A, A J . i  , .t ‘ . 1

hj‘ *- <2 -U^n. . £-vv \pyvf<7L4?- §  • ,' r  •

^>L^. t jhčlD.  icbHiin^)

Im: t-hlijutifiu^) hf-VlCAjfci , &**--  Vvt_ fy ri ^/Lz.  '

ftUČAl***- CtO-OČA. Su**r<-  c/ 'Žk-fitS^O*. ff’‘yfa $*

'H£ur»i- YA{L-X*v*n- 4p*0u»ii&j -ynA/X ^■■/}/.' f,

y>tg,  / jfoc !  $'. y  $

Q-pc UrC+vtm-d- jiv+o-  J - -*/

\xoSO} C<y*r\-&n-CU> VA-&Xm_ oC&^r^. $■'' 'fh ^

vvt- fO-i^i^Kh l-rUbsvtuJ)  v *~' /Yh..z<j ^-' M-'$■'  j

Vvv. t

•WU 2 i«P K!-^i~Q^C >  i "Vj-u v><^//ŽZ- £[V*! l< j,-'fa  f-

bY^.8.-c£i-cdlo <c yi- frS-  J

--/- - r- . * _ j

./)> Zn-C A~*~Ca/t i-e. '2Vio, .^ci  ?-V/ ?~ v '

,<-1  « i ^ tofafn/iv,

v /f ■ /,

$\--r>i!ltL  > ^ A • -.

«.J Qu,u__  . čtLTj&zAfcL

j ?urti- »>2 u-tldA^Lf-Ct} Bd-ir^SAl
j 5 v^V.« 5 m-h P'I/Lu-tA'.
tu***.  ',) :■■ *-!.£A-fiafi.{ i-^p.^ T^IŠlS-Z+h.-  ,

cuu.  ^ 3 ? f-.rt/l-

f  Vvv,v ^ (tyt+h\H»Jl' %- K.J:

'fr”' ^ JW /-V* ■‘j.-

^-*-t-y$7  -■>-»_***,. I f ++£Ly$^b^ )’ &£•$•’'.

'^'I^J —'--?  i A &A~» ~f- -' i^-f-  ^
'&**- fr*x^X tp*XJ)  ~ -W $■' '^4'

f ”6  # i ^f f p 2 ^ a *~* 'b’^’%-

V *V- t$l CLrv. ~~

$p ,u ~ +^yr~* O&S^^jr^i^frL. rf ''**$'■

1  * *. '

;■***■ l&jfa-jjlri,- :

i?>:*i A f$ ’~' t fj/?* jhyr*^A

' '' M* •• ^ A»,

‘i-tteff,  , $tv  - 1

«v 'Vrr*) Ci'tSi m+iii+J

pvl5 ^ H -<$r+ r**^**^^

^iVvu5) I

*■ 1 • fvn-rV' 1  vmA' $?>f)

-4 - v»~'Žn 1 < I^ i eJJifltk .1
Ij^-Cahl  iita~tLu£ojt&)  ^2eu* aS)
ft- J 2 -*t^. -4^L&c td

tU.la.it dA. ■ t/  m O *

* ^ ^

1 _« 33 /Že f £$t SZ-fy£j*+*f

\Ac-f &cjbrrn  l -/.

x 5 m. ■nu^fI  ytL*J-tW^f-4,4r~ ’

til ■ J+rt-tnC uO-vZr^i I  ii»- J

T^A, ytt& 9 k?t*-

lh£'\4  ,' -^f

fy-&r*i Ofco-H- ■vtt+itism- Qy<-£

1  f *.,  . .. r ,

.c ■<iftfC-X. : U'  y 4*'***if(f*t i fi  .,

’./ /f ~' * * £. IH ’4 >

--*[■■ vt^frA;  ^ ^«?/v^>.»£. /

• ihr  « i <9> a

:p  -f>P ? «. ■/Jv4v‘i f+i'jGh.f&rfi*«'-  «"• '"*

* i‘'

^wltrf j

* ,0^ f  -f y ‘ u '

m£&'

v.

A  '  c. ' - - n  VVM,

£ jjr? ' r rt ^ t  w ^> vw' n •*■ v*^, *£*

C^'»v l 'Hf( ‘**  tS»-m- .' 'T*\

\*Jrv-<\~4 %  v^t

#"* ; ;  ^|W-3 ji .',/>« ;«*$».?.* J p..

■^> '■•* ^ ; ' ”-» * » *

JW £wiyw?* { i

i ~4  £ 4 ^%- Vt/*.^^' 4 -^.

«k 4 /> 4 ":

„ <v. JJ,. y iTtt'*-■  --./

■•■ ,0  ;„ «r>nw^ uLijfitu/.

V v  , ‘t’’ 4hv <joA+ip+y*wi*-jrl :  i

',-',j ol+*&y(b  »~~f v '*'pl in &f>r» 'n&i j^V J

’i) ■ Xi4  /

'* 3 V

-i-rvV' «v*V- * >*>» »»«C*

* 4 uV

£* Wi< / *-

**"/+* %  ',j< -H) T'-

ir »* v.i ,: v&f lt)+*ffn+iip*. c/ V
&r***4> • 9  t.'»#--M fl fntVjtf

J / ;|^» $ Wn £-/ 1f; ’ v

J

«S


METHODUS

Ad eos, qui mori uo«
tur adjuvandos
Ex

Complurium Doffofum, ac

piorum Scriptis, diuturnoqne ufu
obfervationc col leči a

a R P

JOANNE POLANCO

S. J. Theologo, & in com-

munem utilitatem crebris novis
typisexcufa, noviflimis
dicata

Honoribus DD. Sodalium

congregatorum fub titulo

B.M.V, in Coelos At

fumpt«

Jn

Arcbi-Dueali Soc. J ESU Collegto
J-fbaci Arno MDCC.KLIV.

.T^piSj Adami Frid. Reichhardt,

0.

139590

Ultima Sulpiria pie mo-

rientis. r

Adoro  te Deum unum, vivum, & !
ve rum/

In te čredo seterna veriras!

In te fperoinfinita mifericordia !

Te amo fuper ornnia propter te ! d f
fumraa bonitas.

Domine / pcenitet me peccaflč a-
moretui! non peccabo in se- .
ternum / '

JESU fili David miferere mei ! r\

Non mea Domine / Ted tua volun- f
tasfiat!

Hic ure ! hic feca, hic non par.cas, -
ut in as ter nuni parcas. g

JEfu efto linihi JEfus, & falva me. f-

M ater Dei/ memento mei!

Sanft i Angeli mei defrndite me ! f

. I N D E X.

Cap.  T. de ijs, qu.ee pertinent ad. ad-
juvantem. fol  I.

Cap.  2. de hi j, qiue cum moriente ad
animam ejus juvandam traČlan-
tur .  2.

Cap  3. de ijs, quce [ant trači anda
cum moriente, qubd attinet ad con-
junčios.corpus ,45  bona externa.  24.

Cap.  4. quid agendam, cum necejfa-
rij a!iquid deeji morienti, licet ali-
qua jamfačla (int.  30.

Cap.  5. quomodo exercendl m or ib un¬
či i c ir c a fidem.  35.

Cap.  6 quomodo fit fpes erigenda in
moriente.  40.

Cap.  7 quomodoCbaritasinmorien-
te promovenda.  59.

8. quid faČi  ■ op«/ morien¬
te, qui jam omnia necejfaria per-
egijfe perhibetur.  71.

C^tp.  o, ratione juvandus, quiex
vit.e ni mio deftderio non fatis eequo
animo moritur

Cap.  10. guomodo Procedendum cum
eo , qui ex affeciu ad eetema, vel

alias ob caujas limet mortem.i 10.

flf

Cap.  I r. qmd cum \mp at teni Ib a s *<•
geodam.  110.1 lij

Cap.  I 2. qaid a gin dum cum tentatis  ^
in ji d e.  i 16

Cap.  Ig. qaomcdojavandi, qaidif' £

fdentid affl igantar.  1 16. *

Cap.  * 4' qaomodo javandi , qui maj
Us ni mi d ccnfidentia & preefump-i  »
tionis tenentur.  Ig7« £

C«/>. 1 5. agendam cum eo> qai  ^
param jam mentc valet.  J40. *
Cap.  16. qaid ca in eo  , qui a fant ha-  £
bet rationis & fermonis 3  fed pa*  m
r#»a (aperefl temporis.  146. pl

Cap.  17. qaid agendam cum Ul is  , f u
qui intelleSfa Valent. }  fed volani as  fu
ill is cegraefl. t5z.es

Cap.  18. de ijsqa<e admorientem ju-th
Vandam faciant }  fed fine ipfo tra-tn
Siam ar.  i66.te

Cap.  19. de ijf^qa<e ad adjavandosju
eos pertinent, qai ajfiflant mori en-At
ti.  i7i.ee>

Cap.  20. ordo commendationis ani-ttv
m<e.  177.JHI

t ^

* cm

6 .‘

. f y  CAPUT PRTMUNf.

'j' Be ijs qu<e pertinent ad eum qni
juvaf morientem.

Ntelligat mpnmis,qui
datcperam eis juvaifc.
dis, qui ex hac vita de.
ceditnr, quanti fxt m3*
uj‘  menti, & quam ver* charitatis 3.
.6. pns, proximis in tali fiatu confti*
s , rutis, ubi de fumma rerum agitur,
as  fubvercire. Nullibi enim graviif*
jz. erfatur, & cum mors femel can.
ju;tum  aecidat, fi guis error hic a*d*
ra-  fflittitur,nuIfo ingeniocorrigi po«
56 . teff : adde quod tepe acciditjiit h ir.
/o/jufmodi minifierio divina provr«
e «.dentia ad portum Sterna falutis
71.COS adducat , qui'flne ipfo in seter.

erant peric tiri, vel cene i rt
j/.purgatorio graviores a c diuturtiio.

A ro

i (H >

res  poenas pafluri, aut fi neutrum
horum evenit, illud cjuidem cerrc
base funčlio, quod ad alia fpe&at,
boni adfert, utmorientes in m a-,
)Ure decedant charitate, & contf|;
acprcirde ctiam majore pofthanc 1
vitam beatitudine apud Deum,&
glcria perfruantur. Qucd fi eos,
<gui fani funt, magnum eft opus
pit-ta tis, ad haec ipfa, per pradica-
tionem & facramcntorurn mini-
Herium, vel guavis ratione adjuva*'
re,cum & alio tempore & alijs me.
dijs idfieri, & poftguam adjuti e-
iflr ab accepta gratia excidere pofi
line , guanto majus eft jamiam ex
haevita in aliana migraturis fuc-
currere?ciim illud fit certiffimum,
quod ubi ceciderit lignum ad Alt*
:ftrum,aut ad Aguilonem, in quo-
cungue loco ceciderit, ibi erit: fi
feene vitam finierit, in Auflroerit
seternas falutis: fi male,in Aguilo«
»e secernae miferiae.

Deindciidvemr, quud ipfeim-

P*!

* p^rcs admodum viresex fe habešt
® ad tantum opus, fcilicet cooperan«

» di Dcoad falutem animarum,mor*
” te praefertim imminente, cum pro-
ii, pter vim morbi ratio a confiderati*
‘C one rerum falubrium diftrahi fo-
let, & propter timoris aliorumque
j affe&uum vehementiam , miniis
15  apti fere funt homines, ut negoti-
** um fuas falutis , prout oportet ,
lm  tranfigant: cum tamen Dsemon
a ' fciens,quod modicum tempus ha-
e * bet, omnes vires fuas exerat, uc
morientem, fi qua ratione pofllt,
perdat: & ut malignus eft & fa-
‘ x  gax, idmultis modis (quantum a
c ' Deo permittitur) curet. Unde qui
hoc officio fungitur,humiliter co-
u * ram Deo fuarn imbecillitatem a«
°“  gnofcat, & fibi diffidens, totam
“ fpem bene gerendi & quod inten-
r > c  dit confequendi, in divino auxilto
conftituat.

Puriffimam habeat intentionein
m “ juvandi moiientes in taftu necefli-

A» Mt6

**)4 C*#

tare ad ultimum finem fuum afTe- <
guendum , confiderando , quod ^ I
imago Pei,quodChrifti membra,
quod ipfius fanguine & vira re* a
deinpti funt r  & quafi fubftituarur r
a Chriflo ad illosadjuvandos,quos 1
ipfe tantopere diiigit, & guoruro £
falus in ipfius magnum honorem 1
&gIoriam cedit,exciret, in fe vehe- c
mens faiutis eorutn defideriem, & r
Omni fiudio cooperari Dei' provi* c
dentias conerur, ne fručfus mortis c
Domini noftri J Efu Chrifti in eis *
feieat. P

Quiergoboeofficium ex obedi* €
ent ia , vd charitate exercet, pro' *
gratia adjuvandi morienres quoti- P
die in univerfum o ret, & cum pe< ^
. culiari affeftu pro fin gu liš eorum., f
ad quos juvandos vocarur, tam P
dum ad eorum domos fe confert, a
quam dum in eifdem manet: afV S
per breves efationes cordis,defi< ~
derium faiutis morientium in fr "
- rcaovet> & ad eesapplicet: facrifr a

ci|

**) s (č*  .

.. ci]s etiam Miflarum hoc ipfum in
d , genere, & in particulari faeiac.
i Res ipfas,quajdicenda;funt,vel
.. agendse, ac modum & ordinem ea-'
x  rum, bene incelligat,& in metno-
lS  ria habeat, ne accidat, ut cura exi-
n  gua morientis utilitate & aftanti-
n  um minore aedificatione luum fa-
.. ciat officium : & fi ad unam concio-
nem habendam ftudium ad te*
. opportunas, & ordine congruo di*:
is cendas adhibetur, quant6 magis
s  ad negotium hoc tam arduum
prsmeditatio & rerum, & ordinis
f. erit neceflaria ?  eft tamen adver-
0  tendum,quod nec res easdem fem-
...  per, nec eodem modo erunt dicen.

dse, fed pro difpohtione varia mo«
, nentium,& loči ac temporis, ma-
n jori, vel minori commoditate vari«
- ari oportebit, aliter enim cum ma«
( j  gni.$,quam cum plebeis hotni ni.
bus': aliter cum doftis & ingenio-
lis, qu£m cum indoflis ac rudibus:
i, aliter cum exercitacij in rebus/p>*
V  A j ri-

<•#} 6  (fr

ritualibus,quarn inexercitatis: ali¬
ter cum cholericis & impatienti-
bus: alitercum ijs, quiTedato&
patienti animo funt, agendum eft.
Prioribusenim pauca, felečla,eru-
dita,& oportune difta ; pofteriori-
bus,plura,magisexplicata,& ipTo-
rum captui accoinodata quadrare
folent. Cum ejufdem etiam natu¬
ra & qualitacis hominibus aliter,
fi  Tenfibus valent ,* aliter, fi jam
funt hebetiores: aliter fi morbus
»on aflfligit doloribus, aliter fi af-
fligat: aliter fi tempus fuppetit *
aliter fi breve eft , procedendum
erit. Vnde praeter illa documenta,
quae in genere praefcribi poffunt,
difcretione Temper opus habebit,
qui juvat morientem , ut fcilicet
Utaturin iis omnibus,quse prsrme-
ditatuseft, vel tantum quibuTdam
eorum, pro re nata, & prout expe-
dire ad praefens judicaverit, non
fino contextu omnia dicendo, nec
properantcr , nec uno tono, Ted
.. i, i.  pau-

gaulatim dicet,quas opportunč di*'
ci,čc audiri ab segroto potem nt,
interrumpendo filum dicendoru,
partim filentio , ut melius illedi-
gerat, quae audivit: vel fponte fu*
!- utiliter cogitet : vel ut quiefcat :
partim interrogando de alijs rebus
communibus , & partim .orando
pro eo, & alios ad hoc ipfum hor-
tando, & poftea profequatur, quae
i eospit. Claufulae loquentis fint;
s breves & ferrno fimplex , & piutn
. affe&um oftendens:: čc cum pru-
■ dentibus & gravibus, non tam in«
t. firuentis phrafi , quam in memo-
t  riam redigenti s, vel, quodab eis

fieri čredi tur, referentij,ubi expe-
(  d it.

Si non eft perfpe&a tegrotantis,

. ad quem accedit, perfona, & habi-
i tudo : & occafiodetur, in ipfo iti-
. • nere curet, qualis ille lit, & quo-
t modo fe habeat, cognofcere,id eft,

. an lit vir eruditus, an prudens,ati
patiens, aq utatur integri? lenli/
A 4 bus

m?)  s (m

Inis & judicio, an credatur vicinus ‘
morti, an teftamentum fecerit,an
confefliis fuerit, an eorhunicave-
rit, & extremam un&ionem fum-
pferit: quod vitaegenus tenuerit,
An  aliguid in co fit magni momen- “
ti,dequoadmoneri debeat, an fe
affličlum in fpiritu oftendat, an
integro fit auditu, ut bene audiat,
fi  quid loquatur fubmifiej&c. Ipfe
etiam obfervet moreš hominis, &
jion ex abrupto incipiat , fed jam
ingrefliis ad ir)firmurn,ipfum& af-
fiftentes falutet, prout decet, &
quomodo fe habeat, interroget,&
compaffionem habeat, & prsfefe-
rat, 6c fi aegrotus ipfe quid dicere
veli.t,audiat eum, & valdecaveat,
ne tsdio ipfum afficiat, vel rebus
jpfis, vel tono altiori, quam fit o-'
pus, vel repetirionibus rerum ea-
rundem ., quin potius animadver-
ftns paulatim hominis ingenium,
tonfolari eum ftudeat & amanter
& prudenter eum eo agendo , ejus

mf)  g (P»

benetfolentiam fibi conciliet , ti«
qus ad fuam falutem pertinenc ,
audiat libentius, admittat facilius,
& ita magisproficiat,& ipforever-
tente , fi redire oporteat, potius
r.ecreetur in Domino, quilm mo«
Jeftia afficiatur, demum portquam
explorata fuerint ei, qu z  oportet
intelligi,utaturreiigiofa & mode-
fta libertate in omnibus,quas ad of«
ficij fui funftionem pertinentjtara
erga segrotum, quam circumftaa«
tes.

CAPUT ir.

De bi s qua cum moriente a d a »imam
ipfius juvandam tračiantur.

Q Ux  in atixilium morientis B-
eri  u,eilicer poflunt , & cunj
lplo, aut per ipfum tranfiguntur*
in duplici generefunt,aJiquaenim
ut neceff ria cenfentur, quas ad fa-
ciendum,quoddebe.r, hominž di-
fponunt : aliqua ut convenientia
& utilia , qu se ad  confolationem
icilicec & majus meritum morkn-
A s  tis

mg)  io (č&

tfs pertinenr: & quidem neceflaria
vel adjuvant morienrem in ijs ,
qux  a d ammse ftacum , vel in ijs ,
qua? ad providentiam ergafibi con-
junčlos , & corporis ac rerum ex-
ternarum difpofitionem faciunt ;
& quamv s haec aliter curari de-
bent,cum & ipfiusintelleftus, &
voluntas,& temporiscommodicas,
omnia exa&e fieri permittit: ali¬
ter cum aliquid horum deeft ; pri-
us omnia tra&abitnus perinde ac
fi  asgrotantisac temporis difpofi'
tiointegrum ipfi auxilium exhibe-
ri permitteret: deinde de ijs cafibus
feorfim agctur, in quibus, quod
defit aliquid horum , perfonseha-
bitudini,ac tempori fe accommo-
dareoportebit.

Prima ergo, & prascipua curaju-
vantis cos fideles,quibus mors jux*
ta peritorum fententiam creditur
imminere,fit circa animaeftatum,
ut fcilicet in gratia Del, & charita-
te ex hacvita decedant. Et quia i

per

&?)  TI

per Sacramenta ea in cordibuS
noftris per Spiritum fan&um di£-
funditur, ut eis muniatur infir-
mus, primo quoque tempore cu-
randumeft. Poftquam ergo falu*
taverit ffgrotantem, & ( fi expe-
dire judicabit) Evangelium, aut
Orationem fuper asgrotos dici foli-
tam , vel umunque recitaverit-,
velaliquid mente in Deum eleva-
ta, & fuper eum manibus impofi-
tisoraverit, fedensque a!iqua vel
audiverit , vel interrogavcrit ,
fumpta occafione ex his, quae se*
grotans refponderit, velaliunde,
lignificetblande &amanter( nifi
in aliquo cafu videretur ad Sacra-
rnenta prius adducendus , vel hu«

, jufmodi nun,tium difFerendum ef-
fe, cum periculum non eflTet ia
mora) quodmedici fecundum ar-
tis rus cxperientiam de ipllusvita
dubitant : adjungens nune tem-
, p«s efle, cum humana auxilia pa-
| rentuin, & am.icQrum parum ip»
A $ fuia

<*?( 14  (m

fufln fublevare poflint, ut toto fe
corde ad Patrem ccelr-ftem con«
vertat, qui ut amantiflimus vult,

& ut omnipotens poteft juvare, vel
fanitatem ( ft expedit )  reftituen-
do, vel in omnem eventum, fa-
fiitatem & vitam perperuam ei tri* 1
buendo. Convertat etiam fe, &C  |
fpem fuam erigat in verum ami- ;
cum JESUM Chriftum, qui tant- |
opere ipfum dilexerit, & pro eo
fanguinem finim totum effuderit ;  j
<juce probatio amicitiae perfe&a
f-uit, nam ( ut ipfe teftatur ) ma-
jorem dile&ionem nemo haber,',
quam ut animam fuam ponat qui* 1
pro amicis fuis. Chriftus eft amicus
verčfidelis, qui cum ali j deerunr,
fcilicet in morte, quod nollint vel \
non poflint prodefle, tune ipfe
maxime &vult, & poteft amicos ,
juvare. Idem etiam eft fapientif-
ftmusMedicus,qui non fol&mcor-
ptis ( cum id convenit) ad brevem [
hujus vit® periodum, fed anima

etiam

**) iz  c fm

etiarrt per gratiam fuatn fanat, 8c
poft refurrc&ionem pcrfefta , 6c
perpetua fanitatc corpora fanabir.
Ut aurem gratia ipfius fanet ani¬
lina: vnlnera, & morbos, medicin*
facramentalis eft neceffaria , ideo
confeflionem debet integram face-
Te,  &peripfam a:terno Patri re-
conciliari; fidifferret peraliqu*
hor3, ut fibi comodiorem, vel uC
peccata melius poflet recordari, &c
temporis anguftis non urgerent t
admittendum id effet, & fuo tem-
pore redeundum ad confeffianetn
audiendam , nifi tegrotus alij con-
fiteri deberet: im6 Ci mo?bi ratia
idferct: & generali conFeflione o«
pus habere infirmus videretur , ei
fuggeri poflet , ut non folum ab
ultima confeflione cogitet, quas
confcientiam premunt, fed & a-
lia anteafias vita: peccata , praeci-
pu4 fi circa ea pacatam confcien¬
tiam non habeat, rocogitet, ju-'
Jtta illud Ezechis: Recopiiabo onu

A 7 Wf

*?) 14

ne s annos meos in am arh udi ne a ni¬
ma mea:  fidiiationon peti tur ad
hosfines, fed quia detračlat iabo-
rem ingrediendi ad fe ipfiim infir-
mus, vel ob tentacionem aiigua,

& non videtur probabile, qudd
poftea inagis paratuserit , dicat il-
li, quod }  ut Pater aeternus čc Do-
minusnofter JEfusChriftus in fu-
am gratiam & amicitiam ipfum
admittat, oportet ut peccata, qutc
dividunt ir.ter Deum Sc ipfiuin ,
toliantur, & hoc fiet per Sacra-
mentum poeni ten tise: proinde ne
differathoc impedimentum remo-
yere, etiam conrra fapientisin Ec-
clefiaftico confilium , qui dicit: Ne
tardss converti ad D ornimi in , ($ nt ■  !
diferas de die in d lem j  nonpofiu* •
mns nobis unam horam victe poJli-
ceri, & tamen pcenitentia in illa ■
hora a&a poteft veJad regnum Dei
aliquemperducere, velab ipfo ex-
dufum , Sc damnationis aeterruc
reum rclinguere; ideo.idem Sapi- ;
•» cns

*?) t5 c*m

čns ait: Repromifllo nequlflima
multos perdidit, quia fi peccatis
obnoxij promittunt ftbi vitam Ion«
giorem, & retardant converftone*
& mors, vel deiirium eis fuperve-
nit, cum non ampiius poenitendi
* tempus habeant; aflum eft de ip-
forum faiute, & in aternum per-
ibunr. Addequoqueut auftor qui-
dain bene ait: Qui non eft ho-
die, cras minus aptus erit. De-
mum cum primum fitri poterit,
ad confeffionem adducat, & fuam
cperam in redigendis ad memori-
am peccatis promittendo eam fa-
ciliorem asgrotanti reddere cone-
f ur , & cum aflenfum ejus habue-
f rit, femotis arbitris, audiat (juas
I ipfe fciet & volet dicere : deinde
jpfejuvet de ijs, quasfunt probabi-
literomifia, percunftando & nu-
merum & circumftantias necefla-
rias : qu» poftquam habuerir,
quantum faris eft, tuncad contri-
j tionem( ft eam imperfečUm ani-

snad-

mh is

madverterit ) hominem juret, id
tamen cnm ea moderatione faciar,
lie indiffidcntiam asgrotus, & ni.
miam animi deječiionem incidat;
moneat crgo utconfideret magm-
rudinem DET, cujus praecepta
tranfgreffus efl, fub quoprsehu-
militate profunda incur/antur ,
qui portant orbem; Angeli prss
reverentia contremifcunt: & ut
rihilu eft omnis magnitudo crea-
ta. Confideret etiam in Deo ju.
ftitias zelum, quo Angelos & ho«
mineš peccanres tamacerbe puni-
vit * & fanclitatem , qua fic odit
peccatum , ut fi quis in iilo mori-
atur fine poenitentia , licet fit alio-
quin filius dile&iffimus, in atternu*
eum privet hasreditate ccelefti, &
adinferni tormenta nunquam fi-
nienda releget. Advertat autem
Sacerdos, utdiximus, ne nimis
terrear aegrotantes , praeferrim G
fubtimidi viderentur, & magis
contritionc eJtcitet, ( quocunque i

i

mi)  17  (*•> .

Mii fint ingenio )  in memoriam re-
digendo, quam multis beneficij*
natura <5c gratiai ipfum Deus fit
profecutus: quanta ipfum prasve-
nerit dileftione, qui proprio Filio
non pepercit, fed pro nobis omni¬
bus tradidit illu, & utique pro fin-
guliš ^ quanta nobis bona in regno
ccelefti poft bane vicam praeparave-
rit: quam fit in fe bonus&in infi-
nitum amabilis , & dignus omni
honore, obedientia, & obfequio,
& tune dicet : hunc ergo DE-

UM , tantas Majeftatis, tantas
fan&itatis, tantae bonitatis, qui te
de nihilocreavit, čc  in filium ad-
Optavit, & tanta dileflione & be-
neficiis te prolecufus eft, contem-
pfifii, &  injuria afifecifli , & quod
in te fuit, fanguinem J ESU Chri-
ftifilijejus prore effufum concul*
cafii, & in his & iilis peccatisf quas-
dam graviora repetendo breviter)
animam tuam comaculafti, quan*
tum ergo dolerc debes, qqdd tam

in-

m 4 )  18  (č*

iagrat^ te gefTeris erga talern, &
tantum Patrem & benefačlorem ?
4einde animet eum , &erigat di-.
cendo; perpende, qudd fic ofFen-
£us Patercceleftis, pro fua tamea
mifericordia infinita , ad poeni-
tentiam te expe&avir, quodque
per Propheram promifit, inqua-
cunque hora ingemuerit peccator,
omniinn iniquitatum ejus non re-
cordabor: quod JEfus Chriftus ,
qui pro peccatis tuis mortuus eft,
apertis brachijs in cruceC ut vides)
te invitat, ut ad ipfum cum dolo*
Fe vit« praEtcricx refugias, utam-
ple&atur te, & fanet animam tu-
am, & ad tibi comparatam fuis do«
loribus beatitudine adducat. Dic
ergocorde 6c voce, fi  potes, cum
publicano : Deus propitius eflo mi*
bi pcccatori.  Dic cum Davide, Do
minepropitiare peccato meo }  multum
eft enim.  Djc cum eodem poeniten«
te: Miferere mei Deus , O fi te mn*
guatn ojfendijfem  , O Pater amun*

ig

tijjime difplicet mihi valde, quid
tam ingrate tuamhonitatem offende-
rim , O Domine Chrijle, qui me tan¬
tri ch ar it ate peccatorum vilijjimunt
redemifli, {anguimm & vitam tua m
mihi impendendo  , poenitet mepluri •
mam, qubdtamf<epe,&tamgravi-
ter tua mandata pnevaricatits fum t
quis mihi det fontem lachrymarum  ,
ut defleam ingratitudine S malhi am
meam, qua te, qui tantopere me ama-
fli, & bonorafli, contempfi,  <£? crea-
turas vilijjimas tihi in affeflu amoris
mei prapojui} firmiter propono, cum
tua gratia veli e me potius in pofle -
rum milliet mori , qudm te cjfendere,
etiamfi diu mihi vivendum ejfct in
terra.  Hascergo& fimilia, vel par-
tem eoru vel fi quaj magis accom-
modata perfonae poenitentis oc-
currenr, dicat,ut ad contririone de
peccatis prasteritis, etiam oblitis,
& affe&um eorum relinquendumj
& emendarionem , fi viverct, fir«
miter proponendam., .adjuvet &

quoad

ro

<juoad ejus fieri poflit, curet, ut
contritio fit charitatc informata,
& non ex tiinore tantum : & utfir-
mum vit z  ferio emendandae pro-
pofitum, fi fupervixerit, in eofit:
& tuncconfolando eum fpe veniae,
& reconciliationis cum Dco, abfo-
lutionis beneficiurn impendat, &
fi a!iquas indulgentias ei poterit
impertiri, quamlarge liccbit,im-
pertiatur, &  ut patienter morbu,
&ejus moleflias , 6t mortem ip-
fam, fi Deo placuerit, demanue-
jus fufcipiat pro fatisfačlione fuo-
rum peccatorum, &obDei amo-
rem admoneat, & poenitentia alia
Vel non injungatur ( nifi brevifli-
ma, & quam poflit facile perage-
re) vel fi injungitur alia major,
non nifi recuperata valerudine ad
eam fe teneri a?grotans intelligar.

