:ut quoda afine Balaa:quonia iplius e regnu 3C imperiurSC dominah a mari u(q; ad mare :8C a flumine
ulČp ad rermios orbis terra.In cuius cunda funt pofita ditionc.Coram quo pcidec reges.nec eK qui fua: poilit
obfiftere uolutati.Q^uoma oia quxcuqj uoluit fecit in cxlo:terra:mari:3C m abyflis.bt fic lingua mea tati uiti
laude meditabit SC  notne (uu anunciabit uniuerfis. Sic uere fuit ille Kradita in quo dolus no fuincledus (ecu
du cor domini ad Ioquedu oia:qua: libi mandauerat dominus uniuerfis gentibus SC regnis:SC dodor datus i  ge
tibus ut (enjes euelleret:deKrueret:dilpderet:8C difliparccSC fapietiam uera fcminaret:xdificaret:atq? plataret,
Hic e frat^ amatonhic e qui populo chnTKano totlibro^ uolumina ex Iinguis hebraica SC  grtcca in larina non
parno podere tranKulit.Eccle(ix officiuprimitus ordinauiuSC totius (aera: Icriptur# alpera fecit plana: Certe
in huius lumine uidimus IumetSC fanae fuce (alutifera: dodrina: paKu:ambulamus u(q? ad montem dei Oreb.
Hic eK flurne aquae uiua: (plendidu tang chry ftallus: pcedes de (ede dei in medio ecclefia: . Et ex utrag? parte
eius lignu uitx afferens frudus tpe fuoreuius folia ligni fut ad getiu (anitate: Vir iKe in populo fuo mitiflimus
apparuitta deo diledus SC  hominibus:orat nucpro ecclefia fanda.Vas uere admirabile oi ornatu lapideprecri
olb opus excelfi. Verutame de hocgd plura dicafcuius enarrant caeli gloria:5C opa (čriptura^ rnanuu eius
annundat firma metu fNec fut IoqueIa: neq? (ermones cuius no audiat dodrina: uerba:cu in oem terram exiit
fonus eius.O ineftabilis mi(ericordia Saluatoris:qux totgra^: cumulos in Hieronymo adunafti: ut ad ea qux
folus pofiidenpene nulli hofum nifi particulariter fas fit afpirare.hic certe dux nrx fideiad fe currentes in cadi
cotrahk arce.Huc pras caeteris pordoribus ornatu i fignis dignitatuan cantilenisan prouerbi/s:operatioibus SC
interprxtationibus miratx futgentes.Cuius nota fada e in populiš uirtus:quonia impletus fuit quafi flumine
fapientia:Sed ut uera dica iuxta lllud regina: Sabba.Maior eK eni fapia SC  opa fua g rumor que auditis.Q_ua
certe bonus eft iKe his qui redo (unt corde: quoniam malidam (emper adiuit.fecit eni mirabilia in terra nra«
Sub umbra illius (edimus SC  firudus illius dulcisgutturi nro4Q_uanta aut de eo audiuimus SC cognouimusf
quo annuciabimusfAt quis ego fum:ut narre laude eius SC  uirtutes eius:SC mirabilia eius qux fecitfSed qaoia
no (um eloques ab heri:SC nudiuftertius ut breuiter dica.Si uultis accipere Ioanes Baptifta ip(e ed*uterqj uir/
go:uterq3 heremita»De ločine diciturtErat Ioannes ueftituspilis camclo^ in deferto.De fe ide Hieronymus di
cit,Horrebant (acco mebra deformia:8C (quallidacutis fitu xthiopicx carnis obduxerat.De Ioannc ite^.L ocu
Kas SC  m el filueKre edebat;de (e iteiji  Hieronymus dicaudc cibis SC potu taceo:cu et languetes monachi aqua fri
gida.  utantunSC codu aliqd accepifle:luxuria fit«Q_uid plurafllle pp iufticiam martyrJKe uero etfi eius lpum
materiale fenp no abftulitttame martyrii prarmiš noefl expers.Duplex naq^ martyriu e* Vnu fuccubere gladi
isiperio^jalte^i in infirmitatibus 8C aduerfitatibus in animo parietiam cuftodire,Certe hice uere martyr,q pp
iuliidam SC  manfuetudine SC (alutifera dodrinx fux uerba in huius mundi lachryma^ (alo ccrtamen forte a
malo^ ccetu uiriliter (upportauit:(čiens quonia oium fortior e (apia nec impie geflit in confpedu deuSed in oi
biSs tribulationibus fins inuocans dominum non peccauit labiis fiustnec Kultu aligd contra deum locutus eK,

' Taceam naq: q? tribulariones:labores:afflidiones:cruciatus:agonestflagella:fames:firim:amaritudines:tepefta
tes::tetationes:abftinetias:uigilias:peregn'aationes:carnis maceratioes:nuditates:ieiunia:erunas: SC no folu hxc
fed grauiora SC innumerabilia pp lefu ChriKi nome in fuo gloriofiflimo ppefliis eK corpore:ut ide Iogtur« Sta
bamln heremo coflitutus:8C illa uafta (blitudine:quxexufta folis ardoribus monachis horridu prxftat habita
cuiu.cogitans me romanfs podri delitns:quotidiegemkus:quoddie lachryma:,Et fiquando me (omnus immi>
nens opprfliflet repugnantem nuda humo uix ofla harrentia coIlidebam«horrebant (acco membra deformia:
aqua frigida languens uteban8C codu aliquid accepifle luxuria erat pp cutis mea incomoda fquallida carnis
žethiopicae fitum obduxerauEt tamen focius (čorpionum tantu SC fera^ fx pe choris interam puellaru.Et in fri
gido corpore etiam in promortuo iam homine fola libidinum incendia bulliebant.TeKe deo meminidiem ere
bro iuxifie cum.node nec a pedoris ceflafle uerberibus:donec iubete domino in me rediret tranquillitas.Fleba
continuetSC repugnantem carmen ob hebdomadarum inediam fubiugabarmCellulam meamquafi cogitatio
num confciam pertimefčebam:8C mihimet iratus SC rigidus folus dele rta penctrabam: SC  concaua uallium: SC
pmupta montium cemebamdllud mex miferrima: carnis erat ergaftulum: ibi mea: orationi locus. Q^uis
crgoinfirmatusefESC non ipfefQ_uis fcandalizatus: SC non illefSed fi in infirmitatibus SC laboribus laudadi
funtfanducertcSC hic kudandus eK. Venia aut ad cotumelias 8C per(ecutiones:quas ab improbis SC  falfispep
tulit fratribos in huius uaHeini(erix.Q_uid aliud in hoc mundo fua femper fuit uitamifi quxdam iugis aduer
fus improbos hacretico^ oium SC  malo^ cuneos pugna:cotinuup certamef Sup eu rugierunt ut Ieones hxreti
ci:quoniam eorripuit eostSC tabefcere fecit  ficut araneas aias eo^:8C frudus eo^ de terrapdidit:8C feme coy.  a fi
liis hoium.Apuerut i eu cleriei lafciuiis dediti ora fua:SC de(pexerut eum:SC locuti (unt labiis dolofis:SC odio ini
qu© oderunt eum quoniameorum infedatus eK uitam peflimam SC crimina.Circunderunt cum canes m uiti
SC  tauri pingues obfedcrmiteum:SC infurrexerunt in eu teKes mig acuetes liguas fuas ficut ferpetes:SC uenenu

Y n. *ccxii.

a (pidu fob labiis eorum cogitantes malitias iti corde:tota die conftituentcs pradia: rappIantantcs^greiTiis eius
Et funes extenderunt in laqueos pedibus eiustut delerent de terra memoriam eius:& eiicerent eu de nationi,
bus:utobprobriu flerct uicinisfuis.Sup romanu populu fuit magnificetia eius 8č uirtus eius mirabilis in uer
bis fuis:8£ fančtus in 01 'bus operibus fuis.Alleuans corruentesrfoluens compedicos:i]juminas cxcos:Si  diriges
iuftostdas fortitudine & uirtute plaebi dei:& quafi tuba akifonas annucians cunčtis iniqs fcelcra portas pecca
toru Si  ueftes ferreos cofregit romphea dočtnn^ fuae. Audientes aut impii diftecabantur cordibus fuisjftride
tes detibus in eu cogitauerunt SC  locuti funtnequitias arcu fuu tetederut:S£ illud parauerut;8£ in ipfo paraue
runt uafa cnortis.Cu aut eet šlleplenus fpiritu(ančto:in oronibus Si  in operibus bonis perfeueraus;uitia morti
ficans fufcitans de puluere egenu:& de ftcrcore eriges paupere:quonia no in uiribus equi:neq 3  i taberculis uiri
beneplacitu fuit fibi.Nec (perauit in diuitiis:fed fortitudine corroboratusmo formidauit aduerfarios fuos: led
fup ipfbs correčfcionibus Si  dočlrinis fančtis tonuit:dans imperiu regi fuo Si  fublimans cornu Chrifti fui alios
doces laborado:ficut bonus miles Chrifti fcicns q> no coronabit? q in agone certat:nifi legitime certauerit. V i/
detes aut hacc uiri iniqui irati funttSC dolores coprehenderu c eos qa fut generatio praua SL  peruerfafilii; in qui
bus no eft fides in ipfis.Et exacerbauerut eu in cofiiiis:& in abominationibus fuis ad iracudiam cocitauerunt ip
fum.Et pdito cdfilio fine difciplina uefte muliebri irridentes ei tanq uiro luxuriolb Si  iniquo impetu fecerunt
unanirniter ineu:8č eiecerut eu extra romanam dukate.At lile benignus:paties:humi!is:3č manfuetus eorum
uefaniae iocu danstpiides poft tergu oia fuu peccata eo^ recedes inde pagrauit in coftantinopoli ad antiftire
čbiffimu Gregoriu Nazianzenu.O uir ineffabilis:o uirtutu uas admirabile:o fpledor patie-ntisto lampaspful
gida:o diadema honoris Si  gloriaeiangularis lapis firmiftimus:exemplar inoccntiae coluba aurea:Sč totius eede
jfia: fundametum.Cum plus tonderis.minus cofunderis. Agnus iunoces:quid loqueris prefiks colla tot icgisf
Gratiasago deo meo:qadignus fum habitus:ut me odiat mundus.Sdo me naq^ pueniread cadefte gloriam p
infamiam& bonam famam.Aperuitautcadospatientia eius:qaibicofirmata femper fuit uirtus gloria: eius:cu
deo pofuit firmam fortitudine fuamjnec a domino recefiit unq cor eius:Arcus fortiu foperatus eft:& ipfe acdn
čtus eft roboresSJ praeualuit in infirmitate fua Si  fortis fačtus eft in beilo:& dextera fua glorificata eft in uirtu^
te.Dextera manus fua confregit inimicos:quoniam adiutor Si  protečlor fačtus eft fibi dominus in falutem: SC
ideo catemus domino:quoniam magnifice fecit.Annunciemus hocin uniuerfa terra hauriamus aquas ingau

tionibus fuis:quia obfčuratum fuit infipiens cor eo^:8C
mutauerut ucritate in medaciuded tame ueritas de ter
queaperuerunt:5dn foueam quam fecerunt inciderut
s manum.Vnde fančliftimi patres &,dotnini cofidera/
te ui^ iftu q fidclis Si  iuftus femp in domo domini fuit ad docedum nos Si  illumina^du abfcodita tenebra^:5č
eftugandum neqtiaspeccato^.De quo nobis grandis eftet fermo SC  interpr^tabilis ad dicendum .Sed nimis i
becillis fadus fum.Q__uoniam introiuit tremor in ofla mca S i  iubtus me turbata fut ueftigia mearne nimis afče
da.Etenim angufta porta:Sč arta uia SC  cibus ifte folidus pfečto^ eft:5C fapientum:qui exerc/tatos habent fen/
fus ad di(cretione.Q_uapropter no modica relinques diiiicilia^ ardua tanti uiri inefFabilistcuiuš laude plena
eft terra cuius fpledor e ncut lume:5C cornua funt in manibus eius Ad pr^fens fui exitus gloriofi aliqua breuif
fime cupio referare: Deus enim ofpotenscuius mifericordia pravit ante facie fua:qui Si  iuftus eftfič rečlu iudi
cium fuu reddes mercede labopz fančlo^ ! fuo^:paftor uerus SC  bonusnn mifericordia difpones oia SC  congre/
gans oues fuas in finu fuo:qu^ nouiftima: diebus iftis curfu intolerabili:8C onerofo agonis grauiftimi .In quo SC
caro concupifčit aduerfus fpiritum:fpiritus aduerfus čarne foeliciter cofumato portuq? iam diu cocupito de na
uigatioe huius maris pcellofidn quo funt reptilia innuerabilia:8C mitnico^ agmia collucftantiamt decipiant SC
trucident rečlos corde iam obtetoidilečliftimum filiu fuu.Hierony mu exutum toga mortalitatis:5C putredinis
huiuscarnis miferrima: ppetuo immortalitatis brauio decoratu:ad caelefte atriu euocauit ut quod uidebac hic
in enigmate: ibi uideat facie ad faciem»Q_ua: cum extrema eius tempera egredi de corpore eius urgeret iam
completis nonaginta Si  fex annis febre a^ftuans ualida fuos circa fe uoluit efle in unum fiiios:quos ficut noueb
las plantationes ftabiliuit a iuuentute fua.Q^uorum lutftu uultus graues intuensrut pius Si  mifericcrs his pau
lifp motus ftentibus infremuit fpiritu:Sč lachrimans imo aliquantulu eleuans oculos plana uoce inquit,F;ii Eu
febi cur iftas inutiles fundislachrymasfNonne uanum e fuper defunčlu fundere lachry masf Q__uis uiues no
uidebit huius corporis diftčlutionemfQ^uod femel locutus eft deus:8C audifti:audes cdtradicere.Et nofti nul
lum pofle refiftere uolunti eius Jam fili rogo:non fecudum čarnem ambules:flere define.Certe noftnT militia:
arrna carnalia non funt.Deinde uultu hilari SC  iocundo alaeri uoce carteros alloqucns filios exclamauit. Ccftet
mceror Iučtus abeat:fit omnium una uoxgaudentium quoniam ecce tempus acceptab ile.ecce dies iubilationis
SC lxticixprx  omnibus diebus uitae measjn quo fidclis dominus in uerbis fuis aperit manu fua: ut mea cxule
afam hucufqj in carccrc mortis huius obreatus meigenitoris Ada: reuocet ad fupnarn pfiam recupatam fui fi
lii  fanguinepr^ciofb.Nolite filii dileeftiflimi quos femper habui in uifceribus charitatis impediregaudiuu me
um.Nephibeatis reddere terra: qd'fuu e.Corpus meu ftati exuite terra: date:ex qua fadu e:ut redeat unde ue
mt.O^uibus finitis uerbis oes fres Iachrymis madefacfti:5č denudantes fuum facratiflimu corpus:ita fquallidu
SC  deforme abftinetiis:q? qd terribile cunčto^ uifui cernebatur.Nam tanta erat affcčtu macie ut ofta eius po/
tuiflentper articulos numerari: fic uerberibus cruentaturmut leprofi potius corpus credcrctur.N udar humo
protinus tradtderunt:5v ipfi facci linteo cooperuerunt.Aft ubi uir domini terra: fenlit afperitatcm: himirum

iocundatus

dio de fontibus Saluatoris:buanueruntimpu de cogitai
credentes fe ec  fapietes in malitiis fuis ftulti fačti funt:q
ra orta efttSč iufticia de caelo f p(pexit,Ereni fatui in Iacu
Sl  iuftus nnnq fuit coturbatus qa dominus firmauit eiu

na

SSt«.

‘Uh,, ^tnjL

*n£%£

Vrt ^ S|> »

***QtfJ^

g®*

- . ^fOTU-Tj

•. l : : w

' ‘Necele
... , 8 "*ianip

* i*tn -fi uri * fl ®d

.’ '"^pfeaain

aa ' ln  UJueatjj

:  T ^nscorcoR:^
•* u ** ucnrasdčtcr

" ^ ‘ rf untirKidciiit
*V -ornim colidcri/
' : ’U tcncbraips:
umordnimin
i  ra L*nr nimisafce
>s hibent len/
vi u > Uadc ^plena
v. pn brani
•uuft JCtcftuiudi
tanaoufldcoogrc/
•iuukrai.loquo3£

j v.vupitocjcna

'untft

T.

■a

»m-v  purrcdini
poduttfcbtf bi

nutsorg««^

j-jOlUcutno^

J. crvTrt bispa'

Ih nul

,ttw

^ <OT

i c*
'rt f^ 1

i Cc

ii liit^ 1
i ^Jii} mo

^jufi cxi

■gSE;

’ . L-rt UD^

■rflfj*"* ll

0Š0*

udJ' 5 '

«0:^

iccundatuscouerfufip ad fresprazdolore:3<: anguftialachrymaru fontes inundantes inqt, Hortoruos cha
n'(Timi mci SC dilečtiflimifilu quos gcnui in uilccnbus Icfu Chriftkp diledione SC  chari tate qua dilcxi uostut
pacificati nuc pace heatis.debitis eni uos tanq dei miniftros:domefticos:& amicos dccet:ad fpiritalia anhelare
ut (kis aliis ad exemplu ao£qui (piritales eftisrcur lftas tot infruduolas funditis lachrymas:Pdof^ uobis (eni
p recordatio lachrymas mducat.Tanto propti eftote ad Iachrymas quanto fuiftis ad culpa.Si quis pdo mork
tur.flete.Na ficu malu p pcenitentia a morte furgmangcli gaudent in cadis.Ccrte fi  bonus pdo moritur: ange
h dolent.Me uefo no tanq moriente logeatisifed mccu tanq portu falutis attingentegaudcatis.Q_uid imbecil
iius milcna huius uitae quaz tot dolo^ SC  paflionu agminibus:ut pene hora fit in qua uiuens quicunqi borno !i
ber a dobre tranfeatfSi diues undiq? anguftiaČ timoreme quod poflidet amitcat.Si paup:nunq quiefcit:u t in
uenianSi bonus.hinc diaboli timet periculuihinc ne nauis mortalis corporis in huius mundipelago naufragc
tunno mcdiocriter pertimclčit.Id certe nullus fexus uel aztas uel coditio doloris trafit cxpers quou?q’ i  ha c ma
met  mileria uitaz.Si quid in me cc  kitiš meu impediens itcndolete.Heu quot nauigatiu p hoc mare m a gnu m
■SC fpariofurfmn quo fut tot diuerla genera inimicore fecudu cuiuflibet uiriu quantkate colludantiu pofl mul
tam nauigandi fcelicitate:poft multas uidoriasiiam credentes fine capere peroptatum:a!iqua diabolica fuggc
ftione in hac hora in laqueu pdkionis fua i  diferedoe peruenerunnHeu quot hic SC  uita recomcndat SC  fama:q
bas unico peceati afifeniu dira mors imminetSi minadccirco du uiuitis timeatis fres.Principiu iapieti^ timor
dominkVita nra militia eft fup terra.CJ^ui hic uiceritialibi coronabitur.Du hac pel le tegimurmulla nobis in
cO: certa uičloria.Si nofter genitor timuiffetuiunqcecidiifet.Principiu omnium malo^ Cui pr<T(umptio.Q ui
non timctide fe pr^fumit«Q^uo inter latrones qms onuftus auro fecurus graditurfSaluator qd nos aliud d o>-
cettniTi timerei'Vigilate inquit:qa nefeitis qua hora fur uenturus eft.Nam li fciret paterfamilias qua hora fur
lieniretjuigilaret utieg SC  no iineretpeifodi domum fuam.Sumns ille clauiger Petrus Sobni inquit eftote fra
tres SC  uigdate qa adueriarius uefter diabolus tanej leo rugies Circuit quaerens quem deuoret .Nemo inter fer
pences cum lecuritate habitat.Q_ui fandior SC  fapientior eftiplus lemper timeat.Na qui altius eft cadensrma
tores cafus recipit.Efca diaboli deda eft de malis non curat:quia fui funt.Cecidit ille iapiens Salomoicecidit SC
eius genitor Dauid eledus fecundum cor dei.Timeatis fres.iterum rogo undiqi timeatis:quia beatus eft uir ti
mens dominum.Etenim fi confiftant aduerfum eum caftramo timebit cor eius:Si exurrexit in eum prcelium
in hoc ipie fuperauit.Perfedus dei timor foras uanurn mittit timorem.Timorem uanum non habet charitas
Charitas Si  timor dei unum funuConfideransenim hacc propheta clamans dicebat.Confige timori tuo car/
nes meas.Qjiis ex nobis eft cupiens uidere dies bonos.accedat huc:8i illumineturiSC facies fu^ n5 confunde
tur.Q_ui timet deu:facict bona:^ demorabitur in bonisaia,eius:6č femen eius hrereditate poffidebit terra qa
firmametu eft dominus tihicntibuseurSč teftametu ipfius ut maifeftef illis.Siqd boni facitistcu magna caute
la timeatis.Multi bona faciunt quo^ frud us lurripit humana: laudis appetitus.Dece fuerut uirgines:&; tame
media; a cxli  oftio /iintexcluile.Heu quotquot hodie faero funt rcnati baptiimateichriftiano funguntur noie
quibus foret  melius no fuifte.Eft eni gehenalis pcena paganoRt infmito minor q maloig chriftiano^, Vtina no
foret taliu maior pars.Nauisundiqi lana unico mergitur foramine.Errauerut hoies in hac lata lolitudine: alii
coilaiugo auaritivC fubmittentesialii luxurte fceditateiut turbiflimat fues deturbatualii circa inutilia diripien/
da occupati, Vnde obiedio ronis ufu cooperates ut iumeta infipicntia:&: ut fimiles eent illis uia ciuitatis noua:
hiemfalem no inuenerut Jo regnu cado tjt  reprobus nullus ingreditur.CentupIo arta eft uia eius q crcdif: quis
larga fit uere timentibus.Timenti Centurioni.pmitdt Chriftus ad euaccedere.pnefumenti Regulo cu illo ip /
fe ire denegat. Vere no oes hodie obediut euangelio.ueniet dicebat apoftolus tepus:in quo lana dodrina no fu
ftiebut hoies.Plures prredicatfed n5 oes uentate praidicatNimpliciu corda i pdis alligatjalligat onera grama i
pdi§ mims:in grauibus oculo tranieut coniuete. Eft dodor falfus gladius anceps.hinc fcindit ope Si  exeplo
hinc percutit SC  in ter fi cit uerbis dolofis SC  iniquis.Q_uomodo ignis irigiditatcm donat aqua caliditatemf L?*
pis quomodo furfum graditurf^ uir luxuriofus quam predicabit caftitatcmf SC  fipra:dicat:qua: audientibus I
de ueniet utilitas^Q_uid poteft dicere audiensinili quare uoce pradicas:quse opere denegasf Bene loques ore
fij male uiuens opere iemetipfumdamnat.Eccequantumdeotalis predicatio (it acceptabilis: oftenditur per
pla{miftam s peccatoridixitdeus.Q^uare tuenarras mfticiasmeas:&aftumisteftamentum meumperes tu>
umfTu Vero odifti di(ciplinam:3C proiecifti fermones meospoft te.Multi legunt grandia: addifeunt ardua:
fubtiliter di(putant:ornate loquuntur.ut a populo honores capianttin pkbibus magiftri nominentur: SC  nihij
fadunt.Si ex petro creditunmihi credite.Plus mouet corda hominum uit.-e fanditas:quam ornata colloquia
facite; SC  poftea prxdscatc. Valet facere fine prazdicare: fed non pracdieare fine facere. Non dixit deus.
Q_ui prxdicauent uoluntatem patris mekied qui fecerit.Non uitupero prtedicationc m: ni fi'non facientes ea:
qus: predicant. Subtilium uerbomm dodor tantum SC  non operam eft quazdam leuis aurium inflatioiS: ueri
ratis fomus ato fine frudu pertrafiens Jntelligite fratresrintelligite quie dico. Multo plus meretur qui facit Si
praedteau q qui facit SC  tacet .Si bonum folus iacio:mihi (oli profum:fed fipnedicans facio:82 mihi SC  ali/s. Vn
dequi ad iufticiam erudiuniplurtmosierunt quafi ftella: in perpetuas azternitates.Sunt enim fratres:prxdica
tores lux ad illuminadu q per eosz dodrma corda cahgatia:8c caeca nube peccati Chrifto uero lumine q lucct
intenebris illuminanSutetia ad codiedu uerbu dei:qd'cibus e aia: opibus bonis,Cuilibet fcieti iiugitf prazdica
tiiiisofficimdumo faciatiimo ut plus dica.Q_ui CcktSC  (blu facit Si  alios no docet:rcncb;f domino reddere rone
Cimi enim iuxta apoftolu Ioannem,Q_ui odit fratrem fuum homicida eft SC  qui habuerit fuftantiam mudi;&

Y ni »ccxii:*


tjideric fratre fuu neceftitatepatieate SC claulerit uifčera ab illo ,quomodo raanet in eo charitas dei (  Q__uanto
ma^is qui uidcrit fratre fuucrrante:SC mortalibus oppreftiim criminibus:5C no miniftrauerit ei ucrbu dodri
naEiille g dodus eft homicida SC  fine charitate efTimeatis o dodores SC  redores gbus iniungit dominus pr*,
dicationisofticiamtpopulo iuo uerbu dominicu miniftrctis.Q___uot eni uel uro ex^plo:uel unnegligetiapec/
catis moriufttot manu ura regret dominus. Q_uato.n,eftis aldores gradu tanto maioribus crutiabimini cru.,
ciatibus. Non eftis domini: fed paftores Vnus dominus eft:8C unus paftor principalis:qui cognolcit oues fu/
as SC  exqret eas de manibus ueftris.Heu quot hodie in ecclefia n5 paftores:led mercenarifiad quos nihil prinet
de ouibus Iefu Chriftitgnimo ut SC  uera dica;8C ipfimet Cci ut funt lupi rapaccs:q SC  oues rapiut:8C difpgut.Cer
te nil peius:nil abominabilius q cu ille q cuftčclire debet:di(Iipat.Heu qd hodie in aligbus ecclefia no paflori/
bus:(ed deftrudoribus quo^ no e pars minonfadu e (ubftantias labores hofninu tang iniernus iniaturabilf,
ter deg!utiut:SC no folu eos a pdfs uo emedant:(ed SC  ipfimet uel ex fin' negligetiarucl (uis peilimis miniftris:uel
fuis nefandis opibus:eos cotrahut ad illicita.Ita quide dica hos tales fi impunes deus relinqueret deus amplius
no efiettSC ideo ut fiepe didu eft;filii chariffimi du uiuitis feruite domino in timore:5C exultate ei cuftn tremore.
Apprehendite difciplina eius nequado pereatis de uia iufta.Guftate filii mei chanfiimi .Ite^ dico:guftate:SC ui
dete quonia fuauiseft dominus.Diuites eguerunt:SC efurierunt:5č dormieteshic in diuitiis SC  uoluptatibusfuis
nihil muenerunt in manibus fuis Jnquiretes uero dominu no deficiet oi bono.Iunior fui:8C fenui SC  nun g uidi
luftu in fine derelidumec leme eius egens pane. Imitatorespaupertatis eftoterut (equamini ueftigia eius g
cu in forma dei eet.portans oia ueibo uirtutis fuarJn cuius domo funt diuiti* SC  gloria:femetipfum exinaniuit
forma ferui accrpies:SC paup SC  inops natus eft.Paup SC  plufčjpnops fuit quoulq? uixit:Pauperrimus mortuus
c,SC  (epultus cft.Vnde uulpes inquit ide foueas habent:SC uolueres earli nidosrnfius aut hois non habet ubi ca/
put fuu reclinet. Apoftolis et iubet no portare (acculum: neq? pera:8C iuueni cSfuluit uendere quse habebat: SC
pauperibus erogare.Si Chriftu deum creditistcu no falli pol ie credite:alioqn no cCfct deus.Etfi ipfiim falli non
pofie creditis ipfum feguamini.Impoflibile eft diuitiis afHuere:SC Chriftu fequi.Natura denegat ut contraria
milceantur.Aut ego fallonaut ipfi in fine decipietung mihi no creduucu diuitiar fuac traficrint in egeftate. Db
ues hicedulabaf quotidie indutuspurpura:5C byfto:led mortuus g> moyfi SC pphetis noluit credere in torme
tis pofitus pofitus fenfit.Nemo miiitas deo implicat le negoriis farcularibustno (aluatf rexper multa uirtutem
fuammec diues diuitiis luis.Eft enim *quus ; diuitiarum Hos ad ialutem:Non ne diuitiis coniuda eft lupcrbia^
Et ubi fiiperbiaeftnbiprius.Noneomniaoriuntur mala ex fuperbmahg ex una radicefCumenim diues fa/
dus eft ho:8C cu multiplicata fuerit gloria domus ciusrnonne fuperbitfSCcum fiiperbierit:nonne poluutur uia:
eius in omni temporc SC tune iedens diues cu diuitjjaus in occulto.-cogitat ut interficiat innocetem. Oculi eius i
paupe refpiciut SC  ifidiaf i occulto ut rapiat eu tang leo i  cubili fuo:dices i corde fuo^blitus e deus:auertit facie
fiiam ne uideat ufg? in finem.Et enim eft dominus aiiquando dormiens:quafi crapulatus a uino.Cu uero plus
moratur deus patientia ad inferendu iudiciaplus inebriad ira.Et ideo plus centuplo timendu eft cu longanimi
ter tolerat mala:g cu feftinanter punit.Permittit eni deus aliquo tepore cruciari bonos ab iniquis SC  fupbis: ur
fupra dorfum bonorum fabricet peccatores:6C ^longet iniquitate fibi.Et ideo guis aliquantulu obliuilčaf de/
us paupcre:tame in fine no obliuilcct? milcreri:Scd guonia ipfe adiutor e:cui dereličlus e paupenSi fupbis refi
ftit:humilibus dans gratiam Conterit brachiu peccatoris SC maligni exaudies defideriu pauperis iudica% pu
pillo SC humiliiut no apponat ultra fupbus magnificare fe ho fup terra. Q_uapp dilediftimi filii mei:fi paj.i/
peres eftis humiliamini fub potenti manu deimtnon amittas ( quod abfit) gu^e ftcitis« Nihil paupertas deo
gratiofa eft fine humilitate.IVkluit deus de beata Maria incarnari pp humilitatem:g ppter alia gtugj uirtute.
Sicut enim ex fola fuperbiar radicc oia oriunf mala:fic ex fola radice humilitatis generanf bona, Dilcite a Sal
uatore:ga mitis 8C huilis corde humiliauit femetipfu pro nobis lačtas cbedies u fq] ad morte crucis« Propter
quod dico uobis SC  fi humilesefle uultis:eftote eria obedientes omni human* creaturas propter deu:Confide/
ra te filiichariflimi quo cenfeamini uorabulo.Monachus.i.unus: Jnon decet monachu uelle habere SC nollenifi
in nopeceando.Sit nobis uelle SC nolle hoc unu oibus bonis in rebus licitis obedire:Nec fint uobis plura pr*ce

! :ta ut faciatis Non eft obediens (ed negligens qui lecundu expečlat mandatu,Ad unius dicitur iuftionis uoce
^etra SC Andrea rcličtis retibus SC  oibus quar hebant domini iecutos efle ueftigia.Hoc iemp uera optat obedie
tiarnung fua: obtepare uoluti:led reuereter alienar.Iftud nepe in ultima ccena exeplu Chriitus reliquit:cu fuoai
ablues pedes difcipulo^ Petro dixit:g? nifi obedies fieretno heretparte fccu.Iccirco dilediftimi filii: ficut uo /
bis unu eft nome monaehi:ita fit unu uelle SC un um nolIc JBonu eft eni SC iocundu habitare fratres in unum,
Nec fit in uobis major aut minonfed qui praeceftbr eft:fiat ficut iunionne uidelicet rcofi aetium inftar g ma
lor e i uobis dominefcarteris fribus:ut ab eis gaudeat fupuacuis laudibus attolli^ed ad°exeplu reais IcfuUhri
fti maiot efticic humilitate gfiminor gbus regendis prareft,Sit enim uefter maior p humilitate focius minori
cu bene agitifed cum delingt fit eredus cotra uiciurn pselum iufticiar.NulIu fit ung cum uitiis fcedus.Sic dili
gatunho ut eius uicium odiatur.Magnum diledionis fignum eft hominem in guibulcung^ minimis reptehe
dere:S*pe multu uana nocet humiIitas*non uera humilitas e uitta tacedo permittere.Clama ne cefles Elaias f
quii:gfi tuba axalta uoce tua.anuncia populo meo fcelere eoRi.Vtinam SC cotra uma oiscJamaret creatura:qa
fi peccator deum non timct:tamen homines reueretur.Q_uod apoftolus nos docens dicit:Irafcimmi SC  nolitc
pecccare.Sol non occidat fuper iracundiam ueftram.Iuftus e dominus:SC iufticia djlexit:equitate uidit uultus
eius,Si iuftus:SC uos iufti cftotc.Negligentia SC  uana paftoris humilitas efficit ut lupi in agnos audere poilirit

ne refpiciatip

* ™ t0

■C/

let

' v

'y*>r

'JckT*

- >•
** M. pori,
Hii
'rrJn>, ^

I0f (

■OS

\  w ^

^UT^tA

kA

-•W^'
^ a<S3fj imiD

W

‘Ta-aiH:
‘*M’ ut contr;

<c »tJcTT in tor
Ui( i uirtut

Vt?  m

jjefK*

^cnuadia
r **'nnc po! min
Vl  ‘rm. Očali
Mcdnsaocnii
i jicno,Luucr(
\*.:d?iulon^3
ra :Ju5f /upb
u jcu\u  obViu\\ca
; mrtr.Ji (upi
puiprtuiofic
:A.m hin mri
Suul paoper

t *i ipmji

^baotOi*

jltf iftKS* •
^MrtinrC

, t -g| acbd pl^*

•a  (Ut

.. ,y' !


