ZGODOVINSKI ZBORNIK.
PRILOGA
LJUBLJANSKEMU ŠKOFIJSKEMU LISTU.
-m
-H
Izhaja v nedoločenih obrokih.
Deseto leto.
Ljubljana, meseca novembra 1897.
r-r. ,.,,	    ,;,:r,Tra^.
Številka 40.
Libellus poematum
sive carminum variorum generum
Thomae Chronn
Labacensis Carniolani LL. Candidati.
(Nadaljevanje.)
21.
In natalem clarissimi et excellentissimi viri domini Hieronymi Gar\onii Illustris I. C. Comitis Palatini, sereniss. Archiducis Caroli consiliarii, et supremi terrae Gradiscae vicarii etc.
Per bissena regens, postquam Sol ignifer, astra Ancipitis liquit pendula regna lybrae,
Inque novam laxare viam properabat habenas Scorpio qua curvat brachia saeva minax:
Oceano eduxit iunctos temone jugales,
Gratius auratas exeruitque comas.
Et Stridone sati quondam patris, ore trilinguis Aethereo rutilum protulit axe diem.
Gaudia florilegis suasitque tenerrima Nymphis Hactenus ac raro ducere more choros.
Et cantus miscere novos, cytharamque sonantem, Fundere disparibus nexaque verba modis.
Vel calathis inferre rosas, cythisumque virentem, Quasve comas Phoebo Daphnis amata gerit.
Prolem Lyriopes, immortaiemque amaranthum, Quaeque bifrons pulchre lilia collis alit.
Sertaque virgineis ex his componere palmis,
Qualia Latoidi saepe tulere Deo.
Flore dehinc meritos picto redimire capillos,
Est cuius praesens nomine festa dies.
Illi et veridico (nec enim quem fallere possunt Fallere Castalii nescia turba chori)
Exoptare metris, aequor ne missa per altum Quassa procelloso turbine cimba cadat.
Nacta sed optatum divino numine portum Perstet in astrifero sancta decensque polo.
Dixit: et imperio morem gessere puellae,
Hinc celeri tentant orgya laeta pede.
Daphnide pars faciunt speciosam fronde coronam, Jungendam capiti, clare patrone, tuo.
At jussi ■ reliquae memores Heliconis alumnae Harmonicae feriunt tinnula fila chelis,
Roscida solenni portantes ordine serta.
Qua fluit intortis turbidus Ister aquis.
Inde petunt celsae fulgentia tecta Viennae ;
Alite sceptrigeri tecta notata Jovis.
Obvius in primo radianti limine turbae Sponte sua, volis mille petitus adest.
Scilicet Aonii cuius natalibus antri
Ingeminant plausus numina magna leves.
Agmine Calliope mox formosissima toto Edidit arguto talia dicta sono :
Macte animo excelso, Garzoni maxime, quem nunc Coelesti Virtus clarior arce locat:
Accipe perpetuae fragrantia sertula myrthi,
Quae Charitum docta nexuit arte manus.
40
Est aliquid Nymphas donis coluisse supernis Exortum vitae, principiumque tuae.
Hunc siquidem pauci Divum meruere decorem Nempe quibus placuit Palladis arma sequi,
Sed te sacra Themis, pariter Tritonia virgo,
Duxit eo, quo vix altius ire queas.
Copia cui facta est illis ductricibus ampla Culmina Parnassi ferre per alta gradum:
Scire vel impliciti nodosa volumina juris
Ut tibi non videant tempora nostra parem.
Ite Dionaeae Musis gratissima myrthi Munere, dividuas atque ligate comas.
Ite triumphales circum cava tempora lauri,
Serpite, quo celebris sit genitalis honor.
Exige quem Phoebo, superisque ita vivere visum est O decus, o nostri splendide fontis honos, Cecropii aeternum durantia lustra Platonis Fama tibi nullo est nam ruitura die.
Quod superest votis petimus concordibus omnes Fata tibi placide currere laeta diu.
Viennae ipsa die natali fer a oblatum.
22.
Ode sapphica, in honorem serenissimi Archiducis Austriae Caroli filii Ferdinandi, cum anno i5~S salutari fonte ablueretur in templo affixa.
Voce jucunda cecinisse turbam Coelicam scimus, genitrix Maria Dum Dei patris peperit potentem
Numine prolem.
Laeta sanctorum domus Angelorum Tunc erat, cantus melici sonabant,
Quo recens Christus Deus esset infans Natus in orbem.
Corda pastorum fuerant amore.
Gaudio magno quoque mox repleta,
Nuncius coeli nova dum tulisset
Aethere ab alto.
Persici reges regione longa Fulgida stella duce visitantes Hunc recens natum Dominum, profundunt Munera trina.
Tantus etsi jam fuit haud triumphus Cum novus princeps satus orbe nobis, Attamen plausus aliquos dedere
Numina coeli.
Millies salve soboles tenella Caroli patris generosa proles:
Millies salve decus et Mariae
Archiducale.
Antequam Phoebus veniebat ortu,
Aureo mundum in patulum, sereno Plurimos vultu, (quia te petebant)
Exhilarasti.
Nonne gaudebat polus incitato Astrifer cursu celebrique plausu Cuncta splendorem rutilum ferebant,
Astra referto ?
Omnis aufugit timor et recessit,
Tunc metus cordis, lachrimasque moestas A genis moestis soboles Mariae
Splendida tersit.
