Pan?cyricM S E P, E N I S S I M O MAXIMILIANO B O I O R V M D V C I E B E L L O, quo JMPE^IFM jpacauit, A v s triam fuperiorem Cadari vindicauit,ia» feriorem lioftc iiberauit, B o h e m o s acie vic it, .& P r a g a n regnicaput occupauit, reu.crtenti diciiis A B V R E A JA^G Ranam lumonfulto. Mo n a c h 11, apudNicoLAVM Henri c ym. M . D C. XX<_ z &*3 !'$£$¥ r L E C T O R I S A L V T E M. C PviPSi Panegyri* cum ? atque fi dixiC fem, meopteinge- nio & cupidine, cui intantaomniu letitiaimperareno potui. ‘Gratiam adeononaucupor, vt timeam, neexcidam, Altscmen- tes ea ? qua: p ra: clare ac fortiter gdie- :e, nonvolunthumiliterdici $ 6caut A 2 nul AD LECTOREM. nullamamantlaudem,aut fačlis pa- rem,quam ego praftarc non poflum, . fcribotamen,acfipofrem ; tule¬ ktor veniam dato,ac fidebeas. E ANE- t PANEGYRIC V S. O n arbitror querrsquam e£ {e,Sereniifime Princeps Ma- x i m i l i a n e 7 ex hac tanta o- mnium ordinum concio* ne, os facram vultumq; Se- renitatis V eftrc intuente,qui hon immenia quadam anirni voluptate per~ fundatur, atque etiam non mediocri cupidine cfiferatur, ptiblica voce Principis fiii, tot vičlo* liis inclititot morbi mortisque difciiminibus perfuncti, optatiPimum reditum gratulandi, acfauftis aeclamatiombus tantarum terrarum Domitorem profequendi. GeftitadhocquiC que? neclinguasmultitdo contineret, nifi ma- ieftate SeremPimi vultus abfterreretur, fciret- que Seren tcm Y. magisamare,faceredicenda, quam fačta dici: netamen omnes tanquam Sigalionesiningrato filentij templo collocati A 3 c£Te 8 PjVNEGTRICVS effe videamur , placct vt ego vnus omnium Iocolaquar; tametfi non nefciam meaudacia: notam fubkurum 9 qui ante alios cxtra ordi- nem procurram, qoi partes fuicipiam facultati meacimparcs, qui omnium nomine perorem, non omnium nomine rogatus.lmo vero eura me ornnes \xti applaudentefque alpiciant, o- mnes rogare videntur, imperaturi filentium ieueriore fronte, (i nollent 5 &audax ego ona- nino forem, fi mihi vni omnium perlon am arrogaffem: fed aliud eft omnes agere, aiiud omnium interpretem &praxonem profiteri, quod fi & hunepro dignitatenon exhibeam , haud grauate patiar,vt dicatur, me male loqui, vera narrare. Duo me infantiorem lolaptur j alterum eft quod& alius quantumuis dicendi peritus,cum lunama e]oquentiat copia minus dixilfet,quam tu gelferis. Quare fi Tullio alicui aut Demo- fthenivenia danda fui{fet,haudvanafpefruor eandemmihi quoqueconcededana, nametfi plus peccem, pictate in principom pecco: alte¬ rum eft,quodipfalxtitia, quam ex farna rerurn abs te geftarum percipio, mentem in diuerla abripiat, Ser. Bo. D v. d ic tv s. $ abripiat, faciatque vt plurima habeam , quaš dicam, fed-quid primum, poftremuimie, auc quomodo dicam nefciam : quamquamhaud opuscft, vt ego id tefter, credent ali) etiam mc tacente: quicquid tamen fit SerenillimePrin- ceps, habuifiesme omnino maiorem Orato- rcm, fi ad minorem Principem dicendum fuifi fet j patientcr igitur audies tua caufa peiorem. Septuaginta admodum anni funt cum e Galliis Furiarum quarta, Caluini hsrefiseffu- fa etiam Germanih partem occupauit,&more (uohomines dulci quodaphiltrofuriauit. O- mnesordmes pleniš Gomitiis An.m.d.lxvi, dcteftabile fečtam exofi,au&ore C^larc pellen- dam dccreto cenfuere. IntercefFere Tribuni d manfiietiore Lutheri paleftra,quos iam cleme- ciae poenitet,concepta fpc, Infirmos Fratres (ita enim eosappellauere) tolcrantia cmedaripofi le. Emedad funt, fi virtutis putamus, e malis de terioresfieri. Gum numero lenfim creuerea- nimi, nec iam amplius Fele hofpitestulere j fed de exitio vetefuinquilinorum confiliainiuere, Vtiili regnarcnt, quiinImperionecparerede- bcbant,itno necapparere: vtvero voto poti- rentur, 4 Pauegtricvs ientLir,iamdiuin Comitiismagnaartelites fc* rete , Confeffionem Auguftanam profefTos, quibusfuusmimperio locus 3 vafris technis in focictatem peliicere,in Catholicos mult-as cul- pas coniicere, ipficommittere; ius & fas vio- latum quiritari, Sc fimul nullum ferre 3 omnia demummifcere &vertere, atqueitaquidem > vt Imperatorem £dutarent, ipii vero impera- rent 3 anguftius tamen, quam yellent, Ouocir- ca multis lam annis confilia Sc vota contule- re, clancuiariisacvetitiscoitionibus, adlabo- rantibus exlegibus Leguleis # quorum eallidis machinatiombus eo vefaniae mere, vt qua:fita occafione meditata perficerent,& aliena regna raperent, iua amifTim, CefTerat Bohemia Matthias Augiiftu$ Viennamquc fedem tranftulerat , Praga ma» gis reličfo, quam deferta, fuo enim loco ad ela- uum iedere iuBit viros,diuitiis, nobilitate ac reru Bohemicarum fcientia praeftantesjnec ac- cufare Calumftae poteragaut Claris de tantis vins iudiciu, autipfos Praelides muneribusTuis indigno$: Religio djfplicuit 3 regnum placuit*, atque yt illameret, praeeipitati funt Pradides,. vti Ser. Bo. D v. d i c Tvs. j vtihoc obtineretur, profcriptione, exilio, {p o- liatione bonorum, ferro ac flammarcm geri lubuit j & regnum caepere perdere, qui quxre- bant.Inauditum facinus, quodque folum pro- barunt, quicommisere. Caefar clementla vfus ipd fuperba feritate j lufllt ille aut querelas de- ponere, autiusfuumprofequiapud tribunal; ipfi nullum fceptrum agnofcere, fed fuumfer- re, & inconceda poteftate Regias fundtiones obire, ac pro vno Agamemnone tngintapar- turire, Dirediores didti, čredo vtciuesfiiosre- dU ad interitum dirigerent. Ergo armainar- matos fumpta, & vario euentu primo anno certatum,interdditque belli curfummors Cx- Eiris, cui viuo adhuc furrogatus Ferdinandus, eo loco apud Rohemos fuit, quo Matthias* ficutenimhuiusimperium excu(Terant, itail- lius nunquam accepere, & nulla fuitillisele- dtio, quam tamen aliquam čile volebaut, cum clegcre. Altero anno eximius Ducum Bucquaius csefis Mansfeldij copiis , numerofiim exerci- tum laudatorum militum, roborevalcntem, per alperrima viarumin interiora regni dmt, B Pragam 6 Panegyricvs Pfagam rebellionis caput petiturus 5 led con- lpirante in eum perpete pliiuia * ac Vngaricd lue per caftra femente tardius mo uit, demum- que ab effiifo ac late omnia ad Viennam po-> pulante Gabore , deftinatam irse fuoe Pragam t elinquere, periclitanti Vicnnae opem ferre,ex- ercitumque a tantapraeda auulfum, inuitum, frementemque rcducere compulfus eft, fal li¬ bri coilfilio. nam Viennaretenta, Praga repeti potuit, vt aliqando paterettu ipfa, quod mina- batur Vienn#. Gaboribi oc Turniusadfluen- taDanubij fpečtabiles erga minorcm mamim* ad parem latebras quaefituri; didicerc ramen etiam exiguas copias, fi vincerc non licuit, lu- perari non potuilfe.