• #r frjfl ts,pl

. — g gib

rt «* 1

‘TL^jbaB

i

Vri***

>.! '

4)^

ne relpiciat/s in  uultum potentis«Non,n. eft pfona^acceptioapud deum.Vbicp quod /uftu eftjopemini Vuk
uera iufticia unieuitj reddere quod fuutn cft.Obedire oportet deo & n5 hominibus ♦ None {i  uei £atem 4cctis
metu potentujiudicaris apud uofmetipfos:& fadi eftis iadices cogkationu ueftrapf# n6 plus ueftra abundat
iufticia:g feriba^ & pharifae^fNo plus diuite honoretis g pauperemifi melior litjgnimo ut uerius dica- plus
paupere honoretis.Relucctern in paupere imago Icfu Chnftiftn diuiteaut mundi. Omnes nos ex una fumus
carnis radicegemt/joes muice membra fumus in uno corpomcuius caput eft Iefus Chriftus, O u/d ero 0 P I US
bonoris meruit diues:& potcsig paupfFortc ga diues Si  potens.Scd fi hoc quare diuitias in fieafio teftarnurfa
re mudi gloria contenendapr^dicamusf Nemine eerte malo^ ufu honoranduputo.Sidiuites honoras diuit!
is plus pauperetdeo pnepoms mundu.Et fi plus deo aliquid in mundo diligistno dignus cs deo.Reddite qua: r
ib qux funt dei deo:3C qax  mundi mundo.Bonitas ubiq; honoret?;malitia oino deturpef: Sed quoniam mihf
nune de his qu i in  caducis diuitiis fuis glorianf:quiq* quada fertida: carnispoft modicu in cincrb reuerfura: no
biIitate:potentia Si  dignitatc uana:& leuufigde au& guorudam ftulto^ noium infuftJationecxtollunt?*& alios
cotemnedo eteprimfinac fe ob hoc creddt illam attingete ploria;qua folis humilibus & mundi contem ptonbus
pius dominusprxparauit:fermo eft gd de eis ut cbuenit diiTeram, Ve ue uobistg ad cx\oy,  rečna diuitias itine
re femnatis:quonia facilius eft tranfire camclu p forame acus.g diuite  intrare in regnu ctelo^No mea fut ha:c
uerba,Sed Chrifti:Si hxc rcuocabilis e ientetia.Chriftus oino no deus eft.Caclu ide inejt 6C  terra tranfibuntruer
ba aut mea n5 tranfibuuVlulate uos o m iferi notne inftabilisfbrtunaetnobiles SCpotetes:qui alios cofunditis:&:
tangignobiles coculcatisiga huius mundi honoip Si  falla^ dignitatu fum/sobcxcan:cum ueflrx uitx breufJi
mx  telaa morteiuelut a texente fone  hac node fuccidet";;in inferno fine interminabili prx aliis cruciabimini*
continue moriedo uiucntcs Jn labonbus hoium mundi non cftismnmo cu hoibus non folu labores non fertis*
fed či  laborantes uiuere non permittitisuccirco non cu hoibustfed cum diabolis flagellabiminuO uanto enim
in mundo maiorfuitgloria či  lamdaitanto maior in inferno prxparaturpcena*Sed quid dicitis*Duodecim fa
temur Chnftum apoflolos clegiffe quoRj oium folus Barthofom^us carnis origine fuit nobilis:3č math^us di
uitns ante g reciperet apoftolatuanfiftebauCteteri uero erat pauperrimi pifcatores^Cur hrecrcmli audiatis Si
Chriftus uerax eft;& fi oia quae ex ore eius audiui mendacia no iunt huiufmodi hominu uix unus aptus reano
dei muenit de mille.Q_ui uero eo^ mihi no credutjpoft modicu tempus in tormentispofiti ientient.Sed forte
gs ueritatis lumuie cxcus ia mirabitur*Ad que ego fi ex hoc mc interrogarettreipondere.Nonne unico čredi /
mus danari hominem mortali peccatofSed fi hoc inquiet ita eft.ergo quomodo faluabitur centum milibusf
Sed qui d diues SCmortalis famaeaura paflusialiud e;g quoddarn peccato^ oium uasputriduf Vbiauaritiaf
Vbi fuperbiafNonein diuitibusuiobilibus QC  potetibusfNone 8i  latrones fimt:qui S^paupci^ mercede uiole
ter depra^oantunbi eos deprffriunt:atqj necantfgui ex ubertate domus domini faciuntiniqua:quam ut paupe
ribus neceflaria condonarent;receperunt»Ccrte /uperHuitatenijueftimetoru fupeifluitai nimix  addut de pau
peribus fdgoreSC  nuditate morientibus non curantes^Palatia 8C  magna erigunt ardificiaiut humanis oculis c5
tem plentur.<SC pauperes in plateis moriuntur inc6modis*Gonuiuia frequenter aliis prrcparantdiuitibusiut fer
culis dclicatilfimis luam uentris repleatingiuuie: quibus pauperes farne pereuntfQ_uid aliud efteorum ui>
ta g peccatafSi uenter repletus tanta ciborum eft copiatnonne ad fores eius adeft luxuriafEt quid erao ampli
us loquar cu omnis mortaliu lingua deficeretiut qux milia peccatorum faciuntintimareuNec deummfi fom
niando:cognofcunt»Nec fe utputo morituros arbitrantunNonne enim facile in peccata Iabitur:qui fe morita
rum cogmt:Si deum fibi fore mdice non ignorat.Verenimis imbecilIis:Si mifer efccui ha^ rcrum eft memo
ria:fi cunčta diabolica tentamenta non facile uilipendinlccirco uere dicam«fi deu iudice fuu agnolcerenti či  fe
mori crederent:non peccarentifal tem ta fecure.Cur hi miferrimi ad ccclefias properantmt diuinis interfint m v
fteriisfan ut mulie^ cotemplentur uultusfH^c fua eft meditmo:hxc  pr^dicatio SC  dei coanitio« Si diuinam
pereučtantur legemiut pecunia':terram:mareq^ peragrantes crebris uigiliis Si  meditationibus fibi Si  filiis con.
gregarenuGertatim ueftimenta:Sč focietatem mira artificii uarietate frequenter mutenuO uin ut ludosthafti
Iudia:chor eas:procationcs:ebrietates magna couiuiardelicata fercula fuis alternati exhibeant fodalibusdvluli
eres ad fuam uoluptatem explenda fufticienter habeanr.Sed ue miferi quid facitis f Non acnofcitis fCorpus
ante tempus deftruitis SC  anima* interficitis. Vnde infirmitates & mors tam intempeftiua: mfi ex nimia ciboru
copia: & frequenti mulie^ ufufDeum deludere crcditisrCerte deluditis uofmetipfos:Pro corpore obliuifcimi
ni animam: SC  eccce corpus fimul cum anima deftruitis ante tempus,Et ideo gaudete:& iocundamini 8i kta/
mini in hoc tam breuiflimo temporis fpatio:quod habetistut poftmodum cu diabolis fine fine oi tpe luaeatis^
Q^uid facitis <  No differatis,Frequetiffime ueftitneta pmutetis:ne forte ueftra difpereat nobilitasmec fftq uos
excedat:ut in inferno uerecundia recipiatis Si  cbfufione, Vbi conuiuiaf Vbi delicata ferculaf Vbi uina prrcio
fa melle mixta:& aromatibusprxpamtafEpuIamini&:inebriamini,Non enim poft mor te amplius facietis*
fed cu diuite qui quotidie epuiabatur fplendidejin tormentis gehennalibus gutta aqux nimiu poptabitis: nec’
habere poteritis.Agite folatia ueftra in fuxuriis explete uoluptates.Seminate in corruptione:ut de corruptioe
colligatis,diuinam:fententiam:quamiuftusilledabitiudexinmagnoiudiciidiedicens.Ite maledičtiinicne
xternum:quiparatus eft diabolo SC  angelis ems.Heu cor lapideumtfi cum talem tibi cogitas ob huius mundi
parua folatia imminere fententiammon formidastSi illum expečlas diem tam terribilem crudelem.In quo
non folum de luxuriis:ueftibus:8i ebrietatibus:comeffatiombus:8č de toto tempore amifib:quo uixifti:fed etia
de quali 0 ,.£ te oportebit cogitatione ung domino reddere rationem* Cur non emendarisf Cur moraris de di e

Y iiii ,ccxiiii


in  diem mifer conuerti ad dominam? Car te km  malorum non poenitetfEcce morsproperat: ut cotiterat die
tiodua’ currens.Ecce diabolus iam properat:at te recipiauC^cas diuitiae tuae tibi deficient. Ecce uermes cor,
pus antanta enutris diligentia expedant:ut illud rodant:quou% ite^ coniundu amm* cum illa paritet pce
ms liaheat infltiitas.Q__uid cirrando per huius feculi in  uia in uamtatibus petis folatia? Diuitias $C gloriam Sc
cartm tibi placita non inuenies hic quia non funt.Sed fi uera qu^ris gaudia ad illam cadeftem gloriam ppera
‘ m  fSb us  es.Ibi certe illa funt gaudia uera:qua: nec ocuhs uiditmec auris audiuitmec in cor hois afcen~
derunt.Dimittc qua;fo educa SC momentanea 8C qutere habere pcrpetuaoed qd de his:qui nec dei timoretnec
arnoremec mords SC tormentorum fubfequentium terrore a peccatis ceflannfed condolent:G ut optant praua
aaeretnon pofifunt:dicam?Ve ue miferi:qui hic ridetis quia plangetis.Ve cu ifta optatis gaudia tpalia :qa uo,
bfs inuiris fuftinebitis tormenta infemalia.Ecce uobis modicum reftat rpisilmplete mefuras malitiarum ue/
jftrarumtut ueniat fup uos ofs diuina indignatio.Fruimini hoc paruo tp in iocis :ebrietatibus prceliis 8 C  eonten
tionibusichoreis SC procacionibusrnec uacuu praterite tepus dimittatis *jQ_uid moramini du ujuitis?C6gre,
gate fiiiis ueftris honores;diuitias:SC potenrias. Veftra augete nobilitate SC fama:ut SC ueftri filii q feciftis exple
re:8C ipfi qu£ant:quatenus cu illis pariter in inferno ampliora patiamini cruciameta*Scd Forte quis dicet. Be
nigniis eft dominus SC mifericors qui oempeccatore ad leredeute recipit 8C indulget.Ve^ d de hoc ee confite,
or.Benigniot eft eni dominus § creditur 8C unicuic^ parat ad fe:ut codecet redcunti. Nonebenigniflimus eft
dominus:q tantas tolcrat iniurias a peccatoribus:dans eis tpis fpatiuiut emendentVSed hoc noueris:quia ficut
benignus eft in tolerando ita iuftus eft in puniendo.Sed forte quis lteru diceticp uir q toto tpe quo uixit male fe
cittinmortis articulo accepta pcemtetia a deo uenia obtinebit.Heu q uana fuipicatio 8C falS meditatio,Vix de
centu milibus hoiurn:quo^ mala femp Fuit uita mereatur a deo habereindulgentiam unus«Vir totus in pecca
tis aenitus SC enutritus: q nec deu uidit:nec agnouittnec de eo audire uoluitinec Ce  peccafte cogno(čit:nec quid
pcenitentia fit nifi Forte dormiendo nouit:totus adhuc fiecularibus innodatus negociis:quem anguftia praemit
fdiorum :quos deferit que infirmitas conterit:quem dolor diuitia^ SC temporalni bono^ cocutit:cu eis nopof
fe frui ampiius ie cernit:q accepta deo accipit pcenitentia:qua no acciperetjfi adhuc le pofte fanari crederet:Cer
te uerc concluda:q du fanus eft SC iuuenis:deu offendere non formidat:in morte non merebitf’diuina obtinere
indul?entiam.Q^us dilečhffimi Filii eft pcenitentia:qua iolus quis accipit quia Ce  uiuere no pofte ampiius cer
nftr'qui F ex infirmitate coualefceret peior q prius Fierct:Scio no modicos pecuniofo^ accepta in mortis articu
lo pcenitenria:c6ualuifte corpore:8C peioraiie uita.Hoc teneoihoc uerum puto:hrec multiplici experietia didi
ci:q> ei no bonus eft Finis:cui mala femper Fuit uita:qui peccare non timuitjfed in mundi uanitatibus (emper ui
xit.Prcciofa inqt in confpedu domini mors ian^torum eius:8C morspeccatorumpeftima. Et ideo filii prat
dilcčftftimi accingiminipotetia:8CeftoteFiliipotetes:SCnoliteho^ miierorudiuitum SCpotentum: quorum
ia tanta oftendimus imbecillitate SC miferia efle quatam no diceret lingua carnisirenue potentia formidare in
operado iufticia.Q_ui.n. ; ppter iufticiam per lecutione patitunbeatus eft:8C bene fibi erinSC fi moritur beatior
Precioia nepc eft in conipečtu domini mors fančtoi^ eius.Si cupis uitam tenere in Chriftotnoli morte timere
pro Chrifto.Non.n.potes illa fuftinere pro Chrifto:qu£e fint condigna ad futura gloriam:quae reuelabitur:cu
apparuerit gioria noftra:quae FurFum eft SC non Fuper terram.No fperet mercede:qui no laborat.Non fufficit
folu chriftiani nomen.Chriftianus es imitare Chriftum.Fruftra chriftiani habet lile nomen:qui diabolum fe
quitur.Q_uim'mo Chriftianus oino no eftiled antichriftus:iuxta illud beati cuangelift^ Ioanis Audiftis quia
Antichriftus uenitjnunc antichrifti multi iunt.Vis ergo regnare cu Chriftofpatiaris cum Chrifto, Si Chriftu,
dominu SC regem cui eft nome fuper oe nomen oportuit pati:ut ita intraret in gloriam fuam: quam fiduciam
habes te intrare finelaborefO q ftulti iumus 8C tardi cordead credendu.Volumus hic gauderecum feculoSC
poftea regnare cum Chrifto.Dominus nudus ingreditunferuus fupcrfluitate onuftus ueftium auri SC gema^
intrabit^Ille ieiunusdfte crapula 8C luxuriaplenusClllein cruce pro ipfo moriens:ifte in lečto delicate dormies
Q^uod dominus no facitjferuus facietfPromittit dominus Zebedei fiiiis regnum fuumjfi calicem quem bibi
turus erattpoftent bibere.Sic fatui filii hominu non redeiudicantes:nec| qd r uerum eftcognofcentes:dicentes
malum bonu SC bonu malu.Reuertiminiad cor:uenietes audite me Sč  narrabo uobis qu^audiui: 8Ccognoui:
8C patres noftri narrauerunt mihi.nec occultetur a fiiiis homfnum:Adha:rere deo bonum eft:8C ficut ille ambu
lare,Sicut Chriftus aiam fuam pro nobis pofuit.Sic 8C nos fi opus e pro ueritate:qux ipie deus e:debemus aias
ponere.Q^ui amat aiam fua in hocmudo pdet ea.Chriftus^p nobispaftusetnobis relinques exeplu utfeqmur
ueftigia eius.No fe cogitet chriftianu:q pro Chrifto mori fe non inuenit prreparatu. Q_ui Chrifto mimftrat;
ipfum lequatur:Dicas ho qui folu noie SC U$rbo chriftianus es.Fide Chrifti hab,es 8C praedicasFbonu e. led ubi
operafFides fine operibus mortua eft:Certe dica:qui Chriftu tantu ore SC non ope laudas ipfum negas: qui fi
qua: dicit crederes:faltem eu timeres :SC de pčlis uerecudareris.Et fi credis 8C mala facis:centuplo puniendus es
None pdum qd? fit ex certa malitia infinito peius eft pdo:quod fit ex ignoratiafpeccauit angelus:peccauit ho
alter uenia potuit inuenire:alter no.Q_ua de redile ex propria maliria:ho fuggeftione diabolicatad quod ego
Q_uod mifer mereris pracmiu:fi nullu haberesprceliu^Nonne terreftris miles ad oe feexponit periculum: ut
fiio regi placeatfNec certe ulla tibi efte pot exculatiotfi te peccare diabolica dicis fuggeftionejficut 8C ille:quia
tibi non eft occafio quae illi.Vnu folu babuerat prteceptu ut de ligno non comederet.Nondum quid diabolica
foret fuggeftio noueratmec quatum pčtum difpliceattlčierattSC tu ut dicis nofti:SC benecredis:8C tot milia facis
rda.Et auid conciudaf Q_ui tales funt chriftiani:diligunt eu in ore fuo SC lingua fua metiuntur ei:cor autem

° eon trn

-aute ceru non eft rcdum cum eo:ncc fide habet in teftameto cius,Siquis diligit chriftum:fiqui s  ucrus e chti,
ftianus:& fpecšaliter facerdos SC  monachusnn quo tanq m fpeculo felucet perfečtiomo folum renudet oibus
qux  poffidetrfed etiam abnegct femetipfumfita ut totus fitmortuus mudo.Q_uia nifi granu frumenti cades
sa rerra mortuu fucritnpfusi folum manet.Q_ui mundi uiuitnegociis mortuus eft dco.Oportct naq; homi
nem:qui uuft capcre perfčctione 8C  tenere:ita mortuu efle mudo:ut tancj mortuus nihil de rebus fecularibus
(entiacita ut cu apoftolo dicat.Noftra couerfatio iftralis e.Et iteru: Viuo ia: non cgoruiuit autem in me Chri
ftus Jccirco q ucrc iuftus e uiram hanc qu« mors ernon metuat amittereiut uitam:qua: Chriftus e ualeat inue
ni re.Eos qui occidu t corpus no timcat:quia anima no poflunt occidemhic tribulationes qua: cito Iabun tur fu
ftineauutgaudia quae fine fine manet habeat.Htf c folu uia eft qua itur ad patriam caeli,Certe fi aliopofletire
tramite:in toto medax dcus fieret.JSfo enim qua: dico uobis:uerba accepi ab homine:neq; per homine didici:

d:Errauitinuia quipdi^
lacita afleq:&a mundo dl
ibeterglonemini in tiibu/

— ■—- ———™  •'••-•j'««vnitu(čp  in fine in fignu pras

cipuse di!cclionis:cu in ultima ccena dixit,Ame dico uobis:quia plorabitis SC  flebitis uos:mudus autgaudebit
Gaudete filii mei dik čtifli mi:cu odit uos mundus.Defiderate fufferre cotumelias ČC  opprobria ab hominibus
quia beati eritistcu ma!edixerint uobis hoics:5č perfecuti uos fuerint:5č dixerint oe malum aduer fus uosauen
tientcsppter filiu hoisrgaudete tuc 8C  exultate:quonia merces ueftra copiofa eft in cadis« Vtinam in uos infur/
gat totus ifte mudus:fcitote q? de mudo n5 efHs:quoniam fi de mundo efleris:mundus:quod fiium eftetdilige/
ret. Omnegaudiu ueftru exiftimate:cu muha habetisin fieculo opprobria SC  adueriiratesifcientes foni/
tudo SC  patientia ex ipfis oriutur.Patientia aute perfedum opus habet.Probatur aute uirtutes in homine per
patientta:tanq aurum per ignem:Q_ui caetcras habet uirtutes finepatientia:aurum in uafisfidilibus portat.
In fbla dicebat faluator patietia ueftra poftidebitis aias ueftras.Fortitudo conesca eft patietice: Vir patiens for

te neto nauigat (ecure nullu timens periculu.Nullu ueftru ad uindidam uel odiu proximi contumeliofa uer/
ba comoueat. Eliote mifcricordesdicut SC  pater ueftcr mifericors eft:qui pluit fupcr iuftos SC  iniuftos: SC  ib
lem fuu facit oriri fuper bonu SC  malutiudiciu fine mifericordia illi fiet:qui no facit mifericordia. Mifericordia
fuperexahat iudicium.Si non remiferitis de corde ueftro illis:qui oflendunt uosinec pater ueiler dimittet uo/
bis.Fruftra petitrmifericordiam:qui aliis denegat mifericordiam. Suftinetis:inquitapoftolus:Siquis uos in
leruitutem rcdigir:fiquis irafaciem uos cadit.Hic noftra ftabilitur uirtus:Hic tota merces SC  pr^miumiut ami
cosdiligamus in deo:5č inimicospropter deum. Seruus ille nequa accepta mifericordia coleruo fuo deroga
uit mi {ericordiam:& ideo mcruit habere ieueritate inftiti^.Iuftitia fine miiericordia crudelitas eil: SC  ideo iu/
{Udx  miiericordia miičeda cil:Lex noftra tota in miiericordia eft.Propter peccatupotcrat quouiqj damnare
deus iuPutia:quos fua faluauit mifericordia.Q_uapropter qui mifericordia carettchriftianus no eft. ImpoifiV
bile fere efl: homine mifericordem SC  piu iram non placare diuinam. Beati miiericordcs:quoniam ipii miieri/
cordiam coiequentur. Sacerdos SC  monachus pržecipue fine miiericordia nauis e in mediopelagi undic^ p^
forata.Vana aeligio efl:qua 2  caret miiericordia.Paru prodeft differetem efle ueftimentis a fecularibus SC  con
cofdem uita.Non ueftimentis SC  ordine folum efl quis facerdos SC  monachus:ied uita.Heu quid dicamf Sed
ex maona abundantia trifliti^e homo multaloquitur.Ecce mundus undiq; feruet monachis SC  facerdotibus:
SC  tame iam funt rariftimi facerdotes SC  monachi:quod uix de cetum unus reperiatur. Nulla certe in mvmdo
tam crudelis beflia:q malus facerdos SC  monachus.Nam corrigi no patitunnec ueritatem unq audire poteft.
Si  ut breuitei:dica:oes pr^eminet malitia.Sut hii tales iacerdotes SC  moachi folu habitu SC  nomine: quorum
uana efl religio.Religio munda SC  immaculata apud deum patrem h^eft.Vifitare pupillos SC  uiduas in tri
bulatione eorum:5C immaculatum fe cuftodire ab hoc feculo. Heuquantuminquibufdam ipiritalibus ha^
bitu SC  nomine creuit cupiditas:immo:ut uerius dicamtcaufa huiufmodi jpiritalitatis e auaritia: qui certe funt
lupi rapaces in ueftimentisouium.Vbi facerdos 8C  monachus cupidus efl SC  fine mifericordia: ab eode plus:
quam a ierpente fuge. Sunt etiam nonnulli: qui totum fuum frucflum exiftimat ecclefias SC  monafteria mi/
to  modo SC  ope ex pauperu mercede sedificarean quibus tanta uiget cupiditas:ut terram fibiSC omnia defice/
re putcntjlbi eorum mestibi iemper iua e cogitatio:ut aliea poflintexpoIiare marfupia:Hos tales Saluator in
crepans: Ve uobis inquit qui a:dificatis monumeta prophetaru.Ecce qui monafteria a:dificat :ecclefias miro
artificio aptant:bonum uidetoropus facere.fed fiquide miiericordiam pauperibus faciut:bonum eft. Vis ut
opus tuu deo plactatjfac ut de hoc pauperes gaudeant:quod teplum eft deo carius q homo. Teplum dei uos
cftis;inqui t apoftolus.Cu pauperi manu tribuistcum uiro in neceflltatibus fubueistcum errante ad uiam re^
clam reducisto qadmirabile SC  deo gratu templum ^dificaftj.Frage efurienti pane tuum: 8C  egenos: uagofift
induc in domu tuam.Nemo ie excuians dicat.N6 habeo quid pauperi fratri tribuam.Si ueftimetum: uel ali
quid ultra extrema poftides neceflitatetSi paupi indigeti no fubueis;fur es SC  latro.Sumus dilečliftimi filii in
rebus teporalibus folu difpefatorcs SC  no pofteftores.Siqd fupfluu quo frater egeat poftidemus furamurtimo
pcius.Furat'aliqs ex  inopia SC  neceftitatefifte tantu ultra neceftitate retinct quo cetu uiueret:q farne pereunt:
lile uni furtu flanlik tot quot no cddonac patietibus neceftitate.Dices forte miier meu eft:na hoc dimiferuc

Y y  ccx v*


m

m i:


aliud infinuatf Vere coram deo iudice erunt teftimonia.Q_uid crgo dicam hiis:qut folu lapides congregant
6' maros eriout in aftitudme:quoru cfl cor & cogitatio:ut huanis oculis opu sappareatf laudetur aedificium:
3C  totatn bictaam arbitrantur iuftitiamfSut etia aliqui qui de rapinis SC  pauper u fudore oblationes & uidi,
rnas dco 0 ff e nmt:Ta!es oblatioes ante diuinam ckmentiam no parum funt abhominabiIes.Q^uis tam infi,
pictis efi.ut no intelligat %  talia acdificia non cedunt ad dei gloriaded ad mundipompamfSed fiquis diceret

-ir- ■ AT.« mnnsifl-priviitinAp  hnnr*fPl-nPfK^Ar! rttinrl pcrrvhntiM pfhntltnmn rvm

tamtuel fandis eius ex illis pecuniistdeqbus pauperes plorant.C^ualis lultma pot ee munerare mortuos;3č
fpoliare uiuetcsf 8C  de indigetiapauperum ofterre deofCerte fi haec placeret deo iuftitia foret focius uioletiaz
g/ f, han c a nobis uellet oblatione:cofcius fieret in peccato*Aft fi deo difplicet:pot placere fandis* Qua de
re filii dilediflimi:deponetes omne malitiamtomne dolu & fimulationes: 8C  inuidias: & omnes detradioncs;
fictit modo peniti infantestronabiles fine dolo lac concupifčitetut in eo crefcatis in falutem.Si tamen gufhtis;
quoniam dulcis e dominus.Vere fi no eritis ficut paruuli no intrabitis in regnum cdoru.Paruulusuidešpul
chram mulier e n5 dcledatunpracciofam uefte intuens no defiderat.In iracundia non perfeuerat kfusrno re,
cordatur: nec odinpatrem fequitur:matre non deferit* Et ideo nullus fe regnum cacloru cogitet attingere: nifi
hanc paruuli innocetiam & fimplicitate imitari ftudeattideft caftitatem haberetmundu fpernen fratre dilige

mudo po(fidet.Expoliati crgo mudanis rebus momenrancis:& cito uelut umbra labetibus cum nudo pugne
ti' s .Q ui oncratus uefHbus cu nudo ludatur citius ad terram deiicitur:quia unde teneatfhabetuus firmiter cu
diabolo dimicarefueflimeta proiice ne fuccCibas.Terrea omnia funt quafi quxda corporis indumeta* Q ui
plus poffidet citius uinccrur* Arma ucftra pugnaturis fint:caftitas:patientia:humilitas:& chatitas* Hace fut ar
ma aduerfus uerfutias diaboli. Q_uibus fi muniti fueritis accingetis fortitudine lubos ueidros: 8£ roborabitis
brachiu ueftru.Fortitudo 3C  decor indumentu ueftrum eritiSC  cu eritis in proelio ridebitis.Non timebitis a fri
poribus niuis:5č uere fundata erit domus ucflra fuper firma pctra:quac Chriftus e*Enfis diaboli luxuria. Heu
quot illa interficit rophea.No e aliqdpdum quo toties diabolus uidor cxiftat»Eugc luxuria«Na ficut uirgi,
nitas hoiem aeqt agelis imo plus eu facit agelu:ita luxuria hoiem plus q beftificat:& ut ita dica multo pcius be
ftiam efficit.De nullo alio pdo legitf deu dixifie fe pcenitere fecifie hoiem:haec huiufmoi facit  opa.Corpus de
bilitatjSč qfi (emp eu morte dcldruir.Fama denigrattmarfapia cuacuatjfurta iftruitrbomicidia caufar.memo,
riam hebetatteor aufert.Oculos ntriulgi hois cacattSčpra: cacterisiram dei puocat. Ex radicc gnk oritf. Pro
nulfo alio reatu ta manifeffa iuftitiaexercuit deus fine mifericordia q pro ifio.Propterhoc naq^ legit? pdum
dcu mudo iduxifte ailuuiu.Sodoma 3i  Gomorra cobuffiile:^ multos alios hoies iteremifle. Hoc rete diabo/
Ii.Siqs boe capit^;no cito foluif Jn ifto ta graui proelio neo potuinceremifi fugiat.Neo pot firmiter pdurar ni
fi čarne domct.Q ui uino utidigne portat in gremio,Nolite:inquit apoftolus inebriari uino in quo e luxuria
Hocprceliu no fuftfefnifi i abflinetia & ieiunio* Vinu nocetiled uultus cetuplo magis mulie^.Mulier diabo
li fagitta e q i fuxuria ho cito trabif’»N ullus i hoc cofidat uiues fi (čus es:nec tame lecurus estmulier uiri predor

r-A  _ J A~C,zA~z  _ *:(:  C. __n.- ^-tl •__ -i i ^ r  . -

fiet uidor nifi fugies*Nucj a uiro cumulier fint luga col!oqa,Sola ifimul log facit neceflitas. Vir mulieris cun
da fpnat munufcula:8d blada uerba fi no uult luxurix capi laqis*Tata fit iter ui^ muliereraritasiut alter al
terius nome nefciat.Plurimi fciffimi ia ceciderut hoc uitio,pp fua (ecuiitate.Timeatis filii:fi i aliis pdis timen
dp e:i  ifto multo plus.Scd uere dicathodie fub fpiritalitatis note nouu fit fornicatoisgenus a pluribus.Heuod
^ferafhodicnouerecudant^hoiesjgnimoglorian^cu malefecerit.AligliVi mulieribus uioet uerecudia: qq p'
ua:Sed i uiris ita hxccreuit malitiaiut illeputetb'fipies:q huiufmoi dodus no e.Q_uid pfirafHxc fua e fidt
uitas:hxc ois prxdicatio:ob hoc fi-equetant ecclefias:ut mulieres uideant:& eaa: uran^collogisdftenus ide  lu/
xurie aplius crefčat appetitus*Sed qd uir miler gloriaris i malitia iftaf;:forte gapotes es i iuiqtate,ceruplopec
cas qmulier«Mulier mollis:^ tu forte te  exifFias:ilIa in domo fedet:& tu uagando mille mois ea illaqas 51  a!iq
do eacogis:ut ui faciat:hxc cu facistga deus tacetitu cogitas fit tibi fimilis*Sed ueiet tepus:quo arguet te: &

- or r »jSCpugnateuirilifcuati

:&c6fortetfcorufm: qail

nem fideuta ut motes tfanliera:chatitate aute no habeam:nihil futn:c| ueram het charitate benignus e dC  pati

ens.Iil«


>. ‘VS

'r,  Nk ,

-,,. ‘ rv w>

■n*H

K  ♦

if5*S

," W rS

■ :

■ufih*

'f fff

f T°^indumčti.Q 1
■fcdtri ctt.Httrut
' •' ‘ ' X robonbii

TfiuNootunebidsa
ll<W)oliluxuria.H
'uriNalioituit
OflKimuIfopcus
Ocitera.Corpus
j c.iu/jr.rrcn
• x  ktp»\xont.[
i < niq \cgif pdi
siV.Hocrctcdia!
pt fwn atrpdurai
muv»inquočlux<i

- ' f^.Nlulitrdia
■■t  ulxr uiriprci
, ;  -r far pruru^ut
luiuspra ^ 01
*' tlv Vtr«t«I^

_j f tf nnrts 012 ^

1  |

Ml

jj  j plonfc®

i-rt^Aepa

i*?

it-?