Hunc novum natum fore non putatis Principem magnum patriaeque patrem: Graezii nostri fore non putatis
Dicite Musae.’'
Tu reges Christi populum sereni Principis proles, iuvenilis aetas,
Si in virum cresces, validasque reddent
Tempora vires.
Graezium gaude, peperit Maria Indolis celsae soboles Maria Caroli nostri generosa conjux,
Styria gaude.
Ecce habes qui te poterit tueri Bella si vellet patriae movere Martius, saevus, truculentus hostis
Carni a tellus.
Hunc tibi servet moderator orbis Integrum vitae scelerisque purum Principem natum, tideique nostrae
Relligiosum.
23.
Distichon numerale, annum ortus continens.
ArChIDVCIs soboLes Zenonis sIDere nata NI faLLIt VersV CaLLIopea sVo.
Defendet, colet, eiiciet, superabit, amabit,
Jura, fidem, haereticos; Turcica tela, Deum. Gaudebit, crescet, calcabit, condet, adibit, Doctis, divitiis, Daemona, templa, polum.
H-
Colloquium inter serenissimos archiduces Carolum patrem, et Ferdinandum filium recens natum, de bello
Turcico ineundo.
Pater.	Arma ne,	Strymonium dux infans	Noverit hoste	M ?-overit	Armigerum lata per arva sonu-	M?
	Volvite vos	Iacula, est in quos	Othomanica turb-	A-rdor habet	Volucri plurimus orbe sag-	A.
	Sumite	Bupaedas Mavors si	Terreat horro-	R:-e nulla	Superat parvus in arma pue-	R.
Filius.	Tempus	Olympiacum si saecula	Verna reduce-	T,-entabit	Teres hoc cassis ahenr.a capu-	T.
	R-upto	Nauporto vaesanae	Spicula gent-	I-ndentur,	Redeant in iuga prisca sol-	I.
	I Pater	Armisonas contra hostem	Expone cohorte-	S-clopis	I-mmanes concute, vince Geta-	S.
Pat;r.	A-lta quidam	Moles pugnae sed	Tempore faust-	0,-mnia ad	A-rbitrium ut sinf tibi fausta rog-	O.
	Duxeris,	Exemploque tuis velut	Hector ad Ida-	N:-ec minor in	Dubiis si feret arma Laco	N.
	Verte	Notos, flabit fortunati	Ominis aur-	A,-strigera	Veniet grandis honore plag-	A.
	Milite	Suffecto Nemesis tua	Stabit in arvi-	S-ternet	Mucropotens in Mahometigena-	S.
Filius.	Carole	Chare Pater, metuas ne	Turcica fact-	A-uxilia heia	Celso dat Deus axe bon-	A.
	Ah quis	Erit victor Dux si Deus	Interit edi-	C ?-onditor	Audaci vi periturus an ha-	C?
	Religio,	Lex atque fides cum	Funere atroc-	I-nteritura	Ruent, grandis origo mal-	I.
	O Pater	Excelsa resides qui	Excelsus in arc-	E-luit haud	Orcus si tua regna Styg-	E:
	Letho	Barbaricos funesto	Rumpe lanista-	S,-uspice,	Laedatur ne tua sacra fide-	S.
	Otlimannos	Reseca: contra hos	Immania dedu-	C-ulmina, et	Ossifragis militibus benefa-	C.
Pater.	Parve quid	Est? Martis cur tanto	Surgis amor-	E?-excoquit an	Pectus bellica flamma fac-	E?
	Rite ne	Sacratum repetis	Fulcire bidenta-	L-aesum, quo	Restat grandius orbe nihi-	L?
Filius.	Id facio	Votum: fidei quia	Vallor ab ign-	E-fferri	Iuvat hoc bello per atra di-	E.
	Nominis	Integritas, animo et satus	Exiet ardo-	R,-ictu	Nos contra stet iicet ille furo-	R.
	Cor tribuit	Rectum mihi summus	Rector Olymp-	I,-ndidit ut	Colerem numina nulla sol-	I.
	Exivi	Tandem miles sacra	Illitus und-	A, mundo	Eiurans carnem, Erebique Stvg-	A.
	Protinus hoc	Votum servato	Tramite done-	C-oelesti ipsa	Poli ad limina ducar ab hin-	C.
	Sumite	Tela viri. nostrum ne	Temnite roba-	R,-estat	Siderea maximus arce deco-	R.
	Dacius	Ister aquis ubi magna	Volumina gent-	I-nfundit,	Dabit haec rex Deus arva col-	I.
	Exeret	Austriacos ingenti	Vortice fine-	S,-ceptrigerae	Extollet culmina summa domu-	S.
Pater.	Parvule	Dux animum maiorum	Stirpe parentu-	M-undo infers,	Populum respice amaque tuu-	M.
	Riphaea	Imperio iuga subdunt	Armaque Stir-	I,-Uustri	Reddunt debita sceptra Duc-	I.
	Insuper	Exoptat gens Carna	Referre tribuna-	L-axat dum	Iaculum Turcica in castra pugi-	L.
	Nota	Carinthiaci quae sint	Domicilia fund-	I,-nclytum et hic	Nomen vult ducis esse su-	I.
	Campis	Elysiis laudum	Ornamenta reponi	T-ot, plaga quot	Comites Gorritiensis habe-	T.
	Irruis e	Rutilo fluviorum	Rure Timau-	E,-vehis	Invicto regna Lvburna lov-	E.