- Interea Ferdinandus Bolietnorum con* lcnFa Rcx lečtus j Rohemorum manibus coro- natus j Bohemorum vocibus proclamatus, Ctim Francofurti dc Rex agnolceretur a Pa- latino, & Gaefar edem cip er et, poftridie Bohe- mis Rex efTe ddiit, Fcelere nimirum inexpia- bili per vnam noctem commiiFo. Itaque Pa- latmus compofitam diu ante fabulam in thea- tro dat, & procenimBohemicorum affenfu, breues Str. Bo.Bv.b! c? v s. ^ 7 breues ac fkixas habenas cape (Tit, pleiius ani- mis, rcgioq? faftu fublimis, venturi incunofiis, PartealteraPrpteftantes foederati per Getv rnaniam & ipfi belluin medi tari, ad diftincnda Cadfaris auxilia, indigna pcrLegatospoftula- re , tempus prscfcribere, minas iacere j fuas, # Tranfiluanicas &Turci.cas opes oftentare, al¬ te incedere, ran fadfcam habere, ante vičlo- riam triumphum canere , Cadari infultare, Principes delpicere, Gatholicas vires eleuare. Quis non decidentis c ali cafu in. pauefcer eretč jamamadičlumpatebamusprophaini , iam rubebant c vulncrc Ecclefaftici 5 pmniaMars fam elicus dekor; aucrat, Adulto iam autumno Auftriam Caefar Francofurto repetens, vt cognatam Domuni * interni feret, Monachium peruenit. Ei Sere- mtas Vcftra honoris caufa Auguftam vique obuiam ijt, atque in imperantem Bauariae vr- bem fuam magnifico paratu deduxit. Longo acbellico ordine ciucs in armiserant, equites aut fagulis fulgebant,aut cataphracti ferro hor- rebant, muka ac fuperba aulicorum equcftri pompa. Ante portam certaferje vifendae ma- B 2 cnitu- S Panegvricvs gnituclinis tormenta , fibiquc ex aduerfcop- polita alternatim tonitrua ac fcfta fulmina conciuere,ar(itq3 noxinfequens atq, vna coe- lum malleolis ac miililibus. Crafli brcuefque magmi ribfcus cx cere tubi in terram deftitutidub- O t > luccnte danima, in altumproiecere pilasarte fabrefačlas, ac vterurn gerentes, quae m ipfo sethrae inani per violentiam rupta;, ternas, qua- tcrnafuealias peperere, pariterrumpendas, pa- riterruptas, ac late longequeiucundainccn- dia fpargentes, digno Principibus (pe&aculo. Caefar ad aulam diuertit, fua maieftate parem, ingenij Seren tIS V. opus: omnia in ea Regio cultu ornata, omnia magnis cenloribus admi- randa; &damnari potuiflet impen{a,mfi a tan- to Principe aedificata ,auttanto ab holpite fuiC fet inhabitata. Nullum per Germaniam ,for- tatfe perEuropamPalatium,quod cum hoc deccrtet, & in quorarae artes, cum preciofitfi- misrerum de principatu contendant j vtr£que tamen vincant aeftimantem. Hic cum circumc]uaque hodile ckdlcuna perftreperet, fororius Cselar cumSeren te V. x- quis legibus pepigit, vti fociis armis cum Bu- auaio Se s. Bo, Dv. dictvs. _ ? quaio, qui maiorifolcrtia, quam milite Au~ ftria tuebatur, bellu capefoet, ac totterraruni rebellcs ac perduellesin ordinem cogeret: nec fegnis Seren tas V ra habito cum Catholicis fce- deratis VVirceburgi conuentu, ac Saxone x - qui& rečli amante Principe Milhufij Thurin- gorum in partes addučlo , exadiffimas mili- tum conquifitiones inftituit $ praeter Germa- nos Galli, Lotharingi, V alones, Croatae, alia- rumque gentium bellatores,magnis praemiis ad figna vocati, in Sueuiam per varios&lon- gos viarum tračtus, obfidente breuiora itinera hofte, ad deledum Venere. Timebant crefcen- tibus fenfim copiis Proteftantes \\mx trepi- danti, idcirco fuas quoque copias admouere j atque vt iecurius hoftem ipedarent,vallo fe muni uere. Sub Iunium extremum caftra Seren d5 V r * auxere Lotharingorum, Vbiorumque Legio- nes, Ducibus Vademontio iuniore, iuuentu- *is principe ,& Barone Anhaltmo militiae da¬ jo. Mox ipfa $eren tas V” ne qua farna didi poifet, per (peciem venationis Monachio di- fccdens, Diligani Antiftitis Auguftani oppi- B * dum, 10 P-ANE G VRI CV S dum, cui vidna erant caftra, profečla, mifiis Vlmam legatis ad Prindpes Protcftantes, & ex- ercitus Duces , adnitentibus Gallis ad Caefa^ rem Oratoribus, peridtempus Vlmžeho{pi- tantibus, pacem extorfit, vt Germanih rcli- quae conkiltum effct, exorto in Auftria bclio, quod & Serenitas Veftra voluebat, & a Cadare identidem follicitabatur. Bucquaio vnicum negotium erat Bohemos a Vienna arcčre* & Auftrij taminferi, quam (uperi j gcns Domini, quemortus & natura dederat oblita, acerbio*- reshoftes erant,quamipfiBohcrni.Superi quo- que,traiedaper Danubium catena-iterclau- (erant, vt fine obfidentibus Imperator Viennae obiideretur. Pax igitur Vlmae Sueuorum fada, vt alibi bellum inferretunquod confilium cum vulgo ignoraretur, pax noultis parum grata \L (a, &praetulere bellum, cjui-segre (erebant ar¬ maturni amicum. Verum euentus oftendit Seren tcm V ram in pace ftabilienda (apienter e- gifle, ftulte reprehenfam. NoneftDuciscau- lasrerumgerendarumvulgare, nec rationem reddere,(edhabere: tempus & euentus often- clunt bonu cpnfilio viru: Satis cft,fi quodvnus ‘{citjOmncs exequantur. C om- Ser, Bo. D v. d i c tv s. n Compolitis igitiir Germanij i'ebus ,• co~ pias parpin Danubio, partim terra Seraf 45 Ve¬ bra Paflauium abduxit , modiceque flexo in naeridiem itinerc Scherdingam ditionis fu» oppidum pcmenit, vndc miilis Orat o rib as Lincium ad Oidincs mandata, qux a Cakarc habuit*£xpofuit, fupremumc]ue rebelles afci- tx veianix admonuic, ac (imul Auftriam in- trauit, quicus amicuS, hpftis hoilibus futuriis, vti'& accidit reiečbspmnum Lymphatis rufti- corum turnus, qui caeduis filuis vias