m jarjtof $?« ijai ' *. *• j» ■ ■,.iT'’ ^WK^sKfcv a &»«! 9R»i»> «OTw inms v*£.' XkC Mifc-ri-RU $« WMWm NgaRHgrcxi 'f SPwra»«K J'£WJ*'*%JSK; $3e£ $3$fos8 7T, 5^ &4 V' fp % i* /0. $ NICOLAI Perotti ad Pyrrhum Per ortum Nepocem Ex fratre Suauifiimo Rudimenta grammatices.. A Litteras, A.b.c.d.e.f.g h.i.k Lm.n.o.p.q. i f.tu.x.y x. i Da falutationem beatx uirginis. Aue Mariagra tia plena : dominus tecu' benedidfca tu in mulieri bus: &C benediftus fruftusuetns tuilefus. fanda fer dei ora pro nobi- peccatoribus. Arnen. Da oratione dominica.pater nofter q esi cxlis fandificef nomen tuu.adueniat regnu tuu.fiat uolunras tua; ficut in caelo SC i terra. pane noftru quottidianu da nobis hodie. SC dimitte nobis debita noftrajficut &C nos dimittimus debitoribus noffcris. 8C ne nos indu cas in teptatione; fed libera nos a malo arnen. Da fymbolu. Credo / ^ - j in deu patre omnipotente creatore caeliSC terrae.6C m Iefum Cbri ^ £ ftu filiu cius unicu dotninu noftru cj coceptus e de fpintu fand:o * ^ ^ tutus es Maria uirgmejpaffus fub potio pilato crucifixas mortu cfb iudtcare uiuos 6C mortuos. Credo iti fpiritu fandtu x ££ fanda catholica ecclefia (androi^ comunione.rcmiflione peccatof^ carnis rcfurreAionem. uitam xrernam - arnen * M® * —_____ _ ip. Quae pertinacius haerent: quae deteriora funtfquia bona facile mu ^tv ^ . .. . .i tantur m peius :nunquam in bonum uitia uertuntur. •. C-Lf Qg»« optima a principio docenda funt tenacius haeret qu* g Tirj-* nudisanimis percipiutursuc fapor^quo noua urium? maxie durat. ^ bufone - rinv hnna facile tnU / Idlliui III pClUS.UUlltjUltUll/ UUHU1U MV., j Cur paulamftruedifunrpuertfquiafcutuafailaangnfti oris fug f^ - I • q- x fufam liquoris copiam fc animi puerr^ quae nimia funt refpaunc: ■ 1 I -*-*"'' {enfum auteminfbillationibuscomplentur. . . . .. i- f _ - Quod e primu tgenii fignu 1 puer^rmemoria quod fmrimitatio ^ ^ f -(* Quocuplexeftuinusmcmorixfduplex.Qi^e^facilepercipere til fideliter concinere. Cur i arte gramatices prius inftrUedi fune puerifquia hxc e ininu 6C fondrmecuomniu difciplinag«; nec po teft ad ullius rei fumma nifi praecedentibus iniciis perueniri. ^Quideffc grammaticefeft ars refte loquendi redbecp feribendi t ‘ Krlptogc Stpoetarele&ionibusobferuata. ^ " l\»T ‘-^Vnde dicitur gramtnatice^a potu grammatomhoc eft a litteris lati ** ne.n.litceraria dicif qd* ex litteris fyllabx fiac :ex fyllabi‘di<±6es * ~ t * ex duftoibus oratiosex qbus difciplma gramatices coftituif. Quot funt ptes gramatices^quattuor. quae? littera fyllaba ditfro i St oratio littera ut p. fyllaba ut py r. didio ut pyrrhus oratio ut pyrrhus incumbit uirtuti. .Gnuti uocalss Q^uotfuntfemiuocales^Septeml m.n.r.s x z* - ' I ** rit"- \ . i. _______ Vi—* Quare dicunt (emiuocalesfquia oes fere a uocalibus incipientes - H in fe definentes fimilem fere uocalibus Ionum habent> QuotfuntliquidxfQuattuorl.m.n.r. Quaredicuturliquidsf ^.T Quia pofl mutas pofica: in eade (yllaba faciunt procedentem fyl * labambreuemeflecommunem. ■ Quot funt duplo T Duo x. & ,z Quare dicuntur duplo f quia ponunt pro duabus Iicteris.x.eni ponit rp c.&.fz.usro ponit % duplici fT. ut grociffo grxcizo.I et &C u fi in principio didtionis ponant fequente uocali confcnantes fmnt«utluno&Venus:fiueroimediodidliois ponancur nonca pofita: Iter duas uocales duplicia uim habet.ut Maia &audiui ♦ H.quare non ponicur inter licterasfQuia non efl littera fed afpi rationis nota. Quot funt uocales prxpofxtiuxrTres a Quoefunc dipbtbongiTQuincp^oe.au.eu.&.eK ' Quot funt diphrhogi qua: Icribat & non lpferuc f T:res x.cc, & ei# * Quotfunt dipbthogiqu^lcribunt &rpferutTDu^au.&^eu# } ’ l O i i* _ j. %»’•% n i Diphthongi funt longae uel breuesf Seper funt longanoni interdu fequente uocali: ut apud Virgilium. Stipitibus duris agitur ^ fudibus ue prxuftis. ' % De Syllaba. q Vid eft (yllaba f Eft comprxhenfio licteraty. qux fub uno accentu 6iunofpiricu profertur. Vnde dicit fyIlabafVbu participia pnome prxporitioaduerbmmtenedio&conmndio. * ^ Quot funt partes orationis declinabilesrQuattuor nomen X>bif participium&pronomen, f‘ Quot iunt partes orationis mdeclmabilesf Quattuor praepofitio % aduerbium mceriediio&: coniundio ♦ 4 |De nomine* „ f ^ - q \ Vid eft nome ♦ £ft pars orationis cum cafu corpusaut re ^ * proprie comm uniter uefrgmficans, Vnde dicit nomen f Nomen dicit quali notamen : I ; T XV* ^6*%k v*,VL.Lr.< ^ ' { *f ^ •i'4sft^ f^t «4 -^-fH--; ^^.-^l^^^-t,--,W* -r^d n4P^ gP^ ' - r.^/-"' proprium ut Paulus: cognomen qc^eft cognationis comuneut Scipio; agnomen quodab aliquo euencu lponic ut Aphricanus ♦ Quot fune fpecies ta primiduo^ q denuaciuos^ noium comuesr (P ^ Vjginnquinq^ corporale incorporale omonyniumiynonymum proprium appellatiuu fubftantiuum adiedtiuum ad aliqd didtum Quali ad aliqd di folute demonftrat: ut regulus ideft paruus rex ♦ ;Tf* Quot caufis pferut diminutiuaf Trib9 neccffari® fignificatioms * f urbanitatis&adulatois gratia; ut catillus lgeniolu corculum ♦ Denoiaciua qux funtf Qjux a nole deriuanturmt a faxo (axofus ♦ ) Verbalia qux funt fQuX a ^boderiuatur: ut a domo domitor ♦ , ^ Participalia qux funt^ Qux a participiis deriuant; ut amandus &reuerendushoc eft dignus amari &reuereri. Aduerbialia qux funtr Qux ab aduerbiis deriuat i ut hodiernus crafhnus. ( f ~- OtlDE Generibus Nominum* roc funt genera nomrnumf Septe mafculinu fcemminuifl t \ eucrum commune omne promilcuum & incertum Ma(/ *. j culmum cui praeponitur unum articulare pronomen hic; ut hic * Pyrrhus.Foemininu cui praeponit unu articulare pronomen hxc : uc hxc Penelope.Neutru cui prxponit unu articulare pronomen hoc:uthoc aial* CSmune cui duo articularia ^noia prxponuntur hic & hxc:ut hic & hxc homo * Omne cui tria articularia pronola prxponunt; ut hic & hxc & hoc felix * Promifcuu qcfSx: epiccenu t f ** dicitur quod fub una uoce bC uno articulo denotat animalia utriV tifq? fexus:ut hic paflTer hxc aquila * Incertum quod nulla ratione cogente (b!a audloritas ueteru fub diuerlo genere ^pculic: uc hic ^ ^ uel hxc filex finis talpa cortex grus dama dies margo bubo pan^ thera clunis ferpens lynx aluus adeps uel adipes * (fPrrma regula * Pyrrhus cuiusgenerisfMafculini. Quaref Quia oia nolappria uiro^. cuiulcuqj fine terminationis maiculini funt genens * f jSecunda regula« Penelope cuius genens f Fcxmmim quia omnia nomina mulieru cuiufcucp fine terminationis fcemininifuntgeneris:ut Penelope Glycerium. >Tertia regula* Pirus cuius generisf Fotminini quia oia noTa arborum fceminmi funt generis:frudluum uero&Iignoi^ utplurimu neutri* Excipi tur hic oIeafter& hxc ficus: profrudu na hoc filer hic rubus &C hic dumus non numerantur inter arbores. Quarta regula * ApriliscuiusgenerisfMafculini quia omnia nomina menfium funt maiculini generis ♦ Quinta regula* Decem cuius generisf Omnis quia omnia nomina numeralia a quattuor ufque ad centum funt omnis generis & indeclinabilia: extera uero & declinat &difcretafunt:prxter mille quod trium generum & indeclinabile eft * f Sexta regula * Metaurus cuius generis?Mafculim quia omu nomina fiuuiopt funt generis matculini^ ^ ^ Septima regula. 1 * ' ^ * */ Conuiua cuius;generisrCornunisquia omia nomina cuiufcucp Jinc termlatois; fi ex ipfa (ignificatoe re^ ad mares uelfcermas ™ ptmec: mafculmi uel fcemlni funt generisjfin utriufcy (exus cfie poffut mfi diuerfas heant uoces coia fune: fi in fignificatione neutris etiam comugi poflunt ornis funt generis; uc hic uir hxc mulier hic Si hxc mricida hic &C hxc & hoc lofpes. COdtaua regula. Bonus cuius generis f Mafcuiini quia eft prima uox adiedtfui. Bona f fosmmini quia efl fecunda uox adieciiui.Bonum neutri quia eft tertia uox adieitiui , 4 Nona regula ♦ Mu(a cuius generis T Focminini quiaoia noia latina quxmnto fingulari definunt in a fceminma (unt;ut hxc aqua exra. pluralia uero qux definunt in a neutra funt ut arma. , "yk r/ ~ t Decima regula* Grxca noia cuius generisf Grxca qux i as uel in is longa definuc: ^ & fimiliter in a apud eos definentia neutra: & quxeumque ter' minatione fuam (eruat genus fuu apud nos (eruac; uc hic boreas 4 X-Vll" cratertitanSjfiapoe:afchema:&reliqua, y iVndecima regula ♦ Cubile cuius generis T Neutri quia omnia nola qux in nto fin'* C gulariine correptam uel ini delinunt neutra fune: ut monile gumi .Exdpiut a genitiuis copofita omnis generis: ut eiufmodi: ■p nam nihil frugi mancipi obliqui funt cafuscu omnibus cafibusSC ! w, generibus figurate adiundii♦ 4 Duodecima regula • Sermo cuius generis f Mafculmi qa oh noia qux in nto fingulari y in o definunt nifi fine uerbalfa antecedente i & mfi in do uel in go exeant oi i mutatia in gtofceminini funt generis:prxeer hic ordo cardo& cupido pro deo: ut hxc a&io oratio dulcedo origo:mafeu^ lina funt:prxter caro carnis quod eft fcemininu. Margo ta mafeu lini c| fceminini generis i uenit .Virgo cois etia generis menitur, C Tertia decima regula. Cornu cuius generisSNeutri qa oia noia in u uel in c uel m d uel in 1 uel in m uel in c I neo fingulari definetia neucra funt:ut genu lac aliquod ceruical cemplu capuc , Excipitur hic fal quod tamen apud ueteres neutru inuenitur:hic pugil hiclol hicSihxc profui exui uigil hic Si hxc Si hoc nequam. ([Quartadecima regula* Numen cuius genens ? Neutri qa omnia nola in n defincntia fi ,pducuc ultima aut li a canedo componuntur mafculina funt: fin corripiut nifi a canedo copofita neutra funt:ut hic lien ren Iplen: hoc folamen femen flamen: hic tubicen cornicen fidiccn.Excipx hic pede hic flamen pro (acerdoce. Grxca uero in n genus tuum feruant: ut hic titan ha:c fyren hic delphin h xc cleufin • ClQuinca decima regula ♦ Laquear cuius generis f Neutri quia omnia nola delinentia in ar neutra funt : ut iftar lacunar. Excipitur hic boffcar hic lar hic 5C hxc Si hoc par Si fua compotita. i Sexta decima regula. Cancer cuius generis? Mafculini quia omnia nola in er definetia mafculina funt:pra:ter noia tertia declinationis b uel u loco cofcv nantis ante er habena uel terra: fcetus figmficantia: ut hic puer ager haufter:hcc tuber fubercadauer:hocfiler papauer cicer* Excipit hic imber&ab eo compotita fepteber mulciber hoc iter fpmcer cancer pro morbo, degener pauper uber communis uel potius omnis funt generis ♦ C Decima leptima regula ♦ Vir cuius generis? Mafculini quia in ir defmentia noia mafculina iunt;uc hic leuir treuir abadir. Excipiunt hoc gadir Si hoc ir. 1. Decima odaua regula ♦ 1 Tcmor cuius generis ? Mafculini quia orma noia in or definencia mafculina funtiut hic labor Jedor: pra:ter comparatiua qua: cois funt generis, Excipiut hic femor: ha:c arbor: hoc marmor a:quor ador cor:hic Si hxc memor immemor: Si a decore corpore uel colore copofita qua: comunia funt: ut dedecor bicorpor difcolor. sudor etia efl comunis generis: nifi cu eum fignificat qui auget tunc enim audrix facit fcemininum• < Decima nona regula * Robur cujus genens f Neutri eja m ur definentia nomina neutra funt: ut lecur gutturiprxter nola deo^ uel getilia uelappellatiua auium x uel t ante ur hencia qux mafculina fune: ut anxur aftur turtur furfur ♦/T&balia uero qux hominibus imponuntur fi funt tertixdeclinatiois comunia funt :ut augur fur trifuribus addit Iigur: fin fecundx mafculina ut fatur . Vigefima regula . Ciuiras cuius generis f Fceminini quia i as defmentia nola fcemv nina funt ut pietas: prxeer patria &C gentilia qux comnnia funt: ut arpinas capenas arcas. Excipiuntur hic mas maris uas uadis as adis hoc uas uafis fas nefis & nugas omnis genens 6C indeclina bile. {{xxu regula . Gurges cui9 generisf Mafculiniqa in es correptam definetia qux nulla figmficationis naturale comunicne habet cu fcemininss ma fculina funt: ut trames limes. Excipiunt duolges hxc fegesSC teges & compes compedis: ite inqes quod ornis generis inuenit* (fxxii. regula. Clades cuius generis f Focminini qa in es produdiam definentia farminina fiunt ut labes. Excipitur hicuerres pro porco: &dies quod in fingulari incerti generis ed in plurali malculmi femper ficut ab eo cSpofitum meridies: 5i hic pes pedis. £ xxiii.regula♦ Cladis cuius generi sf Fceminini qa in is definentia noia focminini funt. Excipiunt habetia n uel duas confonantes in eade fyllaba: tiel duplice cofonante ance is:&qux penultima fiyllabam una ex liqdisterminant:uelunafyllabacrefcunt ingto qux mafculina funt. Excipit hic caulis hxc bipennishxc pedis febris neptis uex dis uallis turris peluis pellis cufpis cadis lis. Molaris cum adie^ dtuum e.d cois ed generis; cu ad dente uel Iapide refert mafeu/ lini ed, Rudis cum uirgam fignificat qua gladiatores donabant fcemininum ed, Finis&clunisincerti funt genens. ^Ixxnii. regula . Flos cuius generisfMafculmi quia in os definetia mafculina funt: prxter cos glos dos focminina: & cudos facerdos bos compos Ipos communia; & os oris & os odis neutra. {xxv. Regula, Vencus cuius genens f Mafculmf quia in us correpta definentia fecunda^&quartxdecIinatJois mafculina fune:ut annusiexus* Excipiuntur hxc crifhllus coflus phafelusartus: item hxc acu s humus aluus: prxterea haic domus colus; ite anu» nurus focrus bC manus trib9 porticus: idus tantu plurale.hoc acus aceris pur^ gametumfrumenci:uulgus ta malculinum q neutrum inuenit. hoc etiam uirus&pus indeclinabilia. Specus uero&penus tam malculini q feminini & neutri generis effe inuenicur ♦ {fxxvi. regula♦ Munus cuius generis f Neutri quia in us correpta definetia ter^ tix declinatiois neutra fune. Excipitur hic lepus h xc uenus hsc bc hxc ligus hic &C hxc S*C hoc uetus hxc pecus pecudis na hoc pex cus pecoris facit* fpcxv ii, regula. Rus cuius generisf Neutri qa in usrpdu3i definetfa monofylla/ ba neutra func:fupra fyllaba uero feminina; ut crus thus iuue^ tus lenedus incus.exc/pitur hic mus hic 5i hxc fusgrus. Cjxxviii* regula • In aus definentia feminina fune: ut laus fraus ♦ f xxviiii * regula « Inxsdiphthongum unum mas prxsprxdis:& unum neutrum inueniturxsxris, 0ax * regula ♦ In t definentia neutra funt: ut caput occiput • {(cxxi . regula * Fax cuius generisf Fotminins qa in x defectia noTa femima funt! ut fofnax nex nix:nifi e ante x habeant fupra fyliabam nec ime fe^ tus terrx tunc enim mafculina funt: ut ueruex uertex exlex puv lex culex apex cimex* Excipiuntur hxc pellex obex fu pellex ui^ bex: prxterea hic rex grex celix uarix fornix frutex narix agurs genus: hic uel hxc cortex filex* Scienducy 2£>ba!ia in trixquis Cn: feminina in obliquis tamen cafibus in plurali neutris etiam iun guntur: ut uidricia tollite figna: & ui&nci figno * fjxxxii * regula * Ars cuius generis f Fceminini qa in duas delinentia confbnantes w c monofylaba feminina: flipra (yllaba uero rr.slculfa funt: ut gens fors fcrobs fors ops frons mors mens puls trabs lens urbs ftfrps: hic manceps auceps dodrans triens quadrans adeps forceps * Excipiut hic mons fons mars pons des: &hasc cohors hyems ♦ Quid i his ageda i qb9 ueteres genera cofuderunt f Frequedori au&ornm ufiii adhaerendum efl ♦ ifOE Numero, q *Vid efl: numerus T Eft dfdiorus forma qu£ difcredoiiem •/ quantitatis facere potefl• Qt-iotfut numeri noiumfDuofingularis ut ho pluralis ut hoies* t t ° ^ \ ^§ura * fiTtv* **r C ^ %urx ^oiumf Tres Rmplex ut animus copofea y, j ut magnanimus decopofita ut magnanimitas * ^ 1 modis noia coponut ♦ Quattuor ex duob9itegris utfubj^ urbanus: ex duobus corruptis ut efficax municeps:ex integro 86: •*— corrupto ut ineptus ifulfus: ex corrupto SCitegro ut migigeru,/* i t* ]us Aliquando ex coplurib9 ut lexpugnabilis Iperterritus ♦ f!De Cafu, d q |Vfd eftcafusf Eft motus cafualiu didlionu qui maxime i - in fine • ^ OnorH ^ ------ Quot fune cafus noiumfSexttoirrinatmus genitiuus dtusa&us V f ' • uocatiuus& ablatiuus. Vnde dicitur cafus'? A cadendo q> quafi a reflo cadere uideatur: unde reflus improprie dicitur cafus Quot funt littera: terminales nominum quibus latini utuntur? *' Quattuordecim uocales quinque a.e.i.o.u. femiuocales fexbrn. n.r.f.x.mutae tres c.d.t. • /ftCM»’ VW«»' - »%l ' <•** * ijfyv» Ph I f ^ 1 Quot funt declinationes noium?Quinq? prima cuius genitiuus j. | ' ,'„1 fingularis in te dipbthongon: uel fi graca funt noia in es longam definit: ut mufa mufe& rhetorice rhetorices. Secuda cuius eei . i /* t 1 k' « tiuusin i produaam definit: ut herus heri . lertia cuius geniV ' l tiuus fingularis in is correptam definit: ut pater patris .Quarta cuius genitiuus fingularis in us uel in u produdum definit: ut uifus uifus& cornu cornu. Quinta cui9 genitiu9 fingularis in ei diuifas fy liabas cte init: ut dies diei; DE Prima Declinatione. p* Rima decimatio p quot genera decimat ? Tria matculinu > W femininum & commune* i € Prima regula ♦ ■ Nominatiuus prima: declinationis quot terminationes habet ♦ quattuor a.e.as.es* &C una hebrxa am.ut poeta rhetorice Aeneas Anchifes Habraam. |$ecunda regula . ^ Genitiuus deus fingularisSCncus&utus pluralis i sdiphthort* j flZ ^ gon definuc {emper:exceptis genftiuis fingularibus eo^ qua* ter/ ^ H • <' - minat in e logu q genitiui terminat in esiut rhetorice rhetorices. ; t V ifrertiaregula. J V £ Acculatiuus fingularisiam uel in an uell en terminat.ut poeta # Aeneam Anchifen* /t-V ■# r 4> Ar~/': n Genitiuuspluralfs in arum definit :&pleruncp per concifionem^ * / — f' ** “ -*-tj um.uc croiugcnarum &i croiugenun». ' {Septima regula ♦ V <•*/>■ «yv ^ ^ * Datiuus&ablcus pluralis in isdefinunt .fceminina tamen pauca / ^ * — tranffigurataexmafcul/nisno habentibus neutra qua: per fexu * di(cernutur:faciut dtum&ablatum in bus.ut natabus filiabus \u 4^* bertabus afinabus.his adduntur animabusababus&duabus* .ZlZZj- * ** 1ts~- CfOflaua regula ♦ Accufatiuus pluralis femper terminatur in as . ^ (De modo examinandi. ^ $\y Oeta qua: pars eft?Nomen eft. Quid e nomen? Eft pars ora ^ ionis cucafu corpus aut re^prie comuniter uefignificas. vZmKX \ ^ / Poeta eft pars declinabilis aut indeclinabilis?Declinabilis, Quot , vZJLuLy funt partesoratiois declinabiles f Quattuor nomen X>bu partiV ^ ^ y cipium & pronomen. Quot funt partes orationis indeclinabiles? — Quattuor prajpofitio aduerbiu interie&io & coiundtio. Quare y »|v* **. V" 4» c t«vL v* dicitur nomenfQuafi notamen: q> hoc notemus uniufcuiufque fubflantix qualitateiuel a grxco quod eil onoma. Nomini quot accidunt ?Quinque fpecies genus num erus figura Si cafiis. Cuius fpecieifDeriuatiux.Vndederiuaturf A paefisQuot fut fpecies nolum ? Dux primiriua ut Iulus Si mons :Deriuatiua ut iulius & montanus. Quale nomen eft ? Subflantiuu. Quare ? Quia prxponit ei unu articulare tatu :ut hic poeta.Quotuplex eil nomenfDuplex rubftanciuu8iadiedtiuu. Subflantiuum cui praeponit unu articulare tantum ut hic liber: uel duo ad plus ut hic Si hxc homo.Etadiedliuu qd* uariatur per tres diuerlas uoces ut probus proba probum: uel tres articulos ut hic8ihxc8ihoc felix .Quale nomen fubflantiuu efl poeta ? Appellatiuu. Quo tuplex eft nomen fubftantmuf Duplex .Quod fPrcpriu qd' uni foliconuenic utPyrrhus&Penelope: Siappellatrh quod efl coe multoy ut homo leo. Cui9 fpeciei tam primitiuory q deriuaao^i efl poeta ? Corporalis qa corpus fignificat, Quot funt fpecies ta primitiuo^ q deriuatiuoijt nolum? Vigintiquinque. Corporale incorporale omonymn fynonymu proprium appellatiuumfub/ fhntiuu adiedliuum ad aliquid didtum quafi ad aliqd didtum gett tile patriti interrogatiuum infinitum relatiuum colledliuu diui/ duum fidium generale fpeciale ordinale numerale abfolutum te/ porale locale. Cuius fpeciei deriuatiuo^. pprie? DenoTatiux • qa a nofe deriuat qcl efl poefis. Quot funt fpes deriuatiuoty noTum proprie? Noue patronomicu poffefiiuu coparatiuum (uperlatiuu diminutiuu denomiatiuum uerbale participale aduerbiale.Cui9 generis poeta ? Mafculini. quia prxponit ei unu articulare pro/ nomen hic. Quot funt genera nolum f Septe mafculinum cui prxponit hic ut hic Pyrrh9:foemninu cui prxponitur haec ut hsc Penelope: neutrum cui praeponit hoc ut hoc aTal: coe cui hic Si hxc praeponut ut hic & hxc homctcmne cui tria articularia pnoia praeponunt ut hic 8i haec Si hoc felix tpromiTcuum quod fub una uoce Si uno articulo denotat aTalia utriufque (exus : ut hic paffer hanc aqla :,incertu ql nulla ratione cogente fola aufloritas ueteru fub diuerfo genere ^tulit. ut hic uel haec filex finis talpa: Sire/ liqua.Poeta per qua regulam e generis mafculinifPer decima de generibus: qua notat q? ola nola grxca quae in as uel in is longa definut: 8C fimiliter in a apud eos definetia neutra: quaecucp ter minatione fua feruat genus fuu apud nos feruat. ut hic boreas cra cer ntan Sofia poeta &C reliqua. Prima declinatio^ quot genera dc clinat"? rria mafculinu foemininum &C commune. Cuius numeri poetafSingularisqafingulariter profertur. Quid efl numerus c* Eft dictionis forma quae difcrecione quatitatis facere pot. Quot iunt numeri noium f duo. fingularis ut homo.pluralis ut homines. Guius figurae poeta r1 fimplicis. quarefquia fimpliciterprofertur Quot funt figurae noium C Tres fimplex ut animus: compofitaut magnanimus :decompofita ut magnanimitas. Quot modis nomina coponunf cquattuor.ex duobus integris ut fuburbanussex duobus corrup is ut efficax municeps: Ex integro 5C corrupto ut ineptus in fui Ius: ex corrupto <3Qntegro ut nugigerulus: aliquando ex plu ribus ut iexpugnabilis impterritus. Capfis quo coponitur^Ex plu ribus corruptis cape fi uis. Poeta cuius cafus f nominatiui uocatiui bi ablatiui fingularis. quare ? qa in tahbui cafibus declinado r egit poetae cuius cafus fgenitiui 6C datiui fingularis nominatiui SC uo catiui pluralis. In hoc loco poeta currit poeta cuius cafus r* Nomina tiui: qa effc fuppofitu huius uerbi currit quod reqric ante fe ntum Qrid efl cafus ? Eft motus cafualiu dictionu q maxie fic in fine« Vnde dici£ cafus f A cadendo quod quali a re- ^ T finenria una femper fyllaba uincunt in genitiuo: in us uero & in £ i W. £ y pares habent fyllabas. Zf ITertia regula. **• Datiuus & ablatiuus fecundat declinationis fiunt a genitfuo i mu T / V**- tata in o. ut huius luciferihuic&ab hoc lucifero huius Tydei huic&abhocTydeo, UQuarta regula; '*•» Jp ut phcenixtin ox ut uelox:in ux uc crux.? xs ut pra$:in aus ut la9: l " U . i uc ut caputun alx uc calxa ax ut lax;I arx ut arx: I ux ut coniux. « 7» - /”- € Secunda regula. Gememus lingularis tertia: declinationis inis correptam definit. f*:,- . Excipitur uis huius uis quod producitur. ^ " ^—'i \TertiareguIa. fcjj i Datiuus fingularis tertia: declinationis fit a genitiuo abie&a s. ' ^Quarta regula. *.*Ht Acculatiuus lingularis tertia: declinatiois fit a genitiuo fingulari p » :> mutatam em. In is tamen terminata ppriauel graica fimilem babecia ntum gto in um terminantaccufarm: ut tybrim ararim I h* Neapolim.prxterealatinahxcinueniut turrimtiburimburim * '• ** -i kcu” f,t*rcft,m U* PcIu? cu®m maguderim ipuppem ec v-Jv1 &lbcurem & turre & reflem fuenies. In grxeis uero ta 1 haec C| I aliis declinatioib9 grxea terminatio 1 a iuenit; ut pxana titana. '* f jQumta regula. Vocatiuus lingularis tertia: declinationis limilis efi: nominatiuo b i \ ¥ fingulari: nifi fk uocatmus grmis quific a nbmfnariuo ablata s uel a genicmo ablata tis; ut thebai Chalcha Palla Xenophon• % Sexta regula ♦ In e correpta neutra nili fint ,ppna fimile habet ablatm fingulare datiuo fingulari; ut ab hoc man natah monili♦ Excipitur ab hcc gaufispe qdJ ueteres & hic gaufapes H hxc gaufapa &C hoe gatiiape &gaufapiiim dixerint, fimilitennar neutra &L in al penuicima in obliquis ,pducetia: 5i in er 5C in is adiediua fi faciunt i e neutra: bC qua; in irn tantu terminat accuGtm; &i in is uel i er nola mefiu: in i rpduda faciut ablatum fingulare: ut tribunali lupanari celeri utili tybri aprili (eptebri ♦ excipit ab hoc farre. Oia aero quae in im uel i em faciuc adum: & qua: ois generis fiunt: &C qux i uis uel indis uel in ptis uel in mnis uel in gnis uel inguis exeunt: & oia fere quae duas ante is cofonantes i eade habeat fyllaba; copa/* ratiua: & fimiliter oia in ix foerninina /^balia: &C circanfiexa qua: apud ueteres in tis detinebat; tam in e qin i faciunt ablatum: u.c fecure uel fecuri: uigile uel u/gili uetere uel ueteri pare uel pari lope ueliopi ancipite uel ancipitl: nane uel naui uede uel uedi nepte uel nepti amne uel amni igne uel igni angue uel angui :po fte uel pofti: minore uel minori: uidrice uel uidrici: arpiate uel arpTaaHofipes & fofpes cu fine ois generis hofpite & fotpice faciut: rec funt cotra regula cu habeat fcemininum in a ♦ Excipit ueftis refiis peftis & paup degener uber :qua: p e folarn faciuc ablatm * emori uel memore dicitur qm mus memoris hoc memore diflu efhut cocorde uel concordi inuenit enim cocordis & hoc co corde licuc ametis 8C hoc amece. Omla nola tertixdeclinationis prxter lupradifla in e faciunt ablatumiut patre claffe: auctoritas tamen & i icpiadccpfpfert:ut Virgilius. aduediu Aenea clafh. {beptima regula. Nofatiuus pluralis tertix dedmatiois in mafculinis fcemininis & coibus fit a gto fingulari mutata is in es; ut matres felices. Ex^ cipiunt fardis traliis alpis fyrtis: qux ispdudtahent progrxea diphthogo. Neutra uero fi ablatus in i fola uel in e definit prxeee coparatiua correpta i&addita a: fi ueroI e fola fimiliter compar ratiua mutata elafaciut ntum plurale ,* ut monilia paria feliV ciaitepora maiora, Excipiuntur uetera ludicra pluria uel plura jsA ***** ampluftria uel ampluflra, f Odtaua regula. Geniciuus pluralis cercia: declinatois cu I i (olu uel i e & in i defi/j rue abitus in lurn facit: uc (edili fediliu felice uel felici felicium i coparatiua uero in um faciuc: uc a maiore uel maiori maioru: a minore uel minori minoru. in euerofola facietia ablcum fimus iduas terminecurcolonatesmium faciutlut fonte fonciu froce frontiu: exceptis in ms uel in ps [i no fine a capite copolica qu£ in um faciuc. uc hyems hyernu municeps municipu; a capice co ». ■ ‘■yg-" pofirai um terminat gtum;uc criceps cricipicu. Qux uero geum pare habet noiatiuo I mm faciut: ut collis colliu cades cxdmm ♦ excipitur iuuenum canu pana. Vetus uigil memor fupplex ar tifex quis in e & in i terminet ablcum: no tamen in in fed in um faciuc gtum.Piuralia x es qux carec Imgulanb geum i m faciunt: * lr *£* . «. j ucuires uiriu penates penaciu. fimilicer inis longa definencia: x -i ^ uc lis liem Umnis famniciu; nox etianoftta facit. Cicera omnia befirmt in um: ut poema poemata. excipitur boum a boue pro-' £ * : boum. In es terminata pares nabetla lyliabas cu geo Si in as fre/ . queneius per fyncopen dicunt: ut uatu probitatu; na fupplicu **'••>■ ~ ' artificii iudicum differentia: caufa dida fune. ' ^ 7 f, fu *>■ CNonareguh. 'f1£ ~ ' Datiuus &!ablcus pluralis cercia: dedinaciois naicicur a geniciuo i fingulari mceriedla bu:ut fochcibus hoibus penatibus. excipitur 1 bobus. Frequenter tamen grzca neutra in a in is longa terminat ’ Uv dauuos 5iabiaciuos: ut poematis problemads. ^ I Decima regula ♦ /* Acculatiuus& uocaemus plurales tertix declinatois limiles fune noiauuo plurali: uc latrones matres fynis alp/s * Oia qux henc limiie noiatiuo geum :&qux in i folaterminanc ablcum :&qux pluralia lunt in ns uel in rs definetia pleruq? per is raro per es ter mmac accufaciuu plurale; ut orrus alacris penatis fontis parcisdn x uero definetia tnu gene^. raro p is ♦ piares &c lites ta p es q p is. Noiatiuo hic pater.Geitiuo hutus patris. Deo huic patri. Accuia tiuo hunc patre. Vocatiuo o pater. Ablato ab hoc patre.Et plura liter noiatiuo hi patres.Gco ho^ patru. Deo his patrib9. Accuia tiuo hos patres.Vocaduo o patres • Ablatxuo ab his patribus. b ii ♦ MV* Nommatiuoh&c uirtus.Guohufus uirtutis;Datiuo hufc nixtn/ ti\ Accufatiuo hac uirtuteni. Vocatiuo o uircus. Ablatiuo ab hac uirtute.Et pluraliter nto hse uirtutes .Genitiuo harum uirtutu* Datiuo his uirtut?bus.Accu{ktiuohas uirtutes.Vocatmo o uir/ tutes . Ablatiuo ab is uirtutibus . Noiatiuo hoc opus . Genitiuo huius opens . Datiuo huic operi* Accufato hoc opus* V io o opus «Ablato ab hoc ope* Ec pluraliter noiatiuo hxc opera * Gto ho^. operu.Datiuo his operibus. Accus fatiuo hxc opera . Vccatiuo o opera Ablato ab his operibus ♦ Noiatiuo hic & hxc homo* Genitiuo huius hois.Dauuo huic hou Accufatiuo hunc & hac holem. Vocatiuo o homo * Ablato ab hoc &ab hac hoie .Et pluraliter nto hi& ha: hoies. Genitiuo horum & hai^ holum. Datiuo his hoibus. Accufatiuo hos St has hoies« V ocatiuo o homines, Ablatiuo ab his hominibus. Noiatiuo hie St hxc omnis & hoc omne. Genitiuo huius omnis * Dto huic omni. Accufatiuo huc & hac omnem &hoc omne .Vco ooTs&oomne. Abito ab hoc &ab hac &ab hoc omni .Etplura/' liter nto hi & hac omnes & haec omnia . Gto ho^ & ha^t & horum oTum.Dtohis omnibus. Accufatiuo hos & has ornes&h#coia, Vccatiuo o omnes & o omnia. Ablatiuo ab his omnibus * * Noiatiuo hic 8d ha:c pulchrior & hoc pulchrius .Genitiuo huius Lv pulchrioris .Datiuo huic puIchriori.Aceufatiuo huc & hanc pul> % chriorem 8t hoc pulchrius. Vto o pulchrior &C o pulchrius. Abito P ab hoc & ab hac &C ab hoc pulchriore uel pulchriori. Et pluraliter jr~ nto hi&h:c pulchriores & hxc pulchriora, Gto licy & harum St ho^c pulchrio^.. Datiuohispulchrioribus .Accufatiuo hos 8d has pulchriores & hxc pulchriora . Vocatiuo o pulchriores 5t o pub chriora. Ablatiuo ab his pulchrioribus< Noiatiuo hic & hasc & hoc felix. Genitiuo huius felicis .Datiuo huic felici. Accufatiuo huc Si hac felicem Si hoc felix .Vocatiuo o felix .Ablatiuo ab hoc & ab hac & ab hoc felice uel felici, bt plu raliter nto hi & ha: felices & hxc felicia. Genitiuo hoi^Si harum & ho^i feliciu Dto his felicibus. Accufatiuo hos Sihas felices Si hxc felicia, V to o felices & o felicia. Abito ab his teiicibus. De Quarta Declinatione. arta declinatio per M^ * eulari abieda s 8i affurnpta i: ut fides fidei acies aciei ♦ Tertia regula. Accufatmus (ingularis quTcx decimationis fit a nominatiuo mu tata s in m: ut hanc rem diem . Vv». ' i*- *»’ SI (Quartaregula. •r Vocatiuus fingularis &nominatiuus& accuratiuus &uocatiu9 if■■ i::T T pluralesquintxdeclinationisfimilesfunt nominatiuo fingulari.' f Quinta regula. Ablatia9 fingularis qultx declinatiois fit a nto Rngulari abiedas. p. ^ | Sexcaregula. \ * T. yGeriitiu9 pluralis quies declinationis fit a nto fingulari abiedhs. |Septima regula. f Dtus & ablatus plurales fiut addita bus abito {ingulari:ut diebus. CjNominatiuo hxc res. Genitiuo huius rei. Datiuo huic rei. Ac/ cufatiuo hac rem. Vocatiuo o res. Abito ab hac re .Ec pluraliter _ nominatiuo hx res. Genitiuo harum rerum. Datiuo his rebus. Acuiatiuo has res. Vocatiuo o res, Ablatiuo ab his rebus. (I Nominatiuo hic uel hxc dies. Genito huius diei. Dto huic diei , Accufatiuo hunc uel hanc die .Vocatiuo o dies. Ablatiuo ab hoc uel ab hac die. Et pluraliter nominatiuo hi dies, Genitiuo ho§4 X / r r ^ T ~ ^ .. n uel ha^ dierum ♦ Datiuo his diebus. Acculatiuobos uel as dies * Vocatiuo o dies»Ablariuo ab his diebus ♦ CjNommatmo haec {pes,Gto huius fpei ♦ Deo huic fpei, Accufatiuo hanc (pe, Vocatiuo o fpes . Ablatiuo ab hac (pe • Ec pluraliter nto hx fpes. Accufatiuo has fpes,Vocatiuo o fpes. Reliquis caret. Quomodo declinatur adfeftiua quas uariantur per tres uoces £ 4 Nominatiuo bonus bona bonum .Geniriuo boni bonxboni.Dto bono bon^ bono* A ccufatTo bonu bonam bonu. Vto o bone bona bonu m« Ablatiuo a bono bona bono • Ec pluraliter nto boni bonas bona, Gemtiuo bono^c bonai^ bonoy, Datiuo bonis ♦ Accufatmo bones bonas bona, Vocatiuoo boni bonxbofta, Abito a bonis * h p fi {Pluraliter nto hi duo ha? dux8C hxc duo • Gc6 duo^ dua^,duo53t« '/ Dto duobus duabus duobus, AccufatToduos uel duo duas duo. Vocatiuo o duo dux duo,Ablatiuo duobus duabus duobus ♦ Pluraliter nto ambo ambx ambo.Gtoambo^arnba^amboT^; Datiuo ambobus ambab9 ambobus, Afto abos iiel abo abas abo * Vocato o ambo abx ambo. Abito ambobus ambabus abobus «. ^ IDE VERBO. ^ u 1 Erbum quid eft ♦ Eft: pars orationis declinabilis cu modis | & temporibus One calu agendi uel patiendi fignificacma, . * SX Vnde dicitur Xbumf A Uberatu aeris ,pferen do aer aberat: I ju+i / — licet enim hoc accidat oTbuspartib9 orationis: tamen prxcipue V in hac didlione quafipropriu eius accipit: quia hac frequentius ^ utimur in omni oratione. M y/ *v_ « VerboquotacciduntrOdtogenustempusmodusfpecfesfigura i(t? ^ coniugatio perfbna & numerus ♦ ^ * ^j^f{ Quot fune genera X>borum f Quinque aitiuu pafliuu neutrum/— commune 5Cdeponens, ^ 'fZ> f + ^ y ~{Quode Xhumadliuu^Quodin odefines facit ex fe pafTiuu lor + f^ +f- - Quod eft Xbu pafTiuu fQuodin or definesdefeendit ab aftiuo«’ fi rf^' * L e X>bu neutru X Quod in odefines non facit ex fe pafiiuu . / jg ~ * Quod eft Xbu communef Quod in or definens non defeendic ab % g j ^ t j afliuo&retinet ucranqj figmficatfoem. ' Quod efl X>bu deponensf Quod in or definens non delcendsc 4 “* adiiuo&retinet unamfignificarionenft. r‘*‘'T2t - a' fV "Quot fune tepora X>bo^rQuincg prselcns pmeritu Iperfaflttin > i ? Vr*" ' t’ * r r v* f %^ ^ ^ * Vr*7 11^ ■' - *r°L4*1 ^ £rJ^ pmeritum perfeftum: praterituplufqpFe&u: & faturum « Amo cuius teporis f Pr£lerisborumf Quinque, inchoatiua meditatiuafrequentatiuadefideratiua S^dimminutiua ♦ 7 * &'-7^r Quxfunt/£bainchoatiuafquxiniciua£l? uelpaflioisprimitiui ^ f^nificac: & format fcmp a fcda pfona primitiui addita cotprx/ W ^ Krh,oqif«citWrco:&rSac5po!,nutdehirCo&nrco.O;a:Cho, atiua tertixfif coiugatiois 5C neutra & caret prxteritis Si apinis * ^ Quas funt medicatiua^qux definunt in rio: & fignificat medita/' /_ C £«**** ^tionem cu prfmitmb. formantur ab ultimo fupino adJita n'o: uc : midlurio. Omnia mditattua funt quatt* coiugitiois: -~+ & (unt neutra: & carent pr*teritis &lupinis ~ r1 T Frequctatiua funt qux frequentiam aflus primitiui fignificant: « ut agito idefl frequenter ago ♦ Quomodo formatur frequenta/ tiuarSi prxteritum primitiui delinit in gi i formatur a lecun da pertona prxlentis abiedla s & a Jdita to: ut agito cogito legito qd? & ledlito dicitur:fi no definit in gi formantur ab ultimo fupino u mutara m o: a quccg in i breue fi funt a prima coniugatione: Uu rr.erfo curio imperito. Omnia frequetatiua funt coniugatioms primx&fcruant figmficationem primitiuorum. Qux funt defideratiuar Defideratiua funt qux fignif?cat ifmitiii primitiui cum cupio: utuifo arceftoficenb ideftcupio uidere arcere facere. Qmia defideratiua funt tertix coniugationis . ^ ^ Qjlix funt d mminutiua T qux in lo definunt &dimminutionem lignificant: utforbeo (brbillo ♦ * Suntalix quoq^ deriuationes Taborum a noib9:ut a patre patro St j (icrillo: lgrxco grxcor & grxafio: a poeta poetor ♦ a uerbis ut ab albo albico: a uello uellico. ab aduerbiis ut a pendie pendmo: i 1 aeras procafhnor.aprxpofitiombus utab intra intro.a fupra _.r uel fuper fu p&ro fu peras. w^Uv^ De Figuris Verborum . & ^ ^ V. |q Vot funtfigurx Xdooi^fTres. fimplex copofita&decopofjta. <; Cupio cuius figurx T Simplicis quia (impliciter profertur 4 r s r%% ^ Concupio cuius figurae f Copofitae qa coponitur ex conSi cupio. Concupifco cuius figuraef Decom pofitae quia non per fe coponit frd a concupio compofito uerbo deriuacur. J' Qti* (une uerba compofita quorum fimplicia non inueniunturf Sunt hxc defendo percutio allicio compleo afpicio reperio fuffra/ ff !PPelI° deleo &defen(br. izZ&tXZ, —\ Notadu cj> principale littera quacuq* habuerit pofitio i&oi: in fuo f~ir loco leruamus p oim declmatioem: praeter ago egi eo iui uel iu Cum quot partibus orationis componitur X>bumfC5 quattuor* nomine Xbo aduerbio & prapofltioe: ficut participia; ut ampli/ fico calefacio maledico produco. I DeConiugatione. Vid effc coniugatiofEfi: confequens %boy. declinatio qua uocalibus fecundae perfona; comprcehenditur . Quot Tunc coniugationes ^borumf Quattuor. prima eft qua I fecunda perfona pra:lentis indicatiui habet a produfla ante s uel anteris: ut amo amas & amor amaris, fecunda qua: in fecunda pfona prifentis indicatiui habet e produfla ante s uel ante ris: ut doceo doces & doceor doceris, tertia quae in fecunda perfona praeolentis indicatiui habet i correptam ante suel eante ris: ut lego legis & legor legeris .quarta quae habet i pduflam ante s uel ante ris: ut audio audis & audior audiris. et ola Xbaqrcae coiugatiois in iodefinuntpraeter queo&eoSiueneocum compofitis. v ( DePerfonisVerborum, p Eerfonae >6borum quot funtf Tres.prima fectida&tertia: ut lego legis legit. p Quae eft prima perfona f Quae de fola uel cum aliis loquitur :ut dico dicimus. Qua: eft fecunda perfona f Ad quam uel fola uel cum aliis prima loquitur: ut dicis dicitis. Quae eft tertia perfona f De qua extra fe & extra illam poflta ad quam dirigit fermonem loquitur prima: ut dicit dicunt. Notandum q? prima perfonaSifecunda ytfaoy. folis ^nominibus iungi poflunt exceptis ^bis fubfla tiae uel uocandi: ut Prifcianus fum uel Prifcianus uccor: tertia uero cunflis noibus iungitur. Quare fmperatiu9caret prima perfbnainfingulariTQuia mtiu /’ ralicer nullus fibi imperat. ’ Infinita omniaStimpfbnalia gerundia&fupina carentnumes -> Stperfonis. riuic tonat fulnuar&firnilra qre primis & fecudis pfonis caren: Quia ad homines non pertinent: nili figurate per apoflrophe i ” lupicer introducatur. * ' Numeris. q Votfut numeri uerborumr'Duo.Gngularis&ipluralis: * ngularis ut lego: pluralis uc legimus. ^ Prima regula. vJr Doceba cuius teporisfPrxterici Tperfecfh' quia quod cccpit geri nodum effcpfedlu. Vnde formaturf A lecuJa perfona prxfentis indicatiui qa prima Scfecuda coiugatio abiedla s fecudx perfona prxfentisIdicatiui: terda Si quarta o politione mutata in e loga: & addita bam faciut prxteritu imperfedum: ut amaba docebam legebam audiebam. dicimus tamen ibam uenieba quibam. Secunda regula. Omne prxteritum perfe&u in i definit: Si mutata i I e correpta fitaffuinptaram facit prxteritum plufquamperfetTurn . Terda regula. Furuiu idicatiui modii prima St fecunda ccrugationefica fecud.i perlona prxfentis indicatiui abfedia sfkadduao: ut doceo doces docebo, sn terda Si quarca o pofkione mutata in amiut audiam. Excipitur eo queo Si ueneo quartx coniugationis: qux fecudum primam Si fecundam conjugationem formant futurum. Qu arta regula. Secuhda pfona fingularis prxfencis imperatiui modifirafecuda pfona prxlecis indicatiui abicila s. in tertia tamen coniugatione abiedfa s & i in e mtitara. Tcrtia pfona fingularisTperatiui moi fit o politoe uerbi mutata i prima coiugatoe I et: I aliis i at .Prima pfona pluralis ta prxfetis q futurnperatiui fic a fuo tertio figulari abiefta t& addita mus. Secuda pfoa pluralis fic a fua fectida figularis addira te :fed 1 tertia «eit reuertit .Tiertia fit a fua tertia figulari n Iitera ate t Iterpo/ fita-Secuda uel tertia pfona fingularisfuturi iperatiui fit a tertia fingulari indicatiui addita o: & produfla penultima prxter q in tertia coniugatioe, Secunda pluralis futuri irn peratiui fit a fit a fecunda uel tertia fingulari addita te fyllaba .Tertia pluralis futlt ri fit a tertia prxfentis pluralis indicarim' addita o. ((Quinta regula. Pm pfbna pra? fetis & prxteriti Tpfci optatiui modi & pt' inpfedH fubiudliui ;fiuc a fecuda pfona figulari ipatiuiaddita re-Pr.Tteritu pfedlu &C plufcjpfedtu optatiui & praeteritu plufqpfeftum (ubimv dliui: formant a prima pfona prxteriti' idicatiui addita f & fem. Futuip optatiuibl prxfens fubiudtiuiformat ab ipfa pofitoe?6bt 0 in prima coniugatioe mutata in em :in exteris in am.Prxteritu pfeftu febiudiuiformatur a prxteritopfedo indicatiui: mutata 1 in e correptam bc addita rim . Futurum fubiu&iui formatur a prxterito perfe&o eiufdem modi mutata rim in ro. f Sexta regula. Infinitiuu fit a prima pfona impatiui addita re, Pr ater itu pfedlu & plufqpfeftu m ffinitiui fit a prxterito pfeflo indicatiui addita f Sife.Futurucufiipmoinum&ireuel additaefife neutraliparx ticipio futuri :ut amatu ire uel amaturum efife. f jSeptima regula. Imperfonalia in tur formatur a tertiis pfenis fingularibus adimis addita ur :ut amat amatur. ° ‘ * Odaua regula. ^ Amabar unde format f A prima pfona affiui praeteriti ipfct idica tiui. Quare f qa ola adHua qux I o definuc addita r: qua; uero in m murata m in r faciut pafifiua. Praeteritu pfeflu & qux ab eo fi> unt p participiu prxteriti teporis ut fu es efir.Impatiui fecuda pfa na prxfentis fingularis numeri fit a fingulari adliua addita re: S£ e fimilis adHuoifinitiuo prxfetis & prxteriti ipfe&i teporis.tertia addita ur . Prima pluralis a fua a&iua mutata s in r. fecunda pluralisTperatiuia fecunda prxfentis idicatiui afliui abieflasSt addita mini: & e fimilis fecudx plurali prxfentis Idicatiui pafTiui. tertia a tertia afliui addita ur.Prima pluralis Ipatiui fut i teporis fit a fua adiua mutata s in r.fecuda futuri pafiiui Ipatiui fit a fey cuda fiii prxfentis idicatiui mutata i I or.lnfinitm pafliui ab adlib mutata e in i;qux mutatio i tertia coiugarioe fit prius abiedla re. Nona regula. AcKua fi in o definunt addica r: fi uero in t addita ur: fi in m uel sin plurali numero ultima littera mutata in r: in fingulari in-^ terpofita ri uel re; Si fi ante s i breuis effer mutata ine faciunt coniimiles paffmorum perforias. ID ecima regula. _ ^ Vi Quotfuntanomala'X>ba ideftinxqualiterdeclinata. f Quxf Fero edo uolo8tfum;(ed fero per fyncopenfecundam&C £ tcriia periona habet ut fers fertun cascens fecjustuj regu a tertia coiugationis; ita tamen ut qua: nafcuntur a concifis fecunduEnv mationis regulam concifa proferantur • $ DE Praeeritis perferis Vritnx Coiugationis ♦ (fPrima regula * Mo quo facit in prxterito^Amaui. Ter quamregu.am« - •« Quia prima: coiugatiois X>ba a fecunda giona prxfencis ^4 #r ^ ^ mdicatsui abiedla s Si addita ui faciut prxteritu gfedlum. \' Excipiuntur fexdecimquorum duodecim abiedaas8cadditaui J. J jv-} /v-dmilas fy liabas formant prxteritum; domo domui crepo crepui ' a«^£2* Tfricofricui feco fecui fono fonui tono tonui ueto uetui plico pii/ 1- f ' i tuI cubo cubui nexo nexui mico micui increpo increpui iprxter * yb — Fxc fto facit fleti do dedi iuuo iuui lauo Iaui. ^ ~ Cfeecunda regula. « « i -«*’•». - ‘ v > A mico compefitum dimico dimicaui facit. —— ' ITertia regula. riico cum nomine compotitum in aui facit ut duplicalti: cu prx/ } *, * * S \ f«* politione plerunq? in ui ut implicui. f*V f Quarta regula. ( « fp*—^ * r * " Neco necas cumferroperemptum fignifiicat ttecaui necatu facit y - ^ cum alia ui necuinefium. f 7' 4 Quinta regula ; * Do das cu monofyllabis copolitum trafit in tertia coniugatione bi lemper du plicat prxteritumi ut reddidi credidi, circudo a di< £^ 'jT 7 " ivliabo copofitum prima: coniugatiois facit circundedi. —. , L i fd- IfcEPixceritisperfidisPrimxconiugationis. SSSX C’ Z H "Primaregula. rif > e gt v ^ , ~^Y'*» . Ardeo quo facit prxceritu ? Arii.Per qua regulafln deo definetfa ^ - p T\/£T" r ucr^3 fccudx coiugatiois fi longa uocalis uel ar antecedit deo in li « «fcrt f.~ * couerfa: fi uero e uei i breues prxcedut deoprodu6lisei(dem& eo mutata in i faciunt prxteru5:uc fuafi rifi arli ledi uidi.Excipic ilrideo quod quis ,pducic i tamen ftridifacit. Si uero prima fyb il . • v laba in deo terminato^. muta aliquam uel in femiuocalemuel o •» • correptas habuerint: in aliqua liquida definentes qua deo fequa/* tur: duplicata prima fyllaba Si co in i conuerfa: Si priori gemina tafji lyllabajc extrema cofonate liibtracta faciut prxteritu pfectu: r _ , ut pependi momordi fpopondi quod Teuphonix caula fubcraxic . jj - „= yT Si aut au diphthongus ante deo fuerit per partfcipiu declinantur: ^ Jut aufus fum gauilus fum tinuenitur tamen aufim m fubiudiuo. } Alia uero omnia in deo mutata eo in ui diuilas fyllabas faciunt *■ ' i prxceritu :ut cadui ftudui.Excipicur pradeo pradiSiprafus fum. ^Tertia regula. p » * * *«. T urgeo quo facit prxteritu? T uru.Per quam regulafln geo Xba \ v i uel r antecedente geo in fimaturalicer uero longa uocali geo I xi: alia omnia co in ui diu. (as fyllabas conuerfa faciunt praeteritum: - ^ ^ ut indulfi mulfi terfi: quida differeuae ca mulxi dixeruc *pra:terea luxi auxi frixi egui uigui rigui ♦ StC^ ‘ ffQuarra regula. * Fleo quo facit prxtcritumf Fleui.Per qua regulafln leo X>ba qux ante 1 alia conlonantem habet in eadem fyllaba: Siab oleo St leo L, f Lu* . copofita o in ui fy liabam: alia omnia in leo eo in ui diuifas fyllabas ^ conuerfa faciunt pmeritu: ut impleui fuppleui exoleui doleui ^ v 4*1 obloleuf ♦ oleo cu redcleo adoleo aboleo tam ineui q in ui diuilaa f . Ip * fyllabas faciunt praeteritu : praterea dolui calui excellui • M -l (Quinta regula. Habeo per qua regula haui facitf Quia omnia alia X>ba fecundas coiugatiois qcunqj cofonante antecedece; eo in ui diuifas fyllabas >Jta *.—--—p----------------—r~—T (|>>H-^ • ^t-.«*mm«^ <«*, * ^Jfc. -V». ww«4^\ j conuerlafaciuc prxteritum: ut emicui rubui docui timui iacui: , licui a liqueo: liceo quoque licui facit: Excipi unc iufli forpfi uei iorbui mulfi manfi neui; hxfi luxi polluxi: corii quod folum inr^~‘ — ' queo lecundx coniugationis inuemtur; iic compoiita eius con^ jp* torqueo extorqueo contorfi extorfi • ciB E Prxteritis Tertix Coniugationis. ■■________________ CfPrnTia regula. * Acio quomodo facit m prxteritof leci. Dic regula. In cio ^ Jl «definecia Tbba tertix coiugationis a uel i atecedete mutat eam in e ,pdudla: &i fi a prxcedit 10 m i longam*, fi uero in cio in xi conuerlafaciuc prxterituiutfeci abieciafpexiillexi pellexi allexi qux Siallicui peilicui ueteres ^tulerunt: excipit elicui. ClSecunda regula. ^ c , Fodio & fugio quare in prxterico faciunt fodi & fugi."Quia m dio ^ Siingiodelmetia tertix coniugatiois /bba o in i longam couerla & producta penultima facmnt prxteritum. ^ fTertia regula. f- |[ ^ba tertix coniugationis: fi non antecedit longa uoca.is o in i;fi antecedit bo I pfi couerla faciut prxteritu: ut bibi nupfi. «•- Vwl^ ba tertia ceniugationis fi n procedit abiedla n & o in / 1 couerla: f uero prxcedente co in ui fyllaba: fi aut uocalis prav cefferit natura longa co in xf couerfa faciunt prxteritu : ut uinco f- t- -p ^ / 1 uici linquo liqui quieui afciui creui paui confueuititem dixi duxi* ^ Excipitur'cbtopefcocompefcui& depefco depelcun&geminara - ^ didici popofci parco peperci&parfi\ Ico penulcima breui prx/-T". tericum ici facir penultima longa. Glifco caret prxtcrico. r rlf— lOdaua regula. ^ Lxdo quo facit prxterituf LaefiPer qua regulamrin do definena >&ba tertix coniugatioisloea uocali naturaliter prxcedetedo T fi: • - ? „ r. - -» -1 ~ ^ . jn cxtetss uero o in i couerla: oL fi ate n u uel i huermc ca abiett* faciunt prxteritu : ut Ixfi rafi rofi uaf! lufi claudo uel cludo claufi uel clufi fcandi fudi fcidi; findo quoque fidi licet quida fifi pura> nent* Excipit cedo ceflfi diuido diuifi ftrido flrridi. ab eo quod eft fcido prxteritum non inuenitur:cudo cufi uel cudi: & ea qua: ¥?wir duplicant principalem fyllabam cado excidi tendo tetendi pendo T T .. 7 Y pependi pedo pepedi tundo tutudi. "YlIyI ( Nona regula. ^ Mergo quo facit prxteritu^ MerfiPer qua regulaflngo define^^* tia X>ba tertix coniugati5is fi go atecedit r go in fi: aliter in xi co^ ym-/J~^.-«~~*^,~rtier(a faciunt praeteritum: ut merfi fparfi tergo uel tergeo rerfi, ' i c. cinxi iunxi anxi: nec obftant resjulx porrigo porrexi pergo per-'* f ^ texi furgo (urrexi: qm a rego copofira funt & coitlpofita primftiV^ y- y ii ope declinatioem fequutur. fic et porrigo corrigo arrigo m exi -- !•• -* faciunt. Excipiunt fregi egi legi.Cogo 5i dego ab ago per fyneo/ ^en coegi & degi Jntelltgo tamen qcP antiqui iterlego ^pferebant P ~p ^ negligo&diligo a lego copofitainxi faciunt ltellexiuel iterlexi p ’ ^ neglexi dilexi * Pango quoq^ pegi it pepigi & panxi facit : tango i -i— tetigi pungo pupugiuel punxi expungo uero expunxi. ^ i**- {(Decimaregula. T~T T "T ^ InboafpiratadefinentiaX>bamutataboxflxi faciutprxteritumt r ^ k £ p * * dL^Jk* ba tertia: coiugationis o in ui diuilasded fi duplicac I & a mutata icipmt geminata principali nec ubiqjeade uocali feruaca: alicer o in i conuerfa faciut praeteritu: ut aio alui colo colui malui colu/ «Ay ; ? « i lui:pello pepuli fallo fefelli tollo totolli ,p quo frequeeius utimur luftuli. a culo quo eria ueteres utebant tetuli dicebat. praterea * plallo pfalli uelio uelli uel uulfi procello bi excello quorum finv plex i ufu no eft.pculi di exculi:uel ut alii excellui ab excelleo. I Duodecima regula. In mo definetia ~X>oa tertix confugacojs loga uocali antecedere o i v .4 { jr-i —^'pliialiteri uidiuifas couerla faciut przteritu: ut como copS prop ' y > ii dcpfi; uomo uomui gemo gemui. Excipiunt emo emi premo Ipreili. T | Decima tertia regula, - ^ bino ii ai per qua regulaf In no delinentia /6ba tertix coiugatiois , rulio utlg uela uel mantecedat: in ui uelui fyllabam faciunt J? ^ j»-- "j ^ praeteritum: ut lino liui ilerno ftraui cerno creui Iperno fpreui « b t •* Imo liuilim uel leui. prxeerea pono polui gigno genui cano ce^ * ba tertia: coiugatoia y 1 uel r uel eqxiuda ante po Penua o m i: e uero breue hencia pe/- c l—J ultima o i ui diuiias couerla faciunt prxreritu: uqculpfi carpfi I * JT ^ replilarpiireporepuicrepui.rupo ccf fo’uhet m ante peieda /* » «-• m &i conuerla o in i faciut protentu: ut rupi corrupi abrupi. ' ^ '* ^_____; . fpecima quinta regula. * .f A Tero triui per qua regula? 