&#*

-

f^dik
* SiliC u

m

k

ut 1

nU5



ensJTIle umm habet charitatem:q no tantum£ximos diligit p affedum cogitatiofns # carnistficut ethnici #
publicanijfaciunt:fed ica diligit inimicum:ficut amicum.In hoc uno poteft homoagnofcereriimanetin cbari
ta te: H ab co diligit": q ei aduerfarur.Certe hic cjplurimu aiaduertedu e.Sunt qplurimi:q diligunnfed maleJn
tantu*n.alique diligutujt dilcčtionedei pdauQ^uialiqd fupra dominu diliguntideo no funt digni.In cundis
uirtutibus recjrit? teperatia.V irtus femp uult medium.Nimis diligere malu cft.minus dibgcrc malum e* fed
ut ius cxigit diligere bonu e.Ois diledio quac nocettuitanda e.pp nimia diledione aliqui in luxuria cecidcrut
pp modica alig in inuidia deuenerut.Multi oratioes # dei oblega dimiferut.Hocgppe agit fupfiuus amonut
que diliginfemp uidere uelIer t Nimius & ftultus atnor ignorat figdcm iufticia & ueritateaene carctrmodu ne
fcinnecp aliud cogitare p6t:cj q$  diligit. Amor ifte non accipit de impoflibilitate folatiu:ncq ?  ex difficultate re
inedium Jmpoflibilc e homing q tale bet amoretrudco pofie acce ptabilcs ofones facerc:a u t placere.Hicamor
no e charitas:fed fluhitia.Oes nfos debetnus diligere fres ncut # nofmctipfostita ta m e ut uma nodiliVantur«
Punire tnalu chantas efl.plus tncliorctn diligere iufiumiSic diligendi funt hoies:ut bonitas exaltetur:# uitiu
derurpet".Vera charitas exigit:ut deum diligamusfex toto corde:# cx tora mente tua:# ex totis uiribus nris:
d it  a fingulariter: cp cum deo nihil aliud di!/gatnus:&,pximu noftru ficut nosJn iftis duobus madatis toia pe
det fex&: ( pphet^.Q^ ui fine chantateetfine deo e:qa deus charitas eft.& charitas deus e:q manet in charitatc
i cxfo ia coepit habitare.Tn cx  Io una eft charitas oiam bto^.Vbi charitas uera e;ibi juidia nulla e:ibi abitto nul
lacognofcit^nec murmuratio:necdctradio:nec irrifiojfed e oibus una & eade uolutas.Hoc fcitote fres:qa fi  no
betis cbaritate pfeda fub diabolica ptate eflisinec ultra uobifcu deus habitat:# q  fine deo e:i inferno e. Iccir>
co prsediledifTimi tnei filii hortor uos:dum tepus hetisme in uacuu gratia dei recipiatisrgra dei data e oibus p
morte ftfii eius.Du tpe ifbo breuiriimo uiuimus.femincmus:qa poftrnodu fuo rpe metemus.Breues dies hois
funtrPreTcidit ue{ ut a texete uita nra:tanq fur mors uenit.Cu mortuus fuerit ho:no fimul defčedit cu co gloria
domus eiustDiuires in bonis quis minimis ducut dies fuos:& i pudo ad iferna defcedut.Opa cuiuflibct fequu
tur illu.Perra^etut hois cuius lp mala fuit uitatbona fuerit mors.Siue malu fiue bonu tpe ifto fecerimusallud
poft fine mortis inueniemus.No expedetisqa tepus iftud acceptabile e.Du Iuce hetisnoambuletis in tene /
bris:QjJi ambulat in tenebris nefeit quo uadat.Lux uf a Chriftus eft: quse lucet in tenebris:# illuminat oem
bolem ueniente in huc mudu.Vt ergo filii Iucis fms:# tenebra; uos nocopra:hedant:ad ipfum acccdeteslapi/
de uiuutab hoibus quide reprobatuta deo aut eledu:# ipfi tano lapides uiui fuperžedificamini:# in oibus ex/
bibeatis uofmetiplbs ficut dei miniftros in malta patietiaan tnbulationibustin ncce0itatibus:in anguftiistin
plagistin carceribustin fedirtonibus:in Iaboribus:mieiuni/s:in caftitateiin fciatin I6ganimitate;infuauitate:in
■fpii ičosicharitate no fidati uerbo ueritatistiuirture dei.No fitinter uos medaciu.ois uir medax abominabi/
lis e deo. Eft.n.deus ucržtas:# ueritati obdat medaciu oe fugiatis uei bu ociofu m:de quo!ibet eni uerbo ociofo
SC  uano reddemus deo rone.Siletiadiligttetubi multilogu: ibi e frequeter medaciu.ubi medaciu e ibi pdum*
Ser mo indicatqlised b o.In ore facerdotis ucl monachi nullu unq fit uerbu:in quo no fonet Chrifli n oni e fep
diuina ruminet lege.Eteni q in lege domini med nabit? die ac node no abies in coftlio ipio^mecp in uia pdoRi
crit tanqlignu platatu fecus decurfus aq^:cuius folia no decidettied dabit frudu in tpe fuo:# oia qu*cuq 5  fe
cerit fpp pabunt.Certeni! tanocet hoi:qmala focietas.Talis.n.efficit"ho:qIiu focietatefruit?.Nunqcuagno
lupus habitat. Vir certe caftusluxuriofi focietate aufugit:Plufq impoffibile puto ui^ diutius in bonis pmane
reopenbus q malo^ afliduacouerfatione utid.Cu fčo pfalmifla uociferat fandus eris:# cu uiro inoceteinov
ces eris:# cu eledo eledus eris:# cu puerfo puerteris.Sicut.n. maja nocet couerfatiotita bona pdcd.Nil pot
fuiic coparari thefauro. Q^ui bona inuenit focietatemita inuenitrdiuitiis affluinCcrte uere dicatpraro ho uel
bonus uel malus efficif mfi ob focieratis cam.Pueri cor tanq tabularin q nihil pidu e fore dr.Illud ergo q<f a
focietate recepitufq: ad feneda retinet:fiue bonu fiue malu fu.Raro cu iuuene iuuenis hitet.Na ignis fi appo
nat" igni calore no extinguit:fed cnutrit.Sep uir que deledat fapienria:fe maiori xtate  # fapietia focius exidat
Alioquin fifibifimili focict" affidua focietate de iluItuiaiftultitiadi1abct".Ante oia aut filii mei nohte iurare
oio: neq^ p cadu:necp p terta:neqj p aliud quodcuqi iurameturSit aut fermo uefter e e.no no.Cuius in ore fre^-
ques fonat iurametu i ipfo hoie pua e det cognitio # diledio.Si no e qcPiuro:deu ec nego.Praeceptu.n.deiphi
bet.No aiTumatis nome dei i uanu.Of ombus iftate cotinuis.Multu ualet frequesoro # deuota.Oro hGiem a
terra fubleuatad cteleftia uehit;# facit  hoiem cu deo Ioq.Grasab eode obtinet:dumodo fit deuota # mixta la
chrymis.Multu ualet frequescofpfa lachry mis ad ^pmereda diuina claemetia ad exauditionis beneficiu. Ob
tinuit Ezechias fiati gratia a domino fuis lachrymis # oronibus ut mutaret fentetia qua fibi dixerat.Liberauit
dominus Sufanna a ludicio dirac mortis pp orone # lachrymas.Orombus Heliac c^lum dedtt pluuiam q &
claufum fuerat tribus annis # lex mefibus.Si quo egetis petatis a domino oronibus # Iachrymis in fide nihil
dubitantes.Q^uia q fide uera hettutgranu finapis qcqd petierit:fiet ftatim illi.Ide dominus e diues in oibuss
q tuc erat:# nuc fpes ura:gaudiu ueri^:cogitatio ueflra:# oe defiderium urm fit fp deus:quonia ex ipfo:# I
ipfo:# p ipfu fifoia:i quo uiuimusjp que moueur:# fumus:fine quo nihil peitus fumus. Ia filii mei nomulta
Ioquor uobifcu. Veit.n.horatad qua natus fu:Hac coditioe huc uei:utexire.Nuq natus fuifle fi mori no debil
ifTem.Suopprio no pepcit dominus filunfed^p nobis oibus fecit eu mori i crucis ftipite p cuius morte mors no
flra mortua e.Neo.n.nrm fibi uiuit uel mont r .Siue.n.uiuimus.fiue moriurtdomino moriur.fiue ergo uiuimc
fiue moriundui fumus.ln hoc.n.uocatus chrillus uiuo^ dus # mortuo^.Si.n. Chriftus mortuus e.certe not e
feruusmaior dfio fuoncc/rco # nos moričur.Si»n.rdurrexit habemus fpem firmiflima: g? # refurgemus. Et

♦ccxvi*

fi  Chriftus fic refurrexit:ut ampliusno moreretur certe SC  nos poft reiurrečtiocm noftra nung moriemur: fed
femp cu ipfo in gloria ftabimus»Cu mortuus fuit Chriftus:ho nofter fi miliš mortuus e.ut deftrueret corpus
peccatuut ficremus unu corpus cu illoJccirco fi refurrexit: 8 C nos refijrgemus cu illo* quia fumus mebra cius
Si aut SC  Chriftus no plus morietur SC  nos fimiIiter,Qjioqde dilečtiftimi filii mei fi r?unc morioncredo 3 , re,
deptor meus u iuit.Et in  nouiftimo die de terra furrečturus fum:SC rurfum circudabor hac pclle mea.Et in ifta
propria čarne uidebo ipfum Saluatorem que uifiirus fum egoipfe qui nuuc ioquor:que hic nuc cernitis mori
enre: 5 C no certe aliusloco mei: 8 C ifti proprii mei oculi quibus uos uideotconipecfturi funt.Vnde dtlediftimi
mei uidete quotnodo caute a mbuletis n5 quafi infipientestfed ut fapientes.Et nolite fecundu čarne ambulare
qa fi fecudu čarne abulabstis moriemini:Sed (piritu ambulates SC  facta carnis mortificantestnuc mccu exulta
te cantate SC  pfallite*Abiicite ueftimenta Iudus:5i triftitiae«Spargite cinere de capite ueftroJubilate deo pfab
mu dicitenoieiustdate gloria laudi eius:quoniam hucufi^ tranfiui p igne SC  aqua, 8 C ccce nune inducit in me
refrigerium Jntroibo in domum domini:ut redda uota mea de die in diern.O quantu Iucru mihie mori.q o/
nia uiuere deinceps meu Chriftus erit,Ecce terreftris domtts huius habitationis diftoluimnut aha fuccedat no
manufačta habitatio aeterna in caelis,Ecce quod mortale eft ueftimentum exuor:ut aeternu induar, Huculcp
peregrinatus fum:iam redeo ad patriatmEcce brauiu capio:|> quo in agone cucurrnEcce portu atti ngo: que
tanto defideraui defiderio„Ecce de tenebris ad lnce:de periculis ad fecuritatetde inopia ad dmitias: de prcelio
ad uidoriatde triftitia ad gaudiu:de teporali uita ad perpetuatde fetore ad odore fuauiftimu uehor hic etecus
fu: 8 CilIuminor undiq; uuineratus: 8 C fanor.Hic lemp contriftatus fum:SC ecce iam laetrficor.Vere hic uiues
mortuus fum: 8 C ia uere uiuificor, Vita mudimo uita fed mors uita fal!ax:uita onufta triftitiis; imbeciliis SC
umbraticatuita mendax,N uc florestSC ftatim arelčismita priuansruita cui inestuita fragilistuita mometanca:
SC  caduea:q quato magis crelcis tato magis decrelčistCu pluspeedisrplus ad morreppinqs:0 uita plena laqis
Q uot i mudo hoies illaqasf quor p te ia fuftinet tormeta iferna!iafQ_ua btus q fuas agnofeit falIacias.Q ua
btus g tuis no curat uanis bIaditiis,Q_ua btiflitnus q te benepriuatus e.Melior e negociatio eius argeto SC  au
ro primi SC puriflimi eius frudus.O mors duicis SC iocuda. no certe mors:q uita nera largiris:q fugas febres 8 C
uulneratfames extinguis SC  fitimjO mors iuftiflima SC pia bonisiSC malis alpera humiltas fuperbu diuite SC po
tentetSC exaltas humilerPer te pauperes latiantf;:cu aua^ pro/icis tu malis das fuppliciu:SC tuftis aeternis prae/
miu.Veni loror meatfponla meatamtea meatdilečta meadndica mihi que diligit anima mea.oftede mihi ubi
pafcat dominus meustubi cubet Chriftus meusmec-dimittas me amplius uagari per inuiu huius incolatus mei
Exurge gloria meajporrige mihi manu;trahe me poft tetapertu eft cor meu: 6 C exurga:SC poft te curra m odo >
re unguetorum tuorujdonec in troduxeris me in celljria domus domini mei;ut exulte SC  gaudea cu apparebo
ante facie fua:Tunc cantaborSC pfalmu dica domino^Ecce tu pulehra es amica mea*km noli morart amplius
Ecceoesdies mei defecerunt: 8 C ani mei pertranfieruut uelut umbra.Conuertere aliquantului (up me:qma tei
uenireexuhaut:SC in te deledlatus fum oibus dtebus uit* meactSulcipe metna cu fulčepifti dominu meu: me
faluaftitme uiuificafti.Iam refpice in me faluu me fac: 8 C libera me de aquis mul risiSC  de manu filio^ alieno^*«
Erue de carcere anima meam:SC educ ea per grada quam operata fuifti fufcipiendo dominum meumnde exu
huit  p culpa quam perpetrauit meus genitor Adam, Venia per te in ortu dilečti meitut comeda fručtu pomo
ru fnorum.Defecerunt ficut fumus dies rneitSC caro mea iam ficu t fenu aruit,Ecce iam uenit tepus milerendi:
Noli tatdare,accelera uteripias me;quiaamoreIangueo.Per te bona mors fručlu recipimus bonorum:qua;:
faamus:eognolčimuspra:mia qux  fperamus,Anteq ueniastdeum ex patre cognofcimusjdum ucneris perfe
uidebimus cu ficuti eft, N igra es:fcd iormoiatpulchra es SC  dccoratfauus diftillas labia tua.Terribilis es: SC qs
refiftet tibifTerribilis quidem apud reges terra; aufers fpiritum principutnota facis humihbus uirtutem tuam
Tu confrigis cornua peccatoru:SC exaltas cornua lufto^Jlluferunt corrufcadones tax  orbi terraetuidit SC co/
mota eft terra, Aperis mihi duicis foror SC  amica mea ianuas uitae: quas aperire mihi promififtiteum fuifti cu
domino meo:ut ia fit i pace locus meus: 8 C habitatio mea in fyon:Expolia me ifta mor tali tunica mea:quam fe
ro:ut induam me ueftimentis \xtkixi Anima mea \iquxfada  eftrut inuenirc poflim diletftum meu: quem in
mudo qfiui:SC no inuemJnuenerut me in hac foiitudine cuftodes q circueunt ciuitate pcufferunt me SC  uulne
rauerčt me:SC tuleruutpalliu meu cuftodes muro^.Percuftus fum SC huiliatus fum a uoce malo^ 8 C dolorum
Tota die exprobrabant mihi inimici mei loquentes aduerfum me lingua doiofa: 8 C fermonibus odii circunda
tes me^SC expugnantes me graris: pofuerunt aduerfum me mala pro bonis:SC odiu pro diledione mca.Confn'
gearcu eoru: (cutum:6Cgladiu:3c bclIu,Simorarisiam deficitpaulifper fpiritusmeus propter multitudine
dolo^ meo^Ja cofolationes tu^ laztificent anima mcam,Hodie uocem meam audies noli obdurare cor tuum
quando ueniam Sc apparebo ante faciem dei:ut inhabitem in domo fua in longitudine dierumfFuerunt mihi
in miferia huius uitae lachryma: panes die ac nočte:labores:contumeliae:affličtiones:erumn«:fames:fids:ieiu
nia: u igiliztten  tationes: SC peftilentia:,Audi gemitus uinculatijfolue colligationes meas, Accipe filium hic fa/
melkumin regione aliena SC redde eum patri fuo,Sufcipe ulceribus plenum:SC colloca eum i finum Abrah^
patriarchae.Fac me intrare in uineam domini Sabaoth:ut non ftem hic ociofus»Sufcipe me de manu iniquita
tis: 8 C dedu c me in uia aeterna.Educ me detenebris: 8 C umbra mortis.dilrumpe uincula:loluecompeditum:ib
luminacxcum:erige elifum »Cuftodi aduena: 8 C pupillu:Sedentiin tenebris SC habitanti in regione umbra:
mottfeoftendelurnetuu, lilumina nuc rr;e:ut unqamplius obdormiaimorte»HxcSChisfimilia^leouen
te fciiftlmo uirotolum circunftatiu creuit mceror SC triftitiatnec quis noftr u poterat fe a lachrymis ccntinere.

Sed omniu

Sedommum una erat uox plangcntium ♦ Q_uid Zinete faciemus patre C  quo pergemus f  Vineam iftam,
ex «gypto tranftulifti:& plantafti eam:ut quid auerns faciem tuam ab eafln Iumine uultus tuf ambulamus.
Gloria uirtutis nr« tu eras,heu qd fine te amplius fariemusfTu pater tu dočlor SC  refugiu tu exemplar inno/
centi«:utina nobfs tecu"nori liceat.Ia ad nihilum deueniemusrficutoueserimus finepaftore. Ad nihilum de
ueniemus uelut aqua decurrens*No erit q confoletur nos.Ficnt filii tui orphani SC  farne pat/enč’ut canesicircu
euntes undiq; non te inuenient«Heu quatus fuper nos cecfdft ignis.No te defceps uidebimus fole. Cogregatfo
gd faciet fideliu fine ref Tu dffperfio haeretico^i erasttu fnterfečlor eoqi  gladio oris tuirtu eo^ malleus SC  fecu/
ris coteres eo^ dentes in ore eo^tmolas Ieonu cofringens:8č deducens eos in puteu interitus. Gaudebunt nuc
SC  exultabut SC  humiliabunt populu tuu SC  haereditate tua uexabut.Captabut in aiam iufti:& fang uine inoce
te codenabunt Jncendent igm fančtuariu dei SC  ueritate fidei Iacerabunt«Nuc ille motus his uerbis aliquantu
lum Iachry matas e;ut totus femp in domino mifericordi« uifčeribus aFduebat.Couerfufcp ad eosthac taneum
flentibus uoce refpondit.Eia boni milites Chrifti«G>fidatis in domino SC  in potetia uirtutis eius nolite timcre
eonfequemini a domino mifericordia G fpabitis in eu.Eft eni ipfe pius SC  mifcricors:& nullu deferit fpantiu in
ie:Ipfe eni lege uobis coftituet i uia fua diriget nos in fčtitate reda: SC  no tradet uos i aias pfequetiu uos. Virili
ter ergo  agite:& confortetf cor ueftru:& fiiftinete dominu«Eft enim deus in c«Io pius SC  mifericors:q fuos mil
fe modis fcir iuuatefamuIos.Nbn turbet? cor ueftrumecj fbrmidel*Sperate in domino:& efFundite coram d!o
corda ueftra:quia ipfe adiutor erit uefter« 5 ienim ab eo nuncatc^ meuidebitis:&gaudebimus infimubquia
no multo poft hos dies:quo ego uado:& uos potcritis uenire.Et ubi egoero SC  uos eritis in gaudio: cjdP nemo
toliet a uobisrMemetote filii charifiimi:qu 5  poft morte Moyfi deus elegit lofue in duce: SC  |>tedore populo
fiio: Et efeuato Helia p turbine curru igneo in c« Iu:fecit H«lifeu in populo efle^pphetamnn quo duplex req
cuit fpus Heli«.Nunqd exinanita e manus dominifAn čblitus eft deus mifereritaut cdtinebit in ira mifcricor
dia fuamfDominus eritpars h«rediratis ueftr«:8f calicis ueftri:& ipfereftituet uobis h«reditate ueftram.Su
fčitab/t nacg ex uobis afium paftorercui dabit uerbu euagelizandi:& ilje ingrediet? fine macula:& operabitur
iufticiam.Et rogo dcu meu:q eduxit,8C reduxit me fecudu uolutate fua:ut figsime fuit fpus ad obediedu prše
ceptis fuis:q> in ifto que uobis mittet paracly to SC  paftore fiat duplex. Eufebiu filiu mefi prsedilediffimum
fiabebitis uobifču:& lpfum tanq me audietisdpfe eni uobis in patre:& uos ei tanq filii obedietis in charitate cu
oi humilitatetSC manfuetudine:&: cu oipatientia«Siquis uobis fuerit necefTitatis referetis ad eu 4  Obfecro uos
ut folficiti fitis feruareunitate fpus in uiculo pacis. Vnu corpus SC  unus fpus fitis ficut uocati eftis i una fpe uo
cationis ueftrae«Vnus eft deus SC  pater Iefus Chriftus»Cui foli in una fimul uiuentes fraternitate placere cupi
tis.Ergo eius eftote imitatores ficut filiichariftimi.Et ambulate i diledione ficut SC  ipfe dilexit uos«Et tradidit
ietnetipfum pro uobisrut uos redimeret&faceret uos fibi acceptabilesrfedatores bono^i ope^tVnicuicp urm
det ipfe gratiam fecudu menfuram donatioms fu^.Det uobis de rore fpus fančti abundetut habeatis cura ad
colendu eum:Adaperiatcor ueftrum in lege fua 8C  in praeceptis fuisrut cognofčatis eum:&: faciatis eius uolun
tatemtnec uos unqdeferar. Tu aut mi fili Eufebi confurgctcofurgcJnduere fortitudinem femper.femp fub
ditus efto doinotnec emuleris eu ut negter facias«Salus tua deus m fepiternu er it:8C  iufticia tua no deficiat«Hu
milior fis oibusJLeua in cslum oculos tuos:Lex dei femper fit in corde tuo»No!i timere obprobriu hoium SC
blafFemias eo^ ne metuas^Si fperabis in domino aftumes fortitudine 8C  ueniet ribi pen« ut aq!«:& uolabis 8C
bodeficies:Vniuerfalegis domini fecure foqueris oibus.Ne timeas a facie hoium:quiacu ilfis femper edomi
nus cu quibus e ueritas:defcenditq? cu illis in fouea:8i in uinculis non derelingt eos.Sed a fedučtonbus tutatuf
eosiSC  e illis adiutor SC  ^tečlor in tpe tribuIationis»Certe no facile timet morte hac imo ut plus d/co odit hac
uita:q fe bene agere cernit.Ecce coftituo te fup focietate iftatut euellas:& deftruas:& diftipes:& difperdas:re>
3ecfifices:& pIantes.Oportet te efle irreprehefibile.Poteft male alios corrigerercui pot is que corrigit dicere.Et
tu fimiliter facis*Tihi ammo maior erit labor fed maius pr«miu,Eft^ fobriustprudens SC  pudicus: hofpitalis
SC  dodor.Nemini uioletitia facito:fed oes «qualiter diligetSč tanto p!us:qto melior eft.No fis perfecutor: fed
modeftus no Iitigiofustnec cupidus»Tu enim praedica opportune uerbu denOis fčriptura diuinitus infpirata
utilis eft ad docedu« Acquire uerba quae prsdices orationibus:Valet m. huifmodipr«dicatio:& dočltrma ad
illuminadumtad arguendutad corripiendu:& ad erudiendu in iufticia:ut pfečtus fitaudies & in oi bono ope
tnftru<ftus«Eft*n»Chnftus Iefus in caelo fedesad dexteta uirtutis dei:reuelans myfteiia:& doces hoiem fcien^
riaJn oibus fili dilečtiflime teipfum praebe exemplu bono^ opc^:i oj /citate SC  bonitate^Na capite patiete to
tum debilitat? corpus:ut ergo breuiter te doceajfacies oia bona:fi timueris deu.Pri meo reuerediflimo Dama/
fo portuenfi epifčopo feribes facies meimemoriamtheat meinoronibus fuis:nec corrupi dimittatopa qux
tato Iabore cotextui:ab hoibus iniqs dolofista qbus f«pe expugnatus fu a iuuetute mea.EccIefia prudeter cu/
ftodiatrfčies quonia eriget fe illa queantes aias fuppIiciu.quos conatus fum educere i uia rečla Ioquetes m ore
fuo:& gladius i Iabiis fuis quonia obmutui:& fifui a bonis:Sč proiecftus fum in monumeto dormies.Spero.n*
i doino:q, benignus e SC  no dereliquet fidefes fuos« Gaudiu«n,heo magnu:& cofolationetpracfumes de miferi
cordia dominira 1119: mirabile:8C mult« Ccix:SC  bonitatis Auguftinu hipponefem epifcoputpoft me reliquo
Propter que multa heo fiducia in Chrifto Iefu fuftetadi fide uram.Cui de me feribes hoc ipfu rogatomt tanq
fidefiis pugnet milestne ueniat(qd'abfit)mala geti ur« Theodonio fenatori 8C  oibus in Chrifto fribus me te/
comedes. Finitis his uerbis uir tan&iftimus iocunda uoce uerfus ad Fres iuquit«Accedite buc:ut tanga uos fi
tiimej antequamauobis recedam« Adquem appropinquantibus illifinguIumbrachiis:ufpotemeIiuspo/

♦ccxy ii*

te*at ampledenstctiiiibetpacis ofculum tribuit.Deinde uocem mediocriter eleuans uultu placido Si locuudo
extLJs in caelu matiibus conuerfilčp ad dominu oculis gaudii lachry mis inundantibus dixit, Pie Iefu uirtus
meatrefugium meuifufccptor meus:Si Iiberator meusriaus mea in que Iperauircui credidf:5i que dilexi:fnm>
m a dulcedotfurris fortitudinis:8i fpes mea a iuuentute mea.Voca me dux uita: m ex:št ego  refpodebo tib/.opi
mamiu rua^:qd'tu de limojemc creator oium formafti:qcPoflibus Si neruis copegiftitcui usta 5i mifericordia
moriens tribuifti?t«x clemetiaz porrige dcxtcra.Iube domine ne moreris:qa tepus.erut puluis in puluerem re
uertatf 'tSC  fpiritus redeat ad te fa!uatore:q huc mififti illu.api illi ianuas uita::Nam cu p me in Iigno crucis tan
q latro pepedififeu promififti mihi q> eu rcciperes, Veni dilede muteneam te:nec dimitta; introduc me in do
mu tua.Tu fulceptor meus es:Sigloria mea:8i exaltans caput meu;(alus mea:8i benedidio mea. Sulčipe me
milericors deus fecudu multitudine miferationu tua^*Na latrone ad te currcnte in cruce moriens fufčepiftf,
poffidea te beatitudo fempiterna.caecum fčcus uia clamantetlefu fili Dauid miferere mei: Iumine tuo uiiionis
seternas illuminatO lux inuifibilis:qua cares Thobias cIamat,Q_uaIe mihi gaudiu e.cu in tenebris fedeo:SC lu
men cadinon uideofO Iux fine qua no e ueritasmo e dilčretiotno e fapietia necg bonitasuUumina ocufos meos
m  unq cbdormia in morte ne quado dicat inimicus meustpramalui aduerfus eu.Tedet anima mea uita: mea
foquor in amaritudine aiac mea:aegrotus Tum iufirmata e ipaupertate uita meatofla mea ficut in frixorio con*
frixa funt.Er ideo ad te dominu curro medicutSana me domine SC  fanabonfaluu me factSC  faluus ero, SC  quo/
n 'a in te cofido no erubcfca. At qs ego fum piiffime deus ut ta audader Ioquar ad teC  Peccator fum:in pcccatis
totus na ms SC  genitus SC  educatustcadauer putridumas fetidu:eicauermiu,Heu mihi doine parce mibl,Q_ua
uidoriatfi pugnado meču me uinceres:q fum minus q flipula ante facie uentifDimitte 01 'a peccata mea:&£r»
ge de Ctercore  paupere.Certe domine fi placet dicamo debes ad te curretem fugare:qa tu es deus meus, Caro
tua de čarne mea:8i ofla tua de oflfibus meis.pp hoc nanq? no reliques patris dexteram adh:efifti mea: humani
tari fadus deus 8C  ho,8i prius eras permanes in una eadeq? perfona:Et hoc quare tam arduum SC  inopinabile
perpetraftimifi ut cofidenter ad te recurrere:quafi ad fratretSi ut mihi tuam milericorditer codonares diuinita
tem^CJuapp exurge adiuua me domine:exurge SC  ne repellas me in fmemjSicut ceraus defiderat ad fontes
aqua^ ita fitiens aia mea petit te fonte uiuum:ut hauriat aquas in gaudio de fontibus faluatons ne fitiat ampli
us quando uenšet Si apparebit ante faciem tuam:Domine mi quando refpiciens reftitues anima mea m a ma >
fe fadis eo£ SC  a Ieonibus unicam meaf Vtina appederet? peccata mea qbus iram merui Si calamiras qua pati
or in ftatera quafi arena maris hascgrauior appareret: Vnde Si fi amplius expedes tribulationem SC  dolorem
inueniam. Veni gaudium fpus mei ut deleder in te:reuela mihi mifericordia tuam kticia cordis meinnuenia
te defiderium meum,Sicut feruus pr^ftolatur fine operiš fuhfic Si ego expedo te, Inget poftulatio mea in co
fpečlu tuo dominant fiat manus tua:ut faluum me facianEcce uirum qui defcendens in hiericho captus a la/
troibus uulneratus fumdemmiuus relirtus fumjtu pie Samaritane recipe me,Peccaui nimis i uita mer SC  ma
lum coram te feci.Non te cognouitingratus fui tot beneficio^ tuo^no ut decebat te laudauiJForte muftotiens
ueriratem tacui,In corde meotcu pulfabas ad ofhum cordis meijpiger fui:ut re recipere reuerenter,Corp&s pu
tridu:quod uelutumbra declinaturmimio d ilexi afFedu,Verbis uanis os inquinaui,men s  mea non fcmper fu
it in tefhmento legis mr.non  auerti oculos meosrut non aliquando uiderint uanitatem, Aures meas quando/
9 yerbis  tnutilibus inquinaui manus meas ad proximi neceffitatem muitotiens non extendi.pedibusad ima
tatem cucurri.Q^uid plura dicamra planta pedis ufq: ad uerticem capitis non eft in me fanitas,Certe nift in I
gno crucis moriens me adiuuifedigna erat habitare in infer no anima mea,Ego pie Iefu fum pars tanti precii
P  fu r dlttl  lauguinepraeciofummo me refute&Ego fum ouis quas erraui:rcquire eam bone pafior^Si ap-one ea
ocuiii tuomt luftificeris in fermombus tuis,Na ^mififti mihi:^ qua C uq 3  hora peccator ingemuerit fabus erit
Dolens fadus:miquitates meas ego cognofcotSi deiičta mea coram me funt, Vere non fum dfenus uocari fi
Iius tuus:quia peccaui in caelum & coram^e,auditui meo da gaudiu Si kticiarauerte facie tua' a peccatis meis
dele imatates meas fecudu magna mifericordia' tuam,Ne^hc/as me a facie tua. Non fecundfi peccata mea fa
cias mihi nem fecudu iniquitates meas retnbuas mihi.Sed adiuua me deus falutaris meus.Et pp honore nois
tui libera me.Bemgne fac in bona uoiuntate tua ut inhabitem in domo tua omnibus diebus u kk  monit in fe
culumfecuh cum habitantibus in ea Iaudem te.Surge propera fponfe dilečliffimeafeme^&nohconfi
derare ^fufca Si mgra eft peccatis.Oftendeilli faciem tua.Sonet uox F tua in auribus fuis.Vox tua dule sS fa
acs tua decorame auertas ea amc.Et nededines in hac hora a feruo tuo.Ne tradas me m afas pCcaJtrn  meEx
pedo te doine.Gredo uidete bona domini i terra uiuetiu.Veni ergo dilede mi.Egrediamur inarn  uideamus
fifloruit uinea.Conuerte piandum meum in gaudium mihi .Inclinaad me aurem tuam*accefem ut de hac
Iachryma^8i mjfera^ ualfeeripias me, Ha:c ubi uir fandiflimus cotinuatis Iachrymis:8i manibus in c^Iu

dixit,Praecipio uobis fdii mei dilečttffimip uirtute: Si nome
oomim leiuait corpus meču cu diifolutu fuerminterra iuxta pr^fepe domini nofiri nudu fepcliatis ut ilfud fe
rat fecum rediens qcf uenies apportaun:nudus inde egreifus furmnudus reuertar illuc.Societf terra terne: n5
Iicst terra ločim  Iapidibus:appetit.n,naturaiiter fuu h mile quodlibet. lteu togo  uos ut domini mei afferatis
corpus quatenas m fuo Iumine mdealumemt firmas fup me oculos fuostdet mihi intelledum:8i inftruat me
in uia cjuagradior, Tuc qda frater ad locu accedens facratiflimu corpus Iefu chrifti obtulit. 6  uod ubi uit
domini uiderepotuitrnobis ci a U xiIiantibus:proftrauit lei terrapronus: uoce Si lachrymis quantum poterat
damans«Dominequi S ego fiimtut fim dignus;q? fub tedum meum intres C  Meruit hoc peccator homo^Cer/

te domin e

r

«&$>:

' n hiC Qr i'

r^fcf^fc

:<5s

'a.CtNi

nSk

aSs

0

c iti$

O*

tyti

Caro

rcani

te domine no fum digmisJSfungd ego melior fum:q oesparres meiVTu noluifti Moyfi uno ičtu oculi re mon
ftrare.Cur nuc tantu tc humiliasrut patiaris ad hormne dcfcedcre publicanurSC peccatore (  Et no jfolu cu iilo
manducare uistled teipfum maducari ab lilo iubes.Cuqj ppc illurn cflet facerdoš crigens (e uir gloriofusgeni
bus flexis eu cučtis tenetiSus magnis Iachrymis:Sč fufpiriistSC cjpluries pcrcuties pcCtus fuu dixit.Tu es dcus
meusiSC dominus meus:q pro me paflas es:ati forte aliusfCerte ms ille:g cu dcus efles:(blus ante oia teporarSC
fine principiogenitus a deo patre:xternaSCinuefhgabiligeneratione:qcuipfb patre 8C (pu fco unus dcuses:
pmanes ilSud ide qcf eras:8C es intra unius puellse corpufculu te claufifti fadus ho ficut fu, Vere SC deus SC ho
es.Sic enim in uirginali utero homine fufcepifti:q> ncc fine hoie deusesrncc fine deo ho:quauis neq; humanir
tas fitdiuinitaS:necdiuitas hurnanitas.No luntcofufas naturse:cjuis fit una SC cadem in te pfona.None es caro
5i  frater meusf Vere fic.Fame habuiftijfitifti fleuiftimieas infirmitates habuiftitut egoded tame in te peccadi
infirmitas SC defečtus no fuittut in me#No enipeccare potuiftirut ego Jn te fuit corporalircnSC e ois plenitudo
gfse»No eni data fuit tibi gratia ad melura.Tua eni aia (lati cu unita inleparabiliter fuit diuinitati oia pfečte fci
uit:8C potuit:qua: ipfa (cit SC  pot diuinitas,Q_uatu ad diuina naturam quas in te e a:terno patri deo equa!is es#
Sed ob illam quam pro nra redeptioe a(Tumqfifti humanitatetminos e:nec tame eo aliqct incurris uituperiu
Tu nepe file est que i iotdanis alueo baptizante Ioane uox fubito paterna caditus intonuiuhic inquies e fllius
meus diledustin quo mihi bene coplacui.ipfu audite.Et fpus fančtus in te ut columba defcedesrte unu eiTc  cu
patrctSč cunde in fubftatia decIarauit#Tu bone Iefu pro me crucis ta grade in tuo iftotqcF prsefens cerno cor/
pore fubifti (uppliciutut morte qua meis incurrera ffagitiisinterimeres.Animas antiquo 9 i:quas dudu diabo/
lica poteftas miferas infernalibus manfiombus retinebattrecuperares: SC tota humana naturamtquxcorrue/
rat in morte perpetuattuo cu ipfa pacificato patre ad uitaminterminabile: tuo que pro ipfa fudilh prazciofo
fanguine reuocares*Cuius qde uitse die refiirgens tertiatde lilo in quo mortuus lacuifti barathro certitudinem
firmiflima coprobafh’.Q_>io quide noftra e (olidata fides 8C aučta fpes ut ficut incorruptibilis 8C impadibiiis
SC  imortalis re(urrexifl:i:ita fimiliter SC nos refurgemus.Tu certe bone SC  pie domine port tuam mirabile SC fin
gulare re(urrečlione#x!.cxpIetis diebus qbtis experietia lucida iuditio^ multipiidu te ab inferis uiuum refur
rexi(fe declara(li:8C ut nulla dubitationis oriref’ caligotad taslos cundis cernetibus difcipulis tua propria uir
tute afcedifti:mihiqj ianuas referans paradifi ad dei pat ris omnipotetis dextera cofediflir ubi fine fme ledes.
Tu infup bone Iefu a deo conftitutus iudex uiuo^ SC  mormo§i:ficut in illa die afcedifti ita in tremedo S C  hor
ribili uniuerfalis iudicii die dcfcedes reddere fingulis fecudu opa qua: fecerur#Cora te tuc certe procidetreges
omnis^rataerit damnatio#Te tuc oes timebut:q te nuc cotenut.Q__uid tune tibi infcelices q nune cu male fe/
cerint glorianf ;dicetfQ m  tc oia fciente cerne«qbus huifum ampiius erit remedium milericordi^f Q^uid
cofpečtui potetis oiarcernetis oiaioCfolu  q^ iuftu e iud/cantistfaciet miferi:q totu fuu in mundi uanitatibus SC
flaaitiis amiferuttepusfplus diuitiis faHacibus:q tibi infiftentesfplus filios SC filiastSC mudi gToria momenta
nel;q te dil/gcntesrcu tuu erga nos iratu čemet uuftCucu tam (euera expedabant (ententiamfcu eos de mini/
mo quoq? cogitamine 8C ppria accufabic cofcienaa.Darmonu caterua SC fimul qlibet creatura:qua te deu offe
dendo:offenderut:cu uidebut ftatimtcu fuerit fententia diuulgata:fe adepturos tormeta: quibus SC corpus SC
aia fimul cruciabif cu diabolis fine finejnullum inde in perpetuu refdgeriu expečlatesf Ve ue miferis:q te in
ifto tam breui tempore uiliffimis bonis temporalibustebrii qua: no folum inopiam nune auferunt fuis poflef
foribustfed SC  ipfam (uam faciunt indigentiam negligentcstin belua rediguntur: Ve ue qui faltem tanto hoc
timore peccare peccare:8C tuaprouocare iracundia no definunfi tuo nolunt amore ut tenet ,Sed quo pie Iefu
turcuius tanta e magnificentiamt nulia queat explicare creatura:quem caeli mare SC oia qux eius ambitu con/
tinentur:caoete no poffunt#q ide totus ubiq? loco^ prxfens estnec intus inclufus nec extra exclufus: ide in cx
ad padris dextera oium fupno^ ciuium beatitudo SC gloria.qua: tuše celfitudinis (peciem contemplantur idem
in terra: pugilloipfam continens SC concludensudem in mari SC  in aby i Tis:ad nutum regens omnia 8C confer
uanstide in iferno poteter dominasTub tata panis breuitate cotineristno particulariterifed integre SC pfečte ae
inleparabiliterfO ineffabilis admiratioto oium nouitatum nouitas.Oculi in te uident albedinemtfapote fen/
tit guftus odore oIfačtus:tačtufq? (ubtilitatem reperir.Scd auditus cordi reprefčnrat in te illa non forte accide
tia#Hinc certe per (e folaexiftunt accidentia fine fubiečtio.quia non ut humanis uidetur (enfibus panis es:fed
Iefus Chtiftus intcgenficut in cx\o  ad patris dexteram refides deus Si  homo. Aue panis uitas qui de caclo delce
diftirdas te fumetibus digne uitam non ficut mana qcP in deferto noftris pluit patribusrde quo oes qui man/
ducauerut mortui (unt.Certe qui te digne fumit:qq morte corporaii aie a corpote leparetmo morief in seter
nu:qa ndilla (eparatio mors eft:(ed de morte ad uita tranfitus#Vndequi tc digne manducat in mundo mories
tecum Sterneuiuere incipit.O q prseciofa mors illa efbante quam hoies murtui funttpoft qua incipiut uiucre
Tu panis angelorum tua uifione angelos reficis:8C glorificas.tu e(ča es anima^ nocorporis impinguans mente
no uentre#Q_ui in te no impinguač in uirtutibus nimis aeger iacet in flagitiis*Tu te manducatem ut codecee:
in te ftranfmutas ut tui participationem efficiatur deus.nec tamen in illum tranfmutarismeluti alia corpora fa
cit efca#Sed ue tc indigne fumentibus certe ad fui pocna SC reatu iteru te crucifigant:noq> te dimdicct illa ml
ducatio quonia jpaflibilis SC  imortalis oino es#Heu domine mi qd dica,Q_uot bodic te facerdotes comedut in
altarimtcarncs pecudu SC  uolueru itnopeiusf Nočte mulicrum fruutur ačtu turpiiTmo:8C te mane maftica
do comedunt. Vbi domine Iatitasfdormis nefari uigilasf Exaudis prscceseorum de cxIo 8C dc fede maieft atis
tusefVere fi hoc uelle facraficium SC libametSC mendax fierestSC peccatorum foci'us,Ccrte domine fi uera funt

