LJUBLJANSKI SKOFIJSKI LIST. Laibacher Dioecesanblatl. St. IX. Vsebina: 59. Litteraeapostolicae de ordinationibus Anglicanis. — 60. Zakon z dne 5. decembra 1896, St. 222, o vredbi domovinskih razmer. — Gesetz vom 5. De-cember 1896, Nr. 222, betreffend die Regelung der Heimatverhältnisse. — 61. Minister,al-Erlaß in betreff der Hintanhaltung von Credit- und Pauschalüberschreitungen der zur Erhaltung von Gebäuden und für Patronats-Auslagen gewährten Kredite. — 62. Circular-Erlaß der k. !. Central - Commission für Kunst und historische Denkmale in betreff der Glasmalereien an Kirchen und kirchlichen Objecten. — 63. Skofijska kronika. 59. Sanctissimi Domini nostri LEONIS divina providentia PAPAE XIII. Litterae apostolicae de ordinationibus Anglicanis LEO EPISCOPUS servus servorum Dei ad perpetuam rei memoriam. Apostolicae curae et caritatis, qua Pastorem magnum ovium, Dominum nostrum Iesum Christum, *) referre pro munere et imitari, aspirante eius gratia, studemus, non exiguam partem pernobili Anglorum nationi tribuirnus. Voluntatis in ipsam Nostrae ea praecipue testis est epistola quam superiore anno dedimus propriam ad Anglos, regnum Christi in fidei unitate quaerentes: eiusdem quippe gentis et veterem cum Ecclesia matre coniunctionem com-memorando revocavimus, et felicem reconcilia-tionem, excitata in animis orandi Dei sollertia, contendimus maturare. Eursusque haud ita pridem, quum eommunibus universe literis de unitate Ec-clesiae fusius agere visum est, non ultimo loco respeximus Angliam; spe praelucente, posse docu-menta Nostra tum catholicis firmitatem tum dissi-dentibus salutare lumen afferre. Atque illud fateri ') Hebr. XIII, 20. libet, quod aeque gentis humanitatem ac multorum sollicitudinem salutis aeternae commendat, id est quam benevole Anglis probata sit instantia Nostra et dicendi libertas, nullo quidem acta humanae rationis impulsu. — Nunc autem eadem Nos mente eodemque animo deliberatum habemus studia con-vertere ad quamdam non minoris momenti causam, quae cum ea ipsa re votisque Nostris cohaeret. Quod enim apud Anglos, aliquanto postquam ab unitatis christianae centro abscessum est, novus plane ritus ordinibus sacris conferendis, sub rege Eduardo VI, fuit publice inductus; defecisse id-circo verum Ordinis sacramentum, quäle Christus instituit, simulque hierarehicam successionem, ia" tenuit communis sententia, quam non semel El clesiae acta et constans disciplina firmarunt. At-tamen recentiore memoria hisque maxime annis invaluit controversia, sacraene Ordinationes ritu 14 eduardiano peractae, natura saeramenti effectuque polleant; faventibus, afflrrnate vel dubitanter, non modo scriptoribus anglicanis nonnullis, sed paucis etiam catholieis praesertim non anglis. Alteros quippe movebat praestantia sacerdotii christiani, exoptantes ut duplici eins in eorpus Christi po-testate ne carerent sui; movebat alteros oonsilium expediendi quodammodo illis reditus ad unitatem: utrisque vero hoe persuasum esse videbatur, iam studiis in eo genere cum aetate provectis, novis-que litterarum monumentis ex oblivione erutis, re-tractari auctoritate Nostra causam non inoppor-tunum fore. Nos autem ea consilia atque optata minime negligentes, maximeque voci obsequentes apostolicae caritatis, censuimus nihil non experiri quod videretur quoquo modo conducere ad ani-marum vel avertenda damna vel utilitates fo-vondas. Placuit igitur de retractanda causa benig-nissime indulgere; ita sane, ut per summam novae disquisitionis sollertiam, omnis in posterum vel species quidem dubitandi esset remota. Quapropter certo numero viris doctrina et eruditione prae-stantibus, quorum compertae erant dissimiles in ipsa causa opiniones, negotium dedimus ut mo-menta sententiae suae scriptis mandarent: eos deinde ad Nos accitos iussimus communicare inter se scripta, et quidquid eo amplius ad rem cog-nitu esset dignum, indagare atque expendere. Con-sultumque a Nobis est, ut ipsi diplomata oppor-tuna omni possent eopia in tabulariis vaticanis sive nota recognoscere sive inexplorata educere; itemque ut prompta haberent quaecumque eiusdem generis acta apud sacrum Consilium, quod Suprema vocatur, asservarentur, neque minus quaecumque ad hoc tempus doctiores viri in utramque partem evulgassent. Huiusmodi adiuinentis instructos vo-luimus eos in singuläres congressiones convenire; quae ad duodecim sunt habitae, praeside uno ex S. E. E. Cardinalibus a Nobismetipsis designato, data singulis facultate disputandi libera. Denique earumdem congressionuin acta, una cum ceteris documentis, Venerabilibus Fratribus Nostris Car-dinalibus ex codem Consilio iussimus exhiberi omnia; qui meditata causa eaque coram Nobis deinde agitata suam quisque sententiam dicerent. Hoc ducendae rei ordine praestituto, ad in-timam tarnen aestimationem causae aequum erat non ante aggredi, quam id perstudiose quaesitum apparuisset, quo loco ea iam esset secundum Apostolicae Sedis praescriptiones institutamquecon-suetudinem; cuius consuetudinis et initia et vim magni profeeto intererat reputare. Quocirca in primis perpensa sunt documenta praecipua, quibus Decessores Nostri, rogatu reginae Mariae, singuläres curas ad reconciliationem ec-clesiae Anglicae contulerunt. Nam Iulius III Cardinalem Eeginaldum Polo, natione Anglum, multiplici laude eximium, Legatum de latere ad id opus destinavit, tamquam pacis et dilectionis angelum suum, eique mandata seu facultates extra ordinem normasque agendi traditit; 3) quas deinde Paulus IV confirmavit et declaravit. In quo ut recte colligatur, quidnam in se eommemorata documenta habeant ponderis, sic oportet fundamenti instar statuere, eorum propo-situm nequaquam a re abstractum fuisse, sed rei omnimo inhaerens an peculiare. Quum enim