Chorus.	Princeps	Illustris quod natus	In his modo terri-	S :-idereum	Promit coelica turma melo-	S.
	Exultat	Terra, aer, ignis,	Nubila plaudunt-	T,-urbant qui	Et fluctus flumina, metra canun-	T.
	Nympha annos,	Ait, aeternos vive,	Austria viv-	E,-t nos cum	Nostro dirige secla Duc-	E.
	Amplifica	Nostrum Mavorti	Robore robu-	R,-ebus in	Adversis si manus ulla datu-	R.
	Tu princeps	Novus es, postremi	Martis asylo	N.-os sub te	Tutos Pancratiasta vide-	N?
	Vive vis	Oceano figens sceptra	Inclyta viv-	E,-t sic	Vive, omni salva sit hora di-	E.
	Semper eris	Sospes si vultu sidera	Specte-	S:-ede tuum	Supera constituesque decu-	S.
2 5.
In nuptias magnifici et strenui viri, Domini Wolfgangi Schran^ii, I. U. Doctoris, et sereniss. principis Caroli Archiducis Austriae etc. procancellarii aulici. Nobiliss. virginem Margaretham Marschalchin a Pappenheim, e choro sereniss. Mariae Ducissae Bavariae virgineo, ducentis, Epithalamion, in aedibus suburbanis die Mercurii post festum s. Catarinae anno i5<S'4 affixum.
Ipsa velut radiis stellas imitata coruscis, Mennoniisque procul nascens preciosa sub oris Margaris, hic, ustos ubi Ganges alluit Indos,
Et celeres reparat, lato Sol aequore currus:
Insolito splendore capit formaque nitenti Mortales oculos, stimulatque Cupidine habendi. Quaesitam donec multis sudoribus, ultro Possideant laeti: tunc auro fibula multo Hanc tenet, atque micant baccata monilia collo.
Sic, nove sponse, tuos quae nunc optata iugales Ingreditur thalamos, natalibus edita claris,
Et quoque virginei lumen spectabile coetus:
Cuius et imperii genitor Marschalcus honore
Fulserat eximio quondam, sed lege solutus Fatali captat rutilis nova gaudia coelis:
Margarita decens, postquam non segnior arcu Torsit in infractam flammantia spicula mentem Aliger ipse puer, taedasque accendit honestas,
O quoties, votis non te frustrantibus unquam,
Est repetita tibi r quoties, dum longior hora, Exoptata fuit, cupidos tardavit amantes.'
Non dabat assueta requie, somnoque potiri.
Tristibus aut animum quandoque levare quaerelis: Alma Venus donec tacitos miserata dolores Leniit, et placido vulnus sanavit amore.
Hinc tibi magnificas construxit Carolus ingens Taedarum pompas, dudum quas tempore longo Emeruit spectata fides, pietas, et gratia morum. Unde aliis virtute viris praestantibus, alte Praeferis: pulchreque comas tibi sponsa rosetis Implicat, et capiti meritum diadema reponit.
Et jam rursus ades vultu laetissima signans Gaudia, quando imis late tibi condita saxis Sponsa recens, sponsoque novo, nova tecta subintrat. Eius in occursum thalami Cytheraea sacrati Praeses, cum Nymphis teneri, grex bellus, amores, Et grandaeva virum, pariter juvenumque senumque
40*
Agmina se effundunt: plausu fremituque secundo Optantes, coeptis ut vincula jugalia sacris.
Ille Pater superum, cui sunt Hymenaeia cordi Festa, velit medio, faustoque secundare fine.
Ipse ego Panchaeo coelestia numina thure Supplex sollicitans tandem in mea vota vocabo :
Ut novies patulo quando aurea Cynthia coelo, Extulerit gelidis radiantia lumina bigis,
Compleritque simul celeri vaga cornua cursu, Mascula vos proles, roseis decorata capillis Efficiat geminos foelici sorte parentes.
2 6.
Epigramma harmonicis numeris absolutum, in nuptias nobilis viri Dmni Mathiae Eiseler, Euphrosinam suam Chremsae Austriae thoro i ungentis.
Dum thalamis Cytheraea novos repararet honores, Chremsaque jam festa fronde vireret humus:
Euphrosine sociis Musarum vocibus usa,
Haec cecinit paribus verba Hymenaea sonis:
Ferte quibus crescit teneris nova flamma medullis Gaudia legitimi non inhonora thori.
Sint vobis faciles anni, sit cana senecta,
Vestraque multiplici prole beata domus.
Vivite longaevi Mathia Euphrosina sponsi,
Nam vestros fugiet sors inimica thoros.
On ~/*
Triumphus amoris.
Graecenses propius lvmphas, vicinaque rura Est nemus ilicibus roboribusque frequens:
Quod nec oves placidae, nec amantes saxa capellae, Ulla nec ingreditur rustica turba boves.
Non locus Austriacis iucundior extat in arvis, Tempe ego Thessalici sic reor esse soli.
Frondibus hic blando strepitat levis aura susurro, Ismaria et dulces dat Philomela sonos.
Hic violis texunt formosae serta puellae,
Fatidici hic vates carmina docta canunt.
Intus nulla manet vel dente armata vel ungue, Membra hominum valeat quae laniare fera.
Non hic Ammodites, non tortus sibilat anguis Nec petit incautos vipera dira pedes.
Veloces verum cervi, damaeque fugaces Continuo virides depopulantur agros.
Saepe suis agitat nemorum quos Diva molossis, Dum solet herbifera tendere rete plaga.
