KRALJEVINA JUGOSLAVIJA
UPRAVA ZA ZAŠTITU
Klasa 47 (7)
INDUSTRISKE SVOJINE
Izdan 1 septembra 1933.
PATENTNI SPIS BR. 10331
Carfagna Cosimo, Napulj, Italija.
Uredjaj za osiguranje higienskih uslova u sistemima za raspodelu pijače vode. Prijava od 14 novembra 1932.	Važi od t marta 1933.
Traženo pravo prvenstva od 7 decembra 1931 (Italija).
Predmet pronalaska je naprava, kojom se omogućava zaštita postrojenja za raspodelu pijače vode od toga, da se voda bilo hotimično bilo slučajno zaprlja unošenjem strane materije u cevi pri razvodnim ili ispušnim tačkama samog postrojenja.
Pronalazak je naznačen time, da se na svim razvodnim ili ispušnim tačkama u ce-vima predviđa ventil ili zatvaračka slavina takvog naročitog dejstva, da se uvek automatski zatvori, kad se ma iz kojeg razloga, vrši negativan pritisak spolja prema unutrašnjosti cevnog sistema.
Pomenuti negativni pritisak, koji potiče iz raznih okolnosti, kao što će se ovde opširno opisati, prouzrokuje jedan period u-sisavanja, koji oštećuje sve slobodne ispušne tačke toka kao i one, koje imaju zavr-ćene slavine.
Za vreme takvog perioda, ulaze vazduh i druge supstance spolja, čija ^priroda zavisi sasvim od atmosfere, koja okružava pojedine otvorene ispusne tačke, te prema tome i voda u cevi preuzima te osobine. Na primer, hidranti za javnu upotrebu u gradovima, koji su postavljeni po ulicama, propuštaju tečnost, koja se zadržava u u-dubljenju, u kojem se nalazi slavina, i ista dolazi u cirkulaciju.
Kako se pak pored ukrasnih česmi, malih higijenskih školskih česmi, javnih česmi i t. si. nalazi i velik broj ispusnih' cevi, koje daju vodu za prskajuće sifone i kanale, za prskajuće bazene za klozete, prska-
juće miazeve za javne pisoare, i t. si. jasno je, da vazduh, koji će ući iz. te okoline u cevi, ne može biti zdrav, pošto će zadržati razne štetne mešavine bilo gasa bilo tečnosti, pa čak i čvrstih sastojaka. Ovaj vazduh, koji se sa higijenskog gledišta mora na svaki način smatrati kao opasan po zdravije, došavši u dodir sa pijaćom vodom prlja istu i ostavlja u njoj kužne gasove i patogenične bakterije, koji se bez sumnje nalaze u njemu.
Između glavnih razloga negativnih pritisaka u cevima može se navesti oštećenje cevi u siedstveno njeno popravljanje. Po-menuto oštećenje prouzrokuje veći ili manji gubitak vode, što pak prouzrokuje povećanje brzine toka, usled čega pritisak popušta, a popravljanje pak iziskuje, da se cevi odmah sasvim isprazne.
Sasvim je sporednog značenja to, da su po neke glavne cevi snabdevene sa vazduš-nim ventilima, pošto ti nisu nikad otvoreni u momentu gubitka vode, a i kad bi bili, isti ne bi mogli sprečiti, da vazduh ne uđe u same cevi ili kroz druge napred po menute otvore ili razvodne odn. ispusne tačke.
Uvođenje vazduha u glavne cevi se može sprečiti samo time, da se zatvore svi sprečavajući ventili svih sporednih cevi, ali takvo zatvaranje je u praksi nemoguće, ne samo s toga, što bi to zahtevalo nekoliko dana, za koje bi vreme velike zone bile lišene vode, nego i s toga, što bi se
Din. 20.
to uvek moralo izvoditi u velikoj žurbi u-sled prskanja cevi ili drugih oštećenja.