intcrlepie- rant, & aditu tuos arcere conabantur jexpvi- guataque vna alteraque arcc, quae progredien- tibus armatis obfiftere audebant. Tcrruit haec, celerkas Ordines confilij inopess miflistamen oblo Lcgatis, de quibus nefdo legibus deditio- nis mudkabant : led refpoiifum tulefg Se- ren tcm V. alias Lincium contendere , ibi fe in- terrogari polfe & intelligi; interea prafidium Lmcio deducerent, ac tibi venienti portas a- perirent. Quarto igitur Augufti in vrbam pro * Uinciae principem inueblus, humentibus mul- torum oculis,plurium dolpntibus animis j mi- ratique ipd rebelles kmt, quomodo tu adipfos tam \ 12 Panegyricvs tam propeer vcniffes, autipfi te tam trepide ad- milident. Satis conftatfi Deus mentemnon eripuiflet,potuifTe illos Seren d V ra: non paruam moram iniicere 3 nam fex prope millia confcri- ptorum fub lignis numerauere , & infuper quindecim millia indigenarum obiicerelicuif fet. Improuifa feftinatio territorum confilia diiTipauit, animosque fui ignaros adeo abiecit, vti le velle dicerent, quod nolebant. Ita bene fecere nefcij 3 fcientes non potuifTent. Nempe tanto morum Magiftro proficitur: mox enim peruicacitate fi non polita, lalte caftigata, Ifter vinclis liberatur, viaepradidiisclaufe aperiun- tur,milesin caputDominiconlcriptus, exau- thoratur. Vienna liia captiuitate eximitur, commeatus importatur, & quicquid Catho- licaerei addičtum e(l,re{pirat. Omnia ifta oculis fubadorum dolorem intulere, hoc etiamanimisjiulfiinverbaTua inrare, acfsederain perniciem Domini fliper- cuffa, relcindere,telumillis fuit, quod vifcera haufit: vti primum praeftarent, conditiones po- ftularunt, & quia vincentium eftlegesdare, deuičtorum accipere, deuičlorum foitunam fub- Ser So. Bv. e i C tvs. ^ 15 fubiere,euakutqueillud veliš nclis,_ Pofterius pudorpracpediebat, atque etiamdižticumdb cti cuni diuina obteftatione Sacramenti reli« gio. Religio inquam apud Gaiuiniftas eumbe- ne agitur poftrema, cum male plima 5 Sed aii omnes Auftria nonnulli,de alea iacien- da diibitf uere^imo pradium diiTuaderc adnift quodhoftiin editolocoprocliueeifet fiibeun- tes caedere, ac praeterea aggere quamuis humi~ liore tegerentur, čcreuera Confilium liuma- t num num crat, temcritatis videri tam iniquoloco praelium inire, fed enim diuinum, quo genero- fum T unm pedus vrgebatur, vt debuit, euicit. Inerat ribi altiorftimuiusjneq; tam tuas,quaht Nunainis vires aeftimabas. Intuitus eras mente Sandorum in coelo degentium ( quibus Ule diesefacrisodauus&feftus) copiasadtua vc- idila iuratas: certus te ab illis n on deftitutum jri.Aderat enim vindid# tempus Macetfitiper annum Diui fata Caluiniftarum apudDeum fCelerum vindice properabant. Anno fuperiorc vbi in Bohemia pede firmarat Caluinus, caepit rnox iplas Dei fedes,dicata Diuis templa im, piare, inter faerolanda adyta latrocinari, ve- renda vetuftate fepulera temerarc, ofla 5c rc- liquos fandorum dneres inceftarc, figna dc imaginesaris deturbare , truncare, mutilarc, frangere, pnxercre,vrerc, yefanxturbae ludi- brio obiiccre : vodferari, nosCatbolicosin, eeflere & inianiam docere, Sandis bonorerri non habendum, & ftatuas eorum eliminan- das. Nimirum ifti Caluiniani puerij berinati, quibus nec pilo, nec bilo mentumveftitur, ca- nitiem noftram doceant, quorum aui nori D noffent £Z T ANEGYRICVS. nofTent kgcrc, nili a Catholicis dididfTentrfed videre facinus Sandi, & ne eosporro in ccelo federc coecos, Caluiniibs putarent, inimpios hoftes fiios arma pariter fiimpfere: Videbaris omnino no nefdre, Screnifiime Princeps, coe- lelies ades augere tuas: nec difpar ferme fen- fus excrdtui tuo fnit; nam vbi inter Duces, te audore, fententia tenuit confligendum cum hofte, opportunitate collium, quibusfidebat valentiore, Duces alaeritate, milites virtute hoftem exaequaiiere. Tu vero animo altus, e- quo conlpicuus, ferrum in dextra gerebas; ro- bur in milite videbas, fpem tamen in Numine ponebas > homines in p radiu m mittebas, ex- perturus in eo Diuos. Tillius Legatus tuus (Bucquaium vulnus in curru tenebat) vetus bellator, 6c Turcorum olim armis notus, Tuo imperio mftrudam per aciemequocurforev- fus, canere figna iuflit, hoftemque magnis and misinuadere. Eodemliortationis genere Tief~ fenbachius inter Cadarianos vlus^ magnos&: ipfe fpiritus inter certaturos concitauit, ac mox elucente tormentis flamma, coelum omne ac folummugire, cocauac v^lles geminatos bom- . bos m, . %\ . J Ljubljana.^ J • A S F. R. E o. D V. Dl cfvs. 2 * bos reddere,milesper ferreos jmbrcs tenderc, perabrupta fubire , vallum tranfcendere, pe deminferre,tubis,tympanis omnia perftrepe- re, pugnantes clamarc, rfiorientcs fremere, ne- quaquam propitia primiim victorus fronte, pulfae enim aliquot equitum ala:, & peditum ti- gna,locum fecere alienxvirtuti. Craziusex Germana nobilitateheros a Sercnitate Vedra quingcntis equitibus pradedtus, Anhaltinu iu- niore, impigrum iuuenem m noftros infeftius cum nouem equitum alis incumbente,impetu fa&o, inuadens, denfatos ordines, deiečlo ex equo Duce, perfregit ,didipauit,fugauit :tlec cun6tandor aliorum dextra aut ferrum, nam pro fe quifque Ducum ingenti moliminc connixus,incitata cohorte fua fulminis in mo¬ rem irruit, atque acerrime pradiando rem gef- v lit, nullus omnino nonftrenuus , nullus non aduerius in hodem, nullus lui non immemor, itaque pugnatum ed, vt in accenfo cum hodi, bus praelio non minus inter tuosde virtutečc vičtoriae palma riobile certamcn fuerit, habi- tumque praccipuse glorije decus tui prgfentis teftimonio quam maximam virtutem oden- D 2 dere, *4 pAftEClTRietS dere, quia tiram viderant; apparebat enim ta ita conftitutuni, vtatit dignote,dign6maio* ribus tuis exitu fortiter o ccd mb er es, au t x t ern a cimi gloria vinceres, Turbata igitur primum hoftilis acies, ac mox vniuerfa pulla, tanto ten. t ore fugientibus incuffo, vti prsedpites Vnga- ri montem maxime decliuem*quem otiofus fiifpenfis ac cautis veftigiis periclirari vix