1 n ro definetia X>ba terdx coiugatiois ( p ui lyllaba terminant praeteritu :ut tero triui quxro quxlmi fero ieui :facit tamen etferuiunde inieroiierui&participminlitus no Ifertus. Gero & uro duplicant ffgefii bi uffi ;X>ro X>li di Arni: turro cucurri :&incopo(itis utreq; mo: ut decurri&decucurri. Decima lexta regula. ft * L^effo laceffiuiper quam regulamf In io delinentia ^ba tertia dJlTi, /f *i j* i C I coniugationis nifi fint defideratiua o m i cotiuerfa & afTumpta ul fyllaba faciunc pmeritum: ut capefliuifi quado tamen quxRui facit & quxfi: pinfo pinfui facit prsetericum " €t)ecima (eptima regula. Pedio quo facit praeteritu fVt plenep dicuc pexui: ut Afper pedi uel pediui; uc Carifius protulit pexi* Nedo tam nedui q nexi: fledo flexi facit: pledo plexi :-qbainueniunt * Duo.QuxfTexo5^nexo faciunt praeterita texui & nexui. jj De Quarta Coniugatione ♦ * Prima regula. C-L~o / p a a Vdio quo facit prxterituf AudiufPer qua regula? Qinr r r. " * Jr^ tx coiugatiois >v>t>a abieda s fecuda? r>'onx pYxlentis: & ad dita ui faciut prxtentu pfedlu: ut audiui.Excipiut I cio definetfa ^ excedetia numeri duavy fyllaba^. fimplicia n antecedere cio in xi: fi uero n no babuenr cio in fi Xttinfc: ut uincio uTxi fancio fanxi: -* 9 %- farciofarfifuicio fulfi: quis nonullidifferetisca fulxi pofuerunt. ,-xj> -H » . jx,. Excipiunt ueniouenihaurio haufi fepfi fenfl aperui operui co^ ^ ^7 operui ♦ Reperio duplicauit pdiminuta una fyllaba repperi.iiV —wjp* ^ mile e ptum a copio copi♦ Deponetfa uero a pareo expior & opy exptus ogtus ptrcfpia faciut. falio faliui uel falui cabio capfi. ^ i, ■■1-^X'v f|DE Supinis. • fJPrima regula. Vnio muniui quo facit rupinufMunicu.Per qua reguli , in ui fyllaba facietia praeteritu cuiufcuq,’ coniugationis ui _ mutata uu faciut fupinu: ut amatu fopitu aboletu potatu & per <£ fyncopen potu cupitu ignotu fcitu auditu . Excfpiut differentis ca lautu uellotu qcfetlauacu inuenic scautu fautu folutum pa> ftuami&us&qnxcorripiikpenulnrnarn IfupTo fatua fero feui na a ferui fertu facie: f tu litum itum qtum Scitum quando eft a V' fecunda coiugatioe na a quarta ^ducit . Copolitatam ^duda^ correptaluemunt agnitum cognitum Siagnotum cognotu. V>— i7> ‘ “j ‘flr-f-i-r-l 'tHrj£S-'p^ : S~^>- V A caluo calui a quo puto calumnia derf liari fu pinu no inuenit. C Secunda regula. Habeo babui quo facit fupinSf Habitu. Dic regula.In ui diuffas .fu P«teritu cuiufcuqj fint coiugatiois e ueHi^el r aljecedeD ui in tum : fi uero fint a Xbis in uo feparatis i in tum Si proJufia penultia: in exteris nifi x atecedat ui in i jbreue qmtata §taddita tu faciut fupinu; ut friflu neftu do&u cultu cotifultu altu quod Si alitu facit defertu apertu: incfutu amidlu coSpetcitu abolitum nam explicatu ab explicam: nucum uel rutum ♦ A mico micui %itiu no e i ufu, A cano copofita fimplicis (eruat I fupTo a qua Ipreienci mutae in i breuelecouerfa: ut catum fucetn acentu. nexu pexu a xi terminatioe potius funt • ab alo ta altum q alitum dicit.a uolo nome participale unicus, E atecedete x tria uieniut pexui nexui texuiiqux faciunt fupina pexum nexum texum. (.Tertia regula. Mordeo quo facit fupinuf Morffum.Per q regula?1 Ola in deo uel x dio uel i do Xba&Iclior deponetia lecudx uel tertis coiugatiois no facietia prxteritu in ui diuilasmec a do das compofita: deo uel dio uel dior uel do I lum mutata faciut fupinu. St notadu habe> tia n ate do qux n ate do amictuc eade amictuc i fu pio: St geminat —Jfimvgu^m nfumgxorfum lgrefum lumm ratum tofum murci (3^—o- fciium fufum tufum.excipit gauifTutn qcf afiumpfit i euphonix caicxdo ceffurnjfoflTum cufTum geminat U, Do das datu facit & ab v.. f*Z'm . J eo copofita qux in tertia coiugationetrafeunt Xtunt a indigus feriunt a queqj feruatlut conditum ‘creditu uenditu t ~ circundatu. prxterea paffum qc? n5 folu a pado fed ec a pateo Si (i. e >«3 Jit. >7 1 a patior dicit: comefum St comeftu: tentu St tenfumSioftendo 1 ab eo copofitu fimiliter facit. A pedo fupinu in ufu non inueni. Quarta regula. Lxdo lxfi quomo facit fupinU?Lxfum . Per qua regula f Omnia X>ba qux in fi faciunt prxteritu fecundx aut tertis coiugationis fi in fum: quartx_ uero fi in tum conuerfa faciunt fupinum: ut lxfum arfum alfum quaffumluffum; fultum fartum. excipitur c 11 indultu ueKdulfum muldu uel mulfum a muIgeo:na amulceo facit lolu .ite tortu uel torfum hauftum uftum greffuti* ^ miffum duplicata fi: praeterea fenffum btauffumSt capeffituin. f Quinta regula. -- fx Lugeo luxi quo facit iupinu f Ludu, Per qua regula f In xi facie tia prxteritu cui ufcucKjintcoiugatiois xi indu conuerfa faciunt ^ lupmu; ut ludum indtufridu intelledum tidum undum.Excix 5»l piunt TiStTjfidu(Iridum midum;qua euphonix ca abiiciunt n. f ^ prxterea fluxu 8i fluxuy: quis uetufliflimi Si fludus p fluxus: ficfludurusp fluxurus dixerit :unde&fludus iple motusaqjt. {Sexta regula. Facio quo facit lupinu f Fadu. Da regula .In ci facietia prxteritu tertix coiugationis ci in tum conueria faciunt fupinum: ut fadu iadu ldu uidu liqui licitu derelictu: feci fedum deberet facere ; jp\t ^ ^ ied in omni X>bo liue I ultima fiue I penultima fit a in fimplicibus feruat et in fupino quis mutet inprxterito: inJcopofitis uerofi mutat a in i in prxfenti hxc X>tit m fupino in e: mfi in do uel in ■/ t~i~- excipitur pofco pofcitum difcodifcitu parco parfiun a parfi, € Septima regula. Iungo Jundum per qua regula f In go definetia omxa tertix coiu. ganeis mfi in fi terrninet^prxteritu go in dum mutata: & fi a uel l ante n babeant in^pe^mfcima abieda n faciunt fupinum :ut um/ dum pundum fadum padum ftridum midum ringo rictum. excipiuntur qux feruat n cindum udum (Udum andum. f Odaua regula. Fugio fugitum per qua regulam f In gio X>bao in tum mutata faciunt fupinum: ut fugitum. f Nona regula. Bibo quomo facit fupinuf Bibitum. Da regula.ln bi terminantia prxterita correpta i St affupta tu fadut fupinu:ut bibitu labitu. ^Decima regula. Emo eptu p qua regula f Ola I mi uel i pi uel in pfi terminantia ptum tertix coniugationis in ptu faciunt fupinu:uc adeptu captu ruptum fculptu coptu demptum emptum proptum fcriptura. IVndecima regula. Fallo quo facit fupinu f Falfum. Fer qua regula f In Io delinentia Xba terti^coiugatiois duplicantia 1 in fum faciunt lupinum: ut falium pullum uulfum excelium pcullum: non inuenit a plallo fupinum:nec a tollo led pro eo utimur fublatum. CDuodecima regula, Curro curium per qua regulaf In ro delinentia duplicatia r ace o in pradenti ro in fum couerfa faciuc fupmd :iit curro curfum X-ro uerlum qux uero duplicat ff ate i mutat in tu:ut getfi geftu. In rio unu pario qcffacif fu pinu partu; & pticipiu parcus & paritur9. f Tercia decima regula. A Xto ficut a uerro uerfum dicit. Texo textu SC nexo nexu £icit fupinu, A fle flatu Sdcopolita aflitti uelaftacuprtefticu uelprav flatum. ^Quarta decima regula. Labor lapfum per qua regulaf Comunia uel deponftta tertis co/ iugatiois in bor mutata ea in plumfaciut fuginuiut lapfum. in gor uero mutat gor in du; utfundu.In tor mutat ea in lum: ut uium nifum inuenit et nixu.In quor mutat quor in cu &CafTupta tufaciunt fupinu:utlocutulecutu. Deponecra in Icor habetia in /\ ^ C <>- cor padu pficilcor pfedu expgilcor expedii nacifi^or naduml^Iia uero abfqj r in tu faciuc lupinu: iratu ultum oblitum . Excipicur _ f? ZZZ ' defefiu. praxerea cominilcor & adipi/cor quis i breue habeant in f antepenultia comentu faciuc & adeptu: A reminilcor 110 inuenit fupinu. ab orior ortS&omu unde oriturus.a morior meritum: & I pmerito geinat u mortuus, a potior potitu. a reor ratu mi fereor mifertu confiteor confeffum queror queltum metior me/ lum.qua: a pario uidentur deriuari r habent ante tunucopercum reptu expertum opertum. C DE Examinatione Verbi. f» Mo qux pars e fXbu efl. Quare eft Xbu f Quia e pars orationis declinabilis cum modis & temporibus line cafu agendi uel patiendi fignificatiua. Vnde dicit Xbuf A Xberatu aeristquia pferedo aer uerberatur: Verbo quot accidutf Odo, genus tempus Modus /pedes figuv ra Coniugatio perfona 8f numerus. c & Cuius generis fAdliui. Quia in o delinens facit ex fe paffiunm i Quod e eius paffiuu f Amor. qa in or defines defcedit ab adimo. Quod cft eius imperfonale f Amatur. Qu orno declinat adliuuf Amo amaba amam' amauera amabo. Qu o declinat paffiuu f Amor amabar amatus fum uffui amat9 era uel fuera amabor, Quo declinat igfonalef Amat amabatur. Quot funt genera Xbojcf Quinqj adliuu qu od in o delinens facit ex le paffiuum: paffiuum quod in or definens delcendit ab adh’uo: neutrum qcf in o defines no facit ex le paffiuu : coe qcf in or defi/ nes no defcedit ab adhus&het utraq; iignificationem: deponens qd* in or defines no defcedit ab adllo & retinet una lignificatione. Cuius teporis f pratentis .Quia pralente habet Iignificationem. Quot funt tepora XboipfQuTqpprafens qcf pfente het ligmfica toemiprateritulgfedluqff lignificat quod ccepit geri Sinondu perfedtmn eft: prxteritu perfedlu quo res perfedla monftratur; prxteritumpluiqperfedium quo res pridem perfedla offenditur: futurum quo res futura moftrat. Cuius modi amo flndicatiui. qa hoc xdicamus qcf agit .Quid eff modus f Eft inclinatio animi declinatioem Xbi fignificas, Quot funt modi Xbo^f Quinque. indicatiuus quo indicamus qd agitur: imperatiuus quo ut fiat aliqd iperamus: optatiuus q eget aduerbio optadi ut perfedluru lignificet fcnfum: fubiudliuus q non folu eget aduerbio uel con/ iudlioe ueijc et altero Xbo ut gfedlu fignificet (enfum: infinitiuus qcaretnumerisSc plcnis&eget aliquoalio^c modoruut pfcuiit lignificet fenfum.Quidlterefflter lfinitu&ipfonalef ct> ifinitus altero Xbo I finito orruno eget: Tperfonale uero pfedlu adtu ligni/ ficat p oes modos. Indicatiuus quot tepora habet f Quiq? prxles ptum Ipfediu ptum pfcum ptum plufqgfcum& future. Impera/ tiuus quot tepora hetfduo.prxlens&Futu^.Optatiu9fqnqpduo coiudta&unu p fe. Subiudliuus quot f quinq* p fe ficut idicati/ uus. Infinitiuus f quinqj, duo coiudla &C unu p le ficut optatiu9. Quot funt fpes Xbot^f Dux.primiria quae prima pofitoem a na/ tura accepit ut ferueoiaeriuatla q a pr i mitis deriuat ut feruefeo. Cuius fpei amof Primitiux.quia a nullo deriuatur: led prima po fitionem accepit a natura . Quot funt fpes deriuatiuo^ Xboy t Qulq;, incheatiua qua: initiu adlus uel paffioisgrimitiui figni/ fleant ut Iiifco: meditatiua qua: fignificat meditationem cu pflV mfciuo uc efurio: frequentatiua qua: frequentia adfus primiciui fignificat ut agito: deftderatiua qux fignificat infiniftuu primitf ui cu cupio ut uilo: dimminutiua qux in Io definut Si dimminu/ tione fignificat ut (brbillo. Quot funt alia: deriuationes Xboru pmer fupradidlas f Quattuor.aut em a noibusfiunt uc a patre patriffo: aut a uerbis ut a uello uellicolaut ab aduerbiis ut a pe/ rendie perendino .* aut a ptx politionibus ut ab intra intro. Quot funt figura Xfaoiju Tres fimplex quae (impliciter pferc uc cupio: copofita quu: ex duabus aut pluribus uocibus coponitur ut cocupio: decopofita. qua: no p (e coponit fed a copofito uerbo deriuac ut cocupifco . Ctxiusfigura: amof Sipl/cis.qa (impliciter ,pfertur. Qua: funt X>ba copofita quo^i fimplicia no inueniunt f Sut hxcidefendo pcutio allicio compleo afpicio reperio fufFragor apello deleo defenfor defenlaris.Cu quot parcib9 oratiois coponit XbufCu quattuor.noxe Xbo aduerbio5l praxpofittoe ficut parti/ cipiu: ut amplifico calefacio maledico produco.Cuius coiugatiois AmofPrima:.Quaref Quia habet a pdudla ante s . Quotfunt coiugatioes Xboi^f Quattuor.prima qux in lecuda gfona plentis indicatiui habet a produdlam ante s uel ante ris: ut amo arnas8£ amor amarisifecuda qua: habet e produdlam ate s uel ante ris :ut doceo doces & doceor doceris: tertia qua: habet i correptam ante s uel e correptam ante ris: ut lego legis Si legor legeris: quarta qux habet i prod ufta ante s uel ante ris: ut audio audis 8d audior audiris, Cuius perfona: Amo f Prima:, Quare f Quia de fe fola Ioquit. Quoc funt perfonx %hoy. f Tres. prima qudfe de fe fola uel cu aliis Ioquit ut dico dicimus: fecunda ad quam uel de qua uel (ola uel cu aliis prima loquitur ut dicis dicitis i tertia de qua extra fe Sd extra illa pofita ad qua dirigit (enr.one loquitur prima ut dicit aicut.Quareiperatmus caret primapfena fingularif qa naturaliter nullus fibi imperat. Pluit tonat fulgurat & fimil/a quare caret primis 6i fecudis pfonis f quia ad holes non ptinent: habent tamen primas &i fecundas pfonas fi figurate per apcffcro/ phen Iupiter introducat .Cuius numeri Amof Singularis. quia fingulariter ^fert.Quot funt numeri XbopcfDuo.fingularis ut lego: pluralis ut legimus, Amo quo facit prateritu iperfedu f c iiii amaba, Per-qua regula? qa prima & fecunda coiugatfo abie&a s lecundx pfcnx indicatiui St addita ba faciut prxteritu Iperfedu. Quomotacic prxteritu perfeclu ? Amaui.p qua regula ? Primx cbmgatiois >oba a fecunda pfbna prxfentis indicarim abiedas 8i addita ui facmt prxteritum perfcum, Quo facit prxterituplufq pfeclu ? Amauera. Per qua regula ? Omne prxteritu pfedtu in i definit: St mutata i in e correpta Si affuprara facit prxtericum plufqpfcum,Quomo facit futut^f Amabo. Per qua regulafquia iutu^c indicatiui modi in prima Si fecuda coiugatoe fit a fecuda pfona prxfentis indicatiui abieda s Si addita bo; ut amas amabo, Quomo facit lecuda perfona Iperatiui pixfetis? Ama^Quare? qa fecuda pfona fingularis lperatiui modi fit a fecuda pfona prxfentis idicatiufabiefla s in tertia coiugatioe abieda s: Sii m e mutata . Quomofacit cercia perfona finguiaris lperatiui ?Amec.Quare? Quia tertia perfona iit o pofitioe Xbi mutata I prima coiugatioe in et: in aliis in at.Quo facit prima perfona pluralis ta prxfentis q futuri xperatiui? Amem9,Per qua regula f Quia primx pfonx plurales imperatiuo^ fiuc a fua tertia fingulari abieda t Si addita mu s .Quomodo facit fecuda? Amate. Quare?Quia fecuda per/ fona pluralis prxfentis lperatiui fit a fiia fecunda addita te; Sim tertia coiugatioe^ mutata in i.Quo facit tertia; Amet .Quare, qa fit a tertia fingulari n littera icerpofita ante t .Quomo facit fe eunda & tertia perfona fingularis futuri f A mato, quare? qa fit a tertia fingularis prxfentis ldicatiui addita o. Quo facit feciidam pluralis futuri? Amacore.Quare?qufa fit a fecuda fingularis uel tertia addita te iyllaba .Quo facit tertia pluralis futuri? Amato. Quarefqafit a tertia prxfentis pluralis ldicatiui addita o. Prima pfona prxfentis Si prxteriti Tpfedli optatiui moi & prxteriti fpfcx f ubiudiui quo facit ? A mare . Quare ? qa fiut a fecuda pfona iin/ gularis Ipatiui addita re. Trxteritu pfcum Si plufqpfcum optati ui St prxterituplufqpfcum coiu&iui quo format prima pfonam* A prima pfona prxterici ldicatiui addita fSife. Amo quo facit prima pfona futi optatiui St prxfentis coiudiui? A me. Quare, qa format ab ipfa prima pofitioe X>bi o x prima coiugatioe mutata i em; I exteris I am .CLuo facit ptumperfcu fubiufliui ? Annues vim,Quare ? qa format a prxterito pfedlo indicatiui mutata ii 6 correpta & addita rim»Quo facitfuturu fubiufliui ? Amauero i Quare?qa format a praterito pfeflo eiufde modi mutata rim in ro.Quo facit prsfens &L pteritufpfeflu lfinitiui? Amare. Quare? qafit a prima perfona iperatiui addita re. Quomo facit prxte/ rituperfefluSQlufqperfefln infiniciuif Amauiffe. Quarefga fit a prsterito pfeflo ldicatiui addita f&fe.Quomo facit futurum lfinitiui? Amatu ire uel amature effe. Quarefga fitcu fupino in um 8L ire uel addita effe neutrali parcicipiofuti. Quomodo facit fupinu? Amatu. Per qua regula?In ui fyllaba facientia priteritu cuiufcucp coiugatiois ui mutata in tu faciuc fupinu, Quomodo facit iperlbnale? Amat. Qu are?ga xperfbnalia in t formantur a tertiis pfonis fingularib9 aflfuis addica ur . Quo facit pradens Si prxteritu iperfedtu paffiui indicarim' ? A m or St a m aba r.Quare? quia oia afliua qua: I o definunt addita r: qua: uero in m mutata m T r faciut paffiuu. Quo facit praeritu perfeflu paffiui indica/ tiui& qua: ab eo fiut? Amatus fu uel fui:amatus era uel fueram: amat9 effem uel fuiffem: &reliq. Quare?qa pturn perfeflum & qua: ab eo fiut format per participiu pratenti teporis 8i fu es e. Quomodo facit fecunda perfona pratentis iperatiui fingularis? Amare.quare ? quia fit ab afliua addita re, Quo facit tertiam ? A met. quaref quia fit a tertia addita ur.Quo facit prima plura/ lis?Amemur.quare?quia fica fu a afliua mutata s I r-Quomodo facit fecuda pluralis f Amamini.quare?quia fit a fecuda prafen/ tis indicatiui remota s & addita mini. Quomodo facit tertiam? amentur.quare?quia fit a tertia afliui addita ur.Quofnodo facit fecuda&tertia futuri imperatiuif Amato.quarefquiafmtafua afliua addita r. Quomodo facit prima pluralis futuri iperatiui? Amemur, quare ? quia fit a fua afliua mutata s in r. Quomodo facit fecuda pluralis futuri iperatiui ? Amaminor.quare?quia fit a ‘.ecuda fui prafentis mutata i in or. Quomodo facit inffniciuu? Amari. quare f quia fit ab afliuo mutata e in i:qux mutatio in ^jtertia coniugatione fit prius abiefla re , /L^Mo quomodo declinaturffic Indicatiuo modo tempore prsfenti. Amo amas amat. Et pluraliteramamusamatisamant .Pracerito imperfefloamabS amabas amabat. Et pluraliter amabamus amabatis amabant*. PraterftoperFeiflo amaui amauifti amauit. Et pluraliter amauv rftus amauiflis amauerut uel amauere. Prxterito pluftjpfco ama uera amaucras amauerat.Et pluraliter amaueramus amaueratis amauerat. Fut o amabo amabis amabit:. Et pluraliteramabimus amabitis amabunt^Imperatiuo mo tepore prxlenti ad fecundaro & tertia pfona ama amet. Et pluraliter amemus amate ament. Fut o amato tu amato ille. Et pluraliter arneus amatote amanto, Optatiuo mo tepore plenti &pteritoIpfcoutina amare amares amaret, Et pluraliter utina amareus amaretis amaret.Prxterito pfco& plufqpfco ut amauiffem amauifles amauilTet. Et plurali/ ter utinam amauiflemus amauifletis amauiffent-Futuro u tinam amem ames amet. Et pluraliter utina amemus ametis amenta Coniufliuo mo tepore prxlenti cu ame ames amet.Et pluralit c3 amemus ametis ament, Prxterito Iperfco cu amare amares ama ret, Et pluraliter cu amaremus amaretis amaret. Pto pfedfo ct3 amaueri amaueris amauerit. Et pluraliter cu amauerius amaue ricisamauerit.Ptoplufqpfcocuamauiffe amauifles amauilTet. Et pluralit cu amauifleus amauiffetis amauiflent. Fut o cu ama/ %o ueris amauerit .Et pluraliter cu amauerius ueritis amauerit. Infinitiuo modo numeris Si plonis tempore prxlenti & prxterito Tpfe&o amare. Prxterito pfeflo & plufqpfedto amauiffe. Futuro amatum ire uel amaturum effe. Gerundia funt hxc amandi amando amandum. Supina funt hxc amatum amatu. Quot funt participia cjuae trabuntur a uerbo afliuo f Duo. Vnu prxlentis 6i prxteriti Ipfe&i teporis in ans uel in ens ‘.ut amas & docens alterum futuri in rus ut amaturus rarum. ^ Ct)e V erbo PalTiuo. a Mor quo declinat f Indicatiuo mo tepore prxlenti Amor amaris uel amare amat,Et pluraliter amamur amamini amantur. Prxterito imperfedo amabar amabaris uel amabare amabatur .Ec pluraliter amabamur amabamini amabantur.Prx terito pfeilo amatus fum uel fui: es uel fuiffci :effc uel fuit.Et plu ralitev amati fumus uel fuimus: effis uel fuiflis :funt fuerut ue! fuere. Prxteriroplufqpfefto amatus eram uel fueram : eras uel fuerasierat uel fuerat.Et pluraliter amati eramus uel fueramus: eratis uel fueratisierat uel fuerant. Futuro amabor amaberis uel amabereamabit.Et pluraliter amabimur amabimini amabunt, ''Imperatiuo modo tepore prxfenti ad fecunda & tertia perfonam amare ametur.Et pluraliter amemur amamini ametur. Futuro amator tu amator ille. Et pluraliter amemur amamlor amator. Optatiuo mo tepore pradenti & proterito ipfedlo utina amarer amareris uel amarere amaretur. Et pluraliter utina amaremur amaremini amarentur.Prxrerito pfedo & plufqpsrfedlo utinans amatus effem uel fuidem:edes uel fuidesiedet uel fuiffet. Et plu raf.ter utinam amatiedemus uelfuidemusledetis uelfuiffecis: edent uel fuiffenc.Futuro ut amer ameris uel amere ametur. Et pluraliter utina amemur amemini amentur. ' CuiubiTDuo.unum prxteriti temporis Doclus:alterum futuri docendus. 103 e Declinatione tertix coniugationis. I Ego quomodo declinatur * Indicatiuo mo tepore prxlenti Lego legis Iegit.Et pluraliter legimus legicis legut.Prxte rito Tpfco legeba legebas Iegebat.Ec pluraliter legebaus legeba/ tis Iegebat.Prxterito pfedlo legi Iegifti legit. Ec pluraliter legius legiftis legerunt uel legere.Prxterito pmfqpfco legeram legeras legerat. Et pluraliter Iegeraus legeratis legerat. Futfo lega leges leget.Et pluraliter legemus legetis legent, l lmperatiuomotepore prxfenti lege legat. Et pluraliter Iegaus legite legant. Futuro legito tu legito ille. Et pluraliter legamus legitoteleguntO. Aptato mo tepore prxfeti SQ terito ipfedlo utina legere legeres legeret, Ft pluraliter utina legerem9 legeretis legeret .Proterito pfco & plufqpfco utinnmlegiffem Iegiffes legiffet ,Ft pluraliter utinajpgiflemus Iegiffetis legiffent, Futo utina lega legas legat« Etplnralicer utina legamus legatis legant. I ConiudHuQ mo tepore prafcti cu lega legas legat.Ec pluraliter cff legamus legatis legant.PrEteritoiperfedo cu legerem’legeres le geret. Et pluraliter cu legerem9 legeretis legerec.Pra»terito pfco cu legerim legeris legerit .Et pluraliter cum legerimus legericis legerint. Prteterito plulqperfedo cum legiffem Iegiffes legiffet. Et pluraliter cu legiffemuslegiffetis legiffent. Fut o cum legero legeris legerit . Et pluraliter cu legerimus legeritis legerint. Cffnfinitiuo mo numeris & pfonis tepore pra»(enti H proterito fco legere. Pr^cerito perfco 8C plufqperfedo legiffe. Futo Ied3 ire uel Iedurum effe. Gerundia legendi legendo legendum. Supina ledum ledii. Quot participia trahuntur ab hoc uerbo f Duo .unum prxfentis temporis legens alterum futuriledurus. JI Egor quomodo declinaturf ^g^Indicatiuo modo tepore prailenti Legor legeris uel legere jit .Et pluraliter legimur legimini legutur. Praeterito ipfefto legebar legebaris uel Iegebare legebat. Et pluraliter legebamur legebamini legebant. Praeterito pfedo ledus fum uel fui: es uel Fuifti:eff uel fuit. Et pluraliter ledi fumus uel fuimus: effis uel fuiffis.funtfuerunt uel fuere. Praeterito plufggfco ledus era uel fuera: eras uel fueras :erat uel fuerat.Et pluraliter ledi eraus uel fut raiis:eratis uel fueratis.erat uel fuerant.Fut o legar legeris uel legere legetur .Et pluraliter legemur legemini legentur, Clmperatiuo modo tepore pnelenti legere legatur. Et pluralitet legamur legimini legantur .Futuro legitor tu legitor ille .Et plt* taliter legamur Iegiminor leguntor. t Optatiuomo tepore pralenti Si praterito 'pfedo utina legerer legereris uel legerere legeretur.Et pluraliter utinam legeremur legeremini legerent. Praterito pfco &plufgpfedo utina ledus effem uel fuiffe: effes uel fuiffes: effet uel fuiffet.Et pluraliter ut ledi effeus uelfuiffeus:eetis uelfuiffetis‘.effent uel fuiffent. Futo utina legar legaris uel legare legat ♦ Ec pluraliter utma iegamur legamini legantur ♦ fjConiundliuo mo tepore prxlenti cu legar legaris uel legare legat, Ec pluraliter cum legamur legamini legant. Prxcerico lmpfedlo cum legerer legereris uel legerere legeret «Et pluraliter cu iege^ remur legeremini legeret. Prxcerito pfco cu ledius fim uel fuex rim:fis uel fueris: fit uel fuerit. Et pluraliter cum ledi fimus uel fuerimusifitis uel fueritis; fine uel fuerint«Prxterito pluiqpfco cu ledus cflcm uel fm(Tem:e(Tes uel fuides:eet uel fuidet. Ec plu/* rahter cum ledi edemus uel fuidemus: eecis uel fmdecis ♦ elfent uel fuident. Futuro cum ledus ero uel fuero:eris uel fueris: erit uel fuerit. Et pluraliter cum ledi erimus uel fuerimus;eritis uel fu'entis:erunc uel fuerint,

bof Duo, unum teporis prx/ tentiperfedi ledus: alterum futuri legendus ♦ i pDeQ^-iarta Coniugatione, M pw dio quomodo decimatur? flndicatiuo mo tepore prxlenti Audio audis audit.Et plurali ter audimus auditis audiunt, Prxtcrito npfco audieba audiebas audiebat.Et pluraliter audiebamus aud/ebans audiebat. Prxccs rico pfedo audiui audiuifh audiuit. Et pluraliter audiuimus au^ diuiftisaudiuerucuelaudiuere.Pcoplulqpfco audiueraaudiuex rars audit erat.Et pluraliter audiueramus audiueratis audmerat, Eutc audia audies audiet.Ec pluraliter audiem9 audietis audiet, 4 Imperato mo tepore prxfenci audi audiat. Et pluraliter audiam9 audite audianc.Fucuro audito tu;audito ille. Et pluraliter audiam mus auditote audiunto ♦ ® Optato rr.o tepore praefenti&pterito Ipfco utina audire audires audiret-Et piluralitcr utina audiremus audireris audireC.Prxce^ lito pfco & plufqperfco utina audiuidem audiuidesaudiuidet ♦ Et pluraliter utina audiuidemus audiuidetis audmident.Futo ut audia audias audiat,Ec pluraliter ut audiaus audiaris audiant, Coiudlio mo tepore pfenti cum audia audias audiat.Et pluraliter cum audiamus audiatis audiat * Prxcerico fperfco cum audirem audires audiret«Et pluraliter cu audiremus audireris audirettt* Proterito pfedocuaudiuerT audiueris audiuerit ♦ Et pluraliter cum audiuerimus audiueritis audiuerint ♦ Praeterito plulqpfedlo cu audiuiffe audiuiffes audiuiffet . Et pluraliter cu audiuiffemus audiuiffetisaudmiffent ♦ Fato cu audiuero audiueris audiuerit« Et pluraliter cu audiuerimus audiueritis audiuerint • Infinitiuomonueris&p(onis tepore prs(enci&proteritolpfco audire, Pneterito perfco&plufqperfe&o audiuiffe ♦ Futuro au/ ditum ire ucl auditurum effe ♦ Gerundia audiendi audiendo audiendum • Supina auditum auditu ♦ CLot participia trahuntur a b hoc uerbof Duo. Vnum prxfeftris v Jtjgpgs audiens:&alrerufutun auditurus* >Vdior quo declinat * Indicatfuo modo tempore prxfentl ^Audior audiris uel audire auditur.Et pluraliter audimur iudiminiaudnkur.Pra:teritoTperfe$o audiebar audiebaris uel audiebare audiebat. Et pluraliter audiebamur audiebaminiau^ diebant * Pratcrito pfecfto auditus fum uel fui: es uel Fuiftue uel fuit.Et pluraliter auditi fumus uel fuimus: edis uel fuifhs: funt fuerut uel fuere * Praterito plufqpfco auditus era uel fuera:eras uel fueras:erat uel fuerat. Et pluraliter auditi eramus uel fueram mus: eratis uelfueratisterat uel fuerat.Futo audiar audieris uel audiere audietur .Et pluraliter audiemur audiemini audientur » Imperatiuo mo tempore praifenti audire audiatur«Et pluraliter audiamur audimini audianturtFuturo auditor tu auditor ille» Et pluraliter audiamur audiminor audiuntor. f jOptatiuo modo tepore prafeti & proterito Tpfedlo utina audirer audireris uel audirere audiretur. Et pluraliter utina audiremur audiremini audirent ♦ Pratteritopfco & plufqpfco utina auditus effem uel fuiffem: effes uel findes: edet uel findet. Et pluraliter utina auditieffemusucl fuiffemus: effetis uel fuiffetis:effet uel fuiffet * Futuro urinam audiar audiaris uel audiare audiatur * Ec ^pluraliter urinam audiamur audiamini audiantur * Coniu&mo tno tepore prarfenci cu audiar audiaris uel audiare ail diat. Et pluraliter cu audiamur audiaminiaudiantur.Pmerito iperfeflo cu audirer audireris ucl audirere audiret,Et pluraliter eum audiremur audiremini audirentur. Praeterito perfefto cum auditus fim uel fuerim: fis uel fueris:fjt uel fuerit ♦ Et pluraliter cum auditi fimus uel fuerimus:(itis uel fueritis;fint uel fuerint. Praeterito plufgpfeflo cu audit9 effem uel fuiffem:ees uel failles; effet uelfuiffetJEt pluraliter cum auditi effemus uel findemus: edetis uel fuiffetis;effent uel fuiffent ♦ Futuro cum audit9 ero uel fueroieris uel fueristerit uel fuerit* Et pluraliter cu auditi erim9 uel fuerimusieritis uel fueritis:erunt uel fuerint. Infiniriuo mo numeris & gfonis tepore prafenti & proterito mv perreflo audiri«Proterito perfedlo &C plufijpfeflo auditu cile uel firiffe. Futuro auditum iri. Quot participiaderiuat abhoc >£>bof Duounuprxtericiteporis auditus; alterum futuriaudiendus. OHcVo(XoM * . . #DE Verbfs Anomalis. fq Vot funt?t>ba anomalarQuattuor fu uolofero5Cedo.Quare dicunt anomalafqa nullius coiugatiois regula fequuntur: & ideo quafi inxqualia funt. anomalon inxquale fignificat. Cg; Vm quo declinat f Indicatiuo mo tepore pradertti Sum es eft.Et pluraliter fumus effcis fune. Prxcerico lmpfedto eram eras erat.Et pluraliter eramus eratis erant.Prxterito perfedlo fui fuiftifuic.Ec pluraliter fuimus fuiihsfueruc uel fuere.Prxterico plufq perfedlo fuera fueras fuerat.Et pluraliter fueramus fuerar cis fuerant. Futuro ero eris erit.Et pluraliter erimus eritis erue. CUmperatiuo mo tepore pfenti fis uel es fit. Et pluraliter fim9 cibo fint.Futo efto tu:eflo ille. Et pluraJit fim9 eftoce luto uel futote. Optatio m5 tepore prxfenti & pterito iperfeflo utina effem effes effet. Et pluraliter utina edemus effetis effent .Praterito pfedlo & plufqperfedlo utina fuiffem fusffes fuiffet. Et pluraliter utina fuiffem9 fuiffetis fuiffent. Futuro utina fim fis lic.Et pluraliter utinam fimus fitis fine. CCoiun&iuo mo tepore pfenti cu fim fis fit.Et pluraliter cu fimus fitis fint.Pto lpfedto cu effem effes effet. Et pluraliter cu effemus effetis effent.Pmerito pfe&o cu fuerl fueris fuerit.Et pluraliter cu fuerimus fueritis fuerint. Pmerito plufqpfeflo cum fuiffem fuiffesfuiffet.Et pluraliter cu fuiffemus fuiffetis fuiffent.Futuro cu fuero fueris fuerit Et pluraliter cu fuerimus fueritis fuerint. d i ; . 7 ft Inf,n,t,uo modo tepore prafentf&praterito imperfedlo efife.Prx ^ 9 terito perfe&o & plufquamperfedlo fuifle. Faturo caret • l)-'i Gerundia edendi edendo eflendum . * Supinis caret. „C^tiotparticipiaderiuanturabhoc^borVnumens. 4 u 3 Olo quomodo declinatur f ® »Indicatiuo mo tepore pratenti Volo uis uulc. Et plurali ter uolumus uultis uolutPraterito iperfeflo uoleba uolebas uo/» lebat. Ec pluraliter uolebamus uolebacisuolebac.Proterito pfco uolui uoluifti uoluit. Et pluraliter uoluimus uoluiftis uoluerut uel uoluere .Praterito plul^pfeflo uoluera uolueras uoIuerat.Ee pluraliter nolueramus uolueratis uoluerat. Futuro uolam uoles uolet. Et pluraliter uolemus uoletis uolent. “ Imperatiuo caret: ted habet in compofitione n°li&nolite. Futo . ~ nolito, Et pluraliter nolitote. Optatiuo mo tepore pratenti &prateritoTpfco utina uelle uelles uellet.Et pluraliter utina uellemus uelletis uellec.Prateritopfco &plulqpfedoUtinauoluiffemuoluiflTes uoluiffet. Et pluraliter utina uoluiffemusuoluiffetisuoluifient .Futuro utinam uelun uelis uelit. Et pluraliter utina uelimus uelitis uelint. t Coiudiiuo mo tepore pratenti cu uelx uelis uelit.Et pluraliter cu uelimus uelitis uelint. Proterito iperfcocu uellem uelles uellet.* Et pluraliter cu uellemus uelletis uellent. Praterito pfeflo cum Uolueri uolueris uoluerir.Et pluralicer cu uoluerimus uolueritis uolucrint-Praterito plulqpfefto cu uoluiffem u olui fles uoluiffet. Et pluraliter cu uoluiffeus uoluiffetis uoluiffet. Fut o cu uoluero uolueris uolueric.Et pluraliter cu uoluerim9 uolueritis uoluerlt. Clnfinitiuo modo numeris &plonis tempore pratenti&praterito Jpfcflo uelle. Praterito pfe&o&Cplufqperfedlo uo/uiffe, Futuro caret. Gerundia uolendi uolendo uolendum. Supinis caret. Quot participiaderiuantur ab boc^>bo 1 Vnum uolens. r^T^TEro quomodo declinaturf Indicatiuo mo tepore prafeti Fero fers fert .Et pluraliter ferimus fertis ferunt. Prxterito ipfe&o ferebam ferebas ferebat» Et pluraliter ferebamus ferebatis ferebant .Prsterito pfe&o tuli tuliffci rulit.Et pluraliter tulimus tuliflis tulerat uel tulere-Prav terito plufgpfedlo tulera tuleras tulerat. Et pluraliter tuleramus tuleratis tulerant.Futuro fera feres feret. Et pluraliter feremus feretis ferent. I Imperato mo tepore pfena fer ferat.Et pluraliter feram9 ferte fe rae.Fut o ferto tuifcrco ille. Et pluraliter feramus fertote feruco. Optatiuo mo tepore prxfenti & praeterito Iperfedo utina ferre ferres ferret.Et pluraliter utina ferreus ferretis ferret.Pra:terito pfefto&plufgperfedo utina tuliffem tuliffes tuliffet. Et plura/ liter utina tuliflemus tuliffetis tuliiTent. Futuro utina fera feras ferat.Ec pluraliter utinam feramus feratis ferant. Coiu&iuc mo tepore prxfenci cu fera feras ferat. Et pluraliter cu feramus feratis ferant.Prxterito ipfefto cu ferrem ferres ferret. Et pluraliter cu ferremus ferretis ferrent. Pmerito pfeclo cum tulerim tuleris tulerit. Et pluraliter cum tulerim9 tuleritis tule rint.Pra:terito plufqpfeflo cum tuliffem tuliffes tuliffet. Et plu/ raliter cum tulilTemus tuliffetis tuliffent. Fut o cu tulero tuleris rulerit.Ec pluraliter cum tulerimus tuleritis tulerint. 1,1 nfinitiuo mo tepore prxfeti & prceterito I pfedlo ferre.Pto pfebofDuo: unu priefencis tepors Jcrens: alterum futuri laturus. CQEror quo declinat f Indicatiuo modo tepore pr^fenti Feror ferris uel ferre fertur. Et pluraliter ferimur ferimini ferunt P rx ter ico impfe&o ferebar ferebaris uel ferebare ferebat .Et plu raliter ferebamur ferebamini ferebatur.Prxterito perfedo latus fum uel fui: es uel fuiftiicil uel fuit. Et pluraliter lati fumus uel fu:m9:effis uel fuiftisifuntfuerut uel fuere. Praterito plufqpfco latus era uel fuera; eras uel fueras.erat uel fuerat. Et pluraliter lati eramus uel fuerausieratis uel fueratisierat uel fuerat, Fut o ferar fereris uel ferere feret .Et pluraliter fereur feremini feret. Clmperatio mo tepore prafenci ferre ferat. Et pluraliter feramur ferimini ferantur.Futurofertor tu;fertor llle.Et pluraliter fera/- d ii mur feriminor feruntor, C Optatiuo mo tepore prxlenti & prxterito ipfco utina ferrer fer/ reris uFferrere ferret .Et pluraliter ut ferremur ferreini ferret. Preterito pfco & plufqpfedto utina latus effem uel fuiffem : etles uel fuiffes :elTet uelfuiffet. Et pluraliter utina lati edemus uel fu iffemusieffetis uFfuiffetis:effec uel fuiffent.Futo ut ferar ferraris uelferrare feratur.Et pluraliter utina feramur feramini ferant. CConiun&iuo mo tepore pra: lenti cu ferar feraris uel ferare ferat. Et pl uraliter cu feramur feramini ferant .Praeterito Iperfco cum ferrer ferreris uel ferrere ferret,Et pluraliter cu ferremur ferrea mini ferret. Prxcerito pfco cu latus fim uel fueri: fis uel fueris: fit uel fuerit.Et pluraliter cu lati fimus uel fuerimus:ficis uel fue ritis fint uel fuerit.Praterito plufqpfedlo cu lat9 effem uel fuiffes effes uel fuiffes: effet uel fuiffct .Et pluraliter cu lati effemus uel fuiffeus: effetis uelfuiffetis: effent uel fuiffent.Futo cu latus era uel fuero:eris uel fuerisievic uel fuerit. Et pluraliter cu lati erius uel fuerimus: eritis uel fueritis i erunt uel fuerint, Infinitiuo mo tepore prsfenti: &prsterito lpfefto ferri .Praeteri to pfe&o 8i plufgpfedto latu effe uel fuiffe. Fut o latu iri. Quot participia deriuant ab hoc ?$bo f Duo: unu praeteriti te/ poris latus : alterum futuri ferendus. mL?' Do quomodo declinatur flndicatiuo mo tepore praefenti ) Edo es eft.Et pluraliter edimus editis edunt.Prxteritoip fecfo edebam edebas edebat. Et pluraliter edebamus edebatis edebat.Proterito pfedo edi edidi edit.Et pluraliccr edimus edi/ dis ederut uel edere. Prarterito plufqpfedto edera ederas ederac. Et pluraliter ederamus ederatis ederac. Futuro edam edes edet. Et pluraliter edemus edetis edent, Clmperaro mo tepore plenti es edat.Et pluraliter edam9 ede edat. Futuro edo tu:edo i]le.Et pluraliter edamus edote edunto. “ Optatiuo mo tepore prxfenti £c praiterito Igfecto utinam etiem eflcs effet .Et pluraliter utina effemus effetis effent .Praeterito £✓ fcCto & plufqgfedo utina ediffem ediffes ediffet. Et pluraliter ut ediffemus ediffetis ediffent .Futuro utinam edam edas edat.Et pluraliter utinam edamus edatis edant . ClConiunftiuo mo tepore prxfenti cu eda edas edat. Et pluraliter cum edamus edatis edant. Prasterito igfeflo cu effem effes effet < Et pluraliter cum effemus effetis effent, Prsterito perfefto cum ederim ederis ederit.Et pluraliter cum ederimus ederitis ederit. Praeterito plulggfeflo cum ediffem ediffes ediffet. Ec pluraliter cum ediffemus ediffetis ediffet. Futuro cum edero ederis ederit« Et pluraliter eum ederimus edericis ederint. Iftnfinitiuo mo tepore prxfenti 8t pmerito igfedto effe. P ratcerico pfedo Si plufjjgfedto ediffe. Futuro efum ire uel efurumeffe, Gerundia edendi edendo edendum. Supina efum efu. Quot parcicipiadentiat' abhoc X>borDuo:unu pradentis teporis edens: alterum futuri efurus. O is it.Et pluraliter imus itis eunt.Prxterito Iperfe&o iba ibas ibat.Et pluraliter ibam9 ibatis ibant. Prxterito pfe&o iui iuifti rnic.Ec pluralicer iuimus iuiffcis iuerut uel iuere. Prxte rito plufqgfe&o iuera iueras iuerat.Et pluraliter iueram9 iuera/ tis fuerant .Futuro ibo ibis ibit.Et pluraliter ibimus ibitis ibunt. Cilmperatmo mo tepore prxlenti 1 eat.Et pluraliter eam9 ite eant. Futuro ito tu ito ille.Ec pluraliter eamus itote eunto. Optatiuo mo tepore prxfenti Si prxtento iperfe&o utinairem ires irer.Ec pluraliter utinam irem9 iretis iret. Praeterito gfeico 8ipluf<|gfeftoutina iuiffem iuiffes iuiffet.Et pluraliter utinam iuiffemus iuiffetis iuiffent.Futuro utina ea eas eat, Ec pluraliter utinam eamus eatis eant, Coiun&iuo mo tepore prxfenti cS eam eas eat.Et pluralitercu eamus eatis eant. Praterito ipfedlo cum irem ires iret. Et plu' raliter cu iremus iretis irent .Praeterito perfedlo cu iuerim iueris iuerit.Et pluraliter cu iuerimus iueritis iuerinc. Prxcerito plufx ggfedlo cum iuiffem iuiffes iuiffet. Et pluraliter cum iuiffemus iuiffetis iuiffent.Futuro cum mero iueris iueric. Et pluraliter cu iuerimus iueritis iuerint. Infinitio mo tepore prxfenti 5i prxterito Tperfedlo ire. Pmerito perfeflo & plufqperfeflo iuiffe.Futuro ire uel iturum effe. Gerundia eundi eundo eundum. Supina itum itu. Quot participia defeendunt ab hoc X>bo fDuo .unum prxfentis d iii temporis iens euntis:&alterum futuri iturus itura iturum. Qu co quis quiubfimiliter decimatur: unde etia fimilia fut parti .cipla qmens queuntis: quiturus quitura quiturum. injlc quo declinat' f indicatiuo m5 tepore prxfenci Fio fis fit. f " Fimus fitis fiunt .Prxterico ipfefixrfiebam fiebas fiebat. Fiebamus fiebatis fiebant :Prxterito perfedo faclus (um uel fui: es uel finfluefl uel fuit .Fadi fumus uel fuimusiefhs uel fuiffcis: funt fuerunt uel fuere .Proterito plufqpfco fadus era uel fuera eras uel fueras :erat uel fuerat.Fadi eramus uelfueramus:eratis uel fueratis:erant uel fuerat.Fut o fia fies fiet .Fiemus fictis fiet. fj mperaduo mo tepore pratenti Fi fiat .Fiamus fite fiat.Fut o fito tu: fito ille .Fiamus fitote fiunto. Optatiuo mo tepore prafenti Si praterito Tpfco utina fiere fieres fieret .Fiereus fieretis fierent .Praeterito pfco&iplufqgfcb utina fadus efiem uel fuifiem: efies uel fuiffes : eifet uel fuitfec. Fadi tffcmus uelfuifiemus: eetis uelfuiffetis^eflent uelfuiflent.Futo utina fiam fias fiat .Fiamus fiatis fiant. CCcmudiuo mo tepore praefenti cu fiam fias fiat. Fiam9 fiatis fiat. Proterito iperfco curnfiere fieres fieret .Fieremus fieretis fieret. Praterito pfedo cum fadus fim uel fuerim: fis uel fueris: lit uel fuerit .Facfi limus uel fuerimus: fitis uel fueritis: fint uel fuerxc. Praeterito plufqperfco cu fadus efiem uel fuifie: efies uel f uiiles: cfiec uel fuiffet. Fadi effeus uel fuilfeus :efietis uel fuiffetisjeflenc uel fuiffent,Fut o cu fadus ero uel fuero:eris uelfueris:erit uel’fu erit .Fadi er jus uel fuerimus: eritis uel fueritis :erut uel fuerint. jQlnfmitiuo mo tepore prxfetnti & praterito IpfcS fieri. Prxcerico pfedo & plufqpfedo iadu effe uel fuifle .Futuro fadu iri. Gerundiis caret. Supina fadu m fadu, elt uel luit .Gauili fumus uei iu»Mu=.^« .... uel fuere .Pmerito plufquamperfedo gauifus eram uel fueram. eras uel fueras; erat uel fuerat. Gauifi eramus uel fueraus.eratis uel fueratisierat uel fuerat.Fu turo gaudebo gaudeb/s gaudebit. Gaudebimus gaudebitis gaudebunt. {Imperatiuo mo tempore prxfenti gaude gaudeat. Gaudeamus gaudete gaudeat. Futuro gaudeto tu; gaudeto file Liaudeamus gaudetote gaudento. COptaciuo mo tepore prsfenti &i proterito igfcdlo utina gaudere gauderes gauderet.Gauderemus gauderetis gauderet.Prxterito perfedo&plufgpfedioutgauiffus effem uelfuiffem*,ees uelfui/ ffes:eflet uel fuiflet. Gauifi efieus uel fuiffemusieffetis uel fuiffe/ risleffent ue! fuiffent. Futuro utina gaudeam gaudeas gaudeat * Gaudeamus gaudeatis gaudeant. ^Conmndtiuo mo tepore pfenti cu gaudea gaudeas gaudeat. Gau deamus gaudeatis gaudeant. Prxcerito iperfeffo cu gauderem gauderes gauderet.Gauderemus gauderetis gauderet.Fraiterico pfco cu gauifus fim uel fuerl; fis uel fueris:fit uel fuerit. Gauifi/ iimus uelfuerimus:fitisuel fueritis:fint uelfuerint.Ptoplulqg/ fedlo cu gauiffus eem uel fuiffem: ees uel fuiffes:effet uel fuiffec. Gauifi effem9 uel fuiffemus;eetis uelfmffetis:effent uel fuiffent. Fut o cu gauilus ero uel fuero:eris uel fuerfs;erit uel fuerft.Gaui/ ii erimus uel fuerimus:eritis uel fueritis:erunt uel fuerint. Infiniciuo m5 tepore praefentiSiproterito imperfeftogaudere. Pra: terito gfe tepore praelenti cum Ametur, Praeterito iperfedo cum Amaretur. Praeterito perfedto cum Amatu iit uel fueric. Trseterito plufqperfcdo cum Amatu effet uel fuiffet. Futuro cum Amatu eric uel fueric. I lnhnito mo tepore praelenti&ptoIpfco Amari. Trsteritogfedo Si plufqgfedo Amatu effe uel fuiffe, Futuro ^matumiri. “ 7 u Erbo xplonali Indicatfuo mo tepore prxfenti Oportet. ' IjPrscerico Iperfedlo Oportebat, Praeterito perfedo Oportuic. Praeterito plufquamperfedo Oportuerat. Futuro Oportebit. 1 mperatiuo modo tempore prxfenti , Oporteat, fOptatiuo mo tepore pfenti & praeterito xpFco ut Oporteret. Praeterito perfedo & plufqperfedo utinam Oporcuiffet. Futuro utinam Oporteat. * Coniundiuo modo tempore praelenti cum Oporteat, Prxterito imperfedo cum Oporteret. Praeterito perfedto cum Oportuerit. Praeterito pluf^perfeflo cum Oportuiffet, Futuro cum Oportuerit Infmitiuo mo tepore praefenti 8c pmerito iipfco Oportere. Prmterito perfedo & plufqperfcdo OportuifTe. Futuro caret. Quot futit X>ba qua: ia imperatiuo patiuntur apocopen? Quat> tuor: dic duc fac fer, 4 DE Participio. > p Articipfum qd eflf Eil pars orationis declinabilislqum pro t | 0 uerbo ponitur ex quo derxuatur: gen us 8i cafixm habens ad ' iimilitudinemnominis. Quare dicitur participium?Quia partem capit a nomineiparte a uerbo. Participio quot accidunt ? Sex. genus cafus tempus fi/ gmficatio numerus bt figura. Quot fime genera participio^?Qu attuor.MafcuIinu ut amat9: femininum ut amata: neutruin ut amatum; omne ut hic Sthasc & hoc amans. Amatus cuius generisfMalculini.Quaref Quia one participiu definens in us eft mafculini generis. Amata cuius generis?Fceminmi.Quare?Quia omne participia definens in a el t feminini generis. Amatum cuius generis? Neutri. Quare?Quia omne participiu delinens in um eft neutri generis. Amans cuius generis?Omnis; Quare f Quia omne participiu delinens in ns effc omtlfs genetis, Cafus participio^ quot funt f Sex. noiatiuus genitiuus datiuus accufatiuus uocatiuus Si ablatiuus. Quomodo declinatur participia f Ad regulam nomiru: exceptis iliis que nafcunt a Xbo quarcx coiugationis in eo: quo^ gtus i e uocales I eu mutar.ut iens eutis quiens queutis redies redeuntis« Quotfimt numeri participiorum t Duo: fingularis ut amans, pluralis ut amantes. Quot funt tepora participioijtf Trialprxfens &£ praeteritu Tpfcum fimulomlum participio^ in ans uel in ens definentiu ut amans &' legens; prxccritu pfcum & plufqpfedtu fimul ornium partiet/ piopi in tus lus & xus definentiu: ut amatus uifus nexus: & mor tuus quod folu in uus terminat; futuru per fe olum participio^ in r us & in dus delinentiu i ut amaturus & amandus. € Leges cuius teporisf Prxfentis 8i prxteriti Ipfedif Quare.Quia omne participiu definens in ans uel in ens prxfentis Sd prxteriti imperfedi temporis effc. Amat9 cui9 teporisf Prxteriti pfefti & pIuf^pfedfci.Quarer Quia omne participiu defines in us uel in a uel in um: d uel r non an/ tecedente prxteriti perfedfci & plufqgfe&i temporis effc, I Lecturus Si legedus cuius teporis f futuri .Quaref Quia quoti/ enfcuq; participiu definit in rus uel in dus effc futuri temporis. 1 articipia in ns delinentia quo formant r A prima pfona prxteriti Tperfcdii indicatiui modibam murata in ns I ut amabam amans. Lxcipiunt in eo definctia quartx cofugatiois ut iens qens adies. f Participiu in rus quo formatur f Ab excremo fupino addita rus: ut amatu amaturus. i Participiu in dus quomodo formatur * A geniduofui prxfentis participii tis fyllaba mutata m dus. Participiu prxteriti teporis quomo format f Ab extremo fiipino correpta u 8i addita s; ut amatu amatus. { Quot funt fignificatioes participioi^f Quinqj:a<3iua cu ab adfciuo deicedit gticipiu: ut ab amo amas: pafliua ut ab amor amatus: neutra ut afedcofeddsicoisinutraq? GgmGcatioe: ut ab hortor ferratus '.deponens ut a proficifcor pfecius Si pfedlurus. f|A uerbo afliuo quot participia defeendunt * Duo; in ns &C in rus Oc V quando non carent fupino* |(A X>bo paffiuo quot participia defcendutf Duomnu pratenti: & alterum futuri temporis in dus ♦ 4 A ?i>bo comuni quot participia defcedutfQuatcuor;duo Iailiua fignificatioe m ns 8i in rus: ut criminas & criminaturusiin paflfix ua unum in dus ut criminandus :& in comunt unum prateriti perfeci 8t plufqperfedti temporismt criminatus * A /t>bo deponeti quot participia defcendutfTriatunu in ns: alte/' ru in rus; & unu in tus pratenti pfei & plufpfedli temporis ♦ $ A X>bo neutro quot participia defcedut* Duo ficut ab adtiuo:nifi fint trafitiua a qbus defcedut quattuor: ut aras araturus: aratus &arandus«Sunt tamen aliqua neutra qu^e tria i ufu habet par/' ^ cicipia; & funt h^c«Ccenas ccenatus ccenaturus: pradens pranfus praiurus:places placitus placiturusmubes nupta nuptura:afluef cesaffuetusaffueturus;qefces qetusqeturus; carens caffus cariV turus;utubas titubatus titubaturus: & neutro paffiua qnq?:gau des gauifus gauifurus: audes aufus a*tfurus:(blens (blitus folitu/' rus.fides fifus fifurus: f/ens fadlus futurus differetis caula: ne fi T ^ fadturus dicaus a facio eeuideat/Sut et alia patiens paffuspafiu/ ^ rus:moeres ftiaeftus mcxfturusdices licitus liciturus: taces tacit9 tabe iusnuras furat9 iuratur^uae funt qua: x formandis partfei *T * piis duplicare uidet fupinufOrcus oriturus mortuus morit us. partus pariturus natus nafeiturus rutus ruiturusfrudlusfruiV turusgnotusignolcituruslauo lauturus uel loturus.Ouidius defcedutab eis» Qu x funt ?&bi cpxx caret (upinisJ' OmTa meditatiua inchoatiua 3 perfonalia: & pleraqj i uo diui/as lyllabas: & neutra fecunda; co> . lugatiois facietiapraterituin uidiuifas:praterea quarcuncp caret praterito tu t abigo fcando nideo uergo arceo mando ftrideo* fi ✓ militer glifco fifto ferio uefcor medeor reminifeor« ijQux funtX>baneutra fecuda*coiugatioisiquajquispraterituin C* «TT1 •—’ uidiuifasfaciat tamen habent lupina f Neceo ualeo placeocareo itione ididioniadiungit qua: cu Tibo fuo no componitur: uc inocens .coftrudioe fi n.5 habet cafumqa^bo reqrit: ut amas luthcia:, comparatione cum coparat :ut indulgens indulgentior. temporis amiffione: u t amandus ideft dignus amari. Legens participium quomodo declinatur f Nominatiuo hic & hxc & hoc legens .Gto huius legentis .Datiuo huic .egenti. Accufatiuo hunc & hanc legecem&hoc legens. Vto o legens .Ablco ab hoc & ab hac &ab hoc Iegente uel legenti, Et pluraliter neminatluo hi & ha: legetes & hxc Ieget/a. Geo horu & C'l 7 §en“U ,Dt° llJS fegetibus. A dio hos & has legentes - " bxc agentia, Vto o legentes fido legetia.AbltoabhisIegetib9. oiat.uo Ledus ledla Iedum .Genitiuo ledli leda: ledi. Datiuo ledo leda; ledo .Accufatiuo ledum leda Iedu. Vocatiuo o Iede leda Iedu. Ablco a ledo leda ledo, Et pluraliter nto ledi leda y a c° ledoru m ledaijt Iedoj)t, Dto ledis i Accufatiuo ledos Ktl|f^ag^^jXC)cal:iU0 0 ledx leda, Ablatiuo a ledis, DE Pronomine. Videff pronomen fEft pars orois declinabilis qua pro noie ,pprio uniufcuiulcp accipit ipfonalqjfinitas recipit 11MI /^i' coponit 8ific idem:quod llgnifica is demtuideft iterum is. „*Q Cum quotpartib9 oratiois coponunt ,pnomina f Cu quattuor /v. : cunoTbusut huiufcemodi eiufmodi ifliufmodi: cu ^nominibus ut iftic meme cete fele: cu aduerbiis ut eccu eccam eccos eccas: cu prapofirionemt mecu tecu fecum nobifeu uobifcum. Quot funt perfonx pronominum? Trcs:prima ut ego: fecunda ut tuicertia ut ille. A Ego cui9p!ona:f Primas. Quaref Quia omnia noia&^nolafunc tertiai^ perfona^.: exceptis ego quod e pfonx prima:: Si tu quod eft fecunda:: Siuocatiuis cafibus alioy qui funt pfbnx fecunda:. Perfona: quo fe cocipiunt? Prima ta fecunda q tertia concipit: ut ego 8i uosSi illi fecimus: fecunda uero tantu tertia: ut uosSiilli feciitis: tertia uero tertia foIa:ut ifti Si illi fecerunt. Quot funt cafus ^nominu f Sexmoiatiuus genitiuus Datiuus accufatmus uocatiuus8iabIatiuus. | Qiiot ^pnola hent ntumf Quattuor; tu meus; nofter 8i noftras Quot funt modideclinationu in ^noibusfQuattuor,prim9 mo/ cius eft cuius gtus in i uel in is definit Si datiuus in i. Quot ^nomina declinantur hoc modofTria. ego tu fui. (FNoiatiuo ego.Genitiuo mei uel mis.DatTo mihi. Accufatiuo met Ablatiuo a me. Et pluraliter noTatiuo nos. Genitiuo noffcru uel noflri.Datiuo nebis. Accufatiuo nos, Ablatiuo a nobis, i X • <-i<- r, X . o—i’»*—-* )c—..3^ «k - ^ * T" "l :'* '•>»- l —% /2.* |r— ' /* ’ y«c.k^. . 0 mterrogadua Ifinita abnegatiua diftnbutiua relatiua: d c C quoma carec demonftratione caret etiam uocatiuo cafu; ut quis qualis talis alius nullus alter uter bini terni; St fimilia, i ertii modi pronomina lunt qua:per omnes cafus fequucur de clinatione mobiliu nominum declinationis fecunda:. Quot pronomina hoc modo declinant f Quiqjlmeus tuus Tuus noder &uefter:fed meus in uocatiuo cu deberet facere o meet duas ee breues in i longa conuertic; & facit o mi. Nolatiuo meus mea meu, Genitiuo mei mea: mei. Datiuo meo mex meo. Accufatiuo meum meam meum. Vcoo mi mea meu Ablatio a meo mea meo * Et pluraliter noiatiuo me! mcx mea T C~ Genicfuo meoiji mearum meoi^Datiuo meis« Acculatiuo meos • ^ meas mea ♦ Vocatiuo o mei mex mea ♦ Ablatiuo a meis ♦ Nomina tiuo tuus tua tuum eodem modo : caret uocatiuo • \ c/£ Nominatiuo fuus fua (uu .Nofier noftra noflrum.Vefter uedra 1 ueftrum: eodem modo. Quarti modi pronola funt qux per ornes cafus fequunt tertiam V .. declinatione: utnoftras&ueftras:qu*atiqui eria inntodicebat noftratis & ueftratis; ideo circufleflut qa funt p (yncopeil difla« r P • Noiatiuo bic & hxc Si boc noftras • Gcniciuo buius noftratis.Dto huic noftra ti. Accufatiuo hunc&hac noftratem&hoc noftras* ‘ * Qy^f VocatIUO 0 noftras & o ttoftrate* Abitio ab boc & ab bac & ab hoc noftrateuelnoftrati.Et pluraliter nto hi&hae noftrates&hxc ncftratia , Genitiuo boy Ssdba^t 8i bo^ noftratiu . Dtobis noftra tibus . Acculatiuo hos&bas noftrates 8cbaec noftrati^ ♦ Vtoo noftrates&oncftratia. Ablatiuo abhisnoftratibus ‘ Nominatiuohic&hxc&hocueftras:&reliqua* —~ — C^DeFrxpofitione* q Vid eft prxpofitiorEft pars oratiois idecliilabilisqux aliis fartibusoratoisinappofitioeuelincopofitoe praeponit • PrxpofitioniquotaccidutrVnum.Qttid^Calustantum, l f , \ hyr vi-* Qui cafus accidut prapofitibni f Accufatiuus &ablatiuus. r s .uaimcr £ z V6<» T^v* trans uli u x funt prxpofitioes feruientes accufatiuo cafuiTAd apud ate uerfus uel aduerfum ds citra circum circa contra,£fea ex/ " aduerfus uel aduerfum ds citra circum circa < tra inter intra intr .... i*- w~>aa patre: apud uilla: ace xdes :aqqerius inimicosjcis/hgnu:cirni £r»viT * fiVrn 4 rtVro 4 rnfr-i T-ir«{Tx>4 J^yrn nn*«s :>o? «i., V- • t® Foru: rircu ufcinos: -. -»-*■ yg^l r X-Li. ^ auounu: ^ E^nl^c^du foVmas; pqft f— efficiu: (upra cxlu: ufq* oceanu: penes arbitros: circiter annos y _______^ ,V. _________u_t a.. a r.4»./1^» i. J>C-is cfriciu: fupra cxlu: ufc^ oceanu: penes arbitros: circiter annos> 4 Qjllx funt prxpofitioes (eruie tes abito cafuiT A ab abs cu cora c!5 s— r -V 0 ^ 4^ —• r~~- 7*^ v^^4Y—^ ^ * / „ ,- , -* V/2^»^ -^.*»W»|C-o *t* f***j Jl£,s^j~~/ y*~~tL.->/FJ~** rrj'~* tt. . , , j *»• 4 ln acculatiuo cafui; icur in anriauamfilua Jin ablco cafui jftansct^ anciquam niua/; in auitu mim ♦ iLans<^ *•♦***.. Vr* ? CIT pup^Snbadtea^R^^^ipfosnj^^bail. luo abito calui; arma fub aduerfa poluic radiacia quercu*;£^*~~ f "* Quasfuneprapofitionesqueducaxacincopoficionereperiunturfji_» 2^’"* Di dis re leam&con.Quomodof dicimus enim diduco diffcraho 'T* ^r.Cl-3 fecubo amplexor congredior. w-' Qux fune quiE componi non pofTuncrApud 51 penes . CvtfiCT “T* Qux conxungunt Sdeparantf Reliqua omnes Quoc prapoliciones definunc in xf V na tantu quae cft ex; 8i nulla aiia pars oratiois delinic in x prscer nomina; di uix di mox di pax aduerbium comicum. <[DE Aduerbio. g{ N id effc aduerbiuf Effc pars oratiois Ideclinabilis; quae a die/ 0\ -dia uerbo Ggnificationem eius explanat aut implet. Quare dicit aduerbiuf Quia flat ad X>bu: hoc effc iuxta ?t>hum. Aduerbio quot accidutf Triaifpecies fignificatio St figura. Quot funt fpecies aduerbio^. f Dux. primiciua ut fxpe; deriV uauua ut (aepiffime. CAduerbia unde deriuanff Vel ab aliis aduerbnV.ut a cla clanculu a (xpe fepius; uel a noib9: ut tullius tulliane Iatinus Iatine; uel a ~ 1 * ?£>bo fiue participio leu participiali noleiut fencio lenfus fenfim; ' _ x m . T- flo flatus ffcatim fingulcio fingulcus Gngultim;uel a nole di X>bo i -- / ut a pede & tento pedentium luela pronoie : ut hic illic ab hic St ^ ^ illeiuel a praipofitioneiuc ex extra in intra con contra. a - / CQuoC funt deriuaciuoiji aduerbio^ fpesf Tresiaut em coparatla ~ jn' *l luiit aut fuperlatiua aut dimminutiua; ut bene melius optime - yU Z ' l ' - - belle clare clarius clariffime primu primulu longe longule. - ** /® / ~~ ■ V<« Quot funt fignificatioesaduerbio^.fDiuerfa:;aut.n.tepons fune ‘/L Ti * aut loci aut nueri aut negadi; praeterea affirmandi demonffcrandi optadi hortadiordisinterogadi fimilicudls qlitatis quantitatis: e i dubitandi « aliqua ctia fufit aduerbia pfbnalia uocattdi refpcftdedi leparadi iuradi eligendi cogregadi ^hibedi euentus comparandi Da aducrbia loci* Hic ibi illuc unde intro foras intus foris ♦ Da teporis «Hodie nuper cras aliquado nuc olim ia ia iadudu • - Da numeri «Semel bis ter quater decies centies &C milies# Da negandi «Haud non ncc necg & nequaq * Da afihrmandi.Profeiflo filicet quippe uidelicet quidni ♦ * a «,- 2^^'^E^Dademondrandi«Enecce# Da optandi «Vtinam ofi outinam • ^ Da ordinis «Deinde deinceps poftea praeterea * Da interrogandi,Cur quare quamobrem# a fimili tudinis «Ceu quafi uelut ueluti ut uti • ^ Pa qualitatis «Bene ma!e dofle pulchre fortiter (uauicer-quaryrijatjs «fultum parum minimu magnopere • ^ L h .i / 2T!j CV~ Da dubi r and i«For s for tradis fortade fors forte • ^X. ' + A -x.., a ^~JDa perfbnalia«Mecum tecumfecum nobileu8iuobifetim J . ~ D> -H»s ^ * Darefpondendi.Euoeo.°» ' f- Da feparandi. Seorfum fecus fecreto fingillatl bifaria omnifaria. Da congregandi .Simul una pariter * Da iurandi * ardepol caftor hercle mediuffidius .'A * / Da eligendi.Potius immo. s Da prohibendi . Ne. " ‘ h> f ' z euentus «Forte cafu fortefortuna « Da hortand£«Eia age agite#° ‘ fCc~~ * o»— Da remittendi. Seni im paulatim pedetentim » ' Da intendendi .Valde nimium prorfus penitus omnino. ^^ V r-t Da coparatiui.Magis minus plus celerius tardius. ~—~Z‘ Da fuperlatiui .Maxime minimeocyfeme: quod ab ocysgr*co ■ l~uuocabuloderiuatur, ■ « V.~ ■ Quct funtfigurxaduerbioyfTres :fimplexutdiubuc:copofita 'uc mterdia adhuc i decopofita quae a copofiris deriuat • ut a mi'' iericorde mifericorditer ab xdodlo idoite ab efficace efficaciter. DE Interiedlione. € q\ Vid eft interieflio f Eft pars &oratiois indeclinabilis uoce 1- ' incognita mentis affeflum fignificans ♦ X ilL mIx ciyco^V^ ) L /C% ^ «. ^bis:ut fi dica pape qd uideo:uel Xba ei fubaudiutfiuc fi di> ca pape:et fi no addat miror:het in (e eius X>bi figmficatione, Interiediioni quot acciducf Vnurn tantum: figmfiaatio. Quot funt fignificatioes uericdtionu • Diuerfx:aut enim doIetisy\ L funt ut heu hei ah :aut gaudetis ut euax io euoe eugeiaut metux * '~ entis ut atat: aut admirantis: ut pape: aut excreantis ut ah; auc, „ *»• »- - ' ^ . illudendi ut euge euge: aut ridendi ut ha ha ha. - 4 DE Coniundlione. /q 'Wid efl CoHiunflio f Eft pars orationis indeclinabilis an-< ^ %iebis fubiucthiis adiugunt: ut fi cu < • dum ut quatenus. quxdarn tamen ex his (unt etiam caufales. Qux fune caufales f Qux adiudiux ?&bo idicatio fignificat cam prxcedente: & hoc intereft Iter caufales & adiudiuas: q> caufales O CU affirmatioe:adiun<5liuai cu dubitatione proferuntur. Qux funt approbatiux^QiiX approbant re :ut quide equidj: 51 aliquando fi:ut aput Virgihu.Dii fi qua eft cxlo pietas. /»♦ -/rji>. Qux funt difiundiiux f Qux quis didtiones coniungant fenfum tamen difiungut. 8i altera quide re efiie altera uero no c(fe figni / ficant: ut ue uel aut feu fiue: ut aut lux eft aut tenebrx. Quas funt fubdifiu<2iuxf Qux uoccdifiudiua^. utrunqj tame ce _nr * 1 •________________- - 'ir. J r V-* v*. Rgntficac: uel fimul uel di fere te: fimul ut apud Terentium; uel rex femp maximas tibi gratias agebat: g et rex: 81 Alexader iiue Paris: ,p Alexader q & Paris dicit. diferete ut toto die uel legit i fle uel cogitat. fignificat enim utrucp facere: fed non fimul. Qui funt dubitatiui f Qu i dubitatione oftenduc: ut auc^defl aut non prodeft diuicias quirere. Difiertiui uel eleiliui qui funt fCu diuerfis ^pofitis aliquid ex eis nos eligere ofledimus: ut diues efTe uolo q pauper. Teretius qua: Ihonefbe hic uoluit diuicias parareiq honelle I patria uiuere. f Aduerfatiui qui funt f Qui aduerfum couenienti fignif car.uc tamen qq quis & fi etiafi. ■ U . Abnegatiui qui funt fQuxX>bis coiutfx pofie re fieri oftedue: fed .ppter caufam aliqua Tpediri: ut iu flem nifi hoftes ipediflent. Colle&iui uel rationales qui funt f Qui ratione confirmant fu^ pradiifla: ut ergo igitur itaq? quin alioquin immo utriqj atquin. dicunt etia illatiui q> pripofitis aliis inferunt . Interrogatiui quaefuncf Quae dubitationem cum Iterrogatione firnifeant: ut an ne necne. f* 7“ -f? Copletiui qui funt fHituero autem quide equidem quoque tl. f** Z7-C cn mna narqj:&:fere ubicuq?coiunflionesornatuscaufa uel me tri nulla fignificationis neceditate ponuntur. ^dEffedliicj funtfQuifignificateffedu excatutle^inadoflusfu. p ^ ~ DiflributiuarquxfuntfQuxdiuerfisdiueriadiftribuuc: utego <4 * lego tu uero dormis • ' A ^ IDIrninutiusequas funtrQ_uasdiminutionem Ggnificanttut fi no potes utrunq^ concedere: falcemconcedealterum . y Quot funt figuri coniunflionum f Dux: fimplex ut at fed :xo/ 7 A-*, jij. ir^^tpofira ut afcpfedenim. * ^ Ordo coniuncftJoisquotuplex eft f Triplex: Aut eni prxpofitiuas funt coniun&iones aut fiubiundliux aut communes. Quxfuntcoiuiflioes ppofinxfQuxfempppcnut i ordieorois« ut at afi: aut ac uel nec neqj fi qn qrenus fin feu fiue ni♦ ImUyU -4 i -au Qux funt coiudtioes fubiudiux fQuxfemp fubiugut in ordine ^ — orois i ut q$ ue re * quas etia endcticx dicunt i qde quoq? autem • Quasfuntxoiundhoesmedixqux ldifFerenter&prxponi&fub^^ iugi poffunt fErgo igit itacg & ali* pene omnes coniun&iones • DE CONSTRVCTIONE ORATIONIS. q yid eft Conftrudiio f Effc debita dilpofitio partium ora/ 'Tionis in ipfa oratione . Adiedtiuum cu lubftantiuo I quot accidentibus couenire debet * In tribus: in genere numero Si cafu: ut Pyrrhus modeftus': Si Penelope pudica. Nominatiuus cum uerbo in quot accidentibus couenire debet? In duobus: perfona & numero: ut Pyrrhus difeit, Relatiuum cu antecedente in quot accidetib’ couenire debet? In genere numero & perfona: & aliquado i cafu:ut Pyrrhus q legit: l enelope qua: cacat:tepla qua: a:dsficat: urbe qua ftatuo ueftra e. Qua: iunc 7£>ba qua: ta ance ie q poft ie exigue ntum cafumf Duo fubftaciua Xba-fum di exiftciut ium bonus-ium dodlus:icem quin que uccatiua uocor dicor nominor nuncupor Siappellor.