KRALJEVINA SRBA, HRVATA I SLOVENACA
UPRAVA ZA ZAŠTITU Klasa 12 (1)
INDUSTRISKE SVOJINE Izdan 1. Aprila 1927.
ршгеитш spis mm. 4163
Giovanni Cicali profesor, Bologna, Italija.
Postupak za dobijanje vodonika bez ugljenog oksida upotrebljujući vodeni gas ili torne slično kao početni materijal.
Prijava od !5. juna 192г.	Važi od 1. decembra 1925.
Traženo pravo prvenstva od 16. februara 1925. (Italija).
Vodeni gas, koji se čisti od ugljene kiseline, sumpora i drugih gasova, koji se lako odvajaju poznatim postupcima, podvrgava se redukciji, tako, da sadrži još samo vodonik i ugljeni oksid. Gasni ostatak posle ovog prethodnog čišćenja, naime sav vodonik i sav ugljeni oksid iz vodenog gasa, podvrgava se pre obrade u aparatima u sl. 1, 2 i 3, drugom postupku, koji se izvodi proizvoljnim fizičkim ili hemiskim metoda. Ovaj proces podesan je za to, da se jedan deo ugljenog oksida izluči. Smeša, koja postaje iz vodonika vodenog gasa i iz znatno manje količine ugljenog oksida ide kroz cev 1 (si. 1) ka slavini R, koja reguliše izlaz smeše, pa se potom meša sa jednom količinom azota, koji iz cevi 2 prelazi kroz slavinu R,, tako da otuda postala smeša ima jednu količinu azota-ugljenika, koja je ravna količini ugljenog oksida u vodenom gasu.
Ova se smeša u kompresoru C sa unutarnjim hlađenjem pomoću vode sabija do jednog izvesnog pritiska. Iz C izlazeća smeša izlaže se u organu r daljem hlađenju vođom. Ovaj se raspored može (vidi si. 2 i 3) zameniti sa dva kompresora C, i C2, od kojih jedan C, sabija azot, koji služi za zame-nu, a drugi С4 gasnu smešu; za ovo se mogu upotrebiti još jedan spoljni organ za hlađenje r (si. 2) ili dva organa r,, r2 (si. 3).
Po izlasku iz organa r (si. 1) i (si. 2), odnosno iz r,, r3 (si. 3) smeša dolazi u srednju cev, koja se sastoji iz trokrake serpentine, iz jednog organa, kroz koji u suprotnom
smislu kiseoniku (spoljna cev) prolazi jako hlađeni azot i ugljeni oksid, te se tako ta smeša hladi. Pri izlazu iz organa S smeša se kroz B uvodi u stub Q.
Za vreme penjanja kroz šolje P bije gas-na smeša u azot i u gas, koji se najlakše pretvara u tečnost, t. j. ugljeni oksid se lakše pretvara u tečnost nego drugi sastojci smeše. Šolje P služe u isto vreme za rektificira-nje i propuštaju isparljiviji gas t j. vodonik. U tečnost pretvoreni ugljeni oksid istiskuje delom isparljiviji azot. Vodonik, azot i tragovi ugljenog oksida, penju se u stub i ulaze u cevi T, gde se dejstvom vrlo niske temperature sabija najveći deo azota i ugljeni oksid, i padaju u šolje P, dok se vodonik oslobađa ugljen oksida tim više, što je bliže kraju stuba Q. Kad tamo dođe vodonik bez ugljen oksida, ali sa još nešto azota, onda se preko mosta K vodi aparatu e, gde se vršeći rad širi, i temperatura mu pada. Posle ekspanzije vraća se kroz E u stub Q gde hladi ulazeći gas (kroz cevi T) i onda izlazi kroz F iz stuba i ulazi kroz cev 3 u serpentinu S (spoljna cev) da bi iz kompresora C (odn. (C,—Cj) dolazećoj smeši predao svoju hladnu toplotu (frigorije).
Ugljeni oksid, kao i od istog odvojeni vc-donik i jedan veliki deo azota padaju usled prepunjenosti šolja P u tečnom stanju u stub Q i iz istog se preko mesta G kroz cevi 5 uvode u unutarnju serpentinu V, i prolazeći kroz iste padaju na atmosferski pritisak i u-laze u korito W, gde svoje frigorije predaju gasovima, koji prolaze kroz cevi T.
Din. 10.
Kroz П iz stuba izlazeće azotne i ugljeno-oksidne pare dovode se kroz cev 4 organu S, da bi odale svoje frigorije istoj smeši, koja teče u suprotnom smislu.
Ako jedno čišćenje za proizvodnju čistog vodonika nije dovoljno za željene industriske svrhe, onda se proces može ponoviti u jednom opisanom ili više aparata gde se u mesto izlučenog ugljenog oksida dodaje sveži azot, tako da se gore pomenuti odnos u-vek održava.
Patentni zahtevi:
1.	Postupak za dobijanje vodonika bez u-gljenog oksida upotrebljujući vodeni gas ili tome slično, koji se prethodno ma kojim fizičkim ili hemiskim putem oslobađa ugljen-oksida, naznačen time, što se obrazuje jedna naročita smeša, koja se dobija tako, što se gasovi dobijeni iz prethodnog delimičnog čišćenja vodenog gasa ili tome slično, sa ki-seonikom i azotom mešaju sa tako odmere-nom količinom azota, da azot i ugljeni-oksid stoje u istom odnosu prema vodoniku, u kome su se u početku, još u vodenom gasu, nalazili ugljeni oksid i vodonik.
2.	Postrojenje za izvođenje postupka po zahtevu 1, naznačeno time, što ima organ C (odn. C,—C2, si. 2 i 3) za sabijanje sve sme-še ili pojedinačnih delova iste.
3.	Postrojenje po zahtevu 2, naznačeno time. što ima organ S sa trostrukom serpentinom za hlađenje smeše pri radu sa protivnim strujanjem, pri čem se upotrebljuju kao srestva za hlađenje pare azota, ugljen-oksida i vodonika, koje izlaze iz stuba Q, i koje su upotrebljene za ekspanziju.
4.	Postrojenje po zahtevima 2 i 3, naznačeno time, što ima stub za pretvaranje u tečnost skoro celog pomoćnog azota i sve količine ugljen-oksida.
5.	Postrojenje po zahtevima 2—4, naznačeno time, što ima raspored šolja P u unutrašnjosti stuba Q za hvatanje tečnog azota u koje se šolje upušta smeša, da bi se time olakšalo pretvaranje u tečnost ugljenog-oksida.
6.	Postrojenje po zahtevima 2—5, naznačeno time, što ima ekspanzionu spravu (e) u kojoj se skoro potpuno od ugljenog oksida oslobođeni vodonik upotrebljava za postizanje intenzivnijeg hlađenja.
г



sr a* I«

^T-u




'■/



i
iv .
\
i.