au- deret, faftquam planum equiš decufretent. Hinc m d umen Moldauum , qua parte Vrbis ad cohibendas retinendafque in Vlurri molarum aquas alti/Iimi aluei eft ? ačti,cum va- dum non haberent, & alius fuper aliitm rueret, infauftis viidis haufti : pars alteta muko maxL mainvrbemfuga fertur, atqueadipfas vfquc portas vidoris ferro caedituf, ita vtplutes fu¬ gi en do ? quarti pugnando cedderint. Farna ed: Palatinum eo temp ore Praga: hserentem, mili- tari inuitationis genere a Turnio comire pef veredos eitocaturh ad lon^e pulchermnum j . ■ O * . j dimicatlonis {pedaculum: neque enim de pu- gnae cuentu dubitarc tanto Dud in mentem Venerat. Lsetus accerfente liuntio Regulus ačtutum comitantibus aulicis, ad criientan- dos S F s. Bo. D v. 15 IOTT 9 . B . a? dos fuorumianguine campos , pernici equo decurrit. Sed dum medium iter habet,tenden- tem vitra,mxftus nuncius inhibet,ac mox cer- nitipfemixtos equitibus pedites, pcditibus e- quites, turni atimvolare, fugere,vrbemq$ con- tentiilimisčurfibuSjpetere. Rapitur&ipie eo- dem, tanto cum pauore, vt perifcelidemada- mantibus diliinčtam, militaris ordinisin An- glia infigne, amitteret. Caeteri/ qui euaferejn- ter quos Princeps Anhaltinus, Comes Turnius aliiqueDynaftxvicinitateVrbisfalutemrefer- re habent. Ferunt in fuga cum ex minore ciui- tatis parte, in maiorem turpidiori curfii con- tenderent, adeo confertim ftipaffe pontem, vt multi elifi, muki proculcati, muki quia pfoperantibus obftabant, in profluentemde- iediiint j ita cum noftnsarmisdefierehoftes. caedi, fuorum manibus periere. Fclix vičloria, qux etiam aduerfariorum faciiiore cumulatur. Atque lixc eft nobilis illa pugna, qua Bohemi ante hunc diem prope inuičti, prodigati, fračti Sc fubiccii, Bohemi illi inquam, quortimrni- litari ferbcia ante ducentosannosZifca Duce, infami cxco, Sigilmundus Imperator totius V 3 Imperij , PantEGYRJCVS Imperij viribusftipatus fufus'& fugatus eft. In- gens ea tempeftate ignominiaaccepta, nec fe- mel, Ted iterum, iterumque. Ducenta millia militum Bohemiam ingredj, totidem inBo- hemiaaut ferro abfumpti, aut pauorepleme Bohemia profugi. Non grauaberis Sereniifi-’ me Princeps ,audirefragmetumepiftolaeHen- rici BauariaeDucis, e domo tna inclyti viri, is e caftris Pragenfibus ad Albertum a Preihng, quem Vicarium fuum appellat, anno 142 o.ift- h&c perfcribit. Bohemiam mtrauimus, quin- qities copiii , 'mpedimentis , to rmentis, carris , machinis , armis 3 annona 3 comeatu , (uppelleffii~ le 3 injlrumentis bellicis 3 calonibus amijšti 3 ple- rifque occijis 3 multis in fugaobtrjtis 3 necdum 'vijb hofi e tur pit er ter ga , nefcio quofati iniquo 3 *vertimus. Haec Dux Henricus ante ducen- tos annos de Bohemorum Martiis animis &depanieo noftrorum metu. Fortuna tibi Princeps, aut potius coeleftium fauor, amicior fuit; illi e Bohemia fugerunt, antequam ho- ftemviderent j tu Bohemiam intrafti , vthofti in confpcčtu venires. Illiabierunt, ne ab hoftu bus inucnircturi tu per tot viaru anfračlus quae- fitum Ser, Bo. Dv. dictvs. 27 fitum iuifti hoftem. Illicefterant,necumho-. V' y fte confligcrcnt, tu vero, vt pradmm inires, in- fequutus es hoftes cedentes. lili magna clade profligatifunt, tu profligafti profligantes, & quidemimminutiscopiis, amileras enim ante pugnam multos tuorum, ne in pugna muki perirent. Atque tales olimtui hoftes erant, qui vt tandemvincerentur, a Te vinci debuere: & quidem mutua rabie graftati, finem bello cru- deliftimo impoluerimt, effeceruntque prope, Vt, quod nullo bello fačtum meminimus, nec vičti ,ncc vidlores lupereffent, led vniuerfi pe¬ rirent, nullo vincente. At vero Seremflime Princeps* tuis aulpiciis & duelu luperliint ho- die, qui vicere, de vt etiam aliqui lupereftent vičti, mature profugerunt, copendio vidonae properat&. Hxc illaeft pugna,quaecoronam Regio languini raptam, legitimo capin reftiu tuit. Tu Maxi mi lian e Princeps vtolimRo- mani Dičtarorem verbo , Regem in Bohemia gladio tuo dixifti, imitatus magnum illuna Belli Ducem, qui magnificentius elfe diixit, Reges facere, quam occidere. Hsec eft illa pu~ gnaad Tepta & careres ferarum, leuleporariuni 2$ Panegyricvs malisdici, vbi infaufto omine fixcre Bohcmi, veluti non ita multo poft inftar ferarum agi- tandi & mačhndi. H oec eft lllapugna adftel- lam, quam,abhinc biennio, ftella tremedo cri- nc rubens portendebat, vt conftaretBohemis, nefcifte {e,quid ftella illa prsenunciaret, fcire ta- men ia,quam fenferint. Hoec cftilla pugna,qux vičloria nobispropefine fanguinepeperitjnS. de noftris nc duceti quide cecidere, & tum po- tiffimum , cimi per ardua hoftem peterent, plumbeagrandine percufti. Hoftiuminfignis ftrages,ac fi conftitifient,intcrnecina,foretquc cadauerum feries longior, fi pugnafuiffct: & tamen ad quinque mdlia fanera campos rube- fecere j ccntumfigna,tomieta omnia & quid- quid caftrenfium rerum fuigvičtoribus cefte- rc j Quingenti capti loco, ad quem metus im- pulerat nempe in vidno Palado,ftella nominc, quod eius fpecie gerat. Hi c vitima metuentes, tenui munimine tečti, arbitrio in(equetium (c permifere : Inter illos Princeps Anhaltinus iu- nior,in pugna aduerfis vulnenbns inclkus,Co~ mes Rhcnenfis,Comcs Schlickius, aliiq> nobi- fetatc & militari yirtute infignes, ° Rcgu. Ser Bo. B v. d r c tv s. 29 Regulus beneficio tenebrefcentis nočtis ex vcteri vrbe, vbi perreliquum diem latebris fe codiderat, cum equitatufuperftiteMorauiam miti fuga petiuit,comite coniuge Angla, qu« Regina fuiffct,fi fineregno manfiffet. Nobile exemplum humana? fortis; nequcnosid dne miferatione commemoramus. Quis enmirri- dericetua cauianondoleat? alienaculpapec-, cafti, tuo malo luis: setas tua excufare te poteft, led non liberare; Senatores tui tibi offamintri- uere, tute exedis$illi futurarum momenta te¬ mni , lili exitus vanantis fortunae, illi infidos e- •uentus penfitare , illi in tuto te feruarc debe- bant. Quid eonfilij lani expediunt ? An adhuc perorant deTurc&luppetns ? Turcaquemiu- uet, non videt: iuuet Bohemiae Regem? Re~ gnum amifiifi : iuuet Principem Palatinatus? Et hunc peregrini podident. Turcanec Reges necPrincipes, fedregnaaetenas intutelamre- cipitj &nili tu habeas, nihil ill c adfert. Ad Ga-- borem ibis ? cum fortior eras,tibiopemtulc^ krat j debiliori (e -non liinget, nifi forlan vt tu eumiuues, afuisdefertum 5 eadem eum fere, qux te fortuna verfat j alieria quadmit, Rus iam E brnet. 