#ccxviri‘

qnx  p os Iocutus es ophcta^tfi iuftis folu fupplicatoibus ptatfo es:&fi ribi placet aegtasrhoc tale e ipedimem
facrificiutne fiat:qq in fe SC  natura fui facrificiu bonum (it: nec podit uiolari malis facerdotibus ga malitia no
diiudicat fecrifidu. Vnde huiufmodi facrificiu fitad facerdotis praeiudiciu SC  danatione:necpro quibus fit p,
deft imo ut ueriflime dica.g uita facerdotis agnofcit:& eu pro fe celcbrare faciufit in emfde peccato confcius:
necno SC pcenx  particeps.O magmi SC  infcrutabile myfteriu,Panis accidetia frangut? p ptes:5i tame in qiibet
permanes particula totus SC  integer Chriftustficut eras anteatO humano^ illufio fenfuu frang^unf illa: qax
humanis fenfibus inteuident? accidentia:& tame nec frageris:nec corruperisJe dentes uidem? mafticareue
Juti materiale pane:& tame nunq maflicaris*0 nobile couiuiunn quo fubpanis SC  uini fpecie totus Chriftus
deus Sl  homo fumitf SC  it a totus i fpecie panis:& qualibet eius particula:& i uini fpecie cuqualibet gutta: ficut
i  panis totius SC  uini fpecie fimul.Na totus pfedus SC  ircger Chriftus fub panls fpecie SC  fub cjlibetgtucug? mi
nia cotinet? particula:^ ide totus in uini fpecie:^ in qualicuq; gutta permanet.O efca facratiftima:quam uere
comedes deus efficitf:iuxta illud.Ego dixi dii eftis:& filii exceili oestLiberatur a malisiimplet a bonis: Sdmor
tališ indubitanter eflicitf.O faeru peregrinatipnis mx  uiaticum: quo de hoc neg feculo pucnitf acfcdi bieru
fale cofbrtiu.Patres noflri in deferto manna comedetesmo peruenerut ad terra promifiionis.Q__ui uere te co>
medittin fortitudine tui ambulauit ufčj ad motem dei oreb.O comeflio delicanftima;in qua ois faporfs SC  odo
ris cft fuauitas oe deledamentuiois medicina:ois fuft entatio:& ois requies a fabore necno Sl  oe qd? defiderari
pot.Tu certe uita es:q ois uiuit creaturatSC fine q moritT.Tu es uita ukalis dulcis:S£ amabilis atq^ iocuda.Odo
ris tui fuauitas aegros recreat SC  debiles:quos tuos fecit fopor falubres SC  fortiftimos.Tu lux illa in coprehem
fibilis:qužeoem illuminas homine uenientein hoc mundu.Tua mi domie e ois potetiattuum oe rcgnu { ante
tecuruabit? oe genu oia qua:cu<^ uis:facis in cx\o:SC  in terra:& in mari SC  in abyftis:tuenil eft; qd' poilit refifte
re uoluntati.In teex te Sl  per te funt oiar&fine te nihil.Eia ergo fidelis aia gaude epularejne moreris.His pafce
re delitiistnc pigriteristhoc fruere couiuio in quo no carnes hircoru:aut tauroru ut oli in lege: fed Safuatoris
tui corpus fumendu pponitf.O fignu diledionis inopinabilisrut idem fit dator:quod datumi donator idem
fit quod ipfum donum,Q_uara magna dulcedo tua domine:qua abfcodifti timetibus tetSC  pfecifti ea fperan
tibus in te*0 ferculu excelientiftimu:uenerandu:coledu:adorandu:glorificandu:& amplededuioibus cxtoL
fendum Iaudibus: s exaltandum cunčtis prtcconiistfirmiterin cordis uifceribus retinendum:&perpemis tem
poribusalligandum aio.Cecidit hop cibu figniuetitiadmiferiam: pertereuelatur ad ^ternamgloriatruTu
certe in rediš SC  eruditis habitas cogitationibus.Tu miferrimum arrogantem:& fuperbum deteflaris diuite.
cum dimittisinanem:& uacuum acde te famelicum.Tu pauperem iuftu pium SC  humiiem omnibus rum im
ples diuitiisUua: domus ubertate facias.In tetSC p 'te e redu iudiciu SC  ^quitas tecu prudetia SC  fortitudo & ois
uidoria.Per te fandi regnatin cacIeilibus.Per te dodores prardican t.Per te iuftus uiriliter contra hoflesdimi
catf T u fuperbu potente deponis de fede cxuItado humile.Tccu funt omnes diuitia: SC  gloria«Te diligentes di
Iigis,Q^ui ad te puro corde uigilant te inueniunt:quoniam cum fimplicibus SC  rediš cordegraderisJTu folus
ante omneprincipium omnium eras:& fmis:8C principium.Tu folus fine tempere xtctnx  a deo patre geni/
tus^uam beati qui te diligunt:qui aliud g te no defiderant:qui de te affidue cogitanttqui te digne concedut
qui tecum manentes omnes uias uias tuas omni tempore cuftodiunt.Certe qui te inueniuntrinueniunt uitam
SC  hauriunt falutem interminabilem.O efca mirabilis ac ftupendaideledabifis ac iccunda:tutiffima:ac fuper
omnia peroptanda.Inquo tot funt inouata fignarSC mirabilia immutata.In qua oe hetur deledamentu: SC  ad
oium gra^pficimus incremenru.Q_ua finguiaris SC  inaudita tui liberalitas.Q_uam fuperabundantinima ac
^pdiga largitastut tui nemšne exorte faciasmifi ad te uenire cotenat.Sigs ergo paruulus efEfecure ad te ueniat
SC  te comedes fiat magnus SC  reliques femitas infantia: p uias ambulabit prudetiaz.Sigs debilis e:ad te declinet
SC  ptinus fiet fbrtis.Sigs infirmusifanabiT .Sigs mortuus e:fi audire te uolueritiuitam interminabile apprehe
det.Sed g magnus e SC  fortistnec hic te^eferat nam femp abundanter in te inuenict:quo pafcatur.Ncmo certe
fine te pot uiuere ad mometu.Tu folus uita das oibus creaturis Jccirco defecit cor meu*& caro mea deuscordis
mei:8C pars mea deus in faecula.In te folu deledatur cor meu In te exultat aia mea.Tibi folum adh^rere cupit
me? mea:quonia g elogant fe a te peribut.Tu aut domine ne loge facias auxiltu tuu a me fed tuam ad me incli
na aure mifericordiae»Te edat pauper SC  inops:& fatieturtSC tune uiues cor Iaudabit te.O lux inuifibilis:inex/
tinguibilis:3č oia uere illuminans.Sedeti cžeco huic fecus uia:miferere mihi fili Dauid clamantituifum tribuc
quo te uideat.Propicius qux(o  domine huic efto peccatoritut fis mihi in adiutorium SC  in Iocum refuginut fal
uum me facias.Et tune fi ambulem in medio umbrtc mortistnon timebo mala:quoniam tu mecum es.MortU'
us en pie Iefu iaceo.Exurge:refufcira me:6i confitebor tibu^ger SC  infirmus fum cui nulla efl amplius in cap
ne (anitastmedieus estfana me.Nudus afdigor frigore diues esiindue me,Fame in hac folitudine pereo: cibus
esifacia meiSitio falubrepoculu estinebria meJnfixus fum in limo profundi:& non efl fubflantia.Veni in al/
titudinem maris 8C  tempeflas demerfit me.Laboraui clamansjfadtc fiiut raucae fauces mca::Iam intrauerunt
aquae ufg? ad animam meam.Educ me de lagueo iftotprotedor meusrgubernator meusfirmamenmm meu:
refugiummeum:duxmeus:&:rexmeus:8ideusmeusJncuiusc6mendo manibus fpiritum meum,Q^uem
in crucis ftipiteredemifli: cui uita mifericordiam tribuifliiRefpice domine humilitatem meamtnec cocludas
me in manus inimici: hodie tecum ingrediar in Iocum tabernaculi admirabilis : ut inhabitem in domo
tua in longimdine dierum in feculum feculi. His finitisuir domini gloriofas faerum domini corpus fu
fcipiens : ad terram fupinus rediit* Deinde manus in modum crucis fupra pedus tenens Synuoi}is

;Hh.

frubiN

u

■Dni

:

Ml* p, ‘ c l|(

s_ '-Utifl,

*w;%

^

**  '-dlL
> Uiti, ^

lij-

.!^H

^. : ,Jcr ui

"'v*  otn,

",

“■■* -<«ons

•r^

’ ,:  ■' lfj! jttjn
'-‘-.d,
r<Trc:uistcin
■pMii

MfK filllifft

■*»*J UiUuci

" rus mm im

»xt:;uJoSiois
ra hoficsdimi
fdjlictnicsdi

v  .

btifu folus
»rit« peni/

i n

^r%c conccdui
Kr.iuitttaUD

•fi

jper

r

CLimmiu:a-d

^lm tiTunaat

urradteamat

, idltdrtliM
lurtIcapfJ®
§ul  Mcmoccrtc

m lin**®

.

f 'iifn car '

L 0 :cib^
‘ \’cni in^ 1
'dnerau^f

p  n

O

irt

‘^iS

P  u,^

,pphet« uaticiniu decantauit,Q_uod finito fubito cundisg aderat cernetibusrtata in loco in quo iacebat diui
nitus Iux eftullitrat inftar folis radii ipledor quoruIibet uibraret oculosrne poftent moriente ui^ gloriofu aliq
liter intueri,Q^ua qde luce ad hora pmanete circuftantiu qdam agme angelicu ibide uiderut undiq? ducarre
tiurati fcintille in arundinetp foIet,Q_uida uero angelos no uiderut ied uoce Iapfa caclitus audicrunnfic dicen
te.Veni dilede mirtepus e eni ut mercede accipias pro Iaboribus:quos raci caula uiriliter fupportafti, Q u i/
da tame nec uideruntangelostnec hanc audierut uoce:fed tantu cu iis a beato Hieronyrao ilia finita uoce:h«c
audierunt uerba.Ecce ad te ueniopie Iefu fulcipe que tuo rccuperafti fanguine.Tunc fubito ilia Iux difparuic
SC  ilia aia fandiflima tanq fydus oibus uirtutibus radians carnis refoluta c«no:c«loi^ regna adiitgloriofa, In
quibus iam certe tanq Iuminare colpicuu rcmtet:& fpledore beatitudinis:& multosp corrufcatioc ^pdigiorum
quoniam no pot abfcodi ciuitas fupra mome pofttaincc uoluit deus ut in morte ipfius lateret (anditasicuius ui
ta fančh'tatis caufa fuerat & falutis totius ecclefi« militatis.Tantus denkp ilia rcceaente fandiflima aia odor
fubfecutus eft per dies no modicosrat nulla forte uetuftatis recordetur «tas,Sed certe dignu era trat illius me/
rita odoris pr «cipue clareret indicio qui ad unitate fidei intemerat« mebra fetida fuoru uerbo^ edore euoca
uerat,Hora nanq; chariflimi patres SC  domini huius tranfitus gloriof« diei crat ultima in qua qde ut fai athle
t« pius dominus gloda demonftraret:8č oibus q in ecclefi« domo habitatproferret cla SC  lume:hoc mo Cyril
Io epifcopo tranfitu gloriofi Hieronymi ipfe dominus reuclauit.Cucp dida ia hora Cyrillus epifcopus deuotis
in fuacelluta orationibus inhžererettlurfum in ipu raptus uelut in extafi fačtus fubito quodda a monafterio a
quo uir fčliffiujus migrauerat uftp ad ca:lu mirabile k  ipeciofiflimu uidit itertCuius tarna,  era t pulchrituodo
SC  admiratio ficuteodepoftmodu teftantecognouimustftuporeuelut amenseftečtus hucilluccp admirans:
fui paulifp credat obliuiici .In hac fiqde mends pofitus anxietate:eleuauit occulos: 8C  ecce angel maxima a

monafterio iocietas ueniebat alternatirn melodia^ SC  mellifluo^ catuu uocibus cocinetf u:quo^ uidebaduo/
cibus caelu SC  terra SC  oia quas co^ cotinent'’ambitu undiq; refonare.Ferebat etia finguli angeio^ fmgulos ma
nibus accefos c^reos:quo§i claritas folis repellauit lume.Sed qd addif admiratioi admiratiof Ad cados uertes
Cyrillus oculosmon minorem angelorum cernit numerum modo fimili iflis obuia uenietiu: qn rei huius an/
xius expečlat euentum Jnterrogadet quidem quid hoc eileded ita eum ftupor oppreflerat:q? qd diceretmefct
cbat Affc illo diutius expedan te gloriofam uidit Hieronymi anima pr« cunčtis q praei bant angelis 8C  iequ«/
bantur mira decoratam pulehritudine ueniete*ad cuius erat dexteram Saluator cu ilia pariter ueniedo.Q_ua:
qd e in loco quo CyriIIus degebat gradu figes SC  ftans ea taliter e locuta.Agnofčis ne mef Ad qua ille.Minime
qde.Q_uis.n*es q tanto cacteris honoreeminesfAt illa.De Hicfbnymo unqfuit aliqua ribi cognitior' Attlle*
Certe quem nominat fingulari affečlu diligo charitatis,Sed qu«fo iile esf bt ilia, Eius fum anima:quac gloria
tam obtineo:quam fperabžm.Ad meos pergito filiostaf qu« uidifti nuncia:3C a ludtu definant: SC  meo ftatui
congaudeannque elegi,Q__uibus omnibus finitis romnis ilia beata uifio ab eius euanuit oculistSd fuit in lemet
reuerfus.protinus Cyrillus  ineffabiIigaudiopcrabundans:ita tamen q?per totam nočtem illam non fe potuit
a Iachrymis pr« mentis I«tia continere*Q^ua ergo mirabilis e dominus in fančlis fuisrmirabilis i maieflate fa
cies pdig»a,Dextera domini fecit uirtute:dextera domini exaltauit eutnotam facies in populiš uirtute eius,0
diuini amorisimmefitas:diuin«largitatis afiluetia.Q_uid eniifti fuopotuitfacerefiliohonoris SC  grad«: SC
non fecittcu ta copiofa SC  in uita SC  in morte erga eu fuerit munificetiafDedit,n,ei dominus charitate «ternam
SC  nomine «terno haereditauit illut& fecit eu h«rede gaudioip fuperno^tin qbus permanebit in f«cufa»Q_ua
fingularis honor SC  admiranda gloria excedes pene alio^ gloria fan<£toip SC  honore ubi no folu ilia fadiilima
1  aiam ofs c«leftescomitantf cohortesrled cdaipfeppriusfaluator.Neceni folainc«IofuIgetin(ignis dignita/
tum ilia beata aiarfededa corpus fuu no ceflat i terris radiate miraculis,Ad cuius narratione congruu e redire*
Defunčto naq? ut didu e uiro landiflimo hora copletoriijcorpus illud tantis fragrans aromatibus cuftodien
testtota ilia infone node ducentes circa eu in magnis figde p) anno quod cudis uenerat fileti bus.Si fua qua
»am obtinuerat gloria gaudiis uigilauimus.Mane aut fado diuinis per-adisrat coducebat my fteriis; debitifq?
oblequiis honore debito cofumatis in Bethlee iuxta pfipe in quo pro nobis Chriftus de intemerata ibide na/
tus uirgine infans uagiitrcorpus illud (aeratiflimu facci coopcrtu lineo in terra ordinauerat fcpeIraimus,Q_ua
tis aut ipfo die SC  et ad pr«fens miraculis gfotiofts mirificauit dominus filiu fuu fandu Hieronymu:certe.no
foret enarrare fufFicies lingua carnistfed tame aliqua ne nr de mulds nimis plogcf fermojrefera.Q_uidam a
natiuitate c«cus in ipfo fepultur« die uidendi beneficiu corpus tanges fandu obtinuit.Cuidam et iuueni fur
do SC muto fandiflimu corpus deolčulanti foluto auris SC  Iingu« ligamine:& loquedi Sl  audiendi gratia e co
cefia,Et certe dignu eratrat qui c«citatis ueras Iucis:qu« Chriftus e tenebris obc«catos:fuis landiflimis dodri
nis 6C exeplis illuminauerat:5urdis quoq; SL  mutis in diuinis operibuš uera exercuerat medelarat SC  diuina in
telligerent documeta SC  catholic« ftdei confiterentur ratioes:quas (pernebat in die fui obirus gloriofirSč c«cis
lume tribueret corporaletSi furdis ac mutis concederet fanitate Q^ua plurimi ut aftei unt:qui uiderut a nefan
dis fpiritibus obubrati in loco quo fandu quiefcitcorpus clamantibus diris uocibus d«monibus:Sand« Hie
iony me ♦ Cur nos tam infequ«ris:tu nr m lemp flageilu fuifti 8C  uiuus Si  mor tuusiper eu fut mirabiliter li bei a
d.H«reticusqdam du pr«didu beatu Hieronymum blaftčmaret:& eius forc pignu corpus incendio diceret
ultioe diuina ad alio^ h«reticoru formidinetin ligui fpeciem eft mutatustEt fubito cudis qui aderant uidenti
bustignis c«litus eum inuafit:ac eum taliter conbuftit:q? totus in cinerem eft conuerfus,Ad h«c magna h«re/
deorum mukitudo.cum tantam fu« fanditatis aduerterentexpientiam; SC  ad ucritate facr« fidei tantis SC  tot

♦ccxix*

v


■>


apertis fignorum indiciis:tanq cjuibufda damatibus praeconibus uocarcntunad ipfius factariftima: SZ  interne
* rara* fidei i& lume redierut.Q^uid plura dic af Certe in generatione K generatione uix annuciare quas per illu

deus oftendere uoiui t:ut magnificaret eu:8č coledu exhiberet uniucr fis. Q_ua magnus cer te eft ifte tot facics
mirabiliatcui certe no eft fimilis fecudu opera fua.Magna magnalia de hocp niudn fefofientextrema tetrami
fpacia rutilent fua ludda figna.Ia tantof^ miraculoru multitudine corroboretur internet Ata  f1de5.Q_.uot enim
infirmis integra fanitate cocefterit poptatamarrare cederedin imefum.Et tepus SC  uita SC  01's humanus defice-
ret fenfustfi uellet 01'a indagare qusc opatus e in diebus nris:qux auribus audiuimustnec (ut occulta afiliis ho
minu.Lsetetur itaq? totus fideliu coecus SC  canticu lxtidx SC  exultationis deo cocrepet alta uoce:q> ex e/s pfiliit
ftella micasjcuius fulgentes lucis radii eos dirigut ad csdefte patria adeunda.Iftius certe uita (acratiflima eoi^
bus di(čiplina:mores funt fui oium fideliu inftitura.Adfint hodie (acrae matriecclefix:8£ pro tanti filii receffii
piše lachrimse SC  pro tanta eius gloria inxftimabile gaudiu.Liceat ergo inftar piše matris ei pias lamentatioes 1
pederercu tanto te  cernit priuata filiotuiduata uiroideftituta pugili:& capitaneo uitis fuas incifa  palmite. qua
in agro fideiplantauit SC  coluit.No mihi quse(o iputet?fiiIio tanto orbato patretfi prx dolore dani ra inaftima
bilisiea refera:quse no docet.Ssepc nacp nimia cordis abudatia plura ho loquif’:q uelIet.Q_uid heu charifTi/
mi patres SZ  domininuc uobis referafGrcuquaq^ pfpiries:& pgestut fi forte meu:que dira mors abftulit pa
tre Hieronymu inuenirerfič n5 inuenio:que diligit aia meathuius amore lagueo.Txdet anima mea uitac mea:
quonia ablata eft uita mea tSC  cxcu(Tiis fum ficut iocufta:8£ exaruit uirtus mea:8£ lume oculoiji meo^ exridu
eft.Qjrale amplius erit mihi gaudiu i  mundotcu lume meu uidere non poflimf Obfcuratus eft eni (ol meus
Et luna n5 ftat i ordine fuo.Cu lupiš qd faciet paftoris priuata munimief Q_uo uiget arbortradice detrucataf
Q^uid heu dira fecifti morsfCui patre recipiestfiliu tam medicu in oibus bonis exule dimififtifO mors. cru/
deliš non illhfed mihi:& pene toti ecclefiaz:que furripuiftiarhletamf Cur non diftulifti eu reciperef Q_uare
aliquantulu non auertifti faciem tuam ab cofScis quid fecifti.nunquidnondefiderafti.quse tam uelocitcra
nobis (urripuiftficj? non (it in mundo ei fimilis in uirtute in dodrina in fanditatef Hic certe priceps pacis: dux
iufticisejdodor ueritatis SC  ajquitatis.Armiger intemerata: fideircontra hsereticos bellator fortisicuius fagitta
nunčj abiit retrorfummec declinauit clypeus eius in bello:& eius nunq eft auerfa hafta Jnclyd chriftianorum
plsebis (lete: quoniam cecidit dux uefter. Vox in rama (bnettTanri filii receflum pie ploret ecclefia.lam cit/
cundabunt eam canes multijcofilium malignantium obfidebitjeam:quonia Ionge fadus eft ab ea auxiIiator
eius:Iam ad iuam non afpicit defenfionem Jam tribulatioiproxima e:SC  no e qui adiuuet Jam in (epulchro ia/
cet protedor (olitusmo certe exurget aduerfus raalignantes in ea:Iccirco dama in cilicio:8č plančtu pia mater
induere uiduitatis ueftes uiduatam filio.Heu uaticinabuntur pfeudo prophetse:& prophetabunt uifiones me
daces:K fraudulentas diuinationcsjK fui cordis in nobis (edučtiones.Et certe no erčt qui refiftat eis.Siccatus e
enim fons uitse:& uena difparuit aquarum uiuentium.Sed tu quid dices chariftimepater DamalefVbi quem
plus diligebas q te HieronymusfVbi tui norma itinensfConfiliator:dočtor:8C redor quo abiit tuuss^C^ua^
do quas(o fcribes eifSine tuo fum Hieronyme chariftime confilio uelut abfciftum a corpore membrum.Scri/
be fcribe quas(bnepigriterismt fi tua locorum diftantia poptata careo uifioetfalte tua mihi adfit memoria fre
quens tuis afliduis litter/s gratiof s.Tefte deo in nullo uiuentiu ut in me (pei firmaui anchora.Plora igif :plo/
ra.Deducant oculi tui lachrymas p diem SC nodeiquonia defecit anchora tuše (pei:Aruitfcribcntis manus tan
q (los fcenula non erit ribi amplius eius memoria. Vox certe fua dulcis SC  iocunda:qux in fideliu auribus erat
mel dulcifiimu:fi!iuit,Heu quale amififti confiliatorem SC  adiiutorem. Certe ia in multitudine confilioru tuo
rum defeciili.Nocrit q pane fiangat tibi uitx.Extinda eft lucerna in medio ecclefix micans i ut no uobis fed
fibi luceat.no muiido:ied cx!o fplendeat.Q__uid ergo dica;' , CuiconquxrarfVnde mihi in hocuenietauxi!iu:
ut cofbierf Certe ut intueor a domino fadum eft iftud.Et ideo fibi dicatCur bone Ie(u tam uelociter a tui (pon
fa:qua in cruce moriens de(pon(afti tantu abftulifti filium predore cotra eiushoftes bellige^fForte uoluifti
eu tecuf Certe domine no eo egebas:ut'p(a.Bene quide ei fubuenifti:(ed nos orphanos reIiquifti.No coqux/
ror q> aliud q iuftu SC  xquu feceris:quonia certe ia ipfe mercbaf fine imponere huius uitas Iaboribus SC  tecu ef
fe.fed doleo q? tantu incurrit damnu ecdefia:eo abeunte, V tina eu redderesrut tua regeret:ftabiliret: SC  dc(e n/
deret ecdefia uelut prius:Q_uid bone domine eius deinceps faciet filii lacentestefurietestcircueuntes famdici
ciuitate:ut canes non habeutes qui eis pane fragatfSunt oues errantes non habetes paftore:di(cipuli fine do/
dorercasci fine dudore.Heu pater pie Hieronyme nfse fuftetationis baculus ubi esf Q_uid tuus faciet currus
fine te dulcis aurigaf Vbi cubasf Indica nobis.Cur es nune terrae (ociustq in te nihi! uoluifti efle terrenufBeth
lee Bethleem ciuitas Iuda qux no minore de patricibus ecdefia: rerinestcjd feciftif R.edde nobis que r etines  pa
trem.Sed SC  tu terra quare audes retinere hominem non tuumt’qui nil geftlt terrenummil carnalctccrte (ua re
doi uir caro.Su fpende SC  tu piiftime Theodofi tua in falicibus organa. Non pius ceftet fletus reum tui diicdi
Hieronymi recorda r is:quem amififti.Tanta deniq; ribi infit doloris affedio:qta extitit diledio.tanta fit lame
tatio:qtum damnum.Sed qux poftet mortalium explicare lingua quata eo fuperftire aderat toti ecclefise
uriiitas: quanta chriftianorum fingulisfa!ubritas:quantum certamen: quantaq^ hoerericis deftrudio ac di
iperfiod-fic certe omnibus chrifticolis amabilis erat:K decorus in uita fua.Et ideo eius receftu fingulis flere U
cettnec eft qui (e abfcondere uel excufare poftit.Ne igitur nofter nimis protrahatur fermo ut breuiter condu
dam:quxpro n o uro damno ad dolorem attinettut qux ex 1II0 prouemebat omnibus humilitas Si  exuftatio
explicari non poteiuita dolorum eft Iamentatio.Ceftet igitur dolor:abeat triftiria:quibus tamen attin/

aerc non

D



H

'*^tW

•*C'
•d^JS

,: " 5,,,i *i!'

525

ftsgs

"tq<

£?*<*»*

r^F^in

‘v^ehnnaoom®

*o®l iuulij(Q(

* tj m kpachtojjj

fUiwlupuraatti

•‘ MWa :owsiri

fniflSifKi^
-■ "ikC  \ bi quem
jS  ui<

.•mbnjm.Scn/

i t rtmotia frc
tu  Vmigif.pta
.rrtutismanustM
\.x! :  runbus cffl
, fmttoodlioniioo
: o( oooobs fed

• y *

• \  jmict 3uxiiiu<
vA::aa«ifpon
-ttffatif**

!:.S 6 fO(]UJi

!aifti

V| P» itf fg h  defe^

l^p (Ktitftp*
."■n  iia*

■

nflijfrkf

nrxiC /Lb
„ksP^

^ llD  j,

col* 111
(.,[,0

0

in*

ter

ffC# 3

gere non pofTumusiqux ue]Iemus:qux no fofum nullum remediu adhibet dofornfed auget.Si patre no% du
BgimusrteifciagaudeamnsrNo uerediligit qui faa tantuatilitate diligitJccirco SC  fi pro ea:qux nobis eoenit
inutilitas dolemus:& pro eis:qux recepit gaudia colktemur: Adfit ergo hodie nobis caufa magnx lxticix,G$
tet  qlibet ueftru nouum ČSticu.Sonoris iubilet uocibus materecclefiadn hymnis SC  cofeffionibus plaudat ho
die plasbs catho!ica.Vndiqj iocundct? chriftiana cocio.Hodie certe obtinuit Hicronymus:qcf' tanto xftuahat
defiderio^Hodie deuidis hoftibus fecu^i obtinuit triuphu.Certe oibus exp!etis laboribus requiem poftidet
fine finedam non efuriet neq> fitiet amplius:neq; cadet fup illu folmecg ullus xftus.Ab!ata eftab oculis eius ois
lachryma:abiit ois IudusJa certe fibi dolor deinceps non erit Ja certe mercede habettpro qua toto uitx fux te
pore IaborauittConfoIemur ergo.demus magnificeda deo nro:quonia dei pfeda funt opera: SC  ois uitx eius
iudicia.Cofiteamur domino:^ čollaudemus faluatore nr m:quonia no dereliqt fandu fuu fine adiutorio in tri
buIadonis:qux in agone huius uitx miferrimx circuderut illu.Sed adiutor & protedor fuus fadusdiberauit
corpus fuu a perditiueA Iaquxo lingux iniqux SC  a Ijebi/s operandu medatiu SC  eu fublimiter collocauit infra
patris manfioesmbi oe e gaudiutois fuauitatistoe qft defiderari poteft. Vbi gloriofa SC  fčelix e refedio aiarum
poft labores 8C  erunasrubi dulcis folenitas angelo^ ubi una focietas 8C  charitas oium ciuiu fupno^ Jbi certe ne
mine dmortaut dolo ritiajtitJbi nulla penitusagnoicitur aguftiattribulatiotaut aduerfitas. Nulla ibi in firmi
tas nominaturtNemo enim fraudatur fuo defideriorprocul ibi diftat mors.Nulia ibi prorilis prtefentis gloria:
expdatur minoratio:(ed augmentum *ficu omniu uniuerfalis erit refurredio mortuo^ Jbi tune corpus cuiJi
bet beato^ fimul cu anima prsedida g!oria:qua nuc fola poflidet aia fine interminab Ji poffidebk. Q_uis aut
angelo^ uei hominu:quanta fit minor particulagaudiorum SC  glorite quse ibi funtteflet fufFicicns enarrareS'
Q_uis eJet mtelfedus ad hxc  fntelligendum idoneus:qute nec oculus uidinnec auris auditmec in cor hominis
afcenditfCerte fi haec quanta fint gaudia confiderentur terrena oia uiliora omni ftercore apparebunttfi h^c te
poralis uita illi comparetur hanc qui!ibet hominu extinguere cjcitiuspoterit ardefcet ut iHius capax efficiatur
H xc  uita caduca:^ mometanea refpedu lliius mors potius eft dicenda,Omnis rnundi fallax SC  uana beticia:
pondus amariffimum SC  grauisfarcinatHanc quip|>e farcina deponens Hieronymus facratiffimus optimam
silam elegit partemtquas ab eo nuilo tepore auferet .Rogo gaudete SC  exultate:cantate SC  pfallitetqa pater no
ftergloriofus nauim plenam cadeftibus diu!tiist£eterni(č^ mercibus ia concupito in littore collocauittanchora
Ipei tranqlla ia in ftatioe firraauitJa certe brauiu obtinettpro quo in agone huius feculi ab oibus fe illicms ab
ftinendo cucurrit Ja uidor de fuis hoftibus triuphauit cu quibus (čuto amoris domini munitus uiriliter dimi
cauitJadenariu accepitrpro quo tanto labore in uinea fandaj ecclefix laborauit. Ia talentu domino reddidit
duplicatum:qj cu mercede in gaudiu domini merust introiVejPropter hxcgaudens gaudebo:5i cantabo dile/
do pri meo canticum nouutut fit laus eius in ecclefia fco^.Ecce diJeduspater meus candidustlpeciofimustele
dus ex milibusrin quo nulla eft maculatpafcitur inter lilia in uinea domini Sabaoth.Ecce flos capitS^ rola n u
mio fragransodore de horto naper ecclelix in uiridarium eft domini tranlplantatus.Eccecypreftus ad cxli al
titudine fe  extolht:Ad infulas longe diuulgesf nomen fuu:ut fit in aeternu eius memoria in benedidione:ExuI
tat e igitur chariflimi patres SC  domini*Lxtamini SC  Iaudate:quia decet laudare dominu:qui mirabile fe in fuis
dedarat landis:Lxtetur ois orbisrErubefcant fallaces hxretid:3č iam (e nofcant ad nihilu deuenifle«Certe no e
mortuus ut xftimant fui hoftestied certe uidor regna in terra uiuenduJa certe eius refulget claritas per xter -
na palatiatla ueteribus depofitisarmis fragtlibusmoua induit ac perpetua ♦ Hodie unditji fada fit in populo
. chriftiano lxticia.ExuItetprxcipue faera mater ecdcfiatcuius hodiegloriofus filiustSC cultor.amatort SC  ppu
gnator prxcipuus toibus extirpatishxreticis dogmatibustcu fuis fallacibus audoribus de agro fidei catholi /
cx SC  dodrinis faeratiftimis: Sč prxfulgidis riignis: ac prdigiistut fol relucet inter agmina beatorum.Vale
igitur Hierony me gloriole moftn femper faciens apud deum memotiaouuttua ualcamus piiftima intercefli
one: K in prxfenti ab oibus protege nocuis:S£ in fituro gaudia:qux iam tu poflides adipifci,

