KRALJEVINA JUGOSLAVIJA UPRAVA ZA ZAŠTITU KLASA 37 (1). INDUSTRISKE SVOJINE IZDAN 1 MARTA 1936. PATENTNI SPIS BR. 12130 Mopin ing. Eugene Gefmain Paul, Paris, Francuska. Konstrukcija koja može da pokriva velike površine i može da se upotrebi kao hal, hangar i t. sl. Prijava od 22 oktobra 1934. Važi od 1 juna 1935. Traženo pravo prvenstva od 8 decembra 1933 (Francuska). Ovaj se pronalazak odnosi na konstruk-ciju, kaja može da pokrije veoma velike po vršine i sposobna je da bude upotrebljena kao hal, željeznička stanica, izložna palata, zgrada za šport, cirkus, pijača, avijatički hangar, fabrika ili t. sl. zgrada. Ova se konstrukcija odlikuje time naročito što se glavni kostur njenog krova obrazuje od lanaca ili kablova zategnutih izmedu dva ili više kruž-nih ili poligonalnih pojaseva. Veliko preimućstvo ove konstrukcije sastoji se i u torne, što je spoljašnji kružni ili poligonalni pojas, koji treba da bude naj-otporniji deo pa prema torne i najteži deo kostura, napregnut na pritisak pod dejstvom radijalnih lanaca ili kablova i neposredno ga noše zidovi ili stubovi bez ikakvog spoljaš-njeg potiska. Pojas neće prema torne preop-teretiti elemente krova pravo rečeno svojom sopstvenom težinom. Usled toga sopstvena težina krovne konstrukcije ne podrazumevajuči tu spoljašnji kružni ili poligonalni pojas svedena je na minimum. Takode je moguče uzeti u obzir za organe smeštene u unutrašnjosti toga pojasa upo-trebu specijalnih materijala visokoga otpora. Spoljašnji pojas, t. j. deo koji je najteži, može biti izraden od običnog materijala manje skupog. S obzirom na to, ceo unutrašnji deo zgrade u unutrašnjosti toga spoljašnjeg kruž-nog ili poligonalnog pojasa buduči da je veoma lak i pošto nema šta da nosi osim opterečenja od vetra i snega, može da ima do krajnosti velike pokrivajuče površine do da-nas još i ne uzimane u obzir, pošlo su one u smislu pronalaska ograničene samo doz-voljenim rasponima kablova ili lanaca, koji su kod izvesnih ostvarenih konstrukcija na primer kod obešenih mostova premašili jedan kilometar. Zidovi i stubovi koji noše krovnu konstrukcijo opterečeni su samo vertikalnim op-terečenjima, koja poliču od sopstvene težine krovne konstrukcije i njenog opterečenja. Stoga nikakava pomočna kontra težina niti uredaj za ukotvljavanje kablova ili lanaca u zemlji nisu potrebni. Na priloženim nacrtima datim samo primera radi je: Sl. 1 poprečni presek po liniji 1—1 na sl. 2 pretstavljene kružne konstrukcije u smislu pronalaska izradene; Sl. 2 je izgled ozgo te konstrukcije; Sl. 3 je u večoi srazmeri pretstavljen način ostvarenja lančanih elemenata sa ta« vanicom, koja je obešena; Sl. 4 poprečni presek jedne polovine zgrade; Sl. 5 je presek u večoj srazmeri po liniji 5—5 na sl. 4; Sl. 6 je vertikalni presek, šematički, koji pokazuje varijantu pritvrđivanja lanca; i Sl. 7 je izgled ozgo, šematički, druge varijante pritvrdivanja lanaca. Prema primeru izvodenja prestavljenom na slikama 1—2 i 3, konstrukcija ima spoljašnji pojas 1, koga nosi zid ili stubovi 2 i Din. 20.— vežan je nizom lanaca ili kablova 3 koji su radijalni sa unutrašnjim pojasem 4. Pojasevi 1 i 4 mogu biti kružni, kao što je to pretstavljeno, ili poligonalni. Unutrašnji pojas 4 napregnut je na iste-zanje i prirodno je da može biti izraden na proizvoljan način. Spoljašnji pojas 1 napregnut je na pri-tisak i može biti takođe izrađen na proizvoljan način ma od kakvog materijala, koji ima dobru otpornost na pritisak, kao što su to Čelik, liveni metal, armiran beton itd. Lanci ili kablovi 3 vezani su pojase-vima 1 i 4 pomoču proizvoljnih sretstava na primer pomoču kuka, koje mogu biti povezane sa armaturama pojasa, kada je on izraden od armiranog betona. Lanac može biti obrazovan i od niza štapova 3a—3b—3C me-dusobno zglavkasto spojenih u zglavcima 5. kao što to pokazuje sl. 3. Ovi lanci (ili kablovi) 3 mogu biti u-jedinjeni nizom kružnih ili poligonalnih po-jaseva upravo medupojaseva 17 (sl. 7) iz-među pojaseva 1 i 4, pri čemu ovi medu-pojasevi primaju jedan deo naprezanja lanaca ili kablova. Svaki od njih isto tako može biti spojen pomoču jedne ili više zatega 6 rasporedenih u istoj vertikalnoj ravni kao i oni sa jednim ili sa