30 PANE(5YRICV$. timct. Morauis fides & Silefiis ? nifi illi a te auxi- lium lperatfent,nunquamtulifient; iam autem exutum te vident,nectegerepofilmt,nifi ipfi fiant, qualem te lugent. Quantula terrxpor- tioMorauia& Silefia ? noncontemnendailla quidem J fedpoftponenda iis,qux Cadariami- cx funt. Ad locerum tuum confudes ? Marnius CJ O ille Rex eft/edismagnumtenonreddegvtipfe decrefcat j nimis remotus eft: & tu illi non ob- tempcrafti, cum te perire vetuit; quodipfero- gauit, tu non praftitifti, ncc quod tu iam ro¬ gaš ,ipfe faciet: noluit certe, vt Bohemiam in- trares , qui volet, vt in eandeni redeas ? Non placet illi ifta Regum iucceflib, cum AnteceC for viuitj etiam in Angjia fiicceffores inueni- i C T v S. 31 rit. Si duos cxcrcitus alere pofiunt j Hifpanus duos fuftincrc poteftjtertium tibi non mittent, quia nec habebunt, & tu tibi mitfum arnit- terefoles. Anliberas ciuitatcsfollicitabis ) Praeftiterc iam Vnioni, quod potuerc,nec ampliusfupe- rat, quod tribuant: & ciucs Caelari addičti crumenam non cxcutient, vti Senatus pecu- niam tibi adnumerct 5 nemo volens largitur, quod dilperdatur: fi teiuuent,iperare ml pot* fant, timere poffant. Quid enim iperent ? fi to- tam Germaniam occupes, pedemillisnon da- bis: fi beli o vincaris, amittent ea, quae dedere: ita tecum carcre poterunt ? habcrc nil pote- runt. Sed (peni fortafle in Achatc tuo Turnio po- nes?quam oro te ipeirfi opibus tibi adefie non poteft 3 has enim vt a te haberet,Regem te legit, bellumcjjueconcitauit, vtalienas quaereret3 ne- queenim tantus vir alioru quadras inuafitfet. nifi efuriuiffet. At vero armis pro te pugnabit ? pugnabit, fi arma ei dederis, nam qu# nuper habuit, in Bohemiahoftireliquit: nec potens vnquam erit, nifi tuis viribns. Ducem tantum E 2 aget, ji Panegtucts aget, qualem adhucgedit,,& nullasteitas, nilt ledidone oceupabit, bello amittet. Numcret milil hodi c duas aut tres calas, quas ferro iub- egerit,&retinuerit ? Ego vero numerabo Pro- uincias, quas hodi in er mi verfutijs ac dolis a- dermt, armato reliquit. Nenimiu Edito militi glonofo, mijhi certe pcrluadere non polfum , deri pode, vtis tefaluum reducat in reginim, ex quo iple profugit, vtfaluus edet, O d oraeulumaudidescognati tui,eius in- quam cognati, qui te lam aeie vicit; iterum ite- rumque ille te, < 3 e per communem languinem, & p er amicitue kira monuit, vtrcgno altcrius abdineres,aleam ne iaceravbi caepides omnia arinis agenda, omnia fortunae committendaj aut te oppredumiri, aut hoftem tuumj jte vero potlus : hoftem magnas hab ere cogliationes, ingetes o pes, multas clientelas: (uperari vno & altero praeiio pode, bello non pode 3 aurumilli domi nalci, & ab altero quoquc orbe apporta- ri: kErarium tuu.ni tam alti fondi n'011 dkquod d cuacues, non cit quorcpleas, 6 e funt quidam qui tibi amici funt, led 11011 eorum loculi. Hase fbcer, haec cognatus tuus, animo fidillimo < ingemi- R. E O. D v. D I C Tv S. 3 J ingcminarunt; fed quiaperrexifti rcgnum alie- liiimarmis inaredi,&: diademaalteri ddpon* .fum, imo eonfecratum tihimiponcre, arina quoque Bauarusmouit (focerimiiiattira pro- hibentc) vticupiditatituae, & ififokicentibus pcr Bohemiam rebellibus obfifteret j Cedaie idpoftulante, &imperiuni lnBoheniosconi- niittente.Sangume quidcm is tihi propinquus> fed & C dan, qui p ra ter ius &c fas fceptro fpolia- tui,fuiguine panter & aftimtate provinius eft. Ciim tuus te focer arguat, dolete non potes,ft aliusimpediat: alter verbis, alter armis te coni- p dat 5 neuter tibi hoftis eft, fed molitiombus tuis: abfifteiftis , ficut & confultoribus tuis> Caluini (piritu ebriis. Inquieta eft ieligio Gc- Aeuas nata; vix enimparta eft & bellum-pepe- rit. Quantammheu cladium inGallia! quan- tarum in Belgio ! &fi prope domeftictim ex~ emplumvis, quantarum inAnglia! Clniftia- nam (kleni nulli Apoftoli propagarunt ferro, nifieum padi funt. Quid cenfeas deturbiftak fta & feuiente Ecclefia ? placido aliquamdiii apnel vos Rheno decurrit, nifi quod fubinde fludtus in Vbios & Aliatiani prouolueret; iani E 3 vero, 34 PANECrUCTS vero, dara porta, vnaEurus Zephyrufq; munt, creberque procellis Africus , <Še coelum omne milcent. Bohemiam relpice quantis malo- rum turbinibus iačtata elt? Fumantadhucci- uitates euerfe, oppidacinerumaceruisfepulta iacent, pagi laceri & exu(li, campi cadaueribus cooperti, & reliqueretui figna fxu.itix, etiam interfuos, elementihnon poterant, quiareli- gio tua lili inimica, vti & quieti 5 fed nec tu vn- quamin otio eris, aut alios turbare deimes,ni{i apud te religio haec definat. E prouincia tua iam fecundumpulfo eft, tu tertiumpellej ma. ximam hoftem maxima vičloria vinccs. Ama- bunt jegregium facinus tam Lutherani, quam Catholici 5 vtrique Caluino infenfi, quiaof- fenfi; norunt enimquidquidamtuorum{cri- plerit. ZSTon pojjumus mouere ait, Saxea ifta f^r^(SaxonemDucem, če alios Lutheranos intelligit) quidfuperefi , nifi reli- quorum membrorum iačtura tolerabilior eftj periilfemus omnes,(i vnus periifTes, Sed ego de hoc tuo aduentu infra dicam, vbi degenerebelli, quoda tegeftlim eft, priu* dixcro: habet enim bcliumhpc mulca &pccm liaria Sc admjranda. Magnum exercitum feri- pfifti Princeps, ne vineerere j paucos conferua, fti,vt vineeres.Exercitustuustrigintamillia nu- merabatex diuerfis rerris &gentibus } virosar- misinfignes, &arma viris infignia, Equitum c~ fant quinque millia quingenti, major pars fer- rati, & felopetis minoribus impenetrabiles.Pe- ditum legiones quatuor 6 