Lia T \ \ v o \ \ o f frf+i Vindicu fU **- ASTRON OMIC/E THETIC JE-i Dic,votadiflertatio ab ANDReA K O B A VI6, ČARNO S. I. S. Viennsfi typis Gregorij Gelbhaar, 1(543. A D Ticuerendipmum c3~ Ampfiftmum ‘Domimm, Dominam VALENT IN UM, MELICENSIUM AB- BATEM DIGNISSI- MVM, SS^Theologias Dočlorem, Sa- crže CžefaMajeftaiConfi- liariunLsj, lnferioris Aufiru Vir um Pri - Ionyfium Exiguum» Scytham patria.Romanum moribuSj Rcligione Bene- didHnum , Gradu PrpfeT- fum > dignitate Abbatemj, eruditionc 5 pra;ter caeceram, Altronomum, (?) 2 lingua Ded ic ato m a. < lingua Gra:čmn juxta ac Latinum, Ordinis^ fuihodiequoq; flellam macutinainraedio nebulffijlunam pleuamin diebus fuis,arcum refulgentem incer neb.ulas gloda; jhoc efl: illuflrcomniuo jubar ante mille ampUij^* ccntumq; annosoccafuro,pofttocideiriRe- diuiuum, in fole ac pulucrcm Chronologi- cummilitemveteranum produco, coram- que libi fifto Domine ReuerendilTimo«. Enim,vero pridem illcfaco.non folura mor- talibus omnibus communi,orbi terrarumj deuixerar, fed farna quoque,quavna ramen rnortui degunt inter viuos, itavitis dočlisf occubabat.vt conclamatum videretur apud nepotes de memoria; perennitace , nifi au- čloritate Ecclefiee , fententia:que veritato animofi cineres etiamnum fpiraffeno. Fa- čtum bcneltumulum igitur(cjuanquam ipfe peneexanimis Jadij:animum enim ademc- ranc viri dočti,magni; mortuumque, vti re- bar.conueni. Peadebant juxtn #grandia^, esenotaphia dicam , an eruditionis inteo vmbras quoque illuftria monimenta, vel triumphata; olim veritatis gloriofa admo- pumentum anathemata_, ? Feriju , Cy c ' : ^ C h a* •> Dedicatokia. CharaGerifmi, Lun,a;quartas decimaj,Pa~ fchata:obfoleta jam vab! decoraomnia;qua temporum incuria vetula, quaaduerfarijsr ? injurijsconyulfa,mutila_,.Nitorem tamerm inter antiquata ca;tera, vfque admiraculum ■viuimijfideliterferuabat aldus maratumob caput marmor-: . Anno ablncarnato De o 51 2. nuncinciflmi,nifi veteradidiciffem reliqua, Indepropiusaftiti: &quia Vero animaturn viuere cognoui, manam porrexi,opinio- nurrL?, quibus ad fordes vfque pridem,. obsqualuerat, puluerem exterfi, Plagasa a morte inflixerant violentas Chrčnologi, Hiftorici ; cauterium etianij , ne quid exefletmali,nonnemoperperam imprefle- rat.Vbi decuffiomnia, vultum,os,lineas,vi- runi prifci moriš laecus agnoui. Quo porro abvmbris in lucern redux commodum di-. uerterec, dchofpirio diumecumfollicicus^ Cgi J & quodReligiorum probe nbiTem_», excra cancellos religiofos ducere minimo religiofum duxi. Hqc igitu? primum,cur a tu mu-- Ded icatokm, , tumulo poftliminioque ad Sms reuertatLo- DionyfiusExiguus,Abbas, Rediviuus. Ac- ceffic,virum haberi cumprimis dočtumji nec faciliter illi cum Idiotis efie. Ad eos iraquo , quos Diuinis Humanifque lite- ris, Trithemio tefte luculento,in Afceterijs J ’ cx antiquo infudare didicifTer,voluit accele- rare : qui lucubrata haec facilius agnofce- rent,prompcius amplefterentun,. Verum_.» quo prius portu appelleretfobuerfabantuL enim Viri plurimi, vndequaque Reueren- diflimi, doftiffimi, velut Phari eminentesA Hicequidem altius meditabatur. Etquan- quam ad omnes muifere nihil ambigereOj quem tamen primum confalutaret,necdum animoconftitit: cumadTuas Hnmanicacis amsna Tempe,opulentaque rite fadorum Gargara diuinoprimitusinftin&u, quam_. plurimisdeindenominibusdeclinauic.Qnis enim lieteratiorad eum non concedat,apud quemdudumPietas,DiuinEe,Humanaequo diiciplinas familiariter hofpitantur ? nam,vt taceam honores emeritos Philofophicos, afFatimidSS^.Theologi« fuprema Laurea teftatum pi - «eftat,Acceflk inde,LL: AA;non folura > D EDIC ATOMA. folum Amatorem, fed & famofum Promo- rorem, quiqueTuarum Virtutum nexuseft mutuus.v: annulo vno ducasoranes, rauni- ficunveflefseculi noftri Mecoenatem. Ac- ceffit deindediuina Beneuolentia,Dcorum Hominumquecertiffinia conciliatrix» Ac- ceffitvlteriusmodefta, decoraque, hoc eft religiofa Aučtoriras, mentis Candor, animi Cdficudo,qusTenonmodo ad Melicen- fiurn Apicem,fedinter inclyt£ iftius Pro- uincix clariffisnos, ornatifllmofcjue Prima- tesviros euexit; vtquxdomi fax , inter^ que priuatos parietes Tuis nicerct in exem- plum,ad pubiicae rei 'meridian luculentius effiftgeret. Et,quodhumanarum laudunL* omniumfiatabafiseft, infignisTui demift- fiojnam, fi Bernardo credimus,w^«ai prorJiif,& rara virtus humili- tas honorataj. Caeterum quiaduceme adTe properareL> Rediuiuns meus, Noftri vlcimo non vlti- ma ni habuit racionem , vt qui nos (mc- qneeorum infimum ) quo noriš antiquius, arftids compledaris, nouifque indies titulis obftriftos gratos ac menores efle humani- tate ‘DZ31CAT6ŽIA. tatejubeas, cogas benevolentia. Vale Viti Reuercndiflime Deo , Tibi, Tuis, Bonis omnibus; & qui efTe confuefti, eflfe pergo. Vienna; Auftriorum ex ProfeOa domo S k L Anno Ab Incarnato Deo i 644. P. AHpRtAS KOBAVIVS* 1 At) L E C T O R E M. 6 tandem *ventunu e Ji h o dl e, Chrijii Na- tali ajferendo, <~vt cum olirrii at^ ante mille an- nos, c it m contr overjam quadrageji~ mam quintum Julianum ejje tentret Ecclejia j jam doclorum Jiudijs di - Ji radii mhil cenam reliquam tenea- mm+ f/ic nempe fruclm eji hama- fiamm lucubraiionum, dam nos erra - renjetant > toto faciant mari Jlaclua- ?~ e * “E ar er at , errare, ac perenmter jaciari. Jriginta jam revoluti Junt Jjanuarij, runde quceJiionem hanc a- A gda- 2 . gitari memini $ plures ante memo- nam meam t Quo <~uero r Reipublic# emolumento puhlico ? majori incerti- tudme j pretio ? nuilo, pr#ter¬ cetam priuato 5 quando qui/j^, <~vbi annum Chrifto natalem mtegntati r vindicatfibi agit j fejiorum tefiem in coelo Jidelem, non attendimus. Er- rata interim Flauiana publiccty cxte - rorumjj Hijloricorum paJŠim obuia t ejclir^ ipfi erronei nihil mouent in hac cauja eruditos ; etiam paradoxa > geminuii | m njunm conjlatm dies ♦ Hac ego cum ferius mecum expende~ rem y & Serif turam pene s, Cončilium PaUjlinum , Dionyfium njtrumque, ipfamj^ AJlronomiam, JidelemJemper ducem , naeritatem JI ar e fujjicarer 5 tametji fr a bns JoJephum y Dionem, Puterculum, Svetomum f Cceteroje^ e- jujmodi <~uiles haberem y nec dum ani- mum, <~ut crederet , induxi> Quapro~ p ter annhl ulianis de u er it ate Jufre- A 2 Slu Ar* Bis tfuin ^ ad tribunalAJlronomicutH peremptorie nvocatis, cum r uerum in- dagare occepijfem , in DlonyJiano tan- j dem conftiti. Sed ingens ex adverfo /labat AuBorum exercitus 5 cjutd age - rem ego homuhu cumpaucu Diony/ia - nis ? Hic> dolus, an virtus, quis in hofte requirat ? amicum ergo me tantijper finxi, dum Jingula loofhcA penit ms dijpicerem , auderemefue j tpuanpuam omnes pugnarent contrA DionyJios i inter Je non minus c onfhge¬ te. Comparatis igitur armis m ca - firu advcrfarijs, fiegum , Pr inči p um , \erumpubl: Se- nate : Unherjitatt: injperatb fiunt ob- mam. tiu ereBm,Ji congrederer , <~vi' Hus 5 * čhu etiam cum gloria cajurus *Vidc- bar. AccejSit , juod me c um Ec c le ji a Jlantem nemo caducum faceret, mfi jul de Ecclefia tnumphum Jperaret ♦ Etmern me,Ji juls ejl, nibil pauefe- cit error-. ita nemo tflhic baSlenus noti errauit 3 mji omnes, mutuum Jibi ad~ uerji njerum dixerint. Quod itacg be¬ li e <~uertat & tila epocbam nuuloa- remrvetujliorem ajiimdjjct $ eadcm & Sigeherti , juod pafiim circumfertur immatu - rum j udi ci um de Ah h at e Dionyfio , cumipfimet omni Cbronologo ahfur - dius d Lunae 13. Eandem lllam conječturam & opinionemde 22. annorum la- be divinitus dbi patefačta Pau- lusForofempronien narratlio. p. 2* * 1 $. p 2 S Paulinae. hemm. Hanc tandem 22 annorum fummam dceffe Paulus Forofcmpronien. ex quadam rcvelationc didice- rata Ridicule fane: nam & ipfe revelationem fuam negligit,& in eo tandem accitiiefcit, vt Dionyfianx xvx bicnnij labem irnputet. Sed contra, ac Rc- centiores faciunt: non enim metachroniftno fed prodno- nifmo pcccatum ftatuit- Huc ^fijue & amplim Pettavim , ha pH mortua jam fronti Dionyfian Viennae Auftrite anno Chrifti 164,1- ditf **• Maij. Joannes Rumer-. A UcTOR ad librum. ' a ^ e , cenfura tibt jam nulla timenda ejl 'dcrior .■ Autlorl ccnfm es^ ejfe riihiU B PRO- kr ur- / O NTS// E XI G F L Ex Roberto Cardinal e Eellarmino dc Scriptoribus Ecclefiaflicis ad annum Chrifli 5 ?_>, Diony(ius Exiguus nationc Scytha, moribus Komanns,co- gnomento Exiguus, dočhina & fančlitate maximus, vixit tem- temporeTheodorici Regis Ita« liae, & tuccelformn ejus: nam 527° fcripfit cyclum pafchalem, & omilfa profana numeratio- ne ab imperio Diocletiani im- pi) perfecutorisnumerare cepit ab lncarnatione Domini noftri JesvCh R.i sti, Ita Bellarmi- nus. Alij Grgecum vocant, vti cx nomine quadantcnus con- i]citur, čdingua, quod vtriufqs dfet callentilfimus; adeovtfu- bito ex Graeco contextu fen- tcntiam Latine perlegeret, & contra ex LatinoGraece, aitV* Beda, SINOPSIS. Chriftus Salvator coenavit xi- Kal Apriles. x. Kal: palfus eft- abvn, Kal,refurrexit. Paffuseft B z 20 . Plenilvnio. Eft Concilij PalaL ftinijDionjfij Areopagitae>Tra- ditio Ecclefiae irrefragabilis* Ccenavit lunaxiv, Eft Scriptu- ix, Ecclefiac, PP* Sc omnium rečte fapientium fententia- E \GO Paftiis eft anno aetatis laben- te, eodemq; vulgari Dionyfia- no 34. Dionyfiano vero, ieu ab Incarnatione 35- e z( ingeniorum ingcniofiffimos quofque mortales. Vc enim veterrimos tace- am,Cyrillum, Bedam, Dionyfium E- xiguum , Eufebium Cajfarenatemu, CafTiodorum, Severum Sulpitium, Epi- phanium, Hieronymum, ScotumMa- rianum, fexcentofquealios, quantum-> non zvo noftro in hoc pulvere defu- davit e Senatu purpurato Eminencif- fimus fimus am&lium Ecclefiafticorum Au- &or, Czefar CardinalisBarcnius ? ejuf- que fuccedanei Torniellus, &Sponda- «us , eruditiffimi Scriptores? tum So- cietatis J e s u nominatiflimi quiquo Viri i Francifcus Soarius, Jacobus Sa- lianus, Jacobus Gordonus, Joannes* Dekerius, Dionyfius Pettavius, Hen- ficus Philjppi, Atgidius Eucherius, Taceo reliquos, quiqui extra Chrono- graphicum ftadium in facras litterasr* commentati quaftioncm hanc exobli- qno verfarunt, prioribus ingenio, do¬ brina, audioritatecp ne hilum inferio- res, Fidentiflmie dixerim,nullani in to- ta Chronologia qua rei dignitate, qua varietate fententiarnm , quaAu&orum concentione cdebriorem concroverfiam a gitari. Idq; vnicum cfb> quod meexi_ guum pro Exiguo diflerentem non mo¬ do a propofito abfieri'ere,'fed 5t exani- *nare poteik Verum roborat iterum_» ^Ucntiaf toc a n nos adulta firmicasr*, ^ c riptura, Traditio ; atque aDionyfij Exigui obicu Summi quique vfque huc B 4 Pon- 2 \. Pontifices', Concilia generalia , Pra* vinciales Synodi, Eminentiflimi Car-- dinales, Illurtridlmi Archiepifcopi , Reverendiflimi Epifcopi, Cunje, De- creta, Vniverfitates, Do&ores &c. Et fiquidem gloriari iibet, Auguftiffimi Imperatoresr’, Regesr’, Archiducesr 5 , Principes, Senatus, Contra&us, Sura¬ mi, Imi j qui onmes vnanimiter jera ifta vfi phalangem Macedonicam, aut fi mavelis, quadracam RomanamL, aciem pro me ftruunt; vt firnile quid- dam Epirotae dixerim; papa; Megacle! virorum ifte, flacuumque ordononeft barbarus. Quis enim omnes hos erraf- fe hačtenus aftirmaric ? Quare vt eo fidentius hodie cum Chronoiogis aga- musr% prinium pronuntiatum efto, fen- tentiam hanc efTe contra plerofquo Cbronographos: fecundum , uiti po- tiflimum Scriptura , Traditione, xrx Dionyfianje auCioritate, calculo Aftro- nomico : tercium Hiftoricorum narra- ca non negari facile, facile negari ple- rumque temporibusr 5 fuisf penitifiime o rama omfiia diftinda. Id ne mireris , ex JoanneDekerio,viro,vcminimum dr¬ čam, ernditiffimo , breviter b vti bodie, gratiofus quifq, facile fua pro- rnovet. Quicquididafint, vide inte- rim indices Cardinalis Baroni;, Jacobi Saliani & creterorum, titulo Flavius Jo- fephus. Hrecde JofephoHiiloricoali ;, dealijs autem Hiftoricis graphice Jobe- phus 1. centra Apionem Alexandrinuim Ex mul ti s pauca proferamus. Gfuomo' do ergo non e/l irrationabile , vt tali fafti* turgeant Greeci, tan/juam foli fciant vet er a j veriiatem eorum exd'te tradant ? J#* non ah ipfs confcriptoribus facillird 27. difcat, quod ned frmiter fcientes aliquid, conjcripsere, fed quod vnufejuiopinatus e ft> ho c Bitduit explanare> Vnde etiam li¬ bri* Jefe arguunt , & va/de contraria dcj> eifdem non piget eos dicere - Epho- rus quidem He[lunicum in plurimis oflendit ejft mendacem, Ephorum Tm*uf, l Timtum Judaosnominatos. Nune iterum ad Jofephum. Huic igi- tnrtam illuftri Hiftorico abrogata per Chronologos fide, nihil eft, quod quen- quamSvetonij,Patercu’i 5 Dionis, Ma- crebij, ca’cerorumq; contra Cenibrc-sr’ tange minus munitorum moretur au- Ooritas, Dione ipfomet fuffragante, qui 1- 53. fatetur resgeflat inprouincijs parim fideliter fuijfe conferiptas temporibm Impe- r at or um in Republic* domin ant um, omnibus in corum gratiam flylum attemperantibus ( vti ex Vellejo deTiberio velcaco li- quet). Eft enim [ufticio omnia dici , agirj, arbitrio Imperator um , eorumq ; , qui illorum P°tenti quod tempusobiter fo- lum, probabiliterq;, res accuratius per- fequantur; nifi quis officia haec confun- dere, aut eundem hominem raro exem- plo vtrumqj exačle praeftare velit.Qujn- tum.fi fallat Hiftoricus 3 cujustempore^ nititur Chronologus, falli Chronolo- gtim eft necefle: fed fallit Hiftoricus te¬ lite Dionecitato, &citando inferius Li- vio> dio> ergo. Quod vero tempus Hiftorici accurate quandoq; non confignet, clare defein AuguftoSvetonius* Propofita 'vit# ejm ( AugufH ) vel ut fummd , partes fingilUtim, ncfj, per tempov a , fed per šftecies exequav, quo diJUnBius demonflrari, c o - g n °jct% pojjint. Chronologorum fanc ante pauca fxcula pauci extitere prx~ terThallum, Phlegontem, &paucosrc- liquos, quorum vix nominalne dum_» opera excant, c urn Hiftorici compluresr* florerent: affines ramen funt, fedfido nituntur folum humana 5 qux quam^ dubiafk, noftrum faeculum affafim te- ftatur,cum vnodkj horaq;,&ante o- ciiios prope noftros acta, fi vel poftri- die, & a pluribus pro lubentia, affečtucj; dcnarrentur, cdelo pene toro differro c omperias. Sxpius videlicet olim quoq; P°ft pugnatam pugnam, vcrinq; erefta tr °pbxa non fine admiracione legaš. Es hodie morcales reperias, qui fdx~ rrict aetatisobliti, plures, pauciorefuo ^ n nos contra veritatem cenfent / Quod Hocorum intervallum, teraponfquo C loh- longioris intercapedo intcrVeniat, do rei veritate jure ambigas* Quidigitur? animum defpondeas fcriptioneq;chartis non folum im- pallucrunt 3 fed&immorrui funt, nihil poteric, poteritequidem feros ncpotesf 1 patrijs cx ofllbus vltores excitare, vu Dionyfianis induftrijs, imprdlis quafi veltigijs infiflences defendant Dionyfi- uni,jam fubterraneum,qud natalisChri- fto annus, tot fententiarum tenebris in- tuniulatus, elucefcat, atq; exoriatur, ad majorem gloriam nati, pafficj; Dei ; ve- ritatis auteai cercius argumentuni. Im terim oro, obceftorcj;, omnes,fuigulos 7 vt fiquid a me pro, veritate« dicium eft aut verius, ant inurbanius, pro fuo in ve- 35 * 'ntatem candore, vrbanius interprcteii-* tur. Hispofitis itaordior. Nati Salvatoris annum Varij varium ponunt, quifq; fuum, rarus Dionyfia~ num, cujus tamen in vfuata aera; Chri- ftiana 1 periodo j tefteEcclefia &orbo 5 princeps eft auttoritas : nullius enim_5 hail enus alius epocham tam conftanter vfurpavimus. Miruni fane maximum! vbi ad pafchadeterminandum venitur » quoServator vltimum cum difcipulisr* coenavit, pleniluniumq;, esigentibus 3 id facris iiteris,qtiasricur s tacent alij,ter- giverfantur multi. Dodiffimus equi- dem acate hac Chronologus quifpiam_» uon lunam dccimam quartam,fed diem intelligit decimam quartam. Ve- ru ni ačhim agit ; decimaquartaenim_» d >es N isan, eadem eft cum Luna decima ft u arta : Luna fiquidem, Ecclefiaftici 43. -°»inibus in trnpore fto,oJlenfo temporkp& rg n uin tvi. A luna jignum Di eiFesti : uminare, quodminuitur in confummationc„ ■ ENsrs fecundum nomen ejus: vas cafiro- rim ln '*cclfis 3 in firmamento cedi rejplen- C 2 dens 3 ( 5 . 0 . dens gloriose. Luna, inquam teflisin cceU fidelir Pf. 103, non patietur, tenebras of- fundi fibi, lucemq;, quam aCreatoro Deo accepit feftorum teflem, adimi. Ita enimantiquitus foli palmam praeripue- rat, vtluna decima quarta pafcha ccle- brandum complures Afianas Eccldla? contenderent; ipfi autem Judasi neome* nias, ac plenilunia potiflimum obferua- rent. Quade,Chriftianos inter, caufa SanCtus Polycarpus anno Chrifti 1 67 - fub Aniceto Pontificc Romam appulit, ac triginta poft annis in Concilio Palam ftino resacriterexaminaca eft : tandem vero invalefcence Quartadecimanorum opinione, Quartadecimani a ViOorc/ funt haerefcos condemtiati. Vide Baro- nium ad annum Chrifti 19S. In ea cele" berrima tum Ecclefiarum lite nemo vri - quam lunam decimam quartam a diej Nifan decimaquarta difpunxit,quod Im na diem,dies lunam proderet, tefte Ambrofio, omniexcepcionc maximo? epiftola ad Epifcopos per ^Emiliam.Ver- ba , aflertaque ejus funt. Et cctebravit, (Chri- 9 37 . (Chriflus, intellige ) pafcha hebdomade > in qua fuit decima quarta luna-feria quin- trt. Deniep ipfa die pafcha c um difcipulis wanducavit,/equenti autemdie , hoc efi fex- td ferid , crucifxus efi, luna decima quinta: Sabbato quoq i magno illo fexta decima fuit j rte p er hoc decima feptimd luna refurrexU d mortuis. Quin idem S. Do&or paulo poft. Sed propofita leBio docet literam non confequendam : jic enim habet, Etfacies pafcha Donfino Deo tuo quartodecime dica menfis primi: diem pr o luna dicit ; acnde pe- ntiffimi Cjuo^ fecundum legem lunari curfu computant menfem &c, denif ( ujvi\v lunama vocant Gr *}uartd decima luna primi menfs. Item_* C ’ 7 ^ egerunt filij ifrael c um hls qui er ant e f Ca ptivitate :> illud phafe quartndecimd lu~ *!. a mcn ps primi . Quae duo teftimoniatJ 1 n on facram, hiftoricamcerte, majd- rcint ]’5 quam Dio, & Paterculus &c. me- C 3 rca- irentur aučioritatem. Accedic Flaviu«, quj cum antiqq» Judd. 1. 1 . c, 5 - d-ecimaj quarta Xanthici Macedonibus, Nifao.* Hebrads, pafcha primum cclebratum-* docuifletl f , 3 , c. 10 . ita fcribit* Menfe au - tem Xanthico , qui noji ris Nifan ■vocatur , & tmnum eXorditur luna quartadecimd, jo - le arietem obtinente ; quandoquidem hoC menfe abJEgyptiaca fervitute liber ati (u- mm, facrtficium, quod tune exeuntes fecif- jfe diximm, pafcha nominatum infiaurarej lege jubemur , Accedunc demum Aga- chobuli duo, Jofepho vetufliores, qut pafcha poft veris jequinočl:iun3 omnibus imtnolandum docent, fole primum fe- gmentum dodecatemorij percurrente. His jurefubfcribit JacobusSalianus an~ no Mundi i6$6. n. 6, tori dem verbis* - - - Judreos menjibm lunaribus vfos tarna conjkinter vt menfi & lun Ac luna d.ecima- quartalargc, Sc civilicer accepta, efTe-** potefl, ais, etiam luna vigefima,& vig e ' fimaquinta, Omnino, vri hodiciuna-* incornua redu&a plena poteft appell a ' o Dy * ir, aftris ncmpc ipfis cachinnantib 9 phafc fuum Juditi celebraflent. Ncq; verum_. e ft,qnod docct Keplerus,ante Siraciden, quianno Proletmaei Evcrgct« fecnndi, trigefimooclavo, ideft ante Chriftum-* centefimo vigcflmo očiavo feripfit.,neu~ tiquam lunce menfibus vfam Synago- gam. Paralipomenon enim 2. c.2, Sa¬ lomon neomeniarum, & feftivitatumj meminit. Judith quoq; c. 8, jejunabat omnibus, diebus vit * fu ejus , folennimern ejus , neomeniam ejus , Salj b a tum ejus, Ofex 2. In die pleme lun*. reVe rfurw efl, Prov. 2. Vnde vero haec ° ni nia> nonequidem afe, Ped ab ipPo ^ q U0 menfium rationem Juda;os accepiflfe conftat Exodi 12. Men- ls l ft e Vob/s principtum menjium &c* C 4 naris 40 . > aaris vtiq;, cum lunam dccimam quar« tam Temper deinceps obfervarinc. Atq; vbi hoc fibi ipfi citatus Chronologus non fatisfacit relponfo, adlunam decimanu- quarcam popularem, hoc eftad lunam, fi Diana; placet, vigefimam, aut etianu vigefimamquintam, ceu afylum recur- rit. Itadifertiffimisiftis, ad audorica- tem Areopagita:, verbis. Verumnihil his de plenilunio conficitur: quamvd enim luna, tune ejjet dfitpikv^ t @-> & in tertio quadrante verfaretur, cum e a poji e c Up (itn ad pri/linam (edem rediret, per oppojitzzmj Joli ex adverjo plagam tranjijjje , non in e ti, conflitifje diceretur . At at iflo refpon- dendi modo, mc, qui Viennam Auftrio- rum Tum profedus, Viennam Franco- rum, vbi hadenus vidi neminem, quisT profedum ingeniose magis, quam vere defendac. Ego lanc nunquam TolenniT fimamquaeftionem, quaeq; princeps eft ChriftianoChronographo, vltimo tani facili ratione diflolverem. Casterum vt hoc fit contra oranem omnino antiquo- rum fenTum,vel ex eo liquet,quod,quot- quot o 41, quot 'in hancqujeftionemmcubuerunfc J de luna decimaquarta, non vigefima- quarta&c,, aliaue difputarint, Veti- tum nempe Jucteis erat fecus agero : quod fi per legem eodcm die, ant mini- mum eodem prope,phafe celebrare pro- biberentur, in Aprile vfqi plenilunium, non vigefimam quarcam j aut quintanu» Martiam lunam difFerrentur,vti Num.9, & Paralip. 2. c, 30. altero menfe phafo obicum legimus. Alio ftratagemcto alij fe hellum hoc confečturos arbicraci, quod inanno paflionis a fe confignato plenilunium nullumreperirent,culpam oranem in Aftronomos , ac vix non lu¬ nam, coelumq; ipfum tranfcripferunt. frate(htiffimealiquifpiam. Jguamvu antiquorum nonnulli vigefimam quinUm^> (Martialem intellige ) dixerint, tameru> cum tabuU afironomic viri harum facultatum con- fuhijjirni dejferatione penitus fliper ati rent inabfolutam- relieiuere. fifto cantifper- : quomodo interim ex certademonftra- C s tio- 42 * c done aflronomicarum tabularum dubi- tandi nullus remanec locscenfori aftro- jiomico, annoChriftiano quadragefimo cjuinto, & non quadrage(imo feptimo M. Vmitium n m ,& M. Statilium Corvi- iium fuifie confules i cum tabula: aftro- nomicas inter fe admodum diverfae tra- dautur ? aut enim omnes falfa* funt, auu verae aliqua;: fi prius, nulla eftdemon- firatioanno quadragefnno quinto Vini- tium & Scatiliumfuifle Confules ; 0 po- flerius, poteranc igitur viri harum con- fultiflimi25. Martij plenilunium ex ijf- dem demonftrafle; quod natura tabula¬ rum ea fic, vc fi in vno verum dicant. di- canc in alcero, cum eundem motum an- nuum, menftruum, horarium &c. vtro- bicjue exhibeant j aut fi errent in pafli Chrifti anno, errenc magis in Vinitio& Scatilio annorum nurnero errorem ta¬ bularum annuatim augente, Errcnu enim motu annuo quinq; prima j erra- bunt igitur in pafloXpo 2 grad. 50 prima. in Vinitio & Scatilio 3 gradus. 45 prima- Aut igitur vbiq; 5 aut nufpiam errare con- cedat, J 0 43 ‘ p cedat>oporcet,qui vniformitate,contex~ tumq- tabularu velobitercxpendit. Im- quu eft habere judices caufe imperitos, incolerabile eenfores. Longe majori im- pete ali us : ait enim ; doneč exorti funt ali-- qui,qui fhllacibm obferuationibusnixi, cl.m viderent non poffe lunam decimam quarUm cadere in fbriam fextam, anni Chriflt 3 4. vniverfd pene antiquitnte repudiatA Chrf/li pafjionem inAprilem conjecerunt. Vanas nut em (jr failaces fhiffe e as obfervationes y quantumvis Aflronomicas , doeet ipfa e ar um diffenfio, qui fe illas fequi profitentur. Sed concraprimor hirundo vnaver non fa- cit, nec Aftronomus vnus, prasfertimu. Buntingus Heterodoxus , Senatum_» Aftronomicum. 2°. cedo fis failaces ob¬ fervationes ,& failaces effe demonftra. 3 °. obfervationes Aflronomoram adeo failaces non funt, vc nequeant plenilu- oium exhibere anno Chrifti trigefimo quarto, Juliano fepcuagefimonono.non f^ptuagefimo odavo, aut feptuagefinio ! eptimo &c. nam vigefima tertia Martq f'uit plenilunium, ergo anno fcptuagefi- nao 44 - monono Juliano,non feptuagefimo o- £lavo &c. paffus eft Chriftus, Quod A- ftronomorum alicjuisChrifti paflionem in Aprilemconjecerit, non Aftronomia duce, fed Chronologia fecit; annunij fcilicet padi Chrifti ex principijs Chro- nologicis perperam aflignavit, pallio- nemq;, ob lunam dccimam quartam_j. ejufdem anni,confcčlario inAprileiru. tranftulic,cumvigefima fecunda Martij lunam dccimam quartam, vigefima cer- tiadecimamquintamindagare 5 atq; ex hac annum padi Chrifti ftacuere opor- tuiftet, De tabularum pucaticia diften- fionc pofterius. Tandem non nemo in hunc modum arguit, Sedgenus infitpe- rabile Argumenti ( incjuiet alicfuis ) ducit calculus Aftronomicus, qui nuda r at ione po¬ te ft huic P at rum calculo affidere . Cui itit primiim refjiondeo, pr op ter mathematicorun calcuium, autphanomena vranica, vede ve- ritntis anchoram abijcere , at/% ab apofislicA Sediš declaratione , nobiftfc a majoribus tru¬ dim dolirina , tzmtaj ; nube teftium corrobo- ratst, & quaji vfucapione vendicatn defci- fcere, . q AS* [cere, haut fdt fcio , virine fapientis &prtt- dentis fit elocjuij myjlici i pr afer tim cum cy- clo folis & luna-, fabula ao/uationis epa&ti- rum^ ac regults Kalendartj Gregoriani (eri- tentia iffa SanBorum Patrum pr obe refton- deat , & palam J it d Met one vet er um n»A- thematicorum fabultu e/Je correclas, Meta¬ na deinde d Ca/ippo , Calippi abHipparcho i Hipparcht d Ftolomao , & Ptolomai rurfus ab Alfragano fui/Je etrieridatas : quas celi male tornatas denuo ad incudem vocavit Alphonjus rex Caflelht, & has velttt man- caf & impolitds Copernicus reddidit lima ; iftas demum Copernici Tjcho Brahe nobilis mathematicm nuper elimavit. Idemj, dt_> c vn» quam fitauditum. ARud efl: de perio- dis, cyclis 5 motuqj folis ac lunae in eof- dcm campa£k>,de quibus,cu ris pofterio- ribus. Tabulze porro non ita diflcnti- unt, vc fi quis anniti velit, pleniluniu itlj anno Dionyfiano trigcfimo quarto ne- queatreperire : largum enim fpatium_» Refpublica Chronologica concedic Rei- public« aftronomicae > diem videlicec» pene integrum, praefertim fi diveiTum inicium diurnum fortiaris, vt rudifsimus omnino fitaftronomus, tabulreq: peni- tus deploratae, quales hačlenus vidi nul- las> qu« propofita; non velificentur qus- ftioni (quemadmodum fuo loco ex qua- tu or fummorum Aftronomorum calcu- docebitur ) annus modo competens a duniatur;quodfiinhocpecces, nuilae ta bulae, nullus Aftronomus malo tuo ^edtbitur. Quis enimPtolemceus,ejuf- ue critau us , oppofitionem menftruam_» exl 'beatannidie,quo incoelo fačla effc °ninin6nulla? Taceopluracaetera, &- c l Uatl °nem temporis> meridianorum in- ter- 4t icrčefsionem, plenilunium mediuiil, Ve- rum, & reliqua, qure vfurpari folent iru hac caufa, Quid igitur, aut in quo pec- catumefl i inhoc; Cbronologipropo omnes abHiftoricis, teftibus incer fe pa- riimconvenientibuSjfuanmtuarunc ar¬ gumenta ; inde in variasabierunt opi¬ ra ohes- Sequefterabhisquidam cyclis ducibus fcopum atcigit parum fcliciter : ij enim muki func,pleriqj cariofi; & quia civiies, largum errandi campumaperi- nnt: ceftiseftf^lusGregorianus, corre-* £iorcyclorum veteruni erroneorum. $criptura,Traditione* calculoq; Akro- nomico primonifumoporcuit, turn Hi' ftoricorum topiča confultiim ire. Vd- rum fecus ačhim, quam ere, veritas efbS arbiter. Veriuslonge Henricus Philip- pi IntrodučhChronologica; c. n*& 13* tabulas mathematicas minutijs tantum differre, & Chronologia; prodelle po- tius, quam obeke. Vnum inftar omni- um aLidiChriftophorumCiavium, qui> poftcjuani nonnulla de Copernicani** prcefertim hypothefibus ? jam allatis noo diffimilia, queftus efiTet, ingcnue ita fa- tetur. Vt er go dijjidium hoc Ajlronomo- rum tolleret e medio , prudentijjimo conjilio Ecclejta tabulas ver or um motuum curiojitn- ti Aftronomorum relinquens femper re(j>uit t atq ; met us medios, qui xquales, & vnifbr- mes funt, aut potiiis cjclos , medij s motibus maxime conjentientes, ad mobilium jefo¬ rum dierum folennia adhibendas e (Je judi- cavit. Nec vero hite d me ideo allata funt, quod putem tabuUs Aftronomicas omnino reijciendas e (Je, tanquam fhlfas, d) fitiles : Omni enim iaude dignos femper exijlima- vi Aflronomos , qui varijs temporibus maxi~ mo labore , ac Budio , ajtrorum motus obfer- v>a runt, at j ad e oj dem faciie jupputnndos > "cet mn omnino exquijite , ita tamen, vrt P ar nm d vero abfint , tabulas varias mira tn duftrid elaborarunt. Sed hoc folum con- ten do i Ecclefam mn ejje ad curiojas Afiro- n °worum fubtilitates alligandam , c um e cum ne vrniti quidem fubjhntU , quamvis minimst in hip ce inprioribus abfolutam cognitionem Phi' lofophi haclenus adipifci potuerint ♦ ExquO neceflario colligas , cum Ecclefia me- dios motus vfurpet, illo ipfo vni, vtit i'nquam Agronomije, acnulli alteri,iru hac lite, fcienti.x fuperniti. Divum Au j guftinum appello, is de Aftronomis iru vtramq; partem, phyficam & moralem. Moralen! practereo : phyfica 1, confeOo'- c. 3 , ita habeu Et multa invenerunt , & tfPpranuntiaverunt ante muitos annost dr feclus lurninarium [olis dr lunx , quo din > qua hora, quanta ex parte futuri efjent: & non eos fefedit, & ita pici urn eft , njt pr nuntiaverunt. Et fcripferunt regulas k' dag at as, & leguntur hodie , atrg ex cis pr*' mntiatar? quo anno, & quo menfe anni , & 3 51 * quo die menjts, & qua h or a diet , qftdJ p a rte luminis fui defečlura fit luna> vel fol, & ita fietiVt pr emunti at ur* Quo magis mirandum, dočtiores hodie inveniri Auguftino Do&ores, qui quod oculisr 3 , ex indagatis reguliSjquot annis fpečfant* quot annis negant contra Augufl:inum_s veras eflfe regulas indagatas; cas interim vbi opushabent.pronidnncampledun- tur, Laudantur cycli a Chronologis* de quibus paulum poftexReda dubita* bitur ab ijfdenij tabulae interim Aftro- nomicai , mediorum etiam motuum_» inter projeelam algam reponuntur. Sed hoc cft fontanam extollere, venam.* vnde permanat, vituperare. Dernuni quifaQum vt cuni regiam vobis trive- r it 3 facedp pracluxerit DionyfiusExiguus 3 c odeferto in totta-ntafq> > quantas ho- J le q, miramur, Chronologicas tene- bras abieritis viri omnifaria do&rina_> c ari flimi ? parcite, obfecro,verum affe- ren ti. Mocuscoeleftes fiati funt,in fua_. CtUrn a fpeclabili inaequalitate conflan- tcs > nc q> adcujufvis beneplacitum fen* D 2 ten- 52 . tentiam mutant :quodfianrio vedro, in anquirendo plenilunio, non feruiunu, feruiunt Dionyfiano. Quare vospotius motibus, quam motus vobis parere dc- cuerat. Neq;refcrt fuifle aliquos, qui fpurijsrevolutionibus vfifunt, vel fi le- gitimis, eafdem per imperitiam male tradKrint: tum emirij Non res in vitium>fed malefacta cadunt. Ad tabulas,vt aliter adhuc refpondeamj ajo.nemo vnquam earundern conditor aeternasefle juflit, fed ducentis plus mi¬ nus annis vitra, citraq; natalem fuunu plurimum valere. Caufa ed eccentrici- tatum, apogaeorumq; continua muta- tio. Utqjplanetas alios hic non evo- cem, folisapogammtempore Jesu nat! Dei fuitin;grad.3o prim.gemmorum, nune ad 8. cancri progreditur, differetia graduu pene triginta trium. Eccentro- tes ejufdem tum erat 4166. quse Coperni- ci, & vitra fasculo fuit 3235.; at nune ite- rumaugmentumeapit: ed enim 3 590 - circiter. Quam ob caufam fi quis adro- nomiamaccufac,adraipfa, Deumq; a- dro- 53 - ftrorum imperatorem, cui hxc cx infi- niris alijs, placuit variatio,tacitereunij a ^it: quid enim poteft aflronomia fi ec- centricitates mu ten tur > potiflimum a- poga;a ? Quanquam hxc tota ecccntri- citatum apogacoruirup varietas, nullam TufficiatChronologis querelarum occa- fioncm ( neq; enim diem vnummulto minusannum vnum variat)quodChro- nographi nonfolum diem, fed annuuu & annos inter fe diflcntiant, Ea demum Aflronomia gaudetfortuna, qua, mul- tis alijs negata, difpulfis circum tenebris crefcit in perfečtum diem, quotidieq; a- dolefcit. Nam, vt caceam viam la&e- ammelius, quam olim explicatam; ex- preffioreslunx maculas, folis nsevosr’, corniculatum Hefperum, fatellites Jo- v *os, ipfi motus planetici quanto nune rečHores, coelum, ad cujustribunal e xaminari quotidie poffunt, atteftabi- tUr ^ Neq; hic accufatum eo veteres^: obfcruata illis multis, magnifq; anno- u >m parafangis diffita, qux poft evolu- ta tot fecula praeflo funt,non ingenium, D i aitČ . / 4 * aut indutlria defuere, Mach igitur inge~ n'to\ vt cum Plinio vos aIloquar ) eftotcj cceli interpretes , rerumq. natura capaces , argumenti repertores > cjuo deos hominef^ 'viciftis. Etmerito, vtpote quibus, te- fteDionyfio Exiguo, epiltola i. Sacro- fan&a Nicama Synodus plurimum tri- buerit, dum ex iEgyptiorum Aftrono- morum calculo, feupuroillo, feu incy- clos commutaco pafcha celebrandurm* decrevit: ita enim habet Dionyfius ^ luna ^ quia e um Jolis c ur [it non aqualitef •volvitur, tantor/m dierum ff>atijs occuf- (um •vernalit aquinoilij confequatur: qui « dno de cim o Kalendarum Aprilium die , cun- Bor um Orient ali um fententijs, & maximl o/Egyptiorum, qut calculationis pr a omni¬ bus gnari funt,fyecialiter annotatur . Ipfo etiamDionyfius eorundemAftronomi# cyc!um fuum fuperftruxerit: ait enim* ne c non argumenta Mgjptiorum [agacitatt quafita (ubdidimus,quibus, (i forjitan ig n0 ' rent ur pafchales tituli,pojjint facile repe? 1 ' ri. idefl,quotw (it annus ab incarnationO quota Jit indiclio, quotus etiarti lun 4- lun aru cirthdus , f?ue decennovenalts exi- ftat. ^'gvptiorum;eorum vtique, qui velClaudium Ptolemaeum proxime an- teceflerunc, vel ex cjufdcm difciplina prodierunt ; vel ipfiufmet Claudij Ptole¬ maji, quod vixeric anno Chrifti plus mi¬ nus 130. Rem porro, hoc, qui nune a Deo conftitutus eft, lunac motu pofito omninoimpofsibilem petunt Chrono- graphi ab Aflronomis > videhcet vteui- vis Chronologo anno fuo, die Martij 22. lunam xiv., 23. xv. calculoexhibeano; nam cum de quinquennio inter fe,nem- peab anno Juliano 40.11145. vfquecon- trovertantChronographi ; novilunia_» ■“vero pleniluniaq; non nifi intra 19. an- nosadpriftinasfedesreveriant, luna v- naeademq; ad vnum eundemcp termi- num foli quotannis non condicat, fi an¬ no 45.23. Martij plenilunium exh'beant Adronomijiiullo antecedentium anno- fum Ulud eadem exhibebunt die. Opor- teret igitur hic DEUMCrcatorem novum lunare coelum condere, auc vetus aliten* S u ^ni antchac movere,qu6 annis Chro- D 4 nolo- Q ! jiologicis controverfis quinq; omnibus:’ dieMartij23. lunam xv„ Aftronomi cx- hiberent;aliasjufta datur inhoc poftu- lato exceptio adverfus Chronographos; cum id non fit in Aftronomorum Ted aftrorum Conditoris Rečlorifcp D e i O pt. Max: poteftate. His ita conftitu- tis nune occafiones,veritacis indagandc, omnes exploratorie funt difpiciendae; obicefcp, ne impedimento fint poftmo- dum, amovendi* Qua: dum ago, nonu. ago, vt tantorum virorum,quos,primos inter Temper colui, documentis dero- gem. Quid ergo ? probabiliter ea pro ferri patior, nego facere apodixin, Ac primum quazfitum eflo, annd quiddanl cx decretis,traditioneq; Ecclcfias profer- ri queat, quo nati, pafsiq; Servatoris di- cs, menfis, annus, determinetur > Re- fpondeo primo nullum ha&en.us arti- culum fidei propofitum, quo quicquam in hoc genere fitconclufum. Refpon- deoiterum, traditionem efle vetuftiTsi- mam, receptamcj;, die vigefima quinta Marti; conceptum Dominum , natuitu> vige- ST. vigefinia quintaDecembris; coenaflo cocnam vltimam vigefimafecundaMar- tijs vigcfima tercia pafliim, refurrexiiTo vigefinia quinta t quod annum fpe&at, liber um fecifle cantifper ; teram tanien- Dionyfianam centum fuper miilenosr’ annos amplius vfu ipfo, au&oritatequo fiia , pofi motaš etiam dodifsimorunij virorum quad\iones probare, Sciore- fponfi vice reponere hic Chronogra- phos, difsimulare F,cclefiam,tolerareq;, vti plura alia non de fide. Verum pri- ufquam ego Ecclefiam, quae nec decem ina?quino&ijs, nec quatuor dierum inu aureo numero toleraviterrorem, vnius čredam, imo quatuor aut quinq; inte- gerrimorum annorum fphalma, contra °nmem omninb veritatem, toleraro, c ontraq; mentemfuam, toties, quotiesr’ a nnumfignat,loqui,acfcribere, priusr’ inquam, -Aut Ar ar im Parthus bibet, aut Germania 'Tigrin, Hicfortenondeerit e trivio Se&ariusr*, ^ui a traditione dudum argumencum-* D s cachia- J*. cachinnis cxcipiat, adeoq;'ad Divanu Paulumprovocet. Sediš idem Divu^ Apo ftolusprotne jubecteneri craditio- nes;quashiccumprobet, reprobec ali- bi, manifefle cJarec, teaendas alias, alias reijciendas; vci dočtifllmi quiq;ortho- doxiTheologi Hecerodoxis pridem di' ftinxeruntinTraditiones veteris, eafq> vel Mofaicas, vel Pharifaicas>& novi Te- ftamenti, quas teneri vult Apoflolus,five per epiftolam, five per fermonem acce- ptas: &vero ncn nifi Tradito confteu teflamentum vetusjuxta acnovum fa- crumefie, Symbolumduodenarium A- poftolisinaccepcis referendum, domi' nicum diem celcbrandum &c. Ethni' čorum porro cradica, & nonnullorunu etiam minus Chriftianorum anilin deli- ria trans Garamantas & Indos ablegan- danemofanusignorat: non item San- ftiflimorum Virorum,Doftorum,Anti- fticurn, Ecclefiarum &c. quale eft, quod devigenmaquintaretuli ; aquofiqui^ recedat, nas is mihi improbe audcns eft> atq; extra chorumlolus falit. Qu_aeficunfi alce- s9- alterum eftb nihilneex vnanimi Sanflo* rumPatrumconfenlu, Scriptorum Ec- clcfiafticoruni, Chronographorumcjuc ConcluGselici polTit r quo ad SančtosPa- tres refpondeo, eflequideni aliquorunL* quandoque, non tamen vnanimem o- ninium omnino confcnfionS. Exempii grada , Divus Auguftinus fermone 154 de tempore , ira fentit. Venerabilis efl hcec dies (rcfurrcčb on 1 s) qui dcminicui dies, & diespriwus,at%perft‘dl 9 eft,& dies clarus. In qus> vifa efl prima lux , in quo tranfgreffi.' funt flij Ifr ael mar e rubrum (iccis pedibus , in quo p/uit rnanna filijs ]frači in deferto , & quo Dominrn baptizatus efl in Jordane, quo 'vinum de aqua in Cana GahLea fattum tft* Qu£ inter aflerta de luce verutru eft, creatamede folisdie: cum eni m fe- ptirna die 3 fiueSabbatoDEUs requieve- r *t, e-videns.eft diem priimim fuifle do- nainicum. ItaConcibum Paladtinunij a pud Eufebium. Vide Baroniura anno Domini 19 8. cadera in dubium vocari )ure podunc, tranficus videlicet pei% Prythr«emn mare folis die, baptifmusP item* So. itcm, ac vinum nuptiale. tele m S. Do- dor I. deciv: Dei očtavodeno, cap. vit. mortum eft ergo Chrtftm duobus GtmintS confulibus , oBavo Kale nebu Aprile«, refuYrc- xit tertio die. Ac vt Sententiam liane fuam confirmet 1 . 