KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
OPRAVA ZA ZAŠTITU
Klasa 47 (1)
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan 1. Marta 1931.
PATENTNI SPIS BR. 7766
International Safety Lock Nut Corporation, New-York, II. S. A.
Neodvrtljiva navrtka.
Dopunski patent uz osnovni patent broj 7765.
Prijava od 20. decembra 1928.	Važi od 1. marta 1930.
Najduže vreme trajanja do 28. februara 1945.
Ovaj dopunski patent ima za predmet variante dispozitiva neodvrtljive navrtke opisane u patentu br. 7765; ovaj dispozitiv sadrži jedan zapirajući kotur koji je procepljen i elastičan, prvenstveno tipa Groewr (t. j. helikoidalni kotur, procepljen, uopšte od kaljenog čelika) koga zahvata prstenast žljeb odgovorajućeg profila, koji je predviđen na osnovi navrtke koncentrično lozi, pomenuti kotur proizvodi stezanje, centralnog dela, koji cini navrtnjevu navlaku koja se nalazi između žljeba i otvora navrtke, uz telo zavrtaj a.
Zapaženo je da praktično ostvarenje jednog takvog žljeba koji polazi od osnove navrtke ima, u izvesnim slučajevima fabričkih teškoća, bilo da se izrađuje na drebanku bilo da se dobija kovanjem; ove teškoće su naročito znatne kod navrtki malih dimenzija, i prouzrokuju u svima slučajevima otpatke pri fabrikaciji i brzo stavljanje alata van upotrebe.
Pronalazak ima za cilj da se izbegnu gore pomenute nezgode, i sastoji se radi toga, u upotrebi, za praktično ostvarenje istog principa stezanja centralne navlake, u kombinaciji sa zapirajućim koturom, precepljenim i elastičnim radialno i aksialno tipa Grower, ne više iz jednog jedinog komada, za navrtku sa prstenastim žljebom, već iz kombinacije dva komada, čiji spoj pravi pomenutu navrtku sa žljebom. Ova dva komada sastavljeni su odgovarajuće iz tela
navrtke koje je isečeno tako, da predstavlja centralnu navlaku izbušenu za lozu relativno tanku, iz njene osnove isečene u obliku kotura i uglačane za jedan prečnik veći od spoljašnjeg prečnika pomenute navlake, da bi se dobio žljeb.
Blagodareći ovim usavršenjima, izbegavaju se sve nezgode od upotrebe žljeba u navrtki, počev od njene osnove, što dopušta da se pronalazak ostvari na prost način, čak i za male navrtke, kod kojih stvaranje žljeba nailazi na najveće teškoće, i što dopušta, osim toga, da se izbegne ograničenje u upotrebi navrtki velike širine, pome-nuta usavršenja svode se, definitivno u svima slučajevima, na znatno smanjene cene koštanja dispozitiva za stezanje.
Da bi se dobro razumeo pronalazak, i radi primera ostvarenja njegove forme izvođenja gore opisane, šematski su predstavljene na priloženim crtežima u kojima :
Sl. 1 jeste izgled u osovinskom vertikalnom preseku jednog oblika izvođenja pronalaska,
SI. 2 je izgled u ravni ispod sl. 1, pretpostavljajući da su uklonjeni spojni delovi i klin,
SI. 3 je analogan izgled sl. 1 dispozitiva navrtke, kontra-navrtke, zapirajućeg kotura sa dve strane za zahvatanje,
SI. 4 je sličan izgled sl. 1 jedne variante za montiranje sastavnih elemenata navrtke,
SI. 5 je sličan izgled si. 4 jedne variante
Din. 10.
dispozitiva predstavljenog na sl. 4, varianti prema kojoj ce izostavlja osnovin-kotur koji čini, u kombinaciji sa ielom navrtke, navriku na žljeb, i mesto nje stavlja se, da bi se ispunila ista uloga, rupica na otvoru, koja je nameštena za prolaz klina, kroz deo za stezanje, pomenuti otvor je, u tom cilju, fre-zovan ili ma kako drugače podešen.
Prema sl. 1—3, 1 je od delova za spajanje, 2, 3 telo zavrtnja je telo obične navrtke, koja je izrađena tako, da predstavlja jednu centralnu navlaku izvedenu za zavr-tanj, relativno tanku 4 5 je odsečena osnova koja čine neprekidni kotur čije je unutrašnji prečnik 5a i.dređen tako da dopušta u kombinaciji sa spoljašnim zidom centralne navlake izvedene na zavrtanj 4, rekonstituciju prstenastog žljeba 6, trapezoidalnog profila, na primer, za hvatanje procepljenog i elastičnog kotura 7, (radialno i aksialno tipa Grovver), odgovarajućeg profila pomenutom žljebu, površina dodira osnove kotura 7 odgovara obliku površine dela za stezanje 1, na koji se oslanja.
