KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
Klasa 72 (2)
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan 1 jula 1933.
PATENTNI SPIS BR. 10107
Československa Zbrojovha ahciova společnost v Brne, Brno, Ć S. R.
Automatski puneće se vatreno oružje.
Prijava cd 19 septembra 1931.	Važi od 1 decembra 1932.
Traženo pravo prvenstva od 19 septembra 1930 (Č S. R.)
Pronalazak se odnosi na automatski puneće se vatreno oružje sa pokretno sme-štenim zatvaračem, koji se upravljačkim, sredstvima upravlja u ukočeni i otkočeni pobožaj. Pronalazak ima za cilj, da omogući rad zatvarača bez potresa i da time poveća tačnost vatrenog oružja. Prema pronalasku postiže se to time, što se vatreno oružje snabdeva spravom za prigu-> šivanje udara, koja utiče na otkočivajuće
1	kočeće pokrete zatvarača. Sprava za pri-gušivanje udara celishodno se sastoji od vodećih sredstava, koja zatvarač kod njegovog upravljanja prinudno vode. Prinudnim vođenjem zatvarača prilikom njegovog kočećeg i otkočivajiućeg kretanja se utiče bez upotrebe ikakvih opružnih sredstava za upravSjajuće kretanje zatvarača tako povoljno u odnosu na vatreno oružje, da zatvarač praktično radi bez potresa, čime vatreno oružje dobija vefiiku tačnost.
Na nacrtu je pretstavljen kao primer izvođenja pronalaska automatski puneće se vatreno oružje sa nosačem zatvarača koji oscilira od j ka, nosaču zatvarača.
Sl. 1 pokazuje u podužnom preseku srednji deo automatski puneće,g se vatrenog oružja sa zatvorenim zatvaračem. Si.
2	pokazuje zatvarač i nosač zatvarača u uvećanoj srazmeri u onom položaju, u kome se započinje oscilacija zatvarača ka nosaču zatvarača. SI. 3 pokazuje položaj najvažnijeg dela sprave za prigušivanje u-dara u položaju prema s'f. 2, samo u većoj
srazmeri. SI. 4 pokazuje nosač zatvarača i zatvarač u izgledu u onom položaju, u kome je zatvarač otkočen. SI. 5 pokazuje presek po liniji V—V na s!i. 4. SI.6 pokazuje položaj; najvažnijeg dela sprave za prigušivanje udara u položaju zatvarača prema si. 4.
1 je cev, 2 je na cevi pritvrđena kutija zatvarača, 5 je nosač zatvarača i 6 je zatvarač. Zatvarač ima zaporni zubac 16, čija zaporna površina 16’ zajedno deluje Sa zapornom površinom 18’ predviđenom na kutiji zatvarača. Nosač 5 zatvarača, koji se kod nacrtanog oblika izvođenja podužno pomer.j vo vodi u vodicama 40 kutije 2, ima kosu upravljačku površinu 25, koja u sa-dejstvu sa upravljačkom površinom 26 zatvarača 6 prouzrokuje otkočivanje zatvarača. Na nosaču 5 predviđena i kod zatvaranja zatvarača do dejstva dolazeća uprav : č'-a površina obeležena je sa 36; iona sadejstvuje sa upravljačkom površinom 35 predviđenom na zatvaraču. Upravljačka površina 36 sastoji se od lučnog dela ?6’ i komada kose površine 36”, koja se na lučni deo priključuje.
Vatreno je oružje snabdeveno spravom za ublažavanje udara, koja utiče na pokrete r tkočivanj-i i kočenja zatvarača na taj način, što zatvarač radi po mogućnosti bez potresa. Sprava za prigušivanje udara sastoji se prema pronalasku od vodećih sredstava 42, 43, koja vode zatvarač kod upravljanja pomoću nosača zatvarača da-
Din. 15.