4 deTrin. c. y. iteruni aflerit j cBavo Kalendas Apriles conceptus creditur, quo p affus. Verum hxc pl e* raq; fecus habere primum oftendunu Gemini Confnles, fubquorum fa/čibus, anno juxta vulgatam aplerifq;op:nio- nem; Tiberij completo 15. tclle Divo Luca bapcizatus eft Salvator. Alcerum eft, fi o&avo Kalendas Apriles pa/Ius"’ credicur, fexto igicur Kalendas Aprilesr’ refurrexit > contra communem Ecclefitf Traditionem, qua traditur ab vndecinio paftus, ab vn.Kalendas refurrexifte, Ab Hipponenfi Doftore nihil diflidet Ter- tullianusl.concrajudarosc.8. Gemino,men- fe Martio & pafcht die , ochuo Kalendas Aprile*, quo agnum vt occiderent ad ve- fterunt d Moyft ftserat pr recept um. Sen /lis 6U ( in Confulibus prorfus idem,idem in dič, de agni casde pofterius. Imo plures fuil- fe hujus opinacionis Veteres teftatdr Be¬ da de raci o ne temporum c. 45. Guamu, etiamfceculopenenoflro complures fe- quuci funt Auctores. Quid, quod idem Bertullianusconfequencerdoceac,Chn- dum annoduodecimo Tiberij baptiza- tum.decimo quinto,cum efTec annoruni triginca, paflum ? Africanus, Cleinensr’ Atexandrinus, Irenams < 5 ec, palam exi- ftimarintChriftum paflTum annotetacisf’ (evoluco iiitellige) trigefimo. Quan- quam de Irenseo jureaddubitem> quod libro 2, c.40. affirmet Chriftum proxime ad quinquagefimum aetatis annum ac- c e!Tiffe. Neq - , mirum cum plures fuifle, SlUi a;tati Chrill:iannos46. tribuerinc,ce- detur Auguftinus 1 ,2, de dočtrina Chri- dianac.28. Vide Viucentium Regium_» dvagelicar: dilucidation, 1 .3. c. 1. SchoL H- Epiphaniusverojhajrefi 31. na tu mu dxta Januarij, baptizatum velit fexto I- dus Novembres. Quo magis miror,efle, Hui definiendo Chrifti anno, Epjphanij niti 61 . Hiti velint auftoritace. Hi, vt videaiib quam parum de Natalis Chrifti, padlo' nifq; illius die colligatur ex Epiphanio? ex Epiphanio hxc capfinc, to. 1. 1 .2. adv- | Harefes, Harcfi n. nempe Alogiana_<* nura. jo. Sed patru vicem jofephus gere - bat tile quidem, quod itn Deo placucrat,pn* ter vero non er at, vt qui nunquam fe curru Maria copulardt, niji quod illius vir appel- lat us eft, quod eam fenex duuiffet , anno d' tat is plus minus So., cum jam liberos fid e priori conjuge JuflulifJet. IsicredibilO profefto ab oOogenni homine dudarm* puellam quindennem, ac nonagenncnv amplius Jčrofolymam cum ChrilTo V fccndifle: idq; mihi bona venia S. Patri 5 abfonumvidetur i°quia cum B. Virg 0 nupferit vc minimum quaterdennis e* communi fententia,fummum annosna- ta^4.ex Cajctano, nulla fuifTet propor- tio inter contrahentes ; nam & Poeta-* ait> (i vis nubere, nube pari ; quis aucd 11 credat in hoc coniugio fervatam nod-‘ fui/Te aetatum proportionem , vt JuveO' cula decrepitolponderec? neqi tam b° e d$. eft čommenldare tutclam Virgihis,quam Virgineni parumcommendare, vtquae Seni Juvencula nuberec. 2 0 Rilui fuiiTeC Jofcphus, puellam alendam fufciperej ctinl neq; fealere poflfet. 3°Impruden- cer idadmifiiTent Sacerdotes, in Večeri Teftamento , vbi pluris conjugiurnu quam Virginitas aeftimabacur/impru- denter itidem Juvenculam cot privignis oneraflent. 4 0 Vix crediderim o&ogen- narium in iEgyptum profeOum. 5 0 Sup- ponunt Dodores vtrumq; pofl: contra- flum matrimonium virginitatem vo¬ tline, qwale autem,quamq; cximium vo tumfuiflet Tenis očtogennisf 6°Ijdem Dočtores docent JoTephum Goelibetru. Perma nfiffe vfq‘, ad conjugium, cum fe- c ulis lliis cecace competcnte nuberenc» naortales; igitur & Sandus hic Sponfus competentis cetatis fuit &c. 7 ° Angelus toiTTus-eft ad Virginem deTponfatam vi- r °> non Seni capulari, propediem mori- tUr °* 8° Chriftus pucabatlir filius Jofeph i piobabdis putacio de viro,neutiquam_* oGogennario. y° Ouodočtogenneivu* 84. fnadeat, nihil efbnam integ': itati Virgi- nis atas decrepita neceffaria non fuic, vbi gratia fuperabundarec, io° Nihil inde- cens, nihil impofllbile Virginem viro cohabitare: docet id Cunegunda &Hen- ricus, Pulchcria & Martianus, Balilifla 82 Julianus, Editha Sc Edvardus. Caecilia & Valerianus, Alexiusfugitivus ac redux. Defexautenafilijs epriore conjuge fu- fccptis nuilum habet fundamentum-’- nam fratres Domini, Jacobus, alijq; A- poftoli, vti Sc Patrueles, cžetericp cogna- ti appellantur. Epiphanio porrb oppo' noHicronymum centra Helvidium. dicts Mariam Virginem non permanfifpj eg° mihi plus 'vendico , etiam Jofephum v trgi' nem fuiffe per Mariam , vatn i 6s ‘ vata- fis autem & tu -pater Chrifti curd c/t* jlitatis, & honorificentia virginitatis * Gau~ de itaq-> lofeph, n im i um j congaude devir- ginitate Marice , qui folus meruifli 'TJ trgi- neum affeclum poffidere conjugij, quia per merit um 'UirgiMtatU itn (ep ar at us es d toncubitu vxorts t ut pater dicaris Salvato- vis .Et Pecrus Damiani epift, 11. ait fidem Ecclefi* in eo cflfe, vtnon modo Deipa- ra,fed & Jofephus ejus maritus virgo ha- beacur* Nune ad Epiphaniana magisf* Chronologica: haec enim S. Epiphanius num, 16 . In primis baptizatus efb{ Chri- ftus) ji/Egjptiorum menjium rationem ha- beas, Athyr n . A , D . vi, Idus Novembre* 3 hoc efl (exagejimo ante feftnm Epiphanio- rum die, qud is fecundum čarnem natm id quod ex Evangelio Luc lofcph. Nam fi ac c ur atam rationem ineas , non niji 29, annorum er at , ac 10. menjium, citm ad ba~ ptifmum ji contulit , ut }<>. annorum, noru tam en p tenor um fuijfe dicatur , Contra, E vnele vndc conftat Epiphanio Athyr 12. hof eftvi. idusNorembres Chrillum bapci- žatum, naturn fefto Epiphaniorunij? praeter mentcm Ecclcfia; l iterum, quo- modo erat incipiens annorum triginta> exačtis jam de anno Jabente crigefimo, menfibus decem, quifiniens pocius erat annorum triginta , quam incipiensr 5 l Nura, 22. anno quippe ablncarnatione ad¬ ventu^ fuo 33 1 confkit vnigenam Dei fHiurt ep pajfum. Vnde id certum ? iterum- Ghabus fuccefsere Coss: Vinicius ac Lori' gintu Cafftus , fub quibus Salv at or pafjus e ' ram , quod /. fieri opor t uit: it a enim E in XIV. incidebat. C. at er um eddem 'tild ftri** die tertia ad vefferam compnehenfus 1 * /N, <57* *jux er at luna xi. notlurna \ 16, Kal: Apri- les , cjuarta feria, eademj s noti ur n st luna xi/. V. Kal: Gfuintd feria xi //, diurna , no¬ kturna vero xix, 14 , Kalendas Apriles. Pa- rafceue xix,notlurna, xix. Kal: Apriles. Sabbatum xx. noti urna, xu. Kal: Apriles. Demum Dominica dies illuxit - - - pro- pter lunam Xv. [olisj, c urfum, Tum quod refurrettio & * ia Sabbati re(urrexi(Te perhibet, videatur E 3 inču- ittcredulus * Jguod autem vin. Kat, Apr K tium crucifixw, 6 . Kal : earundem diercfur- Yexerit multorum late DoBorum Kcclefiafti* corum confkit fententid vulgatum. Jjjuaffl« vis Theophilus Cafareenjjs , antiqum Vide¬ tič et, vicinufefc Apoftolicorumtemporum Do- Bor - - (ta dicit &c, conftUulum% eft ti illa Synodo vt ab xi Kal. Apriles vfa im vin. Kal. Majaš pafcha debeat obfervari. - - Sin vero annum qualem quarebas, 111 loco quem putabas, invenire non poter d, Chronographorum in c uri a , vel tua potiti* tarditati culpam adfcribe, t ant um diligetf' tiffime cavens ne Chronicorum feripta dl' fenfanda intemerabile lega vel Evangelij teflimonium videarts impugnare dicendo Domin um S ahat or em vel //, vel 16. imp- Tiberij Cafaris vel 29. aut jo, fua at at d ttnno facrofanBum crucis [ubij(je my(leritv* cum Evangclia manifefie jtgnificent ir. t* n ' i no Tiberij pracurforem Domini pradicarta eepiffe &c. Oinnia praeciare, except° folum quod aConcilio Pakeftino paflionis refurrc&ionifq; die r eccfart' j Ec quis hic ab vnanimi San&orum Fa ' trum » 71 . trum confenfu, in re ha&enus neuti- quam deijde,audebitargumentari ?En, ipbusadeo, uilgatiflima; alias,Diony- fian* arscaputtnultiplex. Anno vno propeantcCbriftum, ideft aKalendis* Januarijs naraleru Salvatoris anteceden- bbus, purationem fuam orditur Sigeber- tus, Marianus Scotus, Eufebius, Hiero- nymus. Anno hispofterius Franci, Ca- rolusMagnuSjOccidens. Intcr hos Ro¬ mana Camera e&avum Kalendas Ja- nuarias procapite ftatuic. Mulci annos eofdem Chriftianos a Kalendis Marcijsd cenfent, inicio videlicct menfis,quo Ser- vatorconccptuselh Mulci aba'quino- ftio ducunt principium* O&avum Ka¬ lendas Apriles, quocunq; tandem dio ^uinoGium accideret, mulci fibi delc- gerunt, concc pti Verbi magis,quamfo- l‘s habita racione. Sed hoc non obftante, Iplas Kalendas Apriles,velut proximum annuntiata Virgini falute novimen- H s exordiumquidam arripuerunc, qui- ^ a m ipf ur n pafcha mobile, Ita sera vna> rnu lbfariam difcerpta, fuas movet diffi- E 4 cul- 7 ' 2 > ( € cukates,vtquoddepluribus fperes, vix invenias, nifi vbi vnam complexus fue- ris, caetcras adverfariasexperiaris. V- numhicneomifer]m,fipenitius in hac j litevacarec examinare landos Patre?", Audorefcj;, qui pro concepta fententia^ frequentes allegantur,dubium alij.con- trarium muki forte dicerent teftimoni- um : ita quicquid caufe noftrse fauere^ arbitramur, ingeniose ampledimur 3 no- ftrumq', facimus, Quapropter jure con- cluferim, fiquidem vnanimis ornnium-* omnino SandorumPatrum non fit con- fenfus, certi hinc ftatui nihil. Hasc ver« ego ed non dico (vc iceraco rfie purgem) quafi tot dodifllmis viris, fandiffimifcp Patribus derogatum contendam in ne- gotio hadenus licenciflime controverfo: temporum iirquitas totam hanc incen- dic controverfiam : cum enim ab ipf° Chrifti in coelos abitu perfecutionesor- taevalemiusflagrarenc, Judamrurn pr*' mum, tum Romanorum Imperatorurm atq; adNicaenam vfq; Synodum def#' villent, interquas Chriftiani circum$*** ku m m>ehtis y in pellibm caprtnts, egen tes, an~ guftiati, in folitudinibus errantes , in mon~ tibus dbeluncis, in eaverm terr*, quifq, pro noticia, quam extempore acquifie- rat, fefta pie magis, quam opportune ex- 9uifiteqj celebrabat: vbi tempeftas pau- ium fubfediflec, quafi incomitia convo- caeirurfum infperato difijciebantUL. Qux caufa fuic,vt cum variš per orbem, quamvisprivatx adhucerigerentur Ec- elefis, Antiftitespraeficerentur, varij va- rias inirencfentenciasj quoufq; inPalae- ftina, ac Nicsna dcinde Synodo prolatis Goram fententijs fccure difputari cc- ptum eft, atq; in hodiernum vfq; dietna folertidimž ditTericur. Ec quod vero tnirum po'ft turbulenta tria fecula ortam hancakercacionem incerdiverfasnacio- tt es, Ioca, tempora? cum qux ad meri- diem nudius quintus efa fint, faspiusr > controvercamus ? Ad reliquos Aučto- r es refpondeo,multo minus ex ijfdem li¬ tem hanc decidi: enimverd hic, ^gi ve/it ingenio ceder e, nullus erit, fed 74 - ( Fr o (e cjuifcfc viri fumml nitmtrn opu uu flipaciqudiarione, qua veterurn au&O" ritace. Vtplurimataceam, id, inquod reliquaconriuuntomnia,fitargumeiHo. NatumChriflum quidam annovolunc* Juliano 40. quadragefuno primo qui- dam, quadfagdimofecundo>quadrage- fimo tertiononnuili, nonnemoquadra- gefimo quarto , quadragefimo quinto demumDionyfius Exiguus cum Eccle- fia, fi rationcm ineas a Decembri ,auL> etiam Martin,epochaDommicse Incar- nat onis. Fačtumbene/ utquicuniv- furpataa^raconvenirenoluerunt, dfe-> invicem annum integrum, biennium_j» quadrienniumq; deficerent. Hinc plu- res AuGorum fubfidiarias producuncuf cohortesjoppoGtsepartim reijciuncur, partim explicantur,partim adGramma' ticam vfq; examinan tur,ac corriguntur- Qain quod mirere maxime,vnus idcmq> tediSjvbifauet , ad tribunal Chronolo' gicumj ceu integerrimus fiftitur, vbi trd' nus ad^guftum fcribit, ceu fide minus di- gnus vitra limen ablegacur, Qua in ho- mm ual N Tf. minum infclici gcnte praefertim cenfe- turFlavius Jofephus, Eufebius Cctfare- R3S, Aftrono.ni. Ita vbi Aučlores hos' plurimutn vcrsaris, minimum didicerisr* quo natura, baptizatum, palTumqj anno afleras ailertorem noflrae falutis Chri- fturru, Vniverfim autem ijlis nuntia- tum dlo, fenatumcogant, quodq; bene vcrcat publicsrei, fančlosPatres in fen- tenriam vnam oninesadducantupfičp in eandem vnanimiter confpirent, tuni.* Confulcum vulgent, fecus nos, tantifper, ter a m Dionyfianam bona curagratia re- tinebimus, vfurpabimus; volentibus no- kntibus adverfarijs : nequeenim quod Cajus dicam fcribat Sempronio, Titiusr* fua cedit polleflione. Tertioqu$ri jure potdl:, cum vfqj huc viri vndequaq; c ! a- fifllmi in hac controverfia plurimum_» defudarint, nihilne feorlim tandem re- Percrit aliquis, quo nitamur ? Herodis Ce rte meminere Euangelia, Scriptprei^i faeri juxta acprofani. Adverte prius,tO- tu m hoc ab Herode fumptum argumen- tum non ciTcmcntisrae^; folum often- dere 76 . ( dere volo,quam inter fenon conueni* ant,quiquiflerodianis nituntur a£tis,a Jofepho confignatis. Idcirco refpondeo primo indignuni mihi pridem vifum_> fuperhypochemate, annifq; immaniili- ini poft hominum memoriam tyranni, nati De i Chronologiam confticuero> eandemque,velut Atlante coelum, fulci- re. Refpondeofecundo, nullum Chro- nologicum argumentum magis, quanu» ab annisHerodianisaccerfitum, vadila- ro, Aliudfiquidcmdeaetate illinscon- ftatnihil,quam apud Flauiumjofephuni mortuumeileferefepcuagenariu tn, quo porronatus anno, quofk mortuus, mi' nime liquere,quod confularibus an o- lympicis annis, an alijs vtatur Flauius, Sc fiquidem horum aliquibus, an ijfdemj conftanter, dubium ficnonminusi. Ni- titurquidem in filuaChronologica ex- emplis,vtfatetur,anxieconquificis, pro- bare Joannes Keplerus vfurpare Jofe- phum annos confiilares, fed aliud pro- batnihil 5 quamaliquando folum ijfdem vti,an Temper, conitanterejue, non con- Itare. n- tiare, Brobatdeinde>quaegeftanarraL» Flauius,contigitTe annis confularibusr*, quodvtiq;eft veriflimum: ita enim ea- dem condgerunt edam annis periodi Julianae, vrbiscondicas, Philometorir’» PtolomadPhiladelphi, Alexandri, Darij Hiftafpidas, Cambyfis, Nabopallafaris Mardo Kempadi, &c. fi vlcra, cirraquo epochamfuam producancur^ quibusta~ tnen neudquam vdtur Flauius, Ac licct-» feligiofa ad fpeciem pro veritate oratio- tte Devm obteftetur, cura tamen princi- pio ftatim prodat,fe pro natali Chriti eomple&i annum quadragefimum pri- mum Julianum, quiafic ftellaCHRisn c um ftella nova ferpentarij (en rationem pro veritate arrepta adsquatam) hce c °mmune nancifcitur , vt vtraquein_t c °njun£Honem magnam igneae triplici- ^tis incidat, manifefte anticipati affe- fe reum facit.Balaam videlicet fliper ® x celfa Baal,de fummisfilicibus & colli- r>s,volente jubencenumine e criplicita- ^ s ienea» t-i-;«.,-. j« ovictur ab oraču- lo, - f UUCULC v n i 's igne^tripode vacicinatus eft : *M*exJacol > 3 Magiqi ipfi non al n. ( Jo,aut Deo> fed eiufde triplicicatis ignc£ fpeculatione fidus oriturum didicerunt, Vnde vero haccomnia^annos cedo,epo- chas, niotus, quibus vfiMagi fapientes? idquetantis interuallis omniainfallibi' lia.Vnice vero, & infallibiliter quo anno Cit Balaarn vaticinatus ? vc nihil dicarru amplius , ftellam Magorum ducem ad triplicitatem igneam referre j eft mira- cula, Dei folius opera fingularia ener- Uare, ac naturalia facero. Quin fi hi quemputat,annuseft Christo natali' tius, quamobrem filo nufquam interrm ptovigefima tertia MartiKaliam enim - 5 traditio Ecclefiaftica » & Chriftianita^ haut permictit ) cum Aftfonomusfitim ter plurimosclariffimus> pleniiuniurm* pailo Deo non confignauit i confignauit eclipfin Herodianamj ? Accedit, anno* Hcrodianos recitari paffim diuerfbs;«t a ' tisalios,acquifiti Romae, atque in fenat^ obtenti regnialios, alios eiufdem reg 01 per Auguftumconfirmati, epoch s oi* 1 ' nium per diuerfos Au&ores fatis incef' tis. Sunt, qui poft Magorum abitum,^ non & 79 * fton ita diu ab imperato per fumrnuro-s fcelus infanticidio ad immincns pafcha_> inuifam cerris, ccelocp animam extrufi£- ie putent, impijs tyranni manibusvm- bris alacriter applaudenribus — — __ — -- 4j pitate flagcllts Trans Sty%* trans Rrebum > vacuo mandate Barathrs, Infra Titanumtenebrcu, infra^recefftu Tartareos,ip{umft chaos , cjho Ditis oj>ad Fundamcnta latent> praceps vbi merfus an- helet , Dum rotat aflra polus , fertunt dum littora venti, atque vcinam tantifper, non £ternum_-, Sunealij, quiInnocentum infandas cx- des in biennium differant. Verbo,quHni v agum fit anniHerodiani p'rii*cipiuni_» adnacalerti Christi ftatucndum velex ^oc intellige, quod nacum ChristvM a ffirmetannoHerodianovigefimo nono i^eunte Baroniusin apparatu. ^igtfinao,Abulenfisc.2 in Matchaeum. Ifigčfuno primo,Beda 1. de 6. aetatibus. rigeftmo lecudo Eulebius m Chroničo. „ Tri- go. •- ( Trigefimo tercio Seuerus Sulpitius L & S.Epiphanius Hasrefi 51*. Trigefimoquarto Torniellus in tabulis- Trigefimoiexco Scaligerl. 6. deemend- tempo. Trigefimoiexto confirmati ab Augufto regni,(eXagefimo oelauo jetatis,DC' keritis. Trigefimo fe£toiniti, trigefimo nono ds fignati regni Salianus, qui in Herode Flauium menda: arguit, aut decepturu-* ©pinionefuafcriptorem arbitratur. N c ' gociurn videlicec faceffic omnibus loci> 5 jofephi antiqq. Judd.l. 14.0.17. Qua eti' am de caufa mendofos aiunt numerO® Flauianos Baronius, DekeriuS;atque hi e pro u reftituic ne. Sed ha;c Jofephum-* pro libicu, potiflimum vbi minus fauet7> corrigendi licentia nullatenus efi: tole* randa:pari namque )urc eundem, aliofq> Au&oresmendofi typi fufpeGos paffi 111 feceris. Maneat lgitur(nunc) non 25.^ I5*aetatis anno poftconfcčhmi, vtple f *' que volunt , beilum Alexandrinurtv’ Ouinto Fufio Caleno, & Publio Vati» i0 Ifau- Ifaurico Confulibus, hoc cft non nifi quindennem Herodem a parente Anti'- patro Galilaae praefedUim.Minus ad rein faciunt conjcdurae,quibus fi proinge- nio,genioq; vti libeac>plurimameuerte- ris hiftoricam veritatem* Hic certe defe- Gum žetatis fupplebat natura fagacitas, dexteritas, & perpetuum vfurpata calli- ditas,feu vtFlauiusait, generofiminge- »/«w,Neque puto valet,Nero Agrippam juniorem ante decimumfeptimum an- num nonpermifit adire regnunapater- num>ergoHerodem Antipater non prae- fecit Galikeae anno decimo quinto : pa- tuni enim interefl incer annos quindcci- ^umcompletum, & incompletum fej- ptimum decimuni, more hiftorico vfur- pacos: multa etiam intercedunt inten, ^eronem & Antipatrum, Dominum 6c parentem, Herodem 8e Ajjrippam> re- gnum &Galila;am,regem K praefe&um. A ut fi valet fequela,valeat itidem, Sena- kisCaium &Lucium , annum agentes ^ecimnm quintum Confulcs defigna- 'k^ergo & parens filium honoris,inči ta¬ li menti- ti. irnentiquc grada quindennem Galilae^ prxfecit. Moderator quoque, vti Caioif’ SyriamprimumLoIlius,cuQairinius,du' cefq; idoneijuueni Pržefe&o prjeficipo- tuere:parens infpedoradhuc viuebat^j refq; a militibus geftsefepedominis im' meritis adfcribuntur, facillime Herodi 3 Jofepho,Gabinij& Antonij in Syrianv appulfusvelferius accidit, velquaEd^ Herodem inter & Antonium familiari' tace referuntur ad parentem Antip 3 ' trum,in cujus graciam aliquidpuerofi' lio,vti fieri fueuit, Antonius indulferi^j funtreuocandju : vel demumguod^ aetatis puerum, vitra astatem fapientetfj nofle ceperit Antonius. Fxquid magni tandem diceret Iofephus de 0' rodeči annos natum quinque,auc etiati 1 feptem trans viginti ftrenuefecifledicC' retšverba Iofephi, cum ellct penituSja 11 * 1 modis omnibus adolefcens, vto-im , & 11 adolefcentia illi nihil obfuit ad res fr rCl ' ter gerendas,amplius quiddam, in fol eP ' tiufčjue innuunt. Ouapropter fi Herodi decimo quinto anno Quinto Fufio C&' of> ho &: Pubiio Vatinio Ifaurico Galilasaiti adminiftrare cepit, natus eft anno anto Chriftum fexagefimo fecundo circitem, Mortuus vero, fiquidem feptuagenarius prope mortuus, anno aerae Dionyfian* oOavo plus minus,vti docetSpondanus, r«fFragareturque eclipfisHerodiana (nj- fi aliud poftea afferendum obfifteret) in- fallibilefiquidem argumentum feduce- re putant,qui aflertioni Flaviana: inni- tuntur.-aic enim Jofephus mortuum He- rodeminter plenilunium eclipticumdc pafchale (nam I.17.C.8.& Ki. de bello Ju- daico c. vlt°.docet antc mortem Herodis cinefačtos Rabbinos , lunamcjue defe- $am, & K 2. de belio Jud 0 .1. c. parum a ttiorteHerodiscelebratutn pafcha) vnde concludit Seal iger mortuum anno Iu- bano quadragefimo quinto, quod defe- Qum luminis pafla iuna fit interodla- vutn&nonumjanuari). Erit etiamfor- qui juliano quadragefimo tertio de ceflide velit,quod eodem Kalendis Mar- Ci is acciderit plenilunium nodum po- Re > Idverutn interim per me eilelicet F a non 84. non liquet. Imo quadragefnno fecundo* Marti) decima tertia horis antelucanis^ Ierofolvmis fpcGatam oppofitionenu edipticam magnitudine digitorum cit' citer quinque teftis eft Ioannes Keplerus. Iacobusetiam Salianus cum afleracna* tuni Salvatorem anno Iuliano quadra- gefimo quarto, nona Ianuarij vult lu¬ nam eclipfatam.Quin Illuftriflimus Car- dinalis Baronius, quod očlavo ChrilH annoHerodemmortuum afierat, Chri- ftum vero natum anno Iuliano quadra- gefimo tertio ; fexto Dionyfiano lun# defeflum oftendat,pareft. Exquibus ri¬ te inferas, vel omnibus, vel aliquomof' tuum Herodem,non prius, poftetius igi- tur: at quo ? tu arbiter efto. Attende hi c Iofephumnon dicere eclipfin illamle- rofolymis fpe&atam, led folum plenilu- nium eclipticuni innuere, vbi gentium? nihil mterefle : deinde non aflerere duo proxima interfe plenilunia, fed plenilu- nia,eclipticum vnum, pafchalealterum* Qua acceptione largiter fefcllit Iofephus fpemnepotum, cum annum totumva- gandi s*. gandi licentiam fecerit fuis narratisrnam m ter exuftos aquilar everfores, & mor* temHerodis tam mulca narrat, quam_s muka in altcrum tertiumue menfemj cogi vixpofTunt. Autumoego lllum hic anuum intelligere non Romanu m a Ka- Icndis putatum Ianuarijs,fed Iudaicum, vel civilem feu cootraduum ab idibusf o&obribus, vel etiam lndaicum Eccle- fiafticum, a pafchah nouilunio. Ititer- pres rneus Iofephianusita habet, eanotte in cjuarn Luntt defeclus incidit, Graecus ve¬ to texcus , ncp, « cnKriV'/] ef\s m' cLv-tti vux,ue£ ea node, intelligeexuftos aquilas aurece demolitores. Attende tertiu,vu plenilunium aliquod fic cclipticum lu- n am fub mediana oppofitiOnem a nodo* alterutro>feu & •sr^i\yS(^pa i vu '°quuntur Aftronomi, feu ds $ vlt ra quindecim gradus & prima duo- ^cim abeffe nequaquam debere. Quara u°c argumento dudifacile deannis e- dipfeos fufpcdis judicium feremusr'* Vtio vero de pafchali etiam plenilunio c °nijcianius,tenendum eft ,annis vitram F j cicra- citraque nacalem Chrifiianum proxiffii' s *quinoflium veriim evenire folitum-* die Marti j ciuili vigefimatcrtia,in quaitf j fi plenilunin m aliquod cadebat,vel pro' ximefequebatur, pafchaie cenfebatui> Haec fi vera funt, vti funt veriHima, & Herodis morte du&um parum confici^ argumentummam ab anno Iuliano qu a ' dragefimo vfque ad quinquagefimurt^ tertium quatuor minimum mediš ecl*' „ pticae celebratsfunt oppofitiones,idq ue inter Kalendas Ianuarias & pafcha: pl u ' res dubio procul apafchate perannui* 1 totum:de prioribus vide annexum iacef culum_». S7. Ano fMen|Die|H.}!/ \U i£|o|_/]// Juli a | fo | | |"' ~ IM _ Quocircaex hiscerrj nihil de mortisan- no concludi poteft,quodplures fint ecli- pfiobnoxij. Imo quinquagefimo tertio tnortuum, id eft odravo Dionyfiano,fa- vetlofephus , dumannotetatis decimo <]uinto Galilsam adminiftrafle teftatur, quodcum argumento ab oppofitiono ^ciiptica omhino confentit. Neque fuffi- c*eter clides,fi dixeris 3 cadere hoc pleni- F 4 lu- lunium in horam matutinam feptimam, acqueadeo ipfum civilem diem nonum> tum quia etiam Tolefupra horizontem-* exiftentelunam pati defe&um.&Plinius, &noltr£ aetatis teftantur exempla,idquc obrefračHones, qui cafuscum diei non_> ad(cribantur,in antcccdencem nodenu funcreferendi: tumquia lunafolem fe- querecur, ferius medium,prius accidio plemluniumverum. Quintextus ipfeid fccum videtur fcrrc, antea fiquidem me- minit exufl:os aquilae everfores,deindo> quafi pofterius quiddam defečiam lu- nam,quae fi prius quam cremaretur, de- feciflet,rnoreomnium in hujufmodica- fibus, hiftoricorum,eclipfin velutpro- dromum,fataleque fignum antepofuif- fet. Quisne(ciat etiam Herodemhomi- nem fagaciffimum, ne internecione qua- draginta duorum hominum 3 vti poftea-/ fub Archelao in eadem caufa fafturn-S) tumultuarentur propinqui,non folurriJ noOem, fed etiamadultam nočtemele- gifle ? Quam ob rem fi adulca no&e pyr a %9 inflammata ek , paru m ance luccm_» acquecumluna extimfta eft. Atquicer- tum eft,ais;Arclielauni poftHerodis obi¬ lni regnafte annos novem, & quinqua- geOmo primo anno Viennam Gallorum felegatum ex Dione. Iofephus kem nu- merat ab Adtiaca pugna vfque adArche- lai relegationem annos triginta feptem, (Salianus triginca novem) ab anno lulia- no decimofexto vfqtie ad quinquagefi- nium primum, ergo Herodes mortua?* eft anno 42°. luliano. Refpondeo pri¬ mum,Dioneni hazc fcripfifte anno Chri- fti circiter ducentefinio.temporibus Se¬ veri , quo intervallo muka oblitterari poteranc,& a Iofepho Iudaeo bona fido iua mutuafle (vnde ficubi Dio confonet iofepho pro vno,non gerninohaberi te- ftimonio)& Iofephum fecum pugnaredi e nim anno decimoquinto aetacis Gali¬ ja; prsefedus eft , ab Alexandrino fta- ^tiijVti plerique volunt,bello, & feptua- Eeftarius prope mortuus, ergo quinqua- Eefimo tertio luliano ; idque elidic an- F s nuni num quadragefimum fecundutn lulia- num mortisHerodian&\ Quod de lofe' pho& Dionedixi , idem tenendum eft de plerifque alijs Iofepho pofterioribus leriptoribus: bona eni m fidc fecuci fun u Fiavium: unum igicur eft omnium,non-> multip)ex in hac caufa teflimonium,ne/ quis auftoritate plurium triumpheo Quo vero jure licet aiijs pro anno Hero- diano quintodecimo capere vigefimufl* quincum , vel etiam vigefimum feptb mum,fas crit alijs textum Iofephicorri- gere,&pro trigefimo feptimoftatuerc; quadragefimum feptimuirL» . inter pU- gnam A&iacam & relegatum Arche- la um, rependentibusfibi talionemcor- rečtoribus,quum Melchior Canus clare doceat 1» loco: Theologico: n.c. 5 . Iole' phum innumeris menda habere innu- mera;Baroniusautem inapparatu ,n p ' vemannos Herodianos oinififife nuinC' rare. Vide pluraibidemin Jofephum-’* Et erit forte,in hacScriptorum faculta te ' qui neget Iofepho, nono praecise princ 1 ' patus anno relegatum Archelaum : 11110 9 *. <3e facto eft vir do Minus Henricur Spondanus,R omanus presbyter 3 cujusr Verba iibet hic ad verbum exfcribero* OAnno Chrtfli decimo fexto , duobus SescttSj iffdem% Nepotibus , Pompeio g? Appuleio Co ss: Archelaus Etnarcha nono principa- trn fui anno Roma a Legat is Samaritanorum ac judaorum de nimiacrudelitate, ac tyran - nidcjudicio poftulatus , g? ab Auguflo accer- t Jitus,uiennam,Gadi.t civitatem-, in exiltutn mittitur^peami^cpss fifco adjudicatd,& di- tione universa Syria junčkt:ad quamguber- nandam miffrn eftProcuratorCoponim , Equa RomanusJAac pluribus Jofephus , qui t anten jibiparumconflans , alibi dicit id accidifjcj anno regni Archelai decimo , longe% ante htc tempora c ollo c at , fecundum mit um femel er- rorem Herodis patru Archelai:ficut £5* perpe- ram Dio vdegationem Archelai , quem nomt- n at Herodem.ponit (ub confulatu GM.AEmilij Lepidi , er L, Arruntij anno V.C.feptingen- tefimo quinquageJimo nono, Cnterum ajjenti- tur noftr# p u ~ lc Chronohgitt Eufebius$ quenu jcimm ea,qu£ hujus funttemporu , effe mu- tuatum a P h lego nt e Chronographo omniumj> anti- antiepuifjimo ac famojtfftmo. Eufebium vero [ec ut us eftBeda,&alij nobiliores Chrono^ra- phi. Vtque_> pluriiiin_s teftimonio lofe- phum dubium habeas magis, Hierony- musVecchiettusdeanno primi tiuo>&c. c. 33 textum Iofephi 1 . 17. c. 10. Vita.de - funti m e H poB detrufum a regno Antigonurn anno J4 0 . ex (juo autem rex a Romanu decla - ratusefl anno 37 0 . itacorrigendum autu- inac,poft detrufum regno Antigonurn anno 37 0 . exquo autemNLR.omanis Rex declaratus eft40, vel 4i°.&c. Jam re- fpondeo fecundo, Dionem prochronif- molaborare, Sc. regulamfu periusal la¬ tam hic tenendam , nempeHiftoricosf, ob connexionem rerumfimul referro, qux funt temporibus diftinčtiflima.Vi- defidem Dionis.nam l,49.circa medium ita narrat. tiAntonius Herodi cuidam regno Judteorum conceffo Antigonurn cruci alliga- g at um (tjuo fupplicio nullus vnefuam reX d Homanu erat affeclmfagris cecidit, ac de' inde jugulavit . 1 dfallu Claudio & Norbano Confulibus, ano vidciicet Iulianoo&auo. Interim libru 4 S, hoc modo claudit H*c hyem^ ' O 9J. hjiemegeflaL.Gellio Cocceio NervaCoff: cum hacconfuluni paria M. Agrippa,&. LCaninio,idefl: anno integro diriman- Mifcet itaque Dio priora pofkrio- ribus,vt nequeex hoc veritacem licea ad vnguem examinaro. Advcrte obitcr biennio dtfToivare lofephurru & Dio- ncm: nam hic Claudium & Norbanum-, Confules aflfignac, ille Cn. Domicium.. Calvinum Sc Caium Afinium Pollio- nem antiqq. Iudd.Ki4.c.26. quando ita_> fcribiu. ^erodes poUicebatur , (i eius ope rex fieret, 9 »emadmodum ante poteflatem tetrarcha c °nfecutus fuerat. Sedpractpue huc mpelle- b at odi um Antigoni, quem ejuod pr o turbu- lento haberet,ac Romanu infejlijfmo , adju- ndumblerodem eratpropenjior. Cxfar cjuo- partim propter Antipatri militiam iru> ^Egypt° cum patre ip/ius teleratam, &ho- Jpitij jus, ac r elitam benevolsntiam,partiif* vt 94 * vt Antonio gratifcaretur , quem valile/hi- diofum Herodu j'debat, ad dignitatem ipftts tuendam y &conatuspromovendos er at para - tiffimM,canvocatotfc Senatu Mejfala , ac de- inde Atratinus commendarunt produblunu Mero dem,tam patru, quam ipfius beneficioa fludium Romani nominis commemorantei ’» fimulj accufavermt , & hoji cm declaravc• runt Antigonam non folum ob veter a crirni na , ver um etiam quod contemptis Romanist Parthis accepiffet imperiutn : quibm rebt& cumjenatus ejfet offenfus , tum Ant onim euftt docuit y quod etiam ad P arthicum bellum plu~ rimum conduceret regnare Herodem : idft mox omntum ftjfragiu approbatum eB.JJtJ injignius fuit erga illum Antonij fludiunui non folum quia pr at er ipjius Jem regnum # paravit: nunquam enim putabat Romano^ hoc fibi concefjuros, folitos hunc honorem v e ' gio (er var e generi, & ideo conjugts Juajratr f petiturus er at Alexandro nepoti ex patr^a AriflobuH,ex matre HjrcaniJed etiam qui‘ LJ intra feptem dies in Jer at a Jeli cit ate or nat a* dimijit ex Italia.Caterum dmiffoSenatu An* toniM & Ca far medim habent^s Herode#ta S J* txiveruntyConJulibus, c nium, Salianum, alios,itavapulare,vO vixampliusfidemmereatur.Rcfpondeo quartuni, quid tandem magni eft, lofe- phum fibicontradiccrečcum id nonfc- mel Iofophum faceredoceantBaronius, Salianus; vci hic, cum aflerit Herodem_» quindennem Galilaeae praefeftum, dein- de Caiuin Romae in templo Apollinis* Archelai & Antipae liti interfuinejpaulo anteobicum Herodis lunam defecifToj 37.annos inter pugnam Ačbiacam > & re- legatum Archelaum intercedere;Arche- laum nono principatus fui annoVien- nam Allobrogum deportatum, &c*a- dco, vtvni narratorumiflorum,cuicui tandem, fitvisliterariainferenda, etiam porro illatameiTeconftet, cumalij ij m * in vigefimum quincum,aut etiam vigefi- naiun feptimum annum commutarunOj *d'j eclipfm illam putatitiamfeceruno* quales fcriptores profani plures habent. templo fk defeftus necato Ctefarc->> quando, vt quidam volunt, aere nubilo Sol caput obfcura nitidum ferrugine težit* mptacfc ^ternam timuerunt f&cufo nottcm-o* G Iteriti ICO,' , Item defečluS ille du Xerxes Hellespon- tum traijcit,quemmulti phafma potiu^ quoddam quam dcfedum verum fuilTe probant viri Afltronomia: minime im- periti. Haec fi vera funt,crediderim eg o pertinaces crematorum Rabbinorum-* afleclas quiddamhic confinxifle, argu¬ mente a coelefti oftento dudo intcc> quadraginta duorum hominnm vapo' rofam vftulationem, nubibusprsefertin 1 fuccedentibusduna prope horizonten^ aliascuprea, loco profundiore, Hieri' chunte,&:c. Vt verovideas 3 quam vndi- qucpremantur Herodiano vicae ,regni- que dudi argumcnto , parum omninO juvat Spondanum eclipfis anno JulianO 53°.nam Iohannes Dekerius exIofepho> alijfque docet moriturum Herodenu Ca)o(,Iuliae>&filijs habet Iofephus)quin- quagintalega(Te talenta , Cajumqucli ,r * Archelai & Antip« poftmortem Hero- dis Romte cum Augufto in temploApol' lini« non interfuiile folum, fed fuifle;non compctit autern hocanno Iu- liano quinquagefimo tertio, fed alictd inter aniercjuadragefirnutn primum, & qua- dragefknum quintum, quod Cajuspoft quinquagefimum tertium non Roma, quo poftea nunquam rcvenit 5 fed in Sy- fia Aliaque degeret, vel certž Limyr* Lyciorum fato jamoccubaret. Paragra- phus Dekerianus p. n ita habeu. guflm Optimates Rman or um ad concilium 'vocat , in cjtto tune primum ex Agrippa filia Jua nat mn Ca j um federe juffit filium adopti- ' vum , cui etiatn primum tune in Conjijlorio locum ajjignavit. Quapropcer fi Sponda- nusfententiamfuam tueri velit, neget_> oporcet Cajum prafuiffe liti Archelai <5c An tipa’, Imo de fačlo negat Jacobus Sa- lianus anno quadragefimo fexto Iulia- no, ridetque Jofephum in hac verba-,«. Jofephus aiitem cohonejlandi concilijgratid , in (juo de Hebrxorum rege ac regn« ageba~ tu r~ J Caiput arbitrov pr ornac. Hinc inter IudaicasSc Romanah annorum,confulatuumque hofpes ho- mo conflitiuus rationes & fe,& tempora turbavit non fatis accurata combinatio- no. Si quis me fuper Iofepho^contro- vcrfifque ejufdem locis fententiam ro- get, putem, vel Iofephum errade in no- vennio , decennioque principatus Ar' clielai confignatb , vel errorem typo- graphieum irrepfiiTo. Quidenim toto hoc ačtum decennio ?funus Herodis cu- ratum, compofitus ob crematosRabbi- nos tumultus,Archelaus Romam profe- čtus,bisinterimfedati a Varoludad, ali) quinquaginca accufatores Romam di- mifli, confirmatum a Csfare teflamen- tum Herodis, Archelausrcverfus,Ioaza- rus & Eleazarusdepofiti , regia Hieri- chuntina refečta > aqux Nearam vicunt-* infeftantes in palmetum confitum de- riuata;, Archelais vicus ignobilis condi- tus,duQaGlaphyra, quaj omniaquin-* quennioconfici potuere. Quicquidfic-' Iofephus fibi neutiquam conftat,annuf- quc que Chrifto natalis cx Hiftoricis,prajfer- tim Iofepho, aegre elicitun,. c Ghiarto. Verum in annum Augufti quadragefimum fecundum plures con- fpiranu, Refpondeo nihil hoc alca ccr- tius : nullusenim difertc probat Chri- ftumnatum anno quadragefimofecun- do 3 fed per confequentiasdeductinc, vel potiusaccommodant; deinde variano, dumtrigefimumnonum affignant qui- dani,quidamquadragefimum, quadra- gefirnum primum, quadragefimum Ce- cundum, q.uadragefimum tertium_», & quadragefimum quartum alij,vc horum quoque putationes Dnu Herodianisr* ®que lubricae: etenim a Caelaris in Se¬ natu nece eofdem plures t>rdiuntur,a confulacu quidam, Septembri per vim_» inico, quidam a Kalcndis Januarijs Cc- tjuentibus .* pugnam Adiacam pugna- tam volunt multi anno Juliano 15. Ia- cobus autem Chriftmannus de cal.Rom. anno i6, 2 . Sept. Aigyptijs iv,Kal. Se- ptembres. Sunt qui Adiacos pro Augu- Usis vfurpent f funtqui ab Alexandria_. G 3 captaj 10. f. capta;&-mortc,quani (Ibi cumCfeops- traconfcivit Antonius, tanquam devi- Oisaemulis, Augufto imperium defe- rantjcui crcdendum fit ex alfe, mi hi n ec- dumliquet.Par, itno eadem incertitudo cfi: in annis Auguftorum:quidam eninu annum vigefimum oOavum compo- nunt anno Iulianoquadragefimoquar- to,vigefimum nonum ali) , qui propiusf fapiunt, fiquidem Kalenda; Januaria? dent initium,non Sextiles, trigefimum-* conferunt quadragefimo quinto Julia- no. Diflenfionem caufanc pugna fub Ačlio,capta Alexandria, aetas, principa- tus, diverfum xrx indecurrente anno principium; quodque alijs argumentih accidit 3 huicquoque:applicancur nempe folum anni ifti nato Chrifto,flgnate nul- lus a quoquam fcripcore ponitun,. Pro - babilius omnibus Robertus Card.Bellar- minus 56, annosAugufto tribuit,&42 n ’> Augufti pariat anno Juliano 45 0 . J$)uinta, SedaConfulibus,faftifque-> Romanis invidum ducaturrobur.tefte S.Auguftino, Salmerone, Baronio,Soa- rio* » 103 * rio,Pererio. Itaquidem, fi fcriptores* Evangelici horum meminiflent; fecus* quid ChriftojConfuliaetcrno, cum con- fulibusterra;>olympiadibus,8iC i quis enim revelavit,hocan illo confule natus fit Servator ? interim tamen Augufto Xii m .&LucioSulla , Calvifio Sabino,Sc Paflleno Ruffo, CornelioLentulo Si M* ValerioMcfTalino , aut cerce Augufto x 11 i m . & Marco Plautio Silvano,mini¬ mum Coflo Lentulo, čc Lucio Pifono funt qui natum velint ; adeo vt vnicusf* nati Salvatoris annus plurcs fortiatuc. confules, quam a Roma condita vllus a- lius.Exercendo magis ingenio, eruditio- niquc comparand«,quamveritati Chri¬ stiana; indagandas ifta ferviunt argumen¬ ta^. Sed nec in contextu deinceps eft concordia: nam Cafliodorus apud Jaco- humSalianum annoluliano quadragc- fimo fcxto Confulem ponit Auguftunij pro CajoCafare filioadoptivo* cum Auguftus alijs quadragefimo quar- tovltimum confulem egerio. Fulvium eciam A£milium,& PomponiumBafTum *n TT m G 4 11 ♦ 104 * n m ,Cornelium item Saecularem & Jur- niumDonatum efafiorum tabulis pro- fcribitBaronius^liosannoCbriftiducen- tefimo quinquagefimo nono , hos du- centefimofexagefimo: quemadmodum &Pri)bumni n \&Paternum m m . anno ducentefimo fepcuagefimo nono : fal- tumquc facica fecundisProbi fafcibus' ad quarcoy J , quorum loco infcribiu Decium Imperatorem.