* ut dicor<^~~« Pyrrhus: icem fio: ut ego fio quotidie dodiior: Si ego faftus fum eques, prxterea oia fere Xba qua: reciproce dicunt :ut ego euado>;^‘c','7>wt * dodlus: efficior fortis: feribor magnanimus: cantor Iiberalis:prav rlirrw tMiic f n*n TmnKiIl«. fi/ mni1vn»ir f*vi -Ite dicor pius :ftoimobiIis. & iimiheer tu euadis efficeris feriberis cacaris prxdicaris: ille euadit efficitur feribit cantat prardicatur * docfius fortis magnanimus liberalis pius immobilis. Quotuplexeft Xbuf Duplex: perionale Si iperionale. Perfonale ef t quod habet dtftinftos numeros Si perfonas: imperfonale quod carec numeris 5i perfbnis. Q_uid eft Xbum actiumfQ_uo:I in o defines facit ex fe pafTiuum in or ut amo amor. Excipiutur facio &copofita eius: ut frigefa/ cio calefacio paruifacio: quo^. pafiiua funt fio frigefio calefio par inflo reliqua. Verba aftiua quos cafus exigutfntSm femper ate fe rp re agente: poft fe adtum uel datium pro re patiete . ut amo te Si mideo tibi: Nonne exigut etiam infinitu: ut cupio legere?1nfinitu eo loco in uim nominis traniicS*: eft indeclinabile: unde cuadiedtiuo con/ iugit: ut apud Perfiu.Scire tuu nihil emifi te fcire hoc fciat alcer. Et alibi. Velle fuum cuique eft: nec uoto uiuitur uno. Nota interdu abfolute ponuntur Xba afliua: ut ego amo ideft amore captus fum: Si cogito ideft cogitabundus fum. Nota etia c% ultra proprios cafus omne Xbu poteft habere dtum ■poffc fe: ue abitum unu fignif/cantem caufarn efficientem :alium {fgnificantem inPtrumentu: alium fignificante caula£malem:ali3 etia cu prxpofitione :ut ego fumo ffcudfo (crtbo mihi libra calamo in mebranis: bonitate eius: utilitate mea: quocucp loco & tepore* Nota etia cf eade ^>ba poffunt effe diuerfb^ ordinu & diuerfbrS generu: ut audio te eft primi ordinis & generis adHui :ite feptim* ordinis: & pot effe genens neutri cu dicimns audio tibi:utiferius explicabit: ite fexti ordinis : cu dicimus audio Virgilium abs te; Cum quibus accufatiuismnguntur >&baadliuaflnterdumcum accufatiuis fignificantibusaial rationale: interdu cu accufatiuis fignificantibus rem: ut amo hoiem: amo agru : quod no accidit neutris: non enim poffumus dicere aro hoiem ficut aro agrum. Variat ne fignificatio /6bi quando uariat fignificatio accufariuiJ* Aliquado no uariat : ut amohoTcm amo agru: eade eft utrobiqf fignificatio: aliquado uariat ut oro tc .i. precor te & oro uitam.i* peto uita :ude exoraui te eft pfuafi tibi: & exoraui uita e lpetraui uifa t C -Quot funt ordines "X>boy. adliuoijc T Septem, 4 4 y* bint uerba adliua primi ordinis f Qua* exigunt nomi /natiuum ante fe pro re agete: 8iaccufatiuum poft (e pro re patiente: ut Pyrrhus amat Penelopen • 1 Diligo ois evi Amo Audio Exaudio Faftidio Tango Colo gis mas dis dis dis gis lis exi aui iui iui iui tetigi lui dium atum itum itum [itum dium * colciuare honorare 8£ habitare; Fero fers tuli Video des di Verbero ras aui Cxdo dis eidi Percutio tis cufli Afpfcio cis exi ReFpfcio cis exi Defpicio cis exi peramare, per odire. ^ per exaudire, ?per hauere 1 faftidio. f per toccare., ~ — ulcum per amare ornare. vy t ~ latum perportare. fum per uedere. atum astum perbattere. uffum perpercotere. SZ flum perrigttardare n 7 Contemno mnis pfi Sperno nis eui Defidero ras aui Cu pio pfs Iui Opto tas aui Appeto tis lui Nofco Icis oui Cognofco fcis oui Agnofco Ceis oui Expeflo flas aui Fallo Iis fefelli Decipio pfs epi Capio pIS epi Sumo mis pfi Incelfigo gis exf Confulo Iis lui Voco cas aui Appello las aui Nomino nas aui Rego gis exi Guberno nas aui Adminiffcro Uras aui perficio cis eci Compleo ples eui Abfbluo uis folui Finio nis lui T orqueo ques orfi Occido dis di Interficio cis eci Interimo mis emi Perimo mis emi Neco cas aui Trucido das aui Obtrunco cas aui Terreo res rui Timeo mes mui pcum ctum atum Itum atum Itum otum ignitum gnftum atum falfum cptum aptum tum flum fultum atum atum atum fiam atum atum fium ctum utum itum ortum fum eflum ptum ptum atum atum atum Itum caret per delprezare* per defiderare appetere.' &hauere uoglia.^T'**’ per cogfiolcere. peralpeflare; per xngannare ♦ cwwiir» per pfgliare «■ per incendere« ' p demandare coleglia/ A ^ /)• \ p cliia mare e ttomure. per gouernare. per finire j p torcere e p tromecare^ >« vY f/V» per amazaree per ta/ gliareapeze. per fpaucntarei (upillO o«ci>tv' e fiil Metuo is ui Formido das aui Facio c is eci Ag° §fs egi rrigefacio cis eci Calefacio cis eci Paruifacio cis eci Nlhilifado cis eci Floccifacio cis eci Paruipendo dis di Nihilipedo dis di Floccipendo dis di P ronihiloheo bes bui Perdo dis didi Amitto tis ii Qtiasro ris Gui Inquiro ris Gui Exquiro ris Gui Ve fligo gas aui Inuenio nis eni Reperio ris rui Comperio ris rui Inuefligo gas aui Acquiro ris Gui Lucrifacio cis eci Pario ris peperi Gigno gnis enui Genero ras aui Pono nis fui Libero ras aui Recipio pis epi Sufdpio pis epi Adfuuo uas aui Duco cis xi Moueo ues oui Cornoueo ues oui caret fup i /?,c» gn- atum per temere, adlum adlum per fare; adum per nfreJare, A*l* aflum perfcaldare. Xj adlum adlum adlum fum fum fum itum p fare poca o rtulla fUma. Itum iffum per perdere; Gmm x "r r GcUm vei ct^fcyirK 7v' fitum per cercare . acum Vvvii entum ercum ertum atum fitum adlum partu erutum atum itum atum eptum eptum atum dium otum otum Ci>wL^w\ per trouare. per acquiftare. <^c per guadagnare* per parturire* per generare. per ponere; d» £f^v* per liberare, ii~' - * * perriceuerc. per aiutare. ' 7 per menare; Jn permouere. vC'*r per commouere. \V« Verto Conuerto Laudo Vitupero Vulnero Saucio Fugio Fugo Expello Repello Compello Cogo Vinco Supero Augeo Minuo Diminuo Extenuo lacio Proiicio Deficio Prarcipito Mergo Submergo gis Recreo as Fcueo Mordeo Paro tis Cis das ras ras as gfs gas lis lis lis gis cis ras ges is fs as cis cis cis tas gis A pparo Extollo ues des las ras lis erti erti aui aui aui aui ugi aui uli uli uli CS* ici aui xi ui ui aui ieci icci ieci aui erfi erfi aui oui uerfum perriuoIgerevV^ ™ erfam per conuercire atum per laudare♦ acum per uicuperare * 5L, acum i acum per ferire, icum per fugire ♦ jf atum ulfum ulfum ullum a dium dium atum dum utum ucum atum iadum edum edum acum erfum r\ per icacciare* per conflrengere peruencere.v / peraccrelcere, 07 per Irainuire. per gettareoueroprex cfpicare. erfura per afFundare. atum per recreare ♦ otum per couare. momordi morfum per mordere. aui atum per apparcchiare: aui atum per metere in ponto, tuli latum perinalzare. Quomodo differut inter fe diligo colo 8i amo f Diligimus Ieuiter: amamus uehementer; colimus cum ueneratione. ■ Fero quot fignificationes habet f Quinque: ferre portare: ferre dicere: ferre optare ut fert animus: ferre producere ut arbor fert bonos frudius: ferre pati. * °nluIoquot lignificatioeshet* Tres.cofulerecnxcuaccufatiuo Colo ^ r h«> p b s vy>U) • C ■ - K efi: primi ordinis adbuo^: 5ifignificat petere confiliu: ut confule jurifperitosidefi: pete cofiliu a iurifperitis: cofulere cum datxuo fepcimi ordinis adiuo^. eft dare confiliu: uc confijlac tibi iunico/ fuki ideft dene tibi confiliu: confulere neutru fecundi ordinis efi: auuare Si prafidiu ferre: ut confule honori tuo confule calamitati houim: unde cofultor quis ^prie dicat q cofiliu abalio quxrit: fignificat tamen etia eum qui confidit: ut eft in prouerbio illo i malum confilium confultori peffimum. 4 Occido quatam habet penulcimaf Longa quado atftiuu eft primi ordinis Si fignificat interficio :na quando penultima breue habet neutru efi; abiolutum 5i fignificat mori: qq dicatur etiam de fole occidit cum a con{pedtu nofiro terra: ineerpofitioneaufertur: SC occafus (olis quafi mors: ita etia poteft diciortus hominisStoo cafus: ficut ortus folis Si occabis. T i meo Si metuo cu primi ordinis funt Si accufatiuu habet figni/ ficant formidare: ut diTcipuIus timet pi:tceprore;quando auterrt habent datiuu funt feptimi ordinis: Si fignificant uereri ne quid mali alicui accidat: ut timeo tibi timeo mihf timeo amico. 4 Perdo perdis quando habet accufatiuu figmficate re idem efi; q> amitto *. ut perdidi pecunia hoc eft amifi pecunia: quando autem habet accufatiuu fignificante aial interdu fignificat amittere: uc percjidi patrem perdidi fratrem: interdu fignificat deftruere : uc perdam inimicos mees: hoc efi: defiruam eos. | Qu id intereft inter parere & parturirefParturirc neutrum e 8£ delideratiuu: fignificat aut eniti Si quafi partii defiderare: parere autem aciiuu eft i Si fignificat in luce ia emitteret enixam effe: ut quod iadiu parturiic aliquado pariet. {Recipio fi accufatiuu habet fine ablato cu auelab primi ordinis adiiaorum efi;& fignificat accipere ;fi aut cum ablatiuo&a uel ab fexti ordinis efi: Si idem fignificat:fi uero datiuum habeat fecundi } ordmfsheucroji eft Si fignificat ^mittere: ut recepifti mihi hoc eft promiiifti mihi. •"•V Cfcogere aliquando fignificat compellere: aliquando coniugere oc ccadunare: ut cogite capellas ideft coadunate. lupare aliquando e ulcere cu e aftmu primi ordinisialiquadoaSc eft neutru & fignificat fupefic; ut fuperat pecunia: idelt lugiunt* q Vas fixitt uerba a&iua fecudi ordxnxsfQ.tta? exiguitt ntum % Fate fe: & poft Ce accuiatiuu cu genitiuo uel ablatmoiut tu ^tmpleuifti domu tritico: 8£ confulo te remedii. Emo mfs Coparo ras Vendo dis Venundo das Reuendo dis Aeftimo mas Redimo mis Culpo pas Arguo ms Rcprahedo dis Accufo (as Inculb (as Increpo pas Damno nas Condemno nas Cafhgo gas Punio nis Mulcflo £tas Impleo ples Euacuo as mi aui didi dedi didi aui emi aui ui di aui aui aui aui aui aui iui aui eui aui ptum atum tum atum itum atum per comparare • per uendere per reuendere. acum per eftimare. ptum per recomprare. atum per inculpare, rum " atum atumx atum p ripredere e p acufare, atum ^/^/ci'4iiivvvU>n mC per atu atum itum atu etum atum per per per per per per ~\ condemnare, caftigare. punire. punire Idenari. implire uotare. .» f A t (Quid intereft Iter acculare & incufaref Incufamus maiores:accu ^V«^o J famus pares uel lferiores.&poOTunc habere dtum uel abitum cu ]««/» cora: uel aftum cu apud aut ate: ut Pyrrhus accufat Penelopen (upbix cora matre fua: uel apud aut ante matrem fuafin X>bis pretiu Ggnificantib9 in quo ca(u ponitur pretitjrin abito: ut emi 4 equum decem minis: uel emi equu magno pretio: & poteft addi abitus cu a uel ab: ut emi a Platone aut Socrate: ficut cum uendo poteft addi dtus: ut uendidi tibi libru decem aureis. C»er5 htec adiediua tanti & quanti &fua compofita ut tantide quantiuis quaticucp quatilibet :ite pluris & minoris cu finefubftatmo funt iemper ponunt in gto; & prater bate ola alia in abito ponuturtut Plautus.Quati eaemitruili.&Horatius: quati cmpttefparuo. Eandem legem (eruant hjcc adiediua cu aliis etia X>bis fimilibus: •sr&mf % !c ualeo xflimo redimo ueneo lucror conduco loco*. H aliis hufulmo/ di. quod (i addantur fubfhntlua ftatim in abltos conucrtuntur. Et ficut non dicimus quanto emifli fed quanti emifliita non po fiumus dicere quanti pretii emifli (ed quanto pretio emifli. fic dicimus quantiuis emifli quantouis pretio emifli: quantilibet emas 8(quantouis pretio emas. Excipit tantide quod in abitum refolui no pot: qa duos tantu cafus habet: tantide & tantidem. Eade ratio efl de pluris 8i minoris copatiuis: dicimus enl pluris emit &C minoris uedit. Dicimus etiam carius & ullius: no tamen carioris & uilioris uel emi uel uendidi. Plinius libro xxxy.cum de Paphilopidlorefcribit.Nemineminqtminoris docuit talento: ideft neminem minori pretio docuit q talento: contra uallenfis Laurentii fententiam:qui uult huiufmodi genitiuos iugi dutaxat cumbis: emo ualeo uendo conflo flo xflimo. _ Vx funt X=ba adliua tertii ordinis?Qux exigue ntum ate Te: 81 poftjfe adlum & dtum:ut trado te ftudiis philofophix. Do das Trado dis Dedo dis Tribuo is x Prxbeo bes Impendo dis Prxpono nis Antepono nis Prxfero fers Praemitto tis Dico cis Dico cas Subiugo gas Subigo gis Subiicio cis Subdo dis Suppono nis Mitto tis Deflino nas Lego gas dedi didi didi ui ui di fui fui tuli ifi xi aui aui egi eci didi fui n aui aui datum itum itum utum itum itum itum itum latum iflum dium atum atum adlum dium itum itum iffum atum atui? per dare per prxferire. per mandare in ante i vW per dire. per dedicare ecofecrare. '* _k.. <5^ per Tubfugare^ e fottometerc • per mandare i A*** UiC ^Cc 1U.H Oppotto nfs fuf itum Obiicio CIS tcci Aum Prodico CIS xi dium Pramunrid as aul atum Edico cis xi dium Indico cis xi dium lubeo bes ffi (Ium Impero as aui atum Prxcipio pfs epi ptum Nuncio as aui atum Renuncio as aui acum Interdico cis xi «Sum Prohibeo bes bui itum Vero as aui atum Commedo as aui atum Confero ers tuli latum Comparo as aui atum Prodo dis didi itum Indico as aui atum Declaro as aui atum Demoftro as aui atum Manifefio as aui atum Oftedo dis di tum Explico as aui atum Enucleo as aui atum Dilucido as aui atum A perio ris rui ertum C <5 modo as aui atum Mutuo as aui atum Reddo dis didi itum Rtftiruo is ui utum Promitto tis fi fliim Spondeo des fpopodi Fum Addico cis xi dium Acomodo as aui atum Doro as aui acum per opponere * «I / * perprxdire. f-~* \A*1 per comandare. perauiiare p uetare e p interdire« per recomendare. I/* // ' ^VWWDI perparagotiare. p demoftrare e p tradire. ^c«oc>» ucl fum {»«1«*^. p dimoflrare dech/arare & explicare. perpreflare, • Jo d*s ^ •—f iW«f^S - Wf-» D per rendere; perpromettere. per manfculare * per afletare. per donare • 5°^” • Legare quot fignificatoes habctfDuas: legare enim eft mittere: undedicut legati cp oratores mittat : hic etia dicunt collega; qff limul mittat ad idem officiu: item legare eft teftamento relin/ quere: u nde dicunt legata hcc eft relida: 8i legatarii. • Dare litteras dicimus no ei ad que Icribimus fed ad eu: et ecott/ uerfo: no ad eu qui fert litteras fed ei: ut do tibi litteras ad Cice/ tone: idefl do tibi litteras quas feras ad Cicerone ,et dedi litteras ad te Ciceroni: idefl: dedi littera s Ciceroni quas ferret ad te. Comendare quot fignificatoes babet t Duas: eft enim aliquado primi ordinis 8ifignificat laudare: ut comendaui te in (enatu 8£ apud Cxfzre: boc eft laudaui.‘aliquando eft tertii ordinis & figni Ficat tradere fidei: ut comendo me tibi: ideft cux trado fidei: 8C comendo tibi pecuniam: aut comendo rem memoris % ’ iQjiid interefl inter mutuo 8i comodo^Comodamus quae eadem reftituunt: ut libros ueftes uafa: Si fi milia rmutuamus qua: non reddunt eadem. Si cofiftuc in ponderefere&numero&mefura: ut pecunias oleu triticum:&fimilia: unde dicitur mutuu quali meum tuum q> ex meo fiat tuum. CQuod X->bubuius ordinisbabere poreft poft acculatiuumduoa dtosf Do das: ut do tibi uirgine dono: dedi filix tux talecu doti. Reddo quot fignificationes haberfTres: reddere em huius ordia fignificat reftituere: ut reddo tibi pecunias: (ignificat etia confio gnare: ut reddo tibi litteras quas Cicero mihi ad te dedit :figni ficat etia facere:quado quarti ordinis eft: Siduos het acculatiuosJ Ut reddam te dodhim ideft faciam te doftum. R eddo quomodo coponirurf Ex re 8i do. Quare geminatur d£ Vt in fecunda perlona differat a redeo redis: in quo X>bo ideo in/ terponitur d ut euitet biatus qui effet in reeo: boc eft euphonia! gratia: quemadmodum fit in redintegro & redimo. ( Qua: funtX>ba huius ordinis qux poliunt etia efTe ordinis qntd_' Sunt hxc: dono impertio augeo conduplico accumulo: Si iiqiuC (imilia. dicius n.dono tibi libertate 8i dono te libertate: impertio tibi res meas Si Iptio te reb9 meisiaugeo tibi fortunas Si au geo te fortunis: conduplicoS'accumulo tibi diuitias conduplico Siacctf inulotediuitiis. u _ ‘l Quae funt Xba huius ordinis qux fungunt tam deo q acculatiuo en adf Duoirefcrfbo Si mitto: D/cimtts enim refcribo tibi 5£ ref> cribo ad te:mitto tibi Si mitto ad ce. q V* funt X>ba ailfua quarti ordinis f Qua: exigunt ntum Si perinfegtiare per amonire. Uoceo ces ui dium Moneo nes ui itum Flagito as aui atum Pero tis di itum Porco Icis popofei icum Poftulo as aui atum Rogo as aui atum Oro as aui atum Celo as aui acum Calceo as aui atum Induo is ui utum Veftio is * s IUI itum Exuo is ui utum Cingo is xi dium Interrogo as aui atum per domandare. per pregae. per nalcondere. t per calzare, per ueflire. per fpogliare« percengere. per domandare * impetrare; 4 Celo quot aliis modis coffcruitur cu cafibus fiiis f Tribus modis: dicamus enim celo tibi hac reicelo te hac reicelo te de hac re. 4fc-Hix funt*X>ba hufus ordinis qua: poft primu accufatiuu pofTut habere etia abitum loco fecundi accufatiui f Sunt hxc:cingo cal/ ceo exuo ueflio iduo: dicimus enim iduo te uefte Si ueflelaccigo te gladiu uel gladio: calceo me cothurnos uel cothurnis: exuo me &iduo&ueflio pallfu Si pallio. Peto et & poftulo pleruq$ abitum habent cum a uel ab: ut ego peto Si poftulo hxc abs te -q Vx funt X>ba adliua qnti ordis f Qusex'gut ntum&adum cu abito fine prxpofitione:ut pafce te liberalib9 (ludiis. i Spolio Priuo Onero Aggrauo Premo as as as as is aui aui aui aui efli atum per fpogliare. A atum perpriuare. atum atum ^ 9 edum per premere* Cc/o ico Exonero as aul atum Alleuio as aui atum Leuo as alii atum Impleo es eui ctum Imbuo is ui utum Euacuo as aui atum Inficio cis eci cdlum Farcio cis fi tum Orno as aui atum Exorno Alo Sutrio as is IS aui ui iui atum itum itum Ladlo as aui atum Munio is iui itum Inquino as aui atum Maculo as aui atum lego gfs xi dium Cooperio is rui ertum Impertio tis iui itum Pafco fcis ui ftum Cibo as aui atum Educo as aui atum lck>v% perallegerire# (jk^iaIoio perimpire. per uotare, cdlum per cengere»V ^ y* per in (aecarc. per ornare. y~~. per nutrire, perladlare. per fortificare ,Sfc*fMry~" Vvvjec -iv*v« %, * per machiare« per coprfre, per fare participe i perpafcere. herba: herba pafcic boues: boues pafcuntur herba: herbis pafcu^ tur boues: ego pafco boues: ego pateo herba; boues pafcuntur: boues pafcunc. 41 Ladlo &i ladleo quomodo differunt inter fe f Lafhre eft lafle nu / trire ut matres Jadtant pueros: Iaflere uero eft lac fugere: ut in fontes lactent hoc efi: lac fugunt. Impertio quot modis coffruit f Quattuor tdicimus em impertio tib; bona meanmperrio te bonis meis: imptior te bonis meis: &C tu impertiris^ me bonis meis. Qux funt X^teriqux fufeipiue etia dtum f Sunt hxc fepte: onero exonero (pargofdfodo figo ffcerno leuo: ut onero te donis & onero tibi dona: figo terrffin haffca & figo haflam terrx : ilerno ledtum lodice Stiler no lodicem ledlo: Ipargo fundo tibiaquam:fpargo JL* O v fundo te aqua • leuabo te hoc fafce & leuabo tibi huttc falcem. Poffunt addi huic ordini etia aliby ordinu X>ba:ut tago te digito: ufdeo te oculis: fcecundo te erumnfs; audio te autib9,cu alioqum primi ordinis fint hxc ucrba: audio etiam (exci * ^ (cmtX>bafexti ordinisf Quxexigunt nominatiuum 8t accufotmu cu ablatiuo a uel ab mediante: ut ego audiui hoc ^ Pra:tore eg° quadmi hoc abs te * Audio Aufculto Alieno Auerto Amoueo Remoueo Abigo Inteliigo Diuido Separo Accipio Recipio Quanro Eripio dis as as tis es es is is dis as pis pis is pis IUI aui aui erci oui oui cgj exi (i aui epi epi fiui pui itum per odire* atum per afcoltare * atum • ^7 erfum p alienareep inimicare* OCUm otum ailum flum fum atum eptum eptum (itum pernmouere* per intendere -» per partire. 1 p VW-M perreceuere. per domandare. eptum p torre epliberare. ^/AudioSiaufculto fungutur etia datiuo fbli& fignif/cat obedire: fiuntcp lequentis hoc eft feptimi ordinis :& recipio fimilicer qd fignificat promittere. 4 Amoueo hoc e remoueo fine d Icribit: na fi cu d fcriberet admo/ ueo eet tertii ordinis: Si fignificaret adiugere fiue approplquare Eripio duobus modis conftruit: dicimus em eripio te a malis Si eripio te malis Si e tertii ordinisiut lfte eripuit tibi filiam tuam. Quiero cuius figuraifCopoficx coponit enlexqux&resicumV hil aliud fit quarrere q qua: fit res aliqua dubitare: ldeoq? p diplv thongu feribit: qq Si alia ratio ee poffit ut eius paffiuu differat a queror deponere quod e lamentorCQuxrox copofitione mutat diphthongon in i longa inqro: cuius Xdai regimen uarie auflores accipiut:dicimus emquiero uel requiro hac rem abs tei&quero uel reqro te de flatu rei pu. queadmodu et deponente eiufde fu gnificatiois utiur:ut hcoquos pcufter; &pcuilare hac re ab illo. f i tM yVivXo fi* 4 ^unt a^,Ua feptfmi crdinisf Qu x exigue ntum a te &dtum poft (e fine aliquo accufatiuo. fune rame qui bxc putant magis neutra dici debere; fed nos cotrariu cefemuscum etia paifiua copi reperiant; ut ego xuideo tibi & tu luideris a me. Horatius I poetica ;Ego cur acqrere pauca fi pofium luideor f Inuideo des di ium per inuidiare. " Recipio pis epi eptum per promettere. Audio dis iui itum E}*• ^ Aufculto tas aui aturn perobedire. Impero ras aui atum per (egnoregiare. Cy f Benedico cis xi dum perbenedire. Maledico cis xi dum permaledire. Timeo mes ui >» Metuo is ui caret fu. per temere, Interdico cis xi dum per interdire ,\ Nota cp non poteft dici hoc ?£>bu non effe adiuu qa habet in ufu interdicor: nec poc dici q> habere poflit adum poft fe : non enim pxjffumus dicere interdico tibiaqua&fgne :nec interdico te aqua &C igni; fed dunta xat dicius interdico tibi aqua £>C igni: qq paflme poflu dicere tu Iterdidus es aqua & igni; fkaqua Si ignis IterdiV dus cft tibi; 8i tibi interdidu effc aqua & igni: fed hoc poftremu cft magis imperfbnale. Officio etia officis huius ordinis eft ideft noceo cuius pailiuum eft efficior, Lucretius in fecundo.Officiuc uti cogantur tardius ire. Inuideo cuius figura: fCopofita’. Vnde coponit f ex in Si uideo cp oculos&animuinecsqMinuidemus cotinucitetos teneamus: ,ppter quod ueteves hcc X>bu non datiuo fed accufatiuo lugebat t ut Ennius; quifnam liberum florem fuidit meum. Cde Verbo Paffiuo. ' q Wid eft X>LuPafiiuufQucd in or defines format ab adiuo, % Quot fiunt ordies Xboy. pafliuoi^fiSepte ficut adiuo^: Si cifi nes exigue ante fe ntum pfcne patientis; &poft feablatiuum cu a uel ab perfenx agentis; ut prxceptor amat Pyrrhu Pyrrhus amatur a praeceptore: praicepcor docet Pyrrhia Pyrrus docetur aprxceprore .cafusemq ultra dues principales funt no mutat i pafliuo: ut ego doceo te gramatica tu doceris a me gramatica. ego fummo (ludio (cribo mihi librum calamo in membranis:bo/ rutate eius ucilitatemea quccunqj loco & tempore.a me fummo (ludio fcribitur mihi liber calamo in mcbranis bonitate eius uti/ litate mea quocunqj loco 8/ tempore. f Diligor geris dus (um per effere amato. ' jST*" Emor ris ptus lum per effere comparato. fi* Oornoelufu ris tus fum per effere dato. C Doccer ris dus (um per effere infegnato, Cjl (* Spolior ris tus fum per effere Ipogliato. Audior ris tus fum per effere odito. rj Inuideor ris (us (um per effere niidiato. C )C.f /* DE Verbis Neutris. CijVod eff Xbum Neutrumf Quodinodcfinesnon format f paffiuum in or. Quare dicitur neutrumf Quia haec uerba neutra funt hoc e nec adiuanecpaffiua. Quot funt ordines X>bo^ neutro^, f Noue fubftantiuu qqipro/ prie dicacur neutru quia non definit in o: poffeffiuu acqiitiuum tranfitiuum effediuum abfolutum imperfedum neutrum paf/ fiuum dc neutro paffiuum. m Wx funt X^ba neutra primi ordinisf Quxdicut fubffatiua: ?ut fum es eff: qcf per fe (ubftat ut ego ium: & i lpfum extera Xba rcfoluunt :ut a mo ideft amas (um: Jegeba ideft leges eram; Siab eo copofita utabfum adfum. Copulat aute fimiles cafusut^ ego fum fortis.coftruit etia cu genitiuo: ut hic liber e Pyrrhi. & cu datiuo ut e mihi pater: & cu ablatiuo ut fum magno aio: Si cu duob9datiuis ut fum cibi curaefum tibi Ipedimento:8ccuablato, cu prxpolitioe in uel fub uel apud :ut fum in foro fub tedo apud macellu.interdu line ca(u pofteriore: ut deus eff deus fuit (emp f & deus erit femper.Copofiita au te /unguntur fere lemper datiuo: ut ego interfum Jcdionnilli ineff uirtus:multa mihidefunt. per effere. per effere prefente. ? per nocere. pergiouare. perlopraftarc. f H Sum es fui Interfum es fui Obfum es fui Profum es fui Prsfum es fui Adfum es fui Abfum cs fui Defiim es fui Infum cs fui Subfum cs fui Superium es fui per effere apreffo ♦ y^^rr i per effere abfente , 1 \ ;-s^» /' per mancare. per effere dentro* per effere fotto ♦ VU p effer di (bpra e p auazare prope Ium: ficut otfu fignificat logefumiquod ex ipfa fignifica/ rione prxpcfitionis coponetfs mtelligit. ad em fignificatapud 86 quafi prope . Cicero de officiis. inter hoiem &i bxlua hoc maxie uereftquod hxc tantu quantu (enfu mouet ad id folu quod adeffc quodq? prxfens eftfe accomodat. hoc efl ad id quod prope efl£6 qucd prxfens efl, quod ipfemet declarat fubiungens paululum admcdu fenties prxteritu aut futuru: ideft fenciens tatum quod adefl: hcc e qucd mox abiit uel mox futurum efl. q^Vx fune Xba neutra fecudi ordinisfQuxdicut poffefTiua: £>( exigut ntum ance fe di poft le ablatum fine prxpofitione: ut Pyrrhus abundat libris. caret fu . Vio*« v (' — caret fu. per hauere bifogno. itum uel cadum per mancare 3“™ adeffc: 0 utPvr Indireo o Careo Abundo Afduo Exubero Satabo o Memini ges ges res das gui gui rui aui V» OWI IS ras gis fti XI aui egi nic xurn per abundare • arum a^nuaiu, dium per effere diligente • f * caret fu*per ricordarfi ♦ x funt ex his quse & genitiuo iugunt f Egeo indigeo fatagoi uc Teretius -hic fatsgit ie^ fuai^ideft anxius& curiofus efl tef-fu ai}: .Memini huius ordinis neutru efl licet in o non defiriac: 86 linide accufatiuo8<: gto iungit fignificat recordari i ut no memini hanc re uel huius rei hcc efl ncn recordor: quado auc iungit ablato cu prxpofitioe de uel iterdu gto: fignificat metfene facere mt Prifcx anus ncn meminit de hac re uel huius rei :hoc e metione no fecit. CjAfcuclo & affluo poflunt etia efTe pcflefliua: dicius -n. ego abundo C.(-Ka* o»J( s &afHuo rebus omnibus ;& res omnes abundat&affluunt mihf. Careo 8C Id/geo difFerut.'qa no indigemus olbus quib9 caremus i utputa caremus mulcicudleferuo^. quan5 indigcmusiomnibus aucqbusidigemuscaremusiqafi no careremus no Idigeremus. Deficio deficis huius ordinis e ut ego deficio pecunia.pot tamen effe et poffeffiuu fecudi ordinis uc pecuia deficit mihi. poc quoqj effe afliuu primi ordls; ut lope deficiut oes amici hoc e deferue. |Xj Wa:funt X>ba neutra cerciiordimsfQux dicut acqfitiua;8C :xi£uc ntum ate fe & poft fc dem;ut ego idulgco aori noftrd. itum ^ itum per feruire,. au tum i atum per fauorire. a&um per benfarc. atum dum p detrahere e biaRnare» caret iu.per ftudiare. fum . i fum fum per accoftarfi« acum ■" urfum per incontrarfli. Urium ^6« isv% entum per fuccorrere; ifum perprouedere. itum perpiacere* * */* itum perdiipiacere. /r edtum per far profedo * par fum ulcura- per perdonare. •exigue ntum ate leoepoit Sermo IUS uiui Inferuio uis uiui Fauco ues aui A (piro ras aui Benefacio cis eci Derogo gas aui Detraho his XI Studeo des duf Haereo res fi Inhaereo res fi Adhanreo res fi Obuio as aui Occurro ris ri Succurro ris ri Subuenfo nis cni Prouideo des di Placeo ces cui Dilpliceo ces cui Proficio cis eci Parco cis peperci Indulgeo ges dulfi Pareo res ui Obedto dis ini Obtepero ras aui Annuo is t ui Abnuo is ui Soluo uis ui caret itum atum utum utum utum fu. perobed/re. perconfentire. per denegare, V-perpagaxe f m Caueo Obfto Repugno Cedo Coniulo Debeo Sanffacio Incumbo Vaco Sapio ues flas gnas dis Iis bes cis bis cas pis Ui aui e(Tx ui ui eci ui aui ui eui cautum perguardarfiV atum per refiflcre* acum per repugnare • effum per dare loco * ukum per conlegliare. per effere debitore 4 per fatifFare ♦ per attendere# per hauer fapore # 5 perflare contento itum actum itum atum itum etum Acquiefco fcis Hanreo quot ftgnificatioes habet f Duas aliquado enim fignificaC adhsrere ut hasreo parieti: aliquando dubitare Si tunc efl abfolu/ tum unde fit frequentatum foefito: ut Iuuenalis • SC tamen hxs ret: Et dubitat alta Chionem deducere fella. ClPlaceo qSo facit praeteritu?Placui & placitus Ium ficut et pleraqj alia neutrauuro iuraui & iuratus fum prandeo prandi & pranffus fiim cceno ccenaui Si ccenatus lu m careo carui Si caffus fum pateo patui Si paffus fum titubo titubaui Si titubatus fum:poto potaui & potus (um - Potus tamen ccenatus & iuratus aliquado paffme capiutur: ut epoto medicameco ef flauic alum: & iratus difccffit; & itinccenatuscubitum# Caueo potetia inter adtiua connumerari feptimi ordinis Si eius paffiuum efl caueor: ut caue tibi ideffc attende ne quid mali tibi accidat*potefl eti3 iungi cu ablatiuo cu prapofitione: ut caue ab illodte cu acculatiuo ut caue illumdte cu alio ~Xbo ut caue cadas: ubi notandum efl cum negatione & fine negatione eadem efl fignificatio:ut caue cadas Si caue ne cadas idem fignificant. Seruio & lferuio quo differut f Illud neceffitatis e hoc uoluptatis ♦ Coniulo debeo Si fapio interdu habet et pofl fe adtum : ut confulo s tibi ccmoclu tuu: & debeo tibi talentu: Si carmia (apiunt demori fb m ungue ♦ fed tunc cofuloSi debeo funt adliua: fapio uero no e adliuu fed figurata efl hxc locutio ♦ fapit mei hoc efl habet fapore unellis ; quemadmodum fit in qbuTdam aliis X>bis adliuis paffiuis ^ Si neutris:ut ille agit uxorem.iagedo repradentat uxore: Si uxor „ « tcmulcta ucmir mamum .i.uomitu fparfit maritum: & tu uiuis i) CT C4X«« 0«J>VM Rr| Bacchanalia idefi; umendo Bacchanalia exerces:fonas afiitum idefl lonado refers afinu: bL epiftola redolet antiquicate.i.bene olendo reprafentat antiqtate. Ad hxc dicunt aliq expuifti me exibilafti me execrafti me .i.expuendo exibilando execrando derifiili me * Quod ?v>bu ex his concraria fibi habet fignificatioem cu ablatiuo iugit* f Vaco: na fi datio iugit fignificat do opera ut uaco litteris: fi uero abito fignificat cotrariumt uaco curis hoc e careo: fi uero ablolute ponat uacare interdu fignificat fuperHuum efiemt ,xv« carmina uacat.i.abudat &fupfiua funtiincerdu comodumeffe8£ ociu efiemt fi uacat noftros audire labores.i.fi comodu fi ociu eft • lVx fune ~X>ba neutra quarti ordinisr Qux trafitiua dicucur: exigunt ntum ance ie&poffc Ce adium ficut adiiua: ut tu iras terra dCego Iero agru.poteft eciam addi datiuus; ut Virgili9 En quis cofeuimus agros, Sihabec paffiuumin tertiis pfoms in ucrcqj numeroiut terra arat a te Si agri ferunt a me.poecs tame p pfcpopeia utut etia aliis pfonismt fi terra loqu-es dicat aror« atu m per arare. cultum perlauorare. A atum— atunv- per feminare, ertum ficum atum atum itum fum 1. T Jr /iro ras aui Colo Iis ui Semino nas aui Sero ris cui Iniero ris ui Confero ris eui Planto tas aui Poto tas aui Bibo bis bi Edo dis di Comedo dis di Cccno nas aui Coquo quis xi Decoquo quis xi Digero ris cflfi Sorbeo bes bui Abforbeo bes bui Mingo g is xi Suo IS ui Diffuc is ui per ineftare per porre perpiantare.^ • perbeuere. fum / per mangiare atum * per cenare. ^ v dium per cocere. flum per padire e cofumare. .Lw,^ +AV< ftura per padire caret fu. caret Tu, peringiottire. dium perpiffare, utum per cufire • f utum per defcufire i V*f^ f IUI vf**' Neo nes em Glomero ras aui Texo xis xui Voluo uis ui Euoluo U2S ui Inuerto tis erti Implico cas aui Impedio dis iui Explico cas aui Miiceo fces ui Frango gis egi Scindo dis idi Findo dis idi Diuido dis ili Incido dis ift Seco cas aui Amputo tas aui Aedifico cas aui Molo lis lui Pinfb fis fui Contondo dis udi Pingo gis XI Terebro bras aui Perforo ras aui Vello lis li Condio dis iui Puto tas aui Meto tis ui Repafhno nas aui Tero ris iui Vindemio as aui Nauigo gas aui Pitiffo fas aui Pragufto fitas aui Trituro ras aui Ventilo las aui etum per filare acum per nalpare. Crj~~^ xtum percexere. XX^»* ucum per uolgere. \X/* ucum per fuoigere. Vwf erfum per riuerfare^V^k^ *»• acum per auilupare tum per impedire. Uw.dt»” atum per luiiupare. xcum per mefcoiare, oy~j\brr' adlurn perlpezare. />*-.«!»'*’. i(Tnni per rompere, perfendere. per Iparcire. C-per cagliare. per fegarc. per mozare. 4 Ly per edificare, V)c~*^?k i> per mafnare .07—^ - '**• (ftum per depengere. *» atum per criueliare. atum per forare. uulfum percauare. itum per condire. *$- atum per podare. »-> eflum per metere, . ** per repaftma re. ** per tricare. per uendemiare. per nauigare. per guftare. vW per far la credenza • per baetere el grano • W&ff’' per uencilarc. iffum iffum ifum ifum atum atum atum illum atum itum atum atum atum atum atum atum Pulfo fas aui atum perbattere. |;Nota fero feris feui fatum fignificat /de qtf feminoiquado aute facit x lupino fertu figmficat piantareiut ferit arbores. V/rgilius Infere nuc Meliboee piros, inde dicit ager confitus ideft plenus arborib9.fignif cat etia ordinare unde dicit feries.i.ordo fitdefero ideft derelinquo: & ferio aduerbiu cuius contrariu eft ioco. inter du fignificat xferere 8i per ordine milcere &i intexere: unde ferta dicut corolla: floribus intextxidicutur etia ipfe corona; ferta: hoc . e intextas florib9.Lucanus. Accipiut fertas nardi de flore coronas. Inierit etia ramus in arbore. Coferere etia fignificat feminare 8C Platare.Virg.En quis cofeuimus agros. poflumus tamen dicere ieui trJticu in agro 6i feui agru tiitico.conieui horcos arboribus 51 cofeui arbores in horcis.infeui malu ramufculo pirii&ramufcu.' Ium piri in malo infeui.unde fit fatio&infltio quas duplex eft: & cu infixo trunco flerili inferitur furculus foecudx arboris: & cum germen alienas arboris inferimus libro inciio cortice, Putare ,pprie eft refecare qux fupflua funnunde dicimus putare uites. & ueteres dicebat argentu pura putu./.purgatiflimu, hinc fit aputare qcf e refecare :,ppterea putare dicit cogitare qa cogi' tadoqfirefecausqus fupflua funt:&qd'melius fit mete concipi mus.hinc dclcendut etia difputare deputare reputare coputare . Pitiflo qd pprie fxgnificatfParce uinu gufto quafi centadi gratia. Teretius,Pitiflando multu uim abfumpfifti hodie.tale eft X>bum quo Plautus utitur ciathiffoqq fexd potius ordinis iit: ut eia/ thiffo apud te quando poto, tale eft etiam grasciffo. I Ventilare quot modis conftruiturf Dicimus uetiiare tritiefl hoc eft uentiJando purgare:& uentilare aura digitis fudatibus dixit luuenalis. dicimus etia uentilare facie & corpus flabello. Pullare pprie eft peutere ut pulfat pugnis pe&ora: antiq pulto dicebatiunde flt ut fignificet etia canere flue ludereiut pulfat ci> thara.nec potdicicapana pulfat fed pulfat ;nec campanam fono fed pulfo.poflumus tamen dicere fono campana ficut fono cithara ablatiui cafus. ut Virg.cithara crinitus HiopasPerfonat aurata. poflumus etiam dicere capanafonuit tertia & quarta horam :8£ tertia hora pulfata eft & quarta horapulfacae. Virg.Iac^ eadem digitis ia pedine pulfat eburno. Aliquado fono iungit cu adio. Virgilius * Nec uox hoiem Ibnat9jc)efl: exprimit (onattcta: & filu£ refbnant Amarylida ideft reionando exprimunt * f Sunt qusedam alia /6ba huius ordinis qua* raro & apud poetas in primis &fecudis pfonis in ufu funt: in tertiis uero perfbnisfre/ quens eft ufus eorum ♦ Pluo Ningo Tono Corufco Fulmino Grandino is gis nas icas nas nas ui xi aui aui aui aui utum dium atum atum atum atum per piouere, ^ perneuigare* s-pertonare.; /Vw*».»■L per balenare. per fulminare. p^>* per grandinare, l~ I In his non ponit ncusexpre(Tus&: fubauditur deus: utluppftet pluit hodie magnos xbres .Liuius tamen & Valerius pluiffe laptV \M rf*! -i J ■ a. «1 ^ ^ 4.1 YT ^ ^ -- - ^ — A — r»i atf d 4 A « d mM ^ Wk «A ^ A 4i( A /^144 ^ d /*4 ^ dibus dicut .Et Virg. in georgicis dixit «Nec denfior aere grado: Nec de concuiTa tatum pluit ilice glandis, tantum hoc loco no< minatiui cafus efle uidetur. OVajfut^ba neutra quxtiordlsfQuaJ effeiliua dicut: & exi gunt ante fe ntum &C poft fe ablatum filte prxpofitione ucl accufatiuum cum praipofitione ob aut propter: ut ego caleo igni uel ob ignem aut propter ignem Caleo Frigeo Gaudeo Pingueo Palleo Areo Vireo Tepeo i1 Albeo Nigreo Rubeo . .^-Jdoreo % Turgeo Ferueo Stupeo Horreo Ies ui ges gui des fas gues ui les ui res ui res ui pes ui fces ui gres ui bes ui res ui ges fi 4 ues ui pes ui res ui caret iup. per Icaldarfi i VV****» fc caret fu. per hauere freddo. f *■ d fum pnral.gr.rfi. per ingraflarR. per impallidire. AI—^ per (eccarfi. /%— ner inuerdire - per per xntepidire ' ' ire meremur pmeremur bona:comere/ mur mala. Demereri et dicimus.i.bene mereri: ut Quincilian9 Vc pleniori obfeqo demererer amatiflimos meostude male ufur/ pataliq demerita p uitiis. emeriti milites dicunt q ob igrauefce tem xtate ab onere militadiliberant nec amplius merent. 'q Wx funt ^ba neutra fexti ordinis f Qu x abfoluta dicunt: 8i * exigunt ante fe ntum pofl fe autem nullo indigent calu: ut deus effc ego uiuo tu uiuis:qqpofiit effe ablariuus cum ih ucl fub uel alfaliuiufmodf prxpoRtfon lub romano pontifice • • Viuo uis xi Obcumba bis bui Obeo bis iui Perio ris > * IUI Intereo ris IUI Occido dis di Dormio mis iui Deficio cis cci Quielco Icis cui laceo ces cui Sedeo des edi Sco flas fteti Surgo gis exi Maneo nes fi Remaneo nes fi Reflo flas ftiti Cado dis cecidi Ruo is ui No nas naui Nato tas aui Naufgo gas aui Emergo gis erfi Volo las aui Salco tas aui Laboro ras aui Sudo das aui Ludo dis" fi Vigilo las aui Titubo bas aui. Vtikcv/f» Nuto tas aui Labo bas aui Hio as aui Hilco fcis praeerit Euado dis fi per umere £*tcar ,u dium oer uiuere, icum itum icum icum ifum per morire. icum per dormire » edtum permancare. etum per ripofarfi carec fu, per facere» effum per federe« flatum perflare. ^— dium per dirizarfi'. »»- Tum per ftare fermo - - fum jrhtr*'*• icum per reflare j afum per cadere. v‘xi utum per rumare i flatum «»< atum pertlotare.' atum per nauigare. er fum per ufcir fora . —— peruolare. p (akar e p ballarev per affaricarle per fudare pergfocarei per ufgilare per uacfllare «v* per calcare. Vff atum atum atum atum fum atum atum atum atum atum afum pcrfcamparc Sum es fui caret fu. per effere. Vefperafco (cis fcic per farfi nodte Lucelco fcis (cie per farfi di • iuo Volo uolas: & aliqua alia ex fupradi&is habent aliqndo etia poft le nominatiuu: ut uiuo felix;ha?c auis uolat hilaris, Viuo etia aliquando habet accufaciuu poft fe ut uiuo uita; ficut etiam dici mus obeo mortem edicimus etiam lfte uiuitafinu:&hiuiuunc bacchanaliaddeft uiuedo fequunt alinu 5Cbacchanalia: quemad/ mcdu etia dicimus tu euigilafti prceIia,i,euigiIando fcripfiffci ♦ A uiuo deriuat uidlus qd1 X>bu alimoniam figmficat: ut Virgilius: Tu uidtu reuocat uires. & Teretius,Seper erit pradidiu Clicipho uidus ueftitus« Quado adium het uiuo adliuu efl primi ordinis ut uiuo aitatemnde&paffiuu heciam tertia uiuic setas. hinc fit couiuo couiuis couixi couj&upuiuereefareunalpelainfiema: inde couidtores q fimul uiuucXed duo h#c coumator q ad conuiV uiu inuitat & couiua q multat: a conuiuor couiuaris X>bo depo/* nenti habet origine * 1 itubare e eius q non poc xfiftere pedibus: ut faciunt ebrii atqj aegroti; trarfrerturq? ad alum ut ille titubat: ideffc modo ait modo negat & nefcit quid loquatur ♦ " Nutare e alicxxv magnae molis ruina minatis: & traffert ad aiurrt habare e repente ruere ut labat turris. & ad aium queqj traffern ut iabafcic ille uno uerbo ta cito, & differt a labor laberis:na labi eft le uiter & (enfim deorfum ire, item ab elabor elaberis quod eft periculu fugio: ut hic e elapfus ideft periculu aufugit inftar anx guiHx qux clabens manibus fugit ♦ flQuid mtereft inter hiare & hilcerefHiarc e aliqd fua fponte ape riri externa aliqua ui;ut hiat tellus fiue lignum , hilcere eft; oris tantu & quidem humani: &C capit p loqui uc no audeo hilcere, CfSum es eft quando abfblute ponitur ideft folum unu ntum ante fe habens huius ordinis neutrorum e: ut deus eft: &i iemper erit l uidia: &C huiufmoMugit aut & cu gto qrq^ medis. primo quado fuTiificat poftellione ut hoc pecus eMelibcciMecudoqndo notat laude ueluicup2tione;ut hoc pec9 e rnagn^ utilitatis uel magni detrimeti :cuius loco alfquado ponit ablatus :ut Catilina fuit ma gna ui corporis & almi, tertio quando nullu het ntum fed gtum cu infinito&fignificat icereft:ut difcipuli eft honorare magiftru ♦ / ' /i ' «Ulf 5^*r i> 4.«. -^%JL**Atc quarto quando fumit ui' rp ua!et & ad pretiu tendit: ut quanti eft i umfto (p quantu ualec, Cadar Tati eius apud fe gratia effe ofte^ dit:uti &reip.uuria &luum dolore eius uolutati ac precib9 codo' net. qmto quado mafione fignificat: ut ego fum domi mex tu es domi tum i ite domi ueftra domi noftra domi alienm .libi notadu e o> cu aliis adiediuis no iungeret :neqj enim diceremus ego fum domi honeftx & domi pulchra: fedin domo honeftaSt in domo pulchra: 8i licet dicere fum domi 8i fum domo: ficut egredior do mo 8i egredior e domo.Iungit etia fum cu dto 8i fignificat heoiut Sunt mihi bis feptem praftanti corpore nympha: .ite cu duobus datiuis ut tua Xba funt mihi coteptui, ite cu dto St ifinitiuo fine nofatiuo: ut no eft cuipia fallere. ite cu acculatiuo cu prxpofitoe ut hoc cft apud Virgiliu. ite cu ablato fine prapofitoemt hmc eft praftanti corpore .ite cu ablato cu prapofitoe in :ut in mea manu eft. ite penes uos eft. eft aut penes effe no apud alique effe led ltl manu 8C quafi poteftate alicuius effe. aliquando eft idem fignifiy cat Xgit & expofitu eft: iungit q$ acculatio cu prapofitione ad: ut Cmfar Aquitania a garumna flumine ad pyreneos motes & ea partem oceani qum eft ad Hifpania ia ptinet. aliquado iugitcu infinitiuo fine aliquo cafu: ut cernere erat ideft cernere licebat. Pernodare eft tota node lfomnem ducere .Peruigilare etiam ide fignificat. (ed in hoc differut illud node duntaxat: hoc etiam ». * die fit; unde pernox& peruigil • g n Vxfunt?6baneutra feptimiordinisrQuxlperfectadicut; v -% exigut ntum atc fe Sc poft fe obliquu cu pra^politoe: nili fuerint noxa aduerbfaliter pofita: ut eo in urbem eo domum* Abeo Difcedo bis dis iui effi itum A effum N#” Recedo dis effi effum perpartirfe. Eo is iui itum Vado dis fi fum Incedo dis effi effum Pergo gis exi dum per andare. tum per uenire. Venio nis ni Redeo dis iui itum Remigro gras aui atum per tornare. IS iui itum per intrare dentro * £ is iui itum per uflirc * is iui itum per paffare * as aui atum per trapaflare * dis di itum as aui atum as ris aui cucurri atum funt per combatterc* per correre ♦ CM Intrcco Exeo Tranfeo Trafmigro Contendo Pugno Certo Curro ergere proprie eft iter aut rem aliam inceptam prolequi * Vemo apud doflos frequeter ponit p eo ut uenieba ad illu: ficut contra eo p uenio ut eo ad te: &C ambo coiunguntur cum datiuo line prapoiitionemt it clamor cado: uenturaq? deluper urbi; & hoftes ueniunt excidio;hoc eft ad excidium* Uc+rh»w UtuKC m igrare eft domicilio mutare&alfo (ead habitandum conferre. remigrare eft oppefitu hoc eft ad primum domicilia reuerti :& idcirco homines qui obeunt migrare ex hac uita dicuntur. / traRfmigrare eft Jongiusad habitandum ire. o& iter facio lde funtded non eft ide uia facio & iter facio: nam facere iter eft ire feu uia ingredi; facere uia eft aperire tranfitu p que iri poffit* Munire auteuiam ide eft q3 reficere repugnare (temere filicib9; quado uel cotrici funt filices uel forte deficiUC * Incubere eft toto aio fiue corpore alicui rei infiftere:& aliquando eft buius ordinis:ut incumbo in ftudia & ad ftudia philofbphia*. aliquado e ordinis acqfitiuopc neutrory;ut incubo ftudiis philofo/ j phias.fcd illud animaduerteducjquadoad alum refert utriufqj ordinis eiquado aut e ad corpus uucaxat tertii ordis hoc e acqfiti/' uoi^:ut icubo remis:non*n*dicereus icubo i remos neqj ad remos * Currere in agru dicimus fi fimus extra agru:fi autelimusiagro diciuscurroin agrona hx quattuor prapefreiones in fubfup& lubter quoties metu fignificat fungunt accufatloiquandoautem ; non figmficat motu de loco ad Iocu mngunt ablatiuoiut Tityrus recubatfub tegmine fagi: nos qefcimus fubteflo:&noseamus fubtegmen fagi: reducamus nos fub te»♦«*< }) o#* xfunt %ba neutra cdlauiordinisfQurcneutra paftiua di/ inftar paffiuorum conftruantur: 'cuntur:c^ in uoceadhua f /r2 <■(* nt difcipuli uapulant a praceptore: Si funt quinque* j . Exulo as aui atum per edere ibadito * I I Liceo es ui icum per effere apreziato* > -j 1 Vapulo as aui acum per effere battutOr Veneo es ii num per effere uenduto ♦ V*** " 'f* Nubo is pfi prum per effere maritata. CExulo cuius fsgurxrCopofiras, Ex quot didlionibus coponit ♦ Ex tribus una integra & duab9 corruptis; boc eft cxpraspofirione ex 8C iblo noTe & eo X>bo: exulo eni eft ex folo eo :hcc eft extra (olum eo * fime em exules q natali (olo priuant: qdicut etiam extorres quafi extra terram fua euntes,dicitur aut exulare de loco & in loco ut Donatus affirmat: ut nos exulamus Roma Si exulaus Viter/ bii: ideft extorres Roma habitamus Viterbii :q locus exilii nobis affignatus eft ♦ Nubere dicit de mulierib9 tantum :ut hatc puella nupta e a patre formofo adolefceti« dicit aut nubo a X>bo obnubo qct e obtego & coopio: cf fpofe ad uiru rp£ici(cetes pudoris gratia obnupta ideft coopta facie pfifcicebant ,hinc nuptas ideft fponfe # z reperitur tamen apud ueteres nouus njuptus pro fponfb. ijLiced lices m uiu cfbut tu licebis a me paruo pretio: repit tame 3SIT" ctia depones liceor cu frequetatiuo emslicitor: qua: cu acculatiV p* uo iugunt; 8i fignificat ultra pretiu deferre in adlioe facieda. hic ^ fit polliceor quod eft fponte promito. f q Wa: fut^ba neutra noni ordinis fqux neutropffiua dicat: :v. & inprateritis atep his qua: a praeteritis format dedinani- fcut paffma : in caeteris uero teporib9 feruant ucce adiiuorum. Gaudeo des fus fum peralegrarfe*^ — fHIF Fio fis flus fum per effere fadto. Fido dis fus fum Confido dis fus fum per confidarfe. Soleo les tus fum per Colere, q-/ Audeo des fus fum perardire. CjDE Verbis Communibus . funtXdoa comuniarQuae in uoce paflma ta a&uam cj f paffiua habet.fignificatione: ut ego criminor te ego crimi nor a te: tu ueneraris deum deus ueneratur a te. Largior giris tus fum per donare &elier donato. -O; fD w* oh—■ txperior ris Veneror Moror Criminor rxs ris ris tus tus >■« i Ampledlor ris Ofculor ris Hortor ris Interpretor ris Hofpitor ris fum per prouare SC effere prouato:1 <. — fum p honorare & effere honorato, V^TiS tus fum p afpecffare& effere afpedtato tus fum p incolpare & effere incolpato. V- g* vl fum p abraciare & effere abraciato. *»■»» Y v , fum p bafeiare & effere bafeiato. fum gcofor care & effere cbfortato.^ -V»» ^ fum fum xus tus tus tus tus f Largior experior ueneror moror ofculor hortor Criminor ampledor interpretor hofpitor adde. C,TVToror ultra ppria fignificacionem luam qua: eft expedtare aut expt' baiiando os rei qua ballamus ad^ lugit; unde dicit ofculu id eft baliu: qq ofculu fignificat etiam paruum os,ut meum ofculum meus ocellus. i Hortor p afpirationem fcribitur differetix caufa. nam ueteres horto dicebant: & ideo alpirabantiut ab orto 11 oie differret, eius oppofitu eft dehortor. dicimus auce hortor filium cuuad uiiv tutem: tu uero a uirtute dehortaris. 4 Hofpitari eff: recipere ucl recipi quenq indomiciliu amice '.inde fit holpes comums generis Sihoipita fcemininiut holpes&hof pita: inde dicit etia holpitiu qff non lignificat diuerforiu & cau/ pena fiue taberna uinana utqda putaneded ius amicicix qua eft inter holpites hoc eft amicos externos. 41 ’atior Donatus uult efle comune ?£>bu; dicimus enim patior te patior abs te. Prifcianus In umero quoruda deponetiu ponit q paffiua habet coftrudione: ut nafcor a te orior a te patior a te. Multa queep prxter fupradifta apef ueteres comuma reperiutf ut obliuifcor. Virgi.Nuc oblita mihi tot carmina: & aggredior. Ciceroiut a te aggrederer denis: Si ftipuloru quo Tfrbo attededu c q> ta in adtiua q in paffiua fignificatioe abito lugit;; ut ftipulor a ce p interrogo te &i interrogor abs te; queadmodum dicimus 8 1 07 bu DeponensfQuod in uoce pafiiua uel adtiua ^e* paffiuam deponit fignificationem. Quare dicitur Deponensf Quia no habet utraqj fignificatione icut commune ;fcd alteram deponit uel adimam uel pafliuam . Quot iunt ordines ^bo^ deponduum T Septe polleffiuu aco fi/ tiuum tranfitiuti effedliuum abfolutu imgfedlum uocatiuum. f ^ Volunt uerba^deponentia primi ordinisf Quas pofiefliua mcutui & exigue nominatiuu ante fe; Sdpoit fe geitiuu uF ablatiuu fine prxpolitione :ut dii uefcuntur ambrofia.; ~ Vtor ris fus fum g ufare operare in co(e utile. Abutor ris fus fum per male uiare. * Fruor ris dius uel itus fum per ufare cum diledto.C *'.* Fungor ris dius fum per ufare de officio. \ jjjf lotior ris tus fum1 per ufare cofe defiderate \ cfcor ris finefiipino per ufare cibi 2’fr ’/*' * • >v , Recordor ris atus fum <2 Remmifcor ris finefiipino pricordarfi, Coliuifcor ris tus fum perdimenticarfi* c*<$cf/ ‘ Milereor ris tus fum per haucre miiericordia.-S Vti &frui differut:na frui efl cu delediatione utnunde theologi frui trafFerut dutaxat ad res diuinas: & peccatu dicut efle fi quis uel utat reb9 diurnis uel fruat humanis ♦ fcriptores aut utunt hoc Xbo etia in reb9 humaftis:quoties no neccfTitate fcd deledia tioe utimur:Xbi gratia fi amici patrocinio i aliqua caufa egem9 dicimur uti amicicia illi9 «fi uero nulla caufa itercedete ex amici cofuctudfne fermoneafpedu prafencia uoluptate capim9:frui dicimur aicicia illi9;hic dicit frudius: & ex utroqj Xbu copofitu ufufrufiusCFruor emi fupinu facit frudiu.ut Cicero I Hortefio: & amcenirate fumma pfrudt9• Vulpian9 came ad Sahinu fruiV tu^. dixit no frudui^rqueadmodu ab ortu orituru dicim9 no or^ cur^:a partu paritu^, no partu^.:ab erutu eruitu^. noerutuijt. J7 Potior potiris Epoteris cu fecudo quarto & Texto cafa iugit :8>C efle poc tertis &L qrts coiugatioisiut orior morior; fed ifinitm9 facie mori fecudu tertia: Si oriri Si potiri fecudu qrta coiugatioe. Vx funt X>ba deponentia fecudi ordinisf Qux acqfitiua diV Auxilior ris Adminiculor ris Opiculor ris Suffragor ris Iniurior ris Aemulor ris Blandior ris Minor ris Minitor ris Adulor ris Affentor ris Affentior ris Medeor ris Aduerfor ris Obfequor ris Moderor ris Fceneror ris Gratulor ris Cogratalor ris Infidior ris Dominor ris Innitor ris tus tus tus tus tus tus tus tus tus tus tus fum fum fum fum fum fum fum fum fum ** fum fum' peraiutare. permiuriare per inuidiareep imitare* ***** l per Iufingare * per menadare. per adulare. fus fum per acconTentire ^ fine fupino per medicare. -£*■*■ tus fum percontraftare.^v“ fum per ieruire. fum per temperare. CyJ*/T^ *; fum per dare ad uiiira ^ fum fum perralegrarfi efarfefla. fum per infidiare 5£ aguaitare fum perfegnoregiare, Ium perappogiarfiyt^^»'rt-'~^^^^'*^j 'n‘f. Mifereor quida ponut huius ordinis cu datiuo fnterdu fungat ^ ut miierere nobis:tamen fuperioris potius ordinis e&genitiuo iungic. V irgilius. Nil noftri miierere: & alibi: miierere labora Vvt n» /Yrt> tanrct^: miferere animi non digna ferentis. ' Miferor miferaris fignificat flere & lamentari & lemper iungit accuiatiuomt Ignarofcp uix mecu miferatus agrefles, ffvl edicor hui9 ordinis e ficut medeor: & iugit etia cu aecufatiuo ut medicatus fum nbi 8i teauenit tamen etia medico medicas. Virgilius, Semina nidi equidem multos medicare ferentes, tus tus tus tus tus tus tus xus u. w 4tt n iungit etia cu dauuo .Virgilius. Ec fenib9 medicantur anhelis♦ CModeror moderaris iungit etia cu adlo;ut imperator moderat militib9 uel milites .Teretius q ex fua libidine moderat nos. 4 Minor & eiusfrequentatiuu minitor habet poft dtm aliquando et adlum; ut tu minaris uel minitans mihi morte uel exilium ♦ 4Iniurior 5ccotrarior multis aliis modis uficatius dicit .loco enim primi dicit ;tu es mihi cotrarius:tu infers mihi iniuria :tu no es mihi a*quus;tu mihi Iiuria facis;tu afficis me iniuria Joco fecudi ponit demper mihi aduerfans;femp mihi repugnasdemp mihi refragaris;fep mihi obniceris;feg mihi obftasdeg mihi oppone/ ris:(ep mihi cotrarius es;(eg mihi es aduerfus;femper oppolitus. lrafci& fuccenlere in hoc differunt cf fuccelere e cu ratioe iralci. Aemulari eft inuidere: eft etia fequi bC imitari; ut ego asmulor Platone: unde aemuli dicuntur non fblu inuidi fed etia imitato/ res; ut xmulus atq$ imitator fum Platonis ♦ trjVx fucX>ba deponetia tertii ordisfQuas trafitiua liue a£tia w» cv 1P iT/ l ~ icut; & exigat ntm ate fe bi poft adtm; ut ego fequor lpe. tus ’*y*/ ratorem. tus fum per (eguitare. tus fum tus fum per perleguitarc fius fum tus fum per afialcare tus fum per furare. tus fum tus fum per robare. tus fum tus lum ratus fum per penfare. tus fum tus fum per dimandare. ultus fum per far uendeta. ’ (Tus fum per confefiarc. eptus fum cus fum tus fum p actitare e per agiogere. bequor ns Proiequor ris Infequor ris Perfequor ris Aggredior ris Adorior ris Furor ris Praedor ris Populor ris Opinor ris Arbitror ris Reor ris Percunctor ris Sciicitor ris Vlcifcor ris Fateor ris Adipifcor ris Conlequor ris Affequor ris Solor rfs tus Confolor ris tus Opperior ris Fradtolor ris tus Speculor ris tus Conteplor ris tus Operor ris tus Imitor ris tus Aemulor ris tus Nitor ris fus Conor ris tus Dignor ris tus Dedignor ris tus fu Faris uel fare fatur tus Loquor ris tus Tdlor ris tus Precor ris tus Deprecor ris tus Lucror ris tus Miror ris tus Rimor ris tus Scrutor ris tus Sufpicor ris tus Aucupor, ris tus Meditor ris tus fun fum Wiwi fum per confriare. fum per afpe&are. fum per (peculare. fum per contemplare ♦ aS^/* fum per operare. “'OGV* *£> ■**> fum fum per imitare, fum /W*»*»1 - \/£tc^z^rn Vc«i»-»iU fum perffbrzarfi, fum per dignare, v» i p no dignare o reputare alcro Idegno i fum &U~ fum per pariare. fum per teftiflcare chiamare tefli/ monio e far teftamento fum fum perpregare. fum per guadagnare. <77*/ « -fum perguardarecu maraueglia fum fum per cercare cu diligentia. A f fum p fofpicare pe&reS£efh'marc.Vc*~** fum perucellare, - t-\ (rriUPYP1 PYPVritiYf* Ta Ynpff». tir*** U L jci Agg redior & adorior hoc differunt:^ aggredi e aperte hominem uel rem aliquam inuadere; adoriri autem eft de improuifo&re/ pente 8i cjuafi ex infidiis inuadere, Conlolari&folari qd differuntfCofolamur X>bis unde dicit colo/ latiolfolamur aliis reb9:inde fit folamen. Virgilius.Interea Iongti cantu folata labore:Arguto coiunx peurrit pedline telas, Meditari fignificatpprie exercere: ude meditatio apud rhetores exercitatio appellat; & origine het a grxco:dfcit ,n, :mu ^ta I f d.na hx (xpe iuice (ibi cxdut:ut fella p feda a (edendo, recor di deprecor quomodo differut inter fef Precar iefl rogare; g ui /'Yqgxcci. A»f C cr jtsnr^o ^ 07 cn5CT ^ fum per mareue gliarli♦ 4‘L^cor & gaudeo:quomcdo difFerutt Gaudiu in animo dutaxat e: feticiaautetiaextrinfecus cernit p geflus oculos figna,Gratu/ lor qda putant annumerari debere inter X>ba huius ordinis: ied errant uehementer: eft em gratulor ordinis acqfitiuo^. 