JOANNIS LUDOVIC! SCHÖNLEBEN, MORE SUBSECIViE DOMINICALES PARS II« SCHÖN L E B E N^ CarnioliLabacenfis^SS.TheoIogiasDo-doris, Protonotari] Apoftolici, Archi-Dia- coniCarnioIise Inferioris. DOMINICALES. SIPE sacri de tempore In "Dominicas totius ±Ami PARS iESTIVA ET AUTUMNALIS Ä PEMTEGOSTE ÜS QJÎE AD ADVENTUM, Annexis aliquot Panegyricis Acadmicis. Curft quadrupled Indice I. DiFcurfûum. U. Locorum Sacrse Scripturse. III. Rerum & Verboram. IV. Hiftoriamm & Mythologiarum, Cum Facultate Superiorum^Privilégia Cœfareo. Sumptibus & Typis MEICHIOR1S HAAN, Typography & Bibliopofa._ 4NNO M. DC. J-XXVL ' jSJllllum fere efl: Speculum illufti;ius malitîœ, vel bonitatis hominum, aut divinae in nos irge, quam TEMPORUM vicilTitudines. Id fignificare voluerunt antiqui, cum HORAS cœli portis praeelfè dixerunt ; quae pro arbitrio & nubes inducerent, & cœlum ferenum facerent, & omnibus temporibus moderarentWj Nat ai Comes Alytholog* lib, 4. ç, i s 2 « sv s ILEUS TRI S SI MO ET EXCELLE N Tl SSI AI 0~D 0 M I N 09 DOMINO J O A N N I HERBARDO S. R. I. C O M I T I de katzenstein, Libero Baroni in Flednickh, Piberbacfa, & Stainhaufs, Supremo Haereditario Thefau- rario in Carniolia & Vindorum Marcha, Sac. Cœ£ Maj. Confiliario Arcano & a&uali Camerario, Supremo Capita-» neô Comitatus Goritienfis, Prsetori & Judiciorum Praefidi Carniolise, eiufdêmque Inclytge Pro-vincise Deputato. &c. DOMINO DOMINO GRATIOSISSIMO. 9Lurima funt Illußrißme & Exceüentißime. jDomine Comes, quae me pridem horta-^bantur, uè ê lucubrationibus meis [portio aliqua ExceUentu Tuœ deftinarê-;tur patrocinio» Idque reipfa pridem eniti volui, effecifTémque profe&d, nifi HOR^E X 3 mes mese, quas avare côeteroquin cuftodio,nonpar cifïimae alias domefticis, ..aliae alienis interpun-dst curis, alia hygeiae confecratae, aliae etiam publico dicatae commodo avolaffent* Paucas per intervalla retinere, & quafi fugacis tempo-ris fpolium aiïèrvare licuit ; quae ipfae quoque ne pereant ( quid enim fub fole fecurum eft absque tutela I ) ad Te quodam, ut ita dicam, non . tam animofi, quàm annofi affedus impetu pro-volant : non nefciae liabituras fe in Tuo Mufaeo fecurum afylum, qui iam indeà teneris annis Tempora, tempore temperaredidicifti. Et quia iESTATEM cum AUTUMNO cpnedunknu-fpiam fe tutiores arbitrantur, quàm apud Teff cuius univerfae vîtae negotia, & Jiftatis fervo-rem, & Autumni praeferuntubertatem. Praelu-fifti iam olim ( dele&atenim meminifife ) in flore aetatis magnitudini, ad quam Te virtus iam virum effet provedura : nee à maioribus dege-ner vernantibus annis jada literarum femina per ftagyraeas pariter & Juftiniariaeas porticus » in m elle s confiliorum, & frudus foecundos fuc-eeffuum tranftuMi. Sunt quos Indigetum ac-centuriat ftationi longa annorum ferie digefta nobilitas ; qaosfuoln Albo recenfet humani-las ; quos commendat mdlto orationis fuada* dedicatoria. quos fafti enumerant inter Magni Confilij Angeles, quos in rebus fufdpiendis magnanirnitas, in gerendis dexteritas,in exequendis Felicitas,fin-gulœ fingulos amabiles reddunt ;. in Te vero ita eonfpirant virtutes lingular, ut fimul omnes ; ita omnes utfingulas de primatu concertent. Nolo hic percenfere magnos Proavos , quorum iam inde ab Anno 1150, quantum ha&enus ê vetu-ftis chartophylarijs deprehendi potuit, virtus deftinatur Annaîibus : Eberhardos Patriarchis Aquileienfibus familiares, Theobaldos in Ec-clefias munificos, Wolfgangos, Perones, Joannes contra Ottomannicam Lunam fortiflimos Strategos : Joannem Supremum Carniolias Ca-pitaneum, eundémque Chriftiani nominis pro-pugnatorem Solimanno formidatum, cuius magno nömini atrorem quidem affudit calamus Scriptoris heterodoxi, fed eluunt hoftium ma-nibus erepta documenta, & fcriptae ante fecu-lum vindiciae commilitonum : Praetereo Francifcum Principem Epifcopum Labacenfem ; Georgium Andream Praetorem & Judiciorum Praefidem ; Balthafarem DeputatumProvincice, ' AlTefforem Judiciorum &per complures annos fubftitutum Marefchallum : quin & alios fuo loco nominandos, quosfapientiffîmè decernis ita îtavixiflèpofterorum virtuti,ut elfenfc exemplar potiùs, quàm laudisalienae materia. Corduben-lis Philofophi vox eft : Nemo in noftram gloriam Dixit : nec quod ante nos fuit, noßrum eß. Quis ergo gens-rofus ? aduirtutum bene a natura compoßtw. Sen. E-pift. 44. Illa Tud. Excellentißme Domi?ie Comes propria efle ? nemo inficias lent, quae fe fummis Prineipibus charum , aequalibus venerandum, fubditis gratiofum effieiunt : quod fcilicet dilÏÏ-dentes Te felicem paeis arbitrum ; concordes, amicitiae ftabilis fidelem Achatem ; perplexem rebus arduis fapientem fuaforem ; oppreffiela-V byryntho infortunij Ariadnam, peregrin! Me* ccenatem muniikum, domeftici magnifie um, non tam optent quàm experiantur. Ut iam nihil dicam de raris naturse dotibus, quae AuguftiË» mo noftro Gaefari perfpe&ae effecerant, ut.îf' duabus Provineijs magno earum emoîumento fimul praeficeret ; alteri ut Supremum Capita-, neum, alteri ut Praetorem, & Judiciorum Prae-fidem : quibus veluti ambidexter ita profpicis, ut- utrobique ( quod hadenus dubitarunt fieri pofle Philofophi ) agas in diflans, quod non nifi magnae virtutis eft. Exprimis quod de Praefide olim aiebat S. Gregorius Naz, Prœfes nihil dud eße. vtMur, quam virtutis adjutor, & vitij adwerfariith ' , EptfU Epift. 46. Haec vero in parte folum ordo lau-dum Tuarum conftitui debent. Neque enim hac fphasraa&ivitatis contentus Magnus ille Tuus a-nimus : aetate licet iam graviore, pro publico Patriae bono magna & laboriofa faepenumero itinera aggredi nihil reforrnidas, in quibus volare potius quàm profïcifci videris> Et inter haec omnia (ignofce veritatem profeffo afTentationis i-gnaro ) quaquà incedis, cum Te Qtnnes in alto honoris faftigio locutum venereÜtur : eo tamen amant ampliùs, quod non Magnus magis, quàm Bonus audire defideresj & duas res disjun-àifîknaâ magnitudinem & modeftiam ; autho-ritatem & afïabilitatem prudenter commifceas. Unde prodeuntem in publicum certatim, quibus praees, velut beneficum ac falutare quod-dam fydus afpiciunts& inter amorem timorém-que medij, alterius judicijs ambigunt, Dominum an Patrem falutent. Prorogent vitam bono oublico devotam boni cœlites * & HORAS HÖRIS accummulent * ê quarum nexu exigas, non quantum deiHnavit naturat. fed quantum tot animi dotibus merèris aetatem, Quod dum ego votis meis configno * me quoque in gratio-fum Patrocinium pronus fubi jcio. UMrifT. &Exce!lentiffirna: Dominât. Tuse tabaciIcjjb, Jan, Anno 1676, OSligatiffimus fernis Joannes Ludovicus Schönleben, mibel. Malmejb. degeft. Anglo, cap. 4. Prasmonitio ad Lećfcorem. .Emorabile Horologij genus excandelis refert I Wilhelmus Malmesburienfis,cum agit de Alfre-' do Rege Anglorum, in hsc verba : Viginti qua-ituorHORAS, qua? inter diem , &no&emjugi-Sterrotantur, ita dividebat ; utodo HORAS in fcribenilo, & legendo, & orando : odo in cura corporis: o£k> in eXpediendo regni negotio tranfigeret. Erat in Cappella fui candela viginti quatuor partium, aedituufque cui hćecdffegabatur Provincia,ut per combuftionem Candelae Regem de fingulis admoneret officijs. Hsec tcmporis diftri-butio, optanda effet univerfim omni homini, deinde ijs qui in Republic a occupantur, «kprse cœteris omnibus Curatis animarum, qui fi quotidie o£to HORAS in fcribendo, legendo, orando fru&uofè impenderent : non folùm de jaflura tcmporiïdolendum nihil haberent, fed infuper cum magna facilitate , & felicitate muneris fui partes implerent. Šed multis potiffima temporis portio infumi debet in Oecono-micas induftrias : coguntur ut alimenta conquirant, trafta-re Georgica, &Bucolica potius quam Biblica. Unde rariffi-mas calamo manus applicat, cum etiam orationis penfum fuas HORAS exigat, & fepè ob nimias in temporalium cura occupationes periclitetur. Non eft mei muneris illos do-çere sequam diftributionem Temporis, & HORARUM fin-gularum impendia. Excufo alios nece/Tîtate ; alios débilita-te five Phyfica five morali ; alios multitudine peraäionurn in ipfa Cura animarum : & laudo fic occupatos, fi ab alijs colleftum mei in (uo penu habeant, quod fuis propinent Auditoribus His ego etiam per hafce HOT{AS fubfccivtvu\tw-neas fuppetias fero,ut una HORA colledum habeant, quod multis vix poffentconquirere. Verum, uti alias , ita nunc iterum moneo, me rudioribus & minus inftruftis relibraria per hunc laborem confultum velle:idq; vel ex eo quifq; col-liget,quod Paffim hiftorias facras-infertas reperiet. Nihil pro populo, & populari fermone fentio effe utiliùs,quàm res ge= ftas Pumomtio ad LeBorêm. fias ob oculos ponere, idq; fubinde cum aliqua cîrcumfcrip-4ione, quam facere debet Curatus, utfimpliciorcs & hebe-tes ingeniofacilius affequantur quod illis dicitur. Exemplis utimur in dicendo, utfacilius intelligatur, quod dicitur, aiebat A- * riftoteles. Et oratorum Princeps Cicero : 'Duo Hici nos maxi- Cic.3. de memovent, fimilitudo, & exemplum. Experientiam quotidia- Orah nam teftor, qua videmus ad aptè propofitum exemplum hi-ftoricum Auditores ingemifcere,& domi identidem illud re-petere ac enarrare.Quin & virosdoftos acëruditos cerriere eft, qui magis afficiuntur fimplici exemplorum narrationi, quam ingeniofis conceptibus rprsefertim fi accedat (utdebet) pathetica reprsefcntatio rerum , nativa eloquentia , & £moii correfpondens rebus conformatiogcfluum* Qualiter quis lo- 7 qui potuerit ; taliter rem de qua fuerit löcutus,attollit ; ut inqui- piß. à. ebat Ennodius.Scripturfermo eft corpus fine anima ^uoda-jnimarc debet qui dicit, & facile movet Auditoren! qui fe-ipfum prius movit.Hćec de fcire fcio: unü quod te fcire vellc fu(picor,paucis expedio. Cur inquies fingulis difcurfibus novi tituli, ijque exotici, inufitati, paradoxis & quafi pompis quibufdam fuperfluit tumidi ? Vino vendibili non opus eft hedera :.fi proba eftcompofitio, non eget fplenditispropy-îœis. Sentirem tecum, nifi'setas noftra negligeret, quidquid ornatu aliquo infronte deftituitur. StričHm uno alterove de-fignare verbulototiusorationiscontextum, eft lenocinari & orexim excitare Leäoribus, ut avidius percurrant quod -j -fcribitur, & fortè quod non fperabant inveniant«. Hoc quafi quodam incantamenti genus invenit recens astas, quomul-tos allicit ad legendum, ommiffuros nifi in fronte fermo pol-iicereturaliquidinfolens. Neque tamen nego, faepè accide-re id, quod canebat Poëta : Partumnt montes. Sed parturient fané in hocgenere,dummodo vel mufculüm è ca verna c-liciant. Orpheos & Amphionesnon omnes poflunt agere. Hac te fcire volui in antecefium : fi bene, agnofce ; fi mal£, ignofce. )()( z APPRO approbatio. Reverendißmi Aletropolitici Conßflorij Salisburgenfis, HAšHoras: DočhJoANNis Ludovicî Schönleben, &c. Subfecivas Do-minicales Secundae.Partis nil répugnantes fideiOrthodoxae aut bonis moribus, quin potiùs benè fucceflîiras bono publico, publicâluce dignas efle cenfeo. Dionysius Wibman, J.U.L Celfi/fimi & Reverendi/fimi Principis& Ärchiep. Salisburgenfis. &c.&c. Confi-liarius ConfiftorialiSjColleg. B, M. V.ad NivesCanonicus,& ejufdemCelfiflîmi & Reverendifiîmi Principis. feorum Prsfeäusr C^efccfo fi^SCASCXS inOCYJCYa J O A NN 1 s ' L Ü D Övi CI SCHONLEBEN Carnioli Labacenfis,SS. Theoî. Do- ćtoris, Protonotari j Apöftolici, Archi-Diaconi Carnioliœ Inferioris. horie subseci vie DOMINICALES. Pars II. SIVE Difcurfus facri de Tempore poll Pentecoften ufq; ad Adventum. discursus l Dominica Pentecostes. Ofculum Pdcis. T H E MA. Pačem meam do vobis. Joan* 14. SYNOPSIS. /. Ignis & tonitrußgna funt i- incUnans mundo Tacem of-vati Dei : hodie tamen per fert. ' _ - h£c non infmuatar nifi amo- II. Et quiiem per OSCULUM ris vehementia, qua 'Lens fe quo Judas abufus fuit in fi-Dom. Pars II. A gmm 2 Dominica Pentecoftes. gmm bellt & odij, cum fit a - vinculo pacts adhmamw ca. lias fignum Pacts & amoris III. Nam verum OSCULllM TACIS eft Spiritus Sanüus , qui nos & cumDeopacem habere dotet, & cum proximis, IV. Undefponfa defiderans dorn Spiritus Sanäi, petijt of-çulari feu ofculum recipere ab ofculo, quod eß participai de plenitudine qua Pater in divinii filium ofcnlatur. Cum enim Pa ter fit Ö feu ! a n s, Filius ofculatus, reElè Spiritus Sanäus, OSÇULUM dicitur. F> De cœlo venit & datur in terra, ut nos Deo reconciliet in cœlo, & in terra cum hominibus jungat : propterea non contenta Sponfa mo OS-CULO,plurapetit. VI. Dat verb Veits hoc oku-lum hanepaeem, nonquomo-domundus dat, qui ofcnlatur ut joab, ut Abfolon ftâè & frandulenter. Fit. Sed dat Deus Pater in Ofculo Filij uniendo naturam divinam nature humana per operaiionem Spiritus SanÙi : ex quo debemus colligerequod fwu* invicem membra, © in piti Chrifto. Fill. Quia nifi omnia membra invicem coh&reant non pof. funt did Ecclefia membra fub m o capite : non enim ani-, viantur à vpiritu vivificante quœ non coherent, IX. Sicutin vifione Ezechiele inflmatur, ubi ojfa arida non funt animata, nifi poftquam aeeeßt unumquodq; ad jun-tturam fuam. X♦ Et licet finguh membra ha-leant fpeciales operatioues, omnia tamen auimantur ab eodm Špiritu, unde alius ex-cellit in Sapientia, alius in fcientia, alius in gratia fanU tatum &c. Proinde qui ab has mione cum membrk divifm eft, non vivit Špiritu. XI. Et cum ftudioß Tack fint filii Dei, qui ab hac Pace feparantur funt filij Sar than£. Tales ne eßent Chi-ftiani irt primitiva Eccle-Icfia in Mijja invicem ofefa labantur. Et nos fi unanimes cum Deo & proximo vivi-mus, fignum ejl quod kodiere-ceperimus OSCULUM Ta-çk, Sfmtum Sariäwi. Pacem Pacem meam do vobis. Joan. 14. î. Cœlo quid exfpe&ari poffît nifi di-vinae bonitatis efFufa liberalitas, nifi amor & beneficentia ? Hodie tamen, fonus Spiritus vehementis quafi to-nitru, ignis diipertitus, quafi flam-meusimber, quseterroris potiùs argumenta iunt quàm amoris, 8 cœlo defcendunt. Intonuit de cœlo Dominus, altiffimus dédit Docem fu- pf-am,grando §5 carbones ignis. canebat Pfaltes cum i-ratum Deum defcriberet : & : Ignis a facie eius exar- Mid. fit, carbones fuccenfi funt ab eo : Nunquid & hodie lo-nus Spiritus vehementis, & difpertitse linguse tanquam ignis iratum mundo Deum oftendunt ? Sanè cum ingratiffimus mundus non ita pridem unige-nitum Filium fuum per inauditœ crudelitatis tor-menta extinxerit, imme.nfa eius bénéficia malefa-ćtis compenfaverit, exfpeftare aliud pro meritis fuis non poterât, quam grandinem, ignem, fulmina,8 exterminium, nifi Deus fè Deum meminiflèt, qui pro injurijs gratias, pro ingratitud ine bénéficia, pro malo bonum reddere confuevit. Unde Spiritus hodierni vehementia non eft nifi amoris impa-tientia, qua inimicos fibi recônciliare accelerat ; ignis difpertitus non eft nifi ardor inexhaufti amoris, quo omnes & fingulos in gratiam & amicitiam vult recipere. Ideô inclinavit cœlos & defcendit, & contra naturam ignis cuius eft in altum ferri, fe de-mifit mundo Pacem oflerens : Pacem meam do Do-bis ;fed notate ; non quomodo mundus dat, ego do & dilettio, quid nifi ofculum e/ffuauißimum ? Unde acute infert fponfam dilećti anhelaflè ad perci-pienda dona Spiritus Sanćti, cum amore fauciaex-Caut. i. clamavit : Ofculetur me ofculo orù fui : Ab ofculo petit ofculum non ab ipfo ore, quia ore ad os fe Pater & Filius ofculantur, & hoc illis folis cenvenit ; cœteri de OSGULO participant id eft de donis & cha» rifînatibus Spiritus Sanćti. Qui plenitudinem capit, inquit S. Doctor, OSCQLllAl de ore [umit'.qui Beri fer. werà de plenitudme OSCULUA1 de O S CULO re■ dt. ' ' ' cipit : unde concludit : Nempe fi refîè Pater O S CU-LANS, Filius OSCU LATUS accipitur; non erit ab s re OS CUL U Ai Spiritum Sanïïum intelligi, ut-pote qui Patris Filijq; imper turabilis PAX fit, gluten firmum, individuu.s amor, indivifibilis unitai : Ac pro-inde fponfa quae OSCULUM petit ab OSCULO, petit participare de Špiritu Sanćlo : quatenus PACEM impeuturbabilem cum Deo pariter, & cum proximo fèrvare poffic. V. Id fane videtur attigifle D. Gregorius dum caufam inquirit cur detur Spiritus San&us in terra, cum de cœlo detur; nempe ut quiacœlefte do-num eft PACEM cum Deo habeamus, quia in terris datur PACI mutuse & concordise ftudeamus. S Gregs In terra datur Spiritus ut diligatur proximus, è cœlo damn. 2 . tur Spiritus, ut diligatur Deus : ficut ergo una eft Charitas, & duo precept a : ita unus Spiritus é? duo dona ; Duo Duo inquit dona & unus Spirirus, & tamen unum tantum petit OSCULUM, quia uno Špiritu una charitate am are vult Deum & proximum. Quan-quam & pluralitatem donorum in ijsdem verbis cxprefîàm obfervant feptuaginta Interprétés, Am-brofius, Aponius& ali j qui legunt : OJculetur me ab f^ffi* ofculis oris fui : Nam ut loquitur Ambrofius : Qua /aJccet ~m diligit non eft uni us of culi p ar citate contenta, fed p Iura e- Apon.in xrqit, piitra vindicat, & ita Je amplius dilecto commen- pa"jjiva„ dare confuevit : Jam ergo intelligimus quam PA- tab. Gene-CEM nobis hodie largiatur in Evangelio Chriftus ^r. ap. benedićlus : PACE JI meam do vobis : Pax eius eft y0\r^t eius mutuus amor cum Patre, dum operatur ad intra; Pax eius eft amor proximi & totius humani generis cuius amore faćlus homo liiftinuit mortem dum operatur ad extra. Pacem meam do vobis : quafi diceret Spiritum Sanćtum qui me cum Patre con-glutinat & unum facit, qui eft OSCULUM quo me Pater ego Patrem deoiculor-do vobis, ut eius.dono vos quoq; de olculor, & pacem inter vos & Patrem meum, imô & mutuam inter vos fanciam. VI. Pacem meam do vobis, Spiritum San&um meum do vobis qua ratione ? non quomodo mundus dat, quia mundus dat pacem verbis & exterioribus fignis, in corde iras & rancorem fovet : Refpicite 2i Abfolonem ut paterno fceptro inhians fubdola in- ' ventioneadvenientes ample&itur, manus eorum deofculatur, & affectum fibi demereri vult, non quod illis fed fibi tantùm bene velit. Relpicite Joab quioccurrens Amaßeeumq; compellans Salve mi Mdc.20, frater, nihil minus cogitât, quàm defraterno amore. Nam dum fe fingit olculum figere, ficam oc-culte vibrat, & incaijtum perimit. O quot hodie in, mun- mundo Abfolones, quot Joab repereris, ut nönnc-Bml. mo dicat : Peruicacißima ars aularum amorem fingere : Ärg% fub amici pallio latent jurati hoftes, fub rifu liven« tia corda, fub falutatione dirse imprecationes, fub laudura elegantiis virulentse ironise. Pr seien ti de-fertur, abfenti detrahitur ; coram appeliatur ami-eiflimus, à tergo capitaliflimus hoftis. Hoc non eft fèÂari pacem, fed diflènfionem, Neq; enim e-iufmodi perionata benevolentia diu poteft latere. Tenue mendacium eft, pellucet cum diligenter in« fpicitur : & quid inde iperari poteft, quàm amaritu-do cordis, quàm fteviffimse inimicitise. VII. Pacem me am do njobis : quomodo ? in Of-culo paterno, ficut Pater me amat ut filium, fie ego vobis oôèropaternum afFe&um, defiderans vos a» doptare in cohseredes, volens efficere meos fratres, ut & vos Filij Dei nominemini & fitis. Pridete qua-lem ebaritatem dedit nobis Pater, ut Filij Dei nomine-Eailor &ßmus : quod ponderans Hailgrinus Cardina« Card, in Iis aiebat ; D EUS Pater in O S CUL O Filij fui Cant. OSCULATUS bumamm naturam., in quo O S CULO habetur dulcis unio & deleüabilis conjunüioduarum naturanim in Chrißo : Noftra itaq; natura in OSCU-LO PACIS per operationem Spiritus Sancti unita eft na/urse divinse, fiquidem Beatiffima Virgo qu» has dims naturaš coniunxit Concepit de S pir t tu San-So : quid inde aliud poiïùmus yel debemus elicere ?■ quàm quod hodie nobis mittatur idefri OSCULUM PACIS quo fanoita inter Deum & hominem Pax flabiliatur, & omnes unum corpus efïè&i cum ChriPeo ceu capite adhaereamus invicem ut membra, concordes, unanimes, idem fapientes in uno Špiritu in OSCULO PACIS, amantes Dei & pro- ximi. ximi. Eo tendit ilia exegefis S. Fülgentij : Neceffa- SM. rium nobis eft, ut ficut de Špiritu Santto natta eft C bru Jg.-*; ™ ftus, quando Dens unigenitus in utero Virginïs unitus 10. bomini tanquam fponfus procejfit de tbalamo fuo, fie Ec-clefia dono Spiritus Sanïïi adb godocete. Matth. 28, jUllum myfterium Chriftianœ fidei tam fàepè nobis & in facris literis, & in antiquis fapientiam efîàtis, & in ipfis naturalibus rebus proponitur, quàm myfterium SS. Trinitatis : nullum tamen eft tam obfcurum & ardu-um, tam refugiens ab intellećtu humano, ut D. D.Tbo.i♦ Thomas Theologorum Princeps pronuntiet : Im- P• Î- 32. pojjibiteeß per rationem naturalem ad cognitionem Trini- a' *' tatis divinarum perfonarum per venire. In facris literis dum orbem conderet Deus inquit : Faciamus borni- Gen. 1. nem ad imaginera fimilitudinem noftram : quomodo ad fimilitudinem nifi efletunitas fubftantiœ, & quomodo faciamus nifi plures infinuarentur perfönae ? Abraham in convalle Mambre tres vidit viros, & unum adoravit, alloquens in fingulari: Domine fi invent gratiam in oculis tuis. Moyfi nomen fuum manifeftaturus Deus, aiebat î Ego jum Dem Abra- vX,°f[3* bam, Dem Ifaac & Deus Jacob : boe nomen mihi eft. Nomen fingulariter pofitum unam naturam, &ter repetitum tres perfonas defignat. Apud Ifaiam ißi, ^ Deus appendit tribus digitis molem terrae. Apud Pfal-tem : Verbo Domini cœli firmati funt,&Špiritu oris e- pfal,32' ius omnis virtus eorum. Nufpiam verô expreffius quàm apud Aquilam Evangelicam Joannem : Tres '•/<><"»• f- funt Gen. 18. funt quiteftimonium dant in cœlo, Pater, Verbum, Spiritus fanftus, bi tres unum funt. Innumera 8 fa-cro textu praetereo. Veterum etiam fapiehtum *ef-fata hoc myfterium enuntiant, tametfi eorum in-D. Tbo. i. telleftus id aflecutus non fit, ut docet S. Tho-P> 4-32- mas< ^ercurius Trifme^iftüs in Pimandro : AIo• nas genuit Alonadem, & in fe fuum refiexit ardorem, Arift lib. Ariftoteles verô : Tria funt omnia, & ipfum ter in o-& mund° mnem Par^em fe diffundit: In libris Platonicorum fate-, tur D. Auguftinus le legtflè ea quae Joannes initio S. An g.Hb. fui Evangelij prom it i In principio erat Verbum, & 7■ Confeß. f^erbum erat apud Deum, alijs quidem verbis fed eo-D?Tf}o, dem fenfu. Plotinus,utidem S. Auguftinus menil» fup. cit. nit librurti Icripfit de tribus fubftantijs. Jamblicus S^Aug.lib. in librode myfterijs,& Proclus in libris de anima, Dei, ' tres in Deo fubftantias ( melius perlonas dixeris) aflerverunt. Orpheus tribus docuit mundum gu-bernari, Luce Confilio, & vita, quae mire tribus per-fonis conveniunt. Nam Pater eft luminum, ut eum vocat D. Jacobus. Filius eft magni con filij An-gelus, ut eum vocat Ifaias : Spiritus S. vita eft,quem Ecclefia nominat Dominum kj Diiyificantem. Deniqj & apud Poëtas : Numero Deus impare qaudet. II. In naturalibus tam multa funt quae repras-lentathoc myfterium, ut Tomi integri confcribi - t- 2. tus eft melior, quanto facit bominem Deo fimiliorem, quia cf)7.Tho 2, per hoc melior eft bomo quod Deo eß fimilior : at boc ma- 2,'q.3o. ' ximè facit mifèricordiâ. ■ a- ** IX. Haec cogitatio movit Apoftolum ut fcri- Co[og-bens ad Coloiïènfès hortaretur : Induite vos ficut eleïïi Dei, fanfîi, & dileïïi vifcera mifèricordiâ. Cur - Luc,2. vifcera mifèricordiae ? quia Deus mifèreri dicitur per vifcera mifèricordiâ, ad denotandum, quod opera mifericordiœ procédant ab intrinfeco, aliorum attributorum ab extrinfèco. Nam omnipotens dicitur ab ijs quae créât, juftus ab eo quod nos deli-quimus : atverô mifericors, quia ex intrinfeca fua miferatione nobis benefacit. Et ideô dicitur Pater mifericordiarum, non Pater judiciorum, id obfèr-vante Bernardo : ReSè non Pater judiciorum, vel ul- Sfefelnfn tionum dicitur, fed Pater mifericordiarum, eo quod mi- Nat. ferendi caujant & originem fumât ex proprio, judicandi ®om' * vel ulcifcendi magis ex noftro. Qui ergo induit vifcera mifericordiœ, Deum induit, Deum repraefentat, fit quidam in terris Yice-Deus ; cum enim Dei proprium ht miferi femper fef parcere, & benefacere, quis-quisinhac virtute fe exercet eius agit Vicarium, anpotiùsdilpenlatorem, quia quidquid erogamus E 3 in ■S.Greg, in Moral» Setu de Clement» cap 6» ; lib. 6, S Cfiry Joft. horn. Sfrddpop. in alios, id â Deo accipimus, neq; poffiimus aliter diftribuere quàm dona Dei, in hoc lolum felices, quod bona iplius loco & nomine iplius diftribua-mus. X, Mifericors dicitur à mifèricorde , quafi habensMŽ/m cor. quod dudum advertit S. Gregori-us. Alifericordia inquit a mifero corde vocata eft, eo-quod unusquifq; qui intuetur quempiam miferum, & (i compatiens, de dolore animus tangi tur ; ipje cor miferum facit, ut eum a miferia liberet. Eodem lenlu aiebat Seneca : Alifericordia vitina eft miferia \ habet enim ali' quidtrabitq; exea. Hoc in humanis verum eft: at-verô in Deo, in quem nulla cadit mutatio, nullus dolor, nulla miferia, dicam potius Aitfericordiam appellari ex eo,quod AJifericordi fubveniat, miferum cor refocillet. Et quia hoc illi non fatis erat, ut poP fet etiam miferi cor in fe fuicipere, non tantum mi-lèrorum corda, fed& naturam fufcepit, faelus homo, ut homo fieret Deus. O ineffabilem mifericordiam Î O bonitatem infinitam, ad cuius exemplar fe componant omnes Chriftiani ! Cum eflèt dives propter nos egenus faclus eft, ut nos divites efficeret. Ubi eftis avari loculorum infefîores ? ubi eftis opulenti thelàurorum cuftodes ? ubi eftis im-milericordes, qui pauperi negatis fruftilium panis, petentem repellitis ; nudum cooperire recufatis I Itane creditis, vos opum & divitiarum efle Dominos, ut nulli quidquam ex illis debeatis ? Fallimini. Accepiftis à Deo ut Deo reddatis in pauperibus," conftituti Vice-Dei, & dilpenfatores divitiarum * Deoxuraeft de omnibus : hanc curam paititur vo= bifcum, utper vos egentibus prolpiciatur. Audi te Chrylöftomum. Tuarum erô homo pecuniarumdifpen» fator. Apotheofis. fator. Mm enim ( Deus propterea tibi concept, ut dares illis efcam in tempore opportuno, egenis, efurientibus. Et fubne&it poft nonnulla : Hanc ïtaq; centem novit. Imô nemo hue ingrediatur, nifi fan-ćtus, quia Sanüa fanüis. V. Inter benedićtiones qtias dedit Jacob filijs Gen- 49, fuis, etiam ilia eft : Afer pinguis panis eius, prœbe-5 chry. bit delitias Regibus. quae S. Chryfoftomus legit : Ipfe joft. bom* dabit cibum Principibus. Afèr ex Hebraico fbnat Bea-GenT titudinem & felicitatem : Beati profečto quibus panis Eucharifticus apponitur, -fed fi accédant Reges flier on'in ^ ^ infinuat Ifaias : Pone nienfam, & lfa[°n"n contemplare in fpecula comedentes & bibentes: furgite Principes. Haec verba ad iideles prolata vult Hieronymus, cum ait : Dicitur per Propbetam ad omnes credent es, ut comedentes & bibentes corpus &fanguinem Domini, vertanturin Principes. Non capio hoc quomodo fblis Principibus hae delitiae paratae fint : an forte pauperes & egeni excluduntur ab hac menfa ? s. Greg. Audite Gregorium : Per Reges eos intelligas, quiani-morum fuorum modus fecundum Dei voluntatem diri-guilt, eifq; Regum more dominantur : dum in rationis e-minentia, quafi ih. regali folio prœfidentes, pacatis omnibus innocentU in fejura dijponunt. Obferva haec ultima. innocentiœ in fe jura difponunt, quia ad hanc menfam, nemo admittitur cum fručtu nifi qui fein-, nocentem novit. Animus nofter à natura fortitus eft regnum quoddam & Principatum in corpore, juf feq:, illi obtemperare potentiœ, & fenfus tam interni, quàm externi, quibus nifi ita praefit ut Principis mereaturtitulum, non meretur etiam Regales e-pulas in Euchariftia propofitas delibare. Sipenitius infpicias, peći us humanum vivarium quoddam fe-farum eft, quas fraenare, coërcere, pacare & in officio in P fat. pcenit. PfrfWr 24. ficlo continere non minus requirit prudential & induftriae, quàm integro prœelîe regno ; Neq; e-nim diverfi populit iüb unius Principis impeno tantos tarn frequentes, tarn fubitos, tarn periculo-fos concitant motus, quàm in homine varij afîè-ćhis, quorum fingulidominari appetunt,&rationi extorquere fceptrum. Unde eleganter nonnemo: Deleftatio Siren, dolor by&na, uno eodemq; ftabitlo clau- e^ dim tur. ALugit amor Fur op am por tans cum Tauris : track rugit ita cum leonibus :audacia tigri des antewolat : P bi-lomela fpes bona dulce canit, fed defperatio latrat inftar Moffi : in rabiem atti ululant mœfti timorés. Hafce feras qui non refraenat folicitè, qui earum motus non compri'mit, demeretur Principis nomen, demeretur Principis cibum, & epulas. Per Reges eos imelligas, qui pacatis omnibus innocentiei. Hos qüippe elegit Dominus,- his Parata funt omnia. i, v VIII. Sed mihi in allegato Pfalmi verficulo adhuc occurrit alia cOgitatio, cur pauperes vocati ad cœnam app'ellentür divites: tieq^ enim reipla dl~ vites & opulfenti, qua tales, excluduntur à cœna magna, àlioqui etiam excluderentur àcœlo.Proin-de inquiro unde vox hsec dives fuam habeat deriva-tionem.' Secundüm -oLom ' ' IX^Intellexiftis AA. quanta requiratur puri-tas & innocentia in accedentibus hanc cœnam ma- | gnam, quales requirantur convivae, quales ex-clu-dantur. Illud reliquum eft, ut cum haec coena lem-per nobis parata lit, frequèntius illam, eXpurgatis prius aniMabus noftris, fumma cum reverentia & devotione accedamus, nonlèmel tantum in anno, non conftietudine quadam & temerè , quod ali-quando in fuis, Auditoribti» reprehendit Chrylo-S. Cbvy- "ftomus : ^rd^svideo inqUiçbat ille, Dominici cor-foß, bom. poris pariiïipationem temer efumentes-, ut a caju & con-61 ' fuetudinepotius, fliege,.quam cogitatu & mente. Sifu-pervenietdnquitfanïïa tempus Quadragefimœ, fi fuperr *üenerit Epipbamoma dies :- licet temprn Advent us vel ciat:,fed;at&mmjyMeritas & purUas- Cum bacigitur fempepûceeidiïfine bac nunquom. Q fi revivilceret file in nohis/pcdefise^ primitive fervor, quo .fideles u^ ^iî%tfèxij%laiciaequè & Deo?dic^ti;quQt(die prK ■ï% ' V ,W mum.» müm, mox frequentius ad hane facram coenam fumma cum animi puritate accedebant ! Ofi imita-remur vel. B. Margaritam Ungaram in diuturna preparatione, & largo lacrymarum pras animite-neritudine erumpentium imbre ;vel S. Gertru-dem in defiderio laudis, honoris, & glorias Dei, in gratiarum aćtione pro tanto beneficio quod fumma illa maieftas tam indignis homuneulis fe commu-nicare & in corporare non dedignetur : vel S, Luit-gardem in frequenti ac amoroib aeeeßu ad hanc facram menfam : vel B. Elzearium Comitem in di-fponendafamilia ädufurpationem huius facri my-fterij pluries per annum : fentiremus profećto & magnam vitae emendationem, & vitiorum extir-pationem, & progreflîim felicem in virtutibus. Quare hortor AA. meos praelèntes inprimis cum Auguftinö : Quotidie Eucbarijiia communionem per ci- Auê> de pere nec laudo, nec vitupero, omnibus tamen Dominicis /ogm.cap. diebus (Anteilige folennioribus) communicandum fuadeo ss-difi.2, & bor tor, fi tamen mens fine ajfeïïu peccandi fit. Hortor äcerfton^' deinde cum S. Abbate Euthymio. ijfdem verbis qui- ç^ôtidic. bus ipfe ad fratres fuos ufus eft : Quandoquidem ego Sw in jum bomo, a que ac vos patibilis, iqnorans quemadmodum ta ad 20." unusquifq; vixerit : propter ea hoc anteaperte teftificor, Jan. & banc communem probationem veftra fuggero confci-entia, fi quis captusfuit ab odio, & injuria accepta re-cordatione : fi quis ab invidia, aut ira, autfuperbia : fi quis a niaiedifto aut a turpifermone, aut ab improba cupi-ditate,aut ab aliquo alio vitio fuit comprebenfus, ne prius accedat quam per pœnitentiam a feeler e fuerit expiai us, Hac enim S AN CT A non profanis,fed SAN-C TIS exbibentur. G 2 DIS- DIS CURSUS V* Dominica III. poj Tentecoßen Sepulchrum Ambulans THE Al A. Erant appropinquaiites ad Jesum publi-cani, & peccatores. Luc. SYNOPSIS. J, Teccatm phrimk nomini- fpeïïantes, & mortms devo* bus appellator, fed quia eft rantes. mors amm&, poteft corpus VI. Impœnitentes etiam fm t fe- peccatoris did fepulchrum a- pulchra, qui 'Deum exafpe- nim£ , & peccator Sepul- rant, ut miferendo Wis irafca- rum ambulans. tur. IL Nam anpeUatm ipfe homo à VlL itm hypocryU fe-Trifmemfto fepulchrum cir- pulchra dcalbata, qui etiam cumvertibile : peccator ve- , ambulando produntfe ejfefe-ro à SS. Tatribus fwiilibus 1 P"lchra '■ ö »orum maxwuis nomenclature. ubiq; numerus. ... i T-. v, V"1- His adnumeres eos, qui III Q»idEpuoEvangehcw ni. fdk(s mmdo vocant'Hfy fi tale fepulchrum : & qm- \mm feMtas extrinfeca dem immobile, abfq; nllopie- tantHmJeft . foris rpknknt talisfenfu ? intus fœtent. K IV. Otiofus homo quid aliud eft IX. Deniq; omnes peccatores nifi fepulchrum animae , funt fepulchra ambulantia qualis Vaccia apud Senecam♦ femipulchri, quia fapè"i» K Detraïïores etiam fepul- pulchro corpore turpis anu chrum fmtz cadaver a ex- nia. X.His X. ßi omnibus fuadetur, ut rn£,quiaJESmpeccatores re* appropinquent ad JESU M, cipit,ut juftos efflciat^mor-£S> ab eo vitam recipiant ani- tnos revocet ad vitam. Erant appropinquantes ad JESUM pub-licani, & peccatores* Lucœ 1 y, I. Anta eftpeccatifœditas & malitia, ut nullis fàtis coloribus depingi» nulla eloquentia exprimi, nullo caîamo defcribi poffît. Eft vinculum, funiculus, funis, laqueus, catena, fer vitus, captivitas, pondus, onus, labor, jugum, mola, febris, devoratorium falutis, fera bel- lua. /Vinculum : ficut vinculum plauftri peccatum. Fu- ijai v. niculus : va qui trabitis iniquitatem infuniculis. Funis: Jp8rj£id» Funibus peccatorum fuorum conftringitur. Laqueus : Baju'd. Praviš operibus quafi proprijs laqueis mijerè capitur ait Cate. Bafilius : catena : fette meum tenebat inimicus, inde tnibi catenamfecerat, Èf conftrinxerat me. ait S. Augu- ub. ftinus. Servitus ; Qui facit peccatum fervus eft pecca- Confejp. //'. Captivitas : Peccatum te ante mentiebatur liberum, CsJfet qaem tenebat miferandum captivum,ait S. Chry fologus. Cbryfil. Pondus : P eccati pondéra deprimunt, & ad inferna de- ducunt, ait S. Paulinus. Onus : Iniquitates mea ficut Epio. onus grave gravata funt fuper me. Labor : Iniquität k5 Pfai. 37> labor in medio eius, Jugum : Expergifcere ô bomo, ex- p-ff cute jugum peccatorum. tuorum deprimetis te. ait S. Lau- s. Lauf. rentius Juftinianus. Mola : Peccator in femetipfo pi- M-Hb.de ftrini ergaftulum portât, farinam bofiibus fuis de corrupta °s!Paulin, anima fua fruge conficiens, ait S. Paulinus, Febris : Ep. 4. Febris nofira avaritia eft : febris nöftra luxuria eft. &c. sbY^f'lb G 3 ait in Luc.' ' Tertuïï. ait S. Ambrofius. Devoratorium falutis, ita peccatum uominat Tertullianus. Fera : Peccatum ô crudelis fe-Pet.'Cbry- ra • S. Pet. Chryfologus. Ut multa eiufmodi fol.femi. prseteream : folus S. Chryfoftomus peccatum in-s'çjjyy. digetat ipinam, lutum , cœnum, rubiginem , le-fofl. in pram, morbum, putredinem, Dœmonem. Et pec-, ¥eb aîom catorem nomînat modo peiorem beftia. F eru omni-/o".'ibid.' bus eft buiufmodi peior. Modo porcum & fuem: ficut bom. i2. fues deorfum proni funt, ad ventrem inclinati. modo fđ°pop4& Chymaeram & fcyllam. Anima noftra non tantum de-bom. 3. in formitatem non afpicimus, verum neq; beftialem indutam Ep. ad Jpeciem, feJ ScjUam aut Cbymaram quandam. Deniq; Ep'.ad*" q110^ maximehodiernis videtur convenire Evan-Heb. bom, gelicis peccatoribus, vivos mortuos appellat : Qui E Ef *ad in^eccatls luni> etfi *viuunt mortui funt : In hodierno Tim!bom. Evangelio dicuntur Peccatores appropinquare 2. Et Chrifto. Erant appropinquantes ad]ESUAIpublicam adiiopu. & peccatores. Ergo mortui ambulant ? îmô quia tum, & mors hase non eft mors corporis fed animas, & cor» 41- ad pUS eft quidam farcophagus ac fepulchrum animae ^adpopfit mortuae, poflumus dicere, quod peccator fit quods'« Ep. ad dam Sepulcbrum Ambulans.JLt quorium ambulans ? Heb. bom. a(j JESUM, ut revivifcant animas mortuae, ut fiat J2. bom. . J , j. n 5 . 23 lad pop. m cœlo gaudium luper peccatore pœnitentiam a- Et hom. j. gente. Et hoc erit thema hodierni mei difourfus. ad pop. jj fine fideiuflbre afierviflè videar pecca- törem élTe SEPULCHRUM AMBULANS, jubet ter maximus fapientum Trilmegiftus pro funda-mento difcurfus aflumi fuum effatum de homine : S"rS Homo, inquit, efi corruptionis vinculum, FIFA lies, ' AI O RS, fenfitivum cadaver, SEPÜLCHRUJi C Iii C El Al FER TIB IE E. Fallimur, qui mortem rep utamus loium illum extremum vitae hali- tum, tum, quo anima feparatur à corpore, ipfà vita eft mors inchoata. Vix in lucem edimur ad mortem incipimus properare, & quo diutius vivimus, eo magis morti appropinquamus : atq; ita dum fimul vivimus, & morimur, reipfa fumus VIVA MORS, fumus fecundum aliquid cadaver fi contemplemur miferias,& fecundum aliud liimus fenfitivum ; quia fenfu prsediti. Quodfi verô etiam infpiciamus animam vitijs infećlam, honefti vigore deftitutam, &: quodammodo ex quotidianis defećlibus putrelcen-tem, quam fenfufuperftite eireumvertimus in corpore, iam corpus noftrum aliud non eft, quàm Se-pulcbrum circumvertibile. SEPllLGHRUM A MBU-LANS. Quod tarn verum eft, ut certatim SS. Pa-trum dićta fufiragentur. linde S. Ambrofius Jo- S,Ambrof quens de peccatoribus : Etiamfi videantur viveres miferiores tamen hint omnibus mortuis, carnem fuam fi-. cut TU AI ü LU AI circumfer entes, cui infe licem info* derunt animam fuam. Ecce tumulum portatilem ho-minem peccatorem & animatum cadaver. Eodem refpexit S. Clemens Alexandrinus allegatis fuperio« s. Clem. ribus Trifmegifti verbis : Nonnulli corpus dicunt ejfe Alex lib. Ai O NU AIENT U AI anima Rurfum S. Ambro, * Stronu fius: Quid funt perfidorum corpora, nifi qu tarecœpifii. Aptiftimê ad rem noftram Chryfofto- fôftbbom mus : Si quis cadaver putridum circumfer ens per c/vita- 74 in tem vagaretur, nonne omnes eum fugerent ? Hoc de te co~ Matth, git a, qui animam peccatis obrutamatq; mor tuam circum-ducis. Ecce tibi manifeftis effigiatum lineamentis. SEPULCHRUM AMBULANS, & ut cum Trifme- gifto dicam CIRCUMVERTIBILE : funus ante fanas ; tumulum extra tumulum ,* mortuum ante mortem ; cadaver nondum confumptum, fed adhuc Ipirans, eoipfo tamen fœtidum. Quis non ab-horreat fi internis id oculis afpiciat ? quanto magis credendum id elfè abominabile Deo qui cordis intima rimatur & pénétrât î III. Defcendamus ad particularia. Comtem-plor in Evangelico textu Epulonem divitem, ga-ftrimargum, abdominis & guise mancipium, fibifo-îi natum, toti mundo inutilem, pro explendo pal-mari ftomacho, aërem, aquas, terras, fatigantem ; nunquam lat uram nifi ex faftidio ; quotidie fomno winoq;fepultum : & inter hsec ad mifelli homuncio-nis quiritus & lamenta, furdum juxta & coecum. In humano corpore ( ut norunt Phyfici ) poftremi omnium oculi animantur, & primi moriuntur; proximè ab his auditus deficit. Quid igitur differt à mortuo, qui nec audit humanas voces, nec videt obieéka proxima ? an forte vivere cenfendus quia obambulat ? Minime ; cum neq; moveatur, ad genialem menlàm confidens velut I M Al0 BILE SEPULCHRUM. Audite fuper hoc difleren-S.Veh tem Chryfologum : Ifié dives, imô divitiarum capti• fem tii "vusyfervus opum, & tpfis cenfibm sompeditm, tantim pompa IMMOBILE SEPULCHRUMyinquo pietatis Mm utiq; & vif m defecerat, &f auditus. Jac efi ante fores pauper Lazarus : videt Epulo : imo non videt, qui non miferetur.»petit ille vel micis de menfa cadentibus fatiari : audit Epulo, imô non an-dit, quia non exaudit : mortuus eft Deo, deftitutus fenfu, trntirn pompa IMMOBILE SEPUL-€ H RUAI, aut fi mobile, mortuam tamen habeas ani* animam. Unde Theophyla£tus : ProfeBo etiam cum Tbeopbyl. wiveret fepulta eratcius anima, carnem qaafi S EP U L- m Lucam' C HR UAL circum fer ens. IV. Vis hominem otiofum ante mortem mörtuum, vivum in SEPULCHPO ? Cordubenfis Philofbphus talem graphicê delineat. Ethnicum quidem, led quo deterior lit Chriftianus otio dedi-tus. Vaccia is erat homo prsetura funćtus, negotiorum & curarum omnium pertsefus, otiö velut fanie diffluens , & velut IMMOBILE SEPULCHRUM in villa fua ab hominum conlortio re-mota deliteicens ; In bac (villa ) ille pratorius dives, Sau E nulla alia re quam otio not us confenuit, Č5" ob hoc unum felix babebatur. Nunquam aliter faccia vivo prateri-bam, quam ut dicerem. faccia bic fitus eft. Annon ifte fuit SEPULCHRUM vivi hominis, & fi praeterea inquinatus fceleribus, quae plerunq- inter Ethnicos virtutum Ipeciem induebant , etiam fœtens ? Quàm vere idem Seneca alibi fcripfit : Otium mors Seft> E eß, &vivi hominis S EP U LT UK A. Qui nihil a- 82/ gunt, hoc agunt, ut male agant, nec ullum fcelus eft, quod non edoceat otium. Demetrius Philofo- idem. Ep. phus otium appellare folebat mare mortuum, quia 67-\ fcilicet otioium fèdere non eft malacia, fed malitia. V. Jam vero & Pfaltes Regius nobis digito monftrat SEPULCHRUM AMBULANS, cum de-tra&ores defcribit, idem repetens Plalmo 7. & 13. SEPULCHRUA1 patens eft gut tur eorum, Unguis pßi.7, fuis dolofe agebant. Lingua in corpore humano v. /?. membrum optimum & pelfimum, prodefle poteft, & nocere. Alors & vita in manu lingua. Circumfep-ta eft dentibus & labijs quafi gemino inclufa fepul-chro, fed cum exeritur infamam proximi, in de-Dom, Pars. IL H tra- traćtionem, venenum erućtat,quot resfimul occi« T^d™' ^ ^evorat • Lethaliter ( ait S. Bernardus ) triplï tu• t WS inficit flat u uno, eum qui detrabit, & de quo de trahit, flod. & eum qui libenter audit. Verè Sepulehrum quod ca-Orig.in davera exfpe&at, & mortuos vorat : Sepulehrum pfal' patens eft mttur eorum: Tn quem locum Origenes; P7er bum Diaboli de fepulchro exit, dum ex ore detraüo-D.Tho.in yfeegreditur. Et divus Thomas : O s eius, qui femper ' eft paratusad moytificandum per detraWonem, eft fepulchrum patens, quia ïèilieet fi elaufiim elle t neminem infiçeret : fi mala quas fciunt de proximo intra fe çontinueret & intra labia, nec fibi nocerent nec proximo, fed dum ilia malitiofè eru&ant, fe pariter occidùnt 6r proximum, ut meritô non ta nt um gut-tur eorum led corpus did pollit SEPULCHRUM AMBULANS, mojtuam animam circumferens. VI. Alibi porro idem Pfaltes rurfum exhibet aliud SEPULCHRUM AMBULANS, dum canit: Pfyt. 67, ßmiliter eos qui exafperant, qui habitant in fepulchris. s. Bruno Bruno Aftenfis legit : eos qui in ira provocant, qui ha-Àftenj. in bitant in fepulchris. & addit î S EP ULCHRA dicuti-vfai. 67. tur peccatores, foris dealbat a intus foetore & putredine plena. Sedqui funt illi qui in ira provocant, nifi Uli qui quotidie peccant, & ad poenitentiam redire contemnunt ? Sine dubio peccator impœnitens, habens confden-tiam peccatis infeétam fepulchrum dici poteft ; fed non dum fatis capio, curtalis dicatur in ira provo-' care,8c exafperare Deum,qraefertim fi Deus punire, différât, fi peccantem quotidie & non pœnitentem longanimiter exfpe&et, tune enim non provoca-tur in ira fed in mifericordia, & patientia. Verum, tunc, maxime eenfèndus eft Deus irafei peccatori-feua'k- ^us, indulget : Alagm, inquit S. Hierony- pift.3s.' mus mus, ira eft quando peccantibm non irafcitur Deus. A-lio tendit in expofitione huius Pfalmi Hugo Cardi- Hugo nalis. qui exajperant inquit : blajphemando & perje-quendo, qui habitant in fepulchris id eft qui cupiunt mor- m° tem aliorum. quafi innueret illos habitare in fepulchris, qui proximo mala defiderant, fodiunt illi foveas, ut mortuo fîiccedant in hœreditatibus, in pot fellione facultatum, in adeptione officiorum, in confecutione aliorum bonorum' temporalium, hi habitant in fepulchris, quia cogitatio eorum eft de fepulchris aliorum} cum interim non recordantur fuimet fepulchri, & immemores funt fe poffè inci-dere in foveam, quam alijs fodiunt. VII.QiiodS.BrunoAftenfis peccatores impœni-tentes nom'metSEPULCHKA foris dealbat a,vevo-cat mihi in memoria aliudSEPULCHRUM AMBULANS, de quo Salvator ipfè apud Evangeliftam locutus eft î Similes eftis,inquiebat ad P h arif-F U TU RAj multumq; etiam periculofa petunt : neq; re-gerentur magis cafibus, quam regerent cafus, eomagni-tudinisprocederent, ut pro mortalibus gioriâ a terni fie-rent. Sed ego noio vos hodie terrere pœnis infer-ili : vel allicere fpe œternitatis, tarnati! & hsec ante oculos habere deberitis. Mitius agam vobifcum ; folum oftendam vos laborare & fruftralaborare, fe-licitatem pilçari LABORES veftros inanes, frivo-los, infru&uofcs, inutiles, caflos, fruftraneos & A-SININOS eflè, quibus tranfaćtis nolentes volentes fateri cogimini '.Tota noffe laborantes Nihil cepimus, 4 II. Philaemon Poëta fabulam daturus populo, cum propter repentinam pliiviam differre cogere-tur, poftridie diu ex/pe6ta$us non qomparuit. Midi qui eum accirent, fed mortuum reperere, & ( verba funt Apuleij ) retulerunt. PbiUmonem Poe tam qui ex- Apulei. Jpedaretur,quo in theatro fiftum argumentum finir et,iam domi veram Fabulam confummafje. Nempe vita eft quàm in mundo vivimus. ludus quidam fcfenigùs, $ai g« & fabula. Unde Seneca ; Quomodo fabula ßc vita. Et 77.'Epis. Epićletus monet : Alemento aftorem fe ejfe fabula. Encbk^* Omnes perlonati incedimus, alius agit perfonam 23' Croeft, alius Iri, alius'Thrafonem, alius Davum, a-iius Euclionem, alius Prodigum,.& cum fublata fuerit fcena : ( Petro», Fera redit faciès, dijfmulata périt ft'*" Non contentas Divus ^Chryjfbftomus hacnuncu-patione vitse-^^ddit etiam fimilem fomnio : Fa- I bu- Pfal. 72. v. in. S Bruno Aßen, iu Pjsl. Plin. lib. if, cap.11 Pierius Vater, bierogl. lib. 12, bula quœdam eft & fomnium vita : ficut enim infcena au-Uofublato varietates dijfoluuntur, & omnia corufcante luce [omnia avalant, ita confummatione veniente tam communi, quam uniwcuiusq; omnia dijfoluuntur &eva-nefcunt. Mirafaepè nobisimaginamur in fomnijs, & velut praefentia eflè putamus, fed expergefaćti nos videmus delufos, & evenit nobis «quod canebat Pfaltes: Felut fomnium fur gentium domine : imaginent ipforim ad nibilum rediges: ad quae verba S. Bruno A-ftenfis : Cito tranfeunt omnia qiue in hocfeculo funt, & fie funt quafi fomnium exurgentis ; qui antequam a fomno evigilaret, magnas diviti as fe in fomnis habere vide bat, exfurgens autem Nihil invenit. Idem dicito de om nibus mundi amatoribus. Domierunt fomnum fuum 0-wnesviri divitiarum (omnes fe&atores volupta-tum, omnes ambitiofi, omnes gulofi & vinolenti) & Nihil invenerunt in manibus fuis, imagines eorum & imaginationes ad Nibilum redaćfoe funt : ferôa-gnoverunt ; fe fruftra laboraflè. Totâ node laborante s nihil cepimus. III. Ne récedamus à fabula , ex ipfa fabula mundi laborantium fruftratum & inanem laborem oftendamus. Mechopanes Paullas pićtoris difcipii-lus à diligentia, quàm foli artifices intelligant com-mendatus, ut eft apud Plinium, pinxiflè fertur Oc-num ( ita nominatur five verus homo fuerit,five fi&us ) efparto funem ple&entem à cuius tergo a-fellus quidquid Ocnus plexuit^illicô rodens abfume-bat, Alij piéturam hanc Polygnoto pićtori attribu-unt. Notât Piefiusapud Paufaniam, qui huius in-ventionis etiam meminit, afellam nominari non a-fellum, quae ab Ocni tergo reftem ab'fumat, ideoq; per hoc hieroglyphicnni 'de'fignari vultvirum fru- : - g** gi, uxorem prodigam, quœ fcilicet ablumatquid- -quid maritus fuo labore congelfèrit. Magis placed id referre ad omnes Labor antes mundanos, quia quantumcunq; fatigentur & fudent in conquiren-dis facultatibus, honoribus, delitijs, fruftratos tandem Ipe fua fe vident, cum nullum ex illis fru&um référant ; unde proverbij origo, de ijs qui fruftran-tur Ipe fua : dici enim Iblet Ocni funiculum torquet ; magno labore & lolicitudine quaerit felicitatem in divitijs, honoribus, voluptatibus, & nihil inde reportât praeter laborem. Heraclides Lycius de laudi-bus laboris lucubrationem confcriplerat eo titulo. Ponou egcomion Laboris laus, eamq; Ptolomaeo Regi Pier. cit. obtulit cum fibi obvium habuilïèt. Rex inlpečlo titulo, primam abrafit litëram, ut remanlerit Onou egcomion, A fini laus, labor em Afino tribuens, qui ei maxime proprius inter omnia animantia, & inter onos bat. Convènienter bac nolle, quia fugiens mifericardiœ hicem, avaritia tenebrisfe manciparat. Animae recon-dit quae non manducat ; Anima mea babes bona multa. Anima tua corpus tu um eft, cui haec bona confer-- vafti, de anima par um folicitus, qua tibi erepta,pro corpore fruftra laborafti. Deftruam inquit, horrea S. Baß. mea.Kà quae eleganter Bafilius : Deftruam horrea mea, jom. 6, de ^ mmra adificabo, Si verô etiam bac imp lever is, quid tunc excogitabis ? num rurfus deftrues, & rurfus adifica-b'ïs ? Et quid his ftolidim fieri poßt ? laborare fine fine,-adificare fummo ftudio, & de induftria deftruere. Notate ' ilk V Ilia verba : quid bis fiolidius ; & laborare deftruere, Âfinum vocamus ftolidum animal ; quod alij expri-munt per excorsjlupidus, ftultu*. Laborat &.deftru-i.t, an potius labores deftruit, ficut Ocni Afellus, fu-nem ab hero plexum devorans. V. Eiufinodi ftolidos laboratores videtur de-fcripfifîè patiens Job, cum ait : Egeftate & fame fte- p>b. rites, qui rodebant in folitudine, fquauentes calamitate <£f 3- iSfe^ miferia. Et mandebant berbas &arborum cortices, & radix Juniperorum erat cibm eorum. Ad quœ verba re-cens fcriptor : Juniper i radices amariffima, eiufdemfo- Chrin v lia aculeis plena, bac funt mundialia obleftamenta. Non gain ju'.' fifto hic : fed refpicio ad cibum Afinorum, qui eft dic num. Carduus, fpina, fträmen, herba obvia, & puto à Jo- 683' bo defcribi divites qui in maximis facultatibus funt egeftate & fame fteriles, in maximis labori-bus fpinis & carduis pafcuntur : neq; hoc lolum in morali fenfu, fed reipfa divites avari, qui inter me-dios acervos pecuniarum fèdent, ßepe nec fibi qui-dem boni funt, yix agrefti cibo famelicum ven-trem expient. Non fine myfterio Chriftus apud E-vangeliftam divitias ipinis com^aY^^fiyMmdßU-tem in fpinas cecidit bi funt qui audierunt, nibus & di'viti'js, njoluptatibus fru&u vacua. Nam fapientis efîàto : Facua eft (pes il-lorum, & labores eorum fine fruffu, ginuti lia opera il* lorum. Videte Abfolonem Regis filium, quanta cura & fblicitudine, quanta cum animi anxietate fii-fpirat ad Regiosfafces, exfpeclat advenas in porta, ofculatur ijs manus, blande alloquitur, militem legit, patri rebellât, & iam iam fè credit pulfo patre in Ifrael regnaturum. Sed vacua erat fpes illius, o-mnesconatus irriti: velut fomnium, & imagina-2, Reg. is tio. Adbafit caput eius quercui, & illo fujpenfo inter coe* /um & terram, mulus cui infederat pertranfiuit. Quid rogo opus erat tam enucleate omnes circumftan-tias exprimere in facro textu, quomodo labores Abfolonis pro Regia corona in irritum reciderint, ut etiam de Alulo, cui infederat, mentio fieret ? myfterium hie latens aperit Venerabilis Drogo. P endet Abfolon per comam capitis fui, é5 Aiulas cui in- Drogo de fédérât tranfijt, quia mundus tranfit & concupifcentia Q^^'air. eius. Quid obtinuit hic ambitiofus juvenis de uni-verfo labore.fuo ? titulum fèpulchri, imô Nihil. Porro Abfolon ( ait facer textus ) erexerat fibi cum adhuc viveret titulum &Tc. uocauitq; titulum nominefuo, & appellatur Ai anus Abfolon ufq;ad banc diem. Nihil-ne aliud remanfit AbfolonÎ? nihil prorfus praeter titulum ; Alanus Abfolon v omnis operatio Abfö- " lon& laborum fru&us eft titulus fèpulchri. Apte ad hune fènfum Seneca : Quofdam cum in confumma- Sen. de tionem dignitatis per mille Indignität es erepßjfent, mifer a vlU fubijt cogitatio, ipfos laborajje in titulum fèpulchri. O van as hominum fpes î ô inanes labores l Tot a notte labor antes nihil cepimus. VII. Hos fruftraneos mundanorum labores averfatus D. Chryfoftomus non uno in loco, mo-net, hortatur, rogat, ut animum ad veritatem non ad vanitatem convertamus. Sapiffime ifta ( nempe s Chy _ vanaftudia& labores) reprehendimus, bumanam 7n- ßß, bom. tam Nihil ejfe dicentes : Quid tanto ftudio quod Nihil eft 16- Ep. quarts ? quid labores pro Nihilofuftines ? Atq; ut veri- Tl~ tatem perfuadeatefficaciflimum afliimit exemplum Salomonis. Audi quid dixerit Salomon, qui prafentium rerum periculum fecerat. Aidificavi inquit mihi domos, plantaui bortos, atq; pomaria, 4.7&*< IV. Hominem in alto virtutis collocatum, & de manu Domini correptionem ac adverfa forti a-nimo acceptantem confolans j&b, promittit im« munitatem à feptem mail's, quafi innueret ieptern capita Draconis quorum modo meminimus : In fese tribulationibus liberabit te,in feptima nontanguet te Dom* Pars IL h wa- malum. Quœ rogo funt illae tribulationes ? fames, bellum, & tertio loco quafi non inferior tribulatio fame & bello : FLAGELLUM LINGU1 Jn fameeruet te de morte & in bello de manu gladi] : A FLAGELLO LING CI Al abfconderis ;per quœ videtur comparare FLAGELLCIAI lingua cum FlageUo famu, éJfiagello belli. Sanê cum fames & bellum lae viafe m vitam humanam, & plures fimul mortes caufet, non male poteft FLAGELLUA1 lingua illis cömparari; utpote quod intégras com-munitates , intégras urbes demolitur. Unde S. Chryfoftomus verfans allegatum à nobis textum Qui autem dixerit fatue &c. cum fibi obiecifiet ex quorundam opinione, illud per exaggerationem fi-s ve per hyperbolen dićtum elle : Noli inquit, afpice- foß. hont, re, quod unum boc verbum fit, fed quantum periculi ba-*m "'h Upende. Hac pericula S' bomicidia fapè pepere- runt, & urbes fapè intégrasfubverterunt. Ut hoc pro-bemus non opus eft alijs exemplis, quam experien-tia quotidiana. Nifi enim elîent detraćtores, fufur-rones, calumniatores in aulis Principum, rara forent bella, rara ur.bium & Provinciarum excidia, Lipfius acute perftringens mala cal um niœ, inquit : Lipf, o ■ B revit er boc accipite. Quidquid fraudium, fcelerum, oprat. de preßonum ufquam aut unquâm in Aulis fuit, id manajfe CttttT.' zapite, ab boc fonte. Alexandrum illum magnum Mifceii in tot amicorum neces quid nifi calumnia impulit ? Socra-Epifi.fitt- tem