*, & Gratum, ad annum_jChriflianum_. ducentefimum-* quinquagefinium quartum, Cafllodoro plerumque duco, de quo Onuphriusr’. Cajjiodorus adeoperuerse, inepte, prepoji ere horumtemporumdmototius Imperij d Tiberij principatu ad Diocletianum Confules edit, vt portento mihijimile videatur. Nam Confules (uffeftos pro ordinarije ; quifub vno Impera¬ tor efueruntifub alioifalfos & qui nunquanu fuerunt pro ver is ; & Ji ver o s quandoq. edit> eos inverjo ordine enumerat,qui enim pojlpo- nendi efjent,prafert,qui praferendi, po tfpe¬ nit, Itn vt quandofy mir er,qu a nam ral ione j fieri potuerit , vtJcriptor quijj>iam ) quid ade« inepte&pcruerse e dere potuerit , Eseiftirno eurn, tttm? dum e a (criberet , vel fommaffe , vel memoriter mandata exaraffi , nullo librorum auxilioadjutanta* cJMihi enim verifimile non videt ur fuifie librum quempiam, ex quo ipfe illaConfulum nominaeo ordme digeffirit, Plures decofulibus differetias videapud alios, prasfertim Joannem Georgiurn_» Hervvart c. 204. vbi reječtis faftis vulga- r ibus contendit quinque confuium pa- *ia perperam affignata ; negatqueaii' Hum Chrifti vulgarem primura effo communem , vtietiam primum Julia- num biflhctum. Itemapud Dionys, Pet- tauium in Animaduerfionibus ad Epi- phanium,Ha;refi Alogorum , miras va- fietaces.VideitidemOnuphrium Panui- nium diferte fatentem_t. <*ylnni cjuatuor 'vel Dilhtorum fine C o s s: vel planefine Di- bfotorc & C o ss\c]uifaftis hifce inferuturjni- hifemper fufieclifuerunt j & mento , ejuod d l~iuio aiti eius temporis hifioriamfcripfit non l »uenti funt in annalibus , ex quibus hifio- viarn fuam defcripfit ideo animus mihi alt - Ruando f 'uit Romam conditamfiatuere cums fifirinto Fabio Fiiiore anno Oljmpiadico 2 9°i •ut or do C o s s: arini* vrbi* rejjonderet, &c- d qua fententia tamen deftiti quod vider erru Varronis rationem vbi<% recept am e (Je ab eruditis , quos turbandos non cenfebanu > Quatuor vt vidcs paria defiderac Onu- phrius:nam quintum ipfemet expunxi£> tefte Petcauio ad Epiphanium,quibnsad quatuor paria accefis dcquinqj paribus jure merito Hervvartt cumfaftis cxpo- ftulat Fidem auteni in hoc mereri tam-» Onuphrium quam Hervvartt pollea-' conftabit ex ipfb Liuio. Et vero ratio eftmanifefta,licet pro Cos s.-DičtetoreS intrudamus:Di6latoresenim nunquafl l plus femefh'i,aut circiter, ordinarie Ma- gipraturngetierunt: non pofTuntigitUi> 4. anniinfaftisexpleri, nifi pro ingeni) ]ubentia_> multiplicemus Dičtatores^ DeindeDiftatoresaCos s:creatifunt^> quodfi ergoConfules deficiant nullo^ ciufmodi admiferim Didatoresr\ Oni* 1 6c circa, aucparum ante Chrifti nataletH confules non exa&• eum (A^ guftum )Senatus honoratum eque(iri[ftatufo q* ehodie%in roftrts pojita xt at em cit* ft rl ' 107 » ft ur a indic at (qui bonor n on aftjper trecen- tos annos ,quamLucioStif}t . &CneioPompeio, & CaioCttfari contigerat') Proprcetorem vna cum confulibus defignatt* Hirtio & Panfit-* bellumcum Antonio ger er e jujjit. fuflficit, &c.vt vel hinc liqueat faftos non elTe fynceriter confečtos. Vcrum pri- muni armata manu extorfir> omnino, vt reliquos vel tacita au&oritat-e, vel ar- matisprecibus, cum eflet dominus re- rurru. Ex qua fepius turbataconfulum.* r atione mirum non efl fenfiflfe non nul- losPatres Geminis confulibus pafTurnj : nifi malis eofdem SS, Patres Paucioresjquam vulgd>annos vitaeChri- tribuere, aut paflionem ab anno pra¬ vcata; grarijeordiri. Poftremum,diffici* le eft ad fideni , integros elTe faftos Ro- manos-.ipfe nam Tltus Livius, qua alias, tum libro 2 . meminit, tanti errores impti- J10. tant temporum aliter apud alios ordinat magiftratibus ,vt nec , qui confules fecundttrt quofdam,nec quid quo% anno aclum Jit itP tantz, vetuflate non rerum modo , [ed & At*‘ Borumdigererepojjis . Cient videlicet tuf' bas has cum plura caetera, tum quod Ka' iends fexcilcs 3 non Ianuaria; fafces olii* 1 dederinc,eodemque telic 1.3.multa extr a ordinem a£la fint, Quorfum igitur cort' fulibus nitamur multopere inChrono' taxi Chriftiana, cum necfuae hidoria? tisfaciant ? Quod fi Livius ipfe de tantal, vetullatcnon rerum modo , fedau£l°' rum quoque expoftulat , qua rationC^ igicur Chronographi hodierni, Livi° multisfeculis juniorcs, folem vericabs Chriftianae ex hidoricis, alia omnia^> quam Chriflianafcribencibus, conanttf c eruerej .** Quomagis abfonum jndic°> Menelaum mathematicum, apud Pcol e ' maeum , ipfumt^ue adeo Ptolemajun^ anni vniuserrorisargui exfadis:nemp^ vbi fadis ipfis ,pluries erroneis, kctf c jndormijinusjpoftannosinillefeicent 08 melius ealculamus 3 quamTrajano, III. drianoque fynchroni Menelaus ac Pto- lemaeus, Ne tamen aut confules, aut fa- fces,auc faftos ipfos ab hac diflertationo faftuose magis quam decore elimine- mus Velleius Paterculus 1 .2. hxc narrat. Eo ipfo anno,quo magnificcntijjimi gladiato- rijmunerts , naumachiitfyfycB qui nefciat his initijs Cajum 112 « Cajum &Luciumconfules defignatos’* vc poft quinquennium,id eft anno Julia- noquadragefimoquinto ineunte capcf ferent Magiftratum?atque eodem Cajus» qui Syrix poft enečhimLoliium, cunv> Quirinio imperaticensusexadlore, en o 1 poceftate prxerat,confulatum abfensgC' reret?En quam ex voto fluant Dionyfi°> fihisetiamnitivelm Qux paullulufl^’ confuilora uc clarius intelligas, deCaU Lucijquc in forum folenni deducHon^ ifta cape ex Suetonio. Duodecimum m*' gno, id non vtrumque vno deduceret tyroc>' nio , quod xcas Juvenum divetfa h° c non ferrec.Explicat quadantenusSuetO' niutn Pacerculus dum aic 3 brevt inwi eCl ° 113 . (j)at in Tiberius Mero duobus confulatibus , to* ticlemof ; triumphis a ul is , tribuni tič potefiatis confortione Cajus Cčtfar (urnpjtjjct ja*n vtrilem toganu, Litcius item m at ur us cfjet vir is , ne fulgor Juus orientium luvenum objlaret initijs>diffi~ mulata causd conjilij fui commentumab foce- ro y at/rj. eodemvitrico , ac ojuiefcendi a conti- nuatione laborumpetijt . Vbiiterum vides, Cajurn, antcquam Lucius> virum crea- timijiHum videlicet penultimo, hunc vl- timo ac x 1 1i°, confulatu ,quae in annosr* quadragefimumprimum & quadragefi- mu m quartum_» cadero fafti voluno, & con (Vat ex Suetonio, dum biennio di- r >mio,Hic vero nonfatis convenit inter Auc1ores;vtque negle&is alijs duas pras- c ipuas adducam opiniones, Joannes De- terius, quemadmodiun fuperius docui p- i.dicQum,x.theorema,te,exIofepho,a- b)lque docet Auguftum Opcimates Ro- manoruna adconciliinn vocafle, in quo tuncprimiim ex Julia filianatumCajum tedere juffit filiuna adoptivum^cut etiam H 114. primurn in confiftorio locum affignavfo idque in caufa Archelai &Antipae:vtique vel anno Juliano quadragefimo tertio* vel quadragefimo quarto (ad pafcha jatfl Herode ex hypothefi extin&o) ance quos Cajusinorientem expediri nonpotui*^ cumLollio, fubftituco pofteaQuirini 0 ' Independens igitur eft Dekerio Syri# defcriptio ab adventu in Syriam Caij & Qujnnij.Contranum aflerit JacobusSa- lianus anno Juliano quadragefimo quaf' to n.74. nempe a Caij in Syriam advent 11 indičlam defcriptionem & quadragefi' mo quinto Herodem mortuum_% modo igitur Cajus Romaš Archelai Antipae liti potuit praefedifte , qui Ro- mam tefte Velleio nunquam ampliusre-' meaviu ? Auc igitur verum non eft' quoddehac praefidentia dicitur.autve¬ rum non eft Herodem annojukano qn ar dragefimoquinto mortuum. Extempl° hicreponit priori, fententia pofterioJ^* C H R1 s T v s orbi natus eft fub Quirinj 0 Syriae prafide tefte divo Luca; is Cajo orientemprofecJo, Armeniamque jam-» tenen- tcnenti,extin&o M.Lollio.Re&or datus eibceftc Cornelio Tacito annal.U. mmj cr go prima fa£fa cfl: defcriptio (prima_» inqu3m,fecundam enim infticuitarele- gato Archelao tefte Iofepho antiqq, ludd.l, is.c. i.) fubQuirinio,rerum pen* Cajum in oriencepotiente, vnufquein- ter viginti (de quibus pofteaj probatiffi- mos Augufto viros legi pocuit, maximč cnm jam in oricnteagerct, quivniver- Tum orbem defcriberet. Sed Cajus,etiarn prioiis fencentiaeputatione, poit qua- dtagefimi tcrtij luliani pafcha, mortu- umque Herodem in orientem profe&us eft,&qnadragefimo quarto (melius ju- diciomeo quadragefnnoquinto, quod Cajustambrevi temporenullatenus po¬ merit coo , tamquc vaftas provincias* comniode pcragrare, minus, Yti docent Velieius,alias ante, adfedandum obicas coniponere, conventoque prius in fua^ »nfulaTiberio demumin orientem Sy- rianique proficifci) in Judaeam advenit: non clb igitur nacus Chriftus Salvatoc- anno quadragefimoiecundo, fcdq u a- H a <*ra- U6. dragefimo quarto vel potius quadragc- fimo quinto : pofterius enim probabo, tamecfi quadrageftmo quarto injudse- am Cajus appuliilec, in quadragefimum quintum Julianum , quod quadragefi- niusquarrusprope finiretun defcriptio- nemconjeciiTe. Videsquam propccufli Saliano conveniam, vt quid probabilius ex Hiftoricis i n hoc negocio dici pofliD> non reperiam. Caecerum me quidenn» pruinahatc , auclornmque differentia~> nonadmodumvrit in rechronotattica-^ Chrifliana, vc qui nec ab Auguflo, neca Gajo, nec ab Herode, nec a loiepho, Pa- terculo,Suetonio,& cacterisin mea mul- tum pendeam temporum azftimationo; nequeidnifi exhyporb.eri, & ad hotni- nem f quinquagefimum quofdam ordiri,quof- darn Romana confuetudine a Kalendisf* primum Ianuarijsanni Iuliani ineuntisr" fexagefimn Hac computandimechodo annus Tiberianusfecundus, primus po- fterioribus cenfebkur,&:pro decimo fex- to, decimus quintusr’. Rado fecundae chronotaxeos e{l,fragmentum exiguum cjuatuor menfium nequaquam obeiTc^ deberequo minus anni Tibenani cum_» lulianis ab vna radice Kalendarum la- nuariarum cenfeantun.. Qua de caufa_» plerique omnes annos Chriftianos a Ka- lendis Iamiari)s,neque ab očtavo earun- dem Kalendarum aufpicantur. Adver- icndum eft deinde, fape fapius tempus H 3 com ' eomplctufn, velut integrum, pro ine- unte,labenteque, atque hoc viciffirn pro completo fumi a facns paginis, vt accu- lateannotavit Theophilus Antiochenas 1.3 .ad AutoIycum,quemadraodum Luc. $.FoJlquam confummatifunt dies ocio , cum očiavus primuminchoaflcc, autlabere- tur,& Math. i6.potf tres dies refurgam>jubt ergo cuflodirifepulchrum vfqut in diem tet' tium ccrtum vero fit die tertio fačbim-» anaftafin domimcam, quartum alias pe# rc oporcuiflcu, Genefis equidem c. I2V quadringentos triginta annos cotnmo' ratus narratur Ifrael in./Egypto , qu»' dringentos cantum referente protomaf'' tyre AČt,7.quatuor videlicec explcta f#' eula voluit percefere, qaintum velut im choatum,tabenfque omilit. Notavit aute hoc non folum fcripturae, fed etiam-* temporum interpretibus obfervandm 11 Ribera in c.i.Zach.n. 23. & pridem antc-> Riberam Alph. Salmcron to. 12. tr. 60J qtu vero,& c. Haec cum ita fmt,quid mi' remur divum Lučam dccimum q uin ' tum annum,qui conterminus, ac idem-* pene pene eft cum decimo fexco,dierum quin= que foluni differentia intercedente, Hi- ftoricorummoro 5 quibus freqnens eft pars pro toto, imo pars cum toto pro v- no toto,numcrafle anno decimo fexto fiberiano, iduslanuariasočtavo, duo- busGeminis confulibus,quod elapfi dies quinque ne nominari quidem mereren- tur,minus anno decimo fextoad baptif- mumChriftijus ac titulum facere. Sim. porro quis dies illos quinque aut fex do anno Tiberij decimo fexto nolit admit- tere,fed pertinacius annum dccimum_» quintum,ac literam vrgeat; ajo prodijflc quidem ex eremol oannemTiberij anno decimo quinto,negovero C h r i s t v m baptizacumanno decimo quinto: peo decimumquintumenim annum Tiberi- anumEvangelifmus Ioannis,non baptif- »nus Chrifti fignatamadeo vt inter evan- gelifmum &baptifmum dies minimum fex,fi textum intelligis,libens admittasr 1 : Matthaeus enim cum ex-/Egypto redu- cem Chriftum in Nazareth divertiflo dixiftet, ac ibidem ad trigefimum vfquc H 4 *ta- 120 . jetacis annum commoratum fuppofuif- fet,fubdit , in diebus autem illu venit jjoan- nes l>aptijh,&cx\nnč[uc Ioannis cibuiTUj veH:itum,pr2edicationem, baptifmuni_»j & IerofolymjB, adeocjue totius Iud££e> imo Pharifeoruin ac Sadducteorum ad lo a n n e m pr ofcdt 1 o nem, & c. co m m e ni o • rafiet,addit,ta»c venitjEsus , nenapet cum ba;c a&a efTent omnia_>. Paria fcri- bit Marcus: nam vbi qua; Matthams,per- cenfuiflet , fubjungiu , £5* faclum e H im diebus illu venit J es v s d Nazaret h , &C, Signatiflfime demum Lucas & tempu sr’, & ačiiones. , vrpotegravi ac puhlico negotio,confultatioaliquandiu in fvnedrio follicitostenuitLegifperitos, vtdePr 0 phetaex officio cognofcercnt, Adde cum cxirct ad Joaiinem Jerofoly- ma,& onmis Jud*a,dc omnis regiocirca Jordanem Match.3. omnis Judmae regio, & Jerofolymic;ie vniucrfi Marci 1. Ioan- ncsipfc vcairec in oranem regionerru. Iordanis,intra očHduum ne quidem rite innotefcere per vniverfam Iudaeam po- tueritcvangelifimiSj minus baptifmusr* totusconfici atqueabfolui,. Ipfequoque BaptiftcEvidus,locuftx, & mel filveftre, °jUodnon folum in eremo intima , fed corarn populo., vt pocnitentiam,quam_. v crbis fuaderet, fa&ispcrfuaderec, his Vefceretur: vnde necaufterum illum ve- Bitumabjccit, fed Horridus in fetiš , & durapelle c omeli Prodijt in vulgus ; viedusinquamcalidio- r e illum teniporc, quam Januari) dies ferant , prmdicare ccpiflc claredoceu. H s q uic - 122 . quicquidenim per locuftas & fylveftro mel intelligasjvoce aKgihs perambigua» nunquam mihi perfuaferis aut infeda-» illa hyeme ad Iordanem falijffe, autedu- les herbas viruiilc: imonec,fiquidem ex locufhs cancros cum Luthero , quarta adventus dominica,fcceris 3 probaveri^ ea tempeftate Petrum & Andream ad Iordanem pifcacum,quod in Iudsa quo- que,vcvC mitiore coeliplaga hyemserat- Perrus etiam poft vigefimam Marcij ad focum atrienfem fe calefecerit, & Chri' ftus monuerit, videte ne fuga veftra fiat in hyeme velut horrida > Ierofolyrm s quoque, anni tempeftatc-*. NequeIocU' Ikeigitur in Iudaca faluere, nec eduk 5 herb« viruere Bapciftae in Ianuario. Qu , 3 propteraeftatc, aut minimum autumno cvangelizarc ceperit, oportct, acin ad- ultamhyeme produxcrit.Sed de hisvi" de Baronium annO Chrifti trigefirt 10 primo, &c. Si paftores regionis ill* uS obijcias > in viridipavifle noneniceri^» pracfertim cum non conftet domi» an ^ ruri vigilauerinu j pauerint, an vero . 12 ?. farno fempecuariam inouili aliquo ad turrim Ader curarinc:«^auAžTmf habet textus GrjEcns.hoc eft in agro ftabulan- tes.ica Corn.IanfeniusCommentar. c.S. Quanquam longe fic facilius arentes culmos pecori in aprico,quam vefcos homini reperire; nifi veliš novum Evan¬ geličani vulgari herba cum Nabucho- donofore.velut bovem, vi&itaile, quod eft abfurdum.Decimo quintoitaque an- noTiberianoIoannes poenitentia v m prvt natalem Chrifti trahanc ad annum Iulianum fere qua- dragefimutn. Quare conceflerimTibe- rium in Prouincias cum poteftate mil- negarim tamcn hoc ejus imp er *o 124 - dareprincipium. Casfarem enim agebat, aut furamutn Auguflum , neutiquanu Imperatorem ; nifi Imperatorem veliš, quidemandata, vicaria,temporariaque, vti jam Tiberius,opera imperao. Quod vtintelligas, difiingue Casfarem abAu' gufio,hunc ab Impcratore, & Imperato¬ rem militum, belli,&c. ab Imperatorem, imperij Romani. Ac licet ad par ius ado- ptarentun,, ne patre inopina morte fu- blato turbaretur, annum ramen imperij adoppatoris non adopcati fafli cenfe- banc.Quaero autem, priuatufnecum Au- gufius vixerit, an firnul imperarint? nofl priusrnullus enim hujus meminit. no n~> poRerius, quod primi duo firnul impe- rarmc M. Aurelius Antoninus Phiiolb' phus, &Lucius Verus* Quin numerus annorum diverfus apud diverfos alfi- gnatus putaticiam hanc extra Italiam-* imperationem omnino euertit.Refpoiv deo lecundo, cum exVeileio lolo id col- ligi non poffit,quodencomiafien potius agat, quam HiRoricum Tiberianum-»» &qu^fplendida funt, ornadflime p ro " ducat, ' 12 S> ducat, prsctereat , qute humilia , fini- fbraque,Suctonium quoque, cteterofque conliilendos.Primum igitur inorientem nnfluseftl ibenus,rebiifque compofitis reverfusneovavit quidem. ContraPan- nones deinde ablegato , cum trium- phum reduci populus offerret * prsten, ouationem Auguftus amplius nihil ad- mifit, Tertio,Cajo,Lucioque inforum_» dedučto>ne juvenes honoribus infole- fcerent,in quinquennium tribunitiam pote(tatemTiberioconceffitAuguftusr% Armeniamquc, quod deficeret, deman- davit. Sensere hoc Cajus & Lucius ado- ptiui, nec minus T iberius, obnoxius in- vidia; juvenunij. Rhodum igitur poft compofitam Armeniam , ne comitatu quidemomnifecum accepto fe contu- bt,ibifeptennium nstfit inglorius. In_* boe fecelTu vc V elleius,exilio vt T acitus* ^gre per Liviam legati fpecie degero a ffecutuseft. Tandem pertaefus peti ju fevifere neceffitudines, quarum defide* do teneretur, fed neque etiam obtinuit, Vltroque admonitus eft > dimittereto- mnem n 6 . mnemcuram fnorum, quos tam cupicJc reliquifleo. Hincrcrum novarumRO' maelongefačhis fufpečtior reditumim- vrbem vix anno Augufti quadragcfimO quarto impctravit, & quidem, nequid turbarct, Cajo poftulance; vnde privatu* egit, doneč inIlIyrios Pannonefq; inif" fus,diudufque qnam par efTet moram*’? iterum fufpe&usredditus, focium accc- picGermanicumj. Vbi ab vtroque ifl-' Dalmatia debellatum> & decretus Tibe - rio triumphus 3 accepta eft in Germanih clades Variana, quo profečtus cura Gef' manico poftquam Germanos quoqu^ perdomuifiet Romam reverfus triu# 1 ' phavit. Diflentiunt hic afeChronolog* ex Dione 1 . 65. Iacobus Salianus enim # Ioannes Dekerius cladem Varianan^ referuntadannum Iulianum quinqu a ' gefimumquartum, Confules O^Sulp*' tiumCamerinum, &Cn.Popp^um^ a ' binum,Baronius &Spondanusad qu> fl ' quagefimum quintum, ConfuIefque Dolabeliam & Cajum lunium Silanu 1 ?’ adeo vt fequentiprimum anno, id c[t * quinquagefimo fexto Tibcrius & Ger- maniciis in Germaniam fint profefti; vnde quam cico revercerinc ex faftis con- ftat,quodanno quinquagefimo feptimo Germanicus conful cura Capitone fio creatus,nifi dicas abfentemgeflifle con- fulacum : conftat deindeex VelleioPa- terculo q uodfenatus Vopulufa Rmanusjo- fiuUnte patre eius ( Augufto) Vt ad vindicandum honorenu* non effe par em. In vrbemreverfm , jam pri¬ dem ,fed continuatione bellorum dilatum ex Rannonijj Dalmatiffjue egit triumphum . In- ucrtic Suetonius,ac Senatus confultum-* de aequali Tiberij cum Augufto juro, triumpho poftponit. Atque hinc fc fortc nados occaftonein arbitrantur,quiTibc- fiumbiennium cicius extra Italiampu- tant imperafle, fed admodumfalluntur: Is idem enim,qui errandi poteftatem fc« c ‘ c >Vclleius, paullu deindc pofl: corrigie 12 S., errantes,Tiberioque , nonnifi mo.rti?o Augufto , imperinm defcrc verbis fe' quenubus ) 'i'/M Umen veluti luclatio civitft' tis fuit, pugnantis c um Ca far e jemtus,poptf- liquc Komani , vt fkitioni pat er na fuccedereti tUiusput potius probandum.Septimojadefcriptioneor" bis vniucrfi fub Augulloimperata, pa^ eft crcteris dubitandi rado , cum aii' num, quodecreta cft , pera£hque, Ha' giograpliorum prodiderit nemo.altifli- me nicAnt profani ; Livitis enim m- Drufo 129 » Drufo definit; deccm in quos natiuitas 5 Salvatorisincurrit,annideficiantDioni, Tacitus taceat de prioribus , atque ab exceflu Augufti ordiatur, Velleius, Flo- rus, Eutropius, res carptim perfequan~ tur, acfumma tantumlegant veftigia_» Caefarum. Quocirca ignoto, labantequc anno ifto ceni : uali,labare necefle eft Caij, cuiM. LolliusReOor datus, in Syriam_» expedicionem. Alienum autem eft a ve¬ ro defcriptionem hanc fuifle luftraleirij aliquam , aut ctiam extraordinariamj obingruentes neceflitates exačHonemj. Evangeliftam audirem fuoftylo denar- rantenij. Exijt ediilum d Ctfare Auguflo w defcriberetur vmuerfits orbis. H* Veriim quo id tempore ? quo Chridu* natus ed,at quod illud ? hic in pridi nu# 1 datum quaedio redituitur , nihilcjue Suida etiam de anno Chrido natali con- dudi poted, nid Tatitutn nuper cicatun 1 j ad- > 131 , adjungamus,atque exvtroque deanno quadragefinio quinio Juliano, vti fupe- rJusfaOunijprobabilius aliquidinferius divincmus, Ncque a parta pace, Janoque claufo fortius argumentere : iliud fiquidem_» iplum quo anno contigerit, efl Tub judi- ce. Quinquies alij ,ter alij, bisfolum qui- dam Janum clufum volunt , (ter clau- fum efle aučlor elt Suetonius) vt quo de¬ len pcionem referas, prorfusignores. fi¬ go necellarium oppido minime judico a claufo ftatim Jano deferiptum orbemj, fed quiete a reliquijs etiam bellorumj eapta,pr 5 £toribusprius in provinciasdi- oaiflis, pace inquam bene adulta, firnaa- taque, gladijs jam omnino conditis, & Sdall in aratra verfis Ifaia telic, c. 2. c. Confirma' turjcu,vti accurate nocat P. Ioan. D ekC' rius,duodenniu Ianus claufus perllicerib nempe vfque in quinquagefimnm quaf' tumannum cladeVariana nobilem, no quadragefimo fecundo clauiusfi^ '5 133 » neceflfe eft. Quarc quadragefimo quiato commodiffirne potuit cenfus inftitui. Oftauo, ad ctetera rationum momen- ca 3Velut a deletis per Titu Solymis, divi- fi°ne Apoftoloruni-s , divi Iacobi fub Nerone martyrio,& limilibuspofterio- r 'busargumentis,eadera, quae haQenus 0 &Tacilior eft rcfpondendiratio; Au£to- res videlicet inter fe non conveniro* quofdam rem obiter , non ex inflituto tračiareJofepho paffim, alijfquefidem-,» derogari,annosefle diverfos > diverfas c- pochas, incomplecum fspe pro toto ca- pi.&contra j quodqueHiftoriciseft ad-> modum familiare , Sc differentiarurrL* omnium vnica pene fcaturigo, fimul re- f e rri>qu£ rebus inter Je coh Non eadem,temen vna dies , annitfe uoluto ‘Tempore facrauit repetitam paffio lucern. Accedit diuus Auguftinus Serm. 28°. de SS' S currunt ita% vter% adpalmam wat' iyrij, g? 'vterejf perueniunt ad coronam, notio ej uidem eodem temp or is curfu , fed annivef' tentis occurfit, Quid igitur magnopere^ argumento hocnitamur, velutindele' bili chara&ere? Eft vero regala paulluni ante allata, Hirtoricos le£hiris,plures in' ter, vna princeps,a Chronograjjphis ipfi^ prrefcripta , Sc qua: fola argumenta ab Hifloricis contra Dionyfium Exigiuim^ petita eneruare plurimum potefT, -A'd' argumentum tamen deeuerfisaTitoSO' Iymi$ flota, Vefpafianum a Nerone in> Iudasam Iudaeamcumexercitu miffiim anno Iu- liano fexagefimo quinto bellum incho- a fle,confecilTeque Titum filium anno Imperij Vefpafiani fecundo 5 (oČlavo Se- ptembris') id eft Iuliano feptuagefimo, a paflione Chrifti quadragefimo j fecum- cundum alios quadragefimo fecundo. Notadeinde aliosChri(lu«m natum po i n ere anno Iuliano quadragcfimo prb mo,fecundo,tertio, quarto,quinto; paf- fum vero aetatis anno trigefimo (vtiS* Hieronymus epiftola 22.adEuftochium) trigefimo primo, fecundo, terrio, quar~ to,quinto,&:fexto. Notatertio, annosr* paffionis quandoque vfurpari pro annis gratiaea Joanne pracdicatae. His pofitis nih.il mirum fi anni quadraginta duo in- tercedant quibufdam inter pafTum^ D e um, &Solymaeuerfa, quodChri- ftum vel citius, tardiusue natum allc- r ant, vel breviorem illi longioremuo Pcriodum aflfignent: ex quibusmagna_, °riturperturbatio. Pone, exempli gra- tla 3 Chriftum natum anno Iuliano qua- ^ ra gefimo tertio,adde annostriginta,& I 4 con- confeceris feptuaginta tres j toliehos a centum quindecim Iulianis,<5c quadra- ginta duos nancifceris. Iterum > ftatue/ Chrilhimnacumanno Iuliano quadra- gefimo, junge annos vita; triginta quin-' que,fummam feptuaginta quinquefub- duc do centum quindecimj , refi' duumfortierisquadraginta_>„ Quod H Chriftusnatusefi: anno Iuliano quadra* gefimo quinto, paflus feptuagefimo no- no,euerfa Solyma anno centefimo deci- moquinto , inter padlim Chriftunn vr* bemque euerfam intercdreruntfoluni-> anni triginta fcx, menfes quinque, dies quatuordecim,vtvt alijcontrovertanta. At fi annos gratice pracdicatze,id eft Dio- nyfianum trigefimum primum_» ( pri- muni a padione Domini S. Hierony- moj refpicias 3 vfqueadevcrfa Solyma-* quadraginta annos numerabis, adeo, vt jure dicerepotuerit 7 prasdicareq; Cliri' fius baptizatus,<«^ 0 f quadraginta cmn'h& Solymafubvertentur. Quicquid fit,quod allata argumenta omnia dubia, vt mini' mufli? CQntroverfaque fint ? nullamqu e in inrefant credendi necdTitatenl, adhuc- dum licet Dionyfianis m fenih fuoa- bundare.Facile exiftimem annos paffio- flisabaptifmo Chrifti numeratos(quod inde fandi Patres, casteraque \ r eneranda vetuftas Chrifti paflionem rdigiose or- dir e tur) mukam differentiam excitafle, quo aetatisannoChriftus paiTiiSjan trige- fimo^ quo luliano clivus Paulus conver- fus,idemque martyrio coronatiis,etierfa Solyma?videquq[liones Chronologicas Hcnrici Philippi; quas cum euolueris, fentcntiarum pcrcxfus , magis quanau priusdubitabis, mccumcjue cenfebis,fa- tiusefTe,fiquidem natipaflique Chrifti a nnum involuunt potius,quam evol- bunt,planio£e 3 fimplicioreq; via,hoc eft } fcriptura, traditione Ecclefiaftica,pleni- Wiocjue incedero.Conclufum autenr, e fto, cum Dionyfius Exiguus, vir vnde- c l l iaque dodiflimus,poft quatuor Syno- ^°Sj& plerofque fanclos Patres,quos ali j P f o fe ftatuunt, vixerit, aut illum impe- btiftime, &abfqueomni fundamenro, ^Pote non excuffis majorum feriten- I 5 tijSj 138 . tijs, cyclumfuum inftituifle,quodquo abfonum rriagis eft, Ecciefiam impru- denter, negle&is videl icet Sančtoruncu Patrum opinionibus,eundem vfquehuc vfurpafle; aut certe concedendum,poft cuentilatas antiquorum controverfia* 5 Dionyfium Exiguum.j, vti neminem a- lium,rem acu,quod aiunt,tetigifle,prius neutiquam, pofterius igitureftaderen- dum. Ne vero infignem hanc, vti cui- piam prima fronte videri podeč, eontra 'tot, tantofquc AuOores mireris audeiv tiam,aufusefteam non obfcure priden* ante hac do&iflimus vir Dionyfius Pet- tavius S.I.S.l. i2.c.6.his verbis. CoKpilibus , e sp tel o nonoac vigefimo tetztttt tirno, incunte triccfmo , aui ji fuperior e fa- 'chtn? id n < c ]\ mi f t (; f mini*Confulibus, curren - te 7ib e r tj decimo quinto,conjequens er it, oblo & viginti annis nbfoluti* , ineunte nono ba - ptizatumfutffe , c um efjet quaji annorum tri- givta. It a qutdem cormnuni Ar A patrocinari pofftmus. Sedji Herodi *, ejupfc pofleriortm tempora ex lofephi , a c Diorti* libri* adjunga- mus , longe aliter pronuntiandum videt ur, /hit igitur Hijloricis illis jides abrogandrts er it, a ut quA ex e or um narratione concludttn- tur,pro ven*■, minimej, dabijs ampteetendru,, de qua re amplius cogitandum esiflimo, Ego porro, priufquam divum Lučam vio- lentec_ intelligam , a traditione Vete- *um,calculoartronornico,Ecclefia,toca* SueCbriftianitate , qux xram Diony- fianam haOenus vfurpavit, vclpilumL* r ecedam,faciie,ac nullo negocio Diony- fio FJavium,Ecclefix Dionem, Chriftia- n itati cxteros poflpofuero. Cumquo “ajede natali Chrifti controverfiafteo ln traquadragcfimum primum, & qua- ^fagefitnum quitltum, vtrinque ineliK 140» fum annumlulianum , quicquid vllus contra meargumentorum attulerit, af- ferecitidem contra omnes alios qui eun- dem fecum annum non defenduno, Quare quod illi adverfario fuo refpon- debunc, ego pariter, vnaque ldemre- fpondero: imo jam refpondi, fiquidemj’ pleraque, qux hucvfqueattuli, vario- ruminvicemChronologorum funt re- fponfa_,,Hocque eft, quod caufx Diony- fianasniinimediffidam. Quiaucem an¬ num tuentur quadragefimum quartunn & ad verum propius acceiderunt, vti Sa-* lianus, &c. non admodum, quod anno vnicofolumdiflentiamus, mihi adver' fantur,facileque,fi necefle fuerit,expen- fis vtrinquejuftius argumentis, &veri fimilitudine propius infpečK, concor- dabimus. Amotis his,qui obftitiflepoterant, quantum licuic,obicibus, nune ad viani intento digito Mercurius monitor, no qua excrremus, eft ftatuendus,cum pri' niisvero pafchalia prxmittenda,quod canerinam niechodum , invito quamvis do^if- do&ifllmo viro,nonnufpiam tcneamus, hoceftapafchate, & anno pafli D k i ad natalem ejufdem argumcnteiuun., Pafcha igitur > feu potius phafc, an¬ geli primum propter domos, deinde Iu- dajorum ex iEgypto per Erythra:un-Lj, pelagus in defertum Sin tranfitum no- tat.B^pafchalem agnuni: vbi vis paremus> tihi c orne dere pafcha £ if mn mtrmfunt iru> pratorium , ut non contnminarentur fcd ut manducarent pafcha . 4 0 . i pfum feftunu diem a decimae quartae iunzc vefpera_., ica Levitici 23 °>menJeprmo,cjuarta decima die menfs ad vef er um phafe Domini e H, & c/uintd decima die menfs hujus folennitas *z,ymorim Domini eff> Adftipulatur Lu¬ cas, dies feftus azymorums , °tui diciturpafcha. 5 0 . totam pafchalem , hehdoniadam. Volens pofl pafcha produ- c 'reeumpopulo6 °.C hri sTVMDominu yerum noftrum pafcha , pafcha noftrum m nolatus eH Chriftui. Hic de quarta pa- Pehatis acccptione diflerimus. Ejuspri- 1 ^' e agnum cum la&ucis agreftibus di- Vino juflu edere, tum fanguine poftesr* tyV t ddinerc oportebat: nofte enimconfe- quente intempcfta primogenita ,dEgy' pri fuftulit vindex minifter_.Atque hinc principium ducit dies primus azymo- rum.Ita Devs Exo. iz. edcntcarnes no' cle iHa ajfeu igni, (f azjrvos panes , Vt pri - die ac poftridie reclius intedigas, dienv* nočdismedio difpefcc. Septem, anočlo, dies azymOrum fuerint, aliorum efto aeftimatio. Exodi qnidem eodem capi^ inhaecconcepta verba prjecipit D e v s- feptem dies azjma comeditis , 6c v. S, Prir# 0 menfetfuartadecimadiemerifis ad vefperat# comedetd vfi*, ad diem vigejtmam primat# ejufdem me n (is a d ve [(eram vtvt JolephuS'’ antiqq. Iudd, 1 . 3 .c,lo.decimam quintarfl rtatuar.Primum autem azymorum lovi* die incepiflo , ex eo quoque clareu? quod no&emedia, decimas quartae diei esefis primogenitis, orantibus, vrgenti- bufque digyptijs fexcenta millia pedi' tum,abfque parvulis, &c. fint profe&a-" Keliofuerunt autem /Egjptum (ait lofepbus antiqq.Iudd,l,2.c.6. menfe Xamhico > l# n * quintadeciwd> amo ftadringentejimo trigt' > Hi*' fiMotfoftqum Abraham pater noji er in Cha - nantam venit. Tota igitur expeditioin- trabiduutu ftetio. Atqui iterum certum cftExodic.i 6 . quintodecitno diemenfis fecundiiliar nominati, poftquam egrefl* funt de terray£gypti,venifle in defertum Sin, inter Elini & Sinay. Quare fideci- niain quartam Nifan conferas cum de- cimaquintaliar (exiftente menfe lunari dierum, vnde alternatim vnus vi- ginti nouem,alter continet 30.) inuenies differrediebustriginca. In hac folitudi- ne,vbi graciae pro libeitate agi debuif- fenc, infane murmuratum ettab inlanif- fima gento. Qua propter podridie, tri- gefimo primo, abegreffu nempe, vti c. codeni v.7.& 8. Devs manna pluit,addi- t0 niandato, vt fexto ab eo, qui parafce- Ue 3 feu praparatio ciboruni dicitur, du¬ plu m legerent, ob indans Sabbatlmij. Vade liquido conflat trigefimum pri* n umi ab exitu, quo Devs manna plu- Jt > iuiffe doniinicum , quodfextus ab 'Ho parafceue foret.Hicfi retro gradiaris. nianifefte deprthendes diem tranficusr* P« I44> per pelagus Erythracum fuiflc ipfifll- mum Veneris,ac pridie loviš diem, V- trumquenovi teihmenti fymbolum,ob efum agnum, & traficum mare;quoruni priorEuchariflicuepulu,pofterior ipfartf aferuitute in cruce liberatione adiibra- uit.Vnmerfim igicur quč hodie diem I o* vis vocamus,eft dies efi agni,& azymoi'U initiu, fen proparafceue, alter deinde ac Venerisefl: phafe ipsu>idemq; parafceue, tertius Sabbatu,quartus primus Sabbati- QuodEvangeliographos fpeciat, extra-> litem prope eft, in diem loviš confentirč prorfus omnes: Macthasus enim 8c Mar- cus nominat diem primum azymoruni> Lucas dvTovofj.a^iKim diem azymorunLs; loannes, de quo dubitari poflet, anto diem feftum pafchse, hoc eft ance Vene- ris diem, juxta quartam pafchatis fup£' liustraditamacceptionem. Quin etiafli c.is.v. 39. ica habet, eH autem confuetu^ 0 •vobtSyVt 'vnum dimit tam vobts in pafchu? aC ruriume. 19» v. 31 .Jud&i ergo eponum rafieue erat,vt non remanerent in cruce cof " for aS abbato. Ex quibus liquidiflirne p eP jnanat I4T* snanatloannem advngue reliquis con- fonarc. Vnum ed, quod fcrupum multis gracis mouetjoatn. ES.v.29. er at autemma- nt ■> &ipfinon introterunt in pr &decima_> quinta,in vnam conflata,e gemino diem vnum fabricati fint. Rreviter, plus apud cosvaluit vnus, quam triplex aliorum Euangeliftarum, diui Ioannis verficulus maleinteHeclus:quod miratur Alphon- fusSalmeron. Sedmanifedo omnes la¬ borant indecoro: dccima quarta eniin dio, id ed luna decima quarta (quod luna &menfis idem de, Ecclefiadici 43 0 .) a d vefperam oportuit pafcha edere,deci- ma quinta vero ed Chridus cruci fuffi- ^usAreopagica rede oculato, Augudino, Beda etctet*’.Decima quarca igitur, id ed feria quinta agnus efus ed ex lege, contra Ve l praeter legem Profabbato 3 tede diuo Chryfodomo in Matth.tomo2,hom a -8i* K vbi 14 < 5 . vbi ait .Petrus autem fiequebatw j & intrauit 'videre finem : cur autem ipfium eo duxe* TuntUhi omnes er ant cogregati , & omni con- filio Pontificum resgerebatur , Idcirco ad e urn omnes conveniunt, qui illo anno fumrnunu Pontifikat um obtinebat\vbi p er noči ar unt vi * gilantes , adeovtpafcha e a noči e comedero neglexcrint> cJMane autem fačlo non intra- runt inpratorium, ut Ioannes inquit y ut non contaminarentur , fed ut manducarent pa- fcha.Vnde li([uidopatet , cupiditateinterfi- ciendi Chrifilum prxvaricatos fuijp y ac alut* die paficha comedifieinon enim Chrifiimfied 'ti¬ hi audaciffiimi homines, & mille tranfigredien- te* legis pracepta , quoniam itn infilammaU erant^fiepe c on ati cap er e ipfium,nihilfiaceTt potuerunt y ex inffterato načli quod cupiebantj iempus paficha tranfifiofuerunt , ut ardentes cotde animos explerent,Dc mus igitur cutiu* Chryfoftomo Pharifazos feria fexta ad ve- fperamidegide. Etquod vero nefasju' daos,quihominum innocentiflimurn-* prazcipno, fummoque feftoperdere,vi' taque penicus exuere confcienti* non^ . cercntdiftuliflre)nempe& culicem,& ca- Hielum gludebanc. Nonncipfiilli, qui pra*cepm divinaobfervare incer primosr* debucnmt, mandatum Dci fuis craditis* poftpofuere Matdi. > .Marc.7 ? Et fi adeo, vt quis velit,adlegem vixere ,quorfumj pertinec fe veri filma increpatio Matth* 3°rinfinuavit etiam dilationemloannesr’, rionlaudavic. Imbpoftridicagnumede- r e facerdotas potuiile probat/Egidius Bu- cherius cx 2 . paralipomeno c.3 5 .quodin noftem vifque ifiterpediti fibi facerdoti- busfllijs Aaron, novi(llmis,poftcxras vi- delicet ducenas quinquagenas quinas millcnas & fexcenas hoftias, pararinu> tefte Jofephol.2.excidijc.i3.1acino,Grae- c ° H°.quando inftameazymorum fefto Syrix prxfide Ierofolyma fube- nnce trcs mvriades hominum comparu- * r V*. Autumoego fane Iudaeos nčn fuif- : c ^1'gatos ad pun&um primoprimum una: decitnae quarcae mathematicum: ne qucenimp 0 (ribile obfervatu civicam •>gentibus id fuit,fed quod lunatio fit du- pleijAftronomica & popularis,a pritna-* K 2 lun* 148 . hnx comparitione deduda, qu« Aftro- nomicam triduo quandoque fequituii.? potuifle vtravisedcre, modo lunam de- cimam quartam Aftronomicam vulga- tiorem ne praeverterenc.In quo popuiari plenilunio prafercim Iocum mereruo narratio Flaviana de obfervatae neome- niae in monte fpedaCulo 3 ac dimijfTis qua- cjuaverfum per ludeam nuntijs,quo cun- dis fignifkaretur,cum facile cognicu fo' fet,pra;cipue dodioribus, ex officio id curantibus ,quantum Tole in principi 0 dodčcatemorij Cxiftente differrent po- pulare& Aftronomicum interluniajtutf 1 ex ipGsAftronomia: fontibus,tum obfet' vacione, apparitionequelunaz (autcycl° forte al^uo') quando effet luna decima-* cjuartacelebranda, nontam fcrupuloso q.uam civiliter, vt hocquoque jurepo' ttierincPharifoi inparafceves vefperai° agni efum diftulifle. Dixi cyclo forte ali' quo 3 obfervatione, apparitionetj; Jun^' Incredibile enim mihi videtur Iudaeos i° fumriiofeflo, religiofiffime celebrando? cvelo aliquo(tantum)conftanterqi lcel ” ' r one° ronco vlos, imo vix non dubito, an ah- quo ? Qui C quid videlicet ex Anatolio, Cyrillo Alexadrino, Beda etc£ec IS pro cy- clo hoc quidam afferunt, fufpicio eft.no liquida vericas : ex nullo quippe clare conftat Iudseos Chrifti Domini aetato, atque antea.tali cyclo vfos.Quis enim il- lum,&quando condidit ? Scaliger L7.de emend.temp.parumprobat.Compucum llium Gamaiielis efTe facile afleritur,v- naquefaci!e negatum. Deinde auftores citati loquuncur decyclispoft Chriftum vfurpatis, ad Chriftum furfum vfque, vl- traqtie accommodabilibus; fed ij vti poft Chriftum errare pocuerunt,ica pofluno temporeChriftierroneum pafcha exhi- kere,nonfequicur tamen pofterioribus c yclisIudxosaetate Chrifti vfos.3°* Epi- phanius praefertim loquitur de Iudafts te naporis,apud quos omnia,vti etiam nunc 3 pe rtur bata. 4 0 . efto vfos,negari ad- Imc poteft, vfos erroneo, praefcrtim H neomeniasjvti parerat, obfervabano. QiL>d fi etiam Pharifah, &c. folito fue- nnt ac curaciores in lunae pcrfcrutationc K 3 tempore eemporc praedicadonisChriflr, o c accdir in rebus divinis rei ad populum agercu- tur,quodalias&litej?atiim ede noflcnt,# legisobfervantem, fada vero perperatfl acriter infedari:probabile equidcm c os fbllicitius egifle^uam folerent. 