Drugi razlozi, koji mogu dovesti do o-pasnih infiltracija u cevima, su radovi oko regulisanja količine vode u izvesnim zonama vodene mreže u odnosu prema zahte-vima potrošnje i kontigentiranju vode. U stvari, prouzrokuju se kolebanja u pritisku kroz manju ili veću dužinu mreže, a sied-stveno tome veće ili manje popuštanje pritiska u odnosu prema celokupnom broju upusnih ili ispušnih tačaka i prema njihovoj razdeobi.
iz toga se može videti, da kod aktueinog sistema za raspodelu pijače vode, cevi, koje su za neko vreme ispražnjene bilo deh-mično bilo sasvim, su izložene opasnosti, da se uprljaju kužnim vazduhom i pato-geničnim klicama, koji se vazduh meša sa vodom, koja je ostala u cevima, kužeći se na taj način, te se tako raspodeijuje zdravoj okružavajućoj atmosferi, koju inficira na razne načine kružeći kroz cevi.
Konačno, pitanje ustanovljivanja, u kolikoj meri može pomenuta okolnost imati upliva na širenje epidemije u naseljenim gradovima je zadatak higiene, ali bez obzira na to, ne srne se ispustiti iz vida o-pasnost, koju ista predstavlja za opšte zdravlje.
Druga činjenica, koja se ima uzeti u obzir je mogućnost, da se voda u cevima može namerno otrovati iz kriminalnih pobuda.
Ovaj pronalazak apsolutno zaštićuje sisteme za raspodelu vode od svake mogućnosti bilo slučajnog bilo namerno,g kuže-nja vode time, što se na svakoj ispušnoj tačci ili tačci razgranjavanja u cevnom sistemu predviđa ventil ili automatska za-tvarajuća siavina, koja je na takav način izvedena, da se omogući isticanje vode, kad su cevi podvrgnute pritisku, i da apsolutno spreči prodiranje vazduha, kad se cevi isprazne ili kad su podvrgne protiv-pritisku spolja prema unutrašnjosti pri tačkama razrganjavanja ili pri ispušnim tačkama.
Vazduh koji je potreban za nadoknađivanje vodene zapremine u cevima, kad se za to ukaže potreba, da se ove poslednje mogu isprazniti, se predviđa u automatskim vazdušnim šupljinama, čije grotlo je smešteno na odgovarajućoj visini iznad površine ulice i u položaju, koji je sasvim higienski.
Priključeni nacrti, koji pretstavljaju neke oblike konstrukcije pronalaska, prikazuju također i način, na koji se pijaća voda može zaraziti.
Sl. 1 šematički predstavlja zajednički si-
stem za raspodeiu vode za domaću upotrebu, za polivanje puteva i t. si.
SI. 2 predstavlja, kako klozeti, koji stoje u vezi sa centralnim dovodnikom vode, mogu da predstavljaju jedan od slučajnih razloga, da_se okuži pijaća voda u cevima, usled negativnog pritiska u cevima prouzrokovanog fluktuacijom pritiska ili pražnjenjem cevi. U takvom slučaju tečnost zadržana u klozetu se upija u cevi pomoću ispušnog otvora A smeštenog na dnu klozeta.
Si. 3 predstavlja način, na koji se može voda otrovati iz kriminalnih namera, i to tako, da se pušta, da otrovane materije bu“ du usisane na ispušnim tačkama u slučaju smanjenja pritiska ili pražnjenja cevi.
SI. 4 predstavija, kako je moguće, da neka osoba iz kriminalnih pobuda uvede otrovan rastvor, koji je sadržan u nekom sudu B u cevni sistem, baš kad se ovaj nalazi pod normalnim pritiskom, pomoću kontra-pritiska vršenog s komprimiranim gasom, koji se nalazi u sudu C.
SI. 5 predstavlja u preseku jedan razvod-nik, koji je snabdeven sa ventilom negativnog pritiska prema ovom pronalasku.
Si. 6 predstavlja zatvaračku slavinu, koja j-e snabdevena ventilom negativnog pritiska sličnim onom u prethodnom primeru, samo sa tom razlikom, da spojevi prema dimenzijama i tipu cevi mogu biti za-letovani za oiovne cevi, a na željeznim cevima se mogu zavrteti, nabiti ili ma na koji drugi način učvrstiti.
