BENIVS LECTOR
RI S,  D*

K

H abes  item Morise enco
miu,pro caftigatiffimo ca
ftigatius, una cu Liftrij comen
tarrjs,8C altjs complufculis libel
Iis,non minus eruditis cp fefti-
uistquoram catalogum proxU
mamoxindicabit pagclla.Bc^
tie uale.

APVD INCLYTAM BA /
SILEAM M* D. XIX,

IN HOC OPE

re content a»

lvdvs  L. Annei fence*, De morte
Qaudij  Cadaris,nuperin Germania re>
pertus.cum Scholrjs BeatiRhenani.

synesiv s CyrencnfisdeIaudibus
caluitrj, loanne Phrea Britanno interpre
te, cum fcholijs Bead Rhenanf*

erasmi  roterodami Mori*
encomium, cum commentarijs Gerhardi
Liftrrj,trium linguarum periti.

epistola apologetica Hrafmi Ro/
lerodami, ad Marritm Dorpm thelogu*

BEATVS RHENANVS THOMAE RAP
pto Durldcenfhliberdlw drtium profeffori, S■  P. D.

L V cius Armens Seneca,no  modo pbilofophus grduifflm9
fed (3 orator minima infeli.v,quern Tacitus amcenifjim i
mgenij fuiffe fcribit.no tam iniuriaqffenfus quod ab hoc in  ext/
Hum aftus fuif[et,cjj nonferendis flagitijs, 3  crudelitate  mo/
tus, ludu hire  mmorte Claudij Ccefdris copoftit,quo eius feeui
Ham ininfonteis,miris falibu's tdxat.Qttc  fibelln ett leges,fad
lemt«eberis,£tpKd prifeos etid licuxffe ,malisprineipibus,genHi
nit(tHxt<t (Mr«miim)infigerc,qKod Kt no ffmp confulrit./ic nec
»tbi<£ repreheicnia iudicamus. S*pe eni quod in  rtlij’s itidimns
culparua nobis uitari folct. Hoc itaefi SenecafrdgmentiZnupci
in Germania repemm,uelutantiquitads gcmamquandd/cbo  1
1 ijs e.x Suetonio 0 Tacito tumultudteradnotatis illuftrauim9
eftto mdgis adfe leftorc,perinde dc illcffameto quodam inuitet.
Ingenue tamefatemur effe  locet qucedam,Hbi coniefturis tdntfi
ufi fumnsmulldbiftoricorildHtoritatc fccun.Comelijeniprio/
res li.m,qui nobis effcfubf dio pomf)ent,noextant,dutfdltc no
bis no extit, quin.}! bos/kjnortbtts innis Rcmi fuiffe  ex Gcr/
mania deldtos accepimP.ad hctc,ut in Grxcis  nonttlii dtttinido
reftituimus.fic qiuedd nonifi melioris drebetypi fubfidio repo/
nenda trdnf.re coaftifumus,quod noftrrt exeplar, Gnecoit chd >
rdfteiii  n.e ulld quidc qudtituis exilia 'teftigid habere r. Hie igie
med lucubratiUculd,optimemiThomd,tibinominanm Heard
dccipe,cui felicibus tui nominis aufpicijs  in luce prodeuti,optd/
mus,0 fore  co/idim? tit no minorifit  omntb? tu utilitati,tii no
luptati, f mihifuit  litjori. Eqdc  degntts es ob tun  in politioreis
literas amorc, ac earned me  no merentc tolls,obfemdnHd,que
reliqui quo<$  morwles plurimUdmeredamancognofcdt-Ke<$
uero nmuerim, nebHclibe\\H,qHod ppufdlus frt,fpemds.Nofti
ent Mud Gr<ecanicu,x<xj>i$  Jba/o/o'f/t ctthJ'S,  hoceft,Comes
exiguis eft gratia rebus^ffet  id d ndturd tud alien i/Jl mu, qui
cu’cia boni cofulercfolit? es,at<$  boe nomine bn audis, omihus
d’lettus ut quern commendet bumanitas, expolidntliterce,db/
foluat Btegritas. Bene Vale 0  me ama,  B afdeet. Tenio  C a/
len.Aprilids.  AN. M. D. XV.

a z

"BEAT! RHENANI

SELESTADIENSIS, IN LVDVM L». ANNEI

Seneca; de morte Claudrj Caifaris, fcholia.

VIDaftufit) Clau publuurataobdaritudine ftudio
dius Cafar, Drufi ru eius, utcp Domittj pueritja tali
Germanici filt 9 ,qui magiftro adoicfcerct, &■  cofilrjs eiul
Caio fxime fuccef/ de ad fpem dnatiois uteret,quia Se

tale egit principe
clcia

LVCII ANNEI SENE
cte,in mortem Claudt)
Cabans ludus.

Vid a<ftu
fit in cazlo
ante diem
tertiu E i<-
d? Ottos
bris, Afk'

utndcias ftultior
ne fueritan cru/
delior.Hue Anne
us Seneca hoc li/
bello, que ludu
demorteClaudt)

Caefaris infcripfit
miretaxatj&fuis
(quod aiunOco/
loribus graphice
depingitJn caufa

autnonihil fuiflTe . ... » .

credideri, cur fie mo Marcello, AcillO AuiO/'

Claudiu infeda / [ a  CofT. Anno nouo,initio
rec.qcrfubeoex _ , f

ulauit.Cui’reiip lecim rehuliimi,uolo me/

fc meminiti libro mo ri^ tradere .Nihil offen
de Breuitate uita: -

adPaulinum his x

uerbis de Caefare blandiufcule lo /
ques.Necenlficmedeiecit.utnoI/
leterigere,imo nedciecitquide.fed
impulfu a fortuna.Si cadente fufti/
nuit,8£ i prsceps eunte,len.'tcr diui
nae manus ufus moderatioe depo /
fuit.Hacten 9 Seneca. Cazterucum
Agrippina Claudio nupfiflet, ne
malts tantu facinonbus innotefee/
requeniaexili) ,p Anneo Seneca ft/
mul prazturatn impctrat,I.etum in

necafidufiAgrip
pinamemoria be
nefictf.&infcnfus
Claudio dolore i
iurix  credebat.
HazcTacitus. In
cario.) Ridicule
coepit, pollices fe
tradituru quazin
cazlo ante die terti
umEidus Oftcv
bris adta fut, qua/
ftillic fine Caleb)
daz.Sic Homerus
fubindedeferibit
qd Iterea dij fece/
rinticelo.Iocus?
eximitatione,na
itaexordimuran
nales. Antedje
tertiam.)Exceffit
em Claudi 9  tertiu ante Eidus Oifio
bris Afinio Marcello, Acilio Auto/
la CofT.Ixiitj. aEtatts.Impertf.xiirj.
5no. Ac ueneno quide occifum co/
uenit,ubi aute 31  per que dato d if/
crepat. AutorTranquillus&Taci
tus. Eidus aute per ci diphthongu
grazea feriptu eft, qua u teb an t an ti/
quiin his, quazi extenun ha bet, id
qd'inuetuftis iferiptionib 9  etianu
utfitur. FeliciiTimiO'Ob Claudiu

LVDVS ANNEX SENECAE. S

/ubfatum. Ego fdo me liberum fa reliquit. Carterum nifi ftulti fuif/
rtumOlnnuit tyrannidem Ciaudt) fentolim reges, non eflent tot Iibrx
ueloptimis optima, cum loqui,tu illoru fatuitatibus refcrti,hoc eft,
agereprohibentis. Aut regem aut faftis non tarn ftultis fapenume/
fatuum) hie ftulti ro $ fceleratis, ac

ciamClaudtfno/ uel gratis dabitur. H&C j m Pf) s  caedib 0  6C
tat,nem id falfo. . t > r  ' v bellis,quibusin

Nam mater An/ lta uera “ S uis  quotient urn boc m „ n do nihil
toniaportentueu de{ciatn.Primutn,Puolue^ ftultius.CLuihu

ro.nonrefpodebo.Quisccv pllC atiorem inter

aclurus eft C Edo fdo meli pretatione legere

beru fadtu ,cxquo fuu diem te £ d ’ mi (quem

obijtille, qui ueru cucrbiu equidemutprs/

batfilioraoCIau f ecemt  Aut reap aut fat uu ceptorcm K uene
dio. Auia Augu receiat.rtutrcge.aur ratuu ror &  fufpki0)

fta pro defpedtifli nafci oportere.M llbuentre/ Cbiliadesadeat.

mo femp  habuit, fpondere.dl'ca quod mihl 111  Uhc enim_prater
noaffan,mfiraru , r  . * , _ , cruditione , quas

buccauenent-Quisuncpab huicnufqj deeft,

hiftorico iuratorcs exeoitC' c n tiam a £ ult5r j-
1 amen It needle tuent au^ f a i u bemma inue
tore producere, quaaite ab nietcohortationg

eo,qui Drufiliameunte in hiftorico)Salfiffi

cadum me taxatuanita/
te hiftoricoru, qui feribunt quicqd
uoliint,nul!ofideiuftbre. Autore
producere.)Autoreft,non folum
is cu i 9  fuafu 6£ autoritate fit aliquid
uerii is,unde rumor eft ortus.Pro/
dud aute teftes dicuntur. CLus/
riteab eo,qui Drufiliam, )Caius
CsefarCut refert Suetonius) Drufil/
lam fororem uitiafle uirginem ere /
dituseft.quam moxLucio Caflfio
Longinoconfulari collocatam ab /
duxit, 6£ in modu iuftaiuxoris pro/
palam habuit, eade defumfta iufti/
A 5  hum

hols diftitabat,
necabfolutuana
tura,fed tantuin/
choatu, ac fi que
focordis argue /
ret,ftultiorem aie
batfilio Ci io C/au

fime,non monere
nifiacerbo&lbre/
uifcripto.aut per
internucios folita
Soror Liuilla cu
audiftetquando/

<p  imperaturum,
taminiqua.tam

indignam fortem popufi Romani
palam 8i  dare deteftata eft, ut fen/
bit Tranquillus.Hocautem pro/
uerbio, Aut regem,aut fatuum na
fcioportet,antiqui regum uecor/
diamtaxabant. Nam quemadmo
dumin fatuis, rifuquatcuncpfece/
rint,excipimus,ficregum quoque
fafta nemo non probat. Proinde
ueriiTimum eft, facultatibus, licen
tiaquc,8t aftintationibusaii print
cipum uitia,qued quidem de Anto
nio Velleius Paterculus feripturn

S LVDVS ANNEI SENECAE

tium indixit, in quorififle, lauifie, adeuntcm fe uidiffe In ftnattl iare
cccnaflr cum paredbus,aut coiuge iuraOdo affirmauit, quod cUm illi
Iiberifuecapitalefuit, cuius amore nemo crederet, fed riderctur pod /
quad faceret, uel hac re docuit jqd* us, fanfte promifit, fe nihil ampli /
poftmorteeius us,ne fi homi/

repente nodtucp, cadum uidit.Idem Ciaudi > nemquideinme
aburbe prorugi/ • i rr r  i-*’ - c •  dio roro occifum
ens, trafcurfa Ca umuidlfle fedicet ltertaci ^ uidiflet,deinceps

pania, Siracufas cntem/non paffibus £quis. indicaturum.

Kop-eSi," Velit, nolic ,  necefle eft illi
barbacapilloque omnia Uidere, qua; HI cado eftcarminisVer/

agantut. Appi* uis cara/ £*£&£&

qjdercb !> ) nepro tor eft,qua lets 3t diuu All ad id,quod  Tran

guftum.&Tibcnutn&fa gfh^XT

militesnifi pno / rettl ad deoS llie»rlunc li Id C*teruingredie}

men Drufrila: de/ terrogaueris, foil narrabit, tem deftituebant
ierauit . Seneca „ poplites min® fir/

quocp nofter, in coram plunbus nunq? uer^ mi. Velit,nolit.)

librodebreuita/ bum fadeC.Nam pofteacK dixit,

teuitat.Suetonio . r  . • r r~^ c\  Appise uiaf.) Hac

aftipulatur,affir/ U1 fenatU lurauit le Druili/ ftc nominatafuit

mas Caium poll: J am  uidiftc ca:Ium afccndetl ab Appio, qui ea
mortem Drufil/ -h.  ! - . muniuit.utautor

lse,furiofaincon/ ^ cm  tam botlO tlUCiO Liuius in no

ftandamodobar nemocrtdidit>quiuiderit, noprimat Deca/

bam capillumq; j- m nceDtiS affirms dis. Eftqj pracii
fubmittente,mo/ UeiDlSCOuCepuSaniimauit, p Ua  uiarum, du/

do Italian acSici/ * en d cens Brundufiu,

liae oras errabun/ in qua erant con /

dum permedentem, nunqua fatis ditoria fepulchracp Romanorum.

certum fuifie, utrum lugeri uellet,
an coii fororem. Eodem enim tern/
pore, quo templa illi coftituebat SC
puluinaria.eosqui parummoefti
fuerant,crudeliilima afficiebatani /
maduerfione. Hancigitur Drufil /
lam,quidam cu eflet uia: Appia? cu
rator,in qua fepeliebantur Roma/
ni, ut gratificaretur Caio, ccelum

Diuum Auguftu.)Dcquofic inqt
Suetonius. Nec defuit uir praetori*
quife effigiecremati euntein caelu
uidiiTeiuraret. Soli narrabit)No
tat more eorii,qui huiufmodtpor/
tera fpargutin uulgus. Primu uni
cuipianarrat,uelutarcanu,qdfileri
uelit,deinde fama ferpit,alioa!fjsg
manus tradete, Cocepdsuerbis.)

Concept

DE MORTE CLAVDII CAESARIS. 7

cus. Gratos carpebat honores.}id
eft,foetus,Sic Horat.ruris honores
uocat, quicquid frugu terra produ
cit, Puto inagisincelligi ,)Poetas
notat,nimis an/

Coflceptis uerbis iuramus , cum
fur latine dicam 8Z  eleganter) alio
praeeunte.aciufiurandum dicftitan
re,aliquid expreiTis ad certa formu
lam uerbis J( pmit

fenon fadicaturum. ctiam ££#£%{,

iufiuranduconce fi in medio foro homincm tiscarmmib*,c5

pds uerbis dedi, uid/lTetocrifu. Ab hoc ego 1“

daturuidmeho/ ■ , f 5  quumaximuucr

die mulreri ate ue qu^CUtlc^ audiui, certa da- bis,&quidemex
fpera, nunc pater raq , affero, ita ilium faluu

flf* rspierp m mru. i - .

nepeierem.cura. . »

Etta fi in medio & teliccm habeam *

IamPhcebus breuiore uia

foro.) Taxatobi
ter urbe Romans
in qua tanta erat
impunitas malis
ut homines faepe/
numero l  medio
forooccideretur.
Idqd’ paflTtmfte/
bat Rhomat fub
Alexandra , fre I
quetiffimo foro,
in meridia?.
IamPhcebus.)
Chronographia
eft.Ettacitenotat
poetas quofdam,
qhuiufmodide/
feriptionibus ex /
plcntuolumina.
CLuos taxauitK

contraxerat ortum
Luds, 8i  obfeuri crefcebant
C,

prelTiusdici pof/
let. Facilius inter
philofophos. )Fe
ftiuedi<ftu inho/
rologioru difere.'
pancia, Simulqj
philofophoru p/
petuum llluddif
fidiumlatenterta
xat. Namcui no
notu eft, qj-inter
fephilofophioes

tempora iomni:

Iatnq? fuum ui&rix auge
bat Cynthia regnum,

Etdeformishyems gratos
carpebat honores aiunt) diffideant.

Diuitisautumni:uifoc|$ fe,
nefcereBaecho,

Carpebat raras (erus uinde
mitoruuas.

Putotnagisintelligi.iidixe dTrcSSfyd^

ro menfis erat October,diV ra ,deos efle. Tha

lesanimammun

Plato fiquidem ,
(utinhaedigref/
fiunculamexpa/
tiemur)unum de
umunigenitum
ex feipfo natu cen
fuit, Anaximan/

Horatius in arte lesanimammun

poedca.Cfilucus « quint^eiutde Odobns. didd!putatjAri/

Kara Diana: Etp Hora no poilum tibicerta ftotelesformam

propera-tis aqua? dlcefe/aciiiuS interphilofo fcp^atam/phte/
gamcenosamhi/ * _ rsquidemum/

tusagros, Aucflu„ phosq? uerfi innitetem,

xnel\henO>autpluuiusdefcribit ar/ Democritusmentemignita,mun/

dianimam

$ LVDVS ANNEI SENECAB

di animam, Epicurus fpecie huma trodorus, abfurduili cflc dixit,  itt
na deos efle,Pythagoras monada, agris unicam nafci fpica, unumcp
Stoici deum igncm eiTc,necnon fpi in infinito mudum, innumeros au
ritum, qui mundu uniuerfum pe / tem eflfe quod innumerabiles eoru
netrct,Deniq? fintcaufa.Seleu/

EuemerusTegatz phoS>CK inter horologia CO cusinfinibilemu
ates,8Theodo/ r  . '*♦ . °c  dum.Empedoz

rus Cyrenenfis, Uetliet. 1 amen inter lex *  clcs mundu qui/

nullosefle deos. tam 8d feptimam erat» dem unum , fed
CLuidcudeprin r  Nimis uniuer fi tant ^ ex ‘

ciptjs reru difpu/ gua efle particu t

tant,nonnediuerfiffimafentire ui lam. CLviddc  anima,nonnepur
dentur <  Anaximenes Milefius ,ae gnantiaftatuifleuidentur< Pythaz
remetTererum pricipiumaftruxit, goras animam defintjt,numerum
Thales aqua, Anaxagoras Clazo/ leipfum cientem,  Ariftoteles entele
menius particulas fimiIares,Hera/ chiam prima corporis,Dicearchus
clitusigne,ArcheIaus Athenicnfis, quatuorelementorumharmonia..
aeris infiniti raritatem ac denfitate, Thales naturam irrequietam, fefe
Empedocles amicitia&Iite.Pythaz mouentem. Afclepiades mcdicus,
goras numeros&horucommefioz fenfuu coexercitatione, Plato fub /
nes,Plato deum materiam,& idea, ftantiam intellecftu pratditam.Stoi/
Zeno deum & materia, 8C  quatuor ci fpiritum feruidum, Anaxagoras
eiementa, Ariftoteles entelechiam, aerifimilem .Democritus ignitum
materia,K priuatione .elemeta qua quiddam, Epicuruselementarem
tuorSiquintuquoddacorpus. An temperatura. Ncqsuero feciusdc
uero de miido interillos conuenirc animat principatu, qua uidelicet in
putas <  Nullibi magis diffidet. Na parte fit,longelateqi diffident. He/
Platodeuadfuiexemplua»c munz rophilusemm in uetriculo cerebri
dum affinxiffe, Ariftoteles fempiter fedeanimat ponit, Plato & Demo /
num efle uulc, Epicurus planeinte critusin totocapite.Erafiftratuscir
rituru , Xenophanes fempiternu, ca membranam cerebri,qua Epiz
corruption experte, Pythagoras 3 C  cranidem uocat, Strato in fuperci /
Stoici genitu a deo, fed ex fua quiz lioru interftitio,Parmenides & Epi
denatura nequaqua interims im/ curusin toto peftorc, Diogenesin
mune.Plato qque aiante efle mum arterjaco cordis uetriculo:Stoici in
du afleuerat, feq? ex tabefeentibus toto corde uel fpiritu, qui circa cor
alere.Democrrt 9 ,Ariftoteles,&Epi uerfat.Nonnulli in ceruicecordis,
curus id conftanternegant, Adde quidarpraecordt/s.Empedodesin
quodThales unum mundu eflece fanguinis cocretione. Adhaecnone
fuit, Democritus &C  Epicurus innu defole SC  lunaimerfe ridicule pro /
merabiles.achorum difcipuPMez pemodum euariat< Anaxagoras,

Democritus

DE MORTE CLAVDII CAESARIS 9

Democritus 8i  Mctrodorus folem Satis fuperqpfit, etanta copia nos
eiTeaiuntglobumferricandetem, unoatcpitem alceroargumctobre
udfaxumignitum,Phi!olausfole uitcr indicate, nihil interuete/
utri modopellucentem,abigneca: res philofophos ufpiam ccucniar.
lefti fplendorem In quorum locfi

accipere, Xeno / JsJimiS ruftlCC acquiefcut O'  [upcriorib 9  fecu
phancsnubefla/ >*-* _ » * . lis, Scotus, Tho/

grantem.Lunam Hen Poeta:>notl Contefltl Of/ tnas,Aegidi 9 Ro/

uero Heraclitus, tUS & OCCafuS defcribere, Ut manus,altj(fidfjs
terram dixit ne /
buiaobuolutam,

Stoici teperamen
turn ex ignc acre/
que .Pythagoras

. j. j.  _. . placet) fuccefle/

etiam medium diem mqui. p mt  > inter quos

etent»Tufictrafibis horam non minus cp an

tambonam

necat uerterimus
.. . - utdicatnus.Fad

Uaudius anima agerc cce- Hus inter heroic/

pit.nec inuenire cxitum pO'  g‘ a  conuenirc, cp
terat, Turn Mercurius, qui 1CC Kmis Slice)

crepat .utuelhac

ignitum lunarcor At medium OltlU r hcebuS re prifeos Acadae
pus,Xenophanes Aiuifmt nrUrm  micos.Stoicos.Pe

e(Tenubem con/ _ aimeratorD ^ m ’ ripateticofqi.ma/

ftipatam, Demo Etptopiot tioctl reilUSqua x/me referre uide
critus congloba/ t i e b at  habenas, anf  -Proindeneu

tionem ignitam. , fI Q  , , tiqua abfurdum

Sicdcmagnitudi Obliquo iiexam dedUCCUS erit.fi iocumSe/

ne horum difcor tramite lucem *
des funt.

Anaxagoras cm
folem putat Pelo
ponefomaiorem,

Heraclitus latitu/ . . - -

dinepedali, Ana temperingenioemSdciedta Exadampoetaru

ximader terrae«/ tus effet, una detribus Par/ ZZnlcZn'l
quale, circulum , , ; , A  mimmo tempo/

ueroquehitur fe CIS edUxit, 8C  ait > C^Uldroe risarticulodeferi

pties Guides ter/ m f na  crudeliffima homine bendo ndet  •
ramaiorem.Lu/ ^  Animaagere)

nam fimiliter ter/ miietum totquei'l patetlS ♦ Agere anima,eft
ra maiorem Stoi/ nunqji niti ad mortem,

cicenfent.Parme Taciteuero ridet

nides foli acquakm efle contendit * Claudiu , qui crebro uetris crcpitu
Sedquid harcucrbofiusperfequi/ folebat ardere. Na anima pro ueto
mur, cum bona pars libroru utri/ quoqi penif. P  gebat igitur anima
ufq? lingua?,id ^nusopinionibus uerum eanopctuiterupere.quod
fitrefcrta.&quidam luculenti feri aliquoties accsdit.conati uetris ex/
ptcrcs dehisexprofelfo tradarint primere fiatu. Q.ui feper ingenio)

b Propter

!• LVDVS ANNEI SENECAE

Proptercognitiones caufarum, qui quod Graecis dicitur
bus expilabatpopulum. Eftenim Horam eius nemo nouit. ) SI
Mercurius bryo jcu©-' . Nunqi me/ expccVas ut Mathematicus tibi qc/
ritutn.)Iocusefi:exambiguo,nam quam praedieat, opus eft ,utillige
utr.uncp poteftin nituram tuam

telligi ,indignum nunqua meritum ,Ut tam ✓ edifleras , qd?ab
longo cruciatu,8d j. 1  *■ y  Augufto faiftum

dignum praefen / CTUCiafetur * AflfUlS le ^ refert Tranquil J

taneo fubitoque xagefimus & quartUS eft,ex lus.cumin Apol

exitio. Cura °  . * »«..   Ionia? fecellii,

ammakicftatur.) cum  nicftatur. Jheogenis Ms/

Rurfu allufitad/ Quid huic ItlUldeS CEtte^  thematiciperguv
crepitum. fpondic , Paterc Mathema/

maticos.) Verba ticos aliquando uerum dice
fut Clothus.No/ rc >  q U j i|{ um  poftqua prrn
tacGenethliacos k c  _ «*• V *

qui mendaciffi / ceps tadlus eft,omnibus an/

mi, mendacioru nis,omnibusmenfibus effe

rkum colunqquS runt.Ettamcn non eft miV
ne offendant, ra/ rumfi errat * Horam eius ne

D/Semati'; mo nouit,nemo enim umj
eis non minus fei ipfum natum putauic . Tuc

te, quamuereTa -jj p ac q UO J fadudumeft.

Citus in decimo/ ’ ~ .

feptimo,. Genus Dede ne:i, melior uacua ii

la comite Agrip/
paconfcendiftet*
Natum pu/
tauit.) Indicat
Claudrj obfeuri/
tatem, quern ne/
mo fenferit nafee/
te.Tulh*fe quoD
dam reges natos
nefoiTe dixit, pro
eo quod eft prorA
fus ignorare.

Dede ncci. Carl
me Vergil!) ex qr
to Georgicon,de
apibus. iDum

ISSSS;" er T etta *d*f*cb,

iperantibus fal/ tho . Ego me hercle , inquit,

lax,quod inciui pufilltun temporis adiicerc
tatenoftra8iueta C, , , \ ,

bitur temper, Si till uolebam ,dum hospau-

retinebitur. Eo / cu [ os  qui fuperfunt, ciuitate
deautoredeMa/ ^ r  donaret.

thematicis Italia
pelledisfub Clau
dio faeftum fenatufeonfuftu atrox dare Suetonius dixit, ficdeGatba
SL  irritum. imperatore fcriber-s, ciuitate Rhos

Efferunt .)  Efferimus mortuos mona raro dedit»

Conftituem

ius ciuitatis dona
rat. Ciuitate
donaret) Donare
ciuitate, eft ius ct
uitatis tradere ,.8iE
plane facere ciue-
, HocetiamRo
manam eiuitat?

DE MORTE CLAVDII CAE SARIS.

Conftituerat enim Olndieat in Senatoriam dignitatem recufanti/
dulgentiam CIaudtf,quaetiam ex  bus,equcftrem quoqj ademit.Latu
teros minimeqj merentes honori/ dauu(qjuis initio affirmaffet,non
bus afficiebat.NamutfcribicTaci le&uru fcfenatorem, nifi ciuis Rho
tus,A.Vitellio,L. , „ n , . roani abnepote)

Vifpano confuli- aonaret.Lomtltuerat enirn etiamlibertinifi/

bus,cumdefup/ omnesG^COS,Gallos,Hi/ botradidit.Triu
plcndofenatu asi r  r, . a  phaliaornamen/

taret, priinorefcp IpanoS, DrttannoS , ^auro ' ta  Syllano fill*

Galli*,quatCo/ niatas,Scfiquiultraolacia/ fua f fponfonodu

mataappellatur, j n  ■  i n pubendedit.Au

federalciuita" lem  Bore^m mcolunt Bar / f um jfuperPjau,

teRhomanapri* bad, tOoatOS uidete . Sed tium,quifuauu>
demaffccuti,ius . t. tutemcertisexpe

adiptfcendoru in quotuam placet aliquospe r t m cntis in expe/

urbehonoruex/ regrinos infeme ri relinqui, J

& tU ,t3  1U ^ CS  &**» ^.ApC
tiatuinon places , ’ r

-ret, Ciaudi 9 con rittunccapiulam, &tres ru/

tradilTeruit.ma/ f oS  p ro fcrt. VtlUSerat Au/

lores fuos origtne r --—

Sabinafimulici/ guruu,alter Dad# , tertius ti teuumlatuste

mtatemRhoma/ Qaudrj.Hos,inquit,treis * it *

nam.Stinfamili/ 1  . . A , linqui) Belle di /

aspatricioruad ««0 anno CXIgUlS mterual / ft um ,afegetibus
t fcitos.hortariut 1{ S  temporum diaifos mon aatJeguminibus
paribus confilrfs , t . 1  , T  .« , . luptametnapno/

rempub.capeflTat MDebo . Nec ilium incomi / ra . CLui modo

iranfferedo Rho / tatum dimittatn. No Opor/ fe tot ) Vide? allu
mam, quod ufqj _ .. • j r dere ad triuphu

egregiu effet.Ora etlini eutn,Cjui modo le Qaudfj, quoob

, tionem itaq 5  prin tot rnill'a homtnUttl fequetV receptam Britan/

cipisCecwopatru t ( aB jdd,at .totpraodetia, "SEpta/

ditione Britanriil
caprobarat, Im/
peratoriatmaicfta
tjsoblit 9 ,ouante
fecut 9 eft,&capv
toliuconfcenden

confulto, primi , -

EduiSenatorumtOt Circutltula , lUDltO lolu

in urbe lusadcpti d c ftitui.Contetus erit his in
funt. Ftsterea) , ^ „

{ecu referrtTran tcnm COUlCtonbuS.H^C ait,

quiilus'ornamej g r  turpi conuoluensftarm^

taconfulariaetm , L

^curaroribusdu na tulO»

caurrjs indulfit, Abrupit

uit, ad.cuius fpe/
dlaculum )utte
ftatur Suetonius
comeareinurbe,
no folu praffidib 9

puinciarugmifit
ueruetia exuiib 9
quibufda. His.)
b » AugU

it LVDVS ANNEI SENECAE

Augurino&Ba/ Abrupit ftolid# regalia tempora uic%.
Mertcm'cjaudij BtLachefis redimita comas,ornatacapillos
fignificat. Rcga/ Pieriacrinemlauro fronteq; coronans,
fumaTlSSadpm C ^didadeniuieofubtegmieuellerafumit,
ucrbium,Autre/ Felici moderadamanu,qua;dudtacolorem
nato’oportw U Re Aflurqpfere nouu, mirantur penfa forores.
gis enim nomen Mutatur uilis preciofo Iana metallo.
apud Romanos Aurea formofo defcendunt fecula filo.
bar^arum^nui/ Nec modus eft illis, fellcia uellera ducunt,
fum habebatur ♦ gaudec implere manus, funt dultia pefa*

Poeticenatiuita/ Spotefuafeftinatopus, nullocp labors
teNeronis deferi  MoIIia contorto diftenduntftamtnafufo»

augurem U Puta/ Vincut Tithoni.utncut 8C Neftoris annos.
bas optime Sene Phceb? adeft.catuqj iuuat gaudetqj futuris
SjCae^ob Etl*tusnuncplcdramoucr.nuncpe'fami-
uenifle Romanis tllftrat*

Atquado Romas p> et f net  fntentas cantu  ,falht£» laborem *

lasuior unqua ty . - r  ^

ranuis fait,qua Dumcp minis cithara, traternaq) carmma

fub Nerone <  de (^ant,

quotutamena/ -V, , -

deo pneclara, fed Plus loltto neuere manus, humanaqj fata,
plane falfo Apol/ L au datu tratifeedit opus.ne demite Parcaj

Id quod tandem Phoebus ait,uincat mortalis tempora u itx,
»pfe expertus es, IHe mthi fimilis uultu.fimiltfcpdecorc,

compuht! eCe viS Nec catu,nec uoce minor, felida lapfis
cuntTithoni.) Sascula

Tithoni 8t  Nefto

ris longaruitas.uel uulgo nota eft. Intentas cantu.)Pro cantui, paffim
idapudpoetasobuium. Mihifimilis.) Apollinem enim ut citha/
roedum pingunt, talisin theatro faspe uifus eft Ner£,quietiam ftav
tuas fuas citharasdico cultu pofofuit. Nec cantu.) Neroncm in primis
muficac ft udiofum faille, neqj quicqieorum omififTe ,quas generis eius

artifices

DE MORTE CLAVDII CAESARIS ij
Seculaprsftabit, legumqj filentia rumpet. Gr c * cl n ^ a ^
Qualis difeutiens fugientia lucifer aftra. Plena manu.)

Aut qualis furgit redeutibus helper? aftris ^Yf’^prouer*
Qualis cumprimutenebris aurorafolutis biumcft.quo'uti
Induxitrubicunda diem, (ol afpidt orbem tur Cicero ad At
Luddus,& primos a carcere concitat axes. do U , At Hcrde a”
Tail's C^far adeft.tale iam Roma Nerone ter familiaris tu*
Afpidet, flagrat nitidus uulgore remifto ^ Io ' n a ' lu ^

«r r t „ r ■ r ° r  n na manu, qjorna

VUltUS, 8C  etiulo ceruix tormola caplllo. tc noftras laades

in aftra fuftulit.

artifices 8! phona Hxc  Apollo. At Uchefis
fei uelconteruan  », • r l • c  <xi d ao dfyess tnro

ds uocis caufa, quic&ipla homini rormo ^ who-i yawoixt
uelaugedaefa&i/ fiftimo faueret, fecit illud pie hoc eft, Pluto

tabant teftis eft KT  r , ms tub terra in/

Traquillus.Apol na  matlU ,& Neront muU uifcrefedes.Tale

finem enimaiqiii toS annos donat. Claudiu alil 3 ulclex  Home
feSTsTdoui autcm iubentomnes. r ° “ lta ®

deri uolebat.

preffas leges /He /  lqt,5£ defrjt uiuere . Expira^

tialegum uocat. n if autPm  dn romrp*dn<;nn rt «tiuuaexter/
Iuxtaillud,Silent Ultautemdu comcedosau^ t iolliados,a 7 rocp/

leges interarma. dlt,Ut lCiaS me non fine cau/ 8l/J$Vo/J 'P'vvcci S'o/

Acarcere.)Sum f a  i|[ os  n me re. Vltl'ma uox
ptaeft acertami/ ... , . eft, Ditis defun/

nibusequorume eiUS hxc  inter homines au^ flu accederereg/

taphora,in qu / dita eft, cum maiorem foni/ ”?* c< ?rn°edos)
bus repagulu il/ . rrr  . n  Q_ui perfimula/

Iud, unde fit ini/ tum emiltliet ilia parte, qua tionemfueratin/
tium curfus.car facilius duifti,uelutde/

cerdicitur,quem fyderantemoble/

admodum metaubififtitur.Hinc ftaturi.Autor Suetonius,
a carcere fiue a c.Jrceribus, pro eo, Ilia parte) Fceditatem aflidue pel
quod eft ,ab initio prouerbiali figu dentis innuit,iduelexhocintdlif
raiaftatum. Carcerem in hac figni gas, quod ediftum meditatus eft,

b 5  quo

hoc loco contfci/
mus,aut,EffEi/j lg

Kojcwctcvid eft,ab
ire in re mala,qd*
eft Anftophaicu.
Aut illud ex ter/

JLVDVS ANN El SENECAE
,<l uo u «nia daret fadlfus Ioquebatur iS/x  me dedmS  labor?.)

in conuiuionatu 1  .  ^ Duodecimlabo/

crepitumcp uen / puto, concacaui iDC. \Juid resherculisanul
tris emittendi. autem fceeilt ,nefdo> omnia lopoctanon funt
Port boletum) _ „ . *7 _ n  cekbrati. De his

CLue Agrippina ccl ^ c  concacauit. iNCCpoft 8i Vergiltj titulo

medicatum,uene boletu opipare.medicamcn carmeextat.Grac

dffimocfborum tisconditum.pluscibifum/SJSSTcSS
talium obtulerat put. Quxpoltea in tern's dius

Hinc boleros Ne fantacfta , fupcruacuum eft

ro.quafi deorum r  , , ,

cibu,grsco ^uer / rererre. ocitis emmoptime, ncc pericuium

bio collaudare fo e ft,ne exddant memorise, qua: publicum

licitatisfuaOEpi/ gaudium imprefli't?Nemo feiidtatis fax
obliuifcitur. J n caJo qua: adta funt, audite,
fides penes autorem erit. Nunciatur Ioui
ueniffe quondam bona:datura,beneca^
num, ncfcio quid ilium minari, aflidue cm
caput moucre ,pedcm dextru trahere, qax

ti,nam Kprolixo {i{f ecu i us  nationis eflet, refpondiiTe ilium
ncc exili corpore r , . .  r ^ r

erat.utrefertTra/ nelcio quid perturbato lono,& uocc cotula

quillus. Beneca/ non  {ntelliacrc fe linouam eius, nec GtX s

nu. )Fuitemfpe/ 0  D , °

ciecanicieqspul/ cum elie.ncc Khomanu neculhusgetisno/

chra. Caputrno' t*.Tum Iupiter Hcrculcm.quia totum or ^
Claudius caput be  pererrauerat, & noffe uidebatur omnes
cum femper.tum nationes.iubet ire SC  cxplorare, quorum ho
aftu?uci maxime minum  effet * Turn Hercules, pritno aipe t
tremuium. Pe dlu fane perturbatus cfl, ut qui etiam non

'■NanHngredien/ omn,a m °ft r a timuerit,utuiditnouigene/
tem defhtuebant ris facie,infoiitu incelTum, uocenulii 9  terre/

mi Pl  quod*"upra ^ rls an ‘ a ^ ls  »fcd{ql(s ee marinis beluis folct >
retuiimus.Tcrtiu rauca& implicata,putauitfibi tertiudecimu

laborem

phonema eft,
Bonsftaturae.)
Autoritas em di /
gnitasque forms
nodefuitucl ftan
ti uel fedenti.ac
prscipue quiefee

DE MORTE' CLAVDII CAESARIS. if

diusgraca ftudia fecutuseft. Ac uerfu.) 2xKqovX^&«a J /A£'J$w,-r«
fxpe infenatulegatisperpetuaora ziuzxvJ'oqiJ'oKtjj ,ideft,Sceptra fe/
done refpondit, Multura uero pro rens rex fum, rerum a Toue tradita
tribunali etiam heroicis locutus eft cura eft. Carmen hoc ex primo Ilia
uerfibus, ut fcri / dps Homeric con-

bit Suetonius, laborem uenifte. Diligetips ie ^ uram  ^ ecuti »
Ait,T/a7ro0fp I/5 - , .♦ . r  nr c  reftituimus.

bty&p  7ro0i to 1  auc ltltuentl, UllUS eft quail E rat aute fequens

7rio%q,K(^i  tok «£<5  homo .Acceffk iracK ,'K qcf aatC oyt

SSSSSi  feciliimumfuit.G^culoait
biquspatria.at/ VbihaxCIaUk Ci.d’multisprs/

S3S»dms.gaadetcMicpbilo, %»£

Odyflea?,in hunc logos homines, fperat futu/ eodeHomerilib.

locum fubflitui/ ram  aliquehiftorrjs  fuis lo. Carmen autem
mus. Verba font 1 ' hoc a luperiori

Telemachi Mi/ cam .Itaqj&ipfc Hometico  tertiumeft.Rider
ncrua alloquetis ucr f u  Qefarem feeftefionv  ftuWtiam eorum
qusilliMetx la/,  0  qui quod reges

phioru regisfpe/ ncans ait, fint,ac multis im

cietumapparue/ g raC aute m fequensuetfus Patent, fefemeliv
rat.Philologos.) . r, 1  • ores putant. Nifi

Erant phiiologi uerior£cqueriomericus, quishosduosex

qui muiriplici ua Et lmpofueratHercU/ Odyflfeat fecudo
riacnfdentiacen/1. . . jr ■ ■ CL  uerficulos malit.

febantur.qualis liminimo dilctimine rabll/ sx.H-rrlv'^oa’j^ottA/

fuit primum Era / lam , nifi futfifet lillC F&briS, o’vJ's cpptfi'/j at

tofthenes,qui pri f _ r re !ic£l:o fola cu “V** l,JW  > id
m’hoccognomg rano lUOTC! CtO, OiaCU e ft Sceptrageres

mmfibiuendicai illo uenerat. Ciceros omes rex fum,no men/

deosRhomsrcliqrat.Ifte. *,*!*!? n ° fc& /

lusRhomstem/ J AXAa/frXa%.t7ros

pore Saiuftij.que inquit, mera mendacia nar/ T 'm  ^ at&aa H

admodum refers ra t, ]o/,ideft, Tmmt/

Tranquill* de cla tis fuerit fem /

risGrammaticiSjhicdeGraecisdi/ per,fimu! impia traftet. Febris)
cit, tanqi loquacibus, aut uerboru Plinius indicat Rbomatfebridelu/
phalerasfeftantibus. brum inpalatio publico fuifle.Por

Hiftorrfs fuis.) Scripfit enim 5 C  ro fubfignificat infaniam Claudq,
Gracas hiftorias Thyrenicon .xx. quaperomnem uitam laborauc/
Qiarchedonicon oclo. Homerico rat, Caeterosomnes .) Tacirc
! • . • : ' nout

I<y LVDVS ANNEr SENECAE

notatimpietateK ^eoVktcc  Caefa/ numctiatn appeHamus; quod c(V
ris,quam nemodeorumcomitat 9  gnatumeft.Sicinuidentiam 8Cdet
fit.prarter febrim.&hancinfefta. tra<flionegermana uitiadicimus.

Lugduni) Claudius natus eft EftKGermanusex Germaniaali/
Julio Antonio,Fa qs unde hie am /

bio Africano rat . Ego tibl dlCQ , aux  CUttl phibologia, qua
ConflT. calendis . r  ° ■  • r j loeantesaffeciare

Augufti,Lugdu/ Ipio totannosuixi, Lugdu/ folent. Itaqs

ni.eoipfodiequo ni natus eft. Marri muniClV quod Galium.)
primuaraibi Au - j. j  .1  . CLuomodoGal/

gufto dedicataeft P e  3UC1IS, quod tlbl natTO ♦ jj urbenj Roma/

autor Tranquil / ad dedmumfextum lapide ccperit,narratLit

SfoSSC a Vienna natus eft, Gallus

credo Munatt), L germanusJta® quod Gal/ Komam cep it.)

enim Munatius Pj f nnnnehat  Roma Iocus cft in am/
Plancus Lugdu/ lufacc r r ^ OpotteDat.tf.oma phibologia . Ca/

num Coloniam cepit. Huncegoreddo tlbl pithoftis quipo/

duxit.&Rauri/ Lugduninatum.ubiLLici pulaeacapitqui
ca.exquaBafilca & (ulcipit. L.Lici/

deriuata eft urbs tiius multos annos regna > nius) L.Flor 9  me

amoeniflima, nec u { t .Tu aut q plura loca cal  • Lu “ ni i
non optimis iu/ n , _ .. .. Luculli. Q.ui

xtaciuibusorna/ Caltl, Cpuliusmulioppetua plura)RidctHer/

ta .Municipes fut ri9;Luodune(es Cere debes,  cu,em  R innume/
qui in ciuitatem P  . 1 . . -\r-ju~  rasregionesdiua

Romanam rece/ 5^ tnultattmia inter .Xathu gatu .Mulioper.)

pti.muneribusca De qrtari)s mu/

peflendisapti hunt. Iocatur itaqj JionibusmeminltFeft.hic/o^m/
in Claudium.perindeacfiMuna kwct  Seneca perpetuariu dixifle ui/
tio honores confularesdebeat, no detur.autqui in fclidum.autfemg
parentiDrufo.SiMarcilegas, An/ fitue<ftor, aut(qcfmagisarridet)
cum Martium intelligas .quartum qui perpetua necinterrupta ueifta/
Romanorum regem . Meminit 3i  tione fuos uesftores aliquo perdu/
T . Liuius Marci Cornell), quern cat. Ad uehicula mulis ufi (unt an

tiqui.no equis .Vnde mulionesue
hicularh.quiqi mulis quadium fa
Vienna.) Vrbseft ciebant. Milia) Miliaria .Xantbu)
Germanus.) uerus. FluuiuseftTroiat, qui 8/ Seaman/
der dicitur. Taxat Claudium, qui

fcnbitinx.tertis Decadis, proro
gato imperio.Galliam prouinciam
obtinuifle.

Galliae.

Q.uodenim natiuumeft, germa m

numetiadicerefolemus. SicPIau/ cumin Gallia natus efiet.Gra’cus
to gertnana illuuiesdi<fta,Germa uideri geftiebat,utquepatriatfux

pudere

DE MORTE CLAVDII CAESARIS. 17

puderet, Rhodanu,) Rhodanus batur,quibus<^multa perphas 8 £
f!uuius eft Gallia notififimus, qui nephas acquirere raperecp permitte
ex alpibus no longequidera a Rhe bat,cotemneretur,defpiceretur, ilia
niDanubtjq?fonttbusont,acLu/ deretur. Vbi mures ferrurodut.)
gdunulatus, Ara/ Hoc ad excitan/

rim ibi fufcipies,- g£R.hodanum tntcreffe.Ex/ dumrifumdidu,
rnox Ifararo Dru -j  r .« *1 r -i  j.- fignificare autem

*ntiamque tribus cadelcithoc loco UaudlUS, uu It magnamre/

•oftrjsinmareTyr & quanto poteft ITCATnurc rum mutatione,
rhenu inftuit. Hu <?■£ r\J~A A;^„»  locique diuerfita/

ius Strabo memi/ U^lClt. Quod diceret^ncmo tcm#  CXuafidice/

nitKCaefar. intelligebat. Hie au£ Febrim ret, Si mures hie

DudODucun duciiubebatdllooeftufolu, ^odu^t,

turhi,ppne,quos 1, _ r  quales nos efife pu

carnificesad fup/ tiCmanuS 3 8iad hocunula/ tas i  Thcophra /

plicia rapiutSue/  t/s firma;, quo decollare ho fri ‘ s ( ai b t . or eft '. ut
tomus in Cahgu , r  A T  „ refert Plinius h/

ia:Stanstantum/ mines iOlebat. luderat llll bro odauo, cap i

modointra porti collam preach'. Putares oes te  qyinquageft/
cumediaacaluo, nr 11 j -n  mofeptimo)mu

adcaluSduciim/ luOSCliellbeitoS,adeo liiUttl res in Gyaro in/

perauit. Solutae nemo CUrabat.TumHercU ru| acum incolas

manus.) Innuit « * j. _ .__ _ 1 fugaflent,ferrura

Claudiu figno fo * c ^ *“*dl me,inqt, tU,8C de-' rofifle,Hic autem
lutsman 9 ,utho/ fine fatuan'.uenifti hue ubi  ridicule de coelo

S2S3S»fa»»da«.q t i«8

litum.Belleigitur mihluerum, netibl alogias mures, fed pra:/

marnim Clauds, “cutiam^ato. htquoter, AlogIas0 Sml
in hoc fatis ad / ribilior eflet, tragicus fit, 5 ! ticias. bAoylap

hue fuifle firma, ak;  Exprome propere , fede Gned ea anima*
ut homine capitc ‘ , r ,. r  parte dicunt, quae

priuaret. Puta/ qua gemtum dicas
res omnes efife li/

bertos)Notathic
Claudium,ut qui nimiurn in liber/
tosfuosindulgens eftet. Vnde fie/
bat,utabhis,quosnon modo prae
mijs ingentibus, fed & quatfturis
prattortjscj ornatnetis ornari patie >

ratiois experseft.
Hocne Tragicus.) Et
hoc (ut aliamul/
ta) ad rifum iocofe dixit. Nota eft
Tragicorum amarulentia, tumidi/
tasque. Exprome.) Carmen eft
Iambicum, quod conftat in locis
paribus femper ex Iambo aut tri/
c breui,

5 LVDVS ANNE I SENECAE

brcui, in fmpari/ Hoc ne peremptus ft/pice ad tettam occidasi
dm ex mbo Sp6^ bdax claua reges Cape  madtauit feros.
d$o, Dacrylo, A/ Quid nunc profatu uods fncerto fonasC
Si P HocftJke!) Qu*patria,qu* gens mobile eduxit caput,
Claua obieftat. Edi0ere:equidef:i reona uidi terocmini

■r T f ‘ | \ X L-j  . .

Supra retdknus Longinqua regis,unde ab Hefperio matt
Ciaudiu fuifle ca» Inachiam ad urbem nobife aduext pecus.
pite admodu tre/ Vidi duobus imminens fluunsiugum,

mulo. Tergemi „ 1 t->i  i r  . °r ■  r

nire.) Notumeft C^uod rnaebusortu temper obuerio uidete

quo pafto Hercu \7bi Rhodan 9  inoes amne prasrapido fruit

pidboues eripue Ararc|j dubitans quo luos curfus agat,
rit, si fecu in  Gr$ Tacitus quietis alluit rspas uadi's.

fabulTorigtaem ne te ^ us  fpMtUS altrix tUlC

node uoiet, Pals/  Hxc fads am'mofe, 81  fortiter. N ihilominus

SSmX mentis tenon eft,Ktimtt.

legat de geftis A < Claudius ut uidit uirum ualentem,

lexandn Magm h 0 blitus nugarum,intellex/t neminem parent

Hecathei Abderi/ fibi Roma; fuiiTe, illtcq? non habere fe idem

ts fauenmrn de  gratia^ o-allum infuo fterquilinio plurimum

Hercule 3i  Geryo ° o  nr

nerefert. Hefpe/ e

rio mari.) I-fifpanico. Inachiam ad urbem.) Hoc eft, Argos Peloponnefs
caput. Inachia (autore Staphano) Peloponnefum fignificat,non tantu hr/
gos,ab Inachofluuio. Vnde gentile Inachius . Verba Stephani hsc funt:
iv«X' a >h 7T9A07rd’vi ma?o% , ov <u.cn /op  &' a$yot 5 ,5(7ro faaxov ' T ®  ’s totcl/xov  , r>
£0V/kou  Nobile pecus.) Boues Geryonis. Vidi.)Rediensex'Hi

fpania. Iugum.) Cacumenmentis. Ararcp.)Ararisfiuuius,quipcrcon
ciftonem Arar dicitunoritur no ionge a monte Volego (qui Germaniam a
Gallia feparat) in ccllimitio BurgundiSjLotharigiarque, ac decurrens per
Eduorum Sequanorumq; fines, Lugduni Rhodanum influit: nunc Sago
namtiocant. Et timet.) ©<%a&© i/ <rEX £ < u  l/otfo&svra,id eft,Stupor occu/
patinfpicientem.Hoc Hemiftichium Homericum exd. Iliados, quod fen
tentianon male coueniat,una literadetraft:a,repofuimus, Galium in fuo

fterquilinio.

DB MORTE CLAVDII CAESARIS.

19

fterquilinio.) Simili prouerbiono
ftrates uulgo diditant. Canem in.
iuo fterquilinio Tiue in fuaru aediu
ueftibulo feroaorem cfle. Non d ei
eft autcm in Galii

uocabulo latens p 0 jle. Itacp quantum intel/

Gal£ S Li N gdum n  potuit?h«c usfus eft di

uideiicernatus eft cere: Ego te ford {Time deo/

pra a qaoq\e“S' Hercules,Cperaui mihi

limus.

habuif,quaeanfam coniedura prx
ftitiflent.EtTunt uerba alicuius in
fenatu deorum. Senfus autem eiuf/
modi eft: Cum Stoici Tapientempe/
nitusconTumma/
turn efle uelinc, 8£
qui Temper quie/
tus fit,ac pertur/
batiomb 9 uacuus,
faftu careat,Teue/
rusfit, ac fynceriy

Fortiifi affutummapud alios,8C fi tatepr$ditus,nec

me deorum.) Bel m1 .v^ m-noforem oetiiTer un$Tanitatemen
le tnbuit ea Her/ qus a me notorem petuiet, tisexcidat>neque

culifortitudinem tefui nominaturus, qui me dolore item capia

EhtXSZ opttoenoftJ.NSflmema-

buir. Mihiaffu/ ria repens, ego era qui tibi non erit, hoc eft,

turumOOpitula ante templum tuam ius diV omnibus nurae/
turum. Notore) . r . it -r t  ris perfedioisab/

aui menofcens, cebam tOtlSdiebUS mete lu folutus.Equidem

alifs notumred/ h'o $&  Augufto.Tu fciS qua/ ilia plus Tatis exa/
deret. Sed non .... °. r  . 1  . daStoicorum au

miror.) Credide tutmlUc miferiarum contule fertio  f apicn t em

rimefte uerbaHer  r l'm,CU  caufidlCOS audirem eum  conftituen/
culis.latenter in/ T„ tium,quinuTqua

nuentis, Claudiu o^diem 8£noctem. In quos a dhucinuetusTit,

in Tenatores Rho. fi inddiflfes, ualde fojtis licet adeo Celebris eft,

ribi aidearfemaluiffes cloa^

gifle. Modo die CSS ftercoris expurgare, mul ill prouerbiu iam

nobis.) Hte Iupi to plus ego ftercoris exhau-

ter,autalius quu/ r  £ 5 , non minus lcite

piamdeus,Hercu lioed non miror, quod 1m q^iocoTeStoicum

le interrogate ui/ p e tum in curiam feciftfquo [ a P iente , m
.detur. Non po/ r . , Z 1  appel

teftefte.) Grsca niam UOlO nihil tlbi dauit lat Plutarchus,

hie reftituere tie/  eft.MododlC nobis quale f 2 JPP £  cui nihil
quiuimus,exem . . n  1  dent,

plar enim ne no ,•  deum lftum fieri UellS

tasquidealiquas Rotund

inon poteft c %

to

LVDVS ANNEI SENECAE

Rotundas.) perfecftus.Horatius:
Graijsdedit ore rotundo Mufalo/
qui.Figura enim orbicularis, quam
& coelum poiTideqperfeclilTima eft,
Conferunt Stoi /
cifuum fapietem nonpoteft efle
mudo.Hinc Ver/ r

gilius in carmi/

bri folebant, ita ut intraquinqj aut
quu plurimum feptem dies finiren
tur. Claudius aute qui nuncp te/
mere.)quemadmodu teftaturTran
quillus) triclinio
abfceffit,nifidiftc
tus acmadens,to
toannouifusfuit

ne de uiro bono: StoiClfi, Quomodo pOteffc Saturnalia cele j

Mundi inftar ha/ „ ,_i "Sy-,  „ . _. brare. De Satur/

bens teres atcpro rotundus efle(ut ait VatTO) na |jb us  Claudtf

tundus. Extern® fine caplte, fine praputio *  Cafaris ad Lu ci/

Ieuia fidat. CLd' Eft aliquid in illo Stoici dei. b^Seneca noftcr,
idem ab Horatio lam Ul’deor.nec COt, nec ca-^ qua mire faciunt

quoqiexpreifum fabetSi  me Hercules a ^hundocmDe
eft. Sine prapu r . r , cember eft mens,

tio.) Indicat  Clau oatUfno petliiet, hoc beneil inquit, quo maxi
diuexhaufta iam  ctum, CUIUS mcnfem toto an raeduitas defu/

libidine, minime , , , n

uirum. no celebrauit saturnalia,

Eft aliquid. ) \u  el ' us  princeps no tuliffct, Illu

miratiue promm deum a loue, qui quantum

ciandum. Nec qui'dem in illo fait,  damna^
cor,nec caput.) - --

CLuia Stoici deu
faciunt incorpo/
reum, 8 L  mentem
duntaxat, cui nul

la Tint membra. Id torquetin ftulti
ciamSi anTentiam Claudij. Apud
Grscos obfcocnus fermo, axscpcu
A©--'didtur,& cordatos uocamus
prudences. Si me Hercules.) Iu/
rantiseft, Sifuntuerba alicuiusdi/
uoru. Ridiculum autem iurarc deu
per Herculem, Hoc beneficium.)
a7ro3£co rtp.  u idelicet,hoc eft, del fica
tionem. Cuius menfem.)Saturna
liaRhomscelebrari menfe Decern

dat, ius luxuriae
publice datu eft*
ingenti apparatu
fonat omnia, tan/
qiquicq; inter Sa
turnalia non inter
fit,& dies rerum
agedarum. Adeo

uit incefti, L.Syllanu gene

mm full OCddit, OropenCK n7hil intereft , ut

frvmr? no uideatur mihi
erralTe, qui dixit
olim menfem Decembre fuifle,nuc
annu. Eius.) menfis. Princeps.)
Saturnus. Ilium deum.) fubintel
lige,fieri dccet. L. Syllanum.) Hie
Claudq genera ViteIlio,cu ad id in
ftigaret Agrippina Augufta, de ince
ftu fororis fu® Iuni® Caluin® accu
fatus,qu$ate Vitellf) nurus fuerat,
ordine fenatorio motus eft, nec Ion
ge poft, morte fibi confciuit.De hoc
multaapud Corneliu Taciturn in
duodecimo.

DE MORTE CLAVDII CAESARIS.

duoderimo.Fithuius quocppaulo
poft mentio. Sorore.) De hacfo/
rore L.Syllani nihil inucnire potui
mus.necgapud Suetonium, neque
ap.ud Taciturn, in

neccafeumarrodaqfed lingantmo
litam farina. Apparet hoc dicftum
fuilTe familiareClaudio, de muri/
busferrum arrodentibus. Hie no
bis curua corri/

his faltem qui ex/  fororem fuam feftiuiffima git)Subeft,utopi
tatlibris. CLua . * .. namur.fenfusob

quonia.) Signify omnium puellarum, quam, fccenus.uelurfidi

cat iatenter Clau quoiliam omnes Wnerem cererur, Claudius

diumcufororeL. *■ __r .■ t _- _ adeo circa Vene/

Syllani,quaeuul/ UOCarcilt, mallllt Illtione UO r g c f t  inteperans,

gats pudicitiaee/ care»Quare,mquit,qutero utadhbidinefuo

S£sag“ SBS

Q_uareinqt) Li Hudere.AuieniS aimidium dianus ueriffime

betfufpicariClau  fr cet ,Alexandria tOtU.Quia cecinit : Mobile^
dium.utGrarcepe _ , , v- f  mutac lempercu

ritu.forore quoq  Rom£e,mquis,mures raolas principe uulgus.

L.Syllani,quam {{naunt.hiCnobiSCUfUScor/ Corrigere eft c/
amabat,in Grae/ . 9  ^ .  , , , r  mendare, eft Si re

cia mififle, ftudij riglt»Qtud ItlCubiCUiO 1UO clum facere,atq?

gratia, fimul ut a factat ego tiefcio, etiam coell arrigere. In cu/
Romanorumcon r  _ °  < j . biculo.) Alludit

ftupratione tuta fcrutatur plagas> deus fieri ac j h oc>  q U0 j rc/

foret,autillipaeda uult»Parum eft quodtem^ fert Sueto.Mor/
gogu adhibuifle, « ■  r  «i . tem uideliceteius

fiuepraeceprorem ltl^ Dtitannia^ habet, coc j ataiT1  fuifle.do

Athenienfem qui quod nucBarbaricolunt>8£ necoihia circa fuc
d em a nnum data ot deumorant. Tandem Io ceflbre ordinaren

diatum, toto aute
anno Alexandra/
hum aliquem.

Mures molas !in
gunt.) Caufatur
molliciem Romanoru,ut qui proni
fint ad libidine/ed non nifi pulcher
rimas foIlicitenr.Mures enim urba
ni farinam abfumunt, & delicatiftl/
mis ad fatietatenjufqp uefcuntur,cu
rureftres interim fruticulos depa/
fcantur.CLuin adeo molles funt,ut

ui uentc in mentem,priuati's
intra curiam moratibus fen-

tentiam

tur.Iacuit itaque
corpus mortui
Qaudrj dies ali/
quotincubiculo.
Et hsc uerba 8£
fuperiora, 8Tqus proxime fequun/
tur,intel!ige Romae fuifte infenatu
di<fta,cum deliberarent, eflet ne in
numerudeorum referendus Clau/
dius, id qd’ etiaex fequentibus ma
gispatefeet. Templii in Britannia
habetj Dehocfic Tacitus, ubi de
c 5 Camu/

zi

LVDVS ANNEI SENECAE
Camulodunoloquit. Ad htcctcm ifle maximum quatftum CfaudtfJ

plum diuo Claudio conftitutum,
quafi ara sterna? dominat-ionis afpi
eiebatur, Vos mera mapalia.) Pro
mifcue fentetiam

Semper uidet.) Vel quod bifros,
uel quod tres haberct ftatuas.Et ad/
ditridiculc,quantum uia fcrt,quafl
uiderefit uidcti.

ferentes non fer/ tent/am dicere, ncc dl'fputa^ CLuod in fcro
uato ordine alius c  , • n - iuuat.) Notat am

alium turbantes. tgO.fncjUlt mteiTO bitione fori,quod

Mapalia funt tu oare udblS pcrmifemtt),  UOS a  patrono iam no
guria rufticorum. ° r n- \r c,a

Eftqjuocabulum mc ™  mapalia feciftlS. V O

Punicum.AHufit lo feructis difdplinam cu.

r »«• Hic  qualifcuc^ eft, quid ? ° d c £ 5 “S.

dc nobis CXl'ft/mablt C  IJlo CLueadmoduin

autem ad prouer
biu, Rus ciuitas.
Confine eft Epi/
charmicum illud,
ccj^op rrlw 7re%p

ueritas,ftd eloque
tia exigeretur, 81
iudex no tantum
doceri cuperet,

dinn'fto, primus interroga-

dicat 81  CLuinti/
lianus. Nealf/s

Tro/ae mEciuitate tur fententiam Ianus pater, uerbis.) Ridicula
r u r s / acis ; ,S- ua  is  defignatuserat inCalcn. rdigiomreconfi/

lifcuqi eft.)Q_ua T  ,, o cfta, fed feftiuiter

contemptim hoc Julias poiitneridl3tl“ CO S» fimulata. Dema

deCsfaredicitlu homo, quatum uia fua fert, gnitudine.) Sub/
piter. Dimiiio) , r  1  , , T  « notat locos com/

Secedereiu fib, qui temper Uldct» IS multa munes,in quibus

Ianus pater) Per dlTclte, quod l'nforo iuuat, oftentandi inge/
Ianum hie alique j. . 1  „ . r .  nh'caufa,nimium

fenatorem intelli/ dixit,qua; notarius perfequi fo ’ lent  immorari

git. Sed 8£ Acron non potuit, 51  ideo non re.' Rhetores. Iam
in Satyram Hora r  rfama  minimum

trj,cuius initium: rerOjtie a;I ( S CMS ponam, f ec j t ,}Duo notat,

Sicrarofcribis, to quatn qUP2 ab illo didlafut* pafTim colleiftos

ftatur Janotrisin Malta dixit de magnitude fordidos inordi/
foro fume ftatu / , T  ,£> nem fenatorium,

as, ad unam con/ ne deorum, no debere hunc peffimos etiam

•ueniebantcredito uu ld 0  dari honorem.OIim, impatotesdndeo
res,&: feenerato/ . o, . ^  rum numerurela

res, ad altera qui inquit, magna res erat, deu tos,magis iam ex

foenus redderent, fieri.iam fama minimum fe more,<$ ex meri/
nd tertiamqui lo , , ^ to. Mum.) Hoi

carentfoenus. In/ Clt, etiam pcnimum quenqj norem. Inperfo

dicatigitur hiefu ilium affe&are ♦ Itaqi ne ui^ nam non,) Nam

dear cura

£)E' MORTE CLAVDII CAESARIS,
cuin generedicitjin rempronuciat, auteuetat,ut hicfcoma fubeflieexi/

non proprie in Claudiunv Ex his
qui.) Gratca hie reftitui non potue/
runtjlibetfufpicari fuiffe aliquidin
hanc fententiam:

ftimemus,utaut film confulis,que
ante Ianum dixit,autcerte Britanni
cum Claudtj filiurn notet.ueluthoc
uno repradentan/

CLui Rhomanis dear in perfonam, no in rem tempatrgCaefare,
prafunt, S.C.) i. r r  • . r  qd* & ipfe nepos

Senatufconfultu. dicerelententiam.cenleo ne eflet,hoceft;g U te

Diclus pi&us quis poft hutlC diem , deus deditus.Pratterea
ut.) Eft nonihil fe L ‘ • uenfimileeft Bri/

ftiuitatis in imita/ 1ex nib  ’ S ul  tannicu, fi quado

ti'one, na his mo/ Aut ex hlS pecunijs opus ha

dis loquuntur iu a i; r  fw rnnfra hor beret » ciuitatum

reconiulti, 8£ qui aut * contra lloc  pmuras uendere

fenatufcofultaco/ O, L,  deus tadlus, dldrus, pi folitu.Conftatau

feribunt. Dedo  (ftus'ue er/t, cum dedo laruis. tem  fcnatu Britan
laruis.) Terncula 0  . . . nici refpeftu, mat

metis inferorum. ■ <->ed proximo munere inter xime diuinos ho

Laruaefuntnoxis noxioS autoratOS, fertlliS ua nores Cjaudio de
inferom umbrat. . « 0  creume.Nautlcn

Etdedimusnoxat puiare placet ♦ I roxmius illx bit Herodianus,

animal quod lae/ terrogatur fententiam Die^ e0( Q'tsifa/xaloiq

laruis,qmortuus f P lter in ne P otc  miUS,&lpfe
deouolueritha  defignatus co s*numula'
ben, cum  nihil fit • t ri  miT-Hii (pfvftD ^ouda^hoceft,
mfi umbra. In/ KoiuS  * riOC c l Ua3ilU le lLitl '  Mos eft Romanis
ter noxios autora nebat, 3£ uendere tiuitatu^- fuccedentiii filio/

oanxvhffriS O? Jasfolcbat Ad hoc ueileac/ ™m gratia, Cjefa
potnatobitruftos. resemortuosinu

Diefpiter,) lo/ Ceillt Hercules, CX aancuiam meru deoru refer/

uis cognomenti! ei tetioit. Itaqi in haxruerba re. Proindedimi'
eft, que.lieuocat, r  & A nutiuishicutitde

quali diet patre, Cenletl\_/Uttl uiUUS daUulUS gphebo loquens,

Innepotefiiius) ac j dilium Auguftum 6nv Etauriculaeite/
Ianus, que folem . . ® , tigit.) Aurisme/

interpretantur,Sa ^uiHc Cofltifigat, UCC tTHilUS niorise dicata. Vn
turnu genuit,hic diuatn dequi atteftatur,

joueimfed & Ian«s mane exories, autadmonet,auricula uelleredicun
Diefpiterdicit.Moratius: Matutine tur. Ad diuum Auguftum fangui
pater/eu lane libetius audis.Q,uid ne) Fuit enim nepos Augufti.Nam

patrem

cxfiaojgm £><*.  o’/Xt/
w/jWs Wi  tf/ccefo
Xo<? ‘is-artfi teX6V

t4 . LVDVS ANNEI SENECAS

patrem Claud/) Caftans Driilum, Hecuba* mcanem.
cum Liuia Augufto grauida nupfif
fer,intramenfem tertium peperit.

Autor Tranquillus. GLuam ipfe
deam efle iulTit.)

Ferrum fuum
in igne.) Hoc eft, rem fuam agi:ro/
gatus enim erat, tic Claudio patro
cinarerur. Stimpta eft metaphora
a fabro fcrrario.
Suballuditautem

AuisemmLiuiae diuam Auguftam aui'am ,,

( ur refert Sueto / c  /•("., ad hoc, quod Her

nius)diuinos ho luam, quam lplc deam elie cules etiam ex ho

nores, 8i  Circenfi l'uflitjo'ngeque OfnnsS mor minedeus fadlus
pompa corrode/ . f J? : antcce \U t  eflet,id quod Cany

phantorum decer ZalLi>  inpieuna anceceuac, t a nunc ambitio/

neducurauit. E. ficquc necefic F.R.P.efTe all ne Claudius afte
R.P.) Exufurei/ • - d  qui nitebatur. Ac

pub.Romanae. qLVm.qui cu ivomulo pol £,f e & 0  Hercules

Feruentia.) Me fit reruentia reparare. Ccn/ Claudium deum

husfilegeret.pe/ f co ut  rj,' uu3  Claudius ex
reuntia.autcorru r • • eft,prascibus 8i m

entia. Apparet id hacdte dcus riat, Ita Utl an/ ftinchi Agrippi/

perfuafum fuiiTe, te eum quis optimo iurefa nae,hocmododa
Romulum, quern r  A , r  tt ueneni fulpicio/

&ipfum deumfe CtUSlit.bamcp rem ad Me/ nemeuitareuolen

cerant,hcc habe/ tamorphofeos Ouidn ad/ tisifenatus quafi
renegocthutcura „ , / tt . ' r  ui ipulfus, Ciau/

ret ne urbs,quam IJCiendam. Vmx  erant len diodiuinos ho/

nores decreuit.
Nolimihi inui/

w _ dere.) Expreflit

muli collegiaeffe. cules erfim qui uideret fef/

InnuTSSa rum fuum inigne effe.mo/

Claudtjplaneefle do huc,modo iiluc curia/
fabulam, ac pro/ b at ai ' e b at;  jq 0 {{ m jhj in/
inde digna,quae , . ~-----

fitftis Ouidij tras/ Uldere, mca res agltur, dein mutuu praftada.

formationibus in fi qUi 'd uo lueris, in uieem Gr . $ce l ic eff f" ur »
fulciatur.Deicri/ r • ut i  X £ 'fX a ? a

bit enim Ouidi/ racijltll, iVlanuS manutll ia/ TumdiuusAu

US ixvr<L{M$Q<at  uat.Tum dlUUS AuguftuS guftus,)CLuoni
o-fle fabulofas.ut r  . r  . r  °  , am luperiora ad
Aegles puells in taexit (entente lua: loco lcnat um Rcma/

populum arbore, dicendg & Tumma facimdia num retulimus.

diflferuit ™ c

;,quam

ipfe codidi/Tet,di/ tendx,SC  uidebatur Clau/
mr'SudnX dius fentetsamufneere.Her

Seneca tnoremc/
damnum magis
comunem,cputi/
Iem. Manus ma
nulauat.)Prouer
biumeft de opera

DE MORTE CLAVDII CAESARIS

Verba funt ex aliqua oratfone MeO
fallce.Subeftauteraiocusex ambl/
guitate.Nam praecido fignificatam
puto,8i aliudobfccenius,$ ut libe/
at exponere. De

differaic,P. Guos teftesha \ ot  ^ibusiuris)
beo, ex q deus radtus lam en j m ac  decernen
nullum uerbum me fecifte, do mira uaritatc

HicAibAugufti perfona Neronem
Caefarem intelligere poteris. Nam
Nero Claudiu diuinis honoribus
deftituit,omnibus reru uerborucp
contumeltjs mor

tuu infe&atus,ac
modo ftulticiat,
modo faeuitiae ar
cuens, ut refcrt
Tranquiilus,

P. C.) Patres
cSfcripti. Ex quo
deus faclus fum)
Rickt Auguftidi
uinitatem. Nam
hu ic uiuo  quoqj
diuini honores
contigerunt.Mor
tui non Ioquun/
tur. Meunego
1 urn ago.) Salfe
fignificatiampri/
uatum,ncc cur a/
re,quidagaturuf
tp. Inh oc.)Ad
hoc. Et pronun/
riandum cum ex
damatione.

Operibus.) Vt
foro cu aede Mar/
tis ultoris.Tem/
plo Apollinis in
palatio, Aede to/
nantislouisinca
pitolio, Infra ldi

f natione.)CLua/
dicat, Edam fi
multa nunc alle/
gem.adhucnon
uideborindigna/*
tus,fediufl:e con

animifuit,utin/
quit Traquillus.

Duas ami/
tas.)Nam luliaa
alteram Drufi, al
teram Germani /
ci filiam, crimine
incerto,nec defen
fioneulla dataoe
cidit.Hic Drufus
aute Si German!/
cus Tybertj Cat/
faris fuerunt filif.

CXuo»

femper tneu negociu ago,

Sed no poftum amplius dif

firaulate, 8C dolorem quern

grauiorem pudor fadt,com

tinere. In hoc terra maricp

pacem peperiMdeo ciuilia

bellacompefcui.Ideo legi-

busurbem fundaui, operk

busornaui, Ec quid dicam,

P. C. non inuenio, omnia

infra indignationem uerba funt.Cofugieti

dum eft itaqj a me ad Meffallas difettimmi

uiri illam fententian?. Praridit ius imped)

P.Ghicquiuobisnonpoffe uidetur mu/

fcamexcitare,ta facile homines occidebat,

dp cam’s fruftum abfcidit»Sed quid ego de

tot adtibus iuris dicamC Non uacat deplo/

tare publicas dades,intuenti domeftica ma

ladtaqj illas omi'tta,hxc refera, Nam etia fi

Grace nefciat,ego fdo

Ifte,quern uidetis,per tot annos

nn S ;i ed D fwb meo nomine latens, hac mihi gratiant
queri, Praradit; - - 4 cctuitt

iff

LV'DVS ANNEI SENECAE

Q.UOS quasq;.)immitatiofeftiui
tatcm habet.fimul&emphafim.Sic
enim loquntur in ludicialibus c.iu/
fis.Etintellioimus ilium nec fcemi/
ms pepcrcifle.

pjjjj  ,%UCC cb H £ A / a> VU.TCid't’JJTI , KO.-k
7n<Top \p Xh/xvcci,  oXiyoa  "< Nti  %vp>.o%
yjntp.  svba p.i crh'TiiQ  avJ'jjg acpaj
ko/juVocvto  7r■to'o^vra. CLuos uerfus
ficnos.ut fenten/

EccelupiterOAl/ rebuilt, Ut dim amitas fuas tia  redderetnus,
luditad id quod C , „ i ex tempore lati /

eft apud Home / proneptes rncas occideret, al nos  fecimus. Me

rum,in fine pri/ teram 'fame, alteram ferro: fiquide laefa? nul
milliados.Iupi' „ i „ t  c a per tibi adefle uo/

ter aliquando eu tinum abttcpotem L. opl/ Jentem, Arreptu

Iunone,quodini lanum.Videris Iupiter,an in pede de magno

terconiuges non *- lia  rrrtr main uonir ft Kir in, deiccitolympo.
itararumeft,rixa tua  ccrtcmaia uenic,u me m, Atcpdicmtotum;

tus,cum uerbera ternos FuturuS eft. Die mini delapfus ab $the
dlu , e  dandi^oare quequam

qui forte turn ade ex hlS,CJUOS quaSCp ocddiltl animi uix pcfto/

rat, accurrens Iu antequam decaufa cootiofcc re Tpiras.Hie ubi
noni fubfidiu fer * „ . , P  mepiagens dela

reuolebat.Atlu/ res,anteepaudires,damna/ pfumattollereeu

piteriratus,hunc ftiChocfierifoletinCCEloCno rat.Hui^fabulac
pedibus arreptu, r  n r . uctneminitPhur

e coelo rotauit, tit * ECCe lupiter, qui tot atl, nutus,fimulcp ra=

qui cum torn die nos reonat,um Vulcanocrus f ion?fTI
fog*,& in Lemnoncadode/

in Lemnon infu/ turbauK:, non extinxit.Ira/ yl% At-ytTc^, 7ia
lam (mane enim t  ( ■  • o, 7°  T0U ' ?  ’ 7 5“ T0U 5

deieclus fuerat) tUS tUlt  UXOH, lUlpendlt » >^ x fe V0V( ,

fub uefperam la/ I *‘ am  j$?i9$7n;ft,lKX£/

pfus,ibiftatimab indigenis fuble/ fetcioo&jAotf xa/o^uS/zou tsutout^ittu

X up,  (XH<Pi7VU  £7 nvola. Toie,  7TI'f(0/g-

\-nmi<fi\p c/’ooo’/jIi.'ouq,  ideft, Vulca
nus a Ioueproiedtus in terrain ecoe
Io dicit,quod hi forfan apud quos
primumin ufu fuit ignis, ex iadlu
fulminis hunenaefti fiierint,cum in/
ftrumenta quibus ignem excute/
rent,nu!lo adhtic ingenio reperif/
fent. Iratus fuituxcri.)Cum Hep
cules olim ex iuflu Iunonis nauiy
gationetUi

uatus eft. CLuod apud Homeru his
carminibus ipfeteftatur, dumluno
tiem monet.ne marito aduerfetur.
fin illius in fe furorem cocitet, Vulca
nil nequaqj fuppetias laturu, utpo/
telouisiramolim fenferit.

Kcfn yaf /M  a/X\oT

/x£/xaw7of,P/^£ 7rctfo5 riJaywp  oc7ro
$hAqv dtGtftfiolOf Pap  J' l/xap o

t)E MORTE CLAVDir CAESARIS. i?

gat/onettiinftitui(Tet,ba?c ut fuum
odium nufquam non oftenderet il
Ji, exorato Borea, uentos aduerfos
immifit.Iupiterob id indignatuSj
Iunonem ex alto

horum neutro diuell i  poffif» Huius
etiam fabulx meminit enarrator
'Pfi?xJxTuTuiliKup  Gregory Nazian
zeni. Meflalinam) Hac fuituxor
Claudif, qua mo

fufpendit, gemi / illam, tiunquid OCddltCTu ricompulit,uteft
namincudem pe ** rrv  * • - apud Taciturn,

dibus appends* Meffalinam, cuius xque Fuit igitur immi

Sic enim Iliados uunculus maioi eratii quam tior loue,
dedtnoquinto lo tuus>occi d( fti ,Nefcio inquis'

quitur,hocilli in
memoriam redu Dq tibi malefadant adzo
cens, H  oy ^»x {ftud turpius eft,quod nefds,

e«/i,lHo 7roJVip quam quod occidilti. lfte C

Nefcio inquis)
Alludit ad hoc
quod Tacitus re
fert. Medalinae
enim iam morte
expedVanti, Clau

Cxfarem non  defrit mortu/ di , us  ubi uino in

O  liomm uerlu r  , ; | . rallicar minriaM

urn hie fenfus eft, urn prolequi. Occideratil ^

Ex alto ne tenes, j e  f oce rum, hie aenerum.
quod cum fulpen 0

C.Cxfar

Q,uorum uerfu caluerat,nunciarl

iubet,ad dicenda
caufam poftero
dieadeiTet. quod
Narciflus accufa
torintelligens,ne
fi euaderet,in fe pnicies uertcretur,
denunciat Centurionibus 8£ Tribu
no,qui turn aderant.exequicaedem,
ita irnperatorem inhere, illieam in/
terfecerut. Nefcireautem uifus eft.
Nam Sccifa Meflalina (inquit Sue
tonius )paulopoftqj in tridinio de
cubuiqcur dominanon ueniret,re
quifiuit. Tants fuit& obliuionis 8£
inconfvderantiae,

C. Csfarem)Caium Caligulam
putat,is fuit Claudrj ex fratre ne/
pos.qui incredibili faeuitia aduerfus
omne genus hominum graflatus
eft.Q.uem rcrum natura(uelutalio
IocofcribitSeneca)nonnifi in cxitif
um.opprobriumqp humani generis
sdidit.

Occiderat ille focerfiJSyllanu ein

fa fuifti,Nos pedi
bus gemina incu

dem demifimus<Cuius fabulae que
admodum&fuperioris, caufam af
fignat Pharnutus,  7§/ <$/Tras>a£t
PofjSjjup/xvQvp  his uerbis. ’{oiKtpo
7T0/XTHC; pu!9ou 7raXcuou TrccjocfEjap
TOVTO,XCt9’ op 0 Z/AvSlViTO  XEXJS

/xanivai niw  >'jccp jg'jcraTs ocAmo*/,

^jfluo’ocpcm's TiiX&p  Texas jot ygq
\y.  W 7vo^tHp  ccutJii 5 J\5« axp.ovaQ
c/^xjTKxtua; ,'rlwylia^HXo')ori,v [ gq
'riu)3aX<x-T : [ap. t/<j> cop teIvetcu  xaJco
0 ccn'f pindVrEgcoGEp &.-7rocuTa.<Bl/jj<xi

f'wijuucv©'.  Exantiquafabulaui
detur,inquit,poetahoc afferre, qua
louem fabulabantur Iunonem au/
reiscatenisfu(pediile,nempe quod
auri fulgorem dells  poffideanr. Ac
ad pedes eius apjlendifle duas incu
dcs,mareuidelicet&terram,a quiz _ . ,

bus deorfum tenditur aer, fic utab foceru Caius ad necem, fecandafcp
• d z  nous

1ft

LVDVS ANNEI SENECAS

nouacula fauces compulit, caufa/
tus in eoquodingreflum feturba/
tius mare no eilet fecutus,ac fpe oc>
cupandi urbem/i quid fibi per tepe
ftatem accideret,

quodinhuius ludiexordio ftatim
ufurpauit Seneca. Scilicet.)Iro/
niae cum inficiatione accomodata
eftparticuia. CLuemadmodum 8£
illud apud poeta.

remafiflet, quum C.Csfar Craffi filiUtn UCtUlt Jcilicethicfuperis
Syllanus impatie c, . labor eft. Drvu /

tia naufeas uitaf/ Magnum uocari.hic nomen darum) Dryuda

fet, & nauigandi llli reddidit . Caput tulit, OO rum religionem

r“a",u,r dtota  unadomo Craffum ggfSE
Hicgenerum.) Magnum, Scriboniam, Baf/ dirae immanita /
%!£&£  fioniam, Affarion.tiobiles ta &£!££

lopoft. Craffi men. Craffum uero tarn fa^ interdi<ftam,peni

filiu uetuit.) Cn. (-iinm uf pfiam 3  re* oof/ wsaboleuit.De
emPompeioftir/ «*«“»»» enam tvgnare poi/ Dryudibus Gal/

pisantiquae,Ma/ let.Cogitate F.C. quale por lorum facerdoti#

gni cognome Ca tentum  numerum deoru bus^nulta memi
iusademit,utme r  , , , 0  , , nit Caefar m fe/

minitetiam Sue/ lereciplCUpiat.Frincipes pie xto. Immanere

tonius. Hie no/ tate  & ( u fti t { a  Jn fiunt. Scili- ,i S ione i 71 -\
men) Fecit emm . A ... prouiihmis ho/

generum fuum, Cet nic plUS cC  lUltUS > quonia mines maftabat,

nam Antoniam Dryudarum perfidy gentl's Utrefert  Caefar.
flUamaioremilB^V. . ^ VtRhomaenu/

uxorem dedit. CraHlOE immancm rellgio / ptiarum.)Senfus

Caput tulit) Am nem,a qua dues fubmoue^ eft, Claudius hac

KfteS'mdligi ram. prorfus extirpauit,uc darum religions

caput tulit, hoc Rhoms: nuptiarum facra el> deleuit,ut frauds

eft,exeruit caput, (-iniKnsmfe eumfibi A/  filiatn Agrip/

Kadhonoresele/ ^nt,quiDUSipie, cumnuirv/ pinamducerepof

uauit, 8£ caput tu gdppl'na nuberet X XX*  fet, quod non Ji/

S 0 “tSuO  Gnatoribus.innumeris Eq. gjSffaaS

Rho. ingrefTus, decre /
turn poftufauir, quo iufte inter pa/
truos/ratruq? filias, nuptiaeetia in
pofterum ftatuerentur. Extat apud
Tacitu.in hac rem Vitellij oratio col
ra fenatu habita, XXX. fenatores}

Dehoc

tauit.
ut etiam regnare

poffet.) Alludit ad uulgi diefteri/
um, quo regum ftultitiam paffim
tiotabant.In quam 8 L  ab Erafmo
declamatum eft in prouerbio, Aut
tegem, aut faumm nafei oportet,

DE MORTE CLAVDII CAESARIS.

*9

DehocficSueto/ Rho, mattatis, ptt'tldpl'um uerbu hoc figni/
ni^DieipfoClau . r T  r  j  r  f ficat. AppiuSyl

di) 81  Agrippinae HutlC tlUtlC deum fa/ lanum.) Q_uem

nuptiaruin quin cere UulusC Vi’dete corpus cum Meffalina St

to re s^trecen to eiUS dt)S iratlS natU. Ad fum Sntpe'rdercS

amplius equites mam tria l^rba dicat , & fer^ uifispartibus,al/
Rho.tanta facili/ ter antelucem lit

tate animaduer/ UUm me ducat. HuilC deum mi iis attonito,pa

fum, ut de nece quis ColetCquis credet in euv troni cubiculum

confuiarisuiri,re deniquedum talesdeos fad
nunciantecentu/ a  t  1  c- IomnlalleIe u,rn

lionefadtumefle, tlS,nemo UOS deos credetOU eiab Appio ilia'

quodimperaffet ma m tei,P. C.flhonefte in/ tarn.AUerain ad
negaret Claudi 9  „ ~  fl , , , miratione firma/

quicqj feimperaf  terU0Sgelll,finulh duriUS re ta,fibi quoqj earn

fe.nihilominusre fpodbuiudicate  ln/urias me/ dcm  (peciem alw
comprobaret af/ r  r  .  quot lam noeti/

firmantibuslibe/ 3S*fcgO pro letltetltia mea bus obuerfari re/
ris officio milites hoc cenfeo. Atque ita ex ta/ tulit.Ncc multo
funftos,quodad iti . . i _. poft ex compofit

ultionem impera Delia recitauit. Quandoqui^ to irrumpere Ap/

torisultroprocur demdlUUS Claudius occidlt piusnuciatuscui

STauISS confocemm  fuam Appium

buseflet,8£ tame Syllanum, oeneroS duos, praeceptum erat,

HSS&Si Magnpm Att--

dieb’nefaftis no totlise ex Petina, L, oyllatlll mni fides, arceffi

licebat.Eftautem Qdauteex Meffalina.Sox ftatimacmoriiuf
tucunda •otoo'ovoj  r  . _ _ — „ fus eft. Haec Sue/

mowfe indicate cerumtiliaefuaeCrallum rru tonius. Craf/

ducat. Sum / gfhominem tam fimilem Cu  fumFrugiOHu?
mam rei. ) impe p. „ c l  meminit quoda

rtf. Extabellare bl,quam OUO OUUm, uCTlDO^ loco Traquillus.

citauit. ) Aliudit tliam focrum fill* Cux , Mef- ,, Tam fimilem
ad confuetudine r r fibi,q$ ouo ouu.)

antiquam , qua felinam UXOrem fuam, 8i  cae/ Prouerbium eft.

In fenatu cenfen/ teros, quorum numerus ins  quoutimur,pro#
tesde feriptofer.-* . . * _ „ . i „ . pinquam fimilil

lentiam profere/ UCtllfi 0011  pQtUIt, placet mi/ tudinem indican
bant i 81  recitarc bi in eutn tes. Vide Chilfow

d 5 des

50 LVDVS ANNE! SENECAS
des Erafmi Rote/ him eum feuerc am'maduetv

li rerum iudican/ «»nec lift rerum mdteandaru
daru uacationej uacationem dari, eumCK qj

^Sn^pro pnmum exportari ccelo, in/

conditione cuiuf tra dies xxx. cxcq'jcre  olyrri'

K“ncm%“ a pa'/ po.intradiem terras. Pedi.

pis conftituerat, bus in hanefententtam ltum

hoceft.uteale/ e ft.Necmora Cyilem'usiilu
ge non tencren / , I  ,, r

tur. Pedibus collo obtorto trahit ad inre^

in hanc fen.ten/ ros a coelo,undc nesant recii
tiam.)Non pau/ , „ °  , r

ci  funt qui opi/ rc quenquam. Dura dclccn/

nantur pedarios dune peruiam iacram, inter
fenatorcs appella \ t  , -jri-

tos , qui fenren / rogat Mercurius,quid fibi ue

tiam non uerbis lie iile COIKUrfuS homi’num,

hen € am fenfeSm num  Claudi] filtlUS effetC’ Et
pedibus (rent, in/ prat omniu formofiffimu, Si

broteSo!vnde impenfa.curaplenu, ut fcires
dictum eft, in fen deu effemitibici nu.cornici nu
tentiam ire, 8 c pel  omms ££ acneris fonatorum

dam. tataturba,tatns conuetus,ut

CyHemus) Mer e tia Claudius audire pofTet.

monte Arcadis Omnesla 2 ti,hilares>t\K..am
fiedidtus. balabattancK liber. Aaatho,

Verfus eft Catul/ & pauci cauiidict plorabant,
h,de:pafTeremor/ fed plane ex ammo. Iurifcon

undenegantS fultt e tenebris procedebant,
re quenq*. pallidi.graciles.uix habentes
v^eftRSi anima,tani|i qui turn maxi-
He didta. Inhac mereui

apparetiffuoi fuif
fe fepultum.

Vt fcires deurtt
efferri.) locus eft
a ftulticia. Nam
hocipfumpugnat
cum ratione dei,
efferri mortuum.

Vtetiam Clau
dius) Tam ftup i/
dus di  fomnolen
tus, denicp mor/
tuus. Paucicau
fidici plorabant..)
Merito lugebant
caufidici ob  mor
tuum Claudiu,
quippe qui in fe
nimia facilitate u/
fus effet. Scribit
enim Tranquil/
lus.feanatu ma
ioribus audiffe,
caufidicos adeo
par/enria Claudrj
abuti fo/itos,ut
defeendente e tri
bunali no folum
uoce reuocarent,
fed Sdlacinia togs
retenta,intcrdum
pede apprehenfo
retinerent,

Sed plane ex
animo.) Obiter
taxat publicum
morem,quo lu/
gebanteti3rn con
dudti. Iuuenalis.
Ploratur lachry/
mis amiffa pecu
nia ueris.

Dicebam

DE MORTE CLAVDII CAESARIS* J

me reuiutfccrcnt. Ex his unus cum uidilTet Dicebam uobis
r  r r  j  i non Temper. )hoc

capitaconrerentes,& tortunas iuas deplo/ e ft,pr*dicebauo

rantes caufidkos.accedit 5C  ait, Dicebam uo bis, non Temper

bis,non Temper Saturnalia erunt. Claudius f^emhabebws*

ut uidit funus fuum, intelkxit fe mortuum cuius abutamini

effe,ingenti eiiim uoce, , Smm’lfcentia

cantabatur anapeeftis. notaeft.inquib 9
Funditeflctus,acdite pladus, fingttcludus,

Refonet trifti clamore foru, cccid.it pulchre domini uieffim
Cordatushomo,quo non alius fuit in toto SulTciau/

fott/or or be*  diopluspoterant

Ille citato uincere catfu  poterat cclcrcs.  aduoeati, qj jure

Ille rebeiles fundere Parthos, Ieuibuscp leg uerb/um CtnujcTl
Perlida tells, certaq manu tedere neruum, lb
Qui pcipites uulnere paruo figerct holies, Foras ? Ca-

Pidaq^ M-Oedi terga fugacis.ille Britantios, res.non amplius
Vltra nod littora ponti,8£ cx  ruleos d ernmlaoce 1 ) 82

Scuta  Brigantcs dare Romuleis colla ca / zravTaq yx/fi ha./

fpn.v %tro/j 7>alo  We

* . _ JS®', id eft, Nam

lu.iit cun< a 0 s dolor in

tolerandus adiuit. Ex Iliados undedmo repofuimus, quod no male qua
drareuideatur. Fundite.)AnaparfHcafuntfamiliaria Tragoedtjs, licet
recipiantDa<ftylosSiSpondaeos,poftremo tamen loco non admittunt ni
fifpondaeum autanapaeftum. Rebeiles Parfhos.) DeParthis Tub Clau
dio Mithridatem regem expetentibus,acdeeorum dilTenfione, lege Taci
turn irr.xtf. Q_ui,)id eft, quo fcilicet ncruo. Vulnerepar.)Sagttt$.