In medio fons est nitidis argenteus undis,
Qui gelido semper rore madescit humum.
Cuius in irriguis solita est colludere lymphis Atque lavare suas saepe Diana genas.
Cuius et ad ripas Nympharum turba videtur,
Saepe simul chorea luxuriare levi.
Terra rosas generat, quibus alma ornatur Dione Forma Dardanio iudice prima fuit.
Parturit et fructus, quos nec Babylonia tellus,
Nec senis Alcyoni floridus hortus habet.
Scilicet Hesperidum quondam quae mala fuere Arboribus, frondet talibus iste locus.
Hic igitur gelidis spaciabar nuper in umbris Cum virides premeret Sirius acer agros.
Nulla aderat nostros posset quae vertere gressus, Sed sua tunc tenuit quaelibet antra fera.
Sola gemens Thracis memorabat facta mariti, Daulias et parvum collachrimabat Ithin.
Cuius ego auscultans questus, felicior ales
Me, quantum est melior sors tua sorte mea. Patria te teneat, teneat seu Thracia tellus,
Sis vel in Assiriis Indiacisque locis :
Dulcisonis semper mulces concentibus auras Deque tuo fingis gutture mille modos.
Nec tua tam turbant Actaeae carmina Athenae Quam vel Bistonium Theutonicumque solum. Sis foelix, iterum foelix, ter dixero foelix,
Qui sic carminibus tristia fata levas.
Non ego sic possem tristes lenire dolores,
Qui mea (proh pietas) pectora vincta tenent. Nec mea sanaret medicinae inventor Apollo Vulnera, Phylliridis nec manus apta senis.
Nam quoties tnecum turbato pectore volvo,
Ut liqui patriae moenia cara meae:
Et repeto carum fratrem, caramque sororem,
Ut flentes abitu condoluere meo:
Quaeque mihi madidis genitrix narravit ocellis Verba tenens et me. cum mihi tristis ait : Theutona regna petes fili dulcissime, matrem Amplius haud poteris forte videre tuam:
Vade et sis foelix, redeas felicibus auris Nate senectutis fidae columna meae.
Moesta ita suffundo lachrymarum lumina rore,
Vix Phaetontiades sic lacrimasse putes.
Nec tantum patriae tristis me cura fatigat, Dilectaeque domus tecta relicta meae:
Quam crudelis Amor, nostrisque in ossibus ignis, Atque pharetrata spicula jacta manu.
Hic mihi si tenues hostis non ureret artus, Desertae patriae nulla querela foret.
Ure tamen, crudelis Amor, praecordia: taedas Fortiter insanas pectora nostra ferent.
Tu cui concessum est, cantu lenire dolorem Perge in -dulcisonis o Philomela modis.
Nostra dabunt solitum infoelicia pectora questum, Et nostrum carmen nil nisi planctus erit.
Sic ego defessus lachrymis, multisque querelis. Herbifero imposui languida membra solo.
Ut jacui resupinus humi, dumque ipsa soporem Moverat, (haud vigili lumine) sera quies,
En stetit ante meos oculos pulcherrima Nympha Nympha puellaris gloria prima chori.
Os humerosque Deae similis, cui tincta cruore Sidonio, circum candida vestis erat.
Ornabant laevam Pharetrae, celeresque sagittae Atque decus capitis pictus Adonis erat. Obstupui, gelidusque coit mihi frigore sanguis, Tristis et in toto corpore pallor erat.
Cum mihi: cur nimiis juvenis turbare querelis.''
Ecquid in afflicto pectore volvis ? ait.
Surge age, et Idalium celebrem mirare triumphum, Isthac victores qui modo ducet equos.
Quaeque Ducis clari victricia signa sequuntur, Agmina: tu paucis illa notato modis.
Quod tibi desierint faciles si in carmine vires,
Ut nequeas digna verba sonare lyra:
En ego cuncta tibi narrabo ex ordine: victos Ipsa Duces dicam, victaque signa Ducum.
Tu. quae me referent Nympha dictante Camaenae Victo Wolfgango munera parva dabis.
Haec vix finierat, subito cum multa tubarum, Auribus intonuit vox tremebunda meis.
Nec mora, Victoris victricia signa feruntur, Captaque comparent agmina mille virum.
Tales Roma suos quondam celebrasse triumphos, Dicitur, et fortes sic coluisse Duces:
Cum sua Daphnaea redimiti tempora fronde Intrarent urbis Julia templa suae.
Undique captorum Dux circumdante caterva Ibat ovans, albis quattuor actus equis.
Gemmis ornato curru insidebat et auro,
Lemniaci quondam munera chara Dei.
Non equites tutantur eum, nec ulla tegebat Corpus turma Ducis, militiaeque manus.
Solus miles erat, captorum solus et ipse Victor, pars et eques bellica nulla fuit.
Quodque magis mirum, nudusque orbusque puerque, Qui tenera jactet spicula saeva manu.
Tanta quibus stravit clarorum corpora regum,
Vicit et aetherei numina magna poli.
Quem praecedebat multorum turba virorum,
Non oculis poteram quam numerare meis.
Induperatores vidi, Regesque, Ducesque Vidi Niliacos, Cecropiosque sophos.
Atque alios multos fama super aethera notos,
Fortia victrici colla dedisse jugo.
Inter quos ipsum coeli qui fulmina torquet,
Agnovi primum, prima tenere loca.