5 °. Qui* totum hoc acyclo argumentom eo con- du&um efl:, vc annum paffi Chrifti alium quam Dionyfianum ftatoat_% 6°. quia~» omnes hx fufpiciones nilul eflkiunt/ eontraDionyfium, Do&orem Areopa- gitam,teftemoculatoncgcujus audoricas obfervationis dupičeia, , & pofleris tranf' mi trendi Audium, li affedum erga fen* tentiasfeponamus(vnus enim hic priot eft cjetens omnibus? vt pote Chrifto fyn- chronus)facileomniareliqua probabilia cuertitargumenta, velmaxime quod il- laipfafecum pugnenc, totquecontrarias opinationeshadenusexcitarint. Aflatin* hic efl: mirari, omnes defertis duobn* Dionyfijs, Exiguo Sc Areopagita.fibi in' ničem aflentientibus, Hiftoricorum,cy'' clorumqueambagibusfe in d uide. Indn' bitatum putempriniitus, cum p opv/ uS 151 - vna eflet plurimum, & libertas a fervitu- te ^gyptiaca in omnium memoria rc- center adhuc florerct, multoque deinde tempore legem dc luna dccima quarca fan&e , fereritercjue obfervacam, & fi quisdiem ilium neglexiflTet, in altcram lunationemreje&um : polica vero,vti fieriamatin plurimis, quod aučliflimus populus in promifta terra pcr civitates, oppda, & vicostributus ageret, minus accuratc vfurpatam, popuiari lunacionc in vfum adfcica, vti ex Jofepho eft mani- fcltum,& occupatio lacerdotum i. para- lip. pollulat. lunam tamen decimam quartam principefemper loco habitam; quique feverius, & magis ad legem viue- r ent(^interquosprimusSalvator Chri- ^ T v s,vt impleret oranem jullitiam)ea- demagnumediire. Ampliusjdum inhac Jncumbo q UIB ftionem,exIuda;o intelligo (objeccram nonita pridem Iudaeis Vien- »enfibus anno millefimo rexccntefimo ^■igefinio nono , in celebrando phale-* vnumabcrralTe, nec mihifatis» U- Cet plures rudes, vc folent, Rabbini con* K 4 fluxif- fluxiflent,ad rhombum dixerant)Iiid«os primitus quidera lunamdecimam quar- tam accurace obfervaiTe.poftea vero cuni lunascurfum minus a(Iequerentur pluri- mi,duosdies afTum^fide, quorum vtr° liberetjliceretpafchaedere. Hafce varia s cogitationcs measinopinato cofirmavic DionyfiusPettavius inanimadverfisEpi' ‘i phanianis;pofteiius, quamparerat ? i I me vifis; idque ex Mofe Maimonis F' p.i a . Jad.tr.deKiddufch Hakkodefch,# j glofsa } vbi ait, D up le x in Hebrtorum cotf' mentarijs civilis anniratiotraditunP.fi te adhuc templo vjttata / uit, qua Neomcni$ expha(t indicebant , quod in hunc moduffP feb at.Er at apudludtos (ynedrion,penes a# 6 *’ confiituendarum neomcniavum poteftasrefi' debattfuam determinationem vocant. $ !i ' jufmodifj/nedria in P alt fina plura cu& e l' Jent,prtcipmm er at Iero[olymis, d quo c<& te ' rapenderent. Sed euerfdvrbe quamdiuj li f dti (jnedrion in PaUftina habuere, pen 6 * f ' ; lud jus omne fuit , vfque ad interitum Stf 1 ' i cntum Mifne> Anno Ctmsn ijo. &Sdp ien tum Gemar* arino Chrijli 500. Promde qui ijsfeculis vixere Iudcculatores appo~ neb antrfuifiat im ac nafcentem lunam pro- f\>cxerant i concilio renunciabant. Sed in te- fiium deleclu morosd ac fuperflitiosd dili~ gentid opus erat , quam aliquot capitibus Thalmudici AuBores exp It c ant. JAbi de i>i~ fione conveneratjum legati paffim dimittt- b ant ur qui fut uram Neomeniam denmtia « r 'nt*6)upd fi 3o n '°, die teftis nullus ac ftecu- lator affuiffet 31°. Neomeniam definiebant, ~ - - deinde etui procul ab eo loco, vbt oonfcjjus erat, habitabant , vt eo legati tam K f citb ti4* cit o aftirare mn pefferrt, Pidu o fe/las neottic- niai agebant, quod incerti effent , quis nant dies d Concitio defmitus ejjet* <^Atque hoC hodieque Uti Judaifaciunt, qui extra ludatt fines agmt. Poli: haec alteram formam re- fert,ac demum ita cocludit. Ha funt anrii apud Thalmudicos Scriptores forma, defcri - ptionefj, dua, quarumprior Chrifli tempori- bus ex illorum opinione congruit, pofleriot longe poflea recepta eff, V ude i afero, čutu rano prior tcmpore Chrifli vtirata , fic penitus Aflronomica, calculo nitacuo &obfervatione, pafchacelebratum an- no PafliDEi calculo Aftronomico re- Ciflime colligi, atque ipsa vt inferius^ vtrumq; oflendammbfervatione, quic- quid irata Vrania caufentur alij. Diccs ex eodem R. Alofe, Ren Mai- mon,c, j.tr.eodem § x v. & x v i. incon- ftantem,& mutabilem fuifle neomcnia' rum definitionem C h r i s r i retate; at- que adeo inccrttim an Chriflus luna X i v*, caenario : aic enim., Rabbinusf* foflquam Spedrium toto die tricefim co-fi' fedihnetjue teffs vllus adventi : fummo di^‘ culofiirgunt, (jr menfem intercalant, quem- admodum in hoccapite declaravimus.Jjluod fi pofi quartum quintumue diem longinqtd ttjles accedant,ac fe lunam fuo temporepro - $exif e confrment, hoc eB tricefma notfe; mo vero ctiamfi fub \ finem menfis adveni- ant,p/rimum quidem magnum 'tild terrorem obtjciunt, £3? interrogationibus loče (funt > ete vnorofiiis interrogando fatigant , & Mor um tefiimoniumfcrupulofiits examinant , atq, in omnes fe parter verfant , quo novam Mam funclificationem declinent , poflquam femel intercalatum eB. Verum ji tefies illi in te - flimonio fuo conflantesfuerint , tdtfo ver trm omnino deprehenfum fuerit :; fed & ipfiteftes noti aeprudentes fint\ ac de nitrit e&vt par eB, exploratumillorum tefiimonium fuerit, de integro neomeniam definiunt , ac menfem Mum retexentes k tricejimo die fuperioris eomputare dies illius incipiunt, quandoqui- dem fua in n cel e luna confieBa eB. RefpOll- dco,primoliinc confici multo maxime, lunam i4 m , ca tempeftate juftifllme ob- ■iervacam; quod,fiquidem neomeniam^ male definiflent, tam accurate, tam fol- licitc, 1 56* f ličite, fanfteque corrigerent, ne in pic- nilunium redundarec, fed exa&iflime celebraretur: namerrorem illum raro> aut vix vnquam interveniffe Judatorum ceftata in hac causa probat diligentia^ anno antcm pafliDEiinterceflilTe,eft vi' timceinfimaeque notte fufpicio. Adhuc igitnrServator De v s luna xiv. coen ; ' vit, xv a .palTus eft. Sed,afnab6,quorfuni tatopere eliminare Chronologi conatitf Chriftiani luna coense Dominicae x i v* 1 ^ an vt luna civilem xiv. hoc eft quod libe- ticain conflituant?ac per annos qu inqu e impunevagaripoflint, Natali Paflioni' queChrifl:i conltituenda?:’ VerumeniiO' vero hocnon efl: tam veritatem indaga' re,quam portam erroribus aperire. Dl' xi,ac Temper liberedicam; luna civil' 5 xiv a . veritatem i« recia n on cogit, fed C' uadendi laxat facultatem; vnde verita^ in cafu ifto Chronologico nunquani^ comprehendetun. per lunam civilen decimam quattam_*, comprehendetu^ autem per lunam, vt ita dicam, aflronO' micamzir.extabulis cumfvnedri° ,n ' Zagatam* e I57i dagatam.Nam Iudaeosetiampoft vefur- rečtionem C h r. i s t i ad obftdioneim* vfqu e pafch a accurrate celebrafle con- ftare poteft ex Iofepho de bello J ud 0 , 1 . 6 , C-4*vbiait azymorum<% inftantedie, qui eft ^fprilis quartus decimus , &c> Accidic id ano ffirae vulgaris 70™°. E litera>epačla 4fr. Vndelunaxiv a .inAprilesidus incidit,ac primus azymorum in 18. Kal.Maias.Re- Oe igitur Judaei anno vulgari 70 mo . phafe fuum celebrarunt. Si civilen) hanc el]e_> putationem ais^ccipe anno Christi completo 69 0 . Aprilis die Aftronomica_. i2 a .hoc eft civili tertiadecima,med.umj 1 d ©mocum fub ipfum mcridiem_, ± 2. L 1L S 21 28 3 6 Inceperacigitur jam luna_> x 1 v*.atq; ab °ppofitionemedia_> 8 32 tantutn aberat. Itaque ex Aftronomica čtiam putacione pafcha illud celebracu eft. Venim quid opus tot ambagibus^? eum late conftet Iudqos agni efuin tra- ijcere folitos in diem alium ? Ita Rupert^ Tuitien- Ti S. Tuitienfisl. io. degloria & honorefili) hominis. Traditiones plur im at inqu.it, qutd feniores Jud.tor um fuperflatuerant iraditio- nibus Deipjlud qttoque fiat utr ant jut(idietfl ant e Sabb at um , quem fextam fcriam dici' mus,contingereteffe quintam decimam meri' fs,non celebraretur jolennita-fd dijferretuf in diem fequentem Sabbati ,difpcile $ incopt' modum dicentes duo Sabbata continuarcj>,td eHduobus diebus vacare ab omni opere,mul' tas ob caufas,quarum ex pritcipuis vna er at, ijuod cadavera mnnmquam vff in quartard diem infepulta fetorbs molefliam generarent- Traditio h quibus tune totU'd diem infumpferunt in condemnatione domin f > £7* eorumquos c um illo crucifixerunt, inquam qux(lionem cognitio cito foluit ilh*** 'jam diclct traditionis: quia traditum illiffr e ' rat dijferre folennitatm, cum veniffet antc> g#b' 1S9»' Sabbatum le^ ale quinta decima die MenJ?S> & pr o tduobus Sabbatis vnum celebrarc.> Sabbatum magnumJolennitntedupiici, Vnde cum dixifJetEuangeliJla,h*dai ergo>qnoniam p*v afceue er at, vt non remanerent incruczj> corpora Sabbato , caufam iftam fubjungit: er at enim magnus dies ide Sabbati , Vi de s* hic,vti Rupertus docet,non folum traje- cilTe Judxos primum azymorum in Sab¬ batum, fed etiam Veneris diem fuifio diem decimamquintam* HinccolligO hujustraje&ionis.noelTe veram caufam, quam recitat R. Mofes Ben Maimon c,7. KiddufchHakkodefch,quafi Iudsei reli- ftocomputo veri loči folis aclunaeme- ^'oseorundem motus a(Tunipferint> fed P°tius binum fcftum,cadavera,&c, Cum 3u tem dicitur agni efum trajedumin_* ^bbatum, intellige more Iudaeis alias c °nlueto,hoc eft in vefperam Sabbatum ^tecedentem , vt ipfc dics Sabbatinui P r itnus euaderet azymorum.Confirmat :* 0c idem Paulus Burgenfis, Hebraeus, ^ebraicarum^uo literarum peritifli- l ^us, in additionibus ad c, 16 , Matthxi» Libro i6o» libro magnae au&oritatis apudHebraeos, vulgo Sederholam cognominato. In eo ita habes, &fdnxerunt , ordinaueruntqutt flatutumperpetuum, & trudit um e sl in mr nibus Eliezer , qui reliquts omnibus majo* er at. Et k ordinauit diem fortiumnonobf*' uari fecundo, quarto,feptimo hebdomadč dih nequepafcha fecundo,quavto> fexto,neq ; dd'd retentioniš,tertio, quinto,feptimo, nequepri fl ' cipium anni fecundo, quarto ,fexto, neqi* t> diem expiationis,prmo,tertio,fexto, in ate*' »#z«.Imb,quodpeius eft,feriamquintaU 1 penitus apafchate excluferunt, Ita Ga' maliel (fitamen is liber Gamalielis c&p &non alicujusalius Judaei) magifter di' vi Pauli, ipfiufque Christi Dornik 1 difcipulus iibro de folis &lunx motibu 5 ' Vt a Rabbinis citatu v^.Statuerunt Dočlot# <£r Patres noflri neomenias $ fefta in temp 0 ' ve convenienti > ne Sabbati honor minuti 1 **’ Aut ali a praceptzi violentur ♦ Statuerunt it*' tjueanni neomeniam nunquam ferid pr0‘ if feria quarta, quinta,fexte poffe continge*^* Feflum expiationis nunquam feria prim* J e . rta tertia, neque ferid fextd. Pafch* ver fturt' 761 . /fijmejuamferiafecmda , ferid quinta , fexfa mbfervari. Accinit his omnibus Baptifta_. Mantuanus 1.2. faflorum. ino omnem,ajo, fi luna die vna ferius a Pparuic , quam novilunium aut me- dium aut verum Tit celebratum, plenilu- nium itidem apparens celebratum eflo dit vna pofterius & vero,&medio pl en *" L lunio, lunio,quod hoc abillo ciuiliter cenfea- tur:atqui anno pafliC h r i s T i id conti' git , ergo. Major eft manifefta, mino£> omiffo iongiore calculo,ita declaratut" Anno Chrilli completo trigefimo ter- tiOjdic Martij feptima, itidem complct® H. prufe c ' 3, 2 34 accidit plenilunium medium,quoteni' porefuit Sig. grad pri. Medius Soliš - - - ii ij i7 2 * Centri - -- -- 03 S 9 1 Apogaeum verum - - 2 5 26 17 Anomaliafolis - - - 3 7 51 s Proftaphasrefis - - - - 2 22 4 * Verus abaequino£i 0 . medio 0&C«notus n 15 40 6 AbsequinoQiovero© 5 c^ii 1; 14 54 Lunse a Sole medius - o o o 0 Laticudinis medius - 8 25 13 2 * Latitudo auftrina - - - - 25 2 Nodus ----- n 20 o 2S? Anciquitus etiam recepcum;lunam,c u ^ X i 1,grad,a fole abeft,primu apparere.tri' o * 163 » dno quandoque poftfynodum, qtlando- que biduo, vno folum quandoque dio* Caufam eftcdiverfam ecliptica:ad hori- zontcm 6bliquitatem, luna: latitudinem sliam atque aliain ,diverfam motusveri accelerationcm. Ob primam tardius Bo- rcis, citiusminusBoreis,atque adeolu- daeis quam nobis;ob fecundam citius in_. limitibus,prasfcrtim Boreo>quam nodis 3 videtunobtertiam in neomenijs velo- cior eft,quam plenilunio, interceftionejj majorum illic, quam hic proftaphsre- feoa... Accedit diverfa lunae ad folem ha- bitudo: folemnamque apogamm antea„ quamperigceum aflequitun.. Sed hasc caufa eft luna: extranea, allatifcjue mino- ris momenti j majoris iilce : vbi enim o- mnes tres concurrunt, lunam primo fta- tim ab fyzygijs die mundopraeftant afpe- 'ftabiiem:, atqui hic omnes fere tres con¬ currunt, ergo. Efto enim meridianus Q_LRZ, axismundi IS, horizontis oc- cidencalis dimidium C^AR, polusecli- ptic« K , aequator O V cum parallelis vcrinque, ecliptica Y F M, lunae orbita-* L 2 ZEL, 1 ( 54 * 2,E L, Sol in «,paralieli & eclipticae in- te rfeporro fol vna die ex « in C pr/cc. gr.pr.lec, ^ g &c.LunaexEperFinH 12 n 2 6 manifeftum e d, quod fol emerfioni luna: nonadimat plusvnogradu, damnunu vero ho c facile compenfet lunae velocio- ris, vti perigxae, prollaphxrefis, Adde, lunam vitra atcollentem nodum prove- Oamin Boreamvergere, &quxpridio inEfinitore folaribus prope radijslate- batimmerfa , poftridie in H futuram-^ cumque fol primi mobilisconvolucionC parallelo C ŽTub horizontem defcende- rit, lunam eodem temporis fpatio paral- lelum H % parallelo 2 'C longe majorenu motu raptds nunquam confečkram/fed multum fupra finicorem fulfuram no- vellam Iunonem , vno diepofteriusin- teflunio.Potuit igitur Christvs decinia tertia apparente, vera decimaquarta^ pocuere Pharifei decimaquarta appa- rente,vera quintadecimd agnumeddTe* Dices ) 165 * . , BicesJudasiCHRisTVMcapturi exicrunt cum laternis & facibus, Joannis /8°, ergo nonfuitplenilunium, aliasluna vitra.* horizontem euefta facibus vcfpere 3equi- nodfiali non eguiflfent. Refpondeo edani ad lunam faces majoris cautela: grada adhibitas, praEfertini inpromifcuar mili- tum čc Apoltolorum turba> vbi a duode- cim perfonis metuiflc poterant Pharifasi«, DiuusPetrusfane vnuscontra omnes au- fus eft. Quare fi vi ageretur,ne amicum proinimico ferirent, tsedis opus habe- bant. Refpondeo fecundo 3 tametfi con- ftarec Iudx locus in quera alias oratum. concederec Saluator, & illuc profeftum probabiliter conijcerct, non conftabao tamen certo 6c Iudx 3 & Iudxis, fub dio, an tefto> vallc an cliuo, in nemore ? an_- extr a negotium conficiendum foret* Re¬ fpondeo 5 0 , jamanteaper mediasturbas ijffe 5 fequ e invifibilem etiam de die face' repoiTenbranc, quare faces nočle adhi- bcndas arbitrati funtcasci, &ducescx- corum: qua(iqui in meridic inviftbilem. iefacere poOet,non poflet ad faces: pra> L s naonuit 1 66, jtnonuit tamenlollicitus prodicor 3 ducitt illum cautc , boe cfl: , cautelam omnenij rnediaqueadhibetejfaces,armajne fi cia- batur, 8 cc. vos ego vidcar fefelliffo. Re- fpondeo 4 0 . tefte Iofephodebello ludai- co 1 . 6 .c. 3 .qua in parte monsj qui appella- tur Elason , contra civitatem ab oricnto fitus eft, alta interiacente valle difp efci' tur,cui nomen eft Cedron, protenditur- que,ac vitra Olivetanum collem circurn- fk&itun,. Ob domuum igitur faftigia-'? quae plateas;ob moncesj qui valles inum' brant 5 etiam tota lucenteluna, aliafcjuc' plurcs obcaulas , verbi grada , ne vnufl 1 proalio, Jacobum fratem Domini , pr fragofoq ue vix multum aflueth &c ' -> i<$7. Tandem quodfacesadhibuerint> noar- guitlunadecimamquarta no'fuiffe> Ted probabilius coelum nubibus obdučtum. Satis,opinor,his,leviufculo argumento«. Jam rite atq-, ordine digeftis omnibus. Dico primo • CHRISTVS ba- ptifmo tinftuseft ad Jordanis fluenta.* anno aecatis,vnaque Dionyfiano ineunte trigefimo fan, T iberiano,fi a Kalen- dis Ianuarijs putes , completo decimo quinto,deque fextbdecimo elapfis die- bus folummodo quinque, vt proindo non fuerit operas pretium Lucas, Hiflo- ricorum more rotundo numero conten- to,dierummeminilTe, hoc eft,proptcn. eofdem quinos dies decimum fextum nominaro. Eft Euangeliftae citati i,c.& ipfi Ies v s er at incipiens quaji annorum tri- g«tf«j.verfioni vulgatae ad vnguem con- fentitVatablus; &Graxus textus ^ «o- T ° ff ° ^ ua-ei eroov t( yctK0V& “s «*o^i to M 'oc le>w

tumquia ly quafi exeft in Grscis quibufdam codicibus, adpla- numEuangeliftas fenfum minusnecefla- rium,vt pote fine quo rede intelligi po- tefi, tu m quia 'vidimus gloriam ejm > glo¬ riam quajtvnigeniti dpatnfdM. l, cum fi- deconftec, vnicumefie in trinitatefiliu. Et adjpicient ad me, quemconfixerunt,&' f tangent eum p lana u quajt fuper 'vnigeni - tum, & dolebunt fuper eum , ut doleriJo Ut in morteprimogenitf Zacb. nv cum, qui in_. tempereeftmatris vfrginis primogeni- tus, idemfievnigenitus in Eeternitato* nonquafi, fedreapfe vnigenitus pacrisr’, atque adeo non quafi fuper vnigeni- tum 3 fed fuper vnigenitum dolendunu^ Conturbatn funt caflra,& accidit, quaftr#i- raculumdDeo , i.Reg.c, 14,.quod ibideni paulum antea_>, non quafi,fed miracu- lum abfolute vocat fenptura ; & fattutn etf miraculum incajlris^&per a*ros. Man- Jit autem Maria cum tila , quajimenfbus tri ~ bus> r6p» ^probabilc vfq; ad natum Baptiftam>. ve nati fui futuium prseciuforem coram exultantem videret, beneque precare- tun.. Qiii s ignorat autema vigefima^. quinta Martij ( etfurgcns. enim Maria iru> diebus illis abijt in montanti c um feftinatio- ne> ftatim videlicet ab accepta per ange- lum falute)ad vigefunaniquartam luni j intercedere menfes lunares, Judads vfu- ales,amplius tres, Et fexto menfi, quan- do verbum c ar o fačlum efl junetos tresT', nonum, adeocjue natalem Joannis con- jficerc r "Nih.il igitur ly quafi demit: namu & ,/ic tjuafi per ignem, i.Corinth.3 0 . cum_» nemo nift heterodoxus flammas pur- gantes negare poffiu Si GraecifTare pla- c et, vidc ScaU. 6 * emend. tempo: & Pec- tavimn contra Scaligernm in animad- ver fisad Epiphanium j fed dubius magis. reeedes a gramm atica illa, quanquam o- mmno do£h difputationc. Eft hxc ea- dem de aetsite baptizati Salvatoris fen- tentiaGregorijNazianzeni orat'. 39*. in G n cin rn baptifmat inquit enim fed Chri- flus cum tricejimum ageret annum baptizn- L 5 * ur > 170 . iur,&hoc cim Deus ejfet,&c> efl: Hefychi j in c. 27™. Levit. Vide quemadmodum ne c le¬ gi/lat or ignoravit temperamentum , quod Chriflmtn noJiravita& converfatione fe- cit, nec Evangeliji a n um er um habenterru temper ametum ignoravit . Propter quod eur» no plenorumtriginta umor um veniffe ait ad baptijmum , ait enim,& ipfejESUS er at inči - piens quafiannorum triginta^. Efl: Irenami i« 7. c. 39, Triginta quidem annorum exijiens c um veniret ad baptijmum., deinde Magiji ti ata tem perje&am habem venit Hierufateffl■> čcc. pauloque infra non habuifle plene trigintaannos propter verbaLucae ,Sc ipfe J e s v s erat incipiens quafi anno¬ rum triginta. Efthasc eademfententia-' omniuqui docent trigefimo aetacis an- no C h r i s t v m baptizatum: commu- nis enim vftis obtinuit annmn labcnterfl numerarc.EftintercasterosTertuliianb Onuphrij.Sigonij in Seu; Sulpitium,P c ' rerij in DanieIem,Baradij,Igrani, Čaje' tani, HugonisCardinalis, Carthufian*’ Clari,Genebrardi, MarianEe,Toleti,To- ■fiati, divi Thomae & Soarij in 3, p. t0 ' 2 ' diCp a ' 171 » fputat: 26. feflt. 2. Eft antiqui Rituali* 7 y quod ordinem_i Romanum vocanu: aflerit enim Chriftum expletis quafi tri- gintaannorum cumculisbaptizatum_». Eft denuim divi Ignatij ad Trallianos: necdum enim Spondanus, feuquisquis alius eft fuper, ex Ignatianis verbis ^ iftsKctža? stuv 'sroAulinCet/J§f s( 3 a- Iaai/va euicit tres completas decades: fiue enim aoriftu illum a vroAe® dcducas,quod minimeconceflerim; feu melius a vroAnevopaj, fenfum alium non effeceris,quam ft verba verbis, fenfnm_» reddas fenfui, tres decadas annorum quj cgit, idq; juxta priorem vocisoriginem, ° necdumconceftam , tertiae decadisan- num vltimum completum neceflarib n °n inferrentemj, cum fa’pius, vtfupe- rius enotatum eft , compleca pro in- completis capiantur , potiilimum vbi n °nanni 3 fed annoru decades, largioro numerandi methodo recenfentunvtdc? cas ob exiguum defedum deca- dis titulo privari non debuerit: aorift* qnoque non folum praeteriti, fed eciam_» prar* prasfentis, Sc futuri fignificationem ha- beant, quemadmodum notiflimum eft Grammaticis. Quod /iab altera voce ar- guas,ob plurium copiam fignificatorum longe minus cffeceris. Neque čredo vo- luiffe divum Martyrem fpiritualia po- tius quam chronoiogicaTrailianis per- fcribentem annos machematice Sc ad punclumcompletos confignare, quan- doquidem perinde ad propofitum illi faceretannus trigefimus fen complettis, leuincomplecus. Hune eundemlocum Ignatianum ita rcfercAlphonfus Salme- ronex vetuftointerpreto. Chriftus tri - ginfa annos agens bapti&atus efi a Joanne in 'vcritate>&nonin phmtafmate,&tribus an~ m nis prtdicavit Euangelium. Omninoipoil baptifmum enim jejunavic, , indeApoifto- los vocauit,ac tum in vulgus prajdicacu- rus prodijc, quarcoq; demum anno paf- fuseft, Salmeroni aflentitur Adamus* Conzencommentar* in 3. Lučaj capuo quasftione 2*, contraBaronium, textum Ignatianum deexpletis tribus decadi- bus interpretantem: nam primbpartic»J a > Vere^non ejl inGrrtco - - verti igli M’ (id verbum debuit , c um tre s decades annorunu vixifpt j qtiodreBe inteliigere faBum pofju- mus j etfi nondum tertiam decadem penit us cxplevit : non enim e sl in lgnatio verbunu> explend(quo vrne o Baronius vtitur. &,ji ef- fet 5 pefa aliter exponi ; vrt iUa verba Lucx 2°. pojlcjuam cmfummatifunt dies 0B0. Ha- Qenus Conzen. Vide qure circa hunc lo- cum Ignatianum differit Dionys. Petta- vius in animadverfis ad Epiphanium-j* Ac iiiter inter caetera, quando ait , o- mnium , ac communem tucri velit, neceffario hxc af~ firmare debeat, i m . eius initium anno 46°, Ce pi(fe C.Cafare &Paulo Coss.ac Ji proxime ant e princ ipium ttrx n at um e (je x m , exijii- met > id anno juliano 45°» tribuendunu C 0 s s. c orn . Lentulo & Calpurnio Pifincj. Deinde Chrijhm annos natum novem & viginti ad baptifmum acccjjijfe anno Tiberij 16 °( ^ lnic io & Longino C o s s. ineunte tri- cejtmo.Hac vna ratione biennij metachronif m us Ule devit ari poteft,quem Scaliger, Bjfftfc 174 » c fečfatores obijciunt. Compendium hoc ek mcs fcntcntiae; quod fi prius in has animadverfiones incidiflem , breviusf muka, quam feci,pra;ftitiflem:mukum enim me principio katim morabatuc. totHikoricoru auOoritas, vndo nopau- ca adverfus illos neccflariocoegi.Omni bus his fufFragatur Jacobus Salianus ad annuChrikitrigefimu.ProbaturcOnciu- fio. Princepsfcripturaminterpretadi cft regula,vtquotics texcum adlkeram,ac> vcijacet) finemanifeko abfurdo potcs> debeas incelligere, fed fi hic trigefimum ineuntemannum accipias, nuliumma- nifekum abfurdum commitces , ergo; Major probacunnifi enim regulam hanc obferves,trecentas in facris littcris ha^re- fes formabis. Vtquefilentioconvoluam plurima, licentia ika > lubentiaq; tua fa- bricato,quale voles,abfurdo,creaturn in principio coelum acterrampernegabis* Minorclaraek:quid enimabroni ? an- nosquatuorincompletos ChrisTV^ pra;dicafle,quinque rcquiri pafchaca-«' refpon- 1 17/. refpondeo non efle arduum quinum-» pafcha aflignare: inter enim baptifmuni & nuptias in CanaGaliIxx, qux arino dirimutur, intercetfit vnura, nifi annum illum pafchate fuo contra jus prives; fi, vtEvangelioprobetur veliš, refponde- bic Joannes, funt & alia multa qu Vinumj, juffd funderzj CMutauit vnda originem: gemina deinde anriphona, prima. Ho- die codefli (ponjo j unEkt e H Ecclefia quoniafd in Jordane lauit Chrijius ejus crimina: c ur runt cutn muneribus Magi ad regales nu- ptias,& ex aquafaclo vino Ut ant ur conui' ux. Altera vero, Tribus miraculis ornaturt diemJanElum colimus -.hodiejlella ntagos dt*' rit ad prafephm: hodie vinum er aquaf a ' Hum dl ad nuptias : hodie in Jordane a l°' anne Chrijius baptizari voluit , vrt falttafd nos. Idque totum ex vetuftiffima tradi- tione. 177 . done, vnde enim aliasfdeinde interba- pufmum, & vocationem duorum Apo- itolorum quadragefima interceflk: ete- nim ftatim(funtu* expuiit eum in defertum, quomodo igitur altera die vocati Apo- itolir 3°. poit baptifmfi Chrifti vno dieru peraclu: pod aiteraautem die icur,t« craflinum aute voluit exire, id ed i e qu die,dum inGalilaiam iter indituit,offen- dit Philippumin via.Pofthxcitaqueo- nima, ipfamcg adeb primamChridiana quadragefunam, vocationem Apodolo- rum ,&c.dieterliampti qu6vtactingerct, tempu sr^, čredo, aliquod interceflit, prxfertim-» ficum omnibus , minimum plerifquo difcipuds comparuit; & crediderunt iru €Um difcipuli eius , Joan. 2 .quos omnes’ 3 0a - primo non confcripferat,fcdduos tantum inuitarat > apud omnestamen_* miraculo primo fuo fidemfibi facero datuerat, Vide rei feriem. Cum loannes UaptizaretinBethania trans Jordanem Joan, i. P>ethabaram appellac Adrich°~ mius, cx Epiphanio puto contra Alogia* M nos ’ 178 . nos; venit Jesvs a Galilasa in Jorda- nem ad Ioajinem Matth.'3. aNazarcth Galilatce Mar. i,an in Bethaniam trans Iordanem,incertum:Adrichomiusenim cx mentcEccicfiac, & lococtiamhodio peregrinis celebri, Chriftum Dominun* nonlongeablordanis in Afphaltiten fe exonerantis ollijs baptizatum arbitra- tur : nonequidem in AenonadSalirru Joan. 3. quodea pofterius contigifleejc tcxtueuincitur... A baptifmo ftatim-* apertis coelis teftimonium accipit,in ere- mu m jejunacum concedit, rum inGa- lilxam teftibus Euangeli js omnibus poft incarccratum Ioannem,Apofloloscon' feripturus mouit; nam quae Ioannes de; imiitatis ad vnum diem duobus ciifei- puiis, ac poftridie vocato Philippo feri- bit,ad Iordanis fluenta contigerunt, re; anteni veraPetrum, Andreamjacobunu loannem inGalilasa primum ad marcv Tiberiadis vocatos conftat. E Inda^a igi' tur in Galilaeam profeftus, itinerehora- rum, fi Adriehomioftamus,plusniinds quinquaginta, relija ciuitate Nazaret 11 179 * habitavit in Capharnaum Matth,4°.indc ad ftagnum Gcnefareth primumApo- ftolorum q'uatcrnionem collegit,acre- liquosddndc\ ALftimafis an haecomnia biduoconfici porurrint, vt die tertia_» nuptijs intcreffet. Igitur ly .alterum, iru> craflinum , die tertia non ie inimediatc refpiciunt,fed immediate antecedentia* vt ut nor, confignata: quemadmodum_» bzcch. i°.& fatlum cJ 7 3 cum nihil pra2mi~ ferit Propheta. Alterum pafcha,poftnu- ptias inCana Galilaeae celcbratas refer- tur Ioan. C. 2. c um a ut e m ejjet lerofoljmis- in diefefto multi crediderunt in nomine eius x 'oidentesjigna ews,qtt Tiberij loanncnu S. Špirit us afftatu ad pradicandam paniten- tiam 183 . tiamprodijfle narrat , non vero Chriftuttt eo« dem illo xv°. Tiberij anno d loanne baptiza- tum. Etenim fieri potefi , 'vt foliano 74 0 . Tiberij \s°,exeunte, vt puta Auguflo ineun- te loannes r e lici a folitudine in publicum,» emer/erit } & anno 75°. luliano baptizatus «b eodem fit Ch iftus Tiberij 16 0 . quod d ne- wine-,tjumtum fciam , hablenus obfervatum , plurimum ad communis , ac DionjifianperaGaquo confeftario prasdicatio- ne dc anno paffionis difleramus. Dicoigiturfecundo, Chriftus paflus "tab xi. ad vi 11. Kaiendas Apriles in- c ufive 3 ab v 11. Kal.exclufiue. Eft Conci- b) Paladtini fub Thcophilo Cxfareenfi 3 Et NarcifloHicrofolymorum,EpiP c °P* s > M 4 Viao- iS,$* VidorePontifkeMartvre, celebratt a® no Dionyfiano centefimo n o na geli ir. o odauo. Hanc aučloritatem vt rediti Intelligas, adverteex L. Poniibcali Da- mafi Papa^vetuftiflimum Apoftolorum canonem ita habere. Siqm Epifcopm,aut' Fresbjter , autDiaconus farni um pafcha an- te vernale eandeirtque Dominicae tradirio- nern Ignatio ipfo vetuftiorem e(Te colii- gitur ex c. i. ApQcalypfeos,/«i//? inSpiri- tuinDominica dic.,&c.Q^p^ e non dnerito Pius,Pontifex n s . cumnonnullosadhuc Iudaizareintelligeret epift*. i\decretali advniuerfosChrifti fideles qu3eincipic. Gratiasagim? fratre*>&c,vt pafchaDomi- nica die cclebrctur , in hacverba pre¬ cepit. C&terum nojje vos 'volumus quodpa¬ fcha Domini dis Dominka annuis folennita- tibusJit celebrandim. Jjlis oTgo tetnporibus Hermes., Doclor fiaci & Scriptur aru, efftkft internos. Et licct nos idetn pafcha pr&diilo- die celebr emus ,nnia t anten inde quidam du~ ' bitarunt^ad c on obor an do s mimo s eoruwL> eidem Herm« Angeli* Domini in hahitu p£- fi oris app ar uit-,&precepit ei ? vt pafcha dios Apoflo/ica aucloritate inftruhnus, omn& hi f eaderfr eadem fervare debere>(juia dr nos eadem[eY~ •vtmus, nec debet is d capite c/uosfuo modo di' [cedere. Pium fccutus cfl: Vidor, de quO idem Pontificaic^/V confiituit % vt fknclui* pafiha die dominica celebraretur , & fecit eoncilium cum presbjteris fj 3 Diacombus-, accerfitoj^ Theophilo Cafdrc ideji epiftoia decretaii i*. in haec.concepta-' V,crba_>. dMultn mihigratulatio e H dih' ffiijjim[atres , dr e. celebritatcm fantlip*' [cha die Dominica agi debere pradecefjorC 1 noftri jamflatuerunt ■> dr nos vobis illuded" dcm-3 die ceiebrari fblenniter mandamuti quia non dccet vrt membra d capite difčrt' pent,nec contragerant l d quarta de c im* vr ro luna i nii . men/is vfy ad vigefimam pr h mam eiufdem menfis diem eadem celebrttur feftivitas. Eodemvero baptifmus celebrttft' ebus eflCatholicus^c, Caufa huic Pond' fki idem decernendi eadem fliit q llžC Ancecefloribus ; quia nempe Aii atlCl quidam cum Iudasis anno vno poft qiufl°' quino#iu, altero ante a?quinottium> at- queadeoanno vno duo, nullum altero pafcha celebrabant ,abfurdo longe ma¬ šimo. Quapropter tandem ad coercen- dos oricntales 1 heophilus Crefarea? Epi- feopus au&oritate Romi a ViGore ac- ccpca Concilium Palscftinum coegiu: nam, vt aitBeda Opufc 0 . de xqainoQio vernali fub finem exPhilippi epiftola^, poji reprreciionem vel afcenfionem Domini Salvatora Apofioli quontodo pafcha debe- rent obfervare , nihil or dinar c potuerunt, quia didperfi er ant per vniverfum mundum (nihil, intellige omnes omnino & vnl- verfaliter,quia licet canon fuperius cita- tus conftitutus fueric.*, adhuc tamen_-, Joannem fequebantur Afiani, vel po¬ siviš proprium caput, vt ait & probao Turrianus adconftitut.Apoft.)d > ^P r ‘ f_ dicandum occnpati. Sed quacuntfc die 14*. lun * Manio fuijfet , pafcha celebra¬ bant, p 0 ji tranfittim ergo de hoc mundo o - mnium Apoflolorum perJinguUs provtncia* ehv erpi t enebZturje)unia:nam Gadi quacun qne die g- 5 . Kalendarum Aprilium /*#*» quando Chrijli reprreftio tradcbatur,fem ■» ISS* perpafchd celebrabant. In Italia vero alij 2ff> dies jejunabant, alij fepteddrietales verojcut Apoft olos vider unt/de c im a auarta luna meri' Je Martio pafcha tene h ant. Qm er go h& tal'& ebfervationes perfingulas provincias tent' rent ur/vnele moeror crat facerdotibus/b qao& a quibm vna fides recle tenebatur, eoruMJ diffentirentjejunia : tune PapaViiBor, Ro' maneeaue vrbis Epifcopns direxit auBoritt' temad Theophilum Cdfarcenfts PaLtflinaf Antiflitejn > vt ejuomodo pafcha rdi o juro d’ c umi is Catholicls celehraretur EccleJijSt ibi feret ordinatio^vbi Dominus & Saluatot mundifuerat in čarne verfatus . PerceptAJ itarj s aucloritate preuličlus Epifčopus non Jo ' lum de fba provinc ta , [c d etiam de diverfb regionibus omnes Epifcopos euocauil\ c um illa multitudo facerdoturn convertih tune Theophilus Epifcopus protnlit aullod tatem ad fe mifjattjFtel oris Papa auid tperisJuiffet iniunclum ojlendit. Tune part' ter omnes dixerunt Epifcopigprc. cilmq U ^ Pominicadieobmultasrationespafci) ;i celebrari oporterc conclufificnc, ^ s °! Kai.Apriles ad 8 m . Kal.Maias,vttrespa^ (lonis 1S9* fionis Dominicje dies > nempc ab x i 5 * ad 8 m , Kal. Apriles includerentur Theo- philus dixit. Ecce-jmpium non c sl ,vtpaJJio Dominicu , t ant um Jdcramenti mjflerium, extra limitem exeludatuk. P ajfus namene Dominrn ab njndecirno Calendarum Apr ilitim, qua nocle a J ud^tspradit m eji,&abvi\°, Kal . refurrexit > quomo- doergo tres dies extra tevminnm excludutt- tliv ■ Omnes Epifcopi dixerunt,nullk rationc fieri debet , 'Ut t ant um facramentum extrpoflridie pallus,tribufque diebus & noftibus in tumulo )acueriw 190 . ti m* Teu vt Beda ex Synodo, ab vit. Kal. refurrexit. HocPalaeftini confeflusde* crecamlegirime fačkim ello , DevS eciarn miraculo confirmavic: nam cuim> LeonisMagnitempore de pafchace rit« celebrando,praefert’im annoChriili 444- & 4 j j. qua:ftiohaberetui'iefrentqueOC' cidentales nonoulli, qui terminos pa' fchales"iTheophiloin Concilio PalaOi' no minus rite confignatos (? m . maxim c Kal,Majas,namde xi. Kal. Apriles nihi* dubitabant)fuisde caufis fufpicarenttd» atque ob idante, anno videiicet Ohrid 1 Dei 4i7.pafcha 3 non vt debebant,ix. Kal- Majaš ex decreto Concili j, fed v 111. Kal' Apriles infticuiflent, ne idem acciderci^ anno 444. idem Leo per literas a Cyril^ Alexandrino, & PafchafinoLilyb«;t r no Epifcopis fencentiam rogavit.EtCV' rilli quidemintcrcidit epiftola adL co' nem, fed ex altera ad Aurelium &V* 1 ' lentinu 5 tocamq; Synodum Carthagi^' se eius fententia elucet \DepafchaveroM ftripjfj?*> mttndamus vobts futhra indittione celebrarc. 3 uod op* 0 * ^ cbH- 191 » tharijfimiftatres, -ut finrnl pafcha celebre- tnus ix. Kal. Maij , pr op ter r at ion cm embolij mi anni. Jjhiodj,ifaciatu v 11. Kal. Apr Jun* XX11 , ‘Ut jam preparatu , comnunem annum facitis de embolifmo, tfc, - - Uconitn- tiaui vohu hrte ontnia, eo qubd dubitdftis deu luna l m \menj/s m hoc anno.Ueo pr Jfutdam vilijjimapojjeffo, Miltinas appedf tur , in rtiontibus arduis ac fluis dejefff^ conflituta'. Ulic p erp arv a , ataue vili opera c on fr uda esl Ec c le (la , in cuius baptifleU t noElc faerofandu paf c hali, baptizandi hor~h c um nullus canalis , nudafitfiflula, ne c aqtC> cmnino vidna , fons exJe rep/etur, paucififc qui fuerint, confeeratis, c um deduiloriuna nullum habeat, vt venerat aqua,ex fefe dif e ' dit. Tune er go fc ut (upr a dixi ffub fanti* 1 memoriaDomim quondam meo,acBeatiJf^° Papa Zof mo , cim apud Occidentales err° f exortus fuiffet , confuetis leclionibus nocla fancla decurfs, c um presbjterfecundum ntf>* vem requireret)Vfque adlucern aqud non ■ve- niente, mente>non confecrati , qut bapttZAndi fut* rant,recefjcrunt . Vtergo br e vit er narrenuf illa nocle,qu£ lucefcebat in diem Dotninicam j de cimo die Kal, Maj ar um fons facer hora competenti repletus efl. Nemo igicur ne- garepotefl: terminos pafchales a Theo- philo, & Concilio Palaeftino reGiflima conflitutos , atque hos paflioni Serva- torisab xi°. advni.Kal. Aprilesfirmi- ter inniti.Quanquam fi nullo id roiracu- lo teftatum foret, fufficeret viro Catho' lico fynodica au&oritas: nam Haeretico neq^ fynodus,nequemiracula fatisdant. Quare nefcio an rcfte philofophetun,, qui,quod vetuftiffiniiPatrcsCaeiareenfes auftoritate Pontificia congregati gra- vifTimc fanxerunt, nequevilo expreiIo vnquam decreto reje&um eft, imo a Vi- ftore ipfo tum alibi poftea > tum Romae, in Concilijs confirmatum, tefte Eufebio l.J. c.22. fequelis obliquis eleuare nititur: )atn aliquid inScriptura,Con¬ cilijs &SanQisPatribus adeo facrofan- Oumdabicur, q UO d non huicingemo- J ura licenti* fi at obnoxium, Pnnceps dim- 194 * difficultas fuit Vičloris deiuna vitandsu quarta decinia, dieaflumenda Domini- caj&terminispafchalibus rite conftitU' endis: hosSynodusilla confl:ituit,atque ctiamnum ilhbate Ecclefia tenet, Qupad sequino&ium 2 5*. in Concilio annexufli refpondeo, cum setate Chrifti 23*. Marti/ acciderit,potuiflequoad fcnfum Patrcs illos 25*. adfcribere,& ClauianamregU' lam_», quam Cenfores pa (Tim reeitant^» probant, vfurpant, hucoptimequadr 3 ' re. Heus tabellio^recita fis confultunv Clauianum_s. * Ecclejta enim obftricla nonett , nequt> ‘vnejuam fuit escquijttis aflrorum legibus r/) 0 ' tibujque ; Jed (atts ejl, Jt folis ac luna moti# pingui quadaw,vt aiunt, Minerva,affequt' turfiummodo non multum d vero recedat j ^ quod antiquijjimus vfm d pr im t iv a Ec c k' Jta ( vtique a Concilio etiam Pateftino*) adnojlram vJ 2 j s /rt. Poterathocfane deterrere non nc~ minem ne e canone Apoflolico parum confultam inferret confequentiam, qua- re deponendi P at res otnnes iliifuerunt y fiverč pronmttarunt tequinočiium in 2s a -Martij fie- ri* Rcpetoiquaeftiones principes fuero de luna x i v*, euitanda, die affiimendo Dominico , & pafchalibus termini** decernendis; reiiqua inter accidentia^ funt cenfa, qubd poftea primum atque_> inNicaeno Concilio Martij dies 21A x~ quinodio (itpra:ilituta, Indignumita- que efl: ab accidentario vno, & qua;fito plane Aftronomico fubftantiam Synodi Paheftinae euertero : ita_> enim o- ^ines fančlos Pacres Epiphanium, &c. °b diclumvnum aliquodcxterisminus confentaneum fas erit repudiare. Taceo Synodus ajquinočlium acceperic vtl padioneni; ab xi°. ad vi 11. Kal. Apr. * inter caeteras nominando,quod ea e mpe(\ ateac j 2 ^ m m art j a |g a^uino&ia civ 1 iter cvienirent.Svnodum aute illam 1 0r ’Martyr Pontifex,fatis fuperque a PP r °b au it,quia coegit, quia nunqnam M 2 reprg- 196. j-eprobauit, fed in efle fuo vfque ad nos* tranfmifir, Ecclefia acceptauit.Ac fiqui- dem rem ad libellam examinemus argu- mentumadverfarium eftab au&oritatc negativa,ideft prope nullum. Nonap- probauitjvndcconftat.^uia dehoc ni- hil extac: at fic multi non eflent Coelites, qui nune coelo beatiffime perfruuntur: temporumillorum iniquitas multaim- pediuit,plurima aboleuit.Neque verum eft fcifccre Patres Caefareenfcs pafclia-* triduum ,ante aequino&ium celebrari pofle: tameefi enim aequinodium ciuile ad 2f m . Martialem oculari judicio fta- tuerint, nunquam tamennegarunt va- gum effe,atque a 24. JMartij,vti ex obfer- vatis Ptolemaicis conftat, ad 20. furfum euariare,quemadmodum obferuata ho- dierna , praefertim vero Kquinočlium> Haflicum anno 1572. aetate noftra extre- mum,atqueadeo Ptolemaicis e diame- tro oppofitum teftatur. Neutiquam id- circo Patres illi conceflere pafcha tri¬ duum ante aequino&ium celebrari, li' cetftatuerintpafchales terminos abxi* Kalend, 1 97 . Kal. Apriles ad xi. Kal. Majaš, plus mi- nus.fed eo ipfo ,quod xi.Kal. Apriles in- cluferint, aequinoČHum illo quandoque acciderc,lunam^j pafchalemillucefce- repofle doeuerut,tamet(l interimaequi- no&iura Sofigenis 25*. vfurparint.Et fi- quidem ftriQe adeo cum Palaeftinis Pa- tribus proceditur i cauet canon Apoito- licus ne pafcha ante aequino£tium cele- bretur,vtique ciuile. Cum enim aequi- no&ium verum quandoque accidaU Marti) 24*. tcfle Ptolemaeo, non erit pa¬ fcha celebrandum ante 24. contra Nicae- num & communem EccleHae vfum. V ti crgo hic ad Concilium Nicaenum expli- c andum3equino&ium ciuile adhibetur, haadPala:fl:mumquoqueidem ciuilej aequinoOium 25 a .aut 2 i a * afifumendunu e ft, pingui quadam, vt ait Clauius, hoc c iuili,o C ulatiq U eMinerva.Secusefto deChrifti temporibus > quando nequo Nicaenum neque Palasftinum coaQum_» fueratjfed Synagoga dominante Syne- dria more fuo neomenias indicebat. Cii ^utem 21.Sc 25,Martij diebu$4 diffe ri ^ nt » •M a ‘1 19 S. C differentiam hanc dinlrdiemus&Ji** addamus,aut 25*. fubducamus,nafcetuf> 23 a » fedes roedia ciuilium qquino£Horu> cjuemadmodum Anatolium fenfiflo quidam autumant, Nicasnum nihilomi’ sius a 25*ad 2 uretraxit a;quinočiium 3 vt/ cum Palaftino xi.Kalend.Apriles intra-^ pafchales terniinos cogeret. Itadies di'd cručfat verbum,& Concilium Concili° porrigit raanunu, Vniuerfim, poftea' quam labare cepit res Judaica 3 licet ad- huc eflertt relkjui in Palaeftina Judai,q u * pafcha fuis riteprafcriberent, non pote- rat tamen fcitum iilud ad omnes 3 in qui' bus degerenc > orbis partes permanaroi cum id vel perju dačam operolum fo- ret;atque adeo Judah aliqui paffim vag* pafcha perperam & ante aquino&ium-' aliquando celebrarenu, ne idem Chri' ftiani facerenc Canon Apbftolicus canif* Inde Ignatius Martyr nec ante, nec po^ a?quinočHum cum Iudahs agendur#-* phafe monuitj poli: quem Conciliu^ Palaftinum lunam xiv. rejecit.Domi« 1 ' cam 3 & quod caput efl,terminospaf^ ia ' 199 * les fuper xi.