više spoljašnih pojaseva 7 od metala ili armiranog betona koji medu-sobno spajaju stubove 2 koji več noše gornji pojas 1. Napominje se da svaki lanac 3 (ili kabl) može isto tako da bude vezan pomoč-nim zalegama 8 (sl. 7) sa gornjim pojasom 1 u dve tačke 9 jednako udaljene od spojne tačke 10 pomenutoga lanca samog. Prirodno je da bi se mogli kombino-vati ti razni načini pritvrdivanja. Lanci ili kablovi 3 noše tavanice 11. Tavanica može biti obešena o pomenute lance (ili kablove) pomoču zatega 12 (sl. 1, 3, 4 i 5), ali ona može ležati i na tim lan-cima direktno ili ne. Tavanica može biti izradena u staklu ili ne. Ona može u preseku imati proizvoljan oblik; naročilo ona može biti horizontalna, kao što je to pretstavljeno na slikama 1 i 3 ili može biti bombirana (ispupčena), kao što je to pretstavljeno na slici 4. Iznad lanaca i kablova 3 i eventualno tavanice 11 (ako je ona smeštena iznad po-menutih lanaca ili kablova) postavljen je gornji pokrivač, odreden da osigura oticanje kišnice, da štiti lance od delovanja atmosferskih i kišnih voda, da štiti tavanicu 11 i da obrazuje iznad pomenutog tavanice izotermički sloj vazduha radi omogučavanja loženja odn. ekonomičnog loženja u unutraš-njosti zgrade. Taj gornji pokrivač može biti staklen ili ne. U primeru pretstavljenom na slikama 4 i 5 gornji pokrivač je obrazovan od površina 13 (sl. 5), koje su radijalne, nagnute (jednako ili ne) i sa rastučom visinom od centra konstrukcije prema periferiji. Zastak-Ijene ili nezastakljene površine 13 leže na primer na gornjim radijalnim okovima 14 pritvrdenim na lancima ili kablovima 3 i na donjim radijalnim okovima 15, koji obrazuje oluke. Ti oluci 15 nagnuti ozgo pa na dole od centra prema periferiji povezani su sa gornjim okovima 14 pomoču poluge 16 (slika 4). Prirodno je da pronalazak nije ni u koliko ograničen na načine izvodenja pretstav-Ijene i opisane koji su bili izabrani samo primera radi. Sl. 4 i 5 naročilo pretstavljaju jedan primer izvodenja pokrivača; naročilo u iz-vesnim slučajevima obešene tavanice 11 može biti izostavljena, spoljašnji pokrivač, koji nosi oluke može imati drugi oblik u preseku i biti obešen ispod istih lančeva ili kablova 3 na mesto da bude smešten preko njih ozgo, pri čemu princip otakanja vode od kise pomoču oluka koso nagnutih prema spoljaš-nosti ostaje isti. Razumljive je, da oblik konstrukcije najzad može biti proizvoljan, pri čemu skelet gore opisan može biti u vezi sa sused-nim konstrukcijama omogučavajuči da se da celini proizvoljan uobičajeni oblik. Cak bi se kod jedne te iste skupine moglo kombinovati više gore opisanih konstrukcija. Patentni zahtevi: 1) Konstrukcija koja može da pokrije velike površine i da služi kao hangar, hal i t. sl. naznačena time, što se glavni kostur krova konstrukcije sastoji od lanaca ili kablova (3) zategnutih izmedu spoljašnjeg pojasa (1) napregnutog na pritisak i naležučeg na zidovima ili stubovima (2) i između unu-trašnjeg pojasa (4) napregnutog na iste-zanje. 2) Konstrukcija po zahtevu 1, naznačena time, što su lanci ili kablovi (3) povezani jednim ili pomoču više medupojaseva (17). 3) Konstrukcija po zahtevima 1 ili 2, naznačena time, što je svaki lanac ili kabl (3) vezan pomoču jedne ili više zatega (8) za spoljašnji pojas (l). 4) Konstrukcija po makome od pret-hodnih zahteva, naznačena time, što je svaki lanac ili kabl (3) vezan pomoču jedne ili više zatega (6) za jedan ili više spoljašnjih pojaseva (7) smeštenih ispod gornjeg spoljašnjeg pojasa (1). 5) Konstrukcija po zahtevu 1 do 4, naznačena time, što je zastakljeni ili nezastak-Ijeni nezavisni pokrivač smešten iznad tava-nice (11) i nošen lancima ili kablovima (3) i odreden je da osigurava oticanje kišnice i da obrazuje izotermički vazdušni sloj i da štiti lanac (3). 6) Konstrukcija po zahtevu 5, nazna- čena time, Što je pokrivač obrazovan od ra-dijalnih površina (13) nagnutih (jednako ili nejednako) i čija višina rasti od centra konstrukcije prema njenoj periferiji. 7) Konstrukcija po zahtevu 6, naznačena time, što pokrivač ima oluke ili okove (15) koji obrazuje krovne oluke nagnute na dole od centra konstrukcije prema periferiji. Ad pat.br.12130 '///// //// S ' Fiö. Ö — 4