Director y Administrador
LUDOVICO FURLAN ★
calle Coronel Ramón Lista 5158 Suc. 17 U. T. 50-5502
Naročnina:
Eno leto $ 5.—; Vá leta $ 3.— Posamezna štev. $ 0.15
UICO
T I C I A
PERIODICO YUGOSLAVO - ESLOVENO
C
. O S '
TARIFA REDUCIDA
i«
Ci 1-
v P
Concesión No. 3054
Registro de la Propiedad Intelectual N<? 19G.979
No.
štev. 11.
Buenos Aires, 25 de Febrero de 1946
AÑO — LETO I.
Devetindvajseti november zmaga demokracije
Spisal ETBIN KRISTAN, gl. predsednik SANS-a.
Zdi se, kakor da je minila že dolga, dolga doba, odkar so partizanske čete in oddelki rdeče armade po krvavem boju vkorakale v Beograd; tudi je preteklo že precej Ljubljanice, odkar je zavihral trobojni prapor z zvezdo nad belo Ljubljano. Toda dejansko je bila Jugoslavija osvobojena v petek — 29. novembra 1945 — ko je pred kratkim izvoljena skupščina razglasila federativno republiko Jugoslavije. Brez dvoma bo to v bodoče največji praznik v deželi in prav bo tako. S tem bo obenem praznovan 29. november 1943, ko je bila v Jajcu, obdanem od sovražnikov, proklamirana demokratična, federativna Jugoslavija. Borci, ki so se zbrali tam, so gotovo tudi imeli republiko v srcu, toda zavedali so se, da zastopajo samo osvobojene kraje in da se tako važen korak ne sme storiti brez volje vsega naroda, pa so rekli, da bo narod sam s svobodnimi volitvami odločil o bodoči obliki vlade.
In sedaj se je to zgodilo.
Kralj Peter, ne drugi, temveč prvi, ki je šel v prvi vojni s srbsko vojsko skozi ves pekel in ni iskal zavetja v tujini, je enkrat dejal Pašiču, ki je takrat že popolnoma pozabil, da je sam nekdaj bil član prve Internacijonale: "Pazi, Nikola, — Jugoslavija če se razvijati u socijalnu demokratiju!"
Mladi Peter, ki bi storil najbolje, Če bi dovrši! svoje študije in se pripravil za kakšno koristno delo, pa protestira. Kdo ga bo poslušal, kdo_se zmenil za njegove proteste? šubašiča in Grola kliče za svoji priči in žuga. šubašič in Grol sta imela vso priliko, da kandidirata za skupščino. Zakaj nista? Zakaj so njuni pristaši morali glasovati brez kandidatov? Dobro sta vedela, da bi se pri politvah izkazala Je slabost njunega nazacinjaštva, in sta raj še ostala za pečjo.
Sedaj govoriči Peter o nesvobodnih volitvah in se vede kakor da ae ne boji glasnega smeha vsega mislečega sveta, če bi bila opozicija, — ta zmes najrznovrstnejših, med seboj si nasprotujočih elementov — dobila vsaj toliko glasov, da ne bi utonili v poplavi zdru ženih osvobodilnih strank, bi se človek še za trenutek ustavil in vprašal, ali ni bilo morda res kaj napačnega štetja ali kakšnih mahina-cij. Toda večina, katero so dobili bojevniki za svobodo, se ne da pri-goljufati. Lahko bi se po krivom dosegla le s porabo metod, katerih so se posluževali tisti režimi, katerim je v Jugoslaviji odklendalo za vedno. Nasilstvo pri volitvah se pa ne da skriti in na to, kar se je na volilno nedeljo godilo v deželi, je pazilo na tisoče oči, tudi dosti takih, ki niso nič kaj prijazno gledali na novi razvoj. In če bi bile opazile kaj nepravilnega, bi se bil slišal odmev iz Londona in Washingto-ria. Pa se ni. . .
Na kaj se more Peter še opirati?
Da je zapustil deželo, ko je bila napadena, bi se še odpustilo. To so storili norveški, danski kralji, holandska kraljica, celo De Gaule. Ampak slednji je odšel v Anglijo, da bi se od tam uspešneje boril proti fašistom. Peter pa se ni boril, temveč je rotil ljudstvo, naj čaka. Na kaj? Da bo vse odpeljano v nemška taborišča in da bo vsa zemlja naseljena z Nemci? Narod je bil drugačnega mnenja in kako naj bi sedaj razprostril roke in ga sprejel kot "očeta", ko se je — po njegovi in njegovih svetovalcev krivdi — odprl prepad med obema v tako važni stvari?
Toda Peter je menda pozabil, česar "njegov" narod ni, namreč da je stal na čelu vlade, ki je varala ves svet z nezaslišno bajko o velikem junaku Mihajloviču, in podpisal dekret, s katerim je izdajalec bil imenovan za vojnega ministra. Ali mladeniču ne gre v glavo, da se je s tem sam postavil na stran izdajstva? Pa pričakuje, da mii bo narod pel hozana!
Ob začetku, ko je "vlada" prispela v London, so nas nekateri njeni odposlanci učili, da razlika med monarhijo in republiko ni tako važna. Za Jugoslavijo pa je. Velik narod kot Angleži si lahko privošči kraljevski luksus, dokler se kralj ne vmešava v vladne zadeve. Oče sedanjega monarha je na nekem banketu izjavil: "We are just figure heads" in se je po tem ravnal. V razmeroma majhni državi pa pomeni monarhija vedno kliko, ki se zbira okrog kralja in v njegovi senci gospoduje brez obzira na narodno voljo in na interese dežele. V Jugoslaviji je to bila čaršija in umevno je, da si njeni člani žele povratek veličanstva. Pokojni Aleksander je ob neki priliki dejal: "Jaz razumem republiko, razumem absolutno monarhijo, ne razumem pa ustavne monarhije". In jadral je tako, da je monarhija postala diktatura. Tudi takrat on ni bil absoluten, pač je bila čaršija. In če bi se Peter vrnil v Beograd, bi se to ponovilo, oziroma nadaljevalo. Ker pa je ljudstvo sito tega, je glasovalo za republiko, kajti ko je volilo, je vedelo, za kaj gre.
Tako je Jugoslavija resnično nova in odprta ji je pot, s katere so odstranjene nekdanje zapreke, ovirajoče naravni razvoj in vsak
če večkrat smo ponovili in danes ponovno podčrtamo da volitve v Argentini niso le gola formalnost, temveč se gre za povsem od-ločilni korak v argentinskem političnem življenju. Od izida teh volitev je odvisna usoda toliko argentinskega naroda kakor tujerodnih demokratičnih izseljeniških skupin.
Na včerajšnjih volitvah se je odločila usoda notranje političnega življenja. Z eno besedo lahko povemo: ali bo vladal fašistični režim ali demokracija. Predvsem je potrebno povdariti da v slučaju zmage nae ¡fašističnih skupin pri včerajšnjih volitvah bomo v prvi vrsti postali žrtve nasilja prav mi tujci, oziroma organizacije in posamezniki kateri smo že od svojega prihoda vedno stali v borbi proit fašizmu, bomo prvi okusili na lastni koži kar smo že pred tolikimi leti prestali v naši domovini.
Toda kakor zgleda je na včerajšnjih volitvah zmagala demokracija nad nacifašizmom. Vsaj tak je vtis ki vlada med demokratičnimi strankami.
je zmagala demokracija pomeni da se bo domovina velikega rodoljuba G rala. J. San Martina vrnila na pot pravice, na pot demokracije. da bodo upostavljene vse pravice ki jih zagotavlja argentinska ustava vsem prebivalcem ki živijo v tej deželi, Istočasno bodo \ postavljene državljanske pravice, ki so bile v zadnjih letih popolnoma brezrete'od strani oblasti.
Z zmago demokratičnih sil, pomeni, da Argentina po šla na pot napredka, toliko v gospodarskem kakor na socialnem polju. Program združenih demokratičnih sil bo postal dejstvo. V parlamentarnem življenju si bo argentinski narod pisal novo stran v svoii zgodovini, kakor se zagotavlja bo zmaga demokracija in predvsem liste Edinstva in Odpora dal nov razmah političnemu življenju. In te sile, J. i bodo jutri v novi poslansik zbornici stremele za -tem da sé uresniči njih program bo imelo za posledico da se bo začela nova doba, doba, ko se bo "In predvsem da se takoj začne z gospodarsko obnovo' da se dvigne življenski standart širših ljudskih množic.
Vse kaže da je argentinski narod pokazal svojo politično zrelost: prvič da si želi svobode, napredka in blagostanja in drugič na-cifašizem je treba ga iztrebiti za dobrobit Argentine in Amerike na splošno.
Mi izseljenci smo ponosni na zmago argentinskega naroda in istočasno zagotavljamo da bomo še v naprej dali vse naše moči v borbi zoper nacifašizem, ker na ta način bomo pomagali argentinski demokraciji in istočasno jugoslovanskim narodom ki so toliko doprinesli za uničenje nacifašizma. Zmaga fašizma bi prizadela tudi našim narodom težk udarec.
Poslanstvo Federaíivsnte Narodne llepufolike Jugoslavije
Buenos Aires, februarja 1946.
Ker je ministrstvo zunanjih zadev Federativne narodne republike Jugoslavije odredilo, da se izvrši popis vseh jugoslovanskih državljanov, ki stalno ali pa delj časa žive v inostranstvu, se pozivajo izseljenci, da se osebno ali pismeno obrnejo na poslaništvo v Buenos Airesu (Avenida de Mayo 1370), kjer morejo dobiti posebne tiskane obrazce za vpis.
Do 20. februarja sprejema poslaništvo tudi prijave vojne škode. Posebni formularji za to svrho kakor tudi pravilnik o prijavljanju vojne škode se dobe istotam.
Kdor tega ni še napravil naj brez zamude to izvrši.
Kane. Poslaništva F. N. R. J.
napredek. Na to pot je menda mislil Peter prvi, ko je dumal in govoril Pašiču. Ljudstvo, ki je znalo s svojimi rokami očistiti deželo tujega fašizma in nacizma, bo tudi znalo porabiti svoje pridobitve v prid tistim, ki delajo in grade — z rokami, z glavami — za boljšo bodočnost vsega naroda.
Devetindvajseti november pomeni začetek, ampak ta začetek je dober, ker so ga prizvale silne muke in bolečine, ker je vstal iz potokov krvi, ker so ga želele neštete žrtve, padle za svobodo. Tak začetek prerokuje — ne še za danes ali jutri, ampak kadar bodo vse težke rane začel j ene in bo opustošena zemlja zopet rodila — sijajno bodočnost. Glave so bistre, roke so pridne — to se je pokazalo v štirih letih krutega, junaškega boja. In v svobodi bodo izvršile čudeže.
Pozdravljena federativna narodna republika Jugoslavije!
MIMOGREDE...
MIRU ŠE NI.
Vojna vihra je ponehala, miru pa še ni in ga menda tudi tako kmalu še ne bo, no vsaj tako navidezno izgleda nedemokratično zadržanje onih, ki ob vsaki priliki povdarjajo pomen in potrebo demokracije na eni strani, a na drugi pa hočejo še v nadalje igrati s svobodo malih narodov.
Angleži in Severnoamerikayici ki se nahajajo na našem ozemlju, danes še niso več prijazno gledani od našega ljudstva, vsaj tako govore nekatera pisma, ki prihajajo od tam. Poleg tega, v Italiji se svobodno gibljejo vsi odpadniki jugoslovanskih narodov, kakor da. to ni dovolj, tam v bližini se nahaja še 120 tisoč poljskih vojakov, kateri kot se razume nočejo na Poljsko ker so nasprotni današnji vladi iz česar je razumljivo, da so nasprotni tudi naši novi svobodni Ijuds ki rep u h liki.