Si tamen habet aliquid alieni,
quod reftituere debeat, <5t ftatim
poflit, videat Sacerdos, an expe*
diat diflferre abfolucioncm, doneč

id

T-rtm

id opere compieat, Vel /I nomdifi-
fert, quia proraittenti fe fiatim id
fa&urum credit,urgeat, ut vivens
id fieri curct r  nefiseredum arbitria
idreIinquat,quod tantoperead fuae
falutem anima; pertinet, hoe de
rebus clare debitis intellige : fi
res effet dubia, & ipfo vivente de-
clarari poflu t, an ad reftitutiones
teneatur( ut in habentibus n. go-
tia veladmmiftrationem bonorurrr
alienorum accidere facife poflet )
primo quoque ternpore id fiat. fi
non ejufmodi res efi.ut fiatim pof-
fit veritas elucefcere, in teftamen-
ro, vel codicilio decernar, ut re de¬
da ra ta cutquequod (uumefired-
datur , Sc  tantundem fiat; fi c la«
rum quidern efi debitum,& tamerj
non potefi fiatim refiitui, id fo!ef
bonum efie confilium, ut haere-
desaliqua pcena ad reftitutionen#
tempefiive faciendam , fi ftatio*
non potefi fieri ,  obiigentur, (ed
valde optandum, & curaadttro efi*
*tt fi atim fieri pofiit, Še

a (&  _

Si currt aIiquo intercedit inimi*
citia puhlica , non foltim ut igno*
fcat, fed fi fieri poterit, ut corarii
notario,&r tefbbus id conftet, cu-
randutn efl .* & fi ipfe alium offen«
dit, mittat ad vcniam petendam,
& fatisfaciat cffenfo, ut oportet,
& pax (fi res id ferer ) dum asgro-
tus vivit, conficiatur, fecreta ait-
temfecrete, fi quas fucrint huju-
fmodi tranfigantur.

Siad famas reftitutionem fuerit
obligatus,eo modo quo poterit j
per fe, vel per alium eam reftitue-
re curet, veibo, vel fcripto , fi ex-
communicatus effet aliquis ex ijs,
quibus mors imminet,cnretur, ut
fe fubmittat totis viribus Ecclefiac
ordinationi, ut beneficiurftabfolit*
tionis confequatur.

His quas ad confefilonetn perti-
nent tranfa&is, viaticum fanftilTt-
lua Euchariftias, dum fenfus vi-
gent, a Parocho , vel de ejus a ut
fu^erieris facultate ab ipfo, qui

•• :  jii-

u (i*. ...

Juvat morientem, vel alio lurtiat
segročus, ac pritis inftruatur, ut fe
pratparet ad illud digne fumeii-
dunij prascedeme reconciliatione,
11 ea opus erit, & eum quanta hui-
militate, Fide, Spe & dile&ione
lieri poterit jcommunicet. Admo-
neatur etiam, ut Sacramentum ex-
tremas Unčlionis jfumat , vel fal-
tem perar, ut fuo tem pore adfera 1 -
tur, &  ejusvis aegrotanti declare-
tur, quas duplex eft ( praeter effe-
£lum communem conferendi gra*»
tiam }  quam habent omnia Sacra-
menta )  altera fcilicer,ur praspa«
retur ad profe&ionem in coeleffe
regnum a peccatis & eorum reli*
guijsper eam expeditus; altera,
lit fi lanitas corporisejusutilis eft
fu tura, etiam illapromoveat juxta
illud Jacobi r Infii matur quis &cv
& oratio fidei falvabit infirmum ,
ideo noneft expečtandum, ut jam
naturaevires penitus fint proftra-
tae, &  fit fenfuum expers aegrotus:
fed^um niedicus dijcerit* fecura«

«fum artem medicin«, ipfuin ad fr jj
nem jam accedere, vel in periculo C c
tnagno mo tis verfari, dari debet p
hoc Sacramentum, ut inteJligat ft
jnfirmus quae dicuntur , & quaiti a i
devore poterit, Parocho ungenti
ip'e refpondeat, Quod li in deliri* ci
um, vel fenfus hcbetudinem inci> jf
deret, hoc devt tionis fru&u pri- fi
varetnr, quamvis non piaecipufl t
hujus Sacramemi fine, & ideo eti- A
amin  tali ftatu danda eft un&io,fi y
priusdata non fuiflec. i

c a p u t  nr.

Deijs, qtia funt trači and a c it m mo<  i
Tiente  , qi od attinet ad conjuntlos,  j
ccrpus <8 bona externa.  s

P Ofiquam circa ea, quae ad ani* a
m« di c pefiuonem pertinent l
officio fuo furftus erit r  qui ju vat i
morientem , eodem fungatur cir¬
ca ea , quas ad providentiam ejuJ !
erga fibi co^ijunčlos , Sc ad corpori; '
& bonorura difpofitionem perti- i

mni

n> aent .• quamvis expediet, ut poft
ilo confeflionem ftatim ifta curentur.
>et Redigat ergo ipfi in memoriam
fi uxore habet, ut eidem profpici-
ito at : fi filios minores, ut eorum tu*
>fi telam , & inftituticnis curam ali*
tj' cui rel:nquar, de quo fperet, quod
d* ip forum eommodis ferioconfulet ;
H- fi filiasdomi habeat, nondum fta-
J P tum vitascertum habentes, provi-
&  deat, qn'oad ejusfieri pofiit, ut ju-
» xta vocationem Dei,vel inmacri-
monio vel in monafterio collocen-
tur.

Si nepotes, velalios confangni-
0' neos habet domi, quorum fuifce*
f i  perit curam ; fi  fervos vel famifi-
am, cui debeatur ftipendium, me-
!* mor fit eorum, ut officio a:quitatis
it & etiam charitatis crga eos fa tk¬
at fiat

r* Si forre vel tutelam aliorum vel
JS bonorum pr.incipis, comunitatis ,
'jf  ve l privatorum admrniftrationern
i* lufcepiflet, vel officium publicutn
B gerk

#?) jfr;*

gerif , de quibus vel reddere rath  p-
nem vel aliquid facere, aut diceri f<
teneatur, ut fuae confcientis & a Ji
liorum communi, aut privato 1» ii
no confulatur, admonear, ut dnu p
Jiabet rationis ufuin & rempus <■
quam expedise poteiit, id faciat r
vel alijsfaciendum committat. a
De corpore etiam fuo ut confli t
tuat, ubi fepeliri debeat (  nificon j
ftaret id jam conflitutum eflc) č c
qucmodo fupgerat, horteturqm t
eum, ut ita proteftationis fidei fui t
& auxilij fpiritualis, ac decenti* j
flatus rationem habeat in appara’ <
tu exequiarum, ut pom pas fuper-
fkix  & ad folatium vivent u, nou i
ad animse proprias milnatem faci- t
entes, ad decentem moderationi i
revocentur. <

Demum iplum adhorterur, til
difponat de bonis fuis per tefta 1
mentum juftum & piti m , memoi
quod non habemus hic civitateffl
fermanentern , futuram inquiri‘

mtf*

*?C *7  0 »  , „

0 mn s, & fi pritis teftamentum fecif-
r< fet, fuadeat, ut confideret, a n eia-
n  Iiquid addere, vel detrahere , vel
>  jirittiutareputet neceftarium,quod

1 per codieillum fieri poteft: & in
co ( ficut etiam in teftamento) pri-
mo lečo fatisfieri jubeat ejs,quibu$
aliquid debet, five de familia ipll«

i us fint, five non,quamvis fi vivens ;
i poteft his debi tis fatisfacere (  ut
i dictum eft ) potiu? id cu. are debe«
i ret. tlxori fi eam habeat, dos fal«

! tern affignetur: Jiberis, quae illis
jure naturae & eivili, & etiam e?x
charitate debentur, relinquat.

Si prseterea bona, quas credito«
ribus & hseredibus, utdi&um eft f
debentur, fuppetit facultas ad pia
legata facienda £ quandoquidem
de quinta parte bonorum liber«
poteft di fponese, vel de alia juxta
lege? patiiae ) five ipfemet pečat
eonfilium, five non petat, quando
ipfi utile, 6c Deogratum fore vider-
bitur, admoneat, ut Eleemofynas
& i m

Stvteftamento velcodicilload pau* ^
perurrij& pioium loco.rum fuften* at
tationem reiinguat; fl tamen reru u t
& perfonarum difpofitio id ferret, f a
fuadcndum eis efiTet, ut etiam hac ta
potius viventes iacianr, quam te* f t
ftamento Iegent: muho enim m a* c \
giseum juvarent, fieut magis una t<
guae prafertur fax, guam guatuor, p
guae feguuncur, confert ei,gui per* n
obfctmnn locum ingreditur, ne la* r
batur: nec tali tu m hujufmodi e* c
Jeemof}'nte, & pia opera in vita fa* f
fta ad fatisfa&ionem majotem f
pro pr/ nis, fed adrneritum etiam i
maju*B>eatitudin : sconferunt,un» <
dequi vivensdifpenfat, guas poteit
pauperibus, & pijs locis,dicere po*
terit cum Laurentio : FacuJtates
measin ccduni manus pauperum
deportaveiunt Si  forte teftamen*
tum alias feciffer in ftatu anims
minus bono, fuadendfi eft segroto,
ut rcnoVet intentione piorum le*>
gatQruni > ixn6 & omniu bonorum,

mi)  J9 ca*

1U *' qu'*unquam egit, <Sc ratum hafce*
‘ n ; at,quod ibi & quandocunque fecir, t
' f 5 ut fi tune inftatu gratise non fuit,
■h  faltem modo legata & opera pia ra*
2C  ra habendo,& ad Dei gloriam re-
ce ’ ferendo,meritoria vitas aetcrnae fa-
ia ’ ciat, & fi in fa&is hoc expedit,mul-
n« to magis in faciendis exhortari p-
>r» portebit, ut omnia , quaein tefta-
r* mento legat, velaliter facit, adbo-
a * nuni aliquem finem referat, & fi
s* quod opus perpetuum eft , ut ho-
'&•  fpitale vel monafturium, vel quid
ffl fnnil'e,caveat,ne vanitas memoriae
m fui relinquendae potiiis, quam Det

> & proximorum amoripfum move-
at, fignificando, quod qui ( non

> imminente neceffitate fubvenien-
:s di pauperibus prasfentibus, quae
n praeferenda effet )fundationes per-
i* petuas reiinquit, cum prascipua
z  intentione culcus Dei , & falutis
i, proximorum , majus prsemium ef-
!» fentiale promeretur, quam quie-

> jufdem valoris eIeemofynas in fa»

s* B l  tis-

30

tisfa£Tionem fuorttm peccatorum ]  cu
intra tempus aIiquod breve ex- qu
pendendas, rdinqueret. ill

Refert etiatn plurirrium,ut tnO" I12
rienrem ad utendum in condendo ni
teftamento"operd virorum bono- oj
rum , prudenrium, & peritorum, &
hortetur : & ut taks ex<'cutores vi
teftamenti relinquat, quorum re< aj
ftitudini, & fi beri pot$ bcnevo- £
Icntiae erga fe & fuos poflit confi« ci
dere, & ultra duos vel tres t< fta* 6
mentarios hujufmodi relinqui fere n
non expedit. t

C A P U T IV. f

Quid agendum , curn de necejfarijs  t
#\iqu\d deefl morienti , lice' alitjua i
jam fuffa invemat , qui advo-  j 1
catur. x

S I quando aliquis accerfitur ad ]
eum, qui moritur juvandum > 1

at jam ille confeffiis eft, fed non 1
£Ommunicavit, hortetureum fi
pjp us  ell eshcrtatione )  ad viati-

čuta ‘

m?)  ?i (z* m

n j cum fanclsEuchariftias primoquo*
x- que tempore accipiendum , ut ah'
iilo bonorum omnium fon te vires
o- hauriat ad Iabores fuac ssgritudi-
nis tolerandos , & ad feeurius (fi

0. oportuerit ) iter hoc laboriofum

1, & periculofum , quo a prasfente.
es vita in futuram tranfitur, per-
e< agendum - & poterit exemplum
o-’ Helias adducere in figura hu jus Sa¬
lv cramenti,cum fugiens Jezabelera,
a« Sc  ex tffidio Jaborum &  alfi itiio-
re num mor tem defiderans, & pe-

tens, pane ab Angelo allato cunj
vafe aqnss refeflus ambulavit ia
fortitudine cibi illius ufque ad
is  montem D El Oreb, & alia huju-
a  fmodi. Addi etiam poffet matu-
■ randum eiTe, ne fi vomitus ve! aii-
ud deglutiendi impedimentum fu-
J perveniret, privetur hujus Sacra-
, menti fingulari auxilio. Poterit
i etiam hortari, ficut z.  cap. drfhina
i eft,ut fe praeparet ad digne fumen-
- dum hunc verum paaeai f  qui de
I r ■ B 4 coelo

«<eIodefcendir, per reconciliatro*
»?em, & alia media, de quibus eti-
am inftruere sgrotum debebit. Et
ii volet ipfi confiteri, in reconcili*
atione poterit dextro modo pete*
re, ut in cap. 8. dicitur, an aliquid
iit, quod grauet ipfius confcienti«
am, quodomiferit in confcffionc,
vel non quantutn par erat,explica*
verit, vel quod ad reftitutionem
rerum, vel famae,autad pacificati-
onem cum aliquo pertineat: &
tunefaciat,ut in i.cap. dičlutneft.
Pečat etiam, an doleat de peccatis,
& fi conijcit , quod eget majori
contririone, juvet eum, adhiben*
do ea rnedia,de quibus praedi&o z.
cap. eftaftum,vel partem eorutn.

£i teftamentum non fecit, hor-
tetur ad illud faciendum , juxta
ea, quas T,.  cap. piže.edente d:cun-
tur, needifferat in tempus diffici*
lius, quod initio aegritudinis, imo
jin fanitate fatfum oportuit. Et li
ia&um .^mdeoi eft teftaratntum,

fed

f-n

&) n (N>

ra. ftdaliqmd videtur immutandum,
ti. addendum vel minuendum ( quod
t vel ex verbis infirmi, ve!exaIio-
(i- rum relatu, aut alio pa&ofacerdos
c. poterit cognofcere ) per codiciL
id himidfieri pode admoneat, & ad
i. ea, quz  videc ejus animae maxime
convenire facienda, quasdum vi-
vit fieri poffunt, difponereinfirmu
n conetur, ut 3. cap. di&umeft.
i- Si  folum deeft extrema un£Ho,
{  ad illam petendam homtur, five
ftatim five poftea: fi d.fferenda vi-
t  debitur,ut fupra etiam i cap. di-
1  ximus bono tamen modo , re ter«;

. rore infirmus deijciatur , fuadere
oportet hujus facramenti fufcep.
tionem.His peraflis,ut diftum eft,
ad id jam ferri debet ejus, qui mo.
rientem juvat intentio, ut in fi.
dei, fpei, & charitatis exercitatio-
ne & confolatione conjun&a, mo-
rientem difponat juxta ea, qu»
quatuor fequentibus capitibus cq-
tineotur.

B 5

Si

tur, & mcns fana tft, aliouaei legi
poflent ex his, in quibus fpiritua.
iemconfolationem & auxilium fa«
fius fenticbat, & interdum ( fi ti«
jnetur probabiliter, qudd fit con«
fcflus negligenter divina pra?cep«'
ta explicari cspediet, ut fi obli rus
effet in confeffione , in memori«
aro rrducatur.

Advertatur etiam ne nimia fpes
Vita temporalisinfirmo detur : ac-
cidit enim, ut propter incerta hu*
jusmodi fpem,ad a?ternas vitse con«
(ecutione non,ut oportet,fcrio Te
difponat,hortari fatis convenie, ut
per contritionem & theologicali*
tim virtutum exercitationem per«
fe&am animas falutem, & profe&u
diligenter curet, & fi expedit, uc
corporis falus etiam reftituatur»
Deuseam adijciet.

Quamvis audiat Sacerdos,qui ad
rnoriturum accedit, quod omnia
facramenta is fufccperit, čc  tefta-

c k

u.

fa.

ti.

n*

P*'

JS

•i-

;s

i*

t-

c

c

I«

i

1 » ■

*

I

*n  ?s (*•> ,

tnentum condiderit, petere abe«
nihilominus pofiet, an aliquid ftt
quod confcientia ipfidiftct fuper-
efle, & fi d cet aliquid, quo juvari
oporteat, id faciat, fi fcrupulos
tantiim vel fulicitudinem ac tirno«
rem non neceflarrum efleanimad«
verterit, bonoanimo & quietoef.
fejubeat, & adalia, qu* inferiu*
dicuntur, fe convertat.

C A P U T V.

Quomodo exerce»di> qui moriuntur  ,
etre a ji dem pr<ecipue> qm non dijiiu-
čič, qu£ op or let) novervn:.

S I animadverterer, qui juvat
morientetn , quod in ijs, quae
ad fidem pertinent, quamvis ora«,
riaquteooortet credat, non tameti
explicite prout tenetur credat: ne-
ceffarium ell ei in hac etiam par«
te auxilium ferat. boe autem fiet>
peraliquam expoficionem articu-
lornm fidei brevem, & captui per«
fon* accommodatam ; ut fi dicac
B 6  a d

m)  ?6  (&»

M&  eum, dicamus charifiime frater, 4
vel Domine, fimul Apoftolorum 1
iymboIutn & illud inchoando, vel \
fi videbitur, abfolvendo, vernacu-
la lingua explicet modo paraphra.
ftico fingulos articulos, quos Lati¬
ne disceric: vel eos, quorum expli-
catione magis egebit fiifirrnus. Hro
ijsqui peritiores alioquin funt,vel
iibi videntur, & tamen indigere a»
fiqua diftinftiore cognitione a rti-
culorum fidei deprehenduntur , \
poffet alius fumi modus, fcilicet fe
commendantis Deo, utdicat, prše«
eunteeo qui juvat: Commendomt
tibi Ja nfi a Trinitas , Pater> Fili t
Špirit us Šantle, gui in trni tat e fub•  !
Jlantia unus ver us efl Deus.Com•  '
menda me tibi Pater omnipotens, gui
me imo <& c cel um & ter ram, omnitt  S

vifibilia & invifibilia creajli. Com - p
menda me tibi Domine JEfu Cbrifle >
qui propterme, iSgeneris humani fa-
latern mijfus k Patre at er no inhune  j
mundum  , vir tu te S p ir it h  s Šantli  [1
H . ''  ‘ ton*

**) ...
conceptus, & nat us hotno ev.ue
ria Virgine, pajfus, mojrtuus, 4$ fe-
pultu s, ati inf er o s defcendifli, 43 U*
beratis ex eofanSlis Patribus, & er*
lij s eieftis , refurrexifli tertia dic, &
afcendifti cum omnibus, quos de lint-
bo cduxeras , in ccelum, 4$ fedes ad
dexteram Patri s, inde venturus in
diejudicij a d omne shotni ne s(qui tune
refurgent in corporibus fuis ) fmul
judicandos,ut illis qui in gr ati a tua
tnortui fuerint, vitam aternam do¬
ne s : eos qui in peccatis mortalibus t
fine pcenitentia decejferint, in fuppli-
ciumdeternum condemnes■ Commendo
trte tibi Spiritus Sanffe,  qui ex Patre
43 Filioprocedis , quem cum Patre
43 Fiho fimul adoro & glorifico : qui
vivificas unam fančlam Catholicam
43 Apoflolicam Ecclcfiamfn quafep-
tem fanSla facramenta ad peccata
rcmittenda ,4$ adgratiam tuam ho-
tninibuf per e a eonferendam confiitui-
fii : 43 fupplex d te peto per J Ef um
Chrijlum fummum mediatorem no-
£ 7 firum

mf)  38

firnm }  per beatijfimam cjus Matrem,
per Angelos,& Sančlostuos,ut me ad
beatitudinem, quamtuis eleftis pr<t •
parafii , fimul cum Patre & Fili)
perducere digneris, Amen.  Idem per
modum oblationis fieri poflet: ut
Offero me tihi fančlijjima Fr i nit as ,
Pater Fili, & Špirit us Sanfle, &c.
titfupra. Pofiet & modus obfecra-
tionis addi hac rarione: Miferrre
tnei fančlijjima Tri nit as > Pater , Fi¬
li , & S pirit us Sančle, unus D e us ,
propter bonitatem infinilam, qua per
ver bit m incratum omnia vifbilia <£}
invifibilia creafii, &c qua perditum
genu s hominum rcdemifti per verbunt
incarnatum^c qua Ecclefiam fan-
člifcadi per S pirit um fančhtm &c.

PcflR-c hoc fieri & per modum
gratiarum aftionis, ut fi quis dice-
ret: Gratias agotibi Deus omnipo-
ten s Pater , Fili , S pirit us Sančle t
trinus & unus Deus  , qui me (š urni*
verfa creafli  ; gratias ago tihi Fili
Dei altijjime JEfu Ckrifle t  qui pra
.  - me

j tre, & toto venere humano, bomo f/t «
( čtusei:  fic incarnadonis myfteria
. profequi poterit :& deSanfla Ec-
clcfia & Sacramentis, remiffi ine
peciatorum, carnis refurre&ione,
& vita aetcrna.

Poffct idem fieri & per modurn
erigendi aegrotum in fpcm,dicen-
do, ut memor /it , gualen* babeat pa-
trem  > per creaiionem & adoptionem ,
4j it a explicabit aliquid de articulif
divinitatis , & qualem babeatredem -
ptorgm ,fci!icet JEfum Cbrifium,  8c
Cie  explicare poterit myfteria in-
carnationis : gualem confolato •

reta,  & fic expiicabit, qti£ede Spi-
ritufančto, & cjus effe&ibus reli-
qua pars Symboli concinet.

Poffet & teneri alia via quafi
ponderationis, utfidiceret acgro-
to, Frater memor efto Dei omnipo -
ttntis , Patri s, ($Filij,& Spiritus
fanfti,qui ded it tibi & rebus omni¬
bus ejfe, vhrtutem & omne bonum  ,
qnia crealor eji C celi 4$ ttrree, (d uni-

#.f) 40 (,&U>

vtrli: memor eft o Domini noftri JE-
ftt Chrifti,qtti pro te & totogenere hu¬
mano, c tem ejTct verbttm Patri cone-
ternum 4$ coaqitale, homofieri volu•
it: 6c fic  de reiiquis articulii.: &
adverte quod quamvis segrotas fci-
at explicite articulos fidei, quan«
tam fattseft ; quia ta men exercc-
reatfum fidei meritorium & Tati*
fium eft, & quia fides eft fubftan«
tia rerum fperandarum, aligua ex
pra:cedentibus opportune cums-
groto traftentur variando njodu
in proponendo, & nune hoc, nune
iilo utendo.

C A P U T VI.

Qupmodo jit fpes erigenda & exer-
etnda.

Q Ui juvat morientem, circa
fpem tripliciter procedere
poteft cumeo, fecundum quod tri«
plex eft asgrotantis difpofitio circa
illam, aliqui enim defeftu fpei val-
de laborant, fiyeex c®mpIexione

tirnica id accidat,five ex memoria
prccatorum muItorum,& magno*
rum, five ex Dasmonis inftigatio-
ne, qui ut fanis mifericordiae Dei
fine juftitia confiderati nem pro*
ponit, ut peccare audeant, ita mo*
rientibus juftitiam fine mifericor-
dia oboculos ponit, ut de venia
defperent ;al i eontra excedunt in
fpe,vel quiacogirant bona,quae
fibi egiffe videntur & de fua jufti¬
tia praefumunt: vel quia foium in
Dei mifericordiam, & Chrifti me-
ritumoculos conijciunt,& fuorum
peccatorum ac juftitiae Dei oblivi-
fcuntur, & ut priores erigendi ita
pofteriores dirigendi funtjalij ad
neutrum videntur extremum de-
clinare, fed ramen adtneritum ex-
ercitationis fpei, & confolationem
ipforum funt ijs , qnas ad fpem
pertinent, juvandi, & cxercendi.
De hi? modo agetur ;de aliis infra
fuo loco.

Cumautem primarium fpei ob-
' ' ■ Je-

mn ('**>

Je£him fit Deus, ut fons $r au&or
beatitudinis: ut fpes erigatur, &
exerceatur , duo nobis curanda
funt, alterum cft, ut in moriente
defiderium excitetur beatitudinis:
alterum ut confidcntia de ea obti.
nenda augeatur. Defiderium ex-
‘Citatur lisec vel fimilia dicendo
magis vel minus explicando , pro
utopus efle videbitur. ChariJJimc
mi, bono animo ejio, jam a c cedit fini s
peregrinationis tua,& laborum, ij
affliBiontim, qmbus plena efl vita
pr«?fen s: dic cum fančlo Propheta'
Lrttatus [um in his, quee dicla funt
mibi, in domvm Domini ibitntts, ubi
nuli a m fenties mclefiiam, nullum do-
lorem experieris ,quia jvxta eundem
Propbet am Non nccedet ad te ma-
flagellum non appropinquabit
tabernaculo tuo , & ut Joannes ait'-
jibfterget Deus omnem lachrymatn
ttb oculis eorum, neque clamor, nequc
del or er:t ultra, fugiet dolor, gemi-
tu/. Brige oetdos mentis ad cteleflem

illatn

_<*?) 45 C**»

Mam & fecurijfimam civitatem, ttbt
nuli a jam peric ul a peccandi, nulla
tentationcs mundi.carnis , vel dcema¬
ni s, fed vidoria jucundijfimus fru -
Hus capietur, qudm l ib enter cartarc
velles cum aliis beatis , o frater tran-
fivimus per ignemi$ aquSt- > & eduxifii
nos in refrigemu! qndm libenter expe-
rieris illud Propheia : Ecce ego de -
clinabo fuper eos quafi fiuviiš pacis  ?
quam bealum efl , nuli a jam in re of *
fendere oculos Divina Majeftatif y
fed vivere in [andit ate 4$ juflitia
coram ipfo omnibus diebus noflris y
id efl ,in tata aternitate? CbariJJime
non babemus btc civitatem permanen-
tem  ( ut ah Apoflolus ) fed futuram
irquirimus, fcilicet patriam najlram.
Hierufulrm c cele [lem, civitatem puU
cberrimam , fpatiofijjimam } an cenijji-
mam Dic cum Propbeta : Stantes
er ant pedes noflri in atrijs tuis Hie•
rufalem. Dic cum eodem  -• fjudm di-
leda tabernacula tua Domine virttt •
tu m concupijcit 43 deficit a nima ne a

in

%p 44

in atria Domini: (juta meti or efl diet
ttna in atrij s tins fuper milita. O
quam gaudebis, cum in ea inveneris
A ves tam amabiles, tam nobiles■, fan¬
ta dignitatis , tantre opulentid ! ide«
dicitur regnum ccelorum, quia firiguli
funt Reges juxta illud Apocaljp'•
Fecijti nos Deo noflro reg n um & Sa-
oerdotes, & regnabimus fuper terrti,
tron fuper iflarn tcrram  , v.bi Reges
ad breve tempu s cum magna foli-
•citudine laboribus regnant fed
fuper ter ram vivcntium, ubi fumma
quies, ubi vita efl perfeff a, ubi mors
exulat in fcmpitermrm , ubi omnes f unt
filij Del, S fi filij & baredes  ; qud
jucundum er it ver fari cum focietatt
tam numerofa , id efl, cum Angel is &
Sanclis omnibus , fapientia ac vir tu-
tibus fplendidijflmis tanta cbaritatC
fe invicem diligentibus ut prcpter eatn
finguli omninm aliorum bonis, tan-
quam proprijs fruantur.