vita, Rutilium civitate, quidnifi calumnia expulit ? Et ne Vetera tantum cogitemus &c. Doletü barere in Reipub. vifceribus difcordiarum tela > calumnia iniecit. Ardere tot iam annos facem banc civilium bellorum ? calumnia accendit. Nec quidquam malorum videntus, aut vidimus, quod non ab bac fcaturigine dijfufum. Populi in Re- Reges, Reges in populos non alia re excitati primà atq; i'/ritâtifunt, quàm hoc linguario flagello. O quàm melius dixiflèt FLAGELLO, quod eft juxta Apofto-lüm Unwerfitas iniquitatis, Unde fapientiores Principes anirhadverfo periculo, quod ex eiufmodi au-licis Flabellis live Flageiiis imminet, acerrimo femper odio infećtati funt fufurrones, calumniatores, & detra&ores famœ alienge. Antoninus Pius capi* tali fententia in eos animadvertebat, niii proba-rent quod effutiverant. Opilius Macrinus ftudiofe conquifitos, exquifitis poenis mulclabat. Veipafia-nus & Titus Imperator es, illos veluti publico de-ftinatos exitio fummoperè execrabantur, & FLA-GELLIS csefos in Amphitheatri arena Ipećtandos proponebant, ut ita poenis publicis coërciti tami-pfi quàm ali)à noxa percalumniaminferenda abfti-nerent. Suetonij verba funt in Tito : hos ( nempe delatores & calumniatores ) ajfiduè in foro FLA- »« G ELLIS acfuftibus cœfos, ac nouijfimè traduïïos per cat)r Ampbitbeatri arenam partem fubijci in feruos ac venire imperavit, partim in afperrimas Jnfularum avehi. Ca- spardan. lumniator qui Severum Proconfulem detulerat inStver, quafi ambitus reum , ex fèntentia Praefećtorum c> 4« Praetorio in crucem a&us eft. Gravifllme quoq; Dömitianus Imperator in haec hominum monftra ammadvertere fblitus, illud frequens in ore habuit : Princeps qui delatores non caftigat, irritât. Atq; ita fi Suet.in ad malorum radićem oculos vertamus, invenie- Domit.c. mus efle hoc Flagellum linguse. Sed nondum di- 9* -mittojobum, quitimenti Deum viro & patienti adverfa promittebat immunitatem à FLAGELLO LINGUAE. Quis ipfo inter adverlà tolerantior ? quis Deo coniun&ior ? Innumera perpefliis infor- L 2 tu-> tunia laudabat Deum, nec agrörum vaftatio, nec pecoris iaćtura, nec ruina Domus, nec filiorum op-preflio ullum ab eo verbum impatientise extorfit: at ubi ventum eft ad calumnias, ad convitia, ad im-properia, cum ei amici & uxor infultarent ; non-job. ig. nihil commotior inquiebat : Ufquequà affligißis animam meam, atteritis me fermonibm. Et poft pauca ; Contra me erigimini , feJ ar gait u me opprobrijs meis. Saltern nunc intelligite, quia Dem non aquo judicio affli-xeritme, & F LAG ELLIS fuis me cinxerit. Quafi diceret ; reflećfcite vos quod Deus quidem me ca-ftiget Unguis veftris velut. FLAGELLIS, fed nimium eft quod facitis : ufquequo affligitis ? Ceflate fern el mihi exprobrare infcitiam, ignorantiam, ftul-titiammeam, definite me habere pro fatuo : Si i« gnoravi, mecum erit ignorantia mea. Per calumnias me quidem affligitis^ fed plus nocetis vobis quàm mihi : unde ad> hunc locum Gardinalis Hugo : Aft Hugo in fiigidicit, quia injufte arguebatur & [alfe, Convitium ' & improperium fentit juftus magis quàm graviflî-maquaevis damna corporis & fortunarum. Orige-Origen. nis fententia eft : Sapenumero,qui corporis cruciamen-lbtd- ta toleravit, nonpafjus eft verba : quia homini bonas confcientiae & bonae famae gravius eft ferre flageüum lingua, quàm aliud quodvis tormentum ; & multi pro confervanda bona fama plus enituntur, quàm pro confervanda temporaii vita : quia data options eligunt potius vitam perdere quàm famam. V. Videtur hoc ipfum fenfillè Jobus, qui le-viUs quid aeftimavit jacere in fepulchro, putrefce-re, & corrodi vermibus, quàm impeti Unguis im-portunorum confolatorum, quàm audire imprope-fob. i y. lia. Audite quid dicat : Putredini dixi Pater mem es, ma- mater mea, &foror mea vermibus. Suavi Patris & ma-tris nomine appeilat putredinem, & charâ foro-rum nomenclature indigitat vermes, Atvero ad importunos fuos confolatores converfus ait : Car-nibus mets Saturaminù Nunquid vermes faturantur carnibus humanis in fepulchro ? cur «r go officium vermium tribuit exprobrantibus & convitia jaćlan-tibus, econtra vero pater num, maternum, & foro-rium nomina quae funt confolatoria affignat vermi-bus ? Nempe gravius illi erat audire convitia & op-probria, & imputationes falfas, quàm corrodi in fè-pulchro à vermibus. Hue videtur refpexiflè Author Catenae Graecœ cum ad praefata Jobi verba haec ad-dit : De carnibus inquit meisfaturamini,pr c C lavis facros pedes terebrantibus, foflifq; manibus de prian vulnerum anxietate nonloqueris ; de fpinü [acrum caput punqentibus nonquererisffedfatagis ut innotejeat pofte- K ris quare dereliüus h Deo videaris, expofitus contume-lijs & ludibrijs Judœorum. Nimirum atrocius multô feriunt contumelia & convitia, quàm ipinae, quàm L 3 cla- it 6 Dominicaf. poft Pentecoften. clavi, quàm flagella, & crudelius eft multô FLA-G ELLllAl lingua i quàm aliud quodcunq; flagel* 1 um materiale : imô ex mente S. Bernardi lingua calumniatrix & maledica gravius Chriftum laefit quàm lancea qua latus eius perforatum eft. Eflätunt S. Bern, iUius eft. Nec verô ehifmodi linguam ipfo etiam mucro-ferm. i7. ne quo Dominum latus confojfum eft, crudeliorem dicere dl2verf* uerearis. Fodit enim hic quoq; Chrifti corpus, &mem-brum de membro, nec iam exanime fodit, fed facit exani-mefodiendo. Ipfts quoq; nocentior eft (pinis, qua* Uli tam fublimi capitifuror militaris impofuit : Seu etiam clavis, ferrets, quosfanftiffimis manibus illis &pedibus confum-matiojudaica iniquitatis infixit. Non loquitur de lolo Chrifto, led & de eius mem bris, quae quotidie cru-deli hoc FLAGELLO lingua flagellantur & faucian-tur. Corpus Chrifti eft Ecclefia, membra Chrifti funt fideles : Lingua convitians & maledica hoc corpus facit exanime fodiendo. VII. Haec forte nota funt caIumniatoribus& detračloribus, fed cum detraćliones & calumniœ trahant originem ab odio, tanto libentius in hoc vitium proruent, quanto magis per illud proximus laeditur. Nam maior exofi miferia, eft maior odien-tis confolatio. Verum fi lapiunt eflećlum tanti vitij refpicient, & ex ipjfo lenfu eorum quos laedunt, agnofcent quantoperê laedant Deum & fuam animam. S. Paulus cum rnulta lcelera& Iceleratos e-numeraret, etiam nominaVit fufurrones, de traft or es Deoodibiles, contumeliofos, fuper bos, elatos' Quid fibi vult rogo quod lolos detra&ores vocet Deo odibi-les ? an forte fuperbi & elati non funt Deo odibi-Ies ? Etiam ifti, fed maxime, & per antonomafiam five in fupremo gradu detraâores, quia fuperbi, elati, & fîmiles fuam tantum lœdunt confcientiam, & forte proximiin quantum fcandalizant atverô detra&ores uno i ci u tres feriunt, eum cui detra-hunt, feipfos, & eos coram quibus detrahunt. Fer- Prov, ba bilinguis, inquit fapiens, quafißmplicia, Č5"ipja per-veniunt ufq; ad. interior a ventru.Vzgmnm legit : Fer-ba fufurratoris funt ut vulnera. Alia lectio habet: Lingua triplex malediÏÏa exit. Ilia videlicet qui per fu-furros & detraćtiones, fe, & proximum, & auditoires Isedit. De qua S. Bernardus : Nunquid non vipe-ra eft ifta lingua ? ferocijfima plane : nimirum qua tarn fnn 'dè le t bali ter tres inßciat flatu uno. Et alibi. Cl nus eft detra- tripi. cuff or, qui loquitur, & uram tantum verbum profert, ßod.fup. tamen illud unum verbum, uno in momento multitudinis %'em audientium aures mficit, animas interficit. Neceflarium Bern. fer. plané eft, ut talis odibilis lit Deo, & ut fapiens ad- ™ dit etiam hominibus : Abominatio bominum detraStor. pfov, 24. VIII. Et hsec ipfa caula eft cur fanćti & timo-rati viri omne conlortium detraćtorum ftudiofè vitaverint. S. Auguftinus excludebat tales à fua menfa propolitout ab omnibus legi poflet illo di-fticho : Quisquis amat diiï'is abfentumroderefamam s A ad Hanc menfam vetitam noverit ejfe fibi frat. in Notate vocem v oder e, qusepropriè de canibus dici- Erem. tur, quafi detra&ores appellaret canes, fed peiores funt canibus, quia ut notât Bellovacenfis immunda babent or a admodum canum. Et canis domefticos fuos non allatrat, alios canes non facile mordet : detra- mor. T. g, ćtor vero & convitiator nulli parcit : Unde S. Ber- lib• s- dift* nardinus fenenfîs ait : Crudelior feris merit o comproba- f' gmz. tur : teo leoni parcit, lupus lupum non comedit, & quafi len. To. 2. omnes fera crudeles, alijs feris generis fui par cunt, folus 2j>' detraBor fibifimiles fat agit devorare. Genium S. Au-guftini imbiberafc eius fečtator S. Thomas de Villanova, qüi aliquando exfpe&ans in aula Caroli V. Imp. audientiam circumdatus rnultis nobilium au-Rho. bift. licorum famam alienam lacerantium, modeftè ajfur--var. luh ^ens, vos Principes, inquiebat, objecro ut alia confabu-4'c'3' lari velitis,aut per vos hinc mihi liceat abire.Celeberri-mus ille Theologus Francifcus Suarez Societ. Jef. invitatus ad menfam Àrchiepifcopi Ulyfliponenfis, cum ibï nonnulli convivsedetrahere incepiffènt ab-fentibus, libero ore in ea verba erupit : Aut iftè pracidendus eft fermo, aut bona cum venia bine ego abeo. Obftupuere Übeltätern con vi v se, fed Archiepifčo-puseädelegatus , virumq; fàpientiïïimnm com-Mo. ib. plexus : made, inquit. Francifce, non alium ego ami-J ' cum pervelim quam te, qui abfentis amici famam adeo libéré tuearis. Nempe detractor odibilis Deo juxta & hominibus. IX, Flagellavimus flageUum lingua convitian-tis, contumelioïfe, detra&orise, quse ab eadem ra-dice oriuntur & modi ce différant, ut advertit S. D Tho. 2. Thomas : Ferbo dupliciter aliquem ladit, uno modo in %a q'i?.3" manifeflo, & hoc fit per conturneliam ; alio modo occulte, hoc fit per detra&ionem. Sed huic FLAGELLO non fufficiunt omnia flagella mundi adeo univer-fàle & commune eft : ut unde pronuntiat de eô Salmeron : Adeo frequens eft hoc viiiuni, etiam apud pios&religiofos, ut nomen quinti elementi, fine quo vivi nonpoteft, apudquofdam obt'muerit. Et nifi hoc FLA-GELLÙM feipfum flagellet, non cefïat flagellare : speclnor accidiffècuidarriEpifcopo memorat Bellova- T. ".'lib./. cenfis ; AfHdebant forte menfse S, AugufHni plures dif-3* alijEpifcopi& Clerici, cum allatum eft nuntium če morte S. Àmbrofij Mediolanénfis Antiftitis, cuius famse paulô ante quidam ex prœfëntibus Epif copis detraxerat : is audiens mortuum fanctum vi-rum fimili wulnere percujfus, & ad leBum deport atûs, i-pfa noïïe dient claußt extremum. Ecce FLAGÈLLUM linguae feipfum flagella vit ad mortem. X. Fugiamüs ergo hanc peftem, hunc Draco-nem, hanc viperam, hanc caninam rabiem, hoc infatiabile FLAGELLUM , quod mortet fapiens. Time Dominum fili mi, è? Regem, cum detrailoribuš &rov. 24. ne commijcearis : quoniam repente confurget perditio eo- v'21 ' rum. Uti accidit modo memorato Š. Auguftini con= vivse, Uti accidit illi de quo author fafcicüli virt & vitio. Hic morte prœuentus eß fine confeffione, neq; e- Amb.faf. tiim merebatur, uteà lingua peCcati uenenUm e - - î- ,Egiam vîrtutem efle beneficentiam \agnovit quondam Anaxilaus apud pha'vor' Phaivorinum, qui fogatus, quid eflet a"s' in regno beatiilimum î refpondit : nunquam quafi diceret : Scio vos multis indigere, & fufficit fi defideretis accipere ; ecce nubem gravidam nimbis liberaliflîmae beneficentiae, veni te ad aquas, nullum pretium peto : volupe mihi eft vobis bénéficia larga impendere. Hunc fenfum attigit S. Gregor. Na-zianzenus ad allegatum textum ita difièrens : Hoc Nazian. bonum nempe Dei favorem, & dona, folo voluntatis sMptïr. pretio emendum ibi proponitur : appetitionem ipfam Deus ingentis preti) loco habet, fitit fitiri, bibere cupientibus potum prabet : cum ab eo beneficium petitur, beneficio du-ci t : prompta, munifica, atq;prolixa natura eft : jucundi-us dat quam ali] accipiunt. Haereant altè infixa illa potiffimum : cum beneficium ab eo petitur, beneficio du-cit : quafi nos beneficium conferremus Deo, fi pa-tiamur eum in nos eflè beneficum. Id David agno£ cens Prophetico fpiritu aiebat de Deo. Quid retri- pfal-11 ^ AI 3 buam buarn Domino pro omnibus qua retribuit mihi. Ergons Deus Davidi retribuit cum donat ? Ipfe ambit dona fua nominariretributionem, ut oftendat quantum anhelat homini benefacere, & videri vult repende« re cum ultro liberalis eft. IV. Amplius adhuc divina haec beneficentia elucefcit quod moram omnem prolcribat, & ad fubveniendum acceleret, unde ab amoris eam radi-ce pullulare non dubites. Alatus eft amor, tardita-tem nefcit. Sponfa in Canticis fub aliegoria hinnu- Cant. z, Ii tranfilientis colles eam adumbrat : Ecce ifte uenit [aliens in montibus tranfiliens colles : fimilis eß dileÜus r meus caprea binnulôq; ceruorum. Ad quae Galfridus in Allegorijs : Jllagnofe gaudet amore prauentam, in eo quod Dementem cum celerftate confpiceret. Elegant!-us Ambrosius fuper hoc diflerens, fub fponfse no-s. Am6. mine inquit : Ecce hic aduenitfa liens : adhuc ego eum p'jàhu d* 1u£yo* & iam uenit ; adbuc egofuffragia capto, & i-pfe iam proximw eß : ego fufcitari mihi charitatem cii-pio, & ad me plus Charitas ipfafeflinat. Ad experienti-as vos ducam. Certabat Stephanus pro fide quam praedicabat, fortis athleta inter lapidum grandines, & qui coronam promifit legitime certantibus, iam coronam illi ofîèrebatanteçertaminis & agonis finem. Ecce video cœlos aper tos, &Jefum ß ant em "à dextris benignitas ? Ego inquit veniens airabo eum. Beneficen-tia ^preces antevertit. Latro in Cruce fui tantum Chrifto commendat memoriam in futurum , & Chriftus anhelans benefacere^non exfpedat futurum tempus fed in prœfènti illi pollicetur, imô plus pollicetur, quàm ille petat. Petebat ille : Ale-mento mei dum veneris in regnum tuum. Et audit econ-tra : Hodie mecum eris in Paradifo. Obftupefcit ad hâne celeritatem Beneficentiae divinae S. Ambrofi- s. Am-us, & ait : Tanta fuit celeritatefalvatus, ut peccata e- brof. fer. iusgratia prsvenerit, antequam poena : &prius in malts de PaF10' fuis cœpit gloriari, quampuniri. Q volatum charitatis ineffabilis ! O beneficentiam inexplicabilem Î Prius dat quàm rogetur, & vix rogata accurrit. Afcende-bat fycomorum Zacchaeus volens folum videre Je-fum, & illico audit : Feftinans defcende : quorfum haec feftinatio necefiària ? nempe quia hodie in domo tua oportet me manere : quia ego feftino tibi benefa-cere, quia ardor charitatis meae me impellit ut cito tibi exhibeam gratias,feftinans defcende. Advertit hanc celeritatem divinae Beneficentiae S. Laurent. Novarienfis hunc locum pertraétiàs, & alloquens Chriftum inquit : Domine quid eß hoc quod dicis ? a- S. Law. fcendit in arborem, ut videret, necdum ingemuit : nun- N°v-bom. quid confefjus eft maculam fuam ? autflagitia replicavit ? de pan' nunquid flevit ante te ? & dicis illi : Hodie in domo tua oportet me manere. Fix adbuc vel videre te meruity & iam km angulos eits fis laćtantjdum verô COnfecuti funt quod optabant, ne quidem refpiciunt benefa&orem.. Undefapien- ' ter ajebat iEneas Sylvius Aularum artes expertus t Verum eft tritum fermone proverbium : fades hominis s sJlv'\ fades leonis. Omnes bodie fimulatifumus amici ; amare S4" finqimus, non amamw.Atq; idcirco ubi ades fubfervio tibi, obfequor, quidquid iubesfacio,ut vi dear te di tigere;: ubi ab fis, ni hi H te pendo ; quia vel non redi bis, vel fi re* me averts, âcam me fecififeomnem diligentia™, & alios iti culpa fuijfe, quod res ex tua non fit expedita fententia. Hoc noverat Jofeph ideo movebat femel & iterum, # 2 Ale - Alemorefto tnei. Et tamen non fuit mernor per fco« tum biennium, donec haberet occalionem le com-» mendandifuo Regt, & fuggerendi Interpretern foni niorum. IX. Ita prorfus cum Deo agimus, ut obfer-Laâant. vat La&antius : Tunc maxime Deus ex memoria ho« 'cUv2/"^' m*num cum &eneficift eim fruuntur. Ita cum ' ' ' ' proximis noftris agimus, acceptorum immemo-res ; accipiendorum iterum à Deo incurioli : & dum nobis bene eft, cum nobis Deus fua bona muk tiplicat, nihil cogitamus, ut erga proximum indi-gentem, quiritantem, affli&im opem poftulantem beneficentiam aut mifèricordiam exerceamus, Ad accipiendum celeres advolamus, ad reddendum - vel erogandum teftudineo pafiii, & ne quidem teftudineo incedimus. Accurrunt viduse, pupilli, af-fliéti, opprelli ad Judiçes, ad caullidicos ; quamdiu aliquid affèrunt, audiuntur, verbis facçharo illitis falutantur ; cum parum fupereft, mille excufatio-nibus arcentur à confpećtu : iam tempus non ha» bemusquia tempus eft prandij, jam caput dolet, iam eundum eft ad magnos Dominos, iam fcriben-. dae nefcio quo literae, Deniq* bénéficia amplečti» mur cupide, alijs vel ulla impendimus, vel parcif fimè. O quàm difficilem aliquando rationem illi reddituri lumus, qui tam multa in nos bona con-tulit, & conferre non cefîàt, ut & nos difceremus a-lijs benefacere, quos fui loco nobis fubftituit. Cum enim ipfenoftris bonis nonegeat, indigentibus fuas vices commifit, ut in illis ipfi bénéficiafaltem a-liquatenus rependeremus. Nos tamen eo fubinde inhumanitatis procedimus, ut non tantum non be-nefaciamus quaerentibus auxilium, fed infuper per in- imurias opprimafnus, Sunt qui per dolos & fraudes mutuo acceptas pećunias tergiverfantur reftitue- * re, utlongis litibus & expenfis repeti eas neceflè fit. Sunt qui promeritam operarijs, fervis, ancillis & juftê debitam mercedem ex obvia & confulto excogitata caufa perfolvere abnuunt : Sunt qui per illicita lucra & fœnora duplum fepè extorquent à miferis' &c. hoc non eft benefacere fed maleface-re, hoc non eftimitari Deum, fed Dœmonem, qui deceptor fuit ab initio. X. Rem omnibus altè demittendam in pectus närrat Caefarius Heifterbacenfis de quodam Con- Cœfar. verfo Ciftercienfis Ordinis, qui tranfiens flumen JJ^Çjj? Albim in Saxonia, cum- naulum nautae perfolvere non poflet, promifit in proximo fè miflurum dimi-dium denarij. Reverfus domum, velut rem parvi momenti, neglexit. Interim aegrotans, & ad extre-ma dedućtus in ecftafi vidit fè ad cœlum contendere, fed obftaculum inijci à dimidio denario,quenî promiiïïim & iuftè debitum non perfolvetät : vi-fus quippe illi eft denarius fènfim crefcere, ut tandem mundo maior videretur. Senfibus reftitutus narravit vifum ; quare illico Abbas integrum dena-rium creditori nautae tranfmifit, quo perfoluto, Converfus ille eadem hora migravit ê corpore. Ad-iungit author : Quod fi pro tarttiüa re cœlum ingredi non potuit, quid iüis eventurum eft, qui non obolum, fed wel tnultosflorenos retinent, M"lti fiat in ccelo Mar- IV. Optimeeos nominai S .A- chriIH »'«a« fwt thanafius Martyres Diaboli Paß tantai quanta hypocrite quia ab hypocrifi velut Dos- Martyres Diaboli pro varia rnonio exagitantur inftar e- êloria* Imà "Mus chrifti nwgm enorm. Mar- io4 Dominica FIL poß Pentecoßen. , Martyr tantum päjfut efty hcis, ntifecit.inParadifoM quiafolum in corpore hi pa- licetp'roieïïusfit Dracos ad- tiuntur, at hypocrite in cor- hue idem agit, pore'fimul & animo. X. Et afifieclas fuos ut 'Draco VIII, Martyres Chrifti mori- enecat uti Monachum ittm nntur inter laudes Chrifti, at delquo S. Gregorius namt. hypocrite pepe inter blafiphe- Declinemus ab eiufmodiMar-mias, ficut Antonius Tkens. tyribus , ^ meminerimus IX. Merito ergo vocantnr quod Chriftus oïïo enumera-Martyres Diaboli, quiaip- verit beatitudines diverfa. fe eft magnus hypocrita, & mm virtutum>1 & uni vitio tranffigurat fe in Angelum hypocrifeos ofto Vœ. ! Attendite à falfis Prophetis, qui veniunt ad vos in veftimentis ovium, in-trinfecus autem funt lupi rapaces, AlattKy. I. Cire quem fugias, quem declines magnum in via làlutis adiumentum eft, ne incautus incidas in foveam. Nihil enim malis foeijs pernitiofius, nihil falfis & fubdolis amicis peftilentius, Veniunt ( inquit Chriftus ) in vtßa mentis ovium, intrinjeem autem funt lupi rapaces. Morem venandi cervos in quibusdam regionibus hune efle narrant hiftorici : venatores ut incautum animal inopinatô confieiant,exuviâs cervinas induunt, & velut quadrupedes ad illa accedunt ; cumq; pro» pius venerintex arcu fubexuvijs abfconditofagit-tam emittunt, & prseda illico potiuntur. Ad oves îupi fi pelle ovina conte&i venirent non timeren» tur • timendum eft Chrifti ovibus etiam ab ovinis pellibus , ptopterea monet Chriftus Attendite. Quod verbum Author Imperfekti obfervans, aie- > bat : Non dicit Ajpicite,fed attendite ; afpicere enim eß Autb.imp. fimplieiter videre ; attendere autem eß attenté confidera-re. Multa opus eft indagine & cautela, ut deprehén-dantur falfi Prophetse, ideft, ut uno ore Patres clamant, Hypocritse, fimulatores, gloriseinanis aucu-pes ; quia fcilicet fimulatio eorum ( quam alibi Chriftus vocat fermentum Pharißeorum ) totam maflàm, integram communitatem,totas urbes cor-rumpit. Horum proinde effigiem vobis hodie ex-hibebo, non tantum ut caveatis illorum commercium, fèd multô magis ut vivendi normam quam illifequuntur, execremini. II. Nullum vitium tam acriter tam freqüen-ter, tam folicitè Chriftus reprehendit in Evange-lio, quàm hypocrilîm, utpote quod maxime abo-minandum & deteftabile eft. Unde Job aiebat : Non job 13. veniet in eon(pe8u ejus omnis Hypocrita. Et alibi : Si- Job. 36. mulatores & callidi provocant iram Dei. Et crimen il-lud quod in facris literis vocatur peffimum, de quo fratres fuos accufaverat apud Patrem Jofephus, fuit hypocrifis ut cenfet Richardus à S. Viktore, Mud â crimen peffimum,&prœ cœteris abominandum, quia Deo c,ćg/' prœ omnibus odiofum, de quo Jofepb fratre s fuos apud Patrem aceufat, quod Deus fingulariter deteflatur, nullum aliud quam hypocrißs reSibs intelligitur. De quo vi-tio nupernusfcriptor cum multa diflervifiet, tandem in ea erumpit verba : Concludere cogor contra Calam in hos maledßos bypocritas diüo iüo S. Cypriani : Quo fyiv. autem nomine bos homines dicam nefcio. Ego vero non s- fy-patiar Anonymos efle, qui omnium vitiorum ha- Ep' Dom. Pars IL O bent bent nomina: & qui omnes curas fuas impendunfc profblö nomine, non debent efîè fine nomine. III. Taceo qüod à Chrifto (' ut notum vobis eft ) appellentut fevpentes é? genimina viper arum. Se-B Law dealbata. Lupi in veftimentis dvium &c. B. -r jùft. de bu- Laurentius Juftinianus hoc eos donat Elogio : Semit- c. pulcbra deaurata » parietes dealbati, nubes fine aqua, in-Scrib. m fm$uof & hi vere funt Chrifti Martyres, cum econtra fimulatores fepè pluri-mos annos exigant magno labore fingendo virtu-tem, ingenti iolicitudine & metu perculfi ne pro-dantur; & Ii prodantur rubore & iracundia fremen-tes ; ut taceam quod fsepè moleftîfïimas vigilias,, continuata jejunia, veftitum afperum , frigus, ae-ftum, calumnias, opprobria &c. deglutiant : foium nt ab hominibus seftimentur, & fanćti habeantur, quod fane eft efïe điuturnum MARTYREM DIA-BOLI. Neque hic fifto. Licet enim conferam Martyres Chrifti qui crudeiiflima tormenta fuftinue-runt, uti S. Laurentium, qui lento igne afîàtus eft in craticula,, S. Bartholomseum qui vivus excoria-tus. S. Euftachium, qui seneo tauro inclufus, S» Àrtemium,. qui intra duas petras comprefîus omnibus membris confra&is , elifis oculis, integrum diem, & noćfcem exegit vivuS, & innumeros alios f nihilominus fi benè perpendamus, majus tormen- -turn eft Hypocritse,qui vivit fiele & fimulatê. Naœ/ hic in corpore parités & animo patitur : incorpore dum id abftinentijs & jejunijs macerat, in animo dum reportât fubinde applaufum quem venatur ,, dum metuit ne detegatur dolus, dum reminifcitur per hoc non tantum fe nullam fperare pofle remu-nerationem, fèd infuper damnationem. Unde quodi Martyres uno alterove die in corpore fblum fufti-nueruntcum gaucüo exfpeclantes beatam fpemtë: fperatam, beatitudinern, hoc ftimulator per multos; -, ' . men- menfes & annos extenfivè perpetitur fine fru&u, fine Ipe, & cum metu vindi&ae divinae. Quis talem neget efîè MARTYREM DIABOLI ? Fugiendum eft virus, monet Chryfologus, peftjlentia cavenda , quœ s. Pet de remedijs créât mor bos, confiât de medicina languor em, Cbryf. fanftitatem vertit in crimen, placationem facit reatum, 7" générât de propitiatione difcrimen. Hypocrifin qui fuge -rit vincit, qui incurrerit cadit. VIII. Martyres Chrifti eos dicimus qui pro fide Chrifti in laudibus Chrifti inter dolores & tor-menta moriuntur. At hypocritse funt MARTY-RES DIABOLI. Quia moriuntur quidem inter torturas , led cum blafphemijs ßepe ac delperatione,.. , quod illis verbis innuit Jeremias Propheta : Dupli- lerem. 17: ci contritione contere eos.In quae verba Bernardus:Z)«- s. Bern, plici contritione conteruntur hypocrite, quando hic in Flor- c° pro temporaligloria temporaliter fe AFFLIGCINT, I04' &in futura pro interna juperbia ad œterna fupplicia per-trahuntur. Horrendum hypocritse calum narrat Pa- Panormit. normitanus de Antonio quodam Eremita tempore lib- 2. c. 9. Alphonfi fapientis Regis Aragonise, Hie Antonius Al~ Picens quadraginta dies & noćtes perpetuo jejuna- SimonGo-re ferebatur, adeô ut Italiam, Siciliam, Hifipanias farL in compleverit nomine ianćVitatis & abftinentiae.Plu- ^u„C,°m" ribus in locis cella praecluliis & à cuftodibus obfer- -Apophteg. vatus nihil edens aut bibens, Angelorum infuper phiL Ca' minifterium, & confortium habere credebatur, CentiM-Verum habebat clam in cella Candelas cralliores ra fuccif, exterius, luperfulbrie ceratas, fed intus fiftulae c'369 cannarum includebantur farina .infartse, quae ex eontritis phafianorum & caponum carnibus fac-charo & aromatibus immixtis condiebantur. Aiunt & cingulum geftafle fiftulatum plenum ne&are quod quod Hypocraticum vocant, & erat verè Hypo« criticum. His epulis clam pafcebatur, habitus interim omnium mortalium abftinentillimus, & quo nemo id temporis fàn&ior. Is vermibus tandem corrofus, & inter magnos cruciauts cum mors in-ftaret, in Chriftum , &beatiffimam Virginem diras blalphemias & convitia evomens, impiam fi-mul animam evomuit. Quod cum relatum fuiflet Alphonlo Régi, dixifle fertur : Propterea Deum in hypocritas tantopere favire, quod dum homines decipiunt, interponant Deum ipfum tanquam fceleris mediatorem : ideoque ut plurimum viventes adhuc pleffiin oculis ho-minum, quos Dei nomine fefelliffen t ; ut intelligant mot-tales , a tali tnonftro maxime fibi cavendum ejfe, quod D eum ipfum, nedumpoft mortem, fed etiam in vita ipfa baberent indubitatum ultorem. Atque ita per tormen-ta temporalia MARTYRES DIABOLI tranfeunt ad tormenta asterna, quia ut ait Joan. Herold, fub Difdp. nomine Difcipuli fimulantes fe ejfe ex parte Dei, funt deum00' MpwteDIAßOLI. Cum viceverfa MARTYRES „ e emp. Chirifti tranlèant per tormenta temporalia ad gau-dia seterna. IX. Et certè quomodo non eflènt ex parte Di-aboli fimùlatores & hypocritse ; aut quomodo non haberent portionem cum eo, lïipfius premunt ve-5 Anto- • Magnus bypocrita efi Diabolus, ipfe fe tranfß- nln.fum- gurat inAngelum lucis. Inquit S.Antoninus. Eft prin-mœP. 2. ceps tenebrarum, & fequuntur eum omnes, qui %ii-4"c'7* tenebras amant & opera tenebrarum, ac nihilomi-, nus luce veftirigeftiunt, apparere hominibus de-voti, continentes, jejuni, cum fintpleniipurcitijs, Diabolus in Paradifo fèrpens,in vilione Apocalypti-ca Draco apparet ; nihilominus Chriftus Evange- lio de ipfo ait Vidi Satbanam ficut fulgur cadentem. Luc. 10. Joannes verô : ProjeSus eft Draco. Quid com mu- AP0C-12' ne fulguri cum Dracone ? non eft maior lux, quàm fulguris, fed nec ulla brevior. Y ix creatas in cœlo Angelorum Princeps fulgurabat fplendore An-gelico , fed ad modicum ; & quàmprimum glori-am vanam appetijt projeïïus eft Draco. Proje&usin-quam in abyfïïim ad tormenta seterna, manet femper Draco, & hianterićtu appétit non jam Angelos fed homines una fecum prsecipitare in aby flïim, & ideo tranffigurat Je in Angelum lucis. Per apparenti-am fulgur, reipfa Draco: utrumque adJaborans perverfiflimè conjungerë, & fplendorem fulguris & vafritiem Draconis infidiatoris. Emphaticê diçit Chriftus Vidi Satbanam ficut fulgur cadentem, non verô : vidi Satbanam fulgur cadentem, quia fulgur re-apfe lux eft ex nubium collifione refultans ; atverô Sathanas non eft lux, fed lucis fimulator , non ha-bens fubftantiam lucis fed apparentiam, & fi&um fplendorem, quo refpexifle videtur Beda apud D. Beda ap. Thomam : Quod autem ait : ficut fulgur, velprœcipi- D-Ttom° tem de fupernis ad ima lapfum fignificat; vel quia dejeÛus adbuc tranffigurat fe in Angelum lucis. Hunc Draco-Angelum fequuntur omnes hypocritee velut Du-cem & antefignanum ; unde ficuti jufti veri filij lucis fequendo Chriftum per tormenta funt Chrifti MARTYRES,& à Chrifto prsemia recipiunt in coe-lefti gloria : fic hypocritse filij tenebrarum, quando fe luce apparente veftiunt fequuntur Diabolum , & funt AIAKTTKES DIABOLI; non ab alio quàm Diabolo remunerandi. X. Heu quàm magnum difcrimen eft inter MARTYRES CHRISTI, & MARTYRES DIABO-Dom. Pars II. P LI it4- Dominica FII.poß Pentecoßen. LI. Illi Dücem fequuntur Chriftum, hi Diabolum: illi pauca patiuntur pro aeterna gloria, hi multa tolerant pro aeternis tormentis : illi femper refpici-unt aêterna pro quibus parati funt omnia pati ; hi \.C refpieiunt momentaneam gloriolam pro qua ibi-unt fe aeternum pafluros : illi tortores habent mi-niftros Dœmonis , & praemiatoremChriftum, hi verô fimul tortorem & praemiatorem Dœmonem, qui eos non tantum poft hanc vitam aeternis, fed e-tiam in hac vita temporalibus faepe torturis excru-ciat, atque adeô infernum fuum adhuc vi ventes au-Greg, fpicantur. Quod illi fane accidit, de quo S. Grego-k 4. Di- rius Magnus in hunc fenfum ; Monachus quidam •C'3S* magnum fibi nomen fanćlitatis comparaverat fi« mulatione virtutum ; hic moriturus fratres ad le-Ćtum funebrem convocari petijt, Accurrerunt illi, avide vélut infigne pietatis fpecimen vifuri, & do-cumentum confblatorium audituri. Tum ille éxor-fùs ( verba funt S. Gregorij ) Quando me vobifcum credebatis jejunare, occulté comedebam, & ecce nunc ad devorandum DKACONI traditusfum, quicaudâ fuâ mea genua pedéfque coUigarvit ; caput verô fuum intra os meum mittens, ffiritum meum ebibenî extrahit. Atque ita infelix anima fine pœnitentia exfpiravif. Sicpro-jeSm eß D KACO, afîèela & Martyr Draco-Angeli, MARTYR DIABOLI. Finio difcurfum,& moneo A A. ut obfervetis Chriftum in Evangelic oćto be-atitudines recenfiïijde, ac Beatos pronuntiaflefuos fequaces, tampacifîeos, quam mundos corde, quàm mites &e. & totidem five octo Fi6. „ a, Oftims fere hominnm cura vel Dcemotiem fonat, vel I- eft Arnum, quod facit Ava- dolnm : vere avaritia eß /« rum. Bine non contenti illnd dolorum fervitta. I montibus effodere etiam III. Hoc laolum proijeere in tentamusper artem alia me- fornacem pauper tatis & ad- talla in illud mutare. Labo- hibere Lapident "Philofophi- rat ur verb in adinvenienda cum Eleemofynœ eft elaborare Lapide Philofophico, qui purum & obryzum aurum, tinmram det metalB*. Sei de terra & luto ; quia divi- verm lapis Philofophicut E- tu terrene funt terra & In- kemfyna eß, qm omnia pv- mm. Da ergo pauperi tenant teft in aurum convertere. ut accipias cœlum. iL Vacatur aurum â Chrifto IV» Difficile eft divitem intrare Mamonna iniquitatis, quoi cesium, funt tamen ingrejft SYNOPSIS. qui bene ufi divitijs erogan- t funt inta&i, qui fork mamnt do. T)efecimus iam à fervore exuruntur: illis ros ceu Lapk primitive Ealéfiœ in quae- P.hilofophkus dat tinïïuram rant ( uti à natura) omnia veri auri. communia. Vlll. Eft mifericordia non tan- V. T>iviti£ ideb à Deo dantnr, tum oftiaria cœli, fed & ofii'/ ut communicentur. Undeju- aria inferni ad quem non per-ftitiam exercet qui exercet mittit intrare uttum mijeri-mïfericordiam, dat quod dan- cor dem. dumalijsaccepit. IX. Quod expertus Petrus Te- VI. Sicredimus Chrifti verbo, lonarius, uno pane per indi-cur non facimus nobis amicos gnationem projefto in paupe-de Mamonna iniquitatis ? rem, liberates à damnationt. Amici hi funt pauperes cœli X. Quare ampleÏÏamur hmc janitores, qui poffunt nos re- Rapidem ^Fhilofopfricum eipere in œterna tabernacula. toque noftramfubßantiä con--Sed avaritia infidelitatk ma- vertamus in aurum, einamns ter nobk etianifidem tollit. cœlum, & ludicis amicam VII. Auru fiquidem eft anreafta- invitationem Venite benedi-tua Nabuchodonofork quam Si, qui gloriatur de£0 quod adoratmundus.Tuftat ingre- datur pauperi, & in judicio difornacem cum tribus pue- folius meminit mifericordia rk, quia hanc \ngrejfi ab igne Facite vobis amicos de mamona iniquitatis , ut cum defeceritis recipiant vos in aeternatabernacula. Luc, 16. ; ' v t; Ip^^^^^Oelum à natura fufpicere juilî, cœ-num ample&imur, quafi ideô in au-ras editi, ut aurum captaremus. E-1 navigamus maria.contemptis peri- çuiis,* evilcçramus montes, rim ar mur abdita immenib laboré, & tota ferè noftra cura eft Aurum , quod facit A varum. Unde exclam at Poëta. qudci - - - quid non mortalia pećtora cogis Krg; ? Auri facra fames! Neque eo contend, quod inter Manium habitacu. la, in montium abftrufis cavernis natura recondit; alia infuper metalla in fornacibus igne, arfenico, aquisfortibus diuturna cruciamustortura, utful-va eliquemus ramenta, quafi inculpantes naturam, quod non omnibus mineralibus fulvum colorem induxerit. Hinc tam muki paflim Labor antes rumque poft magnas impenfas vanè laborantes, qui cum omnia tentaverint, & Mercurium fixeront, in eo tamen deficiunt , quod tin&uram & pulveres quos LAPIDE M PHILOSOPHICUM vo-cant extremse artis perfećtioni neceflarium inve-nire ac prseparare non pollint. Laboratur iam mul-tis feculis. Ex ipfa Turri Babel nonnulli repetunt hujus LAPIDÏS PHILOSOPFIICI myfteria. He-fiodum Afcrseum , Hermetem Triimegiftum , Py- Beyrl. thagoram, Belefim Babylonicum, Plafonem & a- Thcat' lios, artis Profellbres comminifcuntur, & tamen an inventa fit adhucfub judice lis eft. Sophifticam ef-fe,&inutilem artem probant multi. Et licet experi-entise nonullae adducantur, fiifpe&se tamen funt de dolo. Raymundum Lullum ferunt diuturna inve-ftigatione earn tandem aflecutum, & beneficio LA-PIDIS PHILOSOPHICI longaevitatem confecu-tum. Ut ut hoc fe habeat,fi quse ars ejufmodi haćte-nuscömperta eft, finem habet accumulationem thefaurorum , quos qui congellerit, aliquando tandem dimitterecogitur, & quidem ut eofruan-tur capitaliffimi hoftes, quod ßepe accidit. Ego verô longe certiorem Alchymiam, & probatiffi-mum LAPIDE M PHILOSOPHICUM, vobis ho- P 3 die die oftendamcujus beneficio ingentes thefauros nunquam perituros, nulli cafui obnoxios, nulli fu-ri, nulli hofti expofitos congregare poffitis. Chri-MMtb. fti dočtrina eft : Thefaurizate vobis thefauros in cœlo: ubi neque œruQO, neque tinea demolitur, é? ubi fures non effodiuntjiec furantur. Et in hodierno Evangelior Facite vobis amicos de mamonna iniquitatis ; ut cum de-feceritis recipiant vos in œterna tabernacula. Intelligi-tis tinčturam auri, & Lapident Pbiloföpbicum ? Elee-mofynaeft, qua poteftisomnes veftras facultates in aurum convertere, thefaurizare in cœlo, & ex puro auro vobis parare manfiones aeternas. De hu« jus ergo LAPIDIS utilitate & necellitaté hodie nobis fermo erit. II. Inveftigant interprétés occafione hodiernal parabolas, nori fölum quid vox illa peregrins mamonna fignificet, verum etiam cur per eamChri« ftus Benedikt us exprimere voluerit divitias. S. Au-guftinus ait eflè Punicam vocem, & de notare divitias , Lyranus & Dionyfius Carthufianus, aiunt ; S,JfÊf ltm J^ammon efl n°men Dœmonis tentantis de divitijs malt Domïin * acquirendis. Cur non fimpliciter ufurpavit nomen montée* divitiarum ? quid opus uti circumlcriptione vel Lyran er tropo ? Beda apud Hugonem Cardinalem ait, Ma-Carthuf monna nön fignificare Doemonem,fed lucrum ;ac m Luc. proinde monere Chriftum ut de iniquo Iucro fiant eleemofyme, Plerique tamen hoc nomine intelli-guntuniverfim divitias , & ideô appellari à Chrifto Alamonnam iniquitatis , quia ferè folent ad iniquita-tem pertrahere( quod eft Dœmonis officium ) vel S, Aug. in ex iniquitate colligi. Unde appofitè Auguftinus : Pfd. 4$, Quia aut de iniquitate acquifitœ [wit; aut quia eaipfaini-qui t as eft, quod tu babes, alter non habet : tu abundas, . ' - & / &alter eoet. Et eodem ferè tendens S, Hieronymus: s. Hieran. Omnes divitia de iniquitate defcendunt, nifi alter perdiderit alter non poteft invenire. Unde ilia vulgata jententia mihi videtur ejje verißma : Dives aut iniquus, üiitiniqui barest ondum acquiefco^fed çupio intelli-gere caufam, cur Chriftus appellet divitias etiam iniquas feu per iniquitatem congeftas & poflèflàs nomine Diabolico , nomine Aîamonnœ ? fcio apud Poëtas Plutonem inferorum Deum cenfèri Deum ^on™ divitiarum, ut Lucianus teftatur, tametfi alij Piu- piato'in tum à Plutone diverfum comminifcantur, utrurn- Cratylo. que inter inferos Deos : & caufà aflignatur, quod è terra omnes divitise progenerentur ; fed quis dicat hune fenfum eflè verborum Chrifti ? Placet Lucse Burgenfis obfervatio, quiputat Alamonnam fuiflè nomen fimulacri alicujus fićtilis,five metallic ni, five marmorèi, quod pro Deo colebatur, & i-deô tribui à Chrifto divitijs ejus nomenclaturam , quia ficut iniquum eft idola colere, & in eis fpem reponere, fic avari quodammodo aurum & diviti-tias pro Deo habentplus in illis fperantes quam in Deo. Qui pro Deo illud colunt, S exfpeüant ab eo Luc.Burg. quod Dei eft dare, borum error /dolo, illorum Vitium di- f bmc vitijs iniquitatem adgenerat. Nolo fufpicari Alamon- oc' nam à Chaldœis appellatum idplum quod iEgyptij Thebis in templo Serapidis coluerunt, à Grœcis di- T ćtum Alemnonis Statua, de qua Lucianus refert, pStopfm-quod orientis folis radijs ta&um fuavem«emit£e- do. Com. bat fonum,vefpere autem in occafu folis lugubrem, p*^' /yä & ab hoc Idolo refponfa petita, ut tradunt vete- naUib.fö. res, Certè Symbolum eflè potuit auri quod gene- c- 7« ratur àfole. Illud mihi fufficit non fine myfterio divitias à Chrifto appellatas Idoli nomine, quia praevidit fore etiam inter,Chriftianos qùampluri-mos Mamonnse cultores & Divitiaram Idolicolas, &earum cupiditate Dœmoni fèrvituros • prsevidit Judam avaritiâ capiendum; & Dœmoni in fuam animam mgrefîiim prsebiturum, cui competeret e-logium : U nus veftrum Diabolus eft : Quid eni m aliud eft avara divitiarum corrofio , quàm Idolorum Ephef. y. fervitus ? S. Paulus fcribens ad Ephefios aiebat : a- ' inter Cbriftianos idololatriam innovâvit, èi multiplier vit. Intelligimus ergo cur Chriftus nominé Ma-monoœ appellaverit divitias, ex quibus nobis amicos debemus comparare. III. Facite vobïs amicos demamonna. Qua ratione id çonfequemur ? per Alchymiam Chriftia-nam tantum quantum in seternis tabernaculis re-ponere volumus , conijciendo in fornacem Labo--- ratorij paupertatis, & per Eleemofynam ceu LAPIDEM PHILOSOPHICUM convertendö fub-ftantiam in purum obryzum aurum. Terrenae divitias etiamfi fint argentum & aurum, reipfa non funt nifi lutum, nifi lapides è terra effofi. Quidat-5' B ad Qwum miraris ? lapis eft aurum, lapis argentum., bom. 7'in Inquit S. Bafilius. Et S. Bërnardus : Aurum &argen-diti. ava. tum nonne terra eft rubra & alba, quam folus bominum }lfm.nf.de errorfacit ^ aut magis reputat pretiofam ? Hos lapides, Advent, hoc lutum oportet inijeere ih fornacem paupertatis, in manus pauperum-& illico in aurum verten- tur, , tur i & repoiientur in thefauris cœleftibus, Id fub alia allegoria exprimens S. Petrus Chryfologus in sclfyet:ol rem noftram : Manus pauperis Abrah cil' mus : Cum Diabolus aurum non adorantes in Caminum paupertatis immittere minatus fuerit, nedemittentium} fed ex wjforum ejfe velis numero, ut eft bis qui f ahm- tur, tuf, non ex bis quicomburuntur, eßciam. Aîaximus e-mm efiKOS divitiarum defiderio nonteneri, cumpau-peribus converfari. Refle&ite memoriam veftram ad id quod paulô ante aflèrui Eleemofynam & mifèricordiam erga egenos eflèoftiariam cœli î nunc in-fuper dico eflè etiam oftiariam & Janitricem Infer -ni : non enim folum attendit ut mifericordes intro-ducat in cœlum, fed etiam ca vet ne quis mifericors-mittaturinfornacem ignis infernalis. Et hœc dobrina Sančti Auguftini, cuius clara funt illa verba : Ante fores gehennse ftat Afifericordia, & neminem S. Aug, permit tit in carcerm mitti. & quicunque mifertusfuerit, 39-mijerebitur ei,& fi quis non fuerit mifertus, noneimife- ' "5°* rebitur. Et eodem fere ienfu aiebat S. Chryfofto-: S. Cbry-mus : A gebenna voseruetnemo, nifi apauperibus au- ^'ahdcm' Milium affequamint. îmô vicevérfa licet dicere : re- p0p, gnum cœlorumingreditur némo divitum nifi E-leemofyna data pauperibus illuc translata jus illi acquinerit ad manfionem aeternam : nifi hsec oftia-ria fores aperuerit. IX. De Petro quodam Telonario narrat S. han. Pa-Joannes Patriarcha Alexandrinus, rem notatu di- fnvit.*' gnam divitibus. Diflèrebant inter le pauperes à qui- PP. lib.i. bus eleemolynam iblerent accipere, & nullus po- zl* tuit dicere fe aliquid à Telonario homine avaro & eüclione accepiflè. Unus ex ijs audacibr : aggrediar inquit hominem, & non defiilam donee aliquid ac-eipiam. Ridentibuscœteris & nihil Iperantibus ipfe domum acceflit, & divina faćtum eft difpofitione, ut eodem tempore Petrus domum reverteretur, quem pauper allocutus eleemolynam petijt. Afiè-rebantur tunc filiginei panes pro familia dum pauper inftanter örans eleemofynam peteret. In- dignatus Petrus videns egenum non inveniens lapident ( verba funt hiftorici ) perfurorem arripit filigi-neum panem de cifiella, &jaÜauit in faciem eius. Redijt hic ad föcios oftentans panem acceptüm. Biduo poft aegrotavit ad mortem TelonariüS, & vidit in lomno fe eonfiftere ante tribunal Dei. Aderant ac-cufatores Dœmones, qui gravifîima eius peccata alteri lanci ftaterse imponebant : aderant & Angeli qui nihil habebant quod alteri lanci imponerent. Accélîit deniq; unüs qui panem filigineum attulit & lanci impofuit. Mox vifae funt lances in aequili-brio eonfiftere» Tum Angeli ad Petrum converfi, Vade, & auge ad filiginembanc, nam I. Ëu me quantas fletus & lacryma-rum quotidie habemus caufas ! & ne quidem ingemifcimus. Chriftus prœ videt poft annos quadraginta folo aequandam civitatem Je-rufalem, & in fletum relolvitur. Nefcio quid hicprimum obftupelcam:an quod prae-propere longe poft iècuturam ruinam deploret-an quod ingrate ufbi& mille contra fe machinis ar-matae condoleat ; an quod acervo lapidufn ex ma-gni fi eis ftrućt.uris congerendo illacrirnetur. Putant alij amantillimum JESUM, qui flere non didicit nifi propter peccatorum interitum, acerbiflimo dolorisfenfueommotum, caufam potius diruendse Jerofolymas quam efFeclunir, ihgratitudinem, & peccata populi propter quae imminebat excidium, deflere voluifle. Super Jerufalem flevit, ut quia ipfa flere nolebat Domini lacrjmis ad veniam pertingeret. Inquit Ki fus S ar domus. 132 quit S. Ambrofius. Quanquam & materialis urbis excidium potuit eflè Juclûs materia, utpote, quae non tantum fuit pœna diuturnäe & incautae felicita-tis, & fletuš poft diuturnum RISUM fublecuturi. Quare meritö nobis hodie expendendae funt caufie, propter quas Chriftus widens civitatem flevit fuper e-am. Ut ex ijs agnöfcamus , quod melius fit Flere cum Chrifto quàm RIDERE cum mundo, cum ex-' trema gaudij luBus occupet. II. Nontam indignae funt viris laCrymae, ut Spartani exiftimarunt, cum multi magnw fortitu-dinis, & celeberrimae famae viri, in magnis malis eas profuderint. Xerxes Perfarum Rex in Abyde- Valer. nis campis cum éxercitum ingentem fub fignis ^çfjjf' ftantem vidiflet, illacrymatus eft, & caufam reddidit : quod poft centum annos nullus 8 tot myriadi-bus futurus efîèt fuperftes. M. Claudius Marcellus ^em Proconful câptis Syracufis* in a fee conftitit, ut ur- Max. lib. bis modo opulentifllmae, tunc affîiÊte fortunam ex j* altocerneret. Cafum eius lugubrem intuens, fie- iff de tum cohibere non potuit. Ćapta à Cleoméne Me- civ. Dei galopoli, Atatus. Sicyonius Achseorum Praetor c'14' confcenfo'függeftu faciem Chlamyde contexit, & diu flevit. Mirante autem conciöne atqueut dice- ?fü& in ret concfomàte:Aiegalopolis}inquit,aCleomeneeverfa LUm' eß. Et mox concio foluta eft : fatis hoc erat ut & populus in fletum lblveretur, Scipio Africanus ubi Sabellic. Qtrthaginem excifam vidit illacrymatus Homeri- lib• 9-cum il lud protuliffe fertur. E™ead* Jamquedies aderit, quo eoncidat Ilium ingens, -Et Priamus Priamique ruat plebs armipotentis. Adftabat tunc forte Polybius eius ftudiorum Cornés , quiabeo feifeitatus : acquid Poëticum illud R 3 fibi fibi vellet? Romam refpondit,i - ' ' 7 prius prius in Sardiniam delatus in ignem defilijt, & Sar-dinios comprehenfos amplexabatür, ut morien- 1 v tes didućto ore fimiles eflent RIDENTIBUS : unde alij Sardmum rifum Fa corona fuperbia , ebrijs Ephraim, & flori decidenti gloria exultationis ejus. Qui funt ifti Ephraim ebrij ? nifi qui exultant in rebus peffimis, qui apud fapir entern invicem cohortantur : Coronemus nos rofis, Sap.2. njinopretiofo & unguentis nos impleamus. Ubique re-linquamus figna latitia &c. Qui tandem poll longam prolperitatem ( ut ipfis videbatur ) laflàti in via' i-niquitatis fateri cöguntur. Ergo errarvimus. Om-ninô erraftis, quia oportebat cogitare , & identi-dem in profperis repetere RLSUAl reputavi erro- Ecc[(t 2. rem, gaudio dixi quid fruftra deciperis ? Nolite di -cere Juftitia lumen non luxit nobis, quia falfum eft quod nobis nonluxerit. Quifolem fuum oririfacit fuper bonos & malos, omnibus accendit lumen jufti-tise : fed vos proni in terram decerpfiftis rofas, qusefiviftis vuas, conculcaftisprata, rififtis ad in- S 3 fa- 4niam, hine erraftis. Si ocuios elevafletis incoê-lum, utique vidifïetis foie m juftitiae, IX. Refolvite mihi unam quaeftionem Audi-tores , quid optabilius fit viro fapienti, affiduè concuti adverfitatibus, an in perpetua proiperita» tis malacia quietum effè. Viro inquam fapienti, cuius eft praevidere futura ; neque enim de illis inquire , qui praefèntibus inefcati, oculum in futura non extendunt. Putatis quod optabilius fit profpe-ritas? Fallimini : contra vos pronuntiat Severi-2°de Con- nus ^oëtius : Plus reor hominibus adverfam quam pro-foi. Prof a JperamprodeJfefortunam. H teri bominum. Omnes fe inferiores aeftimat, fe fuprä omnium meritalocat. Felix, fi talem te reperireü , ftatera divini judicij ; fed fi appendaris, conftabit il- -Dom. Pars II. V Ii- Lue Burg, lico quod fis minus babens. Nam Je criminibus pečin lue. catù abfoluere, alios omnes onerare, temer aru atq; arrö-gantîs fuperbiœ eß. Inquit Lucas Burgenfis in hune locum, Adhuc altius uno ' gradu Pharifsee, prseiviù Lucifer antefignanus, volens federe in monte te-ftamenti : Judicem ergo fe -conftituit publicani, Cum nominaflèt raptores, injuftos, adulteros, ad-elit : Velut etiam bic publicanus. Annon hoc eft in« vadere Dei Jurifdiftionem ? annon hoc eft federe pro tribunali, & ferre fententiam de proximi Con-lcientia, quod folius eft Dei ? Non contentus o-mnihus hominibus fe prsepofuiffè, etiam Deo fe pareifwult facere, cum eius invadit ofEcium, Ex-Ipe&abat Saul in caftris Samuelem ut facrificaret: tardante nonnihii Samuele, per tsefus morse, Ait er-ergo Saul : Afferte mihi bolocauftum & pacifica, ob* i Heg. 13. tubt bolocauftum. Comparait mox poft fàcrificium Samuel, & converlus ad Saulem : STULT.E egifti, nec cuftodißi mandata Domini Dei tui, qu ftrans sedes Nolbcomij obvium habuit virum habitu decoro & gravi, & ab eo per plura dedućlus cu-bicula, plures vidit Pazžarellos ( ut vocant ) feu. ftultos, fingulos eorum delcribente gravi illo Cato-ne. Cum verô iam iuftratis aedibus abitum pararet Gabriel, accurrit ad aream juvenis ex puteo hau-fturus aquam, Ecce, inquit, vir ille gravis, ecce maximum ftultorum, qui afièrit fe elle Archangelum Gabrielem milium ad Mariam Yirginem, cum non fit verum. Ego enim qui fum Deus Pater nön miß ilium, nec unquam vidi in cœlo{ Auditis his Vafc quez quem hačtenus fapientem cenfuerat STULL» TISSIMUM elle intellexit, & vale fafto recellit. Magnae fuerunt hae STULTITLE, fed ex organis deftrućtis, & corruptione facultatum naturalium 1 verum longe maior STULTITIA eft ambitiofo-^ rum, & vanae glorias fe&atorum, tefte Chrylbfto-mo, ut lupra dicebamus : STULTUM effe melius efl quam infolentem. Ibi enim STULTiTIA tantum pÇ0j>* eft mentisq; tar dit m ; hic autem STULTITIA peior eft, ® FATUITAS cum furore. STULTUS fibi-metipfi malum eß ; elatus & alij s peftis. Addo ex mente ' V 2 . ÀlU S. Aug. de Auguftini etiam fibijpfi extremum exitium. NuSa houtft. maior IN S ANI A eft quam pro deleftatione momenta-mul'c' 3' nea per dere a tema gaudia, ÔT obligareJe ad aterna Jup-plicia. Quid agis irifane Phariigee ? quid agis glorise humanae nuridinator ? oras, -jejunas, diftribuis e-leemolynas, ut videaris ; videt te una forte anicu-fla, unus aliquis de infimo grege eorum, qui cubito 'fe emungu'nt, Placuifti ; recepifti mercedem : tarn pretiofa tam vili vendis ? Deum fpećtatorem neg-ligis, ut habeas homuncionem. Laudas teipliim? ^ & nonne- melior foret encomiaftes ipfe Deus, fi quod agis bonum,bene ageres, Deum lolum teftem adhiberes, ipfi loli plaeere fatageres. O te non modo STULTUM, fed milerè STULTUM ! quia. Arnold. IX. Inanis gloria eft fcabies uirtutis ÊF tinea fan- Camot. in Wtatis, ait Arnoldus Carnotenfis. Vana gloria eft CMattb Dulcis fpiritualium operum fpoliatrix, jucundus anima-s.Bafil rum noflramm hofiis, tinea inrtutum, blandiffima Conft, bonorum noßrorum deprœdatrix. Ait S. Balilius. Vana monfl, c. giorja eft muqo , qua omnem mentis ornatum depravan-Pet.Blejf. -do confumit. Inquit Petrus Blelïènfis. Fana gloria pPetrarcha STULL O S tumidôsque pracipitatjnqu.it Petrarchä. Dial!ç2. Per gradus pervenitur ad praecipitium , per alcen-S.Tbo. de fum ad cafum, quod deplorans S. Thomas de vil-ConT'z lanova, allegando S. Bernardum, inquit: Cume-de Afc. ' nim ut Bernardus ait defcendere faciüimum fit, & af-\ Dom. cendere difficillimum, homines miferandi facilem viam contemnentes y ajperam & difficilem elegerunt, juflam ST U LT IT IM Juu ' . ^ ■ X " \ r n.Ti. II. Timon Athenienfis ab odio homimim ap- Max. fer pellatus Milànthropos, rogatus aliquando cur o- mnes homines odiflèt refpondit ; Meritô impro-bos odi quia improbi funt : reliquos autem odi quia improbos non oderunt. Nimium faftum fapit hsec dićtio,quafi folus ipfe bonus haberi vellet & impro-bos odiflèt :fuerinthaud dubiè plures ali) qui con-fortium malorum declinarent. Lex Evangelica o-mne odium humanum prolcribit: omnes amari jubet, etiam inimicos : Diligite inimicos R ut ipß averfarètur Ö fugeret itiius confuetudinem, Gen. abominaretürque illum, qui fuam linguam contra datum illis mandatum acuere audebat. &c. Audiant qui fine dif-crimine cum omnibus colloquuntur. Si dedignata fuiffet Eva loqui cum fèrpente ut lïbi didîmili & fubje&o, & ufa fuiflet SUPERBIA SANCTA non incurriflèt ruinam fuam & totius pofteritatis. Abifta ad Ada-mura, ab Adamo in poftëros contagiofum virus fluxit.Hinc Apoftolus inftruens Timotheum inter î. Tm, 2. cœtera documenta etiam hoc repofuit : Profana & *vaniloquia devita, multum enim proficiunt ad impieta-tem, & fermo eorum ut cancer fer pi t. PeUimum & pene incurabile malum cancer, partem poll: partem corripit & corrumpit, lic vaniloquia , & cum ma-lis Ibcijs converlàtio fènlïm plures & plures infice-S. Cypri- re folet, quse benê obfervans S. Cyprianus aiebat ; f o ad Declinent fortiter & évitent dUemffimi fratres nofiri Comst. verba & colloquia eorum, quorum fermo ut cancer fer-pit. Nulla cum talibm cotmercia, nulla cowvhna, nulla colloquia mifceantur, fimûsque ab eis tam jeparati, quam funt illi ab Ecclefia profugi. Loquitur potiffi-mum de hsereticis cum quibus etiam S. Antonius Abbas non elîè converlandum movebat. VI. Sed non funt fugiendi foli haeretici : etiam mali Catholici, etiam peccatores, & quicunque fe-étantur malitiam. Ab omnibus quippe periculum eft, & facile dilcitur, quod ab aliis exerceri videtur. S. Hieran. AJultitudo peccantium peccandi licentiam fubminißrat. 