Naloga nas vseh, ki se čutimo sinovi junaškega naroda je istemu vsestransko pomagati ker samo tako bomo lahko z mirno vestjo čakali popolno osvoboditev naše zem-Ije.
*
NEVERJETNO TODA RESNIČNO
Nedolgo tega se je vršil v nekem okraju v bližini mesta mali sestanek na katerem se je razpravljalo kako povzeti večjo kampa-nijo z v pomoč Svobodni Jugoslaviji. Sestavka se je udeležilo okrog dvajset oseb. Vsi navzoči so se enoolasno strinjali, da je treba napeti vse sile ter doseči, da dotični okraj ne bo zastajal za drugimi. Ta namen se je tudi izbralo začasni odbor, kateri ima med drugim nalogo v kratkim sklicati večji sestanek. — Do tukaj je bilo vse namestu, toda začudenje je prišlo šele tedaj ko je eden izmed navzočih tovarišev pojasnil da v okolici je komaj ducat Slovencev učlanjenih v U. S. J. na kar je drugi tovariš dodal: Kako to, saj z vsacim, ki govorim mi reče: tudi jaz sem "partizan". Z besedo hočejo biti vsi, toda ko se gre za pomagati je mnogo gluhih.
Nato so se navzoči domenili kako bodo obiskali vse poznane, na kar je eden izmed tovarišem rekel: Jc N. N. jaz ne grem več, bil sem. že večkrat toda vedno zaman, zadnjič mi je celo zagrozil, da ako pridem še, me bo naznanil tukajšnji oblasti. Neverjetno toda resnično. Napačno bi ne bilo ko bi zbrali imena vseh onih, ki jim je pomoč Jugoslaviji deveta, briga, ter ob priložnosti publikirali, da jih bo tako naš narod poznal.
Dr.
CONSTANTINO VELJANOVICH
Sala especial para tratamientos del reumatismo y sala de Cirugía
Atiende: Lunes - Miércoles - Viernes pedir hora por teléfono.
Defensa 1155 U. T. 34-5319
Ž B V L »i E IV «B K fl IV B 4» IS A
pravi poročilo je padel v zadnjih spopadih v bližini Splita.
Tovariš Albin se je rodil 13. oktobra 1901 v vasi Trebče pri Trstu. Ob 13. letu mu je umrla mati, čeprav mlad je že takrat pomagal očetu na polju in trgovini dokler ni bil pozvan k vojakom.
Leta 1924 se je poročil a naslednje leto meseca marca je že prišel v Argentino, kjer je stopil v prve vrste stavbinskega sindikata in komunistično stranko. Bil je u-stanovitelj stavbinskega sindikata skupno s Fioravantijem in drugimi. Leta 1926. je postal član Ljudskega odra. V dobi od leta 1927-1934 je bil zelo aktiven v sindikatu, stranki in društvu radi tega je bil tudi večkrat aretiran in zaprt po par dni.
Leta 1934 v noči 13. oktobra je bil aretiran na društveni prireditvi v mestu. Dne 2. novembra istega leta so ga že vkrcali na par-nik "Belvedere" s katerim je bil odpelj an v Trst. Vsako prizadeva-nie za preprečiti njegovo deporta-cijo je bilo zaman.
V tržaških zaporih je ostal do 26. decembra, na kar je bil pogoj-ro izpuščen na "svobodo" kjer je ostal do meseca maja 1937 na kar je bil aretiran radi niego vega protifašističnega delovanja. Pripeljali so ga v Trst kjer je bil po dolgem mučnem zasliševanju obsojen na 5 let zapora. Prvotno se ie nahajal v istrskih zaporih, toda kmalu na to je bil prepeljan na otok Ventotone.
Ko je prestal naloženo mu ka-ie moral v koncentracijsko taborišče v provincijo Foggia.
Kako je prišel k partizanom ni znano, zato tudi druge podrobnosti ne.
*
Tovariš Albin, bil si zvest sin slovenskega naroda in kot tak si se vedno zavedal svoie dolžnosti, dema in v tujini. Tvojega prepričan ut ni mogla uničiti deportaci-ja ne zapor in niti večletna konfi-nacija. kajti komaj se ti je ni'd¡-la priložnostmi že stal v vrstah partizanov Vier si tudi žrtvoval svo->'e živi i en i e.
Slava Tvojemu spominu!
Albin Kralj
Iz spisov objavljenih pod gornjim naslovom smo spoznali skrbi in težnje sinov našega naroda, spoznali smo težkoče in veliko požrtvovalnost tovarišev, in njih pravilno razumevanje o borbi proti fašizmu. Tovariš Gržina se je srečno rešil iz španske vojne, toda moral je skupno z mnogimi v koncentracijsko taborišče, tedanje "demokratične'* Francije od koder je pisal dokler niso nacistične tolpe zasedle Francijo. K'f se nahaja on in tovariši, ki so bili z njim, nam sedaj ni znano toda upanje imamo, da se bo oglasil iz toliko zaželje-
ne, svobodne rojstne zemlje. *
ALBIN KRALJ
Poročila, ki prihajajo iz rojstnih krajev so nad vse žalostna, srce se nam krči ko jih čitamo, toda to ne sme neutralizirati našega prctifašističnego delova n j a še manj pa delovanja za v pomoč našim v domovini, nasprotno vse to mora obuditi tudi one, ki so do danes ostali brezbrižni napram vsemu. Mi, ki smo morali iz lastne zemlie radi fašizma, ne smemo danes nikakor pozabiti zločinov, ki jih ie isti izvršil, zato če več ne vsaj pomagajmo onim, ki so toliko nretrpeli v borbi za osvobo-jenie naše zemlje.
Velika, še nedokončana jc vrsta slovenskih borcev, ki so Padli v borbi za osvoboditev našega naroda i" danes 7 žalostjo moramo pristavit! ie ime našega tovariša ALBINA KRALJA, kateri kot
POD LIPO
SOŠKI:
JekSe Ehtor
MIZARSKA DELAVNICA ★
Dr. Luis Belaustegui 4466 U. T. 67 - 3621
PRED SODNIKI. — Nurem-berg bo za bodeče generacije poznan, kot mesto sodbe, kjer so sodili tiste zločince, ki so hoteli usi-liti svetu barbarski sistem, nacifa-šizem imenovan, kateri je vse one ki so se temu sistemu upirali, brez nikake sodbe mučil in ubijal, ki so kršili vse podpisane pogodbe in sprožili najstrahovitejšo vojno kar jih pozna zgodovina, v kateri je padlo na miljone človeških žrtev. Vseh teh in še mnogo drugih zločinov so obtoženi ti liudje, katerih je mednarodno sodišče razgalilo in pokazalo vsemu svetu v vsej njihovi gnusobi.
Vsi oni ki so se s temi propadlimi ljudmi svoječasno pajdašili, in od njih prejemali in od njih prejemali pomoč, da so potem po raznih državah upostavljali novi red krvave diktature, niso vredni dru-
gega, kakor da jih postavijo poleg njihovih učiteljev na nuremberške zatožne klopi. In teh ni malo. Mnogi se skrivajo iz strahu pred lastnim narodom, drugi pa si še očitno prizadevajo, da bi fašizem zopet oživeli. Eden tistih strahopet-nežev, ki se kljub, vsem obtožbam ne upa iz svojega skrivališča, je Mihajlovič. Pred dnevi je bila prečitana obtožnica pred mednarodnim sodiščem v Nurember-gu, kjer je obtožen kot sodelovalec z nacifašizmom. Ali je «e kaj dvoma o njegovi osebi? Rad bi vedel kako so sprejeli to vest nekateri
naši rojaki v izseljeništvu. ★
GLAS LABOR1ZMA. — Mnogo je bilo upitja in prerokovanja za časa angleških volitev. Ko so končno prišli laboristi na vl«,tlo, je bilo predvidevati, da se bo vsaj zunanja angleška politika napram ostalim evropskim konservativnim
državam, izpremenila, da bo tako-rekoč grški in italijanski, ter španski reakciji v kratkem odzvonilo, — pa smo se že takoj od začetka motili. Debolušasti kancler Mr. Bevin je že v svojem ponesrečenem govoru, takrat ko se je dotaknil Balkana, skoraj očitno povedal, da tudi on, kakor Churchill, na bo kantiral angleškega imperija. Na sedanji konferenci O. Z. N. v Londonu, pa se je pokazal bolj gorečega zagovornika angleškega konservadorizma kakor bivši minister Eden. Kaj si pač more misliti angleški narod o tistih, katerih je z vsem zaupanjem volil, da se enkrat otrese konservativnega sistema?
*
SVOBODA ALI KAJ. — Če bi se ruskim okupacijskim četam pripetilo, da bi jih na primer zapo-padeni narodi, ki so začasno deležni ruske vojaške okupacije, pričeli sovražiti in jih s silo poditi iz dežele, bilo bi v časopisih toliko šundra o tem, da bi pozabili na atomsko bombo, na Luno in t. d. Ker se pa take neprijetnosti ne godijo Rusom temveč Angležem, ker so se do sedaj pokazali da so proti vsakemu narodno osvobodilnemu gibanju, nam časopisi prinašajo le nedolžna poročila o bitkah in uporih to je v Egiptu, Indoneziji. Indiji, in t. d. a brez nikakih časnikarskih komentarjev.
Balkanski narodi so volili svobodno, brez da bi se ruske oblasti kaj umešavale v njih notranje zadeve, kljub temu niso bile take volitve zapadnim zaveznikom po volji. Vsim pa je dobro znano da onnri narodom ki so pod britansko upravo ni bila še sreča mila da bi si izvolili vlado po svoji volji, vsaj do sedaj še ne. Vse one države ki so bile osvobojene po ruskih četah si urejujejo in dvigajo gospodarsko in politično nepričakovano hitro, med temi je Poljska ki ie bila ena med najbolj zaostalimi državami v Evropi, če ne bo te narode nihče nadlegoval, bo prav gotovo v de-1 setih letih izbrisana vsa materiial-na škoda ki jo ie povzročila vojna. Čemu taka zazlika? Ker je v te državah odpravljen star način izkoriščanja. ter ie upostavljena demokracija, to se nravi da so na vladnih mestih liudje,' ki v resnici "Vrbiio za liudsko bis «rostan >e. Kaj pa v ostaüh državah? Nekateri se morojo boriti se proti domačemu fašizmu, kateremu angleška reakcija direktno ali indirektno pomaga. Nič čudnega če se narodi npira^o če iim tuioi usHiujejo
prejšnje fašizmu udane režime.
★
PREJ O BOMBI, SEDAJ O LUNI. — Komaj je ponehalo kričanje o atomski bombi, so že pričeli polniti časopise o Luni, kakšna da je, če je medena ali cukre-na, ali se bo dalo priti do nje ali ne. Mi ne bomo trdlii, da ameriška tehnika ni ena najbolj naprednih, toda zdi se nam podobna tistemu učenjaku, ki je študiral Marsov planet, ni mu pa bilo mar ko je kuga razsajala po deželi. Ko so ga vaščani prosili naj on kot učen mož kaj napravi, da kugo ustavi, jim je odgovoril: kaj mi mari zemlja, jaz študiram Marsa. Poz-neie je tudi njega kuga pobrala.
Ni dolgo ko smo čitali, da je tam kjer se atomske bombe izdelujejo in se pripravlja take apara-
Naši internirane!