Nefls folicitus fl corpufculum boe
e on f uma ur }  quia feminatur per mor-

tent

mn  45  cm

f tem interna-, ut refurgat fuo tempore
) viAurum in coeloEmpireo,fcd mulit)
s  meliur difpofitu y qvdm modo efl-Nd
. (ut inqdt ApoHoJus ) feminatur m

0 ton uptione, furget in incorruptione:

1 feminatur 'in ignubili ate , furget ia
• gloria: feminatur in infinr.it at e,furget
, in virtute: feminatur corpus animalt
i furget fpirituale,  & declarari poffut

liatc, uc vidfbitur > &diuidi: rurfus
, . d ci potcft ( fcd magis ijs,,qui pui~
1  dentiores funt- & eru<kii0res)Cba-
i rijjime, d tenebris ignorant de hujuf-
modi ad ipfam lucern veritatis,
bominibus, dum bie vivunt, abfcon-
ditam pergis. N on videbit me ha-
mo, & vivet, dicht Daminm de vi-
ventibus in vita mor tali, de quibtts
etiam a it Apodolus, qubd Deus lu¬
cern habitat inaccejfibilem fcd ijs  ,
qui ad cccleflcm vilam perveniunt,
eeternamfuam varietatemS infinitS
pulchritudinem faciead faciem De-
us ojlcndit, <f$ t ani um bonttm e ji illam
vider e t ut fatis fu adbeatos inper--

m?)  46  (w

fctiium faciendos, tam homines  ,
tjuam [piritus A ngelicos ga vijta.
TJnie Chriftu? uit : H .te eji vita a-
terna, ut cognofcant te fohtm verum
, Deum , & qv.em mifijli J E S U M
Chriflum. Sed mm hac vi ji one [urni
•veri & funti pulebri con junci a eji fr ut.
tioboni,& pejfejfio in aternum dura-
tura [urha jucundilatis, unde Efai •
as, S poji ilhtm Pauhts ait, quod nec
crtthts vidit, nec auris audivit, ref
in cor borni ni s a[cendit,[cilicet qi>an-
ta [it magnitudo fel i cit at is , quam
praparavit Deu s diligentibus [e,
quam ut pot eji, deferibem' Propheta,
ait. lnebriahuntur ah ubertate do¬
mu s ture,  6’ torrente vohiptatis ture
potabis eos, quoniam apud te eji [ons  ;
vitre, dic ergo cbarifftme cum Davi • j
de: Sicut c er vu s defiderat ad fontes
aquarum , it a defiderat anima men
ad te Deus : fitivit anima mea ad
Deum fon tem vivum , quando ve
ni a m S apparebo ante faciem Dri  ?
tj cum eodem. Heimibi, quia incola

47 C**

tns meus prolongatus efl ,& cum P/tu*
lo: C upi o dijfol vi, & ejfe c um Cbri-
fio, &c.  nee omnia omnibus firrml,
fed ex Kis aliqua, quae vidcbuutur,
dicenda funt, & paulatim & verna-
cula vel Latina lingua, protit mo-
riens melius intelligec, vel prout
idem gratius erit, & juvanticom-
modius.

Quod a*tti net a d cor.fidentiatn
deobtinerida bestirudine, & me-
dijs, quasadeam ducunt, fcilicet
gratia, virtuiibus & meritis, quž
juvat morientem , triplici uti po-
terit via. Una exhortando ad eas
bonasoperationes, quae poffunt ab
segrotame in eo fiatu prceftari, cu-
jufmodi funt eleemofyna; in ufurra
pauperum & piorum operum, ut
fuperiusdi&umeft, vel vivente ip-
fo ( quod magis optandum efl ) ft
eommode fieri poteft , Jarga manu
donatae, vel teftamentoaut codicil-
lo faltem reličfae.difcretione tamen
utatur, qui iuvat morientem, ne

tioncm,& cum sedificatione fieri j
negueat. A£Uones etiam interio- ( j
res exercentes Fidem, & Spe m, & f/
Charitatem , & fimuf contr tio it
nem (dequ;bus in pr&cedenre, & j
hoc & fequente capirulo asimusj tl
mulcutn confcunt ad corfidcnti*
am augendam, imo & (bar ta tein q
fi ferio & cum aft,£lu fiant,  ut
morte vicina fieri a quibu(dam fo* ;
let. <

Aliaeft via confiderationis,cuni #
ea proponit,. gui juvat morientem, ,
quse aptafunt ad ergendum, & ro- ?
bora dum afFftum fidueise, & as- ,
grotusadnitidebet , ut piaseume*; j
Ta l t e m me n te, fequatur. Propone- j
re ergo potert haec & fimrba adi.
h a n c mod um e C batriffi me N.  /F|
val de amabilis & defuhrabilis efti
tibigloria be at onim  , erigc tein con  i
fidcntiam e jv s cbtinendce , nec virts  t
trivTjr debile s confideres  , fed audi}
PJalmiJl am dkentem ; Vir Hiter #

(j confortetur cor tuuni , fufiine
rl  Dominam. Scito quod L) e us,, cujut
3 ' ejt daregratiam &gloriam, tibi vult
fr tam conferre , quia bonitas eji infini -
3 * ta, & per fuammet naturam fui dif*
& fufiva, 4$ communicativa fmebeati •
i ludiriis, & tantagenerofitatis ac no «
J * bilitatis efl, ut libentius det magna,
11  qudmparva. Adde, quod amat tč,
lt  ut artifex amat Juu opus, imb ut pa*
} ‘ terflium fuum , cujus bonum magij
defiderat,qudm ipfe filius. Undetu
n  non tam ardenter deftderas beatiru<•
dinem obtinsre, qudm Dtus dcflde-
'* rat eam tibi d are: quare ergo non
confdes te obtenturum ? ad boe ut ef *
’»! fesbeatus, e nibilo creavit te , t& ut
' p er dir um d primis parentibus ju s re*
gni calorumrecuperares, per mortent
‘A unigeniti Filij fui in baptifmo adop -
* l tavit te, <($ cum propter peceata prd*
j pri a illud ju s fepe per di Jer is, per
** gratiam contritionis & faCramtntuM
1  j pceuitentia in virtute fanguinis Cbri -
fli Japeinpribl intim jiatum rt Hit uit

’ G u

Je* nt fis f linj & httres regni f«i ,:ft pri
ic figi e rt em $ contemnentem fe let rij*

. v odiš curffiv.it  , ut ab ipfo, id ejl ifi
furnir, o bogo voh  excideres , qti siriti tu,
nifigis cupje.nt t en^ qu<erentem, sd ve
illud pramcvcbJt. ,to
:  ferte rurfus oculps, cbarijjtm. <p>
f'rjt.er, c d JJEfum Chrtflum Dom ti
rum riofri<vKx& confider.it ea Y qua prt pt
teagere, id poti triginta tribus ar. ni s ce
digvotus em, id.qqodpropter divini, ci
perje pat dignit atem inf tiham , &
propter evceHentiffinue grotine , eha- ti
rit ati s, obediev.titf & patierti* per- q

fe ti'tonem, excedit eorum volar amria q

sreatobano tam temporalia, qudm t
perpetiia, q it at. omnibus (d fug ul is ho- l
rgimbvs conferri pof t;nt  ; id tomen t
JufiumeJt, ut tani o preetio pro nobis , t
Jo! v to frotir s poflra fah-tis rejpon- i
feot: ipfe aftem ejl , od quem periinet,
Jeotit.udirfm tihi donarc, qvi tant-
Jpc% 'e te .amavit., beattim facere t
■ eonarpdJt , ^t\propter.id fotlus ft\
'Jppio^prpptfr jd mprtiinp fit in cruce  j

' pr#- '

**) 'si ■(&

i ji pr op ter id ipfitm incibum in Eucbd-
tet rijtiafe tihi tradiderit y  ut ‘fičut tihi
eji h bac vita fe dat vel at urit itd meri-'’
tum, it a in vit a£ ter na fe tihi det re¬
ti vel at a m a d gl eri am , tjuomodo ergo
tal s frater te non cobteredemfac) at ,'
til qiti fic exinanitus,&pav p er pr o te fa-'
n ■ Hus efl ? tališ amicus, qui pro te ni bil
rp petente ded it vit am fuam, tefuppli
u cem S ab ipfobeathudinemcum fidit*

$ cin petente m norr ex audiet.  ? '

'j Vide etiam cbariffime quara mul*

I’ tos intercejfores habeas apud JDeumf
'• <]iiantte aucloritatis apud ipfpnt  ,

<t qudmtibi benevolos , in primi s beti-'
't. tam ejus Matrem, qutc efl felix  c«;

* li porta, & fi, dum viveres , tihi juti’
t Mater gr ati Mater mifericordiie f'
\ ut non excideres a fummo boni) prof*'

• ter peccata, fed ad illud per divini
i auxilia promovereris  , multo ma.pt

in bac bora tihi erit prvpitia. Dic er*'
po illi. Eia ergo adbocata*ndftrd'V
iffos  luos mifericordes ocuios ad noR
converte, venidiftum fr it*

s  i C z tlum

Si um ventris tui nobis poft boe exilU
um cfiende, & qu<e fequuntur. Omnes
hierarcbias & ordines calefles , & pe¬
čali ar it er Angelam tuum cuflodem,
tihi adeffe intellige, pete & dic  : O-
mnesSantli beatorum fpirituum ordi•
res int er cedite pr o me , Omnes San•
tli, & illi pracipue, qui tibi vivcnti
patroni fuerunt, in temp or e opportu-
no, qitak hoc efl, non tibi deerunt: pe¬
te eorum ex animo ai'Xilium, <SS dic :
Omnes Šantli & Šantla Dei, in ter-
cedite pr o me. hote ulili a etiam erunt
a d diffidentes erigendos , de quibus
in fr d.

Alia eft via ad fpem excitandam
fcilicet orationem, qua; breves for-
Itnari dcbentex feripturis defump-
tte,  vel derivatas, ut praeeunte eo ,

Ž ui ju vat, fequarur agrotus ore
,mu!& eorde, vej falrem ccrde,
quales fuot; quae feq.uuntur: Pa¬
ter fanti e, qni creajli me a d te, in-
quietum eft cor meum,donečperveniat
0tdf)§ iddtfts me pr ec or, luet pr op ter

pee-

r


ii.

'CS

'C-

h

7 .

;•

?•

ti

**) U  , ,

ptetata in d igniffimam ,ad fe tdtimz
(3 feUciJJtmum finem meum t  per inf*
ni tam mifericordiam tuam.

Pater, qui me figmentum mamut m
tuarum ingratiam unigcniti F tli j tni
adopt afli, & e ja s cobteredeme/fe vo¬
lu ifii , guamvis propter peccat a me a
itidignijfimns faftus /im tanto bono  ,
fac meču m fecundum divi ti as bonitet*
tis tua, per cttndem Dominam Je -
fum Cbriflum deduc me ad confitea -
dumnomini tuo in fempiternunt.

Pater , qui ut fervum redimeret >
unigenitum Filium ta um dedifii, &
in eo peccat a noflrapunivifli, mifere «
remei, & ne permittas ab ultimome
fine excidere, ne pereat in me t ant um
pretium , quo redemifii me, fangui-ir
fcilicct & vira Filij tui diiedtijfimi
Domini noflri J Efu C hribi.

In te Domine fperavi, non confun « ■
dar in <e ter nit m, in pijlitin tua Vbera..
me, In Domino /efu Cbriflo, quifa
(lus e ji mibi jufiitia, fanfiificatio & 'i

C i  ; reden**

. , O*) 54

ftdempiio fakta me, id ad le viden'
dum dcdttcfre dignerts. >

Quarg trijl.is es onima mea, id i
quare conturbas me? fpera in Deo,  J
quQ>iiam adbuc confitebor illi, faln • J
tare vultus mei, & Deu s meus.

Beaii, qui bab it ant in domo tua )
Domine, in facula [aculorum louda*
buntte. Deducat me bonitas infinita
ad locttm, ttbi te perpetuo laudare, id
de tam muhi s magnisque beneficiji
digne gr ati a s in Jempiternum a vere
pcffim.

Domine J E fu Chrifie, qui dolori *
husid affiidicnibus tnibi debi tis, a •
nimam id corpus tuum facratijfimum  j
implevifli, ut bonis at er ni s, & felici*  j
tate debita, animum id corpus me* \
Ujti impleres. tu dixifli : Ego fum re*
furrečlio id vita, id qui credit in me ,  I
etiamfi mortu.us fuerit, vivet, id qui \
vivit id credit in me,non morietur iit  f
atermm, čredo mifericordiam tram,  «
id fipero videre bona tua in tena vi*  1
ventium, adjuva meper temetipfium,  |
Deus meus. In*  1

J - <%?) ss ep»

'9‘ Introibo in d omam tuam > adorab*

ad fandlum tcmplum tuum,® confi*
& tebor nominl tuo , te deducente , Da*
5) mine J Efiu Cbrifle, & ad tcmctip-
H' fum perducente, qni es via, veritat
& vita noflra.

' Providebant Dominum in confipe-
r« dlu meofiemper , quoniam d dextrit
t efl mibi y  ne commovear  j pr op ter boe
{ lat at um e/l c or meum, & exultavit
f lingua mea > in fliper® caromeare -
? guiefcct in fpe  : quoniam non derem
linques animam meam in inferno  .*

■ not as mibi feci/li vias vitce, adirnm
plebis me latitiacum vultu tuo , de»
ledi at ione s in dextera tua in finem.

Ut etiam cum fpe contritio
mifceatur, poflent dici fequentes
' verfus. Miferere mei Deus fiecundu

I  mag na m tnifiericordia tuam: Et fe *
cundum multitudinem mifierationum
tuarum dele iniquitatem meam.
aimplius lava me ab iniqu.it ate mea t
&d peccato m,eo munda me. Quo-
niam iniquitatem meam ego eognofico,

(j pcccatum meam centra meejl [etn-
per. Tihi foli peccavi, & malum ča¬
ram te feci , if infra. Afperges me,
Domine , hy([opo, & mnndabor  : la-
Vabiš me) & fuper nivem dealbabor.
Auditui meo dabisgaudium,® l<e-
tiam  : eocultabant oj]a bumiiata.
Averte faciem Utam d peccatis meit,
e omnes iniquitates meas dele. Cot
tnundum crea in me Deas, & [piri¬
ta m reli um itrnova in vifceribas me-
is,. Ne proijcias me dfacie tua, ČP
Špirit amfanllum taam ne aaferas ti
me. Redde mibi Letitiam [alataris
tat, @ [pirita principali confirma
me.

.Ad reparanda etiam mala fibi
& proximis illata, & bona amiflfa ,
velomiffa,vel imperfečle ačta,pof-
fct fequentes dicere, quas voce,vel
faltcm animo fequatur aegrocusin-
terpolatim, vel ut opportunius vi-
debitur. Domine JEfu Cbrifle , rt\
p ar a tor meas es tu  , injlaura er g o
Hitafai qua ego defiraxi in me }  ipf<*

m ? )  5 7 (&&

r etn , ahntendo tl oni s tuis ingratijjimč C6K*
cq.  trate: inproximis malo exemplo t

Wf  verbis & ačiionibus meis ipf «m offen*
l a , dens. repara qutefo detrimenta vita
or, m<e, quam beu nimts inutiliter & m a*
' (e . le tranfegi, amittendo dona tua  , &
a , omittendo, qua agere ad profeHunt
' f  tneum, <&proximorum debui: fed tu
or  de thefauro tuo inexbattjlo refarciri
•/. potes omni a h<ec dama a : j app! e eti -
». am amantijjime Domine j£fu im -
p pcrfeflionem a P!ionu m mearum , qu<t
rl propter tepiditatem meam,& admix -
e l ion e m vanitatis, & aliarum me aru
% imperfeČlionum ex parte mea exigui
funt val or is/sr merit  /, nifi de tua ple•
i nitudine earum defecJumJuppleveris.
conjunge obfecro indignijjimum cbfe-
quium meum cnm omnibus , qu<e Ut
j. e giflž & pajTus e s tam perfečta cha-
1  rit ate &• obcdientia  • Et cum divi -
tijs fztisfaftionvni & merit or um di -
• ledi i oris tune patri teter no illttd offer•
redignerifj ut de tua plenitvdine
mea paupertas ditetur tor atu divitt*

fr.

<•#) 5« (Č*

jttftitid,iS bcnitate:  & ficaliaspof- />.
fent formari orationes, fifitopus. q

Ad deprecandam etiam pcenam, p
& pro Indulgenria plenaria fup. p
plicandum, poflunt dici fequentes l
orationes, Pater mijericordiarum t
iS Deits totitis confolationis , qni eti ■ 1
am fervi bona tua dijfipantis iS ne- 1
quam mifertus otr<ne debitum ejns di- 1
mifi jii, qnia rop a vit te, ego fervits il- i
Je nequijjimu's, qui toties non tempo-
rales fohnn , fed aternas pcenas com’
meriti, d te tamen fuppliciter peto, ut  ■»
propter bonitatem tuam  , (S propter
paffione S mortem Domininoflrijefu
Chrifti, in qno o-tnnes noji ras iniqiti - i
tates po faifli, iS pttniviUi , condones \
mibi univerfa deliči a mea,(S peenas  I
etiam propter ea debitas dimitterc . '
digneris.

Domine J Efti, cul pater omneja-
diciitm dedit , qni dixifii: (i dirnife-
rit is bominibtis peccata e aru,dimit tet \
(S voh is Pater v e ji er ccelejiis deiittd
vejlra. Ecce ego ex animo dimit to

prop -

mi)  59  (

jf* prepttr te- omnibus  , qv.i mi. qu6cfttf»
is. ijuemoch offenderunt  , fi in multo
n, pluribas me affendi(fent  , propter te
p. paratus ejfem eis dimittere. Clemen -
ts tiamergo tuam preč or  , ul fecundum
m multiuuUnem miferatiomm ,

/. totem promifjionum tuarum y  efficaci-
;• ter applic-es mibi fatisfaftionh ,quam
pro meperfoluifii , tbefavrum , pcr-
feffe  dimittos peccata mea  , veni ant
i. omnes otipaš & p,enas extoiden-
' ,do y  ul ex cufladia corporis e duel o oni-
t ^ m a mea cit Hi s adconfitendum mmi-
* vitao, & a d mifericflrdias tu a s in <f-
t termi m car.tondos perveniat.  & a lis
ejufmodi formari poflent; quse-
dam ex his, quae 8. cap. dkiintur,
ad {pei e-xercjtationern (  ut etiam
fidei & charitatis, & con E rit ion is)
crucifixi imagine inmanibusha-
bendo urili ter dici poteruric«

C A P U T VIL
Quomodo cb ar it os in moriente fit eX“
ercenda & promovenda.

Q Uod attinet ad charitaeera.,

lerid

m?)6o(w

ferid det operam, qui ju vat tild*

0it

nentem, ut in ea exerceatur

, «■ h*

infiametur, eft enimfinisfic furm
m a bortorum omnium, & optima
difpofitio ad tranfeundurtl ab hac
vita in futuram, imu quia major)
Deoaugente, reddi poteft pijs a'
čtionibus, fi inrenti fint,&ad pr#
jnium augendum valde confcrrej
ferioin id eft incumbendum. Pri«
mo per modum ConfiderationiSe
Secundo per modft orationis. Ter*
tio per modum txemplorum, fub«
jungendo & ad tm/cendo, quai cofl*
tritionem veram charitate infor«
matam augeant. fic ergo morien*
tem alloqui poterit. Cbarijftme  Af-
lex & prophettt pendent ex dikciio-
ms prxcepto , quo ex toto corde , tota
/ trima , tota mente , totis virtbuS
diligere Deum oportet , non t ant urn
quia nobis Junme necejf arius eft  , &
Jumme utilis  ( c um & naftnim efje &
locne ejfe, ac tota beatitudo noflra , &
torttm } qnos a m umu s j ex ipfopenJf

ttlft

us*

e

em

ret

itn

pe

di

m

d

te

P‘

t(

■fi

%:

r

"J

m? ) 61 (?v

rfl 0i  ant ) fed muho magis amore purodi-
■ Si fyendus nobis efl, gaudendo de ipji-
Lirn ; us omnipotentia, fapieniia, bonitate  }
; ma  & felicitate infinita , & optando, ut
[) Jf  emnes bo nines eum cognofcant, hono-
3r  rent, obediant & diligant tum, & id
, a , imprimis propter fuam nbfohttijjimd
rg- perfečiionemi & bonitatem, ob quarrt
e  dignijflmus efl amort. dic qutefo,fi ho-
f j; moaliquis }  omnium bominum perfe *
lSj ,  fliones, & excellentias in fe flaberet ,
, ft  id efl omnem [apienham, virtutetn 3
pu cbritudinem, nobilitatem, bonit'a~
n>  tem, ac felicitatem, qudm dignus ef*
r>  fet amore ? ut cene in Deo non tari-
tiim bit perfeftiones, & omnium ali a*
p tum rerum vifibilium, aut etiam An-
0.\ gdicorum[pirituum  ( qmt fine compa-
a  r at ione majores funt ) inveniuntu.r  »
s  fed ipfe efl omnibus alijs fons toliut
n  fapientice , vh-tutis, pnlcbritudinis  ,
y  f [navdati s, nobilitatis , bor.it ati s, &
felicitatis, omniu perfečiionam, $
t etteidit Omni a Ji mul in infi‘nit u ita, kt
. omnium creaturarum fapientia, boni-

t  D m

mi) st (p»

tas, decor  , (j reliqna perfeclionei  gis j
qi‘oč ipfas  reddunt anwb:!es  , (i cm ,  q U a
divtnis comptiretitnr, itluti nibilm  j-e d
fint reputandtft qua enim eft compa  Jex
ratio ji niti a d tnfinittim  ? qnnntnmet<  fun
go debemns amare Deum preplet  $ic
fe ipfum  , c k  ja s perfečlionis imenfi  dat
•vel fola vijio beatos bomines & -A.%  ver
gel os facit.  > r

Secur.do diligendus eft proptei te
ejus charitatem praevenientem» da
quoniam ipfe prior dilesit nos,&, le<
quidem afhčlu fine comparatioti«
majore, quim vel ullusamicus fu*:
tim amieum, vel ullus fponfus fuli
fponfam amavit; ideo ijs nomink
tus Patris,amici }  & fponfi vocari
voluit, ut ex nominibus, qua
ardentiffimam inter hominesdile*|
ftiotiem fignificanr, quanta fit ejus
in nosdileftio, aliquo modoir.tel*
ligamus; fi ergo amorcujufvis, qui

di

m

tv

re

tt

te amarer, ad redamandum obli-

garev,& fi eflet rnagnse dignitatiSji

ut Rexaliqui* a  vel Potmfex, nra*

gil

mn 6; cw

w  gisadhuc a te redamari deberet,
' ,tl  qua quaefo charitate Deum dilige-
re debes, qui perpetua charitate di«
P a  Jexitte? certe fi proprer femerip«

®  fum amare te pigebat tantae perfe«
flionis Deum, nepigeat euin re«
V‘  damare tanta te dile&ione pr»«
fi venientem.

! Tertio diligendus eft propter
e:  beneficia, quae etiam beftiasadre«

I  * damandum cogere folent, ut de
& Jeonibus legimus, & de alijs quoti-
]C , die videmus. confidera beneficia
u ‘. naturae: certi a Deo accepifti efle
^ tuuiruSt vitam,quamhabes,qui pa«
'h.  rentibus tuis virtutem ad corpus
rl  tuum generandum dedit, & ipfe
* animam tuam ad imaginem fan-
e ‘| Siffirnae Trinitatis memoria , in«
l!  telle&u, & voluntate prajdicam, Sc
\  beatitudinis asternas capacem crea-

I I  vit: fi oculi tui, fi auditus, fi crea-

>’ turasaliae, quas in cibum & potutn
: ji & veftimentum & habitationem če
'* alias commoditates tuas &auxilia
1 ' D £ tibi

I

m?) 64 (m

tibi dedit, & grata & amabilia fue* t
runt: fi ccelum ipfum & Angelo a
rum minifteria tantum tibi urili- r
tatis & honoristribuerunt, quan- ii
tum debes amare illum, qui tibi o j
mnia gratis donavit ex amore pu< j
riffimo, quote dilexit, nullam fua t
utilitatem a te expe£tando, fed ]
tantum amoris ccmpenfationem i
jrequirendo.

Propter beneficia gratiae majo*
rem etiam debes Deo gratitudine:
cum pater seternus, ut te fervum
redimeret, fuum filium unigeni-
tura dederit: & quidem, ut te £
morte asterna liberaret, mortis a-
cerbiffimam p cenam fubire ipfum
voluerit; filius etiam ipfe, ur te
ovem perditamad ccelum humeris 1
fuis reduceret, humiliavit femet-
ipfum, formam fervi accipiens, &
laborans dfque ad mortem crucis,

Ut ejus inopia & doloribus tu di*
ves & bearus efles/ Spiritus San-
te inhabitare dignatus cfl, &

tam

*?( *5 fJ&iP

tam mul tis peccatis per gratiam fa»
> am cxpulfis, te doniš fuis & chariC*
'• matibus pretiofiftimisornarevolu-

* it :■ & nune in ultima vitte tuae

• parte tempus & comoditatem te
■ prasparandi ad hunc tranfitum de-
i dit , nec fubita morte te occupari
I permifit, unde gratias agere ex a-

nimodebes.

Propter beneficia gloriae tibi
praeparatas quantum debes dilige-
re Deum: qui teconfortem regni
fui & felicitacis asternas, utfiliutn
& hseredem , imd ut fponfam effe
vult, ubi bona percipias, quae nec
oculus vidir, necaurisaudivit, nec
in cor hominis afcenderunt : &
certe fi beneficia htec funt magna,
modus conferendij&charitas, qua
conferuntur, ipfis beneficijs majo-
ra funt, &magis te ad redaman-
dum obligant.

Permoduni orationis poteft &
idem accendi, dicendo aliquid ex
feripturis fančlis excerptuxn, vel
D i  ali>

mi)  66 c H*

ffliter,  (Jliale illud eft, Domine tu di i
xifti : Diliges Dcminum Devin tu-  i
tt m eX toto cor de tuo  , cx tota a ni mu
lua, 4$ tota mente tua,43 to'is viri •
bus tuis , auge ergo gratiam tuam )
tntge charitatem in me, ut Ji c ut tu
nji s diligi d me  , 43 ego cupio dilige •
re te,fic te diligam , 43 quod in bac
vita perfefle implere nonpojjum  , in
fiterna implere , te concedcnte,valeam.

Quid mi hi ejl in c celo, 43 d t c, quii\
volni fuper terram , Pater ccelejlis ?
defecit c aro tnea 43 cor rneum, Deus
Cerdis mei 43 p ar s mea D eu s in m ter-
vum.da mihi obfecro, ut non t ant tim
fuper omni a diligam te,fed o m ni a in
te 43 propter te, 43 fecundum te dili¬
gam , & Ji s mihi tu omnia in omni•
pu s, 43 in hac vita 43 inčterna.

Quis mihi tribuat, ut perfetle di•  J
ligam te , bonitas inf nit a  ? quando  |
occupabis totum cor rneum: guando
lotu s ero ttrns, fcut totum me tibi  j
multis modis dcbeo : veniat jam  ,|
qu*fo tila boraj <4* a ( *tum me pojf-  f

derš

mn 67  (&•»

Ji, dere djgneris, (g tat um eor meum tibi
it- egu pr d'bere poffim
m Domine Jefiu Cbrifle, qui perpetua
/• charitaie diiexifti me, qia c um non
i, tffem, crcafii me : qua c um perditut
‘tf ejjem , reparafii me: qua cum toties
:• pr opri a c ul p a perijjfim,a d gr ut a vi•
c tamrefufcitafii »e: qua te ipfum to-
v tum dedifti tnibi: fi mctotum toties
■J debeo pro me, qttid debeo tibi prote,
V qui infinities melior es me} adde boe
1  beneficij s tuis Deu s meus ; ut fine
modo, & purijfimo amare diligamte
nune in fiempiternum.

Špirit us Saidi e , qui amor es &
donumimmenjum Pat ris , (S F ilij ,
qui per cbarifi-nat a tu a nos inbabita -
re, (S te ipfum nobis donare dignaris t
auge in me, cbfiecro, purijfi mam, & ex

I  lotiš viribus, ac tota fortitudine, tui
dileciionem in hac vita , quce Cunfum*
met ur, iS perficiatur in ceterna.
Congaudeo iS cor.gr atulor fuper*

I ,etdoranda , iS fuperamanda Trtni -
tat de infinita magnitudi ne perfe-
D  4  flienis

m?)  68  (m

Člionis, putcbritudinis , fapientia r, p«. I
(Cji a tis  , cornpletiffima fehcitatii 1

tu<e , eam incomparabiliter pl uri s, >
quctm meam & omntum ere at ur ar hm  1
felicitatem reji:mo , & ut purijjimm
bunc tul amorem in hoc exdio augeas * ;
<3 in patria perjicias obfecro.