cvigintimillibusco- ftabant.Valida manus &par potentiffimo ho~ fti, fed minime Deo,qui tccu Princeps pugnarc P in- 38 Panegvri cvs incepit,nonvt tu vincererisftcdnevinceresper tammultos, & Vičtoi e m vnurn airnofceres. Luem, quam Vngaricamappellant, omnibus teliš nocentiorem,nefcio quo contagio irrepe- re permifit j lisec impetum primum in vulgus fecit,acdein Palatinaquoq; tentoria irrumpe- re aula,ingentes funerum aceruos Libitinae pa- rauit, elufa Medicorumarte & opera,nam non omnisegritudiniluus Machaon Nullaacie ia- ne tot amiiliffes Princcps, etiavidtus, quodVi- čtor perdidifti noxio hoc morbo. Supra qua- tuordecimmilliamalumfuftulit: quis crederet Numen aut votis tuis annuere, aut caeptis faue- re decrefte ? Tua aula nobilitate exhaufta efts morbo periclitati omnes (fi praeter te tres exi- mas) mortui plurimi, etiam aulae primi: tu lo- lus, quodmiraculo eft, cjuafifaedere cum codo per čudo, fine morbo, &quodmaius eft, fine morbimetuperdurafti. Laboris focios amifi- fti, laborafti tamen, &: tantum quantum prius multi: milites amififti, militafti tamen, &c ita, vt licet milites minuerentur, militia tamen ere- fceret:Vi(51:ores amififti,vicifti tame,&quidem cumpaucis, quantum vix Iperabas cum mul- / Ser. Bo. D v. dictvs. 3? tis: Omniaamitterepotcras, luperarinonpo- teras, quia te feruaras, cui D e v s vidoriam de- ftinarat fine tuis. Is Gedeonem te nouum or- bi oftendit, tu enim Gedeonem, autDE i Du- cem te gdferas.Adhuc multuspopulus tecum eft, Gedeoni Dominus dixerat, atque etiam naandauerat, ad pauculos dimitti, vtnofte di- iceret, acuius dextera vidoria ftaret. Vere tu Gedeon, nam in militia eras, & cum D e o ver- iabare j arma tradabas,& precum nonobliui- fcebare.Ante hoftem non magis corpus,quam animum redi confcium cuftodiebas ; ita ex- emplo docuifti, mili tem pi um efte pofte, efte- cifticp vt non virtutibus folum tuis, Ted euam a- lienis vitiis Magnus haberere. Caterum non abfimilis exercituiappara- tus, ac plane regius, curulia tormenta'viginti quatuor, in ter quae eminebant Apoftoli, no- men inde fortita, quod fingula fingulis Apo- ft-olis eftent confecrata , a'c fulam Patroiii fiii effigiem ab tergo referrent: Vifiim enim ti- bi femper fuit,auxiliantibus Diuis,& hoftem ferire & tuaprotegere: neq;abfq; confilioA- poftolos intonare aduerfus Caluiniftas volui- F 2 fti, 40 PaH10Y«.I«V9 fti, nam quorum aures ad fonum Apoftolo- rum, inEcdefia pcr tot (ecula perpetuatum, infurduerant, horum tremendo tonitru arri gendse er ant. Globormn varij metalli ingens multitudo, ac pyrij pulueris tanta vis, vt maxi- me diuturnae militiae (iifficeret. Omnia egre- gie inftručta, iudiciumquc magni Ducis Tam- pierij fuit, pode his viribus Conftantinopolim v(queinteriacentcsterras fubigi. Oftendiftire ip(a SerenifČ non fruftra te adhuc hoftibus tuis formidini dude, nouerant tibi opes, nouerant tibi arma ede,(ed non (atis nouerant, quia non {atisfenferant: iam minus fcire cupiunt, debe- bant & minus lacediuide, Nec abfuit tanto apparatui commeattis Cxa£Mma ratio, antequam exercitus tuus e- gcrc pofTet : audieras & legeras Pnnceps , non raromagnis conatibus, & milites &arma(u- perfuide^obfuide vnam ahmentorum ino- piam.*atque idcirco magnas (pesfepe interejk fas, vičfolcjuc valentidimos exercitus, non fer- ro aut flamma, (edinedia. Igitur prima tibi cu-* ra fuit, vti ante belli tempus frumentaria res conficeretur, videbari(que tibi (ec ur us famis, in Se s. Bo. £>v. d icTTs. #¥ in quofcunque cafus. Veriim enim enimucro cum fabada Auftria fuperiore reda deftinaC fes infeftabgna Bohcmiae inferre, Tamperio Caefaris rogam, abducente, in Auftiiam infe- fiorem, exercitumtraxifti potius, quam duxU fti, adeo incommode tibi cecidit hec profedio: namprimo vberi rcgioni pinguisgleba eft,& maiora tormenta immenfi ponderis i tantis Vulneribus itinera fulcabat, vt vedorij currps* quantumuis validi rumperentur potius, quam promoiierentur. Tnftis deinde vbique terrae facies, pagi & oppida non viduata colonis tan- tum, fed etiam čxufta; ftabant fragmina fblum mapaliumodore cadauerum tetra, & horro- r em viieritibus iiieutientia > in haec tamen tu db aiertebas &licet liuentia fanieque rorantia cor- pora, confpedui fubducerentur, hxrebat ta¬ men faetor, qui te non pepulit * pradderas nem- pe etiam fummis Ducibus duras effe Martis le*. * ges, nec vidoriam quaerendam per delicias,fed ex vidoria delitias nafci. Acceffit demum,quod vigilantiamtuam elufit; cumperinhoipitalo* ca iter faceres,acnullaartnona: ratiofuppete- ret, indufttia tua Yti voluifti, imo etiam vefci; V a ftra- f 4& PANEGniCVS. ftraueras Danubium nauibus, onerabas currus annona fpem omnium fallcntcj hxc enim feu humore fuperante , feu quo feruabantur conclauis alio vitio, fitumcontraxerat, adeo q uidem,vt oculi ad afpečtum horrerent,& nul- lus, quantumuisfamelicusefuriret. Ergo luri- da & putida Ceres Neptuno ducenda data,in- natauereque Danubio alimenta humana ex- crcituinftarTantaliincopia inediam tolerate: ingens exercitui damnum j &perfeptemipfos dies iniiiia abftinencia morbo & morti paten¬ ti or em viam ftrauit. Aureo licitabatur cibarius ac modicuspanis j aqua, vti paluftribus locis, pinguis & putridae fimiliš j haufta erat omnis čeruifia; floreno &pluris veniebathemina vi¬ ni. Hac tanta difficultate totis caftris labora- tnm: milites ? cxemplo tuo fortiores, ieiunia tolerabant, Sc vefcebantur Ipe futurae anno¬ na:. Viiiis cs certe iplegnumbrante fub arbore aliquado confidens, Tamperio couiua, atrum * panem carpere, atqueita prandere, vti nočtu caenare poŽfes, fi haberes. Memorabile fačtum in tanto Duce. Rudolphus Auftriacae magni- tudinis conditor, etiam hac parte inclaruit, cum S E R. Bo. D V. D I C TVS. 4} cum aduerliis Burgundiae jPrincipem duceret, refrumentaria dcftitutus, efuriente&indigna- te omni exercitu agrum rapis confiuim prsete- riens, primus vulfum tonrumque rapum mor- dicus lncelfit. Qpid quiritamjni,ait, milites no- bisnulla alimenta fpppetere? En raporumab- unde! Dignum bellantelmperatorepradium, atquehaudfcio anvnquamalias magisregie, epulatus fit. Neque in Auftria folum copias tuas hoc malum exercuit,fed in Bohemia quo- que infeftantibus itinera Vngaris vmaluiftita- men carereabundantia, quam vičtoria, quam p er affluentes moleftias quaditumingenti ipa- ritu pergebas. Gontemplemurporroitertiiuna, non di- cam videamus, nam te magnis itinenbus pro- gredientem oculus aflequi vix potuip Ip Su$- uiam primum profe^tus > &pcr long-pudijiem Bauarisein Auftria fuperiore delatus j quatuor aut quinq3eam diebus non folum percurrifti, Ted & armis cpmplexus occupafti indeinipf^- rioremdelcepdcns, rurfufcpin reditu,£jii?