KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZASTITU
Klasa 84 (1)
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan 1. Avgusta 1930.
PATENTNI SPIS BR. 7227
Dr. Ing. Emil Probst i Dr. Friedrich Tolke, Karlsruhe, Nemačlca.
Razglobljeni zagat.
Prijava od 18. septembra 1929.	Važi od 1. februara 1930.
Pronalazak sa odnosi na lazglobljen zagat, kojim se uproščava gradenje zagatnog zida prema dosedanjim oblicima gradenja.
Karakteristično je za razglobljeni zagat mala zidna masa u uporedenju sa Židovima velike težine, neosetljivost prema pritisku podzemne vode i ponajviše primenje-ni kosi položaj ograničavajučih površina obrazovanih od ploča iti svodova sa Strane visoke vode. Ma da je kos položaj po-voljan u statičkom pogledu, ipak je on ne-povoljan za gradenje, a i s obzirom na napredak u gradenju. Malo su odziva imali pokušaji gradenja vertikalnih ograničenja prema visokoj vodi, jer isti vode takvom dimenzioniranju stubova, koja največim delom uništavaju ušfedu na masi.
Pronalazak se dakle bitno sastoji u torne, da se izvede razglobljeni zagat, tako, da se vertikalno stoječe ograničenje sa strane visoke vode snabdeva samostalnim nosačem za kontra težinu i da je izmedu ovoga i tla na kome se gradi predviden šuplji prostor radi izbegavanja pritiska podzemne vode.
Pod samostalnim nosačem kontra težine treba podrazumeti nosač za vodeni stub kontra težine, koji je nezavisan od ograničenja sa strane visoke vode. Najbolje se dejstvo postiže, kada nosač kontra tereta leži po mogučstvu šlo dublje ispod najvi-šeg ogledala zagačene vode. S druge strane mora izmedu njega i gradevinske stene da se nalazi još jedan slobodan prostor, da ne bi mogao nastati pritisak pod-
zemne vode ili potisak. Čista višina od 2 m. bila bi dovoljna, da bi se po njemu moglo iči i da se odvede kapajuča voda bez opasnosti.
Jednostavno naleganje nosača konira-te-reta dobija se, kada su stubovi, na k oj e se naslanja ograničenje sa strane visoke vode, postavljeni ne samo sa vazdušne strane ovog ograničenja, nego kada i sa strane izloženoj vodi nadvišavaju pomenuto ograničenje. Nosač kontra-tereta može tada da se postavi izmedu dva takva stuba i može da se spoji na strani prema vazduhu sa ograničenjem prema visokoj vodi, dok se medutim na strani prema vodi vrši zatva-ranje šupljeg prostora pomoču odgovara-jučeg zida.
Na sl. 1—3. predstavljeni su oblici izvo-denja pronalaska sa horizontalnim ploča-ma, kao nosačima konlra-tega.
Sl. 1 je izgled zagatnog zida ozgo.
Sl. 2. je upravni presek paralelan stubo-vima po liniji II—II na sl. 1.
Sl. 3. je perspektivni izgled sa strane visoke vode, gde je završni zid šupljih prostora na strani prema vodi izveden pravom linijom.
Ograničavajuča površina na strani prema visokoj vodi izvedena je uspravno stoječim sudom 7 i uspravno stoječim pločama 12 u naizmeničnom redu. Na mesto ovih mogle bi biti predvidene samo ploče ili samo sudovi. Unutrašnja obloga 8 svoda ide tangencialno u ravne stubove 1, 2, tako da nastaje središnji ugao od 180°, dok je spolj-
Din. 15.
na obloga 9 vodena od proreza sa stubnim ravnama. Ravne stubova 1, 2, leže u praven doline i prema torne su duboko fundi-rane. Njihove bočne strane su obeležene sa 3, 4 i 5, 6.
U najopštijem slučaju razapinju se plo-če za kontra-težinu izmedu sviju (površina) ravni stubova. Neka su one obeležene u svodnim poljima sa 10, a u ostalima sa 13. Da bi se osiguralo besprekorno otica-nje procurele vode, ograničenje prema vi-sokoj vodi nije dovedeno na dole do stene, i ono prestaje na donjoj ivici ploče kontra-težine i ovde obrazuje istovremeno ležište za ovu poslednju. Završni Židovi 11 i 16 zatvaraju sa donjim delovima stubnih ravni 1, 2 šuplje prostore ispod ploča za kontra-težinu prema vodi.