facultates Legato apostolico ab iis Pontificibus tri-butae, Angliam dumtaxat religionisque in ea statum respicerent; normae item agendi ab eisdem eidem Legato quaerenti impertitae, minime quidem esse poterant ad illa generantim decernenda, sine quibus sacrae ordinationes non valeant, sed debebant atdnere proprie ad providendum de ordinibus sacris in eo regno, prout temporum monebant rerumque conditiones expositae. Hoc ipsum, praeter quam quod ex natura et modo eorumdein docu-mentorum perspicuum est, inde pariter liquet, quod alienum prorsus fuisset, ita veile de iis quae sacramento Ordinis conficiendo necesse sunt, prope-inodum commonefieri Legatum, eumque vir um cuius doctrina etiam in Concilio Tridentino eluxerat. Ista probe tenentibus non difficulter patebit qua re in litteris Iuliii III ad Legatum apostolicum, perscriptis die VIII martii MDLIV, distincta sit mentio de iis primum, qui rite et legitime promoti, in suis ordinibus essent retinendi, tum de iis, qui non promoti ad sacros ordines, possent, si digni et icConei reperti fuissent, promoveri. Nam certe de-flniteque notatur, ut reapse erat, duplex hominum l) Id factum augusto mense MDLIII. per litteras sub plumbo, Si lillo unquam tempore et Post nuntium Nobis, atque alias. classis: hinc eorum qui sacram ordinationem vere suscepissent, quippeid vel ante Henrici secessionera, vel si post eam et per ministros errore dissidiove implicitos, ritn tarnen catholico consueto; indo aliorum qui initiati essent secundum Ordinale eduardianum, qui propterea possent promoveri, quia ordinationem accepissent irritam. Neque aliud sane Pontificis consilium fuisse, praeclare confirmat epistola eiusdem Legati, die XXIX ianuarii MDLV, facultates suas episcopo Norwicensi demandantis. Id amplius est potissime considerandum quod eae ipsae Iulii III litterae afferunt, de facultatibus pon-tificiis libere utendis, etiam in eorum bonum quibus munus consecrationis, minus rite et non servata forma Ecclesiae consueta, impensum fuit: qua quidem locutione ii certe designabantur qui consecrati erant eduardiano ritu; praeter eam namque et catholicam formam alia nulla erat eo tempore in Anglia. Haec autem apertiora fient commemorando legationem quam Philippus et Maria reges, suadente Cardinali Polo, Romam ad Pontificem februario mense MDLV miserunt. Eegii oratores, viri tres admodum insignes et omni virtute praediti, in quibus Thomas Thirlby episcopus Eliensis, sic habebant propositum, Pontificem de conditione rei religiosae in eo regno notitia ampliore edocere. ab ipsoque in primis petere, ut ea quae Legatus ad eiusdem regni cum Ecclesia reconciliationem curaverat atque effecerat, haberet rata et confirmaret: eius rei causa omnia ad Pontificem allata sunt testi-monia scripta quae oportebat, partesque Ordi-nalis novi proxime ad rem facientes. Iamvero Paulus IV legatione magnifice admissa, eisdemque testimoniis per certos aliquot Cardinales diligenter discussis, et habita deliberatione matura, litteras Praeclara carissimi sub plumbo dedit die XX Iunii eodem anno. In his quum comprobatio plena et robur additum sit rebus a Polo gestis, de ordi-nationibus sic est nraescriptum . . . qui ad or-dines ecclesiasticos ... ab alio quam ab episcopo rite et recte ordinato promoti fuerunt, eosdem or-dines ... de novo suscipere teneantur. Quinam autem essent episcopi tales, non rite recteque or-dinati, satis iam indicaverant superiora documenta, facultatesque in eam rem a Legato adhibitae: ii nimirum qui ad episcopatum, sicut alii ad alios ordines promoti essent non servata forma Ecclesiae consueta, vel non servata Ecclesiae forma et intentione, prout Legatus ipse ad episcopum Norwicensem scribebat. Hi autem non alii pro-fecto erant nisi qui promoti secundum novam ritualem formam; cui quoque examinandae delecti Cardinales attentam operam dederant. Neque prae-termittendus est locus ex eisdem Pontificis litteris, omnino rei congruens, ubi cum aliis beneficio dispensationis egentibus numerantur qui tarn ordines quam beneficia ecclesiastica nulliter et de facto obtinuerant. Nulliter enim obtinuisse ordines idem est atque irrito actu nulloque effectu, videlicet invalide, ut ipsa monet eius vocis notatio et con-suetudo sermonis; praesertim quum idem pari modo affirmetur de ordinibus quod de beneficiis ecclesiasticis, quae ex certis sacrorum canonum institutis manifesto erant nulla, eo quia cum vitio infirmante collata. Huc accedit quod, ambigen-tibus nonnullis quinam revera episcopi, rite et recte ordinati. dici et haberi possent ad mentem Pontificis, hic non multo post, die XXX octobris, alias subiecit litteras in modum Brevis: atque. Nos, inquit, haesitationem huiusmodi tollere, et se-renitati conscientiae eorum qui schismate durante ad ordines promoti fuerant, mentem et intentionem quam in eisdem litteris Nostris habuimus clarius exprimendo, opportune consulere volentes, declaramus eos tantum episcopos et archiepiscopos qui non in forma Ecclesiae ordinati et consecrati fuerunt, rite et recte ordinatos dici non posse. Quae declaratio, nisi apposite ad rem Angliae praesentem, id est ad Ordinale eduardianum, spectare debuisset, nihil certe confecerat Pontifex novis litteris, quo vel haesitationem tolleret vel serenitati conscientiae con-suleret. Ceterum Apostolicae Sedis documenta et mandata non aliter quidem Legatus intellexit, atque ita eis rite religioseque obtemperavit: idque pariter factum a regina Maria et a ceteris qui cum ea dederunt operam ut religio et instituta catholica in pristinum locum restituerentur. Auctoritates quas excitavimus Iulii III et Pauli IV aperte ostendunt initia eius disciplinae quae tenore constanti, iam tribus amplius saeculis, cu-stodita est, ut ordinationes ritu