PO NASELBINI
Gregorčič Anton, 1926, Volčja Draga, Gorica; Gruden Maks, Sv. Lucija; Gustin Milan, 1903, Trst; Gustinčič Anton, 1911, Podgrad, Istra; Hre.šcak Ferdinand, 1912, Trst; Hvala'Blaž, 1899, Srebrnje, Gorica; Jagodnik Alojz, Ilirska Bistrica; Jan Anton, 1900, Sv. Vid, Tolmin, Gorica; Jez Alojz, 1925, Gorica; Kalan Marija, 1915, Idrija, Kančelir Jurij, 1922, Istra; Kenda Andrej, 1913, Gaber je, Tolmin, Gorica; Kobal Dominik, Ajdovščina ; Kočjančič Anton, 1925. Markovščina, Trst; Kocjančič Danilo, 1926, Trst; Kodrič Monika, 1904, žtele; Koren Rudolf, 1928, Smask, Kobarid, Kranjc Karel, 1913, Pulj; Kranj Alma, 1919^ Pulj; Kušar Jože, Trst; Lanco Al-merio, 1924, Ronchi. Trst; Lapaj-ne Darinka, 1926, Idrija; Lapajne Jože, 1920, Idrija; Lemut Franc, 1908, Huda Južna, Tolmin, Lavre-kovič Stevo, 1925, Ivanjigrad; Mahne Ivan, Istra, Materija; Majcen Ivan, Pulj: Masetti Geronimo, 1925, Ronchi, Trst; Maurič Cario, 1903. Trst: Mauro Giuseppe. 1910, Ronchi. Trst; Medvedič Lavra, 1921. Idrija. Medvedič Miia. 1922, Idrija; Menic Andrej, 1902. Bu-rjana pri Kobaridu: Mrmolia dr. Lambert. 1894, Gorica; Mezden Jože, 1910 Materija. Reka: Mikuž Franc, 1920. črni vrh. Idrija.
Mikuž Feliks, 1899, Sv. Lucija ob Soči; Milanič Anton, Opatija; Oblak Franc, Pulj; Ostič Marija, 1^14, Trst; Orožina Franc, Materija, Trst; Ostruci Emilia; Salež, Trst, Pangerc Ludvik, 1909, Gorica; Pavlin Emil, 1921, Vrtojba pri Gorici; Pavlica Marjan, 1918, Ri-hemberck; Pečenko Avgust, Ri-hemberk: Pipan Jože, 1905, Na-brežina, Trst; Pivk Ivan, 1924, Idrija: Pire Viktor, 1923, Idrija; Pivk Frančiška, 1924, Idrija; Pre-gelj Jože, 1896, Col; Pušmar Anton. 1899. Anhovo pri Gorici: Puš Dratro. 1907. Zaluka, Reka; Rich-ter Milan. 1923. Trst: Rioza Aleksander. 1906. Sv. Anton pri Kopru: Rovan Alojz, 1922, Gorica;
te za polet na Luno, skoro dva mi-ljona stavkajočih delavcev in se sedaj ne zgleda da bi se kriza tako v kratkem poravnala, čemu ne prej zadovoljiti ljudske zahteve ne Zemlji, potem šele brskati po drugih svetovih.
Rusija si je nadela načrt, da bo v petih letih popravila vso vojno škodo in še mnogo več: govorijo o novih železnicah, o kanaliziranju, o novih traktorjih in t. d. Šele če jim čas ostane bodo menda pogledali tudi na Luno, če se jim bo zdelo potrebno.
★
IZ NASELBINE. — Ni dolgo ko je izšla knjiga gregorčičevih poezij, katero je izdal Gregorčičev odbor ob stoletnici pesnikovega rojstva. V tej knjižici so poleg poezij tudi dopisi ki se nanašajo na življenje in delo Simona Gregorčiča. kateri so izšli izpod peresa naših rojakov.
Naš list "Pravica" je šel mimo te knjige, kar ni preveč pohvale vredno. Mi se po navadi ukvarjamo s vsakovrstnimi problemi, le kar je pristno našega zanemarjamo.
Sajevic Alojz, 1922, Col; Sartori Sergija 1925, Trst; Savorojev Marjan, Pulj; Sedmak Angel, 1908, Trst; Seljak Ivan, 1923 Idrija; škrl žarko, 1922, Sv. Ivan pri Trstu; Sovič Julka, 1892, Trstenik; Škergat Ivan, 1920, Pulj; Stanič Stanislav, 1914, Anhovo pri Gorici; Stefančič Franc, 1921, Col pri Gorici; štolfa Kari, 1902, Zgonik, Salež; šturm Franc, Postojna; Tančak Štefan, Kostanjevica; To-mažin Alojz, 1927, Gabrk, Ilirska Bistrica, Tomažič Julijana, Sv. Peter na Krasu; Tresan Lilijana, 1927, Ronchi, Trst; Ugrin Roman,
1925,	Pisru, Istra; Uršič Janez, 1907, Kobarid; Valenčič Vera, Trst; Valenčič Rudolf, 1895, Ilirska Bistrica; Valenčič Edvard, 1925, Trst; Verginella Jordana, 1902, Trst; Vessani Franc, 1904, Sv. Lucija, Gorica; Vinci Adelio, 1924, Trst; Vižentin Mario, 1927, Gorica; Vrtovec Ivan, 1926, Gorica.
V Ravensbrücku so bili 5. junija:
Močnik Ivanka, 1912, Idrija; Ser j um Marija, 1921; Cerkno, Fa-tur Kristina, 1928, Bač; Furlan Marija, 1921, črniče; Kleč Marija, 1909, Grahovo, Kikelj Marija,
1926,	Grahovo, Kogoj Lenka, 1923 Grahovo; Kogoj Boža, 1920, Bilje; Nemec Danica, 1919, Miren, Ortar Ivanka, 1913, Grahovo; Soler Eva, 1923, Bilje; Petaros Zofka. 1921, Trst; Potočnik Slava, 1921, Ilirska Bistrica; ček Mirka, 1924, Ilirska Bistrica; Baša Slavka, 1926, Ilirska Bistrica; Lavrenčič Olga, 1925, Trst; Laharnar Ivanka, 1902. Idrija; Krpan Vida, 1926, Gorica; Bizjak Matilda, 1920 Istra; Mozetič Marija, 1921, Gorica; Mozetič Marija, 1926, Gorica; žnidaršič Ana, 1923, Gorica; Pa-vletič Adela, 1926, Gorica: Križaj Karla, 1917, Trst; Kranjo Katari-rina, 1916, Gorica; Bolčič Mara, 1920, črniče; Lika Julija, 1914,' Idrija; Slavec Ljudmila. 1921, Postojna; Ostroniška Milka, 1927, Trst; Ostrouška Marija, 1923, Trst; Ban Vida, 1919, Trst; Ban Slavka, 1926, Trst: Regent Zala, 1913, Trst; Rupel Sava, 1919, Trst; Cijak Lojzka, 1913, Trst; Stoka Dora. 1923, Trst; škrk Silva, 1918. Trst; Vidio Anica. 1923, Gorica: Jurca Tda, 1923, Gorica; Uršič Ivanka, 1919, Gorica.
RESTAURACIJA
?? S® r 3 fc k ©d Miki«"
KROGLTŠČE IN KEGLIŠČE
Añasco 2G52	U. T. 59-8995
TRGOVINA IESTVIN Oton Tiarel
ANDRES LAMAS 1265 U. T. 59-1892
Edini slovenski stavbenik v Saavedri Vam je na razpolago za načrte, betonske proračune in firmo
Andrej Otatsié in Sist
Tehnični konstruktor DONADO 4876	U. T. 70-6112
POPRAVEK. — Marija šuligoj je bila operirana v bolnišnici Ri-vadavia, sedaj pa se nahaja v bolnišnici Ramos Mejia, sala 12; postelja 17. Rojakinji, šuligoj želimo ji skorajšnjega okrevanja.
SMRT. — Naš aktiven član društva tov. Edvard Strosar je prejel
od hčerke pismo v katerem mu sporoča da mu je umrl 20 leten sin Mirko. Pokojni Mirko je bil v koncentracijskem taborišču Dahau od koder se je vrnil. Po štiri mesečnem bivanju v Trnovem je za-tisnil svoje oči. Naj bu mo lahka domača zemlja. Tov. E. Strosar ju in njegovi žalujoči družini izrekamo naše iskreno sožalje.
Krajin«
paketov v
Koordinacijski odbor v pomoč Jugoslaviji je prejel brzojav od Jugoslovanskega Rdečega Križa iz Belgrada.
Belgrad — Se lahko pošlje pakete v Julijsko Krajino potom Jugoslovanske Rdečega Križa.
Več podrobnosti bomo poročali v prihodnji štev. Pravice. Vec pojasnil pri Koordinacijskem odboru, Alm. Brown 670 — U. T. 26 - 4603.
imdú del Čemite (oslawó
Como reacción al comunicado del Comité, publicado el 1- de enero pp., el grupo compuesto por los dirigentes de "El Ruso en la Argentina", "El Centro Bielorruso de Ayuda a la Patria" y "La Gaceta Ukra-iiiana", lejos de respetar la resolución de este órgano directivo del movimiento eslavo en la Argentina, formaron una "Comisión Ejecutiva de !a Conferencia de las organizaciones bielorrusas, ukranianas y rusar, y órganos de prensa no adheridos al Comité".
Frente a este hecho, la Comisión Ejecutiva del Comité Eslavo tomó la siguiente
RESOLUCION:
!• Aclarar que el título tomado por la agrupación referida no corresponde a nada real, pues, salvo las tres entidades nombradas, regidas por ¿1 mismo puñado de hombres, se desconocen las orga nizaciones eslavas que simpatizan con la labor de desintegración que dicho grupo lleva a cabo, y que se expresa:
a)	en la orientación antidemocrática tomada por sus voceros, principalmente por "El Ruso en la Argentina" que, dejando paso libre al totalitarismo local, predica la neutralidad del sector ruso en las próximas elecciones, haciendo caso omiso de los derechos que la Constitución argentina otorga a los residentes extranjeros, así como de los intereses vitales de los padres rusos que tienen hijos argentinos;
b)	en calumniosos y arbitrarios ataques contra el Comité, redactados en tono violento, con nebulosas denuncias y omenazas, rasgos estos típicamente antidemocráticos;
c)	en su solidarización con el caso indefendible del Sr. Demetrio Grigoriev, representante de las tres entidades nombradas, con quien el Comité, por razones del dominio público, se negó a negociar;
d)	en la tentativa de crear un Comité Ruso de Ayuda ct la Patria, bajo la presidencia del mismo Sr. Grigoriev, fingiendo ignorar la existencia de la entidad rusa de este nombre, presidida por ia Sra. de Filatov; táctica también antidemocrática.
2" Por las razones expuestas, interrumpir por ahora cualquier relación con las tres entidades nombradas, por considerar su orientación actual como antidemocrática. 3" Suponiendo que sólo por mal entendido o engaño, "La Gaceta Ukraniana" y los socios de "El Centro Bielorruso de ayuda a la Patria" han podido solidarizarse con los dirigentes del grupo arriba mencionado, proponerles rectificar, en un plazo de treinta días desde la fecha, su actitud.
Comité Eslavo en la Argentina.
Vsem cenjenim rojakom SE PRIPOROČA, DOBRO POZNANA Kr«>]ačni<;a v Villa Devoto
W.EOPOLD WJSAJ ★
Avda. Feo. BEIRO 5380
U. T. 50-4542
TRGOVINA Z ŽELEZNINO	BAZAR
Zaloga raznovrstnih barv in firnežev	CENE ZMERNE
KAZIMIR SIRK	
G A O N A 2369	U. T. 59-1118
Konveiid/a Jugcslovanslce Mladine
10. Februar bo zapisan z zlatimi črkami v izseljeniški zgodovini, to je dan ko je naša mladina imela svojo zgodovinsko konvencijo na kateri se je zbralo nad 150 zastopnikov naše mladine. Na tej mladinski konvenciji so bili zastopani mladinski odseki sledečih jugoslovanskih organizacij: U. S. J. odbor Boca-Centre in "Tito" iz V. López, D. K. D. Ljudski oder, G. P. D. S. iz Villa Devoto, Slovenski Dom, Glazbeno društvo "Lipa", Villa Ballester, Jug. Dem. Klub.
