KRALJEVINA SRBA, HRVATA I SLOVENACA
UPRAVA ZA ZAŠTITU Klasa 80 (3)
INDUSTRISKE SVOJINE Izdan 1. Februara 1927.
PATENTNI SPIS BR. 4098
La Societe des Ciments Frangais et Bureau d’Organisation Economique, Pariš.
Postupak i peć za dobijanje cemenla topljenjem.
Prijava od 31. marta 1925.	Važi od 1. februara 1926.
Traženo pravo prvenstva od 9. aprila 1924. (Francuska).
Izrada cementa topljenjem vršena je do sada u električnoj peći i u peći Vater-Za-ket.
Prvi način izrade moguć je ekonomski samo u posebnim slučajevima a drugi postupak zahteva kao gorivo skup koks i vrlo često redak na pijaci.
U ostalom peć Vater - Žaket radi kao ga-sni generator sa jakim razvijanjem ugljen-monoksida, što smanjuje kalorično dejstvo upofrebljenog goriva i čini ovaj postupak još manje ekonomičnim.
Upotreba rotacione peći za topljenje cementa predstavlja znatna preimućstva nad ostalim postupcima, jer dopušta da se kao gorivo upotrebi bilo kakav ugalj u stanju praha, bilo prirodni gasovi, bilo gasovi iz gasnih generatora, petroleumska ulja i t. d.
Gorivo je potpuno iskorišćeno jer se njegovo sagorevanje vrši sa razvijanjem ugljen dioksida bez i malo ugljen monoksida, najzad kvalitet cementa je ravnomeran time što se zahvaljući okretanju peći dobija homogena masa.
Ali do sad učinjeni pokušaji topljenja u rotacionim pećima doveli su do neuspeha, jer se htelo služiti sa sadanjim rotacionim pećima bez izmena, obloženih zbog klinke-rizacije portland cementima; posle nekoliko časova rad procesa postao je nemoguć usled mnogobrojnih prepreka, naročito u-sled obrazovanja tvrdih prstenova u donjem delu peći, koji sprečavaju izazivanje cementa a u gornjem delu obrazovanjem pa-
lamara i prstenova koji sprečavaju dolazak materija sirovina.
Ovaj se pronalazak odnosi na postupak i aparat koji dopuštaju da se ove nezgode izbegnu i da se postigne industrijsko dobijanje cementa topljenom u rotacionoj peći:
Prema ovom pronalasku sirovina namenjena na primer fabrikaciji aluminiumnog cementa biće na sledeči način postupa na:
Dovodi se u gornji deo rotativne peći gde se vrši otpuštanje vode i ugljene kiseline i gde je temperatura materije od prilike 1000° za sve vreme dok traje otpuštanje ugljene kiseline zahvaljujući endo-termičnosti ove reakcije mada je u zoni plamena sa višom temperaturom.
Ne dešava se nikakav početak topljenja i materija može tako da dospe pre svršetka periode otpuštanja ugljene kiseline u jako zagrejanu zonu na 1600° do 1700° gde se naglo topi čim je ispuštanje ugljene kiseline završeno. Dužina peći i dužine plamena tako su izračunate i kombinovane da je temperatura peći u delu gde se završava ispuštanje ugljene kiseline znatno viša od tačke topljenja upotrebljene sirovine.
Pod ovakvim uslovima ne mogu se obrazovati ni palamari ni prstenovi u gornjem delu peći sa njihovim preprekama. Najzad rastopljeni materijal, pošto je prešao izve-snu dužinu rotativne peći zagrevanu na visokoj temperaturi, gde je postao homogena i gde se završavaju reakcije, izvodi se
Din. 20.
iz psci dok je još u sasvim istopljenom stanju oko 1500° do 1600° i to pre no što naiđe na hladniji deo plamena koji se nalazi blizu ognjišta. Na ovaj način palamari materijala koji su do sada sprečavali industrijsko dobijanje cementa topljenjem u rotacionim pećima ne mogu se više obrazovati i postiže se pravilan tok dobijanja.