Pictacp terga.) propter feutum pieftum. Britannos,) Nam.ut inquit
Suetonius,a Geflbriaco(nunc Caleuum uocantqn Britanniam tranfmi
fit,ac Cn.Sen ttj,8C  Auli Plauttf du<ftu,fine u'lo pradio,aut fanguine,intra
paucifllmos dies parteinfalxin deduionem recepta, fexto q? profeiftus
crarmcnfe.Romahi redrjt,trifiphauit maximo apparatu. Brigantes.)
PopuiifuntBritanniae.cle quorum difeordijs meminit Cornelius Taci
tus in duodecimo,,nucearn regionem Vuallihabitat,Ponit etiam Brigan

tium

s, LVDVS ANNEI SENECAE

tium oppidu Pto l'pfum nouaRhoman* uira feoiris

ptSne Rhetue^ Tremere Oceanu.defleteuiru,cj n5alius
Ecipfum noua) Potuit citius difcere caufas,una tantum
OrcadasmfuiS P arte audita,faspe5 C neutra.quisnuciudex
quas Claudius Toto Iites audietvannoCtibi iam cedet

roprmmsX/' Sed  n#te,qui <te popu'o mra filenti,
cit.utteftatur Eu Cretan,  tenes oppida centu, cxdite  mcefh's

dtiuT)locus eft P ec ^ ora palmis,ocaufidiciuenalegenus*
ex atnbiguo. Na Voscg Poetadugere noui,uos in primfs
cito cognofcit,qui Q u { concuffo magna paraftis lucra fritillo*

a^abloluit. Etci/ Deleftabatur laudibus Cut's Claudius,SC at

to cognofdt, qui piebat diutius fpedtare.Inrjcit illi manum
pronunciat non 1 1  '

auditispartibus, Talthybm*

ita ut Claudius

folebat. Toto anno.) Ius enim laboriofiflime dixit,etiam fuis fuorumqj
diebus folennibus nonunqj,feftis quoqj antiquitus 8i religiofis. Autor
Tranquillus. CLui dat,) Iudexinferorum Minos,qui quonda Cretae
praefuit.Hunc poll mortem obiuftitiam fuam Poet® apud inferos ius
dicere finxerunt At Cretenfes,ut quos ciuilitate&moribus  erudt)'t,ad Io
uem tanq? praeceptoreitaffe memorantftn Ida monte fpeluncam oftendS
tes,atqj ill i in nonum annum cofue(Te,necnon didicifte.quae ad Rempu/
blicam inftituedam utilia fotSnt.Id quod Max.Tyrius his uerbis innult,

T t  3  Of KpfTtl> .lit (fOI  0 V ^OKOV&ip {IT?  J hcl.O'iXU IsS fxivq  K 0/AH%iVTl(}  KaAo?
tx.ya.£)iVTl$  T% ^JETHg,<l'«r<X<5 , X(XXo / uBcUTO£7TlcJ)HjU./V<II T$p 2.ICL.VV0U

CuroS/ $ t#  7cP» avTfo p  cf/oij. cpo/TMvroc 3  t<5/j  <ouvw d' Ivvarou ’e-roue <fwy
2u» p.av%a.v&p  waj aurov t<x ttoTiitiko,,  ouroi 1  Kjfi'fjv Xo/
*yo<. Meminit huius Homerus Odyflfe® undecimo. O caufidici uena
le ee.) De rhetoribus diftum, inron^tTa'i 'rtw  J£e7joc toT^Xk/ji
ciw 4 >coviw rnr^xifKovaip,  qui muneribus linguam uenditant.Sic VcU
leius Paterculus uetuftimmu9 fcriptor,quern nos nuperrimein Murba/
cenfi bibliotheca reperimus,aliquado ftudiofis impertituri,Plancu pro;
ditorem,qui ab Antonio ad Caefarem transfugerat in omnia 8i  in omnb
bus uenalem percp eleganter appellat. ConcufTo fritillo.) Nam(autore
Suetonio) Claudius alea ftudioliftime lufit, de cuius arte librum emifit.
Solitus etiam erat in geftatorio ludere,ita effedo aiueoqj adaptatis, ne lu/
fus confunderetur.

Taltbybiu*

DE MORTE GLAVDII CAESA RIS.

■»

Tafchybius)Eft Talthybiusdeorunuci 9 , 5C
Talthvbi 9  praeco , . 1  . L  .

apudHom^rum«ahit capite obuoluto, ne

in prime lliados, qs eu poffit agnofcerc, per

non m ad 8 t a cn to“a 7 cam P& Martiu.Et inter T i,
Achillis mi fit, t  berim SC  uiS redta defeendit
inferos. Antecefferat ia

T£ jV^syjuJiaTta) ^ ~

hqo&tam, id  eft compediana uia Narcuius

A!t h ff I a i^7p 1; . libertus, doming domini,ad

umafraPfuitEu/ ’ , ..

rybatenque. Eft patronum exciptendum, 8C
24 n j n c^ nor ?5 n  uenietimtidus.ut erat aba-

apud buripide, , ,

qui Hecuba hi f/ hneo occamt , 8C att,  Quid

fit filiam fua Poly d» ac j homincsfCcleri 9  prx
xenam fepelire. . ~ x  .  1

Nardffus.)Ab cedito, inquit Merainus, &

epiftolis Glaudt)' uenire nos nuncia .llleaute
anteomnesdile/ . « i j- • 1

<ftus. Domin’ patrono plura blandiri uoie

domini.) Scribit bat, quem Mercurius iteru

tSuScES Mnm iuflit,&uirga mo-
fibertos,qs rerfa/ rantem impulit. Dldto Cltl 9

gibus adsquaf/ cliuiafunt, facile defeeditur.

nScS»! I ta< ? ? uis  P°^gricus effet
8 1  Claudtj in eu momenta temporis perue^
induigeua ftc feri mt ac [ ianuam Ditis, ubi ia

Creefi^ortuaun cebat Gerber 9 ,uelutait Ho/
qua ,necPerfica ratius.belluacenticeps, fefe

animo, neediui /tnoue ns uillosqj horredos
d^N^rcifli,in / excutiens, pufillumfubper-

Claudp'omniaf turbafrit ilium uidit canem

nigrum

Virga.)Caduz
ceo. Facile de
feenditur ) Allu/
ditadpoeta.Fa/
cilis defeenfus a /
uerni. Velut
ait Horan 0 .) Eft
apud Horatium
in Oda,quaarho
realloquit^cuius
cafu pene periey
rat, ubiinquit,
demittitatrasbel
lua ccnticepsau>
res, 8iintortis.ca
pillis Eumenidu
recreatur agues.

Nccqueuelis.)
Supftitiofafiqui/
deantiquitasni/
gri feu deformis
occurfum, infeli/
cis ominis in io/
co ponebat. Et
tempus noftur/
num alioqui per
fe fubinfatiftum
hahetur .Hindi/
ludapudSatyro/
graphum.Etcui
per media ;nolis
occurrere node.
Ab hiftoricis me
mojisproditum
eft ,qpa<fto quiz
dam imperator,
quod in uia Mau
rum hiftrionem
babuifiet obuiu,
mortem fibifitoz

.minatus<

Can

e

J4-

LVDVS  ANNEX SENECAE

CamamcsOo's/ ma'volarci
tpi'Acrra/ na'a/j a7rav7W|U. llli qui fue/
rat chari magisatcp honorati. Hue
uerficulfi ex nono Iliados hie inful/
fitmus. Trogus)

Cum Pallante fratre )Hicfait  a rap
tionibus Claudij, quem is non fe>
cusacnarciffum) dequo paulo ari
te )  decreto quocp fenatus non mo /
do prsmrjs ingeV

SaufelliTrogime nfioru . Nam album canem tibus, fed 8: quae
minit Tacitus. - u U. & C  ftorqspmorqfq*

CLuos-Narcif/ m dellOJS habcr^conlueue' ornamentisorna

fus duci iufFerat) rat, tilt? autem tOtUS l'nfor ri  libenter pafTus.

mis ell, nec quem ue! is trbi terea acquir „ e  &
in tenebris occurrere .Et ma ™perc , ut queren
gna. in’quituoce, Claudi - q^gutaTenl
us C^far uentt.Ecce extern^ abfurde fit diclu
plo cumphufu proccdtinc “S"
cantantes ,  in confordum re/

Hie erat Cos.cM 2 . Iunius ci P cmur,utpro/

HiiuiTu Narciflt
fueratoccifi.

Pantomimus.)
Nimus’imitate/
refignificat.Pato
mim 9  eurj omes
perfonas effingit
reprafentatcp.Po
fides.) LibertoriJ
praecipue fufpe/
xitPofide fpado/
ne,queetiaBrita/

dit Suetonius.
De his 8i  PJimui
meminit fie fieri/
bens. Wultospo/
fiea cogriouimus
fieruitute libera/
tos,opulentiores
pariterep tres clau
dtj pricipatu,Pal/

Pmorius,Sex. TraHianus,
nico triuraphoia Heluius, Trogus,Coriotev

rofhaftapurado ctus, Valens,ruiidius,hq.
nauit, ut refert Ro.qs Nardflus dad iaffe/

lixjHficcohofei/ rat. Medius erat inhacean

bus & afis prouin tantiuns? turba nofter Pan^
tiatqj Itideae pr*/ lante, Calliftu,8£

pofiuittriu regina romimUS.que Claudius de/ Narciflu.Corne/

rumaritu.Autor CONS caufa minore fecerat. liusTacitus,ubi

2 S 3 SS.I 2  Nccnon Mciralmadtom,

cem Paulus apo/- mot perctebuit Clauaium tere publico fena/

£&£££ uem(r 5 .Conuol*mtprin,a

fauitut  Scribit omniujibcrti Myron,Am/ ttjtermi!liespof y

Lucasi adtisapo pyronas, AmpiCUS, Phcro/ fieTor,atiquspar
ftohcis.&memi' n /r . r  ; n  .  fimonise laudth*

nit Eufebius-. 035 »PGuides hqlut pura in- ramulabat... Hie

fignis cesinitluuenalis

Ego

b'fi MORTE dLAVDIf CAESARIS If

.Ego pofHdeo pi** (ignis,Felix cu Pallante fra^ faft»neant,mha/
Pallante &Lid / ° , i  r, M  ■ becur eodem ti i

nis. De monu/ tre  > Harpocras , PolyblUSi tulo . Mireuero

tnento pallantis, duos omes Claudius Qua: hie expreflit mo/
ad Montanum ri - rcm  priftinum m

Plini 9  Junior Me h-Orr)S> Pra^tori)Sq$ muneri/ dicioru . Clau/

tninit. busubi imbtitUS eflet ,pra: - diana lingua) Si/

HufSapi, “ ifa » • Dfiade pfrfeai

bem uehendi,fpe duo ,Iult 9  CatontuS,& Rut bus , flue quod

flaC j la< j pub,i/  fusPompeii. F .Deinde femper

buit. Polybius,) amici baturmus Lutcus ,8£ Pedo Pepetus,
bicaftudtjsCiau & Lupus ,8i Gelerafinus confulares.Nouif

dn lape interdu „ A . c-t- r •  m r  • /*

os confutes am  / nmerracnshHadorons nlia,generuocen, io

bulabat. Lege cras.omnes plane conCanguineuEt  agminc

Cornelia de flea / fedio, Claudio  oocurrut. Quoscu uidiffet

rtfs tenet, inquit Claudi 9  exclamat,quomodo hue uem'ftis ?

ronST,libro TumPedo  Pompei 9  Quid dicishomocm
Pandcftaru qua/ delilTime C quarts quomodo C quis cnitn

uo^qurhommi nosalius  huemifit, cptu omnium amico ^
Occident, cuius rum interfedtor C In i us eamus ,ego tibi hie
uedolo male in / fellasoftendam.Qucitillumante tribunal

erit, quiue homi Acacias lege Cornelia, qua: de ficarrjs lata

nis occidendi fur eft.quasrebat, poftulat, nomen eius recipit,
tiuefaciendicau/ ..v,  r ■ ■ r  c r

facutelo ambula &dtt lublcriptionem . U cal os Jbenatores

uerit, poenahu' xXX.Equites Rho. CCCXV.atCK plurcS*
ius legis eft. in in ^ .  * r

fufam deporta , CajtCtOS»OCXXI.

tio, seommu ho/ Exterritus Claudius oculos undecuq^ circa

j£ r folen thodie  f ett >ueftigataliquem patronu.qui fedefen/
capicepuniri.mfl deret, aduocatum no inuenit, Tadem pro
pofitffuerTt’qua cedit.P;Petronius,uetuscouidtorei 9 homo
uc legis poenam Claudiana lingua difertus ,8C  poftulat ad ?,

’ e z  uocationem

j<T LVDVS ANNEI SENECAE

fenigegeretCIau uotatiotiem. N5 datur* Ac arriperetentet.ar/'
drj  negpcio. Ioc* r~r>  j  n „ • borfurfumrefiJit:

eft ex aphibolo / CUlat r edo c ompeiUSIlia ^ Ouidi 9 . Q  uaerit

gia. Homoiuftifgnis clamoribus»Incipl'cP. aquas!aquis,'8S
S&SS Petronius uelle refpondere.

Sic illc traiftaue/ Aeacus homo ifcftiffimus, fyphuonere)Sify
uetat ilium loqui.Alterata,

reum non finere tum parte audita Condem ^ ros ,ubi in monte
loqui. Nouita nat &a it, protrufumfuent,

terei.) quod uide T n  . c  ftatimdelabitur,

licet una tantum lngens liletltium ta / iteru inani cona/

accufationis par/ e ft; . StUpebat omnes tu furfu ferendu.
te audita, ftatim , . r  ,, DehuiusKTan

iudicatTet. nouitate rei attomti, nega^ tali pcenis  i cge ;

QLuanouum. ) bant hoc unc6 fadtu. Clau/ Homerumunde/
Sa-peeniminau/ ,, , , - r  i ^ cimoOdyfleicijr

ditos reos dana / dio iniquu magIS Uldebat carme.ubi Vlyf/

uerat.Si min® dfj cp nouum*De genere pee / fes refert, qua- a
latura.) Legim 9  1 . j .r ® » pud inferos uide

dilaturam , ut fit n^ ulU dllputatum eft,quid rjt>  Ixionismife

nomen ,& pro in/ ilium pad Oporteret * Etant rirotam fufflami
teruallo poenaru • r m  j nandam.)  Ixion

interpretamur,q 4 ul dlCe **l ■ ' d fi apud inferos ro/

fidum Tantalus tura reaiicnt, 1 antalum fiti t* alligatus,affl

periturum, nifi illi fuccurre/ d* ue c!rcufe « ur ‘

tormentis feriare/ r $ ^  _ r  Memimthm 9 Lu

turClaudiusinte retur.Nonuncp^liyphum cianus inDialo/

rimfuccederede/ onere  releuari * Aliquatido gisdeorum.
beret. T  , . m  Exueterams

. Tantalum fiti.) lxioniS miien totam luma / m ifllone .)  Vtic

Tantalus ftagno minandam.Non placuit ul- methaphoramift

apud inferos la/.  r tari.Militibusem

brotenusimmer/ us ex ueterams miliionem datur

fus, & pomts cir dari.ne uel Claudius unqua
cumosexarbore r r  r»i . ^

propendentibus, umile tperaret. Placuit nouam pcenam ex/

fiti tamen & fame cogitari debere, inftituendum illi laborem

bibere ueiit” refu irritum,8dalicuius cupiditaris fpes fine fine
gjtaqua.fipomu cffedtuS.

DE MORTE CLAVDII CAESARIS. *7

cfttarmiffiocum
at ra ignominia
exauclorantur,
A!ea ludere.)
Q_uauiues adeo
fiudiofclufic.

C. Cacfar.) Na
Caligula Caefar,
Claudtj ex fratre
nepos.hunc (ut
Scribit Suetoni 9 )
non nifiadludi/
brium relcruauit
quid tniru igitur
fiaCaioi  feruitu
e  m pofcatur?

Ab IIIo flagris.)
De his qui iuflu
Caligula? uapula
runt,inhuncmo
dfi fcribit Seneca
nofter libro tcrtio
deira .Modo C.
Caefar SextiiPapi
niiJjCUiparcrerat

effedtus. Turn Aeacus iu ' cofukns, Bethe /
I k  .11 • i r j r  nu  Ballum quae /

bet ilium alea ludere percuL ft orem  f UU m P ro

fofririllo.Et iam coeperat fu curatoris fuifiliu

gietes tefferas Temper qux*  Rhomanos^fe/
rere,8C nihil proficere. Iam natores uno die

queries miflimisewrefo - c^Z'bus)
nante fritillo,. Cognitioncs fut’

Vtracp fubdufto fiigicbat fifing™,
teflera fundo. Rhomani cogni /

Cumqj recolledtos auderet wonem certs legi

„ r  , __non faille obno/

xia.Acproculdu
bio Caiu hie no/
tat ut qui cogno/
feendi prouincia
fspe libertis fuis
comitcret , quo
magis a curis li/

mittere talos,

Lufuro fimilis fempetfem
perep  petenti,

Decepere fidcm 3 refugit,di-
gitosqj per ipfos

Fallax affiduo dilabit: alea , aitiori ocio
futto.  fruer£tur -

Sic cum iamfummi tangum 1
tur culmina montis *

IrritaSifyphio uoluuntur pondera collo.

Apparuk fubito C»Czfar,& petere ilium in feruitutem cce/
pit,producit teftes.qui ilium uiderantab illo flagris,ferulis,
colaphis uapulatem, Adiudicatur G CaTarUlIum Aeacus
donat. IsMenandro liberto fuo tradidit ,ut a cognitioni/
busabeflet-

E,VDI S.. ANNEI SENECAE DE MORTE
GLAVDII CAESARIS, ET &CHOL-IO
RVM BEATI RHENANI FINIS^

BEATVS RHEN AN VS MARTINO ERGERINO
SELESTA DIE N SI VM ^PAROCHO, VI/

RO CLARISSIMO. S. D. P*

ibellvm Synefrj Cyrenefis
de laudibus Caluicrpque in Ita/
lia Cuno preceptor olim meus
cx antigrapho non fans caftiga
to defcripferat, uifum eft tande
utcunq? mutiium Si  lacerum in
publicu extrudere, ne tam mire
lepido opufculo ftudiofos diu/
tiusfrauderemus. Quod quide
nonaliam ob caufam hacftenusfacere diftulimus, cp quod
fperabamus.aut Grad exeplaris copiam nobis fieri,aut cer
teexemplu alicunde minus medofum ,Id fi contigiflet »uel
ipfi uertiflemus denud,uci hanc Phreanam tralatione.qua
exicribentium incuria deprauatam mutilatamqj efte pla -
neperfuafum habemus^recognofcedo caftigaftemus.Is cm
Joannes Phrea quodnon fine publico Britania:, cp nuc An
glia uocant.honore dixerim, utrancp linguam egregie per/
calluit.bonas literas fumma cu laude no paucosannos.idqj
in Italia profefius. Porro hoc Caluicrj encomium pauculis
fcholrjs a nobis cxpofitu.tibi Martine humaniftime no ab
re dicauimus.Cum enim adeo comatus fis.n: Myconius ui
cieri poilis, cui dubium ;  quin ta praclaru caluicq patronu

Synefium,

EPISTOLA DEDICATORI A> }  9

Syaefm  eupide fis ardtecp complexurus. Qui hoc tibi prat>
ftabit.utuel leuius feras.fi hadtenus uulgi fecutus opinione
caluicium inter mala pofuifti, uel hoc felicior fis tuo bono
quo plenius cognoris * Quod fi minus effecerit, ut te dele/
diet caluitium.certe tanti ui|i feftiuiffima dodtrina .fimul 62
dodtiftima feftiuitate deledtaberis .Ad hucmodu lufit phi
lofophus & ide eptfcopus. Atqj hie demu iocus eft erudito
grauiq; uiro dignus.Nuc ridiculi fumus.etia cum feria feri^
bimus. Faceti no fumus. Quod fi quando iocari uolumus,
Camelum faltare dices.ut eft in prouerbio .Et aut obfeoena
producimus, quod genus funt infacetiffime Pogi) Facetiae,
aut ftuita.Bene Vaie.Bafilea: .Pridie Caledas Aprilis.

AN. M. D, XV.

IK TON 20TIAA.

ZaUtc'iSP iTTiaKOTvoq  tK -n\ r j\t/xai£'oe >  ■ariVTtt7ToA£co5 <VV Xr/
pH ShPicToi’ , cfiAactaJ)©^ tIv ‘ejoctixw/j yivofjj&/,oe ,, £>i&A'f(X

J'ldcpOfcL, yga/xfxaTim n  HgiJ <J><AoVc<pct, nai  Aq>«g  £acrtAiKov\j Tsavx/
T-uj/xoi/’s 3i t7rtS'&KTiHcfo'tyHU/x'iop  wcpocAaxjaij,^ 7 ^/ Tgovoiae,  Xo
y>/j 0au,uaa j yo i u, t/^io/xS j^ajaKTKjj » H9^} «’Xasoi, >«X4 cTTacfojct

£/J?>A'/a cfcwiTa.lt, kou  rac, Qa.vtxa.1o/xtvac>  47r/5oXa§.

EX SVIDAE  COLLECT A NE IS

Synefius e Ptolomaide Pentapoli oriudus Thebafi
dos quae in Aphrica eft.epifcopus.cu ia Philofophus.facris
effet iniciatus.fcripfit uarios libros,cu gramaticos,tu philo /
fophicos,52 oratioes ad principes laudatorij feu demeftrati
ui generis, ac calaidj  encomtu, necno admiranda de proui
detia oration?, idep Gneco ftilo.Pneterea multos alios li^
broa copofuit.acepiftolas ingenij 62 eruditionis plenas.

k  101 AN

IOANNES PHREA ANGLVS N, S, P. D.

Olentquiin librorum6.iterpreta.Hone ,primd fui ingenij peri
culdfdciun t,eos librosldtinofermonedb/oluerc,quiminus
in fe diffL'ulcdtis bdbent.Deinde am dicipfd ,tumfrcquen/
ti exercitdtione, ingenij uires, Hcendicfefdcultds dddufid file
rit, eld dltiord, maionup fe comertere.  Nos uero 0 ft non/
twllts perfwfirdtionibus,quds nmc confultobrceterire liber,
comtcr/km ordinem mdgis dd do&rindm condttcere drbitrd/

^ _m«r: ed tdmen modefiid  bdnc no ftrdm dejxnfdmus  opinio /

nem ,utnecp mihi ipfidrrogdre,ne<£ quod fern dlij fenferint ,id uitioillisddre He/
Urn.  Ski's eritm qui/ep in rebus,quid mdgis,quidue minus fibi conducdt, cxplordtot
eft, 0 iudeV optimus. Itdijk mibi in hoc d reliquis diffentienti, d Synefiofummo
pbilofopho,dutore(fe grduiffimoAnterpretdtionismititm dufpiedri pldcuit.  Q_«os

dutembicfcripfit Ubros,totdc tdntis obftniftifuntdifficulcdtibus, uthdudfcidm
ftqud dlid dpua Grcecos extent uolumind,qux cum bis ,dut fententidrum perplexi/
tdte,dut obfatritdte uerborumduf m conferre.  Gwius profefto rei drgumentum efl
no mediocre qct in tdto  nwmero interpretH,e[uos noftrd,quosue  prior <etds uidit, ne
mo mpimentus fit,quod fcidm,quihnius autoris opus dliquoa dttigerit.Potius
igitur ptdntduiri  doSrind noftris bominibus incognitd permdnedt , fdciendum
duximus , ut fdltem edm ordtionem qua de Cdluicij Idudibus fcripfit ,n oftroexili
fermone Lydtinis legenddm trdderemus .  In hoc drgumento ddeo eft hie dutor co/
piofus0 dfflucnSyUt uelex bdeimied ordtioneilbm dffcrds,0 fummum pbilofo/
p bum , 0 ordtoremfuiffe grduiffimum.  Non enimdrgumentis uulgdribus ,nec <t
fuperFicie rerumfumptis utitur, fed confirmdtiones ,confutdtionescfc firmijfimds
0 db ipfis nature? uifeeribus  edufhis , in medium ddducit. Heine uero noftrdm  l u/
cubrdtiunculdm,qudlis qudlis eft, tuo clariffimonominiUbenterdedicdmus  (ndtn
quid cequius eft,ip literdrum 0dodrinee monument dilli deferre,qm deiiterdtisho
minibus optimemeruit  ?)quomereincredibilis ergdtepietdtis, 0tuorumitemin
me iunmerdbiliU meritorumteftis fit,0  pigwts perpettfKln.QHem fi tuo  p robd/
tiffimo iudicioprobdtum in intellexero , efficiesut ad reliqud tuo nomine perfe./
quenddfimus dtderiores. Vale.

BEAT!

BEATI RHENANI

IN CALVICII ENCOMIVM SYNESII
CYRENENSIS, SCHOLIA*

Ion.)Dio/ SYNESII* CYRENENSIS berentur ad Ge/

nem hunc
cognome/
to Chryfoftomu,
rhetorem philo
fbphu fuiflqSui/
das teftatur: qui P
pell? leonis ami /
chisjblitus fuerit
in publicum pro'
cederet nimiru ut
cundis maiori ue
neradoni foret.

Per muitam aute
aetatem Traiano

de laudibus Caldcrj ora
tio,Io.Phrea Britan
no interprete.

thas fua fpontefe
contulit Cut Philo
ft rat 9  in Sophiftis
autor eft)ubi licet
plantare arbores,
ION aurea quouittuacqui/

P«dit 9 iin,r;SS

guajibrum Reis Chords irri

de com*  = and<s  aqualiau
u * , nre cogeretur, tff
laudibv Leri  ftudiorunon fuit

pfit,adeoIu

£ ’  , C'XCC'TTjWp, M £7T<X*

Lie lituirum ttXw/j  J^aAcm/o/g,

Csfari familiaris culentu,ut nece

adeo fuir,ut in re/ ca | U u ob fermonis dionitate < 5 \ KK 7 r 0 i?’
giocurru cumil/ , c A.a roiaura V7r£p

!o fimul ueherer, tUDOtC  arrlCl. Uu natura em 7yot^)% \^yalofxz/

Scr/pfit, an mun/ confpiratione fecit eius ora^ -rw GvvJ'afajj
dusficcorruptibi r  ^ , ouk  Com/

lis.encomiu Her tlOiC[ppenature qu 6 da ltn- niendatur eodeli

culis,pro PJatone petU Ottines pulchritudine bro mPds nomini
contraHomeruli g  _j b 9 a Philoftrato.

bros. quatuor, de a PP c ^ im  , ad puldiritUuine y\b Archidamo)

uirtutibus Alexa uero COtna.qua nobis natu^ Archidamuduce
dri libros dece, & ' ^ f J nm  A ir 5 Atheni efes graui/

hanc oradone de ^ apuentia recit aotneitica, terafflixi{re , u fid

laudibus comae, no mediocriter Codudt.H*C oftedere poteft,q>

qua apud Germa u bi dcfluere CCepit^ordi du  Archidamicu bel
nosexulasCutpu r » linn uulgilermo/

to )copofuit„ Na fOS ICtUS iniert,tunc megra/ ne  apud ueteres

kb. I ? c ^ rni b‘ ano f > uiora topeflum arbitrabar, abpt quoties de
cu philofophi pal „ . , r  .  - f  ,, crudehfaeuoqjbel

fimRomaeprofcri t^ AthemenleS ab Archlda Jo loquerentur.

mo in f Eubcen/

4a tAAAKPAT  ETIAHIOK

'Eubccnfium, mo in fecftioe arboru Acar^ ant, cum fyncipue

E“.i nanfl. Mox uideor eflem* Vcfautor quids

cet,V*/ apt  aj been  iacrttU EubaenflU,quOS Ho Epicuri.) Epicur*

Tis I'lfrrpoo! om  raer j C armeaitretrocoman> utfs^mundrire
Jfcp Kopiucoi'Tiq.i. v  uiaena munau re

Arrpcapillatooc/ tes ad I roia ilic ihilicatu.ln gi.Nadicerefote/

SSS5£2b*  increpitans (ut

apud Homerum fautor quida bpl'curi) aieba neq? ipfutn nego>

in Cataiogo-na/ q U {fna locus prouidedx reli

uium. Euboeaau 7, ^ r n  ~ n  t- P r *bet. oeilero/

tcm etia Abantis ClUS eliet, poltqua lingUliS phote)AnteaPr<*

dicta fuit.uelutin hominibus prxrer dignita-' ring's uxor. Belt
dicat Stephanus ,- r  . J 3  . ,  Jerophonte hofpl

Hefiodu allegas. tern euemutomnia.fct quid no fufceptfi,cum

Meminit horum fccIeriS COiTJlfi ccro.Ut fcemi ^ Argos relinquere

SS5 nis uidcrer ta infuams. Qtf B3ES.S3SS
ubi Tic inquit dc ft ufcitllS duntaxat multer^ fo.ad ftupru foils

S^“mISS  culiseffcracotemptui,nihil

qrf'comitat’dTet, mihi fuboriretur moleftiae, ti faceret iniurta,

no rcprehedertnt. ■ Vencre m ca adeo CohlV m^ttfreraufauir
ou iyO 7 =.^ ats-su t , r  n  „ , „ mittererecuiauir,

€o/ots HKovrcts £tw  beo.utiploaiDeilerophote HocabHome/

&*iop,mioi  r £ Ao/'«s pudicitia aufim contendere* r0 J ll f d ° s .'l- n * r/
Ko/JMrraCj,  id eft, { T  _ r  .  rat elegartflime.

Neq* em eos.q ex Vem mater SC lorores aiunt De lofippo confi/

Euboea itenerant, coma nonnihll pulchritudlV mile exeplu mar
Gratci Icrepabat, ■ re CC  c3n,s lttens conU

epuis ridicule co/ niselle. Quod clartim ctie/ net. Paryfatis)Pa

matos. Dicitaute cit quondam Paryfaris.qu^ ryfatis Cyri filia

Synefius,Euboen Artaxerxem reJ amare de fuit,5i Artaxerxis
fem fe uideri,qcP **rtaxerxem rege amare ae mater>  AunPIut.

hate ges in occipi/ fqt,UlTa fpeCiofaCyri forma* Aduerfus

ftsSS.aqScafS Vemm de  calamitate cogicans, ratfone con/
funtm pofteriori tra pugnacem affaftionem inftruxi, qua

hUcapiUora habe paulatitn cedete melius haberecoepi * Nam

aduerfus

t? X L V I C I I LAVS

4 *?

vA^lwa. T^vcaa  7«s 7raA/ja<J>u$$,.i/tf'f*s

■aroAu7rAoK£o7?ja, /ahcP'/cAew/j So«8o'/J
tXf/J <i'aoa < twj'/a,7ruf/' ^ ou crj?>svvii
Tai 7ruj,id eft, Sic fibi inuicem amo
res fuccedunt.ut

Aduerfus duos,ne Hercules.)Mo
fionidatperinfidias quondaadorti
funtHercuIem,qui hominu multi/
tudineterritus,fuga arripuit, Hinc
natu prouerbiu,

HfaKA%7r§os aduerfus duos, ne Hercules 5 nt i^ P rior f s de (

JSjo,ideft,NeHer • t-r • • •- i l  • • final, incipiat alq

culesqu.de aduer quide fatlS UiriU habuit,qui pindcac hydras il/

fus duos. Suidas Moltonidas ex l'nfidqs irru^ ! <us rediuiuaeno/
ernes n6fulltauit,Knif,Io-

turn intelhgit, Ne leus fuccurriffet cotra hydra, hilopislolausat/

ptuni 8 iMolionae • a J: um g to c5cer erat  U e r tulent> 1 8 nis enim
filios,quos duos cu * aaiumeco cacer erac,rier jgni nequa ^ ex/

in Olympic© certa CuleS lpie fuccilbuinet. Ego tinguit.Huiushi

mine Hercules €  c £ non  habere lolea,  luflus ftoriae  ^ Iat ° ^
ftrauerir.Caeteru r  v  , _ memimtinEumy

Olympiade ,pxi/ lUtn Oiom cederc. Polrqua demo, fed a/Xufrw

ma cumduobus uero lpfe me cu ratione iun^ ? ,X6 -\ ^PjpO
quibuldam dtmt r , , . ,  ^uerbiohoc,Ant

cans,fuperat 9  eft. gO,COgltOC^ caluorum optl/ mii in Pifa praepa

Vnde prouerbiu mus es,& uideris effe uir for rare,comode lice/
ortum. btnililo . , ... bit uti, quoties in

leus)Hercules Hy tlS,qui calatnitates nihllo pi-aefenti difcrimi

dram,5Ccancrum ducas, fed8CItl  COUlUIOCum neuelre iaiamag
quendaimmane, t r  -i r. . _ srediunda, forte

qui e mari exilue de frontibus fit inquiutio, te f urnen du i

animu

rat.fimul expu/ ipfum quafi honefferei Itl/ efle monebimus.

gnaretentans,pla d u bes tnanifpftas orarione ApudPifamago
neuiclus erat,nifi aul § es  uianiieitas.orauone nes 0 |y m pj C j f, e /

hunc accurres Io fuftinui Dionis.incp Plfa,ut bat.&^ovo^aX'K'

S,“ P S* h U ; aiuntanimu praparaui. Ec

drscapita fiamis queadmodu Vlylles erga Plutarchus Synv

exuftit. Meminit anc j[{ ar 5 cotutnell'a pmafit pofiaco quintote
hums Lucian 9  in K  ftatur. Et quern

amoribus,Aictcfo inltupldus, lta8£erga aite^ admoduVlyftes)

XOI  aiones & Dlone.me gerere NarratHome^in

>■ j„ r  , S-rv. uicefimoodynea*.

ffiLi vvq T^orifovq  COtenda.ltaqj oratione DlO qjpatieterVIyfTes
aftortca Av-ngoi,  ntsfeftl'ua 6(  prolixam, qua: ancillaru petulan

ante

>

tiatn

44

tiam tulerit, poftli
minio domum re
'Ordtio  uerfus»Na haecu
Dtom's prods lufitabant,
!e Lliidi ysXc, itcc.  KM
bus co/ a'uulw ^ix'so'cu.
mx- Sic  enim feipfum
ibifolatur,cuiam
animus in ultione
procliuior eflet.rs
7Aa9/ JS)

Kuoli^op  ai5\o wot
4TXKt=,id e ,Suffer
8f hsc,his napaf/
fus maiorafuifti.

Pofteaqjprima)
Sic incipit Dio/
nis oratio, qua co
mam laudauir.

Lacedaemon:).)
ApcPLaceda’mo/
niosficfecofuetu
do habet, utqties
adire pcriculu ani
lira uelint,tunc co
mapeciat. Autor
Herod, i  feptimo.

Hoc tame cornu
ne.)Naidcrebru
eftapud Ho. \x!>
KC07TE5 a>^aioi',hoc
eft, Grad nigris
aefts praditi. qi/
uis Ix/kco-}-  fi ab
Ia/mt-i/j  deriuetur,
potius in eu cope
tat,q fubindehuc
Sillucoculosmo
treqqd’ aftuti face
refolec. A coma
omnes/SicMelea
grutn

4 AAA KP A 2 firEiiMt'Orr
anteoculos fempcrucrfatur, utnc obliuiict
quidecupia, redtabo * Pofteacp prima luce
furrexiflfem,S£ ( p more falutaffem deos.reli-"
quu fuitmihi com^curanda; opera imperil
dere. Etenim cu effem imbecilliori corpore,
aliquadi,# fait ncglecfla impficitaq?, ut ouiu
lana^imo magi’s implicita quo noftra leuior
8C fubtilior. Erat igif  uifuagreflis, qua: fine
euulfioneextricari no potuit. Ita codefcetx
di laudes recenfere eoru,qui comae indulge*.
Qui id n5 faduntq'gnaui dicucur.Deindc di
cit de calamijftratis,q calamu fcomageftat,
utcuociu detf, dilcriminenquicp hutni dor
miunt,capitaIigno fuldetes.ne terra contin-
gant.unde magisnitori capiiforu confulant
cp dulcedini fomnu Somnus facit tardos
& incautos t  capiOi aidentar  eos facere pub
chros & terribiies. Lacedamonrj in hac re
no fucrutrt poftremirqui cu foil tercentu ex/
pedlarent rege Dariu ad atrox pradiu, in ter
rea in coponenda cafarie occupati erat. Ho
merus plurimadiIigentiaS£ laude adhibet
in hac re.quoties nominat GracosmS enim
ta fape Iaudat ocuIos,8£ hinc pulchritudine
fumenda heroum,cp capilloru.Etfi A game
none Iaudat nigros oculos habente, hoc ta>
mencomunecu cateris Gracis, habet, ueru
coma eius fpecialiter,ficut a coma omnes he

roas:

CAL? VI C I

gnimin  Catalogo nauiuflauu ap/
peliat, 9 dcvs 3 fou/0OQ ( U£ 7 ucc->§©'V
obn't flauus Meleager. AchillePe/
fide) Hunc Homerus flaua coma fu
ifle praeditu edo/

I LAVS,

an y W? &X a,0,J '5  £ 7 r/Xco?'a]ov^ d» :
Menelau aute inftar adulefcentis co
matum effe ferunt,ac qm Spartanis
tueapilloijj ufas eratignofcereGras
cos.illi patriae mo’

cet in primo lira/ roaslaudatV Adlille Peli'de reraobfenatL
dos,cu inquires? n  - *t  „„ fctEuphorbr) Ho-

^O7n0 £/ uiw9?^ naua coma pr^ditu, Mene/ m€r uIIiados.P.q

*o/j.xq tXi -KHTiiw  laum ftauu appcliat.Heclo !oco re ‘ rert Eu  >

Met. Significataute .  . - Cf Fuhhorhiex pl >?/ ba ; Tro j a "“

Palladccuecoelo ris  ‘~ <1 * ‘-'t DUpnoiDl ex a , Menelao fuiffe

defeen differ,luno piratis Troiani nihil prater interfe&u, his car

nistnotaprecib 9 , rrimnm ^fl f ,r f l; f pn<;'Nvm minibus de capit
tergo Achiiiis comatn detlet^icens.lNym i, s  E up horbi!

„ . __ r _ T meA

aftitiffe,&flauam pharu Similes  madcfiucfaa minit. AV/ian'

iliiuscom.irnamr guinecr/neS Cincmtir, quo ^ ko/acu-

prehediffe. Menu „ . * ’x^rnostuatxouxn

nit & paufo poit ru argeto nodatur a auro.

hums Homerici Vlyflem honeflatu a Palla/

De Achiiiis coma ait, Huic terrugmeos ae •

nAoJou.o/ 8 ! o/
h)j  Jcfyufcp sertfs
Kovrvquae fic uer/
w  tkinterpres,Nytiv

fic Phtloftratus in dito-eftarecapilloS.Videtur pharu fimiies ma

%&£Z  ig^Homero ulroruegfe. “S
(pS'au'y 1 ^^ !// minaru ornatus capillorum quo™ argeto no/
decere magis. In laudibus

H4£u‘%h / u.ov<x,o7tkhj j  p  , » , loftratusinHeroi

41 n IVJ  ^ , -- * -

o7roos kivoju  d^^ril sirjs Utltllf ptirtl cishunc aurea co

Savvas h ccvtos.L  bus,aurca Vcnere, Iunone ™ praeditu fuiffe
Csfarie lpfi defa , , , . ,, refert. Auream

effe aiut.afpeclu/ DOUiniS OCUllS, argCteiS peal Venere.)SicHo/

cp iucudiore qi eft bus Thetydem, louis in pri merus Iliados. B.
auru,acbell§qua .1  , 1  - ip- &(■<?><

Giiqn'npte,autut hllSlaudatCOfna, amorOiia cccf>joJV''rfu.M.al!o/

cuq? uef uet 9 ,uel

ipfehaemoueat. Menelau flauu)
Paffim id apud Homeru obuiu eft,
Zou/doq  MmTia&'.i- flauus Menela/
us.Phi!oflratus in Heroicis. ko/xS/j
T rp fxe^oiKi  coefus c^so'//).

£7ru yHCuTKfTH lKo'/xa,firftivcoa'nep

nominas cutuseftaureaVe
nere. Iunone bouinisoculis.) j?>c$
7ns.7roTV/ccHjK,i.bouinis oculis prs
dita dea Iu no, Crebrii id eft apef Ho
meru. Argeteis pedib 9 )AfrJfo / 7r£?ci
eETig,Argentipes Thetis. Apd' Ho'
meru pri.Iliados, 8 C  alibi. Iquis ini
f 5 primis-

+ s  ♦ a A Asp a  £ Errnaios

primislaadatco/ nominas.AmbrofiamcK ergo life coma rex
mam) EftHiados r  . , °> v  -

primoulqj  mouebat.At ego hisauditts.nouanus

f  ’ £7ru s augur pnefagicba, me fore Trafymachum

TSTfore Trafy/ crubefcere.Veru hascanitm gturbatio paru

machu erubefce/ me cepit.cu uide& Dionis oratione dicendo

in primo deRcp! 9 d5  g K “' f<d  «>P f ? modki -  Q UO<J G < 3 ['
Thrafymach 9  ma uicie inftituiftet laudare, maiore utiq? de le

gis animofe cp do ex p e( q a tione fecifletma fi in re tenui eft co^
da malls annumc piolus.quale in copioia cenlcrcsCHabes em
d ^bonorr' 3  re&c coma  &  arte.fe induxit utde coma: laudib^
elTe cStcndip qug diflfereret,forte is eft qui calamu intextu  ha-
Socrates tandem buitcom#,qui caiamohancorationem fcri/
ruborgpertra/ pfit.Cu ergo ego caufam habea pneftantio
xit,id quod teftat remjicet arte Dionis inferiore,cur non accin
gar in caufa mea.ut caluosjaude, capillatos
■AoyHo'z ^4o7rav7tt opprobrio afficiaCMihi aut exordienti non
vdS \yu  a1,t ^ ue h cm e s( ^ procemm placet,quo gene/

aAX i ixxof&ras &  re cotentiones oratoru no aliter cp triremes
{xoyt<s,  telis ipSs muniunt^neqj more canentiu,qui

r$ ^a\i/xa.5V  otfou, r  \ . A , , . _ 1

a 7 % h>  ovrg. rauons gratia emerendi ante legitimu certa/
Ton'^hfojiiy^  mechordas percurrut, posteaQ_VAM
PRIMA LVCE  SVRREXISSEM, Utfll-
ej/Svia, hoc eft, pra.No laudatcomatos,quos deberet. Gra
demhscoftla^c U1S owtoriseftnucdemulcere,nucuerode^
habere faftus eft, mulcftos obftupcfaccrc.Ego aut & fi in reru
non tam facile, ^ peritia no fim pofti emus, dicendi tame arte

ego nunc loquor, J >

fed uix 8£ adad 9 , no exerceojed platandi a r^ras capiedi arte

dore° e erindeac^fi pneftitui,ligonibus igit: 8C iaculis £>  ca
’ sftas lamis

CALVICII LAV
reftasfuiflet.Tum lamis.triti fut digitt, nec em

nunqjfruborefaf a pi trio ntore degeneres en
fundi Trafyma/ mus.Necexordiuuideorro

Phrvgin.^Tonus tundisuerbis^Ioqubfed iu
cm P'nrygi 9  eft co xta patriuftiorem placet nu
SIS da  oratione uti.Rtb^s adiu
xandru ad arma tus in prasltu defcetida.dum
xapeflfeda fatpe in/ moc { 0  ItngU£e dutaxat tOIlU

miffior, q_uo/  a dnputatione in uindteatio

mamipfamortuu ne.hoceft, aDorio inPhry
donauit.) Delcri/ ^ f  L

bitHomerus ilia g>u adaptetad conatus  em

dos penultimo,<5 m eos abandaciori  opus eft

ligiofeVuftaPatro fpir/tU♦ Noftra Igit"dlffitllt

do,duoded Tro/ oratio, Caluu uiru minime

ianisadolefcecib® l  r

madatis, Achil/ ommu erubefeere oportere*

les exoluerit, ro/ Nempeleuiexiftenscapite,

fZfTeSr £' dmtkm  babet fapiecia, qua
fic canenv. lem Homericu carme Aead

s l a %^n ‘> u8£  ™  dem fuifte cednit.fjlicaute
larxourlw, rlw  coma neglexit, quonia lpla
aFSxicp mortuu donauit* Mortuu

fctcptTKAtGoco^a^. _ - i i- r» - r

ox8hVou’-<^  «?<x emquiddaeltiplacoma,&
limpiiPuphtioi/  uiuetibus parti’b 9  appedet.
s^*/lta<janimaliuqu»magisa
yi  ■siroc.THj K/KVaf ratioe elongatur.uniuerfum
corpus crinibasambitur. in
se Wf l^ycaap,  homme uero cu fit uita par
%L>  tlce P s  exprefliorisuit^pius
nf  nudatu

%V.a.TOfX&M, Ptp
TH KOVlCt,  /kV0fX«
u5-a| auToftt /J-ilrf
Ufiucr&p.  E§ <sr«

-ya? . O0< TOl  T£ /
/ OC</^^«iU-0 / 5 T£

3 uks?  ne HjSfl’ o
yi^a>p,  oVcPi 01 Vo
by  ouk iriteozcte,.

' fw» ft > ' >

Ntttf o' €7T€/ OH

vio/xtiii yi  cJ>iA ha
1 $ 7r«T/cT'a ycUap,

PaTjoKAco
nofxlw  oirawaiiU-i
cptj£(S^« no \(/

7TW/J tjv Xt^' K0 /
,u.&u irdyoio (&/
KOlO QHKip.

Q.uos uerfusNi
colaus Valla fic
elcgantiflimeuer/
tit: Sed Aecides
fummo de uertice
crines, CLuosto
ties Sperchie tuis
madefecerat un i
dis, Flauetes fe/
cat ante pyra,turn
luminatorquens,
Aequora profpe/
xit, querulisep ita
uocibus inquit:

Sperchicosa/
lio crines tibi nu >
mine Peleus Sa
crarat,reditum ad
patriam ; fifatade/
diftent Itnpiafe
licem, quin 8L  fa/
eras Hecatobes,
Etquinquaginta
ad

48  4

ad Conte jnaAare
bidetea. Hicubi
tepla tibi, 8i  dim/
na altaria fumat,
Pollicitus.miferi
non exaudita pa/
rentis Vota,fed
aduerfadanamur
forte. Patroclus
Hos fecum crines
habeat feruetrpfe
pulchro. Sic Fa/
tus charicp man 9
obnubit amici,
Ctefariem impo/
nens laceram,
Plato ex bijugis)
Plato deegs deo'
ru8£ aurigis mul
ta locutus, quos
femp eflfe bonos
ait,de bijugiscae/
teraruanimarum
equis, fie tade me
minit in Phxdro,
b fjtyj t'ivIw  aur^T/j
V) TH KpCSfJpVI sa/
rfi CopJoTi
cfBo's h))

v@-',vj-avxkv

y$v?f  5,Aeuko§  /cTjjj
/AiT^avo ,

TipJlQ  £J(X5i?S p-tloL
e'cocpeoo'cttWTSKOu
M J'»S Wj  &AK0/VH?
c/Vixs £7a7jp5>oc7rAH
x.T!§F / ,KsAfuV/J.tf.7/
/Xo'vo/J h)|  Apfcp HV/O
XQTJ* 0 J' (XU tfKO
7uo5, - Bro7U)5,
<JU/X7r£CpOJH^'05,

A A A K P A 2 §TK JlMf OS

nudatu cpcomatu apparet. Neautno cffct

comerdu cu alrjs mortalibus,paucis in parti

bus capilii'spollet. Quo fit,ut qutfqs pauds

partibus comat,is ceteris hominib 9 prsft:et,

quanto reliquis unimaribus homo. Et ficut

homo inter animatia eft di/ ~

, . . KarEPCCUXtW,^^

uiniiiimii&ieuniimum,ita 'gaj C KAos cr//xo7rgo

beftiarum omniu ouisftoli

vrr . rr- * ViccuKO/qaartgr,

diiiimaqa paflim crines cor
porishabct. Efficit:hinc ut ^AaWaet-m
corns materia aduerlus fapi 4
enda gcratbellu. Si'mul em /u7« xivijap p-ofis
elTc  nolut.Canes funt faga^ j$Xi?Su$
ciores qus aures uetresq? Ie equis melior, cu
ueshabet.quibus aero pile ^Jd&n!!
fs, attoniti Sitemerarf), qs tioepepinfignis:
uenationi fad 9  eft: abefjfe cr  er ^ a ff ruIc ^ >na/
adelk. Plato ex brjugis alts albocolore,nigri/
equis q§ anima impelltt,illu cat ‘b us  oculisiho

rallace uocat equu,q ob puo/ per atia & uerecun
fas aures furditate cotraxit, dia,reftarEhinfug

SC id  neceffe eft,ficut illufu- fu^nequaquaftb
turn cscu,q parte qua cerni' mulorfi egens, in
mus,pilis abudar. Narura
n5 tolerat ut reb 9  infamib 9  At alter oblique
coexifet res preciofftW. “/SS™"
pdouautfunt fenfus,8£ hs portione coagme
partes gb? anial eft anralui P r jj““

fus ante breui

fereuiflima facie ,
colore  nigro.cs/
fi/seculis/angui
nolentus.contu/
meliaru Si faftus
amas,fecuduau/
res hirfut 9 ,ac fur
dus,flagellouix
Sifhmulisobedit
Apollonius Tia
nac 9 ) Apolloniu
fuiftecomatu re/
ferthifucrbisphi
toftratus iprimo
Ai'v'rf soKitou//.
pri%i7a.t, 7rafi7n/
-riuj cc7vo
Jw/J 0//, aVHKili

Muj ko/xUu,  id eft.
Elino uefteldui/
tur,cuexanima/
liu uellere textatn
tefpuiflet, caefarie
q$ .pmific.Hucat
merito praeftigia/
torib 9  anumerat
Synefius que cu
diu 9  Hieronym 9
tuLucianusiPhi
lopfcude, magnu
fuiiTe fcribut.Cu/
iusautoritatefu /
is fabulametis fa/
jftiore reddidcrut
Damis Afiyrius,
Maximus Aegie/
fis ,Moeragenes,
fliPhiioftratushi
ftorici mendacif/
fimi.Hincimper.
Cxf. Aiexander
^Mamxnaea; filius

CALVICII LAVS,
(usaut inter hsc eft diuinii/
fimum quid 8C leuiflimum.
Qu« igitur in homine funt
leuiflfima, ilia honoratiffi ^
ma .Et ita ip. toto gencre ho
minu.quse funt optima, ne-
ceffariu eft efte caluiffima.
Na pauloante oftefum eft.
homine eflfe ceteris animan
tibus prseftatiore, quato pi/
lorum habet minus. Cu er*
go homo fit omnia Cm£tiC
fimu, ergo homo q fato co¬
ma  amiiit.caluu dico.erit di>
uiniffimu .Vnde uides depi
cftos flips Diogenes, Socra/
tes,PIatones, dC ex  feculo fa
pientcs caluosuidelicet.
Nolo noftru fermonem de
(piciat Apollonius Tyana: 9
q comat 9  fuit,aut alius pra:/
ftigiator»nift eni hoc genus
comatu eflet,non facile pof/
fet uulgus decipere. Ars au t
magica ncq: fapietia eft,fed
prcdigiorum operatio.neq?
fcietia, fed uis qureda 6C  po/
teftas nominada eft .Legif-
iatpres enim putant fapien/

4<f

huncpro deo ue/
neratus eft, que
IIarariofuo,Chri
fto Abraharque
proximeconiun/
xerat. EtHiero/
des Chriftiaaeref
ligioni tumnafce
tiinimicusPhila/
Icthem aduerfusj
Chriftianos fcri/
pfitjquolibroni
hil aliudagit, qj
ut Apolloniu ex
Philoftratihifto»
ria, Chri fto pare
faciat. Csterutn
Eufebius Ca?fa/
rienfis huius nu
gas breui quide
libello.fedacuto
per $ argute retu
die, docens hunc
iftar afini, leonis
pelle. (qd? aiunt)
te<fti, non philofo
phum fed maguf
ac ueneficumfu/
ifle ,8i  miracula
nonnifi </Voc</W

fxcviKra'  U7ro -jfyu

acf,hoc eft, mini*
fterio dxmonutn
perpetraneu,ue/
lutfeurram Sicir
culatorem ciuita/
tes oberraffe. Ni/
ft em hoc genus
comatum)Lucia
nus nullononlo
co philofophoru
barbas,ac,pmif/

g fan

5° « A AjtKPAT  E r K n M T o N

. lam Ktfariem inceflit ,utquibus im phrafrus fcrib'it)cornifera ar'b.or eft
ponere uulgofintfoliti. foltjs  tenuiorib 9  q?pinus, magmcu

Nebri. )Nebri Panes funtiu/ dine quoq; minor. Gratcis 7 T£vkx <M
*1  io res. N a m hin nulu m grae citur, ex hacPanes fatyriqueco/

.ceftgnificat. Ta'/ rollasfac'htabait,

lis autem . Panu tiameffe honoratiffima, & Ouidius prime
lpecies narratur. , r  r . , c .  Faftortim . Pars

Philoftratus in aduerfus uenefifcos, carmh^ tibj qui pinu t£m

Iconib^wSvag cescn^triunt. Couerfim foi/ P ora ncxa  g eris »
&u7$?u,u.7rA ( | p ans . j. . n r - »• .- Refert Phurnut 9,

cu 7 es  tv turdicatar,fi fapiensanquis 0 bi<j pj neo  f ertl3

id eft, Ac Panes fi idem 6C  caluus. Etfi non cah  Panadeumorna

mul cum Baccho _ fanim* Pnrimn> r ‘> qu°d hscar/
nauigareaudien/ uus > ncc ^ la P2 c ^ S *■f “timo borqdmontan5
tes infpeciehirco do res deoru ficfehabent. aefylueftre ma/

"T' P °p rroPhur  Nam qui in Dionyfn choro g n *^q, habear,

nutus.Panauni/ 1 J. 1  „ n>)T o <P\-z?iTi\sip r

uerfi fymbolum qui eius Urgia celebrant cu M.ak-rrHKQ^Hc’ip

fiTeunit,parteq/ ^ funt extrana comacnni> °V , '4 UT /^ ^>“*5
deminferiorihir^ . x T  . . . n  , .  , *7re£7rEe ivevros ?

futum achircoft Nebri maximeBacchici sdenus)

mile,propter ter/ futit.qui ex piccis habent CO Silenum Diodo /
rajafperitate.fu/ f 1  , rus inquintoferi

period uero par / mas.in tanta autem concita bit Bacchi fuiife

te, bumana figu tione quafi ebr/orum, Sile >  paedagogu aentr/
ra praeditum, q>  r _ . » _ tritorem, Audio/

ignis principal! / 11 us  ca!UUS tenet gubcrnacu formatorem

ormfidiparsftt. la. Qnpdnofinelouiscura quihuicplurimu
Eius uerba Cunt r  oV, aduirtute&glo/

Ji*e, ^ ^ tactum , UtcalUUS lapientia rj ^ refq; bcllicas

toivto/j  tivco  ngj/j 8C  modcfb'a praditus, Bac^ profuerit . Hie

Choadiugcret", qd'isnatu/ *  £ h ‘ Io Q ftrat ° in

TO-aravi^o <xu7o£> o t  Iconibus m^cPiko

Zh ; wTa./jjy)K*iu tx  mnpetu atiquando gultu so^yi^p  dicif

Zocctkx  &Tf<xyto/  uini mfani’at ,nc ad extrema * d eftfenexthyrf3
trud'iamvjqOiyHQ , r  .  T  . , geres.Paulanias

ktoc  lnlania  labens, loui patri re Grscus autor.St*

ra avu a»3?«o/ cocilian no poflit. Socrates J enos e jT e fcribi£

TTo(xo?tyoi ,  J'/ot to  -- • rr > - latyros feniores.

cu 1 c « tef, sefletingenio mo D ehis& apud

VlKOpllVOU'WKOO‘1  deflo ,8Z  ad fe laadadu oim Athen*um.

PtceaXeuTheo/ patdffimus,n6 potuit tn no

.- gloriari

5  Slltno  efTet fimt
lis. )Alcibiades
apud Platone in
Sympofio Socra
tem laudaturus,
Siknis eu affirm/
IcmelTedicit, his
uerbis, <pnfiiycc /p
JSi opaioTaropau
tophvcu r7s
VoTsT'STOfS toT$
•pTslj/xo'yAucpriois
H«.0Kp3ioiS-OVJS Tl/
irastfya^ovq oi <S^h
fxi^yoj crVpy/apj
K&vXl'Jt} tX ovr<x Z
Oi  cA/p^dc A c/'i’o/ /
j£0n/]£(;<?ttrt'0VTj’ sV
tPo.^e/j Scya/i^aToc
iXovTizTkap , id e
Socrate igic dico
fimillimu Siknis 1
iftis , in offkinis
fculptoru fedenti
bus, quos ficCcul
punt opifices, ut
fiftulas uel tibias
geftent,qcPfi hos
quis aperiat, deo
rfl imagines itus
claudereuidetur,
Ihdicare uoluit
Alcibiades Socra
tem longe alium
efTe hominem ,qj
pratfe ferret.

De Siknis Alci /
biadis multa le/
ees in Chiliadi/
bus Hrafmi.

Ad haec Eleufis
celeb, Anacaly.)

CALVICII LAV?» yi

oloriari quod Silenoeftetfi Dicit Synefi^ob
° .1, v ? nr  id Eleufin anaca/

mills . Nempe caput Clt la ✓ iy pteria  CereriS

pietl^receptaculu .Hacco- facra celcbrare,cj>

paratio mlipieteslatutt ,lu- da s ri  p Ur g ari(pi „

uenes deed coma,in quibus cipiat. Eft enim ct

nondu flos fapieti^deft. [“gltoS

Cum aute in fenedute fapi vaxaA'jTrTKjia uo

musSintelligim^dinde- “aX”

mente coma gloriaris. Si au cum primum de

te quis fenex nutritcoma, uelatur,uthan©

laasquotdam  lenesinqui/ AutorSuidas.
bus mens deCyde retur,Res Cutn

igiturfichabet.ut no fimul permaneant co
ma SC  mens, fed tancp lux SC  tenebras mu>
tuo concedat.Caufam igitur horu in medi
urn afferemus. Materia eft ornntu infima
8C uarietads  capax, Materia quidem in inv
perfedis uincipcadit ucro in excellentibus,
Conlydera arbore?* quaru finis eft finder
,pducere. Ante quide quanta pompa pul /
chritudims oftetat C culmos,folium,ariftas,
folliculos,fradu autem copleto h^c omnia
pneuia materias prcludia arefeunt deftuv
untqj.quippe quod perfedum eft, uenufta
tis non indiget, tunc autem perfedum eft,
quado in eo eft fpecies alterius leminis. Ad
hxc  Eleufis eelebrat anacalypteria Cereris *
Mes autcu fit diuiniffimu feminum, quse

dcorfu ueniut,& caput iliabitet,cui 9  frudus

g x eft intelkfftus

5i *

Cumuideris
caput caluu.)Sic
& canicies fapien
te indicare folet,
utpallorphilofo/
phu.Hinc Grego
rius Naziazenus
in oratione cotra
Maximu Cynicu
OuJ'e c\r a'cffiya/J
fj .01  <7*a?xoTjo
tfS^J hcTu %{cL(XU,
&9et i  V v gM'SS'OAic«J
l7rA(u)3a crot &h>
X?otkt 05  Tyc^ X3-;
Seu^q  -yoou l/vai

OUUETC3 KOt cp/Ao 1

c , o<j>os,idefi:,neqj
tu mihi iucudus
csafpeiftu,quod
aqualiculu exten
das,cuteqj belle
cures, utinatibi
canicieipallorifqj
nenihil eflet, ac
afftoreret,utfa!te
fapiens&philofo.
phus efle credere
ris; Epibateria)
£ 7 ri&carH%iop  latfe
afeeforium inter/
pretari pofTumus
ImJSaTKf/a, Gr at
ciraachinaSjfcal
las , feu ligneas
turres appellant,
quibus in urbiu
expugnatioemu
ri confcendfitur.
autorcftSuidas.

Sacerdotes Ae/
gyptrjOTeftatur

aaakprt  irKfiMTori

eft intelledus materialist^/ Hero dot 9  ,A'egy>
, r . ... ptios ome corp 9

tlhcat caput comarpuichn^ e radere,nequid

tudo quail ariftis quibufda eis inter  deorura

aut rioicuhs.bt heutante de cu |, } aut a i t erius
fluxu folioru .frudusnott fordis creetur.Ex

perfiqtur.fic intelledus in AegypS^HoJ
capite, donee uanno quada prouerbiu torfit
aibtata fintfupcrflua. Cu
uidcris caput caluum .coqcc tiam $ aftutianj
illic frudus maturitatem ab q^q  nSmifma/
foluta efte, tabernaculu ca^ ieaudiunt Aegy/
put confttaiffe tepluq, dei
id caput efte. Redeigitur Vnde hyv-Tiha./
Cereris fefta Epibateria a ^ ucrbum de /

ia pietlbusdlCl uoluerut pro eos corapetit, qui

pter mentis afeenfum, quas failere cofueuerut
r , . ■■ a  i  ? • Amma.

ab impentis Anaclypteria

a' capitis detedione uocari putabatur. Na

qui caluus efte coepit.is initiatus eft, SC  ap>

parentis dei facra edodus. Et ficutpoma

Punica SC  iuglades malar font, qua; fuis the

cis immoriuntur, fic capita mala, qua: illi^

us diuini frudus funtexpertia, SC  multitu^

dine rei mortua; circunfepta. Sacerdotes

Aegyptrj ne quide in palbebris crines ha »

bere cofueuerut,quod etfi uiiu ridiculi erat t

quidda tamen altum fapiebant. prouerbio

erri diritf.Exuberare fapietia Aegyprios,ne'

pe astemis rebus cu perituris ,minime opor/

teredfe

CALVICir LAVS.'

f J

r•: Anima mudi) tere efle comerdum.Qui cal re ^ n ° ni( " i
Videtur hie Syne n  - i - nibus ac co!om

fius de ania mun UUS elt,CU deo natUtale qua uarietate res ue/

di8daftroru ,Pla/ dam neceflltudinemhabet, jas reprarfentati
tonis opinionem c , , « r r . uc poetat tabuiis

fequi ,qua no mo Ol deus caluus flt.nelctmUS. acuerborulenoei

do grauiterredar Proxima aSt deo,fut fphjE,/ nio  philofophiae

Id'&ChHftiani r*quasperfedtefun*,SChae SnSpoeS

penitus explofe / calu£ , fl mill ter fteilse. Deu allegorise .hincil/

rut .Inquitenim faV/t-pmntr, rim' oft- nnimn * a figmetatedtifTi#
Io.Damafcenus l g lt:  tertium,quielt atlima maj hi n ctoteeni'

mundfmensnoftraimitari gmata.Naqphoc

iSTSS defydmtjpfamauteaiiix

ias  UTroAct/tgottsTs) ma JUUS pater g mudu ieiv  bit abhorrere ,ue

clujcoq-yaeW/iy fibiie infandk ,cuius exiftes lut a ” X!e
&vaic9m. Nemo , c  , c •  ac * ‘ uu  propoutu

inquitcoelosani/ opifexex cundtiseum Icmi torquenti conce/

matos efle credat nibus, CUndtlfCB perfedtum d . amu ?> ri eat 201 ! 1,
autaftra,namcu r  - re  . idintelhgat,utfe

anima ,tum fenfu corporibus , mtegtu effecit pr ima

uacant. Vt quo tradiditq; ei figura, omniu

AUuf/tad^d, C qcf figu&M capadffima. Surfumftelke.deot

eft apudHomeru fum capita funt.qua; eflentanimoru domi^

Iliadosprimo. c -j-^  Anima mud>afl:rum fortita eft , ani-

Mtya/j d'e/uAijli/j ^

caivattoi/,I d eft, mahomitiiscaluiciuprofuadignitate.No/
oiympum RC  T^/ ^is applet ccelu effe caluidum.Et quas lau-
men poefis 8c  pi/ des quis pro fph^ra, eafde 82 ,p caluido afi
ftura. ) Simonu f erat>  Etfi affingat Homer 9  62 Phidias co
te,uere  dixifte mam ioui,ut quo toturn olympuconcutiat
proditur, poefim habeat aliquid , quail's tamen Iupiter in cce/
piduram loqui/ *° ‘ IC  cernimus. An extra ilium lit corporeus
tem neqj pidura Iupiter nee ne,non fatis mihi conftat . Si fit
citftm^uemad after,pofterior erit ille quern cernimus :tamc
tuodu enipifto/ poefis 62 pleura maxime a ueritate abhor>

• ■ “ g 5 ' rent

?4* A Arp A 2 ErrrtMffcKf

prima frorue.no ren(r>  popupularefqj fun tad phi/ofophfa.quS
dumexcufTade/ r r  t>  r • n  quidem tempore

monftrat. Alio/ modu,8£qa iaciunt.oiren' fit antiqua, har/

quin quis neget tationis gratia fit,no uen'ta^
poeticen a phtlo / . T  . , n .

fophia no alio di/ tis.Impcriti exiftimantco ✓

ferimine feparari mam die honottfica, extern
nifi q?  harequide ... .

reccmior eft,ilia admiratur uul^

uetuftior.hsca / gus, O ax  habent extrari/

S°hic foimo os  capillos.fi'cut extraria fut
ftilo tradita, ilia bona> Loco mends natura
gubernat capillos, etia ipfa
fortuna. Nature lgl'tur for- pugnare definiat

tunaxjjmuncra abtaperi- “XrSiilm’
tis bcatitudincm arrerre crc/ FaceiTant igitur q
duntur. Quiadpopulum poeticen ut leiu/

lenbit lid loquitur, needle t atum fabulis re/
MB eft ilium in opinione popu/ fert5  calumnian/
lariumeffe ,& ea fingere, SC
V tb-o:  de his dilfcrere qua: populo

numeris aftri&o.
CLuod Maxim 9
Tyrius Platoni f
cusquodam lo/
CO non tam elega
ter,qi uere feribit
cui 9  uerba quod
is autor neutiq?
uulgatuseft, hie
libuitadnotare.

monia uero me /
trica.fcntenttjfq?
fabulofaeEtphi/
lofophia,quidali
udqi poetica.tem
pore quidem re /
ccntior.atclarior
fentetifsfHasigi/
tur duas res, tent
pore dumtaxat,
ac forma differen
tes , quis inter fe

fun l p»»..|ateaUndB-

U.u3o __

num P n^f autoI - es . Vndefit

®iot TI ai/foo H ZTdi  — ---

tar,cum hxcetia
ad facros autores
intel/igcndos fit
pernccefTaria.

. H gcelfee ftume.

fiyvwnp luSoAo/  <fti foient apfurdaru opinio nenu hibat.) Al /

—v....':  --- -- — - ' — - - luditadSocrate,

_ r  quicicutam bi /

stixk.  quis prat er confuetudi  berecoaiftusfuit,.

^v£tmjcc,THo.rtM nem aliauid oatrre induxey „ c „ u ™ , ab Any i?. •

^mrtx^ssea. <Pvo  r- ^ r  r - — & Melyto fuiilet

to i'vuv  'Tjvay/J.a/  nt.necgi je lit Ut uen enum  J>1 accufatus, quod

7ujj  tfovcp fxovop  iw bat. Quas putas Greci de^ Athenieft
%h/jl(xti  a^n'Xois  rj ^ r  r  r ,, r - urn parum bene
Homero pcenas fumpuilet fentiret.

«/i ti%  J'y«i7«irt cfi'flt fi uera de Ioue fuiftet iocu^ SteI * a

dea^inquit)quid tuS ^ Aegyptfj6£piawpue ;

aliud fuerit, qua fapietes dC  sphere,deoru imagines no me

chani

CALVICII LAV'S.

n

S feJ{a  romata.) chamcis tradut faciedas, fed qua: accipttm

Cometamputat, , n . .t ■ 1  n  i i-

fsexuaporc ficco ibidumcp roltris cxcidunt,in ueltibulispo/

.coalefcit, cum in pula deludut.Ipfi uero adytafubeuntes ,fa

acccnfufcp faerie. cra  ablcondunt,agutcj} telta in deoru arcu*
:ut Ariftoteles in lis.qua: daxfas tenet,ut fertur,fph$ras,quas

autoTeft,° 8 ciua ^ P°P U ^ US  uideret, feuiret in iilos, Aefcula*
n?a!a portend it.) pium aat folum oftendunt, Si hunccaluu.

Quis Gneci comatum in Epidauro habue/
'uidelicet.bciii.cae rint.qbus ucritatis inquifttio fuit negledta.

eidKhoruS Ae §VP ti i arc£ incantationis erga deos fu
Be comets caufa ,  os tenent, 6C xgyptie  loquuntur per qusda

uaporum mqua pondera. Si  aut dixeris  quod eft ftclla co
abundanna.grof r  n u n rj c \r r  I

ficicsqj. Ncq; cm mata.non uera ftclla cltjcd  ralfo lie appek

Come res quiccp lata,ncc ultra quatuor dies manet,paulat im
pofleqmficarlum , r . , jl . r ,  r

ipfum 'ex enormi delmit.\udeqpi§^aklitxoim*qu* etia

uaporum inftam aftro ,li fit,mortalitate affert,c|$ mala porte

ficnosafficeret d  dit,qua:bfcomitto.Bonaftellanuncp legk

Accepimus mus pa (Tam ntcritu. Cum ergo omnia

corpora cadeftia beata fint, Si figure fphtcrica, exoptarem

Si me Si omnes amicos eo bono pra:ditum,ut fimiles Si in^

ftar deomm uideremur .Qua: deo uero funt fimilia.ea pub

chra aclpeciofa appellcmus. At dices,indignum eft ut

caluicium diuinis honefteraus nominibus,quod cum cxles

ftibus nullam habeat conuenientiam .At blandiri uolentes

!/  V

caluis.didmus cos quafda lunulas. Nec fcio quid dignius
pcculiariufqj did  poftit. Eft enim bicornis ,deinde feeftilis,
deinde dimidiato maior, deinde plenilunia. Sic ij qui cab
ui,ia plenilunt) fadti funt, immo foies, quia non reuertutur

ad alias diminutiones, fed pleno Temper orbe manentes ,
; alias in

6$  > i A A AxtA T  f rr IS M To K

Accepimus pro/ alias in celo ftcllas illuftrant* Accepimus
fear.x. DeMeian procos Vlyxis comatos omnes lupra centu
thio proco fie Ho ab eo intcrfetftos ,ipfe fobs cabas exiftens.
53£‘Jlxfil/ Caluiciutn igitar nimiru res eft diuina.

fuo*«v7£/t//i sWw na in fe habet Iueien>& alps lucet.Huius auc
busVunf’mfur) Ipbndoriscaufa.caluicies&kuitaseft»
genres capiuntcp Quo tempore ad melius icur, eodem tem >
jencntq;. Eodem p ore  deteriora difceditur. Vita Si  lux
merus quo pacto optima comumonis iunt, morn Si  tenebns
P r0 “ s  ^ famu ' contraria* Etfifplendot nuditatem habet
fecerit, a Miner / oi  decet,tencbras proculdubio comam dcce/
uaquidemadiu/ re necefte eft. Seddiciscomamnaturaleefr
fe umbraculum,quale cuius laudes Archilo/
chus poeta in meretricis corpore defcribit.Coma quide cer»
uice humerofq; adumbrabat. Vmbra uero nihil aliud eft
cp tenebra. Nox eft umbra maxima obftruens median >
eterra folis radios* Syluae quonia opaca: font,licet amoe-*
nce.lucis interdiu egent* Lux cum fit peculium drjs,& diuO
tium eft,& dt]S fuperis deferimuS, Vnde rum adnonam^
lam fe multi c onferatit.fanitaris gratiaaquairerumbotmru
eft optima, tanc f? fi muLac caluimorbo fint liberi, a pitui *>
ta > MurditateJippitudine ) S^ reliqs mdrbis.qui a capite eue  *
niunt,digna pro recfto res eritcal uicies com aec are tia. A ca*
pite tancp ab arce dependent funes morborum ufq; ad rex
liquum corpus.Si quis iam non habet comam ,iam uali’tu/
dints participes,etia diuini numinis Aeiculapij calui Acgy/
ptiaci exemplum habet* Qui fanitatcm habere uelfcme /
dicing inuentore imitetur. Craneu foli expofitum SC  tem/

peftatfibreui pro offeo fit ferreu > proinde omni morbo (tv

“ ~ acceffum

CALVICII LAVS 57

tusnon fine caufa Chiron.) Memi/ poft,acri comiflopraeliOjperquam
nithaft* Achillis, qu* ttmA/ccs  di/ tnultis utrincp cadentibus.in fuga
fta fuit, Homerus Iliados.P. Aegyptios fuilTe uerfos.ubi rem mil

5x3fo.a fxip  oio? V7risa.ro  7 r£Aou aX'A randam fe uidiile ait ab indigenis
AtuV nH7ja.U  edoflum. Ofla

fi.t\ilw,Tbba ro|(' aCCeffum. SlCUt hafts mon/ emeorumqui in
#>;Acd ■zsroet veipou •  in* ^cie ceciderant,

mAiou^Koju tana? pmtantiores palultrt/ cum ia cerentfu/

4 Ǥ , ctovo/i s/x/j.2 bus, fic caput Ieue?d pllofu fa,utab initio di/

exiftima. Non fine caufa *£ S"e£

callebat Achilles. Chiton haftam Achillis ex/ farum, deorfum

Peliada exorno, ri^it in Pelio monte non in {H yptior5 ' Scd
hanc patti donai ciaitm peiio monte, non in p <r f arum cap i ta

rat amico Chi/ alio loco inferiori. Pilofum adeofragiliafunt

modfum” pS  caputeflc/egenerepaluftri. ££“£0**
li. CLuamultos um,nutr/tur enim in  umbra, rarepoflfis.Aegy/

foret Heroas mif 1 ( J eo  imbelle. Circa Arabia P riorum auteI ^
furus m orcu. Eft - . - , firma.uteauix 1 /

ant Pelion mons UeriuS Aegyptum COniertlS (flu lapidis cli /
ThefTaliat, Cuius tnanib^ a Cambyfe & Pfam das.Cut 9  rei cau
meminit Ouidi 9  , c n. n. i fam (in quit Hero

in quinto faftoru. nienito coniecxa Itrage, nuL dotus)hac illi red

Pelion Aemoni* lum all'lld fi'gnum pro dele/ debant, mihi faci
mens eft, obuer/ j  ^ i l  * le perfuadentes,

fus in auftros ; Su c^ione cadaueru habuerunt q rf'Aegy P ttj fta/

ma uirent pinu, cu  Utquifqj CCCl'dit kl  acie,l'ta timapueris rade

ESESSZ fepeliref,deprehenfum% e X

incoluit. Cam/ capite qualis quifq? fniiTet. folemtedditurco

byfe 8 1  Pfamm el  o j  - canita imbellia re^ P aAum .
nito.)Narrat He/ iVA ^ aoru  tmDCUia.K-' dem caufa eft n -

rodotus libro ter nuia,quxlapilli iaeflu pene^ caluefcendi.Nam
trares-Aegyptioru SCAethi^

dicit Pelufiu,ha Opum dura capita, Ut negra qs Aegyptios cal

beret caftra Pfam ui Iapide ruperes.Caufa fuit. uosuideat. cuius
menitus Amafis . , r ,, _ r  , , , , reihoc eauf* eft,

filius , Camby / Msdl geltamina capitis ha/ quodrobufta ca»

fern regem Perfa bet fpifla, Aegyptioru in ar/ pi« geftant. At
rum expeflans / , r r  «. , * - r , Perfis cur fragilia

haud ita longe, dote LollS educata* At u non fint capita, id in

credis h caufa

r*

caufa c, q[d a prln
cipijs imbuuntur
ogire capita gefta
tespilea.thiarafqi
ex Herodoto.

Narratdeludo)
Dion in Caluictj
opprobriu retulit
quedafuifTecaluu
qnudocapitecor
nuti arietis itfrus
exciperet, uolens
hoccxeplo demo
ftrare.caluicie e(Te
calamitQfa , ac pla
neridicuIa.Q.uin
demetis efte uide
tur, caput homis
parte loge nobilif
fima,belu£e,pcaci
tcrcdtundendam
pratbere. Hoc 0/
ptabatPinda)Di
Iuit obieclionem
Dionis, affirmas
iuxta Pindari fen
tentiam,ad hoc fa
meimpellere non
nullos, ut agant
qux biftrionum
fiit, fuat dignitatis
obliti.CLuamuis
igitur ridiculu fe
prxbuerit ifte,ni/
mirufamecoadF,
nihilomin 9 hone/
ftiffimares eritcal
uiciesjcuid^dab
uno peccatu eft,
totimFtitudini ui
tio uertendu non
fit. NempeLa
ccdsmonijs olim

$AAAKP A2 ETKAMION
crcdis,audi.fiScythe alapa cumAfgiuis ind

- rr ■ r  - 1  ■ *  ditcotentio de a/

mculieris rorte, morit mox. gr0>a  ^ j^ y/
Narrat dc ludo,qui Hiero rea, quem locu 8C

menia di'ceba^ubi quida nu panem,^3 l5

dato caluocB capiie arieti cor cedxmonij Itroc/

tuico caput exponir. na fepe

in die ad coftrina fe recipit,8C daemonij fuperio

femetip/dexpomt-Deficeret

Megarenies amphora: allifx capitibus Argiui

ta generofo capiti.cui urceor^ c “ m ante a criniti
° „  r eentnecellanole/

teLta: qndoqj adhsrent.Hoc gem  condiderur,

oprabat Pindarus, uc noftra fedeuouentes, ne
1  r  ... . ^ . r  *  prius comam ale

tc temilian  cotcci , Icdctcmns f^nt ?  ncuc mulic/

intheatrouidcreaudirech ib  resauruferret, qj

la qua; agunt;. QjS  fi abeflet H^7dO

largitio theatri.thoptat fe no uerfo lege tulere

inddere in extremu maloru poSJs™ matl Tf
omm'u fame.Na p cogut" hi- fent cum ante hac
ftrfonfca ducere uita,jn pulpi
to le nudare,& populo pbe^ mo. La

re fe fpedtaculu. Dion decere arbitrarus ur-
roscoma plufcp fceminas.cotra feipm dtcit,
8C pugnanda inter fe. Quo em attribuemus
uiris fortibus id,qcf habetes reddit imbed!/
lesCPraxerea lege dccretueft,ut no fp mafcu
lihabeatcoma.Nempe Laceda:moni) poft:
Thyrea, Argiui uero ante Thy ream comati
erat.Fce minis uero femp & u biq ^ t erras fuit

decoru ftudiu comaduneqj auditu feeminai

cagut.

CALVICII LAVS

*9

mo. Lacedsmo caput nouaculae: fumififfe.tiec *n feptto, De hoc
SSffiSSi uSlfoulo^calua fcern^ Sl&otS

fituqlocusaple/ na.Sl autfluxu capilloru pa curusapud hif'to/

xtnSpyS'uo; ti^.id'morbicaufafit.Sedno ffimsus

catur,caftra habe fuitumq ad extremu Uenit,q Lagi.)Hic hiftori

SBX£ n °caluus fadtus fuerit.Qua. “SCST

dis cum exercitu recaluicium elt IiniS natUKE, Vt

manebatequitem q U eno oes aflfecutur.LacediEmonn in Ther

quendaadfpecu/ * _ i _ , ,

landu quot iUieO mopyus otnadas corns opera dedere expe^

feat, &c  quid ago  Mantes pugna: nullus euafit uidtor tametu

ad (latione  Gray P«i 1unt quid mortuu, & nutriri in mor^

corn gueniiTet,cd tuis folent .Aegypttj  cutetenus rafis corpori/

nsaMufd^oe^ ^ us mortuis,fequentiannoinuenerutcoma
milites (na eos q barbacp demiflam geftaffe. Dion lllos ta/
exS?auer5t q eS cuit Graces uiros fortiflimos,q Uidtoriapo.
babat.intueri ne/ tiri. funt,{iletto preterit q fub Alexadro mili
qmbat) fed eos q t arut,8i a Dario poenas fumpferunt,quibus

bat.Erantauteeo Laced^moni] loll obfuerut, lentietes tande
tempore extenus qj malu fit coma milidb^m pugna qua; fuit

monioru ftatione in Arbeiis. V bi uero omes tonli tuerat, duce
uices. Eos aniad/ fortuna pugna fuftinebat.Narrat Ptolemay
do Gymnaftico u s  Lagt hlius>qui intertuit, cu Macedo Per>
exercetes, partim f en  petebat infeftius.At Perfa telum & par/

Gr*?SItacpXer mam abqcit,fubmittitfeteloillius, 8C  barba
xis iuiTu,Medi ac illius ac comam praripiens, inermem trahit
aliquot LaS’i  ^profternit.proftratu interficir. Quod uiV
daemonij  occubu dentes alrj Perfa: idem fecerur. Increbuit em

pent'cpugnantel  te ^ era  P er exercitum Perficum,uiros
Au:or Herodot 9  iftos coma teneri & captum iri. Globus igi£

hi qui

60  $AAAKP’A2 ETKrtMlON

qui in Alexadri exerdtu fuit,qui omnes calui erat,totu pon/
dus belli fuftinuerunt* Nihilominus rex Alexander ex Cu
licia turpiter nudus fugit* Deinde abdu&is longiuscopqs
pfuafit ut oes raderentf.Rcdrjtqj,& uuftoriai habuit de Per/
fis» N5 igitf coma facit  temfaile s.ntfi fo rte tneticoiofisjn&Q/
tibus quafilaruaapparens* Sed tuc hoftibus incutit; timor,
cu caput eft galea munitu 3 qua: fecudu rem lpfam nihil eft ni
fi craneu armatu.id eft qd terrct.Qcf' fi qui equinis iubis ex
ornent,id quide retro,hoc no impedit imagine caluicq* Si
Achilles fuit comatus.utDion ait,erat tuc iuuenis, 8£ prom/
ptuanimu ad ira habuit.Caput coma,animus ira feru efce*
bat* Veru ficut propter Achille non laudamus ira in animo,
itanec propter eu admiramur capillos in corpe.tn adeo par
uipendit,ut Patroclo paretaret.Dion non allegat Homeru,
fed detraxit fyllaba, Cafaria: Baua ftans retro traxit Achil
lem.Homerus aute fic, Poft tcrgu dea uenies etus coepit co
ma.Ex qbus uerbis conrjci poftit etia tunc caluicie incepifle.

AriftoxenusnarratSocrate fuifte natura

Vt Patrodo.) ttnuadp-a.&adaliauiriaaiemtuncno erat
Abfdditemm co < r. o j  ~ rr  - <-r

ma fua Achilles, caluusoed cu diet xxv* annoru cum Z-eno

,«i n ro 8 n  ^ atro  di  Parmenides Athenas ucnifTent Panathe/
retuhmus e x P pe nsea infpedturi.Hcclor fratris fui fafticia co^
nultimo Iliados . m a in cultu exprobrauit.Ex quo patet, in rjs
ad tonfura hois  piudetis ptinent.fimile
:oko>k§£?vJ7thA£;  fefuiiTe*Pr^tcreaapud Dione de Hedtore
prime,toms a a d no Homeri aliegado demmeatu eft.Ncc

bis ante explica etia in Homeroreperit.Naneipm quide Io
fuihccapud  inuenturu puto* Si flauocrinefuit

Home.Iliados.3. Menelaus,no tn inde comprehendimus fuif
Sed 8C fecomatii

CALVICII LAVS, 61

Sed s Philoftra fecomatu.fedneclauserat comae, fed ficut
in Heftore Jfkln ^ ult  MeneIaus,poeta edocuit, Dioni ob raa
quies/itfct&ANTo teri® penuria.uifa funt ide laus coma: ,8C  ei 9
ISlIlIS cimcmoratio. Iunoculouis cocubitS ap
imt7<Sv Parideaut peteret,cu ilqs uqs,tu coma exornationc fe
obiurgauit , ut ti gg 0 n 5 medaciis corroboro mea ficut

di ftudio turpiter Dion.No admitto ut qccj? comatu in ccdo
fuccubente. Iuno habitet.Nthil in aftris repent' Venereu.De
iia.i. d e iunone louis comadtco Poetalocutuaduulgi olte
quxcaftu Vene tatione SC opinione.de quo fupta multa fta
bfad^riuoiens^lc taarijscoceffitNec tnDionfuaoratioefcri
inqt,H/ix<xft<£S7rt  pfit coma efie bona habetib 9 ipam,aut non
habetibusmala.Noftrauerooratio qux ef
wz'i,  haecubi cri fentias reru Icrutat', adinuenit caluiciu efie
nes  quada rem diuina SC  diuino numini cogna/
tajineqj effe natur®,8C teplu eius effe qdiuinitate fapim 9 ,
alia qcp eius circa corpus animacp infinita bona: capillos
uero cotraria, nepe brutalis efie naturas qualHa, ut fic dica,
ariftas filquasq? animaliu,natur®judibria, imgfedtema*
teri® puftulas,8£ de orhi eo genere qd nature diuina eft co
trariu. De genere comato funt adulteri,  Ho merus cefuit
ftupratore uirginu deinceps fe habere ad fpledidu coma,
qfi ad ftupru mulieru, ornatus com® fpedtet.Et recfte qde,
j Na Ipledida qfq? coma adulter eft, Principes adulteroru
^ funt rj.qbus omis abiebt 9  eft pudor,genus maxime infidio
Jf  fum.qppeuenuftus aliqsadolefcesfilias&coiugesqterra
ij (ru marisue uolet, abducec.aut ad que angulu.quasq? tene>
J bras uolet, Captiua mulier corp e h oftis^gft, anio aut uiri.
'.Adulter uero comfslhulierisanimuexpilat.unde maritus

h 5 uxorem

€t

fAAAKP A2  firSnMTOM

ncs pexuerat, nitidos fibi coplicat
arte capillos. Alteru malum eft Pari
dis.) Alexander Paris priami filius,
Veneris auxiliofibifauetis, q> hui 9
forma Palladilu/

nonicp prnulif/
fet,Helena rapuit.

ter,utomitta,quodepitheta,gb 9 fe¥
moGnecus in neutro genere, no fine
elegaria &  fubftariuis utit,epithetis
reddidit. Optadu itaqj eft.ut inGr*
cu exemplar alicu

uxore fua ex integro attlittat. biincidere detur

quo tarn eruditu

itljl JClUld i (tUulU f 1  « | —t JUU LciiJJ CiUUIlU

VndebelluTroia aute lues Cjm UfbeS euer opufculu elegan/
nufuitcoortu.Di tit.qimiam ahacaufafait, Ut ti 9 iiberiufqp ueri
citauthic Svnefi/ r> _ or AT '  - • tipoflit. At dices

us, Alteru malum Europa 81  Alia COCUrteret,ni.* quid in fine nunc

/ Paridis longe de/ fiadulten'umC'QuidimpullC hareinculeast 1  Co

| terms, obfeoenu Gra-ctv; ad Priami nrhe rran/ fultoideglm'.ne
pueroru amore fi Cirarcos aa Priami uroe traqz flintcr prs f anda

' gnificas. Eftqj id cere,ntfi adulteriu *  AlterUttl hoc audifles, uel

dSjficut 8C  illud US,Uilde Clylthenes,unde 1 1  frigidius Synefiu

fupra,licet arte Di m archl',UildeoeS lilt emeries ta acute ratiocina
onis inferior e,cu f  _ ... ., _ t . temfuifks copie/

clarius uertere po re,q lua pulchntudltie ad lu/ xus. Clyfthenes)

tuiffet.Akeru ma cm nftituerunt [tipedia facie Clyfthenes cinav
lueft,Paridis ai/ 1  , orC .  „ r l  dusfuit,8£quoti/

mine longe dete/ teS.qUOCl Oell no ietllper £Ete> die tondebat,ut

rius.CLuauis ela tame fceleratauoluptatemc. femgiuuenisap'
tinis nonnulli fic _ ^r  ij-  • pareret.Meminit

ctialoquant. Sed Utlettieldicam,qpi hui 9 Suidas,hos

quid nos harcad/ cqmacuUnt,ofFcemmati fat, Sophodeosuerfi/
monemus.cu to/ at  culos citas.yu rrus

tulibelluadeoreli &JPCmorqoeS, f pltat enim, S A ^'o,r sutock /

giofe_uerterit, ut tatltoq? maiore palma fe CO- t(§P ttoA/s/cttou
%>iputant, quanto magis

foeminei K£ ^ xTi&Si/
vxe o K£jKK/(f ct,id eft, At quomo huic

CLuale efts: illud

circa initiu,Me fore Thrafymachu
erubefcere,cu potuifiet dicere, Prsfa
gieba iftarTrafymachi rubore me fuf
fufum iri,&id qd huiqpximu eft,ubi
inqt,Homerus cenfuit ftupratore uir
ginudeinceps fchaberead fpledidu
coma,8i cartera,deinccps dixit (diui/
namuremelTe5tKoA^ws),p cofeque/

ciuitati bene fit.ubi Dea qua- mulier
eft, flat armatura geftas, Clyfthenes
aute radium textoriu. Timarchi.)
Timarchus circa uetitam Iibidine
fuitintemperatiffimus, autore Sui/
da»qui refertetia q; hie in auunculu
Si  ma trem fuerit inofficiofus,

Cotys.)

CALVICII LAVS* 6?

Cofys.) Cotys foeniinei ordinis imitatores fiant. EtquiO
deafX mrpitu) quiseft ingenio malo pranocp, is a populi
dims praxes,apd* munqs exaucftoranduseft. Nuc uero quod

S.Hu?!nteperi c l uis  choro Cotys,extra hoc unumdu/

tes ac calamiftra/ didum aliqd no erit.nempe fi comam fepe
turs rtudiofi, for/ - finxerit,fi fepe conftrinxerit tricatim, ft

facrificabat. Ne unguento perruderif, iratim in promptu elt
mo comatus qui cjjci iJl£j 5^ de« lilt 82 Priapo facrificia fecifie,

idautecu fit tur/ Pherecydes luuene comato libi obuio,

pi(fimu,noluit cfi ocu \ oS  tunica operuiqmorbum digito often
fari, fed ad Echo, . 1  , e n. r- > it

id  eft„platoru uer dens,ex corpore eius maniteltum hen,ilium

boru imitatricem  efife de pathicoru grege. Quod fi ,puerbi'a
iuffit hk io  qtn'ccp in fe fapietix  contineant,ut Ariftote/
cus no infeftiuus. ii placet,fcribit enim ipfa antiqua efie philo-
^ uid  fophia: poft multa hotninu ftragem amiffe
qfcla etia reliquias,ac,ppter fuu copendiu dexteritatebp efte
feruata.Prouerbiu igit: eft fermo dignitatehabes, 82  tacp a I
facrario philofophia depromptu,eius antiqtatem referens* A
Veteres enim longe magis cp  noftri holes coteplationi  ueri
tatis incubuere. Si  ^uerbia inqj qcq? infecStinetfapietfe,
qd fibi uult hoc prouerbiu?Nemo comat 9 q no:fine aut fe t/
thorns ad Echo tuipfeannecftas,qnia ego no exprima iltud
62  note 82  re obfccenu. Euge qnia annexuifti, quidna igitur
tibi  uidefCO ueritate ipfam.nepe oraculu arbitror.Hinc fa/
ne proucrbioru uis patet.Cateru lpfis quocp teftimoniu p/
bibent  82  q,quibus nuncin orefunt, 82  quibus olim»Nihil
enim afiud prouerbijs  e/argitur immortalitatem, q? utentiu
his affiduitas,res ipfis xtate  geftas comendantiu. fiquidcm
prouerbia cu ex fingulis reru accidetib 9 pfpcda fint,ab exe-
pb's &fideaccipiut,6Cfuo teftimonio exempla corroborate

auid

a cd O !> m  od cqi

<?4

Q_uid opus eft
Platonica redar t
gutioe.)Socrates

®aaAkpa 2 ErKnwroN
Qntd opus eft Platonica redargutione^
quadoquideipfe orator exiftens rhetorical
apud Platon? in manifeftauit efte comatica.Dioni magnam

£s°o g fteS S Rhe g ratiahabent H>qui ^dedut.qui inu
b  “• * quis oculis uicin? fpedtant.Qd' publicelau
da£,id  imitabile eile necefte eft, cu illi fides
adhibeif.q fit ut Dion in cm/tate noftra cata
logu pdttifti'moru hominu Iaudaret facile.
Quos aut opponimus comatis.funt lauda-^
Gymnafticam ,56  tiffimt quide.e quoru numero funt q in deo

diclna. Eft igitur m  templis lunt lhlamines,,ppheta:,£ditui.In
Rhetorica koa/xco  gymnafijs peep to res 8£ pxdagogi,  In mill'

torica flc fe habe
read medicina,
quemadmodu fu
catoria,quae man
gonicadicitur,
(Gratci M/J./J.UTI
vJw  uocant) ad

fe _g e,li « nScjj comato ctcdidiTTet . toorcs
hoc eft, Rhetorica cu ctnsedu adulteruue pingere uolut,coma^

culsfimuia^hr^ u idebis.fin philofophu, ^dituuue, caluu
Agameno mulie c5ftituet,quidda grauitatis pra: fe  feres,Hac

Ch 1  nda'oenero oratIon ^ n °ft ra  pbilofophis, 8C  facerdotib 9

farnpuelianunqp &ciuibusrcipublioegubematoribusmode

comato cuftodiS ftishoibus grataarbitrabor,& fi populo n5
dam tradiaifiet. , % /* ~ • it > c

Qiiibus formo \  ommopbet,ducat tamehincutcomatiat"
fac funtuxores, hi fecfbi rubore.modefta pudicitia, tonfura fx^

rum'be'nosTfcifce P IUS  exerceat.Et beatos exiftimet, qb 9 opus
refoiet.Feliciterei no eft tofura.NuIIas mihi habed^funtgra-

pSt^fauear mu tia:  ^d m ateria: potius.In qua dicendi infan
liercularu genus, dffimus.aduerfusperitiffimuin difeeptado
quisefleuideretf.Velim pfit cp plurimis hui 9  noftri fabo--
ris fufeepta prouincia,qua nos laude habituros fperamus.
8YNESII DE LAVDE CALVICII FINIS,

s*> GERARD V S LI

STRIVS RHENHNSIS IOANNI PALV^

dano,indyt£ LouanieniM Academia:
publico rhetori S* D.