Incipit epiftola bn' Auguftint hipponefis ad Cyrillu hierofolymitanu epifcopu de magnificedis bti Hierony,
i^jtoriofiflimichriftianxfideiathletx:fandxmatrisecclefixlabidisangularistinquoad modu firmata
confiftit.Nunc uero in cxlefti gloria de fyderis radiantis olim Hieronymi prxf byteri laudes uenerab u
lis pater Cyri!le:filendum ne putas:aut lingua balbudentis puernut uirnm pollutum labiis me Iocuturum fb
re rerisfCxli enarrant gloriatn dei SC  omma qux fxcit  dominus eum in landis fuis laudant:Silere debet rado
nalis creaturata laude dei irradonabili non fiientef Taceamtaut Ioquarf cum fi tacea Iapidibus iubeč  clamarc,
Q_uiquisindignus SC infufficieslaudatorexifta:cuno fit pulehrainorepeccatorislaus.Tameabeiufde lau
dibus minime ccftabo,Firmqtur itaq? manus noftra:6C lingua nra paiato no inhxreat:quonia certe magnus c
ifte uir fciflimus:mirabilis.8C metuedus fup oes:q i circuitu nro fut;Magnus certe in uitx excellentifl’imx fefta
tejmagnus in lapix ieffabilis^funditate^Magnus i maioris nuc glorix qdtate»Mirabilis i ^pdigiis iiueds.Metu
endus ob fibi a domino traditaptate,Q__ua itaqj magnus fit ifte gloriofiftimus Hieronymus i fux uitx cxceb
letiffimus latatetpatefaceret mea lfgua :cu prxcipux cudoip no liifficeret mortaliu Iigux ut eius excelleda ex
plicaretfLiceat ergo dicitalter hic Helias:aker hic Samuekaiter hic loanes baptifta uitx excelledftimx fandi
ratejHelias SC  loanes heremi£x:magnis ciboip SC  ueftiu afpitatibus čarnem macerauerunu Non minoris uitx
Hieronymus gloriofiftimustheremita ide p quadriennium in heremo ferarnm tantum fbcius perftit!t,Q_u'n
quagintaannisutuenerabilisEu(ebii litterx quas pridie recepiplenius fatebantur: & ut mecerdus tu iderri
nofti uinum SC  ficeram aliqualiter non guftauit ♦ Ab' omni carnium SC  edam pilčium efuita fe abftinnit:

fib uix ca n o min ar e uolebat,Cočtu qd no nifi Hi  tiluma asgrituduie bis comedit,CiIicino facco čarne itcluti ety
fipis macerasidefup pano uilifllmo fe tegebarJtratu aliu nifi ferra?nunq fduifcNo nififemel frildibusjut her
ba^ foliis fiue radicibus padus i  dierpoft uefpas fe oronibds praebes: deiceps u% fecuda nočbs hora quotidie

efus hora perdurabat.Ita leuiflima debat peccatatut qs cu jeftimaflet hoiem interemidejer in die čarne duris
uerbcribus fbgeilauit ita ut ex eius corpore riuuli fanguinis efduebant,Q^um uerbum ociofum a!iqd y  ut pc,
fte maxirnam fugiebat.Sibi ociu nollu erati femp aut (acris ledfcnibustaut fcribcndoiaut docedo cučlds exer

uerbcribus euocatus facra: kriptura miniiterio deputat'',Jn cuius lamine diuina gratia indueteaitriufc^ tefta
menti lami uidimus:& in cuius brachiis hatretico^ pars maaitna e di fpfa♦ Hic certe gloria uif tutis noftra: tra
{Ferens utruq5 teftametum ex hžebreorum lingua in graecam panter slatinam :difponefqj ipfum poderis in
^ternutdeciarans enigmata SC  obfcura dubia SCnodofa praeparans officio^ ferie cučtis ecelefia: minidris totl
pene ccciefia asdificauit, Vnde bene magnus apparet in  iapientia ineffabilis ,pfunditatc,Liberafes aut ičientias
ita pfečle fciuit cj> refatione oium nullus fibi fimifis apparet adhuc.De fcripturis uero iacris uti multa^ fua^
epiftola^ Hebraicos^jGraco^iChaldeof^Perfa^ SC  Medo^tArabico^ dC  pene oium nationu linguas SC  litte
ras:tanq fi fuiflet in eifde natus 8C  educatus fciuit,Q_uid pfura dicamf Qjax  Hieronymus ignorauitin natu>
ramulius hominum unq fciuittNon me lfta uenerabilis pater exifttmes dicere utpute te Hieronimi SC  uitam
uirtutes peius me fciretcu fibi iocius extiteris multo tempore,Sed tedor deumtquomam ob tam inefFabifis ui
ri (ančlitate:fi uoluiiTem tacere non podem.Confitetur mirabilia SC  fančlitatem fuam SC  ipfi cadiJn qbus ma
gnus maiorisglorise quantitate čj[ multoip fančtorum habitat fine fine.NuIIi itacp dubiu e infra patris manfi
ones ipfum unam ex tnaioribus SC  fubltmioribas fedibus obtinere,Cum enim homo idem fecundum opera

{ >raemictun& ide perfečtioris pcenae uita: extiterit:clarepatet i  pfum unum de maioribus SC  fublimioribus cas
edis Hierufale ciuibus Fore,Q^uod ut a nobis plenius SC  certius credatur in mundo pra: cunčlis:quorum no
ftra recordatur aEtas ualde mirabilis apparet prodigiis infiietis 8C  miraculis infinitis quoru mihi aliqua uenc^
rabilis Eutebius fuis litteris declarauiuDe ca:teris uero prodigiis quas mirabiliter fiunt quotidie:ut quotidie in
telligorelatibus plurimof^ auidus paudirembi ipfe pater chariffime fupplico ut mihi in breui uolumine qua:
cuq$ poteris uera SC  utilia miracula collečta cjciti us facultas aderitteiukle Hieronymi fančtidimi deuotioe ttaf
mittere no denegestSed ut multa merita Hieronymi fandliOimi no Iateant:qd erga me diuina anuete clarmcn
tiatin ipfo fui obitus die acciderit:enarrabo.eode naqj die SC  hora qua exutusputredinis SC  imuditias carnis to
ga Hieronymus fančhTfimus ueftimentu perpctu^ immortaIitatis:inxdimabiIis \xticix SCglonse  induit:du
Hipponac in cellula mea quiefčes auide cogitas quales ineiFet animabus bto^tq cu Chrifto ga udet gloria: SC
Sceticia^e quatitas cupiens ide ex hac materia breue coponere tračlaturprazcibus compuifus nodri Scueri quo
da uenerabilis Martini Turonefis epifcopi difcipuli charta:ca!amo:pugillaricg in manibus fufceptis: breuem
uellem fcribere epidolam fančhdimo Hieronymo dedinandatut qcqd ex hoc fentiret refpoderetrScieba eni
in ta didicicili qone a nullo uiuentiu me pode doceri euidendus:Cuq; iam icribes ialutatiois exordiii Hierony
mo pracnotarejineffabile fubito lume nodris inuiiu teporibus nodrifi^ minime linguis declaradmcum ineffa
bili inauditac^odo^ oium fragratia cellula m q daba intrauit,hora copletorii:quo a me uifojdupore admirati
onccg comotus animi SC  mebroi^ uirtutes repente amifi, Ncfdeba enim tune q? dextera rnirabihs dei exaltaf
fet feruu Fuu notas Faciens in populiš uirtutes fuas.Nefcieba etenim deus antiqu;£ miferatiois feruu Fuum fi
delem a carnis immunditiis didoluiflet:& ta fublime ei in ca:!o fedem paradet.Neiciebam certe inuedigabilcs
uias dominuNefčiebam thefauros infmkx  dei iapientise SC  fcienti^;Secreta SC  occulta dei iudicia non agnofce
bam quonia quos uult facit fua ineflabili fapientia ad Fui agnitionem uenire»Q_uos aut pr^dedinat;uocat:iu
ftificatrSč beatificanprout decernit fieri.Itacp qa tale oculi mei nunq peripexerat iuce oIFačlus meus odore no

IA44/«di A* « M /J 4 ir 41 I*  d«« 4 L., / j---— L. X' 7 S,-_— — J 0 *" A*  5 . _ _ .. /1 . .. *ž V * 'I. „ ^

lusnullius hominu uidere pomit tuus uidebit^Q^ux auris nulia perfonum haufit audiet tua^O^uaecor hu/
manu nullatenus intellexit:nec etia cogitauit exiftimas te pode inteliigeref Infinitae ref qs erit finisf Immen fa
qua menfura metierisfPotius totu mare in artidimo clauderetur uafculo.Potius ^erramm orbem paruulus te
neret pugillus,Potius cadum a motu continuo defideretrg gaudiorum SC  glorise quibus beatorum anima: fine
fine potiutur minore inteliigeres particulatnifi uti ego exigenria docereris, Dikurre adhuc breui tpis fpatiu,
Impodibilia facere ne coneris doneč iplearur uita: curfus.Hic no qua:ras:qute no alibimifi quo ta fceliciter g
pero inuemri podunttHsc fatagettalia exercere operamt podmodu ibi qux  aliqualiter hic inteliigere cupisdn
a:ternum habeas, Inde quiintrant nullatenus exeunt:ad h^c ego pauore dupens admiratione tam inuifa
pene amens omni quafi uigore carens, His uerbis aliqualem fumens audaciam: tremebunda uoce dixi,
Fasutinam mihi Foret:quitam fcelixes:tam gloriofus: tam honorifice ad illa properans gaudia: qui tam
dulcia eloquia gutturi meo faris non ambigere. At file inquit» Nomen meum qu£ens Hieronymi iliius
prefbyteri:cuitranfinittendam epidolam iamkribensccepidi: Funa anima :quae hac in hora in Bethleem

1  Iuda

Iuda carnis onerc dcpofitotChrifto omn/q* c«lefti com/tata cohortc:o/ decorata pulchritudineromni llluftra^ -
ta fpledorenlloinduta /mortalitat/s deaurato uefhmetorcircuam/da o/m bono^&gauaio^ uar/etate terreno
ru 01 'um ttfuphatrix:oi d/ademare coronataro/ btitud/ne SC  fčel/citate uallatattam nuliu eten/m deinccps expe
do glorij defedu:fed augmetum.Tagloriof« tanq /neffab/l/ter pgo ad regna c«Io^ fine fine mafura.Q_ua
do iteru lungar corpor/glerificando SC  no morituro:(cdglor/a qua nuc fola habeo hab/turo:in ilia.fi/n un/uer
fx  carnis refarred/on/s d/c.Tuc ego ampl/us an/mi /n me col led/s u/ribus pr« gaud/o a lachry m/s no ceffans
ficrefpondiVVt/na u/roru eximie tui mererer ficriped/flequus:fčd qucfo tu/ feruul/:qq uilifiim/:que d/lexiffi i
mundo n/m/a charitatis afiedione recorderis:ut tuis interuet/on/bus a pd/s emedentua guberbernatione:re>
do calledoffenfo pede q)ceda:tu/s defenfio/bus afTidu/s ab in/m/c/s m/h/ cot/nue /nfid/antibus ; ptegar:tuoc^ fa
do dudu falutis att/ngam portu:pIaceret ut/na uoluntat/ tu« al/qua m/h/ interrogar/ refpodere. At /lla.
optasdicitotmeof tax  uoluntatirefponfura fc/es.Velle /nq /ntelligere.Vtru beato^ anim« qu«da uelle pofi
fint:qu« obt/nere nequeant. At /lla. Vnu auguft/ne nouer/s:q> fando^ an/m« /ta /n /lla Sterna gloria i deo fi>
izdata SC  fhmat«:q> nulla fib/ ineft al/a uolutasmifi dei:q> nil uelle al/ud pofTutmifi qu« deus uul t.Ideo qu« uo
funt obt/n©repofTunt,Etem'm qu«cuq; uolunt:& detts SC  uult SC  adiplet.Nemo quippc noftru fuis fraudatur
defideriis:quia n/l pr«ter deum al/qu/s noflru optat:quonta uero femper ut uolumus deum habemus: noftra
femper defider/a funt plen/ffime adimpleta.Longa quidem pater chariflime Cynl!e uerbo^ teKef’ fer/es:fi o/a
qu«gloriofa illa an/ma perfcrutantipatefec/nfčriberem in hac breuitat/s epiftola.Spero en/m q> Bethleem ad
tantas rel/qu/as uifitandu uenia:no pod multos anno^ c/rculos:ubi tune qu« aud/u/iSC /n fer/pt/s trad/d/:uide
bis perfp/cac/tenPl uribus itaq? hor/s /lla glor/ofiriima an/ma / b/dem meču manens trin/tat/s iandiffim« unu
tatem:S£ un/tat/s trinitatermfil/i a patre generationeilpus {and/ a patre SC  filio proceffione:angelicas hierarchi
as:S£ ordies SC  eorude beatoru fpuum myder/a beataru et an/ma^ fcelicia SC  al/a utilia SC  grau/a humanis /tel
ledibus q fubt/l/tenq euideter:q mirabil/ter m/h/ patefecer/t auido:fi o/um hom/nu linguis loquerer:no expli
carem fermone.De/nde a me/s ocuhs lux d/fparu/t.Sed mult/s podmodum d/ebus ineffabilis odoru fuau/tas
r emanfit:Q_ua m/rabilis ergo ide efiifac/cns tot m/rab/liaitot 81  tanta infiieta prodig/a hominibus:Ad /pfum
ergo ore noilro clamemus SC  exultemus:demu/qj glor/a faudi e/us.quon/a certe dignus eft o/ Iaudemec Turnus
fuffic/entes eum laudare Jntroiuit en/ in domum dom/n/ cand/dus SC  pulehetr/mus ub/ finedub/o de fubl/mi
or/bus:8£ pr«clarioribus glo tix  fedem obt/net,Q_uod ut /terum clar/us ueritat/s lumen plateat plusribus tefti
bus q uno cenfui qu/d luprad/dus noffer Seruus u/r dodr/na SC  iap/ent/a pollens uir cum tribus ali/s /n /pfb
die SC  hora obitus Hieronimi /n Turonefi ciu/tate u/der/t mex  addere uifionitde quo qde folumo /piemet pri
die ad me ueniens fuit teflis,Volens itaq^ ut Tublimis Hieronym/ gloria mundum non lateret ueluti fanditas
fublimis SC  pene cundoru uiuentium excelIentifiima:non latebat ne /lli quos fand/tatis illius deledabat fequi
ueff/g/aihab/turumpracKriiu ignorantes:aIiquando a fand/tatis deuiarent tram/te:Et ut et/am ali/ fibi tot SC  ta
ta elargiri cernentes prem/a:/ll/us fand/tatis SC  u/r tut/s /hererent ueff/g/is CM/nu/t en/m laborem ponder/s pre
tn/orum fpes^d/e 8C  hora q /dem glor/ofus H/erony mus fcel/c/ter exp/rau/t elargiendam fibi gloria m Seuero
SC  tribus ali/s cum eo flant/bus taliter declarau/t.Hora copletori/ d/e lilo /n domo fua Seuerus cum tribus u/r/s
cathol/cis:quorum duo monafteri/ quondl uenerabil/s Martini erant monach/ in d/uin/s legens locut/onibus
in e£elo:in ethere:terraq; canticu fuauifflmorum /naudito ineffabil/u:5č /ncredib/l/u: infin/tas repente aud/u/t
uoces:8č organorum:tympanorum SC  pfafteriorumi&f: tot/us fymphonia::SCinftrumetorum fonos;quibus cx
lum SC  terra:6C omnia ut fibi uidebatur undiqj refonabant:quorum fuauitatibus eorum an/mas pene a corpori
bus exhalabant.Stupefad/ il/co omnes ill i  eleuantes oculos ca:lum totum:ethcra SC  omnia qux eorum con ti/
nentur amb/tu quadam uiderunt luce fepries folis lucepraeclar/ore clarefčere: ex qua omnia odoru m aroma ^
ta emmpebant.Hicc illi tam miranda cernentestdeum exorarun t pr^cibustut eos cur tal/a fierent non lateret
Q_utbus uox de cx\o  ueniens /fta d/xit,NulIa uos moueat admiratio*Nil uob/s uideatur admirabiletfi tal/a SC
uidetis SC  aud/t/s,hodieenim regum tex:SC  dominus dominatium Chriftus dom/nus exeut/ de hoc neq (xcu\o
an/mac gloriofiffimi H/erony«prefbyteri in Bethlee Iuda: comonit/s totus feft/nus obuiam uen/t:ut ea prae cx*
teris tanto honor/ficentiusitanto excellent/us SC  fubl/m/us ad fua /ntroducat regna:qto pra: caeter/s fubl/mio >
ris SC  fandioris uit« meritis fulgenHodte omn/um atigelo^ ord/nes exultantes:& talibus uocibus alternatim
concinentes fuu fociant" dom/nu,Hod/e o/um patriarcha^i SC  propheta^ c« t us. Hod ic apoftolo^ SC  d/fcipu^
loru chorus«Hodie oes fančti martyres*Hodie confefIores.Hod/e gloriofa de/ genetix fančtis omnibus comi
tata uirginibus.Hod/e cmnium beatorum anim« l«tabunda: SC  feltiuas fuac occurrunt compatriot« SC  ciui.
His aud/t/s uox filuinfed tamen lux& cantus SC  odorper horam poftmodu perdurates ceflauerutJtaq; l/qdo
patet ipfum de fublimioribus SC  maioribus ciuibus fore:quo SC  magnus SC  mirabilis eft;5C metuendus Tup pe^
ne oes fandos ob fibi tradita poteftatem.Nulli fitdub/um /ta pr« c«teris qu« uult pode ipfum aflequi: ficut
pr« c«teris fua uoluntas d/uin« mag/s choeret.Null/s uero me tant« audaci« putetrut fatear ipfum loane ba
ptifta:quo teftante ipfo faluatore nullus marior (urrexit Petro SC  Paulo SC  c«teris.xii«apofl:olo^:q ab ipfo chri
do eledi SC  fdificat/ funttpr«fl:are glor/a./.ante ftare in gloria.Sed tame SC  fi q)hibeat ro lpfu iM/s maiore obtri
nere gloria in c«li regno al/que audere dicereitame nullas u/deo r5nes cur fit nefas dicere:«quale ill/s in gloria
Hieronymu fore: dumo šiliš in uit« fanditate difccrs no fuermcu no fit perfonarum acceptor deus:fed fingu>
Iorum merita decernes:SS reddens unicuic^ qcf meruit,Aft fi cu/q uideatur m/norem Ioanne K apoftol/s H/c
ronymumrpatum uideatur minorem ipfum obtinerc, Cum SC  li illius fanditatis meritaull/us laboris grauia

2 .ccxxi.:

illios fčrfpturaz & ueridimae tranflationis utn’ufq^ tedamenti: officioru^ ordinationis fručtusmon folum prač
feniibus fed ctiam futurisplpicacitercernat.paulomius fbrc nil ipfum ab eifde in gloria difcorde.'Veru teftot
deutn puto iudicabtt * Porro ne aliquibas deridedi Iaqueu initiare uideartdum Ioani & apodolisin fančlitate
K gloria xquale rile Hieronymu fančliflimu fateortunu expletis nodum diebus qtuor in uifione uidi enar
rabo.Veritas no Iateat:8£ nc quis me has Iaudes retexere credanucl amore carnali:quo homo a ueritatis cogni
tione maxirrse deuiattuel uefans meriš imperitiatuel alia qcuq} caufa uelit.Sed me noc no ambigat ab hoše ftel
lexiOe minimetfed p reuelationem qua deus oiporens q fuos exaltat lančlos:3i exa!tado magnificat .Q_uarra
prteeunte n ode mihi amde cogitati:quid laudis:qd ue debitas reueretise Hieronymi in breui retexerem epido
lademodrauit hoc modofDu itacp ut.dixi:difponens hanc cpiftola ribi fcribere cogitare aptam laudis materi!
inuenirethora aducnsente nodis medias me fomnis oppraedit:& ecce maxima mibi affuit angelc^ mulritudo:
in ter qoos fulgentes plus infmito fole duo erat uiri ita fimiles 51  uniformestutnulla i cis uideretur differentia;
qua altcr ab altero differre podettnifi q? tria ierta ferebat alter in capite 8C  auro 81  lapidibus praedofistalter ue/
ro duo.Hi cadidiOimis induti colobiismndic^ auro gemis cotextis:tatae erant pulchritudinistut non ualeat qf>
piam imaginare.Accedetes itaq? illi ambo prope me fubfiientio paulifp deterut.Demdefile q tria ferebat (er
ta h is me uerbis fuit allocutus.Cogitas Augudine:quid debeas laudis de hs'eronymo in ueritate proferref Ek,
certe diu cogitans nondu nodi:(ed huc ambo uenimustut eiuS ribi gloria indicemus.Hic certe meus focius que
uides:Hicronymus ipfe efl:qui ficut tequalis mihi in uita: fanditate furnira per oia in gloria a£qualis e.SC quae
poflumtSč ipfe poted:8£ qu& uolotSC ipfe uultrSC ficuti deu uideo :5C ipfe  uidet:8č cognofcit 8C  intelligit .In quo
omnis n odra 8č  fandorum omniu confidit gloria 5C  beatitudo.Nec habet maiorem ud minorem gloriam a!
ter ab akero fando^ nifi inquantu magis SC  minus diuina contemplatur fpeciem fiue coguofcit.Sertum ue/
ro  tertiu qd' plus illo fero aureola martyrii eft:q<f uita finiuit corporis qui &fiin mundo ob Iaborestpceaiten
tias:erunas:afdidiones:uerbera:c6tumeIias:SC hoium obprobriatSi derif!oncs:& c^tera ualde grauia:quae ita
parifice pcrtulirrita gaudenter pp deumrot infirmiraribus exultaret:5C uerus martyr extiterit 8C  pi^mia mar/
tyrii ncnamiferitttamen quiag!adio uita non finiuitaureolam:qu 2 e in fignu datur martyrii:talrs non haber«
Serta ueto duo alia qua: habemus aureolas funttquat (olu uirginibus 8C  dodoribus dant?:ut ab aliis defcernai;

Ad hsecut mihi uidebat"refpodi,Q_uis;n.es domine miC81  illeJoannes inquit baptida fumtqui huc ad te de/
fcendnut nunciare ribi Hieronymi gloria.quatenus iplam gentibus nuncies.Hoc enim noueris quia honor 5C
reiteretia q fingulis fdo^ exhibet :ca:teris oibus exhibedme putes ut aliq fit in caslo inuidia:ut in mudo.Sicut
♦n.i mddo ql<bet hoim Cžeteris preefTe potius uellet:q fubedetita in odo propter charitate ieffabilem:q fe inui/
cem diligunt beat^ animxjquilibet landofit ita altcriusgloriagaudet ficut fua. Q__uin 51  uellet quifqj maior
fibi e(Tet a:qualis 51  pene mai or:quia hloria eflet fua tira minor maioris gloria gaudet ficuti ea herettnec uellet
eam habercut lllcnon haberettimo potius de fuaCli fas eflet)imparriret.Vndeg!orra fingulo^ ed gloria cun
dorum:& gloria cundo^j ed gloria fingulorum.His didis focietas omnis lila difcefTit:8č  expergefadus ita fo
nottantosin me fubiro fenfi chariratisardorestqtos in menunq fenferam.Nam deinceps badenusnunq aliq/
lis in me uel inuidiaituel fuperbi&tfiue arrogantiae fuit appetitusuel cogiratio.Tedis.n. ed deusqomnia anre
q fiant nouit:q» inde tatus in meextititcharitatis feruort^plusalienobonogaudeog meo plus affedo oibus
fubefietq fupra effc.Hsec  iccirco dixerim:non ut laudis acquiram famarntfed ut quis ha:c non putet uana fuif
fe ionia gbus faepe deluditur mens nodra,Sspe etenim deus abfcondita 5C  maxima per fomnia tderat.Magni
ficemus ergo opera fua:quonia perfeda funttnec ed in eis iniquitas.Sandum domini Hieronymu pp deu:cu
quo regnat fecure magnificemus:quonia in uita fua magnifice fecit Jn morte fua magnifica recepit,Q^uapro
pter magnus ed in medio nodritK fandus & excelfus m uita: excellenridim^ fanditate.Magnus fandus 8? *

excelfus in fapientise ineffabilis profunditare.Magnus fandus 81  praeexcelfus in maioris nune glorij quantb
tate.Mirabilis 81  laudabilis 81  gloriofus in prodigiis inuifistinauditistSi infuetis.metuendustcoIendustK uene
randustob fibi traditam a domino ptatem:honorem:&gloria fempiterna.Magnificemus ergo obfecroeu me
taceamus:quonia maior ed oi faude.Notas faciamus in populiš gloria: fiiac laudes.Non mire^ hofieuquem
deus magmficauit K coluit laudamus.No homine pigeat uenerari &  co*efetque deus coiufttSč ueneratus ed.
Non putet quifpia Ioa"ni K apodolisin gloria 81  fančiitate*quado Hicrony mudoani 81  apodolis exercere i
iuriatguonia ipfu illis predate & gloria SC sanditate h  podent optaret.Gloria enim 8C  beatitudo cius eo^ ed
glonat^beatiru Joeof^ edJua.Honorlaus 81  reuerentia a nobis exhibita Hieronymo eoa: fingulis exhibef :

51  qu.t. i -.Us  figillariexhibet :Hieronymo exhibetf.Si ergo cupis Ioane baptida 5C  apodolos ucneraritfimul ue
nci a. c. in quouia ipfis per oia ed a:qua!is.Secura igitf mente omni depuka formidine: Ioannem baptida Hie
rony!no^qua!et&nomaiore:quonia nullusmaior furrexitomnideuotioneSJreuerentiafateamur:quonia
1 m!no I s Ioa ' n il§ Ior /? ^ cr °g am us:5i magis iniurias exercemus ad Iaudeš.Huius mei iparis fermois

m ‘ a  /j entertqq uifidimetqq nihilr tame deuote 6C  reuerenter expletutad te uenerabilis pr puro cor
e . 31 euot i a ffedione dirigotfiipplicans utingenioli me; uerbula qux de mca: pitiae pupie i laudef

exj.uii» r J^ro.^mi o tuli no aen'dendo:fed chatitate debita tequanimiter tolerado legastEt qux minus debita
’ xia t3nnu,r!  " ll cs: ^ mcacimputes imperiria:8£epidola: breuitaritSieius iaudu imtncn& immenfitati.
^uomam ^r,^e i omnmrn mortalmm linguz  folu eius faudestpromerenttminus debito fatis cfietjvlei pec /
cato^s uen^ra .Aj  pater e o memortut dum in tllo deteris loco quo illud faerum cximii Hierony/
mi ca auer qute cit • enia me interuentionibus recommendes . Q_uoniam nulli dubium cd quod ea

cp.v

qus optat ide m Hieronymus poteft continu o obtinere.No enim fuo aliqualiter defraudatur dcfideaio, -
ItBeati Cyrilli epifcopi hierofoIymitani ad fandu Auguftinum epifcopum hipponcnfem de miraculis bea
ri Hieronymi prefbyteri poft mortcm celebratis.

Enerabili epifcopo^ eximio Auguftino hipponefi prarfuli Cyrillus hierofo!ymitanus potifex SC  om
nium facerdoruinfimus:illius fequeftigia:cuius fanditasradiare noceftat.Illius fcilicet Hieronymi
u gloriofiicuius meoria in benedidione in (kculum fieculi. Q_ui quantus fit:& tu fimiliter bene nofli
Aeiusufus maxi'e coIloquiis SC  dodrinis:de quo me uelle difterere:cu (im reprobus in toto &idignus:
quafi reputo audaciam.Scd tarne quiatua mecogit dilediotut aliqua ribi fcriba de^pdigiis hoibus infuetisicj
p illum in diebus noftris fecit dominusmt eu celebrem in mundo faceret SC  cundis hoibus gIoriofum:tame tu
is cofifus oronibus opus aggredianut tua pofcit deuotio:& breuiloqo pftringam de mulds pauca. Gforio/
(um huius uiri obitu:uifioneq2 meatnecno SC  mirifica tuc tpis perada te nofle no amb/go. Nam uir udq^ reue
rendus SC meorix  obliuioi no dandae Eufebius nobilis cremonefis cius difcipulusdn quo magri refuffit fditas
SC  dodrina:cuius fapietiam Sč^pbitate SC  excelletiam non ignoras:q poft bienniu a noftrat mortalitatis miferia
ereptus fiiu prsedilediftimu btum Hieronymu ineadi patria e (ecutus:ut nobis indicant eius crebra miracula
de qbus etia inferius aliqliterptradabc:reueredo patri Damafo portuenfi epifcopo SC  Theodonio romano^
(enatori eius fratri Seuero^badffimo uiro Euftochio fančliflima: mulieri:& tibisSč mulds aliis: quos figillati
nominari no egentunc teporis p fuas Iitteras totius eius obitus ferie intimauit.Vnde amplius ea qu£ nofli reu
terare fbre fupfluu SC  diccndoRj impedimentum«His ergo omiftis ad eiufdem quas non ceOant continuo clare
re miracula nofter (e ftilus uertatmt tua polcit deuodo.Et ptimo ab Eufebio uiro fandifEmo eiufdem Hiero
li fandiflimi difcipulo fomatinitium*

®ft obitu gloriofiffimi Hierony mi quseda hacrcfis inter graxos:ideft feda furrexit:qux ad fadnos u
deueit:q fuis nefadis nitebat? ronibus,pbar:q> aia: btoru ufčpad uniuer (alis ludicii die i quc eoR t cot
ribus erant ite^ coniungedae uifione SC  cognitione diuinaun qua totacofiftit beadtudo fc toru priua/
bantur.Et danatoru animas fimiliter ufqj ad die illum nullis cruciabanfpcenis 4 Q_uoi^ ro tališ erat:
3icutaia cu corpor meruit uel peccauitjita cu corpe prasmia redpit liue pcenas*Aderebant etia illius feda: ne
q/Timi nullu fbre purgatorii locudn quo aiae:quae nodu de fuis pdis in mudoplena egiftent poenitetiam pur/
garentur*Q_ua qde feda peftifera crebrefcetc tantus in nos dolor irruitjut nos amplius pigeret uiueri quocir
ca meis cudis fuffraganeis epifčopis:5C aliis uiris catholicis couocatis:eis ieiunia SL  oratoes indixi:ut fua fic agi
tari fide dina no permitteretbonitas.Mira res :SC  fbrte huic fimilis nunq uifa.Tribus expletis diebus ieiunioru
SC  orationu;fub(equeti nočle gloriofus Hieronymus fuo pracdilečliflimo filio Eufebio oratoibus incubeti ma
nifefte apparensibenignacp eu allocurione cofbrtans ei dixit in hac fečta peftifera minime formidaretcu fibi fi
nis iam ponendus erat:Q_ue Eufebius nimio fulgente fplendore:ita ut eu oculus huanus alpicere non ualeret
intuitus qfi de graui lomno euigilans:dulces p oculos fundes lachrymas:ita ut pene formare uoce poffet: qtu
poteratclamarec^pit:Pater meusHieronymus esfQ_uare meam focietate fpernisfCerte tcnea te:nec dimit
famrnec fine tuo que dilexifti filiogradieris* Ad que gloriofus Hieronymus.N 6 te fili diledillime defera*Co>
ortare:nanqj uicefimo die me fequeris:5č fimul in gaudio permanebimus fine fine.Sed CyrilIo:cudi(q? fratri
bus nudatut die craftina iuxta praefepe domini;ubi meu qe(cit cor pus :oes in unu coueniat: ta catholid :q etia
illius fecftcE uiri.Et tu triu hominu q in hac funt urbe hac nočte defunčtircadauera inhumata in huc locu i quo
meu e humatu corpus facies deportarnfup qbus faccu quoutebar pones:ftatim uitaepriftinae redditi: hanc ra

tiofo Hieronymo oibus in praedičto loco in quo < p nobis de intemerata uirgine natus e SC  ubi etia facratiffimu
Hieronymi cadauer huatu e:congrcgads:pra:dičtoi^ defunčto^ cadauera deferri fecit.O mira erga hoies dei
miferatio SC  difpefatio* Q_uot modisin fe fperates (cit iuuaf,Q^uaris SC  quot honoribus fuos exaltat fančtos.
Fiebat interea ab illius leda: cultoribus derifio:credetibus q> foret ednanita maus dominfiL^tef’itaqj ois fide
lium ccetus:8č deo in uoce exultati5is pfallant:quado fufčipimus mifericordia in medio tepli tun Accedes na>
uir uenerabilis Eufebius ad fingulo^ cadauera:flexis genibusimaibufq? in caelum extefi? cučlis audietibus
fic orauit.Deus cui nihil e impofnbiletnihil grauc inuida: fortitudinis SC  uirtutis qui fads mirabilia magna fb
Ius:K nullu in tefperatiu (pnistnucprasces tuo^exaudi fideliujSC ut tua qua dedifti fides:itemerata:inuiolata
m p fecula maneauac etia ut ho^ errorappeatiSC p merita SC  interceflioesgloriofi tuiHieronymi dilečli intro
cfuc in hxc  cadauera aias qs de ipfis egreai uoIuifti.Q_ua qde or one finita fingulu facco:quo fupra carn e glo
riofus Hieronymus utebat'’ttanges cadauer^tinus in eu uita: fpum introduxit,Q_ui hoies aptis oculis:oibus
uita: fignis oftefis funtpfede refufcitati:6C coeperut btaru aia^ gloriam:Sčpdoru poenas:tam purgatorii:q in
ferni dara uocc oibus intimare«Na ut multijjoftmodu interroganti dixerunt:btus Hierony mus eos coduxe/
rat fecu in parad yfum:purgatoriu:8č infernurut q ibi agebanf jpatefaceret uniuerfis, Sibic^ dixerat q? ad cor/
pora rediret:SC deperpetratispdis ibi ageret poenitetia:q eo die SC  hora qua uenerabilis Eufebius migraturus
erat:8i ipfi morituri erant:ac etiam fi bene agerent poenitentiam cu eo gloria adepturi:quod SC  fačlum e:ut in
ferius declarabo*His igitur peradis multitudomaximapopuIorum:tam fidelium:qetia illius fedx defenfo