8L iemg datiuu exigit: fignificatep de bono alicuius gaudere: ut gratulor mihi cp omia g defiderio meo fucceflferint: gratulor tibi cj> prace ptori carus fis: qd fi aliu cafum habeat habet poft dtm« fignificac tamen gratias agere cu ad deu refert ;& nihilominus dtoiugit:uc gratulor deo res noftras fecudat: idefl gratias ago * ^ ^ & x (ut X>ba deponetia qnti ordinisf Qu^ abfoluta dicut: & K—7-^cxihut ntm ate fe &C poft fe nullo idiget calu;ut ego philofcphor« exigut Expgifcor ris Monor ris Philofophor ris ris ris ris ris ris ris ris Rufticor locor Nugor Venor Pileor Spatior Vagor flus fum per fuegliarfe tuus fum per morire. tus fum per philofcphare tus fum perandareinuilla.!>' ^ tus fum per mottegiare, tus fum per cianciare. i "5” • tus fum percacciare. tus fum per pileare, tus fum per andare a fpaffo. "f " tus fum per andare Iparfo. jr wV- Labor ris Peregrinor ris Periclitor ris Ratiocinor ris Ludor ris Crapulor ris Pergracor ris pfus tus t«s tus tus tus tus fum per tranfeorrere. L ^ fum per andare a uiagio, fum per andare a periculo. V * fum per fare rafione ,W~vt . v**- fum per giocare a Ie braccie. fum per impirfe il corpo. f* {br ** fum per luxuriare, I Pifcor & expifeor quomodo difFeruntf Pifcari efl pifces quxrere; expifeari efl pileando pifces capere. i Aucupor poteft elfe hui5 ordinisiut aucupor fine cafu aliquo ide aues capio Ime inlcquor: item tertii ordinis tranlitiuo^t: ut au^ cupor laudem aucupor gloriam . ♦ Ratiocinor Iterdu fignificat p roes demoftro:ude rocinari dicic q p fyllogifinos nitit aliqd pbareilterdu rociari e qd X>nacula Iigua diclus far coto;ude ratioclator dicit lo abacifla. Cicero: optimus r ocina cor q addedo&deducedo.v.uidet qux reliq fumma lit. Ox funt X>ba deponecia lexti ordis f Qute ipfeda dicunt: ! exigut ntumante fe & poft fe obliquu cum aliqua prav politione nili fint nomina aduerbialiter politaiut ego egredior de templo Siproficilcer ad urbem 8treuertor domum. A Gradior ProficiTcor Ingredior Egredior Regredior Reuertor Caftramecor ris ris ris ris ris ris ris (Tus dus (Tus flfus (Tus fius tus fum • j fum per andare* fum per intrare. ' fum per ufeire {%■ fum fum fum per mutare el campo. ^ I perritornare Congredior ris ITus fum per uenire a Ie mane. Altercor ris Tumultuor ris Molior ris GralTor ris Queror ris Lamentor ris tus tus tus tus ftus tus fum per contendere .A j rum pw&rtumulto.^ ^ ^ !".Sl pertentareordinare. / _ • fum pertentare ordinare e fare, fum per andare. /t* f* •*'! ' it fum cU^ fum perlamentarfi. Gradior graflbrqj in quo difFeruntf Gradi ell ireigrafifari eft cum V nripetu malefaciendi animo ire;ut folent latrones ire aduerfus $ «f x*x-d uiatores: unde dicuntur graflatores. ^-WUVwftyUf - Q --—v , Queri Si lamentari quo diideruc f Qu er/ efl de nur/a cepta^bis conqueri: lamentari eft uoce querula &C trifti iaflura fua teftari # ~ Tumultuem ude dicit f A tumultu ♦ tumultus aut di£ius e quafi timnr rrmlfwc* KaU» fi**-.*--7*_ timor multus: unde Italica belladidla lunt Icalix tumultus , q Vxfunt^badeponecialeptimiordisfQuxpaffiua dicut: r& exigat ncum ante le bi poft (e ablatiuu cum prxpofitione JLlX\*hii «ZlX a UeIab:uccuesortus a bono patre, **—J-^Orior ris tus fum Ct^ »** ^»*i ~Nafc°r ris tus fum pernafeere.. rzfz£zz’.'r^t» ™ irus rum ^Renaicor ris tus funi per renafeere ♦ ^ patior fit unii copofitS perpetior a mutatain e: &pot habere ^ accufatiuu cum ablatiuo; ut ego patior a te magnam iniuriam« Sut q odauo Icco ponut X>ba uocatiua ideo fic dida qa g ea uoox/ s ' _nuis; ut quo nole uocarisfegouocor Pyrrhus: ego nominor NiV cblaus. aptius tame dicit qd nome eft tibifmihi eft nome Pyrrh9 T 1 ro r -------------~ ^ CII UU1* liUill Wlliumc 1) uel * yrrho: & tu heris aut diceris aut appellaris lapies * funt aut/ 1 iirnt“ vto r._ i __ -k»t k / ' ^ _ • ------ ——«Vtk. cvu jJWi*ai*k» jwuiwg ■* JU^!^5ic0r n.5 dus fui« -hxc^ba. i^Mw^Voc^^r ris tus fum ™ tus fum i* ^^^ncuPor ns tus fum ^ V-Appeiior ris tus funi per eflere chiamato ♦ 0 9 DE Verbis Imperfonalibus ♦ Vod eft uerbu imperfonale f Quod non habet diftindos numeros nec perfonas ♦ Quotuplexeft imgfanale* Duplex adliua? uocis&pafflue uocis* «w. Qucd eft imperlonale adliue uocis f Quod definit in t ut radet* q u cd e ipfbnale pafhux uocisf Q uod definit in tus & deriuat a ■ «T 4aHu* A-^^i ** 1. - - ^ ^ X^bismonofignificatib9paffione &nullu cafum reqrit:utitur ^ r .ftatur legit♦ Qu atda funt Xba imgfonalia qa£ in t definut & ra^ * ^en i fignificato funt fimilia illis quse definut i tur;ut fatiffic be^ nefit malefit :quo^. pra>teritafunt fatifFa&u eft benefaflum eft malefadu e.ubi notandu eq>copofitaafac 10 quotiens a retinent i pradenti; toties habet pafliuu in o a fio fis: ut a calefacio calefio afrigefacio frigefio a patefacio patefio a confuefacio confuefio a vn< ' ’—Tm ^——T9" /* <*t y^/u %r'. ■> tepefacio tepefio a tatifacio tatifioa quatifacio quatifio a parui facio magnifacio multifacio plurimifacio nihilifacio nauctfaclo fioccifacio fimiliter, At fi mutant a in 1 faciunt pafTiuu in or: ut conficio coficior pficio pficor reficio reficior afficio afficior Ificio ificior efficio efficior prxficio pratficior rpficio ,pficior. pleruncy line accufatxo ut conor ,pficere liceris:cui9!pfoiiale Lucreti9 $t.w/ Iit i tertio rpfic:f be lloru t fepe officio cu datiuo tancuiut tu officis mihi,Lucretius tamen in fecudo:offi'ciunt uci cogat tardius ire . deficio deficior quando eft.afliuu pro relinquo: ut ne te deficiat alusiquado aute eft neutru dicitur nihil mihi deficit; & p pfliuo habet defio.Terentius in Eunucho.Omnia habeo neque quicqua habeo: nihil cum efl nihil deficit tamen . Quot funtordines imperfonaJiu X>bojt definentiuin tfQuinqj* , q *Vai lunt uerba Iperfonalia primi ordinisfQuaiexigutacefe JS-u» gtum & poft fe mfinituiut prxceptori intereffc legere: difci> puli refert audire. Excipiunt genitiui qnq? pnominu mei tui fui noftri & ueftri;ite gtus huius nominis cuius cuia cuiudoco quoje ponunt ablaciui feminini mea tua fua noftra ueftra & cuia. Intereft erat fuit Keferc bat ulit per apercenire. O-aurentius Valla latina; lingua: peritiffimus multis Xbis conat9 e reddere ratione q ob re abLitiuis hoji jjnoium .femininis poti9 q geitmis utamur :8c acute qde multa differuic nec rame attigit Xncate qux ! proptu & qfi ad manus eratiqd no e magnope iru> raduiqppe roda pofifumus ocs: & ut poeta !qt quandeq} bonus dormitae Homerus,uera aute & apta eius rei ratio e;q> Tterefb co ponit ex in &re&c: refert aut ex res & fert: nihiln.alsud e iterefl q 1 re e: St nihil aliud e refert q res fert.no poterat itaqj aliter qua hoc eo dici 1 mea re e l tua fua noftra & ueftra e.ite res mea fert & tua fua noftra & ueftra res fere: & ire Platonisfeu Ciceronis e; & Platois feu Ciceronis res fert. & fimiliter fi cu pncie nomen ipfum ponere uolumusimea Platois ltereft.i.I re mea Platois eft: tua Pyrrhi refert.i.res tua Tyrrhi fert: &! cuia fiue cuius res e:ut cuius fiue cuiu pecus e dicimus, Cum itaqj dicimusltereft mea 1 tereft Ciceronis ide e ac fi diceremus:! re mea e I re Ciceronis e: res mea fert.res Cicer ois fcrt.Intcreft poc ee Ipfbnale & pfonale; «• f' lunxit: i J0 imperfbnalc quando habet gtum H infinitu ficut fupradiflu efl: * perfbnale uerofiatefeheatntumutlerrnotuus interefl: noftra: 8C quid mea interefl: quantulibet fcribas^cuius fenfus efl qd ad re mea ptinet: &qd intereffe meu efl: ut mnfcofuki loquut *Signif* cat et aliquado prafentia :ut tu Tterfuifti nuptiis meis.aliquando diftatia ut ex hoc loco ad prattoriu duo paffuu milia interfunt♦ ite differetia ut multu iterefl: bene an male qs agat ♦i.magna differe/ tia e .Inuenim9 quoqj aliquado parui & magni iterefl: uel refert: ite prudes iterefl a ftulto ♦Tereti91 adelphis ♦Hoc pater hoc dnus itereffc ba Tpfonalia tertii ordisfQux adlifi exigut&Ifini tu, uc me luuat legere;te oportet difee: muliere decet ee pudica, luuat bac uic pergiouare. Oportet bac uic per biibgnare. Decec bac uic per conuenirfe. Deledlat bat uit per deleflare, {Hsc X>ba fi ntum 8' accufatiuu habeat plonalia funt: ut cofuetudo tua deledlat me:qq dicatur etia ego delector cofuetudine tua: fi uero habent acculatiuu & infinitu imperlonalia funt, Oportet fio reperit in u!ii nifi imperfonale. Decet apud Teretiu & Plautu fepe cu datiuo reperituriut nobis decet efle bonis. q Wx funt ?^ba Iperfoalia qrti ordinisf Qux ate fe accufatiuu *iabent perlons patientis St poft fe infmicuuel genitiuu ps fbne agentis:ut me miieret calamitatis humans. Pccnitet bat uit A Piget bat uit perpentirfe. Pudet bat uit per uergognarfi. ” Ttcdet bat fumeft uel fuit per rincrefcere. Miieret bat tum effc uel fuit per hauere rnifericordia. < 47 xdec facie prxtemu pertefum eftuel fuitireperit tamen CX' b©^ perfonaliu fi que cafum exigunt ante fe duntaxat aftum exigut i pofl le aute cafum fuorum 5^boiy. :ut cupio te frui Felicitate tua. Excipiunt infinita qua: copulare deberet fimilem cafu .* hxc enim &i a fronte & a tergo exigut adlummt qa tu es de/ Formis miror: miror te effe deforme. Ixtor qa tu euadis peritus: } \ • * * * » —. te euadere peritum Icetor. quia tu incedis luperbus doleo; doleo £ te incedere fuperbum. if lnfinita uero imperionaIia8t ate&pcft cafus fuorum uerborum * exigunt :ut gaudeo tibi accidiffe erudiri: fetor te iuuari: uirtuti^ Lj imcumbere; doleo te non pcenitcre uitiorum, _ fcXZifc } Co+~ Amaduertedu e q? lfinitiua praifentis & praeteriti IpFedH teporis ~ > ta perfonaliu q imperfottalium aliquando unu dutaxat cafiim ate fe: hoc e cafum X>bi fui habent: nec alicui X>bo adhxret; & tuc po nunt propraiteritisiperfedis/6bis iui Idicatiui modi cuiufcuqf plonx & utriu% nueri. ut Salufii9. Milites roani pculfi timore iiolico arma capeialii abdere pars territos cofirmare: ,p capiebant abdebant cofirmabat .Sic dicere poffumus nos tsedere illos pige/ re alios pcenitere; pro nos taedebat illos pigebat alics pcenitebat. ^ CfD e Gerundiis. yg ^Erundia habet non folu geitiuu accufatfuu & ablatiuu^ut \ f peritus colendi agru4egedo inter legenduiied (ecudum 1 peritiores alios etia cafus i^pcerea "X>ba effe no poffuntded qa co itruunt cu ca(ibusX?bo^ fuoiji tranfitiueiut cauia coledi agru: ueni ad colendu agruinec nola effe poffuntiunde quida X>ba efie putaueruc:,ppterea Iuuenalis quali X>bueet corripuit o finale. r i * ^ 1'lurimus hic xger morit uigllado-fed lliu.cotra Vlrgilius pdu V*' &******** ' xic. Frigidus in pratis cantando rumpitur anguis. Gerudia qux ab adiuis fiut & neutris & coibusipraeter ea qua: a neutris abloJuta fiut ta adliua q paffiua habere poffunt fignifica tioneiut mulier urit uidedo.i.du uidetf: &domv mericoria apta e ad uidendu.i.ut uideatur: Stego legedo difco.i.durn lego. { Quare gerudia participialia dicunt'fQ_uia cu no fint nerma-Sc habeat cafusSt genera in utrcqj numero;(ppter quod nec uerba iuncimerito participialia dicunt quafi participiis fimilia fint. i cnl fingularis numeri eft: ueftri pluralis, Ite Cicero fecundode diuinatioe .Dolebas tanta ftoicos noftros epicureis irridedi lui facultate dedifle .Plautus in captiuis noxandi tibi iftoijj. magis q edundi copia. f UE Supinis V erbor um, &a£s*Vpina qux pars orationis fune • Secudu Quitilianu funt P v^ba participialia:ficut gerundia a qbufeia dicunt nomina participialiabdeo no eft dicedum fint alicuius cafus .Primum iupinu qcf idodi putat efle accufatiui cafus no differt a gerudio : mii q> fupinu nunq fere eft fine X>bo fignificate motu ad locum : ut eo&uenio; na illa do filiam nuptuido uenum fiue uenum do ades;fpedatu admitti fuimus: latentem in fe motum obtinent: gerundia n5 ita: alioquin ide lignificat: ut uado u enatu &C uad o ad uenandu. VItimu iupinu non eft ablatiui neqj alterius cafus necji lUgit ^>bo:ut uenio ledu queadmedu uulgus gramaticos^* putat ;nec iugit cu adiedio nec regit cafu nec regit a ?6bo nec a participio ;fed a nole tatu eocp adiediuo nunq Iterueniete prav pofitioe: ut miferabilis uifu ideft cu uidet; facilis uifu ideft ut uideat uel facilis ad uidendu leffabilis didu .i. ut dicat loptimu fadu .i. ut fiat idiffscile fadu ideft difficile ad faciendum. f|DE Participio, cj Vare inuentum eft ParticipiumfVt oratio breuiorfitac ilucidior;omiffis relatiuis aduerbiis aut coniundiomb9: 01 qux alioquin in ipfa oratione ponerentur. Qucmodof Primo euitat copula:dicimus elm legens difee pro lege &i difee: deinde relatiuu nomen ut ho currens mouet ideft q currit mouet: praterea alix coiudiones fiue aduerbia: %'ba queqj & a lix partes orationislut docete te prxceptore ac te nulla ledione pratermittete celeriter ac facile difees; ideft fi doceret te quotidie praxeptor ac tu nulla ledione pmermitteres:celeri ter ac facile difceres.ite cognitis bene principiis reliq fine labore difcunt,i.poftq funt bene cognita pricipia,ite uolente difcipulo difeere paru laborat magifter ,i. dum aut quado uult diftipuius ' difcere.ite ccenatus eo cubitu.i.poftq ccenat9 fum eo cubitu. ite mterfedo patre iratus eft filius .i.quia interfedus fuerat pater uel cu Iterfedus eet pater.ite mortuo hole ei9 tamen ala uiuit: ideft qq mortuus fit homo .ite uiuete pontifice pax erit i Italia: iueft donec uixeric potifex* Inuetu e etia participiu neceffleatis | caufa;cu mulca p participiu dici poflit quaj aliter no liceret per P ?6bu:uc mulieres ornat ic ne uidetes hoxcseas derideat.no eim poflec dici ne holes eas uideac & rideat ♦ na uidet oino eas holes ♦ Q^uid intereft inter participia &C noia teporaliafNoia teporalia non figmficant aliud rufi ipium tempus per felit annus menfis dies:participia ueroadionem uel paffione aliquam diuerfo fieri tempore demonftrant non tempus per fe ♦ % QuoscalusexigueparticipiarQ^uos&?i>baexqbusnafcunt ♦ X>bi gratia-Ego du iciibo litteris no deiero negocia publica;ego incubens litteris 110 defero negocia publica.cgo q amor a prace pcore meo amo ipfum ; ego a praeceptore meo amat9 amo ipu • Parcicipiu i ans uel i es pfentis &C p tenti ipfcdi teporis e; Stdef cedit a 2£bo adiuo nemrocoilfignificatioe adiua&deponeci. Vt legete el maeftrofa che tu attedi cu diligetia.Legete magi/ 1 tro fac ut dilige ter attendas: ideft quado legit magifter * Viuendo tuo padre impari quato tu poiVViuete patre tuodifce quantum potes; ideffc dum pater tuus uiuit ♦ x Quado ba male o iiero more Ihuo alhora fi conofce Ia fanita e Ia uita . Aegrotate aut moriete hole ualitudo aut uita cognolcit . Li homini che honorao dio farano bene in ogni tepo* Venerates deum benefacient omni tempore. | Concio fia cola chel mio maeftro me exhorta Srinfegna ogni di certamete 10 debio deuetare dodo. Exhortate ac erudiente me quotidie praiceptore debeo equidem fieri dodus ♦ ^ Q^ict modis trafeut participia in uim neminis f Quiq^ modis mutatioe coffcrudiois amfflioe teporiscoparatioecopolitioe& mutatioe fignificati. Mutatioe coffcrudionis quado coffcruSt cu auocafu q eo^>pba reqratiut amas uirtute participiu eiamans uircutis nome .Salufti* alieni appetes fui pfufus. Teporis amif/ fioe quado nuliu fignificSt tpus; ut amas.uq amore capt9 e: ut nnferi funt oes amates.ite dodus&erudit9:ut dcdi&eruditi hcies folet laudan.Copararioe ut amarior amatiffimus♦ Copoli tioe utinoces&idodus. Mutarioefignificariutamadus cjndo hgnificat non cum qui amabit fed eu qui efl dignus amari: ut merito laudad9 eft Qcerc.quas mutatio etia in participio adiui i W) futuri aliquado fit. Seneca de liaturalib9 quxftiombus. Nulla auternentione fecit cometa^, no prxtermiffurus fiqd explorati apud illos coperiffet. prxtermiffurus dixit ,p eo quod effc talis q prxtermiteret: nec tepus fignificat fed qualitate hois & animi uoIuntatelSi uero thema daret in pafliua fignificatione in qua hoc participiu prxfentis 8C prxceriti Ipfedli te poris n5 repit :auc reloluedum eft i /Obum quod reperituriaut pafiiua fignificatio thematis in adliua conuertenda hoc modo. 4 Legedofi Virgiliodalmaeffcroeifelpararia.fiIegereta maoiftro Virgilius difceretur: aut magiftro legente Virgiliu difceret. Intusfus&xus&uus participia teporis funt prxceritipfedti &plufq perfedliinalcuturcp ab 5mbus X-bis habentiFprxtericu per fuppIementum:hoc eft per fum es eft 8i participium. Vc intela la cafione Ie infirmita piu facilmete fe curano. Intellefla cauta morbi facilius curantur ♦ Quado x prima fera fado quefto:tu cofeguirai el defiderio tuo • Hoc primo fado confequeris defiderium tuum . Accomodatur etia plerucp participium uerbo cuiadiugitur: quod in exponendis facile animaduerti poteft« fQuando 10 te infegno tu impare * Me docente tu difefs ♦ Qtiandoioteinlegnaua tu imparaua.Medocete tu difeebas. Qiiandoiote infegnaro tu imparerai. Me docente tu difees. Quado Ion fadilifondametixdifica* Iadisfundametis xdifica* radi che feran li fodameti edificaraidadis fundamtis aedificato* Fadi che foffeno ftati li fondamentnhareffci aedificato* Iadis fun^ damentis xdificafles* is i aut defit participiu refoluat in >&bu:aut ad participiu eiufcle teporis recurrat licet i alia fignificationeificut fupradidtu e. Vt Hauedo io te aato e (eruito piu uoke tu deuerefli ricordartene. Hoc participiu no repit in adliua fignificatione I q thema e led in pafliua tantu Aut ergo refoluas fic in /ubu adliuuicu ego te ainauerl uel quado ego te amaui: Aut recurras ad participiu qd in pafliua fignificatione repit :ideft te amato a me. A neutro uero,i.feruio quonia nullu tale repent" participiu refoluatur in ^buiidefl quoniam ego tibi feruiuiiuelcuego tibi feruiueri . Ricordadorr.e io di qflo no lo haueria mai fadlo. Si ego huius meminiffem nung id feciffem. | Clln rus participium futuri delcendit a uerbo adiuo neutro depox s nenci Si communi in fignificatione acti ua. Vc. Hauedo tu a nauiV gare i Afia: Si andare I diuerli paclhdande ai a tornare richo;fa cu bono animo. Nauigatur91 Afia: Sipfedturus I dmerfas regiocs; unde reditur9 es diuesud agas bono alo. Vcimur etia ?C>bo copux Iatiuo lu es e cu nomlatiuo eiufde participii. ut cu tu fis nauigax turus in Afia; S^feiturus \ diuerlas regioes, Hauedo tu affare a Viterbomiue a modo uiterbele .Cu tu comoratur9 fis Viterbii: uiue morib9 uicerbiefib9:uel more uiterbieliu.Hauendo mio zeo a caminare in Fracia: mi Iaffa molce Facede, Frofedlurus patruus meus in Ga!lia:mulca mihi negocia relincjt.Hauedomi cu ad eerc fcholaro; Si hauendoci io a giouare a(Iai;de impara uoletieri.Curn tu fis mihi futurus difcipulus: ego uero tibi plurimu profuturi difce quado libenter. Hauendo 10 ad infegnarci cu diligentia non tardaro.Cum ego te fim diligenter eruduur9 minime ceffabo. * f f. Io ce ho a dire alcune cole. bum tibi quadam dicturus. ** T4*”*' ! Voi hauete ad udire.Vos cftis audituri. ■ » Anderai x cotra a tua madre che ha a tornare.Ito obuia matri rex ditx.Vidi homo che ha a morire Vidi hominem moriturum. EI tepo de Ia uita coii e da effere efHaro cjii fiai p uiuere poco e aiai Tepus uicx ita meciendu eft q(i Si pai^. Stdiu uidturi iimus. In dus participia nalcutur a pailiuo cantu Si comuni I iignificatoe paffiua. his aute non utimur in ablatiuo abiolute; fed tancum cu uerbo copulatiuo: unde plerunqj nomen efie uidetur. Hauendofi a legere Virgilio dal maeftro: Si hauedo ad effere Ipax rato da nobfiuole udirlo co diligetia. Cu legendus a praiceptore &i a nobis diicendus fit Virgiliusiaudiendus e diligenter. Hauedoii ad udire da te molte cole: le pora elegere Ie megliore ♦ Sia quelle accoftar/i'. Cum abs te audienda iinc multa; eligenda erunt potiora ilhlq; inhaerendum. i Hauedo coftui ad effer tromecato e poi ftragulato: deueria teme re.Cu puniedus hic aut poftea ftragulad9 fit: deberet formidare. Hauedo tu ad effere aiutato e fauorito da gli amici: non temere. Cutuab amicisiuuandus tibicpamicifauturifintmetimeas. Haucdofi ad Iparare VirgiIio;io uferiapiu diligetia ,Si edifcedus h i Jm mihi effet Virgilius: maiori uterer diligentia . Non fe hauendo a perdere tempo; impara preffro. Cum non fic amittendum tepus *, difce q primum. I Hauendo tu I qfto fadio ad etferne lodato da chi be uiueiattedegli cu diligentia. Cu tui hac re laudadus fis abene uiuetibusida opa diligenter .Sxpeetia huic participio adiugimusdtm p abito. uC Hauendo io trouato uno homoil quale de effere amato Sthono^ rato da me: pefo que parole fe habiano ad ufare. Nadus holcm mihi amandu coledumq?: cogito qbus X>bis utendum fit. Qu e fe de fare o dire f Quid faciendum dicendum ue eftr Ncl riuoltare e legere li libri molte cole fe lparano ,In euoluendis atque plegendis libris; multa difcuncur. qq hxc gerundia poti9 funt q participia. (Quae cole fe hanno da uoi ad intendere o uero fmparare f QutS a uobis intelligenda aut diicenda funu La ledtione la qle de eere ifegnata dal maeffro a Ii Icolari e difficile. 1 Ledboqua amagiftrodocedi funtdilcipulie difficilis.cauedicasle g Clio docenda ficuc nec ledlio dodla; difcipuli ,n. docent non lecfuo. f Similit .La uefle (pogiiata a Pyrrho e loga .Veftis q exutus e Pyr rhuseloga.no.n.dicedueet ueflis exuta: Fed Pyrrhus exutus, Ab ipfonalib9 fiut ne participiaf Minime mfi pesfus a txdetiquo utit Suetonius; ptasfusignauia fua. na pudedus pigendus carendus doiedus & fimilia nola poti9 diceda funt uel pticipia abufiua . 4 Qux funt participia quae in uocc paffiua adiiua fignificatione ha bet fCircufpedtus qcircufpicitquefolem9appellarecofpicuum, tccnfideratus q agenda cofiderat nquemadmodu inconlideratus q nen uidetqd agat .dilertuaq bene differit .jciuiUS.q cauethoc eft qui fibi Icit cauere .jmtUiqui tuetur :ut tutus portus q tuet alios .£gnfi£U5,aliquado qui ignorat: ut Qtutilianus .Si qs tama erret ignotus .jaigMWS q arguit hoc e inueftigat .folliiaqfa. ‘-c* ut Teretius .cefen me aliqua caufafifla falfam inepta factem po/ tuiffe ploquif Aliquado etia paffiue. ut idd Charine falfus es. I. deceptus lakentus qui cbtinet qd*alo fatiffacit n5 q contine u . tacet hac . , > te magne tato tacitu aut qs Coffe relinquat, ... -5qfundit,fcitusquifcie05-Cftqqlitates p onay. y. ;} ' Q * \ < momenta difcernit .tcoplacitusqd' ab a&iua uoce uenit;ficutbo mutata eft e in u h ii 5 locT*U$r VC%0' w p*5 t>c ut differat ab illo quod dicitur ad res repetendas :ut fiint mitfi le/ gati ad repetedasiquando principi aut populo erepta lunt pecora agri hommes & iimilia. IDE Nominibus Verbalibus, q Vod efl nomen Verbale fQuod a uerbo deriuatur. erbale malculmu delinens i or quoformatT Ab ultimo lupirio mutata umor; ut dodlu dodtor audlu audtor. V erbale in trix fcemininum quo formatur • A uerbali malculino mutata tor in trix. Na quas in lor delinunt non faciunt ex le fce^ mininum :praster tonlor quod facit tonftrix affumpta t '.unde fic diminuciuum tonftricula di tonftrina: di ab expullor expultrix. Quemcafumexigut uerbaliapoft lefGemciuum: ut pfecutor malorum & expultrix uitiorum. V erbaiia in us uel in o quo formant f A fupino addita s uel mu/ tata u m io: ut uifus 8i uilio: di exigut poft: le geum 6i aliquando duos; hoc e ta plonx uel rei agencis q patientis. ut uifio rei muJ/> tape re^. .uilio enim &i adtionem di pailionem ligmficare poteft. Nocadurn tamen Xbalia qua’ uemuc a X>bis prima: coiugatiois politione lupini habecib'' in icunt uel in diu pr«ecer lege caeterojt exeunt m acio non in itio nec in dlio .Veto uetitu uetatio n5 ueti cio: pralloprallitu pradtationopradhtio.cubo cubitu cubatio; domo domitum domatio: fono fonitum Ibnatio: crepo crepitum crepacio; teno tonitum conatio, licet dicamus fonicus crepitus tomtus n5 fonatus crepatus tonatus. frico fridium fricatio di ita in caceris. Sedtio tamen crebrius repit q fecatio. lauo 8i poto qa i otu habet lupinu formae X^balia lotio di potio di locor & potor; Si lotiu p urina prima tame breui .Et qa aliquado reperit iauatu di potatumdit iauatio di potatio Iauatprc^ 8i potator. Iuuo a iutu facit mtor unde adiutor: a iuuatu facit iuuatio. Ex ceteris pauca lunt Xbalia.ut a domitum domitor et domator; 6i iedlor a feco q figmficacuenditorem&fedlioiplauenditio. In men X>baliaq5o formantA leconda X>bi plena; ut acuo acuis acumen nuo nuis nume doceo doces docume moneo mones monimen: qua: addita tu format in tu X^balia: ut documetum 8i monimencum. I!ln bilis X>baha palfiua habent fignificatione&iunguntur datiuo. ut nec didlu effabilis ulli. Aliquando etiam fine calu ponuntur. ut haec efl laudabilis: 8>C flibil efl amabilius uirtute. In ax etiam quadam Xbalia funcut loquax dicax multojt l&bojt: mordax rapax fallax capax. f DERelatiuis. | q Vid efl relatiuum f Quod refert aliquid praecedens. \ AQuotupIex efl relatiuum X Duplex relatiuu fubftancix & relatiuum accidentis; Quod e relatiuum fubftantiaefQuod refert antecedens fubflan tiuuiut q qux quod is fuusiple ille ideml 8t fecundum aliquos alius alter reliquus 8t extera exterum, ( Qux fime reladua accidentis?Qux referuc antecedes adiefliuu: ut qualis quantus quotus quotenus Si quotuplex. ( Qui qux quot tribv modis accipit irelatiue ut fum pius Aeneas: raptos qui ex hoffce penates Clafle ueho mecu. interrogatiue ut Sed uos qui tandef quibus aut uemffcis ab oris f item infinite ut neido quam rem agas aut quem hominem diligas. ^ Quis quid nunq ponunt relatiueiled uel interrogatiue ut qs cs tuf & qd agis?uel infinite ut nelcio quis fis aut qd agas. (Quis uel q ponit aliquado p qualisiut Teretius. Q_uis tibi uide ci8i V irg.Qui iuuenes quatas offcetant afpice uires. Ite p qua toiut quo magis.i.quanto magis.item q ponitur p quomodo aut ppter qd.ut Terentius. Qui iftuc.i.quomodo aut cur. Sui Icmper reciproce ponitur. I Suus femper relatiue ponituriut pater amat filios fuos, Is ea id ponitur relatiue: ut deus diligit bonos ego eum colo: 8£ redditiue ut is qui deum colit efl bonus. Ipfe ipla iplum relatiue ponitur in tertia plona: ut ego deu colo: ipfe benefacit bonis. demonftratiue quando pro pronominibus demonflratluis diferete ponituriut ego ipfe tu iple ille ipfe, Ins uenitur etia fine pnoie ut Virgilius. ipfe remitto. 8i alibi: quxcg ipfe miferrima uidi: Sdquo^. pars magna fui. Sic enim p dilcre/ tionem quandam pferturiut in iexto xneidos, Iple ratem conto fubigit uelifip miniftrat, quafi folus, C'i Ille illa illud etia figurate apponit .ut Virg.llle ego qui quodam gracili modulatus auena. di Tu ne ille Aeneas que dardanio An chiix Alma Ven9 phrygii genuit fimoentis ad unda f No tamen h iii difcrerionem fignificat ut fpfe: led potius relationem quattdam ♦ relatiue ponitur ut ego deum colo St illum cupio uidere;demon/ ftratiue uides tu illum; relatiue ut ille qui legit difcit • lAlius alia aliud ponit relatiue: ut uideo Petru &i alios hoies :liceC enim antecedens *i* Petrus differat ab aliis hoibus numero; con/ uemt tamen Ipecie quse elt homo «ite dilcretiue ut ego fum alius ^ te.nq tu«ice diuifme ut holum alii qelcut alii laborant ♦ Ai ter & alius quomodo differunt f Alter dicitur de duobus iali9 uero de pluribus ;licut uter ex quo coponitur neuter ; duorum tantum effc interrogatiuum t quis uero plurium* Relatiua accidentis mulca funt lecundu diuerla genera accidetiu; qux per nola adiediua lignificatur «adiediuorum enim quadam iigmiicat quantitatem: quadam qualitatem. /idiediuo*^ qua: fignificat quantitatem ; alia fignificant quantiV tatem continuam alia diicretam ♦ tjQux lunt adiediua fignificancia quantitate continua f Magnus paruus longus latus altus pfundus: quas referuntur p tantus St qntus: ut ego fum magnus quantus es ut tu uel tu :uel ego fumi magnus Si tantus es tu. item per tam & q dicimus;ut ego lum ci magnus quam tu* Ex his qux iignificant quatitate difcreta: alia fignificat quacitate dilcreta abfblucam: alia quatitatem di/cretam ordinalem ♦ CjQu antitate dilereca ablolutam fignificat qux referunt per tot St quot: ut ego heo dece taleta quot habes tu uel ut tu* SC iunt hxc « Nolatiuo unus una unu*Gemtiuo unius*Datiuo uni* Acculatiuo unu m una unum .Vocatiuo o une una unu * Ablato ab uno una uno * Et pluraliter nto uni une una.Gco uno^. unaijt unoru «Dto unis* Ado unos unas una«Vt6o uni nnx una «Ablcoab unis * Pluraliter nto duo dux duo.Gco duo^ duaji duo^,Dco duob us* Ado duos duas duo . Vco o duo dux duo * Abito a duobus ♦ riuraliter nolatiuo hi St hx tres Sc hxc tria .Genitiuo hoi^ Si haijt f Sc hoy. triu «Datiuo his tribus«Acculatiuo hos & has tres&hxc tria * Vocatiuo o tres & o tria .Ablato ab his tribus. Clquatuor u% ad centum indeclinabilia funt: quinque fex leptem odo nouem decem undecim duodecim tredecim quatuordecim qndecimfexdecimdece&feptedecem&odouel duo de ttiginri decemSinouemuel undeuiginti. Vigui unus&uigmriduo& uiginti tres 8/uiginci quattuor & uiginci qnque Si uiginti fex & uiginti fepte & uiginti odio Si uiginti uel d uo de triginta: noue 8C uiginti uel undetriginta.Triginca unus Si triginta duo St trigica tres Si criglta; Si extera. Q.uadragita quinquagica fexaginta fex ptuagica odloginta nonagica. Centum centum Si unus uel unus fupra cetu: centu Si duo uel duo Cupra centu: centu St decem uel dece fupra cencti: 8t cxtera.Ducenti ducetx ducetaitrececi cx ta: quadrigentiqngentifexceti lepeingenti odiingenti noningenti. tMilleihxcduomiliaho^duoiji miliumhis duobus milibushsc duo milia o milia a milibus: tria milia quattuor milia: Si reliqua . Vbi notandu no dicimus hi St hx milia utqda pueae: fed hxc milia qa e nome fubftatiuu:nec dicere debeas duo milia homines led duo milia homm.nam qcf in lacris litteris legimus .xii. milia fignati: fi non eft error hoc mo exponi debet: fignati numero.xii. milia: hoc eft qui erant numero duodecim milia. Quidam ideo inciderucinhuncerrore quia legimus duo milia pondo argenti: fed pondo genitiui calus eft hoc loco non noiacmi. Mtlle autem in terdumadiedliuumeft8tideodicere pofifumus mille homines : interdu fubftantiuu Si Cic dicitis mille hominum ut mille numu. nec pofTumus dicere duo mille tria mille: fed duo milia tria milia: uel bis mille ter mille:uc bis centum ter centum,Ouidius.annos V ixi bss centum iam tertia uiuicur xtas. f/ib his deriuat aduerbia numeralia qux referunt per totiens Si quotiens: ut ego ter legi Virgiliu quotiens tu uel ut tu. bemelbis ter quater qnqies iexies fepties odlies nouies decies undecies duodecies terdecies quattuordecies qndecies fexdccies decies fepties decies odlijes decies nouies: uigetie3 femel 8tuigex cies bis Si uigetie s ter & uigeties: Si cxtcra.tr/geties qdrageeies qnqgeties lexageties feptuageties odtuageries rtonageries . Pro quibus dicimus uities tricies quadragies quinquagies fexagies iepeuagies o&uagies Si octogies nonagies. Centies ducenties ere centies quadringeties qngeties lexceries odlingenties noningenx ties milies .Quantitatem diferetam ordinale fignificat qux refex i r untur p totus Si quetusiut ego fui fecundus quotus uel ut non fuifti tu, quotus quilcg eft quafi nemo ; Silunt hxc, b iiii 4 2 /VviL ; u - t\ > Jtter lui •7 t - i/ l i Primus fecudus tertius quartus qntus fextus feptimus oftauus licnus decim9 undecimus duodecimus terciufdecimus quartuf/ decimus qumtuldecimus fextufdecimus fepcimufdecimus oda/ uufdecimus uel duodeuigefimus; nonufciecimus uel undeuige iimus; uigefimus uigefimus primus: & cxcera.trigefimus qua/ dragefimus quinquagefimus iexageiimus feptuageiimus octua/ gelinius nonagefimus, cencelimus ducentifimus crecentefimus quadringenteiimus quingetefimus fexcetefimus feptingecenm9 odingentefimus ndmngencefimus miilefimus. ^Fsosiumusinanno ialutis nofira: milielfmo quadringentefimo fupcuageiimo quarto: quarco idus ianuarii. Aha iunt diuiiiua in pares numeros: qua: quida dicunc referri g toteni & quoteni. qua: nomina legjfife me apud aliquem docium non memini: ut quoteni itisf terni. Sunc autem hxc. I Singuli lingula: lingula bini terni quaterni quini feni iepteni ode ni r.oueni deni udem duodeni ternideni quaternideni quinideni lenideni denifepteni deniodeni deninouem uigeni trigeni quadra geni quinquageni lexageni leptuageni oduagem nonageni: cen/ teni ducentem uel duceni trecenteni uel treceni quadringenteni qngeteni lexceceni feptingeceni odigenteni nonigeteni milleni. fonunt ne aliquando bina ,p duo & ternap tria > Ponuntur quo/ tiensfubftanciuaquibus funguntur declinantur tmin plurali; ut binas ternas denas litteras non duas tres dece. interdu tamen poeta: etiam cum aliis fubflantiuis eodem modo uiurpant:uc Virgilms. Bina manulatocrifpanshafhliaferro. CiAha iunt qua: ipfum numeru per fe fumptu fignificat: ut unitas binarius ternarius quaternarius quinarius fenarius feptenarius odenarius nouenarius denarius udenarius duodenarius&c. ui/ genarius trigenariusquadragenarius quinquagenarius lexage/ narius feptuagenarius oduagenarms nonagenarius centenarius ducentenarius trecentenarius quattuorcentcnarius quingente/ narius fexcentenarius feptingentenarius odingentenarius nonin centenarius millenarius. l'Alia funt qux fignificant numerum anno^. : ut biennis triennis quadriennis quinquennis fexennis feptennis odennis nouennis decenis ;unde fiunt fubflantiua biennium trienniu quadrienium quinquenium feptennium Si decennia. alia fere non funt in ufii: nec reperiuntur uc quidam ignari pucanc cotenisSiquotennis. fVUia lignificant quaticatem difcreta ponderis uel menlurx: qux referuncur per totuplus & quotuplus: Si figmficanc quenda fui exceffum:uc centuplo maior efl aget meus q Socratis quotuplus non ell tuus: Sifunc hxc, ibu plus pia plu triplus quadruplus qncuplus (excuplus feptu/ pius odiuplus decuplus cetuplusducecuplus millecuplus, Alia funt diuifiua feu rnultiplicacia forma: Si referunt p totuplex Si quotuplexiut habeo triplicem lana Si triplicem ueifce.i.trium geueru quotuplicem tu habes, aliquando tamen impropriepo^ nuncur cu didtiombus caretibus plurali: uc triplex fumus domu noftra egreditur hoc efl tres fumi liica dia pot, fimplex duplex triplex quadruplex quincuplex fexcuplex (eptuplex odluplex nox nuplexdecuplex uigecuplex’ trigecuplex quadragecuplex quuR gecuplex lexagecupiex ieptuagecupiexcentuplex miilecuplex. ue duplex Si triplex pro d uplicatus Si triplicatus accipitur: unde fiUntuerbadupiicoSitriplicoSia mulciplex multiplico. I Relatiua qux incipiuca c uel a q tribus modis accipiun cur. reiatiue ut ego fum albus qualis es tu: magnus quantus es tu: lencinas cuias es tu. interrogatiue ut qualis es tufquatus es cuf quocu annum agisf quot numos habes f infinite uc neicio quan^ tus lis cuias fis aut cuia filia fit hxc puella. f Kelatiua qux incipiut at capiuntur reiatiue copula mediate: ut ego lum aibus8i Calis es tu:ego fum magnus Si catus ePIacoiego liabeo multos dilcipulosSitot habet Socrates . redditiue ut ego lum talis Si tantus qualis Siquantus efl ifte. infinite quando lex quitur coniundioSi uel ut:ut ego fum talis Si tantus ut non ege a opera tua.ego cupio calis effe uc felix uidear. #Kepenutur aliqua relatiua qux geminant uel afilimunt cunq;. Ut quifquis qcucg quotquot quotcuq? qualifcunqj quantufcunqj: qux pprie polita uim habent lpfius relatiui fimui cii antecedente diftnbutiuoiut qfqsaut quicunq? legit difcit.i. omnis quilegic difcit.ronuntur etia aliquando pro iplo relatiuo tantum: ut deus omnia quxcuq; uoluit fecit :8i,pdiftributiuo cantu ut ego diligo quecunqj hommcm.f, omnem holem, ponuntur etiam infinite; uc Virguius.Quicquid erit fuperanda omls fortuna ferendo eft. Quis &. qui cum quibu s di quomodo componuntur # biduis Lnquis Afiumunt etiam lyllabicam adieflionem Nunquis nihil per le fignificastem; ut Qunputas Quitque Auquis Quiinam Nequis Quidam Quilibet Quilpiam 5i quilquam Qumis Quacunque. IA reJatiuis fubftantiae mulu aduerbia dcriuantur qux cllHein modis ponuntur. 1 emporalia ut a qui qua quod quando. A pronominibus tunc ideit co uci illo tempore. Ab alius alia aliud alias. Localia uero lfta.A qui qux quod. Quo Vbi Qua Quorlum Vnde Quoulque. ^Ab ille illa illud pronomine aduerbia deriuantur. Illinc Illic Illuc lllac uel Illa lllorfum llluculque. Abis ea id. Ibi Eo Inde Ea Eorfum Eoufque. tAbhic hxchoc, Hic Huc. Hmc Hac Horfum Huculque. Abifteilla lflud. lftinc Iftic lftac uel ifta Iftuc lftorfum Iftucufque. lA b alius alia aliud Alibi Aliunde Alia Alio Aiiorfum Alioulq? dam atqj eminentia accipit: indicans effe quod omnes noffe dc/ beant; ut Alexander ille magnus Archicas ille tarentinus ♦ \isoihic quomodo differuntris (pacio longiore accipitur: hic propinquiore♦ multis tamen in locis contundunt ;ut qui praFerc uircutem diuiciis hic iane prudens effc; uel is lane prudens effc * iJoetx tamen aliquado capiunt ille pro is: ut Horatius ♦ QuidiV dicit patri# quid debeat & quid amicis; Quo fit amore parens quo frater amandus Scholpes: Quod fit conicripti quodiudicis orhcium; qu# Partes in bellu milii ducis: ille profedio Reddere perfonas Icic conuenictia cufq? ♦ Nam quod in (acris litteris legit: non qui le ipfum comendat led quem deus commendat ille pro^ ^ . I V jbacus eft: equidem non probo. Cpielatiuu diicordat ne aliquando ab antecedente ? Difcordat.In quibus aeddencibusr 1 n genere 8>L numero ,Q_uomodo l genere? / rr n ‘ 1 ^ 1 Vt apud Salufhu: Eft locus in carcere quod cullianu appellatur, ** Q_uomodo in numeror Vc oes tenues acqj humiles qua: maxima vwy>»oiSt in populo multitudo efh; libi prxlidium paratum putae. *>-»♦* *»! , lius, &C ab auis maternis ut ariantiadesd* Mercurius Atlantis fi> lias filius &inachides«i. Epaphus louis inachi filiusa regibus uel conditoribus ut cecropidx.i*achenienles:ab Aenea xneadx id eft troiani uel romani.icem a noTe fratris * Virg.Tu phaecotiadas mulco circudat amarx Corticis* iMorores phaecontis * CDE Comparati uis, mei Omparatiuu qcf i* Quod cu Icelle&u pofitiui uel aliquo tL I participe (enlu pofitiui magis aduerbiu iignificat:uc lioe./ ralior magis liberalis fortior magis f ortis &dodtms magis dod? Comparatiua cuius generisr Communis prxeer unum duntaxac quod eft maiculini fenior t CjCoparatiua que cafum exigue poffc Ce* Ntum cu q uel abltm line q;cu alio ablato lignificace excelfum: & cu oibus caiib9 quos habe-/ te pollet poficiuu fuumrut hoc dolium effc plefiius olei illo uti qua illud tribus digicis.ue*^ relatiuaSCnegatiua lemp fine ^[ablatiuo iuiiguntur;ut nemo e dodlior Platone t CjComparatiua unde formant f A noibus adiedbufs fignificantib0 accidens qcfincrementu dlmmutioneqj fulcipiatlut ab albo albior uel a X>bis ut a detero deterior: quod Tbbum cefte Seruio minus boriu figmficac no peiore. Virg.cu duo iunc apib9 reges alcerum deteriore hoc e mmus bonuiubet necari. Deterior qui uifus eu ne prodigus adfic Dede neci: a pocior hic & hxc potior & hoc po^ tius. a parcicipiis qux tunc m nomen tranleunc ut amas aman/ nor. a prxpolitionibus fiue aduerbiis ut extra exterior ultra ul-> , > • terior; qq excer quoqj nomen reperiatur:ut Virgilius.Fas extera *• 4'° ^>tc. * quxrere regna. Antiqui aliquando a ^nominibus Si nomimbus propriis coparatiua &iuperlaciua pratulereiut iple ipfior ipfiffiV mus Nero neronior neromffimus, i iciLO j i Quomodo formatur comparatfua f A prfmo cafu definente m i ut alous albi albior fortis forti fortior. Qux furit coparatiua anomala qua; contra hac regula formant t Bonus melior optimus malus peior pellimus; magnus maior maximus: paruus minor minimus: dexter dexterior dextimus: fmifter Imifterior limTtimus. xienex lenior line luperlatiuo; iuuenis iunior fine fuperlatiuo mul tum plus in numero fingulari generis neutri; in plurali omnis. A nominibus qux habent uocalem ante is uel ante uscoparatiua non formantur: fcd accipitur magis aduerbiu :& dicitur magis arduus magis tenuis magis pius; quis tenuior apud ueteres re/ peritur; 8t luuenalis egregius dixit pro egregiu;Egregius ccenat meliufcp milerrimus horum. ^Nequam comune trium generum nequior format coparatiumn Stluperlatiuum nequifTimus. Ab aduerbiis fiue prxpolitoib9 in ra fiut comparatiua in erior;uc extra exterior intra interior ultra ulterior citra citerior infra l£e/ rior fupra lupior poff pofterior ance anterior ,ppe ,ppior: a Ixpe coparaciuu non luenit : Cato tamen fuplatiuo ulus e ixpilTirttarg^ dilcordia fuiffe dices. Fride prior cuius (uplatiuu e primus :bum gto lugat & ad plures fui generis coparet. Virgilius. Primus le danaum magna comitate caterua; Androgeus offert nobis.Ergo d prior de duobus '.primus X>o de pluribus dicit. Magnificetior &C a magnificetiflim9 munificentior 8t munificeciffim9 beneficentior £< beneficentidius; quis a magnificens munificens St beneficens denuari uideat' tamen hxc I ufu no lut; fed ,phis utimur magni ficus mumfic' beneficus, Cato de rege Pcolernxo dixit optimo fitiuo accipit ut fenior £ lenex: r.onunq fignificat minus pof a> uo: ut Triffcior £x lachry mis oculos fufifula nitentes: g fubtriftis. Etquadoadcbtrariacoparat minus poficiuo fignificat :ut fi dica mare pSticu e dulcius qextera: hic cftedit patu aliqd dulcedinis habere plus q extera .Coparatiua fxpenumerodlminutiuo^. for maaccipiuc a neutris addita culus: ut maius maiulcuIusSiregi men feruae coparatiuojt, Terctius. Thais q ego maiulcula eft • C|VIagis aduerbiu non folu pofitiuo feci etia coparatiuo aliquando lungittcu uel ad fe uel ad aliu coparat.uc Achilles fortior Aenea magis q iuftior: & Aiax Vlyxe fortior magis q Diomede. Nocacf queadmodu dicimus ego fum fortior q cu in noinatiuo cafu: ita dicimus etiai obliquis: iudico te dodliorem q illu: amo te magis q illu: inferuio tibi magis q illiiindigec te uel cui magis q illo uel illius. Quando coparatiuo iungit mulcoiuidet plus fi/ gnificare q fuperlatiuu.Cicero de officiis. Vale igitur mi Cicero: ubique perfuade elfe te qdem mihi caridimu: led multo fore ca/ rfpremdi talibus monumencis praceptilqf laetabere. * Coparatio quoties fit apud grxcos ad unii fui generis coparatiuo ucuncur:quocies ?t>o ad plures fui generis fuplatiuo. in quo nos cu illis couenimus: & hoc ab eis fadu eft ut ienfum comparatiui ienlu fuperlatiui diftinguerent: q utricg hoc eft coparatiuo 8c fu ✓ perlatiuo gtum tribuuc cu careat abito. Apud nos uero illa abi/ guitas non e: q coparatiuo ablatiuu damus fiue ad unum fiue ad plura diuerfi generis referat. tamen illa grxco^. ratio tati e mo/ methucialatiniad forma grxcx coftrudiois imitati coparatiuo genitiuum addiderint: utiqj inter duo fic. Aiacum fortior fuit 1 helamonius: & maiiuu melior e dextera .Si tres fuiffec Aiaces: non fortior led fortiflimus diceremus. ficut digitoiy. medius eft longiffimus, Vnde non licet dicere: Pyrrhus eft dodior lentina/ tibus: led dodifiimus lentinatu. Virgilius. Huic coniux Sicheus eratiditiffimusagri phcenicS: & Horatius i lermonib9:0 maior muenu inqt:ad duos enim Pifones filios patreqj fcnbebat. Oui/ dius I pfona Medea: qua: duos filios habuit. Cum minor e pueris iufius ftudioq? uidendi Conftitit ad gemina: limina prima foris. Ca;far in comentario decimo. in teftamento Ptolemxi patris hxredes erant fcripci ex duobus filiis maior, hinc Cato maior 8i minor :Scipio maior & minor de duobus dicitur: de plurib9 uero i Fabius maximus & Valerius maximus. Coparatiuu igitur inter duo ponit: fuperlatiuu inter plura: quod manifeftifiime often/ dit Cicero cum ait in Pifcnem: me xdilem priorem prxtore pri/ mum.quippe xdilesduotantu erat:ficut duo cenlores&cluo confoles icxceri autem magiflratus plures erant. Nota hoc et interefie inter coparatiuu & fuglatiuu ;q> dubitando uel interrogado: coparatiuo utru clicaus fuplatiuo ucro djd.cuius rei ratio efl q> coparatiuu de duobus dicit: fuplatiuu de pluribus* Quitilian9: ita no tatu utru fit meliusifed qd fit optimu quxrit. SC Cicero: utru potius aut qd potiffimu dicaus. lugit tamen qd etia cu coparatiuo fed Iproprie: utru uero nunq cu fuperlatiuo. Quot modis fit coparatiof Quattuor aut ab una fubftatia ad alia ut ego fu maior te .aut ad fe ipfam ut ego fum ditior fblito:uel di/ tior hodie q heri: aut ab uno accidere ad aliud i & tuc femper fere utimur aduerbio magis: ut ego fu magis fortis q dodus: aut ab uno adu ad aliu: ut ego malo uita q morte: & magis lego q difeo* Quot modis no pot cu ablato iugi coparatiuufQuinq; aut cum coparatiuu ad duos fit tuc enim eget genitiuo: ut duoijt fratrum maior eft Marius. aut quando no inuenit ablatus :ut dulcius efl mare ponticum q extera maria. aut quando inter ipfa adiediua fit coparatio: ut ego fum magis albus q niger & non nigro:uel c5 iter ipfa X>ba fit coparatio: ut plura audio q credo:uel cum didio a qua fit exceptio fuerit I noTatiuo :ut Diomedes fuit fortior qua troiani omnes prxter quam Hedor. coniundio enim exceptiua copulare debet fimiles cafus. Quot modis no potefl coparatiuu regere ntum cu q T Similiter qnq;, autcu coparatiofit inter dues tunc eni omlno reqrit gtm. ut duo^fratru maior efl Marius: aut cum no inuenit ntus: ut nihil efl crudelius nece: & nihil efl ipfi fe ipfo carius: aut quando relatiuum e termin9 coparationis: ut uirtus qua nihil e homini melius: aut quando ponit cum didione negatiua: ut nullo hole fis tardior: aut quando didio aqua fit exceptio fuerit in ablato ,ut Diomedes fuitfortior omnib9 troianis prxter q Hedore * C IDESuperlatiuo. ^ q Vod efl nomen Superlatiuumf Quod ad plures lui gene ris comparatum fupponit omnibus: uel per fe prolatum politiuiintelledumhabetcumualdeaduerbio. _ „ Quot fltnt terminatioes fuplatiuo^ f Odo dux frequetiffimx l nmus8cin fimus: & fex perrarx iniimus ximus timusremus fimus nimus. Superlatiua in rimus definetia quo formant f A pofitiuis in r definentib9 fiue fecudx fiue tertix declinationis fue/ rit addita rimus; ut pulcher pulcherrimus pauper pauprimus, excipiut dextim u s & fen/xtfmus p dexterrimus & finifierrimus. Superladua in fimus delinentia quomodo for maturi A genitiuis fecudx declinationis addfca f&fimus: 8ia genitiuis tercix addita fimus:ut Iocluples locupletis locupletifTimus;Excipiunc a fecuda qux funt anomala;bonus opcimus malus peffimus magnus ma/ ximusparuus minimus multus plurimus; & qux a facio copo^ nut;ut magnificus magnificeciflius munificus munificetifflmus maturus maturrimus.Cicero tamen ad Hereniuman xtate inqt uelic copare macuriffiainupus nuprimus.PIautusicaptu homine liuperu 2Xnoujciu; uctus uecerrimus; A tertia X>o excipiantur facillimus difficillimus gracillimus humillimus fimillimus difliV mdl/mus. Excipiuntur etia qux in bris delinunt; qux ris mutata in er accipiut rimusiut falubris laluberrimus celebris celeberrri mus. uetus a ueter quod olim in ufu erat uecerrimus facit. 4fln ximusquotfuperlatiua definunt f Duotancum.*maximus8t pximus.quod uocabulu dum pro cognato accipit ; fignificatum habec pofitiui;ideocp a feriptorib’ legu fxpe coparatiue pfercur: ut proximiores.Lpropinquiorescognati. 41 n cimus quot definuntf Vnu dutaxat anomalia optimus; & hxc deriuata ab aduerbiis fiue prxpofitioibus: inter interior intimus; ultra ulterior ultimus;citra citerior citimusiextra exterior excri mus quod etiam pro poftremo ponitur. Plautus in truculento. Bona perdidiimala repperi; fadtus fum extimus a uobis. Hxc funt ab aduerbiis fiue prxpofitioibus;fupra fuperior fupre/ musiexcra exterior extremusiquia fi effent a nolatiuo fuperus 5i exter feruaflent regulam. In nimus quot fuperlatiua definunri Vnum dutaxat anomalum minimus. In rimus quot fuperlatiua definunt T Vnu a X>bo detero deterior deterrimus: & unum anomalum mulcum plus plurimus:prx/' terea qux fecundum regulam formantur. Nouiffimus licecanouofuperlatiuum fit;tamen pro pofitiuo po nitur; 5i ulcmium fignificat. A pene Plautus fuperlatiuum formauit penilTimein ciftcllaria; ita mea confilio peruertit peniffime. A penit9 penitillim’ fuplaciuu format ;ut ex penitiffimisxdib5. »’ i i Superlatfua qua: a pr aspofitiottibus uefiiuf : ipiay. pratpofitionti exigut cadis: ut arbor illa eft proxime littus. A nequam ficut fupra de coparatiuisdiftu eft: fit fuperladuuin nequiffimus. t Illud aladuertendu diligenter eft :q> q pro ualde femper fungitur faperlatiuonuq pofitiuo: ut qfortiffimus&qcelerrirne: quado Xo q accipit ,p quancu: nunq iungit fuperlatiuo nifi addantur Xba poffu queo ualeo: & qui eiufde fignificatiois funt i ut dicam qbreuiffime potero :feci qoptime quiui. Ter Xc nunq iungitur fuperlatiuo: nec dicere poffumus poptimus pdoftiffimus. E co/ trario aut q quando ualde ffgnificat nunq iugttur pofitiuo nec et comparatiuo: nifi forte cu per uel oppido uel (ane uel admodum uel ualde uel nimis: tunc eim pofitiuo fungitur. ut Seruius!SuI picius .Sane qgrauiter ac molefte tuli ut debui .A .Gellius uoce admodum qfuaui oppido qlibens nimis qimpium .Et Brutus in epiftola .Suos ualde qpaucos habet: & ireru: fane qgauifus fum. Perq tamen ufitatius eft: ut pq bonus perq pulcher pq dotftus. ualde bonus ualde pulcher ualde dodlus. Per Xo pi ualde fungitur femper pofitiuo: ut ppulcher pdcdlus♦ Cum uero q pro quatum accipitur iungit pofitiuo: ut Teretius: Re/ecit fe in eam flens qfamiliariter .i. quatum familiariter. & in eunucho ,Tu fcis qintimu te habuerim: quantum . fiimit. n. hic intimus pro pofitiuo quemadmodu ,pximus: fic etia iungitur comparatiuo: ut qdodlior eft Ariftotele Plato.1. quato dodlior. At qui dicunt narraui qbreuius potui errant idicendu eft enim qbreuiffime potui, (Quod eft coparatiuum feu fuperlatiuum huius pofitiui pdodl9 « Multo dodtior coparatiuum: 8i^dodiffimus [me multo dotftiflv mus fuperlatiuum. Perq nunq iungitur cum fuplatiuo .Nam quod legit apud Q.. CurtiU .Beffum queqj badrianoy duce pqua maxTe poffetexer^ citu coatfco defcedere ad fe iubet terror potius librarii dicedus eft: cii alia quoq; coplura apud eunde audlore corrupta fint i | Mulco et p ualde ta coparatiuo qua fuplatiuo adiugic : ut multo dodlior & longe dodlior: mulco dodliffimus&Ionge dodiffimus. Superlatiuumgeniciuoiungic &ablto5iaccufatiuo: uc Hedor fortiffimus troiattoiji ; 8c mulco maximus t & proxime domum. ^ Cum luperlatiuo iugitur femper qfqp omnis aut no fungit: neq; enim dicendu cfl omnfs optimus omnis peflimusi fed optimus quilcp8C peffimus qfqj, Et fimiliter (i iuperlatiua in diuerlo cafu } onat ficimaxia qfqj fortitudie debet hoftibus refiftere: maximo qfq; aio caluniatores defpicitiualidiffimi qlq? corporis paret arma. c6( >aratiuo X"o e contrario n5 qlqj conuenic fed omnis. ut Quin tiharms.Scruulcs penates & omnia utilicra, r.ec licet dicere boni £< fapic tes gq: licu t non licet dicere oes opti mi & oes lapien/' tiuimj. Excipiatur ex pofitiuis qua; fuplatiuo carent: ut pius 5C itrenuusidicius n.oTspius&ipiusqicp, Saluftius, Nam ftrenuus qui/cpaut occiderat!pradroautgrauiter uulneratusdiicefTerat. 11 e numeralia: ut tertius quifq? quartus, quilcp: nam primus & ultimus fuplatiua funt.Cicero. Primo quccp die cofules ad feriatu n ferar.ergo no e dicendu omni qnquagefimo ano facius iubielea: ied quiquageffimo qcqj ano. & hinc fadum eft ut dicamusunus qtq? Imgularis q1qp.nam fingulanfiimus quo pleriqj utuntur non »eperirur: ficut ab unico no reperitur uniciftimus. Quotus ecia Jungit cu quifqj: ut quotus quifqj eft.i.quotcunq; fint I lliud qucqj notandu efl q> quifq; gtum pluralem non babet cum adiedtiuo duntaxat iundium: ideo utimur genitiuo fingulari pro pluraluuc optimi cuiufcuq; aiusip bonoy. omium animus. Ea al meglio&al piu preflo che tu poi. lac quamoptime 8i quamcelerrime potes. io ion afiai piu grande di tutig It uiterbefe cbe Ibno minori di mei t- anche fono minori de quelli che fono magiore di me. Ego ium maximus omnium uicerbienlium minorum me :8i ommbus maioribus me. Eilendoio natoaromafon magiori di quelli che ibno minoridi rne:e minori di quelli che lono magiore di me. Ego cum natus fimfRonue; (um maior omnibus minoribus me: bi maioribus me. Io fon piu indofto di quelli che lono piu dofli di me:e piu doflidi quelli che lono piu indodli di me, C Ego fum ldodiior olb9 doflforib9 mei olbus ldodlioribus me ♦ lofon minori di tutti quelli che Ion magiori di me^e anche lono I ii Iri*» ^Ct+^*r+*£»rU £«* i «rTP*. magiori cie quelli che feno minori di me. Ego fum minor omnibus maiorib9 me: & onibus minorib9 me. Io bo doi deti in Ie mano Ii quali (ono e piu loghi de gli altrfe due orechie in capotde le quale luna e magiore. Ego habeo duos digitos in manfous ca::erosjt longiffimos: 8C duas aures in capiteiqua^i altera eft maior. Tuti gli homini fortsffimi debeno co grade animo ulcere queai delefti dei corpoiche feno piu brutti de gli altri tuttl. Debet fortifhmus quifqj magno animo fuperare eas uoluptates. qux funt exteris foediores omnibus. In ogni diece anni fe refa el burolo a Viterbo. Decimo quoq; anno fiunt comitia Viterbi. C£)E Aduerbiis. iDuerbia localia aut in loco fignificat: aut de loco: aut p Iccu:autadlocum:aut^>fuslocum:autufqsad locum : Qua: funt aduerbia Ggnificatia in locofHic illic iffcic intus foris ibi ibidem alibi alicubi ufq nufq (icubi necubi nuncubi fuperius inferius ubicp ubicumcp. CQux funt aduerbia fignificatia de loco f Hinc illinc iftinc intus foris unde aliunde ficunde necunde alicunde & inde fuperne infer ne celitus funditus utrinq? undecumq* CQux funt aduerbia (ignificantiap loeu f Hac illae iftac eaiiqua nequa aliqua: & qua & utraq? & quacuncp. Qux funt aduerbia fignificantia ad locum ? Huc illuc iffuc intro foras ufq nufq eo eodem fiquo nequo alio aliquo & quo fupiain^ *r«» !oc™rHo;rum«.m ifiorfum dextrorfum finifltorfiim & quorfum Furium uel iulum X?