Ovaj postupak može biti ostvaren u aparatu dole opisanom kao primer i predstavljenom u uzdužnom preseku na priloženom nacrtu. Poznato je da plamen koji služi za zagrevanje rotacione peći ima tri karakteristična dela:
1.	Srazmerno hladan deo —a— blizu siska za ubacivanje goriva.
2.	Toplu zonu dosta razvijenu —d - koja dopušta topljenje cementa.
3.	jezik sa maksimalnom temperalurom na kraju plamena.
Prema pronalasku ove poznate osobine plamena obično upoirebljenih siskova upo-irebljene su na sledeči način.
Srazmerno hladna zona blizu siska za u-bacivanje goriva obrazovana je jednim pred-ognjišiem sa vazdušnim sirujanjem koje hiadi oplatu od opeka i sprečava podizanje temperature u tolikoj meri da oblogu pokvari, iako se dobija topal vazduh potreban za sagorevanje goriva ubačenog Siskom i postiže osobito topao plamen u donjem delu relativne peći. Otvor za izlivanje cementa načinjen je kod sastava između predognjišia koje je nepokretno i pokretnog dela peći, da bi se izbeglo ulaženje rastopljene materije u rashlađenu zonu.
Roiativni deo peći ima jednu oblast spo-Ija rashlađivanu u zoni gde bi materija pre no što se potpuno istopi mogla da obrazuje grudve; u tu svrhu peć može biti na tom mestu obložena po izvesnoj dužini sa opekom dobrim toplonošama.
Najzad malerija se uvodi u peć pomoću jednog uređaja sa pogodnim hlađenjem.
U primeru izvođena pokazanom na priloženom nacrtu, predognjišie je predviđeno dosta dugo tako da prima ceo srazmerno hladan deo plamena. Đa bi se u lom delu peći izbeglo podizanje temperalure koja bi mogla da ošteti na toploti oipornu oblogu koja se ne hladi rastopljenom materijom kao u donjem delu peći i da bi se zngre-jao vazduh za sagorevanje i da bi se dobila viša temperatura u delu jakog zagre-vanja, zidovi predognjišia imaju prigodno hlađenje.
U tom cilju predognjište je snabdeveno dvostrukom košuljom —b— kroz koju kruži vazdušna struja, po dnu kao i strane pred-ognjišta ova struja prolazi kroz kanale —c— opeka 1 hladi ih.
Ovo predognjište može u ostalom da i-ma košulju za vodeno hlađenje, koja na crtežima nije predstavljena, i koje sprečava podizanje temperature opeka u delu predognjišia koji je blizu zoni topljenja u peći.
Regulisanjem dolaska ovog vazduha koji zsgreva prolaskom pored vrelih opeka može se podešavali dužina plamena i dobiti dovoljna temperatura za lopijenje cementa u zoni koja se nalazi na donjem kraju —d— pokretnog dala peći.
Najzad ovo predognjište stoji na točki-ćima —g	preko kojih može da se kreće
i prali širenje pokretnog dela peći, jer u-tvrđeno predognjište koje nema uzdužno krsianje ne može izdržali induslrijsku pri-menu.
Predognjište nema u sivari otvor za izlivanje t. i. otvor za izlivanje načinjen u njegovoj unutrašnjosti šio bi potpomoglo za-lepljivanje i kočenje okretanja peći, nego je na njemu predviđen jedan usek —e— prema pokretnom delu peći kroz koji se vrši izlivanje tečnog cementa.
Tečan mlaz cementa slobodno pada kroz vazduh pre no što stigne do mehaničkog uređaja za kalupljenje ili sitnenje —m— izvedenog kao beskrajni sto i lako biva kaljen hladnim vazduhom šio poboljšava kvalitet cementa. Ovo se ne dešava kad se rastopljen produkt izliva u zatvorene grliće gde je hlađenje lagano.