Per modu exempli aliqua praste-i
rea dici ad hunc fine poflunt, ut dt
beato Ignatio Epifcopo, in cujus cor-
denomen Jefu infeulptum inventu eft-
de Arfenio, qui aliquando totus quaft
ignis exterius ob ardorem interioris
charitatis confpečius efl. de Beato
Panlo  , qui transfbrmatus per amo¬
rem in Cbriftum dixit: Vivo ego jam
tion ego, vivit vero in me Cbrijhts. de
Beato Antonio , qui ctirn r oflem in o-
ratione ardentijjima tranfegijfet , So¬
li jam orienti congverens dix'/t: quid, \
o Sol d veri htminis contemplationC
me irnpedis? beatus Francifcus per  '
ardentijjimum amorem crucifixi Ido * |
mini nofiri JEfu Chrifli fligmata e - \
In s in ped ib us, manibttfj lat er e ba* \

brit

p». luit d Serapbin imprejfa. inventoe -
tis tiam Joanne de Rusbroh fub arbo  *
is, re ar dere arbor ipfa vifa efi prop¬
an ter ardorem cordis e ju s in a more Det.
'm  Sed aflus compun&ionis ex hoc
/, affeftu amoris deduci opportune
poteiunt ad hunc modum. Hett
me infelicem peccatorem , qui tantram
't bonitatem  , tantam m a je ji a tem Det
mei toties rebus creatis & vilibus
poflbabtti. bei mibi , qm y  cui debui to-
i tis viribus meif placere , venerari,
obedire , etim potius cffcndi, contem-
\ pft , & mandatorum ejus pnevarica -
tor fni, condona mibi tantam perver-
fitatem me a m Deus meus ,fecundum
tnagnam mijericordiam tuam.

Pater amantijjime , qul prreveni-
fli me in benedičlionibus chtlcedinis ,
j qui abjiciendum & vilem peccatorem
! fic amafii, bonorafiž: egofumille
ingratijfirnus & omnibus peenis di-
gnifjimus peccator fini talent patrem y
talem amatorem , i/d e m bcnefačlo-
rt m j toties & tam gravttcr offendi:

m?) 70 cm

condona miki, obfecro per medi at orli J
S Domini noflri JEf 4 Cbrifli obedi- f
entiam & cbaritatem omnia delili a 1
mea: amplius lava me ab ini qv.it ate
me a  , Cd d peccatis meis munda me, 1
Pater mifericordiarum mifericordi-
amfac hmc paupcrculte creatur<e , <8
figmento manuum tu ar um\ adjitva mt
in bac uit ima necejjita.tc-, juccurre a -1
ni m # egenti <8 defolatrt, ne d malh
gnis fpi ritibns d te abflrabatur.

Domine JEfu Cbrijle, ut munda-
res animam meam , $ lavares eam d
peccatis , fanguinem tuum ejfunderC  j
dignatus es : ego anteni infelix S mi-
fernimis peccator flolam illam pu > 1
rit at is i?t baptifmo acceptam multis \
modis maculavi, & beu me  ! pro fan¬
ta tua in me charitate  , & beneficett• \
tia multiplices offenfas ingratijfime  j
retribui : fed bonitas tua precflabilit
fupsr malitia mea condonet mibi^pre-  j
cor, univerfa delili a: applica mibi,
quxfo> ejficaciter preciofiffimam mor-  I
tem tuam, @ plene fatufgccrc pro  j

m\ 7t

fčrvulo tit o) cjit t in te conjidil, digtia*
rt > & in elettorum tuorum numeruttt
me reeipijube.

Regina culi, mifericordia Mater,
refugium peccatorum  , reconcilia n e,
quafo, unigcnito filio tuo, ejus clemeu •
tiam pro me interpellans, ob tui a m o-
retn mea remittat peccata, & in fu»
am gloriam per ducat.

Spiritus ccelejies, Angeli beatijfimi ,
tu prte cipa e ciiflof meus, a ji Hite
tnihi migranti ab boe faculo , & ab
irfidiis adverfariorum eripite, & ut
in veji rum confortium admittar, ad»
juvate.  fic ad fan&os, & eoS prjtci*
pue, erga quos majorem habuit
devotionem, feconvertat, &c.

C A P U T vm.

Quid fačlo Opus , cum quis ad ju•
•vanditm morientem advocatur , d
quo jam oninia necejfaria fafla
ejfe perbibentur,

H A&enusdiftum eft quonid-
do fe habere debeat, gui ad

cos,

*Š) 71

CoS j qui moriuntur juvandos at)
initio vocatuf) vel certe cum ali*
<gua de nectffarijs agenda fuper*
funt; fed aliquando aliqui accet*
funtur ad juvandum eum, qui
jam Sacramentis fufceptis,& te*
ftamento condito veliet nihilomi-
nus ad bonum tranfitum in futuri
faeculi vitatn fe magis difponere,
vel alij ad hoc ipfum Sacerdotem
evocant. tune ergo ,  fi compos
mentis e/l segrotus^poft amantem
falutatione, Evangelium fuper iU
ium aliquod, ut fuperius didu
recitare pottft, ut Marci uit* Re*

. cumbentibus undecim difeipulis,
&. orationem pro infirmis cum
impofitione manuum. & poftea
ad quatuor intentio juvantis diri-
gatur. Primum eft, ut fi quid de
neceflarijs omifium eft, fuppleat.
Secundum ut promoveat aegro-
tantem in ijs, qux ad contrionč*
& Fidei, 6c Spei, & Charitatis ex*
crcitationem 3  & CQnfequenteai

CPtt*

cc

m

m

et

ac

«3

c<

k

r

f,

.•O 7? (N*

cofifolationem& profe<flum perti-
nent. Tertium ut animse com*
inendationempie faciat. Quartu*n
ctiam aliquando addi poflet, uc
ad affiftentium aedificationem ali-
quid dicat.

Quodad primum attinet, fcili-
cet ad fupplendum, fi quid deeffet,
femotis arbitris petat, ut in fine
quarti capituli attingitur. an pa¬
cata fit cjus confcientia? an aliqua
inremajorem adhuc quietem &
fatisfa&ionetn requirat ?  fi dixerit
aJiquid efle, audiat &provideat.*
fi non diceret, & nihilominus prc»
babiliter timeri poflet, quod ali«
quo fupplemento opus effet, de
fequentibus poflet cum dexteri-
tate interrogare. Primo an ali.
qnid metnoriasoccurrar,quod nonr
aatis exp!icite fit confeflus, 6t fi id
agnofcit, per reconciliatione fup*
piepi facile poflet.

Secundo, an aliquid confcienti-
am gravet ratione reilitutionis
E rei,

<*f)74CČ*

Ki, velfainae, & fi recordatur tale
aliquid,& fuppetit tempus, & fa*
cultas, eurandum eft,ut id ftatim
fiat: vel.fi id commode fieri non
potcft, faltem confiituatur mo«
dus,quocert6&citd,quantum fie«
ri poterit, id fiat, ut non relinqua-
tur id teftamentarijs exequendu,

( qui fape tardiores funt, quam
conveniat ) quod vivente infirmo
peragi poteft.fi deeft f-.cultas, pro«
ponat, fi Deus viram dederit, cum
primum ea dahitur,fe fačluTU,quod
debet/fi deeft tempus, non facul*
tas, in teftamento vel codieiJlo,
qu&m poterit accurate, provideat
andemnitati crediroru, dt utquam
cito fieri queat, illis fatisfiat.

Tertio interroget, an profpe* .
3 erit liberis (  fi quos habet ) &
praefertim feeminis, velcuicunque
curae, aut adminiftrationi, quam
habet, publiese, vel privatas. Et
*nte ingrtfium ad aegrotum debet
(£ fieri poteft)inforxnationemca-

*&)  75

e pete, a n tale aliquod tminus ei
. incumbar. Videat, ut fine caufa
i non fit infirmo per interrogatio-
i nes moleli us. fi a)iquid providen-
. dum eft, vel per adhibitam ali-
. quam diligentiam , dum segrottis
■ vi v it, vel per codicillum additum
Cefta men to, curet fierb

Qpod ad (ecundnm attinet, fi it
qui mori tur in medita tionibus ex-
•ercitatus eft, & fponte fua aliquid
tacens meditari vel orarc videtur ,
& ideo, quod fpiritualisiit, proba-
biliter exiftimatur, falubriter ip.
fum orare aut meditari, pertnit-
tendus eft ftbi ad rempus, & in fi-
lenti© ftmilibus orationibus ju»
vandus: quia tamen in illa virium
■animas & corporis im beri Hi ta te
dubitari poteft, an meditationi da-
re operam, ut o por tet poffit, iti-
terrogareab eo blande ex pedier ,
a n malic per le orare, an adj a vari
*i> eo, qui adeft ipfi ; i-m& licet di-
£a

ml)  76  (&>

cat fe orare,exfedit aliquando( 11 I
dubitatur de aliqua iJlufione vel )
tentatione ) petere, quomodo fe
habeat, & quid mente revolvat,! ;
utprobeturfi rede, vel dirigatur
& juvetur , fi minus rede, aliquid
in mente tradat. Si autem ( ut fe-
re folet accidere ) fuggerendum
erit aegroto aliquid, quod medite-
turveloret : valde utiliter ei pof-
fe fuggeri videtur aliquod didum
Chrifli,quale ilhid eft Matthasi
11. Venite ad me etn ne s , qui letbora-
tis  , & onerati ejiis  , & ego reficinm
vos :  vel aliquod mjfhriuirr [ af-
iionis Domini ( prafertim qi!od
ipfe cum fpirituali gufiu medirari
flt folitus)&prrecipue Crucis, ut
defigaturintelledus in ijs tormen-
tis,& morte amariffima mtditan- '
da, quam filius Dei pro iplius faJu-
te tanta cum charitatc paflusefl:

& affedus excitetur ad dolorem
fuorum peccatorum , quae fic io
Chrifto puniuntur , & iimul ad

(pena

4

f

fe

> j

ir

a’

n

)

i

mi) 77 <'*»

fpem venise, cum profufo fa n gul¬
il e Agni immacuiati fe ablututn
intelligit, & ad confidentiam be-
atitudinis confequed3E, cum Cim«
ftum repletum afpicit doloribus,
ut fibi aeternae beatitudinis gaudia
promereatur , & ut hsec & limilia
recordetur, cum ipfum myfterium
proponitur , fuggerendum eft.

Si non videtur fic  difpofitus, ut
uti J i ter meditari poffit per fe »
dicentem tamen intelligere, & fe-
qui etiam ore, vel corde poteft, ex«
pedit, ut qui juvat crucifixi ima«
ginem in manibus tenendo, vel
prasfentem oftendendo (quod ad
exercitationem multum confert)
& ocfculandam aliquando exhi-
bendo, fuggerat asgroto , quse ad
quadruplices aftus, fcilicet Con-
tritionis, Fidei, Spei, StCharitatis,
dičta funt 2. 5 6 .Si 7.  capite : vel
fi brevius qutd placet, vel variare
libet, dicantur prascipue cum vi-
ciuior eft jam tranfitus, quas hic
E 3 fub-

1 )  78  (*•» .

fubdentur id eft ad contritionetn
ad hunc modum : Jntaere, charijfi-
rtič'frater, qadm acerbos dolores i$
qaam ignominiofam mortem paffus
fit Domina s JEfas Cbriflus pr op ter
peceata tua. difplicere certc illa tibi
dtbent plarimtim, qu<£ tam pravi re•
tnedio indiguerant . dicas er po, Deus
propitius ejlo mibi peccatori: difplU
cet mibi, qaod ojfenderim te  „• Deus
nteus, aageta, qu<efo, difplicentiam
bane meam , & fapple illam de dolo-
ribaš tuis. Miferere mei fecandam
tnagnam mifericordiam taam,  &
milia.

Ad fidem exercendam, dicat,
ChariJJime recordare , qaod Domi -
nas JEfas Cbrijius,cdmeffet Patri
confabflantialis , coatternas , (3 in bea-
titudine inf nit a co<cqualis , pr op ter
te bomo faflas, bane, qaam vides
pajjionem 4$ mortem amariffimam in
humana natura ajfampta faflinuit
dicas Crgo, A d or o te Domine J Efu
Chrijic, qui per Janftam Cracem ta -

am


*?) 7 °) (&>

i am redemifli mundum : adoro te Da*
mine JEfit , Deus mtus & Redem »
f ptor meus , qui preeiofa morte lua
r mundum vivificajli.  poflet & adde«

■ re proteftationem fidei ad hunc
f ' modum. Protejlor coram omnt Ec-
clejta triumphante & militante, quod
jirmiter čredo, V iv o, & morior in Ji-
de, quam fandamater Ece leji a Ca-
j tholica & Apojtolica prof tet ur : &.

1  ft poteJI, dicat, Čredo in DeumPa•
trem omnipotentem.  & fic proJequa*
turtotum Symbolum, vel faltemL
fequatur mente praseuntem S a«
cerdotem , qui illud dicec.

Ad fpem excitandam »Sc robo-
raadatn magis adhuc excitandus
eftad hunc modum : Intuere,Cha -
, rijjime, imaginem JEftt Cbrijli filij
' Det, pr o te crucijixi, quianoneJl ali -
ttd datum nomen Jub c cel o , inquo o•
porteat ttosJ'alvos fieri.

Vide qualem erga te diiedionem-
'babuerit Jilius Dei > qui tantis in tor -
tnentis mori voluit, utper ipfum tu.vir
£ 4 tam

mn  80 c ^i?

tam a ter nam, iS beatijjimd confeque> p t
reris, e j us enim livore fa n ati turnus , cr
cjus inopia divites f a tli, ejus morit a
felires femper vivemus.  . %

Vide Janguinem tam large fluentem  J
ex manibus, ex pedibus , ex capite,-
<iS toto corporc, iS d emu m ex cordt c
ipfius transfixo, minima guttahujut I,
fanguinis fiiij Dei fufficiebat ad la•  |
Vanda lotius mundi peccata, confidt  (
ergo quod tua lavabil.

Confidera fpineam coronam , do-
loris <& irrifionis infigne  : flagella,
quibtts fervilem in modum fuit cafus:
tilapas, iS demumCrucis fuppliciunt
noti folu doloris, Jed etiam ignominia
plenum  •* hac omnia pajjus efl, ut de-
leret peccata nojlra, & a d honorem
iSigloriam regni fui nos promoveret.
Confideergo cbariffime, quod guita-  f
lia pro te tanto cum amore paffus eflt
nonte dcferet in boe tempore tua ne-
ceffitatis , iS fi Damon obijciet tihi,
quod multum pecca/li dicas, Domi-
ms meus iS Deu s meus pro delendis  |

pet-  *

mi)  8r (m

' e " :  pcccatis meis crucifixurefi, ttrqtic>&
s i čredo., & in quo confido  : fedet enim
le  ad dextram Patri s interpellani pro
me, dum Patri, qu<e pro me egit, &
n  fufiinuit in humana natura, ojiendit ;

(d ud de. In te Domine fperavi non
1  confundar in eeternum , in jujlkia tua
f  liber a me. Exurgat Deus, & dijfi-

• pen tur inimici ejusi & fugiant qui

• oderunt eum d facieejus: ficut deficit
fumus, deficiant, & ficut fluit cera el

' facie ignis, fic pereant peicatores  4
facie Dei, & ali a bujufmodi.

Ad charitatis a&us exercendos,
dicat. Vide chariffime, quibns fignis
oflendit Dei filius, quanti te fecerit,
& quantum te dilexerit. majorem
cbaritatem nemo babet, qudm ut a»

\ nimam fuam ponat quis pro amidi
r  fuis  : ut non folum vitam Chrijlui
pro te, fed inter dolores & ignominial
extremas pofuerit : ut b<ec irnago tihi
teprafentat , d planta pedis ufque
ad verticem capitis non ejl in eo fa -
i nit as, <($ biče patitur, ut tefaciat fibi
E 5 foefi

m?) Si  cči ?

Jbcium in bandit ate rigni calefiifp  '
dic ergo : Quid ret ribi; am Domino  I
pro omnibus ,qtue retribuit mihi ? c eri c
fiihil dignnm poffium reiribuere , fed <
calicem mortis pro ejus amore li - .
benter amplettor, & laudare> & gr a-
tias babere }  & agere in aternum de-
fidero.

Hortetur, ut refignet totum fe
in manus Dei dicendo : ln manus  j
tuas Domine commendo fp ir it ion
vneum  , redemifii me Domine Deni
veritatis: turne creafli Deus meus ,
tu me redemifii: Pater f vnflijjime to -
ttts fum tuus : fiat in me voluntas tua t
Ulumina oculos meos  , ne unquam ob -
dormiam in morte.

Hortetur ctiam, ut&B.  Mari¬
am invocet in auxiliatricem di«
cendo: Maria Mater gr ati tarnat er  ‘
mijericordicc , tu nos ah bofie protege t
(3 in bora mortis fufcipe,  & alia hu*
jufmodi. Invocet etiam Sanftum
Michaelem .Archangdum, & An-
gelum cuftodem, & fanfium fuura

patror

•O 83 cm ■

patronum & alios, in qtiibus na«
j  beredevononemeft folitus, & de-
r nuim San&osomnes, utinterce-

■ dane proiplo,& adjuventfuis fuf-

■ fragijs & meritis.

Si intelligit,& poteft attentus ef-
fe,( prascipue fi mors diu protra«
hitur) legi poteft paflto Domini
fecundum aliquem cx Evangeli-
ftis, vel aliqua capita Beati Pauli,
praecipue ex 1. & 2. ad Corinthios,
& ex Epiftola ad Philippenfes, 6c
2. ad Tim. & ex duobus ultimis
cap. Apoc. legendo, quas oportet,
& reliqua omittendo,& aliquiPfai-
mi, ur, Qui habitat. Quamdileita
tabernacula tua, & ex poenitentia-
libus aliqui, & Lytaniae. Nec de«
ferendus eft, quam diu mentis elt
“ compos, imo in extrema agonia
majore, quam unquam ,charitate
juvanduseft, quia Dsmon opug-
nare quofdam folet atrociterin eo
tranfitu, ut Gregorius ajt fuper il*
IlidLuc. 19. Circumdabunt te i«

1  •-  £6 »i«

. mt) U CPU

tiimrci tui vallo, & coanguflabunt
te undique. Cum fimplicioribus
(quamvis ctiam cum alijs quibus*
libet) ju vare poffent haecbreviora,
qux  fequuntur.

Ut fcilicet poftquam exhibuerit »
ofculandum Crucifixum, praeeat |
facerdos, & aegrotus fequatur ore |
& corde, vel faltem corde dicendo |:
ad hunc modum.

Domine JEfu Cbrifle, čredo quod  f
Dens meus Redemptor meus es tu,  |
quem imago beec reprafent at, quid-  |
quid per SanElam Ecclefiam Catbo-  j!
lica *m proponis credendum, f d elit er,  |
(3 fr mit er čredo, & in e a fide pr o te*
flor me veli c v iver e, & mori.

Domine JEfu , doleo, quodtan - ij
tam bonitatem tuam ojfenderim. do-  J
leo, quod amplius non doleti de offen * |
fis contra te Creatorem & rep ar at o-  |
rem meum ingratijfime tam percom*
mifftonem quam per omijjionem per•
p etra tis : (3  bumiliter peto mibi conr  1
donari per fanguinem, (3 vilam tu -

etru *

85

■ m, quampro me a falute prof udi JI i ,
> id firmiter pr o p ono ab eis abfiinere,fi

’ vixero, & vitam me a m emendare.Et
ft quid vel oblit us fum , vel non cogno  -
fco , quod ojfenderit Maje (la tem tu-

I 1  amfde eo illuminari cupio, id p cenit e-
re, id conteri, id interim de omnibus
veniam peto.

Omnibus , qui me ojfenderunt, ex
corde meo, id lib enter omr.es ojfenfas
propter te dimit to  : id (i quem ego o f.
fcndi, precor etiam mihi veniam da -
ri, id ft aliquid a licu j ur e(i apud me,
quantum teneor, id facultates me<c fe
| extendunt, v o! o J at isferi omnibus ,

I quibus ego debeo.

S pero in divina tua mifericor di a ,
(d in boe fanguine, quem pro me effu-
difli tanta cum cbaritate, quod me,
licet indignum , Jalvum facies, id a-
dimplebis me Itetitia cum vultu tuo id
ut id facias, per fantlam pajjionem
(d mortem tuam deprecor.

In manus tuas Domine commendo
[piritu m menm: id fubijcioillum tux
E 7 fan-

r

*?) 86  (tm

fanftijjimte voluntati , ut de vita &
tnorte mea facias Jecundum benepla*
cit um tuum  : t ant um ut ex toto te cor-
de, & tata anima , & tota mente di-
ligam , laudem, & benedicam in <tter m
num.

Si terapus & perfonas qualitas id
ferat, plura etiam ex di&is ■>. 6. &
7. cap. adhiberi poflunt. adverta-
tur autem , quod ei, qui in agone
inortis verfatur,multum conferet,
fi devote roget Deum, ut acceptet
omnes orationes, quas pro ipfo fa-
cient proximi ejus tara eo extre-
mo tetnpore vitae,quam poft mor-
tem in remiffionem pcenarum,qu»
ipfi in purgatorio effent fubeun-
dae. Idem de facrificijs Miflarum
& eieemofynisincelIigatur,&op-
portune in memoriam morienti
id redigatur.

Quod ad tertium attinet, fcili-
licetanimae commendationem( &
idem intellige de ali-js , quas fieri
poflunt fine ipfo segroto, ut in 18.

capi*

«£( 8  7  (P&

capitulodicitur ) boe animadver-
ta tu r , quod tune maxime debet
fieri,cum mors jam vicina iminet:
& more Ecdefiae confveto fiat; in-
termifcenda funt tamen aliqua
veiba (fiadhuc putatur inteilige-
re aliquid agonizans, licet non pof-\
fit loqui )  qua!e eft, dicas cbarifi-
me frater: Si: nomen Domini tioflri
J E fu Chrifli h c ne d i i'h; m:  vel illud:
JEju f.li David mijerere mei:  vel
illud : Deus in adjutorium m e um in -
tende , Domine J E fu ad adjuvan-
dummefeftina j Sc  aqua benedičla
interdum eft afpergendus, pra;ei-
pue fi vifionibus videtur perturba-
ri; dcdicatur, uteorde, Sc  fi poteft.
ore, invocet nomen J ESU, Sc  po-
teritdeinde profequi commenda-
tionem animas.

Dequarto, fcilicet Affiftenti-
um aedificatione , videatur eapitu-
lum ulcimum.

mi)  88  (Hf

C A P U T IX.

Qua r at ione fit juvandus, qui ex vi¬
ta nimio defiderio non fatis aqtto a-
nimo morit ur , aut acquiejcit
divina voluntati.

A Liqui funt, quos concutit, &
affligit plus £equo mortis ti.
mor, partim quod vitam hanc na-
turalicer diligunt: partim quod
eis, quas in mundo relinquuntur,
affeftu nimio adhasrenr. & poteft
etiam hoclongioris vitae defideri-
timeo ufque pervenire, ut non %•
quoanimoferant,aut acquiefcant
divinae voluntati, & ficdum inviti
moriuntur, tria incommoda ma-
gna fubeunt. Unum eft quod eo
magiseos torquet ipfa mors,quo
magis volutati propriae repugnat
juxta illud Sapientis : O mors,
quam aniara eft memoria tua ho-
mini pacem habenti in fubftantijs
fuis. Secundum , quod eo fe pri¬
valit merito fingulari, quod vo-
Juntaria morte,ici eft,cumconfor.

mit*-

<%?) s 9

mitate ad voluntatem Dei accep-
„ ta,habituri erant: imo addunt of-
! fenfam , fi deliberate repugnanc
fua voluatate voluntati DET.

[ Tertium, quod fe non benedi-
fponunt ad vitam/juae eft fine fine
jam jam fequutura, dum nimis de
temporali hac morte trepidant, &
de pertinentibus ad eam tra&are
perhorrefcunt. Sunt qui nolint
hujusmodi hominibus fuum figni-
ficari periculum, ne contrirtenrur:
ali j etiam vitas diuturnioris fpem
darefolent, fed profečlo nullo
modo expedit certam morfem fe-
cundum Medicorum fententiam ,
vel faltem grave periculum ejus
celare: quiaficfier, ut non feprae-
[ parent, ffcut oporteret, in ijs, quae
, ad propriam animam, nec etiam
interdum in ijs , qua; ad conjun-
fios & alios pertinent.expedit ergo
magis, prudenti aliquo & fvavi
( quantum fieri potcft ) modo vel
mortem iminemem, vel ejus gra¬
ve

m<n go (črn

ve  periculum eis fignifieare, atqtie ni
animare, ut fortiter fe gerant, & ni
prudenter fe ad moriendum pra* hi
parent; fi enim Deus vitam pro* n<
longare voluerit, niliil nocebit fe di
prseparaffe. quod taraen omnino ti
eft neceffarium, fi marš ( ut timen* I e
dum eft ) brevi fuccedat, fi ergo vi* ! v
tsenimiusamoracerbamfackmor* j
tem,juvandus eft primaorationi*
bus, fecundo exemplis, & au&ori* t
tatibus, tertio rationibus , ut ad <
rnoderationem Ule reducatur. 1
Prima ratio eft,quod fecundum i
Apoft. difturn, S tat ut um efl borni m
ttibus femel mori.  poft primoram
parentum lapfum hac lege nati
fumuSj tam magnates, quam ple-
bei, ut moreremur, jam iude a
principio, ufgue ad finem mundi.
Unde David, Quis eft bomo gtitvi•
vet y  S non videbit moriem?  & 2.
Reg. 14 Omnes morimur  , guafi
aguae dilabimur fuper terram  , qu<C
noti revertuntar.  Itague fi moda

mor-

m?)  qi (cV

w  mortem evaderet,tamen brevi om-
& nino moriendum efFet, &rnbutu
’•  hocmortis periolvendum, & fortž
>- non tam bonam poftea fedifponen-
e di commoditatem haberet cum to-
o ta vita pržefensad id datafit, ut per

* eam qua fi peregrinantes ad veram

* vitam,&seternamin cotleftipatri*

* perveniamus.

‘i Secunda. confolari nos in mor*
K  te debet amor Patris noftri »terni
erga nos, & fvavis ejus providen«
tia, de qua fperare oportet ,quod
eo tempore nos vocat, cum magis
nobis expedit. Unde illud S.Chry-
foftomi, quod boni tune decedant
ex hac vita, cum meiiores funt?
mali, cum minus mali, quam fu-
turi efient, fi adhuc viverent, i-
deo cumipfi  placuerit id faccre,
aequoanimo mors & fubeunda, &
convertendo fermonem, fi vide-
tur,ad asgrotum dici poteri r.Cba-
rijjime N. bono animo ejio , amat te
Dcus, ut opus manuum fuartim fid

<%?) 91

fui imaginem fdčlumy ut [Hum,gum
adoptavit in Chriflo: non te deferct,
ne que derelinqiiety nec nifi [mo  tempo-
re vitam tuam abfcindet: quod fi mo¬
do te vocat , tibi p er j vade y quod id
ipfumtibi expediat.

Tertia. Q;>6d fidelibus , qui in |
Domino moriuntur, mors non eft
proprie mors, fed tranfitus ad me-
Jiorem vitam. Unde in Ecclef. di-
citur; MeJior ell dies mortis die
nativitatis: ciim dies, quonafci-
mur, porta fit ad mortem, is, quo
morimur , porta fit ad vitam per*
petuam. Idem Salomon , Lan *
davimagis mortuot , qudm viventes
& Pfal. Pretioja in confpečlu Domi¬
ni mors Sandi or um ejus  , & expreflft-
us Chriftus : Qui verbum meum au-
dit  , S credit ei qui miftt me , habet
•vitam ceternam  , & in judicium noti
venit , fed tranfit d morte in vitam.
Quis ergo fidelis eam mortem per-
horrefcere debeat, qu x  ad vitam
veram viaeft?

as

fc

n

v

f

n

a

<!

t

t

(

1

i

&?)'93 ( Č &

‘m  Quarta. Praefentis virae miferi«
■t,  asab inennte aetate confidera , &
'o-  fortediem unum ab aiiis vacuum
a-  non invenies. In exilioenim & in
'd  valle lachrymarum a Dco politi
fumus,ut nos praeparemus per poe¬
ti nitentiam ad veram vitarn , quas
(I teterna & tota felix eft. non ergo

• deberrus iniquo animo ferre,quod
- ! ab txiIio in patriam revocemur.
s  aHit autem, ut fimus liujus mundi

■ cives, fed potius dicamus cum A-
) poft. Nvn babemus bic civitatem

■ permanenten a, Jed futuram inquiri~

• mus.  Non asgre feramus igitur ,
quod a loco pcenitentiae & lachry-
marum ad locum , ubi laetitiaerit
fempiterna, traduramur.