& vn. Kal. Apriles fundatos* vfque in Aprilem praefcripfit, squino- diumciuile fuppofuit magis,quam exa- ininauit,autaddiem aliquam infallibi' lem annexuit. Tandem Concilium Ni- caenum 3 cquinoGir.ro etiam Marti) 21. ciuiliter alligauit, ac pafchalia ab xi°, Kalend: Apriles ad vii.Kalend. Majaš determinavit. Hic efthujuscontrover- fiac proceflus;ex quo apparct, primitusr 5 nonfuiflfe omnino ac penitus quoado- rcmia,fedfucceffiue quiatamen_. viris do£Hs nonnullis tam alte infedit il- lud 2$ a . Marti) affignatum acquino&iu, vt fibi perfuadere nullo modo pofllntu cumcanone Apoftolicoconfiftere:qux- ro primum ex ijfdem, an fančium illuni confeffum tot venerabilium virorum, vtpote primorum fere Ecclefia: Dei Epi- fcoporumifiquidemTheophilustertius a, (publicanoolim) Zacha£o,primoPa- Eeftino Epifcopo, fuitEpifcopus Palte- ftinus,vti teftaturClemens Conftir, A- polU.7.adeo putent fuifle mconfultunij vtipfefibi palam contradixerif, hoc eft *quinoQium25*.conftituerit,pafchales terminos nihilominus in 22 am . retror- fum extenderit,&c.Neminem čredo fo- re tam pravi judici) ajftimatorem. Aliud igitur quiddam per sequino£tium 2j a * aflignatum intelfexerunt Patres illi ve« [ nerabll cs,qui m Aftronomicum,civilo videliceta 25*. in 2i am . diemMartij re« ■ Ouaerodeinde, num canon A- N j P° a °' 202 , poftolicus contradicat conftitutioni A- poftolicae?nequehoc quifquam orcho* doxusautumet: nam idem CiemensRo- manus Pontifex & Martyr vtrumquo ab Apoftolis traditum confcripfit.Quo Viaconus ft fanftum p afekt diemante vet' num xquinociium c um r {ud e? ratiod^. tione > q»am exiflimant fe abfilutreM 00 > ex part e d ver it at e abftračlijint* r os v 203 . obfervate diliventer converfionem verni x~ quino 'clij qua incidit in 22 n \diem menjis duo- decimi, etui appellatur Dyftros,& not Ate vfa ad 2i im A lunam., ne in aliam hebdomadam in- cidat luna decima quarta , & per errorenu ba vnoquoq. anno p afekti agitemus, aut diem refurreblionu Domini nojlrif R sr C h r t- sri alio die,praterquam Dominico t*nturrLs t eelebremus. Jejunate igitur diebuspafchit , incipientes dfecundaferi* vfq ; ud fextanu y & Sabbatum , fex diebus; pane tantum , fale y oleribus,& aqua menja adhibitis » oAbfline- te his diebus vino &carne,dies quippe luBus y & nonfefti funtjexta temen feri* & Sabba- to esc toto manetejejuni , qui itefirma viribut *ftis y vt tem en fen e pojjitis , nihil pr or (us gu- flantes vfj ad noči ur num gadi cantum. Si quts vero p)’opter imbecillitatem vtramquc* dtemconjun^ere nonpc.uerit , jaltem Sabba- tufnjer vet \ att emm dominus deje, qu*ndt ablatus edf uer it ftonfusjumjejunabunt itu> diebus iUis . H« ite% diebus ablatui fnit nobit Dominus d Judais , quos Jtcfaljo vocant , & in crucem aSlus,c^ cum maledicis deputatuf . ^J^tnobrerrnnonemutt&c* Exquavt rc $ius 204. člius concludamconftitutione, fuppo- n o cum Peritis omnibus, Dyftrum men- fem efie Macedonicum,etiamAntioche- nis vfurpatum5&quidem non fixum,fed mobilem (nam ferius, ac poftmodum in fixum defijt) reipondereque,fiquideni aTifrinprioreChaldaico,feuHyperbere- taco Macedonicoannum inchoes,Adao menfi Chaldaico fexto: fin autem a Ni- fan eidemAdar Chaldaico duodecimo. Initiu porro illius anno ablncarnatione Domini 35.cadere in 3 am . Martij, quod Tifrin prior, feuejuscomesHyperbere~ tJcus Macedonicus s°.Septemb,initium-» lortiatur anno ab Incarnato Verbo 35°, Quocirca fi a Martij die 3% cenfeas diem D'yftri22'" in 24™. Martij (25 m .Turriano) ipfam squinoŠij verni Conftitutionis' Apoltolica; fedem ex mento S* Cie* mentis incides: rt proinde tam canon^ Apoftoiicus, quam conftitutio Apofio* lica (fiquideniinter fe omnino confen- tiunt) a Concilio Palaeftino minime dif- fenriant : & quod Concilio Palsfi> n ° fruftra obijcisdi canoaemApollolicunb vnaq llC 205 . vnaq; Apoftolicam coftitutionem mtc- gram velis 3 eundem ipfe nodum folvas, oporteo, Opinor ego tam canonem_» quam conftitutionem > ipfumqueadeo Concilium, alterum potius aequino&ij verni extremum,hoc eft 25 am .quam 2i am interim vfurpaffe, vel quod refurre&io- niChrifti putarentcoincidere,vel quo cu ludaeis nonnullis pafcha perpera agen- tibus minus convenirenc , quorum ta- men plerique vfque adSolymorum inte- ritum accurate 2equino£tium ad civilem 2^ am .acquejuxta illudpafchaca fuacelc- brabancin Judaea 3 vticonfl:atexIofepho anno circumfeflae Ierofolymae 70 mo . nam ab excifis Solymis per orbem terra- r um difpcrfi in ipfo etiam calculo & ra- tiocinatione , vt loquiturD. Clemens* quam exiftimabant fc abfoluere, ex o» m nipartca veritate abftrafti falleban- tur. Hoc autem de Judasis in gentes di- »perfis intelligi, fatisclarecextcmpore->* quo S. Clemens fcripfit, ab anno videli- «etsraChrifti anx 8 6*ai95 m » ilioenim ^tervallo iexitEcclefiam.Sumi» 3 tim i quic- 20 ( 5 . 4 juicquid pro canonc, & A poftolica di- xeris conftitutione, idem pro concilid dixeris PalartinojvIcimaque eric judice-J Clauio fencentia, Ecclefiam primitivarfl & moderna m civilem fequi methoduni; minime Aftronomicam: vc ut Judami cX' remonijs magisacdiebus, quam rebu 5 per ca?remonias ac dies fignificatis 0:U' duerint, tama:uoCHRisTi,quamann ? polica propequadraginta pf 1 ' raa omnino pafchata cum Iudaeis aChr*' ftianiscelebrata : ait enim nequeampW sum Judit is tempus celebrandi pafcha. ob fr' vetis : nuli a enim nobis nune cum eis comtf 11 ' «/V<ž5fi? ; -poftquam videlicet excuflo p u *' veredeferti lune ab Apoftolis, euer^ Solyma, čcc Alterum, totam illam čfam hebdomadam p a E h a dici: coni^ c idex iliis verbi $,jejunateigiturdiebmfr j fc hx, incipientes afecunda fena,& c ■ n | 20 ?. quis Sabbatum fančtum pafcha mirctUK quandoq; a me appellari. Addo,totanij Apoftolicam prteceptionem exmento Clementis Romam cadere ratiocinio quidem meo 5 in 24 ^Martiam, idquetam juxta expanfamanoorum men(iumquc Chaldaicorum tabula, quam Hebrsuni compucum:quia tamen hic praeter ottd- vumSeptembris diem fexampbus ho- rascxhibet, vt proinde i\TtfriNeomc- nia in nonumSeptembris , atqueaded aquinoftiu vernu in 25 * am .Martij verge- re videatur,palmam in hac lite concedo Turriano noftro,concludoquc 2 j*.Mar- tij tequino£tium fignari anno Chriftiano S5°,quivuigariseft 34 us . Vnde vlterius* ajo, non folum Dionyfium Exiguum-», fedvetuftiiTimos quofque Patres annos Chriftianos non a Nato, vti hodiepleri- 3 UC , hoc eft Kal. Ianuarijs, natalem do- mmieum confequentibus, fed ab ipfo Incarnato Verbo cenfuifle. Atquidum* “is P r o Ctefarecnfi C oncilio diflero,no¬ va difficultas difloluenda oritur; videli- ^ct anno 417°, cum litera Dotnifli ca i’ s VCtltt vetus eflct G, cyc!us Soliš 6. lunje, ip.pa- fchariteeflecelebratum Aprilis die 22®* vtpotemiraculo confirmatum. Idem-» cft de anno 444°. literis dominicalibuS B A, cycIo Soliš 5. lunae 8. die Aprilis 23® idem omnino de anno 455°. cyclo Soli® ie.luna? 19. literaB.die24.Aprilis:nam^ flylusnovus anno 417. Dominicalenv habet A, pafcha 23*.an. 444. C B,diem 24» an.4;5.C>pafcha2; a . Aprilis.Vetusigititf ftylus verus eft. Refpondeo i°.anno 4^' Aprilis 22*. anno 444. 23“« anno 455.24*' qu£Eftionem efle de pafchate Ecclefiafli'' co,quando Ecclefia poft nona palchalc* inchoat cajremonias, olim maxime, vb* confuetis leBionibm noEle facra difcuffis cu& prerbyter fecimdum morem baptizandi ho - ram requirerctyn\t Pafchafinus, confecrat« baptizari confijeuifIent.Atque hoc Sab- batum fanftum 22*. Aprilis rite celebra- ( tum efle, docet idem Pafchafinus dum-* ai t,i 3 a noEie , qu &c t H fčrtptum e fl ^ c, 0 vere beata nox , &C- Item coilečta j D Er s qui hancfacralifji' mamnoliem , &c. qua: omili a die Sabbaf* peraguntun... Refpondeo 2°, nequc potuifle ede* brari, pafcha forcnfe 22 a . ergo in 23 3111 ' dirferenduinerat.Certuin enim quc ab omnibus receptum i°. iunarc^ , menfeseflč29.&so.dierum alternis vi' cibuSjprimum 29.fecundu 30.hos plenoS? iilos cauos appellari: 2 0 . anncis lunarc* aiios communes , emboiimasos alios? communes item dupliefes, plenos vti conftat ex Pafehafino, aureu mC[ uCJ numeruni 19. Diesigiturannus iile c0l \ tinuit 383, eiufaiiemenfis vlcinius di^s 29. vb > 2 n. 29. vtidocetClauius l.2, contra MarftH- n um c. 5 ,tab. i a ,Cumigiturde menfcin- tegro difccptarecur inccr Occidentatcs & Oricntalcs.vt poteanno emboHmaeo-y nicnfe integro difcrepare illos opor- tuit, quod accidere non potuit, nifi Oc- cidcntalespafcha Ecclcfiafticum 24®, fo- renfo 25 a . Marcij , Oricntales Eccle- fiafticum^ 22». forenfe 23 a . Aprilis cc- lebrarcnt ; fecus, vtrique irt cundem.* menfem, illi in principitim, in finem.* iib' menfisimpegiflenu. Kefpdncteo 5*. quomodo potuit miraculo iflo contfir- marivetus, quem etiamnum qu'idamj vfurpantjcomputus, fcu Beda?, fen ipfitis tbonyfij,cum isprimum annoBi^fio 'furpatus, miraculum autemcontigerit ^nno 417° > Rcfpondco4°. miraculo if- |° confirmatum cft idiolum,quocf fb- Urn ~» & vnicumu 'fuic in quaeftroi»o; nem P^ , vtrum annus 417. commti- ”; s el ^ Cj an embolimaeus j quo men- e 5 P a ftha cclebrandum foret, Indc- corum enim videbatur nimiumqtrere- niom m Occidcnca!ibusabxi.Kal. Apri- O 2 212 . les in x. Kal. Maias palčha conijccre ; ra* tionabile cotra Orientalibus fecundum luna; curfum in 22 atn .ac 23 am ,Aprilis tra- ijcere, quod eciam miraculodefinitutn eft. Vnde točam hanc controverfiamita claudic Pa fc h a fi n u s. E uide uti ergo miracu- lo c (ar uit Occidentalium partium fuijje ef m rorern^ Quod autem computi veteris a C novivnius diei differentiamattinet,ea-> hic in quaeftionem non venit, cum eo fjeculoilylusnovus inflitutus needum-* efleu. Si quis nihilominus defendau computum veterem, experiamur aru- is tamaccuratusfit J quam quis autumet* eumquead primum Chriftianum pa- fcha velut Lydium lapidem examine- mus. Prirnum autem neceffarium eft, v£ exEcclefiae, Synodi C«fareenfis,fanOo- rumquePatrummenteintraxi. &viH' Kal, Apriles tocius hujus primi pafchatis ač>a ftatuamus, alioquin paflim adin^ fru&u cum Heterodoxis vagabitnuJt- Deindelunaxv a .pairum J i7 a .refurrexid e cum tota venerabili antiquitate fupp 0 ' namus,idquecomputo veteri folo inda- gcmusi 215 . gemus,id eft cyclo folis, litera, fcu cha- radlerc Dominicali, 8caureo numero> cujus officio lunationcs olinnpafchale- que plenlluniumanquirebatur» propter epa&as > lunationum in ftylo novochara&eriflicas, ne ftylus novu?* veteri confundatur , tantifper fepone- mus, Ad hsec ipfa omnia necefiaria »o tabula numerorum aureorum inKalen- darioChriftiano primitus difpofitorum,, qua difpofitione femper vfa efl: Ecclefia_j vfqueadannum ijS2 m . ait Clavius,neq; alicer difponi potuifle docetideClavius* Anni demum o&o capiedijdequibusco- trovertitur,quo eorum Chriftus paflfusra v ulgari nempe28°. vfque in 3 5 m * Nani_» fuifle veteres,qui fub Geminis, atq‘, 29°. a °no Chriftum paflum. arbitrati fino* publicitiisconftac. Annaigitur 2S 0 »cy- clus foli s fuit 9.Dotninicalis D C,atquc> Cxi )s C pafchalis ; aureus numerus 10* novilu n i Um pridie idus Martias, pleni- iumu m 8i Kal. Apriles, Ergo Chriftus’ paflus eft p 0 minico, furiexitMartisd* e > Partij penukipaunon 2j a .Rurfum. ann0 > O 3 29°.cy- 214 * 29°.cyclusfolisfuit io.Iuna 11. Domini' calis B, noviluniumpafchale iiii,non- AprileSjplenilunium xv i, Kal. Majas,er' . go Christvs paffuseftdieSabbati, lur- rexit xiv. Kal. Majaš, die luna, Aprili* odavadecimamon 25*» Marcij.Tertiuni/ j anno30 mo . cyc!us folisfuic 11* luna i> Dominicalis A, novilunium xi. Kalend« Apriles, plcnilunium nonis Aprilibus* Itrgo Chriftus paflus eil die Mercurij* furrexkdieVeneris, 7 3 .Apnlisnon 2$’' Marti]. Quartum, anno 3i°.cyclusfol> s ‘fuit 12. luna 13. Dominicalis G, novili 1 ' nium v°. idus Martias , pIenilunium-> vnx°-Kal.Apriles.Ergo Christvs paflu* dl die dominico,furrexic dieMartis,?^' Marti]. Quintum,anno 32°.cydusfol ' 5 Fuit i^dunae 14. Dominicalis E, vnae* duabus, novilunium m. Kal* Aprila idibus Aprilibus plenilunium_». Erg 0 Chriflus pafTus dl Dominico, furrexiC Martisdie, Aprilis,non 2Marci/' $extum ano 33 °.cyclus folis fuit i4-lun^ li.DominicalisD, novilunium xiv.^* Apriles? plenilunium iv* non.Ap flle ’' Ergo Chriftuspafliis die Jovis furrexio Sabbato,non i 3 . Sabbati,4 3 .Aprilisnon- 2 j a .Martij,Dices multos ab inito Aprile, veluti Buntingum, Caluifium etcasteros Chriftum pafTum ftatuere Refpodeo vbi mi hi probarintfe melius nofTe,quando Chriftus palTus lit, quam Svnodus CaA- reeafis totEpifcoporufli,qui Chrirti f<£- culoproximi vixcre accuratius me do pafchate deliberatururn. Septimum,an- no 34 0 . cyc!usfolisfuic i5.1unx 16. Do- minicaIisC,nouilunium vm.idusMar- tias,pleniiuniumxi*Kalend.Apriles.Er- go Chriftus paflus eft Luna;, furrexiL> Mercurij dic,24 a . non 25 3 - Marti). Vlti- n mm,anno35. Cyclusfolisfuit ltf.lunae I7, Dominicalis B, novilunium vi. Kal. ^■prilcs, plenilunium i4.idus Apriles". ' r S°Chriftus pallus dominica > furrexit Jr e ^artis, n. Aprilis non 25A Marci j. ^H? c ircacum ftylus vetus nec primutn Jidem Chriflianum exhibeat pafcha_)> ^roneus-eftj minimeque idoneus ad pa- uiata defig nanc i a( Q^od autem quidam ^odieviurparc velint anno 34°.literaitL* O 4 domi- 215 , dbminiealem veterem C, ac nihifomi- nus lunam perepa&am novi ftyli, non> aureum numerum, veterem lunarunu indicem , indagare , difparata penitus coniugant, Efto enim annoChrifti 34 0 . liceradominicalis C, epaQa22juna'ii M « x. Kal, Apriles, i7 3 .o novilunium fuit 4. idus MarciasjplenilO' nium 7coenalIeqj Iunaxi 3 ' palTum xi r. ergofurrexit i4 a . contra ve- teres, qui lunam xvir. affignant Cbrifli anaftafi. Dsindegratis 3 atque non nifi er- ronca Chronographia confingis hanc antevencionemjudasis id aeui tam folli' cite in pafcha inquirenubus. Quin infi' gnite injurius es diuo Areopagita: 3 quaU regulas Philippi Aridaei perpcram ad- jniniftrarit, male contemplatus fic coel 1 orbesjlunam xn.pro xva, hoc cftgib' bam lani: fcre pro Integra obfervarit, dcpre-- henderit; ac denium ad diametrumj candem redijirefalfo bis afferveriticum Oj fitmotunvmecfmm fpettcmus 37 prope vltradiametru profefta fit; 37. gradibus igitur aberrauitS. Dionys. etia obferva- tioneinfHcuta,acPhilippi Aridtei regulis a(Tumptis>Triduum profe&o tute exer- ras, quicunq; tantae aučtoricatis doGri- naqj viro tam grave fphalma adfcribis, tefti pr^fertina oculato. Vcconcludam ajo,fiquisc 6 pntus prodigiofa illaSab- bato fanfto inundatione confirmatus cft, novus confirmatus efi: , non vet us, fiuoddie Aprilis 223. il]eDominicam_j, bic farfum produčtus Sabbatum exhi- beat, quemadmodum miraculum re- ^Uirit. Sed vt ad coBclufionenavlccFiusr’ ptobandamreuertar , eft haec ergolen- tentraConcilij Palaiftini, efteadem fen- tentia Venerabilis Beda; de ratione tem- ( P 0lUrn * c.45.Eft deniqj communis.con- 5 5ra P auc °s(fiquidem)afl:ronomos 5 qin‘ ex: ' O 5 cona- eommemoratis dicbus nullo invento plenilunio ad oppofitionera Aprilenu confugifledicuntur. Probatur.-codeifl die 5i menfe figura prceceffir, g°.& figu- ratum fucceffit: alias enim in aucumnunJ pafcha reijcere, aut in Januario ancici' pafie Judasis licuiflet. 2 °.datur his diebu$ pleniluniu,ut inferiusdocebitur,ergo no efb caufa cur inApriIe,aliouereferanius. Dico tertio Chr istus cocnavit* luna dccima quarta, paftlis efl: dednih quinca. Efttradicio Ecclefia:> &fententi 3 communis. Acin primis Auguflini,Hi^' ronymi,Euthymij,TheophiIacli,&c. Roberti Cardinalis Bcllarmini de 7 .ver- bis 1.2. c. i.nam Sol defcerefolet in nouiluntOi quando inter folem terram media inueni' tur luna, quod in mor te Chrifti fieri non p°' tmt cum luna non efjet conjuncla cum folc» quod ft in nouilunio, fedoppojita foli : quodft in plenilunio : er at enim tune pafcha Jud<£°' runu >» quod fecundum legem fieri incipi s ' bat decimaquartd die menfis primi. Eft Al' phonfiSalmeronis : luna enim dedtf> a quarca Chriftum rltimum coenafk fup* 119 . po rut v el ut minuiic dubium. Vnde MCl. tr * 4“- ad primum refpondec . pror/us bas tenebria fuiffe fupra naturam, & ratiofacile conficitur , & manu contreclatur: nam cum 1 es y s Jit crucifisus in de cima ju in ta luntu jive m plenilunio i fequitur quod(o te e siji ent e fnpr a ver tičem ca’ti in meridisjive bor a jes¬ ta luna er at in oppofto punci o Jo lit fub terra, S.Hieronymus in c. 27 .Matth,tomo 9 .ita ait.^i (cripferant contra Euangelia , fefji- cantur deliquinm folis , quod certis Jlatutifq ; temporibus accidere folet , difeipulos Chrijli ob imperitiam j.uper refurrdlione domini in¬ terpret at os 5 cum defeffusfolis nunquam niji in o,rtu lun.t feri foleat jt^ulli autem dubium e ft> pafchč tempov e lunamfuijje pleni(Jimam* In ortu luna:, intellige novilunio, tunij e ni(n Lunae iterum lumen, cjuod perdi- didide vilafucrat, redit,dum e folaribus r adijs emergit. Accedit Orofius, Come- hus Ianfenius,Baradius tem. 4, 1 . 7 . c« 20. Maldonacus in c. 27. Matthtei. Demum_» Adanm s Xa nner Aftrologiae facrce„ Sol frodigioft eelipfi cum alioqui plenilunium j 'Ifehmrtem fui aučloris //w/Y.Probatur,fU guratum 220 ; guratum debuit implerc figuram, vnicc inhocfacrofan&o tnyfterio, fiquidem-» venit non Joluere legem ? fed adimplere , & quidemfecundum omnem jujlitiam qux diBd eB de fuerat, violaret, pafcha cum difcipuli^ egic.EtincredibiieficjDE u MpermifiiTc; Judad eo anno errarent incelebrande phale , quo fummitm omnium myft c ' nuni erat peragendum, die, quem tov l.a.culis antea figura praefcripfčrac. Eria- verint igiturludaei, vtquidam volunc? aiuea,poftea,&c» hicillos errare non eft pafifusdiquet ab efFe&u. Nam ve oniit' tam Phiegomis teftimoniumexEufsb 10 Sc Ori- & Origene adverfus Celfuin, Sc Epicu- rum,aflerentis,<7^r/ , vt Jlella ins ccelo vift fint.cpii annus idem eft cum an¬ no primo olympiadis ducentefinaac ter- tiae,id eft anno Juliano partim feptuage- fimooGauo, partim feptuagefimonono ServatorisCH r i s t j paffione ilhiftri 9 0 nempe olympiadas,vno anno tardius, >t nuilti cenfeas: nam de varia olympia- dum epocha adi Jacobum Salianum.*, c *terofqueChronOlogos:atqueitaPhle- ?°ntis teftimonium anno Chrifti 34 0 . ad pribit Onnphrius in L n m . Faflorum_». f^iticLucianus Martvr apud Rufinum_» •9.C.6 .Solem vobis ipfam horum produco te- cum Jucferi per impios vider et itu p rtSl lum en fuum meridie abfcondit in c celiš. J^innte ln anna M) US vejim, inve- fuo K tem ^ Yl ^ Us Pilati C h n isto patiente g at o Jo le interruptum tenebris diem : pro- atur 2 °- irrefragabiliterex Š.Dionyfio Arco- Areopagka, Christo fynchrono:i^ addivumPofycarpun? epiih 7\ itafcri' bit* Eramus enim vnd ambo, (D i o n y fiu s $ Apollophancs f)&(labamus ad Uefi op Um) ambocufmul incident em mirabiliter loti Iti' no globam notabamus (neaue enim eiufcO conjunčlionis Punc aderat tempi s) ipfaffltji rurfum ab bora nona ad vefpcram ad fold diametrum [upr a naturo 1 , r im re(litutarrui In memoriam ant cm iUius revoca etiarP aliud quoddam : nernpc enim, vtjpfe etiarP ( Apoftephanes ) non ignorat, eam luno inct' Aentiam ab or lent e c epi : (Je v[quc adfolP 1 - corporir finem peruenijfe,ac tum reJitijffeP tauimur, neaue veri) eadem ex part e, vt affo' let, Če incidenti a it!a., & repurqatio fatla e0' Jedexadverfodiametri, Idemipfc divi 1 * Areopagita ad Apollophanem ipfum^ xem ita perfequituji,* Heliopoli tu mp quidem pene coetvus , & ego quinque & vl \ gtnti ferb annorum tempus exoluens ^ mor ant es confliteramus , cumferid quad^ [exta,$ hord etiam pene fexta,Solhorribd l bus [ubito ejl obfitns tenebris luna ip[ ^ intercurrentc - - - offujt enim tet#' bris bris ipjs erama s ,«rbem folis indcgnagues, fs v Mjto occupante caligme. Et pofigdaht repurgatio ,5' rcftitutio fdla e ji , /£»<* /0 - lis diametrum c oni er (a aufugit . Et tune #noque r egu lam Phi/ippi Aridai ajjumpfi- mus, cumque reperifjemus > quod & er at no¬ ti (jimum , eo tempore folem eelipjis molefliat tninime perpeti debuijfe , ac nihilominus tu¬ nam ah oriente (olarem fj)lendorem pullis , nt- grantibufj veliš obduxiffe,cum foleat ex oc- cidr/a parte in gredi. Tunc autem opifices lucis thefauros,caliginibus , quas ipfa genue- tat,ad. occidnos vfque folis fnes pervagat/U, [ut ipflputauimnr)occultauit, c um tamen& luna. id temp us deefjet , nec coitus vicinum temp us efje cognofceretur , F.xactius portre¬ ta apud BalthafaremCordicr,Petrus* Fkiiloix. Cum totus orbistetra tenebrarum c ah gin e vniformiter obducius fuiffet,acj ant \ r ?purg&ri folis globus, & renitefccre occepif Ijptum affumptd Philtppt Aridtt regultu , \j r>ntcm platis cceli orbibus deprehendtmus, c ^-Solein in meridie negat, qui haecac- CLlaUi c °nfignata negat, hac fronte o- 1Tln,a lle gaturns,Vbi vnicc nota,tempus incer- • 1 24 - ioterlunij minime fuiflc , quotf non_» competit mfi ipfiffimo pIcnilunio,dia- fliecrum folis bis inculcari, vfumciTe^ regulis Aridaci, contenrplatum coeli or- bes deprehendiflc,idefl:,quae coelitus ob- feruaffet,calcuio fubjecifle, vidiflequc-'> &c. nequecum brutis folum coeios in- fpexilTo. Quin ad majus veritatis argu* mentum ita ApolJophanem alJoquituf* Tucfo Apoilophanes rtfelle , fi potes^uitunt pr a fen s vnd tecum adfui , dr fimul cbfervaui otnnla c urn admiratione, dre. ob' feruaui ait,nemperegulisPhilippi Ari- da:i (feuillas fuennt indrumentumab- quod parallacticum , feu aliae ex quadra- teAdronomico condručbe regula: ob- feruacorise) contemplatus coeli orbes? &c.Proobferuaui habet Salmeron traeterit folis ac lunasrnotus, Concb 1 ' dit Adronomus Dionyfius, & obferuata in tabulasrefert. Denique veromnotatu^ di/if enter ferit dim & annum , annuntr*' ° ’ tioneMj 22 i. ličnem, tjuam fdcer Paulus nojlris attentii auribus infudit, confentientibus(tgnis confj>i- r ar e & cone or dar e expertus, manus ver it ati fubmifi, & falfitatis nexibus(um abfolutus. Accedic S. Maximus in epiftolam 7* m * fcholiaftes, & paraphraftes Pachymera, folem vero r ar ms,(ed Umen vidimus infinO lunaficundum eorum computum defecij ]£> Non etat tztlis folis ille defrčlus, quando c0' cijixus e st Chriftus , & ideo vere mirabi$ erat,&prodigiofus.Pa/cha cfuippefuerat I#' dčorummuodnon nifiin plenitudine luna ci' lebratur.Secundum aflrologorum autem 0' mer os c er t um e dl, fo/em, quando luna plen0 eft,non po (Je defcere , fedquandofmis eff l Ji ' nit> non quidem jemperfed aliter nunquat0‘> eum fecundum illos numeros deficit, er go tale vnquam quifquam meminit app*' ruiffe de ceelo , ex quo Dominus lila produsdi quale apparuit,quando pafjus e si ? Probatitf 4 °, ex S, Ambrof.adEpifcopos per M ni*' liaiTL *,ht celebravit{C hr is t v s intelU' gc) pafcha hebdomade in qua fuit decim-t-* quarta luna f er id quinl a . Denique ipfa pafcha c um difcipuld manduc auit , feq/t enti autem diejjoc e dl fextaferid, cruci(ixus t- f luna decima quintd s Sabbato quoque tnsg n ° ilio fexta decimafuit,,ac per hoc decima fep tl ' t/ga tna luna refurresit a mortuts. Quin ide m~» S.Do&or pauio poli .Sed & propofita leBio docet lit eram non c on f; Bandam : (te enim ha- facies pafcha Domino Deo tuo , quar~ to de cimo die men/is primi: diem pr o luna di¬ eti >vn de peritif/tmi quoque(ecundum legetn, lun ari curfu computznt menfem/Tc. deniquo ftpnv lunam -vseant Grer am comedetis azjma ad diem vi- c e [imam pribam ejufdem menfis ad vefj>e- ram. (Vujd | iac i e g C eX preflIus ? q uis p 5 lam 230 . lam, nifiPharifamstranfgrediatur ( Sed ais, diem intelligic decimam quarcamj> »on lunam decimam quartam. Contra^ luna ttflis in c celo fJe lis Pf. 8 8. Luna in omni¬ bus in temporefuo , oftenjio TE M PORI S &(ignimaui:*luna (ignum DlEl FESTh luminarc quodminuitur inconfummatimcJ- CMENSIS S EC V N D V M HO¬ ME M £/^ r i’,Ecclefiafl:ici 43 . Confif' matur aflercio ex Jofcpho & audoribu* *lias cicatis , qui per diem decimartf-' quartam intelligunt lunam decimain-* quartam & contra. Confirmatur deind 6 cx tacita ipforummct ChronologoruU 1 afleueratione, dum eorum rari neganO lunam requiri decimam quintam, nttb lusveroin aera Dionyfiana paflo Chri' fto plenilunium inueniri.-qui autem non ncgat,vbi caufa poflulat/atetur. Et qui' dam(cuius memoria fit in benedi&ione) oretenusmihi annos ante prope vigin tJ feptem,verum cjfe,repeririplenilunium mno DionyJiano trigejimoquarto , &c. S e „ ais,h«c omnia explicari pofle de lun 1 xiv*«&xv**ciuilj,hoc dl de luna io 3 -^ 1 ll a * i£. 20 a , aut 2 i a . (nam lunam ciuilerrL* vtrinquc librare licet, vr ea lunam xiv am & quando 3 ut quoties i* fi femper, vndc conftat ? fi. P 4 in ' 232» inferdum, turbatcertitudinemi 6°. Qui* ipfosmet inter fe Chronologos commit* tit,dum ab anno Juliano 74 0 . vfque ad 79 m ■ quivispro fententize fuac incolumj' tate lunam ciuilem fibi fabricat. 7 0 .quis* dl omnino.arbitraria ; cumenimvide- ret lunam xiv am . in anno fuo nonrepe- ri ti t eamq; fcopulum efle lententiae fu£, vt fencentiam falvarent, lunam xiv am ' propriedi&ameliferunt, & ciuilem, id dl arbitrariam, fubftituerun u. His dej caufis tellimonia SS. PP.cum nullum-* habeant abfurdum, in propriofenfu ac- dpienda funt ,& per lunam xiv am . xiv 5 # ilon x a . per xv. am . xv a . non xx a . intel- ligenda... CasterurnnonpoiTumhicnotf interferero , qualequale graticudini* 11 Snathema Divo Dionyfio. Jgicun* Gratias meritiflimasr* debemusr’, habemusr* T I B I Areopagit« Dionyfio, GrasciaeSapienti, Difcipu: 235 - Difcipulo Paulino, Do&oriTheodidačto, Martyripurpurato, Aftronomorum magno Patrono, quod acGuratiflfimisobfervatis, luna de- Gimaquintadiemcrucifixi Dei pollcris liteconfignaris. Cui proinde Chronoca- xes,cyclos 3 mathemata jure fubmittanu Hiftoricr, Chronographi, Aftronomi, Sera, grata., pofteritas% Et quia non foluni noftro hoc fasculo, nihil jucundum, nifi novam,fed etiam_» 3 ntiquitusverunijj • - _ _ _ volupe est, novum aliquod 'inventurn excogitarit, 0r nriibus patefacere^oop, ha&enus vet e ra feniper propofuerim; Chrifti videlicep nat 4pafl'4 a nnumabTritauisvfq-„ipro- Dionyfi 0 Exiguo accerfitunr, duas invenioderefurgentis Chkisti die_> encentias; plimam Communem* eam P 5 que que inter cateros S. Auguftini incjyd Ecclefias Do6toris,qua Christvs no' Ge Sabbatum Judaicum confcquentc^ fab auroram ;alterana,qua dies naturah duostotospofterius, ideoque no&e cundamSabbati confequentc cr,edituP revixi(Ie, vci pridem docuit Alcuinus, & Foro Sempronienfis apud Corn: a Lapi' de in Matth.c.n m .ergo - - . Dicoego quarco, Chriftus furrexi^ Marti) quidcm 25*. fcd no&e primatih Sabbaci, feu Martij 25 ,n \ confequente^ non anteccdento. Probatur haec cofl' clufioprimum auGoritate EcclefiaeCi' tholieae,quxanno Christi vulgari 34®' A Dominicalem fignao , atqueita#' ftum fori ftylo novo conftituic MardJ 26\ ergo noGe 2s am . confequente Chfi' ftusad vivoi-redijo* Hanc autem Oem,diem2j* in . Martij confeq^entelf^ ,, ad ipfani25* ,n . Martij juxtafacraslite raS pertinere, cumque ipfa diem naturah vnumconftitucre, manifeftum eft nefeos lux, & facta cft lux,& ^ Vevs lucern quod effet bona, & divi/t’t l» ce ^ 25 )'. a tcnebris,appe[!auit% lucern die, & tenebrat noclejiclumj, c H veffere&mane dies vniui vbi tcncbrx confequentes ad lucern fpe- Qantantecedencem,cum qua, vt dixir diem vnamconlbtuunt naturaiem. Pro- batur 2°. audoritate Divi Matthii c. 12. Si c ut enim fuit Jonas in ventre četi tribus diebus & tribus noBibus , fc er it fikus homi- nis in corde tena tribus diebus & tribus no- Bibus* Vbinulla fentetia aliapropiiis ad liceram tres dies ac noftes exhibct,arquc hxc 3 qux afTerit Chriftum Dominumj furrexifle notle z? m . Martij confequen- te:quod opinionesreliquce,Communis* quidem varijs ac minus neceflarijs di- ftinčHonibus opus habeat, ac poli: allatas diftinctiones omnes reipfa diem vnamu. iolam integrarn, ac parum quiddam_» am plius, quam_» fefquinočtem, frufla_» v enus diem m & nodium , quam tres uics acnoiles in medium afferat: Foto bempronjcnpjs vero, quodChriftus 23\ 1C b-'pultus 3 quartum diem exhibeai,im 6 tp-iincum.j H diem a no&e rnedia ordia- m ur. 236 . m ur, Probatui'3 0 , auftoritate itidcrn Matthasi c, 2S. Vejj)ere_»mtem Sahbati ‘ qtt Sabbatum cot)fequens aon efl vefp cu diei, qua? lucefcit ini\ Sabbati, fedeft vefper ipfius Sabbati,vti conftatGcn.i" ergo de fequente i im . Sabbati vefpere; inteiligendus eft Matthams. Hic itaque; Euangeliftte fenfus eft3 vefpere diej,qu& dies lucefcit, fiue eft in i a . Sabbati,(Ive; vefpere primatn Sabbati confequente^j hoc eft ipfo i*. Sabbati vefpere profed^ funtmulieres,&c. nam fepius eas,idqu c vefpere &: maneprofečlascenfet Hiero- nymus & Ambroftus; Nyftenus autenu 1 oratione de refurreftione quater, i°.qui- dem vefpere Sabbati Mariam Magdale¬ nam & alteram Mariam, Matth. 28°. fe- cundoMagdalenam,cum adhuc tene- br^eftent, Joan, 20. Tertio Mariam Ja' cobi & Salome valde mane Marc. valde diluculo Luc. 23. ac tandem orto etiamSole Mar. i6.probabilequeefto^ ficiuinhocinter fepartitas, neornnes fimul ac fempet a Iudaeis viderentur^- pro- 2 ^ 7 - Probatur 4 °.au&oritate S. Marci, qui, v C ait Cornelius a Lapide, interpres eft Di¬ vi Matthaft, is c.i6. rem ordine prae ca- tcris magis diftin&o ica narrat. Etcum transijjet Sabbatum,dMaria Magdalen*>& Mariajacobi , & Salome emermt arom ata & vnguenta,vt vngerentj esp'M } & valde ftane ‘vnd Sabbatorum^&c . Vndemanife- fte conftat,quod non nifi poftelapfumj >5abbatum,hoc eft prima Sabbati aroma- ta, balfamaque compararinc; de die vti¬ sne, cum hominespaffim negotiarentur j ^cprimiimfub vefperum diei, tumetia kane polka profeftx fint 'videre fetiul- ^rum ; an, & quanto milite teneretun,, fpes foret accedendi, &c. vc vel illo ^dhucvefpere , vel poftridie fecurx vn- £ er enc,agcrent. Et profedto incredibilo ltr eligiofasacIudxas fxminas auc pri- 1X10 »adultoue jam Sabbati magni, omni i( %ione colendi, vefpcrc, aut etiam fe- Cllndo ftatim Sabbatum illud folenno ki p or tu ne foluifle. Lapidaflent illas ci- ks,opinor, Pharifaei, &c. quam id per- iUflenc 3 maxime in caufa Chrifti.Adde Gol- 2J S. Golgotham fefquiquadranto h or ari o Solymisremoveri., ipfumqj itinerariutfl incervallum inter tot itus ae reditus ain- pliu$ tcmpus requirere, quam quis velita fseminas honefhs,cumomni feftinatio- ne)decorumferuaffe,&c. Verbo, in vul- gari , antiquaque fententia nimium-' quantum violcnta funt omnia, propteP pcrfonas, tempus, locurn, adiones,reb' quafque plurimas circumflantias. Fr°' batur 5°.etiamnum a udori tat c S. Mat' thaci cap. 26. Toflum defiruerc templu'^ D E i 0 &p*ft triduum re' a ' fceuen, conucntrunt principe* Sacerdotur^ & Pharifki ad Pilat um, tj} c. hoc eft, n o n-' prima,fed altera, fecundaquepoftex^ dum parafccues diem:ita enim & nattf' raiius, it veriusadliteram cxplicatu^ textu$EuangelicusJpfa quoqueidrati reuertentesparaverunt aro~ mata&vnguenta >& Sabbato cfuidem filue- ' unt ( tciin dum mandat um , ex Marco p er_ ^nticipationcm, Scripcurx ixpiuseon~ fuetam ? 240. fuetam , explicandus. Hoc efl Sabbata illo, vefperi inchoante, filuerunt, ac pri¬ mi Sabbati parauerunt,&c.Probatur 7 °» aučloritatc Concilij Palsftini , quod Chriftum ab v i i°.Kalend. Aprilcs refur- rexifle afleuerat.diem cumEccIefia a me- dia nočte ordiendo. Dices, computa- tione ifla tua Chriflus refurrexit die Lu' j nac,non Dominica, coenauit feria 4*. n° quinta, Mercurij, non Jovis dic, in crU' cem aOus feria 5 a . non fexta, diejovi^ non Vcneris, qua; funt abfurda. Refpofl' deoeileDo&ores CathoJicos qui vcli^t Chriftum anticipafle coenam vltimafl 1 * fcd idnihil adme. Quare refpondeo fe' cundo negando fequelam : ChriftuS^ crffm csnauit 22 3 . non feria 5 a ,aut Iovi s > crucifkus efl: 23 3 . non Veneris die: quod tune loviš, Veneris, caeterique ejufm odi Ethnici dies Ethnicis fuerint vfuales^ nonludahs, non Chrifto, nonChrift ia ' nis;qui dudumpoftmodum expun jute tam bafTo, cimi Ethnici quoquo non folum de diebus, Ted menfibus,& annis difpofuerinc, nrajorelicecia, quam inhac caufa Ecclefia Catholica. Interini fi ifta mca tibi non afridet Philofophia_. Chronologica, Gliteram dominicalem afiigna ,per mclicet, atqueadeoquae- ftionem lftarn tibi in problema capo. Ajo 5°. Chriilus palTus eftan-no Juliano lahente feptuagefimo nono, 'I iberij, fl a Kalendis Jaauarijs ordiaris, currento vigefimo,jnxta vnlgatem annorum,Ti¬ berij calculum>quicqiiid vcteftim aliqui dc anno Tibcriano odauo decimo afle- Uerent,cu fuerint itidein veteres,qui an- T iberiano decimo iexto,aetatis trige- fimo primo pafluirgtrigefimo fccundo, .Stc.imo poftquadrageiimum crucifirfi c ontenderenc;fint etiam ,qui paflionem ^hrifti ab annoejus3i. id eft praedicari gratise,ordiantiar, &c. Vide Al- plionfain Salnieronem to. 1. prolego J8 °* nun '°. 8 . polt initrum,vbi prohis °pinionibus citat Julium Africanumj# CL 2 Ter- - 44 - Tertulliantim, Clenrcntem AIexnndri' mam , Ap Jiinarcm Laodicenum, IrC' nariun, Epipivaniurm&č. Priufquamj hancprobemconc!uf in .eritForcequimi' j rccur, quo aufu recedam abannoTibe* j riano i8° ? Cnm co muki Veteres Chri' Gum patfiim afteuerarint. Rcfponde 0 annum j8'° Tiberianum DEopafTocon- (Ignacum communi quodam vulgaritp vetcrum perfuafu, nonexado, atqu^ boke , calculo: quod crcdcrent vetere* menfe Januario anm Tiberiani 15'. i° e ' untis Chriftunij baptizatum tres p°' Gea fbluni amoos docuil!e,pie mag’ ,s qu;im lerupuiosč tempus determinafl' do. Nune autcm poG toties motam haf^ concroverfiam accuratius a Chronol 0 ' gisdiOericur. Neque mirum,cUm res ipii plurimam dederint controuc*”" tenek occaf 1 ". praefcrtim qni Chriftum-' vno an io docuitlc ac 3 i°.&c.črucifi* 0111 qile c radi 'ere 3 bodieque non deli n t p r ves Audio res Chriltum Servatorem 2 G* Marci; iti cruccm adhim docentes,arg u ' men- 245 * mento, co dicB. Latronis feftum ab Ec- clefiacclebrari. Quanquam nonintelli- gunchac ratione le Dominicalem B fta- tuere, ftylumque veterem juxta acno- vum enerterc, imocontra Palsflinumj Conciliu.rgere, cxquius m-cnte Chriftu* pdfus eft ab x i.ad v 1 1 i,Kal.Aprilcs,noa a ix. ad vi, Kal.nam fi 25 a . cruC.ifixu$cft> g°.9.Kalend.coenauit vi.Kal refnrrcxit» Quod fiergo Veteribur .& Ne< -cericis^ tam Ubere padim licet opi-nari, nih.il ani« tnaduerf*. dignum eft,Chrifto pacien¬ ti annum Tiberianum afllgnare laben- teni 20 roum . Feftum S.Latronisagitur ?.$ a qudd’ Ca dem cnm Chrifto rcvixerit:» moria inuifum iireendium forte ad di' f Principi incertum\videb itur enim condeH' dx vrbu novx & cognomento fuo appelU glori*mquxrer &cjuxjhif- (imis pand affecit , quos per flagitia inuifos, "v ul o m Ooriftianos app ellahat. Aullor nomi- m mis Chrijlus , qui Tiberio mperante per Procuratorem Pentium Pil At um fupplicio afeclus er at. Repre(sdque inpritfens e siti a- bilis fuperflitio r ur (iti erumpcbat ,non modo per Judaam originem eius mali, fed per vr- bem etiarru ), lgitur primo correptis quifate~ bar/tur (nempe fe elTe Chriftianos) deinde indicio eoru multitudo in gen s , haudperinde in crimine mcendij , qudm odio humani g nc~ ris convilli funt .Et pereuntibus addita/udi- bria,vtferarum tergis contetli laniatu. ca- n um interirent,aut crucibus affix(autflarn- 'Vandi. (uwl» n °ilurniluminis vrerentnr : Hort os fuos Ihchculo Nero obtuierat , & CircenJ? fadt- C) ‘um e debat. Vude quanquam adr>erfu*Jdn~ tes > & nouijjima esempla mer it os, mi/er ati o 0 r iebatur , tanqttam non tj t Hi tat e pttb/ictL>, ftdinfeuitiam vnitts abfumerentur. /ca de Chrifto&Chrifti^nisTacitus ,ctiam in- Judaos paru m acquus. Peter hic obitec* a *iquisi - vnde tantum odiumEt/iflicis in q^ 4 - pri- 248 . primos Chriftianos ? refpondeo vndo hodieBaneticis in Catholicos ? Echnici aiiueti,. (vt vno verba onmia fceiera-' comprehendam,)vit^licentiaj, non po- terant videre Chriftianos juOos » pios, himiiles,caftos,nmdos : vtquemalam> caufamtacile tuerentur, impingebanL> ChriflianiSj efle Atheos.nullos Deos co- lere,&c. conuenticula agere nefaria-jj perpmniagenera libidinofa, convivia" celebrareThyefl:a:a(ita interpretabantid con ventus in crypcis, locifcjue fubterrU' neisobineturn fmpp, coa&os ad milft' ru m, fer m o n u inque in feftis fo len ni Hinc non jure fed inreniperijs.popular<' busagebatur inChriitianos apud tribtf' nalia, acpaflinij videluftinum Marty' rem Phitofophum , & apud euncfem-' Athenagoram pro Chnftianis exim> e perorancem Antcquam conclulioncna-^ pofitam vltimo probeni,libet nueleufl 1 difficultatishuins Cbronologiczecx Al' phonfo Salmerone repetere, vt oum eS intelliganc quantuinChronologi* op 1 ' tuletur Aftronomia, Ita ergo Salnaer° n prolegjS 0 * ln 249 - Tn tanta igitur fententiarum varietete neceffnm eH, vt annoquartocci i.Oljmpia- dtf) (j 1 xxx 11 >• annostatu Ju atque dollijji - ^ Patribus jentire , Chriftum mortuum «*»* XXXIV Mati* (ma per tref menfes e- Pfi.Contradičiio autern, quod Luna XV • l ^°anno,XXIII.dieMartij,inferiam ter- ***** j & non feriam fextam inciderit, tolli s • t«‘ft 250. poteši ex anticfuis Hebraorum traditionibu*> apud quos tnenfis initium hattd er at fiat ima ab ipfo novilunio,verum ab ipfius Lun.e cof' nicularis apparitione: idcirco ineorum fcri' ptislegimus, veteres Juda os confueutjfe , ho- mines tempore nouilunij mittere fuper alttff' mo s montesrfuo eis nova luna: afpeclum figni' ficarent, vtmenfium initia aufficaripoffent, Eo ergo anno exAjhonomicis obferuationibut no uilunium primi menfis fuit c ir c a Soliš oC' cubitu nona die Martfquare xu A . Luna fud 2j.eiu(dem MartfPrhna autem Lune app#' riti«fuit circiterper duos , veltres dies , Dtd diet quadrante de duel o , it a vt ex major traditione 1 udrti menfem ineboauerint vrnit' cima,vel duodecima die menjts Mar tip: quaf c decimaquintadies menjis extitit 25. vel 2^ Martij,quo die Luna quidem 18. er at incho#' ta vejferepracedenti ,ify dies fuitferia fed' ta diei Vener is. Etftc omnia c on fon ant. Vf dicendum efl,quod, vt Albertus Magnus per Epi/l dam Di$ny(ijad Polycarputn »f ert ,. dit,annoj4.vitrt Chrifli labente in 2 incidit qHtnta decima Lunadies VenCi' ,s ' proptered qui aliterper nouas tabulas cotnp t( f tanti tani, vala e fa Hunt m' , qu‘ta non funt ipforum* tabuld in omnibus certa, & vera. Nam P to - lentaus correxit fuperiores aliorum tabulas; ^dlphraganus tllas Ptolemai: Mphonfus Rex CafleUd , e as quas Alphraganus condidc- rat.Tfe^uefacile ePt ab Ecclejia fenfu rece- dumob vnius , vet alt er iu* cmputationem. Et hac quidem de hac afertione> & toto Pro¬ teg omeno: in quo jiveritatem fpjavt minus af~ fecutijumus^obrei , qua de agitur,probabi/i- tatem,at jaltem folidioraalijs,ac vero propio- ra cogitandi , d meditandi occajionem, an~ famq, prabuimus. Ex quibus intelligis opinor,quantum reliquis anteccllat Sal- itieroninhacqua:ftione, folumque j Hi Aftronomum defuille , qui olim reda 0 pinantem,nefluduaret,confirma(Teo: n amfiquis accurato calculo docuifleo die Martij 23*. lunam accenfam ij um . tQ tus in hanc fententiam,alias totus pro. «us abiuidet. Cuigitur folidiora,veroqi P r °pinquiora cogicandi & meditandi occafionem, an(amqucNepo{;ibus pra> bueritLj Ptobatur concluGo euidcnteL. li¬ lo 252. lofolo, annorumquo, dequibus con- troverci poteft,vuico, vigefima fecunda Martij illuxit luna xiv. & vigefima ter- tia eiufdem luna dccima quinta,ergo hoc, nuIloque alio anno pafliis eft Chrb ftusr\ Antecedens probatur: nam,ut o- mittamus Epocham ab NabonalTarc vf' quc accerfitam , ab omnibus omnino Chronographis annus Julianus feptua* gefimus nonus pariatur annoDionyfi 3 ' no, feu vulgarisjerae trigefimo quarco- Quocirca afTumoprimum triginca tvc** annos completos Dionyfianos , die^ indem ameridielvaiendarum lanuaria- rum ad vndecimum Kalendas Aprile** anuicommunis completos o&oginttu’ minus horis cribus, ob differendam m C' ridianorum, vt euadat tempus vniuer7 fini colleclum annorum Julianorum tri- gintatrium completorum * dierum pcuaginca nouem y horarum viginb & vnius, ‘Caeteras aequationes hic perfet} 111 non eft animus, neque pretium op^ inreChronotatdca.,, Adquod a'nom a ' lia aequinoOiorum eft - Sig-P|j ^ O 21 39 28 pofitacp, Temidiamctro circelli a-quatorij *i< 5 o, quarum radius eccentrici Solisr* ioocoo.proftaph 1 ’. fubtrah* " - _ . - - 26 12 Anomalia obliquitatis Sig* - 'o 3 59 20 Proftaphsercfis auferenda_> - - 37 fiquidcm librationis femidiamctcr 320 quarum itidcm radius folaris ccccntrici looooo. obliquitas igitur. 