U poljima, obeleženim svodovima, može se u najviše siučajeva izostaviti ploča 10, pri čemu se istovremeno preporučuje, da se odstojanje bočnih površina 3 i 6 načini samo toliko veliko, da pripadajuče ravni stubova bude sigurne pvotiv drobljenja, ka-da se spoje poprečnim ukručenjima 19 i uspravno stoječim rebrima 17, k oj a mogu biti uvedena kao pilote u steni temelja. U mnogo siučajeva može se izostavi i ukru-čenje (protiv drobljenja) dela okrenutog vodi, naročilo na rubu strane okrenutoj vodi, gde mogu nastupiti naprezanja na isle-zanje.
Z J naposletku izložen oblik izvodenja pronalaska nije karakteristična naročita vrsta izvodenja nosača kontra-težine, nego u-metanje istog u ravne stubova, k oj e su spojene u jedan opšti stub, pri čemu je ra-stojanje istih manje od odstojanja dva tako izvedena stuba. Izvodenje samoga nosača kontra-težine i njegov spoj sa stubnim ravnima vrši se tako, da iskoriščenje gra-devinskog materijala bude dobro i da se naročilo izbegne opasnost od obrazovanja prskotina na strani prema vodi. Razumljivo je, da su svodovi tamo, gde prema njima nema nikakavih nosača kontra-tegova, u tlu odgovarajuči duboko fundirani i ne presta-ju iznad tla, kao kod opštijih postrojenja.
U stubnim ravnima može se postavlja-
njem nosača za kontra-teret na veču visinu uvek postiči, da nigde ne nastupe naprezanja na istezanje tako, da je njima usled toga nepotrebna armatura. Iste se moguč-nosti pružaju kod odgovarajučeg izvodenja za nosače kontra-tereta.
Novi oblik gradenja razglobljenog zagata ostavlja potpuno na volju projektantu, hoče li on malim razmacima stubova i slabim debljinama svodova postiči veliku"u-šteduna materijaluili čevečimrazmacima stubova i jačim svodovima uz izostavljanje armature pri manjoj uštedi na materijalu, k oj a je ipak još uvek znatna prema Židovima velike težine, uprostiti izvodenje, ubr-zati rad i povečati neprobojnost za vodu. U oba če se slučaja, s obzirom na dosa-dašnje oblike gradenja sasvim znatno u-prosititi gradenj e zagata uspravno stoječim ograničenjem na strani prema visokoj vodi i uspravno stoječim sudovima postiči če se mogučnost gradenja razglobljenih zagata od čistog betona.
Patentni zahtevi:
1.	Razglobljeni zagat sa uspravno stoječim ograničenjem na strani prema visokoj vodi, naznačen time, da je snabdeven jed-nim bitno horizontalnim nosačem kontra-tereta pruženog uz vodu i da izmedu njega i tla, na kome se gradi, ostaje šupalj prostor za izbegavanje pritiska podzemne vode.
2.	Razglobljeni zagat po zahtevu 1, naznačen time, da se nosač kontra-težine sa-stoji od ploča (10), k oj e idu izmedu us-pravnih stubova (1, 2), ležečih u pravcu doline, pri čemu se izmedu ploča i tela za gradenje nastali slobodni prostori zatvaraju sa strane vode jednim skroz prolazečim zidom (11) ili izmedu stubova umetnutim pojedinačnim zidovima (16).
3.	Razglobljeni zagat po zahtevuima 1 i 2, naznačen time, da se stubovi sastoje od po dva meduprostora, koja medu sobom ostavljaju ravni (1, 2), čiji je razmak manj i od odstojanja susednog stuba i pri torne je nosač kontra-težine (13) stavljen samo izmedu potpornih ploča svakog stuba.
Adpatent broj 7227,
i nrn—n
V%> tvr*
A d patent broj 7227.
i j > -
i 1