Mladinska konvenciia ie pokazala, da generacija mladih ljudi bo dala svežih energij jugoslovanskemu gibanju v Argentinu. Mladina ie na tej konvenciji dokazala. da zmore samo zdrava napredna skupnost, polna ustvariajočega duha rešiti vse nove probleme, ki jih postavlja sedanji čas in da jih
V IMENU JUGOSLOVANSKE MLADINE JE GOVORIL TOV. OREB SLEDEČE:
Camaradas:
El día 6 de octubre de 1945 la Comisión Juvenil del Club Demócrata Yugoeslavo de Dock Sud envió una nota a la Comisión Juvenil de la Sociedad LJUDSKI ODER de Villa Devoto invitándola a realizar una entrevista a fin de realizar un festival en conjunto juzgando que esto serviría para acercar a la juventud y tenerla ligada para seguir colaborando en el futuro; en la nota mencionada se pidió que los camaradas de Ljudski Oder envíen tres o cuatros compañeros para entrevistarse con ellos y ponerse de acuerdo; tan pronto como los jóvenes tuvieron en sus manos la invitación animados de un espíritu de hermandad, deseosos de colaborar, nombraron inmediatamente los delegados que habían sido solicitados por la juventud del Club Dem. Yugoeslavo, que fueron Silvano B. Komavli, Carlos Jacic y Milka Grgic. Estos delegados concurrieron a la reunión convocada con anterioridad para el día 23 de octubre la que señaló el primer contacto entre los jóvenes de dos sociedades democráticas yugoeslavas. Durante esta entrevista que transcurrió en un ambiente de sana cordialidad y respeto, la delegación de la Soc. Ljudski Oder, planteó la idea de trabajar por la creación de una Federación Juvenil Yugoeslava que agruparía a todos los jóvenes de origen yugoeslavo y de sentimientos democráticos. La proposición fué unánimamente aprobada por todos los presentes, cambiándose opiniones acerca de la mejor forma de llevar hacia adelante esta idea, resolviéndose finalmente, hacer una reunión amplia en la que participarán representantes de otras Comisiones Juveniles, acordándose que dicha reunión se realice el día 11 de noviembre en la Soc. Cult. LJUDSKI ODER en Villa Devoto, comprometiéndose los jóvenes de ambas sociedades invitar para esta reunión a todas aquellas sociedades que fuera posible. El día 11 de noviembre en la Soc. LJUDSKI ODER, con la presencia de la Comisión Juvenil de la misma sociedad y del Club Demócrata Yugoeslavo y con jóvenes de la Agrupación YUGOESLAVIA LIBRE, filial BOCA - CENTRO y filial TITO, de Vicente t^ópez, estando presentes atjemás muchos otros jóvenes que no pertenecían a ninguna Comisión, se dió comienzo a la reunión, en la que se pasó de
bo rešila v duhu resničnega napredka naše izseljeniške skupnosti.
Mladina nam tudi dokazuje da razume potrebe našega naroda v domovini, ker tesna povezanost naprednih elementov igra odločilno vlogo v vseh odločitvah. To spoznaje je tembolj močno sedaj ko se gre za pomagati našemu narodu.
Kako dela in kaj misli naša mladina je prikazano dovolj jasno v naslednjih govorih katere podajamo v celosti.
Nekaj minut po šesti uri zvečer se je začela mladinska konvencija. Otvoritveni govor je imel P. Pet-kovič, pozdravil je vse naše predstavnike društev in diplomatične-ga predstavnika F. N. R. J., g. V. Kjudra.
inmediato a tratar la orden del día que constaba de un sólo punto: Consideración sobre la formación de la Federación Juvenil Yugoeslava que ha de agrupar en su seno a toda la juventud democrática de origen yugoeslavo residente en la Rep. Argentina.
Se discutió cordialmente sobre este punto resolviéndose de común acuerdo nombrar una Comisión Organizadora cuya misión consistirá en trabajar para organizar Comisiones Juveniles en todas aquellas sociedades que no tuvieran la juventud organizada y Convocar a una Gran Asamblea de los Jóvenes de Origen Yugoeslavo en la que quedará definitivamente constituida la EDERA-CION JUVENIL YUGOESLAVA. A esta comisión que se compuso de ocho miembros se le fijó el siguiente plan de trabajo:
1"?—Solicitar la adhesión de nuevas Comisiones Juveniles constituidas;
2°—-Propender a la constitución de grupos juveniles en las sociedades an que aún no los hubiera;
3<?—Disponer la publicación y desarrollar la propaganda necesaria en el momento oportuno;
4"?—Enviar un telegrama de felicitación al Mariscal TITO y a los Pueblos de Yugoeslavia;
5?—Organizar y convocar la Asamblea Constituyente de la Federación Juvenil Yugoeslava;
69—Tratar de cumplir su misión y convocar la mencionada Asamblea antes del 31 de diciembre próximo.
Este plan de trabajo se cumplió de la siguiente maneja:
19—Se solicitó la adhesión a la Sociedad Cultural LIPA de Villa Ballester obteniéndose éxito en la gestión; de la Soc. Eslovena de Socorros Mutuos de Villa Devoto donde también se obtuvo un éxito y los representantes de ambas se han incorporado y colaborado con la Comisión Organizadora;
29—Se propendió y logró la formación de grupos juveniles en las Filiales Boca-Centro y TITO de V. López de la Agr. YUGOESLAVIA LIBRE;
39—Se publicó en todos los periódicos de la Colectividad y en la "Unión Eslava" el informe detallado de la formación de esta Comisión como asimismo los fines que perseguía. Se imprimieron 500 volantes co nel manifiesto de la Comisión Organizadora que fueron repartidos en las distintas sociedades envián-dose también al interior; se publicó un informe sobre las actividades de la Comisión en el „ Calendario del periódico
Jugoslavenski Iseljenski Vjestnik, y se envió circulares explicativas a 18 filiales de la Agrup. Yugoeslavia Libre.
49—Fué enviado el telegrama de felicitación al Mariscal TITO por su triunfo obtenido en las elecciones del 11 de Noviembre.
59—Hemos dado cumplimiento al quinto punto del plan de trabajo con la convocación de la presente Asamblea Constituyente, con el objeto de fundar la FEDERACION JUVENIL YUGOESLAVA.
C9—En lo referente al cumplimiento del sexto punto, la Comisión organizadora considerando que el término acordado era precario y no permitiría el cumplimiento íntegi-o para la que había sido fundada, decidió licitar a las Comisiones Juveniles adheridas acordaran un plazo más amplio para convocar la Asamblea que hoy se realiza.
CAMARADAS:
A los que hemos organizado este movimiento juvenil nos han movido patrióticos y nobles propósitos, consideramos que la juventud Yugoeslava en la República Argentina debe inspirarse en los ejemplos que nos han dado nuestros hermanos en Yugoeslavia especialmente la Juventud, que por sobre todas las rencillas personales, las diferencias de clase, de religión y de posición social, han sabido unirse para batir juntos al enemigo común, han sabido imponer la civilización a la barbarie, la liberatd a la esclavitud, la dignidad al atropello, para poder levantar a costa de enormes sacrificios una Yugoeslavia democrática, libre y feliz, donde todos sus habitantes vivan como Hermanos, donde no exista el odio entre las distintas nacionalidades, fomentado por el enemigo de nuestros pueblos. Hoy se abre una nueva era para nuestros pueblos, la era de la paz, de la libertad, de la justicia, del bienestar, de la amistad con todos los pueblos libre del mundo. Todo esto ha sido posible con el sacrificio, la valentía y la Unidad. El deber de cada Yugoeslavo consciente es ayudar moral y materialmente a nuestros pueblos, donde quiera que se encuentre pues todo sacrificio que hagamos nunca se ha de comparar al que ellos han hecho. En consecuencia, la Federación Juvenil Yugoeslava que hoy quedará constituida, deberá encarar también ese problema y colaborar intimamente con todas las Organizaciones de la Colectividad que se hallan empeñadas en reunir ayuda a los Pueblos de Yugoeslavia". Antonio Oreh
Za pripravljalni odbor Jug. mladinske federacije je govoril tov. Silvan Komavl in istočasno član mladinskega odseka Lj. odra.
"Como Secretario de Organización de la Comisión Organizadora de la FEDERACION JUVENIL YUGOESLAVA, me ha tocado establecer contacto con las Sociedades que no tuvieron representación en la Asamblea efectuada el 11 de Noviembre del año pasado, en la que se constituyó esta Comisión Organizadora. El Compañero Secretario General ya ha informado a Vds. de las tareas realizadas en las Sociedades adheridas, por lo que yo limitaré mi informe a las sociedades no adheridas. Hemos entrado gn contacto con la Sociedad Eslovena "Ivan Cankar" de Saavedra, en donde existe un grupo considerable de jóvenes, no pudiendo conseguir hasta la fecha su organización y adhesión a nuestra Comisión Organizadora. También hemos notificado a la Juventud de
la Sociedad Yugoeslava de Socorros Mutuos de Centenera, solicitando su adhesión, la cual tampoco hemos conseguido. En cuanto a la Sociedad Slovenski Dom, tengo el agrado de comunicar a la Asamblea que hemos recibido la adhesión de la Junta Juvenil que nos ha enviado una representación a este Acto, y a la cual en nombre de los presentes doy la bienvenida.
También me ha tocado desempeñar el cargo de Secretario de Correspondencia, labor de la que no haré una reseña minuciosa por considerarla innecesaria. Solo manifestaré que el interior ha sido debidamente notificado e incluso hemos enviado el manifiesto de esta Comisión a C. Rivadavia y Córdoba, en encomiendas con un número reducido de volantes. Otras localidades, como Rosario, San Juan, Mendoza, etc. han sido debidamente notificadas. Para no hacer una reseña cansadora de toda la correspondencia, dejo a voluntad de los presentes que examinen la carpeta correspondiente.
Según ha convenido la Comisión Organizadora, daré un pequeño informe de Tesorería. Las entradas totales consisten en la suma de ? 137, y los gastos en la suma de •$ 89. Por lo tanto quedan en caja $ 48 que pasan a la Secretaria de Finanzas de la Federación. El dinero necesario lo hemos obtenido por medio de listas efectuadas con donaciones de los jóvenes de las Sociedades adheridas. He de mencionar aquí que en la Asamblea del 11 de noviembre, no se ha designado Tesorero, pero viéndose la imposibilidad de organizar la propaganda sin fondos, se ha decidido nom-* brar Tesorero al compañero Carlos Jan-cic para dicha tarea. El compañero pondrá a disposición de quién lo solicite, la liquidación del activo y pasivo de nuestra Caja. El Secretario General que me ha precedido en el uso de la palabra, ha explicado claramente la gestación de este movimiento Juvenil Yugoeslavo.
A continuación reseñaré otros aspectos de la labor que ha cumplido la Comisión Organizadora, dando especial importancia a los sentimientos que nos han movido en este trabajo. En primer término cabe poner de relieve la amplitud con que ha sido encarada nuestra Federación, que no sólo aspira a organizar a los jóvenes Yugoeslavos que se hallan dispersos en esat nuestra Segunda Patria, haciéndoles llegar más que nada el mensaje de cultura nacional que todos necesitan, sino que pretendemos extenderla a través de las fronteras de los Estados americanos, con vistas a una organización que agrupe a todos los jóvenes Yugoeslavos dispersos sobre la faz de la tierra, para ponerlos en contacto con los jóvenes héroes que han regado con su sangre el suelo Patrio. Además de esta acción, que por su solo enunciado da la pauta de la tarea a desarrollar, nuestra Federación Juvenil Yugoeslava ansia llegar al sentimiento y razón de todos los jóvenes Eslavos residentes en la Argentina para hacerles comprender que el camino que debe emprender la familia eslava, y en especial la Juventud, es el camino de la unión y de la acción común. Muchas veces este fin se ha visto obstaculizado, unas por la perfidia externa dirigida contra los países eslavos que los ha separado para facilitar la imposición de gobiernos extranacionales; otras por la ignorancia interna, nunca combatida por esos gobiernos que se apoyaban indignamente en fuerzas antinacionales.