Ipsum cognovi, quem victum saepe fuisse,
Dictaeo est testis vecta puella bove.
Est testis fulvi decepta cupidine nymbi
Falsus quam Satyrus, quamque fefellit olor
Quem sectabatur Dux belli, ferrea frustra Attentans claudi rumpere vincla fabri.
Et Deus Admeti Regis, qui pavit ad amnem Amphrysium armentum, lanigerosque greges.
Arcadici Panes. Fauni, Satyrique bicornes,
Sacraque Pastorum caetera turba Deum.
Quos ego dum tacitus spectarem, singula quaerens Essent tunc oculis ut patefacta meis:
Corripit a tergo me formosissima Nympha Et tales roseo protulit ore sonos:
Iste est, quem proprio appellamus nomine Amorem Qui de tot victis clara trophaea refert.
Desidia hunc genuit, genitum nos fovimus ipsae Atque inter superos regna superba tenet.
Is tot devicit, quae cernis, corpora : partim Exilio: partim carcere, fraude, nece.
Ille (vides r) primus facie, gressuque superbus,
Belligeri quondam gloria prima chori :
Julius est Caesar, meritrix quem pulchra Canopum Jucundo fecit subdere colla jugo.
Unde quid est mirum, totum si vicerit orbem,
Si est factus praedae sordida praeda suae ?
Proximus Augustus, pietate insignis et armis En stratus telis Livia amata tuis.
Tertius Aeneadum clara de gente creatus Incestus, dirus, sanguineusque Nero.
Qui licet Hircano fuerit truculentior urso,
Attamen Idalias sensit et ille faces.
Hunc sequitur Marcus, Faustinae gratus amatae Et sophus amplexus captus amore petit.
Traianusque pius Tartessia gloria: quique Dicitur Aegeriae concubuisse sinu.
Illeque qui rapuit patrios ex hoste penates,
Proque nova in Latium conjuge signa tulit.
Quod si forte tuas etiam pervenit ad aures,
Pellaei nomen, claraque gesta Ducis:
Persica quique nigri superavit castra Darii,
Area cui totus parvula mundus erat:
Hi sunt quos una incedentes cernimus, ambo Aeterna Aemalii lausque decusque soli.
Sed quidnam prodest tantos retulisse triumphos Atque hasta Hectoreum contemerasse latus?
Regnaque totius mundi vicisse potenter
Vincere si infantem non potuere Ducem ?
Post Alcumenae laudatum conspice natum,
Dura ducentem mollia pensa manu.
Et quem mille ferae, quem non Stheneleius hostis Non potuit Juno vincere, vicit Amor.
Quique Molarchaei prostravit terga Leonis,
Vinxit et inferni guttura terna canis.
Non pudet incingi lascivae veste puellae Corpus, nec Domina multa jubente pati.
Itque legens una foelix vestigia Theseus,
Deque sua quaeritur Cressa puella fide.
Et qui Leucippi geminas rapuere sorores Oebalide nati candida Leda tui.
Atque Mycaenaeus magnorum ductor Achivum Vidisti cineres quo duce Troia tuas
Cui comes accedit frater Menelaus et ille
Qui voluit Phrygiam tangere primus humum.
Tydidesque Thoas, Palamedes, Nestor, Ulisses, Claraque Graiorum caetera turba Ducum.
Parte alia Troiae generosam, conspice, pubem,
Pro patriae in mediam quae volat ausa necem.
Hectora nonne vides. Danaum qui versa fatigat Agmina et Andromaches candida membra petit.
En tibi Mygdonides Scaeae prope limina caesus Cassandram traheret dum fera turba suam
En Lacedaemoniae famosus pellicis hospes,
Qui patriae solus certa ruina fuit.
Quemque Dionaeus frondosa amplexus in Ida Fovit, Dardaniis fabula nota viris.
Quique ausus celeri est campo decurrere cursu Adiutus pomis Diva Dione tuis.
Et qui Disseam Phrygias deduxit ad oras Nympham, quae tantos vicerat ante procos.
Quos inter, charae deflet Rhodopeius Orpheus
Conjugis immerito fata severa suae.
Et qui Cadmaeae cecidit sub moenibus urbis,
In cuius coniux prosiluitque rogos.
Quid: nil horridius Poliphenio senserat Aethna Saevior indomitis fratribus ille fuit:
Dum tamen aequoreas solito spaciaris ad undas Exarsit visa te Galatea Cyclops.
Nec puduit saevum mites adhibere loquelas,
Ornare et rigidam pectine et arte comam. Jamque tibi fructus donat, jam carmina cantat,
Jam tibi lanigeros ducit ad arva greges.
Quem neque mortales saevos demittere mores Fecerunt, magni cura nec ulla Jovis:
Leniit hunc blandae Veneris placidissima proles,
Cui cedunt homines, cedit et ipse Deus.
En ut flagrantes ex imo pectore flammas Evomat, utque suam te Galatea vocet i Et silices rapiat montoso e vertice raptos Inque tuum iaciat flebilis Aci latus:
Est hic Deucalion. Pyrrae succensus amore,
Et qui decepit 1‘hvllida fictus amor Et qui Cydippen mentito carmine vicit,
Es tu et Abidaenae magne natator aquae. Hypsiphileque tuus frustra exspectatus Iason, Vindictam at fecit Phasias ipsa tuam.