Z ii*

CCXX1I


fenu  Etfic Auouftine chariffimc pius dominus nauiculam Cux fidei  facratiflitmpin huius mundi mari eru,
dantibus malo^ hoium fludihus agitari permittitjfed minime fuffragari.Q_uo gdč forti quado cflo zlo-.uu
rilitcr a<re:no formidcs.Cotta fidci pcrfccutorcs magnanimus dimicarc.fub umbra alaRt tarn pii pati j  st g luo
ru fideliu nr^ccs inefficaccs no finittdumooo tota fpe Si puro fiant aio.No.n.noff ra: ncgucuot cxaudin prte
cesmifi cuin deo noftranoperfcčle fpes confiftittuclga petimus no petenda.Ad lpfpm ergo dominu no tan
mm orctfed toto cordc clamemustdu affligimur.Et ipfe g dominatur in uir tute fuatSi nos quotidie oculo rc,
fpic/t pictatismon permittet nos teran fupra id quod poffumus.Sed ne nimis deuius a ; ppolito modo gradi/
ar:ad inccepta redea.Et uenerabilis Eufebii obitum explens primo 6C  uiro^t illorum trm fimiliter: quos rcfu/
ičitatos nolli migratione fcribens:quia eade hora funt: Si die qua Eufebius de huius mudi SC ualle miferia: cx/
empti:aIiquaHieronymi miracula de m ul tis introducam poflmodum,

' mm [  Duenieteautedic:quobtusEufebiusabtoHieronymo in uifioe:dequa fupra fatusfumfe migratu
rum fčierattdie tertiatpr^eutelagore febriu concuilus ualide fe luper terram magiflri no immemor
nudu deferri fecit a fratribus;8i fingulu fratrum benigna confolatione cofbrtauittSi ut in fando ma
inerent ppofito admonuit.Deide faccu quo glorrofus induebat"Hieronymus deferri fea't;& fupra fe
pom'iuflit.Ordinauitq? fe nudu inflargloriofi magsftri in eccleliaiin qua iacebat fandu Hieronymi cadauer
lepeliri.Poft ha:c comuntone facratiflimi corporislefu Chrifli fe muniestdomino fe SC  beato Hieronymo co<
mendauit.Et per triduu locutioetcorporalicp uifioeprittatustcircuflantibus fratribusalternatim pfalterium:
SC  paffiones domini SC  alia facra continue legetibus iacuit.Duru quippe SC  cudis redein mundo degentibus
formidabile hoc quod narro. Die autem:quo moriturus erattper duas horasante animx  beatacexitu uene
rabilis Eufebius tam terribilesadus cžepitpagere:g>circuftantes monachi terroreperterritituelutametes in
terra iacebant.Nam quadoq$ tranfuerfis oculistmanibus iudis facie terribili:uoce<qi dura quafi fedens ckma
bat.N 6 faciamtnon faciam:metiris;mčtiris.Poft hxc  ad terram redienafir mabat in terram:quantu potuit cla
mans. Adiuuate me fratrcs ne peream.Q uod monachi uidcntes !achrymates Sigementes cum interrogaue
runt.C) uid habes paterf Ad quos ille.No tridetis dacmonum agmina:qux me debellaf cupiutfEt illi. Q_uid
te faduru uofebanttcum dicebastno faciamtnon faciamf Et ille.Conantur nancp ut diuini nominis blaflemus
inueniartSi ideo hoc me no faccrc clamabam.Et illi,Q_uare pater facie abfčondebas in terra m f Et illetne eius
afpedum cernetem:qui tam turpis Si terribilis efl g? omnes pene formidines quac in mudo funt refpcdu eius
nihil funt Jnter h ate uerba adus priores reiteranstfic ad extrcma horam uidelicet deuenit. Fratrcs autemtgui
aftabantpauoreSi doloreperterriti uelut mortui flabat quid faceretnefdentes.GIoriofus deusin fandis fuis
mirabilis in maieftate fua.bemgnus SC  fe amantibus mifericors fandes fuos no derelinquit in tepore necefiita
tis. Ad extrema nanqj horam uenerabili Eu fcbio prameniete gloriofus Hieronymus apparuitteu benigne co*
fortans.Cuius aduetu ois ifia dtemonu turba:quafi infinita eius timore perternta abjro uelut fumus euanuit:
ut plures teftatur monachitg propriis oculis difpefatione diuina fe hoc uidifle dicut.  Sed hoc magis approba
turtna oes rircuffantes audierut has ab Eufebio uoces. Vnde uenis paterfQ_uare tantu moratus esf Cui fubf
to cudis audietibus alia uox refpondit.Expeda fiiitne formidestga te non deferam:quem tantu di ligo*  Qgua
audita uoce breuiinde dccurfa morula uenerabilis Eufebius cxpirauit:g quidem hora 8i illi tres:qui refufcita^

tiuntur.Sifentio pratterinittendu nequagputo:quse ab eifdcm tribus uirisper illos dies:quibus uixerut didici
Continue toto hoc tepore cu aliquo eoru feereta uitaillius:quam pofl hanc breuem SC  momentanea expcda
mustrimari cupienstalternam die ducens ad uefperam.Sed guis nmlta ab eiCdem didicerimttame ad pradens
br euitatis caufa qua:da tantu referam.Cictera uero alias ea didurus omittam.Q_uadam uice ad unu eo^ me
iuifTe contigit:que dure lachry mantetnec meis uerbis cofolatione aliquam admittentem operiensttanti fletus
caufam abeo coepi inquirere.Q_ui pluries de hoc a meinterrogatustnec tame ad interrogata rcfpodenst tade
meis coadus ipor mnitatibus hc refpodfaSi qux  pr idie fum exprus no iguorares ribi inefiet femp ca fletus. Ad
que e go.Qua;(b:ut qua: uidifti edifleras.Tuc ille paulifper taces dixit. Q_uales credis pcenas Si tor me ta: no

I Iti /4 M MKl / S —I — A.Z  jtT *  ^ . m*  _     ' / L ^ , ' I  .- 1  V A 1 .. . __ *  * I * ^

quas oes hoies ab Ada hucufcp figillatim ptuleruttg uno die in infernotfiue purgatorio minori:qužE illic habe
tur poena torqueri.Et ideo G caufam mei Hetus interrogasttior pcena^ eff:qutt:pdoribuslufte danf.Sciona-'
erga deu meu peccafletSi ipfum iuftu fore no dubito.Q_ua de re no mireristfi plagotcu potius G no plangc
retuehemeter admirari deberes.Sed potius admirare quare hoies g fe mori no dubitat: (alte aliof^ expimento
tata hic fčcuritate uiuuttnec tatas cogitat euadere pcenas. Ad ha:c dolore tadus intrinfecotita ut uix uerba for/
marepčfjermdki.Heu gd audiofSed guacfo in quo tormeta dirierutinfernaliaad his:quae futin purgatorio
dicas.Et iiJe.Nihil inter (e differuttga eatde funt magnitudine poeme purgatorii SC  infernitfcd unu e:quo dif/
(errepollmittga ifernales fine no expedant:fed augmetu fčilicet in iudicii uniuerfalis die gdo corpa lbide cru
dabutur cu aiajaustSi purgatorii fut cu fine.Na pofl exp!eta poenitetia ide exepti tgaudiis btifITmis pfrurnt.
Ad hxc ego.Sutoibusf purgatorio exifleribus atglia tormeta uel diucrfaf Ad hxc illetdmerfa giudon. In ali.

i\u t  1^0

»w

^V
%

?MC



*ft*

Hi->

'nio f

10  «H

:u hf t

:j'

laut,

V^co-

tCn UOjj

^bo,

ru  Ben«

®^io

c Umj

'oniitcla

“nogjac

l ‘J*t;u$
^huitj
‘tnntaoj
v 'Hs luis

c  co»

ibi/

ut

qbu$maiora:aliqbusucI Ieuiora iuxta magnitudine pčtoru.Na in prfma etiam btoru ocsai* glcriol* diui-
nam coreplanf fpeciemrin quo ois confiditgloria:qu* guis fingul* tanta habeant gaudia*,quata uelle uel co,
oitare pol Iunt:tame gaudiis no funtpares:qa maiora h*c podidcrtminora illa iuxta opcra:qua; fecerunt« Sed
firibialiquaexhocoriretfadmiratiorut lančtispodit inedediucrlitasgaudioru:quoru caulaed Iblus ipledc-
us .In quo nulla potuit unq fere diuerficasjlolutio latis pater.Nam cudiuia cotemplarioiSi cognitio fiue intel-
ligentia (it tota merces Sigloria.ln aliquo poted e e fenčtoru minoran a!iquo uero maior. Jccirco cu omnes
firnul anim* deu ficuri eft uideant Si cognofcant:aliqua minus uidet Si intelligit:& fic minor fibi ined gloria
Aliqua uero clarius uidet 8i fubtilius intelligit:6č fic maiore podidet gloriam.Sic etiam de illoru miferoi u da-
natorum poenis dici poted.Nam cu omnes aia: damnato^ in uno coniidant poenai u loco:tame diuerfis cru
ciantur poenis:iuxta uitioru qualitates.Tantu figde differt lntcr chndiano^:qui ibi torquent r> pocnas Si paga
norutut pagano^ cruciameta relpečtu eoi^:qu* falfi chridiani Si peccatores fuftinet fint quali nulla:qq inef
fabilia funt:necauiuetibuscogitabiIia:utdignum e.Nam illi gratia dei in uacuu receperunt.necuoluerunta
peccatis corrigi:dum uixerunr:racns cotinue uociferanribus fcripturis^uas^ nihilo putauere. Cu ergo horri
bile e inq qddic/s:3č urina fedulo mortaliu infideret tnČtibus:ut uel tantaru poenarum terrore a prauis ceda
rent;fi nolletamore glori*.Scd cjfo gd erga te pridie exeunte aia pačtu ed:breuiter innotelce. Ad qcf ille ad-
uenienteinquit:mortis me* hora:tata in loco;quo migraturus iacebam nefandoruafFuit fpirituu multitudo
quod pr* multitudine dinumerari omnino no podunt:quo^ fpecies tališ erat:qcF ea ml poenofiusmiluc bor-
nbilius excogitari poted.potius.n.glibet hominu dammis ardetibus arfurum le exponeret:q earum formami
ičtu oculi ui(Tone potiri:q ad me uenietes:omnia qu*cunq? perpetraui opera cotra deurn ad mea memoriam
reuocabant:luadentesmihi:utampliusdiU!nammilericordia:quam ramgrauiteroftenderam no Iperarem.
Et certe1ioueris:quod nili me dina mileratio adiuuidetteis refidere no ualebam. Nam dum oi uigore Ipiritus
deditutus:eo^ uerbis paulo minus adentire:gloriofus aduit Hicrouymus magno uallatus agmine angeloru
lepties fole Ipledidior me cofortans.Q_ui ubi lllos Ipiritusimundosfuitintuitus me tam dureexacerbantes:
ualde comotus erga eostuoce terribili eis dixit,Q^uid ad hunc neqti* 5i ois maledičhois Ipiritus uenidisirie-
fciebatis huc meis fore fouedum auxiliis; y  minus huc relinquetes abitc:8i ucdrasabeo elongate negtias: qtu
didatories aboccaluihicillamaledicdoru (pintuum focictasperterritardiris ululanbus&clamoribus Iimen
loči in quo iacebam exceiiit,Tunc gloriofus Hieronymus aliquibus imperans agelis:ne a me dilcederent; led
guoultp reuerteretdxped:arent:cu casteris angelis feftinanter ablcedit.Eode quoqj abeute angeli q ad me cu
ftodiendum remanlerant:mec6fortarecceperc:bladia 5L  dulcia promittentes:li forti animo perdurare. Inter
ter ha:: aute conlolatiois eloquia hora quali dccurfa:fecudo beatus Hieronymus uenies:danfq? in liminc:ue-
lociter inqt uemte.Tuc lubito aia corpus relinques tam grauiter &C  acerbe:q> certe qta: fuerint pracilurac Si an
gudiseantelledtu no caperetunes huanamifi utergo didicillet.Si.n.ois huanorum inteiligcntia quas uellet an
gudias SC  dolores exidimaret:relpečbu aia: dillolutionis a corpcitame lila pro nihilo coputaret.H.vc Si alia no
minus ardua:Si ualde mortalibus formidanda:quaep logitudineprafenu opi non infcnbam:eo loquenteinci
piebatclaudi dies occalu lolis:quo necede fuit qd ei pod morte contigerit no explere.Sed qa prx ceteris ade/
čtabam fequeti die:duobus aliis cueo infimul conuocatis ad narratiois lllius ferie rcdiuhoc cupies ab lllis etia
duobus aliis paudire;ut triu tedimonio folidtus edocerer.Itacp cu hi iam dičtare inciperetjlic re(pddi»Q_uan-
q hxc  utiiia fintinec cederet in uacuu fepius lpfa lariitamen hiis qua: iam audiui omidis:qua:fo ut quid uobis
pod didolutione corpons euenerit:meo hianti detegatis aio. Ad hoc ille q mihi qua: audilti tralačlo narraue-
rat die:Q^uod Cyrilleinqt interrogas:no ed pofFibile plane fari:quonia Ipiritalia nodris minime lenfibus co-
prehedunCScis nanq? no te exaniine foreaame gd aut qualis fit aia no agnofcis.Deu certe fcis oiutn ee princi
pium Si finemta quo incipiut oia atq? tendut.Et tams quid fit deus:aut qualis:du carnis idiusgrauidimae cor-
ruptibile portas onus no intelligisinifi per fpeculu in enigmate;fic etia de angelis Si ceteris incorporeis idem
lrquet.Cu enim multa quas funt notidima in naturainodra: parua: intelligeti* dcfečlu intelligef no podimus
fupc*ledia Si Ipiritalia oio aliena a nature cognitioe:quo intelligemus.^Vt dicis inq ed:led uti potes:qu*ro di
cas. At ille.Circuloquar inqt id quod optas:8i dica paulominus:quod no poflum. At hi q meču ea :qu* pridie
dixi funt experti:fi ita ed tedificabunt .Mea pridie aia a corpore tot ut fupra fatus fum jpre/Furis Si dolonbus
didoluta:lubito ičtu oculi inedabiliter fuit ante dei iudicantis pr*fentia deportata.Sed a qbus:SS quomo non
agnolčotnec certe miru.Namnuccarnis mole aggrauor:tuc aute erat aia fine carne.Fucrut etiam ibide ido^
anim* terroribus incogitabilibus:qd iudex ageret Formidantes.Fdeu cur mortales nefciut:qbus hoc eueiet qd
tunenobis:certe fi illius no foret ignoratia totiesno peccaret,Nullu qu* toto tpe gedimuspeccato^ iudicem
latere potuitjimmo cučta qu* Fecimus:tanq fi forent pr*lenria:cučtis adantibus clara erant: ita ut minimum
nodroru cogitaminu ficuti fučrat apparebat.Cofidera nanq^ qbus Si quot agitabamur terroribus.Hic d*mo
num multitudodabat:mala tedificates qu* fecimus:locu:modum:8i tepora declarantes.Hinc noFmetipfi: q
obiiciebantf nullatenus cotradicere poteramusuu quia iudice cučta Ičienteitu quia ip lum glibet nodru ludil-
fimum cognofcebat.Heu quid dicamčQ_uam fentetia pr*dolabamur:ob eius memoria nuc formido.Hinc
inde mala undieg uindičtam iudici acclamabant.Cuqj ia nihil deelTetmifi fentetiam pnblicari:qu* pcccatori
bus digna daf.Ecce gloriofus Hierony mus cunčtis Fplend idior adr is a bcato loanne baptida:fummoq? apo-^
dolorum Petrotnecno angelorum ingeti multitudine comitatus:ad prarfidetis iudicis thronum uernes nodra
laitentiam fulpendi modico temponsaioique fibi dari obreuerentiam Si dcuorionemt quam fibicotulera/

Zi nu ^:cxxiii.


m


N

lUS lOtltialt^UUI IlULilUdl<£ i o . , ' *  LV *iUiio>

nium:decIarauit*Poft hxc  ad purgatoriu SC  infernu nos deduces:no folnm quaz ibi erantnndicauit; fed uoluit
ut pccnaru experietiam ^baremus. His igit oi bus fic peradis:hora qua noftra cadauera facco:quo btus ufu s
fuit Hierony mus:tetigit uenerabilis Eufebius ide gloriofus Hieronymus nobis irmperaumut ad corpora redi
remus.Mandans:ut de hiis quas uidimus teftarent :,pmittenfq3 nobis uicefimo die:fi de perpetratis pdis »os
contingerct debita poenitetiam exercere cu beato Eufebio:qui tuc erat ex hoc ficculo mi graturus: gloria finis
nefciam adipifčfiSiccp corpibus noftra: aix  funt coniundaz«Multa fiqde Auguftine chariflime formidanda
qua: morraliu imprefla metibusiabeifde labentiu oium terrenorum amore SC  cura peruigilem:qua tot aber>
rant hoics:utputo funditus extirparent:pateter didici:quae fi his chartis imprimere:plus cogitato opus,pcede
ret.neccem compos fubfcribereiapromifta+Itaq} cu deproximo teexpedreuifitaturum gloriofi Hieronymi
reliqas:ut tua: quas’pridie recepi litteraz fatebantf:hazc oia hoc fine dauda:tanges uenerabilis Eufebii fepultu-'
ram:ut ad miracula redea enarranda:qua: fapius fum pollicitus enarrare*Obitus naq; Eufebii uenerabilis: 8C
triu hoium prazdidoru feriem in praecedetibus qbreuiuspotui inferui:qua:da tibi utputo affečtuofa interpo
nenstSed prazdidoru fepuhuraz feries ita patet,Mortuo nancp uenerabili Eu febio plura funfrmiracula cudis
uifa quaz prazcedetis uitaz fanditate teftantf.Q_uoru ad prazfens duo folu dicam.Monachus qdam cuiufdam
Ccenobii prač lachrymis SC  uigiliis priuatus corpali lumine oculorum:ftati ut Eufebii corpus ueneradum h'
cie tetigittpriftinaz lucis gram e adeptus»Dxmoniacus aut qdam dum facru corpus ad ecclefia duceremus:ei>
dem obuians eft,ptinus liberatus Juxta ecclefiam in qua gloriofiHieronymi cadauer fandiflimum eft huma
tum uenerabilis Eufebii corpus honore debito nudum magiftri inftar fepeliuimus Jn cuius etiam cemiterio
hominu illorum trium qui eade funt ho ra mortui:fiiere corpora tumulata.His ergo dičtis uenerabilis Eufebii
cunda fileant:ut prazgrandia SC  ineffabilia Iocum teneant prodigia eximii beati Hieroy mi ia promifla.

HL IR amoeno SC  iocundifllmo fiquidem gefto^ fandiffimi Hieronymiprato pofitus uti fertu faciens praz>
cipuos Si  decoros miraculo^ flores aa huius opufčuli uenuftate:Sč nraz pofteror uue faluti utiles ppof-
te  lega Q__uo^ oium qd pridie erga Sabinianu hazrefiarcha peftife^:que agnofcis qačtu eft:primo dica.Sabi>
nianus naq} hazretico§z fautonduas in Chrifto afleres uoluntates:8č quod peius eft inter fe quadoqj difcordes«
Ad cuius ta i opinabilis falfitatis ,pbatione itroducebat illud qfti euagelio Chriftus dixit,Pr fi fieri pot:trafeat
a me calix ifte«EIicies ex hoc roes grauiflimas SC  pene iextricabiles:q> paflione uoluerit una fugere uolutate;S£
altera eade coačte fiibire oportuerit paffione.Et ex his dicebat q> muka Chriftus uoluit:quaz obtiere n5 potuit
tantu in nos doloris exercuit:ut magnitiidine explicare nequeamus«Peruertebat nanq; idem peftifer anguis
Si  lupus rapax fe ueftimento ouium induens:ncbis commilfum gregem«Et ut fasuitiam diri pedoris efficatius
exerceret opufčulum quoddam copilaueratjfalfisprobans rationibus hoc fi efte«Q_uod quide opufčulu ut iu
de ei daremus gloriofo Hieronymo tonus ueritatis fpeculo intitulaueranCuius falfitatis noticiam comperies:
(čiens tibi Hierony mu epiftolam fuper huius erroris deftrudione no multu ante fui obitu edidifte: prasdidu
h^refiarcham cu fuis difčipulisiSč eiufde nequitiac miniftns iuitaui quoda dominico die in ecclefiam hierofo>
lymitana a difputadu SC fuu errore nequiffimu coprobandu*Q^uo nancp de uniuerfis meis fuffraganeis epif/
copis SC  aliis q pluribus orthodoxis:necnon SC  ipfo ha:refiarcha cu fuis nefandis difcipulis in prtedičla ecclefia
adunatis difputatio a nona inccepta ad uefperas ufqj tetedit«Cu aut ide hasrefiarcha cotra nos opufčulu abip/
fo falfo copofitu:quod gloriofo intitulabaf Hieronymo allegaretihas tatas beati Hieronymi iniurias ferrenon
ualensibonas memorial Siluanus fande Nasareth ecclefiae archiepifčopus:q tata btum Hierony mu affedioe
ai SC  deuotioe colebanut fiqd faceret diuinu nome:SC beati Hieronymi premittebat. Vnde quafi ab oibus Hie
ronymus dicebat^praedido h^refiarchse protinus aflurrexit:dire eum increpas:q? tot SC  tantas exercuifTet ne-*
quitias.Dum aut inter eos longa oriretur contentiotSC uterq? obprobria fibi muicem pro pofle dicerel in fine
fic ambo pariter ftatuerunti^fi ufi^ in fubfequentis diei hora nona beatus Hxeronymus hoc opus falfo copo>
fitum euiaenter oftenderet:pr^didtG h^refiarcha capitepunireturdin autem archiepifcopus*Q_uibus finitis
finguli ad propria remearunt.Per tota aut node quifq; noftip orationibus uacans orabanut nobis in oportuni
tatibus auxilium eueniret a domino q nemine unq in fe  fperantium fpreuit.Magnus dominus SC  laudabilis ni
Uiis cuius certe fapientias non eft numerus:Statuto autem die SC hora laztus haerefiarcha in ecclefiam cum fuis
nequitiae filiis ueniens:huc illucc^ difcurrens qua:rebat dei feruum:tanq leo rugies paratus eum deuorare:ue-<
luti fi foret deus non intelligenstnec fuo^ feruorum preces exaudiens:Sed tame cu lolidius fe fatuus ftare cre>
derettmiferabilius ceciditotabat aut ois fideliu concio in ecclefia:quilibet fandi Hieronymi clamansnomen:
Clauferat fiquidem gloriufus Hieronymus aures:fmgens fe dormire orationes fupplicantiu no intendes:ut mi
rabilior appareret*At ego totus perfufus lachrymis ftupens SCadmirans cur Hieronymus fic abefte:quid dc'
iceps accideret expedabam*Denicp cu nil miraculi appareret:ficuire ccepit haerefiarcha canina rabietut Silua
nus quod promiferat iam expleret ad Iocum aut quo decollandus erat Siluanus fandiftimus gaudens SC  intre
pidus:tanq ad nupuas uenienstepifčopos SC  omnes alios cathoIicos:qui ad hazc concurrerant his confortabat
uerbis«Exultate mecum charifTimi jgaudete SC  nolite contriftari: quoniam non derelinquit deus fpcran'
tes infe«Si non exaudiat plus meis iam perpetratis merui peccatis ♦ Poft ha:c genua flcdens: far da: in


I

SS,


I

c-


•n

Vri 1

>>L-

tOvA

SoR*

k *V«L l ' i

i«E£K>

:i<s§

'"Ss

A,

'0.

'Uit

I*

«1

*

\  I uči‘^11'

SS&5
l  ^.ijS

• uri U,

."-a
:

ssg?

■ y F«mifli. *
•■<*£“ 6 ?>
“■Ss

U M  4 K

*WK ’ mi|

m

•.•^obriatnopoit
* m  pf^fcnnouis

• ^pfdonscftacjs
•j^'ičopulčuluDt(i<

- WKum comp<tK

• ardidiflhprcdiffii
■n v /<. 7 /jm /j/crob
r, -'(u:tnginei$cpl/
•.m puiicbccc!

m

da

imot

1  C  *

• :;.uruslcrrcoon
^to(iytnuatif^w
s* vpiilt jbfflbosHu

ncrrcuiiTcrn^
poit jKflrtmfe 1

ivopus^T
mQji***
i w*f£.

jfjumcum

bnO*^^

ygF

’ ,.,-fJČs:^ 1

>&

js»

t&^hf

Hxc dices:fpicu!atori collu prxbuit:utferiatipfum rogat,Eleuataut /picufarorcn(čra anrijftitisucraudi capuc
uno idu cupies ampn tar c.Adcrt (ubito  Hironymus gloric fus cudis cernetibus:manu extcnfa tenet enih  Sib

ihrchx cap ut terram pctTit a corpore detrucatuttančj fi enfe fpiculatons manus amputallct idu uno, Q uod
tam mirabilejcundi uicicntcs qui aderant ilico ftupefadhdeogratias egeruntSč Hieronyrnogloriolo:&: ad
ucritatis tramitem hxreCiarcbx difčipuli redicre.Ecce quantu uenerabi lis antirtis fiducia m domino SC  bcato
Hicronymo fuit efficax:qui pro ucritatc mori minimc formidauit,Exemplar certe fadus eft  uencradus an tu
ft cs c,vtei is chrirtiankN o,n,chriftianus lile crt:qui pro ucritace mori timet.Si,n,Chrirtus pro nobis animam
pofuitmtnos ab oi redimeret feruitutc:5£ nos pro ipfo cu tepus eftiaiasponere minic timeamus ♦ Q_uia nemo
nifi Icgitimc certans potert corbnam gior ix  obrinere.

flisp quia de Siluano aliqd didit ncrtitaliud quodda non minus:utputo mirabile erga cu fodu narro: cu
4 lius tpt fuerut teftes:quot Nazareth urbs SC  bedeč tenet:qui propriis oculis hoc uidcrunr.Serpes illc  an ti
quus diabolus ob fuam deiedus fuperbia in inferni pfudu ueneradi antirtitis Siluani nimfa: inuides fanditati
in eu doiis ut callidior cunčlis animantibustgrauiter crt comotus qui ut uirum dci m farne redderct quatenus q
fuo fanditatis exernp!o rcuclabantur ad rcdx conuei larionis lemitasiluo cafu dccidcrcnt ad peiora node qua
da forma fandi uiri iumens cuidam mulicri nobi!iflimx iam in rtratu quie(čenti appartiit:& (ead ea illicite ac
cedere fmgensiconlenlum flticorporis inquirebat,Ad quod pcrterrita mul/er uiri ignorans fpcciem:dum le cu
homine ioiam in thalatno cernerctincc quid faccret fcirctjdiras ccepit uoccs emitteie illa:ut clamoribus affidu
is omnes excitarent dormsentes SC  non folum de illa domoifed etiam ccnuicini,Q_ui omncs ad predidx mu
laris thalatnum accurrentcs quid hoceilct interrogaucre pauidam mulicrem Jntcrca callidus ierpens fub tho
io  fc ponens ccepit Satere.Q_ui accurrerant ha:c audientcs:quis hic ho fucrii:ubiq: perquirere incceperut. V e
rum illi diupcrlčrutantcsitandcm ad locum uenienresjubipertifer latebatanguis:aliena fpccieoccuftatum ho
minem inuenerunt,Q^u! cundem candelis accenfis intucntc s:Siluanum archiepilčopum crediderant,Ad qcF
omnes qui aderant rt upefadijSi ueluti amentcs affedi:quafi quid agcrent:quid uc diccrent ignorabant: fčicn
tes eiuldem fanditatis nomen.Et quia hoc tam detertabile inopinabilecp cerncbantcum interrogaucrunt cur
tatasncqtiasppetralier,Atil!e.Q_uid inqt malu feci fi mulier ha:cme ad huiuimoinegociuinuitauitfQ_uod
mulier audiens eum fore mcndace lacbrymas correfpondit.Tunc illetut homincs illos erga dei uirum ad m a
ms odurni incitarct:quatenus illum citius diffamarentitalia coepit:^ tam abhorrcnda uer Da fari:q? nullus pra:
tai batione auribus poterat furtinerc.Q_ uo ci rca cum contumelns QC  obprobrifs exacerbantes:coade extra do
miciiium eppulerunt.Manc aut fado qux gerta fuerat enarranres Siluanu archiepilcopu hipocritatSč dignu
ihccndio acclamabit,Q^ua de re quaf tota e Nazarcth cdmota uerlus archiepiicopfuita ut audiedo eius no /
men quilibct blaffcmarenMira huius uiri patientiaiSi magnx fanditatis indicium. Volat ad innoxii antirtitis
aures tanti farna difcriministos tame no mouetur ad miurias inter tot aauerla cor manet imobileiad nullam (e
uertens imoatientia^Gratias diuino fempcr agens nominiifua hoc cofitetur noxia meruinc ♦ Heu quid dicam
AugurtinetNo folum intuiias SC  obprobria fcre ut polTum fugio:(ed etiam quia uerbul ?s frangor: prcemia op
tornec de laboribus curc:qq (cia ad regna caelorum no aliter quepiam:ntTi laborii Si afldidioRU tramitcpucni
,ieQ__uid,n,aliud dcbeo mdicarcicu me a fandis in moribus SC  uita difcorde inucniomifi ad d rtorde in mor^
te SC  prte mio repenrirFlebilia Si grauia mini ad funtih iandoru uita Si mea rccordor,Miro quippe auditu fin
doru gerta reuoluunt hominesiuti ego:Si tame ni! ipli uolunt peragcre,Porro hoc ati mea detegcndam infi r
pientiam eft; quod dicam plunes me ab ciufdem Siluani ore audillc fcio:nunq tatum le fcelice fuifle:qtum cu
ie ab hoibus deipici Si coculcari cernebat.Crcuitin tatu cius infamia <%>  eius opmio ulčp Alexadrid:Cypru:Si p
ciuitates alf incs pene ore ornnsu ert dela ta, Ad qui iime domus innoxu antirtitis calx rangcre non audcbat.Ma
nens uero in fupernis dominus Ipedator omnsumjfuos fmit iabi fandostin tribulationu erunasmt tuc fideles
patientia eos reddattled eos exigente necel litate in prefluris mini me derelinquit.Rcuoluto itaqj anno quo dia
bol i artutia talia erga dei homine ppetrauerat ciuitate Nazarethtut illa^ gentiu aliqualiter leandalu mitiga^
rettuir dei occultediilcicns:ad eccleiiam in qua gloriofi Hieronymi humatum quiclcit corpus:tanq ad rcfugii
portu ueniens:fe in (cpulturx loco pofuit oratui us,quo pcr duaiy horat^ Ipatiu lic manete:uir quida ndquitix
ipu inflamatus:in pixdidaecclcf a intrastftnducp reperiens lup fcpultura in oranone po!itu:ad cu uelut dra
co cucurrit:ei impropcrans q> mulieru mčtes ad libidinofas fuas uoluptates cotinuc incitaret,Cui agnus inocčs
Siluatius le defpici gaudens humilitate foluaiut lite fepe ci diceret biandis colioquiis muitabat,Q__uod pclh
mus ille latro audieostgladium ex uagina fuo pcndente latenfpudica trahens dextcra iplumjut in Siluani an
tirtitis guttur imergeret eleuauit.Cui cu hoc ucrbum:Succune Hicronymegloriole uenerandus antirtcs op>
poneret Jn guttur proprium eleuatum gladium immerfit uiri iliius dextera retrouerlaiEt lic ut dcccbat leip-
ium uir nequillimus interemit ut in lacum caderct:quem effodiuAdmirabile hociled non minus crt mirabile
id quod reftat,Cafu itaq 3  alius fuperuenicns uir nequilIimus:hoc qd' ultione diuinaperpetratu fuerat:utuidit
protinus gladium arripiens a dei uiro:homincm illum atllimans intercmptum Siluanum interficere conabat
Ne nimiauerba loquar id quod primo accidcratthuic eucnit,Q_uin nondum uir irte fecundus in terram ceci
derat:qj duoalii uin ecclcfia intraucre.Q^ui id utdentes diuini ignari iudicinhoc tantum fuilTe peradum la ✓
lus a dei homine putauerunt,Q uorum unusidpraealiograueferens furia ucftn;x undup inflamrnatus: atio

/L  uii ,ccxxmi.

ccepit quantum poterat exclamare:u fli? qu o tua uigct malitiaf JTu mulieres ad tuas libidincfes cogis uolupta^
testSC  homines interficis m occulto: cene tux  hod ix  ncauftia: finis erit & fubito pro poffe cucurrmuteum exti
gueret tiibf ato SC  denudato cnfc.At ubi Siluanus more lolitoiiliccurre gloriofe E"iieronyme:exclamauit uir ille

piohuc omnes accurritetecce maleficus Silaanus archiepiTcopus noa folura mulieres uituperatifed fuis etiam
incantationibus necat homines toto pro poffe.Fit hfs auditis nimius uirorum SC  mulierum cocurfus uerberat
aera uoccs combuftione dignum Siluanum archiepifeopum nequijflimu acclamantcs:ha:c ad meas fonant au
rcs.Trifhs ego SC  Iachrymans ad tantum pergo monflru.Stabat agnus inter lupos atrociffimos fieuientes ut
cancstfemelid rabiae no minimaimidffimus SC lastus tanq fungens prolperis:nil dicens aliud nifi hoc iufte pa/
tionqma in deum rneiim peccaui grauiter.Verberatur uir mnocens*Capi tur ab omnibus:ut ad fupplicia tam
to lxtior cjto poena graufor deducatur. Ad dum ego manu filentium populo eius oprans furorcm nimium mi
tigare infumo eo ampliusiracundia SC  furore populus m$amatur*Gunqj ia eapms Siluanus extra £cciefia du
cerct: fubito gloriofiis Hiero* ut uifum e:de loco in quo iacebat furgensttanto circunfufus lumine:cp radiis in
eum intuentium oculi uibrarem? cunčlis apparaiufuo deuotiffimo antifhti auxilia donaturus qui fua dextra:
Siluani uenerandi capiens dextra his qui eunde captum retinebat antiftite uoce terribili:ut eunde dimitterent
imperauiVTant# fiquidem fuit uirtutis hxc  uifio ut ante q finiretur uox talisiomnes repente tantus ti mor in ✓
uaist:q;omni uigore corpčris deftituti in terram uelut mortui cecidcre Jnter hsecmulier quxdam a nefendo
jpiritu obumbratajcathenis uinčta compedibustmanicifcj} ferreis alligataplurium hominum manibuslibera
tionis obtinenda:caufa ad ecclefiam deportatur«At ubi muiieris pes tangitlimenmlulatus SC  uoces terrifeiles:
miferere mei gloriofe Hieronyme:na per te cmcior ante tempus diabolus emittere non ceflabat.Cui Hierony
mus gloriofiis*Nefande inquit ipiritus ab hac exi famula dci:SC tuas detege:quas erga Siluanum egifti fallaci^
as:in Siluani forma omnibus te dcmonftras.Tunc diabolusmt gloriofus Hierony mus iufferatmt ab omnibus
Siluanus epifeopus putaretur:apparuit:8C rem quam fecerauut infemen redderet dei famulum enarrauitJHis
dičhs diris clamoribus SC  ululatibus nefandus fpiritus de templo difparuit.Q_ uod ubi tam mirabile negociu
eft peračtu g!oriofusHieronymus antiftitis fui dexteram non relinquens:Q_uid optas inquit uoce leui Silna
ne chariflimc tibi placitum me fečhiramf Ad ille mi domine ut me hic amplius non relinquas*Ad quem glori
ofusHieronymuscorrefpondit*Q_uodpoftulasitafiat.Poftmeuelociterergouenihatc dicenscunčtoruui
fui fe negauit Jnteruallo at horae unius fačto Siluanus archiepifbpus cxpirauit,Fit ob hoc cu čfas fhipor SC  ad
miratio inaudita* Vndibp mulierum SC uirorumecno SC  puero^ cofluit multitudo*LachrymaR 2  cflufione terra
madetjuoces lametatioes:ululatus:gcmitus:SC fupir& i  Rama fonat,Q__uilibet fe reupo qcF f Siluanu comififi
fet uenia petes clamabat.Per totam autem fequente nočlem gentium multitudo ab ecclefia non reccditJtacp
mane fačto clero ad antiftitis funus pr^eparato:corpus eiufdcm ad Nasareth ecclefiam deportaturitam iftius
ciuitads:q illius.f.Bethleepopuli multitudinecomitatumin qua quideecclefia Nasareth corpuslllud uene'x
randu humauimus ut dcccbat*Longa certe adhuc uerba ac etiam admirada forent. At uero nune Siluani uene
randiprazlulis ačfcus finiam.Q_ua:da alia non minus grandia breui uerborum (čheraate narraturus.

