KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
KLASA 21 (1).
PATENTNI SPIS
INDUSTRISKE SVOJINE
IZDAN 1 JANUARA 1941
BR. 16411
Telefunken Gesellschaft fur drahtlose Telegraphie m. b. H., Berlin, Nemačka.
Visokofrekventni aparat ili pojačivač.
Prijava od 10 septembra 1938.	Važi od 1 aprila 1940.
Naznačeno pravo prvenstva od 11 septembra 1937 (Nemačka).
Kod građenja visokofrekventnih aparata ili pojačivača je opšte uobičajeno, da se pojedini delovi postavljaju na kakvo lima-no postolje. Ovo se većinom izvodi kao li-mana ploča koja je savijena u oblik slova U, koja je postavljena ležeći u prijemniko-voj kutiji, i na čijoj su gornjoj strani utvrđeni pojedini uključni elementi kao cevi, kondenzatori i t. si., dok se raspored žica izvodi na donjoj strani. Potenciometri i t. si. kojima se rukuje sa čeone ploče, većinom su utvrđeni na prednjem previjenom delu limane ploče.
Kod kakvog prijemnika se zvučnik obično utvrđuje gore na kutiji ili kod modernih oblika pljošte izrade se utvrđuje bočno od limanog postolja na kutiji ili na dnu kutije. Čak je pokušavario, da se zvučnik postavi neposredno na kakvo limano postolje u vidu slova U, da bi se tako limano postolje i zvučnik kag gotova jedinica mogli ugraditi u prijemnikovu kutiju i da bi se ovim imali bolji uslovi za građenje, ispitivanje i popravke. U praksi se ovaj u-ređaj nije pokazao kao dobar. Glavna nezgoda leži u tome, što se membrana zvučnika i ploča postolja nalaze u međusobno upravljenim ravnima, i sastaju se samo jednom ivicom. Ovo prouzrokuje samo malu čvrstinu i dalje ima za posledicu, da se deo ploče postolja, koji leži neposredno ispod zvučnika, ne može upotrebiti za postavljanje pojedinih delova.
Ove se nezgode po pronalasku otklanjaju kod kakvog visokofrekventnog aparata ili pojačivača, kod kojeg je predviđeno uglavnom u jednoj ravni pružajuće se,
paralelno sa čeonom pločom kutije umest-Ijivo noseće postolje za sve de.love aparata kojd nisu neposredno ugrađeni u kutiji. Po jednom prvenstvenom obliku izvođenja treba noseće postolje da ima dve paralelne letve, koje između sebe imaju jednu ili više montažnih ploča i čiji krajevi služe kao tačke za utvrđivanje u kutiji ili kakvom transportnom sanduku.
Koristi pronalaska leže s jedne strane u tome, što se postavljanje pojedinih delova i veza sprevodnika može izvoditi jednostavnije, pošto se šasija sastoji samo iz jedne ravne ploče ili više ploča koje se nalaze u jednoj ravni. Delovi kojima se može upravljati sa čeone ploče, kao n. pr. poten-ciometar i regulator širine opsega, mogu u ovom slučaju biti isto tako utvrđeni na ravnoj ploči. Dakle nije potrebno, da se ovi delovi postavljaju na kakvoj:	drugoj
ploči koja je upravna prema glavnoj ploči. Postavljanje pojedinih delova na ploči kao i izrada spojnih sprevodnika može pri tome da se vrši na poznat način na o-bema stranama ploče, pošto su na prednjoj strani nalazeći se pojedini delovi ili veze pokriveni čeonom pločom kutije.
Pošto noseće postolje sa jednom ili više montažnih ploča ima dovoljnu čvrstinu, to je izlišna upotreba metalnog lima. Mogu biti upotrebljavane ploče iz izolujućeg materijala, n. pr. iz tvrde hartije ili t. si. Upotreba izolujućeg materijala uslovljava lakšu obradu, šteđenje oruđa i donosi sobom dalje uštedu u težini.