SI. 7 predstavlja hidrantovu siavinu, koja ima ventil negativnog pritiska za polivanje ulica, za gašenje vatre i t. si.
SI. 8 predstavlja ventil negativnog pritiska, koji se ne može obrtati, za horizontalne cevi, pokazujući deiimično u isprekidanim linijama preinačenje spajanja za vertikalnu cev ili na lakat. Rečeni ventil, »slično zatvaračkoj slavini sa si. 6 imaće također podesne spojeve za tip i dimenzije cevi, u koju se umeće.
SI. 9 predstavlja u preseku primenu jednog malog hidrauličnog zadržavajućeg tanka ili suda pri ispušnoj tačci cevi, koji je umetnut u kanal.
Kod uređaja sistema opšte primenjenog za raspodelu pijaće vode na zgrade (si. 1), glavna cev 1, pomoću ogranka 2, dovodi vodu u cev 3 noseći sporedne cevi 4, koje snabdevaju vodom unutrašnjost zgrade. Glavna cev 1 je snabdevena sa cevima 5, koje se prazne u nužničku jamu 6. Ako je potrebno da se prazni glavna cev 1, to se vrši otvaranjem ventila 7 cevi 5, a da se ne stavlja u dejstvo zatvarački ventil 8 spo-
rednih cevi, što je u praksi, nemoguće izvesti usled njihovog velikog broja i usled toga, što ne funkcioniraju uvek savršeno, kao što je napred biio pomenuto.
Voda koja teče u nužničku jamu se nadoknađuje u cevima sa jednakom zapre-minom vazduha usisanog sa slobodne ispušne tačke 9, i kroz razvodnik 10, kad se isti obrne, kao i sa svih drugih razvodnika ili ispušnih tačaka u cevnem sistemu, koje izilaze u razne okolne javne kiojete, javne pisoare, kanale i t. si.
Kad se cevi isprazne, kao što je napred navedeno, nečist vazduh ulazi pri ispušnim tačkama pri svakom višem nivou nego što je kanal.
Komuniciranje između razvodnih ili ispušnih tačaka se vrši pomoću dizajućih cevi 3, koje dejstvuju kao sisaljke za vazduh.
Kad je voda u cevi 1 podvrgnuta pritisku, vazduh, koji se nalazi u cevi, koji je nečist usied toga što je došao iz kanala ih kakvog drugog okolnog nečistog mesta, se isteruje sa svih razvodnih ili ispušnih tačaka, i pomoću otvora 9 i 10 odilazi u atmosferu oko zgrade.
Ima se uzeti u obzir, da se ne isteruje ceo pomenuti vazduh, jer se jedan njegov deo absorbuje u vodi pod pritiskom, i isti dolazi do p trošača kroz slavine.
Također se ima uzeti u obzir, da pošto jedan jedini ventil 8, smešten pri početku ogranka 2, nije u stanju da spreči dolazak vazduha sa raznih delova iste zgrade u đi-zajuću cev, kad se ova poslednja prazni, vazduh sa zakuženog prostora se priključuje vazduhu sa zdravog prostora.
Da bi se sprečdo, da vazduh prodire u glavnu cev 1 i u spojene sporedne cevi o-vaj pronalazak predviđa upotrebu ventila ili razvodnika negativnog pritiska i to:
a)	kao ventila odn. slavine negativnog pritiska tipa predstavijenog na si. 5, 6, 7 i 8 i to na svaku ispusnu ili razvodničku tačku, kojoj dovodi vodu cev 1, prema prilikama.
b)	kao ventila ili slavine predstavljenog na si. 6 i 8 postavljenog u položaju 11 u sporedniu cevima 4 (ili pri početku sporednih cevi, koje razvode vodu na svaki sprat) tako, da se predviđa dvostruka sigurnost u slučaju pogrešnog funkcionisa-nja ventila negativnog pritiska ili slavina predviđenih na ispušnim ili razvodnim tačkama;
c)	kao ventila i slavine napred opisanog, koji se umeće pri tački 12 ili pri dnu svakog spuštajućeg se stuba 3 (si. 1) i pri početku svake sporedne cevi, koja se odvaja od glavne cevi. Rečeni ventili ili slavine siuže za sprečavanje prodiranja vazduha u glavnu cev usled eventualnog kvara ce-
vi, pogrešnog spajanja ili t. si., u dizaju-ćim cevima i cevnim ograncima.