2PSe'%l* *nclult S- Hieronymus. Unde line reftriétione mo-ad Gau- net Eccleliafticus. Difcede ab iniquo, & deficient ma-dent.Eccl. laabste. Arabie us legit; Ne cormifcearis iniquo, e* 7' Ion- iongare ab eo. Vifo ferpente venenato fugimus, ita prorfus fugiendum à malo conförtio : pefte infe- Sen. de clos averfamur, non nefcij contagiofum eflè ma- [rfpnqutltt" lum, quod è vicinia nocet. Sic ferpiunt vitia, §5 in proxintum quemque tranfiiiunt, & contaüu nocent. Ita- -que ut in peftilentia cavendum eft ne corruptüjam cor paribus & mor bo flagrantibus affideamus, quia pericula tra-bemus, afflatüque ipjo laborabimus : ita in amicorum legendis ingenijs dabimus operam, ut quam minime inqui-natos affumamus. Initium morbi eft agris fana mifcere. Ait Seneca, proprio non tam periculo quàm da-mno edoćlus quid fit cum malis & improbis con-verfari. Unde Lucilio quaerenti quid maxime eavendum cenferet, Torbam inquit & converfàtio-nem multorum. Quid tibi vitandum pracipue exifti-mem quarts ? Turbam. Et probat fuo exemplo. Nun- 7e"' quam mores quos ex tuli refer o. Aliquid ex eo quod expo-fui turbatur, aliquid ex bis qua fugavi, redit. &c. Nemo non aliquod nobis Vitium aut commendat, aut impri-mit, aut nefeientibus allinit. &c. Quid me exiftimas dicere? avarior redeo, ambitioßor, luxuriofior. éfc. Haec homo Ethnicus, ut videas i'pfi rationis lumini con-trariam eflè malorum converfationem. , VIL Nemo noftrum eft qui non fummè hôrreat dœmonem, fed minus ferè periculi nobis imminet ä dœmone, quàm à mala fbeietate., Contemple-mur Jobum in fterquilinio. Petijt àDeoSathan & im petra vit utaffligeretjob in corpore. & facuita-tibus : pereuflit illum ulçere peffimo, ut teftis fa-niem. räderet, abftulit illi boum armenta, exuflît o-ves &earum paftores,abegit camelos,& eorum cu-ftodes occidit, concuflit domum in qua filij; & filiae cpulabantur, & opprelfit eos. In omnibus bismon pec- /ob. il carvit Job labijs fuis, neq;ftultum quid contraD eum locutus eft.Sed ubi acceflerunt amici confolatores an potius turbatores, ubi cœpit converfari & milcere Job, jg: fèrmones in illa tandem erupit verba:InteUiqite,quia Dem non aquo judicio afflixit w , titur Luca 22. Egreffus foras fleiAé amare. Non ante ' deftitit negare Chriftum, quàm relinqueret malam focietatem in quam inciderat in atrio Principis Sacerdotum. X. Si Petram Ecclefiae, Principem Apoftolo-rum labefa&avit malorum focietas, quid nos pote-rimus nobis polliceri, qui affiduè làbimur ? Solus Dei Filius fecurè verfatus eft inter improbos & peccatores, ut non contaminaretur. Unde S. Am-brofius in perfona Patris aeterni loquens Chriftum S. Am- alFatur : Inter peccatores verfatus es, peccatum pro o-prit 40, mriibus faiïw es, fed nullus ufus potuit ad te tranßre pec-cati. Ita inter peccatores verfatus es, quafi inter Anglos verfmris. Nemo hic blandiatur,aut fuae fidatfor-titudini, & putet, fe id alfècuturum de quo Pater ae-ternus in lolo Filio fuo gloriatur. Et nihilominus ut magnitudinëm periculi emergentis è pravo con-fortio nobis ponatob oculos, ipfe ittimaculatus, & Eznh.n, immaculabilis queritur per Prophetam : Polluerunt San&uarium tneum,pollutum t> mundum non intellexe-y runt, interfanäum éf propbanum non habuerunt difian* tiams Š5 coinquinabar in medio eorum. In quae verba ex-S. Bey nar- clamat S, Bernardinus. Admirabile verbum omni fu" 0*2 ftuPoredignum,coinquinabar inquit. Quis coinquina-' ' batur ? Deus omnis labis expers ? Deus qui eft cat!* dor lucis œternœ, &(fecutumfine macula ? Abfit hoc. Sed volujt his verbis innuere,quàm periculofum fit verfari inter malos abfq; contaminatione , quia mala focietas tale virus & venenum eft, talis con- ta- c. i tägiö ; ut fi fieri poflèt, fetiam E)eum coinquinaret, ac proinde fugienda hominibus tanquam im medi- - ' cabilevenenum acpeftis. Eo tendit S. Bernardini difcurfus : Coinquinabarinquit, non quoiulla inquina* tionis via fit inquinamentis ad ipfum Deum; fed quoniamfe abftulit ab eis &T feparavit, & longe fecit, quemad-tnodum facere confueverunt coinquinari timentes. Ipfe Deus nobis exemplum dat fugiendi mala conforma, & fua fuga nos doc et quàm periculofum fit verfari inter improbos. \ XI. Narrat Albertus Magnus olim arborisra- , mum cum avibus in extru&o nido cubantibus fae- ff^f.'de vientis procellae impetu revulfum cecidilîe in pro- miner. tr, ximummareDanicumpropeLubecam, ibiqueu- l'c'7' na cum avibus & nido in lapidem induruiflè. In Gothia quoque fontem èfiè qui in lapidem vertat quidquid merferis, quod ut expériretur Fridericus Imperator çhirothecam figillo munitam mediote-nus juflit aquae immergi, quae extracts poll aliquot dies media remaniât coriacea, media lapidea. Hoc mare Danicum, hicfons Gothicus eft mala focie* tas, cui iinerfa animainduratur, ut vix aut cértè non fine miraculo fJolîît emolliri : Felix quem ficut Petrum relpicit Dominus, ut egreffus foras, a c deferens impios fleat amarè. Deflevit fuam ex malorum confortio hauftam malitiam S. Auguftinus; utinam imitentur, qui fie delinquunt. Prœceps ibam & ( inquit ille ) tant a cœcitate, ut inter coœtaneos meos lib. t. puderet me miv.oris dedecoris, quam audiebam eos j aft an- Cof-c-tesfiaoitia fua, tanto gloriantes magis éurpes effent ; * $5 Iwebat facere non Jotum libtdine faut , verum etiam taudis. Ego ne vituperarer vitiofm fiebam, & ubi non fuberat, quo admiffo ne vilior baberer, quo er am caßior. Ecce cum quibus comitibus iter agebam platearum Babylonia feft. O nimis inimica amicitia, fed vitio mentis, inveftigabi-Iis ex ludo fef joco nocendi aviditas, &alieni damni appétit us, nulla lucri mei3 nulla ulcifcendi libidine ;fed cum dicitur Eamus, faciamus,&pudet non ejfe impudentem fefc. * Sic fepenumerô invitant focij : Eamus ad convivia, e^musad choreas, eamus ad ludos , eamus adfal-lendum tempus. Omiferi,qui vos Gothico fonti immergitis propediem habituri cor obduratum. I-re ad convivia & compotationes,fîepè idem eft aci« re ad convitia & detra&iones. Ubiluditur, ibi-fiepe illuditur, ubi tempus inutilitef teritur, ibi lex Deiproteritur, & anima non conteritur. XII. Quare fi volumus fa nar i à mörbis ani« mse,utihodiernusmutus& furdus, illudHugonis Cardinalis monitum initio iermonis allatum dë-mittamus in pedus : Qui vult fanari a peccatis debet tumultùm mundi evitare, quia corrumpunt bonos mores colloquiaprava. Haec eft SUPERBIA SANCTA de-dignari cum improbis commercium habere, ne contagium allinant; haeccautela falubris volenti-bus in virtute proficere, & viam mandatorum Dei r. ambulare. Sic & fapiens monet : F ili miß te lafîave-& vint peccatores, ne acquiefcas eis. Si dixerint vent nobij' cum feTc. Ne ambules cum eis,prombe pedem tuum a. fetni• tis eorum. Pedes enim Worum ad malum currunt. Peri-culofa eft mala focietas, periculoià converfàtio im-proborum, ut virus infanabile, utpe-ftis contagiolà, quod corripit, corrumpit. DIS- DISCURSUS XIV. !"Dominica XIL poft Pentecoßen, Medicamentum Compofitum. THE M A. Appropians alligavit vulneraeius,infun-dens oleum & vinum. Luc. 10 . S YN OP SIS. I Samrïtanus hodierna repra- dare quae confiftit in calido in- fentat Chriftum .Medicam a- nato & humido radicali, re- nimamm, qui in cura adhibet Se intelligitur fimul ignem Medicamenta compofita ex mittere S falvare animas, feveritate & lenitate, ch\vs id eft inftarMedici dare phav- artis Theoria omnibus difcen- maca mixta ex acerbo & da quipufunt* fuavi. II. Difcipnli prmquam didU V. Ideopoftquam dixit: Ignem cijjent haue profe/ßonem vo- veni mittere. Addidit : Ba- lebantfola feveritate uti, ob ptifmo habeo baptizari, quia id à Chrifto reprehenfi. qu£ colore geminani, humo- HI. Qui licet venerit Ignem re nutriuntur, alioqui pere- mittere in terram ut araeat, u nt. Mifcenàa acerba ntilia non tamen ut exuratnifi vi- dulcibus. tia y & fimul venit animas VU Sic Dêus nobijeum agit, ut falvare. Verbis eft minax & cum videtur irafei miferea- ajper, faftis manfuetus, hu- tur ; fauciat, &fernat, quod midum focians calido, lene in Angel IV. Cum eniß venerit vitam parentis eft dileüio* rigido. parente r 3 m 1J4- Dominka XIL poft Pentecoften. VU. Chriftw "Petrum id praïïi- quem damnaînm ^comBio- eare docuit, quem vix effe- nis incapacem nïhïlominvr Bum ad Tonîificatum. ftatim Abraham appeUavitfilium. feverè corripuit. X. EthocdocethodiernmSa- VIII. Etfolum ilium nti Princu maritanus qui vnlnerati ck-pem harno pifcari volnit, quo ramfufcepit applicando Me-pifcis kditur, ut difceret le- dicamentnm compvfitum ex mtati.a Hungere etiam riga- oléb leni t a tis, & rigor e vini. rem ubi opus eft. Idq; mode- XI. Quod nififaciant qui pr&. rate & fuaviter nti Nathan . fUntalijs^pmimitnr pro alijs, "Davidem reprehendit ficut principes Hebrœomm IX. Idem debent agere omnes peccante populo jußfunt fu-quipufunt, &de nullius fa- fpendi, "Dabunt rationem lute defperare, quod infmuat Deo qui regunt de fibi com-■Deu; Tarabola de, divite, mißsfinonbenècuraverint.\ Appropians alligavit vulnera eius infun-dens oleum & vinuiru Luc, io0 I. ^nter ^ Medici, quae fît Medî-cina prseftantior ex fimplicibus, an çtl ex cornP°fitis, & fuam quifque pro- lyl pugnet Pharm aceuticam. Ego ho- die illi parti accedo,qii£ compofttis op-W&^&sM® time confervarifanitatem & morbos propelli ftatuit. Neque enim profanum agere Medicu m animus eft fed facrumcujus illud officium eft ut animas curet non corpora, ab his avertat morborum perieula, & iymptomata peccatorum amoliatur. Exemplar habeo in hodierno Evangeli-co Samaritano, quireprsefèntat Proto-Medicum a-Tiontm, ni mar urn noftrarum, ut. diflèrit S. Bonaventura ; uuć' Perfona fubveniem ex mifericordia, reüe intelligitur Chriftus quia Samari t mm interpretatur Cußos. Jpß au- autem eft, de quo Ijaias : Cußos quid de noïïe. Hic uenii (ecus vulneratum, quia in fimilitudinem bominum faft us, & in fimilitudinem € amis peccati adbibwt Medicinam. certè compofitam Infundens oleum & nrimm. Hanc à Patre fuo didicerat cœleftis Medicus, qua ille regit & curat omne humanuni genus : milcet contraria, temperat Oppofita, mitis pariter & lèveras, amans & iralcens, & quadam dilcordi concordia deducit omnia ad ultimum finem. Ab hoc artem regendi addifcant Principes, artem gubernandidomum ad-difcant Patresfamilias, artem falvandi animas ad-difcant Saeerdotes , artem lubveniendi proximo addilcant omnes Chriftiani. Placet itaq; artis hu-ius nobiliffimae Theoriam praefenti difcurfu paücis exponere, & fuadere. II. Compléta triennali praedicatione novae legis Chriftus benedičtus cum Jerofolymam ultimo proficifceretur, praemifit nuntios ( ut narrat S. Lu- Luc. casj in-civitatem Samariae, quam erat tranfiturus, ut diverforium fibi pararent. Et non receperunt eum Samaritani. Indignati fuper hoc difcipuli, illico ad pœnam urbi infligendam intempeftivo zelo feac-cingunt potiffimum duo filij tonitrui Jacobus & Joannes, qui nepraelente Chrifto viderentur rem tarn arduam fufcipere propria authoritate, confen-fum ab ipfo petunt : fis dicimus, ut ignis defcendat de cœlo, & conjumat illos i Unde tanti animi ? potefta-temiam acceperant patrandi miracula, eijeiebant dœmonia, fanabant aegrotos; unde pro Magiftri fui honorcZelofi, inhumanos Samaritas gravi ul-tione volunt caftigare. Sed quid relpondit Chriftus ? Et cornier jus increparvit illos dicens : nejcitù cuius Jpiritus eftis. Filiiç hominis non wem t animas per dere, re j fed falvare. Poterantreplicare Apoftoli, Domine nunquid Phinees laudem meruit, quando Ifrae-litam cumMoabitide peccantem inin flagranti ope= re fuo pugione transfodit : ut dixerit Deus ad Moy-Num 2f. fQtiîPbinees filius Eleazari, filij Aaron facerdotis avertit iram meam a filijs Ifrael, quia zelo meo commotus eß contra eos. Cur ergo nobis pariter non liceat hoc zelo devocare ignem in Samaritas , qui te Filium Dei nolunt recipere. Et Domine nonne tuipfe pro-lue. it. feffiis es : Ignem veni mittere in ten am, quid volo nifi utrardeatQuando haćtenus hoc effeeifti ? opti-m a nunc eft occafio & adimplendi hoc propofitum, & oftendendi tuam potentiam, & in exemplum a-liorum caftigandi Samaritanos, qui tam inhuma« niter tibi negant hofpitium. Filius hominis non h/e-nit animas perdere, fed falvare. Non praetendimus perdere animas, fed fortunas fed domos Samarita-norum,fed corpora. Nonne & Elias divino accenfus zelo ignem petijt de cœlo qui confumpfit quinqua-ginta viros, & rurfum alios quinquaginta adfemif* lbs : neque tamen de malefaâo arguitur. Fis did-mus ut ignis defeendat. Habete patientiam mei Apoftoli. Nefcitis cuius fpiritus eftis. III. Non caret tamen difEcuItate quomodo lieec duo Chrifti dićfca poffînt concordari. Ignem veni mittere, & non veni animas perdere fed falvare* Nam ignis natura eft accendere & conlumere, non verô falvare; &hunc fenfum videtur Èhriftus in-tellexifle quia fub alia allegorialoquens alibi dixit 5 Non veni pacem mittere fedgladium. Mon minus dam-& Pet. ni infert ignis quàm gladius. S. Chryfologus haec dicta vèrfans ipfe quoque miratur , & quaerit : Ubi ePc illud Ecce Agnus Dei 3 ubi^ft illud : ficut ovis ad occifiohemduftus. &c. Quid eft quodagnusifte tam dure in prœdicaiione pereutit. Quid fic arietat in verbo, qui in pajfione tanta patientia tacet ? Certètota vita Chrifti patientia fuit & manfuetudo : nufpiam invenio ali-quem rigida poena ab ipfo caftigatum : tota ipfius feveritas intra verba & increpationem ftetit. Et quid efi quod tantum verbis [pargit ignem, quod tanta &T taliainflammat diktat incendia, dicendo : Ignem veni mittere in terram. Refpondet fanćtus dućtafimili-tuđine ab agro, qui cum eft fentibus & tribulis ple-nus, utfruäum ferat accenditur, & cineribus im-pinguatur. Addit deinde : Hic cultus non eft novus agricole veteri é? cœlefti, nam legem pangere, oratiam Jtrere,ignis femper operari confuevit. DaturusTegem i-gnem prœmifit in rubo, fed divinum rubus portavit non concepit incendium. Quafi diceret : rubus ardens fuit folum figura futuri incendij quod per Spiritum fan-ćtum erat excitaturus Deus in lege gratiae. Unde concludit : Nunc in arvagentium cum deftinaret Apo-ftolos,fic eos jQneo imbre perfudit, ut pojfent bumeüa fic-care, ficca infundere, decoquere cruda, frigida calefacere, accendere ex tin iïa, comburere noxia. Ut cseterafileam, illa lolum verba premo Igneo imbre perfudit. Acuta diétum.Sed fi ignis quomodo imber fufilis, fi im-ber quomodo ignis. IV. Adefte Phyfici, peto fcire à vobis in quo confiftat humana vita. Dicetis cum Ariftotele : Pi- drift. Ufa ta eft permanfio anim<ß vegetantis cum calore. Dicetis ® cum Galeno : Alors eft extinSio caloris naturalis. cZf. Ufa Cum verô calor fit quaedam qualitas ficcitatem 2 de tem-caufans requirit fubie&um in quo apte recipiatur per'c'2' & pollit confervari. Id non poteft efle nifi humi-dum habens annex iimfrigus quod ficcitatem calo-Dom.ParslL Z fi H tollat, & ipfum calorem temperet ne partes extt« rantur, & hoc vocatis humidum radicale. Itaq; vi-ia confiflit in calido innato & humido radicaii. Et in hoc fcholte eonlentiunt. Applaudoi Jam ergo combina-te Chrifti dićta Ignem veni mittere in terram. & Non veni animas per dere fed falvare. & rurfum. Ego veni ut vi tam habeant. Opus igitur eft temperamento ad eonfervandam vitam, opus eft calore & humore. Volo dicere in genere moris ad animae lanitatem requiritur ignis feveritatis, & humor lenitatis, ut neq- folus rigor aut feveritas perdat animam, neq; fola lenitas & manluetudo emolliat. Sic eos igneo imbre perfudit. Sic vitam confervant Medici, dum frigida calidis, calida frigidis attemperant, contraria contrarijs curant. Fallor nifi hue relpexit Bafi-lius, fuadens ijs qui prsefunt & alios regunt tempe« s. Bafil. ramentumexfeveritate & lenitate : Tunc inquit, or at. jo. periti Alediciplus de arte cient admirationis, non cum ferro & igne in belli modum vim malidomant, fed cum le-vibuspbamacu ( nimirum COMPOSITIS) affeüä parti adulantes œgrum feite perjanant. V. Expendamus verô amplius allegatum tectum Ignem vent mittere fubiungit illico Chriftus : Baptifmo autem habeo bap tizari. Duo plane dilparata S.Cbry- contraria coniungit : Ignem & aquam. Cogi- foi. fup. tanda efl talis tam divi fa coniunüio. inquit S. Chrysologus. Urget undaflammam, multiplïcat flamma undant. Quœ efl talis tam concorsifla difcordia ? Non vult Chriftus adhibere ignem fine aqua, non aquam fine igne. Nimirum ut ait Sanétus Pater in fua de agri-cultura permanens allegoria : Omnia calore germi-liant, humorenutriuntur. Hoc vel maxime in morali regimine locum habet. Nec lola feveritas aut rigor Aledkamtnium Compofitum. ^ 119 diTciplinae corrigit errantes, nec föla manfuetudo, Calore germinant, bumove nutriuntur. Adhibenda eft fèveritas, fedlenitate attemperanda. Confideranda iingulorum qui noftrœ curse commiffi funt indoles: alius plus rigoris, alius plus lenitatis requirit : nullus fanatur lolo rigore, nullus fola manfuetudine. Perdis animam fi alterum fine altero adhïbeas, id vel Poëta agnovit, dum caneret î St quoties peccant homines fua fulmina mittat ßvid-Jupiter, exiguo tempore inermis er it. Dilïimulanda multa funt Prœlatis, ne affidua incre-patione &pœnaexalpérentfubditorum ingénia,ne reddant obftinatos : ne dum volunt lolo igne ulcus exurere, inflammenrtotum corpus : milcenda eft lenitas feveritati. Omnia caloregerminant, humore nutriuntur. Unde monebat Chrylbftomus : Quemad- Sr'0n hr^Q'm modum quiperpetuo mïtigat in medicando,remijfum homi- inlap.^. nem facit : ita Çemper afperis uti fermonibus magis exacer- ^ G alat. bat hominem. Eoq; bonum eft ubiq; moderatis uti nimirum / Aledicim Comp o fit a praeftant fimplicibus in regi-mine, & Omne tulit punüim qui mifcuit utile dulci. VI. Prseit nobis exemplo ipfe Deus, qui iram fuam mifericordia temper at : Cum iratusfueris mife- dbac, 3, ricordiœ recordaberis, fepulto Chrifto veniebant ad monumentum mulieres. Et ecce Angelus fedens fupra fepulchrum. Erat autem ajpeïïus eius ßcut fui-gur, veftimenta autem eius ficut nix. Quid commune fulguri cum nivibus ? fulguri ignis accenfus eft, & nix condenfatus humor & frigidus. Nempe terror amori mifcendus erat : ut fimul metuerent jadi- increpare, punire. Z 3 Séd i S2 Dominica XU. poft Pentecoften» Sed ipfà inci-epatio debet eflè moderata, utflcut pifcis cum fuavi efca hamum recipit, itafiibditus cum lenitate admittat correptionem. Nathan Propheta miffîis ad jpavidem tarn fua vi arte vulnus fecit & fanavit, yt pagpltentiam à Rege elicuèrit. Af-fumpta fimilitudiire peccatum Davidi expofuit, non contentiofê, non afperè, non infolenter, quod M^bom Avertit Chryfoftomus, ubi ait : O fingularem iit S fall' Aledici favientiam ! fumpto ferro ingreßilS eft, ut ulcus so. fecet : verum illud minime >. fiagitioje ! ô profane ! ô adulter ! o carmfex I non aper-' tam reprebenfionem adbibet, fed obte&um ferrum gerit► Maximum ad emendationemfubditorum momen-, ' tum offert fuavitate temperatus rigor Ale die amentum Co?npofitum. IX. Idem aurei oris orator, alio in loco tacite infirmât quod Praelati, Superiores, Principes, idem eft de Patribusfamiiias refpećtu domefticorum, i-dem de parentibus refpečlu liberorum, nunquam ' debeant de fubie&orum emendatione defperare, fed om nem conatum adhibere, modo lenibus modo afperioribus, ut grata quädam mixtura & medi-camenti compofitione morbis medeantùr. Addu-citproexempio nobis Proto - Medicum anim arum noftrarum ipfum Deum, qui volens oftendere nec perditos & obftinatos eflè defèrendos , quominus quantum in nobis eft illis fuccurramus &: medea-mur.ApudD. Lucam mortuo Lazaro& deporta-to in fînum Abrahœ, mortuus eft etiam diveš & mifliis in infernum,unde nulla amplius eft redem-Lw. ptio. Ciamabat ille ad Abraham : Alitte Lazarm " ut ùt intingat extremum digit i fui in aquam Quid répondit Abraham ? fcivit nullum diviti prodefle remedium, nullum fuperefle refrigerium in ardo-ribusseternis; nihilominusmanfuetèac leniter illum alloquitur, & quidem Filium vocat: Fili re-i e or dare. Quse maior poflet reperiri fuavitas ? voćare lilium qui erat perditus & delperatus ? quomodo Filius, cum seternum fit exhseredatus ? quomodo filius Abrahse, fi filius gehennœ ? Ut quid tam dulce verbum damnato ? Non eft amplius capax ullius medicamenti, & tamen attribuitilli Tua vis appella-Éionis filij medicinam. Nempe ad noftram hoc vo-cabuloufuseft inftrućtionem, ut qui prsefunt, ne quidem defperatos defpiciant, led quämdiu licet medicinam eXhibeant. Quod communiter Medici folent sègrotis uiq- ad extremum halitum tentando remedia. Unde in perlona Abrahse Chrylologus: Poco Filium, ut intelligm judidj ejfe quod pateris, non chvyfoh fur or is : voco filium ut in me mea patientia, & in te tua fer. m' tnaneatpoena. O mitem verè judicem, qui cum judi-cialiter punit paterni nominis non oblivilcitur ! ^ Voco Filium ut intelligasjudicij effe quod pateris. O vere patientem, & com patientem Medicum, qui cu-ram eius non dimittit, cui Ic-it non profuturam medicinam. X. Quid aliud nos docuit hodiérnus Samari-tanus, qui hominem vulneratum in via ofFendens, & Appropians alligavit uulnera eius, infundens oleum &nfinum. Prseterierat Sacerdos, & vifo illo nihil ad-hibuit medicinse, prseteribat Levita, & fimiliter ja-- centem reliquit, forte quia fruftranea credebant futura pharmaca tam graviter lsefo, certê quia non fatiserant mèmores charitatis fraternse. Venit Sa- i §4- D omînica XII. poft Pentecoften. Samaritanus, mifèretur, videt jacentem in fanguis ne, viribus deftitutum femimortuum : non defpe-rat de fanitate ; facit quod fuadet Charitas, ne défît fuo muneri, & humanitati in hominem. Infundens oleum & vinum : quorum hoc fèveritatis, illud leni-s. Gregi tatis Symbojum eft. Hoc ex mente S. Gregorij : p2a^corjjP' Per vinum mordeantur vulnera, per oleum foveantur. Alifcenda eft lenitas cum feveritate : fit rigor, fid non exafperans : fit zelus fed non immoderateßviens : fit pie-tas, fed non plus quam expeditparcens. Et hanc temperaturam in curaridis moribus, & morbis animas exerceantomnes quialijs prasfunttam Ecclefiaftici quàm feculares, Magiftratùs in urbibus, parentes in educationeliberorUm, Patresfamilias in guber-bernatione familise, quia ab omnibus his require? aliquando Deus animas eorum qui defe&u huius MEDICAMENTI COMPÖSITI pereunt. XL Peccaverant Hebraei, utlegimus, in lib,' Num. 2f. Numerörum , Idola adorantes Initiatüsque eft I fr del ßeelpbepor. Et iratus Dominus ait ad JPlojfen : Toile cunaos Principes populi, &fufpende eos contra folem in patibulis Mirabile mandatum ! Peccat populus, & principes luunt. Cur non pleétuntur illi qui deli-querant ? An forte verum eft illud. Quidquid délirant Reges pleftuntur Acbivi. Hont. Nimirum Principum & fuperiorum erat peccata Ep. 2'. corrigere , & matura applicare medicamenta: quod dum non faciunt fè reos conftituunt alien® B. Pet. culpae, Unde Petrus Damiani in hunc locum : Quid Dam. lib. eft quod populus in luxuria voraginem labitur, & in eo-4 i P- is- rum Prapofitisjudicature Subditi delinquentseorum Principes in patibulis fufpenduntur ? fcilicet alius eft qui peccat, alius qui vapulaL Cur boc ? quia culpa fubdita< rum rum in prœpofitorum redundat opprobrium, & quod ab o-wibus erratur, negligentia Paßoris adfcribitur. Peccant Heli Sacerdotis filij indilciplinati, & Helipunitur, de cuius alio deli&o non conftat, nifi quia non cor« ripuit male agentes, non adhibuit illis MEDICA-MENTUM COMPOSITUM ex lenitate & feveri-tate. Solafeveritas perdit animas. Sola lenitas perdit animas. Utrumq; in tempore adhibendum eft. Non eft amor led odium lenitas ab% leyeritate. Unde optabat Pfaltes Regius : Oleum autem peecato- <5. Aug, ris non impinguet caput meum. In quae verba S. Augu- fyffi' ftinus : Emendabit me jufim in mifericordia, &arguet trob. me. Atallefe àcit veraci mifericordis aufteritate conte-ri, quam deceptoria laude falïentis extoüi. Oleum cafti-gantis, oleum Medici periti infundentis fimul yi-num eft falubre MEDIC AMENTUM COMPOSITUM, ut fsepe fsepius pro-batum eß, Dom. Pars H. À a DIS- DISCURSUS XV. Dominica XIH. poft Pentecoften. Memnonis Statua. THEMA. Unus autem ex illis ut vidi! quia munda-tus eft , regrefTus eft cum magna voce magnificans Deum. Luc. /7. SYNOPSIS. I. RepwfentatttatuaMemno- & totius viteo quàm quodcun-tabat fuavi concentk, eos qui quefacrificium. gratias Deo agmtpro bene- V. Licet enim Deo nihil acce-ficijs, & rurfum gemuiit nova dat ex noftra gratiamm dàl-poftulantes. one, hanc tamen vult pro noli. Hancviamadfalutemmen- ftro bono,utnonfrnusingn-tis & corporis ojlendit Da - ti, & utcopiofiora menu-vid monens offerri Deofacri- mur dona. ficiiun laudis. VI. H£c Dei voluntaselucetex III. Idque faciendum ut monet multiplicationepannm in de-Paulus femper ^ in omni- ferto, qu£ fafta eftpoftquam ' bus tam projperis quàm ad- Chriftus gratias egit, & rever fis : imo tš pro gehenna, manferunt duodecim copbini qu£ metnnos co'èreet àpecca- pro memoria qua fideles ad tis. gratiamm adionem flimnla- IV. Sic optabat David gratias rentur,&non ejfent ingrati, agere Tota die, quafi diceret quia nihil pej us ingrato. per totius diei beneficiji, mo Vll. Idem oftenditur in hodier- nis nk lepvoßs curatk, quorum n- bimutfi effeïïus ingratitudink nus tantum gratias egit, expenderimus, quia perdunt per hoc peregit facrificium, falutem, qui non offermtfanon oldigatus ad aliud, rece- crificium laudk ; uti expertus pitque prœter fanitatem cor- eft Ezechias, ideo œgrotans pork, etiam animœ. quia non egerat gratias pro Vlit. Et hoc eft quod fanïïos viSoria. femper fecit folicitos, ut gra- X. Nec putendere in hoc poj* - ; tias agerent pro benefices, nec fumus nllam moleftiam, quia ejjènt ingrati : ficut Jacob qui laus 'Dei cantus eft, & folo vidit Angelos afcendentes& corde poteft perfici, quod pode fcendentes per fcalam; ideo- tijfimum laudabile in £rum- . que timuit & proper avit ere- nk ; unde multi SS. in tor-uo altari gratias agere,fimi- mentis Deo gratias egemnt liter fofeph abhonnit à pec- quorum exemplo & nos in cato, ne Deo & fuo Domino omnibus agamus Deo graîi-ingratweftet. as; IX. Facile nobk hoc perfuade- Unus autem ut vidit quia mundatus eft, regrefïus eft cum magna voce magnifie ans Deum. Luc. /7. Ffufilîîma funt Dei in nos beneficial quae licet nunquam pollimus repen-dere, alliduam tamen merentur lau-dem,&jugem gratiarum aćtionem* Tanta tamen humanuni genus occupât ingratitudo, ut illico nos ac-ceptorum oblivio capiat : Ut inter decern vix unus reperiatur gratus Deo. Manifeftum hoc reddit hodierna Evafigelica narratio. Decern à lepra mun-dati funt, & no vem obliti acceptas à Chrifto gratiae, piifl [ib abierunt ; Unus autem ut in dit quia mundatus eft, re- 36. c, 7* A a 2 gref- ' > - •/' s." -"'O^.V y" * 188 Dominica XIII. poß Pentecoßen. grejfus eß cum magna cium debere eflè fručturm labiorum, gratiarum a-ćtionem, quae gratior Deo eft quàm oblatio vitu-lorum. Unde in hunc locum Hugo Cardinalis : Of-fer mus boftiam laudis femper Deo, quafi dicat : illi ojfe- C/p[d^a rebant vitutos, nos offeramusgratiarum actionem. Hcbr. III. Notanda eft ilia particula in verbis S. Vmli femper offèramus hoftiam laudis femper,quàm alio in «loco ita expreflit In omnibus grattas agent es. Wtf-Sunt enim qui gratias agunt Deo quando confe-quuntur beneficium & de eius continuatione non agunt gratias : funt item qui gratias agunt pro lae-tis ac prolperis:adverfitates verô non recenfent aster bénéficia cum fiepè fint majora bénéficia quam profperitasi Ad hoc nos commonefacit S. Chrylb-ftomus : Ai que eft laudandus Deus, fa cum punit, fa pjaLi48. A a 3 cum tum a fmpplicio eximit : utràque enim funt curationis, u« traque bonitatis. Et ßepe plus ad ver fa quàm profpera nos impellunt ad fervitium Dei, ad confequendam. falutem. Sunt item qui gratias agunt Deo pro folis fpecialibus benefices fuse perfonae conceflis ? non autem pro communibus, quae etiam reliquos con-eernunt ; fed Apoftolus ait : In omnibus gratias agite. Creavit Deus cœlum , terram, -& in his plurimas creaturas non uni tantum fed omnibus fervientes i eonfert quotidie toti mundo ingentia bénéficia, augendo, producendo nova, & confervando ; con« fert integris Provincijs, communitatibus, urbi-bus, dum défendit ab hoftibus, donat fertilitate, cuftodit à tempeftatibus, eruit à periculis : In omnibus gratias agite. Adeô quidem ut S. Chryfoftomus etiam qro pœnis quas Deus immittit in fcele-ratos, & pro ipfa qüoque gehe'nna gratias agendas? eflè doceat. Nam gehenna eft conditation foïum ira pœnam damnatorum, fed etiam in terrorem peccatorum, ut eius çonfideratione ab oflènfa Dei de-1 territi, & refipifcant à fceleribus, & excite nturaä obfervantiarn legum & prseceptorum. Unde ait r ToPcït' Chryfoftomus ; Oportet ergo • s$> nijfacultate ex primi poteft, quantum opus fit, quam lau-dabile, quamq; nunquam h memoria bominum exiturum, pojfe boc dicere : Parentibus meis parut, ceffi ; imperio eorum five œquum five iniquum fuit obfequmtem fubmif fumq; me prœbui, ad boc unum contumax fui, ne beneficijs vincerer. CËRTATEobfecrovos,& fufiquoq; refti-tuiteaciem. Felices qui vicerint, felices qui vincentur. Sic Ment vinci & vincere PHILOMELA CER-TANT inter fe,palamq;animofacontentio eß. VI. Refpicite volât i lia cœli. Si can oram Philo, melam voce & gratiarum aftione imitari detrećlas-j tainicoT kaltem im itare etiam alitem Ciconiam, quae noi, ' educata à parentibus ijs vicem rèddit cum fenue-tiugtt Vî. rint ;colIocat quippe eos in fuo nido, veteres*pen-ttTbejl.'U nasextrahit, ut novae fuccrefCant, alimenta minify. 42. ftrat, & calore fovet : De his Hugo Vi&orinus : Hugo Car- Quantum temporis impenderînt fœtibus educandis , tm-pT. ™ " tum & ipfe invicem a pullis fuis aluntur. Et Hugo Cut-Cor. cap. dinaiis : Parentesdeerepitos pafeit, fed parens prius eam sap Bar- ^«^^•^ndeoccafionedefumptaScipioBargalius ■gal'op. volens exprimere gratitudineni liberorum in pa-Picinelt.. rentes, pinxit duas juvenes ciconias, quae fove-slmf' bant & alimentabant ienipres, adjećlo lem mate : sama't. PAR PARI REFERUNT. Et in idem collimans D. Carduus Salvator Caraduccius Canonicus Lateranenfis pin-ap. eutid, • , t 1 r. xitCiconias juvenes, quae portabant m dorlb lenes jEndd. 2. parentes, defumpto lemmate ex ^Eneide : Nongr a- vat ifte labor. Hac pietateJEneas pâtrem Anchilem, alij alios fublevarunt. Ilia multis leculiscelebrantur „ quod quod filiae altera patrem altera matrem in carceri-bus, ubi fame perituri erant, longo tempore invi-fentesfuo iaćle praebitis äd fugendum uberibus pa-verint. Romas C. Quin&io & M.Acilio CoC matrem ingenuam. ad capitale fupplicium damnatam invifens filia deprehenfa eft ubere fuo la&afïè, telle Plinio, Igwbilis puerpera fupplicij caufa carcere in- pn,u fa clufa matre, cum impetrajfet aditum a Janitore femper 7. cap.,37. excujfa ne quid inferr et cibi, deprehenfa eß uberibusfuis alenseam. Quomiraculo matris faim donata fliœ pietatï eft, &ambœ perpetuus alimentis. Et locus ille eidem con-fecratus eft De vir gine, retulijfe gratiam ; aves , mox deinde venatm aggerentem. Defuntta poftremft in rogum accenfum eius injecijfe fefe, fafimul conflagrajfe. Magis admiranda eftalterius Aquilse gratitudo de qua vElianus nar- /Elian. rat. Decern & fex viri frumentum in area tritura-bant in maximis folis ardöribus. Mittunt fitibundi minai. ' unum e fuo numero, ut aquam de proximo hauri- Crates ret fonte : habebat is in manu mefforiam falcem, & f^ff"* in humeris fitulam geftabat. Ubi ad fontem venit 9 videt ibi Aquilam cum ferpente lućtantem, & ab eoiam iam ftrangulandam. Arrepta ergo falce fer-pentem difiecat, & Aquilam periculo libérât : hau-rit deinde aquam & defert foci js, qui avidifiimê bibunt: ipfe verô ultimo bibiturus erat. Circumvo« labat interim Aquila, & cum videret fervatorem D d % fuum fuum admovere labris poculum, -répente involavit in poculum ut potio effunderetur. lile quod graviter fitiretindignatus,ait : Hancne gratiam tùo conler vatori refers ? Dum haec loquitur fitibundus, convertit fe ad focios, & videt ex venenata potio-ne palpitantes, extremum efflare Spiritum. Serpens ut conijcerelicebat veneno fontem imbuerat. Itaq; redemptions prœnrium, ei qui fe confervaffet Aqui-la cum pari falute compenfavit. Gratse pro benefices Aquilse ; ilk verô fpontê mifericors de qua Paulamas. Forte Spartani Ariftomenem virum juftilli-mum in praealtam foveam Ceaden diâam injuftè paufon. praecipitem «gérant. Advolaffe Aquilrn dicunt qm llb'4' cadentis corpus paffis alis fubiensjta iüum liber averit, ut omni ex parte ilhefus, ad eius barathri ima delat us fue-rit. Hsec agunt quae carent ratione,-& homo ratio-nalis creatura fàepe eft bomini lupus, cum deberet vi-ceverfa elïs bomo bomini Dem l Bénéficia libenter, citô, &copiofaaccipimus, reddimus, gratiam illi-benter, tarde, parce, & fepe nullam, Et haec fuit prima legum condendarüm oCcafio, ut oblervavit Polybius. Legum, inquit, fe?Juris cuiq; prxjcribendi Polyb.iïb. initiumfuit tum filiorum in parentes, cum bénéficié affe-üorum in benefaSores m am fe ft a ingratitudo, ab orni-bus hominibus commmisvoee damnata. Nempe novis vinculis opus erat, quibus natura fatis non erat. Solo naturae inftinćtu funt gratae beftiae. IX. Refpicite volatilia cœli. In omni penê tam qüadrupedum quàm reptilium genere figna gratitudinis deprehenduntur, fed ego fifto in volatili-bus cœli, & ijs qui beneficiorum immemorea, vel nihil pro ijs reddunt, vel reddere diftèrunt, vel plane malum pro beno reddunt. Corvum exhibeo In- gra- grafcitùdinis Symbolum, Kejpkite, Paulus Arefius KAnf. m: defcribënslngratum pingit Corvum marinum, de 6. imp. quo refertOlaus Magnus quod ubi fupra herbas jj^jj? vel frondes confederit, conlpurcando eas arefacit,. lib, ig. c. ob id ingratitudinis vitio notatus. Ferunt etiam « Corvos ingratos elle fuis parentibus. Quos fenio confé&os vof ant, non uti Ciconiœ fovent, fed ha-bemus in facris literis delineatam Corvi ingratitu-dinem. Noë finito diluvio emilit Gorvum ceu Ipe-«ulatorem, qui licet una cum cœteris volatilibus? in area durante diluvio habuerit alimenta, non eft tamen reverlus ad arcam, quod habet Ipeciem ingratitudinis. Sed cur ego ingratisCorvummonftroi* an ut ab eo difcànt ingratitudinem, & porrô per-gant beneficîorum oblivifei ? vej ea procraftinare & diffèrrecorvinavoceCRAS GRAS? Non ideo; fed ut vel à Corvo ratione carente difcant expiare, & (.ut ita dicam ) pœnitentiam agere de ingratitu-di,ne* Noftis quod Eliœ Prophet« cor-vus fervierit deferendo panem, & idem Paulo primo Eremitse multis annis alimentum attulerit, cur non potius - columba, cur non Aquila, aut alia nobilior avis ? cur voluit Deus ut hoc prœftaret Corvus mali omi-nis, & rapax animal ? nempe ut compenfaret,quod in fervitio Noë exhibendo quafi deliquerat,& quam debebat uni gratitudinem, alteri exhiberet, Non eft hsec mea intentio, lèd S. Auguftini, qui ita fa-tur : Cor vis minifierium Prophète prœcipitw, ut cul- s. Aug.de pam quam in diluvio commiferat, purgare ilia avis vide- '^ff iih retur ; dum fide lis mini fier efficitur £li & reinvenefee- folos vit a amo s v epu t ans quire fi v dint. ćus vivit ab aula lib er. II. Defignatnr hoc in Horplo- IV. Achaz. improbw perâidit gio Achaz, in quo fol retro- decern gradus, quos récupéra* cedendo timbrai» proiteit de- vit probus Ezechias, cui etiam cemgradibus, quia probi rt- opponere licet Anafiafim' Im- v cHperant tempus elapfwn, ?J> peratorem ante tempusfitblß- Deus Ulis vitam prorogat, tmn. Confervandnm tempus, impijsabbreviat. utdinüus vivamus. III. linde impiomm dies défi- V,, Sed tevrporiperdx foliciti tan- Horoîogium Àchaz* 2iy tantïmi funt, Ht tempuspu- qnila : homines rejuvenescere t er t at, hinc fit quod fiepe mo - TtëftûÉ docere Medea, fed ar- riatur Puer centum annormi, te faüaci. Verlor ar s eft per fenéx vitlo fus. Qualis fuit virtutë indtiendo novum ho- Saul, cui duo tantim anni re- minem, gni compHtantHf. ÏX. Àrtem hanc licet difcere a Vl. Quibus ergo multuni tem- Pbœnice , qu& êfuk cineribut porkdeperditum eft, recnpe- revivifiât, fie homo divini a- rare licet per virtutem, quia moriš incendio flagrans dam- . virtuofe vivtre eft bk vive- ria puterita nova vitâ com- re i nec refert quot annos e- penfarepoteft. xigaSjfi modo ex virtute vu- X. Hoc monebat Tauïus, hoc vas, tunc enim explevifti ŠS.T aires, fic Martyres bre- temporamultà. vi tempore compenfiarmt y ii, Daniel ]hv en cuius canoš quod longo neglexerant, hoc fenfus habuit, dum fienes pro- Chriftus hodie inclamat om- ci Sufannœ repneraftebant- u- albus [üb perfona Jdolefcen- bi feftinat virtus nori exjpe- tis i Tibi dicö furge in no- c Statur £taš. vïtatem vite, fi multum ne- VIII. Serpens fenex réparai fi- glexifti Feftina. -bi juventutem, item & Ecce defuti&us efferebatur filius unkus matrisfuae. Etait: Adolefcens tibi dico furge. Lucœ, 7* t pridem tempus revocari, vel futurum anticipari poflè qui di-WL cat,0enigma videatuj: loqui & Sphin- li FllS^i! gem agere. Quid enim fugacius tem-pore , quid jaćluras irrecuperabilt PpSI^s^ magis obnoxium ? Divitias perdt-tas, honores ablatos labore & induftria rurfum re-eipere novum non eft, fed diem quae ante 30. an-Dom.ParsIfe Ee nos ■J- nos elapfa eft recuperare hoc videtur omnem tran-leendere potentiam. Nec qti£ prœterijt curfu revocabitur unda : deArte* iVec qu£ prœterijt HO K A redire poteft : Canebat olim Poëta exul. Quid rogo eft Tempus ? drift. 4* dicet Ariftoteles : Eft numerus motus fecundum prim Pbyfiç. fapofterius. Quod prius fuit non eft amplius, quod futurum eft, nondum eft. Dividitur annus in men-fes, menfes in hebdomadas, hebdomadae in dies, dies in HORAS, HORiE in momenta. Et quid tandem eft momentum ? prius fa pofterius, id quod fu-Blof. Pfy- it, & quod nondum eft : Dum Jyllabas loquor, ft duos a'* 17I fyttübas dicam, altera non fonat, nifi cum alia tranfierit Ipfa deniq; una fyllaba, ft dua* liter as babe at, non fonat pofterior litera, ni ft prior abierit. inquit Ven. Blofius Laetienfis Abbas. Et quis ifta tam diverla, tam fuga-cia valeat connećtere in unum praefens? quis fpe-rare audeat fe quod dudum prseterijt revocaturum ? Certè fi hoc homini conceflum eft, etiam facile fuerit fenibus revocare annos prasteritos adolef-centiae, & decrepitis reiuvenefcere. Ita profe&o nec impoflibile eft, nec fabulofum revocare pwjpraeteritum, revocare in extremo fenio annos tranlaćtae àdolefcentiae, non minus quàm in hodier-no Evangelio pollîbile fuit Chrifto ad vitam revocare defun&um adolefcentem. Ecce de fünft us effere-batur, filius unicus matris furey. vit. Die quantum cliens abftulerit Videbis te paueiores 3" annos habere quam numeres. Quafi diceret refpice HOROLOGIUM tuse vitse, videbis per omnes HORAS evanuiflè umbras, videbis ad ultimam perventum HORAM, priufquam crederes te atti-gifîè fecundam. Et nulla illarum fignata eft aliquo infigni facinore,aliquo a&u virtutis. Exegifti mul-tas horas, fed non vixifti. Vide annon tibi opus fit novo miraculo, ut revertatur umbra decern gradibuss ut quos ofcitanter perdidifti, iterum folerter revo-ces Annos, menfès, dies, HORAS. V. Sed ecce Auditores mei, dum ego ita verbis perfuadere conor ut temporis habita ratione , vivatis veram vitam , & attingatis fenećtutem iau-dabilem, audio in plateis turbam quandam petu-lantium, quos meritô vocemus Tempori-perdas. In-gemifco eorum infelicitati cum S. Bernardo : Libet fe trM* confabidari, aiunt, donee H OR A pertranfeat. O donee cuft. prœtereat HORA, donee prater eat tempus ! donee HOliA praeter eat, quam tibi ad agendam pœnitentiam, ad obtinendam veniam, adacquirendam gratiam, ad pro-merendam gloriam mijeratio conditoris indulget ! Quid mirum fi taies exaftis multis annis eflerantur juvenes, etiamfi annum centefimum attigerint. Divinae veritatis eftatum illud eft : Puer centum anno- ifai.gf. rum morietur. In quem locum D. Thomas: Puer p.Tbo. centum annoy um id eft qui ufq; ad efficiunt fenečlutem. Rectè Philo ad allega-2. Melijf. ta verba Prophetse : Qui multim temporis fine virtute c'2- ac probi t ate vixerint, eos licet longi temporis pueros ap-i. Reg. 13. peÙare. De Saule Rege Sacer hiftoricus ailerit : Films unius anni erat Saul cum regnare cœpiflet. Quis nefcit Saulem adultum cum qusereret afinas patris fui unćtum Regem fuper Ifraël, & populö propofi-tum eminuilïè altitudine ftaturse flipra omnes cœ-teros ? quomodo ergo dicitur fuifîè unius anni cum regnare cœpiffetl Addit textus quod magis mireris; duobus autem annis regnavit fuper JÇrael. Et tarnen regnavit annis quadraginta, uti habetur in Aćiis Apoftolorüm ubi Paulus in fermone habito Antf-Aäor, 13. ochise Syrise dicit : Dedit eis Dominus Saul filmm Cis ann'u quadraginta. Cur ergo felis duobus annis regnalle afleritur ?Nempe duobus tantum annis per-manfitin humilitate, & obedientia Dei, dignus regno, cœteri verô anni quos exegit in fuperbia& . tyrannide computari non debent. Unde Hugo Car-hb'. i Rego dinalis i Duobus autem annis regnavit, ideft juflè re-xit populum. In reliquis annis quafi Tyrannus fuit, & non Rex. Quid prodefb ergo multos annos tranfige-re, fi male & in malum impendantuf ? Malè autem impeduntur otio , defidia, malitia, vitijs & peccatis, ut non mereantur numerari inter annos? dies, & HORAS. YL Jam verô cum muîtis non HÖR iE tantum , fed & dies, & anni, & annorum decades e-vanefeant & prsetereant quafi non fuiiïènt quid illis agendum eft ? adnitendum fànè, utperditas HO- HORAS, perditos annos revocent, ut expleant vitam rećte faćlis. Neque enim hoc magis impoffi-bile eft, quàm Solem aut Solis umbram retrocede-redecern gradibus, &quod praeterieratrevocare; imô folem retrocedere line miraculo non eft pofïî-bile, annos verô praeteritos & perditos recuperare licet fine miraculo. Quod quidem Poëta Martiaîis illis verlibus complexus eft Ampliat œtatis fpatium fibi vir boitus, boe eft ffbarttial' Fiver e bu, vita poffe priore frui. kpigum Vir bonus igitur, & virtutis ftudiofus Vivit bis, quia tempus vitae exhoneftate traducit,& quod alij m alis artibus perdrait, ipfe rečte faćtis confer vat. Siquid temporis illi exeidit, alio duplicato compen-fat, ita ut intra minus fpatium tantum amplećta-tur, quantum alius intra magnum. Nam ut Seneca ratiocinatur : Qiiemadmodum in minore corporis ba- sen. Ep> bttu poteft bomo ejfe per fed us, fie in minore temporis 9?-modo, poteft ejfe vita perfeSa. Et certè faepiffimè in minori corpufculo plus virtutis deprehendimus, quàm in magno & giganteo, num igitur illum qui magnus eft plus vivere credimus quàm parvum ? Nihil ad longam vitam facit quantitas : fed neq; maior mora, quod idem Seneca eîeganti exprellit fimilitudine : Utrum maiorem an minorem circulum Sen. Ep. feribas, ad fpatium eius pertinet, non ad formam, licet alter diu manferit, alteram f latim obduxeris, & in eum inquofcriptus eft pulverem folveris : in eadem uterq; forma fuit. Effbrmemus nobis in arena duos circu-los, magnum alteram, parvum alterum, finamus alterum die intégra, alterum poft horam confun-damus : an ideo quia unus altero maior, aut diu-turnior fuerit, etiam perfećfior cenfendus ? nequa-Dom. Pars II. Ff quam. quam. Uterq; perfectus fuit, fed non utriq; eadem duratio. Sicfe habet vita noftra. Multi numerant multos annos, ali) pauciores, non ideô dicam unius vitam longiorem quam alterius, Ii ex aequo fibi Sen de commenfurentur utriufq; re&è fačla. Non eß quod trek vit. quenquam propter annos aut rugas pûtes diu vixijfe. c> 7• Non ille diu vixit, fed diu fuit. Ait alibi rurfum Seneca,Cuius etiam ilia ad Lucilium in rem praelentem Idem fup. illuftria funt : Quodreüum eft, nec magnitudine œfiima-Ep- 74' tur, nec numero, nec tempore : non magis product quàm contrahi potefi. Honeftam vitam ex centum annorum numero in quantum voles corripe, £5" in unum diem co-ge : œque bonefla eß. Ita verè fapiens Philofophus, plane ad facri fapientis fenfum, qui de jufto fcri-Sap. 4. bens aiebat : Confummatw in brevi explevit tempo's a multa. VII. Quomodo in brevi multa? num etiam d ari pollunt Sy nqpfes temporis? relpondet fapiens : Seneüus veneräbills eß non diuturna, neque annorum, numero computata : cani autem funtfenfus hominis, & œtas fene&utis vita Immaculata. Hinc eft quod muki licet paueos annos vitae tranlegerint, quia tamen meritis abundantes merito cenfeantur fenes obijl-fe ut canebat : Poëta de ju vene: Non moritur juvenis qui fene digna facit. Geminat fibi annos & HORAS, qui ita vivit, ut omnes horas expleât aćtibus virtutum. Econtrade Sap. 3. impijs idem fapiens aiebat .* fi quidem longa Vita e-runt, in nihilum computabuntur, quia fciiicet male vi-vere, non eft vivere. Cani Capilli non faciuntfene-&utem venerabilem, fed cani fênfus. Unde vero cani fenfus, nifi ab extirpatione vitiorüm, abex-tindione flagrantium cupiditatum : uti optimè obier- obfervavit Hugo Cardinalis in hunc locum : Sen- Hugo fm funt card hominis interioris, quia ficut cani corporis jj^jjj1 nafcuntur calore naturali frigefcente, ita cani fpirituales, 1 ' qui ornant caput hominis interioris , id eft mentem , ori-untur incentivo vitiorum ceftante. Si hodie vobis ex-hiberetur reipfaadmirabile illud Sufannae judicium in quo duo fenes canitie capillorum afperfi tefti-monium falfum deponebant contra Sufannam & adolefcens Daniel eius advocatum agebat, cui potius aflurgeretis, fènibus teftibus, an adolefcenti Danieli ? Utique Danieli : cani autem funt fenfus Daniel is, qui apprehendit fenes in aftutia fda,& fallita-tis convi£tos oftendit fub cano capiliitio, plusquam juvenilem ardorem libidinis latuilïè. Poterat dice-reDanielcum Davide : Super fenes intellexi ; quia mandata tua quœfivi. Nam verê mandatorum Divi-norum obfervatio facit fenefcere etiam in œtate ju-venili, & brevi Ipatio explere tempora multa. Haec fuit melliflui Do&oris cogitatio : Alultas ju- %B""'ad niorum viiemus fuper fenes int elligere, fa moribus anti- Hew,Sen. quare dies, prévenir e tempora mer i t is, fa quod a tati dee ft compenfare virtutibus. Unde & vetus orator laudans fuum. Principem aiebat : C urfus £ tails exjpettari non debet in feßinatione virtutis. VIIÏ. Quaeftio ilia an tempus praeteritum re-vocari poflît; quod miraculofè factum in HORÖ-LOGIÖ ACHAZ afleruirnus, quantum ad thefim noftram coincidit cum ilia : utrum Senes poffint rejuvenefcere, & recuperare juvenilem aetatem. Et quidem in animalibus videtur id defacto accide-re. De ferpente memorant Naturalium rerum fcriptores quod fenefcens per anguftias faxorum feprotrudat & pellem exuat : Plinius ait hyberno p/ifli L g> F f 2 fitu c. 27, fîtu obdu&am pellem fucco fœniculi abr ädere. De Aquila item, quod cum in fenećtute roftrum nimi-um ineurretur, ut cibum capere non podit, tam« diu eam roftrofàxum tundere, donee adiinca prominentia décidât. De hominibus non una fe offert ftereeyd. fabula,fed fabulaJEfonem patrem Jalbnis & ipfum Lyco- > quoq,'Jalbnem àMedea co<äü & juventuti reftitutü mfaidesPherecydes & Lycophron. De Bacchi nu-ALfchyl. tricibus idem refert iEfchylus. Et de illis homini-Nat. Com. qUj furtum Promethei indicaverant Jo vi cum 8. Nicand. ignem 8 cœlo fuftulillèt, perpetua juventute dona-inTberiäs. tos narrat Nicander. Relinquarnus Poëtis fabulas, veritatem nihilominus ex ijs eliciamus. Reétê ob-fervavit Mythologus fub figmento iEfoni & Jafoni reftitutae juventùtis latere quod isepè fœmineum genus iplbs fenes adeô fui amore dementet, ut re-juvenefcereincipiant, & ficut juvenes aiftoreexar-defcere, quod eft potius vitam perdere quàm au-gmentare. Longe felicius rejuvenelcunt, qui cum » Pfalte Regio canunt : Kenovabiturut aquiU juven- Pf&l. 102, tut mea, nimirum ut ait Oddo Aftenfis : veterem hominem exuta. Et hoc eft quod multoties inculcat A-Coiojf. j. poftolus : Induite novum bominem. Induite vos ficut t-Rom.6, leBi Dei. In novitate viU ambulmw. &c. Quod tantundem eft ac rejuvenefcere, & refiimptis viribus currere viam mandatorum Dei, ac retrahere folem ad decurfas lineas & de novo percurrere, quod praeteritum perditum erat re voćare in HOROLOGIO vitas. IX. Videormihi audire non neminem. Op-tanda prorlus effêt homini ad fupernaturalem finem tendenti eiufmodi renovatio juventutis, fed quis modus earn aflequendi ? Facilis ; docebo. Plal- miftäm audi. Juftus ut palma florebit, Alij leguntî Pfd.gt. juftus ut Pbœnix florebit. De Phœnice Tertullianus Tmuü d( & Epiphanius tradant, quod ê pretiofis arbuffcis refurreä. eonftrućtam pyram infirendat, ac ad folis ardorem c. 21. E-concullione alarum flam-mam excitet, feq; ipfam ^jjjjj. exurat, ex cuius poftea cineribus rediviva juvenis cap. u. refurgit. Hinc ait Tertullianus : Juftus florebit ficut Pbœnix, quia Pbœnix floret de morte ac de funer e. Qijali diceret qui mundo eiulcj; vanitatibus%mori- ^ tur, qui divini amoris igne exuritur, rejuvenefcit ficut Phoenix. Fuge peccatum, delère vanitates,de-vita otium, ama Deum, & juventutem recuperafti, & pridem elapfos annos, dies, HORAS revocafti. Olli fe erraffe à Deo confiderant, damna prœtefita, lue ris s. Greg. fequentibuscompenfant. Inquit S. Gregorius. Quid a- àom. 34. gunt viatores cum in longo itinere lento paflu pro- w Evan&' Cedurtt, & fiîbinde otiofè confident & fabulantur, jamq,* vident inclinare folem in occafum, ut ad terminum perveniant ? duplicant paflîis, compenfant negle&um iter celeritate. Idem nobis agendum, quibus HORtE multœ inaniter exa&ee tranfierunt : ferventius operemur. Nullum ut loquitur Seneca : nullum noitmagnu rebus tempus anguftum eß. Faci am m q*f quod in itinere fieri foie t. Qui t ar dim exierunt, "vabant eum, an forte, ut eius doclrinae fe fubderent, eius faćta imitarentur ? Sed qu£ conven-tio lucis ad tenebras ?. Chrifti ad Belial ? Obfervabmit eum, an forte metuentes ne elaberetur quem deli-derabant occidere ? Sed Filius hominis vadit ficut Manias fcriptum eft de eo. Obfervabant eum. An forte utcu-riofi fcrutatores, uti Aftrologi obfervant Solem ? I-ta prorfus : non tamen ut metirentur eius altitudi-Dom, Pars If. G g nem, nem, ut contemplarentur curfum, ut mirarentùr operationes, fed ut maculas per tubos opticos invidia fe deprehendifie cavillarentur • ut caperent eum infermone. De his canebat Pfaltes : Obfervabit pfal. 16. peccatorjuftum, faftridebit fuper eum dentibus fuis. Et .rurfurn eodem Pfalmo : Conßderat peccator juftum, fa quœrit mortificare eum. Horum fequaces funt o-m nés in vidi, qui maculas etiam in fole quaerunt, in yirtute Vitium, in fin â it ate defe&um, & quod ipfis deficit, in eo proximos oderunt, ,fed fuomet malo, quia Invidia nem ini magis nocet, quàm in-videnti : ipfum torquet & cruciat, efficitq; ut in corde fuo circumferat quandam GEHENNAM ANTICIPATAM, quod in hoc difcurfu oftendam, II. Tarn latè fparfum eft malum invidiae, ut1 nullus inveniatur locus, nulla gens, nullus ftatüs hominum, nulla aetas quae huic non fit obnoxia, ut Tho. Lauf, dicat nonnemo ; A7on noua res eß JNViDJA, neq; inCoftjuit. nunc primum in Europam exalio orbe delata : omnis lo-Prev' eus, fa atmfert illam, fa feret. Sunt loca & regiones quae venenatis animalibus careant. In Hibernia nulli ferpentes, & illati aliunde emoriuntur \ m Flut, de Greta nullss ferae, fed INVIDIA ubiq;. Regionem ali' cafi. ex qUam ( a;t Piutarchus ) in venire licet, qu£ feris careat, Ki.Mo- ÇUodde C ret a narr at ur: Refpublica autem nulla adbuc rd. extitit, quœ nullam 1NV1DIAA1, nullam fuas ficut ferpentis : fed nullse eiufrnodi linguas Soli iiocent, fibi nocent. Sicut enim viperas dicunt ( ver- „ „ , ba funt S Bafilij ) abrupto ventre matris nafci : Sic hom is, IN FID IA concipientem fe animam corrodit, tab«- G g 2 fa- 23 6 Dominica XVI. poß Pentecoßen. facit : fuppiiciumq; fuum eft. Quo etiam referas di« s. Amt. äuni S. Ambrofij : IN F ID t A non folum alienos, ltb.de fu- qjeyUm multo magis eum, quem poffederit, lacer are con-^ fueuit. Ita prorfus Pharifaei perftringebantur lumi- ne Chrifti, eiufq; doćirinae fulgore, ut adverfus eum erećti linguas acuerent, fed interim feipfos lacerarent, acdifrumperent, quod etiam. illis acci-dit quando Stephanum lapidabant : vifà enim illius conftantia & fortitudine diffecabantur cordibus fuis. IV. Pingunt Poëtae INVIDIAM macram, ru-înhon*"* BoJ^am' bvidam, habentem pro capillis ferpentes, quae proprium cor morficat & dévorât ; quam co-mitaturcanis Symbolum IN VIDINE. Eft enimcà-nisinvidiolillimus, qui nec fui fimilibus quidquam fa vet, Iblus omnia appetens devorare. Unde Pro-verbium. Dum canis os rodit, focium quem diliçnt odit. Bella repraelèntatio maximi vitij. Ego verô adpin» Nat. Com. S • r o 'r n j• Mytbol. gerem huic fpectro non canem limplicem fed tri- }ib. i.e. s cipitem Cerberum : qui tribus capitibus inftru- ćtus, pro iuba ferpentes habuilîè dicitur, & alliga- tus ad Orci introitum volentibus ingredi blandie- batur, exire volentes, & ad Ejyfios campos tranlke poft expiata feelera, horridè allatrabat, Annon e- nim INVIDIA velut triplicem ri&um aperit contra probos & eos qui in re aliqua excellunt, ac allatra- re confuevit, Dïàa, Faüa, Cogitata. De Pharifaeis & Chrifto oblèrvavit S. Bernardus : Habuit in fa- Sis obfervatores, in diüis contradtiïorès, in tormentis il- l'p^Ve"' lujhres. Addo ego in cogitationibus exploratores, lafß. de quibus etiam Pfaltes : Qui loquuntur pacem cum proximo fuo, mala autem in cordibus eorum. Omnia ac- P/aL 27. curatiffimê perfer utaban tur, & cum aliud reperire non non pofient, ipfas cogitationes , quse videri non poflîint, conabantur venari & in malum detorque-re. Cum dœmonia eijceret, tribuebant id non vir-tuti divinse, fed arti diabolicse : In Beelzebub prin ■ eipe dœmoniorum eijcit dœmonia. Tribus veluti cani-nis ri&ibus armati contra diBa, faäa, cogitata: vere Cerberi infernales, miniftri dœmonum. Nam ut ait fapiens : Invidid diabolimors intromit in orbem Sap. 2. terrarum : imitantur autem ilium, qui funt ex parte illi-us. Ex parte dœmonis Cerberus eft qui arcet animas à campis Elylijs, allatrant eos qui funt fine vi-tijs ac nsevis. Tales omnes invidi. V. Parum adhuc dixi. INVIDIA eft filia dia-boli. Nam prima ipfius ruina fuit ex invidia uti SS. Patres obfervant, & modo dićtum ex fapiente. In-widia diaboli mors intromit in orbem terrarum. Ad quse verba Chryfoftomus i Diabolus qui odio in- s. Chry-widia movetur, ferre non potuit tot ineffabilia bénéficia, f°ß-a?