Quid : Boreamne ferum cernemus te quoque victum r Credibile est te ullas sustinuisse faces r Crudelis cum sis, superis, terrisque mineris Possibile est pueri te subiisse iugum:
Possibile est. Pandioniam rapuisse puellam Diceris, et votis consuluisse tuis.
Quin te se comitem tumidarum Rector aquarum Praebet, nec mediis (hei mihi) tutus aquis.
Atque Acherontei dirus dominator Averni Demulxit cuius pectora blanda Venus. Tithonusque pater, quem dulci saepe fovere Diceris amplexu culta puella tuo.
En atque Oceanus diuturnis obsitus annis,
Flagrat inextincto Tethyos igne suae.
Cerne Agamemnonium, quem sensit Pyrrhus Orestem, Dum contra Hermionem fasque piumque tenet. Aspice Belidem tantis de fratribus unum,
Mortua germanum caetera turba iacet.
Hvppolite infelix, velles coluisse Dionem,
Cum consternatis diripereris equis.
Sed tamen ad vitam revocatus amore Dione,
Diceris Idalio succubuisse iugo.
Nec te praeteream Numidarum gloria magna O Masinissa, necem nec Sophonisba tuam Nec vos Dircaeos per mutua vulnera fratres Immersos nigris in Phlegetontis aquis.
Teque apud Assyrios extinctum Pyrame muros, Atque tuae Thisbes tristia fata canam.
Huc sed flecte acies, Judaeamque aspice gentem, Non minus atque ipsam dulci in amore mori.
En sacer ille senex proles Jesseia David,
Commisit populum cui Deus ipse suum. Bersabeae captus forma, tibi magne Cupido Militat, et sequitur iam tua castra lubens.
En sapiens Salamon terris quo doctior ullus Non erat, insano captus amore iacet.
Atque alii patres quos saecula prisca tulerunt, Omnes Idalii praeda superba Dei.
Aspice primaevum prima cum matre parentem, Gustantem istius pabula prima Ducis.
Ecce pater Jacob bis septem servus in annos Permanet, ut pulchram posset habere Rachel.
Aspice Holofernem somno vinoque sepultum,
Cui caput hostilis foemina turpe scidit.
Quemque Phylistaeos subita oppressisse ruina Dicunt, nec certam pertimuisse necem.1)
Et qui funesto germanae incensus amore,
Traxit fraternas in sua fata manus.
Quorsum sed tendo, nec vatum nomina dico.
Primis debueram quae numerare locis.
Artem nam primi pulchrae coluere Diones.
Et primi flammis incaluere novis.
Abstulit ardentem Gallum formosa Lycoris,
Lesbia te tenuit docte Catulle tua.
Vivit ab insigni Nemesis celebrata Tibullo,
Vivit Pelignis nota Corvnna sonis.
Callimachus Lydam dilexit, Hyantida stella,
Quintilia et calui maxima flamma fuit
Pectora quinctiam magni incaluere Platonis,
Cuius tam celebri carmine notus amor.
Cui comes et Cicero Romanae gloria linguae Accensus vultu Tullia pulchra tuo.
Denique cuncta videt subjecta Cupidinis armis Aethere prospiciens Phoebus utrumque polum.
Nec mare, nec terras, ignem, nec sidera haberent Mortales, summus ni Deus esset amor.
Sed iam foeminei comparet gloria sexus,
Gloria magnanimo non fugienda Duci.
Quae prima incedit regali stirpe superba,
Frons est, et stellis condecorata novem.
Et quam servatae Theseus pro munere vitae, Liquisti ignotis perfide littoribus.
Quamque triumphato dum victor ab orbe redires Vexisti curru candide Bacche tuo.
Altera Sidonii Regis charissima nata Caerula fallaci per vada vecta bove.
Hypsipyle hanc sequitur regnis expulsa paternis Atque suum deflet Laodomeia virum.
Et quae Germani dispersit membra: pelasgas Cum temere ingressa est conscelerata rates.
Quaeque ausa est matris temerare cubilia: quaeque Deperiit nati membra pudica sui.
Feminea at longum est tot dicere nomina : namtot Vix sunt sidereo lucida signa polo.
Est hic Penelope, Dido, Capaneia coniux Alcestis. Thysbe, portia, et AlcVone
Julia Gunilde, Procris, Lucretia, quaeque Est Mithridataeas concomitata vias
Atque aliae innumerae, quarum sine nomine floret Ingens ingenuae fama pudicitiae.
Gloria sed tanti decus est suprema triumphi Wolfgangus pueri facta rapina trucis.
(Praeda duo nuper facti opulenta Ducis.)*)
Praeda duo nuper facti opulenta Ducis.
E quibus ille thori expertem iam degere vitam
') Inačica manum.
’) Inačica pesnikova mesto prejšnje vrstice.
Dum flesset taedae foedera rupta sacrae,
Vota tulit. Sed non Veneris tulit inclita proles, lussit at Aeolios hinc rapere illa Notos.
Corripiensque manu pharetram pharetratus et arcum, Atque legens lateri spicula certa suo :
Fortia mox calidis feriendo pectora flammis Fecit contemptos rite placere thoros.
Moxque illi Nymphae thalamos sociavit honestae, Quos cuperet summus Juppiter ipse sibi.
Jamque illi Charites tenero viridantia lauro, Mixtaque cum mvrtho florea serta parant.
Et Venus insignes procul en longo ordine pompas Ducit Et in mediis en Hymenaeus adest.
Tu quoque Phoebe tui radiantia lumina vultus Plus solito Eoo fulgida ab axe micant.