Dalje se na veoma jednostavan način može pređuzimatii1 izrada blokovima, pošto
Din 15.—
se na svakoj montažnoj -ploči može postavljati vezivanjem ograničeni deo aparata, n. pr. jedan ili više visokofrekventnih stupnjeva, međufrekventnih stupnjeva, nisko-frekventnih stupnjeva ili deo za priključak na mrežu.
Kod prijemnika sa ugrađenim zvučnikom može se i zvučnik postaviti na nosečem postolju pored montažnih ploča. Pri tome se dobija znatna korist, da se ravan membrane, koja se obično nalazi paralelno sa vertikalnim prednjim zidom, kod uređaja po pronalasku podudara sa ravni montažnih ploča. Osa zvučnika leži dakle pare-lelno sa osama cevi i t. si. postavljenih na -osnovnim pločama, što ušlo viju je veće jedinstvo načina građenja. Ali se naročita korist može videti u tome, što ploče delu-ju kao dopunski zvučni štit i prema okolnostima čine izlišnom upotrebu naročitog
zvučnog štita.	v ...	, ...
U -datom slučaju može čak i skala biti utvrđena na nosečem postolju, pri čemu se takođe treba da predvidi odgovarajući izrez u čeonoj ploči.
Tako se na veoma jednostavan način može postići potpun, kompaktan sklop a-parata izvan kutije, pri čemu su svi delovi postavljeni na jednoj jedinoj ravni. Ovim se postiže mogućnost za dobro proizvođenje u masi. Aparat koji nije snabdeven kutijom može biti ispitan kao jedinica. Takođe se i opravke mogu udobno izvoditi u-sled dobre pristupnosti svih delova. Kutija služi uglavnom samo za oblaganje i može biti izvođena veoma tankom.
Jedna dalja bitna korist pronalaska lezi u jednostavnoj rasporedom datoj mogućnosti za transport gotovo izvedenog kon-strukcionog agregata bez kutije. Može više no-sećih postolja biti postavljeno međusobno paralelno u kakvom transportnom sanduku.
Jedan primer izvođenja pronalaska pokazuje sl. 1 u poprečnom preseku vodoravnom ravni a si. 2 pokazuje izgled pozadi pri uklonjenom zadnjem zidu kutije. Noseće se postolje sastoji iz dve paralelne letve Li i L2, na koje su pomoću zavrtnjeva pri-tvrđene osnovna ploča P koja se sastoji iz izolujućeg materijala i pored -nje šasija za zvučnik A. Osnovna ploča nosi na zadnjoj strani pojedinačne delove E, n. pr. cevi, kondenzatore, transformatore i t. _sl., dok se na prednjoj strani vrše vezivanja spro-vo-dnika. Iz obe letve sastojeće se noseće postolje se postavlja u kutiju G prijemnika odmah iza prednje ploče V u ravni koja je paralelna sa ovom pločom i krajevima letava Li i L2 je čvrsto pritvrđena zavrtnji-ma na noseće letve Ki i K2 koje služe za pojačanje i koje su umeŠtene u dvema
prednjima ivicama kutije prijemnika. Skala S je isto tako utvrđena na nosećem postolju, i to u ovom slučaju na donjoj letvi L2. Na delu koji leži naspramno prema skali mora prednji zid V naravno imati kakav izrez ili prorez, kroz koji se može po-smatrati skala.
Zid kutije G može biti izvođen veoma tankim. Prednji zid može prema prilikama biti zamenjen prevučenom materijom. Preporučuje se svakako, da se bar na me-stima, koja se nalaze naspramno prema o-snovnoj ploči P, zameni kakvim čvrstim zidom ili da se pod ovom podmetne kakav čvrsti zid, da bi se pri oštećenju zaklona iz materije onemogućio dodir sa delovima koji sprovode napon. Ako je pak prednji zid izveden kao zvučni štit, koji na mestu koje se nalazi naspramno prema otvoru zvučnika ima kružni otvor, to je celi-shodno, da se predvidi kratka cilindrična vodilja za zvuk od otvara zvučnika do o-tvora u zvučnom štitu.