Í D. K. D. LJUDSKI ODER IN S. P. D. IVAN CANKAR	%
&	*
Vabita	t
*	y
£	vse cenjene rojake in rojakinje na velike pustne prireditve, ka-	t.
jjj	tere se bodo vršile v prostorih Delavskega Doma, Cnel. Ramón	£
J	Lista 5158 in sicer sledeče dneve:	t
f, SOBOTA 2 marca cd 21. ure do jutra; NEDELJA 3 marca	£
I	od 21. ure do jutra; PONDELJEK 4 marca od 21. ure do jutra;	y
£	PUSTNI TOREK 5 marca'od 21. ure do jutra; SOBOTA 9 mar-	£
^	ca od 21. ure do jutra; NEDELJA 10 marca od 21. ure do jutra.	2
$ Poselite tudi letos pustne prireditve pripeljite Vaše znance	i
$	in prijatelje ne bo Vam žal.	*
fp
y. Na zračnem in obširnem prostoru ki bo sijajno razsvetljen	y
^	in okinčan, boste našli najboljšo zabavo.
!Samčev orkester bo izvajal poskočne polke in vesele valčke.	/
*	Zabava - i:'.vrstna godba — Buffet.	j £ člani! Ako hočete popust pri vstopnini, prinesite društveno	v £	izkaznico s seboj.	'4 £ Vabi ODBOR.
Esto ocurrirá hasta el momento en que los Eslavos adquieran conciencia de su verdadero mal: la desunión; y sepan hallar el camino de su salvación: la unidad. Por fortuna la aurora que nos anuncia el nacimiento de la felicidad para nuestros pueblos, está cercana, y ya se vislumbra un porvenir venturoso que surgirá por sobre las desgracias de la guerra. Pero no es momento este de seguir haciendo un discurso sobre la unidad eslava; nosotros entendemos que para lograrla, debemos empezar por unirnos y comprendernos los Yugoeslavos, tarea a la que damos comienzo entre la Juventud Yugoeslava con esta gnífica Asamblea patrocinada por el espíritu del Frente de Liberación Nacional Yugoeslavo, inspirado por el Mariscal Tito, que en fragor de la lucha supo unir a los Pueblos de Yugoeslavia ■como nunca lo habían estado antes. Es este espíritu el que nosotros queremos hacer comnrender a la Juventud, para que ella encuentre su camino. Nuestros nernianos y hermanas han derramado su sangre generosa, ofrendando a la libertad lo mejor que tenían. Ellos se encuentran ahora victoriosos, ñero las consecuencias de la guerra total ya se tiacen sentir. Toda una Generación arruinada por la desnutrición, el frío y los sufrimientos. Nuestra Juventud debe comprender esto, y dar todo su apo yo a la obra ayudista que ha emprendido nuestra colectividad. Por esto nuestra Federación prestará especial atención a la labor de ayuda, por todos los medios posibles. Nuestra Juventud debe comprender que si para ganar la guerra contra el nazi-fascismo, aborto odioso del imperialismo capitalista, nuestros pueblos necesitaron ayuda bélica, para ganar la batalla de la paz por %
reconquista de una generación que Se ve atacada por las enfermedades, el hambre y todas las secuelas que consi-
go trae la guerra, nuestros pueblos necesitan alimentos, ropas, calzado. Nosotros podemos proporcionar todo esto, V lo proporcionaremos, correspondiendo de esta manera al sacrificio de nuestros hermanos. Nuestra Federación, paralelamente a su contribución a la labor de ayuda, emprenderá otra tarea no menos necesaria. Es esta tarea la que deberemos emprender en el terreno cultural, difundiendo entre la juventud la historia de nuestros pueblos, su arte, su literatura. Es una tarea de importancia Primordial para el exitoso sostenimiento del sentimiento nacional de la colectividad Yugoeslava y de los jóvenes qu1» forman parte de ella. Para esto nada mejor que la publicación de una revista de la Juventud que esperamos no tardará en aparecer. Nuestra Federación desea que los jóvenes 'ingresen a las entidades Yugoeslavas más cercanas a su lugar de residencia, para que desde allí contribuyan a la tarea que realiza la colectividad. No es nuestra ambición constituir una entidad fisica arrancando a la Juventud de sus sociedades, sino todo lo contrario, incrementar a los grupos Juveniles existentes, y crear otros en donde no hay jóvenes organizados.
V IMENU MLADINSKEGA ODSEKA D-K.D. LJUDSKI ODER JE DALA NASLEDNJE POROČILO TOV. MILKA GRGIČ
"En nombre de la Comisión Juvenil de D. K. D. "Ljudski Oder'' daré lectura al informe preparado por la mis-para esta Asamblea, dice asi: El Grupo Juvenil de D. K. D. Ljudmi Oder se constituyó en el mes de Abril del año 1942, iniciando sus actividades en el campo deportivo, gracias
a las instalaciones de basket-ball que fueron construidas por varios de los esforzados iniciadores del movimiento juvenil dentro de nuestra Sociedad. Al principio las dificultades fueron muchas pero a medida que el tiempo transcurría, la experiencia desprovista de los primeros entusiasmos del comienzo, empezó a dar sus frutos en una acción orgánica y constante. Se formaron así los primeros equipos de basket-ball los que intervinieron en varias disputas deportivas, como ser campeonatos internos y de otras entidades, a las que fué invitado nuestro equipo de novicios. Al mismo tiempo fué encarada la lección musical y teatral, y es asi como nuestra juventud organizó en el mes de noviembre del año 1942 su primero festival artístico - danzante, durante el cual fué llevada a escena una pieza teatral en tres actos denominada "La Casa de Quirós", lo cual valió a nuestros jóvenes el prestigio que actualmente ostenta nuestro Grupo Juvenil. También en el terreno musical nuestra juventud activó y es así como en el festival mencionado nuestros socios y simpatizantes tuvieron oportunidad de conocer nuestro Coro Juvenil el que recibió su bautism > en la oportunidad mencionada. Al mismo tiempo se trató de fomentar otros juegos y diversiones dentro de nuestra sociedad, encarándose la organización diversos juegos de salón y al aire libre. Todo esto lo hemos hecho gracias a la libertad de acción que nos concedió nuestra Comisión Directiva Central, consciente de los beneficios que la misma reportaría para la iniciativa de los jóvenes y como estímulo para su acción. De esto debemos agradecer a nuestros mayores, pero debemos hacer presente que hasta la actualidad no los hemos defraudado ni desengañado en el uso de la libertad interna que nos han concedido. Así las cosas, cuando en el año 1943 sobrevino un cambio en la situa-ciónn interior de este país, que es para nosotros nuestra segunda patria, cambio que gravitó nuestra entidad de manera decisiva, ya que fué prohibida toda actividad oficial dentro de Ljudski Oder. Este cambio afectó más que nada a los jóvenes, que, no hallando las diversiones y la tranquilidad de otros tiempos, se retiraron en cantidad apre-ciable de nuestro Grupo Juvenil. Como consecuencia de eso nuestras actividades se vieron obstaculizadas durante más de dos años. Nuestra situación se normalizó recientemente, hace más o menos seis meses, contemplándose inmediatamente la reiniciación de las actividades juveniles.
Así las cosas cuando recibimos una invitación de la Juventud del Club Demócrata Yugoeslavo de Dock Sud con el fin de establecer contacto entre nues-stros jóvenes. Como consecuencia del cambio de ideas habido en diversas reuniones, se decidió organizar una Asamblea con el mayor número de entidades posible con el propósito de contemplar la organización de la Juventud Yugoeslava para establecer un organismo que dirija a la' misma en el camino que han seguido nuestros jóvenes en la actual lucha de Liberación Nacional bajo la conducción del genial Mariscal Tito. Es así como el 11 de noviembre se efectuó en nuestra sociedad una pequeña Asamblea de la cual surgió la actual Comisión Organziadora de la Federación Juvenil Yugoeslava.
Es de todos conocida la actuación de esta Comisión Organizadora por lo que no creo conveniente volver a reseñar su actividad. Me referiré en especial al aspecto moral de nuestra Juventud y la poición política que ella ha adoptado. Nuestra Sociedad "Ljudski Oder", fué constituida en el año 1925 por un grupo de socios del antiguo y conocido LJUDSKI ODER de Trieste que tenia sus filiales por todos los pueblos de la Venecia Julia, de donde son oriundos nuestros socios y simpatizantes. Es lógico pensar que el ambiente que reinaba y reina en nuestra sociedad, de franco repudio al fascismo agresor, que arrojó de sus hogaree a millares de eslovenos, despojándolos de todos sus bienes materiales y morales, incidiera sobre nuestra juventud, la cual adoptó esa línea de conducta. Es así como nuestros jóvenes iempre han apoyado ideales antifascistas y desinteresados, un ejemplo de lo cual lo constituye esta ederación. Es así también como nuestros jóvenes se han educado en el antifascismo, comprendiendo de inmediato todo lo que encerraba el espíritu del Frente de Liberación Nacional proclamado en Jajce en 1943. Se preguntará que, Cómo es que jóvenes eslovenos, que no son yugoeslavos y que ostentan otra nacionalidad, que no pertenecen a los pueblos que hoy han emprendido la senda del progreso y la unión, apoyan con tanto ardor un proyecto como lo es el de esta Federación? Es que nosotros los jóvenes eslovenos de la Venecia Julia, nunca nos hemos considerado otra cosa que Eslavos del Sur y que a pesar sar de todo lo que expresen intereses imperialistas obscuros y sieinstros, nos seguiremos considerando como tales y por lo tanto hermanos de los pueblos de Yugoeslavia. Nuestros padres han debi-
do sufrir en carne propia las monstruosidades del imperialismo fascista que arrasó con nuestras escuelas, hogares, fábricas, y con todo lo que fuera expresión de la vida nacional eslovena. Para escapar de estos sufrimientos y para evitar que nosotros tuviéramos que pasar las angustias que ellos han pasado, es que nos han traído a esta nuestra segunda patria: la República Argentina. Muchos de nosotros no tenían todavía la suficiente madurez mencal como para reflexionar sobre estas cosas, pero en la actualidad, ante el heroísmo desplegado por nuestros hermanos en la tierra natal, que ha pasado los mares y llegado a nosotros, nos vemos influenciados por ese mismo espíritu que los hizo oponer pechos a las balas y piedras a los cañones. Es necesario que nuestros jóvenes Yugoeslavos comprendan, como lo han comprendido los guerrilleros españoles y todo el pueblo español, que ante el fascismo "es preferible morir de pie que vivir de rodillas", para citar palabras de su lider máximo, la Pasionaria. Por todo esto es que nuestro Grupo Juvenil apoyó desde el primer momento una Federación Juvenil Yugoeslava que llevara a todos los jóvenes residentes en este país, el espíritu antifascista y progresista que actualmente impera en todo nuestro suelo patrio, regado por la sangre generosa de sus hijos. Es por todo esto que la Juventud de Ljudski Oder apoyará desde el primer momento una organización Juvenil de esta naturaleza, destinada a vincularnos con la Juventud de nuestra verdadera patria, y a enviar a nuestra colectividad un soplo vivifica-te de nuevas aspiraciones acordes con la hora en que vivimos".
La Comisión Juvenil de "Ljudski Oder"
Po končanih poročil se je prešlo na volitev novela odbora, v ta namen so bili izvoljeni volilci kateri so predlagali kandidate kateri so bili predloženi in enoglasno izvoljeni. Ob tej oriliki ie vnovič naša. mladina ukazala svoje globoko demokratično prepričanje.