eduardiano, habe- 14* rentur infectae et nullae; cui disciplinae amplissime suffragantur testimonia multa earumdem ordina-tionum quae, in hae etiam Urbe, saepins absoluteque iteratae sunt ritu catholieo. — In buius igitur disciplinae observantia vis inest opportun» propo-sito. Nam si cui forte quidquam dubitationis re-sideat in quamnam vere sententiam ea Pontiflcum diploraata sint accipienda, recte illud valet: Gon-suetudo optima legum interpr es. Quoniam vero firmum semper ratumque in Ecclesia mansit, Ordinis sacramentum nefas esse iterari, fieri nullo pacto poterat ut talem consuetudinem Apostolica Sedes pateretur tacita ac toleraret. Atqui ca in non tole-ravit solum, sed probavit etiam et sanxit ipsa, quotiescuraque in eadera re peculiare aliquod factum incidit iudicandum. Duo eiusmodi facta in medium proferimus, ex multis quae ad Supremam sunt su-bindc. delata: alterum, anno MDCLXXX1V, cuius-dam Calvinistae Galli, alterum, anno MDCCIV, Ioannis Clementis Gordon; utriusque secundum rituale eduardianum suos adepti ordines. In primo, post accuratam rei investigationem, consultores non pauci responsa sua, quae appellant vota, de scripto ediderunt, ceterique cum eis in unam con-spirarunt sententiam, pro invaliditate ordinationis: tantum quidem ratione habita opportunitatis, placuit Cardinalibus respondere: Dilata. Ladern vero acta repetita et ponderata sunt in facto altero: quaesita sunt praeterea nova consultorum vota, rogatique doctores egregii e Sorbonicis ac Duacenis, rieque praesidium ullum perspicatioris prudentiae prae-termissum est ad rem penitus pernoscendam. Atque hoc animadvertisse oportet quod, tametsi tum ipse Gordon cuius negotium erat, tum aliqui consultores inter causas nullitatis vindicandae etiam adduxissent illam prout putabatur ordinationem Parkerii, in sententia tarnen ferenda omnino seposita est ea causa, ut documenta produnt integrae fidei neque alia ratio est reputata nisi defectus formae et in-tentionis. Qua de forma quo plenius esset certiusque iudicium, cautum fuerat ut exemplar Ordinalis anglicani suppeteret; atque etiam cum eo singulae collatae sunt formae ordinandi, ex variis orien-talium et occidentalium ritibus conquisitae. Tum Clemens XI, Cardinalium ad quos pertinebat con-sentientibus suffragiis, ipsemet feria v. die XVII aprilis MDCCIV, decrevit: „Ioannes Clemens Gordon ex integro et absolute ordinetur ad omnes ordines etiam sacros et praecipue presbyteratus. et qua-tenus non fuerit confirmatus, prius sacramentum Confirmationis suscipiat.“ Quae sententia, id sane considerare refert, ne a defectu quidem traditionis instrumentorum quidquam momenti duxit: tune enim praescriptuin de more esset ut ordinatio sub conditione instauraretur. Eo autem pluris refert considerare, eamdem Pontificis sententiam spectare universe ad omnes Anglicanorum ordinationes. Licet enim factum attigerit peculiare, non tarnen ex peculiari quapiam ratione profecta est, verum ex vitio formae, quo quidem vitio ordinationis illae aeque afficiuntur omnes: adeo ut, quoties dein-ceps in re simili decernendum fuit, toties idem Clementis XI communicatum sit decretum. Quae quum ita sint, non videt nemo contro-versiam temporibus nostris exsuscitatam, Aposto-licae Sedis iudicio definitam multo antea fuisse: documentisque illis haud satis quam oportuerat cognitis, fortasse factum ut scriptor aliquis catho-licus disputationem de ea libere habere non du-bitarit. Quoniam vero, ut principio inonuimus, nihil Nobis antiquius optatiusque est quam ut hominibus recte animatis maxima possimus indulgentia et caritate prodesse, ideo iussimus in Ordinale angli-canum, quod caput est totius causae, rursus quam studiosissime inquiri. In ritu cuiuslibet sacramenti conticiendi et administrandi iure discernunt inter partem caere-monialem et partem essentialem, quae materia et forma apellari consuevit. Omnesque norunt, sacra-menta novae legis, utpote signa sensibilia atque gratiae invisibilis efficientia, debere gratiam et significare quam efficiunt et efäcere quam signi-ficant. Quae significatio, etsi in toto ritu essentiali, in materia scilicet et forma, haberi debet, praecipue tarnen ad formam pertinent; quum materia sit pars per se non determinata, quae per illam determinetur. Idque in sacramento Ordinis mani-festius apparet, cuius conferendi materia, quatenus hoc loco se dat considerandam, est manuum im-positio; quae quidem nihil deflnitum per se signi-ficat, et aeque ad quosdam Ordines, aeque ad Confirmationem usurpatur. — Iamvero verba quae ad proximam usque aetatem habentur passim ab Anglicanis tamquam forma propria ordinationis presbyteralis, videlicet, Accipe Spiritum Sanctum, minime sane signifleant definite ordinem saeerdotii vel eius gratiam, et potestatem, quae praecipue est potestas consecrandi et offerendi verum eorpus et sanguinem Domini1), eo saerificio, quod non est nuda commemoratio sacrificii in Cruce peracti2). Forma huiusmodi aucta quidem est postea iis verbis, ad officium et opus presbyteri: sed hoc potius convincit, Anglicanos vidisse ipsos primam eam formam fuisse mancam neque idoneam rei. Eadem vero adiectio, si forte quidem legitimam significationem apponere formae posset, serius est inducta, elapso iam saeculo post receptum Ordinale eduardianum; quum propterea, Hierarchiä extincta. potestas ordinandi iam nulla esset. Nequidquam porro auxilium causae novissime arcessitum est ab aliis eiusdem Ordinalis precibus. Nam, ut cetera praetereantur quae eas demonstrent in ritu anglicano minus sufficientes proposito, unum hoc argumentum sit instar omnium, de ipsis consulto detractum esse quidquid in ritu catholico digni-tatem et officia saeerdotii perspicue designat. Non ea igitur forma esse apta et sufficiens