-qua in hominem ab initio collata funt,invidia ad deceptio- Ha> 0 ' nem ftimulatus eft. Nondum erat in mundo mors, & jam erat INVIDIA. Imô nondum erat plenè condi-' tus mundus, & jam erat INVIDIA. Ubi verô ? in iplb cœlo. Adeo nullus locus omninô liber eft ab INVIDIA. Cum intellexit Lucifer Dei Filium af-fumpturum carnem humanam, invidise ftimulis a -gitatus dixit : in cœlum confcendam , fuper aftra Dei e-xaltabo folium meum. Putant verô Theologi Angelos vel ante mundum creatos, vel tunc quando creati funt cœli, & non multo poft Luciferum cum fe-quacibus corruille. Igitur & ante mundum condi-tum & in iplb cœlo INVIDIA patrem agnofcit Luciferum , unde re&è Chryfoftomus alio loco : Nec aberraverit quis banc diaboli filiam appellant Eodem ^.aT' G g 3 col- pop. 238 Dominka. XFI. poß Pentecoßen. S. Cypri- collimabat S. Cyprianus : Quale malum eß ( JNVI-deZeîaï* DIA) quo Angelm cecidit ; quo circumveniri & fub-& Uv. ' ver ti alta illa é? pm clara fublimitm potuit ; quo dece-pius eft qui decipit ? Exinde invidia graßatur in terris, ficut fcriptum eß : Invidia Zabuli mors introivit in or-bem terrarum : irmtantur ergo illum qui funt ex patre e-jUs.Hoc itaque malum eft quo deceptus, qui decipit. Evam decepit ex invidia, & decipiendo quafi per venenatnm bolum pomi virus difFudit in pofteros, ut ftatim in Evse filijs prim um vitium appareret ÎNVIDlJÈ. Hine novœfraternitatis odia ( pergit Cyprianus j dum Abel jufium Cain zelat injußus , dum bonum malus invidia & livore perfequitur, Hike tots pofteritas hoc morbo laborat» VI. Jam qüaero ex vobis qualis partus exfpe-ćtari debeat à filia diaboli. Si verum eft quod dici folet filios ailimilari parentibus , filia diaboli non poteft generare nifi diabolos. Annuit hui"c conje-fPry'i cturœ S. Chryfoftomus, & plena phrafi applaudit : MattllUi Felutfcarabœi aliem ftercore, fie invidi adverfa aliorum fortuna nutriuntur. Invidia pefiiferiim malum, hominem in diaboli conditimem, ac in dœmontm immanißmiw convertit. Veniamus ad claram probationem. dia-bolus eft qui circuit quserens quem devoret, qui odio fummo profequitur humanuni genus, unde ficut Deo propria & intrinfeca eft Charitas, fie dœ-monr odium , ex quo conficit robuftum argumentum S. Bafiiius, quod ficut Charitas eft Deus it« Baß. INVIDIA eft dœm on. Si Deus ( uti Joannes in- dciHvid. ^y^aritaseß, ipfa IN FI DIA daemon fit oportet. Ut igitur qui charitatem habet, Deum ipfum in fe manentem babe t ,ita qui IN FID IA AI fovet dœmone m baud dubia infeipfo nutrit. Per effećtum caufa ćognofcitur odium eft efle&tïs Invidise. Nam ideo dœmon odit hominem quia invidet eius felicitati » unde qui fovet Invidiam , fovet ipfum dœmonem, qui odio perpetuo adverfiis hominem flagrat. Non ergo miremuï quod INVIDIAM S. Zeno Vero- S. Zeo« nenfis graphicè ita defcribat : eft obftacidum regni ^mordeç cœlorum, via gebennœ, pignm quoddam pœiu perpetm. / e° Quafi innumeret omnia vitia & peccata quidem hoc habent quod arceant à cœ!o , quod ad interi-tum ducant, quod difponant ad poenam seternam , fed INVIDIA hoc habet per quandam excelientiam Sc antonomafiam. Nam abfq,* alio exemplo apparet in ipfo doemone quod fit abftaculum regni cœlorum, quia dœmonem ê cœlo exclufit. Apparet etiam quod fit via gebenna perpetuse, quia eft adhuc in terris qusedam GEHENNA ANTICI PATA , & confequenterpignus quoddam pœnse perpetuse, quia adhuc in terris eft poena & tormentum gravis fimum. VII. Difiimdamus hsec nonnihil prolixiore probatione. Dixi quod INVIDIA fit GEHENNA . adhuc in terris, & POENa. Et quis de hoc pollit dubitare^ fi enim ut modo oftenfum Invidus eft quidam dœmon, & ubicunq; dœmon eft ibi Tecum portât gehennam, plane evidenter confequitur In vid i hominis Invidiam elle quandam gehennam„ & quidem non Imaginariam, non allegoricam, fed cui annexa eft POENA graviffima fenfibilis, qua-lem patiuntur damnati. Credunt Theologi, & fuf-fragantur ijs Patres, quod multi dœmones manfè-riht in aëre ibiq; habeant fuam Gehennam & tor-queantur potifllmum ab invidia, refpiciendo modo cœium ex quo dčfciderunt, modo homines propter « quos quos deciderunt. Melliflui Doćtoris aflertum eft: S. Bern. înpœnam Juam locum in aere ifto medium inter cœlum fa ^biCanU ten am, de cœlo cadem for ti tus eß, ut vide at ipfaq; invidia torqueatur. Script ura dicente : Peccator vi debit & irafeetur, dentibus fuis fremet fa tabefeet. Ecce GEHENNAM ecce POENAM, quam vel ideô jure dixeris ANTICIPATAM,quia eadem pœna torque-bitur poft hanc vitam, quâ torquetur defaćfco in hac vita homo invidus. Alia vitia & feelera poft hanc vitam non reperient amplius in futuro locum, neq; aflligent, uti luperbia luxuria, gula: nullus in inferno fuperbit, nullus luxurise vacat, nullus guise &abdomini ièrvit • atverô INVIDIA continuât non minus in futura vita, quàm in pro lenti, torquet non minus mortuos in inferno, quàm vivos in terra, & ideô eft GEHENNA ANTICIPATE VIII. Translata Lazero in finum Abrahse, mortuus eft & dives Epulo & fèpultus in inferno, Inde clam at ad Abraham: Ali t te Lazarum. Petit La. zarum e cœlo mitti in infern um, non fe ex inferno ^ Pet transferri in cœlum. Quod obfervans S. Petrus Cbryf. Chryfologus caufam inquirit, Lazarum mitte. Quo 1 firm. 122. ad infermtm de gremio, de folio fublimiad profundiffmim ebaos. fa c. Ut video, quod agit dives non eft novelli doloris ,Jed Hvoris antiqui : fa cœlo magis incenditur quam gebenna. Eft grave Ulis malum, eft ülis incendium non ferendum, quos aliquando babuere contemptui, viderefe-lices. Quafi diceret magis torquetur felicitate La-zari invidendo, quàm pœnis inferni in eis ardendo. Et cœlo magis incenditur quàm GEHENNA. Vellet nimirum gravius lupplicium Lazaro accidere, quàm fibi, quia delitijs cœleftibifîî prselibatis, gra- vior vior foret poena in inferno. Eft hoc IN VIDLE proprium, non tam videre mala fua, quàm felicitateni alienam, & magis torqueri de bono alterius, quàm de malo fuo proprio : unde inftar fummae volupta-tis habent invidi, etiam cum fuo damno noeere a-lijs, uti ille apud Tragicum Poëtam. ; .* - - - Pelopis domus Sente. Kuat vel in me, dummodo in fratrem ruat. Tbyejß. Quod infigni Apologo exprelfêrunt antiqui : Aiunt . Jovem cum diverlös hominum lenfus vellet explo-rare, mififlè in terras Apollinem, qui voluntates humanas experimentis cognolceret. Incidit in duos colloquentes, quorum alter Avarus, alter Invidut erat. Hos comiter allocutus Apollo, non multo poft collegit cuius ingenij Uterq; loret ex iplb fer-mone ; quare optionem illis dedifc quidlibet peten-di quod vellent, addita ea conditione, ut revera quod peterent confequerentur, led qnöd unus fibx petijflet,id alteri duplo obveniret. Ibi ortamoxeft contentio de primatu, quis prior, peteret. Nolebat peterelnvidus ne alter plus obtineret, eflfétq; feli-cior : nolebat petere avarus, ut Ii prior iple peteret, aemulus duplum confêqueretur. Tandem Petitionen! fecit Invidus, & optavit fibi unum ocu-lum erui, ut avaro uterq; eruetetur. Ita ut alter maiori damno fuccumberet, non curavit proprium & voluntarium damnum Invidus. Quia cœlo magis accenditur, quam GEHENNA. Imô Zelo & invidia, quae illi tormentum maximum eft, & inftar GEHENNE ANTICIPAI, huftimabite ( inquit Salvianus ) nunc in pluribus malum eft : pa- Salvian. rum alicui eft, fi ipfe fit feline, nifi alter fuerit infelix. Maffii. IX. Non dimitto adhuc illam Parabolam de lprosv. Dom. Pars II. H h di- divite Epulone, fed ulterius caufam inquiro, cur petierit Lazarum ê finu Abrahœ ad le mitti, non vero ut ipfe ad Lazarum ex inferno deportaretur. Et puto u nam ê coeteris hanc etiam eiïè, quia fcie-bat ex inferno nnllam amplius efïè redemptionem, & cum iilic ingentia pateretur tormenta, ac refri-gerium vel ab una guttula aquse defideraret^f hanc fruftra fe petiturum apud Lazarum fi ad ipfum deportaretur in-cœlum, eo quod hoc iplo tormenta fuifîèt duplicaturus. Qua ratione ? quia fi à longé videns Lazarum beatum eius felicitati invidit, & ob id graviter fe torqueri fentiebat, multô magis fenfiflet delatus in finum Abrahse, & de propinquo Ipećtans eius felicitatem, Quo enim maior inviden-ti apparet félicitas invifi eo magis torquetur.Hinc S. Anton. S. Antonius de Padua acute aiebat : Afagnam pce-firm. fer. nam faccret Deus invido, fi ipfum poneret in gloria Pa-4' radifi inter Ange los nimirum, animdfq; beat as ; quia; fcilicet elarior vifio aliense felicitatis, eflet augrnen« tum ipfius törturse & infelicitatis. Et hoc quidem tanto maius quanto plures beatos confpiceret,quia S. Pet. ut arguit S. Pet. Chryfol. Qiiot funt profperitates bo-cbryfii. minum, tot funt tormenta invidorum. Unde reclei-Jdem.l'b. dem S, Pater invidise tormenta tacite comparât tormentis GEHENNA cum dicit efle fine fine-ftp* plicia. cum enim vocalïèt INVIDIAM fuorum CARNf FiCEM, addit : Hanc qui fufceperit fua fufii-net fine fine fupplicia, quia in fe domefiicum femper diligit habere tortorem. Quis ibi malorum finis, ubi alterius barium poena eft, ubi cruciatus efl aliéna félicitas ? O itaq; ingens malorum, & tormentorum Ilia's INVlplA, quse inferni pöenas incipit ante Infernum ç & tor-quetfuos ANTICI PA TA GEHENNA ! cui veri- tati confortât illud D. Chryfoftomi. hwidi oculus scJ0ran-confumitur dolore, morte vivit perpetua. Damnato- bom.'34. rum eil vivere morte perpétua, ergo Invidus da- in foan. mnatus eft; ante damnationem, & ante mortem vi-vit mortem perpetuam, & fecum circumfert AN-TlCIPATAM GEHENNAM. X. Grave eft hoc, & prse cœteris metuen-dum vitium , quod dicitur perpetuum, quafi difH-culter evellatur ex animo/idque innuit fapiens in il-lo Cantici Canticorum : F or tis eft ut mors dilefîio: csaH£ 8» dura ficut Inf emus h'c' Hh2 fa- 244 Dominica XVI. poß Pentecoften„ fatur quam inter ambitiofbs, unde monitum S. Si Aug. Auguftini eft : INVIDIA eft filia fuperbU : fed ifta w'J? mater'foP&Ma neIc^ eJfe ftwM* y continué parit, fuffoca Doni. matrem, fa non erit filia. Non contrariantur ifta fu-pradiéîris quod Invidia fit filia diaboli, quia S. Chryfoftomus patrem, at S. Auguftinus matrem affi-gnatlnvidise, ex diabolo igitur & fuperbia nafcitur Invidia • toile matrem,& refifte diabolo: vieilli malum. Concludo cum S, Chrylbftomo, qui cumdi-fn'V" xifl^t Invidia ; àddit : Quod igitur huius remedi-fliad pop. um ? Communiier omnes oremus fa unam pro talibië wocem emittamus tanquam pro energumenis : nam fa ipfis bi miferiores funt, quantum fa voluntariw<%$ furor. Orationis enim indige t bic morbus, faplurimoefupplica-idem it tïonis. Hoc unum efto remedium. Alterum porro fin. 1 ' fuggerit idem S. Pater. Fugiamus itaque peßem. Non enim licet ilium ignem euadere diabolo paratum ab boc ritalo non liberatis. Liberabimur autem fi cogitemus quomodo Cbrifius fa nos dilexit, fa alterutrum amare prœcepit. lté in pace. DIS- mmm mm^mmm^mmmB® DISCURSUS XIX. Dominica XVIL poß Pentecqften. Statera Amoris. T H E AI A. Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo. Diliges proximum tuum ficut teipfum. Alattb, 22. SYNOPSIS. I. Bona animi preponderant ex toto corde non ex dimidio, bonk externis, fi fta.ter£ im- quia quidquid eft extra Deum ponantur, Chriftus verb pon- non fatiat, uti expertus eft derat AmoremeDei& amo- David, qui fatiandum fe di-rem proximi quafi ex £quo, xit cum apparnerit gloria quia dicit fecmdum Jimils Dei♦ primo, V. ita etiam expertus Jugu- II. Non habent homines juftarn ftinus. Unde juvenïs qui au-Stateram, quia dicunt tene- dierat infchola Diliges Do-bras lucem , plmis faciunt minum Deum, receßt nolens terrena quàm divina. plus difcere donee hoc imple- III. Sapienter Demetrius plu- ret opere. ris fecit ftudtum Thilofophi£ VI. Diligendusitaq;Deus qui quàm ingentem pecuni£ vim prior dilexit nos, dileftionis oblatam à Cœfare, imo quàm vero Statera eft impletio ope- Imperium. Sic Deus fponfam ris. fuam orbipr£fert. VU. Ad hanc dileBionem hor- IV. Hinc illudprœceptum Dili- tabatur Sororesfuas S. Mages Dominum Deuni tmm ria de Tazzis, Crucifixum Hb 3 ve- velut in ftatera appenfmi o-ftentans. FLU, Si vero totum Cor 'Deo impendi debet, quomodo po-■ teftdÜigi proximus ? fed de diligendo Deo & proximo eß mum mandatum & duo mandata quia nec Deus retlè amari poteft fine proximo , nec proximm fine T)eo. _ Et }s£c eft vera Statera Amans. IX. Oiiod Dorotheas expreßlt per figuram Circuli à quo plures Unstzad centrum dncntur, & quo propms accedmt ad centrum, hoc propius accédant ad invicem : fic tenden-do in T)enm, etiam invicem unirnnr. X. Stupè habemus occafionem hoc praüicandi, fed fiepè Cor dividimus , cum patres non amatms. Ter charitatem nofcmtnr Chriftiani,per hanc Pachomius converfas eft J hanc Jaffas eft pudicare B, ■ Marcus Ord. Min. nobis eam pudicat Chriftus in Cruce veluti in Statera ap-'. pénfus. Diliges Dominum Deum tuum ex fcoto cor-de tuo. Diliges proximum tuum ficut teipfum. Alatth. 22. Cht. lib.fr TufcuL qq. jLpha Oraforum Cicero in fuis Tu£ culanis'.Quaeftionibus, fapienter in-quirit quantum bona animi pra-ftent bonis corporis, Fortune, appendens ntraque in libra Critolai Philofophi :Qu£roinquit, quam vim babeat LIB K A illa Çritolai ; qui cum in alteram LIB-KM LAN CE AI animi bona imponebat, in alteram corporis externa: tantum propendere Mam boni LANCE AI putat,ut terram & maria déprimât. Dubio procul fententia fuit digna Philofopho prseferentis a~ iiimi bona, virtu.tes,& quae lias confèquuntur afïè-ctiones > diviti js, honoribus, omnibusque extra a- ni- nimum Corpori defervient'ibus. Id lenfit & Seneca : Bona iliafunt vera qu£ ratio dat ; folida ac fempiterna, Sen. Ep, quœcadere non pojjunt, nec decrefcere quidem aut minut. 74-C cetera opinione bona funt ; éJ nomen quidem babent commune cum veris, proprie t as in illis boni non eft. In - hodierno Evangelio nobis Chriftus ad LIBRAM & STATERAM appendit duplex bonum, geminum Amorem, Dei & proximi. Quaero quàm vim habeat LIBRA ilia, quae in altéra lance continet Amorem Dei y in altéra Amorem proximi. Neque abs re fuerit geminum hune Amorem ponderare : non folum quia inter amorem Dei & proximi videtur maximum dilcrimenintercedere, quale inter Deum & hominem , & tamen Chriftus de fecundo pronun-tiat : fecundum verô fimile eß buk : verum etiam, ut qua ratione utrumque hune AMOREM in STATE-RA apppenfum exercere Oporteat, addifcamûs. U. Conqueritur per Pfalmiftam Deus, quod homines non adhibeant juftam STATERAM in rebus dijudicandis. Aîendaces filij bominum in STA-T ERIS. Hugo Cardinalis haec ad fenfum mora- Hugo lem traducens primo ait querelàm hanc elle de Ee- pfrf'J!t clefiafticis de Curatis animarum: quia hi aliter pon- tf derant quando vendunt, aliter quando emunt. Quando predicant, tunc quaß vendunt, ér venalia oftenâunt cœ-leftiagaudia, & tune jatisjaciunt ea ponderare, commen-dando ea. Quando autem operantur, tune quafi emunt ; §5tunefaciunt ccelefiia valdèparum ponderare, quia a-liquando nummus, vel deleüatio tranfitoria, magis trahit eoS, quam bona ccelefiia. Deinde applicat idem Hy-pocritis, quia opera eorum plus videntur, quam in veritate ponderent. Atverô S. Bafilius univerlim ad omnes amatores feculi relpiciens, docet unicuique no- ftrum 248 Dominica XPIL poß Pentecoften. ftrum àConditore in occulto pectoris conftručtani eflè quandam STATERAM , in qua poffimus re-S Bafil. rum naturaš librare & dileernere inter bonum Sc in pjai. malum, unde inquit : Alendaces igitur funt homines corrupta habentes animi judicia, quorum Propheta miß-returäicens : V& vobis qui dicitis tenebras lucem &c. Male pondéras prava bonis prœftrens, fojU0) &fe} je fonu jftfy magna & multa donavit de prxterito : donat & donare non cefidt in prœfenti: fed maxima p Iura donabitinfutv.ro. Qbfer« vate verbum Pr£ponderat. Quo veluti bénéficia divina & ipfum Deum ut noftri amantem ponit ad STATERAM cum noftro amore reciproco. Quan-tumcunq; amaverimus, quantumcunq; ei fervie» rimus, nihilominus eius benefiçentia & amor in nos maior erit & Prœponderat evidenter Dens. Nam fivel unum beneficium Redemptionis confideres, hoc tantum eft, ut omnibus omnium hominum amoribus & fervitijs prseponderet : & vix aliud 0?-que efficax eft ad cor noftrum inflammandum more divino : Ideô aiebat Eufebius Emilîènus : /« rot?.' E~ T$ UTI NA Crucis non aurum vel argentum, non ali-bom.2. de quod corpus Angelicum, fed femetipfum paßus efi author V'rp' falutis APPEND!, ut dum a perditione nos redemit, Toad char i t at em nos fuam vehementim excitaret. Diligav mus ergo eum qui prior dilexit nos, non verbo fed *u*. rf,?DfUm di!igere'• jußin. AMOK IS STAT ERA prxceptorum mpletio eft, Fafcic. a- inquit S. Laurentius Juftinianus t nam hoc ipfum foàn.' 14. profitetur Veritas : Qui habet mandata mea, Ö fervat ea, ille efi qui diligit me. VII. Addile&ionem afliduè hortabatur foro-res fuas S. Maria Magdalena de Pazzis, verbo & fa-ćto, dum ipfa divino amore seftuans fiepe aquse re-frigerio pe&oris ardores fibi temperare cogeretur, & per monafterij ambitus arrepta Crucifix! effigie in Favor, difeurrens clamaret : O amor ! 0 amor I o amor ! /efu. ' nun- nuiiquam cejjabo te voćare Amorem, jpem noftram, fe? omnia. Dein converfa ad forores : Nefcitis mea foro -res, quod nofter J ES U S non (it aliud quam pur-us A-»jor? quod cum diceret, monftrabat Crucifixum : & rurfum illum alloquebatur : O Domine da mihi tam for t em voćem, ut cum te Amorem voco, vox mea ab ortu ad occidentem, & in omnibusfinibus orbis, ufque ad inferos audiatur ; ut omnes te ceu verum Amorem agnofcant, ament, feF gratias tibi agant. Inter haec ' apprimebat pećtori Crucifixum, ofculabatur , tèr-gebat eius ludorem & lànguinem, ut mirum vilum fit, ftrophia deprehenla tota madida, acfi verè Chrifto patienti id genus obfequij praeftitiflet. Haec & fimilia, quaeinfanäis mira funt, non require à yobis AA. fufiècerit Amorem Dei in nos laepius in memoriam reducere, & viceverfa amorem nostrum erga Deum animare , & velut in STATE-RA appendere : Et fi deprehenderimus nos minus multo redamare quàm amemur : nobismetipfis cum metu & tremore illud occinere : Appenfuses in STAT ERA y & inventus es minus babens. Vide ergo ut quod hačtenus neglexifti,compenlès arden-tius amando Deum tuum. VIII. Dicebam fupra Cor humanum trianguläre elle & à folo Deo explebile ; imô à lolo exple-i-idebere. Hinc poflèt nonnemo quaeftionem movere , ubi ergo locus erit proximo ? aut quomodo pofiumus proximum diligere3fi totum Cor debe-mus Deo diligendo impendere ? Nemo poteft duobus Domintsfervire, aut enim unum odio babebit, alterum diliget. Dicit ipfe Chriftus. Sed qui pénétrât naturam Amoris Dei & amoris proximi, facile con^ cludet, unum line altero non pollè fubliftere. Id- li I que 2f4 Dominica XVII. poß Pentecoften. que ex gemino textu apparenter contrario elici-tur.Nam Chriftus dicit : D i lige s Dominum Deum tuum. Etdiligtt pYoximum tuum fac. In bis duobus man-datis, univerfalex pende t. Econtra S. Paulus fcribens ad Romanos aiebat : Quidiligit proximum legem impie. vitNuni libi mutuo adverfanturChriftus & Paulus? Chriftus docet àduobus mandatis pendere legem, Paulus verô à folo mandato diligendi proximum, p. Tbo. in Obviât dubio S. Thomas : Hoc mandatum babemus a {fài^c, f, Deo,ut qui diligitDeum,diligat fafratrem fuum, fa econ-verfo proximum diligamus propter Deum ; impletur ergo tota lex in uno pvœcepto çbaritatis. Non poteft elle veradilećlio Dei ubi abeft dilećtio proximi, nec veradilećtio proximi, ubi abeft dileâioDei. Pćta-s. Cr eg. morem Dei ( ut loquitur S. Gregorius ) gignitur a-Mm-ai. moY proximi, fa per amorem proximi amor Dei nutri-tur.Duo hi AMORES in una ponderantur STATE-RA, & quia utramque lancem Deus implet, licet in utraque accedat proxim us, ideô sequipondium quoddam eft, ut Chriftus dicat Secundum impudentinm ani- mortem, etiam cogitationes, mas tranfire in mufcas ; & & vel una quam immittit reipfamnlti ijs adherent vi- Beelzebub ( quod figniftcat iiofi, ficut miles Hijpanus qui Deus veljdolnm Mufcarum) . emmpens in blafphemias ca- fufficiens eft ad necandam fl- ftigatus eft aculeo Mnfca. nimam. IX. Quia per que quü peccat XI. Auferamus ergo malum —per ea pnnitHY , ufi experti cogitationum noßrarum,co- ■ etiam Carohis Sicili£ & Phi- gitem us rogosfulphureos in- lippus Gallu T\eges rmfca- ferni, mufc£ moriuntur o- rnm exercitu repmfi à fepnl- dore fulphuris. Sit anima no* chro S. Narciffu Ita etiam ftra ut facrarium, fimus nos Sapor T{ex Perform à Ni- fortes Hercules ; nulla mufca fibit ingrediturfanum Herculis. IÏÊ quid cogitatis mala in cordibus ve-ftris. Afattb.p. ^^^a^^jEnationem proprium Principum & Magnatum oblećtamentum & quod-dam veluti belli tyrocinium com-mendant paflim veteres , quia Soli, pulveribuš, equo, laboribus afiuefa-cit, otium malorum omnium origi-nem profcribit, & cum fanitatem confèrvat, vires au get ac roborat. Unde caftam Dianam cum Nym-phisvenationi^fluetam fingünt Poëtae, quia calti-tasinimica eltotij, & viceverlà, ut obfervat My-thologus. Pompeius magnus poll vićtorias in Afri- Nai.Com. ca reportatas, venationem aggreflus eft leonum & c' elephantorum, ut etiam ferae ( ficille aiebat }vim & fortunam experirentur Romanorum. Apud Per-fas puberes femel quot menfibus ad venationem K k 2 ' pro- Xf ttopÏJ. in Cyro« pœd. Pet. Blrjf. Epift. i<5. S. Hieron. in P/*l- Ç0. S. Aug. in PJ. I02.& bab. c. Qiti vena-torib. 86, stift' procedunt. Idem praelcripfit Lacaedaemonijs Ly-curgus ut dilcerent perferre militares labores. In Ecclefiafticistamen reprehendunt SS. Patres & Ca-nones ftudium venationis. Petrus Blelîènlîs refert ä Nicoiao Papa excpmmunicatum Lanfredum E-pifcopum, quod veriationi deditus eilet.Abexor-dio mundi{inquit ) pérennité SS. Patrum feriem, nullum inuenietii veriationi fiudiumimpendiffe. Et S. Hieronymus qui refertur in Can. Efau. 86, dift. Efau senator erat, quoniam peccator erat. Et penitus non in-venimus in feripturis fanUum aliquem venatorem, pifca> tores invenimus fanÜos. S. verô Augultinus vena-toriam appelllat artem nequilîimam, Quivenato• ribus donant non bomini donant, fed arti nequißm. Nam fi bomo tantum effet, & venator non effet, non do-nares : honoras in eo vitium non naturam. Nolo nunc caufas exquirere cur SS. Patres tantoperè abhor-ruerint à venatione, & perlonas Deo dicatas ab ea removere voluerint. JEvi noftri indulgentia detra-xit Venationi vitij nomen. Puto tamen quod bona' ipforum venia mihi hodie licebit venari Ipirituali-ter, & indicere quandam VENATIONEM MUS-CARUM. Quod cogitatiönes pravae, vanae, ofio-fàe, maligna lint quaedam MUSCLE, & ipii feitis ex vulgato loquendi modo, quo de homine perverfa cogitante folemus dicere AI U S CAS habet, &ple-nius id ex praefenti Dilcurlu intelligetis, dumChri-fti exemplo profundas quorundam & inquiétas cogitationes rimabimur : Ut quid cogitatis mala in cordibus vefiris. II. Nihil tam firmum habet natura, cui non pollit creari periculum etiam ab invalido. Minima îàepè maximorum funt origo malorum. A cunicu- . ' - - "/" lis lis fufîoflîim in Hiipania oppidum Vaffone tcfte, a talpis in Thelïàlia, à ranis in Gallia, à locuftis in A-frica. Ex Gyaro infula Cycladum incolae à muribus fugati funt. In Italia Amyclge à fèrpentibus deletae, àfcolopendns abaćti Trerienfès, ut non debcant cenferi exigua , quœ ingentium damnorum faepè caufam dedérunt. MUSCA infè&um vile, exilicor-pulculo, moleftiffimum tamen hominibus, & non femel alîumptum inftrumentum à Deo caftigan-dis peccatoribus, quanto robore polleat ex dilpofi-tione Dei, vel ipfe facrae paginae teftari poflïint, Praedicit Ifaias Propheta : Sibilabit Dominus JiUS-CJE, qua eft in extremo fiuminum JEgypti, fa Api qua eft in terra Ajfur, fa venient.Jn ilia die radet Dominm in novacula conduSa in bis qui trans flumenjunt. See. Pridem id fecerat dum caftigaret duritiem Pharao-nis.Ordiamur ergo VENATIONEM noftram in iEgypto. Induraverat cor iuïim Pharao refiftens voluntati divinae : congregavit Deus exercitus mi-nutorum animalium contra ilium, ranas, cyniphes, MUSCAS. Magnam intulerunt calamitatem M-gyptijs cyniphes quas defcribens Origenes ait : Hoc animal pennis quidem fufpenditur per aera voli- orig.in tans, fed itafubtile eß fa minutum, ut oculi vi fum, nifi Exod. acute cernentis effuoiat : corpus tamen cum injederit a-cerbijfimo terrebat (timulo, ita ut quem volitantem vide-re quis non valeat fentiatftimulantem. Magna haec plaga fuit iEgyptijs, qua tamen Pharao non fuit emok litus. Supervenit MUSCARUM exercitus omnis Exodi. $2 generis. Et venit A1USCA graviftima in domos v. 14. Pbaraonis, <£5" fervorum eius, corruptaq; eft terra ab buiufmodi Al'USC/S.Hae tandem expugnarunt du- K k 3 rii 26z Dominica XFîlî. poft Pentecoßen. ritiam Pharaonis. Tantes vires funt etiam exiguis ariimaieulis. x , " * III, Non immoror îitèrali fenfui , fufficit jfu„0 moralis ad meam intentionern. Hugo Cardinalis Card, in in hune locum infinuat per MUSGAS intelligi pof. ExocL fe pravas COGITATIONES & curas feculi, unde S, Greg., allegans S. Gregorium ait : Nihil laborriofius, quam de üb. 18. temniš deft der ijs afiuare. AEpyptus percutitur Al II-Mor, c. sc ARU Al multitudine. De Im Al U SC IS dicitur. Eccle. 10. AÎUSCJE morientes perdunt fuamtatem unguenti. Ad majorem huius moralitatis explicate S. Bern, onem advocemus authoritatem S. Bernardi, qui fer. 44, in hunc locum attingens adducit alium textum.AiCk-%T«'S S CAE morientes exterminant fuavitatis unauentum. f ' PraviJunt fenfus hominis & COGITATIONES in malum ab adolefcentia fua. Quafi diceret : hse MUSCLE, quse cor hominis perturbant pungunt & mo-leftant funt COGlffflONES malœ impellentes ad fuperbiam, avaritiam, luxuriam, invidiam, &c. ad quse natura corrupta defe proclivis eft.Unde adducit idem mellifluus Doćtor exemplum filij Pro digi, qui Omnia bona jua diffipavit vivendo luxariofè ) cum meretricibus. Qua nam ha meretrices ? vide ne iffc fint,.qua exterminant fuavitatis unguentum carnmi videlicet concupifcentia. Alerito moritwas deferibit fapiens , qüoniam èr mundus tranfit, & concupifcentia e-ius. Hœ prorfm Aï U S Cs£ fordida &pungentes, qu in nobis decor em natura fœdanè, mentem curiš &folici-tudinibus lacérant, facialis gratia fuavitatem exterminant. Parva res eft fimplex objedi alieuius cogita-tio, parvajeiufdem confideratio, fed à parvis initijs ad magnam pervenitur ruinam, dum COG IT A-TIO parit ddećhtionem ? delećlatio confenlum 3 , con- confenfus peccatum, peccatum exterminium gratis , & mortem animae, Al LI S C JE morientes per-duntfuavitatemunouenti. Filij hominum ut quidco-gitatis mala in cordibus veftris. IV. Tranfèamus in Babylonem,ibi video Na-buchodonoforis animum plenum MUSCIS. E-go Nabucbodonofor, fatetur ipfe, fomnium vidi quod Dan- 4> perterruit me : CO G IT ATI ON ES mea in flrato meo, & vifiones capitis mei conturbaverunt me. Quales vifiones & COGITATIONES : nempe arbor procera, repente fuccifa \ potuit illico fibi imagina-ri fuae màgnitudini & fuperbiae imminere grave ca* fus periculum : hine COGITATIONES moleftae, quae mentem falicitudinibus lacerabant. Superbi & ambitiofi toti in eo funt, ut altius femper & alti-p usfeandänt, etfi non confequantur quod optant crüciantur, morficantur , inqüieti funt. Petrus Bleilènfis conatus illorum & lludia comparat labo*1 ri aranearum , quae magno labore telam texunt ut -capiant MUSCAS,ideft inanem gloriam, aeftima-tionem, applaufum. Perdit quœ ita pungunt & vulnerantm mortem. Pon-derans hœc D. Chryfoftomus : Tales inquit )junt S.Cbry. wacbinationes initnici, ut quando per deceptionem in fub- W; lime fubduxërit, tandem &T in profundum per prœceps cat. deiiciat. Ioiturut divini t at em mente fua maoinataefl, ad efum proper avit : &illucpofteafixit feT C O CITATI ONEAl & mentem. In omni peccato primum eft fuggeftio diaboii, velut quoddam donativum Heliogabali,mox COGITATIO mala, quam confe-quitur imaginatio deledationis, ut eredantur Apes manfueU, quœ funt MUSC J! aculeo fuo pertingen-tes ad interiora, & perniciem hominis. Obftandum principi js. lit quid cogitatis mala? VIII. Theophraftus docebat animas reli&o corpore MUSCAS , & fimilia bruta fećtari, quo-rum opera fuerint imitatœ. Potiflimum verô eo- le r. Hierum putabat MUSC1S adhœrere, qui vagis & pro- roSL mifeuis moleftis COGITATIONIBUS fe immergèrent,nullum enimMUSCiE ordinem certum fer-vant in volando , & ubique inlident, mox iterum avolaturœ. Unde Euxitheus apud iEneam Platoni-cum , ut quendam Hyperbolum imprudentise no-taret, relpiciens ad Theophrafti do&rinam, aiebat. AJUSCA item Hyperbolum trabet. Nihil quippe im-prudentiuseft AltlSCA, decies repulfa redit. O quàm mul tos trahunt MUSC/E malœ & noxiœ CO-GITATIONES , quas utinam repellerent, quoties redeunt : fed multi eas libi fpontè accerfunt in fuam permciemAlUSCA item avarum trahit, dum nodes diêsque COGITAT, quomodo fœnus exerce-at, quomodo opes augeat per fas nefâsque. Al II S-CA item gulofum trahit,dum nihil animo verfat ni- LI2 û \ fi edulia, cibum & potum. AI U SCA item blafphe-mos trahit, dum fuis cupedijs delufi & in COGI-TATIONIBUS errantes demum maledicam lin« guam in Deum refolvunt, quos Deus cùm punire poflèt eiufinodi minutis animalculis ut Pharao, nem, clementer tamen diflimulat. Narrat Pelbar-^inln*' tus quodam levis animi in Hiipania, cui Expof. cùm t:axillorum lufus malè cefliflèt perdita magna jymb. fUmma pecuniae Deum tacitus precari cœpit, ut Germ.fid. mem ja ftem nuptialem ? Aîattb.22. S Y N O PS IS, I. Conviva hodiernus vacatur nem nudum in temvi abijeit, homo, vocatut amicus,& ta- quem initio Deus peBibns vt-men cen inimicus repellitnr, flivit, fed vanitas excogita-folùm quia non habuit veftem vit veftimenta in Inxum & nuptialem. Cum hoc reijeien- faftum. tur qui veftitu fuperbo alijs III. Adeo ut veftes adbiberen« funt petra fcandali. tur aliquando pellucid4 qaaß II. Cœteris animalibus natura cTextili vento ut aiebat Pi-providitde tegummtisjiomi- tronins♦ IV% Is IV. In hoc maximefolent delin- IX. Neque enim aliud fubejfe quere famine, quin & juve-: poteft huic vanitati, Telk-nes libertini, quosridet Sene- cent enim interne cogitatio-ca. nes,quefapiuntpudorisnegle- V. Videt etiam tales noftra e- Eum, & anime immmßtU tas, fed T)eus tales vißtabit, am. quibus omne Patrimonium in X. Mollis veftitus Angufto eft i ornatu eft,uti Lollie Pauline, vexillum fuperbie, nidus lu- que uno ornatu circumtulit xurie, quern ideo non proba- dede s ceniena millia corona- vit infilia.Multœ fe exenfant, torum. Et cRaioUus 6600. utplaceant marito,fed in pub- aureosx lico tantum fe ornant,ubi non VI. Sed ex huïnsmodï veftitn inceduntcummarito. Pellucent vitia, rapine, in~ XI .Mutandi igitur habitus furie,male artes,fepe & oc- molles in aJperos,faftus in mq-cultapauperïes♦ defiiam, exemplo S. TanU VU. Nec poteft talis fumptuo- Romane; fus veftitus effe absque pecca- XII. Quamvïs etiam aliqnan-to, ut înfmuatur parabola di- do in modefto habitu pelluce-vitis Epulonis qui byjjo & at nonnibil oftentationis,dum purpura induebatur. nudantur quafi per negligentia. Deberent meminiffe qui tïam que tegi deberent. Ca-fplendidè veftimtur originis veant qui & que taies ; ne Jjhe,&pretiofam tempus non audiant : Mittite eum in te-infumerein talem ornatum, ne bras exteriores.. ïnfervitium diaboli. Quomodo hue intrafti non habens ve* ftem nupÉialem ? Alatth. 22. i Erribilis eft hodierni Evangelij cïâu-lula, & lata in nuptialem convivam fëntentiâ, qui turpius eiećtus quàm nonadmilîus, audire debuit :Liqatù manibus feTpedibus mittite eum in terniras exteriores ibi erit fletus & ftridor dentium. Invitatus cum c ceteris, accubuit cum cœ~ Dom-Pars IL M m te- Tac. Annal, lib.2, i. Lip. fin. /le ve-flibu5b0l0' feric. Suet, in Jul. Marian, I. iq. rer. Hifpan. tens nuptiaii Epulo, & repente jubetur abfcede-re, & eijei in tenebras exteriores. Nec alia caufë prastenditur, nifi quod intraverit non habens ueftem nuptialem. Quale hoc tantum piaculum, tarn ingens delictum non comparuilîè in veffce nuptiaii ? fi in-vitatus, fi homo honeftus, fi non inimicus, cur non toleratur ? cur cum tanto dedecore repellitur ? appellator homo, vidit ibi hominem, vocatur infupec à Rege amicus. Amice quomodo hue intrafiif jLitamen ceu inimiciffimus, ceu indignus hominis vocabulo, ligatur & mittitur ad tenebras ubi fletus & ftridor dentium. Fuere quidem apud antiquos multae leges veftiariae, quas tranlgredi piaculare fuiflet. A-pudRomanos cautum erat â Q^.Galerio Conlulari neveftis ferica viros fœdaret, utteffcatur Cornelius Tacitus. Theodofius. Arcadius & Honorius Au« gufti, pallia & tunicas lèriceas, veftimenta holofe-ricâ, auratas paragaudas privatis inhibuerunt. Julius Cselar conchyliatas veftes & margaritarum u-fum certis tantùm perlonis, & certis diebus eom-cellit, cœteris vero ademit. Ante felqui feculum Ferdinandus Ilabella Hilpaniae Reges, juvenibus qui literis operam dabant, ufum longarum & fer/-eearum veftium, promiflbrümq; capillorum fuftu-lerunt. Plures alij Principes idem laudabiliter agunt dum certa generaVeftimentof um promifeuê ufur-pari vetant, & cuiq,' pro ftatu decentem praefcri* bunt habitum, Atq; utinarn ita obtemperarentfub-diti, uti prudenter & amanter pra?cipiunt Principes ! Sed quomodo hodiernus Evangeliçus convi-va tantoperè deliquit quod non habuerit veftem nuptialem ? deprehenfus forte in vico aliquo aut exitu viarum, uti Rex mandaverat, cum iam pran- di- dium paratum eflèt, qualis inventus eft talis acce£ lit, taii? admiflus eftàfamulis, & velut indignusà Rege reijcituf ? Sepono nunc glolïas & varias Patrum interpretationes quid per veftes nuptiales Chriftus benedićtus in hodierna Parabola intelli-gere voluerit. Sifto in literali rigore, reie&us eft conviva licet vocetur. Amicus quia- fcilicet non e-rat infidelis, folum ideô quia erat non babens veftem nuptialem. Et cum hoc reijcientur in die illamulti, qui non funt ufidècenti Veftitu, qui perfumptuo-fum & nimiumluxum in veftibus, fibi & alijs po~ fuerunt petram Icandali, & ideô digni effećti funt, r qui mittantur in tenebras exteriores. Unde fuadet in hanc Parabolam Icribens Author Imperfe&i : Autf?- Im~ -Homo itaq; aut fecundum locum eliqat veftem, aut fe- Matth, m cundum veftem eligat locum, ide ft aut fecundum opera e-ligat profeßonem, aut fecundum profrffionem faciat opera* Alioquin audiet Amice quomodo bue intrafti. Et de hoc prœfenti fermone dilcurremus. II. Providentilîimarerum omnium difpenfa* trix natura nullum non animal, ab iplb natali vefti-re & tegere lolet, unum hominem nudum, & alie-no indignum tegument o producit. Alijs teftas, cortices, coria, Ipinas, villos, fêtas, pilos, plumas,pen-nas, fquammas, vellera tribuit. Truncos etiam ar-Bpresq; cortice interdum gemino à frigoribus & calore tutatur. Hominem tantum nudum ( verba font Plinij) & in nuda bumo natali die abijeit ad vagit w Min. biß. ßatim &Fploratum. &c« Ab hoc lätis rudimente, qu<£ m YJt lT' feras quidem inter nos genitas vincula excipiunt, & 0- " ai,, y, mnis membrorum nexus. &c. Addit dem um nobile hoc Epiphonema : Heu dementiam ! ab ijs inîiijs exi-ßmantium ad fuperbiam je genitos, Primi parentes Hm % cum cum fè nudos cognoviflènt,é folijs ficuum fibi con« texuerunt modica velamenta, à Deo verô accepa-runt tunicas pelliceas, ê ferarum exuvijs, argumentum ferinaevitae, in quam praevaricando defci-t verant, uti obfervavit S. Gregorius Nylîènus; Ut Nyffe'îïb. foris pelle beiluinâ uterentur, qui intus belluinâ cupidita-de vita (g animumdeformarant. Multis feculis in ufufuit ve-■Moyf- ftitus pelliceus, aut fi etiam alius ê lino aüt rudi pannojfanè modellus. A natura, & Dei difpoiitione luxus defcivit, qui in horas feipfum incitât inge-nio vitia promovente, ac primo iupervacua coepit concupifcere, inde nocitura, novilfimè alienis ocu-lis & libidini placitura, ut iam rufbicitati tribuatur velle veftiri quantum fàtispro conditione & tempore, Propertius canebat de Romanis : Curia prétexta quœ nunc nit et alta Senat us Pellitos habuit, ruftica corda, Patres. 2 '4' Sericeae texturae, quae modo etiam plebeis ufitatœ, corruptiflimis plane feculis invent® funt. Juftinia-no Imperatore Magno circa annum 5-40. ex India in Graeciam primum allati vermiculi ex quorum fubtilitexturaea quae nunc lerica appellamuscon-texi cœperunt. EGraecia in Italiam & Siciliam non ante annum ii48.artem hanc traductam memo-rant Hiftorici, Illa quippe ferica vel holoferica quibus ufi funt Romani Principes ftabilito Imperii non ê vermium filaturis led arbor um excremen-tis conficiebantur, è remotilfima 1er um populo-rum regione adferri folitis. linde querela & expro-bratio fapientum eius aetatis de corruptela morum, quàm ferica veftimenta inducebant. Seii.Ep.go HI. Seneca Neronis Magifter, agens de Polî-donio Philolbpho : Quid fi contigijfet illi videre has no- mftri temporis telas, quibus VEST IS nihil celatura conficitur : in qua non dico nullum corpori auxilium, fed nullum pudori eft. Et alibi exprellius: Video fericas gjd'/»-VESTES, ft VESTES vocanda funt, in quibus ni- 7i c;9. ft/7 eft, quo defendi aut corpus, aut deniq\ pudor pojfit. Quibus fumptis mulier parum liquido nudam fe non ejfe jurabit. H Seres lanificio fylvarum nobile s perfufam aqua depeüen- nat.Ub, tes frondium canitkm : unde geminus fœminis noftris la- 6-c' *7' bor, redordiendi fila rurfumq; texendi. Tam multiplia 0-pere, tam longinquo orbe peti tur, ut in publico matrona tranjluceat. Haec veftimenta tam erant fubtilia & le-via, ut modico ventulo difflarentur, praeterquam quod pellueida & diaphana nihil ferè me mbrorum oceûltarent. Hine argute ea appellavit Petronius j?etron Arbiter TEXTILEM VENTUM. Neq; folis Eth-nicis haec morum corruptela placuit in ipfos etiam transfufa fuit Chriftianos. Unde Tertullianus aie-bat : Lenones &proftitutores VEST ITUS ne in vos fe,riuI1' admijeritis. Et alio loco defcribens Alexandri Mace- cultufoim: doniš Medicam VESTEM aiebat: Peüus fquamma- Idem de rum ftgnaculis difcutptum T EXT U PELLUCID O PaU> caP<-tegendo nudavit. Quafi diceret VESTES fuilïè con- 4* fećtas ex TEXTILIVENTO, non tantum venti lu-dibrium, fed & pudoris, quem Tegendo nudabant. Idem queftus eft S. Hieronymus : Expolita libidinis S. Hier, viïïima nuditate veftium nuda oculis ingeruntur. Ufq- «d Hei-eo proceffit ahquando corruptela morum ; nolo Vl ' dicere noftris temporibus innovata, Illud fcio non Mm 3 an- antemultös annos in pQpulofa urbe magnam Co-ronam Nobilium utriufq; fexus ita celebralfè Li-beraliafeu Antecinerales dies, ut matronae & do-, micellae choreas ducerent cum magnatibus indutas TEXTILI VENTO, TEXTU PELLUCIDO. Unde magnam Concionatores -Jbauferunt materiam vitia reprehendendi, fed retulerunt fr ući u m eXi-guum, quia non multô poft communis faćla ir< publico denudatio colli & pećtoris etiam fine TEX- ' TU, quae pallîm adhuc perfèverat. IV. Hanc morum corruptelam & VESTI-UM iuxum ambiuntpotilîlmum fœminae,nam/0r» ma virim negleföa deçet. -Nihilommus multos viro-rum invenias, qui fàepê magis in apparatu vefti-mentorum excedant quàm foeminae : & licet non utantur TEXTILI VENTO per vanas nihilomi-nus VESTES & fuperbas , & fupra conditioner» pretiofàs transparet & PELLUCET animus mollis, efîbeminatns, fuperbus. Irridet tales fapiens Se« 'Senec. de neca : Quibus apud tonform multa bora tranmittun-brcvMtœ tur, dum decerpifur fiquidproxima no tie f'ueere vi t, dum I3" de finguHs capiüis in confilium itur, dum aut dijjeUa coma reßituiturfaut deficiens bine at que tüincin fronten compellitur. Quomodo irafcuntitr, fi tonforpaulo nedi<- , gentiorfuit tanquam virum tonderet ! Quomodo excan-defeunt fi quid ex jubafua deeifum eß, ft quid extra or-dinem j acuity nifi omnia fua in annulos fuos recideruntl Quis eft iftorum/S qui non mälit Rempub. turbari quam eomam I qui non folicitior fit de capitis fui decore, quam falute ?' qui non comptior ejfe malit,quam boneßior. Quid dice-ret Seneca fi hodie videret abrafis proprijs ca-pillitijs, adfeititias mortuorum comas in cirrhos & crjjpatäs ftrues calamiftro fubaclas ufurpari,qui- bus bus tota frons contegitur, ne videantur erubelcerc, quod alieno fuperbiant & quse fi viderent praerck» di à cadavere,Ji fcirent cuius hominis fint exuviae, quali morbo, aut judiciali forte fententia defunćti, horrerent non geftare folum, fed alpicere. Haec tamen ambiuntur certatim : ut primum duo trèfue comptulifè in publico oftentarint aliéna caefarie $ turgidi, omnes illico aemulos nancilcuntur. Nemo alteri vult cedere in vitio. Si quis prilcae modeftiae memor abhorret naturae contumeliam inferre , quafi rerum ignarus, aut non fatis fui compos, aut fuperffcitiofus ridetur : cum interim longe majore rifu digni fint, qui ad exteras Provincias magnis iti-neribus, moleftijs,lumptibus proficifcuntur, & nihil referunt nifi VESTIUM vanitates, TEXTILES VENTOS, capillitia reorum. V. QuaeritnonnemodeperegrimsiQuis fatis Tbo.Lanf. Germanus ? quis fatis vir demum revertitur &c. capil-lum in varias gyrosfrangere, moüitie corpus cum fœmi-nis decertare, éfimmundiffimis fe excolere munditijs, ad nutnerum ire, garrire, falire ; bœcmftrum peregrinato-vum fpecimina funt. Annon de iftis dixtjsit. Deus per Sophopiam Prophetam : Indie boftia Domini vifi- Sophon.i tabo fliper omnes qui indutifunt PESTE peregrina : & v. 8. vi fi tabo fuper omnem , qui arroganter ingreditur fuper limen. Arroganter ingrediuntur qui ad numerum eunt, qui palliis velut Euclidis diopträ metiuntur, &, VESTE peregrina turgidi oftentant E Pu opes, quas alij melius abfcondunt. Et multis Sic tea. in omne in ornatu Patrimonium eß. Omnis intentio ipe- c°mo. ćtari, monftrari, laudari, quod ftatuis arfificum, magis congruit : hinc à viris etiam in fimulacra mi-jg.ratur. Feruht Groefum Lydorum Regem, cum le - " ex- - exquifitiflîmè omnium ornamentorum généré taM. , Gompofuifîèt, fublimique in folio confideret, per« in Solone contatum à Solone : an pulchriùs unquam fpe&a-culum vidilîèt. At Solonem fubridendo relpondif-fe : Gallos gallinaceos, phafianos, pavones ; hos e-Synef. ap, nim naturali & incredibili Ipeciofitate veftiri. f^e-Politm tem tevMw (ut ait Synelius ) fine cura feipfos ba-buerunt, non apparatu fed ab animo Reges &introrfum, Vita. s. à plebe dijferebant; extrorfum uelqyegarijs fimiles. O-Severin, quorum cupiditates ratio non terminai Et quae rogo ratio elt,quae prudentiafacultates pro-digere in VESTIUM'apparatum, in TEXTILES Plin lib. YENTOS ? Quid profuit illi Romanae matron» 9. btfl. c. Lolliae Paulinae de qua Plinius his plane verbis i 3S * Lolliam Pautinam : qua fuit C ai] Pnncipis matrona, ne ferio quidem, ac folenni caremoniarum aliquo apparaît fed mediocrium etiam Sponfalium ccena, ; trocinium, quaerepofuit ; Hodie me Patris oculis or-«10, beri mariti. Et haec eft multarum exeufatio mulierum plane frivola. Nam fi marito placere fo-li volunt, domilolùmlè ornare deberent, non or- Nn 3 nant nant autem nifi cum in publicum prodeunt, atq; i-ta per ornat um publicum PELLUCET occulta ilia-rum intentio, placere multis>non tantum uni ma-rito : Per quod fubhoneftifpecie multis virus pro-pinant, uti arguit S. Hieronymus eiufmodi ornatus %Hzei)"t. 11011 excul^ans àpeccato. Si vir ( inquit ) vel muliev vem. feomaverit, & vultus bominum adfe provocasverit, et-Confc. Hb. ß fiuUiim hide fequatur damnum, judicium tamen patietur 4 c'2' aternum, quia venenum attulit, fi fuijfet qui bibevet. Ad-£ Cypri- hucfeverius intonat S. Cyprianus ; Situ te fpeciofi-an. Hb de hs e0mas,&per publicum notabiliter incedas, oculos in & bib. ' te juventutis allicias, ut etfi i p fa non pereas, alios tamen Virg. perdas, & velut gladium te atq; Venenum videntibus prefer as, excufari non potes, quafi mente ca fia fis £5" pu-die a, redarguit te vultus improbus, & babitus impudi-cus. Benêeiulmndiornatasgladium vocat, quod e-tiam Tertullianus dixit : Périt ille in tua forma ft con' cupivity fcï fada es tugladius OU. Nulli fufficit caftuni videri, led elle; externa funt interiorum indicia, & fine habitu fmgaîi neutrum aflequeris.. ç j £ XI, Egregiê inftruit S, Ambrofius Virginem Epifi. ad îaplam, eique decentem praeferibens habitum ita virg. lapf. fàtur r Lugièris tibi accipienda eft veftis, & mens ac taP- membra fingula dignâ caftigatione punienda. Amputtn-tur crimes,. qui per vanam gloriam occafionem luxuria prœftiterunt. Pallejcat faciès, qua quondam viruit impu-dice. Totum corpus cinere afperfum oper tum ci ličio perborrefeat : quia male fibi de pulcbritudine placuit. Talis mens fuit S. Paulœ Romanse, quae contempto feculo poft mariti obitum, ita lècum loquensindu-fn Epi-' c*tur ak Hieronymo : Purganda efi faciès., quam çon-tapk Pau- ira Deipraceptum purpurijjo &fiibio fepè depinxi. Af-u- fiigendum corpus, quod multis vacavit delitijs, longus ri- fus perpetuo compenfandus eft fietu, [erica pretiofa afperi-tate cilicij commutanda. Hœc ego à matrpnis noftris non exigo, tametfi eilet laudabile, folum id delide-ro ut memores fui ftatus, ultra decentiam jion le ornent, non velint placere oculis alienis, & maximum credant ornatum efïè contemptum orna-mentorum. Hoc fuadens Virginibus S. Ambrolius f. Amb. contraponit ornatum vanarum mulierum ornatui I,cle 1 t ^ i m nyivp modefto Virginum,cum ait : Cer nil ut pomparurn fer-ciiïis ftmilis incedat qua fe componit,ut placeat ; omnium in fe vultus or a convertens}eo ipfo quod (ludet placere deformior.Prius enim populo di(plicet,quam placeat viro. At in vobis rejefta decoris cura plus placet : & boc ip-[um quod vos non ornatis, ornat us eft. XII. Unum adhuc moneo, fèpè etiam ubi modeftus eft habitus & pro ftatu ac conditione non redundans,invenire tamen fubinde vanitatem quo mundo placeat, Deo difpliceat. Etiam liib humiii & moderato veftitu fe prodit fuperbia, & PELLU-CETftudiuin placendi, ut polïis etiam lacernas ap-pellare fubinde TEXTlLEM YENTllM. Obferva-vit fuo tempore hoc muliebre ingenium S. Hiero- s. Hieron. nymus, dam ait: Cnfpanti cingulo anguftius ped:us Ep.de arüütur : capilli vel in frontem vel in aures defluunt : con' palliolum inter dum cadit, ut candidosnudet bumeros, quafi vi deri noluerit, celarefeftinat,quodvolens detexe-rat. Sic privignum Antoninum Caracallam Julia noverca in fuam pertraxit malîàm : cum quafi per négligentiam fe maxima corporis parte nudaßet. Ut lo- spart, lit quitur Spartianus. Non digredior ad alias artes. Caracall. Recogitent taies quod ad nuptias cœleftes inviten- I0' tur, à quibus excluditur quisquis non habet veftem v nuptjalem. Yeftis autem nuptialis eft modefta, fru- ga- Âutb.Imp. fup. S.Cbry-foft. hom. in Gettcf. 17- 288 Dominica XIX. "poß Pentecoften. galis, non pretiofa, & faftum fpirans, Qui fumptu-ofèveftiuntur cum divite Epulone mittunturm tenebras exteriores, ubi erit fietus fa ftridor dentium: qui decenti habitu contenti funt adhibentur ad Regales nuptias. Homoitaq; aut fecundum locum eligat F ESTE AI, aut fecundum FESTE Al eligat locum. Finio verbis S. Chryfoftomi : Quo fupplicio non funt digni, qui modis omnibus dant operam, ut fer i ci s fa auro intertextis induantur, fa poft je pompam trabunt in foro : Chriftum autem defpicere nudum, fac. Aiaxime au-temfermo ifte adverjus mulieres congruent. Alaiorm enim apud easimienimus ornandi cupiditatem fa intern-per ant iam, cum auratis FESTIBCIS, fa auro in capite, in cervice, fa in alijs corporis partibus ornantur, Çg in bis quoq; fuperbiunt. Quot pauperum ventres po-terant inde pafci,faquot corpora nude agentium poterant contegi ex bis, qu£ a Jolo collo fa humeris pendent, nullius alterius ufusgratia, quam in damnum fa nocumentum anim<£. Caveant ergo illi & illae, qui & quae in fuper-fluum corporis ornätum fubftantiam expendent, quam à Deo acceperunt ut pauperibus fubveni* rentjiie audiant in ilia die : Alittite eum in tenebras exteriores. DIS- mm B^mmmmmmmmmmB DISCURSUS. XXII. ^Dominica XX. poft Pentecoften. Carcinoma Vohintarium. THEA! A. Erat quidam Regulus, cuius filius Infir-mabatur. Joan* 4. SYNOPSIS. 7. Heroum filij noX£,ut in ml- pterimpedienda iJlomm pee-. tisapparuit, pufertim in fi- cata. Non tamen puniuntur lia nepo tibus Anguß, quo s filij propter parentes, appellabatfuaCarcinomata. V» Quia non efi illis commiffa Et tales funt quos negligent cura parentum, fed parenti-parentesbeneedncare. busfiliorum. llnde Heli punili. De cœco nato querebant dif- tus eft propter fuam indulgen-cipuli quis peceavit , hie an tiam in filios, filij vero eius parentes eius. Dijficilis que- propter propria peccata. ftio,qu£ involvit aliam, anfi- VI. Eft enim obligatio paren-lijluant deliüa parentum. tumnaturalisut bene educent ÏII. Pro parte aßrmativa prolem non nimis dure ne ex-negativa funt teftimonia fen- acerbentur, nec nimis leniter ptnr£, Patrum & legum ut ne infolefcant. quafi problema eßeiant. VU. Troinde dum teneüi,funt IV. Conciliant hee omnia The- formandi ad bonum, quod fit olegi dum fatentur indireûè bono exemplo propmparen-purdri parentes in filijs, cum tum vit£, deinde Magiftro-direüe filij caftigantur vel rum& domefticorum, ac de-propter'fua peccata, vel pro- nique obfirvatione inclinatu Dom. Tars U. O o omni, ontim, ut foveatur bomm, puveniatur malum. FUI. Tlemmque mala dijcmt ßlij à parentibus, quia put an t > je ijs deb ers conformant tales parentes fmtfiliommpar-rifidœ. IX. Nota fmt exempta eorum pencuhm a confortio dome-fticorum, quinondebentpro-m if cue deligi, fed procurarl bonorum morum,uti morise-rat apud T{omanos ? qui cog. natis fuos liberos committe-ban t y vel ipfimetijs invigila-bant. ui rapti à dœmowbw, quia XI. Noftra verb T fed conveniunt cum prioribus, liquidem & S. Tho- 2'q. 87J. mas eôdem collimatdiftinguendo pœnam vindica- 8. v tivam â pœna medicinali, unde ait : Si loquamur de iftib, 4. pœna pro peccato infiiäa in quantum habet rationem pœ- c- 32. nu. na, fic folum unufquifq; pro peccato fuopunitur, quia a- f^T'can Buspeccati aliquid perfonale eft. Si autem loquamur de s V '$. pœna, qua habet rationem medicina, contingit quod unus Felix de funitur pro peccato alterius. Et infra paululum : Sift- ^Td ff.đ ». 4' Pf- Itus velJubditus eft particeps culpa, buwmodi pœnalte r l°f7Da'rt> defeiïus habet rationempœm, quantum adutrumq^fcitat,' ' licet eum qui punitur, fa eum pro quo punitur. Si vero non fit particeps culpa, habet rationem pœm quantum ad eum pro quo punitur : quantum vero ad eum qui punitur rationem medicina tantum. Hoc loco medicinse nomine intellige medicinam in adul-tis curativam in infantibus prœfervativam , & intelliges locum ilium Exodi î Ft fi t ans iniquitaks Patrum in filios, intertiam fer quart am gener ationem; quia vel filij fimilia parentibus admifèrunt, & tune puniutur medicinaliter propter fua peccata,& indi-rećte puniuntur in illis etiam parentes. Vel non ad-mifèrunt perfonalia fimilia peccata, & tune puniuntur medieinaliter propter alia peccata curative, vel praeièrvativè propter futura, unde & dicitur ra-ptus eft ne malitia mutaret intelleüum. Atque ita non invenimus filios puniri propter delićta parentum fimpliciter, fed propter fua directe, & propter pa. rentum indirećle,quod fi bene perpendas non fonat filios puniri propter parentes, led potius parentes propter filios. Nam mors filioli Davidis fuit ipfi fi-îiolo medicina & prsefervatio à futuris peccatis,Davidi verô fuit pœna, unde parvulus mortuus eft fecundum conditionem naturse, nec fuit ipfi ulla pœna, fed parenti. Loquamuritaque magis propriê: filij non puniuntur propter delićtaparentum, fed parentes puniuntur propter delićta non tantum propria, fed etiam filiorum : propterea dicitur in-fit ans iniquitates P atrum in filios, non econtra. Et ad-ditur in tertiam fa quartam generationem, quia olim Patres vixerunt ut viderent nepotes & pronepotes, quibus fubinde repente fublatis morte naturali, ipfi quo- quoque patres puniebantur pœna promerita, vi-dendo mori & pati nepotes, ac proriepotes. V. Vis difparitatem ? quia parentibus cura fi-Horum cotnmifla eft, quam fi negligant, & permit-tant illos libéré in fcelera prolabi, daturi .funt de illis rationem : filijs verô parentum cura non eft commifla,hinc fi pater fua culpa périt,filius ob id reus eflè nori debet • fi verô filius pereat ob négligente m patris curam, périt cum eo etiam pater aut pu-îiitur.Ecclefiafticum audite:Lđč?đfilium &paventem Éccle. 