{us;dcorfumuerfus:ucrrqjX>ius: &quoqj/Mus, ^ Quot funt aduerbia fignificatia ufqj ad Iccu uel ufqj ad tempus ♦ Hucufc^iftucufq^illucu(q>quoufq^ _ 4jNomina urbiu ponuntur pro aduerbiis in loco fn genitiuo caiudi primx uel fecudas declinatiois fint:ut Tum biefui illic:fum Romx fui Romae fum Tarenti. q> fi pluraliter tm declinent ponuntur i ablatiuo: ut fum Baiis fui Thebis • tertias X>o declinationis nola m ablatiuo ponuntur; ut fui Carthagine Tybure Neapoli - Potlrmus etia loco aduerbioiy humi domi belli mffitix&ruriin datiuo:ut fum humi ftratus: dormio domi: eram ruri: belli fiue milicix fortis fum. repericur etiam uefperi luci aduerbialiter i umitut uefperi ad te ueni: uefperi ad te uenia: Si luci fimilicer. Cicero in philippicis .Quis enim audeat luci Si I militari uia. f Pro aduerbiis ucro de loco&: per lacu ponuntur nola urbium in ablatiuo cafu cuiufcuqj declinatiois Si numeri fintlut uenio illic : autrranfeoillac:uenioauttranfeo Verona PatauioCarthagine: Thebis: Si iic domo humo rure militia bello. I Pro aduerbiis %o ad Iocu nomina urbium ponutur in accufatiuo. ut eo Romam Tarentu Carthaginem:eo illuc: uenio idue: Si fic eo domum humum . rus militiam bellum. Si fiat /ncerrogatro per quorfum quo refpondetur T Dextrorfum linillrorfummerfus Venetias T^fus Thebas uerfus Romam. Si fiat interrogatio per qua quomodo refpondet f Hac illae iflac: Roma Venetus per urbem. Sifiatinrerrogatio per quo quomodo refpondetf Huc illuc xtro foras:Venetias Romam Thebas rus. Si fiat interrogatio per quoufcp quomodo refpodet f Hucufque illucufqj: u!cp ad annu: ufqj Venetias ufeg Thebas ulqj Romam: ufcp ad urbem:u(cp rus ufep domu bella militiam humum. Nola ufrofji. ac mulieri propria: ite nola appellatiua holum aTaliiJ locoiji Si aliaiy quarucunqj reiy quxrunt prxpofitione: ut fum in urbelagroa Socrate: eo in< urbem ad agru ad Socratem: uenio ab urbe ab agro a Socrate uel de Socrate: tranfeo per urbe per agrum per loeu in quo eft Socrates: eo uerfus urbe uerfus agru PiTus Sccratcm: eo ufqj ad urbe ufq* ad agru ufque ad Socratem lnterdu tamen poeta: omittunt prxpoficioes: ut Italia fato pfus gus lauinaqj uenit Littora. Item Deuenere locos. | interdum etiam propriis noibus addit prxpofitio: ut Cicero.Ha die Verres ad MeflTana uenit. Aliquando fubauditur prxpoficio noibus urbium: ut Virgilius.Non Libya: no ante Tyrodeiped9 Hiarbas. nominaliter ponitur tyro: nam fi aduerbialiter ponere uoluifiet: dixifiet Tyri in cafu genitiuo. ISupina etia prspoficione no egentiut eo cubitu: Si hoc e dignum lelatu; pro eo ad cubandu; Si hoc eft dignu quod referatur^ I iif Verfus lemper poflponitur :ut Italiam X>fus Megara Xfus.Salu ibus .Qu em locum Chartaginiefes Aegiptu X>fus finem Iperii habuere. Cicero de diuinatione. q cum exercitu luftrato Aretiu Xfus caftra mouiffet .Interdum huic aduerbio iungitur ad: ut ad orientem uerfus ad occfdencem uerfiis. k IDE nominibus Heteroclicis. q Ve funt nota Heteroclita .'Qua; no feruat declinatione aliorum nominum. Vc Pa fcua palcuaj Pafcua palcuorum. Epulum epuli Epulas epularum. Delitium delitri Delitixdelitia^. A delitium fitdeiitiolu; quo utitur Seneca inepiftolis. Carbafus carbafi Carbala carbaforum. Arbutus arbuti Arbuta arbutorum. Intubus intubi Intuba intuborum . Virgilias. & amaris intuba fibris. Pergamus pergami pgama pgamoy aedificia fublimia troiana. Cadum cadi Cadi caelorum. Altilis altilis Altilia altilium. Supellex fupellediilis Supelledilia .lium. Tartarusri», Tartara rorum, Suparus r i Suparn rorum; Tmarus r i Tasnara rorum. promotoriu Laconiae circa fine maleas: unde ad inferos dicitur cflfe defcenfus: oftenditur n. ibi qusda prairupta uorago: per qua dicut Hercule emerfiffe. Menalus li Menala lorum: mons Arcadias. Auernusni Auernano^: lacus prope puteoloa. r didusabauibusqnx luperuolantes nimio factore decidant:Ut Virgilius ftjraue olentis aiierni. Didimus mi Didima orum: mons Phrygiae. Pileus pilei Pilea orum. Garganus ni Gargana orum: mons Apuliae. Gargarusri » Gargara orum. Pax caret plurali Horatius dixit paces .Bella quispaces Pelagus longum diffundit in xu um • Vulgus Vulgus neutrum caret’ plurali numero. Tellus Humus Pus Fas h Fors Tabi Nemo o y+\ 'Z- Virg. Scindit incertu firudia in contraria uulgus.Sed hic uulgus habet pluralem* Cicero.Saturnu maxime coluc uulgi: raro tamen utimur mafcuIino.Virgilius. ->~ In uulgum ambiguas Ipargic uoces. carent plurali. carent fingulari. CDuo ambo & tria declinantur tantum in plurali: a quattuor ad centum lunt indeclinabilia. Ilia Compitalia carent fingulari. Moenia Neptunalia Manes Nundina: Proceres Calenda: Penates Nonae carent Tenebrae Idus Exta Athenae Arma Thebae Infidiae Mycenae Artus Venetis Sponlalia zizania Diuiciae Mins Indutiae Pilees pro figno caelefti Manes |Cxfares Aiaces Fabios Scipiones pluratiue dicimus: led Gc non firnt propria nomina:(ed appellatiua & xquiuoca. Soles&i Iunx a poetis duncaxat pluratiue ponuntrr :quia interda plurcs uidentur ad (enlum oculorum. Sanguis &puluis ufu carec plurali. Mei frumentum ordeu far uinum auftoritate habent pluralia. Aurum argentu ferru oricalcum plumbum ftannutnele<5lmm uitrum carent plurali: tamen aes habet xra in plurali itt tribus caftbus. Metallu quod eft nomen generale: habet pluralem nu/ merum per omnes calus. I iiii carent fingulari. / fr v. l ' W"-' , i'*" ' -.. ... • . Tricicu caret numero plurali, frumenta tamen ordea pifafabas lentes in pluratiuonumero inuenirHUs . Acetum mulfum oleu Si (imilia carent numero plurali: mulfum eft uinum mellituunuenit ec ia, aqua mulfa hoc e mellita. Piper zmziber fel in ufu communi non habent pluralia. Mei tres tmmodo cafus habet noiatiuu acculatium Si uocatiuS mella. 1 hus rus thuris thura ruris rura. Bklneu balnei habet plurale balnea balneo^t & balneas balbarum Locus Icci facit in plurali loca locorum Sdoci loco^c: utrunc^ ide fignificant :tamen loci in mafculino fignificanc etiam (edes argu/ mentoijt apud rhetores. locus eciam ioca Si ioci habet in plurali. * Balteus fimiliter baltei St baltea habet in plurali. Railrum neutru: raftri &raftra habet in plurali. addunt quida porrum frenum claufirum filum capiftruni. Rabies (anies caries pernicies (cabies carent numero plurali cum ii milibus noibus quinta: declinationis: res tamen Si dies acies fa.* cies .pgeniesfpecies materies habent numerum pluralem. Spes tres tantu cafus in plurali habet. luuenalis, pofl damnum teporis & fpes Deceptas, a quo noie copofitum effc expes: habes mum dunraxat& uocatiuum .Catofacicru dixit fecundum anolo giam: fcd non eft in ufu. «V crua e plurale huius nominis quod e ueru: & reperiut djataxat duocaius: uerua&uerubus *Virg«ueri bufqj trenietiafigunt.• Fors non habet mfi forte: ut fors fortuna : &c Forte fua libycis tex peftas appulit oris ♦ -«■•v.,- ffabi & rabo duntaxat reperitur «Frugi indeclinabile eft. Vicern dicimus uice; alliis cafibus lingularibus raro utimur t plurale integer eft • Precis preci precem & prece: pluralis eft integer • * Nex repentur apud Ciceronem & alios probos; unde (eminex. /^Poncus aer xthcv carent numero plurali* 'f Sal neutri generis pluralem no habet: mafculini habet (ales & (a libus pro qua da urbanitate dicendi ;tradlum ^>bum a fale qj ficut lui ciboy; ica fales condimentum fint orationis* & dicit etiam in lingulari «Teretius ,Qui habet (aleni quod in te eft. Laterem accufatiaus efl non habens alios cafus in fingulari: raro tamen reperitur latere. Sponte ablatiuus folus eft: ut fponte fua. IVIadeI uocatiuo tantu inuemt~:dicit tamen made uirtute efto> Ador genus Farcis eft aptu facrificiis deorum generis neutri: 8l indeclmabileiab adorando diflum Prifcianus affirmat: at Feftus Pompeius ab edendo uel ab adurendo dicit appellatum • igne n. toftum fiebat, Vis omnes cafus habet ut fentit Prifcianus. Interrogatiua relatiua infmica diftributiua' carec uocatiuis: ideo abo no habet uocatiuuqa ediflributiuu&iecudum Prifcianuin relariuum.duo uero colietfl/uum habec. & omnia pronoia carent uocatiuis prxter tu meus nofter & noflras. (Os oris ora tantu habet in plurali :qi| Virgilius ufusfltonbus. , Os offis in utrcqf numero omnes habet cafus. Gps e dea terra:: qua: & tellus dicitur♦ fed opis opi ope ope au/ xiliu fignificat &facultate:ut affer mihi ope 4. opitulare mihi., & Virgilius. grates perfoluere dignas No opis e noflrx. i • facul tatis. Hxc Opis nympha quxda fuiticuius poetx faciut menti/ . ,orem: opes uero pluraliter fignificant diuitias Suppctix in plurali tantu auxilia fignificat: & iungit hoc T&bum Ife-e lemper cum fero ifrequentiffirnumqi eapud hifloricos: ut fuppetias tulit: hoc e prxfidium attulit uel mifit. Quida putant ego quoc^ pronomen heteroclitum effe: redus nuifam habeat cum exteris cafibus fimilitudinem. Uefperus feu uefperus e ftella qux ante nocte appares hefperus. feu uefperus feu etia uefper dicit. Virgflius.Xnre die claufo cc/ ponet uefper olympo: ante luce ?fo lucifer dicitur . unde fit ut extrema pars diei feu malis nodis principium uefpera dicatur in feminino uefperu in neutro. Veiper etia uefperisin mafculino, ut it Virgilius. unde q in principio nodis falutare uolut :bonum uefperu dicere cofueuerat; quod magis cenfco pbandum Sj.quod a plerifqj dicitur bonti fero: cum n. fero aduerbiu fit & tarde figni ficetimala lprecatio eft:optatcp ut bonu tarde cueiat: melius fane & elegantius diceretur bonu feru fiue felix ferum :nam ferum diei apud pbatiffimos hiftoricos reperit pro extrema parte diei. jJL* gJJL* -t p-c-*. Liuius, Eratfam diei (erum. ego more noflrx religionis (eques ‘Xv/WvX* dicere foleonoftem quietam. IPenu etiam aliquando indeclinabile reperitur: ut apud Adlium. Penu aut optimu efl & nihil defit. dicit tamen hxc penus penus quartx& penus penoris tertix .Verba A.Gelli funthxc.Scxuo/ lam ad demonftrandam penum bis X>bis ufum. Penus efl inquit quod efculentum aut potulentu eft familix • qua: °PUS non fac,c caufa paratu 8t penitus reconditu :unde a penitus penus dicitur# Na quas ad ededum bibendticp in dies (ingulos prandii aut camx caufa parantur penus non (unt: fed potius ea qux longx ufionis caufa recodunt .Seruius Sulpicius ait Sacco Helio placuifle: non qux ad efum & potu fpeflat: (ed thus quoqj 8i cxreos \ penu ede* Maflfurius Sabinus quod iumentoy caufa apparatu eflet: quib9 dnus uteretur penori attributu dicit .Penu igitur ea omnia coti'' nent qua: ad ufdlu pertinent: fed priuatu fi modo domi repofica furst: nam locus ubi ifta reponut Varrone tefle penariu dicitur, qux Xo ad uiftum publicum fpeflant commeatus uocantur: fed fere nihil aliud cotinet q annonam: non enim efl annona tantu furmcntaria: fed carnium falitaijt &alia^. huiufmodt re^..Cicero de diuinatione. putaret annonam in macello cariorem fore. Repetunda^ dutaxat in genitiuo plurali inuenicur: de quo Xbo | fuperius differuimus cu de participiis traftaremus. } Indoles nunq fere nifi numero fingulari inuenitur: Ggnificat aut lupueris & adolcfcetib9 fignu futurx uirtutis. Cicero, ut enim adolefcetibusbona indole prxditis fapientes fenes deleflantur. ^ Quintilianus. in primis anis laudaretur indoles. Cicero tame et de uiris indole dixit de officiis. In qbus e uirtutis indoles c5mo/ uent. Ide p Cxlio. Si qs iudices hoc robore animi atq? hac indole uirtutis 8i cotinentix fuit .Liuius de Lauinia ia matre & Tperium adniiniflrante .Tanta inqt in ea uirtutis indoles fuit. Lucanus. Indolefidignulatia:fifanguine prifco Roburinefl animis, liy dole quafi generofitatequada uirtutis arq: animi. Liuius ena ltt mala parte accipit. Na loques de Hanibale cum inqt indole uir/ tutu ac ultio», trienio fub Hafdrubale Iperatore meruit. ^jCopixquado militum multitudine fignificat tantum pluratiue declinat; ut copix Cxfaris copix Popeii: reperitur tamen etiam in fingulari fed praro.Popeius ad Domitia. Atcy etiam hortor ut cum omni copia ad me uenias.Salu{lius.Pofi:remo ex omni copia Catilina»; neq,- in pradio neque in fuga ^ujJ^Msjgenuus captus. Virg.ii.a:neidos: & qua: fit circu me copia luffcro. proprie aucin fingulari copia fignificat facultate poteftateq;: utfacia tibi copia infpiciedi libros meos .f.dabotibifacultate: nec iungit cum alio Xbo q cu facio apud oratores apud poetas uero cum aliis uerbis: ut cu do das. Virgilius. Poft q fcrogreOi Si cora data copia fandi. '" accipitur etiam pleruncp copia pro abundantia: ut copia oratio/ n/s copia frumeti. Barbare oms fere xtatis noflrx ufifunt copia o exeplari: quod nufq apud doftos reperitur. xcubixSt uigijix tantum pluraliter dicuntur: hoc aute inter le differunt: q-’ excubix diurna:Si noflurna:: uigilix uero duncaxat nofturna:funt. flTencbrtE quando nofte fignificat pluratiue tantu dicuturiut luce &' tenebris fcribo: pro die Si nofte fcribo. Differt auc prima luce & prima diejnaibi intelligit prima pars diei&quafi diluculo: hic autem prima dies. ita primis tenebris Si prima nofte: ibi de parte noftis loqmur:hfc de ipfa nofte. Si diluculu uolumus (igni/ ficare ante luce dicimus non ante die: na ante die fignificat ante lepus: prxcer q fi de certo die loquamur: ut ante die decimum caien.noueb.hoc e decimo die ante calen. nouebris. Vbi notandu efh prxceptu Pauli q aitlante diem decimu calenda^. Si poft deci/ mu die calenxque utrcep lermone undecimus dies fignificatur: an te ncftem X^o pro crepufculo optime dicimus. ucs& ilrucs nunqfere pluratiuedicuntur. f i rxfloaplerilq; inter noTa ponitur :Si nullum habet rafiiminec al:rerqcuiubilantiuoXboconftruit:utprxflofum:na praefto adfum magfs poeticum efi:. dnftar quc-qj nonulli nomen eflfe exiftimant indeclinabile: Si fimi/ Jitudine fiue xqperantia fignificat:ut inflar montis. Scalx&fcopxtantum pluraliterdicutur:&Iicetaliquandofcala jueniat:girapfert barbarifmu(fi Qiiltilianocredms) comittit. Liberi % filiis pugillares nuptias litterae p epiflola caret ffgulari, Inimicitix duntaxatinpluralirepitur. CDE Figuris. ^"l^^lguras quas graeci fchemata uocat quomodo diffiniunt. I Figuram effe dicunt uitium cu ratione neceffitatis orca/* tufue gratia permiffum. Quomodo diuidut figurasfiue fchemata t Alia dicat effelexeos alia dianceas: fed dianceas ad oratores duntaxat pertinere :lexeos uero ad grammaticos, Rurfus figuras fiue fchematalexeos qua: ad gramaticos ptinent quomodo diuidut f Alias dicut effe di<3ionis alias locutionis alias conftrudlionis. Quid eft barbariTmusrEft parsoronisuitiofa quae uelfcribedo uel loquendo uitiu cotrahit: apud poetas metaplafmus dicitur« fQuid eft foloecifmusf Eft uiciu in cotextu partiu orationis cotra regula artis grammatica:fidium: quod apud poetas uocatur: ab A finio Capitone imparilitas didlus e ;&a uetuftic/ ribus fcribiligo: ut A.Gellius teftatur. Cauenda ne funt ha:c uitia f Profedo elaborandum eft ut prima barbarifmi ac (olceciTmi foeditas abfit: fed ^a aliquando excufuv tur haec uitia uel confuetudine uel audloritate uel uetuftate uel uicinitate uirtutum: magna in his diligentia adhibenda eft. Quomodo adhibenda e diligentia f Docendi funt pueri qua; oTno ujtanda fint ut:guerra treuga mulcotienspftabit fingulariffimus & fimilia: ite qua: apud fcriptores duntaxat carminum uenia aut laude digna fint: ut cantus ploxenus mapalia: poftremo qua: in foluta quoque oratione abdoflis recepta fint: ut Cicero canopv t exercitu dicit cu urbe canobon dicat: & duapodo & trepondo qux in ufu ab omnibus recepta funt :cum tamen nec dua nec tre apud auflores reperiantur. , . f Qiict modis comittitur barbariTmus * Vno & uiginti .pruno cu oroni latina: uocabula barbara comilcemus: queadmcdu icero illudes maftruga qdTardueft uocabulu oroni inferuit p Scauro. Que purpura inqt regalis no comcuit: eu (ardo^t maftruga mu tauit f Ite fit barbarifmus addiflione detradlione Imutatione tranfmutat:one littera: fyllaba: teporis toni & alpirationis. bi uitiuifier/ p numeros aut genera ficut foloecifmu: ueru tamen fcala & fcopa cocraqj or^ dea Si mulfa licet littera^, mutationem adiediione detradtionem nohabeat:noalio uitiofa funt q cf pluralia fingularicer 6i finguy Jaria pluraliter efferuf: Si gladia q dixerunt genere exciderunt. DE Solcecifmo. fblcccifmo multi errant qui eum putant in una parce rationis fieri pofiei ut fi' uiru ofledetttes dicamus illa : aut oftetl^ dentes mulierem dicamus illu: aut interroganti quo pergamus Refpondeamus Romae: aut obuiu unu falutantes dicaus faluete: fiquidem haec omnia uim perfefla: orationis obtinent: intelligi'’ mus enim illum uel illam uideoiRomae pergo: tu (aluere. Quot modis fit folcedfraus * Duobus modis: aut per parte orois*. aut per accidentia partium orationis. f per par(;es orationis quomodo fiut (blcecifrni • Cu pars pro parte ponitur: ut toruuq? repete clamat: pro torue nomen p aduerbio poHtu .Fit etia in ipfa parte orationis hoc uitiu: cu ipla pro fe nec in fuo loco ut conuenit ponitur: ut Cui tantum de te licuit f rp in te: & apud amicu eo ,p ad amicu: & intro fum: pro intus fum ^Per accidetia partium orationis quot modis fiunt (olcecifmif Tot modis: quot funt ipla accidentia . uerbi gratia. Per qualitatem nominum fiunt foloecifini :ut Hauriat huc oculis ignem crudelis ab aleo Dardanus: pro dardanius: proprium pro appellatiuo pofuit. Per genera: ut ualidas falices & amara: cortices: qq fupra dixeritis hic potius barbarifm um efie q (olcecifrnum: pro ualidi (alices &C amari cortices. ' Per comparationem; ut Relpondit luno faturnia fandh dearum: pro fan&iflima. ? Per cafus: ut Vrbem quam ftatuo ueffcra ed: pro urbs. Per m ocios Xboiy.: ut itis paratis Sjprimu uiri: pro ite parate: in dicaciuum pro imperatiuo. Per fignificationes. Vt (poliatur eos & corpora nuda r elinquunt. pro fpoliant. Per tepora: ut ceciditcp fuperbum Ilium: &’omnis humo fumat neptuma Troia: pro fumauit. ' Per perfonas: ut Danai qui parent atridis qprimu arma fumite: pro qui paretis, Per aduerbia: ut uenio Italia pro ab Italia: & ad Romam eo pro Romam . & intus eo pro eo intro. Per coiun&oes: ut fubiebo : uc numerum cu nauibus aequat bC arrige aures Pamphile. €1 'leonafmos e additio X>bi fuperuacua ad plena frgnificationem t utficefl ore locuta. CjPeriffologia eft fuperuacua /£>botjt additio fine ulla ui reijilut qua poterant ibant: & qua non poterant non ibanc. * Macrologia eft lententia longa & fuperuacua res non necefiarias comprxhendens: ut imperator cum exercitu re infeila retro ude uenerat regreflus eft. > * o r . fliautologia eft eiuldem rei uitiofa repetitiotut egometipfe. Eclipfis eft necefiarix didliois defedus quam deliderare uidetur cerfecSa lententia: ut Hxc fecu:deeffc enim locuta eft. ttfapinofis e alicuius magnx rei exrenuatio.-fententia non id quod cltendit agente:uc penicufqj cauernas Ingentes: uteruqj armato milite coplent. & Dulichias uexaffe rates in gurgite uafto. (jCacofyntheton e uitiofa copofitiodufbonum: ut /Ofaqj iuuencum terga fatigamus hafta. Amphibologia e ambiguitas didlionislqux fit aut per accufatiuu ut li quis dicat audio Socrate amare Platonem: A io te xacida ro/> rnanos uincere pofle;aut per comune X>bu ut fi quis dicat: Cato iniufte criminat:&no addat queuelaquoiautper diffinitione: ut uidi flatua auream hafta tenente.fic etiam per omonyma:ut fi qs dicat acieinec exprimat oculi uel gladii uel exercitus. poteft etiam fieri aliis modis:quos recenfere fuperuacuum eft. f jDE Metaplafmo. Vid eft metaplafm’fEft trafmutatio quxda refli foliaqj fermonis in altera fpecie: metri ornat9 aut neceffitatis ca. Quot funtfpedes metaplalmi t Quattuordec” :prothefi's epethe Jis paragoge aphxrefis fyncope apocope edafis lyftole diaerefls epi lynaliphe elipfis lynaliphe antithefis metathefis. Quid eft prothelisf Eft appoficio quxdam ad principia didionis Iitterx uel lyllabx: ut gnato pro nato. Epenthefis eft appofitio ad mediu didionis littera: uel lyllabx :ut induperator. I aragoge efl appofitio quxdam ad finem didionis: ut dicier pro dici, hanc alii paralipfin uocant. Quide aphxrefisfEft ablatio Iitterx uel lyllabx de pricipio didi onis cotraria prothefi: ut temno pro contemno mitte ,p dimitte. yncopee ablatio de media didoe cotraria epethefi: ut audader pro a udaciter & commorat pro commouerat. Quid eft apocope TEft ablatio Iitterx uel (yllabx a fine didionis tpfugus: cu Italia prima fyllaba correpta habere debeat. Qu id e lyftolef Eft correptio fyllabx cotra Xbi natura contrarix edhfi: ut aquofus orion: cum orion dici debeat prima prcduda. Quid eft dixrefis f Eft unius in duas fyllabas fada diuifio: ut eft Aulai in medio libabant pocula bacchi: pro aulx. Quid e ep/lynalipbefe coglutinatio duaijt lyllaba^. I una cotraria dixrefi": ut phxron jp phaeton: Sl xripedem cerua: aeripedem. Quid eft lynaliphe fe p intereptione cocurretiu inter fe uocaliu lubrica quxda leuifq? collifio:ut Atcp ea diuerfi penitus du parte gerutur. fic quado abiicitsmt Autouiu foetus aut uretes culta capellas, hxc a quibulda finerefis uel coi lilio nominatur. Elipfis e conlbnantium cu uocaliVafpere cocurrentium quxdam difficilis ac dura collifio .* ut mulcu ille & terris iadatus&a!co . Antithefis eft Iitterx pro littera politio: ut olli pro illi. Quid eft metathefiisf' e tranflatio littera^, in alienu locu: nulla ta men ex didione fublata: ut Euandre pro Euader. i DE Schematibus Lexeos. Chemata lexeos quot funtfMulta qde lunt led magis ne cellaria lunt dece & fepte prolepfis zeuma hipozeuxis (il/ Iepfis anadiplofis anaphora epanalepfis epizeufix paranomafi» Schclbnomacon paranomeon homotolcuton homopcotonpolyp/ toton hyrmos polyfyncheton Dyalicon l Prolepfis quid effcf Efl prxfumptio iecutaiy refy. ordine antecedes uel coturbas:ut Cotinuo reges fgenti mole latmus Conturbant. * Zeuma quid efirEft unius uerbi caclalio diuerfis claufulisapte coniundta: ut Troiugena interpres diuum:qui numina phcebi t Qui tripodas darii lauros: qui (idera fentis. i Ei ypozeuxis qd efEfl figura fupiori cotramtubi di%>ia Xba ffgu lis claufulis adiugut:ut Rege adit; & regi meorat nomeqj genvqj, 1 Sy Hepfis quid eftfEft d/flTimilmm chaluhp. per unu X>bu m con/ glutinata conceptiorut hic illius arma:hic currus fuit iccm fune nobis mitia poma;Caftancx molles: &C pre(T> copia Ia&is. CHnadiplofis quid eftrEft congeminatio didionis ex ulcimo loco prxcedentis XfusSC in principio fequetis: utfeqt pulcherrimus ai tur: Aflur equo fidens. * Anaphora qd efEfl relatio ei’de X>bi p prlcipia plurimo^. X~fuu: ut Nate mez uires:mea magna potentia lolus. Nate patris fummi: qui tela tiphoca temnis. Epanalepfis quid eflf Efl X^bi in principio uerfus pofiti in eiufde fine repetitio.uc Ance etiam fceptrum diiixi regis :8t ante, i Epizeuxis quid eilfEil eiufde Xbi in eode Xfu ilne aliq dilatione congeminatiomt Meme adfiim qui fecum me couertite ferru. C'f aranomafia efl quotiens de nomine aliud lcribit nomen ueluti qusda cogeminatio: ut na inceptio e artientium haud amatium. «IScheiotiomaton uel fynthificnomaton e multitudo noiumfimul coi udiori queda habitu ccpuladime Marfa manus peligna cohors fefiiua uiiji uis :8iiteru Nubila mx grado ^cellx flunua uenti, l arancmeon quid cft f Cum ab eifdem litteris diuerfa uerba iiv ^ clpiunt:ut O tite tute tati cibi tanta tyrannx tulifli. I homcroleuton quid efCu fimili mo diuerfxdidioes fumutur: ut eos reduci q rclinqui:deuehi qdeferi ma!ui:item abiit exceffit euafiterupic. Fit etiam hoc fchema quotiens media Sipoftrerna Xlus finem cofimili modo (entencix finiuntur: ut ecclcliaftes. Melius e uidere quod cupiasiq defiderare quod nelcias. Homoptoton quid efCum in cafus fimiles exeunt X'oa diuerla: •ut maerentes flentes lachrymantes comilerantes. k i Polyptoton qd efe multitudo cafuu uarictatc diftnfta i ut Littera littonbus contraria: fludibus undas Imprecor: arma armis pu/ gnent ipficp nepotes. Flyrmos quid e f Efb feries didionu quae tenorem fuum ufep ad ultimu feruac: ut Principio caelum ac terras campofcjjliquentesi Lui entemqj globum Iunx titaniaqj aftra Spiritus intus alie. Poly (intheton qd e f Hffc multis connexa coniundionib9 didio :ut Athamarqj Thoafqf: Pelidefqj neoptolemus :primu(qj Machaon. Dyaliton uel alyntheton quid efEft figura fugiori cotraria coiu/ ftionibus carens; ut Ferte citi fiamas; date tela; Ipellite remos. fDE TROPO. t Ropus quid eftf Eft didlio tranflata a propria fignificatoe ad impropriam neceffitatis aut ornatus caula. Quot funttropif Tredecim;mecaphora catachrifis metalepflS nieconomia antonomafia epitheton lynecdoche onomatopeia pe/ riphrafishiperbaton; hiperbole allegoria Homoeofis. Metaphora quid effc • Eft rerum uerborumqj tranflatio. Quot modis fit metaphora f Quattuor : ab animali ad animal: ab in anlali ad inaiale: ab alali ad inaiale: ab laniali ad animale .ab animali ad animale: ut Tiphin auriga celeres fecere carina;; nam auriga Si gubernator alam habent. ab lanimali ad inanimale: uc pelagus tenuere rates.nam pelagus Si rates alam non habent. Ab aiali ad inanimale: uc Atlantis cindu affidue: cui nubibus atris r- Peniferuqj caput uento pullat Si imbri • nam ut haec aialia mnt. ita mons alam non habec: cui mebra hois aferibunt . ab inaiali ad animal: ut cantu pedore robur concipis; nam uc robur alam non habec: fic Turnus cui haec dicutur alam habec. Sciendu eft alias metaphoras efle reciprocas: alias unius partis; reciprocas: ut altu mare caelucp profundu: poffumus enim con/ ner tere altu mare caelucp ^fundu. unius partis funtiut germlare uites ; fluduare fegetes; Si uolitare nubes. in his rebus alas flu/ jSLus& germina non muenimus. Catachrifis qd e f Eft ufurpacio alieni nominis :ut (aepe parricidl dicimus qui patrem non occidit: Si pilcina quae pifces no habet, haec enim mii extrinfecus (umerent: fuu uocabulu no haberent. CWletalepfis qd e."Eft didio gradatim pgens ad id quod oftendic i ut At pater omnipotens fpeluncis abdidit atris. &poft aliquot mea regna uidens mirabor ariflas. ^jVIeconomia quid eflf Eft tranfmutatio quxdaicuius multa; funt fpecies: aut enim ponitur quod continet pro eo quod continet; ut Nuc pateras libate louilaut cotra: Crateras magnos 1 tatuunc & uina coronant; aut per inuentore oftendit" id quod inuentum e:utSine cerere baccho frigec uenus:aut contra:ut uinumque precant;na deus eft prxfens;aut per efFiciente effedtu: ut pigru frigus pallida mors: aut per effe&u cfficiesiut i:rena fpumanc. {^Wonomafia quid ef Eft figura uice nominis pofica: qux a trib* fit:ab animo ut magnanimus anchifiades: a corpore: ut ipie a.xs duus alcaque pulfati fidera; extriniecus; uc Infcelix puer; atque impar congrefTus Achilli. Epitheton quid eft f Superuacua didlio cu proprio nomine; nam antonomafia uice nominis fuftmec: epitheton uero nunq eft fine nomieiut Hos mihi prxdixit ludius harpia celeno. & dia Camilla, Fit etia trib9 modis epithetomab animo a corpore & excrinfecus, His duob9 tropis ueliaudausaliqueuel uicupaus ueloftendius.* Synecdoche e pleni intelledtus capaxicu plus minulue ,pnundet; aut enim a parte totu oftendit:ut puppefqj tux pubelq; cuorum: aut contraiut Ipfius ante oculos ingens a uertice pontus In pup^< pim ferit. & fontem ignemqj ferebat. cum aute a parte totum ficiab infigniori parte faciendum eft. C Onomatopeia quid eft f Nomen de fono fadtu: ut tinnitus xris: clangorq? tubarum, 1 eriphralis qd ef Eft circulocutio; qux fit aut ornandx rei cauta qux pulchra eft: aut uirandx qux turpis e; ut Et ia prima nouo ipgebac Iuie terras Titoi croceu liques aurora cubile. & ne nimia Juxuqj obtufior ufus Sic genitali aruo: fulccs oblimet inertes» Hypbaton qd efEit traigreflio quxda >i3bo^ ordinem turbans: cuius fpecies iunt quinque; hyfterologia anaftrophe parenthelis rcmefisfynchifis, (Hyfterologia uel protyfteron eft fententix cum uerbis ordo mu tatusiut Et torrere parant flammis; & frangere faxo. 1 Anaftrophe quid eflf Verbojt tacum ordo prxpofterusiut Italia contra; pro contra Italiam. It ii tjParenthefis qd cft f Interpolita oratiodiucrfefenteti#: ut Aene 3s(neque enim patrius confiffcere mentem paffusamorjrapidum 'ii-v?** \ ^ a J nauespromittit Achatem. x/ $ v" i ^ ad nauespromittit Achatem. /,IV.. aCvovrvt' (Temcfis qd e f V nius copofi^uel fimplicis X>bi fe&ioiuna diftoe lx glbnx ut ego 8i tu Iegim9:ego& Socrates fcribius:tu di Plato ftudetis:aut diuerfi cafus:ut Remo cu fratre qrin9 iura dabunt. Zeuma e cu una ,pprietas fubieftis diuerforji accidetiu tribuitur: uni p prius alteri g pofteruis: qux fit aut a fugiori, ut fcribo ego Uiti dc tu aut a medio ut ego fcribo& tu :aut ab inferiori ut ego 8£ tu lego; licet potius legimus fit dicendum, fimiliterin genere 8t numero fieri poteft. C.Synthefis quid e f Cum aliqua proprietas tribuitur uni fubieriot aut pluribus copulatis; no gratia uocis led fignificatulub dmerlb genere aut numero: ut Triffce lupus ftabulis ; anfer festa: parsf irufta fecant: & Scipio & Laelius admirautur. ^Euccatio e cum prima uel fecuda perfona tertiam euocat :ut ego Cicero fcribo: uos romani omnia iubieciflis imperio ueftro. tAppolicio e cum una (pprietas duobus fubieriis fine copula atri/ buit uni notiori aut magis comuni alteri minus: ut aial ho Ioqc canifflella lucet. Virg. Ignaimm fucos pecus a praiiepfb9 arce-"Synecdochequid ef cu toti tribuitpprietas partismt homoaibus dentes: Aeneas os humerolcx deo limilis. jf Anuptofisquid c f cu caufs^cafu ponitur :ut Vrbe qua flatuo ueflra e. I erentius: quas credis effe has n5 funt uerce nuptise. ©{IDE PVNCTIS Quibus * Oratio Diftinguitur. Vot funt pnfti qmb9 lpraefentiaiji utimurf Noue: fufpefj uus colus coma periodus femipun&us geminufpunrius interrogatiuus exclamatiuus leu admiratiuusSi parenthefis. CfSulpenfiuus efc limplex uirgula qua: (olet quietis gratia poni: ante qua fenfus aliquis clauiube haberi peffit. hoc modo: Arma tjGemmufpuriuse quo utimur : ubi clauiula maiore quada qete habet & tamen fentum igferiu: hoc mo. Arma librofqj meos: tjComn eft quo utimur ubi claufula uidetur eff* copleca & tamen 3 pferia e : & ponitur planus in fuperiori parte lineae, hoc modo. Arina: Iibrosqp meos: diripuerut milites • 4 Coi lis e purius qui ponitur in fine claufub qua do pferius e feli/ fus: Zx ponitur planusI Iferiori-parce lines.hoc mo.Armalibrofq? meosidiripuerut milites'.' qq cos nuqexifKaui huc uenturos. fj A nodus e purius q ponit in fine claufula:: quado no mo prerius eft fenfus fed etiarn ipfe fermo:Ut quod feqtur quafi de nouo in/ cohariuideatur. ponit in inferiore parte linea: adieria uirgula. hoc modo, Arma/librofqj meos:diripuerat milites. qq eos nunq exiftimaui huc uenturos. aerum aiquo animo fereda iunthsc. Semipudfua dicitur uirgula qua in fine linea: ponimus: cu didtio impfefla e&prs in (equentem cranfic lineam:hoc modo ✓ i Admiraciuus fiue exclamatiuus e q i tali ordine ponit :0 holem forteio integrmo omib9 q secate noffcra fune pr2p0nendu.ee ne in-' cepeo defiftere unq aliqs uidic:ce ne fortuna: fuccumbere: Clncerrogatiuusequi interrogationem fignificat fit hoc mo: De te uero quid dicamf Cparenthefise ubi diuerla oratio fpfedis adhuc oracioi Icerponit: hoc modo:Te ne (dicam enim quod (entio)calamitacibus cedere. Hoc igitur exemplo oxa punbis quotidianis & quafi ^naculis cotexcus:in quo tamen nihil barbaru fit aut ieptu. Amplo igit illoacqj fublimi utemur cu de reb9 altis atqj diuinis epiftolas icribemusiut 'Piato facit. mediocri cum de maioribus de rebus geftis de bello de pace de confiliocapiedo:aut rebus aliis feueris & grauibus rraiftabimus. infimo cum maceria erit dc rebus familiaribus atey iocohs. pe tener noftris ab ouilib9 ibuet agn9.Ille meas errare boues 5 ut cernis: &ipfum Ludere quas uelle calamo pmifit agreffci.Hic enim Tityrus de feloquens nuc nos nuc me aic ♦ & Quitilianus: Vtina hoc fata mihi praftarec: ut rcfiduu laboratis animas x cuo poneremus aplexu ♦ optinuic certe ufiistut i prima pfona loquc^ tes mo fingulari mo plurali nuero utamur: i fecuda uero perfotu fiemo uncj dodtus ad unu diriges fermone pluralicer locutus eft * cuius rei ha?c uidet ratiofuifle :q> decet hoies de {e ipfis modeffce & ut ita dicara humiliter loqui: de aliis uero honorifice potius 5C cu dignitate conuenit habere fermonem.minuerernus enim quo damodo dignitate alterius: fi ei in reb9 geftis alia quafi fociu ads iugcremus:ut fi Cadare alloquetes diceremus: uos Popeium (us peraftis: ueftra e gloria tu Popeiu fuperafti:tua e gloria« ita e cotrario uidemur nefcfo quo modo modeftius loqui; fi qus nos foli egimus plurali numero exprimaus: hoc modo: mulca fcrip^ fimus multa geflimus: magna fumus gloria apud noftros hoies cofecuti. quafi no foli fed aliis adiutorib9 ea egerimus ♦ Initium igit huiufmodi loquedi modeflia fuit atcg humilitas; fed cantum paulatim lualuit cofuetudo: ut etia ubi hic refpedlus non e; mo fingularem modo plurale numerum proferamus ♦ Solemus etia in principio epiftolaiji prafertim Familiam ad aicos fcribentes hxc uerba ponere: Si uales benecfbego ualeo* 4 Qiii modus copofitioni sin epiflolis feruatur? Vt ?£bu frequecer in fine claufula? colloces:hoc modo: ego te comedare no cefib: q<$ loge pulchrius e q fi diceret: ege no ceflo te comendare. &C fpem maxima habeo: potius q habeo maxima fpem.interdu tamen in medio poniturut fpem habeomaxima:interduinprincipiout fcripfitadme C^far. in quo & imitationi attendenda & auribus confulenda efbdarf enim alioquin certa regula non potefl • ^ Circulocutionibus quas graxi periphrafes aocat raro utenda effc fi» epiftoIislFugienda fune etiam uerba noita affeflata &obfoIeta fbruftura quoqfipfo facilisetfedebet&minime implicita: ut ad manus parati clle fenfus uideantur. f Eft ne utendum artificio dicedi in epiftol/sfSxpe qdem utendum artificio efbut quod cupis abfenti perfuadeas: adhibeda exordia Funt: quibus animum prxpares legentis. Adhibenda; rationes quibus permoueas. (jVtendu efi: interim confirmatione: confutationetdiuiuone.exci/ tandi funt afieclus: Si reliqua facienda: quae etia oratio exigeret. (ed hoc non in omnibus epiflolis faciendum: fed ubi fuadeu um aliquid aut dilTuadendum efl: &i praeceptum illud quod fupra de caradleribusdiximus obferuandum. uc eciim artificio dicendi inferiores fine oratioibus epiftols. 8i eo artificio coponendx mnt: ut nullum in is artificium effe uideatur. { [Licet ne in epiflolis aliquando ponere uerbum pro ueroo ? Licet profedto ad maiorem uehementiam termonis. ut Cicero V nunt oftede in tabulis aut tui aut patris tui emptum: Si uiceftin pro/ uiteris. Plinius. dediffes Huic alo par corpus: feciffec quod opta/ banhoc e fi deditTes. {[Licet ne aliquando prxtermittere X>bum in epiflolis queadmo/ dum faciunt poecx; ut Virgilius Me ne incepro defiftere uiifla: Nec pofieitaliateucrorum auertere regem * Licettut Cicero ad Terentia: Me milerudn tatas te calamitates mea culpa IciditTe. ubi intelligitur /6bum principale uerum c.ut efl ne uerum te in tantas calamitates incidifie f 1 Deficit ne aliquando in oratione fu ppofitumf Deficit certelita Ut uix etiam intelligi poffit. Cicero ad Herennium ob fine plurimu eo tepore rei. pu . confulum fiue firulticiam !iuc malitiam dicere oporretifiue potius utrunque. ( Onomodo eleganter dicemusdohoreceuutaIa tua Iitteraf Mul tis id modis dici potefl. Accepi litteras tuas.accepi abs te litteras. Reddite mihi fuerunt littera: tux .reddite mini fuerunt abs te licterx.Reddidic mihi Helius Perott’ litteras tuas. Accepi quas ad me Helio Perotto dedidi litteras. Accepi epiflolam quam ad me (cripfiili. E tulculano reddita mihi efl epiftola tua. Attulit nuhi Helius Perottus epiflolam tuam. C Quid in hfs notandum eft f Animaduertendu primo effc :cf dare alicui litteras fiue epiftolam: e tradere ei: ut alii confignet. dare «ero ad aliquem: e mittere: ut legat.ut dedi Helio Perottoidedi tabellario ad te litteras: id eft dedi Helio perottouel tabellario litteras iquas ad te fcripfi. Vnde relcribentes poftea dicimus.Accepi Iicterasiquas Helio Pe Tecto ad me dederas • Quid intereft inter litteras 8i epiftolamf Significatio eadem efti differunt in elegantia. Dicimus enim unam epiftola: Si unas 1 it/ teras. Ideo enim pluratiuum numeru habet unus una unum.ut iungi poflir cu noibus carentibus fingulari. ut reliqui filio mea ternas xdes, unas in foroialteras in ianiculo: tertias x luburra. na diceremus una aide: non domu fed templu fignificaremus. Ite dicimus duas: tres: quattuor:quincg lexidece epiftolas.Et binaS ternas: quaternas: qnas: fenasidenas litteras.Nec licet dicere dii as litteras:nec'binas epiftolas. In hoc tamen cp coueniut dicius dedi lingulis lingulas litteras: fiue lingulas epiftolas: uel unicuiqj uel utriq? fingulas litteras uFepiftolas.In maiori ueronumero no co/ ueniunt. ut dedi lingulas duas litteras uel binas epiftolas: fed bi nas litteras: & duas epiftolas .ternas litteras: Si tres epiftolas. Vbi et obferuaadum e :ut li dicis litteras:no lubiugasiquasjt alteri re/ fpondfi: fed quaip. alteris. ita fi dicis epiftolas: non dicas quarum alterisiamrefpondi: fed quai^. alteri. * Cur potius dicim9 accepi litteras abs te qab te f Quia ab cu dua bus liquidis: & cu i quando confonans eft iungit: 8i cu omnibus didiionibus incipientibus a uocali, ut ab lege: ab legatislab rege: ab re: ab Ioue: ab ianiculoiab hominibus:ab hoftibus ,Abs uero cu t.ut abs te: ab Tito. interdu cu q: ut Terentius, abs quis hole beneficium accipere gratum eft.Cum exteris uero iugitur a. uc a nobis: a bello: a foro. f Cur non ita dicimus rettulit mihi epiftola tua: licut attulit mihi epiftola tuaruf Quia afferret: referre differunt. Afferre em eft aliquid ad alique ferre. ut attulit mihi litteras :attulit libruitpus mulca affert nobis. Referre uero e aliquid ferre. ut fi remittere litteras quas accepi ita dicere.RettuIit tibi Helius Perottus litte ras quas mihi abs te attulerat ,In quo notandu e ;rettulit dicendu efTe:&ncm refert. Vbi omnes fere noftra: xtatis errant dicentes lator praslenriumjn quo non modo barbare Ioquunturded etiam faifo.Non enim lator eft nec cu (cribuntur Iittera:nec cu legunt, fed cum (cribuntur laturus efbcum legucur attulit. Inlpicienda autem a nobis eft tempus quo legunturmon quo (cribuntur. ( Cum igicur litteras legit is ad que fcripfimusinon referunt: (ed jam relata: (unt licterje.itaqf rettulit dicendum eft non refert: ut Cicero ad Valeriu, Publius Cornelius qui cibi has litteras dedit: & alibi. Amo eum qui ad te cum his litteris profectus eft mira inmodum.Sed ut eo unde dilceftimus reuertamur: referre eft retroferre.ut Quintilianus Arma non rettuliudeft reporcauf. * Differt ne aliqd cu dicius rettulit mihi: St rectulit ad me: St rettu Iit Senatui: Si in (enatu: Si ad (enatu f Differt fane. Na cu dicius rettulit mihi uel rettulit fcnatui.fignificat uPreportauit:ut rectu lit litteras: Si rcferente figna camillu.uel enarrauit.ut T i. Liuius Poftq legari confulibus Si in fenatu quas gefta erant rettulerut. quemad/ modu dicimus referre ai (enacuuta dicimus ferre ad populu : UC l opeius ad populu tulit.ex illofit fenatulconfulcu: ex hoc roga/ tiotquz eft inftar Iegis.Dicimus prasterea refero tibi acceptum: pro eo quod efbfateor me abs te accepiffe .Cicero pro Deiocaro. i Omnia quas poftea uidimus(qdautrnali non uidimus)fi redle rationabimur uni accepta referemus Antonio.Ite fero tibi acce^ ptu.'e 't heo abs te recepto id qcf mihi debebasiet fi nulla folutio iceruenerlt.Referre uero xpenffum eft ratione reddere de expefis fadbs.Io te ho renduta rafione de le fpe(e che io ho fafte. Rettuli tibi expefum.Pomt etia aliquando referre p coferre.Cicero fi ad unu omnia refereda funt dignilTimu effe Popiuihoc eft fi in unu omnia conferenda funt. Notandu eft cum refero fignificat in confultatione feroiaccufatiuu habere pop:8iablatiuu cum de, ut omxa referaad (enatu de omlbus his refera ad feriatumi > :> i>. 1%^ j ry o J<4‘ hoc tamen & frequetius & elegantius e. Quid extera copofita a II _ fero habent ne eande aut uaria fignificatione ? Varia pfe&o pro c - «arietate copofiuoislNa anteferre e praiponere .Circuferre 5 Per °eS P^tcs re aliqua fiue 'ermone aut rumore ferre: ut circufert ^ camdu: circufert nouu,Gfferre e dedicare feu tradere.ut optulic 7r~> ^rificm: optulic mihiIibru.Perferre eft tolerare:ut mulcas ■prefzJt -fffj' -ca^mitates. Proferre pnunciare ;ut ne Xbu qde otulir. ^ ^ C rm ®e^«mferre :&quafi reuelare : ut protulit tabellas quas J > 1 -tf? r aC * P^oferre s Cdam 'P roSare: profert negccfa i o fU * eft anteferre: ut pudica uirgo prsfert cSmodo pudorem fi inter prx & ferre interponatur me aut te aut fe: ignificat offendere: &quafi lignum atq? argumenta quoddam prxbere. ut pras me fero magna humilitatendeft oftendo magna " h/ umiiitate& fignu quodda atqj argumentu prsbeo magna: hu/ * S militatis! Auferre e uffurto uel uialiqd collere.utabftulit mihi ' hbrniabilulitenfem.Deferre inrerdu e deorfumferre. ut derulic raue in mare: hoc eft deduxit , iterdu e acculare fiue maledicere, ut pleriqj iniufte detullerut me ad pontifice: hoc e acculauerunr: I & male de me dixerut pontifici. Vnde dicunt delatores : hoc eft - eladcftini accusatores: &p f probitate fiue fuidia mal i referentes. f ifferre c extra ferre: ut effer hanc rem ex xdibus noftris. e etia funus ferre: ut extulit defundu fine fumptu: hoc e funus fecit. i« ranfferreeft tranfporcaretita tamen utquod trafferf fepere' maneat .Cicero :huc more fparciata; tranftulerut m foeminas lde de cfticiisiqd' in una re ab Ennio poficu traffert x muItas-Lucan’. Nondu tranflatos romana in fecula luxus. Inferre eft imitterer ut infer digitu in plaga . efl etia deducere: ut ex maiori & minori 5»Vv^ extremitate intulit coclufione:hoc efl:deduxit.Sufferre e tolerare &pati.lJhfFerre e ptrahere: ut diftuljt negodu: hoc e protraxit. e etiadjfrerens efie: ut mulcu differt probus ab improbo. unde * dicit differentia .Conferre aliquando e coparare : ut confer hanc rtm ilii uel cu illa: hoc efl copara . inrerdu e coniugere: ut cofer tnal unum, nonnunge ire. ubi notanda q prima: pfonx X>bi raro additur ego: & fecunda: plonx raro additur tu. cui9'rei ratio e qa fola haec duo pnomina: intelligi poffunt.cu em dicimus fcripfiiintelligit ego:Sicu dicimus(cripfiftiintelligit tu.Fruftra itaq; fepe ponerentur harc ^pnoia: ponuntur tamen aliquando ad maiore expreffione. eadem ratio eff prima: St fecunda: perfonae numeri pluralis:ubi nos Si uos pnomina intelliguntur . 4fc^uomo latine 8i elegater dicimus.De laquale littera io ho prefo gran piaceref Id quoq? multis modis exprimimus. Qux magna mihi uoluptate attulerat. quz mihi gratiffimx fuerat. qus me no mediocri uoluptateaffecerur.qux mihi mira dmodu iocunda; fuerut.Ex quibus non mediocre laetitia percepi. Qu* uix expriV mere poffem quantu mihi uoluptatis attulerur.Quib’ nihil mihi iocundius accidere potuiffet. quibus nihilmihi poterat gratius afferri.quae me fingulari laetitia affecerunt. f Qiiid intereff inter gratu &iocundum f locundu pprfe fn Tebus fecadis dicit :gratu in aduerfis. In iocundo enim eff quzda gratia deledlatiois tantu.ut flumina:fontes:nemora:rofe: flores iocunda funt.In grato uero et comodi.ut alpedlus meffis: oleatifrufticu: uineajjt gratus eff,Dicimus aut hoTem iocundu:non qui Istus e i fed qui lxcitiz alteri affert.Vnde pot altqs rrceffus rrifblque effe & tamen iocundus.ut mceffitia inimico^i iocunda e nobis. Vnv de non redfe locutus eff: q dixit iocundos nos faciat fux infereffa commemorationi:iocudos dixit pro laetos. Exprimit autem hanc differentia optime Cicero ad Sulpitiu confolante de morte filix i Seruius inqt tuus omnibus rebus interfuit, cuius officia 81 fi ah> quado iocundiorainun^ tamen grariora.Tde: Amor tuus g”-itus & optatusidiccre iocundum: nifi id X>bu omne tepus pdidifTcm« Coiungunt etia hxc duo adiedliua in ea qua diximus pprietate: hoc mo.Littcrx tus gratiffimje mihi ac iocudiflimae fuerunt» A fj-' ***< Afficere quid proprie figttificatf A fficere e a ffeflioflem quadam ^ttcd%ofitione ,ncIuccre ♦ ut hxc res afficit me dolore J< inducit *« dolorem ♦ afficit me molelfra; ideft inducit mihi moleftia • afficit me fecicia l afficit me cofolanoe.i.affert mihi tecicia.affert confolationem♦ Reperitur etiam abtolute pofitu hoc Xbum ♦ ut niu^ta ^unc afficiunt hoiem: hoc eft affeciiones fiue affedlus fypV , inducunt,Hinc^&affediodicitur&affefius.quaq Cicerofofo a eftiois uocabuloutat: nunq affedtus: quo Qjalciliarius& po/ ^criores oes utunt ♦ Eft aute affedio ficut Cicero diffinit ani m* - i corporis ex tepore aliqua de caufa mutatio • ut hcritsa :gaudiu' * ° or; moleft/aj & fimilia. Anfmaduertendu aut quod dicimus Jfaciotibi iniuria: &C afficio te iniuria • facio tibi contumeliam y afficio te contumelia . Non aut dicimus; facio tibi moleftia: facio tibi lxtitiam: facio tibi uoluptate : facio tibi gaudium: facio tibi aocunditate • fed afficio te moleftia: afficio te Isecitia; afficio te uo luptate: afficio te gaudio: afficio te iocunditate • Qtiid facio: ex quo hoc Xbum coponitur: quet modis capitur i oratione f Multis modis * fed illud in primis notandu eft quod iit fsv™ u . cpjftolis frequeuffime ponimus: Facio te certiore & nunq certui ,Jj2^ dicimus etia facio tibi gratu: facio ludos: facio rem diuina: facio \ lacrificium ♦ Item illud diligenter attendendu e: dicimus t feci damnu «feci iadiura; feci naufragiu: quali paffus fum damnumt iadluram:naufragium, utrefpublicafecit ladhira: &damnum Ciceronis Iceritu Jacmx littera' fecerut. & Qu mtilianus in portu naufragiu fecimus: quemadmodum etia dicimus: Fregi brachia proco quod brachium meum fradlum efl.&fregi nauemtpro nauis mea fracta e .Item dicimus facio tibi copiam re^. mearum: facio lucrum: facio urinam :& fimilia: -» jjr™ C Quomodo coponit afficiof Ex ad & facio .Coponit* etiam cu aliis wtr iJ.no - prxpofitioib9: ut interficio hoc eft neco.efficio idefl: noceo:cuius j. ^rw*. - paflsuu eft officior. perficio: quod e ablbluo. Deficio qcf interdii ' iignificat dcefle; & exigit accufatiuum .ut tempus me deficeret: hoc efi: tepus mihi deeflet. interdu fignificat defiftere: ab uno ad aliu:&quafirebellare:&habetaccufatiuu cumahut deficies Cxfare ad Pompeiu. hinc fit defe&io: ut per defc&ionernoppb' J y * * danopt: prxlidium fc in arcem recepit, Defcftus auc fit a deficio b quandofignificat defum:uc deficiunt mihi pecunn&Jiofi polium mcubere litteris ♦ & ^pptcr defedlu pecunia^ono pofTuni incubcrc «tf*4 ' unde eleganter dicere poffurnus,Plures (} 2 pereunt culpa medico^ q defedu:ideffc plurcs pereuc qa malos habent medicos :q quia no habet. efficio idem quod facio: unde > ' officiu dicit ad quod facere unulquilq} debet: unde etiam facfro; y a facio dicitunqd oppidanos abiendo facimus unius aut alterius * partis,proficio idelt fru&u & quali,pfe&u facio: ut adolefcentes diicedopficiut-propter quod barbare loquuntur qdiicSbentes 1 io; >: ita faIutant:proficiat uobis; dicendum potius effec;proficice aut k S] pficfatis.prxficio id eft prxpono alicui rei agenda:: unde praefer Jc^Acj* * di uigilum: prxfedi xrarii: qui aut uigiliis aut xrario prxfedi lunt * inficio hoc eft tingo ut ianx lfedx: interdu maculo: u c es / * lues finitima etiam loca infecit. fufficio quod interdu fignificaC - iatis funr.ut [afficiat mihi beniuolentia prlcipisacerdu fubflituo: i ut in locu defundh'confulis fuffedtusealius .reficio qcl efl rurfiis ’ facio fiue inflauro: ut reficit domu reficit templa. conficio quod V **c interdu pro facio interdu pro perficio ponitur: ut cofeci ncgociu tuum hoc cft perfeci. repentur ecia cu noibus conipol/tum ; ut iupra cum de uerbis tracftaremus offendimus. f Officiu de quo paulo ante mencionem feciiliiqd efifEft ea uirtu c V„, tis adlio qua grxciprepon uocant: hoc eft quod hoi loco tempori dignitati ccnuenit. unde refie dicitur: in tamiha noftra omnes cfiiciu exercentlid efl oesagut quod debent ‘M eo legatis obuia officii gratiaiidefl quia fic debeo. unde factu eft ut officia fignifiV cenc etia beneficia: ut non fune exprobranda officia. Qui tilia/ nus.Duxit me fimilis «tas:effecerut officiaiccepit fides: amatem cdifTeno potui. Magiflratusqucqjaliquando officiu dicitur: UC artes bona: fuum officium habentiunde dicimus officiu grama/ tici officium medici officium architedii, (h Womodo eleganter dicemus: Perche da la didla littera io ho /tacilmcnte comprefo che tu fei fano: e che tu non folamente mi uoi bene: ma me ami grandamete. Ex his eim facile perfpexi & Uafcre: & noni odo me diligere; fed etia uehemecer amare. 1 i cjuiaiiu T x re: feci < W‘" i Quid I i/f* : fo*< F/ y p.«3*C * **■♦** ♦*■' y^rvkr J*> («Jm/ « M f ^ f*' itermquadoqde cx h;s intellexi & tibi bene ede i & me abs te noti folu diligr.fed etia uehemcter amari. ite: cu ex bis facile cogno/ uer/m te & incolume e(Te:& me non uulgariterifed etia mirifice amare.item q> fiue quando fiue nam Ime nanqj fiue quoniam fine quia fiue qppe ex his pfpexi & ualere te: &i non modo me diliges re: fed etia mirifice amare:uel quin etia mirifice amare. \ primis notandu eftf Qu od ea qux per fubiucfciuu >6burn cu coniundioneq>dici po(Tunt: longe elegatiusfincc^pnfinutf dicntur.uerbi gratia. Io fo che tu legi. fcio q? tu legis: icio te le' gere. Io o cognolciuto che tu me ami. peri pexi tu amas me: perfpexiteamare me;uel me amari abs te.Spero che cjfto ouero e ouer (era. (pero quot hoc uel effc uel erit: fpero hoc uel ede uel fore. Io ti prometto fopra Ia mia fede: che tu pdonerai a me e io pdenero a te, do tibi fidem q> SC tu mihi & ego tibi ueniam daboi do tibi fide & te mihi :8t me tibi uenia daturu. Certa cofaeche quefte cofe fi doueriano fcriuere: no in charta ma in marmore o uero in metallo, certum efl: q> hxc no in mebranis fcribi deberet: fed uel in marmore nel in xs. certum effc hxcnon menbranis: (eduelin marmore uel in xs fcribi debere. uel potius: certu efi: hxc no in mebranis:(ed in marmore uel in xs fcribenda efle, ^Quidintereffcuerefie&forefEde pfentis teporis fignificatione habet: fore uero futuri: idccp effc fore q> futuru effe; licec forem fores feret idem fit q> efiem effes effet.unde barbare loquunt qui dicuut amaturu fore:quod perinde efi; ac fi diceretur amacuru futuru elfe: qux duo fucura latina lingua non patie. itacp cum noibusiungit forenocu participiisiutfperote amatorem fore, na cu dicimus fpero te amante mei fore : nomen effc amante non participiu: no enim diceremus fpero te amante me fore. Citet a fpero amiciciam ncftra neram pofteritati fore. poftcritati dixie no a pofteritate: ut nomen fit non participiu.dicimusaute spero te admirandu fore cu adoleueris: hoc e dignu admiratione; nam pro noTe ponit .Copofita uero a fore abfolute ponutur. Virgilms affore cernetis: hoc e affuturos uidebitistuel uidebitis q> aderuc. Cxcero.ue^ arbitrantur non defore q illa reffcituant: hoc effc non defuturosiuel q? non deerunt. t fconfore & proforc apud poetas Ieguut .Horatius. Qux nocuere fj 1 ' //* * > fequar; fugiam qua; profore credam: hoc effc profutura effc. Nonne imperfedla efl oratio illa fuperior:do tibi fidem q> cu mihi & ego tibfueniam dabo f deficit em quod tu mihi uenia dabisaia dabo illud poflremu no potefl referri ad tu qd efl ,pnome fecudx perfonx. Perfeda e oratio Si nihil deefl: na cum in oratione plura lunt fuppofita :Xbum (equi debet ultimu fuppofitu: ut ego te de gramatica tu medeepiflolis pcu&aristfubincelligit enim in prla parte pcudlorific e couerfo tu me de epiffcolis ego te de gramatica percudorifubicelligit 1 prima parte pcun^aris. Sed aladuertedij j diligenter q> hoc non fit quado per coparatioem aut fimilitudine % loqmur:ut longe melius ego,q tu id dixiffem no poc dicidixiffes • hi edor ica eleganter hocuctu dixiflfet non poc dici dixiffes: tu jnelius q ego diceres non poc dici dicerem. | SDo fide qd fignif icat f Dare fide non effc adhibere fide ut fere oes loquunt; des fide X>bis illius ldeft credasmon effc dada fides X>bis illms.i.non efl credendu illi: imo foleo egoperiocum uernacula lingua dicere contrariu: & cu uideo alique inf/du atqj mendacem aflerereiacofluifiuoledarefedei&quxrentibus percherefpon/ dereipche no ha niente. Effc ergo dare fide aliqd (anfle ^mittere: queadmodu nacula lingua dicimus: io ti ,pmetto (bpra la mia Fede. Virgilius. Accipe daqj fide: hoc e accipe iandla ,pmiffioem ame: 8tda mihi uiciffim tua (Quod aut Xnacula Ifgua dicimus dare fede ad altri latine dicimus habere fide-QuItilianus. Fidem habes hoibus quos mentiri alius affirmat. Illud quoqj notandum cp a fides fit pfidus penultima breus hoc e his q fide uiolat: a fido uero X>bc fit infidus penultima longa hoc c cui no e fidendu. IQ_lix e lingua X>n acula f Efl lingua uulgaris&illitterata quam i periti macerna uocanc :8idicit Xnacula quafi pecularis patri» noftrx& in patria noflra nata: nam Xnaculus. la.lum. fignificaC -l<* Lw qd e domi noffcra: & in patria noffcra natu :&dicit a Xna q e feru9 domi noffcra: natus: hoc effc ex noffcra ancilla. ^ Dare uenia efl ne qd dicimus ldulgeref an aliud fignificatfLoge hxc diuerfa funtdperici capiut xdulgentia p ueniaiut idulgentia & remiffione peccato^, tuo^ tribuat tibi; omfpotes 5i mifericors dnus;fed hoc barbare non latine dicit lindulgere enim efl conce/ dere&cum qtiada quali fuauicace pmittcre; uc indtilgent gulx 1 I. 1 I > L yi &V.v* A V C 2 o> o>« fl «~A o mdulgec uctri.Quinlianus, Mollisil’a educatio quaidulgentia «ocamus.no ergo indulgentia rp uenia accipienda e : nec dicenda e eo Roma pldulgetiaded eo Roma ad Ipetradu ueniaiuel gratia fpetrandit ueni&Sed e cocrario uenia aliquado quafi p indulgens tia ponit :uc da mihi hac uen aorhoc effc indulge mihi 8i concede aut pmitte mihi:quafi uenia daturus poftq fd Fecero: & cu uenia tua iboihoc e dabis mihi uenia (i ibolqd Iperiti dic ut cu licentia. in qua re errat omes fere graroatica: pra3ceptores:,p bonis litteris docetes difcipulos Tuos barbarie. idcirco diligerer notadus eft h?c *x, locus. EI maeftro de Ia fchola ha data licetia a li foi fcholari. Non e dicedum ludi magifler dedit licentia difcipulis fufs: licentia.n. e libertas qu.rda potiusad male agendut&dicit a X->bo Iicetihoc eftcu licet qrqd libet: fed ludi magifler dimiftdifcipulos fuos: uel ludi magifter Tclulfit difcipulis fuis ut abirent: uelludi ma/ gifter dedit difcipulis uenia abeundi:ucl ludi magifter dedit d5'1' cfpulis comeatu. Quippe tria fignificat comeatus annonam loctt i quo annona publica cuflodit: &facultatem abeudi: ut petii ab iperatore comeatu accepi abfperatore comeatu dedit mihi mo? rator comeatu. ite el maeil ro me ha data licentia de andare a far miodextro, praiceptor Tdulfit mihimt ea ad curadu corpus: uel prxceptorfecit mihi poteftatem eundiad curanducorpus: uel dedit mihi uenia abeudi :&corpus curadi. licet. n. curare cov o generale X>bu fit ad omTa qux ad cura corporis pertinet: urpn euacuareuentre lauaripeflere e!Tepotare quiefcere.cag. ra-men prascipuefhonor fit aurib’ tuis),p meiere S/egere? • ?