Čeona ploča V se celishodno može skidati prema napred, tako, da se u cilju u-građivanja, naknadnog nameštanja i popravki može udobno pristupiti ka nosećem postolju u kutiji.
Veza ose obrtnog kondenzatora sa vrv-com N koja se pruža preko va-ljaka Ri i R2, koja nosi skazaljku Z, može se izvoditi na poznat način i u ovom slučaju biti predu-zimana već izvan kutije i biti izjednačena, tako, da se ispitivanje i u datom slučaju i opravke mogu bez daljeg izvoditi izvan kutije.
Za transportovanje gotovo izvedenog agregata bez kutije se celishodno utvrđuje više nosećih postolja paralelno međusobno u kakvom transportnom sanduku i mogu na ovaj način bez opasnosti biti otpravljana bez daljeg materijala za pakovanje. U-tvrđivanje u sanduku može se izvoditi isto tako kao i u kutiji, n. pr. na -nosečim letvama koje su utvrđene u sanduku. Sanduk može takođe na naspramnim zidovima i-mati i žljebove, u koje se uvlače ispadi no-sećeg postolja.
Jedan dalji primer izvođenja pronalaska pokazuje si. 3 u poprečnom preseku vertikalnom ravni koja je paralelna sa bočnim zidovima kutije a si. 4 pokazuje presek po vertikalnoj ravni koja je paralelna sa prednjim zidom. Zvučnik je u ovom slučaju utvrđen između dve ploče Pi i Pa postolja na letvama Li i L2 nosećeg postolja na takav način, što se već pločama Pi i P2 postolja dobija dobro zaštitno dejstvo. Ploča Pi može n. pr. nositi visokofrekvent-ni deo i međufrekventni deo, a ploča Pa prijemni usmerivač, niskofrekventni poja-čivač i deo za mrežni priključak prijemni'-
ka. Naravno da može u datom slučaju biti predviđena i dalja podela do u pojedine stupnje, koji se u fabrikaciji izvode jednako za sve tipove aparata i uvek se prema upravo upotrebljenom aparatu vezuju zajedno u različitom broju.
Sa gornjom je letvom L2 čvrsto vezana dalja letva Ls. Između letve Ls i četvrte letve L4, koje se nalaze u ravni nagnutoj približno za 45° prema horizontali, razapeta je skala S. Skala leži iza prednje ivice kutije koja je zakočena po načinu pulta i može biti posmatrana kroz kakav izrez ili proroz.
Jedan dalji primer izvođenja pronalaska pokazuje si. 5, kod koje je pokazano samo noseće postolje. Ovo se u ovom slučaju sastoji iz ukupno 8 letava, od kojih su četiri letve Li, L2, Ls i L4 ukrsno međusobno vezane, dok četiri spoljne letve Ls, Lb, L? i Ls služe za ukrućenje obrazovanog ukrsnog okvira. Zvučnik A :se tako utvrđuje na ukrsnom okviru, da se otvor za membranu nalazi upravo u srednjem od posta-lih devet polja, dok se u ostalih osam polja umeštaju osnovne ploče P, na kojima su postavljeni pojedini delovi i to po mogućnosti prema stupnjima ili jedinicama vezivanja. Dejstvo zvučnog štita je u ovom slučaju naročito dobro. Skala može u datom slučaju biti raspoređena na gornjoj letvi Ls.
Naravno da je takođe moguće, da se odmah od početka predvidi velika neprekidna ploča, koja u svojoj sredini, u kojoj ima kružni otvor, nosi zvučnik kao kakav obični zvučni štit i na kojoj se postavljaju svi pojedinačni delovi aparata celishodno opet na zadnjoj strani dok se postavljanje žica vrši na prednjoj strani, a koja se ume-šta u kakvu tanku odgovarajući izvedenu kutiju.