30. tefaciei, lude cum eo, &contriftabit te. Ne corrideas illi, ne dole as, & ih nonjijfimo obftupefcent denies lui. In quse Verba Hugo Cardinalis : in novijfimo ideji in diejudi-cij j obftupefcent denies, ut nec te vale as excufare. Heli fummus lacerdos apud Hebraeos duos habebat filios, melius dixeris duo CÀRCÎNOMATA * quia in gulam iuXuriâmque profulos,tametfi ipfe parens effet vir fanćtifiimus teftë S, Hieronymo : & quia s, Hieran; non correxit eos üti debuiflet, nimia in eos indul- ™ c. 6. ad ■gentia ufus, fačli funt illi CARCINOMATA VO- Epbef' LUNTARIA, propter quse accepit fententiam à Deo per Samuelem ; ln die illa fufcitabo adverfum ltReSi Heli omnia, quœ locutus fum fuper domum eius i incipi-ûm &complebo. Prœdixi enim ei, quod judicatures ej-fem domum eius in œternum, propter iniquitatem, eo quod noverat indigné agere filios fuos & non corripuerit eos. Et Ita etiam faćtum eft. Puniti funt filij propter fua peccata i & occifi in prœliô contra Philiftijm cum capta eflet area : eoq; nuntio audito Heli ceci-dit de fella retrorfum juxta oftium, &fraüis cervicibus mortuus eft. Punitus fcilicet propter nimiarn îndul-gentiam in filios, quos acriori correptione & dif-eiplina ab impio vitae genere evocare, & in bono Dom. Pars IL Pp eru- erudire debuerat. Unde B. Pet. Damiani de eo lo-quens ait : Quos inimicos Det videt, in perniciem fuam filios recognofcit, &F quos boftiliferire gladio debuit, pa* tem<* blanditia lenitate palpavit. Severitate opus eft, ubi infolenter agunt filij ; & quos lenis corre&io non emendat, rigidiore dijfciplina funt caftigandi, Heli proinde hoc negligens punitur & in fe, &in filijs, filij verô propter fua tantum peccata. VI. Intelligimus nunc potius parentes puniri propter filios, quam filios propter parentes, ration e obligationis parentum ad prolem reéfë & fecundum virtutem educandam. Hsec quippe obligatio naturalis eft, &â Deo ßepius in facris literis îneulcatur : Docefilium tuum, & oper are in ilîo, ne in £cde. 30. turpitudinem illius off endos. Et rurfum : Filij tibi funt Eccle.7. erudiillos&curvaillos a pueritia i Horum. Filia tibi funt, ferva corpus illarum, & non oflendas bilarem faciem tuam ad illas. Mâgna hsec eft obligatio, led cùm fit naturale proles fuas diligere, amanti nihil difficile videbitur fi perpendat quantum ex bona edu-cationeboni fperandum fit. Illud fortè durum vi-detur documentum : Non oflendas bilarem faciem fil' am ad illos. Quos amarnus non libenter contrifta-mus • torvus & lèveras vultus parentum contri-ftat liberos : fed verus amor contriftat ut eonfer-Prov. 21, vet. Unde alibi dicitur : Qui diliqit filium fuum aßduat illi flagella. Hilaris femper ad prolem vultus facit audaces & parit contemptum, ut cum proles videt fe non caftigari, tanto liberius feratur in vitia. Perpetuus rigor & feveritas vel defperatos red dit vel obftinatos - perpetua dillimulatio temerarios & audaces : mifcenda hœc lu nt prudenter pro ratione circumftantiarum, ut lenitate non diflolvantur, & fi- rigore non indurentur. Id faciebat Job cum fuis fi- job. lij s : Si quando ridebam ad eos, non credebant. Quafi diceret: ibiebant me. rigidum alias eenfbrem morum, unde fi oftenderem illis vultum hilarem per hoc non diflolvebantur, metuentes ne mutato vul-tu fèveritatem arriperem. Oprudens& bona liberorum educatio quae talis! VU. Si ergo Filij tibi funt erudi iÜoS. îdeft uf ait Hugo Cardinalis in hunc locum : Erudi illos dif ^afdiM, ciplinamorumÖfidei,ideftextraruditatempone. Omnis inEcdl. enim malus rudis. Tenera setas in omnem partem fle-xibilis eft,huic invigilandum ne defle&at in malum. U t aqua in areola ( inquit S. Hieronymus) digitum ^Hieron. fequitur prxcedentem, ita œtas mollis & tenera in utramq; càudml partem fiexibilis eft, & quocunq; duxeris trabitur. Et hoc ut obfervant morum Magiftri, triplici potiffi» mum modo licet alîèqui. Primö ut ipfi parentes ita fe gérant coram liberis, ne malo eorum exemplo ad malum trahantur. Secundo ut Magiftros, vel faitem domefticos quibufcum verfari debent filij habeant bona?note, bonorum morum. Tertio ut inclinationes eorum ftudiofè inquirant, et Ii ad bonum tendunt promoveant • fi ad malum, mature praeveniant & avertant. Non fiunt ifta fine peculia--ri cura & diligentia : ubi vel unum horum defëce-rit, fiunt ex îiberis mera CARCINOMATA VO-LUNTARIA. Crates apud Plutarcbum folebat di-cere, fe fi fieri polïèt, altiffimo urbis loco confcen- 7> fo proclamaturum. Quo tenditis homines qui rei fa- de Hb. ê-"end* omne impenditis ftudium : ßjs, quibus opes ue-flras relinquetis, curam perparuam ? fubne&it Plutar-chus : quibus ego adderem z tales Patres perinde ogre» Pp 2 Mfi acfiquU de calceo fit folicitus, pedem nib il cur et. Quod lubinde filij degenerent non eft naturae vitium fed defečtus educationis. Unde indignor Ariftippo Philofopho, qui dégénérés filios negligebat quafi non fuos ; & accufatus à quodam, dixiiïè fertur : LaM. Annon feFpituitam, &pedicuIo$ ê nobis natos velut inu-lib. z, de tiles procul a nobis abijcimus ? Si enim veram fecutus vit. Phi. fuifl£t Philofophiam, effecilfet prudenti filiorum inftitutione ut non degenerarent. Nulla tam de-fperata cenlèri debet natura, cui non aliquantum fubvenire polîit rečta educatio. Bruta deponunt nat;urae vitia, & manlùefiunt Ii doceantur, cur poi} homo t yiîl. Hoc ergo primum eft praeceptum pa» rentibus, ne malis fuis moribus liberos malè agere Valer. doceant. Magnam in hoc curam adhibuerunt Ro-Max. mani. Cato Manlium fenatu movit quod interdiù praefente filia uxorem fvaviaflet, aflerens fe à fua nunquam nifi cum tonaret prae timore comple-Alex, ab xum efiè. Et Hieron Epicharmum Comicum mul-Alex. &aflè & poena affèciflè dicituï quod coram filia laf-/i^ifc!"' civosedidiflèt verfus. O li vel Chriftiani tam eau-2f. ' ' te ooram luis liberis agerent J fed paifim-A bovemaioridifeit arare minor, Parens potator, lulbr, blalphemus, quomodo ha-beatfiliumlobrium, continentem , Deum timen-tem ? Mater vana, fuperba, curiofa, quomodo ha-beat filiammorigeratam3modeftam, compofitam? Totas horas abfumit ante fpeculum î videt filia ; putat praeceptum efiè ut idem agat.'Ad omnem , -ftrepitum procurrit ad fenel£ras,fpećtare & fpečlari vult ; fublèquitur filia, magnam celocem minor cymba. Hinc tanta ubique in filijs & filiabus CAR- CI- Car činoma. Foluntamm! gor,. CINOMATA VOLUNTARIA. Erro ; non in filijs & filiabus fed parentibus ; horum quippe id vitium & culpa eft : & hi propterea plus quàm filij & filiss punientur, quia caufà illorum. ruinae. S.Cypriani doćlrina eft : Parentibus qui liberos in uitijs aut in b ut bis qui illos Idolis obtulerunt?liberi pof funt dicere Deo in judicio : Nos nihil fecimus, perdidit nos aliéna perfidia, parentes fenfimus parricidas. Acute dicit parricidas, quia dum filios3fimul & feipfos pe-rimunt>Et S. Hieronymus huiufmodi parentes S.Hier m yoçat Portas mortis, quia per illos tam filij quam fänß,"' ipfimet parentes ad mortem aeternam ßepe tranfe- To. tint. . . . , T»* IX. Vulgo paflim noti lunt tragici illi cafus duorum filiorum, quos ê Patris finu dœmones ra-jfeerunt alterum quinquennem, alterum duoden-nem ; hunccum patre alea ludentem, ÎHum uti à Patre didicerat blafphemantem. De hoc narrat S* Gregorius, quod volens fe abfcondere in finu patris clamaverit ; Mauri homines venerunt qui me tollere volunt. Id cum dixiflet majeftatis nomen i-terum blalphemavit, & inter ea verba ultimum ex-halavit Spiritum, Addit infigne documentum S. Gregorius : Ut omnipotens Deus oftenderetpro quo re-atu talibus fitijfet traditus executoribus, unde viven-tem pater fuus noluit corrigere, boc morientem pemifit iter are : ut qui diu per divinitatis pr&fentiam blafphemus vixerat, quandöque per divinitatis judicium blafpbema-ret moreretur : quatenas reatum fuum pater eius cog-nofceret, qui parvuli filij animam negligens, non parvu- s.CyriB. htm peccatoremgehenn P^ricidis ipfis immniores fceleratioresque dixe-uMonaß. rim. Dum enim caufam praebet filiorüm ruinae/unt fibiipfis ruina,& dum filios habere volunt CARCl« KOMATA, ipfimet funt CARCINQMATA VO LUKTARIA. U t quïsque filiumfuum vult ejfe, ita eft. DIS- kßm&mmmmmBmmmmm D I S C HKS O S XXIII. Dominica XXI.poji Pentecoßen. Anthropophagi i T H E AI A. Et tenens fuflfocabafc eum, dicens : Redde quod debes. '"'Matth* i8. S Y N O P S I S. J, Populi quidam Inàis. huma- funt aliquando Principum nas carnes voran foliti An- mniftri aßmilati ScylU & thropophagi diFtifUnt. Simi- Harpijis. les ijs avari qui miferos fub- IV. Deus homini infpiravit/«- ditos, viduas, pupillos, a- um Jpiritum, fed ipfe fua cul- lios excoriant eornmq; fub- pa ferinum affumit , quod fiantiam dévorant, fupe- Deus oftendit per virgam rant in crudelitate omnes be- Moyßs qua inferpentem ver- fiias♦ fa eft, ad infinmndnm fpiri- II. Utfapientes decermnt, fa- tum ferinum Tharaonk. pienti lex opnm menfuram V. Conquerebafttr de hoc olim pr£fcribit,ftulto pr£fcribi non Salvianus contra exaÏÏores ; poteft, ficHti nec Lmœ veftk fed non défunt fimiles adhtc confici, aut cani dorms con- hodie, qui latrant ut. canes, ftrui. ; rapiftnt ut harp fis, vorant III. Talesftultifunt exaUores, homines ut Anthropophagi. qualis Evangelicus ille, qui VI. In hornm rmmtro funt Du-videns fapientem Patremfa- ces militum, prsfefti annoti£, milias contentumparvo, ipfe tributorurn, veUigalium a-plus habere voluit tenens liiq; officiales, qui ultra de-fuffocabat confervm. Tales bitHnt&impoJitmi exigtwt, Vom. Tars II« vel vel defraudant. Unde veïïi- VII. Clamabunt. ad Dominum galium traBationem fibi ap- opprejfores pauperum ferâ propriant dœmonesjuxta Ba- pœnitentfa, non auaien-fdium, eo qmd ipfi collabo- tur, peut Nobilis Hijpanus, rentad exa&iones inaebit'as, cui mortem accelerarunt pre- VU. Ab his omnibus exiget ra- ces opprefforum. tionem hotno T{ex, & dum IX. Et ficut ille qui plus à vu punietnon vocabitur ampli- dua exigebat quàm dederat, vs homo fed dominus : uti accepta injuftâfummd repen- exegit ab Jchaè, cuius fan- fe fubtraÛus ê vitaMenit gumem linxerunt canes, ubi quia Anthropophage. linxerantJanguinerhNabotb. 'Et tenens fufïbçabat eum dicens : Redde quod debes. AIattb> 18, I. kRientalis Indise inquilinos ad fepten-trionem Anziquios di&os humanis carnibus vefci folitos, coeteris gentibus iri feritate palmam prseripere fe-runt.Non enim holies duntaXat prse-lio captos, led & amicos, & confati-Pbil Pi- guineosdévorant. Imô fiint-apud illos qui glork gœffet.- cupidi, utvideantur mortem contemnere, lèipfos Orient de maćtandos & devorandos locant. Unde macella regn.Cou- publica apud illos nçn pecuinas, fed humanas car-S*» nés yenales exhibent. Idem in ea Americœ parte quam Brafiliam dicunt, ante adventum Lufitano-rum confuetum fuifle memorant Hiftorici. Vete-res quoq; Hybernise indigenas fylvicolas, parentum defun&orum corpora efitallèStrabo narrat. Et D. Hie- D.Hieronymus teftatur levidifîè illins" gentis quof-Sabeîù. humanae carnis voratores. Phalarim Tyran- num Anthropophagi. 307 nurn u% eoprove&um crudelitatis meminerunt Athenaeus & Ariftoteles, ut infantes latentes avi- fhcen^' de voraret. Taceo Poëtarum figmenta, quibus pro- Arifl. iib, dunt, quod Lycaon & Tantalus proprios filios Di~ 7- c. 6. jsin epuium propofuerint. Taceo plures alios hu-manae carnis voratores quos ANTHROPOPHA-GOSdicimus, Illos hodie in fcenam educam, qui infernalibus avaritise ftimulis agitati, fubditos fuos, pauperes, viduas-, pupillos, debitores crudeliter exagitant, exfugunt, excoriant, DEVORANT, de quibus per Pfalmiftam Deus conqueritur : Qui pfal. 13, DEVORANT plebem meam ficut efcam pants. In ggj quœ verba Hugo Cardinalis : Nota qttod non diät qui pßi.jj, DEVORANT fubftantiam plebis fed dicit plebem meam, quia fubftantia pauperis vita eius eft. Ifti in cru-delitate excedunt & fuper ant omnes beflias. Typus ifto-rum poteft efle hodiernus fervus cui remifit Do-minus magnamfummam ; ipfe econtrafuo confer-vo non folùm non voluit condonare par vam fum-mam, fed neq; dilationem concedere folutiomis. Et tenens fuffocabat eum, dicens : Redde quod debes. Ifle in erudeltiate excejfit & fuper avi t omnes beflias. Hoc the-m a efto noftri difcurfus, & incipiamus. II. Inter cœteras quaeftiones quas fibi fapien- phli . tes irr convivio apud Plutarehum difcutiendas pro- ConvT. pofuerunt, illa genium Avaritiae belle exprimit, faP■ so* Quaerebat Cherfias : Quis modus rei facienda fitfuffici-ens : fi ve quod idem eft : Quantae cuiq- opes fuffi-cere debeant ? ad ad haec Cleobulus : Lex menfuram japientibus prafcripfit : ineptis fabulam narr aba. Aiunt Lunam à matre petijflè ut fibi tunieuiam congru-entem texeret : ac matrem refpondifle : Qui pof-fîm verô, cum te iamplenam, mox in cornua atte- 3-0& Dominica XXI. poß Pentecoften. nuatam, rurfum dimidio orbe videaln ? Sic etiam ( inquit Cleobulus ) bominifatuo favitiofo nulla men-jura opum eß : neceffitates enim eius jubinde cupiditati-bus, éffortuitis càfibm mutantur. Additq,' aliam fa, bulam de cane JSföpico, qui hyeme ob frigus fe contrahens cogitat de domo paranda, aeftate autem cum porreftus dormiat, magnus fibi videtur, neq; neceflarium putat magnolabore domum conftru-erè. Nonne vides eos, qui modo butnile s plane in ar&um je cogunt, utpote pracijè ac Laconicè viüuri, paulopoft nifi omnes privatorum regümq; respojfideant, exiftimare je ob inopiam perituros. Ita concludit Cleobulus. Et quis nön veritati applaudat, quis non deteftetur Vitium à tot fèculis in confuetudinem tradućtum ? fapientes, inquit,lege definiunt fua defideria, ftulti ' nullos terminos h a bent, quia femper variant ; unde modus illis praefcribi non poteft, ficut nec Lunae veftes contexi>~nec cani domus çonftrui. Et qui funt ifti ftulti ? III. In hodierno Evangelio de duöbüs Exacto-ribus narratur, unus eft fapiens, alter ftultus, unus eft Dominus, alter fèrvus : Dominus liberaliter re-mittit debitum, quafi ex lege fapientum cupixfe-tem augendi rem familiarem definiens : fervus autem non contentus fua forte, liberatus à debito ficut CANIS iEfopicus à frigore, incipit le exten-dere ad exigenda crédita, ad augendas opes, & de-prehenfo creditore conlervo î Tenens fujfocabat e-um : O genuinam repraefentationem boni Princi-pis, boni Patrisfamilias, led habentis malos ava-ros miniftros, quibus uti Lunae nulla veftis, uti ca-nibus nulla domus aptari pollit, qui ficut Harpyias lucris & commodis fuis fed cum detrimento fubdi- to- torum & conlèrvorum inhiare folent. Qua de re monebat Hildebertus Turonenlis Principem An-glise Regis filium, ita ad eum praefcribens ; Ex tuis Hildéb. minifiris ncceffe eft divinam metuas indignatiqnem, qui ^T^ô. circa pauperes, hfanffuarium Dei, quidquid impie vo- ' lunt impune agunt. Huiusmodi bonos Principes, fedpra-wos habentes miniftros fcrip tur a nunc Scyllam, nunc Harpyias appellat. Etenim Scylla facie humana, fed C AN IN IS capitibus accinäa defcribitur. Harpy U vultum habent virginum, ungues autem rapaces. His quidem boni Principes comparantur : ipfi crudelitatem ab-horrentes, de injurijs proximorum conquerentes : cœte-rum miniftri eorum odoratu pradœ C AN IB ü S, rapaci-tate fimiles funt unguibus Harpyiarum. Monftrum eft vultus virginis, & pedes unguibus aduncis horridi, Monftrum eft Manticora bellua Indica, facie homo, corpore Leo, humanas carnes maxime afFe- ćtans, ut tradit Plinius. Si verô'etiam vultus hu- piin-lib-* S c f 2 manus in ferinum tranfeat, & non tantùm Prsefe- ' * ' cti, Miniftri, Oeconomi fed & ipfi Domini & Ma-giftratus ad violentias ad rapinas, ad excoriationes miferorum propenfi fint, & cooperentur, non amplius monftrum, led monftrorum omnium compendium eft. Ißt in crudelitate excedunt, & fuperant omnes beftias. IV. Cum Deus crearet hominem : Infpiravit Gat. 2. in faciem eius jpiraculum vita. Quid fuavius aut miti-us oris flatu ? corpus formavit non ê duro faxo aut rupe, fed ex molli terra & limo : ut fcilicet careret homo omni duritie & alperitate. Id expendens O-leafter inquiebat : Adner te qualiter Dominus Deus Oleaß, in tuus ex intimo fuo fia tu vitam tibi communieavit. Quod Gal * intra pracordia tua Vitalis Dei flatus particeps es,quare 3 fe- ferinum fptritum iratus ut FERA emittis ? Hoc meri« tô obieceris Prsefe&is , Miniftris, Oeconomis ma-gnorum Dominorum, qui praeter voluntatem Dominorum fubditos vexant, afïiigunt, & DEVORANT ficut efcam pants. Haec quippe eft inhumani-tas, & crudelitas quae prodit in homine non efle divinum fed ferinum fpiritum : quale m in Pharaone defignabat Moyfis virga in fèrpentem verfa utob-fbead, q, fer vat Theodoretus : Quia Pbarao crudest ate in Heb' *2 E~ rœos ufus eft, ut quod m ipfo divinum erat ; belluinum ejfe declarant, ideo pracepit Dem vir gam, qua ilium fiagellaverat, in ferpentem mut ari ad convincendam i Iii-us feritatem. Et quid agebat Pharao? opprimebat Ifraëlitas, cogebat eos ad continuum laborem, nullam concedebat requiem. Sic aguntcum fubdi-tis multorum Dominorum Praefećti & Oeconomi, dies no&êsq; trahunt ad labores, ut à fatigatis, & fruftra qu infantibus facilius pecuniam extorque-ant, & donativa ; ut mirum fit quod virgae eorum, quibus uti folent ad compellendosr fubditos non mutentur in ferpentes, qui ipfosmet Praefećlos de* vorent. V. Lamentabatur olim Salvianus Mafliïienfîs de inhumanis & duris exaftionibus Romanorum, à quibus nec facraloca nec Ecclefiaftici immunes fuerunt : quid verô mirum Romanos Ethnicos id egifîè ? nunc verô Chriftianos, & qui fe tales profite n tur idem exercere in Chriftianos, dignum eft sffMf admiratione & ftupore. Appono verba Salvianr? lib J-. de Ol*® efrgo locus eft, ubi non à principalibus civitatum* prov. viduarum &pupiliorum viJceraD EFOR ENTÜR, fer cum bis feme [anftorum omnium F Nam fej" bos quafi viduas &pupillos babent, quia tuerife aut pro ftudio pro- profeffionîs fua n olunt, aut itmocentia atq\ bumilitate non poffuW. Nemo itaq; tutui eft, nec ullus admodum prater fimmos à vaftatione latrocinij populantis immunis, nifi qui ipfis latronibus par eft in bac conditione. Injô in hoc fcelus res de valuta eft, ut nifi qui malus fuerit„ falvus ejfe non poffit. An non limilia hodie in quibuf-dam locis per Chriftianosexercericonlpicimus, u-bi poftquam fubditi tributum Principi debitum, & jura fuo domino exa&è perfoiverunt ; nihilomi-nus confultô quaefitis caufis, & confiais crimina-tionibus, vel ob modicam transgrellionem durifli-mè exagitantur, puniuntur, non julîîi aut imperio dominorum, fed infatiabili cupiditate Prsefe&orum _ aliorumq; miniftrorum, qui latrant ut CANES,ra-piunt ut Harpyiae ; & fuam inhumanitatem po-tiflimum exferere lolent in viduas, pupillos, velut m axime opportunos injurijs, quia le defendere non polïunt : atq; utinam non etiam aliquando exten-derentfuos ungues in Clerum violando & calcan-doEccleliafticajura. Adhuc gravius idem Salvia-nias detonat in eiufmodi Harpyias, cum ait : Illud Salviatu eft gravius, quod plurimi profcribuntur a paucis, quibus cjl lib'4" exaftiopublica peculiars eftprœda : quififcalis deb'.ti ti- ^ tulos, faciunt quœftus effe privatos : & hoc uon Jummi tantum, fedpenè infimi : non judicesfolum,fed etiam ju-dicibus obfequentes. Qua enim funt non modo ur bes, fed etiam mancipia atq; vici, ubi non quot Curiales fueritit, tot Tyranni fint ? Quae an & quomodo , & ubi potiffimum noftris temporibus aptentur , re-linquo in medio. Chryfoftomi fenfum praeteri-re non debeo , qui tyrannos inhumanos immi-fericordes cenlet lucris continuis inhiantes , & ex alieno malo libi accumulantes divitias. Ita quip- j 12 Dominica XXI. poft Pentecoften. s. Cbry.- quippe loquitur : Eft qui non acquirit ni (L alius fie* 'Et'2"*verit, qui lucra non condit nifi alius genmrit ; eut Cor. bom♦ Jolum bonum eft, quod publicum malum eft , dum aut fru-]7> Hus Jer vat, aut annonam capiat, aut pretia infiàt, aut fœnus exaggerat, dum acquirendi lucra pernocendi ex-quirit ingénia. Potéftne talis mifèricordiâ implere officia, cui pupi Horum dulcis eft gémit us ,fa viduarum fua-vis eft ftetus? Potéftne mifèricordiâ tangi, aut humani-tate moveri, cuius avaritU nec proprium fvfficit nec a-lienum fac.: Qui nulla movetur mifèricordiâ & compaffione, Tyrannus eft, inhumanuselt, cru-deliseft. Ifti in crudelitate excedunt, fa fuperant omnes beftias. Beftise invicem non DEVORANT quas funt eiufdemfpeciei nifi lupi in extrema famis ne-Hugo ceffitate. Nonemm alietus ( ut loquitur Hugo Car-Card, in dinalis ) comeditalietum ( intellige pullum aquilse vel '2' falconem ) neque canis canem. Et tamen mijer bomo bo« minem DEVORAT» VL In horum verô cenfum refèrt Bafilius etiam militumDuces, tributörum , većtigalinm, te-loniorum Prsefećtos : Hugo Cardinalis verô omnes Principum officiales, qui vel curam aliquam vel occalîonem habent exaârionum: imô & EcclefmuU P ralat os, Advocatos, Oßciales, ut ipfe loquitur. Hos omnes hodiernaEvangelîca concexnit Parabola : omnes aliquando rationem ponent cum domino : & fi dure ac inhumaniter traćtaverint confèr-vos fuos, habebunt feverum judicem, quem alias S.Bafil. fènfèrunt miTericordem Dominum» Verba Bafilij ^adLuc* notatu digna funt ad illud prseeeptum : Non furtum C.18. * faciès, ubi ait î Non eft intelligendum fur es efte Jolum burfarum incifores vel latrocinantes in balneis : fed fafi qui Duces legionumßatuti9 vel commijfo fibi reghnine " ci- dvitafum aut gentium : hoc quidem furtim tollunt, hoc inculcat Apoftolus cum ait : Omnis anima potefiati-busfublimtoribus fubditafit. Qui refifiitpoteftati, Dei ordinationi refifiit. &Tc. Non enim fine caufa gladium portât, Dei enim minifier eft. &c. Ideonecejfitate fub-diti efiote, non jolum propter iram, fed etiam propter con- Ss 2 ftien- fcientiam. lieb enim fatributa prœftatis~: miniftri enim Dei funt, in hoc ipfitm feruientes. Reddite ergo omnibus débita : cui tributum, tributum : cui ve&igal, me-Bioai, Medium ad REDDENDUM Deo quod Dei eft inter cœtëra eft REDDERE Csefari, aliisque Principibus temporalibus quœ eorum funt. Ob. feryavit vim verbi REDDITE Theophyla&us : Theephyl. fide, inquit, quia non dixit Date fed REDDITE m Luc. £)ebitum igitur eft. RED DE igitur debitum. Cufio-dit te Princeps tuus ab boßibus, uit am tuam pacatam facit, debes itaque ei pro bis tributum. Et quidem huius debiti perfolvendi Chriftus ipfè êxemplum de-Mattb.17. dit. Nam Capharnai cùm efiet requifitus Petrus à Telonarijs : Alagißer vefter non foluit didraefma, îdque retuliflèt Chrifto : prsecepit illicô Chriftus. Fade ad mare , fa mitte bamum, fa eum pifeem qui primus afeender i t tolle, fa aper to ore eius inventes flate-rem, ilium fume, fa da eis pro me fa te. Duo hie infi-nuantur. Unum promptitudö in perfolvendo tri-buto, quod omnibus fubditis convenit. UndeS. S.dmbrof. Ambrofius in hunc Jocum ita fatur : Si cenfum Dei Filius folvit, qui tu tantus es, qui non putas effe folven-dum? Et ille cenfumfolvit, qui nihil poffidebat ; tu autem qui feculi fequeris lucrum, cur feculi ob fequium non recognofcag ? Alterum verô oblervandum maxime exaâroribus. Habebat fine dubio Chriftus ex elee-mofynis collečtam aliquam pecuniam, ex qua non voluit didrachm a folverë, ne quod erat Dei daret mundo, fed mifit Petrum pifcatum, utde eo quod ex induftria acquifitum erat, fblveret. De regain hoc bonus author: Quam fiepe tributorum exaftores cap.i.fu.. extrabunt ex ore pauperum cibum , ut folvant tvibu- tum. Bonus autem Princeps, qualis fuit Chriftus Do « minus, fuorum pecunias* tn proprios ufus non infumit. V. Reddite quœ funt Caefaris Caslari.Hoc dixit Chriftus ad Pharilaeos& eorum legatosqui erant fubditi Gaefari, fed idem inteiligendum eft etiam de alijs Principibus , de quibuscunque dominium & fuperioritatem Magiftratus exercentibus ; ut docet S. Thomas : Cum principes noftri fuo regimine in Deo miniftrent, a populo debent tribut a fufcipere, tan - Rp0,^ Cf quam ftipendiafui miniflerij. Imô à fortiori haec vox 13. REDDITE extenditur ad eos qui quacunq- ratione quidpiam ab alijs acceperunt, vel acoeptum reti-nent: vi, fraude, dolo, inćuna, furto: neq;enimdi-mittiturpeccatum nifi reftituatur ablatum. Ut eft communis Theologorum fententia cum S. Auguftino. S Aug. O gravis obligatio ! quae multos cœteroquin inte- fy'J?^ gerrimae vitae in interitum praecipitat, dum vel REDDENDUM non putant, vel perfolam pœnitentiam fearbitranturfatisfaduros. Audiant ifti S. Thomamloquentem : Cum conferuare juftitiam fit p.Tho.t. de neceffitatefalutis : confequens eft, qupd refiiiuere id 2.q.đi. quodinjufte ablatum eft alicui, fit de neceffitate falutis. a'z' Atq; adeô non minus de neceffitate quam de pecca-tis pœnitere, in gratia Dei e vita decedere, quam . nemo adipifcitur qui non REDDITr quae injufte retinet. Si res aliéna , inquit Auguftinus, propter s.Auguß, quam peccatum eft REDD J poffit, & non REDDI-27/R rpœnitentia non agitur fed fimulatw. Frequen-ta divina myfteria affiduè, facrificio Milïae interlîs quotidie, corpus macéra jejunijs, flagellis, cilicijs, exerce opera charitatis erga proximum, impie ad amuffirđ Dei praecepta, fi hoc unum negligas, & a-liena poffidens non REDDAS fuo Domino, incaf S s 5 fum fum laboras : Non dimittitur peccatum nifi reftituatur ablatum. Neq; tibi blandiarisli inConfeffione na&us Sacerdotem ignorantem, vel laxum ei quidpiam immurmures, ac recenfeas quantum alios defrau« daveris, quantum de alieno retineas : & ille vel fupponens te paratum REDDERE, vel oblitus mo-nere ut REDD AS, in confelïione te millies abfol-vat, nulla eft ablblutio fi non REDD1S. Accidit ali-quando cafus quo pœnitens faflus eft Confefiario v fe tria millia alieni five per fraudem obtinuifîè, five per vim rapuifle, non pofle tamen fuo Domino fa-cilè REDDERE ablq; infam ia, non elle eum cui fubtra&um eft adeô indigum &c. & Confeflarius libertinae confcientise vel exiguse fcientiae iniunxit pœnitenti. REDDE làltem mese Ecclefise trecen-tos pro tribus millibus, eumq; abfolvit.Imô nequa-quam ablblvit, led turpiflimê decepit : hoc enim eft utvulgo ja&atur : furari corium, &calceos dart pauperibus. REDDENDUM eft, quidquid ereptum, & fi vel ille eiu.% hseredes non fuperlunt, REDDENDUM Ecclefijs aut pauperibus : coèterum prudens Confeflarius facile modum in veniez quomodo ad proprium Dominum revertatur quod e-reptum eft , fi pœnitentis feria voluntas fuerit REDDENDI quod eripuit. VI. Inter Graecorum errores numeratur quod eorum Sacerdotes non jubeant REDDERE Molina ablata per rapinam vel furtum, fed pcenitentes ab-de fufi.To. folvant, modo partem ablatorum fibi & Ecclelias r'eßDijh. tribuant.HancDo&rinammagninominisTheolc-716. ' gi hserefim cenfent ; & Confeflarium Catholicüm , qui tale quidpiam fuaderet, meritô Eccltfiafticis eenfuris feiiendnm exiftimarem : utpote quipoe-» ni- nitentem exponit periculo damnationis aeternae. Cod. Fa: Alexander Papa III. quofdam excommunicatos {lc- tib-2* propter detenta bona Ecclefiae & per Confefîàrium Baroni ablblutos, iterum exeommunicari mandavit nifi To. 12. illico reftituercnt. Optimè liquidem callebat quantum animabus perieuli immineat fi nonREDDAN-TUR injuftè acquifita, Carolus Seribanius lolebat Car.fcrib. dicere ; tria potifiimum flagitia elle quae homines ap.Engel-in barathrum inferni deturbent. Superbiam, Iuxu-riam, avaritiam , eo tamen difcrimine, quod per poenitentiam ex centum fuperbis quinquaginta, ex centum luxuriofis forte o&oginta, ex centum verô avaris vix tres fubinderefipilcant, ldque folum propter reftitution em, quam nefaciant, avaritia infatiabilis illos impedit,* adeô ut malint multi animae quam bonorum jaćturam facere. Recenlèt Guilielmus Peraldus de ufurario qui duos filios ha- de buit, & dedućtus ad extrema in confellione moni- viyL To tus à Curato neceffàrium efiè ut reftitueret quod 2« tr. 4. inique congefiifièt. Intellexerunt ftatum parentis cap' etiam filij, & hortabantur, ut Confeflario obtem-peraret, at ille milerandus : fi fiupervivam mendi-candum mihi eft faćta reftitutione eorum, quœ inique pollideoj fimoriar, vobis ad Xenodochium r'ecedendum eflet, quia nihil relinquerem. Cui filij : Ne fis de nobis folicitus, profpice tuae faluti. Tacete j inquit ille, potius ad Dei mifericordiam mihi relpiciendum eft, quàm ad hominum merce-dem, hi enim immilèricordes, ille clementiflimus eft. Atque ita fine reftitutione exlpiravit.. Èo mor-tuo filij de divifione agebant : alter Yano confilio hortabatur fratrem : Rçfti'tuamus nos ne eadem cum patre pœna involvamur : alter verô : Ego u- furas lui-as nenfeci, fruar eo qyod mihi pater reîiquit , defuturo quid fit, nefcio. Itaque prior partem fuam reftituit & incerta erogavit. paupèri'ous faćfus« que eft religiofus : pofterior duxit in bonis dies fu-os & obijt. Prior aliquando orans vidit antefè terram dehilcere, & in rogo infernali patrem eum alter© filio ardere r Pater filio exprobrabat î Maledi. ćfce fili propter te in hune ignem proje&us fum, qui injufta bona conquîfîvi & rerinui ut te dita-rem : econtra filius ad Patrem. Maledi&epater pro-pter te damnatus fum • li enim lion reliquilïès mâle parta, ego ijs malè ufùs non fuifïem. Quo vilo animatus alter ad fèrvitium divinum: Patris vero & al terius filij interitus omnes inique retinentes a-liena permovere deberet ad REDDENDUM, quia non dimittitur peccatum nifi reftituatur ablatum* VIL Et quafunt Dei Deo. Ergo etiam Deo re-ftituendum eft ? om n inô etiam Deo. Varie fuper S. Paß h* hoc différant Patres : D» Pafchafius : Fosmetfpfoï in Matth: REDDITE Deo , quodomnino non pot eftis nifi vos primo exuatis a. cenfu Cœfarîs , quatenm dêinceps liberï fit k, & ideo prim RED DITE quod alknum eft. Eu-Euthym in thymius verô : REDDE Deo pietatem & obferum« nelpb. m tiam mandatorum. Theophylaéïus in hune locum : Lut, ' Deus dédit tibimentem ilîam REDDE ei» juxta meutern operans; dedi t tibi rationem REDDE f& iüam, ne Matth" fwbrutis inftpientibusfimilis. Et S. Hilarius : Deo, cap.2 j. qua eius funt propria redden nos oportet, corpus, ani• mam, voluntatem, abeoenïmbœcperfeSaatq; auÛa re-tinemus. Om nia haec & veriffima funt, & utilifîïr&a inftru&ioni fiđelium documenta, fed fi in illo prse« cepto i Reddite qu£ funt Cœjaris Cœfari. non tantum inteliigimus tributum & cenfum folvendum prin- principibus, fed etiam REDDENDA ac reftituen-da efle aliéna, dolo, vi, rapina, aut quacunq; iniqua ràtione ablata : inquirendum nobis etiam eft quid kaDeodebeamus quafi inique abJatum & reten-tum. Gerte nihil polîumùs immediate Deo eripe-re. Occurrit tamen quod Chriftus dicebat apud Lucam : Qui vos fpernit me (pernit. Qui autem me (per- Luc. 10. nit, fperwt eum qui mißt me. Ergo etiam pariter licet v' l6° dicere : Qui vobišeripit mibi eripit eripit ei qui mißt me. Ad quos hocdićfcum eft ? ad Apoftolos î ad ani-marum paftores, ad Ecclefiafticos, quibus fine dubio quidquid aufertur cenleri debet elle ablatum Deo: & multômagisfiquîdaufertur ipfis Ecclefijs habitaculis Dei. R EDÙITB qua funt Dei Deo. VIII. Res facras olim in teftamento veterî at-tingere profanis lïimmum erat Icelus. Oza lolùm _ aùxilij ferendi caufa arcam tangens corruit, & ex- es' ' ' piravit -. Extendit Oza manum ad arcam Dei & ternit earn, quoniam calci trabant baves, & declinave-runt earn ; iratusq; eft indigfiationé Dominus contra Ozam, & percuffit eum fuper temeritate , qui mor-tuus eft ibi juxta arcam Dei. Si tam lèverê punit Deus manus adiutrices , quàm- feverè pu- -.\;< niet violatrices ? voluit per hoc docere pofte-. ros, quàm irita&a â profanis & lecularibus vel-letilla quse Deo funt conlecrata, Ecclefias nem-pe, & Ecclefiarum miniftros. Foftquam Saul non exfpedcato Samuele fe ingelîèratin lacrificium & facrificaverat, fuperveniens Samuel reprehendit cum& avertens fe volebatcum indignatione dif-cedere : fed Saul apprehendit fummitatem paUij eius 1,ReS- ff* qua &Jci£a eft. Non videtur intendilîè ut laceraret pallium, fed retinere folum abeuntem, & tamen n Dom. Pars IT. T t fui- fulminât fuper hoc fententiam Samuel : Sçidit Dominus regnum Ifrael a te bodie. Ob tam parvum delićtum, tam magna pœna! fed nihil parvum eft quod in res deo dicatas committitur. O quoties inter nos Chriftianos admittuntur quœ non magni ae-ftimantur, & magnas poft fe trahunt calamities f Quod multœilluftres familiœ magnis opibus, & di-vitijs fultsé repente fubinde vel in extremam dedu-cantur inopiam, vel penitus extinguantur invefti-gamus caufas, & non advertimus, quod extende-rint manias fuasadres facras,quôd fciderint pallium Sacerdotibus, Polîèm in hac patria nominare familiam nobilem, cuius maiores ante annos non plane centum cum primiš floruerunt, fed unus eorum partim avaritia, partim odio Catholicorum Sacerdotum Beneficium Ecclefiafticum cuius Pa» tronum agebat, ita circumcidit, ut vix nomen Be-nefieioremanferit. Non multô poft eius pofteri ad extremam redaćti inopiam, non bonis folùm avitis cedere, fed ipfa patria excedere coačfci funt, & jam iblo nomine nobiles œgrè vitœ alimenta habent. Pollum nominare aliam familiam Illuftrem, qu» ante totidem annos magna audiebat ; e qua unus a-liquis eodem Patrocinij titulo Beneficium Ecclefiafticum filio fuo velut futuro Ecclefiœ miniftro ( ideft Lutheri porcario ) cum ad fcholas Witte» bergenles mitteretur, attribuerat : qui tamen una cum copiofa prole nondum evolutis triginta annis ita extin&us eft, ut ne fama quidem illius fuperfit-Cavete, iterum dico, cavete qui hoc morbo labo» ratis : Deus non irridetur : Deus ad arcam profa» nos non admittit, Sacerdotum pallia impunè fcindi nonpatitur. Cavete! adhuc adhuc - - - . IX. Quid IX. Quid autem remota confe&or ? Proxi-ma funt, recentia funt, & penè héflerna, quœ vix non oculis haufi. Fidem tamen habeo fide dignis, Unum 8 pluribus refero : poflem digito monftrare perfonam, locum, tempus, confcios : fed fatis fie rem adducere. Villanus certse Ecclefiœ Oeconomusa feu uti communiter nunc appellamus fyndicus, ut eft etiam hoc genus hominum quo ftupidius, hoc lucri undecunque captandi avidius, bovem aluit ipećtantem ad Ecclefiam, de quo ipfi ratio redden-da erat:; fed quia reddita ratio coram infcijs, facile diffimulavit, quod le Iblum fcire exiftimabat. Ergo deftinatus abdominiPatrisfamilias & familias ad macellum ducitur & procumbit burnt bos. Non latuie res filium asgrotum, qui ob id patrem rep r ehe n-dens pro refponfo tulit calumnias. Pater interim menfse accumbit , apponitur pars madati bovis ^ glutit, vorat, nudata carnibus ofla filio segro trans-mitfcit, Date, inquit, bas reliquias illi cadaijeri. Pene-travit cor filij & aegroti acerbe dičtum, ut invalef-cente œgritudine poft paucos dies elatus fit ad fê-pulchrum. Eadem hora qua filium fepelivit fàcri-legus fur, ad fylvam vadit, ut ligna fecet ; vix cœ-perat : cum fallente i£tu lecurim in genu proprium impingit modico ićtu, ut ne quidem dolorem lea-tiret, adeôq- nec de emplaftro cogitaret. Sed malum die fequenti accrevit, ut lecto affixus adhibitis diu medieamentis poft multas hebdomadas vix furrexerit non bipes amplius ut ante, fed quadru-pes' ( nempe quadrupedem voraverat ) grallis in~ nixus, quibus adhuc utitur. De pœnitentia ipfi us mihi non conftat, pœnam retuli : vicini a g nove-runt hoc à Deo vindice ipfi evenille, unde ja&ant v It % qua"- quafi pr overbium : S. Michaelis ( ita vocatur Eccle-fia ) bosnoftro uicino N. pedem[regit. Heu me fi vi-deremus multorum Syndicorum & Oeconomo-rum & iEdituorum confcientias ! Petrus Eccle-fias N. Oeconomus ealciem pro Ecclefia fecit expenfas eofdem accepit reditus quos Paulus feius fucceflor; & tarnen Petrus de refiduis numeravit Ecclefise flo* renos centum, Paulus econtra fačfco calculo quali quali oftendit fe pro Ecclefia centum florenos am« plius expofuifle, quam acceperit. Quis credat hunc efle diverlum ab Evangelico fervo ? Andreas Oeconomus alterius Ecclefise habuit paratse pecuniae florenos trecentos fpećtantes ad Ecclefiam, diftribuit illos ad cenfiim fuis vicinis : accepit <8 cenfu unius anni florenosj?£todecim, & tamen in rationes Ecclefise non retulit nifi trecentos. Ubi funtê cenfu oétodecim?nempehifpe&ant ad propriam indu-ftriam : itâne verô? ubiconlcientia?ferp,ferôinge-milcet, quando Dominus inclamabit REDDE quod debes. Quando dicet hoc non efl: TUUM, fed MEUM. :";-> ' -X. Non poflum fine magna admiratione legere auream Bullam Alexij Comneni Imperatoris Orientalis, qui cum extrema compulfus neceflita-te, in lubfidium belli Ecclefiarum thefauros acce-perat, quod fieri pöfle admittunt Theologi & Ca-noniftae, huic tamen ufurpationi bonorum Eccle-fiafticorum caufam attribuitcalamitatem quas fu-erat expertus ; atque ideô fapientiffimè decrevit : /ex. Com- Quamobrem ut fit erranti medicina Confejfio coram Deo tie. To. 3. £5" bominibus Imperatoria fe majeftas prolapfam fate-mbl. Pa- tur j _ ' -' * t. Maxima fuit apud veteres III. Expertin id David qui in Mußc£ n turbatur cœlum, in Ecclejîjs, & quidem ad ta- nun t Deo. äum. V. Maxime vero neceffaria noli. Hanc docet Titus dum nos lis eft h&c Mufica in tentati-tangitficut hodiernum Archi- onedœmonis: unde Job ad fynagoguni adverfitate & taäum tnbulatioms cecinit. tribulatione,utfolvamuslin- VI. Taïïu Citharœ femnt dce-guam noftram velutCitharam monespeüi ab obfeffis. David in orationes, ut nihil opus fit certêfic repulit àfaule. Chor-Orpheo vel Amphione. da ex peile ovina feipfis formt' Cic. I. Tufc, qq. nant cum'prope funt chorda ê pelle lupina, ßc orandum nobis cum tentât daemon. VU. Ita fecit Iofaphat Rex â tentatione dœmonis impug-natus : itajufti in Eremo & alij, quia pfalms & lyra funtama contra daèmonem. VIII. Intendend£ funt autem chorda p er mortijkationem & alia bona opera, ufu talis Mnfic£ deponitur feritas a-nimorum , ut i depofuerunt Cjnitenfćs.Si David cantaf-fetpfalmos quando profpexit ê Jolario, non fuifiet faîtus a-âulter & bomicida. . IX. Raruseß qui divina Mu. fica revente ê bellua Ç5 thiope evadat Candidus homo fient nobilis quem vidit s, Taulus fimplex, quem Dew adTaäurn injpirationis & cantus in Ecclefia edocuit Mußcam. X. Dens etiam profitetur Mn-ficam, concertandum eß nobis cum illo i faltem tunu quando nobis dat Taćbm per Concionatores, per exempla., per internas inßiratio. nes, per adverfitates ficut ho. dierno Archifynagogo. Domine filiä mea modo defunâa eft : fed veni impene manum tuam fuper eam & vivet. 'Matth. L vAfuit apud veteres, potifllmum verô Grsecos Muficse seftimatio, ut fine e^Tiec ceiebrarent convivia, nec funera fuorum profèquerentur, nec eruditos cenfêrent qui hanc ignora-rent. Summam eruditionem ( inquit Cicero) Grde Deum exquifivi ? forte cum habet delitias non quarit JoTc?" Deum: dedit itti tribulationem, ftatim quafi vit eum, j or ' Sed cur dicit Pfaltes exquifivi manibus mets : an forte in nuit fe manibus fuis Plàlmos cantaflè ad CI-* THARAM, neque hoc efîèt absque myfterio : quia Deus quœrendus eft non tantum voce fed & opere. Qua de re S. Bruno Aftenfis in hunc locum. Plus S^rUttnr eft manibus Dominum quarere, quam voce. Jlli manibus 7ô. ™ Dominum quarunt, qui bene operandoad eum venire contenâunt. Eodem collim ant, illa quœ ait : Augufti- s' nus. Alms volo non voces, lauda vivendo ncnfonan- Zdivïrfr do fed confonando. Quafi diceret : talem MUSICAM vult Deus, in qua opera voci concordent, & con-fonent. Hinc Archilynagogus cantaturus fuave melos orationis , adiunxit opera : accejfit adora-bat eum. Nullum fuavius ple&um,nullœ chordœ lo-nantiores, quàm quœ iungunt opera verbis. Unde s\ dmbr. liortatur S.Ambrofius: Sume&tuClTHARAAl, wLuc'c^ Uu 2 & 340 Dominica XXI'IJê poft Pentecoftèn. fe? pu lfat a (piri tus pleïïro interior um chorda venariim, bonioperis fonum reddat. IV. Vulgari proverbio iactari folet : qui nefcit ' orare, vadat ad mare. Hoc inde ortum habet , quia nautse cum ièrenum eft, cum ventus propitius, hilares & lseti iocantur, & rident ; cum verô contrarius ventus eos adflat, cum tempeftas infurgit, cum mare fluctûs adverfus nave m conglomérat, & minatur eam evertere ; çonfugiunt ad preces,re-cordantur Deiopem illius implorant, tribulatio fa-Hugo cit illos MUSICOS. Hugo Cardinalis ad illa fupra Pfl/ 77» allegata verba Pfalm iftse : Cum oc cider et eos qu1 -cerat, ut gratiam fuerit confecutus â Deo pene- CarS( trandihominum confcientias, & videndi qualis gcif™' quifque eflet coram ! Deo. Hic cùm elîet indicta fwnmatf publica in Ecclefia comprecatio ledit ad limen tem- Cb?1, 2* Dom. Pars IL Xs pli 3 J.6 D otninka XXIH poß Pentecoßen. pli lingulos ingredientes contemplatus : plerôsque Vidit vultu radiante, alios plus alios minus prout fcilicet vel Deo chari vel â noxis immunes, & parati ad orationem veniebant. Inter cœteros ingret fus eft vir nobilisfplendidè veftitus, cui cœteri de via cedebant, deponebant pileos, fle&ebant genua. At Paulus longe alium videbat, quàm vulgus externa intuens. Nam illi apparuit vultu niger & fquallidus inftar vEthiopis. ,Circa illum fremebant catervae dœmonum, quae vin&um illum catenis tenebant, & unus coeteris immanior capiftro per nares traiećto fraenabat : Comitabatur etiam Angelus cuftos, fed â longe triftis, & deculîàtis in cru-cis formam brachijs, oculis in cœlum erećtis. Poft« quam haec Paulus lîmplex vidit, lamentabili eiulatu cœpit lacrymari & pectus tundere. Et quia nota e-rat omnibus eius lanćfcitas, circumfteterunt eum mortalium plurimi caufam tanti lućlus fcire cupi-entes : metuebant enim ne quid vidiflet, quod in omnibus templum ingredientibus reprehenfione dignum foret, orationésqueingratas Deo effîeeret* idquê tanto magis fulpicabantur, quod iplè in limine permanens noilet ingredi Ecclefiam. Sed jufli illi cum cœteris intrare ac Millae interefle, nullum tunc ab eo obtinuerunt refponfum. Perfeverante interim Paulo in lacrymis, & finitis divinis officios,denuo fingulos exeuntes vir fan&us contemplatus, & ilium quoq; antea vifum, quem vix agnovit, repente jam alium faćtum. Non enim jam iEthiops videbatur, fed Candidus & luce circumfufus. Angelus lateri comes proximê incedebat : doemones frementes procul inde remoti. Paulus limplex con-fpećta tam fubita viri mutatione,prae gaudio exilijt, in divinas laudes effuliis exclamare cœpit : O ineffa-bilem Dei bonitatem fa miferieordiam ! ftitit hœc ex-clamatio totam exeuntium multitudinem , quse &. Paulum currentem ad Eccleliam rurfum fecuta eft. Tum illefupremo altaris gradu cönlcenlb in hune modum loqui cœpit : ženite, fa videte opera Domini, quammirabilia fa terribilia fint, venite fa videte iUum qui vult omnes homines falvos fieri, fa venire ad agnitionem veritatis. Plenite adoremus fa procidamus ante Deumfa dieamus quoniam potens eft peccata di-mittere. Ingens ad hex: exordium auditorum atten-tio. Tum ille ordine recenfuit quid ßbi Deus in in-gre flu & egreflii Ecclelîse de illis revelaverit. Et di-gito monftrans virum repente mutatum obte-ftatus eft, ut ad Dei gloriam, & populi utilita-tem caufam tantœ mutationis manifeftaret. Et ille partim oratione Pauli , partim interno fpiritus impulfu eommotus in has voces erupit : Heu miferrimus ego Jum peccator ! fa diu prô dolor in peccatis bœfi. Fixi baüenus in luxuria, de impuris rebus audire MUSIC A mea fuit Je fpurcitijs loqui HTAî-NI met -.Jedući fafeducere mibiperindefuit ? quafi equus ad omnes fœminas adbinniebam, neque Jecus ad templum ipjwn fefiinavi, ac fi frano du&us ab infidente calcari-bm urgerer. Neque mens mea fuit in templo orare, more cœterorum : fed lUuc properavi non fecus ac ad locum eborearum , utpueldarum fa reliquarum fœminarum formai fa vultus contemplarer. Et talkfui etiam hodie, quando boc templum fubivi. Sed ô Dei infinitam bonitatem ! talis ê templo non exivi. Qui enim fulmine, fa morte , fa ione œtemo dignus er am, ecce audtvi CANT A-RI verba /fai• mem adAhab quafi CITH AR A fonabit. Ad quœ "irlin Hugo Cardin. Pwriter mens, id eft cor meum compati- ifai. ens y fonabit conjolando C IT H ARA enim fuo fonitu mentes audientium Utas facit. Sic hodie concertavit cum Archifynagogo qui pro fiiia fua mortua flebi-li voce canebat : Domine filia mea modo defunüa efi, fed veni impone manum tuamfuper earn §5 vive t. Qyid ad hsec Chriftus , ftatim fe accinxit, & folatus eft Archifynagogum curando Haemorrhoiffam , ex cuius curatione Ipem haurire potuit,etiam cum filia fua futurum miraculum. Et cum venifiet ad domum , dixit : Non eft mortua puella, fed dormit. O dulce melos in corde parentis iam iam recepturi fi-liam. Nos quoque finguli filiam habemus animam noftram , quse faepius obdormivit per peccatum. Canamus ergo Domine fiiia mea, anima mea, nudi-ustertius, heri, hodie, modo defun&a eß, fed veni impone manum tuam feri & TANGE cor meum ad pœnitentiam, ut refurgat quœ fiiit mortua, ut de-inceps tanto alacrius tibi AD TACTUM canat, infpirationes tuas adinittat, &ijs obtemperet, tibi- Xx 3 que que fuavem MUSICAM efficiat, eâmque continu-et ufque dum ad chorum, & confortium beatorum ad m ilia cum illis tibi accinat gloriofum trifagium. Hœc AA. mei vobis hodie di&a lint, & opto ut fer-viant AD TACTUM : neque aliud adijcio quàm Coloff. 3. verba Apoftoli. Ferbum Chrifti habitet in fobk abun-v'danter in omni fapientia, docentes &commonente$ vos-metipfos Pfalmis, bymnis & canticis Jpiritmlibus, in gratia C AN ENTES in cordibus mandata eius obferva : boc efl enim omnis bomo. Quafi vellet dicere : quid opus eft multa fcribere, multos libros edere formandis humanis moribus. Hoc fuflicit, in quo confiftit tota félicitas hominis, fcribere, Zz ^ . di- <3icere , monere DEUM TIME ÊT mandata eius ob-ferva : hoc eft enim omnis hominis félicitas. Inferat nunc S.Berit, s. Eernardus : ERGO ft hoc eft omnis homo, absque eint.' Ul boc nihil eft omnis homo. Maxime timeant, qui non P fat. uš. riment. O JESU Confige timore tuo cames meàs, aju-dicijsenim tuis timui. Confige inquam cruci tuae, ut ei affixus non declinem âfèmita mandatorum tuo-rum, fed faciam judicium & juftitiam ne tradasme ca-Pwvert* famiantibus me. Servi tui Bafilij documentum r over , SALUTARE eft : ficut crtici affixus movere nec manus poteft nec pedes, fie qui Timore Domini conßgitur, extra iüius nutum nequaquam movetur. Sim quoad vivo tuae cruci affixus, pedes mei non ambulentriffi via crucis, manus mese non operentur nifi bonum, intellećtus meus non intelligat nifi quod tu doces, voluntas non velit, nili quod tu mandas, memoria jugiter conlideret Judicia juftitiae tuae, ne fuga mea & emendatio fit nimis fera in hyerne vel fab-bathoj fi me forte ad tribunal citave-ris fubitô. Amen. In Tteđicaiione "Ecclefia. Templum In Temploi THEMA. Hodie in domo tua oportet me manere. Luc. ip. SYNOPSIS. S. Antiquißma eft, & in veteri eis Jovem, quorum Cafa eß teftamento conjuet-a célébra- de caufa verfa fuit in Tem- tio Tledicationh Templi, non plum : quod optandum effet fimpliciterftruïïurœ vel aïîus omnibus Chrißianis, ut effent Dedications, fed potius cum eorum domus receptacula reftexione ad Templumfpi- pauperum,ficut in primitiva. rituale , quod funt animt Ecclefia, quando ex Templo- Chriftianœ in Tempîo ina- iriim reditibjis larg£ daban- teriali, cuius fanïïitas reno- tur eleemofyna, vanda. IV. In Dedicationibus multi II. Apte hoc die legitur Evan- conveniunt , etiam divites, geliumde Zach&o, qui £5 i- fedrari Zachài, quidimidi-pfe ejfeftits eft Templum fpiri-' um bonorum dentpauperibus. . tuale, & eins quoq; domus, Multi aliaTcmpla inTcm- quarn Chriftus ingredi digna- plo fibi fabricant , divites tus eft,dum ipfe quafi exïapi~ Mamonn&, lafcivi Beelphe- depêccatorisexcitatus efl fi- gor, & Veneris, iracundi lius Abràhœ. Martit. c^c. III. Excépiï enimgaudensčbri- V. T)omusverb Dei deberet ef-fiw fmt Thikmon ■Bau- fe domus orationis, fed. tales lz 3 fa- fadmteam jjielmcamlatro- quomodo tolerabit deliftal num, per vitia qu£ in illis Nullum peccatorem pmtvit committmt, irr everentiam per feipfum, nifi hos nundina- quam exercent. &c. tores, Ht conftaret quantum u Wh lacob erigensaramDeodû pfi dijpliceat prophanat'w cebat terribilis eft locus ifle, Tempil. & tarnen peccatores non pa- IX. Ecclefia eft quoddam cal vent ubi non eß folùm umbra lum terrenumjn quo nihil in ^ fed Veritas. Multi pmiti qui decens admitti debet ; mit Ecclefias' inhonorarmt, uti S. Nonna & alij fanïïi mira viatores in Campania. mdeftia in illoufi. Totus o- VII. Et in Gallia Santonis er- lim mundus Templum fuit: tharadus. ideo Jtephams nunc nufpiam minus eft Tem. Papa VI. in altari fe vertit, plum quàm in Templo. S. ta- conipuit immodeftos in men Adelardus ubiq; Tem* Ecclefia. phmhabuit,quem fi imifari VlU. Si Chriftus in templo non non pofjumut, faltem ftudea- tolerayit ententes& venden- mus ejfe fpiritualia Tempil tes neceflària pro facrißcioy in Templo materialu Hodie in domo tua oportet me ma-nere. Luc, L Am vetufta eft celebritas dedicat/o nis Tempil, ut antiquitate pra?cella£ omnes alias Sanćlorum feftivitates. Etenim iam olim in veteri tefta-mento folenniiTime celebratamDedi-cationem Templi Salornonis teftan-tur facras paginae, cum tamen nullius fanćti five Patriarch» five JProphetœ fëftiva recoleretur me-f^SJt mor,a- Templum Salomonis ter Dedicatum eft s il " primo ab iplb Salomone : Dedkßverunt dorntm Dei Rex miverftß populw* Secundo foft quadrin* gea- gentos & decern annos cumà Chaldaeis fuîflet ever- t, Efdr*l fum , & permittente Cyro Rege iterum reaedifica- f-tum per Efdram. Tertio cum à gentibus profana- Mt-tum ac dirutum reftauravit Judas Machabaeus. cbab' Nulla verô fuit Iblennior Dedicatio quàm prima. Dignum toto mundo Ipedtaculum videre in unam civitatem congregatum penè univerfum populum Ilrael, & per očtiduum offèrentem facrificia, boum viginti milita, arietum centum uiginti millia : Rege m iplum in medio populi fupra balim aeneam genuflexum publicas ad Deum precês fundentem ; gaudia & tripudia univerli Ifraël ; ingentem nume-rum Muficorum canentium & ludentium ; ditilli-ma donaria Regis & populi oblata templo. Et haec omnia ut honor exhiberetur domui Dei, in qua tamen non habitavit ipfe Deus, fed folùm Area eontinens virgam Moyfis, pauxillum de Manna, duas tabulas lapideas, in qua erat lex conlcripta, quae non fuerunt nili umbra-, & figura Dei & novas legis. Dedicantur Templa etiam apud nos Chrifti-anos, tametfi non tam fumptuofa, nec cum tanta folennitate, meritô tamen cum maiori devotione, quia funt habitaculum veri Dei. Sed cur oblecro haec Dedicatio honoratur annua celebratione ? cur quotannis diem primae Dedicatidnis feftivum habent finguIaeEcclefiae? DiviThomae, Bonaventu- D.Tbo-fi rae & aliorum Theologorum alierti o eft : Non cele- £ qx\27' bratur feftum nifi de [anïïo. Quale fan&itatis obje-&um eft in Dedicatione? Templum quidem eft domus Dei, fed tamen fi materialia eius fpeftentur non eft aliud quàm congeries quaedam iapidum & lignorum, quibus nullus cultus nulla veneratio fecundum fe debetur. Ipfe Dedicationis aćtus pera- . gitur ab Epifcopo, Clero, & populo, qui licet fit a-&us Religionis pius & lanchis, poteft tamen acci-dere, ut extrinlècè vitietur, fi multi ad eum con-, currant, qui non operentur ex pietate & devotio-iie, fed quandoq; ob finem longe diverfum, & etiam malum : ac proinde hic aâus non poteft eflè obiećlum celebritatis. Quid ergo celebramus ho-S. Tbo.de die ? Definiat quseftionem S. Thomas de Villano-Concde va: tam humaterialibus, quam jpirititalibus Tem-Dedkat. jjŠ; hœc folemnifas impenditur, & cum hoc agitur, aliui intelligitur. Vult dicere, dum memoriam recolimus N-' quondam peražtse Dedicationis Tem pli, habe m us pro obiečto cultum Dei, non tam ut inhabitants Templum materiale, quàm ut fanćlificantis Tem-2. Cor. ?» plum fpirituale. Nam ut ait Apoftolus t Templum Dei Jantium eft, quod eftis vos. Quo tendunt etiam S. Aug. illa fanćfci Auguftini : Quotiejcunq; fratres charijjimi, s° ait arts vel Templijolennitatem colimrn, ft fideliter & i-ligenter attendmiis, é?fanûè acjuftè vivimus,quidquid in Tempih manufaüis agitur, totum in nobis fpirituii adificatione completur. Noftra igitur eft hsec fblenni-tas : habemus pro obiećto Deum ut honorandum, colendum in Templo non tam.materiali quàm ipi-rituali, utperfàn&itatein- & juftitiam an im arum noftrarum efficiamusnôsipfos viva Dei Templa. Ac proinde cum hodierna die convenimus^ in TEMPLO materiali, necefle efir ut renovemuš lanćlita-tem TEMPLI fpiritüalis, quod. eft Dedicare Deo TEMPLUM in TEMPLO. Et hoc erit Thema prss« lentis difèurfus. - IL Quod fanćta Ecclefia per univerfum mun-dum in Anniverfario Dedicationis TEMPLI mirant conve'rüonem Zachsei Publicani in Mifla & fèrmonibus praelegi mandet, miram alicui videri poffit. Nulla in toto Evangelio de Ecclelia vel templo fit mentio , nec commune quid habet cum Templo Zachseus turbam praecurrens, Icandens fy-comorum ^ vocatus & juftus defcendere à Chrifto, recipiens ipfum hofpitio, reftituens inique parta, & deniq; ex peccatore faćtus Dei amicus, fidelis, Chriftianus. Nihilominus fi bene expendamus, o-mnia penè quae de Zachaeo refert facer hiftoricus, faciunt ad immutationem animarum noftrarum, & documentum praebent, quomodo nos animas noftras formare pollimus in viva Dei TEMPLAin TEMPLO materiali. Zachseus ex nominis interpre-tatione purus ad puritatem nos invitât î cupiens videre JESUM, ardens in nobis defiderium praefen- , tise divinae & gratiae fančtificantis excitare debet : vocatus à Chrifto, & illico defcpndens ex arbore, recelîùm àmalo &accelîiim ad bonum innuit :ex-cipiens Chriftum in domo fua gaudens, docet nos devotè frequéntare fàcramenta & divina myfteria, ac Chrifto in anima pura prsebere hofpitium : red-dës injuftè acquifita,& ex proprijs infuper diftribu-ens medietatem pauperibus,fuadetopera charitatis finiul & juftitiae, quae omnia nobis facienda funt in Dedicatione Ecclefiae, fi volumus animas noftras dedicare Deo, monenti Hodie in domo tua oportet me manere, ut poftmodum audiamus dulce illud verbum i Hodie [alushuic domui fafta eß : eo quod & ipfe faftus fit filius Abrahœ. In his quippe verbis infinua-tur quaedam novi TEMPLI fpiritualis dedicatio, imô conftru&tio. Templa conftruuntur ex lapidibus materialia, ex hominibus fpiritualia. De his di-cebat Chriftus poftquam monuit ; Facile fruïïum Bom. Fars IL A aa di- dignum pœnitentia. &c. Pot ens eft Deus delapidibus i-ßisfujcitare Filios Abraba. Filij Abrahae de lapidibas funt qui convertuntur ad Deum ex peccatoribus induratis : ex huiufmodi lapidibus conftruuntur & confecranturviva Dei TE M PL A, quae in TE AI-PLO materiali honorant & venerantur Deum : F abri potita maïïeo Hanc faxa molem conßruunt. canit de juftis & juftificatis Ecclefia. Talis lapis e^ rat ante converfionem Zachaeus, qui ad Chriftum converlüs meruit ut eflèt vivum Dei Templum, & dum recepit Chriftum in domum fuam, illam quoq; convertit in Templum. III. De Philaemone quodam eiufq,' uxorc Baucide in Phrygia habitantibus lomniant Poëtœ, quod Jovem & Mercurium indutos humanam formam holpitio exqfperint, & pro fortunae tenuita-te liberaliter tra&averint. Ea benevolentia pauperum colonorum dele&açus Jupiter Cafam eorum in