Quinta. Si bene Tobias dicit,^*
lij fanclorum  ( id eft fidelium)/«-
J nus  , & vitarn illam expečlan:us  ,
quam Deus d at urn s ejl ijs  , qui fi -
dem fuam nunquam mutant ab eol
& umen tune temporis fideles

non

94  O*

non ad cadum , (ed ad limbum pcfti d
mortem ibant: quantd magis noi' 'qi
irortem timere non debemus , »i
cumaperta jamftt pcr Chriftum k
caeli porra,id eft, beatitudo,quse n
in De* vi/ione confiftit ?  unde po- g
tius fpernenda eft mors , ut vera
vira; initium , quam timenda , ut g
liujus vita; terminus non enim eft 1
Dens mortuorumfed viventium,quo-  j {
tiiam omnes vivunt ei,dicit  Chriftus, i
Ideo & Apoft. Si ccnfurrcxiftis ctm  <
Cbrifto , qita furfum funt qunorite , >

ttbiC hrijius efl in de x ter a Dei fedens: ‘

qu<e furfum funt fapite, non qu& Cu‘ ] '  i
perterram,  & addit , Mortui enim
tflis  ( fciiicet in hnc vitri ) & vita ve * , .
ji ra abfccndita eft cum Cbriflo in
Deo : cum Chnfius opparuerit vit*  1
vejim, tune & vos apparebitis cv.m
ipfo in g! ari a.

Srxta. Quamdiu hic vivimus,
rnilicia eft vita hominis fuper ter-
ram, fvnis militi« pax , & itafinis
vit* ftddium requies, SicinApoc;

dici«

mi)  95

'/lj dicitur de mortuis: Beati mvrtui
)i' qui in Domino moriuntur  : amodb t-
, mm dicit S pirit us, ut requkfcant d
n labaribtis fuis,  & Sapiens ; Jujiutfi
s: morte preeoccupatus fuerit , in refri •
>• gerioerit.

e Libenterergo charijjime, jaBaco*
C gitatum iuum in Dominam, & a d mit •
t te cum ačlione gratiarum mortem ,
> j quandocunque d Dco immiff a fuerit  J
, iicet enim fit necejf ar'nun, ut eam fub•
ij tas, fi tamen idreddes voluntarium
| de necejjitate virtutem faciendo, S
vit um tu am offerer ad Dci beneplaci-
1  tpm, ucceptabit eam Deus, ut, facri -
j pcium gralijfimum, & a d infignem
j futisfaBionem pro tuis peccatis , (3
meritum, prcemium tuum.

Secundus modus juvandi timi-
dos eft per exempla & ati&oritatc:
ut Chrifti Domini, qui cum natu-
ralem voluntatem partis inferio-
ris expJicaffet dicendo. Tranfeat
ž mecalix ifte: voluntate fuperio«
re guae rationein feguitur dixic

mi)  9 5 (tm>

Verumtamen non mea,fed tua vo* hi
luntas fiat: fic & tu chariflime fra* ft
ter, licet fentias horrorem mortis pi
fecundum afiefiu naturae, confor*
ma voiuntatem fuperiorem cura
voluntate Dei, & accepta »quoa> a
nimo quod illi placer, qui vitara v
hancdedit fuo arbitrio finienda,

& aJiam meliorein vitam 6c perpe-; t
tuam donare paratuseft. 1

David memor illius, quae verž; *
vita eft, & prarfentis miferias & p e- J
ricula pertaefus dicebat.* Heu mibi\\ 1
qvaa incolatus meus prolongatus ejl:
quafi longum illi videretur tem- <
pusexi!ij. j j

Beatus Paulus dicebat * Infelix '
ego bomo , quis me liberabit de corport
mortis bujus  ? & ex defiderio viven* \
di in terra viventium dicebat: C«*
piodijfolui, & ejje cvtm Chriflo.  & i-
terum : Mihi vivere Chriftus eft , &
mori lucrum : qnod f vivere in čar¬
ne hic tnihi fruftus operiš eft , & qnid
tligam) ignorO) coarčlor autem e dno •

bas,  |

V0‘

ra*

■is

ir-

m

a v

ra

*»

t

.J

9 ?(&  f  _ r
bftS) defider ium bab en s diffoltti <& ef-
fecam C brijta, malto magis melius',
permanere antem in car ne, necejfari -
tim prcpter vos.

S.  Praxedis rogavit Deum, ut fe
ab hac vita liberaret, ne tot mala
vid< ret, & exaudita eft,

Sapiensin Ecclef. dScit : Melior
efl mor s, qnam vita omara.  Idem,
Koli metnere jndicium mortis : me *
mento ,  <?7/<e tefnerunt, & qua
faperventnra fant tibi: boe jndiciu
a Domino omni čarni.

Cum Hilarion a latronibus ftri-
ftis gladijs peteretur, line metu
^uietus manfit,& cum minarentuf
illi & interrogarent, quare mor-
tem non timeret, refpondit, non
ejje quod mortem timeret, qui ad eam
ej] et parat as.

' S. Cyprianus in fermv de morta-
litate, Oais inqtbt , a n x in s efl de e*
grejf u ab hac vita, mftrjm inflde dttf
bim-efl, 0 fpCVacnns ? i li in s efl mor -
tem t imeniki nomvitkGkriftirfode*.

F tat e ta

•?) W c*® , 1

Tntcm  ; 43 ejus eji talem recufarefa
det at cm , qui non credit , qubd debfr
«t regnare cum C hrt ji o.

Sed prorfus imemorabile* funt,
•<Jui \x  tiffi moani mo mo r te m fub-
eii-nt, ut malorum , cul pse, & mi-
ieriarum finem, &ut fdicis vitx,
ad quam omnes afpirare debemul
ifiitiutn.

Tertius tnodtis eft per oratio
»es jaeulatorias. Dicat ergo qui ju*
vat merientes aliguas breves era*
tiones , & rsitatur praeeuntem fe*
<^ui rgrotus, quales bae fu rst.

Domine Dem tneus^ natur ali s qui •
ejem meus appetitus mer tem exhor-
refeit , c en ten ta s fum 4 amen , fi tihi fic
■placet^ mortem fabire, & bane ipfft
mor tem  , 43 ejus nfflittionem cffero
ud banovem 43 beneplacitum tuum ,
i«f m pajfione 43 ntorte Domini mei Je *
fu Cbrfjli, 43 in meorum peccatorum
jatisfa 51 ione m,

Deu s meuS) tu denihilo creafti mh
fSf Jtfgue in imne diem fujlentajli  > 43

99  (■&

vrat ioni s ufu detajli me , id per tni-
fericordiam tuam in fide Catbolica ,
0 in fančlcc matris Ecdcfi<e gremio
id h  nit at e confervafii me, id per vi-
tam q uec d učit ad teterna felicitatis
finem dedujcijii me  , quid ergo retri -
itftam tihi prt) tim niha s qua r etrib uifii
Kihi} Domine jtalicem h trn c mor tis
de mami tua lih enter accepto, id offe*
rti Ulmu tihi, id ut dignanter admit-
t as in od orem fva vi tat is deprecor.

Deus mens,quamvis natttralis vi-
t<e amor mortem recufet, cumfiducia
tamen a n x Hi j ttd dicam cum Domino
mo JEfu Cbrijio: Pater mi , fi no n
potep caliz hic tranfire , nifi hibam H-
Inm, fiat voluntas tun. Dicam etiaM
trum Davide: lnpace in idipfum dor-
miam, ^regwefcam,quoniam tu Do¬
mine finguluriter in fpe con (lit uifii me.

. Pater mifericordiarum, (d Deus
totius confolationis , gr ati a s agotibi,
qiiod venit tandem bora , in qua pec-
tata id mala mea finem babebunt: (S
guttti mibi tgmpns dedijii 3 quo mepra¬
le i

p tir cm ad tranfitum ex ha c vita ad
perpetuam. Tu ergo , g ni adjutor es '

&?)  106 (£§>

in , opportnnitatibus, in tribulatione,
a d ju,v a infirmitatem meam 3  ut in tuo  i
fervitio, gr ati a, gub d fupereftvi• \

ta mea, finiam.

Dici etiam pctefi cu.m Job , Scio
gub d Redemptor n en s vizit, & in <
novijjimo die de terra fnrreflttnts fd,  ;
4$ rurfvs circumdaborpelle n‘ea 3  ($ in \
čarne n: e a videlo Deum 3  gnem vifn*  j
rus fkm ego ipfe y  &c.

J as imet mortem pid s gudm
oportet.

A Liqui dolent de morte non \
tam ex vita defiderio, quam
quqd res f«ae ccnfcientias implira-
tas habent, & tam brevi tempere
e^s fe pofle explicare diffidunt.De
h‘js,5^y ; ere tempus non fuppetitac!
omnia , qu* fieri deberent , infra ,

C A P U T X.

m "

i,oi (

f  dicetur, quid agendu. quod fi non
deeft tempus, dummodo eo asgro-
tus diligenter uti velit, eu,m ex*;
hcrtari oportet, ut primo qu6quc
terapore id faciat, quod poteft: ra-
, tio & ordo ei proponi debet, ut
fcilicet primo confiteatur & com*
municet, & petat extremam un-
f ftionem ( licet non ftatim eide-
tur)deinde fiquid ftatim reftitue-
re, vel facere debet & poteft, cu»
ret fieri, & teftamentum condat,
in quo etiam teftamento fuppleat
ea,quasftatim non poflunt fieri,
& demum fe prasparet ad tranfitu*
& breve tempusfibi a Domino da -
tum ad fatisfacUonem pro pecca -
tis Sc meritum beatitudinis, elabi
i, dc manibus fine fruftu, non fi na t.

Quod fi dolet mori, quod vitaim
emendare , Sc multa bona facere
in animo conftituerat ; fvaden-
dum eft ei, ut vdluntatem fuam
cum divina conformet, & omni*
um rerum ioco,quas facere cupie-
• F 3 bae

*&) t°l  I

bat ad Dei horiorem, & Tuatn per«
feftionem , ofFerat Deo in facrifi-
cium vitam fuam cura voluntate
ejus beneplaciti in omnibus im-
plendi: nihil enim Deo gratius, \
nec ma jus homines ofFerre piiTunt:

&  in eo, quod fupereft, vitje, nihil
omittat eorum , quaj prjeftare po»
teft tam ineIecmofynis,fi faculta*
tem habet, qu^m indevota facra-
mentorum fufceptione,teftamen- j
ti conditione, & alijs, quas fuperi-
tisdifla funt,ad morientem bend
difponendum, efTe oppcrtuna.

AIiqui timert mortem,& deeju*
imminentis adventu dolent, quia
rebus tcrrenis afFečlu magno.ad* '
Inerent, fcilieet dignitatibus, di- !
vitijs & voluptatibus, vel perfonis )
quas relinmmnt, fibi chariflimis, '
Ut uxori, filiis, & amicis, vel (ari*
guine conjun&is ; & majorem ha-
bet occafionem is qui tentat, ad te*
gendum amorem terrenum , dum
<pbccndit pallium pietatis, ut cuiti j

paf-

i Tutami

0  parvulosliberos,vel filias n on cof«

. /oeatas, vel in paupertate confti*

• tutam familiam relinquit , & id

tune agit Daemon, ut dum »fFežu«
Bili, & curis inutiliter eempus im-
penditur, & animus diftrahitur ^
j quse ad faJutem aternam ipfius ne.

1 ceffaria funt, minus providear , Sc
j' exequatur. Qu i ergo ad fiufnfmodi
| homines juvandoš vocaturj & ta«

JeminasgrotisafFečhim deprehetv
dit, vel aliorum relatu cognofeit*
praster aliorum orationes, & elee-
mofpnar, quas pro talibus curare
debet(fi jfint qui easfacere poflmt}
quatuor medijs asgrotos hos juva*
i bit.

Primo removendo ab xgrotatt-
\  tequapo(Tunt inordinatutn- hunc
*ffe&um nutrire , quoad ejus fieri
poterit: qualis e&  afpe&us perfo-
narum , quas humano arnore difi«
git, puta conjugis, filiorutit & &
quac alias huj u fmodi fu n*: & coli©-,
guia deillis, etiam abferuibus^jiiiS
!  F4 4 1 **-

)  104

<juatenus ad profpiciendum ei*
mentio ijlorum eflet neceflariaj 1
expedit vitari.

Secundo rationibus affečius hic
eil temperandus. Prima eft. quia '
is non foliim affligic fine fruflu, j
ied noxius admodum efi, ciim im- j
pediat bonam prseparationem ad
mortem. Sic ergo dici asgrotanti
poteft : Cbarifftme N. hic amer , 'mo
$5 memoria hujufmodi rerum vel per*
fonarum rtihil utilitatis vel tihi , vel
illis adfertjmb te affligit, & impedit
me te prtepares ad bona major a , &
verioraj qudm qux relinquis }  percipi f*.
en d a : nam hac imperfefta funt , &
ad breve tempus: illa gute prapara ■
vit Deu s diligentib us fe  , magna <&
aterna. Proinde memoriam  , ac ajfe-
Hum h/trum rerum t  vel perfonarum
repelle , (d cogiia deijs } qua ad teter *
ra mala ejfugienda , id a terna bona
šonfequenda tejuvarepojfunt.

Secunda. quod attinet ad perfo•
»asj qu*e deferi d te videntur t iniejlb

i 9

10 5 ( W *

gt, pubdfi te  C utfptrarc debcAefam
modo te h e ne pr^eparares) divini bo*
nitas ad beatitudinem adducet  , ibi
plus auxilij tuis d Ded impetrabis',
qudm bic pr<efmr adferre pejpes.  - '
Tertia. intellige ,quod fecutidurh
Apojlolum fpes tton confundiipfi pit¬
ji a , & convenicntia fperantur ,<& in
fidc nibil h £ (it a ti d o pet ant ur , [pira
ergo (3  pete abinfinit a Det Boni tat e
uttuis,prout cis con venit, tanqudrk
tutor profpiciat, & jacia cogitatUnp
kuum, tam de te, qudm de tuis in DP-
thinum, <3  ipfe tuos cnutriet, ut ipjie
adbonum at er n um utileefl, <& im:ta»
reChriJlum,qui imminente mor te poji
canam fuos difcipulos Deo commeri^
d at, (31 ant um defalute tua aterrik
(is folicirus.  ' ''

Qudtta. Scias , quad tu kon tam
'Pater e s Ji li or um tnorum:, qudm Di?
us, qui pat er na m de omnibus provi-
jdentiam gerit ; dec cadit pajfrr Jupef
terram fine ipfo. ne ergo cxi(limet'\
\M$dfptos tu nliiipuatf Dettf eorrč^
F 5 linquet

/. 'Ml 't» p  3 ;

Vmefuet  * g ni a diligit Deus ornima qud
fecit. Proijce ergo y  fecunddm c on fi li¬
ti m Apojloli, omnem folicitudinem tu-
or um in Dominum, quoniam ipfi cura
efi de illis i (3 Ji in Deo fperaveris , & \
<qmnino ei reliqueris c uram battcjnuU
to magis tuos juveris tali fiducia
f udm fi de eis frttfira folicitus modo
erh.

, Quinta. Cbariffime , fareina it er
longum facieniibus impedimentmn ej [?
feletlonga tihijam vi a facienda eji
. ttfguead Dev.m  , ant e cttjus tribunal
Jbrcvtjiabis  , proinde deponenda ejl
Omni s far cina curarumfuperfluariim,
(3 afjcftui terrenorumrfui tibi pecca •
tor um multorum caufafuit : & fi mo-
* do non eam relinguas , a Deo fummo
bono feparare te poffet in aternutn.
Expedi ergo cor tuum ab boe inutili
... onere,ut elevaripojjit affettut tuttsdd
eeterna bona defi d er and a.

5  Sexta. Tam vitam tuam, qud>n
. bona omnia hujusmodi, non tua t  fed
mittHodatafuijfc d Dcointellige,H*

illis

mt) 107 cm

* Ulit ,tanquam medi j s ut er erh.lt d
, melius ipfum cognofcendum & amanf
i dum  , <& ei ferviendum. Sierga De*,
us et te illa removet , ustil a m tibi fa*
cit in j uri a m  , & fi te hh difponis  , ut
ad ultimum finem , fcilicet bčutitudh
nem pervenias  , nibil efl quod medite
ad Ulit m confeque>tdum donata ant*
plius defideres. potiiis quamdiu vi*
vit > quidquid potejl mantts tua , in*
ji ant er oper are, & de boni s tstis di*
fporte qudm optime , ut eerttm fr st Etn
diteris in deternum.

Septima via eft exemp!oru. Sie
ergodici potejl : Cbriflus Dominus in
cruce mortuuscfi : im it are tu libentir
e ju s nudit at em  , omnes affečius asf
terrena exuendo:d Job Dominus De*
us omnia abflulit, pr teter uxorem  >
qu*e illum affligcrcl; at ille dixit :
mtdus egrcjftts flitm de ut ero matris
mexy mtdus revertar ad illam: Do*
minus dedit , Dominus abflulit: ficltt
Dominoplacuit , ita faJistmefl  > fit
namen Domini fonpditium  ; fic & t y
4ioas*&c. F $

tog

Saflfta Martha tempore morti*
Jtiflit fefub dio in terra, & fupcr
cittercm ctdlocari, & juxta cruccm
popi, dr ex Evangelio paflionera
legi; hunc affeSum a terrenis a*
nimum abftrahendi imirare.

• Sančtus MartinusEpifcopus Tu*
per cinere, dum moreretur, jace-
revoluit, &licdecere Chriftianos
ajebat: & cum dicerent ejus filij
fpirituaJes, cur nosdeferis Pater?
dec, dixit ille, Domine, fi adhuc
populo ruo fum neceflarius , non
trecufo laborem , fcilicet vits. Tu
ergo Martinu imitare potiusccc*
leftem quam rerrenam vitam a-,
tnando, ut vita lit tibi in patientia,
( fi Domino C ic placuerit,ut tuo*
fdjuves ) mors in defiderio.

SanflusFrancifcus,du moreretuf
nudus in terram feconftitui fecic.

Sanflus Ludovicus Rex Fran¬
cis: idem fecit, &quidem fuper ci*
nerem , & fie exten(is in modum
crucis brachijs morcuus eft. '

.Ofli*

) fo^ C

Oftava via eft orationum,
praeeat qui ju vat moriente, & rile
fequatur. Dicat crgo: Liber a me
Damine d tribulir  , & fpinis cogi -
j tationum & affeciuum terrenorutn  ,
qute animam med pungunt, 4$ inquie~
tanr> & falutares cogitationes , & ca!•
leflium defideria inprime cordi meo.
Qudm dilefta fabsrnacula tua Da-
mine vir tat um  / concupifcit 4$ deficit
finima mca in atria Domini : elegi
fibjettus ejfe in domo tua Domine ma¬
gij, qudm babitare in tabernaculir
peccatorum  , quia melior efl die t una
in atrijs tuis fuper millia;  & qu’asda
exhis, quae fupra di<fla funt; vel
alia debeatitudine hicdici pofletj
prout aegrotantis habitudo,&cap*
tus exigere videbitur, ut illud: lir*
ebriabutur ab ubertatedomus tua;,
& torrente voluptatis tuše potabij
cos, quoniam apud te eft fons vi¬
ta;, & in lumine tuo videbimus lu*
člen.

£ft tamen animadvertcndum i

<>«• quoA

. no (&9t
qu6d fi aliquid poceft fieri ab z  g«
rotante ad providendum fuis per
reftamentum,vel alijs fuos corhen*
dando, vel aliter, id non eft omic*
tendum.

C A P U T xr.

Qu'td cum impatientibus a£CH‘
dumfit.

A Ccidit aliquando, ut impati«
entes fint segroti propter do*
lorem, velmoleftiam morbi, prat*
cipue, fi propter paupertatem, vel
aliam caufamdefint remedia op-
portuna, vel alia fuperveniant ad-
verfa. Sunt ergo in ea parte quatu-
or modis juvandi. Primuseft com*
pati segroto ex animo, & prasfefer-
recompaflionem, & fi etiam poflet
opere ipfo curare, ut fublevetur,
id enim prasterquam quodminuit
impatientis caufam , cum faciac
ab aegroto cognofci charitatem ju-
vantis, difponit eum , ut Iibentiiis
audiar,&: facilius acquiefcat omni¬
bus, gu» šib ipfo proponuRttir.

n i ( ž§t

Seču nd us modus eft per ra ti o«
ne«. Prima eft, quod irnpatientiafe
non fublevatjfed pptius a.nget ma-
lum ipfum, propter quod habetur*
$t quidem tamd magis id dolet,
<}uantd inagis contra voluncatem
fuarti qiiis patitur. Toliit prate-
rea meri tu in patienti se,  quod eft
maximum. Cur ergo non facit
qui patitur de neceffitate virtu*
tem fecundum confilium Chry-
foftomi, ut patiatur curn merito
illud ipfum , quod nihilotninus li¬
ne merito pafliirus eft? imo & mi¬
nus patietur,quia dum voluntarii
ampleflitur, imminuit malum fu-
um. Tribulatio enim fugientes
acriusperfequitur,& afFligit fpon-
te propter Deum eam fufcipientes
muho minus.

Secunda. quod haec mala mittit
ad ipfumDeus,qui Patereft aman«
tiflimus , & medicus fapicntiffi-
itc  , & mittit ad ipfius bonum ;
nd e debet^Sc medicinam amaram

f j &

m<?)  m (č&

&tamen perutilem de mami ipd«
usbono animorecipere,&gratias
ag ere. Unde Salomon: Fili mi/
Boli negligere difciplinam Dotrii- j
Bi, necfatigeris , dum ab rilo ar- i
gueris : quem enim diiigit Domi-
Bus,caftigat; flagellat autcm o-
irinem filium, quem reci pit. Quod
C cum aftione gratiarum flagellum
exceperit, erit illi ad maximi me¬
riti corona m.

Tertia. quia cum Deus juftifli*
mus fit, non relinquit peccatafine
punitione, vel in hoc mundo, vel
in alio : eft autem multo melius
liic purgari peccata per tribulatio-
nem vel aftiičtionem, qu$Ievior,
&brevior multd eft, quam in pur-
gatorio. Unius enim horas dolar
in hac vita patienter Sc  volu n-
tarie toleratus , velut Iima quas-
dam,rubiginem peccati magis tol-
Jit, quam dies multi & forfitan
menfes, & anni Sc  quidem in acer-
biftimii tar men tis in par ga torto.

113

I Dicatur ergo aegrotanti,& impa-
tienti, ut cogitet,quod in vita fua,
non parva peccata admifit, pro-
pterquae pcenam eft commeritus.
unde hujus infirmitacis , & mortis
(Gi  Deo ita placuerit )affJi£lionem
patienter tolerare debet,& Deum
rogare,ut eam in remiflionem pec-
catorum admittat, & purgatorij
cruciatum in eamcommutare div
gnetur. Quod fi fecerit voluntari-
am pcenam alioqui neceflariara ,
modo prasdido, cum contritocor-
de, & in Deo confidente,& culpae>
čt pcena: remiflionem magnamob-
tinebit.

Quarta. quia mittuntur huju-
fmodi aflfli&iones, ut ab amore re-
rum hujus mundi magis hominu
affe&us avellantur,& ad bona aster-
na convertantur ; & ideo Deus fo-
Ictefiecum affliftis, & adfumma
bona eos promovere. Unde iilud
Pfalmiftte: Cum ipio fum in tribu-
latione, e.ripiam eum, & glorifica-
boeuoi. Qutn-

) T14 (Č&

Quinta aliquandomittuntura£
flidiones, ut virtus patientia, hu*
militatis, fidei & fpei probetur, Sc
ctefcat cuin ea meritum.UndeEc-
clefiafticus ; Omne, quod tibi ap-
plicarum fuerit,accipe, & in dolo-
re fuftine, Sc  in humilitate tua pa-
tientiam habe: quoniam in igne
probatur aur-um,&argcntum,ho-
inines vero receptiles in ca m in O
humiliationis:& ut in hyinnoquo-
dam Ecclefia canit. IUuc ( ideft*
ad ccelum) introducituromnis,qut
ob Chrifti noifien Kic in 'mundo
premi tur : tunfionibos, prefluris,
expoIiti lapides fuiscoaptantur lo¬
čiš per manus artificis , difponun-
tur permanfuri fačris aedificijs.Bo-
noergo animoferenda funt, quas
nosexpoliunt ,ut coeleftis Hieru-
falem vi vi lapides efficiamur.

Tertius modus eft per exempla,
ut Job,Tobise, Jofeph, David,Vir-
ginis Marije, .& tot Martyrum, &
fuper omnia exemplu Chrifti cru-

< ift-

Cif

let

d2

ci:

vi

ti

v

<3

<

<

f  "5  (ČV

lf " dfixi plurimum ad patientiam va-
u * let; & ut ei aliquo modo vicem red«
& d 2 mus,patienter hancpartem cru-
cis, quae nobiscommunicatur a di-
vina providentia,fubire nos decet.
** Quartus modus eft pfir viamora«

* tionis, quam praeeunte eo, quiju»
f  vat, dicat aegrotus : vel faltemcor«
‘ de, fi  non poteft ore, dicentem Te«

*  quattir: hujufmodi funt, quae fub-
duntur, & aliae fimiles.

Domine brc ure , bicfeca , id cfl, in
bac vita , ut falt e m in a ter rtu parcaf.

Domine Deus meus, qui qms dili -
gis cafligas,(itn ego quxfo de »umeri
fliorum , quos diligis in vitam ater~
»am  , quandoquidem fum ex illis  ,
quos cafiigare dignarit.

* Domine JEfu adjutor in opportu -
ttitatibuf, in rribulatione , adjis jarti
tnibi in affliflione mea  , (3 adjuvet
mevel fublevando affliflionem, vel ut
tibi gratafit , v er St paticntiamtribu -
en do, ut cedat tila in bonortm tuuM

Cr<*

Gr ati as a go tihi Pater amantijfiA  ali
me, qui non mi nori mifericordia cafli •! eft
gas , qadm confolaris', propitias qnce *. ve!
fo mthi ejio) & vir ta tem a d bene  /e* eft
rendumea , quamevis ferre y  tribuc.  ir.
Sic alise oraiiones fieri poffunt. | oj

! M

C A P U T Xir. d

Quid agendam cam bi s, qai fi dei ten• v
tationibus moleflias agitantur. t)

I N ijs, qua;ad fidem pertinent, c
dupliciter homines indigere au- l
xilio folent. Primo cum non ex- 1
plicitecredunt,qu3e in tempore le- ]
gis gratias explicite čredi oportet ;
čc  quid agendum cum talibus, cap.

I. dicitur. Secundo cum a Demo¬
ne concutitur fides per varias ten-
tationes,quibus ille in dubium ad-
ducere infirmum de tota fide, vel
de a!iquo ejusarticulo nititur. Si
$rgomolefts funt argroto tencatio-
neshujufmodi, admoneudus eft »
Vtniillp modo difputet, vel ratio-
nibusagatcumdoemojae,qui nihii

117 (/*&'

$•  aliiid molitur , quim illius 3  quod
fti'  efl bafis Eeterna- faluti$,in ipfo fub-
’£•.  vertere; quia fine fide impoffibile
eft placere Deo.hinc dicat cu Pial-
‘C-  j mifla : Domine, illumina ocr.los me •
| oj  ( fcilicet lumire verae fidei ) ne
! tinguam obdormiam in morte^ne quan-
do dicat inimicus men s oprava! vi ad-
t‘ verfns eum :  & cum Ezechia; Do¬
mine vimpatior, refpcnde pro me'  &
>  cum ApoftoJo. Domine adavgc no-
hisfidem.  Juvatetiam a]iqua ex

* fupradi&is cap. 5. dicere. Čredo in

• Deu m, (Src. fed in primis juvatu-
‘ niča m folutionem omnibus argu-

roentis Dcrmcnis dare, & ei quan*

' tumvis multa repraefentati dicere.:
Čredi 1 quidquid credit Sani! a Ma-
l ter Ecclejia Catbolica , Apofldli-
ca,cujus caput unicumfub Cbriflo e/l
P ontifex Komanu s. lila efl col umna
(Š firmamentum ver it ntis pila tihiSd-
than pro me refpondebit: difputa
enmilla > Ji voles: mibi fatis eJl,quod
trcdo, quidqutd HU crtdit  j cujusfi -

des

#(? ) 118 f £§>

deš »on rationibus innititur , fed ipfi n
tet er n ver it a ti. In hae arce fidei ut n
inexptignabilitntuserit ab bujufmodi  j ,
D £ mani s , quantumvis im p or taniš t
eppagnationibns, qui in agone mortis  j t
pofitns s ji) & it a curet intellečlum ah l X
ijs fuggefliombus, qu$ perturbant ip-  j <
fam  j d iver terc: 4$ ali a melioraccgi-  J 1
tet , qn-ee ad fpem, amoretn, vel contri’ \  i
i ion cm augendatn pertinent , velattn
ajfiflentibus lega a tur de alijs rebus..  >, j
Juvat& prot‘ftationetn fuažfi*
dei facere d i trend o fymbolum , &■
poftea addendo Protejlor čaram  I
JDeo  , & k  ni v erfu e jas c uri a c.tlef!i ,
nominatim c eram Angela meo cit-
flode, & čaram v oh is , quod in bac
fide fecundtim modamintelligendi
SanBtc Romana & univerfalis Ec’  S
clefuc  , & in anione corporis ejns fab
(opite Domino noji ra jEjit Chrijlo S
tjus in terris V kari o  , vivere, £j mo•
ri volo• S (i per delirimn aliquod ver-
hum ab ore meo excideret }  qnod aliter
fo»aret t protejlor t  qubd iUud »on

sne -

'Pft

ut

di

■tis

is

ib

mč)  119 (č §?

mtnn ; fed boe tantdm 3 quod prot e Ji a*
tusfum.