23 51 23. Motus Solismedius - 11 27 20 28. Quod fi tajrn linearum quam motuum_» ^uantitacesarbicrario aftumptas caufla- l '> s >coelumappello, ad cujus tribunal ju- ^’ora tu,fi habcs, affcr matheroata. Cum P°trotam antc Chridum annis 140. cir- ^'ter, ab Hipparcho,quam cotidcm poft a Ptolemaco eadem eccentricitas,4i66.vi- delicet,inucnta fit, liquidiflinae colligi- tUE - ni axiraam jetato C HR I S T I 4216. Nec fino myficrio, vt ^^0 fseculo Lucentiflimusidoniun- di di oculus Sol per_ eccentrotenu maxi* mam a tcrris, Sol juflritiaelDE i filius pet* crucem in tcrris vitra omnes foliunv conuolutiones exakaretur. Ncquehic | nuhi fuxeccentricitatis pragmatianv? quanquam accuratam, minus tamen i« caufa ifla neccfTariam obtrudanc Neote' rici,quorumalij contra experientiam' conftantem efTe jubenr, adfblarium bularum fuarum perennitateconteftari' dam.alij in diametro librac, ali; centru« 1 | circello circuagunt,atq; exE folares aeP/'' mat proftaphaerefes.Si curn primis dic;3 5 librari illud in D F diametro > 4 tque ade° A C cfle veram eccentroten,contra hf pothefin agispofteriorum, quibuscu« 1 A D per apogamm medium fncedat" A E perveruibit J atq;adeoecccntricit aS vera crit A E non AC, gratis alias corf 1 ' geretur A D medium apogamm p ct> D AGproflaphterefin , vndefolariu« 1 -' «equationum differentia manama«# 1 *' lusCH E, quiin priorc circelli P ar ^ minuit proftaphtercfes,auget in p°^ c " riore. Sed hx funt lites folum 's micse nullo Chronologia? damno. Vc ut fic,afTumpta nune ecccntricitatc Chriflo fynchrona_, 4216. apogxoquo, quod Ptolemaeus pluribus obferuatis tempo- relongiori diftantibus deftitutus fixum putauit, nune autem fedes mutare con- ftat,apogzeo inquam A K conftituto in— - ' - S r * Fi ^ 2 5 46 motuque centri - - o 3 59 20 datur primum proftaphserefis apogaei, CAE,quaab apogxo medio fubdu&a- verumeritin - - 2 5 26 «9 datur deinde A E. Quocirca per anoma^ bam Soliš angulo A E H contentam.* 3 21 54 9 r adium EH, & A E emergit AHE proftaphaerefis folis addenda.. 2 1220 Ve rufqi Soliš ab aequino&io medio locus 11 29 32 48 aquo fidemas proftaptmefiR xquino-* ftiorum nuper inuentam, fortieris lo- cum folis verum ab aequinoQio vero adeb II 29 <5 3 ^ adeovtfol idtcmporis si ^ abfuerit ab 5 EquinoQiumqu<^ verum contigerit die ciuili vigefi pr. fec. tertia,horamatutinafeptima s 9 ^ * pr. fec. Ierofolymis hora 10. 5 9 circiter, * v quo tempore Sol arietem ingrederet ul> motu vero,jufl:itias Sol, idemque agO uS abfque macula cruentum in crucef*^ tri D e o pro faluto nodra focetdo\ magnHS perlitareu. Ita causa no ^ 10 t fol,2 56. &C2S7* ' X 1 • \ .** 2 S7. Agronomi, o Chronologi in orbe terra- rum Incarnata lufit Sapientia. lam ad luna; curfum tranfeamusr% Adtempus igitur fuperius affignatum datur me¬ či ius Luna- a fole mocus 1!: f !f: S 15 36 4 Anomalia orbis - - io 29 48 54 A.qualis laticudinis - - 2' 27 6 15 duplum motus lunse a fole pradtatano- nialiam centri - - n i 12 8 cuiuscomplementneft NKE, atquiiteru duplum anomalise centri, anomaliam li- bratioisjfeureciprocatipnis 10 2 24 16, vt R.S. complementum euadat recipro- cationis - - - 1 27 44, cit aute ex obferuatis plurimis,vetuflifli- itiis juxtaacrecentibus, AX 13340* A K J 097 o. E X 4740. K N, 2370.R Q70oo.qua- bu radius eccetri lunx 100000. Ex quibus • ,_2 _£ Ji per analyfin pmergit K A N 7 18 56 N A 8966, Adde K A N,feu aequalem illi E N B propter Y A, F N parallelas > ad complementum anomalix, ves proueniat complementum anomaliae R cor- f S. o* pr. eorre£azQNB i 7 30 2. Venim quiaper librationem luna notv edin Q,(ed P, ex apomalialibrationis,# RQ_damrS L,Teu PQ_ 3 23 1 isfubtra&us cx QNBj dat PNB coni' pkmencum anomaliQfecundbcorrerr accidit temporepaJJionisChri“ f i' V ia <*pnd Matthaum c. xxrn. ' v - 4 S* teflantur eam pendentC* * i 4 ah arboreerucis Chriflo per trihorium duraf- je, jolemc^ fuam lucern amfijjc. Nameotem- pore {jtc ut calculus Aftronomicm , & retro computata motuum ccelefiium rado docent ) plenilunium fuit,vnde natura in fui Domini} & Createru mor te , hanc pullam & atratatfl •vejem fuper vniuerfam tenam voluit in* ducereputjunm dolorem contejaretur. Suf- fragatur etiam Paulus Guldin elcnchi Caluifiani refutati lefrc. 7, & ipfe Calui' fius apud eundem I.4.C.10. Atq->hoc tancte eft plenilunium illud pafchale , quod tancashadenus difficulta&s movit; tov votisexpetitum, neceuidum, tot operi* cxquifituin, ncc inventura, ab Aftrono- mis,d Chronologis; fiquidcm vera? funt* querela > Chronologicaspaflim vulgar#* Oranino viri vtrique clariffimi , ann0» quovosftatuitisDEvM paffiim, plenil^" nium ell inventura hadenus penitus^ nullura,necra poflerum inueniendutffc quia anno illo D F. v m padlim configna- tisr 5 , cuius vigefima tertia Marti} p^ e " niluniura in coelo fuiu nullm-nu * nU ^' km ignur etianij in terrisr 5 3 tabulif- que que Aftronomicis^. At fi ad Dionvfij Exigui nos anni ni-» referamus, pleni- lunium plenifllmmnnancifcemur : eo namque vigefima tertia Marti) eiuiliter acccpta,horamatutina amplius decima fol arietem ingrediised , horadeindo fcre prirna fequutuni eft plenilunium_» Verum, medium autem quadrante poft quartam; vt quo tcmpore Chriftusin^ crucem agebatur, fol arietem ingreflfus sequinoftium faceret 5 quo cxpirabac, lu¬ na ab ipfavera-. propemodum oppofi- tione di greda ad inufitatam mundo per- geret conjun&ionem, eademque, qua». fnaxime opponi dedebat hora>folem or- biterrarum maxime adimeret, acpera- &o fatali oflicio, hora tertia ad mediani tonficiendam oppofitionem revertere inciperet.Vnde merito adumpta regula f hilippi Aridtei, cuni poftea occidento bole luna oreretur , fa&a obferuatione Cionyfm s pronuntiare pctuit de eiuf- demdiei tam vera, quam media oppo- fitione 3 ncfitabulis folis vteretur . q ui ^ cauflari poflec. Sed vc accelefti ill° R } terre ' 262» tcrreflre Iongcmaximum , qno juiTiti# SolChri/tus cdcenebratus eft,deliquium rcuertamur;credibilefic,feruetite odio, Phariffcos mane furnmo excitos (fiqui' dem adhuc tuce illa perditum volebanc-' Saluacorem ) ad praetorium confticiifr cgrcgios criminatores: inde res mifceri> intercedere Pilatus, tergiuerfari vndiq>> flagellationem interponere , conatuO' mni fruftraneo , dum labentibus hori* fatalibus; 6 infelicia, nobis tainen falota- riatempora iviolentafertur fentencia^? crux crudelibus animis innocenti pri' demdeflinata , humeris imponiturim' merentibus, ac demum voco počiti iiv Golgocha negotiofi confiftunt machi' natores. In crucem agitur innocentia-' proceruiainfultante. Indignatacum na' tura, fcelufcjue ab hominum memoria-' inaudicum deteftata efl: terra enim p rK mafenfimtremere, indealtius,ex im 1 * demum cardinibuscommouerit diicind 1 faxa, hiarepeera;, incerquelamentabil eS crucrfixi vocesaclacrimas fragore co 111 ' pleri omnia, horripilare fpettatores 2č>3. tellus omnibus ima dehifceret: nam u Phlegonti apudEufebium, & Origcnem credimus - - mugirefragcr y conflige- re turres,Pronaq s vibratis radicibus oppiddj 'vtrti i Nicxa prasfertim, vibs Birbvna. Quin etiam ad fatalenv fupremumque tcrrorem aeccrnce coclornm leges, ilata;- que a dr or uro conuolutiones confundi, pallcre fidcra , luna horrore perculfa contrario fibi motu ad fraternum folis jubar fupplex accurrere , acciderequc, dies noftefccre, agentique Dco animam teltibus mcridianis tcncbris funcbria-. quoque polTet modo, natura perfoluere, DifertilTime hic Sedulins. Interen honenda[ulito vcncre tenebra, E t totum tenuere polum^maflis^ nigr anten* F-xequiis texhe dicm ; Jol nubc corufcos ^dbfcondens radios tetro velatus amiBu bdelituit, triflemd, repleuit luBibus orbem. Tota [bi op pojit h jratrern ouodDcha haberet , ( um fuberat tenis, fuper id d in culmine mudi ^ m P' a perpetuam timueruntfccula noBem. Ib sr s ant cm fcicns quia vena at bora .j tius , vt ex boe mundo tranfret ad Patrem j R 4 t0tiuS 2 % fctius iflius tragedi* oculatum telkffl~» acfpe&atDrem 5 qu61učtuofam cataftro- phen vitima fcenaclauderet,dixit 3 a^ y fummatum efl.Qux dum aguntur 3 Diony fius Areopagita ad Heliopolim digypd cumApollophane force agens tantis vifi? ftupefa<$lusexclarnat, O ingentis prudert' tta promptuarium, occidente ioio, luna oriente,vc pote in aequino&iali ple- nilunioc cruce iublatumintumnlono¬ vo condunc.Ad quod monumentum , in in merici flimam falutis noftrae rnemo- fiam exiguum laborisnoftrimoninien- tum grati appendamusr\ Hoc poB immane faxum tumuUtui esl V EV S HO MO, Anno Juliano 79. Olympiadis203*» i°. Vrbiscondita: 787°* ^abonafTaris 782* Incarnationis 3;, azrae vulgaris 34“ Martijdie 23. Cyclofolis 1 j, lunce i< 5 - Liccradominicali nouella A, Obijciesr*. Venerabilis Beda afleriL* 1 -de tetnp.rat'. 0.45. anno ab Incarnatio- nc Tecundum Dibnyfium 701°. Indi& e . H a .Rom$ i n Natali Domini cereis San- Ma;MAR.ia infcriptum fuii ^capaJJBne H f Domi- 266, Domini no/lri I e s rC h n i s t i ami funt 668 • Hoc autem eiTc nequit,nifi C h r i s tv s paffus efleftatuarur anno Claris 33 0 . (Ju- Eano 78°, non 79 0 .) hi enim a 701, (ubira- ftidant annos 668. Refpondeo Bedam-* faepiufculcconfundere annum Inčama- tionis cumanno natiuitatis a:ra;vulg 3 - ris,vti hic: nam rcuera annus erat vuiga' ris 70i us . vt potetum vfuaiis. Coliigitur' idexindiftione 14. quae arra? vulgarisafl' 00701°. coropetit. Refpondeo lecund« infcriptionetn illam continere antio^ Domini a paflione complctos, atqu<^ adeoabannoaetacisC hr istiDfi 33 °* exclufiue numerare, 34 m - vero ob potio- rem anni parcem,hocefl:menfes noven 1 a paflf c ,eximere ad euicandas fračHones^ > ac numcriim magis rotundum. Obijcie^ iterum cxPauloMiddlburgenfi, Epifc 0 ' po PoroSempronienfi > laterculum int ff caetera vnum, ac fequens,apud Diony s ' Pettauiumin animadu: adEpipham quo mferasr’ , ft plenilunio paflus DE V S HO MQ, paflaimMartis di^' contra Palasftinum.EccIefiam, &c. P e ' fpondeofefeJliuforoSempronienfenv' Dominicalis vetulaC, pro quafiftacuit- fet nouellam,aclegitimara A,paflionem Chrifti propius vero cSfignaflet. C«tera ooomninomale calculauit lunacionem hoc laferculoForoSempronienfis , nifi quod plenilunia,mediumacverum piQ- jpoftere (htueric, cum juxta calculum_» * meuitijverum prrecedat > fequatui tne- dium,neqne contra. Hancnihilominus in rc Chronologica non xlHmo diffe- rentiam, quod eadiem vnura non exer- retur.fufficienti Chronologis argutnen- to;cum ijsfatis tieri poflit calculoetiam laxiori.Lacercu!umForoSempronienfis. Anno C h r i s t i 34 0 . Cyclo folis ij. Lunx 16. lkera C _ ' T_ /j__ Nouilu. med. Mart. 8 . H, 11 . 1 * • ’ _/_ 5 ^]un.ver.Mart. 8 .H. 19 * 21 . ~~L.1L P lcnilu^ M ecf. Mart. 23 . H. j. 23 7 __ -/ Plenilun.ver. Mart.23.H.6. 59 — Horaz cenfentur a meridie. Obijcies j°, Divus Chryfoft.hom\de Sandis Apoftolis aflerit Sandum Paii- lum 3 *.annos Chrifto feruijfle,ergo cum connerfus fit annoChrifti 35 0 . fexta Fe* braa. gladiocafus ex communi opinio* ncNeronis 13°- Chriftuspaflus eftantc-’ 79 Julianinn, Verba Chrvfoft.func 1 y.ov{g, it&vts e^Alt/crs fiera nctcrins feu perce, Trvevficc-r&Gj&OiifAtcis.RcfpondeO S.Chryfoftomum encomiaften hic egii' fe non Chronologum, ac numerum r o- tundiorem.* amplioremque accepidc^ qudma)ium. Refpondeo 2 0 . Chryfollo- jnus fecucus cft Chronicon Eufebij tum recenseditpm , quod ponic Chrifhmt* paflimij anno Tiberij 18. Juiiano 7^» Pauliun veroNeronisanno xiv. atqu<^ adco non loqui ex fua,fed astatis eius fen- centia_i* Refpondeo 3 0 . fermonem illu 1 * 1 non videri Chryfoftomi , fed alicuin^ Rhapfodi : revcra enim colledaneurn - 9 quoddam opus efb laudun^Paulinaruni ex operibusčhryfeftomi congeftarunu' Refpondeo 4% homiliam illam Grabam juxta 2 <#, juxta ac Latinam in vulgus prodijlTo primum anno Chrifti 1580, induftria Gerardi Vofcij, non antea cum operibus Chryfoftorrfi; vnde rhapfodiam efle do- £H alicuius,veterifque fcriptoris jurefu- fpicor.Refpondco 5°.cumCorn°.a Lapi- de,me hattenus nihil horum in citata.. Chryfoftomi homilia reperiffc. Sura- nium eft 9 quod habet intcrpres Vofcius. PerfcBo demcjue oSio & fexaginta annorum •vita c urfu, quem pr o pietate infttfututh te- nuerat^uieuit. Vnele nihil ampliusconfi- citur 3 quam fiNeronisanno i 3 °.martyrio Paulus coronatuseft,adfidem conucr- fum annorum fiiifTe 3;. quod ipfum du- bium eft: nam cum 33.annis Chrifto fer- Vierit jnxtavulgarem aram, fi hos tollas a b odo & fexaginta, reftabuntanni 3 S. ^tatis conuerfi Pauli, quod dfe nequiu, c um in AQis adolefcens appelletur s nifi ly adolefcens violenter interpretari ve- hsjSc adolefcentiam in 35. annum exten« dere. Nihil igiturhic locusChryfoftomi tuincit contra aram vulgarem.Tandem (he^o.Danielis Hebdomadas fubterfu- 270. gifle vidcar) folcnt, qui annum Domini- cs pafflonis literis confignant, inter cx‘ te ra argumenta proferre Danielis Heb- domadas 70 . quod mihi vix tton parado- xum videtur; remvidelicet controuer- fam& ignotam per ignotiorem, magis* quecontroverlam probaremam in Heb' domadum harimi Danielicarum adafl' nos noftros vfuales certa_> alligatione^ plures pene funt fententi£e,quam Au£t°' res. Caufa eft ,quod diuerfi diuerfunv pallb Chrifto annum confignent, ac ibi' dem terminent Danielis hebdomadas^* Iterum in rcgibus Perfarum, fub quibu^ fermo exijt de inftaurando templo, mU- ro,vrbe, mira cft diflcnfio; cumaDari 0 primo vfque ad Ochum dubio detui> occafio, 3 0 . dc edido fiue fermone q* jI cxi]t } tantundemcontrouertitur :qo a ' tuor enim eiufmodi,quKquidem huc&' ciant, edidaproferuntur primum e \ Cyri,Efdra: primo.7« anno primo Cyri rtgf. Ter (ar um , vt compleretur Verbum tx or e leremix , fufcitauit Dominus Spit*' tm Cjri regis F er far m > & tradusrit voc^ „ Vh inomniregno fuo, ttiam p er Scnpturam c ens.Htec dicit Cjrus Rex P er far um? onima-' regm ter ra dedit mihi D ornim* s Deus cceli, (p ipfe pr a c ep t mihi , vt adipcarem ei do~ mum inlerufalem,qu ququando nempe Cyrus Ferlan ^abylonios fubegit: Ac licet probabilo bt,quod]ofephus refert, placuiffeCyro, ante 200. annos Efaiam de Te vaticina- tum ,qui dico Cyro Pafor meus es, & omnem Doluntate tneam comp/ebis,qui dicolerufaiem ‘ e dipcaber^^f em pi 0 f U ndaberisfEi^iX 44 0 . H* c dicit Dom in us x°. meo Cyro , cuius ap- prehendi de xteram - - tg° anteteibo & g!oriofos terra humiliabo, , ut fcias quiaego Dominus ,magis tamenrerift- 272 . mile efl: le£lo cap.45 0 - tandem verunu Deum agnouifle , confdTumque , ipfe efl Veusgui eHin Iernfilem, E fd ra; l.Alteruni decretumeftdereftaurando templo luk Dario primo, inuento Cyri decreto, Ef- drx 1. c. 6 . Tune Darius Res prxcepit,& recenfuit in bibliotheca librorum , & inuefl' tum e H volumen vnum,talifque feriptus er d in eo commentarius. Anno i°. Cjriregb: (jrusRes decreuit^ut domus Dni adifict' turbine e ji in lerujalem. - - Nun c erg» Thathanai , &c t proculrRedite abillti’ & dimit t it e fieri templum,fkc. Tertiu ArtaxerxisLongimani, 7 0 . Artaxerxi^ ciufdem anno,idque Efdra: 3 0 . cap.s°, B* pofl hunc(Darh\m fcilicet, vti habetc. 7 ^ regnante Artaserse P er far um rege accejfi 1 'Efdras - - t$ dedit ei resgloria*^ ijuod inueniffet gratiam in omni dignitato & defiderio in c onfpeti u eius.Et afcender ^ fimul cum ipfo esfihu Ifrael - - A^' no 7 mo . regnante Artaserse in j°. rnenJeJ' hic annus 7 mus . efl regni,&c.Q uartuni de' nique, fi tamen quartum efl,ncquecuifl tertio coincidit, fub Artaxerxe vel h° n ' giniano gimano, vel Mnemone annoregni20. Efdrae a°. cap. 2, Fačiumetf autem in men/e ^jjfan anno vicejimo Artaxerxis regis . - - - & placuit Ante vultumregis t & mi- Jit me,&c, ConcluditEfdraslib.3.cap.7. Et confummauerunt cmniaper praceptunL* Domini D ki 1 frači ,&ex cenftlio Cjri, & D Arij , e? Artaxerxis regis F er far um , & confummatru eft dornus noji ra vfque ad ter- tiam & •vicefimam diem menjis Adar , feXto anno Darij regin v c vel hinc pateat deere- ta hsec ad Darium Nothum Sc Artaxer- xem Mneinonein non pertinerG j alias* dixiffec ex confilio Cyri, Darij, Artaxer- Xis, Darij, quatuor nontrium. Si jam ex me quaras quorfum initium hebdo- ftiadum lftarum referam, in rc admo- dum controvcrfa nihil aufun refponde- re ; fin adhuc,quorfum faltem quoquo tandem modo accommodai i poffit, vr- S c as,tu m fic diuino. Primum verba^ ^anielis funt. Sc it o er go, animaduer- 3 ab exitu fermonis , vt iterum ddifcetur J eru falem^fj Ue ^ flnijtum ducem hebdo - Mades feptent & hebdomadet fexagintzdu. Quae egoficintdligo, ab exitu fcrmonis vfque ad Christv hebdomades fepcem & fexaginta duzM efi: 69. Ante has, & feorfum,feptem heb' domadas asdificabitur Ierufalem, fed & anguftiajport: fexaginta duas,id efi,l'e:< a ' gcfima tertia, feu ab exitu fermonis fc' ptuagefima (Hebraifnio de quo poftea) occidetur Christv s , & quidenv in dimidio hebdomadae , quando pei> facrificium_» in cruco cruentum de' ficiet hoftia & facrificium vetus , ce>- 1 nox pradente fole, figura prafente fig Ll ' rato : nam quae defacrificio mifl# l£l ' cruentofub naundi finem ceflaturodj' ciintur*, ad allegoriam pertinere arbi' tror, non literam. Confirmabic aute^ adhuc pa^um multisfignis & argume* 1 ' tis, hebdomadc vna , annis videl* cet> * pior- 1 7f* rnortem fuam confeqnentibus atiquof> quibus in Judaea«iaftrcApoftoli.*na pri- mum anno 37°.Petrus Antiochujcofedic, Jacobus in H ifpanias profečhis eft,diuift Apoftoli (qnanquam diuifionem Baro- n ius ftatuat anno 44 0 .') quo etia ™ Paulus Gentibus proedicaturus in certium coe~ lum raptus cft : anno45°- Petrus cathe- dram Romx fixi t, & caetcris, vfque du m rebus fenfim in pciusvergetibus cinkate & Sanftuarium difliper populus 0110x5 duce venturo > & finis eius vaflitas , pod: finembelli vero ftatuta defolatio vrbis* templi,Synagoga. ]uxta Danic em igi- tur occifus eft Servator D F. v s in di- ttudiohebdoniada: feptuagdima;, mco calcuio anno Juliano fcptuagefimo nono. Ergo ft hinc furfum tendas in an- r.o ante Chriftum vulgari 453°» Art?xcr- , xisLongi man i duodecimo cerminabis? L pam hebdomadesfeptuaginta dane an- n°s 490, e quibus ft 37- completos, vitat quidem Chrifh 3.3. & labentem 34 uro * ft ul fuitdimidium hebdomadisvitim*, vtf ctiam annos tres eiufdem hebdomadis S a t5lr - rcliquos abrtraxcris, refiduos facics 45J* Longimani vti dixi, n". olymp,8i*.an' nura4 m . vbiPettauius quoquefere or- dkiir.Dekeriusautem olympiadem vna anticipac. Satisefto fcopum prope nun tetigifle, Dices,atqui nullusaon«? ifto fermo exijt, fed aut 7 mo * Longimani aut 20 ,no . Ad hoc vt refpondeam, dic° Artaxerxen Longimanurn duplex habc- re imperi; fui initium; primum regnaH' tcadhucXerxc patre,alterum eodem> mortuo;dehocpolleriore dubiu nullm 11 efle, anterius ita probo. Xhucydidc tcfl e hift. I. io.Themiftocles Athenis oftracif' mo exa£tus prinnim Argos, inde ad t? gem Admetum in Moloflos, demum mediterranea profeftus literas dedit ad Artaxerxen, Xerxis filium,nupcr (inqu‘? Thucydid«s) regnareincipientem; turpicerfallit Plutarchus,qui aic Thucr d'dem afleuerare , Themiftoclcm p° jnortuumXerxen ad Arcaxerxcn profo' giflc:fo]utn enim aderic literas dedi#*' ad Artaxcrxen regnare incipientem-'’ aufauana aucem ha&cnus mortui % ct ' 1 aus 777 . xis meminit.Quare vtriq; vcmm dicunl Thucydides&Lampafcenus,Dinon,Cli- tarchus & Heraclides, &c.His igitur con- fenticntibus tefte Diodoro Siculo bi- blioth. 1. x i.Prasfe&o Achenis Prixiergo, C o s s, Rom* Aulo Virginio Cofto, feu pocius Tricofto,&CajQ(Spurio plerifq^ Seruilio ScruGo (male hos CaUijifius a Prixicrgo difleparat) hoc eft anno anto Chriftu 47jo.Xerxis 12 0 . V.C.279.0lymp. 76 x . altero, ad Xcrxenidem Themifto- cles profugir, ergo Xerxe adhuc viuo rc- gnare cepit Artaxerxcs; quo vero anno? nuperjantcbienniumAc^eriiss^ra: vulgaris,47S Ira quippeloquimur;nuper non ita pride,id efl:ante biduu,atqi adeo in anisantebienniu,&c.quado poft ma¬ le cu Gracis anno ab hinc interlapfo pu- gnatam pugnam resPerficse decrirnentu accepcrant^ Quarenevni fibitotu onus ineumberet, ac fecurius in Grsecos dein- ce ps, fi opu s foret, mouerecXerxes(bre- u * P°ft enim Paufaniam Spartanurm* Gra:ci$ proditorem fecit) Artaxerxea- filiiun Porphyiogenitum, no priuatum? S 3 nc * 278 . neccflario in regni confortium admifif« Neq; mirum, cum pridem ancea Legad* Argiuis Artaxerxen bafilice refpondeiv tem inducat Herodotus in Polymnia-" Quaerunc ibiOratores,*« umirit'um, cum Xerxe contraxi(fent , p ut ar e t acibuc dd yan,anab Mo pr o hoji ib us haberetur^ouib^ Artaxerxey, imo vero maxme perdurave Y ( ' Ipondit, nuttamcfo fibi ciuitatcm amidov putare^ukm Argos, idque antequam %- cC ' xcs contra Grajcos proficifceretur,vti c5C iequencibus conftac. Abhoc478°,afl f1 ^ fi tollas 4 ; 8 m . annum regni Artaxerxb 3 mortuo patre fcptimum,nanciiceris a * 1 nuni 20 mum regni Artaxerxis Longim* 1 " mani vino patreXerxe inici,quem Neh e ' mias 20 mum ,£fdras 7 mun, .regm Artaxef^ lS annum nuncupauit. Proinde nonrt 11 ' nusvera, quamingeniofa haecdcincep videri debet fententiaCornelio a Lap ld in Danieicm_t. Anno igitur Arca *^* 1 7 mo .codemquc 20 mo .menle Nifan Ne^ miasSolyma cum fuis proficifci poft u lauit, Efdramquepaulo pofl'fubfec llCl j cft:neque enim on^nesomninO;& : ’ c l Llt, , 279 - dicitur,fturnatimin viam fe conjecerut. ■Efdram menfc io.difccfliflfejio.appuliflc cojnftatEfdras i.c.7. Nehemiam quoquo nienfe i°. poftulafle patet Efd. 2. cap. 2. quando difceflerit incertum, ccttum au- tč ante menfcm feptimu advenifledlqui- dem Efd. 2.c.8.ipfemet Nehemias referc, prteter antecedentia, Efdram menfe fe- ptimo legem pradcgiflc, a c poftea pau- lum cum Nchemia cxhortacum efle, &c. Quodfi hic ArtaxerxesLongimanus,&c, ille eft, oui prjecipui Auctores Eftherem defpondent, rcčte fufpicer, Mardochacu per filiam adoptiuam rem Judaicam.* promouentemannoillo feptimoNehe- miam, vnaquc Efdram confilio,auxilio- que juvifle, Iud3eofqucinftaurationem_» *nurorum,ac vrbis profecutos vfqueio_ annum regni Aflueri i2 m .(A(Tucrns, vti ct 'am Artaxerxcs, cognomenerat, nec diftinguebatur ab alijs, nifi addito Lon- gimanus,Mnemon,&c. ItaEfdrae i.c.4. in r ?gno aiitcm Affueri , ipfe eft Avt(txerxtt % cjft.p 0 !!Cyrum, Cambyfes appellatun-> Vti patet ex loco citato Si Iofepho an- S 4 dc l c l» 280 , tiqq.Iudd.l.n®.cap ,2, & j°.) quando gl h fccns inter Amanum &. Mardochasunu fimultas inapertum incendium i erupiL f Efth. c. 3 .donec Amano pcnfili, caefifque adverfarijs Iudsei vindex , ac liberiufl capucextulerunt, Mardochjco fecundo a rege confticuto, idcoq; magno apud hr dteos &acceptabili,vtpote qui qu.Nam illuftrem hicmihi faccni in manustraditNehemias,quam fi a fece &cacochronifmo Flauiano repnrgaro, Jucebic illuftrjus. Tcftacur Nehemias EW.2. c»2.' menie Nifan anni Longimani 20 mi . facultatem Ierofo)ymam profici- fcendi ab rege impetracam, pofteaqyo Solymam perueniffo fiquidem men- fe 7 mo * Efdras lcdtioni interfuit , vna- que populum ad lacitiam exhortatus J> ell Efd. 2. cap. s. Hac eft faxNehemix, fex autem, fcu cacochronifmus Jofcphi (fi ramen Librarius numeros non per- l iertic)anciqq„ l.xi.c. j. vbi ait, anno 25 0 . ■Kerxis (lege anno 20. Arraxerxis Efd. 2. c - 2 .&s.)Nehemiam Solymam venifle,& 2 S°. (250, numerura pronumeroconfe- Suenter fubfHtuendo)m«nia abfoluifle, ^ ic lqueoQofblennes(^aW Fuiile autem antehac anternurale So!)' mis pilam e d 1 hren.:, htsitf, antemu r,i h &\murusparitcr dijjipatus e sl. HinC 1 ‘ folucs,an hcbdonvadcs illas7. quibus ^' dificabatur I cru tal cm m anguftia teni' porum/int intcr reliquas 7 o.comp l1trn " dse/ 2 * 3 , dx ? refpondeo non, fed efle arceflfendas a Cyro (nam omnibus diebus Cyri regi* Per- farum>vffy ad regnum Darij regi* P er far um, turbatumeft,Efd.i°» c. 4.) a cuius poftca fecundoanno vfque adXerxen mhil in- fignium admodum turbelarum audi- tum, doneč iterum fub Xerxe exortar, Iudceorum vtiquc adverfarijs rcgem novum ftimulancibus in n m .Araxerxis annum (eo vfqucturbanteSanaballau, prxicrtim fi Amanus quoquc in Perfide confcius fuit) durarunt: nam quod Jofe- phus ait X«rxcn beneuolum ie J uda; is prxftitifle, more fuofacit, &qux,vti pltires annotarunt, Artaxerxis funt, ad- fcribic Xerxi: v.g. Rex Regum Xerxes Ef dr& facerdoti,UBori legis Dei: quando non facis oculatelcgcrat Efd. i.cap. 7. Arta- xerxes Rex Regum Efdr poft hebdomadas 62. occidetut- Chrisivs, refpondendo Hebraifniumj dle,ac per hfcbdomadas62.etiam 7.p>'ius recenfitas nempe hebdomadas 7 -& hebdo- madoi 62, intelligendas > nifi contradi- dioncmadmittere veliš in facris literis. Inio temporisanguftiae nullum certum tempus praefhcutum habentjTtvt 7*heb- domadas multi ftatuanu, Solues tertio fi obijciatur,/wy?/?««c(DariumEfd.3.c.7.) regnance Artaxerxe Efd.3.c.s.Artaxerxe Dario non fucceffiflfe, diftinguendo im- tnediate, vel mediate pcr Xerxen, auo etiam abfolute affumptum: quia cniiru parenteviuo regnauit> Dario,i°»imine- diate fuccdliHie vterque dici potek 3 eo pracfertim quod Xerxcs Iudasis parum, ^ulcum Artaxerxespra:ftiterit> vndo meriti magis de Iud«is, quamimmeriti Seriptuv^ nieruinit. Infinitac funt aliae, quae hicobjcftantur, difficultatcs ; cas fi »kitnem , nihil vnquam in haccaufa_» conclufcro. Quod fi hxc tibi non pla¬ cent,al ios adginter quos eximius cRDc- kerius noker, Philippi? &c. 8ed cirtu- 28 6 . J um fere prius quadrabis, quam qui£' quam cerci, cui contradici nequeac, de- monftrabis : fiquidem tefte Cornelioa Lapide in Danielem,cum plurcsanno^ in hac controuerfia vir nobilis, literatus> & Catholicus infumpfiflet, in amentiafl 1 tandem Sc. Judaifmum dedinauit.Mea^ quidem opinione hebdomadum iftarU initium ante 7 ir,um . Artaxe / rxis annurrv ftacui nullatcnus pote!}, quod easin paf' fo Chriflo terminarioportct, ante Chri' fhim autem terminare iudaifmunv olcat: Indaei enim omnibus modis co' nantur alio potius torquere, quam Chri' fto accommodare. Alja efi: fencentia_j> qua: Patrono Caluifio hebdomadunv Danielicarum initium ducit ab anfl 0 Darij Nfothi fecundo , xrx vulgaris, e * ante Chriflum, 422 0 . ac in 6S m . a;rte vid' garis poft Chriftum, quo Solyma excii® autumatCaluifius, definit. Itaque fcp&' narium hebdomadum primum> feu# annos,quibus tdificau eft p Ute a, in tnpuftiatemporum indudit 70. hebdo* madibus, Sed non videt fcntenti* d°' ■ $ 0 * Čtor Caluifius charybdin manifeftani-n videlic poft hebdomadas 6 r . occidetut Chriflus. V n de enim has62. hebdomadas orditnr ? an ab anno Darij Nothi fecun- doHedindidem incipiunt hebdomad« 70 .nifidixeritprimu & fecundum fepce- narium vr.a indepermanare, qnod ab- furdumeft : itaquippe hebdomas 70 1 *. non defmet in excidium Ierololvniis ta- rale. An vero ab exa flebant voce magna, & multi vociferant& in Utitia eleuabant vocem . Nec peter at qu' l f' quam agnofcere vocem c Umor is Ut ant & vocem fletus populi , &c. V n de fic ar ' guo. Scmores ifbi viderunt templ lirru ’ priusr’ , antequam Nabuchodonofo 1 ''' euertereo , igitur anno ante CH rI s T v m plus minus 391 0 . Erant aute j11 ^ jd temporis annorumcirciter 20. v£ 9 al fcirent aeftimare templi majeftatenii cr ' 2 $ 9 ‘ go fi templum rcftauratum efl anno fex« to Darij Nothi , ante Chriftum 418. fuc- runt ijdem Seniores> cum plorarent,an¬ norum i93.quod efl falfum.Quare tem- plum fccundum perfe&um non eft an¬ no Darij Nothi 6 °. fed anno Darij Hifta- Ipidae 6<».circiter anteChriflum 5i4°.cum Seniorcs illi effenu j faltem aliqui, 97®* annorum, vel 84.aprimoArtaxerxisex- ordio.4 0 . Anno Cyri primo, aut paullum poli, id eft anno ante Chriftum plus mi¬ nus 531°. cum Zorobabele & Jesv afcen- dereNehemias, Areores , Ehmeo, &c. bfd.3 »Itern Efd 2.c.7.qui venerant cum Zvrababei^ofue , TJehmm , dzarias,tfc. % ^nnoArtaxerxis 32°.reuertit in Iuda’am ^ehemias: ait.enim,i« hisautem omnibus »onfui in hrufalem,quia anno 3 2 °. Jrtaxer- ** Re X“ Babyl on if veni ad Regem, & in fine vogaui regam , veni in lerufalem. Idcirco n anno trig c fi m0 f CC undo Artaxerxi^ Mnemonis,a nno anteChrillum 373 °.re- Ueuit.erat annorum 173,fub Longimano Vero n Muxta pofterius Longimani iui- juxta pnus annorum centuni, ad beduin aduitjenimium setatis: nifi di- j cas cas Nehemiam feptennem cum Zoroba v bcleprofe&umfaepiiis redijfle, aucNc' hemiamalium proNehemia probabili' ter fubftituas, quodEfdrae a.cap. 3 ,Nehc' j miasaliusab Atherfata Nchemia, netfl' pe Nehemias filius Azboc aflignetui> Quicquidfit, templum fubDarioNo' tho reilauratum nonefl:. Hinc colligO p rimo non efle verum allertumCaluifij* Nehemiam vixifle ad cempora AlexaU' dri magni,ejecifIequeManafIen patruc- lem Jadduac(vixit is fub Alexandro)pr0' pterNicafo SanabalJatfiliam.-Joiadan^ enim filium Eliafib, quod gener eflet^ ■^anaballat Horonitže,ejecit,non Manai' fenNeh. vlt°. Colligesdeinde, itideifl--' I falfum efle, Efdram intrafTe cubiculun^ Joannispatris Jaddu* Efd. i.c.io. intr a ' uit enim cubiculum Johannan fiJij Eh a ' fib. Nonvixit igiturEfdras cumNeh e ' mia vfque ad Alexandri tempora,neq u ^ fubMnemone JerofoIymam profe^ 11 * eft,vti fomniac Caluifius, vide Jacobtf J1 * Salianum anno mundi 3<52<>.vbi ait.J^ r dam esiftimant vfefue ad Alezandrurn ^ gnumf>eru(nijjcj> (Nehemiam meminerit Pontiflcis, qui principi's iSita te/n- pore vixerit , cjuodfieri nequit t nijiei ifo* aut^ ttiamplum vita annos tribuamu* . Nam Ji er demrn 30. vita annos , cum factus efl dust provinci a , nune ageret quinquage/imum^Čt' j er e cent um adAlexandrum v(que [up erfunt* Diccndum videtur potius in diuerjts locis po - fleriores Pontifices, vel Serih as fuppleuifjL*? qune deerant circa bujufmodi genealogiatat- plerasjue ah E/dr a fuppletn cjfe eommunis efl', /ententicL> DicesiIpfcG hrtstvs Seruatorin excidio Jerofolvmitano terminari doced hebdomadas Daniclis, Matth. 24 . cu/tl* er go vider it is abmintftionem defoiationts » dicla efl d Daniele Propheta > ftantem irr locofančlo,Sc. Luc.2t°. cum autem vider it i» cireumdari ah exercitu lerufalem , tune fci - tote quin Hppropinqtiauit de/olatio eiw. Re-» fpondeo cjuatuor prscdici a Daniele^ pri- v inum, 69. hebdomadas vfque ad ChrU ftum ifecundum, nečem Chrifti hebdo- made 70™^ tcrt j um abominationem-* defolationi s . quar tum defolationertu* ipfam ; duo primaexpkta cffcChrilto Ta patien- paciente, tertium in profanatione tem- pli, i°. perZelotas,quodfignumeratfu- turte defolationis. 2 0 , in profanatione/ per Romanos illatis fignis,&c.3°.per Ra- tuam vidoris Titi ibidem ab cxcidio collocacam , vti docet ChryfoRomusf) Theophila&us, Euthymius, non vtique/ ex fe,vcrum vecuRiore traditionc, liccu Iofephus morefuo tacucrit>neTitum-* profanati templi reum ageret. Et tcx- tus Euangelicus omnino poRulare vi- detur quiddamfimile , quando videritt* abominationem defolationis jlantem in (oco fantto,&c>c\ uafi dicat,tum colligitc com- pletam eiTe Ratutam defolationem aDa' niele pridem denuntiatam. Edi enim-/ antea defolatum fuerit templumdterun 1 tamen aedificatumeR: quando autem-» Dideritts abominationem defolationis Ran- teminloco fannonquocunq; loco, vt aurcam aquilam fub Herode, Cadaris effigiem fub Pilato, fed in loco fančto a c praecipuo (vbi collocaRe videri poteR Ticus Vi&or) id demum fignum extr< ^ mumputatote defolationis fiat uta (id . ■ temP 11 i 293- templi nunquam dcinccps reftaurandi, vfque ad confummationem &finem perfeuc- r*»ta,juxtavaticiniumDanielis,&c. Tertiafupereft fententia>qua; Dani- elis l^ebdomadas aftimatab annoLon- gimani 20' 110 , non feptimo, vndeannos* hos omnino diftinguiu. Probaturhaec opinio primum aueloritate.pluriu, Ve- ccrum juxta ac Rccentium Dočtoruni-s: deindequod nullo aliorege> nullo alio ctiam Longimani anno concefllim fue- rit Jndcdsasdificare ciuitatem ,^Abcx'ttu fermonis, aitScriptura,^ tdificetur Jeru- falem;& Tfihemiasinmemoria muhi tem- poris,qui ercxit nobis muros euerfos,& fiare fecitportas &feras-,quierexit domos nojlrtts , EcclcC49, Refpondco i°. fi aučloritati Rdi Dodtorum ftandum fit, neminiin- pofterum licere fecus fentire. Refpon- dco 2 °.cfle etiaro inultos Vetcres ac Nco- tencos,q L1 i alijs, quam 2C m ° Longimani ann ° Daniclis hebdomadas aufpicentur, t l uos palTi m a pu d Audio res v i de.R efpou- c * co 3°. Auclorcs pro annoLongimani 2omo, c i tat0s omne ‘ S5 non c (Tc omof eluS 794 » fcntcnti*. Aclicetjulius Africanus o> mninofichuiusmecis,vnacp cu eoTheO- doretus, & Rupertus, Divus tamen Hie' ronymus non eft: folummodo enim IU' lium Africanum adverbum refert in p.Dan.ac relatione ita concludit.Hiec A' fri c anus eifdem verbis , autbus escprefjim^ locutusctt » Non eft deindeEufebijPatO' phili evavysAtKtii quia Danieli* hebdomadas cenfet (apud Hieronyrti6) primas quidem feptern ab anno prim 0 Cyri 5 reliquas ab anno 7 n, °. Darij. Pofte* Jofephoduce, cum necannos Pontific 0 determinecjfola annorum dubia fumrfl 3 concludit. Ncque hic fibi conftat: narrt> referente D. Hieronymo aliarn afFerty explanacione J vicfclicet: ab anno Darij poji C jr um (f Cambjfen filium eius regnt^ in Perjls, cjuando templi opera ctnftmt#*® funtyvf/j ; ad Herodem & Cafarem Augttfl (trr> numerat hebdomadas 7. & 6i t qux fad^ annos 48x.quando Christps , hocesf nus>noviffimus Pontifex, de genere Macb jt ' baerumjugulatus eft^c, Qujs hic oro° l ' saturEufebio?Quin certihm muratfe°' tentia ° 3 29J- tcntiam in Chronico, dum anno Longi- mani 170. aic , Nehemias Hebraus , minijler vinar ius Artaxerxis regis , concedente fibi Domino fuo , 2 b m0 .eius anno de Babjlone ve¬ nit in Juditam., & 32 0 . anno muros,vrbemqne reji it uit. Ser ib it Efdras opus fuiffe comple- tum fub Pontifice loade filio loajib , cui Juc- cejjit loannes filius fuus , qui temporibus Ale- xandri Macedonis fuit. AnhcCCita feha- beant.vidcrintaiij : nam inter annumj Longimani 3 a mum . & Alcxandrum 100* anni funt interlapfi.Hoc fcio,verum non effeanno 32 0 . Longimani vrbem a Nc- hemia reftauratam, cum antecedentibus annisnonfucrit Ierofolymis, In omnibus “utent hiš non fui in lerufalem , quia anno tri - Ce Jimo fecundo contra coufuetudinem facrarum litterarum adannos lunares inufitatos , vt pote n.folum menfiuc6fugifle.Qu°d fi hec lunarium annoru ratio eftD an ‘ c ^ j f vfur- 298* viurpata, crgo etiam in 70. captiuitatis’’ annis. Quapropterpro 70, 7i»annus, f rncnfcs,cum dimidio ccnfendi; naravo Anni McnH Anni Menf. 4 ad 1 ita 70 ad 17 ~ Teu I contra cfFatum Prophetae, qui cum 7 0, folares annos hic vfurpec eofdem etiatf 1 in 70. hebdomadibus vfurpare ju d ic a H' dus eft.Taceo IuliumAfricanum annufl 1 pafloDeo xv m .Tiberianum afl]gnare 7 j tninimeque faucre ijs 3 qui Chriftum cr°' cifixum.» docent anno Tiberiano i g0 ' I9°.&c. Supponit a tičem Afi icanus ta 0 ' quamcertum 6 c infallibile, quodince r ' tum eflt maximc, acfallibilc, Iudaeos ca* ptiuos Babylonios, anno anteChriftu 05 plus minus 5^5°. quando virionemifta 01 habuit Daniel, vfos oftoateride, Athe°i s poftmodum primum inuenta a Ck°' ftrato, annoante Cliriftum 534°.q ua; 1 anno etiam jjjo.inventa fuilletdn Baby' loniam perniciter adeo penetrare netit 1 ' quam potuifleu, Adde Iulium Afr ic3 ' num calculum fuum fundafle fuperC 3 ' noncHippolyti,necdum nimia eius co°' 299 . trart!oncdcpr,Qua re cum annus folaris. / 300 . meJiusintcrextimos,fit 365. d. 5 • h.P /J_ 46 , lunarisvero excommunifencenci 3 '' 354. d. 8 . h» 48. 38. dierum_» l0 ’ L Ul h. 20. 2. 8. difFercntia 3 ergo folar.ann? _£ J? J_ J_ J_ 1. ad 10,20. 2. 8. ita 473. adA n ' / n nos 14, d, 14. h. 20.49* 4, qui junčji4 7? ' annis pra;ftabunt_> annos lunares 4^' I— U- d. 14, h, 49, 4. non 490. nifi annum pa$ Christi aiiumas Tiberianum i8 m . tu 115 enim anni lunares confurgunt 490. ^ L //_ 47. h. 8 , su 28. Quodfi ani g.rres exb*' bentemboljmajos, vti vulc Afričanu* ' vlqueadquintumdecimumTiberiania^ oriuntur anni lunares 487, m. 9.vfq ue:i i8 m , aucemTiberianum anni 490. n^ n , fes JO.