sacramento potest, quae id nempe reticet quod deberet proprium signifieare. De consecratione episcopali similiter est. Nam formulae, Accipe Spiritum Sanctum, non modo serius adnexa sunt verba, ad officium et opus episcopi, sed etiam de iisdem, ut mox dicemus, iudicandum aliter est quam in ritu catholico. Neque rei proficit quidquam advocasse praefati-onis precem, Omnipotens Deus; quum ea pariter deminuta sit verbis quae summum sacerdotium declarent. Sane, nihil huc attinet explorare, utrum episcopatus complementum sit saeerdotii, an ordo ab illo distinctus: aut collatus, ut aiunt, per saltum, scilicet homini non sacerdoti, utrum effectum ha-beat necne. At ipse procul dubio, ex institutione Christi, ad sacramentum Ordinis verissime pertinet, atque est praecellenti gradu sacerdotium; quod nimirum et voce sanctorum Patrum et rituali nostra consuetudine summum sacerdotium, sacri ministerii ') Trid. Sess. XXIII, de sacr. Ord., can. 1. ■) Trid. Sess. XXII. de sacrif. Missae, can. 3. summa nuncupatur. Inde fit ut, quoniam sacramentum Ordinis verumque Christi sacerdotium a ritu anglicano penitus extrusum est, atque adeo in consecratione episcopali eiusdem ritus nullo modo sacerdotium confertur, nullo item modo episcopatus vere ac iure possit conferri: eoque id magis quia in primis episcopatus muniis illud scilicet est, ministros ordinandi in sanctam Eucha-ristiam et sacrificium. Ad rectam vero plenamque Ordinalis anglicani aestimationem, praeter ista per aliquas eius partes notata, nihil profeeto tarn valet quam si probe aestimetur quibus adiunctis rerum conditum sit et publice constitutum. Longum est singula per-sequi, neque est necessarium: eius namque aetatis memoria satis diserte loquitur, cuius animi essent in Ecclesiam catholicam auctores Ordinalis, quos adsciverint fautores ab heterodoxis sectis, quo demum consilia sua referrent. Nimis enimvero scientes quae necessitudo inter fidem et cultum, inter legem credendi et legem supplicandi inter-cedat, liturgiae ordinem, specie quidem redinte-grandae eius formae primaevae, ad errores Nova-torum multis modis deformarunt. Quamobrem toto Ordinali non modo nulla est aperta mentio sacrificii, consecrationis, saeerdotii, potestatisque consecrandi et sacrificii offerendi; sed immo omnia huiusmodi rerum vestigia, quae superessent in precationibus ritus catholici non plane reiectis, sublata et deleta sunt de industria, quod supra attigimus. Ita per se apparet nativa Ordinalis indoles ac spiritus, uti loquuntur. Hinc vero ab origine ducto vitio, si valere ad usum ordinationum minime potuit, nequaquam decursu aetatum, quum tale ipsum permanserit, futurum fuit ut valeret. Atque ii egerunt frustra qui inde a temporibus Caroli I conati sunt admittere aliquid sacrificii et saeerdotii, nonnullä dein ad Ordinale facta acces-sione: frustraque similiter contendit pars ea Angli-canorum non ita magna, recentiore tempore coalita. quae arbitratur posse idem Ordinale ad sanam rectamque sententiam intelligi et deduci. Vana, inquimus, fuere et sunt huiusmodi conata: idque hac etiam de causa, quod, si qua quidem verba, in Ordinali anglicano ut nune est, porrigant se in ambiguum, ea tarnen sumere sensum eumdem ne- queunt quem habent in ritu catholico. Nam semel novato ritu, ut vidimus, quo nempe negetur vel adulteretur saeramentum Ordinis, et a quo quaevis notio repudiata sit conseerationis et sacrificii: iam minime eonstat formula, Accipe Spiritum Sanctum, qui Spiritus, cum gratia nimirum sacramenti, in animam infunditur; minimeque eonstat verba illa, ad officium et opus presbyteri vel episcopi ac similia, quae restant nomina sine re quam insti-tuit Christus. — Huius vim argumenti perspeetam ipsi habent plerique Anglicani, observantiores Ordi-nalis interpretes; quam non dissimulanter eis obi-iciunt qui nove ipsum interpretantes, Ordinibus inde collatis pretium virtutemque non suam spe vana affingunt. Lodern porro argumento vel uno illud etiam corruit, opinantium posse in legitimam Ordinis formam sufficere precationem. Omnipotens Deus, bonorum omnium largitor, quae sub initium est ritualis actionis; etiamsi forte haberi ea posset tamquam sufficiens in ritu aliquo catholico quem Ecclesia probasset. — Cum hoc igitur intimo formae defectu coniunctus est defectus intentionis, quam aeque necessario postulat, ut sit, sacra-mentum. De mente vel intentione, utpote quae per 86 quiddam est interius, Ecclesia non iudicat: at quatenus extra proditur, iudicare de ea debet. Iamvero quum quis ad saeramentum conficiendum et conferendum materiam formamque debitam serio ac rite adhibuit, eo ipso eensetur id nimirum facere intendisse quod facit Ecclesia. Quo sane principio innititur doctrina quae tenet esse vere saeramentum vel illud, quod ministerio hominis haeretici aut non baptizati, dummodo ritu catholico, conferatur. Contra, si ritus immutetur, eo manifesto consilio ut alius inducatur ab Ecclesia non receptus, utque id repellatur quod facit Ecclesia et quod ex institutione Christi ad naturam attinet sacramenti, tune palam est, non solum necessariam sacramento intentionem deesse, sed intentionem immo haberi sacramento adversam et repugnantem. Isthaec omnia diu multumque reputavimus apud Nos et cum Venerabilibus Fratribus Nostris in Suprema iudicibus; quorum etiam Coetum sin-gulariter coram Nobis advocare placuit feria V, die XVI iulii proximi, in commemoratione Mariae D. N. Carmelitidis. Iique ad unum consensere, propositam causam iam pridem ab Apostolica Sede plene fuisse et cognitam et iudicatam: eins autem denuo instituta aetäque quaestione, emersisse illu-strius quanto illa iustitiae sapientiaeque pondere totam rem absolvisset. Verumtamen Optimum factu duximus supersedere sententiae, quo et