Si tališ videretur efie difpofitio
(  asgroti, qui de fide tentatur , non
J tamen in ipfa mprtis agonia verfa*
tur, & fenfibus integris eft, ut ad

■ ejus confolationem , & liabilita-

■ j tem alkjuse rariones fidei eflent
1  adducendas: generales illas fint, &

non ad particulares eflet defcen-
dendum ( nifi force ipfe diceret
aliquid, quod ipfum movet, & fa-
ciie , & clare confutari poffet: &
tune etiam eft admonendus, nedi-
fputet cum Demone,nifi ut fupr4
diflum eft,obijciendo Ecckf\xCn -
tholica au3oritatem)& fie infir-
, mo diei pote d : Fides noffra ebarif-
; Jime^rnup pariicipatio quadam eft di-
Vinafapieinti-te, lumen infufum ab
ipfa pr ima > £} fumma veritate , non
innhitur tam debili fvdamevto,quam
funt rationes, qu<e d perexiguo lumine
»aturali procedunt: nec propter rati -
•rit j  ullas tredit) fed propter aufto-

rita-

mi)  no cm

titatem Del, qui Ec clcfice ftue cftitits
fidei articulos revelavit.

Secure credis ea, qu<e tet fanBi ho-
in h ne s  , & in vir tu tih n s heroicis infi •
gnes crediderunt : quales funt Mar-
tyres Chrifli, & Anachorettt , & viri
religiofi qui vel vit d [ud ad id itnpen•
s d ver it at e bane tefi ati funtvel din-
tarnam corporis fui mortificaticnetn
circunferentes, divindmquein terrii
vitam agentes  , eidem leflimoniutn
perbibuerunt. Secure credis , quod
tam fanBi DoBores Ecclefee , admi-
rabili doBrina pr redili, tot pr ud en -,
tijjlmi Pontifces & Sacerdotes, ver•
bo, & faBo docuerunt.

Secure credis etiam,quod tot Con•
čili a generali a, fludio veritatis agno- 1
fcenda ex tot o orbe congregata  , qit<£
decipi nullo modo pojfunt, [piritu ve¬
ritatis eis affiflente  , tradiderunt : \
quod tet millia fidelium , tot Jeculis ,
juter tam muh as perfecutiores čredi-
derunt, <&adnos tranf miferunt ; in-
ter ifuos ffj ttojlri majores, & patria'
ipfafu.it. Seča-

I

jfiei

ho-

rtfi •

ir-

tri

°n -1

'#*

•m

is

m

d

u ,

«3») iti r

Sectire credis Patri at er no qui te-
jtimonium perhibuit de Chrijio y dicen-
do: bic efl filius mcits dilecius  , ipftim
Budite; etiam Evangelica dobrina
ubique pradicata efl ab Apoflolis  ,
ipfo Deo cooper ant e  , & fermoncm
j confirmante feguentibus fignis.

S ec ure credis teflimonio Chrifli
Domini, qui a tern a Patris fapientiti
efl, & dixit. Ego & Pater n mi m fu¬
ntu s :& articulos fidei pradicari jufi-
ftt , addens : Qui crediderit , ba-
ptizatns fn.erit , faivtts er it, qui non
crediderit , condemnabitnr.

Item Gabrieli Arcbangelo  > di¬
etni de Chriflo , gub d F Hiti s Alt Ufi -
mi vocabitar ; & militi a ccekfliunt
[pirittaim, qua cecinit in Chrifli na-,
tivitate , Gloria in excelfis Deo ; &
Angeli j, gni RefurreBionis e ju s , <£?■
Afccnfonisj & Advent tis  , qve vett-.
turus efl in fine tnundi ad omnes h e-,
mineš judicandos , tefies extiierttnJ-.

Teflimonij s item Patriarcbarum
& Propbetarum ae feriptorum vete-
G rit

for

ril

ud

to?) m (Č&

. ris teftamenti ufgue ad Joannem
gui faflis, (S verbis Chrifii fidcm
iS m\Peria prafiguraverunt. hm
jApofloloruntf ac difcipulorum Dornik
mini) (f fuccedentium ipfis , qui fcrip•
ta novi Teji a me« ti , & traditionei ,
per manus ad nos ufgue , nunguam
interrupta fuccejftone  , deduxerunt,
Jn>o iS adverfariorum teflimonia i>\
dem teflantur : diceh ant enim impij
Juditi. Hie bomo mul ta fignafacit
fi dimit timu s eumjic  , omnes credent
in eum {$c. Unde Jofephus S alij in -.
fideles bene fentiunt deCbrifto S dt
ejus doHrina: if> dicunt, nos in ea la-
hitem confegui  , i$ praferunt nofiram
religion? omnibus prat er qudm fua,
in quo mn debet eis čredi.

Secure čredi s confiderando tet mi*
racula,qua funt fupernaturalia quX‘
dam tefiimonia , quibus veritatem fi •
d ti najine teflatam religuil Deus .
Fuerunt autem ea innumerabilia , ut
tx evangelij s & atlibus Apofiolorum f
& bifori]* con fiat: ftd (S no/Iris temp

p tri*

ve

Uh

D

f'

d

te

ti

ct

I

d

trn,
em,
T tem
'•mh.
d p.
ej,

G  J  )  123 (

poribtts ea etiam cernuntur , ut in ter-
ris infidelium , cum Detts eos ad fidc
tdduccre & c on firm are neopbytos di
piatur.

Supernaturalc etiam teflimoniurn
veritatis fidei ejt confiantia, & forti-
tudo y  <& fapientia Apoflolorttm  , S
Difciputcrum  , ac mul tor um , qui eis
fuccejfierunt: qui cum ejfient pand, ru-
des,ignobiles, fine eloquentia ve! po--
trni a ar mor um, imo ferentes verbe-
ra, irrifiones, egefiatem, & mortes a-
ccrbijfimas , Romanam imperium, &
Regna , ac Provinci as fub jugu m fi¬
dei miferunt. Quce fi pet' divinam
virtutem operabuntur , clarum efi fig-
veritatis fidei: fi fine mir aculi s ,
Augufiinus bene not at  ) w<*-
ximum miraculum efl,quod talesbo-
mineš indo fti,  # /»facie contemptU
bile s, tot fapientes , & magnos v/ros,
ad res , quce humanum intelleflum
longd fuperant, @ qudt tam contraria
fant affeftibus humani s, credendaf  ,
(2fettandas adduxerint. .

Gi Ad

Gtž)  124  (£*>

A d idem facit, ut fcilicet fecuri } r
čred ant ur, qua Chrifli fides docet , f>
qubd ejus !ex fumma perfcftionis efl , fi
utpotefiumme Deum bonorans  : quia  t
dltijfime de eo fentit ; Janinih bo m id >  t
perficiens, quia ad altiffimum Ji nem,  j t
fcilicet vijionis Dei,peroptima media \  f
vir t ut um, & totius fančlitatis exter ’ !  l
na, & interna eum deducit: & bono • >

rum opcrum pramia, & malorum pce>  !
nam condignd declarat.Omnes etiam  <
ver it at es moralium, & pbyficaru f ;/'• :
entiarum, ut ver um vero, fidei confo • .
nant. Adde internat illuflrationes,

(S confolationet eorum, qui fidei my-
fleria contemplantur : & tamen veri-
tatis proprium efl, animarn intelligen-
tem reji cere.

Modus etiam percipiendae' veri«
tatis propter dicentis aucloritate ;
non propter rationes credendo,co*
Tenientiffimus eft : cum quia fcire
paucorum inteilečluum efl:, cum t
ingenia rara fcientiarum fint capa*
CIZ  ; tum qudd is modus efl ad ma-

jorem

ri

V
1  )

> a i

t

'a

jnrem Deigloriam, cujus verboi
iimpliciter revelato, & per Eccle-
liani propofito credunt fideles , e*
tiam in ijs, qvx  non funt fiipra ra.
tionenr tum quod ad majorem cer-
titudinern credendoru id facit, qua
falli poterant homines fuis fenfi-
bus, quorum experimentis fcien-
ticE inituntur, fed non pofTunt fal.
liabipfa veritate per Jumenfidei
edofti.

Ex hisergo conftat, qu<bd ere-
dere fecure poffumus,& debemus,
quascunque Sanfta Ecclefta nobis
credenda proponit. Quamvis enim
credamus propter au&oriratem
Dei reveiantis ( ut diflum eftj e-
videnstamen fit ex hi s, effefecun-
dum ratione quod credere debea-
mus. Et hžecdefide fint dičh, ex
quibus quam partem dicereoporte-
ar, cumasgrotus de fide tentatur ,
diferetioni ejus, qui juvat ipfum,
*elinquendum eff.

G 3 CA,-

*?( n 6  (tm


C A P U T XIII.

Qiiomodo juvandifitit, qui diffiden-
ti* ant defperationis difficnl-
tate laborant-

V T dejefti in fpem eriganrur,
in primis videaturan verea*
Iiquid fit, quod merico asgrotum
prout tuncdifpositus eft , ad diffi*
dentiam moveat. Tale quid eflTec
affecfcus ad peccatum, quem nollet
relinquere putaodij, inimicitis ,
ufuras, voluntatis non reftituendi
aliena, vel auid hujufmodi, de qui*
bus inferius agetur cap. 17. aut
‘peccataaliqua in confeflionibus o-
mifTa , aut non bene explicata , &
tune impedimentum illud remo-
vendum eft , perbonam confeftio*
iiem :  & caufa diffidentiae fublata ,
ipfa quoquediffidentia tolletur.

Si non erit caufa jufta, propter
<juam diffidat,fed ex natura pufil«
lanimirate, velmemoria peccato*
tum prasteritorum vel tentationi.

m

&

d<

t<

(1

h

a

h

i

in •

r,

a*

IT!

]•

;t

:t

>

li

[•

C


mč) 117 (črn

nibus Dcemonis orta diffidentia ,
& fervilis titnor videbitur, animari
debet multis modis. Primo ex par-
teDei offenfi,cujus propriu eft mi*
fereri Temper, & parcere, dicendp
haec vel fimilia „• Cbariffme  , bona
animo ejje te oportet , c um negotium
kabeas cum Patre  , qui quamvis of m
fenfus eji d te, Pater tamen efl  : &
qiidem( ut facra fcriptura nos do »
cet  ) Pater mifericordiarum , cujus
miferationum non efl numerus, cujus
mifericordia fuper omnia opera ejus t
mfericors & patiens, longanimis, &
mul t iim mifericors , & pr<eflabllis fu •
per m ali Ua  , id te t ant up ere dilexit ,
ut Filium in mortem impenderit y  quo
te d peccatis redimeret: cujus tanta
efl propenfi o ad ignofcendum ut pr op o*
ttenti confiteri peccata quafi pr a veni•
tns dimit tat juxta illud Pfalmiflai
Dixi confitebor adverfum me injufli*
tiam meam Domino  , id tu remijifli
impietatem peccati met. Qui pr.oprio
filio non pepercit, fcd prenobis omnu
G 4 bus

*&)

bfff tradidit illum: guomodo non CtU j
am cumillo omnia nobis donabit ?

Secundo. ex parte Mediatorisi-
pfius Chrifti Domini noflri. Veru
ejl gidd muh um & gr a vi ter peccavi•
mus  : fed pofuit Deus in Cbrifto ini-
quitatem omnium noflrum : difcipli-
na pači s nojlrtt juper eum, & livore !>
jis fanati [umu s. F uit enim fanta tr¬
ga nospietas, & bonitas Det noflri  ,i
ut cum non pojfemus nos pro nojlrif
peccatis fatisfacere y  dederit nobis [a-
tisfaČiorcm Filium fuum: ejus burni-
lil as fanat noflram fuperbiam : ejut
dolores nojiras voluptatcs- ejus man’
fuetudo nojiras iracundias  : ejus cba-
rit a s nojlra odia, & damna proximil
til at a : demumejus obedientia ufgut
a d mortem omnia nojlra peccata de¬
tet : & mi nima ex illius pajftonibui
fujjiceret adfatisfaciendum pro om¬
nibus peccatis  , cum jit injinita digni-
tatis perfona fatisfaciens. Undeex
jujlitia potes petere remijjionem pec m
«at or nm t  (2 regmm Dei; ex jujlitia

im}

ca

da

di>

ju

de

P

■V

S'

c\

a

9

n

fi

a

I ^
i

I <
1

eti.

i

is i-

7 n

cru

ri;/•

• •
Wb\

oli.

‘ s -
er-

'h

■is

7 *

>

m4)  n<) (£•?

imjuam Cbrijli , tumtibi eam appli-
(are ipfe div nabit ur, qui fuperabun -
datis pretium fui fanguinis pro te fu «
dit.

Nota etiam quod ilJe futurus ejl
]udex tuus^ qui efiadvocatus, & fe-
dens ad dezteram P at ris ojlend.it
Patri at er no cicatrices vuherum  ,
pro ;//<* /"prtjf /'efl Dic er-
lo confidenter • Domine JEfu, pone
crueem tuarn inter judicium tuum, &
animam meam , & falvus ero. Vide t
guam vohintatem babeat manfuetijfi -
tnus agnus te condemnandi, qui Mal¬
čki, cumveniret ad ipfum capicndu,
auriculam d Petro abfcijfamfanavit;
qui c um idem Pet rus ter ipfum ne¬
ga (fet, refpezit illum tam amanter ,
iS tnovit ad pcenitentiam, poflea ca-
put etiam Ecclefue eum c o nji it uit :
qui inter dolores crucis eztremos pri-
mum id verbum profertj Pater' ignof-
ce illis, quia nefciunt, quid faciunt :
qui latroni in Cruce pendenti, ut fui
memor cjjet , ait; Amen dico tibi , bo-
■  ' die


*š) ip (pif
die mecum eris in Paradifo. Seiat
demum , quod magis ipfe Dominus
dejiderat te falvumfacere, qudm tu
ipfe defideras. quis ergo locus dijfi-
denti#  ?

Tertio: exemplis hoc modo
Sihomines fervi Det tam facile di*
miferunt ojfenfas ji bi fattas; ut Jo*
fepb fuis fratribus dimifit: ut Da*
vid , S a ul & Nabal: ut fančius Ste•
phanus ijs , qui ipfum lapidabant y
pro eis orandotid alij plurimiSandi
propter aliquam participationem di¬
vin# boni tat is  : quid putare debetnus
de illo fon te , im d man' immenfo boni•
tat is , & mifericordia inf nit# ? quan -
to erit ei facilitis , & magij congru -
um mifereri , & parccrs: pr #fer tim
cum boe /it certum , quod quanto ma»
jora fuerunt tua peccata, tanto cedit
ad majorem Deigloriam^fi illa tibi
pcenitenti dimit tat i Ut enim HleDuX
majorem honorem confequitur , qui
tnunitiora cajlella , & urbes exptt-
gnat >  id ho ji e s validiores fuperat :fic

Cbr‘ m

tu

at

'US

tH

fi-

io

ti-

St

a*

C •

H

i-

s

mš )  i?i (£§>

Chrijhts major em confe q ititur botior ?,
c um vitia , (3 peccata p Utr a & maje •
ror redeuntium 5  pretio fui fan-
guinis delet. Majoris etiam eji ma-
gnifi centi ee, grandia debi ta qv.dm
txigua fupUeibus dimittere. Neergo
lerreat te magnitudo atit nitmerus
peccatorum, de quibus tihi difplices ,
fiati enim uno i čin David in figura
Chrifli proflravit Goliatb , <& in fu¬
gam vertit Philijičos }  ftc unaCnnis
fn<e applicationeCbriflus Dremonem
tu m omnibus peccatis tuis {fi in ipfo
confidas'} prof!smet■, etiam efifent fli¬
per arenam maris., & graviora, qu&
nnpuam in mitndo fint perpetrata.
Hsec non continua oratione, Ted
interrupta & paulatim dici de«
bent. Poreft & narrari bufto-
ria populi Ifraelitici, cum hinc
Pharao premeret, inde mare effu-
gium impediret, quod virga per-
cuffum mare ipfis iter fecufum*
prabuit,& Pharaonem cum exer*
citu fubmcrfit; fic &  Toluntatis

fuae

m?) (m

luaevirga, quadeteftetur peccaM,
& ad Dominum convertatur, rna«
la peccatorum vit« fu« anteafia
percufferit, evanefcent peccata.
Sic poteft adduci ex novo tefta-
mcnto exemplum filij prodigi,
Magdalen«, Samaritan«, Chana-
ne«, pr«ter illud Petri, & Latro-
ris, quod tetigimus : & ex veteri,
Da vid, ManaiTe, & populi Ifraeli*
tiči, quem poft totoftenfas ad ter-
ram promiflionis, in figuram bea*
tirudinis adduxit.

Quarto. ex parte promiffionis
Dei dici poteft : non dubites deve-
vi a  , & eam tihi ego profer am^ digf
JoSpiritus fanSii fcriptamper Pr o-
pbetam Ezecbielem : In qnacunqut
hora ingemuerit p ec c at or  , oniniuin
iviqu.it atam e ju s non recordabor. Fi •
deliš efl Deu s  , neg are feipfum non
pote/l Habes ex mam Cbrifii fimilt
tbirographum promiffionis apud E-
vangeliflam Mattbceum. Si enim di•
miferitis bommibus peccata e or um ,

dimit■

tli

A>

D

fr

I*

\Pt

tc

Ji

E

e:

n:

t<

i,

c

u,

na.

9s

ta.

U,

Ih

ia>

•o.

r, i

Ji.

■r*

a*

is

e-

/•

s*
it  |

n

i-

n

<*f) 'M  „

Umit tet (3 v ob is Pater vejler e<t!c*
flis d el. Si a veflra. Sic apud Lucam >
Dimiti e , & dimit temini. Vides trga
frater , quod fi offenfas tibifaSias ex
j tordt dimittis , dimit tet & tibi JDeus
! peccata tua.

Qiiint6 ex multitudine advoca*
torum, dequa cap. 6. fuperius, fci-
licet AngeJorum, &San&orum in
Ecclefia triumphante& miiitante;
ex operibus omnium piorura ho-
minum, guoru fumusparticipes,
tot miffis, 6c orationibus fidelium:
dicendum edam , fi guid in parti-
culari fit pro eo.

Sextd.ex bonis,guis agitipfea-
grotus procedi potett, & ex volan«
ta te, quam oftendit confeguendi
veniarn, & ex diligentia, quamad-
bibet ad eam obtinendsm , guam
Jionadhibuiflet, fine pnevenknte
gratia Dei. Sjgnum efi ergo, quod
tpfi velit Deu s ignufcere, cura dec

Sratiam guasrmdivjeniam. Sbetil
£>*aton loiicitus de ipfo ten«

H tw

x  54  C

tanilo,fignum eft, quod de prseda
dubitat: & qti3ndo ad peccatd de-
fperationis iHenititur adducere,
fignum eft, qubdineofit ftatu, ut
fr) er eri etiam poffit vitam seterna;
&  injuriam facere judici Chrifto,
qni feriten tiam, quam ipfe Jaturus
eft,pr»riperet,damnatum jam ali*
quem pronuntiando, dum vivir.
Konenim ame mortem fententia
fertur, & ad ilftvm dfque terminu
merendi ftatusdurat. <Quare berse
fperansqua:cftnquepaftuseft in hae
afegritudine, & in tota vita ftmui
en m paffione Chrifti offerat Deoj
& magnS babebunt vim fatisfaei-
endi.* maximeaccedente praepara*
tione ad mortem fubettndafri in re*
miflionefri peccatorutfr. ' ■ -' n
Septimo. per modum oratlonii
adjuvari poteft hoc modo: 3Siaer-
£o fpater fub vexith fpči de tntfi‘ricor-
dia , Ver it ate proniijficnu Del, dt

meritis Chrifti > de intercefione Mi'
Irt&  omsinm Angekrnt », 4$ Saff

iivr*#

da

le-

e»

m

s;

0 )

UJ

ii.

iti

ia

i«

ie

iC

al

')

i-

•* j

i ;

t


. *?) t?5 CČ*

flontrn bono anitno pugna contret  »»J«
ties advcrfarios: reportabis enim cum
Dti auxiliovicloriam ,etiam cum [po¬
lij s meriti majcris. Dicas ergo meču:
Pater nojter, qui es iti c ali s, miferere
filioli tuj, mali 43 ingrati , fedtame»
[lij-, tjuem adoptafli per JefumCbri '•
[um ver um 4$ confubfiantiahm Fi-
lium tvum: dimiitt nebi s debi ta no-
firetjficut & nosdimit timu s debitori-
bus noftris. Dicas 4š Ul ud: In te Do¬
mine fperavi , non confundar in teter -
mm. Et illud cum fi Ho prodigo: Pec•
tavi inccelum, & coratn te: fed ma¬
jor efl tu a borni as,qudm malitia mea-
Dicas cum beato Anfelmo: Domine
fi pur it ate meam ademi, mtnquid mi-
jericordiam tuam peremi  ? Si comifi
undeme damnarepojfes  $ tu non ami-
fifiiunde falvarefiles propter temet -
ipfum miferere met. P cenit et me, quod
tam ingratus fui beneficiji tms , Oui-
bus me affecijlifed  propter J£f*
Chrifli Domini roflri obtdienUam, &
cbaritasem,  # preiUf:£msm mer*£
Hi ipfi-

#<?) rtf '(}&

rpfitis, pro me tibiobletom, dek inb pr
quitotem meom. Dices iUud Jobi',  j <p
Etiamfi occiderit ms , fperobo in ec, m,
Et cum Pfalmifla dic onima tv.*', ril
Sperain Deo , quenia adbac confilc • 6.
boriUi,fohitorc vok a s met, 4$ Deni  c«
tr.eus.  Ha?c dilatari magis , & mi* d<
niis peterunr, prout diferetio di*
#abit, & iirrml plura , v<*3 divifim £
dici.Dicat & iliud Pfalmifla?; Ne«
intres in jodidom cum fer v t tro D (n
mine, mole enim mečem ogel ur, fi [c i
con dum deliti a ms a judicabor  : vtb  *
ferkordiam imploro, od n ifericordb  n
o m tilom ccnfvvio, ne n fecundum  t
peceato nofiro focias neb is , tieqnt  | t
fecundum iniqoitoies ncjlros rstrb t
buos nobis,  *

Vertat etiam fe aIi<?uando ad «
Domirum JEfum Chriflum, cu* '
juscrucifixi itrago ti  rflerdi po* '
tefl ,dicens: Domine ]Efn  qvi fan-
gtrinem tuumpro me effudtfii, mifere-
rt met. Domine J Efti  , qoi im er toi
‘dohres igmminias 3  vilam motu  i

prt

bik

)bil

eo.

at

■Vf.

m

ni.

Ji.

im

'on

f(;

tk

ib

'/»

Ut

7 -

>d

1*

>

7 "

>r'

»j

»

n7 (£if

fro falute me a dedifli , miferere met ,
peccavi ni mit in vita me a. Ju
mantis tttas , Domine, eommendo[pi¬
rit um menm,&c.  Ex ijs autem,quae
6. cap. de fpe erigenda, & de exer«
cenda di<$a funt, alia Jt opus erif,
defumi etiatn poterunt.

C A P UT XIV.
Qaomodojtivandi fint , g iti contrariis
malis tenentar prafumptionis , &
nimice confidentia.

Q Ui excedunt in fpe, & ad praew
fumptionem declinanr, fre«
nandi & dirigendi funt ; fi enim fi-
biplacere videntur * & efferri re-
tordationebonorumopeFum,quas
egerunt, juxt ; a illud: Beatas , <?wi
intelligii fnper egenttm, & pauperem ,
indic malaliber abit eum Dami na s  ;
& ita fibideberi coeleftem beatitu-
dinem elato animo fentire videa-
tur: admonendi funt, qubd non esc
operibas juflitia t qna fecimus nos,fed
fecundum mifericordiam fuam fal~
vos nos fecit t ut cx Apojlolo doceimr'
H j  &

rit (H>  .

& in Dei bonitate , & Cbrifli meri-
tis pracipue fige n d a efl ancbora fpei:
qui ctiam dedit gratiam ad bene o <
pcrandum. Item quod quanttim in
noht s efl  , univcrfa juflitia noflra  r
funt vel ut pannus menflruata , [e d
ex grada Dei valorcm habent cm ne s
bona ačliones. Deo foli bonov , &glo*
ria debetur : nobis autem confufio
proptev peccata noflra, qua proprie
roftra funt. Mam quod attinet ad
bona , n on fumus fufficientes cogitare
t»liquid d nobis , tanqudm ex nobis ,
f ’d fufficientia nofira ex Deo efl : &
debemus Deo gr ati as agcre etiam ,
quod ejusgratia cooperati fimus , &
aliguid cumea boni cgerimus  : imper-
fe Utone s verb noflras  , ut propriat
debemus agnofcere, proptev quas fa-
pe vtnum noflrum,juxta Prophetam
tnixtumefl aqua  , fcilitet vinum in •
tentionis pl a c en di Deo  , mixtum efl
aqua vana gloria, vel negligentia  *
propter quam impevfcfte egi mu s y  &
ftcpb omifimus, guafacere debuimus.

{Jude

r

*?r m cm

Undt va nobis > f de bonis noflris %  ttt
%uantum noji ra funt , fine tnifrricor•
dia jifdicabimur. Adde, quod in E«
vangelio dicitnr. Ciini feceritis  o-
m vi a  , di cit e fervi inutiles [umu s  :
quod debuimus facerc, fecimus : imb
t ant um debetna s divina in nos cha -
rit ati  j id beneficentia  , ut nunquam
qttod ei debemusypra(lare pojjhmis >
quin in immenfum ab eo deficiatmts.

Si excedit in fpe , quia tota co*
gicatio segroti videtur ferri ad con-
fiderationem mifericordiae Dei, <Sc
meritorura CJirifti, nec vidcem d«;
peccatis fuis compun&us e(Te, di-
rigendus eft , & adrnonendus, ut
ita confdat in Dei mifsricordia  , &
Cbrifii merit is ut interim dole at de
peccatis fuis: & confiderando.  , qttod
tantam majeflatcm 1  id bonitatem in-
gr at e ojfenderit >  bumiliter id awan-
terfibi peceata fua condonari fuppli-
cet; ad a£1 us contritionis , ut z. cap .
id alibi dicitur t  efl adjuvandus > ut
utrovis meda in fpe excederc vidta«-
tur.  H 4 C’i«

*j) r4Q  cč» _ u

CAPUT XV.

Qy.id agendum , c»»i accedit guis ad
morientem  , g ni param menic
valet.