&rftmis : Quocirca verifimib llS egiflcc,fiquidem annos lunares vfurp ar voluit Africanus, fi annum Tiberian unl is 1 ”. is^.Chrifto pallo adfcripfiflet. Vcrum-*, vtidixi , hteclunarium annorum ratio nullo nititur fundamenco, pra’terquam ingcniosa acconimodatione:nullu enim amemoriahominum u. folum lnenfiu lunari anno vfum invenio. Nequidfefti- nancer,inquis, nota pridem eft periodus Glialdaica lunaris 3 apud Aftronomuni-* Ptolemamm paflfim, vbimenfcs Judaici Macedonicis pariant«r.Omnino,fcd il.ia ipfa annis folaribus illigatur.nam ab Au- guftoac zbri. menfe nufquareccditjmd cepit eadem primitus armo ante Chri- Hum 311. quando jam Daniel 70. hebdo- ^adaspridem defignarat. Igitur totus^ hic Afričani calculusin uetuftateMeda, Ghalda.*a,BabyIonica,Perfica>Graecaquc epoeha ne ulium habet fundamentum. < 5 °.Chriftus natus eft anno Iuliano quadrag c f lmo q U into, cyclo folisp.Lu- nac i.Litetis Dionyfianis ftylo novo B A, veteri > D C. Eft hsec fentcntia_> eo- rum,qui docent Chriftum nacum anno iuliano430. q juo, Onuphrij 3 ftvnum-* ?ar confulum loco fuo reftituat; v ti con- ftat 302 . £tatcxDionyfioPettauioin animaduef' fis Epiphanianis,Joannis Deckerij, quo^ penes me eikmanufcriptoiSecho Caluifi 5 Ilagog: cap. 47« tum enim non folunv antetrecenrsfimum vuigarem,red a N*' ! taliChnfli ihtim inconfnlibus cum ae^ vulgari vtrique concordabunt. Ac d^ alijs jam alias didtum eftjOnuphrius ap' tem anno vulgari 277, AureliumPr 0 ' bum &c Anicium Paulinu m ex ordin 3 ' rijs confulibus fuffečtos fecic. Eft eade 111 fcntentia Roberti Cardinalis ReHarmi 11 ” isenimChronologlaefuajparce x a . d oc^ O&auianum cum Triumviris impcra^ annis n.lolum annis 44. atque adeo vU 1 ' uerfim annis *6, vti habct parte alter*'" Docecdeindc eadem2.p.Chrifl;um $ r tum anno Augufti 42 0 . Quare iiab a* lP ° Iuliano jp, quo AuguftusNolae detd^’ anosfurfum numeres,anusAuguft> 4 2 '■ cadct in 45 m .Iulianu, quo Chriftutn ° r c natu reftearbicratur Bellarmin 9 *Eft ^ cadem fentetia confe&arium conclu P ' antecedentium, cft S. RomanseEccl^ ' cft omnium ftylum novum,&c 363 . hodie acram vfurpantium; fumuDoruffL* Pontificum, Auguftillimorum Impera- torum,Regum, Principum, Rerumpu- blicarum,omnium-». ER lisec ipfiffima_» fententia Alphonll Salmcronis to. i.pro- leg° 4 38.° a(lcrt e . 5 a . §°. Rudnim: in ccl> parteemm,&c. & jf2. Septmum:iIlo ipfoan- vndeperpcram citatur proqua- dragefimo quarto Juliano Chrifto mini- me natali, quod fic probo: afferto quin- to difcrtis verbis docct Chriftum Do- minumconceptum & natum anno qna- dragefimo fecundo Imperatoris Augu- fti,Paragrapho, 4 W/»H»:<» e a, (j c*docet non defumi impcrium Augufti ab esu a nniparte,qua!ulius Csefar confe&us’ C R. Paragrapho Septimuvr.iUo ipfo anno $ c . ita fcribit, & hic tertius anmu a Ca fare ex- a'ctw esl, p 0 ff vere cepit Augufti tm~ pcrium , aCacfare,intclligc abannoquo iolusCasfarfjne collega rcrum potieba- tur,non a nece Cxfaris,alias contradice- ret fibi Salrneron: fuit autem illc Cxfa- ris i ns .Iulianus,& ab eo cxaftus 3 u, } Iulia' nus tertius, Ergofihiucordiamur An- 20 |. gufH imperium cura Salmerone>qo 3 ' dragefimus fecundus annus labens tet' minabitur in quadragefimnm fcxtum> annum Iulianum_s, & quadragef)mus r ’ quintus labens Juiianuscadet in quadra- gefimum fecundum Augufti iabentem-* Acdum ratiocinio venor mentem Šal' mcronis, videoeundcmid ipfum licjui' diflimcdocere afierco fexto iftiufmodn nAnno ejuadragejmo quinto Kalendarij l#' liani conceptus e dl dominus 3 quod credibiltJ ett, atquepcr omnia vero confonum. hic ampliusdementeambigam Salnie' ronis/Tubijcitdcinde : & adhoc rejpedd e. Abbtu Dionyjius , qui fecutm efl erdinent* Kalendarij , qui ab initio pojttus er at per Cit' farentajV n de vkerius concludo,a Salm?* ronisfentencia nihil turbari flylum Di°' nyfianuni comrnunemque aram mal a Pontificum Caifareorum, caquebis,vc/ quibufdam placet, erronea intcrcalat|°' ne, Eft demum harc cadcm fententia i°' *er caeteros Aftronomos Nicolai Čope*' nici,dumlib. 3 . Renolutjc. io, docec na' tumorbi Christvm 194. olympiadis a0 flO no terticr.fiue enim is olympiadas nobif- cum cenfeat,fme> v ti vulc Henricus Phi- lippi q.2. anno vno ferius: fi nobifeunu* enim» quadragefimum quintum lulia- numChrifto nacalem facic> , fi ferius, quadragefimum fextum, more Aftrono- mis vfitato a Kalendis Ianuarijs annum ordientibusf’. Conclufionem, praeter- quam ex antecedentibus inferatur ne~ ceflario, ex ipfis quoqj Hiftoricis ita obi- ter probo. 1 eile DivoLuca deferiptus eft Orbis vniuerfus, eodemteftedeferipta.. eft Iuda:afnbQuirinio Syrias prxfido, tefte Suida viginti probatifTimi viri ledi funt abAuguflo ad vniuerfum Roma- n um orbem defcribendum. Ex quo vti- que (vndeenimalias?) libellum pofteiu, confecit Auguftus, proferrique d morte ^ugufti ac rcc itari juflitTiberius tefto Tacito 1 . ioj n e0 ^ p u l,l j c focionm $ in Armii ejfet', c [ a (fafegna,pro;{incite, tribtita,aut ve- , & neceffitates , ac largitiones , qu* cunmfaa manu feripferat duguftus. refte codem I acitoannalium 1,3. poftu^cin- V dum 306 . dum M,Lollium redor Caio datus eff Luc.Sulpit.Quirinius. Hic,fi omniare¬ de adtimes, nonpotuit aliaefie defcri- ptiojcuius Lucas meminerit, quam haec, neque anno alio, quam quadragefim<> quintoIuliano. Cum enim Auguftu^ Sueconio cefto, ne confulcsquidem ab ipfoftacim confuIatu,fed quinquenniufli pod,in prouincias dimiferit, par eftcre- dere idem adu cum quindcni Caio,vt i* 1 tertium minimum, &c. anum domi ado' leicerec.cum inOrientem miffiis,conful' que abfens creatus, maiori cum dignita' te Orienti dominaretur.Hinc meritoja- cobns Salianus non nifi pod decluduim» in forum Lucium, celebrata fpedacula* relegatam Iuliam »Caium anno quadra- gcfimo quarto Iuliano in Orientem e*' pcditum docec: priiistamcn obitis aii) s adfedandum proumcijs, ait Patercui uS » hifcjue peragratis in Syriatn ipfam p f0 ' fedum, Tiberio in Chio juxta Dionetf 1 ' Samo juxta Suetonium conuento; que inOrientem moto exercituPhraate rt terruiile > ac tum demum in Iudjeam a F ? [X * '3B& puliffc : qtiod non nifi exa&o quadrage- fim o q u a rt o po tu i t acci difie, au c i i a n cea, cer tč fub finem anni quadragefimi quar~ ti,atque adco defcriptionem in fequen- tem annum, tumquod labens cxireo, tu m ne primoRatim aduentu rem tan- tam moliretun, , apud gentem alioqui turbulencam, conjeOam,Qubd autem_* Cajus ante quadragcfimum quartumL* annum Iulianum,celebrata fpedacula.,, relegatam Juliam,&c, Roma non fit di- mi(Tus»confi:atex Paterculo adM. Vini- tiumConfulem anno Juliano feptuage- fnaao quinto ita fcribente. &Gallo Ca- ninio Confuhbus dedič at o Mar tis tcmplo ani- m< 3 -t>ocu/ofcj { populi Romani repleueratfodaJ diifu^memoriad horrenda in ipfius domo tem ~ Ptjtas eru t>it,tf c. - - Breue abhocinter- ceferfftatiun , cim Cajus C*far ante alijs rouincijs a d /edandum obit is in Sjrianu* miffus , conuento prius Tiberio Nerone , č/c, tum Rege Varthorum juuene in eucelJiff LmA y ; infulx > 36 !$.' fafuUrfuant emnii Euphrates^&c* Re&ifli' niejnam incer quadragefinjum quartum & feptuagefimum quintum triginta^ oranino anni integri cenlencur.Quadra- gefimo quarto igitur fpečtacula habita, rdcgata lulia, expedicus inSyrosCajus' vtenim vcrbis Velleianis vtar, breue ab hoc interceferat (j/atium-i.kdvetfvts au čfa- ritatem hanc Velleianam non immerirn quis intercedat,minus veram cflc, quo<2 ab hinc, id eft feptuagefimo quinto Iu- liano, anis triginta, Auguft:o,& Caninio Gallo confulibus templum Marti dedi- catum afleueret,cum L. Caninius Gallus nono Iuliano faftis atteftantibus Conful fucrit,non annoIuliano quadragefinio quarto, quo Auguftus & Marcus Platf' tius Siluanus confignantur. Neque Caninio Gallo, Gallum Afinium leg^j quod is trigefimo očlauo Iuliano con* 11 * cgerio. Verum praeter plures aliaSjVfl 3 -’ haecc Suetoniofacilis elt refponfio, eX- ceptismedijs quinq; confulatibus, qn° s integros geflic Auguftus, reliquis vi*#' mimfurrogaffe , ergo & quadi 309. quarto aut Caninium, aut Afinium Gal- lum, adeo vc M. Plautius Siluanus no- minemagis,quam re conful audieriu* Augufto ipfo &Gallo omnia poteficibus. Quare neglc&o M.Plautio SiluanoGal- lumPaterculus afTeruit,ac poft eumSi- gonius, Pighiusj Onuphrius Caninium.* Plautio Syluanofuffe£lum ftatuit. Tan¬ dem, tantx moliš erat probabile lolunx* quiddamde anno Christo natali ex Hiftoricis conclufifle, aduerfante etiam- numIudxo,vtfacilius judiccm exEth- nicis,quaniHebrxo deChrifloDomino, eiufque natali dcmonflrari poflo. Ajo 7 ° Chriftus nacuseftmenfeDe- cembri.Eft hxc fentencia non folum vni- uerfalis Romanx Eccldiae, fed totiuse- tiam orbis Chriftiani, contra paucos fe- Ctarios, intgf quos Beroaldus !• 4- c* 2 * ^ Joannes Henricus Alllcdius admiran- ^orumMathematicorumHerborn^Naf- Ibuiorum editorumanno 1613 . 1- 5*^ cu vianofeopi^ exco Septembrcmfibi pet' luafitqudd indi&ionis cyclusvigc iinia -’ quarca Septembris principium fondatur. 310 . Quanquam quid hoc argumentom fa' lishabeat, non percipio.-licet enim tri' cnnio ante Chriftnm Augufttrs indidio- nesinftituiflet, nullum tamen hin-cnC' cefTariumergo Chriftusnatus efl Septd bri menfe>deduxeris:qu6d indic rio,Cofl' ftantinopolitana quidern Kaiendis Se’' ptembribus,Cžefarea vero odauoKalefl' das Odobres i n ciper e, fed annuminttf' grum exadio durare pomerit : cuiu^ menfe quocunque,fi ita nafcituro D e 0 placuiflet, in mu n dum edi conneni0et-> Etcontradicit Alftedio Scnliger, iymbO' lus alias,a Kaiendis Januarijs rndi&ion# ©rdiendo; Mullerus etiam.,alijque,indi' Oiones diflinguendo in Caefareas, # Pontificias ; quarum idx Kaiendis Janu*” rijs,ilia;o(davo Kalendas Odobresin*' tientur, Adde communi opinione Indi' diones temporibus Conflantini cepffi’ anno videlicet eius fexto,Chrilli 312* liter tamen & merico OnuphriusPanU 1 ' niusiri2 m .fafl:orum, lu clar m d apedf indiclionis v (us , omntbufa puhlic is Seri Notarijs, d vt vocant) Tabcllionibus> tte . iUi ... luris peritis , at% adeo omnibus antiquitMu fludiofis eius nomen manifeflumeB■> 'vtin.o umni Romana ,pofl Caf ar um imperium,vetu- ftatejiihil eofere illufirius efifie conftet. bru omnium enim cuiufuis generis inflruinen- torumjefcripttrum , conflitutionum , diplo¬ mat um,& primlegiorum-parn imperialiunus , qudmP ontificior um fine > eius anni quotafit indibliofemper addifblet, Jf)u£ quanquarru> tam hoc tempore , qudm antiquitus itafre- quenter in vfiifuerit : eius tztmcn or igo obfcu- riffima eB^at^ omnium^uod fciam , antiqui- tatumincertifjtmaj. Qua.'ftio igiturinter &liasfolenniseft, quid, &vndc fic indi- čtio.Adprimum conueniunt omnes,et- fe annorum quindecim ambitum , quid verbcyclushic annoium quindecim fit vlterius, tacentplurinai. Spondanusad anuutnChrifti 3i2 m « autumat efTe quin- dccin\ ftipendiorum complexuni, poft quem niiles Vetcranus honefia mifftone^-, c fipitationis immunit ate ji veHet folutus mili¬ ti* liber abi Ye p e fct;Ji nollet, majoribus priut- legijs augeretur. Vt autem quindecinij anaorumftipendia per totidero nurne- v A rarentur trarentur indi&iones, inde provemflo' judicat, quod annis fingulis eroganda-* militibus,Principisrefcripto,Proumcia- libusindicebatur annona,miffis ad h oc cxa&oribus, &c. Sed hac ratroneimguU anni finguJ« cenferentur indi&ionesd' fingulis enim annis,nonexpečlato quin- to d ecim o, i n di c e ba t ur annona, quo paf- fimnomineluftiniana jura indidliones* recitant. Deinde redit quxllio,quarc^ quindecim eiuftnodi indtdfiones vnarff conflituant i Tertio,fi admilitumpoft quindecim fiipendia recurras miHio- nem, non indičlionem T fed mi dionem-* dici oportebitJdcm eftdediftributione, fufione , crogatione militaris annonae* 1 ct caeteris, QuareOnuphrius Panuinius in eundem fecimdum faftorurrgcum vi' deret vi 11 °. Kal. O&obris Maxe^truff L, ad pončem Miluium aConftantino c£' fum, atquc ab eodem vin°. Kal. 0£1°' bres indi&iones incipere, hincorigineo 1 ducendam exiftiimuit,qu6d vi&orCofl" ftandnus vrbem ingreflus, vbi Delp^ cum fic Dodonseum oraculum, Iu doa Štern Capitolinos, 8c Olympicos, atqno adeo Olympiadas fuftuliflec, annis Chri- ftianisnecdum paffimac ubkjuevfurpa- tis, vc Chriftianorum lmperatorum no¬ tam aliquam mftitueret, indidiones el e- gerit. Idcirco per indidiones in pofteru temporadiftinguiceperunt, vti conllat-s cx canone magno Concili j Nicacni de- crecoa Iuftiniano incodicemrelato,quo mandatur ada_j,&c. Confultbus> &in- didionibus nocari. Inde autem_» ori~ ginem ducere, probat ex faftis Grxcis’ (Siculosr’ vocau Scaliger) in quibus J ad 01ympiademj ducentefimairu fc- ptuagerimamj tertiam.* hxc adferta^ drntjivžijtTJovoivK^uTamvictP^v cvr evQevd(>- £»i\Sed haec omnia nihil euincunt aliud T quam nomen rune indidionis vfurpari cepciini, rem autem ipfaro priusfuitfo nemo facile infrciari poflit. Qnare dico cum Dionyfio Exiguo indidiones ab Augufto ipfo permanare; ccrtum enim_* cfl ludos Capitolinos & Olympiacos quinto { cicrajvltrave) ceiebratos anno 5 y s vndc vndc quidam 01ympiadem luftrum Eu- aftimare rent [tam ad argentum : jur at ^ ipfoslegitimumjuramentumfeuere , & c# 0 ' tmu op tirno ajimafje, ex quibus ejjent part' 1 ' tibtus jcribentes , & cujm ipfiutatis , & v* 0 ' resjiliof^nominantes, & quo vrbis habd* rent loco^aut in quo pago regionis. Si qttb aftimdfjit, pa; nam ei conjlitutt priuation^ ifononm^at^ipfum verberibus cetfuffl ^ dt, Haiicarnailaco fuccedit Caflius \*K (um Auguflus alendis exercitibus quibw imperium pontimbatur, vieeff^ * ’ . vv * inflitni(fet , c? id tribulum or,met agerrtme f 'errent, adeo , vi quidvu potius fajfiin v*- derentur,conjHtuiffe tributum ex agris dibus codigere,ac confefivn non oflenfoquan u tum y aut quo pendendum cuilibet rfiodo foret, alios frijit. qui pviuatcrum horffinum , ipfa- rumq,ciuitatuM bonadcfcriberent, vt mms (ingulimajor emjaff uram vererentur > mcu- lent 'vicejimampendere, Id^eius conjttiurru res ipfaprobauit. Velhinccredo coli igcre potes de Iudaea; defcriptione, fed non id nune ago, fatts eft hic Seruium Tullium adargentuinfuos jeftimafle, Auguftum itidem fuosvicefunam pendercjuffillo, non in alga equidem, fed auro,argento, *re:vnde,anciquifli«io vtique jure,l.io. tit. 29. auro pro aere folui poterat; lex ita habet. Impp . Avcadtm & Honorius A A. Hi- Itrio.Airis pretia,qutt dProvincialibus poflu- lanturAta exigi volumus , vt pro 'vigtntilt - bmxru vnu j auri folidus d po/Jeffbre redda- tw '^ at ^,Kalend.Jun, čMed.Arcadio n’.& Honorio m. a A. Čoss.Sc 1. eodem cit.7<5°. Impp. Arcadius & Honorius A A, Eutichiano PF. lubemus, vt p ro argenti (tmrrn ? q uantJ> quis 3 itf. , thefiurisfuerat iUaturus, inf trendi * ur [ accipiatfacultatem , it a vt pr o fingulis libt* argenti quinosfolidos inf er at. Dat. xi. K** Martij.Conflaniinop. Cafdrio & AtticoCoSt> Quam cxa ludisCapirolinis, & Olympicis, V*' potcF.chnicis folennibus,penfiones qO*' dem tenuille, Judosinquinquennalia- j ' decennalia , vicennalia commutart^’ vtque populo gratius caderet , debi* 3 '' quandoque indulfifie. Hi ne in paneg) ?fl Conihntino reci tata, 6)uinque annort ^ nobis reliqua remijifh^d luflrum omnibui ^ Jirt's f 'Aicius, o luflrum quod merite hanc ^ perij tui xquauit atatem. Hinc apud cellinum Comitemindiciionc iv. AlC ‘ l S° tjiovt. &ProboCoss.TheodofiusJu- nior quinquenna1iadedir>indifrione ix» Theodofius Iunior iv. Confuldecenna- lia, Honorius Romse vicennalia; atque-> ita credibile fit inter denos,&vicenos an- nos, hoc cfl: decimo quinto, auando ad pendendumaurum redirctur»indic; 10- nis nomctu quindenorum annoruiru fpatium comple&ens hacfifle, re, vt dixi, ab Augufto vfque vfurpata_.. Conftan- tinum autcm ludicra Gentilia tollero conatum fatis conftat c Spondano tre- centefimo decimo tcrtio anno Chriftia- no n. 3°, quando poft deuictos Germa- «os,ludos foculares celebrare contem- Pfit, eximio Gcntilium mserorc, vt qui praetendcrent ad peftes, morbofquc a- Uerruncandos,bellaque auertenda fuiflc diuinitus inftitutos, ipfifque carminibus SibylUni s •, velutifatales, vrbi praefcri- P^tos. Sed ais, nullibi de ipdičlionibuft J Gonftantino Veteriores, Refpondeo,id Ruidemefifcabau&oritate negativa, de¬ bile pridem argumentum 3 quafi vero 0t i\maR,oinanorum atta fine conferipta.' SIS. Rcfpondeodeihde,hazc vdat minusi!' luOria in diaria folum, non ctiam res aO' nuas referri corifiieta , Tacitu 1,3, at tC' Ih n te. Ex dignitate populi Romani compet' tam efljres illuflres annalibm, c/eter a met is mandari , inqua referebanturlmpcf*' tor um negotia , ratiocinia reddituim, .gtj' ti um legationes , annona importatio , & genu s ali tt \ inter qnre non inepte rej er tur & cenfus,quia ferme totus in tributii, vecltg^ 1 ' bus,tš exaclionibus fitus er at : quarum ? e ' rum tam injblcns mentio apud auelores , ^ nihil mag it parce ab illis pertrablatum, nir }l proimle nobis c ognit u difficilius uide at id' qulim Romanorum, vet er um j 'vecligaliufld* ratio, Iure igitur merito Anonymo r c ' fpondet Mdchior InchofFer defcnfae Meflanenfesepiftola;c.35. £>)uisenim ^ ro tam ratos fixit Indiclionum ort us, ^ tem p or ib us Conjlarttini magni reuelli nefd ant ad Augujlum vellulium Cajaretnlf*f l tntior (rordonus , qui originem Indicli^^ alt w s repe ti po (Je non negat , nec miniti densFettauius,qui multis vitro,citrej tn dim *ttatis band def nit; mo & CbrijH * ST9* rus de Caftro, UwetJialioqui adimfus>hac in re pertinase minrne f#.Deinde in mantifia 3dc»38 .Indibiionumvfur antiquior eB cycld lunari ds- folari , Dicki indici io apud Eua- griumorbis diflributionis>veldiflributio or bis^ui(cilicet tribus luflris Romanis , feu quindecim annis abfoluitur jCiceroni collečfa-, vollatio ,fymbola. Poduči Ijj/vlt, e^avm>Jl- >nilis capitationi. IndiBionis prmx,fecunda, tertia,&c. meminit Cafjiua.l,} .ep.if. Grcecis *lias,JJ)*tium quindecim annorum. Indiciio— nes Cedrenus ab Auguflo cepijp(cribit , anno imperij decim efuinto , alibi tamen ajprit i ce- pijje annofecundo, Alij incipiunt d primo an - n °foliano,Lepido&Planco Coss : iuferl Ooronicon Alcxandrinum t Vulgus d Con- , antmo m *gnoducit princtpium. J^uodJi in ‘člionet c um luflris recurrant (vt cpuidam ' v ° ltmt ) ant iqut(Jimasfane oportet effe , quan- opnmutn luftrumd rege SeruioTullio con- MHMfuife annoF .Citt.vel iS?.&c> Dc- « K l Uc mdiaiorcs eftConftantino vetu- ior,noincn (ubConftantino vulgatum: i. < !?A- Cmporc fre q uens poftea in Juro ‘UdiCtionis mcntio;Onuphrius enim in.. 320 . a^.faftof tim, harum indiUionum *vfus apef~ te intelligitur cum multis locis , vt ex alUo- nibus Conciliorunt, ccdice lufliniani , CafJlO' dar o , a lij s , turne* codicis Thcodofiani l xi. tit, xxviii, paragrapho vin , Imp, Horio ' rius & 1 Theodojius^AA.Seleuco PP,Nauicrt larijs intra Africam ex xivjndiliione con /^' latus Valentiniani Augujli m, (f Eutrof! &c % . ad indiclionem quartam confulat& nojlri vin,& Theodofij n.omnia reliqua dulgemus. Dat,in,Non,Apr. Rauenn id e H confulatu diuorum Valentiniani ® Valent is u. Augg. 'vfa ad confulatum W ftifftmi Hononj patrui mci vit, & meurt omniumgcnerdium titulorum fub nqual^' cestamcurijs qukm collatoripriuato > &¥*< trimoniali concefpmus reliqua->, itn. Vt rt" 1 *rc vet (n 'jure enucleando. Extertie noftrofeli- cijjimo [ancimus con falotu , profenlis I2 n x . indicliom,iu.Kal.Jan,&c. eodem, de eo¬ dice confirmando. Et vt extontibw fedlU diebus , id esl ex die xvi. Kalend . Maij pr quas pojjides , conueniaristfritfet ProtttncU p> ofj>iciet„PP.xvirJ{ai, Novemb\ Mmiliano & dqnilino Coss defcriptio vero Orbis perfonas porifiknuni attincbau: in 328*fed 325.celebratiii 1 ^ velintalij,&c. falfum cit Alfredi do & 1 j j fime Vičfrorem Pontificem vixiflc tC °^ poribus Nicani Concilij: inter ViQ° rCl -, enim,quifloruitanno Chrifti 198. c or,C . lij Palaftini laculo, & Sylveftruna & c ^ i lo concilijNicanijCcntum triginc 3 311 ' vfl a fr u 5 • -c vnaqoe oQodecini lummiPontincesi tercelTcre. Deceptus cft autem Alftedius innomine:concilio namqueNictfo au- čfcoricate 3ylueftri interfuciunt Ofius^ Epifcopus Cordubenfts, Vidtor (^Vitus quibufdam)& Vincendus&omanx fedis Eresbyteri,ijdcmcue duo a latereLegatu Ex Vito igitur, feuViaore presbytero Vičtorem Pontificem male ordinauio Alftedius,quem anno Chrifti ducenteft- mo tertio AnnioPabiano,&.N T onioMu- tiano Confulibus juxta Spondanum, an¬ no Seueri Imperatorisottauo,Pontifica- tus a£li anno decimo,v°.Kalend Sextiks *nartyrio coronatum obijlTe conflat, at- que m ccelojam pridem conftitutunaj, rixojt/fimu m , poft.annos amplius millo quadringentos,martyrem fanOifiimum bomo fe^arius improbiflimc calumnia- tum. . A '° 8°.Chriftus natus efl; ajSDecem- bris. Eilfententia Latinorum pariter& Graecorum Doftorum, Euodij Patrum^ l ^tiquiffitni, ac diuo Petro Antioclu* biccedanei, Clcmcntis Romani, Aug u ; v j ' tlim, ftini, Anafbfij Nica: n v, Menoiogij corum: Martyrologioruni Romani, B c *' d«, V fuard i, Ado ni s. Eft Ambrofij,Arb a ' mfij,Orofij,Seu:Sulpit:ij,Leoni SjFulgef 1 '' ti),Gregorij magni,Bernardi, Divi Th°' maj, Alberti, Lyrani, Ccdreni, deniqu^' omnium Neocericorum Theologorm 11 ’ Chronographorum, Hifloricorum,& c - Interim qu£eftio Incoritur non partij a-rdua , num videlicet prater Ecclefi^ traditionem,fančk>rumquc PatTum,& c ' aučloritacem, aliunde quoque probaR queat,natum Chriftum Decembris die^ vjgcfima qninta. Qqaeflionem excitaui r > v ti dixi,Scaliger de cmendatttempotuf 11 l,6,quando ignorari alTeuerat dtem n atl D e ijfateturcjue jacobtts Gordonus m - i m .Lucžc c. fuper verba m [Jus e si A»g^ uS Gabriel a Deo in ciuifatem GaliLcie.&cJ^) efTc incertaimnam ait, Miffiis Angelus ^ c AM ar i a m e A fexto menfe,d re geffaž* 1 ^' Angelam & Zachariam, vel poB čencep ,jrf> foannem menfe f'exto , quod e sl vertuf, v° nJ> Umen hinc certum habetur diem concep 10 ' nis Chrijlif ul (f c vigeftmam auintam ^‘ff tij: tij : d (mu j enim ronceptum loannem fflenfe-* Ottohi cfuod m rt trn etf). quis inde defniet certum dhm (esti menjis pro conceptioncj Chrijli ? Omninojfi, in menfe autem fexto, rcfpečfiue capias; fin abfolute, vtio- mnes Veter es,certum eft Odobri conce- ptumBaptiftam,Chriftum MartioCon- trarium Gordono tenet IoannesDeke- rius p. i. thefi 3*. aflerens natalem Chrifti menfem, acdiem notiorem efTe qua.nb. annum natalem, putatque id fe euincere exdiuoChryfoftomo homilia de natali S.Ioannis B.ptiftae. Tcftimoniumdiui Chryfoftomi hoceft ) fi tamea Chryfo- ftomieft. Ge(U autem funt h - - - Fuitigi- tur * vti diximus , quando h&c Angelus ad a n / a m annuntiuuit^Uuvus Kal. Apr 1 Hi) qui f p r e e ft d - tes Aaumoftidis adtneha- u - % 4 ationm 3'2SV. tttionem lucis,Conceptuseft ergo.dommus no* JleroBa.no Kalend. Aprilis , menfe Martio? qui eft dies pafch.t, pafjionis Domini , & con ' ceptionis eiusdn qua enim dieconceptus efh ineadem&papts eft - - - sd inter h diem Lampadem appcllant: _ - - tjuA-* enim die conceptus eft dominus, eddem pajfit* eft t eddem ccena purafuit , in qua &lurA xi F** occunit : conceptus eft enim menj Martio. Offnvo Kalendarum Aprilium dit-> luna quint» de cimet fuit„ It a, vt putatui^j Chryfon:omus. Casterum rnulta haec fc concinent admodurn dubia_. : vt alia-' prtEteream, vno anno ante impetnitnp TiberijcuangelifmumZachanajaccid)^ eft* k fcciie oftendi non poteft, Neque qu od qubd ; quis ad confortionem tribunitiac poteftatis cum Augufto,.tefte Paterculo, Tiberianam prouocct:aliudfiquidcmcll imperatorja, aliud tribuaitia poteftato praeditum fuillc , vtriufcjue licec anni cenfercntur.Diverfumquoque,tribu ni¬ tja poteftate ex afle gaudere, ac tantuih coniortem elTc, vndcpoftea exulaturh_». in Rhodum conceflit Tibcrius cunio- rnnifua tribunicia au&oritato. Dcinde fignatiflime docet Chryfoftomus euan- geli finimi' contigifleluna incipiente va¬ dečima, quam ncque cyclusepaftarum, £uo Chryfo{lomi minimc vfurpatusr’, quod a correčto primum Calendario lu- namfignandioflficium načlus fic, neque aurcusnumerus, neqj calculusaftrono- niic 9 exhibct ano quadragefimo,o£lauo Kal.OClobrcs*. Eftoetiam cxhiberct, nec dum tamen fcquetecuc vigefima quarta Septenibris conceptumBaptiftam luna_, incipiente vn d e cima: Lucas enim U~ Hum eH,vt impleti funt dies offitij* abijt tuf dom um fudm : posl ho s autem dies concepit &tiz(ibeth 3 &c» Igicur fi poftacceptuiTL* X 5 tridu0 3?.o. triciuo minimum euangclifmum conce' ptus ertBaptiftes, decimaquinta prop e conceptus eft luna, Tertid,cum annih Iulianisa quadrage(inio ad quadragefi' jnum quinrum , vtrinque inclufiue, puinodium vernum eueneric die ciuil* tertia fupcr vigefimam,anno porro qu 3 ' dragefimoepada fuericxi. pleniluniui# pafehale accidit certia Aprilis, interlufl*^ anteni , idemque Nifan initium Mardj vigefima,initium Tifri decima tertia Se' ptembris, cumque fcenopegia decim 3 quintaTifri advefperam inciperet Lev» 2 $°. a večera 'vftf. ad vcfteram celebrabtW Sabbatn veftra. A decima tfuintzt menfis fo { ' jusfeptimi eutnt feritertia Odob. quando funt die s Zacharie>abijtq { in domum ^ primo igicur ad vltimu vcljoannescofl' ceptus cft p ort terciam Odobriš con tr3 fandos Patres & traditionem Ecclefi* . vel nonert conceptus anno quadrag e * 1 piOt 35 Ti mo>neqne Clmflus natusquadragehmo< , primo Iuliano.Nolo perfequi annoscac- teros,quod impoifibile autumem com~ ponere defperata hscc, diem fcenopegix primum,td cfl decimum quintum 1 iTrb diern annuntiati, diemque concepti io- annis, fiquidem pod peračtum in tem-- plo officium conceptus. Idcirco cum ex Faiangelio conftet fexco tam anni, quam annuntiati Ioannis menfe Angelum ad Virginem deftinatum,vigcfimaquinta Decembris nacalem Chrifti > vigefima_> quarta luni) notalem Ioannisab Ecclefia celebrari, concludo fententiam iftam.* fola Ecclefia;, & citatorum fandorum-* Fatrum audoritate contraojnnesfeda- rios lufficienter defendi. Audiat Scali- ger,audiant fedarij cteteri teftcm Eccle- vctuftiflimumj-vt pote focolo i°. no- remem,CiementemRomanum,Pontih- cemMartyrem, qui conftitutiones Apo- ftolicas & eationes in vnu-m collegit »A poftolicarum confiit. lib. 5- ita fcriben- tem_j, Diesfeflos agitate fr At ^idemcUeni nat ali s , 2 /. die snenjis nom ■* rola _ m. celebretur . Po/? dies Epihani Chryfoftomo falso adfcnbi intelligero potes ex ipfomet fanfto Patre,homilia , denatali loannis Baptiftee, nuper citato, homiliaitem denatali Domini, in qua_> adverfus eosdifputat, qui in Epiphania_> Christvm edicum affercbant, docetq: vigefima quinta Decembns natumhis* verbis f.TSfonfunt ncjtra,q.'«e loqumur,ma - ]^r um pinte rdi a esl , - deinde Dobiš . « 'vari, quam hic (in Iudaea & Oriente ) vfr difordia ,&c. - - Hoc totum qu&' re dico ? quiu ncbis dicunt, hic Apojloii /trt' run tj hic traditio fuit. Nos ergo dicimus-gu^ hodie Chrift/is nat us esijn ephiphanjs reM‘ tu s c sl, Nos fr uit e nobis gener at tonem & rt' gener at ionem , vos qui dicitis in epiphanf nat um,Ruando ergo ac cedit baptijmum > w verum euentum dicitis, vt in eadem die rt*' tus Jit,&renatus? Pretdic ationi nojir# cti^ creatura confentit , mundtis ipfe tejlis 'Vd 1 nafti'#, Ffa ad hanc diem tencbr# erefcu ah hac die de cr c funt tencbr# : lux crefef dccrejcunt tenebr# : crejcit dies , dec ref nox\erronm ver it as j'ubit , hodie nobu foi f’ Ji iti# n af it ur. SimuLj. & aliud c onfde r at O' inter dominum &Joannem fex me n fes Ju ji confideretis natiuitntem joanms & ^ diem,videbitis fex m e nje s t ant hm habujf J> Confcr hic Scaligerum cunvChrvfoii^ mo, atquc cx acquo bonoque judic^’ Quanquam autem Scaligcr (antlos P a tres notninec, poftea tamen totum >‘V iandumC at'iteh#c q hryfoftomum onusconip 1 -" uidem IoannesChjJoJlontus ’> 33J. argumente perquam parum valido,vt poteex vno plures arguente: quafivero in rcconcroueria, & articulum fidei non actinente, qma docuerit id Chryfofto- Tnus omnes SS.Patresdocuero iSecus'’ vero primoefi:, docereChryfoftomurrLs Pontificemmaximu(non difputo nune anZacharias fuerit Pontifex) femelin... anno Sanda Sandorum ingreflum , vtL> incenfumofferet D e o, idque dccima ljfri : nam licct doceat , ea contigiffo luna incipiente vndecima,tamen faerifi- ciorum tantum , qua.’extra Sanda San- dorum offerebantnr, meniinic, neuti- vjuamgrefsus in Sanda: fecus deinde eft, docereChr^foflomum fequenti ab euan- geufmo node Ioannem conceptum_j; manifeOe contra Scripturam, cum ea_> non nifi p 0 q eX pj e(;os 0 fftcij dies conce- ptum alferat Baptiftam, nifi vna die offi- cnun cxpl cu j(p e perperam alTcueresr’. a nnieil tertio, vtipfepolleafatetuL. ' C ? !^ er ’ ^°cere Chryfoftomum vigefi* le P tlr naScpcembris apparuiffe An- ® e llnLj * Falfuni eft quarto cacito omni Septem- j 3 y 6 . Septembris die, Septembris tantum ni©- miniffe.cum očtavum Kalen d. Odobfcs difertenomineo. Vltimofalfumorm i' no dl de decennio:Chrylbflonuis enim-’ abfolu tciPetrus auihic fuit cum loanne hic[uit cum lacobo, nos m Occidente docud- & vefiri 'natur & nofiri , Jpofioli magiftd funt. Mapi s itaejue traditio ibi debuit Jeri^' ri, audim hic vbi dtfcordi/t, Ad teftimO' mnrn Grabcu m d Scaligero alicgatu m-’ refpondet Salianus anno mundi 4052, 111 fchoiio. D. Chjfoflomus tom.z, injerrn. d' J nat ali S. loarmis Baptifhc, aut potius # n!l ' quus aliejuis, fed incertus aučlor, qui ^ Gr tifinis, ficut meum Latinum typis FrO- benianis,Bafilea;Raiiracorum,ano 1558°» nihil horutn habere. Videat igicur Scali- gerex quohaec deprompferit Graecani- ca;manufcriptis facilc non čredo, Efto tandem etiam , decennioprius , quarm» fcribcref Chryfoftomus, Roma Conftan- tinopolinillatam hanc > ab Petro vfquo arccffitam traditionem, an non ideo ve- tus facisf qna‘m annorum mille ducento- rum annolitate roboratamnec portg In- feri euerterint. Rečic isidemChryfo- ftomus homil.4* in 2. ad ThejTalo.-etf trn- ditio,nihil qucontra Donatiftas, c/mdvniuerfd tcnct Ecclcji/t.ntc Concilijs inftituturn , (od ftmper rcttntum c sl , non nifi aucloritatcj> Š .Apoftolica trudit um reclijjime creditur * Atenim ifta necdum fufficiunt Beroal- > do-.rcjedo fiquidem argumcntoChryfo- itomi, Ctiriftum' £cquinodio autumnali natum,baptizacumqae conteridit. Duo- bus is,prxter inania plura alia,fundam£- tis nicitum . Pnmo \ Chriftum juxta Da- nielem occifbmin dimidio hebdomadšr v viti- vitim«, crgo cum Chrikus in Martio fit crucifixus,exa£lis (vt illc quidemfrukra vult ) vlcra annum trigekmum fecuu- dummenfibuspr«cisefex, &Jud«i an¬ num ordianturab autumno, autumno Chrikus natus eft ac baptizacus.Deinde; hebdomad« Danielicae initium fortium- tur a monarchia Perfica , Olvmpiadc; 8o m *.anno ante Chrikum 460, circiteo? vkim«quedimidium caditinMartium> Chrifti morte illukrem. ergo ChrikuS* natus ek autumno. Sed non videt arro- ganshomo, vt qui folumfehoc demon- krareautumac, dimidium hebdomad# non eke defignatum ad vltimum vfquO indiuifibilc,verum Scriptur« more, an¬ num-* totumj medium_s, inter anno^ feptem vitim« hebdomad« pro dim 1 ' dio capi eiufdem hcbdomad« vltim^ quacunque tandem parte anni illmf Chrikus pafTusfic, re&eque dici in dim 1 ' diohebdomad« pafifum: quilargior tC ' pora confignandi modus facris literis e* confuetifiimus, vti exfexcentiseiufd eIlJ locis conkat, Deinde fi quis hic com c(1 ' ‘ d 339 * . , datannumfumifacrum nonciuilem ,a vere non autumno inchoanteirijcogeo aflcrere Beroalduna,Chrifl:uniautumiio paflum 3 aut ditnidium hcbdomadte non prxci£e caperc. Probet igitur priusdu- biam hoc fuuin fundamentum. Alce- terum a u c c m o m n i no fa 1 fu m cft, dunij plcr ique onmes monarchiam PerficaitL* ordiuntur Olympiadc60 m *.circitcr,non -$o in \ideftannisante Chriftum 537. pto- ■pe, non autein 460. cirore annorum 77» •Corngat igitur fc primuuj Beroaldus^ac tum S. Chryfoftomum reijciat: ncgato •enim •monarchiam Perficam anno ante Chriftum 460. inchoarc, totum Beroaldi ^uic argumentum. Ajo Chriftus aatus eft nočte Do- »inicam confequente, anceccdente fc- riam *«» i ta pi idem &plurimi,& dodif- ' v ' r * tradidcrunt. Nicephorus lib.i. hf.c.ii^Vinccntiusl t 6»Hift.c.88°.S,Au- tonitius x.p.Hift,tit.s.c. i.jf.a* Durandus U.ration;di u<0 ff, c . 13 .& 14. Ludplphu*% ^onauentradc« vita Chrifti,Petrus Pita- ^ Pctrus dcNatalibus, Dadr«us,Onu- y ^ • phriuSj 340 . phrius,Ciaconius.Audor qq.ad Autoly' cum q.i7 J .CliQoveus,Lucidus,Vigueri 9 ' Bellarmhius,Rupertusdediuinis officJ-. 3. c. \6i\folle Dominica nat us e H Chrifi^ confonante mirabilium fuorum ordine > ^ quo diedisit , fiat lux,fach e H lux^eiufde^ v diei nocle exoriretur in tene bris lumcn c or de , ti •vijituret nos oriens e a alt o , illuffl 1 ' nar e hi s qui in tene bris funt y &in umbra tts,&c, Eatn vero no&em ad antecedefl' tem fen Dominicum diem pertinet^ con (lat Gen i°. & faclum ejl vefferc & mane dies vnus Confirmacur exConc.^' Oecumenico c. 8.in haec verba .Dies do ^ nicus confecratus habetur.Ncc eH J quod^' 1 nonesillosConcilio faifo adcripcos q alS cauletiir,priufquam Ecclefia contra cr nones ilios decernat.Faucnt huicfeo^ tentiae fi qui feria 2 \ natum docent: emmno&e media natus credatur>n ata < lem domini Romano more adfef^' teni diem trahunt. Quod autem feria ^ liacuni aliqui velint, faciunt id ex fupP 0 ^ fitione natalis anni, nullafanealia P l0 _ babilitate,vel, vt ipfifatenturau# OI ' |C3 te.Nequeobiiciascum Dekerio &Salia- no Sabbato iterfeciflfe virgincm contra_» praeceptnm ; nullus cgrediatur delečo fuo diefeptimo :priusenim itcr ingreflamau- tumo,ac Veqeris die ad deftinatum lo- cum pcruenifTe^uodNazarcthC^/c^«^ autem& lofeph dGaliLui de ciuitate Naz,a ret h in ludxam ciuitatem Darud,qux voca-^ tur Betlehem) ab ipfa Betlehem viginti quatuor horarum fpatiodiftet,vdex Pe¬ tri Leicftain peregrinatione docet iiu tabula fua Chriilianus Schrottimo tri- ginta ferc milliaribus horarijs Chriftia- nus Adrichomius. Neutiquam autem_s ftatim, & ab appulfa in Betlehem bea- tam matrempeperifle, docere videtum textusEuangelicus, Faclum edl autem^eum '([ent ibtjmpleti funt dies.vtparerct. Etpe- ferit fihu m f uum primogenitum, Quibus ' ver bis moramaliquaminnui palamelb pleonafrnum Lucse latis grandem-* impingas: quiscnim dubitet ibifuiflc* ^bi peperit 3 etfi peperit,impletos diesč Sinabitinere ipib mundo ediditSalva- tQ rem, initinere ipfo, non vero cum e - v lent 342 jfent ibi, impleti funt dies. Moram \Q' tu l. vniusr’ alcerivfuo dici interpoli' tani oportuit,quod d mi na difpofition^ i rede accidille quiuis prudem iacilius j 1 dicabic, quam Vt eadeiVi n od c, & ab ipi° prope aduentu aflerat Virginem pep e " riffo. IJlud animadverfione digni^' mu m,concept um Chr i flumDOm i nu * nouikmio;natitm fub quadraruram>p a " Tum in plenilunio. Atque haec omnia rite fehabere, tis, opinor, con fiat badenus: duo fun^ interim qiue fcrupum mouere pofln tlt ’ primum , qubd Joannes Kepler ire tur calcuio Aftronomico veterum p v fcliata non inueniri. Advertendum eft ,'Joanneni Keplemm poli defenf 3 ;’ 3 Suslvga thefes Grascenfcs anno vi>o l!1 fuper anticipafle natalem Domini If \ fylua chroeologica, idque argunie IltiS cx lofepho peci ti s (vbi iterum enb 1 ^ difcordia , quando ex eodem Flavi° al , ! * numCbriflo natalein aflignat Suslffv quadragefimutxi primum .j , Kepl^, quadrage&num ) quatn fentend 3 ^ 345 * quis ex Aftronomia & plenilunio pa~ fchali euerfum eat , negot veterumpa- fchata inueniri calculo Aftronomico* Seddiftinguendum eft Keplero, laepius alias ambidextro, in pafcbata vera, qux celebrari debuiftent>&.erronea,quae ma¬ le, cyclisitaducentibus, celcbrata ftint:^ priora calculo aftronomico no inueniri falsu eft, pofteriora venim. Sed hoc nihil officit calculo aftronomico , nihil cocnac vitim« Chrifto 22*. Martij ccl.ebrat« , ni- ' hil plenilunio,Dionyf.Areop.tcfteocula- to. Alterumeft, charaOer dominicalis’ Renati &palfiSeruatoris, quiftylovete¬ rino codicit.Sed refpondco tefles mei in coelo fideles, fol & luna : vnde ajome plus tribuere calculo aftronomico quam c yclis,quodhi exillooriantur : hi lino putatio qugedam ciuilis , nonexaČtifli~ ma, 6 c ad ferupula vfque, vt ille.Audi h s Jpfbsmct C ycloruro reformatores. In nul- penitus lunari ejelo onima nos effugertJ poffe inconimoAa , ant prtcauere ne cyclu* c pattnrum mer dum difentiat aUquantiUam *nonilunijs cceleftibus , & ne luna de c m tu r 4 qu(trto 344 * ,q.uartapajchalts fecudum epačkls bidito qu& i ‘' do% oppofitioncm mediampr a c urr at. Qu*e fi vera funt, quid de IicerisdominicalibuSj & foJari cyclo,vtpote arbitrario,fentien' dum? pradertim cum nec per cyclum f°' Jis 3 nec literas dominicalesannos,dieft]? Chriftus, aut Apoftoli numcrarint, ^ poftea primum & cyclus Chriflianus,# literajfincinuentae, guteipfe tamen verfe a diuerfis & nati &pafli Chrifti aA' no prasfiguncur. Quare qui hascontriv. nos vrget, Au&ores primum inter^ componao, ac rum huc a&or accedat-" Quanquam cycli folarisjmmutatio, vtl etiam nexus eiufdem cum dominicab' busnihiladmodum immutet, pra^te^ confuetudincm:vc,ciim anno quadrag e ' fimo quinto Juliano cvclo folis ix.v cce ' res D C.refpondeant,nouella2 B A ft atU untur,qu£enon cydum ix. fed v.p 0 ^ 11 lant, qua de re tamen hadenus n queftus eft. Imocyclum folarem l° n & ali ter ad annos Iulianos ordinari pot 1 "' fefuo loco docebimus, Quo niagis^ e ptiunt Hcterodoxi, quii(ly{umnou l ^ 1J ' fruftra in frufta difcerpere admoliuiv- tur: ciuilem enim quandam cyclonuTu> condito.res ineunt methodum , affum- ptis medijs,c.eti asqualibns motibus,quos in cyclos,tanquambreuiores^ nuineros , ac periodos facilitatis ergb coguno. Ouodfi hino refpondeant illis examui- fimintercalationes, nelongiUS 5 quamj par fit,difparenturj certi&interuallis ad- hibenf.veros apparentefque motus, ve¬ tu t inxquales, &obidhuic negorio mi¬ nus idoneos, tantifper feponu ne, Qu® vnicade medijs, apparentibuloc me.i- bus refponfio onines terc adverfaiio- rummachinationes demolitur. Ncquo vero.crror irtepic , fiquis irrepit, niti A- ftronomicus, qui in ciuilibus, fcrupulo no n habetur: parum enim intereft Hor- tulani, Patr is familias,Chirurgi 3 quomo- mentol Una nie dio motu, quo,veuo, ioh copuletu r ;f atl fq U ehabenttnduumintra ad conferendum hortum , caedenda U- S na > venam penetrandam fecuros de nouitun.io.aut plenitunio : quodam- plius eft, Aftroloeicam potius otet cu- v c rioli- 3> adquem, veluttripodem Delphicum-*' rnajoiealeooperaque>quam fru&u nV periti mortales properarent. Refponde 13 deindc eiTe, qui dubitare de cyclis vcliu’ idque ex Beda de ratione temp, cap.4*-# de ratione computi c-.47.vb! ait,«o» igno$ eH via a^uarendi annum dominicAfajJiondf no esmputus alicubi en at, Errat autem(v£' tus,acpriorisa;ui inteliige; qaa decai/ 3 tot Qbi cycli a dinerfis excogicati fuccef' feruntjait ibidem Scholialles, Accepf 0 argumentuni Beda venerabilis, & ficub* iuccumbit computus/uccollabic Alb -0 ' nornia. AudorcigiturTe, quicquid v e ' liatalij hiftoricis nifi fundamentis j aC čtiatncyclis,inuenco plenilunio inU el1 ' fus eft annus dominicae paffionis. Acc e ' dic Henricus Phi!ippi,qui introdudi 0111 * Cbronologicte cap. 12,11.3, de annisa 11 ^ Chriftuincandidsfatctur . epadas d 1 ) 3 . t tridai triduiinterualCo a veris fyzygijs diftare poile,quod adferendam de triennij liti - gio fententiam fufficerc judicat. Succe- oit JoannesLan^, qui append. 