Templum convertit, linde canebat Ovidius ; llla vêtus dominïs etiam cafa parva duobus, Ver ti tur in TEAIPLLLAI ; fur cas fubiere ca-lumna, Stramina flavefcunt, auratdq; tefîa vifuntur. Optanda eflèt haec metamorphofis omnibus Chri-ftianis, ut non tantum iplorum animae per rece-ptionem Sacramentorum verterentur in aurea Dei habitacula, & viva TEM PL A, fed & domus eorum materiales eflènt quaedam velut Templa re-ceptacula Dei in pauperum & peregrinorum per-fonis, qualia in primitiva Ecclefia fuerunt omnia templa Chriftianorum. Nam largae conferebantur eleemofynae Ecclefijs, quae per Antiftitum & Sa- eer- cerdotum mänus egenis viduis, orphafiis, segro-tis , aliisque inopia preflis diftribuebantur. Imd in hunc finem certi reditus annui Ecclefijs affig-nati fuerunt ex piorum liberalitate, uti ex S. Chry-foftomo licet colligere, qui pro Zelo fuo dilpone-re volens Antiochenos ad fuppeditandam largam Eleemofynam pauperibus, componit primo nu-merum divitum cum numero pauperum : & cum hi fint longe pauciores, oftendit magnam elle in-humanitatem divitum, qui cum facile poflènt , ijs . non luccurrant. Deinde comparat Eleemofynas Ecclefise diftribui folitas pauperibus, cum Elee-mofynis divitum, ita inquiens : Et ut eorum ( divi- S Chry-tum ) difcas inbumamtatem, unius ultimorum divitum, f°ß'bo^-& non va Ide locupletum habens proventum Ecclefia, lli,adl/s" quot per fingulos dies viduis lufficiat, quot Firginibw cogita. Nam adtrium miüium afcendit numerum ea-rumCatalogus , & praeter hos quot carcerem ha-bitantibus, quot in Xenodochio laborantibus faillis & peregrinis , corpora habentibus mutilata, altari aflidentibus &c. & tamen nihil ei de fubftan-tijs diminutum eft. Itaque fi decern duntaxat viri fic erogare voluifient , nullus eilet pauper. Hsec S. Chryfoftomus de lola loquens civitate Antioche-na. Sed m i fan&e Chrylbftome, fi tuo tempore fuerunt divites tam inhumani, ut nollent fubveni-re pauperibus, fcito noftris temporibus longe elle inhumaniores, & adeô quidem ut faepè pauperes plus Iperent obtinere ab alijs pauperibus quam di-vitibus. Et fi veniret ad aliquam urbem Deuspe-regrinus habitu dillimulato , idem illi accideret quodjovi & Mercurio accidiflè fabula recenfet. Exçlufi fuerunt illi ab omnibus oppidanis, quos in- Aaa 2 ter ter nihil dubium fuifle locupletes, folus Philasmon pauper agricolaillis hofpitium exhibuit. Heu me/ nolunt hodie divites efle TEMPLA viva Dei ! Illos - illos divites intelligo qui per fas & nefas, per dolos & fraudes à viduîs, à pupillis, à milèris extorquent & corradunt divitias, & alienis Ipolijs ac rapinis onufti incedunt ut Cameli, libimet obftruentes vi-- - am ad cœlum. Rari valdè funt Zachœi, qui dicant : Ecce dimidium bonorum meorum do pauperibus. Et fi-quid aliquem defraudaui reddo quadruplum, videlicet ex altero bonorum dimidio. Participes fac pauperes Cfiryfoft. ( monet allegatus Chryfoftomus ) & bonus fis di-clL fpenfator eorum quœ a Deo tibi data funt. Porrô IV. In magnis folennitatibus, uti & in Dedi-eatione Ecelefiae magnus paflîm concurrit populus, neq; fuo tune defunt officio divites, quo minus & ipfi Templum accédant, interfint div inis offices. Sed fi mihi liceret intueri fingulorum corda, & internas cogitationes, quàm mira vobis poflèm exponere ! Putatis quod omnes hodie hue conve-neritiseo animo acintentione qua Zachseus Chriftum excepit ? quotusquifq; eft folicitus de purita-te animse, de mutanda per pœnitentiam anima fua in vivum Dei TEM PLU M ? quotusquilq- ad vocem Chrifti quam audit vel in Mifla vel in Condone cogitât defcendere ex arbore praetèritse impro-bitatis ? quotusquilq^ ex avaris & iniquis alieni pofîèfîbribus cogitât de reftitutione non iam quadrupla, fed fimpla?quotusquilq;.intenditfolito li-beraliorem erogare in pauperes eleemofynam? Metuo,ne pleriq- in TEMPLO Dei nova fibi TEM-1 ' PLA profana & deteftanda aedificent. Divites eri- Lyratï. in aunt fibi Templum Mamonnse. Alamon eft nomen Luc. b r àœ., ■ \ ■ ' ' ' ' ssj:, \ . ^ " , r s dœmonis tentantis de diwitips maie acquirendis, ut inquit Lyranus. Juvenes lafciviœ dediti erigunt fibi Templum Beeiphegor five impudicitiae, de qua D. Ze- D. Zern no : Deos ipfa genuit (nempe impudicitia ) ipfa intu- fey™: df lit mundo, per quos, aut in quibus diabolus colitur : ipfa pu m * wenerem membris nudatam, ut fciat unufquifque ad 1 do-lolatriam pertinere luxuriam, ipfa inquam mortuorumfe-pulcbra convertit in Templa. &c. Vix enim ( aut fai-tem rari ) alia de caufa Templum. frequentant, quàm ut videant & fpeculenter ex oppofito formas, fibiq; erigant altare contra altare. Juvenculœ, domicellœ, imô & fiepè maritatse, multas horas ab-fumunt domi ante lpeculum,feq; comunt & ornant lit fimilitudo T empli. De quibus David canebat ; Fi- pfal 143. liœ compofita, circumornatœ ut fimilitudo T empli. Taies ad Templum veniunt, ut in jis curiofi Juvenes, & etiam adulti ( an potius adulteri) adorent ido-lum veneris, & in Dei TEMPLO TEMPLUM habeant impudicitise. Mercatores qui nec in Templis ceflànt cogitare de fuis lucris, cambijs, deceptioni-bus erigunt fibi Templum Mercurij, quem merca-torum juxta & furum Deum agnofcebant antiqui. Iracundi Templum Martisfibiconftituunt, dum e-tiam fœpè inter divina rancores, iras, odia, vindi-. das fpirant. HseC perftringens S. Chryfoftomus s, Cbvy-ait ; S'tquis corrumpere Alatronam conatur, locum bune foft. bom. ( ideftTemplum ) maxime idoneumputat. Emerequid ^dclr' aut mer cari lube t ? magis idonea Ecclefia eft quam forum. Sœpius enim de rebus hic quam in ojficinis loquuntur. &c. Nihil ferè eft , quod non libentius in templis tracte-musquàm domi: hinc tanta Templorum irreve-rentia, tantus divinorum negle6tus, ne dicam con-temptus ;curiolacircumfpećHo,-Epiftolarum rele- A a a i ćlio, čtio, novellafum communication garritus, joci ri-lus iam funt communes magis quàm oratio. V. Mi Chrifte memini te dum in terris verfareris, & adverteres in templo Hierololymita-no ( quod erat tantum umbra noftratium ) negotii atores ententes ac vendentes boves ac coiumbas quae erant materia facrificiorum, Zelo divini honoris impulfum flagello ejecilfè & menfàs nummu-lariorum evertifîè : quomodo nunc pateris longe détériora in tuis fanctis Tëmplis? annonverius modo dicere potes : Damus mea domus orationis eft, vos autem feciftis illam fpeluncam latronum. Superbi iracundi, avari, lafcivi ingrediuntur & „ illic lua quifque negotia tra&at, quafi verlàrentur in Theatris, foris, compitis, officiais mercatorijs, lupanaribus. Ettanta eft tua patientia ut diffimu-les ? Mirabatur olim Chryfoftomus fuo tempore, quod non puniantur divinitus, qui in Ecclefijs ri-fui, jocis, cachinnis, garritibus operam darent, f P/V' ut exclamaverit : Celebratur oratio, omnes jacentfe-40'ad**' £nes ) jwvenes fer[enes , piacula magis quam juvenes, j opal. ridentes, cachinnantes, colloquentes ( nam fer hoc factum audivi ) fer ali j s detrah ente s fuper genua po fi ti Et poft nonulla interjeta adjungit t f^ideo rurfutn & alios loquentes reüos dum oratio celebratur ; eorum vero levions non folum dum oratio perficitur, verum fer dum Sacerdos benedicit. O rem horrendam ! quando faim erit..? quando Deum placare poterimm ? &c. Et idprofeüo tremendum eft, quod bue non venis ludum aut eboream obiturm , fer tamen ftas incompofite. Nejcis quod cum Angelis conftitifti ? cum illis cantos, cum illk Deianlaudas, ferftasridens? Quodfulmennontorque-tur non tantum m iftos, verum&in nos, nonne miran- âumt dum. ■?: Sunt enim ifta fulmine digna. Hase funt aurei o« ris ferrea verba. Šed quid diceret Chryfoftomus ß hodie ingrederetur aliqüa Templa, & illic obferva-ret ocülorum nićtus & nutus juvenum ad puellas, imô & colloquia inter eofdem ubi promilcuè utér-que fexus toleratur in fubfellijs : audiret condici locum , tempus, fignum occulti conventiculi ad feeler a : audiret ab alijs convitia & maledićta in Sacerdotem protrahentem diutius Miflàm , in Con-cionatorem veritatem pröfefliim , in tranfeuntes vel advenientes quorum funt inimici î videret, quod aetate noftra fa&um ( horrefeo referens ) in iplo templo pugnas, duella, homicidia. Et non funt ifta fulmine digna ? TEMPLUM Dei fecerefpe-luncam latronum, in TEMPLO Dei TEMPLA e-rigere Idolorum & Icelerum ? VI. Peregrinanti olim Patriarch® Jacobo & fomno opprelîb, vifi Angeli per lealam defeendere & afeendere, fummitati verô fealae ipfum E)eum innixum. Excitatus àfomno Jacob & obftupefaćtus ait : Terribilis eft locus ijte : non eft hic aliud nifi domus Gen. a. Dei & porta cœli. Quid rogo terribile videbatur Patriarchas in ifto loco, an Dei confpećtus, an Angelorum ultro citrôque meatio? Terribilis eft, inquit locus. Ad quae Rupertus Abbas. Notandum R mt quod Jacob non ipfum Dominum, fed locum expavefcit, ut/. 7% ' Terribilem eße dicit. Talis autem locus Ecclefia Dei eft, & in ea terribiliaDei opera patranda. Nimirum contra eius violatores. Pavent lan&i locum habitations Dei, & non paveant impij peccatores? Qyod Deus non fem per fulm inet, non femper pu-niat fcelera & irreverentias Templu exhibitas, eft eius qua clementiae qua patientiae attribuendum : nihil- Henfchen. To. i.A. prit, ad diem 28. Vit. S. Marci. Henfchen. To. 3. A-frilis d. 30. in vit. nihilominus timenda eft eius juftitia , quam fgepç in profanatores locorum facrorum exercüit. In Campania fuit aliquando vetus Templum S. Mar, ci Epifcopi & Martyris Atinenfis, quod cum iam. dirutum viatores forte tranlirent, illic jumenta fua collocarunt per noćtem , ignorantes ibi fan&i lipfana eflè condita. Moniti tamen à fcemina vici-na locum efle Deo dicatrum , perfeverarunt. Orto mane iter profecuti illicö fenferunt vindicemDei manum. Nam vix ad jaćfcum lapidis progreflis u-num jumentum corruit & crepuit, & alterum li-militer nondum exa&o ftadio. Idem accidif alijs ibi: dem pernoćtantibus Calabris Mercatoribus quorum Afinum in Ecclelia alligatum node aggrelîus lupus voraVit. Tertio item, qui in eadem Ecclefia Afinum pedi fuo alligaverat ne cum ipfe indormif-fet, poflèt abfcedere î nam fures nočtu ingrefli Ecclefiam praecifo fune A-finum abduxerunt d^oS autem feeiftis illam fpeluncam latronum. Et multô magis vos qui in Ecclefianegotiamini, qui amores inho-neftos conciliatis, qui proximo detrahitis &c. h see quippe longe graviorafunt quam fi animal irrationale ingrediatur Ecclefiam 3 quanquam & hocin-ducentes profanent Templa, & peccent. VII. Ecclefiam S. Eutropij Martyris Epifcopi Santonenfis in. Gallia fortêCitharoedus quidam in-greflus lucri caula Citharam pulfabat fubfiliens : il* lico adfuit vindex Dei manus : nam in conlpe&u omnium fupinus cecidit, & videbatur iam iam ex-fpiraturus. Colfe&o dein anhelitu agnovit peccatum , Deo & làn&o emendationem promifit, & priftinse reftitutus eft fanitati. Sed paulô poft obli- tus promiffi cum iteruperEcdefiam circuiretpere* g" grinorum vigilias, eô% cithara fua pot-ius ad va^ nitatem quàm devotionem impeileret, terrse repente allifuslpumansacfrendensdentibus fuamet membra lacerare cœpit, acfi maligno fuiflet cor-reptus Jpiritu. Adhœc Citharse chordœ difruptae funt, ipfa Cithara occulta vi in altum fublata rur-fum decidit & confraćta eft cum omnium ftupore agnofcentium pœnam Dei. Ille. verô mifer depor-tatus domum poftridie vitam claufît. Terribilis eft locus i fie. Idcircô cùm fciret Ecclefiam Dei talem elle locum Stephanus Papa VI. & animadverteret à nonnullis irreverentiam Te m plo exhibitam dum« ipfe Millàm celebraret, fub ipfa Miflà ad populum converlùs exclamavit : Pavefcite illum qui flagellaja-So de funiculis eiecit vendentes de Templo. Quod etiam m' 9°" hodie di&um efto omnibus qui hue alia de caula quàmadorandi Dei convenerunt : qui non fatis memores in eius conlpećtu fe ftare, ad vana, ad il-îicita, ad nugas, ad garritus fe convertunt. An igno- $ Atyifl. ras Ecclefiam Dei ojficinam Ale die am eße& partum ? fi finïfo fa-inportu fluäibus aqjteris ubi poftea quiejees ? aiebat S. c™ fyna' Ânaftafius Sinaita.. VIII. Ut modo inlînuatum eft Chriftus 11a-gello ê funiculis confecto eiecit ementes & ven«-dentesê templo, quod fa&um fummè mirantur SS. Patres. Unde Venerabiiis Beda aiebat : Si Do- Beda how, minus nec ea volebat venundari in Templo,. qua in ~n de, Templo volebat offerri, quanta put as animadverfi- Q t£". one punire t, fi invenijfet ibi aliquos rifui tel vani-ioquio vacantes y aut alij cuilibet vitio mancipatos ?' Sanè emere, venderey negotiari, non eftde feactu* illicitus aut malus : Ii ergo hoc Deus in Templo> fuo non tolérât, quanto magis indignabitur lî illic Dom. Pars IL Bbfr exe*«- exerceantur a&us peccaminofi, fi contingat, utî a-Cœfar.fer. iebat Caêfarius, quod Aîiilti cum parvo peccato ai 3S' Ecclefiam veniunt, cum multis ac magnis ab Ecclefia revertuntur. Obfer vat verô fingulariter S. "Vincen-tius Ferrerius quod nulpiam legatur Chriftus per feipfum aliquem peccatorem punivilîè, nifi eos fo-lummodo qui Templo irreverentiam exhibuerunt Si Fi»- negotiando. Non legitur quod Chriftus unquam procent. fer. priis manibus peccata correxerit, nifi hic, quia [ecit fia-invQcZ' ge"um de funiculis. Hic apparet quantum dijplicet is qui vit. ' tangit Ecclefiam. Reges & Principes per fubftitutos punire folent, per feiplbs verô gratias elargiri. Idem folet agere Deus, led ubi honor eius viola-tur, ubi Ecclefia Iponfa eius inhonoratur, per fe punire vult, utoftendat quantoperê illis indignetur qui debitam reverentiam TEMPLO non deferunt. Pavefcite illum qui fiagellofafto de funiculis eiecit ven-dentés de Templo. s.Mffyi IX. Proinde mi Chriftiane, mi Auditor : Ee- inÀfteiic. clefiam ut cœlum adi, §5nil in ea aut loquere aut age, % Eccl!' qu°dterram fapiat, uti monebat S. Niius : & eodem Theo. ' fenfu S. Germanu s: Ecclefia eft terrenum caelum, in quo fupercœleftis Deus inbabitat, inambulat. Nihil indecens, nihil profanum, nihil defećtuofum aut vitio affine locum habet in cœlo î fi viva fide agno-fcis te ftare aut flećtere coram Deo in medio Angelorum ; utique modéftiae & pietatis, &puritatis memor eris. De S Nonna matre S. Gregorij Nazi-anzeniipfe teftatur fan&us filius, quod in templo nunquam locuta fit, nunquam altari terga verte-rit, nunquam ad pavimentum fpuerit, tanta erat eius erga locum Deo facratum locum Terribilem re-yerentia. Cur non illi quoque ad laudern prœclarum fit r (inquit S. Gregorius ) quod filentij honore fimfta co-luerit, quod verier anda AJenjœ nunquam terga verterit, nec divinum folum confputando inquinaverit. Agnofce-bathseclanćta, quôd domus Deo dicatas fint habi-tacula Dei, quôd illic Deus fit omni ftudio colen-dus & adorandus, quôd Tenibilis fit locus, ubi Deus habitat, qui ficut bonis praemia paratus efi; dare, ita improbis pœnas in promptu habet. OJim totus Mundus TEMPLUM erat, ut canit Claudius Marius , eum de Caini & Abelis facrificijs agit : Alox niveo facra exurgunt altaria faxo Agnovitfo hac prima recens altaria Alundus: Anted totus enim convexo tramite cœli TE Al PLU Al mundus erat. - - -Unicumdeinde fuit Hierololymis. Apud nos Chri-ftianos funt innumera, in omnibus urbibus, oppi-dis, pagis, led ut dolet Chryfoftomus : nunc caetera omnia facilius in Ecclefia deprebendes quam Ecclepam ipjam y quia Icilicet non exhibetur ei debitus honor & reverentia, quia cum ipfimet Chriftiani ingre-dientes Eccleliam deberent elle viva TEMPLA in TEMPLO, faciunt non tantum materiale TEMPLUM, fed & animam fuam (peluncam latronum. I-mitemur S. Adelardum Corbeiae Abbatem, qui non contentus Deum colere in TEMPLO materiali, fibiipfiin anima fua TEMPLUM fecit, ut ubi-que quafi hofpitantem in anima fua Deum coleret ac veneraretur. De eo vitae Author : TEMPLUM autem fpiritus fuam fecerat animam, ver ita-tifque babitaculum. îdcirco ut mihi visum efi, totus u-bique fecum , totufque cum Deo erat, ac folicitus cum eo oradiebatur. Si verô hoc praeftare non pofîumus, faitem fimus in TEMPLO TEMPLA Dei. De Bbb 2 Stra. S. Greg. Naz. or ai. in laud, patris S. Greg. Tb eologi» Claud. Mar.libi ■jtPccm. Cbryfoßl bom. 38. in Ep, ad Corinib. Pajtbaf. Radb- in vita cap. 8. ap.Bol* lan. z. Jan. Atbenœ, Deipiioj übt Stratonico quodam refert Athenaeus, quod cum verfaretur apud Maliftam( vel Malylïn)Laconiœ ur., bem, ibique viderit multa Templa, paucos homines , progreflus ad forum clamare cœperit Audits Trnpla. Ego meliori fenfu hœc ad vos pofliim dicere AA. mei : Audite Templa. An nefcitis quonian membra ueßra TE Ai P LU Al funt Spiritus fanfli, % quiinkjobis eß &TEAîPLUMDeifanûum eft quod m. Cor. tf eftù tyos. Mementöte quid litis, quid elle debeatis, 2. Cor.3. ubique locorum quidem, fed praefertim in TEM-PLO Dei, in Ecclelia quam frequentatis : & liquid haftenns .neglećtum eft, hodie in Anniverfario Dedicationis huius Ecclefiae celebrate novam De-dicationem Animas veftrae cum Zachaeo. Nam & ad vos clamât Chriftus : Hodie in domo tua oportet me tnanere.Ut deinceps audiatisHoi/Vfalus buic domui fa-ïïa eft: & litis ( quod opto fingulis ) viva Dei TEMPLA in TEMPLO, fanćh in fan-do. Amen. DIS DISCURSUS XXVIII. In Dedicatione 'Ecclefiœ. Templuiîi extra Templum. THEMA. Hodie in domo tua oportet me manere. Luc< p. SYNOPSIS. I. Enama àicHntur cum nov& IV. In 'Dedicationibus pafßm veftes indmntur, à nobis vi- tabern£ cauponum, fidicinum t£ novitatem exignnt : fed fitbfeiïia, mercatorum fngge-pauci nunc vere enc&niant, ft us, mimorum theatra junt quia facimt fibi Templum Templa extra Templum, extra Templum, qu&rendo tibi plus colitur dœmon quam Deos extrafDeum. in vero Templo Deus. II. Olim unum tantum erat V4 Facimus quod Salomon qui Templum : apudjfhriftianos mum Templum erexit vero funt plurima,& bis non con- Deo, idolis veroplurima, tentimulti etiam facella doe- pufertim ij qui funt ventri moni erigmt extra Tem- de dit i, ab uno vitio ad cœte-plum. ra digredientes. III. Etplurima pajfîm dœmoni VI. Ut miles quidam per om-exftntUa funt àRegibusldolo- nés cauponarias tabernas po-latris, ut fuperaverint Trin- titare folitus : cui poftea in cipes Chriftianos,qnid mirum? posnis calix ex pice & fui-cum ducant ad declive non in phure propinatus eft. arduum fient Theodota mere- VII. Ebrioji digrediuntur ad t\ix plures habuit fequaces choreas uti Ifraeliu, adquas quàm Socrates t matres libenter ajfuefadunt Bbb 3 fw fuasfilias, ut mature difcant eft unanimitatem devqtionU celebrare feftum diaboli. in templo, Deum femper ba* FIl^.Quodß aliquibus pedes pru- bere in oculis. rinnt ad choreas, imitentur X. Et quibocfciunt, nonqu-, Davidem faltantem ante ar- Templum extra Tem- cam, S. Elijaôetham faltan- plum , ipfimetfimt Templum tem ad Ècdejias, & canant Dei quod non debet exftmi i Domino. feiïis lapidibus, ideftfepm- IX. Canere Domino eftfcirejtt- tis à reliquo corpore, bilationem cum tripudio, id Hodie in domo tua oportet me manere, Luc. iy. L V^^^^^Ncsenia hodie,feu innovàtionem De» dicationis hUius in qua congregatï Žl P^^^M &mus Ecclefiae celebramus. De En-Êm C£nVs bonorandis lex vêtus eft , edque W)praclarèconftituta. Inquit S(Gregorî-us Nazianzenus. JEquum enim eft? ut quod primo lànâè peranum eft, frequentiùs in-geratur memoriae, & vêtus pietas faltem annuè renovet pietatem. Telle S. Auguftino : Qui nouant veftem induit Encaniare dicitur. Multô magis dixero illum Encaeniare, qui depoiita vetufta peccatorum: & malarum confuetudinum pelle, novos induit mores , novis ornatur virtutibus, quod vel maxi® me fàcra Eccleliarum Encaenia à nobis videntu er-xigere. Hoc delignant vexilla ê turribus pendula: hocfrequens & plena campanarum computation hoc folennior divinorum officiorum pera&io : hoc Angularis prse alijs feftivitatibus templorum orna-tus. Sed pro dolor î hifce tempOribus ineiufmodi telebritate pauci verë ut oporteret Encaeniant : ut conqueri poffit Deus uti olim per Aggaeum Pro- ^s TEMPLORUM tribus mil-pèrjlit."' libus, & oćtingentis, tanquam novis fyderibus notent. en, vum cœlum in terris vefëijt : adjunxitque finguli? Bonziorum domum, & partem tertiam većtigali-ura. Nullus Chriftianorum Principum hunc nu-merum attigit, quantumvis multi multacondide-rint. Celebratur S. "Hénricus IL Imperator quod s mille Ecclefîas extruxerit : Jacobüs Rex Aragonisa duo millia : Reges Hilpanise ( non unus fed plures fuccelïïvè)in occidentefeptuaginta millia Templo-rum erexerunt. San&a haec Principum funt opera : fed ubique numero; excedit oppofitio dœmonis z utpoilit ferè dicere ad Principes, quod olim The-odota meretrix objecit Socrati : Ego te antecello9, cum tu neminem ex meis poßs abducere : cunïïoï ego tu~ ■ - or» os, ut libitum fuerit ad me voco. Sed quod refpondit Socrates, eft refponfum divinum : Non mirum boc, cum omnes turapias ad declivem tramitem, ego ad vir-tutem cogam ad quam arduus afcenfus eß. Si comparen-tur qui Ecçlefias intrant in Encasnijs cum ijs, qui extra EccJefias tuburcinantur, funt plerunq; in Ecclefia rari nantes ingurgite vafto : cœteri TEM-PLA extra TEMPLUM libi erigunt. IV. Nunquamne obfervaftis in concurfibus Dedicationum, quot extra TEMPLUM tabernse vinariae, ofEcinae culinarise , fidicinum fubfelfia, mercatorum fuggeftus, mimorum &hiftrionum theatra?Quid funt hsec aliud quàm TEMPLA extra TEMPLUM ? lèd in quibus coluntur Idola, Bacchi,Mercurij, veneris Momi, &his amplius fà-crificaturquàm Deo in veris TEMPLIS. Venit fu-binde intégra fam ilia,maritus,uxor, proles ad talem concurfum, multum eft fi duos nummos in Elee-moly nam tribu at, duos altari imponat : & folidos fiorenos perpotat, donee caput occupante vertigu ne, rerum omnium ignarus deducatur ad ftratum, Venit Mercator fi uni breviculae Miflae interfit, pu-tat fe magnam rem prasftitifle, totum reliqüum diem abfumit, deceptionibus, mendacijs, perjurijs. Venit caupo venale propinans vinum plus de eo vendendo folicitus inter potatorum jurgia, detra-ćtiones, ebrietates falfificando menfuram, admifc cendo aquam, hortando combibones ad fcyphos ficcandos, quàm de cultu Dei.-Venit petulcus ju-venis fi templum inlpiciat non facit, ut illic vene-retur Deum, led venetur Deas Cyprias, totus in eam defixus cogitationem, quomodo alimentetfo-€um Cupidinis. Veniunt puellae circumornatœ ut fi~ Dom. Pars II. C ce mili» mlitudo templi, corpore ad tempus prsefentes in TEMPLO, çogitatione verô non in Ecciefise Cho-ro,ied extra in Chorea. Deniq; circa TEMPLUM quot ftationes cauponum,mercatorum,fidicinum, Êot TEMPLA Bacchi, Mercurij, Veneris & Cupi-dinis, quot menlse, ac fedilia tot arse : imô tot quot anguli & luci. Et hos ego dicam venilîè ad Encaenia facra ? nos ego appellera cum Apollolo TEMPLA DEI ? an potius facrifïculos Idolorum, quorum lin-guli proprium & peculiarem habent Deaftrum quem colunt. Hefiodus memorise prodidit fuo tempore fuilîè numerata triginta millia Deorum, quibus lingulis li non fana, faltem arse fuerunt erećtse, Varro trecentos Jo ves ( vel ut Ravifîus loquitur ) Jupitres diverfos collegit. O quot in magnis con-curfibus Dedicationum & Encseniorum, & Joves & Bacchi, & Veneres Cyprise, Paphise, Erycinse» quin & Cornutae, alijq; deuneuli poflent colligi, quibus plus lèrvitur extra TEMPLUM, quàm Deo vero in TEMPLO. V. De Salomone referunt facrae paginae,quôd sedificaverit Dornum Domini lèu Templum Hie-rololymitanum incredibili penè lumptu. Ex lup-putatione Villalpandi notât Pineda fuilîè impett-pr7v Sa- ^ redigantur ad aureos Hilpanicos auri mille /on. lh. fexcentos tres milliones, & očlingenta millia aure-, s•c■ 4> orum : argenti verô mille aureorum. Magnus pror num, fedô fumptus, opus dignum Rege : fed ecce dum unum vero Deo TEMPLUM erexit extra illud TEMPLA feu fana & delubra dœmonum innume-ra condidit ; C olebat Salomon Afiartben Deam Sido* niorum, & Alolocb idolum Ammonitarum, Tune adificavit Salomonfanum Cbamos Idolo Aloab in moti- te qui efi contra f er u f alem, fef Moloch Idolofiliorum Ammon. Atq; in hune moâum fecit univèrfis uxoribus fuis alienigénis, qua adolebant tbura s fef immolabant JDijs fuis. Optimum initium peffimo fine corru-pit. Sic agimus & nos Chrilïiani. Convenimus ad Enceenia ut honoretur Deus, ut preces folito ferventius fundantur , ut innoventur interna 'IT' TEMPLA animarum noflrrarum , & forte prsefta* mus aliquod oblèquium dum Miflse & concioni in-terfumuSjfed inde egrefll illico nobis œdificamus fa» na & delubra,& TEMPLA extraTEM PLUM var ijs ïdolis, quibus longe plus fervitij impendimus3 quàm vero Deo, Plerique quorum DEUS venter efi, intemperantiœ fe dedunt ; eftur , bibitur ad feram noćtem ad crapulam ; luditur, faltatur, pugnatur ; mille inlolentijs confumitur dies, & noxipfàin fo* cietateni pertrahitur. Et hoc multi iam faciunt quafi gloriamreputantes, aut quafi non videren-tur Encœniare , nifi ebrij domum reducerentur i tanta caecitas occupavit hominum mentes ! Et hi non cogitant , quod quorum Deus venter eß, etiam fit gloria in confufione ipforum : non audiunt Ifaiam clamantem : Cytbara, és lyra, & tympanum, (bf tibia, tfàï. /.• fe5' vinum in convivijs veftris, fef opus Domini non re~ 12* fpicitis, nec opera manuum eius confideratis. Propterea dilatavit infemus animam fuam, fe? aperuit os fuum absque ulio termina. Praemiferat verô quafi de noftrae tatispotatoribus loqueretur : Fa qui confiirgitis marie ad ebrietatem fe&andam, fer potandum ufque adve-jperam, ut vino aftuetis. Ubi addit in Commentaries D. Thomas illud ex proverbijs Salomonisî Cui P'™0* va ? cuius patri va ? cui rixa ? cuifoVea ? cui fine eau- prov.'s^ fa vulnera ? cui fuffufio oculorum ï Nonne his qui com- C CC 2 \ : mo- mrantur in vino, é? fiudent caiicibus epotandis. Ut vino œftuetïsad luxuriant, & ad omnia vitia. Itapro-fećlo eft qui fe ingurgitant ad plurima alia vitia prolabuntur; qui Deum ventrem fibi ftatuunt Baecho facrificant, paulô poft etiam Veneri, quia fine Cerere éJ Baccbo friget Fenus paulo poft etiam Marti, cum venitur ad rixas, ad pugnas , quin & blalphemias in Deum, ut ccetera praeteream. Sed vœ talibus ! cJfar Hb. VI. Narrat Cœfarius de quodam Rudigero mi-jo, c, 41. lite cuius una cura fuit indagare ubi nam celebra-rentur Encaenia & Templorum Dedicationes > nullus eo promptior ad eiulmodi folennitates , led vix inlpečto TEAlP LO, extra TE AIP LU Al aliud ßbi quaerebat TEMPI,UM ubi Baccho & abdomini žacrificaret : circuibat ab lina ara ad aliam , volo dicere ab una popinà ad aliam , & ùbi optimum vi« num deprehendebat, ibiin feram noćtem trahe-bat cyathos. Defunčtus apparuit filiae cum parvo vafe quali ad potandum utebatur. Quaerente filia : Pater, quid eft in vafe illo ; refpondit : Pot m mem ex pice & fulpbure confeStus. Semper ex illo biboy nec eum epotare valeo. Eo dići o difparuit, eaufam pro dens fuae damnationis. Annon Pfaltes Regius de hoc & Pfd. 74* eius fimilibus cecinit : Calix in manu Domini vini meri plenus mifto. Et inclinavit epc hoc in boc : verum-tamen fox eius non tfi exinanita : bibent omnes peccato-S• Bruno res terrœ. Quae difFundens Š. Bruno Aftenfis ita dif-PfaU m : Calix ifie in manu Domini menfura retributionis eft. In boc calice, merum i5 purum vinüm, & mixtum vinum fimul cum fœ ce con tine tur. &c. Alerum autem illi bi bunt qui de bac vita exeunt es nihil babent quod pu-niatur. Alix tum vero illi peccatores, qui pœnitentiam «B« ex corde fufcipiunt. J fti enim, ut Apoftolus ait, falva-buntur quidem, fic tamen quafi per ignem. Fœcem autem illi peccatores bibunt, qui ufq; ih finem in fua malitia per-fever ant. Et üt infra adjungit ; poena malorum nullum finem babebit. Et hsec non prascogitant helluones, qui pro modica voluptatula & dele&atione palati, fe à palatio coelefti excludunt, & in profundum précipitant, ubi Bibent omnes peccatores terra. Fse- PJal, 10. ces ex pice & fulphure ; Ubi ignis & fulphur, & jpi-ritus procellarum pars calicis eorum. VII. Quid dicam de tripudijs, faltibus, cho-reis ? quse plerunq; ebrietatem fubfequuntur ? Cum Moyfes morareturin colloquio Dei, & ab eo leges acciperet, interim Ifraëlitarum fedit populus mandu• Exûd'Jî caro éJ bi bere, & furrexerunt ludere ; ideffc choreas duceré ut pallim interprétés, & colligitur ex fub-fequentibus, ubi de Moyfe dicitur : Cumq; appropin-quajjet adcaftra, vidit vitulum & cboros. Hugo Car- . dinalis illud furrexerunt ludere, dicit elle vitulum ado- Exod. rare, quafi idem eflet chorea & Idololatria ; five cultus veneris an potius dœmonis ? De hoc loquens 5. S. Ambrofius aiebat :\Nemo, ut dixit quidam fecula- Hb- f.de rium doÜor, faltat Jobrius, nifi qui infanit. An quidquam eft tam pronum ad libidines, quam inconditis motibus ea, qua vel natura abfeondit, vel difciplina velavit, membromm operta nudare, ludere oculis, rot are cer-vicem , com am fp ärgere ? Quid ibi verecundta poteft ejfe, ubifaltatur ,firepitur, concrepatur ? Et tamen matres omnem occafionem quserunt ut filias fuas ad faltus & choreas diicant, id humànitati, & bonis moribus tribuentes, per eiufmodi exercitia illas difpofiturse ad futuras nuptias, & acquiren-idum tanto citius maritum ; fi innotelcant, videan- Ccc 3 tur tur comptae, ornatae, agiles, promptae, manu, pe-. S.Epbrem.' dibus, oculis, nutibus , rilibus. Oinfana indulgen-in e h co ah tia J feverius pronuntiat S. Ephrem dum inquit: 4 -J mo° iijyi diabolicœ cantiones funt, ibi ira Dei favœ : ubiti-biarum cantus fa tripudia perftrepunt,ibi virorum pari-ter fa mulierum funt tenebrœ, diabolique, feflum célébra-tur : fie fallit homines ad mala, tanquam ad bona facienda inducens. Audiftis choragi. faltatores, faltatrices ? an .potiusHerodiades ? tripudijs & choreis diaboli ftfium celebratur. Et nunquid omnes magi & fagae ad nocturna folent convenire tripudia & faltare in circu-lum, ê quo poftea defcendunt ad centrum ? In hos %ai.*3. plane videtur oculum conjecilîè Ifaias cum de Baby lone loqueretur : Pilofi fait abunt ibi, farefponde-bunt ibi uhtlß inœdibus eius, fa fyrenesin delubvis volup-tatfs. Chaldaeus loco Pilofi, legit dœmones, nempe infernales Fauni & Satyri praefultores chorearum. Medi. g, Propterea monet fapiens : Cumfaltratrice ne ajfiduus fis i nec audias illam, ne forte pereas in efficacia iüius. VIII. Quodfi tamen alicui pedes pruriunt ad choreas, accedat : docebo quomodo line ofïènfa, imôcum magna Dei complacentia faltare poffit. De Davide refert lacer textus cum reduceretur Ar-i.Regi 6. ca in Jerufalem : David faltabät totis viribus ante %6' Dominum. Sed quomodo ? accinćtus Ephod lineo,& percutiens in organis armigatis, ideft ut Glolla habet ad armos ligatis, ubi Hugo Cardinalis Canticum operi fociabat. Canens Deo laudes fubfiliebat in lasti-fiae lignum, & reiećtis Regalibus ornamentis ephod , -V lineo feu humili veftitu accinćtus antecedebat ar-cam, quod nullam innuit levitatem, fed pietatem ac devotionem : quod utinam omnes imitarentur ' qui ad Encaenia conveniunt, non corporaliter fed ipiritualiter faltando : Covpctralis faltus ( inquit Ri- Rieb. Viä ehardus Vićtorinus ) eft totum corpus a terra Jufpen- in dere : fpiritualis faltus, fpiritum, & totum quod fpiritus efi a terrenis alienare. Ita faltabat, quam vis extra Ee-cleiiam non nihil etiam corporaliter fubfilierit S. E-lilabetha filia Regisllngariœ,quœ adhuc puella cum coeteris ludens & quafi falitans fenfim magis ap-: propinquabat Ecclefiae, & ante fores flexo genu procumbens fubfiliebet fpiritu canens Deo injubilo. , Nam & David feT omnu domus Ifrael ducebant arcam teftamenti Domini injubilo, ideft in lseto oratio nis concentu, quod vel maximè prseftandum nobis effet in Encsenijs ac Dedicationibus Ecclefiarum. IX. lit verô melius intelligamus quid fit Domino canere in jubilo, advocemus alium textum lcripturae, & quidem verba ipfius Davidis rprsedi-cat; ille beatum populum qui noverit jubilare , & in jubilo exultare,quafi conjungens laltum quendä fpiritualem cum laeto cantu : Beatus populus quifcit pp. so, v. Jubilationem. Hanc jubilationem ut clarius proponat fubjungit: Domine in lumine vult us tui ambulabunt,& in nomine tuo exultabunt. Notate quod non dicat folum Beatus vir, vel Beatus homo, led Beatus po-pulus, quo dénotât pluralitatem, & conventum multorum, an potius concentum unanimem , ut fit jubilatio & oratio ad Deum quafi quoddam melos organi vel inftrumenti mulići, quod fieri certè non poteft nifi Concordes' fint, & in idem confirent qui conveniunt : Pingit nonnemo Organum Pbil.Pic-muficum ex pluribus fiftulis compofitum,per quod Mondo ut denotet concordiam alicuius communitatis ad- fymbol, dit lemma : Conjunct^ juavius. Idem polies adfcri-bere pluribus campanis in una turri Ecclefiae pen- den- deiitibus quas populum non tantum convöcant, fed etiam concordi concentu admonent, quod fient ilias ConjunBœ fuavi us refonant, fie totius populi unafiimis confenfus ad concinendas laudes Deo, & concors voluntas in bonum tendens Deo magis placeat, quàm fi pauci ex illis orationi in-cumbant, cœteri verô fejun&i aliud cogitent, aliud agant. ïgitur Beatus popu lus qui feit jubilationem, quia per hanc facilius obtinetur à Deo quod peti-Qngtn. tur. Hine Origenes explanans hune locum ita dif-fofuê.7'm fè1"^: Hic nefeio qu' ; ■ > > ani- animam fuam Deodedicabit, aut prius dedicatam, nova dedicatiöne confecrabit. Veteres Germani id habuerunt in more pofitum, ut pro magnis fe-ftivitatibus peculiares haberent veftes, quas alio tempore non induerent, fèd confèrvarent ut poft obitum in ijs fepelirentur. Jlquum eft ut eos imi-temur, non dieo in veftitu corporis, fed in orna-mentis animœ :& tales in Dedicatione accedamus TEM PLUM, aut faltem in ipfo TEMPLO nos ex-ornemus virtutibus, &- puritate confcientias, qua-les yolumus inveniri in vitse fine : Itaq; uenite exultemus Domino, Jubilemm Deo falutari nofiro, prœ-oc ciipemusfaciem eius in confeßone, & in Pfalmis jubilemm ei. Non dico veni Petre, veni Paule, veni Andrea, fed uenite venite omnes qui hue adveni-ftis. Voces noftrœ unanimiter ConiunSa juaruius perfonabunt, concors lènlus nos efEciet viva Dei Templa. Ut materiale Templum fit habitatio Dei necefle eft,- ut lapis lapidi coniungatur & intime cohœreat : ut fpirituale Templum confurgat, quod Deus dignetur inhabitare, oportet ut fimus unanimes in jubilatione & laude divina, quia multi unum corpus fumus , unum Templum Dei effi-cimus, & fingulifeorfim animam debemus ei ve-lut aram confècrare. Utinam ego hodie pofîèm eflè Amphion, qui mouit lapides canendo, & vos e-docerem in unitate fpiritus efficere Deo verö Templum vivum l Prœcipiebat olim Deus Moy-fi : Si altare lapideum feceris mibi, non adificabis illud Exod. exfeSis lapidibus. In quem locum Ilidorus Hifpa- jj^j-h lenfis : Seäi lapides bi funt , qui unitatem feindunt ; ' ac drvidunt fe ipfos à focietate fraterna per odium rvelfcbifinata. Tales in corpore fuo non recipit Cbri-Dom.ParsIL Ddd fim, Jim, cuius corporis figuram aitaris illius conflruïïio a-dumbrat. Qui in Dedicatione Ecclefise extra TEMPLUM fibi nova TEMPLA Idolorum erigunt, hos seftima ut lapides fećtos, fegregstos à reliquo Ec-clefiœ corpore, quorum Deus venter eft, quorum Deus Bacchus eft, quorum Deus venus eft &c. & gloria in confufione illorum. Nos autem Jubilemus Deo falutari nofiro, prœoccupemus Jaciem eim in con• fejfione, & in Pjalmu jubilemus ei. Singuli dicamus licet alio fenfu quàm Chriftus dixerit : Hodie in domo tua oportet me manere. Hoc dixit Chriftus ad Zachaeum quando apud illum accepit diverfo-rium : nos verô dicamus ad Chriftum Domine Hodie in domo tua oportet me manere. In templo tuo tibi dicam gloriam ,nec aliud TEMPLUM extra TEMPLUM Tuum adibo. Tibi foli honor & gloria. Amen» m^mmmmmmmmmmmmm DISCURSUS XXIX. Tempore fie ci t at k & famiđ. Gymnafîum Thaumaturgürn. THEMA. Ego autem in multitudine mifericordiae tuae : Introibo in domum tuam ; adorabo ad templum fan&um tuum in timore tuo, Pfal♦ /. SYNOPSIS. 1. Sapienter in publica neceß- claufit cœlum. Hœc tnbn ple-tate aaggumtur ad Templa rumque non cafu fed ex vo-qu£ funt Gymnafia Thauma- luntate Dei evehimt, turga, W Deitatkfchola in IK Et mmittmttir propter qua difeimts mira cfficere peccata , uti ipfi gentiles ag-virtute orationh, fed tamen noVerunt, apud quos erat lu-in timore,quia Deus voluntà- piter pluvius, &apudlndos tem timentium fe facit. dolium pluv'i£, & etiam deli. Salomonistempbimex quin- fe'dtm plnvu Pygalenfes tri-qne caufis ädificatmn eft, qua - buerunt negleftis facrificijs : rum etiam ma eft, ut in defe- oportet ergo adfiipplicationes Uu pluvi£ 'Deus oretur ut eonfugere in tali neeeßtate. confervet hwneïïet fm- K Mulu olimfuermtficcita-ges. tes, ut peccatores co'érceren-III. Magna quippe cälavnfas tur. Nunc illam Deus mittit eft plnvi£ defe'äus ficut tem- uf emendetmr & Mnm time^ paribus Achab quando Elias amus: Multibus Gelboe pec- Ddd 2 ea- catoYibiu Tiavidmakdicitve ad hoc & ftellœ cooperantur■■ pluatfuper iüos. fuo inflnxu. Vult Deus adfe VI. Confulamus confcientiam an trahere noftrosgemitus ^ fH^ fimus nos caufa pr£fentis ma- fiiria, & ilia liquare in pluli & pericnli, quia Deus eti- vias. ComportentPlanetœfeu am propter unum punit totum erratica fidera peccatorum fti- ' populum, uti propter T)dvi- osfingultus, & ftellœfixœfeit dem, propter Achab, propter jußi, fperandnm bene, pu- Achan. fertim fi invoceninr etiam VII. Sed fupponamta nos omes Sariàï ceuftell£fimamenti. innocentes,forte ideb nos pre- IX. Eßmdamus ergo cordano-mitficcitas ut Dei mifericor- ftra coram Deo ferventi ora-diam imploremus, qui eft im- tione, & folabiturDeus ari-, hrium pincerna,&datpluvi- ditatem terrœ, ad quodjuva-amcuivult, fulgurafeu bmt fanüi invocati, ut S. minas mutat inpluviam. Franca Virgo. S. Marcus E- VIII. Tluviafecundum Thilo- pifcopus.S.Tamphilus Epi-fophosgeneratur cum fol at- fcopus. J ^Donatus Epifcopus, trahit bumores ê fiuminibus alij, fi pœniteamus&fer-& lacubus, & in aererur- venter petamus d 'Deo mife-fnm coPeftos daidere facit ; ricordiam. Ego autem in multitudine mifericordisé tuas : Introibo in domüm^uam s adorabo ad templum fan&um tuum in timore tuo. Pfal, I. -««^aa^^Atis füperq; vobis notum eft AA ? ^g^^^P quare hodie ad hoc fanćtum Tem- ^PjNI^Ä plum Dei fréquentes convenerimus. Publica nos impulitnecellïtas; vide-tls camPos «xficcari , pabulum ju-mentis' delicere : agros exarelcere, annotwe cantatem, & ô non etiam farnem prœfagi- re^ re ; in hortis omnia languere, terram paffim nimia jficcitate hiare : deniq- univerfale quoddam malum exinde metuendum. Optimum fufcepiftis confili-um • conveniftis ad Templum quod eft Domus Dei, domus orationis , refugium in necellitatibus ; Gymnafium Tbaumaturgum, fic enim appellator,m ë- m ritô quia in eo ars miraculorum addifcitur, per quam iratum nobis Deum reconciliamus, obtine- Vegain mus veniam, impetramus gratias, liberamur à pe- J"ftc'f* riculis, protegimur ab hoftibus,conlèquimur quod Naxera defideramus. Unde & Deitatisfcbola vosatur à Da- c-6 in vide ab Augufta, quafi in eo nos Deus doceat, mi-racula divina exercere, & quae humanis viribus vi- David ab dentur impollibilia, orationis virtute efficere. Vi- fus' In~ _ deor ego mihi nunc videre veftrum fingulos eo a- vït"cap°.' nimo & intentione hue venilfè, & cum Regio Pfal- 37• te dicere : Ego autem in multitudine mifericordiœ fïiœ, pj-a[t i; introibo in domum tuam : adorabo ad templum fariäum ' tuumin timore tuo. Magna eft mifèricordia Dei, & o-peratione eius plena eft omnis terra : introivimus domum orationis, domum omnipotentias, domum ceu officinam & Gymnafium miraculorum, ut adore-müs in templo fan&o, fed in timore, anxij inter fpem & metum. Bonum eft timere Deum, & cum timore eius aufpicari orationem ; fed fimul Iperaré quod Deus voluntatem timentium je faciet. Agite ergo ut cum fruetu & utilitate oremus, praemitta-mus nonnulla ad orationem prasludia feu prœpara-toria, feu potius indagemus cur nobis Deus im mittat publicas calamitates, ut feiamus quomodo orare debeamus. II. Quinque potiffimum caufas invenio propter quas Salomon Templum Domino œdificavit, Ddd 3 uti 39$- Tempore ficcitatis fa famvs, uti ipfcmet innuit oratione ilia publica in Templi 2 p r l Dedicatione. Prima eft generalis exprefia illis ver-, <5* vi2 L bis: U t inuocaretiir nomen tuumfa exauäim preces famuli tui Jfrael. Ex hoc loco ut obfervat Hugo Cardinalis fumpta eft oratioEcclefiae Catholicae quae diJ citur in Dedicatione : Prœfta quœfumus, ut qwfquU boc templum bénéficia petitur m ingreditur, cun'äa fe im-petrajfe ktetur. Altera eft fpecialis, pro ijs qui ve-ritatem juramento lirmare folebant etiam adhibita execratione, fi aliter probare non polfènt : quod apud Judaeos confuetum fuit , ut ait Salomon : Si :Iik v. 2jv peccauerit quispiam in proxmum fuum, fa fur are contra eum p ar at us venerit Jéque malediffio conflrinxevit coram alt ari, in domo ifta,tu exaudies de cœlo, fa faciès I26* judicium. Tertia mox fequitur : Si claufo cœlo pluuia non fiuxerit propter peccata populi, fa deprecati te fue-rint in loco ifio fac. exaudi de cœlo domine fac. fa da pluviam terrae quam dedifîipopulo ad poßdendiim. Addict. v. 28. tur quarta plura compleélens î Fames fi orta fuerit in terra fa peftilentia, œrugo, fa aurugo, faïocufia lb. v. 2g. (W brucbm. Et denique quinta haec eft : Si boftes va-ftatts regionibus portas obfederini civitatis, omnisque plaga fa infirmitas prefter it. fac tu exaudies de cœlo. His de caufis templum le aedificalîè alïèrit Salomon, qui etiam poftmodum adjungit, ut fi populus e-xiret ad bellum, ubicunque bellandum elîèt, ad e-am partem oraturusfe converteret in qua Templum èédificatum eft. Textus profećfco plenus my-fterijs ac do&rinis, ex quo,nobis fuggeritur certa & compendiofa ars obtinendi quidquid à Deô petierimus. Ut Gaetera nunc prœteream ; de pluvia quam defideramus loquar, ex cuius defeélu fine dubio metuenda eft fames, graviifimum malum, ut ut eanat Men ander Fames maximus dolor bominU Memnd. bus eft. ap.Lwg, III. Quid pûtatis qualis fuerit ftatus & cala-ifiitas in regno Ilraël temporibus impij Regis A-ehab, quando Elias oratione oravit, ut non p liter et lac. *>. fuper terrain, & non pluit annos tres è? menfes [ex. 17' Prout fcilicet ipfe praedixerat : Pievit DominusDeus #eg,tr<. Ijrael ; in cuius confpe&u fto, fi erit annis bis ros éJ plu -via, nifijuxta oris mei verba. Orta inde eft ingens annonae Caritas, & fames per omnem regionem3 ita ut vidua Sarephtana cùm amplius non haberet quàm pugillum farinse in hydria, fa&ura exinde panem dixerit adEliam: En colligoduo lignait ingre-diar, &faciam ilium mihi & filio meo, ut comedamus é5 moriamur. Et verofimile eft plurimos eo tempore egenos, & pauperes, in fumma rerum penuria fame & inedia perijffê. Lasffientamur nos quod per dies aliquot vel hebdomadas non pluerit, quod vi-deamus fruges peflum ire, & à longe Iblùm pro-fpećtamus velmetuimus farnem : quid Ii toto tri-ennio ( uti tunc fub Achab) 11011 plueret ? Et quid fi magis nos de faćto meremur quamllraëlitae ? Aut putatis forfitan haec cafu evenire, ut per longum tempus nulla pluvia, nullus ros décidât ? Non ne-gaverim fubinde nonnulla iftiusmodi à caufis na-turalibus pendere, led qui author naturaš eft, fblet caufis naturalibus uti ad eaftiganda peccata popu-lorum, & poteft etiam infringere naturae leges, ut li juxta rerum curfctv forte elle deberet ficccitas, ipfe tamen exinfinita fua mifericordia terram hu-meftèt ac falubri pluvia foecundet, IV. Certè quod ficcitatem, pluviaedefe&um, fernem} peftilentiam, & pluraeiusmpdi mala De* üsplerumqueimmittat propter peccata & fcelera ipfiquoq; gentiles Idololatrae agnoverunt, qui ob id fupplicationes fuas & facrificia putatis. Dijs loli« 'Alex ab citG peragebant. Athenis fuit fimulacrum Terrce Alex, lib. pluviam à Jove petentis, cuius etiam ara in mon-4, c, 16. te Hymetto vifebatur, quem Himerion, quafi Jo« vem pluviüm appellabant. Apud Indos, ut refert Apollonius, fuiffe fertur dolium, .quo aperto in de-fe&u aquarum nebulae emittebantur, quaetotam Indiam imbribus humefifcabant. Romani immola-bant rufas canes adplacandumCanicuIaefidus fru-gibus inimicum, praefertim cum terra ficcitate pre-Pau/an. itt meretur- Pygalenfes Arcades cum Cereris facra drcad. intermifilîèntcrudelifame vexati, ex Pythiae ora-culo, novum Cereri fignum fecerunt, & facra ma» gnificentius inftaurarunt. Quid nos ChriftianoSj, par eft facere, qui Dei verbo edoćti minime dubi-tare polîumus publicas calamitates plerunq; im-£fvît*. 26» mitti propter peccata. In Levitico pollicitus elt v>3' Deus \ Si in precep tis mets ambula 26• tis. Quae Übet componere cum ijlis Pfalmilhe Regij verbis î Invoca me in die tribulationis, fa eruam te, pfil> fa bonorificabis me. Nimirum quando tribulamur, quando occurrunt nobis adverfa, magis recorda-mur Dei, refpicimus ad eius miferieordiam, & beneficium conlècuti honorificamus eum, neqtfe unquam nobis tam fpeciofa tam grara eft eius mi-fèratio, quàm cum ê magna mifèria & affli&ione nosliberat : gratior eft folis iplendor poft nubila, fanitatis bonum nefeimus aeftimare , nifi poftgra-vem œgritudinem : päcisgaudia melius delibamus poft bella. Deum vocat S. Bafilius Seleucienfis im-brium pincernam , qui fcilicet nobis imbres & pluvi-as ad menfuram porrigit, fed nonporrigit nifi ro-getur. Vult ut oremus : vult ut ad eius milèricor- E e e 2 diam diam recûrramus.Minatur ficut bonusPater filijs fi quandoque videat nonnihil diflolvi & petulcire, fed per minas aliud non intendit, quam ut clame-, mus miferere Pater. Ad illa verba Pfaltis Fulgur a in s. Aug. in pMviam fecit. Commentatur S. Auguftinus : Ali-Pfd. 134' nm ai mifèricordiam flexi t. Cum pœnitendo corrigeras, & agnofcis hoc mifericordia fieri, in plwviam wertitur fulguris terror. Quid nunc aliud cernimus quàm minas fulgurantes, seftum , ardorem , nimiam ficcitatem ; fedhae funt minse paterne, forte nimi-um eius indulgentia abufi fumus, forte minus eum coluimus; vult nos çorripere ut Pater filios, fi modo accurramus filiali teneritudine, & implore-mus eius milëricordiam : imô vult nobis per hoc dare occafionem exercendi artem miraculorum in GTA1NASIO Tbaumaturgo, in eius templo. VIII. Dicite quaefo Philofophi quomodo ge-neretur pluvia, ut Iciamus artem, li quomodo e-am pollimus producere miraculofè. Juxta placi-tum veftri Principis Stagyraei dicetis pluviam hoc Arijl.Me. modo generari. Sol attrahit fuo calore ê mari, flu-teôr, L i. minitjlls} ftagnis & lacubus vapores quos exhalant dum calefiunt : hi vapores cùm fint humidi in acre frigido .iterum condenfantur in nubes, im-bres, pluvias. Si adfit magna eiufmodi vaporum ,eopia fit nubes foecunda & gravida, quae paulatim luperno calore foluta pluviam generat. cuius gut-tse fi fint paucae & parvae, Imber deçidit qui citô tranfit} li verô fint multae & magnae, pluvia dici-tur. Ita quidem vos lèntitis, & applaudit vobis Kup. Abb. Rupertus Abbas Tuitienfis ad illa Plàlmi : Qui ponis lib. i. in nubem afcenfum tuum. Sic dilfërens ; Tunc enim ponit Cen. c, 26. nubem afcenfum fuum s quando ad temperandum cœli fer- vorem aqua de mari, feu de fluminibus, ftagnis é?" pa« ludibus exbalata glomerantur, aftaque fiabris vento-rum iterum in terram per concreto* pluvia guttas defe-rimtur. Sed & vosAftronomi fen Tum hie veftr um a d-jungite , quam vos cenfeatis caulam pluvise effici-entem.Utiquerelpicietis ad Planetas & varios alpe-&us ftellarum. Nam afleritis venerem efle pluvio-fam i n ter Planetas, atverô inter Hellas fixas Arft u-rum, Orionem, Pleiades, Hyades, Delphinum. Afleritis etiam, quod in annua revolutione Mars inScorpione, Venus, Mercurius, & Luna in fignis humidis,fimiliter Saturnus & Lunafe alpicientes in fignis humidis, Luna cum Mercurio vel Venere* Venus in quocunq; alpećlu Saturni, Solis, aut Martis : eiufdem Veneris aut Martis tranfitus per Pleiades, mätütinus ortus Arćluri ; Sol occidens cum Pleiadibus, Saturnus aut Venus occidens cum Pleiadibus, vel Hyadibus-, vel Orione, vel Aréturo &c. portendant pluvias. Et quidem his pa- lob. 3 6. trocinatur feriptura & Patres :]ob ait ; Qui aufer t flillas pluvia, h ejfundit imbres, uti vulgata lećtio moral. habet: S. Gregorius verô & Hugo Cardinalis le- c'f* gunt Qui aufer t flillas pluvia, ubi Gregorius In cœli car dm. facie alia flelïœ prodeunt, quas nulla pluvia fubfequun- in lob. tur j §5 alia prodeunt, qua arentem terram ntagnis itnbri-bus infundunt. Acquielco utriq; do&rinae, & novam inde pro nobis doćtrinam elicio. IX. Generatur igitur pluvia in terra, & fiur-fum fublevata ealore lolis, iterum demittitur, & fœcundat agrös, hortos, campos, fylvas, quod mi- pl"ifyil,f' ratus Plinius aiebat : Pluvia cadentes omnium nafeen- Hic, tium caufa fiunt, prorfus mirabilis natura, fi quis vtlii reputare, ut fruges gignantur, arbores fruicésq; vivant ; in ccelum rsigrare aquas, animdmq; etiam inde vi- Eee s ta- talem de ferre. Sapientillima haec Dei Oeconomia eft, qua nos docet, de noftro fuppeditare quo nobis rurfum benefaciat. Premuntur nunc arva noftra, agri, campi, horti ficcitate, agite comportate a-quas & .foli divino obijcite , ut elevatae in cœ~ lum fœcunda ubertate folvantur in pluvias. A-Pfali/.' qua mult£ populi multi. Simul congregati dicamus 'Ihren. 2. cum Davide ficut aqua effufus Jum. Sed quomodo ? *9' docet nos Jeremias : Effunde ficut aquam cor titum in conjpeÜü Domini : ideft ex intimo cordis afïèctu, cum vera humilitate ac devotione deprecare Dominum , pete veniam delićtorum, pete mifericor-S,Hieran, diam. Ille inquit S, Hieronymus : ejfundit ficut a-mlimeni. qUam COy juum anfe conjpeSum Domini, qui ex intim affeüu cordis producit lacrymas compunäionis. Oratione ferventi gemitus & fulpiria noftra feruntur in altum in conlpećtum Domini, & ibi liquantur in pluvias falutares. Oratione impetravit pluviara Elias. Oratione impetravit pluviam M. Aureli® Imperatori Legio Chriftiana quae in Auftria confira Mavomannos praeliabatur, dići a poftmodum Legio Fulminatrix oratione fi feria, fi fervens, li conftans, fi cum propofito emendationis vitae à nobis peraćla fuerit iperemus omnino efiećturos nos ut milèricors Deus comminatum flagellum à - nobis avertat, & abundanti imbre loletur terrae noftrae ariditatem. Ut verô tanto efficacior oratio fit, defidero ut fe Planetae jungant ftellis fixis &fa-ciant bonam conftellationem. Planetas voco erran-tia fyde.ra peccatores, hi cum firmo\mendationis propofito unanimiter cum ftellis fixis cum juftis deprecentur Dominum, & implorent eius mifèricordiam : fe.d & relpiciant ad ftellas in firmamen- to, quae funt ex mente SS. Patrum, làn&i Dei, qui lucent in perpetuas aeternitates & fua mterceflione nos adjuvant. S. Franca Ordinis Ciftercienfîs non Bolteud. femel Placentinis in ficcitate invocata pluviam à c?nt; ft* Deo impetravit. S. Alarcus Epilcopus fuis Atinen-fibus cum iam multi propter nimiam liccitatem, & ex ardore orta pallim incendia fiifpiearentur ad-efle diem judicij. S. Pamphilus Epifcopus Sulmo- Idem 18. nenlis à populo invocatus tempore ficcitatis cum & ingens annonae Caritas, & peftilentià cœpilïèt die. ' ™ graflari, territorium fuae diœcelis uberrima pluvia Iblatus eft. S. Donatus Euroeae in Epiro Epifcopus rogatus à Theodolio magno , cum fata & fruges in-genti aeftu penè exurerentur, ut pluviam à,Deo pe-teret : petijt & copiofam mox impetravit. Hos una nobifcum adhibeamus intercelfores,, &: oremus mifericordem Dominum, ut clementiae fuae oculis refpiciat patriam noltram, mittat de cœlo fan-čto fuo optatam pluviam, quae ariditatem terrae exhilaret, & nos affliétos conlbletur. Procidamus ergo ante Dominum & uno corde oremus. Miferi-oordillime Deus, qui dixilti, ß claiifero cœlum plu- 2.Parais via non fluxerit : convey fus autem populus meus depre-catus me fuerit, fer" exquifierit faciem meam, éJ eqerit pœnitentiam a vi j s fuis peffimïs : &ego exaudiam de cœlo, fe? propitius ero peccatis eorum, &fanabo terram eorum. Ecce Domine nunc pœnitentiam agimus ; Peccavimus, inique egimus ; pollicemur emendationem. Miferere Domine, qui milèrtus es populi tui Ifraël, &fac nobis lecund um verbum tuum. Ut ExRiluali congruentem pluviam fidelibus concedere digneris. Tero-gamus audi nos. Riga montes de fuperioribus tuis, & de fruïïu operum tuorumfatiabitur terra. Miferere Domi« ne? ne miferere Clementiffime Deiis in quo n)h>imus„ tnoDemur & fumus, fa plwviam nobis tribuejalutarem ; fa aridam terra faciem fluent is cœleflibus digmnter in-funde. Per Dominum noftrum Je fum Chriftum filium tuum : per fančtiilimam matrem tuam : per intercef-fionem fančtorum tuorum quos f&pius exaudifti. Miferere Domine, miferere. DISCURSUS XXX. Tempore Belli. Trop h sen m Vocale. T H E M A. Timete Dominum, & fervite ei perfed© corde. Jcfue 24* S Y N O P S I S, I. Triuviphim cancre ante vi- lil. Vitioria ab anüqnis pînge-> üoriam videturtemerarinm, batur alata, palmas & lami eß tamen genus Tropbd quod mann gefians£$ innixa Tro-erigi potefi ante vtïïoriam phseis, quam fere expreßt cumJpe certa vifforix. Moyfes oransdum pugnant II. Utijcire vi'äoria optime is populus contra Amalecitas'. novit, qui Deum pietate fibi fic enim erigebat TROPHÄE* conciliât. Statua Martha- UM vocale, orando vince* pud faxones certam viïïort- bat. am pollicebatur venerantibvsy IV. Palma dicitur arbor & mi' ii longe certijfimum eß de ve- nw, quia manibvs in ccehm ro T)eo, unde licet engere elevatis palma viftomnw Trophsum ante pugnam. obtimntur, him in ccefo ßn- Bi cum palmis, cum phi- fchorum exercitum deleve- alis pleniš odoramentorum vi runt. Venetias ab excidio 0- denturä Ioanne,quia orati- rationeliberatS. Laurentius onibus vicernnt. " Iußinianus : verê belli TRO- V♦ Rex luda oratione T H Mil M oratio eß. ante pugnam erexit TRO- IX. Etß tam potens eß unius P H MUM quafi iam certus jufii oratio , quanta magis de viiioria, mi* hoftes mltormi manimis: per hanc dum clamavit ad Dominum. fane licet exercere prodigia. VI. Jfo eius filius eodem TcI{0- X, Jufti etiam obtenta viaoria T H JEO vocali ad interned- Trophœum vocale "Deofolent onem delevit decies centena erigere, ut mereantur nova, millia. nos ïmitemur "Regem Jofa- VII. S. Anianus Epifcopus Au- phat erigendo nunc Trophse-relianenfis oratione Attilam um vocal e orationis,&cum Hunnorum Regem ab urbk confecutifuerimus quodpeti-infulturepulit. Otto Impera- mus, erigamus etiam Tro-tor cumpaucis contra multos phxum vocale laudis & rebelles pugnans oratione tri- gratiarum aUionis. Semper ■Hmphavit. , tamen timeamusDominum & VIII. Teutonici milites oratio- ferviamuseiperfeffo corde, ne mirabiliter ingentem Mo- Timete Dominum, & fervite ei perfe&o corde. Jofue. 