V Ocatus ad infirmum , fi ex f
omnibus advertat ad inteb
ligenda, quae fuggerit, incapacem
efle, cx circumftantibus intelli*
gat, aninfirmus facramenta rece-
perit ? fi compererit nec confef-
ium,nec Eucharifti& refečlum cC-
fe, jam fubmifTa , jam altiori voce
CompelJat infirmum fignumque
concepti de peccatis doloris fibi
a!iquod edi expofcat. fi fignum do*
loris vel nullum vel faltem non
fufficiens ab infirmo detur , petat j
ex circumftantibus an infirmus
intervailum aiiquod lucidum ha* t
bere  foleat, vel tale e medici fen*
tentia habiturus fperetur. fi idaf-
firmaverint, ab infirmo prius non
recedar, doneč eundem in melio-
icm ftatum, quamum pro hi s cir*

; , cutn«

mi)  i4t (Hr

' j cumftantijs fieri poteft, non redili
J xerit. Si ver6 adverreric infirmutn'
iibi reddi, femotis arbitris eun-,
f' dem ita aIloquacur. Frater charif-
| fime, c um mor s tihi imineat i »grede*
t re cottjcientiam tuam, dolarem de pec •

cat is concipc , fig »um aliquod da t  -
tj ud d abfolvi , Eucbariflia refci,fu*
premumque 'mungi expofcaS. Si fi-  -
gnum aliquod det,n ec tamenlorjui pof-.
fit infirmus, dicat,q\n  morienri af-
fiftit, per nutus, c um per verba non-
po/Jis j refponde ad ea,qme interroga *
bo : proponat deinde ea peccata , a it*
vero fi milim eji ab inf rmo admi/f a  ?/«
fe. f aliqua fe admififfe annuat, tem -
pfsque <& ufus rationis ftnant, fci-
fcitetur ul ter im , anrem refiitutioni

obno.rid pojftdeat} fi mitu id affirmet t
j qv.*rat an vellit , ut baredes  , quod
ipfc folvere debet , refituant. Si fe  >.
adboc p ar at um ofendit, b*rcdcs,vcl ;.
in bor um abfentia te fes advocentur.  K
bis praefentibus dicat : committisne  k

cm

bčs, & pri mo quoque tempore reftitu*
Urit  ? annuentc infirmo dimittantur ' >
haredes, ccnfeffiarius vero hortetur i
infi rmu m a d contritiunem de peče at is l
ioncipicndam.,deinde abfolutionem d  I
cenfuris & peccatis impendat, Via•  i
tico d Parocho muniri , Cupremtim )
inungi imperet.fi bujusmodi infirmus
poji aliquod tempu s it a rejiituaiur ,
ut loqui pojjit, adhortelur eundem
facerdos, ut integre fua peccata jam
Čonfiteatur. Si infirmus vel pra de-
bilitate nori pojfit , vel penculum fit,
ned ur ant c confeffione expiret, in pri-
t»0 confejfiarius praeat enumerando
peccata, qua exgravibus verofimile
efi ab infirmo admijfia effie, in pofleri-
ovifufficiet fi infirmus reccnfuerit pec-
eata  , qua magis ejus eonfeientiam
premunt , in utroque vero vi d e at, ut '
contritionem de peceatis eliciat pri *
us , qudm ipfum abfolvat , & fi ad
rtflitutionem faciendam obligatum
adverterit, hortetur uteam velfla •
tim faciat, vel tandem alterif 'acitn-
dmn demandet.  Si

*$)  r m

v« Si infirmut jam confejfus fuijfei^
ir  j' rte d um tamen fumpfijfet E t-cha riftt*
'P am y  c ur c tur., ut eddem muniatur , e-
s  j tiamft loquelladeftitutusfity modo il-
i  j latu deglutire valeat , & ab/it vomi-
• trs,  ant alteriui Sacramcnto buic ir*
i roga »d .e irreverentia periculum  , qm
r tamen cafu y  quo Sacramentum Eu-
, cbarijtia rccipere nequit , eandd pr<e~
i; fentem adoret , & deinde extremam
i tt/iftionefn recipiat.  Quocunque au-
tem tempore capax videbitur faltc
ad intelJigt-ndum, liter non poffec
loqui,excitandus eft ad contritio-
nem,ut dicat ore & corde, vel fal»
tem corde: Mi [er er e mei Deus , /r*
Citndum magnam mifericordiam tU-
am  : vel illud : Non intres injudiei »
um c um fervo tuo Domine  vel, Par-
i ce mibi Domine  , quia peccavi nimis.
in vita mea>  vel aiia ex eis,qua? j,
ciimageretur de contritione^ fu-~

. perius difla funt. Licet autem fic
jam confeffus , (i ufum adhuc ha->
bet aliquf ratipnis,& vocis*qu*m-i\
k H 6 viš'

*?)  T44f;&*

Vis eiciguum, petaturab eo,femo.
tis etiam arbttris, an non aliquid
habeat?quod eonfcienriam graver,
cujus nonmeminiflet, dumconfi-
teretur, vel in quo non eft quietus
ejus animus , ut fuperius cap. 8.
diftum eft. &  fi fit aliquid, quod
efcpediat confireri , poterit cu re*
conciliare ; fi eft reftitutio, vel
quid aliud faciendum, curet ut fi¬
at , quemadmodum fuperhisdi&u
eft.Suggerat etiam ei, ut prorefte*
tur, fe velle^vivere, & mori in fide
Cacholica , & unione Samftas Ma-
trisEccIefiae Roma nas: quodque
fperat in mifericordia Dei, quod
per JefuChrifti paflionem,acmor-
tem, fibi fua condonabit peccata ,
&ad vitam asternam perducet. ČC
verbis praeire poterit ipfe qui ju-
vat, ut alibi diximus. fed hiccon*
cise & breviter magis: & fequatur
eumasgrotusore, vel faltemcor-
de.Quod attinet ad ea, quae ad cha-
itutem moventf  fi capax erjt, ali-

I


*0  145 C >•»

qua dicantur ex ijs , qux  cap. 7.
funt di&a, & fic dealijs, quaecum
bene difpofitis diximus poffe ob-
fervari,femper habita ratione per«
fonse,& ufusrationis , & linguaj,
quam habet: fcd imprimis ut in
corde & orehabeat nomen / ESU,
& ei fe comraendet, & Beatiflim*
ipfius Marri, & Angelis , acSan-
ftis ; deinde ad ea fe convertet,
quas fine ipfo asgroto fieri poffunc,
de quibus cap. 18. Iliud autem eft
obfervandum j cum moriens jam
nuliu videtur habereufum ratio-
nis, & ilia exercentur, qux  dixi-
ttuis fine ipfo poflefieri ; ut inte-
rim confideretur, anaiiquod in^
tervallum habeat, qui in extremis
laborat t  ut a!iquid boni poflit ei
fuggeri: & tune nulla occafio* li*
cetexigua, omitti debet, qiiinei
qusemaxime funt neceffaria, fug«*
gerantur: & imprimis, ne fiffe ab-
lolutione decedat, fi vel uniedfii
pcccatumverbe,aut nutibuspGtuW'
»teonfiteri. H 7 CA*

__ +*)  H 6  (J*_ _

C A P U T xvr.

Qitid agendam  , c um agrotus a funt
babet r at ioni s ^ & fermonis, fed
efi brevc tempus ei re-
liquum,

A Cctdit a!iquando, ut asgrotus
judicio quidem,& fenfibus ,
ac voluntarefit benedifpofitus, ut
juvari podit, fed tem pore delt it ui«
tur: ut conringere poflet, cum
quis vuJneratus eft lethaliter, vel
utcunque, cum timetur, nemors,
veldelirium brevi fuccedat. cunce«
Tocatus aiiqui»,ut moriturd juvet,
(j intelligit, quod efl non confef-
fus, imprimis femotis arbitris eum
hortetur, ut dolorem deoffenfis
Dei habeat,& confiteatur fua pec-
cata abeisincipiendo,qute magis
ejus confcientiam gravant; & poft*
quam dixerit, quae recordatur, ii
videntur aliqua neceffano eflein-
terroganda, liatim & expeditč in.
terroget,& tantum de ijs,guas mor.
'-•v,.,. taJi»

m?)  147  cm

"r" talia e/Te poffe videnrur.: & fi n.f
bilipfeexfe dkerer, fed interro*
ffl * gari vellet, confeflarius incerro-
get ad eundem modum incipien.
do ab eis, quae fecundiim ftarum
sgrotantis,veI cognitionem,quam
is deipfo haber, in eo probabiliter
» locura habenc,& fi non viderttcS-
c tritionem fufficientem, hortetur
i* adeam procurandam, &juvetad
n id ipfu breviter exaggerando pec-
I cata,& ingratitudinem peccantis
j crga Deum, fic fe amantem,& be-

• nefacientenv curando, ut doior fic
> tlon tantum propter posna, quam

• meruit, fe d magis proptcr offen*
i fam tanti Patris, & de fe ram bene

'  meriti, ut non fit cum diffidcntU i
conjun&a , fed cum fpe in miferi.
eordia infinita,& bonitate Dei, SC
inmeritis paflionis, & mortis Jefu
Chrifti conftituta ; & breviflitne,
quoad ejus fieri poteft, hxc  tranfi-
gens, abfolutionem impendat. li-
cet pofi abfolutionem f fi cempus

i 4 8

fuppetet) aiiaedam ex dit^is alibi
pofTunt adduci ad majorem con«
tritionem , fpem , & dile&ionem
Deiin ipfo asgrotante excitandam
oonferentia.

Intcrim dum confefflonem au«
dit, pržemonitosoportetalios, ut
fančHfljmumSacramentum Eucha-
ri (\ix y  & extrema5 un&ionis prasrto
habeanr,& ex parochia adferricu*
rent, nifi facultatem haberet as-
grotus,a quovelIet, ea facramcn*
ta accipiendi, & difponat breviter
asgrotum ad communionem, & ad
petendum extremam un&ionem,
imd & accipiendam , prirno qud«
quetempore, ut majore cum de-
votione compos mentis eam acci-
piat.

Si deprebenderit in confeflione
aliquam rcftitutionem efle facien-
datn rei, vel honoris, 6c conftat de
quantitate, & perfonis, quibus de¬
bet fieri, & adeft facultas ftatim
reftituendi, dum paraacur alia fa-
s«-; • cra-

1

ibi

w-

'tn

m

u.

it

N

0

9 -

.

!° I

1

mg) 149  (£•?

| cramenta , curet ut ftatitn fiat veF>
ordineturffi res id patitur)alicui,

1  ut faciat eam , ut puta occonomo,
vel amico, cui confidere poflit.
Item fi venia inimicis, vel eis, qui
eum oflendiffent,danda,& hocco-
ramNotario & teftibus; vel fi non
fuppetit tempus vocandi Notari-
um, faltem coram teftibus ( fi ini*
micitia vel offenfio eftet publica :)
fiat. Si non poteft ftatitn reftitutio >
fieri, quia non conftat de quantita-
tibus rerum vel de perfonis, vel
quia non eft ad mamim pecunia,
vel id, quod debet reftitui, praeter
promiflionem atgroti curet,ut ido«
neoalicui injungat, ut de fuisde-
bitis inquirac diligenter (& dicat
segrotus , fi quid meminitj & fol*
vat ftatim , vel cum primum fieri
poflit,quod fi res vel tempus aliud
non patitur, in teftainento ( quoi
fivitadurat, faciendum eft } vel
faitetn coram teftibus, aut quo-
cfinque moio,ac via commodč po-.

terit

mi-)  150  rm

terit j gravec haereditatem fuam fj
lioc onere reli tuendi, vel folven* d
di } quod debetjtajul nihil execu* p
Cores, vel hasredes prius quam hoc c
exequi curenc. Si breviflime haec c
fieri non pofTenr,diirnmodo videa« ■ {
tur prompta voUnitas segroti ad I j
facienda, non ioipediec nečab ab* l .
folutione, necab extrema un£lio« ]
ne : fed qui juvac , non deferat :
eusi,doneč quoad ejus fieri poflGr, i
fuasconfcientiae in prajdi&is fatis*
faciat. Si non habet facultatem
folvendi debira , proponat mori«
ens, qudd, fi Deus vitam daret,
quandocunque poffet, ea foiveret:
nec putec ea tune falutem teter«
nam ipfuis impeditura, quia Deus
omniurn Dominus eft, tantiim-ut
de fuis peccatis fliper omnia doler«
nitatur, &inChrifti  meriti* ,&
mifericordia Dei anchoram fpci
figat.

Si fieri poterit, mitcat ad loc*
pia,& pečat arationes& Miffaruiri
i faeri*

md)  t 5 t  (m

m  fac rificia , uc dignetur Dorriau*
n * dare rempus ad ea, <juae animafa-
a * Juti funt neceflaria, ante mortarn
x  conficienda :& ad eadem,& ad ali-
;c  os pauperes mittat elcemofynas,fi
a * facultasfuppetat, & quidem libe*
<V ralicer,& fi ipfe non id faceret,

1  amici deberent facere proeo,utre»
'• liqua, quae fine ipfo tranfigi pof«
c  ftint.

i | Si rebus neceflariis peračiis , ad
alia fuppeteret tempus, fiet ex di-

* ftisin cap. 5. 6.& 7. quas poterunt:

• fed prascedant omnind , quas funt

* magis nečeftaria. Memorfit aute,

• qui confeflionemaudit ejus,qui in
' articulo mortis eft ( id elt, de quo

probabilitercreditur, quod morie«
tur, veJ de e ju s mor te multum du-
bitatur^ medicis, vel alijs pruden*
tibus ) qudd quivis Sacerdos Ca*
tholicus poteft abfolvere illum ab
omnibus peccatis etiam Tedi Apo«
ftolicse, & in Bulia Coenae referva-
tis, & confequentibus cenfuris,&c.

fi

ft  tamen peccatum annexam ha« t
bet excommunicationem , h  qua i
non podit extra hunc cafum ipfe v
confeiTariuseumabfolvere, debet j
injungere raorienti, ut fi convalu* «
erit, ad fuperiorem pro remedio j i
confugiat, quae intelligantur , fi :
non poflet moriens prsfentiam
habere Superioris, qui facultatem
falem babeat : nam tunceflet ille
vocandus ( fi non eft perrculum in
mora) pro ca Ai iilo refer vato.

' i

C A P U T XVII.

De ijs, qu<e agenda f urit cam ijs }  qai
intellelht quidem valent , fed volim•
t as illi s aegra ejl, at id faciant  ,
quod facereeft necejfe.

S I illi quibus mors iminer, non
deftituuntur ufurationis, &
fenfiium,ac fermonis, nec tempo-
re Ted voluntate faciendi q«od
ad falutem ipforum neceflariutn
eft ;  imprimis juvandi funt amico«
rum vel confanguincorum chari«

tatc

m?)  153  (rm

fr  ta te: qui pro eis orationes & elee-
ta jnofynasfieri, 8 r miffas dici curent;
fe ut bc indifpofitis impetretur a
?t Deo mifericordia , qua dignetur
t* coreoriunemollire, čkadviamfa«

0 Jutis in tantae neceflitatis teinpo-
ft readducere,& tainqt)a?ab ipfbqui
a juvat, quam ab alijs bneipfoaig-
t roto beri poffe diximus, cutn tali-
2 bus funt pernecebarid largius faci-

1 enda, &ad himč fine applicanda,
ut a Deo gratia impetretur , qua
illi bene fe ad migrandum difpo-

I nant.

' Interim tamen nonomittantur,

■ quas cum i pfo aegroto beri potertir,
£c b aliquis bt,quiapud eum au&o-
ritatem, vel gratiam babeat, is eu
hortarideberet, & rogare, utcu»
ra ret a d fe vocari virum aliquetn
fpiritualem, d quo confolationem
& auxilium acciperet; ea dicenda
de perfonaejus, quaslibemius efi
audiri & magisei čredi Facient.Sed
quamvis hoc non beret s  invifat-
■ - čuta

%O r?4

en m Sacerdos, & faluret eiim, &  te
amanter appeliet, & de morbo in* cu
terroget, &compatiatur ejusseg* m
ritudini, & compaflTionem ipfam bi;
prsefeferat; ut-amons fignificatio lab
concilietbenevolentiam apud aeg- m
Toturn: quae muitum eonferer, ut gi
qu#ad falutem fuarn iaciunt , ab |t<
eo iibentiusaudiar. His praetniflfis 'iir
blande horretur aegrctutn, ut ad j <j
Deum pro remecfioconfugiat; qui q
faepe per morbos hoc agit, ut qui v
©blivifcebantur Jut Creatoris,hoc ]  e
quafi ftimuio incitati ad  ipfum re* r
fugiant. qu<6d autem propter pec- J
ca ta interdum immittantur mor* {
bi, patet in paraiytico Joan. 5. un- t
de fanato Chriftus ait ;■ Vade , &  i
jam amplius voli pfccare, re dtleru  I 1
tis lihi aliqnid cent ingot.  Unde ob* 1 1
fervari oportet i 11 uti Innocentij 1
falubre decretum , ut fcilicet ini- I
tio morbi aegroti confiteri tenean*
tur, ut medici in eorum curatione
pergant. Deusenim , ut oninipo-

ten s,

«r

n.

g*

m

10

g*

it

ib

IS

id

J i I

11

c !

155

ten  s, & animae, & corporis morbos
curare poteft,&ut Pater noftera-
mantiffimus, vulr omnia, ques no-
bis funt convenientia, ft hum liter
abeo petamus, tribuere. Prius ta-
fnen necefife eft cjusamicitiam, &
gratiam procurare. Nam Iker Pa¬
ter fit detnentiflainus, & tnagls o-
mnia bona nobis conferre velit,
quam nos accipere, nihilcminus
quia jufhlseft, vulr, ut, qui pecca«
vitcontra ipfum , agnofcat finim
errorem: & ut'-ei difpficeant, quae
male geflit contra fuum creatore,
6c tam rmiltorum beneficioru au-
ftorem, 6c  ut confiteatur Sacerdo-
ti, cui dedit Deus facultarem ab-
folvendi ab omnibus peccatis , 6t
ita dicatur, quodex ca confeflGo«
tie debeat initium faccre Fuae reco-
ciliatiodis cum Deo. Si volet con*
fiteri, bene efl, & caetera fiant, ut
fupr^

Si adhuč nollet confiteri,ve! dif-
fctretj diccre illi oportet illud Ec-

clc-

mn 156 (trn {

clefiaflicidequofupra cap. 2. Pili 1
xcfi  tardts convtrti ad Donrinum; &
rtliqvta , qV3e ibi habentur contu
differentes : quia fi mors in fiata
peceati aiiquem deprehendat ,  eft
certa damnatio , faciat ergo quod
faSurus eft , dum n m p us babet.
forre etiamdivina bonitaSj fi mifit
hccflagebu proptcr peccata, cum
eacOnfelfuserit, reftiruet fanita*
tem corporis, quod fiomninoal)
hac vita recedendum eri c, videa«
ipfe,quaoti referat ad aeternani vi- j
tam tranfire, & absterna damna- j
tione liberari. fi opus erit addi po«
tern aliquid de honore, ut fcilicet
qu©d magna infiamia fit in tali
tempere no« fedifponere ad mori*
end-utn, ut decet Chriftianum ]
«juodque nec fepulturd dignus ef*
fet Chrifiianis confvera. addatuf'
etiam quod coufolationetn n;agnl
fperare debeat poftquam confi ifuJ ;
fuerit percata .Ata, licet m 'do mo*
Jtf*umtfie videatur confeflonem;
mfiituetc. Quo<r

t

v

s

ii

e

1<

P

n

o

n

t

;a

q

f

,v

a

.fi

,t

I

{

Q?- (J  >K'

Pili

;&
tra
ata
eft
iod
ec.
\fu
im
ta.
ab
•a«
ti}  |
a»
o
ct
ili
ri*
j

if I

ll

i>\

j ^ mi)  k;

Qu6d Či  netuncquidem če  pat*a«
tlim ad confitendum ofiendit; cu-
j ret intelligere caufam ejus rei. al)-
| quandoenim id accidere poflete^
infjdelitate, vel hserefi,aIiquando
, etiam ex defperatione propter ma¬
le a&am vicam,& multa,graviaque
peccata, quas forte a multis anni*
n o n eft confeffus;aIiquandoeriam
ob paflum aliquod iniru cum D;e-
mone^ui ipfum jam vicinum mof-
ti retiner, neconfitearur: aliqnati-
do exaflfe£hi aliquo fixo circaali-
qua peccata, a qu ib us non vu!t ip-
fe recedere : quale eft odium, vel
vindiflaeappetkus, vel ufura, ant
aliqua male parta,quas non vultr?«
ftituere, ant čarni« peccata , vel n*
quid hujiifmodi eft aliquandoa-
cedia quasdam, & difficultatis corj-
fitendi horror.

Si infidelitas,vel hasrefijeletegj'
tur, ea quas de fide dldtafunt cap.
12. proderunt potius, qudim di*
Cputare in particulari, nifi magnS
I daret

mč)  158  'om

daret oecafiorem tegrctus ratione
fui erroris aflignando; tune enim
Seonfbtari id ex pedi ret, vel abeo
qui juvat , velabalio inejufmodi
rebus peritiori; fed comrounia il-
la magis ad rem faciunt, etiam in
• horcafu , ut plurimum. Petieti-
s m ab eo pofTet, ah putet falutem
Cofequi eos pofTe, qui tenent qubd
Catholici Chriftiani renemus. Si
negat *, abfurdum jam eft manift-
ile tam muha millia hominub, qui
virtuti, & pietati dediti fuerurttj
damnari. Si admitrit ( ut quida«i J
infideles admittunt, & etiam hse*i
tetici) falvos efTe pode ; tune in-1
ferre poterit: chm ergo qui ere -1
dunt,quod Ecclefta Gatholica ere«
dit falvi efTe poflirt ret te,per noti
autem nulius efTe falvus peffit eX-|
tra ha ti c Noe ar ca m cu r in ra n to j «
periculo damnationis aeternce po-

. •• __ ?L  /1 ^ J ^ A li I i.


I . r  . *Š)  *?9 (P*

Mčitint: quale efl ininferno peeais
runquam finicndiscruciari, Sc  in
bac vita in infamiam fuam & fuo-
rum indeJebilem incidere.

Si animadvertitur, qudd fir po«
ti us defperatio ob gravitatem , ;&
multitudinem peccatorum, tune
Jocurn habent, qus de fpeerigen«
da di&a funt cap. 6>. Sc i & 'qudd
totiusmundi peccata, Dsmonu;m
fimul Sc hominumjfi in uno hotni,
neconjungerentur, in abyflo mife«
ricordise immenfje, velut nihiJujn
abforberi, & una gutta fanguirus
Chrifti iavari poifent. Novit De-
us figinenfum fuum, &;ejusfra-
giiitatem,& ad peccata propenfip-
nem: & prompta eft ipftus beni-
gnitas ad ignofcendum, fi humili«
ter qtiis ea agnofcat, ei difpliceast,
c Sc veniam confidenter fperet ,
poftulet a Deo mifericordiam, p.er
■ JEfum Chriftumj Scc.

Si ( quod rard accidir, fed poteft
tamea accidere ) padam aJiqaod
- Iz  cum

--o 64 ) 160 (Čt>  ■

•- cum Dsemone initum , diffiden* 1
tiar, & defperandas falutis catifa ef. i
fe percipitur: dici debet, quod pro- 1
dirori nullum pačlum eib fervan- 1
dum, licet propria manu, imo & s
fangnine ( quod quidam fecerunt) I
effet chiropraphum Demoni da¬
tum: & quod deceptorem decipe-
te debet, & confugere ad verum
Deu m, Št  Do ni in ti m noftrum Je-
fiim C hriftum, qui creavit nos; ;

St  a poteftate Daemonis, & tene-
brarutn per fanguinem finim nos
ttipuit , & tranfhilit in regnu Ai-
um & exempla addtici pofiunt : ut
illius, qui a beato Bafilio adiutus
eft, & chirographum quod dede* j
jat Daemoni, ftiit ei reflitutum, ,
it  aliarum perfonarum notarum, 1
quas conflat initum paftum eum j
Demone eluiffe per confeftionč, ]
St  viam fa hi tis eflTe ingreffas, & li-
cetDasmon non redderet chirogra- '
jphtim, non refert: quia Cliriflus
Jefus jDominus eft abfolutUs uni- I

mi) 161 cpy

■ ver Toru m ; & ita dici debent, qux
. ad fpem faciurit,al'ibi dičla,& gux
> adconcritionem , proponente ipfo

■ sgroto, fiDeus vitam dederit, pct-
:j nitentiam & fatisfa&ionem adac-
I bitrium confefiarij.

• S\  difficultas confitendi ex eo-
- proceditj quod non velit aegrotus
t tel afifeftum peccati relinquere*
vel rem injufte polTeflam, aur dam«

1  fium illatum reftituere: impriinis.
fignificetur ei, quod certa mors
! imminet,qua2 faciet, utomniabo-;
na lisec* & corpus ipfum cum fuis
affečlibus relinquant«r .* nec fecu
j feret aliud quam animam fuam &

I bona vel mala, qusecgerit: & qudd
ante tribunal Chrifh filletur,ut
fecundum ea, quse geffit vel ad ig-.
j nem se ternam damnetur , vel vi.
tam »ternam accipiat, & fi timec
filiosin paupertate deferere, rcfti-v
tuendo quod debet, vel abinjuftč*
quasflu rccedendo (nam in hoc fo^
let eflfe major diilicultas, quami»

| ■ . 4li i*

L

<*f) \6iim

afijš affe&ibus ) videat quJkm lit
contra omnem rationem, ut velie
ipfe inseternum paupertate, & di-
ris tormcntis cruciari, utfilij ha.
beanr bona temporalia, quae forte
illiserunt caufa ejufdem damna* j
fioris, & guibusforte non diu fru« |
entnr etiam in hacvita, quia male
parta male dilabuntur , & de eis
raro gaudebit tertius haeres: & i
quod Dei Patris veri providencias j
funt committendi, poftquam is fe-
cerit quod jufte pro eis poflit. &
demiimaddi debent quae timorem
in cutiunt pcenarum, & quas move«
repoffiint ad prasferenda his bonis
terrenis ccelefHa & fcmpiterna bo*
ha ; ad quse fedifponet relinquen-
do, quse injufte hlc retinentur. Et
varia hominu ingenia varijs modis j'
rhoventur, fi via timoris non fuf- j
ficit, nec fpei: tentetur ea , quae
fratione amoris valeret movere, &
#}m habere poflTet in ijs, qui car-
nalibus affečiibus adhasren t, & eti-
{:  am

161 (m

im  in-ajijs : explicarido beneficij,
Dei tam natura;, quam "ratire, --ČSJ.
glorij, ut fupracap. 7. & chai”i.ta« :
tem Patris £eterni } qui cima inimici
efTcmus, dedit Fiiium fuum, ut'
nos fervos redimeret: dileftionenl
Filij, qui vitam fuam dedit pro no-
bis, ut fupra cap. 7. Aliqua etiam.
de farna vel bono nominein hac vi*

J ta poflent quofdam movere, & fi;
j obfervabit, quod asgrotus his poti-
iis, quam illis rationibus vel mo«
dis moveatur: in eis magis haereat
(cum moderatione tamen pruderu
ti )  quae efficaciora fenferrt, ut is
ad falutetn fuam curandam excite-
tur, ac juvetur. Si difficultas non
videt ur in afife&u Fxo ad peccatti
fed potius in aeedia quadam , quas
facit ut labore fedifponendi quis
exhorrefcat; imprimis fignifican-
daeftei mort-is imminentis vicini?
tas,iSc damnationis asterna; pericU?
lum, G  non fecerit quod debet; de.?
indeofferat fuam operam quijuva’t
1 4  mo«*

m<?) 164 (pm

morientem ad redigenda ei in me-
moriam peccata, & partem pceni«
tentis, fiopuserit, proipfofub-
eundam. & fi ne tune quidem vel«
let, prodelfe poflet, quod alieui ex ,
Patribus noftris accidit cum quo-
dam, qui confiteri faeramentaliter
recufabat, ut fcilrcet per modura .
colIoquij cum ajgroto (  femotisar«
bitris )interroget de fpeciebus pec-
catorum , quffi ipfius confcientiam
premunt, defcendendo quantum
poflie, & fit  fatisad particularia;&
tiim jam veJomnia, vel magnam
partera habuerir,dici poflet ei Ec-
ce tu timebas laborem confeflionis,

& taroefereomniaconfeflTuses,qu®
©portebat. Vis ergo finire quod re- ;)
Jiquum eft,ut tibiimpendam bene» i
ficium abfolutionis : fiadmittet, j
tuncutcum magisdifpofito, per«
gatad reliqiia,& ad dolorem pro i
peccatis babendum adjuvet, ut fu-
pracap, z. & cum eo adduflus erit
SJtakfalvi poffit^eumabrolvat.

Unds» A

I

mi) 165

Undecunqiie accidat difficulta 1 *
ffigroto, fi in primo congreflii noh
fibi perfuaderifinit,utconfiteatuf,
& ad mortem fe difponat;curetquj
jrivat , vel eleemofynas profefa*
ciat, &orationes, & MifTarum fa«
crificia pofl:uIet,oret & ipfe,acDeo
fe comendet, vel fi per fe haec noh
fecerit, committat alijs* ut proip-
fo, quam Jarge fieri poffit, ea pras«
ftent; & non itaeum, qui tališ eft*
relinquat, fi fieri poffit, quinde-
nud ad ipfum reditus pateat, ad a«
gendum de ijs qux  ad animaj ipfius
falutem pertinent. ideo,ut ne mo«
leftus fit sgroto (  ficdifpofito pra>
fertim) imo ut ei gratus fit, & co«
folationemadferat, ftudere dtbet;
& fi de aliqua alioputaretur, qud<i
futurus efiet gratior asgroto , vel
majoris au&oritatis apud ipfu fug*
gerat amicis infirmi ut is evocetutv
Si tandem ad confeflionem addii«
cetur, procedi cum eo poterit ih
communione, extrema un&ione,
15 tcfta«

fe?) 1 66 ifr*

teftamentOj & alijs - y  gujcconferre |
dicebantur inorientibus, prout di~ ;
$um eftcum benedifpofitis adau-
»ilium ferendum procedendum ef- j
fe j  fecundum quod tempus, locus
&~perfonarum qualitas fcret.