melius per-penderemus conveniret ne expediretque earndem rem auctoritate Nostra rursus declarari, et uberi-orem divini luminis copiam supplices imploraremus. — Tum considerantibus Nobis ut idem caput disciplinae, etsi iure iam definitum, a quibusdam revocatum sit in controversiam, quacumque demum causa sit revocatum: ex eoque pronum fore ut perniciosus error gignatur non paucis qui putent se ibi Ordinis saeramentum et fructus reperire ubi minime sunt, visum est in Domino sententiam Nostram edicere. Itaque omnibus Pontificum Decessorum in hac ipsa causa decretis usquequaque assentientes, eaque plenissime confirmantes ac veluti renovantes auctoritate Nostra, motu proprio certa scientia. pronunciamus et declaramus, ordinationes ritu anglicano actas, irritas prorsus fuisse et esse, omninoque nullas. Hoc restat. ut quo ingressi sumus Pastoris magni nomine et animo veritatem tarn gravis rei certissimam commonstrare, eodem adhortemur eos qui Ordinum atque Hierarchiae beneficia sincera voluntate optent ac requirant. Usque adhuc for-tasse, virtutis Christian:»e intendentes ardorem, religiosius consulentes divinas litteras, pias dupli-cantes preces, ineerti tarnen haeserunt et anxii ad vocem Christi iamdiu intime admonentis. Probe iam vident quo se bonus ille invitet ac velit. Ad unicum eins ovile si redeant, tum vero e quaesita benefipia assecuturi sunt et consequentia salutis praesidia, quorum administram feeit ipse Eccle-siam, quasi redemptionis suae custodem perpetuam et procuratricem in gentibus. Tum vero haurient aquas in gaudio de fontibus Salvatoris, sacramentis eins mirificis: unde fideles animae in amicitiam Dei, remissis vere peccatis, restituuntur, caelesti pane aluntur et roborantur, adiumentisque maximis affluunt ad vitae adeptionem aeternae. Quorum bonorum revera sitientes, utinam Deus pacis, Deus totius consolationis faciat compotes atque expleat perbenignus. — Hortationem vero Nostram et vota eos maiorem in modum spectare volnmus, qui religionis ministri in communitatibus suis habentnr. Homines ex ipso officio praecedentes doctrina et auctoritate, quibus profeeto cordi est divina gloria et animormn salns. velint alacres vocanti Deo parere in primis et obsequi, praeclarumque de se edere exemplum. Singulari certe laetitia eos Ecclesia mater excipiet omnique complectetur fconi-tate et providentia, quippe quos per arduas rerum difficultates virtus animi generosior ad sinum sunm reduxerit. Ex hac vero virtute dici vix potest quae ipsos laus raaneat in coetibus fratrnm per catho-licum orbem, quae aliquando spes et fiducia ante Christum iudicem, quae ab illo praemia in regno caelesti! Nos quidem, quantum omni ope licuerit, eorum cum Ecclesia reconciliationem fovere non desistemus; ex qua et singuli et ordines, id quod vehementer cupimus, multum capere possunt ad imitandum. Interea veritatis gratiaeque divinae patentem cursum ut secundare contendant fideliter, per viscera misericordiae Dei nostri rogamus omnes et obsecramus. Praesentes vero litteras et quaecumque in ipsis habentur nullo unquam tempore de subrep-tionis aut obreptionis sive intentionis Nostrae vitio aliove quovis defectu notari vel impugnari posse ; sed semper validae et in suo robore fore et esse, atque ab omnibus cuiusvis gradus et praeeminentiae inviolabiliter in iudicio et extra observari debere decernimus: irritum quoque et inane si secus super his a quoquam, quavis- auctoritate vel praetextu, scienter vel ignoranter contingerit attentari declarantes, contrariis non obstantibas quibuscumque. Volumus autem ut harum litterarum exemplis, etiam impressis, manu tarnen Notarii subscriptis et per constitutum in ecclesiastica dignitate virum sigillo munitis, eadem habeatur fides quae Nostrae voluntatis significationi his praesentibus ostensis haberetur. Datum Eomae apud Sanctum Petrum anno Incarnationis Dominicae millesimo octingentesimo nonagesimo sexto, idibus septembribus. Pontifi-catus Nostri anno decimo nono. 60. Zakon z dne 5. decembra 1896.1., st. 222, 8 katerim se izpreminjajo dolocila zakona z dne 3. decembra 1863. 1. (drz. zak. st. 105) o vredbi domovinskih razmer. 8 pritrditvijo obeh zbornic driavnega zbora uka-zujem takö: Ölen I. Paragraf! 8-, 9. in 10. zakona z dne 3 decembra 1863. leta (dri. zak. st. 105) o vredbi domovinskih razmer, se s tem razveljavljajo in na njih mesto stopajo nastopna doloöila: § 1. Domovinska pravica se zadobi z izreönim vzpre-jemom v domovinska zavezo. Hefeh vom 5. December 1896, Wr 222, wodurch einige Seftimmungen des Gesetzes vom 3. 5t-cember 1863 (R.-G.-Sl. Nr. 105), betreffend die Regelung der Heimatverhiiltniffe, abgeändert werden. Mit Zustimmung beider Häuser des Neichsrathes finde Ich anzuordnen, wie folgt: Artikel 1. Die §§. 8, 9 und 10 des Gesetzes vom 3. December 1863, R.-G.-Bl. Nr. 105, betreffend die Regelung der Heimat-Verhältnisse, werden hiermit aufgehoben und haben an deren Stelle nachfolgende Bestimmungen zu treten: 8 1. Das Heimatrecht wird durch ausdrückliche Aufnahme in den Heimatverband erworben. Izreöenega vzprejema v domovinsko zavezo ne sme oböina bivalisöa odreöi tistemu avstrijskemu drzav-ljanu, kateri je po zadobljeni samopravnosti skozi deset let, preden je prosil za domovinsko pravico, prostovoljno in nepretrgoma prebival v obcini. Kadar se prebivanje v kaki oböini priöne v okol-nostih, katere izkljuöujejo prostovoljno prebivanje, tedaj priöne desetletni rok teöi se-le s tistim dnevom, ko so nehale te okolnosti. Alto nastopijo take okolnosti se-le po priöetku prebivanja, poöiva za njih trajanja tek deset-letnega roka. 8 prostovoljnim opustom prebivanja v oböini se pretrga desetletni rok prebivanja. Prostovoljne oddalje pak ni steti za pretrg prebivanja, ako se iz