Q.VIDEM non ininfimd felicitdtis mex pdrte duco,  do/
ftiffime  Pdluddne.quod mibi eonttgit cum Erct/mo dome/?*
cdm con/ketudinem men/es aliquot dgitdre.Tanta eft  bom*
nis integritds,comitds,feftmtds:ndm eijnditione quiddtdf
netprxdicdre,tot ip fins xdids libris,uel orbi teftd.tiffma.ml
]  Is mecumde mllo mortdlium colloqut cdfneuiuuel crebrius,
uel dmdnt:us,ucl bonorificentius, quhndefuo Pdluddno,
nec ego de quoq> ttudiebd libetius. Deit immortdle,quo ore ,
qu&fdcundia foletille referretuameruditionem, indicium,
multo rerKmu/tuollefrdm prudentutm,incredtbt[e ftudiim ergd  doftrind prxftdn
tes Kirosj/IngttUremtngen^cindoremj/ttmnum uxtie comttdtem.cuulttafe mrrdm,
mornm iiwwditam /udwMtem.m djmctttt^idem plus<f PykcWnwtt nugts te per/
fpexerm,i\lo tedepingente,qudmcumLoUdnif  pxbltce brofitentem dudtrem. Hie
igitur infkmmduit dnimum meum, licet Anted quocfrfldgrdntem ut dliquo xenio/
io Pdluddmm mibiconcilidremmecp defuituotis noftris occdfto.Forte fortuna  pd
rdbdtur dd excudendum ErdfmiMorids encomia, extguus libellus, (fX quern  tile,
quod compertiftbnii bdbeo, pAucnlis diebus lujit  nugts quam fcripftt ,fed eiufmo/
diprofeQo,ut dubites>plus neddferdtutHitdtis>dnuoluptdds.Itd<$>n6 fine cc.ufd,
tdntopere pldcuit y ut idm  plus dectes fit excufus vypis:uem ftmt in eo pemultd,q«x
no  nt/t db eruditts <5  Attends poffrnt intelligi:pdrtim  ob Grxcitdtem pdffim dim
Xfdm,pdrttm ob dllufiones  i0f crebrds tdcitds,pdrdm  ob drgutia iniocdndo,qu£
nonfdcAefentidtmfiquinans fitemitnfUffimx.Nibil  enim ingemoftus,quam era

Erdfrni  met Horid iWuftrd.UuM.dgis p!dcebit,fimdgis fiterii intelleftd:&felicius
exibit in mantis bominfhtui quocp nominis dujfpicto.Q udrexeniohim hoc ribi died
turn,pro tuo edndore libenter dccipies,& in mo libello duos pariter dgnofces,Erd/
fmii ueterem dmicti, Liftrium quondi tun  Scxjoc vrlw, nunc n ouu amicitix tux
cdndi.idtn>Ji no refjcis,nemm tuom fide beneuolenmq; ccffttrunu Bene vale.

i

£

A.  Morias enco/
miu.^tcoji'aftuki
cia fignificar,3£ icKOi/x'iop
fcriptu aliquod in alicui 9
laudecopofitu, ut Lucia
nus fcripfit encomiu De
mofthenis. Et laudato/
riu genus Grsci uocant
encomiafticu. Et iywapu
eft laudes.alicuius
,6ratioeprofequi.Differt
aut encomiu abhymno,
utfcribitHamonius.Hy
mnus nacp eft deoru, en
comiu autem hominu.

ERASMI ROTEROD. PRAEFATIO

ERASMVS ROTEROD. TffO
MAE MORO SVO S» D.

Vperioribus dtcb 9 cu
me ex Italia in Anglia
recipcre, ne totu hoc
tempus,quo equo fuit
infidendu, h^aoic>
illiteratis fabuiis tere^
retar,malui mecu aliquoties uel de cp>
manibus ftudtjs noftris aliqtrid agita>

re,uel amicorum (quos hie ut doctifli
aM-vrtiz. 1’d/x.vcrcaiocan  mo s,ita SC  fuauiffimos reliqueram) re-

fta,uelut a Mufis aliena. cordationelriji,inter hostu mi More
Agitare) Eft aliquid in ue { { n  primis occurrebas; cuius equide

rea.) Deierantiseft.ucut ablenttsablensmemoriano aliter trui

emoriar.Horati 9 : Difpe folebam.cK prasfentis pradens confue
reanioptimuerat. Co/ - - 1

mentations.) Comenta _ _

tio eft agitatio ingentf. quid unq) in uita contigit mellitius.Er

go quonia omnino aliquid agendum
duxi,& id tempus ad feriam comenta
done paru uidebatur accomodatu.ui--
Turn eftMoria: encomion ludere.Quas
Pallas iftuctibi mrfitin mentemC in*-

rea ni optimu er^Co/ tuc j ine corr f ue ueram,qua difpeream,fi

_ D .. ..igcntj.

d.u® Pallas) Allufitad
Honreru,qui- fubindein
ducitPalladehoc autil
lud.inanimu mittentem
Vlyfti aut Penelop®, cu
non apparetalioq caufa,
curilh hoc in menteue/

niredebuerit.uteu alibi, , r> • - t . % x ■

turn Odiffe.dx tk  j' ay quies. Prirnuadmonutt me Mon co>

Itti  gnome tibi gentile, quod tarn ad Mo

XM 7 T /5  ideft, Huic . ,P  ,. C • r \ r

autem in mentem mifit UOCabuhl accedlt,cp es IpiC a realte

deaGlauca Minerua. nus. Es

Mori cognomen.) Vulgo Maurum uocant Morum. At Gra?ds<««f 0 'eftul
tom fignificat. Gentile.) Id eft gentilicium, hoc eft proprium familiar?.?

DemocritS

IN MORIAE ENCOMIVM t

HUS. Es auteuel omniu fuffraops aiie^ Dcmopntu quenda.) Is
,rc.  ^ , , r r  . , pi. , quicqd ellet in mta mor
nitiimus. Demde fufpicabar, hucinge ta iiu,ridebar. Adcoftul/

lin noftri lufum ribi prxripue probatu ta qu^da res iih uidebac

iri„pptereaquod iolcas hums generis uenalis Satyr a decima *
ioris,hoceft,necindo<ftis,‘ ) ni fallor,nec lamneigitiaudasqdde

ufqjquaq? infulfis, impedio delete', ^Ziminl  mouem

&omnino in comuni mortaliumuka unu.Protuletatq? pede.

Democritu quenda agere.QuancjiM

quide.uc pro fingulari quadaingenq Suetonium,duosfibiin

tui pedpicacitatejonoe lateen a uuloo omninegocio iucundifli
..JT . r i ■ b  ■ j i  'i' °  mos 8C  aptuiitnos oim
diilcntireioles, ita pro  incredioih mo/ horarfi homines appelli/

rum fuaukate facilitates cu omnibus tabatetia in codicillis.Re

omniu horaru hominem agere&po fu | hoc piura fcirecupiC
tes,8C oaudes. Hac igitur declamatiun/ No folum) Accipimus

culam non folu lubens accipies, ceu /m ^quSuTu^^ecipi*
/j-otfobop  tui fodalis, ueruetiam tuenda mus.Acdpimusquacad

dk*m,i«bpe

tuam.non meam. Etenim n5 deerunt &uuop  tui fodalis.) Hemi

fortaffcuinlirigatorcs.qLucalumnjn/

tur.partim leuiores efle nugas,cput diciturpignus.autfimile

theoloou deceit,partim mordaciores, q ui PP ia  rd'dlum apud
_ „, amicu, quod alii noftri

cp ut Lhnltianse coueniant modettue, comonefeciat. Vitiliti/

nosen clamkabunt uetere comcediam, gatores) Id eft,obtrefta/
aut Lucianum quempnm referre, atq 5 Cat0 nouato uerbo H a ui

omnia tio& morbolitigandi,ui
trlitigatoresappellabat,utte(latur Plini 9  in prarfatione hiftoria?mudi,qui
& Zoil i,8c  Homeromaftiges dicunt. Vetuscomcedia) Vctus comoedia,
cuPinuetor fait Sufarion Megariefis.magna Iibertate,ctia noiarim qfuis ta
kabatjdoneclexlata uctuitcuiufcp nomepfmngi, atq? ita nata eft nouaco
aiecdia. ApcP latinos auti locu ueteris comcediff fucceffit-SatyraXucianu)

i i Lucianus

8 ERASMI ROTEROD. PRAEEATIO

Lucian 9  rhetor Sam ofay omnia mordicus ampere. Veru quos
tenfisadeodicax>utnec ^ ^ * ,,

dijsipfispararet,unde argument! ieuitas,# iudicru oftendit,

ZQeGb', id eft, impius co/ cogitent uelitn.non meu hoc exemplu
enominaCeft. Mordic 9  rr r j - j ■ i ■ ' r

arnpere)Mordic 9  aduer eile,led idem lam ohm a magais auto

biu, queadmodu apud ribus fadtita^u-Cum ante tot fecula

t?b^ 0 mor C |! d ^txo ?«K>M.vo/x«xi<N> ^Cerit  Homerus,Maro

(Uuo/xox/V) id eft,bc!lu culicem 8C  moretum, nucem Ouidius.

F" m Ba Jr Hde  budar/tPolycratesaj

mus,& (x&x h  pugna. Ex huius caftigator liberates, imufticiam

tat autem tituio Homeri, Glauco,Therfiten SC quartana febrim
quanqjdodi magis pu/ „ , t . . r- r~

tant efte copofitu, alicui 9  rauonnus, caiuicium bynelms,  mulca.

faceta qdaHomernmira & parafiticam Lucianus. Cum Seneca
none. Bufynde.)Hanc , r . .. ,. r,. ,

orationemcarpit 8t  corn LdaudfJ iulefit a7ro8£co<r7p, biUtarchuS

git Ifocratesifuit aute ty/ Orylli cu Vlyffe dialogu, Lucianus SC
ranus Aegvpti 9 ,que inte 1 1  ® A n.M»

remit Hercules. Polycra Apuleius

tes.) Rhetor Athenienfis.q feripfit encomiu Bufyridis. Idecopofuitoratio
ne,quafuitaccufatus Socrates. Iniufticia Glauco) Id eft apud Platone de
Rep.lib.i. Therfiten 81  quartana febrim.)Aulus Gel.lib,i 7 .cap.i 2 .fcribit
Fauorinu philofophu oppidoqjdiligenterin eas materias dicere folitum,
quas Grad ccfogxs  iy SitoV^  U7ro0£oi3$.i.inopinatas 8L  abfurdas materias
appellant Sicuti cu Therfitat laudes qurfiuitjSi febrim quartis diebus re/
curren tern laudauit. Therfiten autem Homerus Iliados. £>.  fic deferibit:
*Li%isaq  J'atwf uTP Ta'/ookASe, ^oAkoq  snp £T£jo/j 7rcc/'oC, to! <H ot

w/jlm ^xujtco  £7r/'5vi0@^ o'awoXKKOTcjScuTaj U7^8tp <po^oq 'inp  xecJhxAh'p,
J'£7T£vhvo 0£ Accx^. id eft, AdTroiam uenitrquo no deformior alter, ,
Diftortis oculis.claudus pede, dein humeri illi Gibbi, pe&ore contra/
<fti ,caput extat acutum Raris confperfum uillis. Caiuicium Synefius)
Synefius patriam habuit Ptolemaida pentapolin.Epifcopus fuir,qui inter
multaalia feripfit encomium caluicrj, quodopufculum plenum ingentj 8t
eruditionis adhuc extat. Luferit Apotheofin.) Luferit,td eft.iocofedeferi
pferiqquo padlo Claudius imperator Caligula auunculus,qui Neronem
praceffit,referri uoluerit in numerum deorum. Grylli cum Vlyfledialo/
gum.) Gryllus Gracus, uenefieps Circes uerfus in fuem, difputat cum
Vlyflfeafleres brutorum animantiu conditioned feliciorem efte human a „

Extat

6

IN MORIAE ENCOMIVM *

Apuleius afinu,5t nelcto quis Grunnrj Extat  inter opera Plutar
* r ii.  n - ■  chi. Grunni)corocot/

Corocottse porcelh teltametum, cuius ta >) Eftiocofum argume/

& diuus meminit Hieronymus. Proia turn de porco condente
. „ .  i i . r. ■n 1 '  i teftamentum. Cuius me

de U uidebitur.titigant ilti roe latruncu m init diuus Hieronym 9

iis interim animi caufa lufiffe.aut fi ma «n quads praefatione e<5/

■ re ■  j. i mentariorum in Elaiam,

Imt.equitane in arundine longa.Nam Latruncu i is>)  Lamm/

qua: tande eft: iniquitas,cuomni uita: culoru ludos eft Hle,qui

mftimto fuoslufus cocedamus,audios

nullu omnino lufum permittere,maxi phoretis: Infidioforu ft

me fi nugsfetia ducat, atq, fta traSen

turluaicra,utex his aliqaaato  plus rru ftis.erit. Ouidius item:

gis referat lector,no oihino  nans obe^ Sme  latrocmf/fubiraa/
p  ^ r  , ....  gme calculus ibit,racpe

ite,q? ex quorada tetricis ac Iplendidts r eat uitreo miles ab ho/

argumentis C ueluti cu alius diu confer ft^tuus. Animi caufa.)

. ° .  , . , r  Animi gratia dicimur fa

cmata oratione.rhetoricen aut philolo cere>qU od non ad urili/

phialaudat.aliusprincipisalicuiuslau tatem,fed obleclarione
des deferibir,alius ad bellum aduerfus a "ne longao AUu"

Tureas mouedu adhortat' 3 . Ali^futura fum ad carmen illudHo

prsdicit ratianum:Ludereparim
v  par.equirare in arundine

longa.Sic enim fignificat ludos pueriles SC  ineptos. Obefae naris.) Id eft
cralTae:dicuntur qui nullo funtiudicio.Horatius in Odis: Nec frrmoiuue/
ni,necpnarisobefae.Ediuerfo,emun<ftaenaris apud eunde dicitur, qui acri
eft iudicio. Confarcinata.) Id eft, undiqj collefta, qua Graeci
&7f T3)eairffi/j , quod eft fuere.Cuiufmodi opera Grsci uocat xEvfui/as, La
riniabiectorho,centqnes,Taciteautnotateos,quinonfuoMarte'fed hinc
atqj hinc emedicatis uerbis SC  fentetiolis coponut oratione. Philofophia)
Huiufmodiorationes folenneshabetur in aufpicadis ftudrjs,ad oftentano
nem ingentj  magis,qj militate, Principisalicuius) Na in his plerucp pluri
mu eftadulationis,minimu frutftus. AduerfusTurcas.) Coplures huiuft
modi orationibusconati funt,puocareprincipes ad bellfi.ut lub illius prae
textual maxima pecuniae uisexhauriretur,cum magisexpediat exhortari
Chriftianos ad bellum capeflendu aduerfus uitia. Alius futura pradidt)

i 5 Notat

7 o ERASMI ROTEROD. PRAEFATIO

NotataRrologosT^orvco pr^dfdt ) aIi 9 nouasdclana capntia co-r
SfflSominnfS len  rninifcid’quadtiuculas. Vt cm nihil nu
Ali^nouas de lana capri oaci 9 , qq  feria nugatorie tradtare, ita ni

ortedipaSmfgSde hil feftiuius ^ ita traftate niigas.ut tit/
ptatepotifids, dcprscel hil min 9 cp bugatus fuifle uidearis.De

b“mqitSpS4a <7q u,de *>rf*>taetfiaiifl
cftcotentionis & rixaru, plane me fallit ^xauT/a.ltultfda lauda*'

nihil aute pietatis.De la/ u { m 9  fed no omnino fluke. la uefo ut
na caprtna ,puerbialiter „ . r  , T  _

diciu eft, ,peo qd? eft de de mordacitatis eauillatione reipodca,

renihili.Horat.in epift. f em phxc ipcnns libertas pmilTafuic,
Alter rixat de lana la?pe , ^ - ~rtt  i

caprina. Confine ant eft Utincomune.hommu Ulta iallbus Ills

illiDemofthenis.77 '§i'ow  deretimpune,modoneliceriaexiretin

c£rAau7/oc.) d. amor fui. rahie. Quo magts aamiror his tepori/
^ixos amicus, Si a uTo^ip bus auriu delitias>qu£enihil ia ferenifi
fe. Hunc Horat. ^Odis f 0 j£ nes t { tu | os  f erre  p 0 (Tunt. Porf O no

fiullos adeo praqpoftere relioiofos
deas,ucuei grauillima in Chriftu coui
cia ferantcitius>q? pontificeaut prinqV

J££2S*£bS&  ioco  afpcrgi,prefcttim

nereceptos,quareges uo U qd 71505 r« aXfgiTot attinct. At em qill

camus inuitftiilimos & fe u  j tas  hominu ita taxat,ut nemine omi
remmmos,cardinalesre _ , , r  ^

ueredilTimosjpontificcs no gltringat nominatim, quado utru
fa&iflimos epifcopos re ismordcreuidctf.andocere potius,ac

biles,atq? itede csteris. moncreCAlioqui quot oblecro nomi^
Videas.)U7rco5\art',aut nibus

4T£^a5o'/§:ponit emfecudapfona,pquauispfona,8£ eft modus potetialis.

AlpergO.i.leuitercotaminari. Si qd 71505 roc  aA^zTa) Hoclocouerbala
tina.quae in limine marginali fuerat affcripta,ncfcio qs rctulerat in cotextw
Eftarudiduhocapud Ariftophaneinnebulis, t!  c H/x.bcpiXt'id'ts^oi {vfao 1
■ 7 R 03 Y «?,<£iTa,i.quid aut mihi^derutnumcn ad farinas;Farina uiuunua,

unde

uocat caecu,&in
bus ftultu &L  improbu.
Salibus lud.}Sales ditfte
ria falfa dicunt .Lucan 9 :
Nec foliti lufere Tales.
Solenes titulos) Solenes
uocat

IN MORIAE ENCOMrVM. 7 l

Wls^ipfernc taxoC Priterea qui nullu undequod a<{ cibuac ui
. ' }  ^ ctu attinet,ad farinas nti

liommu genus prsetcrmtttlt.lS null' no n eredicit,qd’uuIgo dr/

miiifukns omnibus iratus uidef’.Ergo cunc  de pane lucrado.

c ■ rc \ c  i i ■ A ftulticiauituparO Nul

ii quis extiteiit, qtefe ladum damabk, jugjgitopinor,erittaini

is aut cofcienria prodet fudm, aut certe quus,ut fi qd diftu utde

inetu. Lufithoc in generemultolibe.

tius ac mordacius diuus Hieronymus, dat, eu non taxetur ulii,

ne nomiiub» quide aliquot,es partes. S

Nos ptseterq? quod a nominib 9  in to- hominu gen’ notat,fed

turn abflinemus> ita pmerca ftilum ?■ J. n bo , t } G ™ § en q ema/

„ . , i i n r a funt.Poftremo cn ftultt

teperauimus, ut cordacus lector  facile C m  pfona loqueme fece/

‘{idnteile&urus, nos uoluptate magis ;rit,na'c6uenietimagina
—• r nrr  kt — tt°  riper/onaaurorisiddice

q? morlum quadiiie.Necp em ad luue rC) q UO d Cub  perfona Mo

nalisexemplu,occulta iiiarn fceleru fen rixchitu  eft:non hercle

-tina uf§ mouimus, Siridenda magis SSSputant^tQ My

cp  feeda recenfere ftuduimus ♦ Tum fi dmle de corpore Moyfl,

•qu/s eft que nec ifta pfacare poffunpis

faltem  illad meminerk, pulchru effe a Jus dixerit, hoc ex auto/

.•ftulrida uituperariquacu loquente fe,

•cerimus, decoro perfona: feruiendum quente inducat, (enfifle

fuit.Sed quid ego ha:c tibi patrono ta quicquid Phiiari
. *.  , r  , deloquetetecerit. Deco

• iinguian.ut caulas etia non optimas, rogfonsferuiendu fait)

•optime tame tueri poffisC Vale difer DecorQ  quodGraedq§£
tifli'me More.SJ Moriam tua gnaukcr SSW fe/monn*

defende. Ex rure.quinto Idus Innias. cu 'us prsdpua ratio ha/

bet in tragocdfjs, comoe
dtjs &  dialog is.  GLuid ego hate tibir") aTroifiuirktfie,  eft. Patrono tam fin
gulari) Patronus hie flgnificat aduocatum caufarumam aliquado refertur
ad libertum. Eftaute Thomas Morus, prater egregiam optimaru literaru

ri nominis.

M.QPIAS ErKOMI

ON, ID EST, STVLTICIAE LAVS, ERASMI
ROTERODAMI DECLAWATIO.

Edama/
tio )  apte
uocauit
declama
tionem,
ut intelli
exercendiinge/
fcriptam,ad lu/
fumacuoluptate. Porro
Moriam fingit ueteruni
more ceu deam quanda
fuas laudes narrantem,
idep decore,qd” hoc ftul/
tls peculiare fit, feipfos
admirari,deque feipfis
gloriofe prsdicare. Ta/
men hanc efTe) Hanc ^0 /
kt(K(S?  accipiendum.ut

Stukicia loquitur.

Tosnqj de
me uuioo
mortales
loquuntur
(neque erh
Cum nefeia
cp male au
diat fluid
da

pud ftukiflimos) tame hanc eflfe, hanc
inqua effe una.quxmeo numine deos
atqj homines exhiIaro,ueIilludabude

f Fmn”raC°rrS5 m ? nlJ ' eft argumeta.quodfimulatq,
Fronte exporriginjus,cu mhunc ccEtu frequent! llimu didtura
hilarefcimus Cotra moe p ro dn,fic repente omniu UuItUS noua

quaere in Chihadib 9  Era quadam atq; lnlolita hilaritateenitue

fmi. Deorum Homeri/ fut f ic  fubito fronte exporrexiftisdic las
coru.)Facete uocatHo/ >v 5 r — r

mericos,qcunofintulli toquoda SCamabiu applauuftis rifu.

inreru natura, tameab utmihl ttfedto quotquot undiett pra>
S/^&epfthe)Ne fen ^ es intueor.pariterde oru H omeric

penthesherba, cuius me corn netware no fine nepetfie temuled

minit & Plinius. Apud ■ ---

Homerii Penelope hui 9

fucco addito poculis,difcutit triftitia couiutj. Vnde illud Odiflfes.</'. tvSc/#
&7r/vju VH7rsv0ts 'faXphoVTi  kcckwa;  £7r;A«0£s ct7r«v7ww.i.Vndebibebat,Irar,

Nepenthes,

'sTVLTICIAE LAVS, 7)

dSuHdeamini.aim antehac trifles ac Nepenthes, omnifqsob

folhattiederttts,penndequail nuper u i m habere traditur,&
eX r °phonn fpecu reueru, Csterum hincnomehabet.Nam

quemadmodu fieri confueuit, utcum „e prluaSim habit!
priraufol formofum illuci& aureutn SuntquiputantefTe bu

ostcmsoftcnderiMutubipoft^^SfiS

ram hyemem.nouuuer blandis afpb

tarit Fauonijs, protinus noua rebus

omnibus facies, nouus color, ac plane fit. E Trophonij fpe/

iuuenta quaedam redeatdta uobis me/ cu.)Prouerbm eft,de ue
r  S 1  .  hemetermoeihsacfollu

eonipecta, mox alius accelht  uultus, citis.Nam dim inUr

Itacaquod magni alioaai  Rhetores, badia, ut§uidasafr, ,

uixlongadiu^meditataoratioepoC

funt efficere.nempe ut moleftas animi culuerat.quodcatabafi/

curas difcutiant,idego folo ftatim a- SlfspecSauTeerat
fpedtu pKeftitt. Quamobrem autem Trophonij dift 9 ,in quo
hoe infolira cultu prodierim hodie,
lamaudietis.fimodonongrauabimi/ piam,unde macie con?

M4ka>dpaAmm«s,ooatu  fin*

quaslacris concionatoribus, fed quas fentingre(Ti,qualiauui/
foricirculatoribus.fcurris ac Morionii 8° ferenatrantde fpecu

busconfueuiftis arrigere.quas^ olim nos^duf plura de hoc

Midas illenofterexhibuit Pani.Lu^ cu P ic  cognofeere, legat

' —r-- Erafmi Chiliades.

Afpirarit Fauontjs.)

Fauonrj uenti funtuerni,adquoru flatu foluiturgelu, 8£laxatur humus.
Ho'ratius,Soluit acris hyemsgrata uiceueris&Fauoni.AIIufitadcarme
Horatianu.Luceredde tua?dux bona:patna?.Inftar uerisem,uult 9 ubi tu
Us AffulfitpopuIo,gratior it  dies,Etfoles melius nitet. Sacris cocionato
ribusOObitertaxatuuigushominu.quieocionatesin tepiis, ofeitates ac
dormitentesaudiut, multi neaudiucquide,cucircunforaneos ac feurras
Riitis modis aufcuket.Idueru ellefacilefatebitur,qui nouerit Italia,pra?i
fcrdsaRomaSC Venetiaruurbe. Midas,;Notaeft|fabuladeMida,qui Pa

k nem canen

DttpUces
S ophiftce

Prombiif.

Adtthrio
Poetiim  0 1
rbetmm.

74 . mo

qgcanenteApoIlini prae
tulit.Allufitaute ad pro
uerbiu,Mid£eaurcs. So
pbifta.) Oiim fophiftae
dicebant philofophi 8 1
fapiae ,pfe(Ibres, deinde
rhcrores. Poftremo abijt
nome in inuidiam,ut fo/
pRiftae diceref, q ficftam
quadafapisfpecie iacli >
taret. Infame.)Hocad
Moriaepfonareferedu e
apd'qua uocari fapiente
cotumdia e.ueluti apud
aulicos,do<fti ftulti uoca
tur,apud dodos uicif/
fimaulici. Nonhuius
facio.jEthoc J'flKT/Kwg
accipiendu,utfloccu aut
pilumoftedat. Modo
decorn.) Decoru uocat
non fimpliciter, quod p
fedeceat,fed quod ftulti
ctaeperfonam deceat.ue
luti non eft decorum 1 cl
noniloqui defide.

. kuth  eoc \J r rlw  ccuAh.) id
efQ pliFfui tibicinafi t.
Prouerbiu eft, u bi qui s
fcipfum factis commen/
dft.Tametfihicalio del
torfit, nempe ad earn,
quae (uaiadat. Rhetore
palponem.) Si quis au/
diat folennes iftas oral
tiones, quaehabenturin
publico apud Rhoma 1
nos pontifices, apud r el
ges,apud principes, mi/
rum eft,qua fronte uel
ijfti fie audeant adulari,
Md llli poffint tam in el

ptas laudes

Pi  A% E TKOMI O N

bitu eft enim paulifper apud uos So*
phiftam agere, no quidem hums ge
neris.quod hodienugas quafdam an-;
xiasincuicat pueris.ac plufep muliev,
brem rixandi pertinacia tradit.fed ue^
teres illos imitabor,qui quo infamem
Sophoru appellatione uitarer, fopbk
ft it uocari maluerut. Horum ftudium
erat,deoru acfortiu uiroru laudes em<
comrjs celebrate.Encomiu igitur audu
eti's.no Hcrculis,ncqj Solon/s,fed me/
um ipfi'us,hoceft, Smltitix*  lam ucro
no huius fado fapietes iftos, qui ftub
tifttmu 8C  infolentiftimum efte pra/di/
cant.fi quis ipfe fe laudibus fcrat.Sit fa
tie quam uoletit ftultu, modo decoru
efte fateantur.Quid enim magis qua<
drat, qj ut ipfa Moria fiiaru laudu fit
buainatrix C 81  ScuTfiWu'riu) ocuAh  ; Quis
enim me melius exprimat q> ipfa me
nififi cui forte notior fim, cp egomet
fum mihi. quancp ego hoc atioqui
non paulo etiam modeftius arbitror,
qj id quod optimatum ac fapientum
uulgus fadlitat.qui peruerfo quodam
pudore, uel Rhetorem quepiam pal-'
ponem, uel poetam uaniloquum fub i
ornare folent, eumq? mercede condu*

sftum,a quo fuas laudes audiant, hoc
. eft,tner%


STVLTICIAE LAVS.


camera mendacia, &tamen aerecun- pwslaudesaodirc.Nee
’  „ , , „ dubito, quin lfta mole/

dus interim ille, pauoms in more pen/ ftafintcordatis principi/

nastollit,criftaserioit,cu impudes aC bus. VerecudusilleO

lentator nihili homme.dqs asqutparat, im pudentiffimum figni
cuabfolutu omniu uirte-tu exemplar ficans,qui tafia poflltau

proponit, a quo feiat illc fe pluscp ik  fd^fsper omSa
^a Tractw/j abclTetcn cornicula alientsco/ eft muficorum ftarmo/

iieftit plumis: cemTftTuam^otaml

eleniqt  CU \k /xv!c«> Top  sAtcfoiv TO, 7roi§. Po/ Abijt autem in prouer /

ftremo fequor mtulTfud uulgi prouer/ ^TuaHum ^gnlfka/*

biu,qao dicitar  is rede laucfare fefc,cm mus. Vide Chiliades

nemoaliuscantigitJaudamivQuancp P^ s -

hie interim demiror mortalium ingra- ^hiopem dealbat, eft

titudincm dicam, an fegniciem, quoru prouerbiu de re impofli
n. j' r  i „ -/ bili. Verumhic eleganr

cum omnes me Itudiole colant, meaqs tcr detor( - jt a d id, qcf ts

libenter fentiant beneficentiam, nemo qui niger eft faftts, hoc
tamentot iam feculisextitit,quigrata ildamn&ahufpingT/
orattone, Stulticia: laudes celebrant, turqjeft. lx /xvlaq rep
cum nondefuerint,qiuBufyrides,Rha
brides,febres quartanas,mufcas, calub dt. Adagium eft,cum
cia.atque id genus peftes, accuratis ma quis rem nihifi.uetbfy

gnaqjS^lei j&bamnuaduraejucubra bium.) SjceniraJocan/
tis laudibus uexerint. A me extempo- tur uulgo, ut cum quis
rariam quidem illam, & illaboratam.
fed tanto ueriorem audietis oratio/ bet memos, scob id coi

H cm.Idquodnoltaex(ft'me« ? ad in,

genij oftentationcm efle confidum, giam feripfit Lucianus.
quemadmodumuulgus oratorumfa

cit.Nam q.iicutfnoftis,cum orationem Qrflaulgliat a diucerng .
\v tot E 2 . OTp'S/J

«7<? MAP IAS ErKHMIOf*

»• ct[i  S/j hri  -yAwifa/j "A/
0o/)ideft,quicgdin lini
guam uenerit. Prouer/
bium eft fumptu ex Ae/
fchylo tragico poeta, ci/
tantePlatone. Porro
ut diuidam.) Ailudit
ad dialecticos, quibus
mos eft primu definire,
qc^aggrediunt. Largi/
trixsacop.) id eft, bono/
ru. Allufit hue quod Ho
merusfubindeuocatde
os dWHjccs Vxw/j  > id eft,
J, largitores bonoru. Fro
Dqmptto. te( £ q UOC j aiunt.) Relu/

ceteniminuultu quoq?
ftulticia autfapientiaho
minis. Minime men/
dax.) Exfermone enim
potiflimu colligicur_ani/
mus hominis. • vy th
■ 7rof4>vja 7n'0Kxoi hou <VU
thAeovth ovoi  obambu/
lant.) id eft,Et in purpu
. ra fimi<e, & in Ieonina

toti's trigintaannis elaboratam, Hon
nuncp 8 C  alienam proferunt, tame triV
duo fibi quafi per lufum feriptam, aut
etiam didatam effe deierat.Mihi por
ro femper gratiffimum fuit, orh ap hv't
yXurjap  Va 0o/ dicere* At ne quis iam a
nobis expedet.ut l'uxta uulgariu ifto/
rum Rhetorum confuetudincm, me>*
ipfam fimrione explice, porro ut diuu
da.multo minus.Nam utruq; ominis
eft inauipicatfiuel fine circufcribcte  ea,
cuius nume tam Iatepateat,uel fecare,
in cuius cultu omne reru genus ita co
fentiat.Tametfi quorfum tande attu
net mei uelut umbra atcg imagine fi'ni
tione repraefentare, cu ipfam me cord
prafentes prafentem oculi's intueami
niCSum ctem uti uidetis,uera ilia iar^

pelle afini, nam firm* gj tr f x  \aco/j } qua Iatini Stulticia, Gr^CI
g  Mcoj/ap appelIant.Quacp quid uel hoc
... opus erat di'cere,quafi no ipfo ex uultu fronteq^qd aiunt,fa

licet in mV  tisquasumprasmetera, aut quail uquis me Minerua, aut
t». Sophia efte contedat,no ftatim folo poflit obtutu coargui,
etia fi nulla accedat oratio,minime medax animi fpeculum*
Nuilus apud me fucislocus, necali udfrontc fimnto.aliud id

p gtftorc pre mo» Surhq? mei undiq? fimillima, adco ut nec
niffimvh/  rj toe dtflimulare po(Tint,qui maximeSapietue pfonaacd
t&ftttluci&  tulu fibi uendicar, Hsq fy th -n o^a  7 v! 6 «mi  , 6 Ip th asoi/th cm

obambulant.Quauis autem fedulo fingant,tamen alicude

prominentes

STVLTICIAE LAVS 7  7

proftn'nentes auricula: Midam pro^ uu, f° h 5 b £1 tut 7 t ? 4 eli/

T  _ r7  i * tns,&nonuq?ad lufum

aunt. Ingram me Hercule Si hoc ho-' pu rpu ra ueftiuntur. Eft

minum oetlUS , qui cum maxtme fint aute Gra;cu_ prgqerbm

noftraefadtionis,tamen apud uulgum IbnfpSegSIt^um
cognominis noftri fic puqgt.utidpaf fintncbulones.euifimi
fimalqsmagm probnuice obqciann
Promdecumfint MwforoJto/ re,c$teru tuseftApologusde aft/
fophiacThaletesuiaeriadtente^^^;
iure 0 pum 07 xw$oo'o$ou<’ illos appellabi manos habitus eft pro
musryifumeftemmhacquoq, par. 5“^S*g[g*g
te noltri temporis rhetores imitari,q n asdaret.CufintA»jo/
plane deos fefe  credunt, [thirndiaiitn rtfoi.) id eft (luhitiimh

titu bilingues appareant, ac pnedaru enumero  f ept e  fapiem.
facinus eftecTucutJatim's orationibus Au^otpousODiftioeft

r L - j  t f ■ „ i compolita,exftulto 8£fa

fubinde graxulas aliquot uoculas,ue/ pien [e )qU afidica S ,fluke

lut emblemata intertexere.etta ft nunc fapientes. Si hirudii

no erat his Iocus.Porrbfidefuntexoc

ttca, e putribus chartis, quatuor aut huicammantilmgulahi

quTnq; prifca uerba eraunt.qujbus tc,

nebras orrundant ledlori, uidelicet, ut immi(Turas,id enim for a ffeftm

qui intelligut,magis ac magis fibi pla natubxgrarca.flgnificat obfmim.
* P P J r  autemthefTeilas.exquii

ceantjqui non intelligunt, hoc iplo buspingutinopere mu

magis admirentur.quo minus intelhV feaco, aut quibus uari/

gunnQuandoquidem eft fane Si hoc SugSmft confid/
noftratium uoluptatum genus no in untin menfispraecipue.
elcgans,? m^'me ge re |ina maxi.

me fuipicere. Quod ft qui paulo funt Ae^id eft.ab inijciendc*

ambitiofio „ Si. defintexotica .)  id
' ef textraria,  hoc-dL-awer

na? lingua?,puta Gra?c* aut Hebraica?. Noftratium v  oIuptatumONo/
ftratium,id eft,ftulcorum,ut Cicero dixit; Verba ueftratia

k 5 TKwTtt

Off.

78 MOprAs Br k  nsir  off

TawTccKivw*/.)i£i^au ambmofiores, arrideant tamen 81  apr

rgs habet mobiles^-ac pl«iudant>atqj ail III exettlplo/ra coTct hi /

prslongas.Etujdef_ua ■>  vSo'/.quo ceteris probe intelligere uidea

SdESSlifum tur ’ e Ta » ra  « M Ta " ra '  Huacadia/

eftaute ad prouerbium {Ktetutri recurtcuNomen igitur habe/

HdU'site “ s  *M*m epithetifQuidni

quidehaec,uerba funtri/ fi ftulriffimi *  Natll quo alio honeltfo
diculediAaaferuo Ca/ re  cognomine Myftas faos compel/

phanis.Ids eft aliquotii let dea ItulticiaC oed quomam non pe/

es apud PJatone. Viri, r j nc }e multts notum eft, quo oencre
q,uidadda.)Mos eftad/ ~ T  r- i &

dereepitheton aliqdho prognata iim,idiam  Mufis bene 1U/

feu  norifid3  “‘P f ? rti 0 mi  » uandbus exponere conabor. Mihi ue/

.  aut uiri fplendidi/Timi, . * ^ c 1

gems/tultt  aut  aiiud fimi/e. Porro ro neque chaos,neqj Orcus,neque ba,

hociocadigen 9 , h 7 t$ocri  turnus, neque Iapetus, aut alius id gei

fxpSJSiuSc a edin nus  obfoletotum, acputrfum dcorum
Myftas, )Myftasdicui quifpiam pater fuit, Sed ttAouto?  vpfe
E'SSS unus,uclinuitis Hcfiodo& Homcro
fymmyftiedicunt,fj'fde atque ipfo  adeo Ioue, 7r«TKf avfy 3m
initiatifacris. Dicuntur CuiUS uniUS nutu, Ut ohm lta

aute,7rcce<x7 5 < iui£a>,quoa ,

cftinitio,q(fa^uw, qd* nurLquoquetacraprophanaqj omnia
eft occulco arcana my/ f ur f um ac  deorfum mifeentur. Cuius

fteriorii, qus neras erat f  . , , .. , , rf ,

reueiare,didtur. Sed arbitno bella, paces, impena, comma,

quonia.) Ailufitad par i  { u dida, comitia , connubia, padla,foe^
tes laudatorq generis, * -

qd*a natiuitate folet in/ dera

cipe. Mufis bene iuuatibus.)AlIudit ad more fcriptoru,utfignificetretn
forepoeticaacfabulofam. Chaos neep Orcus,)Ad hos ueluti antiquiffi/
nios deos Hefiodus refert omniu deoru genus in Theogonia. Sed 7 tAo5
T 05).i.diuitite,qua$eauoxapud Grscos fitmafeulini generis,&numeri'
fihgularis.Huncueluti deuinducit Ariftophanes. Heftodo 8C  Homero.)
Nam apud utruq? fatpius eft hoc hemiftichiu de Ioue,7raTHj avJ'jwm fltw*
-n,id eft, pater hominucp deuep. Dfi’felefti,) Nam prifei Theo l ogi e e til iu.’
dH^dedm-deQsIeledqSjhoc eft^fummos habebat ueluti primates in tata

deoruta

/STVLTICI’AE LAVS, c  79

dcradeaes,artesjudicra,feria(iam fpiV deoruturba. oikoo-Ho 0

° , r. . ,  , , r . c  omoQ,  domus, crirou  Ci

ntusmedehat)breuiter,publicapriua/ bus. Vndequidomi ca
taq; omnia mortaliu neoocia admini' piutcibum,&defuo ui
ftrant.Citra cuius opem.totus lllepoe Porro> futqob parfimo
ticoru numinu pOpuluS ; dxa audacius, niadomitenuifllmouta

ipfiquoqjdrj fele&i, aut ornnino non SprffiSS?Nepallas
cffcnt,aut certe ontoV/toi fane cp  fiigi’de qde)PaiIade potiflimu

uiffitare-t.Qufoiifim is iramnU iahuc "(Ste totaE'S ,
tiljmicne Pallasquiaefetis auxilq to. quod ilia ftrenua fit bel
l erit.Cotra  qnifqui^ propidu.isuel fu^ ^ tr ^>^P^ ret ”
maJoin'/nm fua fuhmncmaadarclaj  7ou woe ^ q  lm)

nil ph poffir.TXTou v&reog&XdflLcu timu  id eft,Huius patris glori Notbt,
1 . ^ \ orefte.Hemiftichiumeft

Atqj hie quide me progenuit no ecete,  f 0 i enn eapud Homerff.

bro fuo,queadmodu tetrica ilia ac tor- Ex Neotete) id eft, exiu
n a j-T ' ^ ki  ^ uentute, id enim fonat

warn Pallade lupiter; uerum ex Neote grsce neotes t Innuit au
tenympha multo ominum uenuiliffi/ temexdiuitijs & iuuen
tna.pariteracfeftiuifli'ma, Neque rur/ S^^abSmel^Vu!
furn l'd,trifll fill aillgatus coniugl'o,quo canu fignificat ridiculu,
niodo fiber rile ckudus natps eft, upu
quod non paulo fuauius \p  $/Aor«7 iw  wQiKoWifxixfok-lide

3c8t«V quemadmodutn nofter ait Ho Inamoremtxtus.Eftau

- , tem hemiftichiu folenne

mems.Lrenuitaut.ne quid erretis,non apuc j Homeru,quoties

AriftophanicusillePlutus.iam capula fignificat furtiuu cocubi

ns,ia oculis captus.fed quonda integer is C a P ularis.)CapuIares
adhuc caliduscK iuuenta, neqj iuuenta dicunturfenes dccrepiti.

folftueru multo magr's neftare^d «fi

forte  in deoru  couiuio Jargi 9 ac meraci 9  Calidufq?iuuenta.)A1

hauferat.Quod fi locu quoqj natale re

quiritis(quandoquide idhodie uelin primisad nobilitate p arid.

intereffe

SO MflPTAS £T TQM  ION

lufit ad illud Horatia/ fnterefle putant,quo loco primos edit

num.noncgo hare rery . *. • * . * . -i-v

&  . o / rem caiidus iuuenta, dens.uagi tus) ego nee  in- e rratica Dcs

la ErraticaDelo,)Hicna l o^tiec ltlun rlnfn marynrr c/i cnrias, y\a.

C£fi*h3i£ ^/bm ;e dWi<Uau^ n fulisfor

infula prius fluitans.coe mnafiX ubijVrg^iiMaq ayfyora.  omnia

Sofo b iliarU NaS Ptaffiffliutln quibus nccp labor,ncqj
hinc fmgic nata Venus. feniu,neq; morbus eft ullus, nee ufcp
£> in  agrisafphodelus, malua/quillaju/

Efthoccarme in primo pinum ue.aut faba.aut aliud hoc ge^
OdyiTeae hbro, turn aiu nus nU aaram confpicitur.Sed paffim

ru,AfztrajTa avx'foia)  oculis.limul atep  naribus adbJandiun
id eft, infeminataSi ina/ tur  moly, panace, nepenthes, amara/

rata.hoceft.citrafatione / V . 1  r  . , rJ .

&citra aratione.Eftaute CUS,ambro(ia,IotUS, Tola, UlOla, HlO/

prouerbiu queues utili cynthus Adonidis hortuli. Atque in

Delinfs di  ^m^Eftqf apudVucia ! 1  his quidemnata delitqs nequaquam
m fbdmtt  num  j n para fito, 8 i ite in a fletu fum aufpicata uitamXed proti/

ptumexHome^od^ nus blande arrifi math Jam uero non

feaelib.nono,ou7£$u7£u»/ ^ inuideo

Ci X 1 ? 1 ajouert/j a7k\<x riy l  ainrajTa >y 5 cvhjo7<x  warra cpvoirroci.id
eft > Necpp!antatmanib 5> pIan .a ) neqiarat > Sed infeminata, 8C  inarataomia
crefcut. Afphodelus, malua) Hare funt uilia,acplebeis mentis apta, qua:
Lucian 9 fcripfitnafci in infulis fortunatis,odit igic harc,ueluti fobria, 8C te /
tricis <yota.De afphodelo & malua, Hefiod 9 in ope cui titulus^-ya tyjqVs
f«i,oucJ'c)o*o/JV'/J.aAaXHKOdo:o'(5)oJ'£AMMt'>« ovq%ideft,Neqiqpin Malua
6i  Afphodelo magnautilitas.Lupinimeminit Lucian 9 . /xwXu)herbae funt
fabulofar.De Moly meminit Homerus Odyffeae.K. qd' dicit Mercuriu de/
difTe VlyftijUta ueneficijs Circes tut 9 e(Tet.Verfus Homeri fut,we <W cpavit
tfoc^vroijttpaz/AaMp&fyetcpovTKz,  Ik 7 a Ihq  IjuVaeiy fxip  tpurt/i dur itffei

(iityfitfh/j.&apto'Hi, ya’Aa.Kli  7  lixrAo /1  dv 0 (§P / . ,u.SA v^i/x'ip y.aXivo’i  ^eo/„
X«?^ 7 ro/j <Nt  ojuay<l/j dvcfjd^'ft 0vx7o7ff'/,'0£oi'cfg n  ■arat^a AwavTy .i.Sic igic
dices dedit meaicame Mercurius, Ex terra trahes,& mihi natura ipfi 9  mo
ftrautt.Radix quide nigra erarftacti aut fimilis flos.Moly aut ipfum uocat
del,difficile aut fodereuirismortalib 9 ,dei aut 01 a poflunt. Panace dicit eff
ficaxaduerfusoesmorbos.VndeutPli.dicit,nomehabet > w3E/ipme > «o'K8
Ci 5  medela,S£fott'w medeor.Nepethes trifticia difeutit in couiutjs.Caetera"

nota funt

r STVLTICIAB LAVS
inHideo T$u7ra70 xjovigw  capram altri^
cem,cu me dux lepidiflimse nympho
fuis aluerint mammis, Methe baccho
progenita* & Apaedia Panos filia.
Quas hie quoqj in caterarum comitu,
ac pedifequarum mearumconfordo ui
deris.Quarum me hercle nomina,n uo
letis cognofcere,ex me quidem non nb
Iigtaeceaudietis.Hsec nimitum quam
fublads fuperrilrjs conlpicamini,<gzA«^
T/'ot eft. Haic,  quam uelut  arridendbus
oculis, acplaudentem manibus uidex
ds, koAock/s  nomen. H^cfemifomms ac
dormitand fimilis, Xh 0« uocatur .Haze
cubito utroq; innitens,conferrifcg ma^
nibus, Mitfovrov/a didrur. Hjecrofeore/
uindaierto, 8C  undfque delibuta uru
guends, WovH,  f-kclubrids&huc atqj
uluc errandbus luminibus, aw*, dici^
tur.Hasc nirida cute,probeque fagina/
to corpore, tju^i!  nomcn habet. Vide,
detis Si  deos duos,puellis admixtos,q/
rum alceru wp-op  uocant,alterum vayjt/
rop vTrvop  .Huius.inqua.famulidj fideli,
bus auxilrjs genus omne rerum mea:
fubrjdo dirioni,ipfis edaimperans im/
peratoribus. Genus,educadonem, &
cornices audiftis. Nunc,ne cui line cau/
fauidearrmhi,de£ nomen durpare,

quarts

notafuf. Arrifimatri)"

Vulgo rifum tribuitftul ,.

tis.Allufit aute ad hoc, Nutnces
quodprimauox bomi/ flnltirix*
nis, eft ploratus. Et ta/
menlegimus quofdam
natos ftatim arrififlema
tri.quodfignupu'ataii Comftee
fpicatiftimu. Ttnwera
xfow'awOideft,SumoIo Mor “ e *
ui.que faturniu, hoc eft,

Saturni filiu uocant. Eft
auteheraiftichiu Home
ricum. Capra altrice)

Iupiter in Cretadam eft
educatus lacre capra,cii
ius cornu inter aftra po/
fuit,no ingratus alunus.

Methe)id eft,temulen/
tia.Nam id grace /j.{Qk»
cui apte tribuit patrem
Bacchum,uini autore.

Apadia)id eft,imperi/
tia. Pan aute craffus, 8C
agreftiseiuxta fabulas.
tpiMvfhlid  eft amor fui,

CLuanq? grata oox foe/
minini generis eft. Hac
fublatis fuperciltj's fecit,
obarrogada. xoAock t«)
id  eft adulatio.cui’eft ap
plaudere. XwOHjobliuio.

fAiCoirov'citid  eft, odiu
laboru, uitiu cotrariuia
duftriat, quaGrsci uof
cant$!?y07rov'ap.  WW)
id eft uoluptas. avoid,
ideftametia. Tfu$H,ide
delitia. xSyj iop)  Comu
Graci deu faciut temule Ditmtis
tiat & intSperantiat, ac iu
ueniliu copotationum, —
i uypTp

$4 wriPi  At  e  r k  n m  r o k

vny^rop  u7rvou,id eftal quad's comoditatibus deos fimul,& ho
tiffimu fomnu, tie enim * . . y .

uocatHomerus fomnu, mines adhciam,quamcg late meu pate

unde quis expergefieri at numen,arrectis auribus acdpitc.Ete-»

pKita peHoSfigmfica nim  ‘#K e fcr ‘P fit  3 uicJa > hoc  de<

bantprimu.quod literis mum efle deum, l'uuare mortales, & ft

vSeTudlgo rumab mer | to ia  dcorCl fc " atum afdri  [ unt  > 3

pha a: o. cl&f:/jio7rd]>ni’) uinu.aut frumentu,aut unam aiiquam
H u C eP D h M to f n H vT c f- huiufmodi comoditatetn mortalibus

tribuitPallacu, qa forte ,

ac poteme habeat patre oltenderunt,cur non ego mre, deotum
loue.Eftaut tetrica Pai< omn i £aTidpct  dicanhabearcft, qnx  una

lasmaxime cumuibrat .11- • • - • 1

hafta. v^any^TV'jid  omnibus largior ommaCFrinapio qd

eft,Nubiucogrtgatoris, e ff e p 0 £ e ft u jtaipfaueldulci'us,uelpra
„ . ,  ftc em fubinde appellat . r-  w a  r * 1— • j

rnm/f #tr* Homer 9 IouevscpsAr>^£ cioiiusv At jmtus exordiu cut tandet n
deberiflnlti  Aegis)eftdy/ acceptumjerri c ouenit'ti ifi mihi'C' Nccg

akric°s!ha?c P obScri enimaut hafta Palladis,

faeuit,no cu amat. Tita aut IouiS £glS, hominu ge

S£££SSl£S nusaelprog.g^uelprop/.gat.Veru
fimi deora. Porro times lpfe deum pater atep hominu rex, qui

wJftTlSSotaaS to'&mnututrcmrfadatolympum.ful
q  toruo truculetoq? fut menillud trifulcum ponat, oportet, SC
afpedu. 7raiJWo;e/j) uu l cum  ilium Titanicu, quo (cum tu-*

-7rca§,puer,7r0iC'! / ufacere >  , , * , ,  ,

hoc eft, liberis creandis bet)deos omneisterntat, planeque hi/

opera dare, fie uerecude ftrionutn more, altena fumenda mile/
uocat habere remeu mu - r  , , r  OJ

here to pcrlonadiquando ueht id tacere, qd
nunquamnonfacit,hoceft TranPoTra/efc. lam uero Stoicife
dqs proximos autumat. At date mthi terqj quaterep, aut ft
libetjcxcenties Stoicu, tamen huic quo eg, ft non barba in/
figne fapicntte.etiam ft cum hircis comune, certe fuperciliu

crit ponendum,explicanda irons,abqdenda dogmata tlla

adamantioa

tWraefAE LAVS tf

atontina, inept,endum aedditan. *£j%g**^

dum aliquantifper * In fumma me, me piacita philofophorum,

inq?,fapiens ille accerfat oportet,fi mo. Adamantma uocat qd*
t  * r  ^ ,, „ r  , certiffima habeantur.

do pater eiieuelit.ht cur non apertius Pythagoricus) AHufit

meo more uoblfcum fabdlerC Qu^fo ad carmen uulgatiffimu

nam caput, num facies, nam pe&us, ^ £ ' ? a ^

nam manus,num auris,qu$ partes ho t« w^cotTvfo#

nefi:^ putantur, progenerant deos aut SottJtaSquaS - .

homines ?Non opinor, imo ea pars nionem fonts perpetus Pn<kdd trx

adeo ftulta.adeoq? ridicala, ut nec no. LuS^Nam ftS ?«tnmiml
minari citra tifam  poffit, humani ge. mine fuo tribuit Veneri t»r

rteris eft propagatr/x. Is eft facer file r i ram  ommQ  gfgnenda
r  T r  , r  o  , , , ruuim.,ac principatum.

tonsjinde uitam haununt omnia new  vuigus monachos.)

us,quamille Pythagoricus quaternio. Q- uod  olim apudHe/

A  J  - i r * . braoserantrilriprophe

Ageuero quiuir oblecro matrimonq tarum,

capiftro ueiit prabere os.fi quemadmodum ifti fapietes fa , .„

cere confueuerunt,prius efus uitan'neomoda fecum perpen

derinaut qua: tandem mufi'er uirum admifliira fit Si  partus tin, 1

per/cufofos iabores, fi educations noieftiam uefnorft, uel

cogitaritCPorro fi com'ugrjs debetis uitam, coniugium au. Coi&dpcc r

tern debetis ’otvola pedtfequ^mihi nimirum quid debeads, m  re ^ et * ws

inteUigitis,Tum qua: femel hac experta.denuo repetere ue

fit,nifi xk's« 5 prasfens numen adfuentCNeqj uero id Veiius

ipfa,uel reclamante Lucretio.uncp inficias iuertt,fine noftri

tiuminis acceffione fuam uim manca atep irritam efle Jtaq*

ex nnfkoiLbmuiento tldicul oqt iufu proueniunt &  fu^

p erciftofi philofophu nqiioru m locum nuc fuccciTere.quos

uu fgus monac hasappeiia£j£ _p.urpurei regcs.Srpq  facerdo

|£S*Poftremo totus etiamiile deorum poeticotum cactus,

It adeo

S# Mftpr A2 BrKSlMl'OM ?

tanifflf,cjuodapud Grae adeo frcquens,ut turbam uix iamrple

h 0 ofapu d d 0 Chriftl°n P o h s capiat otympus, tametfi fpaciofiffim?.
,  . monachi uidentur effe. at fane parammihimtaefeminarium.
<*acfontedeberi.nifi  quicquidinotnni


deberi, nuc demonftrat uita c6modfoft>id quoqj tOtUtn often>

afeprofidlvf* Appiau/ ^ ero meI  naunerisefle*Quid autem ui

fiftis) Innuit fluids ita ta h xc,  num omnino uita uidetur ap/

max!c uideri.uita abflp pe llanda,fi uoluptatem detraxcrisCAp
uulganbusiftisuolupta r , f- -i r-  i . 1

tibus non efle expeten / plaulinis. bquidem lciebam nemtnem

dam. Vel defipere po/ ueftrum ita fapere.uel defipere magis,
tius)duanto cudeco/ . , r  1  .  . « 4  rr^r~

ro perfonae, uariat cor / itno lap ere potlllS >  Utin n3CCu€t lCtl/

reflionemcPorro quod tentiaTQuancp tie Stoiciquide lftiuo/

StoSfepJTvtdS Iuptatem afpcrnantur, tametfi fedu.

territis aiqs) Aiiufit ad lo diffimulant, millecn conuicrjs earn

mm 0 fiSi."cl”mun ap ud  uuloas dilaccrant, nimiram ut

gercfolitu.utaitjs auen deterritis alf)S, ipfi prolixius fruantur;

SeddiantmihiperIoaem,qnstan>

ConMmen; dem uit£ pars eft, non triftis, non in

t !<um futU  5 '@> fciQ^jVerfus  eft fe; f e fty ia>no n  inuenufta.non infipida.no

nanus  molefta, nifi uoluptatem, id eft, ftulti*
ctecondimentumadiunxerisC’Cutusreicum fatis idoneus
teftis eflfe pofiitjlle nuncp fatis laudatus Sophocles, cuius
extatpulcherrimu illudde nobis Elogium, \p l$Q$ovep  ^
nJ'iscg&foq,  tamen agc,rem omnem figillatim aperia/
Infdntk  mus.Principio quis nefcit prima hominis astate multo lactif
fhdta.  fimam,muito^ omnibus gratiflimam eflerQuid eft enim

illud ininfantibu^quodficexofculamur,fic ampletftimur,
fic fouemus.ut hoftis etiam huicatfati feratopem,nifi ftulti

ci« Ienocmiu,quod data opera pradens natura,recensnatis

adiunxit

STVLTTCIAE "LAVS* 7 8f

adiurixit.utaliquo uoluptatisuelut au nMiusIambicus.i.lti ni/

■ A . r  . , , ,, hilfapiendo uitaiucun/

torametito,& educantium labores deh/ diflima. Ni faiior, uerba

nire queant,&tuentium fauores eblan funtAiacis,doientis,qd

diatUt♦ Deitlde qu&.vuccedlt huic ado/ fjmilis fabella apud Ho Adole/cetwt
lefcentia, quam eft apud'omnes gra^ ratium,dequodamAr/

tiofa,^ candide fauent omnes, cp ftu/ amSs^dlibS opS
diofe prouehunt, quam offidofe porn'/ ra reftitutus eflet ab in/
guntauxiliarcs manusCAt undequa:

Co iftaiuuetae gratia?undeniu ex me? Aus.Naidepitheti fub
Cuiusbeneficio cp minima fcpit,atq,
ob id  quam mmime  r/ngitur.Mentior, p hofi)id eft, trasfomw
nifi mox ubi grandiores fadiper reru  tione^utPhaetontem in

ulum.acduciplinas uirile quiddam la/ tr asformat. iamcapu
pere ccepcnnc.continuo deflorefdt for./ id efr > unde

l . . 1  | r . . • f'p'j  capulares fenes uocan/

nitor,languelat alacntas.frigefat le tU r ja dmodu defefli arta/

posdabafcit uigor, Q uoque longius a te.Capulus aut eft locu/
tne lubdurftur,hoc minus minufq,ui.

ttk,donecfaccedst tox^vttS/j  -yi/jag, id  ideft,iteru pueros,qd’ Settcft«f»

eftmolefta fences,non iam altjr.mo .tSoSpSbffl,

do,uerumetiam fibimet inuifa*Q uje  Bispuerifenes.adqcfai

quidem prorfum nulii mortalium fo/ lufit * Adlethes )Q-up
^ , S ... , r . r  „ . mam paulofuperius le/

rettolerabius.nilirurfum tantoru mi/ then

(erta laborum,dextra adeflem, & que/
admodum drj poetarum folent pereuntibus aliqua meta>
morphofi fuccurrere, itidem ego quoqj iam capulo proxi/
mos denuo qaoadlicet,ad  pueritiam reuocarem* Vnde non tfc.
abs te  uufgus eos 7raA/<u7rca(rag appellate coniucuit, Porro ft
quis tranfrormandi rationem requirat, ne id quidem ccela/ ObUnkfo
rim.Ad Lethes noftr* fonte,nam in infulis fortunatis ow

• 1 $ tur, fiquide®

84- h  n f  r'Ag 8ft a w r dlf

chen.i. ob!iuionem,una tur.fiquidemapud infefOS tefiOiS Mo)
ex fuis fecit pedifequis. i . 1  i i r .* j

Innuitautemfenes obli doriUUlUSlabltUr,eoSproduco, Ut

uiofos eiTe,8J ob idiucu mul atqj illic longa potarint obliuia,

rum uitae maiorum non Palatini dilutis animi curis repube>
meminerint. Odipue fcant.At ifti'iam delirantanquiut, iam

SSSSFSdSffiE defipium.Efto6nt.Sq/ftacipfumcft
Apuleio,in apologia ma repuerafcerc. An uero aliud eft pueru

giaefecuda.Prscoxaute e flequamdelirare^quamdefipereCAn
dicic,quod ante tempus q * , . f

maturefcit. Adtresii/ non hoc uel maximc in ea deleaat asta

te.quod nihil fapit? Qiiis enim non ecu
d ididiTe literas, a ~m> o, portentum odent,atqae  execretur puc/
SiceSumuit^cozpiik  rum uirili fapientiaCAftipuIatur & uul

Sic enim feripfit Home/ go lactatum prouerbium, Odi pueruv-
rus Ilia. a. riJj Twfioi  lum praxoci fapienda.Q uis autem fa'

t&ot/j)  id eft, norida.Sic A  , 1  , i 1  .

enim  luneretnaberecommeraumaut coa^
fuetuditiem cum eo fene, qui ad tarv
tamrerum experientiam, parem animi uigorem, iudicrjcp
acrimoniam adiunxiflet? Itacg deliratfenexmeo munere*
Sedtamedelirusifte mp.us interim miferis iiliscuris uacat,

quibusfapiens ille diftorquetuiv Interim non iilepidus eft
compotor. Non fentit uita: tedium, quod robuftior axas
uix toIcrat.NoA^^ aim fene Plautino ad tres illas literas
reuertitur, infeliqffitnus fifapiat. At interim meo beneficio
felixanterimamicis grams,ne congerro quidem infeftiuus.
Quandoquidc 8C  apud Homeru c  Neftoris ore fluit ora>
tio melledulcior,cu Achillis fit amarulenta, SC  apud eunde
fenes in moenibus confidences, liw netpototap  uocem asdunt.
Quo quide calculo ipfam eriam fuperant pueritiam, fuauc
quidem iliam.fed infaatem,ac pnsripuo uitas oble&ameto,

STVLTICIAE LAVS.

87

puta barrulitate carentem. Addite hue enimaitlhados/y.de fe

qcr puerisquocp gaudeac impenlius Is ^ x^,o/,

nes.acpucriuidffim fenibus delctftac, waptMi ,id eft,f«p ixi
c , > » o „ • . , < , c/  uasportas uoce Honda

«§ai« TO/J 0/X010/J 0:70 6so§ we,Topjp.otopi  in i t tunt.Eftautem taci/

Ouidenim interillos nori'eouenit, nifi taallufioad A%o<u,quod

quod hie tugofior SC plures nuerat na^ mumdlfcrimTeSeJ

tales?Alioqui capillom albor,os eden/ *%op  & ziipop  .i. inter

tulu.corporis modus minor,ladtis ap-

petetia,balbuties,oartulitas.meptia.ob 0 /xotopM  e,utfeme fimi

liuio,mcogitantia.breutaomniac*te

ra congruiir.Qudcp magis accedut  ad Iliadis

lencdam,hoc propius aa paerkix fimi

Iitudine redeunt, donee pueroru ritu,citra u itx  tedium,citra

mortis fenfum emigrate utta.Eat nuc qui uolet,& hoc meu

benefiducureUquorudeotu metamorphofi coparet. Qui

quid irati fadat,no libet comemorare, fed qbusqjmaxime

^pitijiunneos folet in arbore,in aue,in cicadam 7 autetiana

in ferpente rranfFormaretquafi ucro nS ifluc ipfum fit pern

re,aIiudiieri.Ego uero homine eu-lde optima ac feliciffima? studix <y

nine parti reftituo.Quod fi mortales prorfus ab omi fapie^ Xu'xccck

tias comercio temperarent,ac perpetuo mecum adatem age/ r <tnt.

rent.ne cflet quidem ullum fenium.uerum perpetua iuuen/

ta fruerentur felices. An non uidetis tetricos iftos, St  uel phi

lofophix  ftudrjs.uel ferrjs St  arduis addidos negoerjs, ple^

rucp priufcp plane iuuenes fint.iam confenuiffe,uidelicet cu

ris>Staffidua  acritp cogitationu agitatione fenfim fpiritus

Si  fueciim ilium uitalem exhauriente? Cum contra Morion

nes mei pinguiculi Tint,Si nitidi, St  bene curata cute, plane

,Xo“S«

8  3

unftAS srxnuiOR

Brabdm

lHadJs.s. 5««jva/ ^oTjoi (quod aiunt)«K«$vav/o/,nunS pro
SndcS^niK fedtofencdlutisincomodu ullufenfu*
dos 'diccbatur^fortaffis ri.nifi nonnihil(ut fi't)fapientum conta/
SlSSSSteT g>° inficerentnr.Adeo nihil patiturho
Dc brabantis) Nulla minu uita,orfim ex parte beatum elle.

natio, nec huanior, nec Acceditad hxc  uulgati prouerbij non
melior cp Brabantoru. (  , a f L, .  .

Veruob ppema hilart/ leue teftimonium.quo diaitant,£>tulti
tate,qus iihs nec fenefta CI * am unatn  efle rem, quae 5C  muentam

adimit,di<ftuefthoc,io/ ^ .

co uuigari piouerbium, alioqui fugacittimam remoretur, SC itn
Brabatus quo natu gra/ p ro bam fene&am procul arceat.Vt no

Hofl<in& j andi mei ) Et hsc lauda temere de Brabantis popular! lermone
tiflima gens eft,tameob ladratu fit.Cu ceteris hominibus aztas
£SSStaeftS£“ pnidenria adferre foleat,hos quo pro/
uuigoftulti uoeatur,^/ pius ad fenetftam accedunt,h.oc naagis
dSrm°Son 0 ,dE?» Cl , atq5tnagi3flalrerccrc.Atciuihacger|tc
fmum, qui Hoiiandus no eft alia,uel ad comunem uitae colue

eft, fed ad ftulticia: perfo tu d inem  feftuiior.uel qua: minus fen/

ramreferrideber. Me/ , ,  ^

deas, Circes,Veneres.) tiat fenectutis trifticiam * HiS quide ut

Medea magicis herbis [ocoAa SC UttX  inftltuto Confines funt
fenibus reuocauit muen r , „

tutem. Circe ite fua uir/ Hollandi mei,curenim non meos ap/

ga fuocp poculo uerte / p e llem, ufqjadeo ftudiofos mei culto/

bat homies,in quas uel/ 1  ,  .

let formas, Venus Phao res, utinde uulgo cognomen emerue/

nem ex fene fecit adoie/ tint cuius ilfos adeo no  pudet,ut hinc

.. adeompoEs“ P ho/ ueI prccipuefefe ia&itent. Eant nunc
stttiticut re/ ne deamaretur . Aurora ftultiffimi m or tales, Si Medeas, Circes

ST* SmSSISS  Veneres,Auroras,8£ fonre ncfcio quo
fuoTithono. Etfonte, requirant, quo fibi l'uuenta reftituant,

fomSn q Su S |"ppd! ““‘d fob preftate SC  poflim SC  fo>
latum * eam »

STTLTICIE LAVS * *9

lemApudmefuauseftilieminficus,
quo Mcmnoms filia Titoni aui fui in Meu no me; id eft.Stul
ucntam ptorogauit .Egofutn Venus V««SS

ilia , cuius tauore Phaon ulc repubuit, chum pue rili fpede, ^
tea ut a Saphonetantopere dcama^ promiffis capillis finge

ret .Me*iuntherba:,li quaelunt.mca Ludibrijsaciocis)Sen

f )recamina,meusillefons,quinonfo/ titdeperfonis.ofciiiis,

, r  j IV • 8£utrib 9 un&is,dequi/

um reuocat elaplam adolelcentiam, bus meminit Vergiiius
fed (quod eftoptabilius) petpetuam inGeoreicis, mopuxou

feruat * Quod fi omnes huic fententte SS^r!kge ChS
fubferibitis .adolefcentia.nihil  efle me- des erafmi,in qbus era

lius/eneflute nihil deteftabilius ,<}u£ S"a h “e^'rar!

Hi mihi rirhearis mVWis opinnr )  qnx>.  y et ? jacitcomcedia)
tantum bonum retineam .tanto exclu/ Na  Ariftophanes in Ra

r  .. ms .ridiculum inducit

lo malo. bed quid adhuede mortally Bacchu.Herculisorna/

busloquor C Caelum omne luftrate, tu ad  inferos euntem,

1 ii- uttragicosaudiat. * .i . •

8£ mini meum nomen opprobretdice- 6  Ex inguine

bit, quicunq? uolet, fi quern omnino

deorum reppererit non infuaue 8£ i?fpernabile,nifi meo nu/

mine comedet'.Etenim cur Temper ephoeb 9  8C  comatus Bac

chus^Nempe quia uecors ac temulentus^onuiurjs/altatio/

nibus.choreis ,lufibus uita omnem trafigens, ne tantulum

quidem habet cum Pallade commerq.Deniq* tantum ab/

eft,ut fapiens haberi poftuIet,ut ludibrrjs ac iocis coli gau x

dcat.Ncq; prouerbio offenditur.quod illi fatui cognomen/

tu atcribuir,id eft huiufmodi, Motfxov  mujotsjo?.  Porro Mo / Moiycfosi

rycho nomen uerterunt ,quod ilium pro templi foribus fex

dentena,mufto ficifq?recentibus, agricolarumlafciuiacon/

fueuerit obiinerc.Tum autem quid non fcommatu inhunc

m

uetus


• . $ A A A K PA 2 6 r K n M t 0 N

E ^ i nguinejNa nxBac uetus iacit comcedia C O infulfum mv

rVinchig ri ctus fingitllT  . J - o, 1- ^ -

SmaiSEWac qu‘unc, deu, 8i dignu, qui ex lngume
louts fempre ayw\o/  naTccretur. At quis no malit hie fatu >

Homerus°fabi n de'tn / Si fafulfus effe,Temper feftiuus.Tem/

buit loui,qifaliud ofte/ per pubeTcens, temper omnibus lufuS
acuoluptatem adferens,qj uel ayru*o  /

putatur irnmiftprefiih i (xht)' q  tile Iupitef Omnibus fomudabi >

PanTuistumuIttbus omnia lev
tur. Fauiliis. jCLuod nio uitians, uel fauillis oppletus Vulx
faber fit aeranus. canus , ac Temper officina: laboribus

id e^SC'pcnnwes ? tor/ fqualidus, aut Pallas etiam ipfa,  fua

ue.ficem apud Lucia/ GorgoneSihafta tembilis \moLiihos
nu,Cupido ait le deter/ ~ n r  -j ->

red,ne Paliade adeat, * Gurtemperpuer LupidoT

qcf leper fit toruisocu/ Cur, nifi quia nugator eft, vm fx^iu

lis./juof'tpu->-/£e)id-'Tni/ c  , 7- • ° . , <v/->

hilfenS.EOr ,_cis pro/ »>»«* neq^ tacit, neq ?  cogttat C Cur au

uerbiti,efiomniafcele/ reieVeneriTemperuernat Tuaforma?

“SSSSSgS Nimimrn, quia mecum habet affint-
uocat Homerus , tatem, unde Si patris met colorem uul

“<$ <fe caufa  eft spud

Perpetuo ridet,)fic ea Homcru , Xj uo '? h<pfpJ [ i , TH  * Deitlde  per-'

locfs^unde^o^t^X P etuo  ddet > ^ q u ^ modo poetis credi
dicit.Theocritus in Ce/ mus , aut horum asmulis ftatuarrjs.
rioclepta xa/xaT^ ■>£/ Quod numen unqua religiofius colue

Ven 9  uidehcet rides. 8i  re Romani ,quam riora; omnium uo/

idem in Daphnide,Bv9£ Iuptatu parentis C Quanq* Tiquisetia
yi/xau area.  C'nxt/7r§i3 * , * . v . j i

yihaoirfa  tetricorum deorum uitam diligentius

requirat ab Homero, reliquiTqj poe ^

tis.reperiet ftulticfe plena omnia* Quidenim attinet re ^

liquorum Tadta commemorare,cutn louis ipfius Tulminato/

ris amores

STVLTICIAB LAVS. 91

tis aw  ores ac lufus probe norttisCcu ideft.Venit

- — 1  - - - dulcis Venus ridens,

r  ,1, -r-v , | 1, r  ,1 .j uuicis venus riueris,

leuera ilia Diana oblita lexus , nihil EtVergihus,OHifub^
aliud Sr uenetur, Endimione interim ridens ,

deperiens C Verumilli fuafadnora a idefhanti^ ^ uen “d

uenetur.Sic

Momo audiant malim, a quo fepius CLuintilianus.nihil alt/
quondam audirefolebant.Sedhunc £|**JgJg££
puper irati una cum Ate in terras praz/ de luna ad Endymiona
dpirem dederunt. quod fapientiafua SKS^Sffi
lelicitati deotu importunus obltrepe^ nis.apud Platone. Hue
ret. Neq; mortaliu ullus exule digna / Lucian’ fmgit libere ad

fur hoipirio.tatum abeit ut 1 II 1  in prim os  i oqU cntem in conci /

dpum aulis fit locus,  in quibusramen lio.Etuetuseftfabulail

, ^  lum PaIladis,Vulcani, AdnUtto

mea HO/Vax/cc pnmas tenet.CUl cum Mo ac Promethei carpfifle o grant prin /

mo non magis conuenit, ck cum agno pera. Ate.) Grace fo/ dpUduliu
• • — - - nat noxa. Hanc Home

lupis . Iraq; fublato illo.iam rnulto li - rus fjngita Iouein ter ,
centius ac fuauius nugantur dq,uere radeturbatam,&huius
.utinquitHomerusmullo rS“,S
uidilicetcenfore.Quos enim non pra> n!a.)\d  eft adulatio,qua
bet iocos ficulnus ille Priapus C Cluos gedifqua fecit. P ^P

it 1 l.  c ■  n. • a-yovTScOid e facile age/ VofobMteS

nonludos exhlbct turns acprieltlgqs tes.Sic&Tereti 9 ,#uos deomm.
fuis Mercurius C Quin & Vulcan us
ipfe in deorum conuiurjs ->£?.wTo7t-cio/j
agere confueuit, ac modo daudicatio

ne,modo

facillimeagitis.de diui/
tib 9  loques ,quoru uita
facilior&expedita.The
ocritus itein Cyclope,
Ourco yo'jp q&'isa.  cf'/S'y
‘j xi/xAw.}- b Trap HfU/J. id

01

eft,Sic igit facillime egit
Cyclopsapudnos. FiculnusilIe)Allufitad Horatianii Priapum, que
ille ficulnum facitin fatyris. Olim truncuseram ficulnus inutile lignu.
Turn Grads quicquidcontemnunt.ficulnum dicitur/utin fuis Chilia /
dibus teftatur Erafmus. Ac praftigtfs) Lucianusnarrat ilium Vulca /
ni forcipem furatum.Item apollinis boues.tum Si  fagittas praftigtjs ade
mit. yi?Mlo7aojj,)id  eft morionem, ficcm uocat Graci ,qui rifum mo /
uereftudeat.SicapudHomerUjVulcanusincouiuio deoru miniftrat,8i

m a claudicatioe

Stithiad m
waI is bo/
mini.

MflHAS BrJCAMIOM

K daudicationerifum ne,modo cauillis, modo ridiculisd i*
mouet.Tamcalicepor exhilaratecompotationem.Turn

qusdamloquit,utrixa SC'bilenuSuleienexamator,'7'iiu

difcutiat inter Iouem 8 C  Kct  faltai'e foIitUS, Utia CU Polyphemo

Iunonem .VndeHome ,» , . vr . •_, \ .« •

rusioquesde Volcano ^ TjstavoUNymphlS 'riw ywionofup

Iliados.a. ao&s©-'// faltatibus. Satyri femicapri Atellanas

agtam-Pantafulfa quapiam cantiun,

so/itf/a S'<£/xa.T &ttoiztvu  cularifum omnibus mouet, quernita

oe7«,id eft,lnexdnguibi> ma i unt  q U am ipfas audire mufas, pras
lis lgitur mot 9  eftrifus , r  , r .

beaus dijs, Vtuiderut apuecum iam Hectare ccepermt made

Vulcanum perdomus re>  Porro quid  ego nunc comraemo/

tor)Hic nymphas per / rem, qua: probe pott dp pott coniuui/

ftquitur,Si infidiat apcf* um  agitetit C  adeo me Herde ftulta,

Ouidium. mm  KoeJ'ot / . r ° _ % , r

K«)Cordaxgenus ridi utipia nonnuncp a rilutemperarene/

culaj faltationis acruftu queam.z\t fatius eft in his Harpocra -

cianus in Ubro de falta / ^ memini{ie,ne quis forte nos quoqj
tioe ,meminit 8 i  Pollux Coric^us aliquis deus aufcultet,ea nar

rantcs ; ne  M°™“ s  q uitK im P a '

nim tj£ 7 <xi/oA( 5 .juox fitfta ne^rolocutus eft . Sed  iam tempus
qua reprsfentaturfalta eft d  Homericu exemplar.relieftis

mi,unde8i HoratP, Sal caslitibus uialltm in terram demiore^
f aret 7f‘ Cyclopa roga/ rauSj quamcK ibi nihil l^tum.aut felix,

nes in Pluto, yj/xvomo/  mil mco munere, dilpiciamus . In pri^

£iop . )S i  hoc faltationis m | s  nidetis.quanta-prouidentia natu-
genus a nuditatepedu 1  , . r

~  ,>u ( avb>enimnu ra parens SC humam generis opitex,

diftti

illud

dum,7roi/3 pes dicitur.

Atellanas )AteUan*

faltaticis eftgenus ,in quo obfeoenis gefticulatioib 9  libido repratfentaba
tur.ab Atella ciuitate uocatum. Pan,)Nam & is fiftufam habet/edagre
ftera. Harpocratis ) Iseratfilentij deus. Coricams )  Grted prouerbio
Coricaeos uocat,qui clanculu aufcultat.Siexplorantquidagatur.uide
in Chiiiadibus, Ad Ho raericum exemplar) Nam huiemoseft, nunc

quid

STVLTICIE LAVS; JM

illucf cauerit, ne ufcn deeffet ftalricise quidagantdrjin carlo.

K  <7  • • i nunc quid homines in
condimentumCbtenim cam otoiasde terns, uiaiTim mifccre

fimtoribus nihllaliud fit fapientia, CK narration^ Semiun/

, , n i • • rr n ciamadalTemOiaeftui

dud ratione > contra Itulticia, artcctu / geftniamquartam par /

urn arbitrio moueri, ne p’ane triftis ac tem ad totum. Ridicule

tettica eaet hoininu uita, lupiter qua/ q U3 j f unt . ponde

to pluSl'ndidlt aflfediUUm quam ratio - rumnomina.cumdere

nis C quafifemiunciam compares ad bu S^!n angX*.)

affem * Prastetea rationetn inangu^ Sic Plato ratione in ce/

ftum capitis angulumreWauit.ttli. ^ilSSS

quum omne corpusperturbat/onibus concupifcentia. vfcp

reliquit. Deindeduos quafi tyrannos ad r a uim J^ftufcp ad

uiolenriflimos um oppofiiit,iram,qu^

praxordi'orum arce obtinet, atqj adeo ipfum uita? fontetn

cor, 8i  concupifcentiam, qua; ad imam ufque pubem latifli

me imperium occupat. Aduerfus has geminas copias quan

turn ualeat ratio,comunis hominum uita fatis dedarat,cutn

iila.quod unum licet,uel ufqj ad rauim reclamat, 8i  honefti

didtat formulas, uerum hi laqueuty regi fuo remittunt.mu!

toq; odiofius obftrepunt, doneeiam is quoqjfeilus ultro

cedit, ac trtanus dat .C^tcrum quoniam uiro adminifhan/

disreb 9  nato plufculum de rationis uniciola erat alpergea

dum,uthuic quocp pro uirili confuleret, me ficut in casteris

in confiliu adhibuit.moxq^ cofilium dedi me dignummem

pe uti mulierem adiangeret, animal uidelicet ftultum qui ✓

dem illud atqj ineptuin,uerum ridiculum & fuaue, quo con

uidlu doinefh'co .umlis/ngentj trifticiam, fua ftuiticiacon/

diretatqjeduiaret quod Plato dubitare uidetur,

utro in genere ponat mulierem .rationalium animantium,

m 5  anbrutoru

Mulier flu
tn Animal.

94 -

B is fttiltd.
mulierqtue
ftyerendu.

Q_uxcomo
cU fceminis
r fhdticiet.

jaaAkpaj  irinMioi)

raucedinem. Piautini! afl  brutonim, nihil aliud uoluit, CK in}
prouerbiumeft. Ad r  . r n  . . . . \. v

ceroma.)Vnguenti ge/ iignem eius lexus ftulticiam indicare,

nuseft quoinungeban Quodfiqua forte mulier fapiens ha-'
Iftiufmodi bcri uelit, ea nihil aliud agit, cp ut bis
ftultaiit T pei'inde quafi bouem aliquis
ducat ad ceroma, inuita reludtanteq?, ut aiunt Minerua.
Conduplicatenim uitium ,quifquisconrra naturam uirtu ^
tis fucum inducit, atqj alio defledit ingenium. Qucmad^
dum iuxta Graccorum prouerbiu, Simia femper eft fimia,
etiamfi purpura ueft iatur.Ita mulicr femper mulier eft,hoc
eft ftulta, quancuncp perfonam induxeris. Necp aero  mu /
lierum genus ufqjadeo ftultum arbitror, ut mihi ea ob rem
fuccenfcanqquod i Ill's 8C  ipfa muiier dt  ftulticia ftulticiam at
tribuam. Etenim fi rem rccfta reputent uia, hoc ipfum ftul
ticiae debet acceptum ferre,quod Tint uiris multis calculi’s for
tunatiores. Primum forma; graham, quam ilia; merito re -
bus omnibus antcponutj:uiuscp pr^fidio in tyrannos etia
ipfos tyrannidem exercent. Alioqui unde nam horror ille
form^hifpida cutis, S^barba: fylua, plane fcnile quiddam
in uiro, nifi a prudentte uitio, cum fceminaru femper leues
mate, uox femper exilis, cutis mollicula, quafi perpetuam
quandam adolelcentiam imitentur C Deinde quid aliud
optantin hac uita, quam ut uiris cp maxime placeant f N5
nehuc fpccftant totcultus, tot fuci, tot balnea, rot comptu
ra; tctungueta ,totodores>totc6ponendi,pingendi,fingen/
dicp uultus artes flam num alio nomine uiris magis comen
data: funt,qua v m ftulticia CQuid em eft, quod illi mulierib 9
non permittunt f At quo tandem aucftoramento^nifi uolu/
ptatis ? Delecftant autem non alia re, cp ftulticia. Id cfle ue

rum

STVLTICIAE LAVS. 9$

rum no ibit infidas,quifquis fecum reputarit, quas ui'r cam
muliere dicat ineptias, q u as agat nugas, quoties fceminea
uoiuptate decreueric uti .Habetis igitur primu Si praxipuu
uitae obleftamentum quo fonte proficifcatur. Sed funt
nonnulii cum primis autetn fenes bibaces quidem illi ma /
gis quam mulierofi, qui fummam uoluptatem in compo /•
tationibus conftituunt.EquidenianfitullumJautum con<
uium, ubi muliet non adfit.uiderint alrj.illud certe conftat
citra ftulticiaz condim entu m nu l lum  omni n o fuaue eflfe.

Adeo utfi defit quifeuuera > feufimulata ftulttcia rifum
tnoueat, Aco7o-sro ;op quenpiam  uel mercede conduStum ac
cerfimt, aut ridiculum aliquem parafitum adhibeat, qui ri>
dendis.hoc eft,ftuitis didtetqs Client id  *
actrifticiam comporan'onis difcutiat. iftiuOnodi Tragema/

Quorfum enim attinebattot bella^ Grsci.quITanmS
rqs, tot lauticrjs, tot cupedqs, onera / ria uocaqoetnpe fecun,

re uentrem, nifiSioculipariter Si au / fiJSvalSRex diSf
res> nifi' focus animus, rifu , ioc/s , les t ur.qui fingulispntfcri
poribus paiceretur CAt iftiufinoditra
gematum ego film archite&rix uni - frjs.Graed,<pA otmci?
ca. Quanquam ilia ipfa iam in con / uo «nr,qu.bu S &hodie

uiuqs lolenma, rege iortiri tabs, iufita in amiciti* fignum pra;

re tefferis, philotefrjs inuitare, ccrtare llbanr a!lcui  > a f ddnde
1  j - r ,  porrigutpoculum.

TTff^oja.G.ad myrtu caneredaitare, eft,

gefticulari noafepte Gnedae fophis eircularionibus. Sicejn

uerum a nobis ad humani generis (a/ nendi,bibendiqinices,
Jute reperta funt. Atqui omniu hm'uf- ordine peromnes circu

modireru eanaturaeft,utquo pi?ha caSoiimquTcane

beant re lube

VolKptas

conmonm

i 1  r»—


MAPIA2 IMCfiMION

re iubebatur .Myrteum beant ftuItlci£e,hoc plus confidant UU
ramum acciperc folit 9  .. V </v r

crat.ab eo qui anteced/ &  mortalium, qua: fi triltlS lit, ne Ul

nerat,atc^ is ftnira canti/ ta quide appellenda uideatur. Trifh's

let port fecanere,utcopi autem  euadat, oportet, nifi cogna X
ofius explicat Eralmus turn rasdiurfi,hoc genus ohIcdlamen>

1 Neuit?q h Sovnde t,s  abfterferis, Sed erunt fortaflis, qui
qgteres uiuere dicebat, hoc quocf) UoIuptatlS genus ncgllgat,
&in amicorum  charitate Si  contact
Lefbia, atcpamemus. tuditie acquiefcant, amicitiam didti -

Tullius in Lshode tantes unam re bus omnibus antepo -
aniidtia. Etpuppim nendam.quippe remufcpadeonecef'

«(Te 5i  proram,)prouer/ fariam , ut nec aer, nec ignis, nec aqua
biauter dixit, pracipuq , r  i ■ ° i  * .

autoreSifontem. Nam magis,runum adeo mcundam, ut qui

qui puppimacproram hanc de medio fuftulerit, foiem luftu /

bet nauim. Crocodiii lcrit.adeo demc£ honeftam, fi quid ta
tis. )Crocodiiites gen 9  men hoc adrem pertinet, utnecipfi

quMmkScifmgun't’ philofophi uereantut earn inter pncciV
Crocodilum propofuif puabona commemorare. Sed quid,
pZ«!s,'SS” fi £oceo mc  hums quocp tanti boni
uerum,reddam tibi fili 8C  puppim efle 6J proram C Docebo
um.IIIardpondit, non aiJtera non  Qocodilitis, aut SoritlS

reddes, Et ergo redde,
quia uerum dixi. Imo,
inquit, fireddidero ,no
dixeris uerum. Sori
tis)Sorites fyliogifmus

ceratinis, aut alrjs id genus dialeftico
rum argutijs.fed pingui (quod aiunt)
Minerua , rem digito propcmodum
eft, quem Cicero uocat oftendam. Age, conniuere, labi, cas

uandispauiatimftngu cutire, hallucinari in amicorum ui^
lis fallat, ut decern num tiis

mi non faciut diuite.quid ft unu addast’quid fi etia unuc’Ita fiet  ut nun
qj fias diues,fi nucp un 9  numus facit diuite.Dicit aut Wii 'Wo'ogov )id
eft, a cumulo fiueaceruo. Ceratinis)Q.uos Latinicornutos uocat,cu

eduobus

S T VLTICIAE V A V- 8 *  97

rikqimlam etiam infionia uitta pro eduobus qaicquid re*

’ ^ .9,  v, i lponderis, in te retorque

uircutibus amare > mirariqj > an non Itul tur . Huiufmodi fyliogi/

ticix  uidetur affine C Quid cum alius fmis ueteres dialedici lu

exolculatur nscuu in amica,alium dele ^TOxtyr^ideft.a

£tatpolypus A°tias,cum filiu ftrabo^ cornu. Polypus.) Al/

nem appellat petum pater,quid inqua nos> p 0 iyp U s uitiumeft

hoc eft , nifi mera ftukida* Clament narium graue ojentiu,

to if  quatctcg.flulriaacffe: atquite ^KmapTlSw
una ftukicia, Si iunoit iundtos, Si fer^ tum. ) Strabonem efle,
uatamicos.Demortalib 9 loquor.quo
rum nemo line uitijs naicitur,optimus ui US  eft: na pens oculis

mus ille eft,qui minimisurgetur: cum Pj n ^ faa 5 Venus ,_quod
, , , * r  , , n  °  , id uidear amatoriu. fct

interim inter iapientes lltos deos, aut iungit iundis.) Et hoc

ornnino no coalelat amicitia.aut tetris ca ™« eft Horatianu, ut

ca qujedam Si mluams mtercedit, nec mo fine nafdf> Et illadt

ca nifi cum pauciffimis (nam cum nut CLuam aut aquila.aut

lis dicere reiigio eft)proptcrca quod ^EcaSjSte^Et

maxima pars hominum defipit, imo hoc prouerbium in eos

nulluseft, qui non multi's modisdeli, S"‘fJiZnSdm‘£

ret ,8i non nifi inter fimiles cobsret ne/ tum ex Aefopi fabuia;

ceffitudo. Quodfl quando inter ferfiusjVtnemoinfefe Afpmtdt
c . n  ■■  ~ i i ten tat defceudere nemo. mdmkU

leueros utos coient mutua beneuolen Sed t j A ,  J

tia.ea certchaudquac| ftabilis eft.nec admodum duratura,

nimiru inter morofos,Si plus fatis oculatos.ut qui in amico

mm uitrjs tarn cernuntacutum,quam utaquila,autferpens

Epidaurius.Atipii in proprrjs uitrjs quam lippiut,8i quam

no indent  manticam in tergo pendentem? Itacp cum ea fit

hotninu  natura»ut nullum ingeniu reperiatur.non magnis

n  obnoxium

98

Amort*/
(xs index.

m  n p r a z  erxflMroN

obnoxium uitrjs. A dde tanta anfmo>
rum ac ftudtorum difii'militudine, tot
lapfus,tot errata,tot cafus uitx morta-
lis,quo padto uel horam conftabit in/
ter Aroos iftos amid ax  iucuditas.nifi

Sed prscedenti fpe<fla/
tur mantica tergo. In/
ter Argos iftos.) Argos
uocat plus fatis ocula /
tos. NautOuidius ait:

Cinclu luminibuscen/
turn caput Argus habe/

^4)S«tnonpu' miK

chra , pulchra uidentur. appellant, hanc feu ftuliciam, feu mo/

Hemiftichmmeft Theo rum facilitatem uertas licebit. Quid
cnti de amate. Sic emm

aitinldyllio.^ H yyjfi  autcmCan non Cupido ille omnis ne-'
vro^aws«TroXucpa ceffitudinis autor SC  parens, prorfum

/a.ETa/jiH KaAaKaAatsrc ,, „ , r  f .

ij.ideft.Etemamori oculis captus eltCcai  quemadmodum

fa:peoPolypheme, quae T< * xaAa kccAcx  ts-tcpocprca, ltidem in^
non pulchra, pulchra ui cr- - r . i

dentur.Ca-cusem amor ter UOS qUOC£ efticit,ut fuum CUlCp pul

a poetis fingitur, 8£ tu/ chrum uideatur.ut cafcus cafcam, pex

SS^otStpfato, rindeutpupuspupam deamet.Hax
id eft,Excaecaturamans pafflm Si  fiunt SC  ridentur, fed tamen

cafcam m ) a STii,u« a uius hxcridicah  meundam uita: glutinant
uetulam. Sicenim priCd  copulantqj fbcietatem.Porrb quod de

d '* u,n c! }- id  mo| “ m fg is

Pupum antiqui puerum de coiugio fentiendum, quod quidem

uocabant, pupam puel/ n j^| aliud , quam indiuidua uitae

lam. Dtuortqs dete/ . _, _ ,

riora.) Significat uenefi coniunctio.Deu immortalcm.qu&no

cia,aut homiadia. diuortia.autetiam diuortns deteriora
Cuculus — n ■ ■ c

pallim acciderent, mu utri rceminaeq;

domeftica cofuetudo^cr adulatione, per iocum.per fadlita

tem,errore,diffimuIatione, meu utiqj fatellitium>fuiciretur>

alereturc^C Papa?,cppauca coirent matrimonia, fi fponfus

pradeter exquireret,quos lufus delicata ilia,flam uidetur,ac

pudens

S T V L T I C I AB LAVS. 9  9

pudens uirguncula iam multo ante nu Cucuius,curruca,) fie
r  , , c  .  uulgo uocant maruum

ptias lulent. 1  um quanto pauciotaco uxoris parum pudics.

hxrerent inita, nifi plurima uxoru fa^ quanq? Plautus cucu/
da per mri uel negligenuam.ucl ftupo amant€tn aham , quod
rem lateret? Atqjhaec qtridem merito harcauisoua ponatinni
ftultici^ tribuuntur,uerum ea interim
prseftat.ut marito iucuda fit uxor, uxo uxoris paru cafe,quod
ri iucundus matte, ut tranquilla do - gJSgjKSjJte
mus,ut maneat affinitas.Ridetur.cucu Sibi quifep puteat.)
lus.curruca.2i quid. nonCuocatur, cum Puteredteuur.quodmo

mcechx  lachrymas labeilis exorbet. At Pro Nireo

quanto felicius, fic errare, cp zclotypix  diligentiacum fefe
conficere, turn omnia mifeere tragcedrjsC In  fumma ufqucs
adeo nulla focietas.nulla uita: coniundio fine me uel iucun
da,uel ftabilis eflfe poteft,ut nec popuius principe.nec leruu m m dbfy
hcrus.nec heram pedifequa, nec difcvpulum preceptor, nec fakiri*
amicus amicum.nec maritum uxor,nec locator condudore,
neccontubernalis contubcrnalem,nec conuidor conuido^
rem diutius ferat.nifi uiciffim inter/efe nunc errent.nuc adu
lentur,nuncprudentesconniueanf,nuc aliquo ftulticia: mel
le fefe deliniant. Iam hax fcio uidert maxima, led audietis
maiora. Quadonum quenq? amabit,quiipfefemetode
- ritCNum cu alio concordabit.qui fecum ipie diffidetCNum tbfyfhl
ulli uoluptatem adferet, quifibimetipfi fitgrauisac mole,-
ftusClftud opinor nemo dixerit.nifi qui fit ipfa ftultior ftul
ticia, Atqui fi me exduferis,adeo nemo potent alterum fer
re, ut ipfeetiam fibi  quifqueputeat, fua coiq? lordeant, fibi
qul% fit inuifus.Quandoqusde id  mail natura.non paods

n 1.

in re bus

( 0 *

imViA'2  irKAwroji

in rebus nouerca magis cp parens, mortalium ingenqs infe
uit,pr£cipue paulo cordatioru.utfui queq> pceniteat, admi
returaIiena,Quo fit monies dotes,omnis elcgatia, deco rep
P ormdt  uitx  uitietur,pereatc£. Quid em proderit forma, pmipuu
deoru immortaliu munus,fi puti Jitatis uitio cotamineturC
Mews.  Q u ‘diuuenta.fi Tenth's triftida: fermentocorrumpaturCDe
Aftionis  nic g quid in omni uita: munere uel tecu.uel apud alios adtu
decorfi,  rus escu decoro(eft enim no artis modo, ueruetiam omnis
adtionis caput) decere quod agas,nifi adfit dextra harcPhi
Iautia,quaemihi merito germanxeft uiceC Adeo ftrennue
tneas ubiqj partes agit.Quid autxqae  ftultum.atq? tibqpfi
placcreC'teipfum admiraricAtrurfum quid uenuftum,quid
gratiofum.quid no indecoru erit,quod agas.ipfe tibi difphV
cetiscTolie hoc uita: condimentu,& protinus frigebit cu fua
adtione orator,nullt placebit cum fuis numeris muficus,ex>
plodetur cum fua gefticulatione hiftrio, ridebitur una fuis
cum muiis poeta,fordebit cum arte pidlor.efuriet cum phar
mads medicus, Poftremo pro Nic eo - X h er fites.^p Phaone

r ~~Pro  Nirco Therf.res.) Neftor,pro Mingj^jus^rafacundo
Vtercp eft apud Home/ infans, pro jirbana.mfticus uideberis*

SftSSrS f fibi  w q ui %

quiad Troiam uenerut, blandiatur,8C affentatiucula quapiam

Sir'S flbi  P ri “ s  >? alijs poffit efle

Neftor.) Phaon benefi/ comendatus . Dcniq? cum pKECf'pua fe
cio Veneris e fene reuo l£ c £tatis pars fit,Ut quod fis.efle ueltS,n*

tiam. Neftor triafecula mirum totum hoc pradtat compendia
Sibt (tuifek  uixit > t£ ft e  Homero ilia, mca  Philautia, ut nemine fua: formic,

* L\,dos.A. CLuodlis.elie . .. .. , *

Sff?-f r uelis) Hemiftichiumeft nemme finingenq,tiemmegeneris,ne/
Marcialis, minem.