-■ -« ce ne dicas dedit mihi poreftatS fed fecitdare enim pote,bte: e V re alicuius arbitrio comittert loge plus q facere poteflate. - »»> {Iro ce ha data licentia che noi andiamo a mereda .concedit nolrs pnrceptor noHer ut eamus meridiatu : indulfitncbis ut eamus meridiatu dedit nobis uenia: fecit nobis poteflate cud£ merid^ tu. Meridiare eim aliquando fignificat cibu meridiana capere q &; merenda dicit; aliquando fomnu - unde dicit meridianus cib & meridianus fomnus rpoftmeridianuscib9 & poftmeridianus fomnusidicit etia meridiana exercitioSf poflmeridiana exercitio. Vc igit breuiter cocluda Idulgere eft cia qda facilitate cocedere: dare uenia ahqndo e ignofeere; aliqndo pmittere & q i sduigere. J certum effc qd,pprie fignificatl' Aliquando manffelfcu cft expio ratu e:ut nos hoc loco cepius: aliquado deliberatu &C conffcitucum Siquolocofrequeter fungit daciufs: ut certu e mihi potius mori q hanc ignominia fubire.i.decretu & deliberatu a me effc. Virg. Certum cft in filuis incer deferta ferarum Malle pati. I Quare dicimus in marmor uel in xs Icribeda: 8C no potius i mar more & in xref Quia ica obtinuic ufiis erudito^: dicimus enim in marmore Icifx iunc licterx I gemis x Iignomon aut in marmor in gemas in lignuie cotrario uero dicimus I xre Icifas litteras 8ino in xs.nS effc neceffe afferre exeplaiqa nuiq aliter repentur. ^ Differuc ne Icer fe hx coiunifciones qbus m eode loco uceriV.enim quado qde quado cu q> na nanqj quonia qa qppe • Eade certe effc cfum ifiop. fignificacio quando accipiunc g quiaiied differunt in elegacia.enim nunq in oratioe prxponit: fed iemp fortit fecundu focu aut tertiuiut ego enim:cx his enim.na nunq fecundu locum aut tertiu habet fed femp priinu: ut na mlia Funt qux dici pollue. naqj aliquado primu locu fortit; a liquando fecundu 3f tertium. {quadoqde & quado femp prxponunt. Virgilius Quadoquideni aufonios no fas cotingere portus.ide. Hic cibi(fabor esu)quando hxc te cura rcmordet.quia St qm femp prxponut :nifi forte poft/ ponat aduerbiis fiue lterietSioib9: ut heu qa heu qm; 6i no quia heu no qm heu: ficut ecia namqcf iemp aiioqn prxponit. Heu qana taticixerut xthera nlbi;& Cicero.Nu quidna inquit nouff led hoc x compofitioe potius effc St no lignificaC quia cum prxter prxdiflo^t more femper fubiundliuu requirit: uc cu ex his facile cognouerim. quippe figmficat quia certe. (jlforlpexi quid pprie figmf icacf Dxligeter 5C plane intellexi. Vnde coponitftxper&fpecio.i, uideo quo?£bo ueteres acebant: ex quo etia alia plurima coponut: ut aipicio hoc e uideo: circunfpi/ cio qucd effc circunluffcro oculisiddpicio qct aliquando figmficat contenoifcerdu deorfum afpicioiuc Qultilianus; Nullam ego res humanas refpicere puidetia arbitror.hoc e fupne afpicere. pro/ ipicfoqd effc a loge uideoiundedicit plpe&us qd feculam ligni/ hcatunterdu fignificat puideo fi cu datiuo iugat:ucp/pice rebuj noffcris hoc e lubueni.inlpicio hoc e dilige cer di quali itus aipicio. fufpicfo furluni afpicio.introlpicio intro alpicio.defpicio dili/ 2 ni C fi }i*y> ^ M -wtt♦ p<*/rr j Njxto \ x rfcVjfj Htv) Cu/j>itw> tiw 7^ 3 p ItO^^irVwy genter intueor. relpido retro afpicio. conlpicio uideo fiue fimul uideo, Afpeciofitetiam fpeeio ipecula fpedaculum fpecimeti ipeculu (pecus&aulpicium ab afpiciendis auibus. I e ,pnomen quid habet quod fit notari dignuf Aducrtendum eft ne icidamus m barbariem aliquo^, q genitiuos iftoiji ^nominum mei cui fui idem putant effe;quod pronomina abhis deriuata meus tuus fuus: Si aeque pofle d;ci ille liber e(l meus & iffce libet ed menide liber cd tuus&ide liber ed tunilie legit Iibru fuunl St ille legit libru (iii: quod a ueritate multum abhorret. Hoc ut facilius intelligatur; fcicndu ed genitiuos oes aut adliue j aut pdiue accipi: adliue uc prouidentia dei bonitas dei :pafiiue t ut timor dei & cultus dehqppe deus timetur & colitur, tria ig ic ifta ^noia ego tu lui fola omnium binos gtos lortita funt: unos mei tui funalteros qui iam exolueruc mis tis fisdoco quoru fere nuc ponuntur deriuatiua illa meus tuus fuus ided quotielcunq? adliua oratio e;ut hic liber e meus ucl mis.Plautus da diem hunc > {ofpite reb9 mis agedis. mei uero tui fui nuq ponut nifi pafliue • 7 Quintilianus amore mei uicit ede matrem tua.Cicero cf dcOde/ rium tui ferre non pcfiet: Si me tui pudec.Virgilius Quinqj fui memores alios fecere merendc.ua etia in plurali: na nodrum 8i ueflru quz fuccedut loco mis & iis utimur a&iue tatu; ut nemo nodrubinemoueftru;noftn uero&uefln quz fucceduntloco mei di tui utimur tatu paffme;ut habet cura nodri habet curani utdri.nec diceret nemo nodri & nemo uedri: nec habet curarn ^ iiodru di cura ueftru. Vnde (unc quidam modi dicendi habites “1 ucrunq; fenlumadeccp utreqj modo dicunt". uc tu habes petei tas tem meam aCtiue.i.omne poteftacem qua ego habeo: 5c potedate mei paffiue.i.poteftate de me faciendi quicquid libet. Octauius omnib9 faciebat fui coueniendi potedatenr.iic copia mea & copia meuutilitas mea & utilitas mei‘.amor meus di amor mei iulus \ meus di ufus mei; no aut fortitudo mei fed fortitudo mea: nec dodrina tui led dodrina tua. Cuius rei certsffimuargumentue cp dicius mea unins caufa& non mei unius ca: qd certe diceretur | ii mei poni aflme in gto pcflet:ficuc unius in genitiuo ponit .Cu cero in Gabimu&Pifoncm: Dico mea unius opera republicam V eflic liberatam. ide ad A«du: Solius enim meu peccatu corrigi no pot.idem pro Murena: Ex tuo ipfis aio conie&uram ceperis. Item in plurali Quintilianus. Sus ipforum fiducia: dimictunc. Quin etiam apud noftros recentiores hoc ide repentur: ut i p!al ' mis;Exaudi uoce mea clamatis ad te:&alibi.Audiuocem meam Joquentis :& alibi. Memorabor iufbcix eux folius. (blius.n.ma/ fculini generis eft &i ad deu refert: ut ex grxeo apparec. ite libro regum iecundo: Suflulit de latere meo ancillx tua: dormientis. bc in euangelio Lucs:Tua ipfius animam ptranfibit gladius. &l Boetius,Solantur mcefti nunc mea fata lenis. I^llud quoqj notanda de his tribus pronoib9 eft:cp prxter escero^s & ufum iblec aliquado geminarime Meme adfum qui feci I me co/ liertice ferru: Si uerce oes in teie facies: &i coculic ie/e I cemplu. Valere qd ,pprie fignificatf Bene efife :Stfan3 atqj incolume efle * & licet ualitudo 7t>bu mediu fit: & ta bonam q mala ualitudineni fignificetitamen ualeo femper capitur in bona partem: mfi aliud Tubum addatur: utputa male uaieo uel non reite ualeo: ficuc e contrario ualitudinarius leroper capitur pro infirmo nam quod apud Terentiu eft: Valeant qui inter nos diffidiu quzrunt; non cft exponendu pereant ut aliqui uolunt: fed abeanc&difcedant. , Quod inde tra&u eft: quia femper folemus abeuntes hoc uerbo ffaiucare ualeificut abeuces hoc Tbbo laiue.qq id Tbbum aliquando etiam in difccffu ponaturiuc Cicero Vale mi Tiro uale fit ialue . Simile huic terentiano eft illud Ciceronis: Si deus e talisiuc nui la gratia nulla holum caritate teneatur ualeat. qct (i fignificarec pereat:profedo Cicero non dixsffet de deo. fed hunc ipfum Iocu Ladantius ita exponiciquid contemptius inquit potuit in deum dici t ualeat inquit.i.abeatac recedat.Cu ergo dicimus ualeanc 'q inter nos difiidium quxruntlualeant q de nobis mala dicunt: ualeacq aliter fentiuc:peride e ac ii diceremus diicedat a nobis: fiue eos cu fuo odio8t maledicentia fit iniitia relinquamus, tam longe q facile arnanc fecum iungi coparatiuu«\ irgfAt pedibus loge melior Lyc9; & relatiuis fue adueroiis figmiicantia diuerfaate:queadrnodum iunt alius alter iecus;ut loge ante loge poft; & copoiita a prx uc loge prxflat 8C loge prasftasiQuIcilianus fed eu loge prxcedut lgenia uiuenau ? ix extera qux quanda luplatione habent & proxima ad fuplatiua accedunt:ut longe luperat longe uicm&noia quxdiuerhtatcm *3gnlbcac:ut longe diflimilis loge alienus & longe diuerfus • | ^ ^ A nncefsbcet aaiec:tiuuqderniit:tamenqa fuplatioem qua Jam iignihcatalcilcit iibi longe: Quiulianus Nouem lyrico^, longe: i indar us princeps. facile eode modo: Cicero Porro felo regionis illius uirtute cxil timatioe nobilitate facile pnceps.prxterea cum primus (ecundus& fimilib’;cu non refpicimus ordine fed digni/ cateiruut facile lecundus a Cxiare: hoc e poft Cxiare pnmus.iu/ guur tamen facile cuaiiis pleri(qjn5ib98cX>bis quod longe non facit;neqj enim diceremus loge intclligo& loge pfpicio: p ualde mcelligo&ualde peripicio; ficut dicimus facile perfpTcio&:facile inteJiiigo»pro haud dubie pfpicio &C ltelligo. Hoc lgit inter longe &uaide differt:q? loge & ualde pprmecoparariui&ruperlatiui excepnspaucis:ualdeaut pofitiuKut ualde bonus ualde malus: ualde laudat ualde uituperat: nec diceretur longe bonus longe / # malusdonge laudat longe uituperat • f , # Inter facile & manifefte iimiliter hoc intereft: cf facile cu his qux Supra diximus pomturmt facile praiftac facile perfpicit; manitex fte paffim cum omnibus, CfNon modo quid ,pprie Significat f Non loluimodo elm aliquando Significat ioiu ut hoc locoialiquadoe datiuus llue ablatiuus huius nominis modus modimonnonqua Significat aliquando: ut modo ais modo ncgasialiquando ponit pro dummodoiut modo me uo cauens uemamudeffcdumodo me uocaueris. ¥ jf CdUCiib UClIidUi*iUUH. uuuivwu «aiv. uucautlia • yicA upy ({Magna autdifferetia eft interno tantu&nedunedu.n.duobua ducaxat medis in oratione accipimus;uno cuutranqj fencentiau» ’ eodem claudimus X>bo:ut p te uica exponerem nedum fortunas: alteru cu utricp lententia: fun da mus: ut pr0 te uica expones rem:nedu fortunas meas effunderem. Ponitur etia negatiue hoc mo:no perdere pro te quadrante nedu uicam. ite non perderem P te quadrante: nedum uita exponerem. Vbi notandu eil m affirmado:id q hxc duo aliquado eleganffime&cum maxima gratia dimittunt ur.Cicerofl u cu principe ienatorem auunculu domi habeas^d eu no reteres ad exteros referes. loge pulchrius dicit q fi addita autem diceremusiad exteros autem referes. fecf quando X>bu ponitur fine cocrarietate omnino neceffe effc addere autiutincubes litteris quantu potensipoteris aut quatum uoles. Torro licet eandem iignificationem habeat quam uero Sf aucem: tamen nunq poftpomt nifi cum dicimus age porro aut aliquid fimileicum icilicet hanc fignificationem habetded apud quofdam prxlercim poetas fignificac longe certe poftca ulcra; ideoque fx/ pe in medio non in principio ponitur. Qu in etiam fignificac ne ide quod (ed etiam.'' Aliquado flgnificat fedetiauthoc ioco:aliquando maiore quandam uim habet:Si figmficat imoetia. quin uero aliquando (ignificat quin eciamiucl Virgiliusiqn afpera iuno Qux mare nucicerraiq; metu cxlumoj fatigat;Confilia in melius referet: aliquando ut non:ut ide. Hfc tibi ne qua more fuerint difpendia tanti: Quin uatem infanam afpiciasialiquando cur non:ut qn potius imus cubitum? Rurlus&coiun&io cuius mofcecim9 mentione differt ne ab atqj coniun&ionef Cum ambx copulatiux funt non differunt: fed Si aliquado cafualis coiundlioeStfignifiCatna: magnaq; inepnto/ Iis gratia habet:uc fi dica: EI fi uole cum ogni ftudio attedere a ,e lettere: pche a pena tutta la eta de Ihomo bafta a qfto.Suinoitu/ dio incubendu e litteris ;&uix omnis humana xtas ad id fufficic. Quiulianusihas primu audiet puer:ha^./t>ba effingere imitado tonabit : & natura renaciffimi tumus eof qux rudib9 anis pcepi nms • hoc e na tenaciflimi nat a fumus. Martialis. Quod numos cernis: mittinos credis amicx: Falleris St niimos lfta tabella ro/ gat Similitcrq? coiuflo eode accipit: Cicero: non folum nouis nati fum9:ortufqj noftri parte patria uedicat parte alci.copetit eC St prlcipiis fentecia^.QuKilianust&finirx qde funt partes dux. interdum habet etia afteftu m. Cicero & quis eft qui de me loqui poflfitfinterdum (igniffcac tamemut fi dicam fu peraui te falcu £< (um ita fenex. fignificac praterea eriammc Virgilms: Natus8i ipfe dea:hoc eft: etia ipfe * Quintilianusdnter omnes coftac: nili inter- eos qui & ipfi infaniunt ♦ Atqj uero aliquando pro aduerbio ponit :ut cum dicimus aliter ego feci atq* tu:pro q tu: aliquando ponitur pro ftacim: ut apud Virgilium: fic omnia fatis In peius ruere;ac retro fublapfa referri: Non aliter q qui aduerlb uix flu^ mine lembum Remigiis fubigitifi brachia forte remifit* Atqj illii in praeceps prono rapit alueus amnindefl ftacim♦ Efi ne idem ualere bC bene efie f ualere qaeadmodu fupra dixius efi incolume elTe:bene efTe eft bene habere:ut bene eft idefl bene fe res babet« Se tu ftai bene:o uero fe tu fei fano: Ia cola fla bene • Si uales bene efi *&fere femper ponit abfoluce.qd fi addat mihi uel tibi idem fignificat quod ualere uel incolume efTe: ut fi cibi bene efi gaudeo mihi bene cfl.ifi uales gaudeo ego ualeo. f Quot modis poffumusdicere:io te amo (umameterAmo te mu! tum:amo te ualde:amo te plurimu:amo te maxime: eximie amo te:amo te uehemeter:amo te fumme:amo te mirifice:amo te ma/ gnopere:amo te fupra modu: amo te plus xquo: amo te fupra ^ dici pofTit: incredibilis efi meus erga ce amor:incredibili te bem> uoletia copleftor: exprimere no pofTum quantus e amor erga te meus: ardentifTimio amore te ^'equor: dici no poTet quanto tui amorecoflagrem : nemo unq uehementius alique amauit q ego te amo: ardentiffima te caritate copleftormo pofTum mei erga te amoris magnitudinem exprimere:ardeo te uehementer: qq hoc rouifiimu potius poeticum fit amo te miru in modum ♦ I.Quomodoeleganterdicimusfioanchora Pvrrhomio tirendoel cfibio dei bene che tu mi uoi: & hotti caro come Ia uita mia pro^ priaie parmi chio fia fenza ii mezo de lanima mia quando tu non mifei apreffotehe fenon fofie cheioho rifpedloala dignita mia iomeneueriauolandoinla ruauilla:edariami piacere infieme cu quefli tuoi capecelli egiardinetti e pecorel/e • Ifcgo quccjj mi Pyrrhe mutuo amo te:teqj no fec9ac uita,ppm ca> iu habeo: & cum fine te fum dimidio anima: mea: carere uideor; quod nifi dignitatis mex rationem haberem: aduolarem mox irt iuburbanu tuum: meqj una tcca cu prxJiolis tuis&pomariolis & ouiculis obleftarem, tjMuka hic digna iunt qua: notenturiprimo q> hic mos e allcquedi abfcntes cu quadam luauitate: mi Brute mi Cicero mi Pyrrhe: intcrdu etia ad ofbendendam maiorem uim amoris aut deliderii repetuntur eadem 7C>ba cum additione alicuius adie&iuiiut M • 1 uilius;mi Cicero mi mqfuauiflime Cicero. ((Mucuo amare t(l amantem te amareiqd 7t>nacula llgua dicimus rendere el cabio.Iatine aut redamare diciturdicitur autem quat* meo tuo:unde dicitur mutuus amor mutua beniuolecia mutua caritas mutua officia mutua beneficia mutua: lachrymae mutuae quxrela: :hcc eft qua: abste ad me prodeunt&a me ad te .ideo p ofiumus dicere ego queeg mi Pyrrhe amo te mutuo: ego quoqj r edamo te: ego queep non minori te amore copledlcr: ego queqj tibi I amore rcfpodeo.ego quccp n5 fino me abs te in amore iup£/ rari.ite inter ros uehemeter amamus; quod perlde eft ac fi dice/ remus; amamus nes Iter nos;fed illud nos elegatiffime dimittit« ite mutuo nos amamusie quod aliquidicut luice nos amamus: uel uicifiim nos amaus. inuice aut uicifiim aliqd facere ,pprie eft per uices id facere; ut cantamus uicifiim .i. quando ego canto ttf iilesjSc quado ego fileo tu catasdee legimus inuice uel uicifiim: i id e quando ego lego tu no legis: & quado tu legis ego non lego. unde fit adictSiuu uicarius uicaria uicariu; ut dedi tibi uicariam opcra.i.dcdi tibi opera uice illius. itaque fiquis diceret amamus * nos muiccmipermde effet ac fi diceret amo te dumjiu non amas me: & tu amas me do ego te non amo iVbi cauendu eft dihgen/ ter ne dicas: hac uice tantum uolo tibi morem gerere ied nunc tantum: nec una uice tantu ied fetnel tantuminec duabus cnous \ aut quattuor uicibus fed bis ter quater uel fecundo tertio qaaiv couei bis tertio quarto uel bis ter quartomec da mihi ueniam £ Jmc uice tantum;led da'mihi uenia nunc tantu: nec quot uicibus ,fed quotiensincc multis uicib9 fed pleruq? fope fepenumero • V bi cauendum eft fimiliter ne mukoties dicas; quod no minus !barbarum eft qua multis uicibusinec ueniam ad ce aha uice le. aliasinec prima fecunda aut tertia uice fed primo fecundo tertio: nec ultima uice fed demum uel denique uel ultimo ueI tan^ uel poftremo uel nouiffime. Sed quomo dicemus, per Ia prima uolta che tu fallerai io ti pdonarolma per h fecoda io ti fpogliaro nudoedarottide!ebotte.Pro primo quocp errore tuo ignofcani tibi.pro fecundo ce nudu csdam. Ite: Per Ia prima uolca che tu mi farai Ieruitiolio no te ne fero rgrato: Pro primo quoqj tuo er>-ga me beneficio no ero I te Igrarus. Per Ia pria uolca che niffuno di meifcholarifeparcira fenza mia licentia glfedarouna (palma tacuIa bachettada (econda uoltacuIa (coriataei battero tueto, i Si quis primum e difcipulis meis iniullu meo e ludo difcefierit uirga manu pcutia.fi fecudo id fecericloro totum cadam. Uo ti tengo caro come Ia uica mia propriaimultis modis dici pot. Aeque ce ac uica mea caru habeo:fflar uita: mea:apud mees: inflar uica: mea: te caru habeo:non fecus te amo q uiram meam: no (ecus te ac uita propria caru habeo: haud aliter te amo qixarri propriam uitam: ita te amo ut uica meam: perinde te ut uicam mea caru habeoiuel perinde ac uita meam uel uita propriam: & perinde mihi carus es afep uita propria. ubi notandu effc tu legas: uidetur nobis q> tmfe faciacisirufticanus eft Si plane puerilis. Qui ppter fic dicedu e: uideor mihi dimidio animx mex carere: uideor tibi ee doctus: t ls'deris ille legere: uidemininobis malefacere. Cualiquandoefladuerbiu&fignificatquado:ut cuadte uenio femper te inuenio feribente: ideffc quando ad te uenio: Si hoc Io/> co: cS fine te fum: ideft quando fine te fum. aliquando fignificac partim & tunc femper fequit cum: ut amo te tu propter necefii tudinem noftra: tu propter ingenia tuum: ideft partim propter neceffitudinem noftram: partim propter ingenium tuum . CfVbi notandu eft: ^ femper cu prxcedit & in eo e qddam minus: in tum quidda maius :& hoc duobus modis: ut generale aliquid prxcedat fequat fpeciale ut apud Quintilianu: qd cu omnibus conficienduefttumnobisprxcipuetaucambofinr fpecialia ut apud eudem: quod opus Marcelle tibidicaraus: que cu amiciffi mu nobis: tu eximio littera^, amore fiagrante digniffimum hoc mutux inter nos caritatis pignore iudicauimus. i. mulcu ,ppter amorem tuum in nos: plus tamen propter amorem litterarum * 4 Aliquando cu fubiudiua coniuflio e;u c cu in Aphrica ueniflem. aliquado fignificac quis iuncta cu tum : St tum lignificat tamen: ut Cicero;Cu in olbus caufis grauionb9 Caii Cxlar initio dicendi comoueri foleam uehemenciusiq uel ufus uelxtas meauidecur poftu!are:tu in hac ita me mulca pturbat. tu ,p tamen ponitur St tu rp qms.Notandu q> quado tu Stcu fignificac parcim: lemp fere indicatiuo adiungunt iquando aut fignificac quis lubiundiuo. €|Repericur ecia cum pro partim aliquando duplicatu: aliquando triplicatumialiquandoetiamulciphcacu: cum in rebus paribus ponit :uc tum ingenio meo tu ftudio tu diligentia fadum eft. Cum prxpofic/oablaciuo calui feruic: fed nunq iungic abiaciuo fjgmficance inftrumecum.neq; enim dicimus cu gladio percufT/ qd imperiti faciut led gladioinec cu pugno te impuli fed pugno: ntc cu calce te ,pftraui led calce;nec cu oculis te perterrui led ocu Iis:nec cu lachrymis litteras deleui fed lachrpmis:nec cu igni aqua tepefeci fed igni. Quando auc ablatiui fignificac coniundionem quandamStnoninftrumentuicunc requirit cuprxpolicione: ut conor cu quaca polium facilitate Icribere.cum labore hxc Icribo: cu facilitate dilcisicu tepore omnia fiut: cu xcate crelcent mores. Q_uiautem italoquucur cu baculo percufiiicu hafta uulneraui: inepte lanc St prxcer ommu anciquo^ morem loquuntur. i ‘Apud St penes quomodo difFeruncf Apud minus e q penesmam apud te e qualitercuqj res tenet: penes ce e quodamodo pollide-' tur. Fefitus uero Popeius dicit apud St penes in hoc differre: q<$ apudperfona cum loco fignificac;uc apud Platone id e in loco in quo e Plato: St apud templu: penes uero pfonam St dominium ac 1 oteftate: quod crahi dicit a penitus: ut penes ce eft lalusSt uita mea quali in manu tua 8t arbicriu uitx mea: penes te eft. tamen aliquando penes requiric perfbnamfine domimoiuc fides penes audores eft ideft apudinonunq etiam Joco feruit. Cicero ad Hcs renniu: Ita petulans eft atq; acer; uc ne ad folariu quidefuc mihi uidetur)red penes fcxna St in eiufmodi locis exercitatus fis, tlVTa /e no fbfle che io ho refpedo a la dignita mia : io me ne uena uolado 1 la tua uilla.Quod nili dignitatis mex ratione haberem; aduolarem mox in fuburbanu tuu.uchuejt nili dignitatis mex A> Si Yv\XtK%£ rado meretraheretiqprimu ad re in luburbanu tuum uenirem. Qgiod aliquando fignificat uesy. fiue led ut hoc locoiponiturcp in pncipio claufulx qua: nulla heat cu fupiori claufula conexionem. lSiii aliquando jndicatmo fungitur prxlertim quado e principia lententis. Cicero.nifi ferte putamus demente Publiu Scipione Aphricanu fmfie, aliquando cui fubiu&iuo: ut qct nili dignitatis rnex ratione habere: quado fcilicet no eft in principio lententis i na hic 26bum principale eft aduolarem-nota quantam uim habeC hxc parua didtioduarum fyllabaru:quando fignificat le non che; uelfencnfoffeche. i Rationem habere quid proprie fignificat f Refpecftu habere fed capitur in bona partem: ut habenda eft: ratio faluris&ratio di> gnitatis: ideft refpecftus ad dignitate & lalutemlno aut diceretur labenda eft: ratio a:gritudinis&infamis. Et nota habere ratione iemper reqrere genitiuum in hoc fignificatoiquando aute habet ab tumcuprxpofitioe cuifignificat negotiu & quafi cSmercium .a ^ere. iceio ue fenedlute, Rationem habet cu terra qux nunq reculat imperium: ideft: negocium habet. i Aduolarem per metaphora didtuihoc eft: ^celerrime uenire: fiue accelerarem fiue properareinam maturare non aufim dicere: maturare enim ,pprie dicit :cu neqj citius neq? ferius aliqd fit: led media quxda uia & teperata tenetur:ut in pomis matura dicunt quxneqj crudanecpimitia funt neq; caduca neque lquallentia: led tepore debito adulta ac matura:ut fit maturare celeriter qde fed fine lpetu 8i cu moderatioe aliqd agere. Vnde Virgilius cum deu faceret uentis iubente ut e mari difcederet: inqt. Maturate fuga:hoc eft cu quada moderatioe & quafi maturitatx dilcedite: alioqn fadtoIpetu maiore maris pcel!a excitaflent. Hoc uerbum Cadar Auguftus ducb9 grxeis uocabulis elegantiffime expri me bat :hoc e ppera tarde:qua(i monere uolens in rebus agendis: & celeritate induftrix adhibenda efTe & diligens tix tarditate. Elegatsflime udet Maro nofter hsc duo uocabula in georgicis dixifteaquit aut.Frigidus agricola li quando cotinec imbenmulta forent qux mox cxlo .pperanda lereno: Maturare datur: quafi dicat: Poffunt coloni inftante tepefhte multa ma/ turareiqux alioquin fereno tepore properarent. fo Suburbana qd proprie fignificat f Suburbana in plurali tantum &fuburbanu dicit domus comudlx inftar urbis bi urbi pplquS tamen excra muros.fuburbanu uero fignifieat pradiu in lubuix banis; & het plurale numeru fuburbanapradiu i fuburbanis; tjuernadmodu dicimus tulculanu 5icumanu: hoc eit praedium ia tuiculanoStcumano: uc eramusin tulculano meo : phormiana tuo: popeiano Neronis. Frequentes uero domus excra fuburbi» dicuc uicusiq fine indar uici urbani.uicus Tbo urbanus pars ur/ bis e.quippe diuifa e urbs in uicos quafi in mebra minora: ficuC iuburra carinse zfqlix uici Romz fuerunc.nadiuilafuic uros lil regiones circiter uigintnin uicos auc iupra millej. A uicis uicinia bi uicinus& uicicas dicunt iquafi' ex eode uico. Vicus excra urbe cj paganus dicit muris caret.na fi haberet muros: eflec cailelium quod a caftro dlminutiuu efbfignificat a5c loca muris munitum mftar oppidi uel urbis • Caftra in plurali fune locaiin qb9 milires tentoria fixerunt:uc illic recipiat manearq; exercitus. OppiJu e ols urbs prxeer Roma:qux prio urbs di&a eft:: fecitqj ut carcera oppida eode nole appellarent idiciturqj oppidu ab ope danda. Vrbs uero dida eft(ut Varro ait)aburbo:urbum autem inquit appellari curuaturam aratrftq» aratro delignatus iit locus in quo Roma condita eft;, & Pomponius mrifconfultus: urbs inquit ab urboditfia efburbare e aratro diffinire. Municipia fune oppida quo^t ciues municipes dicunt; & lunt ciues romani ex munipiis: Iegib9fuis&fuoiureutetes:muneris cantu cu populo roano hoy norucp participes: a quo munere capelTendo appellacifuncmu/ nicipes nullis alus populi romani legib9aftr*fti. primi aute mu/ nicipes fadh' fuerunc ccritesrcoceftumqj eis ut ciues roai eflenc p Sacris bello gallicocuftoditis.Colonia: uero funt qui nonexcrin^ iecus ueniut in ciuitateinec iuis radicib9 nitunt:led deducuntur eciuitate&iuraarqjrftituta populi romani habec.qux conditio licet minus libera fintamen dignior exiftimat ppter mafeftacem populi romanircuius ipfa* colonix quafi quarda effigies uidentur. tVillx dicunt domus excra urbe Sduburbia:qux cofticutx funt habitandi caufa.Frxdia {fcriblt Vulpian9 dici no lolu ea quas fune in oppidisded etia in ftabula auc a lia meritoria:in uillis 6c in uicis agri cotinent fundos non cocinent a fundisifuntey Omul cu uillis* m i unde multi (ettatores in agris uixertmt. differt auc ager abaruo i quod aruum eft in quo aliquid feri tur.Saluftius ♦ Quta numid 2 pabulo pecoris magis q aruo ftudent Fudusuc dixi minus equi ager.Nam prata umes horti oliueta lali&a arbufta pomaria pafe cuanemora loca aucupatoria uenacoria pifcatoria: lutit parces agri;5dingula finguli fundi fune *ln urbe autem liue oppilo fiueuicohuecaftclio tantummodo prxdiu effcquicquid his q i# diximus fimile eft. eadem ecia in agro praedia fune* unde dicere poffumusq? fudus e po(Te(Tio rufticaiprxdiu & ruftica bC urbana . Fundus aute(ut aliq purant)dicitur a funda: tantum cocinead quantu funda lapide iatflarcc * dicit aut fundus & fundum. hinc fundamenta dicitur: & fundo fundas. Differunc aute fundare fundanieca iacere:fiqde fundare eft firmare aliq 1& flabili reX ut rede funda domu tuam: facere autem fundamenta eft qua' lecunq* principium aedificii facere. f Eft ne differentia: aliquid inter una & fimuirSimul aliquado ge' minatu repentur apud bonos audtores excepto Cicerone: & hed fere ea fignificatioem qua habet tu: de quo X>bo paulo ance dixi' mus.Qvuntnianus. Simul&pleniori obfeqo demererer aman' tilTimosmeufimulne uulgsrem ufam mgrefius alienis demuni ueftigiisinfftere m.Cicero lemel tantu quantu ego inuem una ,p iimui ufus eft in Verre . Vna&id quod facio probauit : una&in f ac caufa profedlo nemine prxponendum mihiefte exiftimauit. Simul quando nen eft geminatum ponit aliquando pro pariter. Quintilianus.Homofortis limuli(apiens.i.ac pariter lapiens. Cicero Rofcro . Perdittflimi e igitur hoinis fimul &amiciciam difloluere: & fallere eu q ladus non tflet nifi credidiffet .Cum auc fimul fignificat infimul: nihil differt ab una aduerbio. tl'radiolum quale nomen ef Diminutmfu Ponunt auc aliquando cdiminuciua necefftcatis caula: ut fi ueli exprimere paruu puera dica puerulu: iterda humilitans: ut fi uelim dicere res mejs dica reculas: interdu ca conceptus: ut cu ho"em uocamus homucione aut homullum aut homullulum: interdum etiam utimur:dlmi Inutiuisquafiblandientes: ut ego hoc loco feci cum dixi prxdio' tlis &C pomariolis & ouiculis: pro praediis pomariis & ouibus. Sic Cicero blandiculamfpemuocitat^fic Plautus fope corculudicic & animula &i molliculu cafeum: pro corde SiaTo 81 molli cafeo. Hic notandu eftsc^ fune aliqua nomina qua: diminuciua uidentur 6i non funt: dinunutiua eim fune qua: diminucioem figmficanc: ut corculu corpufculu paflierculus mendaciunculu Iucubracium/ cula recula8c limilia: qua; uero no lignificanc diminutione fune ifta.auuncu!us q e non paruus auus led frater macris: cuniculus animal: mufculus non paruus mus fed odis genus in iunduris; pediculus fiue pedoculus animal; cuculus auis: cicercula nomen Ieguminis:nouaculacukertofbris: anniculus annicula annicula ut aniculus puer annicula puella annicula macipia.i.uniusanni: fcuc bimus trimus quadrimus: duojt trm quateuor anosjt. nec cie alalib0 tancu dicunt fed etia de inanimacis: ut aniculii uinuni birnu oleu.ndiculus ridiculi ridicuIS.i.dignum rifu: 8Cuernacu/ Ius Xmacula X>nacuIu.i.domi nofha: natum. Sut prasccrea multa neutra ut umbracula ccenacula crepufculu uincula amiculum pro quoda genere amidus indar pailiiscurriculum pro curlu &C pro loco in quo curritur: nonnun^ etiam pro curfu. ut Curtius. Alioiji tamen adi equi non modo in uoragines Iacunalqj: led etia in amnem prxcipitauere curr/cula.cubiculu quod non e dicenda diminuciua efle cu in cubiculo fit cubile. couenticula p couetu; ut Cicero. Tum conuecicula holum qua: ciuicatcs Hofauerunc. baculus quod no editninutiuu fed habet diminutiuU bacillum, repericur etia baculu neutri generis. ut Ouidius libro decima/ qnro:Effe lolee baculuqj tenes agreifce. Notandum q> funt aliqua di minutiua rede formata quxeamen in figmficatioediffentiunt a Suo primitiuosut a mcnca quae effc herba reddens odoreifit me/ tula qux fignificat uirilia: ab os oris:ofculu quod fignificat bafi/ um:ao acu qua aedes farciuntur fit aciculaiq mulieres utunc ad capitis ornatum: ab angue ferpece fit anguilla pileis: ab aure fit auncu!a:q non lignificac aure bruco^t ut qda indodi dicunt: fed cartilagine illa quxeft circaaurm concauitatem: St fidicula hoc effc cordula fiue neruulus cicharx fit a fidesqux ut Felfc51 Popeius inqt e genus cithara: ita dida :q> tm inter le corda: eius quantum incer hoies fides concordet. Quia mentio fada effc de conuentu: fciendu effc non abfurde uocari a noftris conuencus rcligioforum: urputasconuentus minojt conuentus hercmitarum. uerum id Uecabulu non domu Rue habitaculu fignificat ut uulgus Tenefc: fed ipfam coucntionem & cogregationem reltgiofo^.hoc tfl tpfos rel!gfo!bs,ut cgohabuiorationeinccnuentu rcligiofo^ hoTum: hoc efl in cogregatione & quafi corona religiofoFy;qd fignificacu habet ecclefia apud gra?cos;fed ignari hoTes queadmodum nome couentus traflulerutad habitacula religiolo;^ uiro^:ica nomen ecclefia: quod concionem fignificat ad templa: templum *n, fiue a:des (aera in fingulari dicitur locus deo dicatus non ecclefia: fed errat in hoc ut 1 aliis plerisqp.qppe clauflru barbare dicur ,p atrio: facrifliapfacrario.beneficiu pfacerdotio:deiure patronaruspro gentilitiotobferuantia p obferuanoe;mi(Tam p &crificio:ccfiteor pro audio cofefFiones: eofeflore p auditore confiteriu: indulgens tiam p ueniarpraterea ifopum proifopo eremum p heremofire afpirarione: carflerem pro caradere: Iacobu pro lacoboMina pro Maria Lucia pro Lucia:ydolum pro idolo ydoliu pro ldohot lofepu pro lofepho Salamenem pro SaIomcne:adamatmum pro adamantino chryflallinS pro chryflallmo: cedrina pro cedrino ; n yrrhinu pro myrrhino: & alia huiafmodi permulta ♦ f Pomariolu fimiliter diminuduu efl a pomariu.efl auc pomarium Jocus pemis confjtus:fiue locus in quo poma reponuntur. q? [it locus pomis confitus reflatur Ouidius. Id metues folidispoma na clauferat Atlas moenibus .q? auc figmficet loeu ad reponendu poma certum efhfic enim dicimus tabulatu in quo tabulxhoc efl inflrumenta &litterx (aera: ponuntur :#rartu repofitorium #ns: armarium ubi reponuntur arma :librarium ubireponun tur lifcricarteracphuiufmodi IfiPcmcerium efl ne idem quod pomariumrMmime:(i quidem T* Liuius Icribic poiroeriueflelocu apud muros urbis fiue oppidi ram intra q extra:in quo aedificare non licet: didium pomoerium qtiafi pofl mcenium hcc efl poft mccnia ♦ bos coprxhendit etia tauru &C uacca • Equus SCcaballus differunt qa caballus dicitur potius qui afinana arcem exercet. Mulus fpprie dicitur q generatur ex aiino 51 equa: nam qui ex equa Siafino gignitur hinulus appella/ turiquis aliqui burdone nominet.Camelus comunis generis efl: & tamen nunq I fceminino reperituriqueadmodu bos: ut Virg, Ille meas errareboues .quodnon eilmirandu cum lupus apud ueteres in foem mino genere reperiatur: q uis fcemininu lupa. Oyomodo eleganter dicetur. Coglieria co teco de le herbette: coglieria de luua: recoglicria de pomi;Icna prxfente ala uindemia:ueria a uedere cl torchio: guftaria el alno nouo de! ca/ nale: ne me guarderia da quelle cole che (ole fare comunamente ogni homo in queilo tempo. Legerem cecS olufculatdecerperera uuas; colligere poma: adeffem uldemfe:inui{ere corculir.muftu de lacu deguftare:nec a exteris qux agere fereoes hoc tepore conlueuerutabftmeremf Legere interdii fignificac ut lego libru lego PrifcianS:unde fit frequeeatiuu Ieilito. interx dii legere e colligere ut hoc loco, bi Virgilius ♦ Qui legitis flores & humi nafcetia fraga-Legare X>o e mittere flue x teftameto reli quere: unde dicunt legati hoc e oratores: & legata hoc e qux in teflamento relinquunt: &Iegatarii qui relinquunt • Quando coponitur cu g fit perlego: efl; aut plegere ulq? ad fine legere.Ladatius.No iniufle uideor petere: ut fiqs erit q Tciderit in haec; li legit perlegat.fic differunt fcribere& pferibere: unde d icimus ab initio feriba: bc ab initio ad fine ulq? gfcripfi. fic perx ferre e ufep ad coflitutu ferre. Cicero . Sed nucius ille q litteras cepit ut ferret non pertulit«Seneca in tragoediis: leue e miferias ferre: gferre e graue .i. leue e p aliquod fpatiu teporis effe I mile riistfed in his ufq* ad uitx fine pfeuerare Ttolerabile efl. Sic Mar tialis: Na uigilare leue efl: puigilare graue. hoc e partem nocflis g re e e e:tota X>o infomne ducere graue . unde ide e puigi/ Ia re & pernotare: nificj? illud &noflu &interdiu fit hoc tantum noCtu.agere reu efl accufare: peragere reu efl cendenare:dicitur aut acculator reu codemnaffe: quando eu conclenandu curauic ♦ perorare c orandi finem facere:unde goratio dicit * Perfuadere e fuadendo in opinione flue fententia tua inducere .fuadereenim &diffuadcre inaflu efl:perfuadere in affe£u. unde maledicunt qda difluafi hoc illis ,p reuocaui eos ab opinione: debet enim dici pfuafl eis ne faceret:ficut e cocrario dicius pfuafi eis ut facerent. qre8tfua!or dicit qaliqd fuadet aut difluadet:& fi nihil perfua^ deae. permanere efl ad fine ufep manere.Plmius:tUc demu lente cnncSamercp ueniut nec tamen pmanent :red ante fine recedunt. Coponitur ecia lego primx coniugariois cu ab&fit ablego qd e expello fiue trafmitto. coponit etia cu de & fit delego: efl autem delegare al/qd facienda adminiftranda ue iniugere: ut pontifex delegauit mihi hSc ,puincia: Jperator delegauic mihi hac curam* quancfo aut lego eft tertia; comugitionfs fic deligo quod eft eligo i quod fimiliter ex e & lego componitur.cu di etia compoficum fic diligo qdide fignificat. relego fi a lego tertia; coiugatio/s copo' fitum fit fignificat rurfus !ego;fi a lego legas fignificat in exilium mittomt Galba multos ex ciuib9 relegauerat.cum coit lego legis copofitu fit colligo ut colligo pama.fi Xo lego legas cu co i con> ponat fic col!ego.i.fimuI mitto.unde q in cande legatioem fimul mittunt” ue! qb9 aliqd munus fimul delegatu e:col!egi dicunt . CSQti* differecia eft inter eligo deligofDeligere e magis idonea ad rem agenda (ecernereiut populus rommus delegit hunc fibi imperatorem; imperator delegit fibi hos milicesinon aut eleg'c. quia u/ri ad bella gerendu iecernuntur. eligere 7i>o eft ad noftr! emolumentum uel ad eius qui eligitur dignitate; ut eligo mihi doma eligo mihi equu. & notadu m deligo a dium requirit fine prxpofitioe; ut populus romanus delegit Cxfare imperatorem; eligo Xo regit duos acculauos alteru cu prspfitioe: ut populus romanus in principe elegit fibi Ochuiuum.Cfcero.Qtias Cxfar I (enatu elegerat-inter pares fiue collegis eligere dicit cooptare. T.Liuius M.furiusCamillusdidlator magiflru eqtum LuciS Aemilia cooptat.Cicero in Bruto.a quo in collegiu auguru fuerl cooptatus.Dicimus autem agere delecSuStfacere delecflu&ha/' bere dele deligimus etia unu: facere Xo uel haberedeleSu femper ad mulca refertur. Clecucur dicimus potius q cu te:ita etia mecufecu nebifcumSi uobifcu * Illa tria pronomina mei tui H fui ita in plerifq; fimilia funtiut qcqd uni couenit alia duo exigere uideant ;ude cu tecum non fine ratione dicat" potius q cu texxcera. eria quafl quada fb/ cietate eode modo in oratione collocari uolueruc. Tecu aute ideo dicituriqafi huic^nomini proponeretur cu in genitiuo plurali fieret cacophatoniqd uitiuin epiftolis&inomni oratione (oluta maxle uitandu e; e!Terq; loge turpi9 cacophacon q illud Virgilii numeru cu nauib9 squat.caite^ obtinuit ufus ut ecia quicu dice reus i ablato cafu ppter fupradidopt monofyllaboiji fimilitudine:i Vua St poma qd.pprie fignificatfQuid uua fignificet marsifeffu eftiillud aut notandum: q> inter acina & baccas H poma Si nuces differecia e. acina iter frudius minores arbo^t fmdtuu uedefiue m iiii nafcutur : uc fune uua: qua? eu acerba efiromphaciu dicit tunde oleu omphacina hoc efl ex uua acerba failu t item grana hederas grana fambuci grana ebuli grana malimoi^&qcqd e fimileducef baccas X>o funchrudus lauri oliux myrti Jentifci: & fimiliu* quas lupra hxc funt poma dicuntur qbus ducaxat ueicimur: ut fune cerafumfiueccrafmmpmnu matpilum . caftanea /60 in nuces refert: ut.Virgi♦ Caflaneafqf nuces tficut pinus corylus amigda ^ lus iuglas: & his fimilta« Muffcum qd pprie fignificat f Muftus fla (lu ide e q3 nouus no^ ua nouu ♦ Hautus mulla iuuencaappellattideo didu e uinu mu> ftumd.nouu; poflea lualuic ufus ut muflu fine uino diceremus 1 qfi mufiu (ubrtaciuu effec noadiedliuu.queadmodu merus mera rneru figmficat iolum:unde merula dida eil qfi auis fblitaria: &C meru uinu dicit quado folu efl hoc e fine aqua ♦ obtinuit tamen ufus ut quado meru dicius uinu itelligaus : ut mero Tgurgicatus hoc e uino ingurgicatus*quin etia cu dicausuinu merattus.hoc e magis pura q<3 ^>nacula ligua dicius piu mSdo: & uinu lympha/» tius in quo plus aquxe:qcteade ligua diciuspiu adaquato.nihi/’ lominus etia fine uino utruqj dicius& uinu intelligimus: ut ego meratius bibo § tuthee e magis puru uinu q tu: & tu lymphati9 bibis q ego: hoc e uinu magis aqua temperatu q ego bibis. 13e lacu hoc efl ex lacu : dicit *n, de uia te allocutus lu mhoc e ex uia;de lacu ad me aqua defeila e hoc e ex lacu • dicit autem lacus locusillei que tertis uuis uinu decidit* item audiuide patre meo X audiui ex patre meo : quadiui de ianua hoc efl ex ianua . Sed notanda de uia in aliu quocp fenfu accipit • Cicero ♦ cuq? de uii languerem & mihimet difplicerc. & alibi. nifi de uia fefTus eet: quafi de labore uia:. hic m* uia fignificat iter hoc eft adioneabu ^ iandi: illic fignificat Jocu quo ambulamus ♦ Nec a neqj dicit apocopen : q enim ide eil qcf c 11: itaque abla^ tis cx fine u &e remanet ncc. figmficant aut ha: dux coiudiiones &non:ut egononfcnbomec ucl neqj tu Tcribisiboc efl & tu non fcribisnnterdu tiec capitur pro non etiam: ut Quitilianus.Perx (olui gratia non pot: nec malo patri: hoc efl nec etia malo patri ♦ Nota quatenus ad elegantiam fpedtat: q> 8C et neque aliquando cofundutur: uc&difccre uis nec tamen ftudes; ice nec (ludes & f ■ - . . ■' - ■ j - " tamen ufs diTceredte & difcere non uis tamen ftudesatem 8t ffcu/ des nec difcere tamen uisiNec&neqjfequente enim auc^o pro fimplici noprapofitanegationeaccipiunt :ide enim funtmec elm lego & no enim legoineqj uero dixi & no autem dixi. Comunamente ogni homo.caue ne dicas comuniter omnes fed fere omnes: coiter elm non fignificat fere ut uulgus accipit: fed pariter ita omnesmt co.nuniter in hac rem cocurrerut.i.paut er omnes in hanc rem concurrerunt. Fere quid proprie fignificacf Aliquando idem quod pene:hoc efl paululu abfuit quin: ot fere cecidic.i.paru abfuit quin caderet • aliquando fignificat quadam uniuerfitate rei uel teporis uel loci i ut fere homines ita le }uuntur.i.fereomes homines ita loquuc . fereutorhac uefte.i. quafi omni tempore&omniloco utor hac uefferomani fere orbem fubegerunc: hoc effc roman/quafi coci! orbem fubegeruut. Temere omnes fere dodipoft Ciceronem pro fere acceperunt i Qulcilianus.lllud ingenio^ uelut prxcox genus no temere unc| puenit ad frugemipro non fere unq. Omnis difiribuciua didio cffc :&copIedit qcqd fubftanduoeft cui coiungitur: Xfegratia oifis hoxes.i.quicquid hominum efl I eme pecus.i.quicquid eft pecoris. fed diligenter aiaduertedu e ne incidamus in multorum errorem : quidicuc quilibet omnem figmficare: &fimiliter didioem diflributiua e(Te:uolutcp qlibet homo currit bi nullus homo currit cotraria efTe: fed omTs homo currit & nullus ho currit nonefle contrartaieo qd plus fignificec omnis ho currit: q nullus ho curritdi qde ois ho currit ta mares q feminas hoc e orne humanu genus copledit : nu!'us ho currit ducaxat mares.i utrcqjfanepuerilicer fallunt q ira fenuuc: na& OmishoSt nullus ho plane contraria funnnec obffat q> ornis co/s generis fit nullus tancu mafcufini: fi quidem nullus homo omne genus humanu copleditur: & nullus bos omne genus bouinum: tu homo & bos comunis genens fine :& didio diflributiua no r Ipediat quo minus ta mares q feminas fignificec. eode.n.modo dicit nullus ho currit ac fi diceretur nullus ho fiue mas fiue fex mina curritinullus bos fiue mas fit fiue femina arat. Quilibet nodiflributiua didio effc fed particularisjfignif/cat enim unu ex multis indeterminate: ut fi multi fine hic mecum pugnaturi: dica^pdeat qlibet Si mecu certet: hoc efl pdeat unus qcuq; ille fic. Qtutilianus. quaiy nos una res quaslibet nihil Iter mittentes fatigaret; adeo Facilius effc multa facere q diu. Hiero nymus: Ad unum quclibec filio^t Aaron. * Mic fimilicer notandu efl aliquis Si quida differutialiquis enim particularis didio efi: & fignificat aliquem incertum i ut fi dicam aliquis pullauic hoftium; hoc eft homo aliquis quem nefeimus. quida >60 cfi: didlio potius (ingularis: St fignificat alique cereum Si diftindum hoiem licet non nolatum: ut fi dicam uenit ad me quidam amicus meus; hoc e(l unus quem fcio&non nomino, nec licet dicere uenit ad me aliquis amicus, 1 Abflinere & continere djfferut ne inter fef DifFeruc (ane; na cos tinere fit cu quoda labore; cum fcilicet ratio obfifiat (enfui; hoc eft fenlus trahit hoiem in unam partem ratio in aliam, abflinere *o fine aliquo labore fit: cum fcilicet ratio dominat lenfui; &ab his temperat qux uitiofa funt; firmato iam habitu & fine aliqua difficultate :unde cotinetia no e uirtus led difpofitio ad uirtutem & principiu uirtutis ; Si fic diffinituroo. ideo dicimus ioco ne an ferio lo/ querisflncerdu tamen hxc duo X>ba cofunduncur:uc luuenalts. quotiens uoluic forcuna focari: pro ludere pofuic.Ouidius. Hos ignara iocos cribuic forcuna puellis: Maceria ludSc uberiore ujri: Mille fac elTe iocos:curpe effc necire puella ludere: ludendo fepe parac" amor.Ctcero ioca p iocos fcriplit ad Atcicu. Icaqf ioca cua plena facetia^. e concrario la Jus p ioco ponicuriHoratius . SeJ tamen amoco quaeramus feria ludo . hic ludere p focari frequens ter irtuenicur.PImius.Iudere me pucasiferio peco. Cicero.qui ita dicic ludere uidetf . unde 5i copofita a ludo: potius ad u erba q ad aflione p:menc:uc eludo. Cicero.Sed &uos ab illo irridemini; ipfi illu uiciffim eluditis. ludere etiam dicimus X>fibus Icribere. unde&opufcula poetant liue alio^t Tbfu Icribentiu lufus dicunt. alludere effc cu aliud dicimus ad aliud latenter referre feneeciam: ut Virgiliusdu narrat ludos Aenere alludit ad Augufli uidtoria: Adiaqj iliacis celebramus lite ?ra ludis-fudum etiam appellamus fcholam unde ludi magiTter dicit : 5i effc ludus Jitterarius fchola gramaticx. aicicur etiam ludus extera^ arcium ficuc muficxiuc apud Terentsude fidicina: quxquotidie difeebat inlado. item ludus armorum qui ludus quoqj gladiatoriusdicicur lludosta^ mea gladiatorios frequentius q ludum dicimus:quotiens unum plura ue paria gladiacoru ad fpe&aculu pugnatura ^ducuntur: ,qux res munus gladiatore dicic . & q id fpedaculum populo facie munerarius :&qui gladiatores domi exercec&poffcea uendit las nifla. uocantur autem ludi gladiatoriiificut ludi circenfes8t ludi apollinares: 81 reliqui. ^jimcrim nonnunqfignificat intereamticerim uenicad me Socra tcs.i.interea du hxc agerentur:nonnunq fignificat aliquando. Q uintilianus. Barbarifmi ac foloecifmi fccditas abfitded quia in> rcrim excufantur hxc uicia: hoc effc aliqua do excufantur. (fxbra q> eleganter dicimus ludo ludis 8i ludo Iudosifed ludere Jus dis efl ludere ad aliqd genus ludi: ut ludo pila ludo pateflrl. (ludere ludos efl ludere: queadmodum dicimus umo uitam non morior mortem Jn quo modo dicendi mulcu ineft fuauicatis: 8f fignificat umo& morior.fecus dicitur adla age:hoc enim prouer/ bium efl quod dici folet: cum fuperuacuo dicimus aut facimus aliquid quod notum adlum ue fit. Non iniocundis hoc e iocudis.ubi aladuertendu efl c% cu poftci/ uum exprimere uolumus longe elegatiuscupofitmofibi cotra/ rso praepofita negatione exprimimusiqq aliquado minus aliquid figmficet q poficiuuumc fi dica homo non improbus hoc efl iatis probus 5c philofbphus haud ignobilis .i. fatis nobilis. interdum plus q poficiuum fignificafcut fi dica no illepide inquit poeta Ii/ gnificat Iepidiffime: &non mfulla oratio dicit in qua plurimum htlalisi&nofemel.i.fxpiusiqq no femel figmficare etia po lit nunqmtno lemel ad me uenit.i. fxpead me uenic: Sinon femel ad me uenic.i.nunq fiue ne femel quidem ad me uenic.ita eadem aliquado Xba duo plane inter fe cocraria (ignificant. ut fic etiam ii dica adolefcens cui acutum efl ingeniu nullo labore fit doflus. & adolefcens cui obtufum efl ingeniummullolabore fic dodlus -prima quippe oratio affirmatiua efl: Si fignificat adolelcentem boni ingenii Ime aliquo labore fieridotflu. fccuda X>o negatiua e flgnlficarqj adolefccnte obtufi ingenii cu quantocunqj labore non dcdu fieri . ita hxc uerba nullo labcre dilcisduo contraria ftgni/ ficant: hoc efl fine aliquo labore difeis :8icu quouis labore non dilcis. Tu impari fenzaalcuna fatiga.tu nullo laboredifeis. 1 U non Ipari etiadio cu qualunqj fatiga . tu nullo labore difeis. f cem io mi maraueglio grandiflimamete : duobus modis incer fe cdnv trariis exprimitbhoc efl no poffum fatis mirari: bi no poffum na fatis mirari. eade enim utrobiqj fententia e: bi mirari me uehe/ meter fignificat. Qiianq illic dicat no pofle me tancu admirari qn magis etia admiradu cfletihic no pofle me facere qn admirer. Sic etia dicimus no poffum latis deflere calamitate noflra: & non poffum non fatis deflere calamitate noflra.no poffum fatis queri & no pofiu no latis no queri hoc efl lamentari: Si alia huiulmodi pmulca qux no ueniut mihi nuc in menteiut e ueni in opinione’; qux oratio aliquado adliue accipit bi fignificat opincrialiquando paffiue di fignificat ucnio in xftimationemii.alii opinant dc mc * C Nota cj? clegatiffime d/cimus:non memini huius rei no uenft mi humetem huius rci:&Chxc res non uentc mihi in mente ex/ j cidit mihi memoria huius rei I noiaciuo: & hxc res excidit mihi memoria i ablatiuo«Dicimusecia lion occurrit: mihi no fuccurric mihuno fubiit mihi»'Vi?gJ5)ubiit cari genitoris fiwgoXX. * Cur cius hoc P^bu cum abi lugat ide fignificat qct ego:ut quxcp iple miferrima uidnhoc e quxque ego u:di . li c5 fecunda periona ^bi iungatur fignificat tu: uc Sed ccier ipfe re/ duideft cu redi. cum tertia uero perfona proprium habet ligni/ Beatu• Sed notanda^ iple aliquadocum cgodCtudCillc uel cum nomine^ppriofimul ponicur habet maiorem expreflionem ; Ijgnificatqf me te uel iliu non per almm fed per nos aliquid agere uel egiffe uel aSuros effe:uc ego iple interfui: 5£ cu iple uidiiti: ille iple fentit:Plato ipfe teftat\qua m habet hxc pnoia: quando met iyllaba eis adiiciturtut egomet tumet iplemet* huic uero ^nomini tu iungit ctia te:ut tute id feciiti .i. tu iple♦Reperitur apud ueceresecia ipiusipfa ipfum:unde£$t iphor &£iphffiams * * Par cft,p deces e elegantiffime dicit.Quicilianus Si jppter matri monia uiolata urbes euerlas funnqd quazri adulterio paref Sed no minus eleganter pare eilc pro luidicere ponimus alicui operi Ime refiftedo liue exequedoncliftendo ut repugno fletui quoad poffum:fed adhuc pares no fumus.item.nunc infelix par non eit dolori:nuncnonmuenit ullafblatiaun exequendo iicaipiciopar labonbu9 corpus « Paria facere e quod nobis aliunde prasftiturn e aliunde copeniarcimultuqj habet elegatis. Quintilianus • Paria tecum facio refp.quas ,ppcer mc unu ciuem perdideras. dC ai ibi * Sic paria faciemus: tu illic eris uicarius meus • Seneca. Vt ffcatl foluam quod debeo; & quantu ad hac epiftolam paria faciamus. Keuertor fiue reuertcfutrcq; enim modo Cicero utiturjinterdtt fignificat redeo ut hoc loco: mcerdu fignificat uenio: inultuqj in eo /$bo elegatix efl: Cicero de fato. Ad Chryfippi laqueos reuer tamur :cu nihil de Chrylippo Iocucus fuiflec :In eade fignificatiV one accipitur reddo. Qumtilianus.Si ueru e pofl uetufla facula & innumerabiles anos reddi rurfus aliis corporibns alas, reddi dixit pro daruficut Cicero reuertamur pro ueniamus. i £x lententia fignificat pro defiderionoftro&ad uotu: additurqj aliquado animi & dicimus exanimi fententia.ubi notandum efl 91 al,ud « ex aio aliud ex animi fenrentiamam ex animo fignificac quot granei dicut :hoc efl ex corde: ut ex animo loquor.qq in animo efl &C cordi efl fint diuerfa: nam in animo efl fignificatin animo habeo :uel animus efl mihi: uel uolo atqufi conflituo.Cicero.In animo mihi erat micrere ad Dolobellam. aC cordi efl fignificat placet & deledat. T'erentius.Si tibi he nuptis funt cordi: id efl fi ubi iocundx fune. &alibi-Quia uteiqj utriqj efl cordi; id efl uterque alterum amat. ex animi uero lentent» efl ex uoto uel ad uotum: ut duxi uxorem ex animi lententia. fNotadumefl huiufmodi pra»po!itionese&ex magnam habere clegantiairufiredeinoratione collocentur.dicimus elme rep. id e pro rep. uel ad utilitate reip.Quintilianus.Nemo dubitabit ut ialuos effe eos magis e rep. fit q puniri. e regione.i. ex oppo^ fito:e diuerfo.i.ex contrario: e re cua &ie re noflra.i.ad tuam & ad noflram utilitate. Liuius.Perindeac non poflulauerintquse re fua effent:fedfuaferit qua:nobisfenfennt utilia efle. Similiter dignitate & utilitate ex ufu. Cicero, Ex tua ac reip.dignitatefa/ cies. &alibi.Lcge ut arquu e ex dignirate reip. cofiderare. Csfat Vtru prailium comiti ex ufu fit.Ex tepore dicere efl Iprouifum &ipr5t meditatu dicere.hinc dicit exteporalis oratio: qua: no efl domiprameditataiquai etiam exteporaria didio appellatur • ex tempore uiuere dicit Perfius:hoc e tepori (e accomodare: Item dicit Cicero ex tepore agere: 8t ex tepore cofiliu capere: St ex te/ pore officiu quzrit :quafi ex teporis coditioe.ite Cicero e renibus laborabat ingt;hoc eft in renib9 mqrbu patiebat,ex ulculis can» dicere eft: uiilu relpodere.ut ex equo pugnare eft equo mfidente pugnare. Operaepreciu efl comemorare quanta et elegantia in oratione habeat pro pra:poficio.fiqde ut A. Gellius refert aliV ter dicimus pontifices^ collegio decreui(Te:aliter quepiam tefte iirodu&u ^ teftimoniodixiffe; aliter prasliu fa&u depugnatumqj pro caftris;aliter pro xde Cafloris alicer pro roftris aliter tribu nali aliter $ cocione aliter tribunu plebis p poteftate iccrceffiffe: qua: o:a neq; paria fune neqj ulqj quaqj diueria. Succedere qd ,pprie figmficat • Succedere e euenire Stcapitur ca in malam qin bonam partem:ut bene fuccefficStmaleiuccefific. hinc dicit (ucceiTus:hoc e reji eueeus. Componit” aut iuccedo ex lub St cedo b mutata in c : quea Jmodu etu cu aliis prajpofiuoib’ cedo componit ;ut cu ad accedo quod interdu fignificat aduenio: incerdu appropinquo:interdu cap tur pro additunut ad hoc acce dit.i.ad hoc addit :unde accedas aliqua do bgn ficat augmecum. i Cu ante antecedo:hoc e prxeo.cu inter Itercedo:qd X>bu multum elegantia: hibec.fignificat.n.interdu intercedit:hoc eft neceffitu/ do quada inter nos e: qua nos inuice conciliatiut intercedit mihi tecu afFinitasutercedit tibi cu illo amiciciaacercedit ilii cu utroqj necefficudoanterdum intercedit {ignificac medium fe ?b'ois St ui opponitiut tribuni intercederut hoc e oppofuerut.Cu abs abfce/ do.i.reccdoiut ablcede a me (celerate . cu de decedo qd incerdum eft difcedo fiue recedo:ut cu domo decedere;uel cu ex urbe dece.' derehoceft difcederem.fed magis ,pprie decedere eft a mandato cuftodixfuterecederemt coWes puteres catteriqj magiftratus dicunt e prouincia decedere.ite prtefidia ex urbibus Si milites ex caftris.DjfFert aut decedo quado diicedo figmficat a migro. Mi'' grarc.n.e mutare domiciliu: & alio le ad habicandu coferre: cui J miha fune emigrare demigrare St comigrare. Remigrare aute fignificat reuerti in priftinu domlciliu.tranimigrare 7€>o e in loeu magis remotu domiciliu mutare.ut tranimigrauic in Syria. im/ migrare in domu aliqua habitadi gratia fe coferrevppter hoc qui tnonut migrare dictit fed cu appofico.ut Cicero . Ante q ex hac uita migro:Qvucilianus. Seu cum ad iferna (edes a ia migrauit. decedo aut fine appofitioe potius figmficat morior: & eo mo dici/ tur decedit q defu&us e.no elm ponit. fed incelligicur uita. Cu n i f x cxcedo:qued aliquando f/gnificat difcedo: iftterdS morior: feci femp cu appofitioe. Cicero.Subito exceffit c uita.Cu pro procedo quod e ^fequor &,pfe duobus mo/ dis elegantiffime hoc dicimus i uidelicet adolefcenti tibi: ne dica puero; & adolefceti tibhne dica pueru, fcd fi pnomen pofbponex retur :non liceret dicere in accuiatiuanon enim redle dicerem ua adolefceti ne dicam pueru teifed diccndue adolefcenti ne dicain puero tibi. Cicero, Crudelis caftor ne dica fceleratu 6t impium. IjSut tamen q tsoluc hac regula dutaxat in reflo feruari:ut fi dicam ho luperbus: ne dica crudehs. uel ho fupbus: ne dica crudele.ln obliqsX'oidnon accipe.ut hoc uiuo ne dica colule Milone.Dili gens tamen leflor aliquado aliter inueniet.Poftremo etiam illud roaxie ammaduertendu mihi & tibi interdu non ad unu led ad cms refert ffinterdu ad nul.u.ut fi dica;en tibi fores crepueruc; tu mihi lesuper dormistoratio e lumpta de medioinec ad meinec ad te: nec ad quenq vcfertur; Sicut Cicero, Hic mihi gloriae le cms honores line rcpulfa optinuiffe. cotra Xo cu inqt Virgilius {|Hei rrnhi tu molles libeat iacuiffe per herbas: Ne ue tibi ad ioie uergant uineta cadentem • Sed prima & fecunda perfona ad uni/ tierfos pracipit, hoc frequecifiimu eft in omni genere (cribendi. ut fi dica ftuku eftlaborafe;du nihil proficit i ide e ac li dicerem ftultu eft holes laborare: du nihil proficiunt; & fi tu hic fis aliter ientiasd.fi alii tales effent aliter iencirent. Oomodo eleganter dicemus .Che tu attendi ogni di piu a li udii de le bone ictteredo me ne piglio gran piacere.eale/ gromene co teco :e regratio dio che da piccolino te ha coceffo cofi iaflo aImo:e (pero che tu farai p modo che non parerai Idegno di tu o padre e di tuo auo: li qli forono horni excelietiffiimi e da bene? Quod in dies magis optima^ artm fludns incubas:gaudeo miru in modii i & tibi gratuior.ac deo gratias ago:cp tale tibi ab leunte atate animu prafbterititeqj Iperoncn comitfuru; ut patre atey aaotuo optimis 8t cliriffimus uiris indignus effieuideare. i Quid j roprie fignif cat in dies t Quotidie. Sed noca cj> in dies in hec a quotidie ditferugjfemper fere cu quoda incremeto dicit; ideccp plerucq? cum cotnparatiuoponicur. ut cum in dies malum arflius premeret :&cu in urbe malum ferperet.i.manaret 1 dies latius. bine conparatiuo etiam dicitur: led per uerbu figmficans incrementum.Lmius.Crelcente m dies multitudine. Quotidie atk bi. hoc modo dici poteftt&fine incremento,ut quotidie lego: q uotidie lcribo.no in dies lego: Se in dies feribo • itLft ne differetia fi qs dicat in dies uel in dief Maxima differetia e. Na in die aliqd a gere: eft: prajfentis diei habere rationeinilnl cogi/ tado de craftino: Sd fere lemper lungit eu hoc Xbo uiuo.ut ego iftar feraji &£ uolucru x die uiuo. Saluflius dixit panem in diem mercari. Sed quo differunt in diem & in dies: eode mo differunt in hora & in horas. Cicero . Nec qui in hora uiuunc :no modo de forcunis ac bonis ciuiu;fed de utilitate quidem lua cogitauerut» Virgilius. Gallo cuius amor mihi tantum crefcic in horas. Propediem dicitur cum prope e dies: co modo quo dicimus pro pemodum : quod fignificat pene uel quafi. f Incumbere eft toto pedore alicui rei taciendx lfiftere. ut ualidis incubite remis.Queadmodu e contrario fupini dicuntur qui ne/ gligentcr aliquid agunt.Sed illud notandu cp quando opus aliqd nianuufignificaacudcotm iungitur incubo.ut incubite remis. non aut ad remos uel in remos.Cu aut adhibet /ngemu:dicimus incubo ffcudiis: &in ftudia:&ad fludia.ac etiai mala parte alfV quado accipicur.ut incubit in eius pernicie. Multa aut X>ba eode modo diucrfam habent conflrudionem: bi elegacer dicuntur. ut ^ ineft huic loco: & /neft in hoc loco.Compiro hac re illi: & cu il'a • tjConfero ce ifh: & cU iffo. Su finulis tibi: Si ium (imilis tui.Hoc e comune omnibus: & omnium.Hoc eft mihi comune tecu: & cti citeris.Fgo fum particeps laboy. cuo^t: & fu cibi in Iaborib9parti ceps. Accedit huic rei: Si ad hanc re.