kie kod oscilacije ka i od nosača zatvarača prinudno vode i u izvesnom stepenu ga dopunski još i upravljaju. Vodeća sredstva 42, 43 smeštena su kako na zatvaraču, tako i na jednom delu vatrenog oružja, prema kome upravljački organ, koji upravlja zatarač u ukočeni i otkočeni položaj, izvodi relativna kretanja kod ovoga primera izvođenja nosač zatvarača. Kod nacrtanog obilika izvođenja su vodeća sredstva smeštena kako' na zatvaraču 6, tako i na kutiji 2 zatvarača koja nosi zapornu površinu 18’. Vodeća sredstva 42, 43 su kao što si. 5 pokazuje predviđena sa obe strane zatvarača; ona se kod nacrtanog oblika izvođenja sastoje od vodećih tef'a 42 (čepova), koja su u bočnim zidovima kutije 2 zatvarača ma na kakav način "ritvrđena i od vodećih površina 43, koje zajedno rade sa čepovima 42 i smeštene su takođe sa dbe strane zatvarača 6. Svaka od vodećih površina 43 sastoji se od savijenog dela 43’ i od vodećih delova 43” i 43”’, koji su u glavnom pravi. Pravi vodeći deo 43” paralelan je ili približno paralelan sa zapornom površinom 18’ predviđenom radi zatvarača na kutiji 2 zatvarača. Drugi pravi vodeći deo 43’” je pod uglom prema podužnom pravcu kretanja zatvarača. Pri tome je vodeći čep name-šten tako, da on pri ukočenom zatvaraču dodiruje vodeću površinu 43 u opsegu iC'i približno u opsegu prelaza pravoga vodećeg dela 43” u krivi vodeći deo 43’.
Prilikom paljbe zauzimaju delovi vatrenog oružja položaj pretstavfjen na si. 1. Udarom u nazad baca se u nazad cev 1 sa kutijom 2 u pravcu strele p i to na suprot dejstvu kočeće opruge, koja na nacrtu nije pretstavljena i koja koči kretanje cevi 1
1	kutije 2 u pravcu strele i posle kočenja vodi natrag cev 1 i kutiju 2 opet u položaj mirovanja. Unazad kretajući se delovi 1, 2 uzimaju sa sobom nosač 5 zatvarača. Na nacrtu šematički naznačenom spravom za bacanje 45, koja je u ostalom proizvoljne konstrukcije, se za vre ne kretanja deloval,
2	u pravcu strele p daje ubrzano kretanje defovima 1, 2. Kod toga ubrzanog kretanja nosača 5 zatvarača nailazi upravljačka površina 25 na upravljačku površinu 26 (si. 2).
Od toga trenutka kosa upravljačka površina 25 u sadejstvu sa upravljačkom površinom 26 vrši oscilaciju zatvarača prema nosaču zatvarača. Za vreme toga oscila-cionog kretanja klizi vodeća površina 43 sa njenim vodećim delovima 43”, 43’ na čepovima 42 te prinudno i bez potreba vodi zatvarač iz domaka zaporne površine 18’ (Upoređi položaj zatvarača na si. 4).
Ubrzano i u natrag se krećući nosač 5
zatvarača uzima sa sobom otkočeni zatva-< rač i nosi ga u nazad. Pri tome upravljačka površina 43 kCizj još malo sa njenim pravim vodećim, delom 43’” na čepu 42 i prouzrokuje, da zatvarač nježno i bez u-dara nasedne na nosač zatvarača. Tada se vodeća površina 43 oslobodi od čepa 42, pošto se ovaj uslied svoga položaja na kutiji 2 kočenjem istoga odn. cevi 1 u pravcu strele p postepeno umiri i najzad se vrati sa delovima 1, 2 u početni pofožaj (si. 1). U pravcu strele p u nazad se kretajući nosač 5 zatvarača koči otkočenim zatvaračem na po sebi poznat način pomoću opruge, koja gura u napred. Ova o-pruga čini, da se nosač 5 zatvarača i sa njim i zatvarač, koji naleže upravljačkom površinom, 35 na 36” kreće u napred u pravcu strele q. Kod kretanja nosača zatvarača i zatvarača u pravcu strele q pre nego što zatvarač nalegne na zadnji deo cevi klizi vodeća površina 43 prvo svojim kosim vodećim delom na vodeći čep 42. Zatvarač klizi sa 35 na 36” i iz ukočenog položaja iziđe i pripremi se za saradnju njegovog upravljačkog sredstva 35 sa u-pravfjačkom površinom 36. U pravcu strele u napred dalje krečući se nosač 5 zatvarača vrši upravljačkim sredstvima 35, 36’ oscilaciju zatvarača 6 od nosača zatvarača 5 i to preko položaja prema si. 2 u ukočeni pofožaj pokazan na si. 1. I za vreme oscilacije zatvarača od nosača zatvarača utiču vodeća sredstva 42, 43 na kretanje zatvarača na takav način, da se zatvarač vodi sigurno i bez udara u ukočeni položaj (si. 2 odn. 1). Nosač zatvarača 5 stavlja u dejstvo svojim zupcem uda-rač 10 i time vrši paljbu. Iz napred opisanoga načina dejstva vatrenog oružja izi-lazi: da od