J

STVLTICIAE LAVS.

101

minem loci, neminem inftituti, nemi» Mjirtiabs. Megarcnfm,

nempatria;poeniteat,adeoutnecHir Nuiius^efpSiaslpro/

landuscum Italo, necThrax cu Athe uerbiumeft apudTheo

nienfi,necScythacuminfulisfortuna/ C q "oSponSm^S

tis CUpiat permutare ♦ Et O fingularem garefes neqj tertios efle,

nature follicitudinem,ut in rantareru q e u q a ft ^ a n XfmTnu 5

uarietate paria fecit omnia. Vbi doti/ mero, de quib 9  nulla fit

busfuisnonihildetrawbiplufculum

Ehilautrelolctaddere, quanqua hoc num. Craflasacpingui

ipfum ftulte profedlo dixi, cu ha:c ipfa Hoc ex Arifto te/

- - - r  -- r  lis fentmJtia^jquLputat BelK e.t

c os qui minime ualet in/  ft,titbit

dos fit uel maxima. Vtncdicaminte

rim, nullum egregiu facinus adiri, nifi gento^^jusjmme  au / nA r ( i mu

. ir  ° ff . , r  dacia. Nam craflus fan/

meo impulfumullas egregias artes,nifi guis>qU o abundatrobu

me autore fuiffe reptas. An no omniu ffi.utrobur anget,ita in/

budatorufacinomm fegesac tons eft .gS SjSSSSfe
bellumCPotro quid ftultius.quam ob ex quo fpiritus tenues

eaufo,nefdoquas,cerraraenemfmodi SSn'umSSS
iuicipere, unde pars utraqj femp plus fum,itaingeniuacutum
aufert incommodi quam boniC ibJam dm !^ um< ^ ef !‘f‘ t * . D 5

, t T  moftheneirO Nam is ab

eorum qui cadunt, ueJuti Megarelium ieeto dypeo fugit, unde

oucfil? X oy@-*.  Dein cum iam utrincu Kbipfaipis didus eft, ut
n r ■  1  rlutarcnus in eius uita.

conltitere terrare acies,(x rauco crepue Archilochi fecutus con

runt cornua cantu,quisorofapientutn Lacedaemonif

iftoru ufusC Qui ftudrjs exhaufti, uix rchiloc uia

tenui frigidoqj fanguine fpiritu ducut-Crafti’s acpinguibus
opus eft,quibus qjplurimu adfitaudacia:, mentis mini^
mu,Nifi fi quis Demofthene miiitem malit,qui Archilochi
fecutus cdfiiiu.uix cofpccftis hoftibus. abiccfto dypeo fugit,

n *

um

lOl

MAMAS  ErKAMTOW

Ardiiiochum poetam e tam  {gnauus miles,Sj orator fapiens.

Per egcrut.quod in epigram Sed coniihum,inquiunt,in bellis pluri/
c? ft 11 '  mate quodam gioriatus mu habet momenti. Equide fateor in

I ImZptim! q?a/wcSifuTfS duce ’ ue ™ ld q uidem ttiilitare.non phi
geriwr. mori in pugna. Autor Iofophicu,alioquiparafitis,lenonibus,
g“Lac n oS h kgc lacronibus, Ccarijs, agricolis, ftupidis.
prouerbiu in Chiliad!/ obasratis, SC  huiufmodi mortaliu fece
re , st3 , m  prsclara geritur . nonpbilofo
tifera, unde Socrates bu phis lucemarqs. Qui quide quam lint

bitpotione. Dumnu/ ac j omne uitas ufum inutiles,uel Socra
bes)ItaAriftophanes in , r  - , . r

duciteum adoranfe nu/ tes lpfe unus ApoiJinis oraculo lapies,

bes,tan$ deos. Et idei f e( q  m inime fapienter iudicatus, docu-'

tonicas, quas irrifit 8i  mento efte poteft,qui nefcio qd publi
Ariftoteies. Dumpuli ce conatus agere.fummo cu omniuriV

eode e m fin2t°in q nubiS & difceffit.Quacp uir is in hoc n5 ufcp
Ariftophanes, irridens quaqj defipiat.quod fapientis COgnO/-
«& n °  agnofaMtq! ipfl deo referibie,
Eft&hoc in eade fabuia. quodfp  cenfet lapienti a Rep.tradlan/

Sdc’SfoSSS daabftinendum effe.nifi quod pottos
culex,tatiiiu alal, Q.ui moneredebuerat.a fapieria temperan
turbac ftrepitu.) Hoc m d U m ei.qui uelit in hominu haberi nu

initium mero.Demde quid eunde acculatu ad
cicutam bibenda adegit.nifi fapientiaC Nam dum nubes SC
ideas phtlofophatur, dum pulicis pedes metitur, dum culi^
cum uoce miratur.qua: ad uitam comuncm attinent.non di
dicit, Sed adeft praxeptori dc capite periclitanti difcipulus
Nee die? Pl a to, egregius fcilicet patronus, qui turbas ftrepitu offen^

rfj'afapific  fij5,uix dimidiatailiam periodu pronuciarepotuit* Iam qd
u  , dicam

STVLTICIAE LAVS.

10}

did  de TheophraftoCqui ^greflus in
concionem,repente obmutuit.perinde
quafi lupo cofpedto.qui milite animaf
fet in bello? liberates ob ingenrj timidi
tate nec hifeere uncp eft aufus. M,Tul
lius eloquetias Romance pares, Temper
indecora trepidatione, perinde quafi
puer fingulties exordiri cofueuit. Idcg
Fabius interpretat: cordati oratoris,8C
periculu intclitgetis argumentu. Veru
cu hoc dick,an no  pa Jim fatetur,fapiV
entia obftare ad rem probe  gerendaC
Quid ifti fadet,cu  res ferro geritur,qui
turn metu exanimatur,cu nudis uerbis
eft decertanduC Et poft hsec celebratf,
fi dqs placet, praeclara ilia Platonis fen /
tentia,beatas forereipublicas,fi aut im
perent phiiofophi, aut philofophetur
imperatorcs.Imd fi cofules hiftorkos,
reperies nimiru nullos reipublica: pefti
lentiores fuifle principes, qj fi quando
in philofophaftru aliquem aut literis
addidlum incident imperiu.Cuiusrei
fatis opinor fadunt fide Catones:quo
rum alter infanis delationibus reipub.
tranquillitatem uexauit,alter iibertate
P.R.dum nimium fapienter uindicat,
funditus fubuertit, Adde his Brutos,

Calfios,

initium illius orationis:
quanqp omniu natu mi/
nimus adfum Sic.  cum
alioqui mfcholis& cir/
culiseflet omniu facun/
diflim 9 , DeTheophra
fto.) Is Ariftotelis difei/
pulus,ab eloquentiano,
me etia inuenit, 61  tame
quia no exercitat 9 , apud
populum di&urus obi
mutuit. Q_uafi lupo
confpecto) Lupus etia fi
ptius homin_euideat,uo
cem adimere putatur.
liberates) Scripfit pluri/
mas orationes, nullam,
eg/tcaufarn,quod uoce
elTctextli,8l  naturatimi/
dus,ut in illiUs uita legi/
tur. M.Tullius)Hocui
ttjTulliusipfe fatetur.
Siautimperent)Noh*c
dicunt ex animo,fedad
Mori* perfona refpicies
ludit,cu autoripfelonge
diuerfa fentiat. Alter in D  - */_
fanfeJDeCenforiolo/^3
quit,qui quadragies ac/ e jJ. f  4
cufatus/emp abfolutus
eft,ipfefeptuagies aefs/
pius alios reos fecit,ut in
eius uita narrat Plutar/
chus,&Plinius infepti/
mo. Alter) Vticenfem .
intellige, qui prouocato
Cafare,fubuertitliberca
tern Romans, Brutos,

CaiTios,) Hiluliumoc/
cideruntiat poftea uidi,
manu fuafibi necem con
feiuerunt,

104.  mapias: e  r k a m  i on

fciuerunt; Gracchos.} Caflios, Gracchos, ac Cicerone etiam

I ibcrium 8^C3iu>utcrcp » p  * ^ * /v *! c *  r>

doquens, utercp feditio/ iplum.qui no minus pelt-liens fuit Ro

fus, uterq? per tumultu manoru Reip.cK Demofthenes Athe

ns 1 iluftribus niU Cicero/ nienfiu. Porro M.Antonins, ut done^
nem) Cicero Antoniu in mus bonu imperatore fuiile (nam id

caS Ci D?mofthS ipfam extorquere poflim)fuitcmhoc
Et hie Atheniefes ad bel ipfo nomine grauis, atqj inuifus duiV
S,pl“dt !  SSfibowpodt.ai Phi!ofoph HS effet.Sed
quae res eis uertit male, tame ut donemus ruilie bonu, at certe
SrfpientU M.Antonius,) Hie Pius
ffaltifilij.  diftus eft, & cognomina
tus philofophus,uir o/
mniu laudatiflimus,fed
Comodi illaudatilfimi
pater. Ne malum hoc
fapiendar.)An n 5  hiepa derunt.cutti aeteris in rebus,turn prxei

qui focit,no fuu animus P«e in liberis propagadis mfehciffimu
Itacp Ciceroni) Cicero effe,prouidente opinor natura,ne ma/
l“ m  hoefapk-ti* inter morales latius
fus,nuiiainre fimiiispa (erpat.Itaqj Ciceroni degenerefuiflfefi

fcftoS ffi ”sS5i Mton j lat > Kfa P fens ' lleSoa:atcsli -

liberos.) Ita teftat Sene/ betos habuit matri fi'miliores cp patri,

camamuxorehabuitSo ut  non omnino peffime fetipfit quida,
crates morofam,ac nxo/ , t  „ r ^ _ r  t J

fam,ut teftat Gellius. id elt itultos.oed utcuq) terendu.fi tm

OVO!  -750s Tiv^ap) .1. Afin i  ac J p u blica munia foret 0vot  too? ?iile<xp,
ad Ivram, prouerbm eflv * r  , r  ■■■.**

Adomne 4  Sapiens tiiu adomnem pror'usuita:runctione

nm Softie  nihiIoeflentdexteriores.Ad.c5uiuium adhibe fapiente,aut
titdine me  trifti fiIetio,aut moleftis quasftiucuh's obturbabir.Ad choru
pti /dpien  a duoca,cameIu faitare dices. Ad publicos ludos trahe,ipfo

uultu populi uoluptatibus obftabk, U  cogetwr e theatro mi

gran?

peftilentior fuit Reip. tali relidto filio,
cp  fuerat fua adminiftratione  faluta^
ris. Quandoquide folet hoc hominu
genus, qui fefe fapientias ftudio dedi/-

STVLTICIAE LAVS,' 10 f

ware fapiens Cato.quandoquidem fu Sapies Cato.)

perciuum non poteft ponere .In collo / catone Ccforio ,quicu
quium indderit,repenteIupusinfabu fidget in theatro, nec
U-Siquidemendam^comrahendu, SSSJSgffiS
breuiter fi quid eorum agendum, fi ^ bus muiieres nud* «
ne quibus hxc quoti'diana uitattanfi. ZaST'Jfmmm
ginon poteft ftipitedicas fapientem uultum,autexire,exi/

iftu,nonhommcm.Vfcgadeone( ¥ fo”“^- p ^P”bi5 ft eS

bi .tiecg patriae, necg tuis ulcg ului elle de Cubito fikntio, in me

poteft,propterea quod comunium re - dio fermone oborto.
r  r ■.  r  , x i , . . Ttmonem. )Timon

rum fit impentas,8Z  a popu/an opinio Athenians offenfus ho /

ne, uulgaribufqueinftitutis longela/ minum moribus.abtjc

tetj difcrepet.Qua quidem ex re odiu taIium omnilim con f or  Spntid

quo® confequatur necdTumeft , ni^ tia fugi^adcoutfepul/ P iric '

mirum obtantamuitaeatque animo* « Rdls mlS

rum diffimilitudinem .O uid enim om auuifum. Extat de hoc

mno

jeritur inter mortales non ftul- ^'uerfus 1 . 089  a  Am 3 /

tidx plena , id qj a ftultis,& apud ftufi phionis & Orpheh) Eft
tos C Q uod Ci  quis unus uniuerfis ae / in  fabuhs,Amphioeca;

htobltrepere,nuicegoluaienm,ut Ii ftrudluramurorucotjf/
monem imitatus.in folitudinem ali/ fe.atcjita cantu, noma

quamdemigret.atqjibiiolusiua frU' Thebas. De Orpheo
atur fapientia. Verum utad id, quod fabulantur, faxa s tulticU
inftitueram,reuertar,qua:uis faxeos fsmo^fuiif^id Ho / ^

8ta ?reftes illos homines in duitatem ratiusiterpretaturagre/
coegic nifi  adulario ? Nihil enim aliud /

fignificatilla Amphionis 8£ Orphei d- ligiuoiuit,iilorumfua/
thara. Qu*resplebem Romans iam foSScoaS?
extrema moliente > in eoncordia ciuita/ Ac puc

tis

*0S"

nn pi as  ErKfiMi on

Ac pucrilis apologus) ti's reuocauit? Num orati'o phifofophi
ca<r minime.Imo ridicuius acpucriliS
Sidnio,in facrum mon/ apologus de uetitre, reliquifq* corpo /

f^K'rlpSbS membri , s confi * us  • Id f

<ftum eifeuideretur, Pa TliemiltodlS apologus conlimilis de

tres Menenium Agnp / uu Jpe & erido * Qua: fapicnrisoratio
pamoratoremadplebe r v. r  _

miferunt,qui huiufmo tantundempotuiiiet,quantii corame/

diapolcgo plebem pa / t { c { a  i{[ acerua  Scrtoni potuit, quantui
tribus recocihauit. Lem ' 1  K

pore,inquit,quoinho> Laconis

mine non,ut nunc,omnia in unum confenticbant, fed fingulis mcmbris
fuum cuicp confilium ,fuus fermo fuerat,indignatas rcliquas partes, fua
cura,fuo labore,acminiftcno ,uentri omnia qua?ri, uetrem f medio quie
turn,nihil aliud q? datis uoluptatibus frui,confpira(fe inde,ne manus ad
oscibumferrenqnec osacciperet datum ,necdcntesconficerent. Ac ita
cum uentrem fame domarc uellet,ipfa una membra,totumq; corpus,ad
extremam tabe ueniiTe.indeapparuilTeuentris quocp haud fegnemini /
fterium effe,quippe qui fanguinem hunc,quo uiuimus,uigemufq?,mit/
teretin omnes corporis partes.Hocqjapologo, oftendens iram plebis in
patres fimilem die inteftma: illi membroru feditioni,flexit mentes homi/
num.HaecfermeLiuius,prima;Decadislibrofecundo. Themifto
clis apologus )Thcmiitocles populum Athenienfem,*gre fercntem aua/
riciam magiftratus,huiufmodiapologo deterruita rebus nouadis.Vul/
pecu!afitibunda,a?ftate mecfd.foleferuente, dum foiTam ingrdfa, aqua
qusrit.Iuto a foleindurato inhabit,injbkp mufcae totum uulpeculae cor/
pus obfidentes,fanguinem omnem exugcbant.CLuod erinacius.foflsri
pam forte fortunapraetergrediens,cofpicatus,uulpeculaeuolens flipped/
as ferre, mufcas fpinis illis fuis abigereparabat.lbiuero uulpecula obfe
crans,ne mufcas abigeret, dixit, Iftae nunc fanguinis fatura; funt ,quas fi
abegeris .alias famehcae in horum locum fuccedetes.quicquid fanguinis
reliquum fuerit,prorfus ebibent, Cerua SertortjjPlurarchus in ui/
ta Sertortj refert eum cum Iberiam fibi fubieciiTet.jBarbaros hoc modo il
lufifle.Ceruam candidicoloris, ficmanfuefactam,utuocantem exaudi/
ret,8i uidentem fequeretur.iatflabat fibi a Diana mi(Tam,multacp feper il
lamedoceri .Itaqjquoties hofites aduenturosconiedlaret,fimulabatfibi
id a cerua indicatum.atep fiquando uicforia aliqua fuorum ducum defe
rebaturocculto nuncio,fibi a cerua faufta nunciatum iaftabat. Eacp arte
feciqutBaibarieumnuminisinifarcolcrent. Laconisdiclum.)L}V
curgi uidelicet Lacedsmoniorum legiflatoris, qui ut Plutarchus fcribit
(n Iibello depuerormn edqgatione,duQS gatulos , tjTdeqa ajditos parcnd /

bus

IWt/TICIAE LAVS.

107

comentu ?V t tie quiddica de Mi'noe rofumuenatoretnredde

nobis manifefta faciam. CLuo didto.ponens in medium A. 07 ra<l v a,i deft,
ollam. acleporem,c regions catulorura ,ipfos catulos dimifit.Ibi uero ge
nerofus ille in leporem impetu m fecit,alter uero ad ollam fe recepit.Lace
datmonfts autem nondum coni/cientibus quid hatefibi uellent, Lycur/
gusinquic, Catuli ifti tj'fdem parentibus prognati font, catterum diuer/
famnaifti educa tionem, alter uenatorftrennuus, alter ignauus&gulofus
euafit. De ueliendispilis.)Cum Scvtorius , utPlutarchusineius uita
fcribit,aduerfus Pompeium bellum gereret, multitudoqj Barbarorum,
ducis imperio minus parerec, hoccommenco ufus eft, Aduocaca totius
exercitus cocione ,duos equos adduci iuflit, alterum triacie fenioq? con/
feclum,alterum robuftum.caudamcp habentem nigram .Macilento aut
admouituirum robuftum,ford uero homuculum imbecillem .Dato au/
tem fignouirillemagnus.utilli pratceptum erat ,caudam gracilisequi
ambabus manibus prehendens, cuellere fetas omnes unoimpetu anni/
xuseft.Paruuscontrahomuncio robufti equicaudam paulatimuelle/
bat. Tandem uero ubi ille fruftraconatdfe fibimoleftuseffetjalijfcpri/
fum moueret, hie contra minimo labore fetas ftatim euelleret. Ibi Serto/
rius aflurgens, uidetis commilitones, inquit,ingenium plus pofleq? ui
res.Multa enim quae unico impetu fuperari non poflun t paulatim fupe /
rantur. Minoe Numaqi. )Minos Crentenfiu rexftinxit fenono quocp
anno in confilium fouis patris admirti.atqi inde leges acceptas ad poput
lum ferre.quo maior eflet legibus autoritas. Vnde Homer 9  OdyfTeae.rt
H/1/C05 J^ao'iAst/t’ rtef/og /x£'yaAot;oap;5v5 > ideft 1 Minos nonoquo

queanno cumlouefamiliaremhabuitconfabulatione. VndeHefiodus
dixit eum Touis fceptrum,quam Plato in Minoe doctrinam interpretatur
habere. z Wg /mm  Trofcup ^aerf Atol’qid eft (centra louis

retinens>quis Cretu rexerat urbes. Nutna item) Cufub NumaPom /
pilio/ecudo Rhomanoru rege^Rhomani cum omnibus finitimis pacetn
haberet,ueritus Numa,neluxuriarent ocio animi, quos metus hoftium
difciplinacp militaris continuerac,omnium primum ,rem ad multitude
nem imperitam y 8 C illis feculis rudem,efficaciffimam. deorum metam
fafjcienau ratus eft, qui cum defeendere ad animos fin? aiiquo comento

O LvUciiiJumj ) iiujuiij iuut

aepotens mores.doftrince.&edu/
cationcs . Atcjj ego hate

0 1  miracyli

F ortitudi/
nis Uus A
(hltUk .

IOS HflPIAS ferKAHIOM ■

miraculi non poflet, fin sc  potens l'lU belua, populus. At rur><

congreflus nofturnos ium , qu* cmitas uncp Platoms,aut
cfTe^iufqj fe monitu fa / Ariftoteh's leges, aut Socratis dogma

taieeepitflnmantemqii«iesp«<ij»
uius. Belua populus.) perfuafit,ut ultro fefe dqsmanibusdc

SraSiTstphfiS uouerent ?Q. uid Q..Cumuminf«v
hilahud doccre, qnam cum traxit mil mam's gloria » duldlu ^

uulgi fentenuas, in quii ma  q Ua;c { am  Siren , fed mirum quatn
bus cum congregatus '1. ’ 7j -

fuerit,confentiut,hacqs a lapientibus lltisdamnataCQuid em

,£ui/ou> id eft,befti* ma/ uorem emere, uenari tot ftultoru ap>

enerobuimp nutrita?, . r  . rt - i

fras 8/cupiditates fingu plaulus, acclamatiombus fibi placere,

las obfcruarit,qua ratio in triumpha ueluti fignu aliquod po /
ne hoc audire ,trada/ 1  ox * j Q

rcqj deceat, quibus re i *

bus mitefcat, & quibus.

acerbius fiat,quibus placet,quibufqj irritetur.Dicitqj/ophiflas fingula
nominareadilliusbeftiadngentis opinionem,bonauidelicetdicere,qui
bus dele<ftat,ma!a uero quibus ipfabeftia offenditur, neqj aliam ullam
yde his afFcrrerationem.HscPlato.Sed 8£ nonnulli concionatores noftri
s temporis non multu fophiftisillis uulgaribus diiTimilesefieuidentur.
,Q.uippeq magis in cocionibus blaterant,quaemercatoribus,mu/icrcu/
li frp  grata efte putat, quibus 6£ aliquid pecuniolae corradere queant, cp ea
qbus uulgus ad pietatem trahi poffit, Horatius item Platonem imitatus
uocatpopulum beluam multorumcapitum, Socratis dogmata. )id eft
decreta.Cuiufmodi funt ilia,fatius eft iniuriam pati,qp facere,8i mors ni
hil eftmali,& philofophia nihil aliud eft.qj meditatio mortis. Dectjs  per
fuafit, )Nam Dectj pro falute reipublicae fe deuouerunt.pater,ut Liuius
fcribitDecadisprim*,Iibro o<ftauo,mbe!!o Latino. filius,ut idem libro
decimo teftatur,in bel!o,quod aduerfus Vmbros Hetrufcos.& Samnites
geftumeft. CLuintum Curtium.) Notiffimaefthiftoria.. Candida
tum.)Cadidatiuocantur,quos magiftratumpetunt, quos moseratno
mendatore pracunte biandc falutare, hunc patron uocantes,huncfra/
tre.huncdominu ,ut fibi fauercnt.. Congiarijs.) Congiusmenfurarge/
nus unde congiariu,quod modo promunere.quod datur populo a prin
cipe, modopro menfutaaccipituu Signura aliquod. jSigna ftatuar do

cuntur

S-TVLTICIAE LAVS*

109 *

pulo fpe&andum rircumferri, ^neum
(n foro ftareCAdde his nominu 8Cc os
gnominum adoptiones. Adde diui ✓
noshonores, homuncioni exhibitos,
adde public's ceremonrjs indeos rela /
tos etia fceleratiflimos tyrannos.Stub
tiffima funt ha:c,SC ad qua: ridenda no
unus fuffidat Democritus. Quis ne t
gat ? Atqui hocfonte nata funt fortiu
heroum facinora, qua: toteloquentiu
uitoru litetis in cxln tollutut . Hxc  ftul
ricia parit ciuitates. hac conftant impe «■
ria,magiftratus,religio>confiIia,iudicia
nec aliud omnino eft uita humana^
ftultici;e Iufus quidam. Iamuerout
de artibus dicam .quid tandem morta
lium ingenia ad excogitandas proden
daicp pofteris.totegregias .utputant,
difciplinas exdtauit,nifi gloria fitis.ta/
tis uigilijs,tatis fudoribus,fama,nefcio
qua.qua nihil efte poteft inanius,redi /
mendaputarut homines uere ftultifti/
tniCSed interim ftulttria: tot ia egregia
uita: comoda debetis, quodqj eft loge
dulcifti'mum, aliena fruimini infania.
Ergo pofteacp mihi fortitudinis 81 ins
dufcix  iaude uindicaui.quid fi  prud6
tix  quoqj uindiceC' Sed dixerit aliquis
eadem opera ignem aquae mifceas, lu

cebiu


cuntur. Aeneu flare)

Allufltad illud Horatia
nu.Autameus utftes*

Ponebatur er.im aenea:
flatus benemeritis, in
circo autin foro Rho /
ms. Nominu &cogno
minum.) Mirus tumul
tus de adopdone nomi/
num Antonini.Ptj, Ale
xandri .Augufti, ut pal
tetexEIio Spardano,8£
alijs. Indeos.r elatos )

Shams folet defunflos
iruperatores m irisqui/

Jmfdam ceremonijs-ifl
decs refcrre, extuiAa
turn lignea prsalta x in
bac congefta ui ftipula /
rum & aromatu.in fum
mo erat aquila alligata
tenui funiculo .Is fimul An - re?er
atm folutusefletincenl .

dio.auisfuma petebat. **/»“*'
Grariflim !>  iterimodor clAf
nares omniu peruade/
bat,ueludanima?impe/
ratoris petetis cslum.

Aliena fruimini infa/
nia. )RetuIit Plinff Ce/
ciiq' fentcntia,Optimu
eft aliena infania frui.

Infaniunt nonfoluqui
ftulte quid agunt, ueru
etiam qui im mo dice.

Vnde qui non sftimar*
dis uigilijs, difciplinas
uel inueniunt ,uel expo
liunt, infanis laboribus
pfunt altjs.Et horu infe
niafruunt, quiiuuanc
illoru uigilijs. Ignem
aqus mifceas. jPugnat

o 5

enira

tio

Pruietitld
penes ftul/
t*s mior,

unf tat  Brenwtoii

enim ex diameto, quod cebit . Verum hocquoq? iuceflufuhf
aiuntprudentiacuftul/ . . r  j A , , r

autem proucrbi / arbitror, fi uos modo quod antehac fe

um apud Grscos quo ciftis, auribus atq; animis fauebms»

nSpS/f.inffidil^ Pf ‘ nd P l '° ft rcmm ufu conftat
vJJari /xiyxjucu,  id eft ig/ tiaqn utrum magts competet eius co ✓

SettCTuSrchStt gnomim's honos, m fapi&em,qui pat
bello 7T£ji 7r|wTou>^o!/. tim ob pudorem ,partim ob animi tu
id e,depnmafng^ditate. m iditatem ni 'hil aggreditur, an in ftul

uacat) id eft quo caret. tum,quem neq pudor,quo uacat,ne^

Nam duo potiipmu red q Ue  p e riculu,quod no perpedic,ab ub

duntnos timidos.pu/ p r t  J a  , A  f...

dor ,qui eft metus iufta: la re deterret v oapieris ad Jibros uete/

reprehefionis, Si  pericu/ rum  confugit ,atq? bine meras uocutn
15 , quod intelfigimus. , - j r6 u j 1-

Vnde Lucianus in epi/ argutias editor . iniltus adeundis CO

ftoia ad Nigrinum ait, rninusq?periclitandisrebus ,ueram ni

fallor.prudentiamcolligit.Id quodub

id eft,prudetia fegnes fa / diffe uidetur Honiems,etianiii caucus,

VeranifallorOHuiuf ^  ^

modi quarda Aulus Gel enim duo pnecipua ad cognitions re^

phosTmtoS'uera ™p3«ndam obftacub, pudorqui
hajciocastrahit adftuf / rumUrnon:unditanimo, 5 £metus, qui

toru experientia.qui fuo 0 qef 0  periculo ,dehortatur ab adeun
malofiuntpaulominus ,, c  r  r  ,,

ftulti. hac Plinius mife / dis taemonbus : at his magnihee Hoe

ram prudentiam uacat. rat  ft u It{ c ia ► Pauci mortales intelliouE
Etiafi cscus.) bubeft . , , o

facetia in uocibus.uidif/ ad quam multas alias quoqj common
fe&caecus. Namhicui/ ditates

derepro intelligerepofi/

turn eft,&funtqui tradantHomerumoculis captum fuiftfe. &&

nvHTUOisyvu),)  id eft, Facftum etia ftult 9  cognouit.Bxpertlisftultus fuo
doiftus mabjtum detnum intelligit. At fapientis, qui ratioe Sicpfilio du/
citur,no eft dicere, non putararn. Sumptum eft ab Homcro.Uiados.71v
Hefiodus dixit,7Tc<.9'j/j dYrs vktti tyva,id eft,pafTus etia ftultus noiiit,
CLuifumuoffundit»Vnde Plinius fpecieinfanise, qua gfgnatftrych

mm

8TVLTICIAE LAVS;

Ilf

toes coducat.nunqj pudefccre,& ni nurn herba.qnam medi/

, j s-% i r 1 ■  ciuulgofolatrumappel/

hilnonaudcre.Quod fiprudentiam lant.iufumpudorisuo/

accipere malunt eam.qibe rerum iudiV cat * Videmus enim pu / ,,

do conftat, auclice cbfecro cp  procui hominesprorfusdeJirS dic^ftnltL
abfint ab hae, q us hoc nomine fefe ue & aliud pro alio refpon /

dtant. Principle conftat resomneis SljNaSspo',

humanas, ueiut Afcibiadis Silenos, ribus ubicp plus ualet

binas habere facies nun sum inter fefe aut l? cia ( |/ apie '? tia, _ .
j * cT'  aj  j, . , , CLuod fi prudentia,)

duiimtles * Adeo Ut qa prima(qu od Trifariam enim accipi/

aiunt)frontemorseft.fiinterius infpft untprudentia.Velqua
, , r .  , , r  praeuidemusfutura.uel

aas.uita litt contra quod uita  ,mors: qU arerum ufu colleda

quod formofum, deforme: qcf opii'

lentum ,id  pauperrimum: quod in fa-'

me.gloriofum t quod dodlum, indo^

dtunuquod robuftu, imbeeiiie; quod

generofum ) ign.obiie:quodlxtum,tti^ iaftant.. Alabfadis Si

fte: quod prolperum, adierfumi** £5Jg£2SKI

amicum.inimicum; quo d falutare,nO'  tem Sileni vraja-m

xlum.breulrer omnia repente uerfire 22SS

peries, fi 5ilenum aperueris. Id fi cui tur, qui enim uuas cal /

forte nimis philofophice didlum uide cabat.hoc nomine uoca/

. r  , r  . , bantur.Nominatimau/

tur.agepingusore (quemadmodum tem.psdagogusBacchi

dicifolet) Minerua planius faciam> quemSjmcfius caluum
^ 1 « , fuifle feribit, cuiusctia

uis regem no 51  opulentum > 81 do'  Ouidiusmeminit.Sile/ ,, f ,

tninu fatetur CAtqui nullis animi bo/ nus uocabatur. Erant M*
1  nisinftm etiam fileni ftatuae.quae entumwau

deforis ridiculae erat, in «*•
tus diuinas imagics co/
tinebant. Q,uibus eleganter Alcibiades in conuiuio Platonis ,Socratem
comparat ,quod is foris bardus acftupidus .intus autem merum nume
uidetvtur. Pinguiorequeadmodum.) Hoc prouerbio fignificamus
nos planius ftapertius loqui, Nans docti quidam rem per fe claram,

fic explicant

fit,uel in genere .quaere
rum iudicio & cognitio
ne conftat. Ea poreftefle
uel citra experientiam.

Sefe uenditant OElega
ter dixit uenditantpro.*

Hurndni

mtAnibil

Alwi^fA

bnk.

iz

wnprAS firxflMion’

fic cxplicat argute ,ut in n { s  fnftrutftus eft, atq nihil illi facts  eft

tciliginopoflitCLuead , . t  **, „ —

raodumPlato numeris iatn uidehcet paupemmus eft. I um

fuis tenebras offundit, animum habet plurimis addi&um u b

MireffieSargudS tt)S ,iam turpiter feruus eft. Ad eunde
arguta facetia, propofi / modum in extetis  quo a  philofopha-

1  Fabulama'geSus.) « Iiceret.Sed hoe exempli uicepofuifle
Agunt hiftriones.qui re fatis fit . At quorfum h^cf inquiet all /

£dS? Pe n rSd" 4“ s ; Audtequd rem deduamus.S«
trahere)Perfona hoc lo / quis hiftrionibus in feena tabula agen

co uuitus eft appofmti^ t jk us  p er f onas  detrahere conetur, ac
qui regem, aut foemina - r . , r  *

fenem autiuuenem imi/  ipeaatoribus ueras natiuaique facies

tator,undeperfonatidi oftendere, nonneisfabulam omnem

cutur. Veiucilympna/ , t , r/  , ,

tum.)id eft,furiofum Si  peruertent, dignufq? habeatur ,quetn

laruatum, quem Grxd omnes e theatro uelut iymphatum fa  /

SubitoDama,) Ho XiS eqciantChxorieturautrepenteno*
rati 0  aliquoties Dama ua return fpecies,utquimodo mulier,

bilem,utnetegamfpur nucUIr:( 3 UI fnodo  iuuems,moxfenex,
co Dam® latusfPerfius qui paulo ante rex.fubito Dama, qui

SSJffiSSa.* "ofr deusrepeteihomunculus: zppa,
gafo , Vappa si  lippus reat. Veru eu errorem tol/ere, eft tabu/

d». Dm?c r £ag”S Iam omal  pem>*are.IBud ipfum fig /
Graeci uocant x°^y^p  mentum 8i fucus eft, quod ipedato /
prxncipem, aut ducem rum ocu l os  detinet.Porro mortaliu ui-

chore®, ligniricat Been, , , t  ,, f  _ , ,

qui fuppeditat neceiTa / ta omms quid aliud eft, cp rabula qux

utfu'eri°admornfm™ P** ,n c l ua a ^ s  °bte<fti perfonis g'

Sed h*c» cedunt, aguntcp fuas quifq? partes,do

nec choragus educateprofcenioC’ Qui
fepe tamen eundem diuerfo cultuprodire iubet, utqui mo
do regem purpuratumegerat, nunc feruulum pannofum

gerat.

T V L T I C I AE LAVS;

HI

eerat. Adumbrata quidem omnia.fed . s f, d hsc  rabula) Vita

p , rj. r  .  mtelligit.in qua nihil fyn

y /* I I 1# * W  1« A » t.; lift IllLill i YI* t

h xc  fabula non aliter agitur.Hic u mu  cer0 rcrfi iudld0 geritur . Princes
hi fapiens aliquisccelo delapfus, fubi^ Sed umbris & fimula/ wrt!«s. :
to exoriatur, clamitecque hunc quern Deum ac domlnum0
omnesut deumac dominu fufcipmt, Hunctitulumexigitetia
nechominemefle,quod pecudumri. KSXSdw
tu ducaturaffedlibus, feruum efle inn mimdeiqsnoftri.Et ma
mum,quod tam multis.tamque foedis „

dominisiponte leruiat. Rurlumaliu, iud Diogenis.. qui cum mor

qui patentemextindtumluget,ridere coftenfofuggefto.fubm t«*/turns.
a r a  de clamallet uelut con/

iubeat,quod 1 am demum ille uiuerc cionaturus.'dKouo-cm «»

cospcrit.cu alioqui uitahxc nihil al/ud *f«7n>i,id eft.auditeho

fit.quam mors qu^dam. Forro alium m uJtitudo concurrens,
ftemmatis gloriantem, ignobilem ac iuberetqusuellet prolo NobiKw*

- ^ « & . m  nni Fon mniiit hnmi /

nothuroappellct,quodauittute Ion. q°‘-Eg<>.‘nqim,hoim/ to*.

nes conuocaui, in uobis
ge abfit, qua: fola nobilitatisfit tons, qdhominisuidcodigni

adipeudem modumde ceteris oinni S' 0 ”? n "°,qS2bra5
bus Ioquatur,qu^fo quid IS aliud ege^ torum animantium affe
rit.nifi ut demens ac furiofus omiybus ,^ us d “ cerc " t t ur > n6 r *
elie uideaturv Vt nihil eit Itultius pra;/ tis.) duct uittjs obno/

pofterafapientia.itaperuerfa pruden xiuscs.tot habesdomi
*. i • i • r  o- -i r  nos.&ti nonuncpdiuer

tia nihil imprudentius*oiquidem petv f a iniperant.Auaricia

co

uerfe facit.qui fefenon accomodetre^ git quaerere, amor iubet

busprafentibus,forcqi nolituti.ncc SrdSJSSSpJJousS?

* faltern ra quipta. Demens ac

furiofus,) Non miru qqod apudethnicosrudipopulo fun inuifa ueritas.
NecChrifrianib^c,quiueri(nmafunt,ferrepo(runt Etquandopraftabi
mus ueram uiitute.fi facicm illius ferrcnopofiimuis, fi a ectnemoratione
quoq? abhorretanimusf Prapoftera fipientia.) Veluti fi quis fapiens ui
deri ueiitintcrfiultos, autin reftulta. Foroqjnolituti.) Proucrbii meft

p ex Thor/

u 4 .

HUP IAS ErZflHlOtJ

csPhormione ferentia/ felte legts dims conuiuiali's menunerit,

na:Eoro dicuncuruti, g ,, P, „ n  1 > c\  1 •

fefe accomodant loco Si ^ ^iSt y  h  <x7n0/> poftlllctcjj lit KIDlllci mtTJ

tempori*Sumptum ane non fit fabula* Contra uere prudenti's

uendlw tlnonutdeftina eft.cumfismortalis,nihil ultrafortem
rant domi,fed ut depre/ fapere uclle.curhqj uniucrfa hominu

uaduseit, Eft dafttS mulritudme uel conm'ucre libenter.uel
cxplicatu in Chiliadib 0  comitcr err are* At iftud l'pfum, inqui'

r1 r ■ >\ ~r\ >\ >/ .  - _ *

bi-afmi. n Tfftfh , Hccin  U nt,fl:ultici^ eft. Haud equide infi'das
6/.) ideft, Aut bibe, aut . r  _ . -rr . .

abi, veteres in couiuifs luerim, modo rateatur llli uicuiim hoc

fortiebantur reges tjui c ff e u it$ fabulam agerc. Casterum
, cuiqj cvathoru modum ... , A  .

Adegregq per f cribergt> Pone batur "lud o at] immortales,eioquar ne,an

fdpmtuino Si  [ eg esi OCO rae, qjiarum fileamCQuur autem {Iieam,cumfitue>
j)?rKemrt,!n haec una eft, qus in  pro/ . 1  n  ■ . r . rr  ■

fipcrftnki/  uerbiu abfjqquo fignifi/ ro  uermsCbed pradtiterit rortaliis m re

fUm.  cabanc, aut obferniendu tanta Mufas ex Helicone accerfere,

<P» poet* fepius ob mesas nug 3S
Cato difcefttt e floralib p , aduocare folent. Adefte igitur pauli^
£2“ fperlouis Hi* dumofendo nee ad
tabs) luxta illudCatois, egregiam illam lapienda, ac relicitaris
Cu fis mortalis, quxfttt ( uC UO cant) arcem,aditu efife cuick,

mortaha.cura.IteillcPSo V ' ’  . - n »T

cratis:Q,ux fupra nos, nilt Itulticia dace.  lam primu iilud m
nihil ad nos. Vei com' CO nfe{To efhaffe&xis omtieis ad fluids

uere.) Vt dimmules te , . _ . ,

fentire qcffentis. Vei ciam pcrtinere. t^uandoquidehacno

comiter.) id eft.ciuilirer, ta a ftulto fapientem difcernunt.quod

tis caufauere tibi perfua »‘U aftectusjiuc ratio temperat. boqj

deas rectum effe, quod Stoid perturbationes otnnes ceumor
nemo no fequatur. Cat 1  bos

teru illud o dt})Oftendit

propofitioneeiTe duriufculam,qua aggrcditur. CLuas pacta?.) Obiter ta
xat poetas.quibus hoc familiareeft,fubinde inuocare Mufas. In confeftb
eft,) In cofeiTo eft id,de quo nulla eft cotrouerfia. AfTectus omes,)Q_UQs

Grad.

5 T V L T I G I AE L A-V S.

bosafapiente femouent, uerum afFe-
tfus ifti non folum pmdagogorum ui
cefunguntur ad fapientim portum pro
perantibus, uerumetiam in omni uir-'
tutis fundaone, ceu calcaria ftimulicp
quidam adeffe folent, uelut ad bene
agendum exhortatores.Quanqua hie
fortiter redamat bis Stoicus Seneca,
qui prorfum omnem affedtum adimit
TapientuVeru cum id facit,iam ne hoi
mincm qaidem relinqait, fed  nouum
potius deum quendam J'H/uuo^yS, qui
tmfcp  necexrititunqj;nec extabitu'mo
utapertius dicam, marmoreum homi
nis fi'mulachrum conftituit.ftupidum,

S£ ab omni prorfus humano fenfu alie
num. Proindefi iiber.ipfi fuo fapiente
fmantur , cicracp  riualem ament licet,
cumq) eo uel in auitate Piatonis, f«e I fi
malinc in idearum regionc.uel in Tan
talqs itihabitcnt hortis. Quis enim no
iftiufmodi hominem ceu portentum
acfpedtrum fugitet horreatque,qui ad
omnes nature fenfus obfurduerit, qui
nullis firaffedlibus,nec a more, neemb
fericordia magis commoueatur,quam
fidurafilex,aut Per Marpefia cautes,
que nihil fugiat,qui nihil erret, fed ceu
. Lynceus

“f

Grxci stoGm  uocant,La
tini perturbationcs, aut
cupiditates, quib 9  Plato
in Phaedone.tancp clauis
quibufdaanima corpo/
ri dicit affigi. Pardago/
goru uice) Hate e opinio
peripateticoru, q putant
affedus ueluti fhmulos
a natura datos.quibus
excitemur ad uirtutem. o:7ra3fl*
CLuancp hanc acriter re/ Stoicortf,
fellit Seneca. Et apte di/
xit,pcedagogoru, na im
becilles adhuc,8i ueluti
pueri,ducimur affedi/
bus. Aflecud fapientia,
contepds illis.folo  ratio/
nis dudu gubernamur.

In ciuitate Piatonis.)

Nam isita deferipfit for
mareipublicae.ut nemo
fequi uoluerit.Iocafur 8C
Lucian 9  in ueris narrati/
onib 9 ,Platonefolu ifua
uiuere ciuitate. In idea/
rum regione.) Plato for
mas quafda ponit, a ma
teriafeparatas,in mente
diuina, quas irrifitAri/ Stoicus
ftoteles. Allufit ante ad fastens,
regioes fabulofas.lun®,
foIis,nubiu,uentoru, de
quibus multa Lucianus
in ueris narrationibus.

In Tantalijs hortis.)

Prcuerbiu eitGracis.ca
fignificantaliquid nufcp
elTe,quodputet fabulas
efle.quaj poetas de mift/
risreferut. QE ft dura)
p z Eleganter

«■ MflPtAS E T K flMT® N

Elegater intexuit carme Lynceus quifpiam nihil no pcffpiaat;
Maronis e fexto Aenei/ .1  1  j* rn 1  j *

dosde Didone. Lyn/ n, h“ non ad  arnuiiim perpendat, ni^

ceus quifpiam.) Hie pro hil ignofeat, qui fobs feipfo fit content

HE#lifi tus, fobs diues, fobs fanus, fobs rex,

lorumprofpicientia.Ho fobs liber, breuiter omnia fobs, fed

pc>rfls oculo'quantDcon ftofoliusiudid°, qui nullum moretur
tendere Lynceus, No ta amicum, ipfe amicus nemini, qui dqs
men ideirco contemnas q UO queipfis nondubitet mandarela

fim perpedat.) Id eft,ac/ queurmqui qutequid in omm uita ge^
curatiffime.fic Gellius li r itur,uelut infanum damnet.rideatcn?

pta omnia antiquiorata Atqui huiufmodi animal eft abloluv

curiofeperfpeftabat,aut tusillefapiens.Qua:fo,fi resagatur fuf
uirtutes penfitabat,aut c  - 1  • ^ -n.- r j-

uitia rimabatur,utiudi/ fragqS,qu« ClUltaS lftiufmodl magl^

ciu faeftu idamuilim di ftratum

ceres.Eft aute amufTis fabroru lapidicidaraq? linea,qua ad diri^eda ligna,
faxaqj utiitur. Nihil ignofcat.)Nam Stoici dicut, aravTa t« a/xa°TK/j.a
r* tefa  fmxi,ideft,OmniapeccataefTe*quaUa,abal{jscp,quosftuUos uo/
cat,nihil n5 perpera fieri. Vndeillud Perfij Satyra quinta: Digitu exere pec
cas.Et quid tam parufi eftefed nullo thurelitabis. Q_ui folus feipfo con
tentus.) •ffeao'ofo 1 u erh Stoicoru eft, Top cfotyop  cturajKH e;iw,id eft,fapienc5
fibrjpfi fumcere.Sicqj Plutarc^us ait in libello,cui titulum fecit ajtT^$

Kod H«K/«§,o:uTaf k«5 tern  la p pidBu^.r! to  xaAo/ity kya&op Kb,  |>t> 4 >nVas ty)
srtM ty ftaa'/Aevcei?, id eft,Tibrjpfi fufficies, fi didiceris quid honeftu Si bo
nu,delitiaberis in paupertate,8i regnabis. Solus diues.) Eft fli hoc -araja
tfofo/j, on fxovoi  (Totfos ■53vVScr’i(§K,id eft,q<f folus fapies diues fit.Horatius
in epifto!is:Ad fumma fapies uno minor eft Ioue, diues,Liber,honorat 9 ,
pulcher,rex deniq? regu.Pratcipue fanus,nifi cu pituita molefta eft.Et Plur
tarchus in eode libello,quem modo citauimus, ou ^>VcocrV <&iAoo'o4»(c'a£> an/

tftSg, ot/^oc arca'raXd 3&S WVco^ (UaBifV/f, jy k.7ro  artxvrco/;, lu^ave <fi  aiAy
Tfl?, aro^ivoiig !u5£'y£Toa3ra. 0 artvia aro^a /x^ip.vwTct.yc^ Po%a.  ri
p-du/y/oz,  >y ettfo^'a ,ui c?0cD3,<.u»o/j,id eft,No uixeris,fi philofopheris.in/
iucunde.fecl ubicp uiuere latte difces,8i ab omnibus,dcledabunt te diuitiae
de multis benemerente,3i paupertas no multa cu rante.Si gloria quod ho/
noreris,Si ignobilitas,quod no inuidearis. Q_ui nuliu moret) Id eft,cu
ret.Stoico fapieti necanjico eft op 9 ,ut q oia coftituat in feipfo, Madare la

queura

STVLTICIAE L> A V S •

117

ftratu fibi uelit,aut quis exercicus talem optet ducem C imo
qax  mulier id genus maritu,quis conuiuator eiufmodi con-
uiuam,quis feruus talibus moribus dominu uel optet,uel fe
ratCQuis aut non malit uel unu quemuis de media ftultifli
moru hominu plebe,qui ftultus fluids uel imperare pofli't,
uel parere.qui fui fimilibus placeat, fed cpplurimis, qui co^
mis fit in uxorem.iucundus amicis.bellus conuiua, couicflor
facilis.poftremo qui nihil humani a fe alienum putetC Sed
me quide iam dudu iftius fapientis piget.Quare ad reliqua
comodafefe recipiat oratio. Agedum.fiquisuelutefubli/
mi fpecala circufpiciatjta  ut Iouem poeta: facere predicant, fbilrf

quot calamitatibus hominu  uita fit obnoxia, quam mifera, uitce

quamqj fordida  natiuitas,cp /aboriofa educatio,  quot iniu^ miferim,
ttjs  expofita pueritia,quot fudoribus adafta  iuuetus, qua'm
grauis ienecftus.cp dura mortis neceHltas.deinde in omni ui
ta.quot morboru aomina infeftent.qt

•  * • - r ° ■ - ■  - queu.) Hoc cuerbioex

immineat cafus.quot mgruat incomo/ t M rcmn conte mptu figni/

da.cp nihil ufcp non plurimo felletin- ficamMuuenalisdeDe

<ftu,utnecSmemoreifta.qux ho«nini SafouunSpfsmTaci
ab homineinferuntur mala, qc? genus mandaretiaqueum,rmv
func,paupertas,career lnfamta.pudor,
tormeta,infidia:,proditio,couiaa,lites, Id eft,arena geefere, fiue
fraudcs.Sed ego ia plane rp  «.

V-i§Sp  aggredior. Porro qbus admiflis Theocriti in charitibus:
ifta comeruerint homines,aut quis dc- to^^yx/p  0 /xox0os

. _ , , . - , r \  S7TCC0V/ XVfXCLT CC Lli Qfipr

usirat 9 eos in has milerias nalci coege ideft,Metiri fibs labor
rit,no eft mihi fas in prasfentianloqui. e , ft,! i llUore ^ udus • ^

Vera ifta q (ecu perpedat, none Mile/ f lt  fjbro Georgico recto

fiarum p 5 Milefiaru

Milefiarum uirginiu)
Milefiasuirgines.mirus
quidamamor fpotanea:
mortis quodam inuafe/
rat,ut rcfert Aulus Gel/
lius. Diogenes, Xeno
crates. ) mjucrts eftnu
meri, feftiuitatis caufa.
Hi omnes fibi morte ac/
cerfiuere.DeDiogene&
Xenocrate .pdidit Laer*
tius.De Bruto,Ca(Tio K
Catone Plutarchus.
Chiron.) Ab hoc edo/
&us fuit Achilles, cui cu
obiufticiS dtf permitte/
ret, ut perpetuo uiueret,
maluit mori,quod offen
deretur tedio rerum fern
ipereodem tenore recur/
rentium. Ita Lucianus
VExj/xoTg. Altero hi/
to.) Ridet obiter fabula,
quat narrat Promctheu
hominis fimulachru ex
argilla finxifle. Deinde
fublato fouis igne, indi/
difl'ementem. Parca/
rum (Famine.) Hi dicun
tur U7r£j 'duj  aTfaxro/.',
id eft, ultracolu uiucre,
Taxat obiter turpem ui/
tscupiditatem,etiam in
decrepitis. Neftoreafe/
Senes #t ne<fta.)Ncftoreafene<fta,
MCKpidt pro quantuuis magna
dixit,quod apud Home
rum tres hominu abates
uixiffe dicit.Vndeillud
Iliados primo. £ kJ [ h

Mg  #&) ytna.r

fcv8?C07T«^

fiarum uirginu probabit exempfum?
etia fi miferadumCAt qui nam potiffi
mu fibi uita: tadio fatum accerfiuere?
Nonne fapietia: confinesC Inter quos,
ut interim Diogenes, Xenocrates,Ca/
tones,Cafiios, ac Brutos fileam, Chu
ron ille cum immortalem eflfe Iicerer,ul
tro mortem pr^optauit. Videtis, opiV
nor,quid futurum fit, fi paflim fapiant
hominesmempe altero luto, altero fU
gulo Prometheo opus fore. Verum
ego partim per ignorantiam, partim
per incogitantiam, nonnuncp per ob^
liuionem malorum, aliquando ipem
bonoru,aIiquoties nonnihil meilis uo
luptatibusafperges, itatantis in mail’s
fuccurro.ut ne turn quidcm libeat uita
relinquere,cum exadto Parcaru ftam u
ne,i>fa iamdudumcos relinquit uita,
quocj) minus fit caufa:, cur in uita ma/
nere debeant.hoc magis iuuet uiucre,
tantum abeft.ut ullo uita: tadio tagan
tur. Mei nimirum muneris eft, quod
paftim Neftorea fenedla fenes uide^
tis,quibus iam ne fpecies quide homi/
nisfupereft,baIbos,deliros,edentulos,
canos,caluos,uel ut magis Ariftopha^
nicis eos defcriba uerbis,fu7rSvT<xs,)u/^ous,

(s8A/ou5

5TVL-TICIAE LAVS

*i 9

<5\ 4.C&A0VS, a ^f C07r ' :D / ;  s^/cXTi, id eft,
3  r  « i i r, . , ,  huiciam duoquidefecu

tSflietlUlCpftdso Ulta delcctan.adcoc^ lahominuprajterierunt.

Et paulo poft„ae7a $ Tft
eft,

re*in'fap,at alius tingat canos, alias ap r  ..  . „

pofititia coma caluicmdiflWlet.aliui cuTr't^nt^nabal
dendbusutaturtnutuo fortaffisa fue ^i7r5imt§.)ideft,fordeu
quopia fnmptis.hic in pnellam aliqua JJ®* S” 1 '™”/
mileredepereat, & amatorrjs ineptrjs oWs,ideft,rugofos.:/jia

queuis etta fuperet adolefcentulu. Na ^ w ‘' T< *?> ic, eft,glabros ft/

* . , r  ' r c\- >  uecaluos,hoceft,nullos

utcapulares lam.meraq; uhcemia,tene habetes pilos:v<»JWs,id Sene.vp«el

ram aliqua iuuervculam ducatit uxore, eft.edentulos4coxou? id murim
/ - 1 ,, , ~ nr r  ■ r -  eft,caretes mentula.His

eamcg 8C  indotata, SC alqs  UlUl rutura, epichetis Canon feruus

id  adeo freques,utpropcmodu SC lau» defcnbit fenes in Pluto

dt detur. Sed muito etia fuaui 9 , fi quis

animaduertat anus,Iongo iam fenio

mortuas.adeoq* cadauerofas,ut ab in/  HoStSf*t

feus rediiTe uideri pollmt, tamen illud

feme in ore habere,»5, hyd>l P  radhne g^SSapuTmfpal

catuiiire,acqj (utGr*ci dicere folenc) nos. Dentfousutitur.)

HftT&ovp  Q,uidaedenru!i,dentes
® arte gingiuis infertos ha

bent,nofuos,fed forteporcicuiufpia, CLueuisetiafuperet.} Nulliiuue>
nes infamut impotentius,q$ fenex, ft coeperit amare. Na ferru.cui fenex fimi
lis eft,ob mebroru ficcitatem 8£ frigiditate.ut haud facile inealefeit, ita ft fe/
tnelincaluerit,omn(utardidimefrigefcit,caletc^maxime. Nihil autem tur
pius amatorecanoiuel Ouidio tefte,Turpe fenex miles.turpe fenilis amor.
Nunc5£militant,&amantpaffimfenes. Silicernia.) Terentius in Adel/
phis,fenefilicerniu uo£at,uel quod incuruus cernat filices, uel quod mox
lilennbus umbris cernendus finunde Grxcis fenex yteap  dicitur.^otjesr
he, y'Xo  ojS/j,id eft,a terra infpiciedo.uel waja r 3  rife •>«§ s^S/j.id eft,a terra
amando,quod propinqui morti,iam de fepultura foliciti ftnt. Capulares
ite uocat decrepitos,quafi ia capulo ,pximos. Capulus eft loculus cadaue
oi>a8o/j)tdeft,lumebonu.Vitalumeeft.Idautdicftueft abanu

Ariftophanis. Adeoq?
viavi^ap.) vtctj!ou>  iuue/
nis, inde vaaiijep,  id eft, Amtsliw
iuueniSiter agere,quod dinof«. %
iuuenari.
Appofititia cotna)Hac

ru.

quapia moriente,quaetianumiuuabatuiuere.

Adhuccatuliire.) Catul

lire uocat

Ito

rna  pias  BrunHioN

lire uocat more catena/ , Si  magna mercede codudlum

rumlafciuire. xa7rftt)u) n , ° .  , c ■ rr>

Id eft,iibidmari, abhir/ ahquem Phaonem mducere,rucis a 111-

ds dedufto uerbo. Eft due uultum oblinere.nufqua a fpeculo
difcedere.infima: pubis fyluam uellere,
eft,an 9 hirciflans,utEra uietas ac putres oftentare mammas,
tremuloqs gannitu langucntem foiid
queFhaone) Phaonem tare cupidinem,potitare,milceri pueb
pofmt^qoouisformo/ [ arum chorisj/terulasamatoriasferibe

enim adamatusfuitaSa re.Kideturb^cab omnibus tanquam

phone,nec mutuo tame ( ut { f un n ftultiffima: at ipfe flbi pla>*
adamabat.Itaanuspra? « . r . . F r  r

ter statis decorum libi/ cent, SC  in lummis interim ueriantur

dinofe.pecunia condu deIiois,totasqucfefemelle perungunr,
cunt amatorem. Iuuena '. , «. /« c . . c  f.  tV

lis:Optimacerte Nunc meouidelicet benehcio relices.Porro

uia prcceflus uetulx ue/ quibus h&c deridicula uidentur, illud

SSd b amTndual L Anfto! fecum expendant uelirn, utrum fatius
phanes in Pluto. Eft au/ ducat huiufmodi ftulticia uitam plane

MnobS melltamexigere.antrabem(utaiunt)
StuJtu metu  nisextulituerbis. Infi fufpendio qu^rere. Porro quod h^c

m infmii ™  U ^° 5““"^ in6mte obnox “’ iI } ud

wEjKpjacu texit. Signi/ nihil ad Itultos meos, qui malum hoc

ficat autem obfeoenum aut non  f en tiunt, aut fi quid fentiunt,
mulieris membrum.Hu 1  f  .

iufmodi Martialis indu/ tacue

citLigellamuetulam. Vietasac putres.) Vietum flaccidum eft,id quod
accidit in aniculis,8d carne Bi  humoribus abfumptis flaccefcunt mamm ar,
Putreis dixit in Odis HoratiusrSed incitatmepe^ius & mamma? putres,
equina qualesubera. Tremulocpganmtq.) (jannituuccatineptumcan
tum.Ailufitad illucf HoratianihEt cantu tremulo potacupidinem Kntum
follicitas, Totasq; fefe melle perungunt.) Grscum prouerbiu eft, in cos
qui fe totos immergunt delitt)'s,ut mellei Tint undiq;. Refertur hoc, explica
turqtin Erafmi Chiliadibus. An trabem (utaiunt) fufpendio quaxere.)
Prouerbium de fumma dcfperatione.autde negociointolerabiluna folcnt

infant

STVLTICIAE LAVS,
faci/enegligunt.Si faxum in caput inci/
dat,id  uere malum fit.Ckterum pudor,
infamia.probrum, maledidla, tantum
adferunt noxaz, quantum fentiuntur.

Sifenfusabfit.ne mala quidem funt,

QuidlEEdit.fi totus populusin tc fibi/
let.modo tute tibi plaudasCAtqj utid
liceat.fola ftulticia praeftat. Sed mihi ui
deor audire rcclamantes philofophos.

Atqui hocipfum eft(inquiunt)miferu,
ftulticia tcneri, errare, falli, ignorare.

Imo hoc eft hominem efte.Porro mile
rum cur uocent.non uideo.quandoqui
dem ficnati eflis.fic inftituti, fic condi^-
ti,ea eft communis omnium fors.Ni^
hilautemmiferum.quodinfuo genere conftat.nifi forte
quis hominem deplorandu exiftimet,qui neque uolare pof
fitcumauibus.nequequaternis ingrcdi pedibus cum reli-
quo pecucfum genere, neque cor^ibus fit obarmatus, quern*
admodu tauri. Verum is eadem opera, equum etiam belliffi
mum, infelicem uocabit, quod neq? grammaticam didice*
rit.neq^placentisuefcatur:taurum miferum.quod ad pa*
keftricam fit inutilis. Igitur utequus imperitus grammatiV
c^.mifer non eft.ita nec homo ftultus infelix.,ppterea quod
hare cum iilius natura coherent. Verum rurfus urgent lo/ p  |
godardali.Eft,inquiunr, homini peculiariteraddita difcipli/
narum cognitio.quarum adminiculis id quod natura dimiV o wife*
nutum eft.ingenio penfet.Quafi ucro ullam ueri faciem ha^
beat, naturam, quae inculicibus,atq3 adeoin herbis ac flo**

q feulis

iti

infani quidam ad laque
os cofugere. Si faxum
incaputincidat)Belladi
ftinftio ueri mali,8£ non
ueri.planeq? digna ftul/
ticia,fed quae tamen ni/
miuplacuituulgo mor/
talium. Si totus popu
lusinte.) Allufit ad il/
lud Horattj . Popuius M ^ noB
rtiefib.1at , atm , h.piau/ ^ a
do Ipfe domi fimul,ac r  J ,2
nummos cotemplor in
area. Logodaedali.) MUme/t,
Daedalon Graeci uocant
ingeniofum,Vnde Daef
dala Circe. Vnde arguf
tos difputatores Myof
dfct/cfaAye appellat, qd*
arte torqueant fvllogif/
mos


MflP I A2~  ErlCnMlON

mos.

Theutus ille hu/ fculis tam follidte uigilauetit, in  unai

Theuto ScKratePapud homine dormitafle,ut di'fdplmis opus
Piatone in Phaedro, ita eflet,quas Theutus file humano gene--

S Nani'S d infenfus : genias,in fummam pernidx
pti.prifcoru quedam fu/ era excogitauit,adeo non utiles ad fell/
riKtem.ucilli qaoqjirfi officiant,ad
Daemoniaut ipfi nome quod proprie reperte d/cuntur, utele^
Theuthjhuc primu,nu/ pantcr arguit apud Platonem, rex file

nomiacpinuenifle,prate pradentulimus aeliterarum inuentc*
rea lufus taloru, alearu, Joitur difciplitiEE cum reliquis humanas

Aegypti rexThamus,(5z uita; peltibus lrrepferunt^idem autori

Artes& mti  in ampliffima eminentif bus,a quibus omnia Baoitia  profitifcu
Us  d«moni/fimaqjciuitate.quasgrs „ 1  i .» , .

bus excogi/  ci Acgyptios Thebas uo tur,puta daanonibus,quibus hinc no^

tttw* cant.&deu ipfum Am/ men etiatn muentum, quafi JW<«o m,

Themh JStaJIS hoceft fdentes.appelles.iSfquidemfim
demonftrauitfuas,dixit plex ilia aurei feculi gensnulUs armata

iVc?teS ri opoSer 8 e yP ln difdplims,folonatur* dudu, inftfc.
, hunc fere modum Pla/ dtucp uiuebat. Quorfum enim opus

GrZm&ucd  to.Vndecum idem dxi  crat  orammauca.cu eadem eflfet omni/
mon,qui taloru 81 telial . .*?  . r  ,

rarum,ludorum peftife/ bus lingua, necahud iermonepeteba.'

rorum inuentor fuit, hu tur,nifi ut alius alium lntelltgeretC'Quss

DWefftfd. J3a t s h c ^ ufus dialedticcs,ubi nulla erat pugnan

non minus grauiter,qp tium inter fe fententiarum dimicatio?
iocofedidaene. Deli/ Q_uis

terarum inuento.) Lo/

cus eft apud Platonem,que modo citauimus.Rex enim rogabat Theu th>
ad quid coduceren filters, quibus fcribitur.Refpondit,ualeread memoriae
fublidium. At ille demoftrauit literas officere memoris,du m homines his
freti,noninfcribcrentanimo,qusaudifrent,fedchartis. Q-uibus hinc no
men etiam.) Grscis enim d'ocK/j.ovfi’ appellantur fcientes,a prifco uerbo
/aiw.quod eftdifcOjfiue fcio,unde dsmones appellatos putant Gramma/

tici, Negociu

8TVLTICIAE LAVS it) '

0uisrhetorics locus,cum nullusalte^ t' ci * Negodqtnfacef Rhetoricd 1
> . r rr r  feretjid cft,moleftus ef>

ti  negocium tacelleret C C^uorium re/ f et jnius uocando. Por/ uges.

quirereturlee»umprudetia,cu abeffent roRhetorum opera, in
mah mores.ex quibus haud dabie bo/ Bonx  leges>} Id tel  P ^ V4 ,
R^leocs prognattE funtCPorro rellgio datum etiam eft prouer
fioreserant, quamut impiacuriofirate ^’^ra mSuT.T’t
arcana nature,fyderum menfuras, mo enim medidna non e(7 i

tus,effedus,abditas return caufas fern
tavcntur.neraselk rati,u homo morta niftftagitiacoegiffent.
lis ultra fortem fuam fapere conaretur, Rdigiofiores erant.)

lam quid extra ccelum diet, inquires tari naturs arcana.aqui

di dementia ne in mentem quidemue  bus in totum abftinuit
. , « . . i , 1  . Socrates, dicens  nihil

nicbat. At iabente paulatim gratis au/ adnosattinere, qu^fu/

rex putitate,  primum a mall's, ut dixi, pra nos eflent. lam,

g en n 3  muenta: funt artes,fed paucte.at/ £ oc loco uim habet con #  ,

que h as  quidem a pauris receptae. Po/ nettendi. AHufit autem ^24

ftea fexcetas  addidit Chaldarorum fu/ ^rSprofefto" fuTore^

perftltiO, & Grzcorum OCl'ofa leUitaS, gredi,exeo8tc. Chali

meras.ngemoram traces, adeo f  uel

una grammatica abunde fads fit ad giamacMagiam.Super Mdxntie «*

perpetuam uitx  carnifictnam. Quam ^uonemhis tnbuit,qd precio fm
r f. , - r jr-  u ftellisdminitatetnbue/.^snttui

quam inter has ipfas difapUnas,h^ po rint. Frigent Phyfi i  me  r^s.

d'flimuminpreciofane,qua:adfenfum ci.) Frigent, quineglii Mec jid.

comunem.hoc eft.ad Itulticiam, quam fl orenc „ ' f0C j f ^ ^

proxime accedunt.Efuriunt Theologi, kiwj noftM/j  ’arrays «x

frigent Phyfid, ridentur Aftrologi, m/muitis^qSuakn!
neglfguntur Dialedici. Solus lon-jo's altjs. Eft autem uerfus

. * ’r  * ft ~ Homericus.fumptus ex

W  oewy TTO^p  avTafi©^ «vJ>/i.AK£ in Hiados.A.que Plato t«

V hocipfo q » alibi

zi4-

alibi,tu in
tat.Inhoc

MAP IAS ETKAHION

in Sympofio ci/ hoc ipfo genere, quo quifcfc indocftior,

id eft,in genere medico/ audacior, incogitantiorqj, hoc pluns
rfi.Cu periculofafithu/ fit etiam apud torquatos iftos prineix
!™ft pr 4 pSm 1 "™ pcs. Atqai medicina, prafeitim ut nuc
deanthanc exercere mu a copluribus exercetur, nihil aliud eft,
cp adencationis panicula, non minus
lurecoiifnlti  ede magnates, qui tali/ proretfto.cp rhetorica . Secundum hos

bus uitam fuam maiunt p rox i mus  datur locus leouleris,& haud
comittere,qi uere medu f t>  1 ' .

co. Adeo uulgus homi* lcio,an primus,quorum proreliionem,

num amat decipi. Nifi ne  quid jpf a  pronunciem, uelut afini^

tio, pronuncies fexum, nam phiJofophi magno conlcnlu ride
aetatem.morbu, 8imor/ re folent.Sed tamen horum afinorum

credur.Nechocarbitror arbitno maxima mimmaque negocia
adartis me* cotumclia tranfiguntur.His latifundia crefcut, cu

gSmxatCruel theologus interim excuffis totius diuu

meritas,quihanc iiiotis nitatis fcrintjs.lupinum arrodit,cum ci/
pedibus aggrediuntur. micibus

Atqui medicina.)Piato

in Georgia duas ponit artes, gymnafticam&medicinam ad corpus,du/
as item ad animam pertinenteSmpmothcticam gymnaftica?, 6£ iufliciam iu
diciariam,medicin*correfpondentem.Has quatucr corpus 8i  animam, ait
i optinie curare.Affentatoria uero id fentiens,quadrifariam fediuidit in qua

tuorillasarteSjdumcp fie Temper,non quod optimum eft,fed quod dulcifll
mumprcebet,plurimosil!aqueat.Porrocoquinariam,medicinam.ait fub/
ire.eiufip eflfeueluti fimiam.fucatoriamgymnafticam imitari.fophifiicam
itemlegalem.rhetoricamiudiciariam iufticiam. Verum fi ad medicos no/
ftrifeculirefpexeritnus.utuinetaegometcardam mea,iuxta prouerbium,
ipfa medicina magis a(Tentationis,cpartis particula e(Te uidebitur. Legu/
letjs.)Legulei percontemptum'dicTri font, quinonex literis iureconfulto/
rum ,fed exformulis, 8 1  ru bricis ius petebat. Vnde Si  rubricarij dicii funt.

Velutafininam.)Propterea quod non Tint inftructi fophifticis arguttjs,
fedlegibus addudis difputcnt,cum hi tamen propiusaccedantad uerum,
qphi,quifibiuidenturacutifTimi,quibus illudufuuenit,NimiumaItercan.
do ueritas amittitur, Latifundia,jSunt latifundi,Plinius citat illud ceu $

uetbio

STVLTICIAE LAVS, ns

midbus ac pcdicults aflidue bellum ge ucrbfo didlum, Italiam
‘ r  r- - r °  perdidere latifundia.,

rens* Vt igicur rehciores iunt artes.qua; r  p 0 meria.)id eft,termi

maioremhabentcumftulticia affinita nos. Pomerium id fpa/

_ .i 'f *i _ cium,tamintra,qj extra

tenuta longe telicilumi lunt hi.quibus mur3 ’ dicebaturTquod

prorfuslicuitab omnium difciplinaru intraomnisdificio,ex/

commercio abftinere folamq; natura SXquSr'S

ducem fequi, quae nulla fui parte mam us libro primo, Aggere

ca eft,nifforte mortalis fortis pomeria circun/

, r dat urban, pomerium

tranlilire uelimus. O dit natura tucos, profert. Odit natura Fe i iciord 0 ,

multoq;felicius prouenit.quod nulla f ncos,)Q,usenimnati ^
r  . i r . , * ^  ua funt, longe gratiora - A

tic arte molatum.Agedum,an  no uide/ uenuftioraq? funt adult c ‘ tret ‘ trte -

dsexunoquoffi re/fquorum animam tennis  atqj fucatis, qd*
r I- -rr- j refituiterPropertiusele/

tiumgenereeafe/iciflime degerc.qua: giarumprime,deflofeu
funt a diCciplinis  alieniffima, nec ullius lis,lapillis,8i auiculis p/

magifterioniflnatura ducuturCQuid bSS".mo P fepSo“|
apibus aut felicius, aut mirabiliusC At ait,Nulli nulla eft facili/
his lie corporis quidem omnes fenfus j5££$S£E£25
adfunt.Quid urni'Ie in extruendis cedi/  Piin.libroundecimo dc
fi'ens reperiat architcduraC Quis tonqj inreAls ' lo 9 uens alt * Sei *

phlloiophusiimileminitltuit Kempu apibus,&iure praecipua Miferrima
blicamCRurfum equus quonia huma* admiratio, folis ex eo ge ammantia

nis fenfibus affinis eft,S£ in hominu co "2. MdlaTomhuntt
tuberniu demigrauit, humanaru item fuccumcp duicifllmum

calamitatum eftparticeps.Quippequi faiuberhmum/auosco
no raro du uinci pudet in certammibus fmgunt acceras. ad

11  • ufus uits.laborem toler
dUClC rantj  opera conficiunt,
rempublicam habent.confilia priuatim, ac duces gregatim. Et quod maxi
me mirum fit,mores habent. Ariftoteles quoq? hbris quinto 8£ nono hifto/
risanimalium,multa deapumlaudibus feripfit, Ducitilla.) Sic Hora/

q 5  tins

IKS’ M ft 5 f BS  ' B f B'ft'M iBlT '

tius in epiftolis . Soluc duat ilia,& in bellfs dum ambit triutri/
phu™.confodit ur> fimul{j ) cum fclTorc
ad extremum, ridendus terram ore momordit. Vt ne comme/
frfmomordit.) T H™ morem interimlupata frena.aculeata
fiichiu eft Vergilianum calcaria, ftabuii carcerem, fcuticas, fu>
de mihte monete,quod ftcs.uincuIa.fefForem, breaker omnem

meri,Ody(Tes.x. loque lllam leruitims tragaedtam, cui le ul^
tis de prods ab VlyfTe tro a ddixft,dum fortes uiros lmitatus,

fxa  7 rivu? oJ'otl &o/j  a/ impenlius holtem ulalci Itudet. Quant
Gjji'pp  outTaqddeft,uii q/ to optabilior mufcarum & auicularutn

dem.deindefimulomes - r \ ' r r

mordicus ceperunt im/ a M, ex tempore folocp  nature fenfu

msfum folu.Silliados. degentiu,modo  per hominu infidias Ii

<**• Q“* fi vando ««* fadufe ^

Lupata frena.) Lupa/ fuefcant humanas fonare iinguas, mi/
mm^anatmoillonitoredegcncrent.
pfaeferoces.VergiUus in Adeo modis omnibus la^tius eft,quoct
Georgicis,Et duris pare natura condidit , ck quod fucauit ars>

luporu detibus,qui funt ideoin oft n it n ^jyatisjaudanm gallum

inaequaies.&obid mor iilui^VthagorCqat cum unus omnia;

Ids huius animatis ma/ r -rr  a -i ? . * .

giseftnoxius. Impen/ r.a.u|et,phijolophus,_u.tr,malter,rex,.p«/

duoim  hoftem) Apologus ri atus,pifa's ^^sj:ana,_Qpinotxxtiarru-

k  /  equo.quidum conatur qHin gt a.t atne n.n ullum animal  t ndtra /

cWsDomme  ceruueeomunibuspa/ utLcalamitofius kominemropterea. qcf .
fciiis depellere, feflTorem ‘ v  f  *

te'rgo,8£frenum ore re/ Cetera

cepit. Fortes uiros. )£(jMVfKw§di(ftum eft in ftuttos principes, qui dum
bofti nocereftudent.in fummum coni/ciunt feipfos difcrimcn. Galium
illiip Pyrhagoram.)Lucianus facit Myciilum cum Gallo fuo loquentem,
qUi fePythagoram dTediceret. Extat libellus ab Erafmo latinitate dona/
tus. Opinoretiam fpongia.) Sunt enim qui fpongiam animal efte pu/
telit,ut teftatur Ariftoteles,libro de natura animalium quinta,qui fpongia.
" 4 y- ' ; rum

' STVLTICIAE LA VS» it7

casteta omnia nature finibus cflfcnt co/ m  tria ponit genera. ns

tenta/olus homo fortis Cux ll'mites e-* ali*,inqt,raraf,ah* fpiO
. r> r - , l*, a * iaE  quas Achilleas

gredi conaretur . Kurfum inter norm-' uocat.Nafcutur omnes

nes,idiotas multis partibus anteponit adlittus autad faxa,nu
, l  triuntqsluto.Seniumq

doctis acmagms.8£ Ciryllus ilk nopau qdiiisineflecreditur,#/

loplusfapuit, quam TroAv^irne'oAfljWe P terea qy. od ad  euulfoy

qui maluent in hara grunmre, quam Plinius p i ane credjt fp5/

cum i'JIo  tot miferis obrjei cafibus. Ab giasefleanimalia. Nu/

his mihi non diffentire uidetur Home ^dhKraSS

rus.nugarum pater , qui cum mortalis um fabularum. vroAu/

omneisfubinde «**«»***P

peliat.tum Vlyucm ilium fuum, fapie/  frequenter Homeruseu

tis exepIar,fepcnumero S'hlwop uocat, uocat ,
n -j /£■ a  - a  » r ?o»g.VeAoug,!deft,mile

Faridemnufq^nec/Macem.necAchii- ros.Eftcmhocpenefole

lem. Quamobrem id tandem CNifi neapudHomeru& He

quod illeuaier&artirex nihil noti Pal/ VnOdyffea^Tra*

ladis confilio agebat, nimiumcn fapie- -n^p^/svyspoi  eavctTor

i s . jo v t rr- d'aXo/a'; i?eoTo7<rV, id eft,
bat, a nature dudu quam longiflime suntmortes trifles mife

recedensf Vt igitur inter mortale,^, rj ris mortahbus omnes.

Iqngiffime abfunt a felicitate,qui fapie/ mifofSSd didnTeft
tix  ftudent,nimirum hocipfo bis (tuh ametu.na JWctJ: imidi/
ti,quod homines nati cum fint, tamen

• t - • r i • Tuafou timere,hoca la/

obhti condttioms lu^,dcorum immor/ bore,na 1 aoxe©-'labor

talium uitam affedlant, di  oioantum didtur,& ( aox0£«.iabq /

. ,, °p. . ro. "Xvslwou  uocat,)

exem p lo , difciphnarum machims , jVsfo©'', id e mifer^d
V  ; naturae multufufpiret. Sic Ho/

merits Odyfles primo, t hi  Svytx .tkj  ^i/sfaw/j bcPvgouSLuo/j Kanfvr.&,  id elf,,
huius filia miferum.lugenteqtdetinetjde Calypfo Vlyflem in Ogygia deti/
f nente. Gigantu exeplo.) %o/j.aX ?p uocat grid pugnare cu dtjs. Cicero in
terpretaturgigantu fabula,ubi quis aduerfus naturam conatur. Difcipli

narum

118

mafias  xrxnMion

narum machinis.) Ex / nature bellum inferunt, ita cp ttiinime

dl'touerboFopno^ma, raiferiuidenturq.quiadbrutoruinge/
chinis enim beliids ex/ nium ftulticiamq; quam proxime acce

PU b“) 0 Hocuerbo dunc ’ nec £q uic£ p ukra hominemraoli
delegatus eft OAaui/ untur. Age experiamur num hoc qqj

“ e to 8 „ta B cShS non  Stoids enthymematis, fedcraffo
quoniainfipidaeft acdi quopiaexeploqueamus oftendere.Ac
luta,fatua u0 «wrapud p er  q eos  immortaIes,eft tie quiccp fell/

cius ifto homi'num generc.quos uulgo
Monoties tnoriones, ftultos,fatuos,ac bliteos appellant, pulcherrimis
mlTfdlcif( ut  equideopinor)cognominibusCRem dicamprima fron^
fimU  te ftulta fortaffis atqj abfurdam/edtame  una multo uerifli
ma.Princ/pio uacant morn's metu,no mediocri per Ioue ma
lo. Vacant cofdendx  carnifi'cina.No territanturmaniu fabu

lamentis.Non expauefcunt fpetffcris ac lemuribus,no torque
tur metu impendentiu maloru, no fpe futurorum bonorum
diftenduntur.In fumma non dilacerantur milibus curarum,
quibus h^cuita obnoxia  eft. Non pudefcunt.non uerentur,
nonambmnt,noninui^ent,nonamant.Deniq? ft propius
Stultinon  etiam ad brutorum animantiu infi'pienda accefler/nt, nepec
pccmt.  cant quidem,autoribus theologis. Hie mihi iam expendas
uelim ftultiffime fapies^uot undiq; folidtudinibus nodtes
diesc|$ difcrucieturanimus tuus,congeras in unu aceruu uni
uerfa uitx  tua: incomoda.atqj ita demum intelliges, quantis
luoiii omi  ma ^ s meos  ^ tuos  fabduxerim.Adde hue,quod non folum
bus fmi.  l'pfi perpetuo gaudent,ludunt,catii!ant,rident,uerumeda esc/
tens omnibus quocunq? (efeuerterint,uoluptatem,iocu, In-
fum.rifumqj adferut,uelut in hocipfum a deoru indulgetia

dat

STVLTICIAE LAVS. 119

dati, ut human® uits triftitiam exhila Mardaiem^Vtfapiantfa

rarer. Vnde ht.ut cum alqsm alios ua. t a,o$fapecoquusui/
rius fit affedtus, hos omnesex yquo napiperq?petet. Vtfe/
tancp fuos agnofcat,expetant,pafcant, SStan*

foueant.copletflantur, fuccurrat.fi quid in canibus.In pueros, sc
accident . impune permittat, quicqutd 5/ a g n ofcut natu

uel dixerint.uel fecerint. Adeoqj nemo rS fimplicitate. Omnes
(life nocerecupifcut fee quotabello*
ab illotu iniuria temperent.lenfu quo/ xquo pertinet. Auricu
dam innocently naturali. Sunt em ue Jasteneras.) Verfuseiie

re lacn dqs prycipue mini, ideoq? non qU id opus teneras mor
iniuriahuc honore omnes illis  habet. dad radere uero Auricu .

Quid quod fummis etia regibus adeo Sic enim in cduiuio Pla p«m dditix
funt in delitris, ut nonulli fine his neca tonis > Alcibiades narra
prandere.necingredi.necomnmo uel cum

hora durare poffint. Neq; uero paulo
interuallo hos bliteos fin's illis tetricisfophis anteponunt,
quos tame ipfos aliquot honoris gratia folent alere. Cut au
tern antcponant.nec obfeuru arbicror.nec mirum uideri de-
bet.cu fapientes illi nil nifi trifle foleant adferre principibus,
fuaqj dodtrina freti.no uereantur aliquoties auriculas tene/
ras mordaci radere uero, Moriones aute id pryftenr,quod
unu undecucp principes modis omnibus aucupatur, iocos,
rifus.cachinnos.delitias. Iam accipite 8i  hanc no afpernan Veritds pe
da ftultoru dote,quod foil fimplices ac ueridici funt. Quid ms  f mos<
aute  ueritate laudatiusCQuanep cm Alcibiadeu apud Ply.
tonem prouerbiu.ueritatem uino pueritiyep tribuit.tamen
omnis ealaus mihipeculiariter debetur, uel Buripide tefle,

CUIUS

13 o M n P I A 2 ETKAMIOM

cu Socrate cubitauerit, cums extat iilud cclebre de nobis dP

!m’^ovZtanf£ yS /xu&  X^FatUUS quic/:

tijSto/j ijjcj)  quid habct in peclc.rc, id SC uultu prar
£&S^fefet'«o«rio n eptomit.A t &p ie ntu
ttcc h/j  ccAnDH 5 ,id eft, funt duaz ilia: iingua;(ut idem meminit

Qaeterueaquaereftatno E un 'piJ eS ) quaru akcra lieru d/cunt.al
audwentis me dicente, T J  T. ’

nift pn 3 ,id qd uulgo cf/ tera,qu:r pro tepore iudicarint oppor^

cic uinuqde &fine pue tuna.Horu eit nigrum in Candida uer
nsSCcupuenseratueru. °r - -t •

. x*yeO tere,SCeode ex ore tngidum paricer 8C

Id eft, ftultus ftulta loe calidu efftare.longeq; aliud conditum

apd'Euripide i Bacchis. habere in pedlore,aIiud iermone huge
DusilixlinguaejEuri re.Porroin tanta felicitate tamen hoc

monaS'm du U as eSS nomine prindpes mihi uidentur in fell
guas:altera qua ueralo ciffimi.quod dcefl ; a quo ucm audiat,
qSqa*«p 5 oTefli™ 84  affenratores pro amicis habere co-;
accomoda. Nigruinca guntur, Sed abhorret a uero principu
dida) ItaIuuenahs Saty a ures,dixerit aliquis.SC hac ipfa de can

cadidauertunr,ideft.de iafapiercsiitosrugitapquoduereatur,.
fendutturpia. Et eode ne qiVis forte Iiberior exiilac, qui uera

guAniani fabulatoris, magts.cpiucuda loqui audeat. Ita qui

huiufmodi,Satyrus qui dem res habet, inuifa regibus ueritas.
da,cu hybernogelu ue/ o 1  < ■ r ° ■ c ■

hemeterfaeuiente,arufti tamenhoc lplum mire in ratuis

co quopiain hofpitiuxn meis ufu uenit,ut no uera modo,ueru
ihduftiiseffer.uidesho/ . _ „ - . . I j -

mine indare in man*ori eCia  aperta COUICta Ol UOiuptatC audia-

admotas,rogauit,cur ita tur.adeout idem dictum,quod fid fa/

Pientis ore proftdfcatuncapitale fuerat

fmtoim  pore c;1 i e f acere t. Deinde ruturuua morioneprofeftu,incredibly

lcm uoiu P ratS  P ari «- Habet enrrn ge.

inflaret, nuinaia

STVLTIC I AE LAVS. iji
fiui'na quanda deledtandi uim ueritas, «n3aret,admiratus Saty

« i i rr i ruSjfcifcitatus eft, cur id

li nihil accedat quod onendat : uerum f aC eret:uti puite,ingt, re
idquide folis fatuis dti dederunt. Iifde fngere.Tum Satyrus Cur f<kki grate

ferme de caufis.hoc hominum genere Sb??’cu>Tg S j&«5s rc
mulieres gaudere folent impenfius,ut/ $>vop,n)) ro ^op %  a

pace ad uoluptate 8C nugasnatura£ cahdn'&fngidnedu

penfiores.Proindequicquid cuhuiuC cismonmihicutalibus

modi fadlitarint.etiam fi nonnunSi fe M

rium nimis.ilke tamen iocum ac lufum nimis.)Verecude fignift

interpretatur, ut eft ingeniofus,prefer cat no C nun< $ m ^ lu:res
q . „ o r C oire cu moriombus, &

tim ad pmexenda comma i ua, lexus exfjs coapere.putantes

iile.Igitur ut ad fatuoru felicitstem  ro Cuturu uti lateat. Ely/

, ° , , ,, _ flosO Elyaubuidas ait,

deam,tnQltacum mcunditate peracta ^; op  % imi  <£, | c 0 , ^

uita,nuilo mortis uel metu.uel fenfu,re J/xeutu ou?u>vt?

fta in campos Elyfios demigrat,8C tllic ^“TcamfS dT®

pias atcp odofas animas luflbus fuis in q apud Graces iufti

deledaturi.Eamus nunc,S' queuis etia

fapiente cum hums morionis forteco/  dfliniufti adCocytuua

feramus. Finge quod huic opp'onas

exemplar fapietfe, homine qui totam uoorbislunaeefleputat,

pueritia atq? adolefcentia in perdifeen I 60  q ui  pcC*'j pu
■r- vr. t.. ■  . - r -rp - teteftelpfaslfulasfortu/

disdiiciplinis contriuerit,& iuauiihma natas. Ante die cotr.)In

uita parte,perpetuis u!gilr}s,curis,fudo uehemeter ftudiofis, du
ribus perdiderit, ne in reliqua quidem in ten/

omni uita uel tantilium uoluptatis deguftarit, Temper par>
cus,pauper,triftis, tetn'eus, fibtjpfi iniquus ac durus,alqs gra
uis 8C  l'nuifus, pailore, macie,ualetudine, lippitudine confer
dtus,fcm'o canicicq? muko ante diem contratfta, ante diem

r x  fugiens

IJ1

KCIP 1 A 2  ETK HMION

intentifTime meditatur. fugfens e uita.Quanq? qd refert quart

Sri agSon t  qu5 do mor ‘ atur  iftiufmodi.qui nunqj \xu
calorcofequitun caioris xerit? Habetis egregiam tllam fapien

SlSmpaJsSSo: tisimaginem. Athicratfusobgan-
Spiritus aute fic refolu/ niunt £K th 5 Swots &a TjaX 0l »  Nihil,

SngStaar°, P unde mqaiut,miferius tnfama. Scd mfignis
fanguinepaucueuadere £>tulticia, uel mfanue proxima eft, uel

needle eft,fic fubinde in (pf a  potius infatiia.Quid enimaliud
fpiritus refolutum. Ad 1 . v  ^.01

h$c in ftudiofis,propter elt mlature, quam errare animoC bed

cerebri agitatione, 8: ex ifti tota errant uia. Agehunc quoque

oportet excordefpiritus tyHogifmum difiipemus, Mulis bene
co P iofos,qui fiutanima fortunantibus. Argute quidem ifti.ue

agitarioJofpimus&GV nim quemadmodu apud Piatonem
loruergunt,fpiritusigic docet Socrates, ex una Venere fedra

naturales,qui in uentri/ (j uas

culo 8 C  iocinore coco&io

ni feruiut,diminuutur,quibus diminutis fanguis8t paucus &pituofus ge
neratur.Q,uocirca ftudiofos neceflfum eft, oXvycup.aq  euadere,-r<x d' oAi'rotr
pa  Htj'xjUt ait Ariftoteles in fecundo Jibro de partibus animalium, 750 o<Po

•miai] ■7i%$q'Tbl><p8of<xjJ,H ’^pepdp^c'Xiyaipta  32?.>y to  oAmu -sratixTiKop

0u7f uTP ^aS, Cl.ua: pauci fanguinis funt,ia faciunt

uiam ad corruptione.Corruptio emm paucitas fanguinis eft, 8 i  quod pau
cum eft,facile patitur a quouis 8£ frigore Si calore.Galen us quocp autor eft;
eos qui paucum habent fanguinem,fenium accelerare. Nunqi uixerit) Vi
uerehicaccipitur pro fuauiter uiueretut Terentius: Vixit,dum uixitbene.
Et Perfius Satyra quintailndulge genio,carpam 9  duIcia,noftrueftQ.uod
uiuis.Et Martialis;Viue uelut rapto/ugitiuacpgaudiacarpe. quod dicut
Gtaeci, poco/j ’iyep. 01  In THQSte&q fca 7 fa.x oi M  eft,Stoicae rani.Sic illos uo
cat, quod obftrepat fuis argumetis.Et Origenes,atq? hue fecutus Hierony
mus, Aegyptioru ranas.dialetfticoru 81  fophiftarum moieftam garrulitate
interpretatur,utetiafcriptueftindecretis canonicis diftinsftione tricefima
feptima. Ex una Venere fecfta.) Paufanias in Sympofio Platonis, repre/
hendit Phsdri orationem,quod de amore difputa(Tet,eutn neep diuidens,
ne<$ definiens. Itaqj Paufanias diuidereuolens amorem, duasq? dicens
efle Veneres,ait, h yin'ts ctpKT wj.oujctts %vya.THf,Hp H

JT VLTICIAE LAVS. 1}j

cfuas,8£ ex uno Cuptdiine diftecfto da/ K9^ ov$«vi<xpj7ra>vop.alo
os  fadens, itidem & iftos dialecfticos

j_ L..*. r _ : ___ __£

itaXs^ucv. ava-yxoao^ 5

Hgi) tjwTtt T /4b TH  STS
ga <f’M)S£yp, ■zs&vJ'Hfx.oiJ
oj8ws xaAsd^,T , /j^ ouja
Wo^id eft,altera quidem
antiquior, matreqj ca/
rens, Coeli filia.qua coe

decebat infaniam ab infanta diftin

guere,(i modo ipfi fani uideri uellent.