24. I. ^Riumphum canerë ante vi&oriam , ^^^^^^ nemo non temerarium eflè pronun-^mm IßliP tîat. Anceps lèmper eft belli alea;e-«ŠN1 IrW t*am C1*m v^eretur profligatus ho-Jp|| wMk ftis f^pè vićtor evafit, & actus in fu-rn^M^MM gam recollećHs repente viribus per-fequënti adverfario lauros extorfit. Alata eft vićto-ria, advolat led & re volât ; nec firma confiftit, nifi toto hofte deleto ant in deditionem accepto. Quis Dom. Pars IL Fff nune nunc arimorum. ftatus fit ipfi noftis, quàm fortes adverfarij, quàm aflîieti vincere, quibus licet magnas oppollieris vires, fumus tamen lèmpêr in pe-riculo, & non licet Triumphum canere ante vi-čtoriam. Ego tamen, fi parati eftis obfequi fano confilio, Tropb l-videre licet in numifmatibus, velut Yirginem ala- c™°1,llb' tam quae tenebat manu dextra Cornucopia, fini-ftra verô ramuni palmae ; fic cudebat in fuis num-mis Domitianus. Vel virginem alatam, quae tene-bâi'Una manu Palmaeramum, altera Coronam uti in nümmis O&avij. Vel Virginem alatam, quae tenebat una manu Palmam, altera laureum fertum, uti in numrnis Titi. Alij pinxerunt eam ad inftar Angeli alati ledentem fupra Ipolia inimicorum, cum Palma & fcuto in manibus, ad Tropbaum in-dinatam, prout eam delcribit Claudianus î Ipfa Duci facras vMoria p andere t alas, Claud. Et palma viridi çaudens, arnica TROPHAEIS, Cuftos Imperij Pirgo. Revocat mihi hsec figura in memoriam Moyfen I£ raëlitici populi Ducem pugnantem adverfus A-malec, & viftoriae TROPfLÈA erigentem in monte , dum interim Jofue cum ele&is ftaret in acie. Cümque levant Aloyfes manus, vincebat Ifrael: fm /7. autem paululum remififfet, fuper abat Amalec. Manus extenfe inftar alarum fiint, atque adeô in iplà pu-gna Moyles extendens manus quafi volantem re-prœfentabat vi<âoriam amicam TROPHiEIS.Quod Fffz vi- videtur innuilïè Philo Hebrseüs ä^ens de hoc Moy-mio He- Iis certamine cum Amalecitis : Cum igitur aliquanti-d*'vi t'a $er mmus bilancis in morem nunc fur(um tollerentur, Moyfis. nunc deorfum vergerent , certaretürque marte dubio : tandem repente velut pinnas babentes pro digitis, fubla-ta volitabant per aeretn manentes in fublimi donec Hebrais certa viftoria contigit. Ad quae oportune ad-Vega, in jungit bonus author : Quafi manuum in altum exten-verf°î 1 fi° nihil aliud effet quam labarum explicare, fain altum 10. * attollere ac TRO P H MUAI erigere, fa PAL-JU A Al reportare. Certê Auguftus Imperator non aliter exprimi voluit victoria quàm expanfis alis,ge-jftantem una manu Palmam aut Lauream, altera verô labarum. Utproindemeritôdixeris orationem ferventem ad Deum , elle non folùm pugnam contra hoftes , fed ipfam vićtoriam , & TRO-S. Greg. P H JE Cl Al vocale. Fallor nifi & S. Gregorius Na-raT'/dt 2ianzenus^luc refpexit cum d.iceret : Puqnantibus face. manuum extenfio innumerabilium copiarum inftar erat, orationis opera TROP HM A erioens. Ecce vićloriam certam in ipfa pugna, ecce TROPELEUM VOCALE ante finem cértaminis, IV. Opto à vobis icire Gramm atici cur Palma non tantum volam manus feu manum, quàm arborem fignificet, & uno nomine tam propriè di-catur mahus, quàm arbor vićtorise facra. Dicetis quia Palma arbor fimilitudinem habet manus : habet enimcomamincacuminecircum extenfam,& ramos in digitorum modum prOtenlos. Sed cur vićtorise facra Palma, quse manui alîimilatur ? nem-pe quia manibus utendum eft volenti adipilci vićloriam. Ita prorfus :• fed putëmego citius manus in altum protenfas quàm gladio armatas extorque- re re triumphös , quia Fiüoria paratur Dei Opi. Al ax. beniqnitate & arbitrio. Et longé facilius accla-matur vićlor, qui - - - duplices tendens adfydera palms. Mneid. 1. feruenti oratione Deum deprecatur , quàm qui ambidexter gladium vi brat, tela jacit in hoftem. Id me doeuitfapiensamatorcum de fponfa cane- Cant.?. ret: Statur a tua ajfimilata eß palm*. Ubi obfervat v. 7. ' Paraphraftes Chaldasus : Quando Sacerdotes tui ex-tendunt manw fuas in oratione, ftmilesfunt digiti manu-am eorum extenti ramis Palmar um, ac ftatura eß ficut Palma, quafi breviter diceret : oratio Palmam reportât : fi vis vincere holies ora. Rurfum alibi Salom on ait : Quœ eft ifia qua afcendit per defer tum ficut Cant. 3. uirgula fumi ? ubi Hebrseus Codex pro virgula fumi, 6. reponit Palmafumi, quafi idem efiet afcendens fu-mus & Palma. Sančti Patres & Interprétés pallim ■<• orationes comparant odorato fumo afcendenti in altum. Vult ergo innuere Salomon orationes juftorum afcendere inftar virgulse, inftar Palma fumi, ideft vi&oriam tam de vifibilibus quàm invifibili-bus hoftibus certam polliceri, & elle TK OP RJE-Il Ai vocale, vićloriam ante vi ćt ori am. Ex hoc loco etiam occurritur dubitationi cur Joannes in A-pocalypfi videns in coelo Beatos, alios habentes Palmas in manibus, alios verô phialas plenas odo- Apoc. 7. ramentorum. Fidi turbam magnam &c. Palma in 9-manibus eorum. Et viointi quatuor feniores ceciderunt Apoc. s • coram agno, habentes finguli Citbaras & phialas aureas v. f. plenas odoramenÉorum, quœ funt Orationes fanüorum. Quod Martyres obtinuerunt patiendo, hoc cœteri » fanćtiorando, utriq; vicerunt, illi vifibilem, ifti in-yifibilem hoftem, & quod illis funt Palma in mani- F ff S bus, bus, hoc iftis funt pbiala aurea plena odoramento-rum afcendentis PALMJl fami feu orationum. Eft igitur oratio qusedam Palma anticipans vi&oriäm, & T K (TP H JEU Al vocale quod in ipfo certamine erigitur, & certam pollicetur vi&oriam. 4. Reg. 61. V. Non prcducam vobis hodie Elißeum o> rantem ; & oratione fua innumerabilem Syrorum multitudinem in fugam agentem. Non Juditham de Holoferne per orationem triurnphantem, & Num g. TROPHJEÀerigentem : non munitam urbem Jeri-2. Parah cho ad vocem populi orantis folo sequatam. Hsec alias à me audiviftis, Abiam Regem Juda contem» plemini quomodo in acie confiftat contra Jeroboam Regem Ifraël. Stabat geminus exercitus ex op-polito. Erant Regis Juda quadringenta millia ele-éïorum ; Regis Ifraël očlingenta millia. Conlcen-dit Rex Juda montem & plenu s fiducise in Deum obijcit Ifraëlitis perfîdiam & idololatriam , de fuis ajflirmans i nos cußodimus pracepéa DominiDei noftri? quem vos reliquiftis. Ergo in exercitu noßro Dux Dem eft. Optima confequentia cuftodimus pracepta Domini : ER G O in exercitu noftro Dux Deus eft. Refle-ćtite mentem ad thema fermonis prsefèntis ; Time-te Dominum fef Jervite eiperfe&o corde. Tam fidenter v Abiashsec loquitur, quafi iam certus & fecurus de victoria, tametfi in exercitu fuo dimidio minus nu-meraret quàm adverfarius Jeroboam. Et volens parcere inimicorum ftragi, & vitare" profufionem. cognati languinis , clamavit infuper ad exercitum hoftilem : Filij IJrael nolite pugnare contra Dominum Deum patrum veftrorum quia non vobis expedit. Cle-mentis Regis erat hœc monitio, fed quid addit facer Textus ? Hac iüo loquente Jeroboam retro molie- batuv batur infidias: cümque ex adverfo hoftium ftaret, igno* rantem Judam fuo ambiebat exercitu. Quis hic non defperafîèt vićtoriam ? quis non exclamalîet,aétum eft de fàlute Judge , de exercitu Regis Abiae, undi-que conclulï funt, nec unus poterit evadere, victo-riam habet in manu Jeroboam, oćtingentis milli-bus vallàvit per circuitum quadringenta millia,. quse mox fub ferrum mittet. Verum viftorta non bominum difciplinu aut inàiftria paratur, fed Dei opt. max. beniqmtate & arbitriö. Conftriétus, circunival-latus, conclufus in medio hoftium Judge Rex Abias cum fuo exercitu,in extremo periculo erigit T K O-PHALLI AI, fed Focale. Subjungitenim facra pagina : Refpiciénsque Judas vidit inftare bellum ex adverfo &poft tergum, & CL A Al A FIT AD DO-AîlNUAî. Sacerdotes quoque tubis canere cœ-perunt, & totus exercitus orans vociferatus eft. Quid porrô ? Et ecce illis CLAA1ANT1 BU S, perterruit Deus Jeroboam,lomnem Ifraèl, quiftabanû ex adverfo Abia §5 Juda. Fuger unique filij Ifràél, Judam , tradidit eos Deus in manus eorum : é? comte-runt vulnerati ex Ifrael quinqenta millia virorum for-tium. Admiranda vi&oria, led quse orationibus à Deo impetrata eft,cui ante pugnam erećtumTTčO-PHAiU AI Focale oratio. Dum clamat Rex & con-clam at exercitus ideft orat. vincit. VI. Eandem virtutem orationis expertus eft Abige filius & in regno fuccefior Afa. Gùm enim Zara ^Ethiops contra eum veniflet cum exercitu deciescentum millium, & curribus trecentis : op-pofuitilli quidem Afa dejuda trecenta millia, & de Beniamin iriducenta o&ogirita millia , longe tamen inferior fuit hic numerus comparatus ho- hoftili, nihilominus quia fciebat quodaDeo exef-cituum vi&oria pendeat:Afa perrexit obwiam ri.(Za-rœ ) fe? inftruxit aciem ad bellum , fer inuocawit Dominum Deum. Audite orantem Regem, & una cum ipfo in prœlènti neceffitate ferventer orate : Domine non eft apud te ulia di fanti a, utruminpaucis auxili< eris, an in pluribus : adjuwa nos Domine Deus nofter'. in te enim, fe? in tuo nomine babentes fiduciam venimus contra banc multitudinem. Domine, Deus nofter tu es, nonpravaleat contra te bomo, Itaoravit Afa, & prse« lium aufpicatus cum erexifîèt TROPHAEUAÎ locale, illico etiam erexit TROPHiEUM e fpolijs hoftium. Nam fubjungit facer Textus nulla fačta 2. Paral, mentione pugnse Exterruit itaque Dominus Aîtbio> 14. v. 121 pes coram Afa S Juda : fuger unique AEtbiopes. Et pey-fecutuseft eos Afa, fef populus qui cum eo erat ufque G er ar a : fef ruerunt JEtbiopes ufque ad internecionem, quia Domino cœdente contritifunt. Notate verba : Ex-terruit itaque, quœ conlèquentia ? or at Ala : adjuva nos Domine , & textus fubjungit : Exterruit itaque Dominus. Optima profe&ô conlèquentia & illatio infallibilis : orat afflićlus, ergo Deus prœftat quod ille orat. Notate iterum quia Domino cœdente contritifunt i ne credatis TROPHEE A erigi humanis viribus, led homines applicare manus, Deum verô PALMAS concedere, quia viïïoria non bominum dif ciplinisaut induftria paratur ,fed Dei Opt. Aiax. beni-gnitate &arbitrio. VII. Vultis idem vobis oftendam eventibus recentioribus. Plena lunt his omnium hiftorico-rum Sacro-profanorum Volumina, ut vix aliqua inlignis vićloria deprehendi poffit,quœ non oratio« nibus debeatur. Magno impetu arietum quatiebaf ur- orbem Âurelianenfem in Gallijs Attila Hunnorum Rex, cum Anianus urbis eius Epifcopus confter-natum populum ad orationem ferventem hortatus In Dei auxilio julîit confidere, & auxilium defupet implorare. Orantibus ergo illis mifit qui de muro civitatis profpiceret utrum auxilium aliquod adve» niret, Iperabat enim adventum Aëtij Magiftri mi-litum& TheodoriciGothorum Regis. Alpicientes tunc nihil viderunt. Et ille : Orate inquit inftantejr quia Dominus liberabit nos hodie, rurfum orantibus, afpicite ait anfuccurliis adveniat, fed adhuc nihil videbatur. Et tertio ad illos converfus : Orale, fi fideliter petitis, Deus velociteradeft. Qui iterum cum fletu & eiulatu magno Domini milèricor-diam implorabant, & oratione finita, juxta Epilco-pi imperium extra urbem profpicientes viderunt à longe quafi parvam nubem de terra confurgere. Quod audiens Anianus exclama vit : Auxilium Do-mini eft.Et ecce vEëtius & Theodoricus Gothorum Cye _ Rex magnis inftručti copijs adfuerunt, & hoftem ronf'lib. mm iam irrupturum in urbem procul inde fubmo- 2- cap. a. verunt, ut teftatur Gregorius Turonenfis. Annno pf.'ai!Ct 538. Otto Imperator contra rebelles pugnans cum pars copiarum tranfijlîèt Rhenum, fubitôaccur- Lutt~d.r, rentem hoftem aggredicoa&a eft, reliqua cum Im- PJf" îi. ' peratore ab altera ripse parte dubium eventum ex- W}ti-fpecfcabat, Et cum ab humanis viribus paucorum ^JJJf" contra multos non Iperaretur vičloria, Otto ab e- prœfa. quo defeendens cum lacrymis {& proftravit & e 93$? cœlo auxilium cœpit petere. Quantum jufti viri o-ratio tunc valeret, probavit eventus. Nam eo oran* te hoftes in fugam a&i ne caulàm quidem feive-Dqjeu. Pass II» Ggg mut \ runt cur fugcrent, nullo ex parte Ottoniana feu esefo feu Isefö. VIII. Anno içoo. Walterus à Plettenburg Ordinis Teutonici Magifter ante confličtum cum Mofchis publica jejunia & Litanias folennes infti-tuit, Ipfo die Exalt ationisS. Crucis ei obviam venit Mofchorum exercitus conftans centum milli-bus armatorum, & triginta millibus Tartarorum, eum ex parte Teutonicorum exiguae valdè copias numerarentur. Inito praslio fufi Mofchi tanta ftra-Gamin in 8e' ut ex Parte "Walteri plures quidem laefi nullus de/cript. tamen lethaliter, nullus defideratus : at ex parte Livott, Mofchovitarum & Tartarorum circiter centum millia occubuerint, quae per duorum milliarium late patentes campos proftrata jacuerunt Hanc fuo-rum cladèm Balilius Joannis Mofchorum Dux ob-ftupefcens & divino tribuens miraculo cum Teu-tonicis ad quinquaginta annos pacem firmavit, illos appellanS Ferreos viros. Nihil dicam de Rudol-phi I. Hablpurgici Imperatoris vi&oria de Ottoca-/ ro Bohemo, de Ferdinandi II. Auftriaci vićloria relata de rebeliibus in albo monte ad Pragam, de alijs ab eo erečfcis TROPHiEIS vocalibus, quorum pe-ritilfimus erat, illud ex vita D. Laurentij Juftiniani Patriarchse Veneti adjungo. Ardebat Bellum vene« Suf. in vi- tum cum Philippo Duce Mediolani, & iam valdè *lau lu- rebus Venetorum,forte Gorcyrae in ioco a? ft in. die fpero & inculto eremitam per triginta annos foli-$•Idn' tarium degere intellexit vir Venetüs nobilis negotiorum caulà illuc profečlus : adijt ergo virum Dei, & rogavit : num Veneta Refpublica, ut fama fere-bat, deplorata effèt ? Ad quem Eremita : commo-tus eft furor Domini pontra vos, quia verbum Domini mini proieciftis : & nifi Pontificis veftri Laurentij lacrymse interpellarent pro vobis, jam dudum quafi Sodoma perijflètis. O magnum vim & virtutem orationis ! Oratio corporum robur eß, regni vires, belli- & Greg, TROP H JEUAl, pacis fecuritas, ut loquitur S. Gregorius Nyflenus, inludt IX. Si unius hominis jufti oratio tam potens eft, ut TROPHJlA erlgat, quid non efficient ora-tiones multorum conjun&ae, cum fit femper virtus unita Jortior I DicebatChriftus apud Matthseum : Si duo ex vobis confenferint fuper ten am, de omni re -Matth. i9 quamcunque p~etierint,fiei illis a Patre meo. Magna pro-millio, & quia veritatis seternre, omnino certa, quam demirans S. Cyprianus aiebat : Quodfi duo u- s- cfPr}-nanimej tantum pojfunt, quid fi unanimitas apud omnes gl' -p ' effet ? Jdm pridem de*divina mifèricordiâ impetraffemus, quod petimus, nec tamdiu in boc falutis fa fidei noftra pe-riculo fkiüuaremus. Et eodem ferè fenfu S. Chrylö - s. Cbry* ftomus: Quodfi omnis oratio tantam vim babeat ; longe M-hom-magis earn qua ore multorum proveniat, valere conjen- ïômpreti: taneumeft. Benè Iperate Auditores méi, feeurè eri- Dei natu.-gite TR OPEL JEU Al vocale & fer venter orationi inftate, aeterna Veritas non fallit, quod promit tit, etiam prseftat. Orate unanimiter, quia ut idem y c,jr Chryfoftomus : Oratio Ecclefia mur us eft, qui rumpi ßft. iL '2; non poftit, munimentum inconcuftum. At forte çreditis de on an. res iam eflè penè delperatas, adverfarios nobis De' multô lortiores, Deum non femper facere mira -cula. Confidite, oratio facit miracula. Promittit Chriftus : Quodcunque petieritis Patrem in nomine meo, IoM- H-boc faciam. Nihil excipit qui dicit Quodcunque, ne quidem illud quod alioquin impoflibile videretur • S Aug. proptem monet Auguftinus : Non nobis boc impoÇ- f™^2' G22 * fi- fibile videaturfiMmDÜ magna petieritis£5 qu. Ioannis Au-guftini Zvverger Catbedra-lis Ecclefia Vienna Trapofits diffus in Cathedrali Anno j 648. die décima obitûs. VI. Tanegyricus Funebris II-luftriffîmo luveni Michaèli Adamo Baptifta S. R. I. Cg-miti ab Althan, diffus Vienna Anno 1648. die offaw MA- m^mmmmmmmtiËâmmmémz MAGNEE MATRI VIR G INI Sine Aîacula Originali Concepts \ FANEGYRICUS SCRIT TUS FERDINDO TERTIO AUGUSTO ; Pio Jußo , Mariano N '' Immaciîlatse Coîiceptionis Jurato Pro pugnatori & pie Conjuratis in eanđem Pieta* tem Aeademicis Aufhiaeo-Viennenfibus. Anno 1649* , ARI Ai Concepts fine macula > plen» gratia publico voto Angelicum AFE diximus, FERDINAND! CiESAR , MAGNIFICE D. RE-CTOR. PROCERIS AC ADE MIGI,  cuius enim potius nomine orationem hanc vel Panegyricam vel Eucharilïieam tam facro die, tam frequenti in conleflu veftro, tam no-fcili exemplo, confpirantibus in eandern fententiam Academicis aulpisemur ; quam ab eo^quomil-lum gratius poft 'DEUM veftris auribus, nullum žalutarius animis accidere potuit, imô debuit 1 ant «mu&jucuîida ialutatione celebritatis huius profe. - Panegyric us. 42/ quamur lsetitiam, quàm eius cui ad arasfupplex llniverfi-tatum Germama antiquijfima, nova pietate veteri debito ; Sacramento novo, aflećtu veteri fe confecravit. Atq; utinam tam facile mihi effet: de illius laudibus œquè facundé ac co piofè diflerere, quam facile fuit exprdiri à nomine, perfice-rem làne hodiernâ die, ut nemo non intelligeret, tantum ex huius voti nüncupatione Academia noftrae accedere orna-mentum, quantum; priora fsecula tametfi excultiflimis fu-perba ingenijs, fummis aućla honoribus, amplilîîmis dota-taimmunitatibus nefcierunt. Sed avocat me àdefideriomeo argumenti amplitudo, & dignitas,, ut cum nonnulla de Vir-gïne immaculate concerta debeam, de Te Auguftijfime Cafar huius folennitatis aùftore pijflimo multavelim, de vobis Academici Proceres non pauca etiam poflim dicere ; penitus igno-ret oratio quo elu&etur ; quid fecurius taceat, quid felicius eloquatur. Téne. ego pulcfterrima fine omni labe f^irgo tace-am?abutar tempore nifi eam laudem cuitotus hic dies im-penditur. Tene omittam pijfifioie Cafar Auqufte FERDI-NANDE? ingratus fim,nifi aliquid glorise quam hodie con-féquitur Univerfitas in te derivem, cuius exemplo & prsele ntiâ hsec celebritas nobilitatur : Vosne Academici Proce-res prœteream ? nelcium me profitebor ôflicij,, nifi ad eos orationem traduxero fine: quibus haec dies tam lseta non eflèt. Magna hsec ut de fingulis taceam, maior ut de ijsdem eloquar folicitudo. An de flrgine fine macula concept a verba faciam ? at elinguem me facit illa ipfa quœ divinum ounce-pit verbum. An àe Te'Auguftijfime Cafari at qui Te coram laudat,is nelcit gloriofius Tibi, videri laudis meritum, quam prœconium.An de vobis Proceres Academici ? at loli hanc vobis laudem non arrogabitis, qui non voviftis fine exemplo. Temperabo igitur dićtionero meam damnoquidem voluntatis, fed officij compendio ; ut licet plura tacere cogar,quàm poflim eloqui> de fingulis tamen aliquid dicere- voluifle vi-Dora,.Pars III Hhh dbar^, 426 Adari À fine Alaeula Concept*. dear, cùm dixero de Augufti Csefaris pietate. In illo fiqui-dem hodierna potillimum exultabit oratio, à quo tantae in populo utilitatis, in magnatibus imitationis, in pofteris glorias, in nobis devotionis, in Deipara Patrocinij ja&a funt fundamenta. Nihil, nihil FERDINANDE Cafar vel ad majorum tuorum fequelam felicius, vel in praefentium tem-porum emolumenta utilius, vel ad lècuturae pofteritatis me« moriam gloriofius agere potuifti, quàm ut Te tuamque Se-, reniffimam Dornum, fubjectos populos, Provincias, Régna, Imperium Romanum tutelae Virginese, tam [raro pietatis genere, tam inu fitato ritu confecrares, Velim Academiei me* minilfè vos lućtuofi illius temporis, quo impunè per uni-verfam prius Germaniam,quaemultarum fuit haćlenus Tra-gœdiarum theatrum Balthicus graflatus furOr, impotenti deinde faftu minabatur Auftriae vaftitatem. Quae tum hominum confternatio, quas ordinum confufio, quse rerum perturbatio fUerit ; quanti infultantium hoftium turbineshanc îpfam urbem velut riavem conculïam & jam inclinantem everlhri timerentur • cum in communi propè delperatione perire cum omnibus, fingulis videretur folatium, malo in cogitatione veftra relinquere, quàm in oratione mea pone-re, Illud aequiore prudentiae veftrae trutina examinate, & quantum haec urbs nobiliftima, fubje&i populi, Ibcij nomi-nisAuftriaci, boni omnes Ca far i debeant reputate. Omnium petebantur Cervices ut unus oaderet FERDINANDUS, unus ftetit inexcubijs FERDINANDUS ut omnes fervare-mur- Pugnabat miles Cœfari, Caefar fibi, & militi imô fta-bat in acje Çaefareus exercitus, lolus Caelàrpraeliabatur.Qua vi ? quâ manu '? quo armorum genere ? Auftriaeâ Pietate.Ad eius pietatis ignem recoéta militis arma, féliciter indurue-runt, ut impendentes cervicibus noftris prœdonum gladi* os habetarent. Nimirum virtus cum fanguine delcendit ia nepotes & in heroicorum filiorum fanguinem divina paren* tum tum integritas derivator ; Hoc à RUDOLPHIS â CAROTIS, à FERDINANDIS didicerat FERDINANDUS. Videor ego mihi etiamnum videre fedentem ad majorum imagines, & ex illorum forturiafuam fibi effingentem, haec Tecum divina ilia mente recogitare. Natus es FERDINANDE eo loco, quem ifti tuae ac pollerorum ornarunt felicitati, de-derunt illi periculis & laboribus, quod tu lèrvares pietate«. Habet ars regendi hanc potilfimum gloriam à majorum veftigijs non recedere. Pij fuere majores tui, omninô ijfdem virtutibus fulcitur imperium quibus comparatur. Tu Rudolphe fanguinis noftri Caelarum purpura exornati aučtor DEUM Tub velo panis latentem veneratus. 'luis fatis mea ego video relpondere. Infymbolocrucem ( qua Tu profce-ptro ufus es ) praefero, ut regam pietate. Tu FERDINANDE I. extenfum in Aquila Caefarea velut in Cruce DEUM hominem imperij aulpicem habuifti : Ego in bilance Jufti-tiae. Tu FERDINANDE II. genitor felicilîime, in extremis laborantis imperij malis ad pietatis afylum ad MARI-AM Generalifiimam. Tuam confugiebas. Docuifti, didici, nihil piget exercere quod didici. Tu LEOPOLDE patrue eadem arte & duxifti exercitus, & erexifti trophaea ; tibi Pietas ad omnia utilis. Amplećtor meorum exempia. Age Ferdinande avitae virtuti lervias oportet, & Pietatis incre-mento:defiećtisamajoribusnifipremas vefiigia; imô nifi prsevertas : DEUM, animum, majores, nomen lequere : F E KD INAN DUM Te pium & fentiat homines &fa-lutent. Meminifti Augufium parentem Deipara firgini fine macula Concepts devotijfimum. Oćtavam Decern bris diem lb-lennilacrorumufu celebrem per fubjectas Provincias ha-buifle. Filius es fi promoves, Pius es fi auges Magnae Virginis venerationem. Tuo hie opus exemplo. Occultis vin-culis Principes fubditorum animas ad imitationemfui rapi-unt, & eos rećte facere docent, jubéntque faciendo. Cselà- Bhh i rum 42 S sffjRijE fiiie tnacula Concept*. rum vita cenfura eft, acliones prsecepta, exempla imperii Hsec & limilia cum fecum meditatur Auguftus 3 Num nobis obfervatur ob oculos anirnofque arćhitečtus, qui ruinam minitanti Bafilicse, fuppofiturus columnam, nobiles orbe toto regias explorât, ut conftantem unam & abfolutam per-fećtionem ex aliorumfulcrorum quafi ;adumbratione con-ftituat ? verbofa tantùm eftpietas} quse nihil agit, Aufiriaca nunquam otiatur. vera non eft quse noncrefcit • Ferdinan-daa, ut palma inter adverfafublirnes in Cœlum palmas ex-porrigit. Adefte ariimis vos quoque qui abeftis corporibus, & Auguftum palàminfpe&ante populo ; ad aras operants Pontificè, humi proftratum intueamini ; cum DEO cum Deiparente fœdera fancientemaudite : Omnipotent fempitem DEUS per quem Reges regnant, m cujus manu funt omnium poteft ate s, & omnium jura Regnorum : hocfapienter. Ego Fer-dinandus coram divina TuaAlajefiate humiliter proftrat us : hoc piè : meomeommquefuccejforum finely U buius Provincije Au-firia nomine : hoc amanter ;: Immaculatam filij tui Alatrem femper Firginem Aiariam bodie in peculiar em Dominam & Pa• tronam Buius Archi-ducatus invoco & affumo : hoc fancle : in fuper voveo ac -promitto eiufdem Immaculata Conceptions feftitm, quod cadit in diem 8. Decembri$3 Jblenniter etiam quoad forum in bac Provincia quotannis pravio more Ecclefia con-fueto jejunio in eiufdem pervigilio celebrandum. Hoc conftan-ter. Quid tum poftea ? folus vovet, ne folus voveat. Vo-vet Csefar, exemplum eft, imperium eft : ièquantur Do-&orumLycea,imoobfequantur. Quid eft Auditores ? quae vos repentina opprelTit admiratio ? Nefcitis Auftriacos ita pios elïè ut in fubditos etiam fuam transfundant pietatem ? Nolunt fortunam tenereprse alijs Auftriaci, nifi & bonita-tem ; necbonitatem nifi derivent in alios. Hsec magnorum eft gloria,quod non tam fibi,quàm fubditis fe natos putent. Affine quidam habent lux & exemplaPrincipis,ut illa tatnetfi quieta Pattégyricut. 42$ quiet a ingënio & placida ignem nihilôminus pant, fie débet ifta in fubditorum animis imitationem. Belle, benè fafitumj video vos hodie Proceres Aeademici virtutisCaslàreae imitato-res,omnium veftrum animi ex aequo & obfequiumPrincipis, & pro virgineas Matris honore pietatem fpirant Auflriacam. Extant in vultu novi faces incendij, & in ferenis frontibus a-nimorum judicia praeleguntur. Auftriaci eftis, pone fequi-rnini Aufiriacum^one C afar m FERDINANDU Al. Ala-rianieftići novo hodie magnae Virgini devoti Sacramento. Fortunati etiam olim in pofteris, qui vobis acceptam referent Alarianam hanc pietatem. A vobis novellas propagines attrehent pietatis fuccum, quem olim transfundant in a-lios, i& fancitum hodie cum Deipara fœdus in fecuturam perennarefacient pofteritatem. Hoc folo fortè cenCetïs vos infelices quod tarn rarae pietatis genus pofteris tranfmittere non potueritis, fineexemplo. Praeivit Cœfar : nobiliuspij eftis, gloriofius feederati. Pulcherrimum vinculum quo e-X tiam ligantur Caefares. Honeftiflïma eft lequëla magno* rum. Non dicam, ne folem facibus videar adjuvare, quâ foJicitudine,fuaferithancfui fequelam, qua animi volup-tateperfoaferit Pijjfimus Cafar Uni merito commendare. Feliciter Germane:Hercules FERDINANDE columnam Tuis laboribus potuifti.. Non plus ultra : quidquid reftat poft Calpen & Abilam fi funt Garamantse oc-cupet hoftilis poteftas : Tibi quieto elle, liceat, columnam ponis in feras etiam nepotum aetates perennafcuram.. Hœc praepotentis fideris more, quid mirum: Ipulcbram ut Lunrn illi MARI AM irripofuifti, refiduos rebellionis, vapores diffi-pabit, ut tradu&a ad pacis. artes ingenia> artium fuavitatem deguftent. Haec. erraticum ImperaliumPlànetarum curiam Jirmabit, née audebit amplius Auftriaco Soli ullus Mars fe opponere. Haec in animos Principum potentiflîmis opera-bitur influentijs, ut. inita tecum fœdera religiole dein ceps velint colere» & mutuam augere; felicitatem.. Haec fuo co-loflb imminens Luna ölimQthomannicam illam ecliphabit Lunam, earnq; ad menftruam nunquam reparandàm adiget paupertatem. Ad exitum alpirat oratio, parebo & Legi à Vobis praefcriptae, & tempori. Plura pröpe dixii quam potuiV pauciora quam debui ut juftillima caula lit, & mihi nunc ta-çendi, & alijs ßepe dicendi. Principio finis refpondeat, u- traniq;; Paneqyricus. 433 utram que mihi paginam faciat fine Macula conceptaAî ARI A, - quae Alpha ilium & Omega divinum Principium & finem , conceptuMartiali, finem belli , pacis principium Virgineo in utero comprehendit. Felices nos Academici, qui hodie tam pio initiamur Sacramento. Marian i huius faederis aufpex FERDINANDVS eft Ter Auguftus : Symbolum Virgo eft pedeprotriti ferpentis triumphatrix , Divinat FER-DINANDUS ; fcientiarum amator eft, fuam vult crefcer® Academiam. Horofcopum vobis crédité in Columna Firgini immaculate polit;a defignatum. Vetus delirae Mathe-feos, apud Rabbinos circumrertur Oraculum : Si luna Joui coniunÙa fuper caput ferpentis collocetur, interimque fcientiam a DEO pet as impetrabis. Fabula haec illis fit, nobis tranfeat in veritatem. Deinceps Icientias noftras debebimusZ««^ Ioui coniunïïœ fuper caput ferpentis collocate, Virgini nempe quae pulcbra ut Luna, quae caput, id eft, peccati originem gloriofö pede calcavit *de qua Tefiphon Divi Jacobi maioris difcipu-lus. Illa Fir go, illa A1AR1A, illa Sanfia pnefervata fuit a, peccato originali in primo inftanti fua Conceptionis, & libra ab omni culpa Üf qui ita non fenferit non confequetur : Invitus taceo: & idem alibi Nequaquam Angelus Firgini diceret, Aue gratia plena fi in originali ßiffet concepta. Nihil addo. Immerito eft Viennenfis Academicûs qui non dicit MARINE Aue çwatia plena.Tot a pulcbra es é? macula non eft in te ô Al AMA- Dixi. Dôm. Pars, II. Iii DIES DIES MARTIS S. LEOPOL D VS MARCHIO A U ST RI iE. - PANEGYRICUS i ' ' š Nomine Incîytae Nafcionis Aufhiacae Dići u s Viennes, «MMS* Ellem DEVS immortalis feciflet, Aiagnifice Idomine Reïïor, Clariffimi Domine Nationis Au-^^^^^j^ftrnàix Procurator , Proceres Academici, &c. é^ky^^Ê Hellem inquam, DEVS immortalis feciflet, Wmm ut clu°9 eg° ^ fterîli, & nullius adhuc incilione «NssäiP^Oia vomeris mitigato Eloquentise novali expeétà-re non poflum flores, eos olementiflîma melioris cujulpiam Auftri, ideft AuftriaciZephyri fulpiria meae adflarent oratio, niîfperarem fane faćturum me aliqua ex parte fatis, tum exfpe&ationi veftrae, tum publicae huiccelebritati, quam Divo LEO P OLD O Auftrix Alarcbioni ac Tutelari, quot-annis folennem , confuetâ vobis frequentia inftauratis. Quanquam hoc nomine in tam lpatiofo iuxtà & fpeciofo materiae genere nulli mihi elegantiarum flores , nulte ver-borum fupetiae optandifunt. Encomium omne Diuo LEOPOLD O gratum eft, à confcientia potius Virtutis propria, quamalienis fufFragijs.Et ipfa illafoecunda non minus quam facunda fuimet Iaudatrix, pridem in animis veftrisidomne depoluit,& peroravit féliciter,quod ego aftèrre poflemia Fanegyricus. S.Leopoîâ. 43j medium, ut quod ab Oratore Novitio pondus defperat Oratio, à vobis debeat mutuum impetrare. Nihil proinde metuo ne argumenti amplitudinem di&ionis inelegantiâ, &obfe-quij temeritate corrumpam. Ubi,faćta diferta funt , non opus eft verbis fcitulè ad delitias erotundatis, non laevigatis cryftâlli ad inftar lenocinantis facundiae vocibus , non pigmentis mollium dićtionum Gynaecei cujufpiam acu & byflb intertextis.Utêre lit materiae,alienum eft à genio meo, qui nolo auditoribus meis per blanditias fucum facere, aut proritandae lomnolentise molles verborum cunas, & pul-villos fubfternere. Inter raucos tubarum elangores, & in amaenos tympanorum mugitus in area Bellonae coneepta oratio ferrea fit oportet,& in campum martium ferrea armo-rum fegete fœcundum , non florido Eloquentiae inlperfum appäratu procurrat. In medijs haftarum gladiorumque mucronibus ne rolae quidem, quae inter fpinarum aculeos folent crefcere locum habent.Inhorrelcat ergo Martiali ftre-pitu : inter tonitrua & tempeftates, ceu folent margaritae, lucem alpiciat, utpraefentitempori accommodata elle vî-deatur.. Praefenti, inquam & quidem hodierno. Quis enim eft nifi ignarus Virtutis Auftriacœ, qui nefcit votivam Divo Auftriœ Tutellari diem, quotannis maiorum more, foknni ritu, in hac aedetotius Vrbis Principe celebrari lolitam , mobile licet feftum non fit, fèmper tamen eadem hebdomadae feria recurrere ? Habet hoc folenne Menfis November apud Auftriacos, quod ejus dies iç. alia nunquam fit quam dies Alartis. Miramini ? ego verô effieiam, ut veftram potius miremini admirationem. Sit hodie Romanis dies Solls-, fit Ecclefiafticis tabulis Dominica , fit ex Hebraeorum placi-tisprima Sabbathi ? Aufiriacis profećto alia hodierna dies elle nec debet nec poteft quam Dies Aiartis. Hoc illi femper quacunpueinjtejnporum revolutione iilueeicet fidus, hoe Iii i aftrum aftrum dominabitur,hccadfelicilîîmas influentias radiabifc. Nolite verô me Auditores ceu patriae iniurium , ceu mali ominis augurem pronuntiare. Nihil indignum cogito, nedum molior ; nihil in Patriam, nedum in patriae patres? nihil in Auftriacos, nedum in Auflriœ Tutelarem. Ševerum eft noh diffiteor Martis nomen, fanguineum fidus, cruenti fsepè omne diluvij, fed nobis Alarsnofter Divus LEÖPOL-DUS optâtifiimam portendit felicitatem, Belli tumultum arnica pacis otia excipiunt : & illa fecuriliïteia cenfetur pax, quamMartis gladius vaginae reftitutus fancivit. ParmuJam inlpicite gentilitiam leutum Aufiriacum: rubet, falvares eft. Non totum rubet, médius candor Mar-tialem diftinguit purpuram, Aurora eft fol i s prodroma, quas inter purpuram fubalbicare confuevit. Pellit aurora no£temv & optatae pacis reducit ferenitatem. Imô iris eft pacis nuntia, quae apte ad folis Juftitiae reverberata fplendorem, triplici ' dućtu felicitatem pingit Auftriacam, & in medio ceu via la-ćtea candidam virtutem ducit. Scio quod me faftorum anterioris aetatis rudem exifti-mare cenfores poffint. Sed ego tacitô illorum & veftro non iliibenter fubfcribo deliderio. Malunt illi & vos qui altius in religiofa vetuftatis rudera perlpicaces oculos inlèrviftis gentilitiam Divi LEOPOLDIparmulam primiš illis Auftm ornamentis Alaudulis infignem eflè, quam nive & purpura. Sit fit, nec tollet illa Martis nomen, nec Omen pacis à LEO-POLDO. Noftisà plumeis Alaudarum galeis Martias vo-lucres pronuntiari Alaudas ? Noftis Martiam Juli] Caefaris è Tranfalpinis confcriptani legionem ab Alaudis accepifiè nomen, utdiffiteri nequaquarn polfitis etiam ab Alaudis laudem AI artis accedere LEO POLDO. Sed quid ego pere-grina pro LEOPOLDI virtute conquiro fufftagia ; quafi aut tam imbellis fuiflet LEOPOLDUS üt nunquam ftâret in a» cie ; aut tam injuria pofteritati an tiqli itàs,u t belli cam LEOPOLDI gloriam obliyio fofilentio tumularet, Çpn- Confulite fkftos veteres, antiquitati aures, concedite t agnofcetis LEOPOLDUM genuinum Martis pullum, Austriaca Bellona partum, vix dum lucis ufurâ recreatum, & jam Martisclypeo vêlut cunis exceptum, allififlè vagitum umbonibus, inter claffica & armorum fragores adolevilîè ad magna, neq; unquam fuilie Leunculum fed Leonem. Ufq- adeô à paterno fanguine, ac materno lacle feliciter fu-xit in aetatis diluculo virtutem bellicam, avitam fortitude nem, magnanimitatem toti transfufam pofteritati. Quid e-nim ?an leve id& ulitatum cenletis, quod primos juventu-tis, penè dicerem pueritiae annos pulcherrimo laudis genere, à militari difciplina petito exörnarit ? feftinavit nimi-rum adnata virtus in adolefeente, ut cum aetatis curfum ex-ipećtare vivax ardor non lineret, teneros adolefcentiae annos triumphalibus glörijs occuparet. Inferebat id temporis quo LEOPOLDUS adhuc emeriti Patris curas fblabatur dulce delitium, repentino tumultu improvifam univerfae Auftriœ vaftitatem barbaries, Iunatis agmina peltis, nume-rofus höflrium exercitus fuis ê Scythiae paludibus egreflus, ad paternae ditionis limites minax ftetit. Cohorruit Auftria ad primum illum armorum ftrepitum : timidi ad framea-rumfulgura patriae oculi ni&itaverunt, non nefcijquod is fatalem machaeram ftringeret, qui Chriftianis omnibus u-nam teilet elîè cervicem, & novo furore quoties in cam-pum procederet antiqua caligulae vota renovaret. Quid verô LEO POLDUS ? latus ferro, liniftram Clypeo, frontem cruce, animum virtute munit, & profelib patre, parva füo-rum contraiäa manu obviam progrelîîis hofti, ftat in acie. Davidem crédité Philifta?o compofitum. Stat tamen ; ubi & Aiax caderet, uno àmortepalmointrepidus, & audet jam non lacëlîitus ipfe lacelïère, audet Martiä fed Chriftianâ & veteribus incognita Magiä Lunam clalîico evocare, ac in terram detrahère. Quid multa ? Alaudarum legionem bonis Iii 3 avi- 43$ Dies Aiartii avibus fecuta eft Vi&oria, quae in Lunse côrnibus confeflùïâ putabatur, & ubi cuprefti fernen jaćtum fuerat, Auftria lau-rus prévit. Pugnat, expugnat, aggreditur fupergraditur • fè periculo fuos metu , patriam excidio libérât, feiiciter ? gloriole ! Unum ad prodigia eîus non virtutis led Fortunae forfan defuit, geminus antagonifta, ut veriore fui nominis ana-grammatifmo dieeret LEOPOLDLIS, pello duos. Sed tarnen li tune non habuit, quaefitura erat cognata virtus ho-item alterum quoeum decerneret,nifi eum praematura opti-mi parentis mors in Auftriamrevocaflèt. Ita LEOPOLDUS prius in lble quam folio, prius in pulvere quam pulvinari •patriam tutatus eft. Tune verô primum natura mirata eft, quod ante non viderat, polîè pacis Iridem, etiam ex Lunse refračtione conlurgerei Nullus enim abinde Barbarorum horror Auftriam, nullus perculit hoftilis Bellonae metus,cum ad clavum lederet LEOPOLDUS, pacis deinceps cultor, & • arbiter, non belli fulmen. Abftinuerunt hoftesà terra, ex qua experimento didicerant, nil fibi deberi amplius, nifi quantum fepulchro eft fatis. Uiq; adeô in tempeftatibus ja* •étari necelîum eft, ut fècuram quietem obtineas, & duris exerceri eos, quos adfrućtum gloriae félicitas deftina vit., Verum jam pridem animadverto, quae in meam pane-•gyrim à multis cudatur cenfiira. Egregium nernpe ridetur laudis'genus, quod ad celebrandos Indigetes, ab armorum ufu, àfanguinis proiufione defumitur, Rećte. quidem & me-•eum fentitis huiusce modi laudum argumenta melius ad exornandam Ethnicorum Barbarorumq- famam: facere, quam Divorum : Magnam hinc fuccidi encomiorum lege-tem, ubi prae animo laudatur corpus, ubi omnis panegyric! materia, intra mortalis gloriolae fines coërcetur, Militarem fortunam ac. fortitudinem, palmarem elle eorum laudem, quorum animus ver.as deftimtus virtute proprise defe&um lucis. , P ane^ricuS S.Leopoldi. v 439 lücis aliéna fibi face compenfat, non eo inficias, Sapientiffi-mè ftatuitis. Ego tamen militarem Divi noftri virtutem pal-mare in eo laudis genus non fine confilio re&ê conftitui, & ut defirtt alias haec una illi cognamentum Pij adlcribet. An quia «[uihoftile jugum à patriae avertit Cervicibus pius eft in pa-triam ? an quia qui armis fidem propugnat, in DEUM pie-tatem exercet ? Non innitor tam manifeftis. Suftinete verô tantifper amabo vos, & nigrum ealculum fulpendite, - dum meam penitius fententiam intelligitis. Armatum lau-«layi non arma, Al artem in ara propitium collocavi ; non Ducem ad campum ; quanquam vićtoriofus foret exercitus qui LEOPOLDUM.Ducem fequeretur. \ De DEO veteri Saxonum fùperftitione culto prodit an-tiquitas fuilïè ftatuam Maitis cum infcriptione : Dux ego gentis Saxonum viüoriam cer.tam poüiceor venerantibue. Erçt autem viri effigies toto corpore armata, dextra vexillum te-nens, finiftra libram, in clypeö Leonem effi&um, ad pedes abie&um urfum coërcebat. Hune fuum Aîartem Saxones corruptâ voce ïrminful pro vulgari Jpevmatlšfaul/ quafi exercitus virorum columnam appellabant. Vifebatur haec ftatua, legebatur inferiptio Saxonibus, eventus nobis fervabatur Auftriaci, ut aufpicijs, Divt Tutelans noftri LEOPOLDI Alart'u Auftriaci triumpharemus. Veftros teftoroculos, annon LEOPOLDI dextram militari figno infigném, annon Martio cataphra&um veftitu corpus, annon iplum nomen, fi minus clypeum leoninum, in aris, in imaginibus agnofca-tis ? Libellam forte requiritis ? à virtute illam petite Juftitia, quâmutteftanturfafti, Principem cum pietate femper co-luit LEOPOLDUSjUt omnis propè mihi tollafur admira-tio, qua fepê meipfum confului, cur amemus hodie npbis Pios Ö J u ft os pro DEO & pro populo, Principes imperare. Sic igitur efFormatum Ducem veftrum • Sic Atartem. Auftriacm dum in ara ftatuitis, melius etiam fublcribetis "i u T v " ' • -.quam 440 Dies Martis quam veteres illi Saxones : Dux ego genii's Außriacœ FiSo-riam cert am polliceor vénérant i bus. Sane fi unquam alias hie Pium LEOPOLDUM fatehimini in patriam, in avitam fi-dem, cum veftrae antefignanus Bellonae, per vićtoriofas lau-reas exultant em exercitum antecedet ; & li quse poft paca-tos Imperij fines Baltici Neptunimonftra , feptentrionalis urfae progenies iterum confurgat, quod cœlites prohibeant, feliciter ducet in triumphum. Agite mag nee animae pro fide, pro patria, pro civium falute, pro aris &focis hačtenus pras-liatae. Hodierna vobis dies, dies Ai artis eft, fed Ai artis dies, fe-fta vobis coneeflum eft languentem ex diuturna Phleboto-mia Germaniam folari, & claulo vagina Jnucrone, inoptata pacis umbra conquielcere. Idem Alars, qui bellorum author, pacis arbiter & pater eft. Eiufdem Divi LEOPOLDI fuftragijs cuius belia geffiftis aufpicijs, optatam etiam pacem fanciviftis-. Sentio hie ego quantus mihi ad Serenijfim Domus AußriaCiC laudes le campus aperiat, & optarem lane liber in eo procurrere, nifi frenos mihi definitum ex more tempus inijeeret. Eœcundus Auflriacœ Bellonœ uterus non unum Orbi propitium Aiartem àeàit. Tot pene Bellatores numero,quot EEGPOLDOŠ, tit non fortuitö videantur imponi nomina, fed quae magnum eft habitura progreflum félicitas, in incu-nabilis adhuc, ipfa fibi augur & divinatrix fieri cognofcatur. Unius mihi filentium imperare nec poflùm, nec debeo, eu* ins memoria nemini Aiißriaco non eftgratiofa : LEOPOLDUM GUILIELMUM dico, illum Germanum Herculem, Belg i j Martern, fölo minorem fratre. Huic hodie ut par eft, Außriaci omnes aufpicatiflimum precemur natalem. Trium-phet LEOPOLDUS. Etiam hinc dies hodiernus, quia eft natalis LEOPOLDI GUILIELMI Außriaci, Dies rfUrtis. Dixj, PIA [Aiedicœ Facultatif Patronorum PANEGYRICUS Nomine Inclytae Facuîtatis Medicorüm Dićlus Vienne. SS. COSMJE & DAMIANI MARTYRUM Facuîtatis noftrae Tutelar es Di-Damianus jura nec dicere, nec alîïieti jure tamen nobilcum agunt cum debitum fibi éxigunt Panegyrî-cum. Reum ego me profiteor, & ne inlperato decretoria in me feratur lententia, débitas fummis Oratoribus partes poftremus ultrôfufcipiam. Quis-quis agnoverit mei medullam confilij, excufabit temerita-tem. Confulta temeritas virtutis habet locum in Divorurr* laudatione. Et licet Tutelarium noftrorum dignitati non refpondëro, meae nihilominus confulam neceflitati. Solen-« nis haec Philo-Mufis induftria,ut eos fibi demereri ftudeant,1 quos noverint plurimum fibi polle patrocinari. Pro me igi~ tur nihil dicam ; pro illis pauca. Ita & meo meexlolvam debito, & Divorum celebrabo laudes ex merito, quod me praeftiturum exiftimo, fi oftendero fuilïè Ambitiofos. Abfit verbo invidia, & cui medicinam ars nulla poteft praefcribe-re, dens caninus. Habent aliquid folenne Tutelares noftrl Dom, Pars II, K k k mi- 442 Pia Ambit jo ultra communem cœterorum fôrtem^quod prima fronte pollicetur aliud, aliud tegit. Maîogranati cortex unum videtur abfcondere, multiplicem ablcondit frućtum. Lutu-lenta ßepe conchulapretiofilîimam celât margaritam. Ob-fcura nomina maximos vêlant animos. Sulpećtum Ambitio-nis vocabulum praeftantiflimam exhibebit virtutem. Erravi-ttius ha&enus AA. erravimus, vel nobis iuxtà & Jurilperitis injurius fuit, qui cecinit Dat Galenus opes, dat Juftinianus honores. Divi Tutelares noftri nec opes habent, nec amant : - honores & habent & ambiunt. Aut illi igitur Tutelares noftri non funt, aut nos oportet ambitiofos elle, ac pro divitijs honores admittere. Quanquam fi huius foret five loci five temporis, nihil morarer, quin evincerem Medicis honores fum mos & olim collatos & hodie debitos ad invidiam ufq; & aemulationem. Statuite quibus fagaciora confilia mentis confiftorium occupant, quid illi debeatur fcientiae, cuius DEUS ipfe primus author & probatoiy quam ab Angelis iîiis, ab iplömet Filio unigenito exerceri voluit ac doceri. Oculorum ulùm Tobias Raphaëli debet Archangelo : Chrifti fervatoris virtutem in aegrorum curatione univerlà olim Judaea mirata eft cum pertranfibat &fanabat omnes. Ex eius deinde Lycaeo Dilcipuli omnes Medicines Doćtores creati, quibuscunq,' aegris manus impofuiflent, curabant. Sed hxc miflàfacio, neq, enim fcientiae laudem dićHonis meae habere volui argumentum, Suos illa habet tam feliees laudatores quam multos, tam dignos quam eloquentes. Di vis debetur Tutelaribus quidquid hodie dicitur, atq; utinam non dice« retur per injuriam, quam illis utiq- infligit, quisquis Ce pa-rem eorum meritis efle credit encomiaften. Mihi faculta-tem virium animi compenfabit conatus. Palmare vero eorum debet eflè prseconium. Ambitio : odiofum nomen, pul-cherrima virtus, & quae alijs folebat in parte laudum conftitui, mihi hodie fola eft Panegyriçi argumentum. Abavos proa- Panegyricus SS. Coftnœ fa Damam. 443 - proauôsq; & per copiofbs annalium fàftos dedu&um fplen-dorem natalium non exfpe&ate. ïn cenfum noftrae laudatio-nis venire non debent, quae funt aliéna. Vera nobilitas ex moribus potius conftat quam maioribus. Kemo anteceflo-rum in noftram laudem vixit. A quocunq; patre parvi juxtà nalcuntur ac magni, nec habent aliunde parvitatem & ma-gnitüdinem, quàm à fe ipfis. Eft quod in Divis Tutelaribus noftris admirer fi noncelebrem, ingensille animus quo di-vitias fponte in finum involantes conftanter recufaverunt, & noluerunt ab ijs occupari pe&us, quod vel iaift, Deo plenum erat, vel impleturo parabatur. Sed enim intra huius temporis & dićtionis anguftias ar&ari non debent, quae pe-culiarem fibi merentur laudationem- Obturav^runt tamen ora Divi noftri Tutelares loquaci & infrunito vulgo, quod medicam quaeftuofam magis quàm falutarem, exa£tivam quàm lànativam calumniatur. Quo nomine vos appettçbimus ( utelogio & verbis Ecclefige Orientalis utar ) Atiniftros an Aledicos? tarn animorum quam corporum, fa infanabilium agro-tationum : qui ex tbefauris diviniJpiritus medicamenta faluberrima proferentem, arcana quadam fafacrâ cbirurgta fauciorum vulnera perfanatis. Officina veftra medica inexbaußm quidam eft fins, qui quofapius bauferis, eo copiofior affluit ; quiq; effufus redundat, fa quotidie exbfluftus impletur. Gratis accepiftis, gratis dat is. Credi-derim profećto Divos Tutelares noftros lauđatiflimum illud jufiurandum Hippocratis altè demifilfè in pe&us i In quant" cunq; domum ingrejfus fuero, ad agrotantium falutem ingrediar. Hinc sequiffimo jure in Menaeis Graecorum, Anargyrorum nomen, ideft fine argento, velut breve, fed aeternaturum a-pud memorern pofteritatein aegr.is fine pretio löcatae libera-liter operaepepererunt elogium. Vera haec eft fine argento» Philolophia, promptior animus fine onere ad rerum fuper-' lunarium contemplationem, Prsetereo ar&iflimam illam & vere Germanam con« Kk k z cor- 444- Fia Ambitio. cördiam, qua geminorum inftar jugalium cöniun&is viribus laborabant, aut velut conlpicuam eœlefti luce bigam u-nius mentis, unius genij, domicilij, virtutis poflellbres ve-here videbàntur. Sacrum profe&ô ac venerabile fratrum parunàeuntium, unà laboranfcium, unàmedentium geminorum potiùs quam germanorum. Nihil adduco de liberali eorum iam inde à primis tenerae aetatis annis educatione, & hauftis feliciter Chriftianse fîdei rudimentis : nihil de eius propagande ftudio ac zelo plane lingulari,qui naturam ignis fepulti Hib cinere imitatus, ad modicam perfecutoris auram emicuit, non in favillas led flamm as. Sibi videlicet ignis femper limilis eft. Vrendi virtutem in latebris non exuit fed äuget, ut exärdefcat in incendia. Huius impetu agebantur Divi ad aegrorum domicilia, quœ fi defeciflènt, orbem fibi feciflènt Nolocomium. Parva haec ego & fingula & omnia in Divis noftris Tutelaribus exiftimo, tametfi forent fumma in alijs. Pro magnitudine fcilicet animorum, menfurantur virtutes : & tantô illuftrius merentur encomium, quanto graviorem habuerint fećlatorem. Unum porrô eft quod £iïceûentiJJïmos,i\ios facit ûve AledicoS, five Tutelares noßros, quod nullis fatigati laboribus, nullis territi Tyrannorum crudelitatibuSjomni contentione ac ftudio purpuram am-bierint feliciter Ambitiofi. fuccefiit conatus. Nec oleum per-diderunt nec operam. Quo verô creditis illos ornatos palu-damento, qua purpura praetextatos ? an eâquam cupidi va-nitatum venatores dies no&êsq; anhelant, quae Cœiarum Regüm q^ tegit latera, quae laepe laepius nomini tribuitur non homini, maiorum potiùs quàm morum meritis ; pro quaingentibus votis levi Fortunae litatur, eiulq; bafiantur manus flagra fubinde in competitores vibraturae } quae pie-runq* innocuo tin&a fanguine dedocet erubefceread crude-litatem ? olim fane paludamenta Regia nullus ê Tyro fiiccus, xiullus ço&us murex ad vota faturabat. Purpura credi non potiMt Pane0rkus SS. Cojma & Damiam. 44 f potuit priùfquam humano fanguine inficeretuf, Apage hsec crudeliflîmge vanitatis portenta, &propudiofos infanas am-bitionis ornatus. Scelera geftatorum loquebatur hsec purpura non virtutem ; lèrvile ac infra abie&iflîma mancipia retrufum hominûm genus, non dignitatem : & veluti fuis prsefixa foribus hedera inhumanos denuntiabat mores eorum, qui verecundiâ fronti negatâ, pallium velut occulta-turum nefariafcelera, imbuerunt. Venalem Iciebant in Ty-rannorum sedibus meliorem purpuram Divi noftri, fed non alio pretio quam eo, quo fteterat DEO in carne agenti, imô patienti purpuratorum omnium antelignano. Unam illam. elîè quse illuftres natales non e parentum cineribus eruit,lèd proprijs e fiammis ftatuit tot ornat membra quot tegit, tot erigit nobilitâtq; pofteritati infignia, quot tortorum carni-ficumq; exprelîa fuerit inftrumentis. Hue omnis Divorum noftrorum cura, hue omnis contentio & labor collineabant.1 Videlicet:ßrpens,fitis, ardor, arena dulcia uirtuti feliciter ambitions conatibus purpuram anhelanti. Imbellis miles qui fuum nunquam vidit fanguinem. Ille prse alijs egregius cenfendus eft, ê grege licet fuerit, qui adverlàs in pečtore cicatrices pionftrare pollit, & non femel per incifas Martio ferro ve« nas aperta fanguinis profluvia conteftari. Alîïirge hic anime, & Melitseis illis CypriseDEiEcatulis, ovi Ledasi pullis, qui non generoli in pulvere, fed in pulvillo dégénérés cre-dunt tamen fe per otium adolefcere ad felicitatem, oppone magnas animas, invičtillimos heroes, purpuratos Faculta-tis.Medica Tutelares D ivo s Cofmam & Damianum. Dignum DEO fpećtaculum geminorum heroum cum verberibus, aqua, igne, faxis, gladio, morte congrellio. Archiftrategi fui purpurati exemplo procurrunt in maria, ignes, gladios : merguntur, ardent, decertant. Si delint ignes fuo muneri & naturam exuant, quserunt maria : 15 maria fe calcanda pras-bent, profundunt fanguinem, per rubrum mare purpurati : , Kkk 3 " Reges 44$ jP/Va Ambitio. Reges ad pôrtum bonse fpei velificaturi. Âge crudelillîme Proconful JEgxx Lyfia, multiplica verbera, preme , non opprimes. Jubé vinćtos in mare jactari, non demerges : ven-ti & mare obediuntei cuiobediunt Cofmas Damianus-, Jubé flamm as fubdi conftru&se lignorum pyrœ. Experiere in igne non eflè Anargyros Coflnam & Damianum, qui funt Anärgyri, & curant fine argento. Quod tibi feralis rogus & pyra, illis eft divini amoris diftillatorium. Jn igne argentum examinât divinus Vulcanus amor. Jube implicari vinculis li-gari heroes. Non ar&atur virtus, etiam inter vincula paten-tilïimos habet campos, & nefcio an alibi latiores. Jube di-ftendi equuleo, luxari artus. An credis te poflè maiores facere quàm per fuse creverint augmenta virtutis ? Per damna ramorum quercus, per vulnera & mutilationes heroëscref-cunt. Nemo faćtus eft unquam maior, quin fieret lèiplo minor. Jube fub grandinante lapidum imbre heroes ingemif-icere, arridebunt ; nequaquam nefcij, hos eflè lapides, qui a-liquando gemmarum vice ac unionum purpurse futuri funt ornamenta. Jube dem um percuti gladio,cer vice minui.Hsec pridem fumma votorum fuit ; hsec illa pulcherrima hero-tim ambitio per gloriofum capitis vitseq; mortalis dilpendi-um, per referata de collo fanguinis profluvia purpurari a J jiominis immortalitatem.O laudabilem omninô, & facu»-diflimis dignam encomijs ambitionem ! O finceriffimum re-galis purpura? nitorem ! O nobilitatem non fumofis maio-rum imaginibus, led exundante proprijs ê corporibus lan-guine gloriolàm. Tu quid ad hsec devota glorise ad fuperfti-tionem ufq- antiquitas ? Dabisne Mutios Ipe&atores diftil-lantis infoco dexterœ ? Catones poft Lybicas fyrtes ludibria ferpentium , eijcientes non efllantes fpiritum ? Socrates negle&o defenforum patrocinio ciciita fe proluentes ?. Por-ciam non parenti non coniugi degenerem,, cum negaflet Fortuna ferrum carbone vitam extrudentem ? Yicérunt M qjii- Paneg/ricusSS. Coßi£ & Damian!. 