MIEMBROS QUE FUERON ELECTOS PARA INTEGRAR EL COMITE EJECUTIVO CENTRAL DE LA "FEDERACION JUVENIL YUGOESLAVA"
Secretario General:
PEDRO PETKOVIČ Secretario:
ANTONIO OREB Secretario de Organización: SILVANO B. KOMAVLI Secret. de Correspondencia:
SERGIO BEOVIČ Secret. de Prensa y Propaganda:
BORIS PUŽ Secretario de Actas:
BERNARDO KANČIČ Secretario de Finanzas: BRUNO DREOSSI Vocales:
FRANCISCO MOHORČIČ M. ZNIČ JUAN CEMAS JUAN ZIVODER
Novo izvoljeni odbor je bil burno aplaudiran o'l strani prisotnih, kateri so pokazali da imajo globoko prepričanje da novo izvoljeni odbor bo kos težki nalogi in bo vestno izpolnil poverjeno nalogo.
Po končanih volitvah in na prošnjo glavnega tajnika P. Petkovi-ča so spregovirili i" dali svoj vtis v prvi vrsti sr. V Ki'id^r odpravnik poslaništva F.N.R -T. in drugi predstavniki organizacij.
IZ CORDOBE
DR. VIKTOR KJUDER, ENCARGADO
DE NEGOCIOS DE LA LEGACION YUGOESLAVA:
"A pesar de las muchas ocupaciones y de la mucha calor, he venido con placer especial a esta Asamblea porque me hacer recordar aquellos tiempos ya bastante lejanos, cuando tenía todavía más pelos en la cabeza, y en la oportunidad en que, en Trieste nos reuníamos. En la Asamblea se aprobo la organización de Sociedades Juveniles, "Zveza Mladencev". En esa Asamblea hubo mucho entusiasmo, mucha buena voluntad, y hubo una cosa — que tampoco faltó aquí, teníamos todos grandes ambiciones de hacer ver a los '"viejos" como habia que trabajar. Yo deseo que esta ambición la tenga la Comisión Juvenil.
He visto los estatutos y escuchado los informes de los miembros, pudiendo comprobar así que uno de los principales puntos en la labor actual de la Federación será ayudar en la campaña para mitigar los sufrimientos que hoy pasa nuestro pueblo en Yugoeslavia. Si en en este punto la Federación Juvenil Yugoeslava concentra sus fuerzas y logra sus propósitos; Uds. los jóvenes, les harán ver a los "viejos" que se puede hacer mucho más, yo creo que harán una gran obra y podrán, en base sólida y segura edificar sobre ella otras actividades establecidas y fijadas en los estatutos.
Me aleara mucho, después de tantos años haber participado en una Federación Juvenil, dando desde ya mis mejores deseos para el progreso".
REPRESENTANTE DEL COMITE ESLAVO EN LA ARGENTINA:
"El Sr. Presidente de la Comisión Federativa y de la Federación de los Eslavos, se disculpó por telegrama.
Me toca a mi dar los saludos de la Unión Eslava y del Comité Eslavo en la Argentina. Deseo y agradezco en primer lugar a la Comisión de este magnífico acto, y además deseo mucho éxito a la nueva Comisión Directiva que recién se ha organizado. Por último recuerdo que no olviden que la lucha contra el Nazi-fascismo no ha terminado.
REPRESENTANTE DE LA AGRUPACION YUGOESLAVIA LIBRE, Sr. TULIČ
"En vista de tanta insistencia he de hacer también yo uso de la palabra.
Como represento a una organización que honra ante todo nuestro colectividad en la Rep. Argentina, confesaré que entre esta juventud me siento yo también joven. Quiero saludar a todos, y me emociona verdaderamente ver a esta juventud llena de optimismo y entusiasmo, para emprender una labor cual está señalada por estos compañeros que están trabajando día y noche para crear una organización de carácter similar.
En este sentido me voy a referir sobre algunos puntos y principalmente al punto que toca a la ayuda de nuestros pueblos. Nuestra organización como lo ha dicho el compañero Petkovic, desde el año 1943 hemos recolectado aproximadamente 180.000 m$n. Yo quiero hacer un llamado a todos los hombres que estamos colaborando en la lucha de nuestros pueblos, y que Uds. nos acompañen a hacer un llamado para que se preste el debido calor y entusiasmo a la ayuda de nuestro heroico pueblo, que ha sufrido los horrores de la guerra en-
viando ayuda urgente y sin pérdida de tiempo, pués la gente muere de hambre. En este sentido quiero que Uds. se vean en la tarea de esta dirección, todos unidos trabajar por la ayuda a Yugoeslavia".
REPRESENTANTE DE LA COMISION COORDINADORA I)E AYUDA A YUGOESLAVIA, MATEO BOJANIČ
"Esperanza de la colectividad, juventud divino tesoro, quién pudiera tener 25 años y poder al lado de Uds. trabajar para conseguir una base mucho más sólida que hemos tenido hasta ahora para fomentar entusiasmos y especialmente el sentimiento patrio de la patria de nuestros padres y de nuestros abuelos.
Como secretario de propaganda, es una tarea bastante grata porque da mucho que hacer, me veo obligado de hablar sobre la ayuda; la Comisión qu" tan solo tiene una sola misión, ayuda y más ayuda, y lo ha conseguido mediante la colaboración de los emigrantes, casi podemos decir tenemos la mayor parte a nuestro lado, los que no están no nos interesan.
En este año la Comisión se ha propuesto una nueva campaña, ya se han hecho varias pero esta es de 500.000 mSn., posa que se cumplirá porque si los Yugoeslavos se proponen hacer, la hacen.
También estamos preparando un album en homenaje al Mariscal Tito, que deseamos sea firmado por todos los Yugoeslavos. Al lado de ese homenaje está el otro de carácter material, la campan de 500.000 m$n.
Nuestro principal deber es ante todo, vestir a 10.000 niños y además seguir cumpliendo en vestir a todos los desnudos y alimentar a todos los hambrientos. Lo que hace falta es ropa y más ropa, hasta formar un gran monumento que sea digno de todos nosotros.
Se está preparando un folleto de 20 páginas en las que va a ser reseñada toda la labor hasta el presente cumplida por las instituciones adheridas a la Comisión Coordinadora, especialmente por la Agrupación Yugoeslavia Libre, .i la que se de^e el mejor mérito en la obra que estamos haciendo. En este folleto se resume todo, pero también con él se propag la nueva vida de Yugoeslavia, vida nueva, alegría, que en Yugoeslavia se trabaja día y noche sin preguntar cuanto me dan ni cuanto me papan, y resurge Yugoeslavia, y es hoy una de las Naciones aue más se está levantando.
Como secretario de propaganda aun desearía tener 25 años para estar al lado de Uds.
En esta nueva campaña yo pido su colaboración, y por lo tanto confío en esta nueva Federación.
Los felicito y los abrazo con todo corazón".
Nadaljuje
Na redni januarski seji t. 1. je tukajšnji odbor podružnice Svob. Jugoslavija zaključil bilanco do konca 1. 1945, ki je že bila odposlana za objavo v J. I. V. Kljub temu pa ne bo odveč, če tudi v "Pravici" podamo nekoliko podatkov, predvsem, radi tega, ker se povsod najdejo posamezniki, ki o pomožni akciji rečejo rajši slabo kot dobro besedo.
Tukajšnja komisija za pomoč domovini se je sestavila februarja meseca 1. 1944, ki pa ni mogla priti do pravega organ izatoričnega delovanja tja do sredine 1. 1945. Vzrok temu bi se dalo pojasniti nekako takole: Don Kišote je dejal: "Kadar glava trpi, trpi celo telo". In Bs. Aires pa' lahko rečemo, da je glava našega pomožnega delovanja. Tam pa je dolgo časa vrelo, se preoblikovalo in pres-navljalo predno se je prišlo do današnjega organičnega delovanja. Medtem se je seveda napravilo marsikatero napako in marsikaj zamudilo. Kljub temu pa je obstoječa komisija spravila skupaj od feb. do dec. 1944 $ 395.15. To je bila prva svota iz Córdobe odposlana na Koordinatorični odbor v Bs. Airesu. Do ustanovitve podružnice, to je, do meseca junija 1945. pa je ista komisija zopet zbrala $ 802.10. To je bila druga svota odposlana v Bs. Aires Tretjič se je odposlalo in sicer meseca septembra $ 357.80; oktobra $ 181.00; januarja t. 1. pa $ 970.20.
Zraven tega je ženski odsek podružnice odposlal tudi nekojiko blaga; 22 ročno pletenih kosov in
nekaj drugega blaga zraven, čigar vrednost je bila pomotoma oz-značena za bornih $ 50.00. Kakor nam je Koordinacijski odbor pojasnil, napako je napravil "tiskarski škrat", ker vrednost blaga je bila ocenjena za $ 250.00. Sicer pa ni to edina napaka, ki jo je "tiskarski škrat" napravil na račun naše podružnice, zato mi je celokupni odbor naročil naj pišem v Bs. Aires in protestiram, na kar samo lahko rečem, da bi morali tej strani posvetiti več pozornosti. Večina članstva pozorno zasleduje kaj in kako se dela; in to je prav! Vsim onim, ki na katerikoli način pomagajo pa rečemo: če slišite slabo ali dvomljivo besedo o našem delovanju, stopite do odbora, ki vam bo vselej na razpolago in ne nasedajte našim nasprotnikom! Ko bomo delali končni račun, se nam bo lahko reklo, da smo napravili malo, toda nihče, prav nihče ne bo mogel dvomiti v našo poštenost ! Je žalostno, da mora moramo sploh kaj takega beležiti, a je potrebno.
Dne 3. februarja je naš ženski odsek priredil drugi "asalto" zato je dal prostor na razpolago rojak Ivan Delič, kateremu se tem potom toplo zahvalimo.
"Asalto" ali "napad", je tukajšnja običajna družinska zabava. Prvotno so se ti "napadi" vršili na ta način: Nekoliko prijateljev se je pogovorilo, da vsaki prinese s seboj nekaj jedače in pijače, in ta-
ko so ob določeni uri "vdrli" v določeno hišo ter iznenadili domače z dobrim razpoloženjem. Danes se ti "napadi" organizirajo v širši meri in so za naše tukajšnje razmere zelo primerni, "žrtve" so skoraj vedno naše ženske, ki morajo napraviti kaj dobrega za pod zob, kar so do danes napravile z vso voljo, da so se vsi udeleženci prav pohvalno izrazili. Na vsih naših priredbah se vrši tudi sreč-kanje. Na tem "asalto" se je sre-čkal prav lep predpasnik, katerega je napravila in podarila odboru gospodična Sara Ceballos. Najlepša hvala!
★
V nedeljo 10. februarja smo pa bili na pik-i\iku. žene in dekleta so predlagale", da sedaj je primeren čas "in smo šli. Sicer je še na dan sobote padal dež in bali smo se že, da bo šel "pik-nik "po vodi". "Če bo dež" — smo rekli — "še bomo pa zbrali v kakšni hiši, n. pr. v Mozetičevi". Pa je naslednji dan posijalo tako lepo sonce, da nam je vsim poigralo srce veselja.
Zbrali smo se na Alberdi, v bližini pivovarne. Medtem ko sta tov. Mesec in Gregorič naložila pivo, je prišel še drugi kamjon iz Alto General Paz; mladina se je navdušeno pozdravila in tako smo se v dobrem razpoloženju odpeljali v La Calera.
Dan je bil lep in vroč. Med nami smo imeli tudi tovariše iz Bs. Airesa, so ti: Fr. Zaje aktiven pri mnogoterih / naših organi?,acijah j Anton Mozetič poznan dru<tven:> in dopisnik "Njive" s sinom Albertom, potem tov. Kette, ki se nahaja že več časa tukaj. Tako se nam .ie nudila prilika razpravljati o naši naselbinski politiki in se tudi nekoliko pošaliti. Namreč med nami ie bil tudi tov Fr. Kurinčič, zastopnik "Slov. lista" za Córdobo. Pik-nik pa se je vršil v prid lista "Pravica", katerega zastopnik je V>vt J. Mesec. Kurinčiču smo re-kIí, da bomo pisali v Bs. Aires, da je vzklikal "živjo Pravica"! Pa nam ie rekel: "Le daite a zapomnite si. da jaz sem zelo "maščeva-'en". Kakor vidite dobrega razpoloženja ni manjkalo.