L  Arrandum puto quodda fetiš mirabile:quod parim relatioe uendicoru teftiu didicijpartim oculoru ui

iu«Duo uiri nobiliffimi SC  rebus tranfitoriis locupletesdicet catholicas fidei ueritatis infcii: tame ut in ge
liritu geniti fetiš boni:gloriofi Hieronymi mirabilia audientes ex ciuitate Alexadria multis adunatis opibus
deuotione ciufdem feruidi cceperuntitenut eiufdem gloriofi Hieronymi reliquias uifitarennCuncj? iam incce
pto itinere quoddam a tramite deuii introiilent nemus:ubi nulla hominum:aut equorum ueftigia uidebantur
beati Hieronymi muocates nometciufde fe cuflodia; tradideruntJn eode fiqde nemore:qda latronu hens feb
ie plures gngentis latronibus hftabat princeps:hos SC illos ad aliq<J' pr^deftinasiter ut traleuntes interficereht
SC ad eude SC  c^teros fpolia reportarent.Is itaq? princes hos tranfeuntes intues tribus couocatis ! latroibus ut ad
cos interficiendu acccdercnt:fperauit.q fui principis implere iufia c upietestaflumptis armis illorfum qua gra
diebantur Alexandrini concilo curfu tendunt.Magna fiquidegloriofi Hieronymi merita magnaSCprodigia
forte utputo a fančlis modicis talia unq uife*Accelerant latrones:ut tranleutes mačlent. Sed du prope fuerit:
quos prius (olu cernebat duos paulominus innuerabiles efle uident.Inter quos uir pradbat tanto lamine circui
luftras ut intuendi in eu aliqliter fes no eflet: Apprehendit:timor:ftupor:SC admiratio hos latrones.quid aliud
poflint fecere nefeiuntmifi ad latrones akos remeare.At ubi ia fbrenta Iogeredeuntes retrouerfi: (olu duos ut
prius hoies reuiderunnMirantur nimis latronestSC fe illufos arbitratesicoepcrut ad tranfeuntes hominesretro
gradi* At ubi appropinquarunt:uti prius uiderannnunc uiderunt*Magis ac magis fkipefačti latrones cern en
tesin uacuum fe rediffeiterga uerterunt:5C uelociter ad fuum quid ii  feciifent expečtantem principem deuene
runt*Increpat eos princeps quid tamdiu peregifienuSed cum rem geftam audiffetieos infipietes SC  fetuos exu
ftimans:duodecim aliis latronibus conuocads cum eifdem uerfus homines tranfeuntes me at curfim* A longe
duos cernunt:fed propinqua uti primi uiderant:fic SC  iflueorudem protinus tremunt bafesitrepidat cor:fiunt
uelut amentes:omni uigore animi deflituti*Tandcm in le  redeuntes eos latenter fequuntur cupientes quid de
anceps accidat edocerfiTrepidant uero huius nefeii tranfeuntes hos uidentes homines:6C inter le qui ii fint auk
de percunčlantur.Deniqjiam occafi folisinclinatadie:cumquidinnočtefaciantnefeianaillosduodecim h'
trones uiatores exiflimantes:ad eofelem confulendum ftatuunt declinare* At ubi ad latrones ucniendi iter car

piuntcofdem


• r  , ■



^„ c *i

■*-. ‘'-M, A#.

k<

<nfr

p ^




I

*iti

■; ; : A

53»

.. <
-, **
■ ■■■....'-»

n

T.t*kL j

«cdi

*..;  t,n Ni?

• V Ua-r,

r .., fnnltK-

imE?****

' J : ^xtIcuj\ l J lIJ
:  t*mgloti

J»«n»c«qaoru-
,* %a  ^ftnpor«ad

T 11 ^; ufjooctcna
miucomjffr
' *<*n orccrdjt.Ita^

■’; v 'wrurrjmi/lim

'1'dSiHuJ učne/

t" "jv  btluamucne

MU!TXSUnJS.

mjmoculoruoi
tune ut in ge
jrunscpibus

i #

u;x|:uminccc
» ^jiadfbuntur
. :(rc«nu hčns fub
. ntrr&atac
u  ,; /Krjibasutai

»- A *mSp«wp
1, J Pio^ hJOic

» II '

= - - v:;

^jjuos^
.rnK« J

i £SOtR£

H -i

f / ( v^ as0 °'

■Z

.flllflt


*<*


-. -ii’

i ^vvCtn 1

:v» (

f

.-■

00

0CJ«>

put;eofdelatrones (bluduoscernunt,Q_uo uigorelatrones adcptitran(euntibus:&ipfi protinus obuiai um
Q_ui oes inuice iundi fe fimul (alutarunr Jnteri interrogat latrones qui fint:unde ueniant:SC quo pergant. At
illiiquiunt.Sumus de A!exandria:inde uementes Bethlee petim us ut gloriofi Hicronymi reliquias uifitemus
Ad hxc latronu princeps.CMii inquit fuerunt uiri:qui hucufčp uobifcu tantumodo ueniebantf Mirantur hos
talia fari uiatores:5C fe  poftcj nem us intraueruntmemine mfi lpfbs SC tres alios uidifiemel audifle dicut. Q_ux
gefta faerant tune Iatronum narratprincepsiillos obfecrat.-ut ipfis ob qaam caufam hoc acciderit:fi nofcut de,
beantindicare«Q_uibusilli obalia caufaminifi quia gloriofi Hierony,cuftodias fe dedcrunrihoceuenifle fene
fcire dtcunt.Ad hoc latrones (piritu fan&o qui ubi uult (pirat fubito infpirante Omni quam prius habebat fe/
r očitate depofita in terram:eoru pedibus prouolutijpro excogitatis flagitiis ueniapoflulantesrillos ad latrones
aliosperduxerunt,Sed quod dicam non minuspatet ad contuendum.Hora prima nodis ad latrones expeda
tes deueniunt:poft hoc quid acciderat declaranneofdem fuppliciter exorantes:ut ii flagitiis folitis iam expul/
fis ad gloriofum uifitandum cadauer Hieronymi fecum irentJFit his uerbis caeteris latronibus irrifio.Promir f
tunt fiquidem (uo principi:^ lllis aliis nečem duriffimam fi audeant amplius ifta farnNon ceriantibus illis pri
ora iterum loqui uerbadatronum gplurimi canis rabie furibundi mox in eos infurgunt en fibus dcnudatis.Po
tuerunt nempe rompheas eleuareded ipfis gloriofiHierony mi auxilia polfulantibus enfes deponere doneč il
li qui fuerant occidendi a Hieronymopoftularunt nullatenus ualuerunt: O incffabilis clementia (aluatoris:
quot modis quos uult facit ad agnitioaem (ui nominis deueniref Repente hxc  tam infueta omnis illa latronu
uidens concioraltis deo 5C gloriolb Hieronymo uocibus debitas agunt laudes eiuldem (e uouentes reliquias ui
fitareJFadoigitur mane plures trecentis hommibus qui tune temporis ibi erant talia ppetrantes cum eifdem
Alexandrinis ex illo exeuntes nemoretad gloriofi Hieronymi tumulum deuenerunteundis tam infueta pro/
digia enarrantes.Baptizantur itaq? gentiles alexandrinirSC cundis mundi uanitatibus conculcatis religiofam
in quodam ccenobio uitam ducunt:Latrones autem illis fimiliter ad lucern ueritatis (ančla:q 3  SC laudabilis u u
ta::diuina gratia 8C gloriofi Hierony mi meritis peruenerunt*

Cjjj^/jcuti Conftantinopolitanis litteris hac de re mihi (pecialiter diredis tranfado non Iongo dierum fpatio
■ intellexi fimile pene miraculurilli qd /  lupra fatus fum:duobus accidit Romanis iuuenibus: a Romana
urbe Bethlee uenientibus:p> gloriofi Hieronymi uifitando corpore,Q_uod tradabo ficuti brcuiuspotero.Cu
igitur duo lili iuuenes cuidam appropinquarent turi a Coftantinopoli per duodecim forte diftante miliario^
fpatiuianteq rus a duobus miliaribus introirent eade fere hora duos cotigerat homines interimi:Q_uo^ mor
tis rumore pradidaj reibnante r uri: loči eiufdem uiri congregati circunquaq 3  quis horu fuerit interfedor: coe
perunt inquirere uehemcnter,Cunq 3  diligenter perquirerent adefie certum neminem nifi pnedidos i uuenes
qui iam prope uenerant:reperietes eofdem protinus tenuerunt ab ei (dem credentes fore hoies interfedos« Mi
rant^ itaq? huius ignari iuuenes:5C ho^ (e nil fcire  totis nifibus coniurabant.At illi eof^ pro nihilo computantef
uerba captos eofdem ad rus conantur ducercfeftinanter.Poft hoc de rure:q? ad eofde uiros iufticia no (peda
batcu accufatoibus  ad Conftatinopolitanu dominiu capti iuuenes deftinat.Q_uin: ne nimis logus fia uerbis
qdPn5 feccrat tormeto^ rigore iuuenibus la cofeflis adncif more (olito fnia decolladnHeu qle cor audiedo tot
lameta mocetiu quos 8C iuuetutis SC  pulchritudis maxia uenuftastSC ortus nobiliflimus decorabat poflet (e a la
chrymiscotiere fletesitac^ iuuenes grauibuslachrymispallidasfacies irrigates ululatusgemitufij SC fu(piria,p
mere no ceffates: gloriofe dicebat Hieronyme:hoc tale ne e premiu qdPob(equetibus ribi prxflasf Eft tale q d?
labore tui meruimus itinerisf Heu romana urbs noftri pr&fcia ortus:non fic te credebamus nelcia noBrae finis
Ad locum nacj tanti fupplicii:ibide gentium mulntudine maxima ex pedante innoxii iuuenes conducuntur
O meffabilis mi(ericordia dei noftri:qua ca^lum redundat SC terramec ad fe currentis obliuifcitur mi(ereri,Fle
xis in loco quo pledendi:erant genibus in ca:lum uticp iuuenes manibus eleuatis:Glorio(e magna uoce inqui
unt Hierony me noftrx falutis SC auxilii portus:no(lrx<p (pei anchora faluberrima-8C uitalisthac inclina hora
noftris indignis (upplicationibus pias aures:ut fi hoc quo punimur (celus non geffimus:tuas liberatiois opes
pietate folita (entiamus»Q_uod fi fecimus:exigete iufticia condemnemur,Hxc ubi dixerunt:colla extendunt
carnificibus ferienda nil dicentes aliud:q fuccurre fuccurre Hycronyme gloiiofe,Q_uid mirum fi tot lachry/
mis cundoru m ad fe currentium mifericors opifer Hierony mus fe  a milerendo non potuit abflinere cum cir
cunftatium omnium 8C carnificum corda ad compafiione mouerenturf Eleuatis fiquidem cnfibu j iuuenum
carnifices colla feriunt: ac collapercuffionum figna uti porphyretici lapides forent recipiunt«Mirantur čarni
fices credentes (e idus fefellifle:denuo eleuat ut plus poriunt enfes SC feriunt:(ed enfes uti eent palex iuuenes
nuuq Ixdut.Oritur ex hoc inter adantes admirario:SC ftupor uehemetiffimus oes capit hincindegentiu ad ta
infuetam uifione cbfluit multitudo* Audit hoc & ip(e (ententix lator:8C currit:iubet iter u carnificibusmt fe ui /
dente denuo feriat:8C tame oimode illefa iuuenu colla maneuStupes magis ac magis iudex tantic^ ignarus mi
raculnnil fcit aliud cur hxc fiant: q ueneficia cogitare,Prxcipit itacp mimftris oi mora poftpofita nudos tradi
arfuros iuuenes rogi riamis«Circa illos mox copiofus ignis acceditunifundif lignis oleu SC pix:ut eo^ uita citi/
us deftruatur«Q^uid mirandu fi copos ptegendi abenfibus gloriofus Hieronymus a flamis fuis j(e iuocantes
fedulis uocibus iuuenes potuit liberarefSurfum igniu flamximme(um (čadunt.Ad iuuenes fubaliscofiftetcs
Hieronymi gloriofi falubriter ptnanent ueluti in amoeno fi  quiefcerent uiridario SC iocundo «Poft hxc iudex
utrum hoc aferibendum miraculis an uencficiis cercius cupiens experiri:ut fi hi diebus očto (ufpenfi uiueret:
quo uellent abirent (oluri SC liberi cenfuiuSufpcnlis itaq? illis mox Hieronymi gloriofi prxfentia minime defu

Z v

.ccxxv.

9

i t ;qui plantas manibus tencns pedum ilkfos SC uluaces ftatutis diebus mirabiiiter obferuauit * Currunr igi tut
očtauo die totiusciuitatis SC circu adiacetiumuillai^ uii itcurrit 5č iudex*Cernut clarc gloriofum miraculuipa/
tefacietibus qui uiderunt:qui ad cuftodiendos iuuenes fuerant deputatiJMirantur oes uocibus in excelfis:lau,
des pagunt creatori 8C Hierony mo gIorio(b*Mox de eculeo inoxii iuuenes deponutunSC maximis hono^ exe
quiis ab omni populo uenerant". Ve^ ceu in urbem Coftantinopolitana capti SC dolore uehemetiffimo intra>
uerantdiberi honorifice:3C cu gaudio ineffabili exigerunt. Et tande annuente deo a multis Coftantinopolitani
populi comitati Bethlce attingentestueneratione debita gloriofi Hieronymi reliquias uifitarut*Staticp depofi
ta fkcularium omni cura ccenobiu in quo iu(Tit ! gIoriofus Hieronymus intrauerut:3C uacates die nočtuq 5  poe^
nitentix SC orationibus celebri uita (ančtitatis perlpicuaz in pradičto ccenobio adhuc manent.

Agnx admiratiois gaudii deuotioifcp ta prarcedes iuuenu miraculu extitit::fed multa: formidinis coftat
i - f  ■ (equens in (acris ordinibus maxime coftitutis*Apud fupertorem Thebaidem quoddam domina^ fuiD
\c  an te duos annos dicitur eximium SC diues monafteriu omni pulchritudine SC excellentia decoratum Jn quo
pene ducetas domina: uita honefta religtonis reclufiorie cotinua decorifčp moribus permanebat* Ad hoc qui i
funtfigantaures:nequoduna hauleritauriculafundantaltera,Nauisqtuncuq? fana fitSc: integra:modicum
j'mo nihil pdeftifi alta uolens lecare mariarparuu quod fundo ineft fbramen relinquat:ut dira naufragia non
admittat.Cur hac fim fatus prafentis narrationis hiftoria referabittMultis itacp pollens pradičtum monafte/
rium uirtutibus unum peftimum quo ruit fimonia uitium retinebat. Nam inftigante diabolo in eiufdem do/
minabus hac obferuabaturabufiotut fiqua uellent in moniale reciperemon tantum intuitucharitatis8Cmife/
ricordia recipiedacj bonitateicjtum recipiebant refpečtu pecunix.NulIa.ndn monafterium intrare manfura
poteratmiii certa pecunia atitas fecum iretJn hoc fiquide erat monafterio (ančtimonialis quaeda domina ata

tprrrntiA&ncpnvtcp  ah in hfifta fiia tVinniic/V nrarinihuc omni refoliira rnpnnApniiixer2trrllM¥hlitiu  illud doluri

a .o va auiiui a turna  aia viauvtiv uutAta* j  ***

immenlo luftrans lamine eidem pracepit ut ad Abbatiflam caterafcp illius coenobii moniales mane pergeret;
nuntians q> nifi a pcccato iam inueterato manu extraherent:uItione diuina (ubito expečtarent.His dičtis dif/
parauiuPerterita uifione infueta (ančtimonialis domina quis hic fuerit iubens talia nunciari in feipfatri auide
pertračlans:totam illam nočte pegit infomne.Crepufculo diei aduenienteioes in capitulo moniales ppulfato
tintinabulo cogregauit.Q_uibus admirantibus ad qua (brent tanta feftinatoe in capitulo couocata:fcimonia
lis domina ex ea^ afturgens medio:qua uiderat SC audierat omnibus patefecit.Fit ilico ex hoc monialibus cu/

/HsirHfifvlianrpvrfamanf fafnamtfnnlttfrhrrcirrmtitrl^rifinihnc Visnr(nffptlld pkrietztp

muu  ivutu ic umiiaiistUC ucjuiuv uminiui ut ma

čtionegaudes ad (olitas rediic orationesiiupplicaš continuome (uis moialibus qdPf.udierat eueniret»Tra(adis
igitur diebus decemrnočle media praedičhe fcimoniali domina hac de re deuotis oronibus ineumbenti: glo /
riofus ite^ apparuit Hieronymus eidemt qua: prius nuciauerat moialis:denuo intrepide nunciaret allocutioe
madauit benigna*Ad que illa.Q_uis inquit es domine talia mihi mandasC'Hicronymus inquiens (um:ab efuf
dem euanuit oculis.llla uero (čiens ea^ duritiem:quid ageret qdue diceret:ne(čiebat*tadem malles a moniali>
bus infana SC ebria reputari:q diuinis cotraire praeceptis:congregatis ite^i monialibus quae uiderat 8C audierat:
uoluit intimare* Aft ut eam adurgere moniales pediferas cofpexerunt:diuini nelcia: iudicii fibi de pximo futu
ri:ante q uerba incipet e capitulo cu magnis cachinationibus exegerunt.Q_uin^Tranfačtis infuper diebus tri

tam oc ca: ter as pergito 01  mora poitpoiitajeiide nucians:q? nili poeniteatihac nočte diuinam lentiet ultior
aut in (ua pmanebunt duritiatftatim exiens amplius in monafterio no moreris*his finitis abfcedit.H^cigitur
audiens (ančtimonialis anxia:plena<p giditiis capitulum adiit:8C campanam coepit uehementer ei ut ad capi
tulum accederent moniales re(onare*Q_uo Abbatida de (omno euigilans:cognofčenfip ab hac fbre capanam
puKatamjcum iracundia ad capitulum ; pperauit*At ubi illam uidit:diris eam minis increpans:nullum uoluit
au^ire uerbumrpmittens q? ni(x cedaret hoc agere*(ecum moaderio amplius non maneret:Cui (ančtimonialis
dominame tardes inquit quxfo agere qu^ pmittis.Profečto me no(čas hoc in loco amplius no manfura>Glo/
riofus egdem Hieronymusapparensmihi ta turno hoc ftarim monafterio iuAiruim  nareferir. H^cau-*

dies,

1 UUIUUt  ctiumas ueianocapite uta rari:<x oitianam conuocas tulimut nancaemo

nafterio ptinus effugaret:madans eidcmtut aliqua hora fic exftra dimiflam poftmodum faceret ltroire: ut (ic
ab incoeptis operibus iam ceflaret,hxc de re la:ta fančtimoialis domia qcitius potuit e moafterio eft egreflada
chrymis tame fufa doloribufcp repletatpro his qua: i  monafterio nouerat euenire«Terribilis (iquidem deus for

tlS pOtCfiS*^ OIIIS fcilftctCl^hcu COt Plim C*  'iKpflKpf/

reantur exempl/s*Audiant.quiin fuis confidunt diuitiisrgtp in ira cocitat excelfiim domiumrfuaz auariti« fic>
dmeQmk  huic monafterio a deo ppter pecunias facie auerteti de cx\o  eft iudicium iaculatum jpene lime
oftimnčtimoRia.isdomina exceflerat:q> fitbito totum corruit monafterium:oes opprimens moniales:ita ut
ex e;s uiua a!iqua no rcmanfit.Sančtimonialis uero illa i quodam uenerabili domina^ moafterio *. e apud

mfenorem Thebaidem ačtenus fančtitateprxcipua uiua manet,

dignum

^•g \ fgnum cenfui praemiffis miraculis aliqua alfa diuini contra peccantes manifefti iudicii declaratma lun

geretut fi fortc prx iudiciop multitudine peccato^ corda tenacia SC plufq lapidea m carnea uerteretur:
quatenus eura fc ob peccata cernerent baduasrrationem SC  cognitioem fui conaretunut fierent homines adipi
fci.Abieda etenim ratione:qua funt hominesnnfra bruta animalia redigutur.Grazco^ quidam hsereticus die

gr^cus ore gloriofum fuiflc Hie ronymum totius ueritatis Iumen mentitum non erubuit uoce fardAt qui uo/
cc talem nequitiam perpctraueratmocem deinceps ullatenus non formauit. 5

Yida infuper alius hxreticus peftifer arriano^ in quadam difputatioe cuidam glofiofi Hicronymi a«
čloritate contra eum iaducentirut mentitur fua tcmeritate relpondittfubito fuit diuina ultioe pcuffus.
lanondum uerbum uoce finiens clamare per totum diem fine aliqua ceflatioe no defiit.Miferere raci Hiero/
tiymegloriofe:quia a tepcenis duriffimis torqueor,Et hocper totum illum diem quantis uocibuspoterat cla/
mans h era completorii miferabiliter cunčlis qui a'd hxc concurrerant cernentibus:expirauic.

Aereticus quidam alius peftiferae hserefis arrianae cui ante meum obitum fine pius imponat dominus
in ecclefia Syo gloriofi Hieronymi imagine cernes.Vtinam iquit fic te cu uiuebas meis maibus tenuifi
iem:quia te meo gladio iugulaflem.Hsec ut ita dedittgladiu euaginas tota ui ipfum in imaginis iliius guttur in

ce talem
Na non

ufcp res inotuit:extrahere 'nullatenus fuit compos,Mox quo«j ex percufiiois loco tanq ex hominis corpore ui/
ui fanguinis unda fluxit:qux ufqj modopro miraculo declarando fluere nunej ceflat.Eadenj^fuper hora qua
ffes fic ačta efl iudici in atrio exiftcnti ide gloriofiis Hieronimus cum gladio gutturi infixo apparens pro offen
fione huiufmodi uindičlam fieri poftulauittnarrans eqdem fibi fačta 8 C hxc dicens abiit.Sftupefactus itacp
iudex:cum casteris qui affabanttad ecclefiam ^perans hasretieum manu gladium infixum tenentem reppent,
Q^ui ptinus ut ii  uiderunttmanum fuit copos a gladio remouendnCaptus itacp hsereticus in fua permanens
duritiatob aliud fe non doleremifi q> uiuum no teneret Hieronymu:garriens a populi multitudine Japidibus:
li2nis:enfibus:Sč lanceis iugulatur.

Epos meus loanes queagnofis omnf fulgens pufchritudines que mihi in locu fili adoptaunut paro ti/
bi pridie quid ei eueneriuenarrauit »led tamen ut prxftantius memoriae comendetur:filentio no tranfi/
Captus itacp idem loanes ante duos annos a Perfis:& Perfa^ Regis miniftris uenditus ppter eminente fua

HccRex intuenslachryma§iabeoauide quxritcaufam♦ Q_ua comperataJn quodam eum caftro quo ibi
modle qdam exifiente diris Iachrymis undiq? madefadto Jn fbmnis eidem gloriofus Hicrony mus ueniestma/
*iuq? eius ut fibi uidebaturjeapies ad ciuitatem hierufalem fecu duxit,Expergefačlus manetputas le  in caftro 3
militibusretineriiin domo qua maneo (e inuenit. Q__ui admiratione uelut ames quafi ucs^ in caftrotuel in do/
micilio meo ftaretmullatenus difcernebatJn Ce  poftreo redies emiiTa uoce dormiete familia excitauit * Currut
igitur ad me famuli adelle Ioanem inefabili gaudio nuciantes^ Q_uare dubius accurrens: que a Perfis uidlu pu
taba:prxlente cerno.Q_uo qde qd ei acciderat enarrante:deo dC  gloriolo Hieronymo laudes maxiepfoluunf.
Cs Andlimonialis qdam domina:omnium pene puleherrima fceminarum xtate iuuencula: led animi fa«

/ L. „  pietia ualdecana beati Hieronymi deuotiflima:in quodam ccenobio multa landlitate utopinor adhuc
uiuittcui qcf audies dicitur contigiiTe.Sit mulier hxc aliis in exemplu:qux huc illuccp perplateas & uico dif/
currere no ceflantrfua ftultorum hominu illaqates animas uifione.Nullo tot diabolus animas rete capft:quot
Iaquxopeffimo mulie^Sandlimonialis hxc:utomniu domina^ teftimoniocoprobatur:nunq nifi eaui ma /
xima compellat necefitas extra fua cella gradu figit.Necp m.aliud igit opus qui aut oronibus uacattaut ledtoi
bus SC  meditationibus iplicaf:aut corpus refieit dormiedo.His dirus lerpes atiquus diabolus opibus iuidens:
ut eam a fandloppofito reuocaretteuiufda nobiliflimi iuueis animu ieiufdem icimoialisjitatu incitauit cocupi
fcetiam :q> nil poterat die nodlucp aliudmifi quomodo pollet eam attingere cogitarc.Circa moafteriu ueri Iu/
minis obcxca«us continue pergens nullum remedium aliud reperire qbat,Tata naq? infcitixnube caligatus
cxtitit:ut multotiens le fuispernitiofisturbatum affečlibus cernenstuoluerit feaquis tradere fufFocandum.
bftulti amons ftultum iuuenem cathena de die in diem fttingit.  Vt hxc ad fančtimonialis aures refonent ad
fuam non audet pudicitiam« Q_ua de re omni ad hoc auxilio deftitutus quedam inueniens magum: uenefi /
ciadajmonutn incantatidnes nefandisartibusexercentem magnam promittit:fiquodoptatexpertus fuerit:
pecunix qtitatem.Tunc ueneficio^ magus fuis carminibus conuocatum dxmonem decipiedi caula nočte me
dia feftine ad lančtam deftinat monialem.Ad cefiulam itacj accedens d šemo tranfire ultra cellulx Hierony m i
imaginis in cella pičfcse timore nimio nequit lime.Mira res Auguftine ut multiplicibus patet exemplis; tantus
gloriofi Hieronymi timor diabolo inefbut etiam fux pičlurxnon audeat apparere. Nam fi cui ab eodem ob/
IHTo corpori prxciofa demonftretur imagotabeodem continuo diaboluseftugaturJgiturcomilTum cxpledi
opus neq fpiritus delperanstad mittentem reuertiturJibiq; negari ad monialem introitum pandit ob gloriofi
Hieronyrni imagine celk pičla:quem dirides magus dimifit.Moxq}conuocatu aliudxroone q poteft mittit
citius ad huiufmodi opera finieda»Fitq3 fecudo id qcf primo* Ad fecudus p hora forte manes coactus excelfas

*ccxxvi.

coepituoces emittcre.Si me Hieronyme hicfinis recedereihuc ulterius no reuertar. Ad hxc  llupefada muli
er:qus in orationibus in cellula inhxrebat:qs iftas fundat uoces:nimio pauor e pcundat? »Non cefiante diabo
lo fic clamare:excitatse illius ccenobii monialesitimore perculfie gr andi tremute ad illa accurrunt ccllarcruce
domini prxeute*At ubi illu fore neq fpum fciunteunde coiuranttut debeat qua de c&ufa uenermintiare. Nar
ras equide diabolus rei ferie:fecp gemitibus 8C  ululatibus pandes cathenis igneis uindu a Hieronymo retine/
ri:R.ogateas:utfuismereat" prsecibus abcundigratia inuenire, At ubi ha:c moniales audiunt deo 8C  gloriofb
Hierony mo Iaudes redd uttluppliciter poftulantes ut dacmone huc nullatenus reuerfuru de eode ccenobio ef
fugaret.Vi* orationu uerbis rinitis diabolus magnis ftridoribus ex eode loco recedens magnu adimeucg capi
ens tantis uerberibus S C  cruciatibus flagellauitrut per muita hora^ fpatia aIiqcF uitale fignu paulominus ap
pareretidiris clamans uocibustMei cruciatus ca fuifti ad illa me defhnans moniale.Certe inte iilde uerberibul
uindicabor.Inter hxc  at uerba tam horrida magus cu fe pene pnitiei protritu cernercttfuas uideš artes nullu
fibi auxiliu adhibere ad totius refugii portu Hierony mu glonofum iam naufragus fe dirigesrgloriofe inquit
Hieronyme huic ad tua clementiam fubueni mifero accurrenti ei fola milericordie donapergrandia no dene/
gans.Promitto nan cg li tuis hac hora intus auxiliis pernitiei tam horribili non fuccumbam:^ deinceps cudis
exutus fallaciis a tuis obfequiis non tecedam.His fmitis uelut fumus ab eode neq (pus euanuit.Per anum aut
idem iacuit uerberibus magus in tantu Cui  corporis impos:qj no nifi alieno auxiIio potuit fe mouere.Mox ide
accepta pcenitentia magus anteq de ledo iurgeretjcundis combuflis codicibus quibus artes illas nequiffimaf
exercebat uenditifcg oibus quae habebatrSC pauperibus erogatistcompleto anno in illa fe ob pcenirentiam per
agendam in quadam (pelunča claudens heremo in qua per quadrienniugloriofus ftetit Hieronymus:multa
fanditate SC uitf SC  pcenitentk afperitate pollet*Huc que(o iuuenes omnes currant 8i  infani iuuenis exepta
difcanttne quod illi contigittfibi poftmodum doleant contigifle Jnfanus itaq^ iuuenis tantis circuligatus Iuxu
ritt  Iaqueis uidens le oimode Cux  milerrimae uoluptatis defiderio nefandiffimo defraudaritquadam node la/
queo fe fufpendit:SC fic le infcelix temporali uita potius 81  perpetua priuauit.Ecce quot malorum caulam tur
piffimum luxurte uitium foradiquet,Ni! tam ruinaeanimae pariter SC  corporis promptu qtum iftud nequifli
mum arbitror lce!us:Ex ipfo nanq$ homicidia:ebrietates:contentiones:8c pene uniuerfa oriuntur malatut ue/
teris SC  noui teftamenti in fini tis patet exemplis:necnon Si continuis manifeftilčg experietiis dedaratf.Ad hoc
autem ut maior iuuenibus detur aftutia le tuendi.Nam ftatus ullus periculofior non efl; lnfipientis iuuentutis
fl atu Aliud cefui exeplu mei nepotis Ruffi aetatfs fbrte annorum decem Si odo qq dolore nimio lubrogare.
| \ (|)n e ambiguu ifta q icipio enarrare magnis tnbulationibus meac memorias reuocarnfed tamen utprx
mifTum efbut omnibus 8i maximx iuuenibusproueniat in exemplum: filenno illa nequeo pmerirc*
Nepos quidam meus Ruffus nomine utroqg priuatus parente annfculus ad meas dtuenit manus: qui utina
ex matris uilceribus non exiflet ne illi qcf fuftinet contigiOet quem tantadil/gentia fuo infortunio enutriuitut
a pluribus a me genitusputareturtCrefcens itacg in diem puer infcelix xtate:fed non lapientiaringentipulehri
tudine corporis:fed non aktdecorilcg 8i probis moribus:honefl:ate:bonitatet8i multx fapientk elegantia qq
uanc decoratusra cundis diledione luperflua colebaturds na neg in decimo odauo aetatis Cux anno imbecib
lis SC miferrimus expirauit«.Propter quem tantus ab oibus infonuit Iudus ut uix p mefe fine potuerit iuenire.
Sed certe ludus projeo quod euenerat no fuffecit*Aft ego eius nimiae ineumbens diledioni pluries gloriofu
rogaui Hieronymum:utmihi quid nepoti meo acciderat reuelaretJgitur meis annuens gloriofus Hierony//
mus pr xcibus:obtinui quod glifcebam>,Orantun«mihi die quoda hora nona tantus euenit fetor:q> nullatenus
naribus potera tollerare.Harc dum mecum tacitus reputanstunde hic tantus adeflet fetor admirarerjfupra me
um uerticem eleuatis oculistinfoelicem nepote uidi terribilis uifionistita q? in cum uifum imprimere non au/
debam.Nam cathenis igneis circuligatustfbrnacis inftar flammas fetidiflimas erumpebat.Ad hanc itaqj ui
fionem fubito me tam uehemens timor irepfitiut dum pluries loqui uellem:fbrmadi uocem nullatenus com
pos eram.Poftremo aliqtulum in me redfcnstfi meus erat nepos uoce coepi perquirere tremebuda.Ad hxc ille
ululatibus SC  fulpiriis: utinam inquit non fuifiemme tam diris efiem cruciatibus deputatus.Nam leias me tar
tareis manfionibus perpetuis teporibus pmafu^.Heu quid aicamf His didis tantus mihi dolor aflfuitmt fim
pluries admiratus quo uita^ptinus no dilceffit.Logis at expletis col!oqis ab eode leiicitatus fui cur diuk fuifiet
mifericordk fic expers:cu in mudo tot uirtutibus fic polIerer.Pro nulla iqt me leias ca fore danatumifi qai lu
dis maxie deledabar.At qa in morte accepta pcenitetia quali ftulta ignoratia poftpofui confiteri:diuinam no
merui uema adipifci.Et hxc  dicens a meis difparuit cculis«TaIis aute eo ebeunte remanfit fetortut in locum il
lum hadenus nullus audeat introire,Ecce quantum turpifiimum ludi leelus diuinx abhorrent maiefiatis ocu
Ii.Timeamus ergome nos bonorum rapiat inermes tam repentinus interitustne non poeniterc nos uitiorum
contingattdumtempus inefi:quia poftmodum poenitentia foret lruftra«Vtigitur chriltianus tan tx  ruinac lil
di procul effugiat nefasrimmo ut omnium memoria deleatur:exepla alia queda q breuius potero lubrogabo
i  N Samaria quindecim nondu expletis diebusidum miler qda ludens quafi omnia qux habere poterat

cofumpfilTet.glorioli coepit Hieronymi notne aufu temerario blaffemare»Q_ue nefada blalfemk uix
finiete uerba uidetibus:8i Pupetibus cudis mox e caelo fulme uenies interemit«