Neqj enb protinus omnis infanta ca

latnitofa eft. Alioqui non dixiflet Ho.

ratius, An me ludtt amabilis infanta:

neca Plato poetarum,uatum,8J aman 1 ^ cm  cognominamus,

. T- r  r  . . , Altera autem tumor,Io/

ttum turorem inter prazapuauitas bo U is8tDionx,quamuul

na collocaffet: nec uatesilia laborem garemuocamus.Necef/
* rr • r \r  n. turn eft autem, Cupidi

Aene^uocatiet tnlanum. Verum elt nemalterum Venerial/

duplex infante genus talterum quod t^rx cooperatorem,uul/

ab inferis dirx  ultrices fubmtttut,quo/ g^autfm TSemt

ties Vulgarem cupidinem,
dicitPaufanias ftimulare ad amorem foetninarupartumcp corporis, coele/
ftemautem,ad amandos mares.difciplinis idoneos,ad partumqt animi
ftimulare. An meluditamabilis.) Eft:in Odis, ubi de furorepoetico.lo/
quitur,quo fiqutuidereuideatur,quae procul abfunt. Poetarum uatum
&amantium.) Socrates in Phaedro PIatonis,amorelaudaturus,negansqt
amorem efle uituperandu,quod furoris fpecres eftet, quadruplicem facit fu
rorem,quorum unuquencp felieem uideri u'ult. Primu uatum,quern /xav/
tih!w  fxavlap, quart /lai’ixlw,  interpofitione rav,  uocari ait. Secudum,my
fterialem, qui per expiationes propitiationesep, morborum remedia inue/
nit.Tertium,^oeticum,dequo dicit, oc> cS'avSr p.’scrZp  /xav/ag , vnt -KoiHTif
v-kc,  3u's«.$ acyxx'Tj, Tsrtt&cie,  wt^oeja lx Tc'xyx§ /Kavw5 TrawTHg Ic'd/xOe©-',

ScTiXit'e auro§ TS,iy« TroiWi?,U7ro 'f p.a.ivop5j}a>p ,h 1 WcraQfovouvTlaH

id eft,CLui autem fine Mufarum furore,ad poeticas fores fe con/
fert,perfuafus quod arte fufficieter poeta fiteuafurus,imperfeclus quidem
turn ipfe,tum poefis eius.prar ilia quae ex furore procedit,qua quidem haec,
quae a prudentia fit, euanefeit. Q-uartum furorem facit amatorium, qui
a-i auTHC;  Im onpJap Ka&ap  sjw§ IkA«8x  , id cft,Q_ui ab ipfo robo

re cognomen fumens,amorquafi roburdicitur. Nec uates ilia.) Eftapud
Maronem Aeneidos iibro fexto,ubi Sibylla fic loquitur Aeneae: Et infano
iuuatindulgerelabori.Naminfanum uocatur,quicquid immodicumeft.
Vnde illuddnfanire libet. Dirae ultrices.) Diras poetae furias uocant,ul

r 5 trices,

IJ4- MnPlAr ETKflMlON

trices,quod fonres tor/ tics immiffis anguibus, uel ardore bel

bus.) Apud Maronem ibuehnexpiebilemaunlitim,ueldcde/

Aeneidos feptimo, Ale/ corofam ac nefariu amorem, uel panel
flofurij Amatae&Tur j. ■ n r  i — t . 1  j

no immitdt. Nocente diunynceltumdacrilegu^aut aliam id

&coftfcium animu.) Ci genus peftem aliqua, in pecftora mor^

cu n °q"afpexfftTutSr«s talium inuehunt, fine cum nocente 8C
fictustibi occurruntin confcium animu,furqsacterriculorum

tatSSiSSS facibus agunt Eft alterum huic longe
rtjs cofcq animi fuitagi di{litrHle,quoduidelicctameprortcifci

tatusOreftes. Poenaaut t ur,omniu maxime exoptandum. Id
quamhaerunae mfligut, , , , r  .

uehemens,Et multo fa;/ accidit quoties xucundus quida mentis

uioriilis,utait Iuuena/ error fimul SC  anxiis lifts curis animu li

habet. Ad Atticu  fcri/ berat,& multquga uoluptate delibutu

bens optat.) Atticus ar/ rcddit. Atqui hunc mentis errore,ceu
euit M. Tulliu triuuiris " jj j  i

occupatibus tyranmde, magnu quoddam deotum munus.ad

quod nimiu animo dif/ Atticumfcribens,optat Cicero,nimiru

<po omonm,  malorum fenfu catere

mente.ls refpodit fepla/ pofTet. Neq; perperam fen fit Argiuus

ne fentire, optat autem j[[ C  q U j hacftenus inianiebat, ut totos

errore mentis, quo tan/ n , ’

torn malorum fenfu ua dies lolus dehderet in theatro, ndcns,

deAtaS“qu“d ab plaudcns.gaudcns.qaod credetccillic
infania refipuiffet : ac  a/ miras agi tragoedias, cu nihil omnino

C1.U i s m e dolori rcddit*’ a g eretur,c ^ in  Ceteris U1CE offittjs pro-
& qj beneexcideramihf. be fefe gererct.iucundus amids, comis

Argiuus.) De hoc Ho in  uxore,poffet qui ignofcerc feruis, Ec
ratius in epiftolis. Iu/ r , .  / ■ r ■ 1  ri

cundus lignoladsenon lniamre lagenas. Hunc

ubi cognatorum opera datis pharmacis morbo leuaflet/i-'

bicn  iatn totus eflet redditus,hunc in modu cum amids ex-

poftulans,

T V L TIG I AE LAV S ;

IJ 5

poftuIans,PoI,me occidiftis amici, N5
icruatlis ait.cui fic extorta uoluptas,Et
demptus per uim metis gratilTimus er
ror.Et mcrito quidexerrabant emipfi,
atq$ elleboro magisopus habebant,
qui ram feiice aciucundainfaniam,ceu
malu aIiquod,exiftimaret potionibus
expeilenda.Quancp illud cquide non/
dam ftatui,num quiuis fenfus, aut me
tis error, infaniae nomine fit appellan-
dus . Necp enim fi cui lippiead  mulus
afinus eiTc aidcaf:aat fi  qa/s indoctd
carmen ueluti dodtiifimu admiretur,
is continuo uidebitur infanire. Verum
fi quis non fenfu tantu,fed animi iudi
cio fallatur, idqj praeter ufitatum mo/
rem ac perpetuo,is demu infanix  cen--
iebituraffinis efle, ueluti fi quis quo/
ties afinum audierit rudentem, arbitre
tur fefe miros fymphonifcos audire ,
aut fi quis pauperculusdnfimo loco na
tus,Creefum Lydom regem effe fe ere
dat» Sed hoc infantas genus, fi (quern-
admodum fere fit) uergat ad uoiupta
tern,non mediocrem delectations ad-
fert turn ijs qui eo tenentur, turn illis,
quibus eft hoc animaduerfum.nec ta^
men eodem infamunt. Nam hxc  infa

nisfpecies

cundus amicis 8Tc.) Ver
bafunt Horatij, Elle/
boro magis opus)quod
La tint ueretru.Grsci el!e
borum uocat, cuius duo
funtgeneratalteru albff,
quod,ut Diofcorides in
quarto ait, cpu'Sva s'x a
oixota tq~i 5 r ajvorAcoart*

« (rtUTXy id eft/o
lia habet filiafolijs plan
taginis, aut bets fylue/
ftris:alteru nigru,quod
Grscts /asXcxs, onmms

uel,A« ( t.(.7rocl'(0 ( u i fiue-® ? q/ error tnfiw
Xt/pp/jfou dicitur.ytruncfi tide fi.
aute medetur tnclacholi
ds SCinjanietibus, edu/
citq? melacholia,quibus:

&L  dari folet. Vndc Hora
tius: Danda eft ellebori
pars multo maximaaua
ris, & ft tribus Anticyris
caputinfanabile. Svm
phonifeos) Sicmuficos
aocatcocinnc canentes,
a7ro r cru/JicpcovS/J ,  quod
concinere fignificat.

Crccfum) Hicoimmor
taliu dttiifim 9  fuit,cui tn
Soloni qusrenti,an dim
beatiffim p foret,refpoder,

£«.0(' o tfu TrMTiU'U /xi>

70c 3 >C 0  VJCU.H/) J? 50 C.cr'/A£US it
vai  -sto/AS/j  avSjWTTcOjU

JJtSVO 01° it^io  ,U£ 0U7T&J

(.fi  sew X£rw,'fii=//j a/j nXSi
Tt/o'avTotxaAws rbp aiuva.

7 ivQuju.cti  .i, Mihi o Croc.
fe apprime diues efle ui<e
deris, rexqj multoru ho
minum


M n  P T A 2 ir KSMl OCi

minu,jllud autem quod nia: fpecies multo latius patet.Sjuut

audieris,$teuitafelici >  gushominulntelligit, bed uiciliimin
ter defun Au audiero. fanus infanu ridet,ac mutua fibi uolu/

tius*in fermonilfus libro P^tem inuicem miniftrant. Neq* raro
fecundo:0 maior tande fieri uidebttis.ut maior infanus.uehe.-

oTta hortJ&JU mentius rideat minorem. Vcrum.hoc
Prouerbium eft, Nemi/ quifqj felidor,quo plurib9 defipit fflO-
nem omnibus horis fa/ dis StuItlcia iudice,modo ill co genere

alicubipeccet. CLuaqj imams: maneat,quod nobis elt pecu^
hoc tantum intereft.) In Iiare,quod quide ufraadeo late patet,

NhUhs  Oini  nia nonihil imitatuseft ut haud fciam, an ex unmerla morta-

no me At in/  ex Horarij Satyra, cuius ], um  fumma quepiam liceat reperire,
fanut  initium, Sic raro feribis. . .. / t r  . .,*■ * , u

' auicucurbitam^Hic qui omnibus horis lapiat,quiqj no all

morbus oritur ex corru quo infania: generc teneatur. QuancB

gTESSPR hoctantu intereft,qui cucurbitam cum
nelope uxor fuit ViyiTis, uidet,mulierem elfe credit, huic infano
nom “ imponuc.propterea quod per/
fubinde •srtj'cfjw^.id eft, pauds id ufu ueniac. Verum ubi quis
cafta,& cu^oih, id  eft, ue/  uxor £ foam,qua cum multis habet c5^

Vxot  com/  recunda,ab code uocac e  „ t ^  _ ,

Ouidius, Penelope pote mune,eam plulcp Penelopen elie deie
ratta multos falua p an/ rat  fibicK maiore in rnodu plaudit, feli

focmina digna uiris. citer errans.hunc nullus mlanu appel/

Adhuncordinem.)Ta/ Iat, cpterea quod paffimmaritis hoc
xatineptiffimu uenandi .*V . ,  * »*., j, -

ftudium accidere uideant. Ad hunc ordine per/

tinent&ifli, qui pra: uenatu ferarum omnia contemnunt,

VoIwpMj atq? incredibiiem animi uoluptatem perdpere fe prazdicatr,

Hcn&ndi.  q U oties feedum ilium cornuum cantum audierint, quo^

riescanum eiulatus.Opinoretiam cumexcrementacanum

odorantur

mums,

STVLTICIAE LAVS. IJ7

odofantur, illis cinnamomum uideri. ftudiuminquoficlnfa/

. j r ■  . c  i niunt quidam magna/

Demde qua: fuauitas, quoties fera la / tes> utin om ni uita nihil

ni'atida eft? T auros & uerueces humi - aliud agant. is nudo

li  plebi laniarc licet, ferara nifi a gene.- pXmapud^BritannS
rofo fecari nefas. Is nudo capite, infle in his quocp feris, quas
xis genibus gladio ad iddeftinatoCne
queenimquouis idemfacere fas eft) efleplatycerotas.Non/
certisgeftibus, certa membra certo or nulli  "l 3101 f S' lueftrium
dine religiolelecat.Miraturinterim, r oradaqdratis,)SicHo/
perinde ut in re noua, circumftans taci ratius, Diruit .sdificat,

ta turba. Forro cui contigentebeiua Malea

no nihil guftare.is uero exiftimat fibi
non paru nobilitatis accedere. Itaq; cum ifti aflidua feraru
infe&atione atq; efu,nihil aliud aflequantur,nifi ut ipfi pro
pemodum in feras degenerent, tamen interea regiam uita E ^e l(in ^
agere fe putant.Efthis fimillimum genus eorum,qui infati/ mo rbws
abili axlificandi ftudio flagrant, nunc rotunda quadratis,
nunc quadrata rotundis permutates. Neq? uero finis ullus
neqj modus,donee ad extremamrMadlisinopiam.necubi
habitent.nec quid edant.fupereft .Quid mm poftea C Inte/
rim annos aliquot fumma cum uoluptate peregerunt. AUmifla

Adquosmihiquidem proxime uidentur accedere,qui
nouis 5£  arcanis artibus.rerum fpecies uertere moliuntur, ac
terra mariq; quintam quandam eflentiam uenantur. Hos
adeo laeftat mellita fpes,ut neqj laborum, neep impenfaru
unefs pigeafcmiroq; ingenio Temper aliquid excogitat, quo
fefe denuo fallant, fibiq? ipfi's gratam faciant impofturam,
donee abfumptis omnibus, non fit quo iam fornaculam in

ftruant.Non definunt tamen iucunda fomniare fomnia,

s caeteros

138 m n

Malea.)Malea promo /
torium eft Laconic, cir/
ca qcf perkulofilTimam
efte nauigatione, autor
eft Strabo libro oftauo,
unde piouerbium hoc
celebratum fuifTe dicit,
ytnaXtaA y. 0 L/x\v.q >  \-n /Aa
6ou tw/j  obtaj'qid eft ,Ma
leam praftcrnauigas,do /
mefticoru obliuifcere.

Q-Uofuis poti 9  frau/
dant.)Idnarrat Cornell
us Tacit 9  depopults ac
morib^Germanis, eos
hybernis menfibuspo/
tiftimu obledare fe alea,
&uitftum aliquotiesad
mortem , 8£ feruitutem
dederefefe/ummafide.

Iuftachiragra.) Chira
gra fpecies eft arthreticae
quam iuftam ixocat, qd?
aleatorumpuniat infani
am * Allufitautem ad il
lud Horatianum in fer /
monibus, Vertumnis,
quotquot funt.nat 9  ini /
quis, Scurra Volaneri /
us, poftq; illi iufta chira
gra Contuditarticulos,
qui pro fe tolleret, atq;
Mitteret inpyrgumta/
fos, mercede diurna Co
duftum.Pyrgus turri/
cula eft Iuforia ,quam a /
ltj fritillum dicunt, ut
Iuuenalis .Si damnata
fene iuuat alea ,ludit8£
haeres Bullatus, paruo /
que eadem mouet arma
fritillo.

Noftrae

PTAZ ErKflMTON •
c^teros pro uiribus ad eandem felicit
tatem animantes. Cumq? iam protir
fas omni fpe deftttuuntf ,fupereft ta "
me ana fentetia,abunde magnum fa/
latiu,in magms 8£  uoluifle fat eft. Ac
turn uitebreuitatem l'ncufant, ut qux
magnitudini ncgoctj non fuffcccrit,
Porro aieatores non nihil addubito
num in noftrum collegia Tint admit x
tendi. Sed tamen ftultum omnino ri
diculumqj fpaftaculum eft, quo ties ut
demus nonullos ufq? adeo addicftos,
ut fimul atq 3  ftrepitum talorum au ^
dierint, protinus lifts cor faUat , palpi
tetqj .Deindecu femper illiciente uin/
cendi fpe, omnium facuitatu naufra ✓
gium fecerintdn ale^ fcopulu iiiifa na-
ue, non paulo formidabiiiore Maleat
uniq? nudi emerferint .quofuis potius
fraudant,cp uiclore,ne fcilicet uiri pa."
rum graues habeantur»Quid cum fe/
nes iam Sd caecutientes, uitreis etiam
ocuiis lufitantv Poftremo cutn iam iu/
fta chiragra contudit articulos.urcariu
etia mercede conducunt,qui pro fe ta/
Ios inpyrgum mittat C  Suauis quide
res.nifi quod hie Indus plerunqj folet
in rabieeuadere, iamq? ad fur/as>noti

ad me gtmere»Catena illad  horn in 5

genus

STVLTICIAE LAVS.

genus haud dubi'e" totum eft noftra: Noftrsfarinar. ? )ideft,

p , . , ,, t. . c .  noftrae conditionis.Per

faring ,qui mtracuhs ac .pdlglOllS gau fj US  , Noftrae pauloante Cofiftd  mi

dentmendacrjs.uelaudiendis,uelnar/ farins. Laruae&lemu/ rdcnk.

randis.Necullafatietastaliumfabula „rQ'ImbrafoS*quas

rum,cum portentofa quasdam de fpe/ uulgo fpiritusuocamus

dplemiirihus dp farm's dp infp/ alanbusdift*. dui
ctris, aeiemuriDus, ae iaruis,ae inre miracu i is ac pro digfjs,)

ris,de id genus milibus miraculorum Hacderelibeilum con/

commemoratur: qua: quo logius ab/ ^, ripflt Lucia ^ s > c l u ^ m
r  n  i P, , , Morus, cui libellus hie

lunt a uero, hoc 8C  creduntur lubetius dicatus, eiegantiffime

££  iucudiore pruritu titiilant aures. At/ uertit  in fermonem lati i
.  t ii num. Hoc genus homi/

cjuc hxc qmaetn  non tnodo  sd Iciicitt num exccratur 8c  diuus

dum horaru ted/ummireconducut, Hieronymus in epifto /

uerumetiatn adqimtum pertinent, m0 nibus,atq>huiufmo Suvfiitio
pracipue facrificis & cbcionatoribus. diportenta confingunt.

Mjtl iirf i im flml  / culms.

ram quide m,fpdr^pn iuntndam.prr reprehedi miracula,fed

iiiafianamndu a ii a t,fa^iaii% jS«,q lI “pi£'^.

na^u^ULplChim-aiiqi W. Pnlyp.he.mn  torqueanta mulierculis

lint mccredunt, qui maxi/
me credunt Euangelio.
Etfereuidemus,utquihuiufmodifabulamentis maximefidem habent,
apud hos Euangeli) leuiiTima fit autoritas. Videtur autem taxare genus
hominum illaudatum, quos uulgo quaeiluariosuocant, qui circumfe/
rentes fandlorum reliquias,magnainipudentiafoIcntapud populumhu
iufmodi portentanarrare.quspoft ipfiinterpocularident. Poly/
phemum Chrillophorum.)Polypbemum uocat,quod huncimmani, 8i
p’ufqigigantea magnitudinefingant pi<flores8i fculptores ,Si  malum,
biculi locotenenremingrelTum undas,qualisPolyphemus apud Vergi
lium,quern tertio Aeneidos fic deferibit, Moilrum horredum inges, cui
lumen ademptum , Trunca manu pinus regit,& ueftigiafirmat.Et paulo
poll>Graditurq?persquor.Iammedium necdumflmftus latera ardua
tinxit, CLuem Si Homerus Odyfiea?J.defcribit* Afpexerit in die.)

s i  Q.uso

1^0

ti n pta  2 ferKflMtoM

CLusfo quicf cfici po tu / f ltl t per ituri, aut qui fculptam Barba *

fius <  Stamen mirum, ram pfcelcriptisuerbisialutant, fitiny
qj id uuigo perfuafum columis e prazh'o rediturus, aut fi quis

modfplufS'hsrnicfs Erafmum cemsdiebus,cemscereoh's
opinionesinfaeuitin ani certify preculis conuenerit ,breui fit

S°mSS a ,qSfqute cfiues euafurus Jam uero Georgfum
uixerit in Chrifto, non ctiam Herculem inuenerunt,quemad

rop’ISm^Au^ modumiKHippolymalterum.hutas
fculptam Barbaram.) equum phaleris ac bullis religiofilii x

Vtriufqjhiftonano ad / tne-adornatum,tantum non aclorant.
modum grauis eft . Et 1  . . t  , _ -

tamen huiufmodi fabu / ac iubinde nouo quopiam munuicu ^

lamentis permiifum eft j Q  demeretur , per huius eream galea
potiufquaEthnicis. deierare plane regium habetur ,Natn
Autft quis Erafmu .) quid cficam de rjs.qui fibi fidiis fceleru

intelHge^'nibahftd’ici condonationibus , fuaueffime blan^
contumeliofum in fan / diuntut

«ftos,fed in eos, qui illos

fuperftitiofecolunt.Nauticum genus,quo uix aliud fceleratins ,cu non
mutentuitam, tamen itafedomumrediturosconfidut, ft fimulachrum
Chriftophori confpexerint.IViilites perditiftimum genus, fi ad Barbarae
procubuerintimaginem.Scaftrenfia quaedam demurmurauerintpreca
mina,creduntfeincolumes,adpriftinamuitamrediturosepre!io .Aua/
ri in hoccolunt Erafmum, Sid fuperftitiofc,utbreuiditefcant.Georgiu
Herculem.) NonnulIa,qusedehocferuntur,uidentur effictaex Herat /
lis laborlbus,qui cum hydra Lernaea congreftus eft. Hippolytum al /
terum.) Nam habent gentiles fuum Hippolytum ab equis difcerptum ♦
Vnde&nomeninditum,nam; / 7r7ro3equus,AuTd3folutusdicitur. Pha
leris ac bullis .)Olim intemplis Chriftianorum nihil erat neqifculptu
neqj pi<ftum,nunc equus Georgy ueris inftrudus armis, bonam aliquo
tiestemplipartem occupat. Tantum non adorant.) ideft,propemo/
dum, quemadmodu Gratci diciit l uovovovX'\id  eft tantum non»Q_ua fi/
guraufus eft Titus Liuius, Suetonius, S Valerius Maximus. Munu/
fculo demerentur.)ideft,conciliant, Sfibi deuinciunt. Sederunt
condonationibus.)Has uuigo uocant indulgetias, qs hie no improbat
fiucrsfmtjfed fimulatasridet,ideocp addidit, fidis. fepe enim quiz

dam

STVLTICIAE LAVS.' i+i

diuntur ,ac purgatorrj fpacia ueluti de dam ad quatftumfa&as

r 1  . . ° r  i bullas arcunferunt, ut

piydris metiuntur, tecula,annos, men/ agre ftib^ et  imperitis im

fcs.dies,boras, tanqj e tabula mathe / ponant .Nonnunqj abu

matica, citraullum errorem dimetien, concefflt p0 ntifex dum

tes.Autdeqs.qui magids quibufdam eas popuio proponunt

notulis acpreculis, quas plus aliquis

impoftor.uel anirni caufa ,uel ad qu$ tem animarum ,fed qua PreeesjH^

fo^majdmrconfmf
pollicetur ,opes > honores.uoluptates, in fummanoneratno/

faturitates.ualetudinem perpetuopro ftrum  de poteftate pon >

* , ,  r  C r  tmcum difputare. Hoc

lperam , uitam longxaatn,  lenectam unU m fdo.certius eOc

uiride, deniqj proximu Chrifto apud q“ od  Chriftusin Euan
r a  Jr-  r  gelio promifit, de remit

fuperos conleiium, quern tamen no- t endis pe ccatis, quam

lint,nil? admodum fero cotingere.hoc Q uod  pollicentur homi
n i . . i ° • nes ,praertim cum hate

eft cum hums ume uoluptates, tnuu totares,recensfit,8inu/

toseosacmordicusretinentes, tamen per',inuenta , Poftremo
deferuerint, turn fuccedant ills cslitu
delitise.Hic  mihi puta negotiator all -

’quis

complures mortaliu his
condonationibus freti,
fibi  male bladiuf.necco
gitant deuita mutada*
Veluti clepfydris.)
Clepfydris olim horas mctiebantur, in agendis caufis. Vafa erantanguf
ftis foram inibus,per quas guttatim defines aqua,temporismodum figni
ficabat. Piinius in epiftolis.Dixeram horis pene quinqj ,nam tribus cle
pfydris, quas fpaciofiffime acceperam, funt additat quatuor. Dicuntur
autSc7roT3? >a(7Tl&/j  ,id eft,furando,feu abfcondendo 81, atirs)  vJ v oct(§K
id eft,aqua,quod aquam abfconderent. Secula,annos.)Saeculu ,fpa/
cium centum annorum. CLui magicis quibufdam.) Huiufmodi fuper
ftitiofiffimis nugis paffim referta funt omnia!. CLuodcp magis mirum eft
hascpietashabeturapud nonullos etiam eruditos &rehgiofos. Pius
impoftor. )Faceteconiunxitpugnantia.Sentiteumqui fubfpeciepieta/
tis impofturam facit. Opes honores.) Vides quid ifti petant fuis pre/

cibus no bonam mentem.fed ccmodahuius mudi, ut palam intelhgas
no taxari preces fed fuperftitiofas, prsfertim fi his utaris ad hunc fine,
que (licit,Na tales & Ethnici irriferut poetas. Vnde Perfi 0  Satyra fecunda

s $ huiufmodi

14-i

huiufmodipreculas ri /
dens ait, Haud cuiuis
promptum eft murmur,
humilefqp fufurros Tol/
lere detemplis, Si  aperto
uiuere uoto. Et Iuuena /
lis fatyra decima .Prima
fere uota, 8i  cuncftis no /
tiflTima templis.Diuitiaj
crefcat, utopes,utmaxi
matoto Noftra fit area/
foro. VitaeLerna.)Ler
na palus Argiuoru pe/
ftilentiffima,qu 2 e prodi.'
dit hydramfeptem capi
tum.Prouerbiu eft Aejvh
K ax.wp,id eft, lerna malo
ru.deimmenfis 8litmu/
merismalis. Etiraredi
mi.)Ethincpalanihil di
ci aduerfus ldulgetias.
Taxantur enim non qui
his utuntur, ut debent,
fed qui fatis putant abie
cifienummumin corbo
nam,cu nihil de uita prB
ftinamutetur. Septeil/
Supftttio)  lis facroru.) Q_uida e fe /
fits culms di  ptefecerutofto.Sup hac
uomm,  re uideqf? ridicula narret
imo feribant fabulam,
Demon occurrens diuo
M mid*  Bernardo ,ia<ftauitfefci/
re feptem uerficulos,in
pfaimis Dauidicis,quas
qui quotidie recitaftet,
non poftet non ire in cs /
lu .Inftabat Bernardus,
ut indicaret,qnaeflfent,
Cumcp iile recufaret, Ni
hilagts, inquit Bernar/
dus, quandoquidem c 0
tidie

Hfl P I AS ETK AH'I ON

quis aut miles, aut iudex, abiedio ex
tot rapinisunico nummulo> um'uer ^
fam uitae Lernam femel expurgatam
putat, totqj periuria.totlibidines, tot
ebrietates,tot rixas, tot cades.tot im^
pofturas, tot perfidias, tot proditio x
nes exiftimat uelutex paeffo redimi,
& ita redimi, ut iam liceat ad nouu fee
lerum orbe, de integro reuerti .'Quid
autem fluid 9  r)s imo quid felicius, qui
feptem illis lacrorum pfalmoru uerfi /
culis,coddle recitatis.plufqua fums
mam felic/tatem Obi  promittuntCAt-'
que hos magicos uerficulos, daemon
quifpiam facetus quidem iile ,fed fu ti
lis magis cp callidus, diuo Bernardo
credit: indicaffe, fed arte circuuentus
mifen 8L  hac ta ftulta,ut meipfam pro
pcrqpdum pudeat, tamen approban
tur.idqt no a uulgo modo, uerumeria
a religionis profdToribus. Quid ia
nonne eodem fere pertinet, cum fin x
gulas regiones fuurn aliquem peculia
rem uindicantdiuum .cumcp infingu
los fingula qujedam partmtur.fi'ngu/
lisfuosquofdam culture ritus attri *
buunt, ut hie in dentium cruciatu fuc
curratdlle parturienibus dexter adfit,

alius rem furto fublata reffituat,hic

in naufragio

STVLTICIAE LAVS, 14.J

in  naufragio profper affulgeatjlle ore tidic totu euoluam pfal /
gem tueattatq; item de earns.Nam ptem nc l das  , £ e ,
omnia percefcre longiffimum fuerit. cefle eft. At daemon ue/

Suncquifingulipluribusinrebusua/

leanr.praecipue deipara utrgo , cui uul uerficulos fuos indicare;

gas hominum plus prope tribuit , qj atq? hoc tatum b H num »
p. 7  .r r r Y  quantum nee in buanv

hlio . V erum ab his diuis quid tadem gdio legimus, cacodae/

petut homines, nifi quod ad ftultida m T ° 1 r,lfenmus a «eptutn
r  , . A  , , a  , Deiparauirgo.)Imita/

attmetCAgedum inter tot anathema-' tus eft grscam uocem,

ta.quibustemploruquorundam oa- 0 «tfo'*o$.Mirumefiaute v»Ig«s no

notes omnesActdtadmem  iplam re- haC0 m )a p mt, perihde r isfam.
Fertam coipicitis, aidiCu's ne uncp  qui quafi Chriftus , aut mi /

ftuiticiam effugerit.qui uel pilo fit fa. Ha^mSponi^ed

ctus fapientiot C Aliusenatauit inco -- ftuitum uulgus, i magi^

UmisAlius ab hoftepetfoffus ukk.

AliuseprceKo , pugnantibus ctetetis , piamprincipe, Schuius

no  minus feliciter, cn  for titer aufuai t. ma 5 e  * Q- uod ab i110 n<1
. , r  9 , pofiunc extorquere,uel

Alms m crucem iubadtusdauore dsui qcf fit implacabiliorhic)

cuiufpia,furibus amici, decidit ut non fcxus ’> uel  quod ad hunc
1  .. non pateatadm, id per

nullos mu ]j erem  impetrari pu/

tant. lllud animaduerte
le&or. CLuanqp Moriam Ioquentem facit,tamen hoc cauit.ne ufcp Iaedat
Chriftianam religionem. nc uideretur taxareeos, qui impenfe addifti
hint cuituiDiuasuirginis,addit,plus prope tribnitqp filio, ut intelligeres
ftu Jtam uulgi fuperftitionem notam, qui roagis fidit Maris, cp Chrifto,

Ipfecum in Italia ftudiorum gratia commorarer.mdi in sde facraaffixu
epigramma, inquoquidam te!tabaturfegraui[Timafebricorreptum,nt
hilTpei coliocafiein medico,non multum in deo.fed tarnen Diuas Virgi >
nis ope reuixifle . NuUa,inquir,erat in medico fpes.neq; multa deo .Na
huncuerficulum forte memoriateneo. Inter tot anathemata. )Itauocan
turdonana/ufpenfain tempfis,ac monumeta dicata diuis. Apudltalos
in aedibusfacrishuiufmodi plena funt omnia. Alius enatauit. )Effin/
gunt argumentum picturis aucceris . deinde addunt fubferiptionem

miraculi

* 4 - 4 -

MH P I AS ErKJlHlON

miraculi. Lufit autemi/ nullos etia male dmitns onuftos per

tis  expiicandis. Ah 9  geret exonerare.Alius perrracto car ^

iratomedico.)duiama cere fugit * Alius irato medico a febre
lucritmorbum diutur / i ■  a  I * .. t

niorem,quaftus fuj cau teaakat . All] potum uenenum , aluo

fa. Tales enim nonnul foluta, remedio, non exitio fait, idqj

!omme[ £d ^iq’poJum n5  admodufetauxore, qax opcratn
uenenu, ;Extat Aufontj & impefam luferit. Alius euerio plau^

d u P mEp?Sraa3eu P xo IWqiiosfacohmes domuabeg/t.

re,qus uirum uoluit ue Alius opprelius ruina uixit . Alias a

neno necare.Toxica ze/ mar jto deprehefas elufit♦Nullus pro
Iotypodedituxormce/ t 1r

chamarito.Necfatisad depLilla ltuinciagratias agit . Adeo

mortem credidit efle da f uau / s  quaoda  res eft nihil fapere, ut o/
tum.Mifcuitargentileta , *  . , r  , „

hapondera uiui, Coger rnnia potius deprecenturmortales, q?

geret utceiereuis gemi >  Moriam.Sed quid ego hocfaperfti.*

fi quis, faciut difcreta ue ttonum pelagus ingredior C Non mi/
nenum. Antidotum fu / hi fi lingua: centum fint.oracn centum

go e toer°fefe t dumnox, r a Ferrcauox,omneisfatuorum euolue
pocula certant, Ceifitie/ re formas, Omnia ftultiria: percurre^
rc,ftn, ' na i poflim. u%adra omnis

ticrc recciTus/Lubrica de omnium Chriftianorum uita iftiuU
iectisquauianotacibis. modi

CLuampiacuradeum,

prodeft crudelior uxor.Et cum fata uolunt,bina uenena iuuant. A tna
rito deprehenfus elufit. )Sunt qui 'conftanter in his quoqj cafibus, fan/
<ftosfibifuiflepraefidioia<ftent. Nomihifilinguae.) Carmen Maro/
nis commutatis aliquot uerbis,ad fuam detorfit fententiam. Eft'autem
Aeneidos fexto. Non mihi fi decern linguae fint.oracp centu,Ferrea uox,
omes fceleru coprehedere formas.Omnia poenaru gcurrerenomia pof/
fe. qcf im itatu eft ex illo homeri Iliados.J?>. ov / & paoi Si  act jjjvj  ’yj&os&at
eft ho.  aou so'fJ-cCS shp , epeoufi cf o.$hkI&',  y^akYiop Si/xoi  rropciWxqid e, No
mihi fi dense linguae fint,oraqj dena. Vox fimul infrada.ac animus mihi
ahaene 9  e!Tet. Omnis omniu chriftianoru.)Caue fieaccipias lector,qua
fi Cliriftiana uita fit fuperftitiofa.Sed eoru qui Chrifiiani uocatur mores

his

STVLTICIAE LAVS. m

modi' deIirationib 9 undiq; fcatet: quas J? is  fuperftitionibus flc

. r  - r ^ • o? t funtinfedli, utnulla pe/

iplastame tacriricino grauatim cl  ad/ neres  f It tam  f aC ra,cui Sto raotes

mittunt Si aluat, non ignari quantum non admifceant aliquid ^bmnmr
. . | ti-ri  r  T 1  u r-  huiufmodi.Cl.uae quiz/wp/rifione

hinc lucelli loleat accrelcere.Inter tm.li dem tam multa  f unE , ut  mlgiad fit*

qs odiofus fapicnscxoriat^ fucdnatCR Liuianam fuperenth i I um

id,quod res eft,non maleperibis,fibe &S

ne uixeris,peccata redimis,fi nummulo male peribis.) Hoc perti

addidetrs odium malefacSomm, turn

lachrymas, uigilias, orationes, ieiunia, ad uerficulos a dsmone

ac totam uitas rationem commutaris. P rodlt p s * Peccatar edi/

L>iu9hictlbiraueblt,liuitailhus srau/ tiones pertinet. Diuus

Iaberis.Ha 2 c,mqua,atqK id  genus alia,fi hic .^  Hoc ad Erafmu l 5 n

r  , . i , T ° r  cultum. Si uifamillu

lapiens life obganiat, uide a quanta re*- usOHicdlueriffimus at

licitate repente mortalfum animos in tpipfisacceptilflmusdi/

quern tuinultum retraxeritC Ad hoc col niam hoc  i onge  difficile
legtum pertinent, qui uiui quafuneris usnegligiturauulgo,8t

pompa uelint efferri,tam diligenter fta monTas'ccmfugi m™"  2*^-
tuunt.ut nominatim etiam prarfcribat, duot ludushiftorio/

quottedas.quotpullatos,quot cunto/ E'Sp,dSpimsChrt
res.quotludtus hiftriones uelint adeC- ftianos,exgentihtatere/

fcpertadequafifuturufit.utaliquishu STpJiStofaS?
luslpeclaculitenlusadipiosnt reditu/ Vnde Flaccus. Vt qui

rus.aututpudefcatdefundtbnifi cada/ coduftipiorantinfune/
i c ,  , r i' t t  n re,dicut,Etraciutprope
uer magmhce delodiatur.haud alio flu piuradolentibus exani

^(q  mo.Principes eqs etiatn
pullisobte&os ftragulis

inhanc pompam inducunt>ceruiceadtibiasalligata,quafilugeant,& do/
minum requirant. Huius fpectaculi,)Nam ifta defundti aut non fentiur,
autfuomalo fenciunt. Sed tolerancurin folatium infirmoru.fi modo tam
moderate fiant,utferrjpoflint. Nunc aliquoties ambitio uftp ad infaniam

t exit

HflPlAg E r K flHION

exit. Aedilescreati.) dlo.CB fi ajdiles creati, ludos aut cpulu

, - , Horuerat fabulas a?de/ ini r 1  -1 r

stuled nobi repopuio Si uifceratio/ *dere ltudeant.bquidem tametii pro^

nesexhibere. Nihilab pero,tamen haud poflfum iftos ftSea-
infimocerdone.) Vide .t « . r-.

utcircufpede taxat no/ tiopraetercurrere,qui cum nihil ab info

biles,no quofuis. Sunt mo cerdone differant,tamen inani no/
nTnsTrSoS biiitatistttulo.mirum^fibi blandiun
moribufcp refpondent. tur. Alius ad Aeneam, alius ad Brutu,
totStt aliusadArihirumgenusfiiumrefert.
ceiiunt infima piebem, Oftedut undicg fculptas SC  pidtas ma/
aut quod fa?pe ujdem 9  i orum  imagines. Numerant proauos,

Nireumpro formofidi/ atqj atauos.&antiqua cognomina co'

mo pofuiqnam Home/ mcmorant, cu ipfi non multu abfint a
rusutTherfitem tarpil/ n  * ,. n  n -

fimum Grscorum, ita muta ltatua,pcne qs iplis,quze oltentat

huncpoll Achiiiem, for fianis.dcteriorcs.Et tame hac tam fii a*

*v* It fit r-r*  ■ i *-»-» rnrit" m  10m O.. _ _ . _

SMm$ ^ ...  .

fkcent. VaTo/j ?a 9 £  </W ciunt. bed quid ego de uno, aut altero

Aria’cfAA^&AaTratfTo'Q g en &‘ e  loqu°r, quali uero non paffim
fcTtoddeft,Filius Agiaies ha;c Philautia plurimos ubiqj miris

Nireusregis Charopicp modis felicifllmos efficiat C cu hie qua/
Nireus,quoTroiamue . - . , r  • n • i ' st 1

nitformofior alter Gra/ uis limia detormior, iibi plane Nireus

iorum haud ullus, fi in/ uidctT Alius fimuIatCB treis lineas circa

Sed mollis fuit.Lucian* no duxerit,prorfum Euchdem tele pu^

«^VEKf/xo/§,cuhoc Ther tat.hlC ovoq  ttpo’s  AvW//, Si.  quo deteriuS
fite de forma fecit cdtem 1  n€C

dentem. ov 71505 Au/

§«ju)ideft,afinusadlyram. Grarcis in prouerbium cft,deindocili. Q,uo
deterius nec.) Carmen eft Iuuenalis.efatyra tertia.quo gallum fignificat gal
linaceum, cui uox eft rauca Si  inamabiiis.Proinde ab animante Gra’ci no *
men dederunt huic uocis uitio,ut teftatur CUiinttlianus, Alterum Her/

mogeneta

uiviuuuiuiii itvn,quv.iu

fie deferibit lliados. ft. u * Philautia leltcem prorium uitam
V(|£usfc'yAafNQ8’uio<’, gunt.N cq; defunt a/que ftulti, qui hoe
beluarum genus,perinde ut decs fufpi-

STV'LTICIAE LAVS.

necille fonat,qao mordetur gallina ma
n’to.tame alteram Hermogenem e(Te
fe  credit.Eft autem illud longe fuauiffi/
mum infanias genus,quo nonulli, quic/
quid ulli fuorum dotis adeft,eo no ali '
ter.atq; fuo gloriantur.Quail's erat llle
bis beatus apud Seneca diues,qui nan
raturus hiftoriolam quampiam.feruos
ad raanum habebat,qui nomina fug/
gcrerent,non dubitaturus.uel in pugi-
lum certamen defcendere,  homo alio-
qui adeo imbecillus.ut uix uiueret, hac
re fretus, quod multos haberet domi
feruos egregie robuftos. Porro de ar/
tium profeilotibus, quid attinet com-'
memorarcC quado peculiars eft horn
omniu Phiiautia,adeo utreperias citiV
us,qui aelitagello  paterno, cp  ingpnio
cedere,uerum prascipue hiftrionu.can/
torum,oratorum,ac poetarum, quom
quo quifqj eft indoflior.hoc fibi placet
infolentius,hoc fefe magis iadlat,ac di-
latat.Et inueniuntfimileslabra ladlu
cas, imo quo quicquc eft ineptius, hoc
plures admiratores nancifcitur, utpef-
fima quxcp  Temper plurimis arrident,
propterea quod maxima pars homi-
nu (ut diximusjStuIticia: obnoxia eft.

Proinde

mogenem.)HuncFlac/
cus nominatin fatyris,
ut fummum canendi ar/
tificem. Inuideat, quod
Sc Hermogenes ego can
to. Q.ualis erat il/
Ie beatus.) Et lepididi/
ma fabula de quodatn
diuite ftulto, qui puta/
bat fefcire quicquidul/
lus feruorum fciret.E/
rat adeo obliuiofus, ut
narraturus aliquid, fae/
pe requireret nomen He
(floris, aut Achillis. Et
opus erat feruo.qui no/
men fuggereret. Huic
adeoinualido ut uix ui/
ueret, adulatores fuade
bant,ut in pugilum cer
tamen defcenderet, 8i  re
fpondenti, qui poifumi
uixuiuo.Non uides,in
quiunt, quam multos
ualidos feruos habeas
doniituaff Vtreperi/
as citius.) Ita Martia /
lis in Epigrammatis ait
inueniri forte, quicedat
agro paterno, qui uelit
ingenio cedere, nullus
eric. Similes labra
ladtucas.) Prouerbiutn
eft,cum digna contin/
guntdignis, ut ineptus
cantor infulfo auditori.

Plurimis arridenr.)
Eleganter arrident po/
fuitpro placent, quern/
admodum 8C blandiri
dicuntur,qu<e placent.
t x Etputi,

Poet*

cpfAowr»»

14-8

' Etputidiorem.) Puti/
dum aliquando moleftfi
uocaf.Horatius.Cl.uor/
fum h sc  ta putida ten/
duti Britanni prater
alia) Vide leeftorut rem
P fe mordace, feftiuiter,
& citra rnorfum traiftat.

, Q_uisnefcit,utfingulis
Commits re hominibus,ita & fingu/
gionii  P bu  lisnationibus fua qua/
kfftitf. da uitia effe, de quibus
uulgus etiafua habet^p
uerbia. At hie nihil attin
gitodiofum,fedtantum
ridiculaquatda comme
morat, ut intelligas illu
candidoillo Mercurrj fa
leludere uoluiiTe, Nam
Britannos ctia laudauit,
fi uindicant fibi, quod
8t  habent, St  habere pul
chrum eft. Solimorta
lium.)01im Grarci carte
rosappellabant Barba/
ros, deinde culti literis
Itali,caeteros omes prat/
ter Grarcos, Barbaras
appellare coeperunt.Et
fine rebus omnibus col
mutatis,adhuc mirum
eft, qj inani nomine fibi
placeant, St  quantopere
Barbarasexecrent. Ve
terem illam Rhoma.)Re
ferre hoc loco nonnihil
de Rhonianorum afte/
<ftu,ni fcirem,fine gemi/
tu no polTeaudiri a pijs.
Tnrc(e>  Et prarftat Erafmi, que
interpreter, modeftiam
imitari ft

MAPI AS HrXflH ION

Proinde fi qufs eft imperitior, SC  fibi
ipfi multo iucudior eft,8£ pluribus ad^
mirationi,quid eft quod is ueram eru^
ditionem malit.primu magno confta^
turam,deinde reddituram Sfputidio^
rem SC  timidiore.poftremo multo pan
cioribus placituraClam uero uideo na/
tura,ut fingulis mortalibus fua.ita fim-
gulis natioibus.ac pene ciuitatibus, CO'
munequandainfeuifte Philautia: atq;
hinc fieri,utBritani prater alia, forma,
mu Cicam,SC  Iautas menfas proprie fibi
uindicent.Scoti,nobilitare,& regia- affi
nitatis titulomecp non dialefticisargu/
tfjs fibi blandiant.Galli mom ciuilita^
tern fibi fum ant. Parifienfes, t heologi
cx feietix  laudem,omnibus prope fub/
mo(?i3,fibi pecuiiariter arroget.Itali bo/
nas Iiteras SC  eloquet/am aflerant, atep
hoc nomine fibi fuauiffime blandiant;
oes,quod foli mortaltum barbari non
fint.Quo quidem in genere felicitatis,
Rhomani primas tenet,ac uetere illam
Rhoma adhuc iucudiflfime fomniant.
Veneti nobilitatis opinioefunt felices.
Graci tancp difciph'naru autores,uete^
rib us lilts laudatoru heroum titulis fefc
uenditat.Tureas,totaqa ilia uere barba/

rorum

STVLTICIAE LAVS ■’ r +9

rom colluuies etia relioionis laude fibi i ™' tari ' ^ lhil enu T l

,, , n , ° .  . , r  aliudOFeitimterpercol/'

uindicat,(Jinftianospenndeuti lug/ latioms occafionem mi/

fiitiofos irrides.At multo etia fuauius fcuitiocum.&tamenfo/

r , , . rr'-r  - n candouerum dixit, bit

Iud^i etiamdu mellia luu conltanter autepernicioflflimaadu
expectant.ac Mofen fuifihodieq} mor latiq, cum quis aflenta/
dicus tenent.Hifpani bellica gloria nul ^fdk, adulator, in/
li c5cedunt»Germani corpora proceri^ dexoA<xx/« aduiatio.Mi
tate 82 magic cognitione fibi plac&Ac r ° “' u ™ pS’iSS
ne Lingula gfequar,uidetis opinor, cp « itaiudit, ut nihiiomi/

Mm ubicpuoluptatis pariat fingulisSi S'llsdumsm”
uniuerfis mortalibus Fhilautia,cui pro ris genus eftpilofa cau/
pe par eft aflenratio foror. Nihil enim da > qua le tegit, unde8t i„ ter  p&£#

ahud Philautia.quam cuquis iplelibi bra,&oi ? a cauda didt.

palpatur.Idemfi aiteri facias, xoAaKia Eft enim huic animanti a,ud inter fit

fuerit. Athodieres quseda infamis eft ob C tegere.’HabeturTn de
aduIatio,fed apudeos,qui reru uocabu htijsob lufum perpetu/ Aduktio
lis magis, cp rebus ipfis commouentur* UR1 * VtaltHc jg“^
Exiftimant cum adulatione fi'denxma/
le coha:rcre:quod multo (ecus fefe habere, uel brutorum ani
mantiu exemplis poterant admoneri.Quid enim cane adu^
lantiusCat rurfum quid fidelius C Quid feiuro blandiusCat
hoc quid eft homini magis amtcuCNifi forte uel afperi leo^
nes,uel immites tigres.uel irritabiles pardi magis aa uita ho
minu coducere uidetur.Quacp eft omino perniciofa qu$da
adulatio, qua nonulli gfidiofi &irrifores,miferos in pernicie P ,onddduk
adigut.Verum tap:mea,ab ingenij benignitate, candoreqj tio Unddu.
quoda qaficifdt^tnultdq? uirtuti uicinioreft, cp ea qua: huic

opponitur,aiperitas ac morofitas mcbcinna>ut ait Horatius,

t 5 grauifqj

i *4.

is-A pia's e  rSAMi e n

Is ponitduo uitia in ami grauiSCR. Hax deiecflioreS atlftUOS eti«
huTcdSm'Tfpcram git.demulcet trifles,exrimulat languen

mom truculentia, qua tes,expergefadt flupidos, argrotos le^
EftauTmmX'quTd; uat,forocesmollit,araorcsc6ci!iat,con-
dam,utamicumadmo/ riIiatosrerinet,Pueririamad capelicn;

neaserrantem, fed non c j a  Jiterarum alh’rit.fenes exhila/

quauis de re,nec ama/ . _ , , ,

ruiente ; fed amice, qusi rat, pnncipes citra oftenfam iub imagl

dam condones,quibuf/ ne  ( a udts,SC admonet 8i docet. In fum/
damfaueas.VndeHac/ _ . -r r\ ■< r r ■  i

cus in epiftola ad Loliu ma tacit,ut quilq* libi iple lit tucundior

fie ait, Difcoior infido &charior,qua: quidem feh'dtatis pars
fcurrat diftabit amicus. n  , * 1 rc-  ■

Efthuicdiuerfum uitio efl uel praxipua, Quid autem offtctox

uitium prope maius, fius,cfj cam  mutuum mull fcabuntCVt

focinnagS^aus ne dicam interim hancefle magnam it
fe comendattonfacute, Ifus laudato eloquetite partem,maiore

bbmasmerTdS?ue U ta medians,maximampoetic®tdenique
qi uirtus. Virtus eft me/ hanc effe torius humane cofuetudims
mdScondtmetum. SedWAupSSt.

capeflfenda. ) Laude 81  miferum

munufculisdimaliidebantpifcl-os ad amadas literas.VndeFiaccus, Pue
ris olim dantcruftula.bladi Dodlores,elemetaueIintutdifcereprima.NIuc
uero truculentiadotftorum,8/plagis,primum difeunt odifle literas 8i  pra?/
ceptorem.qua re,uel Fabio tefte; nihil magis puerorum ingenijs pernicio/
fum efTepoteft.Nam prater odium literarum,ingentjcp feruilitatem,quam
fatuitiapraeceptorum parit,etiam corpufculis adhuc teneris &i  crefcetibus,
non paru nocetnimia illa faeuitia & afperitas,qua mirum,quanta ftulti no
fanepauci.tancppraxeptoris uirtutem mirantur. Principes citra. )Si necef
feeftadmonerepnncipem,tameniucundemonenduseft,nonacerbe, re e/
ueniat,quod euenit Califtheni prazeeptori Aiexandri, 8i pa>dagogo Ptolol
msi.Porro colorem quern oftendit, ipfe mire feruauitin Panegyrico, quo
Philippi Burgundionu duds laudesprofecutus eft. Nihil enim aliud illic
agitlaudas,qj ut doceatKadmoneat,qualemoporteate(Te principe. Mu
tuu mulifcabunt.)Prouerbiu eft,cu uiciffim alius aliu laudar.amulisfum/
ptum,quiquod manibus carent,mutuo fe fcabfit, Magna illius laudataz)

Nam

STVLmTICIAE  LAVS. ifl

iniTeru eftjmo non falli, mifemmum. Nainut ^pra diximus

Nimium enirn defipiunt, qiji in rebus rilaffentatSspartefe E/l mrfe
ipfis felicitatera hominis fitam efle exi cit. inter philofophos) fa
ftimant. Ex opimonibus ea pendet. fa dicebat> fe nihi , fcire>

Nam rerum humanaru rata eft obfcu ridensarrogante fophi/ 0  !
ricas, uarietascp, ut nihil dilucide fct'ri JJ^abant mhil ^efare^ n ' one
poffit,queadmodu redledidtu eft ab hincAcademici nihil af/
Academicis mcis, inter phiiofophos
quam minimum ^moientibus. Aut it fequebantur.Porro So/
quid fciri poteft.id non raro offidt,etia ^ rates in a P olo 8 ia  £»cit>

\ r f ,  , r» n r r i  fe putare idcirco ab A/

UlKElUCUndltatl..Poitremofic lCUlptUS polline iudicatu omniu

eft hominis animus, uc longe magis, rapientiflfimum,quodfe
r  .  s , , r?. r-  ninilfcire fciret.Sic em

tucis,quam ueris capiatur . Cuius rei it ait  j oqU ens de quodam

quis experimentum expofitum &obx- qui & fibi & alffs uide/

mum quadrat, conciones ac templa pe j? 4 , > a7n/

tat, in quibus fi quid Cerium narratur, up,\7uyyQpp.lw,oTi t  dv'i

dormitant,ofdtant,naufeant omnes*

Quod fi clamator ille(lapfa lum, deda a pja)y£  oJ/^-njos

mator dicere uo!cbam)ita ut fame &d*

, . r \ t\  r  t B<Tt.»af,«5lAouT05/\o/£/

unt.anilem aliquam rabellam exordia/ 7 a/ 7 ; ifcM«i,oux 4 /J'de i fr($
tur,experoifcuntur,erigutur,inhiat oes. \ oty o’vKo/J'a ov^

t  r  • r- v P. i r  •• oiojjLOU.toimyVfiTaTnyf

Item li quis lit diuus labulolior & poe T m x a\nz  ma

ticusfquod fi exemplum requiris.finge coQund’ytim,™  S/wi

s  ta(. id eft, Admeipfum
igit couerfus fic ratiocinabar,hocprofcc7o hole fapietior fum. Videc effi
noftru neuter quid bonu,quid uemalu fit fcire, Caeterumhic quidem pul
tatfealiquid fdre,nihil fciens. Ego ueroutnihil fcio, ita nihil fcire me pul
to.VifusfumigiturpauIohociproeffefapientior, quod ea quae nefcio,ne
puto quidem me fcire. Clamator.) CLuidam clamant tantum.DecIa
mant auteni,qui ex arte dicunt,praefertim exercendi caufa. CL«od aute per

iocum

t S t

MAP IAS £rK£iM ! 0 M

locuhicnarrat, mirii eft hui'us generis Georgiumaut Chrifto/

uemr° a  F^ngc huais S ge phorum,aut Barbaram) uidebitis hue
neris .)  Nequis hie ca / longereligiofius coIi,quam Petru, aut

r™rler al didu d m P de/ Paulum.aut ipfum etiatn Chriftum.
(hndis,nonemuocatdi Verumhazcnon huius funt loci.lam

teSuedTuodde quanto minoris confer hxc  felieiratis
his fabulofa qusda fera acceffioCQuandoquidem res lpfas alh

fumdbdtH^dafpemflu 1 U0t i eSma g ri0  negocio pares oporter,
uiu.Nec id lanpiiciter af uel leuiffimas.uti gr^mmaticen. Atopi

firmat fedaddit, exem' nio facillimefumitunQua: tamen tan/
plicaula.Namhoru hi/ , i. . i rr ■

ftoriaefabuiis fimiiiimaj tundem,autamplius etiam ad relicitav

Errorguft?  uidentur. Ettamen h*c tem conducat.Age Ci  quis putribus ue/

tius ampieftit uuigus, lcatur lallamentis, quorum alius nec
qj quae in Aftibus apo/ odorem ferrepoffit ,SC  tamen huicam/
brofiam fapiant, quazfo, quid intereft
dubitata. Acipeferaii. ad felicitatem ? Contrafi acipenfer all/
f SfflKaopSfo cut naufeamfapiat, quid referee ad ui-
■ ris, qui fquamas ados tie beat/tudinem C Si cui fit uxor egre/

,Z m  ° "to a „ S picS hSiSr gfeMeformi*, qus tamen marito .uel
Martialis i diftichis, Ad cum ipla Venerecertare pofle uideat,
paiatinas acipeniem mit nonne perinde fuerit,ac fi uere formo/

ornentmunerarara da/ la toretCSl quiS tabulam mimojutoqj

pes. Apdlis autZeiifi/ male oblitam,fufpe&et, ac demiretur,
dis.)Pliniuslibro tricefi r r  , , r  . ^

moquinto, Apeilem di perlualum habens, Apellis autZleu/

cit fuperafTe omnes ante fidis effe piduram, nonne felicior etia

fe genitos, pofteaque le/ r . , c .

quutos, quippe qui pin raent eo,qui eorum artificum manum

xerit ea,quae altf pingere magno

.non potuerint/ulmina^onitrua^brontetrqaftrapem. Zeufidis item memi
pit Plinius,quern fummas diuitias di&tarte ,fua ftbi comparafle,;pofteaqj
’ ceni'entem

S T V L T I C I AE t A V S, IJJ

roagno emcrit, fortaffis minus ex eo cenfente opera fuamaio

fpetfaculo uoluptatis perceptumsC f ctUc6 j£™ n>  coepifTe ea
Noui eoo quedam mei nominis,qui dono dare. Piurade his , 0

nouae nupt* gemmas aliquot adults F Mei nominis>) Appa , mgrnmts
rinas dono dedit.perfuadens , ut erat ret eu loqui de quopia,
facundus nugator. eas non modo ue , ^7 P o“£2
ras ac natiuas efie, uerumetiam fingu deiuferit. Specu iiio

lariatqueineftimabiliprecio.Quaefo, 'hominesqu^reli
quid intererat puellas, cum uitro non di S  diuinis ideis, st fpiri

minus iucunde pafceret SC  oculos , SC  walib 9  rebus, qua: uere
, • ,  , , . funt,nihil prater res cor

animum , nugas perm de uteximium poreas.ueraru rcrfiunv

aliquem thcfaurum condl'ras apud lev bras,mirantur, tanqi cat
c r  .a , . ■ or r  eos&lomniantesfingit,

fe IcruarctCMarirus interim SC  lunv Karaeyt i v  Ufa an

ptum effuoiebat, SC  uxoris errore frue Aa/wJ'a.id eft,in fubterra

L ^ °  ru- • u u neo domicilio fpeluncat

batur.nec earn tamcn fibi minus habe t 0Tm ^ rx ( c ?J Mi f uis

bat deuindla, quim fi magno empta affcdhb 9  uindos federe.

donaffct. Num quid intcrefle ccnfctis ^"“fpuXoiq^

inter COS, qui in lpecu illo Platon^co tur,Natura noftra.quo SpeotsPld

uariaru rerum umbras, ac fimulachra ad  eruditione&rudttaie comm.

, . , i i r i pertinet.tah quada ima/

demirantur, modo nihil delyderent, ginecontemplare.finge

neqj minus fibi placeant:8£ fapicntcm wbterraneu fpecus,cui 9

ilium qui lpecu egreuus,ucras res alpi perantrutotum peruius

cit.CLuod undiqjpateatiineo ho/
mines nutritosa pueri/

tia,ceruice& crura ita deuin<ftos,ut SI  immobiles permanere cogatur,& ad
folaantenora profpicereicapita uero uinculis adftricfta, circiiducere neque/
ant,port tcrgum autefupernc.acprocul, ignis lumen fufpenfum fit,interq 5
ignem, 8t umeftos homines uia fuprrior pateat,fecus qj paries fit conftru/
tftus,quemadmodum praftigiatoribusapponunturcoram fpciftantium
oculis cortinat quatdam.fuper quibus fua mirada oftentant,fmge praterea
homines alios intraparietesferre res uariasiHosdemu homines ait, nihil

u aliud

1  j4-

MOPTAZ ErKflMlON

aliud quicep uelfui ipfo/ c it. Quod fi Mycillo Lurianico diucS >
rum.uel aliarum rerum i, ■ j/. . „ r

Vdk'm eft  poffiuidere,praterum/ mudS£aureum (omnium perpetuo to

entrp#.ptt  bras,quae ex igne ad ad/ mtit'are licui(Tet,nihil erat cur alia opta

** rctfefetatem.Aut nihil igitur inter.

co.) ApudLudanuMy eft,autli quid intereft,potior etia ftul

SufcSeJatapud “ rum  condiao. Primum quod ijsfua
prsdiuite uidnum, no/ felidtas minimo conftat,id eit.folaper
deep fomniauitfefubito fuafiuncula. Deinde,quodeafruuntur

poffiderccp quxcunq? di cum plurimis commumter. Forro nul
uites poffident. Ec ob id J 1US  boni iucunda fine focio pofleffio*

cantu tantam felicitatem Qj-dS enim tielcit  quanta lapientum
interrupifler. Extat dia/ paua'tas, fi modo quiiqua iilueniatur:

falus! b  VeltrTentem!) quaquamextot feculis Grxci  feptem
Triens eft quarta pars omnino numerant, quos mehercle, fi

_ a ^o!uodanTmicura*) quis accuratius excutiat, difpeream fi
Stwlnci® c5 vndc in epigrammare uel femifapientem inueniet, imd u uel

SSSr G aZ°^ y ff^:i d  aieneem uiri fapfent/s, Promde cum

twsp«er. eft lstus: _ r

id eft,cura foiuens:<gzAo mt^r multas t>acchi laudesjliud habe/
Aa^.ideftamatorn/ atur (uteft)primarium,quod animi

fosm?7n/os,id eft deleeta , , V .

bilis:&:fc£j'/v6 , g,ideft,fa/ curas duat,tdqj ad exiguu modotem

ciiisdicitur.Baechiiau/ pus,nam ftmulatcn uillum edormie-'
des coplexus eftFIaccus r . . „ . / , , .

hoc carmine: auid no ris, protinus albis (ut aiunt) quadngJS

ebrietas deflgnat fopta recurrunt animi mcleftia:,quanto me/

ratas.ad prxiia trudit in/ am  beneficium cum plenius, turn pray
erme. Sollicitis animis fentius

onus eximit.addocet artes.Fcecundi calices qneno fecere difertuiCotra/
da  que no in pauptate folucuf Tibullus quoq?:Adde meru, uinocp nooos
copefce dolores. EtProptius Elegiaru tertio ad Bacchu ait: Curaruqtjuo
fit medicina mero. Homer 9  ite Uiados.'J.avJ'ji' o xtx/xxSmjpiw? oivos

Stiadd eft,i}iro aut quilaborauit,robur magnu uinu augebit, Albis qua :

drigis.)

g  T VL T I C I AB LAV«; if

fcnr/us, qax  pcrpetua quadam ebruv ririgis.) Hoc prouerbio

;tate,mentcm gaudr)s,dehtqs, tripudqs feritatem. Generofum

cxpleo.idqj nullo negocioC Ncck  que> & lene .)  Sic Horatius:

1  . _ . f 4  . Admarecum uenio.ge/

quam omnmo mortalem met muneris nero f um  stiene require,

expertem efle fino.cum reliquat numU duod curas abigat.qd*
num dotes alidad alios perueniant. g^o^nfcKcan^uue
Non ubiui's nafeitur generofum SC  le- ncm comendet arnica:.
ne merum.quod curas abigat,quod cu
fpediuitemanet.Pauciscontigit ror^ rum.utditefcerent.unde
mae gratia, V eneris munus, pauciorib 9  Perfws Satyra fecunda:

, o .xr ..  i r  , T  Eto fiSubraftro crepet

eloquenna, Mercurr) donum. Non ita argeti mihi feria, dextro

multis obtigerunt opes, dextro Hercu Hcrcule. lupiterHome
• T  . . . j.  T  ricus.; Homerus feribit

teJmperium non cuiuis concedrt Iupi/ f C e P trum&iusaloueda

terHomericus.Ssepenumero Mauors ri regibus,apud quem

. neutris fauct copqs.Coplutes abApol VIyiI " es  J liado ?' flc Io/

, linis tripode triftes difccdut,Sape fuL

minat Satumius. Phoebus aliquando

iaculis pefte immittit.Neptun 9 pIures

extinguit cp (eruat.Vt iterim VeVoucs

iftos uer f ur j feeptru atq; fas,
utipfosrcgaf.EcNeftorIliados.a. o'KKiTfouX^ftao'/Xsvi’.u) n  khJV<;

tJ'wKfju.id eft,Seeptrifer rex cui Iupitergloria dedit. Apollinis tripode) cu
refpodetquae noilentaudiflfe. Saturnius.) ideftlupiter,cui fulme tribune
. poetat.unde dicitur. Phcebusaliquado.) Vein pritnollia

dosob ereptam facerdotis Chrifefiha, JW/Xw XoXc»0«q, v3 <fop  Sc va  SJoc
1 vp  caja'E kcckIuj, oAexoi/'! 0  q Xcco»',id eft,Regi irarus morbii excitauit malu,

: peneruntqipopuli.VndePsandicif.S'.d 5  rvnxl&p,  id eft,aferiedo.8t Apol
lo’aTP  ScTTO/^t/e/i,id eft,a corrupendo:6t.fe£X£arjx«JH?>id eft,fagittisgaudes:

: St itiaTH&cfa.oc’,  id eft,  (ongeiaciens. Veioucs iftos. )Antiqui Rhomaniut
IoueStDione.aiuuandoappellauerunfdtaeum deii,qui noiuuandi pote
ftate,fed uim nocedi haberct.Nam dcos quofda, ut prodefTent,celebrabat,
quofda utneobdTenr,pIacabat,VcioueappelIauerunt,depta atqrdetrafta

u 2, iuuandi

quitur.titi KO/javoQ ssca,
lis Jiao' iAeu$,&  EcfuKtxjo
vtt -male,  oc-vkuAo^lkteo
cfmir^op rnS'i liiujsas,

7 voc iJatr/XsuH.id eft
Vnus dns fit, unus rex,
cui dedit filius Saturni

I c 6

MAMAS E r K fl M JO fl

iuuadi’facultate,perhoc fftos Plutones, Atas, Pcenas, Febre$,

pnf Suam pScicilm’, ^ g^us, non deos, fed carnifices

uat^Huius dei fimuk/ comemorcm. Ego fum una ilia StulttV

Se q ?pfius!qu^^t da,qu* omneis ex*quo tam parata
inter arcem si  capitoliu, beneficetia compIector.Nec uota mo/

fagittastenebat.qua?ui/ /rafcor,expofcens piamina,fi

delicet erant ad nocen/ ’ r  r ’

dum parata?. CLuapro/ quid ceremoniarum merit pr*termib

pter eum deum plencp f um . Nec ccelu terra; mifceo, fi quis reli

iufmodi fere Aulus Gel quis muttatis drjs.me dorm relinquat,

lius libn quind capite necadmittatadmdoreiilumui&ima/
duodecimo, Atas.) KT  ^ ,

Aten finxit Homerus, rum, Nam ctteroru deorum tantain

quamladne noxampof his eft morofitas, utprope mams fit

turbas 8c  ofFenfas rebus oper*preciu,atqj adco tutius.illos ne^
mortalium, quas Lira? gh'gere cp colere. Quemadmodu funt

fupiterjCapilhTarreptiT, Si homines r.onulli.tam difficiles^ ad
pra?cipitauit e codo, ut l*dendum irritabiles,ut pr*ftiterit eoS

M “nS-tgSnl P r ° rfu ” alfemffimos habere, quam fa
8 1  Achillem excitauitdif mil/ares. At nemo,inquiut„btulticiaz la

Ssvatfn Hi  ^r, T oe _ ^ demiror,

ottOEHot -ssdo'ac, u70?}\op  U7r£?vt5s0j«,(|30ava eft n Tza.(fcip \-sonap
ccvQjcoTr^e.id eft, Ate autem robufta ueloxqj eft,quonia omnes Litas curfu
fuperat:pra?uenit autem in omne terram,nocens hominibus. Pcenas,Fe
bres.) CLuidam duos tantu deos faciebant,beneficium 8/ poenam, ut De
mocritus.quod (utPlinius ait) ad maioreaccedit focordiam,q; ponere in/
numeros. CLui 8i  libro fecundo autor eft,Febri publice phan um dicatum
fuilTein palatio. Piamina.) Credebat offendi deos,fi quid in facris fuiffet
nonriteperaclumiidfi accidi!Tet,expiabant. Neccoelum terra?.)Prouer/
bium eft,quo fignificamus fummu tumultu.SicIuuenalis Satyra fecuda:
Q.uis coelum terris non mifeeat, 8C  marecoeloddem fexta: Clameslicet,
8C  mareccelo confundas.Allufitautead fabulam apri Calydontj, que im/
mifit  Diana,quod caeteris dtjs ad conuiuiu uocatis,fola domi remanferit,

quae

S T V L T I C I AE LAVS.

*f7

<Jeffliror,utdixi.nonnihil hmcinorati Q uat  apud Nafone tranf

tudinem. Verumhocquoq? promea f ic: Tangit&ira decs,at
facilitate  boni confuloiquanqj ne hxc  nonimpune feremus
qmde defy derate poffim. Quid enim &  dicc 4 murinuItx>  \ n/
eft cur tufculum, auc molam, aut hir-' qt,8£Oeneosu!torefpre

cum.aut fuctn requtra, cum mihi mor/ DehafrTmdtllftio

tales omnes ubtq; gentiu eumcultum cusapud Lucianum.in

perfoluant, qui uel a theologi's maxi^ conulul ° Philofopho /
r  1 T I 1 v\t 'C'  £ r>- a rum,fiue Lapuhis. Tu

meprobarv loletCNm rorte Utanasde fculum.)Tureolimlita/

beam inuidere,quod iili humanofaa^ bant&mola.Pliniusin

gutne htatur. bgo me tu reiigtoliiiime tum  f a lfa litant, qui non
coll putO,CUm paffim.utfaa'utomneS> habenttura.Eftaute mo

ammo completfruntur,monbus expw  f U m, quo hoftiarafperge/

munt.ui'ta reprafentant. Qui quidem bantur,dictum a molito
t. i r  j ou -n.' farre. Dianaedebeain// KS0< “ MS

dmorurn cultus,nec apud Chnftianos Uldere<) Apud Scythas  tmdgtnff.

admodum frequetlSeft. Quanta tur^ Thaurics Diana: huma

baeoram.qoideipara uirgini cerco- StowlutsS
lum afr/gunt, iacp  in meridie, cum au in  quin to fcribit, temy
hileftopusCRurfumquarapauffqm
eandem uitx  caftimonia,modeftia,cce non procul ab Alba, in

leftium rerum amore ftudeant xmu/ humanis hofttjsli/

, . . n .  tabatur Dianac.Idcirco

IariC Nam lsdemum ueruselt cultus, in q Uit  Laftantius diui/

longeqj narii inftitutionu libro
fecundo: Dij humanas

hoftiasexcogitauerunt ipfihoftes humani generis,ut <$plurimas deuora/
rentanimas. CLuantaturba.) OftendicquiddixifTetcultumoptimum,
qui coni tat imitatione uitae.non ceremony's. Et ait plurimos efle, qui bea/
tam Mariam cercmonrjs colant, perpaucos qui uitatn ftudeant aemulari,
hoceft,humiIitatem,puritatem, contemptum diuitiarum, meditationem
diuina; fcripturs. CLuod autem per iocum additum eft.in meridie, nemo
maligmus interpretetur, quafi damnet fimplice populi pietatem. Etiamft

u 5 Hieronymus

58  m  n p t*2 sri'n M flour v  y

HieronyrausVigifantio longer ccelitibus gratiffitims * Prxtes
deridenti huncmorem, D4r  i ?r j  ~ , .

mhii aliud refpondet, qj fea cur templum defyderem, cu orbiS

cereos accendi.no in ho/ hie uniuerfus templum mihi fit, til fab

calumniabatur/ed irffo lor.pulchemmum? Nccg Uerodefuttt
latiumnociurnas caiigi/ myite.nifi ubidefunt homines.Ncc
&S2S iamufqjadeoftuicafilm. utfaxeas.ac
era edebrat. Vtfaxeas) coloribus rucatas imagines rcqui’ram,

ai^lnabann^toTi pUs c l uaj  noftro nonnunquam offiz

imagines, ob metu ido/ ciut, cum a ftupidis, S£ pinguibus sftis,

iolatriae.id qd’ ex'coplu/ fiona pro diuis ipfis adorantur.Nobis
rib 9 patetlocis,uelapud . ° . r  r  f ,, .. .»

Hieronymu, epifeopus interim uiu uenmquod iolet qs, qui a

quidam uelum fuftulit, uicarqs Cuts  extruduntur. Mihi tot fta/

hom"nis dl haber« ?irt5 tuascrcdras puto,quot funt morrales,
imagine.Etdiuus Gre/ uiuam mei imaginepra;fe feretes.etia

d™p P reSdMo U qdP fl n ° Unt JtaC l? nihilcft  quodteliquis
imagines fregcrit, fed dqsmuideam.fi alrjs in angulisterratu
alijcolantudd^ftatisdrebusquead-

epiftola faepius inculcat, modu Khodi Phoebus,in Cypro Ve/
nihil manufadium ullo ft. nug>

modo debere adorariiat

poiieriores theologi rationem inuenere, ut ipfis uidetur.argutam, qua ea/
dem ratione adoremus faxeamaliqua.Si uermiculofam imagine,8£ Quiz
ftumiuerumdehisnon difputo.Sit magna pietatis pars, prouolui gvpfo,
coloribus lito.Non taxatur hie confuetudo Chriftianoru.fed illorum ftul/
«ticia,qui imagines ueneranturnonutfigna.fed perindequafi ipfaefenfum
aliquem habeant,St huic magis fidant cp illi. Cluod fi confultum eft uita/
’re fcelerum occafiones(nullum autem fcelus execrabilius idololatriajprofe
-ftononalienum fuerit.hance medio toilere,nequidoffendatimpcritos.
'Rftodi.) Infula eft Lyciae.uc Mela fcribit.in qua.ut Solinusait, nunqp tam
«nubilum eft coelum.utfol non uideatur.Vnde Horadus in Odis.eam cla
'ram dicit.CLuocirca in ea Phoebus colebatur. Cypro,) Infula eft, quae
' Ciliciam a leptejitrione.Iftlcum finum ab oriente, Pamphvliu ab occideti/
te,6d Aegypciacu ameridiehabetidequa Strabo libro decimoquarto. Hac

Flaccus

S T V L T I C I AE L>  A V S.

tf9

nus, Argis Iuno, Athenis Minerua> in
Olyrn po Iupiter, Tarenti Neptunus,
Lampfaci Priapus, modo mihi comu
niter orbis omnis longe potiores uh
dim as affidue prazbeat. Atqui fi cui
uideor ha:c audacius cp uerius dicere,
agedu pauitfper ipfas hominu uitas
impiciamus.quo palara fiat,& quantu
mihi debeant,& quanti me faciat ma¬
xi mi pariter ac minimi. At non quoru
libet uitam recenicbimus, nam id quix
dem perlongum.uerum infignmm tan
tam, unde reJ/quas facile fic cetti ma/
re. Quid enim attinct de uulgo.plebe/
culaque commemorare, quae citra con
trouerfiam tota mea eft C tot enim
undiq? Stulticiae formis abundat, tot
indies nouas comminifcitur,ut nee mil
le Democriti ad tantos rifus fu&ce^
rintt quanquam illis ipfis Democritis
rurfum alio Democrito foret opus.
Quinetiam incredibile fit dicftu, quos
rifus’quos ludos.quas delitias, homd'
cult quotidie pradbeant fuperis. Nam
hiquidem horasillas fobrias.&ante
meridianas iurgiofis coiultationibus,
ac uotisaudiendi3 impartiunt. Cazte'
rum ubi iam netware madent, ncqjlu

bctquicqj

Flaccus dicitdile<ftaVe
neritunde & Cypria diet
tur. Argis.) Strabo li/
bro o<ftauo, multiplex
ponit Argos, hie de Pe/
loponefiaco loquitur,
ubi dicatum erat Iunoni
templum. Dehocapud
Homerum Iliados.J'.fic Communis
loquitur Iuno. htoi W H t ti mortdl
e§ pa)  vo&u' mrd/ m  0 KWfjje

Tcti -aroAKs? a^yoa,

curajTK Wua-yu/tt ^

PukIwh,  id eft, Treis mi/
hi ciuitates multo omni/
um funt maxitne dile/

<fta?, Argos, Sparta, & la '

tas uias habens Myc?/
ne. In Olympo.) Stra
bo libro ocftauo qua /
tuor dicit efle Olympos,
hie de Peloponcfiaco lo/
quitur, circa que eft Elis
8i  Pifa Ioui dicata, ut
Strabo ait, & olympia,
ubi elympici agones fie/
bant. Lampfad.)Lam
pfacumoppidum eftcir
caanguftias Hellefpon/
tiacas , non procul ab
Abydo, ubi Priapus co/
lebatur. Dehoc Plinius
libro quinto. Conful/
tati.) Lege Icaromenip/
pum Luc!ani,quem Era
fmtis latinitate donauir,

& recfdus intelliges huac
locum. 1  lie loafs' to/
tus iocofus eft, Sftamen
ludens depingic imagi/
nem uitae human* .

Fletad

MTO

Amdntes

jelotypu

Luftus fti
nebris.

Octoft.
Curiofi.
Decof lores.

Audi’.

Mtlites.

H<eredfptv

XX.

HflPiAr  BrKftMrow

Pletadnoucrcac tumu bet quicq? feriu agere.tum qua parte

rft apcf Grscos/aKjufy ccelum qj maximc prommet.ibi confi/
i&h'mpfp.xfy'iKTacpop,  dent,acprom's frontibus, quid agitent

tumuiG.dehis quifmge homines fpeculatur. Nec eft almd fpe/
rent dolore.cum apud fe cftaculum illis fuauius. Deu immorta^

CLuerrfuuI^Tsfbma/ km,quodtheatrumeftiilud.q?uarius
thum.Latini uentriculu ftultoru tumuItusC Na ipfa nonunc|f

fS,'cam SaHmnm “ ^mm poctjcoru OtdinibuS confix
are alieno diflbluitur.Si dere loleo.Hic deperit in muliercula,8C

creditor mutatur, non ii q UO m { nus  adamatur.hoc amat impo
beraturdebitor, ledma/ ^ , T) . , , , r

gis inuoluitur, hincdu/ rentius. llle dotem ducit,non uxorem»

da uocc ut autor eft Fe m e  fp on fam fuam proftituit. Alius 2e
ftus,quod creditore uer , •  , » r  , r  ,  ,

terent.TereriusinPhor lotypus uelut ArgUSobleruat.HlC 111

mionedn eode luto ha/ Iudtu papk 5? ftuTta dicic facitcbCcodu

Decodurus.) DecoxiiTe & ls  etia uelut hiftnombus, qut ludtuS
dicutur, qui abfumptis fabulam peragant.llle flet ad nouerca:

uTo'quumurTurecon; tumuIum.Hicquicquid undecuqjpo.
fuld. Orbis (embus.j teft corradere, id totum uentriculo do
° rbl  nat,f$auIo poft fortiter efuriturus. Hie
fomno 8C  ocio nihil putat felicius. Sunt qui alienis obeun^
dis negoerjs fedulo tumultuantur,fua negligunt.Eft qui uer
furis.atq; *re alieno diuitem fe efte putat, mox decodturus.
Alius nihil arbitratur felicius.quam fi ipfe pauper ha^redem
locupletet. Hie ob exiguum, idep incertum lucellum, per
omnia maria uolitat.undis ac uentis uitam committens,nul
lapecunia reparabiiem. Ille mauult bello diuirias qu^rere,
quam tutum ociu exigere domi. Sunt qui captandis orbis

fenibus.putant quam comodiftime ad opes perueniri.Neqj

defunt

ST-VLTICIAE LAVS. iff I

ddunt.quiidem malintde amandis Orbifunt,quibuslibe>
oeatisamcuiisaucupari.Quoru utru mumcapt a nt . Beads
cue tu demum egregiam de fe uolu-' aniculis.) Beatas uocat
ptatcmdnsfpcaatoribusp^bet,cu SE2KK*#*
ab rjfipiis,quos captant ,arte deludun cefl'us, u etui a: uefica be /
ni^Eftomniu ftultiffimum,acfotdi- mrmd“a, .

dlllimum negociatorum genus,quip/ fica 8i :Corane. Lucian 9  Negocidto/
pe qui rem omniu fordidiilimamtra/ itcm de  nonnulhs ynt/  '«•

Ctet.ldq^lordldlliimisratiombus,qui fordidiffimam.) Sordi/
cu paffim metiatuLpeierent.furentur, dum  uocat iiiiberate.Sf

fraudent,imponat, tamen omniu pn p orr o in bonorum ordi /

mosfefefaciunt,propterea quod di> ne,etiamiuxtaPeripate/ A
. . . . r r  2  KT  ticos, nihil uiliuspecu / A ™“ tw

gttos habeant auro reuindtos .Nec nia>  quamfola captant concio "* w

defunt adulatores fraterculi, qui mi ✓ negociatores .Nec Cice/ mm

tenturiftos ,acuenerabilcspalam ap-

pellent, nimirum, ut ad ipfos aliqua munt.utalibicariusuen

male partorum pomucula redeat. Mi ^

biuideas Pythagoricos quofda.quiV nefraudcditefcant.Etta

bus ufcnadeo omnia uidenturefitlcS mcnfl, foIi  habentur in
, . | _ , n  i- -  precio.cuminfententtjs

munia, Ut quicquid Ulqj lncultodltu Theologoru plane dam t

nadti fuerint, id uelut h^reditate ob / nata fitnegociatio ,ft Gre

, goriocredim 9 , namhic

uenerit, C jtaturinfententijs,nec

minus fi Chryfoftomo,
AuguftinoK Cafliodoro credimus.nahicitaturih decretis dift. oftoger
fimaocftaua, quorum fanctiffimis fcriptis,nefcio quis frater, mercatori/
bus aflentari uotes,paleas pratpofuit. Auguftinus etiatn palam dicit in li
bro de poenitentia ,mercatores 8i  milites poenitentiam agere non poffe.
Adulatores fraterculi. )Non taxatreligiofos, fed adulatores,cuiufmodi
funtin hoc genere nonparum multi,qui concionanturadquantum 8£
nullos farpius aut honorificentius appellant, qj mercatores, quos uocat
uenerabili mercandanti, quod hi dentlargius. Alibi uideas Pytha/
goricos.;Iocat in furaces,quia Pythagorasdixit. rwp t^Aw/j -ra sshrct
■i.  ' x mu

Optarores.
p rofufores.

Ambitiofi.

Litlg&tores

Q_ui fdcrU
uifimt  lord.

Prorogatorem iudice)
DifFertenim fententiam
neperdatquxftum.

I (ft , MG J> I A S E T K G M I ON

Mimbvai,id eft.amico/ uenerit,aequoanimotollant.Suntqui
n^ldTgm^feqST/ uotistantum diuites funttf mcunda
detur ; cum ab omnibus, quiedam fibi fingunt fomnia ,idcp ad

“n”'vo,r.Sa.nOv't felidtatemfallseffeputantNonoulfc
apud Ludanum in Na foris dfuites haberi gaudent, domi r

ui. Foris diuites.) Aiut onauiter  efuriunt. Hie feftinat quic/
Venetqs multos huiuf/- o r  3

modi patncios eiTc. quid habet prorundere, ilieper ras ne

fafcp cogerit.Hi'c cadidatus ambi'tpo/

pulares honores, ille ad focum femet

Etcoliuforem.)Colluj oblectat.Bona pars Ikes nuncp finien

uidaurmerf.K’uuat das agitat bine at$ hinc certatira
qua uidetur oppugnare contendunt ,utprorogatorem iudice,

prxuaricationem! uoc5 ‘ & coliuforem diccntaduocatum. Hie
Eft qui Hkrofolyma) rebus nouandis ftudet, ille  magnum

dam. Tametfi no uidco mam, Rhomam, aut diuu lacobum

quid in his fit magnae a d e at,ubi nihil eft illi negocrj.domi re
pietatis.mfi forte fit ah/ , P / *

qd uidifte ueftigia Chri/ liais cum uxore liberis. in iumma, u

ftiStfanftoru, uthisac/ m ^rtaliu innumerabiles tumultus e

cendamuradatmulatio/ , ,

nem.Et maxima pars ho luna.quemadmodu Menippusoiim,

minum, hodie maximo defpicias,putes te mufcarum,autculi<
fuomaloperegrinatur. * , , 1  i . r  .  _ ,

Pleriqj fub hoc prstextu cum tudere turbam inter le nxatium,

pianos & errones agunt. bellantium,infidiantium,rapientium,
Verum hire non libenter t j . i r ■ • ^ r

audiur,t,quiex hominu *udentium,laiciuientium,nalcentium,

uei fuperftitione ud ma / cadentium,morietium.NecKiatiscre
licia lucrum fentifit. Vey V- rv

runtame uide qj circum ai  P°teiE

fpede locutus eft Erafmus, etiam fub aliena perfona, nequis poffitof /
fendi. Non probateos, qui domi rclinquunt, quos curaredebeant,8£
uifuntloca.in quibus nihil negoci)habcbant,tantu uifunt,utuifant.
Q,uemadmodum Menippus.J ExtatjUtdixijdialogus.Icaromenipy

pus

STVLTICIAE^ LAVS.

di poteft.qaos motus ,quas rraooedi / P u , s  > in oto  Menippus
r , „  i 'if D  / inlunafedenscontepla/

as aeat tatulum ammalculimuamq? turmortaliumuitam,

moxperiturum. Nam aliquoties ael Aureum ilium ramu J

leuis belli, feu peftilentias proceila mul « sSylf^reppSc

ta firnul mill'araplt, ac dlffipat. Sed Aeneas apud Vergiliu, Stuhitk io

ipfa ftulriffima fin .,  pianeque digna, I *«J

quam multiscachinnis rideat Demo /  entia. irivTi  KaTajoc/Q.)

cams, fi pergam popularium ftulticu q! fiue^dcuodon?/

arum, 8C infaniamm formas cnume ^ bus. AUufit autem ad

rare. Ad eos accingar.qui fapientia: GrescumEpigramma,
r ■ ■ °i 1  - ‘  quod locatur Gramma'

ipeciem alter mortaies tenet, 3 C  aure/ t icis eiTe. 7 rhn 1

urn ilium ramum (utaiunt)aucupan ✓ T£ / 7r7 “ <7 ' a ? *«*• mVTi  Kct/

. 1  rapaovdeft, quinqigev

tur,inter quos Grammatici primas te ner s a qU i nq}Ca f us , & qrt/
nent, genus hominum profetfto.quo qucdeuotioes.obquin/ ,,

3S^3SSE3£ “

hil sequx drjs inuifum foret,nifiego a^la'i>,quodiramfigni

miCemmx  profedioms incommoda %'* 3 $S%gfc

dalci quodam infamy genere mkiaa - gnificat, habet a

rem. Neqj enim Trim Hoc-raja/<3 ,ideft, aA>£«,ideft,innumeros
, *■ >  ’ dolores.Tcrtmsanimas

quinqj tantum dins obnoxq lunt ifti, mitticad inferos.Quar ,

quemadmodum indicat epigram ma tus.canum laniatione.

grxcum.uerum fexcentis, ut qui lem. i 0U is.Atcp his aufpictjs

per ingrediunturfuum mu
r  nus.Epigramaauteftli/
bro  primo Palladaetitulo huiufmodi. A^k y^aMM^riKHq  7r syrasi ,

Xoe, iS'i  x«raj«. p)Ju!>ip ’tX&,AvTtfo$  evA opSjjlvj , yj\ /jsto.  / ouAo t

pkjjlw, tPavauf ■ttaXpa'Xyw s ro/Xva. o 7 p-roo#'' 4-uX<x? a/J'/w xaTaf<!..
t§J' e TETCcfra/yj-a iXccf'ia,H/j Kcwt^yol . tsI/xt; 7ju  , o/wvo/', ho!

ZSf 'ioi}, ^ruQO'Mjyfa/J.p-ocT/KoqiP'cwalarp.iTd s^ivn Karate,, vxd-&ivre
ttJtoo'fl2,pLH/j.sya?s-w8!3)- / txe<p;id  eft, principiu gramatices qnqp uerfib 9
contents, eftdeudtio .Primus iram habet/ecudus perniciofam. Etpoft
perniciofam,Grscorumrurfum dolores multos,Tertius aiiimas in in /

x i fern um

e  r k  n m i on

X64.  M XI P IA 2

fernum deducit.CLuar/ per fameIiri,fordidicfc l'n ludl'S lilts fats

ucloclsTaumd aues! » n  ^dlS dixM'lTlO 111 cpjomsKjKV ,UeI pi
Kiraeftlouis.duomo/ ftrinisporius, accaminrinis,interpue

SXSSJS greees -nfenefcant labori.

cradones,& quinq? cafus bus lobfurdefcant clamoribus.tcetore

non magnum ludu ha/ pa:£ Ioreq ?  contabefcant, tamen meo

berec In cJ>jov7/snj/ci§.  ) f ,T?

Ariftophanes $ ncpsV beneficiofit, utfibiprimi mortalium
^  / r i. efle uideatur. Adeo fibi placent,dum

cat <peovli5H?io/j,  quail au  ,, « , 1 , i

cas folicitudinis locum, p&Uldam tUtbattV, ttlltiaCLUUltU UO >

Tyrants * quod.illic trifles ac cogi / ccq5  territant, dum ferulis, uirois, \o*
nt nutg(/tro tabundi federent. Et So / r . . r  , °  .

fHfltf.  crates dicere confueuit, tllCp COfliCinuUt ttllfetOS>dumqj 1110 /

qqovhcrop , hoc eft cogita, dis omnibus fuo arbitratu fieuiunt,.

dmgentm rd confydera afinum ilium Cumanum imitantes.
tionem. Aflnum iilu Interim fordes ill#,mer# mundid# ui

ton” a e“"ium adapS dentut, pedor amaticmum olet, mb
rat corpori fuo, atcp ita ferrima ilia feruitus regnum el le pu

SSSSTJE!-, «■*.«*»'fV^nidem fuamno-
umprominentium indi lint cum Phalaridis aut Dionylrj mv

in d^fhfle^oii tu flj s IV P e ^ 10  cotntnutarevSed longe etia feli-
ftabulum reducflus eft. dores funtmoua quadadodlrinar per
Amaricinumolet.) fuafiotie.Siquidem cum mera delira*

, Amaricini, quod & fan/ menta pueris inculcent ,tamen dr) bo/

fucinum uocant, uide n { quem non illi Patemonem,quern
eorKiKiem.. Diofcoridem in primo, ^ rr - n  -

HocPliniusin dedmo/ non  Donatum pr# lele cotemnunt C
tercio libro dicit,optimu idq 5  nefcio quibus pr^ftigns mire ef-

fuifleinCypro&Myti/ 1  *■ c  °  firii .

tenis,quodibifanfucus riciunc

abundet,. Tyrannidem fuam..)Eft omnino fimulacrum tyranni ,fae
uus, ut fere funt ornnes liidi magiftri, adeo ut Dionyfius Syracufis ex /
puIfus.Gorinthiludumaperueritliterariu.cufineTyranideuiuerenon
gGflet,tamalrprsceptor, q?  fueratrex phalaridisOPhalarisAgrigcnti/

norunu

STVLTICIAE LAV'S» tffy

■fiaunt, Ut fluids materculis & idlOtis ”° 1 rB  tyranus.adeo cru-/

patnbus tales uideantar, quales lpi le U ocent durius impend.
faciut Jam adde 81  hoc uolup' atis oe^ Anchife matrem, }Ex

nus.quotieslltoram aliquis Anchife po nere,&facin 9 eftigno
matrem, aut uoculam uulao incoani/ rare quicq? huiufmodi.

tam,inputriquapiamchartadepre^ A puieius,proeoquife/
henderit>putabubfequam,bouinato quiturboues. Boui/

«maut manticulatorem> aut fi quis “'“dtabantwgiml
uetufti faxi fragmetum.mutilis nota - fari in caufa, & Bouina /
turn Uteris,aiicubi effoderit.olupiter
CplX  turn exultatl'o, qui tr/uphl, qux  Manticulatorera) Fe n

encomia, perindequafi uel Africam Fuis oftenditoiimman/

. . , r  . „ 7 i - ticulan dicflu fuifle.pro

deuicerint, uel babylonas ceperint. clanculum fuffurari.