Srečkalo se je tudi eno škatlo bombonov, katero je dobil Albert Mozetič, čistega dobička je bilo ? 52.60.
Posebno pohvalo pa zasluži mladina. Ni je veliko število, saj tudi naša tukajšnja naselbina je majhna, vendar pa ne drži rok križem. Kdo ne pozna agilne podtajnice naše podružnice, Agate Gregorič, potem Placide Gec in še več drugih od katerih pričakujemo, da bomo skupno napravili našo dolžnost napram trpečim in junaškim bratom v domovini.
A. D.
Elegantne obleke po najnovejšem krojil, si lahko nabavite pri
Krojačnici "GORICA" Franc LeSisais
V/ARNES 2191
VSI NA PUSTNE PRIREDITVE V DELAVSKI DOM, RAMON LISTA 5158
Pisma Es Ma£e Primorske'
Tov. Edvard Strosar je prejel ■od fevoje hčerke pismo, katera mu piše:
Trnovo, 10.10.1945.
Dragi tata!
V prvih vrstah moje pisave vas lepo in srčno pozdravim in v duhu poljubljam. Sporočam vam da po velikem trpljenju nismo pozabili na vas in zmirom s večjim hrepenenjem želimo da bi se zopet vrnil med nas, k svoji tako nesrečni družini. Tudi nas je ?adela tež -ka in žalostna usoda, izgubili smo našega dragega in ljubega sina in brata Mirkota, tudi on je moral datr svoje mlado življenje na altar domovine, za to tako dra;ro in s krvjo priborjeno svobodo za katero smo vsi trpeli in se borili štiri dolga'leta. Za nas so tako žalostni dnevi, 10. avgusta t. 1. smo pokopali ljubega Mirkota. Vrnil se je iz internacije iz Nemčije bil je v taborišču in po petih mesecih mučenja in pretepanja se je vrnil domov a ga ni naše! ontali so samo goli zidovi.
Dragi tata! Nihče ne zna ceniti naše trpljenje in ne more verjeti kaj je zločinski Nemec nri nas delal; njegovo geslo je bilo ubivati, ropati, požigati, izseljevati ljudi v internacijo. Kolikokrat-,ie bilo treba v letih 1943-44 spati v P'ozdu in na snegu, lačni, zmrzli v stra hu a vendar nismo obupali, ustrajali »mo vsemu.
Vrnite se tudi v tata, ker vas tako težko čakamo, vsi so pisali ali od vas ni ne duha ne sluha, kaj to pomeni. Ko je Mirko ležal na smrtni postelji, smo ga vprašali kaj si želi, nam je odgovoril samo tatu bi rad videl. Ali njemu je bila utrgana tista želja, nikoli več ftjie bo vas videl, ne on vas in ne vi nje-Ra. Zakaj moramo biti mi tako nesrečni, ne vem, ali smo kaj zakrivili?
Izidor je pri partizanih že dve leti. Prej je bil eno leto v italijanski vojski, *>n tudi se je boril kot zaveden slovenski partizan za našo pravo federativno demokratično Jugoslavijo. Mama je bila doma sama, vedno v skrbeh za nas da ne bi prišli kam v kako nesrečo, a danes je že drugače, ne misli si več na nesreče, 'ampak na dragega Mirkota.
Sedaj je vojne konec in se ne sliši grom topov, sedaj imate tudi vi odprto pot za se vrniti domov, danes potrebujemo nujno vaše pomoči.
Nismo več majhni, kakor ste nas pustil mi si že lahko danes sami zaslužimo svoj kruh ali za našo drago mater kdo bo skrbel, ko je ona toliko skrbela za nas. Jaz sem sama z mamo. Izidor .ie še pri partizanih.
V času vojne si nisem mislila da bomo ostali živi, hrane smo imeli zelo malo, po 15 dni nismo imeli kruha in mnogokrat tudi vode ne. Mnogo ljudi je umrlo, dosti je tudi pohabljencev, tako je tudi Darinka Strosarjeva ostala brez noge in še mnogo drugih katerih sploh vi ne poznate.
Mama Strosarejeva je še živa in se vedno spominja na vas. Ob vse smo prišli, zgorela nam je hiša in v'se kar je bilo v njej in sploh celo Trnovo je po-žgano in porušeno do tal, da si niti ne morete predstavljati kako bi moralo biti Sledijo osebnosti.
Sprejmite obilo pozdravo od mene, mame in Izidorja.
Naš rojak m aktivist Valentin črne iz Solkana je prejel od sestre sledeče pismo:
Solkan 26-11-1945.
Dragi brat:
Po dolgih letih smo Vendar prejeli
Tvoje toliko pričakovano pismo, lepa hvala. V naši družini smo še vsi zdravi za sedaj, samo Rafael je bil leto meseca maja operiran za kilo, a sedaj je že dober. To leto februarja je umrla teta Pepea v Averanu pri Rimu, bija je tam pri teti Poldi že par let, šla je od tu kadar nam je pretila jugoslovansko-italijanska vojna. Meseca septembra je umrl pa stric Matija, ki je pokopan v Solkanu. Karlo je našel smrt v Sredozemskem morju že v začetku leta 1941 ker je bil pri ital. mornarici. Drugi sorodniki so še vsi živi samo Tonine rnanjke že od poloma Italije, torej je ž proč dve leti, a nihče ne ve za njega. (Tako mine slava) Pepi Poberaj je umrl to poletje, prehadil se je v kaver-nah kamor se je zatekal radi bombardiranja. Prestali smo čez dvajset bombnih napadov, največ teh jo bilo naperjenih na solkanski most in na železniško postajo. Vse te napade smo prestali še precej dobro, saj ni bilo niti toliko žrtev kakor je bilo bombardiranja. Naša hiša :-azen šip nekaj stropa in razpok je ostala cela, hudo pa je poškodovan Gori-šček in naš Govojek. Most je ostal po-•'~nci čenrav zelo poškodovan. Enkrat so ga bombardirali z razsveljevanjem pa so silno zgrešili cili, tako da so sejali bombe po celem Solkanu. Takrat se se je sesula hiša od Drekonje' pri šoli in zasula več ljudi, hišr.i so bili le nekoliko ranjeni a dva druga sta ostala mrtva, torei vidiš da ni daleč od nas. Tudi hi-š-' Prijonova (Korinceva) nri kaneli v Žnbnem kraju je do tal porušena rav-m zadnji dan boja. Postaja pa je žalo-vse je porušeno in kar je okoli nje. Cela Solkanska cesta do Fona ter via Officine je na tleh. Hiša od tete Meri je nerabna, sedaj stanuje pri Bensavih.
Solkancev je bilo silno mnogo zaprtih. Kar cele družine so že v času fašistične dobe pozaprli potem so se po polomu Italije vrnili, toda ko so prišli Nemci so zopet zaprli vse tiste ki so bili le količkaj sumljivi odvedli v Nemčijo v taborišča smrti od koder se masikateri -.i povrnili več. Tudi mnogo žensk je bi lo med njimi.
Sedaj se mnogo možkih vrača od vojakov. Zadnja tri leta se je videlo samo vojaštvo vse je nosilo puško le stari in tisti ki niso bili sposobni so ostali. Tvoji prijatelji, Janez Bizjak, Pepi Batistič in drugi so bili pri vojakih pod Italijo, ob polomu pa so se vrnili vsi tisti ki so bili v notranjpsti Italije če. jih ni Nemec po cesti polovil, kar jih
je bilo v Sardenji pa so ostali tam kot ujetniki. Še vedno se nekateri vračajo, ali s zavežnisko armado ali pa iz partizanske vojske. Ti poslednji so največ prestali. Koliko zim so morali prestati v gozdovih v snegu, mrazu in lakote in vendar so zmagali. Mnogo jih je padli v boju z okupatorjem. Že cel meces hodijo naši v hribe in izkopujejo svojce ter jih potem <pokopleje na domača pokopališča, tako da že več nedelj smo imeli take pogrebe. Včeraj je bil eden iz-vanreden dan. Pripeljali so 115 nadlih partizanov in talcev in jih položili pred cerkvijo na travniku v Gorici. Sto petnajst rakvi naših rojakov je ležalo tam na prostem, kjer se je vršila maša, govori in petje. Potem se je vršil sprevod v vse vasi okoli Gorice. Take svečanosti in obenem žalosti menda se še sploh ni videlo. Tudi v Solkan smo opremljali 12 žrtev, med njimi je bila Milojka Štrkelj, ki je padla pod belo-gardističnimi kroglami v Cerknem skupno z 42. tovariši, januarja 1944. Tudi njen bratranec Miloš Goimšček od Fa-r.ice Bitežnik je padel septembra 1943. Na Trnovem je bil pokopan tam v nekem vrtu. Mnogo jih je požrl Trnovski gozd in naše gore pa tudi v dolini, v brdah in v mestu je tekla kri. Če so kje kakšnega Nemca ubili, so padali naši ljudje v skupinah. Večkrat so jih vzeli iz zapora in jih ustrelili po deset za vsakega mrtvega Nemca. Po večini so jih streljali na goriškem gradu in pokopali neznano kam.
Tudi v Solkanu nismo ostali brez borbe. Po Žabjem kraju in vinogradih je bila huda bitka. V začetku so naši trdno držali, a ko so Nemci dobili pomoč so se žal morali naši umakniti. Kdor je padel, mu je bil izkopan grob kar na mestu. Borile so se tudi ženske kakor moški. Ena tovarišica je padla pri kapelici v Žabjem kraju, a več jih padlo po vinogradih. Te grobove sedaj izkopavajo, a na žalost mnogo jih je neznanih in bodo za vedno ostali neznani. Srebrnič (Jurist) se je boril tudi za svobodo a je ni učakal, končal je v valovih Soče pri Kanalu, skupno z dvema zavezniškima častnikoma, že pred dobrim letom.
Tudi Rozina Valentičičeva je zgubila v borbi dva brata. Eden je bil težko ranjen pri Kronbergu, umrl je v bolnici, sedaj pokopan v Solkanu, a drugi se nevé kje je. Tako vidiš, v naši vasi jih je požrla vojr^i čez 70, same mladine, a še jih pogrešajo. Prelili so svojo kri za boljšo bodočnost a sedaj je še nimamo, toda vsaj lahko svobodno govorimo naš
jezik, a za drugo moramo še čakati.
Za hrano, obutev in obleko ni velike razlike, kljub temu da je že osem mesecev ko se je končala vojna. Še vedno hodimo kupovati na izkaznice, a če bi čakali samo kar se vdobi na nje bi že davno od lakote pomrli. Morali bi biti vsi miljonarji, ker ko greš v trgovimo, je več težak denar ki ga moraš dati, kakor blago ki ti ga dajo. Plače so majhne nasproti cen blaga, zato pa se ne zasluži kakor samo za živet, čeravno je dosti porušenega je vseeno malo dela, ker obnova ni še pričela, ker nimamo še pravega gospodarja. Za sedaj delamo vsi. Jaz in Marija delamo v tovarni v Pod-gori. Od marca pa do oktobra sva bila brez dela, ker ni bilo surovin. Rafael pa dela za težaka na postaij. Tata ne dela več za mizarja, ukvarja se v vrtom in vinogradom. To leto pa smo prekopali na roke tudi Govojek od strica Mina.
Sprejmite vsi kar vas je sorodnikov in znancev v najlepše pozdrave in voščila za božične praznike, ter želimo vam vsim obilo sreče v letu 1946. Najlepše pozdrave pa spreimi Ti od sta-rišev, b'-ata sester in nečakinje.