{detp dimenius, linuofo ac vario fkxu Bohemiam pcnneafti, & quidem taptis cumimpedimen- 4-|r PissffTMCTJ tis. Quot milita curruum ibant, & cuntes im* pediebantur abcuntibus S quia (uccedentibu* tardc locum dabant, in tcmpore tamcn vene* re ? Quam ^gre ac lente tormenta vehebantur, & tamen properabant. Cum venturus dicc- baris, aderas, imQ fepe citius vifus es, quam au- ditus. Ars ifta Martia lulij Caefaris fuit: celeri- tate fubegit orbem. Alius quinque menfibus totterras obirelat habuiffet, tuetiamimpedi* menta trahebas, & expugnabas,quae vianti ob- ftabant,vrbes > necalia militumquxreladetc auditacft, quam te nimium properarc, fefati- gari: npn amant hanc virtutem milites, ncc arma liimunt vt ftatim ponant $ aut domo fp- lum abeunt, vtredeant. Longa militia, longa ftipendia, parno opera? fručtui altior ribi Dud lenius 5 nofti enim vno menfe, vno die,vna ho* ra pode nčgligi,quod milic anni non compen- fant: Sed magnis paflibus gradienti PiHna mo¬ ram iniecit, inuitumque ad decimum ter- tium diem 1 tenuit. Inftabat interim hycms: ac metus {ubiti frigoris abitum follicjtabat: compofitis tandem rebus, Pragam abire licuitj Caelo fidem perenms fu.di eo vfque feruante Ser Bo. D v. d i c tv s. 4 j quoad iMarVidor potireris: nedpecie miracu- Ii caruit, te perpetuo trium ferme menfium Ipatio, lerenitate aerisvlum. IoluefortunatiC iimo Iudaeorum Dud, ad aliquot horas cur- rentes Soliš cquos adduda habena confiften- tesDEvs tenuitj Tibinonhoras, nondies ali- quot, led ipfos menfes Sol lucere iulfus, fuc-. runtque imbres & aliae aurae indementioris iniuriae ab ipfo Numine profcriptae , doneč fefto Vidoria curru te rebus geftis laetum tri- umphantemqueinregiaiii vrbem induceretj atque ita Deus, qui^qua lanceomnialibrat & dxfpen(at, ficut farne & mortalitate exerd- tum tuurn afflixit, ficcoditemperie, aliifque fauftis aufpidis,identidem recreauit. v Caeterum etfi ad Vidoriam tuam & miles ledus, & infignia belli inftrumenta, & proui- dentia tua, & diligentia, &labor,&indefeiTum 'vincendi ftudium, plurimumcontuleruntjpo- tiffima tamen laus debetur confuetae pietati tuae, nam, vtfiipra memorabam, in caftris eras & quafi domi De v m precabaris : inter tubas & tympana verlabaris,& facris operantes au- diebas j iam hoc iam lllud cogitabas, & Deum G vido« vičtoriarum difpenfatorcm fempcr obferua- bas :nihil militia differebat ab auia domeftica tuaj aula inquam a modeftiaindyta, & vclb gione per Europam celebratiffima. Videretc milites tiia etiam in ipfis cainpis iacraemenfie accumbentem y & quireligionem oderant,vir- tutem tamen tuam laudabant 5 vnius ccrte ex* cepta vox fuit,tam fančidsmoribusPrincipem, vinci non poile. GumPragamvidor equo in* trares,proximumin itinere templum fine pic* tatis nota praeterire religio vetuit: equo igitur deficendens prolkionbus, quam vellent mili.. tes, precibus oftendifti publico teftimonio, cui tam felicem rcrum iiiccefifum in acceptis re- ferres. Sed reuertamur iam a d vidoriam, & redi- tnm tuum. V Ei fama per brbena noftramm*- erebuit arium atehoftem, ac regiam vrbem , armis tuis fe fiibmififfe,per otnnes mox plateas & domos gaudium ac muttia gratulano orta, potifiimumqtie aninios extulit te in morena, & adhuc morienteaula tua valere. Noluimus vidoriam fine Principe noftro : fi quid perdi- tumfuifietgefiaiuo^recupcraripotuififet: te ve- io, 9 $ E K. 8 O. D V. B I C TVS. 47 TO amiffo, fi non ornnia amifrilcmuš> omnia certe non recupcraffemus : ita maior iactuta fuiffet in vno 5 quamin omnibus ^ quia vnus o 7 mniareddidiffet, omnia vnu non reftituiffent. Adiecerat farna teregno pacato,ac rebus li¬ ce 3 c ordine coftitutis Monachiun^Principem tua fedem,propediemreueriuru,id vero nuncij eumpublica acdamationeacccptu;oraPrinci- pis fiiijVultu inciytiDucis cum multiplici tro- pbseo reuertetis quilibet intueri,quilibet vičtri- ci dcx teras ofeulum figerc auebat: atq; du vota omnium, dum excipiendi tui ftudia f eruent ; ta feftinato per diippfitos equos itinere,vt noftra cxpečtationem occupares,& quse nondu para¬ ta erat,impedis, & quse parata erant,tolliman- das; Fortuna ipfa non iniqua iudicc, quia nulla poterat popa inftrui, tanto vičtore digna. Nos fortaffe rnulta vifenda pofuitfemus, vnus tu vi- (us fuiffes: Oculos nos prouocafTemus, tu ha- buiiTes.Et quid tandem effcciifemus ad tui ho- norisaugmentum? Dccuiffet fortaffe tormen- tis coelum asmulari, atq; inter nitrata fulmina feftiuuj tonare ? At vero iam nos prseueneras in Bohemia3 tanta .n. tonitrua ibi excitafti, vt rc- gnumipfum conciderit,&longepofit)ggentes 4? Panegyricvs. inaudierint: noftra fulmina minora fuiftcnn An arcus triumphales quis expectaftet ? Res geftse noftri Principis inftar omniuarcuu funt j neq; iIlasexhiberepoftent vili arcus nifi a Sue- uia in vtramque Auftriam , ab his per Bohe- miam feieporrigerent: magnos arcus diceres, praeclare fačtis maiores nbn diceres. An deli- deraftet quis vtnoeftes incenderemus, & fom- nos illuftraremus artefa&is ignibus > Atvičlo- ria Principis noftri maiori iubare fulget, vnaq* cum Phaebi nitentis radiis Europam decurrit. Nemo lucern adferat, vbi dies eft$ dies eft > vbi nofter Phaftms eft, cuius lumen Bohcmia ac- cendit, & ftia mina nobllitauit. Alia quis exc- giftet triumphalia ? Triumphum habuimus* Principem vidimus, Principem inquam, cuius defidermm in ter tot infidse Bellonae cafiis, inter tor mortis dilerimina flueftuantis, vix tulimusj vidimus inquam > & vt videremusomnis dfu- fiis ciuis eft, idemque campos implcuit, vt tua praeftnria impleret ciuitatem tua abfentia vi- duam & vacua : Principem in his locum Prin¬ cip es noftri tenuer e,obuiamqtie longius iuere, qnia tibipropioresfuere: Gcnitor, Coniump, Frater, Ser.. Bo. D v. ®ictv*. 