okolnosti, v katerih se je zgodila, da razvideti, da se se namerja obdriati bivalisöe. V kaki oböini priöeto priposestovanje domovinsko pravice se z nenavzoönostjo, provzroöeno samö po izpol-njevanju zakonite vojne dolLnosti, niti ne ovre niti ne pretrga. Nasproti pak poöiva med trajanjem kake dru-gaöne neprostovoljne nenavzoönosti tek desetletnega roka. Dalje ne sme prosivec med ustanovljenim rokom prebivanja teLaviti preskrbe ubogih. Prostost od solnine glede otrok, ki hodijo v solo, in pa uzivanje kake usta-nove, naposled kaka podpora, dana samo mimogrede, se ne sme steti med dejanja preskrbe ubogih. § 3. Uveljavljati po zmislu § 2. tega zakona pridobljeno pravico do izreönega vzprejema v domovinsko zavezo sme ne samo vpraviöenec sam, oziroma njegovi nasled-niki v domovinski pravici, to je tiste osebe, katere po doloöilih §§ 6., 7., 11., 12. in 13. v zakonu z dne 3. de-cembra 1863. 1. idrL. zak. st. 105) izvajajo svojo domovinsko pravico od domovinske pravice vpraviöenca, ampak tudi dosedanja domovinska oböina, in ako gre za brezdomovinca, tista oböina, kateri se je brezdomo-vinec odkazal na podstavi doloöil III. oddelka v domo-vinskem zakonu. § 4. Kadar avstrijski drzavljan opusti prebivanje v oböini, v kateri je po § 2. tega zakona pridobil pravico Die ausdrückliche Aufnahme in den Heimatverband kann von der Aufenthaltsgcmcinde demjenigen österreichischen Staatsbürger nicht versagt werden, welcher nach erlangter Eigenberechtigung durch zehn der Bewerbung um das Heimatrecht vorausgchende Jahre sich freiwillig und ununterbrochen in der Gemeinde aufgehalten hat. Wird der Aufenthalt in einer Gemeinde unter Umständen begonnen, durch welche ein freiwilliger Aufenthalt ausgeschlossen ist, so beginnt der Lauf der zehnjährigen Frist erst mit dem Tage, an welchem diese Umstände ausgehört haben. Treten solche Umstände erst nach Beginn des Aufenthaltes ein, so ruht während ihrer Dauer der Laus der zehnjährigen Frist. Durch freiwilliges Ausgeben des Aufenthaltes in der Gemeinde wird die begonnene zehnjährige Ansenthaltssrist unterbrochen. Als eine Unterbrechung des Aufenthaltes wird jedoch eine freiwillige Entfernung nicht angesehen, wenn aus den Umständen, unter welchen sie erfolgt, die Absicht erhellt, den Aufenthalt beiznbehaltcn. Die in einer Gemeinde begonnene Ersitzung des Heimat-rechtes wird durch eine lediglich infolge der Erfüllung der gesetzlichen Wehrpflicht bedingte Abwesenheit weder gehemmt noch unterbrochen. Dagegen ruht während der Dauer einer anderweitigen unfreiwilligen Abwesenheit der Lauf der zehnjährigen Frist. Der Bewerber darf ferner während der festgesetzten Aufenthaltsfrist der öffentlichen Armcnversorgnng nicht anheimfallen. Die Befreiung vom Schulgelde hinsichtlich der eine Schule besuchenden Kinder, sowie der Genuss eines Stipendiums, endlich eine nur vorübergehend gewährte Unterstützung sind nicht als Acte der Armenversorgung anzuschcn. 8 3. Zur Geltendmachung des in Gemäßheit des § 2 dieses Gesetzes erworbenen Anspruches auf die ausdrückliche Aufnahme in den Heimatverband sind nicht blos der Anspruchsberechtigte selbst, beziehungsweise seine Nachfolger im Heimatrechte, das heißt jene Personen, welche gemäß der Bestimmungen der §§ 6, 7, 11, 12 und 13 des Gesetzes vom 3. December 1863, R.-G -Bl. Nr. 105, ihr Heimatrccht von jenem des Anspruchsberechtigten ableiten, sondern auch die bisherige Heimatgcmeinde, und falls es sich um einen Heimatlosen handelt, jene Gemeinde berechtigt, welcher der Heimatlose auf Grund der Bestimmungen des III. Abschnittes des Heimat-gesetzes zugcwiescn worden ist. Eine jede Gemeinde ist verpflichtet, von der aus Grund des § 1 oder 2 erfolgten Ausnahme einer Person in den Heimatverband die bisherige Heimatgemeinde zu verständigen. § 4. Hat ein österreichischer Staatsbürger seinen Aufenthalt in der Gemeinde, in welcher er gemäß § 2 dieses Gesetzes do vzprejema v njeno domovinsko zavezo, ali kadar neprostovoljno zapusti ozemlje te oböine, tedaj sme to pravico vpraviöenec sam ali njegov naslednik v domo-vinski pravici uveljavljati samo se dve leti, njegova do-movinska oböina pa pet Iet potem, ko je nehalo pre-bivanje v oböini. Proünje, katere je po §§ 2, 3. in 4. vloLiti za uveljavo pravice do izreönega vzprejema v domovinsko zavezo, so proste pristojbin. § 5. Vnanjiki in pa osebe, katerih drzavljanstvo se ne da dokazati, zadobe po pogojih, doloöenih v § 2., pravico do zagotovila, da se vzprejmejo v domovinsko zavezo kake avstrijske oböine; toda vzprejem zadobi moö se le tedaj, kadar zadobe dotißniki avstrijsko driav-Ijanstvo. § 6. Kadar oböina bivalisca ne odloöi o uveljavljeni pravici do vzprejema v domovinsko zavezo (§§ 2., 3. in 4.), oziroma do njegovega zagotovila (§ 5.), v roku sestih mesecev, raöuneu od vlozbe prosnje za uveljavo, tedaj pristoji odloöba predstojnemu politiönemu oblastvu. lato oblastvo odloöuje v primeru priziva, kadar je oböina bivaliäöa odrekla vzprejem v domovinsko zavezo, oziroma njegovo zagotovilo v primerib §§ 2. do 4., oziroma 5. § 7. Mimo primerov, oznamenjenih v §§ 2, do 4., oziroma 5, odloöuje o prosnjah za izreöni vzprejem v domovinsko zavezo oböina brez vsakor§nega priziva. § 8. Vzprejem v domovinsko zavezo se ne sme do-voliti niti omejen na neki doloöen öas, niti ne po pogoju, kvarnem zakonitim nasledkom domovinske pravice. Vsaka taka omejitev ali tak pogoj je niöen in se steje, kakor bi se ne bil pristavil. § 9- Da se vpelje pristojbina za prostovoljni vzprejem v domovinsko zavezo in pa da se zvisajo take pristoj-bine, za to je potreba dezelnega zakona. Te pristojbine se stekajo v oböinsko blagajnico. den Anspruch auf Aufnahme in den Heimatverband derselben erworben hat, aufgegeben oder das Gebiet der Gemeinde unfreiwillig verlassen, so kann dieser Anspruch von dem Berechtigten selbst oder seinem Nachfolger im Heimatrechte nur binnen zwei Jahren, von dessen Heimatgemeinde dagegen binnen fünf Jahren nach dem Aufhören des Aufenthaltes in der Gemeinde geltend gemacht werden. Die in Gemäßheit der §§ 2, 3 und 4 einzubringenden Gesuche zur Geltendmachung des Anspruches aus ausdrückliche Aufnahme in den Heimatverband sind als gebürenfrei zu behandeln. 