d)	kao horizontalnog ventila negativnog pritiska koji se može regulisati (si. 6) u-metnutog u ogranak 5 na mesto zajedničkog zatvaračkog ventila 7 (si. 9) ili kakvog malog hidrauličnog zatvaračkog tanka ili vodenog zatvarača 13, koji je umetnut između zajedničkog zatvaračkog ventila 7 i cevi 1. Ovaj uređaj služi u cilju, da se sprečj dolazak vazduha iz nužničke jame 6 u glavnu cev 1, pošto je ova poslednja bila ispražnjena.
Razvodnik (si. 5) neophodan eiemenat za izvođenje ovog higienskog mehaničkog uređaja, a također i zatvaračka slavina (si. 6), hidrantska slavina (si. 7) i ventil (si. 8) koji se ne obrće, svi su naznačeni u suštini time, da je zatvarački ventil 14 odvojen od upravljačkog mehanizma i tako je postrojen, da vrši automatsko zatvaranje u slučaju negativnog pritiska spoija prema unutrašnjosti cevnog sistema, u kojem su postavljeni.
Uređaj se sastoji iz spoljnjeg člana 15, koji ima u središtu svom komoru 16 na dnu koje se naiazi šupljina 17 koničnog preseka između upusne cevi 18 i ispusne cevi 19. Ventil 14 se sastoji iz cilindra, čija osnova je isečena u koničnom obliku, i predstavlja zaptivni zatvarač za rečenu šupljinu 1 7 a nezavisan je od običnog mehanizma 20 razvodnika.
Rečeni razvodnik se zavrće i odvrće na način običnih razvodnika t. j. stavljanjem u dejstvo kontrolnog mehanizma 20; samo u slučaju nestanka pritiska u upusnoj cevi 18, ventil 14 se ne otvara, ni se otvori i vrati se na svoje sedište, pošto se diže isključivo u zavisnosti od hidrauličnog pritiska, koji postoji u rečenoj upusnoj cevi 18 i koji treba da bude dosta jak, da nadvlada težinu člana 14.
Patentni zahtevi:
1.	Uređaj za osiguranje higienskih u-slova u sistemima za raspodelu pijaće vode, naznačen time, da pri svima razvodnim ili ispušnim tačkama je predviđen ventil ili zaustavljačka slavina, čija se funkcija u tome sastoji, da uvek automatski zatvara, kad ma iz kakvog razloga nastane negativan pritisak upravljen spoija prema unutrašnjosti cevnog sistema.
2.	Uređaj prema zahtevu 1, za osiguranje higijenskih uslova u sistemima za raspodelu pijaće vode, naznačen time, da su ventili negativnog pritiska odnosno slavine postavljeni
a)	na sporednim ograncima glavne cevi,
b)	na cevnim ograncima, koje granaju od glavnih cevi i od sporednih cevi.
c)	na svim razvodničkim ili ispušnim tačkama za javnu, industrijsku ili domaću upotrebu.
3.	Ventil ili raspodeljujuća slavina prema zahtevima 1 ili 2, naznačen time, da je kočeći ventil odvojen od upravljačkog mehanizma i tako je postrojen, da zaptive-no zatvara prolaz između upusne cevi i ispušne cevi prosto usled pomanjkanja pritiska u upusnoj cevi.
4.	Uređaj po zahtevima 1, 2 ili 3, za osiguranje higienskih uslova u sistemima za raspodelu pijaće vode, naznačen time, da je kod ispušnih cevi između glavne cevi i običnog zaustavljačkog ventila umetnut mali vodeni zatvarač u cilju, da se spreči obrazovanje gasovitog strujanja između nužničke jame i glavne cevi, posle pražnjenja ove poslednje.
A
Adpatent broj 10331.



Adpatent broj 1033h










.














.



'
iSS6,W‘




■