4 * Frater' Fratria; hi tui triumphi ornamenta; illi- tuum gaudium, tuillorum. Quem animi fen- fum fuifTe putas Sereniflimo Parenti Guliel- mo ? G ulici rno, inquampktate ac religione per vtrumque orbent clarrffimo ? Fortanate Fenex,libet enim teparker alfoqui ? nam tuus hic triumphus eft, quiaFilij tui efl j tam tuae, quam' Filijaeternitati in hochonorato fenioviuus in¬ teres, & virtutis tux ampiiliima praemia inlibc- ristuis refers. Matimuianvs vtnatumamr* ka & fadiss decus ingens a Serenitate Yeftra } & ab antecedentibus longa ferie Progenkoribus accepikingens adfert .Imperii Principibus belKc molientibus arrnatus pacem obtulit; accepta- uere r nenunquam haberent,. Auftriam fupe- norerniiuiafic, & domuitj inferiorem petirgek hofte liberauk j Bohemiam intrauk, & fubiecit.. Nouum plane gertus bellancti, tnbus aut qua~ tuor menfibus multorum annorum laureas mereri j Filius ineruit, Pater etiam portagSe tan- ti honoris C ollega ek, qtii in tanta fortunadn^ erementa Filium gerimt,& eduxit„ - Alter Liberorum tuorum Ferdinandus,fe- ptemukatu mdjtus, Ilheuuni illuftrat, ime* G 3^ Ger- 'j-o Panegyricvs maniam,pietate, morum caftimonia, &pru~ dentia. Imperiinobilecolumen, fedč^fum ex adamante Domus tuae: iamadfummaperae- nit, necaltiusirepoteft, tametfi, fiquideiFet, quo altius a(cenderet,virtus mereretur. Tertius Albertus eft, egregius omnino Princeps, nec a tuis virtutibus degener: eius Filij tuiNepotes fenečhitem tuam recreant,&ftirpis ad pofteros propaginem haud vane delpondent j huius i- gitur Filij Filiisiamfrueris, Sc ita quidem, vt et- iam alterius expečtes, quemideo fortaffelupe- rifiifpendunt, quod operofumfit, ipfius imagi- nem dare. Sed neque mihi Pliilippus prartereundus, qui licet praematuro fato diem obierit, in Lu¬ če tamen adhuc verfatur, purpura Romana il- luftris.OftendcrcNuminaluuenemincompa- rabilem terris, quem fibi afcifcerent, cum diuis limilis eflet. Radlponse, vbi Eptfcopus fuit,no- biliMau{blaco,Fraterno opere, quie(cit. Caro- lum adoldcentulum mors Salisburgi abftulit, tam bona indole Prindpem, in virtuti eius aetas futura paruaddituravideretur: primisannis o- mnia habuit, & fine lua iačtura mori potuit, fi¬ ne fuiiačluranon potuit. De S ER. "Bo. D V. Dl c Tv S. t f 'i De filiabus quid dicam? &ipfe virtutibus cminuere : Maria Anna innocusevitaefacmina, Boiicae Domus n 5 exigiuumdecus,Ferdinan- do Auftrio nupta Cseiaream progeniemnon- durn Caefari moriens reliquit, iamque diade- 1 mate immortaii fulget, habitura nostecum beneficio Sereniflimi Principisno- ftri M a x i m i l i a n i , qui ca re confilio & armis Patriam muniuigvt pace frucretur, bellum gef. fit, vt nos vičtoria gauderemus; gauderemus Inquam& praealiisSereniflima coniunx Elifa- betha,lediflima Princeps, din animo aegra, & perpetua follicitudine fiifpenfa, de tua Prim ccps Majimiliane vnius fakte, neque enim bene effeilli potuit, quodtibi bene effe nefcirea Itaque vti valercs, 6c vinceres,aflidua ipfa apud Devm, adidua m templis, affidua in publicis comprecationibus,diuifam militam tecum ha*- buit, čepar tem praelii j ferro tu ,illa fuppliciis ad Dcum hoftes expugnauit: Laudato certe ex~ cmplofdmmos infimof^ ad perennes preces *raxit,fitametrahipotuere iponte currentesj Hani is ardor omnuun in f^mplis flllt^Vt appa« reretmagna decaufa; preces fundi,nempepro ancolumitate Principis noftri, qux eadcm & ipfius coniugis &noflra omnium eft$ fine tc enim Princeps effepoteramus fortaf!e,fa!ui effe non poteramus. Atqui quantt> diligentiores Eiimus, cura identidem flimulante, in votis perfokendis pro felici rerum cuarurn c tufu, tanto Ser. Bo. D v. dictvs. j j tanto Isetiorcs hoclie huc concurrimus, & tri- ftitiam noftram abunde folamur, imo etiam fxnus cummaerore exercemus,licetenimhic grauis nobis vifiis'ob tuam abfentiam, maior tamcn ob tuam prxfentiam Istitia eft j ncc frm ftta multum doluimus, qui tantum triumphi & gaudij confecuti (urnus. Et quid mirum eft omnibus noslaetitiis incedere? In lučtu&tc- nebris iacebamus , quia*oculusno{ler aberatj hodieoculusredditur, &mcnsfercnat. Si vn- quam alias Princeps Sereniftime,cogno{cerc potuifti, quanti te tui clientes facerent, quan- tum te diligerent, hodie cognolcis. Quanta multitudo tui cupida * tui ftudioia per longa viarum fpacia dextra lxuaque ftetere armati, vultu geftuque fauftiftimaapprecantes ? Čam¬ pi inundaueremagniscopiis inermium 5 hoc ipfum auguftilliumB. Virginis tcmplum,licct ampliftimum^rtumerum eorum non capit, qui te incol urnem videre cupilcunt. Qui vident la- chrimanturj qui videre non poftlingindignan- tur; vtrumque pietas facit; noruntenim quem Principem receperint, quem antehachabuc- tint,quem &dekiceps habituri ftnt,clarum ici- 54 Panegtr. Ses. Bo. Dr. i>reTv s. Iicct & illuftrem futuris feculis; ornamcntum Boicx non intermoriturum. Omnia tibi de- bent, omnia tibi volunt, quia a te omnia acce- pcre: ornafti enim multis decoribus vniuerfam prouinciam, ornafti ipfum imperium,ornafti domum tuam,& debebunt tibi etiampofteri tui.quid dico debebunt ? parce mihi j de te non iniuria etiam conquerentur, nam fplendore hoctuo,quo ipfos iHuftras, non parno quoqs incommodo oneras •. efficis enim virtutuin tuarum magnitudine,vt omnibus diffi čile fu^ turumfit,tibifuccedere. D I X L 1 ERRATA Pag. r. multitudo. j.palcftra. 4, Caluinift*. $ . Bohemos.dušit,. 6.didicere.7.pauefceret. i2.propere. ifcu<£^u. •»'H,. , : i Ljubljan/r.V