& huc eo: uel eode.Relpo Jeo tibi; & ad te.Relcribo tibi: Si ad ce.Cxh re hac re: cado tibi hanc ren.:caelo te de hac re.Impedo cura: uel opera: uel laborem : uel Pudiu huic rei: & in hanc re; St ad hanc rem.Audiuia pacre meo: de patre meo; & ex patre meo. Tu es natus laudi: &£ ad laudem. IjAkrtbc ad ciuitateiafcribo in ciuitate:a(cribo in ciuicate: aferibo ciuitati.Meminit uadimonia:meminit iiuria^.Ve^. in hoc Tubo notandu eft <% aliquando meminit capitur pro mencione fecit: SC tunc omnino recuiat adum:exigitqj gtum uel abitum cum prav politione de.ut necp huius rei meminit Plataice de qua re multi jnemineruc.hinc(uc nonnulli putant)deriuatur mentio: Si mens quat omnium recordatur: 8i mencu qa in mentione facienda hac parte prarcipue utimur. Ola enim alalia mouent duntaxac parte inferioreimfolo croccdillo exceptoiq mouet ducaxat fuperiorem. Mente tame Aurelius Augultinus uel a mene qua: graice ligni ficat luna didam elle ait:q> heue luna crelcit 8i decrelcit: &i uaria uiciffitudine comutatur: in id tamen quod fuit pfeda quadam neuitate Ce reftkuicfic mes nuc capuc lummis iierit;nuc decidi; in infima:modo ad corporalia deHediit :mo fublirnib* atq? arerrfi rationibus adh£refcir;uel ab eminedo: praeftantior ms ala! £Ic • intereft ner gaudere & gratulari; Gaudere eft lastari «Gra tuiarieft uerbisoftendere gaudiu:quod ex alicuiuscomodoauc Icclicitate fulcipias: apud eu ipfum q comodo liuc foelicitate affe deus efbut gratulor tibi ob conlulacum adeptu: gratulor mihi c£ fub tali principe educatus lum: quod Xnacula Imgua dicimus io me alcgro con teco:io me alegro co meco.Gratan uidet ide figni ficare; led duntaxat poetis acqj hiftoricis permittitur «Virgilius. Inuctv germana uianugratare iorori.T»Lmius ♦ Tuu fcquences curru iouisopcimi maximi templum gratantesouantelq?adire. I^Qiuda exiftimant gratulari aliquando accipi pro gratias agere: cu laliccc diis i mercalibus gratulamur.Ego celeo potius i priori fignificato accipi: quali figmftcatid fit uolmfie illos nobis bene facere: icqj aflecutos cfie, Necp hoc miru eft: cu etia deos falute mus; de hominibus ccnuenit non diis Quin etiam in religione ncftra lignum lacratifiima? crucis; quod ienfu caret falutamus: duntaxac in fignificacionem reuerentix, Gratu facere Xo&gra' nficari licet ide plane cfie uideantur;iiifi quod alteru copofitudfc; alceru no; tamen diffcrunt.na gratu facere eft aliquid minus :8C figrnficat cbiequi; hoc e c.<3 X>nacu!a lingua dicimus Copiaccre. i Gratificari uero e aliquid maius: & lignificac benefacere;liue be Jieficia coferre ; queadn odu dii giatificantur hominibus - Vnde pcffumus dicerc.Se tu me farai dei bene:mi farai cola grata. Si mihi gratificatus fueris: gratum facies .Et fieri poteft ut granfi cemur alicui: & tamen dilpiiceamus potius q gratum faciamus. ix (i aegrore aqua negemus gratificamur quidem;& tamen rno/ lefti potius fumus; q gratum faciamus. ClQtnd nereft snter agere gratias :& habere: & referref Agimus gratias XboqcfXracula lingua dicimus Regratiare.Habernus gratias animo: cu (cihcet memores fumus accepti bcneficii.Refe rimiisXo liue reddius gratias fa&o.ut fi tu a me beneficio aliquo honeftatus fueris: aut maloahquoafFedus: uicifiim mihi ahqd boni mali ue rembuas:uc quali fit qued fuperius diximus para fzcere; St quod Xnacula dicimus • Io te la rendero;& in bonam imalaparte.Seneca tamen uuk rnalo^ reddi gratia : no referri* \ Bonojt uero e contrar/o referri non reddi: Sed hanc differentiam iolus lpfe 8i cogitauit St fecit. Cicero nunq fere aliter dixit c| re/ ferre gratiam;fiue in bonum;fiue in malum . fpuod auc hsc differetia fit Iter gratias agere St referre agtiffime declarat Placus in epiftolis Ciceronis: Immortales iquit ago tibi gratiaslagamcp du uiuam. na relatu^ me affirmare non polium, i ancis enim tuis officiis non uideor mihi refpondere pofle. Ecce cf refpodere officiis:hoc e fanffacere beneficiis: e gratia referre: quod aliqui Si prxferrim poetaedicunt perfoluere. Ciilud aut quo ad elegantia notandu eft: cf dicimus lemper agere gratiasihabere grat;am St gratias: &i referre gracia.Raro enim St fere nunq reperies referre gratias. Apud Cicerone certe 5t Qui tilianu plane nunq.ltem illud animaduercedum eft: diis nunq referimus gratiam dicimus,Qu is elm referre diis gratia pofficS’ {jAgimus gratias diis dicimus perraro habemus auc frequenter i quotiens fcilicet agnofeimus :8t nobifeum fatemur beneficium nos ab illis accepiffe.Ago gratias nunq fere mliapud poetas uel hiftoricos inuenicur. i,f\b ineunte xtate quid proprie fignificatf A principio xtatisihoc eft a pueritia.Maximam enim gratiam atque elegantiam habet hoc uerbum ineo:a quo fit participium iniens ineuntis.Dicimus enim ineo fotdusiineo pacemuneo ibeietatem: ineo bellum: ineo pugnamuneo uiamiquali ingredior 8tincipio. Vbi nota q> femp tere dicitur de re aliqua graui St magna, non enim reifle dicere/ mus snco opusuneolibrum; ineo prandium: ineocoenam. Htnc f.t initium quod eft principium alicuius rei maioris. ut initium hbrianitiu orationis.quod aperteteftatur Quin;ilianus. Quxl latine inquitprincipium uel exordium dicitunid maiore quadi ratione Graeci uidentur prccemmm nominaffeiquoda noftris mo m tmm dicitur.Propterea etiam huius X>bi participium quando pcillecalum non habet: cum maioribus quibufda rebus poni/ iolet.ut ineunte pueritiaiineute xcateiineute adolefieciaiineunte ucre:ineunte xftateiineunte hieme :ineute nouo anno . No aute diceremus ineunte die:ineunce no<5e:ineunte conuiuio: ineunre p celio fed ineunte bello: & ineunte belli tempore.Rurfus alad/ ucrtendu efl: qui moritur quafi exequat & pagat morte;queadmodurrj etiam dicimus obiuilTe aliquem diem iuum: pro peregiffedieiii fuum:&obufTe uitamudeft peregiffe uiram. Incerdu repericur fineaccufatiuoobiit: ideft mortuus e l^iemadmodum etiam oppetiit dicimus: & ltelligimus mortem - & defundus efi:; & in/ telligimus uita ♦ Dicitur etiam detundas a defungor;qppefun/ gor ei! officium ac munus aliquod ago* ut fungor magiftratu: fungor prxrura; fungor munere iudicis.unde fungor uitaudeffc { fungor murere&adminiflratioe gubernandi corpus dc feruandi , uita iQu a ,ppter defundus efficio dicitur; qui finiuit officium: J ntc amplius cam adminiflratioern habet.unde dicitur defundus \ munere prxtorio: defundus cura tribunicia d.qui finiuit tfficiu praetorium: & tribunicium munus.kem defundus periculis qui ^finiuic&iam efi: exfra pericula .Virgilius *0 tandem magnis pe lagi defunde periclis. & corpora defunda morbis no mortua:fccl qua* ia finierunt morbos: & lana funt - TXiuius * Defunda mor bis corpora lalubrioraeffe incipere. Sic itacp dicitur defundus uita *i, qui finiuit adminiftrationem uitx: 8i mortuus efi: * Cum inter fimiliter coponitur eo: & fi t mtereo:figmficatq} morior: ude interitus mors * Cu per pereo;qd etia fignificat monor*ut periiu idefl excultus e.Ite in magna aliqua calamitate incido. ut perii I nili me adiuuesiquod uernacula lingua dicitur lofum dsfFaflo* Virgilius.Vt uidiiuc peri i; ut me malus abflulic erronqcf uerbij fi cu de componatur fic depereo: 8iexigit accufatiuuifignificatcg flagro amore alicuius ut eam puellam deperibat .i. uehemencer amabat.Cu ab abeoihoc eft recedo.C J ex exeo:cuius figmficatio manifefta efflCtiprae prajeo:quod eftantecedo:Siuerdum apud poetas feparatur.Terentius. I prx: fequar. Cia fub fubeo: quo J , fignificat (uppono me alicui rei. ut fubeo hanc ^uinciam: (ubeo i hoc onus.Interdu ficut fupra dicflu eft fignificat in mente uento. | Ut Subiit cari geitoris imago.Cu re redeoid fterpofita euphomaj gratia:queadmodu fic in redicegro.fTgaiflcat attc redeo reuertor . Cum con coeo abiedla n:quod aliquando fignificat coniungo . ut Inter fe coiffe uiros: hoc eft inter fe coniunctos 5iquafi cornixcos rflfe. Aliquando fignificat ita mifceri :ut ex duobus aut pluribus flat unum.ut dux uocales coeunt inter fe.i.ex duabus fic una.uc reprehendo reprendo. Interdum coire concubere: unde dicitur coftusiquod ex duobus corporibus unum quafi fiat coeundo.Iu^ gitur prxterea eo cu inficias: & dicitur inficias eo:quod eft nego. Item cum obuiamiut eoobuiamiquod multis modis dicitur . eo tibi obuiam: obuius tibi fum: obuio tibi. Fero me cibiobuiam: obumm me tibi fortuna optulicobuia cibi procefTi. | Inter animum & animam quid intereftf Anima equa uiuimus. Animus e quo fapimus. Sxpe tamen alterum ,p altero ponitur . Plautus anima ponit pro flatu ca inquit.Fetet ala uxoris tuae. Praeftare quid ,pprie fignificat • i rxftare aliquando eft dare fiue concedere.ut prajfta mihi opem.i.da mihi opem, & hoc loco deus pvxfhitit tale aTumihoc eft conceflit. Ahquando prxftare e exhi> bere.ut prifta te uirumbonurmpradlaceforte.Ti uirumihoc eft exhibe te uiru bonufk forte: qdt Xriacula lingua dicimus Fa cha tu fia uno bono homo: Fa che tu (la uno ualente homo. Interdum prxftare eft antecellere.ut Terendus.Dii boni homo homini qd praeftac f hoc e quantu homo homini antecellit. & habec no mn^ ablatiuum poft datiuum.ut praefto tibi dofirma idefl arecedo te do&rina. &idedtrina tibi fuperior fumihee eft dodlior te fum. Interdum praftare apud iurilconfulcos effc prohibere; ne alicui Fiat aliqd incomodi: & fi non phibuerit fatifFacere: ut uendirof debet prxflare uitiu rei qua uendit: hoc e rphibere arcu efficere: re emptor dani qd faciat: alicquin fatifFacere. Neq? id in alcerU mocioiuerji etiam in nos ipfbs.Cicero.Cu id quod ab nae non pe/» tuerit prxfiiari: euenerit .i. quod non potuerit caueri&phiberi. rppria aut huius X^bi lignificatioefl prseftachcc effc melius & prx flandus eftCfyfiide fit pradtans& prxftanria. Prxilac mori q m feruitute uiuere;hoc e melius e. Coponitcp prxflo exprx<o ♦ f?gnific3t at prs ualde: ficut i praepotes: prascelfus: praeclarus: p logus: prxualidus: & fimilib9: dc prxcox frudlus q ualde codus ac maturus e anre tpes. Vbi notadu e q' prx maiore in copoficioe uim habet q per. Plus eim c prxpotens q fi diceremus ppotens; t|q aliquando nulla m hxc prxpcf cio a fuo potuiuo diuerlicatem Bciat. ut praecludo: prxmorior: prxeingo :hoc e claudoimonor: cTgo.Coponit aut fio tu aliis prxpofitionibusicum ad afiio: quod fignificat afiiflo ,ut aflottbi .i. afiiflo tibi: prafens fum :ut altat: hoc eadefl&fiiat.utarredifcp auribus aflat.Cum ante anteito: cuius figmficatio nota .Cu circu circunflo: quod fimiliter notam habet figmficationem.Circunfiio enim e dreundo: & facit prxte^ ritum circufictuficut facit etia circunfifto: quod fignificat Tua do & cu terrore quodam aggredior .Virgilius. Circunfitant anima: dextra Ixuaq; pet etes.Nonunq e contrariohortadi caufa pome . Cadar.Si quis grauiori uulnere accepto deciderat circuiiflebanc: hcc e hortabatur tela hofliu arcentes iCum cb obito: quod e co' mucnfo & impedio, ut illud mihi obftatudcft illud me impedit* fc ti per perfto .i. fixus ffco. ut perflat in opinione .1. fixus flat: permanet in opinione.Cu ex extolquod Xbu plurimum elegatib habet in oratione .Qu ippe exifhc atque extat unum atque ldcn», prxterftu habent: ix lignificant eminet fiue fupereft: led primu, cum motu dicitur: quafi prodit uel exurgit. hcc uero fine motu quali fuperflat.Cicero.Submerfusequus uoraginibus no exilic adhuc. Iie nec diu ulla uoxextiuflet. Idem anguem abara exci tifie.De rebus queep quxad mentem pertinec exifleredicimus. Cicero. Exiftit hoc loco quadtio difficilis. De extare Virgilius Stant circunft, fa pruinis Corpora magna bou m: coferteq* agmi Re cerui Torpent mole noua; & fummis uix cornibus exeant. Hinc dicimus extant pauci libri Varronis:hoc e fupfuntEc ficuC de hoie dicimus (apeft; uel fupftcs effcfic de rebus extat: ut mc/ moria non excat:extac oratio Ciceronis £Cu pro ,pfi:at: hcc eft in ^patulo e.unde dicunt meretrices fpftare:hoc e in propatulo effe adie omnibus preftituendum«Cumin inftat:quod aliquando iigmf cat ImmeC'Ut inftat uerdnftat hiems.aliquan do urget; uc initat Pyrrhus:ut fcribam;hoceft urget.Cu fub& fuper lubftat Ei Iuperftatiquo^. flgmficatioes manifefhe fune* Cum di diftat: hoc e diftercdiue remotu eft;Cu re rcftat:hoc e lupereft ♦ Cu coii coftac:hoc e mamfeftum efhuel co lat in ^pprioeius lignificato ♦ tic tantum conftac;quantum ualet. C Sato ncfcio an a fto copofitu fit* Significat aut fidere reprefenta^ re; & habet praeteritu fleti; & fupmu ftatu.Di&uqj ab eo e;cp non tantu coparare quis debet: led etia manere.unde de ludicio ufti; hoc c deiiftcndo aliquem in iudicioXEicero ad Atticu* Des opera id quod mihiaffirniafti: utne ante calendas Januaria» ubicunqj erimus fiftas,Froprie tamen fidere e retinere: & quod uernacuia Ingua dicimus termare. ut SiftegradUtliflefugaififlelachry'^ mas, Vnde fit (lator ♦ & lupi ter ilacor didus eft:qui Romulum rogantem ut fugam luorum hCiereaexaudiuic ♦ Cfepero quot modis diciturf Mulcis.Spero:no de/pero: magna fpe fjurmnon parua (pe fum: capio lpem de hac re: concipio lpem de hac re:ducor in lpem huius rei;uocor in (pemungredior in lpem; colloco fpem: re peno fpemdpesfixa eft; fpes mihi eft: non deeft mihifpes;non deimo iperamfpem habeo .Ncc nulla nec magna Ipe fum inquit Cicero. Sed notandum hoc loco diligenter q? hxc di o X>ba ipero bt cofido u(urpanturfrequentiffime a dodbs uins pro credo; dcideo capiuntur non lolu pro tempore futuro:fed ctia pro prxcerico &' pradenci*Pro futuro; uc fpero ita fore; Sc confido ita fcrePro pra;cerito:uc forti(ut fpero)animo mortem tulit: SC facile(ut confido) eum laborem tolerauit,Pro prxfenti; ut lcnbo rem (ut f]?ero)non inutile neque indignam: & laboro in re( ut cos fido)non inutili • CfCommifiurum quid .pprie fignificat* Committere aliquando eft inmngere al-qd faciedu: & quafi comendaremtcommili tibi hoc negocium:hoc eft mandam & commifi tibnut ad me ucnires « Aliquado comittere praecedete negatioe & fequece ut ueljjobre fignificat pmittere ;& lemper capit in mala parte.ut nocomitta ut aliquis me Iaceret:Cfcero. Non comittas:uc cu a nobis omnia fuppeditata fuerint: tu tibi defuiffe uideare. Ide alibi. Njhil tibi effe commitendum coliderare debes :qobrem eo^- quos laudas te nonfimillimum pribeas. IV t qd ,ppne figmficatf Vt aliquando eft coiunflio caufalistque/ admodu fi dicamus coparo mihi diuitias: ut alere familia poffim. hoc e^pter hanc caufam&hunc fine coparo diuitias : ut polum alere iamilia. Aliquando nulla tale uim habet: fed ponitur un/ taxat elegantiae caufa . ut Cicero .Inuitus fecf.ut.C. rlaminiu de fenatu eifcere.nihil enim aliquando fignificat haec oratio inuitus feci, ut eiicere:nifi inuituseieci Et QiiItilianus.Quis credat rr.e feci(Te:ut ftipe filio negarefideft quis credat me negafle filio fti/ pe f Sic hoc loco fpero te non comifluru : ut indignus uideare ide tft ac fi diceretur fpero q> no uideberfs indignus. 4 Vtnonunq fignificat poftq. ut apud Virgilium,Vt uidi.i. pollq uidiiuel qprimum uidi.Nonnunq quo;ut apud eude.Vt uiduuC perii f id tft pofiq uidi:quoperiiT Vnde amicos fiuehofpitesitet rcgamus:ut ualesfhoc cffc quo uales 1 Aliquadoetiam figmficaC (icut. ut ego loquor ut rex .i. loquor ficut rex Ioqtur .Aliquando uelut;ut loquor ut rex.i.perlde ac fi effem rex. Aliquado ita ut i ut fi dica quotidie ad me hofpites ueniunt: ut incipia iam ftoma chari tanta frequentiam : hoc tft ita ut incipiam ftomacharr.uel propter quod : uel qua propter lncipieftomachaii .Aliquando (1 gnificatqiut non tft opus utfugiasi.q fugias. < Hic notandum c( uelut ueluti & tanq differunt a ficut ficutiSi 1 uti.q illa imaginem fignificant:haec fimilitudirem. Vnde illa re/ \ foluuntur per fubftantiuumihsc per idem uerbum.Nam fi dico tu incedis uelut rex uel tanq rex: ita refoluitur tanq fi effes rex: uel quali effes rex. fi uero dico tu loqueris ficut rex & uti rex: re foluiturificut rex Ioquitunuel uti rex loquitur. I Clariffiusqd fpprie fignificatfC[arus:pra?cIarus:fpledidus:lucule tus: & limihaffproprie& p metaphora dicunt: pro eo q tanq fui/ gore quoda gloris refpledeat. ut clarus poeta: Pplendidus eques: priclarus oratorduculetus ho.i,celeber Si magni nois ac gloriae* Ercdarus tamen aliquando pro bonus a Cicerone accipitur :8t luculetus pro magnus.In philippicis.LucuIentu uulnus accipit: hoc eft maguu .Stalibi. O prseclaru cuflodeouiuiucaiuclupu : praxlaru.i.bonu. In cuftode enim bonitas potius q fama regrit, di in Lslio. Cu illo X>o qs neget a diu cfle prxclaref hoc cil opti ✓ me:quod ipfe paulo poft declarancum inquic.Cutn ilioqmdem; (ut lupra dix ),idium optime eftf Nobilis autem & clarus in hoc differt:q’ clarus femper capitur in bonam partem . Nobilis uero aliquadoetiamI malam a nofco diciturqualinotus.undcN nobilis meretrix dicitur: &nobile fcortum: & nobilis miuriaiquo moetia famofus accipitialiquando (cilicet in bonam partem. uc apud luuenalem. Famofos equitum cum dieSatore magiflros. {Aliquando in mala rp infami & rurpi: ut famofa muI/er&ipudiV ca.Gloriofus et aliquando fignificat plenum glorix: ut gloriola morstgloriofa uicioria. Aliquado ofientatorem glorias: uc apud PJautu&Terenuu miles glonofus dicit .Icemiperiofusq forti aio exercet lperiu: di qui eft oflentator imperii. Vnde Eorqtus didtus eft iperiofus:cf filiu ob imperiu conteptu occidit-Hoc loco r.ocadu cp a uirtute nodicit uirtuofusiquo X>boipericiututrque admodum et grxci non faciunt adiedtmuifed cum uirtute prxditu dicere uolutidicunc .i.ftudiofum: quos Cicero imitat multis i locisiut i libris ad Herenniu. Ideoqj bonis uirisSifludiofis afcuserat.i.uirtute prasditis. f Videare cur potius dixifti q uidearisf Aiaduertedu e:q> no mo i epiftolis&foluta oroe:fed et i carmine ubi maior I cena e: conari debet Icriptores qntu fieri pot euitare freqntia litterx s.naI oroe qde r littera fonoritatequanda & pulchritudine affert.ut fi dicam fundatore romani imperii Cxfarem :Siapud Virg.Tacx molis erae remana coderegente.Vndegrauialo Demofthenes orator c^ r littera gferre naturas uitio no poflencu induilria &exer^ citatioe natura fuperafier.lxcus exclamauit; :quod Iacme dicit. En tibi affero r rerorizatu ♦ E cotrario X>o f littera dehoneftarefd frequens fi't)oratione ui> detur.na fi humili&fumma uoce ^feraturdibylugeneratiquem uteuitaret Virgilius dixit immitis achilli qpT mitis achillis. Sic hoc loco li diceret optimis di clariffimis uiris indignus efle nide/ & sristnimia cfTet huius I itterx icu!catio:ideo uide are potius diceda fuit. Sxpenymcro tamen cotinget: ut et nula caulaicercedenre dcscearejjodus q docearis:&ueiligere q itclligaris dicat .1 qua re ftandu eft foli auriu ludicio: quemadmodu a prlcipio diximus. q Vomo latinediccf.s Si elegater. Qui horamai laeree bno« \ fcia tre meli non glie morto niuno di pefle. Quafi tuti gli citadini fon tornati a la cita. fclo Mario el quale io amo de po di te e anchora a phalera. Ma pur lo aipefliamo domane o lalcro. (- Coli me auifo hcggi e tre di ii luo tnaeflro : hauendo mandato in quel di Ii luoi cagrtoli e le lue befitk Ierte a cafa. ma queflo non a g tene a tef Hic iam faluberrimus cfl aer .nemo iam trib9 mcnldr' pefhlentia periit.diues fere cms in urbe redierut.ducaxat Mari9: qu3 ego fectidu ce diligo adhuc phalerios Icolit i eu cras aut pedia expe&amus.lta nubi nudiufterdus pxdagogus eius r.uciamdcu eo-die catulos eius & pullos domu m miiiflec. Sed hoc nihil ad te. Hic A in hac urbe. S gmficat .n.hic quemadmodu fupra cum de vamatice tradlaremus diximus: locu ,pximu diceti :Iftic Iccurrt i yxirnu audieci:&c illic locu remotu ab utroq;. Vnde fi uolumus dicere: Qui lacie c bcno: dicemus hic uel m hac urbe lalubre e calu.Li ionop/aceuoliflimi prati.iRic uelinfuburbanoift0 fune amocnilTima prata , De phakriis ucro ubi Manus efi: loquentes. $Coli e fcpre gra copia de uceli e de befbe. Illic fiue in illo oppido magna lemp multitudo e auiuatqjferant. In hoc plurimi noilras Xtatis Icriptores errat ,p ifte lfla illud uei lftic: feribentes ijle illa illud uel iliic. Mili ad illa ciuitate dicentes p mifi ad ifla urbem < ,Vrbs -n. locu iigmf cat: ciuitas mulutudinem ciuium. am qd ppvie fignificat f Aliquadoniic primu; quod ^tiaculi lingua dicimus Horamai. ut hic ia faluberrimusell aer .Aliqua do accipitur pro nunc . Cicero. Ipfa Xba compone; Si quafi coax gmenta :quod ne grxei quidem faditaucrut: ia neminem ante/< pones Catcni. Aiiquado iigmficat prxtcreaiCicero.la qs parecis tui fingulare erga me beniuolentiam explicet f qct idem efficit iundlu cu Xo. ut ia Xo urbibus coflitutis. Ia ia de futuro tantit dicit .i. mcx . Si licet reperiat cu pradend :ut ia iacp manu t enet: & premit hafla : refoluitur tamen ad futuru .i.Iam ia tenebic 8C premet, Aliquado p xdignatiocm dicitur ,ut apud V irg.Ia ia nec ii maxima Iutto.Nec Saturnus to oculis paterafpicitceqs. Icem p comiferatioem.Saluftius.Ia ia aio meo carifTtme frater.q q cibi imacuro:& ude minime decuit: uita erepea eitamen Ixcandiima gisqdolendu puto.Itepexhortationeiuc Liuiusla ia erigite aio tela lumite:obuia ite holbb9:habetis in manib9 uidoriam. 4 jQuxdifferetia e inter falubre& fanuf Saluber fiue falubris dicic qd laluticoducit.ut aer: cib9: potus:exercitatio: &fimiha.Sanus ✓docui Glus inefLuc ho.&aialta. Salubre e t]ct dat.fanum quoi accipit lalute.queidmoJu differuc p(per&fceiix;qa piper dicitur q dac pfpericateifoelix q accipic.ut lidus prolperu dicitur iub qua naius e q fbelix fignificat futurus. Fcelix igit ho dicit .dii auc po/> tius piperi.fimilicer loca: adlionesducceflus pfperos d/cius. Alis quando tamen cofunducuriut Suetonius pipera Cx aris ualitu^ dinedicic. Virg.Sisfojlixmolbiuqj Ieues qcuqj labore .S c edi dicimus incerdu lanu cibu.Gnu potum.SiSdulbus dicit .Gemis holum falubri corpore.In epiftolis tame ieruada l primis e Xrboi^. pprietas. Notandu aut capit cabum aliquando pro aere .unde dicere polTumus hic ia aer elt Saluberrimis: hic Saluberrimu m eft cxluihic e exh fiue aeris falubritas. cx.u e clxincncius folito i &iimtlia. Nemo ia trib9 menfib9peftiletia periit. Liceret ne dic ere: nemo ij tres meles peftilecia periicf An ekaliqua differetia fi tepus f abito &i accufauuo ponat i" Ineruditi dicuc p ablaciuu figniheari tepus interruptu & no continuatu.ut fi dicamus magni adlusfuerunc hoc ano;cu non toto ano led al qua anni parte f aerine. Per ailurni X>o fignificari tepus cocinuu line interruptioe.ut Cicero.Qiiaq te Marce fili annu ia audiente Cracippu: cp Marcus Icegru annti hoc cft fingulis diebus &i line intermiilione Crarippum audiffec. Fruflra excogitata e hxc difFerecia cu falia fit.Na Ii in accufatiuo fignificaret rpus cotinuuino oporteret addere:ue! potius no lices rct addere cotinuos.At Cicero p kge malta inqt.At hercule ali> q uot anos cotinuos ante lege gabirua ille populus roanus: cuius uOp ad ncftra memoria nomen ir.uidu m naualibus pugnis pers manferatimagna ac multo maxima parce no modo utiiitacis; fe J dignitatisarqj "perii caruit. & Virg:Hic ia tercentu totos regnas biturannos.S’ p adum tpus minime interruptu fignificaret;nd oportebat addere totos . dicedu e igft cf idiffereter utimur abito more latino :&aSo iftar gr^co^. ♦nihiiq^difFert fi dica.usaudiuf Platone dece anis ;& dece anos audiui Platone, Sed illud fortaffe uerius praxiperet :cu de parte node toto tepore loqmunno lxere p adam loqui: fed per abitum: quale e ego hoc ano ad te uenia: ideffc aliquo tepore iflius anni: qcf non recte diceres hunc annu * lllllud praccrea notandu.q? dicimus pximis dieb9 uem i aphrica. &C Cicero: q his paucis diebus pontifex fadlus effc: & in fucuro pau ✓ cis diebus era domefticos tabellarios miffurus: & triduo auc ad lumu quatriduo peritu^* & Saluftius * Legati triduo naul coice dere . Hxc omianopfuperiores dies&p triduu&p paucos dies exponeda fut; led ltra fupiores dies: itra paucos dies :ura criduS aut quatriduu . Illud que cp aiaduertedu q aliquado i hoc genere iermonis omittimus poftq uel ate. ut triduo q ad te ueni confeci eme negociu «i, triduo poftq ad te ueni cofeci ome negeeium ♦ dcce dicb^ q ad te uenire accepera a Calare litteras: hoc e decent ditfb ate q ad te ueniieJn urbe redieruc;hoc e reuerii funttPolTu mus etiam elegantiffimedicere reuerterunt • I Secodu tc qd ,ppn'e OgnificatT Poft tc. Secudil.n.rnulta IW/cat 1 rimo habet notiflimu illu fenfr: ucfcctn Pia cone loquor: fcct m 1 ythagora difputo * Aliquado lignificat iuxta. Virg-Dulcib* ilia qde illecebris & plena.fecudu Flumina ♦ Sulpicius • Duo uulnera accepiffe unu I ftomaco: alrcjt in capite: (cdm aure & fc<3m fla/ mina «/«iuxta aure &C iuxta flumla: qd* ea rone fit: qa q<£ lc3m a primo e: iuxta e . aliquado figmficat poft ob eande roem • uc hoc loco (c3m ted.poft ce*Quintilianus.Na qd1 unu mihi k&m pacre fortuna uidebat parafiepradidiu :id ego fupare in iJla (orte non potera • Cicero • Proxime auc kdtm deos hoies maxie utiles efTe * Stctm et accipit ^peoqcfe^p.ut itdm telitedo: fcd.n memciica ,i. do lite g te ; bc tu ludica p me ♦ bCg inter, ut fcclm qete .i.uer dormiecu. Cicero ♦ Secundu qete uifus e repete adeflea.in qete. Incolit •/♦habitat: & de exteris duncaxar dicitur.Hinc dicuntur m quilini dc incoiar.Sunt aut incolas & inqlini qui in alieno habitant oppido. oppidani X>o qui habitant in iuo ♦ m cras aut peredie expediamus: qd lignificat peredie ? Id quod uulgares dicuc poft cras • Dicit .n.peredie dc die fequeei craftmS dia: di&uqj el ut qda putat qb pempto die uno.Cicero ad Attfcu, CiFacies igitur cras aut ad luminu peredie. hinc dicit dies peredi/ nus: hoc efi: dies ab hic tertius. Cxfar in comencariis.Qu od fi g te liceat perendino die cum gximis hibernis coiunili coem cum reliqs belli cafum fuflineant. Vnde coperendinare apud aliquos reperit ,i. in longu de die in diem differre. Pridie X>o Si poftrid ie quafi ide fignificant qd heri Si cras. di&uqj eft pridie quah priori die; Si poftridie quafi pofirerion die. Sed notandu q> magna ele/ gantia habet hic duo uocabula. pridie .n. no fignificat heri a die prifenti :neq? poftridie fignificat cras a die prilentiifed ab altero qucda die. Vnde pridie dicit“ no lolu de tepore pritericolfed ec de futuro. &i poftridie n5 folu de futuro: ied etia m de pr.xterico.hoc efi; ucrucp dicitur tam de praeterito q de futuro,De proterito fic. Pridie q Cxfar urbem intraret:gfcdti funt ei obuiam patres.De futuro iic. Pridie q iter Igrediamuripetamus a Caelare comeatu .1. die procedenti quo Cadar urbem incrauic: ficnos iter igredie/ mur. item poftridie de proterito fic.Poftridie cj Cifar urbe Icra uitioes legaci difcefIeruc.Ec de futio.Po(tridie q Cadar difcefferit: mihi quocp erit abeudu. Iungunt hic aduerbia aliquadocu gto: ut pridie eius diei: Si poftridie eius diei. aliquando nec q habenc nec gtm: fed intelligit gcus uel q. ut Venit ad me Chremes po/ ftridie clamitasihoc eft poftridie eius diei quo ha:c gefta funtluel poftridie q hic gefta fune. & cu domu tua ueniflem: ut te coue nircnv.audiui te pndie dsfcefTiffe.i.pridie eius diei quo ad te ueni uel pridie q ad te ucni /Dicimus tamen pridie calendas 8i pridie nonas: Si pridie ludoi^ circenfiu: & poftridie nundina^4pflendo io andato a cala per parlarglieimi difie torna domane da me. C5 domu: ut eu couemre iuiflem: dixit mihi poftridie redeas. male dicit .debet.n.dici cras redeas.nuq.n.dicimus poftridie uel pridie huius dici;fed cras uel herilficut cras Si heri non dicius ut diebus iam priteritis aut futuris ante uel poft: pximu.Dicendum itacg fuitldixit mihi cras redeasiuel mihi ut poftridie redire dixit: Si r.o ut cras redire dixit. Intelligit. n.cras de die hunc quo loquor fequenti: Si no de craftino illius diei quo domu iui t|Ex pridie fic denolatiuum nomen pridianus ana anuiqct dicit nomododedie prifenti hodiernu: fed de quolibet die alique die pricedtnci. in quo GgRificaro accipit eria Iicflcrnus heiterna hdternu. s orca/ tius.lurehefternopariemacruuorent.no de hefterno die dixit: (ed de quouis die altera pricedence. Suetonius in uira I iberii. Solenibus ipfe caenis&Cpridiana fipe&fernela obfonia appoiu^c. Idem i uira Caii.Marcente ia ftomacho pridiani cibi ponere.lu/ riicSfulti noftri teporis multu a ueterib9 illis differetes exponat poftridie poft terciu die: & pridie p eo qd eft nuper fiuepxim s dieb9.Atq huius ta infignis erroris mulcos fequaces haber.cuius erroris audior fuiffe uidet coterraneus nofter &t fere ex trtatre ge tilis Bartholus. Arq poilridie no format denota tiuu poftridian9 ficut pridie pridianus. Sed pro poftridiano utimur hoc uocabulo craftinus na nu: qc! fignificat no mo diem fequentem Hodiernu i fcd etiaquelibet alium diem fequentem. Virg. Si ucroad iolem rapidu lunafcp iequentes Ordine refpiciesinunq ce crafhna faliet Hora: neqj mlidiis noflis capiere ferens. ■ Nudiustertiusqd pprielignificatrNudiusterciusdfcit de die an tecedente diem craftinu: fcut nudiufquarcus de die antecedente diem tertin. ut fi hodie calendi fina&fi dica nudiuscertius ad te ueni: icelligit tertio calendas. Si fi nudiufquarcus: qrto caledaS. Cur ita dicuntur nudistertius&nudiufquartus f Dicta funt qfi nunc de die tertio: Si nunc de die qi arto. (jProcedimus ne aplius: Si dicius n udiu 'qnrustnudiusfextus: Si te liqua T Minime. licct Plautus p licentia a!iquado ufusfueric .na q in philippicis legit iRudius&tcrtiufdecimus error eft,Dicim* icaq nudiustertius &• nudiulquartustantum ;ficut biduo triduo quatriduo tantu: St binodlio trir.odiic quadrinodlio cantum. ffCur non dicius & nudiusfecudus queadmodu tertius Siquartus: ficut dicius biduo triduo cjtriduoibincdbo trinoclioqdnnodio? Quia pro nudiusfecundus habemus heri .Ideo nec ledo calendas dici mus.qa p fecundo habtus pridie: Si dicimus pridie cale ndas. Paedagogus dicit no ludi magifter :lcd his que domi tenemus a i leqndosatq erudledos pueros noftros.Eft aut gricu uocabulu dl fiu :hoc e a puero^- educatione, Nunciare qd pprfe fignificatfNuciare eft ?i>bis alicuius abfentis aliqd figmficare: &' quod triuiali lingua dicitur Mandare a dire. Verbi gratia.Mario ti manda a dire che prefto fera qua.Marius fluftcfat Cibi fe ,ppeclie afFuturu. H tam is qui nucio re comlttit: q iple nuncius niiciare dicitur.ut fi Helius pcroctus libertus no/ (ter nucius a Mario uenies dicat: nucio cibi Pyrrhe Xbis Mani i & Manus nuciat tibi Xbis meis: A nucio nucias dicitur nucius. SUa eu q nunciac lignificat q id qct nunciat.ut uenic ad me nun/ cius tuus Helius Perottus hoercus nofter. Ec no potui n5 com/ rnoueri ob infcclicem nucium de obitu Camilla; fororis tux: hoc e ob infcclix nouu.Seruius gramaticus fcribic g nouo nuncium I tertio genere dici.Sed ubi id repperitiipfe 11 poccft dicat. Cfcatuli & pulli qui proprie funt^Catuli licet a camb’ didi ede Ui/ dcancurdignificant tamen no folu filios canu.ied otnnium feraru. unde&t murium catulosiegimus.PulIi X>o pecudu dicuntur, ut pulii equopt:mulo^.;afino^.: btiimiliu .ScfartusauiulTuepilciu : qq hoc ukimu generalius nomen fit. Vnde fcctificare accipimus pio parere :&tcecura pro parcuiquas ad omnia alalia muta per/ unenc.ut ceruorumxaprea^. :caprcolo^:dama^:leporuq$:8di/ milium hinulos dicimus.Serpentu cacuios: ut Virg.de colubro. Catulos cedis arq) oua relmquens. Dicuntur etiam catuli Imani5 piiciuqouanoedunc.Reperit tamen aliquando pullos de auib9 dici. A-Gellius pullis ia plumantibus. Idem pulli eciam tunc m uolucres erant. Vnde pullaltra apud Varronem dicituriqux effc parua adolefcenfcp gallina, * Nomina in after diminutiua funt fepenumero ,ut furdafler:qui male audit: non tamen omnino lurdus effc. 8i recaluaftcr q non toto capite led lola fronte caluus effc. ( Nihilad teqd pprie figmficatf Aliquadoitelligit ptinefificuth® loco: 8c fignihcac nihil ad te ptinet. Aliquando (ignificat nihil elfc in coparatioe tui :& quod Xnacula lingua dicimus. No ha a fare mente co teco 1 ut fi dica iQuintiliano c eloqueee: ma no ha a fac meteco rullio.Qunilianus efteloquensifed nihil ad Cicerone, fclelia Perotta e bellat ma no ha a fare mete co Penelope Perotta. HeliaPerotta e pulchraded nihil ad Penelopen Perotta .Cicero; Lucium uoloiquecognouimusuirum bonum :& no illitteratu: led nihil ad Perfium .i. nihil in comparatione Perfii. Terentius. Efl ne Thais ut fertur forma f Sane . Sed nihil ad noftram hanc fccc efl nihil fere ad comparationem noflrx. jfcj |Vcmoc!o latinc dicemus.Attedi a (lar fano: &apparedi/ati % tornare .G beato e iocudo quel di nel qual ti poremo abra ciare e bafiare fCura ut ualeas: teq$ ad reditu para . O felice illu & uere iccudu die: quo te ampledi olcularicg poterimus. Vale« Cura ut ualeas: hoc e da opera: ut ualeas • Interda dicimus cura ualitudinem tua • Dicimus et Curx tibi fit ualicudo tua: & cura habeas ualitudinis tua; * Curare aut a cura dicitur: ea qua; cu/ ramus cu quada animi follicitudine agere uideamur ♦ Efl.n.cura animi follicitudo : dida quafi coruta: fcilicet cor urat. Ponitut tamen cura g (ludio & diligetia:ut (ludiis littera^ orni cura atqj anduflria incubo. O felice illu & uere iocudu diem;Cur potius in accufatiuo dicimus q in uocarino:cuaduerbiofempfoleat iungi utus f Multis modis folemus ponere o aduerbiu. Aliquado cum noiatiuo.Virgilius.O fortunati quo^ ia moenia furgut. Aliqua/ do cu accufatiuo . ut O fortunatos mmiu (ua (i bona norit Agri/ colas.lugimus et o cu prima & fecuda pfona.ut O me miferum: O te in felicem .Aliquado cu noiatiuo .ut O ego infelixlq aliojt culpa huc redadus fum. Aliquado o praetermittit: & tamen fer/ mo eande uim habet. ut indignu facinus: $ eo q«3 e o indignum facinus.Et Cicero.Hominem neq: pro o hominem neq ♦ Et necandum q non eft aduerbmm uocandi in bis locis: fed uel jrulerandi:uel indignandi ♦ ViOlculari ab ofculo dicitur.Ofculum aut interdu fignificat paruu os.Effc enim diminutiuum huius noTs osoris.lnterdufigificaC quod bafium dicimus: eo quod bafiantes reftringuunc labia: S£ os diminuut.hoc aut inter ofculu & bafiu intered:^ ofculu pii amoris e & caritatis fine aliqua cogiratione libidinis. ut patris in filiu: & filii in paretes, Baliu X>o lafciuu e:& inter amantes.Eade queqj differentia e inter bafiare & ofculari .qq ofculari & ofculum aliquando etia in lafciuia capiatur.Suauiare etiam&difiuauiare fignificat olculari: & in utranqj partem accipitur. & fuauiu dicit bahuma fuauitate(ut opinor)didum;& ideo magis proprie in Jaiciuam partem accepiedum eft. Plautus . Meu (uauiolu dixit: Meum fuauiolum : mea fuauitas. Womodo latine dicemus: Dat a Viterbo a di uintinoue di je^3s^/odobre mille quatroceto feiantaodo .Vicerbii qrto caledas Nouebris Anno falutis Millefimo qindrigetefimo fexagefimo odtauo. Cur potius Viterbii q Viterbio fcnbendiJ eftf Vcroque modofcribi poceft rccffe.Ec proponitur aliquado hoc ?£>bS datx: lubmcelligiturq; Iittcrx. Quod fi dato non ponat: nihilominus intelligitur id Tboum. Icaq; Jittcro traduntur tabellario in urbe lirundufii in caftris in Iittore apud ephebum I tufculao. Et licuc dicere poflumus accepi iitterasquas Romx i luem urbe liberto meodedifti; ita poffumus in calce licceraip fcribere Romx: hoc cft dato iunt interx Romae in urbe in caftris: reliqua: bc etia quemadmodum dicere poifumus. Accepi litteras quas liberto iiuftroadtne exurbeiiueex caftrisfiue Brundufio deJifti. ha poffumus dic ere. Datas ex caftris ex urbe Brundufio Roma.Itaqj potes (i uelis ponere dato fiue fcripco; &t potes etiam omittere. Nomina ecia oppido^ unde fcnbuntur in geniciuo fiue ablaciuo ponere potes;hoc cft cu figmficant in loco aut de Ioco;ueI in dea 6i I abito fi fint tertio decima tiois.cf fi tantu pluraliter declinat: in abko tancu.Si X>o copolita lunt in abito cu prxpofitione m uel apud uel ex.ut in moce alcciapud monte akuiex monte aleo. Vo' tes et fcribere domi ruris militix belli &domo rure militia bello. Quartocalcdasnouembris quid proprie fignificatiaut quxfune caiendx bi unde dicuntur t Quarto calendas nouebris iigmficaC antepenultima diem cdlobris. Vnuiquifigenim menfisdiuidiC jn calendas nonas &i idus . Primus itaq;dies uniulcuiulop menlis dicitur caiendx in numero plurali.diftx autem funt caiendx quod cft uoccicf eo die minor potifex calata: hoc eff uocata in capitohum plebe iuxta curiam calaoram quxxdi/ bus Romuli propinqua eraciquot dies a calendis ad nonas iup/ effent pronunciabat: undeSiipfa curia calabrx nomen accepit J claffis appellacaiq» ornis in eam populus uocarecur. Dies X>J qui eftante calendas hoc e ultimus dies prxcedentis menlis di> citur pridie calendas.Qui uero ante hunc diem efl dicitur cercio calendasicf tertius fit a calendis.fic prxcedens hunc quarto cale. bi. hunc rurfus prxcedens quinto calendas: quoulqj ad idus per^ ueneris.Nonx uero q dies funt aut unde dicunturf Ex duodecim mcnlibus in quo anus diftribuit: quattuor nonas habenc cftlauo die mcnlisjfcilicet martius maius lulius 5i oilobcr; reliqui uero o menfes nonas habent quinto die ♦ unde&quattuor menfib9fu/ pradiAis primus dies e calenda?* Secundus fexto nonas: tertius quinto nonas: quartus quarto nonas: quTtus tertio nonas: fex/ tus pridie nonas: leptimtxs nonis * in ceteris ?bo menfib9 primus dies taleda?: fecundus quarto nonas: tertius tertio nonas: quars tus pridie nonas: quintus nona?,Notandu enim queadmodum non dicimus nudiuslecundus fed heri :nudius tertius & nudiufi' quartus: ita no dicimus fecudo calendas fecundo nonas fecundo idus: fed pridie caledas pridie nonas pridie idus: & poftea tertio calendas tertio nonas tertio idus: & fic de reliquis♦ Dicunt au te vonx uel quafi nona? :q> ideo minor pontifex numerum die^ q ad nonas fitperatcalado:hoc eft uocado populo^pdebarcf poftnoua iiinaoportebatnona^diejpopularesqinagriserant in urbem confluere: caulas feriari a rege (acro^ accipere: & quid eo mefe faciendu eflet intelligere: unde nona? di&a? quafi noua? initiu ob' ici uationis:uel cj? ab eo die ad idus (emp noue dies coputantur • Idus qui fiint aut unde dicuntur ^JVnufquifqj menfis habet odio idus:unde in fuperforibus quattuor menfibus martio maio iulio & odloore: qw fex habent nonas: idus eft quintodecimodie me fis♦ in ceteris uero qui quattuor habent nonas:die tertiodecime* Vnde in illis quattuor cdiauo die incipimus dicere odauo idus: 8c fequenti die feptimo idus: & fic deinceps fexto quinto quarto tertio idus pridie idus & idibusJncxteris mSfibus a fexto die incipimus dicere odtauo idus;&fbptimo die feptimo idus:8£ o^auo die fexto idu s: & fic deinceps • finitis idibus fi fint mefes ianuarii uel auguftii uel decembris: q hi menfes habent unu & triginta dies: & duntaxat quattuor nox naS'd?cimus ftatirn.xix.calendas feptembris fi augutusfitiuel sanuariiii fit menfis decembris: uel februarii fi menfis ianuarii ^Qd^pP6 ,s ^,es ^ decimulodiauus ante caledas :&cu ultimus dies dicat pridie calpenulcimus tertio cahantepenultiHrmsqrto cal« &fic de ca?teris:merito hic eririxix.cal«Si uero fit menfis fe^ bruarii: ftatim pofl idus dicimus fextodecfmo calemmarrii: nifi forte fit bifextus:tuc eim qa februarius habet noue & uigiti dies & quattuor nonas duntaxat:(latim poffc idus dicimus* xvii, cal ♦ martii, Si aut fint mefes aprilis iunii feptebris & nouebrfs: qui Erigfca dies habet: & ducaxat quactuor nonas:ftatim finitis idib'/> dicimus.xxvi.cal.iunii uelauguftiuel nouebris uel decembris. i Quod fi reliq mefes fuerint:hoc e martius maius mlius&o&o' ber;q dies unu 5C .xxx.habent: H nonas fexiftatim pofc idus diri' mus.xviii,cal,aprilis aut iuniiautaugufti aut nouebris. Quod Ut iummau colligat : fit 'hxc reguIa.Mefes q unu &L .xxx. dies ha bentifi quattuor nonas habeat incipiunt a.xix.cal .fi lex habeant nonas.xvii.cal.Fcbruarius femp a.xvi.cal.incipit: mi i fit bifextus. Reliq meles a.xviiucipiut.Idus aut nomen a culeis tranfiatu eft. Dicut.n.illiite: qd Xbu lterpretant louisfiducia.Nam cu louem accipiamus ^ lucis au&oreiude Lucretius a filiis uocat: & crete' fes uocitat.Romani quoqj dieipitre diei patre appel lauerut:optimo iure is dies icis hoc eft iouis fiducia uocat .cuius lux no finit cS Colis occafii: fed fplendore diei St nodis continuat ,ppter claritate lunxtqot femp in plenilunioihoc eft medio menfis fieri fblec. Alii exiflimac idus quafi uidus a uidedo didas efie: u littera dccradaxp tunc plena luna uideat .Melius tamen dicerer deriuarhqct fignificat uidere: St hinc tradum eft uideo addita u cofonante.Sunt q exiftimane idus dici : hoc e a fpecie: q eo die luna pleniflima fpecie oftedat. J J--alii cenfentab Ioue idus dienquia oirubus ldibus loui imolatur. hanc idula tufci uoca-rst. Nonnulli quod uerifimilius e opinantur idus uocari: q> is dies diuidat menlem. iduare.n.hetruica lingua e diuidere : unde uidua dida e qfi uiro diuifi. Hoc loco notandu e hac mefiu diuifioe (oli latini utunt, extera:, n.natioes dunta' xat I dies & leptimanas mefes dilKguut .ude Cadar Aug . ut erat faceto lgenio cu aliquos non folut os exifriabanad cabgrxcas folu turos aiebac .i. nuq ioluturos :cu nullx iint apud grxeos calenda:. Illud queqj notandu eft:cp dicimus tertio calendas idus Si nonas, tertio caledasji idiiu&nonar^.ieem pridie calendas & pridie caleri' datji. poflridie caledas bi poftridiecalenda^t. item tertio cal. St'ad tertiu cal.quarto cal. St ad qrtucal.Hoc tamen icereft icer tertio cal. Si ad terti5 cal. & fimilia:q> ,p tertio cal.qrto cal. St huiufmodi: determinatus dies bCcertus fignificat :q e tertius aut qrtus a cal. Per illud Xo qd dicit ad tertiu aut aci qrtu cal.no intelligi ipfum tertiu die aut quartu a calnec alique tertiu dieifed diem aliquem illi propinqua: & perinde effc dicere ad tertia cal. ac fi diceremus circicer tertium cal.Poteft tamen aliquando poni ad tertium fiue quartu cal.pro ipio die tertio aut quarto calendaijcut fi dicam ab hoc die ufqj ad quartum idus decem dies interfunt. Nec illud prxtermittendu efl q dicimus calendas ianuarii Si ianu arias: februarii Si februarias: irurcii Si marciasiaprilis duntaxat 8i no aprilias: m aii Si maiasiunii Si iun/as *. iulii Si iulias & qnri lis: auguili Si auguftias 8i (extilis: ieptembris feptembrias Si fe/> ptebres: oftobris oftobrias Si cxSobres: nouebris nouembrias 6i ncuembres: decembris decembrias Si decembres. 'Cur iuliu s&auguffcus dicunt quitilis&fextilisf Rogare potius debuifti cur quintilisSi fextilis iuliusSi auguffcus dicantur. Illa enim ho^c menfium .ppria noia fuere: ha?c poflea intpofita funt. ueteres duntaxat decem menfes habuere: eratep apud eos annus trecenco^c quattuor dierum. lex.n.menfes ,i. aprilfs iunius feX' tilis feptember nouember december finguli. xxx. dies habebant reliqui uero quattuor: hoc eft martius maius quintilis oftobres una Si tnguadies finguli cotinebat.Hac ani ordinatioem primus Romulus fecit: Si primu meniem genitori fuo Marti dicauit: Si ab eius nole martiu appellauit: icdm uocauit aprile uel a fpuma qua grarci uocat: unde Venus dicitur: c? ex ea orta credat : Si fic cu afpiratioe feriberet haprilis. quippe ex Vc nere natus effc Aeneas; Si ideo primi duo menfes ani iure uidenc dicati Marti Si Veneri getis roanas pcoditonb9: uel apriiem dixit quafj apenlemieo q hoc menfeSicseluqd nubibus cbdudtu fue/ rat: & mare q<$ clufum fuerat nauigacib': Si terra: qs Ibves r.iues glacies cotexerant aperiat :qn etia arbores frugelq? parturiat. Vn de Virg. lqt. Et nuc ols ager nuc ols parturit arbosiNuc frodenc filuz : nuc fovmoliflimus annus, Terciu meniem Si quartr, Ra,-mulus maium Si iuniu appellauitiq cu m popula romanu in ma/ iores iuniorefq dminfTct;ut illi cofilio Si armis remp. tutaretur in honorem utriulq? partis duos menfes cenfuit nominandos efie. aliqui tamen putant Maium a Maia Mercurii matre dici:q hoc menfe mercatores orns Maix Mercuricqj facrificabant. Iunium ^o didu efle primo iunoniu : deinde poft logS tpus detrada no iunm didu; fiue q *dcs Iunoiu monet* cal. iunii dedicata e ;Guc q hfc menfis lunor»'Rt facer.alii tamen exiRimat Iuntum a luna Bruto appellatum efle:qui primus Rom;Ecofulfuic: q cal.Iulii expulfo Tarqnio facru in mote arlio fecerit. Calenda: ianix difls funt fabariatiqa hoc mefe adultae fabx facrificiis adhibetur. Hic fegtf quintilisific disRus:q> in ordine quintus fit.Deide fextilis: q Rt fextus.PoRea fepteber: oflober: noueber& december. (jfinc feptimustcflauusinonusi&decimus.Caiteiy quintiliIuliinome I honore iulii Czfaris pefiru fuitdege ferete.M.Antonio co:ule: q eo menfe ^creatus effet luliusCxfar. Similiter Textilis appely latus e AuguRusifenatu ei huc honorem decernete: q eo menfe primu cofulatu iniuifletitriupbos tres i urbe iculiflet: 8ta:gyptu in poteRate populi romani redegiflet.Statuerat ec Domitianus Ut noTc Tuo Oftober uocaretifed poR morre eius id nomen tanc| infauRu ex omni aere Scfaxo deletum eR.PoR Romulum Numa Popilius aliquanto peritior.huic ano qnquaginta dies adhibuit: c\r adiecit alios fex retraflos ex Gngulisillis (ex meToxq • xxx. bebat. & ex his coRituit duos alios mefes: quos his.x.prxpofuit: itocauitq* primu lanuar >u : racj bicipitis diei mefrm rerpiciete ac .pfpiciete tranGiRi anni fine: &'fururi principiu.ScSm dicauit Fe bruo deoluftraticnu: uocaurrcg februarium : cj> ciuitas eo men e Itiflrabatur ,PoflrcmoCa?'us Orfar.cccJxv.diei^ anum coClituiti quofpacioiadditoquadratcfol Zocfiacncircuit*&neqdransde^ cfTet:cofHtuit:ut quarto quoq? ano facerdotesqcurade menfib* ac dkb9 bebat urm mtercalare die ate qr»q^ ulrimos menfes febm arit dies.idq^bifextu ncTauinVude dicit mefisT Gra?cu uocaoulti edlRn. dkur.AnnusudedicitfQtH^a exiftimat aban di gnitatis mea: rationem haberem: aduolarem mox in fuburbana tuuimeqj una tecum cum praediolis tuis 8£ pomariolis & ouiculis obledlarem, Legerem tecum holufcula: decerperem uuas: colli gerem poma:adeflem uindemix: mullum de lacu deguflarem, nec ab his qux agere fere omnes hoc tempore confueuerunt ab^ (linerem, Luderem etiam interim tecum ludis non iniocadiV.no icilicet in campo faltu aut pila aut gladiatoriis ludis.fiue aliis qux laflum ac defatigatum corpus reddere confueuerunt: fed p filuas & colles 8i laltus&i nemora tecum deambulans: ac Iufus tuos fi' nu gerens: ipas etiam camocnasad ludum excitarem, Vbi nemo eflet qui nos licentia accufaret, Et fi' quis eflet:facile lolam foli/ tudinem accufaremus. Sed poflcj uenire ad te ipfe non poflum: par efl: ut tu ad nos reuertaris, Quod fifecerisiomnia nobis ex lententia Succedent. Neque enim poffum de te abfente poflhac no efle Ibllicicus: bi tibi adhuc adolelcenti ne dica puero aliquan/ do non timere ,Quod in dies magis optima^ artiu (ludiis icuni bas:gaudeo rniru in modum: 8Ctibi gratulor:ac d eo gratias ago: q> talem tibi metem prasfliterit.Teqj (pero non comiflurum: ut '! r * . . 1 ,ffv. . ■ -J a -3 - patre atqpuo tuo optimis ac claruimus uiris idignus eileuide are. Hiciam aer faluberrimus efl. Nemo iam tribus menfibus peflilentia perii t.Ciues fere omnes in urbem redierunt.Marius duntaxatquem ego fecudu te diligo adhuc Phalerios incolit: e5 tamen crasaut perendie gxpe&amus.ita mihi nudiustertius p» dagogus eius nunciauit: cum co die catulos eius & pullos domU milifiet.Sed hoc nihiTad te. Cura ut ualeas: tec$ ad reditu para. O fodicem illum Si uereiocundum diem:quo te amplefti cicu/ Iariqjpoterimus. Vale,Datx uiterbiiquarto calen.Nouebris• Anno Salutis. M. CCCC. LX VIII. Fratris filius poteft ne refle nepos appellari' f Nepos ,ppne dide filii aut filix filius ♦ unde atius &i nepos fune relaciua • &C ficut ne^ pocis filius dicitur pronepos: &L ^nepotis filius abnepos; Ita aui pater dicitur proauus :&proaui pacer abauus«Tamen Aureli9 uerbum certe ab auo dimmfnutiuum effc .<% fi parentum fratres auunculi fune: profedlo forope filii fune nepotes • Licet itacg mihi re appellare modo fratris filium: modo ex fratre nepote m. Illud poftremo Quintiliani in calce operis ponenda exift/maui: plurima a nobis per mutationem figurari debere * Vt Scio: noti ignoro; non mefiigic:non me pmerit:quis nelcit:nemini dubia eif :eciam ex proximo mutari licere.Nam &C itelligo; 8Cfeatio; oC c* quoiuuuu iuuwuucucaat i iaocc ma ^uocp cauia praecepture» qua in erudiendis pueris atqj adolefcetibus uia tenere ;quasnoJo eos docere: quomodo examinare :&qua; meliora fune m primis tradere: debeant. Supereft: ut conhiium meum toto atumo fe/ quaris: &quantu fieri p5c:nicaris ad optima. Quod fi(u iecerisinon dubito te breui tepore fuperis luuanubus in uirum euafurum. Vale. uihihui 4 vMuntmivyi HUi WiilliindULCfl » Auguftinus&iHieronymus&aliirecentiores alioquin dodliSi excellentes uiri ufurpant nepotem pro filio fratris: euqj ex fratre i lue lorore nepotem uocant. quos ego: ut in alus ple nlq?: ita m hoc libenter fequor: cu id nequaq alienu effe a ratione uideatur: quandoquidem patrui fratru filios diligunt infhr nepoajduntqj quali auopjt loco. unde fratres matrum dicuntur auunculhquod u:deo; Si peripicio licpe idem utlent quod Icio. ^ «(PERORATIO. Ed latis luperqj euagata eft oratio noflra. Tempus efbuc ^Nicolai Perotti Sy pontini Ad Pyrrhum Perottum Nepotem Ex IrnpreffumMediolani Mcccc0. Lxxviii. Cfinis. b* /1 iksf * >lto \yCr t->fcC 1 w _ yy0Zit ijc0 i?<*c *>*u*c M yitunv J?****/ lyC&U; W*/ ' ty^ *7^c- Wr *W*cf. »w Atcp fecundus habet arum:nifi fteopa fiat: ertiusaut fextus habet is. tamen excipiemus Quando mas fic in us in a femineum fine neutros Femineis abus fodabitur: ut dominabust Sexum difcernens.iftis animas fuperaddes. Accufatiuis pluralibus as fodabis. Verfibus his nota fic declinatio prima. * iDe fecunda declinatione. R uel i r ur aut um us aut eus pone fecunda I genitiuus erit, fed quando tedfcus habebit Ir aut ur aut eus: genitiuus eum fuperabit. Vm par fiet 6C us.fed quod fit in er uariamus Er fp iun&a fuperabit: SC er fine muta. St fi praefidgenitiuus non fuperabit. Huicnorme fuberictternamue fequefter habebit. Par eft.cum mute fubit er per a dans muliebre. Hinc tamen excipias, quas de gero uel fero formas Crefcunt quae dant us.SC adulter erit fuperlfhdus Celtiber at