Tvoja sestra Tini.
Opomba uredništva: Eden brat Valentičičev je padel v Španiji za časa španske civilne vojne, kjer se je boril kot prostovolec pri loja-listih.
Naša rojakinja Viktorja Furlan je prejela od svoje sestre pismo: Črnice 15. nov. 1945.
Ljuba sestra:
Prej ko ti nadalje pišem sprejmi naj-prišrčnejše pozdrave in poljube. Po dolgih letih sem spet prejela pero v roke, da vam napišem par vrstic. Saj morda mi bo zaman pisati ker človek si predstavlja da niste živi, mislim da bo kmalu pet let od kar nismo prejeli nbenih vaših novic, mi smo grozno v skrbeh kako je z vami, ker v teh petih letih mi smo prestali same grozote in žalosti.
Sporočam vam žalostno vest da nam je padel v partizanih naš dragi Mirko, na veliko žalost je pokopali daleč od doma še naprej od Ljubljane, umrl je 1. marca 1945, tik pred svobodo.
Stric nam je tudi umrl pa bo kmalu dve leti in mož od Cvetke je tudi padel v partizanih, Ostala je vdova z dvemi otroki. Mnogo smo prestali v tej vojni. Mama je zdrava, ampak jaz nisem kaj preveč nri zdravju, Lojze je še pri vojakih, Janko dela v Trstu, zasluži toli-
¿2 M- - T - - am JE ■■SuEtew2 f v ■ i )[i í&>• 'Mjsátf£'-'¿«-»«¿¿iSwí• fij	ii'H fsliH -«^/''fis»'• ¿V®Bí • r ,. ' **" ,+A su g V ■^^^■HIlHDMHUtfB'; ^MHVr IV t khBR^^HKt "" • 1 > I9MMI T» JRfwflEHsHlI "^BBr . - - OoPS^A^^HHkJILJH ■** , ■ i Jsnwimmkiibb «-
	
	
' t i r ' ; K".' ,» , ■-.' v, JSr ./7® BííiMaBGSBBKHBH	
El E € IZ E O M U 11 O P A '' Lastnika h raí a BfcOVTAR
PRVOVRSTNI HOTEL z najboljšo KAVARNO in RESTAVRACIJO
RIO CARAPACHAY TIGRE, F.C.C.A.	U. T. 749-589
Prevoz s postaje TIGRE, F.C.C.A. do Recrea in nazaj, odrasli $ 1.—, otroci $ 0.50
Keglišče, velika plesna dvorana. Prostor za PIK-NIK
PUSTNE KAKAVE SE BOEM& VRŠILE dne: 2, 3, 4, S, 9 in I© Marca. Igral bo Samčev orkester
PRAVI


Editado por las Sociedades O.K.». Lj. Oder, S.?" D. L Cankar y Agr. Yug. Ubre - Coni. Esloveno
ko da živi. Tukaj je grozna draginja da si ne moremo nič pomagati.
Nikdar si nismo mislili da bodo prišli Amerikanci v naše kraje. Sledijo o-sebnosti.
Vas pozdravlja Vida in mama. *
Dragomljevas, 11-29-1945.
Jugoslavija
Dragi moj stric:
Po dolgem času se vam oglašam iz Dragomljevasi, dal vam bom vedet kako je bilo pri nas med vojno, najprej vam damo vedet da so ateta Nemci internirali odpeljali so ga v Nemčijo, da je bil komunist; v Nemčiji je od glada umrl in so ga sežgali v peči, so ga mučili vse povsod da ni bilo za njega življenja. Jaz Ivan, mlajši brat Tine, in mama smo pa doma in se sami mantra-mo jan starejši brat Tone je že tri leta v partizanih bil je 17 let star ki je šel prostovoljno v vojsko bil je odlikovan borec v naši vojski zdaj je v Beogradu v Titovi gardi, pri nas doma je pa bolj slabo ker ni gospodarja kmetija prepada zelo veliko smo delali za našo vojsko da se smo nacionalno osvobodili da smo prosti suženstva tujih narodov da nebomo več pod tujim jarmom. Jaz sem star 16 let in nemorem še volit in bom pa zelo veliko pomagal pri volitvah pri nas bomo vsi volili Tita in bomo šli za Tita naprej; če smo se 4 leta borili s Titom borno ga tudi volili. Oče je res umrl in slava mu pal je za svobodo, iz naše vasi je res dosti sinov padlo in so matere ponosne na to ker padli so za svobodo, tudi jast sem izgubil levo roko v nemški ''Hajki'' pri nas bom se šolal da bom lažje živel, pri nas je težko za vse stvari če bo mogoče pa nam kaj pošljite, hvaležni vam bomo.
Radovedni smo kako ste kaj vi preživljali ta težka 4 leta borbe, zdaj bom jast zaključil svoje žalostno pismo in vas še enkrat lepo pozdravljamo — Mama, Ivan, Tone, Nasvidenje — Takoj odgovor — Movern Ivan — Jugoslavija.
IZ UDRUŽENJA SVOBODNA JUGOSLAVIJA
Tov. Odon Stanta je nabral na nabiralno polo štev. 33 od Koordinacijskega odbora za pomoč Jugoslaviji svoto $ 355. Omenjena svota je bila nabrana med našimi
SLOVENIIA V BORBI ZA SVOBODO
pomagali Hitlerju v bratomorni borbi Slovenca proti Slovencu za popolno uničenje in iztrebljenje slovenskega naroda. Pravilnost tega poročila tudi potrjuje zaključek zavezniške konference v Jalti, ki je odobrila sedanje delo Osvobodilne fronte v Jugoslaviji in dala Jugoslovanom priliko, da si zgradijo svojo novo državo za sebe.
Kar se je dogodilo v Jugoslaviji v teh štirih letih, je zgodovinskega pomena; pomeni novo, svobodno in bratsko sožitje narodov Jugoslavije. Nobena reakcija ne bo zastavila tega narodnega razvoja. Mi Amerikanci pa imamo težko nalogo biti na straži in paziti, da se stara evropska reakcija ne zaleže med nas in med nami v Ameriki ne nadaljuje svojega strupenega, razdvajalnega dela. Odpreti je treba oči in se zavedati, da vso propagando proti svobodni Sloveniji in svobodni Jugoslaviji vodijo v svobodni Ameriki jugoslovanski ubežniki "in njim udi-njeni priležniki, za katere ni več prostora v stari domovini: ker so se pregrešili proti svoji lastni rojstni domovini, ker so pomagali povzročiti njeno krvavo Kalvari-jo in sedaj iščejo zaščite in utehe za kulisami vere in cerkve.
Kot Osvobodilna fronta v stari domovini, tako je tudi Slovenski ameriški narodni svet nudil vsem poštenim in zavednim amerišikim
Slovencem priliko za skupno sodelovanje v slogi, bratstvu in ne-pristranosti, brez razlike na osebna in ideološka prepričanja, za dosego enega samega cilja: svobode, demokracije in Združenja slovenskega naroda in informirati Ameriko o stremljenih teag naroda. Ta princip je SANS v vseh slučajih vestno izvajal. In kakor v Sloveniji, tako so se tudi v Ameriki našli posamezniki, ki so enostavno prezrli vse principe in načela demokracije in so se z vso silo podali na delo, da to krvavo borbo slovenskega naroda pred svetom onečastijo in osramotijo. Mi smo prepričani, da svojega izdajalskega namena niso dosegli in ga ne bodo. "Po njihovih dejanjih jih boste spoznali!"
Nasprotno pa stoji danes slovenski narod na pragu svoje nove bodočnosti, o kateri je sanjal stoletja. Svoie nove usode Slovenci niso podedovali, niti jim je ni nik-do podaril. Priborili so si jo sami in zanjo plačali s potoki krvi svojih najdražjih sinov in hčera v borbi proti zunanjim in notranjim sovražnikom. Slovenski narod je uvidel, da mora biti najnrej zadana SMRT FAŠIZMU, predno resnično zašije SVOBODA NARODU. Skozi grom in viharje stopajo v nove zarje— v novi dan. ki pred njimi zori!
(Konec)
rojaki na Paternalu. Prispevali so sledeči rojaki: Stanislav Bratus. 10.00; Odon Stanta 10.00; Marija Ivančič, 10.00; Stanislav Marko, 5.00; Rudolf Ivančič, 10.00; Ivan Lukunič, 10.00.; Franc Surina, 10.00; Franc Orel, 20.00; Srečko Krusič, 10.00; Miroslav Taučar, 25.00; Ivan Skok, 10.00; Alojz Krpan, 5.00; Marijo Fur 1 a n i 15.00; Alojz Pintar 10.00; Edi Strosar 10.00; Lambert Gcidina, 10.00; Velikonja Jožef, 5.00; Ivan Košuta, 10.00; Albert šuligoj, 10.00; Franc Slavec, 5.00; Andrej Paglavec 5.00; Anton Mihel, 5.00 ; Marij Krušič, 10.00; Vida Flego,
60.00; Olga Urh, 10.00; Albin Breceli, 10.00; Franc špacapan, 5.00; Jožef Simčič, 5.00; Jožef Go-mizel. 5.00; Franc Tomšič, 10.00; Rudolf Ukmar, 20.00; Skupaj: $ 355.00.
se
fRACIJA SVANČM£ OMJDOLF
AÑASCO 2622
PLANOS - CALCULOS
HORMIGON ARMADO
CONSTRUCCIONES
Tr-g«H*TBBrreg Pedro Morón 5130 U. T. 50-718G --------r Esc Lope de Vega 2802 50.5395
TRGOVINA IESTVIN
Srečk« Turel TRELLES 1402 U. T. 59-4104
KROJAČ NICA Stanislav Maurie
Velika izbira modernih oblek *
Irelles 2642	U. T. 59 - 1232
KROJAČNICA ★
FRANC MELINC *
Paz Soldán 4844 U. T. 59-1356
MEHANIČNA DELAVNICA
Ani tem Kline ★
Tinogasia 4386-88 U. T. 50-5750
STAVBINSKA KOVAČA G. ŠTAVAR & K. KALUŽA
Laprida 2442 - Florida F.C.C.A.
Se priporoča rojakom dobro znana ČEVLJARNICA Delo solidno
S« ISraitkovié
MORLOTE 138	La Paternal
KOVINSKO STAVBENO MIZARSTVO HUMAR in M A K U C
Av. Central 3720
Calle N" 2 3729 U. T. 741 - 4520
L. ROJIC
TRGOVINA JEST VI M
TRES ARROYOS 1600 U. T. 59-2153
TRGOVINA JESTVIN in raznih pijač
Frmze Spačai
Perú 498	Villa Martelli
U. T. 741-0034
[ FRANC ŠTEKAR
Stavbinski podjetnik ★
Ramón L. Falcón 6371 U. T. 64 - 3084
•1 o s i p II1 a é si
• Mehanična delavnica
Villa Real 140 José Ingenieros U. T. 757-640
Bar in RESTAVRANT f* M I RAMA R "
PARRILLA - PRVOVRSTNA KUHINJA - KEGLIŠČE
J. L A IT *
Avda. Feo. BEIRO 5294
U.'T. 50 - 4300
Trgovina čevljev nudi izbiro póvrstnih čevljev vseh vrst po res ugodnih cenah.	ŠOLSKE POTREBŠČINE
ALBERT B E LT R A M
DONATO ALVAREZ 2288
LA PATERNAL
RECREO "LlAO - LEA©"
RIO CARAPACHAY	TIGRE, F.C.C.A.
IZBORNA DOMAČA KUHINJA. ČEDNE IN ZRAČNE SOBE
CENE ZMERNE Se priporoča rojakom
I. OBERIPANK
Kadar se misliš preseliti poslužise PREVOZNEGA PODJETJA ANTON BLAZINA
PREVAŽANJE PO MESTU IN NA DEŽELO TRIUNVIRATO 2789	U. T. 54 - 0257