Quid autem cum frioidiffimos,& in/ Vetl L fii  f a?£i  ^ men  >

rirrr- r  1 °r rr-  turn.) Sunt quiadeolup

lulullimos uerliculos luos pallimo^ futiofeuenercntantiqui

ftentant, necn defuntqui mirentur, tatem.utruderaquoque

iam plane Maronis ammam in fuum pu tria faxa ,quan$mo/
pedlus demigrafle credunt. Atnihil deratumantiquitatis ftu

ommumfuauius ^cumipliinteiff^ S'AfriSdSim'!"
le mutua talione laudantac mirantur Cluod longo ancipitiqj

uiciflimcu fcabunt, Quod fi quis alb num maxime au^cije
us uerbulo laplus lit, idqj forte For > deuifta fit a Rhomanis ...
tuna hie oculatior deprchenderit.W r  VelBabylonas.)Pro

xM?,  quasprotmus lragoedia; qna: num.Hancopulentifliv
dMadiationes, qure conuicia ,qu£ in mam  urbem cepit Da /

ueefru# . Male propltios habeam ronis animum.) Allufit

omneis ad id,q<f Ennius fomni/

auit.animam Homeriim
firam demigrafle corpus.CLuod notans Perfius ait,Necin bicipiti fom/

niafleParnafo Memini.utrepetefic gbeta prodire.- iifanA^dd eft>0 Her.

x j. culcs;

is6  m n ?t a s it*hu t on

ornneis grammaticos, fi quid mention Noui quendam wa*
7.uT£xi | oTaro J u,Gra:cum,Lannum ) Mathematicum, philofo'
phum ,medicum,0 rauTa jW/A/KoXiam (exagenarium, qui
ceteris rebus omiffis.annis plus uiginti,fe torquct ac difcru-
tiat in grammatica , prorfus felicem fe fore ratus, fi tam ^
diu liceat uiuere.doneccerco ftatuat, quomodo difh'nguen
das fint odlo partes oratiois ,quod hadfcenus nemo Graco
rum aut Latinorum ad plenu praftareualuinPerindequa/
fi res fit bello quoq? uindicanda, fi quis coniundlionem fa ^
ciatdiiflionem ad aduerbiorum ius pertinetem. Ethacgra
tia.cum totidemfint grammatica:, quotgrammatici, imo
plures: quandoquidem Aldus meus unus plus quinquies
grammattcam dedit,h/cnuilam omnino quantum's barba*
re aut molefte foiptam prartermittit, quam non cuoluat,
excutiatqj: nemini non inuidens, ft quid quantumlibct ine
pte moliatur in hoc genere, mifere tirnens, ne quis forte
gloriam hanc prasripiat, Si pereant tot annorum iabores,
Vtrum inlaniam hanc uocare mauul>
culcs. EftauK uoxabo / tis.&ft  ftulticiam C Nam mca qui’dctn

foieaUn S rna2sppftulari! hi *ud magntrefert, modo fateaminj,
Vnde8Ca7ro|o7ra/o/juo/ meobeneficio fieri, utanimal omniu

regibus ?)  CLuod dl hS all '°q ui l5 g e  miferrimum.eo felicitatis
ram opulenti^prodigio euehatur,ut fortem fuam necp cu Per/

H<5arius, t pcrfarum ui / regibus cupiat permutarc. Min?
gui rege beatior . Ec Per ✓ niihi dcbent poets:,tametfi uel ex pro

ft Vfhabe C U prou P e P rbiSO {e ?° mex  funtfadlioni^quippelibe^

rfw TTOIHT ^

<xv£U0Ojdo/j  , id eft,

Poetaij:8i pifto^i liberu
genus. Meminit Lucia /

uus mens

ru genus ,ut nabet prouerbtu, quoru
omne ftudiu non alio pertinet, quam
ad demulcendas ffcultorum aures idq*

STVLTICIAE LAVS;' i <?7

jner/s nugamteis, ac n'diculis fabulis. "busat^poetifciuid

Ec camen his freti didlumirum.utcu libct audendi Temper fu

■fibi polliceantur immortalitatem, SC  it*quapoteftas.$/A«u/

drjs parem uitam.tu alrjs eande pnv id e ft, Amor fui, quod it

mittant.Huic ordini prx  ceteris fami re  fibtfpfis placenr.KoXa/

I • , , _ / , ! ,[ x/a.ideft.adulatio.quod

hares tJJiAaur/a £> xoAa>ua,ttecabuIIo p a Jaa(Tenteturhis,quos

mortalium genere color neeh fi'mpli - laudato ex nebuionib 9

cius ,neq3 conftantius.Porro Rheto / ^uffSimt^^CoUuJ R bjtorts.
res, quancp nonnihil iili quidem pra: duntq?. ) Admifcet enim

■uaricantur.colludutitqjcumphilofo, pibias acS^!
phis,tamen hos q uoq? noftncfatftl'o/ De iocandi ratione . )
nis efte ,cum alia multa,tu illud in  pri In  o^t^cCiceronis plu

mis arguit,quod pmer alias nugas , a pud duintiiianum de

tam accurate,tam  muka de iocadi ra/ £i( “- Ad  Herenmum.)

, r  , r  « i n i • Stilus mdicat no elie Ci.

tione conlcriplerunt: Atcp adeo Itulti cer0 nis, s i alia qusdam

ciam ipfam inter facetiarum fpecies argumeta.Isigiturquif/

numerat.quifquis is fuit.qui ad Here  S^quTb^Si^fuci
nium dicendi  artem fcriplit :Quodq?  currendum eft, quoties

apud !QfiinciIianu,huiusordinision c^piurmlas^ocandi

ge prindpem.caput eft: de rifu uel Ilia fpecies attingit, & inter

de prolix,us.tantu, ftultici* tribune CM ^™'“luS,

ut fepenumero quod nullis arguing tur.) Vt Cicero de /

tis dilui poflfit.rifu tame eludatur.Ni/

fi SC Ci  quis hoc arbitretur ad ftultici x

am non pertinere,n'diculis dieftis exci c , lu( " lt ad h “ c modum > u £

, \ r , . c  , diceretee fapietispatru/

fate cachinnos,ldq^ arte» Huius rari t  familias, diffimularc qd* Scriptores

n x Cant SC  ifti, qui libris asdendis fa ✓ ue,it  Riorum,

mam l’mmortalern aucupantur.Hi cum omnes mihi pluri^

mum debent, turn pnecipue qui meras nugas chartis illi

nunt

prehenfus in mendacio,
quod domu emi(Tet,qua
negauerat fe empturum,'

i( r8 M a P TA X  ETJt n  M I ON

uclit agcre* _ NecPerfi nunt .Nam qui erudite ad paucorum

ccs uelut docftos recufat dodtorum ludicium fcribut,quiq? nec
Ludlius, qui iocatur fe Perfium ,nec La:Iiu iudicem recufant,

ISl SeiSfcraffis homl mihi quidem miferandi magis eft be /
mbus fcribere .Lege prae ati uidentur.ut qui fefe pcrpetuo tor^

ISSkS^ q ueant  >addunt,mutant,adfaunt,re,
bus bonorum a: malo / ponunt,repetunt,recudunr,oftendut,

rum. Nonumman/ notlum f n annumpremunt,necunq*
num premunt:.) Allufit , . _ , r . ^

ad iilud Horatianu »No/ fibi iatisraciunt, ac tutile premium,

num<$ prematur in an /  nem p e  laudem .eamca perpaucorum
num . Somni rerum F  , ,, ,> L r  • -

omniudulcifllmi.)Nam tanti emaatxot  uigilrjsdoninicp ,reru

id Epithetumpoet$fo/ omnium duldftimi, tanta iadlura,tot
mnofrequetulime tribu r  _ .« ajj

unt,utTheocritus in Eu  iudoribus.totcrucibus.Addenuc ua /

ropa ,vt m<roTt y^wiup t  letudinis difpcndiu, fomrepernide,

?4?i?eft|omnuTquT Uppitudinem.autetiam estate,pau/
do dulcior meile palpe / pertatem,,inuidiam .uoluptatum ab-

IppojoiuodUppS ftinenriam, feneftutem prsproperS.
reimpedio ftudiofi. mortem prematuram, & fi qua lunt
KnS'SS’/u ai&emfmodi . Tanas mal/sfapiens
dere ule redimendum exilt/mat utab uno
autaltero lippo probetur. At meus 11/
le feriptor, quanto delirat felicius, dum nulla lucubratione,
uerom uccunqj uifum eft anitno .quicquid in calamum ind/
dit ,uel fomnia fua,ftatim Uteris proditjeui duntaxat char /
tarum ia&ura.nonignarus futurum ,utquo nugacioresnu

E as fcripferit.hoc a pluribus.id eft,ftulds SCindoctis  omnf >
us probetur. Quid enim eft negocrj, treis illos docflos, (i
tramen ea legerint, cotemnere ? Aut quid ualebit.tam pau/

corum fapientum calculus in tam immenfa redam anti*

' '* ‘ “ um

STVLTICIAE LAV S

i<?9

urn turba C Sed magis etiam fapmnt, dere 1 , pp , s * Afceno ma

. r  .  i- o» i gno.) RetuIitTereti] uer

qm  aliena pro luis xdut,  & alieno ma^ g a ex  Eunucho. Coar

gno partam iabore gloria, uerbis in fe guanturpiagtj.) Plagiu

tranfmouent, hoc uidelicet freti, quod IbdSnTuSa man

arbitrentur foturum.ut etiam fi maxi^ cipia,aut liberi:idqui fa

me coarguanmrpUgrj,tame aliquant.

temporis ulura fint interim lucrefadtu vo?.) id eft, Hie eft admi/

*•; Videre eft ooeranrecium ouamhi ille. Id olim ioco
5! f  v  ‘ aere eit  operaprecium, quam ni tortumeftinDemofthe

libiplaceant.cu uulgolaudantur,cum ne, gloria: cupidiffimu,

digito oftenduntur in turba , outo? ffip
t  f ^ HIT.  f id eft, hie eft ille Demo /

o  creKo? £K0vo5, cu apud blbiipolas pro/ fthenes. At Diogenes 0 /

ftant.cu in omniu paginaru frontibus ftenditiiio medio digito

• . ■ 0  r ■  porredo.PerfiusiAtpul

leguntur tna nomma;pradertim pere/ chrii e ft digito monftra/
grina.ac magicislllis fimilia ♦ Qua: per ri & dicier hie eft. Et Ho/

deum immortale^quid aliud funt^j SSto-SSatiatSkl.
nominaCDeinde cp a pauds cognofce eundemDemofthenem
da,fi mundi uaftitate telpaas ,  turn i
quanto paudonbusIaudanda,ut funt x« KC P wjhamop h/
etia indodtorudiuerfa palata. Quid j'^oadeft^ifficiiisuir

, . r  . i ~  facile&tnfonteaccuraue

quod ea lpia nomma, no raro coringu n t. Prsfertim peregri /

tur.aut e prifeomm libris adoptanturC " a< ) Faftidiunt em Chri
! • r r "r 1  f i - r c i ftiananoia.fedia Hercu
L,um alius tele 1 elemachu,alius btele j tSj  Hannibales uocari

num aut Laertemthic Polycratem, ille gaudent. Acmagicisil

Thrafymachufefenomiari gaudet,ut

nihil funt peregrinis utuntur
uerbis ) qjmagismiretur

uulgus, Diuerfa palata.) Non omnibus ideplacetcibus.ita nonidem fti
lus omnibus.Horatius:Tres mihi conuiua?propediflentireuidentur, Po/
feentes uario, multum diuerfa pailato. Telemachu,alius.) Vide ut data
opera cauerit,ne alicuius famam laederet, Hie poterat nominare quofdam,

y Si IOCUS

170  MnPIA 2  ErKflMl ON

& locus requirebat, ta/ nihil iani referat.etiam fi chamadeonti

nomirfa'quxnullusad/ auc cucurbita:,fiue,quemadmodum fo
hue feriptoru huius tem lent philofophi loqui, alpha aut beta

Kaoi&aJS libtummfcribasdlludautemlepidiffi-
moftrat farpenumcro Si mu,cum mutuis epiftolis, carminibus,

SS* Hicm‘ eacom n s jaudat.ftultiftul

fuffragio.) Ailufitad ilia tosdndodtos indodti.Hic iilins funra^

Horatiana fabulam de „( Q  difcedlt AlcadlS, tile huiuS Cal/ima
duobus fratribus, alte/ & « . n  * V t-  it- r

ro rhetotv,altero iureco/ chus,llle huicelt M. lullio lapcnot,

fulto, qui mutuo fe lau/ hie illi Platone dotftior. Nonunquam

CJ3D3flt ifl CclUliS 32cdis» , ,

Ita poetapoetae aduiat. etiam antagomltam qimunt, cuius

Difccdopnquit.Alcsus cemulatione famarn augeat.Hinc fan/
punilo illius, ille meo j. n. j ■ ■  i

quis i  CLuis nifi Caiii/ ditur incertum itudia in contrana uul'

. machus; Antagonifta) gus,donee uterq? dux re benegefta ui

tor *(iue ' aduerferius"in Credit, Utetq; ttiumphum agit.

certamine. Sdnditin; Rident hxc fapientes.ut ( ueiutifunt)

SdSdLmuS ftnln-fe^oiscntonegateSedin.
cathicfauorem. Sify/ terim meo benefido fuauem uitam

ma^noconauj&rHphus a g utlt>necum Scipionibusquidefuos
faxutn°uoluitin fummu triumphoscommutaturf Quancp do

montem, id rurfum de/ quoqi interim dum haze maona cu
uoluitur in imam ual/ Z 1  . ^ 0  r
Iem,iileqj rurfum in m5 animi uoluptate rident, & ahena lru^

tem tollit. Ita quida iure untur infania, non paulu ttiihi debent

aliquam legem. Ad earn (quod inhaari non poflunt)mfi

ubi fint omnium ingratiffimiJnter erudi^
tureconfuki tos iureconfulti fibi uel prirnum uindicant Iocu, neq; quifep
aliusazque fibi placet,dum Sifyphi faxum aflidue uoluunt,
ac fexcentas leges eodem (piritu cotexunt,nihil refett quam
.... ad rent

STVL TICI AE LAVS; 171

adfempertinetes, dumcn olofTematis u ^< uentum eft,Knihil
, rr r  ■ ■ L  ■■  1  inuentum.remitmtnos

glonemata.opimones opimombus cu ad  fuperiorem legem,

mulantes, cffiriunt Ut ftudium illud atcpitaleflore Sifyphio

. i-rC-  'll- rr • 1 _ laDoreexercenr. nei

omnium difticillimum elie uideatur . Dodonso loquacius..
Quicquid enim laboriofumddem pro in oraculo louis Dodo

tinus &pradarum exiftimant. Adiun/ p^^kbrtlbuMta
gamus his diaicdticos ac fophiftas ho compofitus,utunusmo
“ genus,quouis *te Dodonso S s is T"'pSm”m’,
loquacius,ut quorum unufquiuis cum (icq? fonitu per fuccelfto
Uicenis deledlis mulieribus garrulitate nemobambulantemor

decertare point, rehciores tameruturi, rabat tinnitus. Vnde,p/

fitantum linouaccs eflent, non eriam uerbiumdifluin queru
. r- r 0  1 1 . ■ • losi&qjuis pufillade re

nxoli,adeo ut de lana caprina pertina/ ucr ba fine fine facientes.

ciflime d/gladientur, & nimium alters ^ ui  P ,ura uo ^ t cogno/
if .  . fcere, legat Erafmi Chi/

cando ple,runq$ uentatcm amittant. liadas / n qui buscopio/

HostamenfuaojiA«uT!a.beatosreddit, fius explicat. illud obi/

dumtribusinftruaipo-n

dhantcr audent quauis oe ie cum quo^ in commentarioiis iiiis,
His manu confcrcre.Getmmi pertina/

ciareddit Admiratcrpquofdain/
terpretari deloquacibus,cu Suidas teftetur dici folitu, -?^i' /xixfo?toy>vr
Tcj/j,arbitras ( aiv.joXo'yH;jidem efre>quodpaucaloqui,cum fignificetdere
pufilla uerba facere.quod eftfordidoru & parcorum, quos minima quocp
mouent. Stephanus in didtione AwJ'wra palam interpretatur de loquaci/
bus.Sic enim ait, tsi  q kou  zrafoipxioc XoxPoMicuop ’Xa. 7 ~-Koj.op , \tti t  otoJ&cc
XaXatojTQ/j,«or/ to  X a XH9o,u T&’\H ; i\op$jjop hX&  u7ro /Aasiy@ y >  h oti  t»
fcicc <?Y'J b-vt/xap  n'xa/ctcp'ou h  •rc»/,iu'a ) id eft,Eft ante prouerbiu,Dodona:u
as,de multa loquentibus,uel quod ss dum percutitur a flagello/onat:ueI
quod ueforu uioletia fonat,a quo <puerbiu. De lana caprina.)Prouerbiu
pro re nihili/imile illi,Deafini umbra. Hora.Rixant de lana faepe caprina.

Nimiu altercado.) Mimus eft Publianus.que citat inter cafteros, Aulus
Gellius Si  Macrobius:Nimiu altercado ueritas amittit. Trib 9  inftrufli.)

y ^  Tres

7 *

MnPfAS ErKflMtO N

Trespofuit, ( ppaads > ut da reddit inui<ftos,eciamfi Stentorem

hodle nofi cffmStebiS: opponas. Sub hosprodeunt philofo>
uerba. Btiam fi Stento phi,barba pallioqueuerendi, qui fefo

Ss damSteUS. Ios  % ere  predicant, reliquos omnes
uojiiiliusefTettata.qua/ mortales. umbras uolitare. Quam ue
ta qmnquaginta homi/ ro  f uau i ter  delirant, cum innumerable

SEvrojr iiMppjK M.zya/  les ^diri'cant mudos, dum loIem,dum
/■ ^  n / , ^c/ # * ) , , .P lunatn,deltas. orbes, tanqj poliice filo

rotfop  audHtfiSQ, cc/ou aX , , rt • r

Xorw£VTHxo»T«,id-eft,: ue metiuntur, dumtulmmum,'uentoe

Stetori affimiiis magna/ rum, edipfium, ac cazterarum inexplie
nimo aeneam uocem ha , r  r  ,, l . f  ,,

benti, dui tantum cla/ cabihum rerum cautas reddunt, nihil

mauit,quamu aifj quin ufquam h^fitantes, perinde quafi na>

nalilcTaml^utStmto tarxremm*rchite£trici  fuerint a fecre
rauincerepoffis. Vm tis,quafiue edeorum cofif/o nobis ade

©dyffear. x. fcribit folu uenctint ♦ quos interim natura- cum
inter manes Tirefiam fa/ fuis coruedturis.magnifice ridet.Nam
EWSSSi nih.U pil dilloscffc con,petti, ucl,l!ud
Vlyflfem de Tirefia lo / latis magnum eft argumentum, quoa
quens ficait,™^ tjyt'we (ingulfs de rebus inexplicabilis inter
BiacSr/ wo/j  wojE-^trt^o lplos ett digladiatio Jt cum nihil omni
raa otay  to/  o no  fdant, tamen omnia fe fare profit

iusmesfirma e,Huiccp tentuncumqueleipfos ignorent, neq?
mortuo,mentem dedit foflfam aliquotics, aut Faxum obuiurn

perepodit, aliaeaute utn/- uideant, uelquialippiunt plcnq^ucl
brae uolitat. Q_uia lip quia

piunt.) Nimiumob ftudium; Animus autperegrinatur, dum intend cogi
tationibusnon fumus apud nos.Horadus: Dumperegreeft animus fine
corporeuelox; Allulkad duas fabellas,alterade phiIofopho,dumcotem/
platuraftra in fouealapfo,queanusirri(it,quod conaretuidere quod effet
in c.oelis,cutniquodanteEedes.eiret,no UidCret, Altera de aftrologo,qui re/

uertens.

STVLTICI AE LAVS

> 7 ?

quia peregrinantur animi,tame ideas, uertens a ccena, impegit

* , r  r iP r r •  infaxum.eparietepro/

uniuerlalia, rormas leparatas,primas m inens, cuius meminit
materias, quidditates, ecceitates uide/ loannes Campanus.

re le predicates adeo tenues, utneq; Hsc  f unt p 0 rteta uerbo/

Lynceus (opinor ) pofflt perfpicere » rum a recentioribus the/

Tumueroprecipue prophanum uul/ HocimS

gus afpemantur, quoties triquetris, Si tus eft ex icaromenippo
tetragomsdradfe,atque hdufmodipi

dturis mathematicis, alrjs fupcr alias cuntur sc pifturae quae/ Math cmi/
indudtis, &L  in labyrinth! fpeciem com  dam  iabyrinthi,hneis ita da.

rulis,preterea iiterisuelutin acie diipo exitus.Notatautem figu
fitis, ac fubinde alio atque alio repeti^ ra s aftroiogorum. l e/

nsordine, tenebras ofrundunt impen pa iam eft, hoc loco repre

tioribus. Neque defunt ex hoc oenere hedi eos,quifiguris his
_ . 1  j. 0  ri docendi caufa utuntur,

qui tuturaquoque predicant conluU fedinhoc.utresdiffici/

tis aftris,ac miracula plusquam magi - hor cognitu uideatur, ut Prognofla

ca polliceantur, 8C  inueniunt homines

fortunati,qui hsec quoqj credant * Por Q.uorfum enim attinet

ro theologos fflenrio tranfire fotef. d,Sb».'

le pr^ftiterit, t&vtIw  xa/xaji'va/i p.»  inuoluere.ItautfecicRa

xiva/i, nec hanc anasyrim tangere, banus  fuisjiterarfjs figu T&eoIogL

oi  o  ns. mom  Taur/o) xc/xae;

ut P° te  mpZuwSpJiddtJt
hanc camarinamnon mouere. Camarinapalus erat, peftilenti exhalatio/
ne noxia ciuitati proximo. Conlultus Apollonum earn debercnt ftccare,
refpondit, xul xtvap 'rtw m/xe^lvap  , id eft, ne mouete Camarinam, poft
obliti oraculi,deficcarunt, 8C  ceftauit quidem peftis, fed hoftespereamin/
greffi, populati funtciuitatem. Ita Seruius, fed copiofius fuperhac rein
Ghiliadibus fuis Erafmus. Neque uero quifquam iniquius interpretetur
hie notari theologcs, uere theologos, cum id habeam compertum Era/
fmum omnibus quidem fauere ftudifs, nulli tamen magis qj theologo/
r,um,in quotocusnoftes diesqueuerfatur.Nottturautemquidam crafti

y j theologi

* 74 -

MflPlAS ETKAMlOH

thcologi, Knihil minus utpote genus hominum mire fuperri/

ptas qusffiuncuias con hofu,m atq? lrritabile, ne forte turma^
fe(Santur,uelarroganter tim fexcentis conclufionibus adorian

Vdmdk. ™quoc(  pauto %ft n ex tur >& ad  palinodiam adigant, quod
ipfiusuerbis palamftet. fi recufem, protinus hsereticam dami
Knt * Nam aiico folent hocterrereM,
bam putant.quaecentre/ mine, fi cui funt parum propitrp Sane
SoSSSSS quancp non alt) funt, qui minus_Iibcn
fic deferibit, itvoc-yuji^ 5a ter agnofeant meam in fe bcnencetix
p.v&'gn  q>u7^o/e &  tiam.tamenhi quocu no mediocribus
nomtnibus obftridli funt, dum felices
, are©-' f ua  phdaut/a perinde quafi l'pfi ter**
fruKx elfoi^Sgis t‘ um mcolant ccdum, ita rel/quos mor
aflimilisagno, arbori fi/ taIeisomneis,uthumi'reptantes pccu/

grauutrJhabeurTm" des >« fublimi  dcfpidunt,ac ptope com
baefimilem. Adpalmo miferantur, dum tanto magiftrali'um

.So, c Suf*'om definitionum,c6cIufiQnum,corolIario-

tione corrigimus fv.pen/  rum, propofitionu explicitarum di  l'm
Propitiu^uocTm^deos^ P^ itarum a gmine %>ti funt, totexu^

autparentes.cu irati non berant

funt,fed bene uolunr.Eft autem mirum fupercilium quorundam theologo
rumina dedodis 8£ bonis no loquor.qui nihil no definiunt,ut quiulli de/

■ cretorum refragetur, aut ullum uerbum commutet, ftatim odiofum illud
nomen haeretici oedamant, cum palam fit, nullum hominum genus Ion/
giusabeifeauera Chrifti dodrina. Nominibusobftridi.) Nominauo
cattitulos debitorum,8£ quidem eleganter. Corollariorum) CorollariQ
Latini uocant audarium illud,quod pratter debitum additur,didum a co
ronis. Nam fi in ludis placuiffent adores, adtjeiebantur eis prater corona
promiffam,paruae corolla?,quatcorollaria uocabanf.Sophifecaptiitcorol
larium propropofitione,qua ex altjs coclufionibus inferunt. Expliritaru
Siimplicitaru) His uerbisutunturilli,putidis profedo nimiu acmolcftis,
auribus ingenuis, Explicitas exigunt ab omnibus Chriliianis, implicit^;

aberuditis.

STV'LTICIAE LAVS. »7f

befat«fK<rtj>K>sT0f<3, ut nec Vulcatirjs uin
call's ficpoffint irretiri, quin ekbantur
d/ftindtionibus, qbus nodos omneis
adeo  facile fecant.ut non Tenedia bi-
pennis melius, toe nuper excogitatis
itocabulis.acprodigioiis.uocibus fca^
tent. Praterea dum arcana inyfteria
fuo explicanc arbttratu , qua ratione
conditus acdigeflus fitmundus. Per
quos canaleslabesilla peccati in pofte
ritate deriuata fit: qai'ous modis, qua
menfura, quantulo tempore in uirgt'/
nisutero fitabfolutus Chnftus.que/

ab eruditis, xgHrfpyt'/
■me,.) xfH0 J J>u'yz7op  Graeci
uocat fuffugiu,aCreta SC
ftigacopofita diftione,
de cjuo Suidas fie ait, xjx
c tyvyila.  Ta7r§05 tvu\x&
fxwaq,  5£va,n)i bX.vfu,u.t7ci
0 xalotcpu^H, 0 / o tpcLtrip,
oTi  Tou§ xjk7<xi0? oi  vn/
crtXi^, a ( aa fxka>  W j^cart
A§ £foAa^oxjaToui(7cr§,
tQvyip  1(5 cuJx'Aa/a t/voc
o 0 £/j  sxBva wvo/xacSxc'au
xjHaVprysTa .i.Crefphy/
getafut qu* cotraaeris
frigiditate anguftafunt,
81  muni tioes, 81  refugiii.
Nonulli aut dicut,quod
Cretefesfimulcum Mi'

admodum noerege, marisimperiu
tenetes,c*teri infulares fugerut in fpetucas,unde ill* uocat* funt Crefphv
geta. Vulcanrjs uincuVis.) Apud Homeru Vulcanusobfepfit thoru fuu
uincuiis adaraantinis 8 tineuitabilibus, quibus Martem 8 £ Veneremirre/
tiuit.Q_u*Homerus OdvlTe*. 6 .fic deferibit, £i ?5  'tpjvj IsX^AxESjvajXoc
xd (pfio'i jhuayoJ'c/xiuup  <vv J'iScTkKMoSsrco fxiyap  ax^ovoc, xo'-jrfE 3  #e/
c*,aov5 ot^HXT»5,aAi/ry5,0!tJ« e/xtteJ'o/i < 3 cu 6 / pSbloit/J,  auTaj E 7 r 0 cM 7wfs
dVAcyt xeXoAw.uSluos aja i/jjvAo,  3 xAa ‘iof],oTi  <giAaJY/JU// Exar 3  a/upr
ap lecucrt jj  vt£ S'itfLKcfla  xuxAa a7rai(7x -s-ro/ftva n k)i  xa0u7rsp@s ,usAa0po
<gx.u otyxiXuvr hvt  aqccXvnx.  AETTjaraxouxET/? oud's /d'orr 3  cud's Jreto/j/xoe
xajMju.i.Properiter iuit in officina,mala profunda mete ftruens/uoq; loco
incudeimpofuit,excuditq 5 Uinculainfrangibilia,infoIubif!a,ut firm a ma/
neren t:fedpoftqp fabricauit dolum ,iratus Marti.iuit in thalamu, ubi chara
cubiUapofitaerat.circBrp fulcra fudituincula,in circuitu ubtep. Multaaut
SC fuperius per domu effufa fuerunt,tanc| arane* tenues,quas nulius uide
ret,ne deoru quide quifqp. Elabatur diftincHonibus) Apte dixit,elabant.
Eiabic em,qui captus erat, Quid eilem qiJdiftindtionib 9  folui nopoffit?

Tenedfa bipenis,) Protierbiu eftineos,quiftatim ac facile re expediunt*
•Kv0ioe,  tssAExu?,# fecuri tenedia,qua ftatim occidebat.qui in caufa uitffcus
fuiflct:fed dc hoc copiofius in Chiliadibus. Nup excogitatis uocabulis.)
Q.u*tiecapudethnicosreperiutur,utforteitas,quidditas, qualificatio,ec
ceitas,annihi/are, trafubn;atiare,atqs id genus fexceta. Arcana myfteria.)

, Ludit

17<y m  n p i as e  r e  n m  i o n

Ludit Moria,tamen ut admodum in fynaxi accidentia,  fiibfi/
ftant fine domirilio. Sed hare protrita.
uinasliteras imbiberat, Ula demum magm's^ illuminatis (ut

SSgSdeS: theologis digna putant.ad

bus huiufmodi, Si pau harefi quando incidunt.expergifcunt,

SumSmTeJco Numquodinftas .ngenetationediui
acii  difputationibus hx na:Num plures in Chrifto rih'ationes,

pSodSnto™mn& Num pdflibilis propofitio,Paterdeus
non folum quid fit, fed oditfiliu, Num deuS potuerit fuppO^

quib 9  modis id fieri pof Htare mulierem, num diabolum, num
lit, aut factum fit. Vete/ r  „ , r .,

res tantu crediderutpec/ alinu, num cucurbitam, num hlicem,

catu defluxifTe ab Ada: "fum quemadmodu cucurbita fuerit
nuc qj putide difputant ^ . 1  . 1  r i

de mo.do deduedi,  quart coaonatura.ieditura miraculadigenda

uero quicqp hoc ptineat craci,Et quid cofifecraflfetPetrus.ft con

autGhriftimyfterta.qux kcraffeteo tepore.quo corpus Chrifti
magis funt adoranda,cp pendebat in cruce.Et numeodem tem

gutijsflnf^aSTaJ P 0 «Chrilhi3'homo did potueritsiX
latine dicere poffis, con/ num poft refurredtionem edere aut bi
Sa»”E bert.' fas fit futuru.Iam nunc famem (i.

ne,ita uocat Dionyfius, t/mqj

qua nos uocamus euchariftia, quod hoc myftcrio rcprxfentatur humana
coiundlio'8i (ut ita dicam) unitas Chriftianoru. Illuminatis.ut uocant)
Tribuuntilluminatothcologo.nonnihil fupraRhomanu pontificem.aut
etia concilium. Num quod inftas.)CLuotIocis diuus Paulus deterretab
huiufmodi quxftionibus,qux nihil coferantad pietafe, fed magis gignat
lites 8irixas,fapiuntfaftum,8i fcholam (ut ait Auguftinus) diaboli.Q_uo
magis admiror,efle theoIogos,quib‘ ?  nihil aliud placeat. Pater deus odit
filium.):Dicmihi candide lecflor,etia fi uera fint qux fuper his difputatur,
quxfo cuius pix aurcs no ab iftis abhorreantfEt tame his abfurdiora plu/
rima difputantur a quibufda non folum in fcholis publicis,ueruetiaapud
plebem in concionibus.Deploranda magis funt hcec,qjridenda. Suppo
fitare.) Et illud unum eft e uerbis iiloru fadlittjs, proeo quod eft, fuppofi/

turn

STVLTICIAE LAVS.

177

times pracauentes.Sunt innumerably tumfrueperfonamaflur
. * 1  , a . 1  r « . mere,quamGraecinon/

Iesxt7r7oxs?oa«,hisquoqj multo lubti^ nunqjuocat, VTcosuefijs.  Fri«o!« dr)

fcbres.de inftanbus.de formalitatibus, awTo* id eft, gum.
de quidditatibus, ecceitatibus, quas ne “ponSS?,^
mo poffit oculis affequi, nifi tam Lyn* tenuis cft.Sd A^K.quod
ceus.uc ca quoqs j> alriffimas tenebras
uiaeat.quxnufq) funt. Adde nunc his minutulisquibufda rc/
ymp.de,  illas .adeo TrajaJ'ofou?, Ut ilia bus difputantes , At7r7o/

Stoicorumotacula.quaeparadoxa uo> uo^auit IL^&o^.quo PdrA &°M

cant, craffiffima pr& his uideantur, 8C nomine ut digni tint, fe wcoiogorg,
. c  1  * 1  rr .  dulo noftri philofopni.

circumroranea.uelut Jeuius dieenmen, &theoiogioperanauat.

homines mil/e iugulare.qua'm femel in Philoftratus-ApoiloniS
die dominico  calceum pauperi confue/

re, Et tfWtWr tou§ A oyvc> , id

eft.necpde tenuib 9 illis

nugis habuiffeorationes. lnftantibus.) Deillisinftantibusloquit quae
Scotiftae ponunt in generatione diuina.Porro id quod in lineis pun&um.in
motu mutatueffe.id in tempore,inftans dicuntefle.EtScotus diftinebone
fecunda Iibri fecudi.ponit inftans unam illaru quatuor menfurarii.qua di /
citmenfurarimutationesinftantaneas. Formalitatibus Si quidditatib 9 ,)
Formalitates eas uocant,quaerecipiuntur)h fubiefto.quidditates aut quae
recipiunt. Ecceitatibus)Somniantetiam AettIoAoIToi noftri quafdam dif/
ferentias indiuiduales 8C  indiuiduationes.quaru Thomas,fecudi feripti di/
ftinc.tertia,principiuefteuuk material quantitate, cui Scorns fuper eade
dift.refragatur. Atqt ita diuerfafomniat fotnnia.Has differetias quida ecce/
itates.quida forteitates uocat, portenta inaudita tnonftrofis & inauditis uo
cibusappellates. Lynceus)Hicunus Argonautarufuitta acuto praeditus
uifiqutipfosuifupenetraretparietes.quonoftri fophiftaelonge funt ocular
tiores.quippe qui ea uidet,qu$funtnufcp. Q_uae nufd) funt.)Na nemine
opinor ta bardu e(Te,q haru nugaru ahqd ee puteqSi tame miru eft,q? nihil
aliud qj de fecudis intetionibus, naturis comunibus,quidditatib 9 refpe<fti
bas,ecceitatibus,atppidgcnusalnsfexcetis,hs5nugatioribus nugis difpu
tent.Cucp ha?cmoftrafomniat,fubtiles fibi uidetur, grauiq? fupercilio eos
quihiscotemptis.ad ipfas res penetraqpraTecotemnunt. yvdjxac,.)id  e,
fentetias,quas 7T«gaJ'ofyg uoc.it,id qinopinatas. Leuius efle crime holes)

z Sic

17 $

Mnpi as  E'rrhMiON

ScBx theo
kgorm.

nicis.xxfj.quaeft.tj.ne qs
arbitrec.8£in fententijs,
Iib.tertio,dift.tricefima/
odtaua, ubiex Augufti/
ni fentetia dicitur, quod
perfetftus.pro uita alicu
ius,no debet metiri, fed

Sicem dfcut^pterea qd re,Et potius efte comittendu,ut uniuer

S2SBS23Z  f* us  orbis pereat, ani  cum ui.au & ueflj

Pmerbm. tecotra^ximu.  Argutt/ tu,quod aiunt fuo,quam unicum quail

or pfedio  ratio qt qua fl3m J,U pr  j rtlP mpnc W;nlnm dice re.
Ghriftus^rafTus uideli/ cumiiDet leue menaacioium cucere *

cet theoiog p ,potuentin/ lam has fubdlini'mas fubtilitates lub^

teiligere ; cu boue proxi/ tiliores etiam rcddunt tot fdiolaftico^
munfoueam .plapfum, _ , , x  , ,

etiaminfabbatoextrahi rum Uia?,Ut ClttUS e LabynnthiS tcmet

uoluerit. Et pcmusef/ e xplices,quam ex inuolucris Realium,
fecomittedum.)Dehac x , r  , 7, , n  - „

reuideihdecretis cano/ Nommalium, 1 homiltarum, Alberti/

ftarum,Occamftarum,Scotiftatum,8£

nondum omneis dixi,fed pnecipuas

duntaxat.In quibus omnibus tantum

efteruditionis, tantum difficultatis,ut

exiftimem ipfis apoftolis alio fpitita

geahudetoftoccub °P US  fore, fi cogantur hifce de rebus
tare & metiri. Labyrin cum hoe nouo Theologorum genere
this. ) Labynnthi,loca con f erer emanus.Paulusfidem praefta

adeo inflexa, ut qui in/ repotuit,at cum aintides eft lubftan*'
traflee.exitu m eis mue/ tia  rerum fpetandarum, aroumentum

hire non poiret.qualia * , o

v quatuor fuiftememora/ non apparentium: parum magiftralt^

tur. Reaiiu.)Hiponut ter definiuit.Idem ut charitatem opti^
uniuerfalia efte res di/ r

ftintftas a fingularibus, me prae

quantitate a re quanta, refpecftus a fundametis&terminis.Vnde ad faltu
pulicistotu mundu dicutmoueri. Nominaliu.) Hi dicuntuniuerfaliani
hilaliudeflecpterminos. Aliofpiritu.)Sophifticouidelicet 8£  mundane,
quefehaberenegat,ficenim ait, 30 I; to  TmOjota TOJkoV/xS  lAaSop&j,

od&<x TTrKv/xa  tib 0e 3, ideft.nosem nofpiritumudiaccepimus,fedfpiri/
tu dei. Magiftraliterdefiniuir.)Allufitad gloflema illud,quod eftin prin
cipio Decretaliu,alTeres diffinitione fidei,a Paulo data,no effebona, tu qd'
coueniat fpei,qux etia eft fubftantia reru fperadaru,tum quod tantu lcqua
tur de futuris.Diffinit aut magiftraliter fide fic,Fide§ eft uoluntariacemty/

do abfetv

Definitio

fidei.

Ch&ritAs.

Stvlticiae  LAVS. r?9

flic praftitit.ita paru dialecftice ueldi- do afifehtfum infra fcien
, , r- . ■ ■  t • 1 • tiain, 81  fupra opinion?

uidit.uelnnit.m prtore ad C^orinthios coftituta. Determine*

epiftola.capite decimotertio. Ac pie q ^ a quo. )Huiufmodi nuc

demilli confecrabant: fynaxim,«tame

rooratideterminoaquo.&terminoad ftindions, qusplurimu

quern,detranffubftantiatione.de mo/ pSSL^Scotf/

do quo corpus idem fit in diuerfis kv da? .) Sic uocauit Scoti/

tis.de differetia ( qua corpus Chtifti eft

inceelo.qua fait in cruce> qua in iacra ^ ftoicidas.Fugerut trepi/

mento fynaxcos.quo punelo fiat tranf c l 1 >l iera ac mani ^ rta fat£

lubftantiatio.cu oratio  per qua ea fit, dauemhabeat.)Hoceo/*

lit quatitas difcreta fit in  ftuxu.no pari, tenter  affirmant fug di •

It cut  opmor.reipodu lent acumine.quo t i, N g dauem fcienti® di ■

Scotidaz differunt hazc.ac definiut.No/ cunt.no aliquam adua/
- .ii.t r  r  j • „ le.authabitualemfcien/

uerat vat Mu matrem, led quts eorum ti  ’ ra (ut uerbis eor5 Io/

tarn philofophice demonftrauit, quo quar) aut uliam difcre/

niodo fuerit ab Ad# macula prafferua SS^X“difc2/ #  i

ta. cp  noftri TheoIogiC Petrus accepit nendi, quam Scotus di/

cloues.S accepit ab eo.qd no commit “ SSjHo)

tatmaigno,& tamen anintcllcxcrir.ne neuacat,is,  qui col>

fcio.certe nufquam attioit fubtilttatem, leglt cla ue fcia:

quomodo lcientiae clauem habeat is Caufa materials bat

quocn.qutfcientiam non habeat.Ba^ ptifmi./Naminfingulis

ptisabant tilt paftim, & tamen nufcp tuor inquiru nt. cha

dpqierunt.qu# fit caufa formalis,mate raderis deiebilis.) Vo/

tiatis,  efficient 8C  finalisbaptifmi.nec quoddam^riwaCS
cjiaracfteris delebiiis,& indelebilisapcF preflum a deo.ftfdpien/

hos uila mentio.Adorabant quide illi, ^^ma^sTnddebffiter!

fed in * z z  Porro

i$o

Mfl PI AS Eli mil  ION

Porro facramenta non f ec J f n  fpiritu,nihil ah'ud fequentes.q; il
Iterabilia dicut efie tria, > j 1  ». r . . n  j Q ,

Baptifmum, confirma/ euangehcutn, ipiritus ell deus, 32

tionem,&ordinem. De eos qui adorant eum in fpiritu 82 ucnV
taceoportetadorare.Verumhaudap/
res Theologi memine/ paret eistum fuiilereuelatum, una ea/
SSi£SS£« demqj adoratione, adorandam ima^
potentes motuum code/ gunculam carbone delineatam in pa^
ftium uarietatis caufam ricte> K Chriftum ipfum.fimodo duo/

epicyclos in orbibus fin bus lit porte&is digitis, mtonla coma
xerum,fkneoteric!theo s in um bone qui adhsret occipitio,

darent,quare unum  fa/ trcisnabeat tiotas.C^/uis enim ha^c per/
cramentumnonnifife/ cipiat, nift tr/ginta fex annos totos in

SttfumoSs 1 Xnu phyfids, 82uitramundan/s Ariftotelis
d:erescomentifunt^qui contriueritCldentideincuIcant apofto/

uSrSeleTaSS 1 ‘ gratia, at qde nufcp diftinguut, quid
-zr« <To9'wtoqt  a^«a tfu/j. interfit inter gratiam gratis datam,gra

ga/Viplurimsdehis du °  ° f

bitationes mots font, tiatn

quales funths, Vrru characfter/it formaabfoluta,an relatiuu,utrufit in po
tetia an!s,an in efientia 3 an bapufatis flamine&igni, etiainfit character,an
Maris Si  Chrifto etiam infit charader. Vna eadeqj adoicatione,)Hxc  em
eft una condufiaTheologorum fcribentium fuper diftinc.decimalibri ter/
tt), Imagines reru adorandam,eadem fpecie adorationis adoradas e{Tc,qua
ipfs res fignificats, fie quod fi res adorentur latria,latria&imagines adora
buntur,fiduliajdulia,fthyperdulia,hyperdulia«. Carbone.)Aliufitiocofe
ad illas imagunculas,quibus uidemus nebuJones iftos ociofos paflim par
rietes per ociu inficere, quas dicut no minus adorandas,cp ipfum Chriftui,
cu tame tales a nemine,nifi non admodumfani capitis,fic adorari uidem*.
Porrectis digitis.)Graphiceexprefifithabitum 8i geftum, quo Chriftii pin
gunt,nam digitis porreftis pingitur,ut uideatur dare beneduftionem, aut,
crucefe tnunire.. Tres habeatnotas.) Nam in umbone,hoceft>bemi/

cyclo, qui caput circudatjtres radiorum ordines deliniant,unum in  ucrtice,
8i  reliquos duos a temporibus. Q.uid interfit inter gratiam .)  Tbcologi

fuper uicefimafexta dtftinclione hbri fecundi^uarias ponunt gratis dir

uifcnes

! 8 i

STVLTICIAE LAVS.

dam oratificante. Paffim inculcant cha uifioncs.Secant cm cam
» r  . rr L • in increata, & creata, 8C

rttatem.nec lecernut mtulam ab acqui/ in  i arge acce pt am ,& ftri/
fka.nec explicant.accidens tic fit.ati fub etc,item in largifnmeac
ftantta,creatares ; aalacteata.Ueteltan in g ratum  f aC ientem,&
turpeccatum.atemoriar.fi potuerunt gratis datam.Ttem in di/
fcientifice definire, quid fit illud, quod
peccatum uocamus.nifi forte Scotifta/ Ao-yo^ax^Oideft.
rumfpiritufuerunt edo&uNee enim ? u & nas u ^ borrj ’^ as

r “j; , r,  ‘ mterpres Gracus sao*8S

adduci polium.utcredam Paulu, e cu. ■xoyi^p, id eft.feditio/

iusutliuseruditione licet omneis afti/ nesopinionu,interpreta
, . r  >/V  tuseft.StcemmaitPau

itiare, toties damnaturum tatlie qux/  iusinepiftoiaadTimo/

ftiones,diiceptationes, 2 enea!o 2 ias, 8C  theu.&^ai ioa&pj$iW
utipleuocat > Ao>o i a«xt«5. oi easpercai/ ^ ^
luifTctargutias, prtefertim cum omnes votcu  7ra X'«*

illiustemporiscontentiones,pugnaq S'quSfonesSpu/
rufticanas fuerint & cralfe.fi cum magi gnas uerboru, ex quib 9

ftrorum nofiroru plufep ChryfippeTs fltinui ^‘?> nxa > maledl /

- ^ - centia,fufpieionesmalai

fubtiutatibus conferantur. Quancp ho Chryfippeis.) Chry/

mrnraraodeftiflimi.fiquidfotte fe-

ptu fit ab apoLtohs indolatius, parucp fuit fchols Stoicorum,

triao;i[lraltter > non. damnant quide. fed blc r ° lltu ? faitargutiflU
^ &  , r T  * .11.  ma quaedam fophunw

comode mterpretantur ♦ Hoc uidehcet ta.yponere.qle fuit hoc,

honoris,partim antiqtati. partim apo ° ^mvhto

ftofco nomini dcferetes-Et hcrclc para £2S“£

a:quu erat.res tatasab ill/s requirere.de £«3 °  «smm.

quibus cx praceptore fuo.nc uerbu g,

dem uncp audiflent.Idem fieueniat iti impieagit, facerdos pro

Chiylbftomo.Bafilio, Hieronyrao, m  ph '™ ls  ****>**«

S i

fat

turimpic agir.Item illud

i8t MflprAz EricnMiOH

isi  t/? a\K,l Kavlw  o (at habent a(Tcribere,no tenetur. Et  ilfi

tlMlp  q u{dem  confutarunt ethnicos,philofo/

<x ? « k'xfc k£ 4 >«a ; xu,  id e, phos,ac Iud^os/uapte natura pertina

MemnofiSS ciffimos/eduitamagisac miraculisa.

turaliquodcaput,quod iyilogifmis.tum eos quorum nemo fue

no habes.no igic hakes nt  idoneus.uel uniaim Scoti  QuodhV
caput. Nucquisethm _ , , r  ■  kt V , .

cus.)Indu&ioe ratioci/ betu ingemocolequi.Nuncquisethm

nat/ophiftica hac theo/ CUS)  q u { s  h^reticus non conu'nuo cedat

loeia nec ad conrutatio ^ >rr . , r  , , r .

nehsreticoru utile effe. tot tenuuumis lubtuitatibus , mu tarn
Nam haeretici, auteoj-u craffus.ut non aflfequatur,aut tarn inv

StelkSsfpemS pudens,utexibilet.autrjfde inftrudus.

aut ipfis theoiogis me/ Iaque/s,utiam parfitpuona, perinde:
lius intellieut. Gladio •* n  ® * .

fortunato.)Talem gla/ magam cam  mago comm.ttas,

dium nonnulli prind/ autfigladio fortunato pugnet aljquis

bfnKsIiSuca&ft ™S ladius fitfottunamstturn

a nemine poffunt.nift fi/ enim nihil aliud cp tela Penelopes rete/
milemhabente. Tela xe retur.Acmeo qui’dern iudicio fape>

Penelopes.) 7T£V£Ao7r,ve , , , , n ,

}so,u otvaTuia/), id eft, Pe/ rent Chriltiani, li pro pinguibus litis
nelopes telam refoluere, cohoitibus, per quas iam olini

aut retexere.prouerbio . ,, u  . ,.. r  * ,

diftu eft, ^ eo quod eft ancspitt Marre beil/gerantur.damofifli
operaminanemfumere, tnoS Scotiftas, 8C  petttnaciffimos O O

effeewis^NamHomer’ caniftas.&inuidtos Albertiftas una cu
Iliados. fi.  fin git Penelo tota  fophiftarum manu mitterent in

dkuexuiqnofturetexu/ Turcas&Saracenos.fpedtaretopinor,.

, iffe,atcp eo pafto procos &conflidtum ommu lepidi0fmu,8C ui
illufiffei quibus fimul 1  r> •-

atq? tela perfetfta fuiflet CtOlia

promiferat fe nuptura. (  ^

Yndeficait.evtSaKOd h/xo.tih  fjjy)  vcpa<r£tfKs/j p.iya.p'isop,  vvnTdS £ a^vitfl
H&pfarlwfaiJfy  wotyadap. i.ubi S.interdiu qdetexebatmagna tela,No/ ‘

<ftu autetn

STVLTICIAE LAVS

iSj

ctoriam non ante uifam.Quisenim uf aiJtret *  xebat,poft$

j r- *1 - . n  ^ . n,  faces appofuit. CLuis

q^adeo trigidus.que lltorum no infla/ en im u fq,.)  Toms hie lo

meat acuminaC’Quis ta flupidus^tta/ cus \i$oviwc>  accipien/

les non excitent aculetf Quis tam ocu, J e a u ™

latus, ut ha:c illi non maximas ofFun^ keft iiiis, Wtt7o/§ meftp

dat tenebrasCVeru h^c omnia uideor

uobis propemodu ioco dicere. Necmi manibus. vteuange/

ru fane.cu fiat 5£ inter ipfos theologos !i u . m  > ^ aul ! nas e P f/

. r , , t p (tolas.) Ex hoc loco pa/

meliortbus lnttltutl Uteris > qui ad has lam eft, non reprehend!
friuolas,ut putat,Theologorum argU/ thc °'°§ os doc " los K  P i;
tias nauleantount qui uelut iacnlegq tam in huiufmodi cdfu
genus execrcn tarfummacn  ducant l'm mnntquarftiunciiUs.cS

pietate ,derebus tam  airams,& adotan  gu „ ipfos  f m bibiflefon
dis magis,  cp expfieadis, tam illoto ore fes  > & m kge domini,
foqui,tam prophanisEthnicoru argu- uTaffidfe

tqsdifputare.tamarroganter definite, uertaturinnaturam,ut
aedioin* theologtemaieftatetamfc "° a " “ZeaWS
gidis, imo lordidis uerbis umul & fen- affidaturarapiatur.Ne

£enri)s co/purcare. Ac interim ipfiMcif ft^nifttradusa chr!
lime fibi placentqmo piaudut, adeo ut fto.Tantum abeft, utab
his fuauiffimisnasnns.nodte died; occu hls  comp^hcndatur, q

pans, ne tantulu quidem ocq iuperfit, cas  nsnias, nihil omni
ut euangelium, aut Paulinas epiftolas no uel  kiunt, uel legut,

uelfemeiliceateuoluere. Atcp interim ^“doSes'JutuoSt
dum hxc  tlUgatur in fchollS, exiftimat qui ante quinquagefi/

fefe uniuerfam ecdeCia m, alioquiruitu- Sepiftot^Pauiut
ra,no aliter fyllogifinor^ fulcire tibirini p familiantatemihi fate/

bus^ Atlas ccefuhueris.fuftinetapud pSdnlkaafhS

Poetas accedunt,

!$4 MAPIA2 ErKflHION

accedut,Dtjboni,q$ fri/ Poetas- la illud quanta felidtati'S effet

§3 adSwChrt’/ putatis,duarcanasIiteras,perinde qua

ftodignum. Formant fi cere* fint,pro Iibidine formant,ac re^

formant, dum condufionesfuas.qui,

as fententias ad mente busiam aliquot fcholaftid fubfcripfc-

S U rSmeS“a mnt.plufquam Solonis leges uideri

hunt,quod uocant fun/ polluIant,8C uel pontifidjs decretis atv

dare ueluticu duos Pe/ teponendas,dunicfc ueluti cenforcs or^

tri gladiostrahutad du/ . } ,  .. T

plieem poteftatem, cu is bis ad palitiodiam trahut, u quid ufcp

locusprorfus eo fpedlet, c {j explicitis 8C implidds illoru coclufio/

nepugnemus Chriftia/ ^ t

ni. Cenforcs orbis.) nibus,no ad amullim quadrant, ac no

Cenfores Roma? moru fecus.atcB ex oraculo pronunciant, h^c

hJcfuesfifnofabant'ut propofitio Ccandolofa  eft, hxc  parutn
qui fenator diet, e fen a/ reueredali's,h£c h^refim oletMxc male
tu eijceretur, qui eques fi'nni'f

Romanus, equu publii uiulic,

cumperderet,quipleberus,in centum tabulas referretur,& atrarius fierct.

Palinodiamcanere«)Gra:ciprouerbio dicunt, ■no&tvuPttp,  pro eo quod
cft,prius damnara probare,&: priorem fentcntiam reuocare. De hac Palino/
dia Socrates apud Platonem,in Phaedro fic loquitur, tsi y  Tig a/xa^ral
Voy&rnQt /xv^ohoyi<x/j,KctSa${x';  o’uk hcSst. sh

eVXoj©' 1  0 w yot/?'ofX/xdTup  5^H^£ig, cf/a 'rhh tho,  eAuwg Kamyfiap,
ouk Hyvou&cp,  wcok^  o^uifog, nod 7rom'o'ag cTh  TrSe/a/i -ritu hccA^e'/oW  7rorA/

rcocf'/o:/j,7rajaA3?/j.a avE^At^t.id eft,Eft his qui peccant circa fabularu narra
tionem.expiatio antiqua,quam Homerus quidemnon cognouit, Stefi/
chorus autem oculis enim priuatus fuit propter Helenes maledicentiam,
non ignorauit,quemadmodum Homerus,qui fimulatqueomnem palino
diamfeciffet,eueftigiorurfum uidit. Hate fcandalofa eft.) Data opa,bar
barieeoru imitatus eft, o’jtauJ'aAo/j em] Grsci cfictsjocpJiu, id eft.puerfione
uocant.Eft autem dictum fcandalum, quafi tfKalop tv-ksi  x^Aan/o/j
<rhh a^i!hsnxjJ,id  eft.claudicant circa ueritatem. A fcandalo autem inepte dil
citur fcandalofus. Hate hatrefim olet.)Sicemipfi dicunt,haxpropofitio
fapithatrefim,data autem opera mutauitfapit in olet. Indicat autem hoc Jo/
coreuocationes8£ condemnations frigidas, quae habenturin articulis il*
lis erroneis,ut ipfi dicunt,Pariftjs Kin Anglia condemnatis. Hate malt

tinmt)

STVLTICIAE LAVS;


tinm't,ut iam necbaptifmus, neceuage
liu,  ncc Paulus aut Petrus, nec fandtus
Hieronymus aut Auguftinus,imo nec
ipfe Thomas A5isoT%7uRt5raro5,Chriftia
nu efficiat, nift bacculaurioru calculus
accefferit,tanta eft in iudicando fubtili
tas. Quis cnim fenfurus erat eu Chri/
ftianum non efle.qui dfceret hasduas
otationes,matula putes,8£ matula pu^
tet.Item ollas feruerc, & ollam feruere,
pariter efte congruas, nifi fapientcs  illi
docuifTent? Quis tatiserrorutenebr/s
liberaftet ecdefia,quos ne ledturus quiz
dem unquaquifcp fucrat, nifi magm's
figillis ifti prodidiffcnttVcrntrv an no
feliciffimi dum haec aguntC Praterea
duminferoru res omneisfic examuf-
fim depingunt, tancp in ea rep. coplu^
reis annos fint uerfatiC Pmerea aum
pro arbitrio nouos orbes fabricantur,
addito deniq* latiflimo illo, pulcherri/
moqj, ne fcilicet deeffet ubi Felices ani,
mas comode uel fpatiari,uel couiuium
agitare, uel etiam pila Iudere pofifent.
His atq? id genus bis mille nugis, ho-
rum capita adeodiftenta differtaque
fut, utarbitrer neclouiscerebru aque
grauidum Fuifte, cum File Pallade par/

turiens.

trnnk)Sicem frequenter
dicut, hate propofltio ma
le fonat,quod iocofe uer
tittinnit. ajis<mXfKto7«
Td<;.)id eft, Ariftoteliciffl
mus,quod hie fere pri/
mus fuit,qui Ariftotell
ca mifeuit facris. Bac/
culauriorum calculis.)
Nainarticulis illis bac/
culaurioru autoritate 8£
iudicio codemnatur pr«
pofitiones aliquot Tho t
mje,quas, nefcio qs fra/
terculus ,cu tancp ueraa
docuiffet, coadtus fuit a
bacculaurtjs reuocare.
Matula putes, & matula
putet.) Sicuertit qd'ifti
dicunt, Socrates curris,
& Socrates currit.CLuas
oratioes,nefcio quis fra/
ter,dixerat effe aeque pfe
das S i  cogruas.ut ip(i di
cunt:quocirca bacculau
rij Oxonienfes easdana
uerut. Magnisfigillis.)
Nam hie mos eft iftis,ut
poll propofitiones dana
tas,in teftimoniu appli/
cent magnu figiHum uni
uerfitatis. Duinferora
res.) Nemo putet hie ri#
deri inferos,fed fabulas,
quas quida ueluticerta
remnarrantapud popu
lum. Nouos orbes) Ve
teres fpharas fingulas
feptem tribuerunf plane
tis.Hisitnpofuemtodla
uu orbem, ftellaru fix?./
A rum

iSiS -

MflMA'2 ErK/lMTON
rum. Deinde uidentes turiens, Vulcani feairtm implorarer.

Solennts ad  tibus moueri, difccntes nolitc mirariji uidetis caput

m theolo/  qj a b Ariiioteie, uniufcu illorum tot fafcqs tam diligenter ob/>

SStSSiSS  fa  publicis difputationibus.

lem ; coatfli funt dicereal all'oqum enim plane diililltent. IUad
STSSS ipfa 1  quoq; uonuncp ridere foleo, cum
tu autem uiolento non ita demurn maxime fibi uidenturthe/
B<frb<m'es P°, teft  P°“ eri fu P£ rior  ologi, fi quam maxim e barbare fpat'
weowgom.  circa coaai funt  ponerc  ceque loquantur, cumqueadeo balbu
nonum orbem , quem tiunt,ut a nemine nifi balbo poffint in

His deinde theoiogi ad/ telligi,acumen appellant, quod uulgus
diderunt decimum or/ non affequatur.. Ncgant enim edigni

dS:p q eSe e  qSS e fan tate  tonun lice fatum e/Te, fi grains

fti feiices efTe non pof/ mati'corutn Iegibus parere cogantur.

Sif Mirauero maieft_asthcologomm.fi

reticusccelos fabricatus folis illis fas eft medofe loqui, quancp

eft trecentos fexagmta/ [ loc  ipf um  habentcum multi's cerdo/
qumqj.tefteAuguftino. r

Vulcani fecurim.) Eft mbus commune* Poftremo lam drjs
Luciani diaiogus delo/ p ro ximos fefe ducunt, quoties quafi

Mdgiftri  caput, ipfo louejiuben/ rehgiole magiftri noftri ialutantur, m
nokri. K  vujcanus fecuri me/ q UQr  quidem nomine tale quiddam

iouis cerebro Pallas na/ lubelle putat, quale eft apud ludasos
taeft. Totfafcrfsjldpo •nTfa.^i/xixa.Top

tiflfimu uidemus in do/

dloribus apud Parifios,quorum capita totfafcqs funtobuoIuta,ur urxpof
finteuoluerefefe. DiiTilitautem,quod ruptumin uarias partes, minutim
foluitur. Ipfa quoq; nonnunqp,) Vehementer ftulrum fit oportet,quod
ipfi quoq} ftulticias ridiculum,ac ftultum cfle uideatur. Hoc quod ait, ni/
mis uerumeftin multis,qui nihil exiftimanteruditum, nihil acutu,quod
nonfitbarbaris ac fpurcis diftum uerbis,Q.uicquidelegans,id utgram/
inaticum afpemantur.SioiplicUas fetmonis probe decct theologum,fpur>

cities

it vltic.iab Lavs. is?

<R‘rf«rf(XM ( u,aTOju, ItacK ncfas aiutlt eflfe, cities minim e> qusueri/

MAGISTER  NOSTER lecusquam jaftant,oftendit,fedob/
maiufculis fcribere h'teris.Quod fi quis 1,tam  & fordidatam.
pnepoftere,Nofter magifterdixerit.is eft^SS'kSum.
femelomncm thcologici nominis per quod folum gkkqkm'
uerterit maieftatem. Ad horum feliciV dec?

tate proxime accedunt rj, quife uulgo quibus Hebraei deu uo/ Momicbi.
religi'ofosacmonachosappcllat.utro-
eg falfiffimo cognomine, cum 8C bona Marcellamteftatur,ifta
pars iftorum longiffime abfit a religio funt.Primum, quod

ae,8C  nullimagis omnibus locisfint ttia-rpm^Secu^ds!

obuq.Iis no aideo  quid poflit  efle mu  ’’nSjs. Tertiu a*>r\S*?»

(eri9,nifi ego multis modis  fiicourere. ft?* dcum flgniftcant>
r , . P. . . ~  duartu mN3y,quod

Etemmcu hoc hominu genus omnes Lxx UIrtutum V Aquila

fic execrentur, UC fortuitum ecia occurs exercituu interpretatur.
fum ominofum cfle pfuafum fit, tame Q- u ' ntul ? » id
iph iibi magniriceblandiuntur.Primu jd eft)qui

fumma exirtimantpietate, fi ufq;adco  ero.Septimum ■'liN.id

0  nihil eft,dns. Osftauum rv\
quod in T^V^n id eft,laudate dominum,tantum ponitur.Nonu,de quo
hie loquitur, TVYh?, quod ineffabile eft.Nam quatuor ilia -  hrera>, Iod,He.

Vau,He,quibus fignatur,coniuncftx nihil fonant. CLuo myfterioin/
nuunt diuinam effentiam modts omnibus ineffabilem: at nos illam to>
tam depingimus ineptis,ut ego cenfeo, com mentis. Nam ut feriptum
eft, Vlt\p T\iiP2  > £ ft) pofuit tenebras fecretum fuum . Deci
mum '''VO , quod Aquila a’Ani/xop , ideft,robuftum interpretatur.Sunt
SJalia nomina, quibus deus apudHebraos fignificatur, ut 'UZi , id eft,
ignis, Si  , id eft, fapicntia.&c. Vtroque falfifftmo.) Nam mcna

chus Grarce dicitur folitarius, 8i  religio nihil aliud eft qj pietas , Si  dei
cultus.quod eft omnium Chriftianorum. Loquitur autem demalis.quat
maxima turbaeft,8C hoccognomineindignis. Sic execretur;De uulgolo

A z  quitur

i 8 3

MflPTAZ ErKHMfON

quitur. Et nimium uc/ nihil attigerint literarum, ut tie leges

.■p U fediuu?Hie C roi^is requidem pofli'nt.Deinde cum pfat
teftatur, Rhomas quoq? mos fuos, numeratos quidem ilios, at

Eum fuiSh:qmn'4 no intellects, afininis uodbus intern
ca tempeftate nihil ah/ pits derudunt, turn uero fe putantdl'
, U . d Sp"«r C ChS/ uorumauresmufauoluptatedetmil.
Mediates, ani.nuiiisobftricii cere cere.EtfuntexhisnonnuIIi,qui fordes

monqs, nuiio prodigio ac  mendidtatem maono uendunt,pro
locultu,nulhs uinculis, , . &  . r  -

nulla feruitute,fed in H/ cpronbus magno mugitu panem ets

bertate fpiritus deo fer/ flaaitant.imb in nullis diucrforns, ue^
uientes. Nihil attige , , , '

rintoOlimmonachi fe hiculis, nauibus nonobturbant,non

relaici crane,quales Be/ tned/ocri profedtoreliquorum mendi
nedidlini, & Francifd fo . A  * J j

cij. Vnde font  qui P u/ corum lacflura. Atcp  ad earn modum

tentirreligiofum, fcireli homines fuauifftmi, fotdibus, infritia,

n e ec red^TemdSos mftidtate, impudenria, apoftolos (ut
Dsfcriptio  &iibenterexpellunt for aiunt)nobisteferant.Quidautemiu^

aM  SfSSSSSfbS cun dius,quam quod omnia faciunt ex

nes. Cum pfalmos fu prxfcripto,  qua fi mathemati'ds uten^
°s.) Attendeiedior,non tes r£ u'onibus, quas pmerire piacu^

fed eos, q plurimi funt, turn lit»uot  nodos ha beat calceus,
qui non curant intellige quo colote finoula ueftts, quot difcri-'

fis ciamoribus implent minibus uqriegada.qua materia,quot

templum , quafi uocife/ q,  culmis latum dngulum, qua fpecie,
ratio dele&et fuperos. ^ j- - ° u

Turn preces non nume & quot modioru capax cucuflus, quot

roconftant,fcd animiaf digitis

fe&u. Magno uendunt.) Vendunt ,dixit  pro oftentant.Ita Potitianus:
Vultuqctriftes,uendunt fandlimonias.Simulantcnifn nonulli fordes, ut
plusaccipianta mulierculis. Magno mugitu.) Pudet tne.quoties id  ui/
deo,8£ tame uidemusiimo irrumput in diuerforia publica,obftreput in me
dns couiuns ( nihil pudet facerdotes.Paulus manibus laborauit, Chriftus

ufuseft

STVLTICIAE LAVS. 189
d/gi'ti'slatum capillitium, quot dormh l,fus  eft liberalitate ami/

endum horas.Atq? haze  quidem aqua gis conU enire, ut iftis, ft

litas in tanta corporum & lngcmorum boni tint,aliaratioe pro/

, \ r . 1. 0  uideretur. Et tame his

uarietate,quam lit in£quahs,qms non nugjs>  ^ Aperitpeftem

perfpicitCEt tamen hisnuqts no altos ceremoniaru, quod his Diffenfio

modo praz le nauci iaciunt, uerum tn eos  q U j n g e adem faciac,
uicem alq alios contemnunt, atque ho putantes in his effe pieta
mines apoftolicam charftatem pro^
feffi, ob aliter dndtam ueftem, ob co^ runt,ut dehorteturetia,
lorena paulo fufeiorem, omnia miris . Sumtnauefte.)Habet

tragcedrjs milcent.bx hrs uideas quol/ quorum magnaparsob

dam adeo r/gide reliaiofos,ut fumma diuitlas  eorrupta frnt,
n  n , ( , P . .  etiam state Bernard!,

uelte, non mil Uliana utantur, mti^ quoc j ex  ^us patetepi/

ma Milefia, alios contra, qui fuperne ft° Iis * Cilicinam autem
t. . r . ■ ■  t -nr t- ueftem afperrimam uo/

linet lint, intime lanei.tv.unum altos catjUt pote qute exuil/

qui peeunia: conta&um ceu aconitum lis caprarum fieri foieat

horreant a P ud  Ciliccs.unde St no
men habet,quemadmo/

dum Milefiam ueftem,pro molliftima pofuit. Sicut 81  Horatiusinepifto/
lis:Alter Mileti textam,cane peius 81  angu^ Vitabit chlamydem. CLui pe
cuniaecontaeftumO Animocontemnenda eft peeunia, quod ft quid eft in
conta&upericulijCertepIus eft in contadtu fozminae,qi peeunia. At  foemi/
naruni centaftum non prohibet Francifcus,fed turpem amorem. Pecuniae
conta&um cur tantopere prohibuifleti CLuod fi diuus Francifcuscum
ait,non recipiant, intelligi uult, non attingant, cur addidit, neqt per fe,neqj
peralios.CLuisenimdicitur peraliumaliquid attingere i  Et quid fi chi/
rotheca contingant i  Palam eft Francifcum lenfifTe, quod uerba fonant.Re
cipit dominus,cui foluitur peeunia. Recipiunt procurators,unde recepto
res di£ti.  Adminiftrationem interdixit pecuniae,no contaftum, fed ad cum
modum interpretatus eftpontifex,nefcioquis. Deum immortalem, etiam
pontificeopuserat,utintelligeremus remuelpueris perfpicuamt Verum
hifeederebus difputentalijimihi fatis eft illud optare,ut Chrifti regulatn,
hoceft,euangelicam doftrinam tanti faciamus omnes Chriftiani, quanti
faciuntregulamhominis. Aconitum,) Aconitu herba eftuenenofa,qua

A 5 Diofcorides

I '7 o MnfflAfi BrKfiMtOM

Diofcorides in quarto, horreant, nec a uino interim, nec a mu
inter frigidifiimas nu/ «, n ^ r~\  •

merat, quod in faxiscre Iierum conta&u temperances. Demcg

fcit,undeut Plmiusau/ mirum omnibus ftudium , necjuid in

wenitncsmte^dicitur! rationeuita: conueniat. Nec illud ftu>
Huiusduas fpeciesDi/ dio eft, ut Chrifto fimiles fint, fed at

int “ PoAmffu  fell.

Cognomi/ ^ v^ov?, citatis pars eft in cognomentis, dum

mmoMcbo  ^ hi  fonigeros appellari fe gaudent,«

vov.Roa-^a^aW^op. inter hos alp coletas, alp mmores, alt]
id eft, Occidit autem sc  minimos, alp bulliftas . Rurfum hi Be

^onfnfbeftiam.’camn/ neditftinos, illi Bernardinos : hi Brigi-
cuiisimpofitum, 8tpro/ denfes, illi  Auguftinenfes : hi Guilhef

h2c  funtporteSa^oJ mitasjlli  Iacob/tas, quaCi  ueroparum
m ina , chriftians illi Si fit, did  Chriftianos. Horum magna

unitati,& charitati ini/

tnica.quaePaulus longe p^ts mtantum luis nititur ceremonps,
ante pratuidens,tantcpe Si hominum traditiunculis, ut putet

Mta e™ to unum ralum  P 3ram d 'g n “ m eiTeCan/

ter Chriftianos. Vnde tis mentis premium , haud cogitantes
Corintbtjs fcpbensait, f ut ur;am, ut Chriftus contemptis his

■crcceaHotAwn v/J.cc.c’  ad sA *

tpot/tairwivofmToq’W  ^ ■ omnibus

kuji» h/j.w /1  Wov ,7voc to 5xuto ZtyHn  tzravTt?, Roct k  W u,u7p <J<//
tf/xara , ifa q Ka.r^Tia'pSjJoi tyTsiii  auTb^ 1  voT,HO(i <vv th ccutk  'yvwo'a,id
eft.Hortoruos fratres per idem nome domini noftri Iefu Chrifti, utidem
dicadsomnes, &non Tint inuobis fciflurae, fids autem perfedli ineadem
mente,& in eadem feientia. CLuantoaffedlu has fadftones Chriflianajpa/
ci 81  unitati perniciofiftimas deprecaturf Vnde idem indignatur.quod alrf
cognomen lumerent Cepha?,alrj Apollo,alrf fuum,hoceft,Paub. Et uehe/
menterob id ftomachans.CLuid,inquit,diuifus eft Chriftus?CLuanto er
go minus huiufmodi fluids cognomends gloriandum eft? Idem cultus,
aut certe liber, idem uiiflus, aut liber, idem Chrifti cognomen, multo ma/
gis facerent ad concordiam.Nunc uidemus ex his tot diferiminibus, ma/
gnas ac periculofas nafei difcordias 1  de quibus quid attinet multa dicere,

cum

l 7

$  T V L T I C I AH L A V S.

pradtopene dilrupta imputabitaluu, pit, am « v/toah S

Alius tantum ceremoniaru aceruum

'■/ >  * 7  -a

dioitis duplid  cfa/rotheca muni't/s* Aik uo f CLuorfum igic tan

craflam.utnulius nautafuo dtenetur ium difcendas uita non

liculum.) virotiofisiMp  efi,abaqua!us,quodajuu fignificat. Perfius Saty/
ra prima:Nugariscum tibicaluc, Pinguis«qualiculus propefoTefqUipede
extat.CXue diftentum'dixiqco quod fratres ifti fere pifcibus uefcatur, qui
quandoqutde carnibus frigidiores funt,plus pinguedinis, qjj medici pitui/
tam congelatam elTeaiunt,gencrant.Ad haec diftentum dixit, ne uideretur
damnare,quod a carnibus abftineant,quanqj ne id quide magncpere pro
betPaulus,fcd quodtamultis Scuarijs pifcibus fe ingurgitent,ut nullirei
praterqp fomno utiles Tint. Ef¥iinditmodios),'Attendecadide!eclor,n5
hie damnari preccs,quancp nejChriftus quidehas uerbofas preces proba/
uit,fed  modios pfa!morum,id eft,certas&ftatas preces, modtjs enixn men
furamus. Ieiuniorum myriadas.) Myrias numerus eft dccem milium,
fednechicieiunia damnauit, fed ilia numerata, & in quibus tantum uo/
rantunicoprandio,tJtneccorpore,necmente quicqi poffint, CLuibus mi
rum,q?gIorientur,quicuItum diuinumagisexternis & corporalibus quiz
bufdam obferuatiunculis,qj fpiritu metiuntur. Plufq? undecim luftris)
Nam tales funt nonnulli fratres, qui fpongiarum, quae faxis Temper ad>

Temper a quocp fieri poflit,8dcS
hac nihil male? Aqua

hatrenr,

I$t  MflPlAS E T K IZMION

harrenf,ritu, nunqj locu femper eidem affixum locorAI/uS rail
mutent.fomniates pieta 1  rrj  „ j j .

ti  efle inanimata imitari, cam afllduo cantU UOCCm adducefcAll

fpongiam quo<j c(Te ani uslethargum folitudine contradlum.

& PiSS fent X e«ifp°roba alius Iinguam iugi filentio torpentcHK

uimus .Nam ipfis detra/ At Chriftus interpellatis, nuncp alio-'*

*£  quifimenclisgIorijs,unde namhoc.it.

thargu.) Lethargus apo quiet,nouum luda^orum genusC Vni/

cam ego legem uetemrfagnofco.de

obliuione.Kmotuspau qua tola nihil audio . bt olun palam,

citate induces, quod ori ti U liocK parabolarum utens inuolucro,
turexpituitacrammma, *l r , t , ... . r

prarcipue in his, q finiui paterna harreditatem pollicitus ium,

muitu ucrant,pra?cipue non  cucullis, preculis,aut inedrjs, fed

L%S a S=nTS ch adtatis  offices. Nec eos agnofco.qui
ocio deguntiquaies funt f ua  faefta nimis agtioicunt, ifti  qu i me

SFcSS dSnarQt! quoquefanctiores uideriuolunt.Ab✓
Iugi filentio.) Nacerta raxafiorum ccelos.fi libet,occupet, aut
fua habent filentia. Hi abhis

fratres frigidis prscipue

morbis funt obnoxi),qualesfuntapoplexia,paralyfis,tortura,lethargus,8i
fpafmus.Vndemultos tales uMi,qui lingua,nam haeccuprimis humida
eft,paralyfiuitiata,mouerenopofTent. Iudaorugenus.)Na queadmodu
ludariin ciicucifione,fabbatis,ieiuntjs,& al ijs id  gen 9 ceremony's gloriaba
tur,queadmodu Paulus faepe ejs exprobrat, cu fpiritu uacaret, ita nonutli
Chnftiani plus ceremontjs illis g fe inanib 9  tribuut,qs fpiritui, cui 9  nunqjs
fcintilla fenferut.quos tancp nihilaluda’is re differetes,nouu Iudaeorum ge
nus ftulticia.fed haudquaqp ftulte.uocat. Neceosagnofco.) Allufitad
illii locu euangelicu,qui eft apud Matthau,ubi iufti illi.quoru opera Chrl
ftus tatopereexofculatusfuit.fua operaignorat.Sicem aiut, kujje iron 'it/
7raifoivTct, iq l0jj'4-ap^Li/,id eft, Domine,quadouidimusefuriente,8£
tTUtriuimus?8ic.Malic6tra,fuabonaagnofcunt,8iiacT:ant,clicetes,Domi/
ne,quandouidimuseruriente, 8inonutduimusf Sedhorum opera Chrt
ftus no agnouit.Similis eft ilia parabola pubheani BC  pharifsi, fua ieiunia
B£  preculas iaftantis.Si quafi deo opprobratis. Abraxafioru coclos)Bafili
Uss harcticus fexagintaquinqi fabricatus eftcoelos.utautor eft diuus Au

guftinus

STVLTICIAE LAVS^

abhisfibi nouuextrui ccelum iubeat, guftin 9 in libro addd'/

quorum traditiuculas mcis pncceptis ju ud  nome fuis difcipu/
antepofuerutvCum hax audient,& ui- hs comendauit afyafa.

debuntnautas&aurigasfibiptaferri, SmfopJSSSShte

quibus putatls uultibus fefe mutuo CO numerus fignificatur. ct

tunbuntarl' Sed interim fpc fuafelte

lunt no abfq; meo benendo.Atqj hos £8i<xducema& unum.o-

quide.quancp drepnblrafemotos, nc

mo tamen audet contemnere,praeci^ xaginta.ln fumma red

pue medicantes >( ppterea quod omnia De bofplm-a ui

omniu arcana ten cant,ex confefliomV d e In icholijs Erafmi* in

bus quas uocant. Ou^tame prodere Hieronymi epiftolas.

ndashabent.mfifiquando poti,rabu nih ,i ad bonos mona/
lis amcenioribus delegare fe uolunt, chos pertinent. Mali pu

fed conicdturis modo rem indicant, d^beamcorngere.’Audi
tadtis interim nominibus. Q_uod fi uimus cm fepenumero

quishoscrabronesirritarir, turn inpo ™ es a  SSnnbus!

pularibus concionibus probe ulcif^un ldepnoad sdificatione,

turfefe Kobliqu/sdiashoftem no,

tant, adeo tedle, ut nemo non intellb legiu, deniq? domu, ho/

gat.nifi qui nihil intelligit. Necprius rnmcquorp h defunflus
i r r ■ °  v *. fit, qnafi fans fit * li iiiuu

oblatrandi rinem taciunt, quam m os nominatimnoprodant.

offam obieceris. Age uero quern tu mi Multa poffent hoc loco

hi comoedum,quem circulatorem ipe- lo ob bonorQ  honor?w

flare ticere. Hos crabrones
irritarit) Crabroinfefligenuspertinacifrimu,aculeoqipeftileriffimo:cui*
iflum Plinius Iibroundccirno,dicithaud temere fine ftbri dTe.Vr.de <f uer
bio diflu eft, T«i 5  ovji«/a§ e^0/?e/j,id eff Crabrones irritan: in ptinaces S£
rixofos,quoPlaut.in Amphytrioeufuseftin tnulieres. In os offam) Sic
apcTMarone Aeneas Cerbero oblatratioffam obrjcit,qfileat. Coir.ccdO) ■

B Comccdus

*9  +

MOPfAZ ErCAMlON

Comoedus dicitur qui (3; are  malts,quam iflos m conciombus
agit, comicus Uero qui c • \ • >  -j-itj

fcribitcomoedias. Per itiis rhetoricantes omnino ridicule, led

manus tradit.) id eft,per tame fuauiflinieimitanteseaquasrhe/

tores de dicendi ratione tradideruntC
Deum immortalem, ut gefticulantur,
ut apte comutant uocem, ut cantillaat,
utiaclant fcfe, ut fubinde alios atque
alios uultus induunt.ut omnia clamo/

fuccedionem, prouerbia
It dictum fjgura. Mihi
jioneftfas.j Mihi,refer/
tur ad perfonamMoriar,
quod nolint muliere fci
reliteras aut difciplinas.

A Ntlo Aegypti.) id

eft.arealteniffima.Inhis . _ .

autem mira quada Wo/ ribus milcent. Atqj hanc orandi artem

■n/ 7 rco<rft deptngit illorn ceu rem arcanam  fraterculus fraterculo
to  KotxojuAo^jUt (jraect ,, n  .

uocant.ideft, peruerfam per manus tradinea tametlt mini non

imitations. Nihil enim eft fas fcirc,tamen  utcunaj coniedturis

Proaitwm ABabylonio dra lequar. Frimo loco inuocat id quod a
cone Bel .)  Haec fabula poetis mutuo fumpferunt : dctade di'

eft fcr 1 phs a Damdis r i a  fturide charitate,aNilo Aegyptiflu
Theodotione, ut nSnui uio fumunt exordium, aut crucis my^

"o P „taS“^ U  Babylonio dracone

nec SufJna? hiftoria, nec Bel|diciter aufpicantur;aut de ieiunio

h u«omn[aobehfcTs°am dtfpataturha ditadeam zodiact  (ignis
tepofitis,diuus Hierony prmdpiu faciuntraut de fide uerba fa/

musiuguiauit taqpadul fturi.diu de quadratura circuli prado^
tenna. A duodectm zo ^ ,. - , r  , ,

diaci.) Soiem enim aiut quutur* rndtui ipla quendam eximie
In ieiunio anete primil ftultum,,

zodiaci fignu ingredi, eoqj tunc omnia magis humefeere 81  ealefeere, craf)
fosep humores corporum.qui in hyeme propter ccelt frigiditate refolui n 6
poterant.tunc refolui incipere, atep idcirco paucis tunc egere corpora nutri/ •
mentis,eocp bene inftitutum effe ab ecclefia ieiuniu uerno tempore. Ha cep
occafionemiradezodiaco.eiusqjfignis blaterant,quo tndoAaepiebeculae
dodliuideantur. De quadratura circuli.) Ariftoteles $ xarHfPfKog toji
ti  feriptu reliquit, Ivish/xh^  $ ^.t! o-jo’hi’  , ouJV/j hcjAua £ 7 ns.rro,u
Itno/joto/ji^o W  kukTW TSTfv-jwo'wh vyi /tfu

IwTO

iT VLTI C I AE L A V Si  19 S

ftultum.erraui,dodlumuolebam dice ° Uc ^ ru >«y Riduukfl

fe.quiin condone celeberrima diuina: sdentiaiSsexiften StS
triadis myfterium explicaturus.quo 8C «, nihil prohibct fcibiie 5  *

dodtrinam fuam non uulgarcm often CdSa

taret,8d theologicis farisfaceret aurib 9 , tameniplius nondueft,

nouaprorfus ingrefTuseftuia.nimim

a Iiteris,fyllabis,8C oratione, turn a con ftoteie plus fcire uidcan

cordia nominis 8 uetbi, adieftiui no- &£$££££*

minis 8 i  fubftantiui, mirantibus iam fois fratres dcquadratu

plerifcn.ac nonullis Horatianum iliud ra i? rcu J i m N ulta  ^ 0 ■

apud le muf iitantibus: Quorfum hxc  co  uocabuio dixit: nam

tamputidatenduntC'Tande hucrcm trmitas,quouulgusuti/
j r 1  . . - . tur,non fatis eft lat/nu.

deduxit,utin gramaticorum rudimen Theologicis.)ioc 9  eft,ra

trs fi'c expreflum oftenderet totius tria/ cite em fignificat, theolo

dis fimulachrum, ut nemo mathemati EugasrabellaT^I
corum in puluere poftet euidentius de/ euangehu.aut Paulinas

pingere.AtqjinhacorationeSwAo-j-M- ^ematicorujr^mhts
TV.T&' ille  totos ocfto monies lta Cjffu- mos eft, figuras fuas (n
darat.uthodie quoq? magis c^cutiat pulueredepineere. 3?o

quam talp^mmirutota lummuacie cftGnecusabhocpcfiti

adin genii cufpidemauocata. Verum uo  ‘heologus. Magis
. P ,  *, . - . ca’cutiatq>talpae)Gra-cif

haud poemtet hominecaecitatis.acpar em prouerbiu eft, acral

uo quocu pntat emptam cam gloria. *«*©■' Tv<j>*coTfj<§K.i.

Audtoscft i nobis alius quid, efto. £5££

genari 9 ,adco thcologUS,Ut inbocSco alrquetheologufibino/ cLrr.<xr.i.
turn ipium renatij putes.Is explicate-
rusmyfteriu nominislefu, miraiubti afamrefertur,cufpisauc
litate demoflranit in ipfisliteris latere, Sara am? rcihiSS

quicquid B x a^nrop


UOPIA2 SriSMION

af|m/i.)ideft,arcanu quicquid de 1II0 dici poflit.Etem quod
&meffabile,reftiuiterhu 1 .. 1  _ ■ a r,-  ru -J

ius ddiri fratris ineptias tribus duntaxat mne<ftuurj:aiibus,ia

ridet,qui uocem Hebrai manifeftum cffe fimulachru diuini ter

ronymo°inep tiffinsheft! nionis * DeindequodpritnaUOxIefuS
in aliens lingua traxerir. dcflnat in S, fccunda Icfum in m, tcitia
Siquidem lefcha, j e f u  j a u  j n  { loc  fubefTe myfte^

ficansquodCrxceo-wTH riummempe tr.'bus Iitcrulis mdicanti/

5ia,8d Latine falus.cui bus cum eflfe fummu, medium, Si  ulti
palTim apud Hebraeos r> cl \  n •-  i •

interponir leu run fine, mum.Reftabat myftenu hisquoc^re

ut ibi ) 'nyvi’T' TAVh  Crufius, mathcmatica ratione, Icfus fic
id eft, dommi eft faius, fnduas iequales diffidit portiones,ut
wr^n rTm 1  fcdiccc  penthemimercs in medio refide

, id eft, Ooi ret.De/nde docuit apud Hcbraos eflfe
li mei defecerunt in falu/ v? , quarn iili Svn appellent, porro fyn
Scotoru opinor linoua.peccatufonat:

JW'dicunt noftn,fal . . r  |v  r . T  r rc

uacoris nomen diftum atq; hinc palam dedarari, letum elte

efle.Sunt tamen qui di / qai peccata tolleret mudi. Hoc tarn no

uupi exordium ficmhiantes admirari

meres.) wtv0£ qn<? funt, lunt omnes,pnecipue theoiogi.utpa^

S/vg dimidium, /x(^  mm  abfuerit quin tilts acciderit, quod
pars,unde i  * ,, . *«

dimidiu quincp dicitur. ohm Ntob£,cum mihi propemodum
Q.uemadmodu etiaTe euenerif,

rentianus ait:Hoc-5ra'0x/Ju/x«Ji? medium de quincp uocatur.Sicut igityr
Gramatids penthemimercs uocatur,quando poft duos primos pedes re/
linquiturfyllabadicftionemterminansmam duocumfemis dimidium fa
ciunt quinqt,fic fyn in medio penthemimeris pofitum erat a fratre, ut fi di/
uid«retur,utrucp eius dimidiu cum reliquis duabus literis fumptu,pentbe
mimeres faccret. Niobs) Ha?ccu pulcherrimospermulcosqi libros habe
ret.eosqKerneret ab ApoIline8i Diana fagittis confolTos,nimio dolore ob
ftupuit diriguitqi. Vnde a poetis fingitur uerfa in faxum.De qua Ouidius
iransformatorum Iibro fexto;Exanimes inter natos natasep uirumcp Diri

guitep

S T V E- T I C HE E A V S ♦ 197

euefterit, quod ficulno illi Priapo, qui guitcpmalis. nullos mo

r  * i /-« . t. c 1  '  uetauracapillos.lnuul/

magno luo malo,Camdias baganxcp tu co i or eft  f ine  f ang uie,
no&urna facra fpedtauic. Nec iniuria luminamceftisStanrim
profe&omam quando fimilem 1<poJV mota 8cms  ’ nihil in

imagine uiuum. Graxi
maxima 8C  intoleranda
mala,v/o'exe wa^ideft
Niobes paiTiones uocat.

Ficulno illi Priapo.)
Significat fe adeo riiifle,
cum ftulti theologi prat
admiratione ftuperent,
ut propemodum crepi/
turn uentris faceret. Ailu
fit enim ad Priapum il/

comentuseft Demofthenes illeGra
ius, aut Cicero LatinusC Illisuitiofum
habebatur procemiu, quod a re foret
alieniustquafi uero non ad iftum mo/
dum exordiantur 8£ fubulci.natura ui
delicet magiftra. Ac hi dodti prxanv
bulum fuu, Cic  enim uocant, ita demu
eximie rhetoricu fore ducunt, finufcn lum  ficulnu, qui ut Ho/

. „ . . - v  ratius in ea Satyra, quae

quiccp habeat cum rehquo argumeco inciplt) oiim tmeusera
confine, ut auditor interim admirans, ficuinus inutile lignum,

illud fecum murmuret.quo nucfe pro. gaSTgSslIlodury
ripit itteCTertio loco ceu narrationis ui na facra, quibus furias
ce nonnihil ex cuangciio, fed curfim ac “ 0 a "£^p°'

uelut obiter,interpretatur,cu id folum ftaret, prx timore ma/
fiierit agendum. Quarto loco iam no/ ‘2‘^3,‘jS
ua lumpta periona, quadtione mouet aniculs territa?, relichs tatio.
theolo2ale,aIiquoties fos yhM omalS  dentibus ttaliendro e

ocrfo^lw,  deficajt;Et ut non te(iis

inultus Horruerim uoces furiarum.Sifataduarum. Nam difplofafonat,
.quantum uefica pepedi.Diffifa nateficus, at illscurrerein urbem. Cani/
d/at dentes,altum Saganscaliendrum Excidere,atq!herbas, atep incanta
ta lacertis Vincula cum magno rifuqj iococpuideres. «qo fop.)  id eft,inft
nuationem,quateft oratio quadam diflimulatione 6 C  circuitione, obfeure
fubiens auditorisanimu.ut feribit in Rhetorica ad Herenniu.Hac CLuinti
lian^in libro quarto utendu efle ait in caufa admirabili& turpi. CLuo nuc
feproripitille.) Vergilianuefthemiftichiu. Theologalern.) ixi/xhIly^\c
gendurifuscaufa.Sicernillifolentuocareuerbonoadmodulatino, cm

B j ?H5»

19  8

m nr »as e r tnuion

yuz.ovii

ccT^o{j.(vlw,&tCto id  quo® ad artetn arbu

neq?  ccelum attingente. trantuf pertinere. Hicdemu theologi-
Proucrbiu eft apud Lu/ cum attollunt fupercilium.dodftores Co
atZptopoto't'S knnes,Azores fubrilcs dodtorcs fub
quintus aftus.) Allufit tiliuiimos.dodtores feraphicos, magtii
ad hoc,quod comocdia f, cano minaauribusincuIcantes.Tutn

qnqjconftatatfibus.Et . . . r

M.Tuiii 9 dicit iextremo lyilogumos,maiores>minores>coclui(o

a<fiu,poeta oportere efTc nes,corollaria,fuppofit:iones ftioidifCir

interpretantur.) AUego mas.acplulCjj Icholalticas nugas apud

Cenchpo.  rias inuetus teftamen/ imperitum UuIgUS ladtitant. Supereft
turn non feremus, nifi . 1  . P r  *_ .

neceflitas nos cogcret. >am quintus ad:us,in quo fummu am

At quis fcret fomnium ficem praftare conuenfr. Hicmihi flul

taKSote tam al/qua «indofta  fibula, cxSpc.

explicatumc At quidam culo opinor hiftoriali, in mcdm adfe^

gunrl?utg«tom'. k/ rant ' K  interpretantur. At® ad
Chimaeram fuam.) Hoc hunc quide modum Chimera fuam
abfol Uu nt,qua | emnecHoratiusunjp
diuerfiflimis,tan<$ mon aUequi potuit cum fcriberct.Humano

«***«* SSifSjSTlS! f a pM«nSedaudieruta'nefcio quib».
merus fie defaibit, g £  mgrelium orationis iedatu ; mimmeqj
aji!w35o!jyivoz,  cu^’av damofum efle oportere: Itaq; prind-*
IP io ficexordiutur.utnecfpfiuocepro>
fxa'ifct, M/j  aTTOTTvsiou/ pria cxaudiant.quafi referat dici.quod
nulluaintelligat. Audierunt nonunc^
crat diuinu genus,n6 hu ad concitandos affcdlus, exclamation!

b “ s utld “ cffe - ProindepitOe alioqui

mera,graue efflans ignis loquen tes

uim ardentis.Verfus Homeri Lucretius fic imitatus eftsPrima leo,poftre/
ma draco,media ipfa chimsra. Humanocapiti.) Sicorditurartem poeti

cam,

5 T V L,  T I C I AE L
foquentes, fubinde repente uocem tol
iuntjuriofo plane clam ore,etia cum ni
hil opus. lures elleboro homini opus
efle, peri tide quaft nihil referat, ubi cla/
mes.Praxerea quonia audierunt opor
tere fermone in progreflu ferueftere.in
fingulis partibus principrjs utcuq; fane
recicatis, mox mira uods contentione
ututi£,etia ft res ftt frigidiffima.atcg ita
denicp deftnut.ut fpiritu defedlos cre^
das.Poftremo didicerunr.apud rheto/
res derifu fieri merione, eocp  ftu dec Si
ipfi  tocosquofda afpergere, Z &<pfo

plenos gratiaru,cp<^ in loco,ut
plane ovop 'itub efle dicas.Ivlor
det quoqj nonuntp.fed ita, ut titilient
tnagis qj uuIncret.Necuncpueri 9  adu
latur.cp cu maxime Trocf^V/a^ uideri
ftudet.Deniqjtota atftio eft eiufmodi,
Utiures eosa fori circulatoribus didi^
rifle,a qbus Ionge uincuntur. Quancp
utriqj alteris ufqjadeo funt fimiles, ut
nemo dubitet qn aut hi ab illis, aut illi
ab hisrhetorice fua didicerint Et tame
inueniut hi quoqj mea nimiru opera,
qui cu hos audiunt.Demofthenes me
ros.ac Ciceroes audtre fe putat. Quod
gen 9  funt pnecipue mercacores ac mu/

lierculs

A V S.

*99

ca reprehendens inacqua
litatem argumenti.

Elleboro opus efle) Hoc
eft infanire. CLuando/
quidem elleboro purga/
turatrabilis,ut fupra di
ximus. Derifu fieri.)