Da bi se izbegao ulazak vazduha kroz urez za izlivanje u peći se radi pod malim nadpri liskom.
Gornji deo peći —s— nalazi se ispred toplog dela —d- i izrađen je od materijala dobrog toplonoše kao što su opeke od karborunduma, rastopljenog aluminium oksida i t. d. sa dodavanjem prema potrebi makakvog pomoćnog uređaja za hlađenje.
U ostalom materijal se uvodi u peći pre otpuštanja vode i ugljene kiseline; pošto su ove dve reakcije endotermične one sprečavaju podizanje temperature u delu —-i—-i	S— peći gde ona ne treba da pređe
1000°C. Na taj način ne može se obrazovati grudve i nezgodna zalepljivanja pošto je materijal posle nepotpunog ispuštanja ugljene kiseline još na došla niskoj temperaturi kad ulazi u zonu —d— gde je temperatura odveć visoka da bi se grudve mogle obrazovati.
Smeša za pečenje uvodi se preko grlića —k— obvijenog vodenom košuljom —h— koja sprečava suviše jako zagrevanje grlića pod ulicajem vrlo toplih gasova koji izlaze iz peći.
Ovi uređaji, kombinovani svi ujedno ili
đelimično osiguravaju pravilan tok dobija-nja cementa topljenjem i opštu ekonomiju postupka.
Patentni zahtevi:
1.	Postupak za dobijanje cementa topljenjem u rotacionoj peći naznačen time, što se smeša pečenje održava ispod 1000° u prednjem delu peći dejstvom spoljnjeg hlađenja i gubitkom unutrašnje toplote, koja, dolazi usled otpuštanja vode i ugljene kiseline, i što odlazi bez prelaznog stanja u zonu peći sa vrlo visokom temperaturom oko 1600 do 1700° i što se rastopljena odvodi iz dela peći gde je temperatura još iznad 1500°.
2.	Rotaciona peć za izvođenje postupka po zahtevu 1, naznačena time, što se sastoji rashlađivanog grlića za uvođenje smeše, rotacionog dela čiji je gornji kraj srazmerno niske temperature rashlađivan; a donji kraj na visokoj temperaturi; i predognjištem koje ima vazdušno hlađenje — ovaj se topal vazduh upotrebljava za povišenje temperature u vreloj zoni peći.
3.	Rotaciona peć za dobijanje cementa topljenjem, naznačena time, što se smeša za pečenje dovodi preko jednog grlića
obmolanog kožuhom za vođu da bi se iz-beglo podizanje temperature usled dodira sa vrlo vrelim gasovima koji izlaze iz peći.
4.	Rotaciona peć za dobijanje cementa topljenjem, naznačena time šio gornji deo rotacionog dela peći, gde je temperatura srazmerno niska, ima zonu obloženu materijalom koji vrlo lako prenosi toplotu kao što su opeke od karborunduma, rastopljenog aluminiuma oksida i t. d. rashlađivane spolj-nirn vazduhom, polivanjem vodom ili na ma kakav drugi pogodan način.
5.	Rotaciona peć za dobijanje cementa topljenjem, naznačena time, što je otvor za odvođenje rastopljenog cementa predviđen kod sastava između rotacionog tela i pred ognjišta gde je temperatura preko 1500° i što je načinjen prostim zarezom na predognjištu.
6.	Rotaciona peć za dobijanje cementa topljenjem, naznačena time, što je predog-njište pokretno na točkićima u pravcu osovine peći i što se može po volji približiti ili udaljiti.
7.	Rotaciona peć za dobijanje topljenog cementa, naznačena time, što predognjište ima dupli ogrtač za kruženje vazduha i o-tvore za uvođenje ovog toplog vazduha u peć.

■ft ft
/Idpatentiraj 4098.
J
%
.
j j




' ■


' • ;•
'J'
i'



:• •; i' •
r ■
s :
\


. v


■»