8 5. Ausländer und Personen, deren Staatsbürgerschaft nicht nachweisbar ist, erlangen unter den int § 2 festgesetzten Bedingungen den Anspruch auf Zusicherung der Ausnahme in den Heimatverband einer österreichischen Gemeinde; die Ausnahme wird jedoch erst dann wirksam, wenn die Betreffenden das österreichische Staatsbürgerrecht erlangt haben. § 6. Wenn die Aufenthaltsgemeinde es unterlässt, über den geltend gemachten Anspruch auf die Aufnahme in den Heimatverband (§§ 2, 3 und 4), beziehnngsweife die Zusicherung desselben (§ 5) innerhalb einer Frist von sechs Monaten, von der Einbringung des Auspruchsgesuches an gerechnet, zn entscheiden, fällt die Entscheidung der Vorgesetzten politischen Behörde zu. Dieselbe Behörde entscheidet im Falle der Berufung, wenn die Aufnahme in den Heimatverband, beziehungsweise die Zusicherung derselben in den Fällen der §§ 2 bis 4, beziehungsweise 5, von der Auseuthaltsgemeiude verweigert wurde. § 7. Außer den in den §§ 2 bis 4, beziehungsweise 5 bezeichnten Fällen entscheidet über Ansuchen um ausdrückliche Aufnahme in den Heimatverband mit Ausschluss jeder Berufung die Gemeinde. § 8. Die Aufnahme in den Heimatverband darf weder auf eine bestimmte Zeit beschränkt, noch unter einer den gesetzlichen Folgen des Heimatrechtes abträglichen Bedingung ertheilt werden. Jede solche Beschränkung oder Bedingung ist nichtig und als nicht beigesetzt zu betrachten. 8 9. Zur Einführung einer Gebür für die freiwillige Aufnahme in den Heimatverband, sowie zur Erhöhung solcher Gebüren ist ein Landesgesetz erforderlich. Diese Gebüren haben in die Gemeindeeasse einzufließen. Za vzprejem v domovinsko zavezo, ki se opravi na podstavi doloöil §§ 2. do 4. v tem zakonu, se ne sme pobirati nobena pristojbina. § 10. Stalno namesöeni dvorni, drzavni, dezelni, oböinski uradniki in sluzabniki in pa taki uradniki in sluzabniki okrajnih zastopov in javnih zakladov, potem duhovniki in javne uöiteljske osebe, naposled c. kr. notarji zadobe z dnevom, ko nastopijo svoj urad, domovinsko pravico v tisti oböini, v kateri jim je odkazan njih stalni uradni sedez. Ölen H. Ta zakon stopi v veljavnost z dnevom, katerega se razglasi. Kedaj pricnejo te£i roki doloöeni v ölenu I., § 2, to se ustanavlja na 1. dan januvarja 1891. 1. Ölen III. Izvrsiti ta zakon je naroöeno Mojemu ministru za notranje stvari. Na Dunaju, dne 5. decembra 1896. Franc Jo2ef s. r. B a d e n i s. r. Für die Aufnahme in den Heimatverband, welche auf Grund der Bestimmungen der §§ 2 dis 4 dieses Gesetzes erfolgt, darf eine Gebür nicht erhoben werden. § 10. Definitiv angcstellte Hof-, Staats«, Landes-, Gemeinde-, Bezirksvertretnngs- und öffentliche Fonds-Beamte und Diener, Geistliche und öffentliche Lehrpersonen, endlich die k. k. Notare erlangen mit dem Antritte ihres Amtes das Heimatrecht in der Gemeinde, in welcher denselben ihr ständiger Amtssitz angewiesen wurde. Artikel II. Dieses Gesetz tritt mit dem Tage der Kundmachung in Wirksamkeit. Der Beginn des Laufes der im Artikel I, § 2 festgesetzten Fristen wird auf den 1. Jänner 1891 festgesetzt. Artikel III. Mit dem Bollzuge dieses Gesetzes ist Mein Minister des Innern beauftragt. Wien, am 5. December 1896. Franz Joseph m. p. Badeni m. p. 61. Krtaß des Winistermms für Guttus und Unterricht vom 19. Z)ecernöer 1896, Z. 29530, betreffend die Nichtzulassung tum Credit- und panschalüberschreitungen der zur Erhaltung von Gebänden und für Patronats-Auslagen aus dem Die k. k. Landesregierung in Laibach hat mit Note vom 8. Jänner 1897, Nr. 44, nachstehenden an die k. k. Bezirks-hauptmannschaften ergangenen Erlaß anher mitgetheilt. Das hohe k. k. Ministerium für Cultus uud Unterricht hat mit dem Erlasse vom 19. December 1896, Z. 29530, anher eröffnet, dass sich schon seit mehreren Jahren immer häufiger die Nothwendigkeit ergeben hat, bei den für Gebäude-erhaltung beim Religionsfonde, sowie auf Patronatsauslagen im Titel: „Stiftungen uud Beiträge zu katholischen Cultus-zwecken" genehmigten Crediten die Bewilligung von Credits-überschreitnngell, sei es für einzelne Fälle, sei es im Wege einer Panschalüberschreitnng eintreten zn lassen, und ist dieser Übel staub besonders in einigen Kronländern in sehr auffallender Weife zu Tage getreten, so dass das, was eine Ausnahme sein soll, in demselben säst zur Regel geworden ist. Neligionsfondc gewährten Lredite. Da ein solches Vorgehen den Grundsätzen einer geordneten Budgetgcbahruug geradezu widerstreitet, hat sich das genannte hohe Ministerium umsomehr veranlasst gesehen, darauf aufmerksam zn machen, dass mit den in Frage stehenden Crediten in Hinkunft das Auslaugen unbedingt wird gefunden werden müssen, als weiterhin Creditüberschreitungeu nicht mehr zugelassen werden könnten. Es ergibt sich daher die zwingende Notwendigkeit, Maßnahmen ins Auge zn fassen, durch welche das eben gedachte Ziel gesichert werden kann. Als Grundsatz bei Verwendung der fraglichen Kredite muss demnach vor Allem festgehalten werden, dass von vome-hcrciu mit Bewilligungen der Anträge, welche diese Credite berühren, nur unter strictcr Beachtung des Rahmens der bezüglichen Mittel, also nur für tatsächlich unaufschiebbare Be- dürfnisse und mit der Beschränkung vorgegangen werde, ob der in Anspruch genommene Betrag nach der Art der Her-stellungeu auch wirklich im