Derifu mouendo multa
fit mentio apud Fabium
libro fexto. § cf/Ax

joJ'/tk.)  id eft, O ami
ca Venus, ut uiri dicunt
xjaKAaq cum admiratur
aut abominantur, ita foe
minae dicut,<» <s/Ax fccppo „ ,

<Nth.  ovop 'rhh  Au FeftWMS-
fajj.)  id eft, Afinu adbibi
turn lyrx.  Prouerbiu eft,
quo fignificant homine
minime idoneu adrem
gerendam. zrapjxa’iaJ
id eft,libere loqui,

Inde ■as'a^Ka'/tt.libertas
in admonendo,aut alio/
qui loquendi,contraria
aflentationi. CLuod di/
cit,uero ueri 9 eft.Clamat
in mulierculas,quod tra
hant caudas, qcPnimiu
niteant, 8i  forma follici/
tent uiros,quod gemis
St auro fulgeat, quod ui/
ris imperent. Atcp ha*
n arrant,ut illaegaudeat.

Fori circulatoribus.)
luxta more Italia; dixit:
naillic in foro poftta m2
fa.cofcendut nebulones
herbarif.aut prarftigiato Hulieres
res.autaliud quippiaft/ mercA
mile f pfitetes,St oratioe tores,
populum

a

MAPI  AS ETK AMIOM

populu iikiunt. Q-uoru liercuterquoram auribus um’ce pfacerc

%  concionatoru, nifi qcf ftudent.quod liii nonnulla pr*d* por
iiios uincant. Si quid tiunculam de rebus male partis foleat

ES£a genus.impertm.fi  commode fuerint palpattV
hos lgitur deferut, quic/ 111* cum alrjs multis de caufis huic or<

?aT. d  "slmphaffimcco dini  fauent.tum pr*cipue,quod in ho
lor) hoc eft aperte,& fine rum finusfoleant effundere.fi quid in

SSmcto ql, E„mq d U i,* «»*°* ftomachamr.V.detisop.nor,:
rum gubernacula.) Vt quantopere mihi debeat hoc hominu

ludens tamen ua prmci/ genus, cum ceremonioIis,8C nuois deti

pis officium complexus c; ,, f  , ,, p

eft, ut non Ariftoteies diculis.clamoribusq? tyranntde quan^

melius in fuis Politicis. dam fnter mortales exerceat,& PauloS
Neclatudigitu)ide,ne a  ^ • r r 1  \t -

minimum atq? Antonios lelecredant. Veruego

i ftos hiftriones tam ingratos beneficioru meorum diffirrm

latores.qj improbos fimulatores pietatis.libenter relinquo.

D eprmapn  I am dudum enim iuuat de regibus 8C  principibus aulicis, a

* ‘ quibus fimplidffime color,& (ut dignum eft) ingenuis inge

nue nonnih/1 attingere. Qui quidcm fi uel femundam fani

cordis haberent.quid effet'horum uita triftius, aut *que fu/

gicndumCNeq? enim exiftimabit uel periurio paricidioq?

parandum imperium.quifquis fecum perpenderit.quam in,

gens onus fdftineathu metis,qui uere principem agercuelit:

Formabont eum  q u { rerum gubernacula fufceperit,publicum no priua^

prmcipis. tum ne g 0C i um  gerere,nihil nifi de commodis publicis opor

tere cogitate: a legtbus,quaru ipfe 8C  aucffcor 81  exacftor eft,

nec latum digitum difcederernffidal/um omnium 8C magiV-

ftratuum integritatem fibi pr*ftandam effetfefe effe unum,

omnium ocuiis expofitura.qui uel ceu lydus falutare.moru

innocentia

to I

LAVS.

minimu quidemfpaci/
um. Scrmo eft prouer/
bialis. Gometa.)ideft,
ftella crinita, qux fere
magnu humano generi
portendit malu,fi quan/
do apparuerit, dicit aut
KO j u.HTxe grafeo uocabu/
lo, quod avTS) £ kclti*
A£7rTo / Ta7o/j > 'S‘o avco hi rr
TIutj.cci’  £7n Kc/xHq,  hoc
eft,quod ipfuis inferior'
pars tenuiflima fit/upei
rior autem pafla.ficut in
coma. CLuod gef

STVLTICIAE

irfnoccntia,maximam rebus humanis

falutem poffit adferre.uel ueluti corner

ta fetalis,fummam pernidem inuehe/

re.Aliorum uitia neep perinde fentiri,

oeqj tam late manare.Principem eo lo

Co eife.ut fi quid uel leuiter ab honefto

deflcxerit.grauis prodtius ad qjpluri.

tnos homines uitas peftis ferpat. Turn

quodmultafecum adferat prindpum

fottuna.quse foleant a redo deducere,

quod genus, deliti#, Iibertas, adulatio, nusjpro eo quod Grs/

luxushoc acdusem'tendum, ac follici/ cl , d I cunt  °'^>. exem P|“

tius aduiglladum,necubi uel deceptus tuntjProuerbialiterdi/

cefifet in officio . Poftremo Ut infldias, ftmHoratius, Permitte
i . i i diuis ca?tera. Inluuco

odia.ceteraq; uel pencula.uel metus o- uerrant)

tnittam.capiti imminere uerum ilium regem.qui paulo poft

ab eo fitetiam de minimo quoqj commiflfo rationem exa^

durusddq? tanto feuerius,quanto pneftantius geffit impe-

iium.H;ec,inquam,atq; huiufincdi plurima.fi princepsfecu

perpenderer,perpenderet autem fifaperet, is nec fomnum,

nec ribum opinor iucunde capere poflfet. At nuc meo mane/

re.has omneis curas drjs permittunt,ipfi fefe molliter curant,

neqjquenquamad auremadmittunt.nffi qui iucunda lo*

qqi  norit.ne quid animo follidtudinis oboriatur. Se probe

pdndpis partes omneis impleffe credunt.fi uenentur affi/

due, fi bellos alant caballos, fi fuo commodo uendiderint

magfftratusac pnefeduras, fiquotidie noua: rationes ex>

cogitentur.quibus ciuium opesattenuent ,&in  fuum c6ii>

V C conuerrant

S tuAict mto
loiii prim
pam.

-tot

HflPtAJ e r rjiM r on

uerrant.) Pieriq? depra/ uerrant fifcum, uerum id appof/te re>
uant.pro couerrant per ' . . >. „ . r r ■■ re ^

geminum r, conuertant p^bs titullS,Ut etiam u Sit lniquiliimu/

pert.Eftautem cornier/ aliquam tamen azquitatis fpeciem prx,

fe ferae. Addunt dam opera nonnihil

dixit, nam fifeus pro/ ;  adulationis>quo populates animos, ut

admodu“SmTft «”><?deutociant.Fmgitemihinuc
reipubiics. Meros (quales funtnonnuncp) nominem le^,

ph$aces gQ ignarum,puhiicoru commodorum
penehoftem.pnuatismtentumcomoditatibuSjaddidlu uo
luptatibus,oforem eruditionis>oforem Iibertatis ac ueri, ni>
Cultus pvin  minus quam de reip. falute cogitantem, fed omnia fua

ctyum. ^  libidine,fuiscp utilitatibus metientem. Deinde addite huic
torquem auream,omnium uirtutum coha^reritium confen<
fum indicantem,tum coronam gemmis i'nfigm'tam,qu« qui
dem admoncat earn heroids omnibus uirtutibus oportcre
casteris antecellere.Praeterea fceptrum.iuftttiae 6£ undecunqj
incorrupt! pedloris fymbolum. Poftremo purpura eximias
cuiufdam in remp. charitatis indiciu.f-fec geftamina fi prill
ceps cum fua uita coferret,equidem futurum arbitror, ut pla
nepudefcat ornatus fufuereafq^ne qui's nafutusinterpres,
totum hunc tragicum cultum.in rifum,iocumcp uertat. Iam

Proems
fict.

quiddeproceribusaulicis commembremC quibus cum nU
hil fit addidliusXeruiliuSjinfulfius, abiedf ius,tame omnium
rerum primosfefeuideri uolunt.Hac unain re tamen mo/
deftiffimi,quod contend,aurum,gemmas, purpuram, reliv
quaq^ uirtutum ac fapiontias infignia corpore circumferre, re
jrum ipfarum ftudium omne conceduntalfjs,Hocabundefe
licesfibiuidentunquod regem heram uocare liccat,quocJ

tribus

STVLTICIAE LAVS,
tribus uerbis falutare dtdicerint quod
norint ciuilestitulos fubindeinculcare,
fcrenitatem, dominationem.&magni
ficentiam, Quod egregie perfricuerint
faciem.quod feftiuiter aduletur. Nam
hx  funt artcs,qu£ uere nobilem & auli
cum deceant. Geterum fi aitx  ratione
otrmem propius infpicias, nimiru me/
ros Phxacas inuenies, fponfosPenelo
pcs,reliquum carmen agnofcitis, quod
Echo uobis melius referet cp ego. Dor/
mitur in medios dies, ibi iacrificulus
mercenarius ad ledum paratus.qui £■
pemodum cubantibus adhuc factum
expedite peragat.Mox ad ientaculum,
quo uix peradto,iam interpellat prati-
dium. Sub id aiea, laterunculi, fortes,
fcurneqnorioncs, {corta,Iufus,in%eti;e.
Interim una aut altera merenda. Run-
fum ccena,poft hanc repotia, non una
per louem. Atq? ad hue modum, citra
ullurn uitje tedium elabuntur hone,
dics,menfes,anm,fecula.Ipfa nonnum
quam faginacior abeo.fi quando aide/
rim illos ■y&ya.'Koy^ovvraq , dum interim
nymphas unaquieqj hoc fibi uideridrjs
;ppior,quo cauda Iongiore trahit.dum
procerum alius alium cubito jstradit,
‘ quoloui

16 )

pha?aces)Ph*aeum rex
erat Alcinous.apd'hos
ueluti ftupidos, prodi /
giofa qusdam mentitur
VlylTes Homericus.

Sponfos Penelopes.)
Nam hos Homerus nul
li rei prsterqj epulis,cho
reis,cantiienis, & Vene/
ri ftuduiflTe dixit. Vnde
de prods loques ait, 5cu/
Taj \tti tto eft©-'' h)) UV
T'io(icPi l i%op  tvlo/ivusvipij
rcla'ifj /jlcvwi aA
A<x (UE/xxAe//. 0A7rx' t  oj/
XxSb : a'T£,ra^ rava^Hi
/xara J'airoq,id  eft, C&l
teru ubi potu cibocp fa/
tiati fuerutproeijhis qul
deanimoalia cura* fuel
runt, cantus, faltatioqj,
haecem funt additamen
ta conuiuti. Reliquum
carmen .)Sequitur enim
apud Horatium . Poft
fponft Penelopes, nebu/
lones Alcinoicp. CLd 1
Echo.)Nam huius eft
extrema fonare. Repo
tia.) A repotando difla
fie olim uocabant, uelut
iteratas nuptias, qua; co
lebantur aliquot diebus
afponfatradita. Q_uod
hicintelligi uufquulgo
uocantbanketam. N5
una.) multitudinis nu/
mero.//.£•> aAoj|o«]u tcxq)
ideft,oftetantes fefe. Vti
turhoc uerbo Lucian 5 *,
de dtjs loques, qcf faftu
C i quodS

iQ-4- :

quodam uiuant. Didu
eft a /xiycChop  magnu,
& jxovg oratio, qd' omia
magnaloquac nihil pie/
beium.Galli quoq; uul/
go uocant,lagrande gor /
re. (!£uo loui.)loue
epifco/  uocafprincipem. Ac
principu quide.) CLue/
admodum fuperius no
ladit bonos principes,
fed docuit quales fint
mali, 8 £ tamen nihil de
turpibus fadlis proceru
locutus eft,fed commu/
nia quaedam 8C  ridicula,
nftra moderatione re/
cenfuit. Ita nunc notat
malos 8t  idignos epifeo/
pos,quorum utinam efi
fet minor numerus,
Epifcopi. )£ 7 ri cTKOTre p
eft infpicere, & curam
agere,profpicereq 5  de ne
ceftartjs, 6 i sTno'Ktfsrog,
id eft, infpeeTor 8i  cura/
tor, Vnde ut Suidas ait,
■ 0 / 7raj k.Qlwctiwp  lig Tag
£7THK!)ag TTpAeg, stav a 1 /
?i£^«c9'a/7a 7 ra| sxaso/g,

■JB-£^.7r0^WW0( t7TiVK07rO(
qjuActKSg jKaAoauro,
oug J  Aauwvtg aj,u.os<xg
k'As-yo/j , id eft, CLuiab
Atheniefofibusin fubie/
tftas ciuitates,ad infpici/
endumeaquaea fingu/
lis agerent, mitterentur,
epifcopi S l  cuftodes uo/
cabaf ,quos Lacones 05 /
,iu.S5«5i id eft,cogrue gu /
bernantes

M a P t  A 2  EfK fl M ION

quoloui uicinior cfTe uideatur, dum
fibi quifquehocmagis placet, quo gray
uiorem catenam collo baiulat,ut robur
ctiam,non opes tantum oftentent, Ac
prmcipum quidem inftitutum, fummi
pontifices,cardinaIcs, SC epifcopi , iam
pridem gnauiter ajmulantur, ac props
fuperant.Porro fiquisperpedat, quid
lineaueftis admoneat, niueo candore
infignis,nempe uitam undiquaque in/
culpatam.Quid fibi uelit mitra bicor^
nis,utrunqj fafhgium codem cohiben/
te nodo,puta noui pan'ter ac ueteris in/
ftrumenti abfolutam feientiam. Quid
manus chirothecis community, pur am
SC  ab omni rerum humanarum conta/
gio immunem facramentorum admi/
niftrap'oncm* Quid pedum, nimirum
crediti gregi's uigilantifii'mam curam*
Quid pradata crux, uidelicet omnium
humanorum affedtuum uidtoriam *
Hax,inquam,atque id genus multa, ft
quis perpendat.nonne triftem acfollid
tam uitam egcritCAtnunc belle faciut,
cumfefepafcunt.Casterum ouium cu/
ramautipfi Chrifto mandant, aut in
fratres(quosuocat)ac uicarios reqeiut.

Neque uel nominis fui recordantur ,

quid

STVLTICIAE LAVS ioj

quid fonet epifcopi uocabulum, netru bernantes uoca&ant.

peIaborem > curam,folhdtudi'ne.Vem Neque^cTfp^cufaJio.
m irretiendis pecunrjs,plane epifcopos Hemiftichiu eft Homeri

agunt Adeudemmo, to«S

dam cardinales fi cogitent fefe in apo^ caecus dicif.Suidas Ho/
ftolorum locum fucceffifte,eadem ab
ipfi's requiri.quas illi pneftiterunt.Dein
de non dominos effe, fed adminiftra^
tores fpiritualium dotium,de quibus
omnibus Tint paulo port exacftifiime
reddituri rationem, Imo fi  uelincultu
paulifperphilofophentur, atq? ita fee u
cogitent, quid fibi uult hie ueftitus can/
dorCNonne fummam & eximiam ui^
tseinnocentiamCQuid interior purpuraCNone flagrantiffi/
mum indeu amoremCQuidrurfus exterior,finuofa capach'
rate diffluens,ac totam ctia reuerendiflimi copledxns mu/
Iam,quanqua una uel camelo coqcegmdo  fuffeceritC nonne
charitatem Jatiftime fefe  pandentem ad fubueniendu omni
bus,hoc eft,ad docendum.exhortandum, confolandum,in/-
crepandum, admonendum,componenda bella, refiftendu
improbis principibus,8i uel fanguinem libenter impenden/
dugregi Chriftiano, non folum opes. (Quancp quorfum
omnino opes,pauperum apoftolorum uicem gerentibusO
Haze  fi perpenderent inqua,nec eum locu ambirent, 8£  libett
ter relinqueret, aut certe uitam plane laboriofam,atq? follia-
tarn agerent, cuiufmodi ueteres illi uixerunt apoftoli. lam
fummi pontifi'ces,qui Chrifti uices gerunt, fi conentur eiufdc

c 5

mericu illcP hemiftichiu
ouJ^ aAaoo'xtf7r/idi ti’XZp
id eft no caeca fpeculatio
nehabuit,quod ait pro»
uerbialiter dictum e(Te.

Reuerendiflimi copies
(ftens.) Reuerendiflimi
uocantur cardinales, ue
luti proprio titulo, ficut
potifices fantftiflimi. Et
palliu a mulae fronte re/
uincit exmoreRhomae.

Si uel

uitam

lOtT '

MAP .IAS  HfKAM T ON

SiueIpaps.)Olimoes uita a 2 mulan‘,ncmpe paupertate, labo/
epilcopipapsuocabant , 0  , _ i * *

hoceftpatres. Pappum res.doCtrina, cruce, uiras contemptum,

cnim ucterespatre uoca fi U el papa;,id eft.patris nomen, uel fan

gusj G^c?irnmenfam cognomen cogitent, quid erit

bonorucopiam 3aA<xr/ in tern's afflicftiusC" aut quis eum locum
hyZ  omnibus emat facultatibus,emptu,gla
$2/i,id e ; aceruu bonoru dio,ueneno.omniq 5  ui tueaturC Quan/
“>}' s abftuleritcomoditatu.fifemelin
barbarum iiiorum uo/ cemueritlapiendaCoapienriadtxUmo

eabiilijm. Sic enim uo/ ue } mlca f a |,' s illi'usCUIUS meminit Chri
caturinrimifcribae, qui n  _ „ „ ^ ^

builas.quas uocant, ef/ ltusC 1 antu opu,tantu honoru.tantu

fingunt Rhom?e. Mu/ ditionis,tantu uictoriarum, tot officia,

lotribs.) DiAio copoli/ ,. r r  ,

taegraca uoce&: latina totdilpenfationes,totued:igalia,t6tin

fignificans eos,quicu/ duigetias,tantumequorum,muloi-u,{a
rantmulos. locleno/ »•”. - « * \T’j  •

res.) Significare uidet telhtu.tantu uoluptatum. Videtis qua/

pueroruobfcoenos amo tasnundinas,quanta mcfletn, quantu

dtveramQdduSo bonoru pelagus,paucisfimcoplexa.In
Et quoqHocutn inducet uigilias, ieiunia,
lachiymas>orationes,condones,jfludia,
fufpiria.milleqj id genus miferos fabores. Neq? uero neglu
gendum illud futuru,ut tot fcriptores,tot coprjfta;, tot nota/
tfytotaduocati.totqjmotores.totfecretarrj ,tot mulotriba:,
tot equifones.tot mefarq, tot lcnones, pene mollius quidda
kddideram,fed uereorne duriusfitauribus.In fumma, tarn
ingens hominu turba.qua: Rhomanam fede oncrat, lapfa
-fum.honorat fentieba.ad fame adigen£ Inhumanu qdem
lioc,^ abominandu fadnus, at multo magis detefhtldum,
: i|>fosetia fumos ecclefiajprincipes, ac ueta mudilumina ad
*' ' ;  peram

STVLTICIAE LAVS ' 107

peram & baculum reuocari. At nuc fe Etfioe ^fti'uius eft imw

re >» ftmd labons eft, id Petto SC r ail'' ,j e  gpoftolis in hymno
lorelinquunt.quibusabunde fatis eft facro. Ad pedes beato

ocn-Porrb fl quid fplcndoris,autuola-JSSf aSt

ptatlS, idflblfumutlt, Atop ltafitmea ru meminit Paulus.)Eft
quidem opera,ut nullu penehomenu
genus uiuatmollius.minuscp follldtu, dulces fermones 81  be/
utqui abunde Chrifto fadfFadtum cxi nediaionesfeducutcor

ltiment,u myltico ac pene lccnico orna C es pi<fiurs ) Proponun Vvtms
tu.cerimonfjs.beatitudinum.reueretia' * ur e,tfl  T homa:  P 1 ^ >n

r r, - '  !• f i-r>- linteis.cnmaximeodio/

rumdancutatum tituhs, SC benedictio/ f a fpede,quos excomu/

nibus, ac maledidlionibus epifeopos nicaros oftendunt.lpfe

agantrPnfcum.seobfofetum,ncchoru q , caco d 2 . mones  flam/

omm'no tempom,miracuIa*dere:do^ meamimponunt coro/

cerepopulum,Iaboriofum:facrasinter/ 'XiptKshofrendJ*.

precarilkcras.fdiolafticumtorare, ocio/ Ktamen illi nec tantulu

jutmlachrymas fundere,mifem ac mu/ ‘™S“' 0 A h d °” 0 ‘;

liebre:egere,fordidum:uinci,turpe,pa«' neduseftiterum lector,

rumen d/gnum eo, qui uix reaes (ftiam nequis tat P iniquus
r  T o  , 7 0  1  mterpres, ut haec putet

fummos,ad pedum beatorum admits a d pomifkum conturoe

tit ofcuIardenicK mori inamabilejtolli liampe«inere.Noenirn
. r ^ rt n r  11 flmpliciter haec reprehe/.

in cruccm initUnc^Lvcit^nt lolti h^c> sr/ dit, fed cos taxat qui o/

ma ac beneditftiones dulces, quarum mnib 9 iiiisomiffis,qua:

meminitPaulus,atqjharum quidem fiSfandimolIiaSf!
flint fane Ctt benioni.interdicftionesju/ na,8£ caeteris quae recent
lpefiones,aggrauationes, redaggraua-
tiones.anathematizationes.ultricespi-' non ad faiute animaru,
tiuix,ac fulmenillud terrified,quo To. ^tonTIdpa^ndi

lo nutU cat cu ait.reftat fola ha?c)

Et uid«

Etuides,qj ubicfs tempe
rijit a foedis. Alioqui fi
malos pontifices,&car/
dinales,fuis pingere co/
loribus uoIuiflTet,norut
hi,qui Roms uixerunt,
quas.fabulas potuerit in
mediu adducere. Veru
ne quod mali faciunt,id
aftultiscoferaturin bo/
nos,ob honore Chriftia
ni nois reticuit. CLui

108  KnPTAT  ETKnMIOM '

lo nutu mortaliu animas uelultra ta.tr
tara mittunt.Quod ipfum tamen fam
dtiflimi in Chrifto patres,8£ Chrifti uu
carq.in nullos torquent acrius.quam in
eos qui inftigante diabolo,patrimonia
Petri minuere atcp arrodere conatitur*
Cuius cu hxc  uox fit in euangelio, Reli
quimus omnia, &fecuti fumus te,tame

11111WJ3 IVUVU1I, |t

inftigante diabolo.) Et hums patnmoniu appellant agros,opi

hoc ;j.i/xKTiK«p, djcitur. da,ued;i 2 alia,portoria,ditiones.Pro q/
Nahisuerbisututurin « , re •  •/ 1 -

fuis bullis.ut uocat. Ze busselo Chniti accenlhterro ignic^ di

h«c  de im i Q  Chrifti>i/i.Hr/KW 5  « m /cant,non abfcK plurimo Chriftiani

pijs pontifi  hoc,8i belle coiunxit co r  . . j.r  «

cib«s Aifht  traria.Eftauteze/us, ut fanguinis difpendio, turn demum ec/

fmt,nonde  Ammoniusait, h//  svr/ defiam Chrifti fponfam, fefc  credunt

* apofWfe defendere, former profliga-

id eft,per defyderiu imil tis(ut UOCant)hoftibuS. Quaft Uero ul/

“d°/bOTo“as zi  U tinthofteseedefe pemiciofiores,cp
lus, AU7T-K lukoifloiq,  impi) pontinces, qui 8C filentio Chri/
ci>a9o(§, oixjg>)j  «ocuV fturr finunt abolefcere, 8C  quaftuarris

id eft, dolor f>pter aliena legtbusalligant, SC  coactis interprcta/
bona,quaiia quis fibi ac tionibus adulterant, 8£ peftilente uita

no.) d-uia non docent lugulant * Forro cum ChriLttana eede/

quid fit chriftus, st qd fi a , fanouine fit condita,fanouine con/
fiteffe Chriftianum. c . °r ■ n. ° -

Q.usftuartjs legibus.) nrmata, ianguine audta , nunc perm /

Guiufmodifuntnopau de quafi Chriftus perierit,qui more

magis,qppietatem.Chri luo tueatur fuos, ita ferro rem gerunt,
ftus fpuaiis eft, ubi fpi/ Cumq; bellum resficadeo immani's,

Ibilfbertas JftUegibus ut fcr as non homines deceat,adeo ink
hoc na,ut

STVLTICIAE LAVS*
na,utp6et£e quoq? fingant a furrjs inv
mitti,adeo peftiles,utuniucrfam mom
hem  fimul inuehat, adeo i’niufta, ut a
peflimislatronibus optime foleat ad^
rniniftrari,adeo impia, ut nihil coha:/
reatcum Chrift:o,tame omnibus omif
fis,hoc tantum agunt. Hie uideas etia
decrepitos fenes.iuuenilis animi robur
prxftare,nec offendi fumptibus, nec fa
tigari laboribus.nec deterreri quiccp, fi
leges,fi reIigionem,fi pacem, fi res hu-
manas omneis Curium ac deorfum mi/
fceant.Neq? defirnt adulatores eruditi,
qui iftam manifeftariam infaniam, ze-
lum.pietatcm.fortitudincm appellent,
excogitata uia,qua fieri poteft, ut quis
tetale ferrum ftringat,adigatcp in fra^
tris fui uifccra, manente nihilom/nus
charitateiila fumma,quam ex Qlrifti
pmepto debet proximo Chriftianus*
Equide incerta fum adhuc.utru his re/
busexeplum dederint,an potiushinc
fumpferintepifeopi quidam German
norum,qui fimplicius,etiam omiflfo cul
cu,omi(Iis benedidti6ibus,alrjsqj id  ge
nuscerimonijs, plane fatrapas agunt,
adeo ut propemodu ignauum,parucp
decoru epifeopo putent alibi, cp in acie,

fortem

109

hocagiint,ut populutn
habeant obnoxiu. Q_ui
quo magis gplexus eft,
hoc plus lucri redit ad
Romanam curiam,ex lit
tibus, ex difpenfationi/
bus,ex donationibus.
Verus Chrifti uicarius
nihil fpedat,nifi lucrum
pietatis.

A furijs)Vtapud Ma
ronem Aeneidos fepti /
mo,Gorgoneis Aledo
infeda uenenis, bellum
excitat inter Aeneam 8 1
Turnum.

Omnibus omiflis.)
Vides optime ledor ,ut
ubiq? circumfpede locu
tus eft. Non reprehen/
dit,quod bellantpontifii
cesquodiure reprehent
di poterat in omnibus
etiam Chriftianis, meji
quidem fententia. Sed
eos damnat, qui csteris
omnibus omiflis,folum
id agunt,quod eft omni
umpeflimum*

Decrepitos fenes,) Vi
detur fignificare Iulium
fecundum,qui tales tu/
multus excitauitin mu/
do, ut nemo uere pi 9 , 8i
Chriftianus poflTitabfcp
gemitu meminifle. Vide
bunt alicuifortaffis hsc
didaliberius. Verum ft
quis rem penitus nof/
fet, fateretur modeftilfi/
me dida,

,D Suo

no

M a P i AT  ET K n M ION

Suoofficio.)Sicenim fortemanfmam deoreddere. Iam ue>

f>mm° US  pter'offidum'datuHbe! ro  uulgus facerdotum.ncphas efle du^
neficium.quafi utcuncp cens,apra:fulum fuorum fandtimonia

faSSoffSmium Agnwai^eageffi miltariter pro in.
ca pars fit omnium infi; redecimaru,enfib 9 ,iaculis,faxis>omic|j
nja,«laicoru\n potins, armor £j| u j bell/oerantur.qj hicoculatl,

Necquifcpibileges liquid exueteru Iiterispollint clicere,
ignoret.) utde decimis, q U0  plcbeculam territent,& plufep ded

plebani,&prefbyteri du mas deoeri couincant. At interim non
plicihonoredigni funt. uen { t  { n  mentem, q$ multa paflirn le>

tario uiuat. Modeftia: gat de oftlClo, quod llll UlCltlim pndta
caufa.) Ironiam habet. re populo debeanr. Necfalteadmonet

cos.)Omnes Chnftiani eos uertexrafus.facerdote omibushu/
pertinent ms mudi cupiditatib 9  liberu efle opor/
tere.neq; quiccp nift cceleftia meditari.Sed homines fuaues,
fe fuo officio probe perfun&os aiunt.li precuias illas fuas,ut
cunq 3  gmurmurarint.quas me Hercuie demiror,fi quis deus
uel audiat,uel i'ntell/gat,cum ipfi fere nec audiant, nec intelli/
gant,tum cum eas ore pdffrepunt.Verum hoc quide facers
dotibuseftcuprophaniscomune, ut ad emolument/ mef/
Verm reli  f e m uigilent omnes.neq^ quifqj i’bi leges ignoret. Cactcrum
Ikmenfdl" ^ fardnas.id prudenter in alienos humeros reijeiunt, 81

in  <ri ios’rtij'  alqs alt) tancp pilam per manus traduntSiquide laici quoq;
(wnt.  prindpes, quemadmodu partes adminiftrandi regni uica/
rrjs dclegant>& uicarius item uicario tradit, ita pietatis ftu/
dium omne plcbi modeftia; caufa relinquunr.Plebs in eos
reqcit.quos ecclefiafticos uocant,per/nde quad ipfis cum cc/
clefia nihil omnino fit com nicrd},quafibaptifmiuotis nihil

prorfas

STVLTICIAE LAVS*

in

fttorfus fit adtum. Rurfum faccrdotes, pertinent ad ecdefiam »

* , rr  - , n  ! cuius mimftrifunt facer

qui iele aocant leculares.quaU mundo dotes.Omnes Chriftia/

initiathnon Chrifto.in regulares onus religiofi funt, aftrifti
, , , ^ i , uotoinbaptilmo,renun

hoc deuoluut,regulares m monachos, d3tes  mudo.fathans ,ec

monachi laxiores in ardftores, omnes pompis eius . CLuo uoi

fimul in mendicantes, mendicantes in Slus^ffi q°uod fm

Carthufienfes, apud quos folos fepul- confuetudine fic uiluit,

? la tec pittas, K adeo latet« ui* art* THSSSZ
iiceat confpicere.Itide pontirices in met Multu tribuithuic ordi/

fe pecuniaria diligetiffimijabores illos ni > fubfigmficans tame
* .o .  plus apud nos eiie cert/

uiminm apoftolicos.in cplicopos rele/  moniarum,q?uera:pieta

oant, epifcopi in  paftores, paftores in Id  quod fatentur 8d
*», , r  , . v r  t- hi,qui inter nos funt cor

utcarios, uicar) in frarres mendicantes* datiores. Dum maios ^ *

hi rurfutnin eos retrudunt.a quibus laudo,)Mira facetia in/ mna

outum lana tondetur. Verumnoett iaudauit,hoceft,mtupe/
huius inftituti, pontificum ac facerdo/ rauit haclenus. Nam a

turnuitamexcutere.necuiuidear faiy- jp^Rhamnu

ram texere, non encomium recitare, ne

ue quis exiftimet bonos principes 2 me

taxari.dum malos ImdoSed  hire ideo

paucis artigi.quo palam freret , nullum P a °° ’ ubl  colebat,quat
r rr  P ’O I r ■ ■ r  mperbos aliolqj contc/

elk mortalem, qui luauiter uiuere pol/ nentes,qualis fuit Nar/

fit.nifimeis iniriacus fit facri^mecn p/  ciflus punire credebac,

piciam habeat.Nam id quo padto he/ dtat . ovK&afle

ri queat,cum ipfa etiam Rhamnufia.re toTq W

1  r  r , lrn  vrfPK^ai'o/p, Vifxirfif),  a?tX

1UIII > ' ^ ) n/ j ' r .

T(U(* lo'i Ct/£ HVayKOL/

•<Sk 7rcc/J't.’j^:uiai <f’j/xf,0fcaq > 7ra.^ivJ [ £  h v(at<f'ic„H to:  yVc, i-KOTsnvapd  eft,

Non latuitomnibus contrariam fuperbis neniefim,fed in proprijs ccactus
fuit difeere srumnis . Aderat autem nemcfis,quae ea qu* in tetris funt

D i uider.

fia,) Rhamnufia dea eft
indignationis,qua Gra:
civi/xffip  uocant,ficdi
cla a Rhamnute, Atticae


i

1 Ii

MflPfAS ErKflHlOK

uidet.Hic Rhammifiam rum humanarum fortunatrix, mecum
ipfamdicitfortuna,quaj , r  c ■■  i , 0 .

ftultisfaueredicitur.Vn adeo  conlentiac, ut fapientibus litis

deuulgatoprouerbio di femper fuerit immiaflimaCcontra ftul/

SrioceSforwnaSr! tIS  eti'am dormientibus, omnia como/
Cotra.fapicntibus Rha da adduxeritCAgnofdris Ttmotheuil

mka fi H^So r ta f des mV lum cuihfacetiam cognomen, & pro/
densfapietesomnestri/ uerbium h ivS'ovt®^  kujtog  a/y«,.Rurfum

$£&££&£ " Pr ia

tfcoKjariw q  xoa'.uog toe  tCS quadratlt ilia, V TfryaA YtvvH0£VT£e

TroiKKt tmi , K9^

HOtKCog OCVaAt TO/) 0*0KJQC At,,, ,

'rfu)bxoV ( uog. ip th  epvXoiw! KuvaopoTi mto/j,Ti6vHKtp*  7ryAuVocTa cf><X/'
•yw/J o PioyivHq h/xop rtSvHKtp.  a,^i/Ag) y£a<povn^i7rnviTlum X* AgoVK.  cto
4><jKA?e fd.yacpa.yap  sacpuAi^TmyE/g tsovxke.  xausg 0 / xara 0yaxi!a>£' , yr7r/
tfx/j '{rfcpyop,  to/)  flao/j o/xxfop  Az/xo'e x<xT£</'c£TOaMcrt;u,id eft Socratem mu
dusfecitfapientem efte.Etmale fuftuUt Socratem mundus. In carcere cicu/
tam,quoniam bibens,tnortuuseft.Polypedem comedes Diogenes crudu,,
mortuus eft. Aefchylo fcribenti incidit teftudo.Sophodes acinurn comedes
iruae,fuffocatus perrjt.Canes Thracij Euripedemuorauerunt.Diuinu Ho/
merum fames confecit. Timotheum.)HicduxeratAthenienfiumdonge
omniu fortunatiffimus,dcquo Suidasficfcripfit. Hro/ov/m aur 1 /) <vt|e;xo/
oS/roi. ^coT^affo/ noifxu/jM/op, nod  Tag. Ti)X«g >  cp^Zo'ag auM s/g JVxTua too/
Aag,K9iJ TOoy0owra ociiTccq, aivtfopi&soijrlw tvd'aip.cvjap  aur, aAa^oi'suo/
/uci/!§Kyj£ to/ IvtuX'Cc 0 Ti/txo&ioPjytyu av?4.va/ /x’Sjfr.opJlfc tvX« g7a xaJcfQd
/xocTa.J'id h)i »7u)c#«V  ustyo/;, M/utfHs’aaXg au'^‘^7u'x«g>id eft.Finxerutipfutn
in imaginibus piftores dormicntem,&.fortunas ferentes ipfi inretia ciuita/
tes &popuIantem eas.innuentes felicitatem ipfius.fuperbiens autem pro/
pter bonam fortunam Timotheus,dixit ipfius magis $ fortunae efle, egre/’
gie fticfta, CLuocirca infelicior euafitpoftea.indignante ipfi fortuna..

h  tvJWJog Hu'j7og a"?a.) id eft, dormientis rcte capit. Hoc prouerbium.
quadrat in cos,quibus citra iaborem & conatum,omnia qua cupiunt, eue*
niunt.Natum ab ipfoTimothco.qui uulgo £i/JuXHg,ideft,felixcognomina,
tus eft, quod fortunatior cp prudendor haberetur.

'yAcaif /TOlofta/.) id eft, noftua uoIat.Nodua facraeft Minerua».Ea di/
daeftAthenienfium male confulta in bonumuertere cxitum,undepro>
uerbit«n,Nocftua uolat., ip JtTfa.J'i ymOimq .) id eft, quarta luna na?
tij Drouetbiu eftin.eo5,,qui.exduriflImis laborious,quibus ali/s pro funt;

igfi mbit

STVLTICIAE'LAV^. p nj

& Minim habct Seianum S^auruTo^ ipfi nihilfruftiis capiut
i r c  1 j  r- . Q_uod Hercules nac lu/'

lolanum.oed delino Ttajoj/uajjojot/, ne nana t us  feratur.

u/dear Erafmi commetaria fuppilaffe* Equum habet Seia/

Ergo ut ad rem, Amat fortuna parum K dfSSSSe
cordatos, amat audaci ores, & quibus mo infbrtun.io,unde na/

illud placet ,***«#«, Atfapien gS^Sg^tS

t/atimidulos reddlt.ideocpuulgo uide id eft,prouerbiari, flue

tis/apientibus iftisc5paupertate,cutti

rame.cu turno rem eflq, negle&os, in- pa (Te. Neminem nomi/

elorios.inuifos uiuere: ftultos affluere na«mtaxauit,prater fe/

° „ . . ipfum.CLuidpotuitmo

nummis^dmoueri Keipu.gubernacu/ deftius; srouptfeApfl©

lis.breuiter florere modis omib9.Etem
fi quis beatu exiftimet prmcipibus pla
cuifleuiris,& inter meos illos, ac-geme-
os deos uerfari, quid inutilius fapietia,
imo quid apud hoc hominum genus fe.)Aiiufn ad Mud Ho/ Adofa xtf#
damnatiusfSidmitto parand* font, ™ ^mMnd f ,bm  liorPnl,uu

quid tandem Iucri fadlurus eft nego^
riator,fi fapientiam fecutus, perftirio
offendetur, fi in mendacio deprehen^
fus erubefcet, fi anxios illos de furtis,
atq; ufuris fapientu fcrupulos, uel tan-
tiili facietCPorrb fi quis honores.atq? opes ambiat ecclcfiafti
cas.ad easuel afinus, uelbubaluscitius penetrabit.qj fapies*

Si uoluptate ducaris,puel!a: maxima huius fabula: pars.ftul
tis toto paftore funt addaftaj,(apiente haud fecus ac fcorpiu
hotter,fugiutqj.Deniqi quicuq; p ulo fefiiuius ac la:tiusui/;

Here parat/apiete in primisexcludu^ac quoduis animal po/;

D S  tiu$

xu€og)  id eft, omis iatfta
fitalea. Id Ca?far dixit,
Rubiconem trafiturus,
fignificans fe rem omne
femel periclitari uelk.
Principibus placuif/

non ulti/ ldmirtt in/
malauseft. Ac gem/ duftioepro/

meos deos.) Significat, b«.
ni fallor, proceres aulij
cos gemmis infignes«

CLuoduis animal. >

Pro

ii'rtprtfc fip* HiJifbft

Pro quouis homine,8£ tIUS  admittunt.Breuiter quoquo te UPf

emphaum habet. ovJ'£u , , r .

moq i 7 T 0 t>.) id  eft, nihil tas.apud pontihccs, principes, ludices,

ad uerfum, prouerbium magiftratus.amicos, hoftes.maxitnos,

eft,ide pollens quod,ni/ . ■ r \

hil ad rem. Eft apud Ari tnimmos,omnia pradentibus numttus

ftophane. Vbiresab/ parantur: quos uti contemnit fapiens,

Ldnsfbltu  genio" Kpamm ’iocofe «ta ilium fedulo fugere confueuerunt.
ti«« ex ah/  arguments, partim de Sed cum laudum mearu nullus fit mo/
toribHs.  dus.neq;finis,tameoratioaliquadofi/

Ita Flaccus de fe in epi/ nem habeat necefle eft . Iraq; definam

2dumK"5“t?S ‘jta.fcd 0 prius oftcndero paucis,no
uifes,Cum ridereuoies decile  mag nos autores, qui me literis
Epicuri de grege porcu f UIS  p ari ' tcr ac  fadl/s illuftrar/nt, ne cui

inOdis, Mifce ftultitia rorteftultemihi loll atdcarplaccte.ne^

confiiffs breue. Dulce ue  legulei calumnientur, me nihil alle^
eftOEft&hocin Odis, ,, r  . . .  ,

vrfTT/05. ) Duo fignificat gate.Ad lplorum lgitur cxemplum aU

Grxcis, vh'ttios puerum leoabimus,hoc eft.ovJ'i/i 7 T ?05  iTToq.Prin/

prudentem, quod P ue/ cipto iliud omnibus uelnotiflimo pro/
riper aetatem nondum uerbioperfuafumefhubi res abeft, ibt
S&8S&&' fi™»6tioneme(reopn raam .Eo^ re.

dicunt, CLuos Hebrad dtc ftatim traditfhic uerfus pueris, St ul

uocant trVSy titiam fimulare loco fapientia fumma

Stultorum n,? , , r .  ,, r  „ . r

elbVos 1 am lpii conp,cite, qj mgens lit

bonu,StuItitia,cuius etiarn fallax umbra,8£ imitatio fola.tati

turn laudis meretur a dodhsSed multo candidius pinguis i(
le,ac nitidus Epicuri de grege porcus,mifcere ftultitiam confi
Irjs iubet.tametfi breuern nonadmodum fate addidit. Item
alibi.Dulce eftdefige in Ioco.Rurfum alio in loco mauult de
lirusdnersq? uideri,cp fapere,§£ringi.Ia apud Homei^ Tele
• 5;. *' machus

STVLTTCTAE LAVS ti?

'machus,quern modis omnibus laudat Stultorum regu.)Eft
n r  V* i «t in epiftolis Horatianis.

Foeta, iubinde vmog appellatur, atqp Fundemus.) Obiter

eodem pyaaiotninetactt felicis ominis taxatuerbu Theologis

Jibenterpueros.SC adolefcentesuocare deproba^m^ufita!

folent tragici.Quid autem facru lliadis tum. Denuomufas.)

carmen,nil.ftultorumreguKpopulo- c ^“°"‘S“i”mor!)

f u cotinet irasC Porro qj abfoluta laus id eft, paru apta mufis,

ilia CiceroisCStultoi^ futplena omia. cum  magis ad Thcoio/
^ . r gos pertinent. Hyftrice

l^uis emm ignorat.unumquodqj bo, fpmofior.) Hyftrix ani/

num.quo latius patet.hoc e(Te pr^ftan naaleft degenereerina/

- ^ a . r r rr  i/"i -n - ceorum.lpims aculeatu,

tiusfAtquitortaiiisapud Lnnllianos qua s mittitiacuhritu.

horu leuis eftautoritas: proinde facra, Ehnius libroocftauo.Hy

- - n- .. -J v* ftrices.incit.generatln
ru quo(£ftteraru teftimonqs (Uuidet) d ia& Africa,fpina con,

laudes noftras fulciamus, fiue(ut doefti tc<f tas, ex Erinaceorum

folent)fundemus. prinripio ueniam IS^cuH&cum^ni

a theologis praefatac, ut nobis fas effc tendit eute.mifliles.Ora

ueiinc, ddnde quoniam arduam rem

aggredimur.se Fortaftisimprobum rue tur.Hibernis autefeme

rit.denuo Mulas ex Helicone, ad>tan,

turn itineris reuocare, pr^fertim cum mnia.utautoreftArifto

res fit alienior, fortafle magis conue^ teles,libro denatura ani

, malium fexto.perinde

met optare , ut interim dum I heolo^ U t urfa facit. U

gum ago, nercK has fpinas ingredior, * a s •) id eft, in coruos,
C •• y  t.r  1  r o 3 ! hoceft.in malam rem.
Ocoti  animapaulilper ex lua borbona Extatinprouerbtjsgrar/

inmeupedusdemigret.quouishyftri corura

ce.atq? erioaceo fpinofior .moxcp remigret quo lubebituel

h  kojcckk?.  Vtina Se uultu aliu liceat iumere,8e ornatus adfit

t ieoIogiais.Veruillud interim ucreor.ne qsme furti ream

agat


MO pr JIS e  r K X1K TON

corum,Kexplicattrr in agat,quaficlanculummagiftroruta no

Gh £n b u U s S etlmO Ta/ fcrinia compifeuerim, qua: tan,

ie  finxit Horatius,in faty tumrei theologies teneam,Sed non

ficuSSnurtlelignuS! adeo mirum uideri debet, fi tam diuttV
Graecas uoces. ) Extat na(quae mihi ardtimmaeft)cum theo/

ndiculu Epigramma in | 0 „j s con f uetu J,' ne  nonm'hil ampui.CU
ter  Priapeia.CLuo ringi/ B  , r

turPriapushorticuftos riculnus etiam tile deus Priapus,hon,

uerba qu$da grxca fub nu }j as  orscas uoces.legete domino, fab
•notafl^domino legente p  ’ a, „ _ , .

Homerum,fed depraua notarit tenuentcp. bt Gallus Luciani,-

te.Initium huius eft, Ru cus  | 0 nao hominum conuidlu fermone
fhcusindodte,ficairon , °  .. „ , n ,,

te iibeatinfpicere. Nam humanum expedite calluerit. bed tam

•cftperqj obfcoenum. ad rem bonis  ambus. Scripfit Ecdefia,

Eft in diaiogo,quem mo ftw capite primo: btultomm infimtus
do citauimus. eft numerus.Cu numerum prsdicat in

uerbialeeftjcum remTei finitum.nonne mortaleis uniuerfos CO/
liciter cedere figmfica> pledti uidet?, prseter pauculos aliquot;

SSSSS quoshaud fcio.an cuicp uidere cotigc
tercedir,fumptum aute ritCSed  magis ingenue confitetur hoc

eft ab augurum obferua f-Jiefemias, capite decimo ; Stultus, in,
none. Capite primo.; , _ r . * „

Tacite ridet quorudam quiens.ractus eft omms homo a fapie/
morem,“' !  . » « ^ .

citat,;

putant,

tem.diftinftione, capita rurfum paulo fuperius.ne olorietur
deniep homo in fapientialua.Curnonuisho
minem in fua fapientia gloriari optime HieremiaC’ Ni,
mirum,inquiet,ob id,quia non habet iapientiam«Sed ad
Ecdefiaften redeo.Hunc,cum exdamat, uanitas uanitatum,
&  omnia uanitas,quid aliud fenfifle creditis, mfi (quemad,

‘ " modum

117

STVLTICIAE LAVS*

modura diximus) uitam humanam m.M

nihilaliud^ ftultiria: ludl'crutn ellc V eftapprobancem .Grav

himirum Ciceronian# laudi album cis  P[°f~ erb ‘° d ' c i~ ur »

addentem calculum.cums optimo iu-  id c ft,aibu calculum ad/

re celebratur illud. Stultorum plena < J ere . P r0  comprobare.
- ■ n r r •  it i Lucianus in Apologo,

font omnia, Rurlum lapiens llle eede 0UK  %  ^cv®>

fiafticus , qui dixit .ftultUS mutatur Ut rbh  Aeuk !w  -Traja erm  4-m/

luna,fapiens pcrmanetutfol.quidali S-dddtJaSdabfrc
ud innuit.nifi mottale genus omne ducens.aibumatecalcti
ftultam effe ,foli deo fapientis nomcn
competereCSiquidemlunam.huma-' ciuerbo dicunt,l7r4«/
namnaturam interpretantur, folcm Q'tlp,

omnis la minis  fontem, de  am .Huic  aftipulatur quod ipfe
Chriftus in euangelio negat, quenep  appclladum bonutn
nifi deum unum .Potro fi ftultus eft, quiiquis fapiens non
eft,8£ quifquis bonus,idem fapiens,autoribus Stoiris.nimi/
rum mortales omneis ftultic/a complccftatur neceffumeft,
Iterum Salomon, capite decimoquinto, Stulticia (inquit)
gaudium ftulto, uidelicet manifefie confirms, fine ftulticia
nihil in uita fuaue efte.Eodem pertinet illud quoqj.Quiap'
ponit fcientia,apponit dolorem.Si in multo (enfu multa in/
dignatio. An non idem palam confitetur egregius ille com*
cionator,capite feptimoC’Cor fapientium,ubi triftiria eft, SC
cor  ftultorum.ubi l#tida.Eocp non fatishabuit fapientiam
perdifeere ,nifi noftri quoqj cognitionem addidiftet.Qiiod
fi mih i pamrn habetur fidei, ipfius accipite uerba >qu# fieri '
pfit capite  primo, Dediqjcormeun^utfcirem prudentiam
atq? doeftrinam, errorefq? SC  ftulticiam. Quo quidem lo x

co illud animaduettendum, ad ftulnd# laudem pcrtincre

E quod

itS

in hoc Socrates Platoni /
cus,fedaduerfarium col
modercfpondentemfa/
cit, id quod notat ctiam
CLuintilianus, t'x IiW
ucffi'a/j,) id eft, in

ran has  iricnMT  on

#>'<$>•  procomprobarc. quod ea pofteriore pofuir Ioco.Ecde /*

vS5Jid5?daftio, fortes fcripfit,&hunc fan'scfte ordiV<

genus eftargumentacio/ nem  ccdefiafticum , uc qui dignitate :

njs.cumexfimilibuSco/ . r • \  I J

ceftis colligitur id quod pnmusfit.is locum obtineat extre^

uolumus. Frequens eft mum uel hie certc mcmor Euangeli **

ci pratfepti. ocd Iruladam p rad tan-

tiorem efle (apicntia S£  Ecdefiafttcus

ille quifquis fuitjiquido teftatur.capi- i

te quadragefimo quarto,cuius mc,her

oftqs hy driam . refert in c j e uer b a non  prias proferam , CK ii**  /
Rhetoricis.Hydria ceu ~ i r r-  t

res uihs. relmquitur in yuyho  meam ,comoda relponlionc ad 1

©ftio,fed preciofa repo / fuucritis ,ut faciut apud Platonem hi, ;
nuntur. . i r [  \r

qui cuoocrate dilputant. Vtra magis'

eonuenit recondere, qua: rara funt Si  preciofa,an quxuul ^

garia uiliacjjCQuid tacetisCEtia (i uos diffimuletis, ptouet -

biu illud Graxoru pro uobisrefpondet/ricu Wi fivjous Ityfotp ,

qpod ne quis impie refjciat.refert Ariftoteles.magiftrorum

noftroru deus. An quifcp ueftrum tam ftultns eft, ut genv

Haas 51  aurum in uia reIinc|ijatChon herde op/nor .In  abdi ^

tiflimispenetralibus, nec id fatis.in munitiftimorum fcrimV '

orum fecretirtlmis angulis ifta reponitis, ccenum in prop!/

tulo relinquitis.Ergo fi quod preciofius eft,rec6ditur, quod

uilius,exponitur,nonne paiam eft, fapienriam quam uetat

abfcondi .uiliorem efle ftulticia, quam recondi iubet C  lam

ipiius teftimonrj uerba accipite* Melior eft homo qui ab ^

fcondit ftulticiam fuam, cp homo, qui abicondit fapientia

fuam. Quid quod animi quo eg candorem diuin* litter* 1

ftultotribuunt, cum fapiens interim neminem fui iimilem

putet. Sic enim iutelligo, id quod fcribit Ecdefoftes capite a

decimo

8TVLTICIAE LAVS. lif

dedmo, Sed 8£ in uia ftultus ambulans, cum ipfe infipiens,
fit, omneis ftultos exiftimat»An non iftud cximt) cuiufda
eandoris eft, omnes square ribiipfi.cumq; nemo non ma /
gnifice de fe fentiat,omnibus tanien mas communicare lau/
desCProinde nec puduit tantu regem huius cognominis.cu
aitcapite tricefimo.Stultiffimus fum ufroru.Ncq; Paulus ii
le magnus gentium docftor .Corinthijs fcribes.ftulti cogno/
.men illibenter agnofcit,ut infipies.inquit.dico .plus ego,per
inde quafi turpe fit uinri ftulticia.Sed interim obftreput mi*
hi Grsculi quida.qui tot huius temporis theologorum, ceu
cornicu oeulos .ftudent cofigere, du annotationes fuas.ue/
Iuti fumosquofdamalijs omrndut, cuius gregis fi no alpha,
certe beta meus eft Erafinus, que ego fepius honoris caufa
nomino.O uere ftuita inquiunt.&ipfa digna.Moria citatio
;ne. Logediuerfamens apoftoli.cKtu
Xomnias. Nec em hoc agit hisuerbis
•utceteris ftultior haberetur,uerum cu cunt configerecornicula

.dixiffet,  mimttri Cbriftt font, & ego, quop^totauentoeffiei /
lecp ueluti iacftabundus in hacqiioqj unt.utpriores nihil Tape

parcesquaffcteairis pet correctio , ZZtSinaTdf!
•nem adiccit .plus ego: (entiens fe non busfuis Erafmus.
modo parem reltquis apoftolis in eua .. ^’P ha  > 5? rte Beta  • l

... . -r. . * r  Alpha, id eft, primus ,X

;gelt) mimlterio, ucrumetia aliquanto Beta fecudus. Cluod A

(uperiore.IdcR cumita ueru uideri uel a P ud  Gra-cos prima fit
l * rr littera,(?>fccunda.Aper/

let,nc tame ut arrogatius dieftu often / terurfus iocatur in fdp /

derct aufes, prsemunrjt, ftult/da: pra: fam .alludens ad hoc,

«/.. •_ r  • r  quodfcripfitannotation

,textu, Vtminus lapiens dico .propte nes  j n  nouum teftamen/

rea quod iciretefle ftultorum priuile ✓ tum > & in opera diui Hie
gium.utfoiluerumcitra offenfam pro [pSiabonStuum/iS

loquantuR E z diofis

mu. n/toJu c/'/a.)ideft,
per Ioueai, fie e.n Graeci
iurant, feftiuiter aucem
adiecit iuramenturn rel
ridicule. Trilinguib 0 .)
Treslingu* font, Gr;e/
ca, Latina ,81  Hebraica,
quibus traditx funt onv

tlO  MnPTAZ IrKflMtOM

diofis omnibus utifiiTi/ Ioquantur.Veru quid Paufus Cenfent

cum hicc Criberetupfis difputandu re

Iinquo.Egomagnos.pingues,craflbs»

Si  uulgo probatiffimos theologos fe ^

quor, cu quibus magna pars do&oru

errare,vH ripJ '!«. malir.qj cu iftistrilin>

nesfcienti*, tahumanae gutbus benefentire.Neqj quifcp lllo^

cp  diuinae, quas adeo nr C$cu l oS  ift 0 s pluris faclt.CK gracO-

neceiTarias ueteres ad fa , => r

eras literas iudicabant, bstpraslertim,CU qdagloriolus 1 heo

utetiam decretis ponti / logUStCUlUS ego nomen prudens fupx
fierjs cautum fit,utlin / 9 °  n  . r r

guarumnoticiainfcho/ primo,ne graculi noftri contmuo grx

Us  publice traderetur, c {j in  j[Ju (comma lac/ant oVotf Aujoistma

Sue rarimrayftfnanon giftraliter Si theologalicer hucpafTum
inteiligi pofle iudicaret . enarrans,ab hoc loco, Vt minus fapi/

'SldeoTnTd!akS!s ens dico >P lus  ego.nouu farit caput, 8C
arguttjs dediti.ut ne lati/ quod abfqs fumma diaiedtica non po
terar.nouam addit fedtionem.ad hue
interpretans modum ,adducam enim
ip&isuerba.non folum in forma,uem
etiam in materia. Vt minus fapiens di
co,id eft, fi uideor uobis infipiens.me
ttkbris,quemGrsduo/ pfeudapoftolisadsequando.adhucui

eant’ivJ'olo^ .Siadabun deboruobis minus fapiens, me eis prx
dus, quern mi uocant c  a  r\ - ■  j i n.

ovo §  AiJja?.) krendo. Quanqua idem paulo port,

ideft,aflnus adlyra. Al/ ueiut oblitus fui, alio delabitur .Sed

kidely C ra 8n °ivf t giftraIi ™r anxie me unius exemplo tueor ?
ter & Theologaliter. Haec cum hoc publlCU iusflt theologoru,
ccelum. hoc eft. dminam feripturatn,

imicatus eft. No foiu in ceu peliem extendere; cum apud di ^
forma.) uum

nam quidem Itnguam
difcerecurent. Gracu/
los illos. )F«ftiua mo'ero  /
»o/x«o'/ot, in gracutis 8C
gratculis.

Gloriofus Theolog 9 )
locus eft ab ambiguo,
quod gloriofus dicatur

STVLTICIAE LAVS. iti

numPauIum pugnentdiuina;fcriptu forma. )Feftiuitera 11 iw
i r °\I - r  ditadid.quodipudicut

tx. uerba.qua: fuo loco non pugnac.fi uer ba in forma;«ideo

quafidesilli 7rEVTaq<;\.WT7w/i Hierony ^ iocansaddit.uerumetia
mo.cuAthenisforteconfpedumar* in .)ideft,
titulum torqueret in argumentu fidei quinquelingui.ut ita lo /
chriftian*, ac ateris omiffis. qua: caa
fie fucrant ofredura.duo tantu extre-- latine,hebraice,chaldai
mauerbadecerpferit.nepe haze dgno / “»0£dalmatice.Hicfcri/

to deo , ateg h*C quo eg nonmhilim t  li ad Titum oftendenfqj
mutata.fiquide integer titul 9  fie habe/ ^ aulum  abufum effe te./

bat.DqsAfi*,Europe#Africa,dqs tarQ.u^EpimSdiscS
ignotis.dC petegtinis  .Ad ha i 9  opinor tenfis, qui dixit. Kjy/

~ a ‘  ~ T£ 5 cm4-tvsar xaxa 3xe< ct

exemplu paihm  ia cr^S^oy^^ yo , 5 ^ yo ; >iden> dr

re/

cPti r,hinc  atqj h/nc reuulfa quatuor aut tes Temper medaces,ma/
quinqueucrbula , Kfiquidopus eft prfnd

etiam deprauata.ad fuam accommo^ piof^aivo^m/j dixit
dant utilitatem .licet ea qwt  pr*cedut
3C conlequuntur, aut nihil omnino fa/  Menandri dicentis,$06i >
dant ad  re,aut reclamet quocB. Quod J&? ms

quidem taciunt tarn relici impudent mores bonos, colloquia

tia mala,ficait,Nccmirura
eftfiopportunitate tem /
porisgentilium poetarum uerfibus abutitur,cum etiam deinferiptio
nearae.aliquatommutans ad Athenienfes locutus eft. Pertrafiensenim
inquit,# contemplanscultures ueftras, inueni#aram, in qua fuperfcrl
ptum eft, ignoto deo ,quod utiqj ignorantes colitis, hoc ego annuncio.
Infcriptio autem ars ,non ita erat.ut Paulus afleruit,Ignoto deo.fed ita,
Dijs Afiat# Europat# Aphricae, drfs ignotis # peregrinis. Verum quia
Paulus nonpluribus drjs indigebat ignotis, fed uno tantum ignoto deo
fingulari uerboufuseft.ut doceret iliumfuumefTedeum.quem Athe/
nienfes in arx titulo pramotaffent, # refteeum feientes, colere deberent,
quern ignorantes uenerabantur, 81  nefeire non poterant.

Qiffij  &£0Ao > >w/i7ra7(ff§.)ideft,Th€oIogo5: fill),hoc e.ipfiTheologi.Al

E } lulicem

e  r e n  h i  o H'

, . tit MflPlAS

lufitemadludanu,qui t ia,utfaepenumerotheologis

dlloSfiiSlrJpicSe ant iureconfulti. Quid enim lilts iam
ipfos ;a|o'jg,ideft, ipfos no fuccedat.pofteacK magnus ille(pe^

confSNamiulgoiu/ ne nomeneffutiueram.fedrurfusme*
recofnito^ mos eft ea d / tuo Grazcum prouerbiu) ex Lucas uqr
pufcbrfl bis fententfam expreflerit.tamconfea
’ efte, qj piurima ,& fi his tanea animo Chrifti, cp  igni cu aqu£

nulius locus eft inculca couuenit . Etenim cum imminerctex/
re. CLuos tneologi no / . r

ftri adeo imitant, ut etia tremum periculum, quo tempore las

uincant. Magnus die.) l en tboni dientes maxime fuisadefV
tsicolaum delyra intern r  , „ ,

l git,quiferibesfuperLu/ »epatronis*8£ quantaualentope

cam.dicit, per giadium, Ma yS/j,Chci{las  hoc ages, ut omnetn

' cmi, intelligendam efTe huiulmodl pmicflorut» hdUCiam CXI
moderatam defenfione. meret ex animis fuorum .percontatus

•SdSfn* pSnkuT/ eft eos.num quid reidefuiffet ufq$ ,cu
ne ductus, qua toties do iUos emififfet, adeo non inftructos ui

utneccalceismuniret aduerfus

pter iufticiam, item cat / fpinarum

fumunammaxillamde ^

bere prebere alteram, iam mortem perpeflurus, often furtifep earn con 7
temnendam, reprehendenfep Petrum, quod fegladio tueri parareqiam
inquam ipfos apoftolos ad arma uocareqhortareturque eos tanqua mill
tes mundanos .armata manu prsdicare euangelium. Q.uam igni cu
aquaconuenit. )Nam quemadtnodum ignis 8i aqua funtcontraria, fie
'Qhriftus 8i muridus.docftrinacp Chrifti, 8i mundiopinio , Mundiis
plenus eft opinionibus corruptis. Chriftiq? dodlrinaj contrary's .Q,uo/
circa Chriftus uenkiu mundum .uteuulfis corruptis illis opinionibus
infereretnouas,mudoinauditas.Siquidem Chriftusfuos uoluit efte di
uites, non uariarurn rerum affiuentia,8i copia, ut mundus, fed omniu
contemptu fuos uoluit efte fortes ,non robore corporis Si armis fed mor/
1  tis cotemptu, fuos deniqj beatos exiIio,carceribus,pfecutionibus,8i mor
te. AtneotericiiftiTheoIogi .uolentes mundum Chrifto coiungere, eaqj
■ Chriftiana ducctes.qus’^plurimis.hoceftmudo fiutuoluptates,beliu,
arma ,duas ueftes, ola deniqj mudana, modo teperatafint, utipfi.dicut

coeedunt

STVLTICIAE LAVS.

ix*

Jpi'naram &faxorum iniuriam ,nec pe c °“ d •?

‘ .. irr xrt -  alt},sinbeIIoadeiie,o'v ( a/ .

ram adderet.aduerlus ramem. V bi ne }  f 0C j US  belli di / \

gaflfent defuiffe quicqua ,adiecit. Sed cit, &. av/xv.a.xla.c ofoede
53  . , l  1  r i ii „ ratio belli illius, quod •

nuncinquit,quihabctlacculum.tollat aiijsinfertur.gueadmo /1

(imiliter & peram : 5C  qui nonhabet, dum Im/xaxU  focietas

uendattunicam fuam.SCcmat gladiu. SiesS^rcpeliuISK

Gum tota Chrifti dodtrma, nihil all-' VndeThucidides in pri !

uHinculcet.Cf manfuctudincm.tole. VXgg&f

rantiam.uitae Contemptum ,cui no per ou woiHVat&xi

fpkau  fit,quid hoc loco fenriatfnem.

pe ut magis etiam exarmet luos iega ' tionem belli non innfle, .

tos, ut non tantum calceos ncgligant ^ ( " odetate * -

, p P  Sed gladju fpiritus.) ■

ct peram, uerum 8C  tunicam miuper SicdiuusAmbrofi^fcri .
abrjciant, nudicu 8C prorfusexpediti, ben f[ u P cr Luca,ait, Eft
munus euagclicum aggrcdiantur, ni/ patrimonium , cmas uer
hil fibi parent, nifigladium, no iftum bum, quo nuda mentis

quo grallantur Iatrones ,8C  parricide, Eft etiam gladius paffio/
fed gkdiam  Ipirirus, in intimos quo.' nis. ut exuas corpus, &

qj pecftoris anus penetrantem, qui fe/  U fj s  ematur tibi facri co >  ;
mcl affedtus omneis flC  amputat.ut ni rona martyrtf, quod ex
hil iam tliis cordi fit, pneter pietatem.

At uidete, quailo, quorfum haze tor-- fummam omnium coro ,
quest Celebris file theologus. GMu ;; !

interpretatur derenfionem aduerfus fticiaprardicauit.
perfecudonem, facculum fufficietem £«onXxw<s  jideftre# >

r  gahter SJmagnifice.quo .

commeatusprouilione,perinde qua.' uerbo fepeutitur Lucia .

fi Chriftus commutata in diuerfum nus  • D

iententia,quodoratores luosparum ,

fiMiXiwz  infljtu&QSCttlififle uideretur,

fuperioris

VLAf.

MAMA 2 EfK ft M NfO

Beatos fore.) Retulit fuperioris inftitutiois palinodiam ca.f

quinto,Beatieftis,cum nat.Autuelutoblitus quoddixerat.
maiedixcrint uobis ho / beatos fore , cum probris.contumelqS

cSS'dinSk turb" «fupplicns afficerentur,prohibesnft
fedensin monte, diuina quando refifterent malo, mites enitn

"ss: <■«<*«■ <pt

Chriftianis prodidit. illos ad paiierum, & Iilioru exemplu

nu " c r adc0  nol,!C, ; t cos a( $
gligunt >imopeneriden gladio pronrifci.ut eum ueltunicadl<*

u£dita  iubcatemi maltenadosire.

thsum eode capite, Bgo cfs non accinctos retro.Ad hax: quem

autem dico uob/s, non a dmodum gladti nomine contineri

percuflerit te in dexrera putat,quicquidaddepcllendam uim
maxilla tua .prxbe ei & pertinet, ita marfupn titulo compfedH

tecu cotendere in iudicio tur, quicquid ad uitae pettmet need ✓
8c  tunica tuamtollere,dj fitatem. Atque ita diuin^ mentis in.'

addit'ego^dico^d^darat ter P res a P ofto,os  Ianceis,baliftis,fun
haceffepeculiars fua do dis, &Z  bombardis inftxudtos cducit

SS’JSpStofo! ad'prsdicationem cradfixi. Loculis

phoru ,fed qua fequi dei ,tem

beant,qui uideri uelint difeipuli Chrifti.Sed indignu eft h*c,uel irrideri
uel coaiftis interpretationibuS deprauari ab his, qui femaxime Chriftia
nos uideri uolut.Nam no afTequi,imbec!Uitatis eft human*. irndere ue/
ro,fumm*impietatis.interpretationedeprauare,frauduieti* J cumimpie
tate coniund*. Q,uod autem ait,non erferefiftendu malo,non fic accipi
endum.ut non admoneantur, aut increpcntur ,qui federate agunt,cu id
Si Chriftusfecerit,8£apoftoli, fed nc malum repellamus malo.quemad /
modum uulgus facit,hoc eft,uim ui.ferrum ferro , iniuriam imuria,cala
mniacalumnia. Mites cm effe beatos.) Eodem eft loco .Ferox,pprie di/
cit animo elato,8i paratus ad rctalianda cotumelia. CLuod illos ad paffe
rum.)HoceftMatthsi fexto. Diuma’mentisintcrpres,JlijwwKffoscum
commcntuillius fit a diuina mentealieniftimu. Educit. )Aptoufus eft
uerbo,na miles propriedicitureduci inadem pugnaturus. Crucifixi.)

Emphafis

STVLTICIAE LAVS it'jf

frem>uidulis,&farcinisonerat,neforte Emphafiseftinnomine
,, v  f. r ■ j r  j > crucirixi,quod minime

non liceat lllis e diuerlorio duccdere.ni/ C onueniat,eu qui ad cm

fiimpranfis.Ncc uel illudcomouitho- cemufcpperpeilusefto/

mine,quod enfem.que tantopere iufle/ “ n “ ^J

rat emi.mox idem obiurgas iubeat re^ res effe iubet.iatronu an

Condi,quodqj nunq, fando fit auditS,

apoftolos enfibus aut clypeis ufos ad-- proficifci. Vidulis,)Vi

uerfusuimethnicorum,uticKufaros.fi duia fchrimoia demur
n. l c  rrr 7 . ■ • corioobteda. Necuel
Lhmtushoc lenhiiet, quod hie inters Mud comouit.) Nocat

pretatur.Eft alius, quem honoris caufa interprets fu ' ltitiam  > c5

pon nomino,haud quacp  poftremi no mentS non co hsrere co

minis,quietentorns,quorum meminit uira apoftoIoru.Etenim
m  i *| , LL" ^ it » \/f ft Chriftus hoc fenftt-, TurbdbHn/

Habacuk.turbabuturpelles terra: Ma/ quod llIe inte rpretatur’ mrpeffes

dian, pellefe ceric  Bartholom^i excoria impij fuerunt apoftoli, term tAv

tidpfa nuper interfui diflertationi thco

logics,nam id facio frequenter. Ibi cu cpuel pugionem habuif

quifpiam exigeret.qua: tandem efifet di

uinaru Iiteraru autoritas> qua: luberet tu memini, eft inter fer' £ Vf 1  1°

inrpnflinuinn c\ty  rnones dictos Iorddni* .  ^

n^reticos mcendio utnci, mag s cedi^ Namilledcceptus uoca  ologo.

iputatione rcumci.ibenex quidam leue bulopellium.quohifto

rus,8C uel fupcilio tefte theologus.ma - rici  P ro  caftrenftbus ten/
r,  r r  i> 1 ° 1 torn's ututur,quod olim

gnoftomacho relpondit.hanc legem epelhbusfoleantconfid

tulifle tabernacula,pro cute hu
mana interpretatur,praefertim cum ilia ipfa Bartholomsi hiftoria parum
obtineatautoritatis. Ipfa nuper interfui.) Facete fignificat theologorum
quorunda difpucationes non carere ftultitia, CLuae tandeelTec)Antiqui/
tus deploratoru haereticorum extrema poena erat,ut excluderentur a com/
munione Chriftianoru.fi reuitfti difputatione, nollent mutare fententiam.

Deinde acceftitimperatoru autoritas,SC metu fupplictj cocperunt compeili,
nucnecaudiunturfaepenumero,necredarguuntur.Sed dutaxat Judicature
&incediopumutur, Vd fupercilio tefte.) CLuafi nihil haberettheologi,

F prater

S. IS

MAPI As Ere CM ION

prater fuperciliu, 81  uul^ tulifle Paulum apoftolum, qui dixerit,

Hsreticum hominem port unam S!

Eft ad Titura cap.tertio. alteram correptionem deuita ♦Cumcg

Necilhcagit Paulusdc eauerbaidentidemintonaret, pleri-^
hishaereticis,qsnosuul ’ r

go uocamus,fed de cote que demirarentur quid accidillet hox

tiofxs difputatonbus,q m i n i,tandem explanamt.de uita tollen
de nugis magnas exci/ , , r  r% r  • i

tantdifputationumtra/ dum hiereticum. Kifere quidam,nec

goedias. Q.uid accidif/ deeranttamen quibus hoc comment

tur.cum fignificant infa turn plane theologicum uideretur, ca^
niam.autrem uehemen terum redamantibus etiamnum non--

ngmfiS^T°t?5! nullis, fucceffit  rmW, quod aiunt,
Deuitatoiiendu hx/ cAwnyo'^, 51  autor irrefragabilis * Acci-
SSthibg "uS pitetem,  inquit, Scrip turn eft, malefic
intellexerit deuita uer/ cum ne patiadsuiuere, omnis hires'
pr°poMonf“m w tiras maleficus.etgoKc.Mirari quot,
nomineuita. tivscTi©^  quot aderant.hominis ingenium, SC in

<M)Hyo${gy,id eft,Tene/ eam  f en tentiam itum eft pedibus, 8£

diuspatronus,dicuis, , f  , , r

qui compendiocaufam quidem peronatis. Neque cuicp uemt

expeditjitifqsnoduocy in mentem legem earn ad fortilegoS
us difTecar, Ducftu a te/ o . o

nedia fecuri, quae proti/ & mcantatores, ac magos attincre,

nus caiumnia? couicftu q UOS  Hebrai fua lingua uocant

piurai^ChSadibus!^ alioqui fomicationem «

Ergo 3Cc,) Ridet ebrietatem

dos theologoru fyllogi/

fmos in rebus tam fertjs. Itum eft pedibus.) Ire pedibus in fenrentia, eft
approbare quod altj dixerint,facete uero addidit,&! quide peronatis, quod
perogenusfitcaIciametirufticani.’0’ , tni?2'D,ideftmagicos,C%t£?2i em,id
eft incatauit,uerbu eft,a quo per praepofitione 'G denominatiuu ty W3G,id
eft incatator,fiue magus, ficut a *^fcS 1 S > id eft nuciauit,^^I3,id eft angelus.
In Hebraeo aute no habetur fic,ficut citauit fupercihofus die theologus,fed
Exodi,xxij,fcrip turn eft Mb id eft,inc?.ntatiixnon uiuat,

_ — - - . obi

fTVLtl Cl At LAV S. ti 7

ebrietatem capite punire op or wit. V e ubi flQ’W'attponitur in

ram h^cftulteperfequor, tam innume j^jSffiSfSS'

ra,ut nec Chrylippi.nec Didymi uolu., C o facftu efle dicunt, qd?

minibus omnia comprehendi poiTint. muliercul*,& prsdpuc
4 «^ i , ii v aniculae plus rise pette

Iliad dutaxat admonitos uolcbam, cu jnfeftae func, $ uiri, ut

hare diuinis illis maoiftris licuerint.mi, etiamnos nimis faepe in
« . . v „ ,  o j Germania noftra uide/

hiquo^plane<rt>KivH0£oAor9>pareltda mus .Nec Chryftppi,

tc ueniam.fi minus omnia ad amuflim necDidymi.) Chryfip/ p roKer s,$,

citaueto.Nunc tandem ad Paulum re, S^iS'lnKcoS

deo.Libenter,inquit, fern's infipientes, pfituolumina,plena frir

de (eCeloqaeas.Ecrurfam.uelut infipie Grammatieus.mrneS'
tern accipite mc.cc no loquor leamdu.  fcripfitiibros,mifer,fita

deum/ed quafi in infi'pientia. Rurius tul P uoIl i min p  fuiHere/

... , K , ? . n t ■ ™ ■  uoIucndu,utfcripfitSe/

alibi. Nos,inquit, (tuiti propter Chn^ neca. wMio Ao>&j.)

ftum, Audiftis a quanto autorc quan- ideft.ficulnae theologo.

ta ftultituepraxoma. Quid, quod ide min atucontemptuq? ui
paiam ftultitiam prxtipit,ut  rem in pri deriudiet,fkulnuappej

mis neceflariam,& oppido falutarem.

Qui uidetur efte fapiens inter uos,ftuI/ culnuauxilium, ct/H/vos

tus fiat,ut fitfapiens. Etapud Lucam, ^bltinq'ulSS
duos difdpulos, quibus fe iunxerat in Eft ad Corinthios fee5/
uia, Icfus ftulcos appcllat. Illud haud
fcioanmirumuideatur,cum deo quo/ rinth.prima,capite quar
que nonnihil ftultitfe tribuit diuinus pA . ^ ui uiAe })■
die Paulus . Quod ftultum eft,in, thios.capite^ertio.^Et

quit, dei fapientius eft hominibus . a PudLuca)EftLucaeuii
*  ‘ p cefimoquarto. CLuod

^ orr0  ftuItueftinquit)Eftpri/
maad Corinthios.capiteprimo.Non quod fit aliquod ftultum in deo,fed
qued infimapars fapientiae diuina? fuperat fummam hominum fapientia.

F i  CLuod


HflP IA2 £ r K fi M I ON

CLuod genus eft iliud)
Eft ad Corinthios pri/
ma,ca.primo. Tufcis
infipicntiamea.) Facete
detorquet hoe ad fuum
comodu.CLuaqp Chri/
ftus illic Ioquit Tub per/
fonafuorum membro/
rum. Impenfe.)id eft,
ua!de,quod& impedio
dicunt. IuliusBrutu.)
Nam Brutus 8£,Caflius
confpiraueruntin Caefa
rem.Iscum admonere/
tur.ut caueret ab An to/
nio, refpondit, fe nihil
metuene. craflos illos Si
ebrios, fed potius pall ii
dos Si  fobrios, Brutu Si
Caffium fignificans.

Nero Seneca.) Seneca
praeceptor Neronis,ab
eo iurfus eft mori, non
obaliud,nifi quod aliq/
ties’ hberiusadmonerer,
quid deceret imperato/
rem facere . Dionyfius
Platone.) Plato hocani/
mo nauigauit in Sicilia
utDionyfiurege trahe/
ret ad ftudium philofo/
phiie.Sed apud impote/
tern iuuenem plus ualue
runtadulatorti uoces,cp
ftfHflimi philofophi mo<
fiita. CLuaeftuItaOEft
ad Corinthios prima.ca
piteprimo. Vtper ftulti
tiam.)Efteodem capite.

Perdafapicntia.)Pau
Jus citat ex Efaia^phe/
ta,ad.

Porro O rigenes l'nterpres obfiftit,quQ
minus hancftultitiam ad hominu opiV
nione poflis referretquod genus eft il^
lud, uerbum cruris pereuntibus quide
ftultitiam.Sed quid ego fruftra anxia,
tot teftimoni js haze  doce re pergo, cum
in pfalmis myfticis paia ipfe Chriftus
loquaT patri, Tu fcis infipientia mca?
Neq; uero temere eft, quod deo ftulti
tam impenfe placu?runt ijfjpinov  pro-
pterea quod quemadmd^im fummi
pr/ncipes nimium cordatos TuTpedtos
habent,&inuifos, utlulius Brutum 52
Cafti'um, cum ebrium Antonium ni-
hil metuerecutqj Nero Senccam.Diol
nyfiusPlatonem, contra crafli'oribus,
acfimplirioribus ingenrjs deledlantur,
itidem Chriftus etotpov'z  iftos, Tuacp ni-
tentes prudent/# Temper deteftatur, ae
damnat: teftatur id Paulus haud qua/
quam obfcure, cu ait, Quae ftultafunt
rnudi elcgit deus,cumcp ait deo uifum
efle,utper ftultitiam Teruaret mundu,
quandoquidem per fapientiam rcfti-
tui non poterat. Quin ipfe idem Tatis
indicatdamans per os prophets, Per-
dam Tapientiam Tapientium,& pruden
tiam prudentium reprobabo. RurTum

eu®

STVLTICiAE LAVS.

xi 9

cum aoit aratias.quod falutis myftcriu taad Corinthios prima

celaliet lapientes, paruuhs autem, hoc f p e Cie  ^ h*c  auis adeo
eft fluids aperuiffet.Na grsce pro par/ fimplex eft,ut Chriftus

UUUSefl vh 7 ti oi?, quosoppofuit <rt>$haru(implicitate  amu/
Hucpertinet quod paftimin euagelio lari,cum ait. ymtSn&Ks
Pharifeos K fcribas, ac legu dodores g“ ! ai X'<
incemt.uulgus indodtum fedulo tuet. ceri,ut colub®. Adhaec

Quidenimaliud eft, us uobis fcribs P ud >citiacolubis prima
_ . 8 d neutri nota adulteria,

SCpharilsuq? us uobis lapientes ? At comugtj fidemnon uio/

paruulis,mulienbus,ac plfcatoribus po lant,comunemcp feruat
./-p, , , _ rr ■ i  ~ r , domu.NifiCalebs, aut

tiilimum deledtatus dfeuidetur.Quin uidua.domu non relim

SC  ex animant/um brutorum gcnere ea quit.Etimperiofos ma/
./r- i tl °  \ i res, fubinde etiam ini/

potiliimum placent C^nnfio,o|us a uul quos ferunt, ut Plinius

p/na prudentia quam longiftime ab- fcribitlibrodecimo.Ari

funt.Eoq? afino tnaluit infidere, cum il ^mSfnono^^o!
le(filibuiftet)uel leonis tergum impune lumbis loquens,dicit.
potuiflet premere; Ac lpintus life facer
in columbs fpecie delapfus eft,no aqui TUnfe^-niw KoimvUit
Is aut mi'uri.Prsterea ceruorum,lhin/ 7r P fl  ^ 1 Vp.

nulorum,agnorumcrebra paliim indi vaJW«r c^'v©-'  e^<x/

UiniS 7rfla > , $ o'di'iXT-avaHlxa'/?,'

id eft, neq* cu pluribus

coire uolut,neqj coniugium relinquunt,nifi cadebsaut uidua.Eft aute circa
partu grauis mafculi cura,foeminatq?condolet. Aquila?.) Plinius in decii
mo,Si  Ariftoteies innono.uariaponuntaquilaru genera,quibus fereomni
bus commune eft,rapto uiuere.funt enim omnes ex >a/x 4 coimx «p  genere.

Ceruorum.)Pliniuslibroo<ftauodeceruisloquesait,ca:teruanimal fim
plex.&omniu rerum miraculoftupens,intantuutequo,aut bucula accede
te propius.homine iuxta uenante no cernat, aut fi cernant.arcu ipfum fagtt
tafqi miret. Ariftoteies quocp libro hiftoria? animaliu nono,horu (implicit#
te indicat,cu a^i t, aX/V koutj $ dHftvo/.ijy/ai  a5 sAcccJjoi oVfi'rJovra/j  jy &J'ovT«jp-
W5£ty KixJaKXivoVTjvif rtfc’xcPovfotP'vo/ovTu/jo ^cpa.veipZ^aJ'iiH  <j‘iif/‘T|«,o‘3
o 7 T/t&/i a'K/mvHrp mip,  ideft,capiuturautcerui

F 5  uenatoribos

ijo HHPTAS-' BrKflMi

uenatoribus fibifatibus uinis Iiteris mentio. Adde qaod fiioi

enimailidunturfpea uo ad immortale uitam deftinatos, oues
fuptate.Duobusautem appellakQuo quidem animante non

dempa!amcant e au q t U f!! eft aliud infipientius,uel Ariftotelico
bilat.alterclam ferit.ubi prouerblO tefte, TTfo&ar&o/j ndoq , quod

nltatf.H'oues*appdiat) quidem admonet,ab eius pecudis ftoli
Vt Matthei dedmo,’/J'ou ditate fumptum in ftupidos 5C  bardos
ingtChnftus,a7ros£?^u c 5 u ( c ft [ oco  did  folere. Atqui hums ore

tfio  aukoj/j,  id eft, Ecce gis Chrutus tele paltorem prohtetur,
mitto uos fiaitoues in qm’netiam ipte aoni nomine deledta-

o/jl8o5.)ideft,Ouis mo tusdbmdicanteeu loanne,hcce agnus
res. Ariftotelcs hiftori* dei.cuius mulra fit Si in Apocalvpfi me
^ Juap 3, tao.Hsecquid aimd damttant.nili mor/
taleis omneis ftultos eflfc, eciam piosC'
SZZv^t!^!Tp  ipfom quoqj Chriftum.quo ftukitiae
C* a/xEjoTN't'ct hou  vou> ji  mortalium lubueniret,cum eftet fapien

0 <xyyoia/jTo,'n-ffi tfv ■

vt^olbcdTco/j >!9og a>cz&if  Xs /  , , ,  , P

yiTai  tuxfcg *avoxTop,7rxvTu/j ytl'ffi/  T£lja7roJ'« J u xax/sa'/( %b, sj7ra

1(5 T<X5 -7)0(35 ouJVrt Xa/xwi/og oVroe cfy^yjTOt.i  si/JW :

e^xouoeE/jUTfTOV/^rou Xifc}>3wc'/,u,a ( u ,un mvxa'xb  7r oi/xlw, om t8&ovo‘i/j
« 7 r(£Vou$tX?? cctto^uvtou  xaTaX«7ro,u/»<x,ta/j i u!f ajjsvag Ko/xitfucfip  o/ 7ro<

juSisg, ro 7 i axoXou0euo j /,id eft,mores autem anirnaUu.quemadmodumdi/
cftum eft prius,differunt fecundu timiditate,8£ manfuetudinem,8£ fortitudi
nem,Stmentem,6£dementiam.Etenim ouiles mores,ficutdidtur,ftulti 8£
a'mentes funt.Omniu enim quadrupedu,ouis genus ineptiflimu eft. Et re/
pit in deferta finecaufa,8i farpe.hyemecp feuiente.egredit ftabuIo.S: quado
aniuecomprehenfum fuerit,nifimoueritpaftor.non uultabire.ca’teru pe/
rit reliftu.nifi mares portauerint paftores,ita enim feqnitur reliquus grex.

• Ecceagnusdei.)EftIoannisprimo. In Apocalypfi.) Capitibus quin/
to,fexto,S£ feptimo. Etiam pios.) Nam pij 81  uere Cbriftiani, dum di/
uitiaSjUoluptates.gloriam/ormamjfanitatem, 31  alia id genus bona, qua:
huius mudi fapientes tantu non adorant,cotemnunt,8£ ut Chriftu lucrifa/
ciant,taqj ftercora reputant.duqi conteplatione,inedijs 8C  gfecutioe fagina

tur, ftulti

STVLTICIAE LAVS.


pietib’habet. Sapietia
patris.)Paulus.i.ad Co
rin.primo,uocat Chri/
ftu dei uirtutem,& dei fa
pientia. Stultutn efle fa
(ftu.)Noquodin Chri/
fto fit ulla ftultitia, fed
quod homine aiTupfit,

tiapatris.tamen quodamodo ftultum tur, fluid huius mudjfa

efle fa<ftu,cu hominis affumpta natu^

ra.habitu inuetus eft ut homoCquem-

admodu 8d peccatu fadtus eft,ut pecca

tis mederetur.Neq; alia ratione mede^

ri uoluiqcp per ftultitia crucis,pcr apo^

ftolosidl0tas,acpingUCStquibuS fedu/ Humananaturafqui/

lo ftultitiam praedpit,a fapietia deter/ tuuis fapit ad deu colla
r  , 1  _ r ,  ta>ftulta eft. ficut omnis

rens,cum eos ad pueroru,uUomm,lma hois iuftitiaad deu com

pis 8£ pafferculoru exemplu. prouocat, parata.iniuftitiaeft. Ha
1  - ri  -j - r r 1  bituinuentuseftutho/

reru ftupidaru ac leniu carennu.foloqj m o}Ad Philips Et pec

nature dudtu,nulla  arte,nulla follicka- cats  faftuseft.)StcPaui
dineuitam  agent/um. Pmerea alue- ^ftqSuc^pE'tfti
tatefte foilidtos^ua eftfent apud prxCi  ,pnot> pctmfeciqutnos
des oratione ufuri.cumq; interdict ,ne
fcrutenturteporauel momenta tempo cis)SicPauiusprimaad
ru,uidelicet,nequid fideretfaxpmde/  Corin.primo.Naquia

tix,ied  tons animis ex le penderent.fco uitmudus per fapientia
dcm pertinet,quod deus file orbis arcbt dcfi > P lac , uit deo  Pf,

r, r  ■  . . i 1  i titia pr®dicatiois,(aIuos

tectus interminatur, nc quid de arbore f aC erecredetes. Adpu/

fdetia: deouftaret,perinde quafi fcietia eroru.)Depuerishabef
° 1  fl'V  Matthai decimnottauo

relicita ubiueritasdicit, Amen
dicouobis,nificouerfifueritis,& efficiamini ficutparuuli.non intrabitisin
regnficcdoru.EtLucs.iS. CLuicucpno acceperitregnu dei,ficut puer,non
intrabitin iIlud.Delilrjs,Matthad.<S.Definapi Matthan8£Lucs.i7.Depaf
ferculis, fiue uolucrib 9  codi,Matth.6. Praterea cu uetat efTe.)Eft Luca?.u.
•Cuautinducer uos in  fynagogas,& ad magiftratus 8 i  poteftates,nolite fol/
liciti efle,qualiteraut quid refpondeatis,autdicatis.Spusemfan<ftus doce/
bituosinipfahora. Cucp interdicit. )Vt Aiftuum.i. Noeftueftru nofie.
Ne qd de arbore fcix.)EftGenefeos.r.ubi de’ad ipfum^wTo-TrAaso/) dicir,

pap wb yn aVi f<y\n \ him

‘ *" e  * " - " ideft,ab

iji ■ MflPIiS EriflMIONf

id eft,ab omniarborcpa fclidtatis fit uenenum. OuatK Paulas
ScSbonf^mah ape^e fcientiam,ueluti mflante,K per,
nocomedesabea. Im niciofam improbat.Quem diuusBefr

ad°CortnTo“ofta”o a , nardusopinorfecutus, monte earn  in
Hyvu<ne, qvo-io t,h  o a>a quo Iucifer fedem ftatuerat, Scientiaj
torffrchaSaS motem interprecatur.Forraile necjliud
adiflcat. Obfecro do/ omittendum uideatur argumentu.gra
inine) Eft Nueroru duo t i 0 f am e ff e  apud fuperoS ftultttiam,

cjd.) Eft primi Regu ca. quod huic loll datur erratorum uenia,

xxvi. Sed precor dne.) fapi'etiti no ionofcitur, unde qui uenia
Eft lecunai Regu, capice , « #

xxiif). Paterignofceil orant, etiam It prudentes peccauerint,

lis .) Eft Lucar.xxitf. tamen ftuitituE pra/tcxtu patrociniocK

Eftad Timotheum pri/ utuntur.Nam fie Aaron uxoris poena

mat, ca deprecatur in Numerorum, fi Catis co -

memini.libris.Obfecro domine mi, ne imponas nobis hoc

peccatum.quod ftulte commifimus. Sic 8C  Saul apud Da,

uid culpam deprecatur, Apparet enim inquiens.quod ftulte

egerim.Rurfum l'pfe Dau id it  a blanditur domino,Sed pre/

cor domine, uttranfteras iniquitatemferuitui > quia ftulte

egimusiperinde quafi non impetraturus ueniam, nifi ftul,

titiam SC  infcitiana obtenderet, Sed illud actius urget, quod

Cbriftus in cruce.cum oraret pro fuis inimicis, Pater igno/

fee illis: non aliam praztexuit excufationem, quam impru,

dentil,quia nefeiunt,inquit,quid faciant. Ad eundem mo,

dum Paulus feribens ad Timotheum, Sed ideo mifericor^

diam dei confecutus fum,quia ignorans fed in incredulitate*

Quid eft,ignorans feci, nifi per ftultitia fed, non maliciam?