1 Ribus aliis i tyro ludetibus hoc accidit qcf enarro.Cu eni illi fuu uellet icipe  Iudurut hi q fe hoc ab eifde

audifie SC tota rei lerie eri a fe uidifle lanf;SC referuntt lic dixerunt.Q_uacunq? potes exerce u* m Hiero/
nyme:qa te inuito Iudum ifium alaeriter finiemus«his ita didis luu incoeperunt Iudumiquo quidem primor

*

diato?quafi uno elapfo mfhnti fe tetra  aperiens illos folum abforbuitrita ut nil ex eis amplfus fuerit uiTum.
Vod uifu nolcitunueriftimo teftmiomo coprobaturJccirco quas dicorcjcj muldspoftet comprobari te ^
ftibusrtamen meipfo tcfte qui ea uiTione propria didici coprobabo *Iuxta meam in qua in Hierufalem
babico sde nobiliftimus quidam railes fuitrtranfitoriis nimiru locup!ex rqui unicum habens filiu: eiufdem
ftultiftimi amoris cscitatepercuftus noti folum a prauis eum non corrigererfed ena eu ipfemetpraua inftrue
je conabatur*Parentes fatui 81  ifti fimiles mentis quaefo oculos huic inclincnt ut quis finis eueniatrno ignotefi
Multi*n.homines magnas animae & corporis inciderunt ruinas obprauorum parcntum infipientiam* Cre/
fces  nanq? illius militis filiusrcundis moribus bonis deftitutusrdc die in diem peierandortotum fiium tempus
amittens in ludis Sl  blaftemiis:cundi% imunditiispatre caufante annu attigit duodcnum.Q_ui quoda a d/
uefperafcente die folidscum patreludis infiftens ludu eode utglifcebatnon habenterprimo prorupitin ha:c
uerba:Siqd illepot Hieronymus q ludos phibet iam cxerceat.nam fe  inuito hinc non n tfi uičtot  exurga« Ve
rum hsEc dutaxat ipfb pfequece:nequa fpus teterrimj hois fpecie cundis uidentibus Iocum in quo ludcbat ue
loči gradu audies:eude pueru infoelice rapuit.Sed quo eu detulitnulli hadenus hominu eftcopmrmVei^ ut
puto eu detulit in infernu.Eade nanq? hora cafu ad quada meae domus feneftra.quat loco in quo ludentes de/
gebant pater Sl  filius ex oppofita fita e me pofuera:quo me uidere fuit necefte ueritate perfpicua fene tam far
inidandas rei geftat*Difcant ergo iuuenes in iuuenturis tepore qd’c£eteris eft prjeftanuus:expcteiidis moribus
fe  fulciretne uilibus caduciičp mčribus iuucnilisaius informatus fiatu in canicie nequeat pmutare*Q^ uod.n*
iiouae chartae infdibilf rde facifi non deletur*Difcant etiaparentes fatui filios corredionibus 81  ucrberibus eni
diretnec uitiorum finant uepres radices figere non faciliier euellandasrne fledi 81  hic Sl in  futuro cedit euen/
tus.N a nifi fallor ad asterno^ gaudioip patri! deueniedi artiflima:& fine ambiguitate aliqua a pauciftimis cer
ta cognita extet uia.Eundi ad pditione iter latifTi mu:5£ muftis imo pene infmitis iimittbus plenu fore conftat*
Q_uodIbiet*n*mortaliu peccatoip ad pditione fuu tramite ftruit.Q__uo du hominu n5 folu pagano^: fed etia
ilforu:quos faeri baptifinatis unda lauit.Na depaganis nulla oritfqo q>n6danet?:maioru foreliquet nume^j
tnultipficibus infiftentiu flagitiis quoru nulla pene unej cognofcitur emedatio. Ojimimoi' Relpediue qde
dico pariter bonis 81  malis hominibus cofideratisrnon eft qui faciat bonurnon e uicp ad unum fed oes poit fu
as improbas & peffimas ambulat uoIuptates*Cofequeter eoncludi debet:q? ad xtetnx  beatitudinis gaudia ra
rifiimigradiaturJnfinite qnimo*Oespene faera: fcripturacaudoritates hoc teftantur Jnfinita fiqde 81  exetn
pfa podemus pfpicacitet intuerirad huiufmodi ueritate fufficietius demoftrandam.Hoc ex oibos unum ceo /
fen decetrnec ab hoc diferepari potrnullu/.ad Sterna modo aIiquo puenire pofle gaudiarmTi omnibus no par
ticulariterrfed totaliter uitiis extirpatis:uirtutu ftudeat itinere feftinare.His iam fine dato exempla 81  prodi/
gia qusdam iam huius operiš fini t>pinquius breuiter introducamrSC duo prscipue admiranda:qus a uene
rabili uiro Nicholao Cretenfis infuls archiepifcopo referente didici primo dicam.
ji VEnerabilis idearchiepifcopus pridiegloriofi Hieronimi deuotionenimfa Bethlee uenies uteiufde cun
*, fetiš honoribus coledas reliqas uifitaretut totus charttate feruidus redfre noluitrdonec me fua gratiffima
uifitatione exittiiis Isticiis adimplerct * Q__ui ut donorum prscipuus ut grauiflima mihi donariafti/
perabundantiftime more folito impartiret: me uifitare minime contentus mecum dignatus eft iam die/
fcus pluribus comorarirK etiam adhuc manetrqdP utinam tpelongo duret Jn Chrifto nanqj Auguftine cha /
riflime uenerabilis ide pontifex te faIurat.Q_ua plures iglČ  mihi iuo^ uerboip auido uenerabilis ide m ponti
fex enarrauinHoc tale in ciuitate Candia contigiile.Sacerdos quida fuus fus maioris ecclefis cuftos impudi
cus luxuris 5C ebrietati deditusrnondu copleto ano de hoc fiecufo migrauiuCuius corpore in cstero^i fepuf/
to  barathro facerdoturut eius punitio cučtis inotefceret ad exeplu:fubfequenti nočte tatus i ccclefiareiufqj ce<-
tniteiiis fuit ftrepitusrq? rumore nimio i urbe ilfa comorantes exci tatirpauore ingenti uelud ametes ad ecclefi
am cucurrerut.Stant itaq3 oes circa ecclefiam ftrepitus uehementes:capanaruq^ fonitus audientes. Diuinam
qde exorant dsmentiargtenns cur ifta fiat debeat reuelarerfed nulluexauditionis fentiutadiuuame« Dilucu
lo hoc ceftante cučta qus fuerant in ecclefia reperiut reuoIuta:5{ quafi undicp jflamis šgniu uiclata Ad hoc me
moratus pondfex orones indicenspopulorquid fequenti eueniat node prscipit expedari*Ne nimis fuccion
bam uerbis:fequenti node duplex ftrepitus 6l  pauoris tribulatio e fccuta,Q_ua de re repletuspopulus ama
ritudine 81  dolore cernens nullum fibi a domino adiutorium euenire: ficut uulnerati qui in monumentis pro
sedi dormiunt exiftebant.Die aute elucefčenteromnibus in ecclefia orationibus congrcgatis gloriofus Hiero
oymus fubito fepties fole fplendidior in ecclefiam uenienstad altareqj gradiens cundis uidenubus 81  miranti/
busper hora forte fub fdentio manensrobft upenti populorhoc propter facerdotis illius mifčrum cadauer fa/
cris idigne Iocis coditu ad terrore peccantiu cotigifle intimauit:eideqj mandas ut cadauer mife^ tartareis poft
refurredione oium manfionibus deputandumrdiftepukum flarnis traderent prodnus concremandu, Alioqn
incoepta peftilenda non abiret.Et fic in tuetiu oculiseft inuifus.Q_uod ut ordinauerat Istabundus populus
ipdnus adimpleuitrdeo 81  beato Hierony mo laudes prscipuas pcrfoluendo.Et fic peftis illa ceftauit.Q_,ui de
inceps beatiffimu Hierony mum oes unanimiter deuotione maxima inccrperunt colere«
i N eade ifup ciuitate quida puleherrimus cxddt iuuenis Tytus N.ominehoneftis moribus*Iuculcntus

carnali n5 ignobiliori natuspgenis prsdiues ualde tota pene deuodone;8C fiducia habes in beato Hie/
ronymo Hic fiqde iuuenis uirgineo nites cadore in eiufde fands uirginitatis ppofuo ufip ad uicefimu annu
probis uite moribus perdurauit,Q_uo itaq^ tepor fui ftatris nefado cofilio ici tatus fpreds ta nobiliflimis uirgi

♦ccxxvn»

/

n

nl *tatis gcmmis auri prcciofiflimum metallum calcans ad carms ipufduas & lurum ac fctorcm ueherncnter d e
clinas:paella quanda omni pulchritudine corporis renitente fibi in mrimonio copulauit in cuius amoris reti,
bus ira fe capies q, aliud praeter ipfam potcrat nunime cogitaretde die in dre coepit dmina oblega obliuifci, At
quia mr fer dereligt iufticiatoblitus fuit deu alente feroblirus fuit fibi dominus mi lertti.CopIcto nanq? ano:quo
cu pueila iuuenis ifenfatus flctcratnout in mfimonrotfed caufaexpledaj librdiniscopulatusjfuggerete diabo
lica aftutsa iuueis frater pacllae illaqueatus amore auide diu quarres eius amplexibus fruittande qd'optauerat
e adcptus.Huc accurrant iuuenes SC  exeplo iuuenis fint experti.Fiant nota iuueni puelke uiro ia pcra&a, Ta,
ces ide cogitar auide quo ualeat modo cenitudine repersre,Expedat diebusaliquot fe fimulas hoc nefcirc.Aft
die quada ordinat ur Dem deferens peregre ^ficifci.Ec fatesper dre in ciuitate node media domu ucnicns refe
ratis fcris a puella ieruitricecla ut prius Umu! ordinauerant ambo ufčp ad thalamu in quo cius frater Sc  uxor in
Iedo flabanc procedens fibi poftuiataperiritMiranc lili SC  timort perterriti uehemeti pulfanti negligut oftiu
referare.Tande cofradis ferrs thalami iuuenis ira 5 1  furore nimio fornacis infiar ardetis undjq? lflamatus uxo
rem primo euaginato gladio interfecir.Deind e fub thoro ppriu latirante fratre inucniesinteremit.His ita ge,
ft/s cx ciuitate cxiens multo tepore per mudum huc iilucq^ errans cu quibufda aliis ccepit quofda tranfeuntes
in idnere deprtedarirac etra iugularc.Pcrmanetecp itaqi eide Tyto p.x.annos talibus negociis iplicatorglorio >
fiflimus Hieronymus ialubrerefugiu SC  uitafedreqda ram aduef afčete fucei modu mercatoris fe moffrauit
ne iile fofu’modo lmx  deuotionis pnemiispriuarec .Na rile qq tot SC  tanta uitia abborrenda cotinucexcrceret
tame in beato Hieronymo deuotrone aiiqua recinebanita ut eide quotidie fecomedans boni aliqd diebus fin,
guliš ad eius honore faceret nuilatenus poftponebat.Cernes itaqj Ty tus mercator e nefandis focirs ad folita ne
nuiua: opa conuocatis concito cu cifde perges curfu uibraus lanceis Hreronymo mercatoris infiar obulant ue
nienti.Moxc 0  in cu infurges a focirs eundem praccepit rctincri:donec eius lateri giadius infigatur.Dcindc ma
num eleuatunterfrciendi giadium retinentennuc icefus ran tu ualeat iam expIere.Ad haec Hieronymus gforio
fus.Amore inquit Hieronymi:que tu diligis aliqua 3oquendr breuis liccntia mihi detur»pofimodu fi uolueris
facito id qdoptas.Ad hxcSC Tytus.Amorer'nquiteiusquemnominafti:& loquedi SC  uiuendi liccntia tibi ut
pofiulasconccdat r :tantuqua: portas mercimoniaiam depor:c,Atgloriolus Hreronymus.Egoipfe fum Hsero
nymus:qui huc propter tuam libcrationem ucm ne mrhi a te impefa obfcquta in uacuurr prarterirent.Te tot
qux geffilir peccaminumiampcenireatrad teiplum redeasme formidesrhucufcp me nouens propter tua falu
temroc ašx SC  corporis fupplicem erga te apud tratam diuinam iufiiciam extmfle;ne in te dignas tibi feuitias
excrceret.Ad pcenitentia; igit qcinuspergecail&S£peccatorumoneraramc]epone:ahoquinmctui cufiode
SC  fupplicem no habebis.birs dičfts Hiercnymus v glonoiUS ab iilo^ oculis diiparuit. Ad hoc flupefadtusTy/
tus^quicumilioeranctimore& admiratione tamrngentiad terraprocidenspe 1 Pboram:no potuit eleuari«
Tune fubita in Tytu:5C quicu ilfoerantfpiritus fančts gratiaefi eftufaidč lux eoscselitustlluftrauit.quiprod
nus in uiros alteros iam mutati 1’pretis cunčlis ipurticiis uitiorumradpoenitcntia : 5  tiamitem rediere. Dein /
de ad heremorum antra deuia SC  jgnota properantes in maenis fe corporum aiperuatibus: 6 C uitce fanclifli,
matradiderunr. ^

fl Iraculum aliud qcf ueridicoRi teftimonio (blidiflimai in fupertoribus scgyptiptibus pcračtu intellexi:

quatcnus hoibus SC  maxie iuucnibus qtucuq; cafirs ^rueniat in exeplu ad eurtandu periculu mulic^j
piccedenti miraculo acldere cogito fore ratu.iVlonachus qurda iuuenis Si  decoi usihoneftate pj scipuusano/
rum maturustqui fencx uirginaiis pudicitiaecufios:cun<5tiiibus monafleni monachis fpeculu iančtnaris
gloriofiflimiHicronymi amatordeuotifirmus fuinxir.degesanisin monaflcnocontinue ofembus uacans:
6C  ftudio feripturar^ Hic amore caflitatis times ne cor aliqualiter uiolaretrmulicru uifus ineffab lirer abhorre
batrita ur eius memoria formidarct.Huic r ppofito drabolus antiquus ferpens:& boium inimicus inuidesifua:
neqti» inueterata: cotra eu dolos SC  ar$s muloplices incitauir.cominue cognationu ilimulis iuucne pcfTimus
tetator affligesidie nočluq 5  a tetatioibus duobus mefibus no ct ffauit .Iuueis uero .puidus fefe domi SC  bti Hiero
nymi:cuius dilečtiois ardore feruebat comedas cuflodias uidtrici terametaidiaboiica ieiunirs SC  orombus tnu
pffabat.Cofluathucqfoiuuenesatq? fcnes:5dauatifitcafusmulieru fallaxpulcbntudohic doccantur maxi
me p exeplu.Cernes fe afperis pfidus diabolus a iuuene iupari:tanq leo r ugies fubaSiores nocedi artes c cepit
qrcre:ut iuuene deuorarct.ftt itacp iter eos pugna grauis.Hic aftutus cofueiis caftra aduer fus iuucncm fti uit
pefftmus inimicus.hfc iuuenis oroes SC  giorioii Hieronymi ( ptedlio cafiro^ flernut niunitoes:3<: uires cot um
triupho nobili uilipedut.lnterea genitoris ad morte regrotatis ui fitatiois caufa I gruere cx monaflerio i  ciurra^
te ad prnarede uenirc iuuenis e copulfus.Na fe pr dolore nimiu moritu^rfi uii;oe fx ufiraret frlii crebris cla/
moribus acclamabat »Ob hoc doles monachus limes ne mulieru usfu cor inudu SC  uirgieo cadore mtidu mola
retrpotius nifi frariji fui ccenobii fuiflet 'upplicatioibus iclmatusterga patre crudeiitate uolebatpptcr dominu
cxercere:q eide ifirmati copati a monaftei io recededo.Sciebar.n.monacho ml ta nocuu deteflabile SC  morralc
q uicos Si  ciuitates:8č gentium muititudine circuirc.Nulla certe permanet in boie qes mentis:q multo^ ucr/
bofitatibns SC  uaniloqis implicatunqcf <  aqua pifcibus monachis idem praccrpue flentiu opatur.fn paterna rta
qj manes aede monachus diebus tribus taedio ta uehemeti affedlus cft:q> (ibi potius uidebatur tet ris ie fore car
ceribus mancipatum.Copleto dic rertiordum cum cum forore fua qdam puk hr itudinis inauditaenftrmitatrs
caufa priscrura (imulcotingeretcofricare;cafu fororisdcxtera ciuldem tangete dextera:tam dirts hbtdiuis SC

ciufdcm fororis in epta: SC  abominabilis concupifcentiacfuit fubito iaculis cor eiufdcm monacbi infbga ntc

r  diabolo

r*

.  Sb?

j y%

z  h On ^

^jfrSSt

'**««,>*

'■'J 1 "'«

o

y***sAr*%

' * 5  t tnt.^

'*anl* v 10 '
* 4c  ^
... j :t T,<

fefcj«*

"******

r3?w*

"^cduG ocluenj

g^pfefamHitn
F*nm:ta,Tt l |
»picam

»' *

i

1 1  £tus c bi fcuins
qujjrr*tui rafte«
'*'■ ^ * uptCc^uslj/
■■j  pr.uu ek trn.
r. U.’wflfJU3WDip«l
.i. ;n rtCicrc.Dan'
bu *>. ui-sunchL

isrpcraftuffittHffi

• | ctvniu irulit^

t.ut  pjoposs*

4i nttuki l*ft*
^ ^(v(wbui

• • jsCHOU*^

.* *'•&*$*
x  niSboHi®

\ •.V<!-

-  ,
pt  rrrt

A  lil!


J&*

" iv

. .. •' , .

G0i

’*a*7i*0

' " !or ^

■4-'

.iru'

iffrj

diabolo uulneratum pene eam ad HUcitatSC  cino ab hoibus abhor rendamifi extitiftet tim or uerecundte itfi
sabat.Heu qd dicamfQjJa: moachis illis merit obferuantia caftiratis:q cotinue mulie^ uifibuspotiuč’ ifimui
col!oquedo.Sic manetin caftitate ho facie intuens aflidue mulie^jficut manetpalea ftansf igne, FaIIax cette
SC tuinx  maxiae ,ppinquus cafus ineuitabileq? piculum e foeminae puIchritudo«Timor certe monacho eueni t
que rimebat &C  fibi accidit:qd' tanto tepore uerebafmec fine exemplo maxio alio^mo illud uiTum eft parenti
bus obedire:i quo aiac periculu formidatf* A monafterio iuite monacbus egrediturjfed ardore Iibinis ta nefan /
d^jCor inflammante nil aliud q fororis hoc nefcientis fcelus faciem iprobis oculo^ uifibus uidere cogi tansipe
ne unq fuifte monafterium recordat?»Sanatur iteri patenat monachus excufationibus adiuentis tat dat de die
i diem ad monafteriu remeare.Manete eode in paterna domo tribus mefibusihinc monachosthic patre maxi
tna mouit admiratio:oemq? familiatcur iftum tam uehemens irrepferit mutatio SC  alteratio inhaudi ta.lgno/
tant fiquidem rei caufamaccirco effečtu cos cotingit ignorarc,Ad monafteriu cu duobus ad feex monafterio
deftinatis monachis tande reuertiturtillud referes tedium redeundo:qc? prius detulerat excundo,Coepit itaq?
in monafterio corpus degere monachitcor uero a forore aliqualiter non recedmhoc fibi fit fludiu fenptura^:
ut attingatpeffima quac afFečtat.Hacc cotemplatio diuinorum:ut peceatoru modu iueniat expledo^.Pcrcuti
tuf alienus Iui 5 1  a ueritatis cognitioe deuius cotinue a diaboloteuius iugo grauiflimo ibecille collum fubmific
libidinis nouae telis.Sicut fumus deficiunt dies eiusiconfringunt'’ ficut in fnxorio ofifa eius;8č in firmah dolori
bus uita eius:irrationaniIi fit fimilis aialuObliuifcif i toto diuina ecclefiam exorare tota die cogitans:quis ms

;ma

tori fpatio eloga^ q id quo eselu a terra diftat:8£ oriens ab occafu:q eifdepraeftat cu diuinagratia eft fulcitus,
Cogitati denic^ monachotueritatis Iuminis nefcio nefandiftimse Šc  auditui horribilis uoluptatts adipifcendas
reperire modu mali cofilii feminaror diabolusthoc fibi tale ifinuat confilium occulto cogitamine uani cordis:
ut.Citcmpeftas noeftis medio cunčtis dormientibusiuefte depofita monachaIi:iumptoq 5  habitu laicali ex mo
nafterio exiensrpaternas clam adeat mafiones:& domu crepufculo nočlis Iatenter itrans:fub thoro Ibtoris la /
teatrdonec dormiente ipfa ad eande accedat:(u« uoluptatis Iibidines expleturus»PIacet infanas metis iperitise
confilium erogatum:ftudetqj ipfum toto pofte q poteft breuius efFečtui mancipare.Scquentis igitur adueni
enti nočtis medio fub filentio ad fores cceuobii claues gerens manibus ( pperat:Ied ad oftia ueniens :per totam
»Ham nečtem hucilluc«^ di(čurrens:quo finti loco pofitu non iucnit.Stupore 6 c  admirationeperterritus cur
b^c fint nefčies ltueri ia matutinali qua ad Iaudes debitas dominicas monachi excubebantpropinquante ho
ra compellitur ille ad cellulam retrogradi.Manet in cellula illc adtnirans per diem illum j  proponit fequenti
nočle facere quod non fecmaudet ibecillis dextera qux  no potilperat ftultu pecus cotra leone pugnas tr iuphi
glor iam adipifa\Q^uid infenlate reris.^Putas agere uile pecus quae leo fortiftimus Hicronymus contradicit^
Cefta imagini gloriofiftimigenua Bečtere  ipfum ulterius non falutes:8č tibi poteftas protinus conccdetur: ut
cadas in fbueam quaeftodis:ut dira naufiagia ia admittas«N6 poftunt impenla gloriofiffimo Hieronymo fer
uitia rquoquo modo fianttmercedibus nacuaruRctinebat fiquide in cellulamonachus ille deuius & crrans:
SC  diabolico domino mancipatustimaginem gloriofi Hieronymi tabula infignatamicui diebus fingulis an tv
qua confuetudine fleeftens genuatfe eidem pluries commendabattlccirco ut eius mira clgmentia cunčtis ino
telcerettillo eum die retinebatme malum faceret quod uolebat ignorans uero hxc  ille monachus:fubfequenti
nočte ad coenobii iteru fores pergit.Sed quod praccedenti nočte fecerattid hac feciuNe igitur iheream uerbis
per unum fere men lem fingulis nočtibus continue hoc euenit,CompIeto itaqj utputo mefis circulotin fornnis
beatus Hieronymus (ančtiftimo cuidam illius monafterii monacho apparuitjin ftratu fuo quiefcenti nočte
eidem reuelando quid ifte monachus faciebat:mandan% illi ut debeat eidem monacho fic erranti declarare
quomodo ipfe eum ob fibi impenlam reuerentiam cuftodiuittut oftia non uideret ad cogitatum perpetrandu
leelus ČC<£ni(i  fibi ueIox de incceptis fubfequatur emendatioifefe de ipfius cuftodia remouebit t difceftitq? pro
tinus ab eodem*Mane autem fačto qux uidem  monachustalteri monacho enarrauit« At illele quid dicat non
intelligere pluribus deteftans lacramentis ccepit dicerepropter cerebri uacuitatem hsec lomnia euenifle»Ta/
cet monachus 5C  recedit:hic gaudens proponit nočte Iequenti:nulla amplius exhibens folitam Hieronymo
feuerentiam oftia monafterii ad nequam opus:quod tam diu affečtuauerat peragendumjad fuum libitum re
{erare*Vt breuiter dicam.Q_uod miler diu hianti animo cogitauerat mala operandi:a Hieronymo honorc fo
lito priuato fibi tradita poteftatetut uoluit fic eftecifiled tamen in fine gloriofiflimi Hieronymi clacmcntiano
defecit.Recedens itacp ille de monafterio nočturna horatalicno habitu occultatustpatris domum aduenlestp
diem iilum undiq? circuiuit:Cuncp nočlis crepufculo domum intraftet ad Iečtum m quo uirgo foror quietce/
te  tune (olebat clam procedensitam diu fub eodem latitauit:qdiu forore dormirc potuit £eftimare«Tunc idem
exiens cxpoliatis ueftibus lororis fe dextero lateri appicauit.Ad hxc  foror lami fomno dormies excitat& uiip
iuxta fe manu fentiens admodum expauefcens:diris emiftis clamoribus ad fe oes pariter euocauit. Currut ad
puelfe thalamu cučti cu luine:Sč tande in fečlo inueuiut hunc iacente.Miratur parentes & ftupet cernut hoc
cunčti qui cucurrerant:8C codolentJnterrogat a filiopater diferiminis tanti cau^m rcatum fuu filius filentio
confitetur.Vt enim dixi: uoluit gloriolus Hieronymus hunc fuam ftultitiam experiti ut in pofternmhu/
miIior&aftutiorfieretadcaucndum:&in proelio fe tuendum:& ne amplius excmp!o fuo quis de fačti/
tete confideret SC  fperarct,Q_uanto enimmaiorineft homini fančlitastdum in mari mundi huius pro/

«ccxxvur

rti.jr

nit

*


celloiotSč inimico^ agminibus pleno imbecilli carnis nauicula nauigat.tanto maior e timor SC  aft utia fe tuen
di.Infinitas peflimus ille tetator diabolus nocendi poftidet artes*Q__ui incautus pgittleuiffime capi^Q_^ui in
cunčtis rimetjab oibus diabolis hic dmetunCcrte plus nil nocet q fpreto alioru cofilio ut ppna uoluntas pra
cipit ambu!are.Q_ui fua: tantu uoluntati credit in cunčtis qua: facitjfine odibile adinuemet.magnus exem /
plo iam fmito timor de fragilitate noftra maxima:8č de diabolica calliditate Si  aftutia -eob/s oibus demoftraf
rnagna & fpcs uenia; peccaroribus declaratf.Cernes naq; fe monachus lic a diabolo deturbatu delufutac et in
tanta miferia captiuatu ptinus fuffragiis gloriofiftimi Hierony mitcuius fp deuotus extiterat:fua mifcriam 8C
culpa uehemcntiftima recognofcesin feipfum rediit«5č de eade paterna exies domo oi retardatioe abiečla lu
ges Si  doiestad fonte poenitentia:pperauit.Deinde uero in fuo monafterio per annos duos in tanta fe abftine
tix  a iperita te afflixit:ut foret cor homtnu infufficiens cogitare:5č copleto anno^ duo$: (patiotante dies modi
cos ex hoc fatculo fceliciter expirauit.

I  I Euerabiiis Damafi Portuenfis epifcopi pridie receptis Iitteris:aliqua eis inferipta corde auido intellexi,

ciuae ob eius reuerentiam non dimittam.Roma: carditialis quidam Cadeftinus noie Hieronymi glorio
0 žemulus S C  detračtor du die quoda in conentu cxiftes car3inalium:more fofitojpre audaci SC  temerario: in
ciufde iniuriae uerbapruperattdolore fubito uifcey impellentetad occulta natura iocapperastuiicera oiapti
nns emanauit:Sč antea illinc recederet expirauit*

quoq} pref by ter cardinalis Andreas noietifti n5 fimilistfed gloriofiftimi Hieronymi dcuotiftimus
|atc^ cultonpridie in eade R omana urbe mul tis circunftantibus expirauit.Q_ui cu ia in ecclefia eftčt pa
ratisexequiis:quže lolent fideliu tumulandis exhiberi corporibusiaftiftente fummo potifice cu pene toto cle/
ro SC  popuio Romanoru:qui ad eundem Andrea conuenerant honoradum emiflis ululatibus Si  crebris ge /
mitibus i feretro cunčtis ftupcntibus:6č ueluti amentibus aftečtis tanq fi a fomni dormitioe excitaretur: nfira
bili ter exurrexit*Cunc [3  a Romano pontifice remoto de ecclefia maiori beati Petri apoftoli uniuei fo popuio;
claufifcg foribus interrogaretunintulit ifta uerba«Du ftarem diuino cxamini iudicandus:& iam p ueftitum SC
ciborum qbus hačtenus ufus era nimia fupfluitate tar tareis cruciatibus c5denarer»Subito adueniens qda 'o--
le iplendidior:niueq? candidior:que fuiflegloriofum Hieronymu ad fe inuite referentibus qaftabantintclle
xi prafldenti iudici flexis genibus anima meo corpori iungi poijrečtis precibus ipetrauii.Q^Uibus finitis uer
bis in ičtu oculi inderecedes aia uti cernitis corpori e coniunčta«Ad hoc miratf fummus pondfex K caeteri au
dientes.Fiunt hasc nota popuio extra ecclefiam expečlanti confračlis ecclel ix  foribus protinus ecclefiam in
trantjoes magnis uocibus deum Si  gloriofiftimu Hieronymum collaudantes*

irty Vita uos metis afftičtio comouet Si  cotriftatuntellečlo q> qplurimi epiičopo^i dcu SC  dominum Ieium
Chriftutcuius uice gerunt abneganresjterreno^i quo^ deus uenter efttueitigiis inhaeretestde ftipediis
paupe^t Si  ianguine IefuChriftitdeJtcatiflimisferculisjcu hiftrionibus& ca:terisdiu!tibus fua uentrisreplet
igluuie;adfceditateluxurixicitandam,Vefl:imetoruq 5 dedieindiefuperfluitatibusabututur.depauperibus

quo^ mercede raptam manu Iatrocinii deuoranttfame morietibus:& frigore no curantes.Hi certe no epiico
pitfed diaboli,Epifcopus aut aut fančtiilimustaut d/abolicus.Magni certe meriti ftatus epifcopafs:fed pericu
Ji ifiniti.Leuiilimu peceatu aliisiputadutgrauiffimu epifcopo iputaRPontifids etem uitm i fubditos diifundi
tur p exepIu,Maiora recipietirro maior crefciuQ^uot eni oium Chrifti uel ncgligetia epifcopi uel exeplo ipec
cata deuiat de tot teneč' domio reddere rone^Heu qd Auguftine chariifime dicaf Graue nobis left podus: gra
uis farcia.Sed debiles ego hens hueros:qd portabofSut certe anguflije mihi:undiqj me torquetes*At du gra/ ,
ues mihi proptos cafus intueontiore maxio fuccreicete cotinue affligor Si  cotriPortSccurius e epifcopale fla>
ru tugere q appeteretLaudo certe epifcopatu tanq uicariatu doini nf i le u Chr fthfed illis q i  eo uita agut mili
tu terreno^:q mudi gloria Si  popas appetut:nocollaudo:imoeis co{ulo:utefFugiatqtu poffuuMeliuscerte
fuiilet eis cu terrenis uita agere terreno^:q i potiflcali culmine hasc agetes ad ifimapfundiora loca decidere:/a
to pra: ca:teris cruciadi:qto pra ca:teris plura donaria recepunt.Intelligetesitacj epiičopo^pluriostpotius no
me gerere q eentiatpotius Iupos rapaces fofe Chrifti ouiu q paftorestdeftručtores magis ee Chrifti ecclefia: q
rečlores.q chriftiano^i elemofynas depradates mercede paupe^ lupinis faucibus lfupfluitatibus cibo^ Si  ue
ftiu deuorat Si  cofumuttq(t ab urdu e abomiabile Si  defledu«Hsc iccirco dixerhut tališ abomiatio cučtis ge'
tibus inoteičat:qtenus fi deu no metuutthoiesueretes fuis aliqualiter abominationibus retardentur. Audiant
'pralo hi tales epi(copi:qua: narranda proponimus Si  (altem aiiorum calamitatibus terreantur.

N fuperionbus^gypti partibusti deferto quodam ab hominibuspropter uitaricomoda ihabitabilitqui
dam degebat monachus Ha:Iias nomine antiquiftimus Si  rnagna: uita: fančtitatc radians:qin uita bea
tiuimi Hieronymi eidem familiariflimus ualde fuitquemidem beatiftimus Hieronymus habuifle prophetia:
fpiritum pluries enarrauit. hic die quodam:ut plures mihi tefti ficantur monachi uita uenerabiles fidcqj digni
qui fe dixerunt ah eiuidem iančti uiti ore multotiens peraudifletlolitis ineumbens orationibus lomno repen
tino adueniente:aliquantulum obdormiuit:8č ecce in uiHone quo quidcm modo multotiens deus omnipotes
grandia occulta fuis fidelibus referat lacrametatln quodam palatio mirapulehritudinis ineffabilis Si  a mor
talibus nunq uifernt fibi uidebatur erat«Cum per horam per palatium illud hucilllucq 5 gradiensteiusadmira
rciurpulchritudine uehementemtuiditquoddam praparari tribunal a qbulda nimia: pulchrituditiis iuue /
nibu^ ftratis tapedbus SC  ueftibus auro SC  gemmistac muha artificii uarietate dccoratnscircumquaq; pariete
inuoiutojn quo poftuiodum Rex quidam maximus Si  decorustcuius alpečlus tantecraifuauitatistut

^ r  nilucllct

;  V

■* 4 |

H

% "If

* j •

ki

l

i V *  dl;j ^


u

$
Ni

* s


craob

J*

sSSS!

pS s^.

:■

1  ■**'£&*

.V;;'.:«

^^»•Vdomiromicf^
; ' x  “'vdcfijpediš
F*»fc<Bt«risrrp[c't
arJrpjopaitus
^**wW 4 f c ate  do cpifco

Ji " o,

»•»■uitubdiioi (Mundi
. :ii - pcdnčploipfc
’» .con :<!l rdoosign
I•**o?qučffvXidugra/ i

1  ‘*~'ičeptkoc

iitomuigutmli
■.'•Idmsccrtc
t  ~ iA\]Jc>idaq3
*. . 4. .: a:pcmno

«*rtuin(h(ttlifcčj


‘I


hof*f

(U&gf'


* »imrnin,

- ■C:.';S(jSls:y

■ ‘-M* A.‘„.jm.jU)v::]lx

\j I ’ f!-'fbetiz

-^kigfrinfJ/gni

-'~n


repen
• - - "potčs

m  i mi.  r 'j.^.di jnior

-*a vsjdmirj

-***#/