44? quidem illud momentum efflandae animae, fèd eos autindig-natiö vieit infelieioris eventus, aut aliense potentise livorr aut maioris mali rnetus excullit, Deerant animi ad multas mortes, in longa fervitute, exilio, paupertate. Hoc non eft fortem elle, minora mala deligere ; languentis eft lölameti animi, nec fatis conftantis fibi. Alios ego dedi hodie, qui pa-ratiores erant ad fubeunda tormenta, quàm crudelitas ad ir-roganda ; qui poterant inter dolenda fibi ne dolerent iffipe-rare, &ipfi quodammodo pœnaeunde nalcebaturdolorpœ-nas infiigere, quibus per mille mortes unam mereri purpu-ram fi licuiflet, grave futurum non erat. Sed iam ego prope longiùs quàm par erat progreflùs orationis curfum ut fi-ftam, columnas figo ; ideft Inclytae Facultati noftrae Medicae terminos felicitatis, A Graeco Menologo Divi Colmas & Damianus vocantur Photeineftatoi, ftyli, kai Pyrgoi afèi-ftator: Lucidiffima columns fe? inconcujfe turres. Ab Andrea Pyra Graeco item fcriptore, fignaJerena atq; illuftria. Ab alio nonnemine gemellum Caftoris & Pollucis fydus. Princi- — pum figna, quibus veluti fulcris orjgAsachina innititur fijnt coluninae. Excellentißmi FacultatîFWflrœ Tutelares Principes funt quiaMedici,purpurati quiaMartyres.Medicorum Iblidae do&rinae hominis microcofni moles innititur.f& annon ideô Excellente titulumMedici cum principibus hodie commune hàbeant relinquo in medio. Sanê ut indigo manurn porrige-re, prodelîè, vitam dare virtutes funt dignae Principibus, ita vel propriae, vel neceflàriae Medicis. Purpurati verô funt noftri Principes, & purpurati in Oriente. Surgentis folis rubor, Orientalis purpura, aureum nobis benigniffimorum fiderum favorem, auream pluviam pollicetur. Non eft unde meliorem nobis ftatuamus horofcopum. Alïôciata unitas femper fuit felicitatis prognofticon, imber ferotinus fœ-cunditatis argumentum : Peculiaris favor & tutela fupe-rum, fejfciflîmse praeludium beatitudinis. Verecundiam ve« - ' - ... , rô j^S Pia Ambitio. rô nobis in vulfcu coll.iget haec purpura nifi ExcellentiJJimo% Tutelares noßros revereamur ut Principes, honoremùs ut purpuratos, fequamur ut Medicos , amemus ut Patro-nos. Dixi. mmmmmmmm:mmmB--mmm INFERS AUSTRIAGO- ACADEMICS. ^ L" * Pijs Alanibus Auguftiflïmorum & Sereniffimorum Academiae Viennenlis Fundatorum, BENEFACTORUM, RE C TORU M, DOCTORUM. ORAT^g FUNEBRIS Di&a in Anniverfariö Viennae Auftriae Atino 165-3. I quse adhuc vobis Animseimm or tales, morta-lem audiendi facultas conceditur, adefte Ma-gni Manes, AuQußißmi, Serenijßmi, Arcbigyni' nafij Fiennen fis Fundatores ; Alagnißci Domini Reaores, Principes Academici ; Reverendtßrd Ampliffimique Domini Canceliarii; Alagnißci Domini Superintendentes ; Admodum Reverendi &ClariJfimi S8° Tbeologia Doftores Collegij Ca far eo-Academici S octet at is Jefu lieSores; Spedabiles Quatuor Facultatum Decani; Vener mil earundem facultatum Senior es, Clarißmi Quatuor Nationum Procurators ; lüuflrijfimi, IHußres, Generoß, tfôbiles, Sapien- tißtni Jnferia ^uftriac o- Academic*. - 44p - tißmi, Confultiffimi, Exceüeniijfimi, ClarißmiDD. Benefaïïcres, D08ores, Academici. Adefte, inquam, . Magni Manes Academici, quotquot iam inde ab Anno Salutis M. CG. XXXVII. denati mundo Li-bitinae većtigal corpora veftra tumulo intuliftis; & fianc quae vöbis canitur naenia, quae vobis dicitur Panegyris, quae vobis lugubri apparatu eriguntur cenotaphia, quae vobis funereo igrie accenduntur taedae; audite auribus, videte oculis, aeftimatejudi-cijs, probate afFečfcibus, approbate nutibus, laudate .. linguis. Sed ,0 parentalis meae di&ionis fruftratum exordium, vanäm Apoftrophen! quos, qualêsve mihideligo Auditores ? qui orbi öculis , auribus, linguis, iam pridem confumpti à vermibus difflu-xerunt infaniem, obriguerunt in oflä, débita mor-talibus omnibus metamorphofi tranlierunt in ter-ram. Adefte tamen Magni Manes, & quidquid ve-, ftri adhuc fupereft inlèpultum, incorruptum, im-mortale, vel fuperis iam tranlcriptum domicilijs, vel flammis adhuc repurgandum piacularibus ; Veftris ego meritis & in Antiquifjimam Germania Uniuerfitatem benefieijs deftinatus Orator dicam fïnceriùs ; quando nec aures mulcere, nec oculis fervire, quibus caretis concefliim eft ; dicam libe-rius quando nec veftra me cenfura feriet, nec aliéna perftringet invidia. Nemo in anteceflbres tam eft impius, ut illis praecerptam velit, cuius ipfe eft glorias ftudiofus. Quid verô dicäm, & unde primum parentahV erumpet oratio ? An à veftri doloris caufa ? abfit commemorare piacula, quorum meritis parenta-tur. An ab ipfa doloris-àcerbitate ? Nolo augere dö-Dom.ParsII. Lll lendi '4fo lnferia Auflmco- Acqdemicœ. lendimateriam, commemoratione doloris. An à Iblatijs, quae ignium dolores attemperent ? led plu-rimos veftrum iam cœlo receptos non vanè con-ijcimus ; & fi qui adhuc eftis temporariis manci-patiflarnmis, alia non optatis folatiaquàm ut Aca-demicis Succelîbrum veftrorum fulfragijs, velut lacrymis alperfi pio refrigerio ardores minui fen-tiatis. Haec hodie quidem ab Academico Senatu,ab univerlaAcademica Juventute confecuti eftis im-pendia, quibus fi ego faćtorum, & meritorum veftrorum laudator acceflero, nae ego mihi videbor veterem illam vifionem Prophetae Academicis in theatrum educere, & olla arida in viros animare. Vos interim Academici, Aîagnifice Excellen-tijjime Domine ReSor , Princeps Academice, cuius ^quarto aufpicatiffimo Principatu haec primum ho» die communis toti Archigymnafio, antecelîorum memoriae fàcra, in annos deinceps fingulos à fuc-celîoribus iteranda pie non minùs quàm prudenter fufcipiterparentatio : AJagnifice & Reverendijfime Domine Cancellarie, Aiagnifice Domine Superintended, Adm. Reu. Coll. C ajar eo-Academici Societatis JESU Reïïor; cœterique omnes, fuis quiq; titulis illuftres, Doüores & Academici, non tam Auditores, quàm fpećtatores eftote. Procul gemitus, procul lacrymae : gaudiorum nobis fuggeritur materia. Conftantem fapienti vultum etiam inacerbilfimis doloribus Stoa imperat. Hic verô ne dolendi quidem occafio eft, ubi gloriofa maiorum celebratur memoria. Imaginariumego Maufoleum beneme-ritis erigam, pyramides ftatuam, pauca inlcribam nomina : plura pofterL Quadringentorum & fep-x temdecim annorum re&e faćtis una fufKcere non poteft Oratio. Kur- Injem Auftriaco-Academics. 4J1 Rurfum hœreo, Fundatoréfne Principes, Duces, Archiduces, Reges, Csefares commemorem, an viros de re literaria benemeritos, in Archigym-nafio cum laude verfatos ? ulq; adeô difficile eft vi-vis de morte loqui. Scio hac in Bafilica quondam Fundatoribus univerfitatis Auftriacis, Archiduci-bus RUDOLPHOIV. ALBERTO III. LEOPOL-DO III. communi Reverendiftimorum Canonico-rum, & Univerfitatis Officio die 24. Julij annuè parentatum ; quod iam abolitum, quacunq, temporis iniuria ; fi ut? fpes eft, piè revocaretur, nihil ego de Fundatoribus dicendum haberem, fed cum de futuris mortales incerti fimus augures, non co-_ mittam ut eorum hodie in ACademicis hilce infe-riarum primitijs excludatur memoria, quorum fa-voribus Academici Viennenfes duraturam in œ-vum memoriam funt confecuti. Primas tibi RUDOLPHE Archidux Habfpur- Laz.Pieß; go-Auftriace, Magnanime, Ingeniofe, Fundator, . ALBERTI II. lapientis primogenite. ALBERTI I. Gsefaris nepos. RUDOLPHII. Csefaris pronepös, quas fe debere tota fatetur univerfitas, gratias dico immortales. Animam tuam Cœlo tranfcriptam nihil ambigimus, qui etiamnum hac in Bafilica, oP fatuaintegerrima leimus quielcere. A nobis nifi gratam memoriam exigere non potes : hsec vivax adhuc mentium noftrarum inquilina, Pythagori-ca quadam metempfychofi transfufa in pöfteros, perennabit. Ac veluti immortalis anima fui corporis membra, ita ilia omnium Academicorum individua percurret. Ponimus tamen exuvijs Tuis Maulbleum, non Artemifise marmoreum, fed fa-pientise imaginarium : imô & Artemifise. Neq; e- Lll ž nim 4J2 Inferiœ Außriaco ■ A cadmicœ. nim hoc noftrum longifllmè abludit ab illö veteri, nifi quod meliorem tegit Principem. In utrôq; ftu-pemus miracula : in illo molem, fumptum, artifi-cem ; in ifto virtutum Tuarum Thaumaturgiam, Addo ego frontifpicio Epigraphen, quam cordibus praefentium Academicorum infcribo. RUDOLPHUS IV. lSoo. AUSTRIACUS A CaroI°IV- Cse^re Augufto, Sôcero te'nef., Primus Archidux nominatus ; MagnanimuSjà Principibus ; à do&is ingeniofus : Ab Âuftriacis FUNDATOR Hoc uno titulo promeritus omnes. Anno ' Yiennenfis Univerfitatis olim inchoatae, inftaurandae fjg?' Primus AUTHOR. In fapientis confilij focietatem facile traxit Fratres ALBERTUM & LEOPOLDUM. Quorum ille Artem, hic Alartrn toti fpirabant. Gundlfiti. Divo Colomanno Martyri Auftriaco MS. Maulbleum Regio fum ptu erexit. Divo Stephano Martyri, An. 1363. Bafilicam veterem totam penè dirait, Roo.Piefp Ut amplior em, qualis nunc vifitur,excitaret : Turres utrinq* molitus, Alterius fundamenta jecit • brevi perdu&urus ad apicem ; Nifi moras mors iniecilîèt. Septemrium tantum animofus Princeps toti ftru&urae deftinabat. Quae Jeptuagefimo vix anno Cœlo Cœlo minax ftetit. Multum nempê intereft, qjtis quid agat. Prœpofitum & 24. Canonicos divino deputavit 4 Officio ; Cum quibus & ipfe noćturnas fiepê Horas,~ Clam domeftieis, in templo decantavit. Hae vigilise Archiducis. Ad longiorem mortis fomnum erant apparatus ; Sanfte indormire Princeps debuit, Qui tam pie didicerat vigilare. At nunquam fundatur feliciùs, Quàm ubi Munifîcentia cœlum provocat incertamen. Vix admötus Auftriae clavo 20. annorum Juvenis, Anno M. CCC. LX. Fundat Rudolphus in Aulae forô Bafilicam Virgini Deiparse Afîumptae, Imô Aulam Divi Leopoldi Marchionis Auftriae vertit in Aulam Virginis, Et juxta Carmelitanae Familiae domicilium ftatuit. Certat eodem Anno cœlum, & fundat In Rudolpbo, Sereniffimae Auftriacae Domui Tyrolenfem Principatum. Tam verum eft, Omnem pro cœlo munificentiam, Fœnus eflè in terris. Stetit deinde Rudolpbus ad gubernaculum Unico luftro ; Ut feculo integro ftetifle videatur. Adeô feliciter Auftriam s Rexit, ornavit, auxit. .Erga fubditos, L11 3 Dex- Haslb, MS. Futtd.coU. /. MS, G ft y oil. Hafelb, MS, Ehinger. Roo, Piefp.Ha-felt. MS. 2d. fui. Roo. O bij t M- bertus\ Anno J39Ï' Laz. Roo. Eder. Leopol. probns ob. An. 1386, Strada. Laz. Roo. Matena. 4}4 Infeviœ Auftmco-Academica. Dexteram fereniffimam femper habuit? ) Sed tunc maximWcum aureum pluebat imbrem. Ita ille annorum fex & viginti brevem aetatem Seculorum fa&is implevit. Julius demum de ftatione decedere, Cùm fe pie ad fefloriam quietem comparait ; Mediolano, quo Caefari comes abierat, Die 27. Julij Anni Tranfmilit Cœlo animam, Balïlicae huic à fe fundatse corpus 4 In hac etiamnum eft incorruptus : Quia Putrefcere non polîunt, Qui beneficentiâ emunt Immortalitàtem. Sedens in crypta, Supremi Judicis exlpe&at fente ntiam ; Tam bene fuse caufae confidit. Quiefcite Magni Manes RUDOLPHI magna-nimi, ALBERTI, Patris Patriae, LEOPOLDI Probi, Fraternae Triadis Archigymnafij Fundatorum> quiefcite : magnificè laboraftis. Nullas vobis oculi noftri effundunt lacrymas, à quorum oculis omnem lacrymam abfterlit Deus : hullos veftris ofli-bus lućtus, & doloris pulvillos fubfternimus, qui flare aut federe alTueti, nec quidem mortui jacere voluiftis. Nulla fumptuofa erigimus cenotaphia, quia ipla haec vobis tota eft cenotaphium Balilica. Admittite tamen accenlas intra pe&us noftrum faces, non funereo fumantes igne, led aeternae memoriae flammis animatas ; quibus alimenta deeffê nunquam poterunt , quia beneficiorum veftro-rum largitas, nullis aetatum terminis eft circum-fcripta. Quiefcite etiam Magni Manes ALBERTI II. Till. FRIDERICI IV. MAXIMILIAN! I FER- Albertus DINANDI I. FERDINANDI II. Csefarum Au- Ob. ftriacorum aliorumq; Domus Auftriacae Auguftse fl'^iv Archiducum Magni Manes qui Archigymnafium ob. Amo' veftrum foviftis gratijs, ornaftis privileges, auxi- '493-Fer* ftis impendijs, quielcite. Singulis quidem elogia dn.iydf. debeo, fed fcribent alij felieius ; ego intra anguftos Ferd, //. temporis limites ar&atus, quaternas tantum Mau- ^t6 foleoveftro erigam Pyramides quatuor Faculta- Ey'tcr.37' tum ; ufurus compendio temporis, cum difpendio efp>Stra. voluntatis. Vellern liquidem Doćtorum,etiam eo- Matena rum, qui de Archigymnafio benemeriti pridem in MS. tenebris ftraverunt lećtulum fuum, lucis aflèrre a-liquid, fed parendum eft alieno potius imperio, quam privato afFećtui. Magnarum cogitationum epitome non poteft non elle obfcura. Si ego igitur vobis non accendero Theologi Manes. Lux œterna luceat vobis. Si nomina veftra non recenfuero non curabitis : nomina veftrafcripta funt in-cœlo. Surge Pyramis in Academicorum vivorum animis, quadra, quia fapientiae; marmorea, quia pefennatura. Primum latus primi Theologi nomen ocčupet. • Magiftro HENRICO DE H ASSI A MS. SS. Theologiae Doćtori Parifienfi Primo Viennenfis Archigymnafïj Philofophi» Kd(U Profellbri. -Primo Theologise in eodem Archigymnafio Profellbri, Pri- Infem Auflriaco -Academic*. Primo Collegij Ducalis Regenti, Et Artno Salutis. M. CCC. XCIIf. Reftori Magnified, Principi Academico Qui Sanftitate pariter &doftrinâ ilJuffcris, ^ ïn feripturis Divinis exercitatifîimus : In probandis fententijs fundatiffimus î In ftatuendis refolutus : in refellendis acutus; In dicendo/cribendoq; copiofus & abudans : jEternam fibi apud pofteros omnes mémorise famam coniparavit. Àb Acàdemicis Viennenfibus ftatuam meruit, Ob egrëgiè formatam Juventutem In Philofbphia rarionali, & Mathematicâ : Ob traditam fubtiliter annis n. Theologiam Scholafticam & facras literas î Ob reliftas univerfitatis thefauro. Eruditillimas ingenij lucubrationesl Tomos magnos quindecim, Minores verô Traftatus fupra viginti. Quid amplius ? Excedit omnia, quae de Haflîa dici poflunt, Ob aflertam ferventillimè AfFeftu, calamo, lingua Immaculatam Virginis DEIPARJI Conceptionem, Illi ergo Viro , Àrchigymnafij Ornamento Principi, Anno M. CCC. XCVII. In Bafilica D. Stephani ad altare S, Joannis } ' Evan- Evangeliftse tumulato, Quod femper debuit , In fuorum animis memorise ponit monumentum FACULTAS THEOLOGICA. Quiefce fapiens anima : quiefcite Henrici oiîa, & vobilcum reliqui Theologicœ Facultatis illu-ftres Manes Henrici deOyta, quem unicum Uni-verfitatis Decus, Ecclefiaften egregium, Immaculate Conceptse Virginis Propugnatorem fcripfit antiquitas ; Nicolai de Diinckelfpühel Archiduca-lis confcientise arbitri • Thomse de Hafelbach, tot penê volumin um leriptoris, quot annorùm ( ideft ferè 30 ) Profelîbris & Academici ad Bafileenfe Concilium triennio Legati, Petri de Pulka, Lamberti de Geldria, Thomse de Argentina, Gregorij Ariminenfis, Friderici Staphyli, Claudij, Jay, Petri Canifij, Martini Becani, Francilci Amici, aliorumq; quorum ingenij doćtillima opera Archigymnafi© muni'ficâ liberalitate reličta tot funt, ut nullius a-manuenfiš setate lcribi pollint ; quorum recle fa-čta & merita de Republica Chriftiana tanta funt, ut nullius facundia eorum lulKciat argumento. Erit. tamen, erit tempus \ cum in veftra quoq; E-logia pofteritas calamos acuet, & fi non pro ve-ftris meritis, pro fuis faltem folatijs univerlitas fa-mse pöfthumselitabit encomia. Jam vêrô ut alteram ponam Pyramidem, & tempus monet, & fuo id Jure pöftulat facultas Ju-ridica. Qgem hie,quem primo nominem,ê tot con-fultiffimis viris? non extendam me ultra feculum,& virum dabo, quo haćlenus nihil vidit honoratius Academia. Dom. Pars IL M m m GEOR- An,7JÎ7-fro Tbeol. iffS. bis pro Iure iS Mea. IS59- pro philof. 1579. pro Tbeol. Jfdç. pro Tbeol. i f 72. pro Theol. j/79. pro lureconf. r f à'o, pro Tbeol. ifSi. pr» lureconf. jf83- pro lureconf. Eder. Cuil. Mannag, infup^ plem. Ca-tal. Reäo-rum. 4 j S Inferîœ Auftriaco- Academic*. GEOR GIUS EDERUS Jureconfultus Csefareus, FERDINANDI I. AUSTRIACI. Confiliarius. Fifci Provinc, Inferioris Auftrige Advocatus. Vir fcientiarum omnium & Artiuro, Facultatum omnium nomine RECTOR MAGNIFICUS. Qui llndecimum eomunerefun&us, Feliciïïimè in Academicis honoribus confenuit : Quafi fortuna uno in homine Multorum fecifièt compendium. iEtate fua Cum Joanne Fabro, Friderico Naufea, Viennenfibus Epifcopis, Et Petro Canifio Societatis JESU Doftor© Ita calamos acuit in hœrefim ; Ut meritô Catholicse Religionis Atlas in Auffcrià dici polîit. Univerfitatis Viennenfis Jura, confuetudines, reditus ; Vigilantia, confilio, authoritate Confervavit,promovit,auxit-Virorum adhœc literatorüm memoriam Ab interitu & oblivione vindicavit. Tandem Pro Ecclefia, Republica, Univérfitate Magnis triginta & fex annorum laboribus Immortuus Anno M. D. LXXXVI. Vitse inter mortaïes actae Sexagefimo fecundo. Bene Man. in Benètibi (it Magna anima, Georgi Edere ; meritis tuis par elogium non afîèro ;quia tuteipfe tibi es elogium, poft fata fuperftes honoratilïîmus Viennénfium Academicorum. Adhuc, adhuc in mùltorum vivaci memoria dicuntur tibi Panegy-res in facultatibus lingulis, quœvivûm te ufq; a-deô coluerunt. lit juri fuo celîèrint, ac fponte fua Rećtorem te falutârint. Imôpoftulatus es ab ipfis ; ut jura iliarum confervares, jure titulis omnibus Magnilicus ; Theologus, Jureconfultus, Medicus, Philolbphus, hoc ipfo quia Juris Academici defèn-for. Vos etiam Confultilîimorum Academicorum Manes Georgij Sigilmundi Seldij Germanorum o-lim eloquentillimi, cui ab Hilpano-Auftriaco Mo-narcha GAROLO VV ad palatini pottae veftibulum prselata lux lucem dédit apud Hiftoricos fempiter-nam ; Joannis de Palomar, cui tantum tribuit Apo- Eder. ftolica fedes, ut Bafileenli Concilio Prasfidentem Lanfius. nominârit ; Joannis Sylvij, Aurelij Siculi ; Michaë- Conful. lisLochmayr; Claudij Cantiunculae ; Joannis Lu- 2 doyici Brallicani; PhilippiGundelij ; Chriftopho- cra'bbe in ri Pyrckhaimeri, aliorumq; Jureconfultorum,qui- Concil. efcite, quiefcite. Viennenfium ^Efculapijs tertiam debeö Pyramiden», Quibus, aut cui ? omnibus certê} at iam tantum licet. JOANNI CUSPINIANO. Excellentillimo Poëtae, Oratori, MEDICO, Philolbpho, Mannag. Hiftorico. - in MS. ' Viro Clariflimo, Sapientiffimo, SolertilTimo, Una ingenij arte, artium multarum. Qui - - M mm a No» "v Mannag. in MS. mi. A- cad. Vienn, Nominis fui etymon expreflurus in fa&is Acute Xufit Poëta, utdele&aret ; Vibravit fententias Orator , ut ftimularet ; Sauciavit Medicus, ut fanaret; Argumentativ-eft Philofophus, ut probaret; Perftrinxit Hiftoricus, ut doceret ; Semper C U SP INI ANU S. Aulam Igniàriam quandam Officinam credidit, In qua & belli & pacis cuduntur inftrûmenta ; Aurum à ferro ; rubigo à metallis Secernitur, dignofcitur. Acceffit : Et illico MAXIMILIANUS I. Csefar agnovit, Quam aureum Virum educaverit Viennenlè Archigymnafium. Arcanae Confiliorum Alchymiaè admotus Solus cum foloCaelàre Multam laepè noćtem pervigil Seculum aureum eliquavit Auftriacis. Certê fi Hiftoricum. Haec inter confilia debuit agere, Scribere non potuit, nifi De Confulibus Romanis, de. Impe- ratoribus. Caeterum fecurus à Jovis fulmine, QuiaLaureatus. Plurium Monarcharumliminainnoxius adijt, Ipfe tamen doćlusfulminare, tonare, Orator vi dicendi ; Calamo Hiftoricus. Rarum Rarum eft inter tot ignes non aliquo afflari Saltern fumo / Ad Ungarire, Poloni0e,.BohemiœReges Matmagi Cseiareus Legatus, • in MS. UrbiViennenfi cum poteftate Prœfe&us ; Coram Cœfare, tribus Regibus, & feptendecim CufP- ** Principibns Imperij, publico • Dtar' inconfeflu. Auditus Oratôr Semper libi limilis, làpientum more, line fumo, linefuco. Sic nempè Galenus dum opem fert, non opes tantum aHert> Sed honores etiam Juftinianasos. Quos inter Culpinianum Sigalionem mors elîè julîit. Anno M. D. XXIX. Virum, à cuius eloquio pendebant Reges ! Epitaph. At non fentiunt Mortis imperia fapientes; asdD' Nullis quippe monumentis concludi polïunt, Quipofteris ingenijfui relinquunt monimenta Non adftringuntur filentio mortuali, Qui Typographicse ftuduerunt Eloquentise; tat perpetuô loquerentur. Quiefce igitur & tu Joannes Culpiniane, Nemo eft Academicorum, qui vel obliquis oculis tuas inlpexit lucubrationes ; quin illico Tibi apprecetur, Cufpiniani molliter olïà cubent. Sufpiria mittimus in tumulum ; li concederent boni cœlites, daturi etiam cinnama, & totam Arabise melfèm, in qua Phoenix Academice renafcereris. Vos etiam Cufpi-niano fuppares Manes Wolfgangi Lazij de Repub- Mmm 3 lica v lica. Romana. De gentium Migrationibus, de Au« ftria, & A u ft rise Principibus eruditiffiinä librorum. bibliothecâ édita adomnem antiquitatis cognitionem Clariflimi ; Andre» Riehili fummorum Pon-tificum Archiatri ; Matthi» Cornacis, qui mulie-rem, à quadriennali fœtus mortui geftatione übe-ratam, fećfcione curavit ut denuo prolem concepe-fJTms*S' 1 ^ ' Bart^om0e^ Stoberi,qui fuipendio enecti cor-m ' pus Anatomicodeftinatum experimento,induftria fua & fomentis Medicis, velut novus de cœlo Prometheus, in vivum hominem redanimavit. Bene etiam vobis Henrice de Woldonis, Galeati de S. Eder in Sophia ; Nicolae de HerberftorfF; Guilielme Püh-Catal, linger, Calpare Piripachi, Antiquiffimae Univerfitatis Do&oribus,Re£toribus Magnificis, Ipećtabili-bus Facuîtatis Medic» Decanis, Viennenlium Mf-eulapijs,quibus poft Culpinianum fuas alij fcribent, &perorabunt Panegyres. Ego quartam Academico Cenotaphiö Pyra-midem loco, & Philofophic» Facultati inlcribo, II-luftriftimo nomine obfignatam. Eder SIGISMUNDUS LIBER BARO AB HERBERSTEIN. Hasreditarius Ducatus Carinthiae Camerarius & Dapifer. Auguftillimorum Confiliarius, & Cam er» Auftriacae Praefes : Trium Caefarum Caroli V. Ferdinandi L Maximiliani Iï. ' Ad omnes penè Europas Principes Internuntius & Legatus. Quid amplius ? "Define fortuna enumerate tôt titulos, Uno Infem Außriaco* Academic*. 463 Uno contenais eft Sigifmundus, Quod nempe, quoad vixit, prae omnibus eft gloriatus; Yiennenfis Academici Philofophi Baccalaurei, Tho L Sapienterl inconf! Sinceriorem poffideri beatitudinem ftatuit Prov> Ex moribus, quàm maioribus ^ Et caecam foptunam fponte fervire Politicse, Ubi hsec fapientiae face inftrućta eft. Philofophiam morum & vitae Magiftram fecutus, In Aulam rećto Trieteridis curfu contendit. Aberrare ab hoc fcopo non potuit ; Si finis medio proportionatur. r In aulis Auftriacis fapientes Principes dićtant Oracula. Qûgefelicifîimè excipiunt fapientiae ftudiofi. In aulaliberalitatem exèrcuit, Quam didicerat à Philofophia. Argumentum efto : Cœteri mortui nihil fecum auferunt praeter feipfosî Sigifmundus mortuus Welnb. Septuagenariomaior, inCarm. Ita nihil omninô lecum abftulit ; *ffig, Ut nec auferret feipfum : Nam etiamnum perennat in illuftriflimis Pofteris Sigifmundi virtus, fapientiae amor. Bene iterum, iterumq; vobis Illuftrillimi Manes SigismundiabHerberftein, Quiefcite poft Orbem feliciter peragratum, poft delcriptam eleganti fty-lö Mofcovianij poft impenfam omnibus pene Ačti- bus jf.ć4 lnferi* Auftriaco-Academic*. bus Academfcis ac Dflputationibus gratiofam prae-Ceorg. fentiam. Quiefcite. Et qui vös velut umbrae, imô trïf^'de11 um^r0e umbram fequimtur Conradi de Calcar, Mm, A- Collomanni Kollbeck, pknnis de Rufpach, Lam-quis. berti de Geldria, primorum ab inftauratione Vien-Eder.in nenfis Athenaei poft Haffiam & Oytam fapientise Cat.. profeflorum ; Georgij Peurbachij, Joannis de Re-giomonte, Georgij Tanftetter celeberrimorum o-lim Mathematicorum, Joannis Alexandri Braffica-ni, Andreae Dadij, Martini Eyfëngreinij acutiffimo-rum Philolophorum, Conradi Celtis, Joannis Ste-bij, Joachimi Vadiani, POetarum quondam lauro, iam cupreßo corönatorum, aliorum deniq; omnium 8 facultate Philolophica denatorum, Quiefcite Pij Manes, & quas ego primus ad Academicos vita funćlos Archigymnalij interpres non pollum fin-gulis impendere, ab alijs fuccelïbribus exlpeétate panegyres. Egô iam femihorâ vobis propinquior, quam eram cum dicere cœpi, nihil ad vos dicam amplius, fed imaginario meo Maufoleo fupremam àppingam coronidem. Ad Academicos vivos, ad parentalis pompae fpećtatores, Auditores conver-tatur oratio. In publico hoc Uni verfitatis fotius Lu£tu, lu-&um omnem & dolorem profcripfimus, ficcis o-cùlis anteceflbrum Mânes Ipe&are juffi. Neq; aliter decuit maiorum facta relegere, qui noftrae vixe-runt felicitati, illud potius lućtus occalionem prse-beat, fi gloriofa illorum veftigia negligimus, & alia femitâ, metam properamus ad unam. Viam uni-verise carnis univerfitas noftra tota ingreditur. Breve eft nos inter, & fepultos Mânes "intervallum, geriùs aut eitiùs attingemus, quem nobis ofleis di- Inferiœ Auftriaco- Academics. 46j gitis commonftrant terminum Maiores noftri fubfalce & gladio vivimus, qui non ut Damocli folum è laquearibus tricliriij, fed ê eonopseo thalaffii, ex floridis hortorum in-texturis, ê viridariorum frondibus, ex aëre ipfo, terra,mariq; impendet;; cafurus tandem aliqüando, cum nutu fuo DEUS iilum abruperit. Hune qui vultu immoto, explicatâ fronte, ferenis oculis excipit* nec cervicem flećtit petiturus indu-cias ^ is profe&ô & fuse meffior fortunae vivit, & glorise po-fteritatis, neq;perdit nomen in,funere Theologi, Jurecon-fulti, Medici, Philofophi,Sapientis. Premam us Maiorum ve-ftigia Academici,ne decretoria illa dies nomen nobis adimat fapientum. Non adimet, II nulla non horâprseftolabimur tubam Judicis, VENITE. Infelices adhuc fumus, fed optimo cuiq; felicitatis principium eft finis mortalitatis. Ad Hilaria tune alacres nos evocari fentiemus, & claudemus fupremam vitse periodum olorino VIXL Dixi, Dom. Pars* IL Nnn PA- -eg c 466. ) g^o». eus PANEGYRI FUNEBRIS In Exeqiiijs REFER EN DISS LM î D. JOANNIS AUGUSTIN! ZWERGER, Phil. & Juris utriufq; Do&oris Sac. Caef. Mal. Confiliarij, Cathedralis Ecclefiœ Viennse Àuftrise ad S. Sta» phanum Prsepofiti, Decani Kirembergenfis, Epilcopa-tus Viennenfis Officialis & in Spiritualibus Vicarij Generalis. Dićtus Viennse in Cathedral! Anno 1648. Atalis eft hic annus Univerfitati noftrse, Alfa gnifice D. Refîov, Proceres Academic!, Jpeftabi-les F acultatum Decani, Dolores Clariffimi, Or-natiffimi Domini Domini Auditores Academici, Summos Reip. noftras viros, Principem Aca-demicum, & Cancellarium, is qui fupra Magnifiais totius ReÜor eft Univerfitatis exauthoravit. Unum ( fi locus aliquis in cœlo votis reftat Academicis ) optandum eft, ne in circulum redeat, qui tarn fideliter fervat ordinem, cum in ordinem redigit. Quanquam poft geminam tanto-' rum virorum jaćturam, fera nimium vota yideri pofiunt, Subla- Ken). D. Jo. Aug. Zwerger Pup. Fimn. 4.67 Subîato e vi vis Redore Alagnifico, non alia rnaior potuitex-fjpe&ari càlamitas, quàm ut pone fequeretur mortuum, qui vivum proximè fèquebatur : Fortalïè metuebant boni fliperi, ne mature nimis lu&um deponeremus , quibus nunquam deeftcopiofalugendimateria. In deterius pronos ad officium geminatse revocant calamitates. Ssepè qui uno telo faucius non ingemuit, alterius dolori ceflit. Fortalïè ulq; adeô cœlo grata fuit Magiftratus noftri concordia, ut pari-bus pro utroq; calculis fufïragia ferret. Soient candidos pro amicis calculos mereri amici. Unionis amantiffimi cœlites, non facile diflolvunt vincula humanitatis. Fortalïè receptus cœlo Reïïor Alaqnificus, diviniores expertus delicias,annuit Caiicellario fuo, eâdem fècum, fi fèqui non abnueret bean-dum felicitate. Quos paria ligarunt voluntatum ftudia, se-grè feiu ngit locorum Ùifparitas. Et philtrum quoddam amo« ris funt cœleftes delicise, quas qui habet, non vult habere folus. Ut ut fit ; viduata eft Relpublica noftra,Refîore nupery hodie Cancellario. Geminum funus, gemina nobis acerbilïï-mi doloris materia. Nempe & is qui Alagnifice alijs Licen-îiam impertiri folebat, Licentiatus eft : cuius authoritate & confenfu, literarij honores âiïpenïàbantur,exautboratus. Vixi£ ergo Reverendifiimus & Ampliffimus D. Joannes Auguftinus-Z werter, Philofopbia & Juris Utriusq; DoSor Sac. Cap Jiïaf Confiliarius, Cathedralis Ecclefia Fienna ad S Stepba mm Prapofitus, Decanus Kirembergenfis, Fiennenfiï Ep if copains Officialis, in Spiritualibuî Ficarim Generalis, & ( quod' nec ego fine doloris lènfu dieeré nec audire debent Acade-mici ) Antiquijfima ac Celeberrima Univerfitatisnoßra Aiagni^ ficus Cancellarius. Vi'xit inquam ( nififallor ) quartâ Septem-feris die Kirembergge. Imô fallor. Nec quartâ Septembri« die, nec Kirembergœ. Viennœobijt.- Diem nefcio i annum feio. Quemcunq; enim eius vitœ annum dixero, verum di-xi, Si quo primam in terris afpexit lucem^ jam- tama* Una % ifeo- 4.6 S Panegyricw F une bri>» moriendi fecit exordium, quod ad fupremam nuper deduxit periodum. Prima in terris dies morfalibus mortis eft initi-um ."incrementis noftris paria fociantur decrementa ; no-vis aućtibus novae decefiiones, &dum per momenta vitam protrudimus, per eadem momenta properamus ad finem. Nulla non dies gradus eft ad terminum. Qupecunq- horula quam vivendo exigimus, deced.it vitae, accedit morti. Ultima ftilla clepfydram non exhaurit fed finit. Si ^nnum quo in f^iennenfi Arcbigymnafto publicus Philofophi* ProfeJJbr Peripa-teticam cum dignitate cathedram pccupavit ; iam tune e-tiam moriebatur. Afliduâ quippe repetebat memoria à fa-piente diferimen conftitui longam inter vitam & bonam : hancpaucis contingere, am ari illam à plu rim is, non tam fapientibus, qui amare quod nemini concedi folet, fuper-vacaneum putant. Identidem ergô libim et non vanus augur occinebat : Aloriendum eft. Et fane vera Pbiiojopbia fi Platoni credimus mortis eft meditatio, Sapientiflime Philofö« phatur qui recogitando mortem, mdritur ante mortem. Ingeniofiflimum aeftimoqui moriendi feientiam aflequitur* utpote unam omnium difficillimam, quia experientiam non habet nifi unam. Longa opus eft fpeculatione, ut bene ad-difeatur quod citô fit, & tantum fit fèmel. Om nis noftrae dif-ficultatis pun&us mori eft, & inftar medij termini, cum quo fi extrema non bene conveniunt male argumentantur mor-tales. Sapientiffimê Philolophatus eft Joannes Auquftinus. Diu ac faepê argumentatus eft ad hominem, cum fe morta-lem confiderabat, non quamdiù fed quàm bene viveret foli-citus.Diù ac laepè fpeculatus eft, ut ilia ex praemiflis rećle fe-queretur conclufio, quam fblus diftinguit Deus. Quo fane Philofophandi genere confècutus eft, ut una fcientia omnes comple&eretur leientias. Theologus mihi eft qui Ultimos fpeculatur bumanos afltus. Juris naturae peritiflimus, qui ftu-det naturae meliorem animum reftituere, quàm acceperit.- 'ReS D.Jo. Aug. Zwerger Prœp. Fitnn. 469 Excellentiflimus Medicus, qui communi mortalium aegri-tudini longioris vitae defiderio mederi poteft. Aftris non a-fterifcis digna funt illiusOpera Mathematici, qui mature-funra fibi delineatHoroicöpum,& ex parallellis vitae. ac mortis lineis, fpei fuse colligit magnitudinem. Rhetorem non dicam, qui inter Oratorium dm-, & humanum Cerbum eft paren tare, cui pro velle non pof Iis, inhumanum cui pro polfè non velis. Ubi ad facuîtatis arbitrium voluntas flećtitur, officium citra inhumanitatis periculum non e-j xercetur. Sed gravioris delicti fe reum facit qui minus vult, cum minus poteft. Funebria jufta lolvimus Academici Principi Juventutü, nuper Rhetori jam ut fperamus Oratori, & pro Domo fua & pro nobis. Of-ficij moefti genus meruit rara virtus, indixit afiè&us. Hsec u-ni mihi demandata eft Provincia, fed operofum eft celebra-rePanegyri quem nec vi v um, colere pro merito quifquam po- Iliuß. Michaelis Ada. Bapt. Co. ab Altban. 47/ potuit, nec flere defun&um, Fruftra ego mihi operse preti-N um polliceor, & jejunus Orator, & confumptis iam lacry-mis ineptLis ad lu&um, ubi aliorum non modo animi, fed e-tiam oculi in fuo munere defperarunt. Quid quod coramu-nem omnium veftrum caufam agere debeam, non meam privatam : difficile eft fuo fe exfolvere debito, temerarium velle alieno. Ad lacrymas tamen reos provoco : Et fi mihi de Illuftriflimi Juvenis virtute nonlicet loquieximiè , eximiê tamen fentire concefliim eft. Ad lacrymas inquam pietatis in Principem Juventutis ftipendia, ad quas fuo exemplo nos cœlum provocavit. Nam quo tempore citabatur ad divinum Confiftorium Academicus nofter, tenui matutini ro-ris lapfu diftillavit, quafi lacrymas nobis fufiieeret, quas ex nobis œquales meritis non pollemus efiundere. Sed fufpe- p. 2 Exodus. 3. Ego fum Deus Abraham, Deus Ifaac. 8cc. p. iS 8. Et venit mufea graviilîmain domos Pharaonis. p. 261 ij. Cantemus Domino gloriofè enim 8cc. p. 420 17. Cumque levaret Moyfes manus, vincebat Ifraël. — P-4" 10. Vifitans iniquitates Patruminfi-lios. p. 292 21. Si altarc lapideum feceris mihi,non| «edificabis illud ex feâis lapidi-bus. p. 39J 33. Ego oftendam omne bonum tibi. p. 34. Cave ne unquam cum habitatoribus terrae illius iungas amicitias, p. 165 3j,Sedit populus manducare Scbibe-re, & furrexerunt ludere. P-389 Leviticus. 26. Si in prasceptis meis ambulaveritis 8cc. dabo vobis pluvias temporibus fuis. p. 400 Numeri. 25. Phinees avertit iram meam à filijs Ifraël, quia Zelo meo commotus eft. p. 176 16. Tolle cunftos Principes populi, 8c fufpende eos. p. 164 Deuteronomium. 32. Incraffatus eftdileûus 8c recalcitra-vit. P- 357 Icfue. 7. Non poterit Ifraël ftare ante hoftes fuos, eofquefugiet, quiapollutu9 eft anathemate. p. 24. Timete Dominum , 8c fervite ei perfeôo corde. p. 40p Regum. I 3.Prsdixit enim ei quod judicaturus efTem domum eius in aeternum , to quod noverat indigné agere filios fuos, 8c non corripuerit eos. p. 297 12, Si timueritis Dominum,8c fervieri-„ tis. ei. p-}So 13 Stulteegifti, neccuftodifti mandata Domini Dei tui. P'if4 Ppp j 13 Fi- i j. Filius lanius anni erat Saul cum re-gnare cœpilTer; duobus autem annis regnavit. P'"4 ï/.Apprehendit fumitatem pallij eius, qax & fciffa eft. P»3*9 i6Tollebat David Citharam , & per-cutiebat manu fua, & refocillabatur Saul, p. 342 Regnm II. î. Montes Gelboë nec ros necpluvise veniant fuper vos. p. 401 6. Extendit Oza manum ad arcam Dei. p. 329 6. Saltabat totis viribus ante Dominum P' 39° s8.Adhxfif caput eius quercui. &c. malus cuiinfederat pertranfivit, p.73 22, Dominais petramea & robur meum p. 420 .24. Et mortui funt feptuaginta millia virorum. p. 402 Regum III. si. Depravatum eft cor eiuspermulie-res. p. i<5f 37. Vivit Dominus fi erit annis his ros &pluvia. P<3?9 37. En colligo duo ligna &c. ut come-damus & moriamur. p. 399 X z. Non ego turbavi Ifrall, fed tu 8: domus patris tui. p. 402 ai. In quo linxerunt canes fanguinem Naboth, lambent quoque fanguinem tuum» p> 315 Regum IF. jo. Vis utafcendat umbra decern lineis, an-ut revertatur. P» 21? Paratïpomenon II. i. Ut invocaretur nomen tuum , & exaudias preces famuli tui. p. 398 ig. Si claufo cœlo pluvia non fluxerit &c. p. 398. & 400 6, Exaudi de cœlo Domine &c. & da pluviam. p. 398. & 403 j3.N0s cuftsç&muf prsecepta Domini &c. ergo* in exercitu nortro Deum Deus eft. P-4I4 13. Illis clamantibus perterruit Dens Ieroboam. p; 14. Perterruit itaque Dominus -Sthio-pes coram Afa. p. 416 20. Clamabimus ad fe in tribulationi-busnoftris. P«4*l 3 2. /Egrotavit Ezechias ufque ad mor-tem. p, ij» Tobias. 3, Cumiratus fueris mifèricordiam faciès, P. 3.0 Job. î. Extende paululum manum tuam, & tange cunâa q'use poflidet. p 34E î» Faciebant convivium per dornos, unufquifque in die fuo p. 140 /.ln fex tribulationibus liberabo te, & in feptjma non tanget te malum p. 8s f. Apprehendit fapientes in aftutia eorum, p, 320 10. Vitam Si' mifèricordiam tribuifti mihi. p, 30 13. Non venietin confpe&u eius omnis hypocrita. p. 10/ 17. Cogitationes me» diffipatse fünf.- p. z<$4 17. Putredini dixi Pater meus es>mater mea, & foror mea vermibus. p. 8f 19. Manus Domini terigit me. p. 341 19. Intelligite quia Deus non aequo iudicioafflixitme. p. 168.84 î j, Ipfe feit vi am meam , & probavit me quafi aurum. p. 341 2?. Si quando ridebaioad eos non cre-debant. p. 29? 30, Radia luniperorum erat cibus eorum. p, 71 3 0, Elle fub femibus delitias compura» bant filij ftultorum. p. 7t 36, Simulators & callidi provocant irata Dei» p. iof S6.Q& Index IL Locorum Qui aufert ftellas pluviœ,8c effunditI ad animam meam imbres. P-4°J p. S4J- ip. Unum locutus fum, & utinaiii non dixitfem, p. ićS Pfalmu f. Adorabo ad templum fanćhim tuum in timore tuo, p. 397 7. Sepulchrum patens eft guttur eorum. p. 57 13. Dévorant plebem meam ficut e-fcam. p. 307 17. Introivit de cœlo Dominus & altif-fimus dédit vocem fuam. p. 3 ïy. Ignis ? facie eius exarfif. p. 3 15. Multiplicatas funt infirmitates eorum poftea accelecaverunt. p. 340 16. Satiabor cum aparuerit gloria tua. p. 150 ai. Sicut aqua effufus fum. p.406 2i. Manducaverunt omnes pingues ter. ne. p. 48 21. Edent pauperes 8c faturabuntur. p. 49 2.!).Qinloquuntur pacem cum proximo fuo, mala autem &ć. p. 236 30. Obfervabit peccator juftum,& ftri-debit fuper eum. p.234 32. Verbo Domini cœli firmati funt, &| fpiritu oris eius omnis virtus eorum. p. 33. Multœ tribulationes juftorû. p. 143 38. Dixi euftodiam vias meas ut noa delinquam in lingua mea. p. 251 38. Propter iniquitàtem corripuifti ho-minem, & tabefeera fecifti , fi entaraneam animam eius. p. 3 j 6 46. Invoca me in die tribulationis,& e-ruam te. p-^oî 49. ImmotaDeo facrificiû laudis. p.18» 74. Defcenduntin infernum viventes, p. 361 /8. Deus meus mifèricordiâ mea. p.30 61. Mendaces filij hominum in ftateris P' 247 67, Qui exafperant, qui habitant in fe-pulchris. p. 58 ' Pluviam voluntariam fegregabis 70, Tota die repleatur os meumlaude'. P- i?t 72. Velut fomnium furgentium Domi-ne imaginem ipforum ad nihilum rediges. p. 68« 74, Omnia comua peccatorum confin. gam. p.320 74. Calix in manu Domini vini meri plenus mixto. p. 388 76. In die tribulationis mes Deum ex-quifivi. p. 339 76. Continebit in ira mifericordias fu-as. p. 30 77. Cum occideret eos qusrebant eum. Pi 338 77. Defecerunt in vanitatc dies eorum, & anni eorum cum feftinatione. p-220 88. Beatus populus qui feit jubilatio-nem. p. 391 91. Jtiftus ut palma florebit. p. 22p 93.Dominus feit cogitationes hominum quoniam van« funt. p. 2Ć5 102. Renovabitur ut aquills juventus mea. p. 228 106. Pofuifti terram fruôiferam in fal-fuginem. p. 402 110.' Efcam dédit timentibus fe, p. 47 m. Difperfit dédit pauperibus, juftitia eius mane'tin feculu feculi. p.iz$ 11 f. Quid retribuam Domino pro omnibus qux tribuit mihi. p. 94 134 Fulgura in pluviam fecit. p. 13 r. Quoniam in asternum mifèricordiâ eius. p.;0 137. Extendifti manum tuam, & falvum me fecit dexrera tua. ^>.341 i39.Acuerunt linguas fuas ficut fer-pentis. P- 23f 143. Filia; eorum compofitae, circum-ornatas ut fimilitudo templi. p. 37$ 144. Miferationes eius fuper omnia o-peraeius. p. 30 146.Quiaperjt cœlum nubibm, ¶t tçrr® pluviam. p 401 Pro' SS, Scripmr6 Alicb3^ quam noxiae. p, }8? vifitatœMagis 8c Sagis, p. 39° quales poffint efle fanćhe, p. J?t Cithara fonus Dœmonespellis.p, 34* Cœcitas mentis çx profperitate, p.x37 multos perdit, 1 p. ij? Cogitationes prav« funt mufcœ.p- ïàz coin^uinant hominem» p. i Rerum & Ferboriim. p- p. P' P' p- 4? 44 59 3* 3? admortem mordent, funt abominatio Dei. p. 269 unica faepè caufat interitum. p. 278 Colloquia prava vitanda. p. 166} Concordia pietatis in publicis neceffi-tatibus, p. 398 Converfatio an prallet folitudini, p. i6i caute eft exercenda, p. 163 Cor hominis expletur folo Deo. p. 250 CorvusingratitudinisSymbolum.p.213 D. r\Eus magnus eft in pufillo. eft omnia omnibus, indulgendo irafcitnr. nunquam ceffat benefacere. eft Pater mifericordiarum. mavult voćari PaterquamDeus!p.3 3 vices fuas delegat mifericordibus. P- 35 gaudet de occafione benefaciendi, P- 93 plus largîtur quàm petamus. docet nos benefacere. limulationem deteftatur. benefacit etiam ingratis. vult fibi gratias agi. placandus in publicis neceffitatibus p. 402. feq. eft imbrium pincerna. p. 403 Dei attributa. p. 2p. 37 mifericordia tranfeendit omnia, p. 30 beneficentia eft inftar folis. p.19,92, 9 4 fimilitudo piè aemulanda. p 29 hœc acquiritur per mifèricordiam. p. 29i dileftio diu difeenda. p. içi haec vult reciprocal à nobis, p 25 2 oblivio ex nimia profperitate, p.138 t aâus facit nos bonos Muficos.p, 340 mifericordia gratior in adverfis.p.403 Deo in adverfis gratias agendse. p. 341 ipo. & 198 tanere in jubilo quid fit. p. 391 Oefideria fapientes lege definiunt.p. 308 p. 2^7.270 jDetraflio fam ars nequiffima diifta, p, qualis mufcarum. p, Venator nullus veterum fan&us.p. Ventus textilis quid fit. p, Viâoria à Deo datur. p, Viduarum 8c pupillorum oppreffio. . r : /" P. 3» Virtus revocat annos prseteritos, p.22j Veftium ornatus olim certis prohibi-tus. p. 274 luxus nimius Deo difplicet. p. 27J olim ê pellibus. p, 176 materia reprehenfionis. eft fervitium Diaboli. ambitur maximè à fœminis Vita humana in quo fita, impiorum brevis, —». viri boni duplicata, peccatoris nox. longa quae virtupfa. eft fabula. eft (omnium, p. 68. 8c nihil, p. 73 Vitia ferpunt ad vicinos, p. 167 p.ij4'Utile publicum praeferendum priva-p. 1/4I to. p. 21 p. 32 P- 74 P. if i p. 278 p. 284 p. 28; p. 177 p. 122 p,225 P- 75 p. 22f p. 67 INDEX IV..HISTQRICO-MY- THOLOGIC US. A. ' a Bias Rex oratione vifloriam con-£k fequitHr. p. 414 '*• »Abraham ubiLazarum in finu habuerit. ^ P-3S Abfolon ambit paternum fceptrum.p.72 eius fepulchrum. p. 73 Academicus una leâione dôftus» p.251 i Achab caufa ficcitatis in Ifraël, p.402 ex avaritia fevus in Naboth. p. US Achanfoiuspeccanstoti populo nocet. p. 402 jAchaz Regi vita abfereviatap. 219.220 Adamus inter profpera vi&us. p. I4î per malam (ocietatem cadit. p. S. Adelardus templum fibi format in a-nima. p. 37? [fifths Sylyij diftum de mltä- P- 9» Mon Hißorico- Aîytboiogicus. ^Efon recoftus in juventutem. p. 228 Agni cum lupo antipathia. p-3f8 Alexander Macedo Geometrise ftudio-fus. p. 43 Magiftro fuo gratus. p. 209 Alexius Comnenus folicitus de Eccle-fias bonis. p. 3 32 Alexander Severus fures odio habet. p.421 Alphonfus Aragonius nobilem rapto remalienicaftigat. p, 334 à nullo: beneficij s vinci vult. p. 304 ssgri patris leûicam pedes comita tur. p. 207 eius di&um quomodo viâoria obti-nenda, p. 410 Amphion m ovit lapides canendo. p. 39 3 Anachoreta per raptum emendatus. ... P- i6* tentationes vincit oratione. p.343, -Anaftafiolmp. vita abbreviata, p.221 Anaxilai diöum de regno. p, pi S.Anianus orationeAttilam fugat.p.417 Anthropophagi populi. p. 306 Antoninus Caraealla à noverca fedu- âus, p. 287 Antoninus Philofophus vifs integrita- te animofus. p. 42 degenerem habuit filium." p. 290 perfequitur fufurrones. p. 83 praeceptoribus gratus. p.210 Antonius Picens magnas hypocrita, p.hi Apollo duos invidos committit, p. 241 Aquilœ benefaâoribus gratse, p. 211 Arati Sicyonij brevjs oratio ad motam, p. 133 •rAriftippi diflu de filio degeneri. p. ?oo Ariftoteles Platoni Magiftro gratus. P-20? Ärfenius in ererno femper pavidus. p. 3Ć2 Ariftomenes ab aquila in cafu ferva- tus. p. 212 Afa Rex oratione viàof. P-415 Corvus döcet gratitudinem, Aves cumnido in lapidem verfe,p.)7ij Elis cur miniftraverjt, Rrr 2 S. Aüguftini menfa dettaäoribus pro-hibita. p. S5) Augiiftus Imp. militi fuo gratus.p.207 eius proles degener. p. 251 eius diûum deluxu veftium. p.28y B. "DAcchi nutrices juVentute donatse, ±J p. 228 Balthafar Rex exemplo patris non re-fipuit." p. 307 Beelzebub mufcarum Deus. p. 165 S, Eernardus fororem fuperbè veftitam non admittit in confpeâum. p. 284 S. Bonifacius pro tormentis gratias a-git Deo. p. 199 e. {~1Apones macilenti ridentur a pin-, guibus, p. 144 Carnes comedens ex obedientia fim-plici. p. 322 C'anis Mopicus hyeme de domo folicitus. p, 308 Carolus V, juvenem ex loquela nof-cit. p. 148 Carolus Siciliaä Rex, caftigatus per mufcas. p. 269 S, Cafilda patrona pauperum oppreffo-rum. p*3i^ Cereris Eleufinœ facra. p, 42 CerVa; ad tonitruaabortiunf. p. 3 60 Cerberus ab Elyfijs campis arcet animas. p. 236 Ciconia parentes fenes alit. p. 208 Ciftertienfis monachus obnaulumnon perfolutum in falute moras pati-tur. p. 101 alius regulam violât ex fimpliei obedientia. P-32I Cithara SS. Triados fymbolum. p. 17 Citharcedns in templo ludens punitur. «P- S.Clara in morbisDeo gratias agit,p,i9<> p.2IJ p. 2IJ Crito Crito Athenienfis Tuo prrceptori gra-tus„ p. 210 Cuniculi oppidum fufFodlunt. p. 261 Cyniphes .Sgyptiorum pœna. p. 261 S. Cyprianus moriturus Deo gratias agit. p. 199 D. DÂnicum mare aves in lapidem ver-tit. p. 171 David in profperis flexus, adverfis fprr tis. p. 142 non fatiatur terrenis. p. 250 cithara fugat Dœmonem. p, 342 ante arcam faltat. p, 390 folus peccans multos perdit, p.402 Demetrius Philofophus otium voçat mare mortuum. p. 5-7 Philofophiam pluris facit quàm Im» perium. p. 249] Deorum multitudo ex Hefiodo. p.386 Diana cur fingatur venatrix. p. 2/9 Dives Epulo fepulchrum imobile.p.jô Domitiaruis imp. feverus in delatorps. p. 83 S. Donatus Ep. pluviam impetrat p.407 S. Dorotheusamorem Dei & proximi apta fimilitudine exprimit. p, 154 E. ECclefiae defraudator punitus. p.331 Elias oratione cœlum claudit & ape-rit. p. 399 Elifsus oratione .hoftes vlncit, p. 414 S. Elifabeth piè faltitans. p. B. Elzearius devotus SS.Euchariftiap. p. ji Epaminondas Mufle» gnarus. p. 336 militem obefum ab exercitu fubmo-vet. p. Epicharmus multatus propter lafcivos verfus. p, 300 S. Euplius gratias agit pro tormentis. p. 199 Epulo torquetur invidia. p 240' Ezechias à Deo plus çbtinet quàm pe-tat. p. 9s habet filium difllmilem. p. z??f p. 195, p,2l9 p>io p. 207 p. 109 cur ad mortem argrotaverit. obtinet prorogationem vit«, Ezechiel ofla arida animât. F. Filij in parentes pij. Fili® in parentes pis. Filij ê paterno finu rapti à Dœmone', p. 301 S. Franca pluviam a Deo impetrat, Francifcus Suarez detraftorum ofor, p. 88 G. S Gertrudis devota SS. Euchari-ftiaî. p. ji Gcdefridus Cappenbergenfis prsedo-donem caftigat. p. 353 ■Godefridus Spirenfis raptus non amplius vifus ridere. p. 130 Gothiçus fons merfa durât in lapidem. p. 171 Grœcis Mufica in pretio. pi 336 pratianus Auguftus prscçeptori gratus. p. 210 Grus Hifpanx altori grata. p. 214 H. LJAdrianus Imp. civilis in pie-*■ * beios. p. 161 Harpyias Symbolum exaflorum. p.311 Heli punitus propter filios. p. Heliogabalus-rifuideditus. p. 13$ ridfcularum rerum inventor, p. 140 mufcas appellat apes manluetas. p, 166 dona ridicula mittere folitus. p,i66 Heradides Lycius laboris encomia-ftps. p.69 Hierofolymae lugubris everfio. p.134. Hilarion poft 80 annos mortem ti-mens. p. 3^ Hippocomus Cardinales piûos convi-vio excipit. p. /// Hyberni parentum corpora vorant. p. 3 06 Hyperbolus impudentiœnotatus.p.267 Hypocrita Monachus à Deo punitus. P» **4 Ja- JAcob videt Angelos per fealam. &c, . , . P* î7* gratus Deo pro beneficijs, p. 197 plus impetrat quam petat. p. 98 8 JacobusNifibita per mufeas pellit holies, P.2Ć9 Jafon recoâus in juvenem. p, 128 Joab ofeulo Amafam deeipiens. p, 7 JoannesAvila quid fenferit de Deo gratias. p. ipp Joann, Patriarcha Alexand. liberalis in pauperes. p.39 timet fupremam horam. P 3öi Job ad taftum canens. p. 3 39 in fterquilinio fortis. p. 143 ex mala focietate vacillans, p, jt67 eius filij inter gaudia extinâi. p. 141 Indorum dolium emittens nubes p 400 Invidi® reprsfentatio apud Poëtas. Invidorum duorum optiones. p. 241 Jonas pracdicans Ninivitis. p,?6 Jofaphat Indus oratione yincit tenta-tionem. p, 34$ Jofaphat Rex oratione yincit hoftes. p. 421 Jofeph Abbas Thebasus tres ordines ftatuit hominum Deo aeeeptorum, p. ij>? Jofeph Patriarcha ingrato benefecir. gratus ipfeDep &Dommofuo.p.i?7 Jovis pluvij ara. p. 400 S.Juentius JEpifc, .caftigat exaäorem. P- Jiö S. Laurentius Juftinianui Venetias ora-tionefervat. p. 418 Lazarus ubi fuerit in finu Abrahac. p,jy Leges veftîarise apud antiquos. p. 274 Legio Fulminatrix pluviam impetrat. p. 40Ä Libanius Sophifta linguam Citharae comparat, p.j j8 Locufts oppidum fuffodiunt. p. 261 Lollise Paullina: veftes fumptuofar. p.28» Luciferi cafus per invidiam. p. 237 Lufcinia in citharam phonafei deci-dens. p i if concertât cum alijs. p. 20J S. Luitgardis devota SS. Euchari-1 ftiae. p. S£ Lycaonfilium Dijs in epulo apponit. p. 307 Lycurgus Muficam commendat. p. 356 M> MAcarius Abbas cur femper maci-lentus. p. 3S9 S. Magdalena de razzis amore divino ardens. p. z?t S. Marcus Epifc.violatores templi fui caftigat. p. 376 pluviam impetrat Atinenfibus.p.407 B.Marcus de S.Maria, charitatis prae-co. p. 257 M. Claudius Marcellus Syracufis illa-crymatus. p. 133 B. Margarita Ungara devota SS, jEu^ chariftiar. p, f 1 Martis columna apud Saxones. p.411 S.Martinus in pauperes mifericors.p. judas per pacis fignum proditor; p.4'M.Maniius fenatü mdtus quod uxorem Julia Augufti filia propter luxum vefti"' r—-= -"*- um reprehenfa. p- 28/ L. coram filia fuaviaflet. p. JOO Mamnea Alexandri mater quomodo fi- p.30_j lium edueaverit. Acones pleöunt parentes propter Manticora bellua human« carnis avi- da, p.309 Matrona nöbilis plus folicita de catel-lis quam filijs. p. 304 Mechopanes piöor quomodo Oc/ium pinxerit. p. ög Rrr 3 Me- filios. P- J02| folis meretricibus concedunt veftes floridas. - p. 285 Lanfrcdus Epiftopus propter vena-tionem cxcommunicat'us. p, 260 ( ^ Medicorum de febrientibus aphorif-mus. P-3ST Memnonis ftatua vocalis. p. 119.188 Mercurius lyrx inventor. p. 3 38 Monachus igne yifo memor inferni.! p. 361 Moyfi quomodo Deus oftenderit o-mne bonum. p. î I eius virgä in ferpentem verfa cur. I P* 310 Moyfes Abbas ftultus reputari ambit. p. XS7 Mures incolas ex Gyaro fugant. p. 161 Mufca Pharaonem caftigat. p. 161 bJafphemum ad palinodiam cogit, p. 268 totos exercitus pellit. p. i6p in Sicilia morfu necat. p. 270 111 Hifpania peftem affert.' p. 270 nulla Herculis fanum ingreditur, ■ . p.272 eas infcćtatur Domitianus. p. 263 N. NAbuchodonofOr mutacus in be ftiam. p. iji S. Narciffus mufcis fugat fxcrcitum. p. 26? Nobilis violator bonorum Ecclefias pu-nitus. p. 331 Nobilis familia extinöa ob fraudatam Ecclefiam. p. 330 Noë gratus Deopro beneficijs. p. ipi S. Nonna nunquam in templo ex-fpuit. p. 378 Nofocomium flultorum Rom», p, i jj O. OCnus funkulum törquens, p. Odoacer Herftlorum Rex pelli-busveftitus. p. 280 ©pilius Macrinus fufurrones mul-<âat. p. 8i Otho Salviuslmp, communis boniftu-diofus, p 23 Ozapunituspropter Arcam apprehen. iam» ' P-32? C Pamphilus Epifcopus pluviam fuis impetrat. p. 407 S. Pachomius vifa Chriftianorum cha-ritate mutua converfus. p. 257 S. Paula Romand veftium luxum con-temnit. p. 287 Paulus fimplex videt arcana animo-rum. p. J45 Paulus Anachoreta diu difcit linguara frasnare, p. iji Peccator per cantum Ecdefiafticum converfus, p. 347 S, Petrus in malo confortio lapfus. p. 16? à Chrifto edo&us regere. p. 181 Petrus Telonarius per eleemofynam ereptus damnationis periculo.p, 127 Phalaris infantes vorabat. p. 307 rhilasmon Poëta fabulam daturus 0-bit. p. 67 Philippus Macedo quotidie fibi did vult : Homo efto. P>3H Philćemonis villani cafa in templum verfa. p, 370 Philofophus citharee taftu fugat Dœ. monem. ' p. 342 Philomela Boream fugiens delphint dorfo infedit. Phoenix in pyra revivifcens. p. 22? Planetae caufantes pluviam. p. 405 Plato mundum citharae comparât,p.357 Pompeius Magnus beneficus. p. 23 ignarus uti vi&oria. p. 410 Promethei furtum qui Joyi i'ndicarunr, donatiperpetuajuventute, p.228 Prodigus vivens mortuus. p. 63 Ptolomaus Rex libri oblati titulum mutat. p. 69 Pygalenfes ob nCgleöa facra Cereris famevexati, p. 4°©. Pythagoras mundum concentu con-ftare docuit. p. 337 R, RAioIsei Angli -pretiof» crepî-oidœ. p. 181 Ra- Hfftoruo-Alytbolcgicus. Sana oppidum fuffodiunt. P.-*^1 Raptor aîieniconverfusper fiaiplicita-tem Monachi. p. 323 Rhodope maritum naûa per crepidam. p. 281 Roma? morum corruptio otium, p.i4* ingemifcitScjpio, P»*34 virtutis cos Carthago. p. 141 Romani Patres olim pelliti. p.276 quomodoprelem educaverint.p.302 S. SAlomon per mulieres dementatus, p. 16s cur templum adificaverit. p. 398 Sapor Perfarum Rex à Mufcis fuga-• fus. p. 269 Sardonicus rifus qualis. p. »38 Scipio Africanus Carthagine everfaflevit. p. î?? Semelis Aulici Epitaphium. p.221 Sepia in periculo atrorem fundit.p. 360 Serica vefte uti quibus prohibitum, p. 274 Sericum illatum Gracias fubjuftiniano, Imperatore, p, 176 in Italiam ê Gracia, p. 276 quale fuerit antiquorum, p. 277 Serpentes feneftutem exuuftt. p. 22 nulli in quibufdam regionibus,p.2 34 Amyclas delent. ' p. 261 ad Solem ereiäi Sytiibôlum invidiœ. P- B, Servulusin morbis Deo gratias a-git. p. 19? Severi Imp. filij patri difficiles, p.290 Siccitatis magna exempla. p. 401 .«»»^Sodoma ruina undeinitium. p. 142 Soles tres aliquando vifi, p. 18 Stephanus Papa VI, irreyerentiam in templo corripit. p. 377 Stratonicus ridet locum in quo plura templa quàffihomines, p, 380 T. HPAn talus Dijs filium edendum ap-■*■ popit. p,307 Templorum numerus Rome fub Cot# ftantino. p.;8j in Japonia priore feculo, p'.?84 adificatorum à S.HcnricoImp.p.384 àjacoboRege Aragonia, p 384 8c à Regibus Hifpania. Ib. Templi HierofoJymitani impenfa. p. 386 Terra fimuläcrum petens pluviam. p. 400 S. Thelica M. pro Martyrio Deo gratias agit. p-199 Theodoricus Rex ad bénéficia pro- nus, p. S. Theophilus pro tormentis gratias agit- p. 19? Themiftodes indoflior habitus, quia Mufica ignarus. p. 336 Timotheus tibia Alexandrum impellit adfurorem. p« 337 Timon Athenienfis ab odio hominum notus. p, 163 Thomas Morus puellam ante fpeculum ftantem corripit. p. 284 eius di&um de gratitudine mundi. p. 98 déplorât amatores mundi, p. 66 S.Thomas de Villanova detraâorum o for. p. 8S Titus Imp. fufurrones flagellari cu- 1 rat- , P« 8j Tobias a Deo plus obtinet, quàm pc. tat. p. 98 Traianus Imp, commune bonum a-mans. p, Zj Trifolium SSS.Trladis fymbolum.p.iÄ Triophtalmos gemma SSS, Trjados Symbolum. ' ~ p. 16 V. \7°Ac,cia Pratorius vi Vensmortuus.' p. sf Vefpafianus Imp, ofor ftifurronum. P- 8S Venetias a ruina defendjt oratio S. LaufsmijJuftiAiaru, p,4i8 Vu Viôorîa quomodo expreffa ab anti-quis. P-4" Vox SSS. Triadis fymbolum, p, 18 Ufurarius fine reftitutione mortuus Mag. inßgnis vifloria de Mo-fchis. p,4lî X. apparet filio. p. 3 Z7|V Erxes illacrymatas exercitui, Wait«ridePlettenburg TcutoniciOrd,'-**> p, 13î FINIS, Menda fie Emenda. PAg. xo.juflit.i.iuflus. p. x