svega kosi vodeći deo 43’” ima naročitu važnost. Vodeći deo 43’” u sadejstvu sa vodećim trtima 42 vrši u završnoj fazi otkočivajućeg kretanja zatvarača vrstu kočenja kretanja zatvarača tako, da se zatvarač neobično nežno i bez vršenja udara o vatreno oružje kreće u krajnji ot-kočivaiući položaj!. U početku kočećeg kretanja zatvarača vrši vodeći deo 43’” oovršine nežno izdizanje zatvarača iz otkočenog položaja, dakle uvodi bez potresa kočeće kretanje zatvarača. I lučni površinski deo 43’ ima važnosti, jer on prinudno vodi saradnju upravljačkih površina 25, 26 odn. 36’, 35. Lučni deo 43’ vrši nežni prelaz kretanja zatvarača iz pravca zaporne površine 18’ u podužni pravac kretanja! i obrnuto, što se jasno vidi iz krive 50 ucrtane na st’. 2 i 4, koju na pr. opisuje tačka 50’ zatvarača prilikom otko-čujućih odn. kočećih kretanja zatvarača. Lučni deo 43’ ne srne da ima ni suviše ma-
*11, ni suviše veliki prečnik, nego mora biti odmeren prema upravljačkim sredstvima.
Ova udare ublažujuća odn. prigušivaju-ća sprava omogućava i izravnanje proizvođačkih toBerancija, pošto ona prinudno vodi zatvarač i time čini nezavisnim od proizvođačkih tolerancija pomenuti zatvarač.
Pronalazak nije ograničen na zatvarač-ke uređaje sa zatvaračem koji osciiiuje ka i od nosača zatvarača, nego se može korisno upotrebiti kod svih pokretno smešte-nih zatvaračkih uređaja, koji se upravljaju upravljačkim sredstvima u ukočeni i otkočeni položaj.
Patentni zahtevi:
1 Automatski puneće se vatreno oružje sa pomično smeštenim zatvaračem, koji se upravlja upravljačkim sredstvima u ukočeni i otkočeni položaj, naznačeno time, što je snabdeveno udare prigušivajućom spravom (42, 43), koja utiče na otkoči-vajuća i kočeća kretanja zatvarača (6).
2.	Automatski puneće se vatreno oružje po zahtevu 1, naznačeno time, što se u-dare prigušivajuća sprava sastoji od vodećih sredstava (42, 43), koja prinudno vode zatvarač (6) prilikom njegovog u-pravljanja.
3.	Automatski puneće se vatreno oružje po zahtevu 1 illi 2, naznačeno time, što je udare prigušivajuća sprava (42, 43) sme-štena na zatvaraču (6) i delu (2) vatrenog
oružja prema kome organ (5), koji zatvarač upravlja u otkočeni i ukočeni položaj, izvodi relativna kretanja.
4.	Automatski puneće se vatreno oružje po jednom od zahteva 1 do 3, naznačeno time, što je udare prigušivajuća sprava (42, 43) smeštena kako na zatvaraču (6) tako i na delu (2) vatrenog oružja, koji nosi kočeća sredstva (18’) za zatvarač.
5.	Automatski puneće se vatreno oružje po zahtevu 3 ili1 4, naznačeno time, što se vodeća sretstva sastoje od vodećih površina (43) i od vodećih tela (42), koja zajedno rade sa pomenutim površinama (43).
6.	Automatski puneće se vatreno oružje po zahtevu 5, naznačeno time, što vodeće površine (43) imaju pravi vodeći đeo (43”’), koji stoji pod ugtom prema poduž-nom kretanju zatvarača.
7.	Automatski puneće se vatreno oružje po zahtevu 6, naznačeno time, što se na vodeći deo (43’”), koji stoji pod uglom prema pravcu kretanja zatvarača, priključuje krivi deo (43’), a na njega se opet priključuje pravi deo (43’”), koji ide paralelno sa zapornom odn. kočionom površinom (18’) predviđenom za zatvarač.
8.	Automatski puneće se vatreno oružje po zahtevima 5—7, naznačeno time, što je vodeće telo (42) smešteno tako, da ono kod ukočenog zatvarača dodiruje vodeću površinu (43) u opsegu vodećih defova (43”), koji leže paraleCino sa kočionom površinom.















tmurni


S&fmlSB-




Fig. 1
Adpatent broj 10107.
40 4? 6 ćf 16 IS1 46'
f 4J Č6 40
0	40 fyj
Fig. 2
40' fff'
/ ./ h b M” M'
Fig. 6
'

.





.











^SiL'

'

'


'





'
:■