1 ~ Cuilibet r iungis, s infuper omnibus addis - B qaocp praepofita datur omnibus s fociata. bf Vis ut puls fequitur. fed &C iens ut hiemns reperis ^ Non u fed rebquis s p prxeunte locabis, f Non i fed relique praeeunt r s fociante. “ F..f Dicimus aes ut praessaus ut faus iungere debes **<* \ “p? ■ "IrPs ut ftirps iunges: u folam t fodabis, ***. ^vr*v£, - X cum uocalipacietur qualibet addi. AUdabit anx arx unx ut calx lax arx quccp coiux • -ffilllgSggp1» ds fibimda «v ^s ex eueIurim3refiuecubile. e J Onis babes ex o. fed inis do perficit SCgo. ^ / Femineo genere, nemo fociatur homoqi. Ordo uel margo cardo cum turbine uirgo, # S fi prspones n omnibus addere debes-. Sic 5C apollo facit britoniscp brito caro carnis Lac la> Quod nomen proprium? quod no ita: fit tibi notu Id proprium dices :quod non notat uniuoce res: Plures namcpduofenfunonfignt in uno. Non licet uniuoce proprium tibi plura notare. Appellatiuis uarias res uniuocabis /*wJ{ tttpc ^>Crl»tvn>)rn-; a.% Is poffcat pone. fed far facit r geminare. (^eprimaria funt: nifinaris:curta manebunt. Inderiuatiuis neutris producitur aris Primum propofite data fignificatio fe- fj V Is correpta fibi fimilem faciet genitiuum . .6 Cufpidis SC lapidis 6C caffidis excipiantur. Sanguinis & dices exanguis & afpidif addef: Egidis atcp notes fic patronomica formes. Sardis inis.dat lafpis idis.fic ibidis ibis. Ifidis adiunges: indeclinabile femis Efb pro dimidiorpondus femifiis habeto. ThethiosSC thethidis dices. Paris is dat idifep. Et tibris tibridis tigrifq? quirifep quiritif. Qbod dedit er dat eris uomis puluifep cinifcp: v ' '•*•* ... VmA Et cucumis pariter praedidtis affociantur. ~ ~ Is itis produdta dabit. tamen excipiantur W b* (f* Glis gliris gliffis.glis glicis non cadit extra. Oris formabit os pro mare.deme nepotis. Oe . Caetera dant otis: fed de potis o breur bis. . - ' -jj+y . / t s Sed bouis SC gloris demantur 5C oris 5C offis: Cufbodifcpfimulherois fodabituriftis. , , . - Vs curcam dat oris neutro: led eris damus illis: w I* * l yy ^ — -L J c , - 'VC^.; ^ gto |t«nc Qux dant lus nusdttS: fed oris praebet tibi fenus Et facinus pignus. intercus utis tibi prxbet. Dat pecus hxc pecudis: pecus hoc pecorif fibi iugit Hxcfortnns ineris:qu*funt confinia uerbis: r \. -«s» v?rt In quibus e curta reperitur in ance fuprema Neutrum declina quod comparat ut duo prmat 2C? y, i~»*j Dant aceris Leporis acus SC lepus addito tempuf. produdfca dabit utis. fed deme paLudif f* Ecqus dancrtllm mcuriemenda tenebis. T'] A '* J♦»#&£ Si preicsbuelm uelpfaciensgenitiuutn •?•>£* ‘ Interpones i. tamen e fi b preit aut p * — U- M r E muratur in i: fi non monofyUaba fiant. /»~*C"r ■f3£tu , T' — AucupisexcipitUti quodex auceps reperitur . T>TTv^ f * a "* ^ lf L'5 auc ns r s s remouebis 7'***®' iTis iungens. frondis lendis glandifcp remotifi Qux cor uet pendo componit eis fociando. on>^r. :Trrr-» Semper iens cum prole fua formabit euntis.***- *v~?r x*yHr v*»'^c .'V^T; ^.^vT^Xmbio^gecarettuncifcp quod uncia forfhati— i*/Ur~X-~ria Vt\ Vt tibi format icis :fic per caputeffc probabis. ^-«w» ^ A uerbis in goueniensxgis tibi formit. Coniugfs n remouec cum reAus n fibi feruet. Cif fungunt alit: tamen x prius inde remota. Efuperxnifi fine monofyllaba compofitumue Ex ipfise peri mutant quxuult breuiari. -p-iw^- n ,, Lodicis demes: uerueeis dicere debes. Si mas fiat in x dat icistmafbix dabit icis: »•> r . ri Fenix fenicis s bombxx bombicis habebit. Caetera quae dant x producunt ante fupr emam. ‘ >—^ ^ V- Sed gregis atcp crucis facis 51 nucis 5C picis inde Y ^ | Excipis atcp ducis trucis SC falicis filicifcp . vV ^ ■ L. Jul Nec g nec c tenent quae dant nix atcp fuppellex. . Drifenis SC^noc^is.fpingisuel dicito fpingos. * — ^'^/^Crementum duplex debet formare fuppellex Ac iter optat eris: fed non ut regula quaerit. Quae das a capite uelut anceps iunge bicepfcp. Per praedidta tibi patet exceffus genitiui. bc IS genitiuus habet. fed tertius i tibi prxbec. - - r " Cum tenet es reAus fit faepe per i genitiuus. c % -\ *t\2/ ifttw» Em retinet quartus , fed in im quandocp locamus -4u*~ y^4f^T~ “ ■} v^/w ^{> firffrr •^•^JMaguderim turrim peluim fitimcp fecurim v \ Ytfcr v-^JMaguderim turrim peluim fitimq fecurim •" Vim burim reftim pupim tuflimcp carybdim His quaedam propria fociamus paucaq gracca: Vt tibrim rigrimtripolim firthim uel echlipfim Iris SCipocbnfis fociatur eis &;erinys^C^«s „ , 2-J-' Em dat 3C im turris reftis pupifcp fecuris. ~ ftu Qilin multa per a ponuntur quafi graeca. \ h* Uw XU , ow ttU?Tv^eUCran°Caredecec * flcnuUumregula fallet. * U*_, r l}Jj, 'uA w* ’ Ear recito quintus, fed faepe tamenYallit ufus vAd morem graeci ceu tbebaipalaq colchi. Es grseci longe fimul esfubidngitur e cp. -r^ < ; C*c ffSextus in i: uef in e: quandocp tamen dat ucrttncp * ^^•^datBominme.qu^mretrabidecetinde Tg* v ■. Gaufape ppefepeprenefteqcepe forade. \ S3 C H is per« fi nautrale fequatur ‘v" r ^ ,Y~ Ablatiuus ini debet tantummodo poni. L- i i ; , p rv 1 s A longam teneas.dat efar.par i uel e ponas. v t l4 Quod fit m as longam gentile per i uel e ponam . ' j > . «I l —> * r I' Jl — ■ ^ ’ T~fi ^ // P 7' • C * -f \ * ^ rl 'v, ^ j <>’ ^ -"< *- / , Oc t&CUK OCrimiltCH^e T“ 7 1 f t / “X ^ •v*'- (] v & >v ^ A( {~$f3S~Wc^ /:j~+ & Ponunt alterutrum fi fiat mobile f ix um. t - -s*C p£> V Vr Quartu. cu qntoffedadebes ponere neutro Si fexto dabitur i fy>la uel i fimul e cp . 11 J _ ^ t?5tr+r ,’k. . 1 . .wu t- /7 . f/ / , . ; it. Fit neutrum per ia: quod comparat inde retratta: **^ t ,v<- $.»v Ludicra uel uetera dices ampluftracp iunges, J*!™'*'**•* >.>—v- * ; *• r>—*■> k*-^ >-* ■>-* ; JilZx \ Cum dedit e folamlextus iolam dat a rectus.«Uw ^ .«<* Wf»**»-? y******* ">1 ftnLr Predi&is fepe tribus bis ueteres pofuere£^^ -... f Vto uel ium pone_ge_nKiuo uel dat utrunqUe.^ _ 7 iZ .*i iQuod dedic i fexto formabit iutn geniciuo VriU~t~ ^--w* / .O , £t praebens e uel irguod comparat hinc uoloSemi. Arcificum iunge memofumu?terum uigilumque ''4 /f 1 Atcp facerdotum cuftodum ueL LocupLetum* > ^ ^ ^ ^ ^ J -vUrCperium ficSCl.frausSClaus utntibi prebet^a- ^ H Non crefcens per ium facit is aut s genitiuumv *r* -7—1 v Vm dat apis ttolucris panifcp canis iuuemfq? Et {oboles herefiscum fr^euel ir^oleuates^^, _ —vc**r Ons per ium formas.s iunges rprxeunte. vt* Confors atcp cohors demantur qux faciunt tum . Simplex compofici normaimquandocp tenebit. I Sic cor opellp probant fi componantur utrmque^^^‘77^^^7^^ f . Saepe perum uel ium facit ans aut en's gcnitiuum^M^^^^ ^ 5/ ^ /J X>—f >?**♦**« ri? yVr .cC?' .? w a- .v« K-t • r ^r* 7^1. vV ^ / H v rK~r*yr:r }1 — (F ] ^ •■•f Glans dat ium gens dens &C mens fodabitur illis. q x ^alx P^ebs puls feps ftirps p iu dat arx fimP 5C lax d? Dempta came per um facies a ucl o fociando. yt /11 uel uLncp fimul r folam iungimus mp. 3r Cor demes orSCur pones as addere debes. >5 ;xV 7-^ A .XJS QS*monofyllabafuntacfcmes \ 'k /^ Tr^- Si crefcant is 6C es dant um monofyllaba dem as (*c& Plus dat ium.fed pes dabit um.pluralia fola. ' ■ •' Qux dant es fiunt per ium.fed deme penatum. ?v' r * 7 ■l . «I i «VA *4«m At* <,« ~*/vC£.^. r. Buelpponis.S£t.monofyilahaclemi$*~ -5’ . "r~+ — ^/^‘^•^upradidta notes, fed iumpef^eeocrapoises. "*r*' C^Tf ^ Qux prebent e uel i fexto.fadt um fibi fubdi. P Quod datur a capio; fic munidp.um cibi formo. Cumcp caput dabit eps formabit ium uelut anceps. .- ^ fixum dabit um nifi nox nix atqp fuppelex. Vm fuplex complex fed ium fadt tibi fimplex. «JT^^/fvlore metri demit bis ufus faepe uel addic. K p? ^X^f^^^^-procercs “dt;u * bouestululcipitales. tuT ^ / 7 * emuseftin ibus & ei fextumfociamus. \ (•**■ Dicemusm bouutp feu bobus duplicecafb. |i % ^ ' i$De quarta declinatione. ^ -£0 Varta dat us redto: dabit u; fed nc nifi neutra " r V non mutabis donec plurale tenebis. m. fez~ fccjjtoWsgenitiuus habet/fedtertius uitibi prebet. \V Aci^Vm quarto dabttur/quintus redto fociatur. bc vtio r ^ Vretinetfextus.fedfledtedomumfapienter.be aBI‘T Etfextiquintesmfiresfpeciefcp diefqi ^r^LLnr Progenies 8C maneries dic materiefcp~' 'bXe; E^’1'5 compone. fimulinflebtuntur utrtfqp/ 'h Non iicalterutrum declines necleopardum 6liquo redum componens iungis in unum. aT ' /•*< ^ S*-4,"51 Ex fola parce redi decet hinc uanari; M Si componantur obliqui non uariantur ✓ A _ » • i l • ■> ; l ..*V» - A w Stn^PT.i Acronomica dat tibi declinatio prima. Que danf maribus 5C in es rectu faciemus Q? uartus cafus aut en. gerit euel a quintus. Et repentur in es♦ "*TU J7 X AII- I • v, S-Vm / AbLatiuusineuelin anec cetera muta. xrr p:° Vf TfW V—4 *j A'Ly Eerriafemineacibi patronomica format Isre*TV:'V *i f »***•■—' -’•' ”r' 5^V 'r-t*'1^' jff ' ^7 St. '" l,*V -^wJ’ Em uel a dat quartus.in c fit tantummodo fertus; Dans reliquos terna nil mutat in his nifi metra* More uides graeci tamen s quinto remoueri: '* '*aS^eg™"f0 «■>“ .*» gemtkms, iNepLenfcp damus quibus e norma fociamus. Em dat & en quartus.reliquos redo fociamus * Cum graeci redus tenet os par efbgenitiuus. »/, ,tf7 ^ Vefdabit «afgi-seeus dclos delu tibi teftis ^ ‘' Jy-i? Quartus on.os quintus o tertius atqi fuppremus. Fit quintus redo par declinante latino. Dat genefis quintum fimilem fibi dat genitiuum ♦ Isuel eos:tenet im quartusireliquicp dabunt i. Dat moifes moifhreliquos cerne foaabis. Dat Iefus um quarco. reliquis u femper habeto De pronominibus. St declinandi pronomina norma quaterna» Datcp mei uel mis in prima;tuiq3:fuiqp. r . . r • 7-^ • -y ** 7X.I+? *itr * »* I V edo perfone non feruit regula prime ~ ; . Debefrius facere genitiuum norma fecundae.” |w 1 1 —'•♦«r l /r V’ ; ycpcsrprmare per eam pronomina quinque. primaria dicitur effe? y* 'rv•v'r MonftrantSt referunthaec St quafifixa manebut. Is fuusipfe fui referuntifed cetera monftrant. tfentaq;.: * ‘ Deep tribus primis feptem fit origo fupremis ,’ Perfonas duplices haec defignare uidentur. Cum pofTelTorepofl*efliofignif icatur. Formans quis uel qui donato crede minori. ^ -v Tertia per primam fit nominis atep fecundam i * #yT Has tres diftinguit donatus fufficienter * Quarta quidem terne par debet nominis cfle.; Wv yv M r , ~V,S' te: X- ^ uJyW*' •\. . ^ r — t r^fly i \ f <*- *}} ■ i /' ' y* •!■<*" >- \wi^- JL-i i • v' 1 V; TS' " — ^ 'A"*---w— ■ T “ " I ■ ^ j// . .^91 / ">^r \?rj[-;*yt J ~ ,... t&si h\ Aecnbifignabis quae .declinans uanabis: 7- ^ 7.._ d & *Tf.ytsi••* ^ *~nf -‘-ye h,~t A * rcX '* H cua pLura dabutur: t \d-, J**1**' ■■ y*r\ i4Vc yif^Th^ y^*"r' **~ C / 7^ / / *] ? < ^Eft zizlhia: funt zizania plura me que ♦ :/fC^ ( r ^ ^ "Ut '*>r —T^h^rT^K, •- « —* 1 r.j___. £ttiv *-vV^ 7 . mJ -~-3 .«Balnea dic ueLeas:eanoncp prius: fed eumdas*^'b?*?:y (^Q 'A Eft Locus'at® loci funt aras t funt 5C loca terre. , 4£>f J w"'" 72 /*i-'— aR-sC A*^*v—*r*':< ■'—. - 'n; JiX.^wr .' Owfc,!' > HciocusatcBiocilunt&Tiocaplurima gentt. ’ # Owf &~*£j\ B iltetts addatur t neutrum murale fequatur#^*^ ^ ^arbihis una raris: 8£ carbaia plura uiid^iB^ s<77,y- 3 Arbutus eft fimilis huic intuba pergam^ iungis • ^ £c y<*e »*♦- «/t x-HJt&Z* M Hoc epulum comedis: epuleqfr parantur amicis*^ r* ‘ r^; ^f ^ Delicium tibi fit tmht femper delicie iint; • Cui celum feruit celos *5C cunfta creauit ♦ Sic raffcrum raffcros porrumcp fadttibi porros« fxatnum datur equbf ratnos 5C frxna teneto ^ * Sic dauffcrum formas filum paritercp capiffcrutn* '|-»p ^ j ,4 , \ f ^^ Dicimus altilia fi plura, fit altilis una. Tartarus ater habet: plurale ra^mnacp dantrum^v ^ 7 jr y< i» y ^ Sibilus hic dices: 8C libita plurima iunges •: Suparus effco comes prigs hic tenetussfed a fubdis T renarus in: er nuslsc menala fic K. auernus. Didima pileijs hifmara gargarus his fociabis. *• Vas uaus ternam tibi dac pluraLe lecundatn . Ifta folent quarta uariari fiuc fecunda . Cum lauro quercus pinus cornus quocp ficus His colus atcp domus penus 5£ lacus affocinmus, Is uel usiftafuis decet dare cotnpo(itiuisc‘vf''/ 1'^Jf ^ '•. /t/7* £ a ’ (} v ,0 ) I i ^.k*v4 ' _ /i - "jc j - >•: «-w*w~ * ^ ^ t IU.'»- v ^ y ^ -\A. * •y* O **■» IU ,w^ cvcf,v *»‘T' K^ rr‘ ^ f 7—^ i >«^V^’rf‘2»'! <£!^A?I*\,t^~i «*f ' t ^ •« & I - $L i 'L'/-»'.' Pluralctnnumerumrennefttes atffi metallum* : 1 >. K“- v~ —’Jf Pocula fons flumen f luuius pluralia feruanc t ,'3W 4tf rs^<» srtr^ r * i Caetera pluralem retinent humenna raro * I^y-^Lex menfuratis tamen St penfis datur ifta * PT T* v n. ,•£'£, Ordea frumenta faba melonefm eitruli **.* ip <1. -Av, His plurale damus fic dant f ar pifa lupinus. f ^ Jl feminibus aliis plurale tenemus. ~frjE»t/ -«?d ’u> tH) £ t Raro plurale dat qumta tibi nifi finthscc |k'~’ ^^^Resparitercp dies acies facies fpeciefcp J*T?'J ' ^“7’J Progenies St maneries die materiefip. _ Raro plurale uult pax St fanguis habere. Neutra facis fine plurali uulgus pelaguicp. Nefcio telluris uel humi plurale gelucp. Nefcit ador normas contraria norma mouere Aptota neutra tenet pus 6£ fas irqs nefafep. | 1 Obliquum de fe non format fors nifi forte, JTL: '^r . -Tabes deriinonec dat tabi nifi tabo I j ^ flja declinat tibi tritianec nifi plura ^ Ipfacp plurales declinat menia manes. *** — /**■ /*-v v Dicamus proceres pluraliter atep penates» *j.£r Nec nifi plurali tenebras aut exta noraui Arma uel infidias artus fpcnfalia iungas Diuitias nuptias indutiafcp minafep. , i' t-? Cornua mutantur fed cornu non uariantur. ■>*• Hu* f' »V"V' *‘V __ . .. • ■ r~ - De genibus uerubus normam feruabis eandem De nece decp prece dic quod re*^> y~ ¥ V < V+^'*+*~f “'V ^ . *y*—t~ir/ ‘■S^ (^h<£jD^+~yJ ' S V -rw^ viA* ^7T ^ . S V Ij L** ’»»^**^ 'V^* '»^vk' y«—-i r Y? * *■ ^-fp h} *>*l' i *>-*v' a *y" r #~~*r .. j-wr er*—r Cafum plurale dat quemlibet &Cgenus omne ♦ 6^ ^>/yTt^^ Quse quxrun quae difbnbuunt: referutcp negatcp : t.S y Infinita cjuocp calli caruere uocapt^.; .X - S>’ J Diftribuit fi uim tribuas: 8C colligit omnisj I Colligit improprie pofitum non diftnbuendo. ~>t 1 * j* ^%x* O *- t • *• 11 1 * >*•>%. V*^*vv r —n. !s / £J i Quattuor exceptis pronomina nulla uocabis. Tu meus SC nofter noftras hogc fola uocantur. ^ c ^ fcv ' , C KSh?rpes,h*chotefapia&fpe» S£j£L >/efpsrre’rairum pars ejtextrema diei. /lf^ Q *< Vefper’fera rum pars el t extrema aiei. *~V1T $ x>y,. • / Nodris uel mundi uefpercp fuum tenet etas?. ~r 'fi Quamlibet ecatem mundi legouefper Hatygg.*- -j^y-r /^(TX. jP*' Vefperus efb ftella ri fotos dant tibi pfalmos i bwY*^/*4ih*'C f'C # y2*T , 1 / // ■ ’ Officium tibi rerarum totaliter impLent: Glis animal* glis terra tenax:glis lapa uocatur Rus primustglifTis tenet altera tertia glitis. _ _ *- , p /Y* j,- Xignus uciu^uuui Cornus uel cornu dic&s tonitrus tonitru ue^v Bft gfomusat^gloml uult fe glomeris fibi iungi. Ambo duocp mari faciunt neutrum fimulari t Par primo quinrusjorumcp tenet genitiuust Stepe ditum dabimus neutro fi fincgpa fiet. Cum terno fextus facit obus.SC os fodamus Quarto, fed neutrum formabis in oquafi primum Prorfus f emineum datur ad morem dominarum

»^yc ^ lunior SC maior peior prior tC minor ifta. Stfton v/fc? I pCredo {pactus futnn>osroiiaycmttumdhiMos, ^ $igradibus fummisfietcollatiojdebet ^ . flLebus in cxceffis excedens participare ./*-?/*“* (Eongrua non eft haec :fortiffimus eft leo lyneu. f Degeneribus nominum . qtum potero de noie quolibet in quo \ s ferargmweKrf^eftc&di»cac. ^ |£r£**^22[ * •*-*oed quia per fexum mulierum nue uiro§< <*-» --^v tflofcuntur proprianon eft mihi dicerecura .* Vc£^t2v . Attendas hominum que nomina liue locorum t b0„... .. fttec fexu gemino fua deriuata locato. v»£w / Et fic diuifim tibi decimatio monffcret ^ j Vt graecus grseca tanto leuius tibi fiet. ir»it " Quaedam funtopera folis maribus adhibenda * ^3? ^ Quaedam faemineis tquaedam^atfexusutercp. ,-fyt-iy ^ ;f„y ,a* Inde genus poterit per nomina multa patere. :i; ' Quae fiunt propria fluuiorum pone marina. :J ' Nominis arborei uis hsecfibi uult fociari Pro mare pone filer dumus rubus ac oleafter. tlAngelicum nomen dabit hic. fed dicito neutra ^t^tj , j ^ Plurali numero cherubin feraphincp beata ? . r t, ? ,-r,- r t- • /HfV’' ^A+if&d Efbcherubet cherubincherubileraphinferaphicp y . *v .■'“•■t -------------------- 1-------L i Atque feraph. . - , v- ;.... Haeccpdabituirtus dominatio/iuepoteflas. rw ;nw . k* >‘v -id***' ... JL-4&- *^\Q ^ , /t. , . V' r ' v.VPH* , v-r r*rt-%-Y~y S-i L.v. »^^1* tK.-^ /V ;/wi Holalfifta dei dant hic gerit haec dea didfcum. < ~d jM Nominibus uolucrum nequit uc credo generalis >••"-'<*?* *■vt*.-.-;Norma darittamen eft nature fexus in illis. , V >'Y' Hxcnifi gUlmauelgallus: luncepicena -x>; ‘ n C Articulus nancp fexura dabit unus utrunep. p'&'~"-~fy r~^ p Mafcp columbus eritimuliebre columba cenebic : In triplici genere numeralia nomina pone. 4Quse funt mobilia per fe fiunt manifefta. .. Barbara graeca genus retinec quod habere folebat Debes in mente generalia di&a tenere. T*~ l -tteficexcipere quia non licet haec iterare. XkDebe nt ex omni norma generalia demi. 7UoPG2p^tlbi nomen i a muliebre.fed excipe plura 37?A A. ) Quod declinatum dat tertia fit tibi neucr u. Deriuatiua decet 6C compofitiua notare. ,v \ Nomina fignari debent fimul officiorum. /Lu Sl fexu gemino iungunt fua fignif icaca. y*%. O mnibus hishic 8C hxciungetur:6C hac ratione. , _v/' ^ k.Quod colo componit commune locare deceoit. ___________ ,M <•. Quodcp facit gigno tpincernacp lyxa iungo. -f AC V/? 7*'“* Aduena fiue fcyta. fed fi mas prefit in illis Vj grsecus tubicen: erit a tantum muliebre. wU3.. ,w %*“• •**». ^ ^^annacp neutrale cum paica dicitur cLc • ^ Tv^amona fic dices neutrum, muliebre polenta • ^ ^ Cetacp balena muftellacp talpacp dama ? \r~ i' ed ^/v Articulo fexum fignant utruncp fub uno M Et panthera fimul prxdiftis annumerabis. Neutrum nomen in e facis: ut prsefepe cubi i. ■ Adieftiua notes. haec barbara grxcacp pofcuio.. U^r.y.rr,;; “Vi* A» I. ‘ !. V ‘V-*m Cc i ^ ^ - vw4! LV-VsWv* i •sJA <*** uma i n r' W / ' /t >*** / w /V.^ ‘'■'t': ‘ 7 V .* /7 7V 'Vn*r?itv ! n c> v y L *>c tfCucuLj ■ /q , Neutram ptural Acere recollige rem^t»__________. *'-*I neutrum ponis:tamen adie&iua notabis. >.«-«** ^ t tO fxcuc cento maribus fodare memento. £* C> tjo Qtisc dane do uelgo bene fignes. fi tatnenex® 10 v r 4? Obliquus facit i quae pofcunthae: fibi fubdi. Hic recipit cardo margo fociatur SCordo. Omne dabit pfeudo prefto dabir hoc tibi pondo Effccomunis homo pariter cum uirgine latro. ’* ✓—? . ~ ,T , , , . i- • vwuxvulw k> Hae: dat uerhale per locam tauo iunge * 7 v Articulum mutat SC triplicat unio fehfum. / TtSi VcdueUnMtriSdebesfomre. pF i& l-* 'l *t"' Tot quotadone geus funt&quxde quot hemus. f / 7 aI 11. tibi nomen in tl neutru fic pone tribunal* 4 J Hic fal: hoccp dabit neutro plurale carebit. ^ -^ETncutrum pone. <5a il H dabit hoc demas hic 5C hxcuigil 5C pugile mas Ol tenet hic ut fol. * f*> • ***> >i VI dat hic ut confui hic & haec dant preful&C exui.’ ^ A*** Omn: genus dabit amfic debes ponere nequam . \ c„, Tmtumdemneutrum.totidem plurale fit omnis. ^ r"' '* ‘li 1 hb' V*n— < - Vm neutrum facies, mulierum nomina fignes: fl-' V> )* -v. ,* t n.- r- -L- • i ah . - H=c dat nomenm an tefhs fiat tibi tiran. ? ^ ^^ { , K.M yj/>, f* En dabit hoc fed ren dabit hic peften fimt X / At-plien X eisiungas quae de cano formas * His adtungis hymen. . , "p* Hxc retinet firen.habec hic faciens facra flamen. K I n dat hic ut delphin ♦ ‘p ^ ^ ./ ; / • ^ &+ On maribus iungas ♦ tamen inc?e localia demas • ^ Que dia fiue gera componunt fmt tibi neutra. 4« «*. Ponis nomen in ar neutrum. fotuLar dant hic 6C lar -r ; Sed tria dant genera par X fua compofitiua. bii £ Er maribus detur. iter hoc uefperqp fequetur £* Spinter feuruder decet his adiungere iuger Campefter uolucer alacercp pedeffcer equefber Siluefber celeber acercp celercp faluber. His in bis quincp hic er: haec issSC hoc e. Q.... Daccp fequefter idem quod terne fiue fecunde Siccp palufter eric hic iC haec alacris retinebit. ... i . ‘5 ,,, , ,.. . . Ve* cn&w qr -i • j' « ‘ i ^ i | . , . f ve: X* /fwtfc? 1 ejrcia dans uer berdabic hoc.came hic tenet jmocr i ^ -TiMi. - r* v f _ /*b*to- vv-iJ' De: hr^ v-^rv^ i^r&$’. , Et fuacompofitafuntadieftua notanda .i- , ~~ **--«■ H • Sexum plura notant ficut mater mulierque ^ ,-ylL-yJ o j* ¥2*1 }-— -f;1 Degener 8C pauper, hac linter dicere debes. v Pluribus ex iftis lociari neutra uidebis * l<6-' ^ ^VC^Ir maribus detur.neutrisiraflbcietur, 7t V " s "■ Efb hic SC haec martir.hoc debes-dicere gadir\> **" Ormaribus focia.fed plurima fune retrahenda Os ^ i . Omne memor i ungit, quod coparat ad duo tranfit .bc Mas tantum fenior.hic St haec fed dicitur audror. Equor ador marmor 5t cor funt neutra, fed arbor ^}T 5 JH32*- tenet atq? foror fexti nofcuntur St uxor. Qux color attj? decus formant corpufcp notemus. -«..i ■£...... V”" ■>vc~"' ■‘'-"j Nomen quod fit in ur dabit hoc teffis tibi murmur V* .t>-v -- JsJomen quod fit in ur dabit hoc tefbis cibi murmur Si c uei x preit ur aut f hic ei locietur 'V ^ . 4 u ... - Dum fit gentile tamen aut auium 1 peciale; 5-v-e—.. A-6 f° c P- f _ aE> 5, ^-/7 v3 Hic aut haec turtur; ^ ' ^ /l' -5 ^ -,.h .—' jy^r' Hic aut haec furfur t tamen adie&iua notentur > V.^».7***^ Quaefextgeminoiunguntfuafignific^ta^ ^^ /f._> v^v 'n-t lungere dicuntur hic 8C haec fur ligur ££ angur. k^£-0i j SV-» .• jt^Jf ..f ,^-His datur haec norma quae declinat tibi terna. / ^ Haec dat nomen in as. facit hic as uas uadis Simas At cCe ^tjcncukug Nomen gentilecommune locatur 5C archas♦ ; , Quaefqncconcifauelutarpinasfociantur. ^ Omne tenet nugas ? nec declinabile credas. Hic abbas pone elephas boreas primaicp gigafcp ) Et diamas adamas. ueterumquocp propna^quaeda < (fi r Hoc f as atep nefas retinent, fed dicitur hoc uas. ,y ¥**,. \ a Ec compes triplicat pes extera qux tibi format. Prxterapes uel apis. Qux duo dant fignes ut miles equefqj fuperftes '“Diues hebes fofpes prepestpres 8C comes hofpe* Inquies antiftesal|s.dic per tria d*VfrvInliquidamfaciat penultimalyllabafinem, :■ •” -> 9^* Htv - n— , • ■ -r- • • • „U$—3*U i*1* «f <*/| Vt lapis autaxispifeis emis unguis SC orbis. i,. Hxc febris pefHs neptis uallifcp bipennis a—i /-.- i ... »- Et cafhs iafpis 5C la-ftis teftis SC afpis Et pellis turris ueftis peluis quocp eufpis. Glis gliffis gliris 8C patronomica iungis. Hic aut hxc finis clunis, dat hxc tibi claflis b i ii •nr m Ermeffis tuffis ibis fidis quccp litis. ~ -Haec tibi grxca dabunt. 6C cis fe barbara iungunt ■ 7 **4*y)pri: Adie&aua tenent hic 5C haec pariterqi tricuigisj.^ <■ 4&W ^jT lftius obliquis neutrum quandocp locabis: 'J vcW^ Dis in pluraLi genus omne uidetur habere« •H A . A"~ \L lu „ ep v-? f. hic SC haec teffcis ciuis burgenfis 5C hoftis *-? g'A ■■ - * v'k*% Wl. tV,*’.'•> C • O.T* * t J c 7 ^ *r Ec canis SC muenis ♦ ^ L'JrvCf < ;>/ - V** t T • » • &r /Y* Ofi . f r c ... Hrcos praeponis, tenet hoc os oris SC offis fovV- r / ^ TL* C; i—*—c-? i------- EcchaosatcpmeLosargos Logos annumerentur* Dani: duo bos impos compos cuftofcp facerdos. Hxc dant glos cos dosjficgraeca Locantur 5C arbos 1 - Xj\ Dant hidn us fa&a abi dcclinanteXecunda .♦ v6 ftfce Haec paradifus habet nardus domus atqi hyacintus Et fmodus coffcus SC carbafus aluus abyflus ALnus chriftallus humus bylfufcp papyrus. Hxccp fmaragdus habet uanus colus atcp fafellus Porticus aegy ptus diphthongus ad haec referatur Chriftallum tamen hoc dicemus.& hic paradifus Hoc uulgus pelagus; indeclinabile uirus. 1 w«_ s r V Qsgraecumfaepe mutamus in us muliebre. • T? ' Hoc terne dabit us fi non tenetugemtiuus. r.) Dat Lepus hic.tenet incercus genus omne uetufcs ,ir V-j. O » Dant haec fi crefcat geniti uus &C u ffbi feruat ‘r Af •* -tti-* ■ —***>■ "A' i* 7V 7* W°c monofyllabajdanc ut thusJeddiciif hacc grus, _ jW .D- .DZ.A ^iic dat ac haec tibi fus. epicenu e’at genus hic mus ' Quarte nomen in us maribus fociare folemus .JVt? tjuAtf Hec anus atcp tribus K porticus &C manus idus. Haccacus atcp penus focrus nurus 2£ domus addis. Hic tenet hoc uefpecus illi penus affocietur. Cum nomenfit inaus haec illiiungitur utlaus. 1 A* - S uult haec iungi fi confona prefidet illi.. ^ 0^>(Mvh Y vjuVr * " ■*** ^T 9 r ' /IM, r / 1-* !SU aiim# Adk&iua nQixsjcprihiis omnegenusdaredbhei* _ _ ^ » x- — * • i * /* rs • i r> ««i « —• Mas posfos hicdatmars feps ftirpsdens c^dras Et parces aflis torrens fodabitur ilLxs. Aeque calibs. ** Dant hic. fp iunfta poblV laba. fed mriaBty. ^ Hicaut haec forcepsSCadeps.feddicitur hsxfcps.^jl^1^ ^ T* P ;j PLura qux dant hic 6C hxc celebs infanfep parenfcp. Etorinceps efrons. * L - -+—y- t> ;i Eft tamen hxc pelLex iubex obexqi iupellex. Forpex 6£ forfex.hic aut hxc dat tibi cortex. , V /-w. > me filex. X: Fecibus hxc terre dabis.hic qux frudex retinebit Ec dux 5Cconiunx commune notentur 5c exlex i-r. c„- _ . ,. ,. ■ / *' 7t ' 7 X -*• Hic dant grex 6C rex formxqi canxq? cy 'xque * Etphenix maffcixhc calx pedi-.hxc latomorum / * /1 Tr ix~enet hxc: tamen obliqitis neutrum fugadees K *>, ^ ^Vivtrices turbe uidfcricia tela tulere* ClDe Prcteritis ££ Supinis Verber • >'‘^1 T tibi per metrum formatio preteriro^ r A - . *— f» f /» . ->v7V« ^cp fupinoi^ pateattplens lege lcnptu Et primo dfce qux fit formatio prime. - —\ • Vi j• 1 -"r • T'9-rr^ • v Vi ueLui ufeldiueLti formatio prime. ' b- fe ptgsito As inp-xrerico ui fmeipit s remonendo ♦ . vt» V7. j’ ,, -V . Non fic formantur ter qninqnfed excipiantur Cre do do mi ui fto pii f ri fo ne ue la fe cuto. ' ^ " --1 ‘ -p r> ~ * f Nam cubo fine crepo domo deinde tonocpuetocp ./ -■ ••>••• Nexo plicom feco fano deinde micocp fncocp PK Prxtereuntin uidiuifas.dodedit.6C fbo bini Dat fbetir. S£ iuuo ui praeterit. 5C lauo laui. Et neco quod necui facit 5C quandocp necaui. Increpo format ui.fedfxpe tamen facit aui. Aui praeteritum plico dat cum nomine iundtum. Hoc fine praebetuittamenSCreperiturin aui, C>e r*> Regula qux formam feruans as mutat in aui. Recte praeteritum formando fupinat in atum, Sed lauo dat lotum uel lautum potocp. pocum. Docp datu dat. ftocp fbatum.format &C iuuo ilttu ♦ Quod dat ui dat itum nifi definat in co. fed in dtum Ifba fupinantur. micat 6C plicat excipiantur. Nam plico dat plicitum.mico nefeit habere fupinu» A ui dimico dat uel uirprimumqi fupinat. Sicque neco nedtum facit 6C quandocp necatum. More patris nexum faciet tibi nexo fupinum CSecunda coniugatio, d |^bes formate poft primam uerba fecundce —4^ / Vi uel ui uel di fi format xi que fecunda. - Littera longa uel ar ante deo fi facit excipe fbndi Si breuis eR c uel i produciturtatep facit di. Ante deo ueniens e uel o liquida mediante. Principium geminat ii muta uel muemt ante E uel o fi iundfca fit mute lex tenet lfta. Gontinue iundta fi nonlex non tenctifla. Si componantur geminantia non geminantur. yLex erit hsec euntis.po fbo do difep remotis. Curro tatnen cum pre geminatur pugocp cu re: •••• ♦* • Vocalis longa uel ar. ante deo geminanfqic. . Et quae prxponunt e breuem uel i fic patefiunt. Haec praeter perui deo praeterit, exope prandi ^ ^ ^ Franius fum. iunge neutro paffiua fecunde. ^ ^>c jupn&' Dans deo di uel fi gemmanfqi fupina dat in fum 1A 3 /J P>C VvV Sic fedaored lic felium: tamen s gemmata h. Gaudeo gauifum prebet uult regula gaufum. Strideo preterirum ftndi priuato lupino. ecenens in ui dat itummulLumue lupinum, x facic Luel r ante geo.xi littera lotiga: Vel diphthongus habet per ux geo cetera format. Prebet ui nullum.fi per fum xiqx facit ftum, Dic tamen indultum.led procreat urgeo nullum ) A t, 1 C ■ C -vCO Addita muta Leo facit eui. uique, facittum. 'i>i t t /-/--• ** ** Sic LeolicoLeode ie Facit omne creatum . ^ • '* ‘v’ i""' Et qtnndoq? tamen oliui repentur ltumcjue. » ^ £* oleomfctxi ueniehtia "dic m eui.' Duplex preceritum reddunt duplexq? fupinum. Ftum uel peritum dicasadolere per uLtum ;>e J8&x adaltU3 eric- v^* It ^% IunAa muta leo patet hic oleocp 'eoque. Cetera uerba leo per ui facit abfque fupino. Ov»co| ■^CC) pat ueo ui per tum ai format ubique fupinum, Ex ui nil remouens facies rum ml fuperaddens. Excipe pa fca fa fe La fol uc l ag cog 6C a fe; Dat caueo cautu faueo faurum, fcd:rr k° i m Ex amicire facis, foluoueluoluo dat utum. Ferueo ui dat fiue bui. coniueo ui xi. « 7. ^/7, - Vi tam dante preic uocalis non breuiara ♦ /•‘E- ^ /*~o **4> O ui fi ci fa li i demantur &C inde creata.-* A De deo dequegeoleo uel ueoue! queo dnfta. * SuFiciantin ui diuifas cetera forrhant. Dat iubcoiufli maneo manfineoneuu > on OC 0fiW v ^ / EDansa per i maneo dat ui caretcp fupino. Lucet pollucet faciunt xi.mulceo mulfi. Wereo fi prebet.dat forbco pficp buique. jjiatfifum.xi Aum.(editum dac forbco uel ptum {|tj2 dantpreteriram per ui caruere fupino. m faciant in itutmteneo tentutn.doceo dof" In di pretereunt fedin his n demitur ante. Tu geminas tundo tutudi dat fumcp fupino. Tondeo cfat tonfum. fed prebet tundere tufam ^ hiTi Ante do dipbthongus producffcaqs litterauelqii** ■J$0 Do dedit autu uel i fuger n prxndocp patefeunt. NiL aliud mutans, prebet per cetera di do. Diuido fi demas. 51 qux fiunt geminando. v>c fiVptDofum prebet in his exceptis adare natis. Ifta fupinantur per iram quotiens gemmantur. A bfcondodacicutn geminans di no geminas fum N quibus eripitur pcnutdma fi breuiacur. Additur s duplex. fi longa fitts fibi fimplex» Dans pafTutn pando (ubducit n s geminando. Pando pati pateo paffum fecere fupino. - Dat tendo tenfura.tutn quedam compofitorum» Edi donat edo Ium donans flutncp fucino. Hxc fm compofita cogunt geminare fupina Nancp dac ambefus efutn, cofflcdc^p cotncftum # ; ^ Si facit r go nffi fint a rego nata* fed in %i * go nili iinr a rego Cetera funt pufipame c an demantur & a fran . Hacc cum compeditis dant gi. tribusa lego demptis Hxc intelligo negligo diligo qux faciunt xi Preteritutn triplicat St fenfiim pango paafci Dat pepegi.panxi dat cantus.iungere pegi. Tango facit tetigi, fed ago uelfrangodat egi. Preterito rdupbri duo figmficat ftimulahdo. •• .p- fys Or.fr : Pungo facit pttpugi,*punxipund*ficqtiocp ne&o. A ntc to uerba duo retinent r SC abfqj fupind. Prebec ui fterco :ti format fum quoqi uerto. Eduo corripiuntsquorum peto ui facit 6C tum. S geminando fui format meto deinde facit fum ♦ Dat fi fum mitto tamen s geminando fupino. ^ Dat fifto ffcatui fi tranfeat atcp ftatutum. Sed fi neutrale fleti nullumue fupinum. ^ L uo praeueniens de uo ui format 6C utum. Edngacp precedens uocalis xi facit SC 0 j Quae formatur ab bis fenfum pariter duplicabunt Datcp mementote memini deeit ante memento. Ex do paiTiua nifi dor foLum lego dicta. a'v‘ ?-n. c '* 'u 'u /d r ' Am luto tero tollo reno furo cerno „.v, Ex his prceterica negat ufus habere creata^. 1 * v- p^Affiui ternis imperfonaLe dotabis Perfonas dabit imperium primas in utrocp f , " CyJ?' 1 i'*» .. 4 'empore prxfenti ternas quas dat modus optans W d c 1 ' * • A. 1 L c • " f '' '' r\ ' - r, vv ^ iM Extremo. ternis elc aLtera forma futuri . \ • «r c*'7 v- 3 ‘•Oras dedit indicii fibi prsefens has damus ilLi. 'T~"s *'T -? ' 1 ' 1 O uel or adicias. uolo compoflriuacp demas. Ante te tote mini minor a dat prima, fequenfcp E Longam, i cp breuem dat tertia, quartaq longam. Praefentis nota fic fit perfona fecunda. A.prior.ecp fequens.dat e terna, fed i dabo quarte ■o. * A xn A dde re pafliuo. modus ultimus aflimulatur. Tres ri pro re dabunt Lego re iacit e qi dat e% e. n t . . ‘ 1 r , , . v.. U°" . % v - Prouideas primis c ueL a tetmcp futuri • Su m paffiua notant, fed abeffc modus imperiabs. Sisdabic hinc*fed ades ex agTfum fumeueLadiis* v- i_-v Y~ t■*»-*-* - f. # ' ‘ l'"x tM * Siria 5C efte uide.rormabis cetera redte. Tempora terna forem dant 6C fore cetera fperne Rem dat resret rent remus caretcp foretis. No-mam preterita feruantper anomala eunda. c Dat prefens primi fers fert fettifep fecundi. Prefens fer ferte. ferto fertote futurum * Datterniprefens ferrem:focium fibiiungens. Dat quinti ferre prefens.eademcp notate. Tempora paffiuo.ferris ferturqi notentur. Ferre dehinc fertor ferrer ferricp fequentur. Ad morem terne ferro cetera debet habere. CJ Dat uolo uis bC uult uolumus uultifcp uclur.tep. Iuflio deficiens capit ex optante fupremum. Dat primo uellem dat fine uelim modus optans . Hxc fociis repete.fupremus dat tibiuelle, Huic finem demas.per ternam cetera formas. Dic malo primum raro formare futurum, lura tenere patris per cetera tempora dicis. Nolo patrem fequitur tamen imperialis habetur. Noli nolite nolito dicere debes’. _ ^ fis eft ac effe dat edo, dat cetera terne. - /v*- *" )'9 \ ji Ad plures edite dic.plures dant tamen efte. Eft cftur format. Dat fio fierem fieri dat cetera quarte — Extremum terni prefens dabit imperialis. Qrelumus ex quefo retinens nil plus dare quero. Dat mereor merui.meftus fum mereo flenti. Explicit expliciunt.dic infit.SC inquit &C inquam’. Tantum prefenris funt temporis infit &C inquit. Nilplus inueni.necabinquiodicitur inquit. Hoc deffedtiuum fed uerbum dicito folum. Inquam prefentis eft SC quandocp futuri. Inquio quis inquit, pluralis imus dat iuntcp . Am tantum dicunt es S£ donare futurum. Eft prefens inqui nil plus uult ufus haberi. Is it declines aufim pluraliter aufint. Deep uale quidam dixere ualetc ualcto. Atque ualetote*. Sic formatur aue nil plus poteris reperire. Proceffu fimilifalue formare decebit. Aio dic is it.iunt plurali fociabis. Sic per preteritum ledtor difeurre fecundum ^vt- ^ /? °* f* '* t* ^ jy^T - v-VA^i^-i fnuenituraf* <^^4r j Et faxo faxis faxic. dic SC cedo pro dic* f*~c ^ fcQ lyu _

w*a Co cum perfbna preiencis denJe fecunda. Verbi perfetfri. decet Hinc exemplificari. Ferues feruefeo dat norma repefep repe fco, Sed dices hifco cum regula formet hiafco. Hanc declinari faciet tibi tertia uerbi. In meditatiuis fiet formatio talis. Verbi fupremum perfedbi pone fupinum. ' Et finem breuia cum quo rio fit fociata. .i k / Parturio facere fic debes efuriocp. Verborumcp data fit declinatio quarta. De regimine Partium orationis. f j V to; zr.tr 5*4™. w., . u. -u . ~ / / t Y — ^ —-v c ^f v v-^- %•—k * L iT" * 7 K “ '""‘7" ^ V- A-r-—-./ *'v ly* ■*—*=' —I* >r‘Ai ,t., . ./» . „ 7 •rC'1; z^y-r<■ p—/rr ^ ^ ^ ^ w - ' ‘w‘W., V*- v.7 ,f yw / --/1-^ ^^ - J. Ic iubetordo libri ttocutn regimen relerari *V ult in tranfitio reftum fuppc nere uerbo *e pfomli tamen hoc intellige dici. Saepe uocans uerbum libt uult apponere reftum * Et fubftantiuum uel quod uim feruat eorum. Horum confimiles debet coniungerecafus Copula pfonam dum penineat ad eandetn. Ex ui perfone redtum regit initialem. Redtum qui fequitur uerbi natura gubernat. Apponens duplices fubftantiuos fibi iunges In cafu fimili; poteritcpgentis ir.riari: Tunc illos ad rem fpedtare decebit eandem. Et plus commune praecedere debet in iftist Sicut bomo fortes. animal capra; confimilefcp . Terne perfone generaliter omnis habetur Redtus fed demas pronomina quattuor inde t I ffca uocant redtos ad primam fiue fecundam PaUper ego ludo :cum"tudiues mediteris. Nos tuti loquimur; cum uos timidi taceatis. Perfonasfibidiflimiles conceptio iungir. Ac per & in medio polita conceptio fiet. Si praeponatur conceptio nnlla paratur. Concipiens limile fibi uult uerbum retinere. Prima duas alias recipit: fed non uice uerla. Concipiens medie dat ternam; nec retrouerte. Sic ego tuqa damus: ego te fratercp roqamus Tu fratercp datis. Per cum; fed nunquam per uel conceptio fiet: T u mecum iuffce debemus iura tenere. Sic ego cum petro gaudemus iura tenendo. Sed non per quintum fiet conceptio cafum Si quintus defit t ut perre tuique rogate * Cumqj tuis iociis orate facer dionyfi * I nter pcrionas non fit conceptio ternas Sed per &C aut per cum coniun&;io fiet earum Neutraq3 concipitur, dominus feruufqi precantur * Petrus cum paulo regnant cum rege fuperno Pluribus efb tanquam lententia certa quod mter. Perfonas pofiit fieri conceptio ternas, Vc perfonarum generum coceptio fiet. Adiedaua tenenc generis conceptiotmafcp. f emineum recipit 5C neutrum, necrecrouerte. Hic uxorcp choro funt iundti mente remoti. Sunt domino grati uirgo cum uirgine iundti. Bos 5C iumentum funt ad prxfepe ligati. Neutracp femineis tanquam concepta uidebis. Per uim funt leges 5C plebefcita coadre. Hoc etiam fae pe facies in diftribuente. Pronus utercpiacet de petro dic el em que. Difiun git regimen quod i unxerat ante prolepfis H* metuut alius dominos aLiufcp magiftros. A ut quod prepofuit extra fumendo reducit. Hi properant 5C ego. tu ludis ££ ille fedendo. Inuenies rcdturn quandocp regente folutum. Ecce tibi reftum quartumue folet dare cafum. CjDe regimine genitiui. St obliquorum regimen quod fcire laboras \ j ln primis regime qd* fic p noia . pofb haec Q uod ric per uerba s dehinc quod fit 5 caetera dica. Hinc exempla notes quibus iffa uidebis aperte. Nomen fignificans poffeflum da genicmo. Dicere fi uere poflis ifbud meareseft Cum nihil adiungas noh efb poffefiic pura. Dentur in exempLum tibi.regis equus.ducis aula Si petis adiungi non effc pofTeflio pura. Per plures fpecies huius dimfiofiet Pars propriumcp regunt genitiuos atcp reguntur Dum tamen attendas laudem uel crimen in illis. Dextra uiri fortis fteciem fuperat mulieris. Vir fortis dextre, fpeciei femina mire. Vir duri capitis &C forme femina turpis. Ht debet parti quod pars fuit anumerari Claufum fub parte dices tunc temporis efie. Contentum regit hos &C res quae continet illud Vt uinum uafis haec funt duo dolia uini Conr entus biberunt ea quae contenta fuerunt Tempus qui fiunt in eodem continet adtus. Hisadiungatur praelatio cum famulatu. Rex huius populi ueniet regifqi minifter. Proximitascontrarietasgenus his fodatur. Huius uicinus. hoftis regis. pater eius. Verbum quod tranfit dat in or uerbale ucl in trix Praefens participans pro nomine ponitur. iflos Ifh regunt cafus ut amans 51 amator amatrix. Cuilibet iftorumpeteris coniungere bini. Suntq? regendo pares prxdidtis equiperantes: Vt cupidus ludi puer efb: timidufcp flagelli. Artifici regimen datur hoc ut epiftola pauli. Q.uodcp fit ob caufam regit hos ut bufba parentu. Hflfeftus nomen caufe iunges genitiuo. Effeftus culpe pudor efb 6C pena reatus. Illud quod regitur &C re&or idem tibi figna nt Virtus uera dei nos crimine purget ab omni. Materiam fignans fungatur ut anulus auri. A,ut abLatiuum dabis ex de praeeunte. Adde relatiuum. fune dupla quaterna duorum. Sic fpeciem generis dic atq genus fpeciei. Cum partitiuis numeru feriemcp locabis. Quilibet alter uter neuter duo quartus eorum. Pone gradum medium partio quando notatur Et partium pones ubicunq locorum. Sub partitiuis pronomina terna locabis Vc uoiucijc canit hxc.gemic illa.tacens manet ifta . Da gradui fummo genitiuum plura notantem. Effc falamon populi ditiffimus atcp uirorum . Ifte gradus geminos quandocp regit genitiuos. Efle folet nemorum regum ditiffimus ifte. □ Exemplum poterit regimen tibi notificare. Idq quod effe folet de confuetudine iunges Vt caupo pifbor horum fchola fiue capelLa. Leticiae cathedram fub confuetudine ponam. Additur excellens, flos florum uirgo beata. H;S pretium iunges tat pfatmo crium folidorum Menfuramq notansrut uafa trium modiorum. Aetatem iungo: uelut annorum puer ofto. Remcp reprelentans regit hunc aut figna figuras. In crucis hoc figno uel regis imagine figno. Per fupplementum propriis iunges genitiuum Dalida Sanfonis probat hoc lacobicp Maria. Multa 9 comperies fi polTefliua refolues. Additur oblitus memini memor atcp recordor. Inter 8t eft iunge, demes pronomina quin 9. I ntererit regis ut regum iure gubernet. Regine9 referc uc u*uac cnmine pura. Eft intelle&um pro pertinet additur iftis r Eft patris matriTcp pie fuccurrere nato. Dat regimen fimile quod pertinet officiumqs Vt cuftos regum fic &C cuftodia rerum Et re&ore caret geniriuis faepe localis. Cum nullum motum defignas: dum praeeuntis Sic numeri nomen. fit prime fiue fecunde. Rhotomagi ftudeas uel rome: deinde moreris Mslicie tamen atcp domi refidebis humicp t Vefpera pafchalis hoc poni more uidetur. (|De regimine datiui, f P %OiTefTum debes fociare genufcp datiuo A r Cum uerbo per quod fubftantia fignif ica £ /Siccp relatiue uoces bunc faepe gubernant. His contrarietas fociatur proximitafcp. 1 fti diiTimilis uicinus fiue propinquus. In bibs aut in dus uerbalia iungis eifdem. Sic nobis chriffcus 5C amabilis eft: SC amandus. Damnum fignificans aut utile pone datiuo. Hic patri gratus bofticp grauis dare debet Patri fi pro fit illud quod fubtrahit hofti. IfHus regimen dabit acquifitio cafus. Nobis eft paffus qui nobis cundra creauit. Nobis furrexit qui nobis tartara fregit. Verbo faepe duos dabis acquirendo datiuos. Acquifitiua notes quibus acquifita uideto Saepe refoluis in ab huic uifussuifus ab illo. His praeceptiua quartifue potes dare uerba. Iunges quae fari fignant aut figmficare. H ectibi clarifico figno uel denoto fcribo Erudio iubeo doceo fimul mftruo difco. Ac introduco debes comungere quarto. Dum nmen acquiris decet bsec fociare daciuis. Obuius atcp uiam uioue fimul heu quoqs iungam. Contigit accidit euenit 8t placet adde datiuis. Et libet atcp licet St liquet 6t uacat additur ifbis. CfDe regimine accufatiui. ZfLdZk Cufatiui regimen fubiungituriftis. t £ Saepe quod effc partis toti datur St regit illa | Eft ibi fynecdoche. quando faciem nigra dentes. I Albet nuda pedem mulier redimita capillos. Mulcotiens uerbum fert figniffcata duorum. Voce gerundiui (olet unum fignificari. A ccufatiuos hoc uerbum dat tibi binos. Dum manet adfciuumifed St alter habetur eorum. Otii fi i ungitur paffiuo nonuariatur. Tnfinitiui natura modi fociatur. T moer fonalis tamen bine modus excipiatur. Hinc datur exemplum triplex tibi.dico magiftru. Difupulos mores placidos de iure docere. Tofinitiui natura regie praeeuntem: Dofbrinam capiens regitur uitranfitioniss Hoc quocp gerundiuum tradendo dic ibi claufum. Cuius ui regitur cafus qui non uariatur. D um ner pafiiui uocem uolo dida refolui. Aut illic pofiti regit bunc uis propria uerbi, Accufatiuis dita per uim tranfitionis Si uox concordet attiua frequenter habebis. Verbo compofito cafum quandoque locabis. Quem dat componenssut uis exire penates. Pemtet St tedet miferet piget 8t pudet lfta Accufatiuos fibi iungunt St genitiuos. Natura primum, fed tranfitione fecundum. Accufanfcp modo damnanfcp locatur eodem Verba quae fumpta foris, cbrifti bonus ardet amore Quae fine perfona funt atcp gerundia iungis. Si tamen a uerbo quod tranfeat illa creabis. Matheum legitur pfalmos erat ante legendum. Pofbulo pofco peto doceo rogo flagito celo Exuo cum ueffcit monet induo calcio cingo Acculatiuos geminos baecuerba requirunt. Hunc dant pafiiua quem uerba uoLunt ibi claufa Seu quem uis uerbi fibi poftulat afiociari. Ornatus uerbum fpatiicpmorecp gubernant: Accufatiuos uocum quae talia fignant: Saepe regente caret uite modusndcp probato. Te uefti tunicam iam perges millia feptem 1 Vir bone uiue deum.fic uiues fecula cunfta. His obliuifcor iunges meminicp recordor. His iunges utuat atcp decet deledtat oportet* O que fibi quartum folet heu quocp i ungere cafum Hunc gerundiuis cafum ueteres pofuere Vt fupponentem, quod multorum tenet ufus. Per fimiLefcp addes, per uicos itur ad urbes. Inqi notas contra quarto folet efle locata. Saepe regente loci nomen caret.ut babylonem Rufcp domum uel militiam rex uadit humumque. Nomina quae uillis funt apropriata locoue Qui minor effc feruant hanc normam, funt 5C eifde Rus 6C militia domus ac humus aflocianda. De regimine ablatiui. Blatiuorum regimen fubiungitur ifbis. 7 res notat ee gradus qui copat.ide notabit Multimodum regimen qui rem difeernet aperte» Ditior eft auro fapiens falomone fibylla. Eft auro diues regina magis falom;>ne. Per magfs expone regimencp uidebis aperte. H-ft ablatiuus demonftrans quantus habetur. ExcefTus,regit huncexcefium dicftiofignans. Hoc lignum digy :is excedit quattuor illud. Hoc lignum digyciseffcmiius quattuor illo. Rernqi notans fieri regit id quo res ea fiet. Orator uerbis uincit.uincituir bellicus armis. Mobile menfuram defignans addere debes. Lignumlex pedibus Longum Latumcp duobus. Verbum materiam caufam fpatium prxtiumque. Aut tempus fignans ablariuos regit horum. Quxpredifta notanr.ut frenum fabricat aere. Ifba pudore tacet ftadiisfex difbataburbe. Node morans tota panem nummis tribus emi. Nomen eis ar1iunge modum quod fignat agendi. Accentu plura proferre folemus acuto. g-epe poteffcaris nomen fubiungitur ifhs. Arex ierufalem dommi dono. b. riLurem. Ornatum fubdistinducus uefbbus albis. Synecdochen iungasi u: uultu uirgo decora. Toti da partem, fubie&o proprietatem. Sed laudem iunge uituperiumuel utrum que Vir manibus ualidis ueL uirgo cr inibus albis. VeL uir forti dextra formncp decete puella. Dextra uir fragili uel forma femina turpi. M >bileueluerbum defignans proprietatem. Sextis confbruitur per quos ea fignificatur. Aut inftrumenci uel caufe nomina iuge» Curfu feftinus fulget uirtute modeftus. Effc uelox pedibus blando fermone facetus. Viribus eft ui&us:properat pedeiuoce benignus. Rem cp carere notans ablatiuum regie eius. Vt pena careat homo:purus crimine uiuar. Inter &C eft iundta tibi dant pronomina quina. Intererit noftra ueftracp meacp tuaque. Atcp fua. normam refert feruabit eandem. Plenus inops cafum dant iftum fiue fecundum. Vini uel uino duo dolia plena uideto . Paupet egenus inops uino uel panis egebic. Dignus cum potior fungor uefcorf ruor utor Etcareoiungo cafu tantummodo fexto. Hos cafus de pre coram fociecp gubernant. Cum fuper eft pro de fexto decet hanc fociare. Ifte datur cafus pafliuis a prxeunte. Cerni-ur hic a me quandocp uidebor abillo. Vel fi fufceptum quid fignes fiue recefTum. Sicatedifcohbrosateuerecedo . Sunt ablatiui plures redore foluti. Difcere difcipuli debent de&ore legente. Atque loci nomen quandoque regente caiebit. Roma militia uel humo uel ruredomcque. Rex uenit atque means dodtrinam feruat eandem» Seruat idem uerbum fine motu dum fodatur. Nomen plurale uel cui fit regula ternae. Qui modo rure canit uerone canet uel athenis. Ad nomen pofitumfiefaepe relatio fiet. Vt uado romam quae moenibus eminet altis. Queris fi poffit adie&iuum fociari. Vt debet dodtas bonus ire fcholaris athenas. Per quo qua uel ubi fit queftio fnte per inde. Illuc intro foras huc iftuc iungis eoque. His ilLo iunges. hac illae pone meando. Hic illic intus foris 5C ubique. Hinc illinc iftinc remeat foris intus &C inde. us uel fu; dat pretericurrus dufcn futt ^ r adtiua prefens in rurque futura. t a&iuum dabit hate eadem tibi neutrum >afTiua nbi cetera agnif icanda. Deponens terna cibidat commune quaterna. Lex tameneffc talis:quod quae caruere fupinis. Non pofTunt re&um per rus formare futurum I n uerbi genere qux fit fignificatio quere. Hinc tibi multimodum credas regimen referar, clu. D um mutat regimen fit participans tibi nomen. Dum perdit tempus.dum comparat affociamus. Iftis compofitum dum fimplex fittibt uerbum In geminas narres conftrupona congrua metris ia licet non fit penitus generalis tamen pueris fi ledtio detur. feiene 6C dodtor pace fruetur iviuttuLn-uD aliquas quas dat tibi regula Icngas Stue breues metri cogit graufas uariari. Grxca qux nunc noftro nunc more fuo uariantur Ad placitum poni propriorum multa notaui. Cum fim chrifticola normam non efb mihi cura De propriis facere quae gentiles pofuere: Iftinxere pedes antiqua poemata plures. Sex partita modis faris cfb diuifio nobis Dactylus SC fpondeusexinde trocheus anapeftus Iambus cum tribacho pofTunt procedere metro. quantitate fyllabarum<■ p %Anderc prxpofui p uerfus fyllaba quxcp dii Da&ytus ex longabreuibufqp duabus habetur. Dicitur ex longis fpondeus conftare duabus. Syllaba bina trocbeu tibi conffcat longa breuifqs: Produftatn breuibus fubdes anapefbe duabus. Terna breuis tribracho. iambo breuis infita longe Syllaba quae breuis eft unu tempus tenet: m quo Profertur. longe debes fpatium geminare. Sic cuiufcp pedis quo tempora funt numerabis. Verfibus exametris femper debet pede poni Dadtylus in quinto fextum nunquam retinebit ♦ In pedibus primis hunc fpondeumue locabis. Omnes fpondeo donare potes nifi quintum. Sedes nulla datur preter quam fexta trocheo. Quarta pentametri quintaue locas anapeftum. Pentametri tribracho fedes patet ultima tantum. I ambo uel nulla uel tantum tertia detur. Forte fibi fedem tribrachus dare pofTit eandem . Er proceleumaticum pofuit quandoque uetuflas. Nane nullusponit breuibus fbnat ille quaternis. y^qV Vine uocales funt a prior: e cp fecunda. Ifuccediteistoquarta:fitucp fuprema. '<*“t^rrmis preter eas tibi littera confona fiet. Mutae funt nouemb.c.d.f.g.k.p.q.t. Sunt L&Cr uere liquide quia faepe liquefeunt ♦ M fimul n 9 uel s liquidas quandoqp 'uocamus. S nunquam fed n m cp prius nunc neutra liquefcie Confona bina per i dic faepe per u cp notari. Hoc quando fuerit uocum fonus ipfe docebit. Vocali preiungitur u non confona uimque Perdit: &C hoc fuauis quaeror aut aqua ligua «pbabit Mofqp modernus habet quandocp quod s praeeute Syllaba diuiditur cunc u uocalis habetur. Nam diphthongus abunoffcronon inchoat ufu. Verfificatores h pro nulla reputabant. Dum teneant iotam uocales undicp claufam Confona iota duplex *• duplices x z qj f iunt. Simplex zeta tamen re peritur ut effc perizoma Iotacpcompofita fimplex effc fepereperta. Didfcio uocali finitauel m fibi fubdi Verfuuocalem nunquam permittit eodem. Syllaba quae binas uocales uim retinentes Continet eft longa diphthongo fic probat aula. Quando uocalem duo confona iuncfki fequuntur Aut unum duplex producit eam politura. Sed cum finitur uocali didtio curta Confona quae fubeunt non hanc producere poflant Si faciet curta Uocali fyjlaba finem M Jtacp cum liquida uocem fubeunt in eandem Ex ui nature proprie licet hanc breuiare. Sed propter mutam liquidamue pote- dare longa. E de preuel fe componens non breu abfs. Sed uocalis eas porerfc breuiare fequeb . Reficio refere difht dant re tibi longam. Corripies aliis ntfi duplex confona fubfit. Bis bi. breues dantur nifi confona b 'na fecuatur. i In deriuatis fua qua: fit origo notetis Qua fiet parte defcenfus apert ior inde . Vit maueo motum mutabile fiue mouendum. Et qua: uocalis in origine quantacp manfit. Namderiuatum tantam feruare decebit Subdita uocali fi confona non moueatur. Vocalem fepe noua confona dat uariare. d i 11 Mobilis ex moneo datur 5C mutatur ab illo t £xcipienda fuae ponentur in ordme normx. Hxc de compofitis teneas quod Gt tibi tanta Vocalis quantam feruabit di Aio fitnplex. Si mutes etiam uocalem norma tenebit. Confona ii maneat in fimplice fubdita uoce. Excipienda locis quibus effc opus excipiantur. g oVMnia praeterita pones diffyltaba icnga. Quxbreuiat gemine uocales demebibitqr EtHedit atcp fidit fcidit 6C tulit ££ ftetit hxc fex. Praeteritum geminans primam facit hanc breuiari Eftcp fecunda breuis:tamen unum caedccp demis Atque pedo * Prxteritis plufquam perfe Ais atque futuris ConiunAiuorum feruit lex praeteritorum Hjec in paffiuo funt tempora iun Aa fupino Normam prxfentis perextera tempora dices Participans focia prxfens in dufque futura Debent confimilemfcruaregerundialegem. Longa fupina dabis diffyllaba. fed breuiabis Qui fi cifa li i da ra ru fla deque fupinis Orta fequuntur ea: G flaturus tamen extra. Nec patrem fequitur ambitus fi moueatur. Quod fit'in us uelin o uei in or uerbale uel in trix Participans quoque praeteritum per rufep futurum Ad normam debent fe conformare fupini, Vi tum dante praeit uocalis non breuiata. 1 fi ci fa li demantur 8C mde creata. Vi reAos fuperant obliquos crefcere dicas A pluralis 6£ e crementum protrahit ocp . u cremento breuiareiubemus eodem. Sunt teffces quorum quarum rerum manibufcs UEcuerubu; rebus dominabus fiue duobus. / u V Erbu pfonam quod habet fuperare fecuda A Primi prsefentis crefcens hac arte notabis: Debet ad aAiui prxfens hxc norma referri Et fi non habetatfbiuum findere debes. A crefcens uerbum producere debet ubique: Ex do fit a breuis cum prime compofitiuis . Enifi cum fubitr debes producere femper . Cum fubitr curtam dant plurima: plurima longa. Ac edo di fetidis modo curtans &C rnodo Iongans. [n fum fiue fero crementa uelimcp notaco Omne lego prxfens breuiat quarticp fecundum. Longam palLuo reris uel rere notato. PLufquam perfe&u p quamlibet eft breuiandum In coniunddo duo tempora curta notato. Curta fit in prima beris uel bere fiue fecunda. E uerbum crefcens alibi producit ubique I tibi producit quartx crefcencia prima. Omni prte terito reperimus imus breufando . Inqp uelim produc crementa priora uel in fum I breuies aliis fi non u confona fub Jit. O crefcens uerbum p -oducit &C u breuiabit. Has per crementa normas diffyLlaba ferua. Sed tamen has normas dic ad medias (pedales. Compoficum partis retinens i fine prioris Hanc breuies mediis ficut tubicen. ibidem Excipies.iungetur ei tibicen ibique. Ex di compofitum produc, fed de! me difertum Et quae componis ex grateo curra locabis. d i i i i Ocalis breuis efb alia fubeunte. fed inde Demi plura queunt ut dius diacp dium fic diffyllaba uox breuiatque Cum polilTyiLaba fic fiet probat boc fieretque Efuper i Longam dat declinatio quinta Quando uocalis preitefedeambreuiabis Confona fi praeeat: dic ergo rei fpeciei Grsecacp jungentur quia longa frequenter habent' I fuper a propriis raro breuiatur hebreis Vt tua metra petunt dabitur genitiuus in ius Corripis alterius, femperproducis alius. T enditur eous aer cor ea platea. Vocalem medie breuiant fi muta fequatur Cum liquidattamen hanc .pdu^bm pone breuecp Longa fic adiutrix oftobris nomen in a*rix> Cum chiragra podagra quidam breuiant alii non. . a k Nte b fit breuis a ficut fcabo une fcabel! - £t fbabilis ftabulu dabo t labo fiuc flabeLlu Et labor hinc demam labi uel fabula flabam / Scabidus 5C tabes 6C ftabam pabula h bes Et fabor ffcabc nabamqj fimul fociabo t Flabellam uanes potius producere debes t Ac breuis probat hoc acer arbor acerbus a ref*o. Cum bpreituel p produc. fed deme paofcor Et placet 8C baculus: fpatiu bracos efl breuiandu GracuTus addatur. fedhiacintus uarirtur Hic acer thracus facundus machina dacus. A dcorripiestibifintgradus 5Ctiadateftes. Excipitur radix 5C clades fuadeo fpadix Trado traducogradiuus uadocp rado: Etgades. E fuper f breuis a.fit zaphirus Iapis extra. A g breuis probat ecce fagax fbrages.retrahantur Vagio uagina magalia fbragula faga. Lagana producit petrus indago fociatur. S p uel f prefit produc.fed deme flagella. Additur hinc fragor 5C fragilis plaga rete uel ora A fuper L tardant diflyllaba. fed alo uerbum Ac alit atep malum pro mobile deme palamque Atcp falam fic deme f ales his iun i k.