Prijemnik po pronalasku može uopšte biti građen sa znatno manjom dubinom, dok razmere prednjeg zida postaju veće, što je opet u pogledu akustike samo od koristi. Uglavnom treba ipak daše zajedničkim postavljanjem u jednoj ravni postigne ušteda u prostoru. Naročito je ovo slučaj, kad se kod postojanja višestrukog kondenzatora njegova osa postavlja paralelno sa prednjim zidom, kad se dalje upo-trebljuju metalne cevi umesto staklenih cevi i kad se dalje bira zvučnik sa pogonskim sistemom postavljenim u membranskom konusu. U ovom slučaju može dubina prijemnika biti učinjena veoma malom.
Preporučuje se, da se takav prijemnik postavi na kakvu širu osnovnu ploču, da bi mu se dodelila veća stabilnost. Ova osnovna ploča može biti izvedena n. pr. kao uređaj za zvučnu raprodukciju gramofonskih
ploča. Prema prilikama je čak moguće, da se na osnovnoj ploči postavi kakvo postolje, na kojem se stvarni prijemnik može o-brtno pomerati oko kakve ose, tako, da se može udobno obrtati na sve strane.
Aparat po pronalasku može na svome obimu, naročito neposredno na obimu no-sećeg postolja nositi kakvu okvirnu antenu. Ova je naročito uspešna usled izvođenja aparata na velikoj površini. Dalje se može predvideti, da se jedan takav prijemnik male dubine i srazmerno velikog od-merenog prednjeg zida slično kao kakav zvučnik sa zvučnim štitom obesi na zidu.
Patentni zahtevi:
1.	Visokofrekventni aparat ili pojačivač sa montažnim postoljem koje se može u-metnuti u kutiju iza čeone ploče paralelno sa ovom pločom, naznačen time, što ima dve paralelne letve, koje zajedno nose jednu ili više ploča za uključne elemente kao u datom slučaju i zvučnik i čiji krajevi letava služe kao tačke za utvrđivanje u kutiji ili u kakvom transportnom sanduku.
2.	Aparat po zahtevu 1, naznačen time, što je zvučnik utvrđen na letvama pored montažnih ploča, tako da se obrazuje aku-stički probitačan zvučni zid za zvučnik.
3.	Aparat po zahtevu 1, naznačen time, što pri postojanju više montažnih ploča između letava svaka montažna ploča nosi po jedan deo aparata koji se može ograničiti načinom vezivanja (n. pr. visokofrekventni stupanj, međufrekventni stupanj, niskofrekventni stupanj, deo za priključak za mrežu).
4.	Aparat po zahtevu 1, naznačen time, što su cevi i/ili transformatori i/ili kondenzatori postavljeni na strani koja je dalja od čeone ploče, a sprovodnici su uglavnom raspoređeni na strani montažne ploče (montažnih ploča) koja je bliža na čeonoj ploči.
5.	Aparat po zahtevu 1, naznačen time, što su raspored i izvođenje pojedinih de-lova aparata tako izabrani (na prim. upo-trebljene su metalne cevi i kakav zvučnik sa pogonskim sistemom raspoređenim u membranskom konusu), da noseća ploča koja je snabdevena delovima aparata ima malu konstrukcionu dubinu.
6.	Aparat po zahtevu 1, naznačen time, što je čeona ploča kutije izvedena kao zvučni zid i njen je otvor za zvučnik vezan sa otvorom membrane pomoću kakve vodilje za zvuk.
7.	Aparat po zahtevu 1, naznačen time, što je čeona ploča kutije utvrđena na kutiji tako, da se može skidati prema upolje.
8.	Aparat po zahteva 1, naznačen timej što kutija sadrži pojačavajuće letve koje su raspoređene upravno prema nosečim letvama nosećeg postolja.
9.	Transportni sanduk za aparate po zahteva 1, naznačen time, što su predvi-
đena đva naspramno nalazeća zida sa žlje-bovima, u koje se mogu uvlačiti ispadi noseće ploče, naročito ispadi koji služe za utvrđivanje noseće ploče u kutiji aparata, ili što se ispadi noseće ploče utvrđuju na nosečim letvama sanduka.
Ad pat. br. 16411
o ;o