Ut recrees sponsum, sponsae faustumque preceris Omen, ut hinc sobolis mater honore siat.
Et tua mox sponsi soror invisura cubile Ecce venit niveis vecta Diana rotis.
Pieriique iugi castissima turba sorores,
Coniugii sacri carmina sacra canunt.
Quaeque suum nemorum fallunt in vallibus aevum Cum teneris spargunt lilia mixta rosis :
Et quae per vacuum colludunt aera Nymphae, Cingunt foelici nubila quaeque choro.
Aspirantque leves Syriae fragrantis odores,
Quasque legit messes sole perustus Arabs.
Denique conjugii Juno fert pronuba taedas,
Queis calet et sponsus sponsaque casta simul.
Ipse Hymen insueto formosus carmine tales In medio voces agmine sponte refert.
Victor Hymen rursus sopitos excitat ignes,
Et sponso et sponsae cingite fronde caput.
Victor Hymen thalamos rursus nunc taedifer aptat, Et sponsum et sponsam vita serena manet.
Victor Hymen socii servat nova fulcra cubilis Et semper molles excubat ante fores.
Hactenus has voces tenues, responsaque Divae Audisti et quicquid sub iuga misit amor.
Quae postquam thalami custodem vidit adesse,
Et vocem, et corpus mobilis aura tulit.
Illaque seu coelo, seu silvis se abdidit; huius Prima tamen semper carminis author erit.
Quaeque ego puniceis hausi prostratus in herbis Absumptum ut gemuit Daulias ales Ithym.
Accipe gratanter victricia signa, Ducemque Insequere Idalii tu quoque praeda iugi.
28.
In nuptias nobilis et excellentissimi viri Wolfgangi Jdchlinger I. C. sereniss. Caroli Archiducis Austriae Consiliarii et Jisci advocati: Annam Virginem, Hiere-miae Mulier judicis Schat-Wienensis filiam ducentis 6. Januarii anno i5S5.
Gaudia nunc iterum festis Hymenaeia sacris Surgunt, atque iocos Diva Cytheris alit.
Sistra sonant, tentata levi quoque pollice, late Edunt regificum plectra canora melos.
Arduus aerisonis reboat clangoribus aether,
Et varios fingit tibia docta modos.
Fulgida Nympharum viridantibus agmina campis, Murmure quos riguo Gorgonis unda secat: Passibus ad thalamos fervent properare citatis, Quos Gnidii struxit subdola dextra Dei.
Forte sub Idalio, qua se notissima, luco lactat Carpathiis Cyprus amoena vadis: Constitit aligeri Venus aurea mater Amoris, Scilicet assueti capta nitore loci.
Ver ibi perpetuo spirans, et amaracus hortis, Distinctumque rosa versicolore solum.
Illud Hyperboreae metuunt vestire pruinae, Flatibus aut venti perdomuisse truces.
Lenior at mites Zephvros complectitur aura, Pinguia quae gelida liberat arva nive.
Hinc se diffundens pratis redolentibus, ultro Prodigit Hyblaeas area dives opes. Umbrosumque nemus pennis librata pererrat Tempora quae gracili gutture fallit avis.
Dixeris aeterna sic condita singula lege,
Ut nihil ad votum possit abesse tuum.
Hic ubi desedit, solio subnixa chorusco,
Perplacuit rutilam fingere caesariem.
Alma cohors comitum molli devota labori Advolat: haec vitreo nectaris imbre rigat: Multifido sub dente comam discriminat illa: Tertia sed retro doctior, arte ligat.
Cum subito laetum stridens per inane Cupido Advenit, ac matris labitur ante sinum.
Lactea formosis incingens colla lacertis,
Victrici ostentat praelia gesta manu.
Illa sub haec puerum dictis affata ferocem,
Haec dedit imparibus verba coacra sonis:
Nate meae vires, regnique potentia nostri,
Cuius et hauserunt svdera saepe faces:
Dic age, quod tantis mihi nunc assultibus adsis, Quae tibi sic hilari causa subesse queat:
Num sumpta rursus fallacis imagine Tauri, Tractat Agenoreos Juppiter usque dolos i Furta vel intentat Ledaea Caystrius ales:
Vel sequitur Daphnen magnus Apollo suam: Has te quandoquidem dudum molirier artes,
Haud fugiunt animum conscia signa meum.
Ut quod in immenso coelum revolubile tractu Continet, imperio cedat avare tuo.
Talia sed contra, cupidae responsa parenti Subridens tenero reddidit ore puer:
Non equidem flexos coelis intendimus arcus, Nostra sed alterius sanguine tela madent.
Cui prius aegiferam sectatus Pallada longo
Tempore, vel Charitum colle bifronte choros: Evax, his tandem fixus flammantibus armis, Sternitur in casses lubrica praeda meos.
Ecquis enim locus, aut quae sic impervia famae Urbs erit Austriacis, Stiriacisve plagis.'
Carnia vel Geticis qua es Mavortia terris Porrigit, et pugnax bella cruenta ciet:
Quo Jochlingeri quondam rumore secundo Altius ad laudem non penetrabit amor:
Is nam turrigera postquam digressus ab arce,
Hic, ubi flaventes incitat Ister aquas,
Et fovet Aonium populosa Vienna Lycaeum, Quod dedit emerito laurea serta duo:
Euganeis validam petiit su b collibus urbem, Dardanus huic statuit moenia prima senex: Sacrarum plenis ut legum fontibus haustis, Sollicitam patriae ferret honorus opem.