De ijf qua ad morienteni juvandunt
' faciunt , fed fine ipfo trač-

Uas ha&enus di&a funr, ad x•

grotantisauxilium,non nifi

per ipfuin ve! falcem non fine ipfo
tranfigi poflunt: alja fine ipfo fieri
poflunt , & debent, uc quae hic di-
tfcntur.

, . Primum autem interea locum j
hibet oratio Sacerdotis ipfius, qui [
juvat morientem: tam cum adrriifi
fus ad eum eft, ac recitat illud Be- j
ati Jacobi, fcilicet, Infirmatur quii
in vobis& caeterardicitur; ftans fic
aperto capite Evangelium,& ora»
tionem fuper infirmos dici.foličam <
, quam

e a p u t  xvnr.

tantur.

m 4 )«6 -7

qu$  ,ci}m admifcet alijs qolto<fui)«
cum infirmo alias preces,, alta, vel
! fubmiflfa voce,fed crebrius6c:diutiw
j irs orabit,quando infirpm.s fejjkiupj*
I & judicij ufum amjfit,ut etiam |i{V
peritisdičtum. Alterum locum ha-
bet-Oratio eorum, qui prasfcn'te$
funt, qui cum Sacerdote vel fo^jo
ejus dicent Lvtanias, vel alias Or,a-*:
tionespro infirmis. Et hascintel-
liguntur praster orationes, qua$ iil
via facere,& domi etiam debet, qui
morientes ju vat: de quibus primo
ca pite.

Si comode fieri poterit,agetcurti
jjs qui junčti funt a’grotanti, vel
ejus curam habent & rerum ejus,ut
j eleemofynas pro eo faciant de bo,*
| nis ipfius, vel ut volent, & MilTa*
1  dici pro eo & in monafterijs & lo-
; cis pijs orationes in ejus fubven-
tionem fieri cureiit: fi etiam« jeju-
nia aut alias calligationes corporis,
& aliqua vota, & piae aliae ačtiones
j  CtMilTarumpraecipuefacrificiapro
16  e©

1

1

<**) ti* ch>  x  ?

eofient, curare haud dubie pote-
runt: «Sc in omnibus id petatur ut
Dominus infirmo fit propitius: &
ve! ei reftituere dignetur fanitate,
ii ad melius ferviendu ipfi expedi-
et; vel fi ex hoc facculo transferre
in aliud omnino volet, ut bene ip-
fum difponat ad seternae felicicatis j
confecutionem.

Si non fuerit in cubiculo aqua -
benedi$a;curet ut afferatur: &cum
■ipfe & ali j afpergant ež interdum, ,
& ipliim le^tum & cubiculum cen¬
tra Dsmonis moleftias; fi non ha-
beatCrucifixi imaginem, vel alram j
faltem qua;ad pietatem excitet, &
Juvet, adferri & ibi teneri curet: &
infirmo ea ofeulanda interdu ad- i
faioveatur,ut perejus afpe&um vel j
ofeulum ad aliquem pium affečtum
excitari poffit.

Cum ad vita; finem proxime ac-
cedere , & in a gone efle videtur ,
Čomendatio animse fecundum c5*
ajunemEcclefiaeritum fiatabeo,

qui

m)  1S9 (m

«jtii adjuvat & tune potifTimuni,
cimi caetera funt peradia quas prs-
cedere adauxilium morientis de-
bent, vel cum ipfe non eft jam fen-
fuum & tnentiscompos; tune enim
commendatio prasdidla, & oratio-
nes,& piaopera, de quibus fupra,
praecipua funt adjumenta, qu»
morienti adferri poffunt.

Removeantur ab asgrotantis a*
fpeflu, qui bonam ipfius prspara-
tionem ad moriendum impedire
poffet: ut elfe folent perfepe filij,
uxor,qui potius humsnos affeclus,
quam fpirirpales in eo provocarer,
fecus effet fi fpirituales, & ad infir-
mum adjuvandu idonei credereti-
tur: adhšbendi autem eflfent homii
nesboni & pijqui morienti aflifte*
ret, &bona aliqua fuoloco & tem-
pore , fuggererent, & faltem pro
eo orarent,& in agone Symbolum
Apoftolorum & pafllonem Domi¬
ni, vel aliquos Pfalmos ad rem ac-
commodatos & ex more Ecclefias
"* I7 fliper

) 170 (

fupfrr agonizames ; dici confveeoi
praelegerent: quales funt qui fequ*
untur. PfaImi,Qui habitat in Ad-
jutorio Akiffimi. Dominus illu-'
minatio mea. In te Domine fpera- ■
vi. Quemadmedum defiderat cer-. "
vpsad fon res aquarti. De profun-
drs.Dominus regit me, 6c nihil mi-
hi deerit, Ad te Domine Levavi a»
nimam meam. Lsetatusftim in his
quasdida funt mihi. Efipe me Do r
mine ab homine malo & alij, qui
melius Jeguntur quam memoriter
dicuntur, & fialiquid intelligit pa-
tiens, illa inculcanda magis funt ,
quae ad ejus guftum & utilitatem
tuncmagis pertirient. Svmboium
etiam circa horam tranfitus, non
femel recitati ex pedit.ea voce^ quas
afiedum pium excitet, & fic no n
cofundetur moriens cum loqtiecur
inimicis fuisin porta juxta Pfal,
Laudabile autem erit,fiSacerdotes
fuerint, vel faltem aliqui eorum ,
qui haec&aliaorabuntin ipfiusae-

gro.

t  ##) *?*'<%&■
grotantis cubiculo, non folS poft.

quam fenfibus integris efle defijt,

fed etiam dum adhuc intelljgit, &

C poffet ipfefine moleftia audire a- .

liqua ex his,& eorurn expofition%

benč guidem: Ci  non poffet, urili*

ter ta men h  prasdicHsSacerdotibus*

vel alis pijs hominibus , licet non

audiretipfe, nec fciret, hujufino--

di orationes fierent: & interime-

tiam dumaliquisagonizanti ioqui*

tur, poffent alii talia fubfidia, ora- >

do feorfum, vel fimul, ei preftare ?s

imo & pueri vicini, ut orcnt, pro

talibus, optandum effet, dicendo

Gredo, Pater nofter, Ave Maria ,

Salve Regina, Lytanias, <5c alia,

CAP U T XIX.

Deijs i]ii(C adjuvandos eospertinenty
qui affifiunt moricnti.

Q Ui morientem alijs praefenti«
bus juvat, quamvis prascipua
intentionead infmniauxilium fe»
ratur j rationem tamea fuo.loco &

’ tem-

#£( 1-J1  (£*>

tempore aliorum audieritiiim lia-
bere poterit, & dehebit. ut ex I)is,
qux  infirmo dicuntur, vel fi quid
aliud propter eos addatur, asdifica-
tionem accipiant.

Aliqua? etiam digiefliones fieri
pcflunt ( &interim conquiefcet a-
Iiquantulum infirmus)ad bocip*
fum , ut Icilicet prsefentes juven-
tur, five omnibus fimul, five huic
& illi foquatur feorfum.

Cum autem asgrotus vel jam o-
bijt, vel omnino judicij, aut fenfu.
um ufu privatus efi magis adhuc
locumhabent, qua:ad Affifientcs 1
dicu nttir. quaedam ergodici eis pof-
funt ad infirmi utilitarem, ut pau-
1£)  ante diximus .• fcilicet ut & ora«
ti,  & Miflas offerri, 6r cleemofy nas I
proeo vivo vel defunclo fieri, vel 1
alia pietatis, & charitatis aut pce-
nitentias opera curet, prout difcre-
tio circumftantijs perfonarum co-
fideratisdi&abit. Et fi praefentem
fe non fore putat in hora mortis,

' v  ' ' 1  hor«

*4) 17% ( p *

hortetur ur eo tcmpore dicant Lyv
tanias velalias orationes, ncc ipli
filij & uxor vacent,quin potius ip-
fi orent, licet non expcdiat forte,
ut fint prsefentes morituro,fedali-
bi id faciant, dicentes Coronas,veI
Miferere, vel invocantes BfeataJn
Virginem, Angeios, & Sanftos,ut
adfint moriemi, & pro eo interce~.
danr.

Quaedam vero ad ipforum Alfi.
ftentium aedificationem , fumpta
occafione ex eis, quse de infirmo
vel mortuo funt vila, dici poflunt,
ut;

Quam bona {it prteparatio ad,

' mortem innocens vita ;quam pro*s
lit etiam frequens tifus Sacramen-
l torum& per confeffionem aliqua
) generalem & diligentem , fic fuarti
purgafle confcientiam <5c pacafTe,
ut nullum in articulo mortis nego-
iium , peccatorum confeflio, aut
obligatio ad reftitutionetn facef«
fant. ;  ' ^ *

Quod

r" mšX W4 (r*

ti Quod faspe in fanirate mortis
memoria habenda fir, & fic vita in-
ftituenda, ut in articuio mortis in-
rt i tu ta m vellemus.

Quam preciofum fit tempus ,
tjuod ad falutem nortram operan-
dam dat nobis Dominus, fcilicet
ut funt nundinae mercatori, ut au-
rifodina deterta, vel thefaurus n5
claufusdivitias fitienti,ur ferenum
tempusiSc profper, ventus navigan-
ti, ut tempus meffis agricolse,/jui rt
prseterire rtnant prsefentem occa*
fionem , nunquam eam fortaflis
rttnilem funt habituri: curn velu--
na hora erter morienti magnopere
expetenda, in qua integris fenfibus
&judicio poflet per po?nitentiam
& bona opera fe difponere ad bea- j
titudinem , & ejus defertu poflet
aliauis in setcrnam damnationem
incidere; ergo dum tempus habe-
.mus,operemur bonum adomnes,
maxime autem ad domefticos rt-
dei.

Quanta

*T . • i - • - 'v-- ■

m *)  175 (č*>

Quanta (itvanitas rerum tem«
poralium; cum dignitates, honof
res , di vitiae, voluptates & ornnia ,
€juas hic magni fieri folent, relin-
guantur: ipfum torpus in pulve-
rem redigatur, ad cujus commodi-
tatem tam muita & tam folicite
fiunt , ptrinde ac perpetuo eflet
hic vivcndum.

Quantumfit momentum virtu-
tjs,quantus aflionum bonaru fru«
ftus; ciim vitam seternam prome-
reantur, & morientes comitentur,
juxta illud ApocaIyp(is : Audivi
vocem de cselo dicentem mihi ,

1  fcribe, Beati mortui, qui in Domino
m or in n tur ; an.odo enim jam dicit
I fpiritus , ut reguicfcant d laboribus
:] fitis : opera enim illorum ftquntnr il-
los , & utique-, ad gloriam perpetuam
j'elicit at cm operantium J eqmntur.
Diligenter ergo c is dum pi (Turnus
infiftamus, ur hcrtaturApcftoIuSj
Bona m autem facien/es, non deficia -
I mu s  j tempore enim fyo met emu s noir
dcficientes.  Cum

&?)  1 76 cm

Cum morsfit tam certa,& cjus
hora tam incerta, quare quodidie
fic debemusnos difponore, ut fe-
cure poflimus eodem die mori: neč
debemus nobis Iongam vitam pof-
Jiceri, nec in aliud rempus emeda-
tionem vit£e& bonas ačliones reij»
cere, incerti,an buncdiem inte-
grum vičturi Arnuš.

Quod optandumfit, utinhora
mortis, non adhsereat affeflus hu-
manus rebus vel perfonis terrenis,
fedcortotum liberumčt exreditu
ad cceleftia defideranda, & fumum
bonum unice amanduin fe conver-
tat & quam felices fint qui fic fe
habent, vel faitem ex prasparatio¬
ne anteid ul timu m tempus fafla.
unde curare debemuš, dum vi v i-
mus fiani, ut id ira fiat.

Quod ad teftamentum attinet,
quam coriveniat, ut dum quis va¬
let fenfibus , & judicio , id faciat :
ne vel careudo ufu integro judicij,
deliramžntu faciat pro teftamen-

to:

V >

m?)  *?7  cčv

to :  vel confanguineis, aut altjs ilir¬
ca morte urgemibus,vel forte im-
pedientibus ejus voluntate fquod
tamen effe grave peccatum decla-
retur) non qua debet ratione fiat,
j »ec, ut par efTet, animas teflantis ,
per opera vel legata pia cortfulatur.
ideo expedireetiam , ur dum quis
valet, vel ar;tequam morbus ingra-
vefcat, eaexeqoatur ipfe ( ft  po-
teft)quas in reftamcmolegarealijs
decrevitjvel faltem mature per te-
flarnentum , vel codicillum leget •
ne procraftinando ad eum fiatu re.
digatur,ut no poffit jam,quod ipfi-
u:s a ni m as m a g nope r e con v e n i eba t,
prasflare. Et alia h u ju fmodi habitS
»atidne perfonaru opportitnc dici
circumflantjbus, vel in communi j
vel feorfuro agendo cum quibu£*
dam pofFunt.

ČAPU  T XX.

Or do commendatimii atiima.

K Yr'ieeIeifon. Chrifte eleiicmi
Kjrric clcifon. S >

San-

iji (m

Sancla Maria, ora pro eo. ;  ,

Omnes ian&i Angeli & Archange- ,
li, orate pro eo.

Sarifte Abel, ora pro eo.

Omrtis chorus ju/loru, ora pro eo.
San&e Abraham, ora pro eo.

San&e Joannes Baptifta, ora.
Omnes Ss.  Patriarchas, <$c Prophe-
t«, ’ orate. .

SanflePerre, ora.

San8e Paule, ora.

5an8e Amlrea, ora.

San&e [oannes, . orla.

Omnes fan&i Apoftoli & Evange*
lifta5, orate.

. Omnes fan&i Difcipuli Dni,orate.
Omnes fan(f>! In nočen tes, orate.
San&e Stephane, ofa.

Sanfte Laurenti, ora.

Omnes SS.  Martyres, orate.
ban8e Sy I ve Ji er, ora.

Sančlc Gregori, ora.

Sande Auguftine, ora.

Omnes fančliPoncifices & Confef*
fores, u ' ‘ orate.

San»


*?) J79 (P&

San$e Benedifte, ora.

Sanfle Francifce, ora.

OmnesSS. Monachi'& Eremita,

ora te.

5ar&a Maria Magdalena,, ' ora.
San&a Lucia, ora.

Onines fan&se Virgines, & Vidua 1 ,

orate.

-jOmnes Sančli & Sančjae Dei, in-
• tercedite pro eo.

Propitius efto, parce ei Domine.
Propitiosefto,Iibera eumDomine,

..Prppiti;us efto , iibera.

Abiratiia, iibera.

A periculo morcis , Iibera.

A mala morre, Iibera.

;A pcersis inferni, Iibera.

Aboinnimalo, Iibera.

i A poteftate Diaboli, Iibera.

Per Nativitatem tuam , Iibera.

Per Crucem & Paffionem ttiam,

iibera.

Per Morte &  Sepulturam tua, Jib.
Per glorioiam Refurredionem tu-
«im t  Iibera.

Per

#?) ito rm

Ter  admirabilem Afcenfionem fn-

am

libera.

Per gratiam Spiritus fanžti Para*
eliti , libera.

jn die judicii, libera.

Peccatores , te rogamus audi nos.

P Roficifcere anima Cbriftiana

d<

de hocmundo,in nomine Dri
Patris omnipotentis, qui tecrea*
vit; in nomine ] £fu Chrifti Fiiij
Deivivi,qui pro te paffus eft: i n
nomine Spiritus fančli , qui in te
eflfufus eft ; in nomine Angelorunt
& Archangeloru: in nomine Thro-
norij m & Dominationum : in no-
mine Principarmim & Poteftatu :
in nomine Cherubim&Seraphim?
in nomine Patriarcharum & Pro*

plic

Utei parcas, te rogamus audi nos.
.Kyrie eleifon. Chrifte eleifon.
Kvrie eleifon.

Deiade e tim in agone fui exitus a-
rima anxiatitr }  dicantur fe.gnentes
Or at ione s.

Oratio.

]

ti

C£

ri

n

fi

ri

fi

P

a

qi

m?)  t'h  cm

p!i e ta rti m : in notni ne fan£ioram
Apofto!oru& Evangeliftarum: in
nomine fanctorum Martyrum &
Confeffornm : in nomine fan&o-
rum Monachorum& Eremitarfi:
in nomine fan&arum Virginum,&
omnium San&orum, & San&arum
Dei; hodiefit in pace locus tuus,
&habitatio tua in fan$aSion. Per
eundem Chriftnm Dominum nq-
ftrum. $£• Amen.

Or at io.

D Eus mifericors, Deus clemes,
Deus qui fecundum multi-
tudinem miferationu tuarum peo
cata pcenicentium ddes, & prste-
ritorum eri mi nuna cuipas venia re«
tnšiSonisevacuas: refpice propitius
fliper hunc famulum tuum N. &
remiffionem om nitim peccatorum
fuorum tota cordis confeffione
po (cen te deprecatus exaud i. ? v e=
nova in eo , pijffime Pater , quid»
<f«id terrena fragilitate corruptuna
f«i guidgmd diabolica fraude vio-
J£ la tu m

mi) (H>

latum eft :& unitati corporis Ec«
clefiaerrembrum redemptonis an-
i\e&e.  MiferereDomine gemituu,
miferere lachrynlarum ejus;& non
habentem fiduciam, nifi jn tua
snifericordia, ad tuše facramentum
recociliationis admitte. PerChri*
flum Dominum noftrum.

Amen.

C Orhendoteomnipotenti Deo>
chariffime frater, & ei, cujus
es creatura, committo: ut cum hu*
rnanitatisdebitum morte interve*
niente perfolveris, ad au&orem tu*
tim, qui te de limo terrse formave*
rat,revertaris.Egredienti itaquea*
nimae tuše e corpore fplendidus A n*
gelorum ccetusoccurrat • judex A*
poftolorum tibi fertatus adveniat:
candidatorum tibi Martyrum tri*
vmpbator exercitus obviet: liliata
jrutilantium te ConfefforC turrna
circumdet: jubilantium te Virgi«
Btimcborus excipiat: <3cbeatsequi*
,«*is ia Hnn Patriarcharum tecom«

pkxu«

i P l

fti

'n<

bt

ci

t€

fl

bi

it

fl

n

ei

rr

fs

fs

e

fi

n

S

d

S

x-

n*

u,

on

ua

m

ri-

p!exus adftringat :mitis atquefe«
jftivus Chrifti jEfu tibi afpečlus
appareat, qui te inter affiftentes
tibi jugiter interefTe decernat. Ig-
noresomnf , quod horret in tene-
bris, quod ftridet in flatnmis, quod
cruciat in tormentis. Cedat tibi te-
terrimus Sat nas cum fateilitibuS
fuis: in adventu tuo te comitanti-
busAngelis contremifcat, atqre
in asternasno&is chaos imane dif-
fugiat.

Exurgat Deus, & diflipentur i-
nimicieiuš; &fugiantqui oderue
eum, a facie ejus. Sicur deficit fu.
mus, deficiant: ficut fluit cera a
facie ignis, fic pereant pecatores a
facie Dei: & jufti epulentur , Sc.
exultent in confpeftu Dei. Con~
fundantur igitur &erubefcant oni'
nes tartareae legiones,& miniflrit
Satanaeitertuum impedirenoaaur
deant.

Liberette a cruciatu Chriflus*
gui pro te crucifixus eft. Libcrce
K z m

) iu cm

te  ab sferna morte ChrHhi*, qui
pro te mori dignatus eft, Conftitu-
at te Chriftus Filius Dei vivi intra
paradifi fernperamoena virentia,&
inter oves -fuas te verus dle Pa/ior
agnofcat. 11!e ab omnibus rercatis
tuis te abfolvar ; atque ad riexfe a
fuam in eleftorum fuorum te forte
conftituat, Rtdemprore uium fa>
cie ad faciem videas, & praefens
femper affftens , manifeil ffimam
beatisoculisafpicias veritate.Con«
ftitutns lgitur inter agm na bearo«
rum, conteplationis divinae du lce»
dine potians in faecula fasculorum.
R,. Amen. Orat;o.

S Ufcipe Domine fervnm tuuffl
in Ircu fperandae fibi faivatio«
nis a mifencordia tua. j£.A.men«
Libera Domine animam fervi
tui, ex omnibus periculis inferni,
& delaqueis pcenarum,& exomni«
bus tribulationibus. Amen.

Libera Domine animam fervi

tuLficut liberafti Enoch & Eliam

de

m*)  is 5  cm

decomuni morte mundi.gLAmen.

Libera Domine animam fervi
tui, ficut libetaftiNoe de diiuvio.
Amen.

Libera Domine animam fervi
tui, ficut liberafti Abraham de Ur
Chaldseorum. Amen.

Libera Domine animam fervi
tui, ficut liberafti Job de paflioni«
bur fuis. gL Amen.

Libera Domine anima fervi tui,
ficut liberafti Tfaac de hoftia, & de
mami parris fui Ahrahae gLA me.

Libera Domine animam fervi
tui,ficut liberafti Lot de Sodomis,
& de fiamma ignis. gL Amen.

Libera Dotnineanima fervi rui,
ficut liberafti Moyfe de manu Pha«
raonis Regis .Aogyptioru.gL A me.

Libera Domine animam fervi
tui, ficut liberafti Danieiem de la«
cu leonutn. g£ Amen.

Libera Domine animam fervi
tui, ficut liberafti tres pueros de
camino ignisarder.ti.v, 6tde manu
Regis inigui. ]£. Amen. Li-

<*?) iS6 (trn

Libera Domine animam fervi
tui, ficut liberafti Sufanamde fal-
focrimine. Rj.Amen.

Libera Domineanima fervi tui,
ficut Iiberafti David de manu Re- 1
gis Saul, & de manu GoJias. ]#. A.

Libera Domine animam fervi
tui, ficut iiberafti Petrum&Pau-
lurnde arceribus. J^.Arren.

Et ficut beariftimam Theciam
Virginem &: Martvrem tuam de
tribus atrocibus tormentis iibera¬
fti, fic liberare digneris anima hu-
jus fervi tui, & tecu facias in bonis
congauderecoeieftibus. g?.Amen.

Eličla juventutis, & ignoran«

tias ejus, quasfumus, ne me*
mineris Domine : fed fecundum
mag na m mifericordiam tuam me-
mor efto illiusin gloria ciaritatis
tuae. Aperiantur ei ccEii,coIJ®ten-
turilli Angeli. In regnum tuum
Domine fervum tuu fufcipe. Su-
fcipiat eutn fanftus Michael Ar-

chan-

Oratio.

m?)  187  cm

changeJus Dei,qui militiascceleftis
meruit principatum. Veniantilli
obviam fan£ii Angeli Dei ,čc  per-
ducant eum inciviratem coeleftem
I Jerufaiem. Sufcipiat eum beatus
PetrusApoftolus, cui a Deoclaves
regni cceleftis tradita2 funt. Adju-
vet eum fancfcus PaulusApofto«
Ius, qui dignusfuiteffe vas eFe&io«
nis. Intercedat pro eo fan&us Jo-
annes e!e£his Dei Apoftolus, cui
revelata funt fecreta cceleftia. O-
rent pro eo omnes fan&iApoftoli,
quibus a Domino data eft poteftas
ligandi atque folvendi. Intercedat
pro eo omnes San&i & Elefli Dei,
qui proChrifti nomine tormeta in
hoc fžeculo fuftinuerfit: ut vinculis
carnis exutus> pcrvenire mereatur
ad gloria regni cer Icftis : praeftante
Domino noftrojEfu Chrifto:Qui
cu Patre & Špiritu fan&o vivit&
regnat in faecula faec uloru #.Ame.

Egreffd ttutcm animd dicitur.

Subvenite Sandi  Dei, occurrjte

An-

*$) m (<m

Angeli Domini: * Sufcipientes a*
nimaejus: *OfFerentes eara in c5-
fpeciu Altiffimi. p.  Sufcipiat te
Chriftus qui vocavir te, & in iinil
Abrahte A ngelideducant te. Sufci-
pientes. p.  Requie teterna dona ei
Dne, &lux perpetua Juceat ei.

Kyrie eleifon. &c. Pater nofler.
^.Ec ne nos inducas in renta tione.
R.Sed iibera nos a malo.^.R equi-
tni ajternam dona ei Done. R. Et
Jux perpetua iucear ei. A porta
inferi. R.ErueDne anima ejus.]R,
Requiefcat in pace. R. Amen. p.
Diieexaudi.R.Et clamor meus.^.
Dfis vobif. R. Etcum fpiritu tuo.
Or emu s.

Tihi Domine comendamus anima
famuli tui N. ur defunftus feculo
tibi vi vat: & quae per fragilitatem.
homanas converfationis percatis
comifit, tu venia mifericordiiTima!
piecatis abfterge.Per Chriftu Do*

?s a. j Kjn*-—

I Co* j *»- htuj!f\iilufiz  M-V? K *>l<H&in f; A:^.
' ^5 / ^ vw-^iž$ £<yn£i/<?i  -*» 5 ^ 'f- J:./

J ij (Z j  _ r  A ^ /J.  / "

fci- I hL ^ M/>n  ^ ^4vA- Ctrnl&iutc If.

~ - - '  Vru m-oiJU^ \>-l , / < x \vne\mC4 O-oMp tLccUlc; 'f.-Jft.A,

A m. l)\.bik£ou ! t<č'*~ C rui&Ž^C ^ * flt y.

€ 1 *, j  Hd 4 .t H£>.f^ pJlt~L '4  ■ ;/t»t p-Gn&r t‘■v^ rn A-J ■' ftl :^,

Itc (f+cx+hl>uS) ti /f.j.

Vk.  /»

■ Ufo n+<X- 4 ALL. f; Al  - /.

/

Aj&.Ji.ici ■ *• AL-i

/h-c£- $<*J+Aai&-  tt*£-  . < 5^f a ■' ,

&~m.'Kt ‘j HuJU^ frO&liš- T-ttA-H

Ul. £'£-*jz-  /* ^  '/

/ta/.*-' A L p

/ / . j

I ‘huciv^..  j cul Žu*+ri, Oit-njitUcc^:pjH:ff. ji

1  * ^‘fr* iSAt-■ lej*. (£u*~ ¥’/j'  i|

j J^VV^tT  lJy> ***-'• St^ il<*Jh t' Jpl rij

'f (Xvj  fA*-'A k 1  a l , vC^&Zfv') 4 -t  -1* <- i‘‘:l-{. j  Jj

J v V * Lf pA:j-

j  V t*!? vx. J* ^i^/ 7 , b&i-l?  # ilj' t + ^ J J

I  v,v M\

p ^ -pl 4 ^x 4 ^.  ,%v- ^ ti.: ,' 7 j.va#*s

(fc) rtu,- 40-'-M k-it ‘

| Mr4-}l  ***f Y*~*- *^Y >f )

/*»*■ < &r»-un> 7 fn > /li --jivn- & iuA jhfaJfM

4tJ^I "y~

|n- g-g- a-cyo-rA-  -

‘}l  ^ i *'--3' \j+^v1 j- Ji: j'
Jh-Ofitt- 'l^ljflfL i aJ&Hrfdl A " tl ^yfr , j t

|/ A; jj-- "*■ fr^ An fy*)

Jj,. Jh ; j).  V» -**^V/*j -r™*rAj

-J,- yn. Jf- *&*fl*l  i^M+AtK^f __ I

|: A-y- Ifrjlrtf

jj: Ih r  ^:  ^vtt> £4^/1+^ ^črvw

$.- , './^ C^/k, \>+d

| - ,8 .-{!• v*v4. 4^#-*v
4' A- J- ■*****-&•£i** Ub-*~-

j-M-i-  ^  ž?

^ A'.# *^/ yj£^ i/

'}//•■/• +<iLf 4^ u^^aSr^ b&n.hp

/ff&.-<-  i~- <9£f *f-j  / e ^-

.', c'^( . 0 ^ ^I^J7



^ ;\*n Stv-SlJ.  far jHl

\f)  VMJJV) I ti*r\ J*) JuSj

V"^ / 7 v^ ;  ^7

)f#ftrn &■' »’ CtkApriS i&CeJltiffafafa

Wtt£išrirŽ0tt. i

i t 4 *fayfa 1 'fa vtfj ffafaj

1 J^0 Str»r>*+*rj y^^*-i\yJc, fajfa-.

•■"■■’■ • *~‘‘" *' t%x  ** *  'Y*'.\f'*'^ 4 +'*’,

•mm  i a«t- čVm$ t* 4 $*i/[w.

£># 4 wv i^t-jit^Ufv!,  A>* fa, {

{+&ish'  «p&i#l

I ^»TT ' 4 ++-J&.%*f  CUi i

/j

yt\y  A+rt+vvlj jLiijfcf ,
sjfi^  \C+ni&Ufdf  * !£~&

^ -tf J 7  » \ruS ‘<v£hu St9f'fc&1f&\

a &&*<*.  /*y?< ^

'JZ^^^rf^ j

£vW? ■  -WT-<f^^^yV v ~ rv ^’ / 7 ^j

«#*!?*->. '**

•r.v

v^.-l