2 ,canone 6,alleueiatnouiliTniafic inueca, vnodie auteciam biduo, &triduoaberrarepof- Etfitamexaftusfuit, quam quisfru- ftra velit, computus, qua:ro cur aureus* nutnerus lunam male tandem indicauit? exempti dies deni ?cur epaOte hodie non . figuntacu lunam / fed triduum intra_> vtrinque.librant f curannas centefimusr 3 .quifque, excepto quadringentefimo, in- tercalationefua priuatur? Quamobrem ne c ipfi>qui Kalendarium integritati fuar r c ‘ 1 ‘ tu er li n t, coni p u tum E cel efi a fl i cu m.r ca 'culo Aftronomico anketa certaro v ° Ullt ♦ vndeimperitifllme Scaliger, ve- tci es cydi s v ice calculiAflronomici vfos cet * Vninerfim aut cyclos \ r ecereser- oikos cOTc alicubi, autpotius, qui ho* m utuanrn.. c n- r • KUl » falhoportec: cum emman- US naC1 ^ e i non fit nifi vnicus, Aučtores P 0) *o diuerfi diuerfum ftatuant, eum- qwc c yclis ftabiltent, confe&aneum eft, 34 s * auccyclos,aut cyclorum vfurpatotesde- crrarc, vitiofofque , atque anno Chrifti non competentes chara&erifmos adfi- gnare,niQ vnus idemqueteftiscontrarijs caufis vcritate falua pofllt patrocinari, Vide cenfu.ram Bedas Sc Viftoris de cy- clo Vičtorini apudPaulum Guldinurru 1.3.c.6.contra Sethu Caluifiunr,de alijs a- lios. Seddetotahacnirniumquantiira-» mofaco.ntrouerfia lege obfecro Bedam de rat; temp. circulis., argumentis luna?, &c.atque vbi apud eos negotium confe- cerisexfencentia, ideftomnes advnam opini-onemreuocaris, huc ades,& me ei'- roris liberrimepoftula. Eftovtiefb ego cvelos intaminatos. fuxque priftime di- gnicati , neutiqnam maioriquam me- rcntur,relinquo. Quocirca tertium re- fpondeo,certume(Ie quod Ecclefia ana - ftaftn dominicam fignet vigefimaquiO' ta Martij litera G, certum efTe quod vi' gefima fexta Martij A fit litera,. cer tuni-* efte anno Chrifti vulgari 34 0 . A Domini' lem efle ftylo nouo. G igitur eft, Sc nuli* alia dominica: refurrečlionis, feu pafch a ' 349 ‘ . tisEcclefiaftici, A vero pafchatiš foren* fislitera,etiamNicaniiConcilij & refur- gendsCHRisTi tempore fi furfum pro- ducatur ftylus novus 3 fiquidem Conci- lium Nicasnum correxit errorem pet-* malam intercalationem irrepentero, vti Gregorius xiii. dierum decem exem- ptione. Atqui trigefinio quarto vulgari, Incarnationis 35 . folo luna x i v. incidio in xi. Kal. Apriles, nulla igitur eciam alia eft Dominicalis litera prseterquam_s A Christi patTiannč,nulla demum alia_> quamB A annoChrifti vulgari nullo.In- carnati primo. Confirnia£ur,anno mil- lefimo oClogefnno fecundo, quo cepta_» eft reftitutio,cyclus folis fuit ajditera do- minicalis G, fublatique funt dies deni, & ex 5% fafta eft decima quinta, ex domini- cali G,doniinicalisC.Quarefi cyclo folis *5.ano pafli D£ifit,vti ormiino eft vetu- la C, ftylon 0 u 0 ,eric A. Interim tabel- lamcape pirimum ex mente ftyli vetuftB tuna nom\ 3 50. An«i 3JT. J4686 '4687 4688 46 9 5 l469 qui C dominicali conftituta vigefimun 1 fecundum Marcij faciunc feriam fecufl' dam, vigefimam quincam vero feriam-* quintam, idque annovulgari trigefim 0 quarto, cum Chriftus non fit pafius a fr' ria fecunda vfquead quintam,fed abha c vfque ad dominicam. Imo in aliam ad' huc 357 * huc fe difficultateminduunt, quomodo nempe verum fitenuntiatumPala:ftinx Synodi &San£torumPatrum , Chri- ftumabxi.Kalend,Apriles vfq; advii. Kalend,paflum,cum fecundum hos Au- čtores 7°. Kalcnd. crucem fubierit;vtque feexplicent, & antiquos excufent,accu- fant, iteratoque fe implicant in,nefcio quam,fecundam erroneam, rnentique-> Angufli contrariam Pontificum intcr- calationem anno correttionis Augufta - x decimo tertio , cum fexto decimo opor- tuililet: vnde fačtum aiunt> vc pro C po- neretur B, annus ille longior vno dio redderetur, fequenti vero anno fecun- dus Januarij dies, primus cenferetur,Pa- tres autem numerarint,quafi error com- rpiffusfuiflct nullus 3 atquc vin. pro vii. Kalend.vflirparint. Hx funt tricse quibus implicantur , quiqui fola cyclorum fe- quuntu r principia:quafi vero tam ocula- ti n on fuerint fančti Patres > qui errorem hunc, nobis asuo illi viciniores, nec P r *" viderint,nec praecaverint. Enplanifli- saum laterculum ad mentern Synodi £ 3 abfque *bfque viku, ForoSemptonienfls^ anb- guadverfione, nullo tefte firmata,praetcr' quam fufpicione J & caufe male fufcept# natrocinio. JEt quo jurcano pafli Dei G dominicaliSt v.etus. 3 quacfupponit errorem Kalendariji v.eterjs, cum tališ tune error needum el"- fet ? Conflat fibi nihilominusratio mo- tuum, dum ea, non.abannis Julianis de" fcendendo accerfitur, neque ad diuini' tas bas metasled a noftro Ikculo afcen'’ dendo ad anuum Christi primunr' diebus fiiis abfolucis epocham figit errt>' coreintercalario omni eliminato, jQvis, Veneris, ac Dominicus dies, v ' cl 3 5 $>. ipfactiam intcrcalatio,computum con- cernat, noa ipfam pcr fe Aftronomiani, quae ejufmodi non eget rubricis , nift quantum ciuilibus applicatur, nonfui, fedeorum,quibusadminiculatur,gratia, Dices fi ftylo v eteri, quo tamen ante an- num millefunmnm quingentefimum-» o&ogefimum fecundum vft funtVetercs plerique omnes,fit C dominicalis, G igi- tur loviš dicm & vigefnnum quintum_» Marti) fignabjt, quod eflenequit: vigefi- jna quinta enim Chriftus reiurrcxitnon cccnauit: confirmabis cum Anonymo. Agimus hodie Februarij diem 24. qui eftdiesarnevulgaris 5997Ss u *. lam dies* 23*. Marti) anni 34 1 . fuit eiufdtm xrx ^i35 us .Hic fubtradusa pr£eccdeti,relin- quicintervallum dierum j8765o.quo di¬ vi fo perz. fupereft nihil. Vnde neceflo eR,aut hodie non efie fenam tertiam>aut eandemetiamfuifie 25*. Marti) anni? 4 l . quop a )Tu S creditur Chriftus, Refpon- ^ c °3 ad objettionem quidem>ftyi ut ^-* Veterum non efle idoneum fignare ano Chrifti vulgari literam dominic^ 111 - 5 ’ 7 ferias, S6ol lerias,pafchata: obmatam intercalatio jj nem. Rcfpondeo deinde ad Anonyffl« I confirmationem,fi a 587650. tres diesexi- mas ratione trecentorui annorum aChri- fto Dco, vfque ad Concilium Nicamurflj quosneglexitAnonymus :) reIiqiium vero per 7. parriaris,. nancifccris refiduos qua- tuor, fcu feriam quartam pro a^Eebrua- rij i643°.Sed ais, teitiam eam fujffe fc' riam, ncutiquam quar.tam:; cquidenu> quia ftylus nouus anno Ghriftii vulgari 34 °.non G,fed A ftatuic charačlerifticarn Dominicaiengvnde die vno integro fuis decaufis ferias anterius cenfetjciua do re alias memini. His hačjenus de ara- Dionvfiana vulgari: nam Dionyfian£u> vera anno vno eftaučlior vulgari; quod» vtdixi ,Dionyfius annos Chrifti ordia" tur ab ipfiffima Dominicalncarnationd ita enim diferte epiftola fecunda his. vd' bis.iW mag is elegimus ab Incar nat ione V«' Mininofiri J e s v C uri s t i annorum teit>' pr a prtneinre: ac iterum, quetusfit annU* al) Incarnatione Domini, &c. idque accura' fK.acffioreIuo%nauicCardina!isBeH at '' niiaus.. m. minus: in diflertationis propvlaco cita~- tus,quando ait«. DionyJjus^&c.fcrip(it cyr clum paf?halem omifft. profana\ numera,- tione annorum ab imperio Diocletisni impij perfequutoYK numerare cepit ab Incarnatione Domini nojiri J e sv Chrlst t, Quo-pa- fto.ChriftuspaiTuseftannoa natiuitatc fiia trigefimo quarto,a Kalend. Januarijs natalem fequencibus ordiendo^ab Incar- natione vero crigeftmo qmnto , fi ini- dum ducas a Kal. Ianuarijs Annuntia~ fcionem antecedentibus,quQ genuinaefl: «ra Dionyfiana;Neq; mecuedum ne hoc pafto non proveniat luna xiv*. x i°. Kal Apriles anno crigefimo quinto Dtonyr- fiano,qubd quicquid demotibusaddio annus trigefjmus quintus fuper trigeli- mum quartum } hoc demit radixanni ncarnationis ineuntis primi. Gyctos.au- trt ? ail )xalijfqueannis, quod cycli & an- j 1 * l ?, t * nt:cr fcdiftinfti, eocjuefeparabi- l § ar '* poffe nihil eft inufitatitalligaf- e , ec i ai ^® 1 ^ 0 ipfo Dionyfium, vel po- t,US ,.^ an ; lann opdmo vulgari ex.eoli- permanar, quod, vbiaureum < J < nuni c- 3 < 52 .' numerum inueftigat , priufquam diid' fioneniper nouendecim infticuat, vnita' tem adijciat annis vulgatisChriftianis'’* fignificans annolncarnationisprimo ,# 11 vulgarinullo numerum aureum fuiflk’ vnitaterrLa Et jam finiebam, cumvid^ apud Salianumj docere Aftronom * 55 (quanquam vnus nonfaciat numerufl^ lunam a fole digreflam, inque locun^ priftinum commigranrem naturalite*' padam dcfe&um luminis.Resmihi vif^ cft primum perquammira, acprorfm jnauditajfubijt tamen dcindeaninaum^ fuifle Aflronomorum aliquem, qui pK' niluniu rcpererir, tamecfi nihil ad rhoJ^' bum,nihil proChronologis Catholici*’ quodin m. nonasApriles mortemS^' vatoris tranfcribat, At ne injuriam dočdiflimo faciamus,caufam pri us di cat ’ Itaergo is lpfc. Cdlculusplenilunij echf t>c> ' tjuodfaclum efl anno mundi 4001, e o die> ^ D aminu s nofter J e sr s C h Ri st f' s crl \ cifixus & fepultus erat^Anno Atetis fufnb meridiana Regiomontano in Boruffitu. Ad quae,pri- murn de anno mundi vehementer eft controuerfum^deinde anno labentctri- gefirno tertio Dionyfiano Chrifturru erucifmim efle interChronologos etiara nune indecifaperfeuerat contronerfia_j de Aprilis tertio, nulli baftenus fomnia- tl >m eftorthodoxoChronologo. Vnde.^ vero terdo Aprilis ? an plcnilunio ? folo i quocunque igicur anno pleniluniurn.* reperero poft asquinočtium , codeni > C h r i s T v M p ;1 (]dn-! pronuntiabo ? au quot anni tales? omninoomnes; nqui- emis p r i rnus nien bs,fe U quodidem eft, 1 an inceriuniutn, cuius lunaquarta_f eeima vel j n aquinočHum cadjt, vet ponc fequit Ur ; p 0 ft orane autema:qui- nocnum condngitaliquod priraum pic-* J 11 Un i l ina, nec tamen poft orane a;quH °£HuaiC H r i s t v m pafiura afleueres. Qua,- ?<% Qoapropter aliunde eciam' arguat ceile cft trigefimum tcrcium Dionyfi a ' munelTeannum padi Dfiijaccedat vid e ' Kcec luna quartadecimaxi.Kal. Aprila Incenimcardo verticur* alias per,nefci° quos,dies licebit vagari* Quodfi erg° Buntingusannum & diempaflionis d°' minic* aliaquoque auftoricate firmah fet, Scriptura v.,c.concilio Pal*ftino> V 3 ditionequeirrefragabiJ.i, &c» atque cO' dem plcnilunium accidiffe docuiflet^ is milu fcopum propemodum attigi*' fet:atpriufquam,vtdeanno omnino ti' eeam, 11i. nonas Apriles Chriflum pab fism doceat, prius inquam s Vtula dah it dalj it ignis aqu^ ! ' Cum enim>vt prseceream ctEtera, literat dbminicaiis vetus feruari nonpoffi^f qubd ea vetus Kalendarium, acque ad^ a erroneum fupponac,nullus autetrgvti xi-»talis error temporibus Chrifti interc^ derct(annus,enlm, labebatur feptuag^ 1 ' rnusnonusr’, S* cjuancitas annua tumfuit 3(5;. D. h. ^ euius refpeClu annus Julianus 3<5;. * aec- necdum feptem horarum damnum m.» Kalendarium inuexiilet) ftylufque ideal cjui hodie nouusditera dominicalis efiec A,fequitur ChriftutrL, dominum viti- fluun cum difcipulis coenafle Mercurij, palTum loviš die, Sabbato relurrexiflcj, ^uod eft abfurdum,& contra Aufrorem' ^ui feriam rextam aflignat Chrifti crnci- 3tibus.Demumdiuinatoria,atque ab A- ftronomo aliena_> eflet difputacio rem_s> hanc perfequi: ex Dionyfio Areopagita e nim conftat aliud nihil, quam ab hora_> n ona , quoufque tefteEuangelio dura- *unttenebrae , lunam fubvefperumad diametrum fupra natura vires re- ‘tutanij. Item,cum in meridie ad fo- j? ris cor poris finem perueniflet,refilui£- V* * tem poft repurgationem fačlanu ! diametrum conuerfam aufugif- - lv 3 r J C ^ Ua ^ tUf n velim exBuntingo,quo ^ tum d W0 * ni . Cnco ce P er ' t rcfiitutio? quan- i , Urar ‘ c ? fucceffiuafuerit, an mo- ' .I n r a ? *^ Ua v ‘ a ^ unare dierit^ anfub T fin'^ 'j^.^^^idem id, vbi ad orbitam j m declinarit ? an a Tole ftatim ipf° in- orbis i66. ■orbis iui planum dcflexerit ? an inteC* ccliptieam Sc orbitam in ledeni prifH' nam iter obliquaric ? an extra has proft’ Oafit ? cum enim luna loli centralitet') vtloquuntur,feconjunxeric,quod ext e ' nebrisfacile eflconjedlu ,fol autein in> O / O / /'/ II S5 Y> *n 4 3 18 eiu^de^Il , _o i_ri_ fuerit, locusfolis Sc Sl 7 s 17 difl*’ jL JI | rebant, atque ideo luna_. 3 7 s lil tum diiliterit, quantum fere Buntingin affignat eclipfis tempore, totidem igit^ liiinutis a via folis in orbitam fuam a ^ oppofitionem reditura debuit luna d c ' fle&ere. Vbivero, &quando£addattf‘ J ad quem locumredierid’ eum, vndepd' mum difcclleratf aneum,quem alias** 1 ' terim temporis naturali curfu, ni pr &P e ', dita foret, attigiflet i quis gradus ill^ I quod minutum i vbique hic diuio al1 dum:ad Aftronomicumautemexa<3 u , rI1 1 que luna: calculum, adquepra“cifart’ c ; liquij fadli quantitateni fiata °P^ fintommajiion diuinata. Et fiorbes foh* di funcjvti funt Pcolemxo StCopernico, aut Q circuli lpfi reales , quam properc dextreque conuoluti deferentes, cpicy- clia?neotericis autemhypocycli 3 libran- tes,variantefque 3 circelli ? Certe vbi mo* mencum, modufquefačli nonconftao, minimeconftabit fa&unu Sin mi t acu- lum ais, difpoficuque diuino hxc oinnia accidiflTe:omnino,fedex tabulisAftrono- micis,in quibus motus fiderum ftati>neu* tiquam extraordinarij comprehendun- tur, non miraculis eclipfes calculantut-. Quare obteftorvos hic» Aftronomi do- Giflimi,reditum hunc luna: , vti etiam jofue cafum paradoxum D F. o fiderum Imperatori , ac fupremo mathematuni Magtftro lubetes volentesrelinquamus: fatis efto difcipulis nobis ordinariat 5 convolutiones intelligere. Verbo cum 1 reftitucio f a čta fit fupra natur* viresr% quis , nifi heterodoxus 3 naturaliterfa- * Gam hic poiTic demonfirare cclipfm-** - Oenique largiffime concedimus Buntin- > So plenilunium etiam eclipticum m* non; 3 68 » inon: Apriles anno Dionyfiano trigefiifl® tertio(reuera enimpleniiunium fuit cclipfi naturalicer obnoxiiun anno DiO' nyfiano trigefiino tertio ) liberrimc n e- gamusanno 33°. m. nonas Aprilespt -0 humano genere paffum I £ s v m D f. v quodquc coniequcns eft, lunam patiefl' tc C h r i s x o m rcditu fuo naturalitefr cum fupra-j naturam fa&a_. fitlunte r £ ' flitutio^defedam, Anno iequcntiporr° vigefima terciaMartij, bora a meridi^ prima 3 pendente c cruce Deo, fi luna a^ oppofitionead folem contenebrandu* 11 auocatanon fuiflet, defeciflet forfitai^ quadantenus Iudasorum Antipodibu^' crac enim motus latitudinis eiufdeP^ So/ amediusr’ 5 10 54, Sed compenft u,t abunde partialem hunc defečlum,qua 11 ' do eam 3 quam pridic plenam fere fpefl 3 ' uerant 3 fiferenum extitit 3 pofl nočlis J al£ dium euanui(Ie 3 coeloque difceffifle arh*' trati funt ; donecad horizontem Jud aI cum reuertentem 3 qui medij eflent Jud«Q$>eorumqueAntipodas,inufi ra ^ 3 < 59 - ©naninomodo lumineaugcri, compie- rique non abfque admiratione,fiquidern fncccfliue resgefta eft, fpe&arent. Mihi dubiumnullum eftDionyfium Areopa- ■gitarrL* viruiu_s Phiiofophuiiu fiagula- riter eo die ad oftentum coeli a mundi incunabulis inufuatum quainftrumetis, quacaleuloacluertilTe., Videtur autcm.3 tam Buntingus quam Sethus Caluifiusf in IfagogeChronologica ac ipfo etiam-* Chronologico opere fententiam hanc tmituafife a. Mercatore , tantum quod Buntingus .& Caluifius 3» m , Mercator a ,n \ Apriiis ftatuat,Chronologix fuxCo- ionicg Agrippinse editas apud hasredesr’ Arnoldi Birckmanni anno Chrifti 1569» fol. 147. his verbis, Christ? S J E ^. S D ornima nofter mortem in cruce fubijt 2 a . ate dpril.fer 6 'Juna 1 j*. an4°.0!ymfi:i02.Gr » - Con-« 370 - ConciliumPalx(linuA 4 artij 22*“* coenas Chrifti, 23*“. eiufdcm cruciatibus, 24 1 " n - quicti Sabbatica2, anaftafi Domini' creconftanter aflruuct ac tuentum. H* c eftgloriaEcclefias in articulisfidei vnam dle, in rebusfidem proxime attinenti' bus vnanimem. Inter diflercandum di' xiHe me probc menami; primum, dienu pene incegmm dari Aftronomisa Chro- nographis, quo iiiis vitra,citraque libra' re liceat motus ad inueniendum pleni' lunium pafchale. Aflertum boe ita con- ficitur: illud eft plenilunium pafchale e< recepciffima, &a Chronographis ipfi^ lata fentencia, quodpone £equinodiUi J1 obuenit,vel in ipfum cadiu. Efto,dici^ gratia,a:quinodiumferin fexca,hora ma' tutinanona, &c. ajo licere mihi ab d' dem in adultum vfque vefperum,&c. vi' tra,citraque venari plenilunium; quod vel fero vefpere deprehendam , jure a 1 ' guampridie celebratam lunam decin 11 quartam ,atqueex lege efum agnurn- 5 ’ praefertim fi matura jam n ode , vt l ,oC quoque abitutu cx ,fligypto rcferre llC ^. e ~ Wh Veneli fuitconfuetudo. Ajo itcrum vu pleniluninm cenfeatur cadere in £tqui- n'o( 3 tium,fatis efte, fi vitra diemnon di* iparetur ab eodem , fed intra viginti quatuor heras vtrumqueoogatur:ciuili- ter enimida sedimancur: at qnis non vi¬ det, tabulas,fi perke tradlentunconfidc- fatis prqfertim,ad tempus,eccentricitati- bus& apoga.is 3 horas viginti quatuor- nondifFerre/licet;igitur Pcolercneus ple- niliuiium confignct hora feptirna matu- tina 3 Caftellani meridiana, ferotinaCo- pernicus,ailt contra, &c, omnes tameiu pafehalem exhibebunt oppoFicionem-j, quod nullius plenilunium viginti qua- ruor horis diftec ab sequinodVio reeror- iiim. Qiianquam nihilopus tantadiffe- rentia : ‘Copemico enim radix medij lu- s o _ H nasafolg motusefl: 6 29 jS 19 mc- /_ • "dianorumincerceffio i. h. 38: tem- pns aptum calculo annorum iPgypba- coiuot* 33, diemm 8 8» horarum io* / A •» 1 22 372 . / _s_ 5, 22 ipfevcrdmediusafolcmotus s V L-1L 3 6 31 luna xiv*. anno Chrifti trigefi* mo quarco, Marti) 22 1 . ante mediam no¬ čnem. Ptolomaeo porro tempus quideni annorum 780. £equalium, dierum 218* j_ horarum 23. 20. motus autcm lun« s _2_J_ H a folo 5 15 42 17. AIphonfo,Regi Aftronomo, tempus eft annorum trigin- tatrium, dierum o&oginta, horarumj» / So/ 20. 18 lunse afole clongatio 5 15 / // 27. at quis non videt anno paffi De* jequinodtium caderc in vigefimam ter- tiam Marcij ciuilem, hoc eft vigefimarrM fecundam Aftronomicam, eiufque ju*' L £ taaccuratioremcalculum h. is. s 9 • quis nefeic , fi motibus inuentis addas motum horarum duodecim pro no# ,s medio ? Jouisdiema Veneris die di

xxir. anno 34°. Eant jam-*, & querantur amplius, tabulas Aftronomicas^ diuaTasr’ cilč^? impolicasr’, &c, fallaces J obferuatio* nss, Aftronomos defperatione fupcratos rem inabfolutam reliquifle. Negent.fi p©{funt 3 Aftronomiam cum Dronyfi? Areopagita, Dionyfio Exiguo, ac vic 1 *' fini; 375 » , . {im, concordare. iSeutiquam igitur ta- bulte Aftronomicae , fedannus, annusr^ inquam quibufdatn dcfit. Et fanemirar* adftuporem vfq', licet,ex tabulis Aftro- nomicis del>quia calculari , quae impc- rantibusl rajano, Adriano, Antonino, & c*teris, acciderunr,annis pofl Chri- ftumi}7, ac deinccps ad noftram vfquc aetatenr,quibusceu legitimis abfq> fcru- pulofuas Chronographi firmant Chro- nologias: imo qux PhiJometoris, Ptole- masi Philadclphi ,Alexandri Magni,Da¬ rij HydafpidaE, Cambyfis, Nabcpallafla- ris,Mardokempadi,feuMerodach>adeo- que Nabonafsaris farculo in ccelovifa_> funt Phaenomena, ex ijfdem tabulis rite colligi 9 folumque in anno pafliChrifti Chronographorum opinatione deficci e, quod euidentiffimo efr argumento, m- bd »admodum fingulare, tabulis exeuo, fc d annum paffionis, Hiftoricorum, cy- clorumquedu£lu ab Auftoribus perpe ram confignari. Hic tamen non nego difcreparc etiatnnum Aftronomos, mi- nutijs quibufdam-» , vt aic Henricusr Aa 4 Phl ' 37 & Philippi, Teu vt Chriftophotus Clanm ? 1 ■> fUotut ajjtgnare y licet non omnino exquijite> itatamen , vt p ar um k vero abjint, trt' qukru> prexime veritatem altingcimus quo am- plius Aftronomiaipfa nihil prometur-t vltimii enim indiuifibile affignare folius eft Dei,&c.Et candide fateturChriftianus Longomontanus iib* i , Theoricorunu> Z L Iparfim, Satnrnum intra 4, Jouem s, L L Z Martem 3, Venerem 7, Mercurium 10. iditataha&enus diligentia cogi non po- £ui 0 e,quodquehinc conficitur Aftrono- mosfaepefsepius de minutijs tantumin- ter fc digladiari, nuilo omnino., (prafer- tim in fole ac luna) damno Chronologi- co;quoderat oftendendum, Antcquam vditationem liane Chronographicam-» omnino finiain 3 vnum quiddam adliucr loquar erudico 3 vt multis placer.viro.Se- tho Caluifio: is enimclauam Herculi, ^ eftannum Juiianum 43 m . toto ingenij fui robore exfovquere nititur aduerfarij^ Chronologis omnibus* Nec vno geii^ re teli 377 » x teli concentusaciettipartita &forffiKia- bili pugnaf.Scripturam videlicet,cyclos ipfos, Chronographias charaČteres inial libiles,Hiftoricofqueprore armat. Ita_» ergo is partim ad verbuiti > partirn ad fenfura, Ifagoges Chronologicae C3p,4tf. Vulgurts noflra opinio de anno natiuitatis Chrifli eft,qubdnatus(itdie 7 j*. Decembra, annommdi,ejuihabeat cj/clum (T I. & cy- clum @ g. flnientet: itn vt Calend<£ lanua- r't£ pr o x ime 2 $"\diem illum fequentes incipi- ant cjclum (T 2 ,0 vero lojdeo in inquirenda cyclo ([ annis Chrifli addimus vnitatemdns in cjclo 0w« cruendo p* idquodhidievel Puerisnoturru). Notahicverba, vulgaru tooftra opinio ei/ji‘ i q u * t: 3 Cr S 0 tcnet xramj vulgarem, ac nifi teneret, non valerctj j argumentum ab eadera contra alios po- flea duQum. Pcrgit . alid igitur vid inf- . flendum , Ji Derum annum natiuitatis Chrifli deprehendere vclimus , ctuttm nobis mtnftrant tanlum Euangdifl*,Lucas fcilicet, d Mat- thaus. Plures enim [criptores nufliam funt, ({ni de ho c anno natiuitatis Chrifli tum tem¬ niš aliquid liter is mandarunt. lllefiuange- A 5 378 . lijln Lucdi Chrtflum anno cfuindecimo hnpt' ratoris Tiberij fui/je annorum 30. circittK hicvero, Maith&us^iUum ipfum nat um ejf 1 'viuenteHerode rege. Ex hi/c e duobuslocis 'Vf' rum annumChrifii venabimur . 3°» Adlongum texic vitam Augutf 1 & Tiberij, tandem.. 4 0 . vArmus igitur ejuindecimus mptf j eiu/modi demon/lrationibus (eclipfi lunaf’ lunje ac folis cyclis) firmatus cff, vt null^ 'vilabefaBaripo/fit. Habct is, aic, cyclun v lunse 10, folis 9. fi enim ad vulgarem a [] ' num 2S m ,adijcias vnitatem,fhmt 29,-abF tliš 19. manenc 10. Itafi ad 28.nouem ^ das,fiunt 37.exhisfubduv.lis 28,fuperft ,|,!: 8,cyclusfolaris,qu»omnia competH I,t ' anno xix vulgaris 2S. Hocmodo'finito f _ 1 s°^Tiberij,& ineunte 16°. Čhrifius bdf' 1 ^, tus nondum expleuifset 29. anno s f ecuy ' ( ' 1 ,^- aramvulgarem , cim aperte falfum n 5°. ExbaptifmoC hrisii O®° l0 , menic fecundum Theologos cc\cb { *.^ annoiA imperij inchoati Tiberi 3 ^,. quirit quot annos erret a:ra vU ^£/ ? ri- arguitque in hunc modunij, Sij^ ^ 3/y. jtus nat us esl 25 a . Decembris , eodettt ttnni Tiberiani compleuit annum trigejimum, trm c ir c a fr im tim Oci obris eiufdem anni , fjuando buptizatus efl>vixi(Jh annos rg.men- f a 10 . fere, atque eiufmodt Atatem verbaE- vangeliftit Luca manifefle exfrimun!.Wnc reijciteos, qaivolunt ChristvM ba. ptizatum anno uj. vd eda eos, qui annos Tiberianosordiuntur ajanuaiio, quod nulkis Hiftoricorum id facere confueue- rit, quod diplomata Csefarea ccnfeano annos Cadarum a die,quo quifqueimpc- rare cepi o. 6°. Hinc concludit, fi ab 2S°.aera: vul - gads furfum cenfeamus anos jo. in qua- dragefimo tertio definemus, quihabeo cyclumluna; is. folis7. 7 °- Auguftus mortuus eft anno Chri- 1 vulgari i6° . quia i6 us . Chrifti eft pri- Inus ^perijTiberiani,alias annusTibe- 1l ) ! 5 US . no n fuiffct Chrifti jo n,us . Paucis ‘ e Pdmanis a morte Augufti ecli- pn - unče accjdit, nempeserjeChriftiana; vulgarisi4°. cr g 0 ^ debc£ e pp e decimus e xtqs.Ad hacc vt aliquid reponam,argU' mentum 3 SO. mentum primurn toturn, acque ex afTo acceptO, &Caluifio lubens volens con- cedo, vti etiam fecundum, exccpto ly tantum, quod ipfe qaoque annum Chri- flo natalern probet aliunde, quam a Colo Euangelio, Augufto videlicct, Tiberio, cyclis,eclipfibus,Theologis, Hiftoricist’? diplomatibus Cnefareis, quaenonfunc7 argumenta Euangelica-.. Ad quartum-» nego confequentiam,nempeannoTibe- berij i6°.labente Chriftum non expleuii- fe annum 29”, nam finacuseft ChriftuS* anno Juliano labente45» cycIo folis9.Iu' nee i°. quod concedit Sethus :ait eninij, vulgaris noftra opinio eft, quod natus fit die 25*. Decembris, anno mundi qui ha- beatlunaj cyclum 1. folis9>&baptizatus Tiberij labente i6°.quod alias probaui/ annovidelicec IuIiano74, &45 m . aufe- ras a 74°.29.annos iortieris:cu vero natus fit 25*. Decembris, vti afferit Caluifiusr’, baptizacus 6*. Januarij, vti contra Calui' fium tenet Chriftianitas, aliquot diest* vitra 29*annos Chriftus explerit, i2.vide' licec,v£ reftc Euangelifta,erac quafi inci- piens> picns, cum nccdum notabilc quiddam-». hoc eft raenfem vnum vitra 29, ann ° s ^ cxcgiffet,quje germana mcns eft tetxus Euangelici. Ad 5 m . ajo falfum efle,qu6dEuan- gclifta doceat,Chriftum anno Tiberiano 1 j° < excgi(Te annum trigefimum: nequo enim hoc vnquam probauit Caluiftus, falfum etiam,Chriftumbaptizatum an¬ no Tiberij 150. quemadmodum pridem latius deduxi; falfum Lučam annos Ti- . berianosaccerfereai4°,Kalend.Septem- bres,nequea Ianuario: quemenimHi- ftoricorum legit Lucas , vt au&oreni fe- querctur ? an Florum, qui fcripfic ad M. Vinitium Quartinum,Confulcm anno Chriftiso? fedhaut čredo Lucarnnegk- Qa pracdicationc Euangelica in Achaia & Bxotia , vbi Euangelium edidit, anno CHRisTiplus min 9 5 o" 10 . Floto ftuduiflc* AnTacitum,circa annum Chriftianum-* 99 m . Suetonium 127 111 ? Dionem Caffium-» a20 w ? quando Lucas in viuis non erao» fiquidem anno Chrifti 6i°. martyrio co- *onatus eft, vti docet Nazianzenus, Pau- $ _ ' linus, 1 382 * linus,Gaudcntius, Glycas, Nicephorns > alij.Exquo vero atiani diplomate Caifa' rco deprompfit initium imperij Tiberia- ni a 14°. Kalend. Septcmbres š 1 offuti# funt ifta’minimetolerandx. VndeergOj aisj arceffic Lucas hoc primordium ? ic- fpondeo, vndepopulusRomanus, vndc proiiincia;reliquse Romanis fubditas, a Kalendis Ianuarijs,more omnibus vfitf' to. Et licctHiftorici initium finemqu^ imperij confignent , praefertim qui vi' tam folum neque aliud perfcribunt, quorannos qui/q; imperarit, cognofca' tur,in decurfu tamen hiftoriarum anno* a Kalend.Iannarijs,aConfulibus ? paflf# vfurpant, vcalienum nihil ab Hiftorici* Lucas cgeritjKalendisIanuarijs ordi čd°’ Adde, fi Chriftus baptizatus fuitauft ofC Caluifio 29. annorum, 10. menfiu,no e faE incipicns/edfiniensannum 3o" lu,n . c oir traEuangeiiftam. Ec quifunt illiTh c ft_ logi,quidocentChriftum Ottobribap 1 ^ zatum? Orthodoxi fane plerique la# 13 * rio baptizatum atTeueranu. Ad 6 '°> f fpondeo, admittercm fequelam, fi ^ 5 Sj» cedcns admittercm, quemadmodum cx dičtisconftat. Ad7 m .negomortuum Au- guftum anno Chrifti vulgari i6°. ad pi° J bationem ajo, neque eam veram cflo. Concordabit omnino annus Tibcrianusr* ij us .finitas, feu decimus fexcus labens cum annoChrifti 30 mo .prim*- irn ineunte, fidičtahaGenus expenderis, 8°. alterius Euangeliftse locum ag- greditur, Chrifti natakni indagat, pi'* mum veronreuos Iofephianos excufao> infciolum emendatorem aliquem cul- pam conijcit, Iofephuroque dilaudac-, caque omnia vera elTe fupponit, nun- quam probatjtum hiftoriam Herodis d^- liarrat. Sed hoc Caluifij ab Herode du- I Ouni argumentum cum jam fuperius elifum fit,non eft operam pr^tium iterum refutare • folum addo, ipfummet Calui- fiumfccum pugnare , dumex vno eo- demque lofcphi oreduobus annis mor- tuumHerodem concluditb i B . quidcrm» anno 440, deinde 45 0 . vtroquc Iuliano. Vnde cunaSethus ipfe,quilofephotan~ topere nititur, pugnantia cogatur ex eo- 3 * 4 - demconcludere, re&ius ego cončludo cxIofepho de Chrifti nacali nihil rediš pofle concludi. Quod autem in ali quoque ipfemet fecum pugnet Caluifius clarum eib nam cap.46°. Ifagoges, ten ec Chriftum natum 25. Decembris anno inundi,qui habetcylum <£ 1. © 9. qua* lis apud ipfum eft, annus mundi 3949. Iu- lianus 45"% Ac ne puces per hoc vulgarem seram, quam non fequatur,erroneaiTU Sethum atftimare, ex eatanquam vera & certa Buchokerum & Chriftmanum rc- futat,alioquinrefutacio vim nonhabe- rec;ex falfo enim principio refucareco c\ux abfurda,nullaque eflet refutatio, Capite deinde A t %°.Concludamusjnquit,er- g o ex hoc antiofultatii teftimonio , & ex atijf circumflantiis Cjiri stu m D e um naturrf •vider i c ir c a finem menfts Septembru,&poft’ e a etiam circa eofdem dies poji annos jo.bapti’ z^atum. Ex omnibus his ha&enus a 0 ertis> h ate fummatim abfurda colligo contra-» Caluifium 1°. fiquidem vtramque fen’ tentiam de nato Chrifto tenct, fequitui^ bis natum eflfe Chriltum. 2 0 . fiquiderru Iofepho 385 . ■ Jofepho nititur.bisnaortuumHcrodcmj aut Iofephum non clTe veracem,nequo eoniti Galuifmm oportere. 3° fiquidem vulgaris illius opinio efl: C h r i s t vM efife natum cyclo lunse i. ©9.&nihilo- minus anno Juliano 43 0 . natum,cyclo folis 7. (j 18. duplici folis& duplicilu- nae cyclo natum effe. Ac ficyclurn © 9 . ([ j. reijciat, cyclum vero © 7 . C- l8 ‘ ampleQatur, nihil elle» cur Bucholzero, cur Chriltmanno eyclos obijciat alic- nos a cyclo (j i. ©v 9. cum cyc!os 7. & 18. ample&endo ab illis reccdau; g°,vel his cyclis noneti natus Chrifhis' 5 , vel male arguit alios ex cyclis 9. & 1. 4°. fi C h r 1 s x v s natus eft Tub finem-» Šeptembris,acqj ibidem temporisbapci- zatus , fuitChriftusannorum 30. com- pletorum,non29. & io.noenfnim contra dočHffimum Dominnm Caluifiurn ma- nifefle fccum pugnantem. Tandem v concludam.Hic ego te, Lečlor optiino-. eode quo prius candore alloquor,ne me Au&oritateTua { qua; Veritaufamulari , debet, non dominariV premas, fed rei m- Bb tcgVt- 3 S (5* icgritatc;vt,fiquidemtibi fentcntiah^č minus amdet,non id propter ftomachC' ris : primicus fignificaui, eodcmmc ni' granijalbam, prctio fabam compararo Sin, quatenus par cft, proveritateftare> j£ramqueDionyfianam ampie&i veliš'’« porro , ftudioque omni iuearis.Dixi,in' credibilemihi videri,quicquid alij caU' fentur,Ecclefiam orchodoxam, qua? neC j tres, quatuorue in luna, decem in a;qui' noftio,dierum errores tolerauit, abipfr Christi vfque huc Natali duorura aut j ctiam quinque, Scc. graucm nimis an- norum hiatum , quandoquidem potf tot do&iffimorum Chronologoruiru immancs operas adhuG in fententia Dio' nyfiana perfiftic,tolerare voluifle, potnih fe.Oftendietiam,adannurn Christ 0 natalem indagandum Scripcuram,CoO' ciIia 5 fanfros Pacres.HikoricoSjAftron 0 ' mos, cyclos ipfos adbiberi, vnaque do' cui,ex folis fanftis Patribus, quod in ha^ caufa,fidem neutiquam concernente, i* 1 varias fentcntias nonnulli abean v\ negotium confici nonpofTe, muko v&° minu* 3 * 7 » minus cx folisHiftoricis,Vt pote quorurn fides,in annorum pracfcrtim» temporil- que cofignatione, ipfifmet fibi viciflim-j teftibus,paflim vacillet;acne cyclisqui- dem tanquam varijs, dubijs, fatifcenti- bus. Reliquum igitur erat Scripturamj> Concilium Palxftinum , Aftronomix- que adminieula ad Sandoruni Patrunu* audoritatem adjungerc,atque ica dc nati Seruatoris Christi annoconcludere. Neque fum nefcius muha, ingeniose ma- gis an vcrž , non difputo, hic refpon- deri 3 fcdego, qui plana,(implicique Via gradior, nihil eiufmodi rnoueor euita- tionibus, nequeScripturam>Dionyfium- que Areopagitam & cactcros Iofcpho, Dioni,cyclis,&c,pofl habcrc poiTum,aut 4ebeo. Qiiicquid fit, qui aliam a me fen- tentiam fequuntur circa lunam xiv.& xv m . tot audoritacibus tcftatam fefemi- rifice torquent: quidam enim,nihil do terminando,filcnti lancoqucpedetranl- eunc, quidam laXam, largamque,hoc cftciuilcm , feu pro libicu fententiaquo Fua quotan3 inducunt: multi,qubd anno lih 1 ,uo J*S. fuo non famulentur Aftronomi, exafp e-s rati Aftronomiam incertitud is . Aftrono- roos ignorantia; non abfquebile iua,& rifu aliorum arguunt,Interim parcenu? fpero,jequi rerumArbitri, fiquid pro v«' ritatedixiverius: enimvero fx alijs pr° ingenio, fententiaque fua, & mihi p^ Ecclefia,veritateque libere licuit dicero* Jam tabulamaccipc cyclorum, lif c ' rarum , pafchatum, tam qua: celebrata-; funtplerunque rt:ylo veteri , quam nouocelebrari debuere , a:quinočti0 a ^ ii.Marti) conftituto. Nota autem p rI ' mis tribus fxculis,id efl: vfqueiad Cotiči' liumNictenum , quandopafchata cele' brata fint,non fatis conftare j quod £eq 111 ' no&ium ad 25 m . Marti; aeftitnarintpd 1 ^ Chriftiani; imo primitus cum Jud« lS egerint. Crux fuper 25. fignificat artn0 3 « 9 * flloregnare epaflam non Romanam P ur P u " ream,fed Arabicam»colore jEthiopiffanu. Bb j Anm 3 ?®- 'A» oi rumquandolunaxiv*.inciditin 13.& azy- morum primus in i^Aprilis.vtihabetFla- 1 vius Jofcphus. Vbi dicm vnum abludit fty- lus vetus. Pafcha autem Chriftianum o&i- duo ferius (ne Chriftiani ]udxis concurrc -1 |rent)celebratum eft ftylo nouo, fi quidem j is suo illoa feruatus cft. Bb 4 392 . 393 * B b 5 Anni A* 10 * 3?y- Anni 39 ^* Ann» ? 97 - Anni J pl Ant 11 Anni Epa- J Lic. nov. m- 221 222 2t 24 D Anni 400. "A n ni o 401. C c Auni 4021 A 111 * 1 4 ° 3 " Cc z Antu 1 4 ° 4 i. Ann» 4 °?- C c 3 Anni 4°7- Cc 4 Anni 408. A» nl l 4 ®P* C c 5 Annš 4 * 0 » App' 4i i-. 412» Ann; 4 * 5 - Aiani 4 * 4 - Aoni 4i Anni 434- AO lU 4?y- • 1Q i. 1 j 2 J IVI. E e ž Anni 4 ? < 5 . An n* 437 : , Ee 3 Anni 43&- 439 « Ee 4 Aimi I 44 °» Ann« r 44 ž - Anni Am.i 444 - 44 ?- Anni 44 & AnlJ« 447» Anni 448. 44 & pf Anni 4ta Aw‘ 45 'i* Ff 3 Atuy 4 ? 2 - An«' 4 ?? • F f 3 Anni 4 M- Ff 4 Anni Aniu 45 _ 7 ' Ff 5 A:. -U Anni 4 ? 9 - Aniii 4^o- Anm 44t. Anni' 4 <»' 4 ^ 4 ’ A^i 4. q u jdicit fofitesinHifpania fluere folicos inpalchatc 472 - fibi fluxifle,cuni tamerareuera neque n, ne- que ig.fed 13. fuiflet pafcha celebrandumj" Plures pafchatum differentias, vide paflim-* apudalios^ MANTIS S A. Advcrte i°. terminos pafchales a mo largius quandoq; accipi, px.oabxi.Kal, Jfr- advur.\c[ vn. Kal: eafdetn : pro lunis pa- fchalibusquartis decimisrproprimo palčha- tis ipfius die : ne quis nodum in cerminis qujerat : nam hodie inrigore primus, feu pafchalis menfisinircpotefl: 8°. Idus Mar- tias,exirenonis Aprilibus: luna xiv a . vero 12. Kal: Apriles ad xiv um , Kal. Majaš 3 pa- chadcmumxi. Kal: Apr: ad 7. Kal: Majaš, Adverte 2°. an Chriftus paflus fit die, ut hodie loquirmir, Vcneris, refurrexeritno< 3 e Sabbatum confequente &c.lege PaulunvMi- dlburgenlem,EpifcopuForoSemproniefern> fusehac de re difpucancem, Paulina: fuae p, 2 * l.i.&2.ubie Graccis fontibus, unde vulgata Evangeliorum verfio, nonprima, ieduiia fabbatoru m ex omnibusEvangeliftis probaC Chriftum revixifle. Adverce3°,meadprimam SabbatG in r , , 475 * ,n °puicuIo monui, efle problemacicum, ac nunccum illis,Dunccumhisloqui. Quarc ad finemfacici initium6o rna! .fi prima, fabbatixpmrevixilTe. eodemq; pafchacele- bracum Opincris,rečic habent ibidem polica: fin2 1 .Sabbatipafchafl;atuas, rum ita confe- qnenter dicendum erit. Verum item de baptifmo acnuptialivino: fuit enim anna vulgari 3 o m *litera dominicalis F. qua; com- petit 8°, Idu& JanuariaSj cranfitus per marc rythraeum in dubium vocari jure poteft. Idem agc facie 339. nona concluf e :ita quippc Chrifinsnatusefl: nočfeDominica vel ante- cedencevelconfequente juxta problemaci- camrefolutionemj. 4 °. Addef. 32. 1 . 8. non efi: praecereun- dns hic Zofimus hilloricus apud Sponda- num ad annum C H RIS TI 395. Vnusin- jelix repertut efl Zofimus, qui more fuo , Chrtflia- n iUud vafri ingenij confilium inijt , ut pariš temp or e ejus fari a. condemnet, laudei ■vero labo-L. rt j in bedo, (jr c, vide plura fparfim &c. 474 . Nihilefl: cur Joannes Keplerus de ftel* h MagoruOrige ds adv.Celfum aufloritate nitatur: quod ubi Origenes bene, nemo me- lius, ubi male, nemo pejus,fit vetus Origenis clogium_». 6 °. Et erit forte in copiofo hoc fecU* li noftri virorum do&orum proventu, qui jequanimiter minimeferat, linam alteranv ve D. Chryfoflomi homiliam pro Chryfc>' ftomi homiliisa me non agnofci. Sed hic ego cenfuram hanc paru m metuo. Audi Henricum Spondanu annoJefuChrifH407°' Ghtod ad ejus (Ch r y fo fto mi )fcripta pertineh tefiantur Cajjiodorut & Suidas eum. vniuerfa^ Serif turam tam -vet er is, qudm nout 'TeftnmenM comntentarijs illujlrajje, Ghfodfi ver um efl,vid? cjudm pauca ex ingentibus ihefauris nobis Jint re~ tiqua;cum & alioqui nonnulla ff/uria eius nomint editzhailenui habeantur : inter qu& haud luna xiv*. cadit in 21. Marti), hanc proxini^ fequens dominicalis D oftendic 22*. Marti) ('intra pafchales,terminos, vnde non eftaifl' plius ad Aprilem recurrendum) pafcha ftjd 3 novocclebrari debuiffo, 30. Qu£eratur pafcha vecus anno 1423°- ceiebratum: aureus numerus eflb is.domifl 1 ' calis C. Aureus numerus in pofterius fcquefl' tetabulaeH: ad i4 am . April. lunaxiv*. ad 27 ' vitra terminum pafchalem; recurre igicuP adaureumnumerum xvih. 16*. Marci), que adeo lunam xiv am . 29.Marci),quam pr°' xime fequens C Dominicalis oftendit pafd ,s vetus4.Aprilis. In anno biffcxto capeli te ' rampofleriorem. Demum attende ad ep 3 ' Per fuicaregnaMauri) Iesv Deo fit gloria Per alba regna Cimbri, Per Phofphoron per Helpero# I e s v D F. o (it gloria^. Ameru, i' K y v / %