Et pia legitimis favit Rhamnusia coeptis Ipseque iam patriae commoda mille vehit. Garolus Austriacae soboles clarissima gentis Scit, sit ut illius firma tenaxque fides.
Unde virum tanto regali munere Fisco Mira patronum dexteritate legit.
Sentiet ac meritis nitidam praestantibus Aulam, Non alia posthac conditione frui.
Hunc ubi versantem libros, semperque morantem Taedifero, vidi, subdere colla jugo:
Arte dolos, cornuque fremens onerare sagittis,
Et mens fert calidis urere corda focis.
Induo depressi faciem, simulansque libellum Ut faciat querulum supplice posco prece. Fingitur immani gravis hinc iniuria facto, Auctaque terrificis vis truculenta minis.
Ille citus calamos, nigrumque ut forte liquorem Expedit, ac questus tincta papyrus arat:
Ocyus adnixo quatiens hastile lacerto,
Pectore sub medio fulminis instar ago.
Hausit amans ferrum, lentoque incanduit aestu, Saucia nec tenuis corda fatigat amor.
Intima quid tacito subeat praecordia motu, Nescius officium, negligit inde meum.
Mox aliquas aegro nectens in corpore causas, Tempore post veniam commodiore iubet. Interea fluidas nova carpens flamma medullas, Usque adeo vertit libera sensa viri:
Lumina quod sola defigeret altius Anna,
Esset quae tanti certa medela mali.
Hanc petit, hanc multis ex millibus eligit unam, Gaudia quae tepido fundat amoena sinu.
Et non immerito. Quis enim, si mente recurset Ingenuas dotes, improbet hosce thoros ?
Illam magnificae, dictus locus, umbra Viennae, Austria qua clivo ') subiacet ora, tulit.
Iudex huic pater est, maturo aequissimus aevo, Nomine sic pariter2) Anna verenda pari.
Casta domus, virtute nitens, probitate serena, Vitaque labe carens, ambiguoque dolo.
Unde licet pulchro stent plurima corpore dona.
Vernet et in niveo vividus ore color:
Attamen his poterit nihil ultra laudibus addi, Quas vehit intacta virginitate pudor,
Alma fides, pietasque decens, et gratia morum, Simplicitas, et spes indolis ampla bonae.
Ergo parens dilecta Diis, gratemur honori. Clareat ut Paphia principe pactus Hymen. Dixit, et arridens fraudi Cytheraea repertae,
Se mox graminea sede venusta levat.
‘) Inačica pod vrstico: Strrae.
’) Inačica nad vrstico: mater.
Sumit Achaemeniae post haec velamina telae,
Atque suum capiti dat diadema sacro.
Floribus instruitur currus fragrantibus halans,
Quem trahit ad notum bina columba iugum.
Pone legit socium mixto vestigia cantu Agmen, et imbelles intonuere lyrae.
Undique respondet silvis resonabilis Echo.
Quaeque sub arborea fronde susurrat avis.
Perstrepit attonitus tremulis concentibus aer,
Et praebet liquidum pronior axis iter.
Postquam visa domus tenuere cubilia votae, Ingressaeque vagas iam subiere fores:
Desuper invertunt calathis violaria plenis.
Pressaque puniceis flumina larga rosis.
Cortice dehinc Phario sudantia balsama circum Spargunt, queis teretes immaduere thori.
Tunc sponsos aggressa Venus, manibusque prehensos Implicat, et sancto munere functa refert:
O fortunati, vegetis quibus integer annis,
Mutua sic licite viscera torret amor:
Assistuntque piis coelestia numina taedis,
Sidere vel coeptis prosperiore favent.
Invidiae non livor edax, non dira nocebit Vobis Alecto, fex nec amara Stygis:
Gratior at lenes afflans Cyllenius ignes Discutiet radiis nubila quaeque bonis.
Vivite sub tanto Divorum numine tecti,
Nam vestros fugient aspera fata thoros.
Oscula mille sonent: circumdata brachia collo Delicias servent irrequieta suas.
Labra ligent animos, animi quoque corpora iungant, Nec semel inceptus diminuatur amor.
Vive tua Wolfgange diu cum coniuge salvus,
Et magna Pylios transige laude dies.
Vive tuo simul Anna diu cum coniuge salva, Seraque Cumaeae saecula vatis age.
Non secus ac fidae, litis sine labe, columbae Basia purpureis ferte referte genis.
Cumque suos novies cursu compleverit orbes, Exeret ac gravidas pallida Luna rotas:
Mascula vos faciat proles victura parentes,
Unde nepos veteres nomine signet avos.
Dixit: et accipiens Nymphis famulantibus apte Imposuit doctis serta Hymenaea comis.
Ingeminant cuncti plausus, mox ordine longo, Ducunt ad resonas orgva crebra fides.
Denique non vanis passim sermonibus optant,
Ut thalamos firmet dexter Apollo novos.
29.
Distichon numerale, annum, mensem, festum atque diem nuptiarum continens.
AVrea thesaVrls onerant praesepla Reges Et taeDIs seXto LVMIne Iane faVes.
(Nadaljevanje prih.)
Libellus poematum sire carminum variorum generum Thomae Chriinn Labacensis Car-niolani LL. Candidati. (Nadaljevanje.)
Izdajatelj in odgovorni urednik: Martin Pogačar. - Tiska »Katoliška Tiskarna« v Ljubljani