betreffenden Jahre zur Gäuze oder wenigstens theilweise zur Auszahlung zu gelangen haben wird. ■ Die k. k. Vezirkshauptmannschast wird daher anfgefordert, bei den Concurrenzverhandlnngen über die Herstellung von Cultnsobjecten, welche zu den unter dem Patronate des Allerhöchsten Landesfürsten und des Religioussoudes stehenden Pfarren gehören, in Vertretung des Patrons aus diese Anordnung Rücksicht zu nehmen, die Patronatstangente mit dem Vorbehalte der Einholung der hierämtlichen event. höheren Genehmigung zuzusichern und hiebei ausdrücklich zu erklären, dass der Patronatsbeitrag nur nach Maßgabe der für das betreffende Jahr bewilligten und vorhandenen Kredite zur Gänze oder nur theilweise event. auch erst auf Rechnung der in den nächstfolgenden Jahren zu gewärtigenden Mittel flüssig gemacht werden könnte. Um aber über sämmtliche derartige Herstellungen die nöthige Übersicht zn gewinnen und sonach je nach Maßgabe des früher eingetretenen Erfordernisses und nach dem Grade der Dringlichkeit mit den bewilligten Kreditmitteln verfügen zu können, oder falls mit diesen Krediten voraussichtlich das Anslangen nicht gefunden werden sollte, nm rechtzeitig, jedenfalls aber vor der Borlage der Präliminars-Entwürfe für das nächstfolgende Jahr den Bericht an das hohe Ministerium für Kultus und Unterricht mit den entsprechenden Anträgen wegen der höheren Bemessung der fraglichen Kredite, abgesondert erstatten zn können, erhält die f. k. Bezirkshauptmannschaft weiter die Weisung, jeden zur Anzeige gebrachten Fall der notwendigen Herstellung derartiger Objecte speciell sogleich anher bekannt zn geben und nach ordnungsmäßig durchgeführter Koucurrenzverhandlnug über die auf den Patron entfallenden Beiträge und über den Zeitpunkt, in welchem die betreffenden Herstelluugsarbeiteu zur Kollaudirnug und demnach die Patronatsbeiträge zur Anweisung gelangen dürften, Bericht zn erstatten. Hievon werden die hochwürdigen Pfarrämter hiemit in Kenntnis gesetzt Gircntar-Krlaß der k. H. Genlral'-Gomirnsston für Kunst- und Morifche Denkmate betreffs Restaurierung und Neuanbringung von Glasmalereien an Kirchen und kirchlichen Objecten. Seine Excellenz der Minister für Kultus und Unterricht hat mit Schreiben vom 5. Deeember 1896, Z. 28.984, in Betreff der Neuanbringung von Glasmalereien oder deren Restaurierung an Kirchen oder kirchlichen Objecten, sich an Seine Excellenz den hochwürdigsten Herrn Fürstbischof von Laibach gewendet und das Ersuchen gestellt, den nachstehenden Eirenlar-Erlaß der k. k. Central-Eommission für Kunst- und historische Denkmale dem Diöeesan-Klerns znr Kenntnis und Darnach-achtung bringen zu wollen. „Zufolge einer von competeuter Seite gegebenen Anregung findet fick das Präsidium der k. k. Kentral-Kommissiou für Knust- und historische Denkmale bestimmt, bezüglich der Anbringung von Glasmalereien in Kirchen de» Konservatoren II. Section folgende Weisungen zu geben. Es sind hiebei vor allem zwei Momente ins Auge zu fassen: 1. Ob der Stilcharakter der Kirche Glasgemälde nicht ausschließe und verbiete? Es kommt vor, dass Kirchen des späten Renaissance-, Barock- und Roceocostiles mit derartigen Malereien versehen werden, Kirchen, die also zn einer Zeit entstanden sind, in welcher die historische Glasmalerei längst abgestorben war und deren Stilverhältnisse für die Anbringung von Glasgemälden auch in ästhetischer Richtung nicht passend sind. da, abgesehen von manchen anderen Umständen, die von außen entfallende Beleuchtung eine unschöne und störende Wirkung auf die Einrichtungsgegenstände solcher Kirchen ausübt. 2. Wenn nun auch der Stil der Kirche, die Größe und das Format der Fenster, eine Einwendung gegen die Anbringung von Glasmalereien nicht erheben lässt, so ist doch auch zu berücksichtigen, dass wirklich geschmackvolle und schöne Glasgemälde bedeutende Geldsummen in Anspruch nehmen. Muss gespart werden, so kommt dann bei knappen Mitteln ein Surrogat ohne jeden Wert zustande, welches die Kirche verunstaltet, nicht aber verschönert. Die Eonservatoren haben sich daher, falls sie von der beabsichtigten Anbringung von Glasmalereilt erfahren, vorerst zn überzeugen, ob der Stilcharakter der Kirche solche Gemälde znlasse und ob int bejahenden Falle die nöthigeit Mittel zur Verfügung stehen, nm etwas wahrhaft Wertvolles Herstellen zu können. Anderen Falles ist es vorzuziehen, das weiße Glas zu belassen oder Butzenscheiben anzubringen. Schließlich ist auch auf die mit der Arbeit zu betrauende Firma Rücksicht zu nehmen und in keinem Falle zu gestatten, dass alte, bereits vorhandene Glasgemälde gegen moderne und neue umgetauscht werden, was leider mitunter vorznkommeu pflegt. Unter allen Umständen ist bei sich ergebenden Fällen unverzüglich Anzeige an die Central-Commission zu erstatten." Für die Richtigkeit der Abschrift: Wien, am 15. December 1896. £?. Großmann k. k. Directions-Adjunct. Hievon werden die hochwürdigen Pfarrämter mit der Weisung hiemit in Kenntnis gesetzt, bei Restaurierungs- und Renovierungsarbeiten von Glasmalereien und Polychromie-rungen, sowie auch bei Neuanbringung von solchen Malereien, wenn selbe auch nur im geringen Umfange durchgeführt werden sollen, stets und rechtzeitig die Vermittlung und berufene Einflussnahme des zuständigen Conservators der Central-Commission für Kunst- und historische Denkmale anzusprechen. 63. Skofi jska kronika. Ö. g. Janczu Tavöar, iupniku v LeSah, podeljena je iupnija Dobrava pri Kropi. Umrl je dn6 18. decembra 1896 na Skaruöini 6. g. FranöiSek Horvat, vpokojeni ces. kr. pomorski kapelan. Priporoßa se v molitev öastiti duhovSöini. Knezoäkofijski ordinarijat ljubljanski, dne 30. decembra 1896. V Izdajatelj in odgovorni urednik Martin Pogaöar. — Tiskala KatoliSka Tiskarna.