Quid eft, ideo mifericordiam confecutus fum, nifi non cotv

fecuturus

STVLTICIAE LAVS.

fecuturus,niftuldtix patrorinio com-' ms.capitcprimo. De/
. ’ n  i . V • «. rv liftarauetutisOEftplal

mendatusCVro nobis racit 8C mylticus mo uigefimo quarto. Et

die pfatmooraphus.qui fuo loco no ue' decoreMorix affinxit ob
, , r  . o r  A „ . liuione. Muitotemuf

mebat m mentem, Delidta muentutis lenti funt) Eft hoc A(Su ,
mex.SC ignorantias meas ne memine^ um apoftoloru cap. fecu
ris.Audiftisqua:duoprastexat,nirniru )EftaftuBAptftoto

actatem.cui Temper comes eflfe foleo, 8C  rum uicefimofexto , ubi
ignorarias. idqj numero multitadmis,
ut ingente ftultitixuim intelligeremus. fui(Tet,8icpobrefibi Iui
Ac ne qaas fant infinita perTequar.utqj dsi in

fummatim dicam.uidetur omnfno Chdftiana religi'o quatv
dam habere cum ftultitia cognmonem,minimecp  cu fapien
tia conuenire.Cuius reifi deiyderatisargumenta.primum il/
lad  animaduertite,pueros,Tenes,muIieres, ac fatuos facets  ac
religiofis rebus prxter cxteros gaudere, eoq; Temper altari^
bus efte proximos.Tolo nimirum naturae impulTu. Praeterea
uidetis primos illos religionis autores.mire fimplidtate am>
pIexos,acerrimos literaru hoftes fu/fife. Poftremo nulli mo/
riones magis defipere uidentur.qj lii, quos Chriftianx pi'e^
tat is ardor (emel totos arripuit: adeo fua profundunt, inivu
riasnegligunt.falliTeTepatiuntur.inter amicos SC inimicos
nullum diTcrimen, uoluptatem horrent,inedia,uigilia,la^
chrymisjaboribus.contumelrjs Taginantur,uitam faftidiunt,
mortem uniceoptant. breuiter ad omnem TenTum commu/
nem prorTusobftupuiffe uidentur.perinde quad alibi uiuat
animus,non in Tuocorpore. Quod quidem quidaliud eft,
cp inianireCQuo minus mirum uideri debet.fi apoftoli mu/
fto temulenti Tunt uifi, fi Paulus iudici Fefto uiTus eft inTa^

G

mre

ij4-

dati ifefti e?nf,magna no
cedixitFeflus iudex, In
fanis Paule,multat te lite
raead infania conuertut.
niw Taov'riw)  id elt, Leo
nis cxuuiu, quo figmfP
car perfona magnifica af
fumptaab homine hu/
mili.fumptu ab afino il/
lofugitiuo, qapud Cu/
manos aliqjdiu fe gellit
pro leone. Vnde etia or/
tu eft illud prouerbium

cv©-'' 7raj« KU^a/y?, id

eft.afinusapud Curaa/
nos,in indoclos afinos,
q tame aliquado apud
ignotos habetur .ppter
cultuin precio. Proin/
dephilofophiam)Sicait
in Phardone, xnkFautvW/
o’i yot/p  cVoi TV7X.^ vy  '
c'//joj85>c> cnflopltjci  4>i/

Xoo'ocpi«.§,7i.£Ax0£Voti Tov'5
<x2Stteg t oV< ouo's/j a/ko  ooi/
Tl i7TlTi8(Va‘iju,il  a7rc0l/K
te Kod T&vavcu , id

eft,CL.uicuncp rede phi/
lofophiam attigerur, uil
dentur latuifle csteros
homines,quod nihil ali
ud ipfi ftuderent cp emo
ri,eofquemortuos efle.
Idealbitror eflfe in cau/
fa.)Socrates in apologia
fua,cDia danatus eilet,
moriturufqt/ic ad Athe
nienfes,qui eii danaue/
rut,ait ,too J'H/tx.iT arSr>
C7n0uM“V~/)

# 0 . 1 ,&  k«to 4 xcp'o‘a ( uo'/°/

/aovkow

M n P I A2 E r K OHIO JT-
nire.Scd pofleacp femel 'rlui Aeovth/j  in/
duimus,age doceamus & illud, felicita/
tern Chrifh'anoru.quam tot laboribus
expetur.nihil aliud c(Te,q$ infaniaz.flul
titixep genus quoddam. abfit inuidta
uerbis, rem ipfam pot/us expendite/
lam primum illud propemodum Chri
ftianis conucnit cum Platonicis, am>
mumimmerfum alligatumqj'efle cor>-
poreis uinculis,huiuscp craffitudine p/
pedir/.quo minus ea,quaz uere funt,co>
templan.fruicp pofiit.Proinde philofo
ph/am defimt effe mortis meditation
nem,quod ea mentem a rebus uifibilin
bus,accorporcis abducat.quod idem
utiqj morsfacit.ltacp cpdiu animus cor
poris organis probe utitur, tarn diu fa/
nusappellatur. Verum ubi ruptis iam
uinculis.conatur/n liberratem affercre
fefc.quafiq? fugam ex eo carcere medp
tatur,tum infaniam uocat.Id fi forte co
tingit morbo,uitioqj organorum, pror
fus omnium confenfu infania eft.Et ta
men hoc quoqj genus hominum uidc/
mus futura pnedicere, feire linguas, ae
Iiteras.quas antea nuncp didicerant, 8i
omnino diuinu quiddam praz fe ferre.
Neqjdubiueft id inde accidere quod

mens

ITVLTICIAE LAVS.
Sens a contagio corporis paulo liberi/
on'nripit natiuam fat aim exercre. Ide
arbitror effe in caufa, cur laborantibus
uicina morte fimile quiddam foleat ac-
ridere^ttancp afflati prodigiofa qux/
dam loquantur. Rurfum fi id eueniat
ftudio pietatis.fortaffe non eft idem in
fania: genus, fed tamen adeo confine,
ut magna pars hominum meram infa-
niam effeiudicetipraffertim cum paucu
li homunciones ab uniuerfo mortaliu
cceru.rora uita diffentiam.Itaq;  foletrjs
ufuuem'rc, quod iuxta Platon/cum fi/
gmerum opinor accidere rjs,qui in fpe/
cu uindti rerum umbras mirantur,8C fu
gitiuo illi,qui reuerfus in antrum,ueras
res uidiffe fe pradicat, illos longe falli,
qui prater miferas umbras nihil ?}iud
effecredat.Etenimfapiens hie comife-
ratur.ac deplorat illorum infaniam,qui
tanto erroreteneantur.Uli uiciffim illu,
ueluti delirantem rident, atq; eijciunt.
Iridem uulgus hominum ea.qua: maxi
me corporeafunt.maxime miratur,ea/
que prope fola putat effe * Contra pij,
quo quiccp ppius a ccedit ad corp9,hoc
tnagis negligunt, toticp  ad inuifibilp
lium tern  cdtemplationem rapiuntur.

Nam

*i?

fi.6\s,y^y5.f tifxi h£h  yflau
0a,$ a) (xtxhtcTT  av0jco7ro/

'^Ha’jxca^ova^/JoTix.p fXi\

Amo'i/j  a7ro0ai'8a3'oo,id e,
Port haec ante defydero
uobis.qui me codemna
ftis, diuinare, etenim ia
illic fum,ubi maxime d i
uinant,quado uidelicet
mori debet. Iuxta Plar
tonicu figmetu.) De fpe
cu Platonico, quern ipfc
finxit feptimo de Rep.H/
bro.in q uulgus fedens
mirac umbras ,p ueris
rebus,dixim 9 fupra. Fu
gitiuo illi.) Plato poftqpi
defcripfidllud fpecus,dl
cit,qcP fi unusilloru for*
dentiu in fpecu g afpera
faxa atqj ardua furfum
traheret ,uideretcp apud
fupcrosfole & alias res
ueras ,ficqj poftea ad pri
ftinli fpecum reuerteret,
putaret haud dubie illof
q apud cos, q  in fpecu fe
dent,infumohonoreef/
fent,miferrimos efie.Ad
haxdicit illu reuerfu ia
in fpecu nihil uifuru, jp /
pterea qcPrepente excla
rilfimo foie in .pfundifli
mas tenebras ueniret, 81
idcirco cum nihil umbra
ruuidcret, omnibus in
fpecu fedetibus rifui fol
re explofuqj iri, fimulat/
cp de rcb* ueris difputa/
re inciget,tan cp ftultu 8£
apud fuperos corruptu.
G *  Nam

tj6 MflPIAS ETKAH IOM

Nam ifti primas.) Phi fsj am  ifti primas partes tribuunt diuiV
Jolophi cum tria pofuif/ .. . 1  ,.

fent bona,corporis uide tt]S,proximas corporis commodis,po^

licet, externa S£  animi. ftremas animo relinquunnquem tame

rtTulmpiftaTed5e/ P lc «9nec effecredunt, quiajaoncerna
runt. Vnde Atiftoteles tur oculis.Ediuerfo illiprimu in ipfun*

comacheoriim^vEVfMK ^um,return omnium fimpliriflimum,
fjSjjapp tfy  cf.'yaOS/j f1/ toti nitunturtfeamdum hunc,& tamen
^ ‘ n  ^ loc>c l uoc ^ a< ^ ilium cp proxime acce^

>/ dit,nempe animum:corporis curam ne
xWj Hu^«ra7tt ^{■yop.ip,  oligunt.pecunias ceu putamina pror^

riam bonis,cucp hxc  ex ius afpernatur,ac tugitant.Aut 11 quid
terna dicimus.hxc aute huiafmodi  rerum tradlare coguntur,

Sa^fquscSanimS grauatim.acfaftidienter idfaciutu, ha^
funt,proprt)(Tima diet/ benttanquam nonhabetes, poflidenr

ordinem tnuenen S hU ex C / tan ^ non  pO^dentCS * Suttt & in
terna prima,animx infu gulis rebus gradus multum inter iftos

mMmS  diuerf..Prindpiofenfustametficomes
locum tribuit animi bo/ cun? corpore cognationem habent, ta>
niSjuitimum corporis mcn  quidam font ex his  craffiorcs, ut

putet inter bona haben/ taCtUS.audltUS, UllUS, oltactUS, gultUS,

da,quibus, ut Cicero di q  u idam magis a corpore femoti, uelu
cit,peffimi quicp maxt/ > . .» _ r  , T

me abundant. No ha ti memoriaantelle&us, uoluntas. Iglt

bentes.) Sic Pauius ait, u bf f e  intenderitanimus, ibi ualet. Pn
primaad Connthiosfe/ , , , , , , J

ptimo. Tepus breue eft, quoniam omnis animi uis ad ea conte/

reliquum eft, ut q habet dit,quas funt a craflioribus fenfibusalie
benS&qSenqtal niflima,inhisuelutobbrutefeunt,ate5

nofkntcs,8£quigaudet, obftupe

tanqj non gaudentes,8t qui emunt,tan<$ non poflidetes, &.  qui ututur hoc
mudOjtancp no utatur, CLuida funt ex his.jDe his uide in hbris de an it

ma, Inde

M7
Inde eft quod.)

ma.

Hoc accidit diuo Bernar
do. Nam cum quo/
dam tempore intentiifi/
mein diuinis fcripturis
(uteimos erat)medita/
/

ex eo bibit,non fentiens
oleum efle. Deindecum
quidam frater eum ac/
ceftiflet, rogaffetcp, cur
nam os,nam adhuc non

STVLTICIAE LAVS

obftupefcunt. Contra uulgus in his

plurimum ualet,in illis quam minimm

Inde eft,quod audimus nonnullis diui

nis uiris acridifle,ut oleum uini loco bi/

berint.Rurfum in affetftibus animi qui retur, fidenfqs, cantha

dam plus habent cum pingui corpora ££*‘X!|5d5K‘

commercq, ueluti libido, cibi fomniq?

appetentia,iracundia,fuperbia,inuidta.

cum his irreconciliabile bellum prjs.

contra uulgus fine his uitam efle non .

rx P t  r  . t rr n  nihil olei ori mentoque

putat.Deinde iunt quidam aftedtus adhsfit.oleo oblituha/

medii, auaficB naturales, ut amor pa- beret,illiq? cum iam diu

tris,charitas in liberos, in parentes, in oleo in q U inatus eftet, ta
amicos.His uulgus nonnihil tribuit.At deminmentem uenit
mi hos quoqj Itudent ex ammo reueL
iere, nifi quatenus ad fummam illam
animi partem aflurgant, ut iam paren/
tern ament non tanquam parentem
{quid enim ille genuit, nifi corpusC
quanquam hoc iplum deo parenti aei  Origenes, tres hominis
betur) fed tancn uirum bonum, & in P onu ™ partes, fumma

quo luceat imago fumma: lllius metis, tibus adhsremus.hanc
qua unam fummum bonum uocanr,8d q* fpiritum uocant. Me/

extra quam nihil nec amandum,nec JlJSS’araplexrf'
expetendum efle predicant. Hac eade haccpanimam uocant.

regula reliqua item omnia umeoffb ^TuokipmeZ’fZ
cia metiuntur.ut ublCK id quod UlTlbi- tarn uitiorum fentinam

leeft, fi non eft omnino contemncn- admunt, qua came uo/

G  cane*

J dum, Meaquide

quod ex cantharo bibiO
fet. Iraq? cum cantharu
infpexiflet.uideteu pie/
numefle nouini.utpu/
tarat,fed olei. Adfumf
mam illam animi parte)
hoc eft fpiritu. Na Pau/
lus 6C  huius interpres

*)8 iiftlrAX  8 rfclltti b !»

dum.tamen longe minoris faciant.cp ea qux  uideri tieqae/
unt.Aiuntautem & in facramentis.atq? ipfis pietatis offices
corpus & ipiritum inueniri.Velut in ieiunio non magni du/
cunr.fi quis tatutn a carnibus,ccenaqj abftineat.id quod uni/
gus abfolutum efte ieiunium exiftimat, nifi fimul & affe&i/
bus aliquid adimat,ur minus permittat irac cp  foleat, minus
fuperbia;: utq ceu minus iam onuftus mole corporea fjpiri/
tus ad caeleftium bonorum guftum, fruitionemq; enitarur.
frmcntif*  Similiter & in fynaxt tametfi non eft afpernandum, tnqui/
tlmd  <tl io  unt.quod ccrimonrjs geritur.tamen id per fe.aut parum eft
[a nSfiw. conducibile,aut etiam perniciofum.nifi id quod eft fpiritua
le accefterit,nempe hoc quod fign/s illis  uifibilibus reprafen^
tatur.Repraientatur autem more Chrifti.quam domir/s, ex
tindfa's.quaficg fepultis corporis aftedlibus, exprimere mor;
tales oportet.ut in nouitatem uitse refugant,utq* unutn cum
illo.unum item inter fefe fieri queant. Ha:c igitur agit, hxc
meditatur ille pius. Contra uulgus facrificium nihil aliud
efte credit.qj adeflealtaribus, idcp  proxime, audire uocum
ftrepitu.aliascp id genus cerimoniolas ipedare. Nec in his
tantum quajduntaxat exempli gratia propofuimus, fed  fim
pliciter in omni uita refugir pius ab his,qua; corpori cogna/ ’
ta funt.ad sterna,ad inuifibilia,ad fpitttualiarapitur. Proin
de cum fumrna fit inter hos & illos o-'
F<EcSSm"aq mnibus de rebus diftenfio, fit at umcg
dmi fentemia, quafi du  alteris iafanire uideantur. Quanquam

ItauS id  . uocabul ‘ re<ftius ia  P‘f  compeo'tv

pcrfoaamrcfertur. quam in uulgus, mea quidem lenten*'
Nlhl1  tia. Quod quide magis perfpicuu fien.

fiCque

STVLTICIAE LAVS. fcj*

fi(queadmodu polh'dta fum)paucis demonftraro, fummuil
lud premium nihil aliud efte.cp infaniam quanda.Primum
/git'* exiftimate Platone tale quiddaiam turn fomniafle.cum
amantiir furore ommu feliciftimu effe fcriberct. Etenim qui p  p^t#

uehementer amat,ia no in fc uiuit.fed ineo quod amat.qcp n i (HU
longius a feipfo digreditur, 8 i  in iilud demigrat, hoc magis
ac magis gaudet. Atcp cu animus a corpore peregrinari me/
ditatur.necg probe fuis utitur organis.iftud baud dubie fa/
rorern redle dixeris.AHoqui quid fibi uult, quod uulgo etia
dicunttNon eft apud fe,8£ ad te redi,8d fibi redditus eftCPor
ro quo amor eft abfoJutior.hoc furor eft maior,ac felicior.Er
go qmenam furura eft ilia ccelitum uita,ad quam pias men/
tes tanto ftadio fu/pirantC Ncmpc fpir/rus ablbrbebit cor/
pus,utpote motor acfortior. Idq? hocfaciet facilius, partira
quod iam oiim in uitacorpus ad huiufmodi ttafformatione
repurgarit.atcg extenuarit.Dcinde fpus a mete ilia fuma mi
reabforbebitur.qppe infinitis partib9
potetiore.lta ut m totus homo extra fe s  Ecftafim,infaniam

iuo

futurus fir,nec alia ratioe felix futurus, cat,nofirnpiidter,nede

nifiquudextrafefepofttus.patict"quid rtuf^fedqSidSmoldS
dam ineffabile a fummo illo bono , o^ & idcirco addidit quan/
mnia in fefe rapiece.Ia hxc  felicitas

cp  turn dernu perrecfta cotingit.cu amV dam, anfarn arriperet ca
mi reccptis priftinis corporib?immotx lumniandi.Candidi ler

tali fate donabunc, tamen qma ptoru aliquam aucupari,qua

uita nihil aliud eft.qj lllius uita: medf calumniatur/edmnipj
i | r  r  lam expendere. CLuod

tatio ac uelut umbra quasda, ht ut pra^ n qU i S  faciat, qd his re/

mn quo® iilius aliquando guftu, aut bus ran ^ ius dici  P otu ‘*

odotem Nunc

*4° map  rA's err n m  t o n

odorem aliquem fentiant.Id tametfi minutiffima qu*dara
ftillula eft ad fontem ilium astern* feh'citatis.tamen longe fu
perat uniuerfas corporis uoluptates, etiam fi omnes omniu
mortalium deliti* in unum conferantur. Vfqjadeo pr*ftac
fpiritualia corporaIibus,fnuifibilia uifibilibus. Hoc nimirum
eft,quod pollicetur propheta,Ocu!us non uidit.nec auris au
diuit,necincorhominisafcendit,qu*pr*parauit deus dili^
getibus fe. Atqj h*c eft Mari* pars,qu* n5 aufer^ comuta-'
done uice,fed perficitur.Hoc igit: quibus fentire licuit(cotim
gitautem perpaucis)ijpadunturquiddam dementi* fimilli
mumdoquuntur qu*dam non fan's coh*rentia, nec huma*
no more,fed dant fine mente fonam,deinde  fubinde totam

oris ipeciem uertunt.Nunc a/acres,nunc deiecftfnunc lachey/
mant,nunc rident,nunc fufpirant,in fuma.uere tori extra le
funt. Mox ubi ad fefe redtetint, tieoatit

iedHOHunc locum melik  fare ubi fuerint.utrum m corpore,
us intelliget, qui legerit an extra corpus, uigilantes, an dormk

nisTomtiaiOnS entes,quid audierint,quid uiderint,
rum, quomodo fponfa, quid dixerint,quid fecerint, non memi

nifl  «nqua/" per nebulam, ac

copiam faciente, uarie af fomnium.tantum hocfciunt,fe felicifa
uSlu fimosfaifle.dum tadefiperent. Ita?
habes,quod ad hunc fa/ plorant fete reupuifle^ihilq? omnium
dat locum * _ malint quam hoc infani* genus perpe

conueniat ftultitiain de tuo mlanire. Atque h*c eft tutur* let

rebus ta arcanis loqui. licitatis tenuis qu*dam deguftatiun'
Facit autem idem in fi/ , .. ^ , j P

he difputationis, quod cula. Verum ego lamdudum oblita

initio fecerat,fenties rem niei Wse ra  ltfKa ( a<u.sva 7r«J'w. Quaiiqua
alioqui prima fronte du J

rivfculam liquid

fitloquacitas Sdftulticia
cui quiduis folet cocedi.
Gnrcanici proucrbq.)

J T 7 L T I C I AE LAVS; x + I

fiquid petulantius aut Ioquacius a me riufculam uideri pofle.

didam uidcbitur,cogitate& ftulticia, j'^dcKuSahmiSJ
& mulierem dixifife. Sed interim tame ho.Prouerbiu eft in eos,
memineritis llhus Graxamci prouer^ p 0 f lta ; quod  loc’.nquo
btj, ■sro^aKiTo/ 0 (U-co^oq  arilj xaTccxct/yiop curfu autdifco exerceba

W.nifi forteputatis hoc ad mUc %£££££%

res nihil atrinerc. Video uos epilogum dum & hodie in lufu pi/

expedbure.fed nimium dcfipitis, fi qui- eX,

dem arbitramini me quid dixetim eti ticiam,& mulierem) Du

amdum meminifle, cum tantam uer^ pbci nominedanda ue/

, c  rr i ■ xt  nia 8C  quod mulier fit,

borum farragmem eftudenm. Vetus cum ipftfexui peculiars

i Hud , ,'j.icrS pvapova ovfXTvorap,  Nouum

hoc, fx.i<fZ fx.mp.ova.  axjooCTke.Quareua-

lete.plaudite^iuite.bibite, Mori* ceie vro^ax/To; w a«jo's  araj

berrimi myft*. SBS5S*K

pud Aulum Gelliu, fed

aliquanto fecus. Veru ad hunc modum exantiquis uoluminibus reftituit
Erafmusin Chiliadib°fuis. Senfus eft, Sacpe fane 8£ftultus uiropportune
dixit. Innuitaute.quanqi ftulticia dixerith^haud tameobidncgligeda,
quod a ftultis quocp nonunqj dicatur ad re pertinens. Ad muiieres nihil
attinere.)Q.ifla Grace 9  Uerfus habet,ftukus uir. Video uos epilog.)Apte
prattexitobliuioneinepilogo,quiconftatrepetitionceoiu quatdidfafunt,
quod nifi a memore fieri nequir. Verboru farragine.) Allufit ad illud Iu
uenalis.Noftri eft farrago libelli. Eft enim farrago facrifi ctj  genus ex uartjs
confedtuleguminibus. Vetus illud.) pjaw pvapova  oit/xTroTa/^ideft,
odi memore copotore.Eft apud Martiale,& refert apud 1 lutarchu in qUac/
ftiombuscouiuialibus.Explicat accuratius in Chi!iadib 9 Erafmi. Nouu
hoc.)Nailluduetus,hocMoriat_nouu.Taciteallufitad ftultos auditores,
qui e cocionibusnihil fecii referutdomfqadeo ut farpenumero audias eos
dicetes.CLua bellecSoonatus eft,ac mox rogati quiddidtii fit,nihil habet
quodafferant. Valeteplaudite.) Hisuerbisutebaturrecitator fabula? di/
fceffurus e profcenio. De fuo addidit, Viuite,bibite.Et uiuere .ppric eft ge/
nialiteruiuere. My ft a.) Sunt qui deicuiufpiafacrisfunt initiati.
COMMENTARII LISTRIANI FINIS.

H

ERASMVSROTE

RODAMVS MARTINO DORPIO THEO
LOGO EXIMIO S. D.

On fuit reddita nobis epiftola tua, fed tax¬
men exemplar, haud fcio  quo modo exc el
ptum,amicus quida exhibuit Antuuerp/*#
Deploras Moria parum fcliciter *dita,ftu/
dium in reftituendo Hieronymo noftrum
magnopere comprobastab asdkione Noui
teftamenti detcrres.Quibus literis tuis,mi Dorpi, tantu ab/
efhut quiccp fuerim offenfus, ut pofthac mihi cceperisefte
multo charior,cum Temper fueris chart ffimus: adeo fyncere
confulis,mones amice,obiurgas amater. Habet nimiru hoc
Chriftiana charitas.ut etia cu feuit maxime, tame genuinae
fuae dutcedinis guftu obtineat. Mult* mihi cotidie reddun/
tur ab eruditisuiris liter*,qua; me decus Germani*,qu* fo
lem,qu*Iunafaciunt,&fplendidiflitnis titulis onerant ue^
rius cp ornant.Haru,emoriar,fi ulla uncp me petinde dele^
<ftauit,ut ilia Dorprj met iurgatrix epiftola. Vere did lu eft k
Paulo,charitate non peccare,fiue quid adulatur,ftudet pro/*
defle,fiueftotnachatur,noaliud agit. Atcp utina liceretper
ociu ad tuas literas referibere, quo canto amico fatisfaciatm*
.Vehemeter em cupio,quicquid ago,te approbante fi'eri.cu^
ius ingenio pene ccelefti, cuius eruditioni fingulari, cui 9  iudi
cio longe acerrimo tantu tribuo.ut malim unius Dorpij, cp
millc c*teroru calculis approbari. Veru adhuc a nauigatio^
nc naufeabundus,SCmoxeqm'tatione feflus:ad h*c,tn copo

nendis

ERASMVS ROT. AD DORPIVM THEOL. i+J

nendis fardnulis occupatus, fatius eflcduxi quomodocucg
re/p5dere,cp atiiicu in ifta relinquereopinione, fiue hacex
teipfo coceperis.fiue inftillauerint aliyqui te ad ea epiftolam
fcribenda fubornarut.quo fub aliena gfona fua ageret fab a
lam.Primu igitf.ut ingenue dica.sditas Moris propemodu
me pcenitet.ls Iibellus nonihil mihi peperit gloris.uel lima
uis.fams. At ego nihil moror gloriacu inuidia coiundlam,
Quancp o fuperi.qd eft hoc totu.quod uulgo gloria uocat,
ntfi nome inaniflimu ex gentilitate relidlumC Q uod genus
no paucarefederuntapud Chriftianos,dum immortalitate
appellant, fama pofteris relidta:& uirtute qualiucunq? litera
rum ftudiu.In omnibus sdendis libris hie unicus femg mi^
hifuitfcopus.utmeainduftria aliquaadferrem utilitate. Id
fi minus afTequi poflcm.certe ne qua adferre noxam.Proin/
de cu magnos ctia uiros uideamus literis fuis abufos.ad affe
dlus fuos digeredos.dum alius cantat ineptos amoves fuos,
alius adulatur rjs quos captat,alius iniuria laccftitus ftilo re/
ferit, alius ipfe fui tibiccn eft, SC  in efferedis f>prqs Iaudibus
queuis Thrafone.queuis Pyrgopolinicen fuperattego tame
quauis ingenio tenui,& peicp  exigua do&rtna prsditus,ta'
men huefemg fpeeftaui, ut.fi poflem,prodcftem:fin minus, .
ne quelsdere.Homerns fuu inTherfitcn odiu moleftacar
minis hypotypofi ulcus eft. Plato cp multos nominatim gy
ftrinxit fuis dialogisCCui pepercit Ariftoteles.q nec Piatoni
pepercit.nec SocratiC Habuit fuu Dernofthenes Aeichine,
in que ftilo deb accharetf. Habuit fuu Cicero Pifone, habuit
Vatiniu,habuitSaluftiu,habuit Antoniu. Quam multos
nominatim 8C  ridet 5i  carp it Seneca?Quod fi recetiores ex^

H 2  pendas,

if 4* ERASMVS ROTERODAHVS

pedas,# Petrarchs in medicu queda,8£ Lauretio in Pogiu,

& Politiano in Scala ftilus tell uice fuit.Queex omnibus mi
hi dabis tam modeftu.qui no amarulentius in alique feripfe
ritClpfe Hieronymus.uir tam plus 8C  grauis,aliquoties non
fibi temperat.quin in Vigilantiu incandefcatacrius.in Ioilix
ftianu infultet immoderatius, in Rufinu amarulentius inue
hatur.Semper hie eruditis mos fuit, quicquid doletaut dele
(ftat,chartis ceu fidis fodalibus committere.in harum finum
omnes pccftorisaeftuseffundere.Imo deprehedas quofda,
no alio cofilio libros feribendos fufcipere,cj? ut in his obiter
animi fui motus infulciant,atq? hacratione tranfmittant in
pofteros.Atego in tot iam seditis  uoIuminibus,cu tam mul
toscandidiflime Iaudarim, quado,cuius uncp denigraui fa-
mamCcui uel leuiifima afperfi labem ? Quam gente, quem
ordine,quem homine nominatim taxaui C Quid fi fcias.mi
Dorpi.quoties ad id faciendu fuerim nulli tolerandis cotm
melrjs prouocatusCSemper tamen uici dolorem animi mei,
magisqjrationem habui^quid pofteritas eifet iudicatura de
nobis, cp quid illoru mereretur improbitas.Si res ipfa petin
de fuiftet nota aeteris.uterat mihi, nemo me mordace iudi-
eaffet.fed aquu.fed modeftum eti^aemoderatum. Sed ita
tnecum cogitaba,quid alrjs cum noftris priuatis affedtibiis? ,
aut qui noftra htcc nota poterunt efife uel procul diflitis.uel
pofterisf Ego non quod iliis,fed quod me dignu eft.fecero.
Pra:terca nullus eft tam inimicus,quenon optcm,fi fieripof
fit.in amicum redire*Curei rei pneduda uiatnC Cur hie feri^
bam in hoftem, quod al/quando fruftra nolim feriptum in
amicumCCur notabo carbone,cuifuu candore,etiamfi pro/

mcreamr,.

X

AD DORPIVM THEOLOGVM.
mereatur.no poffim reftituereCMalo in hanc peccare parte,
ut uel paru meritos pnedicem.cp at meritos uitupete. Nam
fi que falfo Iaudaris,candori tribuitunfinquantulibet etiam
ignominia dignu fuis pinxeris coloribus.no illius facftis.fed
tuo morbo afifcribitur.Vt ne dicam interim,quod ut ex iniu
rrjs mutua talione reciprocatibus, ingens beilum aliquoties
exoritur, fic ex maledidtis uicififim ultro citroq; regeftis.peri
culofiffimu incendium non raro nafcitur. Et ut parum Chri
ftianum eft inturiam iniuria pea(are,iea parum generofi pe
<ftoris eft,dolorem fuum fceminarum exemplo conuicrjs ul-
cifci.Huiufmodi rationibus ipiemihi perfuafi,ut Temper in-
nox/as & incruenras habere literas.neceas ullius mali nomi
necontaminarem.Nec aliud omnino fpeddauimus in Mo--
ria.quam quod in ceteris lucubrationibus.tametii uia diuer
Ca.ln Enchiridio Timpliciter Chriftianse uitae formam tradi^
dimus* In libello dePrincipis inftitutione palamadmone/
mus,quibus rebus principe oporteatefle inftrudtum. In Pa
negytico  fob laud/s praztextu.hoc/pfum tamenagimus ob¬
lique, quod li/Tc egimusaperta fronte. Nec aliud agitur in
Moria fob ipecie lufus,quam adura eft in Enchiridio. Ad,-
monere uoluimus.non mordere:prodeffe, no bedercrconfu-
lere moribus hominu,non officere. Plato philofophus tam
grauis largiores in compotationibus inuitatiunculas appro
bat,quod arbitrerur qua:dam uitia per hilarirate uini pofte
difcuti,qua: feueritate corrigi non portent. Et Flaccus exifti/
mat iocoiam quoqj admonitionem non minus atcp feriam
conduccre.Ridentenynquit.cIicere ueru.Quid uetatCNecp
non perfpccftum eft hoc fapientiilimisolim uiiis, qui Talu-

H i  berrima

±6  ERASMVS ROTEROD AMVS

berrima uitx  praxepta ridendis ac puerilibus in fpedeapo-
logis proponere maluerunt.quod per fe fubauftera ueritas.
uoiupratis illeccbra comendata, facilius penetrat inanimos
mortalium. Nimirum hoc eft illud mel.quod apud Lucres
tiu media' pueris medentes abfinthi) poculo pralinut. Nec
in aliu ufum ueteres illi principes hoc morionu genus in au¬
las fuas induxerunt,qua'm ut horum libertate leuiora qu^
dam uitia citra ullius offenfam 8C aperiretur, 8£ emendaren
tur.Foitafte Chriftum in hoc album uocare non conueniat:
ueru fi licet coeleftia cu humanis ullo modo conferre.nonne
huius parabola confine quiddam habent cum ueteru apo<
logisCEt iucundius iliabitur.SC acrius infidit in animos euan
gelica ueritas, huiufmodi lenocinqs  comendata,quam fi nn
da produceretur.Id quod in opere De docftrina Chriftiana
diuus Auguftinus copiofe perfequitur. V ideba. quam effet
mortalium uulgus ftultiffimisopinionibus corruptu, idqj
in fingulis uita; inftitutis, 8C remedrj uotu erat uerius quam
fpes.Proinde uidebar milfi repperifle rationem.ut delicatis
animishac arte tancjp obrcpercm, SC cum uoluptate quoq?
mederer. Et fepenumero confpexeram feftiuu hoc& ioco-
fum admonendi genus, multis felicifltme cedere. Quod fi re
fpondcbis perfonam, quam induxi leuiorem efle, quam ut
fub iiiius prnextu de rebus ferrjs difputetur.hanc culpa for-
taflis agnofcam.Inepti reprehenfione no admodum deprc
cor,amaruIeri depreconquancp 8C  illud probe tueri poftem,
fi non alia ratione,certe tot grauiffimorum hominu exem^
plo,quos in ipfius libelli prafatiuncula recenfui. Quid aute
fkceremC Diuerfabarid temporisapudMorum meum.ex

Italia

AD DORPIVM THEOLOGVM* *4*7

Italia reuerlus.ac renum dolor complufculos dies domi con/
tinebat.8i rnea bibliotheca nondum fuerat aduedta, turn fi
maxime fuiiTet.non finebat morbus quicqj in grauioribus
ftudrjs acrius agitare.Ccepi per ocium Morias encomiu lu >
dete.necin hoc fane ut a:derem, fed ut morbi moleftia hoc
uelut auocamento Ieuarem.O peris incoepti guftum amicus
Its aliquot exhibui, quo iucundior eflfet rifus cum pluribus
communis.Quibus cum uehementer placuiffet, inftiterunt
uti pcrgeremjobfeeutusfum.&in hoc negocrj feptemplus
minus dies impendirqui fane fumptus mihi pro argumenti
ponderenimiusetiam uidebatur. Deinde quoru inftindtu
(cripferam.eorudem opera deportatus in Galliam Iibellus,
formulis excufus eft, fed abcxemplo noniolum mendofo,
uerumetiam mutilo. Porro quam difplicuerit, uel illud fatis
eft argumeti.quod intta pauculos menfes plus fepties fuerit
typis ftanneis propagatusjdqj diuerfis in locis.Demirabar
ipfe,quid ibi cuicp placeret. Hanc mi Dorpi,fi ineptiam uo/
cas,habesreum confitentem,aut c^rteno reclamantem. Ad
hunc modum 8C per ocium,8i amiculis obfecundans inepti
ui.idqj femel duntaxat in uita. Quisautem omnibus hori'S
fapitC At ipfe fateris cameras lucubrationes meas eiufmodi
efie,ut iuxta prjs atque eruditis omnibus magnopere pnv
bentur. Qui funt ifti tam rigidi cenfores.uel potius Areopa
g itx,  qui homini uel unam ineptia: culpam nolint condor
nareC Qustam infigufe morofitas, ut unico ridiculo often/
fi libello, tot uigiliarurn fuperiorum gratia repente feripto/
rem fpolientC' Quot ineptias aliorum proferre poftem, hac
multis partibus ineptiores, etiam in magnis theologis,

dmn

t43 ERASMVS ROTERODAMVS

dum rixofas & frigidiflimas quadlionescomenti, de nuga^
ci flimis nugis perinde ac pro foci's SC  aris inter fe digladiand’*
Atq; ifti tam ridiculas fabulas,& uel ipfis Atellanis ineptio/
res citra perfona agunt.Ego certe uerecudius.qui cu ineptior
efle uelIem,Stulticia: perfona obtexuirSi queadmodu apud
Platonem Socrates obtedla facie Iaudes amoris recitat, ita
ipfe fabulam hanc perfonatus egi. Scribfs.ab iftis ipfis, qui>
bus argumentu difplicet, 8i ingeniu, SC  eruditionem, 8C elo*
quentia probari.ueru eofdem offendi nimis libera mordad
tate. At ifti reprehenfores plus etia tribuunt mihi cp uelim..
quancp nihil moror hanc laudem, prxferdm  ab hisprofe^
dtam.quibus ego nec ingeniu efleputo, ncc erudition!, nec
eloquentiam.quibus fi poIJerent.mi Dorpi, crede mihi,non
tantopere iocis offenderetur,falutaribus magis qua'm inge*
niofis aut eruditis.Obfecro te per Mufas.quostandem oca
los,quas aures.quod palatum adferut ifti, quos offendit in
eo libello mordacitasCPrimum qua: poteft illiceflemordaci
tas,ubi nullius omninonome perftringitur pmetcp meuC
Cur non uenit in mente, quod toties inculcat Hieronymus,
ubi generalis eft de uitrjs difputatio,ibi nullius efle perfona:
iniuriamC'Quod fi quifcp offenditur,nonhabct quod expo
ftulet cum eo qui fcripfit.ipfe fi uolet.fecum agat iniuriaru,
utpote fui proditor.qui declararit hoc ad fe proprie pertinc*
re,quod ita didtum eft de omnibus, ut de nemine fit dicftu,
nifi fi quis uolens fibi uendicet. An non u ides me toto ope-»
re fic a nominibus hominum temperafle, ut nec gentem ul
lam acrius taxare uoluerim? Etenim ubi cuiqj nationipeca
liarem philautiam recenfeo, Hifpanis aflcripo militte ha.

AD DORPIVM THEOLOGVM 14.9
dem Jtalis literas & eloquentiam, Anglis Iautas menfas, 5 i
formam,& ceteris item ciufmodi quaraam, qua: quifq; in fe
didta, uel agnofcat non illibeter,uel certe cu rifu audiac. Ad
hax.cu iuxta argumeti fufcepti rationem.pcr omnia morta/
liu genera uoluar>& in taxandis finguloru uitqs uerfer, quay
fo qd ufcp aut didu fcedu occurrit aut uirulentuCVbi flagi
riorum fenrina aperioC ubi fecreta illam uita: humane mo /
ueo CamarinamCQuis nefdt.cp multa did potuerint in ma
los pontifices,in improbos epifcopos 8C facerdotes.in uitio«
fos principes.breuiter in quemuis ordinem, fi ad Iuuenalis
exemplum ,nonpuduiftetea madare Iiteris,qua 2  multos no
pudet facerefTantum feftiua qu^dam 8C  ridicula magis cp
fceda receCaimusfed  ita recefuimus,ut  obiter & maximis de
rebus nonuncp admoneamus, quod illos fare magnopere
referat.Scio tibi non efle uacuu ad huiufmodi nugas defcen
dere, fed tame fiquando dabitur ociu,fac attentius excutias
ridiculos illos Moris locos, nimirum comperies non paulo
magis quadrare ad euangeliftaru 6C  apoftolorum dogmas
ta,cp quorundam (pledidas,ficutt^>utant,& magnis dignas
magiftris diiputationes * Atqj ipfe quocp in tuis literis not!
dimteris plcraqj uera effe.qua: illic referuntur. Verum exifti
pi as non expedite, auriculas teneras mordaci radere uero.
Si  putas nullo pado libere loquendum efle, nec uncp pro/
mendam efle ueritatem, nifi cum non offendit, cur medici
pharmacis medentur amaris, & Ufxju  tt/kjcc/j  , inter laudatifli
ma ponunt remedi'aCQuod fi illi faciunt ,corporum rneden
tes uitqs, quanto magis par eft nosidem facere in fanandis
animorum morbisCObfecra, inquit Paulus,argue ,increpa

X opportune

tgo  ERASMVS ROTERODAMVS
opportune importune. Apoftolus uultoibus mocJi's l'nfe >
ctada efle ui'ti'a, 54 tu nullu uts h ulcus attingi C prefer titn cu:
id ea moderatioe fiat,ut ne poflit-quide quifcp \xd i  >nifi qui
ftudio kferit feipfum. Quod fi ullaeft ratio,citra ulliusof^
fenfam,mededi uitqs hominu,hax una.ni fallor, eft omniu
maxime accomoda, cu neq; nomecuiufcp xdtf,  deindecu:
teperatur ab ljs ,a quoru comemoratione quoqj bonorum
abhorret aures.Etenim quemadmodu inTragcedrjs qux*:
da atrociora funt.quam ut oculis fpe&atoru coueniat exhi^
beri,54 narrafte fufficiatdta in hominu moribus quasda ob^
fcoentora funt,cp ut uerecude poftint narrari.Poftremo cu il.
la l'pfa qua: narratur fub ridicula gfona,per Iufum 54 iocu ef/
ferunt?,ut omnem often fa m (ermonis  h/faritasexdudat.Att
nouidemusquantualiquotiesapud feuerosetia tyrannos
ualeatfocuscommodus,84in tempore dictus C QuteCo te,
quae preces,qua; feria oratio potuiffet regis illius animu tam
facile placare, cp militis focus C Imo, fnquft ,nfff Iagena nos
deftftufftet,loae atrociora fueramus in te dfdturf.Arrifit rex,
84 fgnouft. Nec fine caufa tam dflfgenter derifu prxdpiant
duo fummf rhetores M. Tullius 84 Qufntflfan 9 .Tanta uitn
babet lepos 54 fucundftas fermonis.ut etia in nos apte tortis
dfcfterfjs delectemur ,fd quod de C. Casfare literfs eft prodi
tu.Profnde fi faterfs uera quaz fcrfpfi,fi feftfua magfs cp ob >
fccena.qua: ratio comodior excogitari poterat mcdicadi co^
tnunibus hominu malisCPrimu l'pfa uoluptas llledlat ad Ie/
gendu,64 illecftum remorat^Na in cazteris alias res alrj uena/
tur.Voluptas ex a:quo bladitur omnibus ,nifi fi quis ftupi>
dior eft, cf ut literate uoluptatis fenfu tagi poftit. Porro q

AD DORPIVM THEOLOGVM# iff*
illic offenduntur.ubi nullius ^ditur nomen, ij mihi uidentur
haud multu abefle a muliercularu affedtibus, qua: fi quid in
malas foeminas didtu fuerit,fic comouentur.quafi ea contu-
melia ad fingulas pertineat.Rurfum fi quid laudis tribuatur
probis mulicribus.fic fibi placet.quafi quod unius aut alters
us eft,id gtineat ad omnium laude. Abfit hoc ineptte genus
fi uiris,at mu!to magis ab eruditis uiris,maxime uero a theo
logis.Si quid hie oPicndo criminis a quo fum immunis, non
offendor.fed ipfe mihi gratulor.qui uacem fis malis,quibus
multos obnoxios effe uideo. Sin eft tadlu huicus aliquod,
8C fum ipfe mihi oftefus in ipeculo, nec hie quiccp eft caufe,
cur offendi debe  a, fi prudens fum,diifi'mulabo quod fentio
nec ipfe mei  uenia ^ditoc , fi  probus,admonitus cauebo ,ne
mihi tale  conuicium pofthacinosnominatim poflit impin
gi.quod illic fine nomendatura notatum uideo.Cur non fai
tem hoc donamus huic libello.quod uulgaribus iftis comoe*
drjs tribuunt 6c idiots cp mu!ta,quanta cu libertate iaciun£
illic in  monarchas, in iacerdotes,in monachos,in uxores, in
maritos, in  quos non C Et tameq'uia nemo nominacim in-*
ceflitur, anidetomncs,SC  fuum quifaj morbum autfatetur
ingenue,aut diftimulat prudenter»Violentiffimi quoqjtyv
ranni ferunt feurras 8C  moriones fuos, cum ab rjs aliquoties
manifefto conuicio feriuntur. Non ultus eft imperator Fia^
uius Vefpafianus exprobratam fibi cacantisfaciem. Et qul
nam ifti tarn delicatis auribus,qui Moriam ipfam no ferunt
in comunem hominum uitam fine uilius nominis inuftione
ludentem.Nunquam explola fuiftet uetus comcedia, fi ab
xdendis nominibws illuftriura uirorum abftinuiffet. At tu

I s, quidena

i$t  • erasmVs roterodamvs
quidem uptime  Dorputa propcmodum fcribis,quafi totu
ordinem theologtcum Mori# libellus a nobis alienafletv
Qu/d opus fuit,inquis, theologoru ordinem tam acn'ter la
ceilereCmeamcp deploras fortuna.Olim.inqs.tuas Iucubra/
tiones magno ftudio legebant omnes,te prafente uiderege
ftiebat, nunc Moria ueiuti Dauus.interturbat omnia, Scid
te  nihil per calumniam fcribere, nec ipfe tecu tergiuerfatore
aga.Quado Iaceflitu theologorum ordinem putas, fi quid
didu fuerit in ftultos aut malos theologos, eoqj indignos
nomineCAtqui.fi placet ifta lex,uniuerfu mortaliu genus in
fenfum habeat,qui quid dixerit in fceleratos homines.Quis
uncp fuit ta impudens rex,qu i  non fateatur, regu nonulloS
efife malos, SC  hochonoreind/gnosC Qu/s cpifcopas  tam in
(blens, qn idem de fuo fateatur ordineCAn un 9  ordo theo-
!ogorum,in tan to numero nullu habet ftupidutn ,tvu\lu in^
dodum,nullu rixofum, fed tantum Paulos ,Bafilios, 8C  Hie
ronymos nobis exhibetClmo contra fit,ut quo quaeq? pro >
feiTio prxchrior  eft,hoc pauciores habeat qui refpondeantv
Plures inuenies bonos nauc!eros,cp bonos principes,plures
medicos bonos,cp bonos epilcopos. Atqui ea res haud per/
tinet ad contumeliam ordinis.fed ad laudem paucoru, qui
in pulcherrimo ordine.fefe pulcherrime geffcrunt.Rogo die
mihfeur magis effendunturtheologi, fi modo fiintqui of/
fendantur.cp reges, cp primates, cp magiftratus, cp epilco^
pi.cp, cardinales, cp fummi pontifices Cdenicp qua'm nego
ciatores, cp matin',quam uxores,cp iureconfulti ,cp poeta; C
(nullum cm omnino mortaliu genus praterqt Moria) nifi
qcf no ufqjadeo defipiut,ut in fe quifqj d/du exiftimet, q<f

in gene^.

AD DORPIVM THEOLOGVM; I $)

in genere dicftu fit in malosC DiuusHieronymus fcripfit ad
Euftochium deuirginitate, atcp in eo libro.malaru uirginu
mores ita depingit, ut null? Apelles magis poftit oculis ex/
ponere.N uquid offenfa eft Euftochium C nunquid fuccen-
fuit Hieronymo, qcP uirginu ordine dehoneftaftetC' ne tan
tulum quidem. at quamobre tandem > nempe quod uirgo
prudens no exiftimaret ad fe pertinere, fi quid dictum eftet
in malas.imo gaudebat admoneri bonas.ne in tales dege ^
nerarent, gaudebat admoneri malas.ut tales efte defineret*
Scripfit ad Nepotianum de uita clericoru, Scripfit ad Ru >>
fticum de uita monachorum ,ac miris coloribus pingit.mi^
ris falibus taxat utr/ufqj generis uitia. N ihil offenfi funt ad
quos fcnpfit,quod fcirent horn nihil ad fe  pem'nere*Cur no
alienat?eft Guilielmus Montioius .inter optimates aulicos
no infimus.qd' multaiuferitMoriain pcercs aulicosCNem
pe cu tpfe fit uir & optimus,& prudetiffimus, arbitral, id q<f
res eft, quod in malos ac ftultos dicftu eft primates nihil ad
fe pcrtincre.Quam multa lufit in  malos & laicos  epifcopos
Mor ia  ? Cat nihil hi fee  rebus ofiftnfus eft Archiepifcopus
CantuarieniisCNepequia uir omniuirtutum genere abfolu
tus,nihil horu ad fe pertinere iudicat, Quid ego tibi perga
comemorare nomination de fumis principib?, de ceteris epi
fcopis, de abbatibus.de cardinalibus.de uiris eruditione cla
ris,quorum neminemadhuc fentiouelpilofaeftumalenio
rem Mprice gratia C Ncc abduci poflum , ut credam ullos
theologos irritatos hoclibello, nifi forte pauculosaliquot,
qui uel non intelligent, uel inuideant, uelnatura fint adeo
morofa>utnihilomnino probent .Rabetenim idquodm

i i  confetti

rff* ERASMVS ROTERODAMVS

confeflo eft,hoc hominu genus admixtos quofda, primum
ingenio iudidoqj adeo infelici, ut ad nullas omnino literas
fint appofiti .nedum theolagicas.Deinde pofteacp paucu x
las Alexandra Galli regulas edidicerint, ad h^c paululu me-
Sophiftices attigerint, poflex Ariftotele decete^
nuerintpropofiti5es,nec has intellccftas, poflremo ex Scov
to aut Occa totidem edidicerint qu^ftioes, quod fupereft *
ex CathoIico.Matnetreifto.&cofimilibus didtionarijs.ueiut
ex Copise cornu petituri, miru qj criftas efferat, ut nihil eft:
arrogatius imperitiaJfti funt qui contenunt diuu Hierony /
mum.ut gramatiften.non quia inteliigat.Ifti Grscas.He ^
braicas.imo 8C  Larinas ridet Iitteras.Et cu fint quouis fue ftu
pidiores,ac ne fcnfu qaidem comuni pmJit/,putat fe  totius
atcetenere fapietise»Cefent omnes,dananr,pionuriant, nihil
addubitat.nufq? hazret,nihil nefciut,Ettatne ifti duo tresue
tnagnas faepenumero comouent tragcedias. Quid em eft in
fcitia uel impuderius.uel pertinaciusCHi magno ftudio con /
fpirat in bonas literas, ambiutt in fenatu theologoru aliqd
efte,& uerend,ne fi renafdail: bona; literal fi refipifcat mu/
dus.uideant'’ nihil fciffe, q antehac uulgo nihil nefrire uide
batur.Horu funtilliclamores,horu illi tumult 9 ,horn coiura/
tio in uiros meliorib 9  addkfto s literis.His no placet Moria,
quia no intelligunt neqj Gr^ce,neqj Latine, In huiufmodi
no theologos ,fed thelogis hiftriones fi quid forte dicftu fit
acerbius.quid hocad magnificentiftitnum bonoru theolo >
gorum ordineCNa fi pietaris ftudio comouent ifti,cur Mo^
ri^potiffimum fuccenfentCQua impia,cp fpurca,cp peftife-
ra fcripfit PogiusCAt hicucautor Chriftian 9 paffim habet;

infimi

Ad. dorpivm theologvm*
in iinu, in omneis pene uerfus linguas.Quib 9  probris>qui*
bus maledicftis clericosinfedta? PotanusCAt hicutlepid 9 ac
feftiuus legit:. Quatu obfcoenitatis eft in Iuuenale? Ac hunc
qda putat cocionatorib 9  etia utile efle.Quam maledice fcrf *
pfic in Chriftianos Cornell Tacit 9 ; cp ihimice Suetoni^qj
impie deridetimortalirate animaru Plini 9  & Lucianus *  At
faos tn eruditiois gratia legut oes, & merito qde legut. Sola
Moria.quia falib 9  aliquot luferit, no in bonos theologos,S£
eo dignos titulo.fed in ineruditoru friuolas qu$ftiuculas,&
ridiculu magiftri noftri titulu.ferre no poffunt. Ac duo tres
ue nebuloes, theologtco fchemate gfonati,mihi conant? hac
mouereiuidia, qfi theologoru ordine Ixferim 8Z  alienarim.
Ego tm tribuo theoiogteis iiten's.ut eas iolas folea appellate
ficeras. Ita fufpicio uenerorqs hue ordine.ut huic uni nome
dederim, ac uoluerim affcribi.quaqj pudore ^hibeor.q mi/
nus mihi ta eximiu titulu aftera.qppe q no ignore,qua: do^
tes dC  eruditiois 8£ uitx  theologtco nomini debeanf . Nefcio
gd hoie maius fleet'' ,q theologu ( pfitet'lepifcoporu ea di
gnttas eft ihaud mei fimiliu. Nobis fatis eft Socraticu illud
didicifte,qcf nihilomnino fcimus,& q poftumus opera no ^
ftra iuuadis alioru ftudrjs coferre. Eqde nefcio ubi na la teat
ifti duo tresue theologoru drj.qs feribis mihi paru cfle pro<
picios. Ipfe copluribus in locis fum uerfat 9  ab azdita Moria,
in tot Academrjs uixi, in tot frequetiftlmis urbib 9  nullu un
qj theologu mihi fend iratu,nifi unu aut alteru ex iftoru nu
mero, q omibus bonis literis funt hoftes, nec q tn unefj uet
bo mecu expoftuIarunt.Quid in abfente muftitent.non ad/
modu obferuo, totbonorum iudicio fretus. Ni uererer mi

Dorpi

ty<y ERASMVS ROTERODAMVS
Dorpi.necui uideararrogantius,quam ueriushscdicere,qj
mulcos cibi poiTem recefere theologos,uits fandtimonia ce/
lebres.ctadidone pra:celleies,dignitate prsminetes, aliquot
ex his etia epifcopos,qui menunq* magis aplexi funt,quam
poll xdica Moriam, 8C  quibus illelibellus magis arridet cp
mihi ipfi.Horu fingulos titulis ac nominibus fuis hoc loco re
ferre,mfi uererer ne tantis etia aids, Moria: caufii futuri fint
iniqutores tres ifti theologi :imo unum dutaxat efle puto
spud uos iftius autore tragoedia: (na rem ,ppemodum con/
icdturis affequor) que fi uellem fuis depingere coIoribus,ne/
tno m/rared* eiufmodi uiro diiplicuiffe Moria, imo mihi no
placeret, nifi talibas difplicetec , quancp nec mihi placet * at
ifto certe nomine minus difplicet,quod talibas ingcntjs  non
placet .Pius apud me ponderis habet fapientu 8C emditom
theologoru iudicium, qui tantum abfunt ,utme fuggillent
mordacitatis, ut moderationem etia 8C  candore meum lau ^
dibus uehant.qui procax per fe argumentu citra procaciam
tradtarim, 5i in  re iocofa fine dente luferim. Etenim ut foil's
refpondeam theologis, qaos folos audio offend/, quis ne /
fcit cp multa uulgo quoq; dicanturin mores maloru Theo'
gorumC Moria nihil attingit iftiufmodi. tantu iocatur in
ociofas ilioru difceptatiuculas,nec has ipfas tame fimpliciter
improbat.uerum eos damnat.quiin hisfolistheologies
tei puppim.ut aiunt, & proram colloca^qui'cp logomachqs
utdiuus appellauit Paulus, eiufmodi ficoccupantur,ut nec
Euarigelicas, nec Propheticas, nec Apoft oiicas Iitteras ua
cet legere. Atq? utinam mi Dorpi, pauciores eflfent huic ob
..noxrj crimini.Poffem tibiproducere,qui^nnu egreffi odo^

AD DORPIVM. THEOLOGVM;

iJ7

gefimu, tantum abatis in huiufmodi trids perdiderint, nee
uncp contextum euangelieu euoluerint, id quod a me com^
pertum ipfi quoq; demu cofefli funt*Nefub Mori^quide
perfona fum aufus dicere.quod tame no raro multos audio
aeplorantes,theologos 5Z  ipfos,fed uere theologos, hoc eft,
uiros integros,graues,eruditos,8£ qui Chrifti dodtrina peni
tusexipfisimbiberint fontibus.Iiquoties apudeos funt,
apud quos fas liberas animi uoces depromerc.deplorat hoc
recentius theologia; genus mudo inuedtu,& uetus illud dc^
fyderat.Quid erh eo fandlius.quid auguftius.qaid a:que re/
fipiensacrefcrens ilk cceleftia Chrifti  dogmata? at hoc, ut
omittam barbati fadicrjfp  fermonis fordes  & portenta, ut
omittam omm'u bonaru literaru infcitiam.utimperitia Iin>
guaru,fi'c Ariftotele,fie humanis inuetiunculis, fic pphanis
etia legibus eft cotaminatum, ut haud feiam an puru ilium
ac fynceru. Chriftum fapiat* Fit enim, ut dum ad humanas
traditiones nimiu auertit oculos,minus aftequatur archety-
pum.Hinc fepenumero cogutur theologi cordatiorcs aliud
apud popufum dice re,ip uel apud fe ientiant, tfel apud fa^
miliares loquantur, & aliquoties no habeant quod refpoa
deant cofultoribus.cum perfpiciunt aliud docuifte Chriftu,
aliud humanis traditiunculis imperari. Quxfo, quid com^
mereq Chrifto 8£ Ariftoteli ? Quid fophifticis captiunculis
cu sterna; fapientia; myftcrqs?Quorfum tot quadh'onu Ia^
byrinthiCinter quas cp mult#funtociofa-.q? muIttEpcftilcn
tes,uel hoc ipfo quod contentiones &diftldia pariunt? At
funt ueftiganda qu*da,funt 8C dcce  rneda quarda. non ab^
nuo.fed ediuerfo permulta funt, qua; reeftius fit omittere cp

K. inquitere.

458 ERASMVS ROTEROD AMVS

inqutrere. Ht (cietiaz  pars eft qua:da nefdre.permulta de qui
bus falubrius eft ambigere cp ftatuere.Poftremo fi quid fta
tuendu eft,id uelim reuereter,n5 arrogantenSCex diuinis I i-
ten's,no e comenticrjs hominu ratiunculis ftatuuNunc neqj
qu^ftiuncularu ulius eft: finis,in quibus ipfis tamen quanta
familiaru SC  fadionu diflfenfioC& cotidie  decretu ex decree
to nafcitur.Breuiter eb redada res eft,ut negocr) fumma no
tam ex Chrifti praXcripto.qj ex fcholafticorum definition!'
bus,& epifcoporum qualiucuncp poteftate dependeat.Qui
bus rebus fic inuoluta font omnia,ut ne fpcs quide fit, mun
dum ad ueru illu Chriftianifinu reuocandi.Haxaliaq^ per-
multa pcripiciut ac dcplorant fandiffimi,i}dcrncp dodifTfo
mi uiri,quom omniu praxipuam caufam  in audaxhoc 8C  ir
reuerens recentiu theologoru genus rerjciut. O fi tibi liceret
mi Dorpi.tacitis oculis animi mei cogitationes intueri.mmi
rum intelligeres qj multa prudens hoc reticea loco. At horu
aut nihil attigit Moria, aut certe Icuifli'me attigit, ne quem
offendere.Atcg eandecautione in omnibus feruare curaui,
tie quid obfccene fcriberem,ne quid peftiferum moribus,ne
quid feditiofum,autquod cum ull/us ordinis iniuria coniun
dum uideri poflet. Si quid ibi didum eft de diuoru cultu,
Temper reperies aliquid aftcriptu,quod palam teftetur nihil
aliud taxari cp fuperftitione non rede colentiu diuos. Item
fi quid in principes,fi quid in epifcopos,fi quid dicitTin rao/
nachos/emperaddimusquod dedaretillud in ordinisiniu
riam no efte didu,fed in corruptos 8C  fuo indignos ordine,
ne quencp bonu tedere.dum maloru infedor uitia. Ac rut"
Tus dum hoc ago.fobtradis omniu nommibus,cffed quod

.. ' in me

r A  D DORPIVM THEO L OGV M ♦ ijp

in me fuit,ne uel mali poflentoffendi. Poftremo dam Cali'
bus  & iocis.fidtaq? 8d ridicula perfona tota peragitur fabula,
curatu eft ut triftes etia 8C  morofi boni confu!ant.Ia illud no
ut mordacius didtu notarifcribis.fed utimpiu. Naquo.m-'
quis.padto fcranc pi* aures. quod futur* uit* felicitate de*
mentis fpccie uocasC Obfecro teoptimc Dorpi, quistuum
candore docuit fubdolu hoc caiumniadi genusC fine (quod
magis arbitror)quis aftutus ad hanc mihi ftruenda calunia
tua abufus eft fimplicitateC Ad hue modu folent ifti calunia
tores peftilentiffimi duo uerba decerpere, eaq$ nuda, non^
nuncp 8C  immutata nonnihil, pr*termiftis his qua; durum
alioqui CetmoneIeniuc8£.  exp/icant.Notatacdocethacaftu
tiam in Cuis  inft/tutionibus Qu/ntilianus.utnoftra cp c5mo
difti'me referamus.additis cofirmationibus,8£ Ci  quid eft qc?
mitiget.qcf extenuet.qcf alioqui caufam adiuuet.cdtra qu*
funt aduerfarioru ea deftituta his omnibus reticemus, idqj
uerbis.cp fieripoteft.odiofiftimis. Hac arte ifti no ex Quin
tiiiani pr*ceptis,fed ex fua maleu 9 lentia didiccrunt.qua C&
penumero fit,utqu*magnoperc pladtura fucrintfi ficrefe
rantur ut feripta funt.aliter recitata uehementer offendant.
Relege quafo te,locu,ac diligenter infpice.quibus gradibus,
quoq; fermonis progreflu hue peruentum fit, ut ft iicitatem
illam dementi* fpeeie effe dicerem. Ad hac obferua.quibus
uerbisid explice.uidebis iliic efife, quod uere pias aures etia
deledlet.rantum abeft ut quiccp fit quod effendat.In tua re/
citatione offcndiculum eft,non in meo libcllo. Etenim cum
hocageretMoria.ut uniuerfum reru genus Stultici*nomi
nc coplccftcrct;, uoceretqj totius human?, felieitatis fumma

K i a ftulticia

60  ERASMVS ROTERODAMVS

a ftukicia pendere,per omne martaliu genus peruagata eft,
ufq; ad feges ac fummos pocifices. Deinde peruentu eft ad
tpfosapoftoIos,atqj adeo Chriftu, quibus ftukicia quanda
tributam reperimus in facris Iiteris. Neqj uero periculu eft,
nequishic imaginetur apoftolos auc Chriftu uere ftukos
fuifle.fed quod in his quoqj fueric infirmu quiddam,8£ no^
ftris tributum affedlibus.qtiod ad sterna illam ac puram (a
pientia parum fapiens uideri pofllt.Veru haze ipfa ftukicia
uincit omne mundi fapientia.quemadmodum SC  propheta
omne mortalium iufticia pannis conferc feeminas menftruo
fluxu contaminatx.no  quod bonoru iufticia poiluta fit,fed
qc? ea qu* apud homines puriftima Cant,  quodamodo im/
pura fint,fiad illam ineffabilem dei puritate conferantat.Ec
ut fapiente propofui ftukicia, ita fanam infaniam, SC  corda/
tam amentia facio. Quoq; mollius eflet, quod de fanctoru
fruitione fequebatur,prasmitto tres Platonis furores,equb
busfeelieiftimus fitamantium, qui nihil au'ud fit cp  eeftafis
quazda.At pioru eeftafis nihii aliud eft op  guftus quida fux
turazbeatitudimXquatoti abforbebimur in deu, in illoma
gis op  in nobis ipfis futuri. At hunc Plato furore uocat.cum
quis extra fe raptus.in eo eft quod amat.eocp fruitur. Non
hides cp diligeter paulo poft diftinxerim ftulticia SC infanix
genera,ne quis fimpliciu in uerbis noftris labi poiTetCVem
dere no pugno.inquis.a uerbis ipfis abhorrent pioru aures.
At cur non offenduntur eazdem aures iftae,cum Paulum au
diunt dicente, Quod ftultum eft deiC’SC ftukicia crudsC Cur
non diuurn Thoma in ius uocant,qui de Petri eeftafi feribic
in hunc modu,Dum pie defipit,fermone incipic de taberna

AD DORPIVM THEOLOGVM. 1 6 $

qaiccp  a me mutari,nifi fi quid forte fit apud Grecos fignifL
catiustSC negas in hac.qua uulgo utimur teditioe.quicqj eflfe
uitq.Nefas eflfe putas,rem tot feculoruconfenfu, tot fynodis
approbatatn.ullo padto coudlerc.Obfecro te, ft uera fcribis
emditiffime Dorpi.cur frequeter aliter dtar Hieronymus, alt
ter Augufttnus,aliter Ambrofius.q? nos legimusCCur Hie/
ronym 9  multa reprehedit, 61  corrigit nomtnattm.qu^ tame
in hac habentf asditioneC' Quid facies cu tam multa confenx
tiunt,hoc eft.cu fecus habent Graxoru codices,cu ad horum
exemplar dtatHieronymus,cu idem habet uetuftiflfima La
tinoru exeplaria, cu ipfe Cenfas  multo redtius quadrat? num
his omnibus cocempds,tuu Ceqaeris  codicem,fortaffis a fcri/
ba deprauatu?Neqj uero quifqj afleucrat in diuinis Iiteris
ullum eflfe mendaciu.Quandoquide 8 1  hocaddudtu eftabs
te.neqt torn hoc.de quo cu Hieronymo digladiatur Augu^
ftinus.quiccp ad rcm ptinet. At iilud ipfa res damitat, 8i uel
c#co,quod aiut.poteft eflfe pctfpicmmfsepe  uel ob imperil
tiatn interpretis.uel ob ofcitantiagneca malereddita efle, fa:
pe germana ac ueram Iedtionem ab indodtis librartjs futile
deprauata.id quod coddle  uidemus accidere,aIiquoties mu/
tata a fctnidoftis, paru attends. Vter magis fauet medacio,
qui haze corrigit ac rcftituit.an qui citius ferat addi mendam,
cp  toiliCQuandoquide ea deprauatorum natura eft,ut men/
da mendam gignat * Et funt fere eiufmodi, qua; mutamus,
utad empbafim pertincant magis,quam ad fcnfum ipfum,
quandp fepcnumero magna fcnfus pars eft emphafls. Ve^
rum non raro tota aherratum eft uia. quod quoties acddit,
qu^fo te,quo confugit Augufttnus, quo Ambrollus, quo

L ? Hilarius,

17° ERASMVS ROTERODAHVS
Hilarius.quo Hieronymus,nifi ad Grarcoru fontesC Id cum
fit ecclefiafticis quoq? decretis comprobatum.tame tcrgiuer/
fan's,& ftudes refellere,uel potius clabi diflinctiuncula.ScnV
bis eo feculo Guecoru codices emedatiores fuiffe Iatinismuc
cotraeiTe.necfidenduillorulibris.quidefciuerint ab ecclefia
Romana. Vix adduconut crcdam te hoc exanimo feribere.
Quid aisfno legemuseorum Iibros, qui defeiuerunt a fide
ChriftianaCCurigitur Ariftoteli tantu autoritatis tribuunc
ethnico, cui nihil unqua fuerit cum fide commercqCTota Iu
daeoru gens a Chrifto defeiuit, nihil igitf ponderis habebut
apud nos Pfalmi Si  Prophets,illorum fermone feripti?lam
inihi recenfe capita  omnia,in quibus Grxti  a Latinis diflen/
tiut orthodoxismihil rcperics.quod ex noui te {lamed tfbis
natu fit,quod hueptineat. Tatu deuocabulo hypoftafeos,
de proceffione fanefti fpus.de cofecrandis ceremonqs.de pau
pertate facerdotu, de poteftate Romani pontificis cotrouef
fiaeft.At nihil horum ex faliatis approbant exemplaribus.
At quid dices, ubi uideris fic  interpretatum Origenem,fic
Ghryfoftomu.fic Bafilium.ficHieronymuC’Numeo quoqj
feculo faliauerat aliquis Guecorum codices? Aut quis unqj
deprehendit Gmorum codices uel uno in loco falfatos fuif
feCPoftremo air falfare uelint.cum hinc no tueantur fua do
gmataCAdde huc.quod Temper in omni dodrinai genere
Grajcorum codices cmendatiores fuifife, cp  noftros ,fatetur
Si  M.Tullias.quancp alioqui Grasas iniquior.Nam diftitt/
dtio literaru,apices ,Si  ipfa feriptura; difficultas, in caufa eft,
quo minus facile queant uitiariiaut fi quid fuerit uitiatum,fa
cilius poffit reftttuf Pcrro quod fcribis.ab hac&ditiotie noa
- effe re.'

AD DORPIVM THEOLOGVM. 171

efife recedendum.tot uidelicet confilrjs approbata:more uub*
garium Theologorum facis.qui quicquid ullo modo inpu^
biicum ufum irrepfit,ecdefiaftic£ tribuere folent autontati.
At mihi uel unam profer fynodum.in qua fit hxc xditio co
probata.Nam qui comprobauit.quse cuius fit,nemo nouitC
Nam Hieronymi non efle,uel ipfic teftatur Hieronymi pra:
fationes»Sed efto comprobarit fynodus aliquatnum ita co^
probauit.ut nihil omnino liceat ex Grsecorum fontibus erne
dareCNum mendas etiam omnes comprobauit, qua: uarrjs
modis potuerint irrepereC’ Num huiufmodi uerbis conceptu
fuit decretum a patribusCf-fec xditio  cuius fit autoris nefei^
mus,fed tamen earn approbamus:nec obftare uolumus.fi
quid fecus habent Grajci codices, quantumuis emendatufi
quid fecus legit Chryfoftomus,autBafilius,aut Athanafius
aut Hieronymus, etia fi illud magis quadrauerit ad fenfum
euangelicutSi tn hosipfosautores in cceteris magnope cov
probamus.Quin etia quicquid in pofteru.qcucp modo, uel
a femidodis Si  audaculis.uel ab mperitis.ebrrjs.ofcitantib 9
librarrjs fucntuitt'atu,deprauatu,additu,omiftum, eadepro
bamus autoritatemeq; cuicp uolum 9 licere,mutare fin'ptura
femel induda.Ridiculu dectetu inquis. At huiufmodi necef
fe eft fuifte.fi nos autoritate fynodi deterres ab hac iduftria*
Poftremo qd diduri fumus.ubi uiderimus nec hui 9 aeditiois
exeplana cofentireCNu SC  haepugnantia approbauit fyno/
dus,pfcia uidelicet, qd qfq^ mutaturus eftetC Atq? utinami
Dorpi.tantu cflet oerj Romanispotificibus, ut hifee de reb 9
falutares a:deret coftitutioes.qbus caueref.de reftituedis bo
noru autommqntimetis,dc parandis St  reponedis emenda

L 4. tisexepla^

71 ERASMVS ROTEROD AMVS

cis cxepIanb9.Vcru in eo cofilio federenolim iftos falfifiimo
noie theoiogos, q hue tantu fpedtat, ut quod ipfi didicerut,
id folu habeatur in p redo. Quid autem ifti didicemnt.quod
non fit ineptififimu,^ idem cofufiffimuC Quibus fi cotingat
tyranis.futuru eft,ut antiquatis optimis autoribusjnfulfilVi-
mas iftoru natnias pro oracuiis habere cogatur mundus.
qux  ufepadeo nihil habent bonx  eruditionis, ut ego fane
malim uel mediocris effe cerdo, cp iftius generis optimus.fi
nihil melioris accefferit do&rinx.Ifti funt,qui nolint quiccfj
reftitui.ne quid ignorafte uideantur.Ht nobis fidlam fy no/
doru autoritate obijduntihi magnu Chriftian^ fidei diferi^
men exaggerant.'hi per/cufu ecclcfix.quam ifti fcilicct  hume
ris fuppofiris fuldut,redlius plaufirum faltari:8C  huiufmodi
fumos fpargunt apuduulgusindo&umac fuperftitiofum:
apud quod cum pro theologis habeantur, nolint ulla opb'
nionis fuas iadlura facere. Verentur nc,cu perperam dtuinas
citant Iiteras.id quod fiepenumcro faciut, Gratae aut Hcbrai
cat ueritatis autoritas in ck;  iaciatur,& raox apparent eftfe
fomnium,qnod uelutjoracuium adducebatur.Diuus Augu
fiinus uir tantus.ad hsec epifiopus.no grauatur uel abannu
alio puero difcere.Ifti tales malut omiafurfum ac deorfum
ms'fcere.cp committere,utqukqj uideant' ignorare.quod ad
abfoluta pertineat erudttione.0 uantp nihilhicuideo.quod
magnopere pertineat ad fidei Chriftianse fynceritate: quod
fi maxime ptineret.hoc certc magis eflfet elaborandu. Neq?
uero periculu eft.ne qm'nus omnes defcilcat a Chnfto.ft fors
auditum fuerit,repertum eftfe in facris libris, quod uel feriba
deprauarit indodus aut dormitas, uel interpres nefcio quis

parora

iff*

AD DORPIVM THEOLO GVH,
cuI/s.Sacru ilium ac Felice raptum defipientia uocat, SC  tame
ifta canutur in templis. Cur mihi non oltm fcripfere dicam,
quod in precatione quada Chriftu magum dixerim 8C  in^
cantatoreCDiuus Hieronymus Chriftu Samarkand appel
lat.cu fuerit Iud^us. Paulus eunde & peccatum uocat, quafi
plus dicas cp peccatore. Maledidu uocat. cp impiu couiciu,
fi quis maligne uelit interpretari? cp pialaus.fi quisut Pau^
lus fcripfit.ita accipiat?Ad confimilem modu.fi quis ChrP
ftum praHone appeUet.fi quis adulteru.fi quis temulentu.fi
quis h^reticu.nonnefuturu fit,ut boni omnes obturentau
resC At fi quis comodis uerbis h^c efFerat, Si  fermonis pro*
grefiTu paulatim hucledlore ueluti manu deducat.quemad/
modu triumphans percruce.praxiam ab inferis abdudapa
tri reuexerit,queadmodum Moyfi fynagogam.uelutuxore
Vrise.fibi adiunxerit,ut ex ea nafcerctur padficus ille popu-
lus,quo pado charitatis mufto temulentus, femetipfum no
b is impendent,queadmodum nouu dodrina; genus inue^
xerit.ab omm'u SC  fapientum Si  infipientu placitis longe di
uerfiftimu.quis qu^fo potent offendi, pradertim cumhoru
uocabuloru fingula ndnuncp reperiamus in arcanis literis,
in bonu ufurpata fenfumC'Nos in Chiliadibus, nam id obi
ter uenit in mentem, apoftolos Silenos appellauimus, imo
Chriftu tpfum Stlenu quenda diximus. Accedat iniquus in
terpres.qui hoc tribus uerbis odiofius explicet,quid intolcra
biliusCAt legat pius SC  xquus qua; fcripfi, ^pbabit allegoria.
Demiror adt necillud animaduerfum ab iftis.cp cautim e£-
fera ifta, cpcp  corredione ftudea mitigaretficem propono,
Sed pofteacp femel 'Hm  Awvrtw induimus,age doceamus Si

illud

St  ERASMVS ROTERODAMVS

illud,felidtatem Chriftianoru, qua tot laboribus expettint;
nihil aiiud efte cp infanta: ftulticia’qj genus quodda. Abfit
inuidia uerbis.rem ipfam potius expendite. Audi's neCPrtV
mu quod Moria de re tam arcana difputat, id mitigo pro->
uerbio,quod iam leonis exuuiu induerit.Nec fimpliciter ap
pello ftulticia aut lnfamam/ed ftulticise infanixcg  genus.ut
piam ftulticia, & felicem inteil/gas infania, l'uxta diftiniftio-
nem qua mox fubqcio. Nec hoc cotentus,addo quodda, ut
appareat figuram fubefle,non fimplicem efte fermone Nec
his contentus,oftenfam deprecor.qua uerboru fonus poflit
gignere:& admonco ut magi's obferuet quid dicatur,quam
quibus dicatur uerbis:atcp hxcquide in ip fa  ftat/m propofi
tioneJam uero in ipfa rei tracftatioe quid  eft omni'no quod
no pie,quod non circufpedte fit didtum, ac reueretius etiam
cp ut coueniat MorixCSed ibi malui paulifper obliuifci de^
cori, cp non fatisfacere dignitati rei, malui ihetoricen often/
dere cp Icedere pietate.Acpoftremo peradta probatione.ne
que moueret,quod dere t^m (acra ftulticia.hoceftdocofam
perfonam fecerim Ioquente, & hancdcprecor culpam bifce
uerbis. Verum ego iamdudum oblita mei,u7r?j r« icfv.afx/j.iv<t.
W'S.quancp (i quid petulatius autloquacius a me didtum
uidebicur,cogitate 8C ftulticiam & muliere dixifte. Vides ut
nufcp ceftarim otnne offendiculi anfam pracidere. Verum
ifta non perpendunt,quoru aures prater propofit;ones,con
c!ufiones,&corollaria nihil admittut. Quid quod prafatio'
nramunierimli elium,qua Conor omnem pradudere ca
rtn'Tnecpquiccp add; biro,quin eacandidis omnibus
Quid aute facias iftis.qui uel ob in gent] pertina/

dam

AD DORPIVM THEOLOGVM. t6i

c/a fibi  fatisfieri nolint, uel ftupidiores fint cp ut fatisfadio-
nem intelligantCNam queadmodu Simonides dixit,Thef/
falos hebetiores efle cp ut poffint a fe decipi.ita quofdam ut
deas ftupidiores quam ut placari queat. Ad haze,no mirum
eft inuenire quod calunietur, q nihil aliud qu^rit nifi quod
calumnietur. Quod fi quis eode animo legat diui Hierony/
mi libros,centum locos offendet qui calumni^ pateantmec
deerit in omniu Chriftianiffimo dodore, quod ab iftis hx/
reticum poffit appcllaru ne quid interim dica de Cypriano,
de Ladantio,decp cateris cofimilibus.Deniq? quis uncp au
diuitludicrum argumentum in theologorum uocaricognix
tionemC Quod fi placet , cur non eadem opera quicquid a
poetis fcnbituraut  /uditur, adhancexcutiuntlegemC quot
illic reperient obfcoena.quot ueterem paganifmum olentiaC
Verum haze quoniam inter feria non habentur, nemo theo
logorum exiftimat ad fe pertinere .Neqj tamen poftulem
iftorum exemplum mihi patrocinari.Ego necioco fcriptum
a me uclim, quod ullo pado Chriftianoru officiat pietati;
Modo detar, qui  quod fcriptum 'eft intcIligat:modo demr
aquus SC integer,quicp  cognofcere ftudeat, non affedet ca^
lumniari. At fi quis iftom habeatrationem,qui primunul
Io funt ingenio praediti 3 minori iudicio ; deinde nihil omni*-
no bonarum literarum attigerunt, fordida tantum ifta,per>>
turbataqf dodrina infedipotius quam eruditi: denicp in/
fenfi omnibus,qui fount quod ipfi nefciant.nec aliud fecum
adferentes propofitu.quamcalumniandi.quicquid illud fit,
quod forte utcunqj intellexerint,is nimiru nihil omnino fcri
ptutus eft,fi uac^e udtE calumnia. Quid quod iftorum no^

XG  ERASMVS ROTERODAMVJ

nullos gloria ftudiu ad calutnniandu adducit? Nihil enitn
gloriofius infcitia cum fcientiaz perfuafione coniundta.Pro^
mdecum uehementer fitiatitfamam,neceam poffintbonis
rationibus affequi, malunt Ephefium ilium iuuene imitari,
qui incenfo phano tocius orbis celeberrimo nobilitatus eft,
cpinglorrj uiuere. Er cum ipfi nihdid ft u .di gnn ptoflint xde L
rf.tnri fnnt in hnr ntrn^hrmjxLain^mm InaihtatUMes^ca^
pajit.Dc alrjs loquor,non de me,qui nihil omnino fum. Ac
Mori^e libellum ipfe ne pili quidem facio, ne quis putet hac
re comoueri nos. Quid autem mirum,fi tales,quales modo
diximus.propofitiones aliquot eligat, ex magno decerptas
opere.quaru alias faciant fcandalofas, alias irreuerentiales,
alias male ionantes,alias impias 8C hxrcfim  iapicntesfnon
quod h^c mala reperiantillic, fed quod ipfi fccum adferad
Quanto placabilius erat,& Qmftiano candore dianius.eru
ditom hominu induftria fauore alereCSi fi qd forte fortuna
fueritelapfum incogitantius,aut coniuere.aut comitcr inter-
pretari.cp inimice qu^rere quod reprehedas, St  fycophanta
agere,no theologumCQu'anto felicius mutua collatione uel
docere,uel difcere:&, ut Hieronymianis utar uerbis, in icri^
pturaru campo finenoftro dolore ludereC At in iftis mirum
quam nihil fit mediu. Quofdam autoresficlegunt.ut quan
tumuismanifcftum incident erratum,uel friuolo pratcxtu
defendanta'n quofdam adeo funt iniqui.ut nihil tarn circus
fpefte did poiiit, quod non aliqua ratione calumnientur.
Quanto prteftiteratdu haragunt.dum uidflim&IaceraRt,
St  laceratur.fimu? SC  fuu perdetes ociu,5£ altcnu,Gra:cas aut
Hebratcas, aut certe Latinas Iiteras difcerc? quarum cognb

tio

AD DORPIVM THEOLOGVM/
do  tantu adfert momcnti ad diuinaru fdentiam Iitcraru,ut
tnihi fane uideatur uehemeter impudens.earu rudcm theo/
logi nomen fibi uindicare -iPminde Martirieoptirnc- pm.
mea i nteiaenenolenria natededinamadhortati-quodante
iiacJG^i usfr r i^ it ft iid ij sau i^f al r pmGrxcaru iiterain .co g - n i
tionemadinngas.Rara quedam efh'ngcniftuiiidi^tasr'Su
lus folidus 51  neruofus.ac fluens 51  exuberans,animu arguit
non fanu modo.ueruetiam fcecundum. Suppetitetas non
tantu Integra, fed uirens adhuc8£ florida:8£ uulgatu iftum
ftudiorum curfum iam feliciter abfoluifti.Crede mihi.fi iftis
tam predaris initrjs Grecanice literature colophoneaddi^
den's,aufim turn mihi,tum alrjs omnibus magnu quiddam
de te polliccri, 5C quod antehac nemo recentiu theologoru
preftiterit.Quod fi in hac es opinione, ut amore uere picta
tis putes omne Humana eruditione effe contemnenda, 51 at
bitraris ad hanc fapientia maiore copendio perueniri.trans/
figurationequadam in Chriftinceteracp omnia quedigna
cognitu fint,plenius in fidei luminp perfpiciqua'm in homi^
num hbris, facile tux  fubfcripfero fententie. Quod fi.utnuc
habet humanaru rerum flatus,ueram theologies: rei cogni/
tionem tibi promittis abfqj linguaru peritia,prefettim eius,
inquaplereqjfunt tradite diuine Iitere, tota nimiruerras
uia.Atqj utinahancrem perfuaderetibi tam poffim cp tu^
piomam cupiono minus tediligo,& tuis fludrjs faucet
porro turn di'ligo effuf {Time, turn faueo impefifTime.Quod
fi tibi no poifum approbare.faltem illud amici precibus do/
nes uelim.utpericulu facias. Nihil recufabo fupplicfj.nifi fa^
teberis amicu ac fidum fuiffe confilium. Si  quid mcrctur hie

L incus

ISS  ERASMVS R.6TER0DAMVS 1

meus in teamor.fi quid ualetpatria comunis. fi qd tribute 1
huic.no aufim dicerc.dodtrin*, fed ccrte laboriofie in bonis
literis cxercitationi.fi quid tribuis atari (nam quantu ad an
nos attinet.ego tibi pater efte poftem) fine me hoc uel gra^
tia.uel autoritate.fi minus argumentis.abs te impetrare. Ita
demu mihi uidebor eioques.quod tu mihi foies tnbuere, fi
hanc rem perfuafero. Quod fi aftequor.futuru eft ut utercjj
gaudeamus.ego dediffe confiliu, tu paruifle. Et qui nunc es
ornniu chari(Tim 9 ,hoc nomine no paulo futurus es charior,
quod te tibi reddiderim chariore:fin minus,uereor nenatu
iam grandior.acreru ufu dodtus.&meu probaturus fis con
filiu.Si tua damnaturus fentent/a.-quodcp fere foictufuue^
nire.tum intelligas errore tuu.cum fern crkmcden.  Poftem
tibi permultos enumerare nominatim.qui cam' iacceperint
in his literis repucrafcere.quodtande animaduertiffentfine
his mancu ac caecum cffe liter aru ftudiu. Veru hacdere n u
mis ia multa:ut ad tua redeam epiftola. Quonia exiftimas
hacunarationeleniripofife theologoru inuidia, 5C  ucterem
inftaurari fauore.fi quafi ■sra.ximfZp, Sophia:  iaude oppona
Morias encomiomehemeter hortaris 8C  obfecras ut ita facia.
Ego mi Dorpi.qui neminecontemno nifi meipfum.quuq?
cupia.fi liceat.uniuerfos mortales habere placatos.ncchoda
borisgrauarer fufcipere.nifi profpicerem futurum.ut fi quid
apud pauculosiniquos 8£ indodtos ortu eft inuidi*,no folu
no extinguatur.ueruetia magis exacerbetur. Proinde fatius
efle duCO, <uh niv&p  'S 1  ?u mijuM/op HU.Kop,  C' tuvtkq xo./j.u°!vols
«TTfso^.Re(ftius,ni fallor,tempore languefcet hac excetra,

N uc ad altera epiftols tu* parte uenio. Opera mea in Hie

ronyrao

AD DORPIVM THEOLOGVM. is  7

tonymo reftituendo magnopere coprobas,& ad confimiles
hortaris labores.Hortaristu quide iam currcnte.quancp no
ta hortatoribus opus eft ad hanc rem.cp adiutoribus.tantu
eft in negodo difficultatis. Veru nolim pofthac mihi qm'ccp
credas.nifi hie uerace deprehederis.Ifti quos tatopere often
dit Moria.nec Hieronymi probabutseditione, nec ifti mul
to funta2quioresBafilio,Chryfoftomo,Na2ian2eno,cp no
bis.nifi quod in nos licetius debacchatur.quancp aliquoties
irritatiores.nec illis indigna luminibus uerentur effutire. bo
nas literas metuut.SC fua: timent tyram'dn Atq} ut intelligas
me non temere hoc diuinare.cu opus eftet inftitutu,& fama
iam percrebuiftct.accurrerequida graues.ut habetur,uiri :82
infignes,utfibi uidentur.theoldgfiperomniafacra typogra
phu obteftantes.ne quid Gracitatis aut Hebraifmi pateret;
admifceritinges in eis literis cfie periculu.nec quicq? efte fru^
dtus.ad fola curiofitate efte paratas. Et ante hoc tempus cu
apud Britanos agere,forte fortuna incidit mihi compotatio
cu Franc/fcano quoda,primi norq/nisScotifta, qui plebis iu
dido multu fapere,fuo nihil nefcire uideAhuic cu expofuif-
fern quid in Hieronymo conarer.uehemeter admiratus eft,
efte quiccp in huius libris.quod a theologis no intelligeretf:
homo ufqjadeo indodlus.ut demirer fi tres uerfus in omni/
busHieronymi lucubrationibus rede intelligat. Addcbat
homo fuauis.fi quid in Hieronymi pradatiombus addubu-
tare,Britone omnia luculeterexpofuiffe. Quafto mi Dorpi,
qd iftis facias theologis,aut qd preceris.nifi forte fidcle me/
dicu.qui cerebro medeaf CEt tame huius farina?, hunt aliquo
ties,qui in theoiogoru confeffu fortiftme uocifcratur.hi de

L t Chris

6  3 ERASMVS ROTERODAMVS

Chriftianifmo pronuciant.Timent SC  hdrret ceil rem pencil
lofam acpeftilente, qua diuus Hieronymus, qua Origenes
etia fcncx rnagm's fudoribus fibi parauit, q uere theologus
eflet. At Auguftinus iam epifcopusja fenex in Cofeffionu
libris deplorat,quod iuuenis ab eis literis abhorruiffet, qua:
fibi in exponedis iacris literis magno ufui eftepotuiftent. Si
periculueft.no mctua hocdifcriminis.quod uiri tam fapien
tes affedlarut. fi curiofitas.nolim efte fancftior Hieronymo,
dequo cp bene mereatur iftfq quod ille fecit,curiofitate uo/
cant.uiderint ipfi.Extatperuetuftu Pontifict) fenatus decre/
tum,de coftituendis doctoribus.qui Iinguas aliquot publice
rraderet,cu de lbphiftica.de Ariftotelica philofophia perdu
fcenda nufcp uncp quiccp fitcautu.nifi quod ifta mdecretis
uocatur in dubiu.utru fas fit ea dilcere.nec ne.atqj horu ftu
dium a multis ac magnis autoribus imptobatur. Cur quod
Pontificu autoritas iuffit, negligimusrde quo dubitatu eft,
imo quod improbatu,id folu ampletftimurC’quancp idem
iftis euenit in Ariftotele.quod in diuinis literis, adeft ubiqj
Nemefis ilIa,cotempti fermonis ultrixrpaflim SC hie  hallucC
nantur,fomniat,C£ecutiunt,impingut,meraqi porteta profe
runt. His egrcgrjs theolpgis debemus. quod ex tam multis
fcriptoribus,quos in catalogo recenfet Hieronymus,ta pau
ci fuperfint.quia feribebat quod magiftri noftri n5 intellige
rent.His debemus quod diuu Hieronymu fic habemus de/
prauatu ac mutilu.ut alqs plus prope negocij fit in reftituen
do,qj ipfi fuerit in fcribedo.Ia uero qcf’ tertio loco feribis de
Nouo teftatneto, fane demiror qd tibi acciderit, aut quona
interim perfpicaciffimos ingenij tui oculos auerteris. Nolis

quicqj

AD DORPIVM THEO.LOG V-M. »7J

paru apte uerterit, Alqs ex rebus hoc periculu eft, quas hoc
loco prudes fubticeo.Quato Chriftianius fuerit, femotis co
tentionibus.quod quifcp poftit.in comuneufum Iibeter con
ferre,idcp candide ampledti,fimulq$ 6i  citra faftu difcere qcP
nefcias,8£citrainuidia docerequodfcias. Quod fiquifunc
illiteratiores cp utquiccp redle docere poflint,elatiores cp ut
quiccp difcere  uelint,hos,qm paucult funt.ualcre finamus>&
bonaru,aut certebon^ fpei metiu potiushabeam 9  ratione.
Oftedi quonda meas annotationes rudes adhuc, 8C  adhuc
a follibus,quod aiut,caletes,uiris integerrimis, fummis theo
logis,dodti(Timis epifcopis:hi fatebantf ex illis qualibufcuq;
rudimentis fibi plurimu lucis affulfifte ad diuinaru Itteraru
cognitione. Porro quodadmones.fcieba Lauretiu Vallatn
ante nos hoc laboris occupafle, quippc cuius annotationes
primus curarim euuIgandas.Si Iacobi Fabri in Paulinas epi
ftolas comentarios uideramtatq? utina ab his fie eflet elabo
ratum,ut noftra induftria nihil foret opus. Equide V allam
plurimalaudedignu arbitror,homine rhetoricu magiscp
theologu,quihacdiligetia ficufdis in (acrisliteris, ut Gneca
cu Latinis contulerit.cum no pauci finttheologi.qui nuncp
uniuerfum teftamentum ordine perlegerint.quancp ab hoc
aliquot locis diftentio.pratfertim in his qua; ad re theologu
cam pertinet.Porro Iacobus Faber comentarios illos ia turn
habebat in manibus,cu nos hoc open's moliremurrac paru
comode euenit.ut nec in familiariftimis colloqurjs alterurri
noftru in mentem uenerit, de fuo meminifle inftituto. Nec
ante cognoui quid agitaftet ille, priusep opus formulis excu
fum pdiftet.Ec huius conatu uehementer approbo.quancp

ab hoc

174- ERASMVS ROTERODAMVS

ab hocquocg Iocis aliquot diflfentimus inuiti, cu tali amico
libenter futuri per omnia, nifi ueri magis cp amici

eifet habeda ratio, prafertim in facris Iiteris.Sed mihi nodu
fatis liquet,cur hos duos obrjcias, num ut a re uelut occupy
ta deterreasCAt apparebit me poft tantos etia uiros no fine
caufa labore hunc fufcepiflfe.An hocfignificas,nec iftoru in/
duftria probari theologisCEquide quia Lauretio ad ueterc
ilia inuidia acceiferit.no uideo.Fabru audio pbari ab omni
bus.Quid,quod nec omnino fimile negociu molimur? Lau
retius tantu annotauitlocos aliquot, idqj.utapparet, in traf/
curfu.leuicp.quod dici folet,brachio» Faber in Paulinas dun
taxat epiftolas xdidit  common tatios,ea sqj fuo more uertit:
turn fi  qd diforepabat, obiter annorauit. Nos uniuerfum tcs
ftamentu nouu ad Gracoru exemplaria uertimus, addicts e
regione Grcecis, quo cuiuis promptu fit confer re: adiecimus
feparatim annotatioes, in quibus partim argumetis,partim
ueteru autoritate theologoru docemus,non temere mutatu
quodemedauimus,ne ud fide careat noftra corred:io,uel fa
ciledeprauari pofli't quod cmendatum eft.Atq? utinapr^
ftarepotuiflemus,quod fedulo fumus conati.Nam quantu
ad ecclefi* negocium attinet,nihil uerebor has meas uigilio
las cuiuis epifcopo.cuiuis cardinali,cuiuis etia Romano po-
tifici dicare,modo tail's fit,quale habemus.Poflremo no da/
bito futuru, quin tu quoq; fis asdito libro gratulaturus, qui
nuc ab asdendo dehortaris.modo uel paululu eas degufta^
ris literas.fi'ne quibus hifce de rebus redte iudicari no poflit.
V ide mi Dorpi.ut code officio gemina l'nieris gratiarnimiV
rum altera apudtheologos iftos.quoru nomine diligentiffi

me

AD DORPIVM THEOLO GVM*

*vs

me  fundtus fis tua legationejaltera apud me, cut tarn arnica
admonitione teftatiore feceris amore tuu. T u uicifTim bont
confutes noftra atque libera fatisfadtione, &t  fi fapis, noftro
confilio potius accedes,qui tua unius rem ago,cp iftoru qui
tuu ingeniu eximrjs rebus natu,non ob altud ftudent in fua
traherefadlione.quam quo tati ducts accefltone fuas cornu
niant copias.Sequatur ilii meliora fi poffinttfin minus,tu ta
men quod eft optimu fequere. Quod fi non potes illos red/
dere mcliores.id quod uelim te adniti.falte illud caue, ne te
reddat deteriore. Porro fac,utqua fide caufam iftoru apud
me egifti.eade mea agas apud iftos.Placabis homines,qad
fieri poteft.Sd gfuadebts me,quod facto,no in eoru faccre c5
tumclia.qui haice/ireras nefctunr,fcd in publica omniu utili
tatem.qute nemini n5 patebit, fi uelit uti:nemine urgebit, fi
malit carere: turn eo efle animo,ut fi quis exoriatur qui re^
dtiora docere pofttt aut uelit,me primu fore q noftra refcin/
dam Si  abroge,& illtus fubfcriba fentetiae.Ioanni Paludano
multa ex me ialute dtctto.cu quo f^c ut hac de Moria Iite par
tiarisqtpter cometarios illi dicatos a Ltftrto noftro. Dodtifli
mo Neuio.humanifltmo D.NicoIao de Beueris,pr#pofito
dtui Petri fac me diligeter comcndes.Meiiardu abbaite, que
ta magnifies ornas pra:conrjs,necdubito quin,quaes fide,
ueriffimis.uel tua caufa diligo,uencrorcp, neqj negiigam in
Iiteris meis,fimulatcg incideritcomoditas, eius honorificam
faccrementione. Bene uale mortalium chariftime Dorpu
Antuucrpue.Anno m» d. xv*

basileae in aedibvs io* frobenii

MENSE NOVEMBRI. AN* M, D* XIX.