Budući da je sastav ostvaren kao što je pokazano na sl. 1 kombinacijom ovih delova dobija se rekonstitueija ekvivalentnog skupa, što se tiče rada, opisanog disposi-tiva na osnovnom patentu.
Elastičnost centralne navlake izvedene na zavrtanj 4 dobija se na svaki poznati podesan način bilo na primer, pomoću radialnih procepa 8, bilo bušenjem serije otvora u ovoj navlaci, (svih preseka i podesnih visina) koji ulaze ili ne u unutrašnjost loze, bilo još davanjem navlaci 4 samo vrlo tanke debljine.
U slučaju dispozitiva za navrtku, kontra-navrtku i kotur sa dvostrukom površinom za hvatanje (si. 3) isti način konstrukcije se očevidno primenjuje, žljeb 6’ kontra-na-vrtke 3’ koja je određena da primi jednu od površina za hvatanje kotura 7’ sastavljena je iz spoljašnjeg zida centralne navlake izvedena na zavrtanj 4’ i unutrašnjeg diametra os-novina-kotura 5’ na jedan apsolutno identičan način ostvarenja osnovina-kotura navrtke 3.
Varianta predstavljena na si. 4 odnosi se poglavito na stezanje delova koji su izloženi znatnim potresima, kao što su, na primer, veznice željezničkih šina, to jest slučajevi gde može imati nezgoda, da se montiraju koturi 7 direktno u dodiru sa delom za stezanje. U ovim slučajevima, od prei-mućstva je, da bi se imao u dodiru sa delom 1 neprekidni i ravan kotur, da se obrne smisao žljeba 6, rascepljen i elastičan kotur za blokiranje 7 montiranje onda na centralnoj navlaci 4 i koji hvata prečnik osno-vina kotura 5, koji je postavljen u dodiru sa delom 1 za spajanje, što uklanja upotrebu suplementarnog kotura.
Što se tiče variante predstavljene si. 5 ona čini u odnosu na dispozitiv predstavljen si. 4, usavršenje u tom smislu što smanjuje njenu cenu koštanja, uklanjanjem jednog od njegovih sastavnih elemenata, funk-cionisanje ostaje uvek identično u svome principu.
U tom dispozitivu, ivica kotura 7 za blokiranje procepljenog i elastičnog radialno i aksialno u koji je navijen na centralnu nadaku 4, uhvati se posle stezanja tela navrtke 3, u prečnik otvora 9. Rupa 10, je napravljena za prolaz zavrtnja 2, u delu 1, i vrši ulogu koju je prethodno igrala osnova navrtke 5.
U izvesnim slučajevima, ovaj dispozitiv moći će se upotrebiti kao kontra-navrtka, deo za stezanje 1 zamenjen je navrtkom čiji će otvor biti dovoljno da se frezuje za prolaz klina.
Dobro se razume, da će se moći, a da se ne izađe iz granica pronalaska uzeti u obzir variante i usavršenja u detaljima njihovog ostvarenja. Na primer, osnovin-kotur 5 moći će imati, u preseku, svaki podesan profil, isto kao što će moći spoljašni zid centralne navlake 4 uzeti trokoničan oblik, da bi primio u kombinaciji sa osnovinim-koturom 5 sa trokoničnim prečnikom 5a, kotur za blokiranje sa dvostrukom stranom. Isto tako unutrašnja strana biokirajućeg kotura 7 (si 1) ili osnovinog-kotura 5 (si 4) ili navrtke 3 (si. 5) može, u mesto ravnog dobiti svaki drugi oblik, koničan ili drugi, koji odgovara obliku površine dela na kome leži.
Patentni zahtevi:
1.	Varianta dispozitiva neodvrtljive navrtke koja je opisana u osnovnom patentu br. 7763 naznačena time, što se usavršenja za praktično ostvarenje istog principa stezanja centralne navlake, sastoje u kombinaciji zapirajućeg kotura, procepljenog i elastičnog radialno i aksialno tipa Grower sa dva komada čiji spoj čini pomenutu navrtku sa žljebom, ova dva komada sastavljena su iz tela navrtke koje je isečeno tako, da daje relativno tanku centralnu navlaku izvedenu na zavrtanj, i iz njegove osnove isečene u obliku kotura i uglačane na prečniku većem od spoljašnjeg prečnika pomenute navlake, da bi se dobio žljeb.
2.	Varianta dispozitiva neodvrtljive navrtke prema pat. zahtevul, naznačena uklanjanjem osnovnog-kotura čiji je spoj sa telom navrtke sastavljao navrtku na žljeb i zamenom sa otvorom koji je izveden za prolaz tela zavrtnja kroz deo za stezanje, pomenuti otvor je u tom cilju frezovan ili ma kako drugačije podešen.
r 7766.
^m9